Δροσος Γεωργιος

Η τεχνητή νοημοσύνη της Google ανακαλύπτει εκατοντάδες χιλιάδες νέα υλικά. Αλγόριθμος μηχανικής μάθησης του εργαστηρίου DeepMind επιταχύνει θεαματικά το έργο των χημικών. Έπειτα από δεκαετίες θεωρητικών μελετών και πειραματισμών στο εργαστήριο, οι χημικοί γνώριζαν μέχρι σήμερα λιγότερες από 50.000 ανόργανες ενώσεις.Μέχρι που μια τεχνητή νοημοσύνη της DeepMind, εταιρείας τεχνητής νοημοσύνης που ανήκει σήμερα στην Google, ανακάλυψε σε χρόνο-ρεκόρ ακόμα 2,2 εκατομμύρια ανόργανες ενώσεις.Το θεαματικό επίτευγμα, το οποίο παρουσιάζεται στο περιοδικό Nature, υπόσχεται μα φέρει επανάσταση στην επιστήμη υλικών, είτε πρόκειται για μπαταρίες, ημιαγωγούς, φωτοβολταϊκά πάνελ ή άλλες τεχνολογίες του αύριο.Η ανακάλυψη και σύνθεση νέων υλικών είναι συνήθως μια χρονοβόρα και δαπανηρή διαδικασία -για παράδειγμα, χρειάστηκαν περίπου δύο δεκαετίες έρευνας μέχρι να φτάσουν στην αγορά οι πρώτες μπαταρίες ιόντων λιθίου, οι οποίες άνοιξαν το δρόμο για την επανάσταση της κινητής τηλεφωνίας και της ηλεκτροκίνησης.«Ελπίζουμε ότι μεγάλες βελτιώσεις στον πειραματισμό, την αυτόνομη σύνθεση και τα μοντέλα μηχανικής μάθησης θα συντομεύσουν αυτό το χρονοδιάγραμμα των 10-20 ετών σε κάτι πιο διαχειρίσιμο» δήλωσε στο Reuters ο Έκιν Ντόγκους Κιούμπουκ της DeepMind, επικεφαλής της μελέτης.Η επιστήμη υλικών γίνεται έτσι ένα ακόμα ερευνητικό πεδίο στο οποίο διαπρέπει η DeepMind. Η εταιρεία είχε προηγουμένως παρουσιάσει τον αλγόριθμο AlphaFold, ο οποίος έλυσε έναν μεγάλο γρίφο της βιολογίας χάρη στην ικανότητά του να προβλέπει τη δομή πρωτεϊνών, και πιο πρόσφατα το GraphCast, ένα μοντέλο καιρικών προβλέψεων που τρέχει σε laptop και ανταγωνίζεται συμβατικά μοντέλα που απαιτούν υπερυπολογιστές. Δομή και σταθερότητα To νέο μοντέλο που προβλέπει νέα υλικά, με την ονομασία GNoME, αρχικά εκπαιδεύτηκε με δεδομένα του Materials Project, μια βάση δεδομένων του Πανεπιστημίου του Μπέρκλεϊ στην οποία έχουν καταχωρηθεί δεδομένα για τις 20.000 ανόργανες ενώσεις που έχουν παραχθεί στο εργαστήριο και τις ακόμα 28.000 ενώσεις για τις οποίες υπάρχουν θεωρητικές προβλέψεις. Τα δεδομένα περιγράφουν μεταξύ άλλων την κρυσταλλική δομή κάθε υλικού και τη σταθερότητά του. Η εικόνα δείχνει τις δομές 12 ενώσεων από τη βάση δεδομένων Materials Project Έπειτα από μερικούς γύρους εκπαίδευσης με παραδείγματα, το GNoME προέβλεψε τις δομές ακόμα 2,2 εκατομμυρίων κρυσταλλικών ενώσεων. Ο αλγόριθμος υπολόγισε επίσης τη σταθερότητα 380.000 από τις ενώσεις αυτές, οι οποίες προστέθηκαν στη βάση του Materials Project.Μερικές δεκάδες από τα νέα υλικά που προέβλεψε ο αλγόριθμος ήδη παρήχθησαν στο εργαστήριο χάρη σε μια διαφορετική τεχνητή νοημοσύνη, η οποία αναπτύχθηκε στο Πανεπιστήμιο του Μπέρκλεϊ για την αυτοματοποίηση της μελέτης νέων υλικών.Το σύστημα A-Lab, στο οποίο ένα σύστημα ΑΙ καθοδηγεί ρομπότ που πειραματίζονται στον πάγκο, παρήγαγε με επιτυχία 41 νέα υλικά από τα 58 που δοκίμασε, αναφέρουν οι ερευνητές σε ξεχωριστή δημοσίευση στο Nature.To ρομποτικό εργαστήριο παρήγαγε κατά μέσο όρο δύο νέα υλικά την ημέρα, μια διαδικασία που κανονικά απαιτεί εβδομάδες ή μήνες, επισημαίνει ανακοίνωση του πανεπιστημίου.Τα οφέλη της τεχνολογίας της DeepMind αναμένεται τώρα να διαχυθούν σε όλη την ερευνητική κοινότητα, καθώς η εταιρεία δεσμεύτηκε να διαθέσει το GNoME ως ανοιχτό κώδικα και να δημοσιεύσει τα δεδομένα για όλα τα νέα υλικά που ανακαλύπτονται. https://www.in.gr/2023/11/30/in-science/episthmes/texniti-noimosyni-tis-google-anakalypse-ekatontades-xiliades-nea-ylika/

Για πρώτη φορά αστρονόμοι είδαν άστρο να γεννιέται σε άλλο γαλαξία. Έχουν ανακαλυφθεί περισσότεροι από πέντε χιλιάδες εξωπλανήτες στο γαλαξία μας αλλά παρά το γεγονός ότι τα τεχνικά μέσα που έχουν στη διάθεση τους οι επιστήμονες βελτιώνονται συνεχώς και μάλιστα αξιοσημείωτα ήταν μέχρι σήμερα αδύνατο να γίνει εντοπισμός εξωπλανητών σε κάποιο άλλο γαλαξία. Καλλιτεχνική απεικόνιση του συστήματος HH 1177, που βρίσκεται στο Μεγάλο Νέφος του Μαγγελάνου, έναν γαλαξία γειτονιά του δικού μας Γαλαξία. Με δημοσίευση της στην επιθεώρηση «Nature» ερευνητική ομάδα παρουσιάζει τον εντοπισμό ενός δίσκου κοσμικής ύλης (σκόνη αέρια) που έχει σχηματιστεί γύρω από ένα άστρο σε ένα γειτονικό γαλαξία, δίσκο από εκείνους που μέσα τους σχηματίζονται πλανήτες.Χρησιμοποιώντας την επίγεια συστοιχία τηλεσκοπίων ALMA στη Χιλή οι ερευνητές εντόπισαν το δίσκο ύλης και το άστρο που έλαβαν την κωδική ονομασία ΗΗ 1177 σε απόσταση 160 χιλιάδων ετών φωτός από τη Γη στο Μεγάλο Μαγγελανικό Νέφος, ένα μικρό γειτονικό μας γαλαξία που βρίσκεται σε απόσταση περίπου 160 χιλιάδων ετών φωτός από εμάς και θεωρείται γαλαξίας δορυφόρος του δικού μας. Σε αυτό το γαλαξία βρίσκεται το νεφέλωμα της Ταραντούλας (ή 30 Doradus) που αποτελεί το μεγαλύτερο εργοστάσιο παραγωγής νέων άστρων στη γαλαξιακή μας κοινότητα.Σύμφωνα με τους ερευνητές ο δίσκος είναι σχεδόν πανομοιότυπος με εκείνους που βρίσκονται γύρω από νεογέννητα άστρα στο γαλαξία μας και υποδηλώνει ότι άστρα και πλανητικά συστήματα γύρω από αυτά δημιουργούνται και στους άλλους γαλαξίες με τον ίδιο τρόπο που συμβαίνει και στο δικό μας γαλαξία κάτι βέβαια που θεωρητικά ισχύει αλλά έχουμε για πρώτη φορά και κάποιες απτές αποδείξεις. Εστιάζοντας στο νεαρό άστρο HH 1177 «Όταν είδα για πρώτη φορά στοιχεία για μια περιστρεφόμενη δομή στα δεδομένα του ALMA, δεν μπορούσα να πιστέψω ότι είχαμε εντοπίσει τον πρώτο εξωγαλαξιακό δίσκο ύλης. Ήταν μια ιδιαίτερη στιγμή. Γνωρίζουμε ότι οι αυτοί οι δίσκοι είναι ζωτικής σημασίας για το σχηματισμό άστρων και πλανητών στο γαλαξία μας, και εδώ, για πρώτη φορά, βλέπουμε άμεσες αποδείξεις για αυτό σε έναν άλλο γαλαξία» λέει η Άννα ΜακΛέοντ επιστήμονας του βρετανικού Πανεπιστημίου Durham, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας. «Βρισκόμαστε σε μια εποχή ταχείας τεχνολογικής προόδου όσον αφορά τον αστρονομικό εξοπλισμό και εγκαταστάσεις. Το να μπορείς να μελετήσεις πώς σχηματίζονται τα αστέρια σε τόσο απίστευτες αποστάσεις και σε έναν άλλο γαλαξία είναι πολύ συναρπαστικό» σημειώνει η ΜακΛέοντ. Όπως είναι ευνόητο η επιστημονική κοινότητα θα στρέψει τώρα την προσοχή της στην προσπάθεια ανακάλυψης του πρώτου εξωπλανήτη σε άλλο γαλαξία. πηγή: https://www.naftemporiki.gr/techscience/1542140/entopistike-gia-proti-fora-enas-astrikos-diskos-paragogis-planiton-se-allo-galaxia/ – https://news.rice.edu/news/2023/disc-around-star-observed-another-galaxy-first-time

Πρώτες εικόνες του κινεζικού διαστημικού σταθμού. Ο σταθμός Tiangong, ο οποίος κινείται σε ύψος περίπου 450 χιλιομέτρων, τέθηκε σε πλήρη λειτουργία στα τέλη του 2022 και μπορεί να φιλοξενήσει μέχρι τρεις αστροναύτες. Το μυστικοπαθές διαστημικό πρόγραμμα της Κίνας δημοσιοποίησε για πρώτη φορά φωτογραφίες που δείχνουν ολόκληρο τον διαστημικό σταθμό της χώρας, ο οποίος σχεδιάζεται να διπλασιαστεί σε μέγεθος τα επόμενα χρόνια, την ώρα που ο Διεθνής Διαστημικός Σταθμός πλησιάζει το τέλος της ζωής του.Οι εικόνες που δημοσιοποιήθηκαν την Τρίτη τραβήχτηκαν από το πλήρωμα του σκάφους Shenzhou 16 λίγο μετά την αναχώρησή του από τον διαστημικό σταθμό Tiangong («Ουράνιο Παλάτι») για την επιστροφή στη Γη. Λήφθηκαν από απόσταση μερικών εκατοντάδων μέτρων και δείχνουν ολόκληρη την κατασκευή των 90 τόνων, η οποία αποτελείται από τρεις υπομονάδες, ενωμένες σε σχήμα «Τ», οι οποίες τροφοδοτούνται με ενέργεια από γιγάντιους ηλιακούς συλλέκτες.Στις δύο άκρες της κεντρικής υπομονάδας διακρίνονται σταθμευμένα η κάψουλα Shenzhou 17 και το μεγαλύτερο μεταγωγικό σκάφος Tianzhou 6.Τις φωτογραφίες παρουσίασε στο Χονγκ Κονγκ κλιμάκιο της Υπηρεσίας Επανδρωμένων Διαστημικών Αποστολών, σύμφωνα με το οποίο μέχρι σήμερα δεν είχαν υπάρξει πολλές ευκαιρίες να φωτογραφηθεί ολόκληρο το τροχιακό συγκρότημα.Στις 30 Οκτωβρίου, το Shenzhou 16 πέταξε για λίγο πάνω από τον σταθμό Tiangong ειδικά για να τραβήξει τις πανοραμικές εικόνες.Ο σταθμός Tiangong, ο οποίος κινείται σε ύψος περίπου 450 χιλιομέτρων, τέθηκε σε πλήρη λειτουργία στα τέλη του 2022 και μπορεί να φιλοξενήσει μέχρι τρεις αστροναύτες.Στη σημερινή του μορφή έχει μόλις το 20% της μάζας του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού (ISS), στον οποίο συμμετέχουν οι ΗΠΑ, η Ευρώπη, η Ρωσία, ο Καναδάς και η Ιαπωνία. Η Κίνα ουδέποτε έγινε δεκτή λόγω της αμερικανικής νομοθεσίας που απαγορεύει στη NASA τη συνεργασία με κινεζικές οντότητες.Ο ISS βρίσκεται σε τροχιά εδώ και πάνω από 25 χρόνια και προγραμματίζεται να παροπλιστεί κάποια στιγμή μετά το 2030.Αντίθετα, ο Tiangong σχεδιάζεται να διπλασιαστεί σε μέγεθος και να παραμείνει σε λειτουργία για περισσότερο από 15 χρόνια, αντί για 10 όπως είχε ανακοινωθεί προηγουμένως, ανακοίνωσε τον Οκτώβριο η Κινεζική Ακαδημία Διαστημικής Τεχνολογίας (CAST). Δικό της διαστημικό σταθμό για την εποχή μετά τον ISS σχεδιάζει και η Ρωσία. https://physicsgg.me/2023/11/29/πρώτες-εικόνες-του-κινεζικού-διαστημ/

