Δροσος Γεωργιος

Κρόνος. Το διεθνές διαστημικό σκάφος Cassini κατέγραψε από απόσταση μια από τις τελευταίες του εικόνες στον Κρόνο και τους κύριους δακτυλίους του. Το σύστημα του Κρόνου υπήρξε το «σπίτι» του Cassini για 13 χρόνια, αλλά το ταξίδι του θα τελειώσει στις 15 Σεπτεμβρίου. Το Cassini βρίσκεται σε περιστροφή γύρω από τον Κρόνο τα τελευταία 13 χρόνια, που αποτελούν περίπου το μισό εποχικό χρόνο του Κρόνου. Αυτή η παρατεταμένη παραμονή επέτρεψε παρατηρήσεις σχετικά με τη μακροχρόνια μεταβλητότητα του πλανήτη, των φεγγαριών, των δακτυλίων και της μαγνητόσφαιρας, παρατηρήσεις οι οποίες δεν ήταν δυνατές μέσα από σύντομες αποστολές που διέρχονταν από την ατμόσφαιρά του (τύπου fly-by). Όταν το διαστημικό σκάφος έφτασε στον Κρόνο το 2004, το βόρειο ημισφαίριο του πλανήτη, που φαίνεται στην κορυφή της παρούσας εικόνας, βρισκόταν στο σκοτάδι, έχοντας μόλις αρχίσει να βγαίνει από το χειμώνα. Τώρα στο τέλος του ταξιδιού, ολόκληρος ο βόρειος πόλος λούζεται από το συνεχές ηλιακό φως του καλοκαιριού. Οι εικόνες που ελήφθησαν στις 28 Οκτωβρίου του 2016 με την ευρυγώνια μηχανή χρησιμοποιώντας κόκκινα, πράσινα και μπλε φασματικά φίλτρα συνδυάστηκαν για να δημιουργήσουν αυτή την έγχρωμη όψη. Η εικόνα αυτή απεικονίζει την ηλιόλουστη πλευρά των δακτυλίων από περίπου 25 μοίρες πάνω από το επίπεδο αεροσκάφους. Η εικόνα αποκτήθηκε σε απόσταση περίπου 1,4 εκατομμυρίων χιλιομέτρων από τον Κρόνο. Η κλίμακα της εικόνας είναι 80 χλμ./εικονοστοιχείο (km/pixel). Η αποστολή Cassini είναι ένα συνεργατικό έργο της ESA, της NASA και της Ιταλικής διαστημικής υπηρεσίας ASI. Η εικόνα δημοσιεύθηκε σήμερα ως εβδομαδιαία εικόνα Cassini. http://www.esa.int/spaceinimages/Images/2017/09/Krhonos

H Σελήνη μπορεί να εχει υδάτινα αποθέματα. Ερευνητές του Τεχνικού Πανεπιστημίου του Ντόρτμουντ στην Γερμανία μελετώντας δεδομένα από αποστολές χαρτογράφησης της Σελήνης εντόπισαν στην επιφάνεια του φυσικού μας δορυφόρου μόρια υδροξυλίου. Η παρουσία αυτών των μορίων κάνει πιθανή την παρουσία μεγάλων αποθεμάτων νερού στο υπέδαφος της Σελήνης. Μέχρι σήμερα έχουν εντοπιστεί μεγάλες ποσότητες νερού σε παγωμένη μορφή στο υπέδαφος των πόλων της Σελήνης. Αν όμως υπάρχει νερό και σε άλλες περιοχές του δορυφόρου μας θα διευκολυνθεί η δημιουργία αρχικά κάποιων βάσεων και αργότερα αποικιών εκεί. Κάποιοι πιθανολογούν ότι το νερό βρίσκεται κοντά στον μανδύα της Σελήνης και ότι θα μπορέσουμε σχετικά εύκολα να αποκτήσουμε πρόσβαση σε αυτό. Από την άλλη, η ύπαρξη μεγάλων ποσοτήτων νερού στο εσωτερικό της Σελήνης προκαλεί ήδη πονοκεφάλους στους επιστήμονες αφού θα πρέπει να εξηγήσουν την παρουσία του. Οι μελέτες Οι ερευνητές με δημοσίευση τους στην επιθεώρηση «Science Advances» υποστηρίζουν ότι κάτω από την επιφάνεια της Σελήνης και μάλιστα σε όλη την έκταση του δορυφόρου υπάρχουν ποσότητες νερού. Τον Ιούλιο άλλη ερευνητική ομάδα δημοσίευσε μια μελέτη η οποία ανέφερε ότι υπάρχουν μεγάλα παγιδευμένα αποθέματα νερού στο υπέδαφος της Σελήνης. Όμως τον Αύγουστο μελέτη του Ινστιτούτου Ωκεανογραφίας Scripps στις ΗΠΑ αντέκρουσε την μελέτη του Ιουλίου. Η θεωρία Σε αυτό που συμφωνούν πάντως οι ειδικοί είναι ότι σε περίπτωση που πράγματι υπάρχει νερό στο υπέδαφος της Σελήνης όπως αυτό περιγράφεται στις πρόσφατες μελέτες αυτό σημαίνει ότι η κρατούσα θεωρία για τον σχηματισμό της είναι λάθος και πρέπει να αναζητηθεί κάποια νέα. Η κρατούσα θεωρία αναφέρει ότι η Σελήνη είναι προϊόν μια κατακλυσμιαίας σύγκρουσης που συνέβη πριν από περίπου 4 δισ. έτη. Πιθανολογείται ότι ένα σώμα στο μέγεθος του Αρη έπεσε πάνω στην Γη και ορισμένα από τα θραύσματα που εκτοξεύτηκαν στο Διάστημα τέθηκαν σε τροχιά γύρω από τον «τραυματισμένο» πλανήτη μας. Τα θραύσματα αυτά κάποια στιγμή ενώθηκαν δημιουργώντας την Σελήνη. Ετσι εξηγούνται σύμφωνα με τους ειδικούς και μια σειρά από γεωλογικές ομοιότητες ανάμεσα στην Γη και την Σελήνη. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500161840

Εκτοξευτηκε το WPK "Soyuz MS-06" Στις 13η Σεπτεμβρίου του 2017 στις 00:17:02 MSK απο την Πλατφόρμα 1 ( «Start Γκαγκάριν») του κοσμοδρόμιου Μπαϊκονούρ ξεκίνησε με επιτυχία ο διαστημικός πύραυλος «Soyuz-FG» για να μεταφέρει το επανδρωμένο διαστημόπλοιο (TPC) «Soyuz MS-06.» Επί του σκάφους TPK "Σογιούζ MS-06" τα μέλη της μακροπρόθεσμης ISS-53/54 - ο διοικητής κοσμοναύτης Αλεξάντερ Misurkin(Roscosmos) και οι αστροναύτες της NASA Mark Vanden Hai και Dzhozef Άκαμπα. Προς τιμήν της 60ης επετείου από την ημερομηνία έναρξης της διαστημικής εποχής, μια ένδειξη της βαρύτητας κατά τη διάρκεια της πτήσης του TPK «Soyuz MS-06 » θα γίνει μια μικρογραφία μοντέλο του πρώτου τεχνητού δορυφόρου της Γης, που κατασκευάζεται από την εταιρεία «Energia» και των τμημάτων ενος διαστημόπλοιο «Buran». Μετά το διαχωρισμό του διαστημικού οχήματος από το τρίτο στάδιο του πυραύλου ξεκίνησε τη διαχείριση της πτήσης η κύρια επιχειρησιακή ομαδα απο τους Ρώσους ειδικους ISS ομάδα ελέγχου τμήματος (LOCT ISS) Mission Control Center (MCC). Τώρα στο Διεθνή Διαστημικό Σταθμό προετοιμάζονται για την συνάντηση των συναδέλφων τους ο Σεργκέι Ryazansky (Roscosmos, Ρωσία), Randolph Breznik (NASA, οι Ηνωμένες Πολιτείες) και Paolo Nespoli (ESA, Ιταλία).Επαναπροσέγγιση του «Soyuz MS-06» με τον σταθμό και σύνδεση με την ερευνητική μονάδα «Αναζήτηση» (MIM 2) προγραμματίζεται να πραγματοποιηθεί στην αυτόματη λειτουργία, υπό τον έλεγχο των ειδικών ISS RS LOCT σε MCC και τα ρωσικά μέλη του πληρώματος από τους σταθμούς των πλοίων και των μεταφορών. Το πρόγραμμα της πτήσης προβλέπει μια προσέγγιση τεσσάρων στροφών του TPK με τον ISS. Η φόρτωση του πλοίου με τον σταθμό είναι προγραμματισμένη για τις 13 Σεπτεμβρίου 2017 στις 05:58 ώρα Μόσχας. Το επανδρωμένο διαστημόπλοιο μεταφοράς (TPC) «Soyuz MS-06" στις 13 Σεπτεμβρίου 2017 συνδεθηκε με επιτυχία στη θέση σύνδεσης Mini Μονάδα Έρευνας (MRM2)“αναζήτηση”του ρωσικού τμήματος της Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού (ISS). Η φόρτωση πραγματοποιήθηκε στις 05:55 ώρα Μόσχας. https://www.energia.ru/ru/iss/iss53/photo_09-13.html https://www.roscosmos.ru/24079/

