Ξεπερνώντας τα όρια...

[planetman]

Το περασμένο Σάββατο 7/5 βρεθήκαμε κατά τις 23:00 με το Δημήτρη στο Σκίνακα, στα 1500 μέτρα, λίγο πιο χαμηλά από το αστεροσκοπείο, η Σελήνη θα έδυε μετά από μία ώρα, οπότε είχαμε χρόνο να στήσουμε με την άνεσή μας. Με το που έδυσε λοιπόν ο ουρανός φαινόταν να είναι μαύρος, κατάμαυρος, δε φυσούσε καθόλου και κάτι άλλο παράξενο, δε φαινόταν να υπάρχει ίχνος υγρασίας στην ατμόσφαιρα! Σήμερα είχαμε γράψει μερικούς γαλαξίες με σκοπό να σπάσουμε ρεκόρ αμυδρότητας, γαλαξίες κυρίως ngc επειδή τους έχει όλους η Uranometria και θα μπορούσαμε να έχουμε αξιόπιστα νούμερα v mag. Το λάθος όμως που είχα κάνει ήταν πως δεν είχα εκτυπώσει φωτογραφίες από DSS και έτσι δεν ήξερα πού ακριβώς να κοιτάξω.

 

1ος γαλαξίας λοιπόν που είχα σημειώσει ήταν ο ngc 4702 στα 15.7v mag. Βρίσκω στα γρήγορα το πεδίο και στα 257x μετά από λίγη προσπάθεια διακρίνω μία πολύ αμυδρή θαμπάδα στο προσοφθάλμιο, έκανα ένα σκίτσο, ο γαλαξίας αυτός ήταν ανάμεσα σε 4 αστέρια σε σχήμα τετραγώνου αριστερά και ενός άλλου αστεριού δεξιά. Φωνάζω το Δημήτρη και τον είδε κι αυτός κατευθείαν, είχαμε δει γαλαξία 15.7v mag; Εντυπωσιακό! Γύρω του φάνηκαν εύκολα ο ngc 4692 στα 12.6v mag, ngc 4728 στα 13,5v mag και ngc 4721 στα 14.5v mag. Συνεχίζω με μία ομαδούλα από 4 ngc γαλαξίες, ngc 5230 στα 12.1v, ngc 5222 στα 13.1v, ngc 5221 στα 13v και ngc 5226 στα 15,8v mag! Οι 3 πρώτοι φάνηκαν εύκολα, ο τελευταίος εμφανιζόταν με πλάγια όραση κατά διαστήματα, ζόρικος αλλά ήταν και 15.8v mag, το μεγαλύτερο επίσημο νούμερο που έχω δει! Ο ουρανός σήμερα ήταν εξαιρετικός παρόλο που το sqm-l έδειχνε 21,5, ένα τυπικό νούμερο για την περιοχή εκεί, όχι κάτι το εξωπραγματικό δηλαδή, νομίζω πως η απουσία κάθε είδους υγρασίας βοηθούσε ιδιαίτερα! Αυτή τη φορά όση ώρα και να κοιτούσα στο προσοφθάλμιο, όσο κοντά κι αν είχα το μάτι μου, το προσοφθάλμιο δεν θόλωνε όπως άλλες φορές. Ωραία λοιπόν, προχωράμε.

 

Πάμε λίγο παραπάνω στα 16.1v mag στον ngc 6148. Βρίσκω το πεδίο, κοιτάζω κοιτάζω αλλά δεν μπόρεσα να διακρίνω κάτι. Εδώ φάνηκε η αδυναμία του γεγονότος πως δεν εκτύπωσα φωτογραφία από DSS και δεν ήξερα πού να κοιτάξω, αν ήξερα πολύ πιθανόν να τον έβλεπα, δεν πειράζει, την επόμενη φορά. Το επόμενο γκρουπάκι αποτελείται από καμμιά 15ριά γαλαξίες, ξεκινάμε λοιπόν ταυτοποίηση με φωτογραφία από DSS, ngc 4005 στα 13.1v, ngc 4000 14.6v, ngc 3987 12.9v, ngc 3989 14.8v, ngc 3997 13.4v, ngc 3993 13.7v, ngc 4018 13.8v, ngc 4022 13v, ngc 4021 14.8v, ngc 4023 13.7v, ngc 4015 12.8v, ngc 4011 14.9v, ngc 3999 14.8v και τελευταίος και πιο ζόρικος ο ngc 4009 στα ούτε λίγο ούτε πολύ 15.5v mag! Οι συνθήκες σήμερα ήταν καταπληκτικές, από τις ελάχιστες βραδιές που συναντάει κανείς. Ούτε αέρας αλλά και ούτε ίχνος υγρασίας, η ώρα γύρω στις 2:30 πλέον στους -1βαθμούς και τα αυτοκίνητα τελείως στεγνά από πάνω!

 

Επόμενος στόχος ήταν το Abell 2065, ένα γαλαξιακό σμήνος το οποίο είναι στην κλάση 3, πολύ απομακρυσμένο και πάρα πολύ σφιχτό, πάντα το θεωρούσα υπέρτατη πρόκληση, το είχα δοκιμάσει παλιότερα αλλά δεν είχα καταφέρει να διακρίνω κάτι. Αυτή τη φορά το ξαναδοκιμάζω και στα 360x διακρίνω στο ακριβές σημείο μία θαμπάδα, δε μπορούσα να διακρίνω μέλη συγκεκριμένα αλλά πήρα ένα στίγμα από αυτό το πολύ εξωτικό αντικείμενο! Πάμε στο hickson 79 ή αλλιώς πιο γνωστό Seyfert's sextet, ένα πολύ ενδιαφέρον πολύ σφιχτό γκρουπάκι που αποτελείται από 5 γαλαξίες, στα 360x κατάφερα να ξεχωρίσω τους 4 από αυτούς ngc 6027a έως d που κυμαίνονται από 13.9v έως 15.6v mag. Πολύ ωραίος στόχος!