Σε εξέλιξη πείραμα από ελληνική αποστολή που πετά για πέντε μέρες σε συνθήκες έλλειψης βαρύτητας. Πρόκειται για έμπειρη σε τέτοιες καταστάσεις ερευνητική ομάδα του ΑΠΘ Η Ομάδα Δυναμικής Πολυφασικών Συστημάτων του Tμήματος Χημείας του ΑΠΘ σε παραβολική πτήση Έλληνες επιστήμονες πετούν σε παραβολικές συνθήκες πάνω από τον Ατλαντικό Ωκεανό πραγματοποιώντας ένα αμιγώς ελληνικό πείραμα. Η προσπάθεια ξεκίνησε τη Δευτέρα 27 Νοεμβρίου και θα ολοκληρωθεί την Παρασκευή 1η Δεκεμβρίου σε συνθήκες έλλειψης βαρύτητας. Πρόκειται για το πείραμα «Low-g emulsions» της ομάδας Δυναμικής Πολυφασικών Συστημάτων του Tμήματος Χημείας του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, για τη μελέτη της σταθερότητας γαλακτωμάτων σε συνθήκες έλλειψης βαρύτητας, το οποίο διεξάγεται στο πλαίσιο της Καμπάνιας Παραβολικών Πτήσεων του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA).Η ομάδα του ΑΠΘ με επικεφαλής τον καθηγητή του τμήματος Χημείας ΑΠΘ Θοδωρή Καραπάντσιο θεωρείται από τις πιο έμπειρες στην Ευρώπη, αφού έχει ήδη πετάξει συνολικά σε 10 αποστολές παραβολικών πτήσεων του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος με συνολικό χρόνο παραμονής σε συνθήκες έλλειψης βαρύτητας πάνω από 5,5 ώρες. Σε αυτή την Καμπάνια Παραβολικών Πτήσεων, η ιπτάμενη ομάδα του ΑΠΘ εκτός του κ. Καραπάντσιου αποτελείται από τους χειριστές πτήσης Δρ. Σωτήρη Ευγενίδη, Δρ. Ουρανία Οικονομίδου, και Αγγελική Χονδρού (υποψήφια διδάκτωρα) και από την ομάδα υποστήριξης εδάφους Μαργαρίτη Κώστογλου (καθηγητή του τμήματος Χημείας ΑΠΘ) και τον Τριαντάφυλλο Τσιλιπήρα (Τεχνικό ΑΠΘ ). «Απότομες βουτιές πάνω από τον Ατλαντικό» Οι παραβολικές πτήσεις πραγματοποιούνται πάνω από τον Ατλαντικό Ωκεανό με αφετηρία το Μπορντό της Γαλλίας. Οι συνθήκες μηδενικής βαρύτητας επιτυγχάνονται μέσα σε ένα ειδικά διαμορφωμένο αεροπλάνο (Airbus A310), το οποίο κάθε μία από τις ημέρες των πτήσεων εκτελεί 31 αλλεπάλληλες απότομες ανόδους και καθόδους (βουτιές), ακολουθώντας πτητική τροχιά σε σχήμα παραβολής.Για να επιτευχθούν συνθήκες μηδενικής βαρύτητας πρέπει το αεροσκάφος που κάνει τις παραβολικές πτήσεις να εκτελέσει τις βουτιές σε εναέρια περιοχή με καθόλου ή ελάχιστες αναταράξεις. Αυτό σημαίνει ότι η πτήση έχει απροσδιόριστη διάρκεια, μιας και οι καιρικές συνθήκες μπορούν να αλλάξουν την τελευταία στιγμή και ενώ το αεροσκάφος κατευθύνεται ήδη προς μια περιοχή. Οι ομάδες που συμμετέχουν επιλέγονται από την ESA έπειτα από αξιολόγηση που βασίζεται σε αυστηρά επιστημονικά κριτήρια, ενώ οι τεχνικές προδιαγραφές και η ασφαλής λειτουργία κάθε πειράματος ελέγχονται από εξειδικευμένο προσωπικό, που επισκέπτεται τις ομάδες στα εργαστήρια τους καθ όλη τη διάρκεια της προετοιμασίας τους.«Η ελληνική αποστολή με τη συμμετοχή της σε ένα ερευνητικό πρόγραμμα αιχμής, μεταφέρει παράλληλα ένα ισχυρό μήνυμα στην επιστημονική -και όχι μόνο- κοινότητα εντός και εκτός συνόρων: Ότι η Ελλάδα έχει το κατάλληλο εξειδικευμένο επιστημονικό δυναμικό να εκτελέσει απαιτητικά πειράματα και να παράγει υψηλής ποιότητας επιστημονικό έργο. Παράλληλα, όμως, δίνεται και στους νέους μας το μήνυμα, ότι η Ελλάδα δεν έχει απολέσει τη δυνατότητα να αποτελεί χώρο ευκαιριών και αυτό έχει ισχυρό συμβολισμό ως μέσο ανάσχεσης της φυγής νέων επιστημόνων στο εξωτερικό, που έχει βιώσει η πατρίδα μας τα τελευταία χρόνια», δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Καραπάντσιος. «Η σπουδαιότητα του πειράματος» Στόχος κάθε πειράματος που μετέχει σε παραβολικές πτήσεις είναι να εκμεταλλευτεί τα 25 δευτερόλεπτα μηδενικής βαρύτητας σε κάθε μια από τις 93 παραβολές που εκτελούνται συνολικά στις 3 ημέρες πτήσεις, έτσι ώστε να μελετήσει το φυσικό φαινόμενο που την ενδιαφέρει.Η σπουδαιότητα του πειράματος της ομάδας του ΑΠΘ, όπως σημείωσε, ο κ. Καραπάντσιος, έγκειται καταρχήν σε αυτή καθ’ εαυτήν την επιστημονική σημασία των αποτελεσμάτων που συλλέγονται σε συνθήκες μηδενικής βαρύτητας. «Συγκεκριμένα, τα πειραματικά αποτελέσματα δείχνουν τους μηχανισμούς με τους οποίους μπορούν να παρασκευαστούν γαλακτώματα ιδιαίτερης σταθερότητας, ακόμη και με χρήση μικρής ποσότητας χημικών ουσιών (τασενεργών) αρκεί να επιλεγούν οι κατάλληλες συνθήκες γαλακτωματοποίησης», εξήγησε ο καθηγητής.Το πείραμα είναι αμιγώς ελληνικό, και μάλιστα του ΑΠΘ, τόσο στον σχεδιασμό και κατασκευή της πειραματικής διάταξης, όσο και στην επιστημονική ομάδα που χειρίζεται την διάταξη εντός και εκτός του σκάφους κατά την διάρκεια των πτήσεων. Εντάσσεται, δε, στο πλαίσιο ενός πολύ μεγάλου ερευνητικού προγράμματος μελέτης γαλακτωμάτων (SMD-PASTA) του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος, που βρίσκεται εδώ και μήνες σε εξέλιξη στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό σε τροχιά γύρω από τη γη με ενεργό ρόλο της ομάδας του τμήματος Χημείας του ΑΠΘ και συμμετοχή ομάδων από Πανεπιστήμια και Ερευνητικά Ιδρύματα από τις ΗΠΑ, τη Γερμανία, τη Γαλλία, την Ιταλία και την Ιαπωνία. «Γαλακτώματα και εφαρμογές τους» Τα πειράματα στην πειραματική διάταξη του ΑΠΘ αφορούν στη μελέτη της δυναμικής συμπεριφοράς των σταγόνων οργανικού υγρού (ελαιώδης φάση) εντός συνεχούς υδατικής φάσης. Ως γαλάκτωμα ορίζεται η διασπορά σταγονιδίων ενός υγρού εντός άλλου υγρού, με τα δύο υγρά να μην αναμιγνύονται μεταξύ τους.Τα γαλακτώματα είναι ευρέως διαδεδομένα στη φύση, αλλά επίσης χρησιμοποιούνται σε ποικίλες εφαρμογές. Συναντώνται σε εντομοκτόνα και ζιζανιοκτόνα, απορρυπαντικά, λιπαντικά, χρώματα και βερνίκια. Επίσης, βρίσκουν εφαρμογές σε τρόφιμα και καλλυντικά ενώ αποτελούν κατάλληλους φορείς για την ελεγχόμενη μεταφορά δραστικών ουσιών (φάρμακα και φυτοφάρμακα). Τέλος, τα τελευταία χρόνια τα γαλακτώματα παίζουν σημαντικό ρόλο στην ανάκτηση πετρελαίου από πετρώματα. https://physicsgg.me/2023/11/29/σε-εξέλιξη-πείραμα-από-ελληνική-αποστ/

Παγετώνας της Ανταρκτικής χάνει δύο δισ. τόνους πάγου ετησίως. Μια ακόμη σοβαρή επίπτωση της κλιματικής αλλαγής που εγκυμονεί κινδύνους.Σειρά μελετών την τελευταία δεκαετία έχει αποδείξει ότι η τήξη των παγετώνων της Δυτικής Ανταρκτικής είναι πολύ μεγάλη σε αντιδιαστολή με ότι συμβαίνει στην ανατολική πλευρά της παγωμένης ηπείρου που η κατάσταση δείχνει πιο ελεγχόμενη και μάλιστα σε κάποιες ανατολικές περιοχές παρατηρούνται αντί για απώλειες ενίσχυση των πάγων εκεί.Πρόσφατα επιστήμονες της Βρετανικής Αποστολής της Ανταρκτικής (BAS) που είναι η αρχαιότερη και πιο καλά οργανωμένη κρατική ερευνητική αποστολή στην Ανταρκτική παρουσίασαν μια μελέτη στην οποία αναφέρεται ότι η τήξη του καλύμματος πάγων της Δυτικής Ανταρκτικής είναι πλέον αναπόφευκτη γεγονός που θα έχει ως αποτέλεσμα να αυξηθεί η στάθμη της θάλασσας σε επίπεδα μεγαλύτερα από τις υπάρχουσες προβλέψεις.Με δημοσίευση της στην επιθεώρηση «Nature Communications» ερευνητική ομάδα με επικεφαλής παγετωνολόγους του Πανεπιστημίου του Λιντς στη Βρετανία στην οποία συμμετείχαν και επιστήμονες της BAS παρουσιάσουν τα ευρήματα τους για τον παγετώνα Cadman στη Δυτική Ανταρκτική. Η μελέτη δείχνει ότι έχει επιταχυνθεί το λιώσιμο του παγετώνα εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής με αποτέλεσμα να πέφτουν στη θάλασσα κάθε χρόνο 2,16 δισ. τόνοι πάγου. Το πάχος του παγετώνα Cadman εξαιτίας αυτής της διαδικασίας υποχωρεί κατά περίπου 20 μέτρα ετησίως.«Ως επιστήμονες μας ενδιαφέρει τι συνέβη στον παγετώνα Cadman επειδή έχουμε μια ξαφνική δραματική επιτάχυνση και υποχώρηση ενός παγετώνα που φαινόταν σταθερός από τη δεκαετία του 1970. Υπάρχουν άλλοι παγετώνες στην περιοχή που μπορεί να είναι ευάλωτοι σε παρόμοιες αλλαγές» λέει ο παγετωνολόγος Μπέντζαμιν Γουάλις, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας.Το λιώσιμο των πάγων στις πολικές περιοχές και την Γροιλανδία δημιουργεί κινδύνους να βρεθούν κάτω από το νερό νησιωτικές και παράκτιες περιοχές σε όλο τον κόσμο γεγονός που θα επιφέρει ανυπολόγιστη οικολογική και ανθρωπιστική καταστροφή αφού εκτός από τις διάφορων ειδών περιβαλλοντικές απώλειες πλανητικού επιπέδου θα υποχρεωθούν να μεταναστεύσουν οι πληθυσμοί που ζουν σε αυτές τις περιοχές ο αριθμός των οποίων δεν μπορεί να προβλεφθεί αλλά εκτιμάται ότι θα είναι εκατοντάδες εκατ. άνθρωποι. Η δορυφορική εικόνα Meteor-M δείχνει το παγόβουνο A23a στον Νότιο Ωκεανό.Το μεγαλύτερο παγόβουνο στον κόσμο A23a άρχισε να κινείται για πρώτη φορά εδώ και δεκαετίες - ξεβράστηκε σε καθαρό νερό στον Νότιο Ωκεανό. Η ενεργή μετατόπιση του παγόβουνου ξανάρχισε στα μέσα του καλοκαιριού. Η ταχύτητα κίνησης ήταν 150 χιλιόμετρα το μήνα. Το Iceberg A23a αποκόπηκε από το εξωτερικό άκρο της παγοθήκης Filchner τον Σεπτέμβριο του 1986. Για περισσότερα από 30 χρόνια ήταν εγκλωβισμένο στην κεντρική Θάλασσα Γουέντελ. Την άνοιξη, άρχισε μια ενεργή μετατόπιση προς την άκρη του πάγου. Σύμφωνα με τους ειδικούς, το A23a είτε θα πάψει να υπάρχει στο εγγύς μέλλον είτε θα παραμείνει στο σύστημα Weddell Gyre και θα drift για αρκετά χρόνια ακόμα. https://vk.com/roscosmos?w=wall-30315369_568386

Η τεχνητή νοημοσύνη χρειάζεται ανοιχτά μοντέλα. Γιατί είναι επιθυμητά τα ανοικτά μοντέλα.Για εμάς τους προγραμματιστές το μεγαλύτερο ίσως απόνερο από την ιστορία με την OpenAI είναι ο στιγματισμός της “ανοιχτότητας”. Στην πληροφορική, εδώ και δεκαετίες το επίθετο “ανοιχτό” έχει πολλαπλές χρήσεις: αναφέρεται ανοικτά πρότυπα όπως το GSM και το 5G στις επικοινωνίες ή το HTTP και το ανοιχτό λογισμικό γενικότερα. Η λογική όμως είναι ξεκάθαρη: υπάρχει ένα κοινός τόπος ανοιχτός και διαθέσιμο προς όλους, και από εκεί και πέρα ο ανταγωνισμός λειτουργεί προσθετικά.Στην περίπτωση της τεχνητής νοημοσύνης (ή της μηχανικής μάθησης για να ακριβολογούμε) το ζήτημα της ανοιχτότητας είναι λίγο πιο περίπλοκο.Ας ξεκινήσουμε από τα βασικά: για να φτιάξει κάποιος ένα μεγάλο γλωσσικό μοντέλο (LLM) χρειάζεται τρία πράγματα: πρωτογενή δεδομένα (συνήθως κείμενο), λογισμικό που να επεξεργάζεται το κείμενο και να τα μετατρέπει σε αριθμούς και ισχυρή υπολογιστική υποδομή για να τρέξει το λογισμικό. Όταν συνδυαστούν αυτά τα τρία, στην τελική του μορφή το αποτέλεσμα της εκπαίδευσης του μοντέλου είναι ένα μεγάλος πλήθος από αριθμούς – παραμέτρους, Το λεγόμενο “μέγεθος του μοντέλου”. Αυτές οι παράμετροι ποσοτικοποιηθούν την ευφυΐα του μοντέλου και το πώς αυτό γεννά νέο περιεχόμενο.Για να έχουμε μια εικόνα των μεγεθών: Αυτή στιγμή που τα μεγαλύτερα ανοικτά / δωρεάν μοντέλα κυμαίνονται από λίγα δις έως 70Β το Llama2 της Meta ή το Falcon 180B. Το κλειστό GPT-3.5 που ήταν το ιστορικό σημείο καμπής είχε 175δις παραμέτρους, ενώ το GPT-4 φέρεται να έχει 1.5τρις!Στην περίπτωση του δημοφιλούς ChatGPT, και παρόλο το παραπλανητικό του ονόματος της OpenAI, τίποτα δεν είναι ανοικτό. Υπάρχουν όμως άλλα μοντέλα τα οποία κινούνται στο φάσμα της ανοιχτότητας. Όπως το Llama2 το οποίο είναι “τύποις ανοικτά” υπό την έννοια ότι το οι τελικές παράμετροι είναι διαθέσιμες για οποιονδήποτε να της χρησιμοποιήσει, ο πηγαίος κώδικάς όμως που χρησιμοποιήθηκε για την παραγωγή των παραμέτρων δεν είναι διαθέσιμος. Και αυτό οδηγεί σε μερικούς ιδιαίτερους περιορισμούς. Για παράδειγμα, η άδεια χρήσης του Llama2 αναφέρει ρητά πως επιτρέπεται η χρήση του από παρόχους για να εξυπηρετήσουν μέχρι 700εκατομμύρια χρήστες το μήνα. Ένας ξεκάθαρος τρόπος να αποκλειστούν ανταγωνιστές της Meta απο τη χρήση του.Γιατί όμως είναι επιθυμητά τα ανοικτά μοντέλα; Πρώτο και βασικότερο αποτρέπουν τη δημιουργία μονοπωλίων. Δε χρειαζόμαστε μια νέα πανίσχυρη Βρετανική Εταιρεία Ανατολικών Ινδιών που αντί για μπαχαρικά και μετάξι θα εμπορεύεται τεχνητή νοημοσύνη. Μπορεί το ευρύ κοινό να έχει ταυτίσει την ΤΝ με την OpenAI και το ChatGPT, αλλά οι πρακτικοί χρήστες έχουμε στη διάθεσή μας μια πληθώρα από ανοιχτά μοντέλα τα οποία είναι πολλές φορές “αρκούντως καλά” για τις εφαρμογές μας. Τί κάνουμε σε αυτή την περίπτωση; Ανατρέχουμε στην παγκόσμια κατάταξη των μοντέλων (ναι υπάρχει Open LLM Leaderboard!) και παίρνουμε από το ράφι αυτή που μας εξυπηρετεί.Τα ανοιχτά μοντέλα είναι πιο οικονομικά. Τα υπάρχοντα κλειστά μοντέλα εκπαιδεύτηκαν σε περιβάλλον χαμηλών επιτοκίων και εύκολα διαθέσιμων κεφαλαίων και αυτό τα κάνει να φαίνονται ακόμη φθηνά. Το κόστος τους όμως θα αυξηθεί και θα γίνει κριτήριο επιλογής. Σε αυτό το σενάριο τα ανοιχτά μοντέλα θα πρέπει να αποτελούν ρεαλιστική εναλλακτική. Και εδώ θα θέλαμε να τονίσουμε το ρόλο των κρατών – που θα είναι άλλωστε και από τους πρώτους μεγάλου πελάτες προϊόντων ΤΝ, άρα θα επηρεάσουν την πορεία της αγοράς γενικότερα.Οφείλουν τα κράτη να πριμοδοτήσουν ή/και απαιτήσουν τη χρήση ανοιχτών μοντέλων από τους προμηθευτές τους. Να μην επαναληφθούν δηλαδή τα λάθη των προηγούμενων δεκαετιών όπου το δημόσιο χρήμα δαπανιόταν σε κλειστό λογισμικό μιας χρήσης και σε φαραωνικά έργα πολλών εκατομμυρίων, ενώ υπήρχαν δωρεάν και ανοιχτές επιλογές με πολύ μικρότερο κόστος.Προωθούν την καινοτομία και τη συνεργασία. Ένα μοντέλο το οποίο πέρα από τις παραμέτρους, κάνει διαθέσιμο και τον πηγαίο κώδικά του, επιτρέπει σε κάποιον προγραμματιστή να το επεξεργαστεί τμηματικά, βελτιώνοντας για παράδειγμα τα αποτελέσματα για την ελληνική γλώσσα ή να το κάνει καλύτερο στοχεύοντας συγκεκριμένους γνωστικούς τομείς όπως την Ιατρική. Δίνεται έτσι ευκαιρία η καινοτομία των μοντέλων να επεκταθεί προς όλες τις κατευθύνσεις χωρίς να προτιμώνται πρόσκαιρα κερδοφόροι τομείς έναντι των υπολοίπων φερ’ειπείν η διαφήμιση έναντι των ανθρωπιστικών τομέων.Τα ανοιχτά μοντέλα διασφαλίζουν τις ίσες ευκαιρίες και την ισότιμη πρόσβαση στη γνώση. Το κόστος την ΤΝ θα αυξηθεί μεν, θα αυξηθεί όμως και η χρήση τους σε πεδία όπως η εκπαίδευση, όπου κάθε μαθητής θα μπορεί ενδεχομένως να έχει τον δικό του προσωπικό δάσκαλο. Αν δεν έχουμε εξίσου ποιοτικά ανοιχτά μοντέλα διαθέσιμα, θα έχουμε μαθητές πολλαπλών ταχυτήτων όπου όποιος έχει καλύτερη οικονομική άνεση, θα εξασφαλίζει έναν καλύτερο προσωπικό δάσκαλο για το παιδί του.Τα ανοιχτά μοντέλα προσφέρουν περισσότερη διαφάνεια. Το λεγόμενο “explainability” θα μας απασχολήσει έντονα τα επόμενα χρόνια. Από τώρα ακόμα, όταν ενδιαφερόμενα μέλη ρωτούν “γιατί το τάδε μοντέλο έβγαλε το δείνα αποτέλεσμα” η απάντηση είναι “δε γνωρίζουμε”, και αυτό διότι πλέον είναι τόσο περίπλοκα που η λογική τους δεν μπορεί να εξηγηθεί και να αποτυπωθεί σε ένα χαρτί, δυσχαιρένοντας τη λογοδοσία των υπευθύνων – τί σημαίνει άραγε ευθύνη σε αυτό το πλαίσιο; Με τα κλειστά γλωσσικά μοντέλα μάλιστα, στα οποία δε γνωρίζουμε ούτε καν τα δεδομένα με τα οποία εκπαιδεύτηκαν – πόσο μάλλον τις παραμέτρους τους – τότε η λογοδοσία και η διαφάνεια καθίσταται απλώς αδύνατη.Τα ανοιχτά μοντέλα μπορούν να έχουν πιο ξεκάθαρο περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Το ζήτημα αυτό δεν έχει αναδειχθεί όσο θα έπρεπε. Υποσυνείδητα ταυτίζουμε ένα ερώτημα στο ChatGPT με το άνοιγμα μιας καρτέλας στον browser μας, η πραγματικότητα όμως είναι διαφορετική. Η υπολογιστική ισχύς που απαιτείται για ένα απλό ερώτημα δεν είναι καθόλου αμελητέα, άρα και το περιβαλλοντικό του αποτύπωμα επίσης. Σταδιακά θα αναπτυχθούν μεθοδολογίες οι οποίες θα ποσοτικοποιούν αυτό το αποτύπωμα για τα ανοιχτά μοντέλα. Στην περίπτωση των κλειστών όμως, αυτό θα είναι αδύνατο.Θα κλείσουμε τέλος με ένα ζήτημα που δε συζητείται ακόμα στην κοινή γνώμη. Η επόμενη κούρσα θα αφορά τα λεγόμενα, συνθετικά δεδομένα. Όταν εξαντληθούν τα διαθέσιμα δεδομένα για να εκπαιδεύσουν μοντέλα ΤΝ, θα χρειαστούν νέα. Σε αυτή την περίπτωση, τα μεγάλα γλωσσικά μοντέλα που – ω ναι, σωστά το κατάλαβες αγαπητέ αναγνώστη – θα χρησιμοποιούνται για να δημιουργήσουν νέα δεδομένα για να εκπαιδευτούν νέα μοντέλα. Θα μιλάμε ουσιαστικά για μια νέα μηχανή παραγωγής πλούτου. Σε αυτό το σενάριο, ας φανταστούμε πώς θα ήταν σήμερα ο κόσμος μας αν οι πετρελαιοπαραγωγές χώρες, είχαν τη δυνατότητα όχι μόνο να αντλούν και να πουλούν πετρέλαιο, αλλά και να το παράγουν κιόλας. * Ο Φλόρεντς Τσελάι είναι μηχανικός δεδομένων. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1541741/i-techniti-noimosyni-chreiazetai-anoichta-montela/

