trex

Μυστηριώδες υπέρλαμπρο σουπερνόβα Δεν ανήκει σε κάποιον γνωστό τύπο υπερκαινοφανούς αστέρα. Μασαχουσέτη Πριν από δύο χρόνια εντοπίστηκε στα βάθη του Σύμπαντος ένας υπερκαινοφανής αστέρας. Πρόκειται για ένα εξαιρετικής λαμπρότητας σουπερνόβα η ύπαρξη του οποίου καλύπτεται από μυστήριο. Το σουπερνόβα Ο PS1-10afx βρίσκεται στην ασύλληπτη απόσταση των 9 δισεκατομμυρίων ετών φωτός από εμάς και οι ερευνητές τον μελετούν όλο αυτό διάστημα προσπαθώντας να αποκαλύψουν την ταυτότητα και τα χαρακτηριστικά του. Μέχρι πριν λίγο καιρό οι ειδικοί πίστευαν ότι ανήκει στην κατηγορία των σουπερνόβα τύπου 1a και ότι απλά είναι ένα ιδιαίτερο μέλος τους μιας και είναι 10-20 φορές πιο λαμπρός από τους υπερκαινοφανείς αστέρες 1a. Το μυστήριο Επιστήμονες του Κέντρου Αστροφυσικής Harvard-Smithsonian που μελετούν το άστρο PS1-10afx υποστηρίζουν ότι δεν βρίσκουν κανένα στοιχείο που να εξηγεί την αυξημένη λαμπρότητα του. Οπως αναφέρουν, προσπάθησαν να εντοπίσουν κάποιες πιθανές κοσμικές πηγές που ίσως λειτούργησαν ενισχυτικά στη φωτεινότητα του PS1-10afx. Μια συνήθης πηγή αύξησης της φωτεινότητας ενός διαστημικού σώματος για κάποιον μακρινό παρατηρητή (όπως εμείς στην προκειμένη περίπτωση) είναι το φως γαλαξιακών σμηνών που «μπλέκεται» με εκείνο του αντικειμένου-στόχου ενισχύοντας έτσι τη λαμπρότητά του. Οι ερευνητές δεν κατάφεραν να βρουν ούτε γαλαξιακά σμήνη ούτε κάποια άλλη πιθανή πηγή ενίσχυσης της λαμπρότητας του PS1-10afx. Ετσι, όπως αναφέρουν, το συγκεκριμένο σουπερνόβα δεν φαίνεται να ανήκει ούτε στην κατηγορία 1a ούτε σε κάποια άλλη κατηγορία υπερκαινοφανών αστέρων. Τονίζουν ότι πρέπει η επιστημονική κοινότητα να ασχοληθεί επισταμένα με το PS1-10afx για να αποκαλυφθεί η πηγή του μυστηρίου αφού έτσι μπορεί να μάθουμε νέα άγνωστα στοιχεία για τους υπερκαινοφανείς αστέρες. Η μελέτη δημοσιεύεται στο διαδικτυακό αρχείο επιστημονικών προδημοσιεύσεων «arxiv.org» Τα σπάνια 1a Τα σουπερνόβα τύπου 1a, είναι η σπανιότερη κατηγορία υπερκαινοφανών αστέρων. Προκύπτουν όταν η μάζα ενός συρρικνωμένου και παγωμένου λευκού νάνου αυξάνεται σε κρίσιμο σημείο. Οι αστροφυσικοί δεν γνωρίζουν πώς ακριβώς συντελείται αυτό το φαινόμενο, θεωρούν όμως ότι κάτι τέτοιο μπορεί να γίνει με δυο τρόπους: είτε ο λευκός νάνος αυξάνει τη μάζα του αργά, απορροφώντας αέρια από έναν κοντινό του κόκκινο γίγαντα, είτε την αυξάνει γρήγορα, διαλύοντας έναν μικρότερο λευκό νάνο που βρίσκεται σε κοντινή τροχιά. http://www.axortagos.gr/mistiriodes-iperlampro-soupernova.html

Εντοπίστηκε και τρίτη ζώνη ακτινοβολίας Βαν Αλεν. Τον περασμένο Σεπτέμβριο ο πλανήτης είχε «τυλιχθεί» επί τέσσερις εβδομάδες από μια πολύ ισχυρή ακτινοβολία. Ερευνητικά σκάφη της NASA αποκάλυψαν την παροδική ύπαρξη γύρω από τη Γη μιας τρίτης ζώνης ακτινοβολίας Βαν Αλεν, την οποία οι επιστήμονες αγνοούσαν παντελώς. Μετά την πρώτη έκπληξη οι ειδικοί αδημονούν να μελετήσουν περαιτέρω το φαινόμενο, το οποίο μπορεί να είναι επικίνδυνο για τους δορυφόρους, τις επανδρωμένες διαστημικές αποστολές αλλά και τα επίγεια ηλεκτρονικά συστήματα. Οι ζώνες Βαν Αλεν Οι ζώνες ακτινοβολίας Βαν Αλεν ανακαλύφθηκαν το 1958 από τον Τζέιμς Βαν Αλεν, από τον οποίο και πήραν το όνομά τους. Πρόκειται για δυο δαχτυλίδια που σχηματίζονται από σωματίδια υψηλής ενέργειας – τα «ηλεκτρόνια-δολοφόνους», όπως αποκαλούνται – τα οποία παγιδεύονται στο μαγνητικό πεδίο της Γης. Η εσωτερική ζώνη, η οποία βρίσκεται πιο κοντά στον πλανήτη μας, είναι σχετικά σταθερή. Η εξωτερική ζώνη, η οποία αρχίζει να εκτείνεται από ένα υψόμετρο 13.000 ως 40.000 χλμ από την επιφάνεια της Γης, είναι εξαιρετικά ασταθής και παρουσιάζει τεράστιες διακυμάνσεις. Μέσα σε μερικές ώρες, ή και λεπτά, τα ηλεκτρόνια που την αποτελούν μπορούν να αγγίξουν την ταχύτητα του φωτός ενώ το μέγεθός της μπορεί να γίνει εκατονταπλάσιο. Αν και η ύπαρξή τους είναι γνωστή εδώ και δεκαετίες, οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν πολλά για αυτές τις ζώνες ακτινοβολίας, πέραν του ότι μπορούν να προκαλέσουν βλάβες σε δορυφόρους και διαστημόπλοια ή και στα ηλεκτρονικά συστήματα εδώ στη Γη. Στις 30 Αυγούστου του 2012 η NASA εκτόξευσε τα δυο ερευνητικά σκάφη Van Allen με στόχο την άντληση περισσότερων πληροφοριών σχετικά με αυτές. Η μεγάλη έκπληξη Στις 2 Σεπτεμβρίου, μόλις μερικές ημέρες μετά την εκτόξευσή τους, οι δορυφόροι Van Allen έκαναν την έκπληξη. Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου του Κολοράντο στο Μπόλντερ, οι οποίοι έχουν αναπτύξει τα όργανα που φέρουν τα ερευνητικά σκάφη, είδαν να σχηματίζεται μπροστά στα μάτια τους μια τρίτη ζώνη ακτινοβολίας σε μια διαδικασία που δεν προβλέπεται από καμία θεωρία. «Ηταν τόσο παράξενο που πίστεψα ότι κάτι δεν πάει καλά στα όργανα» ανέφερε στο σχετικό δελτίο Τύπου του πανεπιστημίου ο Νταν Μπέικερ, επικεφαλής ερευνητής του προγράμματος και κύριος συγγραφέας της μελέτης που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Science». «Είδαμε όμως ταυτόσημα δεδομένα και στο δεύτερο σκάφος. Δεν μπορούσαμε παρά να συμπεράνουμε ότι ήταν αλήθεια». Ενώ τα αρχικά δεδομένα έδειχναν τις δυο ζώνες Βαν Αλεν ακριβώς όπως θα έπρεπε να είναι με βάση τις θεωρίες, τη δεύτερη μέρα του Σεπτεμβρίου η εξωτερική ζώνη άρχισε να γίνεται πολύ συμπαγής (σχηματίζοντας ένα «δαχτυλίδι αποθήκευσης» όπως το ονόμασαν οι ερευνητές) ενώ ένα τρίτο, πιο αραιό, δαχτυλίδι από ηλεκτρόνια σχηματίστηκε στην εξωτερική πλευρά της. Το εξωτερικό δαχτυλίδι άρχισε να διασπάται την τρίτη εβδομάδα ώσπου τελικά, την 1η Οκτωβρίου, ένα ισχυρό διαπλανητικό ωστικό κύμα προερχόμενο μάλλον από τον Ηλιο διέλυσε παντελώς τα υπολείμματά του και μαζί και το «δαχτυλίδι αποθήκευσης» μέσα σε μια ώρα. Στη συνέχεια σχηματίστηκαν ξανά οι δυο «αναμενόμενες» ζώνες ακτινοβολίας, οι οποίες και παρέμειναν τους επόμενους μήνες. (Credit D. N. Baker et al) Επανεξέταση των θεωριών Η ανακάλυψη οπωσδήποτε οδηγεί τους ειδικούς στο συμπέρασμα ότι θα πρέπει να επανεξετάσουν τις θεωρίες τους, προς το παρόν όμως πολλές παράμετροι είναι άγνωστες, με πρώτη και κυριότερη τη συχνότητα εμφάνισης της τρίτης ζώνης. «Δεν έχουμε ιδέα πόσο συχνά συμβαίνει κάτι τέτοιο» ανέφερε ο δρ Μπέικερ. «Μπορεί να συμβαίνει αρκετά συχνά, δεν είχαμε όμως τα κατάλληλα εργαλεία για να το δούμε». Οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν επίσης από πού προέρχονται τα ηλεκτρόνια που σχηματίζουν το «δαχτυλίδι αποθήκευσης» ούτε ποια αιτία προκαλεί την επιτάχυνση των φορτισμένων σωματιδίων, αν και θεωρούν ότι αυτή θα πρέπει να έχει σχέση με την ηλιακή δραστηριότητα και την αλληλεπίδρασή της με το μαγνητικό πεδίο της Γης. Τα επόμενα δεδομένα των δορυφόρων Van Allen αναμένονται επομένως με ιδιαίτερο ενδιαφέρον, όχι μόνο από την ερευνητική ομάδα, αλλά και από τους θεωρητικούς που ασχολούνται με το μαγνητικό πεδίο της Γης και τον διαστημικό καιρό. «Η ανακάλυψη μάς φέρνει πραγματικά αντιμέτωπους με ένα πολύ σημαντικό ερώτημα και πολλά μεγάλα αινίγματα» δήλωσε στο περιοδικό «New Scientist» ο Γιούρι Σπριτς του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας στο Λος Αντζελες ο οποίος δεν μετείχε στην ερευνητική ομάδα αλλά ετοιμάζει μια μελέτη επί του θέματος. Όπως ανέφερε ο ειδικός, τον περασμένο Σεπτέμβριο δεν σημειώθηκαν σε δορυφόρους δυσλειτουργίες πους θα μπορούσαν να συνδεθούν με το φαινόμενο. http://physicsgg.me/2013/03/01/%CE%B5%CE%BD%CF%84%CE%BF%CF%80%CE%AF%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BA%CE%B5-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CF%84%CF%81%CE%AF%CF%84%CE%B7-%CE%B6%CF%8E%CE%BD%CE%B7-%CE%B1%CE%BA%CF%84%CE%B9%CE%BD%CE%BF%CE%B2%CE%BF%CE%BB/