 

Πάμε στον κατάλογο με τους flat galaxies και ngc 5529 στα 11.9v mag, πολύ φωτεινός, φάνηκε η μαύρη λωρίδα στη μέση του. Επόμενος flat ο UGC 10227 στα 14.6v mag ο οποίος βρίσκετα πάρα πολύ κοντά σε ένα πολύ φωτεινό αστέρι. Με ζόρισε λιγάκι επειδή έπρεπε να βγάλω εκτός πεδίου το αστέρι αλλά φάνηκε κι αυτός. Η ώρα πλησίαζε 5:00 και ο γαλαξίας ήταν ήδη ψηλά, ώρα να δοκιμάσουμε και ένα πλανητικό, το Abell 41 λοιπόν στο Φίδι, με φωτογραφία του DSS κατάφερα να το διακρίνω, αρκετά ζόρικο μιας και είναι χαμηλά στις -15 μοίρες. 16" λοιπόν διάμετρος και γύρω στα 15.6v mag (Η Uranometria δε γράφει μέγεθος) με τη βοήθεια φίλτρου οξυγόνου στα 133x φάνηκε.

 

Ο ουρανός άρχισε σιγά σιγά να φωτίζει, ξημέρωνε, ήταν λίγο μετά τις 5:00 το πρωί και η ώρα είχε περάσει χωρίς να το καταλάβουμε. Ήταν μια υπέροχη βραδιά απ' τις σπάνιες που εύχεσαι να μην ξημερώσει ποτέ.

 

 

ΥΓ: Τελικά μετά που πήγα σπίτι και κοίταξα φωτογραφία DSS του ngc 4702, κατάλαβα πως δεν είχαμε δει αυτόν αλλά έναν πολύ κοντινό του ίδιας περίπου φωτεινότητας. Δεν υπάρχει στην Uranometria, δεν ξέρω ποιος είναι.

 

Abell 2065

 

ngc 4005 group

[Μανούσος]

Σας έχει τύχει φαντάζομαι κάποιες φορές να είστε στο βουνό και να μην θέλετε να φύγετε. Ένα τέτοιο βράδυ ήταν και το χθεσινό. Η Σελήνη έδυε πέντε λεπτά μετά της δώδεκα. Το ραντεβού μας ήταν 11 η ώρα στο Σκίνακα, λίγο παραπάνω από 60 περίπου χιλιόμετρα έξω από το Ηράκλειο σε υψόμετρο 1500 μέτρα. Φτάνουμε νωρίτερα και κατεβαίνουμε από τα αυτοκίνητα. Με την πρώτη ματιά φαίνεται ο ουρανός να είναι καλός. Οι προβλέψεις σήμερα ήταν πολύ καλές. Δεν είχε καθόλου υπολείμματα σκόνης, καθόλου σύννεφα, ο αέρας ήταν ιδανικός και η υγρασία στο 60%, η Ελλάδα πεντακάθαρη. Στήνουμε τα dob, κάνουμε ευθυγράμμιση οπτικών, προετοιμάζουμε χάρτες και καταλόγους και περιμένουμε να τελειώσει το χορό της και απόψε η Σελήνη.

 

Το πρόγραμμα σήμερα είχε ένα και μοναδικό σκοπό, την κατάρριψη όλων των προηγούμενων ρεκόρ. Το να ξεπερνάς κάθε φορά τα όριά σου είναι κάτι εξαιρετικό και εθιστικό μαζί. Το πρόγραμμα είχε μελετηθεί από νωρίς το Σάββατο και περιελάμβανε γαλαξίες από τον κατάλογο NGC αποκλειστικά. Τα αντικείμενα είχαν ταξινομηθεί με βάση τον φαινόμενο μέγεθος αυξανόμενο κατά 0,1 κάθε φορά ξεκινώντας από 14,7 (v-mag) μέχρι και 15,5. Επίσης με βάση την ορθή αναφορά του λαμβάνοντας υπόψη το χρόνο παρατήρησης περίπου για το κάθε αντικείμενο και το πότε θα είναι στο ζενίθ του. Οπότε κάθε φορά το επόμενο αντικείμενο είναι στην πιο κατάλληλη θέση για να το παρατηρήσουμε. Ο Μάνος ήταν πιο φιλόδοξος (16” είναι αυτό) οπότε είχε ξεκινήσει από τα 15,5 mag και πάνω. Το προσωπικό μου ρεκόρ με το 12” είναι τα 15,2v-mag οπότε το να βάλω στόχους πάνω από 15,5 το θεωρούσα υπερβολή.

 

Εδώ θέλω να αναφέρω ότι πολλά από τα φαινόμενα μεγέθη του 3ου τόμου της ουρανομέτρια είναι λάθος και καλό θα ήταν να μην τα εμπιστευόμαστε πάντα ή τουλάχιστο να διασταυρώνουμε τις πληροφορίες όσο μπορούμε με άλλες πηγές. Προσωπικά αυτό που κάνω είναι να παίρνω τις πιο φωτεινές τιμές που βρίσκω σε κάθε αντικείμενο ή αναφέρω τον τύπο μέτρησης (v-mag, b-mag κτλ). Παρακάτω αναφέρω τα αντικείμενα των οποίων οι τιμές αποκλίνουν πάρα πολύ από τα φυσιολογικά για το λόγο ότι απλά δεν θα μπορούσα να τα δω με το 12”.

