Δροσος Γεωργιος

Το πλήρωμα του διαστημοπλοίου «Σογιούζ TMA-14M" επέστρεψε στη Γη μετά από μια πτήση έξι μηνών. Το «Σογιούζ TMA-14M" προσγειώθηκε με επιτυχία 147 χιλιόμετρα νοτιο-ανατολικά της πόλης Zhezkazgan (Καζακστάν). Η προσγείωση πραγματοποιήθηκε την 5:14 ώρα Μόσχας. Το πλήρωμα οι Ρώσοι κοσμοναύτες Αλεξάντερ Samokutyaev και η Έλενα Σερώφ, καθώς και ο αστροναύτη της NASA Barry Wilmore ειναι καλά. Το επανδρωμένο διαστημόπλοιο μεταφοράς «Soyuz TMA-14M" RSC παραγωγής "Ενέργεια" πέταξε στον ΔΔΣ με τον φορέα-πυραύλο "Soyuz-FG" στις 26 Σεπτεμβρίου, 2014 από το κοσμοδρόμιο του Μπαϊκονούρ. Για τον ΔΔΣ-41/42 η Ρώσος κοσμοναύτης Yelena Serova ήταν η πρώτη διαστημική της πτήση. Στην ιστορία της ρωσικής Κοσμοναυτικής E.Serova έγινε η τέταρτη γυναίκα, ο οποίος επισκέφθηκε την τροχιά της Γης και η πρώτη ρωσική στο Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS). Το πλήρωμα ΔΔΣ-41/42 συνολικά πέρασε 167 ημέρες σε τροχιά. Οι αστροναύτες συμμετείχαν στις εργασίες εκφορτωσης του οχήματος (THC) «Πρόοδος M-24M», «Πρόοδος M-25M», «Πρόοδος M-26M», και του Ευρωπαϊκου φορτηγου διαστημόπλοιου ATV-5, παρειχαν εκπαίδευση για την επιστροφη του πλήρωματος ΔΔΣ 40/41 με το «Soyuz TMA-13M», σε συνδυασμό με υπηρεσίες που πραγματοποιούνται για την σύνδεση του"Soyuz TMA-15M». Κατά τη διάρκεια της αποστολής έγινε ένας διαστημικός περίπατος για το πρόγραμμα του ρωσικού τμήματος του ISS. Οι κοσμοναύτες Αλέξανδρος Σερώφ Samokutyaev και η Έλενα Serova εκτελεσαν περίπου 50 επιστημονικά πειράματα. Πριν από την άφιξη της νεας αποστολής στον ISS συνεχίζουν να εργάζονται το πλήρωμα του σταθμού ο Anton Shkaplerova (Roscosmos), Τέρι Vertsa (NASA) και Σαμάνθα Cristoforetti (ESA). Βίντεο. http://www.energia.ru/ru/iss/iss41/news_03-12.html Ελέγχοντας τους πνεύμονες των αστροναυτών μέσα στον στεγανό αεροθάλαμο του Διαστημικού Σταθμού. Ο αέρας αντλήθηκε από τον στεγανό αεροθάλαμο του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού, για πρώτη φορά στο όνομα της επιστήμης την περασμένη εβδομάδα. Μέσα στο κυλινδρικό στεγανό αεροθάλαμο Quest, η αστροναύτης της ESA Samantha Cristoforetti και ο Terry Virts της NASA παρακολούθησαν την αναπνοή τους για να αποκομίσουν δεδομένα για τους ερευνητές πίσω στη Γη. Κάθε φορά που γεμίζουν οι πνεύμονές μας αέρα, το σώμα μας απορροφά οξυγόνο και εκπνέει τα μόρια των αποβλήτων προϊόντων, όπως το διοξείδιο του άνθρακα και το σημαντικό μόριο «σηματοδότη» μονοξείδιο του αζώτου. Το πείραμα παρακολούθησης των αεραγωγών (Airway Monitoring) κοιτάζει την ποσότητα του μονοξειδίου του αζώτου που απέβαλλαν οι αστροναύτες στον στεγανό αεροθάλαμο. Το μονοξείδιο του αζώτου είναι ένα αέριο που βρίσκεται για παράδειγμα στον καπνό του τσιγάρου και στα καυσαέρια των αυτοκινήτων, και παράγεται στο σώμα μας για τη ρύθμιση των αιμοφόρων αγγείων και δρα ως αντιβακτηριακός παράγοντας. Οι γιατροί μετρούν την ποσότητα του μονοξειδίου του αζώτου που εκπνέεται από τους ασθενείς για να βοηθήσει στη διάγνωση φλεγμονής των πνευμόνων και του άσθματος. Παρακολούθηση των αεραγωγών για τη Γη και το διάστημα. Στη Γη η σκόνη παρασύρεται στο πάτωμα όπου οι ηλεκτρικές σκούπες ή ένα υγρό πανί την αφαιρούν εύκολα. Σε συνθήκες έλλειψης βαρύτητας, η σκόνη κυκλοφορεί ελεύθερα και συχνά ερεθίζει και προκαλεί φλεγμονή στα μάτια και τους πνεύμονες. Επιπλέον, η σκόνη της Σελήνης και πιθανότατα του Άρη κολλάει στους αστροναύτες μέσω του στατικού ηλεκτρισμού και έχει αιχμηρά άκρα - όλα αυτά καθιστούν πιο πιθανό ότι η σκόνη θα εισέλθει στους πνεύμονες των αστροναυτών και θα κάνει κακό. Το πείραμα Airway Monitoring θα δοκιμάσει τη χρήση του μονοξειδίου του αζώτου ως ένα εργαλείο για την παρακολούθηση της φλεγμονής των πνευμόνων, καθώς και της καταγραφής της υγείας των πνευμόνων των αστροναυτών. Τέσσερις συνεδρίες θα πραγματοποιηθούν όπου το ζευγάρι θα εκπνέει μέσα στον εξοπλισμό. Η Samantha και ο Terry παρείχαν την πρώτη συνεισφορά τους πριν από την πτήση στη NASA και έτρεξαν την πρώτη διαστημική συνεδρία τους στο διάστημα τον Ιανουάριο. Την Παρασκευή, μπήκαν στον στεγανό αεροθάλαμο Quest του Σταθμού για την τελευταία εκτέλεση και μείωσαν την πίεση κατά 30% - που ισοδυναμεί με το να βρίσκονταν σε ένα βουνό με υψόμετρο 3000 μέτρα. Πρόκειται για τους πρώτους από τους οκτώ αστροναύτες που συνέλλεξαν δεδομένα σχετικά με τους πνεύμονες για αυτό το πείραμα. Είναι επίσης η πρώτη φορά που το Quest χρησιμοποιείται για επιστημονικούς σκοπούς - η μονάδα έχει εγκατασταθεί για να επιτρέψει στους αστροναύτες να βγαίνουν έξω για διαστημικούς περιπάτους. Εξετάζοντας τη διαγνωστική τεχνική μονοξεδίου του αζώτου στο διάστημα προστίθεται στα δεδομένα που θα χρησιμοποιηθούν στη Γη. Περισσότεροι από 300 εκατομμύρια άνθρωποι υποφέρουν από άσθμα, έτσι μια γρήγορη και απλή εξέταση των πνευμόνων θα είναι μεγάλο όφελος. Ο Lars Karlsson, επικεφαλής ερευνητής για αυτό το πείραμα από το Ινστιτούτο Καρολίνσκα της Σουηδίας, είναι αισιόδοξος ότι το πείραμα στον στεγανό αεροθάλαμο θα ανοίξει νέα πεδία έρευνας σε μειωμένη πίεση στο διάστημα: "Στο μέλλον, είναι πολύ πιθανό ότι τα φάρμακα θα μπορούσαν να σχεδιαστούν με βάση τις μετρήσεις του εκπνεόμενου μονοξειδίου του αζώτου, ώστε να βρίσκουν τα πιο αποτελεσματικά μόρια για τη θεραπεία των αεραγωγών και των πνευμόνων με φλεγμονή. Αυτό το είδος της έρευνας είναι ένα πρώτο βήμα προς αυτή την κατεύθυνση. " http://www.esa.int/ell/ESA_in_your_country/Greece/Elhegchontas_toys_pnehumones_ton_astronaython_mhesa_ston_steganho_aerothhalamo_toy_Diastemikohu_Stathmohu

Τις πρώτες εξωγήινες υποθαλάσσιες υδροθερμικές καμινάδες εντόπισε η NASA στον Εγκέλαδο. Εναν ζεστό ωκεανό με υποθαλάσσια υδροθερμική δραστηριότητα, που παραμένει ακόμη ενεργή, διαθέτει ο Εγκέλαδος, δορυφόρος του Κρόνου, σύμφωνα με τη NASA. Οι επιστήμονες της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας αναλύοντας τα στοιχεία που συνέλλεξε το διαστημικό σκάφος «Κασίνι» (Cassini), είναι σχεδόν σίγουροι για την ύπαρξη αυτού του εξωγήινου... τζακούζι, του πρώτου που ανακαλύπτεται εκτός Γης. Αν αυτό όντως ισχύει, τότε -όπως συμβαίνει και στον πλανήτη μας- αυξάνονται οι πιθανότητες για την ανακάλυψη εξωγήινης ζωής γύρω από αυτές τις υδροθερμικές πηγές. Ορισμένοι επιστήμονες πιστεύουν ότι η ζωή στη Γη ξεκίνησε ακριβώς σε αυτές τις υποθαλάσσιες περιοχές πριν από δισεκατομμύρια χρόνια, οπότε γίνεται αντιληπτή η σημασία του να βρεθεί κάτι ανάλογο κάπου αλλού στο ηλιακό μας σύστημα. «Τα νέα ευρήματα ενισχύουν την πιθανότητα ο Εγκέλαδος, ο οποίος διαθέτει έναν υπόγειο ωκεανό και δείχνει αξιοσημείωτη γεωλογική δραστηριότητα, να έχει περιβάλλοντα κατάλληλα για ζωντανούς οργανισμούς», δήλωσε ο Τζον Γκρούνσφελντ της NASA. Η υδροθερμική δραστηριότητα λαμβάνει χώρα, όταν το θαλασσινό νερό διεισδύει κάτω από τα πετρώματα του βυθού και στη συνέχεια, έχοντας εμπλουτιστεί με διάφορα μέταλλα, ξεπηδά σαν καυτό διάλυμα από «καμινάδες» τύπου γκέιζερ, από το οποίο τρέφονται βακτήρια και άλλοι οργανισμοί. Οι επιστήμονες παρουσίασαν δύο ξεχωριστές μελέτες για την ανακάλυψή τους, στα περιοδικά «Nature» και «Geophysical Research Letters». Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις τους, ο βραχώδης πυρήνας του Εγκέλαδου είναι ιδιαίτερα πορώδης, με συνέπεια το νερό να μπορεί να «τρυπώσει» κάτω από τον βυθό. Έτσι, αφού αλληλεπιδράσει με τα πετρώματα, διατηρείται ενεργή η υδροθερμική δραστηριότητα, η οποία θερμαίνει το νερό του βυθού έως τους 90 βαθμούς Κελσίου, δηλαδή κοντά στο σημείο βρασμού. Σε αυτή τη δραστηριότητα, πιθανότατα αποδίδεται και το μεθάνιο, που ανιχνεύθηκε πάνω από το νότιο πόλο του δορυφόρου. Για πρώτη φορά, γεωλογική δραστηριότητα στον Εγκέλαδο έγινε αντιληπτή από τα όργανα του «Κασίνι» το 2005. Οι κατοπινές παρατηρήσεις οδηγούν στην εκτίμηση ότι κάτω από την παγωμένη επιφάνεια του δορυφόρου, πάχους 30 έως 40 χιλιομέτρων, υπάρχει ένας ωκεανός βάθους έως 10 χιλιομέτρων (δηλαδή σχεδόν όσο της Γης). Ο Εγκέλαδος, που ανακαλύφθηκε το 1789 (τη χρονιά της Γαλλικής Επανάστασης), έχει διάμετρο 505 χλμ. και είναι το έκτο μεγαλύτερο φεγγάρι του Κρόνου. Οι νέες ενδείξεις, που είναι σημαντικές για τους αστροβιολόγους, καθιστούν πλέον τον Εγκέλαδο στόχο προτεραιότητας για την εξερεύνησή του. Το διαστημόπλοιο «Κασίνι» θα περάσει πάλι τρεις φορές πάνω από τον Εγκέλαδο έως το τέλος του 2015, προτού ολοκληρώσει την αποστολή του με μια «βουτιά θανάτου» στον ίδιο τον Κρόνο το 2017. http://www.tanea.gr/news/science-technology/article/5218187/tis-prwtes-ekswghines-ypothalassies-ydrothermikes-kaminades-entopise-h-nasa-ston-egkelado/

Αύριο η πρώτη απόπειρα «αφύπνισης» του Philae στον κομήτη 67P. Λίγες ώρες απομένουν από την πρώτη προσπάθεια των επιστημόνων του Γερμανικού Κέντρου Αεροδιαστημικής (DLR) για επικοινωνία με το ρομπότ Philae (Φίλαι), το οποίο βρίσκεται προσεδαφισμένο στον κομήτη 67P/Τσουριούμοφ-Γκερασιμένκο (Τσούρι). Οι επιστήμονες θα επιχειρήσουν να έρθουν σε επαφή με το σκάφος αύριο ώστε, αν είναι τυχεροί, το πρώτο σήμα από το Philae να σταλεί στο διαστημόπλοιο Rosetta που κινείται σε μικρή απόσταση από τον κομήτη και, από αυτό, να καταλήξει στο κέντρο ελέγχου κατά τις 6 το πρωί, ώρα Ελλάδας. Το Philae έπεσε σε «χειμερία νάρκη» στις 12 Νοεμβρίου, σε ένα αρκετά σκιερό σημείο του κομήτη, με συνέπεια να μην είναι βέβαιο ότι τα ηλιακά του πάνελ έχουν συγκεντρώσει έως τώρα αρκετή ενέργεια, για να καταφέρει να «ξυπνήσει». Εξάλλου, για να τεθεί σε λειτουργία, υπάρχουν αρκετές προϋποθέσεις. Κατ’ αρχάς η θερμοκρασία στο εσωτερικό του σκάφους πρέπει να είναι μεγαλύτερη από -45 βαθμούς Κελσίου. Το ηλιακό φως που φθάνει στο σημείο είναι αρκετά περιορισμένο, με συνέπεια η τοπική θερμοκρασία να είναι μικρότερη απ’ ό,τι στην περιοχή που ήταν αρχικώς προγραμματισμένο να προσεδαφισθεί. Επιπλέον, τα ηλιακά του πάνελ θα πρέπει να παράγουν ισχύ τουλάχιστον 5,5 watt, ώστε να τεθούν σε λειτουργία τα ηλεκτρονικά του συστήματα. Σύμφωνα ωστόσο με τον Στέφαν Ούλαμεκ, επικεφαλής του σκέλους της αποστολής Rosetta που αφορά το σκάφος, ίσως χρειασθεί να φτάσει ο Μάιος για να αποκατασταθεί η επικοινωνία. «Αν και δεν αποκλείεται να τα καταφέρουμε με την πρώτη απόπειρα, πιστεύω ότι είναι πιθανότερο να επανενεργοποιηθεί σε τρεις μήνες, όταν μαζί με τον κομήτη θα βρίσκονται πιο κοντά στον ήλιο», ανέφερε στο σάιτ Astrowatch.net. Αν πάντως «ξυπνήσει», το Philae θα θέτει σε λειτουργία τον δέκτη του ανά 30 λεπτά, αναμένοντας ένα σήμα από τη Rosetta. Το σκάφος χρειάζεται 19 watt για να ξεκινήσει να λειτουργεί και να αποκαταστήσει αμφίδρομη επικοινωνία. Ένα πιθανό σενάριο είναι πως έχει ήδη αφυπνισθεί από τη «χειμερία νάρκη» του, σε απόσταση περίπου 500 εκατομμύριων χιλιομέτρων από τη Γη, χωρίς εντούτοις να διαθέτει αρκετή ενέργεια για να έρθει σε επαφή με τη Rosetta. Ο Ούλαμεκ ελπίζει πως, όταν το σκάφος θα τεθεί ξανά κανονικά σε λειτουργία, θα μπορέσει να συνεχίσει τα επιστημονικά του πειράματα. «Αυτό εξαρτάται από τη διαθέσιμη ενέργεια. Σε πρώτη φάση, θα είμαστε πολύ προσεκτικοί, πραγματοποιώντας για παράδειγμα μόνο μετρήσεις της θερμοκρασίας. Αν όμως καταφέρει να επαναφορτίσει την μπαταρία του, τότε θα μπορούσε να ξαναεπιχειρήσει να συλλέξει δείγματα ή να “σαρώσει” την επιφάνεια του κομήτη με το ραντάρ του», συμπληρώνει. Πριν από τον Νοέμβριο, όταν χάθηκε η επαφή μαζί του, το Philae μπόρεσε να εξασφαλίσει στους επιστήμονες αρκετές σημαντικές πληροφορίες – ο όγκος των δεδομένων που έστειλε στη Γη αγγίζει τα 16,2 ΜΒ. Μέχρι αυτή τη στιγμή, πάντως, οι υπεύθυνοι της αποστολής δεν έχουν καταφέρει να προσδιορίσουν με ακρίβεια το σημείο προσεδάφισής του, από τις εικόνες που τράβηξε η Rosetta. Έτσι, βασίζονται σε μία εκτίμηση της θέσης του, όπως αυτή προέκυψε από τις φωτογραφίες που κατέγραψαν οι κάμερές του, αλλά και από τη διακύμανση της ηλιακής ενέργειας που έφτανε στα πάνελ του κατά τη διάρκεια του Νοεμβρίου. http://www.naftemporiki.gr/story/925341/aurio-i-proti-apopeira-afupnisis-tou-philae-ston-komiti-67p