Ένα σπάνιο σύστημα εξωπλανητών με μαθηματικά τέλειες τροχιές. Ένα σπάνιο θέαμα με έξι «υπο-Ποσειδώνες» να περιφέρονται γύρω από το κεντρικό τους άστρο σε ένα μοναδικά συγχρονισμένο τροχιακό βαλς ανακάλυψαν επιστήμονες. Η έρευνα δημοσιεύεται στο περιοδικό Nature. Οι έξι πλανήτες βρίσκονται σε τροχιά γύρω από το HD 110067, ένα φωτεινό αστέρι στον αστερισμό της Κόμης Βερενίκης, περίπου 100 έτη φωτός μακριά, που είναι ορατό από το βόρειο ημισφαίριο της Γης. Το 2020 το διαστημικό τηλεσκόπιο TESS της NASA, που είναι σχεδιασμένο για την αναζήτηση εξωπλανητών, εντόπισε βυθίσεις στη φωτεινότητα του άστρου, που υποδεικνύουν ότι πλανήτες περνούν μπροστά από την επιφάνεια του άστρου. Με τις επιπλέον παρατηρήσεις του διαστημικού τηλεσκοπίου CHEOPS του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA) τα σήματα αυτά ερμηνεύτηκαν ως διελεύσεις έξι πλανητών μπροστά από το άστρο. Οι πλανήτες αυτοί έχουν ακτίνα μικρότερη από τον Ποσειδώνα (γι’ αυτό και αναφέρονται ως «υπο-Ποσειδώνες»), κάτι σύνηθες για τους εξωπλανήτες. Οι έξι πλανήτες περιφέρονται γύρω από το κεντρικό τους άστρο HD 110067 Μελετώντας τους τρεις πιο εσωτερικούς πλανήτες, οι ερευνητές υπολόγισαν τις τροχιές και των έξι πλανητών, που κυμαίνονται από περίπου εννιά ημέρες για τον πιο εσωτερικό πλανήτη έως περίπου 54 ημέρες για τον πιο εξωτερικό. Και οι έξι πλανήτες βρίσκονται σε συντονισμένες τροχιές, δηλαδή ασκούν βαρυτική επίδραση ο ένας στον άλλο καθώς περιφέρονται. Συγκεκριμένα, όταν ο πλησιέστερος πλανήτης στο αστέρι κάνει τρεις πλήρεις περιφορές γύρω του, ο δεύτερος κάνει δύο την ίδια στιγμή. Αυτό ονομάζεται συντονισμός 3:2 και επαναλαμβάνεται μεταξύ των τεσσάρων πιο κοντινών πλανητών. Μεταξύ των πιο απομακρυσμένων πλανητών διαπιστώθηκε το μοτίβο τεσσάρων τροχιών για κάθε τρεις του επόμενου πλανήτη (συντονισμός 4:3).Η τροχιακή διάταξη των πλανητών δείχνει ότι το σύστημα είναι σε μεγάλο βαθμό αμετάβλητο από το σχηματισμό του πριν από περισσότερα από ένα δισεκατομμύριο χρόνια. Σημειώνεται ότι οι πλανήτες γύρω από τα αστέρια τείνουν να σχηματίζονται σε συντονισμό, αλλά η ισορροπία μπορεί εύκολα να διαταραχθεί και τα συστήματα πολλαπλών πλανητών που διατηρούν τον συντονισμό τους είναι σπάνια. Οι έξι «υπο-Ποσειδώνες» περιφέρονται γύρω από το κεντρικό τους αστέρι HD 110067 σε αρμονικό ρυθμό και ευθυγραμμίζονται κάθε λίγες τροχιές. «Πιστεύουμε ότι μόνο το 1% όλων των συστημάτων παραμένει σε συντονισμό», αναφέρει ο επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης, Ραφαέλ Λούκε, από το Πανεπιστήμιο του Σικάγου. Ο ίδιος προσθέτει ότι «αυτή η ανακάλυψη πρόκειται να γίνει ένα σύστημα αναφοράς για τη μελέτη του τρόπου με τον οποίο οι υπο-Ποσειδώνες, ο πιο κοινός τύπος πλανητών έξω από το Ηλιακό μας σύστημα, σχηματίζονται, εξελίσσονται, καθώς και από τι αποτελούνται και αν διαθέτουν τις κατάλληλες συνθήκες για να υποστηρίξουν την ύπαρξη νερού στην επιφάνειά τους». πηγή: https://www.amna.gr/home/article/779612/Ena-monadika-sugchronismeno-bals-exi-exoplaniton-entopisan-epistimones – https://www.space.com/six-sub-neptunes-found-100-light-years-from-earth

Το Progress MS-23 απέπλευσε από το ISS! Το πλοίο λειτούργησε στο σταθμό για έξι μήνες—από τον Μάιο. Παρέδωσε 2,5 τόνους φορτίου σε τροχιά. Σήμερα στις 10:55 ώρα Μόσχας το πλοίο αποσυνδέθηκε από τη μονάδα Poisk του ρωσικού τμήματος. Ενεργοποίηση του κινητήρα για φρενάρισμα: 14:02 ώρα Μόσχας, το πλοίο θα εισέλθει στην ατμόσφαιρα και θα καταρρεύσει, άκαυστα στοιχεία της δομής του θα πέσουν σε μια μη πλωτή περιοχή του Νότιου Ειρηνικού Ωκεανού. https://vk.com/roscosmos?z=video-30315369_456243800%2F3fe196fc552f714963%2Fpl_wall_-30315369

Σύστημα τεχνητής νοημοσύνης προβλέπει πότε γεννιούνται τα κύματα τέρατα στους ωκεανούς. Τα κύματα αυτά δημιουργούν θαλάσσια τείχη που απειλούν τα πλοία.Ερευνητική ομάδα χρησιμοποίησε τεχνολογία τεχνητής νοημοσύνης για να δημιουργήσουν ένα σύστημα (μια εξίσωση) που μπορεί να προβλέπει πότε θα δημιουργηθούν στους ωκεανούς τεράστια κύματα που είναι γνωστά και ως «κύματα τέρατα». Πρόκειται για κύματα τουλάχιστον δύο φορές υψηλότερα από τα άλλα κύματα γύρω τους σύμφωνα με την Εθνική Υπηρεσία Ωκεανών και Ατμόσφαιρας των ΗΠΑ (NOAA). Αυτά τα κύματα που εμφανίζονται καθημερινά σε όλο τον κόσμο είναι εξαιρετικά απρόβλεπτα και μπορούν να καταστρέψουν τα πλοία που έχουν την ατυχία να τα συναντήσουν.Τα κύματα τέρατα φαίνεται να σχηματίζονται όταν οι ωκεανοί φουσκώνουν μπαίνοντας το ένα μέσα στο άλλο δημιουργώντας τελικά γιγάντια τείχη νερού. Ωστόσο οι ακριβείς μηχανισμοί δημιουργίας τους είναι ασαφείς. Η ερευνητική ομάδα μελέτησε δεδομένα ωκεανών 700 ετών συμπεριλαμβανομένων ιστορικών αρχείων και δεδομένων από σημαδούρες με αισθητήρες σε 158 τοποθεσίες σε όλο τον κόσμο και δημιούργησαν μια φόρμουλα για την πρόβλεψη αυτών των θαλάσσιων τεράτων.«Βασικά, είναι απλώς πολύ κακή τύχη όταν χτυπά ένα από αυτά τα γιγάντια κύματα. Προκαλούνται από έναν συνδυασμό πολλών παραγόντων που, μέχρι τώρα, δεν έχουν συνδυαστεί σε μια ενιαία εκτίμηση κινδύνου» », είπε ο Ντιόν Χάφνερ επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας που χαρτογράφησε τις μεταβλητές που δημιουργούν αυτά τα κύματα και χρησιμοποίησαν την τεχνητή νοημοσύνη για να τα συνδυάσουν σε ένα ενιαίο μοντέλο που θα μπορούσε να καθορίσει την πιθανότητα να σχηματιστεί ένα τέτοιο κύμα.Η ομάδα εκπαίδευσε ένα νευρωνικό δίκτυο και αυτό δημιούργησε ένα σύστημα που έμαθε τις αιτίες των τεράστιων κυμάτων από μόνο του και μπορούσε να προβλέψει πότε και πού θα μπορούσε να δημιουργηθεί ένα τέτοιο κύμα. Όπως είναι ευνόητο ένα τέτοιο σύστημα μπορεί να αποτελέσει σημαντικό εργαλείο προστασίας των πλοίων και πρέπει να διαπιστωθεί αν πράγματι λειτουργεί στην πράξη. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1541445/systima-technitis-noimosynis-provlepei-pote-gennioyntai-ta-kymata-terata-stoys-okeanoys/

Το James Webb μπήκε μέσα σε… θερμοκοιτίδα νεογέννητου άστρου (βίντεο) Στο κάτω μέρος της εικόνας το νεφέλωμα μέσα στο οποίο βρίσκεται το νεογέννητο άστρο. πηγή φωτό. (ESA/Webb, NASA & CSA, T. Ray (Dublin Institute for Advanced Studies)) Το διαστημικό τηλεσκόπιο κατέγραψε πολύτιμα δεδομένα από τη διαδικασία αστρογένεσης.Χρησιμοποιώντας το πανίσχυρο διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb ομάδα αστρονόμων παρατήρησε το κοσμικό κουκούλι μέσα στο οποίο βρίσκεται ένα νεογέννητο άστρο. Αυτές οι δομές ονομάζονται Herbig-Haro και δημιουργούνται όταν αστρικοί άνεμοι και πίδακες αερίου που παράγονται από νεογέννητα αστέρια προκαλούν κρουστικά κύματα που πέφτουν με πολύ υψηλές ταχύτητες στο αέριο και τη σκόνη από τα οποία γεννήθηκε το άστρο.Το Herbig-Haro που διακρίνεται στο κάτω μέρος της εικόνας έλαβε την κωδική ονομασία HH 797. Στο πάνω μέρος της εικόνας διακρίνεται ένα ιδιαίτερα λαμπρό αστέρι ενώ γύρω του υπάρχουν μερικά μικρότερα σε μέγεθος άστρο με μια λεπτή ομίχλη να καλύπτουν αυτό το αστρικό σύμπλεγμα. Τα υπέρυθρα όργανα όπως το NIRCam του James Webb είναι τέλεια για τη μελέτη νεαρών άστρων και την ανίχνευση αντικειμένων Herbig-Haro επειδή αυτά τα νεφελώματα εμποδίζουν το φως των νεογέννητων άστρων σε όλα σχεδόν τα μήκη κύματος να διαχυθεί στο Διάστημα. Όμως το υπέρυθρο φως μπορεί να λάμπει μέσα από αυτά τα κουκούλια και τα όργανα του James Webb μπορούν να το εντοπίζουν και οι επιστήμονες να συλλέγουν πολύτιμα στοιχεία από τη διαδικασία γέννησης και εξέλιξης των άστρων στα πρώτα της στάδια η οποία παραμένει ακόμη σε μεγάλο βαθμό αχαρτογράφητη από τους αστρονόμους. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1541668/to-james-webb-mpike-mesa-se-thermokoitida-neogennitoy-astroy-vinteo/

Επικοινωνία με λέιζερ από απόσταση 16 εκατομμυρίων χιλιομέτρων. Το διαστημόπλοιο Psyche της NASA επικοινώνησε από απόσταση16 εκατομμυρίων χιλιομέτρων από τη Γη, με το τηλεσκόπιο της NASA στο Ράιτγουντ της Καλιφόρνια, μέσω οπτικού λέιζερ. Καλλιτεχνική απεικόνιση του διαστημικού σκάφους «Ψυχή» Το επιτυχές πείραμα ανοίγει τον δρόμο για την αντικατάσταση των συμβατικών συστημάτων ραδιοεπικοινωνίας με συστήματα λέιζερ που προσφέρουν 10 με 100 φορές μεγαλύτερες ταχύτητες μετάδοσης δεδομένων, ανέφερε η αμερικανική υπηρεσία σε ανακοίνωσή της.Η νέα τεχνολογία επικοινωνίας «θα μπορεί να μεταδίδει επιστημονικά δεδομένα, εικόνες υψηλής ανάλυσης και ζωντανό βίντεο για την υποστήριξη του επόμενου γιγάντιου άλματος της ανθρωπότητας: την αποστολή ανθρώπων στον Άρη» δήλωσε η Τρούντι Κόρτες της Διεύθυνσης Διαστημικής Τεχνολογίας της NASA.Το πείραμα περιλάμβανε τη μετάδοση δεδομένων από και προς το σκάφος Psyche, το οποίο αναχώρησε στα μέσα Οκτωβρίου σε ένα ταξίδι έξι ετών μέχρι τον αστεροειδή Ψυχή, ο οποίος βρίσκεται στην κύρια Ζώνη των Αστεροειδών, ανάμεσα στις τροχιές του Άρη και του Δία, και αποτελείται σχεδόν εξ ολοκλήρου από μέταλλα.Το σκάφος μεταφέρει το πείραμα DSOC (Deep Space Optical Communications technology demonstration), έναν πομποδέκτη που στέλνει και λαμβάνει μια αόρατη δέσμη λέιζερ στο εγγύς υπέρυθρο.Η τεχνολογία αυτή επιταχύνει τη μετάδοση δεδομένων αλλά απαιτεί τη στόχευση της δέσμης με εξαιρετικά υψηλή ακρίβεια.Η ιδέα της επικοινωνίας με λέιζερ έχει δοκιμαστεί και στο παρελθόν. Η πρώτη ανταλλαγή μηνυμάτων πραγματοποιήθηκε τον Δεκέμβριο του 2021, όταν ο πειραματικός δορυφόρος LCRD της NASA μετέδωσε δεδομένα από απόσταση 35.406 χιλιομέτρων.Έκτοτε, πομποδέκτες λέιζερ έχουν δοκιμαστεί σε γήινη τροχιά αλλά και στη Σελήνη. Και το πρόγραμμα Artemis για την επιστροφή των αμερικανών αστροναυτών στη Σελήνη θα χρησιμοποιεί επικοινωνίες λέιζερ για τη μετάδοση βίντεο υψηλής ανάλυσης.Όμως το πείραμα του DSOC ήταν η πρώτη φορά που η τεχνολογία δοκιμάζεται σε τόσο μεγάλη απόσταση, κάτι που απαιτεί εξαιρετικά ακριβή στόχευση της δέσμης.Στη δοκιμή που πραγματοποιήθηκε στις 14 Νοεμβρίου, οπτικό τηλεσκόπιο της NASA στο Ράιτγουντ της Καλιφόρνια έστειλε μια δέσμη λέιζερ στο Psyche, το οποίο χρησιμοποίησε τα δεδομένα για να στοχεύσει με ακρίβεια και να στείλει με τη σειρά του μια δέσμη σε διαφορετικό τηλεσκόπιο της NASA, το οποίο βρίσκεται στην Πασαντίνα της Καλιφόρνια, περίπου 160 χιλιόμετρα από το πρώτο τηλεσκόπιο.Ο πειραματικός πομποδέκτης DSOC δεν θα χρησιμοποιηθεί για τη μετάδοση των επιστημονικών δεδομένων της αποστολής Psyche, θα συνεχίσει όμως να υποβάλλεται σε δοκιμές τα επόμενα δύο χρόνια.Στο πείραμα του Νοεμβρίου, το σήμα χρειάστηκε 50 δευτερόλεπτα για να διανύσει την απόσταση των 16 εκατ. χιλιομέτρων μέχρι τη Γη. Στη μεγαλύτερη απόσταση που θα βρεθεί το Psyche στη διάρκεια της αποστολής του, ο χρόνος θα αυξηθεί σε πάνω από 20 λεπτά.Yπενθυμίζεται ότι σ’ αυτό το πείραμα συμμετέχει και το Ινστιτούτο Αστρονομίας, Αστροφυσικής & Διαστημικών Εφαρμογών και Τηλεπισκόπησης (ΙΑΑΔΕΤ), με τα δύο αστεροσκοπεία που διαθέτει στην Πελοπόννησο, το Αστεροσκοπείο Χελμού (https://helmos.astro.noa.gr) και το Αστεροσκοπείο Κρυονερίου (https://kryoneri.astro.noa.gr). Για την επίτευξη των στόχων του πειράματος στο τηλεσκόπιο «Αρίσταρχος» του Χελμού θα εγκατασταθεί ειδικός δέκτης που θα συλλέγει τη δέσμη laser που θα στέλνει η διαστημική συσκευή “Psyche”, ενώ στο Αστεροσκοπείο Κρυονερίου θα εγκατασταθεί ειδικό laser το οποίο θα στέλνει τη δέσμη του στη διαστημική συσκευή “Psyche”. Σύμφωνα με τον προγραμματισμό οι οπτικές ζεύξεις με την απομακρυσμένη διαστημική συσκευή θα πραγματοποιηθούν εντός του 2025. πηγή: https://www.in.gr/2023/11/27/in-science/space/nasa-systima-diaplanitikis-epikoinonias-leizer-dokimastike-apo-apostasi-16-ekat-xiliometron/ – https://www.space.com/nasa-psyche-asteroid-mission-laser-test-deep-space