 

1ο αντικείμενο το NGC 4011 στον Λέοντα. Με 14,7v-mag. Η ουρανομέτρια τον έχει 14,9 αλλά οι πηγές μου τον έχουν να είναι πιο φωτεινός. Ο γαλαξίας αυτός ανήκει σε μια ομάδα γαλαξιών στο NGC 4005 group. Βάζω τον 7mm Nagler ο οποίος δεν ξαναβγήκε. Εντοπίζω πρώτα τον 4005 13v-mag κοντά σε ένα φωτεινό αστέρα ο οποίος φαινόταν από τον ερευνητή και μετά με γαλαξιοάλμα στον NGC 4015 13,5v-mag. Ο 4011 λοιπόν είναι ανάμεσα σε αυτούς τους 2 ακριβώς στη μέση. Εθεάθη χωρίς ιδιαίτερη δυσκολία με πλάγια όραση. Επαναφορά στην εικόνα του DSS για επιβεβαίωση και τέλος η επαλήθευση. Με την ίδια μέθοδο εντοπίζω 10 από τους 12 γαλαξίες που έχει το group και τους καταγράφω στο ημερολόγιο.

 

Αρχίζω να καταλαβαίνω ότι η βραδιά δεν είναι συνηθισμένη. Άλλες φορές γαλαξίες τέτοιου μεγέθους φαίνονται πιο δύσκολα. Ο γαλαξίας εντοπίστηκε σε χρόνο μηδέν όπως επίσης και οι υπόλοιποι του group. Κάνουμε ένα έλεγχο στα τηλεσκόπια και στα παρελκόμενα για τυχόν υγρασία. Τίποτα, ιδανικές συνθήκες. Απίστευτη διαύγεια, κανένα ίχνος αέρα και υγρασία μηδενική. Οι γαλαξίες απλά να φαίνονται χωρίς καμία ιδιαίτερη προσπάθεια. Ένα τέτοιο βράδυ ήταν το προχθεσινό.

 

Επιστρέφω με το 2ο αντικείμενο, ο NGC 5137 στην Παρθένο 14,8v-mag. Όπως βλέπετε ανεβαίνουμε κάθε φορά κατά 0,1. Ο γαλαξίας βρίσκεται κοντά στο 70-vir πολύ κοντά στον 5129 12,1v-mag. Εντοπίζω το πεδίο και μετά με τη βοήθεια του DSS και γαλαξιοάλμα εντοπίζω και τον 5137 σε συνδυασμό με κάποιους αμυδρούς αστέρες που νοητά σχηματίζουν χαρακτηριστικά σχήματα. Εντυπωσιάζομαι. Φάνηκε και αυτός σχετικά γρήγορα.

 

3ο αντικείμενο στα 14,9mag ο NGC 5721 (εδώ η ουρανομέτρια πάλι τον έχει σαν γαλαξία με 15,9v-mag πράγμα που θεωρώ ότι είναι 100% λάθος διότι δεν θα τον έβλεπα). Ο γαλαξίας ανήκει και αυτός σε μια ομάδα από 10 περίπου γαλαξίες με πιο φωτεινό τον 5714 13,6v-mag. Εδώ χρειαζόταν λίγο περισσότερη προσοχή διότι ο γαλαξίας είναι πολύ κοντά στον 5722 14,7v-mag (άλλο ένα λάθος της ουρανομέτρια που τον έχει σαν 16v-mag). Εστιάζω με τον 7άρη στα 2 αντικείμενα και με πλάγια όραση καταφέρνω να διακρίνω 2 ξεχωριστούς πυρήνες σχεδόν αστρικούς με πολύ μικρή άλω να τους περιβάλει. Είχα αρχίσει να πωρώνομαι πραγματικά.

 

Προχωρώντας προς το 4ο αντικείμενο στα 15 mag τα πράγματα σοβαρεύουν. Δεν ξέρω αλλά τα 15 mag είναι ένα ψυχολογικό όριο και είναι κάτι το οποίο θέλει πάρα πολύ καλές συνθήκες για να το δεις με το 12”. Ο εν λόγω γαλαξίας NGC 5896 βρίσκεται στον Βοώτη. Η ουρανομέτρια τον έχει σαν 16,1v-mag αλλά εγώ νομίζω ότι δεν είναι με τίποτα τόσο αμυδρός. Ο λόγος είναι ότι με το 12” φάνηκε και όχι τόσο δύσκολα όσο περίμενα. Η πλάγια όραση σε συνδυασμό με την εικόνα από το DSS βοήθησαν στο να βρεθεί και να επαληθευτεί. Ο γαλαξίας είναι αστρικού μεγέθους και η επιφανειακή του λαμπρότητα ( 11.8 ) βοήθησε να θεαθεί σχετικά εύκολα. Πάρα πολύ κοντά του ο 5895 14,3v-mag.