Έχετε χρησιμοποιήσει ποτέ την κάμερα ενός διαπλανητικού διαστημοπλοίου; Τον Μάιο, η 'webcam' που βρίσκεται στο Mars Express θα είναι διαθέσιμη να πραγματοποιήσει δημόσια αιτήματα απεικόνισης. Προσκαλούμε σχολεία, επιστημονικά σωματεία και ομάδες νέων να υποβάλουν προτάσεις για μια από τις οκτώ ευκαιρίες να απεικονιστεί ένας άλλος πλανήτης. Η ESA προσκαλεί δημόσιες προτάσεις για έναν αριθμό παρατηρήσεων με τη χρήση της κάμερας οπτικής παρακολούθησης, Visual Monitoring Camera (VMC), που βρίσκεται επί του Mars Express. http://blogs.esa.int/vmc/about-the-mars-webcam/ Η VMC - «η Webcam του Άρη» - είναι μια απλή συσκευή χαμηλής ανάλυσης που αρχικά είχε προβλεφθεί να παρέχει μόνο οπτική επιβεβαίωση του διαχωρισμού με το όχημα προσεδάφισης Beagle. Από το 2007, έχει δώσει μοναδικές εικόνες του Άρη, καθώς και απόψεις ημισέληνου του πλανήτη που δεν μπορούν να ληφθούν από τη Γη, οι οποίες κοινοποιούνται συνήθως μέσω ενός blog αφιερωμένου στις εικόνες της κάμερας και το Flickr. Ενώ δεν είναι επιστημονικό όργανο αυτό καθαυτό, και παρά την χαμηλή της ανάλυση, η κάμερα προσφέρει καλής ποιότητας φωτογραφίες ενδιαφερόντων χαρακτηριστικών του Άρη, συμπεριλαμβανομένων των νεφών και της ατμοσφαιρικής δραστηριότητας και επιφανειακών χαρακτηριστικών, όπως το Olympus Mons και το Tharsis Montes. Τον Μάιο ο Άρης θα βρεθεί σε ηλιακή σύνοδο, που σημαίνει ότι τα ευθυγραμμισμένα ραδιοφωνικά σήματα μεταξύ της Γης και του Mars Express θα διαταραχθούν από τον Ήλιο. Ως αποτέλεσμα, το επαγγελματικό επιστημονικό ωφέλιμο φορτίο του διαστημικού σκάφους θα τεθεί εκτός λειτουργίας. Αυτό προσφέρει για πρώτη φορά μια περίοδο τριών ημερών, που η κάμερα VMC μπορεί να στοχεύσει ελεύθερα σχεδόν σε οποιοδήποτε στόχο από σχεδόν οποιοδήποτε σημείο σε τροχιά 300 x 10 000 χλμ. VMC Εκστρατεία Απεικόνισης – πρόσκληση υποβολής προτάσεων Προσκαλούμε σχολεία, συλλόγους αστρονομίας, επιστημονικά κέντρα και άλλους οργανισμούς που συμμετέχουν νέοι (βλέπε λεπτομέρειες επιλεξιμότητας εδώ) http://www.esa.int/Our_Activities/Operations/Terms_conditions_and_registration να προτείνουν στόχους για απεικόνιση από τη VMC, που θα προγραμματιστεί σε μια εκστρατεία παρατήρησης που θα διαρκέσει από 25 - 27 Μαΐου. ΜΙΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΕΥΚΑΙΡΕΙΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥΣ ΣΥΛΛΟΓΟΥΣ ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑΣ. Ενώ οποιοσδήποτε αριθμός επιλέξιμων ομάδων μπορούν να υποβάλλουν προτάσεις, θα επιλεγεί μόνο η πιο ελπιδοφόρα, μία παρατήρηση ανά ομάδα, που αντιστοιχεί στα οκτώ (ή τόσα) διαθέσιμα περιθώρια παρατηρήσεων (ο αριθμός ποικίλλει ανάλογα με τους στόχους που προτείνονται). Οι προτάσεις πρέπει να περιλαμβάνουν τον επιθυμητό στόχο παρατήρησης, ένα σύντομο σημείωμα σχετικά με το γιατί είναι ενδιαφέρον και μια περιγραφή του προβλεπόμενου project που θα αξιοποιήσει πλήρως τις εικόνες. Προτάσεις με ισχυρή εκπαιδευτική αξία και αντιπροσώπευση μιας συνεκτικής προσπάθειας της ομάδας θα έχουν τις καλύτερες πιθανότητες να γίνουν αποδεκτές. Σε αντάλλαγμα, η ESA αναμένει ότι οι ομάδες που θα βραβευθούν με μια παρατήρηση θα χρησιμοποιήσουν την εικόνα «τους» σε ένα επιστημονικό ή καλλιτεχνικό project που θα κάνει πλήρη, ευφάνταστη χρήση των οπτικών πληροφοριών που περιέχει. Τα projects πρέπει να τα μοιραστούν μαζί μας, και εμείς θα τα δημοσιεύσουμε αργότερα στο blog της VMC. Τα σύνολα εικόνων της VMC θα έχουν ‘κατέβει’ στη Γη μέχρι τις 28 Μαΐου, και στη συνέχεια θα παραδοθούν στις συμμετέχουσες ομάδες ηλεκτρονικά. Τα projects θα πρέπει να ολοκληρωθούν μέχρι το τέλος του τρέχοντος ακαδημαϊκού έτους, ή 31 Ιουλίου, όποιο από τα δύο προκύψει πρώτο. Κατ 'αρχήν, σχεδόν κάθε μεγάλο χαρακτηριστικό στην επιφάνεια του Άρη μπορεί να απεικονιστεί. Ωστόσο, κατά τη διάρκεια της περιορισμένης τριήμερης εκστρατείας απεικόνισης, οι τροχιές του Mars Express μπορεί να μην προσφέρουν και τις καλύτερες απόψεις όλων των πιθανών στόχων. Μια πιο αναλυτική περιγραφή των τροχιών του Mars Express, τα εύρη των ορατοτήτων και οι χρονισμοί / ύψη των περιθωρίων απεικόνισης, μαζί με παραδείγματα πιθανών στόχων - όπως το Meridiani Planum, η θέση στόχος του οχήματος προσεδάφισης της ESA στον Άρη το 2016, Schiaparelli - είναι διαθέσιμα στο Mars Express blog. Χρονοδιάγραμμα για την εγγραφή Η περίοδος πρόσκλησης υποβολής προτάσεων ξεκίνησε στις 6 Μαρτίου και θα διαρκέσει μέχρι την 27η Μάρτη˙τυχόν ενδιαφερόμενες ομάδες πρέπει να εγγραφούν μέσω του παρακάτω συνδέσμου για να εκδηλώσουν το ενδιαφέρον τους και να παρέχουν λεπτομέρειες σχετικά με τον αιτούμενο στόχο απεικόνισής και το προγραμματισμένο επιστημονικό/εικαστικό project τους. Στις 19 Μαρτίου, η ομάδα της αποστολής Mars Express θα παρέχει ένα tutorial μέσω ενός #ESAHangout στο Google+ και στο YouTube σχετικά με την κάμερα VMC, το πώς προγραμματίζονται οι απεικονίσεις και πως γίνεται η λήψη τους. Οι προτάσεις μπορούν να τροποποιηθούν εκ των υστέρων, και όλες οι υποβολές προτάσεων πρέπει να είναι σταθερές έως τις 27 Μαρτίου. Θα ανακοινώσουμε τις επιτυχημένες προτάσεις λίγες ημέρες αργότερα. Online registration Όλες οι λεπτομέρειες για το χρονοδιάγραμμα, τις προϋποθέσεις επιλεξιμότητας, την εγγραφή και τις τεχνικές πληροφορίες της Εκστρατείας Απεικόνισης της VMC (VMC Imaging Campaign) είναι διαθέσιμες σε αυτό το σύνδεσμο: Online εγγραφή: Προθεσμία λήξης 12:00 CET, 27 Μαρτίου http://www.esa.int/Our_Activities/Operations/Terms_conditions_and_registration Ερωτήσεις? Στείλετε tweet χρησιμοποιώντας το επίσημο hashtag #vmcschools, https://mobile.twitter.com/search?q=%23vmcschools ή αναρτήστε το ερώτημά σας στο Mars Express blog. http://blogs.esa.int/mex/ Βίντεο. http://www.esa.int/spaceinvideos/Videos/2010/06/Full_orbit_How_an_astronaut_will_view_Mars_from_orbit_-_with_distance_counter http://www.esa.int/ell/ESA_in_your_country/Greece/Hechete_chresimopoihesei_pothe_ten_khamera_enhos_diaplanetikohu_diastemoplohioy Το SS-41/42 ετοιμάζεται να επιστρέψει στη Γη. Σύμφωνα με την αυριανή πτήση απο τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, στις 12 Μαρτίου ολοκλήρωσε το προγραμμα το πληρωμα ΔΔΣ-41/42. Τα μέλη του πληρώματος του επανδρωμένου διαστημόπλοιου «Σογιούζ TMA-14M" ο κοσμοναύτης Αλεξάντερ Samokutyaev και η Έλενα Σερώφ και ο αστροναύτης της NASA Barry Wilmore ετοιμάζονται να επιστρέψουν στη Γη. Συνολικά, η διάρκεια της διαστημικής πτήσης τους ήταν 169 ημέρες. Στις 10 Μαρτίου επίσημα παρέδωσε την εντολή του ΔΔΣ ο αστροναύτης της NASA Barry Wilmore στο μέλος του ΔΔΣ-42/43 αστροναύτη Terry Vertsu, καθώς και την υπογραφή της πράξης μεταβίβασης της αλλαγής στο Ρωσικό τμήμα του ΔΔΣ από τον Αλέξανδρο Samokutyaeva στον κοσμοναύτη Anton Shkaplerovu. Η αποσύνδεση του "Soyuz TMA-14M» απο τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό έχει προγραμματιστεί στις 12 Μαρτίου στις 1:44 MSK. η προσγείωση αναμένεται στις 5:08 MSK 147 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά της Zhezkazgan (Καζακστάν). Πριν από την άφιξη της νεας αποστολής στον ISS θα συνεχίσει να εργάζεται το πλήρωμα του σταθμού ο Terry Vertsa (NASA), Anton Shkaplerova (Roscosmos) και Σαμάνθα Cristoforetti (ESA). http://www.federalspace.ru/21346/

Νέοι γαλαξίες νάνοι βρέθηκαν να περιφέρονται γύρω από τον Μίλκι Γουέι. Χρησιμοποιώντας την ισχυρότερη κάμερα του κόσμου, αστρονόμοι του Πανεπιστημίου του Κέμπριτζ εντόπισαν ακόμα εννέα μικροσκοπικούς γαλαξίες να κινούνται σε τροχιά γύρω από τον δικό μας Γαλαξία. Η «αναπάντεχη» ανακάλυψη θα μπορούσε τώρα να βοηθήσει τους κοσμολόγους να ελέγξουν τα μοντέλα τους για τη μυστηριώδη σκοτεινή ύλη. Είναι η πρώτη φορά που ανακαλύπτονται τέτοια σώματα μετά την ανακάλυψη δεκάδων γαλαξιών νάνων το 2005 και το 2006 στον ουρανό του βορείου ημισφαιρίου, υπερηφανεύονται οι ερευνητές σε ανακοίνωσή τους. Οι νέοι δορυφορικοί γαλαξίες ανακαλύφθηκαν στον ουρανό του νότιου ημισφαιρίου κοντά στο Μεγάλο και το Μικρό Νέφος του Μαγγελάνου, τους πλέον γνωστούς γαλαξίες νάνου που περιφέρονται γύρω από τον Μίλκι Γουέι. Τα νέα σώματα αποτελούνται από μερικές χιλιάδες άστρα το καθένα, συγκριτικά με τα τουλάχιστον 100 δισ. άστρα του Γαλαξία. Είναι ένα δισεκατομμύριο φορές πιο αμυδρά και έχουν μάζα ένα εκατομμύριο φορές μικρότερη. Το πλησιέστερο βρίσκεται σε απόσταση 95.000 ετών φωτός, ενώ το πιο απομακρυσμένο απέχει πάνω από ένα εκατομμύριο έτος φωτός, αναφέρουν οι ερευνητές στο The Astrophysical Journal. Τρία από τα εννέα σώματα είναι σίγουρα γαλαξίες νάνοι, ενώ τα υπόλοιπα έξι υπάρχει περίπτωση να είναι σφαιρωτά σμήνη, μικρές αλλά πυκνές ομάδες άστρων με σφαιρικό σχήμα. «Η ανακάλυψη τόσων δορυφόρων σε μια τόσο μικρή περιοχή του ουρανού ήταν τελείως αναπάντεχη» σχολιάζει ο Σέργκεϊ Καπόσοφ του Ινστιτούτου Αστρονομίας του Πανεπιστημίου του Κέμπριτζ. «Δεν πίστευα στα μάτια μου» λέει. Στην πραγματικότητα, πάντως, οι δορυφορικοί γαλαξίες που γνωρίζουμε πρέπει να είναι πολύ λιγότεροι από όσους υπάρχουν εκεί έξω -τα μοντέλα της σύγχρονης Κοσμολογίας προβλέπουν την ύπαρξη εκατοντάδων τέτοιων σωμάτων γύρω από τον Γαλαξία, ωστόσο το μικρό μέγεθος και η αμυδρότητά τους καθιστούν δύσκολο τον εντοπισμό τους. Ο εντοπισμός τους όμως έχει μεγάλη σημασία για την επιβεβαίωση των κοσμολογικών προβλέψεων για τη λεγόμενη σκοτεινή ύλη, ένα αόρατο υλικό άγνωστης σύστασης, το οποίο υπάρχει στο Σύμπαν σε τουλάχιστον πενταπλάσιες ποσότητες σε σχέση με την κανονική ύλη που βλέπουμε. Η σκοτεινή ύλη έγινε αντιληπτή λόγω της βαρυτικής επίδρασής της στην κανονική ύλη. Μάλιστα η βαρύτητα της σκοτεινής ύλης θεωρείται πλέον η κύρια δύναμη που συγκρατεί τους γαλαξίες και τους εμποδίζει να διαλυθούν. Η συμπεριφορά των νέων γαλαξιών νάνων υποδεικνύει ότι τα σώματα αυτά αποτελούνται έως και κατά 99% από σκοτεινή ύλη -κάτι που σημαίνει ότι τα άστρα τους αντιστοιχούν σε ένα πολύ μικρό μέρος της συνολικής μάζας τους. Η χαρτογράφηση της σκοτεινής ύλης στην περιοχή του Γαλαξία είναι απαραίτητη για την επιβεβαίωση των μοντέλων της σκοτεινής ύλης. «Οι γαλαξίες νάνοι είναι το τελικό σύνορο για τον έλεγχο των θεωριών μας για τη σκοτεινή ύλη» λέει ο Βασίλι Μπελοκούροφ, επίσης μέλος της ερευνητικής ομάδας. «Πρέπει να τους βρούμε για να διαπιστώσουμε αν η εικόνα που έχουμε για το Σύμπαν ευσταθεί» επισημαίνει. Η ανακάλυψη βασίστηκε σε παρατηρήσεις με την ψηφιακή κάμερα DECcam, την ισχυρότερη του κόσμου με ανάλυση 560 Megapixel. Βρίσκεται εγκατεστημένη στο αμερικανικό τηλεσκόπιο Blanco, διαμέτρου 4 μέτρων, το οποίο λειτουργεί ψηλά στις χιλιανές Άνδεις. Κύρια αποστολή του τηλεσκοπίου δεν είναι η μελέτη της σκοτεινής ύλης αλλά της ακόμα πιο μυστηριώδους σκοτεινής ενέργειας, μιας δύναμης που δρα αντίθετα από τη βαρύτητα και προκαλεί την επιταχυνόμενη διαστολή του Σύμπαντος. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231391652

