Το James Webb εντόπισε την αρχαιότερη έκρηξη σουπερνόβα στο Σύμπαν Το φαινόμενο συνέβη στη βρεφική ηλικία του Σύμπαντος. Το φως της αρχαιότερης έκρηξης υπερκαινοφανούς που έχει παρατηρηθεί ποτέ, ηλικίας 13 δισεκατομμυρίων ετών και χρονολογούμενης μόλις 730 εκατομμύρια χρόνια μετά τη Μεγάλη Έκρηξη, καταγράφηκε από το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb. Η έκρηξη σουπερνόβα συνοδευόταν από μια ισχυρή έκλαμψη γάμα ακτίνων κάτι που υποδηλώνει την καταστροφή ενός τεράστιου άστρου και πιθανώς τη γέννηση μιας μαύρης τρύπας.«Μόνο λίγες εκλάμψεις ακτίνων γάμμα τα τελευταία 50 χρόνια έχουν εντοπιστεί μέσα στο πρώτο δισεκατομμύριο χρόνια του Σύμπαντος. Αυτό το γεγονός είναι ιδιαίτερα σπάνιο και εξαιρετικά συναρπαστικό» δήλωσε ο Άντριου Λέβαν του Πανεπιστημίου Radboud στην Ολλανδία και του Πανεπιστημίου του Warwick στο Ηνωμένο Βασίλειο.Η ιστορία ξεκινά στις 14 Μαρτίου, όταν ο γαλλο–κινεζικός δορυφόρος SVOM εντόπισε μια έκρηξη γάμα ακτίνων από τα βάθη του Διαστήματος. Ενενήντα λεπτά αργότερα, το παρατηρητήριο Swift της NASA κατέγραψε το ίδιο γεγονός σε ακτίνες Χ, επιτρέποντας στους αστρονόμους να εντοπίσουν με ακρίβεια πού στον ουρανό συνέβη η έκρηξη, η οποία ονομάστηκε GRB 250314A.Έντεκα ώρες μετά τον εντοπισμό από το Swift, το Νορδικό Οπτικό Τηλεσκόπιο στις Κανάριες Νήσους κατέγραψε την αχνή λάμψη του μεταγενέστερου φωτός, καθώς το υλικό που εκτινάχθηκε από το ετοιμοθάνατο άστρο συγκρούστηκε με το αέριο που το περιέβαλλε. Τέσσερις ώρες αργότερα, το Very Large Telescope στη Χιλή μέτρησε την ερυθρή μετατόπιση της λάμψης, η οποία ήταν τεράστια, 7.3, πράγμα που σημαίνει ότι βλέπουμε ένα γεγονός που συνέβη πριν από 13 δισεκατομμύρια χρόνια.Ωστόσο η διαστολή του χώρου που προκάλεσε την ερυθρή μετατόπιση δημιουργεί και την ψευδαίσθηση της επιβράδυνσης των διαδικασιών. Αντί η έκρηξη να φτάσει στη μέγιστη λαμπρότητά της μέσα σε λίγες ημέρες ή εβδομάδες από τη δική μας οπτική γωνία θα χρειαζόταν τρεις και μισούς μήνες. Γνωρίζοντας αυτό, ο Λέβαν και η ομάδα του ζήτησαν παρατηρησιακό χρόνο από τον διευθυντή του τηλεσκοπίου James Webb. Με την άδεια αυτή, στις 1 Ιουλίου το Webb χρησιμοποίησε την Κάμερα Εγγύς Υπέρυθρου για να ανιχνεύσει το φως της υπερκαινοφανούς που συνόδευε την έκρηξη ακτίνων γάμμα.«Μόνο το Webb μπορούσε να δείξει άμεσα ότι αυτό το φως προέρχεται από υπερκαινοφανή – από την κατάρρευση ενός τεράστιου άστρου. Αυτή η παρατήρηση δείχνει επίσης ότι μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε το Webb για να εντοπίσουμε μεμονωμένα άστρα σε μια εποχή όπου το σύμπαν ήταν μόλις στο 5% της σημερινής του ηλικίας» λέει ο Λεβάν. Ο γαλαξίας Το τηλεσκόπιο κατάφερε επίσης να εντοπίσει