Έλληνας επιστήμονας έριξε «φως» σε αρχαίο νεφέλωμα. Χρησιμοποιώντας το νέο τηλεσκόπιο «Αρίσταρχος», διαμέτρου 2,3 μέτρων που βρίσκεται στο όρος Χελμός της Πελοποννήσου, ένας Έλληνας και ένας Βρετανός αστρονόμος «φώτισαν» ένα αρχαίο αινιγματικό αστρικό σύστημα, το KjPn8. Ο βασικός ερευνητής Παναγιώτης Μπούμης του Ινστιτούτου Αστρονομίας και Αστροφυσικής του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών και ο Τζον Μίμπερν του Κέντρου Αστροφυσικής του πανεπιστημίου του Μάντσεστερ, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο διεθνούς κύρους περιοδικό «Monthly Notices» της Βασιλικής Αστρονομικής Εταιρίας της Βρετανίας, αναφέρουν, ότι κατά πάσα πιθανότητα πρόκειται για ένα διπλό αστρικό σύστημα, που βρίσκεται μέσα σε ένα εξωτικό νεφέλωμα. Όπως υπολόγισαν, το εν λόγω σύστημα, που αποτελείται από δύο άστρα, βρίσκεται σε απόσταση περίπου 6.000 ετών από τη Γη και έχει εκτινάξει υλικό στο διάστημα σε τρεις διαδοχικές φάσεις, πριν από 3.200, 7.200 και 50.000 χρόνια. Σήμερα, το υλικό αυτό «ταξιδεύει» στο διαστρικό χώρο με ταχύτητα 334 χιλιομέτρων το δευτερόλεπτο. Άστρα που έχουν παρόμοια μάζα με τον Ήλιο μας, τελειώνουν τη ζωή τους εκτινάσσοντας το μεγαλύτερο μέρος της εξωτερικής ατμόσφαιράς τους στο διάστημα, σχηματίζοντας ένα νεφέλωμα και αφήνοντας πίσω τους ένα απογυμνωμένο πυρήνα, που τελικά μετατρέπεται σε λευκό νάνο. Το νεφέλωμα KjPn8 ανακαλύφθηκε στη δεκαετία του ΄50 από το αστεροσκοπείο Πάλομαρ, ενώ το 2000 το διαστημικό τηλεσκόπιο «Χαμπλ» αποκάλυψε το κεντρικό άστρο του νεφελώματος. Αυτή τη φορά, οι Μπούμης και Μίμπερν, με τη βοήθεια μιας ειδικής κάμερας που τοποθέτησαν στο τηλεσκόπιο «Αρίσταρχος», κατάφεραν να εισχωρήσουν περισσότερο στα μυστικά του νεφελώματος και στη διαχρονική επέκτασή του. Για πρώτη φορά, όπως αναφέρουν, συνέλλεξαν στοιχεία που δείχνουν ότι δεν πρόκειται για ένα μόνο άστρο, αλλά για ένα διπλό αστρικό σύστημα κρυμμένο μέσα στο νεφέλωμα. «Η Ελλάδα είναι μία από τις παγκόσμιες γενέτειρες της αστρονομίας, συνεπώς είναι αναμενόμενο ότι η έρευνα στο σύμπαν συνεχίζεται στον 21ό αιώνα. Με το νέο τηλεσκόπιο, αναμένουμε να συνεισφέρουμε σε αυτή την παγκόσμια προσπάθεια για πολλά χρόνια στο http://www.axortagos.gr/ellinas-epistimonas-erikse-fos-arxaio-nefeloma.html

Η ταχύτητα περιστροφής μιας γιγάντιας μαύρης τρύπας … πλησιάζει την ταχύτητα του φωτός Οι αστρονόμοι κατάφεραν για πρώτη φορά να μετρήσουν τον ρυθμό περιστροφής μιας τεράστιας μαύρης τρύπας που έχει μάζα δύο εκατομμύρια φορές μεγαλύτερη από τον Ήλιο μας και βρήκαν ότι κινείται με απίστευτη ταχύτητα που φθάνει σχεδόν αυτήν του φωτός. Αγγίζει δηλαδή, σύμφωνα με τη γενική θεωρία σχετικότητας του Αϊνστάιν, το μέγιστο δυνατό όριο ταχύτητας στο σύμπαν. Οι ερευνητές από τις ΗΠΑ, την Ιταλία, τη Βρετανία και τη Δανία, με επικεφαλής τον Γκουίντο Ρισαλίτι του Αστεροσκοπείου της Φλωρεντίας και του Κέντρου Αστροφυσικής Χάρβαρντ – Σμιθσόνιαν, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Nature», χρησιμοποίησαν δύο διαστημικά τηλεσκόπια, το ευρωπαϊκό XMM-Newton και το αμερικανικό Nustar, για να κάνουν υπολογισμούς σχετικά με την υπερμεγέθη μαύρη τρύπα στο κέντρο του γαλαξία NGC 1365, που βρίσκεται σε απόσταση περίπου 56 εκατ. ετών από τη Γη. Οι μετρήσεις έδειξαν ότι η μαύρη τρύπα, που έχει διάμετρο πάνω από τρία εκατομμύρια χιλιόμετρα (σχεδόν οκτώ φορές η απόσταση Γης – Σελήνης), περιστρέφεται με την ασύλληπτη ταχύτητα των 670 εκατ. μιλίων την ώρα (1,08 δισεκατομμυρίων χιλιομέτρων την ώρα). Οι μαύρες τρύπες είναι τρομερά δύσκολο να μελετηθούν, καθώς δεν αφήνουν το φως να δραπετεύσει από αυτές, ενώ στρεβλώνουν τον χωρο – χρόνο γύρω από αυτές, καθώς συνεχώς απορροφούν διάφορα υλικά (ακόμα και ολόκληρα άστρα) από τον περιβάλλοντα χώρο τους, αυξάνοντας σε μάζα. Παράλληλα, εκπέμπουν ακτίνες-Χ από τον δίσκο ύλης που έχουν προσελκύσει πέριξ αυτών χάρη στην τρομερή βαρύτητά τους. Είναι αυτή η ακτινοβολία που επέτρεψε τη διενέργεια των μετρήσεων για τον ρυθμό περιστροφής της μαύρης τρύπας. Όσον αφορά τη μαύρη τρύπα του δικού μας γαλαξία, όπως είπε ο Ρισαλίτι, είναι δύσκολο να γίνει ανάλογος υπολογισμός, επειδή αυτή είναι πολύ λιγότερο ενεργή και δεν παρατηρείται σχεδόν καμία ακτινοβολία να εκπέμπεται από την περίμετρό της. http://physicsgg.me/2013/02/28/%CE%B7-%CF%84%CE%B1%CF%87%CF%8D%CF%84%CE%B7%CF%84%CE%B1-%CF%80%CE%B5%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CF%81%CE%BF%CF%86%CE%AE%CF%82-%CE%BC%CE%B9%CE%B1%CF%82-%CE%B3%CE%B9%CE%B3%CE%AC%CE%BD%CF%84%CE%B9%CE%B1/

Kepler 37b: ο μικρότερος εξωπλανήτης … μικρότερος κι από τον Ερμή Ενας εξωπλανήτης μικρότερος από τον Ερμή εντοπίστηκε να περιφέρεται γύρω από έναν ήλιο παρόμοιο με τον δικό μας. Η ανακάλυψη, η οποία έγινε από διεθνή ομάδα ερευνητών με τη συνδρομή του διαστημικού τηλεσκοπίου Kepler, θεωρείται σημαντική γιατί επιβεβαιώνει κάτι που οι επιστήμονες έχουν αρχίσει να συνειδητοποιούν όλο και περισσότερο: ότι τα ηλιακά συστήματα που μας περιβάλλουν στο Διάστημα δεν μοιάζουν απαραίτητα με το δικό μας. Ο μικρότερος ως σήμερα γνωστός πλανήτης ονομάζεται Kepler-37b και περιφέρεται γύρω από το άστρο Kepler-37, το οποίο έχει μέγεθος παρόμοιο με τον Ηλιο. Γύρω από το ίδιο άστρο περιφέρονται τουλάχιστον δυο ακόμη πλανήτες, όμως ο Kepler-37b αποδείχθηκε ξεχωριστός εξ αιτίας των «λιλιπούτειων» διαστάσεών του: είναι πολύ μικρότερος από τον Ερμή, με μέγεθος που πλησιάζει περισσότερο αυτό της Σελήνης. «Εως σχετικά πρόσφατα είχαμε κατορθώσει να ανιχνεύσουμε την ανώτερη τάξη των πλανητικών μεγεθών ενώ από πέρυσι έχουμε αρχίσει να ανιχνεύουμε πλανήτες με περίπου το μέγεθος της Γης ή μικρότερους» σημειώνουν οι ερευνητές, με επικεφαλής τον Τόμας Μπάρκλεϊ του Ερευνητικού Κέντρου Ειμς της NASA στην Καλιφόρνια στο σχετικό άρθρο τους που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Nature». «Εως τώρα δεν είχε βρεθεί κανένας πλανήτης που να είναι μικρότερος από αυτούς που βλέπουμε στο ηλιακό μας σύστημα». Οι επιστήμονες θεωρούν ότι εξαιτίας του μικρού μεγέθους του και της υψηλής ακτινοβολίας που δέχεται η επιφάνειά του, καθώς βρίσκεται πολύ κοντά στο άστρο του, ο Kepler-37b είναι πιθανότατα ένας βραχώδης πλανήτης χωρίς ατμόσφαιρα και νερό, όπως ο Ερμής.Το έτος του διαρκεί 13 ημέρες ενώ η θερμοκρασία στην επιφάνειά του υπολογίζεται ότι ξεπερνά τους 400 βαθμούς Κελσίου. http://physicsgg.me/2013/02/20/kepler-37b-%CE%BF-%CE%BC%CE%B9%CE%BA%CF%81%CF%8C%CF%84%CE%B5%CF%81%CE%BF%CF%82-%CE%B5%CE%BE%CF%89%CF%80%CE%BB%CE%B1%CE%BD%CE%AE%CF%84%CE%B7%CF%82/

Ενας πλανήτης που “εξατμίζεται” Ερευνητές του ΜΙΤ και της NASA ανακάλυψαν έναν πλανήτη στο μέγεθος του Ερμή, περίπου 1500 έτη φωτός απόσταση από τον Ήλιο, ο οποίος φαίνεται πως αποσυντίθεται από την αφόρητη ζέστη του άστρου γύρω από το οποίο περιστρέφεται. Υπολογίζουν μάλιστα πως αν συνεχίσει να εξατμίζεται με τους σημερινούς ρυθμούς, σε 100 εκατομμύρια χρόνια θα έχει εξαφανιστεί πλήρως, αφήνοντας πίσω του ένα νέφος σκόνης και αερίων. Ο συγκεκριμένος πλανήτης περιστρέφεται μία φορά κάθε 15 ώρες γύρω από το άστρο KIC 12557548, μια από τις πιο μικρές περιόδους που έχουν παρατηρηθεί ποτέ για πλανήτη, γεγονός που υποδεικνύει πως η θερμοκρασία στην επιφάνειά του πρέπει να είναι εξαιρετικά υψηλή και να φτάνει ως και τους 2000 βαθμούς Κελσίου. Οι αναλυτές υποστηρίζουν πως τα πετρώματα στην επιφάνεια του πλανήτη λιώνουν σ αυτό το περιβάλλον σχηματίζοντας ρεύματα που παρασύρουν αέρια και σκόνη και τα εκτοξεύουν στο διάστημα, δημιουργώντας μια ουρά παρόμοια με αυτή των κομητών. Τα στοιχεία αυτά βασίζονται σε παρατηρήσεις του διαστημικού τηλεσκοπίου Κέπλερ, το οποίο μελετά 160.000 άστρα του γαλαξία μας, ψάχνοντας για εξωπλανήτες, πλανήτες δηλαδή που δεν ανήκουν στο ηλιακό μας σύστημα. Το τηλεσκόπιο καταγράφει τη λαμπρότητα των άστρων σε τακτά χρονικά διαστήματα, ερευνώντας για μεταβολές που έχουν κάποια περιοδικότητα. Εάν παρατηρηθεί πως η λαμπρότητα κάποιου άστρου μειώνεται για λίγο κάθε κάποιο σταθερό χρονικό διάστημα, αυτό σημαίνει πως κάποιο αντικείμενο περνάει περιοδικά μπροστά από το άστρο στο διάστημα αυτό, παρεμποδίζοντας μέρος της ακτινοβολίας του άστρου να φτάσει στο τηλεσκόπιο. Έτσι οι αστρονόμοι ανακαλύπτουν νέους πλανήτες αλλά και στοιχεία για την περίοδό τους και το μέγεθός τους. Η διαφορά στη συγκεκριμένη περίπτωση ήταν πως οι επιστήμονες παρατηρούσαν μια μεταβολή στη λαμπρότητα του άστρου κάθε 15 ώρες, η οποία όμως δεν ήταν σταθερή, διέφερε δηλαδή σε κάθε περιστροφή του πλανήτη γύρω από το άστρο, κάτι το οποίο δεν έχει παρατηρηθεί ξανά. Η ομάδα σκέφτηκε διάφορες εναλλακτικές, όπως ένα σύστημα δύο πλανητών, που ο ένας περιστρέφεται γύρω από τον άλλον, και οι δύο γύρω από το άστρο, όμως το πολύ μικρό χρονικό διάστημα των 15 ωρών δεν άφηνε περιθώρια για τέτοιο περίπλοκο σύστημα, όπως είναι για παράδειγμα αυτό της Γης Σελήνης που περιστρέφεται γύρω από τον Ήλιο. Η εξήγηση που κατέληξαν ήταν αρκετά πιο απλή: οι εναλλαγές στη φωτεινότητα του άστρου οφείλονταν στο νέφος σκόνης και αερίων που ακολουθεί τον πλανήτη, και παίρνει ακανόνιστα σχήματα με κάθε περιστροφή του πλανήτη γύρω από το άστρο. Με λίγα λόγια, η εικόνα του πλανήτη που λιώνει από τη θερμότητα δημιουργώντας ένα σύννεφο σκόνης και η εικόνα από τις παρατηρήσεις, φαίνονται να ταιριάζουν. Όλες οι έρευνες δείχνουν πως οι πλανήτες δεν είναι αιώνια αντικείμενα και μπορούν να έχουν φαντασμαγορικούς θανάτους. Έτσι και με αυτή την έρευνα προστέθηκε άλλη μια πιθανότητα που δεν είχε ειπωθεί ως τώρα: να τον εξατμίσει το ίδιο το άστρο του. http://physicsgg.me/2012/06/07/%CE%B5%CE%BD%CE%B1%CF%82-%CF%80%CE%BB%CE%B1%CE%BD%CE%AE%CF%84%CE%B7%CF%82-%CF%80%CE%BF%CF%85-%CE%B5%CE%BE%CE%B1%CF%84%CE%BC%CE%AF%CE%B6%CE%B5%CF%84%CE%B1%CE%B9/