Αντίστροφη μέτρηση για την πρώτη ανίχνευση βαρυτικών κυμάτων; Έπειτα από δεκαετίες προσπαθειών, η φυσική απέχει μία «ανάσα» από το να ανιχνεύσει άμεσα για πρώτη φορά βαρυτικά κύματα, τα οποία αποτελούν την πιο εντυπωσιακή ίσως πρόβλεψη της Γενικής Θεωρίας του Αϊνστάιν. Αυτό υποστηρίζουν οι 900 περίπου ερευνητές που παίρνουν μέρος στο πείραμα LIGO (Laser Interferometer Gravitational-Wave Observatory), αφού προβλέπουν πως, μέχρι τις αρχές του 2017, θα έχουν καταφέρει να γράψουν ιστορία. Η ιδέα των βαρυτικών κυμάτων προτάθηκε από τον Άμπερτ Αϊνστάιν πριν από ακριβώς 100 χρόνια, στα πλαίσια της διατύπωσης της Γενικής Θεωρίας της Σχετικότητας. Όπως προέκυπτε από τη μαθηματική θεμελίωση της θεωρίας, κάθε φορά που επιταχύνεται μία μάζα εκπέμπει ενέργεια, με τη μορφή κυμάτων που διαδίδονται στο σύμπαν με την ταχύτητα του φωτός. Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά στον Guardian ο Στιούαρτ Κλαρκ, Βρετανός δημοσιογράφος αστρονομικών θεμάτων και συγγραφές αρκετών βιβλίων εκλαϊκευμένης επιστήμης, μπορούμε να φανταστούμε τα βαρυτικά κύματα σαν διαταραχές οι οποίες «ρυτιδώνουν» το χωροχρονικό συνεχές, προκαλώντας έτσι την κίνηση των ατόμων που θα βρουν στην πορεία τους, περίπου όπως τα πλοία κλυδωνίζονται από τα κύματα της θάλασσας. Ωστόσο, είναι δύσκολο να εντοπισθούν, αφού το εύρος της μετατόπισης είναι εξαιρετικά μικρό. Στην περίπτωση όμως που τελικά ανιχνευθούν, τότε θα ανοίξουν νέους και επαναστατικούς δρόμους στην κατανόηση του σύμπαντος. «Θα είναι σαν οι επιστήμονες να απέκτησαν μία καινούρια αίσθηση», γράφει χαρακτηριστικά ο Κλαρκ. «Αν ήδη με τα τηλεσκόπια μπορούν να δουν το σύμπαν, με τα βαρυτικά κύματα θα μπορούν επίσης και να το “ακούσουν”. Έτσι, για παράδειγμα, θα έχουν τη δυνατότητα να “αφουγκραστούν” αστέρες καθώς συγκρούονται, την ύλη που εξαφανίζεται μέσα σε μία μαύρη τρύπα ή τις βίαιες εκρήξεις τεράστιων άστρων, που βρίσκονται σε μεγάλη απόσταση», προσθέτει. Τα βαρυτικά κύματα ήρθαν στην επικαιρότητα πριν από περίπου ένα χρόνο, με την ανακοίνωση των ερευνητών από το πείραμα BICEP2, πως είχαν ανακαλύψει τις «αρχέγονες» ρυτιδώσεις που είχε προκαλέσει στον χωρόχρονο η απότομη διαστολή του σύμπαντος, λίγα μόλις κλάσματα του δευτερολέπτου μετά τη Μεγάλη Έκρηξη. Παρ’ όλα αυτά η ανακάλυψη αποδείχθηκε λανθασμένη στην πορεία. Από την πλευρά τους, πάντως, οι ερευνητές του LIGO δηλώνουν σίγουροι πως μέσα στους επόμενους μήνες το πείραμά τους θα ανιχνεύσει για πρώτη φορά βαρυτικά κύματα – τα οποία θα προέρχονται από κάποιο βίαιο φαινόμενο στο σύμπαν, όπως τη σύγκρουση δύο αστέρων νετρονίων. Γι’ αυτό τον σκοπό, χρησιμοποιούν δύο τεράστιες διατάξεις που ονομάζονται συμβολόμετρα και είναι ουσιαστικά δύο «βραχίονες» μήκους αρκετών χιλιομέτρων που είναι κάθετοι μεταξύ τους. Με τη βοήθεια κατόπτρων, δέσμες λέιζερ ανακλούνται στους δύο «βραχίονες», διανύοντας έτσι απόσταση περίπου 100 χιλιομέτρων. Παρόλο που τα λέιζερ είναι συγχρονισμένα ώστε οι δέσμες να εκκινούν ταυτόχρονα, τυχόν παρεμβολή από διερχόμενα βαρυτικά κύματα θα επηρεάσει την τροχιά τους, ακυρώνοντας τον συγχρονισμό. Έτσι, αυτή την περίοδο ο εξοπλισμός της διάταξης αναβαθμίζεται, για να αποκτήσει την απαιτούμενη ευαισθησία και να εντοπίσει αυτή την απόκλιση. Εκτός από το LIGO και τις δύο διατάξεις του στη Λουιζιάνα και την Ουάσιγκτον, ανάλογα πειράματα πραγματοποιούνται και στην Ευρώπη (VIRGO), αλλά και στην Ιαπωνία (KAGRA). Για την ανίχνευση βαρυτικών κυμάτων, η Ευρωπαϊκή Διαστημική Υπηρεσία έχει επίσης στα σκαριά την αποστολή LISA-Pathfinder, η οποία θα εκτοξευτεί μέσα στη φετινή χρονιά. http://www.naftemporiki.gr/story/924978/antistrofi-metrisi-gia-tin-proti-anixneusi-barutikon-kumaton

Χρήση διαστημικής κάμερας για ιατρικούς σκοπούς. Διαστημική κάμερα της ESA, που έχει αναπτυχθεί για την παρακολούθηση της βλάστησης από το Διάστημα, προσαρμόζεται για τους σκοπούς εντοπισμού αλλαγών στα κύτταρα του δέρματος, αόρατων στο γυμνό μάτι, με στόχο την έγκαιρη διάγνωση ασθενειών όπως ο καρκίνος. Εγκατεστημένη σε έναν ιατρικό σαρωτή, η εν λόγω ψηφιακή υπέρυθρη κάμερα που χρησιμοποιείται στον δορυφόρο Proba-V του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος μπορεί να βοηθήσει στην περαιτέρω και βαθύτερη εξέταση του ανθρώπινου ιστού για την έγκαιρη διάγνωση δερματικών παθήσεων. Επίσης, θεωρείται ότι έχει μέλλον και στη βιομηχανία, καθώς ήδη έχει αποδειχθεί ότι η χρήση της μπορεί να έχει θετική επίδραση στην παραγωγή ηλιακών κυψελών, καθώς και στον εντοπισμό ελαττωματικών κομματιών σε γραμμές παραγωγής. Η κάμερα έχει αναπτυχθεί για την ESA από τη βελγική Xenics και «βλέπει» φως που ο άνθρωπος δεν μπορεί να δει. «Στον άνθρωπο, δύο πράσινα δέντρα μπορεί να μοιάζουν ίδια. Αλλά με αυτή την κάμερα, θα μπορούσαμε να δούμε ότι το ένα μεγαλώνει καλά και το άλλο δεν είναι υγιές», εξηγεί ο Μικαέλ Φρανσουά, της ESA. Στον Proba-V οι χάρτες που παρέχονται δίνουν μια σταθερή εικόνα του νοτιοαμερικανικού δάσους της βροχής ή παρέχουν πληροφορίες σε αγρότες στην Αφρική που επιτρέπουν προβλέψεις για τις σοδειές. http://www.naftemporiki.gr/story/924310/xrisi-diastimikis-kameras-gia-iatrikous-skopous Η αστραφτερή λάμψη του ήλιου αγγίζει όλη την Ελλάδα. Αυτή την πανέμορφη φωτογραφία της Ελλάδας ανέβασε στο Twitter η Σαμάνθα Κριστοφορέτι, από τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, σήμερα το πρωί γράφοντας #Greece kissed by the delicate light of the setting Sun. Στην εικόνα απεικονίζεται η Ελλάδα από άκρη σε άκρη. Λουσμένη με τη χρυσή λάμψη από το απαλό φως του ηλίου που δύει, η Χαλκιδική δεσπόζει στην εικόνα. Δίπλα της το όμορφο νησί της Θάσου. Η χερσόνησος της Χαλκιδικής αποτελείται από τρεις μικρότερες χερσονήσους ή 'πόδια της Χαλκιδικής' - από δυτικά προς ανατολικά - την χερσόνησο της Κασσάνδρας, τη Σιθωνία και τη χερσόνησο του Άθω όπου βρίσκεται το Άγιο Όρος. Η Χαλκιδική βρέχεται από το Αιγαίο Πέλαγος ενώ βόρεια-βορειοδυτικά συνορεύει με τη Θεσσαλονίκη, τη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Ελλάδας. Στην Ελληνική μυθολογία η Χαλκιδική αναφέρεται ως Φλέγρα, δηλαδή τόπος της φωτιάς. Πιστεύεται ότι ήταν η γη των Γιγάντων και το πεδίο μάχης του πολέμου μεταξύ των Θεών του Ολύμπου και των Γιγάντων, όταν οι τελευταίοι επιχείρησαν να εκδιώξουν τους Θεούς από τον Όλυμπο. Σύμφωνα με ένα μύθο, ο Εγκέλαδος, ένας από τους Γίγαντες, καταπλακώθηκε από βράχο που πέταξαν εναντίον του οι Θεοί του Ολύμπου. Στο άλλο άκρο της Χαλκιδικής, η χερσόνησος του Άθω σχηματίστηκε και πήρε το όνομα της από το βράχο που έριξε εναντίον των θεών ο Γίγαντας Άθως, ενώ η Σιθωνία οφείλει το όνομα της στο Σίθωνα, το γιο του Ποσειδώνα. Τα ευρήματα στο Σπήλαιο των Πετραλώνων απέδειξαν ότι η παρουσία του ανθρώπου εδώ ξεπερνά τα 700.000 χρόνια Σήμερα αποτελεί τμήμα της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, στη Βόρεια Ελλάδα. Η αυτόνομη περιοχή του Αγίου Όρους αποτελεί το ανατολικότερο τμήμα της χερσονήσου, αλλά όχι της περιφερειακής μονάδας. Η πρωτεύουσα της Χαλκιδικής είναι η κύρια πόλη του Πολυγύρου που βρίσκεται στο κέντρο της χερσονήσου. Είναι δημοφιλής καλοκαιρινός προορισμός λόγω της μεγάλης φυσικής της ομορφιάς. Η περιοχή παράγει ελαιόλαδο και κάποιες ποικιλίες κρασιού, ενώ είναι γνωστή και για τα μεταλλεία χρυσού. Η εικόνα αυτή τραβήχτηκε στις 15 Φεβρουαρίου 2015 από την αστροναύτη της ESA Σαμάνθα Κριστοφορέτι από το Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Η Σαμάνθα ανεβάζει συχνά φωτογραφίες της Γης από το διάστημα και από την παραμονή της στον Σταθμό στον προσωπικό της λογαριασμό στο Twitter και στο άλμπουμ φωτογραφιών της στο flickr. http://www.esa.int/spaceinimages/Images/2015/03/E_astraphterhe_lhampse_toy_helioy_agghizei_hole_ten_Ellhada 9 Μαρτ. 1934-Γιούρι Γκαγκάριν. Στις 9 Μάρ 2015 το σύνολο της Ρωσίας γιορτάζει τα 81 χρόνια από την γέννηση του πρώτου κοσμοναύτη Γιούρι Γκαγκάριν. Ο Γιούρι Γκαγκάριν ήταν ο πρώτος ανθρωπος που είδε τη Γη από το διάστημα. Η πτήση του άλλαξε την ιστορία της ανθρωπότητας. Και κάθε χρόνο στα μνημεία Gagarin τα λουλούδια θυμίζουν τα 108 λεπτά και το κατόρθωμα του. Ο πρώτος πολίτης του κόσμου έμεινε μαζί μας στον κόσμο 34 χρόνια και 18 ημέρες. Το πρωί της 27 του Μαρτίου του 1968 τελείωσε η ζωή του Ήρωα της Σοβιετικής Ένωσης Γιούρι Γκαγκάριν με το αεροσκάφος "MIG-15UTI», που πετούσε κάτω από την καθοδήγηση ενός έμπειρου εκπαιδευτή, διοικητή του συντάγματος κατάρτισης Βλαντιμίρ Seregin και συνετρίβη στην εκτέλεση μιας εκπαιδευτικής πτήσης ... Γιος ενός αγρότη έγινε πιλοτος, και στη συνέχεια - πρώτος κοσμοναύτης στον κόσμο ο Γιούρι Γκαγκάριν ... υπενθύμισε ο κοσμοναύτης Πάβελ Πόποβιτς, βρήκε εύκολα μια κοινή γλώσσα, ακόμη και με τη βασίλισσα της Αγγλίας, με την οποία έπινε τσάι. Ο Γιούρι Γκαγκάριν επέστρεψε στη Γη και έγινε γνωστός από σχεδόν κάθε κάτοικο του πλανήτη. Το ενδιαφέρον για το διάστημα κυριολεκτικά ανατίναξε ολόκληρο τον κόσμο. Η "Star ασθένεια" ποτέ δεν άγγιξε τον Γκαγκάριν - ήταν "ο τύπος" για όλους όσους τον γνώριζαν, με τους οποίούς εργάστηκε και ήταν φίλοι. Το "ηλιακο" χαμόγελο του Γκαγκάριν σχεδόν μισό αιώνα, από την πρώτη διαστημική πτήση στις 12 Απρ 1961, υποδεικνύει στην ανθρωπότητα το δρόμο για τα κρύα μακρινά αστέρια. http://www.federalspace.ru/21342/

Νέα τεχνολογία υποψήφια για την παραγωγή ενέργειας σε αποικίες στον Άρη. Χάρις σε μία νέα τεχνολογία που ανέπτυξαν επιστήμονες από το βρετανικό πανεπιστήμιο Νορθούμπρια, οι άποικοι του Άρη θα μπορούσαν να αξιοποιήσουν το διοξείδιο του άνθρακα, το οποίο είναι άφθονο στον Κόκκινο Πλανήτη, για να παράγουν ηλεκτρισμό ή ενέργεια για την κίνηση μηχανημάτων. Η μέθοδος, η οποία για πρώτη φορά αποδείχθηκε ότι λειτουργεί στην πράξη, περιγράφεται σε πρόσφατο άρθρο των επιστημόνων στο περιοδικό Nature Communications. Σε αυτό, οι ερευνητές προτείνουν ένα εντελώς νέο είδος γεννήτριας που θα βασίζεται στο φαινόμενο Leidenfrost – ένα φυσικό φαινόμενο που εκδηλώνεται όταν ένα υγρό έρχεται σε επαφή με μία επιφάνεια που έχει θερμοκρασία αρκετά μεγαλύτερη από το σημείο βρασμού του. Το φαινόμενο συνήθως το παρατηρεί κανείς όταν πέσουν σταγόνες νερού σε ένα πολύ θερμό τηγάνι. Τότε, δημιουργείται ένα θερμομονωτικό στρώμα ατμού, με συνέπεια οι σταγόνες να μην εξατμίζονται, αλλά να κινούνται πάνω στην επιφάνεια. Ωστόσο, το ίδιο θα συμβεί αν πάνω από μία θερμή επιφάνεια βρεθεί στερεό διοξείδιο του άνθρακα, δηλαδή ξηρός πάγος, αφού και πάλι δημιουργείται ένα στρώμα ατμού. Έτσι, οι επιστήμονες από το Νορθούμπρια ανέπτυξαν μία μέθοδο που χρησιμοποιεί αυτό τον ατμό για να θέσει σε λειτουργία μία γεννήτρια. Η τεχνολογία τους, μάλιστα, είναι η πρώτη που βασίζεται στο φαινόμενο Leidenfrost για την παραγωγή ενέργειας. Η μέθοδος αυτή θα μπορούσε να έχει εφαρμογή σε κάθε είδους εγκαταστάσεις σε ακραία περιβάλλοντα, όπως για παράδειγμα σε εξωγήινους κόσμους, όπου θα ήταν δυνατό να αξιοποιηθεί για την μακρόχρονη εξερεύνηση ή ακόμη και τον εποικισμό τους, αφού μετατρέπει το διοξείδιο του άνθρακα σε καύσιμο. Είναι χαρακτηριστικό πως, σύμφωνα με τους επιστήμονες, θα μπορούσε να εξασφαλίσει σε μελλοντικές επανδρωμένες αποστολές στον Άρη την απαιτούμενη ενέργεια για την επιστροφή των εξερευνητών πίσω στη Γη. Ο λόγος είναι πως οι μετρήσεις από τον δορυφόρο Mars Reconnaissance Orbiter (MRO) της ΝΑΣΑ υποδεικνύουν πως οι ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα στον Κόκκινο Πλανήτη είναι αρκετά μεγάλες. Έτσι, θα μπορούσαν να κατασκευασθούν στον Άρη ολόκληρα ηλεκτροπαραγωγικά εργοστάσια, για την επιτόπου παραγωγή ενέργειας. Όπως αναφέρει στο σάιτ του πανεπιστημίου ο δρ Ροντρίγκο Λεντέσμα-Αγκιλάρ, ένας από τους συγγραφείς του άρθρου, το διοξείδιο του άνθρακα στον Άρη παίζει παρόμοιο ρόλο με το νερό στη Γη, ακολουθώντας έναν ανάλογο φυσικό κύκλο. «Είναι βέβαιο πως η παρουσία του ανθρώπου σε άλλους πλανήτες θα εξαρτηθεί από την ικανότητά μας να προσαρμόσουμε τις γνώσεις μας στους περιορισμούς που θέτουν αυτά τα αλλόκοτα περιβάλλοντα, όπως και από την επινόηση καινοτόμων τρόπων για την αξιοποίηση φυσικών πηγών που σπανίζουν στη Γη», προσθέτει. Μια γεννήτρια που θα βασίζεται στο φαινόμενο Leidenfrost θα λειτουργεί διαφορετικά από τις συμβατικές γεννήτριες, με συνέπεια να έχει σημαντικά μικρότερες απώλειες λόγω τριβών. Επομένως, όπως υποστηρίζουν οι επιστήμονες, είναι πιθανό να ανοίξει τον δρόμο για λιγότερο ενεργοβόρα συστήματα μεταφοράς και εδώ στη Γη, πέρα από τις εφαρμογές σε άλλους πλανήτες. Βίντεο. https://www.youtube.com/watch?v=UAMNDdOho8E#t=11 http://www.naftemporiki.gr/story/924599/nea-texnologia-upopsifia-gia-tin-paragogi-energeias-se-apoikies-ston-ari