Οι Έλληνες του Cassini: Σταμάτης Κριμιζής, Αθηνά Κουστένη και Νίκος Σέργης. Η διεθνής αστρονομική και γενικότερα επιστημονική κοινότητα ετοιμάζεται να αποχαιρετήσει το διαστημικό σκάφος Cassini (Κασίνι), το οποίο, την Παρασκευή 15 Σεπτεμβρίου, θα ολοκληρώσει την 20ετή οδύσσεια της αποστολής του με μια αυτοκαταστροφική «βουτιά» στον Κρόνο. Ανάμεσα στους ερευνητές που όλα αυτά τα χρόνια συμμετείχαν στην ανάλυση των πολύτιμων στοιχείων του Cassini, τα οποία άνοιξαν νέους ορίζοντες στην επιστήμη, βρίσκονται αρκετοί Έλληνες επιστήμονες. Στη διεθνή «οικογένεια» του Cassini είχαν συμμετοχή, σε διάφορα στάδια της αποστολής στα τελευταία 20 και πλέον χρόνια, οι: Σταμάτης Κριμιζής, Νίκος Πασχαλίδης, Αθηνά Κουστένη, Γιάννης Δάνδουρας, Ηλίας Ρούσσος, Κατερίνα Ραδιότη, Νίκος Σέργης, Κώστας Διαλυνάς, Γιώργος Μπαμπασίδης, Ανεζίνα Σολομωνίδου, Μαρία Ανδριοπούλου, Δημήτρης Τσιμπίδας και Γιώργος Ξυστούρης. Μερικοί, όπως ο Σ. Κριμιζής και η Α. Κουστένη, βρίσκονται ήδη στις ΗΠΑ, όπου έχουν προσκληθεί να παρακολουθήσουν από κοντά, στο Εργαστήριο Αεριοώθησης (JPL) της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας (NASA), στην Πασαντίνα της Καλιφόρνια, το δραματικό τέλος του Cassini. Ο διαστημικός επιστήμονας και ακαδημαϊκός, Σταμάτης Κριμιζής, η αστροφυσικός και πλανητική επιστήμων του Αστεροσκοπείου του Παρισιού, Αθηνά Κουστένη (διευθύντρια ερευνών του Εθνικού Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών-CNRS της Γαλλίας), και ο ερευνητικός συνεργάτης του Γραφείου Διαστημικής Έρευνας και Τεχνολογίας της Ακαδημίας Αθηνών, Νίκος Σέργης (συνεργάτης του Σ.Κριμιζή), μίλησαν στο Αθηναϊκό και Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων για την προσωπική εμπειρία τους από το Cassini, τα ερωτήματα που η εμβληματική αποστολή έχει αφήσει αναπάντητα, καθώς και για τις μελλοντικές διαστημικές αποστολές. Τα συναισθήματα των Ελλήνων επιστημόνων συνοψίζονται σε μια φράση του Σ.Κριμιζή: «Αισθάνομαι σαν να χάνω ένα κομμάτι της καθημερινότητας που έζησα τα τελευταία 30 χρόνια. Ήταν οικογένεια, πώς θα ζήσω δίχως το Cassini;» Ακολουθεί η συνέντευξη: ΕΡ: Ποια ήταν η προσωπική εμπλοκή και συνεισφορά σας στην έρευνα των στοιχείων του Cassini; Σταμάτης Κριμιζής: Είμαι επικεφαλής επιστήμονας (Principal Investigator) σε ένα από τα 12 όργανα του Cassini, το ΜΙΜΙ, όργανο απεικόνισης της μαγνητόσφαιρας. Στην αρχική ομάδα μας συμμετείχαν συνάδελφοι από ΗΠΑ, Γερμανία και Γαλλία, αλλά με κάποια ελληνική «γεύση». Ο εκπρόσωπος της Γαλλίας π.χ. είναι ο Δρ. Γ. Δάνδουρας από το Πανεπιστήμιο Πολ Σαμπατιέ της Τουλούζης. Το όργανο κατασκευάστηκε στο εργαστήριό μου, στο Πανεπιστήμιο Τζονς Χόπκινς, στο οποίο υπηρετώ τα τελευταία 49 χρόνια και όπου χρημάτισα για 13 χρόνια, μεταξύ 1991-2004, ως διευθυντής της Διοίκησης Διαστημικών προγραμμάτων. Το Cassini ήταν ένα από τα μικρά, αλλά επιστημονικά πολύ σημαντικά προγράμματα της Διοίκησης. Όταν εκλέχθηκα τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών το 2004, επέστρεψα στην Ελλάδα το 2005 και προσέλαβα Έλληνες επιστημονικούς συνεργάτες, οι οποίοι ανέλαβαν την ανάλυση των δεδομένων από το ΜΙΜΙ, με υποστήριξη από τη NASA. Η ομάδα ΜΙΜΙ έχει ήδη δημοσιεύσει περισσότερες από 200 εργασίες, 62 εκ των οποίων προέρχονται από το Γραφείο Διαστημικής Επιστήμης και Τεχνολογίας της Ακαδημίας Αθηνών. Αθηνά Κουστένη: Έχω συμμετάσχει στην αποστολή Cassini-Huygens από τη σύλληψη της δημιουργίας της και την ανάπτυξή της στη δεκαετία του 1990. Τα τελευταία χρόνια, από το 2004 έως σήμερα, ασχολήθηκα με τη ανάλυση των δεδομένων που λαμβάνονται από την αποστολή και αφορούν το σύστημα του Κρόνου και ιδιαίτερα του μεγαλύτερου δορυφόρου του, του Τιτάνα. Ως συνερευνήτρια τεσσάρων οργάνων της αποστολής αυτής, δύο του διαστημοπλοίου σε τροχιά Cassini (VIMS και CIRS) και δύο του ανιχνευτή Huygens (HASI και DISR), έχω πρόσβαση σε μια μεγάλη ανάκτηση δεδομένων και περνάω πολύ χρόνο αναλύοντας τις μετρήσεις κυρίως που αφορούν στον Τιτάνα, αλλά και κάποιων άλλων παγωμένων δορυφόρων του Κρόνου, συμπεριλαμβανομένου του Εγκέλαδου, ενός φεγγαριού του Κρόνου, από το νότιο πόλο του οποίου εκρήγνυνται θερμοπίδακες. Αφού ορίσαμε κατά τη διάρκεια του σχεδιασμού της αποστολής τις προδιαγραφές και την ακρίβεια με την οποία θα πρέπει να λαμβάνονται αυτά τα δεδομένα, είμαι υπεύθυνη, ειδικότερα, σε κάθε ομάδα για τα εξής: -τον προσδιορισμό του θερμικού προφίλ του Τιτάνα με τα δεδομένα του HASI, το βαρόμετρου-θερμόμετρου του Huygens, όπως και την ανάλυση των δεδομένων που λαμβάνονται από το φασματόμετρο του Cassini, του CIRS, που μας δείχνουν πώς αλλάζει η ατμόσφαιρα με τις εποχές, που διαρκούν 7,5 χρόνια κάθε μία. -την ανάλυση των φασμάτων του DISR (του φασματόμετρο και της κάμερας του Huygens) με στόχο την εύρεση της διανομή των αεροζόλ, την ανάλυση της χημικής σύστασης της επιφάνειας και της περιεκτικότητας του μεθανίου. -τη χημεία και τη σύσταση της στρατόσφαιρας του Τιτάνα και την ανακάλυψη νέων μορίων στα φάσματα CIRS, φτιάχνοντας ένα πλήρες μοντέλο της ατμόσφαιρας συμπεριλαμβανομένων των εποχιακών επιδράσεων και άλλων πτυχών της μετεωρολογίας του δορυφόρου. -τη μελέτη της επιφάνειας και του εσωτερικού του Τιτάνα και του Εγκέλαδου, με έμφαση στην τεκτονική ανάλυση των δεδομένων VIMS και RADAR του Cassini, που δείχνουν μάλλον μια πρόσφατη ηφαιστειακή δραστηριότητα και την ύπαρξη ενός εσωτερικού ωκεανού υγρού νερού στους δύο δορυφόρους. Για την ερμηνεία όλων αυτών των δεδομένων, όσον αφορά στη φύση της ατμόσφαιρας και της επιφάνειας του Τιτάνα και του Εγκέλαδου, δουλεύω σε συνεργασία με πολλούς ευρωπαίους και αμερικανούς συναδέλφους, και κυρίως με τη μεταδιδακτορική ερευνήτρια στο κέντρο της NASA/JPL δρα Ανεζίνα Σολωμονίδου. Επιπλέον, κάνω μια διεπιστημονική έρευνα, συνδυάζοντας τα φάσματα και τις εικόνες από το Cassini (CIRS, VIMS, RADAR) με τα δεδομένα του εδάφους και εκείνα του ανιχνευτή Huygens (DISR, HASI, GCMS) για την ευρύτερη κατανόηση των αστροβιολογικών δυνατοτήτων των δορυφόρων του Κρόνου. Νίκος Σέργης: Εντάχθηκα στην ομάδα του Cassini μέσα από την επιστημονική ομάδα του Οργάνου Μαγνητοσφαιρικής Απεικόνισης (ΜΙΜΙ) του Σταμάτη Κριμιζή στις αρχές του 2006, δηλαδή σχετικά κοντά στην άφιξη του διαστημοπλοίου στον Κρόνο. Έκτοτε και για τα τελευταία 12 χρόνια συμμετέχω στην ανάλυση μετρήσεων από την αποστολή. Η ομάδα μας συνεργάζεται με επιστήμονες από ινστιτούτα στις ΗΠΑ και σε αρκετές χώρες της Ευρώπης όπως Γερμανία, Μ. Βρετανία, Γαλλία, Σουηδία και φυσικά στην Ελλάδα, στην Ακαδημία Αθηνών. Η έρευνά μας εστιάζει στην ανάλυση των μετρήσεων φορτισμένων και ουδέτερων σωματιδίων υψηλής ενέργειας, καθώς και του μαγνητικού πεδίου. Η εξαιρετική λειτουργία του διαστημοπλοίου και η καταπληκτική ποιότητα των επιστημόνων που πλαισιώνουν την αποστολή, μάς έδωσε την ευκαιρία να παράξουμε σημαντικότατα επιστημονικά αποτελέσματα, τα οποία κοινοποιήθηκαν όχι μόνο στην επιστημονική κοινότητα, αλλά και στο ευρύ κοινό, προβάλλοντας συχνά τη χώρα μας διεθνώς. Ενδεικτικά, οι τρεις συνεργάτες που αποτελούμε το επιστημονικό δυναμικό του Γραφείου Διαστημικής Έρευνας και Τεχνολογίας της Ακαδημίας Αθηνών (Σ. Κριμιζής, Ν. Σέργης, Κ. Διαλυνάς), δημοσιεύσαμε περισσότερες από 70 επιστημονικές εργασίες στη διεθνή βιβλιογραφία κατά τα τελευταία δέκα χρόνια. Παράλληλα, είχαμε την τιμή να οργανώσουμε τρία μεγάλα συνέδρια του Cassini σε Αθήνα και Χίο, να δώσουμε πλήθος ανοικτών ομιλιών σε μαθητές-φοιτητές και, το πιο σημαντικό ίσως, να εκπαιδεύσουμε νέους έλληνες επιστήμονες στο χώρο της Διαστημικής, Πλανητικής και Ηλιοσφαιρικής Φυσικής, με πρόσβαση σε πρωτογενή δεδομένα από την πληρέστερη διαστημική αποστολή. Η ευκαιρία αυτή που δόθηκε, και εξακολουθεί να δίνεται στους φοιτητές μας, είναι το μεγαλύτερο δώρο του Cassini προς την Ελλάδα. ΕΡ: Ποια βασικά ερωτήματα μένουν ακόμη αναπάντητα για τον Κρόνο και τους βασικούς δορυφόρους του Τιτάνα, Εγκέλαδο κ.α.; Σταμάτης Κριμιζής: Η γοητεία της έρευνας στην αιχμή του δόρατος είναι ότι παράγει περισσότερα ερωτήματα από ό,τι απαντάει. Ο Τιτάνας και ο Εγκέλαδος είναι λαμπρά παραδείγματα. Ποιός θα είχε προβλέψει τους πίδακες νερού στο νότιο πόλο του Εγκέλαδου, οι οποίοι περιέχουν οργανικά στοιχεία, μεταξύ άλλων ουσιών, που πιθανόν να συνδέονται με βιολογική δραστηριότητα στον υπόγειο ωκεανό; Και, ακόμη, ότι βρέχει οργανικά στοιχεία στον Τιτάνα; Νίκος Σέργης: Αρχικά οφείλουμε να σημειώσουμε ότι ο Εγκέλαδος δεν ήταν εξ αρχής ανάμεσα στους βασικούς ή έστω τους ενδιαφέροντες δορυφόρους του Κρόνου. Κατέστη όμως ο σημαντικότερος, όταν ανακαλύφθηκαν οι πίδακες υδρατμών κοντά στο νότιο πόλο του. Για τον Εγκέλαδο, λοιπόν, το μεγάλο ερώτημα είναι η εσωτερική του δομή. Γνωρίζουμε ότι το παχύ επιφανειακό στρώμα πάγου καλύπτει μια υπεδάφεια δεξαμενή ή «ωκεανό» νερού. Ποιά είναι όμως η ακριβής χημική σύνθεση αυτού του υδάτινου περιβάλλοντος; Και, κυρίως, φιλοξενεί ή έχει τη δυνατότητα να φιλοξενήσει μικροβιακή ζωή; Ποιές ομοιότητες έχει με την Ευρώπη, το δορυφόρο του Δία, που είναι η συνυποψήφιά του για την πιθανή ύπαρξη συνθηκών ανάπτυξης ζωής; Ο Τιτάνας εξακολουθεί να είναι εντυπωσιακός και μυστηριώδης. Οι εδαφικές του δομές και οι ατμοσφαιρικές του συνθήκες θυμίζουν μια πρωτόγονη Γη, με το μεθάνιο να παίζει το ρόλο του νερού και να καθορίζει τις καιρικές συνθήκες. Το έδαφος και η ατμόσφαιρά του αποτελούν ένα μικρό παράδεισο για επιστήμονες που ασχολούνται με την πλανητική εδαφολογία και την ατμοσφαιρική φυσικοχημεία. Ο Τιτάνας είναι ένα εξαιρετικό εργαστήριο, από το οποίο διδασκόμαστε τη λειτουργία χημικών μηχανισμών, που στη Γη δεν έχουμε την ευκαιρία να παρατηρήσουμε. Τα περισσότερα ανοικτά ερωτήματα σε σχέση με τον Τιτάνα εντοπίζονται σήμερα στις χημικές διεργασίες που συμβαίνουν στην ανώτερη ατμόσφαιρά του. Αλλά και από τη σκοπιά της μαγνητοσφαιρικής φυσικής, που αποτελεί τη δική μου ειδίκευση, ο Τιτάνας μάς εξέπληξε, όταν το Cassini τον «συνέλαβε» εκτεθειμένο στον ηλιακό άνεμο, κάτι που δεν συμβαίνει καθόλου συχνά. Ωστόσο η μακροχρόνια παραμονή του Cassini σε τροχιά -ένα ακόμη ανεκτίμητο πλεονέκτημα της αποστολής αυτής- μάς επέτρεψε να ανακαλύψουμε ότι ο Τιτάνας σχηματίζει, έστω και προσωρινά, μια μικρή δική του μαγνητόσφαιρα, όταν βρεθεί έξω από το περιβάλλον του Κρόνου, θυμίζοντας πολύ την Αφροδίτη, τον ‘Αρη και τους κομήτες. Σε ό,τι αφορά στον ίδιο τον Κρόνο, στο επίκεντρο εξακολουθούν να βρίσκονται ερωτήματα σχετικά με την προέλευση των δακτυλίων του, την ατμόσφαιρα και τις μεταβολές της, το σέλας και την κατανομή των φορτισμένων και ουδέτερων σωματιδίων. Το μεγαλύτερο, ωστόσο, αναπάντητο ερώτημα σε σχέση με τη μαγνητόσφαιρα του πλανήτη είναι η ανεξήγητη περιοδική μεταβολή των χαρακτηριστικών της με την περιστροφή του πλανήτη. ΕΡ: Τώρα που δεν θα υπάρχει το Cassini, θα υπάρξει άλλη αποστολή και συνέχιση των ερευνών στη «γειτονιά» του Κρόνου. Τι θα πρέπει να περιμένουμε για το μέλλον; Σταμάτης Κριμιζής: Είναι ήδη γεγονός ότι η NASA έχει επεκτείνει το πρόγραμμα New Frontiers στον Τιτάνα και στον Εγκέλαδο, ένεκα των ανακαλύψεων του Cassini. Εμείς στο Πανεπιστήμιο Johns Hopkins έχουμε ήδη σχεδιάσει μια αποστολή για τον Κρόνο, που ελπίζουμε να επιλεγεί στον επόμενο γύρο. Είναι σε συναγωνισμό και δεν μπορώ να πω λεπτομέρειες. Είμαι βέβαιος πάντως ότι σίγουρα θα υπάρξουν αποστολές την επόμενη δεκαετία στους δορυφόρους του Κρόνου! Αθηνά Κουστένη: Στο μέλλον ελπίζω να επιστρέψουμε στο σύστημα του Κρόνου, γιατί το Κασσίνι μάς έφερε πολλές ανακαλύψεις αλλά και νέα ερωτήματα. Πρέπει να εξερευνήσουμε τους δορυφόρους Τιτάνα και Εγκέλαδο από κοντά με οχήματα στο έδαφος, γιατί η σύσταση της επιφάνειας και οι εσωτερικοί ωκεανοί νερού θέλουν επιβεβαίωση και χαρακτηρισμό. Πρέπει να γυρίσουμε σε μια νέα εποχή για να δούμε τι αλλάζει στην επιφάνεια και στην ατμόσφαιρα του Κρόνου και του Τιτάνα. Να δούμε αν οι πίδακες του Εγκέλαδου αλλάζουν περιοχή και αν είναι ακόμα ορατοί ή αν είναι εποχιακά φαινόμενα. Να μάθουμε ποιά είναι η ηλικία και η σύσταση των δακτυλίων. Πολλά πράγματα, λοιπόν, απομένουν να εξερευνήσουμε ακόμα για να ικανοποιηθεί η περιέργεια του κοινού και των επιστημόνων. Νίκος Σέργης: Οι εξωτερικοί πλανήτες και ειδικά ο Δίας και ο Κρόνος βρίσκονται πάντοτε ανάμεσα στους υποψήφιους στόχους του σχεδιασμού διαστημικών αποστολών. Ωστόσο, δεν είναι καθόλου εύκολη η αποστολή διαστημοπλοίων όπως το Cassini. Ήδη βρίσκεται στο Δία το διαστημόπλοιο JUNO, ενώ στις αρχές της επόμενης δεκαετίας θα ξεκινήσουν το ταξίδι τους προς το Δία και τους δορυφόρους του τα JUICE και Europa Clipper. Παράλληλα, έχουν προταθεί και αποστολές προς τον Ουρανό και τον Ποσειδώνα. Και αν αναρωτιέστε τι θα μας κρατά απασχολημένους στο μεσοδιάστημα, πρέπει να γνωρίζετε ότι έχουμε ακόμη να εκμεταλλευτούμε μεγάλο μέρος της πληροφορίας που μας έχει προσφέρει το Cassini. Ο Κρόνος, ο Εγκέλαδος, ο Τιτάνας και φυσικά το Cassini θα εξακολουθήσουν να βρίσκονται στο επίκεντρο της πλανητικής εξερεύνησης για αρκετά χρόνια ακόμη. ΕΡ: Πώς νιώθετε ως επιστήμονας που το Cassini θα «αυτοκτονήσει»; Σταμάτης Κριμιζής: Τις τελευταίες μέρες βρίσκομαι στην Πασαντίνα, στο CalTech-JPL, για συζήτηση των τελευταίων πληροφοριών από το Cassini και τον εορτασμό της «βουτιάς» στην ατμόσφαιρα του Κρόνου. Σκέφτομαι ότι έχω επενδύσει σχεδόν 30 χρόνια σ’ αυτή την αποστολή, καθώς επιλέχθηκα Επικεφαλής Ερευνητής από τη NASA το 1990, αλλά ο σχεδιασμός του οργάνου ΜΙΜΙ και η επιστημονική δουλειά άρχισε πολύ πιο νωρίς. Αισθάνομαι σαν να χάνω ένα κομμάτι της καθημερινότητας που έζησα τα τελευταία 30 χρόνια. Ήταν οικογένεια, πώς θα ζήσω δίχως το Cassini; Βέβαια, όλα τα καλά τελειώνουν αργά ή γρήγορα και το Cassini μάς έδωσε πολύ περισσότερες ανακαλύψεις και γνώση από ό,τι δικαιούμαστε να περιμένουμε. Δημιούργησε επίσης μια βάση δεδομένων, που θα μελετάται από τους επιστήμονες για δεκαετίες και, επιπλέον, εκπαίδευσε μια νέα γενεά από επιστήμονες, που θα σχεδιάσουν τις αποστολές του μέλλοντος. Και ορισμένοι/ες είναι Έλληνες και Ελληνίδες, επομένως εγώ τουλάχιστον είμαι πολύ ευχαριστημένος από την 30χρονη επένδυση που αφιέρωσα στο Cassini. Αθηνά Κουστένη: Η αποστολή Cassini τελειώνει με ένα εκπληκτικό «Grand Finale» στις 15 Σεπτεμβρίου, έχοντας πετάξει πάνω από τον Τιτάνα 127 φορές και συγκεντρώσει ένα μεγάλο όγκο δεδομένων σε όλους τους τομείς. Βρίσκομαι επί τόπου, στο Εργαστήριο JPL της NASA στην Καλιφόρνια, για να ζήσω από κοντά τις τελευταίες μερες της φανταστικής αυτής αποστολής. Θα ασχοληθώ με την ανάλυση αυτών των πρόσφατων δεδομένων για αρκετά χρόνια ακόμα. Μαζί με τη σχετική στενοχώρια για το τέλος της αποστολής, έχω και την χαρά να ζήσω μια νέα αποστολή, εφόσον το διαστημόπλοιο τις τελευταίες μέρες και όταν θα βουτήξει μέσα στην ατμόσφαιρα του Κρόνου, θα μας δώσει την ευκαιρία να πάρουμε πολλά καινούρια στοιχεία για τους δακτύλιους, τους δορυφόρους και τον πλανήτη – σαν να είχαμε μια νέα αποστολή! Νίκος Σέργης: Το τέλος του Cassini είναι σίγουρα μια οδυνηρή εμπειρία για όλους εμάς που «ανδρωθήκαμε» επιστημονικά μέσα σε αυτή την μακροχρόνια αποστολή. Ακόμη πιο μεγάλη φόρτιση υπάρχει σίγουρα στους ανθρώπους που έζησαν το Cassini από τις μέρες του σχεδιασμού του στις αρχές της δεκαετίας του ’90. Δυστυχώς όμως είναι ένα τέλος επιβεβλημένο, καθώς πρέπει να προστατευτούν οι δορυφόροι του Κρόνου από ενδεχόμενη μικροβιακή μόλυνση. Ωστόσο, στην επιστήμη δεν υπάρχει τέλος, παρά μόνο αλλαγή και ανανέωση των στόχων. Στις 15 Σεπτεμβρίου αποχαιρετάμε το Cassini που μας πρόσφερε απλόχερα γνώση και εμπειρία και κρατάμε τις όμορφες στιγμές που ζήσαμε μέσα στην επιστημονική οικογένεια που μας χάρισε. Στις 16 Σεπτεμβρίου όμως κοιτάμε πάλι προς το νυχτερινό ουρανό και τον επόμενο στόχο. http://physicsgg.me/2017/09/13/%ce%bf%ce%b9-%ce%ad%ce%bb%ce%bb%ce%b7%ce%bd%ce%b5%cf%82-%cf%84%ce%bf%cf%85-cassini-%cf%83%cf%84%ce%b1%ce%bc%ce%ac%cf%84%ce%b7%cf%82-%ce%ba%cf%81%ce%b9%ce%bc%ce%b9%ce%b6%ce%ae%cf%82-%ce%b1%ce%b8/

Εκτοξευτηκε ο «Proton-M»με το ανώτερο στάδιο «Breeze-M»με το διαστημικό σκάφος «Amazonas-5» Στις 11η Σεπτεμβρίου 2017 στις 22:23 απο το Μπαϊκονούρ ξεκίνησε με επιτυχία το (RN) "Proton-M" με ανώτερο στάδιο "Breeze-M" και τον γεωστατικο δορυφόρο τηλεπικοινωνιών διαστημόπλοια (SC) «Amazonas-5» (Amazonas 5). Είναι η τρίτη εκτόξευση το 2017 με τη χρήση του πυραύλου φορέα «Proton-M» και η 415η απο το ξεκίνημα στην ιστορία της πτήσης για όλες τις τροποποιήσεις του πυραυλου(1965). Η εκτόξευση και η πτήση του πυραύλου εγινε κανονικα. Σε χρόνο 9 λεπτών και 42 δευτερόλεπτων τροχιακής πτήσης το μπλοκ διαχωρίζεται από το τρίτο στάδιο πτήσης του πυραυλου, και συνεχίστηκε σε αυτόνομη λειτουργία. Σύμφωνα με το πρόγραμμα, ο διαχωρισμός του «Amazonas-5» από το ανώτερο στάδιο αναμένεται μετά από περίπου 9 ώρες και 12 λεπτά μετά την εκτόξευση - περίπου στις 7:35 MSK στις 12 Σεπτεμβρίου. Στις 12η Σεπτεμβρίου, 2017 στις 7:35 το ανώτερο στάδιο «Breeze-M» έχει ολοκληρώσει με επιτυχία το προγράμμα θετοντας το «Amazonas-5« σε γεωσύγχρονη τροχιά μεταφοράς. Ο διαχωρισμός του διαστημικού σκάφους από το μπλοκ επιτάχυνσης έγινε 9 ώρες και 12 λεπτά μετά την εκτόξευση. Το βάρος του δορυφόρου στο διαχωρισμό από το ανώτερο στάδιο ήταν περίπου 5900 kg. Από το 1965, έχουν πραγματοποιηθεί 415 εκτοξευσεις διαφόρων τροποποιήσεων του Proton LV. Το αναβαθμισμένο Proton-M που είναι εφοδιασμένο με την ανώτερη βαθμίδα Breeze-M είναι ικανό να παραδώσει ωφέλιμο φορτίο πάνω από 6 τόνους στην τροχιά της γεωμεταφοράς. https://www.roscosmos.ru/24068/ https://www.roscosmos.ru/24069/ Συνεντευξη τύπου των πληρωματων του WPK "Soyuz MS-06" Στις 11 Σεπτέμβρη 2017 στο Μπαϊκονούρ, δόθηκε συνέντευξη Τύπου από τα πληρώματα των επανδρωμένων διαστημικών σκαφών (TPC). Κοσμοναύτες και αστροναύτες απάντησαν σε ερωτήσεις από τους δημοσιογράφους και μίλησαν για τα σχέδια της επικείμενης αποστολής στο Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS). Νωρίτερα, η Κρατική Επιτροπή ενέκρινε το πλήρωμα του πλοίου. Η σύνθεση του κύριου πλήρωματος περιλαμβάνει: Διοικητής της WPK, κοσμοναύτης Αλεξάντερ Misurkin(Roscosmos), αστροναύτες της NASA Mark Vanden Hai και Dzhozef Άκαμπα. Ως μέρος του αντιγράφου ασφαλείας πλήρωματα του WPK "MS-06 Soyuz" και το ISS-53/54 - τον κυβερνήτη του WPK, κοσμοναύτης Anton Shkaplerov(Roscosmos) και οι αστροναύτες της NASA Scott Tingley και Shennon Uoker. Κατά τη διάρκεια της συνέντευξη τύπου ασχολήθηκαν με τα πειράματα που προγραμματίζονται επί του ISS, την περίοδο της προετοιμασίας για το σχεδιο πτήσης και τα σχέδια για την τροχιά της Γης. Οι κοσμοναύτες και οι αστροναύτες μίλησαν για τα αγαπημένα τους πειράματα στο διάστημα. Ο Μηχανικός TPK «MS-06 Συμμαχία» Marc Vanden HI είπε: «Εμείς - ειμαστε τα μάτια και τα χέρια των επιστημόνων. Θα διεξαγάγουμε πειράματα που κανείς άλλος δεν έχει κάνει. Και θα συνεχίσουμε να μελετάμε την επίδραση της διαστημικής πτήσης στο ανθρώπινο σώμα, γιατί από τη στιγμή που οι άνθρωποι θα πρεπει να πετούν περισσότερο για τον Άρη. " Ο διοικητής της TPK "Ένωση MS-06" Αλέξανδρος MISURKIN μοιράστηκε τις προσδοκίες του από την προγραμματισμένη εκτόξευση στο διάστημα. «Πάνω απ 'όλα είμαι αιχμαλωτισμένος πηγαίνοντας στον εξωτερικό χώρο και παίρνοντας βιολογικά δείγματα από την επιφάνεια του σταθμού. Ποιος θα είχε σκεφτεί, αλλά ακόμη και υπάρχει ζωή σε τέτοιες ακραίες συνθήκες ", ανέφερε ο Α. Μισουρκίν. Ο διοικητής του πληρώματος μίλησε για το κοινό έργο του μεγαλύτερου ρωσικού κοινωνικου δικτυου VKontakte και Roskosmos - VKosmose στην οποία ο ISS έχει προγραμματιστεί να ξεκινήσει ο kosmobot «Spotti». Επί του παρόντος το kosmobot περνάει τις απαιτούμενες δοκιμές, συμπεριλαμβανομένων των δοκιμών για την ηλεκτρομαγνητική συμβατότητα, η συμμόρφωση με τα πρότυπα υγείας και ασφάλειας, πυρασφάλειας, υπερφόρτωσης σε κραδασμούς και τοξικολογία. Το «Spotti» - ένα ρομπότ που θα βοηθήσει τους χρήστες των κοινωνικών δικτύων για την επικοινωνία με τους αστροναύτες και να λάβουν φωτογραφίες και βίντεο από το διαστημικό σταθμό. Μια από τις ερωτήσεις των δημοσιογράφων συνδέθηκε με τους φόβους που προκαλούνται από την αυξημένη ηλιακή δραστηριότητα και την ικανότητά της να επηρεάζει την επανδρωμένη εκτόξευση. Ο Αλέξανδρος Misurkin είπε ότι λόγω της αυξημένης ηλιακής δραστηριότητας κατά τις τελευταίες ημέρες υπήρξε κάποια ανησυχία ότι θα επηρεάσει τις βαλλιστικές πτήσεις, επειδή κατά τη διάρκεια αυτής της δραστηριότητας στην ατμόσφαιρα της Γης διαστέλλεται και ασκεί μεγαλύτερη ανασταλτική επίδραση στον ISS, και αυτό, με τη σειρά του, μπορεί να οδηγει στην ανάγκη για πρόσθετες προσαρμογές στην τροχιά του σταθμού. «Αλλά τώρα όλα πάνε σύμφωνα με το σχέδιο και η εκτόξευση θα πραγματοποιηθεί στην καθορισμένη ημερομηνία», - διαβεβαίωσε τους δημοσιογράφους και τους επισκέπτες της συνέντευξης Τύπου Aleksandr Misurkin. Ο Misurkin σημειωσε ότι προς τιμήν της 60ης επετείου από την ημερομηνία έναρξης της διαστημικής εποχής, μια ένδειξη της βαρύτητας κατά τη διάρκεια της πτήσης του TPK «MS-06 Συμμαχία» θα γίνει μια μικρογραφία μοντέλο του πρώτου τεχνητού δορυφόρου της Γης, που κατασκευάζεται από την εταιρεία «Energia» και των τμημάτων ενος διαστημόπλοιο «Buran». https://www.roscosmos.ru/24065/