Όριο στον αριθμό εξωγήινων πολιτισμών … του Γαλαξία μας θέτουν ραδιοαστρονόμοι Σύμφωνα με την εκτίμηση αστρονόμων του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας στο Berkeley, ο γαλαξίας μας περιέχει σχεδόν ένα εκατομμύριο πλανήτες που ίσως να φιλοξενούν εξωγήινους προηγμένους πολιτισμούς. Οι αστρονόμοι χρησιμοποιώντας το Green Bank Telescope στη Δυτική Βιρτζίνια, αναζήτησαν ραδιοσήματα που θα μπορούσαν να έχουν εκπέμψει εξωγήινοι πολιτισμοί. Το εύρος των συχνοτήτων που ερεύνησαν ήταν μεταξύ 1.1 και 1.9 GHz (το εύρος συχνοτήτων κινητών τηλεφώνων και των τηλεοπτικών σημάτων στη Γη). Η αναζήτηση των αστρονόμων επικεντρώθηκε σε 86 άστρικά συστήματα του γαλαξία μας γύρω από τα οποία υπάρχουν πλανήτες με συνθήκες ευνοϊκές για την ανάπτυξη ζωής (το διαστημικό τηλεσκόπιο Kepler ανακαλύπτει συνεχώς εξωπλανήτες…). Οι αστρονόμοι αναζητώντας ραδιοσήματα (που θα μπορούσαν να είναι προϊόν κάποιου προηγμένου τεχνολογικά εξωγήινου πολιτισμού), δυστυχώς,σύμφωνα με την ανακοίνωσή τους, δεν κατάφεραν να εντοπίσουν κανένα τέτοιο σήμα. Όμως, χρησιμοποιώντας στατιστικές αναλύσεις έθεσαν όρια στον αριθμό των προηγμένων πολιτισμών που εκπέμπουν ραδιοτηλεοπτικές συχνότητες. Έτσι εκτίμησαν ότι λιγότερο από ένα εκατομμύριο αστρικά συστήματα θα μπορούσαν να φιλοξενούν προηγμένους πολιτισμούς, σε πλανήτες που βρίσκονται στην κατοικίσιμη ζώνη. http://physicsgg.me/2013/02/13/%CF%8C%CF%81%CE%B9%CE%BF-%CF%83%CF%84%CE%BF%CE%BD-%CE%B1%CF%81%CE%B9%CE%B8%CE%BC%CF%8C-%CE%B5%CE%BE%CF%89%CE%B3%CE%AE%CE%B9%CE%BD%CF%89%CE%BD-%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CF%84%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8E/

Λειχήνες και φύκη οι πρώτοι «εξωγήινοι» που θα δούμε Μπορεί να εντοπιστεί η χημική τους «υπογραφή» στο φως που εκπέμπουν οι εξωπλανήτες Χαΐδελβέργη Ειδικοί του Ινστιτούτου Αστρονομίας Μαξ Πλάνκ στη Γερμανία υποστηρίζουν ότι οι πρώτες μορφές ζωής που θα διαπιστώσουμε ότι υπάρχουν σε εξωπλανήτες θα είναι πιθανώς λειχήνες και φύκη. Αυτό γιατί σύμφωνα με τους ειδικούς λειχήνες και φύκη αφήνουν τη χημική «υπογραφή» τους στο φως που εκπέμπει ο πλανήτης στον οποίο βρίσκονται. Η αναζήτηση της ζωής Τα τελευταία χρόνια οι επιστήμονες έχουν εντοπίσει εκατοντάδες πλανήτες σε άλλα ηλιακά συστήματα του γαλαξία μας, ορισμένοι εκ των οποίων είναι βραχώδεις και βρίσκονται εντός της λεγόμενης «κατοικήσιμης ζώνης». Βρίσκονται δηλαδή σε απόσταση από το μητρικό τους άστρο τέτοια ώστε να δημιουργούνται ευνοϊκές για την ανάπτυξη και συντήρηση της ζωής συνθήκες όπως, παραδείγματος χάριν, νερό σε υγρή μορφή. Τα τελευταία χρόνια έχουν αναπτυχθεί διάφορες τεχνικές μελέτης της σύστασης και των συνθηκών που επικρατούν στους εξωπλανήτες. Μια από αυτές είναι η ανάλυση του φωτός που εκπέμπει ο κάθε πλανήτης. Μελετώντας τα χαρακτηριστικά (μήκος κύματος, ένταση) του ορατού και του εγγύς υπέρυθρου φωτός που ανακλάται από την επιφάνεια ενός πλανήτη στο Διάστημα οι επιστήμονες μπορούν να κάνουν διάφορες διαπιστώσεις, κυρίως για το φυτικό βασίλειο του πλανήτη αφού μια παράμετρος που «ενσωματώνεται» στο φως είναι η χλωροφύλλη. Τα πολύχρωμα ίχνη Με δεδομένο ότι βραχώδεις πλανήτες με συνθήκες τόσο φιλικές για τη ζωή όσο στη Γη είναι λιγότεροι από εκείνους που διαθέτουν πιο ακραίες συνθήκες (υψηλές θερμοκρασίες, ιδιαίτερα ξηρό ή όξινο περιβάλλον) οι ερευνητές αποφάσισαν να μελετήσουν ορισμένες από τις πιο «σκληροτράχηλες» και ανθεκτικές μορφές ζωής στη Γη. Μελέτησαν λειχήνες που ζουν σε άνυδρες περιοχές, βακτήρια που επιβιώνουν σε καυτό νερό και κόκκινα φύκη που επιβιώνουν σε όξινο περιβάλλον όπως, παραδείγματος χάριν, σε νερό που περιέχει υλικά και ουσίες που χρησιμοποιούνται ή παράγονται σε εξορύξεις. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι κάθε μια από αυτές τις μορφές ζωής παράγει μια ξεχωριστή χρωματική ακολουθία η οποία είναι ανιχνεύσιμη από έναν μακρινό παρατηρητή. Σύμφωνα με τους ειδικούς ο εντοπισμός αυτών των ακολουθιών στο φως των εξωπλανητών δεν σημαίνει αυτόματα ότι υπάρχει ζωή επάνω σε αυτούς. Αποτελεί όμως ένα σημαντικό στοιχείο που επιτρέπει στους επιστήμονες να ξεχωρίζουν τους πλανήτες που έχουν αυξημένες πιθανότητες να διαθέτουν ζωή και να επικεντρώνουν σε αυτούς την προσοχή τους. Η έρευνα δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Astrobiology». «Είναι μια ιδιαίτερα ελκυστική ιδέα, από τη στιγμή μάλιστα που το πιθανότερο είναι ότι σε έναν πλανήτη μπορεί να υπάρχει μικροβιακή ζωή και όχι έντονη βλάστηση. Βέβαια η μέθοδος που προτείνεται έχει περιορισμούς αφού παραδείγματος χάριν, οι ατμοσφαιρικές συνθήκες ενός πλανήτη μπορεί να διαφέρουν τελείως από αυτές της Γης και να αλληλεπιδρά με το φως με τρόπους που δεν είναι αναμενόμενοι. Η φύση μπορεί να είναι πολύ πιο δημιουργική από όσο μας έχει επιτρέψει να πιστεύουμε σε αυτή τη μικρή γωνία του Σύμπαντος στην οποία βρισκόμαστε» σχολιάζει ο Νίκολας Κάουαν, του Πανεπιστημίου Northwestern στο Ιλλινόι των ΗΠΑ. Οι δείκτες βλάστησης Μετρώντας προσεκτικά το μήκος κύματος και την ένταση του ορατού και του εγγύς υπέρυθρου φωτός που ανακλάται από την επιφάνεια της Γης στο Διάστημα, οι επιστήμονες χρησιμοποιούν τον γνωστό «δείκτη βλάστησης» για την ποσοτικοποίηση των συγκεντρώσεων πράσινης βλάστησης παγκοσμίως. Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ESA) έχει δώσει στη δημοσιότητα σχετικά δεδομένα. Συνδυάζοντας τους ημερήσιους δείκτες βλάστησης σε σύνθετα 8, 16 ή 30 ημερών, οι επιστήμονες δημιουργούν λεπτομερείς χάρτες της πυκνότητας της πράσινης βλάστησης της Γης που προσδιορίζουν τις περιοχές όπου ευδοκιμούν τα φυτά και τις περιοχές όπου τα φυτά βρίσκονται υπό καταπόνηση (λόγω έλλειψης νερού). Για να καθοριστεί η πυκνότητα του πράσινου σε ένα μικρό κομμάτι γης, οι ερευνητές πρέπει να παρατηρήσουν τα διακριτά χρώματα (μήκη κύματος) του ορατού και εγγύς υπέρυθρου ηλιακού φωτός που ανακλάται από τα φυτά. Όταν το ηλιακό φως προσπίπτει σε αντικείμενα ορισμένα μήκη κύματος αυτού του φάσματος απορροφώνται, ενώ άλλα μήκη κύματος ανακλώνται. Η χρωστική των φύλλων των φυτών, η χλωροφύλλη, απορροφά σε υψηλά ποσοστά το ορατό φως (από 0,4 έως 0,7 µm) για χρήση κατά τη φωτοσύνθεση. Από την άλλη πλευρά, η κυτταρική δομή των φύλλων ανακλά σε μεγάλο βαθμό το εγγύς υπέρυθρο φως (από 0,7 έως 1,1 µm). Εάν η ανακλώμενη ακτινοβολία στο εγγύς υπέρυθρο μήκος κύματος είναι πολύ περισσότερη από ό,τι στο ορατό μήκος φωτός, τότε η βλάστηση στο συγκεκριμένο εικονοστοιχείο είναι πιθανό να είναι πυκνή και ενδέχεται να αποτελείται από κάποιο είδος δάσους. Εάν υπάρχει πολύ μικρή διαφορά στην ένταση του ανακλώμενου ορατού και εγγύς υπέρυθρου μήκους φωτός, τότε η βλάστηση είναι ενδεχομένως αραιή και ενδέχεται να αποτελείται από ποολίβαδα, τούνδρα ή έρημο. http://www.axortagos.gr/leixines-kai-fiki-protoi-eksogiinoi-pou-doume.html

Οι πιθανότητες ύπαρξης εξωγήινου πολιτισμού. Αμερικάνοι ερευνητές υπολόγισαν πως η πιθανότητα ύπαρξης ενός πολιτισμού, εντός του γαλαξία μας, αρκετά προηγμένου ώστε να μπορεί να εκπέμψει ραδιοκύματα, είναι μικρότερη από μία στο εκατομμύριο. Μέλος της ομάδας είναι η διακεκριμένη αστρονόμος Τζιλ Τάρτερ, η οποία αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για την ηρωίδα Έλλι Άρογουεη που υποδύθηκε η Τζόντι Φόστερ στην ταινία «Επαφή», βασισμένη στο βραβευμένο βιβλίο του Καρλ Σάγκαν. Η ερευνητική ομάδα εξέτασε δεκάδες ηλιακά συστήματα αναζητώντας ραδιοκύματα εξωγήινης προέλευσης χωρίς επιτυχία. Επιλέχτηκαν 86 αστέρες με βάση δεδομένα από το διαστημικό τηλεσκόπιο Kepler της NASA, και επιπλέον άλλα 19 αστέρια που βρέθηκαν συμπτωματικά στο ίδιο πεδίο όρασης κατά τη διάρκεια της ανάλυσης των αρχικών στόχων. Ο κατάλογος των υποψήφιων εξωπλανητών του τηλεσκοπίου Kepler περιείχε την περίοδο εκείνη 1.235 πιθανούς στόχους (πλέον έχει φτάσει τους 2.740) αλλά οι αστρονόμοι περιόρισαν την αναζήτηση γύρω από αστέρες οι οποίοι αποτελούν το κέντρο συστημάτων πέντε ή έξι πλανητών. Αρκετοί εξ αυτών των πλανητών βρίσκονται στη λεγόμενη κατοικήσιμη ζώνη, δηλαδή την απόσταση του πλανήτη από τον αστέρα στην οποία ευνοείται η ύπαρξη νερού στην επιφάνειά του. Η απόσταση των επιλεγμένων αστέρων είναι μεταξύ 1.000 και 1.500 έτη φωτός από τη Γη. Από το Φεβρουάριο έως τον Απρίλιο του 2011 οι ερευνητές εξέτασαν κάθε ένα από τα επιλεγμένα πλανητικά συστήματα χρησιμοποιώντας το τηλεσκόπιο Robert C. Byrd Green Bank στη Δυτική Βιρτζίνια των ΗΠΑ. Οι αναζητήσεις τους επικεντρώθηκαν στο εύρος των ραδιοσυχνότητων μεταξύ 1,1 και 1,9 GHz, στο οποίο βρίσκονται οι ζώνες συχνοτήτων που αξιοποιούνται από τα κινητά τηλέφωνα και τις τηλεοράσεις. Το εύρος αυτό επικαλύπτει και τη ζώνη 1,4 με 1,7 GHz, όπου το υδρογόνο και το υδροξύλιο (στοιχεία του νερού) εκπέμπουν σήματα από κβαντικές διαδικασίες ανιχνεύσιμα από ραδιοτηλεσκόπια. Από τα ευρήματά τους οι επιστήμονες κατέληξαν ότι για κάθε ένα εκατομμύριο αστέρια στο γαλαξία μας, λιγότερο από ένα έχει τη δυνατότητα να υποθάλψει πολιτισμό ικανό να εκπέμψει ανιχνεύσιμα σήματα. Ωστόσο το ενδεχόμενο ύπαρξης άλλων πολιτισμών δεν έχει αποκλειστεί, καθώς εκτιμάται πως μόνο στο γαλαξία μας υφίστανται δισεκατομμύρια πλανήτες παρόμοιοι με τη Γη. Εξάλλου, στο μέλλον η χρήση ραδιοτηλεσκοπίων μεγαλύτερης ευαισθησίας ίσως οδηγήσει στον εντοπισμό πιο αδύναμων σημάτων. http://www.naftemporiki.gr/story/608762