Κβαντική συσκευή που εντοπίζει και διορθώνει μόνη της τα λάθη της. Ο κβαντικός υπολογιστής αναμένεται να φέρει επανάσταση...στα πάντα, αλλάζοντας το πρόσωπο της τεχνολογίας και της επιστήμης. Ωστόσο, πριν εμφανιστεί ένας «πλήρης» κβαντικός υπολογιστής, θα πρέπει να δημιουργηθούν κυκλώματα τα οποία θα είναι σε θέση να εκμεταλλευτούν τις εντυπωσιακές υπολογιστικές δυνατότητες που συνεπάγεται το qubit (κβαντικό bit), ενώ παράλληλα αντιμετωπίζουν το πρόβλημα του λάθους που προκαλείται από περιβαλλοντικές συνθήκες. Όπως αναφέρεται σε δημοσίευμα του PhysOrg, ερευνητές στο εργαστήριο του καθηγητή Τζον Μαρτίνι (UC Santa Barbara), ανέπτυξαν κβαντικά κυκλώματα που μπορούν να αυτοελέγχονται για λάθη και να τα διορθώνουν, διατηρώντας την κατάσταση του qubit και παρέχοντας στο σύστημα την επιθυμητή σταθερότητα/ αξιοπιστία, η οποία απαιτείται για τη δημιουργία ολοκληρωμένων κβαντικών υπολογιστών. «Μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις στους κβαντικούς υπολογιστές είναι το ότι τα qubits είναι εγγενώς προβληματικά» αναφέρει ο Τζούλιαν Κέλι, ένας εκ των ερευνητών/ συντάκτης σχετικού paper που δημοσιεύθηκε στο Nature. «Οπότε εάν αποθηκεύσεις κάποιες πληροφορίες σε αυτά, θα τις ξεχάσουν». Σημειώνεται ότι το πλεονέκτημα των qubits σε σχέση με τα bits των συμβατικών υπολογιστών είναι το ότι τα qubits μπορούν να είναι σε διαφορετικές καταστάσεις ταυτόχρονα αντί για «ναι/ όχι» (στα bits). Ωστόσο αυτό το χαρακτηριστικό (superpositioning) τα καθιστά ευμετάβλητα, ειδικά όταν χρησιμοποιούνται σε ασταθή περιβάλλοντα. Η μέθοδος αντιμετώπισης του προβλήματος αυτού έγκειται στη δημιουργία ενός «σχεδίου» στο πλαίσιο του οποίου πολλαπλά qubits συνεργάζονται για τη διατήρηση πληροφοριών- δηλαδή την αποθήκευση πληροφορίας σε πολλά qubits. «Και η ιδέα είναι να φτιάξουμε αυτό το σύστημα των εννιά qubits, που μπορούν στη συνέχεια να ψάξουν για λάθη» προσθέτει ο Κέλι. Τα qubits στο δίκτυο είναι υπεύθυνα για τη διασφάλιση των πληροφοριών που βρίσκονται στους «γείτονές τους», σε ένα επαναλαμβανόμενο σύστημα εντοπισμού και διόρθωσης λαθών. «Για πρώτη φορά κατασκευάζεται μια κβαντική συσκευή που είναι σε θέση να διορθώνει τα ίδια της τα λάθη» επισημαίνει ο Όστιν Φάουλερ, ένας άλλος εκ των ερευνητών. «Κλειδί» στη διαδικασία είναι το αποκαλούμενο «surface code» του Φάουλερ, που χρησιμοποιεί την «ισοτιμία πληροφορίας» (parity information - τη μέτρηση αλλαγών από τα αρχικά δεδομένα εν αντιθέσει με την αναπαραγωγή πανομοιότυπων πληροφοριών που αποτελεί τμήμα της διαδικασίας εντοπισμού λαθών στους συμβατικούς υπολογιστές). http://www.naftemporiki.gr/story/924306/kbantiki-suskeui-pou-entopizei-kai-diorthonei-moni-tis-ta-lathi-tis

Μυστηριώδη σήματα Τα μυστηριώδη σήματα, που έως τώρα οι ειδικοί πίστευαν ότι προέρχονταν από αστρικές εκρήξεις, είναι μάλλον από κάποιον άλλο πλανήτη σαν τη Γη, υποστηρίζουν αστρονόμοι. Ο πλανήτης Gliese 581d έχει συνθήκες που θα μπορούσαν να υποστηρίξουν τη ζωή και είναι πιθανό να είναι βραχώδης και να έχει το διπλάσιο μέγεθος από τη Γη. Τα σήματα από τον πλανήτη αυτό είχαν ανακαλυφθεί για πρώτη φορά το 2010. Την περασμένη χρονιά οι ερευνητές πίστευαν ότι ήταν «θόρυβος» από μακρινά άστρα. Τώρα, μια νέα μελέτη υποστηρίζει, ότι η έρευνα που είχε γίνει το 2014 είχε βασιστεί σε «μη ακριβείς αναλύσεις των δεδομένων», προσθέτοντας ότι ο Gliese 581d όντως υπάρχει. Σύμφωνα με όσα αναφέρει δημοσίευμα της βρετανικής εφημερίδας Daily Mail, την προηγούμενη χρονιά, ερευνητές από το πανεπιστήμιο της Πενσιλβάνια είχαν δηλώσει ότι ο Gliese 581d και η «παρέα» του Gliese 581g δεν ήταν τίποτε άλλο, παρά ένα τέχνασμα φωτός, που προκλήθηκε από μαγνητικές εκρήξεις σε ένα άστρο 22 έτη φωτός μακριά. Μια νέα βρετανική έρευνα, από επιστήμονες στο πανεπιστήμιο Queen Mary, το πανεπιστήμιο του Λονδίνου και το πανεπιστήμιο του Χερτφορντσάιρ, ισχυρίζεται ότι η μέθοδος που χρησιμοποίησε η ομάδα από το αμερικανικό πανεπιστήμιο ήταν κατάλληλη μόνο για μεγάλους πλανήτες και πως μπορούσε να «χάνει» μικρότερους πλανήτες όπως ο GJ 581d. Οι βρετανοί ερευνητές υποστηρίζουν, ότι έχουν χρησιμοποιήσει ένα πιο ακριβές μοντέλο επάνω στα υπάρχοντα δεδομένα. Ο πλανήτης GJ 581d πιστεύεται ότι είναι ο πρώτος πλανήτης έξω από το ηλιακό μας σύστημα, στη ζώνη Goldilocks γύρω από το άστρο του, μια περιοχή όπου δεν είναι ούτε πολύ θερμά, ούτε πολύ ψυχρά για την ύπαρξη ζωής, εξήγησαν οι ερευνητές. Βίντεο. https://www.youtube.com/watch?v=vkKkxuOclcg http://www.defencenet.gr/defence/item/%CF%80%CE%B5%CF%81%CE%AF%CE%B5%CF%81%CE%B3%CE%B1-%CF%83%CE%AE%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%B1-%C2%AB%CE%B4%CE%B5%CE%AF%CF%87%CE%BD%CE%BF%CF%85%CE%BD%C2%BB-%CE%BA%CE%B1%CF%84%CE%BF%CE%B9%CE%BA%CE%AE%CF%83%CE%B9%CE%BC%CE%BF-%CF%80%CE%BB%CE%B1%CE%BD%CE%AE%CF%84%CE%B7-22-%CE%AD%CF%84%CE%B7-%CF%86%CF%89%CF%84%CF%8C%CF%82-%CE%BC%CE%B1%CE%BA%CF%81%CE%B9%CE%AC-%CE%B2%CE%AF%CE%BD%CF%84%CE%B5%CE%BF

Ιατρική έρευνα σε συνθήκες Διαστήματος. Ο Ανδριανός Γολέμης είναι μόλις 28 ετών, όμως έχει αντιμετωπίσει εξαιρετικά αντίξοες συνθήκες διαβίωσης. Για την ακρίβεια, η δουλειά του είναι να βρίσκει ιατρικές λύσεις σε προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι στις πιο ακραίες πιθανές συνθήκες, αυτές του Διαστήματος. Σπούδασε Ιατρική στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο και στη συνέχεια έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στο Διεθνές Πανεπιστήμιο Διαστημικής στο Στρασβούργο. Συνέχισε με πρακτική άσκηση στην Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Διαστήματος (ESA), η οποία τον επέλεξε για το πιο σημαντικό ταξίδι της ζωής του έως τώρα: Εναν ολόκληρο χρόνο στην παγωμένη ενδοχώρα της Ανταρκτικής για επιστημονική έρευνα. Εκεί είχε τη δυνατότητα να διεξαγάγει πειράματα που αφορούν όλο το φάσμα των ερωτημάτων που αντιμετωπίζουν οι επιστήμονες που σχεδιάζουν τις διαστημικές αποστολές, δηλαδή τις μεταβολές που υφίσταται τη φυσιολογία του ανθρώπου, την ατομική και ομαδική ψυχολογία, καθώς και πιθανές θεραπείες. Η ESA διαλέγει κάθε χρόνο δέκα ερευνητικές προτάσεις πανεπιστημίων, οι οποίες πραγματοποιούνται στη γαλλο-ιταλική ερευνητική βάση Concordia, μία από τις τέσσερις βάσεις στην ενδοχώρα της παγωμένης ηπείρου, σε υψόμετρο 3.200 μέτρων, όπου οι θερμοκρασίες κυμαίνονται μεταξύ -80 και -20 βαθμών Κελσίου. Στην Ανταρκτική υπάρχουν 70 βάσεις που ανήκουν σε κράτη όλου του κόσμου, όμως είναι όλες τοποθετημένες στα παράλια, όπου το περιβάλλον είναι πιο ήπιο. «Οι ακραίες περιβαλλοντικές συνθήκες είναι ο λόγος για τον οποίο η ESA διεξάγει εκεί βιοϊατρικές έρευνες. Η διαστημική ιατρική μελετά τις αλλαγές σε συνθήκες έλλειψης βαρύτητας, απομόνωσης, αλλαγής των κιρκάδιων ρυθμών του ανθρώπινου οργανισμού κ.ά.» εξηγεί ο κ. Γολέμης. «Είχαμε να αντιμετωπίσουμε την απόλυτη απομόνωση επί εννέα μήνες. Πέφτει τόσο η θερμοκρασία, που δεν μπορεί καν να πετάξει αεροπλάνο ή να προσεγγίσει όχημα. Για να βγούμε από τη βάση, έπρεπε να φοράμε ειδικές στολές και δεν μπορούσαμε να απομακρυνθούμε πέραν του χιλιομέτρου. Αυτά έχουν σημαντικές επιπτώσεις στην ψυχολογία. Μένεις σε έναν περιορισμένο χώρο με τα ίδια άτομα σε βάθος χρόνου». Το καλοκαίρι, αεροπλάνα και ερπυστριοφόρα οχήματα φέρνουν 60 άτομα τα οποία κάνουν πειράματα, συντηρούν τον επιστημονικό σταθμό και τον ετοιμάζουν για τον χειμώνα. Η αποστολή για τον χειμώνα του 2014 αποτελούνταν από 13 άτομα, εκ των οποίων οι μισοί ήταν τεχνικοί-εθελοντές και ασχολούνταν με τη συντήρηση της βάσης, ενώ οι άλλοι μισοί ήταν επιστήμονες. Ο κ. Γολέμης είχε τον ρόλο του γιατρού-ερευνητή, ενώ μαζί του ήταν ένας ακόμη κλινικός γιατρός. «Ενα από τα σημαντικότερα πειράματα που κάναμε αφορούσε την ποιότητα του ύπνου. Κοιτούσαμε τον μεταβολισμό σε σχέση με την οξυγόνωση και την ψυχολογία», μας λέει ο ίδιος μέσω Skype. Ο κ. Γολέμης έπαιρνε δείγματα αίματος, μετρούσε το βάρος του πληρώματος, συμπλήρωνε ερωτηματολόγια με τα οποία μελετούσε την ψυχολογία του και κρατούσε ιατρικό ημερολόγιο, ενώ έκανε τις πρώτες αναλύσεις των πειραμάτων, τα οποία θα ολοκληρωθούν στα πανεπιστήμια που τα εκπόνησαν, μόλις φτάσουν πίσω στην Ευρώπη, αρκετούς μήνες αργότερα. Η βάση αποτελείται από δύο πύργους και διάσπαρτα κοντέινερ σε ακτίνα χιλιομέτρου, μέσα στα οποία βρίσκεται ειδικός εξοπλισμός, ή αποτελούν χώρους καταφυγίου σε περίπτωση επείγοντος. «Τα επίπεδα υγρασίας είναι σαν να είσαι στη Σαχάρα, παρότι είσαι μέσα στους πάγους. Ξυπνούσαμε το βράδυ από ξηρότητα και άπνοιες», εξηγεί ο ίδιος. Η διαστημική έρευνα που διεξήγαγε ο Ελληνας ερευνητής για λογαριασμό της ESA δεν αφορά μόνο τους... αστροναύτες, αλλά και εφαρμογές που σκοπεύουν να κάνουν καλύτερη τη ζωή στη Γη. Για παράδειγμα, ασχολήθηκε με την ανάπτυξη μιας θεραπείας με βιταμίνη D, η οποία μπορεί να βρει εφαρμογή σε χώρες με μικρή ηλιοφάνεια και προβλήματα στον μεταβολισμό των οστών. Ή την κατασκευή αντιβακτηριδιακών υλικών για το εσωτερικό των διαστημόπλοιων, με στόχο την καταπολέμηση των ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων. Ακόμη, ένα βιντεοπαιχνίδι κατέγραφε τη διάθεση για συνεργασία μεταξύ των πληρωμάτων που ζουν σε συνθήκες απομόνωσης, όπως είναι τα πληρώματα των υποβρυχίων. «Κρατούσα ένα βίντεο-ημερολόγιο, στο οποίο μιλούσα για τη ζωή μου εκεί. Ο λόγος μου αναλυόταν από ένα λογισμικό για την κατανόηση της συναισθηματικής κατάστασης πληρωμάτων σε απομόνωση για να εφαρμοστεί σε διαστημικά ταξίδια στο μέλλον». Ο κ. Γολέμης δεν είναι ο πρώτος Ελληνας γιατρός που κάνει έρευνα στην Ανταρκτική, αφού την προηγούμενη χρονιά την ίδια θέση είχε ένας άλλος Ελληνας γιατρός, ο Ε. Καϊμακάμης. Χθες, μίλησε στο Γεροσταθοπούλειο Πανεπιστημιακό Αστεροσκοπείο, στο πλαίσιο της εκδήλωσης «Βραδιές κοινού – Αστρονομία για όλους», που οργανώνει το τμήμα Φυσικής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Η Ελλάδα είναι πλήρες μέλος της ESA, πράγμα που σημαίνει ότι δικαιούνται να παίρνει πίσω ανταποδοτικά προγράμματα. Ομως, η οικονομική κρίση δεν επιτρέπει την καταβολή της συνδρομής της, κάτι που επηρεάζει και τη συμμετοχή Ελλήνων επιστημόνων. http://www.kathimerini.gr/806311/article/epikairothta/episthmh/iatrikh-ereyna-se-syn8hkes-diasthmatos

