Δροσος Γεωργιος

Πέθανε σε ηλικία 76 ετών ο διάσημος αστροφυσικός Στίβεν Χόκινγκ. Σε ηλικία 76 ετών απεβίωσε, στο σπίτι του στο Κέιμπριτζ, ο εμβληματικός Βρετανός φυσικός Στίβεν Χόκινγκ, ο οποίος εδώ και δεκαετίες βρισκόταν καθηλωμένος σε αναπηρικό αμαξίδιο, εξαιτίας ανίατης νευρολογικής νόσου. Ένας άνθρωπος που συγκίνησε τους πάντες με την προσωπική περιπέτεια της υγείας του και ένας επιστήμονας που -παρόλο που μιλούσε με συνθετική φωνή- ενέπνευσε πολλούς άλλους επιστήμονες με τις πρωτοποριακές ιδέες του. Και, αναμφίβολα, ήταν ο συνδυασμός αυτών των δύο, ενός τόσο προχωρημένου νου σε ένα τόσο αχρηστευμένο σώμα, που τον βοήθησε να γίνει παγκόσμιο σύμβολο. Έγινε διάσημος για το έργο του πάνω στις μαύρες τρύπες, τη βαρύτητα και τη γενική σχετικότητα, ενώ ήταν ο συγγραφέας πολλών δημοφιλών βιβλίων, με κορυφαίο τη «Σύντομη Ιστορία του Χρόνου», που είχε εκδοθεί το 1988, μεταφράσθηκε σε 40 γλώσσες (και στα ελληνικά) και πούλησε περισσότερα από δέκα εκατομμύρια αντίτυπα. Οι κακεντρεχείς πάντως το ονόμασαν «το σπουδαιότερο αδιάβαστο βιβλίο στην ιστορία»! Όπως δήλωσε ο φυσικός Μίτσιο Κάκου στους «Τάιμς της Νέας Υόρκης», «από την εποχή του 'Αλμπερτ Αϊνστάιν είχε να υπάρξει ένας επιστήμονας που να έλξει τόσο πολύ τη φαντασία του κοινού και να γίνει αγαπητός σε δεκάδες εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο». Η κινηματογραφική ταινία «Η θεωρία του παντός» το 2014 για τη ζωή του Χόκινγκ, με τον θαυμάσιο Έντι Ρεντμέιν στον πρωταγωνιστικό ρόλο να κερδίζει το Όσκαρ καλύτερου ηθοποιού, έκανε ευρύτερα γνωστό τον Βρετανό κοσμολόγο. Ο ίδιος χάρηκε με την ταινία και δήλωσε για τον Ρεντμέιν «μερικές φορές νόμιζα ότι ήμουν εγώ». Αλλά το πιο εντυπωσιακό δεν ήταν ότι ο Χόκινγκ έγραψε την ιστορία του χρόνου από την απαρχή του σύμπαντος. Ήταν ότι ο ίδιος είχε τελικά πολύ χρόνο στη διάθεσή του, παρόλο που όταν ως φοιτητής το 1963, σε ηλικία μόλις 21 ετών, διαγνώσθηκε με αμυοτροφική πλευρική σκλήρυνση, γνωστή και ως νόσο Λου Γκέριγκ ή του κινητικού νευρώνα, οι γιατροί του έδιναν δύο μόνο χρόνια ζωής. Όμως ο Χόκινγκ, που ποτέ δεν έχασε το βρετανικό χιούμορ του, παρά τη δύσκολη κατάστασή του, διέψευσε κάθε προσδοκία και έζησε για να γίνει ο πιο διάσημος επιστήμονας μετά τον 'Αϊνστάιν. Ακόμη και όταν η νευροεκφυλιστική νόσος του επέτρεψε να κουνάει μόνο τα μάτια του και ένα δάχτυλο, οι διανοητικές δυνάμεις του φαίνονταν ακμαίες. Όπως είπε κάποια μέρα, «μολονότι κρεμόταν ένα σύννεφο πάνω από το μέλλον μου, διαπίστωσα, προς μεγάλη μου έκπληξη, ότι απολάμβανα τη ζωή μου στο παρόν περισσότερο από ό,τι πριν. Και τότε άρχισα να κάνω πρόοδο στην έρευνά μου». Ο στόχος του ήταν απλός, όπως εξήγησε: «Η πλήρης κατανόηση του σύμπαντος, γιατί είναι όπως είναι και γιατί τελικά υπάρχει». Αν αυτό μπορεί να θεωρηθεί απλό... Οι μαύρες τρύπες Από επιστημονική άποψη, ο Χόκινγκ θα μείνει μάλλον στα χρονικά της επιστήμης, επειδή έθεσε ένα ασυνήθιστο ερώτημα: Πότε μια μαύρη τρύπα δεν είναι μαύρη; Όταν εκρήγνυται, ήταν η απάντησή του. Το πρώτο του επιστημονικό επίτευγμα, σύμφωνα με τη «Γκάρντιαν», ήλθε το 1970, όταν μαζί με τον Ρότζερ Πενρόουζ εφάρμοσαν τα μαθηματικά των μαύρων οπών σε όλο το σύμπαν και έδειξαν ότι υπήρχε μια μοναδική περιοχή άπειρης καμπυλότητας στο χωροχρόνο, από όπου προέκυψε η αρχική «Μεγάλη Έκρηξη» (Μπιγκ Μπανγκ). Το 1974 χρησιμοποίησε την κβαντική θεωρία για να δηλώσει ότι οι μαύρες τρύπες εκπέμπουν θερμότητα, άρα χάνουν ενέργεια και τελικά «πεθαίνουν», με μια πολύ αργή διαδικασία που μπορεί να χρειασθεί περισσότερα χρόνια από όλη την ηλικία του σύμπαντος. Η πρότασή του ότι οι μαύρες τρύπες εκπέμπουν ακτινοβολία με μορφή θερμότητας, πυροδότησε μια μακρά διαμάχη στην κοσμολογία. Σύμφωνα με τον Χόκινγκ, αυτό σήμαινε ότι όλες οι πληροφορίες που πέφτουν μέσα στη μαύρη τρύπα, θα χάνονται για πάντα, κάτι που έρχεται σε αντίθεση με έναν από τους νόμους της κβαντικής θεωρίας, με αποτέλεσμα να έλθει σε σύγκρουση με τους περισσότερους συναδέλφους του. Ο Χόκινγκ στη συνέχεια άλλαξε άποψη και υποστήριξε ότι οι πληροφορίες αποθηκεύονται στον ορίζοντα γεγονότων της μαύρης τρύπας και μετατρέπονται σε ακτινοβολία ξανά, η οποία εκπέμπεται από τη μαύρη τρύπα. «Παραδέχομαι ότι ίσως η απώλεια της πληροφορίας δεν συμβαίνει», φώναξε μια μέρα δυνατά με την ηλεκτρική φωνή του στους φοιτητές του μέσα σε ένα παμπ. Μόλις στα 32 του, εξελέγη τιμητικά μέλος της Βασιλικής Ακαδημίας Επιστημών της Βρετανίας και πέντε χρόνια αργότερα καθηγητής Μαθηματικών στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ, στην πιο διάσημη πανεπιστημιακή έδρα της Βρετανίας - αν όχι όλου του κόσμου- που κάποτε κατείχαν ο Ισαάκ Νεύτων και ο Πολ Ντιράκ. Έμεινε σε αυτή τη θέση για 30 χρόνια και μετά έγινε διευθυντής ερευνών στο Κέντρο Θεωρητικής Κοσμολογίας του ιστορικού πανεπιστημίου. Το 1982 ήταν από τους πρώτους που έδειξαν ότι οι κβαντικές διακυμάνσεις οδήγησαν -μέσω της διαδικασίας του κοσμικού πληθωρισμού- στη δημιουργία και εξάπλωση των γαλαξιών στο σύμπαν. Αν και δεν κατάφερε - ή δεν πρόλαβε- να πάρει το Νόμπελ, είχε τιμηθεί με πολλά άλλα σημαντικά βραβεία ('Αλμπερτ Αϊνστάιν, Βολφ, Κόπλεϊ κ.