Πλανήτες σαν τη Γη βρίσκονται δίπλα μας Πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι ο αριθμός των πλανητών με μέγεθος παρόμοιο με αυτό της Γης είναι τεράστιος τόσο στον γαλαξία μας όσο και στο Σύμπαν γενικότερα. Μια εξ αυτών έδειξε ότι μόνο στον γαλαξία μας υπάρχουν περί τους 17 δισεκατομμύρια πλανήτες που μοιάζουν με τη Γη! Αστρονόμοι του Κέντρου Αστρονομίας Harvard Smithsonian πιστεύουν ότι ένας τέτοιος πλανήτης είναι πιθανό να βρίσκεται πολύ κοντά μας, σε απόσταση 13 ετών φωτός από εμάς. «Η επιστημονική κοινότητα θεωρούσε ότι για να βρεθεί ένας πλανήτης που να μοιάζει με τη Γη θα πρέπει να ψάξουμε στα βάθη του Διαστήματος. Τώρα αντιλαμβανόμαστε ότι μια νέα Γη είναι πολύ πιθανό να βρίσκεται στη… γειτονιά μας και περιμένει να την εντοπίσουμε» αναφέρει η Κόρτνι Ντρέσινγκ, επικεφαλής της νέας έρευνας. Οι κόκκινοι νάνοι Οι ερευνητές μελέτησαν τα ευρήματα της αποστολής Kepler που αναζητά εξωπλανήτες στον γαλαξία μας. Επικέντρωσαν την προσοχή τους στους κόκκινους νάνους. Είναι άστρα μικρότερα, πιο ψυχρά και λιγότερο φωτεινά από τον Ηλιο. Ενας μέσος κόκκινος νάνος είναι περίπου 70% μικρότερος από τον Ηλιο και έχει χίλιες φορές μικρότερη λαμπρότητα από το μητρικό μας άστρο. Παρά το γεγονός ότι είναι πιο ψυχρά και λιγότερο φωτεινά άστρα οι επιστήμονες θεωρούν ότι γύρω τους μπορούν να σχηματίζονται όχι μόνο πλανητικά συστήματα αλλά και πλανήτες παρόμοιοι με τη Γη. Στο γαλαξία μας υπολογίζεται ότι υπάρχουν τουλάχιστον 75 δισεκατομμύρια άστρα, το 80% των οποίων είναι κόκκινοι νάνοι. Οι Γαίες Το διαστημικό παρατηρητήριο Kepler έχει υποδείξει την παρουσία περίπου τριών χιλιάδων εξωπλανητών. Οι επιστήμονες έχουν καταφέρει να επιβεβαιώσουν την ύπαρξη μερικών δεκάδων εξ αυτών ενώ οι υπόλοιποι παραμένουν στην κατηγορία των «υποψηφίων». Οι ερευνητές του Κέντρου Αστρονομίας Harvard Smithsonian ανακάλυψαν άλλους 95 «υποψηφίους» πλανήτες, οι οποίοι βρίσκονται σε τροχιά γύρω από κόκκινους νάνους. Τρεις εξ αυτών έχουν μέγεθος και συνθήκες παρόμοιες με αυτές της Γης. Στατιστικά αυτό σημαίνει ότι το 6% των κόκκινων νάνων διαθέτει πλανήτες με μέγεθος αλλά και συνθήκες παρόμοιες με αυτές της Γης. Με βάση αυτό το εύρημα και με δεδομένο ότι το 75% των γειτονικών μας άστρων είναι κόκκινοι νάνοι οι ερευνητές κάνουν την εκτίμηση ότι μια νέα Γη μπορεί βρίσκεται σε κοντινή απόσταση από τον πλανήτη μας και πιο συγκεκριμένα 13 έτη φωτός μακριά από εμάς. Οι υποψήφιοι της ζωής Οι τρεις υποψήφιοι πλανήτες είναι ο KOI 1422.02, που είναι 10% μικρότερος από τη Γη, ο KOI 2626,.01 που είναι 1.4 φορές μεγαλύτερος από τη Γη και ο KOI 854.01, που είναι 1.7 φορές μεγαλύτερος από τον πλανήτη μας. Οπως υποστηρίζουν οι ερευνητές δεν είναι υποχρεωτικό για την ύπαρξη ζωής αυτοί οι πλανήτες να διαθέτουν ακριβώς τα ίδια χαρακτηριστικά με εκείνα της Γης. Θεωρούν ότι η ύπαρξη μιας σχετικά πυκνής ατμόσφαιρας ή ενός ωκεανού είναι παράγοντες ικανοί να επιτρέψουν την ανάπτυξη και εξέλιξη της ζωής. «Δεν απαιτείται ένας κλώνος της Γης για να υπάρξει ζωή» δηλώνει χαρακτηριστικά η Ντρέσινγκ. Ωστόσο, καθώς τα αστέρια νάνοι είναι πολύ μικρότερα, οι υποθετικά κατοικήσιμοι πλανήτες θα έπρεπε να τεθούν σε τροχιά πολύ πιο κοντινή από την τροχιά της Γης στον Ήλιο. Επίσης, αν και μάλλον είναι βραχώδεις, τα διαφορετικά είδη ατμόσφαιρας θα οδηγούσαν σε διαφορετικά είδη ζωής. Τέλος, τα αστέρια – νάνοι πιθανότατα είναι πολύ μεγάλα σε ηλικία. Το ηλιακό σύστημα είναι 4,5 δισεκατομμυρίων ετών, ενώ κάποια κόκκινα αστέρια - νάνοι είναι ηλικίας 12 δισεκατομμυρίων ετών. http://www.inews.gr/0/planites-san-ti-gi-vriskontai-dipla-mas.htm http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=22769&subid=2&pubid=63779283

Κι άλλο παράξενο λαμπερό αντικείμενο στον Άρη. Πριν από λίγο καιρό το διαστημικό ρόβερ Curiosity φωτογράφισε ένα “περίεργο” αντικείμενο στο έδαφος του Άρη. Σύμφωνα με την τότε ανακοίνωση της επιστημονικής ομάδας του Curiosity θα μπορούσε να είναι κάποιο κομμάτι που έπεσε από το ίδιο το ρόβερ. Τώρα οι κάμερες του Curiosity εντόπισαν μια μικρή μεταλλική προεξοχή πάνω σε έναν βράχο – την βλέπουμε στην παραπάνω εικόνα, οι πράσινες γραμμές δείχνουν τη θέση του. Η προεξοχή που φαίνεται να έχει μεγάλη ανακλαστικότητα είναι μικρή – το ύψος της είναι περίπου μισό εκατοστό. Η εικόνα λήφθηκε στις 30η Ιανουαρίου του 2013. Ότι κι αν είναι αυτό το παράξενο μικρό λαμπερό αντικείμενο έχει ενδιαφέρον και ελπίζουμε να έχουμε περισσότερες λεπτομέρειες γι ‘αυτό σύντομα από κάποιον επιστήμονα της ομάδας του Curiosity. http://physicsgg.me/2013/02/05/%CE%BA%CE%B9-%CE%AC%CE%BB%CE%BB%CE%BF-%CF%80%CE%B1%CF%81%CE%AC%CE%BE%CE%B5%CE%BD%CE%BF-%CE%BB%CE%B1%CE%BC%CF%80%CE%B5%CF%81%CF%8C-%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%BA%CE%B5%CE%AF%CE%BC%CE%B5%CE%BD%CE%BF-%CF%83/

To Curiosity χρησιμοπoίησε το τρυπάνι του... ...για πρώτη φορά. Το ρομπότ Curiosity της ΝASA έβαλε επιτέλους μπρος το τρυπάνι του, με το οποίο θα εξετάσει για πρώτη φορά το εσωτερικό των πετρωμάτων του Άρη, και θα επιβεβαιώσει αν σχηματίστηκαν παρουσία νερού. Έπειτα από την ολοκλήρωση των ελέγχων, το περιστροφικό και κρουστικό δράπανο θα επιτρέψει τη συλλογή δειγμάτων που θα μεταφερθούν στο ενσωματωμένο εργαστήριο του ρομπότ. Στη διάρκεια του Σαββατοκύριακου, οι μηχανικοί της αποστολής στο Εργαστήριο Αεριώθησης (JPL) της NASA στην Καλιφόρνια δοκίμασαν το τρυπάνι μόνο σε περιστροφική λειτουργία, αφήνοντας μια ρηχή τρύπα στον βράχο, που φαίνεται να έχει σχηματιστεί από αμμώδη ιζήματα. Στην επόμενη δοκιμή, το τρυπάνι θα λειτουργήσει ταυτόχρονα σε περιστροφική και κρουστική λειτουργία, πριν τελικά τρυπήσει αρκετά βαθιά ώστε να συλλέξει δείγματα για ανάλυση. Οι δοκιμές είναι απαραίτητες προκειμένου να βεβαιωθούν οι μηχανικοί ότι το εργαλείο λειτουργεί ικανοποιητικά στις ακραίες θερμοκρασίες του Άρη, οι οποίες κυμαίνονται στη συγκεκριμένη περιοχή από τους μηδέν βαθμούς το απόγευμα στους -65 βαθμούς τη νύχτα. Την περίπλοκη επιχείρηση δυσχεραίνει επιπλέον η ελαφρώς μεγαλύτερη διάρκεια της ημέρας του Άρη σε σχέση με τη Γη. Κάθε αρειανή μέρα, γνωστή ως sol, διαρκεί 24 ώρες και 40 λεπτά, διαφορά που σταδιακά αποσυντονίζει την επικοινωνία, με αποτέλεσμα κάθε κίνηση του ρομπότ να πρέπει να προγραμματίζεται δύο sol νωρίτερα. Το εξάτροχο, πυρηνοκίνητο Curiosity προσεδαφίστηκε τον Αύγουστο στον Κρατήρα Γκέιλ, προκειμένου να αναζητήσει στη λεκάνη του ενδείξεις για το εάν ο Άρης ήταν ποτέ φιλόξενος για τη ζωή. Η πρώτη του σημαντική παρατήρηση ήταν μια περιοχή με στρογγυλεμένες πέτρες, οι οποίες θα μπορούσαν να είναι βότσαλα ενός αρχαίου ποταμού. http://physicsgg.me/2013/02/04/to-curiosity-%CF%87%CF%81%CE%B7%CF%83%CE%B9%CE%BC%CE%BF%CF%80o%CE%AF%CE%B7%CF%83%CE%B5-%CF%84%CE%BF-%CF%84%CF%81%CF%85%CF%80%CE%AC%CE%BD%CE%B9-%CF%84%CE%BF%CF%85/