Στο «μικροσκόπιο» του CERN νέα υπόθεση για τη σκοτεινή ύλη. Πειραματικά δεδομένα για ένα καινούριο θεωρητικό μοντέλο, το οποίο υπόσχεται να λύσει το «αίνιγμα» της προέλευσης της σκοτεινής ύλης, θα ξεκινήσουν να συγκεντρώνουν οι επιστήμονες στο CERN, με την έναρξη της κανονικής λειτουργίας του Μεγάλου Επιταχυντή Αδρονίων (LHC) από τον προσεχή Μάιο. Το μοντέλο διατυπώθηκε από τον Κρίστοφερ Πέτερσον από το Πανεπιστήμιο Τεχνολογίας Τσάλμερς στη Σουηδία, ο οποίος μαζί με δύο συναδέλφους του υποστηρίζει ότι η σκοτεινή ύλη δημιουργείται με τη διάσπαση του μποζονίου Χιγκς. Η ύπαρξη του μποζονίου Χιγκς επιβεβαιώθηκε το 2011 πάλι στον LHC, αποδεικνύοντας έτσι πως το σωματίδιο και το ομώνυμο πεδίο είναι όντως ο μηχανισμός με τον οποίο αποκτούν μάζα τα υπόλοιπα στοιχειώδη σωμάτια. Με την ανακάλυψη του «σωματιδίου του θεού», όπως είναι το παρατσούκλι του, ουσιαστικά προστέθηκε η τελευταία «ψηφίδα» στο Καθιερωμένο Πρότυπο, το μοντέλο που περιγράφει τα στοιχειώδη σωματίδια της ορατής ύλης και τις μεταξύ τους αλληλεπιδράσεις, εκτός από τη βαρύτητα. Την ίδια στιγμή, όμως, το Καθιερωμένο Πρότυπο απέχει αρκετά από το να θεωρηθεί μία πλήρης περιγραφή όλων των «δομικών λίθων» του σύμπαντος. Κι αυτό γιατί δεν μπορεί να εξηγήσει την προέλευση της σκοτεινής ύλης, η οποία αν και δεν εκπέμπει ακτινοβολία, επιδρά με τη βαρύτητά της στους αστέρες και τους γαλαξίες. Έτσι, ο Πέτερσον με τους δύο συναδέλφους του πρότειναν μια πιθανή εξήγηση, η οποία βασίζεται στη θεωρία της υπερσυμμετρίας, που διπλασιάζει τον αριθμό των στοιχειωδών σωματιδίων του Καθιερωμένου Προτύπου, αντιστοιχώντας σε κάθε σωματίδιο έναν υπερσυμμετρικό «εταίρο». Έτσι, με βάση το μοντέλο των τριών επιστημόνων, το μποζόνιο Χιγκς διασπάται παράγοντας φωτόνια και ένα άγνωστο μέχρι σήμερα σωμάτιο, το οποίο είναι το «συστατικό» της σκοτεινής ύλης. Η υπόθεσή τους σε λίγο καιρό θα περάσει να είναι απλώς θεωρία, αφού οι ερευνητικές ομάδες των πειραμάτων Atlas και CMS στον LHC θα αρχίσουν να αναζητούν δεδομένα για τις ιδιότητες που θα πρέπει να έχει σε αυτή την περίπτωση το μποζόνιο Χιγκς. «Είναι το όνειρο κάθε επιστήμονα που ασχολείται με τη θεωρητική φυσική», λέει στο σάιτ του Τσάλμερς ο Πέτερσον. «Το μοντέλο μπορεί να δοκιμασθεί πειραματικά μόνο στον LHC». Κατά την πρώτη φάση λειτουργίας του επιταχυντή, τα δεδομένα που συγκεντρώθηκαν δεν επαρκούν ούτε για να επιβεβαιώσουν ούτε για να διαψεύσουν την υπόθεση. «Πλέον είμαστε έτοιμοι να ξεκινήσουμε νέες αναλύσεις για τη δοκιμή του μοντέλου, με διαφορετικούς τρόπους και με περισσότερα δεδομένα», αναφέρει η Ζεϊνάπ Ντεμιραγκλί, η οποία εργάζεται στο πείραμα CMS. Οι ερευνητικές ομάδες του Atlas και του CMS είχαν επαληθεύσει ανεξάρτητα την ανακάλυψη του μποζονίου Χιγκς, ενώ τα δύο πειράματα έχουν διακοπεί από το 2013, όταν σταμάτησε η λειτουργία του επιταχυντή για την αναβάθμισή του. Χάρις στα νέα συστήματα που έχουν εγκατασταθεί στον LHC, από τον επόμενο Μάιο που θα τεθεί ξανά σε λειτουργία, θα μπορούν στο εσωτερικό του να συγκρουσθούν δέσμες σωματιδίων σε ακόμη μεγαλύτερες ταχύτητες. Με αυτό τον τρόπο, θα προκύψουν μετρήσεις από τις οποίες θα εκτιμηθεί κατά πόσο θα μπορούσε να ισχύει το μοντέλο του Πέτερσον. Ο ίδιος δηλώνει πως περιμένει όσο τίποτα αυτή τη στιγμή. «Αν βρεθεί πως ευσταθεί το μοντέλο, τότε θα αλλάξει πλήρως ο τρόπος που κατανοούμε τους “δομικούς λίθους” της φύσης», καταλήγει. http://www.naftemporiki.gr/story/924017/sto-mikroskopio-tou-cern-nea-upothesi-gia-ti-skoteini-uli

Η θεωρία του Αινστάιν επιβεβαιώνεται από τα δεδομένα για το «νεαρό» σύμπαν. Η γενική θεωρία της σχετικότητας του Άλμπερτ Αϊνστάιν, όπως και το κυρίαρχο κοσμολογικό μοντέλο, συμφωνούν με τα διαθέσιμα δεδομένα σχετικά με την κατάσταση του σύμπαντος στα πρώτα στάδια της δημιουργίας τους. Σε αυτό το συμπέρασμα κατέληξε μία διεθνής ομάδα Αμερικανών Γάλλων, Γερμανών, Φιλανδών και Νοτιοαφρικανικών επιστημόνων, οι οποίοι ανέλυσαν δεδομένα από το διαστημικό τηλεσκόπιο Planck. Εκτός από την επιβεβαίωση πως η κυρίαρχη θεωρία αποτελεί μια εξαιρετική περιγραφή της δημιουργίας και της εξέλιξης του σύμπαντος, η ανάλυση έδωσε επίσης στους φυσικούς τη δυνατότητα να αποκτήσουν μια καλύτερη εικόνα για τη συμπεριφορά και την «ιστορία» της σκοτεινής ενέργειας. Την ίδια στιγμή όμως, όπως σημειώνουν, αν τα δεδομένα από το Planck συνδυασθούν με άλλες αστρονομικές μετρήσεις, τότε προκύπτουν ορισμένες μη αμελητέες αποκλίσεις. Οι ασυμφωνίες αυτές θα μπορούσαν κάλλιστα να οφείλονται σε σφάλματα των μετρήσεων. Επομένως, μόνο περαιτέρω επεξεργασία των μετρήσεων, αλλά και δεδομένα από μελλοντικές διαστημικές αποστολές, θα καταφέρουν να δείξουν αν οφείλονται σε έως τώρα άγνωστες ιδιότητες που σύμπαντος, οι οποίες ίσως γίνουν η αιτία να αναθεωρηθεί η περιγραφή του «κόσμου» που είναι δεκτή από την πλειονότητα της επιστημονικής κοινότητας. Τα δεδομένα προήλθαν από τον δορυφόρο Planck, ο οποίος μέχρι το 2013 κατέγραψε με τη μεγαλύτερη έως σήμερα ακρίβεια τη μικροκυματική ακτινοβολία υποβάθρου (CMB). Η CMB δημιουργήθηκε πριν από 13 δισεκατομμύρια χρόνια περίπου, όταν το σύμπαν είχε «ηλικία» μόλις 280.000 χρόνια, μετά τη «γέννησή» του με τη Μεγάλη Έκρηξη. Λόγω της συνεχιζόμενης διαστολής, αυτά η «πανάρχαια» ακτινοβολία είναι διάχυτη σήμερα σε όλο το σύμπαν και έχει συχνότητα που αντιστοιχεί στο φάσμα των μικροκυμάτων. «Οι μετρήσεις της CBM αποκαλύπτουν απειροελάχιστες θερμοκρασιακές διαφοροποιήσεις, οι οποίες στον χάρτη κατανομής της ακτινοβολίας αποκαλύπτουν μικρές “νησίδες” μικρότερης ή χαμηλότερης θερμοκρασίας», εξηγεί η Βαλέρια Πετορίνο από το Πανεπιστήμιο της Χαϊδελβέργης, το οποίο πήρε μέρος στη μελέτη. Οι έρευνες που έχουν τις τελευταίες δεκαετίες έχουν καταλήξει σε έξι παραμέτρους που περιγράφουν την ανάπτυξη του σύμπαντος μετά τη Μεγάλη Έκρηξη με σχετική ακρίβεια, χρησιμοποιώντας αυτό που είναι γνωστό ως καθιερωμένο κοσμολογικό μοντέλο. Οι θερμοκρασιακές αποκλίσεις της CBM επιτρέπουν στους ερευνητές να προσδιορίζουν αυτές τις παραμέτρους με πολύ μεγάλη αξιοπιστία. Μία από αυτές αντιστοιχεί στην επονομαζόμενη σκοτεινή ενέργεια, η όποια αποτελεί το 75% της ενέργειας του σύμπαντος και είναι υπεύθυνη για την επιταχυνόμενη διαστολή του. Οι μελέτες για τη σκοτεινή ενέργεια βρίσκονται ακόμη σε πολύ πρώιμο στάδιο. Παρόλο που η CBM δείχνει πως η ύπαρξη αυτής της μορφή ενέργειας είναι απαραίτητη, η φύση της παραμένει προς το παρόν άγνωστη. Παρ’ όλα αυτά, από τα δεδομένα του Planck, οι επιστήμονες μπόρεσαν να εκτιμήσουν πόση ήταν η ποσότητα της σκοτεινής ενέργεια στο παρελθόν. «Με έκπληξη, διαπιστώσαμε ότι η ποσότητά της στο “νεαρό” σύμπαν ήταν μικρότερη απ’ ό,τι θα ανέμενε κανείς. Μέχρι σήμερα, οι κοσμολογικές θεωρίες υποστήριζαν πως η σκοτεινή ενέργεια αντιστοιχούσε μέχρι και στο 1% της συνολικής ενέργειας, την εποχή που δημιουργήθηκε η CBM. Τώρα όμως, η ανάλυσή μας υποδεικνύει πως αυτό το ποσοστό ήταν σημαντικό μικρότερο, όχι μεγαλύτερο από 0,4%», προσθέτει. Σύμφωνα με την αστροφυσικό, το αποτέλεσμα αυτό προσθέτει ένα ακόμη προβλήμα για αυτές τις θεωρίες. Παράλληλα, αν και η ανάλυση έδειξε πως η Γενική Θεωρία της Σχετικότητας κατά κανόνα συμφωνεί με τις παρατήσεις, παράλληλα αποκαλύφθηκαν μικρές διαταραχές στη βαρύτητα οι οποίες δεν είναι πλήρως συνεπείς με το καθιερωμένο κοσμολογικό μοντέλο. «Η περαιτέρω επεξεργασία των δεδομένων ίσως δείξει πως έχουμε να κάνουμε με αποκλείσεις από τους νόμους του Αινστάιν για τη βαρύτητα, κάτι που σημαίνει πως χρειάζονται τροποποιήσεις της θεωρίας». Έτσι κι αλλιώς πάντως, όπως συμπληρώνει, η εξέλιξη αυτή αυξάνει ακόμη περισσότερο το επιστημονικό ενδιαφέρον για μελλοντικές διαστημικές αποστολές, που θα εξασφαλίσουν ακόμη περισσότερα στοιχεία. Ανάμεσά τους, η αποστολή του μη επανδρωμένου σκάφους Ευκλείδης, το οποίο αναπτύσσεται από τη ΝΑΣΑ και την Ευρωπαϊκή Διαστημική Υπηρεσία και αναμένεται να εκτοξευτεί το 2020, με πρωταρχικό στόχο την εξερεύνηση της σκοτεινής ενέργειας. http://www.naftemporiki.gr/story/923433/i-theoria-tou-ainstain-epibebaionetai-apo-ta-dedomena-gia-to-nearo-sumpan

Βίντεο: προσεγγίζοντας τον πλανήτη-νάνο Δήμητρα. http://physicsgg.me/2015/03/08/%ce%b2%ce%af%ce%bd%cf%84%ce%b5%ce%bf-%cf%80%cf%81%ce%bf%cf%83%ce%b5%ce%b3%ce%b3%ce%af%ce%b6%ce%bf%ce%bd%cf%84%ce%b1%cf%82-%cf%84%ce%bf%ce%bd-%cf%80%ce%bb%ce%b1%ce%bd%ce%ae%cf%84%ce%b7-%ce%bd%ce%ac/

Το Scientific American γιορτάζει την όμορφη πλευρά της επιστήμης. Η συμμετοχή ήταν πολύ μεγαλύτερη από το αναμενόμενο: ανταποκρινόμενοι σε πρόσκληση του περιοδικού Scientific American, χιλιάδες επιστήμονες και καλλιτέχνες έσπευσαν να αναρτήσουν στο Twitter υπέροχες εικόνες που αναδεικνύουν την ομορφιά της Επιστήμης. Η «Εβδομάδα Επιστημονικής Τέχνης» εγκαινιάστηκε τη Δευτέρα στο hashtag #sciart https://twitter.com/hashtag/sciart με πρωτοβουλία του ιστολογίου Symbiatric του Scientific American. http://blogs.scientificamerican.com/symbiartic/ Οι οργανωτές ήλπιζαν σε τουλάχιστον τρεις αναρτήσεις την ημέρα, και δηλώνουν έκπληκτοι με τα 5.000 tweet που έλαβαν μόνο στις 2 Μαρτίου. Περισσότερα. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231390415

Πρώτη, ιστορική επίσκεψη σε πλανήτη νάνο. Η NASA πανηγυρίζει την Παρασκευή μια ιστορική επιτυχία, την άφιξη της αποστολής Dawn στον ανεξερεύνητο πλανήτη νάνο Δήμητρα -το μεγαλύτερο σώμα της Ζώνης των Αστεροειδών που εκτείνεται ανάμεσα στις τροχιές του Άρη και του Δία. Είναι η πρώτη επίσκεψη σε πλανήτη νάνο, όχι όμως και η τελευταία: τον Ιούλιο, το σκάφος New Horizons της NASA θα φτάσει στον μακρινό Πλούτωνα, ο οποίος εξέπεσε από τη λίστα των κανονικών πλανητών το 2006. Έπειτα από ταξίδι 7,5 ετών, το Dawn τέθηκε σε τροχιά γύρω από τη Δήμητρα στις 14.39 ώρα Ελλάδας. Το σήμα που επιβεβαίωνε την άφιξη ελήφθη από τη NASA περίπου μία ώρα αργότερα. To σκάφος τέθηκε αρχικά σε τροχιά ύψους 60.000 χιλιομέτρων, αργότερα όμως θα κατεβεί σταδιακά σε απόσταση μόλις μερικών εκατοντάδων χιλιομέτρων από την επιφάνεια. Θα περάσει συνολικά 14 μήνες παρατηρώντας το αινιγματικό λευκό σώμα, το οποίο έχει περίπου το μέγεθος της Ελλάδας με διάμετρο 950 χιλιομέτρων. Πριν από την άφιξή του στη Δήμητρα, το Dawn εξερεύνησε τον αστεροειδή Εστία για 14 συνολικά μήνες το 2011 και το 2012. Η Εστία, ο μεγαλύτερος γνωστός αστεροειδής, είναι λίγο μικρότερη από τη Δήμητρα, με μέση διάμετρο 525 χιλιομέτρων. Θεωρείται αστεροειδής αντί πλανήτης νάνος επειδή έχει ακανόνιστο και όχι σφαιρικό σχήμα. Και τα δύο σώματα ξεκίνησαν τη ζωή τους όπως και οι πλανήτες, δεν κατάφεραν όμως να μεγαλώσουν λόγω της βαρυτικής επίδρασης του Δία, ο οποίος τους στέρησε τις πρώτες ύλες για την ανάπτυξή τους. «Αυτά τα δύο σώματα είναι σαν απολιθώματα από τις απαρχές του Ηλιακού Συστήματος, και θα ρίξουν τώρα φως στην προέλευσή τους» δήλωσε η Κάρολ Ρέιμοντ, μέλος της ομάδας του Dawn στο Εργαστήριο Αεριώθησης (JPL) της NASA στην Καλιφόρνια. Παρόλο όμως που σχηματίστηκαν την ίδια εποχή και βρίσκονται σήμερα στην ίδια περιοχή του Ηλιακού Συστήματος, τη Ζώνη των Αστεροειδών, η Εστία και η Δήμητρα παρουσιάζουν εντυπωσιακές διαφορές. Η πρώτη είναι ένα εντελώς στεγνό σώμα, η δεύτερη εκτιμάται ότι αποτελείται από 25% νερό κατά μάζα. Οι πλανητολόγοι πιστεύουν ότι η Δήμητρα έχει βραχώδη πυρήνα που περιβάλλεται από ένα παχύ στρώμα πάγου, ή ακόμα και από έναν υπόγειο ωκεανό. Στην επιφάνεια, ο πάγος καλύπτεται από ένα στρώμα σκόνης και βράχων. Πριν ακόμα φτάσει στον προορισμό του, το Dawn εντόπισε δύο ασυνήθιστα λαμπερές κηλίδες μέσα στη λεκάνη ενός κρατήρα, διαμέτρου 98 χλμ. Η φύση τους παραμένει αδιευκρίνιστη, ωστόσο οι ερευνητές εικάζουν ότι πρόκειται για πάγο ή άλατα που ήρθαν στην επιφάνεια λόγω κάποιας πρόσκρουσης. Έπειτα από τη μελέτη της Εστίας και της Δήμητρας, η NASA μετρά αντίστροφα για την άφιξη του New Horizons στον Πλούτωνα, ο οποίος θεωρείται πλέον πλανήτης νάνος. Εκτός από τη Δήμητρα και τον Πλούτωνα, η λίστα περιλαμβάνει ακόμα τρία σώματα, όλα τους πέρα από την τροχιά του Ποσειδώνα: Έριδα, Χαουμέα και Μακεμάκε. Η Δήμητρα (Ceres) παίρνει το όνομα της αρχαιοελληνικής θεάς της Γεωργίας. Οι κρατήρες που θα χαρτογραφήσει το Dawn θα λάβουν ονομασίες εμπνευσμένες από άλλες θεότητες που σχετίζονται με τη γεωργία και τη γη. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231390714