 

Ο Ηρακλής πλέον ήταν σε καλή θέση οπότε και το επόμενο αντικείμενο ήταν έτοιμο στο πιάτο να σερβιριστεί. Ο λόγος για τον NGC 6147 15,2v-mag. Εδώ «πήδηξα» 0,1 mag για το λόγο ότι 15,1 mag είχε λίγο αργότερα οπότε και το άφησα. Τα 15,2 mag είναι το όριό μου μέχρι τώρα και σχεδόν ήμουν σίγουρος ότι απόψε θα μπορούσα να το ξαναδώ. Άλλωστε η βραδιά ήταν τόσο καλή που δεν είχα αμφιβολία. Εδώ όμως την πάτησα. Η επιφανειακή λαμπρότητα του γαλαξία (12,7) δεν μου επέτρεψε να μπορώ να τον διακρίνω με βεβαιότητα. Άφησα ένα ερωτηματικό στο σημειωματάριο μου για να τον ξαναδώ κάποια άλλη φορά. Μιλάμε για οριακές καταστάσεις.

 

Δεν πτοήθηκα και συνέχισα να παρατηρώ με τον επόμενο στόχο NGC 6179 στα 15,3v-mag αυτή τη φορά. Έκανα ένα διάλλειμα για να ξεκουράσω το μάτι μου και να πάρω βαθιές αναπνοές να οξυγονώσω τον εγκέφαλό μου. Πίνω μια γουλιά ζεστό καφέ και σημαδεύω με τον telrad και τον ερευνητή αργότερα. Το πεδίο είχε 2 φωτεινούς αστέρες για οδηγούς και το γαλαξία NGC 6177 13,8v-mag. Ο γαλαξίας βρίσκετε κοντά στον 6177 και σχηματίζει ένα ισοσκελές τρίγωνο με άλλα 2 αμυδρά αστέρια. Εντοπίζω τα 2 αστέρια και προσπαθώ με πλάγια όραση να εντοπίσω το γαλαξία στο σημείο που δείχνει η φωτογραφία του DSS. Μετά από προσπάθεια 2-3 λεπτά στο προσοφθάλμιο εντοπίζεται το στίγμα του. Μια τεχνική που είδα ότι έχει αποτέλεσμα είναι ότι εκτός των αναπνοών είναι πολύ αποτελεσματικό να ανοιγοκλείνουμε τα μάτια μας σχετικά γρήγορα και να μην είναι ανοιχτά πολύ ώρα. Είδα ότι έχει αποτέλεσμα και βλέπεις καλύτερα. Ένα ιστορικό γεγονός είχε γίνει πραγματικότητα, μόλις είχα ξεπεράσει το όριο των 15,2. Απίστευτη η ικανοποίηση. Με μελετημένα όλα τα βήματα από μέρες πριν και σωστή προετοιμασία, ξεκούραστος και με τη βοήθεια του πεντακάθαρου ουρανού το ρεκόρ είχε σπάσει.

 

Κάνω άλλο ένα διάλλειμα και προετοιμάζομαι να κάνω την υπέρβαση. Η πρόκληση της πρόκλησης. Ήθελα να δω μέχρι πού μπορώ να φτάσω. Η βραδιά το επέτρεπε να τολμήσω το εγχείρημα. Άλλη ευκαιρία δεν ήξερα αν θα είχα. Ο υπέρτατος στόχος: NGC 5889 15,4v-mag στο Βοώτη.

 

Βορειοανατολικά του β-boo 2 γαλαξίες: 5886 14v-mag, 5888 13,6v-mag φάνηκαν σχεδόν αμέσως από το προσοφθάλμιο. Ο 5889 βρίσκεται 3ος στη σειρά σε ίση απόσταση από τους άλλους 2 λίγο Βορειότερα και ανατολικά. Γρήγορες αναπνοές και ανοιγόκλειμα ματιών σε μια στιγμή εμφανίζεται το στίγμα του αλλά χωρίς σιγουριά. Επαναλαμβάνω μετά από 5 λεπτά και αφού έλεγξα ξανά το πεδίο. Τώρα φωνάζω και του Μάνου και κοιτάζει κι εκείνος. «Κάτι βλέπω» μου λέει, «να το επιβεβαιώσουμε με το δικό μου». Πάω κατευθείαν στο 16” και πηγαίνω στο πεδίο. Ναι τελικά επιβεβαιώθηκε ακριβώς στη θέση που το είχα δει. Από το 16” φάνηκε πανεύκολα. Τώρα καταλαβαίνεις ότι οι ίντσες μετράνε σε αυτά τα οριακά μεγέθη.

 

Είχα αρχίσει να κουράζομαι αλλά δεν ήθελα να φύγω. Η βραδιά ήταν όλα τα λεφτά. Το ρεκόρ αυτό δεν το περίμενα. Δεν περίμενα ποτέ ότι θα έφτανα τα 15,4 mag με το 12”. Ο σκοτεινός ουρανός είναι το άλφα και το ωμέγα στην παρατήρηση. Αν έχεις σκοτεινό ουρανό με καλές συνθήκες,

ΌΛΑ ΕΙΝΑΙ ΔΥΝΑΤΑ!!!

 

NGC 5889 15,4v-mag

[netrionio]

..................................

[Bi2L]

Μπράβο παιδιά!!! Συγχαρητήρια!

 

αφού δεν μπορέσαμε να τα ζήσουμε κι εμείς τουλάχιστον το διαβάζουμε και μας προσφέρει ένα όμορφο ταξίδι (βέβαια ακόμα δεν έχω προλάβει να διαβάσω το κείμενο του Δημήτρη... αλλά θα γίνει κι αυτό)

 

 

 

ΥΣ

Ερωτόκριτε δεν είναι και μικρή διαφορά 0.3mag, βέβαια έχει να κάνει και με το πως το βλέπει κάνεις... με πλάγια όραση και υπομονή μπορείς να φτάσεις πολύ παραπάνω αλλά είναι με πλάγια.