Εχει η Γη περιοχές του... Αρη; Η περιοχή του κόκκινου βράχου στη λεκάνη του Τσαϊντάμ στο δυτικό Κινχάι στην Κίνα έχει ονομαστεί το πιο «αρειανό» μέρος στη Γη, καθώς τα φυσικά χαρακτηριστικά του, το τοπίο και το κλίμα είναι όμοια με αυτά του κόκκινου πλανήτη. Εκεί θα δημιουργηθεί μία «κοινότητα και μία κατασκήνωση του Αρη». Η κατασκήνωση θα έχει μία σειρά πειραματικών ενοτήτων - όπως καταλύματα, τα οποία θα αποτελέσουν τόπο βιωματικής μάθησης στον τομέα της αεροδιαστημικής, της αστρονομίας, της γεωγραφίας και των νέων μορφών ενέργειας. Η Κίνα ξεκίνησε ένα μη επανδρωμένο πρόγραμμα εξερεύνησης του Αρη και σχεδιάζει να δρομολογήσει μία αποστολή γύρω στο 2020. Οι μετεωρίτες και η Σαντορίνη. Οι μετεωρίτες με προέλευση τον πλανήτη Αρη είναι τα μόνα δείγματα που αποδεδειγμένα μπορούν να δώσουν σημαντικές πληροφορίες για τις συνθήκες γένεσης και εξέλιξης του πλανήτη τα τελευταία τουλάχιστον 2 δισεκατομμύρια χρόνια. Εχουν εντοπιστεί μέχρι σήμερα περίπου 200 μετεωρίτες με προέλευση τον πλανήτη Αρη. Ωστόσο η φιλοδοξία του ανθρώπου για μια μελλοντική επανδρωμένη αποστολή στον Αρη απαιτεί επιπλέον στοιχεία για το είδος των πετρωμάτων που βρίσκονται εκεί, καθώς επίσης για μια πληθώρα ιδιοτήτων τους, όπως για παράδειγμα η αντοχή τους, η συνεκτικότητά τους, το ποσοστό του νερού και τα ορυκτά που περιέχουν, κ.ά. Αυτού του τύπου η έρευνα διευκολύνεται από τη μελέτη αρκετών γήινων ηφαιστειακών πετρωμάτων που μοιάζουν με μια ομάδα πετρωμάτων του πλανήτη Αρη, τους σεργκοτίτες. Τέτοια πετρώματα καλούνται «αρειανά ανάλογα» και μελετώνται επισταμένως από τους επιστήμονες για μια πληθώρα ιδιοτήτων τους Ο δρ Ιωάννης Μπαζιώτης, επίκουρος καθηγητής Ορυκτολογίας - Πετρολογίας του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, σε συνεργασία με το Πολυτεχνείο Κρήτης και το Jet Propulsion Laboratory της Αμερικής, ηγείται της προσπάθειας που έχει ως στόχο τη μελέτη των ηφαιστειακών πετρωμάτων της Σαντορίνης. Η σύγκριση των πετρωμάτων της Σαντορίνης με αντίστοιχα πετρώματα από τις περιοχές της Ισλανδίας, της Νότιας Αφρικής και της Νορβηγίας, τα οποία θεωρούνται εξαιρετικά «αρειανά ανάλογα», έδειξε ότι η Σαντορίνη θα πρέπει να συμπεριληφθεί στη λίστα των «αρειανών αναλόγων». Ειδικότερα, οι φυσικές ιδιότητες, τα ορυκτολογικά συστατικά, οι δομές που σχηματίζονται σε επίπεδο μικροκλίμακας, καθώς και οι φασματοσκοπικές ιδιότητες παρουσίασαν μεγάλη ομοιότητα προς τις αντίστοιχες ιδιότητες των επιβεβαιωμένων «αρειανών αναλόγων». http://www.tovima.gr/science/article/?aid=900229

Άλλη μία ισχυρή ηλιακή έκλαμψη, η έβδομη μέσα σε μια εβδομάδα. Ο Ήλιος δεν λέει να ησυχάσει και την Κυριακή το απόγευμα εκδήλωσε άλλο ένα εκρηκτικό ξέσπασμα, εξαπολύοντας μια ακόμη ισχυρή ηλιακή έκλαμψη. Επρόκειτο για άλλη μία έκλαμψη της κατηγορίας Χ, της ανώτερης στη σχετική κλίμακα, η οποία έφθασε σε ισχύ Χ8,2, πολύ κοντά στην ισχύ της έκλαμψης Χ9,3 της 6ης Σεπτεμβρίου, που ήταν η πιο έντονη εδώ και 12 χρόνια. Συνολικά, μέσα σε μια εβδομάδα, από τις 4 Σεπτεμβρίου, έχουν καταγραφεί στο μητρικό άστρο μας επτά ισχυρές ηλιακές εκλάμψεις από το Παρατηρητήριο Ηλιακής Δυναμικής (Solar Dynamics Observatory-SDO) της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας (NASA). Από τις επτά, οι τρεις ήσαν της κατηγορίας Χ, ενώ οι υπόλοιπες της μεσαίας κατηγορίας Μ. Μια έκλαμψη Χ2 έχει διπλάσια ισχύ από μια Χ1, μια Χ3 έχει τριπλάσια ισχύ κ.ο.κ. Όλες οι εκλάμψεις προέρχονται από τη λεγόμενη «Ενεργή Περιοχή 2673» του Ήλιου, η οποία όμως -καθώς τόσο το άστρο μας όσο και ο πλανήτης μας περιστρέφονται- σταδιακά αποστρέφει το «πρόσωπό» της και σύντομα δεν θα είναι πια ορατή από τη Γη. Οι ηλιακές εκλάμψεις είναι ισχυρές εκρήξεις ακτινοβολίας, η οποία, αν και δεν μπορεί να διαπεράσει την «ασπίδα» της γήινης ατμόσφαιρας για να προκαλέσει προβλήματα υγείας στους ανθρώπους, είναι σε θέση να προκαλέσει προβλήματα στα επικοινωνιακά σήματα των δορυφόρων, στο σύστημα GPS κ.α. Απαιτείται, επίσης, οι αστροναύτες του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού, που βρίσκονται εκτός της ατμόσφαιρας της Γης, να λάβουν πρόσθετα μέτρα προστασίας και να μην κάνουν διαστημικούς περιπάτους μετά από μία έκλαμψη. Το Κέντρο Πρόβλεψης Διαστημικού Καιρού της Εθνικής Υπηρεσίας Ωκεανών και Ατμόσφαιρας (ΝΟΑΑ) των ΗΠΑ πρόβλεψε ότι η νέα έκλαμψη Χ8,2 θα προκαλέσει εκτεταμένες ραδιοφωνικές παύσεις (μπλακ-άουτ) στη ζώνη συχνοτήτων HF. Όπως και οι άλλες ισχυρές εκλάμψεις, η νέα Χ8,2 συνοδεύθηκε από μια εκτίναξη μάζας από το στέμμα του Ήλιου. Αυτή η εκτινασσόμενη στεμματική μάζα είναι ένα τεράστιο νέφος καυτού ηλιακού πλάσματος, που διατρέχει το διάστημα με ταχύτητα εκατομμυρίων χιλιομέτρων την ώρα. Όταν φθάνει στη Γη, μπορεί να προκαλέσει θεαματικό σέλας στους πόλους, κάτι που αναμένεται να συμβεί το βράδυ της Τετάρτης 13 Σεπτεμβρίου. Η έντονη ηλιακή δραστηριότητα τον τελευταίο καιρό έχει κάπως εκπλήξει τους επιστήμονες, καθώς ο Ήλιος θεωρητικά βρίσκεται σε περίοδο ισχνής δραστηριότητας, εισερχόμενος πλέον στο ήσυχο ηλιακό ελάχιστο του 11ετούς κύκλου του. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500161465

Η Αυτοκτονία του Κασίνι. Στις 15 Σεπτεμβρίου 2017 η διαστημοσυσκευή «Κασίνι-Χόιχενς», ένα από τα πιο προηγμένα διαστημικά εργαστήρια του ανθρώπου, θα οδηγηθεί σε αυτοκτονία στην πυκνή ατμόσφαιρα του Κρόνου, του αέριου γίγαντα τον οποίο μελετούσε τα τελευταία 13 χρόνια. To «Κασίνι-Χόιχενς» εκτοξεύτηκε από τη Γη πριν από 20 χρόνια και του έχει δοθεί το όνομα των δύο αστρονόμων Giovanni Cassini και Christiaan Huygens, που πρώτοι μελέτησαν τον Άρχοντα των Δαχτυλιδιών τον 17ο αιώνα. Η διαστημοσυσκευή αυτή, που ήταν εξοπλισμένη με την καλύτερη τεχνολογία της εποχής της, έχει μέγεθος και βάρος όσο ένα λεωφορείο, μετέφερε τρεις τόνους καυσίμων, όργανα για 27 διαφορετικά πειράματα, και ήταν το πιο πολύπλοκο και πετυχημένο διαστημόπλοιο που είχε κατασκευαστεί μέχρι τότε. Οι καλωδιώσεις των διαφόρων συστημάτων και οργάνων της έχουν συνολικό μήκος 12 km, ενώ ολόκληρη η συσκευή καλύπτεται από ένα ειδικό «χρυσαφί» περίβλημα, σαν ένα είδος δέρματος που την προστατεύει από τις ακραίες θερμοκρασίες που επικρατούν στο Διάστημα, καθώς και από την σύγκρουση μικρομετεωριτών. Η διαστημοσυσκευή αυτή περιλαμβάνει 12 συνολικά όργανα παρατήρησης και φωτογράφησης, ηλεκτρονικούς υπολογιστές ελέγχου, τρεις γεννήτριες ραδιοϊσοτόπων για την παραγωγή της ηλεκτρικής ενέργειας που χρειάζεται, ειδικές κεραίες ραδιοεπικοινωνίας με τη Γη, πυραυλικές μηχανές προώθησης και διόρθωσης τροχιάς και φυσικά την αυτόνομη διαστημοσυσκευή «Χόιχενς», η οποία αποσπάστηκε από την κύρια διαστημοσυσκευή και προσεδαφίστηκε στην επιφάνεια του μεγαλύτερου δορυφόρου του Κρόνου, τον Τιτάνα φωτογραφίζοντας την επιφάνειά του και μελετώντας την ατμόσφαιρα που τον περιβάλει. Κι όμως παρά την πετυχημένη του πορεία η NASA καταδίκασε το «Κασίνι» να αυτοκαταστραφεί γιατί καθώς τα καύσιμα του Κασίνι τελείωναν υπήρχε μία μικρή πιθανότητα η διαστημοσυσκευή να συγκρουστεί ανεξέλεγκτα με τον δορυφόρο του Κρόνου Εγκέλαδο. Μία τέτοια σύγκρουση ίσως να επηρέαζε αρνητικά την εξέλιξη της οποιασδήποτε πιθανής μορφής εξωγήινης ζωής που ίσως να έχει δημιουργηθεί στο εσωτερικό του δορυφόρου. Η εκτίμηση αυτή δημιουργήθηκε ένα χρόνο μετά την άφιξή του «Κασίνι» στον Κρόνο όταν το 2005 εντόπισε στον νότιο πόλο του Εγκέλαδου (που έχει διάμετρο 505 km), διάφορα «ηφαιστειακά» χαρακτηριστικά που εκτοξεύουν παγωμένα υλικά. Το «Κασίνι» από απόσταση 175 km εντόπισε διάφορες χαράδρες που δημιουργήθηκαν τις τελευταίες μερικές εκατοντάδες χρόνια, γεγονός που επιβεβαιώνει ότι ο δορυφόρος αυτός είναι ακόμη γεωλογικά ενεργός. Από τις χαράδρες αυτές το «Κασίνι» παρατήρησε πάνω από 100 πίδακες υδρατμών από το εσωτερικό του που περιλαμβάνουν υλικά τα οποία προϊδεάζουν τους επιστήμονες ότι ίσως να υπάρχει κάποιο είδος μικροβιακής μορφής ζωή στο εσωτερικό του Εγκέλαδου. Παρατηρήσεις που διεξήχθησαν αργότερα αποκάλυψαν ότι η επιφάνεια του Εγκέλαδου καλύπτεται από ένα παγωμένο στρώμα νερού με πάχος 5 km, ενώ κάτω απ’ αυτό το στρώμα υπάρχει ένας τεράστιος ωκεανός νερού σε υγρή μορφή με βάθος 65 km όπου ίσως να έχει δημιουργηθεί κάποιο είδος ζωής. Για να μην μολυνθεί, λοιπόν, ο πιθανός αυτός φορέας εξωγήινης ζωής, από μία απρόσμενη σύγκρουση του «Κασίνι» με την επιφάνεια του Εγκέλαδου αποφασίστηκε η αυτοκτονία του που πρόκειται να γίνει την Παρασκευή, 15 Σεπτεμβρίου, 2017. Πριν από το «Κασίνι» η πρώτη ανθρώπινη διαστημοσυσκευή που προσπέρασε από κοντά το δορυφορικό σύστημα του Κρόνου ήταν ο αμερικανικός «Πρωτοπόρος 11» τον Σεπτέμβριο του 1979 σε απόσταση 21.000 km από την επιφάνεια των νεφών του. Οι φωτογραφίες που μας έστειλε είχαν 50.000 φορές μεγαλύτερη ευκρίνεια από τα καλύτερα τηλεσκόπια της εποχής εκείνης. Το Νοέμβριο του 1980 ο «Βόγιατζερ 1» και τον Αύγουστο του 1981 ο «Βόγιατζερ 2» συνάντησαν τον πλανήτη Κρόνο και μετέδωσαν στη Γη μερικές από τις πιο εκπληκτικές πληροφορίες γι’ αυτόν, τους δορυφόρους και τους δακτυλίους του. Οι φωτογραφίες και οι πληροφορίες αυτές επιβεβαίωσαν πολλές θεωρίες και υποθέσεις που είχαμε μέχρι τότε για το τι υπήρχε στον έκτο πλανήτη από τον Ήλιο, ενώ σε μερικές άλλες περιπτώσεις οι επιστήμονες έμειναν άναυδοι από τις καταπληκτικές νέες ανακαλύψεις. Ο Κρόνος είναι μια γιγάντια περιστρεφόμενη μπάλα αερίων, ένα παχύ στρώμα συμπιεσμένου υδρογόνου που περιβάλλει έναν μικρότερο πέτρινο πυρήνα στο μέγεθος της Πλανήτη μας, ενώ στην κορυφή του υπάρχει μια νεφοσκεπής ατμόσφαιρα. Με μέγεθος λίγο μικρότερο από του Δία, ο τεράστιος αυτός κόσμος κάνει τη Γη μας να φαίνεται δίπλα του σαν ένα κοσμικό πετραδάκι. Η ατμόσφαιρά του αποτελείται από μια σούπα αερίων (κυρίως υδρογόνου και ηλίου) με πολύχρωμες ζώνες νεφών, τυφώνες στο μέγεθος της Γης και ρεύματα ανέμων που ξεπερνούν σε ταχύτητα τα 1.700 km την ώρα. Τα χρώματα που βλέπουμε είναι αποτέλεσμα των ιχνοστοιχείων αμμωνίας, μεθανίου, ασετιλίνης, προπανίου και άλλων αερίων. Η πυκνότητα του είναι η μικρότερη από όλους τους πλανήτες, και λόγω του όγκου του είναι τόσο ελαφρύς, ώστε αν τον ρίχναμε σ’ έναν τεράστιο ωκεανό θα μπορούσε να επιπλεύσει. Αν και ο Κρόνος δεν είναι τόσο όμορφα χρωματισμένος όσο ο Δίας, συναντήσαμε και εδώ καταιγίδες και ατμοσφαιρικές αναταραχές που κινούνται στα ψηλότερα στρώματα των νεφών του. Οι άνεμοι κινούνται γύρω από τον πλανήτη με μεγαλύτερη ταχύτητα από τους ανέμους του Δία δημιουργώντας στο διάβα τους ρεύματα και κύματα συμπίεσης που σχηματίζουν αιθέριους κύκλους και όμορφες συστροφές. Ο μεγαλύτερος από τους 62 μέχρι τώρα δορυφόρους του Κρόνου (που έχει διάμετρο 5.150 km) ονομάζεται Τιτάνας, και είναι ο δεύτερος σε μέγεθος δορυφόρος του Ηλιακού μας Συστήματος, μεγαλύτερος ακόμη και από τους Ερμή και Πλούτωνα. Είναι το μοναδικό φεγγάρι στο Ηλιακό μας Σύστημα που διαθέτει αξιόλογη ατμόσφαιρα και το μόνο αντικείμενο, εκτός από τη Γη μας, του οποίου ο αέρας αποτελείται κυρίως από άζωτο. Καλύπτεται όμως από μία πυκνή πορτοκαλόχρωμη ομίχλη που έκρυψε την κρύα και μυστηριώδη επιφάνεια του Τιτάνα από τα αδιάκριτα μάτια των διαστημοσυσκευών μας μέχρι τις αρχές του 2005. Καθώς το Κασίνι προσπερνούσε για τρίτη φορά τον Τιτάνα, απελευθέρωσε την ειδική διαστημοσυσκευή «Χόιχενς» της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Διαστήματος που μετέφερε. Στα μέσα Ιανουαρίου του 2005 το «Χόιχενς» βούτηξε στη συννεφιασμένη, θολή ατμόσφαιρα αζώτου, που καλύπτει συνεχώς τον Τιτάνα για να μας αποκαλύψει τα μυστικά που κρύβονται στην επιφάνειά του. Μεταξύ των άλλων που θέλαμε να μάθουμε για τον μεγαλύτερο αυτό δορυφόρο του Κρόνου περιλαμβάνονται: η ακριβής φύση της επιφανείας του, η ιστορία της εξέλιξης που κρύβεται πάνω της, η ύπαρξη ή όχι λιμνών ή και ωκεανών ακόμη υγρού εθανίου, η ύπαρξη βροχών ή όχι υγρού μεθανίου, η ύπαρξη ή όχι διαβρωτικών στοιχείων στην επιφάνεια, η ύπαρξη ή όχι βουνών ή λόφων, η ταχύτητα και η διεύθυνση των ανέμων στην ατμόσφαιρα, η ποσότητα της ηλιακής ακτινοβολίας που φτάνει στην επιφάνεια, η περιεκτικότητα των διαφόρων αερίων που περιλαμβάνει η ατμόσφαιρά του, η ομοιότητα ή όχι της επιφάνειας και της ατμόσφαιρας του Τιτάνα με τις συνθήκες που επικρατούσαν στη Γη πριν από την εμφάνιση της ζωής, και τέλος η δυνατότητα ή όχι δημιουργίας ζωής στον δορυφόρο αυτόν του Κρόνου. Σ’ όλη τη διάρκεια της αποστολής αυτής το «Χόιχενς» μας έστειλε αμέτρητες πληροφορίες και θεαματικές φωτογραφίες της ατμόσφαιρας και της επιφάνειας του μυστηριώδους αυτού δορυφόρου αποκαλύπτοντάς μας πολλές νέες πληροφορίες. Η ατμόσφαιρα του Τιτάνα αποτελείται από ένα χημικό μείγμα παρόμοιο με την ατμόσφαιρα που είχε η πρωτογενής Γη και η οποία έχει διατηρηθεί σε θερμοκρασία που φτάνει τους -180° C. Στον Τιτάνα δηλαδή και στις βροχές μεθανίου, τις λίμνες εθανίου και στην οργανική λάσπη που φαίνεται να διαθέτει, μπορεί να βρούμε μια μικρογραφία της μορφής που είχε η Γη πριν από την εμφάνιση της ζωής και ίσως μπορέσουμε να ανακαλύψουμε επίσης και κάποιες ενδείξεις για τον τρόπο με τον οποίο δημιουργήθηκε η ζωή στη Γη. Ο Τιτάνας όμως δεν είναι ο μόνος από τους καταπληκτικούς δορυφόρους του Κρόνου που κρύβει θαυμαστά μυστήρια. Γιατί παρόλο που πολλοί από τους δορυφόρους αυτούς αποτελούνται κυρίως από πάγους αντί για πετρώματα, διαθέτουν εν τούτοις μεγάλο αριθμό παράξενων και ανεξήγητων χαρακτηριστικών, μεταξύ των οποίων γιγάντιες χαράδρες, τεράστιους γκρεμούς, καθώς και διάφορες αινιγματικές λευκόχρωμες και σκοτεινές περιοχές. Οι περισσότεροι πάντως δορυφόροι του δεν φαίνεται να είναι δημιουργήματα του Κρόνου αλλά αντίθετα πρόκειται μάλλον για συλληφθέντες αστεροειδείς, σαν τους δορυφόρους του Άρη, αφού το μέγεθός τους δεν υπερβαίνει τα μερικές δεκάδες χιλιόμετρα, ενώ η τροχιά τους είναι ακανόνιστη. Δισεκατομμύρια είναι επίσης και οι δορυφορίσκοι που σχηματίζουν τους χιλιάδες δακτυλίους που περιβάλλουν τον Κρόνο αν και ακόμη και σήμερα δεν έχει διευκρινιστεί επακριβώς ο τρόπος, με τον οποίο δημιουργήθηκαν. Όταν σχηματίστηκε ο Κρόνος ίσως, να άφησε κοντά του αχρησιμοποίητα υλικά που δεν κατόρθωσαν να συμπτυχθούν σχηματίζοντας έναν ακόμη δορυφόρο. Ίσως πάλι, πριν από δισεκατομμύρια χρόνια, ένας από τους δορυφόρους του Κρόνου να πλησίασε πάρα πολύ κοντά στον πλανήτη, οπότε η βαρυτική δύναμή του Κρόνου να τον διέσπασε σχηματίζοντας με αυτόν τον τρόπο το σύστημα των δακτυλίων του. http://physicsgg.me/2017/09/09/%cf%84%ce%bf-cassini-%ce%b8%ce%b1-%ce%b1%cf%85%cf%84%ce%bf%ce%ba%cf%84%ce%bf%ce%bd%ce%ae%cf%83%ce%b5%ce%b9-%cf%83%cf%84%ce%bf%ce%bd-%ce%ba%cf%81%cf%8c%ce%bd%ce%bf-%cf%83%cf%84%ce%b9%cf%82/