Σκοτεινή σκόνη 4,6 δισεκατομμυρίων ετών από τον αστεροειδή Bennu. … στο μικροσκόπιο Η αποστολή Osiris-Rex της NASA σταμάτησε στον αστεροειδή Bennu το 2020 και επέστρεψε με δείγματα στη Γη τον περασμένο Σεπτέμβριο Επιστήμονες από το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας του Λονδίνου ετοιμάζονται να «ξεκλειδώσουν» τα μυστικά μιας ελάχιστης ποσότητας σκοτεινής σκόνης και κόκκων που συλλέχθηκε από αστεροειδή σε απόσταση περίπου 321 εκατομμυρίων χιλιομέτρων από τη Γη.Οι ερευνητές έλαβαν 100 mg του εν λόγω υλικού, καθώς η αποστολή Osiris-Rex της NASA σταμάτησε στον αστεροειδή Bennu το 2020 και επέστρεψε με δείγματα στη Γη τον περασμένο Σεπτέμβριο. Υπολογίζεται ότι η σκοτεινή σκόνη έχει ηλικία 4,6 δισεκατομμυρίων ετών, δηλαδή χρονολογείται από τις απαρχές του ηλιακού μας συστήματος. Το διαστημικό σκάφος είχε προσεδαφισθεί για λίγο στον Bennu, έναν αστεροειδή που έχει πιθανότητα 1 προς 1.750 να συγκρουστεί με τη Γη μέσα στα επόμενα 300 χρόνια, και συνέλεξε περισσότερα από 60 γραμμάρια υλικού. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη ποσότητα που έχει συλλεχθεί από το διάστημα, εδώ και δεκαετίες. «Είναι καταπληκτικό. Είναι σαν ένας μικρός θησαυρός που μας πηγαίνει πίσω στην αρχή του ηλιακού συστήματος. Ανυπομονώ να τους πιάσω στα χέρια μου [τους κόκκους] και να δω τι μπορούμε να μάθουμε για το πρώιμο ηλιακό σύστημα», δήλωσε ο καθηγητής, Ασλεϊ Κινγκ, ο οποίος θα συμμετέχει στην έρευνα του υλικού. Οι προκαταρκτικές αναλύσεις των ερευνητών της NASA διαπίστωσαν ότι κομμάτια του αστεροειδούς ήταν πλούσια σε άνθρακα και νερό, με μέρος του άνθρακα να είναι δεσμευμένο σε οργανικές ενώσεις. Οι επιστήμονες θα προσπαθήσουν να κατανοήσουν αν οι αστεροειδείς έδωσαν στο παρελθόν ποσότητες νερού, τόσο στη Γη όσο και σε άλλους πλανήτες. Συγκεκριμένα, ένας βασικός τομέας της έρευνας θα είναι η ανάλυση των ισοτόπων υδρογόνου στο νερό που βρίσκεται στον Bennu για να διαπιστωθεί αν κάποιο από αυτά ταιριάζει με αυτό που βρίσκεται στους ωκεανούς της Γης.Πάντως, πέρα από την επίλυση ερωτημάτων για την κοσμική μας προέλευση, οι επιστήμονες αναμένεται να στραφούν και σε πιο υπαρξιακά ζητήματα, όπως το πώς θα εκτρέψουμε ή θα καταστρέψουμε έναν αστεροειδή που πιθανώς κινείται απειλητικά προς τη Γη. πηγή: https://www.kathimerini.gr/life/science/562753801/skoteini-skoni-apo-ton-asteroeidi-bennu-sto-mikroskopio/ – https://www.theguardian.com/science/2023/nov/28/its-amazing-scientists-analyse-46bn-year-old-dark-dust-from-bennu-asteroid

Το Progress MS-25 είναι μια σημαντική αποστολή! Μεταφέρει 2.528 κιλά φορτίου σε τροχιά - στις αποσκευές του φορτηγού, εκτός από καύσιμα, νερό και εξοπλισμό - στοιβαγμένα για επιστημονική έρευνα. Για παράδειγμα, για το πείραμα «Ορτύκι», ένα ειδικό συγκρότημα «Incubator-3» και 48 αυγά ιαπωνικού ορτυκιού θα σταλούν στο πλοίο. Στη θερμοκοιτίδα, την οποία θα τοποθετήσουν οι αστροναύτες στη μονάδα Science, σχεδιάζεται να μελετηθεί η εμβρυϊκή ανάπτυξη των νεοσσών: τα μισά από τα αυγά θα βρίσκονται σε μηδενική βαρύτητα, τα άλλα σε μια φυγόκεντρο που προσομοιώνει τη βαρύτητα. Σε ορισμένα στάδια ανάπτυξης του εμβρύου (μετά από τρεις, επτά, δέκα και 14 ημέρες), μέρος των ωαρίων θα αφαιρεθεί από τη θερμοκοιτίδα, θα στερεωθεί σε μια ειδική σφραγισμένη συσκευή σε διάλυμα φορμαλδεΰδης και στη συνέχεια θα επιστρέψει στη Γη, ώστε οι επιστήμονες να μπορούν να μελετήσουν το «κατεψυγμένα» έμβρυα σε διαφορετικά στάδια σχηματισμού. Επίσης στο Progress θα πετάξει εξοπλισμός για το πείραμα Kvarts-M, τον οποίο οι κοσμοναύτες πρέπει να εγκαταστήσουν στη μονάδα Poisk κατά τη διάρκεια εργασιών εκτός του ISS για τη μελέτη και τον έλεγχο της διάβρωσης του διαστήματος. Μετά την εγκατάσταση του πυραύλου σε κάθετη θέση στο συγκρότημα εκτόξευσης της 31ης τοποθεσίας, οι ειδικοί της Roscosmos συνέχισαν να τον προετοιμάζουν για εκτόξευση. Εκτόξευση του φορτηγού Progress MS-25 από το όχημα εκτόξευσης Soyuz-2.1a - 1 Δεκεμβρίου στις 12:25 ώρα Μόσχας. Ο πύραυλος Soyuz-2.1a φέρει εικόνες αφιερωμένες στην 35η επέτειο από την πτήση του επαναχρησιμοποιήσιμου διαστημικού σκάφους Buran, την 100η επέτειο από τη γέννηση του πρώτου επικεφαλής της Κύριας Διεύθυνσης Διαστημικών Εγκαταστάσεων του Υπουργείου Άμυνας της ΕΣΣΔ Alexander Maksimov, τη δεκαετία Επιστήμης και Τεχνολογίας που ανακηρύχθηκε στη Ρωσία το 2022-2031 και το τουρνουά «Games of the Future», που θα διεξαχθεί στο Καζάν το 2024. https://vk.com/roscosmos?w=wall-30315369_568372 https://vk.com/roscosmos?w=wall-30315369_568373 https://vk.com/roscosmos?w=wall-30315369_568373

Τα… υδραυλικά της Γης υπεύθυνα για τον ωκεανό υγρού μετάλλου στον πυρήνα της. Νερό που διαρρέει από την επιφάνεια του πλανήτη τροφοδοτεί αυτό το στρώμα.Στη δεκαετία του 1990 γεωλόγοι ανακάλυψαν ένα λεπτό στρώμα που περιβάλλει τον εξωτερικό πυρήνα της Γης. Έναν στροβιλιζόμενο ωκεανό από υγρό μέταλλο που περιβάλλει τον στερεό εσωτερικό πυρήνα. Το στρώμα, που ονομάζεται στρώμα E-prime, ή στρώμα Ε’ βρίσκεται περίπου 2.900 χλμ. κάτω από την επιφάνεια της Γης.Έχει πάχος περισσότερο από 100 χιλιόμετρα και είναι σχετικά λεπτό σε σύγκριση με άλλα τμήματα του εσωτερικού της Γης. Οι επιστήμονες είχαν προηγουμένως θεωρήσει ότι το στρώμα Ε’ είναι ένα υπόλειμμα ενός αρχαίου πλούσιου σε σίδηρο μάγματος. Άλλες θεωρίες υποστήριξαν ότι διέρρευσε από τον εσωτερικό πυρήνα ή σχηματίστηκε κατά τη σύγκρουση της Γης με ένα διαστημικό σώμα στο μέγεθος του Άρη, μια σύγκρουση που πιστεύεται ότι προκάλεσε τη γέννηση της Σελήνης αλλά παράλληλα κομμάτια του γιγάντιου διαστημικού βράχου έμειναν στο εσωτερικό της Γης. Καμία όμως από αυτές τις ιδέες δεν έγινε ευρέως αποδεκτή από την επιστημονική κοινότητα.Μια νέα μελέτη στην επιθεώρηση «Nature Geoscience» έρχεται να προτείνει μια νέα θεωρία σύμφωνα με την οποία το στρώμα Ε’ πιθανότατα δημιουργήθηκε από νερό που διαρρέει από την επιφάνεια της Γης μέσω υποβύθισης ή βύθισης τεκτονικών πλακών και στη συνέχεια αντιδρά με τη μεταλλική επιφάνεια του εξωτερικού πυρήνα. .Οι κρύσταλλοι Εάν η νέα μελέτη είναι σωστή αυτό σημαίνει ότι το στρώμα Ε’ έχει παραγάγει μεγάλες ποσότητες κρυστάλλων πυριτίου ως υποπροϊόν αυτής της αντίδρασης οι οποίοι έχουν διεισδύσει στον μανδύα, το τεράστιο στρώμα μάγματος που βρίσκεται μεταξύ του εξωτερικού πυρήνα και του εξωτερικού φλοιού της Γης. Στη μελέτη οι ερευνητές διεξήγαγαν μια σειρά εργαστηριακών πειραμάτων για να αντιγράψουν πώς το νερό θα μπορούσε να αντιδράσει με τον εξωτερικό πυρήνα υπό έντονη πίεση. Αυτό αποκάλυψε ότι το υδρογόνο από το νερό αντικαθιστά το πυρίτιο μέσα στο υγρό μέταλλο, το οποίο αναγκάζει το πυρίτιο να βγει από το μέταλλο με τη μορφή κρυστάλλων. Το στρώμα Ε’ είναι επομένως πιθανότατα ένα στρώμα του εξωτερικού πυρήνα πλούσιο σε υδρογόνο και εξαντλημένο σε πυρίτιο, το οποίο έρχεται σε αντίθεση με προηγούμενες υποθέσεις σχετικά με τη σύνθεσή του.Οι ερευνητές πιστεύουν ότι χρειάστηκαν πιθανώς περισσότερα από 1 δισεκατομμύριο χρόνια για να φτάσει το στρώμα Ε’ στο σημερινό του πάχος, που σημαίνει ότι θα μπορούσε να είναι παλαιότερο από τον εσωτερικό πυρήνα, ο οποίος στερεοποιήθηκε περίπου 1 δισεκατομμύριο χρόνια πριν. Το νέο εύρημα είναι άλλο ένα σημάδι ότι η τρέχουσα κατανόησή μας για το πώς ο εξωτερικός πυρήνας και ο μανδύας αλληλεπιδρούν μεταξύ τους μπορεί να είναι ελλιπής.Τον Σεπτέμβριο του 2022, η ίδια ερευνητική ομάδα ανακάλυψε ότι το νερό που διαρρέει θα μπορούσε να αντιδρά με μεγάλες δεξαμενές άνθρακα στον εξωτερικό πυρήνα για να δημιουργήσει γιγαντιαία εργοστάσια διαμαντιών κοντά στο όριο πυρήνα-μανδύα. «Για χρόνια, πιστεύεται ότι η ανταλλαγή υλικού μεταξύ του πυρήνα της Γης και του μανδύα είναι μικρή. Αλλά αυτές οι ανακαλύψεις δείχνουν μια πολύ πιο δυναμική αλληλεπίδραση πυρήνα-μανδύα, υποδηλώνοντας ουσιαστική ανταλλαγή υλικού».», δήλωσε ο συν-συγγραφέας της μελέτης Νταν Σιμ, γεωεπιστήμονας στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Αριζόνα. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1541251/ta-ydraylika-tis-gis-ypeythyna-gia-ton-okeano-ygroy-metalloy-ston-pyrina-tis/

Τα άστρα βαμπίρ είχαν άγνωστους μέχρι σήμερα συνεργάτες. Το πίσω άστρο στην εικόνα είναι ένα άστρο βαμπίρ που θα επιτεθεί στο άστρο με τον δίσκο ύλης. πηγή φωτό (Pic credit: ESO/L. Calçada) Διαπιστώθηκε ότι αυτά τα επιθετικά άστρα βρίσκονται σε τριπλά συστήματα.Το Σύμπαν μπορεί να… στοιχειώνεται από περισσότερα συστήματα «βαμπίρ» τριπλών άστρων από ό,τι πιστεύαμε προηγουμένως, σύμφωνα με νέα έρευνα που δημοσιεύεται στο περιοδικό Monthly Notices of the Royal Astronomical Society.Η νέα έρευνα εξετάζει την εξέλιξη ενός μυστηριώδους είδους άστρου που ονομάζεται άστρο τύπου-Be. Αυτά τα άστρα περιστρέφονται πολύ γρήγορα και διαθέτουν δακτυλίους ύλης φαινόμενο που δεν έχουν καταφέρει οι επιστήμονες να εξηγήσουν μέχρι στιγμής. Αναλύοντας δεδομένα υψηλής ακρίβειας από τους δορυφόρους Gaia και Hipparcos, ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Λιντς στη Βρετανία δείχνουν ότι τα περίεργα χαρακτηριστικά των άστρων Be θα μπορούσαν να εξηγηθούν από την επιρροή δύο επιπλέον άστρων που περιφέρονται γύρω από το κύριο αστέρι σε συστήματα τριών άστρων.«Είναι το επόμενο καυτό θέμα», είπε ο επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης Τζόναθαν Τοντ για τα συστήματα τριών αστέρων που εντόπισαν ο ίδιος και οι συνάδελφοί του. Σύμφωνα με τα ευρήματα της ομάδας, αυτά τα συστήματα με περισσότερα από δύο άστρα μπορεί να είναι πιο κοινά στο Σύμπαν από ό,τι πιστεύαμε. Αν και οποιοδήποτε σύστημα που περιλαμβάνει περισσότερα από δύο κοσμικά αντικείμενα είναι θεμελιωδώς χαοτικό, αυτά τα συστήματα τείνουν να σχηματίζουν πιο σταθερές διευθετήσεις όταν δύο αντικείμενα κοντά το ένα κυκλώνονται από τυχόν πρόσθετα αντικείμενα σε πολύ μεγαλύτερη απόσταση. Σε τριπλά αστρικά συστήματα το πιο μακρινό άστρο φαίνεται να ωθεί τα δύο πιο εσωτερικά δύο αστέρια σε ολοένα και πιο κοντινή απόσταση μεταξύ τους.Με τα εσωτερικά αστέρια να ωθούνται πιο κοντά, το άστρο Be θα κυνηγούσε το γειτονικό του άστρο επιτιθέμενο σε αυτό με την ορμή της ταχύτητας του και τη βοήθεια του δίσκου ύλης που διαθέτει. Τα νέα ευρήματα στηρίζουν έτσι την ιδέα ότι αυτά τα αστέρια είναι τελικά κοσμικοί βρικόλακες. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1541003/ta-astra-vampir-echoyn-agnostoys-mechri-simera-synergates/