Κοσμικός μεγεθυντικός φακός δείχνει το τετραπλό είδωλο ενός σουπερνόβα. Χάρη σε ένα γιγάντιο σμήνος γαλαξιών, του οποίου η βαρύτητα εκτρέπει τις ακτίνες φωτός και λειτουργεί έτσι σαν κοσμικός μεγεθυντικός φακός, το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble κατέγραψε για πρώτη φορά πολλαπλές εικόνες της ίδιας αστρικής έκρηξης. Το εντυπωσιακό φαινόμενο του «βαρυτικού φακού» είχε προβλεφθεί από τον Αϊνστάιν στο πλαίσιο της Γενικής Σχετικότητας: η βαρύτητα παραμορφώνει το χώρο έτσι ώστε οι ακτίνες φωτός να ακολουθούν καμπύλη πορεία. Η τετραπλή εικόνα του σουπερνόβα, το οποίο εξερράγη πριν από 9 δισεκατομμύρια χρόνια, είναι αποτέλεσμα μιας σπάνιας κοσμικής ευθυγράμμισης: ακριβώς ανάμεσα στον υπερκαινοφανή αστέρα και τον φακό του Hubble έτυχε να βρίσκεται ένα μεγάλο γαλαξιακό σμήνος, μια ομάδα χιλιάδων γαλαξιών. Το ισχυρό βαρυτικό πεδίο του σμήνους λειτούργησε ως φακός και ανάγκασε το φως του σουπερνόβα να ακολουθήσει τέσσερις διαφορετικές διαδρομές μέχρι να φτάσει στο τηλεσκόπιο. Οι τέσσερις εικόνες εμφανίζονται στην περιφέρεια του γαλαξιακού σμήνους σε μια διάταξη που ονομάζεται «σταυρός του Αϊνστάιν». Τα μεγεθυμένα είδωλα δείχνουν το σουπερνόβα 20 φορές πιο λαμπρό από ό,τι θα φαινόταν χωρίς το βαρυτικό φακό. Το σημαντικό είναι ότι τα τέσσερα είδωλα δεν εμφανίστηκαν ταυτόχρονα αλλά με διαφορά μερικών ημερών ή εβδομάδων το ένα από το άλλο, καθώς οι διαφορετικές διαδρομές που ακολούθησε το φως έχουν διαφορετικό μήκος, και τα φωτόνια χρειάστηκαν διαφορετικούς χρόνους για να τις διανύσουν. Παρουσιάζοντας τις εντυπωσιακές εικόνες στο περιοδικό Science, οι ερευνητές επισημαίνουν ότι η μέτρηση της χρονικής διαφοράς στην εμφάνιση των επιμέρους εικόνων από βαρυτικούς φακούς θα επέτρεπε την ακριβή μέτρηση της μάζας του σώματος που λειτούργησε ως φακός. Ακόμα, η χρονική διαφορά θα μπορούσε να επιτρέψει στους αστρονόμους να μετρούν με ακρίβεια την απόσταση μέχρι το αντικείμενο που μεγεθύνεται, προκειμένου να υπολογίσουν με μεγαλύτερη ακρίβεια το ρυθμό διαστολής του Σύμπαντος. Το σουπερνόβα της μελέτης ονομάζεται Refsdael προς τιμήν του νορβηγού αστρονόμου Σγιουρ Ρέφστνταελ, ο οποίος πρότεινε την ιδέα της μέτρησης αποστάσεων με τη βοήθεια βαρυτικών φακών το 1964. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231390691

Εκρηξη Δορυφόρου. Μετά τη μελέτη του πρόσφατου εκρηκτικού κατακερματισμού ενός αμερικανικού δορυφόρου, οι εμπειρογνώμονες των διαστημικών συντριμμιών της ESA συμπέραναν πως αυτό το συμβάν δεν αυξάνει τον κίνδυνο σύγκρουσης στις κοντινές αποστολές της ESA με οποιοδήποτε ουσιαστικό τρόπο. Το Defense Meteorological Satellite Programme Flight 13 (DMSP-13) της Πολεμικής Αεροπορία των ΗΠΑ διαχωρίστηκε σε περίπου 40 κομμάτια στις 3 Φεβρουαρίου. Ο στρατιωτικός μετεωρολογικός δορυφόρος βρισκόταν σε χαμηλή γήινη τροχιά σε περισσότερα από 800 χιλιόμετρα υψόμετρο. Οι χαμηλές γήινες τροχιές χρησιμοποιούνται συνήθως από τις αποστολές παρατήρησης της γης και μερικούς δορυφόρους επικοινωνιών. "Το συμβάν δεν θεωρείται σημαντικό," εξηγεί ο Holger Krag του γραφείου Space Debris Office (Γραφείο Διαστημικών Αποβλήτων στα ελληνικά) της ESA. "Εάν ο αριθμός που αναφέρθηκε και θραύσματα σταθεροποιηθούν σε αυτό το επίπεδο, μπορούμε να θεωρήσουμε ότι είναι εντός του εύρους των παρελθοντικών 250 περιστατικών κατακερματισμού σε τροχιά. "Για τις αποστολές μας - με τον CryoSat-2 να είναι πιο κοντά στο υψόμετρο του συμβάντος - δεν περιμένουμε κανέναν ουσιαστικό κίνδυνο λόγω του συμβάντος." Με βάση το κέντρο των διαστημικών επιχειρήσεων ESOC της ESA στο Ντάρμσταντ της Γερμανίας, το Γραφείο Διαστημικών Αποβλήτων λαμβάνει δεδομένα διαστημικών συντριμμιών από το κέντρο US Joint Space Operations Center των ΗΠΑ και πραγματοποιεί αναλύσεις και προσομοιώσεις του παρόντος και του μέλλοντος περιβάλλοντος συντριμμιών, καθώς συνεργάζεται και με τις αποστολές για να προετοιμάσουν «ελιγμούς αποφυγής σύγκρουσης». Οι δορυφορικές θρυμματισμό συνήθως προκαλούνται από το σπάσιμο των δεξαμενών ή των μπαταριών που προκαλούνται από εναπομείνασες πηγές ενέργειας επί του σκάφους υπό την επίδραση του σκληρού περιβάλλοντος στο διάστημα. Η διασπορά των θραυσμάτων που συνδέονται με το συμβάν DMSP-13 είναι αρκετά μεγάλη, ωστόσο, και η μεγαλύτερη συγκέντρωση θραυσμάτων βρίσκεται κοντά στο υψόμετρο στο οποίο επιχειρούσε ο δορυφόρος. Αυτό εξακολουθεί να είναι περίπου 100 χιλιόμετρα πάνω από τους δορυφόρους της ESA. Τα θραύσματα θα διασπώνται αργά με το πέρας του χρόνου. Η πρωτοβουλία της ESA Clean Space (Καθαρό Διάστημα) – που αφορά τη μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων της διαστημικής βιομηχανίας και στη γη και το διάστημα - εξετάζει την τεχνολογία ώστε να μετριαστούν τα επίπεδα των συντριμμιών σε χαμηλές γήινες τροχιές όπου υπάρχει μεγάλη κίνηση. Σε τροχιακές ταχύτητες, ακόμη και ένα καρύδι 1 εκατοστού θα μπορούσε να χτυπήσει έναν δορυφόρο με τη δύναμη μιας χειροβομβίδας. Στις 17-18 Μαρτίου, τεχνικοί εμπειρογνώμονες θα συναντηθούν στο τεχνικό κέντρο ESTEC της ESA στο Νόρτβαικ, Ολλανδία, για να συζητήσουν για τις τεχνολογίες μετριασμού των συντριμμιών: μεθόδους που θα εξασφαλίσουν ότι οι δορυφόροι μπορούν να αυτό - αφαιρεθούν από χαμηλές γήινες τροχιές κλειδιά πολύ πριν συμβεί ένα τέτοιο γεγονός κατακερματισμού, μειώνοντας παράλληλα τον κίνδυνο που προέρχεται από δορυφόρους που επανεισέρχονται. "Οι διεθνείς κανονισμοί αναφέρουν ότι οι δορυφόροι χαμηλής τροχιάς απομακρύνονται εντός 25 ετών στο τέλος του κύκλου ζωής της αποστολή τους", σχολίασε ο Luisa Innocenti, επικεφαλής της πρωτοβουλίας Clean Space. "Είτε θα πρέπει να καταλήξουν σε υψόμετρο όπου η ατμοσφαιρική έλξη να προκαλεί σταδιακή επανείσοδο, ή εναλλακτικά να αποσταλούν μέχρι πιο ήσυχες «τροχιές τάφους». "Η πρόκληση είναι να εισαχθούν αυτές οι απαιτούμενες μέθοδοι μετριασμού, ελαχιστοποιώντας ταυτόχρονα τον αντίκτυπο στην ίδια την αποστολή, ειδικά για τους χαμηλότερης μάζας δορυφόρους." Αλλά ο μετριασμός μπορεί φτάσει μόνο τόσο μακριά. Οι προβλέψεις δείχνουν ότι ο πληθυσμός συντριμμιών θα συνεχίσει να αναπτύσσεται μέσα από μια αλυσιδωτή αντίδραση συγκρούσεων, εκτός εάν επιμέρους μεγάλα κομμάτια συντριμμιών - εγκαταλελειμμένοι δορυφόροι ή άνω στάδια πυραύλων - ανακτηθούν περιοδικά. Η αποστολή της ESA e.DeOrbit,που αυτή τη στιγμή υποβάλλεται στην προκαταρκτική φάση Α/Β σχεδιασμού για εκτόξευση το 2021, έχει ως στόχο να αναδείξει τη σκοπιμότητα της ενεργού αφαίρεσης συντριμμιών. http://www.esa.int/ell/ESA_in_your_country/Greece/Empeirognhomones_tes_ESA_ektimohun_ton_khindyno_apho_ten_hekrexe_doryphhoroy Θρυλικό πείραμα του Γαλιλαίου θα επαναληφθεί σε τροχιά. To σωτήριο έτος 1589, λέει ο θρύλος, ο Γαλιλαίος Γαλιλέι ανέβηκε στον Κεκλιμένο Πύργο της Πίζας και άρχισε να πετά μπάλες από διάφορα υλικά, προκειμένου να δείξει ότι όλες πέφτουν ταυτόχρονα στο έδαφος ανεξάρτητα από το βάρος τους. Αν και το πείραμα πιθανότατα δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ, η Γενική Σχετικότητα του Αϊνστάιν δικαίωσε την πρόβλεψη του Γαλιλαίου τον περασμένο αιώνα. Όμως ο Αϊνστάιν και ο Γαλιλαίος θα μπορούσαν να διαψευστούν από έναν δορυφόρο που προγραμματίζεται να εκτοξευτεί του χρόνου. Ο γαλλικός δορυφόρος MicroSCOPE δεν θα ρίξει σφαίρες από το Διάστημα στη Γη για να διαπιστωθεί αν θα φτάσουν ταυτόχρονα στο έδαφος. Θα περιέχει όμως δύο κυλίνδρους ίσης μάζας αλλά από διαφορετικά υλικά, και θα ελέγξει εάν ένας από τους δύο δέχεται μεγαλύτερη έλξη από το βαρυτικό πεδίο της Γης. Μια τέτοια διαφορά, εξηγεί ο δικτυακός τόπος του περιοδικού Science, θα διέψευδε μια βασική παραδοχή της Γενικής Σχετικότητας που ονομάζεται «αρχή της ισοδυναμίας» και παντρεύει δύο ελαφρώς διαφορετικές έννοιες της μάζας. Η πρώτη είναι η αδρανειακή μάζα, η οποία καθορίζει πόσο αντιστέκεται στην κίνηση ένα αντικείμενο που σπρώχνεται από μια δύναμη. Η δεύτερη είναι η βαρυτική μάζα, η οποία καθορίζει πόσο ισχυρή είναι η δύναμη της βαρύτητας που δέχεται το αντικείμενο. Σύμφωνα με την αρχή της ισοδυναμίας, η βαρύτητα και η επιτάχυνση είναι το ίδιο πράγμα, επομένως η αδρανειακή και η βαρυτική μάζα είναι επίσης ένα και το αυτό, ανεξάρτητα από το βάρος ή τη σύσταση ενός αντικειμένου. Η παραδοχή του Αϊνστάιν έχει επιβεβαιωθεί με προηγούμενα πειράματα με ακρίβεια ενός μέρους στα δέκα τρισεκατομμύρια. Πολλοί φυσικοί θα ήθελαν όμως να τη δουν να διαψεύδεται: η Γενική Σχετικότητα δεν έχει συμφιλιωθεί μέχρι σήμερα με την κβαντική μηχανική, και ορισμένες από τις λύσεις που έχουν προταθεί για αυτή τη διαφωνία, όπως η θεωρία των χορδών, παραβιάζουν την αρχή της ισοδυναμίας. Ο δορυφόρος MicroSCOPE υπόσχεται τώρα να επιβεβαιώσει ή να διαψεύσει τον Αϊνστάιν με ακρίβεια ενός μέρους στο τετράκις εκατομμύριο. Μέσα στο σκάφος θα αιωρούνται δύο κύλινδροι διαφορετικού μεγέθους αλλά ίδιας μάζας, ο ένας από τιτάνιο και ο άλλος από ένα κράμα πλατίνας-ροδίου. Αν η αρχή της ισοδυναμίας ευσταθεί, τα δύο σώματα θα κινούνται ακριβώς στην ίδια τροχιά και θα παραμένουν ευθυγραμμισμένα. Αν όχι, ένας από τους δύο κυλίνδρους θα κινηθεί ανεπαίσθητα πιο κοντά στη Γη σε σχέση με τον δεύτερο. Το τροχιακό πείραμα, κόστους 200 εκατομμυρίων δολαρίων, χρηματοδοτήθηκε κυρίως από το Γαλλικό Εθνικό Κέντρο Διαστημικών Ερευνών. Το ποσό θεωρείται μάλλον μικρό για μια τέτοια φιλόδοξη αποστολή, η οποία θα επιχειρήσει να διαψεύσει τη Γενική Σχετικότητα. Αν το καταφέρει, ένα νέο παράθυρο θα ανοίξει για την πολυπόθητη συμφιλίωση του Αϊνστάιν με το μικρόκοσμο της κβαντομηχανικής. Και η εικόνα μας για τη βαρύτητα και το Σύμπαν θα αλλάξει. Για την ιστορία, το πείραμα πτώσης του Γαλιλαίου πιθανότατα δεν συνέβη ποτέ. Η πρώτη αναφορά στη θρυλική επίδειξη ήρθε μετά το θάνατο του Γαλιλαίου από τον βοηθό του Βιντσένζο Βιβιάνι, σύμφωνα με τον οποίο ο δάσκαλός του ήθελε να διαψεύσει την άποψη του Αριστοτέλη ότι τα βαριά αντικείμενα πέφτουν ταχύτερα από τα ελαφρά. Ο Γαλιλαίος είχε περιγράψει παρόμοια πειράματα το 1683. Πιθανότατα, όμως, οι μόνες δοκιμές που πραγματοποίησε για το θέμα είχαν να κάνουν με σφαίρες που κατρακυλούσαν σε ράμπες. Το πείραμα του MicroSCOPE θα είναι εκατομμύρια φορές πιο ακριβές. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231390368