Χιόνι από οξείδιο του τιτανίου σε εξωπλανήτη. Μια από τις πιο γνωστές ρήσεις που ακούγεται όταν θέλει κάποιος να τονίσει την επιμονή και την αποφασιστικότητά του σε κάποιο θέμα είναι ότι θα ασχολείται με αυτό «μέχρι να πέσει μαύρο χιόνι». Αν ζούσαμε στον πλανήτη HD 209458 b η ρήση αυτή δεν θα υπήρχε αφού γάλλοι αστρονόμοι ανακάλυψαν ότι στον εξωπλανήτη πέφτει όντως μαύρο χιόνι! Κολασμένος Ο HD 209458 b είναι ένας γίγαντας αερίου που βρίσκεται σε απόσταση 150 ετών φωτός από τη Γη στον αστερισμό του Πήγασου. Βρίσκεται πολύ κοντά στο μητρικό του άστρο και ολοκληρώνει μια πλήρη περιστροφή γύρω από αυτό σε μόλις 84 ώρες. Οπως είναι επόμενο, οι θερμοκρασίες που αναπτύσσονται σε αυτόν τον εξωπλανήτη είναι πολύ μεγάλες. Στην πλευρά του πλανήτη που κατά την τροχιακή του κίνηση βλέπει το μητρικό του άστρο (δηλαδή, εκεί όπου είναι ημέρα) η θερμοκρασία αγγίζει τους δύο χιλιάδες βαθμούς Κελσίου. Στην αντίθετη πλευρά η θερμοκρασία κυμαίνεται στους 500 βαθμούς Κελσίου. Φυσικά οι συνθήκες αυτές δεν σχετίζονται σε καμία περίπτωση με τη ζωή για αυτό και η επιστημονική κοινότητα έχει βαφτίσει ανεπισήμως τον πλανήτη «Οσιρι», τον θεό των νεκρών στην αρχαία Αίγυπτο. Το φαινόμενο Ο σχηματισμός του χιονιού απαιτεί νερό το οποίο δεν υπάρχει βέβαια στον HD 209458 b. Ομως η πολύ μεγάλη διαφορά στη θερμοκρασία ημέρας και νύχτας στον πλανήτη δημιουργεί διάφορα φαινόμενα. Ενα από αυτά είναι η δημιουργία ατμοσφαιρικών ρευμάτων που μεταφέρουν στροβιλιζόμενη ύλη από τις περιοχές όπου υπάρχει ημέρα σε εκείνες που υπάρχει νύχτα και το αντίθετο. Αυτό (θεωρητικά) σημαίνει ότι οι αέριες μάζες που ξεκινούν από τις περιοχές όπου υπάρχει ημέρα στερεοποιούνται όταν εισέρχονται στις συνθήκες της νύχτας. Αέναο μαύρο χιόνι Επιστήμονες του Αστεροσκοπείου Côte d’Azur στη Νίκαια δημιούργησαν ένα τρισδιάστατο μοντέλο των ατμοσφαιρικών συνθηκών που επικρατούν στον HD 209458 b. Σύμφωνα με αυτό, τα καυτά αέρια καθώς οδεύουν προς τις νυχτερινές περιοχές μετατρέπονται σε νιφάδες οξειδίου του τιτανίου. Οι ειδικοί το χαρακτηρίζουν «μαύρο, καυτό, καπνιστό χιόνι» που πέφτει προς το εσωτερικό του πλανήτη. Οι ερευνητές αναφέρουν ότι οι μαύρες νιφάδες είναι πιθανότατα προϊόν της πρόσμιξης διοξειδίου τιτανίου με κάποιο άλλο στοιχείο. Αν και το διοξείδιο του τιτανίου έχει λευκή και φωτεινή απόχρωση η παρουσία κάποιου άλλου στοιχείου – π.χ. οξειδίων πυριτίου – προσδίδει το μαύρο χρώμα στις νιφάδες. Σύμφωνα με την προσομοίωση, ανοδικά αέρια ρεύματα στέλνουν τις νιφάδες πίσω στα ανώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας του πλανήτη. «Τα αέρια στερεοποιούνται, πέφτουν και μετά επιστρέφουν στα ανώτερα στρώματα δημιουργώντας έναν συνεχή κύκλο χιονόπτωσης. Οι χιονοθύελλες στον HD 209458 b δεν θα μοιάζουν με αυτές στη Γη, θα είναι σαν βρίσκεσαι στη μέση ενός δάσους που φλέγεται» αναφέρει η Βιβιέν Παρμαντιέ, μέλος της ερευνητικής ομάδας. http://physicsgg.me/2013/02/04/%CF%87%CE%B9%CF%8C%CE%BD%CE%B9-%CE%B1%CF%80%CF%8C-%CE%BF%CE%BE%CE%B5%CE%AF%CE%B4%CE%B9%CE%BF-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CF%84%CE%B9%CF%84%CE%B1%CE%BD%CE%AF%CE%BF%CF%85-%CF%83%CE%B5-%CE%B5%CE%BE%CF%89%CF%80/

Σεληνιακή βάση από 3Dή εκτυπωτη Εξωγήινη αρχιτεκτονική Ο σερ Νόρμαν Φόστερ σχεδιάζει «εκτυπώσιμες» βάσεις στη Σελήνη Η κατασκευή μιας βάσης στη Σελήνη θα γινόταν πιο πολύ πιο εύκολη χρησιμοποιώντας έναν τρισδιάστατο εκτυπωτή που χτίζει με ντόπια υλικά. Η εταιρεία του διάσημου Βρετανού αρχιτέκτονα Νόρμαν Φόστερ παρουσίασε τις μακέτες μια τέτοιας «εκτυπώσιμης» βάσης για λογαριασμό της ευρωπαϊκής διαστημικής υπηρεσίας ESA. Οι τρισδιάστατοι εκτυπωτές κατασκευάζουν συμπαγή αντικείμενα από αλλεπάλληλα στρώματα μιας ρευστής ουσίας που στερεοποιείται. Η τεχνολογία χρησιμοποιείται ήδη για την παραγωγή μικρών αντικειμένων, στο μέλλον όμως θα μπορούσε να επεκταθεί για την κατασκευή ολόκληρων κτηρίων. Η ESA ελπίζει να κατασκευάσει στο μέλλον μια βάση στη Σελήνη που θα αποτελείται από ένα τυπωμένο, στέρεο κέλυφος γύρω από ένα φουσκωτό, αεροστεγή χώρο διαβίωσης. Στο πλαίσιο της μελέτης σκοπιμότητας που υλοποιεί η βρετανική εταιρεία Foster and Partners, οι μηχανικοί του προγράμματος χρησιμοποιήσαν έναν ογκώδη 3D εκτυπωτή για να κατασκευάσουν ένα συμπαγές μπλοκ βάρους 1,5 τόνου. Ο εκτυπωτής D-Shape της βρετανικής Monolite περιλαμβάνει μια συστοιχία από ακροφύσια που εκχέουν ένα είδος κόλλας πάνω σε ένα αμμώδες υπόστρωμα. Στη συγκεκριμένη περίπτωση το υπόστρωμα αποτελούνταν από ηφαιστειακό βράχο παρόμοιο με τα πετρώματα της Σελήνης, ενώ ως κόλλα χρησιμοποιήθηκε ένα άλας που συνδέει τους κόκκους του πετρώματος και το μετατρέπει σε συνθετικό βράχο. Στη σημερινή του μορφή, ο εκτυπωτής μας χτίζει με ρυθμό δύο μέτρων [ύψους] την ώρα» αναφέρει ο Χαβιέ ντε Καστελιέ της Foster and Partners, γνωστής από κτήρια όπως το Στάδιο Ουέμπλεϊ, το Παγκόσμιο Κέντρο Εμπορίου και το αεροδρόμιο του Πεκίνου. Η επόμενη γενιά εκτυπωτών θα φτάνει τα 3,5 μέτρα την ώρα και θα μπορεί να ολοκληρώνει ένα κτήριο σε διάστημα μιας εβδομάδας» προσθέτει. http://physicsgg.me/2013/02/02/%CF%83%CE%B5%CE%BB%CE%B7%CE%BD%CE%B9%CE%B1%CE%BA%CE%AE-%CE%B2%CE%AC%CF%83%CE%B7-%CE%B1%CF%80%CF%8C-3d-%CE%B5%CE%BA%CF%84%CF%85%CF%80%CF%89%CF%84%CE%AE/

Ρομπότ «σκαντζόχοιροι» θα εξερευνήσουν δορυφόρο του Άρη. Ερευνητές του Πανεπιστημίου Στάνφορντ κατασκευάζουν για λογαριασμό της NASA ένα νέο τύπο ρομπότ το οποίο η αμερικανική διαστημική υπηρεσία προορίζει για μια αποστολή εξερεύνησης του Φόβου, ενός εκ των δύο δορυφόρων του Άρη. Το ρομπότ δεν θα έχει τη μορφή ενός τετράτροχου οχήματος όπως αυτά που εξερευνούν την επιφάνεια του Κόκκινου Πλανήτη τα τελευταία χρόνια. Θα έχει σφαιρικό σχήμα και μέγεθος παρόμοιο με μια μπάλα του βόλεϊ. Το πιο ενδιαφέρον και «παράξενο» χαρακτηριστικό του νέου ρομπότ είναι ότι θα υπάρχουν τοποθετημένες πάνω σε αυτό δεκάδες ακίδες. Αυτές οι ακίδες θα του επιτρέπουν να κυλάει στην ανώμαλη και γεμάτη κρατήρες επιφάνεια του δορυφόρου. Με αυτόν τον τρόπο οι κατασκευαστές του πιστεύουν ότι δεν θα «κολλήσει» πουθενά, όπως έχει συμβεί με ορισμένα από τα ρομπότ στον Αρη, και έτσι θα καταφέρει να εξερευνήσει πλήρως τον δορυφόρο. Οι υπεύθυνοι της αποστολής έχουν ονομάσει το ρομπότ «σκαντζόχοιρο» εξαιτίας της όψης του. Η αποστολή Παράλληλα με το ρομπότ κατασκευάζεται το σκάφος που θα το μεταφέρει στον Φόβο. Το σκάφος έχει λάβει την ονομασία Phobos Surveyor. Η αποστολή δεν έχει ακόμη μπει σε επίσημο προγραμματισμό, με τα στελέχη της NASA να εκτιμούν ότι το σκάφος και 5-6 σκαντζόχοιροι θα είναι έτοιμοι να αναχωρήσουν για τον Φόβο σε διάστημα 10-20 ετών. Σύμφωνα με τον αρχικό σχεδιασμό, μόλις το σκάφος φθάσει στο δορυφόρο θα απελευθερώσει ένα σκαντζόχοιρο. Το ρομπότ θα πραγματοποιήσει για λίγες μέρες έρευνες και ανάλογα με την πρόοδό τους οι επιτελείς της αποστολής στη Γη θα αποφασίσουν σε ποιο σημείο του δορυφόρου θα απελευθερώσει το σκάφος το δεύτερο ρομπότ, διαδικασία που θα ακολουθηθεί και με τα υπόλοιπα ρομπότ έτσι ώστε να διασφαλιστεί ότι δεν θα μείνει κανένα σημείο του Φόβου ανεξερεύνητο. Η αποστολή θεωρείται ιδιαίτερα σημαντική αφού θα λειτουργήσει ως προπομπός μιας επανδρωμένης αποστολής στον Άρη. http://physicsgg.me/2013/01/22/%CF%81%CE%BF%CE%BC%CF%80%CF%8C%CF%84-%CF%83%CE%BA%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%B6%CF%8C%CF%87%CE%BF%CE%B9%CF%81%CE%BF%CE%B9-%CE%B8%CE%B1-%CE%B5%CE%BE%CE%B5%CF%81%CE%B5%CF%85%CE%BD%CE%AE%CF%83/