α.). Επίσης, αρεσκόταν να βάζει επιστημονικά στοιχήματα με άλλους φυσικούς, αν και είχε μια τάση να τα χάνει, όπως, για παράδειγμα, όταν το 2012 έχασε 100 δολάρια, επειδή είχε στοιχηματίσει ότι ποτέ δεν θα ανακαλυπτόταν το μποζόνιο του Χιγκς - το οποίο βρέθηκε στο CERN λίγο μετά! Οι κοινωνικές παρεμβάσεις του Παρέμεινε ως το τέλος ενεργός πολίτης και, μεταξύ άλλων, προειδοποίησε κατ' επανάληψη για τους κινδύνους της τεχνητής νοημοσύνης, αλλά και της πιθανότητας μιας συνάντησης με τους εξωγήινους, που μπορεί να έχει άσχημη κατάληξη για τους ανθρώπους. Επίσης, ήταν ένθερμος υποστηρικτής της αποίκησης άλλων πλανητών ως διέξοδο σωτηρίας της ανθρωπότητας σε περίπτωση που η Γη καταστραφεί από ένα πόλεμο, πτώση αστεροειδούς ή άλλη αιτία. Επίσης, είχε καλές σχέσεις με τους Παλαιστινίους επιστήμονες και δεν δίστασε να μποϊκοτάρει ένα συνέδριο στο Ισραήλ σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την πολιτική του. Και βέβαια, με το βιβλίο του «Το Μεγάλο Σχέδιο» (μεταφρασμένο και στα ελληνικά) δήλωσε προκλητικά δεν χρειαζόταν καθόλου ο Θεός για να εξηγηθεί το σύμπαν - μια αθεϊστική δήλωση που ενόχλησε τους θρησκευόμενους. Όπως είπε, «θεωρώ τον εγκέφαλο ένα κομπιούτερ που θα σταματήσει να δουλεύει, όταν τα μέρη του χαλάσουν. Δεν υπάρχει παράδεισος ή μεταθανάτια ζωή για τους χαλασμένους κομπιούτερ. Αυτό είναι ένα παραμύθι για τους ανθρώπους που φοβούνται το σκοτάδι». Ο Χόκινγκ είχε παντρευτεί τη συμφοιτήτριά του Τζέιν Γουάιλντ το 1965 (δύο χρόνια μετά τη διάγνωση της νόσου του) και έκαναν τρία παιδιά, αλλά χώρισαν το 1991, καθώς η κατάστασή της υγείας του εκ των πραγμάτων έκανε τρομερά δύσκολες τις συνθήκες του γάμου. Η γυναίκα του έγραψε αργότερα ότι είχαν καταντήσει «αφέντης» και «σκλάβα». Το 1995 ο Χόκινγκ παντρεύτηκε μία από τις νοσοκόμες του, την Ελέιν Μέισον, ένας γάμος που διήρκεσε 11 χρόνια και στη διάρκεια του οποίου η αστυνομία κλήθηκε να διερευνήσει κατηγορίες για επιθέσεις που δέχθηκε ο Χόκινγκ από τη σύζυγό του. Όμως ο ίδιος αρνήθηκε κάτι τέτοιο και η αστυνομία αναγκάσθηκε να σταματήσει τις έρευνες. Σε δήλωσή τους, τα τρία παιδιά του από τον πρώτο γάμο, Λούσι, Ρόμπερτ και Τίμοθι, αναφέρουν ότι «ήταν ένας μεγάλος επιστήμονας και ένας ξεχωριστός άνθρωπος, του οποίου το έργο και η κληρονομιά θα διαρκέσουν για πολλά χρόνια. Θα μας λείπει πάντα». Επτά διάσημα αποφθέγματα του Στίβεν Χόκινγκ. 1 «Είμαστε, απλώς, ένα εξελιγμένο είδος μαϊμούδων σε έναν ασήμαντο πλανήτη ενός πολύ μέτριου αστέρα. Αλλά μπορούμε να αντιληφθούμε το Σύμπαν Αυτό μας κάνει ιδιαίτερα σημαντικούς. 2 «Αν μας επισκέπτονταν εξωγήινοι, το αποτέλεσμα θα ήταν το ίδιο με τότε που ο Κολόμβος ανακάλυψε την Αμερική, που δεν ήταν καλή εξέλιξη για τους ιθαγενείς. Πρέπει απλά να κοιτάξουμε τους εαυτούς μας για να δούμε πώς μια ευφυής μορφή ζωής μπορεί να εξελιχθεί σε κάτι που δεν θα θέλαμε να γνωρίσουμε». 3 «Ο μεγαλύτερος εχθρός της γνώσης δεν είναι η άγνοια, αλλά η ψευδαίσθηση της γνώσης». 4 «Πρώτον, να θυμάσαι να κοιτάζεις ψηλά στα αστέρια και όχι κάτω, στα πόδια σου. Δεύτερον, ποτέ μην σταματάς να εργάζεσαι. Η εργασία σου δίνει νόημα και σκοπό στη ζωή σου, χωρίς αυτή η ζωή σου είναι άδεια. Τρίτον, αν είσαι αρκετά τυχερός και βρεις την αγάπη, θυμήσου ότι είναι εκεί και μην την πετάξεις μακριά». 5 «Η συμβουλή μου σε άλλους ανθρώπους με κινητικά προβλήματα θα ήταν η εξής: συγκεντρωθείτε σε πράγματα που η δυσκολία σας δεν σας αποτρέπει από το να τα κάνετε καλά, και μην μετανιώνετε για τα πράγματα που αυτή η δυσκολία σας επηρεάζει. Μην είστε άτομο με ειδικές ανάγκες στο πνεύμα, όπως είστε σωματικά». 6 «Την επόμενη φορά που κάποιος σας παραπονεθεί ότι κάνατε ένα λάθος, πείτε του ότι ίσως αυτό είναι καλό. Διότι χωρίς τις ατέλειες, ούτε εσείς, ούτε εγώ, δεν θα υπήρχαμε». 7 «Ο στόχος μου είναι απλός. Είναι η πλήρης κατανόηση του Σύμπαντος, γιατί είναι έτσι όπως είναι και γιατί υπάρχει». Η εμβληματική ομιλία του Στίβεν Χόκινγκ στο Πανεπιστήμιο Κρήτης. Ήταν 7 Σεπτεμβρίου 1998 όταν ο διακεκριμμένος βρετανός φυσικός Στίβεν Χόκινγκ επισκέφθηκε την Ελλάδα, μετά από πρόσκληση του Πανεπιστημίου Κρήτης και έδωσε στο αμφιθέατρο της Ιατρικής Σχολής μια εμβληματική ομιλία που άφησε εποχή. Στο κατάμεστο αμφιθέατρο, άνθρωποι όλων των ηλικιών παρακολούθησαν την ομιλία του Χόκινγκ στο πλαίσιο της 21ης Τριγωνικής Συνάντησης Αστροφυσικής, στο Κολυμπάρι Χανίων. Η συνάντηση είχε θεμα τις «Μαύρες Τρύπες», ένα θέμα που ο παγκοσμίου φήμης φυσικός γνώριζε καλύτερα από κάθε άλλον επιστήμονα. Η τότε πρύτανης του Πανεπιστημίου Κρήτης, Χριστίνα Σπυράκη, είχε καλωσορίσει τον Στίβεν Χόκινγκ κάνοντας λόγο για «μεγάλη στιγμή της παρουσίας του», ενώ του απονεμήθηκε και το μετάλλιο του πανεπιστημιακού ιδρύματος. «Ήταν μια ιστορική μέρα για το Πανεπιστήμιο και την Κρήτη», είχε σχολιάζει ο πρώην πρύτανης Γιώργος Γραμματικάκης, σχολιάζοντας την ομιλία του Χόκινγκ. Το μήνυμα της NASA για τον Στίβεν Χόκινγκ. «Είθε να συνεχίσεις