Πρώτη στην Ευρώπη και 4η στον κόσμο η ελληνική αποστολή στην Παγκόσμια Ολυμπιάδα Ρομποτικής. Η ομάδα Minders έλαβε το χάλκινο μετάλλιο στην Παγκόσμια Ολυμπιάδα Ρομποτικής 2023, στην κατηγορία Future Innovators Λυκείου με το project “Αquabyte”. Πρόκειται για αυτόνομα server rooms που βυθίζονται σε μεγάλο βάθος στη θάλασσα με σκοπό να αξιοποιούνται οι φυσικές ιδιότητες του βυθού και πιο συγκεκριμένα η χαμηλή θερμοκρασία Εντυπωσιακές επιδόσεις από τις επτά ομάδες της ελληνικής συμμετοχής.lΓια μια ακόμη φορά μια ελληνική αποστολή διακρίνεται σε κάποιο διεθνή διαγωνισμό στον οποίο παίρνουν μέρος φοιτητές και μαθητές. Την 1η θέση στην Ευρώπη και την 4η θέση στον κόσμο ανάμεσα σε 451 ομάδες από 90 χώρες έλαβε η ελληνική αποστολή στον τελικό της Παγκόσμιας Ολυμπιάδας Ρομποτικής, World Robot Olympiad 2023, που πραγματοποιήθηκε στον Παναμά, με θέμα «Συνδέοντας τον κόσμο». Οι ομάδες της ελληνικής αποστολής κατέκτησαν 2 χάλκινα μετάλλια καθώς και 2 διακρίσεις στην τέταρτη και στην όγδοη θέση σε έναν από τους πιο σημαντικούς διεθνείς διαγωνισμούς ρομποτικής. Συνολικά μέχρι σήμερα, η Ελλάδα έχει κατακτήσει στην Παγκόσμια Ολυμπιάδα Ρομποτικής 9 μετάλλια και 20 διακρίσεις στην πρώτη δεκάδα των νικητών.Η COSMOTE την τελευταία δεκαετία στηρίζει την ανάπτυξη των ψηφιακών δεξιοτήτων των νέων της χώρας μέσα από την ενασχόλησή τους με την εκπαιδευτική ρομποτική και το STEM, ως στρατηγικός συνεργάτης του WRO Hellas, του Οργανισμού Εκπαιδευτικής Ρομποτικής & Επιστήμης STEM Education, του κύριου φορέα διεξαγωγής διαγωνισμών εκπαιδευτικής ρομποτικής στην Ελλάδα και μέλος του WRO.Με αφορμή τις διακρίσεις της ελληνικής αποστολής στην Παγκόσμια Ολυμπιάδα Ρομποτικής 2023, ο κ. Παναγιώτης Γαβριηλίδης, Chief Marketing Officer Ομίλου ΟΤΕ δήλωσε σχετικά: «Με την πρωτιά στην Ευρώπη και την 4η θέση στον κόσμο, η νέα γενιά της χώρας μας δείχνει για ακόμη μια φορά τη δυναμική της. Αυτή τη δυναμική σε συνδυασμό με την ανάπτυξη των ψηφιακών δεξιοτήτων των νέων μέσα από το STEM στηρίζει η COSMOTE. Πολλά συγχαρητήρια στα νέα παιδιά που δίνουν λύσεις σε σύγχρονα ζητήματα και οραματίζονται ένα καλύτερο μέλλον. Με τις απεριόριστες δυνατότητες της τεχνολογίας, οι νέοι μας δημιουργούν έναν κόσμο καλύτερο για όλους.»Ο Πρόεδρος του WRO Hellas, κ. Γιάννης Σομαλακίδης δήλωσε μετά την Ολυμπιάδα Ρομποτικής: «Η Ελλάδα έχει καταφέρει συνολικά να κερδίσει 9 μετάλλια στη μακροβιότερη Ολυμπιάδα Ρομποτικής. Δεν θα ξεχάσω τη στιγμή που στην Ουγγαρία, το 2019 είχαμε τη μεγαλύτερη συγκομιδή μεταλλίων και φτάσαμε σήμερα πλέον να είμαστε 1η ευρωπαϊκή και 4η παγκόσμια δύναμη στην Ολυμπιάδα Ρομποτικής. Αξίζει να θυμίσω ότι οι ομάδες, που λαμβάνουν μέρος στην Ολυμπιάδα έχουν καταλάβει τη πρώτη θέση στο πανελλήνιο διαγωνισμό. Συγχαρητήρια σε όλα τα παιδιά, στους προπονητές που δίνουν τον καλύτερο εαυτό τους, καθώς και στις οικογένειές τους που τα στηρίζουν. Ραντεβού του χρόνου στην επόμενη Ολυμπιάδα Ρομποτικής, που θα πραγματοποιηθεί στη γειτονική Σμύρνη.» Βαθμολογία, μετάλλια και διακρίσεις στην Παγκόσμια Ολυμπιάδα Ρομποτικής 2023 Οι επτά ομάδες της ελληνικής αποστολής, Μinders, Smartbirds, BitLab, Teamword Happines, Save Energy, JoFre, και Evripos Robotics, κατάφεραν να λάβουν την πρωτιά ανάμεσα στις ευρωπαϊκές χώρες και την τέταρτη θέση της παγκόσμιας κατάταξης, βάσει της συνολικής βαθμολογίας που συγκέντρωσαν. Ειδικότερα, 2 χάλκινα μετάλλια έλαβαν οι ομάδες BitLab στην κατηγορία RoboSport δηλαδή στο διπλό τένις με ρομπότ, έχοντας χάσει μόνο έναν αγώνα και η ομάδα Μinders στην κατηγορία Future Innovators Λυκείου με το project “Αquabyte”. Το συγκεκριμένο έργο αφορά σε αυτόνομα server rooms που βυθίζονται σε μεγάλο βάθος στη θάλασσα με σκοπό να αξιοποιούνται οι φυσικές ιδιότητες του βυθού και πιο συγκεκριμένα η χαμηλή θερμοκρασία. Στην περίπτωση που το server room αντιληφθεί δυσλειτουργία (μέσω αισθητήρων) μεταφέρει τα δεδομένα σε άλλον server και αναδύεται.Την 4η θέση στην κατηγορία Future Innovators Γυμνασίου έλαβε η ομάδα Smartbirds με το έργο “Hermes”. Πρόκειται για ένα ρομποτικό σύστημα που ονομάζεται «Ερμής», το οποίο μπορεί να επέμβει άμεσα σε περίπτωση βλάβης ενός υποθαλάσσιου τηλεπικοινωνιακού καλωδίου και να αποκαταστήσει πλήρως τη λειτουργία του δικτύου. Επίσης, στην 8η θέση βρέθηκε η ομάδα JoFre στην κατηγορία RoboMission Λυκείου. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1541061/proti-stin-eyropi-kai-4i-ston-kosmo-i-elliniki-apostoli-stin-pagkosmia-olympiada-rompotikis/

Εκτοξεύτηκε ο πύραυλος Soyuz-2.1b από το Πλεσέτσκ! Το Σάββατο, στις 23:58 από το κοσμοδρόμιο στην περιοχή του Αρχάγγελσκ, πληρώματα μάχης των διαστημικών δυνάμεων των Αεροδιαστημικών Δυνάμεων εκτόξευσαν το Soyuz-2.1b με διαστημόπλοιο προς το συμφέρον του ρωσικού Υπουργείου Άμυνας. Η εκτόξευση και η εισαγωγή του οχήματος στην προβλεπόμενη τροχιά έγινε ομαλά! Η συσκευή εκτοξεύτηκε στην τροχιά του στόχου και έγινε αποδεκτή για έλεγχο επίγειων πόρων των διαστημικών δυνάμεων των Αεροδιαστημικών Δυνάμεων. Με αυτό δημιουργείται και διατηρείται σταθερή τηλεμετρική σύνδεση. https://vk.com/roscosmos?z=video-30315369_456243816%2Fe57fdcf07d850b60de%2Fpl_wall_-30315369 https://vk.com/roscosmos?w=wall-30315369_568369

Το λανσάρισμα του GIRD-X είναι 90 ετών! Το GIRD-X είναι το πρώτο εγχώριο πείραμα με κινητήρα υγρού πυραύλου. Αναπτύχθηκε υπό την ηγεσία του Sergei Korolev με βάση τα σχέδια του Friedrich Zinder και ξεκίνησε στις 25 Νοεμβρίου 1933. Η μάζα εκτόξευσης του πυραύλου είναι 29,5 kg, η μάζα καυσίμου είναι 8,3 kg, το μήκος είναι 2,2 m, το καύσιμο είναι βενζίνη και το οξειδωτικό υγρό οξυγόνο. Η δοκιμή πραγματοποιήθηκε στο πεδίο δοκιμών Nakhabino κοντά στη Μόσχα. Κατά τη διάρκεια της εκτόξευσης, ο πύραυλος απογειώθηκε κατακόρυφα σε ύψος 75-80 μ., στη συνέχεια παρέκκλινε απότομα από την κατακόρυφο και έπεσε σε απόσταση περίπου 150 μέτρων από το σημείο εκτόξευσης. Εκείνη την εποχή, ένα τέτοιο αποτέλεσμα σήμαινε άλλη μια επιτυχία στην εγχώρια επιστήμη πυραύλων. Η Ομάδα Έρευνας Jet Propulsion (GIRD) δημιουργήθηκε στις 15 Σεπτεμβρίου 1931. Η οργάνωση ασχολήθηκε με το σχεδιασμό πυραύλων και κινητήρων. Οι εξελίξεις των Girdovians αποτέλεσαν τη βάση για τη δημιουργία πυραύλων και διαστημικής τεχνολογίας. https://vk.com/roscosmos?w=wall-30315369_568368

Ένα νέο είδος μαγνητισμού. Ερευνητές στο Πανεπιστήμιο της Ζυρίχης ανακάλυψαν έναν νέο τύπο μαγνητισμού σε υλικό που κατασκεύασαν στο εργαστήριο. Το υλικό γίνεται σιδηρομαγνητικό μέσω της ελαχιστοποίησης της κινητικής ενέργειας των ηλεκτρονίων του. Στο νέο υλικό moiré που παράχθηκε τα σπιν των ηλεκτρονίων διαταράσσονται όταν υπάρχει ακριβώς ένα ηλεκτρόνιο ανά θέση πλέγματος (αριστερά). Όταν όμως υπάρχουν περισσότερα ηλεκτρόνια από τις θέσεις πλέγματος (δεξιά), τότε ζεύγη ηλεκτρονίων καταλαμβάνουν την ίδια θέση πλέγματος – τα επονομαζόμενα «doublons» – (κόκκινο), και τα σπιν ευθυγραμμίζονται σιδηρομαγνητικά γιατί έτσι ελαχιστοποιείται η κινητική ενέργεια. Το νέο υλικό παράχθηκε τοποθετώντας λεπτά δισδιάστατα στρώματα δύο διαφορετικών ημιαγωγών υλικών -δισελενιούχο μολυβδαίνιο (MoSe2) και δισουλφίδιο βολφραμίου (WS2) – το ένα πάνω στο άλλο. Εν συντομία: – Ερευνητές στο ETH εντόπισαν ένα νέο είδος σιδηρομαγνητισμού που διαφέρει από εκείνο του κοινού μαγνήτη του ψυγείου. – Σε αυτόν τον «κινητικό μαγνητισμό» το υλικό γίνεται μαγνητικό επειδή η ενέργεια κίνησης των ηλεκτρονίων ελαχιστοποιείται όταν οι μαγνητικές ροπές τους ευθυγραμμίζονται. – Για να ανιχνεύσουν αυτό το φαινόμενο, οι ερευνητές παρήγαγαν ένα τεχνητό υλικό με μεγάλη σταθερά πλέγματος και το έψυξαν σε θερμοκρασία κοντά στο απόλυτο μηδέν. Ανακαλύφθηκε νέο είδος μαγνητισμού Για να κολλήσει στην πόρτα του ψυγείου ένας μαγνήτης, πρέπει να λαμβάνουν χώρα κάποιες προϋποθέσεις: Οι μαγνητικές ροπές των ηλεκτρονίων πρέπει να «κοιτούν» προς την ίδια κατεύθυνση, ακόμα και αν δεν τις βάζουν να το κάνουν αυτό κάποιες εξωτερικές δυνάμεις μαγνητικών πεδίων. Αυτό συμβαίνει λόγω ενός συνδυασμού ηλεκτροστατικών αλληλεπιδράσεων μεταξύ ηλεκτρονίων και κβαντοκομηχανικών αλληλεπιδράσεων των σπιν των ηλεκτρονίων, που, με τη σειρά τους, ευθύνονται για τις μαγνητικές ροπές. Αυτό είναι μια κοινή εξήγηση για το ότι κάποια συγκεκριμένα υλικά είναι σιδηρομαγνητικά, ή μόνιμα μαγνητικά, αρκεί κάποιος να μην τα θερμάνει πάνω από μια συγκεκριμένη θερμοκρασία.Στο ΕΤΗ Zurich ομάδα ερευνητών από των Ατάτς Ιμάμογλου στο Ινστιτούτο Κβαντικής Ηλεκτρονικής και τον Γιουτζίν Ντέμλερ στο Ινστιτούτο Θεωρητικής Φυσικής εντόπισαν ένα νέο είδος σιδηρομαγνητισμού σε ένα τεχνητά παραγόμενο υλικό, όπου η ευθυγράμμιση των μαγνητικών ροπών λαμβάνει χώρα με διαφορετικό τρόπο. Τα αποτελέσματα της έρευνας δημοσιεύτηκαν στο Nature.Στο εργαστήριο του Ιμάμογλου, ερευνητές παρήγαγαν ένα ειδικό υλικό με εξαιρετικά λεπτά (σε ατομικό επίπεδο) στρώματα δύο διαφορετικών υλικών-ημιαγωγών, το ένα πάνω στο άλλο. Στο «πλάνο» επαφής, οι διαφορετικές σταθερές πλέγματος των δύο υλικών- το πόσο χωρίζονται τα άτομά τους- οδηγεί σε μια δύο διαστάσεων δομή με μια μεγάλη σταθερά πλέγματος, που μπορεί να γεμίσει με ηλεκτρόνια, εφαρμόζοντας ηλεκτρική τάση.Αυξάνοντας σταθερά την τάση, οι ερευνητές γέμισαν το υλικό με ηλεκτρόνια και μέτρησαν το επίπεδο μαγνητισμού. Μέχρι ένα σημείο το υλικό παρέμενε παραμαγνητικό, μέχρι που κάποια στιγμή άρχισε ξαφνικά να συμπεριφέρεται σαν σιδηρομαγνήτης. «Αυτό ήταν απόδειξη ενός νέου τύπου μαγνητισμού που δεν μπορεί να εξηγηθεί από την αλληλεπίδραση των ανταλλαγών» είπε ο Ιμάμογλου.Ο Γιουτζίν Ντέμλερ, σε συνεργασία με τον μεταδιδακτορικό Ιβάν Μορέρα, είχαν μια ιδέα: Να δουν έναν μηχανισμό που είχε σκεφτεί ο Ιάπωνας φυσικός Γιοσούκε Ναγκαόκα από το 1996. Σε αυτό το μηχανισμό, κάνοντας τα σπιν να «δουν» προς την ίδια κατεύθυνση, τα ηλεκτρόνια ελαχιστοποιούν την κινητική ενέργεια, που είναι πολύ μεγαλύτερη από την ενέργεια από τις ανταλλαγές. Στο πείραμα που έγινε παρατηρήθηκε πως κάτι τέτοιο συμβαίνει αμέσως μόλις υπάρξει πάνω από ένα ηλεκτρόνιο ανά πλέγμα στο πλέγμα του υλικού. Ως αποτέλεσμα, δημιουργούνται ζεύγη ηλεκτρονίων, σχηματίζοντας «(doublons) δουβλόνια». Η κινητική ενέργεια ελαχιστοποιείται όταν τα δουβλόνια εξαπλώνονται. Αυτό, ωστόσο, είναι δυνατόν μόνο αν τα μεμονωμένα ηλεκτρόνια στο πλέγμα ευθυγραμμίζουν τα σπιν τους σιδηρομαγνητικά. «Ως τώρα, τέτοιοι μηχανισμοί κινητικού μαγνητισμού είχαν εντοπιστεί μόνο σε συστήματα- μοντέλα, για παράδειγμα σε τέσσερις συζευγμένες κβαντικές κουκκίδες», λέει ο Imamoğlu, «αλλά ποτέ σε εκτεταμένα συστήματα στερεάς κατάστασης όπως αυτό που χρησιμοποιούμε». πηγή: https://www.huffingtonpost.gr/entry/anakaleftheke-neo-eidos-maynetismoe_gr_655b58b3e4b0ce6a31bdf1e2 – https://ethz.ch/en/news-and-events/eth-news/news/2023/11/a-new-kind-of-magnetism.html