Ενδείξεις ζωής σε κρατήρα του Αρη. Στο υπέδαφος του Άρη – κάτω από τον κρατήρα MacLaughlin ίσως υπάρχουν μικρόβια και βακτήρια. Δύο βρετανοί επιστήμονες μελετώντας δορυφορικές εικόνες και δεδομένα σχετικά με έναν αρχαίο κρατήρα στον Άρη υποστηρίζουν ότι εντόπισαν ευρήματα που υποδεικνύουν την ύπαρξη μικροβιακής και βακτηριακής ζωής στο υπέδαφός του. Οι δύο ερευνητές θεωρούν ότι τα ευρήματα τους αποτελούν τις πιο ισχυρές ενδείξεις ύπαρξης ζωής που έχουν εντοπιστεί μέχρι σήμερα στον Κόκκινο Πλανήτη. Tα πετρώματα και η λίμνη Ο Τζον Παρνέλ, καθηγητής του Πανεπιστημίου του Αμπερντίν και ο Τζόσεφ Μικάλσκι, πλανητικός γεωλόγος του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας στο Λονδίνο μελέτησαν τον κρατήρα MacLaughlin. Πρόκειται για έναν κρατήρα διαμέτρου 97 χλμ και βάθους 2,2 χλμ που είναι από τους αρχαιότερους του Άρη. Μελετώντας εικόνες και δεδομένα που έστειλε ο δορυφόρος MRO ο οποίος βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τον Άρη οι δύο ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι στον κρατήρα είχε σχηματιστεί μια λίμνη πριν από περίπου 4 δισεκατομμύρια έτη. Πιο συγκεκριμένα οι ερευνητές μελέτησαν τη σύσταση πετρωμάτων στον κρατήρα τα οποία αναδύθηκαν στην επιφάνεια μετά την πτώση του αστεροειδή που τον δημιούργησε. Η θεωρία Σύμφωνα με τους ερευνητές, η χημική σύσταση των πετρωμάτων μεταβλήθηκε από την παρουσία του νερού που είναι ένας από τους πιο κρίσιμους παράγοντες για την ύπαρξη της ζωής. Η μεταβολή αυτή, όπως εκτιμούν οι δύο επιστήμονες, έλαβε χώρα όταν τα πετρώματα βρίσκονταν ακόμη στο υπέδαφος. Θεωρούν ότι στο υπέδαφος του Άρη υπήρχαν και πιθανώς εξακολουθούν να υπάρχουν όλες οι απαραίτητες για την εμφάνιση και διατήρηση της ζωής συνθήκες. Πιστεύουν επίσης ότι ο κρατήρας γέμισε με το νερό που υπήρχε στο υπέδαφος και όχι με νερό που έπεσε σε αυτόν από κάποια εξωτερική πηγή. «Γνωρίζουμε ότι στο υπέδαφος της Γης υπάρχουν πολλές μορφές ζωής. Η μελέτη του κρατήρα MacLaughlin αποκαλύπτει ότι οι συνθήκες στο υπέδαφός του έχουν πολλές ομοιότητες με αυτές στο υπέδαφος της Γης. Στην επιφάνεια του Άρη δεν μπορεί να υπάρξει ζωή αφού ο πλανήτης βομβαρδίζεται συνεχώς από ακτινοβολία ενώ ταυτόχρονα επικρατούν πολύ χαμηλές θερμοκρασίες. Όμως το υπέδαφος προσφέρει προστασία από αυτές τις δυσμενείς συνθήκες. Δεν υπάρχει λόγος να μην ζουν στο υπέδαφος βακτήρια ή μικρόβια. Εκτιμούμε ότι μορφές ζωής που βρίσκονται στο υπέδαφος του Άρη δεν χρειάζονται υδρογόνο για να επιβιώνουν, όπως συμβαίνει και με τα μικρόβια που ζουν στο υπέδαφος της Γης. Δυστυχώς δεν πρόκειται να βρούμε ζώα στο υπέδαφος του Άρη αφού και στο γήινο υπέδαφος οι πιο σύνθετες μορφές ζωής που υπάρχουν είναι μύκητες. Όμως οι μύκητες είναι σύνθετες μορφές ζωής και δεν αποκλείεται να υπάρχουν τέτοιες μικρές αλλά σύνθετες μορφές ζωής και στον Άρη» αναφέρει ο Παρνέλ. Ο εντοπισμός Οι δύο ερευνητές πιστεύουν ότι οι επόμενες αποστολές στον Άρη πρέπει να «επισκεφθούν» τον κρατήρα MacLaughlin και να σκάψουν το έδαφος. Υποδεικνύουν μάλιστα το χείλος του ως ένα σημείο όπου οι πιθανότητες να υπάρχει ζωή κάτω από την επιφάνεια είναι αυξημένες. Οι ερευνητές πιστεύουν ότι, εκτός των άλλων, τα αποτελέσματα των ερευνών στο υπέδαφος του κρατήρα MacLaughlin ή και σε άλλους κρατήρες θα βοηθήσουν στο να μάθουμε νέα στοιχεία για το πώς ξεκίνησε η ζωή στη Γη. «Αν και όλοι ζούμε στην επιφάνεια της Γης η ζωή δεν ξεκίνησε εδώ αλλά στο υπέδαφος. Όταν πλέον η ζωή στο υπέδαφος σταθεροποιήθηκε άρχισε να μετακινείται προς την επιφάνεια. Μελετώντας τη ζωή στους κρατήρες του Άρη ανακαλύπτουμε στοιχεία για το πώς ξεκίνησε η ζωή και στη Γη» υποστηρίζει ο Παρνέλ. Η έρευνα δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Nature Geoscience» με τους δύο ερευνητές να αναφέρουν ότι σύντομα θα μπορούν να πουν με βεβαιότητα αν υπάρχει τώρα ή υπήρχε ζωή κάποτε στον Άρη. http://physicsgg.me/2013/01/21/%CE%B5%CE%BD%CE%B4%CE%B5%CE%AF%CE%BE%CE%B5%CE%B9%CF%82-%CE%B6%CF%89%CE%AE%CF%82-%CF%83%CE%B5-%CE%BA%CF%81%CE%B1%CF%84%CE%AE%CF%81%CE%B1-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CE%B1%CF%81%CE%B7/

Το Curiosity αναζητά μορφές ζωής στο υπέδαφος του Άρη Αρχίζει γεωτρήσεις σε μια περιοχή που στο παρελθόν έρεε νερό Το διαστημικό ρόβερ της NASA, Curiosity προσγειώθηκε στον κρατήρα του Άρη Gale, πριν από πέντε μήνες, με πρωταρχικό στόχο να διερευνήσει, το κατά πόσο ο πλανήτης Άρης διέθετε ευνοϊκό περιβάλλον για την ανάπτυξη μικροβιακής ζωής. Έτσι για πρώτη φορά θα τρυπηθεί η επιφάνεια του Άρη – θα ληφθούν και θα αναλυθούν δείγματα του υπεδάφους του. Η περιοχή στην οποία το Curiosity θα κάνει γεώτρηση, είναι μια βραχώδης περιοχή γεμάτη από αυλακώσεις μεταξύ των πετρωμάτων. Οι επιστήμονες θεωρούν πως κάποτε υπήρχε νερό και ίσως κάποιες μορφές ζωής. Η τοποθεσία της γεώτρησης ονομάζεται “John Klein” προς τιμήν του μηχανικού John W. Klein του Mars Science Laboratory ο οποίος πέθανε το 2011. Ας σημειωθεί ότι το παλαιότερο διαστημικό όχημα Opportunity κατά την εξερεύνηση της επιφάνειας του Άρη ανακάλυψε γύψο (CaSO4•2H2O ) που αποτελεί την «πιο ισχυρή» ένδειξη ύπαρξης νερού στον κόκκινο πλανήτη

Παγόβουνα υδρογονανθράκων στον Τιτάνα … εντόπισε το διαστημικό σκάφος Cassini Οι επιστήμονες εικάζουν ότι οι θάλασσες υδρογονανθράκων θα μπορούσαν να περιέχουν «εξωτικές μορφές της ζωής» O δορυφόρος του Κρόνου, Τιτάν, είναι το μοναδικό σώμα στο πλανητικό μας σύστημα – εκτός από τη Γη – που περιέχει το υγρό στοιχείο στην επιφάνειά του. Στην επιφάνεια του Τιτάνα υπάρχουν ποτάμια, λίμνες και θάλασσες από υδρογονάνθρακες – κυρίως μεθάνιο και αιθάνιο! Σε μια πρόσφατη δημοσίευση των επιστημόνων που μελετούν τα δεδομένα της αποστολής Cassini, περιγράφεται η ύπαρξη παγόβουνων στην επιφάνεια των λιμνών και θαλασσών από υδρογονάνθρακες του δορυφόρου του Κρόνου. Η ύπαρξη πάγων μπορεί να εξηγήσει την ανακλαστικότητα των υγρών επιφανειών του Τιτάνα. Οι ερευνητές μέχρι σήμερα θεωρούσαν ότι στο υγρό στοιχείο του Τιτάνα δεν μπορεί να επιπλέει π.χ. στερεό μεθάνιο, διότι έχει μεγαλύτερη πυκνότητα από το υγρό και θα βυθιζόταν. Όμως στις ατμοσφαιρικές συνθήκες του Τιτάνα θα μπορούσαν να σχηματιστούν τέτοια μείγματα αερίων υδρογονανθράκων και αζώτου, των οποίων ο πάγος θα μπορούσε να επιπλέει πάνω στις θάλασσές του. Ο Jonathan Lunine του Πανεπιστημίου Cornell, ένας από τους συγγραφείς της δημοσίευσης δήλωσε: «Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα ερωτήματα σχετικά με αυτές τις λίμνες και τις θάλασσες είναι το κατά πόσον θα μπορούσαν να φιλοξενήσουν μια εξωτική μορφή της ζωής», είπε ο Jonathan Lunine του Πανεπιστημίου Cornell, ο οποίος συν-συγγραφέας της μελέτης. http://physicsgg.me/2013/01/09/%CF%80%CE%B1%CE%B3%CF%8C%CE%B2%CE%BF%CF%85%CE%BD%CE%B1-%CF%85%CE%B4%CF%81%CE%BF%CE%B3%CE%BF%CE%BD%CE%B1%CE%BD%CE%B8%CF%81%CE%AC%CE%BA%CF%89%CE%BD-%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CE%B5%CF%80%CE%B9%CF%86/

Οι αστροναύτες για τον Αρη θα πεθάνουν… από βαρεμάρα ΤΙ ΕΔΕΙΞΕ Η ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗ Λήθαργος, βαρεμάρα και τεμπελιά περιμένουν τους μελλοντικούς ταξιδιώτες στον Άρη. Ένα μελλοντικό ταξίδι στον γειτονικό πλανήτη δεν θα είναι εύκολη υπόθεση για τους αστροναύτες, καθώς, όπως έδειξαν τα πορίσματα μιας προσομοιωμένης αποστολής 520 ημερών (η μεγαλύτερη σε διάρκεια που έχει γίνει ποτέ), οι επιβάτες ενός διαστημοπλοίου, κλεισμένοι για τόσο καιρό σε ένα μικρό χώρο, θα αντιμετωπίσουν προβλήματα ύπνου, κατάθλιψης και ατονίας. Οι διαταραχές αυτές μπορεί να θέσουν σε κίνδυνο το απαιτητικό -και μάλλον μονότονο για τους άμεσα συμμετέχοντες- εγχείρημα της ανθρωπότητας να πατήσει το πόδι της στον «κόκκινο πλανήτη». Η πρώτη μελέτη- αξιολόγηση του προσομοιωμένου ταξιδιού που πραγματοποιήθηκε στη Ρωσία μεταξύ Ιουνίου 2010 και Νοεμβρίου 2011, από το Ινστιτούτο Βιοϊατρικών Προβλημάτων της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών, με την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Διαστημικής Υπηρεσίας (ESA), δημοσιεύθηκε στο περιοδικό της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ (PNAS), σύμφωνα με το BBC και το “Science”. Όπως φαίνεται, όλοι οι σημερινοί αστροναύτες δεν θα είναι κατάλληλοι για να τα βγάλουν πέρα με ένα τόσο μακρόχρονο ταξίδι. Τα τελευταία χρόνια, κανείς αστροναύτης δεν έχει παραμείνει στο διάστημα πάνω από έξι μήνες, στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Παλαιότερα, το 1995, ο Ρώσος κοσμοναύτης Βαλερί Πολιακόφ είχε σπάσει το ρεκόρ μένοντας 437 συνεχόμενες μέρες εκτός της Γης. H «αποστολή» Mars500, κόστους 10 εκατ. δολαρίων, περιλάμβανε ένα πολυεθνικό εξαμελές πλήρωμα (τρεις Ρώσοι, δύο Ευρωπαίοι και ένας Κινέζος ηλικίας 27 έως 38 ετών) που αναπαράστησαν -σε ένα «σκάφος» 550 κυβικών μέτρων χωρίς καν παράθυρα- ένα ταξίδι στον Άρη, σε τρία στάδια: 250 ημέρες το ταξίδι έως τον πλανήτη, 30 ημέρες η παραμονή εκεί και 240 ημέρες το ταξίδι επιστροφής. Οι εθελοντές βρίσκονταν υπό συνεχή επιστημονική επιτήρηση και η μόνη τους επαφή με τον έξω κόσμο ήταν μέσω του διαδικτύου και τηλεφώνων με 20λεπτη χρονοκαθυστέρηση στην επικοινωνία, όσο χρειάζονται πράγματι τα ραδιοκύματα για να ταξιδέψουν μεταξύ του Άρη και της Γης. Η βασική διασκέδασή τους ήταν να βλέπουν ταινίες DVD, να παίζουν βιντεοπαιγνίδια και να διαβάζουν βιβλία, ενώ κατά καιρούς καλούνταν να αντιμετωπίσουν απρόσμενα περιστατικά (π.χ. μικρές πυρκαγιές ή μπλακ-άουτ του ρεύματος), που σκηνοθετούσαν επίτηδες οι ελεγκτές για να τεστάρουν την ετοιμότητα του πληρώματος. Οι επιστήμονες που μελέτησαν επί 17 μήνες το πείραμα, με επικεφαλής ερευνητές της Ιατρικής Σχολής του πανεπιστημίου της Πενσιλβάνια και του Κολλεγίου Ιατρικής Μπέιλορ, διαπίστωσαν ότι οι αστροναύτες είναι επιρρεπείς σε διαταραχές του ύπνου, ήπια κατάθλιψη και άλλα ψυχολογικά προβλήματα, τα οποία πρέπει να αντιμετωπισθούν προτού ξεκινήσει πραγματικά μια τέτοια φιλόδοξη διαστημική αποστολή. Βασική διαπίστωση ήταν ότι οι αστροναύτες υιοθέτησαν σχετικά γρήγορα ένα καθιστικό και αδρανές στιλ ζωής, με τους περισσότερους να κοιμούνται και να αναπαύονται περισσότερο από το συνηθισμένο, ενώ μερικοί έκαναν πολύ άσχημο ύπνο, εμφανίζοντας στη συνέχεια μειωμένο βαθμό εγρήγορσης και αυξημένη ροπή για λάθη στην εκτέλεση των καθηκόντων τους, καθώς και για ατυχήματα. Επιπλέον, υπήρξε έλλειψη συγχρονισμού, καθώς όταν μερικοί ξυπνούσαν για «ημέρα», άλλοι έπεφταν να κοιμηθούν για «νύχτα». Εν μέρει αυτό αποδίδεται στη διαταραχή του βιολογικού «ρολογιού» και του κιρκαδιανού ρυθμού τους λόγω του διαρκούς τεχνητού φωτός μέσα στον κλειστό χώρο διαμονής τους, σε συνδυασμό με την ελλιπή σωματική άσκηση. Πιστεύεται ότι ο βελτιωμένος φωτισμός των εσωτερικών χώρων -που θα μιμείται σωστά τη φυσική εναλλαγή μέρας-νύχτας- θα βοηθήσει στο μέλλον. Παρόλο που είχαν επιλεγεί μετά από πολυάριθμα τεστ ανάμεσα σε χιλιάδες υποψήφιους και είχαν εκπαιδευθεί για ένα χρόνο, οι «αστροναύτες» περνούσαν σταδιακά όλο και περισσότερη ώρα στα κρεβάτια τους ή απλώς αδρανούσαν- και η κατάσταση χειροτέρευε όσο περνούσε ο καιρός. Στο «ταξίδι επιστροφής» οι άνδρες του πληρώματος πέρασαν περίπου 700 ώρες περισσότερες ξαπλωμένοι από ό,τι στο αρχικό σκέλος του ταξιδιού, ενώ τέσσερις από τους έξι υπέφεραν από διάφορα ψυχολογικά προβλήματα λόγω της απομόνωσης και της μονοτονίας, αν και όχι κάτι ιδιαίτερα σοβαρό. Μόνο δύο από τους έξι θεωρείται ότι ανταποκρίθηκαν και προσαρμόστηκαν αρκετά καλά στην «αποστολή». Τέλος, μόνο κατά τις τελευταίες 20 ημέρες, λόγω της προσμονής ότι το «ταξίδι» τους επιτέλους τελείωνε, οι «αστροναύτες» έγιναν εξίσου ενεργητικοί με το ξεκίνημα της αποστολής τους. http://physicsgg.me/2013/01/08/%CE%BF%CE%B9-%CE%B1%CF%83%CF%84%CF%81%CE%BF%CE%BD%CE%B1%CF%8D%CF%84%CE%B5%CF%82-%CE%B3%CE%B9%CE%B1-%CF%84%CE%BF%CE%BD-%CE%B1%CF%81%CE%B7-%CE%B8%CE%B1-%CF%80%CE%B5%CE%B8%CE%AC%CE%BD%CE%BF%CF%85%CE%BD/