[HOMO]

Λοιπόν παιδιά τον ίδιο ουρανό είχαμε κι εμείς στην Κέρκυρα. Όχι μόνο ήταν κατάμαυρος ουρανός , όχι μόνο είχαμε παντελής έλλειψη υγρασίας και σκόνης αλλά υπήρχε και πλήρης άπνοια. Εκτός αυτών ο αέρας μύριζε άνοιξη και ήταν απόκοσμα όμορφα. Μου φαίνεται περίεργο που είχαμε ακριβώς τις ίδιες συνθήκες εσείς στη Κρήτη κι εμείς στη Κέρκυρα.

Αυτή η βραδιά μου θύμισε ένα στίχο του Σολωμού:

"Νύχτα γιομάτη θάματα, νύχτα σπαρμένη μάγια"

 

Το Σαββάτο στα 400 μέτρα υψόμετρο είχαμε τέλειες συνθήκες ενώ την Κυριακή που ανεβήκαμε στα 800 μέτρα είχαμε ένα απαίσιο seeing και υγρασία για να πλύνεις ολόκληρο τον εξοπλισμό σου.

 

Είναι υπέροχο πάντως να χάνεσαι στην απεραντότητα του σύμπαντος! Όταν αναλογίζεσαι τι παρατηρείς ακριβώς τότε είναι που σε πιάνει δέος!

[eliasg2004]

Μπράβο παιδιά! Στην Αθήνα το Σαββατο είχαμε ένα άνοιγμα και μισό την Κυριακή... Δυστυχώς όμως πρόσβαση σε τέτοιους ουρανούς δεν έχουμε...

Εύχομαι με το καλό και το γρηγορότερο η επόμενη εξόρμηση!

[Κατερινα]

Παιδιά σας ευχαριστούμε πολύ. Μας ανοίξατε την όρεξη!

Αυτό με τα λάθη στην Uranometria είναι ένα παλιό ζήτημα...

Νομίζω πως θα βοηθούσε πάρα πολύ αν ανοίγατε ένα καινούριο τόπικ γι αυτό το θέμα και όποιο λάθος εντοπίζει ο καθένας από εμάς, να το προσθέτει εκεί.

Έτσι σιγά σιγά θα δημιουργηθεί μια λίστα που θα μπορούμε να έχουμε άμεση πρόσβαση (είναι γνωστό το πρόβλημα με το search στο forum) και να κάνουμε άμεσα διορθώσεις στα βιβλία μας.

[Heal]

Δεν περίμενα ποτέ ότι θα έφτανα τα 15,4 mag με το 12”. Ο σκοτεινός ουρανός είναι το άλφα και το ωμέγα στην παρατήρηση. Αν έχεις σκοτεινό ουρανό με καλές συνθήκες,

Αφού το 12άρι πάει μέχρι 15,1 εσύ είδες 15,4????? Και 15,1 Mag Αστέρι βλέπει όχι γαλαξία δηλαδή αντικείμενα με χαμηλότερη επιφανειακή λαμπρότητα.( που δεν είναι συγκεντρωμένη σε ένα σημείο)

 

Ερωτόκριτε δεν είναι και μικρή διαφορά 0.3mag, βέβαια έχει να κάνει και με το πως το βλέπει κάνεις... με πλάγια όραση και υπομονή μπορείς να φτάσεις πολύ παραπάνω αλλά είναι με πλάγια.

 

 

Το οριακό μέγεθος που μπορεί να παρατηρήσει κανείς έχει συζητηθεί και σε άλλες δημοσιεύσεις και θα ήταν χρήσιμο να ανοίγαμε ένα νέο θέμα γιατί είναι πολλοί παράγοντες που παίζουν ρόλο, μεταξύ άλλων: τύπος τηλεσκοπίου, καθαρότητα κατόπτρων, ανακλαστικότητα, μεγέθυνση, φωτορρύπανση και η εμπειρία παρατηρητή.

 

Ενδεικτικά μπορείτε να ελέγξετε την ακόλουθη ιστοσελίδα και να παίξετε με τις παραμέτρους:

 

http://www.cruxis.com/scope/limitingmagnitude.htm

 

Από όπου μπορεί να δει κανείς ότι παρατηρήσεις σε τέτοιο μέγεθος δεν είναι αδιανόητες για τηλεσκόπιο 12 ιντσών. Από την άλλη βέβαια, όπως ίσως έχουμε διαπιστώσει αρκετές φορές βλέπουμε αυτό που περιμένουμε να δούμε. Στην αντίθετη κατεύθυνση φυσικά πρέπει να λάβουμε υπόψιν μας ότι ένας εκτεταμένος στόχος είναι πιο δύσκολος από ένα σημειακό, δηλαδή ένα αστέρι, δεδομένου ότι η μεγέθυνση απλώνει το φως σε μεγαλύτερη επιφάνεια. Προσωπικά μου φαίνεται δύσκολο να φανεί κάτι τόσο αμυδρό, αλλά όχι ακατόρθωτο!

 

Αν δώσουμε σε αυτό τον υπολογιστή τηλεσκοπίων

http://www.stargazing.net/naa/scopemath.htm

τα στοιχεία για ένα 12ιντσο τηλεσκόπιο μας δίνει οριακό μέγεθος στο 15.1 για άστρα, κατά συνέπεια μπορεί να δει κανείς ότι δεν είναι ένα πρόβλημα που επιδέχεται εύκολη απάντηση.