Που είναι όλοι οι χρονοταξιδιώτες; Eίναι πολλοί αυτοί που έχουν χρησιμοποιήσει το συγκεκριμένο επιχείρημα κατά των ταξιδιών στον χρόνο. Στην πραγματικότητα, ισχυρίζονται ότι αν τα ταξίδια στο παρελθόν είναι εφικτά, τότε θα πρέπει σίγουρα να υπάρχουν ανάμεσά μας χρονοταξιδιώτες που επέλεξαν να επισκεφτούν την εποχή μας. Άραγε, αυτό δεν αποδεικνύει πως δεν θα μπορέσουμε ποτέ να φτιάξουμε χρονομηχανές; Η επιστροφή στο παρελθόν μπορεί πράγματι ν’ αποδειχθεί αδύνατη, είτε επειδή δεν υπάρχουν σκουληκότρυπες και παράλληλα σύμπαντα, είτε εξαιτίας κάποιων, άγνωστων ακόμα τροποποιήσεων στη Θεωρία της Σχετικότητας του Αϊνστάιν που όταν ανακαλυφθούν, θα αποκλείουν μια τέτοια επιστροφή. Ωστόσο, δεν μπορούμε να επικαλούμαστε την απουσία χρονοταξιδιωτών. Το σφάλμα αυτού του επιχειρήματος είναι ότι θεωρούμε πως η σύνδεση ανάμεσα σε δυο διαφορετικούς χρόνους, μέσω μιας σκουληκότρυπας ή κάποιας άλλης οδού, συντελείται τη στιγμή που δημιουργείται (ή τίθεται σε λειτουργία) η χρονομηχανή, οπότε δίνεται η δυνατότητα να πραγματοποιηθεί ένα ταξίδι στον χρόνο. Αν, δηλαδή, ανακαλύψουμε τον εικοστό δεύτερο αιώνα πως φτιάχνεται μια χρονομηχανή, θα μπορούμε να την χρησιμοποιήσουμε, μόλις ενεργοποιηθεί, για να ταξιδέψουμε πίσω, το πολύ μέχρι τη στιγμή της ενεργοποίησης, ποτέ όμως μέχρι και τον εικοστό πρώτο αιώνα. Αυτό συμβαίνει επειδή η κατασκευή μιας χρονομηχανής απαιτεί τη σύνδεση διαφορετικών χρονικών στιγμών μέσα στο Πολυσύμπαν. Όλοι οι προηγούμενοι χρόνοι χάνονται για πάντα και παύουν να είναι «διαθέσιμοι». Αποκλείεται, επομένως, να επιστρέψουμε ποτέ στην προϊστορική εποχή – εκτός αν ανακαλύψουμε τυχαία μια φυσικά δημιουργημένη χρονομηχανή, φερειπείν, μια πολύ παλιά σκουληκότρυπα κάπου στον χωρόχρονο. Επομένως, ένας από τους λόγους που δεν υπάρχουν χρονοταξιδιώτες ανάμεσά μας σήμερα, είναι απλός: δεν έχουν εφευρεθεί ακόμα οι χρονομηχανές. «Πως να φτιάξετε μια χρονομηχανή« Η απουσία χρονοταξιδιωτών μπορεί να οφείλεται, βέβαια, και σε πολλούς άλλους λόγους. Για παράδειγμα, αν η θεωρία του Πολυσύμπαντος είναι σωστή – και θα έλεγα πως πρέπει να είναι, αν θέλουμε κάποτε να ταξιδέψουμε κάποτε στον χρόνο – τότε, το Σύμπαν μας απλώς δεν είναι ένα από εκείνα τα τυχερά σύμπαντα που τα έχουν επισκεφτεί χρονοταξιδιώτες (αν υποθέσουμε ότι σε κάποιο παράλληλο σύμπαν έχουν ήδη εφευρεθεί οι χρονομηχανές). Ένας άλλος λόγος θα μπορούσε να είναι ότι η επιστροφή στο παρελθόν απαγορεύεται από ορισμένους άγνωστους νόμους της Φυσικής. Ή, κάτι ακόμα πιο πεζό: προϋπόθεση για να δούμε χρονοταξιδιώτες ανάμεσά μας, είναι να θέλουν και εκείνοι να επισκεφτούν τον αιώνα μας. Ίσως, όμως, επιλέγουν πολύ πιο ωραίες και ασφαλείς περιόδους. Τέλος, μπορεί πράγματι να κυκλοφορούν ανάμεσά μας χρονοταξιδιώτες, που έχουν επιλέξει να περνούν απαρατήρητοι. Τα παραπάνω είναι ένα απόσπασμα από το βιβλίο του Jim Al-Khalili «Οι δαίμονες της Φυσικής», εκδόσεις Τραυλός. http://www.korfiatisbooks.gr/index.php?page=shop.product_details&flypage=flypage.tpl&product_id=2080&category_id=3&option=com_virtuemart&Itemid=4 http://physicsgg.me/2017/09/11/%cf%80%ce%bf%cf%85-%ce%b5%ce%af%ce%bd%ce%b1%ce%b9-%cf%8c%ce%bb%ce%bf%ce%b9-%ce%bf%ce%b9-%cf%87%cf%81%ce%bf%ce%bd%ce%bf%cf%84%ce%b1%ce%be%ce%b9%ce%b4%ce%b9%cf%8e%cf%84%ce%b5%cf%82/

Το τηλεσκόπιο που θα «μετρήσει» το Σύμπαν. Οπως έγινε γνωστό και το τελευταίο «κομμάτι» του νέου ραδιοτηλεσκοπίου Chime τοποθετήθηκε και το τηλεσκόπιο είναι πλέον έτοιμο να ξεκινήσει την εξερεύνηση του Σύμπαντος. Το Chime που βρίσκεται στον Καναδά αποτελείται από 4 ημικυλινδρικούς μηχανισμούς ανίχνευσης κοσμικών σημάτων μήκους 100 μέτρων έκαστος. Το τηλεσκόπιο αναπτύχθηκε με τη συνεργασία 50 επιστημόνων από κορυφαία πανεπιστήμια των ΗΠΑ και του Καναδά. Αρχικά το τηλεσκόπιο σχεδιάστηκε για να χρησιμοποιηθεί για την ανίχνευση υδρογόνου, αλλά διαπιστώθηκε ότι θα είναι πιο χρήσιμο στην αναζήτηση δεδομένων για την μυστηριώδη σκοτεινή ενέργεια και τα βαρυτικά κύματα. Τα δεδομένα αυτά θα αναλύονται από τους επιστήμονες με στόχο τον εντοπισμό στοιχείων που θα φωτίζουν την ιστορία της επέκτασης του Σύμπαντος. Εχει διαπιστωθεί ότι το Σύμπαν διαστέλλεται με επιτυχανόμενο ρυθμό γεγονός που σύμφωνα με τους ειδικούς θα οδηγήσει στο πολύ μακρινό μέλλον (σε μερικά δις έτη) στην καταστροφή του. Εχουν μάλιστα αναπτυχθεί και μια σειρά από θεωρίες για τις συνέπειες αυτής της διαστολής και το πιθανό τέλος του Σύμπαντος. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500161362

«Soyuz-FG» με το «Soyuz MS-06" Στις 10 Σεπ 2017 το όχημα εκτόξευσης (ΔΙΕ), ως μέρος του πυραύλου φορέα «Soyuz-FG» και το διαστημικό σκάφος επανδρωμένης μεταφοράς (TPC) «MS-06 Soyuz» βγαίνουν από το συγκρότημα και πηγαινουν στην εξέδρα εκτόξευσης - 1 ( «Start Γκαγκάριν "). Το κύριο πλήρωμα του ISS-53/54 ο κοσμοναυτης Αλέξανδρος Misurkin (διοικητής, Roscosmos) και οι αστροναύτες Mark Vanden Hai και Dzhozef Άκαμπα (μηχανικός πτήσης, η NASA). Εφεδρικο ο κοσμοναύτης Anton Shkaplerov (διοικητής, Roscosmos) και οι αστροναύτες Scott Tingley και Shennon Uoker (μηχανικός πτήσης, NASA). Η εκτόξευση του TPK «Soyuz MS-06» με το πλήρωμα της επόμενης μακροπρόθεσμης αποστολής στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό έχει προγραμματιστεί για τις 13 του Σεπτέμβρη, 2017 στις 00:17 MSK από τον αριθμό πλατφόρμας 1 ( «Start Γκαγκάριν») απο το κοσμοδρόμιο Μπαϊκονούρ. https://www.roscosmos.ru/print/24046/ Επιτυχής η εκτόξευση του Χ-37Β με πύραυλο της SpaceX. Επιτυχώς πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη η εκτόξευση του ενός από τα δύο διαστημοπλάνα Χ-37Β της αμερικανικής πολεμικής αεροπορίας με πύραυλο Falcon 9 από την ιδιωτική διαστημική εταιρεία SpaceX. Η αποστολή OTV-5 εκτοξεύτηκε από το Διαστημικό Κέντρο Κένεντι στη Φλόριντα, και μετά την απελευθέρωση του X-37B το πρώτο επίπεδο του πυραύλου επέστρεψε και προσγειώθηκε επιτυχώς σε ζώνη προσγείωσης της SpaceX στην αεροπορική βάση του Κέιπ Κανάβεραλ. Επρόκειτο για την πρώτη εκτόξευση που πραγματοποίησε η εταιρεία για τις αμερικανικές ένοπλες δυνάμεις. Σύμφωνα με την αμερικανική πολεμική αεροπορία, σκοπός της πέμπτης αυτής αποστολής είναι η πρόοδος όσον αφορά στις επιδόσεις του σκάφους και της ευελιξίας του ως πλατφόρμα δοκιμής και επίδειξης διαστημικών τεχνολογιών. To X-37B, το οποίο ορίζεται συχνά ως «διαστημοπλάνο» (space plane), λόγω της δυνατότητας να πετά και μέσα στην ατμόσφαιρα (σαν το διαστημικό λεωφορείο) είναι γνωστό σε μεγάλο βαθμό για το πέπλο μυστικότητας που καλύπτει τις δραστηριότητές του, καθώς ελάχιστα πράγματα είναι γνωστά για τη φύση των δοκιμών που κάνει σε τροχιά- οπότε και δεν λείπουν οι θεωρίες πως ενδεχομένως να πρόκειται για δοκιμές διαστημικών όπλων, π.χ. για την καταστροφή εχθρικών δορυφόρων (αν και η USAF επιμένει ότι απλώς δοκιμάζονται τεχνολογίες για επαναχρησιμοποιούμενα σκάφη). http://www.naftemporiki.gr/story/1274463/epituxis-i-ektokseusi-tou-x-37b-me-puraulo-tis-spacex

Το Cassini θα «αυτοκτονήσει» στον Κρόνο στις 15 Σεπτεμβρίου. Μετά από μια εικοσαετή αποστολή, μια πραγματική οδύσσεια του διαστήματος στον Κρόνο και στους δορυφόρους του, το διαστημικό σκάφος Cassini (Κασίνι) θα δώσει ένα τέλος με την «αυτοκτονία» του στις 15 Σεπτεμβρίου, κάνοντας μια αυτοκαταστροφική τελική βουτιά μέσα στην πυκνή και ταραχώδη ατμόσφαιρα του γιγάντιου πλανήτη. Με τον τρόπο αυτό, θα ολοκληρωθεί η τελική φάση της αποστολής του, γνωστής και ως «μεγάλο φινάλε», που άρχισε στις 22 Απριλίου, όταν το σκάφος δέχθηκε βαρυτική ώθηση από τον δορυφόρο Τιτάνα και άρχισε μια σειρά από διαδοχικές ολοένα πιο κοντινές διελεύσεις κοντά στον αέριο γίγαντα με τους θεαματικούς δακτυλίους. Είκοσι χρόνια μετά την εκτόξευσή του από το ακρωτήριο Κανάβεραλ της Φλόριντα το 1997, το σκάφος – ένας πραγματικός «βετεράνος» του διαστήματος που έχει μέγεθος λεωφορείου- ξεμένει πλέον από καύσιμα. Ο βασικός λόγος που αποφασίσθηκε να αυτοκαταστραφεί πάνω στον Κρόνο, είναι ότι οι επιστήμονες θέλουν να είναι σίγουροι πως δεν θα πέσει στον Τιτάνα ή στον Εγκέλαδο, μολύνοντάς τους ίσως με γήινα μικρόβια. Αν και το Cassini αποστειρώθηκε προτού φύγει από τη Γη το 1997, δεν αποκλείεται να έχουν επιβιώσει πάνω του μερικοί γήινοι μικροοργανισμοί. Με δεδομένο ότι τα μεγάλα φεγγάρια του Κρόνου είναι υποψήφια για την ανακάλυψη μικροβιακών μορφών ζωής, οι επιστήμονες θέλουν να αποφύγουν το μπέρδεμα με τη ζωή που θα έχει μεταφερθεί από τη Γη. Η αποστολή Cassini-Huygens, η πρώτη που έθεσε ένα σκάφος σε τροχιά στο σύστημα του Κρόνου, ενώ παράλληλα έστειλε μια αυτόνομη διαστημοσυσκευή (Huygens) στον Τιτάνα το 2005, υπήρξε ένα κοινό εγχείρημα της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας (NASA), του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA) και της Ιταλικής Υπηρεσίας Διαστήματος. Το Cassini φέρει το όνομα του Ιταλού μαθηματικού, αστρονόμου και μηχανικού Τζιοβάνι Ντομένικο Κασίνι (1625-1712), ο οποίος ανακάλυψε τέσσερις δορυφόρους και τους δακτυλίους του Κρόνου, του έκτου κατά σειρά από τον Ήλιο πλανήτη, με μέγεθος λίγο μικρότερο του Δία. Η αυτοκαταστροφή βήμα-βήμα Τα χαράματα του Σαββάτου 9 Σεπτεμβρίου το βάρους δυόμισι τόνων σκάφος πραγματοποίησε την τελευταία από τις 22 τολμηρές «βουτιές» του ανάμεσα στον Κρόνο και στους δακτυλίους του, πλησιάζοντας σε απόσταση 1.680 χιλιομέτρων από την κορυφή των νεφών του πλανήτη. Στις 11 Σεπτεμβρίου το απόγευμα το Cassini θα κάνει ένα τελευταίο μακρινό πέρασμα από τον Τιτάνα, το μεγαλύτερο από τα 62 φεγγάρια του Κρόνου, σε απόσταση περίπου 119.000 χλμ. Την Πέμπτη 14 Σεπτεμβρίου οι κάμερες του σκάφους θα τραβήξουν τις τελευταίες εικόνες του Κρόνου, καθώς επίσης των δορυφόρων Τιτάνα και Εγκέλαδου. Αργότερα την ίδια μέρα, το σκάφος θα στρέψει τις αντένες του προς τη Γη, ξεκινώντας την τελική επικοινωνιακή σύνδεσή του, στέλνοντας συνεχώς δεδομένα, καθώς θα κατεβαίνει προς τον Κρόνο, τα οποία θα αφορούν το σέλας, τις δίνες και τη θερμοκρασία στους πόλους του πλανήτη. Το πρωί της Παρασκευής 15 Σεπτεμβρίου (περίπου στις 08:40 ώρα Ελλάδας) θα αρχίσει η «βουτιά θανάτου», με το σκάφος να συνεχίσει να μεταδίδει σχεδόν σε πραγματικό χρόνο ό,τι συμβαίνει. Το σήματά του θα πιάνει και θα αναμεταδίδει ο σταθμός του Δικτύου Βαθέος Διαστήματος στην Αυστραλία. Λίγες ώρες μετά (περίπου στις 11:00 το πρωί ώρα Ελλάδας), το Cassini θα εισέλθει στην κρόνεια ατμόσφαιρα με τις πυραυλικές μηχανές προώθησής του στο 10% της δυναμικότητάς τους. Οκτώ από τα 12 επιστημονικά όργανά του -αλλά όχι πλέον η κάμερά του- θα συνεχίσουν να λειτουργούν, συλλέγοντας και μεταδίδοντας στοιχεία, ιδίως το φασματόμετρο μάζας, που θα αναλύει τη σύνθεση της ατμόσφαιρας. Περίπου στις 12 το μεσημέρι (11:54 π.μ. ώρα Ελλάδας), οι μηχανές του σκάφους θα δουλεύουν πλέον στο 100% και οι τεράστιες ατμοσφαιρικές δυνάμεις του Κρόνου θα θέσουν εκτός ελέγχου την κίνηση του Cassini, ενώ ένα λεπτό μετά (11:55 π.μ.) η αντένα του θα χάσει την επαφή με τη Γη. Εκείνη τη στιγμή, που αναμένεται να συμβεί σε ύψος περίπου 1.500 χλμ. πάνω από τα νέφη του Κρόνου, σύμφωνα με τη NASA, θα πάψει κάθε επικοινωνία με το σκάφος και αυτό θα διαλυθεί, όπως ένας μετεωρίτης που διαπερνά τη γήινη ατμόσφαιρα. Τι καινούργιο μάς έμαθε Η αποστολή του Cassini ήταν μια αλληλοδιαδοχή από επιστημονικές «πρωτιές», που εμπλούτισαν τις γνώσεις των επιστημόνων και όλων μας για τον Κρόνο και τη «γειτονιά» του. Ήδη ο όγκος των δεδομένων του έχει επιτρέψει τη δημοσίευση σχεδόν 4.000 επιστημονικών εργασιών, ενώ πολλές ακόμη θα ακολουθήσουν τα επόμενα χρόνια. Τα σκάφη Voyager 1 και 2, που πέρασαν απλώς κοντά από τον Κρόνο το 1980 και 1981 αντίστοιχα, μέχρι σήμερα ταξιδεύουν έχοντας πια φθάσει πιο μακρυά από κάθε άλλο γήινο αντικείμενο. Όμως το Cassini είναι το πιο μακρινό σκάφος που τέθηκε ποτέ σε τροχιά γύρω από ένα πλανήτη και τους δορυφόρους – και μάλιστα επί 13 χρόνια. Μεταξύ άλλων, ανακάλυψε τους θεαματικούς πίδακες που ξεπηδούν από τον δορυφόρο Εγκέλαδο και παραπέμπουν στην ύπαρξη ενός υπόγειου τεράστιου ωκεανού, με ενδείξεις ακόμη και μικροβιακής ζωής. Αποκάλυψε ότι στον παγωμένο δορυφόρο Τιτάνα βρέχει υγρογονάνθρακες, σχηματίζοντας εντυπωσιακά ποτάμια, λίμνες και θάλασσες υδρογονανθράκων, που πιθανώς μοιάζουν με τις αρχέγονες θάλασσες της Γης και τις οποίες κάποτε μπορεί να εξερευνήσει ένα υποβρύχιο σκάφος. Μελέτησε από κοντά τους γοητευτικούς δακτυλίους του Κρόνου, που περιέχουν δισεκατομμύρια σωματίδια πάγου, δείχνοντας ότι έχουν μικρότερη μάζα και πάχος (μόλις 100 μέτρων) από ό,τι προβλεπόταν, ενώ είναι δυναμικά μεταβαλλόμενοι, αλλάζοντας συνεχώς σχήματα. Επίσης, το Cassini διαπίστωσε γιγάντιες καταιγίδες διαμέτρου άνω των 10.000 χιλιομέτρων, με ανέμους ταχύτητας 1.700 χλμ. την ώρα, που κυκλώνουν όλο τον πλανήτη σχεδόν καθ’ όλο το έτος. Το σκάφος μελέτησε για πρώτη φορά και το μυστηριώδες «εξάγωνο» διαμέτρου 30.000 χιλιομέτρων, που σχηματίζεται στην ατμόσφαιρα στο βόρειο (αλλά όχι στο νότιο) πόλο, καθώς επίσης το φωτεινό σέλας στους πόλους και το ισχυρό μαγνητικό πεδίο του Κρόνου. Ακόμη, μάθαμε ότι ο δορυφόρος Υπερίων μοιάζει με σπόγγο και ο Παν με διαστημικό «ραβιόλι», ενώ η Πανδώρα διαθέτει έναν τεράστιο κρατήρα και ο Μιμάς έναν πιθανό υπόγειο ωκεανό. Αλλά τα μυστήρια του Κρόνου δεν έχουν όλα λυθεί. Μεταξύ άλλων, οι επιστήμονες πασχίζουν ακόμη να υπολογίσουν πόσο ακριβώς διαρκεί μια μέρα στον Κρόνο, επειδή ο αέριος πλανήτης δεν διαθέτει καθόλου στερεές επιφάνειες, που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν ως σημεία αναφοράς για τον υπολογισμό. Καθώς όμως καμία διαστημική υπηρεσία δεν σχεδιάζει να επισκεφθεί ξανά τον Κρόνο τα επόμενα χρόνια, η αυτοκαταστροφή του Cassini στις 15 Σεπτεμβρίου θα σηματοδοτήσει όντως το τέλος μιας εποχής. http://physicsgg.me/2017/09/09/%cf%84%ce%bf-cassini-%ce%b8%ce%b1-%ce%b1%cf%85%cf%84%ce%bf%ce%ba%cf%84%ce%bf%ce%bd%ce%ae%cf%83%ce%b5%ce%b9-%cf%83%cf%84%ce%bf%ce%bd-%ce%ba%cf%81%cf%8c%ce%bd%ce%bf-%cf%83%cf%84%ce%b9%cf%82/