Στο Γαλαξία υπάρχουν 17 δισ. πλανήτες σαν τη Γη Αν υπάρχει ζωή σε άλλο πλανήτη στο Σύμπαν; Απάντηση ακόμη δεν υπάρχει. Όμως, οι πιθανότητες είναι ίσως υπέρ της άποψης αφού μόνο στο Γαλαξία μας υπάρχουν 17 δισεκατομμύρια πλανήτες σαν τη Γη μας. Όπως έχουν δείξει τα στοιχεία από το τηλεσκόπιο Κέπλερ, ένα στα έξι άστρα του γαλαξία μας (ποσοστό 17%) διαθέτει σε τροχιά γύρω του ένα πλανήτη με μέγεθος παρόμοιο με αυτό της Γης. Όπως εκτιμάται, ο Γαλαξίας μας έχει 100 δισεκατομμύρια άστρα. Οι νέες εκτιμήσεις των αστρονόμων, ανακοινώθηκαν στο πλαίσιο του συνεδρίου της Αμερικανικής Αστρονομικής Εταιρίας. Το Κέπλερ ανακάλυψε 461 ακόμα πιθανούς εξωπλανήτες, οι περισσότεροι από τους οποίους έχουν περίπου το μέγεθος της Γης. Έτσι, οι εξωπλανήτες που έχει έως τώρα ανακαλύψει το τηλεσκόπιο, ανέρχονται συνολικά στους 2.740, από τους οποίους οι 105 έχουν ήδη επιβεβαιωθεί. Περίπου το ένα τέταρτο των άστρων έχουν γύρω τους μια σούπερ-Γη με μέγεθος 1,25 έως 2 φορές αυτό της Γης και με το κάθε έτος τους να διαρκεί κάτω των 150 γήινων ημερών. Ένα ανάλογο ποσοστό άστρων (περίπου 25%) έχουν σε τροχιά γύρω τους ένα μίνι-Ποσειδώνα (δυο έως τέσσερις φορές μεγαλύτερο από τη Γη) με έτος έως 250 ημερών. Οι ακόμα μεγαλύτεροι εξωπλανήτες είναι λιγότεροι συνηθισμένοι. Μόνο το 3% των άστρων διαθέτουν μεγάλους Ποσειδώνες (τέσσερις έως έξι φορές το μέγεθος της Γης), ενώ το 5% των άστρων έχουν γύρω τους αέριους γίγαντες (έξι έως 22 φορές το μέγεθος της Γης) με τροχιά έως 400 ημερών. Περίπου το 1% των άστρων φαίνεται να έχουν μεγάλους πλανήτες όσο ο Δίας. Πάντως, οι εξωπλανήτές με μέγεθος έως διπλάσιο της Γης δεν είναι κατ' ανάγκη κατοικήσιμοι, επειδή συχνά είναι καυτοί λόγω της εγγύτητας στο άστρο τους. Όμως τέτοιοι καυτοί κόσμοι στην επιφάνεια, δεν αποκλείεται να διαθέτουν πολύ νερό, βαθιά στο υπέδαφός τους. Από την άλλη, οι πλανήτες με μέγεθος δύο έως τρεις φορές μεγαλύτερο της Γης φαίνεται να είναι συνήθως σαν τον Ουρανό και τον Ποσειδώνα, δηλαδή έχουν ένα βραχώδη πυρήνα περιβαλλόμενο από αέριο ήλιο και υδρογόνο και ίσως νερό. http://www.news.gr/perivallon/article/31582/sto-galaxia-yparhoyn-17-dis-planhtes-san-th-gh.html

Το τηλεσκόπιο ALMA καταγράφει τον σχηματισμό πλανητών Μια άκρως εντυπωσιακή αλλά και ενδιαφέρουσα κοσμική καταγραφή πραγματοποιεί διεθνής επιστημονική ομάδα με το τηλεσκόπιο ALMA που βρίσκεται στην έρημο Ατακάμα της Χιλής. Οι ερευνητές παρατηρούν έναν κοσμικό «τοκετό». Εντόπισαν ένα νεαρό άστρο γύρω από το οποίο αρχίζει να δημιουργείται ένα πλανητικό σύστημα. Συγκεκριμένα οι επιστήμονες εντόπισαν τον σχηματισμό δύο πλανητών και απεικόνισαν το φαινόμενο, γεγονός που συμβαίνει για πρώτη φορά. Ένας πλανήτης γεννιέται Οι ερευνητές παρατηρούν το άστρο HD 142527 που βρίσκεται σε απόσταση περίπου 450 ετών φωτός από τη Γη. Πρόκειται για ένα άστρο που βρίσκεται στα πρώτα στάδια της ζωής του. Γύρω του έχει δημιουργηθεί ένας δίσκος κοσμικής ύλης που αποτελείται από τα «υπολείμματα» (σκόνη, αέρια) του νεφελώματος μέσα στο οποίο γεννήθηκε. Το πανίσχυρο τηλεσκόπιο ALMA που είναι τοποθετημένο σε ύψος πέντε χιλιάδων μέτρων εντόπισε γιγάντιες δέσμες αερίου να ξεφεύγουν από τον δίσκο ύλης του άστρου και να «ρέουν» σταθερά στο κενό ανάμεσα στον δίσκο και το άστρο. Το τηλεσκόπιο κατέγραψε εικόνες από το φαινόμενο. Οι ερευνητές εκτιμούν ότι αυτή τη στιγμή γύρω από το άστρο σχηματίζονται δύο πλανήτες, πιθανότατα δύο γίγαντες αερίου σαν τον Δία. Είναι η πρώτη φορά που υπάρχουν άμεσες εικόνες της γέννησης ενός πλανήτη και, όπως είναι ευνόητο, οι παρατηρήσεις προσφέρουν νέα σημαντικά στοιχεία για ένα από τα πιο σημαντικά κοσμικά φαινόμενα. «Οι αστρονόμοι είχαν προβλέψει την ύπαρξη αυτών των δεσμών κοσμικής ύλης αλλά είναι η πρώτη φορά που έχουμε άμεση οπτική επαφή. Χάρη στο ALMA μπορέσαμε να παρατηρήσουμε αυτές τις δέσμες. Θα μάθουμε περισσότερα για τον μηχανισμό του σχηματισμού των πλανητών και θα δούμε αν οι υπάρχουσες θεωρίες για αυτό το φαινόμενο είναι ορθές» αναφέρει ο Σάιμον Κασάσους, του Πανεπιστημίου της Χιλής που είναι μέλος της ερευνητικής ομάδας. Η έρευνα δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Nature». http://physicsgg.me/2013/01/03/%CF%84%CE%BF-%CF%84%CE%B7%CE%BB%CE%B5%CF%83%CE%BA%CF%8C%CF%80%CE%B9%CE%BF-alma-%CE%BA%CE%B1%CF%84%CE%B1%CE%B3%CF%81%CE%AC%CF%86%CE%B5%CE%B9-%CF%84%CE%BF%CE%BD-%CF%83%CF%87%CE%B7%CE%BC%CE%B1%CF%84/

Δυο γιγάντιοι πίδακες σωματιδίων από το κέντρο του Γαλαξία μας Αν τα μάτια μας ήταν αρκετά ευαίσθητα, δύο γιγάντιοι πίδακες σωματιδίων που πηγάζουν στην καρδιά του Γαλαξία μας θα φαίνονταν να καταλαμβάνουν τα δύο τρίτα του γήινου ουρανού, διαπιστώνουν έκπληκτοι οι αστρονόμοι. Οι γιγάντιοι, δυσεξήγητοι πίδακες αποτελούνται από φορτισμένα σωματίδια (πρωτόνια και ηλεκτρόνια) που εκτοξεύονται πάνω και κάτω από το επίπεδο του γαλαξία. Έχουν μάλιστα τόσο υψηλή ενέργεια ώστε θα μπορούσαν να αποστειρώσουν τη Γη αν έπεφταν πάνω της – ευτυχώς ο πλανήτης μας βρίσκεται στο επίπεδο του γαλαξία και δεν πρόκειται να βρεθεί στο στόχαστρο. Οι δύο πίδακες που κινούνται προς αντιδιαμετρικές κατευθύνσεις έχουν συνολικό μήκος 50.000 έτη φωτός (το μισό της διαμέτρου του Γαλαξία μας) και κινούνται προς το διαγαλαξιακό κενό με ταχύτητα 3,6 δισεκατομμύρια χιλιόμετρα. Αν ήταν ορατοί στη Γη θα εκτείνονταν από τη μια άκρη του ορίζοντα ως την άλλη. «Με εξαίρεση τον ίδιο τον γαλαξιακό δίσκο, αυτές οι δομές είναι οι μεγαλύτερες δομές που έχουν ανακαλυφθεί ποτέ στον Γαλαξία» σχολίασε ο Ετόρε Καρέτι, ερευνητής του Κοινοπολιτειακού Οργανισμού Επιστημονικής και Βιομηχανικής Έρευνας (CSIRO) στην Αυστραλία. Η ανακάλυψη της ομάδας του δημοσιεύεται στο Nature. Προηγούμενες παρατηρήσεις είχαν αποκαλύψει ότι πάνω και κάτω από το γαλαξιακό επίπεδο υπάρχουν περιοχές που εκπέμπουν ακτίνες γάμμα (αόρατο φως υψηλής ενέργειας) και ονομάστηκαν «φυσαλίδες Φέρμι». Σε μια προσπάθεια να κατανοήσουν αυτές τις δομές, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν το ραδιοτηλεσκόπιο του Παρκς στην Αυστραλία, το οποίο διέκρινε τους πίδακες στις ίδιες περιοχές με τις φυσαλίδες. Όπως φαίνεται, οι ακτίνες γάμμα εκπέμπονται από τα σωματίδια του πίδακα λόγω των ισχυρών μαγνητικών πεδίων μέσα στα οποία κινούνται τα σωματίδια αυτά. Προς το παρόν, οι αστρονόμοι δεν μπορούν να είναι βέβαιοι για το μηχανισμό σχηματισμού των πιδάκων. Υποψιάζονται ωστόσο ότι τα σωματίδια προέρχονται κυρίως από σουπερνόβα (υπερκαινοφανείς αστέρες, γερασμένα άστρα που εκρήγνυνται καθώς πεθαίνουν) ή από νεογέννητα άστρα. Τα τεράστια ποσά μαγνητικής ενέργειας που περιέχουν τα σωματίδια δεν αποκλείεται επίσης να σχετίζονται με το μαγνητικό πεδίο που είναι γνωστό ότι διατρέχει τον Γαλαξία. «Το αέριο που απελευθερώνουν οι εκρήξεις σουπερνόβα είναι μαγνητισμένο» επισημαίνει ο Καρέτι στο Space.com. «Επιπλέον, ολόκληρη η περιοχή του γαλαξιακού κέντρου διαθέτει ένα ισχυρό μαγνητικό πεδίο. Οι πίδακες, αποτελούμενοι από φορτισμένα σωματίδια, μπορούν να παγιδεύουν τα μαγνητικά πεδία μέσα στα οποία είναι εμβαπτισμένα». «Τα ευρήματα αυτά», συνεχίζει ο ερευνητής, «μαρτυρούν ότι υπάρχει μια μετακίνηση τεράστιων ποσοτήτων ενέργειας και μαγνητικών πεδίων από το κέντρο του Γαλαξία στην περιφέρειά του. Πρόκειται για μια αλληλεπίδραση που δεν γνωρίζαμε». http://physicsgg.me/2013/01/03/%CE%B4%CF%85%CE%BF-%CE%B3%CE%B9%CE%B3%CE%AC%CE%BD%CF%84%CE%B9%CE%BF%CE%B9-%CF%80%CE%AF%CE%B4%CE%B1%CE%BA%CE%B5%CF%82-%CF%83%CF%89%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%B9%CE%B4%CE%AF%CF%89%CE%BD-%CE%B1%CF%80%CF%8C/