Στον νεαρό Άρη, ένας αρκτικός ωκεανός. Σειρά ευρημάτων τα τελευταία χρόνια έχουν αποδείξει την παρουσία νερού σε υγρή μορφή στην επιφάνεια του Άρη. Έχει διαπιστωθεί η ύπαρξη λιμνών και ποταμών στο πιο κοντινό αλλά και στο μακρινό παρελθόν του Κόκκινου Πλανήτη. Κάποιες μελέτες μάλιστα έχουν υποδείξει την ύπαρξη ενός ωκεανού που βρισκόταν στο βόρειο ημισφαίριο του Άρη. Μια νέα μελέτη στηρίζει την ύπαρξη αυτού του ωκεανού παρουσιάζοντας μάλιστα εντυπωσιακά στοιχεία για αυτόν. Τη νέα μελέτη πραγματοποίησαν επιστήμονες της NASA οι οποίοι υποστηρίζουν ότι διαθέτουν πειστικές ενδείξεις πως κάποτε ένας τεράστιος ωκεανός σκέπαζε περίπου το ένα πέμπτο του Άρη. Όπως αναφέρουν αυτός ο ωκεανός υπήρχε πριν από μερικά δισ. έτη, είχε τόσο όγκο νερού όσο ο Αρκτικός ωκεανός στη Γη, ενώ κάλυπτε μια έκταση στον Άρη μεγαλύτερη από που καλύπτει ο Ατλαντικός στη Γη. Το γεγονός αυτό αυξάνει και την πιθανότητα να υπήρχε κάποτε ζωή στον γειτονικό πλανήτη. Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον Τζερόνιμο Βιλανουέβα του Κέντρου Διαστημικών Πτήσεων Goddard εκτιμούν ότι η μεγαλύτερη ποσότητα (γύρω στο 87%) από αυτό το αρειανό νερό χάθηκε στο διάστημα, ενώ το υπόλοιπο 13% βρίσκεται σήμερα με μορφή πάγου στους αρειανούς πόλους. Οι νέες εκτιμήσεις, βασίζονται στην εξαετή ανάλυση της χημικής «υπογραφής» του νερού στην αραιή ατμόσφαιρα του γειτονικού πλανήτη, με τη βοήθεια των ισχυρότερων τηλεσκοπίων της Γης, όπως το Keck στη Χαβάη και το Πολύ Μεγάλο Τηλεσκόπιο του Ευρωπαϊκού Νοτίου Αστεροσκοπείου στη Χιλή. Εκτιμάται ότι στα «νιάτα» του ο Άρης είχε αρκετό νερό για να καλύψει όλη την επιφάνειά του με ένα στρώμα βάθους 137 μέτρων. Πρόκειται για την μεγαλύτερη εκτίμηση ποσότητας νερού στον Άρη, που έχει γίνει μέχρι σήμερα. Το πιθανότερο είναι πως αυτός ο υδάτινος όγκος (τουλάχιστον 20 εκατομμύρια κυβικά χιλιόμετρα) σχημάτιζε έναν τεράστιο ωκεανό, ο οποίος καταλάμβανε σχεδόν το ήμισυ του βορείου ημισφαιρίου του πλανήτη, φθάνοντας σε μερικά σημεία να έχει βάθος έως 1,6 χιλιομέτρων. Η ζεστή και υγρή περίοδος εκτιμάται ότι έλαβε πρόωρο τέλος πριν από περίπου 3,7 δισεκατομμύρια χρόνια (ο πλανήτης δημιουργήθηκε πριν από 4,5 δισ. χρόνια). Παραμένει ασαφές πόσο νερό μπορεί να έχει απομείνει σήμερα κάτω από την επιφάνεια του Άρη. Ερωτηματικό αποτελεί επίσης αν, όσο υπήρχε νερό στον πλανήτη, αναπτύχθηκαν κάποιες μορφές ζωής σε αυτόν έστω και σε μικροβιακή μορφή. Η νέα μελέτη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Science». Άλλοι πάντως επιστήμονες, εμφανίστηκαν πιο επιφυλακτικοί και ανέφεραν πως, προς το παρόν, μπορεί κανείς να μιλήσει μόνο για υπόθεση και όχι για βεβαιότητα, όσον αφορά την ύπαρξη ενός τόσο μεγάλου ωκεανού. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231390559

Έκρηξη σουπερνόβα εκσφενδόνισε άστρο από τον Γαλαξία. Τα τελευταία χρόνια έχουν εντοπιστεί ορισμένα άστρα που διάφορα κοσμικά φαινόμενα τα… ξεριζώνουν από τη θέση στην οποία βρίσκονται και τα υποχρεώνουν να εγκαταλείψουν με ταχύτητα τον γαλαξία μας. Ομάδα αστρονόμων ανακάλυψε ένα ακόμη τέτοιο άστρο το οποίο είναι όπως φαίνεται και το πιο γρήγορο αυτής της κατηγορίας των άστρων. Ερευνητές, με επικεφαλής τον Στέφαν Γκάιερ του Ευρωπαϊκού Νοτίου Αστεροσκοπείου (ESO) χρησιμοποίησαν τόσο τα τηλεσκόπια του ESO όσο και τα τηλεσκόπια στο Αστεροσκοπείο Keck στη Χαβάη για να παρατηρήσουν μικρό άστρο US 708. Το άστρο που έχει μάζα 50% μικρότερη από εκείνη του Ήλιου εντοπίστηκε το 2005 αλλά μέχρι τώρα δεν είχε μελετηθεί επαρκώς. Οι νέες παρατηρήσεις οδήγησαν τους ερευνητές στο συμπέρασμα ότι το άστρο δέχτηκε το ωστικό κύμα μιας έκρηξης υπερκαινοφανούς αστέρα η οποία μετάβαλε την ταχύτητα και την τροχιά του. Σύμφωνα με τη νέα μελέτη το άστρο «τρέχει» πλέον με ταχύτητα 1.200 χιλιομέτρων το δευτερόλεπτο κινούμενο έξω από τον γαλαξία μας. Με αυτή την ταχύτητα, το άστρο θα μπορούσε να διασχίσει την απόσταση Γης - Σελήνης σε μόλις πέντε λεπτά. Συγκριτικά, το άστρο του ηλιακού μας συστήματος, ο Ήλιος, κινείται με ταχύτητα μόνο 78 χιλιομέτρων το δευτερόλεπτο. Το άστρο αναμένεται να ξεφύγει από τα βαρυτικά δεσμά του γαλαξία μας και να «δραπετεύσει» στο διαγαλαξιακό χώρο σε περίπου 25 εκατομμύρια χρόνια. Όλα τα γρήγορα άστρα που είχαν ανακαλυφθεί μέχρι τώρα, είχαν επιταχυνθεί, επειδή πλησίασαν πολύ την μαύρη τρύπα στο κέντρο του γαλαξία μας. Αλλά το άστρο US 708 είναι το πρώτο που έχει διαφορετική ιστορία, καθώς απέκτησε την μεγάλη ταχύτητά του εξαιτίας μιας θερμοπυρηνικής έκρηξης σούπερ νόβα, που συνέβη στο γειτονικό άστρο του, με το οποίο έως τότε σχημάτιζε «δίδυμο». Η έκρηξη λειτούργησε σαν σφεντόνα για να εκσφενδονίσει μακριά το US 708. «Πιθανότατα πρόκειται για μια από τις πιο δραματικές ιστορίες ζωής για άστρο. Πρέπει να πέρασε πολλά», αναφέρει χαρακτηριστικά ο Γκάιερ. Το άστρο ήταν κάποτε ένας ερυθρός γίγαντας, που απέβαλε το υδρογόνο του και σήμερα είναι πια μικρή πυκνή σφαίρα από ήλιο, που όχι μόνο κινείται αστραπιαία, αλλά επίσης περιστρέφεται πολύ γρήγορα, με ταχύτητα πάνω από 100 χιλιόμετρα το δευτερόλεπτο. Η μελέτη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Science». http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231390574

Το μυστήριο της χαμένης λάμψης του Σύμπαντος. Πολλοί γαλαξίες παραμένουν γόνιμοι. Ο δικός μας Γαλαξίας, για παράδειγμα, γεννά τουλάχιστον ένα νέο άστρο το χρόνο. Άλλοι γαλαξίες όμως έχουν μείνει στείροι, και τα άστρα τους είναι δεκάδες φορές λιγότερα από ό,τι θα έπρεπε. Νέα αμερικανική μελέτη δείχνει τώρα να απαντά στο μυστήριο της απούσας λάμψης του Σύμπαντος: σε πολλούς γαλαξίες, τα σύννεφα αέριου υδρογόνου είναι υπερβολικά καυτά για να συμπυκνωθούν και να σχηματίσουν άστρα. Αστρονόμοι του ΜΙΤ και του Πολιτειακού Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν εξέτασαν τις εκπομπές ακτίνων Χ από 200 γαλαξιακά σμήνη: ομάδες αποτελούμενες από 50 έως 1.000 γαλαξίες, οι οποίοι περιβάλλονται από αχανείς ατμόσφαιρες αερίου. Οι ποσότητες αερίου είναι τόσο μεγάλες ώστε θα περίμενε κανείς ότι όλοι αυτοί οι γαλαξίες θα παρήγαγαν διαρκώς εκατομμύρια νέα άστρα. Περιέργως, όμως, τα γεννητούρια είναι σπάνια. Και αυτό μπορεί να οφείλεται σε δύο λόγους, δείχνει η νέα μελέτη που δημοσιεύεται στο Nature. http://www.nature.com/nature/journal/vaop/ncurrent/full/nature14167.html Σε πολλές περιπτώσεις, διαπίστωσαν οι ερευνητές, μεγάλες ποσότητες θερμότητας μεταφέρονται από τα κέντρα των γαλαξιών προς το αέριο που τους περιβάλλει, πιθανώς λόγω προηγούμενης σύγκρουσης του γαλαξία με άλλους γαλαξίες. Σε αυτές τις περιπτώσεις το αέριο έχει θερμοκρασία δεκάδων εκατομμυρίων βαθμών Κελσίου, και δεν μπορεί να συμπυκνωθεί, να καταρρεύσει υπό το ίδιο του το βάρος και να σχηματίσει άστρα. Ακόμα κι αν το νέφος κρυώσει τοπικά, η θερμότητα του περιβάλλοντος καταδικάζει κάθε απόπειρα. Είναι «σαν να πετάει κανείς ένα παγάκι μέσα σε νερό που βράζει» σχολιάζει ο Μάικλ ΜακΝτόναλντ του MIT, μέλος της ερευνητικής ομάδας. Υπάρχει όμως και μια δεύτερη κατηγορία γαλαξιακών σμηνών, των οποίων το αέριο έχει πολύ μικρότερη θερμοκρασία, της τάξης των μερικών εκατομμυρίων βαθμών. Ακόμα κι έτσι, όμως, τα νέα άστρα φαίνονται λίγα. Σε αυτές τις περιπτώσεις, οι ένοχοι πρέπει να είναι οι μαύρες τρύπες που κρύβονται στα κέντρα των γαλαξιών. Το υλικό που πέφτει στην παγίδα περιδινίζεται βίαια πριν χαθεί για πάντα στη μαύρη τρύπα. Ένα μέρος του όμως επιζεί και εκτινάσσεται στο Διάστημα με αστρονομικές ταχύτητες, θερμαίνοντας απότομα τυχόν μάζες ψυχρού αερίου. «Ορισμένα άστρα θα προλάβουν να σχηματιστούν. Πριν προλάβει όμως η διαδικασία να πάρει μπροστά, η μαύρη τρύπα θα ξαναζεστάνει τα πάντα. Λειτουργεί σαν θερμοστάτης του σμήνους» εξηγεί ο ΜακΝτόναλντ. Σε συνδυασμό, καταλήγουν οι ερευνητές, η απευθείας διάχυση της θερμότητας στα γαλαξιακά σμήνη, και η θέρμανση του αερίου λόγω των μελανών οπών, προσφέρουν μια ικανοποιητική εξήγηση για το γεγονός ότι τα άστρα του Σύμπαντος είναι περίπου δέκα φορές λιγότερα από το αναμενόμενο. Το μυστήριο της χαμένης λάμψης του Σύμπαντος, επομένως, μπορεί και να έχει λυθεί. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231390336

Q&A: Ημισφαίρια στο Διάστημα. Πώς καθορίζεται ο Βορράς σε άλλους πλανήτες και στο υπόλοιπο σύμπαν; Οι χάρτες φτιάχνονται με τη σύμβαση ότι ο Βορράς και ο Νότος της Γης αντικατοπτρίζονται στους άλλους πλανήτες του ηλιακού συστήματος, οι οποίοι περιφέρονται γύρω από τον Ηλιο στο ίδιο επίπεδο με τη Γη, το οποίο ονομάζεται ελλειπτικό επίπεδο. Κατά την περιστροφή των πλανητών, οι άκρες των αξόνων περιστροφής τους είναι ο βόρειος και ο νότιος πόλος τους. Παρόλα αυτά ο άξονας περιστροφής κάποιων πλανητών έχει μεγαλύτερη κλίση από αυτόν της Γης. Οπως οι σύγχρονοι χάρτες εδάφους, έτσι και οι χάρτες των ουράνιων σωμάτων στο Διάστημα, είναι προσανατολισμένοι με τον Βορρά προς τα πάνω. Αυτή η κάπως αυθαίρετη επιλογή έγινε, κατά πάσα πιθανότητα, εξαιτίας του βόρειου μαγνητικού πόλου της Γης και κρατάει από τον καιρό των ναυτικών, οι οποίοι εμπιστεύονταν τον Πολικό Αστέρα για τη ναυσιπλοΐα τους στο Βόρειο Ημισφαίριο. Σε άλλους πλανήτες, παρόλα αυτά, τα μαγνητικά πεδία είναι ασθενή ή ανύπαρκτα. Ισως επειδή το ανθρώπινο είδος τείνει να βλέπει τον εαυτό του ως το κέντρο του σύμπαντος, όταν οι επιστήμονες ξεκίνησαν να χαρτογραφούν το ηλιακό σύστημα, εκτός του δικού μας πλανήτη, κράτησαν τις ίδιες διαιρέσεις βορρά-νότου, με διαχωριστική γραμμή τον άξονα του Ισημερινού. Τελικά, οι ορισμοί επεκτάθηκαν στα ημισφαίρια του γαλαξία, ακόμα και του σύμπαντος. http://www.kathimerini.gr/805539/article/epikairothta/episthmh/qa-hmisfairia-sto-diasthma

Τι γνωρίζουμε για το μετεωρίτη του Τσελιάμπινσκ, δυο χρόνια μετά την πτώση του; Το Φεβρουάριο του 2013 στην περιφέρεια Τσελιάμπινσκ έπεσε ένας μετεωρίτης ο οποίος ήταν ο μεγαλύτερος από τα γνωστά ουράνια σώματα που έχουν πέσει στη Γη, μετά τον μετεωρίτη Τουνγκούσκα το 1908. Η RBTH μίλησε γι' αυτό με κορυφαίους ρώσους επιστήμονες. Γιατί ο μετεωρίτης δεν έγινε νωρίτερα αντιληπτός; Ο μετεωρίτης του Τσελιάμπινσκ πέταξε προς τη Γη από την πλευρά του Ηλίου, αναφέρει στη RBTH ο Βλαντίμιρ Σούρντιν, επιστημονικός συνεργάτης του Κρατικού Ινστιτούτου Αστρονομίας Π.Κ. Στέρνμπεργκ. Σύμφωνα με τον ίδιο, οι αστρονόμοι δεν στρέφουν προς τα εκεί τα τηλεσκόπιά τους εξαιτίας του εκτυφλωτικού φωτός και η περιοχή αυτή του ηλιακού συστήματος μπορεί να παρατηρηθεί μόνο με ειδικά ηλιακά τηλεσκόπια, με τα οποία είναι αδύνατο να μελετηθεί οτιδήποτε άλλο εκτός από τον ίδιο τον Ήλιο. Γιατί δεν σκοτώθηκε κανείς; Από την πτώση του μετεωρίτη του Τσελιάμπινσκ τραυματίστηκαν 1147 άτομα, μεταξύ αυτών 259 παιδιά. Ζημιές υπέστησαν 3724 κατοικίες, 671 εκπαιδευτικά ιδρύματα, 11 κτίρια κοινωνικών υπηρεσιών, 69 πολιτιστικά κέντρα και 5 αθλητικά. Οι αρχές της περιφέρειας Τσελιάμπινσκ εκτίμησαν το ύψος των ζημιών από την πτώση του μετεωρίτη στα 16 εκατ. δολάρια. Εκτός του ότι ο μετεωρίτης ήταν σχετικά μικρός, με διάμετρο μόλις 19 μέτρων, πετούσε κατά μήκος της επιφάνειας της Γης, αναφέρει ο Ντμίτρι Βίμπε, επικεφαλής του τμήματος φυσικής και εξέλιξης των αστέρων του Ινστιτούτου Αστρονομίας της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών. Η μακριά διάρκεια πτήσης μέσα στην ατμόσφαιρα προκάλεσε τον κατακερματισμό του αρκετά ευαίσθητου υλικού του μετεωρίτη σε μικρά θραύσματα, τα περισσότερα από τα οποία κάηκαν πριν φτάσουν στη Γη. Αρχικά ο μετεωρίτης ζύγιζε περίπου 13 χιλιάδες τόνους, αλλά στη Γη κατέπεσαν μόνο 6 τόνοι του περίπου, δηλαδή το 0,5% της συνολικής μάζας. Μέχρι σήμερα οι επιστήμονες έχουν συλλέξει πάνω από ένα τόνο. Φυσικά, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι υπήρξε κι ένα μεγάλο τμήμα του 654 κιλών, το οποίο έπεσε στη λίμνη Τσερμπακούλ. Αν έπεφτε στην πόλη, είναι σίγουρο ότι θα είχε προκαλέσει θύματα. Επομένως, θα μπορούσε κανείς ως ένα βαθμό να χαρακτηρίσει τυχερούς τους κατοίκους του Τσελιάμπινσκ. Ο μετεωρίτης του Τσελιάμπινσκ ανήκει στην κατηγορία των συνηθισμένων χονδριτών, οι οποίοι αποτελούν άνω του 90% του συνόλου των μετεωριτών που πέφτουν στον πλανήτη μας, αναφέρει ο Ντμίτρι Σαντίλενκο, επιστημονικός συνεργάτης του εργαστηρίου μελέτης μετεωριτών του Ινστιτούτου γεωχημείας και αναλυτικής χημείας της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών. Ονομάζονται χονδρίτες λόγω του μεγάλου αριθμού από χόνδρους (κόκκους) και περιέχουν στερεοποιημένα σταγονίδια πυριτικού υλικού. Λέγεται πως ο μετεωρίτης του Τσελιάμπινσκ δεν υπήρξε ποτέ τμήμα κάποιου πλανήτη και αποτελείται από ύλη ηλικίας περίπου 4,5 δις. ετών, από την οποία σχηματίστηκαν οι πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος. Από τέτοιους χονδρίτες αποτελείται η ζώνη των αστεροειδών που βρίσκεται ανάμεσα στον Άρη και το Δία. Στους αστρονόμους είναι γνωστοί περίπου 600 χιλιάδες αστεροειδείς της ζώνης αυτής. Μερικοί από αυτούς λόγω συγκρούσεων ή άλλων παραγόντων αλλάζουν τροχιά και γίνονται μετεωρίτες, οι οποίοι προσεγγίζουν τη Γη. Τι τον κάνει μοναδικό; Ο συγκεκριμένος μετεωρίτης μπορεί να χαρακτηριστεί ως εκείνος με τη μεγαλύτερη «φωτογένεια» απ’ όλους όσους έχει δει ο άνθρωπος να πέφτουν στη Γη, αναφέρει αστειευόμενη η εκ των παλαιότερων επιστημονικών υπαλλήλων του Κρατικού Γεωλογικού Μουσείου Β.Ι. Βερνάντσκι της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών. Σημειωτέον, αυτό το μουσείο βρίσκεται στη Μόσχα κοντά στην Κόκκινη πλατεία, και εκεί εκτίθεται ένα από τα θραύσματα του συγκεκριμένου μετεωρίτη (http://www.sgm.ru/). Με άλλα λόγια, χάρη στις επίγειες βιντεοσκοπήσεις και φωτογραφίες των επιστημόνων και μαρτύρων του συμβάντος, για πρώτη φορά σε ολόκληρη την ιστορία της μελέτης των μετεωριτών στάθηκε εφικτό να καταγραφεί η πορεία της πτώσης ενός ουράνιου σώματος, από την είσοδό του στην ατμόσφαιρα και ουσιαστικά μέχρι την πτώση των θραυσμάτων του στη γη. http://gr.rbth.com/tecnology/2015/03/05/ti_gnorizoyme_gia_to_meteoriti_toy_tseliampinsk_dyo_xronia_meta_tin_35731.html