Ένα μήνυμα προς τους εξωγήινους στο διαστημικό σκάφος New Horizons. Το διαστημικό σκάφος New Horizons της NASA θα μπορέσει τελικά να μεταφέρει ένα μήνυμα προς εξωγήινους πολιτισμούς, όπως ακριβώς κάνουν τα θρυλικά πλέον διαστημικά σκάφη Voyager 1 και 2 που εκτοξεύθηκαν το 1977, αλλά και τα Pioneer 10 και 11 που εκτοξεύθηκαν το 1972 και 1973 αντίστοιχα . Το μήνυμα που μεταφέρουν τα Pioneer βρίσκεται χαραγμένο σε μια χρυσή πλάκα. Ήταν ιδέα του Eric Burgess, ο οποίος την εκμυστηρεύτηκε στον Carl Sagan. Ο Sagan ενθουσιάστηκε, την μετέφερε στη NASA και η πλάκα σχεδιάστηκε τελικά σε συνεργασία με τον Frank Drake. Τα Voyager μεταφέρουν από έναν «χρυσό δίσκο» που περιέχει μια συλλογή ήχων, μουσική και άλλα δεδομένα από την Γη. Το περιεχόμενο του δίσκου καθορίστηκε από μια επιτροπή, πρόεδρος της οποίας ήταν πάλι ο Carl Sagan, έτσι ώστε αν κάποτε τα διαστημικά σκάφη Voyager 1 και 2 πέσουν «στα χέρια» εξωγήινων να μπορούν να τους δώσουν κάποιες βασικές πληροφορίες για τον γήινο πολιτισμό μας. Πόσο μακριά βρίσκονται τα διαστημικά σκάφη Pioneer 10, 11 και Voyager 1,2; Το διαστημικό σκάφος Pioneer 10, εφόσον δεν έχει συγκρουστεί με κάτι, βρίσκεται σε απόσταση 119 αστρονομικές μονάδες (AU) από τον Ήλιο και διανύει 2.54 AU ανά έτος. To Pioneer 11 κινείται προς την αντίθετη κατεύθυνση και απέχει από τον Ήλιο απόσταση 97 AU. To Voyager 1 είναι το πιο απομακρυσμένο διαστημικό σκάφος και κινείται πλέον στο διαστρικό χώρο: απέχει απόσταση 140 αστρονομικές μονάδες από τον Ήλιο, διανύοντας 3,6 AU ανά έτος. Το Voyager 2 βρίσκεται σε απόσταση 115 AU από τον Ήλιο και διανύει 3,3 AU ανά έτος. Το 2019 αναμένεται να ξεπεράσει την απόσταση του Pioneer 10. Παρομοίως, η μοίρα του διαστημικού σκάφους New Horizons βρίσκεται πέρα από το ηλιακό μας σύστημα, Σήμερα βρίσκεται σε απόσταση 39,39 AU από τον Ήλιο. Όμως δυστυχώς δεν μεταφέρει κάποιο μήνυμα για τους εξωγήινους. Ο Jon Lomberg, που συνεργάστηκε με τον Carl Sagan στον σχεδιασμό των χρυσών δίσκων των Voyagers θέλει να αλλάξει τα πράγματα, εφοδιάζοντας το New Horizons με έναν χρυσό δίσκο 2.0 , μια νέα ψηφιακή εκδοχή που ονομάζεται «One Earth Message», το οποίο θα μεταδοθεί στο διαστημικό σκάφος το 2020. Από τις 20 Αυγούστου – την 40ή επέτειο της εκτόξευσης του Voyager 2 – ο ίδιος και η ομάδα του ξεκίνησαν μια καμπάνια 40 ημερών, που έχει ως στόχο την συγκέντρωση 72.000 δολαρίων για την ανάπτυξη και λειτουργία ενός ιστότοπου που θα διαχειρίζεται τις φωτογραφίες και κάθε είδους υλικού που θα προτείνει το κοινό για να συμπεριληφθούν στο μήνυμα προς τους εξωγήινους και θα μεταφορτωθεί στο διαστημικό σκάφος New Horizon. Αν όλα πάνε σύμφωνα με το σχέδιο, μια ηλεκτρονική ψηφοφορία θα καθορίσει ποιο θα είναι τελικά το περιεχόμενο του μηνύματος. Αναζητώντας κι άλλους τρόπους χρηματοδότησης, ο Lomberg θα βάλει σε δημοπρασία αρχειακό υλικό από την συλλογή του, σχετικό με τον χρυσό δίσκο του Voyager, όπως το αρχικό σκίτσο του εξώφυλλου, αλλά και άλλα σχέδια και επιστολές που αντάλλαξε με τον συγγραφέα επιστημονικής φαντασίας Robert Heinlein και άλλους. Από την δημοπρασία αναμένεται να προκύψει ένα ποσό 10.000 δολαρίων. Από τα παραπάνω καταλαβαίνουμε πως η NASA δεν χρηματοδοτεί το πρότζεκτ «One Earth Message». Ωστόσο, σύμφωνα με τον Lomberg, αξιωματούχοι της υπηρεσίας και μέλη της ομάδας New Horizons έχουν ανεπίσημα δηλώσει την υποστήριξή τους για το εγχείρημα. Το διαστημικό σκάφος New Horizons πέρασε κοντά από τον Πλούτωνα το 2015 και τώρα κατευθύνεται προς ένα μικρό αντικείμενο που ονομάζεται 2014 MU69, το οποίο θα προσεγγίσει τον Ιανουάριο του 2019. Θα χρειαστεί περίπου ένας χρόνος μετά από αυτή την προσέγγιση, ώστε να σταλούν και να αποθηκευθούν τα δεδομένα του μηνύματος στην μνήμη του υπολογιστή του New Horizons. Έτσι υπάρχει ένα περιθώριο δυο ετών για την όλη διαδικασία. Η μεταφόρτωση των δεδομένων του μηνύματος δεν θα πραγματοποιηθεί χωρίς την έγκριση της NASA. Kαι η έγκριση αυτή θα είναι πολύ πιο εύκολη αν η πρωτοβουλία του Lomberg είναι ολοκληρωμένη και όχι μια νεφελώδης ιδέα. Το όραμα του Lomberg για το «One Earth Message» δεν τελειώνει με το New Horizons. Θα ήθελε κάθε διαστημικό σκάφος που εκτοξεύεται από τη Γη να μεταφέρει ένα παρόμοιο μήνυμα. Ο Lomberg θεωρεί πως τα διαστημικά σκάφη αποτελούν κορυφαία αριστουργήματα της γήινης τεχνολογίας, και όπως κάθε έργο τέχνης πρέπει να φέρει την υπογραφή του δημιουργού του. Mπορεί στο ατέρμονο ταξίδι τους οι πιθανότητες συνάντησης των διαστημικών σκαφών με εξωγήινους να είναι ελάχιστες, θα ήταν όμως κρίμα σε μια τέτοια απρόσμενη συνάντηση να μην μεταφέρουν καμία πληροφορία σχετικά με την προέλευσή τους. http://physicsgg.me/2017/09/09/%ce%ad%ce%bd%ce%b1-%ce%bc%ce%ae%ce%bd%cf%85%ce%bc%ce%b1-%cf%80%cf%81%ce%bf%cf%82-%cf%84%ce%bf%cf%85%cf%82-%ce%b5%ce%be%cf%89%ce%b3%ce%ae%ce%b9%ce%bd%ce%bf%cf%85%cf%82/

Η προέλευση του χρυσού. Πριν από δύο χρόνια, στις 14 Σεπτεμβρίου 2015, οι δύο ανιχνευτές LIGO στις Πολιτείες Λουϊζιάνα και Ουάσιγκτον των ΗΠΑ, απέδειξαν για πρώτη φορά την ύπαρξη Βαρυτικών Κυμάτων που προέρχονταν από την σύγκρουση και συγχώνευση δύο Μαύρων Τρυπών η μία με μάζα 36 ηλιακών μαζών και η άλλη με 29 ηλιακές μάζες. Μερικούς μήνες αργότερα, στις 26 Δεκεμβρίου 2015, παρατηρήθηκε ένα δεύτερο παρόμοιο σήμα από δύο μικρότερες μαύρες τρύπες (14 και 8 ηλιακών μαζών), ενώ ένα τρίτο σήμα παρατηρήθηκε ένα χρόνο αργότερα, στις 4 Ιανουαρίου 2017, το οποίο προέρχονταν κι αυτό από την σύγκρουση δύο μαύρων τρυπών (αυτή τη φορά 31 και 19 ηλιακών μαζών). Εάν μάλιστα αληθεύουν κι οι φήμες που κυκλοφόρησαν στα μέσα Αυγούστου τότε οι ανιχνευτές LIGO εντόπισαν και μία τέταρτη σύγκρουση η οποία δημιούργησε βαρυτικά κύματα από την συγχώνευση δύο άστρων νετρονίων (πάλσαρ) που αυτή τη φορά βρίσκονταν στον γαλαξία NGC4993 σε απόσταση 130 εκατομμυρίων ετών φωτός προς την κατεύθυνση του αστερισμού της Ύδρας. Τέτοιου είδους συγκρούσεις ήταν αναμενόμενες από το 1974 όταν δύο αμερικανοί αστροφυσικοί, ο καθηγητής Joseph Taylor και ο μεταπτυχιακός του φοιτητής Russel Hulse, ανακάλυψαν συνολικά 40 νέα πάλσαρ, μεταξύ των οποίων κι ένα διπλό σύστημα άστρων νετρονίων. Σύμφωνα με την Γενική Σχετικότητα του Άλμπερτ Αϊνστάιν τα δύο αυτά πάλσαρ θα έπρεπε να εκπέμπουν μεγάλες ποσότητες βαρυτικής ακτινοβολίας και ως εκ τούτου θα έπρεπε να χάνουν ενέργεια με αποτέλεσμα οι τροχιές τους να ελαττώνονται συνεχώς και η περίοδος περιφοράς τους να μικραίνει με αποτέλεσμα να συγκρουστούν σε περίπου 300 εκατομμύρια χρόνια αφού σύμφωνα με τον Einstein ένα τέτοιο διπλό αστρικό σύστημα εκπέμπει βαρυτικά κύματα και γι’ αυτό η περίοδος της τροχιάς του μικραίνει όλο και πιο πολύ. Παρόλο που οι μεταβολές που μετρήθηκαν ήταν πάρα πολύ μικρές, εντούτοις αντιστοιχούσαν με μεγάλη ακρίβεια στις τιμές που προέβλεπε η Γενική Σχετικότητα, γεγονός που αποτελούσε μια έμμεση έστω ένδειξη ότι τα βαρυτικά κύματα που προέβλεψε ο Αϊνστάιν έπρεπε όντως να υπάρχουν. Για την ανακάλυψή τους αυτή οι δύο ερευνητές έλαβαν το Βραβείο Νόμπελ Φυσικής του 1993, αφού ο εντοπισμός του διπλού αυτού πάλσαρ θεωρήθηκε ότι πρόσθετε ένα φυσικό εργαστήριο για την μελέτη της βαρύτητας και των βαρυτικών κυμάτων που σύμφωνα με την θεωρία θα έπρεπε να εκπέμπονται. Ως γνωστόν η ύπαρξη των πάλσαρ είναι αποτέλεσμα της απότομης και υπερβολικά γρήγορης βαρυτικής κατάρρευσης των υλικών της καρδιάς ενός γιγάντιου άστρου και στη τρομαχτική συμπίεση του αστρικού κέντρου. Κάτω από την τεράστια αυτή συμπίεση τα αρνητικά φορτισμένα ηλεκτρόνια συγχωνεύονται με τα θετικά φορτισμένα πρωτόνια του πυρήνα με αποτέλεσμα την δημιουργία νετρονίων και νετρίνων. Κι ενώ τα νετρίνα δραπετεύουν άμεσα από το άστρο, μεταφέροντας μάλιστα και αρκετή από την ενέργειά του, τα νεοσχηματισμένα νετρόνια παραμένουν εκεί και ενώνονται με τα ήδη υπάρχοντα νετρόνια των ατομικών πυρήνων. Αποτέλεσμα αυτής της συμπίεσης είναι η δημιουργία μιας σφαίρας μερικών χιλιομέτρων με την πιο λεία, στερεή επιφάνεια που έχει γνωρίσει ποτέ το Σύμπαν. Βρισκόμαστε δηλαδή αντιμέτωποι μ’ ένα άστρο νετρονίων που περιστρέφεται σαν σβούρα δεκάδες ή και εκατοντάδες φορές κάθε δευτερόλεπτο. Υλικά από ένα τέτοιο άστρο με μέγεθος όσο είναι το κεφάλι μιας καρφίτσας, θα "ζύγιζαν" ένα εκατομμύριο τόνους, όσο δέκα σύγχρονα αεροπλανοφόρα, ενώ ένα μωρό 5 κιλών στην επιφάνειά του θα "ζύγιζε" 50 εκατομμύρια τόνους! Αν η Γη μας είχε συμπιεστεί σε μια σφαίρα με την πυκνότητα που έχει ένα τέτοιο άστρο θα χωρούσε άνετα στο εσωτερικό του κλειστού Σταδίου "Ειρήνης και Φιλίας". Όταν λοιπόν δύο τέτοια άστρα νετρονίων βρεθούν το ένα δίπλα στο άλλο, αρχίζει ένας ναπολιτάνικος χορός που αργά ή γρήγορα θα καταλήξει στην σύγκρουσή τους και στη δημιουργία μιας Μαύρης Τρύπας με το 90% των υλικών των δύο πάλσαρ. Κατά την διάρκεια όμως της σύγκρουσης μία ποσότητα υλικών ίση με χίλιες φορές τα υλικά της Γης μετατρέπονται σε βαρέα χημικά στοιχεία μεταξύ των οποίων και ο χρυσός σε ποσότητα που υπολογίζεται ότι φτάνει τις δέκα σεληνιακές μάζες. Γι’ αυτό, η πρώτη ύλη που δημιούργησε το χρυσό σας δαχτυλίδι, το βραχιόλι, το περιδέραιο ή οτιδήποτε άλλο χρυσό αντικείμενο έχετε στη διάθεσή σας, προέρχεται από τις συγκρούσεις τέτοιων διπλών πάλσαρ οι οποίες, μαζί με την δημιουργία μιας Μαύρης Τρύπας, την εκπομπή τεραστίων ποσοτήτων βαρυτικών κυμάτων και εκλάμψεων ακτίνων γάμα, δημιουργούν επίσης και το σπάνιο και πανάκριβο αυτό χημικό στοιχείο του χρυσού. http://www.kathimerini.gr/925739/article/politismos/vivlio/h-proeleysh-toy-xrysoy