να πετάς σαν τον Σούπερμαν στη μικροβαρύτητα, όπως είπες στους αστροναύτες στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό το 2014», αναφέρει η NASA για τον θάνατο του εμβληματικού θεωρητικού φυσικού και κοσμολόγου Στίβεν Χόκινγκ. Σε μήνυμα που ανήρτησε στους λογαριασμούς της στα social media, η NASA αναφερόμενη στον θάνατο του Στίβεν Χόκινγκ έγραψε: «Εις μνήμην Στίβεν Χόκινγκ, ενός ξακουσμένου και πρεσβευτή της επιστήμης. Οι θεωρίες του «ξεκλείδωσαν» ένα σύμπαν πιθανοτήτων, το οποίο εμείς και ο κόσμος εξερευνούμε. Είθε να συνεχίσεις να πετάς σαν τον Σούπερμαν στη μικροβαρύτητα, όπως είπες στους αστροναύτες στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό το 2014». Το 2014 ο Στίβεν Χόκινγκ είχε συνομιλήσει με τους αστροναύτες Rick Mastracchio και Koichi Wakata στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό κατά τη διάρκεια της αποστολής τους στο διάστημα. @NASA Remembering Stephen Hawking, a renowned physicist and ambassador of science. His theories unlocked a universe of possibilities that we & the world are exploring. May you keep flying like superman in microgravity, as you said to astronauts on @Space_Station in 2014 Ένα ποίημα για τον Stephen Hawking Everyone is talking About Stephen Hawking. My good friend Explained how time can end. And clued us in On how time can begin. Always droll, He spoke about a hole: “Now, wait a minute, Jack, A black hole ain’t so black!” Those immortal words he said, Which millions now have duly read, Hit physics like a ton of bricks. Well, that’s how Stephen gets his kicks. Always grinning through his glasses, He’s brought science to the masses, Displayed a rare capacity For humor and audacity. And that’s why, on this somber day, With relish we can gladly say: “Thanks, Stephen, for the things you’ve done. And most of all, thanks for the fun!” And though there’s more to say, my friend, This poem, too, must, sadly, end. http://physicsgg.me/2018/03/14/%ce%ad%ce%bd%ce%b1-%cf%80%ce%bf%ce%af%ce%b7%ce%bc%ce%b1-%ce%b3%ce%b9%ce%b1-%cf%84%ce%bf%ce%bd-stephen-hawking/ Μαχητής της ζωής, εξερευνητής της δημιουργίας της. Δημήτρης Νανόπουλος Θεωρητικός φυσικός «Θεωρώ ότι είναι μία μεγάλη απώλεια για το ανθρώπινο γένος ο θάνατος του Στίβεν Χόκινγκ. Ηταν ένας πολύ σημαντικός φυσικός, ο οποίος θα μείνει στην ιστορία όχι μόνο για τις ανακαλύψεις του (μαύρες τρύπες, Γενική Θεωρία των Πάντων) αλλά και για τη δύναμη της ψυχής του: οι γιατροί του είχαν πει πως θα πεθάνει ώς τα 23 του χρόνια κι έζησε ακμαίος στο μυαλό έως τα 76 έτη. Μόνο και μόνο η θεωρία του ότι οι μαύρες τρύπες ακτινοβολούν μέσω κβαντικής μηχανικής, ενώ μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του ’70 νομίζαμε ότι μόνο απορροφούν ενέργεια, αποτελεί μια μεγάλη ανακάλυψη η οποία βοηθάει να κατανοήσουμε τον κόσμο μας και του εξασφαλίζει μια ξεχωριστή θέση στην ιστορία της φυσικής». Αθηνά Κουστένη Αστροφυσικός, διευθύντρια Ερευνών στο Αστεροσκοπείο του Παρισιού «Ο θάνατος του Στίβεν Χόκινγκ ήταν για τη διεθνή κοινότητα των αστροφυσικών και για όσους τον γνώριζαν ένα σοκ και μία μεγάλη έκπληξη. Εχοντας ξεπεράσει τόσα προβλήματα και ζώντας τόσo πολλά χρόνια, παρά τις εκτιμήσεις των γιατρών, είχαμε φτάσει να τον θεωρούμε αθάνατο! Είχα γνωρίσει προσωπικά τον Στίβεν Χόκινγκ και έχω στεναχωρηθεί πάρα πολύ. Ηταν ένας άνθρωπος γεμάτος σοφία και ταπεινοφροσύνη, έτοιμος να δεχθεί την κριτική και να διορθώσει ό,τι χρειαζόταν. Οι θεωρίες του ήταν πρωτοποριακές και δύσκολες. Τον είχαν συγκρίνει με τον Αϊνστάιν και θεωρώ πως είναι βάσιμη η σύγκριση. Η θεωρητική του σκέψη ήταν εκτός πλαισίου, εκτός σχεδίου, διαμόρφωνε νέα πεδία. Κι όπως ο Αϊνστάιν αναζητούσε τη συνεργασία των συναδέλφων. Ηταν το μοντέλο μου ως αστροφυσικός, η παρουσία του ήταν μεγαλειώδης. Ταυτόχρονα, το χιούμορ του τρομερό και η ενέργειά του αστείρευτη. Ρουφούσε τη ζωή και την αγαπούσε πολύ». Διονύσης Σιμόπουλος Φυσικός και αστρονόμος, επίτιμος διευθυντής του Ευγενιδείου Πλανηταρίου «Ο Στίβεν Χόκινγκ δεν ήταν απλώς ένας συγκλονιστικός επιστήμονας αλλά κι ένας πραγματικά αναγεννησιακός άνθρωπος. Εκτός από τη σημαντική ανάπτυξη της αστροφυσικής και της κοσμολογίας, ήταν για όλους μας υπόδειγμα υπομονής και επιμονής λόγω των προβλημάτων υγείας που αντιμετώπιζε. Ενας χαρισματικός άνθρωπος που συνδύαζε την ευφυΐα με το χιούμορ. Πολλές φορές έβαζε στοιχήματα με συναδέλφους του που ήξερε εκ των προτέρων ότι θα τα χάσει, βασιζόμενος στη μία απειροελάχιστη πιθανότητα ότι εάν έβγαινε αληθινός, θα συγκλόνιζε τον επιστημονικό κόσμο συθέμελα! Σ’ ένα από τα τελευταία του βιβλία ανέφερε ότι η δημιουργία του Σύμπαντος δεν έχει ανάγκη την ύπαρξη του Θεού, έστω κι αν όντως υπάρχει. Στόχευε στον συνδυασμό των δύο μεγάλων θεωριών του 20ού αιώνα, της Γενικής Σχετικότητας και της Κβαντικής Μηχανικής, σε μία θεωρία Κβαντικής Βαρύτητας». Βίντεο αφιερωμένο στον Στίβεν Χόκινγκ

Προγραμματισμένη διόρθωση της τροχιάς του ISS Σύμφωνα με το πρόγραμμα της πτήσης του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού (ISS), στις 14 Μαρτίου 2018, πραγματοποιήθηκε η προγραμματισμένη διόρθωση της τροχιάς του ISS. Για να πραγματοποιήσει τον ελιγμό στις 00:25 στη Μόσχα, ενεργοποιήθηκε το σύστημα πρόωσης του φορτηγού οχήματος Progress-MS-08, το οποίο αγκυρώθηκε στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Ο χρόνος λειτουργίας του συστήματος πρόωσης ήταν 108 δευτερόλεπτα. Ως αποτέλεσμα, ο σταθμός έλαβε αύξηση ταχύτητας 0,22 m / s. Σύμφωνα με τα στοιχεία της υπηρεσίας υποστήριξης βαλλιστικής πλοήγησης του Κέντρου Ελέγχου Πτήσεων (MCC), οι υπολογισμένες παράμετροι τροχιάς του ISS μετά τον ελιγμό ήταν: το ελάχιστο ύψος πάνω από την επιφάνεια της Γης είναι 403,2 χλμ, το μέγιστο ύψος πάνω από την επιφάνεια της Γης είναι 424,3 χιλιόμετρα, η περίοδος κυκλοφορίας είναι 92,60 λεπτά. η κλίση της τροχιάς είναι 51,66 μοίρες. Ο σκοπός της διόρθωσης ήταν ο σχηματισμός των βαλλιστικών συνθηκών για τις προσεχείς επιχειρήσεις με μεταφερόμενα διαστημόπλοια μεταφοράς στο πλαίσιο του προγράμματος του ISS. https://www.roscosmos.ru/24809/ (TPC) «Soyuz MS-08"-“Soyuz-FG” Οι ειδικοι της RSC «Ενέργεια» πραγματοποιησαν επιθεώρηση στο κοσμοδρόμιο του Μπαϊκονούρ Οι σχεδιαστές του επανδρωμένου διαστημόπλοιου μεταφοράς (TPC) «Soyuz MS-08" διεξηγαγαν τεχνολογικές δραστηριότητες στην οδοντωτή επικεφαλής του φέρινγκ της εκτόξευσης του οχήματος“Soyuz-FG”. Η προετοιμάσια του πλοίου για την εκτόξευση στο Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS) πραγματοποιείται με τη συναρμολόγηση και τον έλεγχο των διαστημικών σκαφών (SC MIC). Προηγουμένως, το πλοίο ήταν αγκυροβολημένο σε ένα μεταβατικό διαμέρισμα. Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα των προπαρασκευαστικών εργασιών για την Παρασκευή, 16 Μαρτίου, τα πληρώματα του TPK «Soyuz MS-08» θα πραγματοποιήσουν μια οπτική επιθεώρηση του πλοίου σε διαμόρφωση εκτόξευσης, και στη συνέχεια θα μεταφερθεί στη συναρμολόγηση και δοκιμή του πυραύλου «Σογιούζ FG. " https://www.energia.ru/ru/iss/iss55/photo_03-14.html

Πέρα από τα όρια του γνωστού κόσμου ταξιδεύει το New Horizons. Το σκάφος New Horizons (Νέοι Ορίζοντες) της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας (NASA) βρίσκεται καθ' οδόν προς το σώμα "2014 MU69" στην απομακρυσμένη και παγωμένη Ζώνη Κάιπερ. Τώρα πλέον το αντικείμενο αυτό απόκτησε ένα πιο προσωπικό όνομα και -προσωρινά τουλάχιστον- θα λέγεται «Έσχατη Θούλη» (Ultima Thule), όρος ταιριαστός για ένα σώμα που βρίσκεται πέρα από τα σύνορα του γνωστού κόσμου. Το σκάφος αναμένεται να φθάσει στο στόχο του την Πρωτοχρονιά του 2019, έχοντας προηγουμένως, το 2015, κάνει την ιστορική πρώτη επίσκεψη στον Πλούτωνα. Η «Έσχατη Θούλη» θα είναι ο πιο μακρινός και αρχέγονος κόσμος που θα έχει ποτέ επισκεφθεί μια ανθρώπινη διαστημοσυσκευή. Η Θούλη ήταν ένα μυθικό υπερβόρειο νησί και το όνομά της επιλέχθηκε από τους επιστήμονες του New Horizons ακριβώς για να αναδείξουν τη συμβολική σημασία της νέας αποστολής. Όπως δήλωσε ο Άλαν Στερν, επικεφαλής ερευνητής, «το σκάφος μας κατευθύνεται πέρα από τα όρια των γνωστών κόσμων. Εφόσον θα πρόκειται για την πιο μακρινή εξερεύνηση στη διαστημική ιστορία, μου αρέσει να αποκαλώ εν συντομία τον επόμενό στόχο μας Εσχάτη». Από πέρυσι το Νοέμβριο, η NASA είχε ζητήσει από κοινό και επιστήμονες να προτείνουν ονόματα για την αποστολή στο σώμα "2014 MU69". Περισσότεροι από 115.000 άνθρωποι από όλο τον κόσμο πρότειναν περίπου 34.000 ονόματα, εκ των οποίων 37 επιλέχθηκαν και τέθηκαν σε τελική ψηφοφορία. Ανάμεσα στα ονόματα ήσαν και μερικά με ελληνική αναφορά: Όλυμπος, Φάρος, Ρουβίκωνας, Αμπεόνα,Τιραμισού κ.α. Το όνομα «Έσχατη Θούλη» όμως ίσως δεν είναι το οριστικό. Μετά την ολοκλήρωση της αποστολής, η NASA θα υποβάλει στη Διεθνή Αστρονομική Ένωση την τελική πρότασή της για την επίσημη ονομασία του «2014 MU69». Η πρόταση θα εξαρτηθεί από το τι θα ανακαλύψει το New Horizons: ένα μεμονωμένο ουράνιο σώμα, ένα ζευγάρι σωμάτων ή ένα σύστημα πολλαπλών αντικειμένων. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500206103

Η εμβληματική ομιλία του Στίβεν Χόκινγκ στο Πανεπιστήμιο Κρήτης. Ήταν 7 Σεπτεμβρίου 1998 όταν ο διακεκριμμένος βρετανός φυσικός Στίβεν Χόκινγκ επισκέφθηκε την Ελλάδα, μετά από πρόσκληση του Πανεπιστημίου Κρήτης και έδωσε στο αμφιθέατρο της Ιατρικής Σχολής μια εμβληματική ομιλία που άφησε εποχή. Στο κατάμεστο αμφιθέατρο, άνθρωποι όλων των ηλικιών παρακολούθησαν την ομιλία του Χόκινγκ στο πλαίσιο της 21ης Τριγωνικής Συνάντησης Αστροφυσικής, στο Κολυμπάρι Χανίων. Η συνάντηση είχε θεμα τις «Μαύρες Τρύπες», ένα θέμα που ο παγκοσμίου φήμης φυσικός γνώριζε καλύτερα από κάθε άλλον επιστήμονα. Η τότε πρύτανης του Πανεπιστημίου Κρήτης, Χριστίνα Σπυράκη, είχε καλωσορίσει τον Στίβεν Χόκινγκ κάνοντας λόγο για «μεγάλη στιγμή της παρουσίας του», ενώ του απονεμήθηκε και το μετάλλιο του πανεπιστημιακού ιδρύματος. «Ήταν μια ιστορική μέρα για το Πανεπιστήμιο και την Κρήτη», είχε σχολιάζει ο πρώην πρύτανης Γιώργος Γραμματικάκης, σχολιάζοντας την ομιλία του Χόκινγκ.