 

Φιλικά,

 

Κώστας

[Μανούσος]

Το έχω υπόψη μου το εν λόγω "κομπιουτεράκι" αλλά δεν δέχομαι τα αποτελέσματα μιας συνάρτησης με στάνταρ τιμές. Το 15,1 που βγάζει όριο η συγκεκριμένη ιστοσελίδα δεν μου λέει τίποτα. Κάποιες άλλες σελίδες βγάζουν ότι το όριο είναι 14,9 για 12". Το αν δηλώσω επίσης ότι έχω δει μέχρι 16,4 mag αστέρι με διαβαθμισμένο χάρτη και επαναλαμβανόμενες μετρήσεις πάλι μπορεί να μη λέει τίποτα για ορισμένους.

 

Αυτό που περιγράφω όμως είναι ένα γεγονός το οποίο δεν το έβγαλα από τη φαντασία μου αλλά το μοιράστηκα και με άλλο έμπειρο παρατηρητή ο οποίος και το επιβεβαίωσε. Κι άλλες φορές πάντως έχουν τεθεί υπό αμφισβήτηση άλλες παρατηρήσεις (όχι μόνο εγώ αλλά και άλλοι παρατηρητές) αλλά δεν πειράζει.

 

Ο φίλος που αμφισβητεί και έχει μια ειρωνική στάση θα του πρότεινα να κάνει μια προσπάθεια να παρατηρήσει από σκοτεινό ουρανό με το τηλεσκόπιο του.

Είμαι σίγουρος ότι θα βρεθεί προ εκπλήξεως.

[netrionio]

.............................

[geonik]

Από την δεκαεπτάχρονη εμπειρία μου στην παρατήρηση, μπορώ να διαβεβαιώσω ότι οι εκφράσεις, είδα, διέκρινα, παρατήρησα σε εξαιρετικά αμυδρά αντικείμενα έχει επίσης εξαιρετικά υποκειμενική και σχετική έννοια.

Aλλοι για παράδειγμα θεωρούν ότι παρατήρησαν ένα αντικείμενο μόνο όταν είναι σίγουροι και διακρίνουν και κάποια χαρακτηριστικά, άλλοι αρκούνται σε μια φευγαλέα υποψία, εγώ έχω καταλήξει ότι δεν έχει νόημα σε αυτές τις περιπτώσεις ούτε η αμφισβήτηση, όπως και δεν έχει νόημα η αναφορά , μου θυμίζει τις συζητήσεις με τα πειραγμένα αυτοκίνητα που ξεπερνούν το αναγραφόμενο όριο ταχύτητας.

Εγώ πια δεν αμφισβητώ κανένα ακόμη και αν ακούσω έκδηλες τερατολογίες, δεν έχει νόημα δεν ήμουν στο μάτι του τη στιγμή της παρατήρησης εάν πράγματι το είδε μπράβο του αυτός ξέρει όχι εγώ, πολλές φορές αδυνατώ να παρατηρήσω με το 20άρι πράγματα που άλλοι ισχυρίζονται ότι τα βλέπουν με άνεση μέσα από ένα 8άρι.

Τέλος πάντων αυτό που θέλω να καταλήξω είναι ότι αν έχουν κάποιο νόημα αυτές οι αναφορές πέρα από το γενικό «Πήγα παρατήρηση το χάρηκα και σας βάζω στο κλίμα», είναι επίσης ότι κάποιες φορές κάποιοι τις έχουν για αναφορά, έτσι ώστε όταν ψάξουν και εκείνοι τα ίδια αντικείμενα και να έχουν κάποιο μπούσουλα.

Εάν αυτή είναι η περίπτωση, εγώ θέλω να σας πληροφορήσω ότι χρησιμοποιώ τις αναφορές από ένα εξαιρετικό και πολύ αξιόπιστο συνάδελφο όσον αφορά στις καταγραφές του τον Steve Gottlieb, όπου μπορώ να διαβεβαιώσω ότι εγώ τουλάχιστον ποτέ δεν έχω παρατηρήσει από αυτό τον άνθρωπο κάτι που να μην ανταποκρινόταν απόλυτα στην δική μου παρατήρηση.

Ψάξτε τον ο τύπος έχει παρατηρήσει σχεδόν όλο τον NGC κατάλογο, δείτε και συγκρίνετε για να έχετε μια αναφορά στις παρατηρήσεις σας και επίσης για να διακρίνεται πόσο υπερβολή είναι αυτό που σας λένε οι άλλοι.

[planetman]

Προσωπικά θεωρώ ότι είδα έναν στόχο από τη στιγμή που είμαι σίγουρος πως απλά τον είδα. Εννοείται πως ποτέ δεν αρκούμαι σε μόνο μία φορά θέασης. Πάντα προσπαθώ να πάρω τουλάχιστον μια 2η λάμψη του αντικειμένου. Δεν περιμένω να δω λεπτομέρεια για να πω πως τον είδα, έλεος ρε παιδιά!

 

Από εκεί και πέρα το έχουμε πει πολλές φορές, παίζουν πολλά ρόλο, διάμετρος, ουρανός, πόσο καλή είναι η βραδιά, εμπειρία παρατηρητή, ηλικία του, πόσο ξεκούραστος είναι και ένα σωρό άλλες παράμετροι. Όταν παρατηρούσα με το 8ιντσο, είχα δει αστέρι 15,7mag μια υπέρτατη βραδιά στο Σκίνακα, τη μοναδική και ανεπανάληπτη εκείνη βραδιά που δύσκολα θα ξαναπετύχουμε, εκείνη τη βραδιά είχαμε δει το κεντρικό αστέρι του M57 με το 12ιντσο. Δεν το έχουμε ξαναδεί ποτέ από τότε.