Παγωμένα μόρια, σκληροί δίσκοι! Θα μπορούσε ο σκληρός δίσκος του κινητού σας να χωρέσει εκατό φορές περισσότερα δεδομένα χωρίς το μέγεθός του να χρειαστεί να αυξηθεί ούτε κατά ένα χιλιοστό; Νέα μελέτη βρετανών επιστημόνων δείχνει ότι στο κοντινό μέλλον κάτι τέτοιο μπορεί να είναι εφικτό χάρη στην αποθήκευση δεδομένων σε μεμονωμένα μόρια. Η δυνατότητα αυτή εξετάζεται εδώ και δύο δεκαετίες, αλλά ο βασικός απαγορευτικός παράγοντας ως τώρα ήταν ότι, για να αποκτήσουν μνήμη, τα μόρια θα πρέπει να μπουν σε... βαθιά κατάψυξη. Με τη νέα μέθοδο που ανέπτυξαν οι ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ πέτυχαν ωστόσο να ανεβάσουν τις θερμοκρασίες σε πιο «προσιτά» επίπεδα. Ετσι, για πρώτη φορά μπορούμε να πούμε ότι ερχόμαστε πραγματικά ένα βήμα πιο κοντά στα μόρια-σκληρούς δίσκους που θα μπορούν να αποθηκεύουν πάνω από 5.000 κινηματογραφικές ταινίες σε έναν χώρο όσο ένα νόμισμα των 50 λεπτών. Ζητείται μικρότερος σκληρός Η αποθήκευση της πληθώρας των ψηφιακών πληροφοριών που κατακλύζουν καθημερινά τη ζωή μας είναι ένα πρόβλημα το οποίο απασχολεί έντονα τους ειδικούς τα τελευταία χρόνια. Αφενός ο διαρκώς αυξανόμενος όγκος τους, που απαιτεί ολοένα και μεγαλύτερους χώρους για τη στέγαση των βάσεων δεδομένων που «στηρίζουν» τα δίκτυα του πλανήτη, αφετέρου οι απαιτήσεις της αγοράς, που ζητεί όλο και λεπτότερες και μικρότερες συσκευές, πιέζουν συνεχώς για την ανάπτυξη βελτιωμένων σκληρών δίσκων οι οποίοι θα μπορούν να αποθηκεύουν περισσότερα δεδομένα, αλλά θα έχουν μικρότερο όγκο. Σε μια πιο προχωρημένη εκδοχή ορισμένοι επιστήμονες εξετάζουν αυτή τη δυνατότητα στη νανοκλίμακα, προσπαθώντας να αποθηκεύσουν πληροφορίες σε μικροσκοπικούς δίσκους από γυαλί ή ακόμη και σε DNA βακτηρίων. Μια οδός η οποία διερευνάται σε αυτό το πλαίσιο είναι και αυτή των μεμονωμένων μορίων, κυρίως από μέταλλα της ομάδας των λανθανιδών - σπάνιες γαίες οι οποίες αυτή τη στιγμή χρησιμοποιούνται στα έξυπνα κινητά, τις ταμπλέτες και πολλές άλλες συσκευές καθημερινής χρήσης. Ωστόσο, αν και θεωρητικά οι λανθανίδες προσφέρονται για να λειτουργήσουν ως μόρια-σκληροί δίσκοι, στην πράξη οι επιστήμονες συναντούν δυσκολίες. Η πιο σημαντική είναι ότι, για να μπορέσουν να αποθηκεύσουν πληροφορίες με τρόπο ο οποίος να είναι λειτουργικός, τα μόρια θα πρέπει να αποκτήσουν «μαγνητική μνήμη» ή καλύτερα «μαγνητική υστέρηση», για να χρησιμοποιήσουμε την επιστημονική ορολογία. Η μαγνητική υστέρηση Οι μαγνήτες παίζουν κεντρικό ρόλο στην αποθήκευση δεδομένων. Στους σημερινούς ηλεκτρονικούς υπολογιστές οι σκληροί δίσκοι περιλαμβάνουν πολλές μικρές μαγνητισμένες περιοχές στις οποίες αποθηκεύονται δεδομένα υπό τη μορφή ψηφίων (1 ή 0, ένα bit πληροφορίας). Οπως όλοι οι μαγνήτες, αυτές οι περιοχές έχουν έναν βόρειο και έναν νότιο πόλο (οι οποίοι αντιπροσωπεύουν αντίστοιχα το 1 ή το 0) και κωδικοποιούν τα δεδομένα αλλάζοντας τον προσανατολισμό του μαγνητικού πεδίου τους - όταν δηλαδή «δείχνουν» π.χ. τον βόρειο πόλο τους αυτό σημαίνει 1, ενώ το αντίστροφο σημαίνει 0. Χάρη στο φαινόμενο της μαγνητικής υστέρησης, από τη στιγμή που οι μαγνητικές περιοχές θα λάβουν έναν προσανατολισμό, δεν τον ξεχνούν ποτέ. Ετσι, η μνήμη του σκληρού δίσκου δεν σβήνεται όταν σβήνουμε τον υπολογιστή. «Η υστέρηση είναι ένα φαινόμενο μνήμης το οποίο επιτρέπει σε κάτι να βρίσκεται σε δύο διαφορετικές καταστάσεις υπό τις ίδιες συνθήκες» εξηγεί στο «Βήμα» ο Νίκολας Τσίλτον, ερευνητής στο Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ και πρώτος συγγραφέας της μελέτης η οποία δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Nature». «Ειδικά η μαγνητική υστέρηση σημαίνει ότι ένας μαγνήτης μπορεί να τεθεί σε έναν από τους δύο προσανατολισμούς του - έτσι αποθηκεύονται τα ψηφιακά δεδομένα με τη χρήση μαγνητών». Οι συμβατικοί μαγνήτες που χρησιμοποιούνται αυτή τη στιγμή είναι, όπως αναφέρει, μέταλλα ή κράματα μετάλλων όπως ο μαγνητίτης, τα οποία επιδεικνύουν μαγνητική υστέρηση - και άρα διατηρούν τη μνήμη τους - σε θερμοκρασία δωματίου. Μνήμη στην κατάψυξη Τα μεμονωμένα μόρια ωστόσο δεν έχουν τόσο καλή μνήμη. Δεν διατηρούν τον μαγνητικό προσανατολισμό τους παρά μόνον όταν «κλειστούν» μέσα σε μαγνητικό πεδίο ή όταν καταψυχθούν σε πάρα πολύ χαμηλές θερμοκρασίες. Ετσι, με βάση τα ως τώρα ερευνητικά αποτελέσματα, δεν φαίνονταν να είναι κατάλληλοι υποψήφιοι για την αποθήκευση δεδομένων. Η ομάδα από το Μάν-τσεστερ ήρθε να ανατρέψει τα δεδομένα ανεβάζοντας σημαντικά τη θερμοκρασία στην οποία ένα μεμονωμένο μόριο μπορεί να διατηρήσει τη μαγνητική μνήμη του. Συγκεκριμένα, οι ερευνητές κατόρθωσαν να μετατρέψουν μόρια δυσπροσίου (σπάνια γαία από την ομάδα των λανθανιδών) σε μεμονωμένα μόρια-μαγνήτες που επιδεικνύουν μαγνητική υστέρηση στους -213 βαθμών Κελσίου. Αν και πάρα πολύ χαμηλή, η θερμοκρασία αυτή δεν είναι άπιαστη έξω από το εργαστήριο. Αντιθέτως, πλησιάζει πολύ αυτή του υγρού αζώτου (-196 βαθμοί Κελσίου), το οποίο είναι σχετικά οικονομικό και θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί σε πραγματικές συνθήκες για να ψυχράνει τους servers σε μεγάλα κέντρα δεδομένων όπως εκείνα της Google ή της Amazon. Αυτός ακριβώς είναι και ο λόγος για τον οποίο η συγκεκριμένη μελέτη θεωρείται η πρώτη απόδειξη ότι τα μόρια-σκληροί δίσκοι μπορεί να γίνουν πραγματικότητα μέσα στα επόμενα χρόνια. Θεαματική συμπύκνωση πληροφοριών Μια τέτοια εξέλιξη θα φέρει πραγματική επανάσταση στην αποθήκευση δεδομένων αφού οι χώροι που θα απαιτούνται για την αποθήκευση πληροφοριών θα συρρικνωθούν θεαματικά. «Το μόριό μας έχει διάμετρο περίπου δύο νανομέτρων» λέει ο κ. Τσίλτον. «Μπορούμε δηλαδή να φθάσουμε θεωρητικά σε πυκνότητα αποθήκευσης περίπου 30 terabits ανά τετραγωνικό εκατοστό». Για να το φέρουμε σε πιο καθημερινά επίπεδα, αυτό σημαίνει ότι με τις μοριακές τεχνολογίες μνήμης θα μπορούσαμε να αποθηκεύσουμε 3.840 GB σε ένα τετραγωνικό εκατοστό - πυκνότητα δεδομένων 100 φορές μεγαλύτερη από αυτή που επιτυγχάνουν οι σημερινές τεχνολογίες. Για τα μεγάλα κέντρα δεδομένων αυτό σημαίνει τεράστια οικονομία χώρου, χρημάτων και ενέργειας. Για παράδειγμα, η Google έχει να επεξεργαστεί κατά μέσο όρο 40 εκατομμύρια αναζητήσεις το δευτερόλεπτο, δηλαδή 3,5 δισεκατομμύρια αναζητήσεις την ημέρα ή 1,2 τρισεκατομμύρια αναζητήσεις τον χρόνο. Αυτό επιτυγχάνεται με 15 κέντρα δεδομένων σε όλον τον πλανήτη τα οποία, σύμφωνα με περυσινή ανακοίνωση, διέθεταν περίπου 2,5 εκατομμύρια servers. Ο αριθμός αυτός αναμενόταν να αυξηθεί ενώ τόσο η Google και η Amazon όσο και άλλες εταιρείες με μεγάλα κέντρα δεδομένων βρίσκονται σε διαρκή αναζήτηση τρόπων ώστε όχι μόνο να επεκτείνουν τις εγκαταστάσεις τους αλλά και να μπορέσουν να τις συντηρούν με λογικές δαπάνες σε χρήματα και ενέργεια. Η «μοριακή λύση» θα ήταν λοιπόν σωτήρια. Αρκεί οι επιστήμονες να μπορέσουν να περάσουν στο επόμενο στάδιο που θα επιτρέψει την εφαρμογή της μεθόδου στην πράξη - κάτι το οποίο πλέον θεωρούν ότι δεν θα αργήσει να συμβεί. «Δείξαμε ότι ένα μεμονωμένο μόριο μπορεί να αποθηκεύσει δεδομένα σε εφικτές θερμοκρασίες» λέει στο «Βήμα» ο Ντέιβιντ Μιλς, καθηγητής στο Τμήμα Χημείας του Πανεπιστημίου του Μάντσεστερ και επικεφαλής της μελέτης. «Το μόριο αυτό είναι ωστόσο εξαιρετικά ευαίσθητο στον αέρα και στην υγρασία και δεν προσφέρεται τόσο πολύ για να εναποτεθεί σε μια επιφάνεια ώστε να χρησιμοποιηθεί σε εφαρμογές στον πραγματικό κόσμο, έξω από το εργαστήριο. Παρ' όλα αυτά, βασιζόμενοι στον σχεδιασμό αυτού του μορίου μπορούμε πλέον να στοχεύσουμε σε άλλα μόρια τα οποία θα είναι πιο κατάλληλα για να εναποτεθούν σε μια επιφάνεια, κάτι το οποίο θα αποτελέσει το επόμενο βήμα ώστε να φθάσει η τεχνολογία στον καταναλωτή». http://www.tovima.gr/science/article/?aid=899396

«Soyuz-FG» με «Soyuz MS-06" Στις 8 του Σεπ, 2017 μετά από μια συνάντηση με τους εκπροσώπους των μέσων μαζικής ενημέρωσης, τα μέλη του κύριου πληρώματος επισκέφτηκαν το Alley του Αστροναυτού. Σύμφωνα με την υπάρχουσα παράδοση, ο πρώτος Αμερικανός αστροναύτης Mark VANDE HEID έβαλε ένα ονομαστικό δέντρο στο Alley. Κοσμοναύτες και αστροναύτες εφεδρικό πλήρωμα Anton Shkaplerov, Scott Tingley και Shennon Uoker περιόδευσαν στην πόλη του Μπαϊκονούρ. Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού τους τοποθετησαν λουλούδια στο μνημείο για τον Γιούρι Γκαγκάριν και τονSP Korolev προτομή, και επίσης επισκέφθηκαν το Μουσείο της πόλης του Μπαϊκονούρ. https://www.roscosmos.ru/print/24040/

«Proton-M»με το ανώτερο στάδιο «Breeze-M»με το διαστημικό σκάφος «Amazonas-5» Στις 8 του Σεπ, 2017 ο διαστημικός πύραυλος (RKN) «Proton-M» φορέας πυραύλων με το ανώτερο στάδιο «Breeze-M» και το διαστημικό σκάφος τηλεπικοινωνιών «Amazonas-5» πηγαν στην εξέδρα εκτόξευσης και εγκατασταθηκαν σε κατακόρυφη θέση στον εκκινητή εκτόξευσης. https://www.roscosmos.ru/print/24039/ «Soyuz-FG» με «Soyuz MS-06" Στις 8 Σεπτεμβρίου, ειδικοί των επιχειρήσεων Roscosmos ολοκλήρωσαν τις εργασίες για τη γενική συνέλευση ενός διαστημικού πυραύλου. Με το τμήμα χώρου κεφαλής που ήταν αγκυροβολημένο το σύστημα διάσωσης έκτακτης ανάγκης, και η μονάδα κεφαλής με το πλοίο «MS-06 Alliance» με το τρίτο στάδιο είναι συνδεδεμένο με τον πύραυλο φορέα «Soyuz-FG». https://www.roscosmos.ru/print/24043/

«Soyuz-FG» με «Soyuz MS-06" Στις 7 Σεπτέμβριου η μονάδα κεφαλής «Soyuz-FG» μεταφέρεται από το διαστημικό σκάφος συναρμολόγησης και δοκιμής (MIC) στις ρουκέτες MIC . Το σύμπλεγμα των τεχνολογικών εργασιών γενικής συναρμολόγησης προγραμματίζεται για αύριο, 8 Σεπτεμβρίου, για την προετοιμασία για την εκτόξευση του προγράμματος του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού (ISS). Στις 7 Σεπτεμβρίου 2017 μετά την προπόνηση σε ένα διαστημόπλοιο κοσμοναύτες και αστροναύτες κύρια και εφεδρικά πληρώματα του επανδρωμένου διαστημικου σκαφους (TPC) «Soyuz MS-06» επισκέφθηκαν την συναρμολόγηση και δοκιμή στο κτίριο στην περιοχή 112 στο διαστημικό κέντρο Μπαϊκονούρ και γνωριστήκαν με την προετοιμασία για την εκτόξευση του πυραύλου φορέα «Σογιούζ -FG, που θα πρέπει να παραδώσει τον TPK στην τροχιά κοντά στη γη. Μετά την επιθεώρηση των πυραύλων οι κοσμοναύτες της Roscosmos Αλέξανδρος Misurkin και Anton Shkaplerov, οι αστροναύτες της NASA Mark Vanden HI, Dzhozef Άκαμπα, Scott Tingley και Shennon Uoker επισκέφθηκαν το μουσείο του Μπαϊκονούρ, όπου είδαν μια μοναδική έκθεση, υπεγραψαν αυτόγραφα τους σε μια μεγάλη φωτογραφία του οχήματος εκτόξευσης «FG Soyuz» υπέγραψαν φωτογραφίες της σημαίας αποστολής, καρτ-ποστάλ και δώρισαν τα αναμνηστικά εκτόξευσης στο μουσείο με τα σύμβολα της εκστρατείας. https://www.energia.ru/ru/iss/iss53/photo_09-07_1.html https://www.roscosmos.ru/print/24026/ https://www.roscosmos.ru/print/24033/ «Proton-M»με το ανώτερο στάδιο «Breeze-M»με το διαστημικό σκάφος «Amazonas-5» Η Εκτόξευση του πυραύλου «Proton-M» με το διαστημικό σκάφος «Amazonas-5» έχει προγραμματιστεί απο το Κοσμοδρόμιο του Μπαϊκονούρ στις 11 Σεπτεμβρίου του 2017 στις 22:23:41 MSK. Ο τηλεπικοινωνιακός δορυφόρος "Amazonas-5" κατασκευάστηκε από τη Space Systems / Loral (ΗΠΑ) με τη σειρά Hispasat (Ισπανία). Το διαστημικό σκάφος έχει σχεδιαστεί για να παρέχει υπηρεσίες στον τομέα της τηλεόρασης, των εταιρικών δικτύων και των τηλεφωνικών επικοινωνιών στο έδαφος της Νότιας και Κεντρικής Αμερικής. Η σύμβαση για την παροχή υπηρεσιών εκτόξευσης για την έναρξη της ισπανικής δορυφορικής με την «Proton-M» και ανώτερο στάδιο «Breeze-M» με το μπλοκ βαριάς κατηγορίας όχημα εκτόξευσης έχει συνάψει η εταιρεία Διεθνές Launch Services Inc. (ILS, Reston, Η.Π.Α.), η οποία έχει το αποκλειστικό δικαίωμα να εμπορεύεται το Proton LV. Η ILS είναι θυγατρική του Κέντρου Κρατικής Διαστημικής Έρευνας και Παραγωγής που ονομάστηκε μετά από M.V. Khrunichev ". https://www.roscosmos.ru/print/24039/ Διαστημικη Εξοδος του Fyodor Yurchichin και Sergei Ryazansky. Η ΡΟΣΚΟΣΜΟΣ παρουσιάζει μια βιντεοσκόπηση της διαστημικής διαδρομής των ρωσων κοσμοναυτών Fyodor Yurchichin και Sergei Ryazansky. Στις 17 Αυγούστου 2017, οι κοσμοναύτες εργάστηκαν έξω από το σταθμό για περισσότερο από 7 ώρες. Κατά τη διάρκεια αυτού του χρόνου δοκιμάστηκε ένα νέο κοστούμι "Orlan-MKS", πήραν δείγματα από το εξωτερικό κέλυφος του σταθμού και ξεκίνησαν αρκετές minisatellite. https://www.youtube.com/watch?v=BRkEEbhu3os https://www.roscosmos.ru/24036/

Ο Ήλιος έστειλε την ισχυρότερη ηλιακή έκλαμψή του εδώ και 12 χρόνια. Εκρηκτική ήταν η Τετάρτη, 6 Σεπτεμβρίου, για τον Ήλιο, ο οποίος έστειλε στο διάστημα δύο τεράστιες ηλιακές εκλάμψεις, από τις οποίες η δεύτερη ήταν η ισχυρότερη που έχει γεννήσει το άστρο μας εδώ και 12 χρόνια. Οι εκλάμψεις είναι ξαφνικές εκρήξεις τεράστιας λάμψης, που λαμβάνουν χώρα κοντά σε περιοχές με έντονη μαγνητική δραστηριότητα, τις ηλιακές κηλίδες. Πρόκειται για τις πιο δυνατές εκρήξεις στο ηλιακό μας σύστημα. Ανάλογα με την ισχύ τους, οι ηλιακές εκλάμψεις κατατάσσονται σε πέντε κατηγορίες: A, B, C, M και Χ (οι πιο ισχυρές, που έχουν και διαβαθμίσεις Χ1, Χ2, Χ3 κ.ο.κ.). Στην προκείμενη περίπτωση, και οι δύο νέες εκλάμψεις ανήκαν στην ανώτερη κατηγορία Χ, με την πρώτη να είναι Χ2,2 και τη δεύτερη -που ακολούθησε μετά από τρεις ώρες σύμφωνα με την Υπηρεσία Ωκεανών και Ατμόσφαιρας (ΝΟΑΑ) των ΗΠΑ- να εκτιμάται ότι ήταν Χ9,3, η πιο ισχυρή από το 2005, όταν είχε καταγραφεί μια έκλαμψη Χ17. Η πιο ισχυρή που έχει ποτέ παρατηρηθεί, συνέβη το 2003 και ήταν Χ28. Αν κάποια από αυτές τις εκλάμψεις-εκρήξεις κατευθυνθεί απευθείας προς τη Γη, μπορεί να δημιουργήσει «καταιγίδες» ακτινοβολίας στην ατμόσφαιρα του πλανήτη μας, οι οποίες μπορεί να προκαλέσουν προβλήματα στα ραδιοσήματα και στο GPS, να παρεμβληθούν στα ηλεκτρονικά των δορυφόρων και ακόμη να δημιουργήσουν δυσλειτουργίες στα επίγεια ηλεκτρικά δίκτυα. Πράγματι, σήμερα, Πέμπτη, προκλήθηκαν, για περίπου μία ώρα, προβλήματα στις υψηλές ραδιοσυχνότητες που χρησιμοποιούνται στη ναυσιπλοΐα, καθώς και στις επικοινωνίες GPS. Οι ηλιακές εκλάμψεις μπορούν επίσης να δημιουργήσουν θεαματικό σέλας στους πόλους της Γης, κάτι που πιθανώς θα συμβεί και τις επόμενες μέρες. Το ηλιακό παρατηρητήριο SOHO της NASA και της ESA κατέγραψε μια εκτίναξη στεμματικής μάζας του Ήλιου, η οποία προερχόταν από την περιοχή της μίας ηλιακής έκλαμψης. Δεν είναι πάντως ακόμη σίγουρο κατά πόσο αυτό το φορτισμένο πλάσμα σωματιδίων κατευθύνεται προς τη Γη, έτσι ώστε να προκαλέσει κάποιο εντυπωσιακό σέλας σε μία έως τρεις μέρες. Η πρόσφατη έξαρση της δραστηριότητας του Ήλιου μάλλον εξέπληξε τους επιστήμονες, καθώς το μητρικό άστρο μας πλησιάζει το ηλιακό ελάχιστό του, στο πλαίσιο του 11ετούς κύκλου του. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500160704

«Soyuz MS-06" Στις 6 Σεπτεμβρίου του 2017 τα κύρια και εφεδρικά πληρώματα του TPK «Soyuz MS-06» γυρισαν πίσω στο Μπαϊκονούρ, μετά την επιτυχή ολοκλήρωση της ολοκληρωμένης εκπαίδευσης εξέτασης στο Κέντρο Εκπαίδευσης κοσμοναύτης. YA Gagarin. Το κύριο πλήρωμα του ISS-53/54 ο κοσμοναυτης Αλέξανδρος Misurkin (διοικητής, Roscosmos) και οι αστροναύτες Mark Vanden Hai και Dzhozef Άκαμπα (μηχανικός πτήσης, η NASA). Εφεδρικο ο κοσμοναύτης Anton Shkaplerov (διοικητής, Roscosmos) και οι αστροναύτες Scott Tingley και Shennon Uoker (μηχανικός πτήσης, NASA). Η εκτόξευση του TPK «Soyuz MS-06» με το πλήρωμα της επόμενης μακροπρόθεσμης αποστολής στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό έχει προγραμματιστεί για τις 13 του Σεπτέμβρη, 2017 στις 00:17 MSK από τον αριθμό πλατφόρμας 1 ( «Start Γκαγκάριν») απο το κοσμοδρόμιο Μπαϊκονούρ. https://www.roscosmos.ru/24019/ https://www.roscosmos.ru/24024/