τον γαλαξία που φιλοξένησε την υπερκαινοφανή. Παρόλο που ο γαλαξίας εμφανίζεται ως μια μικρή θολή κηλίδα λίγων εικονοστοιχείων, οι αστρονόμοι μπορούν να διακρίνουν στοιχεία για το περιβάλλον μέσα στο οποίο εξερράγη το άστρο. «Οι παρατηρήσεις δείχνουν ότι αυτός ο μακρινός γαλαξίας μοιάζει με άλλους που υπήρχαν την ίδια εποχή», είπε ο Εμερίκ Λε Φλοκ του CEA Paris-Saclay, μέλος της ομάδας που δημοσιεύει την ανακάλυψη στην επιθεώρηση «Astronomy and Astrophysics».Το φάσμα της υπερκαινοφανούς μοιάζει επίσης εκπληκτικά με αυτά σύγχρονων εκρήξεων, υποδηλώνοντας ότι η μάζα του άστρου που εξερράγη δεν ήταν κάτι ασυνήθιστο σε σχέση με σήμερα. Ωστόσο, επειδή το άστρο έζησε σε μια εποχή όπου τα βαριά στοιχεία ήταν πολύ σπάνια, αναμένονται λεπτές αλλά σημαντικές διαφορές. Απαιτούνται περισσότερα δεδομένα για να αναλυθούν αυτές οι λεπτομέρειες.Παρόλα αυτά, η υπερκαινοφανής αποτελεί ρεκόρ: είναι η πιο μακρινή που έχει παρατηρηθεί ποτέ και μία από τις ελάχιστες εκρήξεις γάμα ακτίνων που έχουν εντοπιστεί μέσα στο πρώτο δισεκατομμύριο χρόνια του σύμπαντος. Το προηγούμενο ρεκόρ ανήκε επίσης στο James Webb με έκρηξη σουπερνόβα 1,8 δισεκατομμύρια χρόνια μετά τη Μεγάλη Έκρηξη. Το νέο εύρημα «σπάει» με διαφορά αυτό το ρεκόρ. Στην αριστερή εικόνα καλλιτεχνική απεικόνιση της έκλαμψης ακτίνων γάμμα και δεξιά η αρχαία έκρηξη σουπερνόβα που την προκάλεσε. https://www.naftemporiki.gr/techscience/2044572/to-james-webb-entopise-tin-archaioteri-ekrixi-soypernova-sto-sympan/

Επιστήμονες έκαναν πραγματικότητα την τεχνολογία δημιουργίας δεινοσαύρων του κινηματογραφικού Τζουράσικ Παρκ. Ανέκτησαν το DNA πολλών ζώων το αίμα των οποίων είχαν ρουφήξει κουνούπια. Στην κινηματογραφική επιτυχία του 1993 Τζουράσικ Παρκ οι επιστήμονες έφεραν τους δεινοσαύρους ξανά στη ζωή εξάγοντας το DNA τους από αίμα που είχαν ρουφήξει κουνούπια και είχε παγιδευτεί σε κεχριμπάρι. «Πριν από εκατό εκατομμύρια χρόνια υπήρχαν κουνούπια, όπως και σήμερα», έλεγε ο αφηγητής Τζον Χάμοντ, ο ιδιοκτήτης του πάρκου, τον οποίο υποδύθηκε ο Ρίτσαρντ Άτενμπορο. «Και όπως και σήμερα, τρέφονταν με το αίμα ζώων ακόμη και δεινοσαύρων». Ερευνητές στη Φλόριντα υποστηρίζουν ότι έκαναν κάτι παρόμοιο.Σε διάστημα οκτώ μηνών, η ομάδα του Πανεπιστημίου της Φλόριντα ταυτοποίησε το DNA 86 διαφορετικών ειδών ζώων από αίμα που είχαν ρουφήξει δεκάδες χιλιάδες κουνούπια της Φλόριντα. «Χρησιμοποιώντας κουνούπια, καταγράψαμε σπονδυλωτά που κυμαίνονταν από τα μικρότερα βατράχια έως τα μεγαλύτερα ζώα όπως τα ελάφια και οι αγελάδες καθώς και ζώα με πολύ διαφορετικούς τρόπους ζωής: δενδρόβια, μεταναστευτικά, μόνιμα, αμφίβια, καθώς και είδη που είναι αυτόχθονα, χωροκατακτητικά ή απειλούμενα» εξήγησε σε ανακοίνωσή του ο Δρ. Λόρενς Ριβς, εντομολόγος του πανεπιστημίου.Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου της Φλόριντα ανέλυσαν το αίμα δεκάδων χιλιάδων κουνουπιών της πολιτείας, βρίσκοντας το DNA μεγάλου μέρους της τοπικής βιοποικιλότητας. Ο στόχος δεν ήταν να επαναφέρουν εξαφανισμένα είδη, αλλά να αποτυπώσουν ένα στιγμιότυπο όλων των ζώων που ζουν μέσα και γύρω από το υγροτοπικό καταφύγιο DeLuca του πανεπιστημίου.Το καταφύγιο είναι μια προστατευόμενη περιοχή που βρίσκεται 80 μίλια νότια του Ορλάντο και διαχειρίζεται από το πανεπιστήμιο. Για να το πετύχουν αυτό, οι επιστήμονες έπρεπε να πιάσουν κουνούπια που είχαν τραφεί καλά. Ευτυχώς, αυτά τα κουνούπια συχνά παραμένουν ακίνητα μέχρι να γεννήσουν τα αυγά τους και έτσι συλλέχθηκαν εύκολα με παγίδες αναρρόφησης.Μόνο τα θηλυκά κουνούπια τσιμπούν επειδή χρησιμοποιούν την πρωτεΐνη του αίματος για να αναπαραχθούν. Το αίμα που ρουφούν αποθηκεύεται στην κοιλιά τους και αργότερα χρησιμοποιείται για την ανάπτυξη των αυγών τους τα οποία μερικές φορές φτάνουν τα 200 κάθε φορά. Τα θύματα Σε διάστημα οκτώ μηνών, ο Ριβς και οι συνεργάτες του κατάφεραν να συλλέξουν περισσότερα από 2.000 «γεύματα αίματος» από 21 είδη θηλυκών κουνουπιών. Η ανάλυση του αίματος έδειξε ότι τα κουνούπια τρέφονταν μάλλον αδιακρίτως. Φαλακροί αετοί, κογιότ, κροταλίες, ενυδρίδες, φρύνοι, χελώνες, αλιγάτορες. Δεν είχε σημασία. Κανένα είδος δεν ήταν ασφαλές. Το αίμα περιλάμβανε σχεδόν όλη τη σπονδυλωτή βιοποικιλότητα της περιοχής, σύμφωνα με τους ερευνητές. Μόνο ένα από τα μεγάλα θηλαστικά κατάφερε να ξεφύγει από το ρούφηγμα των κουνουπιών.Ο απειλούμενος πάνθηρας της Φλόριντα, ένα από τα δύο μεγάλα αιλουροειδή της πολιτείας μαζί με τον λύγκα, δεν εντοπίστηκε μέσω του αίματος των κουνουπιών. Όμως αυτό μπορεί να θεωρηθεί επιτυχία λόγω μιας ιδιαιτερότητας, σημείωσαν οι ερευνητές. Σύμφωνα με την Υπηρεσία Προστασίας Ψαριών και Άγριας Ζωής της Φλόριντα, απομένουν μόνο περίπου 120 έως 230 ενήλικοι πάνθηρες στη φύση, νότια της λίμνης Οκιτσόμπι στη νοτιοανατολική Φλόριντα. Οι πάνθηρες μπορεί να είναι τόσο σπάνιοι ώστε να είναι δύσκολο να βρεθούν ακόμη και τα κουνούπια που τρέφονται με το αίμα τους. https://www.naftemporiki.gr/techscience/2048260/epistimones-ekanan-pragmatikotita-tin-technologia-dimioyrgias-deinosayron-toy-kinimatografikoy-tzoyrasik-park/