Περί ενσυναίσθησης. Η μηχανή ιδιοποίησης αλλότριων παθών Πώς η εγκεφαλική μηχανή της ενσυναίσθησης επιτρέπει στον άνθρωπο και σε άλλα ζώα να υπερβαίνουν τα αυτιστικά τους όρια; Ο επιστημονικός όρος «ενσυναίσθηση» δεν είναι απλώς ένας επιστημονικός νεολογισμός αλλά μια θεμελιώδης νοητική λειτουργία: αναφαίρετο δομικό και λειτουργικό συστατικό των σχέσεών μας με τους άλλους, αλλά και με τον έμβιο κόσμο που μας περιβάλλει. Η πιο πρόσφατη, νεωτερική εκδοχή της σκοτεινής νοητικής λειτουργίας της ενσυναίσθησης θα μπορούσε να αναζητηθεί στα κείμενα των ρομαντικών συγγραφέων του δέκατου ένατου αιώνα Herder και Novalis, οι οποίοι θεωρητικοποίησαν την υπερβατική εμπειρία ενότητας της υποκειμενικής ψυχής με τις άλλες ψυχές και κυρίως με τη Φύση. Εν τούτοις, μόνο μετά το 1906, με τη δημοσίευση της μονογραφίας του Γερμανού φιλόσοφου-ψυχολόγου Theodor Lipps με τίτλο «Ενσυναίσθηση και αισθητική απόλαυση», η έννοια αυτή θα αρχίσει να κάνει δειλά δειλά την εμφάνισή της στα φιλοσοφικά σαλόνια της Κεντρικής Ευρώπης. Σύμφωνα με τον Lipps, η ενσυναίσθηση αποτελεί την αναγκαία συνθήκη όχι μόνο κάθε αισθητικής εμπειρίας αλλά και της βαθύτερης ενότητας του υποκειμένου με τον κόσμο που τον περιβάλλει.Το επόμενο αποφασιστικό βήμα στην εξέλιξη αυτής της έννοιας θα πραγματοποιηθεί χάρη στην πρωτοποριακή φαινομενολογική προσέγγιση της Edith Stein, νεαρής μαθήτριας του μεγάλου φιλόσοφου Ε. Husserl. Το 1916 στη διδακτορική της διατριβή με τίτλο «Περί του προβλήματος της ενσυναίσθησης», η Stein θα καταφέρει να μετατρέψει σε φιλοσοφικό πρόβλημα ό,τι μέχρι τότε ήταν ένα «βασανιστικό αίνιγμα», όπως ο ίδιος ο Husserl είχε περιγράψει την ενσυναίσθηση. Για τη νεαρή Εβραία φιλόσοφο, αντίθετα, η ενσυναίσθηση αποτελεί την κοινή ανθρώπινη εμπειρία «που βρίσκεται στη βάση όλων των μορφών νόησης μέσω των οποίων προσεγγίζουμε ένα άλλο πρόσωπο».Πρόκειται, σύμφωνα με τη Stein, για το φαινομενικά παράδοξο ενέργημα νοητικής αυθυπέρβασης, μέσω της οποίας γίνεται οικεία η αλλότρια πραγματικότητα της εμπειρίας των άλλων, ό,τι εμείς δεν είμαστε, ό,τι δεν έχουμε ακόμη βιώσει και, ενδεχομένως, ό,τι δεν θα βιώναμε ποτέ. Αυτό το βιωματικά ανοίκειο χάρη στην ενσυναίσθηση μετατρέπεται σε συστατικό στοιχείο της βαθύτατης και διευρυμένης νοητικά εμπειρίας μας αυτού που υπάρχει πέρα και έξω από εμάς. Από τη φαινομενολογία στην ψυχολογία της ενσυναίσθησης Αποτελεί ασφαλώς τραγική ειρωνεία της Ιστορίας το ότι η πρώτη σοβαρή ερευνήτρια και θεωρητικός της ενσυναίσθησης θα πέσει η ίδια θύμα της ανύπαρκτης ενσυναίσθησης των ναζί: αφού, λόγω της εβραϊκής καταγωγής της, η Stein θα μεταφερθεί σε στρατόπεδο συγκέντρωσης και θα εξοντωθεί σε έναν θάλαμο αερίων. Πολλές δεκαετίες αργότερα, ωστόσο, οι πρωτοποριακές διαισθήσεις της Stein θα επιβεβαιωθούν από την επιστημονική διερεύνηση των φαινομένων της ενσυναίσθησης και ειδικότερα από τις σχετικές ψυχολογικές, ηθολογικές και τις πιο πρόσφατες νευροβιολογικές έρευνες των εκδηλώσεών της.Σε ό,τι αφορά το πεδίο των ψυχολογικών ερευνών, τις τελευταίες δεκαετίες θεωρείται επαρκώς επιβεβαιωμένο ότι η ικανότητα να βιώνει κάποιος σε πρώτο πρόσωπο, δηλαδή να «ταυτίζεται» με τις νοητικές καταστάσεις, τις υποκειμενικές εμπειρίες ή με τα προσωπικά συναισθήματα των άλλων, είναι μια νοητική ικανότητα που εμφανίζεται πολύ νωρίς, ήδη από το δεύτερο ή τρίτο έτος της ζωής ενός παιδιού. Σύμφωνα με τον John Bowlby, κορυφαίο Βρετανό ψυχίατρο και παιδοψυχολόγο, αποφασιστικό ρόλο στην πρώιμη ανάπτυξη της ανθρώπινης ικανότητας για ενσυναίσθηση παίζει η «ψυχοσωματική προσκόλληση» του νεογέννητου στους γονείς του ή σε όποιον το φροντίζει καθημερινά.Αλλά και από πλήθος ηθολογικών ερευνών -η Ηθολογία μελετά τις βιολογικές προϋποθέσεις και τους περιβαλλοντικούς παράγοντες της συμπεριφοράς των ζωών- επιβεβαιώνεται ότι το φαινόμενο της γονεϊκής προσκόλλησης των βρεφών αποτελεί τη βάση και την προϋπόθεση για τη μετέπειτα ανάπτυξη της ενσυναίσθησης, τόσο στα ζώα όσο και στους ανθρώπους. Για παράδειγμα, έχει διαπιστωθεί στα δελφίνια, στους ελέφαντες, σε πλήθος άλλα είδη θηλαστικών και σε όλα ανεξαιρέτως τα πρωτεύοντα. Τα ζώα αυτά, αλλά και κάποια είδη πτηνών, εκδηλώνουν μεγάλη ενσυναίσθηση για τον πόνο των άλλων, ειδικότερα αν με το ζώο που υποφέρει υπάρχει κάποια συναισθηματική προσκόλληση, π.χ. όταν γνωρίζονται από καιρό.Κοντολογίς, τόσο στους ανθρώπους όσο και στα πιο εξελιγμένα ζώα, «χωρίς συναισθηματική προσκόλληση δεν υπάρχει ενσυναίσθηση», όπως θα υποστηρίξει με τις έρευνές του ο Boris Cyrulnik, επιφανής νευρολόγος ηθολόγος και πρώην διευθυντής του Κέντρου Ηθολογικών Ερευνών στην Τουλόν. Και όσο μεγαλύτερη είναι η συναισθηματική οικειότητα τόσο μεγαλύτερη θα είναι και η ενσυναισθητική απόκριση.Από την άλλη, οι εκδηλώσεις της ιδιαίτερα αναπτυγμένης ανθρώπινης ικανότητας ιδιοποίησης, εξοικείωσης και ψυχονοητικής συνταύτισης με τους άλλους εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την ενσυναισθητική μας ευαισθησία. Όπως το θέτει και ο διάσημος ψυχολόγος Daniel Coleman, «η ενσυναίσθηση οικοδομείται πάνω στην αυτεπίγνωση. Οσο περισσότερο ανοιχτοί είμαστε στις ίδιες μας τις συγκινήσεις τόσο περισσότερο ικανοί θα είμαστε στο να αντιληφθούμε τα συναισθήματα. (βλ. «Η συναισθηματική νοημοσύνη», εκδ. Ελληνικά Γράμματα, σελ. 148).Πρόκειται, προφανώς, για μια ιδιαίτερη ψυχονοητική ικανότητα που θα πρέπει να σχετίζεται άμεσα με τη λειτουργική οργάνωση και τη δομική πολυπλοκότητα του νευρικού συστήματος όσων τη διαθέτουν, να εξαρτάται δηλαδή από τον εγκέφαλό τους. Ποιο είναι, όμως, το νευρωνικό ρίζωμα της ενσυναίσθησης και ποιες οι βιολογικές-κοινωνικές προϋποθέσεις αυτής της ικανότητας; Ανακαλύπτοντας τον ρόλο των «νευρώνων-κατόπτρων» Γιατί η χαρά ή η λύπη, η μεγάλη ταραχή ή η πλήξη, η επιθετικότητα ή η ηρεμία που «βλέπουμε» στα πρόσωπα και το σώμα των άλλων είναι μεταδοτικές και πώς μπορούν να επηρεάζουν βαθύτατα τη διάθεσή μας; Γιατί το χασμουρητό, το γέλιο ή το κλάμα είναι τόσο κολλητικά; Η ικανότητά μας να «συν-αισθανόμαστε» και να βιώνουμε -κυριολεκτικά σωματικά- τα αλλότρια πάθη και τις συγκινήσεις των άλλων αποτελεί την αναγκαία συνθήκη και την προϋπόθεση κάθε ανθρώπινης διαπροσωπικής σχέσης και συνεπώς ολόκληρης της κοινωνικής μας ζωής. Αν οι σύγχρονες επιστήμες του εγκεφάλου και του νου χρησιμοποιούν τον όρο «ενσυναίσθηση» για να περιγράψουν τη μη λεκτική ικανότητά μας (καθώς όλων των πρωτευόντων θηλαστικών) να αντιλαμβανόμαστε τα συναισθήματα των άλλων, τότε πού ακριβώς εδράζεται αυτή η ικανότητα;Όπως και για κάθε άλλη νοητική μας ικανότητα, η εξήγησή της θα πρέπει, πρωτίστως, να αναζητηθεί στα περίπλοκα νευρωνικά κυκλώματα του εγκεφάλου μας. Ναι, αλλά πού ακριβώς; Και από ποιες νευροβιολογικές δομές εξαρτάται η παράδοξη ικανότητα της ενσυναίσθησης; Από πολύ καιρό ήταν γνωστό στους νευρολόγους ότι οι ασθενείς που είχαν υποστεί -ύστερα από κάποια νευρολογική πάθηση ή από τραυματισμό- σοβαρή βλάβη στον μετωπιαίο λοβό του εγκεφάλου τους εκδήλωναν, μεταξύ άλλων, και μια περίεργη δυσλειτουργία: ενώ ήταν απολύτως ικανοί να κατανοούν το σημασιολογικό περιεχόμενο των λέξεων που άκουγαν, δεν ήταν πλέον σε θέση να αναγνωρίσουν το συναισθηματικό περιεχόμενο ή τις ψυχικές «αποχρώσεις» τους, ενώ ασθενείς με βλάβη σε διαφορετικά εγκεφαλικά κέντρα έχαναν την ικανότητα όχι τόσο να κατανοούν αλλά να εκφράζουν τα συναισθήματά τους.Βασιζόμενη στη μελέτη τέτοιων κλινικών περιπτώσεων, η επιφανής Αμερικανίδα νευρολόγος Leslie Brothers πρότεινε, το μακρινό 1979, την πρώτη κλινικά τεκμηριωμένη εξήγηση της ενσυναίσθησης. Συγκεκριμένα, υποστήριξε ότι στις εκδηλώσεις ενσυναίσθησης εμπλέκονται κυρίως το μεταιχμιακό σύστημα και η αμυγδαλή, δύο εγκεφαλικές δομές που ήταν γνωστό ότι παίζουν αποφασιστικό ρόλο για τη γέννηση και την επεξεργασία των συναισθημάτων. Όμως, έπειτα από μία δεκαετία, έγινε σαφές ότι τα πράγματα ήταν πολύ πιο σύνθετα. Και αυτή η κλινική εξήγηση της απώλειας ενσυναίσθησης, ως μιας νευρολογικής πάθησης κάποιων βαθύτερων δομών ή «κέντρων» του εγκεφάλου, αποδείχτηκε όχι απλώς ανεπαρκής, αλλά και παραπλανητική.Αποφασιστικής σημασίας για την αποκάλυψη των πραγματικών εγκεφαλικών υποδομών που εμπλέκονται σε αυτή την ιδιαίτερη νοητική ικανότητα, δηλαδή των αναγκαίων και ικανών νευρωνικών κυκλωμάτων για την παραγωγή της ενσυναίσθησης, ήταν μια τυχαία παρατήρηση που έκαναν, στις αρχές της δεκαετίας του 1990, κάποιοι άγνωστοι, τότε, Ιταλοί ερευνητές, που εργάζονταν στο Πανεπιστήμιο της Πάρμας. Κατά τη διάρκεια ενός κοινού πειράματος, οι Giacomo Rizzolati, Vittorio Gallese και Leonardo Fogassi διαπίστωσαν ότι οι πίθηκοι μακάκοι πρέπει να διέθεταν ένα εντελώς άγνωστο κύκλωμα νευρικών κυττάρων, δηλαδή κάποιους ειδικούς νευρώνες που τους επέτρεπαν να καταγράφουν και να αναγνωρίζουν τις κινήσεις ή τους ήχους των ατόμων που βρίσκονταν γύρω τους.Τοποθετώντας μικροηλεκτρόδια στον εγκεφαλικό φλοιό των πιθήκων, οι ερευνητές αυτοί μελετούσαν το πώς αντιδρούσαν αυτά τα πειραματόζωα σε διάφορα κινητικά ερεθίσματα, π.χ. όταν έπιαναν μια ρώγα σταφύλι ή μια μπανάνα για να τη φάνε. Όμως, ένα πρωί, μπαίνοντας στο εργαστήριο, ο Leonardo Fogassi πήρε ασυναίσθητα μια ρώγα σταφύλι και την έβαλε στο στόμα του. Τότε συνέβη κάτι πολύ περίεργο: την ίδια στιγμή ενεργοποιήθηκαν κάποιοι νευρώνες στον μετωπιαίο προκινητικό φλοιό του πιθήκου που τον κοιτούσε να τρώει το σταφύλι. Με άλλα λόγια, ο δικτυωμένος στον τομογράφο εγκέφαλος του πιθήκου που κοιτούσε τον ερευνητή να τρώει το σταφύλι αντέδρασε σαν να είχε πραγματοποιήσει ο ίδιος αυτή την κίνηση! Από αυτή την τυχαία παρατήρηση, τα επόμενα χρόνια, ο Giacomo Rizzolati και η ομάδα του θα οικοδομήσουν την επαναστατική και ευρέως αποδεκτή θεωρία τους για τους νευρώνες-κάτοπτρα (mirror-neurons). Και τα επόμενα χρόνια αυτοί οι ερευνητές κατάφεραν, με μια σειρά από πρωτοποριακές έρευνες, να επιβεβαιώσουν την αρχική τους υποψία. Εντόπισαν δηλαδή ανατομικά και αποσαφήνισαν την ακριβή εγκεφαλική λειτουργία των περίφημων έκτοτε «νευρώνων-καθρεφτών».Σήμερα, διαθέτουμε πλήθος εμπειρικά δεδομένα και επαρκή επιχειρήματα για το ότι στο εσωτερικό του εγκεφάλου μας -καθώς και των περισσότερων θηλαστικών ή των πτηνών- υπάρχει όντως αυτό το ειδικό δίκτυο νευρώνων που ενεργοποιείται όταν ο εγκέφαλος ανιχνεύει κάποια κινητική μεταβολή και, γενικότερα, κάθε αλλαγή δραστηριότητας που πραγματοποιείται είτε από το ίδιο το ζώο είτε από κάποιον άλλον οργανισμό. Το πώς ακριβώς σχετίζονται αυτές οι νευρωνικές δομές, ή αν πράγματι επαρκούν για να εξηγήσουμε την παρουσία αμοιβαίας κατανόησης, αλληλεγγύης και ενσυναίσθησης, θα το εξετάσουμε αναλυτικά στο επόμενο άρθρο. https://www.efsyn.gr/epistimi/mihanes-toy-noy/412930_i-mihani-idiopoiisis-allotrion-pathon