Μια ακόμη «νέα Γη» εντόπισαν οι αστρονόμοι. Επιστήμονες του Τμήματος Γήινων και Πλανητικών Επιστημών του Ινστιτούτου Τεχνολογίας του Τόκιο μελετώντας τα δεδομένα από την δεύτερη φάση της αποστολής Kepler εντόπισαν 15 νέους εξωπλανήτες οι οποίοι κινούνται γύρω από άστρα που ανήκουν στην κατηγορία των ερυθρών νάνων. Πρόκειται για άστρα μικρότερα σε μάζα και πιο ψυχρά από τον Ηλιο και εκτιμάται ότι αποτελούν την συντριπτική πλειονότητα των άστρων στον Γαλαξία μας και πιθανότατα στο Σύμπαν. Τα τελευταία χρόνια οι περισσότεροι εξωπλανήτες που εντοπίζονται βρίσκονται σε συστήματα ερυθρών νάνων. Εχουν εντοπιστεί μέχρι σήμερα περίπου 3,750 εξωπλανήτες με τους περίπου 2,350 χιλιάδες να έχουν εντοπιστεί από την αποστολή Kepler. Τα επίγεια και διαστημικά τηλεσκόπια έχουν επίσης υποδείξει την παρουσία άλλων 2,300 εξωπλανητών περίπου και οι επιστήμονες προσπαθούν να επιβεβαιώσουν την ύπαρξη τους. Ανάμεσα στην νέα ομάδα των 15 εξωπλανητών που εντοπίστηκαν αυτός που ξεχωρίζει είναι ένας εξωπλανήτης που βρίσκεται σε απόσταση 200 ετών φωτός από εμάς. Ο εξωπλανήτης έλαβε την κωδική ονομασία K2-155d, είναι μόλις 1,6 φορές πιο μεγάλος από την Γη. Με βάση τα δεδομένα που συνέλεξαν για τον εξωπλανήτη οι ερευνητές έκαναν προσομοιώσεις οι οποίες έδειξαν ότι μπορεί να διαθέτει υγρό σε νερό μορφή στην επιφάνεια του και ίσως να διαθέτει κάποιο ωκεανό. «Οι προσομοιώσεις δείχνουν ότι η σύσταση του πλανήτη αλλά και οι ατμοσφαιρικές του συνθήκες είναι παρόμοιες με αυτές της Γης αλλά δεν μπορούμε να είμαστε απόλυτα βέβαιοι ότι αυτό ισχύει» αναφέρει ο επικεφαλής των ερευνητών Τεριγιούκι Χιράνο. Οι επιστήμονες θα μελετήσουν τώρα εκ νέου το μητρικό άστρο του K2-155d για να εξακριβώσουν με ακρίβεια το μέγεθος και τα χαρακτηριστικά του ώστε στην συνέχεια να διαπιστωθεί αν ο εξωπλανήτης μπορεί να έχει συνθήκες φιλικές στην παρουσία της ζωής. Βέβαια και να διαπιστωθεί τελικά κάτι τέτοιο μια επίσκεψη σε αυτόν τον πλανήτη δεν είναι εφικτή τουλάχιστον με τα σημερινά τεχνικά μέσα. Ακόμη και αν ταξιδεύαμε με το ταχύτερο σκάφος που κινείται αυτή την στιγμή στο Διάστημα (το New Horizons) θα χρειαζόμασταν περισσότερα από τέσσερα εκατ. έτη για να φτάσουμε σε αυτόν τον πλανήτη. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500205894

XPrize: Νέος παγκόσμιος διαγωνισμός για ρομποτικό «άβαταρ» Ο υπερδραστήριος και οραματιστής ελληνοαμερικανός επιχειρηματίας και μηχανικός Πίτερ Διαμαντής οργανώνει ένα νέο παγκόσμιο διαγωνισμό XPrize με έπαθλο δέκα εκατομμυρίων δολαρίων και με αντικείμενο την ανάπτυξη ενός ρομποτικού «άβαταρ», δηλαδή ενός συστήματος τηλεπαρουσίας με το οποίο ένας άνθρωπος θα «ενσαρκώνεται» σε ένα απομακρυσμένο μέρος. Στόχος είναι η ανάπτυξη καινοτόμου τεχνολογίας που θα επιτρέπει στον καθένα να ελέγχει από απόσταση τουλάχιστον 100 χιλιομέτρων ένα ρομπότ και να εκτελεί μέσω αυτού διάφορα πράγματα. Η μεγάλη πρόκληση είναι ο χρήστης να μπορεί -εξ αποστάσεως και χωρίς κάποια ειδική εκπαίδευση- να βλέπει, να ακούει, να αγγίζει και να αλληλεπιδρά με το περιβάλλον του ρομπότ, τόσο με αντικείμενα όσο και με ανθρώπους, σαν να βρισκόταν ο ίδιος εκεί. Ο τετραετής διαγωνισμός χρηματοδοτείται από την ιαπωνική αεροπορική εταιρεία All Nippon Airways (ANA) και οι διαγωνιζόμενες ομάδες από όλο τον κόσμο θα πρέπει αρχικά να δηλώσουν συμμετοχή μέσω της ιστοσελίδας του διαγωνισμού XPrize έως τις 31 Οκτωβρίου 2018 και, στη συνέχεια, να υποβάλουν ένα πλήρες σχέδιο με την ιδέα τους έως τον Ιανουάριο του 2019. Την άνοιξη του 2020 και του 2021 θα δοθεί από ένα μικρό βραβείο ενός εκατομμυρίου δολαρίων στις καλύτερες ομάδες που θα παρουσιάσουν τα πιο ελπιδοφόρα πρώτα αποτελέσματα στην πράξη. Η τελική φάση θα πραγματοποιηθεί τον Οκτώβριο 2021, οπότε σε ένα τελικό διάρκειας πέντε ημερών με διαδοχικά τεστ, θα δοθεί το μεγάλο βραβείο των (υπόλοιπων) οκτώ εκατομμυρίων στο νικητή. Εξηγώντας το νόημα του διαγωνισμού, ο Διαμαντής, ιδρυτής και εκτελεστικός πρόεδρος του Ιδρύματος XPrize, δήλωσε ότι «η ικανότητά μας να βιώνουμε σωματικά μια άλλη γεωγραφική τοποθεσία ή να παρέχουμε επιτόπια βοήθεια όπου αυτή χρειάζεται, είναι περιορισμένη από άποψη κόστους και διαθέσιμου χρόνου. Αναζητούμε μέσω του διαγωνισμού μια τολμηρή εναλλακτική λύση, που θα υπερβεί αυτούς τους περιορισμούς». H νέα τεχνολογία, που θα αναπτυχθεί μέσω του διαγωνισμού "ANA Avatar XPrize", θα επιτρέπει στους ανθρώπους να αντιδρούν άμεσα σε περιπτώσεις φυσικών καταστροφών ή άλλων επικίνδυνων καταστάσεων, χωρίς να χρειάζεται να πάνε οι ίδιοι, αλλά θα αρκεί να στείλουν ρομπότ που θα τηλε-καθοδηγούνται από ανθρώπους. Έτσι, για παράδειγμα, την επόμενη φορά που θα συμβεί μια νέα πυρηνική καταστροφή τύπου Φουκουσίμα, θα σταλούν ρομποτικά αβατάρ αντί για άνθρωποι. Ο προηγούμενος προβεβλημένος διαγωνισμός του Ιδρύματος XPrize, ύψους 30 εκατ. δολαρίων, είχε γίνει σε συνεργασία με τη Google και αφορούσε την αποστολή του πρώτου ιδιωτικού ρόβερ στη Σελήνη. Αλλά τελικά τερματίσθηκε άδοξα φέτος τον Ιανουάριο, καθώς καμία διαγωνιζόμενη ομάδα δεν κατάφερε να τηρήσει το χρονοδιάγραμμα του διαγωνισμού. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500205752

(TPC) «Soyuz MS-08" Στις 12 Μαρτίου του 2018 οι ειδικοί της Roskosmos στο Μπαϊκονούρ ολοκλήρωσαν με επιτυχία ένα πολύπλοκο εργο κατασκευής του επανδρωμένου διαστημικου σκαφους (TPC) «Soyuz MS-08" με το χώρο μεταφοράς. Προηγουμένως, το πλοίο ήταν γεμάτο με συστατικά καυσίμων και συμπιεσμένα αέρια και εγκαταστάθηκε σε μια γέφυρα για περαιτέρω εργασίες προετοιμασίας. Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα των προπαρασκευαστικών εργασιών για αυτή την εβδομάδα είναι προγραμματισμένη η επιθεώρηση των σχεδιαστων του πλοίου, το τροχαίο-φέρινγκ και η μεταφορά της κεντρικής μονάδας του TPK «Soyuz MS-08» στο κτίριο Διαδικασιών και Ελέγχου του εκτοξευτή για τη τοποθετηση στον πυραύλο «Soyuz-FG». https://www.roscosmos.ru/print/24799/

Μεγάλες τεχνολογικές εταιρείες έχουν αποκτήσει υπερβολική δύναμη. Ο Παγκόσμιος Ιστός (World Wide Web) γιορτάζει στις 12 Μαρτίου τα 29α γενέθλια του και ο βρετανός εφευρέτης του Σερ Τιμ Μπέρνερς-Λι επέλεξε τη μέρα για να κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου ότι λίγες μεγάλες τεχνολογικές εταιρείες έχουν αποκτήσει υπερβολική δύναμη, γι' αυτό πρέπει να τους επιβληθούν ρυθμίσεις και περιορισμοί. Ο Μπέρνερς-Λι, με ανοικτή επιστολή του Ιδρύματός του World Wide Web Foundation, την οποία υπογράφει ο ίδιος, καθώς και με συνέντευξη στους Financial Times, προειδοποιεί ότι εταιρείες όπως η Google, το Facebook και το Twitter έχουν αποκτήσει υπερβολικά κυρίαρχη θέση στην αγορά, προωθούν την παραπληροφόρηση και την παραπλανητική πολιτική διαφήμιση, ενώ εκμεταλλεύονται τα προσωπικά δεδομένα των χρηστών. «Οι απειλές για το Web είναι πολλές και πραγματικές», επισημαίνει, αλλά δηλώνει τη δέσμευσή του να αγωνισθεί, ώστε «ο Ιστός να είναι ένας ελεύθερος, ανοικτός και δημιουργικός χώρος για όλους, που θα διασφαλίσουμε ότι δουλεύει για τους ανθρώπους» και όχι το διαδίκτυο «να χρησιμοποιείται ως όπλο μαζικής κλίμακας». Όπως τονίζει, χρειάζεται επειγόντως ένα νέο νομικό και ρυθμιστικό πλαίσιο που θα περιορίζει την ισχύ των μεγάλων τεχνολογικών εταιρειών, οι οποίες έχουν καταντήσει ανεξέλεγκτες, χωρίς να δίνουν λογαριασμό στους χρήστες. Μεταξύ άλλων, προτείνει οι εταιρείες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης να δώσουν στους χρήστες περισσότερο έλεγχο πάνω στα δεδομένα τους. «Ο αριθμός των τρόπων που τα πράγματα μπορεί να πάνε στραβά στο Ίντερντ, έχει πολλαπλασιασθεί. Ήλθε η ώρα για μια αντίδραση εκ μέρους των ανθρώπων στην Ευρώπη», τονίζει. «Ασφαλώς μπορούμε να φαντασθούμε ένα καλύτερο κόσμο...όπου θα έχει κανείς επιλογή για την μηχανή αναζήτησης και επιλογή για το κοινωνικό δίκτυο. Σε ένα καλύτερο κόσμο θα έχει κάποιος πλήρη έλεγχο πάνω στις πληροφορίες που τον αφορούν». Ο 62χρονος Τιμ Μπέρνερς-Λι ζητά από κυβερνήσεις, εταιρείες και άλλους φορείς να βελτιώσουν την πρόσβαση στο διαδίκτυο μέσω κοινοτικών δικτύων και παροχής ασύρματης πρόσβασης (Wi-Fi) στους δημόσιους χώρους, καθώς και της βελτίωσης των ψηφιακών δεξιοτήτων των γυναικών. «Ο Ιστός στον οποίον πολλοί συνδέονταν πριν χρόνια, δεν είναι αυτός που βρίσκουν σήμερα οι νέοι χρήστες. Αυτό που ήταν κάποτε μια πλούσια γκάμα ιστολογίων και διαδικτυακών τόπων, έχει συμπιεσθεί από λίγες πλατφόρμες, οι οποίες ελέγχουν ποιές ιδέες και γνώμες θα δει κανείς και θα μοιρασθεί», αναφέρει στην ανοικτή επιστολή του. Τονίζει ότι οι λίγοι τεχνολογικοί γίγαντες μεγαλώνουν συνεχώς μέσω εξαγορών μικρότερων ανταγωνιστικών εταιρειών, ενώ απορροφούν τα νέα ταλέντα, πνίγοντας έτσι τις νέες καινοτομίες. Η Google κατέχει πλέον μερίδιο 87% παγκοσμίως στις διαδικτυακές αναζητήσεις, ενώ το Facebook έχει ξεπεράσει τα 2,2 δισεκατομμύρια μηνιαίους χρήστες. Από κοινού οι δύο εταιρείες (μαζί με τις θυγατρικές τους Instagram και YouTube) απορροφούν πάνω από το 60% της παγκόσμιας δαπάνης για ψηφιακή διαφήμιση. Ο Μπέρνερς-Λι θεωρεί «μύθο που περιορίζει την κοινωνική φαντασία μας» ότι «η διαφήμιση είναι το μόνο δυνατό επιχειρηματικό μοντέλο για τις online εταιρείες». Εξίσου «μύθο αποτελεί ότι είναι πολύ αργά να αλλάξει ο τρόπος που αυτές οι πλατφόρμες λειτουργούν. Και στα δύο αυτά σημεία πρέπει να γίνουμε λίγο πιο δημιουργικοί», τονίζει. «Θέλω το Web να αντανακλά τις ελπίδες μας και να εκπληρώνει τους φόβους μας, αντί να μεγεθύνει τους φόβους και να βαθαίνει τους διαχωρισμούς ανάμεσά μας», αναφέρει στην 29η επέτειο από την ίδρυση του Ιστού, σε μια χρονιά (2018) που για πρώτη φορά πάνω από τους μισούς κατοίκους της Γης βρίσκονται πια online, κάτι που όμως, όπως λέει, αναδεικνύει παράλληλα την ύπαρξη ενός ψηφιακού χάσματος. Υπογραμμίζει ότι είναι πιθανότερο να είναι κανείς εκτός διαδικτυακής σύνδεσης (offline), αν είναι γυναίκα, φτωχός ή κάτοικος του υπαίθρου. «Αν δεν επενδύσουμε σοβαρά για να κλείσουμε το ψηφιακό χάσμα, το τελευταίο δισεκατομμύριο δεν θα συνδεθεί έως το 2042, πράγμα που αφήνει πίσω μια ολόκληρη γενιά», προειδοποιεί. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500205426

Michel Morange: Η ιστορία της Βιολογίας. Ο Μισέλ Μοράνζ, εκτός από διαπρεπής μοριακός βιολόγος, θεωρείται διεθνώς ένας από τους πιο σημαντικούς ιστορικούς των επιστημών της ζωής. Πρόσφατα μεταφράστηκε -από τη δρα Λαοκρατία Λάκκα για τις εκδόσεις Utopia- το τελευταίο του βιβλίο «Ιστορία της Βιολογίας». Πρόκειται για ένα πολύ σημαντικό βιβλίο που παρουσιάζει συστηματικά και κυρίως κριτικά το πώς οι ανθρώποι, από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, επιχείρησαν να απαντήσουν στα αινιγματικά ερωτήματα: τι είναι, πώς λειτουργεί και πώς προέκυψε η εντυπωσιακή πολυμορφία της ζωής; Υπήρξαν βέβαια ανέκαθεν οι μυθολογικές και θρησκευτικές απαντήσεις σε αυτά τα «ενοχλητικά» ερωτήματα, οι οποίες όμως μάλλον πολλαπλασιάζουν παρά λύνουν τις απορίες μας. Από την ανάγκη λοιπόν για πιο εύλογες και εμπειρικά ελέγξιμες απαντήσεις άρχισαν σταδιακά να συγκροτούνται οι βιολογικές επιστήμες. Στο τελευταίο του βιβλίο ο Μισέλ Μοράνζ, βασιζόμενος στις πολυετείς έρευνές του στον τομέα της ιστορίας και της επιστημολογίας, μας προσφέρει μια εντυπωσιακή ιστορία της μετ’ εμποδίων ανάπτυξης της βιο-λογικής σκέψης και μεθόδου. Δεδομένου ότι έχετε γράψει αρκετά βιβλία για την πιο πρόσφατη ιστορία των επιστημών της ζωής, όπως «Ιστορία της μοριακής βιολογίας», «Τα μυστικά της ζωής», «Το μερίδιο του γονιδίου», τι σας ώθησε και ποιον στόχο θέσατε όταν αποφασίσατε να γράψετε το τελευταίο σας βιβλίο, δηλαδή μια συνολική Ιστορία της Βιολογίας; Ο κύριος λόγος για την επιλογή συγγραφής αυτού του βιβλίου ήταν η διαπίστωση ότι, ενώ υπήρχαν αρκετά βιβλία που μελετούσαν την ανάπτυξη της βιολογικής σκέψης σε συγκεκριμένες ιστορικές περιόδους, κυρίως τον 18ο, τον 19ο και τον 20ό αιώνα, δεν υπήρχε κανένα πρόσφατο βιβλίο που να αποτολμά μια συνολική ιστορική ανασυγκρότηση της βιολογικής γνώσης από την αρχαιότητα μέχρι τις πιο πρόσφατες εντυπωσιακές της προόδους. Εξάλλου τα περισσότερα από τα διαθέσιμα σήμερα ιστορικά βιβλία δεν περιορίζονται μόνο σε μια ορισμένη χρονική περίοδο αλλά και σε ένα συγκεκριμένο θέμα, για παράδειγμα αυτό της εξελικτικής, της γενετικής ή της μοριακής Βιολογίας. Υπάρχει βεβαίως το πολύ σπουδαίο βιβλίο του Φρανσουά Ζακόμπ «Η Λογική του ζώντος», όμως η ιδιαίτερη δομή του δεν το καθιστά εύκολα προσβάσιμο στο ευρύ κοινό. Το τελευταίο μου βιβλίο δεν περιορίζεται μόνο στην περιγραφή της συνολικής ανάπτυξης της βιολογικής σκέψης στην ιστορία, αλλά περιλαμβάνει και τη συνεισφορά της τεχνολογίας σε αυτή την ιστορία, εξετάζει δηλαδή τον ρόλο των πειραματικών και των εμπειρικών παρατηρήσεων στην ανάπτυξη των βιολογικών θεωριών. Επίσης εστιάζει στην ιστορία του κλάδου της Βοτανικής, επειδή ελάχιστοι ιστορικοί αναφέρονται στον αποφασιστικό ρόλο της μελέτης των φυτών στην ανάπτυξη της βιολογικής σκέψης. Ο σχεδιασμός αυτού του βιβλίου μπορεί ενδεχομένως να φαίνεται υπερβολικά φιλόδοξος, όμως πιστεύω ακράδαντα ότι μόνο μια παρόμοια ολιστική προσέγγιση μπορεί να μας αποκαλύψει τους λόγους της εντυπωσιακής ανθεκτικότητας στον χρόνο ορισμένων ιδεών καθώς και της ανάγκης ενίοτε για την υπέρβασή τους. Μας επιτρέπει δηλαδή να εξηγήσουμε αφενός την τάση ορισμένων μοντέλων και θεωριών να επανεμφανίζονται, ίσως ελαφρά τροποποιημένες, και αφετέρου τη γένεση των βαθύτατων τομών και ανατροπών που λαμβάνουν χώρα σε έναν βιολογικό κλάδο ή σε πολλούς μαζί ταυτοχρόνως. Επομένως μόνο η ολιστική ιστορική θεώρηση μάς επιτρέπει να κατανοήσουμε καλύτερα τη φύση των διεπιστημονικών ανταλλαγών που όχι μόνο επηρέασαν, αλλά, περισσότερο από οτιδήποτε άλλο, διαμόρφωσαν τις εξελίξεις στις επιστήμες της ζωής. Πάντως το βιβλίο δεν έχει σχεδιαστεί ως μια εγκυκλοπαίδεια των βιολογικών ιδεών και ο αναγνώστης δεν θα βρει σε αυτό έναν πλήρη κατάλογο όλων των επιστημόνων που συνέβαλαν στην ανάπτυξη της Βιολογίας. Προσπαθήσαμε βέβαια να παρουσιάσουμε τους κύριους πρωταγωνιστές καθώς και τα πιο αποφασιστικά πειράματα, στοχεύοντας εντούτοις περισσότερο στις καινοφανείς επιστημονικές