Σπάνιο και συγκινητικό περιστατικό: Πολική αρκούδα «υιοθέτησε» μικρό που δεν ήταν δικό της. Εξαιρετικά σημαντικό το περιστατικό καθώς μόνο το 50% των πολικών αρκούδων επιβιώνουν ως την ενηλικίωση, σύμφωνα με τους επιστήμονες Ένα ιδιαίτερα ασυνήθιστο και συγκινητικό φαινόμενο κατέγραψαν επιστήμονες που παρακολουθούν πολικές αρκούδες στη βόρεια πλευρά του Καναδά: μια μητέρα αρκούδα υιοθέτησε ένα μικρό που δεν ήταν βιολογικά δικό της.Το περιστατικό καταγράφηκε κατά την ετήσια μετανάστευση των πολικών αρκούδων στην περιοχή του Δυτικού Κόλπου του Χάντσον, κοντά στην πόλη Τσώρτσιλ της Μανιτόμπα, γνωστή διεθνώς για τον μεγάλο πληθυσμό πολικών αρκούδων. Η πεντάχρονη θηλυκή αρκούδα παρατηρήθηκε μαζί με δύο μικρά ηλικίας περίπου 10 έως 11 μηνών, τα οποία κατέγραψαν οι ερευνητές με κάμερες πεδίου. «Συμβαίνει πολύ σπάνια» Όπως εξήγησε σε σχετικό βίντεο η Άλισα ΜακΚολ, επιστήμονας της οργάνωσης Polar Bears International, τέτοιου είδους υιοθεσίες είναι εξαιρετικά σπάνιες. «Είναι κάτι ασυνήθιστο. Δεν γνωρίζουμε ακριβώς γιατί συμβαίνει, αλλά ξέρουμε ότι συμβαίνει πολύ σπάνια», ανέφερε. Πρόκειται μόλις για τη 13η καταγεγραμμένη περίπτωση υιοθεσίας ανάμεσα σε περίπου 4.600 πολικές αρκούδες που έχουν μελετηθεί στην περιοχή τα τελευταία σχεδόν 50 χρόνια.Η συγκεκριμένη μητέρα αρκούδα είχε καταγραφεί για πρώτη φορά την άνοιξη, όταν βγήκε από τη φωλιά μητρότητας μαζί με ένα μόνο μικρό, το οποίο οι επιστήμονες είχαν σημάνει για ερευνητικούς σκοπούς. Το φθινόπωρο, όμως, οι ερευνητές την εντόπισαν ξανά να συνοδεύεται από δύο μικρά: το αρχικό, που έφερε σήμανση, και ένα δεύτερο χωρίς σήμανση. Η βιολογική μητέρα του δεύτερου μικρού παραμένει άγνωστη, με τους επιστήμονες να επιχειρούν να την ταυτοποιήσουν μέσω γενετικών δειγμάτων.   Μία στις δύο πολικές αρκούδες επιβιώνουν ως την ενηλικίωση Σύμφωνα με τον Έβαν Ρίτσαρντσον, επιστήμονα πολικών αρκούδων στο καναδικό υπουργείο Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής, τέτοιες συμπεριφορές αποκτούν ιδιαίτερη σημασία στη σημερινή εποχή. «Οι πολικές αρκούδες χρειάζονται κάθε βοήθεια που μπορούν να έχουν λόγω της κλιματικής αλλαγής. Αν μια θηλυκή αρκούδα μπορεί να φροντίσει ένα επιπλέον μικρό και να το μεγαλώσει με επιτυχία, αυτό είναι κάτι θετικό για τον πληθυσμό στην περιοχή του Τσώρτσιλ», σημείωσε.Στη φύση, οι πολικές αρκούδες έχουν μόλις 50% πιθανότητες να επιβιώσουν μέχρι την ενηλικίωση, ωστόσο η παρουσία και η φροντίδα της μητέρας αυξάνει σημαντικά τις πιθανότητες επιβίωσης. Οι ερευνητές ανέφεραν ότι και τα δύο μικρά φαίνονται υγιή και αναμένεται να παραμείνουν μαζί με τη μητέρα τους έως περίπου την ηλικία των δυόμισι ετών.Το επόμενο διάστημα, η μικρή «οικογένεια» αναμένεται να κατευθυνθεί προς τον θαλάσσιο πάγο, όπου τα μικρά θα μάθουν από τη μητέρα τους πώς να κυνηγούν φώκιες και να επιβιώνουν μόνα τους στο σκληρό αρκτικό περιβάλλον. «Είναι απλώς όμορφο να ξέρεις ότι οι αρκούδες φροντίζουν η μία την άλλη», κατέληξε ο Ρίτσαρντσον. Με πληροφορίες από BBC