Ο πρώτος εξωπλανήτης που μοιάζει πραγματικά με τη Γη … θα ανακαλυφθεί το 2013 Αυτή είναι η πρόβλεψη των κυνηγών πλανητών για το νέο έτος Ο πρώτος εξωπλανήτης που μοιάζει πραγματικά με τη Γη όσον αφορά το μέγεθος και τη δυνατότητά του να φιλοξενεί ζωή είναι πολύ πιθανό να ανακαλυφθεί το 2013, εκτιμούν αρκετοί κυνηγοί πλανητών. Από τους περίπου 800 εξωπλανήτες των οποίων η ύπαρξη έχει επιβεβαιωθεί ως σήμερα, οι περισσότεροι είναι γίγαντες στο μέγεθος του Δία και θεωρείται αδύνατο να επιτρέπουν την εμφάνιση ζωής. Σύγχρονα τηλεσκόπια έχουν εντοπίσει και λίγους πλανήτες στο μέγεθος της Γης, οι οποίοι όμως βρίσκονται σε μικρή απόσταση από τα μητρικά τους άστρα και είναι επομένως υπερβολικά καυτοί. Η πρόοδος όμως έρχεται με ταχείς ρυθμούς. «Είμαι βέβαιος ότι η πρώτη δίδυμη αδελφή της Γης θα ανακαλυφθεί του χρόνου» δήλωσε στο Space.com ο Άμπελ Μέντεζ, επικεφαλής του Εργαστηρίου Κατοικησιμότας Πλανητών στο Πανεπιστήμιο του Πουέρτο Ρίκο στο Αρεσίμπο. Την ίδια εκτίμηση έκανε και ο Τζέφ Μέισι, κυνηγός πλανητών στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Μπέρκλεϊ και μέλος της ομάδας που αναλύει τα δεδομένα της αποστολής Kepler. Τι υπάρχει εκεί έξω; Το διαστημικό τηλεσκόπιο Kepler της NASA, σχεδιασμένο ειδικά για τον εντοπισμό μακρινών πλανητικών συστημάτων, έχει ανιχνεύσει από το 2009 μέχρι σήμερα πάνω από 2.300 πιθανούς εξωπλανήτες, ορισμένοι από τους οποίους βρίσκονται στη λεγόμενη «κατοικήσιμη ζώνη» -βρίσκονται δηλαδή στην κατάλληλη απόσταση από το μητρικό τους άστρο ώστε να διαθέτουν υγρό νερό και δυνητικά ζωή. Το Kepler είναι σχεδιασμένο να ανιχνεύει την ύπαρξη πλανητών από την ανεπαίσθητη μείωση που προκαλούν στη φωτεινότητα των μητρικών τους άστρων κάθε φορά που περνούν από μπροστά τους. Το τηλεσκόπιο ξεκίνησε την αποστολή του με πλανήτες που είναι σχετικά εύκολο να γίνουν αντιληπτοί επειδή είναι μεγάλοι και περνούν συχνά μπροστά από το άστρο επειδή περιφέρονται σε μικρή απόσταση από αυτό. Με τον καιρό όμως οι τεχνικές βελτιώνονται και το Kepler ανακάλυψε πέρυσι έναν εξωπλανήτη μόλις 2,4 φορές μεγαλύτερο από τη Γη, με την ονομασία Kepler-22b, ο οποίος βρίσκεται μάλιστα εντός της κατοικήσιμης ζώνης. Σύμφωνα με τον δρ Μέντεζ του Πανεπιστημίου του Πουέρτο Ρίκο, ένα άλλο όργανο που θα μπορούσε να ανακαλύψει τα πρώτα δίδυμα αδέλφια της Γης είναι το HARPS (Υψηλής Ακρίβειας Ανιχνευτής Πλανητών Γωνιακής Ταχύτητας), το οποίο βρίσκεται εγκατεστημένο σε τηλεσκόπιο του Ευρωπαϊκού Νότιου Αστεροσκοπείου (ESO) στη Χιλή. Το HARPS εφαρμόζει διαφορετική τεχνική από το Κepler, καθώς καταγράφει όχι διακυμάνσεις της φωτεινότητας του άστρου, αλλά τους ανεπαίσθητους κλυδωνισμούς που προκαλεί στο άστρο η βαρυτική έλξη των πλανητών του. Όπως επισημαίνει ο Μέντεζ, αρκετοί από τους πλανήτες που ανακαλύπτει το Kepler είναι υπερβολικά μακριά για να μελετηθούν με την ακρίβεια που απαιτείται. Το HARPS, επομένως, ίσως έχει το πλεονέκτημα. «Το HARPS πρέπει λογικά να μπορέσει να βρει τους πιο ενδιαφέροντες και πιο κοντινούς δίδυμους αδελφούς της Γης» είπε ο ερευνητής. http://physicsgg.me/2012/12/28/%CE%BF-%CF%80%CF%81%CF%8E%CF%84%CE%BF%CF%82-%CE%B5%CE%BE%CF%89%CF%80%CE%BB%CE%B1%CE%BD%CE%AE%CF%84%CE%B7%CF%82-%CF%80%CE%BF%CF%85-%CE%BC%CE%BF%CE%B9%CE%AC%CE%B6%CE%B5%CE%B9-%CF%80%CF%81%CE%B1%CE%B3/

Πλανητικό σύστημα παρόμοιο με το δικό μας … γύρω από το άστρο Tαυ στον αστερισμό του Κήτους Μια πολύ σημαντική ανακάλυψη έκανε διεθνής ομάδα επιστημόνων. Ανακάλυψε ότι σε ένα γειτονικό μας άστρο, το Tau Ceti, έχει σχηματιστεί ένα πλανητικό σύστημα που έχει κοινά χαρακτηριστικά με το δικό μας. Μέχρι στιγμής έχουν εντοπιστεί πέντε πλανήτες και ένας εξ αυτών βρίσκεται εντός της λεγόμενης «κατοικήσιμης ζώνης», δηλαδή διαθέτει πιθανότατα συνθήκες ευνοϊκές για την ανάπτυξη και επιβίωση της ζωής. Ο νέος Κόσμος Οι ερευνητές μελέτησαν τα δεδομένα έξι χιλιάδων παρατηρήσεων που έχουν γίνει στο Tau Ceti (ταυ ή τ του Κήτους) από διάφορα τηλεσκόπια. Κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι στο άστρο που βρίσκεται σε απόσταση 12 ετών φωτός από εμάς έχει σχηματιστεί ένα πλανητικό σύστημα. Συγκεκριμένα εντόπισαν την παρουσία πέντε πλανητών μικρομεσαίου μεγέθους. Οι πέντε πλανήτες έχουν μέγεθος 2-6 φορές μεγαλύτερο από αυτό της Γης. Πρόκειται για το μικρότερο σε μέγεθος (όσον αφορά τη μάζα) εξωηλιακό πλανητικό σύστημα που έχει εντοπιστεί μέχρι σήμερα. Το πιο ενδιαφέρον και σημαντικό ίσως εύρημα είναι ότι ένας από τους πέντε πλανήτες βρίσκεται εντός της «κατοικήσιμης ζώνης». Βρίσκεται δηλαδή σε απόσταση τέτοια από το άστρο του ώστε οι θερμοκρασίες που αναπτύσσονται εκεί να μην είναι ούτε πολύ χαμηλές ούτε πολύ υψηλές. Το γεγονός αυτό μαρτυρεί ότι ίσως στον πλανήτη να υπάρχει νερό σε υγρή μορφή καθώς και άλλες ευνοϊκές για την ανάπτυξη και επιβίωση της ζωής συνθήκες. Η ανακάλυψη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Astronomy & Astrophysics» http://physicsgg.me/2012/12/19/%CF%80%CE%BB%CE%B1%CE%BD%CE%B7%CF%84%CE%B9%CE%BA%CF%8C-%CF%83%CF%8D%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BC%CE%B1-%CF%80%CE%B1%CF%81%CF%8C%CE%BC%CE%BF%CE%B9%CE%BF-%CE%BC%CE%B5-%CF%84%CE%BF-%CE%B4%CE%B9%CE%BA%CF%8C/

Φουσκωμένοι» πλανήτες Αυτή τη στιγμή υπάρχουν 851 εξακριβωμένοι πλανήτες έξω από το ηλιακό μας σύστημα και αρκετές εκατοντάδες εντοπισμένοι αλλά μη επιβεβαιωμένοι. Από αυτούς, οι 289 εντοπίστηκαν επειδή η τροχιά τους τα τοποθετεί ανάμεσα στον αστέρα - ήλιο τους και τη Γη, με αποτέλεσμα να επηρεάζεται η ακτινοβολία του αστέρα προς τη Γη. Ο δορυφόρος Κέπλερ είναι μία από τις κύριες πηγές παρατήρησης των εξωπλανητών, αλλά οι 194 από τους προαναφερθέντες 289 έχουν εντοπιστεί από επίγεια τηλεσκόπια. Τα τηλεσκόπια HATNet στο Παρατηρητήριο Whipple στην Αριζόνα των Ηνωμένων Πολιτειών εντόπισαν τρεις ιδιαίτερα μεγάλους εξωπλανήτες, του αποκαλούμενους «φουσκωμένους Δίες». Οι πλανήτες αυτοί έχουν μάζα παρόμοια με τον Δία, αλλά οι τροχιές τους είναι τόσο κοντά στους ήλιους τους (σε αντίθεση με τον Δία του ηλιακού μας συστήματος) που ανεβάζει τη θερμοκρασία στην ατμόσφαιρά τους πάνω από τους 1700 βαθμούς Κελσίου. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να διαστέλλονται και να φτάνουν να έχουν διπλάσια διάμετρο από τον Δία. Οι επιστήμονες υπολόγισαν ότι οι πλανήτες είναι «φουσκωμένοι» αλλά δεν έχουν επαρκή εξήγηση για το φαινόμενο αυτό, και γενικότερα για τη δημιουργία και τον σχηματισμό αυτών των τριών πλανητών. Η περίπτωσή τους παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τις μελέτες πάνω στις συνθήκες με τις οποίες σχηματίστηκε η Γη και βρέθηκε σε τέτοια τροχιά από τον Ήλιο, ώστε να διατηρεί ιδανικές θερμοκρασίες για το σχηματισμό και τη διατήρηση ζωής. Οι αστρονόμοι ανέπτυξαν μία καινοτόμο τεχνική για την ανακάλυψη και την μελέτη των εξωπλανητών, χρησιμοποιώντας ένα σύστημα από έξι μικρά, αυτοματοποιημένα επίγεια τηλεσκόπια (διαμέτρων 6 έως 11 εκατοστά). Τα τηλεσκόπια τραβάνε ψηφιακές οπτικές φωτογραφίες του βραδινού ουρανού, αναζητώντας παραλλαγές έντασης στο φως κάθε αστεριού. Λόγω της μικρής διαμέτρου των τηλεσκοπίων, το πεδίο όρασης μεγιστοποιείται, και χιλιάδες αστέρων παρατηρούνται ταυτόχρονα. Το τηλεσκόπια βρίσκονται στην Αριζόνα και στη Χαβάη, και ονομάζονται συλλογικά HATNet. Έχουν ανακαλύψει 42 από τους 289 διερχόμενους εξωπλανήτες. Οι τρεις νέοι πλανήτες ολοκληρώνουν μια τροχιά μόλις σε μερικές ημέρες, και παρά το γεγονός ότι η μάζα τους είναι λίγο μικρότερη του Δία, η ακτίνα τους είναι περίπου 50 - 70% μεγαλύτερη. Το γεγονός ότι αποτελούν ένα τόσο μικρό και διαφορετικό υποσύνολο ανάμεσα στους εκατοντάδες άλλους εξωπλανήτες, υποδεικνύει την ανάγκη για περαιτέρω έρευνα στο πεδίο.