Η ιστορία του Ρούντερ Μπόσκοβιτς. Είναι ο Ρούντερ Μπόσκοβιτς (για τους Κροάτες) ή Ρουτζέριο Τζιουζέπε Μπόσκοβιτς (για τους Ιταλούς) ή Ρότζερ Τζόζεφ Μπόσκοβιτς (για τους Άγγλους), ανάλογα με τη γλώσσα που προτιμάτε. Πορτραίτο του Ρούντερ Μπόσκοβιτς (1711- 1787) από τον Robert Edge Pine, Λονδίνο, 1760. Ο Roger Joseph Boscovich (ή Rudjer Josip Bošković) ήταν ένας Ιησουίτης επιστήμονας του οποίου η πρωτοτυπία και οι προχωρημένες απόψεις εκτιμήθηκαν μόλις πρόσφατα. Φυσικός, φιλόσοφος, μαθηματικός, αστρονόμος, γεωδαίτης, μηχανικός και ποιητής, ο Μπόσκοβιτς ήταν, σύμφωνα με τον John Henry Poynting, «από τα πιο τολμηρά μυαλά της ανθρωπότητας». Ο Μπόσκοβιτς εξέδωσε περίπου εκατό βιβλία και δημοσιεύσεις, τα περισσότερα στα λατινικά. Τα έργα του παρουσιάζουν έναν ασυνήθιστο συνδυασμό ενθουσιασμού και λογικής καθώς και μια παθιασμένη πεποίθηση ότι οι απλές θεμελιώδεις υποθέσεις και η λογική μπορούν να οδηγήσουν στην κατανόηση των φυσικών φαινομένων. Ο Μπόσκοβιτς διατύπωσε μια πρόδρομη ατομική θεωρία και έκανε πολλές ανακαλύψεις στην αστρονομία, μεταξύ αυτών και το γεγονός ότι η Σελήνη δεν έχει ατμόσφαιρα. Πρόκειται για τον αστρονόμο και μαθηματικό του 18ου αιώνα στον οποίο αποδίδεται η παρουσίαση ενός ενιαίου κανόνα που διέπει τις φυσικές δυνάμεις, ο οποίος θεωρείται πρόδρομος της ατομικής θεωρίας και απέδειξε την απουσία ατμόσφαιρας στο φεγγάρι.Ο σπουδαίος αυτός επιστήμονας, που ήταν επίσης φυσικός, μαθηματικός, φιλόσοφος, θεολόγος, διπλωμάτης, ποιητής και Ιησουίτης ιερέας, γεννήθηκε το 1711 στη Δημοκρατία της Ραγκούσας, στη σημερινή Κροατία.Η μητέρα του ήταν Ιταλίδα και γι’ αυτό έζησε από 14 ετών και σπούδασε στην Ιταλία πριν μετακομίσει στη Γαλλία, όπου δημοσίευσε πολλά από τα έργα του. Όμως για τον πατέρα του υπάρχει ένα ζήτημα. Ο Νίκολα Μπόσκοβιτς ήταν έμπορος από τη Δημοκρατία της Ραγκούσας και συγκεκριμένα από το χωριό Οράχοβ Ντο, στα βουνά πάνω από το Ντουμπρόβνικ. Αυτό το χωριό βρίσκεται σήμερα στη Βοσνία – Ερζεγοβίνη και μάλιστα στη Republika Srpska, δηλαδή στο τμήμα της Βοσνίας που ελέγχεται από τους Σέρβους.Προς τι το μάθημα Ιστορίας; Ο Ρούντερ ή Ρουτζέριο ή Ρότζερ Μπόσκοβιτς επανήλθε στο προσκήνιο επειδή οι Κροάτες αποφάσισαν να μετονομάσουν το αεροδρόμιο του Ντουμπρόβνικ και να του δώσουν το όνομα «Αεροδρόμιο Ρούντερ Μπόσκοβιτς».Όμως το ίδιο θέλουν να κάνουν και οι Σέρβοι της Βοσνίας, που σκοπεύουν να φτιάξουν το δικό τους αεροδρόμιο στο Τρέμπινιε, κοντά στο χωριό Οράχοβ Ντο. Δηλαδή θέλουν να το ονομάσουν «Αεροδρόμιο Ρούντερ Μπόσκοβιτς», προς τιμή του μεγάλου επιστήμονα, που ο πατέρας του γεννήθηκε στη σημερινή Republika Srpska. Μάλιστα οι Σέρβοι υποστηρίζουν πως τα μέλη της οικογένειας Μπόσκοβιτς ήταν χριστιανοί Σέρβοι και ο Νίκολα Μπόσκοβιτς ασπάστηκε τον καθολικισμό όταν ερωτεύτηκε την Ιταλίδα σύζυγό του και ήθελε να την παντρευτεί. Ο πρώην Πρόεδρος της Σερβίας Μπόρις Τάντιτς είχε χαρακτηρίσει τον Μπόσκοβιτς «Σέρβο καθολικό». Κόντρες Σέρβων και Κροατών για την εθνικότητα διασημοτήτων Κι έτσι το όνομα του Μπόσκοβιτς, αλλά κυρίως το γενεαλογικό δέντρο και η καταγωγή του προκαλούν νέες τριβές ανάμεσα στους Κροάτες και τους Σέρβους, που έρχονται να θυμίσουν ότι τα ζητήματα της ταυτότητας είναι μια βαλκανική ιστορία με βαθιές ρίζες.«Όταν εξετάζουμε το θέμα της εθνοτικής καταγωγής του Μπόσκοβιτς είναι κρίσιμο να γνωρίζουμε ότι η έννοια των εθνικών ταυτοτήτων ήταν διαφορετική στην εποχή των προγόνων του» λέει ο Ντανίλο Κόβατς, ιστορικός στο πανεπιστήμιο Sapienza της Ρώμης. Επιπλέον, αναφερόμενος σε μελέτες Σέρβων και Μαυροβούνιων ιστορικών, που υποστηρίζουν πως η οικογένεια Μπόσκοβιτς ήταν σερβικής καταγωγής, ο Κόβατς επισημαίνει ότι «ιστορικά έγγραφα αναμφισβήτητα επιβεβαιώνουν ότι ο Νίκολα επισκεπτόταν σερβικές ορθόδοξες εκκλησίες και μοναστήρια στο Κόσοβο».Ο Ίβαν Μάλσατς, εμπορικός διευθυντής του αεροδρομίου του Ντουμπρόβνικ, έχει διαφορετική άποψη: «Η ονοματοδοσία του αεροδρομίου είναι δική μας δουλειά και φυσικά δεν θα ρωτήσουμε κανέναν… Φυσικά ο Ρούντερ Μπόσκοβιτς δεν είναι Σέρβος».Αλλά στη Βοσνία – Ερζεγοβίνη το θέμα του αεροδρομίου στο Τρέμπινιε έχει κι άλλη μία διάσταση: είναι κρίσιμο να γίνει αυτό το αεροδρόμιο στο πλαίσιο των προσπαθειών των Σερβοβόσνιων και του ηγέτη τους Μίλοραντ Ντόντικ να εδραιώσουν την αυτονομία της Republika Srpska. Ακριβώς γι’ αυτό τα σχέδια για τη δημιουργία αεροδρομίου στο Τρέμπινιε μπλοκάρονται από τους Κροάτες και τους Βόσνιους που συμμετέχουν στην κοινή βοσνιακή προεδρία. Η ιστορία του Νίκολα Τέσλα Στα Βαλκάνια δεν είναι καινούργιο φαινόμενο το να διεκδικούν διάφορες περιοχές επιφανείς προγόνους τους. O Nikola Tesla σε ηλικία 37 ετών, το 1893 Το 2006 η Σερβία έδωσε στο αεροδρόμιο του Βελιγραδίου το όνομα «Νίκολα Τέσλα» για να τιμήσει τον θρυλικό εφευρέτη και παππού της ηλεκτρικής μηχανικής. Ο Νίκολα Τέσλα ήταν Σέρβος, που γεννήθηκε το 1856 στο χωριό Σμίλιαν, που τότε βρισκόταν στα όρια της Αυστροουγγρικής Αυτοκρατορίας, αλλά σήμερα ανήκει στην κροατική επικράτεια. Παρότι είναι αμφίβολο αν ο Τέσλα πάτησε ποτέ το πόδι του σε αυτό το έδαφος που σήμερα είναι η Σερβία, το Βελιγράδι λέει πως είναι γέννημα – θρέμμα της Σερβίας.Η τέφρα του σπουδαίου εφευρέτη και μηχανικού, ο οποίος κατοχύρωσε με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας το περιστρεφόμενο μαγνητικό πεδίο και ανέπτυξε το τριφασικό σύστημα μετάδοσης της ηλεκτρικής ενέργειας, φυλάσσεται σε μουσείο στο Βελιγράδι και η σερβική Ορθόδοξη Εκκλησία έχει ξεκινήσει εκστρατεία για να μεταφερθεί η τέφρα σε καθεδρικό ναό – αν και ο ίδιος ο Τέσλα τηρούσε αποστάσεις από τη θρησκεία.Η Κροατία, λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Τέσλα γεννήθηκε στο χωριό Σμίλιαν που είναι σήμερα κροατικό, έβαλε το πρόσωπο του εφευρέτη στα κέρματα των 50, 20 και 10 σεντς όταν εντάχθηκε στην ευρωζώνη, στις αρχές του χρόνου. Όπως ήταν αναμενόμενο, η Σερβία αντέδρασε έντονα και η Εθνική Τράπεζα της Σερβίας κατηγόρησε το Ζάγκρεμπ για «σφετερισμό της πολιτιστικής και επιστημονικής κληρονομιάς του σερβικού λαού».Ο Νίκολα Τέσλα, ο οποίος απέκτησε την αμερικανική υπηκοότητα και πέθανε στη Νέα Υόρκη το 1943, αν ζούσε σήμερα, μάλλον θα αντιμετώπιζε με απαξίωση αυτή τη διαμάχη. Ο ίδιος έλεγε: «Είμαι εξίσου υπερήφανος για τη σερβική καταγωγή μου και την κροατική ιδιαίτερη πατρίδα μου. Ζήτω όλοι οι Γιουγκοσλάβοι».Μόνο που, όταν ζούσε ο Τέσλα, υπήρχε ενιαία Γιουγκοσλαβία, γιουγκοσλαβική εθνική συνείδηση, κοινή γλώσσα (έστω με αρκετές διαφοροποιήσεις), ενώ στις μέρες μας όλα τούτα είναι σελίδες της Ιστορίας. Μιας Ιστορίας όμως που φαίνεται δύσκολο να ξεχαστεί, ακριβώς επειδή… εδώ είναι Βαλκάνια, δεν είναι παίξε – γέλασε… https://www.topontiki.gr/2023/11/26/dio-valkanikes-istories-i-edo-ine-valkania/

Το «Progress MS-28» πήγε στο Μπαϊκονούρ! Η RSC Energia ολοκλήρωσε το αρχικό στάδιο των δοκιμών εργοστασιακού ελέγχου του νέου φορτηγού. Το δεύτερο εξάμηνο του έτους, η Progress πέρασε δοκιμές εποχούμενων συστημάτων, εξοπλισμού σέρβις και εξοπλισμού. Οι ειδικοί της Roscosmos ολοκλήρωσαν τη διαδικασία ελέγχου εξόδου και φόρτωσαν το πλοίο σε μονάδα σιδηροδρομικών μεταφορών. Εκτοξευση του οχήματος εκτόξευσης Soyuz-2.1a με Progress MS-28 - το 2024 Στο σταθμό θα φτάσουν 2.500 κιλά φορτίου - καύσιμα, νερό, συμπιεσμένο άζωτο και εξοπλισμός για πειράματα, τροφή για το πλήρωμα. https://vk.com/roscosmos?w=wall-30315369_568361 https://vk.com/roscosmos?w=wall-30315369_568362 https://vk.com/roscosmos?w=wall-30315369_568365

Τεράστιο υποβρύχιο βουνό εντοπίστηκε στα ανοικτά της Γουατεμάλας. ΜΙα εικόνα του υποθαλάσσιου όρους που μόλις εντοπίστηκε όπως φαίνεται μέσα από ένα βαθύμετρο. πηγή φωτό. (Schmidt Ocean Institute) Έχει ύψος 1,600 μέτρα και διάμετρο 14 τετρ. χλμ..Ερευνητική αποστολή που χαρτογραφεί το βυθό της θάλασσας στα ανοικτά των ακτών της Γουατεμάλας ανακάλυψε ένα υποθαλάσσιο όρος διπλάσιο από το Burj Khalifa, το ψηλότερο κτίριο στον κόσμο. Το υποβρύχιο βουνό βρίσκεται σε βάθος περίπου 2,5 χλμ. κάτω από το νερό, έχει κωνικό σχήμα και ύψος 1,600 μέτρων.«Ένα θαλάσσιο βουνό ύψους άνω του 1,5 χιλιομέτρου, το οποίο μέχρι τώρα ήταν κρυμμένο κάτω από τα κύματα, υπογραμμίζει πραγματικά πόσα πολλά δεν έχουμε ανακαλύψει ακόμη», αναφέρει η Γιοτίκα Βιτμάνι, εκτελεστική διευθύντρια του Ωκεανογραφικού Ινστιτούτου Schmidt στις ΗΠΑ που οργανώνει την αποστολή.Το ιδιαίτερα ψηλό υποθαλάσσιο όρος έχει διάμετρο 14 τετραγωνικά χιλιόμετρα και βρίσκεται σε διεθνή ύδατα στον Ειρηνικό Ωκεανό σε απόσταση 156 χιλιομέτρων από τα χωρικά ύδατα της Γουατεμάλας. Οι ερευνητές εντόπισαν το βουνό χρησιμοποιώντας προηγμένα σόναρ κατά τη διάρκεια μιας διέλευσης έξι ημερών σε μια περιοχή που αποτελεί σύνορο μεταξύ έξι τεκτονικών πλακών, συμπεριλαμβανομένης της πλάκας του Ειρηνικού στα δυτικά και της πλάκας της Βόρειας Αμερικής στα βορειοανατολικά.Τα υποθαλάσσια όρη με το πετρώδες περιβάλλον τους μετατρέπονται σε ζωτικής σημασίας βιοτόπους για κοράλλια βαθέων υδάτων, σφουγγάρια και πλήθος ασπόνδυλων καθώς το σκληρό υπόστρωμα τους είναι δύσκολο να βρεθεί στον ωκεανό, αφού το μεγαλύτερο μέρος του βυθού καλύπτεται από χαλαρά λασπώδη ιζήματα. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1540297/terastio-ypovrychio-voyno-entopistike-sta-anoikta-tis-goyatemalas/