Ο πλανήτης με τους τέσσερις ήλιους! Η ύπαρξη πλανητών τους οποίους συντροφεύουν περισσότερα από ένα άστρα έγινε ευρύτερα γνωστή από τον «Πόλεμο των Άστρων» και τον πλανήτη του πρωταγωνιστή της θρυλικής ταινίας που ανήκε σε δυαδικό αστρικό σύστημα. Τα τελευταία χρόνια τα διαστημικά τηλεσκόπια και τα ολοένα και πιο ισχυρά επίγεια τηλεσκόπια έχουν εντοπίσει πολλούς πλανήτες στον γαλαξία μας που βρίσκονται ανάμεσα σε δύο άστρα . Εχουν εντοπιστεί επίσης αρκετοι πλανήτες που δεν βρίσκονταν ανάμεσα σε δύο αλλά σε τρία άστρα και τώρα εντοπίζονται πλανήτες που βρίσκονται ανάμεσα σε τέσσερα άστρα! Ο πρώτος πλανήτης με τέσσερα άστρα εντοπίστηκε το 2013 και τώρα ομάδα ερευνητών χρησιμοποιώντας τα τηλεσκόπια του Αστεροσκοπείου Palomar στις ΗΠΑ εντόπισε άλλο ένα. Πρόκειται για ένα πλανητικό σύστημα σε απόσταση 136 έτη φωτός στον αστερισμό του Κριού. Το σύστημα έλαβε την ονομασία 30 Ari και ο πρώτος πλανήτης που εντοπίστηκε σε αυτό είναι πραγματικά τεράστιος. Πρόκειται για ένα γίγαντα αερίου με μάζα δέκα φορές μεγαλύτερη από εκείνη του Δία. Ο πλανήτης ολοκληρώνει μια πλήρη περιστροφή γύρω από το μητρικό του άστρο σε 335 μέρες. Οι ερευνητές εκτιμούν ότι τόσο ο πλανήτης όσο και οι δορυφόροι που πιθανώς έχει δεν διαθέτουν συνθήκες φιλικές στην ζωή. Σύμφωνα με τους ερευνητές αν κάποιος βρισκόταν σε αυτόν τον πλανήτη θα έβλεπε ένα σχετικά μικρό ήλιο, δύο πιο απομακρυσμένα λαμπερά άστρα ορατά και στον πρωινό ουρανό ενώ το τέταρτο άστρο θα το έκρυβαν τα άλλα τρία. Η ανακάλυψη οδηγεί τους ειδικούς στην διαπίστωση ότι οι πλανήτες σε τετραπλά αστρικά συστήματα είναι περισσότεροι από όσο πιστεύαμε μέχρι σήμερα. Οι ερευνητές εντόπισαν επίσης και ένα ακόμη πλανήτη που βρίσκεται σε τριπλό αστρικό σύστημα και πιο συγκεκριμένα στο σύστημα HD 2638 σε απόσταση 175 ετών φωτός από εμάς στον αστερισμό του Κήτους. Επικεφαλής των ερευνητών ήταν επιστήμονες του Εργαστηρίου Αεροπροώθησης (JPL) της NASA η οποία προέβη και στις σχετικές ανακοινώσεις. http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=682663 Σύννεφα από λιωμένα βράχια στο μετεωρολογικό δελτίο εξωπλανήτη. Ένας γιγάντιος, καυτός εξωπλανήτης σε απόσταση άνω των 1.000 ετών φωτός από τη Γη καλύπτεται από σύννεφα λιωμένων πετρωμάτων, αποκαλύπτει νέα μέθοδος παρατήρησης που επινοήθηκε από ερευνητές του ΜΙΤ. Η νέα τεχνική επιτρέπει τον εντοπισμό νεφών σε σώματα που εντοπίστηκαν με τον διάσημο κυνηγό πλανητών Kepler. Το εξειδικευμένο διαστημικό τηλεσκόπιο, το οποίο έχει ολοκληρώσει πλέον την κύρια φάση της αποστολής του, ήταν σχεδιασμένο να ανιχνεύει εξωπλανήτες από την ανεπαίσθητη μείωση που προκαλούν στη φωτεινότητα των μητρικών τους άστρων την ώρα που περνούν από μπροστά τους. Εκτός του ότι αποκαλύπτουν την παρουσία εξωπλανητών, οι μεταβολές της φωτεινότητας του άστρου μπορούν επίσης να αποκαλύψουν στοιχεία για την ατμόσφαιρα των εξωπλανητών και για τη σύσταση των νεφών της. Αυτό συμβαίνει επειδή τα διάφορα σωματίδια από τα οποία αποτελούνται τα νέφη σκεδάζουν (εκτρέπουν) διαφορετικά μήκη κύματος φωτός. Σε μελέτη που έχει γίνει δεκτή για δημοσίευση στην επιθεώρηση The Astrophysical Journal, ερευνητές του ΜΙΤ αναλύουν τα σύννεφα του Kepler-7b, ενός εξωπλανήτη που περιφέρεται γύρω από ένα μεγάλο άστρο στην κατεύθυνση του αστερισμού της Λύρας. Ο Kepler-7b, ένας από τους πρώτους εξωπλανήτες που ανακάλυψε το Kepler, είναι ένας «καυτός Δίας» -ένας γιγάντιος πλανήτης από αέρια, ο οποίος ψήνεται σε θερμοκρασία 1.500 βαθμών Κελσίου. Οι ερευνητές εξέτασαν διάφορα μαθηματικά μοντέλα για την πιθανή συμπεριφορά της ατμόσφαιρας του πλανήτη σε συγκεκριμένες πιέσεις και θερμοκρασίες. Στη συνέχεια προσδιόρισαν το μοντέλο που ταίριαζε με τις πραγματικές μετρήσεις του Kepler. Κατέληξαν έτσι στο συμπέρασμα ότι τα σύννεφα του Kepler-7b πρέπει να αποτελούνται από εξαερωμένο μαγνήσιο και ενώσεις του πυριτίου. Στη Γη, τα υλικά αυτά είναι στέρεα και αποτελούν βασικά συστατικά των πετρωμάτων. Στον καυτό κόσμο του Kepler-7b, παίρνουν τη μορφή ατμού που φτάνει ψηλά στην ατμόσφαιρα του πλανήτη. Όταν οι ατμοί αυτοί κρυώσουν και συμπυκνωθούν, σχηματίζουν υγρά σωματίδια που συγκεντρώνονται σε νέφη. Όμως τα σύννεφα αυτά δεν καλύπτουν ομοιόμορφα τον Kepler-7b: η περίοδος περιστροφής του πλανήτη είναι ίση με την περίοδο περιφοράς γύρω από το μητρικό του άστρο, κάτι που σημαίνει ότι η μία πλευρά του πλανήτη είναι μόνιμα στραμμένη στο φως, ενώ η άλλη παραμένει βυθισμένη στο αιώνιο σκοτάδι. Λόγω αυτής της ιδιαιτερότητας, τα σύννεφα υπάρχουν μόνο στην πλευρά που κοιτάζει μόνιμα το μητρικό άστρο, επισημαίνουν οι ερευνητές. Σκοπεύουν τώρα να εφαρμόσουν την ίδια μέθοδο σε άλλους εξωπλανήτες, και ελπίζουν να πετύχουν πιο λεπτομερείς παρατηρήσεις των εξωγήινων νεφών με το τηλεσκόπιο TESS, το οποίο προγραμματίζεται να διαδεχθεί το Kepler. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231390066

Προσομοίωση του διαστήματος για τα τέσσερα υπέρυθρα όργανα του JWST. Η κατασκευή ενός διαστημικού τηλεσκοπίου δεν είναι μικρό επίτευγμα. Οι συνθήκες εδώ στη Γη είναι σημαντικά διαφορετικές από αυτές σε τροχιά γύρω από τον πλανήτη μας. Πώς ξέρουμε ότι κάθε τηλεσκόπιο που κατασκευάστηκε στα ελεγχόμενα εργαστήρια μας μπορεί να αντέξει το σκληρό περιβάλλον του διαστήματος; Ευτυχώς, μπορούμε να αναδημιουργήσουμε συνθήκες παρόμοιες με εκείνες του διαστήματος με τη χρήση προσομοιωτών, όπως αυτός ο θάλαμος θερμικού κενού στο Κέντρο Διαστημικών Πτήσεων Goddard της NASA στο Μέριλαντ, ΗΠΑ. Σε αυτή την εικόνα, ο θάλαμος δεν είναι σε λειτουργία, όπως φαίνεται από την παρουσία του φωτογράφου που κρατά έναν πυρσό στο περιθώριο. Όταν ενεργοποιηθεί, πολλαπλές αντλίες ρουφούν όλο τον αέρα για να δημιουργήσουν ένα χώρο που μοιάζει με κενό, και η θερμοκρασία μπορεί να πέσει σε ένα πολύ παγωμένο ελάχιστο -253 °C. Ωστόσο, το πραγματικό αστέρι αυτής της εικόνας είναι το φουτουριστικό χρυσαφί πλαίσιο και το περιεχόμενό του. Αυτό το πλαίσιο φέρει τη μονάδα Integrated Science Instrument Module, μια δομή που περιέχει τα επιστημονικά εργαλεία του James Webb Space Telescope, ή JWST, για το 2018, http://www.esa.int/Our_Activities/Space_Science/JWST διάδοχο του διαστημικού τηλεσκοπίου Hubble. http://www.spacetelescope.org/ Μαζί με το πλαίσιο, αυτή η μονάδα ζυγίζει περίπου όσο ένας ελέφαντας και φιλοξενεί τέσσερα όργανα για παρατήρηση στο υπέρυθρο, ένα μέρος του φάσματος που αποτελεί κλειδί στην εξερεύνηση της προέλευσης του Σύμπαντος και των ιδιοτήτων των πολύ μακρινών κοσμικών αντικειμένων. Αυτή η ικανότητα είναι ο λόγος για την εξαιρετικά χαμηλή θερμοκρασία του θαλάμου: υπέρυθρο φως που εκπέμπεται από ζεστά αντικείμενα. Για να αποφευχθούν υπέρυθρες εκπομπές από το ίδιο το τηλεσκόπιο παρεμβαίνοντας στις παρατηρήσεις του JWST, ολόκληρο το τηλεσκόπιο πρέπει να ψύχεται σε πολύ χαμηλές θερμοκρασίες. Στο διάστημα, το JWST θα κάνει χρήση ενός γιγάντιου αλεξήλιου ώστε να το κρατήσει εντελώς στη σκιά. Αυτό θα κρατήσει το τηλεσκόπιο στους -233 ° C. Η ομάδα του JWST πέτυχε ένα ορόσημο το περασμένο καλοκαίρι, καθώς και τα τέσσερα επιστημονικά όργανα πέρασε τις κρυογονικές δοκιμές τους σε αυτή την αίθουσα. Οι τρεις μονάδες εγγύς υπέρυθρου ψύχθηκαν στους περίπου -233 ° C, ενώ το όργανο μέσο-υπερύθρου έφτασε σε ακόμα χαμηλότερη θερμοκρασία -266 ° C, για συνολικά 116 ημέρες. Για περισσότερες πληροφορίες, διαβάστε εδώ (αγγλικά). http://www.esa.int/Our_Activities/Space_Science/Improved_vision_for_James_Webb_Space_Telescope Μετά τις δοκιμές αυτές, μια από τις μονάδες - το Near InfraRed Spectrograph (εγγύς υπέρυθρο φασματογράφος) - αφαιρέθηκε και εξοπλίστηκε με νέους ανιχνευτές και 'μικροδιαφράγματα', μια νέα τεχνολογία για να μελετήσει εκατοντάδες ουράνια αντικείμενα ταυτόχρονα, χρησιμοποιώντας μικροσκοπικά παράθυρα με πλάτος αυτό μιας ανθρώπινης τρίχας. Όταν αυτό το αναβαθμισμένο όργανο επανέλθει, ολόκληρη η μονάδα θα συνεχίσει με περαιτέρω περιβαλλοντικές δοκιμές για να αναπαραχθούν οι συνθήκες που υφίσταται κατά την εκτόξευση και στο διάστημα. Το JWST είναι ένα συνεργατικό έργο της NASA, ESA και της Καναδικής Υπηρεσίας Διαστήματος. http://www.esa.int/ell/ESA_in_your_country/Greece/Prosomohiose_toy_diasthematos_gia_ta_thessera_ypherythra_horgana_toy_JWST Διεθνής Διαστημικος Σταθμος. Οι αστροναύτες του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού αποτόλμησαν μια δύσκολη έξοδο στο Διάστημα για να φέρουν σε πέρας μια επιχείρηση καλωδίωσης στα συστήματα του τεράστιου σταθμού. Ο αστροναύτης Τέρι Βιρτς αποθανάτισε σε φωτογραφίες τις προσπάθειες των συναδέλφων του να ολοκληρώσουν τις εργασίες αιωρούμενοι στο απέραντο σκοτάδι του Διαστήματος. Οι «περιπατητές του Διαστήματος» έπρεπε να τοποθετήσουν 244 μέτρα καλωδίου, τέσσερις κεραίες, τρεις ανακλαστήρες λέιζερ και να συντηρήσουν ένα ρομποτικό βραχίονα. Είναι η πρώτη φορά που η NASA διεξάγει μια τέτοια διαδοχή διαστημικών περιπάτων, καθώς έχει σκοπό τη δημιουργία νέων θυρών σύνδεσης για την επέκταση του διαστημικού σταθμού. Για να να ολοκληρώσουν τις εργασίες, οι αστροναύτες χρειάστηκαν συνολικά 20 ώρες εργασίας στις αντίξοες διαστημικές συνθήκες. Η μόνη τους επιβράβευση ήταν ένα αστείο του Κέντρου Ελέγχου: «Μπράβο, παιδιά. Τα καταφέρατε πολύ καλά για οδηγοί διαστημικού λεωφορείου». http://www.defencenet.gr/defence/item/%CE%B4%CE%B5%CE%AF%CF%84%CE%B5-%CF%80%CF%89%CF%82-%CE%B5%CE%AF%CE%BD%CE%B1%CE%B9-%CE%B7-%CE%B6%CF%89%CE%AE-%CF%83%CF%84%CE%BF%CE%BD-%CE%B4%CE%B9%CE%B5%CE%B8%CE%BD%CE%AE-%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BC%CE%B9%CE%BA%CF%8C-%CF%83%CF%84%CE%B1%CE%B8%CE%BC%CF%8C-%CE%B5%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CE%BD%CE%B5%CF%82