Και δεύτερη τεράστια μαύρη τρύπα στον γαλαξία μας. Μικρομεσαίες μαύρες τρύπες. Σ’ ένα σημαντικό άρθρο που δημοσιεύτηκε στις 4 Σεπτεμβρίου 2017 στο επιστημονικό περιοδικό “Nature Astronomy” [ https://www.nature.com/articles/s41550-017-0224-z ] Γιαπωνέζοι επιστήμονες ανακοίνωσαν τον εντοπισμό μιας γιγάντιας Μαύρης Τρύπας με υλικά 100.000 φορές περισσότερα από τα υλικά του Ήλιου. Η Μαύρη Τρύπα φαίνεται να έχει μέγεθος 1,4 τρισεκατομμυρίων χιλιομέτρων και είναι κυριολεκτικά χωμένη στο εσωτερικό ενός τεράστιου νέφους αερίων με διάμετρο 150 τρισεκατομμυρίων χιλιομέτρων σε απόσταση 200 μόνο ετών φωτός από το κέντρο του Γαλαξία μας. Πρόκειται για την δεύτερη σε μέγεθος Μαύρη Τρύπα που εντοπίστηκε στο Γαλαξία μας αφού η μεγαλύτερη, με υλικά τεσσάρων εκατομμυρίων άστρων, βρίσκεται σε μία περιοχή στον γαλαξιακό πυρήνα που ονομάζεται Τοξότης Α*. Η νέα αυτή μικρομεσαία Μαύρη Τρύπα θεωρείται ότι ήταν ο πυρήνας ενός νάνου γαλαξία ο οποίος ενσωματώθηκε στον μεγαλύτερο δικό μας Γαλαξία πριν από πολλά δισεκατομμύρια χρόνια. Η ανακάλυψη έγινε με την βοήθεια του συμπλέγματος των δεκάδων ραδιοτηλεσκοπίων ALMA (Atacama Large Millimeter/sub-millimeter Array) που βρίσκεται στην έρημο Atacama των Χιλιανών Άνδεων και σε μια από τις πλέον δυσπρόσιτες και άνυδρες περιοχές του πλανήτη σε ύψος 5.000 μέτρων πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας. Πρόκειται δηλαδή για το αστεροσκοπείο που είναι εγκατεστημένο στο μεγαλύτερο υψόμετρο, 750 μέτρα πάνω από το υψόμετρο στο οποίο βρίσκονται τα αστεροσκοπεία του Mauna Kea της Χαβάης. Καθένα από τα ραδιοτηλεσκόπια ALMA αποτελείται από κεραίες, διαμέτρου 12 μέτρων και βάρους μεγαλύτερου των 100 τόνων, οι οποίες μπορούν να μετακινούνται, από μια “συμπαγή” διάταξη σε μια εκτεταμένη, στην οποία η μέγιστη απόσταση μεταξύ δύο κεραιών φτάνει τα 16 περίπου χιλιόμετρα. Χάρη στη τεχνική της συμβολομετρίας, του συνδυασμού δηλαδή των παρατηρήσεων δύο ή περισσότερων ραδιοτηλεσκοπίων, η ευκρίνεια της εικόνας που λαμβάνουμε μ’ αυτό το σύστημα των ραδιοτηλεσκοπίων ισοδυναμεί με την ευκρίνεια ενός ραδιοτηλεσκοπίου με διάμετρο κάτοπτρου 16 χιλιομέτρων! Η νέα ανακάλυψη συμπληρώνει κατά κάποιον τρόπο τα διάφορα είδη Μαύρων Τρυπών που υπολογίζουμε ότι υπάρχουν στο Σύμπαν εκ των οποίων οι “κανονικές” λεγόμενες μαύρες τρύπες, προέρχονται από τις αστρικές εκρήξεις σουπερνόβα. Παρ’ όλα αυτά από τις 100 εκατομμύρια (έως και ένα δισεκατομμύριο) Μαύρες Τρύπες που, θεωρητικά τουλάχιστον, υπολογίζουμε ότι πρέπει να υπάρχουν στο εσωτερικό του Γαλαξία μας, έχουμε εντοπίσει 60 μόνο. Μία απ’ αυτές τις μικρομεσαίες Μαύρες Τρύπες είχε ανακαλυφτεί πριν από δέκα χρόνια, με μάζα 20.000 φορές την μάζα του Ήλιου. Εκείνη η “μεσαίου μεγέθους” Μαύρη Τρύπα είχε εντοπιστεί τότε στο εσωτερικό του σφαιρωτού σμήνους G1 στον γαλαξία της Ανδρομέδας (Μ31), σε απόσταση 2,3 εκατομμυρίων ετών φωτός από τη Γη με την βοήθεια του συμπλέγματος των 27 ραδιοτηλεσκοπίων VLA που βρίσκεται στο Σοκόρο του Νέου Μεξικού. Υπάρχουν φυσικά και “μίνι” Mαύρες Tρύπες, με την μάζα ενός ολάκερου βουνού συμπιεσμένη στο χώρο που καταλαμβάνει ένα άτομο. Το Σύμπαν μπορεί να περιλαμβάνει έναν “άπειρο” αριθμό τέτοιων μίνι-τεράτων, που δημιουργήθηκαν την στιγμή της Μεγάλης Έκρηξης, κανείς όμως μέχρι τώρα δεν έχει ανακαλύψει έστω και κάποιες καθαρές ενδείξεις για την πραγματική τους υπόσταση και υπολογίζεται ότι όλες τους έχουν ήδη “εξαϋλωθεί” εκπέμποντας την επονομαζόμενη “ακτινοβολία Χώκινγκ”. Στο άλλο άκρο των μεγεθών, στα κέντρα των γαλαξιών υπάρχουν οι “σούπερ” μαύρες τρύπες που περιέχουν τη μάζα εκατομμυρίων ήλιων σ’ ένα χώρο που δεν υπερβαίνει τη διάμετρο του ηλιακού μας συστήματος. Μια τέτοιου μεγέθους τερατώδης Μαύρη Τρύπα έχει, όπως έχουμε πει, την φωλιά της στο κέντρο του Γαλαξία μας στην πιο πλούσια σε αστρικές ομάδες και νεφελώματα περιοχή της Γαλαξιακής ζώνης που βρίσκεται στον αστερισμό του Τοξότη και σε απόσταση 27.000 ετών φωτός από εμάς. Στην προσπάθειά μας λοιπόν να αποκαλύψουμε τα μυστικά του δικού μας Γαλαξιακού κέντρου, έχουμε ήδη στρέψει την προσοχή μας και έχουμε αρχίσει να μελετάμε πιο επισταμένα τα κέντρα και των άλλων γαλαξιών του σύμπαντος στους οποίους έχουμε ήδη εντοπίσει αναταραχές γιγαντιαίων διαστάσεων. Πενήντα εκατομμύρια έτη φωτός μακριά μας, για παράδειγμα, βρίσκεται ο γιγάντιος ελλειπτικός γαλαξίας Μ-87. Ο πυρήνας του αποτελείται από ένα πυκνό μείγμα άστρων και υπερθερμασμένων αερίων. Οι μέχρι σήμερα παρατηρήσεις, μάς οδηγούν στο συμπέρασμα ότι στην περιοχή εκείνη έχουμε μιαν αλυσιδωτή καταστροφή εκατομμυρίων άστρων. Μια τέτοια όμως καταστροφή μπορεί να εξηγηθεί μόνο από την ύπαρξη μιας τεράστιας κεντρικής Μαύρης Τρύπας που υπολογίζεται ότι περιέχει υλικά μερικών δισεκατομμυρίων άστρων. Πέρυσι μάλιστα, τον Απρίλιο του 2016, ανακοινώθηκε η ανακάλυψη μιας ακόμη υπερτροφικής Μαύρης Τρύπας με μάζα 17 δισεκατομμυρίων ήλιων σ’ έναν αραιοκατοικημένο γαλαξία, αν και η Μαύρη Τρύπα που κατέχει το ρεκόρ μεγέθους μέχρι σήμερα, με υλικά 21 δις ήλιων, βρίσκεται σ’ ένα υπερσμήνος 1.000 γαλαξιών προς την κατεύθυνση του αστερισμού της Κόμης της Βερενίκης. Ανάμεσα σε όλα αυτά τα είδη υπήρχε ένα κενό για μαύρες τρύπες με ενδιάμεσο μέγεθος. Το γεγονός αυτό μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι οι γιγάντιες μαύρες τρύπες είναι αποτέλεσμα της επαναλαμβανόμενης συγχώνευσης μικρότερων μαύρων τρυπών που προέρχονται αρχικά από τις αστρικές σουπερνόβα εκρήξεις. Αυτού του είδους οι εκρήξεις συμβαίνουν στο τέλος της ζωής γιγάντιων άστρων με υλικά μερικών δεκάδων ηλιακών μαζών. Σ’ ένα τέτοιο άστρο τα αποθέματα του υδρογόνου στον πυρήνα του εξαντλούνται μέσα σε 3 εκατομμύρια χρόνια, και το καύσιμο ήλιο σε μερικές χιλιάδες χρόνια. Από εκεί κι έπειτα τα πάντα γίνονται σχεδόν αστραπιαία σε σύγκριση με την όλη διάρκεια της ζωής του. Ο άνθρακας εξαντλείται σε 200 χρόνια, το νέον σ’ ένα χρόνο, και μερικοί μόνο μήνες είναι αρκετοί για να «καεί» το οξυγόνο σχηματίζοντας πυρίτιο και θείο. Σ’ αυτό το σημείο η ήρεμη ζωή του άστρου σταματάει και η διαδικασία της μετατροπής του σε σουπερνόβα αρχίζει. Κι έτσι όταν στον πυρήνα ενός άστρου η θερμοκρασία φτάσει τα τρία δισεκατομμύρια βαθμούς Κελσίου το πυρίτιο που έχει συγκεντρωθεί εκεί αρχίζει να μετατρέπεται σε σίδηρο κι έτσι μέσα σε μερικές ώρες η ποσότητα του σιδήρου στο κέντρο αρχίζει να μεγαλώνει. Όταν η σιδερένια καρδιά του υπεργίγαντα αρχίσει να συμπιέζεται από την βαρύτητα των ανωτέρων στρωμάτων του, η θερμοκρασία του αυξάνει ακόμη πιο πολύ. Έτσι φτάνει κάποια στιγμή που η κεντρική θερμοκρασία είναι αρκετά υψηλή για να αρχίσει η καύση του σιδήρου. Κάτι τέτοιο όμως ανοίγει την πόρτα σε πραγματικά απόκοσμες καταστροφικές διαδικασίες. Αυτό συμβαίνει γιατί ο σίδηρος διαθέτει τον πιο σταθερό ατομικό πυρήνα, πράγμα που σημαίνει ότι γα να μετατραπεί ο σίδηρος σε βαρύτερα χημικά στοιχεία χρειάζεται ενέργεια, που σημαίνει ότι η ενέργεια αυτή δεν είναι διαθέσιμη για να συγκρατήσει το τεράστιο βάρος των ανωτέρων αέριων στρωμάτων του άστρου, με αποτέλεσμα την ακόμη μεγαλύτερη συμπίεση του σιδερένιου αστρικού πυρήνα και την ακόμη μεγαλύτερη αύξηση της θερμοκρασίας σ’ αυτόν. Έτσι όταν ο συγκεντρωμένος σίδηρος στην καρδιά του άστρου φτάσει τις 1,4 ηλιακές μάζες η συμπίεση είναι τόσο μεγάλη ώστε η θερμοκρασία στον σιδερένιο πυρήνα του άστρου ξεπερνάει τα 4 δισεκατομμύρια βαθμούς Κελσίου. Από εκεί και πέρα στο επόμενο ένα δευτερόλεπτο τα πάντα γίνονται με αστραπιαία ταχύτητα. Ο πυρήνας του άστρου διασπάται σε δύο τμήματα. Το εσωτερικό τμήμα του πυρήνα καταρρέει ανεμπόδιστο προς το κέντρο με ταχύτητα που φτάνει τα 80.000 χιλιόμετρα το δευτερόλεπτο (πάνω από το 25% της ταχύτητας του φωτός). Η κατάρρευση αυτή συμπιέζει τα υλικά του τόσο πολύ ώστε η διάμετρός του συρρικνώνεται από 6.000 σε 6 μόνο χιλιόμετρα. Φανταστείτε δηλαδή την Γη ολόκληρη να συμπιέζεται ξαφνικά, και σε χιλιοστά του δευτερολέπτου να παίρνει το μέγεθος της Αθήνας. Τα πράγματα όμως δεν σταματούν εδώ. Σε δέκα χιλιοστά του δευτερολέπτου η πυκνότητα της αστρικής καρδιάς φτάνει να είναι τέσσερις φορές μεγαλύτερη από την πυκνότητα ενός ατομικού πυρήνα ενώ η θερμοκρασία έχει φτάσει τα 100 δισεκατομμύρια βαθμούς Κελσίου. Πυκνότητα δηλαδή τόσο μεγάλη που αναγκάζει όλα αυτά τα υλικά (τα νετρόνια και τα νετρίνα) να εξοστρακιστούν με δύναμη προς τα έξω. Η εκτίναξη αυτή του εσωτερικού πυρήνα τον κάνει να συγκρουστεί βίαια με τον καταρρέοντα ακόμη εξωτερικό πυρήνα δημιουργώντας έτσι ένα κρουστικό κύμα με περισσότερη ενέργεια απ’ αυτήν που εκλύει ένας ολόκληρος γαλαξίας σε δέκα περίπου χρόνια. Η δημιουργία του κρουστικού αυτού κύματος σηματοδοτεί την γέννηση της σουπερνόβα. Κι έτσι, καθώς το κύμα αυτό μαζί με τα νετρίνα διαστέλλεται μέσα στον καταρρέοντα εξωτερικό αστρικό πυρήνα, επιτρέπει στα νετρίνα να διαφύγουν στο Διάστημα τα οποία με την αναχώρησή τους μεταφέρουν τεράστιες ποσότητες ενέργειας από την καρδιά του άστρου. Με την ταχύτητα του φωτός τα νετρίνα αυτά διαδίδουν πλέον στο Σύμπαν τα πρώτα μηνύματα του αστρικού θανάτου. Ένα δευτερόλεπτο μετά την αρχή της δραματικής αυτή κατάρρευσης, το κρουστικό κύμα με ταχύτητα που φτάνει τα 30.000 χιλιόμετρα το δευτερόλεπτο, σαν μια απόκοσμη τεράστια μπουλντόζα ξεκινάει προς τα εξωτερικά στρώματα του άστρου, που δεν έχει προφτάσει ακόμη να «συνειδητοποιήσει» το τι συμβαίνει στον πυρήνα του. Το κρουστικό αυτό κύμα παρασέρνει στο διάβα του και συντρίβει τα αστροϋλικά που συναντάει. Η σύγκρουση αυτή παράγει αρκετές ποσότητες των βαρέων χημικών στοιχείων όπως το ασβέστιο, τον μόλυβδο και το ουράνιο. Το κρουστικό κύμα διασχίζει το άστρο μέσα σε μερικές ώρες, και η τεράστια έκρηξη που επακολουθεί παράγει ενέργεια ίση με την ενέργεια που παράγει ο Ήλιος σε δέκα τρισεκατομμύρια χρόνια, αν μπορούσε να ζήσει τόσο πολύ. Και όλη αυτή η ενέργεια εκλύεται σε μερικά μόνο δευτερόλεπτα. Με την κυριολεκτική αυτή διάλυση του άστρου η πρώτη φωτεινή του αναλαμπή ανακοινώνεται στο σύμπαν. Η αναλαμπή αυτή αποτελείται κυρίως από υπεριώδη ακτινοβολία που είναι αόρατη στα ανθρώπινα μάτια. Μια ώρα όμως αργότερα τα εκτοξευμένα υλικά έχουν χάσει αρκετή από την ενέργειά τους και η ακτινοβολία που εκπέμπεται είναι ορατή. Μετά από μια τέτοια έκρηξη, και ενώ το μεγαλύτερο μέρος του άστρου καταστρέφεται εκτοξευόμενο στο Διάστημα, ο πυρήνας του παραμένει στη θέση του ανέπαφος μεν αλλά σε φοβερά ασταθή κατάσταση. Αν η μάζα του πυρήνα δεν ξεπερνάει τις 3 περίπου ηλιακές μάζες τότε οποιαδήποτε περαιτέρω συμπίεσή του σταματάει. Αυτό που απομένει όταν η κατάρρευση και ο εξοστρακισμός σταματήσει, είναι ένας γιγάντιος πυρήνας νετρονίων με διάμετρο 20 περίπου χιλιομέτρων που περιστρέφεται γύρω από τον εαυτό του εκατοντάδες φορές κάθε δευτερόλεπτο. Πρόκειται για ένα άστρο νετρονίων γνωστότερο με την ονομασία πάλσαρ γιατί εξαιτίας της γρήγορης περιστροφής του εκπέμπει περιοδικά ραδιοκύματα. Εάν όμως η μάζα του αστρικού πυρήνα ξεπερνάει τις 3 ηλιακές μάζες τότε δεν υπάρχει καμιά δύναμη στη φύση που να μπορεί να αντισταθεί στην ένταση της βαρύτητάς του, με αποτέλεσμα την αστραπιαία κατάρρευση του αστρικού αυτού πυρήνα. Έτσι, και καθώς, η ακτίνα του άστρου “μηδενίζεται”, η ύλη του “αφανίζεται” κάτω από το τεράστιο βαρυτικό πεδίο που σχηματίζεται, δημιουργώντας σε τελική ανάλυση μια μαύρη τρύπα. Μια μαύρη τρύπα, δηλαδή, είναι το σημείο εκείνο του Διαστήματος όπου κάποτε υπήρχε ο πυρήνας ενός γιγάντιου άστρου, το οποίο στην τελική φάση της εξέλιξής του χάνει την πάλη του ενάντια στη βαρύτητα, με αποτέλεσμα να καταρρεύσουν τα υλικά του και να συμπιεστούν περισσότερο ακόμη και από τα υλικά ενός άστρου νετρονίων. Αν μπορούσαμε να συμπιέσουμε την Γη μας στο μέγεθος ενός κερασιού, θα την είχαμε μετατρέψει σε Μαύρη Τρύπα. Φυσικά δεν υπάρχει καμιά γνωστή διαδικασία που θα μπορούσε να μετατρέψει τη Γη, ή και τον Ήλιο ακόμη, σε μαύρη τρύπα. Ο καταρρέον πυρήνας μιας σουπερνόβα, με υλικά πάνω από 3 ηλιακές μάζες, είναι ένα από τα ελάχιστα αντικείμενα στο Σύμπαν που μπορούν να δημιουργήσουν κάτι τέτοιο. Και αυτού του είδους η “τρύπα”, θα πρέπει, εκ των πραγμάτων, να είναι “μαύρη”. Ας εξηγηθούμε όμως καλύτερα. Για να διαφύγει κανείς από την βαρυτική έλξη της Γης μας χρειάζεται έναν πύραυλο που να κινείται με ταχύτητα 40.000 χιλιομέτρων την ώρα (11 χλμ. το δευτερόλεπτο). Μ’ αυτή την ταχύτητα ο πύραυλος κινείται τόσο γρήγορα ώστε η βαρυτική δύναμη της Γης μας δεν μπορεί να τον τραβήξει πίσω στην επιφάνεια. Όσο όμως μεγαλώνει η βαρύτητα, τόσο πιο μεγάλη είναι αναγκαστικά και η ταχύτητα διαφυγής μας από ένα ουράνιο αντικείμενο. Αν θέλαμε δηλαδή να διαφύγουμε από τον Δία, θάπρεπε να ταξιδεύαμε έξη φορές πιο γρήγορα από την ταχύτητα που χρειαζόμαστε για να διαφύγουμε από την Γη, που σημαίνει ότι θάπρεπε να ταξιδεύαμε με ταχύτητα 240.000 χιλιομέτρων την ώρα, ενώ για να ξεφύγουμε από την επιφάνεια του Ήλιου θάπρεπε να υπερβαίναμε την ταχύτητα των δύο εκατομμυρίων χιλιομέτρων την ώρα. Στην περίπτωση όμως μιας Μαύρης Τρύπας η απαιτούμενη ταχύτητα διαφυγής υπερβαίνει την ίδια την ταχύτητα του φωτός (300.000 χιλιόμετρα το δευτερόλεπτο). Γι’ αυτό ακόμη και μια αχτίδα φωτός δεν μπορεί να ταξιδέψει αρκετά γρήγορα και να ξεφύγει. Έτσι το παγιδευμένο φως της μαύρης τρύπας δεν είναι δυνατόν να φτάσει μέχρι τα μάτια μας για να το δούμε. Μ’ αυτή, την έννοια λοιπόν η “τρύπα” αυτή είναι “μαύρη”, κι επειδή τίποτα δεν μπορεί να τρέξει γρηγορότερα από το φως, οτιδήποτε “πέσει” μέσα στη Mαύρη Tρύπα είναι παγιδευμένο για πάντα, χωρίς δυνατότητα επιστροφής στον κανονικό χώρο και χρόνο του Σύμπαντος στο οποίο ζούμε. Μια μαύρη τρύπα είναι δύσκολο να κατανοηθεί από τον ανθρώπινο νου, και ίσως αυτό να οφείλεται μερικώς, τουλάχιστον, στον όρο “τρύπα”. Γιατί μια μαύρη τρύπα δεν είναι μια τρύπα σε “κάτι”, αφού είναι από μόνη της “κάτι”, είναι μια τρισδιάστατη, σφαιρική “τρύπα”, ή αν προτιμάτε, μια “στερεά τρύπα”. Είναι δηλαδή μια σφαίρα ύλης και όχι ένα κενό ύλης. Αφού λοιπόν είναι σφαιρική από παντού φαίνεται ίδια, ενώ αν κοιτάζαμε μέσα της δεν θα βλέπαμε την άλλη μεριά, αλλά θα αντικρίζαμε ένα άπειρο σκοτάδι που θα ήταν το ίδιο απ’ οπουδήποτε και αν κοιτάζαμε. Η θεωρία της βαρύτητας του Αϊνστάιν μας λεει ότι κάθε τι το υλικό στο Σύμπαν, δημιουργεί μια παραμόρφωση στον χωρόχρονο γύρω από το αντικείμενο αυτό. Η παραμόρφωση μάλιστα αυτή είναι τόσο μεγαλύτερη όσο μεγαλύτερη είναι και η ποσότητα των υλικών που περιέχονται στο αντικείμενο που την δημιουργεί. Η θεωρία όμως του Αϊνστάιν υπονοεί επίσης ότι στο Σύμπαν θα μπορούσε να υπάρξει και κάποιο αντικείμενο με υλικά τόσο πολύ συμπιεσμένα, ώστε η δύναμη της βαρύτητας του να παραμορφώσει το Διάστημα γύρω του σε αφάνταστο βαθμό και μέχρις ότου αυτό τούτο το αντικείμενο, “ανοίγοντας” μια “τρύπα” στη δομή του Σύμπαντος, “χαθεί” για πάντα απ’ αυτό. Οτιδήποτε δηλαδή και αν “πέσει” μέσα σε μια μαύρη τρύπα “χάνεται” από το Σύμπαν, γιατί η βαρύτητά της είναι τόσο μεγάλη ώστε ούτε κι αυτό ακόμη το φως να μην μπορεί να δραπετεύσει από την ελκτική της δύναμη. Μ’ αυτή λοιπόν την έννοια χρησιμοποιείται και ο όρος Mαύρη Tρύπα: “τρύπα” γιατί ένα τέτοιο αντικείμενο έλκει σαν “διαστημική ρουφήχτρα” οτιδήποτε συναντήσει στο διάβα του, και “μαύρη” γιατί ούτε κι αυτό ακόμη το φως δεν έχει την δυνατότητα να δραπετεύσει από την “επιφάνειά” του και να καταγραφεί από τα μάτια μας ή τα διάφορα άλλα όργανα των αστεροσκοπείων μας. Δεν υπάρχει άλλωστε τρόπος ούτε να καταλάβουμε ούτε να εξηγήσουμε τη φυσική κατάσταση της ύλης κάτω απ’ αυτές τις συνθήκες, που χαρακτηρίζουν ένα σημείο “μοναδικότητας” για τη φυσική επιστήμη. Ένα σημείο, δηλαδή, όπου οι νόμοι της φυσικής παύουν να ισχύουν. http://physicsgg.me/2017/09/05/%ce%ba%ce%b1%ce%b9-%ce%b4%ce%b5%cf%8d%cf%84%ce%b5%cf%81%ce%b7-%cf%84%ce%b5%cf%81%ce%ac%cf%83%cf%84%ce%b9%ce%b1-%ce%bc%ce%b1%cf%8d%cf%81%ce%b7-%cf%84%cf%81%cf%8d%cf%80%ce%b1-%cf%83%cf%84%ce%bf%ce%bd/