Συνεχίζεται το θρίλερ στην OpenAI, απόρρητο σούπερ πρόγραμμα τεχνητής νοημοσύνης η αιτία του εμφυλίου; (βίντεο) Νέα στοιχεία έρχονται στο φως για την κρίση που ξέσπασε στην εταιρεία του ChatGPT.Όπως ήταν αναμενόμενο τα όσα συμβαίνουν στην εταιρεία OpenAI έχουν πάρει την μορφή κατά άλλους δραματικής μίνι τηλεοπτικής σειράς κατά άλλους σαπουνόπερας. Μια εβδομάδα μετά την απρόσμενη απόλυση του συνιδρυτή και επικεφαλής της εταιρείας Σαμ Άλτμαν οδηγώντας σε παραίτηση και τον πρόεδρο της εταιρείας Γκρεγκ Μπρόκμαν με τους δύο να επιστρέφουν θριαμβευτικά λίγες μέρες αργότερα και το ΔΣ να απομακρύνεται από τα καθήκοντα του οι πληροφορίες για το όσα οδήγησαν σε αυτή την πρωτοφανή στα χρονικά της βιομηχανίας της τεχνολογίας υπόθεση διαδέχονται η μια την άλλη.Την στιγμή που όλες οι εμπλεκόμενες πλευρές δηλαδή τόσο τα μέλη του ΔΣ που απέλυσαν τον Άλτμαν όσο και ο ίδιος δεν λένε απολύτως τίποτε για όσα οδήγησαν στον εμφύλιο που ξέσπασε στην εταιρεία και κόντεψε να την τινάξει στον αέρα αφού σχεδόν το σύνολο των εργαζομένων δήλωσε ότι θα φύγει αν δεν επιστρέψει ο Άλτμαν και δεν αποχωρήσουν τα μέλη του ΔΣ που τον απέπεμψαν.Οι φήμες διαδέχονταν η μια την άλλη και το Reuters για πρώτη φορά παρουσιάζει μια εκδοχή της ιστορίας που μοιάζει συμβατή με τα όσα ακούγονταν μέχρι σήμερα. Σύμφωνα με το ειδησεογραφικό πρακτορείο στα εργαστήρια της εταιρείας παράλληλα με τα υπόλοιπα πρότζεκτ που έτρεχαν είχε ξεκινήσει η ανάπτυξη ενός νέου προγράμματος γενετικής νοημοσύνης.Το πρόγραμμα που είχε λάβει την ονομασία Q* (Q-Star) εξελισσόταν ταχύτατα και σύμφωνα με το ρεπορτάζ του Reuters είχε αρχίσει να δείχνει εκπληκτικές ικανότητες κυρίως στον μαθηματικό τομέα και έδειχνε ότι θα μπορούσε σύντομα να γίνει το πιο προηγμένο πρόγραμμα γενετικής νοημοσύνης με δυνατότητες απρόβλεπτες. Κάποιοι από τους ερευνητές της εταιρείας που δεν αναφέρεται αν εμπλέκονταν στο πρότζεκτ ή απλά ενημερώθηκαν για αυτό έστειλαν σύμφωνα πάντα με το ρεπορτάζ ενημερωτικό σημείωμα στα ανώτερα στελέχη της OpenAI και πιθανώς και σε μέλη του ΔΣ που πιθανώς γνώριζαν ότι δεν είχαν πολύ στενή σχέση με τον Άλτμαν. Το σημείωμα αυτό υποδείκνυε σοβαρούς κινδύνους ασφαλείας και κυρίως κινδύνους για την ανθρωπότητα από αυτό το σούπερ νέο πρόγραμμα ΑΙ.Σύμφωνα με αυτή την εκδοχή τα μέλη του ΔΣ δεν γνώριζαν ούτε την ύπαρξη του προγράμματος ούτε την επικινδυνότητα του για αυτό και αποφάσισαν να εκδιώξουν άμεσα τον Άλτμαν κατηγορώντας τον στην ουσία για απόκρυψη σημαντικών πληροφοριών για την εταιρεία και διαρρέοντας ότι προχωρούσε σε ανάπτυξη τεχνολογιών που δεν ήταν σύμφωνες με το καταστατικό αλλά και την φιλοσοφία της εταιρείας.Όπως είναι ευνόητο ανοίγει τώρα ένας νέος κύκλος ερωτηματικών και παρασκηνίου. Άπαντες θα θέλουν να μάθουν περισσότερες πληροφορίες για αυτό το πρόγραμμα αλλά έχει και ενδιαφέρον αν το ρεπορτάζ ισχύει ότι δεν ήταν όλοι οι εργαζόμενοι και ειδικά οι ερευνητές της OpenAI τυφλά πιστοί στον Άλτμαν αλλά κάποιοι εξ αυτών είχαν σοβαρές επιφυλάξεις για ότι συνέβαινε στην εταιρεία και δεν δίστασαν να παρακάμψουν το αφεντικό τους και να ενημερώσουν τη διοίκηση εν αγνοία του. Παράλληλα την στιγμή που όπως φαίνεται η Microsoft βγήκε κερδισμένη από αυτή την κρίση που ξέσπασε στην OpenAI και ουσιαστικά απέκτησε πλέον τον έλεγχο της οι ανταγωνιστές (Google, Metα κ.α) έχουν ξεκινήσει την υλοποίηση ενός σχεδίου αποδυνάμωσης της OpenAI. Οι διαρροές από τους τεχνολογικούς κολοσσούς που αναπτύσσουν τεχνολογίες τεχνητής νοημοσύνης αναφέρουν ότι ετοιμάζονται να προσεγγίσουν αν δεν έχουν ήδη προσεγγίσει πελάτες της OpenAI προσφέροντας τους προτάσεις συνεργασίες με καλύτερους όρους και κυρίως προσφέροντας τους μεγαλύτερη ασφάλεια και λιγότερη εξάρτηση από αυτή που είχαν στην OpenAI και τα προϊόντα της, ειδικότερα από το ChatGPT.Έχει γίνει γνωστό ότι πελάτες της OpenAI που οι εταιρείες τους βασίζονται απόλυτα στις τεχνολογίες της OpenAI θορυβήθηκαν όταν διαφάνηκε ότι μπορεί η εταιρεία να καταρρεύσει και άρχισαν να ξανασκέφτονται το επίπεδο συνεργασίας και εξάρτησης που είχαν μαζί της. Μένει να δούμε τώρα πόσο γρήγορα θα μπορέσει ο Άλτμαν να συμμαζέψει την κατάσταση και να επιστρέψει η εταιρεία του στην κανονικότητα αλλά και τι στρατηγική θα ακολουθήσει από εδώ και πέρα έχοντας πλέον να λογοδοτεί όχι σε μέλη του ΔΣ που είχαν ιδρύσει την εταιρεία αλλά σε ένα ΔΣ που αποτελείται από επενδυτές. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1540129/synechizetai-to-thriler-stin-openai-aporrito-soyper-programma-technitis-noimosynis-i-aitia-toy-emfylioy-vinteo/

Οι τρεις νόμοι του Νεύτωνα στην ψυχαναλυτική θεωρία του Φρόυντ. Η πρώτη προσπάθεια για την διατύπωση μιας «ψυχαναλυτικής θεωρίας με φυσικούς όρους» από τον Φρόυντ ακολουθεί τις αρχές και τους νόμους του Νεύτωνα που περιγράφονται στο μνημειώδες βιβλίο του «Μαθηματικές Αρχές της Φυσικής Φιλοσοφίας» Το 1877, όταν ο Σίγκμουντ Φρόυντ ήταν τριτοετής φοιτητής ιατρικής στο Πανεπιστήμιο της Βιέννης, ξεκίνησε την συνεργασία του με τον φυσιολόγο Ερνστ φον Μπρύκε (Ernst von Brücke). Ο Μπρύκε ήταν ένας από τους βασικότερους εκπροσώπους της φυσιολογίας του Χέρμαν φον Χέλμχολτς (Hermann von Helmholtz), η οποία προσπαθούσε να εξηγήσει όλα τα φαινόμενα στη βάση φυσικοχημικών διεργασιών, σε αντίθεση με την τότε δημοφιλή φιλοσοφική θεωρία της φυσιολογίας, τον βιταλισμό. Οι οπαδοί του βιταλισμού υποστήριζαν ότι τα έμβια όντα διαφέρουν από τα άψυχα αντικείμενα επειδή περιέχουν μια «ζωτική σπίθα», την οποία ορισμένοι πίστευαν ότι ήταν η ψυχή. Η σχολή του Χέλμχολτζ αμφισβήτησε αυτή τη θεωρία, δηλώνοντας ότι μόνο οι κοινές φυσικοχημικές λειτουργίες εμπλέκονται στη ζωή ενός οργανισμού.Ο Φρόυντ θαύμαζε το έργο του Helmholtz αν και δεν είχε την ευκαιρία να τον συναντήσει προσωπικά. Ο Helmholtz, εξέφραζε την τέλεια ενσάρκωση της φιγούρας του «γιατρού-φυσικού» που κυριαρχούσε στη γερμανική πανεπιστημιακή σκηνή, σε μια εποχή που γερμανική επιστημονική έρευνα άρχισε να γίνεται το πρότυπο και το κέντρο της ευρωπαϊκής επιστήμης. Ο Φρόυντ θεωρούσε τον εαυτό του συνεχιστή μιάς φυσιολογίας-ανατομίας ριζικά υποταγμένης στη φυσική, την επιστήμη με την οποία περιγράφονται όλα τα τα φυσικά φαινόμενα, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων που σχετίζονται με τους ζωντανούς οργανισμούς. Όλα τα φυσικά φαινόμενα θα έπρεπε να περιγραφούν με την κίνηση των υλικών σωματιδίων και των αλληλεπιδράσεών τους. Η φυσικο-χημική λειτουργία του ζωντανού οργανισμού υπόκειται στους ίδιους νόμους με την άψυχη ύλη και πρέπει να μελετάται με τους ίδιους όρους.Έχοντας ριζωμένες μέσα του αυτές τις ιδέες, μετά από μερικά χρόνια στην εργασία του με τίτλο «A Project for a Scientific Psychology (1895)» , ο Φρόυντ μιμούμενος τον Νεύτωνα, επιχείρησε να θέσει τις βάσεις για την επιστημονική εξήγηση των ψυχολογικών φαινομένων με φυσικούς όρους για νευρολόγους και νευροεπιστήμονες. Διατυπώνει μια ψυχολογία ως φυσική επιστήμη, αναπαριστώντας τις ψυχικές διεργασίες ως «ποσοτικά καθορισμένες καταστάσεις καθορισμένων υλικών σωματιδίων», των νευρώνων. Όπως ακριβώς ο Νεύτωνας στο Philosophiæ Naturalis Principia Mathematica, έτσι και ο Φρόυντ εισάγει δυο θεμελιώδεις ορισμούς. (α) Θέτει ως την «πρώτη θεμελιώδη ιδέα» την έννοια της «ποσότητας Q», που αντιστοιχεί στη νευρωνική διέγερση, ορίζοντάς την εξαρχής ως «ποσότητα σε κατάσταση ροής».Σε διάλεξή για την ιστολογία που δόθηκε το 1882, ο Φρόυντ είχε ήδη ορίσει τους νευρώνες ως «απομονωμένες οδούς αγωγής». Αυτοί οι νευρώνες, που είναι απομονωμένοι ο ένας από τον άλλον, διασχίζονται από ποσότητες διέγερσης που υποτάσσονται «στους γενικούς νόμους της κίνησης». Έχοντας ορίσει αυτή την πρώτη θεμελιώδη ιδέα της «ποσότητας νευρωνικής διέγερσης σε κίνηση», ο Φρόυντ συνεχίζει να περιγράφει μια πρωταρχική και απολύτως θεμελιώδη αρχή της νευρωνικής διάταξης. Μια αρχή που θα ρύθμιζε την κίνηση των ποσοτήτων διέγερσης (δηλαδή, την κυκλοφορία τους, ή τη ροή τους, στη νευρωνική διάταξη), την «αρχή της αδράνειας των νευρώνων». Ο όρος «αδράνεια» είναι εντελώς νέος στα γραπτά του Φρόιντ. Σύμφωνα με την αρχή της νευρωνικής αδράνειας, «οι νευρώνες τείνουν να αποδεσμεύονται από το Q». (β) Ο Φρόυντ εισάγει τη δεύτερη θεμελιώδη ιδέα του, τη «θεωρία των νευρώνων», ώστε η ποσότητα της νευρωνικής διέγερσης να είναι σε κίνηση, και επομένως να ρυθμίζεται από τους «γενικούς νόμους της κίνησης» – σύμφωνα με τις γνώσεις του για τους νευρώνες που απέκτησε κατά τη διάρκεια της έρευνάς του στην ιστολογία στο Ινστιτούτο Brücke. Έτσι, σε αυτές τις εκτιμήσεις που προέρχονται από τη φυσική προστίθενται ορισμένες ανατομικές απόψεις, σχετικά με τη δομή και τη λειτουργία του νευρικού συστήματος: ‘φθάνουμε στην ιδέα ενός «καθηλωμένου» νευρώνα (Ν) γεμάτο με ορισμένη ποσότητα (Qi), αν και άλλες φορές μπορεί να είναι κενός’. Οι νευρώνες θα μπορούσαν επομένως να διασχίζονται από κάποια μορφή «ρεύματος» και να είναι, σύμφωνα με την άποψη που ήδη εκφράστηκε το 1882, «δρόμοι αγωγιμότητας». Οι τρεις νόμοι του Φρόυντ Ο Φρόυντ υποστηρίζει την ύπαρξη δύο τύπων νευρώνων, των αισθητηριακών νευρώνων και των κινητικών νευρώνων, που θα επέτρεπαν στο νευρικό σύστημα να εξουδετερώσει τη λήψη ποσοτήτων Q με το να απαλλαγεί από αυτές μέσω μιας αντανακλαστικής κίνησης που εκφορτίζει την ποσότητα της διέγερσης. Ορίζει την πρωταρχική τάση του νευρωνικού συστήματος την αναζήτηση μιας κατάστασης ισορροπίας, το «επίπεδο = 0». Σύμφωνα με τη φροϋδική αρχή της νευρωνικής αδράνειας, η τάση των νευρώνων να εκφορτίζονται, μπορεί να εξομοιωθεί με την αναζήτηση μιας κατάστασης ισορροπίας, στο «επίπεδο μηδέν».Η φροϋδική αρχή της αδράνειας βασίζεται στην αναζήτηση μιας κατάστασης όπου δεν υπάρχουν διεγέρσεις ή στην ταχύτερη δυνατή εκφόρτιση οποιωνδήποτε ποσοτήτων διέγερσης έτσι ώστε να προσεγγιστεί το επίπεδο μηδέν. Ο Φρόυντ επιλέγει σκόπιμα να χρησιμοποιήσει τον όρο «αδράνεια» από την φυσική σε αυτή τη θεμελιώδη αρχή της ψυχικής λειτουργίας, και όχι τον όρο «σταθερότητα» από την φυσιολογία. Και όταν αναφέρεται στους «γενικούς νόμους της κίνησης», τοποθετείται ρητά στο γνωσιολογικό πλαίσιο της Νευτώνειας δυναμικής. Όπως στον πρώτο νόμο της κίνησης του Νεύτωνα ένα σώμα ισορροπεί, εκτός αν σ’ αυτό ασκείται δύναμη, έτσι και το νευρικό σύστημα, αν φανταστούμε μια πρωταρχική κατάσταση στην οποία απουσιάζει οποιασδήποτε διέγερση, θα πρέπει να παραμένει σε μια κατάσταση ισορροπίας, διατηρώντας το «μηδενικό επίπεδο».Σε αναλογία με τον δεύτερο νόμο του Νεύτωνα, ο Φρόυντ διαπιστώνει ότι πρέπει επίσης να εξετάσει μια δεύτερη αρχή, μια «δευτερεύουσα λειτουργία», που περιγράφει τη λειτουργία του νευρωνικού συστήματος όταν δεν μπορεί πλέον να διατηρήσει το μηδενικό επίπεδο. Αν εφαρμόσουμε τους δύο πρώτους Νευτώνειους νόμους της κίνησης στο νευρικό σύστημα, θα μπορούσαμε, όπως και ο Φρόυντ, να φανταστούμε ότι αρχικά βρίσκεται σε κατάσταση ηρεμίας (το «επίπεδο = μηδέν»), και ότι θα έτεινε να παραμείνει σε αυτή την κατάσταση ηρεμίας, μέχρι τη στιγμή που μια δεδομένη δύναμη εισάγει σε αυτό μια ποσότητα κίνησης. Χωρίς να επεκταθούμε περισσότερο, είναι φανερό ότι δεν υπάρχει (και δεν πρέπει να αναζητούμε) απόλυτη αντιστοιχία μεταξύ των νόμων του Φρόυντ και των αντίστοιχων του Νεύτωνα.Τέλος, σε αναλογία με τον τρίτο νόμο του Νευτώνα, σύμφωνα με τον οποίο «σε κάθε δράση υπάρχει πάντα μία αντιτιθέμενη ίση αντίδραση», θα μπορούσε να βρει κανείς κάποιες ομοιότητες με τον φροϋδικό ορισμό της εκφόρτισης κατά την αντανακλαστική κίνηση. Οι νευρώνες εξουδετερώνουν τη λήψη των ποσοτήτων Qi εκπέμποντάς τες, διαμέσου της αντανακλαστικής κίνησης που ισοδυναμεί με έναν τρόπο εκφόρτισης. Η εισαγωγή μιας ποσότητας διέγερσης – η κινητήρια δύναμη – και η αντανακλαστική ακούσια εκφόρτισή της, μπορούν να εξομοιωθούν με τους όρους του Νεύτωνα δράσης-αντίδρασης, ότι είναι το αποτέλεσμα της δράσης ίσων ποσοτήτων που δρουν «σε αντίθετες κατευθύνσεις».Το εγχείρημα του Φρόυντ στην παραπάνω εργασία ήταν αδύνατον να πετύχει το σκοπό του, αφού τα δεδομένα που είχε στη διάθεσή του εκείνη την εποχή για την λειτουργία των νευρώνων και γενικότερα των ζωντανών οργανισμών ήταν πενιχρά. Η προσπάθειά του λοιπόν να κατανοήσει και να ερμηνεύσει την ανθρώπινη ψυχολογική συμπεριφορά εφαρμόζοντας στο ανθρώπινο σώμα τους νόμους της φυσικής ήταν καταδικασμένη. Κάτι που συνειδητοποίησε αρκετά νωρίς. Με ριζωμένη βαθιά μέσα του τη νατουραλιστική αντίληψη ότι το σώμα και η ψυχή του ανθρώπου, είναι οι δυο όψεις του αυτού νομίσματος, αναγκαστικά στράφηκε στην άλλη πλευρά του νομίσματος – την «ψυχή» – για την μελέτη της ανθρώπινης συμπεριφοράς, εγκαθιδρύοντας αυτό που σήμερα είναι γνωστό ως ψυχανάλυση.Έτσι, στην «Ερμηνεία των Ονείρων» (1900) όπου τίθενται τα θεμέλια της ψυχανάλυσης, ο Φρόυντ εγκαταλείπει την επιστημονική εξήγηση των ψυχολογικών φαινομένων με φυσικούς όρους, παύει να αναφέρεται στη δομή, την ανατομία και λειτουργία των νευρώνων, και στο εξής θα αναφέρεται αποκλειστικά σε μια «ψυχική» συσκευή: «Θα αφήσουμε κατά μέρος το γεγονός ότι ο ψυχικός μηχανισμός, στον οποίο αναφερόμαστε, μας είναι γνωστός ως ανατομικό παρασκεύασμα. Και δεν θα μπούμε πλέον στον πειρασμό να προσδιορίσουμε τον ψυχικό τόπο ανατομικά…» πηγές: 1. Ανδρέας Ιωάννου Κασσέτας, «Iσαάκ Νεύτων, ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΤΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ – Το βιβλίο« 2. Jessica Tran The1, Jean-Philippe Ansermet, Pierre Magistretti, François Ansermet, «From the Principle of Inertia to the Death Drive: The Influence of the Second Law of Thermodynamics on the Freudian Theory of the Psychical Apparatus« 3. Sigmund Freud, «Τhe Interpretation of Dreams, Sigmund Freud’ (1900)« Κοινοποιήστε: