Δροσος Γεωργιος

Το Hubble για πρώτη φορά βρίσκει ένα δίσκο με υλικά γύρω από μαύρη τρύπα. Για πρώτη φορά επιστήμονες, χρησιμοποιώντας το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble, ήταν σε θέση να βρουν ένα μακρινό δίσκο σκόνης και υλικών, που κινείται αργά με μια σπειροειδή κίνηση προς μία υπερβαρέα μαύρη τρύπα στο κέντρο ενός γαλαξία. Οι παρατηρήσεις του δίσκου προσαύξησης ή συσσώρευσης του κβάζαρ – τον λαμπερό δίσκο της ύλης που έχει θερμανθεί καθώς αυτός παρασύρεται προς την κεντρική μαύρη τρύπα – έχουν αποκαλύψει μοναδικές λεπτομέρειες για το μέγεθος και τη θερμοκρασία του. Οι επιστήμονες, που παρατήρησαν το κβάζαρ – δίσκο χρησιμοποίησαν την τεχνική του βαρυτικού εστιασμού, και δήλωσαν ότι η μέθοδος αυτή βασίζεται στην παρουσία ενός ενδιάμεσου γαλαξία, που βρίσκεται μεταξύ του διαστημικού τηλεσκοπίου και της μακρινής μαύρης τρύπας, μεγεθύνοντας έτσι το φως που έρχεται από το κβάζαρ. Στην περίπτωση του κβάζαρ HE 1104-1805 το φως του πέρασε μέσα από τον ενδιάμεσο γαλαξία, που βρίσκεται κατά μήκος της διαδρομής του φωτός, έτσι ώστε τα άστρα του γαλαξία να ενισχύουν τα σήματα από τα διάφορα μέρη του δίσκου προσαύξησης του κβάζαρ. Αυτό βοήθησε τους αστρονόμους να κατασκευάσουν ένα προφίλ χρώματος όλου του δίσκου. Τα χρώματα του δίσκου μπορούν στη συνέχεια να ‘μεταφραστούν’ σε θερμοκρασίες, επειδή η καυτή ύλη που βρίσκεται πλησιέστερα προς τη μαύρη τρύπα εκπέμπει σε πιο μπλε μήκη κύματος (λόγω της πιο μεγάλης θερμοκρασίας) από ό,τι το υλικό που είναι πιο μακριά (πιο μικρής θερμοκρασίας). Οι ενδείξεις της θερμοκρασίας θα μπορούσαν στη συνέχεια να μετατραπούν σε μετρήσεις αποστάσεων, άρα σε μια εκτίμηση της διαμέτρου του δίσκου συσσώρευσης, η οποία έτσι εκτιμήθηκε μεταξύ 4 και 11 ημερών φωτός, ή 100 έως 300.000.000.000 χιλιόμετρα. "Αυτού του είδους οι παρατηρήσεις είναι πολύ δύσκολες”, δήλωσε ο επικεφαλής επιστήμονας Jose Munoz του Πανεπιστημίου της Βαλένθια. Παρά το γεγονός ότι τα κβάζαρ είναι μήκους λίγων ημερών φωτός, βρίσκονται δισεκατομμύρια έτη φωτός από τη Γη, πράγμα που σημαίνει ότι τα περισσότερα που οι επιστήμονες γνωρίζουν για αυτά προέρχεται από έμμεσα και όχι από άμεσα αποδεικτικά στοιχεία, λένε οι επιστήμονες. "Το αποτέλεσμα αυτό θεωρείται πολύ σημαντικό, διότι υπονοεί ότι είμαστε τώρα σε θέση να αποκτήσουμε παρατηρησιακά δεδομένα σχετικά με τη δομή των συστημάτων αυτών, αντί να στηριζόμαστε στη θεωρία και μόνο," πρόσθεσε ο Munoz.

Ρωσική αποστολή επιχειρεί να φέρει τα πρώτα δείγματα από δορυφόρο του Άρη. Έπειτα από ένα αναγκαστικό διάλειμμα 15 ετών, η Ρωσία επιστρέφει στις διαπλανητικές αποστολές. Το σκάφος Fobos-Grunt («Φόβος-Έδαφος») αναχωρεί το βράδυ της Τρίτης για να φέρει τα πρώτα δείγματα από τον Φόβο, έναν από τους δύο μικρούς δορυφόρους του Άρη. H αποστολή προγραμματίζεται να φτάσει στη γειτονιά του Άρη τον Οκτώβριο του 2012 και να προσεδαφιστεί στο Φόβο λίγους μήνες αργότερα. Εκεί, θα αναπτύξει έναν μηχανικό βραχίονα που θα συλλέξει σκόνη και μικρά βότσαλα συνολικού βάρους 200 γραμμαρίων. Η κάψουλα με τα δείγματα θα εκτιναχθεί από το σκάφος για να πάρει το δρόμο της επιστροφής, ενώ ένα φασματόμετρο μάζας και άλλα όργανα θα παραμείνουν για μετρήσεις στην επιφάνεια του μικρού δορυφόρου. Αν όλα πάνε καλά, τα πρώτα δείγματα από δορυφόρο άλλου πλανήτη θα φτάσουν στα χέρια των επιστημόνων το 2014. Ωστόσο ρωσική διαστημική υπηρεσία Roscosmos έχει κάθε λόγο να ανησυχεί, καθώς οι τρεις προηγούμενες αποστολές της στον Άρη κατέληξαν σε αποτυχία. Δύο σκάφη που αναχώρησαν για Φόβο το 1988 απέτυχαν να φτάσουν στον προορισμό τους, ενώ το σκάφος Mars 96 καταστράφηκε πριν καν βγει από τη γήινη ατμόσφαιρα το 1996. Στο νέο εγχείρημα συμμετέχει και η Κίνα, η οποία ανέπτυξε το δορυφόρο Γινγκχούο-1, ο οποίος θα απελευθερωθεί από το Fobos-Grunt και θα τεθεί σε τροχιά γύρω από τον Άρη. Η εκτόξευση από το κοσμοδρόμιο του Μπαϊκονούρ στο Καζακστάν προγραμματίζεται για τις 22.16 ώρα Ελλάδας στις 8 Νοεμβρίου. Αιχμάλωτος αστεροειδής O Φόβος είναι ο μεγαλύτερος από τους δύο παράξενους δορυφόρους του Κόκκινου Πλανήτη -ο δεύτερος είναι ο Δείμος. Είναι ένα σώμα ακανόνιστου σχήματος, γεμάτο κρατήρες, με μέση ακτίνα μόλις 11,1 χιλιόμετρα. Στην ελληνική μυθολογία, ο Φόβος ήταν γιος του Άρη. Στην αστρονομία, όμως, ο Φόβος πιστεύεται ότι είναι στην πραγματικότητα ένας μεγάλος αστεροειδής που συνελήφθη από το βαρυτικό πεδίο του πλανήτη πριν από περίπου 4 δισ. χρόνια. Έκτοτε, ο διαστημικός βράχος καλύφθηκε σταδιακά από σκόνη και πέτρες που εκτινάχθηκαν από το έδαφος του Άρη έπειτα από κοσμικές προσκρούσεις (μετεωρίτες που προήλθαν από την επιφάνεια του Άρη έχουν βρεθεί ακόμα και στη Γη). Αυτό σημαίνει ότι οι αναλύσεις στα δείγματα του Fobos-Grunt θα αποκάλυπταν στοιχεία όχι μόνο για τον ίδιο τον δορυφόρο αλλά και για τον μητρικό του πλανήτη. Αν η αποστολή αποδειχθεί επιτυχής, θα είναι η πρώτη φορά από το 1976 που φτάνουν στη Γη μακροσκοπικά δείγματα από άλλο σώμα του Ηλιακού Συστήματος. Τον προηγούμενο άθλο είχε φέρει εις πέρας η μη επανδρωμένη σοβιετική αποστολή Luna 24, η οποία έφερε στη Γη δείγματα από τη Σελήνη. Μια σημαντική παράμετρος της αποστολής Fobos-Grunt είναι το χαμηλό κόστος, μόλις 163 εκατομμύρια δολάρια. Συγκριτικά, μια αποστολή τριών σταδίων που είχε σχεδιάσει η NASA με τον ίδιο αντικειμενικό στόχο εκτιμάται ότι θα κόστιζε 8,5 δισ. Βίντεο: http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231136500 Ζωή στην απομόνωση.Mars500. Οι σχέσεις ανάμεσα στα μέλη του πληρώματος δεν ήταν πάντα ρόδινες στις 520 μέρες που κράτησε το πείραμα: Στην ευρω-ρωσική αποστολή Mars500, μια προσομοίωση ενός ταξιδιού αλέ-ρετούρ στον Άρη, οι δουλειές δεν μοιράζονταν πάντα δίκαια και κάποιοι ζήλευαν τους συνταξιδιώτες τους για τα μηνύματα που έπαιρναν από τις οικογένειές τους, αποκάλυψε ένας από τους επιστήμονες του προγράμματος. Ακόμα κι έτσι, όμως, τα προβλήματα ήταν λιγότερα σε σχέση με μια προηγούμενη εικονική αποστολή στον Άρη το 2000, όταν δύο από τα μέλη του πληρώματος ήρθαν στα χέρια, και ένας τρίτος επιχείρησε να φιλήσει με το ζόρι μια γυναίκα συνάδελφό του. Τα προβλήματα αυτά προφανώς θα ληφθούν υπόψη στην πρώτη πραγματική αποστολή στον Άρη, την οποία σχεδιάζει να πραγματοποιήσει η Ρωσία σε περίπου 25 χρόνια. Στο τελευταίο πείραμα που πραγματοποίησε η Ρωσία σε συνεργασία με την ESA (Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Διαστήματος), έξι άνδρες πέρασαν πέρασαν πάνω από ενάμισι χρόνο απομονωμένοι σε τρεις μεταλλικούς κυλίνδρους χωρίς παράθυρα, που είχαν στηθεί στα υπόγεια του Ινστιτούτου Βιοϊατρικών Προβλημάτων στη Μόσχα. Λόγω του επεισοδίου σεξουαλικής παρενόχλησης το 2000, οι υπεύθυνοι της νέας προσομοίωσης είχαν αποφασίσει ότι, αν η δοκιμή περιλάμβανε γυναίκες, αυτές θα έπρεπε να είναι τουλάχιστον δύο. Τελικά μόνο μία γυναίκα πέρασε τις εξετάσεις, οπότε δεν ήταν δυνατό να συμμετάσχει. Μετά την ολοκλήρωση της εικονικής αποστολής την Παρασκευή, ο επιστημονικός υπεύθυνος του προγράμματος Αλεξάντερ Σουβόροφ μίλησε στη ρωσική εφημερίδα Gazetta για τις σχέσεις ανάμεσα στα μέλη του πληρώματος. «Οι ψυχολόγοι έγιναν μάρτυρες συγκρούσεων ανάμεσα στα μέλη του πληρώματος και την ομάδα ελέγχου επειδή ο φόρτος εργασίας δεν ήταν πάντα ομοιόμορφα κατανεμημένος» ανέφερε. «Ορισμένα μέλη του πληρώματος έπρεπε να κάνουν το μεγαλύτερο μέρος της δουλειάς, ενώ άλλοι έτειναν να περιορίζονται σε έναν πιο παθητικό ρόλο». Παραδέχτηκε επίσης ότι υπήρχαν ζήλιες για το ποιος λάμβανε τα περισσότερα μηνύματα από τον έξω κόσμο: «Ορισμένα μέλη λάμβαναν περισσότερα νέα από τα αγαπημένα τους πρόσωπα και άλλα λιγότερα. Αυτό δημιούργησε ένα αίσθημα ελαφριάς ζήλιας» είπε ο Σουβόροφ, όπως αναμεταδίδει το Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων. Τόνισε πάντως ότι οι «κοσμοναύτες» παρέμειναν τελικά ενωμένοι ως πλήρωμα, χωρίς να σχηματίσουν «κλίκες», και κανείς δεν εμφάνισε προβλήματα υγείας. Για την ταλαιπωρία που υπέστησαν, τα μέλη του πληρώματος -τρεις Ρώσοι, ένας Κινέζος, ένας Γάλλος και ένας Ιταλός- αμείφθηκαν με τρία εκατομμύρια ρούβλια (71.000 ευρώ) έκαστος. Σε μια πραγματική αποστολή στον Κόκκινο Πλανήτη, το πλήρωμα δεν θα είχε να αντιμετωπίσει μόνο τις ψυχολογικές επιπτώσεις της απομόνωσης, αλλά και μια ποικιλία δυνητικών τεχνικών προβλημάτων και μεγάλες δόσεις επικίνδυνης κοσμικής ακτινοβολίας. Δεν έχουμε έρθει ποτέ σε επαφή με εξωγήινους, ξεκαθαρίζουν οι ΗΠΑ. Μια ασυνήθιστη ανακοίνωση του Λευκού Οίκου είδε το φως της δημοσιότητας από έναν σύμβουλο του Ομπάμα, ο οποίος ξεκαθαρίζει ότι δεν υπάρχουν στοιχεία που να επιβεβαιώνουν ότι εξωγήινοι έχουν ποτέ προσπαθήσει να έρθουν σε επαφή με τους ανθρώπους. «Η αμερικανική κυβέρνηση δεν έχει καμία απόδειξη για την ύπαρξη ζωής εκτός του πλανήτη μας, ούτε έχει στη διάθεσή της πληροφορίες για επαφές εξωγήινων με ανθρώπους» εξηγεί ο σύμβουλος του Αμερικανού προέδρου, Φιλ Λάρσον. Ο Λάρσον ωστόσο, δεν απέκλεισε την ύπαρξη εξωγήινων και παραδέχθηκε ότι ούτε η NASA αποκλείει κάτι τέτοιο. «Πολλοί επιστήμονες, ανάμεσά τους και μαθηματικοί, έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι υπάρχουν πολλές πιθανότητες, ανάμεσα στα δισεκατομμύρια των αστεριών του σύμπαντος, να υπάρχει ένας πλανήτης διαφορετικός από το δικό μας στον οποίο να φιλοξενείται ένα είδος ζωής. Πολλοί από τους επιστήμονες αυτούς επισημαίνουν την ίδια στιγμή ότι οι πιθανότητες να έρθουμε σε επαφή με κάποιον από τους πλανήτες αυτούς είναι εξαιρετικά μικρές δεδομένων των αποστάσεων. Όλα αυτά είναι καθαρές εικασίες. Το μόνο τεκμηριωμένο στοιχείο είναι το ότι δεν υπάρχει κάποια χειροπιαστή απόδειξη στη Γη για την ύπαρξη εξωγήινων» τονίζει ο Λάρσον. Η ανακοίνωση αυτή δημοσιεύεται σε απάντηση δύο αιτήσεων με 17.000 υπογραφές που ζητούν από την κυβέρνηση να αποκαλύψει στοιχεία για την ύπαρξη εξωγήινων. Στη μια από αυτές τις αιτήσεις τονίζεται ότι εκατοντάδες στρατιώτες και αξιωματούχοι κυβερνητικών υπηρεσιών διαβεβαιώνουν ότι υπάρχουν εξωγήινοι και υπογραμμίζεται ότι πολλές δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι οι Αμερικανοί είναι πεπεισμένοι ότι η κυβέρνηση κάτι τους κρύβει.

Η εικονική αποστολή στον Άρη τελείωσε έπειτα από 17 μήνες. Ολοκληρώθηκε το πείραμα Mars500 στο οποίο έξι άνδρες εισήλθαν σε ένα ομοίωμα διαστημικού σκάφους έξω από τη Μόσχα και παρέμειναν σε αυτό για 17 μήνες προσομοιώνοντας ένα ταξίδι στον Άρη. Το πείραμα έλαβε χώρα προκειμένου να διαπιστωθούν οι ανθρώπινες αντοχές και οι πιθανές επιπτώσεις που θα έχει ένα μακροχρόνιο ταξίδι στο Διάστημα στον οργανισμό αλλά και την ψυχική και πνευματική υγεία των αστροναυτών. Το πείραμα Οι έξι άνδρες (τρεις Ρώσοι, δύο Ευρωπαίοι και ένας Κινέζος) εισήλθαν στις 3 Ιουνίου 2010 στο ομοίωμα που δεν είχε παράθυρα ώστε να είναι απόλυτα απομονωμένοι από το εξωτερικό περιβάλλον. Το «σκάφος» ήταν χωρισμένο σε τέσσερις επιμέρους χώρους, με συνολικό εμβαδόν λιγότερο από 80 τετραγωνικά μέτρα. Οι έξι άνδρες είχαν περιορισμένη επαφή με τον έξω κόσμο, ανάλογη με εκείνη που θα έχει και το πλήρωμα μιας επανδρωμένης αποστολής στον κόκκινο πλανήτη. Eπικοινωνούσαν μέσω ραδιοζεύξης, η οποία καθυστερούσε έως και 20 λεπτά – χρόνος που χρειάζεται το σήμα για να διανύσει την απόσταση από τη Γη στον Άρη. Έκαναν ντους μόνο μια φορά την εβδομάδα, και τρέφονταν αποκλειστικά με ειδικά συσκευασμένα τρόφιμα. Σε όλη την διάρκεια του πειράματος οι έξι άνδρες εκτελούσαν όλες τις εργασίες και δραστηριότητες που θα εκτελούν και οι αστροναύτες που θα ταξιδέψουν στον Άρη. Φυσικά υπήρχε μόνιμη παρακολούθηση του πληρώματος. Η ορμονική λειτουργία, τα επίπεδα του στρες, τα μοτίβα του ύπνου και η ψυχική κατάσταση των εθελοντών βρίσκονταν συνεχώς στο μικροσκόπιο των επιστημόνων που μετείχαν στο πείραμα. Η «επιστροφή» Ο χρόνος της εικονικής αποστολής ολοκληρώθηκε και τα έξι μέλη του «πληρώματος» βγήκαν το από την κάψουλα το μεσημέρι Σύμφωνα με τον σχεδιασμό θα παραμείνουν σε καραντίνα για τρεις μέρες, κατά τις οποίες θα υποβληθούν σε ιατρικές εξετάσεις. Οι έξι άνδρες θα αποζημιωθούν για τη συμμετοχή τους στο πείραμα με περίπου 100 χιλιάδες δολάρια έκαστος. «Θέλω να συναντήσω την οικογένεια μου, να μιλήσω με τους φίλους μου, να κυκλοφορήσω μέσα στον κόσμο και να πάω στη θάλασσα» ανέφερε σε μήνυμα του στο twitter ο Ντιέγκο Ουρμπίνα, ένας εκ των έξι εθελοντών. Βίντεο: http://www.tovima.gr/webtv/science/#269369 Τρία νέα βαρέα στοιχεία προστίθενται στον Περιοδικό Πίνακα. Η γενική συνέλευση της Διεθνούς Ένωσης Καθαρής και Εφαρμοσμένης Φυσικής, που συνεδρίασε στο Ινστιτούτο Φυσικής του Λονδίνου, ενέκρινε τα ονόματα τριών νέων στοιχείων με τους αριθμούς 110 (νταρμστάντιο-Ds), 111 (ρεντγκένιο-Rg) και 112 (κοπερνίκιο-Cn). Και τα τρία στοιχεία ανακαλύφθηκαν από γερμανούς ερευνητές. Τα τρία νέα στοιχεία είναι τόσο μεγάλα και βαριά που μπορούν να δημιουργηθούν μόνο σε συνθήκες εργαστηρίου, ενώ πολύ γρήγορα αποσυντίθενται σε άλλα χημικά στοιχεία. Προς το παρόν, οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν πολλά πράγματα για κανένα από τα τρία, καθώς δεν συναντώνται στην φύση, ούτε είναι αρκετά σταθερά για να μελετηθούν πειραματικά με άνεση χρόνου. Η Διεθνής Ένωση Καθαρής και Εφαρμοσμένης Φυσικής ενέκρινε τα ονόματά τους, τα οποία πρότεινε η κοινή ομάδα εργασίας για την ανακάλυψη νέων στοιχείων, που έχει συσταθεί από κοινού με την Διεθνή Ένωση Καθαρής και Εφαρμοσμένης Χημείας, καθώς το όλο ζήτημα αφορά εξίσου χημικούς και φυσικούς. Το κοπερνίκιο (στοιχείο 112) πήρε το όνομα του αστρονόμου Νικολάου Κοπέρνικου (1473-1543) μετά από πρόταση των Γερμανών ερευνητών του Κέντρου Έρευνας Βαρέων Ιόντων Χέλμχολτς, με επικεφαλής τον Σίγκουρντ Χόφμαν, που ανακάλυψαν το νέο στοιχείο και ήθελαν να τιμήσουν τον διάσημο επιστήμονα. Οι γερμανοί ερευνητές κατάφεραν για πρώτη φορά το 1996 να δημιουργήσουν ένα μεμονωμένο άτομο του άκρως ραδιενεργού κοπερνίκιου, κάνοντας συγκρούσεις ψευδαργύρου και μολύβδου. Από τότε, έχουν παραχθεί και ανιχνευθεί συνολικά 75 άτομα του νέου στοιχείου. Χρειάστηκε να περάσουν πολλά χρόνια και διαδοχικές πειραματικές επαληθεύσεις, ώσπου το κοπερνίκιο να εγκριθεί επίσημα για εισαγωγή στον Περιοδικό Πίνακα. Το ρεντγκένιο (στοιχείο 111) ανακαλύφθηκε για πρώτη φορά το 1994, όταν ερευνητές του ίδιου γερμανικού ερευνητικού κέντρου δημιούργησαν τρία άτομά του, κάτι που επαναλήφθηκε το 2002, όταν παρήχθησαν τρία ακόμα άτομα. Το στοιχείο πήρε το όνομα του γερμανού φυσικού Βίλχελμ Κόνραντ Ρέντγκεν (1845-1923), του «πατέρα» των ακτίνων-Χ, τις οποίες ανακάλυψε το 1895 και γι' αυτό κέρδισε το Νόμπελ Φυσικής το 1905. Το νταρμστάντιο (στοιχείο 110) δημιουργήθηκε για πρώτη φορά το 1994 και πάλι στο ίδιο γερμανικό ερευνητικό κέντρο, στις εγκαταστάσεις του κοντά στην πόλη Ντάρμσταντ, από όπου πήρε και το όνομά του. Τα πρώτα τέσσερα άτομα του νέου στοιχείου παρήχθησαν μετά από σύγκρουση ενός βαριού ισοτόπου του μολύβδου με νικέλιο-62. Η Γενική Συνέλευση της Διεθνούς Ένωσης Καθαρής και Εφαρμοσμένης Φυσικής περιλαμβάνει αντιπροσώπους από επιστημονικές ακαδημίες και εταιρείες φυσικών από 60 χώρες. «Βενζινάδικα» στο Διάστημα από τη NASA για μακρινές αποστολές. Σταθμούς ανεφοδιασμού στο Διάστημα μελετά η NASA για τις μακρινές επανδρωμένες αποστολές. Οι μηχανικοί της συναντώνται τον επόμενο μήνα στην Ουάσιγκτον για να συζητήσουν πώς μπορούν να χρησιμοποιήσουν τα διαστημικά... βενζινάδικα ώστε να στείλουν γρηγορότερα αστροναύτες στη Σελήνη, σε έναν αστεροειδή ή στον Αρη (όπου δεν υπάρχει πιθανότητα για αποστολή πριν από το 2030). «Ολα είναι θέμα κόστους», λέει ο Γουίλιαμ Γκερστενμάιερ, στέλεχος της αμερικανικής διαστημικής υπηρεσίας. «Η NASA μελετά πώς μπορεί να χρησιμοποιήσει πλατφόρμες ανεφοδιασμού για τα διαστημόπλοια». Σύμφωνα με το προτεινόμενο σχέδιο, πρώτα θα εκτοξευθεί στο Διάστημα η πλατφόρμα, μετά πύραυλοι θα μεταφέρουν καύσιμα σε αυτήν και στη συνέχεια θα εκτοξευθεί το διαστημόπλοιο με λιγότερα καύσιμα - άρα και μικρότερο βάρος - τα οποία θα επαρκούν μόνο για να φτάσει έως το «βενζινάδικο». Αυτό ναι μεν σημαίνει ότι για να φτάσει μια αποστολή σε έναν αστεροειδή θα χρειαστούν 11 έως 17 εκτοξεύσεις αντί για τις σχεδιαζόμενες τέσσερις, όμως έτσι οι αστροναύτες θα μπορούσαν να πραγματοποιήσουν το ταξίδι έως το 2024. Το συνολικό κόστος της αποστολής από το 2012 έως το 2030, θα είναι 43-60 δισ. ευρώ. Αν δεν χρησιμοποιηθούν σταθμοί ανεφοδιασμού το ταξίδι θα κοστίσει 103 δισ. ευρώ και θα πραγματοποιηθεί μετά το 2029.

SpaceTweetup. Το Γερμανικό Κέντρο Αεροδιαστημικής, DLR, και η ESA κάλεσαν στις 18 Σεπτεμβρίου στην Κολωνία της Γερμανίας 60 από τους πιο αφοσιωμένους Twitter followers τους για το πρώτο Ευρωπαϊκό SpaceTweetup. Aνάμεσα τους και μία Ελληνίδα. Συναντήσαμε την @akanel, η οποία μίλησε με πολύ ενθουσιασμό για την εμπειρία αυτή. Η @akanel, κατά κόσμο Αγγελική Κανελλοπούλου, ζει και εργάζεται στην Αθήνα ως δικηγόρος. Αλλά, όπως περιγράφει η ίδια τον εαυτό της στο Twitter, νιώθει σαν "a space greek trapped in a lawyer's body", κάτι το οποίο τράβηξε την προσοχή της επιτροπής επιλογής των συμμετεχόντων στο πρώτο Ευρωπαϊκό SpaceTweetup. Δίνοντας στην @akanel την ευκαιρία να συμμετάσχει, της έδωσαν την δυνατότητα να γευτεί λίγο από το όνειρο της, όπως τόνισε. Kαι συνέχισε λέγοντας, «η ESA μου έκανε το καλύτερο δώρο που έχω πάρει ποτέ! Το μεγαλύτερο δώρο για έναν ενθουσιώδη φίλο του διαστήματος! Ήταν μια εμπειρία ζωής, που δεν θα ξεχάσω ποτέ!» Θα ήθελα να ξεκινήσουμε να μιλάμε για την εμπειρία σου στη Γερμανία, αλλά και τι σε έκανε να δηλώσεις συμμετοχή. «Το SpaceTweetup της Κολωνίας ήταν μια μεγάλη γιορτή, γεμάτη ενθουσιασμό, χαρά και συγκίνηση. Eνθουσιώδεις φίλοι του διαστήματος βρεθήκαμε για λίγο στα παρασκήνια της ESA και ξεναγηθήκαμε στα μυστικά του διαστημικού προγράμματος. Είναι καταπληκτικό να βλέπεις και να έρχεσαι κοντά σε όλα αυτά που τόσο καιρό θαυμάζεις από μακριά, επιτεύγματα που υπό κανονικές συνθήκες βλέπεις μόνο το αποτέλεσμά τους. Μπορώ να μιλάω για ώρες γι’ αυτό. Η χαρά μου την ημέρα της επιλογής δεν ήταν τίποτα μπροστά στην συγκίνηση της ημέρας του SpaceTweetup!» Τί ακριβώς είχαν ετοιμάσει οι διοργανωτές για σας εκείνη την μέρα; «Το πρόγραμμα του SpaceTweetup ήταν γεμάτο και συναρπαστικό. Μέσα σε 10 περίπου ώρες, τόσες μαζεμένες εμπειρίες που μπορούσαν να γεμίσουν δύο ίσως και τρεις αυτοτελείς εκδηλώσεις. Είχαμε την δυνατότητα να επισκεφθούμε και να μάθουμε για το SOFIΑ, το εντυπωσιακό ιπτάμενο τηλεσκόπιο του DLR και της NASA. Εγκατεστημένο πάνω σε ένα αεροσκάφος Boeing 747 τροποποιημένο, το SOFIA φέρει ένα κατοπτρικό τηλεσκόπιο 2,5 μέτρων, το οποίο πραγματοποιεί παρατηρήσεις εν πτήση! Eίχαμε την μοναδική ευκαιρία να γνωρίσουμε από κοντά 10 αστροναύτες της ESA και της NASA! Οι αστροναύτες (ή ‘astros’ όπως είναι γνωστοί στον Twitterκόσμο) μοιράστηκαν στα τραπέζια που καθόμασταν, φωτογραφήθηκαν μαζί μας, υπέγραψαν αυτόγραφα, απάντησαν και στις πιο τρελές μας απορίες, αστειευτήκαμε και γελάσαμε πολύ. Ήταν ένα μεγάλο διαστημικό πάρτυ! Το πλήρωμα της αποστολής MagISStra στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, η Cady Coleman της NASA, και ο Paolo Nespoli της ESA, μας μίλησαν για την ζωή στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, το σημαντικότερο κατά την γνώμη μου ανθρώπινο δημιούργημα. Ο περισσότερος κόσμος αγνοεί ότι οι άνθρωποι κατοικούν στο διάστημα για περισσότερα από 10 χρόνια! Κι όμως, ο Διεθνής Διαστημικός Σταθμός κατοικείται αδιάλειπτα από το 2000.» Ποια στιγμή από τη συνάντηση ήταν η πιο αξιομνημόνευτη για εσένα; «Ένα γεγονός που έγινε, όπως όλα τα ωραία πράγματα στην ζωή, τελείως τυχαία και αυθόρμητα. Λόγω της βροχής, το πρόγραμμα στο πρωινό κομμάτι του SpaceTweetup είχε πάει λίγο πίσω. Έτσι, η Cady και ο Paolo αναγκάστηκαν να διακόψουν την παρουσίασή τους για να παραστούν μαζί με όλους τους υπόλοιπους αστροναύτες στην εκδηλώσεις που πραγματοποιούνταν για το ευρύ κοινό, υποσχόμενοι ότι θα επιστρέψουν μαζί μας σύντομα. Κάναμε λοιπόν ένα απρογραμμάτιστο διάλειμμα, κατά την διάρκεια του οποίου αποφασίσαμε να μαζευτούμε για την κλασσική ομαδική φωτογραφία. Έτσι όπως είχαμε καθίσει όλοι μαζί, συμμετέχοντες και διοργανωτές, αμφιθεατρικά σαν μεγάλη ομάδα ποδοσφαίρου και ποζάραμε χαρούμενοι, από την είσοδο της θρυλικής twent (tent, δηλ. σκηνή, αλλά όλα, όπως θα ξέρεις, τα πράγματα στο Twitter παίρνουν και ένα ‘W’!) μπαίνει η Cady και ο Paolo! Τους φωνάξαμε να μπουν στην φωτογραφία μαζί μας. Αλλά πριν καλά καλά προλάβουν να καθίσουν, άρχισαν ένας ένας να μπαίνουν και οι υπόλοιποι αστροναύτες, ο Greg Johnson, ο Mike Fincke, ο Drew Feustel και ο Greg Chamitoff, και μέσα σε μια θύελλα πανηγυρισμών και επευφημιών να «βουτούν» ένας-ένας στο πλήθος και να διασκορπίζονται ανάμεσά μας, δίπλα μας, πάνω μας, πίσω μας, μπροστά μας! Το γεγονός θα μείνει για πάντα γνωστό στην ιστορία των SpaceTweetups ως η στιγμή του 'astronaut-diving’!» Καθώς έχεις στο παρελθόν συμμετάσχει σε εκδηλώσεις που είχαν αντικείμενο το διάστημα και την εξερεύνησή του, τι ήταν εκείνο που το εκανε ξεχωριστό. «Το SpaceTweetup της Κολωνίας ήταν νομίζω για όλους, συμμετέχοντες, διοργανωτές και ομιλητές, πολύ ξεχωριστό γιατί ήταν το πρώτο Ευρωπαϊκό Tweetup. Το πόσο επιτυχημένο ήταν τελικά, κάνει αυτήν την πρωτιά ακόμα πιο ξεχωριστή. Σε προσωπικό επίπεδο, το SpaceTweetup ήταν για μένα διπλά ξεχωριστό. Ήταν η πρώτη μου φορά σε Tweetup και ο ενθουσιασμός μου ήταν απίστευτος μόνο και μόνο που ήμουν εκεί. Η παρουσία, όμως, του πληρώματος του STS-134 στην Κολωνία ξεπέρασε κάθε προσδοκία μου. Αυτή ήταν η αποστολή του Endeavour που τον περασμένο Απρίλιο είχα πάει στο Κennedy Space Centre για να παρακολουθήσω την τελευταία του εκτόξευση και δυστυχώς είχε αναβληθεί την τελευταία στιγμή. Η ESA με αποζημίωσε και με το παραπάνω για όλη την στεναχώρια εκείνης της ημέρας. Η ESA έχει βάλει τον πήχη πολύ ψηλά, δεν ξέρω τι πρέπει να κάνει την επόμενη φορά για να ξεπεράσει τον εαυτό της! Ίσως ένα Tweetup για το πρόγραμμα Mars 500; Ένα MarsTweetup;!» (χαμογελά πονηρά, σαν να κλείνει το μάτι)

Η πιο πιθανή θέση για τη ζωή στον Άρη είναι κάτω από το έδαφος. Μια μελέτη των δεδομένων που συγκεντρώθηκαν επί σειρά ετών από τροχιακά παρατηρητήρια γύρω από τον Άρη, δείχνει πως αν υπήρξε ποτέ ζωή στον κόκκινο πλανήτη αυτή θα ήταν ως επί το πλείστον υπόγεια. Αυτά αναφέρει μια ανακοίνωση που φέρει την υπογραφή της NASA. Οι κρατήρες και οι διαβρώσεις συνδυάστηκαν για να μας αποκαλύψουν τη σύνθεση του αρειανού υπεδάφους, αφού υλικά από αρκετό βάθος εμφανίστηκαν στην επιφάνεια Η NASA στην ανακοίνωσή της λέει ότι τα δεδομένα από τα χαρτογραφημένα ορυκτά, σε περισσότερες από 350 τοποθεσίες στον πλανήτη, δείχνουν ότι οι περίοδοι με άφθονο νερό σε υγρή μορφή στην επιφάνεια του πλανήτη ήταν βραχύβιες, ενώ το νερό θα μπορούσε να είχε αντιδράσει με τους βράχους κάτω από την επιφάνεια για πολύ μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα. “Οι τύποι των αργιλικών ορυκτών που σχηματίζονται στα ρηχά, μόλις κάτω από την επιφάνεια, είναι από όλον τον Άρη," δήλωσε ο John Mustard, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Μπράουν, η μελέτη του οποίου δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature. "Οι τύποι που σχηματίζονται στην επιφάνεια βρέθηκαν σε πολύ περιορισμένες θέσεις και είναι αρκετά σπάνιοι." Τα αργιλικά ορυκτά ανακαλύφθηκε στον Άρη το 2005, που σημαίνει ότι ο πλανήτης κάποτε είχε ζεστές και υγρές συνθήκες, αλλά η νέα ανάλυση των στοιχείων δίνει ενδείξεις ότι το θερμό νερό περιορίστηκε στο υπέδαφος και σε σύντομες περιόδους μόνο, όταν το υγρό νερό ήταν στάσιμο στην επιφάνεια. "Εάν οι συνθήκες για την κατοικισιμότητα της επιφάνειας ήταν σύντομης διάρκειας, αυτό δεν σημαίνει ότι θα πρέπει να είμαστε απαισιόδοξοι για τις προοπτικές της ζωής στον Άρη, αλλά το στοιχείο αυτό μας λέει κάτι για το τι είδους περιβάλλον θα μπορούσαμε να βρούμε για να εξετάσουμε”, δήλωσε η επικεφαλής της μελέτης Bethany Ehlmann, από το Εργαστήριο Jet Propulsion της NASA. «Οι πιο σταθεροί Αρειανοί οικότοποι για μεγάλο χρονικό διάστημα φαίνεται να είναι κάτω από την επιφάνεια. Ομοίως, στη Γη τα υπόγεια γεωθερμικά περιβάλλοντα έχουν ενεργά οικοσυστήματα."

Και η νικήτρια είναι... Το πρώτο βραβείο του διαγωνισμού του ESA Kids με θέμα το γαλάζιο φεγγάρι έλαβε η Ελένη από την Ελλάδα! Συγχαρητήρια Ελένη! Ένα ξεχωριστό δώρο από την ESA και τα στρουμφάκια σε περιμένει! Το γαλάζιο φεγγάρι είναι ένα πολύ σπάνιο φαινόμενο, κατά το οποίο το φεγγάρι φαίνεται στα μάτια του νυχτερινού παρατηρητή ασυνήθιστα γαλαζωπό εξαιτίας της παρουσίας σκόνης στην ατμόσφαιρα. Παρατηρείται σε εξαιρετικές περιπτώσεις· για παράδειγμα, μετά την έκρηξη του ηφαιστείου Krakatoa το 1883, στη διάρκεια της εποχής των μουσώνων το 1927 μετά από μία μακρά περίοδο ξηρασίας και το 1951 μετά τις καταστροφικές πυρκαγιές στον Καναδά. Γαλάζιο φεγγάρι ονομάζεται, ακόμα, η δεύτερη πανσέληνος στην διάρκεια του ίδιου μήνα. Το φεγγάρι ολοκληρώνει μία περιστροφή γύρω από τη Γη σε 29 και μισή ημέρες, ενώ ο κάθε μήνας έχει 30 ή 31 ημέρες. Αυτό σημαίνει ότι κάθε τόσο έχουμε δύο πανσέληνους στον ίδιο μήνα. Για τα στρουμφάκια, το γαλάζιο φεγγάρι ανοίγει μία μαγική δίοδο από τον κόσμο τους προς τον κόσμο των ανθρώπων. Φτάνουν στη Νέα Υόρκη όπου τους περιμένουν μία σειρά από περιπέτειες με το σατανικό μάγο Δρακουμέλ και τη γάτα του, Ψιψινέλ. Τα καλόκαρδα μικροκαμωμένα μπλε πλάσματα, που δημιούργησε ο Βέλγος καρτουνίστας Peyo, είδαμε φέτος στη μεγάλη οθόνη, μακριά από το στρουμφοχωριό, αλλά πάντα με καθοδηγητή τον σοφό Μπαμπαστρούμφ και συντροφιά τη γλυκιά Στρουμφίτα. Η έκθεση διαστήματος του ESA Kids Περισσότερες από 450 ζωγραφιές, κολάζ, κατασκευές και σχέδια έλαβε το ESA Kids για το διαγωνισμό του προηγούμενου μήνα. Μαθητές από έξι διαφορετικές χώρες συμμετείχαν, αναμέσά τους και ένας πολύ μεγάλος αριθμός μαθητών από την Ελλάδα. Χάρη στην πληθώρα δώρων που φέραν μαζί τους τα στρουμφάκια, οι νικητές του διαγωνισμού με θέμα το γαλάζιο φεγγάρι είναι περισσότεροι από συνήθως. Η πρώτη επιλαχούσα είναι η Καλλιόπη, η οποία έστειλε μία κατασκευή η οποία αναπαριστά το φεγγάρι καθώς ανατέλει. Το γαλάζιο φεγγάρι που ζωγράφισαν η Γεωργία, η Μαριέλλα, η Κατερίνα και η Άννυ επιλέχθηκε σα δεύτερη επιλαχούσα, καθώς και αυτή της Δώρας. Το τμήμα Α1 του Γυμνασίου της Χαλκηδόνας ετοίμασαν ένα πανέμορφο τρισδιάστατο κολάζ του φεγγαριού, η Κασσάνδρα ένα αντίγραφο του Ηλιακού Συστήματος γεμάτο χρώματα. Η Γεωργία όσο και η Ειρήνη σχεδίασαν πανέμορφες ζωγραφιές του φεγγαριού. Όλες οι ζωγραφιές που ξεχώρισαν στο διαγωνισμό με θέμα το γαλάζιο φεγγάρι προστέθηκαν στην έκθεση διαστήματος του ESA Kids που βρίσκεται εδώ. http://www.esa.int/esaKIDSen/art.html Ένα μεγάλο ευχαριστώ σε όσους συμμετείχαν...και καλή τρύχη στο νέο διαγωνισμό του επόμενου μήνα, ο οποίος έχει θέμα τις εκτοξεύσεις πυραύλων!

Η Πρόσδεση σε τροχιά ανοίγει το δρόμο για κινεζικό διαστημικό σταθμό. Η επιτυχής πρόσδεση δύο μη επανδρωμένων κινεζικών σκαφών σε τροχιά ήταν το πρώτο βήμα για την κατασκευή του διαστημικού σταθμού που σχεδιάζει η Κίνα για τα τέλη της δεκαετίας. Τα ξημερώματα της Πέμπτης τοπική ώρα, η κάψουλα Σενζού 8, σχεδιασμένη για επανδρωμένες αποστολές, συνδέθηκε αυτόματα με την υπομονάδα Τιανγκόνγκ 1 που είχε εκτοξευτεί περίπου ένα μήνα νωρίτερα. «Πρόκειται για επιτυχία-ορόσημο που βάζει τα θεμέλια για μελλοντικές αποστολές» δήλωσε ο Γου Πινγκ, εκπρόσωπος του επανδρωμένου διαστημικού προγράμματος. Ήταν πράγματι μια σημαντική επιτυχία για τις διαστημικές φιλοδοξίες της Κίνας, μετά τις επανειλημμένες αλλά ανεπιτυχείς απόπειρες να γίνει δεκτή στο πρόγραμμα του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού (ISS). Αυτό οφειλόταν κυρίως στις αντιδράσεις των ΗΠΑ, η οποία εξέφρασε ανησυχίες για τους δεσμούς του διαστημικού προγράμματος της Κίνας με το στρατό της χώρας. (Οταν η πολιτική ενθεν και ενθεν μπλοκάρει την επιστημονική πρόοδο.) Η Κίνα, που έγινε το 2003 μόλις η τρίτη χώρα του κόσμου που έστειλε ανθρώπους στο Διάστημα, μετά τις ΗΠΑ και τη Ρωσία, σκοπεύει τώρα να πραγματοποιήσει δύο ανάλογες δοκιμές το 2012. Τουλάχιστον η μία θα είναι επανδρωμένη. Ελιγμός ακριβείας Τα δύο σκάφη συνδέθηκαν σε ύψος 340 χιλιομέτρων ενώ πετούσαν πάνω από κινεζικό έδαφος. Η πρόσδεση ήταν αυτόματη, παρακολουθούνταν όμως από το Κέντρο Ελέγχου Αεροδιαστημικών Πτήσεων στο Πεκίνο. Η κάψουλα Σενζού οκτώ προσέγγισε την υπομονάδα Τιανγκόνγκ 1 χρησιμοποιώντας ραντάρ και οπτικούς αισθητήρες για να εκτιμά διαρκώς τη μεταξύ τους απόσταση. Όταν ενώθηκαν οι δακτύλιοι σύνδεσης των δύο σκαφών, 12 άγκιστρα κλείδωσαν τη σύνδεση και μεταλλικές ακίδες που προεξείχαν από τα δύο σκάφη ενεργοποίησαν την ηλεκτρική τους σύνδεση. Τα δύο σκάφη θα παραμείνουν συνδεδεμένα για 12 ημέρες, οπότε θα αποσυνδεθούν και θα επιχειρήσουν νέα πρόσδεση. Δύο ημέρες αργότερα, το Σενζού 8 θα πέσει με αλεξίπτωτο στη στέπα της Εσωτερικής Μογγολίας, προκειμένου να ανακτηθεί ο πειραματικός εξοπλισμός που μετέφερε.To Γερμανικό Κέντρο Αεροδιαστήματος (DLR) συμμετείχε στην αποστολή με το Simbox, ένα κουτί πειραματισμού που μετέφερε σκουλήκια, ψάρια, φυτά και ανθρώπινα καρκινικά κύτταρα. Η επιτυχία της δοκιμής επιτρέπει τώρα στην Κίνα να ελπίζει ότι θα εκτοξεύσει τα πρώτα τμήματα του διαστημικού σταθμού της πριν από το τέλος της δεκαετίας. Με τελική μάζα γύρω στους 60 τόνους, ο κινεζικός σταθμός θα είναι σημαντικά μικρότερος από τον ISS, ο οποίος έχει συνολική μάζα 400 τόνων και προγραμματίζεται να παραμείνει σε τροχιά τουλάχιστον μέχρι το 2028. Το επόμενο σημαντικό εγχείρημα για το κινεζικό διαστημικό πρόγραμμα θα είναι η εκτόξευση της πρώτης αποστολής στον Άρη. Το «Γινγκχούο» 1 προγραμματίζεται να αναχωρήσει την επόμενη εβδομάδα και να τεθεί αργότερα σε τροχιά γύρω από τον Κόκκινο Πλανήτη. Σε βίντεο η πρόσδεση σε τρισδιάστατη απεικόνιση πραγματικού χρόνου όπως προβλήθηκε στο Κέντρο Ελέγχου Αεροδιαστημικών Πτήσεων στο Πεκίνο. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231135960 Η λάμψη των πόλεων «ραντάρ» για εξωγήινους. Μια πρωτότυπη ιδέα στην προσπάθεια αναζήτησης εξωγήινου πολιτισμού έριξαν στο τραπέζι δύο αμερικανοί επιστήμονες. Υποστηρίζουν ότι η ερευνητική προσπάθεια θα πρέπει να επικεντρωθεί στην αναζήτηση τεχνητού φωτός ανάλογου με αυτόν που υπάρχει τη νύκτα στην Γη. Ο εντοπισμός τεχνητού φωτός θα σημάνει αυτόματα την ύπαρξη ενός προηγμένου εξωγήινου πολιτισμού. H ταυτότητα του φωτός Ο Άμπραχαμ Λεμπ, καθηγητής του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ, και ο Έντουιν Τέρνερ του Πανεπιστημίου Πρίνστον προτείνουν την αναζήτηση τεχνητού φωτός. Υποστηρίζουν ότι το τεχνητό φως έχει μια συγκεκριμένη, μοναδική «ταυτότητα» και σε περίπτωση που την εντοπίσουμε στο Διάστημα αυτό θα σημαίνει αυτόματα ότι έχουμε ανακαλύψει την ύπαρξη ενός εξελιγμένου εξωγήινου πολιτισμού. Οι δύο επιστήμονες σημειώνουν ότι ο εντοπισμός εξωγήινων από τη λάμψη των πόλεων τους είναι μια μέθοδος που έχει περιορισμένες πιθανότητες επιτυχίας αλλά έχει σημαντικά χαμηλότερο κόστος από τις υπόλοιπες. Οι λάμπες του ΕΤ Η λάμψη από το τεχνητό φως αντανακλάται στο Διάστημα και, σύμφωνα με τους δύο επιστήμονες, αν υπάρχει εξελιγμένος εξωγήινος πολιτισμός η αντανάκλαση του τεχνητού φωτός που αυτός παράγει είναι πιθανό να φθάνει μέχρι το ηλιακό μας σύστημα και πιο συγκεκριμένα στην ζώνη αστεροειδών Κούιπερ. Οι δύο επιστήμονες εκτιμούν ότι η παρατήρηση των σωμάτων της ζώνης Κούιπερ και ειδικότερα ο εντοπισμός μεταβολών στην λαμπρότητα τους είναι σε θέση να αποκαλύψει την ύπαρξη εξωγήινου πολιτισμού. «Πιστεύουμε ότι τα υπάρχοντα τηλεσκόπια και άλλες μέθοδοι παρατήρησης μπορούν να εντοπίσουν το τεχνητό φως που θα προέρχεται από μια μεγάλη πόλη που βρίσκεται σε άλλον πλανήτη» αναφέρουν στο σχετικό τους άρθρο στην επιθεώρηση «Astrobiology». Η Ρωσία θα βοηθά τους Αμερικανούς από το Διάστημα. Οι ρωσικές ειδικές υπηρεσίες είναι πρόθυμες να βοηθήσουν τους Αμερικανούς συναδέλφους τους στην καταπολέμηση της διακίνησης των ναρκωτικών από το Διάστημα. Με τη βοήθεια των ρωσικών δορυφόρων μπορεί να χαραχθεί ειδικός ψηφιακός χάρτης φυτειών ναρκωτικών ουσιών στο Αφγανιστάν,- δήλωσε σήμερα στους δημοσιογράφους ο Βίκτορ Ιβανόφ, επικεφαλής της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας της Ρωσίας για τον έλεγχο της διακίνησης των ναρκωτικών. Η κατάσταση στο Αφγανιστάν μετά την αποστολή των δυτικών στρατευμάτων σ΄αυτή τη χώρα, όπως είπε, χειροτέρευσε. Η παραγωγή ναρκωτικών αυξήθηκε κατά 40 και πάνω φορές σαν αποτέλεσμα της ανθρωπιστικής καταστροφής και της τεράστιας ανεργίας σ’ αυτή τη χώρα.

Εντοπίστηκε η μεγαλύτερη κηλίδα των τελευταίων ετών στον Ήλιο. Ο Ήλιος άρχισε να «ζωηρεύει» για τα καλά, μετά από μια μακρόχρονη περίοδο αδράνειας. Η μεγαλύτερη κηλίδα εδώ και αρκετά χρόνια εμφανίστηκε στην επιφάνειά του, σκοτεινιάζοντας ένα μέρος του «προσώπου» του, μήκους περίπου 80.000 και πλάτους 40.000 χιλιομέτρων, δηλαδή έχει μέγεθος πολύ μεγαλύτερο σε σχέση με τη Γη, η οποία έχει διάμετρο γύρω στα 12.800 χλμ. Η κηλίδα, η οποία προς το παρόν δεν «κοιτάει» απευθείας τον πλανήτη μας, έγινε αντιληπτή από το διαστημικό Παρατηρητήριο Ηλιακής Δυναμικής (SDO) της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας (NASA). Όταν, τις επόμενες πέντε μέρες, η Γη αλλάξει θέση σε σχέση με το άστρο της, η κηλίδα θα «βλέπει» απευθείας προς τον πλανήτη μας και πλέον θα είναι ορατή ακόμα και από επίγεια ερασιτεχνικά τηλεσκόπια. Στην πραγματικότητα, η γιγάντια κηλίδα αποτελείται από πολλές επιμέρους μικρότερες κηλίδες, κάθε μία από τις οποίες είναι μεγαλύτερη από τον πλανήτη μας. Τέτοιες κηλίδες εμφανίζονται όταν εντείνεται η μαγνητική δραστηριότητα στην επιφάνεια του Ήλιου, μπλοκάροντας την εκροή θερμότητας από αυτόν, με συνέπεια ορισμένες περιοχές του να ψυχραίνουν συγκριτικά με τις υπόλοιπες και έτσι να σκοτεινιάζουν, καθώς φαίνονται πιο αχνές από τον περίγυρό τους. Η μαγνητική δραστηριότητα που προϋποθέτει τις κηλίδες, μπορεί να προκαλέσει ισχυρές εκπομπές ενέργειας από τον Ήλιο και να στείλει στην κατεύθυνση της Γης μεγάλες ποσότητες φορτισμένων σωματιδίων (ηλιακές «καταιγίδες»), που είναι σε θέση να αποδιοργανώσουν τα ηλεκτρικά και δορυφορικά δίκτυα του πλανήτη μας. Η Εθνική Διοίκηση Ωκεανών και Ατμόσφαιρας (ΝΟΑΑ) των ΗΠΑ προβλέπει 50% αυξημένη πιθανότητα τέτοιας απειλητικής ηλιακής δραστηριότητας στο αμέσως επόμενο διάστημα.

Ψηφιακή «Εξέλιξη» στο Πλανητάριο με ελληνική υπογραφή. Με ένα ταξίδι δισεκατομμυρίων ετών, από την γέννηση του Σύμπαντος μέχρι την εμφάνιση των πρώτων μορφών ζωής στη Γη και τη σύγχρονη μετεξέλιξή τους, η νέα ψηφιακή παράσταση του Νέου Ψηφιακού Πλανηταρίου http://www.eugenfound.edu.gr/frontoffice/portal.asp?cpage=NODE&cnode=192 του Ιδρύματος Ευγενίδου http://www.eugenfound.edu.gr/frontoffice/portal.asp?cpage=NODE&cnode=1 με τίτλο «Εξέλιξη» υπόσχεται να βυθίσει το κοινό στο μυστήριο της δημιουργίας και της προόδου. 100% ελληνικό προϊόν Για πρώτη φορά, η ομάδα του Νέου Ψηφιακού Πλανηταρίου δημιούργησε μια παραγωγή εξ ολοκλήρου ελληνική, ξεκινώντας κυριολεκτικά από το μηδέν. Καθοριστικό ρόλο σε αυτό, έπαιξε το λογισμικό Hive 3D το οποίο φέρει επίσης ελληνική υπογραφή και συγκεκριμένα της εταιρείας Eyelead Software. «Μέχρι τώρα διεθνώς υπήρχαν ελάχιστα προγράμματα τα οποία χρησιμοποιούνταν για τη δημιουργία τρισδιάστατων εικόνων animation και προσωπικά ενθουσιάστηκα πραγματικά γιατί νέα παιδιά από τη χώρα μας κατάφεραν να φτιάξουν κάτι τέτοιο» λέει στο «ΒΗΜΑ» ο διευθυντής του Νέου Ψηφιακού Πλανηταρίου, κ. Διονύσης Σιμόπουλος. «Η παράσταση αυτή προσεγγίζει την έννοια της εξέλιξης από όλα τα στάδια της ύπαρξης του Σύμπαντος. Είναι, δηλαδή, μια σπονδυλωτή 40λεπτη παράσταση, όπου στο πρώτο μέρος της υπάρχει μια εισαγωγή που εξηγεί τη μετάβαση από τις δεισιδαίμονες ιδέες του παρελθόντος, στην επιστημονική μεθοδολογία που ξεκίνησε με τον Θαλή τον Μιλήσιο και στη συνέχεια ακολουθούν πέντε ενότητες: η εξέλιξη του Σύμπαντος, των άστρων, του πλανήτη μας, της ζωής και του ανθρώπινου πολιτισμού» αναφέρει ο κ. Σιμόπουλος. Τρισδιάστατη «κυψέλη» γραφικών Το πρωτοποριακό λογισμικό το οποίο αναπτύχθηκε αρχικά για τη δημιουργία βιντεοπαιχνιδιών, επέτρεψε σε έλληνες τεχνικούς και καλλιτέχνες τον σχεδιασμό τρισδιάστατων μοντέλων και animations. «Η ιδέα μας ξεκίνησε από όταν ήμασταν μόλις 15 ετών. Ημασταν μια παρέα που ασχολιόταν από μικρή ηλικία με τα βιντεοπαιχνίδια και τις τέχνες» περιγράφει ο επικεφαλής της ομάδας, κ. Ιωσήφ Ψιστάκης. «Το τρισδιάστατο λογισμικό Hive 3D, το οποίο φέρει τη σφραγίδα της Eyelead Software που ιδρύσαμε το 2007, αποτελεί ουσιαστικά μια πλατφόρμα ανάπτυξης βιντεοπαιχνιδιών». Σύμφωνα με τον κ. Ψιστάκη, δύο από τα μεγαλύτερα προτερήματα της συγκεκριμένης πλατφόρμας είναι η πολύ καλή ποιότητα εικόνας που προσφέρει αλλά και η δυνατότητα του λεγόμενου collaborative editing. Την σύνδεση δηλαδή απομακρυσμένων μεταξύ τους χρηστών, προκειμένου να μπορούν να βλέπουν την επιτόπου εξέλιξη του έργου και να προβαίνουν σε οποιεσδήποτε αλλαγές απαιτούνται. «To Hive 3D μπορεί ακόμη να χρησιμοποιηθεί σε ό,τι αφορά την ανάπτυξη παιχνιδιών για smartphones, υπολογιστές και ταμπλέτες» προσθέτει ο ίδιος. «Μάλιστα το ίδιο παιχνίδι με ένα μόνο κλικ μπορεί προσαρμόζεται αυτόματα στις διαφορετικές αυτές πλατφόρμες. Επιπλέον, το λογισμικό μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη δημιουργία προγραμμάτων που δεν είναι παιχνίδια, όπως π.χ. μια αρχιτεκτονική εφαρμογή. Η τελική αίσθηση όλων των παραπάνω είναι φυσικά τρισδιάστατη» καταλήγει. Τεχνολογική πολυτέλεια Όπως υποστηρίζει από την πλευρά του ο τεχνικός διευθυντής του Νέου Ψηφιακού Πλανηταρίου, κ. Μάνος Κιτσώνας, το συγκεκριμένο λογισμικό ήταν για την ομάδα του μια πραγματική πολυτέλεια. «Καταρχάς είχαμε στη διάθεσή μας πολύ καλούς καλλιτέχνες για την ανάπτυξη των γραφικών. Συγχρόνως ήταν πολύ σημαντικό το γεγονός ότι το νέο λογισμικό αναπτυσσόταν παράλληλα με την παραγωγή που ετοιμάζαμε. Αυτό είναι κάτι πολύ σπάνιο και μας προσέφερε τη δυνατότητα όταν τα πράγματα δεν γίνονταν όπως ακριβώς θέλαμε, να μπορούμε να παρέμβουμε και να τα αλλάξουμε» εξηγεί. «Μεγάλο προτέρημα του Hive 3D αποτελεί το ότι μπορεί κανείς να βλέπει το αποτέλεσμα σε πραγματικό χρόνο (real time). Κάτι τέτοιο, συντομεύει πολύ τη διαδικασία της παραγωγής γιατί στην δική μας περίπτωση ήταν σημαντικό να κάνουμε συνέχεια δοκιμές των αποτελεσμάτων αυτών στον θόλο του πλανηταρίου που αγγίζει το ένα στρέμμα – κάτι που από μόνο του αποτελεί την πρωταρχική τεχνική δυσκολία του όλου εγχειρήματος. Χάρη στο λογισμικό, ήμασταν σε θέση να κάνουμε συνέχεια δοκιμές, αλλαγές στα χρώματα, στις θέσεις των μοντέλων στον θόλο κ.ά.» τονίζει ο κ. Κιτσώνας. Σκηνοθετική απελευθέρωση μέσω χειριστηρίου Η νέας παράσταση ολοκληρώθηκε μετά από περίπου ενάμιση χρόνο σκληρής εργασίας. Ο χρόνος αυτός ήταν ωστόσο αρκετά μικρός εάν αναλογιστεί κανείς ότι όλα, συμπεριλαμβανομένων και των γραφικών, φτιάχτηκαν από την αρχή. «Πρόκειται για το απόλυτο όνειρο ενός σκηνοθέτη, γιατί έχει τους ηθοποιούς του – στην προκειμένη περίπτωση τους πλανήτες, τα αστέρια του, τους δεινοσαύρους του κτλ. – και τον περιβάλλοντα χώρο και τα στήνει όλα σιγά-σιγά» αναφέρει ο σκηνοθέτης της παράστασης Παναγιώτης Σιμόπουλος. «Για παράδειγμα, στην πράξη προσθέταμε δέντρα, φυτεύαμε γρασίδι, φτιάχναμε βουνά μέσα στο Hive 3D. Στη συνέχεια παίρναμε την κάμερα, δηλαδή το χειριστήριο και συνθέταμε το τοπίο σε πραγματικό χρόνο. Αυτό για μένα, ως σκηνοθέτη, είναι πολύ απελευθερωτικό: δημιουργούσα εκείνη τη στιγμή, ενώ με συμβατικά προγράμματα θα έπρεπε να στήσουμε τα μοντέλα και το περιβάλλον και στη συνέχεια να τα δούμε όλα υπό μορφή wireframe (ουσιαστικά ως όγκους και γραμμές). Κάτι τέτοιο ήταν εφικτό από ξένες εταιρείες μέχρι τώρα, αλλά και πάλι το ποιοτικό αποτέλεσμα ήταν πολύ χαμηλότερο σε σχέση με εκείνο που προσφέρει η Eyelead Software. Mε άλλα λόγια, τo Hive 3D επιτρέπει στον σκηνοθέτη να ελέγχει την κάμερά του ως χρήστης βιντεοπαιχνιδιού κατευθύνοντάς την όπου αυτός επιθυμεί» επισημαίνει ο κ. Π. Σιμόπουλος. Η εντυπωσιακή «βουτιά» στην εξέλιξη της ζωής καταλήγει στη διαχρονική δίψα του ανθρώπου να γνωρίσει νέους τόπους, νέες εμπειρίες ή ακόμη και νέους πλανήτες. Γιατί όπως είχε κάποτε πει ο πατέρας της θεωρητικής αστροναυτικής Κονσταντίν Τσιολόφσκι «η Γη μπορεί να αποτελεί την κοιτίδα του ανθρώπινου πολιτισμού, κανείς όμως δεν μένει για πάντα στην κούνια του». Για τους ενδιαφερόμενους, η προβολή της παράστασης έχουν ήδη ξεκινήσει στο Νέο Ψηφιακό Πλανητάριο του Ιδρύματος Ευγενίδου (Λ. Συγγρού 387) από τις 2 Νοεμβρίου. Περισσότερες πληροφορίες υπάρχουν στην ιστοσελίδα του Ιδρύματος. http://www.eugenfound.edu.gr/frontoffice/portal.asp?cpage=NODE&cnode=306

Ο επιταχυντής LHC πρόκειται να εξετάσει τις συνθήκες του πρώιμου σύμπαντος με μια πρωτοφανή λεπτομέρεια. Ο επιταχυντής LHC επί τέσσερις εβδομάδες θα αναπαραγάγει σχολαστικά τις συνθήκες του πρώιμου σύμπαντος, με τη μεγαλύτερη λεπτομέρεια που έγινε ποτέ, καθώς χρειάζεται ένα διάλειμμα από το κυνήγι για το μποζόνιο Higgs. Η κύρια δραστηριότητα του LHC για το 2011, όπου συγκρούονται δέσμες πρωτονίων, έλαβε τέλος, όπως είχε προγραμματιστεί στις 30 Οκτωβρίου. Το πείραμα τώρα θα παράγει περίπου έξι αντίθετες συγκρουόμενες δέσμες διάρκειας 10-15 sec, περίπου τριπλάσιες από αυτές που χρησιμοποιήθηκαν τελευταία, ψάχνοντας για το μποζόνιο Higgs. Καθώς μερικοί ερευνητές ξεκίνησαν να αναλύουν τα νέα δεδομένα, ο LHC κάνει στροφή για να δημιουργήσει συγκρουόμενες δέσμες ιόντων μολύβδου για τέσσερις εβδομάδες, ξεκινώντας στις 5 Νοεμβρίου. Αυτές οι συγκρούσεις παράγουν θύλακες εξαιρετικά πυκνές και καυτής ύλης, αναδημιουργώντας έτσι τις συνθήκες στις πρώτες στιγμές μετά τη Μεγάλη Έκρηξη. Οι έως τώρα συγκρούσεις ιόντων μολύβδου στον LHC έδειξε ενδείξεις ότι δημιουργήθηκε πλάσμα κουάρκ-γκλουονίων, μια εξωτική κατάσταση της ύλης στην οποία τα κουάρκ – που κανονικά δεσμεύονται σε ζεύγη ή τριάδες μέσα στα μεσόνια και βαρυόνια – έχουν τη δυνατότητα να περιπλανηθούν ελεύθερα. Το φαινόμενο έχει ήδη παρατηρηθεί στο Σχετικιστικό Επιταχυντή Βαρέων Ιόντων στο Brookhaven της Νέας Υόρκης, αλλά οι υψηλής ενέργειας συγκρούσεις του LHC προεξοφλούν ότι θα προκύψουν υψηλότερες θερμοκρασίες. “Βασικά, θα έρθουμε πιο κοντά στη στιγμή του Big Bang", λέει ο φυσικός Greg Landsberg του Πανεπιστημίου Brown του Ρόουντ Άιλαντ, και συντονιστής για τον ανιχνευτή CMS, έναν από τους δύο κύριους ανιχνευτές του LHC. Οι πειραματιστές ελπίζουν ότι θα πάρουν 10-πλάσια δεδομένα από αυτά του 2010, που θα τους επιτρέπει να ερευνήσουν το πλάσμα κουάρκ-γκλουονίων με περισσότερες λεπτομέρειες. Θέλουν την καλύτερη απόδειξη για πώς η συμπεριφορά της ύλης αλλάζει με θερμοκρασίες κοντά στην κατάσταση του πλάσματος κουάρκ-γκλουονίων. Αυτοί θα προσπαθήσουν επίσης να βάλουν πρωτόνια να συγκρούονται με ιόντα μολύβδου, κάτι που ποτέ πριν δεν έγινε γίνει στον LHC. Αυτές οι συγκρούσεις είναι καθαρότερες από εκείνες που αφορούν ζεύγη ιόντων μολύβδου. Τα δεδομένα δε θα μπορούσαν να είναι ένα χρήσιμο σημείο αναφοράς όταν θα προσπαθούν να ερμηνεύσουν τις συγκρούσεις ιόντων μολύβδου-μολύβδου. Τέλος, ο LHC αφού κλείσει στις αρχές Δεκεμβρίου, στη συνέχεια θα ανοίξει ξανά το Μάρτιο του 2012 για τις συγκρούσεις πρωτονίων-πρωτονίων, σε μια ενδεχομένως ελαφρώς υψηλότερη ενέργεια από τα 8 TeV, σε σύγκριση με τα 7 TeV φέτος, λέει ο Landsberg. Η υψηλότερη ενέργεια θα βελτιώσει την ευαισθησία για το μποζόνιο κατά 30 τοις εκατό περίπου, και θα βοηθήσει ώστε να αποκαλυφθούν επίσης σημάδια της υπερσυμμετρίας, την επέκταση του Καθιερωμένου Μοντέλου της σωματιδιακής φυσικής.

Κανένας γαλαξίας δεν καταφέρνει να γλιτώσει τις συγκρουσεις. Σχεδόν όλοι οι γαλαξίες του Σύμπαντος έχουν συγκρουστεί με έναν τουλάχιστον γείτονά τους τα τελευταία εννέα δισεκατομμύρια χρόνια, δείχνει ανάλυση που συνδύασε προσομοιώσεις με παρατηρήσεις του διαστημικού τηλεσκοπίου Hubble. Ακόμα και ο δικός μας Γαλαξίας έχει συγκρουστεί αρκετές φορές στο παρελθόν με άλλους γαλαξίες. Η ερευνητική ομάδα, που πρόκειται να δημοσιεύσει τα ευρήματά της στο Astrophysical Journal, εκτιμά ότι κατέληξε στην ακριβέστερη μέχρι σήμερα εκτίμηση για το ρυθμό σύγκρουσης μεταξύ γαλαξιών. Όπως εξηγούν, ο ρυθμός αυτός έχει κρίσιμη σημασία προκειμένου να γίνει κατανοητή η εξέλιξη των γαλαξιών και των μελανών οπών που κρύβονται στο κέντρο τους. Οι συγκρούσεις αυτές παραμορφώνουν δραστικά το σχήμα των γαλαξιών, λόγω της βαρυτικής αλληλεπίδρασής τους, συνήθως όμως αφήνουν εντελώς ανέπαφα τα άστρα των γαλαξιών, χάρη στις τεράστιες αποστάσεις που τα χωρίζουν. Προηγούμενες έρευνες για το ίδιο θέμα είχαν μελετήσει τις συγκρούσεις γαλαξιών που βρίσκονται σε συγκεκριμένες αποστάσεις από τη Γη, και επομένως αντιστοιχούν σε συγκεκριμένες φάσεις της ζωής του Σύμπαντος. Αντίθετα, η νέα μελέτη εξέτασε το φαινόμενο σε ένα μεγάλο εύρος αποστάσεων και κάλυψε έτσι τα 9 από τα 14,5 δισ. χρόνια της ύπαρξης του Σύμπαντος. Η ομάδα της Τζένιφερ Λοτζ στο Επιστημονικό Ινστιτούτο Διαστημικού Τηλεσκοπίου, με έδρα στη Βαλτιμόρη, δημιούργησε προσομοιώσεις των γαλαξιακών συγκρούσεων, οι οποίες αντιστοιχήθηκαν στη συνέχεια με γαλαξιακές επιδράσεις που κατέγραψε το Hubble. Οι προσομοιώσεις έδειξαν μεταξύ άλλων ότι χρειάζονται περίπου ένα δισεκατομμύριο χρόνια προκειμένου να ανακτήσει το κανονικό του σχήμα έπειτα από μια σύγκρουση, Η ανάλυση έδειξε ότι οι μικροί «γαλαξίες-νάνοι» συγκρούονται πολύ συχνότερα σε σχέση με τους μεγαλύτερους γαλαξίες. «Οι γαλαξίες-νάνοι είναι ο πιο κοινός τύπος γαλαξία στο Σύμπαν και ενδέχεται να έχουν συμβάλει στο σχηματισμό μεγάλων γαλαξιών» επισημαίνει η Δρ Λοτζ. «Μάλιστα και ο δικός μας Γαλαξίας, ο Μίλκι Ουέι, έχει υποστεί στο πρόσφατο παρελθόν αρκετές συγχωνεύσεις με μικρούς γαλαξίες». Παλαιότερη μελέτη εκτιμούσε μάλιστα ότι ο Γαλαξίας μας θα τρακάρει http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=298850 με τον γειτονικό γαλαξία της Ανδρομέδας σε περίπου τρία δισ. χρόνια. Η Ανδρομέδα, εξάλλου, έχει ήδη εκδηλώσει τάσεις κανιβαλισμού. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1048842 Επόμενος στόχος της Δρ Λοτζ είναι να μελετήσει τις κοσμικές συγκρούσεις ακόμα πιο πίσω στο παρελθόν, μέχρι τα 11 δισ. χρόνια πριν. Στην φωτογραφία Γαλαξίες που συγκρούονται και συγχωνεύονται σε απόσταση 2,4 δισ. ετών φωτός από τη Γη. Το «Προγκρές» συνδέθηκε με το Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Το διαστημικό μεταγωγικό «Προγκρές», που εκτοξεύθηκε στις 30 Οκτωβρίου από το κοσμοδρόμιο Μπαϊκονούρ (στο Καζαχστάν), συνδέθηκε αυτόματα με το Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Η συνδεση πραγματοποιήθηκε στο ΔΔΣ στις 15:41:35 ώρα Μόσχας. Παραδόθηκαν στον σταθμό 2,6 τόνοι φορτίου. Περιλαμβάνουν: προμήθειες καυσίμου, νερό, οξυγόνο, τρόφιμα, εξοπλισμός για συστήματα νερού και των εγκαταστάσεων υποστήριξης της ζωής των υγειονομικών και ιατρικών υπηρεσιών, υλικών και εξοπλισμού για την έρευνα στην γεωφυσική (συμπεριλαμβανομένου ενός μικρού δορυφόρου "Chibis-M" για ένα πείραμα "μικροδορυφορικών"), βιολογία («Ginseng-2", "Δομή"), η τεχνολογία ("Plasma Crystal-3 '), και τα έγγραφα και δέματα για το πλήρωμα. Για να εξασφαλιστεί η συνέχιση της λειτουργίας της FGB "Zarya" ενότητα και «Αυγή» στο ΔΔΣ (RS) παραδοθηκαν υλικά υποστήριξης ζωής του εξοπλισμού και για τον έλεγχο του εξοπλισμου εντός του ΔΔΣ.

Οι νόμοι της φυσικής ‘είναι διαφορετικοί’ ανάλογα με το πού βρίσκεστε στο σύμπαν. Οι νόμοι της φυσικής τελικά μπορεί να μην είναι αναλλοίωτοι όπως νομίζαμε μέχρι τώρα. Ένας από τους νόμους της φύσης φαίνεται να μεταβάλλεται ανάλογα με το πού βρίσκεστε στον κόσμο, σύμφωνα με μια έρευνα. Η νέα ανάλυση των δεδομένων που προέρχονται από το παρατηρητήριο Keck της Χαβάης και το Εξαιρετικά Μεγάλο Τηλεσκόπιο (ELT) στη Χιλή, θα μπορούσε να έχει σοβαρές συνέπειες για την κατανόηση του σύμπαντος. Επιστήμονες μέτρησαν το φως από απόμακρα κβάζαρ για τις «υπογραφές» των ατόμων μετάλλων ανάμεσα σε μας και τους μακρινούς γαλαξιακούς πυρήνες – βρήκαν λοιπόν ότι οι μετρήσεις διαφέρουν από παρόμοια συστήματα πάνω στη Γη. Η «σταθερότητα» της φυσικής είναι μία από τις πιο θεμελιώδεις αρχές της επιστήμης – όμως οι επιστήμονες λένε ότι οι «νόμοι» που γνωρίζουμε ενδέχεται να ισχύουν εδώ στον Γαλαξία μας, δηλαδή να είναι «τοπικοί» και τα πράγματα μπορεί να λειτουργούν εντελώς διαφορετικά κάπου αλλού. Η ανακάλυψη – αν βεβαίως ισχύει – παραβιάζει μία από τις βασικές αρχές της θεωρίας της Γενικής Σχετικότητας, και θα έχει βαθιές επιπτώσεις για την κατανόηση του χώρου και του χρόνου. Τα ευρήματα θα μπορούσαν επίσης να σημαίνουν ότι το σύμπαν είναι μεγαλύτερο από ό,τι έχουμε σκεφτεί – ενδεχομένως ακόμη και άπειρο. Ομοίως, αυτό σημαίνει ότι σε άλλα μέρη του σύμπαντος οι νόμοι της φυσικής θα μπορούσαν να είναι εχθρικοί προς τη ζωή – κι ότι σε μικρό τμήμα του σύμπαντος (στη δική μας γειτονιά), αυτοί φαίνεται να είναι εντελώς προσαρμοσμένοι για να την υποστηρίζουν. Η έρευνα που διεξάγεται σε δύο Πανεπιστήμια της Αυστραλίας και εκείνο του Cambridge διαπίστωσε ότι μία από τις τέσσερις γνωστές θεμελιώδεις δυνάμεις, ο ηλεκτρομαγνητισμός – μετρημένη με την σταθερά λεπτοδομής άλφα – φαίνεται να διαφέρει σε διαφορετικά σημεία του Σύμπαντος. Οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν δεδομένα από τα δύο τηλεσκόπια στο Παρατηρητήριο Keck στο Mauna Kea της Χαβάης αλλά και από το Εξαιρετικά Μεγάλο Τηλεσκόπιο στη Χιλή για την αναζήτηση 300 μακρινών γαλαξιών Ο αριθμός αυτός καθορίζει την ισχύ των αλληλεπιδράσεων μεταξύ φωτός και ύλης και ισούται με α=1/137 περίπου ή με βάση τις άλλες σταθερές της φύσης δίνεται από τον τύπο: (τέλος σελίδας) Οι ερευνητές έψαξαν για φως που μας έρχεται από τα απόμακρα κβάζαρ – τεράστια, φωτεινά αντικείμενα που επισκιάζουν με τη λάμψη τους, τους γαλαξίες που τους φιλοξενούν – για να δούνε πώς το φως τους απορροφήθηκε από μεταλλικά άτομα, όπως το χρώμιο, ο σίδηρος, το νικέλιο και ο ψευδάργυρος, κατά το ταξίδι του σε μας για δισεκατομμύρια χρόνια . Η παρατήρηση του φάσματος από το φως των κβάζαρ μας δίνει πολλές πληροφορίες για το τι συνάντησε στο δρόμο του Οι ερευνητές παρατήρησαν 300 μακρινούς γαλαξίες και διαπιστώθηκε ότι τα άτομα στο χώρο συμπεριφέρονταν διαφορετικά από αυτά πάνω στη γη. «Τα αποτελέσματα μας εξέπληξαν», είπε ο καθηγητής John Webb από το Πανεπιστήμιο της Νέας Νότιας Ουαλίας (UNSW). «Στην κατεύθυνση προς εμάς εδώ στη Γη – η σταθερά άλφα γίνεται σταδιακά πιο ασθενής, αλλά προς την αντίθετη κατεύθυνση σταδιακά γίνεται ισχυρότερη». «Η ανακάλυψη, αν επιβεβαιωθεί, θα έχει βαθιές επιπτώσεις για την κατανόηση του χώρου και του χρόνου, ενώ παραβιάζει μία από τις θεμελιώδεις αρχές της Γενικής Θεωρίας της Σχετικότητας του Αϊνστάιν,» πρόσθεσε ένας άλλος ερευνητής, ο King. Οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν τα απόμακρα κβάζαρ – τεράστιους, λαμπρούς γαλαξιακούς πυρήνες – για να «φωτίσουν» άτομα μετάλλων στον χώρο ανάμεσα σε αυτά και τη γη. Αναλύοντας λοιπόν το φάσμα του φωτός βρήκαν πως συμπεριφέρθηκαν σε σχέση με τα ίδια άτομα πάνω στη Γη Οι πρώτες υπόνοιες ότι μπορεί να μην είναι σταθερή η άλφα ήρθε μια δεκαετία πριν, όταν ο καθηγητής John Webb και οι συνεργάτες του στο UNSW αλλά και αλλού, ανέλυσε τις παρατηρήσεις από το παρατηρητήριο Keck στη Χαβάη. Αυτές οι παρατηρήσεις περιορίζονταν σε ένα ευρύ πεδίο πάνω στον ουρανό. Ωστόσο, ο Webb και οι συνεργάτες του έχουν διπλασιαστεί τώρα τον αριθμό των παρατηρήσεων και μέτρησαν την τιμή της σταθεράς λεπτοδομής άλφα σε περίπου 300 μακρινούς γαλαξίες, όλα σε τεράστιες αποστάσεις από τη Γη, καθώς και σε ευρύτερες περιοχές σε μεγάλο μέρος του ουρανού. Οι νέες παρατηρήσεις ελήφθησαν με τη χρησιμοποίηση του «Πολύ Μεγάλου Τηλεσκόπιου» του Ευρωπαϊκού Νότιου Παρατηρητηρίου στη Χιλή. «Τέτοιου είδους παραβιάσεις αναμένονται σε ορισμένες πιο σύγχρονες «Θεωρίες των Πάντων» που προσπαθούν να ενοποιήσει όλες τις γνωστές θεμελιώδεις δυνάμεις, δήλωσε ο καθηγητής Flambaum. «Η ομαλή συνεχής αλλαγή στην άλφα, επίσης, μπορεί να συνεπάγεται ότι το σύμπαν είναι πολύ μεγαλύτερο από ό,τι παρατηρείται σε μέρος αυτού του σύμπαντος, πιθανώς άπειρο». «Μια άλλη ιδέα που ήδη είναι δημοφιλής η θεωρία του πολυσύμπαντος, που το καθένα έχει το δικό του σύνολο των φυσικών νόμων», ανέφερε ο Δρ Michael Murphy, του Πανεπιστημίου Swinburne. «Ακόμη και μια μικρή αλλαγή στους νόμους της Φύσης σημαίνει ότι αυτές δεν είναι “στέρεες σαν την πέτρα”, όταν γεννήθηκε το σύμπαν. «Οι νόμοι της Φύσης που βλέπετε μπορεί να εξαρτώνται από την διεύθυνση του χωροχρόνου σας, όπου και πότε τυχαίνει να ζείτε στο Σύμπαν» Ο καθηγητής John Webb, δήλωσε τα νέα αυτά ευρήματα προσφέρουν επίσης μια πολύ φυσική εξήγηση για ένα ζήτημα που προβλημάτισε τους επιστήμονες εδώ και δεκαετίες - Γιατί οι νόμοι της φυσικής μας φαίνεται να είναι τέλεια ρυθμισμένοι για την ύπαρξη της ζωής; «Η απάντηση μπορεί να είναι ότι άλλες περιοχές του Σύμπαντος δεν είναι αρκετά ευνοϊκές για τη ζωή όπως την ξέρουμε, και ότι οι νόμοι της φυσικής που μετράμε στην τοπική μας γειτονιά του Σύμπαντος δεν είναι παρά «τοπικές ρυθμίσεις»,οπότε στην περίπτωση αυτή δεν υπάρχει καμία ιδιαίτερη έκπληξη ότι βρίσκεται ζωή εδώ πάνω», συμπλήρωσε. Στην φωτογραφία το κβάζαρ Ulas J1120+0641: και τα δύο τηλεσκόπια στο Παρατηρητήριο Keck στο Mauna Kea της Χαβάης.

ΦΙΟΝΤΟΡ ΝΙΚΟΛΑΓΙΕΒΙΤΣ ΓΙΟΥΡΤΣΙΧΙΝ: ΕΛΛΗΝΟΡΩΣΟΣ ΚΟΣΜΟΝΑΥΤΗΣ. Οι Ελληνες της διασποράς μας έκαναν πάντοτε υπερήφανους με τη δράση τους σε δεκάδες τομείς. Ενας από αυτούς είναι σίγουρα ο Ελληνορώσος κοσμοναύτης Φιοντόρ (Θεόδωρος) Νικολάγιεβιτς Γιουρτσίχιν. Πρώτη αποστολή στο Διάστημα με το πλήρωμα του «Ατλαντίς» Το 2002 έκανε το πρώτο του διαστημικό ταξίδι ως μέλος του πληρώματος του Διαστημικού Λεωφορείου «Ατλαντίς», παραμένοντας στο διάστημα επί 10 μέρες, 29 ώρες και 58 λεπτά. Το 2007 παρέμεινε 196 μέρες στο διαστημικό σταθμό ISS, ενώ τον Ιούνιο του 2010 έκανε το τρίτο του διαστημικό ταξίδι, ως διοικητής του ρωσικού διαστημόπλοιου Σογιούζ ΤΜΑ-19. Ο Φιοντόρ Γιουρτσίχιν είναι γιος του Νικολάι Φιοντόροβιτς και της Πόντιας Μικρούλα Σοφοκλέβνα Γιουρτσιχίνα, το γένος Γραμματικοπούλου. Οι δύο γονείς του ζουν σήμερα στη Σίδνο της Θεσσαλονίκης. Ο Φ. Γιουρτσίχιν γεννήθηκε στο Βατούμι της Αυτόνομης Δημοκρατίας της Αζαρίας. Το 1976 συνέχισε τις σπουδές του στο Αεροπορικό Ινστιτούτο της Μόσχας. Το 1983 αποφοίτησε ως Μηχανολόγος με ειδικότητα στα διαστημικά οχήματα. Φύλακας-άγγελος και στα τρία διαστημικά του ταξίδια ήταν, όπως μας είπε στην τηλεφωνική μας επικοινωνία από τη Μόσχα, μια εικόνα του Αγίου Γεωργίου. Πώς γίνατε κοσμοναύτης; «Ηταν το παιδικό μου όνειρο. Γεννήθηκα το 1959, δύο χρόνια πριν από το ιστορικό ταξίδι του Γιούρι Γκαγκάριν στο φεγγάρι. Οταν ήμουν παιδί μαθαίναμε τα πάντα για κάθε του κίνηση. Ηταν για μας μυθικό πρόσωπο. Στα παιδικά μας μάτια δεν ήταν απλώς ένα είδωλο, αλλά ένας μυθικός ήρωας όπως ο Μέγας Αλέξανδρος. Οσο θυμάμαι τον εαυτό μου ήθελα να του μοιάσω». Ηταν εύκολο να γίνετε κοσμοναύτης; «Στα δεκαπέντε χρόνια μου έμαθα ότι για να γίνεις κοσμοναύτης έπρεπε να ακολουθήσεις την εκπαίδευση του στρατιωτικού πιλότου ή του μηχανικού σε διαστημικό πρόγραμμα. Ο Γκαγκάριν ήταν στρατιωτικός πιλότος. Σκέφτηκα να γίνω πιλότος αλλά δεν πληρούσα όλες τις προϋποθέσεις. Επέλεξα να γίνω μηχανικός. Εργάστηκα ως μηχανολόγος μηχανικός στο κέντρο ελέγχου της Ρωσικής Εταιρείας Διαστήματος Energia. Αργότερα έγινα αρχιμηχανικός στα διαστημικά προγράμματα Mir-Space-Shuttle και NASA-Mir. Προς το τέλος της δεκαετίας του '90 άρχισα να εκπαιδεύομαι ως κοσμοναύτης». Γιατί απ' όλους τους μηχανολόγους-μηχανικούς διάλεξαν εσάς να ταξιδέψετε; «Πρώτα απ' όλα, γιατί ήταν το όνειρό μου. Από τη δεκαετία του '80 άρχισα να δουλεύω σε διαστημικό πρόγραμμα. Και να κατανοώ όλες τις δυνατότητες των προγραμμάτων εξερεύνησης του Διαστήματος στους τομείς της Αστροφυσικής, της Οικολογίας, της Ιατρικής, της Βιολογίας. Επί έντεκα χρόνια περνούσα, ετησίως, από αυστηρούς ιατρικούς και ψυχολογικούς ελέγχους προκειμένου να ταξιδέψω στο Διάστημα. Αρκετές φορές μου είπαν ότι ήμουν ανέτοιμος. Το 1996 όλοι οι γιατροί με διαβεβαίωσαν ότι μπορούσα να αρχίσω να εκπαιδεύομαι ως κοσμοναύτης. Το 2001 ελήφθη και η απόφαση της συνεργασίας της αμερικανικής ΝΑΣΑ με τη ρωσική Διαστημική Υπηρεσία. Ετσι, τον Οκτώβριο του 2002 συμμετείχα, πρώτη φορά, στο πλήρωμα του Διαστημικού Λεωφορείου Ατλαντίς». Πώς νιώσατε πριν μπείτε στο διαστημόπλοιο, στο πρώτο σας ταξίδι; «Εχω τις καλύτερες αναμνήσεις από την πρώτη μου αποστολή. Κυρίως από τη βραδιά πριν από την αναχώρηση, τον Οκτώβριο του 2002 στο ακρωτήριο Κανάβεραλ. Η αμερικανική παράδοση θέλει τους κοσμοναύτες να περνούν την παραμονή της πτήσης μαζί με τα μέλη της οικογένειάς τους. Διοργανώνουν μικρά αποχαιρετιστήρια πάρτι. Εμενα σ' ένα ωραίο σπίτι στην παραλία και είχα στο πλευρό μου τις δύο μου κόρες, τη γυναίκα μου και τους φίλους μου, που είχαν έρθει ειδικά για μένα από το Βατούμι. Ηταν μια ζεστή οικογενειακή βραδιά, αρκετά χαλαρή και συναισθηματική. Εντελώς διαφορετική από την ημέρα της αναχώρησης, που ήταν δύσκολη, επικεντρωμένη μόνο σε αυστηρούς επαγγελματικούς κανόνες και τεχνικές λεπτομέρειες. Θυμάμαι ακόμα ότι μερικές ώρες πριν από την απογείωση ξέσπασε μια τροπική καταιγίδα που μας προβλημάτισε. Γρήγορα ο ουρανός έγινε πεντακάθαρος». Αισθανθήκατε φόβο κάποια στιγμή; «Καθόλου, ούτε στιγμή. Αν κάθε μέρα επί δύο χρόνια εκπαιδεύεσαι και προετοιμάζεσαι σκληρά γι' αυτή την αποστολή, όταν αναγνωρίζεις τι σημαίνει ακόμα κι ο ελάχιστος θόρυβος στο σκάφος που απογειώνεται, δεν φοβάσαι τίποτα. Το μυαλό σου είναι επικεντρωμένο στη λειτουργία του συστήματος του διαστημοπλοίου και στο καθήκον σου. Υπήρξε όμως μια κρίσιμη στιγμή, όταν σκέφτηκα την οικογένειά μου που είχε στραμμένο το βλέμμα της στο διαστημόπλοιο. Δεν ήθελα να νιώσουν ό,τι ένιωσαν οι συγγενείς των κοσμοναυτών του Τσάλεντζερ όταν το είδαν να καταστρέφεται στον αέρα. Δεν ήθελα να τους προκαλέσω τόσο πόνο. Δεν φοβόμουν για μένα». Θυμάστε τις πρώτες εικόνες που αντικρίσατε από το διαστημόπλοιο; «Αρχικά δεν μετακινείσαι, λόγω της κρισιμότητας στην οποία βρίσκεται το σώμα σου. Δύο ώρες μετά την απογείωση κατάφερα να διακρίνω κάποιες εικόνες. Αν κοιτάξεις έξω βλέπεις ότι σε περιβάλλει ένα πολύ σκοτεινό, βαθύ, πηχτό, μαύρο σκοτάδι. Η εικόνα της Γης από το Διάστημα είναι εκθαμβωτική με τα ζωηρά χρώματα και την ομορφιά της. Το φως της Γης από μακριά μ' έκανε να συνειδητοποιήσω ότι είναι το σπίτι μας. Σκεφτόμουν πόσο χρήσιμο θα ήταν αν μπορούσαμε να στείλουμε τους πολιτικούς να παρατηρήσουν τη Γη από το Διάστημα. Ισως τότε να σταματούσαν τους πολέμους, τις καταστροφές και να κατανοούσαν τη σοβαρότητα των οικολογικών προβλημάτων». Η Ελλάδα περνάει μια από τις πιο κρίσιμες στιγμές στη νεότερη ιστορία της. Τι σκέφτεστε για τη χώρα; «Δεν μπορώ να σας καταλάβω. Ο Θεός σας έδωσε μια από τις ομορφότερες χώρες του πλανήτη, με τεράστια ιστορία. Γιατί κυβερνώντες και πολίτες την καταστρέφετε καθημερινά;» Την εμπειρία του από την περιπλάνησή του στο Διάστημα θα αφηγηθεί στο ελληνικό κοινό την Τρίτη στις 18.25 στη Διημερίδα «Τέχνη-Επιστήμη-Σύμπαν» που θα γίνει (8 και 9/11) στο Ιδρυμα Ευγενίδου (Λ. Συγγρού 387) στο Παλαιό Φάληρο.

Το μη επανδρωμένο σκάφος της Κίνας σε κρίσιμη τροχιακή δοκιμή. Η Κινεζική διαστημική αποστολή που εκτοξεύτηκε τα ξημερώματα της Τρίτης θα επιχειρήσει για πρώτη φορά να συνδεθεί αυτόματα με ένα άλλο μη επανδρωμένο όχημα σε τροχιά -η δοκιμή είναι ένα κρίσιμο πρώτο βήμα για την κατασκευή ενός σινικού διαστημικού σταθμού έως το 2020. Το κινεζικό διαστημικό πρόγραμμα έχει πραγματοποιήσει μεγάλα βήματα προόδου από το 2003, όταν η Κίνα έγινε μόλις η τρίτη χώρα του κόσμου που εκτόξευσε άνθρωπο στο διάστημα. Έκτοτε έχουν πραγματοποιηθεί δύο ακόμα επανδρωμένες πτήσεις και το Πεκίνο έχει παρουσιάσει σχέδια για διαστημικό σταθμό, μη επανδρωμένη πτήση στη Σελήνη το 2012 και πιθανώς μια επανδρωμένη αποστολή το φεγγάρι μετά το 2020. Στην εκτόξευση της Τρίτης, αναφέρει το Reuters, η κάψουλα Σενζού 8 («Θεϊκό Σκάφος») αναχώρησε χωρίς πλήρωμα από το Κέντρο Εκτόξευσης Σιουκουάν της Εσωτερικής Μογγολίας. Κάποια στιγμή το επόμενο διήμερο, η κάψουλα θα συνδεθεί αυτόματα με το σκάφος Τιανγκόγκ 1 («Ουράνιο Παλάτι») που βρίσκεται ήδη σε τροχιά http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231130841 εδώ και έναν περίπου μήνα. Η τεχνολογία αυτόματης σύνδεσης οχημάτων σε τροχιά «θα αποτελέσει τα θεμέλια για την κατασκευή κινεζικού διαστημικού σταθμού» δήλωσε στο επίσημο πρακτορείο Xinhua ο Ζου Σιαπίνγκ, επικεφαλής σχεδιασμού του κινεζικού διαστημικού προγράμματος. Το Σάββατο, η μονάδα Τιανγκόγκ 1 μετακινήθηκε σε νέα τροχιά, σε ύψος 343 χιλιομέτρων, και περιστράφηκε κατά 180 μοίρες για να διευκολύνει τη σύνδεση. Στην κάψουλα Σενζού που πλησιάζει, η θερμοκρασία, η υγρασία και η πίεση του αέρα διατηρούνται στα επίπεδα που θα βρίσκονταν αν το σκάφος ήταν επανδρωμένο. Εφόσον η σύνδεση των δύο σκαφών πραγματοποιηθεί με επιτυχία, θα γινουν δύο ακόμα ανάλογες δοκιμές, από τις οποίες τουλάχιστον η μία θα είναι επανδρωμένη. To διαστημικό ταξί της Boeing. H Boeing έδωσε στη δημοσιότητα πληροφορίες για τη διαστημική κάψουλα CST-100 που κατασκευάζει και η οποία θα μεταφέρει ανθρώπους στο Διάστημα. Στόχος της εταιρείας είναι να μεταφέρει αστροναύτες αλλά και να προσφέρει χαμηλού κόστους τουριστικές διαστημικές πτήσεις. Όπως έγινε γνωστό η Boeing συμφώνησε με την NASA προκειμένου για τις εκτοξεύσεις του CST-100 να χρησιμοποιείται το διαστημικό κέντρο Κένεντι στην Φλόριδα. Tο σκάφος αναμένεται να αποτελέσει μια εναλλακτική λύση στο πρόβλημα που αντιμετωπίζει η αμερικανική διαστημική υπηρεσία για τη μεταφορά των αστροναυτών στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Μετά την απόσυρση του στόλου των διαστημικών λεωφορείων της η NASA εξαρτάται πλέον αποκλειστικά από τα σκάφη Σογιούζ της Ρωσικής Υπηρεσίας Διαστήματος για τη μεταφορά προσωπικού και εξοπλισμού στον Σταθμό. Για τον λόγο αυτό προχωρεί στη σύναψη διαφόρων συνεργασιών για την κατασκευή νέων διαστημικών σκαφών. Το CST-100 μπορεί να μεταφέρει μέχρι και επτά επιβάτες και σύμφωνα με τη Boeing θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για άλλες επιστημονικές-ερευνητικές αποστολές στο Διάστημα. Η συμμετοχή της Bigelow Aerospace στην κατασκευή του θα πρέπει να θεωρηθεί προάγγελος και τουριστικών πτήσεων, εφόσον η συγκεκριμένη εταιρεία δημιουργήθηκε με στόχο την ανάπτυξη διαστημικών ξενοδοχείων και άλλων «κτισμάτων» έξω από τη Γη. Η πρώτη δοκιμαστική πτήση του CST-100 είναι προγραμματισμένη για το 2015. Βίντεο για το CST-100. http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=427972&h1=true Πιλοτάροντας ελικόπτερα με τη δύναμη της σκέψης. Ένα σύστημα ηλεκτροεγκεφαλογραφίας, συνδεδεμένο σε υπολογιστή, επέτρεψε σε εθελοντές να παίζουν ένα βιντεοπαιχνίδι με ελικόπτερα χρησιμοποιώντας «νοητικές εντολές». Παρόμοια συστήματα ελέγχου με τη σκέψη είχαν παρουσιαστεί και παλαιότερα, ωστόσο οι νέοι αλγόριθμοι φτάνουν σε νέα επίπεδα ακρίβειας και επιτρέπουν έλεγχο τις κίνησης σε τρεις διαστάσεις. Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου της Μινεσότα φόρεσαν στα κεφάλια των εθελοντών ένα «σκούφο» με ηλεκτρόδια, τα οποία κατέγραφαν τη δραστηριότητα των εγκεφαλικών περιοχών που ελέγχουν τις κινήσεις του σώματος. Έπειτα από μερικές εκπαιδευτικές πτήσεις, οι αλγόριθμοι που ανέλυαν τα σήματα από τα ηλεκτρόδια έμαθαν να αντιστοιχίζουν συγκεκριμένες κινήσεις με συγκεκριμένα μοτίβα εγκεφαλικής δραστηριότητας. Τα αποτελέσματα ήταν θεαματικά, καθώς οι εθελοντές μπορούσαν να κατευθύνουν το ελικόπτερο ώστε να περνά μέσα από δακτύλιους που εμφανίζονταν στην οθόνη στο 85% των περιπτώσεων. Στο μέλλον, ελπίζουν οι ερευνητές, παρόμοια συστήματα θα μπορούσαν να επιτρέπουν σε παράλυτους ασθενείς να ελέγχουν πρόσθετα άκρα. Η έρευνα δημοσιεύεται στην αμερικανική ηλεκτρονική επιθεώρηση PLoS ONE. Βίντεο. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231135423

Bρέθηκαν σύνθετα οργανικά μόρια γύρω από νεαρά άστρα. Αστρονόμοι έχουν βρει ότι σύνθετες οργανικές ενώσεις – που εθεωρούντο μέχρι σήμερα ότι προκύπτουν μόνο από ζωντανούς οργανισμούς – μπορεί να έχουν ζυμωθεί σε χημικά εργοστάσια γύρω από νεαρά άστρα, όταν αυτά πέρασαν από ένα στάδιο έκρηξης, οπότε η σκόνη πετάχτηκε έξω στο σύμπαν σαν αστρόσκονη. Οι Sun Kwok και Yong Zhang του Πανεπιστημίου του Χονγκ Κονγκ ανακάλυψαν ότι μια οργανική ουσία, που βρίσκεται συχνά σε όλο το σύμπαν, έχει μια πολύ περίπλοκη δομή. Έχει δύο αρωματικούς υδρογονάνθρακες (σαν δακτύλιους) καθώς και αλειφατικούς υδρογονάνθρακες (αλυσιδωτές), που συνδέουν το υδρογόνο και τον άνθρακα. Τα πολύπλοκα σχήματα μοιάζουν με τις δομές του άνθρακα και τις ενώσεις του πετρελαίου – και τα δύο είναι απομεινάρια της αρχαίας ζωής εδώ στη Γη. Ως εκ τούτου, αυτό το είδος της οργανικής ύλης θεωρούνταν αποκλειστικά ότι φτιάχνεται με τη ζωή – αλλά αυτή η ανακάλυψη υποστηρίζει το αντίθετο. Οι Kwok και Zhang εξέτασαν άγνωστα χαρακτηριστικά σε υπέρυθρες εκπομπές μιας μυστήριας ύλης που διαπερνά τα αστέρια, το διαστρικό χώρο και τους γαλαξίες. Αυτή η ύλη συνήθως πιστεύεται ότι είναι πολυκυκλικοί αρωματικοί υδρογονάνθρακες (PAH) – απλές ενώσεις του υδρογόνου και του άνθρακα. Όμως, μετά από διεξοδική διερεύνηση των υπέρυθρων εκπομπών του υλικού αυτού με το υπέρυθρο διαστημικό παρατηρητήριο Spitzer, η ομάδα βρήκε ότι οι ενώσεις αυτές να είναι πολύ πιο περίπλοκες ως προς τη δομή τους. Το αστρονομικό φάσμα έχει χαρακτηριστικά που απλά δεν μπορεί να εξηγηθεί από τις PAH (πολυκυκλικοί αρωματικοί υδρογονάνθρακες). Η ομάδα πιστεύει αντίθετα ότι τα αστέρια είναι σε θέση να κάνουν συναρμολόγηση στοιχείων με πολύπλοκα σχήματα. Με την ανάλυση των φασμάτων της σκόνης των άστρων, που σχηματίστηκε όταν έγινε μια τεράστια έκρηξη σε αυτά (έκρηξη Nova), βρίσκουν ότι τα αστέρια κατασκευάζουν αυτές τις ενώσεις σε πολύ σύντομο χρόνο για κοσμικές κλίμακες – μέσα σε λίγες εβδομάδες. Η ομάδα δηλώνει ότι η δομή των ενώσεων είναι παρόμοια με εκείνη των οργανικών υλικών που μερικές φορές βρέθηκαν στους μετεωρίτες – "ως εάν το ηλιακό σύστημα να είχε κληρονομήσει αυτά τα οργανικά υλικά από διαστρικές πηγές". Αν λοιπόν αυτές οι οργανικές ενώσεις, οι παραδιδόμενες από το διάστημα στο ηλιακό μας σύστημα, έπαιξαν κάποιο ρόλο στην ανάπτυξη της ζωής πάνω στη Γη, παραμένει ένα ανοιχτό ερώτημα για τους αστροβιολόγους.

Ένας φυσικός μιλάει για τ' άστρα. Το αεροπλάνο που μετέφερε τον γάλλο αστροφυσικό Κριστόφ Γκαλφάρ προσγειωνόταν στην Αθήνα την ώρα που η αναγγελία διεξαγωγής δημοψηφίσματος για τη νέα δανειακή σύμβαση προκαλούσε αναστάτωση στην ελληνική κοινωνία. «Δεν ασχολούμαι με την πολιτική» μας έλεγε αργότερα ο παλαιός φοιτητής του θρυλικού Στίβεν Χόκινγκ στο Κέιμπριτζ, ο οποίος δήλωσε απογοητευμένος από τους σύγχρονους πολιτικούς στο σύνολό τους. Οι τελευταίες ελπίδες του στον Μπαράκ Ομπάμα ως ηγέτη με πρόθεση για ριζοσπαστικές ανθρωποκεντρικές μεταρρυθμίσεις, διαψεύσθηκαν. Παρ' όλα αυτά, τον διακατέχει μια μεταδοτική αισιοδοξία για το μέλλον, του είδους που συναντά συχνά κανείς στους επιστήμονες που εντρυφούν στα μυστήρια του σύμπαντος και πιστεύουν στη διάρκεια της ζωής. Επιπλέον, έχει πολλή εμπιστοσύνη στα παιδιά και στους νέους, που τον εκπλήσσουν διαρκώς με την περιέργειά τους, τον ζήλο για μάθηση και την ανταπόκριση στη γνώση. Πατέρας ενός αγοριού δύο μηνών, ο Κριστόφ Γκαλφάρ υποστηρίζει ότι, αν η οικονομικοπολιτική κρίση σαρώσει τα πάντα στο πέρασμά της, η νέα γενιά μπορεί, μέσα σε μόλις μία δεκαετία, να στήσει στα πόδια του έναν καινούργιο κόσμο. «Λέμε ότι τα παιδιά δεν βλέπουν μέλλον μπροστά τους. Αυτό είναι δική μας ερμηνεία, δική μας προβολή. Τα παιδιά δεν διανοούνται ότι δεν υπάρχει μέλλον, και έχουν όραμα γι' αυτό», εξηγεί και τον πιστεύουμε. Εδώ και χρόνια παρουσιάζει τα μυστήρια της ζωής σε πολυπληθή νεανικά ακροατήρια εντός και εκτός Γαλλίας και γνωρίζει καλά την ψυχολογία και τις δυνατότητες των νέων της εποχής μας. Στη χώρα μας βρίσκεται για δύο παρουσιάσεις, για μεγάλους και παιδιά, με τίτλο «Από τη γέννηση των άστρων στα νέφη του ουρανού: Ένα κοσμικό ταξίδι για την κατανόηση του κλίματος». Οι παρουσιάσεις θα πραγματοποιηθούν στη Θεσσαλονίκη και στη Βέροια και βασίζονται στο δημοφιλές βραβευμένο βιβλίο του για παιδιά «Ο πρίγκιπας των Νεφών» (Καλέντης, 2010), το πρώτο μιας τριλογίας με θέμα το Σύμπαν γύρω μας και τη θέση της Γης μέσα σε αυτό. Σε αυτό μια παρέα παιδιών, ο Τρίσταμ, ο Τομ και η Μυρτίλη, προσπαθούν να αποτρέψουν τα σχέδια ενός σκοτεινού Τυράννου να αλλάξει το κλίμα της Γης και να το χρησιμοποιήσει ως όπλο καταστροφής. Η απόφαση να δείξει στα παιδιά το ελκυστικό πρόσωπο της επιστήμης ελήφθη μετά τη μεγάλη απήχηση του βιβλίου «Το μυστικό κλειδί του Τζορτζ για το Σύμπαν» (Λιβάνης, 2008), ένα βιβλίο εκλαϊκευμένης επιστήμης για παιδιά, το οποίο συνέγραψε μαζί με τον καθηγητή του Στίβεν Χόκινγκ. Συνδυάζοντας τη γαλλική ευγλωττία με την αγγλοσαξονική λογική και τους σκανδιναβικούς θρύλους που άκουγε μικρός από τη σουηδή γιαγιά του, αφηγείται ιστορίες μέσα από τις οποίες προσπαθεί να εξηγήσει τα φυσικά φαινόμενα που σχετίζονται με τον ουρανό, τον Ήλιο, τη γήινη ατμόσφαιρα και να κεντρίσει την οικολογική ευαισθησία των παιδιών. Στις διηγήσεις του η επιστήμη συναντά τη φαντασία ή ακριβέστερα τη μυθοπλασία, διότι, όπως εξηγεί, η φαντασία είναι έτσι κι αλλιώς συστατικό στοιχείο της επιστήμης. Παράλληλα συνεχίζει την έρευνά του για τις μαύρες τρύπες -που τον είχαν απασχολήσει στο διδακτορικό του στο Κέιμπριτζ-, στην οποία θα επανέλθει μόλις ολοκληρώσει το δεύτερο βιβλίο της τριλογίας του. «Δεν έχω παρατήσει την έρευνα», σπεύδει να διευκρινίσει όταν τον ρωτούμε, «με ενθουσιάζει όμως το ενδιαφέρον των παιδιών για την επιστήμη και σκοπεύω να ασχοληθώ περισσότερο με τη μετάδοση επιστημονικών γνώσεων σε μαθητές, έστω κι αν αυτό σημαίνει ότι η δική μου έρευνα θα συνεχιστεί με πιο αργούς ρυθμούς». Πού και πότε: Θεσσαλονίκη: Αμφιθέατρο του Κέντρου Διάδοσης Επιστημών & Μουσείου Τεχνολογίας ΝΟΗΣΙΣ (6ο χλμ. οδού Θεσσαλονίκης-Θέρμης, τηλ. 2310 483 000), Τετάρτη 2 Νοεμβρίου, στις 6:30 μ.μ. Βέροια: Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη (Έλλης , Πέμπτη 3 Νοεμβρίου, στις 6.00 μ.μ. Οι παρουσιάσεις θα γίνουν στα γαλλικά με ταυτόχρονη μετάφραση στα ελληνικά. Είσοδος ελεύθερη.

Με λέιζερ στο Διάστημα. Στην ρωσική πόλη Καζάν κατασκευάστηκε λειτουργικό μοντέλο ενός μοναδικού στο είδους του πυραυλικού κινητήρα λέιζερ, κάτι που σημαίνει πολύ σημαντικό βήμα στο δρόμο προς την κατασκευή φθηνών διαστημικών συσκευών νέας γενιάς, που δεν χρησιμοποιούν την συνηθισμένη χημική σύνθεση από δύο συστατικά στοιχεία – καύσιμο και οξειδωτικο. Η ιδέα της χρησιμοποίησης του λέιζερ για μετακινήσεις το Διάστημα υποβλήθηκε για πρώτη φορά στις αρχές της δεκαετίας του ’70 του 20ου αιώνα. Τότε γινόταν λόγος αποκλειστικά για τις επίγειες ογκώδεις και μεγάλου βάρους εγκαταστάσεις λέιζερ, οι οποίες δεν μπορούσαν απλώς να τοποθετηθούν σε καμιά διαστημική συσκευή. Η αρχή της λειτουργίας τέτοιου κινητήρα είναι η εξής: μιά στενή δέσμη στέλνεται από τη Γη στην πετούμενη διαστημική συσκευή και θερμαίνει σε ειδικό «θάλαμο απορρόφησης» το λειτουργικό σώμα, δηλαδή είτε στερεά ουσία, είτε αέριο με αποτέλεσμα το σώμα αυτό να μετατρέπεται σε πλάσμα και βγαίνει μέσω του ακροφυσίου, δημιουργώντας αεριωθούμενη έλξη. Στη Ρωσία, τις ΗΠΑ και άλλες χώρες του κόσμου πραγματοποιούνταν πειράματα με διάφορους τύπους λέιζερ. Στη νέα χιλιετία το ενδιαφέρον για τον κινητήρα λέιζερ στη Ρωσία επανεφανίστηκε και με την μελέτη αυτού του θέματος καταπιάστηκαν διάφορες επιστημονικές ομάδες. Στο μοντέλο των επιστημόνων από την πόλη Καζάν, χρησιμοποιήθηκε μιά συνεχής οπτική εκκένωση από το λέιζερ, η διδικασία της παραγωγής και η κράτησής της σε ένα σημείο είναι πολύ πιο δύσκολη απ’ ό,τι στην περίπτωση της ωθικής οπτικής εκκένωσης. Η ροή δε του λειτουργικού αερίου - του αργού, εισάγεται στον κινητήρα σε μορφή στροβιλισμένης δίνης, που απορροφά την θερμότητα από το σώμα του κινητήρα. Ταυτόχρονα χρειάζεται να αυξηθεί η θερμοκρασία στον «θάλαμο απορρόφησης» γιατί απ’ αυτόν ακριβώς εξαρτάται η ταχύτητα εκπομπής των προϊόντων θέρμανσης από το ακροφύσιο. Αν πάρουμε ως λειτουργικό σώμα αντί για το αργό το υδρογόνο, τότε η ταχύτητα εκπομπής των προϊόντων της θέρμανσης θα είναι μεγαλύτερη. Εκτός απ’ αυτό, το ελαφρό υδρογόνο θα κατέχει μικρότερο ποσοστό του ολικού βάρους της διαστημικής συσκευής. Εξάλλου, ο Αϊντάρ Μπικμούτσεφ, ένας από τους κατασκευαστές του νέου μοντέλου, δεν βλέπει κανένα πρόβλημα της εξεύρεσης πηγής ενέργειας. - «Πραγματοποιούνται εργασίες για ασύρματη μετάδοση της ενέργειας. Τέτοια πειράματα έγιναν ήδη με το Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, όταν μετέδωσαν την ενέργεια στο διαστημόπλοιο εφοδιασμού Προγκρές μέσω της ακτίνας λέιζερ»,- είπε ο Αιντάρ Μπικμούτσεφ. Οι ειδικοί από την πόλη Καζάν, αφού χρησιμοποιήσαν την υπέρυθρη ακτίνα λέιζερ, απόκτησαν αεριωθούμενη έλξη 500 γραμμαρίων. Η ισχύ αυτή δεν είναι αρκετή για την ανύψωση της συσκευής σε περίγεια τροχιά, αλλά είναι υπεραρκετή για τον επαναπροσανατολισμό της εκτοξευμένης ήδη στο Διάστημα συσκευής, είτε για την μετατόπισή της σε άλλη τροχιά. Πιο πυκνός και από γρανίτη ο Lutetia. Άκρως ενδιαφέροντα είναι τα ευρήματα από την μελέτη του αστεροειδή Lutetia που θεωρείται ο αρχαιότερος αστεροειδής και πιθανώς ένα από τα πρώτα σώματα που δημιουργήθηκαν στο ηλιακό μας σύστημα. Σύμφωνα με τους επιστήμονες ο Lutetia είναι ένας «ανέγγιχτος θεμέλιος λίθος» του ηλιακού μας συστήματος και η μελέτη του θα αποκαλύψει σημαντικά στοιχεία για την ιστορία και εξέλιξη της διαστημικής μας γειτονιάς. Ο ευρωπαίος εξερευνητής. Το διαστημικό σκάφος Rosseta της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Διαστήματος πλησίασε τον Ιούλιο του 2010 από πολύ κοντά τον Lutetia και τράβηξε πολλές φωτογραφίες τις οποίες οι επιστήμονες συνεχίζουν να μελετούν και να ανακαλύπτουν νέα στοιχεία. «Πιστεύουμε ότι οι πλανήτες δημιουργήθηκαν από σώματα όπως ο Lutetia. Έχουμε την ευκαιρία να μελετήσουμε από κοντινή απόσταση ένα από τα δομικά υλικά της δημιουργίας του ηλιακού μας συστήματος» αναφέρει ο Μπεν Βάις, καθηγητής πλανητικών επιστημών στο ΜΙΤ. Μεγάλος και συμπαγής . Ο Lutetia έχει διάμετρο 121 χιλιόμετρα και είναι ένας από τους μεγαλύτερους γνωστούς αστεροειδείς. Η συντριπτική πλειοψηφία των αστεροειδών που έχουν παρατηρηθεί και μελετηθεί αποτελούν ένα μείγμα από διάφορα υλικά που κυκλοφορούσαν ελεύθερα στο διάστημα, από «διαστημικά μπάζα», τα οποία κάποια στιγμή βαρυτικές δυνάμεις ένωσαν μεταξύ τους δημιουργώντας αυτούς τους κινούμενους βράχους. «Το καινούργιο στοιχείο που προκύπτει από τις αναλύσεις είναι ότι ο Lutetia δεν είναι ένας σωρός από ενωμένα μπάζα αλλά ένας συμπαγής βράχος. Είναι ένα πραγματικό απομεινάρι από τις απαρχές του ηλιακού μας συστήματος» δηλώνει ο Χόλγκερ Σιρκς, του Ινστιτούτου Ερευνών του Ηλιακού Συστήματος Μαξ Πλανκ που είναι επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας που έκανε τις τελευταίες αναλύσεις του Lutetia. Τα αρχαία μέταλλα. Όπως διαπίστωσαν οι ερευνητές, η πυκνότητα του Lutetia είναι 3,4 τόνους ανά κυβικό μέτρο, μεγαλύτερη και από αυτή του γρανίτη. Αυτή η πυκνότητα κάνει πολύ πιθανή την παρουσία βαρέων μετάλλων στον πυρήνα του αστεροειδή, γεγονός που πιστοποιεί ότι ο Lutetia σχηματίστηκε τα πρώτα χρόνια ύπαρξης του ηλιακού μας συστήματος. Για να βρεθούν τα βαρέα μέταλλα στον πυρήνα θα έπρεπε πρώτα ο βράχος να έχει περάσει από κάποιο στάδιο τήξης και τέτοιες συνθήκες υπήρχαν στη βρεφική ηλικία του ηλιακού μας συστήματος. Οι ερευνητές εκτιμούν ότι ο Lutetia έχει ηλικία 3,7 δισεκατομμυρίων ετών ενώ το ηλιακό μας σύστημα υπολογίζεται ότι άρχισε να σχηματίζεται πριν από περίπου 4,5 δις έτη. Η έρευνα δημοσιεύεται στην επιθεώρηση Science. Βίντεο από το κοντινό πέρασμα του σκάφους Rosseta από τον Lutetia http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=427701&h1=true Πλησιάζει ο αστεροειδής που ίσως δώσει στοιχεία για τον πλανήτη μας. Η επιστημονική κοινότητα ετοιμάζεται να υποδεχτεί την επόμενη Τρίτη, 8 Νοεμβρίου, τον 2005 YU55, έναν αστεροειδή που θα περάσει πολύ κοντά από τη Γη και είναι πιθανό να κρύβει πολύτιμα στοιχεία για τη δημιουργία του πλανήτη μας. Ερχεται με αποκαλύψεις. Ο 2005 YU55 είναι ένας μικρός διαστημικός βράχος με διάμετρο 400 περίπου μέτρων που σύμφωνα με τους υπολογισμούς των ειδικών θα πλησιάσει τη Γη σε απόσταση 200 χιλιάδων χλμ. Πρόκειται για το κοντινότερο πέρασμα του 2005 YU55 από τον πλανήτη μας τα τελευταία 200 χρόνια. Το μικρό του μέγεθος δεν θα επιτρέψει στους ερασιτέχνες αστρονόμους να τον παρατηρήσουν αλλά ήδη τα μεγαλύτερα επίγεια τηλεσκόπια όπως αυτά στο Παρατηρήτηριο Αρέσιμπο θα στρέψουν το βλέμμα τους προς τον αστεροειδή. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι ο 2005 YU55 μπορεί να τους αποκαλύψει στοιχεία τόσο για τη δημιουργία της Γης (τον τρόπο δηλαδή με τον οποίο σχηματίστηκε ο πλανήτης μας), όσο και γενικότερα για τη δημιουργία ολόκληρου του ηλιακού μας συστήματος. Η NASA έχει κατατάξει τον 2005 YU55 στα λεγόμενα ΝΕΟ (Near Earth Objects): τα διαστημικά σώματα που κινούνται κατά περιόδους κοντά στη Γη. Όπως έγινε γνωστό η NASA θα χρησιμοποιήσει ραδιοτηλεσκόπιο σε μια προσπάθεια να αναλύσει την σύσταση του 2005 YU55 και να μάθει όσο το δυνατόν περισσότερα στοιχεία για την «καταγωγή» του. «Ελπίζουμε να καταφέρουμε να αποκτήσουμε κοντινές και λεπτομερείς εικόνες από τον 2005 YU55 οι οποίες θα μας αποκαλύψουν περισσότερα στοιχεία για το σχήμα, την επιφάνεια, τις διαστάσεις και άλλα χαρακτηριστικά του» ανέφερε σε δηλώσεις του εκπρόσωπος της NASA. Βίντεο για την έλευση του 2005 YU55 http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=427732 Μαθητές θα αναζητήσουν κομήτες μέσω αμερικανικού τηλεσκοπίου από την Ελλάδα. Αστρονόμοι για μια μέρα θα γίνουν μαθητές από το Γυμνάσιο Γουμένισσας του Κιλκίς και το 2ο Λύκειο Εχεδώρου Θεσσαλονίκης, καθώς θα αναζητήσουν κομήτες χειριζόμενοι εξ αποστάσεως το διαμέτρου 1,2 μέτρων ρομποτικό τηλεσκόπιο Μonet του Αστεροσκοπείου McDonald στο Τέξας των ΗΠΑ. Τα παιδιά θα επισκεφτούν σήμερα και την Πέμπτη το Αστεροσκοπείο του Τμήματος Φυσικής του ΑΠΘ, όπου με τη βοήθεια του καθηγητή Αστρονομίας Γιάννη Σειραδάκη, θα συνδεθούν μέσω Διαδικτύου με τους υπολογιστές του αμερικανικού αστεροσκοπείου. ΣΥΓΧΑΡΗΤΗΡΙΑ.

Για το 2012 μετατίθεται η εύρεση του μποζονίου του Χιγκς. Για το 2012 μετατίθεται η εύρεση του μποζονίου του Χιγκς, του λεγόμενου και «σωματιδίου του Θεού», καθώς με το τέλος του Οκτωβρίου τερματίστηκαν και οι συγκρούσεις πρωτονίων του επιταχυντή του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Πυρηνικών Ερευνών (CERN) και θα αρχίσουν πάλι του χρόνου τον Μάρτιο. Οι φυσικοί του ερευνητικού κέντρου στη Γενεύη, σύμφωνα με το «Nature», δηλώνουν αισιόδοξοι ότι το αργότερο έως το τέλος του 2012 τα πειράματα ATLAS και CMS θα έχουν πλέον συλλέξει αρκετά δεδομένα για να πουν με βεβαιότητα αν το σωματίδιο-φάντασμα όντως υπάρχει ή όχι (οπότε η σύγχρονη Φυσική μπαίνει σε μπελάδες). Μάλιστα πιστεύουν ότι στα στοιχεία που έχουν ήδη συλλεχθεί, υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις για την ύπαρξη ή όχι του σωματιδίου, πρέπει όμως να αναλύσουν εξονυχιστικά έως την αρχή του 2012 τα δεδομένα για να διαμορφώσουν καλύτερη άποψη. Οι ερευνητές έχουν ορισμένα στοιχεία ότι το σωματίδιο υπάρχει και ότι έχει μάζα περίπου 120 γιγαηλεκτρονιοβόλτ. Ήδη τα πειράματα έχουν αποκλείσει, με σχετικά μεγάλη βεβαιότητα, ότι το «Χιγκς» (το οποίο προσδίδει μάζα σε όλα τα άλλα σωματίδια της ύλης, γι' αυτό η ανακάλυψή του θεωρείται κομβικής σημασίας) έχει μάζα μεταξύ 145 και 400 γιγαηλεκτρονιοβόλτ, ενώ ήδη από παλαιότερα -από τον προκάτοχο του επιταχυντή αδρονίων του CERN, τον μεγάλο επιταχυντή ηλεκτρονίων ποζιτρονίων) έχει αποκλειστεί ότι το σωματίδιο μπορεί να έχει μάζα κάτω από 114 γιγαηλεκτρονιοβόλτ. Συνεπώς έχει «στενέψει» κατά πολύ το εύρος μάζας μέσα στο οποίο μπορεί να βρεθεί το σωματίδιο, καθώς σχεδόν σίγουρα το «Χιγκς», αν υπάρχει, έχει μάζα μεταξύ των 114 και 145 γιγαηλεκτρονιοβόλτ. Οριστική απάντηση -θετική ή αρνητική- αναμένεται να δοθεί του χρόνου.Πάντως, πέρα από τη δυσκολία εύρεσης του μποζονίου του Χιγκς, οι μέχρι τώρα συγκρούσεις σωματιδίων στο CERN δεν υποδηλώνουν την ύπαρξη νέων δεδομένων για την Φυσική, που να μην περιλαμβάνονται στο επικρατούν ''Καθιερωμένο Πρότυπο'' (Standard Model), όπως π.χ. η υπερσυμμετρία, μια ομάδα θεωριών που υποστηρίζουν ότι κάθε υποατομικό σωματίδιο συνοδεύεται από ένα εξωτικό -αόρατο μέχρι στιγμής- ''αδελφάκι''. Αρκετοί φυσικοί τείνουν πια να πιστέψουν ότι, λόγω έλλειψης πειραματικής απόδειξης, η υπερσυμμετρία είναι λανθασμένη. Εξάλλου, άρχισε πριν λίγες μέρες η επανάληψη του πειράματος μέτρησης της ταχύτητας του νετρίνο, για να επιβεβαιωθεί ή να απορριφθεί η ανακοίνωση των ευρωπαίων επιστημόνων του πειράματος OPERA, στις 23 Σεπτεμβρίου, ότι το συγκεκριμένο σωματίδιο ταξιδεύει οριακά ταχύτερα από το φως, κάτι που -αν όντως επαληθευθεί- θα φέρει επανάσταση στην Φυσική, ανατρέποντας το οικοδόμημα του Αϊνστάιν. Όπως δήλωσε ο έλληνας φυσικός Σταύρος Κατσανέβας, αναπληρωτής διευθυντής στο Εθνικό Ινστιτούτο Πυρηνικής και Σωματιδιακής Φυσικής της Γαλλίας, τα νέα τεστ, τα οποία εφαρμόζουν διαφορετική μέθοδο μέτρησης της ταχύτητας των σωματιδίων που ταξιδεύουν από το CERN έως το υπόγειο εργαστήριο του Γκραν Σάσο στην Κεντρική Ιταλία, σε μια απόσταση περίπου 732 χλμ., θα δείξουν αν έχουν βάση οι κριτικές άλλων επιστημόνων ότι η πρώτη μέτρηση βασίστηκε σε στατιστικό λάθος. Σύμφωνα με τον ελληνικής καταγωγής επιστήμονα, το CERN θα εκπέμψει ξανά τα πρωτόνια, που στην πορεία μετατρέπονται εν μέρει σε νετρόνια, έως τις 6 Νοεμβρίου. Αυτή τη φορά θα επιδιωχθεί να μετρηθεί με μεγαλύτερη ακρίβεια ο χρόνος ταξιδιού κάθε επιμέρους νετρίνο.

Το φορτηγό πλοίο "Progress M-13M» σε τροχιά. Από το "κοσμοδρόμιο"του Μπαϊκονούρ στις 14:11:12 Μόσχα (GMT), ξεκίνησε το"Progress M-13M." Ο σκοπός της εκτοξευσής του η εξασφάλιση της συνεχούς λειτουργίας του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού (ISS), σύμφωνα με τις υποχρεώσεις της ρωσικής πλευράς για το έργο αυτό. Ο κύριος στόχος της πτήσης η παράδοση στον σταθμό περίπου 2,6 τόνους φορτίου που απαιτείται για να συνεχίσει την πτήση του ο ΔΔΣ σε επανδρωμένη λειτουργία και να διασφαλίσει την ζωή και το έργο του πληρώματος. Το πλοίο τέθηκε σε τροχιά αναφοράς με τις παραμέτρους: την κλίση του 51,65 μοίρες, το ελάχιστο ύψος των 192,98 χιλιόμετρα, μέγιστο - 252,90 χιλιόμετρα, τροχιακή περίοδο γύρω από τη Γη - 88,66 λεπτά. Τα ενσωματωμένα συστήματα στο διαστημικό σκάφος λειτουργούν κανονικά. Το δεσιμο του φορτηγού στο σταθμό έχει προγραμματιστεί για της 2 Νοέμβριου στις 15:41 GMT. Μικρές ειδήσεις. Το FobosGruntθα αναχωρήσει για το δορυφόρο του Άρη. Ο ρωσικός διαπλανητικός διαστημικός σταθμός Fobos Grunt θα εργαστεί στο φυσικό δορυφόρο του Άρη περίπου ένα χρόνο, μεταδίδοντας στη Γη λεπτομερείς έρευνες της επιφάνειάς του, ανακοίνωσαν στο Σχεδιαστικό Γραφείο Λάβοτσκιν. Σύμφωνα με το σχήμα της πτήσης, ο σταθμός πρέπει να φτάσει στην τροχιά του Άρη και να αποχωρήσει τον κινεζικό επιστημονικό δορυφόρο «Yinghuo-1» http://en.wikipedia.org/wiki/Yinghuo-1 στη συνέχεια να πραγματοποιήσει προσεδάφιση στο Φόβο, να πάρει δείγματα του εδάφους του και να ξεκινήσει για την επιστροφή στη Γη. Ο συνολικός χρόνος της διαπλανητικής αποστολής υπολογίζεται να διαρκέσει τρία χρόνια. Εκτόξευση κινέζικου διαστημοπλοίου. Η εκτόξευση του πυραύλου-φορέα "Μεγάλη Πορεία-2F" με το κινέζικο διαστημόπλοιο Shenzhou-8 έχει προγραμματιστεί για την 1η Νοεμβρίου. Όπως μετέδωσε το πρακτορείο Σινχουά, το διαστημόπλοιο θα εκτοξευτεί από το κοσμοδρόμιο Τζουτζουάν (Jiuquan) στην αυτόνομη περιοχή της Εσωτερικής Μογγολίας. Το διαστημόπλοιο θα εκτελεί πτήση σε μη επανδρωμένο καθεστώς και ως τα τέλη Νοεμβρίου θα πραγματοποιήσει για πρώτη φορά στην ιστορία της Κίνας αυτόματη διαστημική σύζευξή με το μόντουλ Τιανγκουν-1 (Tyangun-1). Χάκερ επιτέθηκαν σε δορυφόρους των ΗΠΑ, ανακοινώνει η Ουάσινγκτον. Χάκερ που δεν αποκλείεται να δρούσαν για λογαριασμό του κινεζικού στρατού επενέβησαν στη λειτουργία δύο αμερικανικών ερευνητικών δορυφόρων το 2007 και το 2008, αναφέρει έγγραφο επιτροπής του Κογκρέσου που διέρρευσε στη δημοσιότητα. «Παρεμβολές αυτού του είδους αποτελούν δυνητική απειλή, ιδιαίτερα αν αφορούν δορυφόρους με πιο ευαίσθητες λειτουργίες» αναφέρει το προσχέδιο έκθεσης της Επιτροπής Επιθεώρησης Οικονομίας και Ασφάλειας ΗΠΑ-Κίνας. Το έγγραφο περιήλθε στην κατοχή του Bloomberg http://www.businessweek.com/news/2011-10-27/chinese-military-suspected-in-hacker-attacks-on-u-s-satellites.html ενόψει της επίσημης δημοσιοποίησης της έκθεσης τον επόμενο μήνα. Το πρώτο περιστατικό που έγινε αντιληπτό ήταν η επίθεση στον δορυφόρο γεωσκόπησης Terra AM-1 της NASA. Οι χάκερ συνδέθηκαν στα συστήματα του δυρυφόρου μέσω ενός επίγειου σταθμού στη Νορβηγία και «πέτυχαν όλα τα βήματα που απαιτούνταν για να μπορούν να δίνουν εντολές στο δορυφόρο». Τέτοιες εντολές, πάντως, τελικά δεν δόθηκαν. Η διερεύνηση της υπόθεσης οδήγησε τελικά στην ανακάλυψη μιας προηγούμενης επίθεσης, το 2007, στον δορυφόρο γεωσκόπησης Landsat-7 της NASA και της αμερικανικής γεωλογικής υπηρεσίας (USGS). Η έκθεση δεν δίνει λεπτομέρειες για το περιστατικό. Και οι δύο δορυφόροι που δέχτηκαν επιθέσεις επικοινωνούν με επίγειο σταθμό που λειτουργεί σε εμπορική βάση στο αρχιπέλαγος του Σβάλμπαρντ στην Αρκτική. Το κέντρο «βασίζεται στο Διαδίκτυο για την πρόσβαση σε δεδομένα και τη μεταφορά αρχείων» αναφέρει η έκθεση, επικαλούμενη αναφορές της NASA. Η έκθεση δεν κατηγορεί ευθέως το Πεκίνο για τις επιθέσεις, λέει όμως ότι τα περιστατικά βρίσκονται σε συμφωνία με έγγραφα του κινεζικού στρατού, τα οποία αναφέρονται στην εξουδετέρωση εχθρικών συστημάτων, ειδικά «επίγειων υποδομών, όπως εγκαταστάσεις ελέγχου δορυφόρων». Οι επιθέσεις αυτού του είδους είναι γενικά δύσκολο να εξιχνιαστούν, δεδομένου ότι μπορούν να δρομολογούνται μέσω απομακρυσμένων υπολογιστών, αντί να εξαπολύονται από τους υπολογιστές των ίδιων των επιτιθέμενων. Η Ουάσινγκτον έχει επανειλημμένα κατηγορήσει το Πεκίνο για κυβερνοεπιθέσεις εναντίον της κυβέρνησης και αμερικανικών εταιρειών, όπως είχε συμβεί προ ετών με τις επιθέσεις εναντίον της Google. Το νέο έγγραφο αναφέρει ότι, σύμφωνα με ρεπορτάζ του κινεζικού τηλεοπτικού σταθμού CCTV-7, η κυβερνοεπίθεση που καταγράφηκε το 2001 στον αμερικανικό δικτυακό τόπο της θρησκευτικής οργάνωσης Φαλούν Γκονγκ, η οποία είναι απαγορευμένη στην Κίνα, οργανώθηκε από τον κινεζικό Λαϊκό Απελευθερωτικό Στρατό.

Παίζει κύριο ρόλο για τη ζωή η σκοτεινή ύλη; Το κυριότερο υποψήφιο σωματίδιο της σκοτεινής ύλης είναι ένα σωματίδιο με μάζα που όμως αλληλεπιδρά σπάνια με την κανονική ύλη. Επίσης, μπορεί να είναι το ίδιο και το αντισωματίδιο του, που σημαίνει ότι εξαϋλώνει το ένα το άλλο όταν θα συναντηθούν, απελευθερώνοντας έτσι ενέργεια με τη μορφή της ακτινοβολίας. Είναι τα λεγόμενα WIMPs, ή Ασθενώς Αλληλεπιδρώντας Σωματίδια με Μάζα. Αυτά τα αόρατα σωματίδια θα μπορούσαν να συλληφθούν από τη βαρύτητα του πλανήτη μας και έτσι να απελευθερώσουν ενέργεια, που θα μπορούσαν να ζεστάνουν αυτόν τον κόσμο, σύμφωνα με το φυσικό Dan Hooper και τον αστροφυσικό Jason Steffen στο Εργαστήριο Fermi. Μια νέα λοιπόν μελέτη δείχνει ότι η μυστηριώδης, αόρατη σκοτεινή ύλη θα μπορούσε να ζεστάνει εκατομμύρια πλανήτες χωρίς γονικά άστρα σε περιοχές, όπως το Abell 1689 και να γίνουν κατοικήσιμα. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι η αόρατη και ακόμη άγνωστης ταυτότητας σκοτεινή ύλη, που εμείς γνωρίζουμε να υπάρχει λόγω της βαρυτικής επίπτωσης που έχει πάνω στους γαλαξίες, αποτελεί περίπου το 85 τοις εκατό όλης της ύλης στο σύμπαν. Οι Hooper και Steffen προτείνουν ότι οι βραχώδεις υπερ-γαίες εξωπλανήτες, σε περιοχές με υψηλή πυκνότητα της βραδυκίνητης σκοτεινής ύλης θα μπορούσαν να ζεσταθούν τόσο, αρκετό για να κρατήσουν υγρό νερό στην επιφάνειά τους, ακόμη και εν απουσία της ενέργειας που έρχεται από ένα γειτονικό άστρο ή άλλες πηγές. Η δε πυκνότητα της σκοτεινής ύλης αναμένεται να είναι εκατοντάδες έως και χιλιάδες φορές μεγαλύτερη στις εσωτερικές περιοχές του Γαλαξία μας και στους πυρήνες των νάνων σφαιροειδών γαλαξιών, από ό,τι είναι στο ηλιακό μας σύστημα. Οι επιστήμονες κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι σε πλανήτες μέσα σε περιοχές με πυκνή σκοτεινή ύλη, η σκοτεινή ύλη και όχι το φως είναι που δημιουργεί τα βασικά στοιχεία που χρειάζεστε για να αναπτυχθεί η ζωή χωρίς την παρουσία ενός άστρου κοντά τους. Κι όπως πιστεύει η ομάδα η σκοτεινή ύλη θα μπορούσε να κρατήσει τις επιφάνειες των εν λόγω πλανητών ζεστές για τρισεκατομμύρια χρόνια, διάστημα μέσα στο οποίο όλα τα κανονικά αστέρια θα σβήσουν κι έτσι μπορεί τελικά να αποδειχθεί η "σκοτεινή ύλη" προπύργιο της ζωής στο σύμπαν μας."Φαντάζομαι 10 τρισεκατομμύρια χρόνια στο μέλλον, όταν το σύμπαν θα έχει επεκταθεί τόσο που θα υπάρχει μια απέραντη μοναξιά, ενώ όλα τα αστέρια στον Γαλαξία μας θα έχουν από καιρό σβήσει, οπότε μόνο οι πλανήτες με τη θερμότητα της σκοτεινής ύλης θα διατηρούνται ζωντανοί. Ίσως θα μπορούσα να φανταστώ ότι κάθε πολιτισμός που θα επέζησε πάνω σε αυτούς τους πλανήτες, θα αρχίσει να κινείται με καύσιμο την σκοτεινή ύλη, " είπε ο Hooper σε μια συνέντευξη του. Στην φωτογραφία το τηλεσκόπιο Hubble της NASA που τράβηξε την παραπάνω εικόνα δείχνει την κατανομή της σκοτεινής ύλης στο κέντρο του γιγάντιου γαλαξιακού σμήνος Abell 1689, που περιέχει περίπου 1.000 γαλαξίες και τρισεκατομμύρια αστέρια.

Η μυστηριώδης σκόνη γύρω από μαύρες τρύπες προέρχεται από συγκρούσεις μικρών σωμάτων. Πυκνά σύννεφα σκόνης σε σχήμα χοντρού ντόνατ που επισκιάζουν κάποιες μαύρες τρύπες, θα μπορούσαν να οφείλονται σε συγκρούσεις ανάμεσα σε πολύ γρήγορους πλανήτες και αστεροειδείς, λένε Βρετανοί αστρονόμοι. Συγκρούσεις από μικρότερα αντικείμενα, όπως αστεροειδείς ή μικροί πλανήτες κοντά σε μια υπερβαρέα μαύρη τρύπα θα μπορούσαν να απελευθερώσουν πολλή σκόνη. Περίπου οι μισές από τις υπερμεγέθεις μαύρες τρύπες που βρίσκονται στα κεντρικά τμήματα των περισσοτέρων γαλαξιών, δεν είναι ορατές διότι καλύπτονται από μυστηριώδη σύννεφα σκόνης, η προέλευση της οποίας δεν είναι πλήρως κατανοητός, λένε τώρα αστρονόμοι από το Πανεπιστήμιο του Leicester. Αυτοί έχουν αναπτύξει μια νέα θεωρία για την προέλευση της σκόνης η οποία είναι εμπνευσμένη από το ηλιακό μας σύστημα, όπου η λεγόμενη ζωδιακή σκόνη είναι το αποτέλεσμα των συγκρούσεων μεταξύ στερεών σωμάτων, όπως οι αστεροειδείς και οι κομήτες. Ο αστρονόμος Sergei Nayakshin και οι συνεργάτες του πρότειναν ότι οι κεντρικές περιοχές των γαλαξιών περιέχουν όχι μόνο μαύρες τρύπες και αστέρια, αλλά πλανήτες και αστεροειδείς. Επίσης, ότι μπορεί αυτά τα σώματα μπορεί να είναι η πηγή αυτών των κοσμικών νεφών της σκόνης. "Υποψιαζόμαστε ότι οι υπερμεγέθεις μαύρες τρύπες στον Γαλαξία μας, απώθησαν το περισσότερο αέριο, που υπό άλλες συνθήκες θα είχε μετατραπεί σε περισσότερα άστρα και πλανήτες”, υποστηρίζει. "Η κατανόηση της προέλευσης της σκόνης στις εσωτερικές περιοχές των γαλαξιών θα μας έστελνε ένα βήμα πιο κοντά στην επίλυση του μυστηρίου των υπερβαρέων μαύρων οπών”. Στην φωτογραφία μια «φωτεινή ηχώ» της σκόνης που φωτίζεται από ένα κοντινό αστέρι καθώς αυτό έγινε 600.000 φορές πιο φωτεινό από ό,τι ο Ήλιος μας τον Ιανουάριο του 2002.

Τεχνικός άθλος η μέτρηση της Έριδος, του μακρινού πλανήτη-νάνου. Eυρωπαίοι αστρονόμοι, με επικεφαλής τον Μπρούνο Σικαρντί του πανεπιστημίου Μαρί Κιουρί και του Αστεροσκοπείου του Παρισιού, κατάφεραν να μετρήσουν τη διάμετρο της Έριδος, χρησιμοποιώντας τα τηλεσκόπια του Ευρωπαϊκού Νοτίου Παρατηρητηρίου στη Χιλή, καθώς ο μικρός πλανήτης περνούσε μπροστά από ένα αχνό άστρο. Πρόκειται για τεχνικό άθλο, καθώς η Έρις βρισκόταν σε απόσταση από τη Γη 100 φορές μεγαλύτερη από ό,τι η Γη από τον Ήλιο και η θερμοκρασία της είναι μείον 238 βαθμοί Κελσίου.Αν και η αινιγματική Έρις στις εσχατιές του ηλιακού μας συστήματος είναι πολύ πιο πυκνή και ακόμα πιο παγωμένη από τον Πλούτωνα, οι δύο μακρινοί νάνοι πλανήτες αποτελούν σχεδόν τέλειους διδύμους, καθώς έχουν σχεδόν το ίδιο μέγεθος, όπως δείχνουν για πρώτη φορά νέες ακριβέστερες αστρονομικές μετρήσεις.Η Έρις είναι το πιο μακρινό ουράνιο σώμα στο ηλιακό μας σύστημα, που έχει ποτέ παρατηρηθεί με αυτή την μέθοδο. Η ανακάλυψη, που παρουσιάστηκε στο περιοδικό "Nature", σύμφωνα με το γαλλικό πρακτορείο ειδήσεων, ανατρέπει τις αρχικές εκτιμήσεις των επιστημόνων.Όταν η Έρις (η οποία πήρε το όνομα της θεάς της φιλονικίας στην ελληνική μυθολογία) ανακαλύφθηκε το 2005, θεωρήθηκε πολύ μεγαλύτερη από τον Πλούτωνα, τον θεωρούμενο για πολλά χρόνια εξώτατο πλανήτη του ηλιακού μας συστήματος, ο οποίος είχε ανακαλυφθεί το 1930. Μάλιστα, η ανακάλυψή της - και η λανθασμένη εκτίμηση για το μέγεθός της - έπαιξε τόσο μεγάλο ρόλο, που το 2006 η Διεθνής Αστρονομική Ένωση ''υποβάθμισε'' τον Πλούτωνα στη ''μικρή'' κατηγορία των νάνων-πλανητών (μαζί με τον μεγάλο αστεροειδή Δήμητρα και τα ουράνια σώματα Μακεμάκε και Χαουμέα), μία απόφαση που μέχρι σήμερα συναντά αντιδράσεις από αρκετούς αστρονόμους, αλλά και τον πολύ κόσμο.Η νέα ακριβέστερη μέτρηση θα βοηθήσει τους επιστήμονες να καταλάβουν καλύτερα τη σύνθεση και την εξελικτική ιστορία της Έριδος, η οποία διαθέτει μια λευκή πολύ αντανακλαστική επιφάνεια, πράγμα που σημαίνει ότι πιθανότατα είναι καλυμμένη με ένα λεπτό στρώμα παγωμένου αζώτου.Η Έρις αντανακλά περίπου το 96% του προσπίπτοντος φωτός του Ήλιου (έναντι 60% που αντανακλά ο Πλούτων), γεγονός που την καθιστά, μαζί με τον παγωμένο δορυφόρο Εγκέλαδο του Κρόνου, ένα από τα πιο αντανακλαστικά σώματα στο ηλιακό μας σύστημα.Η Έρις και ο Πλούτων βρίσκονται στη λεγόμενη ''Ζώνη Κούιπερ'', ένα δακτύλιο παγωμένων ουρανίων σωμάτων πέρα από την τροχιά του Ποσειδώνα. Η Έριδα είναι ακόμα πιο μακριά από τον Ήλιο σε σχέση με τον ''δίδυμό'' της, με συνέπεια να χρειάζεται 556 γήινα χρόνια για να κάνει μια πλήρη ελλειπτική περιφορά γύρω από τον Ήλιο, έναντι 248 ετών που χρειάζεται ο Πλούτων.Η Έρις, που έχει σφαιρικό σχήμα, υπολογίστηκε ότι έχει διάμετρο 2.326 χιλιόμετρα (συν/πλην 12 χλμ), ενώ ο Πλούτων, για τον οποίο οι μέχρι τώρα υπολογισμοί είναι λιγότερο ακριβείς, εκτιμάται ότι έχει διάμετρο της τάξης των 2.300 έως 2.400 χιλιομέτρων. Η θερμοκρασία στην Έριδα δεν ξεπερνά τους μείον 238 βαθμούς Κελσίου, ενώ πιστεύεται ότι διαθέτει μια αραιή και περιστασιακή ατμόσφαιρά πλούσια σε μεθάνιο, αν και οι τελευταίες παρατηρήσεις δεν επιβεβαίωσαν την ύπαρξη τέτοιας ατμόσφαιρας.Η Έρις, γύρω από την οποία υπάρχει ένας μικρός δορυφόρος, η Δυσνομία, υπολογίστηκε ότι είναι κατά 27% βαρύτερη από τον Πλούτωνα, πράγμα που σημαίνει ότι, αφού και οι δύο έχουν ίδιο μέγεθος, είναι πολύ πυκνότερη από αυτόν (περίπου 2,5 γραμμάρια ανά κυβικό εκατοστό έναντι 2 του Πλούτωνα και 5,5 της Γης). Η αυξημένη πυκνότητα σημαίνει ότι κατά πάσα πιθανότητα η Έρις είναι περισσότερο βραχώδης από τον Πλούτωνα, ο οποίος διαθέτει περισσότερο πάγο, όπως δήλωσε ένας από τους ερευνητές, ο Εμανουέλ Ζεάν του Ινστιτούτου Αστροφυσικής του πανεπιστημίου της Λιέγης στο Βέλγιο.