 

 

ΥΓ: netriοnio, έχω μια απορία, έχεις παρατηρήσει ποτέ από σκοτεινό ουρανό;

[kkokkolis]

Δεν θέλω να επεκταθώ ιδιαιτέρως καθώς στο παρελθόν έχω αναφερθεί αρκετά στην συζήτηση αυτή στην οποία σπανίως κανείς φαίνεται διατεθειμένος να συμμετέχει, απλώς θα αναφέρω πως στην ουσία δεν μιλούμε εδώ για ''όραση'' αλλά ''αντίληψη'', με συνεπαγωγή όλων των φυσικών αλλά και γνωστικών νόμων που την διέπουν, κάποιους εκ των οποίων δεν γνωρίζουμε ( ακόμη; ).

[geonik]

δεν μιλούμε εδώ για ''όραση'' αλλά ''αντίληψη'', με συνεπαγωγή όλων των φυσικών αλλά και γνωστικών νόμων που την διέπουν, κάποιους εκ των οποίων δεν γνωρίζουμε ( ακόμη; ).

Χμμ εμένα θα με ενδιέφερε να μας πείς μερικά παραπάνω για το θέμα...(εκλαικευμένα όσο σου επιτρέπεται παρακαλώ!!)

[kkokkolis]

Ευχαρίστως, θα μου επιτρέψετε όμως να το μεταθέσω για αύριο καθώς ''κουτουλάω'' απόψε;

[netrionio]

...................

[HOMO]

http://www.astronomy-mall.com/Adventures.In.Deep.Space/steve.ngc.htm

 

geonik για την παραπάνω σελίδα μίλαγες εε! Πολύ καλή! Καταχωρήθηκε στα αγαπημένα!

 

Είμαι λιγάκι off topic βέβαια και για να επανέλθω στο θέμα θα πω και θα συμφωνήσω με το Γιώργο τον geonik πως είναι περιττό να αμφισβητούμε το αν το είδε ή δεν το είδε κάποιος ένα συγκεκριμένο στόχο.

Εμένα προσωπικά με ταξιδεύουν αυτές οι αναφορές παρατηρήσεων και μου δίνουν κίνητρο να πειραματιστώ κι εγώ με δυσκολότερους στόχους. Εξάλλου η μισή χαρά της παρατήρησης είναι να μοιράζεσαι την εμπειρία .

Ευχομαι να υπάρξουν περισσότερες αναφορές παρατήρησεις κι από άλλα μέλη του astrovox.

[Κατερινα]

Υπάρχουν αρκετές αναφορές στο ίντερνετ που έχουν δει το κεντρικό αστέρι στο Μ57 με 12 ιντσο και όλοι μάλιστα μιλάνε για το τέλειο seeing που κάνει τη διαφορά...

Προσωπικά το έχω δει μόνο μια φορά πριν χρόνια, με 14 ιντσο από Πάρνωνα (νομίζω από το τηλεσκόπιο του filiatra) και έκτοτε δεν το ξανάδα, ακόμα κι από μεγαλύτερα τηλεσκόπια.

Με αυτό θέλω να πω, πως μπορεί να προσπαθείς 20 φορές να δεις ένα αμυδρό αντικείμενο και ποτέ να μην σου "κάτσει" γιατί οι συνθήκες της βραδυάς δεν ευνοούσαν τη θέασή του.

 

Μάλιστα στο βιβλίο Visual Astronomy of the Deep Sky του Roger N. Clark γράφει για το κεντρικό αστέρι:

" It is suspected of being variable because it is sometimes easy in a 12-inch telescope , at other times difficult in a 40-inch"

 

Παίρνω το λεξικό με τους ιατρικούς όρους παραμάσχαλα (και 2 ντεπόν για ενδεχόμενο πονοκέφαλο) και περιμένω κι εγώ τον κ. Κοκκώλη να μας κάνει μια ενδελεχή ανάλυση περί οράσεως και ενοράσεως!

[Efstathios]

Ερωτόκριτε, δεν ξέρω αν το θέμα είναι σε προσωπικό επίπεδο με τα παιδιά ή όχι (αναφέρθηκε ο Δημήτρης Μπαλάσης, που ούτε και ξέρω τι σχέση έχει να κάνει με τη συζήτησή μας), αλλά εγώ θα πώ το εξής. Πολλοί ανα τον κόσμο βλέπουν αντικείμενα αμυδρότερα από όσο υποτίθεται οτι μπορούν να δούν με το εκάστοτε τηλεσκόπιο και αναμεσά τους και έμπειροι και σεβαστοί ερασιτέχνες αστρονόμοι. Το μέγεθος που δίνεται για ένα τηλεσκόπιο είναι ενδεικτικό και μάλλον δεν λαμβάνονται υπόψην άλλοι παράγοντες, όπως το seeing, η διαύγεια και η εμπειρία του παρατηρητή. Αλλιώς τόσοι άνθρωποι που βλέπουν αμυδρότερα αντικείμενα δεν θα μπορούσαν να τα δούν.