Συνέντευξη Τύπου του Ρώσου κοσμοναύτη Φιοντόρ Νικολάγιεβιτς ΓΙΟΥΡΤΣΙΧΙΝ. Στο Κέντρο Εκπαίδευσης Κοσμοναυτών που ονομάστηκε από τον Yu.A. Gagarin (CPC) πραγματοποιήθηκε συνέντευξη Τύπου με τη συμμετοχή του Ήρωα της Ρωσίας, του Ρώσου κοσμοναύτη Φιοντόρ Νικολάγιεβιτς ΓΙΟΥΡΤΣΙΧΙΝ, ο οποίος επέστρεψε από τη διαστημική πτήση στις 3 του Σεπτέμβρη 2017. Η διάρκεια διαμονής του κοσμοναύτη στο ISS ήταν 136 ημέρες. Κατά τη διάρκεια της συνέντευξης τύπου, οι δημοσιογράφοι συγχαίρουν τον κοσμοναύτη για την επιτυχή ολοκλήρωση των εργασιών του σταθμού και την ασφαλή επιστροφή στη Γη. Ο Fedor Νικολάγιεβιτς μοιράστηκε τις εντυπώσεις του για διαστημική πτήση του, το έργο που επιτέλεσε επί του σκάφους του σταθμού, τον διαστημικό περίπατο και τα πειράματα. Ο Fedor YURCHIHIN πραγματοποίησε πέντε διαστημικές πτήσεις. Για το συνολικό χρόνο εργασίας σε τροχιά έγιναν 9 εξόδους στο διάστημα. Σύμφωνα με το Διεθνή Διαστημικό Σταθμό στις 3 του Σεπτέμβρη 2017 υπήρξε μια προσγείωση προσεδάφιση του «MS-04 Συμμαχία» με τον Ρώσο κοσμοναύτη Φιοντόρ Γιουρτσίχιν, τον αστροναύτη της NASA Jack Fisher και την Πέγκυ Whitson. Κατά τη διάρκεια των εργασίων στο ΔΔΣ ο Φιοντόρ Γιουρτσίχιν διεξηγαγε πολλά πειράματα σε διάφορους τομείς της επιστήμης του ρωσικού ερευνητικού προγράμματος (ιατρική, χώρο της βιολογίας, της βιοτεχνολογίας, φυσικές και χημικές διεργασίες, κλπ). Κατά τη διάρκεια της διαστημικής πτήσης, ο Fedor YURCHIHIN μαζί με τον συνάδελφό του Sergei RYAZANSKIM πραγματοποίησαν εξοδο 7 ωρών και 34 λεπτών. Κατά τη διάρκεια του οι κοσμοναύτες τοποθετησαν στην εξωτερική επιφάνεια του επιστημονικού εξοπλισμού του σταθμού για πειράματα την «Αποκατάσταση» και το «Impact» επιλέγοντας τέσσερα δείγματα απο τους χώρους εργασίας για μικροβιακή μόλυνση, ιδρύθηκε νέο δείγμα υλικων για την παρατεταμένη έκθεση στον χώρο, που ξεκίνησε με το ένα χέρι και με τη βοήθεια της συσκευής εκκίνησης πέντε νανοδορυφόροι, φωτογραφήθηκε η εξωτερική επιφάνεια των ρωσικών μονάδων και τα επιμέρους δομικά τους στοιχεία. Για να διασφαλιστεί η κίνηση κατά μήκος της επιφάνειας του σταθμού, οι αστροναύτες εγκατέστησαν μαλακούς χειρολισθήρες και αντηρίδες. Κατά τη διάρκεια της μακράς εκστρατείας ο Φιοντόρ Γιουρτσίχιν είχε συνεργασία με ρωσικα και ξένα φορτηγά πλοία, πηρε φωτογραφίες και βίντεο, και προετοιμάσε το «Σογιούζ MS-04» για να επιστρέψει από την τροχιά. Η διάρκεια της εργασίας του Fedor JURCHIHIN σε τροχιά ήταν 136 ημέρες. https://www.roscosmos.ru/24016/ Peggy Whitson: Η γυναίκα - αστροναύτης που έμεινε στο διάστημα 665 μέρες. Η πρώτη γυναίκα -αστροναύτης που έγραψε ιστορία έσπασε κάθε ρεκόρ καθώς έμεινε στο διάστημα 665 ολόκληρες μέρες... Στο Καζακστάν προσγειώθηκε η Αμερικανίδα πεζοναύτης Peggy Whitson αφού πρώτα έσπασε κάθε ρεκόρ και έγινε η πρώτη γυναίκα σε όλο τον κόσμο που έμεινε στο διάστημα 665 ολόκληρες μέρες, από τις οποίες, τις 288 ολομόναχη. Η Whitson επέστρεψε μαζί με δύο συναδέλφους της, έναν Αμερικανό κι έναν Ρώσο και ήταν η τελευταία που μετέφεραν σηκωτή από την κάψουλα Σογιούζ. Αμέσως της έδωσαν ένα ζευγάρι γυαλιά ηλίου για να τα φορέσει και την έβαλαν να καθίσει. Της πήραν το σφυγμό και στη συνέχεια της πρόσφεραν λουλούδια και κάρτες που έγραφαν «καλώς ήρθες Peggy». Δεν είναι όμως αυτό το μοναδικό ρεκόρ που έχει σπάσει η Whitson. Στα 57 της χρόνια είναι η γηραιότερη γυναίκα αστροναύτης και η πιο έμπειρη γυναίκα που έχει περπατήσει στο διάστημα ανάμεσα σε μόλις δέκα. Επίσης, είναι η πρώτη γυναίκα που έχει διοικήσει δύο φορές τον διαστημικό σταθμό. Η Whitson, είχε προγραμματιστεί να επιστρέψει στη Γη τον Ιούνιο, αλλά όταν άνοιξε μια θέση στο Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, άρπαξε την ευκαιρία και έμεινε σε τροχιά γύρω από τη Γη για τρεις μήνες ακόμα, πραγματοποιώντας συνεχώς έρευνες. Η ίδια δήλωσε ότι ανυπομονεί να φάει πίτσα και να χρησιμοποιήσει και πάλι μια φυσιολογική τουαλέτα. Δεν έκρυψε επίσης την λαχτάρα της να ενωθεί με το σύζυγό της, ο οποίος εργάζεται στο Johnson Space Center στο Χιούστον. Μάλιστα λόγω του τυφώνα Χάρβεϊ, η NASA δεν μπορούσε να προγραμματίσει εγκαίρως μια πτήση από το Χιούστον στο Καζακστάν, ώστε να παραλάβει τους αστροναύτες. Έτσι η Whitson και ο Αμερικανός συνάδελφός της ταξίδεψαν για Κολωνία όπου τους περίμενε το αεροσκάφος της NASA για να επιστρέψουν στην πατρίδα. Στο διαστημικό σταθμό παραμένουν τρεις άνδρες, και θα ενωθούν με δύο Αμερικανούς κι έναν Ρώσο στις 12 Σεπτεμβρίου. http://www.pronews.gr/koinonia/628775_peggy-whitson-i-gynaika-astronaytis-poy-emeine-sto-diastima-665-oloklires-meres

Απεικόνιση του ουρανού κοντά στο κέντρο του Γαλαξία μας από την αποστολή Γαία. Η Γαία, μια αποστολή της ESA για την καταγραφή των δισεκατομμυρίων αστεριών του Γαλαξία μας, ανιχνεύει αστέρια και μετρά τις ιδιότητές τους για να δημιουργήσει τον πιο ακριβή 3D χάρτη του Γαλαξία. Μέσω της ακριβής μέτρησης των κινήσεων του κάθε αστέρα, οι αστρονόμοι θα μπορούν να γυρίσουν πίσω στο χρόνο για να κατανοήσουν την ιστορία του Γαλαξία μας, την εξέλιξή του και το πεπρωμένο του. Καθώς η Γαία καταγράφει αστέρια, μόνο τα δεδομένα που περιλαμβάνουν το αντικείμενο του ενδιαφέροντος μεταδίδονται στους επίγειους αισθητήρες. Ωστόσο, στις πιο πυκνές περιοχές του ουρανού υπάρχουν περισσότερα αστέρια, το ένα κοντά στο άλλο, από αυτά που μπορεί να καταγράψει το σύστημα ανίχνευσης και επεξεργασίας της Γαία, γεγονός που θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια λιγότερο ολοκληρωμένη απογραφή σε αυτές τις πολυπληθείς περιοχές. Για να αμβλυνθεί το πρόβλημα αυτό, πραγματοποιείται μια επιστημονική επιλογή των περιοχών υψηλής πυκνότητας για να καλυφθούν με έναν ειδικό τρόπο απεικόνισης, όπως παρουσιάζεται εδώ. Αυτά τα είδη των παρατηρήσεων εκτελούνται συστηματικά κάθε φορά που η Γαία σαρώνει αυτές τις περιοχές. Η εικόνα που ελήφθη στις 7 Φεβρουαρίου 2017 καλύπτει μέρος του Sagittarius I Window (Sgr-I) που βρίσκεται μόλις δύο μοίρες κάτω από το Γαλαξιακό Κέντρο. Το Sgr-I έχει σχετικά χαμηλή ποσότητα διαστρικής σκόνης κατά μήκος της οπτικής γωνίας από τη Γη, δίνοντας ένα «παράθυρο» στα αστέρια κοντά στο Γαλαξιακό Κέντρο. Η αστρική πυκνότητα εδώ είναι 4,6 εκατομμύρια αστέρια ανά τετραγωνική μοίρα, ένα πραγματικά απίστευτο νούμερο. Η εικόνα καλύπτει περίπου 0,6 τετραγωνικές μοίρες, καθιστώντας πραγματικότητα ότι υπάρχουν περίπου 2,8 εκατομμύρια αστέρια που καταγράφονται σε αυτή την ακολουθία εικόνων. Η εικόνα εμφανίζεται σε λωρίδες, καθεμία από τις οποίες αντιπροσωπεύει μια CCD χαρτογράφηση του ουρανού . Η εικόνα έχει υποβληθεί σε επεξεργασία για να αναδείξει την αντίθεση των φωτεινών αστεριών και των σκοτεινότερων ιχνών αερίου και σκόνης. Κάνοντας μεγέθυνση εμφανίζονται ορισμένες αλλοιώσεις που σχετίζονται με τα CCDs, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων κατακόρυφων λωρίδων, καθώς και μικρές φωτεινές ραβδώσεις που υποδηλώνουν κοσμικές ακτίνες. Η ανάλυση αυτών των εικόνων δεν έχει ξεκινήσει ακόμα. Ο πρώτος κατάλογος της Γαία με περισσότερα από ένα δισεκατομμύριο αστέρια κυκλοφόρησε τον Σεπτέμβριο του 2016 και βασίζεται στους πρώτους 14 μήνες συλλογής δεδομένων. Η επόμενη έκδοση αναμένεται τον Απρίλιο του 2018, με τις επακόλουθες εκδόσεις να προβλέπονται για το 2020 και το 2022. http://www.esa.int/spaceinimages/Images/2017/09/Apeikhonise_toy_oyranohu_kontha_sto_khentro_toy_Galaxhia_mas_apho_ten_apostolhe_Gahia

Ο ταχύτερα περιστρεφόμενος αστέρας νετρονίων. Ευρωπαίοι και Αμερικανοί αστρονόμοι – μεταξύ των οποίων ένας Έλληνας – ανακάλυψαν δύο νέους ταχέως περιστρεφόμενους αστέρες νετρονίων (πάλσαρ). Ο ένας (J1552) περιστρέφεται σαν «σβούρα» 412 φορές το δευτερόλεπτο, ενώ ο δεύτερος (J0952) ακόμη πιο γρήγορα, 707 φορές το δευτερόλεπτο ή πάνω από 42.000 φορές το λεπτό, γεγονός που τον καθιστά το ταχύτερο πάλσαρ του γαλαξία μας και το δεύτερο ταχύτερο που έχει βρεθεί ποτέ στο σύμπαν (το ρεκόρ κατέχει ένα πάλσαρ που περιστρέφεται 716 φορές το δευτερόλεπτο). Το ταχύτερο πάλσαρ του γαλαξία μας απέχει 3.200 έως 5.700 έτη φωτός από τη Γη και βρίσκεται στην κατεύθυνση του Αστερισμού του Εξάντα. Έχει μάζα περίπου 1,4 φορές μεγαλύτερη από τον Ήλιο μας και γύρω του κινείται ένα συνοδό άστρο, που διαγράφει μια πλήρη τροχιά κάθε εξήμιση ώρες. Το πάλσαρ τροφοδοτείται συνεχώς με ύλη από τον σύντροφό του. Οι αστέρες νετρονίων είναι απομεινάρια τεράστιων άστρων, που τελείωσαν τη ζωή τους με μια έκρηξη τύπου σούπερ-νόβα. Ό,τι απέμεινε, είναι μια σφαίρα που έχει περίπου το μέγεθος μιας πόλης, αλλά με τρομερά συμπυκνωμένη ύλη, μεγαλύτερη από του Ήλιου μας, και με πολύ ισχυρό μαγνητικό πεδίο. Το άστρο νετρονίων περιστρέφεται με μεγάλη ταχύτητα γύρω από τον εαυτό του, εκπέμποντας από τους μαγνητικούς πόλους του ραδιοκύματα, ακτίνες-Χ, ακτίνες-γάμα και ορατό φως. Σε κάθε διαδοχική περιστροφή του, κάποια δέσμη ακτινοβολίας μπορεί να γίνει αντιληπτή από τη Γη, όπως το φως ενός φάρου που αναβοσβήνει. Η νέα ανακάλυψη έγινε με το ραδιοτηλεσκόπιο χαμηλών συχνοτήτων LOFAR (Low-Frequency Array) στην Ολλανδία, που θεωρείται κατάλληλο για τον εντοπισμό πάλσαρ, επειδή αυτά είναι φωτεινότερα κατά την εκπομπή χαμηλής συχνότητας ραδιοκυμάτων. Η ανακάλυψη του πάλσαρ J0952 έγινε στη συχνότητα περίπου των 135 ΜHz. Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον Σις Μπάσα του Ινστιτούτου Ραδιοαστρονομίας της Ολλανδίας (ASTRON), έκαναν δύο σχετικές δημοσιεύσεις στο περιοδικό αστροφυσικής «Astrophysical Journal Letters». Μεταξύ των επιστημόνων ήταν ο έλληνας αστρονόμος Σωτήρης Σανιδάς του Αστρονομικού Ινστιτούτου ‘Αντον Πάνεκουκ του Πανεπιστημίου του ‘Αμστερνταμ, Ο Σωτήρης Σανιδάς, που κατάγεται από την Αθήνα, πήρε το διδακτορικό του από το Τμήμα Φυσικής και Αστρονομίας του βρετανικού Πανεπιστημίου του Μάντσεστερ το 2013 και από το 2015 πραγματοποιεί μεταδιδακτορική έρευνα στο ολλανδικό Πανεπιστήμιο του Άμστερνταμ. http://physicsgg.me/2017/09/06/%ce%bf-%cf%84%ce%b1%cf%87%cf%8d%cf%84%ce%b5%cf%81%ce%b1-%cf%80%ce%b5%cf%81%ce%b9%cf%83%cf%84%cf%81%ce%b5%cf%86%cf%8c%ce%bc%ce%b5%ce%bd%ce%bf%cf%82-%ce%b1%cf%83%cf%84%ce%ad%cf%81%ce%b1%cf%82-%ce%bd/

«Soyuz-FG»-(TPC)«Soyuz MS-06" Σήμερα, 5 Σεπτεμβρίου οι ειδικοί της «Ενέργεια» πραγματοποιήσαν επιθεώρηση στο κοσμοδρόμιο του Μπαϊκονούρ Οι σχεδιαστές του επανδρωμένου διαστημόπλοιου «Soyuz MS-06» εκπληρώσαν τις τεχνολογικές δραστηριότητες για το ραβδωτό φέρινγκ για την ετοιμασία του οχήματος «Soyuz-FG». https://www.energia.ru/ru/iss/iss53/photo_09-05.html Νέα διαστημική αποστολή για το Χ-37Β της USAF, με πύραυλο της SpaceX Σε εξέλιξη είναι οι τελικές προετοιμασίες για την εκτόξευση της πέμπτης αποστολής του διαστημοπλάνου X-37B της αμερικανικής πολεμικής αεροπορίας (USAF). To σκάφος (OTV- Orbital Test Vehicle) έχει προγραμματιστεί να εκτοξευτεί στις 7 Σεπτεμβρίου, με πύραυλο Falcon 9 της ιδιωτικής διαστημικής εταιρείας SpaceX. Όπως αναφέρει σε ανακοίνωση της αμερικανικής πολεμικής αεροπορίας, σκοπός της πέμπτης αυτής αποστολής είναι η πρόοδος όσον αφορά στις επιδόσεις του σκάφους και της ευελιξίας του ως πλατφόρμα δοκιμής και επίδειξης διαστημικών τεχνολογιών. Το φορτίο του (Air Force Research Laboratory AdvancedStructurally Embedded Thermal Spreader) έχει να κάνει με τη δοκιμή πειραματικών ηλεκτρονικών συστημάτων, καθώς και τεχνολογιών θερμοσωλήνων σε συνθήκες διαστήματος για μεγάλη χρονική περίοδο. To X-37B, το οποίο ορίζεται συχνά ως «διαστημοπλάνο» (space plane), λόγω της δυνατότητας να πετά και μέσα στην ατμόσφαιρα (σαν το διαστημικό λεωφορείο) είναι γνωστό σε μεγάλο βαθμό για το πέπλο μυστικότητας που καλύπτει τις δραστηριότητές του, καθώς ελάχιστα πράγματα είναι γνωστά για τη φύση των δοκιμών που κάνει σε τροχιά- οπότε και δεν λείπουν οι θεωρίες πως ενδεχομένως να πρόκειται για δοκιμές διαστημικών όπλων, π.χ. για την καταστροφή εχθρικών δορυφόρων (αν και η USAF επιμένει ότι απλώς δοκιμάζονται τεχνολογίες για επαναχρησιμοποιούμενα σκάφη). Πρόκειται για την πρώτη φορά που X-37B εκτοξεύεται με πύραυλο της SpaceX. Σημειώνεται ότι η τέταρτη αποστολή του σκάφους ολοκληρώθηκε στις 7 Μαΐου 2017, με το Χ-37Β να προσγειώνεται μετά από 718 ημέρες σε τροχιά- αυξάνοντας τον συνολικό αριθμό ημερών που έχουν περάσει στο διάστημα τα δύο σκάφη του τύπου που διαθέτει η USAF στις 2.085. http://www.naftemporiki.gr/story/1272838/nea-diastimiki-apostoli-gia-to-x-37b-tisusaf-me-puraulo-tisspacex