«Ο συμπαντικός χρόνος είναι ο αληθινός χρόνος» Ετοιμάσαμε ένα αφιέρωμα για τον τρόπο που επηρεάζει ο χρόνος την τέχνη. Σ' εσάς δώσαμε το ρόλο του αρχιτέκτονος του σύμπαντος. (Ξεκαρδίζεται στα γέλια). - Ας σοβαρευτούμε. Τις θεωρίες για τον αρχιτέκτονα θεό του σύμπαντος πώς τις αντιμετωπίζετε; Αυτές ισχύουν ως μεταφυσικές μυθοπλασίες ή ως πραγματική φυσική; «Νομίζω ότι το ζήτημα του αρχιτέκτονα θεού είναι περισσότερο ανάγκη του καθενός. Οταν εγώ πιστεύω, πιστεύω για τους δικούς μου λόγους. Αν έρθει κάποιος και μου πει ότι αν αφήσω μια πέτρα, νομίζω ότι ορισμένες φορές θα πάει πάνω κι όχι κάτω, τότε θα σταματήσω να μιλάω μαζί του». - Η πίστη, και δεν την εννοούμε κατ' ανάγκην θρησκευτικά, υπερβαίνει την επιστήμη ή ακολουθούν παράλληλους δρόμους; «Αυτή η ανάγκη υπάρχει σε ορισμένους ανθρώπους. Το πρόβλημα θα το μετατοπίσω σε άλλη περιοχή, γιατί δεν είναι αυτό καθ' αυτό το γεγονός. Αυτό που μ' ενδιαφέρει είναι να εξηγήσω, όταν του επιβάλλουν άλλοι, με εξωτερικό τρόπο, μορφές ζωής που δεν έχουν σχέση με τον εαυτό του. Τότε είναι που εγώ ταράσσομαι». - Αναφέρεσθε, π.χ., σε σύγχρονες μορφές φονταμενταλισμού, όταν η προσωπική πίστη τίθεται στην υπηρεσία τού φανατισμού, με όρους μαχητή υπέρ τού αλάνθαστου του δόγματος της μίας και μοναδικής θρησκείας; «Οντως, ο φονταμενταλισμός που αναφέρατε είναι ένα πολύ καλό παράδειγμα. Εχουμε την τύχη να υπάρχουμε και είναι μεγάλη υπόθεση. Αν, όμως, ο καθένας δεν ζήσει με το δικό του τρόπο και το δικό του σύστημα αναφοράς, τότε νομίζω ότι αυτό είναι πολύ κακό». - Οι σύγχρονες ανακαλύψεις της αστροφυσικής συναντούν, έστω και ελαχίστως, το κοσμολογικό σύμπαν των προσωκρατικών υλοζωιστών; «Αναφέρεσθε στον Ηράκλειτο;» - Σ' αυτόν και στους άλλους προσωκρατικούς. Σε ποιο βαθμό επικαιροποιείται η σκέψη τους και από ποια οπτική γωνία; Ως φυσιοκρατικά ποιητική σύλληψη τού κόσμου και ως προεπιστημονικός λόγος, στον οποίο ήταν άγνωστο το πείραμα; «Κάθε διάλεξη που δίνω για το πολυσύμπαν την τελειώνω, και δεν το κάνω από αρχαιολατρία, με τον Ηράκλειτο. Ιδού τι λέει και πρόχειρα μεταφράζω, σε κακά ελληνικά, ένα απόφθεγμά του: "Τον κόσμο ετούτο δεν τον έφτιαξε ούτε χέρι ανθρώπου ούτε χέρι θεού. Αυτός υπήρχε, υπάρχει και θα υπάρχει". Δηλαδή, αυτό σημαίνει αιωνιότητα. Ο άνθρωπος τα είχε πει όλα το 600 π.Χ. Τι να πούμε εμείς τώρα;» - Επομένως, ο σύγχρονος επιστημονικός λόγος τι ακριβώς καλείται να λύσει αναφορικά με το σύμπαν, αν τα έχει πει όλα ο Ηράκλειτος; «Η επιστήμη προσπαθεί να δώσει απαντήσεις στηριζόμενη σε πειραματικά γεγονότα. Που σημαίνει ότι κι εσείς μπορείτε να κάνετε ένα πείραμα και να έχετε τα ίδια αποτελέσματα». - Οι νέες ευρέσεις είναι δυνατόν να εδράζονται στο συγκερασμό της εσωτερικής λογικής της επιστήμης και της διαίσθησης ως ψυχικό γεγονός; «Εκτός από τις τυχαίες ανακαλύψεις, πολλές προέρχονται από τη διαίσθηση και την ενόραση. Ας μην μπερδεύουμε, όμως, την ενόραση της Αγίας Αθανασίας του Αιγάλεω και ενός σοβαρού επιστήμονα. Ο επιστήμονας, προτού αρχίσει να μιλάει, έχει σκεφτεί με τους κανόνες της λογικής, με τους μαθηματικούς και φυσικούς νόμους και έχει κάνει τις προβλέψεις του. Οπως γνωρίζετε καμία θεωρία δεν αποδεικνύεται με την έννοια της τελειότητος. Η φυσική πλέον έχει μπει σε πεδία αυτού που θα ονομάζαμε παλιά μεταφυσική, εντός εισαγωγικών. Αυτό το "μεταφυσικό" κομμάτι γίνεται πια χειροπιαστό, είναι σαν να πέφτει πάνω στο τραπέζι». - Θέλετε να ανακεφαλαιώσουμε αυτά που συζητήσαμε ώς τώρα, μήπως και «χαθεί» ο αναγνώστης; «Εχουν γίνει παρά πολλές μεγάλες ανατροπές και πλέον μιλάμε για περιφερειακό σύμπαν. Να σας πω ότι το σύμπαν δημιουργήθηκε από το μηδέν, από το κενό, είναι πολύ βαριά κουβέντα. Κι αυτό θέλω να το σημειώσετε. Αναγκαστικά, είτε το θέλουμε είτε όχι, όλες αυτές οι θεωρίες ανατρέπουν τις ιδέες που έχουμε για τη ζωή. Εν τούτοις, έχει δικαίωμα κάθε άνθρωπος, μέσω του εσωτερικού του κόσμου, να έχει τις δικές του απαιτήσεις». - Ολοι μας ζούμε σε μία λογική αντίφαση. Ακολουθούμε τον γραμμικό χρόνο όπως ορίζεται από το ημερολογιακό έτος και τον αντιλαμβανόμαστε κυρίως μέσω του εικοσιτετραώρου. Σκεφτόμαστε, παραδείγματος χάρη, και το πράττουμε, ότι θα εργαστούμε από τις 7 το πρωί ώς τις 2 το μεσημέρι. Την ίδια στιγμή το σύμπαν αναταράσσεται, κι εδώ έγκειται η αντίφαση, υπερβαίνοντας τη χρονομέτρηση των ρολογιών. Η επιστημονική σας ερμηνεία; «Ο συμπαντικός χρόνος είναι ο μόνος αληθινός χρόνος. Μετράμε το χρόνο από τη στιγμή που εμφανίστηκε αυτό το σύμπαν. Γνωρίζουμε σήμερα ότι έχουν περάσει, με τα δεδομένα που έχουμε, 13,7 δισεκατομμύρια χρόνια. Αυτός είναι παγκόσμιος χρόνος. Οπου κι αν είσαι σ' αυτό το σύμπαν, ακόμη και στην ανάποδη πλευρά του, εκεί όπου μπορεί να υπάρχουν πολιτισμοί οι οποίοι έχουν τουλάχιστον το δικό μας επίπεδο, θα πρέπει να έχουν καταλήξει στο ίδιο συμπέρασμα μ' εμάς. Είναι μία παγκόσμια οντότητα. Δεν μπορώ να σας πω: "Κύριε Καλαμαρά, όταν με πήρατε τηλέφωνο, πριν από δέκα λεπτά, ο χρόνος ήταν 13 δισεκατομμύρια, 7 εκατομμύρια, μπλα, μπλα, τόσο". Τα αφαιρούμε όλα αυτά και έχουμε αυτόν το χρόνο, για να μπορούμε να συνεννοηθούμε μεταξύ μας. Ομως, σας επαναλαμβάνω: ο αληθινός χρόνος είναι ο συμπαντικός χρόνος». - Το σύμπαν κάποτε θα πεθάνει ή διαρκώς θα αναγεννάται, περνώντας από διαδοχικούς «μικρούς θανάτους»; «Το σύμπαν δεν θα πεθάνει ποτέ, γιατί συνεχώς θα διαστέλλεται. Μέσα σ' αυτό το σύμπαν δημιουργούνται καινούρια αστέρια, πεθαίνουν άλλα αστέρια, γίνεται αυτή, αν θέλετε, η αναδημιουργία. Να πάρουμε τον Ηλιο ως παράδειγμα, ο οποίος είναι ένα πυρηνικό εργοστάσιο, γιατί μάς στέλνει ενέργεια. Ομως, τα καύσιμά του κάποτε θα τελειώσουν. Αν υπολογίσουμε ότι το ηλιακό μας σύστημα έχει εμφανιστεί εδώ και 4,5 δισ. χρόνια, ο Ηλιος έχει άλλα τόσα για να σβήσει. Οταν συμβεί αυτό, λοιπόν, η τοπική μας περιοχή -δηλαδή το πλανητικό μας σύστημα- θα είναι διαλυμένη. Ναι, μ' αυτή την έννοια, τοπικά, έχουμε ανακατανομές μέσα στο σύμπαν». - Οσο ρίχνει ο Ηλιος το φως του στη γη, υπάρχει μαγνητισμός και περιστρέφεται ο πλανήτης μας γύρω από αυτόν; «Αυτή είναι η θεωρία της βαρύτητας, την οποία επινόησε ο Νεύτωνας. Οσο θα ελαττώνεται η μάζα, αλλά σε μεγάλα νούμερα, τότε ακόμη και η τροχιά της Γης γύρω από τον Ηλιο θ' αλλάξει. Θ' αλλάξει ακόμη κι ο χρόνος». - Γιατί οι σύγχρονες κοσμολογικές ανακαλύψεις δεν έχουν επηρεάσει, με άμεσο και αναγνωρίσιμο τρόπο, την καθημερινότητά μας; «Δυστυχώς -και γι' αυτό φταίνε και οι επιστήμονες και τα ΜΜΕ- παρότι ορισμένοι από εμάς κάνουμε μεγάλο αγώνα. Θέλουν καιρό για να μπορέσουν να περάσουν στον κόσμο. Νομίζω ότι όλος ο κόσμος έχει το μυαλό, δεν υπάρχουν χαζοί και έξυπνοι. Υπό σοβαρή μάθηση και σωστή εκπαίδευση, όλες αυτές οι ανακαλύψεις μπορούν να απορροφηθούν για το καλύτερο της ανθρωπότητας. Να απελευθερωθεί από πολλά δεσμά που κουβαλάει από το παρελθόν. Για να απελευθερωθεί ο άνθρωπος σωστά, πρέπει να αποκτήσει γνώση, αλλά να μην είναι επιπόλαιη. Εχει πει ο "μέντοράς" μου, ο Αλμπέρ Καμί: "Οταν προσπαθείς να βρεις τη θέση σου μέσα στο σύμπαν, το σύμπαν είναι μια χαρά και ο άνθρωπος εξίσου. Εκεί που γίνεται θρύψαλα, είναι όταν προσπαθεί να δώσει εξηγήσεις μέσα σ' αυτό το σύμπαν. Τότε δημιουργείται το παράλογο"». - Πρέπει να αναζητήσουμε μια ανακαίνιση του συμβολαίου του ανθρώπου με τη φύση, πέραν των κρίσιμων περιβαλλοντικών προβλημάτων; «Αυτό είναι χίλια τοις εκατό σίγουρο. Το γεγονός ότι πρέπει να προστατεύσουμε το περιβάλλον είναι προφανές. Δεν είναι αυτό που συζητάμε. Ζητάτε κάτι βαθύτερο, ή όχι; Δεν μιλάμε για τα εργοστάσια και τους ρύπους τους. Το θεωρώ προφανές ότι πρέπει να περιφρουρήσουμε το περιβάλλον». - Μήπως πρέπει να επαναδιατυπώσουμε τη σχέση μας με το περιβάλλον, καθώς έχουμε χάσει τη φυσική καταβολή μας υπό την κυριαρχία της μονομερούς ανάπτυξης του αστικού τοπίου; «Εννοείτε τη σχέση καθεαυτή. Αυτό που λέτε είναι σωστό. Εάν συμπεριφερόμασταν σωστά στο περιβάλλον, δεν θα με ενδιέφεραν οι πόλεις. Πρέπει κυρίως να καταλάβουμε πιο βαθιά τους φυσικούς και τους συμπαντικούς νόμους. Η κατανόησή τους θα μας δώσει και τα νέα φυσικά συμβόλαια». - Οι νέες επιστημονικές αναγνώσεις τού σύμπαντος σε ποιο βαθμό έχουν διατυπώσει ένα νέο φιλοσοφικό κοσμοείδωλο; «Κι αν δεν έχει, πρέπει να διατυπωθεί. Πολλά από αυτά που συζητάμε υπάρχουν στο βιβλίο που έχουμε μοιραστεί με τον Γεώργιο Μπαμπινιώτη "Από την κοσμογονία στη γλωσσογονία. Μια συν-ζήτηση". Επειδή δεν θέλω να παρεξηγηθώ από τους αναγνώστες σας, σας τονίζω ότι δεν το κάνω για διαφημιστικούς λόγους. Θέλω να σας δείξω ότι σκεφτόμαστε παράλληλα. Μετά τον Νεύτωνα και τον Γαλιλαίο εμφανίστηκε ο Διαφωτισμός, με τον Βολτέρο και τον Ντιντερό, οι οποίοι πραγματικά άλλαξαν τον κόσμο. Τώρα βρισκόμαστε σε μια εποχή η οποία, τολμώ να πω, είναι μεγαλύτερη από την επανάσταση του Νεύτωνα και του Γαλιλαίου. Χρειαζόμαστε έναν καινούριο διαφωτισμό, που εγώ τον λέω διαφωτονισμό, από το φωτόνιο. Αν κοιτάξουμε τα μεγάλα βήματα της φιλοσοφίας, θα ανατρέξουμε στους Ιωνες φιλοσόφους. Εγώ είμαι δηλωμένος προσωκρατικός. Ο Θαλής, ο Ηράκλειτος, ο Αρίσταρχος άνοιξαν όλη αυτή την ιστορία με την οποία ασχολούμαστε εμείς, γι' αυτό ονομάζονται και φυσικοί φιλόσοφοι. Δεν μου αρέσει καν να χρησιμοποιώ τη λέξη προσωκρατικοί. Γιατί δεν λέμε τους άλλους μεταθαλικούς φιλοσόφους;» - Σ' αυτό το σημείο της συζήτησής μας ταιριάζει το απόφθεγμα του Ηράκλειτου «Τι εστί άνθρωπος; Θεός θνητός». «Ε, μπράβο!» * ΔΙΑΒΑΣΤΕ: Το διάλογο του Δημήτρη Νανόπουλου με τον Γεώργιο Μπαμπινιώτη, στο «Από την κοσμογονία στη γλωσσογονία. Μια συν-ζήτηση» (εκδόσεις Καστανιώτη). Ενας προβληματισμός για αισθητές παραλληλίες ανάμεσα στη γένεση του κόσμου και τη δημιουργία της γλώσσας, στην κοσμογονία και τη γλωσσογονία.

Η επιχείρηση αλλαγής της τροχιάς της πτήσης του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού ολοκληρώθηκε επιτυχώς. Η τροχιά του ΔΔΣ ανυψώθηκε κατά 3,2 χλμ. Όπως μετέδωσε στα περίχωρα της Μόσχας το Κέντρο Διεύθυνσης Πτήσεων, η τροχιά ανυψώθηκε κατά 3,2 χλμ. με τη βοήθεια των κινητήρων της λειτουργικής μονάδας «Ζβεζντά» (Αστέρι). Αυτή ήταν η δεύτερη από τις δυο διορθώσεις της τροχιάς του σταθμού, ο στόχος των οποίων ήταν η εξασφάλιση των συνθηκών για τη σύνδεση με το ΔΔΣ του μεταγωγικού διαστημοπλοίου «Προγκρές» και του επανδρωμένου «Σογιούζ». Η πρώτη διόρθωση πραγματοποιήθηκε στις 20 Οκτωβρίου. Μετά τη διόρθωση του ΔΔΣ οι παραμετροι τροχιάς έχουν ως εξής: - Το ελάχιστο ύψος πάνω από τη Γη - 376,28 χιλιόμετρα? - Μέγιστο ύψος πάνω από την επιφάνεια της Γης - 408,84 χιλιόμετρα? - Περίοδος - 92,30 λεπτά? - Κλίση - 51,66 μοίρες. Σήμερα στο Διεθνή Διαστημικό Σταθμό εργάζεται το πλήρωμα της 29ης αποστολής – ο διοικητής Μάικλ Φόσουμ (Michael Fossum, ΗΠΑ) και οι μηχανικοί πτήσης Σεργκέι Βόλκοφ (Ρωσία) και Σατόσι Φουρουκάουα (Satoshi Furukawa, Ιαπωνία).

Γαλαξιακές συγκρούσεις «παχαίνουν» τις μαύρες τρύπες. Έχει διαπιστωθεί ότι στο κέντρο των γαλαξιών βρίσκονται συνήθως υπερμεγέθεις μαύρες τρύπες. Μια τέτοια μελανή οπή έχει μάζα εκατοντάδες ή και δισεκατομμύρια φορές μεγαλύτερη από αυτή ενός άστρου σαν τον Ήλιο. Αν και τις τελευταίες δεκαετίες έχουν γίνει πολλές παρατηρήσεις και ανακαλύψεις για τη λειτουργία τους εντούτοις δεν έχουν εντοπιστεί στοιχεία που να φωτίζουν τον μηχανισμό που προκαλεί τη διόγκωσή τους. Εχουν αναπτυχθεί διάφορες θεωρίες και η τελευταία που ανέπτυξε διεθνής ομάδα επιστημόνων είναι ότι οι υπερμεγέθεις μαύρες τρύπες τροφοδοτούνται από τις συγκρούσεις γαλαξιών. Το γαλαξιακό «τάισμα» Μπορεί οι μαύρες τρύπες να «ρουφούν» κάθε σώμα που βρίσκεται κοντά τους και τίποτε, ούτε καν το φως, να μη μπορεί να ξεφύγει από το εσωτερικό τους όμως η δράση τους παράγει φαινόμενα που γίνονται αντιληπτά από τα επιστημονικά όργανα όπως η ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία. Επίσης παράγεται φως η λαμπρότητα του οποίου είναι τόσο μεγάλη ώστε να κάνει εξαιρετικά δύσκολη τη λεπτομερή παρατήρησή τους. Χρησιμοποιώντας διαστημικά και επίγεια τηλεσκόπια (Chandra, VLT) οι ερευνητές βρήκαν στοιχεία τα οποία τους οδηγούν στο συμπέρασμα ότι η διόγκωση των μαύρων τρυπών είναι αποτέλεσμα της σύγκρουσης του γαλαξία στον οποίο βρίσκονται με άλλους μικρότερους γαλαξίες. Όμως η νέα ανακάλυψη δεν λύνει στο σύνολο του αυτόν τον κοσμικό γρίφο. Αυτό γιατί τέτοιες γαλαξιακές συγκρούσεις είναι σπάνιο φαινόμενο και όπως εκτιμούν οι ερευνητές μόλις το 20% των γιγάντιων μελανών οπών εξηγείται με αυτόν τον μηχανισμό. Ετσι θα πρέπει να βρεθούν νέα στοιχεία για το πώς διογκώνονται οι μαύρες τρύπες που δεν βρίσκονται σε περιβάλλον γαλαξιακών συγκρούσεων. Αυτό πάντως που γνωρίζουν οι επιστήμονες είναι ότι η διόγκωση μιας μαύρης τρύπας δεν γίνεται από τη μια στιγμή στην άλλη αλλά είναι μια διαδικασία που εξελίσσεται σε πολύ μεγάλο βάθος χρόνου. Η νέα έρευνα δημοσιεύεται στην επιθεώρηση Astrophysical Journal. Βιντεο με μια υπέροχη προσομοίωση της δημιουργίας μιας μαύρης τρύπας μετά από γαλαξιακή σύγκρουση. http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=427103&h1=true