 

Επίσης δεν ξέρω άν έχεις παρατηρήσει από πιό σκοτεινό ουρανό απο τον Κιθαιρώνα, αλλά ο Κιθαιρώνας έχει έναν μεσαίο ουρανό. Μετρημένος σε μία από τις καλύτερες βραδιές του στα 20.92 SQM-L, τη στιγμή που ο Σκίνακας έχει κατα μέσο όρο 21.5 και αυτές οι 0.6 μονάδες παραπάνω στην κλίμακα του SQM έχουν μεγάλη διαφορά. Ο Σκίνακας παρόλο που δεν έχω πάει, από όσο έχω καταλάβει πρέπει να έχει και σκοτεινότερο ουρανό απο τον Πάρνωνα. Και φυσικά υπάρχουν και σκοτεινότεροι και απο τον Σκίνακα στην Ελλάδα. Ο Κιθαιρώνας λοπόν απλά δίνει μία γεύση σκοτεινού ουρανού και δεν θεωρείται ο ουρανός στον οποίο θα έχεις τα μέγιστα στην παρατήρηση. Και αυτό όχι μόνο λόγω του οτι δεν είναι τόσο σκοτεινός όσο άλλοι, αλλά και του φωτεινού θόλου της Αθήνας και της Αττικής γενικότερα που δημιουργεί αυτή την ασπρίλα στην Ανατολή και το μάτι δεν προσαρμόζεται τελείως στο σκοτάδι. Ναί, παίζει και αυτό ρόλο όπως έχει επισημάνει πολύ σωστά ο Καπετανάκης.

 

Όπως είπε και η Κατερίνα εξαρτάται απο τις συνθήκες παρατήρησης τελικά.

[alepohori]

Μάνο και Δημήτρη ανταμοίβεστε για την επιμονή, την υπομονή και το κουράγιο σας με τέτοιες παρατηρήσεις. Μπορώ απόλυτα να καταλάβω την χαρά σας, που είναι και το ζητούμενο και σε τέτοιες οριακές καταστάσεις τόσο του ματιού, όσο και των τηλεσκοπίων.

 

Συνεχίστε να ανεβάζετε τον πήχυ!!! Πού ξέρετε; Μπορεί κάποιος παρατηρητής να ξεφύγει από την πεπατημένη και να αρχίσει την όμορφη μάχη για την αναζήτηση των δικών του ορίων. Κανένας δε μπορεί να θέσει όρια παρατηρήσεων και θεάσεων, παρά μόνο για τον εαυτό του. Για τον λόγο αυτό, αδιαφορούμε για τα "όρια" που θέτουν οι απανταχού έμπειροι παρατηρητές.

 

Πολλά συγχαρητήρια και καλή συνέχεια!!!

[ioannisb]

Μπράβο παιδιά, Καταπληκτικές όπως πάντα οι παρατηρήσεις σας!!!!! Μας ανοίγουν την όρεξη για να βγούμε και εμείς από το σπίτι!!!!!!!!!!

 

Keep going!!!!!!

[planetman]

Δεν έχω να πω κάτι άλλο αλλά τελικά δεν μας απάντησε ο φίλος μας ο Ερωτόκριτος; Έχει παρατηρήσει ποτέ από σκοτεινό ουρανό; Και πόσες ώρες έχει φάει κάτω από τ' αστέρια; Ή απλά μπαίνει στο ίντερνετ και διαβάζει τί βλέπουν άλλοι;

[ASTROC]

Ετυχε μια βραδια να ακολουθησω τον Μανο και τον Δημητρη στην τοποθεσια Γωνιες Ηρακλειου που πηγαν για αστροπαρατηρηση. Ο ουρανος θεοσκοτεινος , που όμοιό του δεν εχω ξαναδει. Θυμηθηκα εποχες που ακομη δεν ειχαμε "ηλεκτρικο". Τοσο σκοταδι.Εμεινα εκπληκτος με την ευκολια που εντοπιζαν στοχους μελετωντας τους χαρτες τ ουρανου. Οσα δεν ειδα σ ολο το διαστημα που ασχολουμαι γενικα με την αστρονομια, τα ειδα σε μια βραδια μεσα απο το 12ιντσο του Δημητρη και το 8ιντσο (τοτε) του Μανου.Ξεχαστηκαμε και σχεδον ξημερωσε οταν επέστρεψα στα Χανια. Αξεχαστη εμπειρια. Δημητρη και Μανο συνεχιστε αυτην την ομορφη προσπαθεια. Οι περιγραφες σας ειναι υπεροχες και κινητρο για πολλους απο εμας.Να ειστε καλα και καλη συνεχεια.

[netrionio]

000000100000000000

[Bi2L]

Δεν θέλω να το τραβήξω άλλο το Θεμα σε off-topic αλλά... η όραση είναι κάτι υποκειμενικό. Τι είναι Όραση; Εδω θα μας διαφωτίσει ο κ.Κοκκώλης...

 

 

Ερωτόκριτε μην είσαι τόσο ερειστικός αφού το Seeing, ο Σκοτεινός Ουρανός και η καλή Όραση μπορεί να ξεπεράσει κάθε όριο τηλεσκοπίου το οποίο είναι απλά ένα θεωρητικό όριο.

Εγώ ένα θα σου πω... έχω δει με γυμνό μάτι και πλάγια όραση αστέρια μέχρι 7,1mag, ενώ με απευθείας όραση μέχρι ~6,5mag, ενώ άτομα που ήμασταν μαζί για παρατήρηση έβλεπαν μέχρι 5,5-6mag.

Και σε σύγκριση με τα μάτια του... Θανάση εγώ βλέπω το Μ13 με γυμνό μάτι ενώ αυτός όχι... κάτι ανάλογο είναι και μέσα απο το τηλεσκόπιο