ιδέες, στα νέα εξηγητικά μοντέλα κι όχι τόσο στους μεμονωμένους επιστήμονες. Ενας επιπρόσθετος στόχος που θέσαμε γράφοντας αυτό το βιβλίο ήταν να αναδείξουμε επαρκώς το κοινωνικό-τεχνολογικό πλαίσιο μέσα στο οποίο συντελέστηκαν οι πιο σημαντικές επιστημονικές αλλαγές, γιατί είμαστε πεπεισμένοι ότι η βιολογική σκέψη, όπως εξάλλου και κάθε άλλη ανθρώπινη δραστηριότητα, είναι στενότατα συνυφασμένη με το ιστορικό-πολιτισμικό πλαίσιο μέσα στο οποίο αναπτύσσεται. ● Πρόκειται αναμφίβολα για ένα σημαντικό αλλά και πολύ τολμηρό θεωρητικό εγχείρημα. Αλήθεια, σε ποιους αναγνώστες απευθύνεται ένα τέτοιο βιβλίο; Το βιβλίο αυτό απευθύνεται στους επιστήμονες και τους φοιτητές των βιολογικών και βιοϊατρικών επιστημών, αλλά και στους ιστορικούς (δεδομένου ότι η μελέτη της ανάπτυξης των φυσικών επιστημών καταλαμβάνει πλέον σημαντική θέση στην ιστορική έρευνα και τη διδασκαλία της), καθώς επίσης σε κάθε φιλομαθή αναγνώστη που έχει κάποια επιστημονική περιέργεια. Είναι όμως ιδιαίτερα χρήσιμο για τους σπουδαστές της Βιολογίας και της Ιατρικής:δεν θα τους δώσει βέβαια «τα κλειδιά» για να γίνουν καλύτεροι ειδικοί, θα τους επιτρέψει όμως να εντάξουν τις έννοιες και τις γνώσεις που αποκτούν στα πανεπιστημιακά τους μαθήματα μέσα στη μακρά ιστορία της βιολογικής σκέψης. Ορισμένες πολύ πρόσφατες συζητήσεις, όπως π.χ. αυτές σχετικά με τη σημασία και τα όρια της επιγενετικής, δεν μπορούν να γίνουν κατανοητές παρά μόνο αν ενταχθούν σε ένα ευρύτερο ιστορικό πλαίσιο. Αυτή η συνολική ιστορική προσέγγιση μας επιτρέπει να αξιολογούμε καλύτερα τα πιο πρόσφατα επιστημονικά δεδομένα και μας δείχνει ότι χρειάζεται να είμαστε ιδιαίτερα επιφυλακτικοί όσον αφορά τις επιπτώσεις της μόδας στην επιστήμη και ειδικότερα απέναντι στις «καινοτομίες» που στην πραγματικότητα δεν είναι καθόλου καινοτομίες! Πράγματι, αυτό το ιστορικό βλέμμα, αυτή η ιστορική προσέγγιση αποδεικνύονται απαραίτητα στις μέρες μας που οι βιολογικές μας γνώσεις αλλάζουν με ραγδαίους ρυθμούς, που αναδύονται εντελώς νέα ερευνητικά πεδία, όπως π.χ. η Βιολογία των συστημάτων και η συνθετική Βιολογία. Η ιστορική προσέγγιση ωστόσο είναι εξαιρετικά επωφελής όχι μόνο στους ειδικούς αλλά και στους μη ειδικούς πολίτες, οι οποίοι συνήθως έχουν μια παραπλανητική εικόνα για τον τρόπο ανάπτυξης των βιολογικών επιστημών και τις τρέχουσες, ιδιαιτέρως ανατρεπτικές εφαρμογές τους. • Θα θέλατε να μας εξηγήσετε τη μάλλον προκλητική άποψη που διατυπώνετε στο βιβλίο σας, ότι δηλαδή την έννοια της ιστορίας στις επιστήμες της ζωής την εισήγαγε ο Κιβιέ, μολονότι ήταν υπέρμαχος της μη μεταβλητότητας και άρα σταθερότητας των ειδών; Οι αρχαίοι Ελληνες είχαν ήδη φανταστεί τη δυνατότητα μεταμόρφωσης των έμβιων όντων, όχι όμως και την ιστορικότητά τους. Για να υπάρχει ιστορία, είναι αναγκαίο όχι μόνο να υπάρχουν μετασχηματισμοί, αλλά αυτοί οι μετασχηματισμοί να είναι γενεαλογικά-ιστορικά συνδεδεμένοι μεταξύ τους, ώστε να μπορούν να γεννούν κάτι «το νέο». Ο Κιβιέ ήταν ένας παλαιοντολόγος, ένας εξαιρετικός παρατηρητής των απολιθωμάτων. Είχε συμπεράνει από τις παλαιοντολογικές παρατηρήσεις του ότι διάφορες μορφές έμβιων όντων διαδέχτηκαν οι μεν τις δε πάνω στην επιφάνεια της Γης. Δεδομένου ότι δεν πίστευε στον εξελικτικό μετασχηματισμό των βιολογικών ειδών, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι υπήρξε μόνο αντικατάσταση ορισμένων ειδών από κάποια άλλα, χωρίς όμως να προτείνει έναν εύλογο μηχανισμό γι’ αυτές τις… αντικαταστάσεις. Ο Λαμάρκ, από την άλλη μεριά, ήταν πεπεισμένος ότι οι οργανισμοί όντως τροποποιούνται και μάλιστα ότι προοδευτικά αυξάνεται η πολυπλοκότητά τους. Πίστευε όμως ότι επρόκειτο για μια αυτόματη διαδικασία που επαναλαμβανόταν σταθερά χωρίς να υπάρχει ιστορία. Ηταν ο Δαρβίνος αυτός που θα καταφέρει τελικά να συνθέσει τις βασικές ιδέες του Λαμάρκ και του Κιβιέ, δείχνοντας ότι ο εξελικτικός μετασχηματισμός των ειδών είναι εφικτός μέσω μιας φυσικής διεργασίας, η οποία συνδυάζει δημιουργικά την ιστορική πραγματικότητα με την καταγωγική και εξελικτική προέλευση των ειδών. • Κύριε Μοράνζ, τόσο στα προηγούμενα όσο και στο τελευταίο σας βιβλίο επισημαίνετε τη δημιουργική λειτουργία αυτού που αποκαλείται «μοριακός θόρυβος». Θα θέλατε να μας εξηγήσετε τη σημασία του «μοριακού θορύβου» για την οργάνωση και την εξέλιξη της ζωής; Ο μοριακός θόρυβος υπάρχει γιατί τα κύτταρα έχουν μικρό μέγεθος, οι πρωτεΐνες που συμμετέχουν στους βασικούς βιολογικούς μηχανισμούς είναι αριθμητικά περιορισμένες και οι βιοχημικές αντιδράσεις που συντελούνται στο εσωτερικό των κυττάρων είναι πολύπλοκες και σχετικά αργές. Ο μοριακός θόρυβος επομένως αποτελεί συνέπεια των ιδιαίτερων φυσικοχημικών μηχανισμών που χαρακτηρίζουν κάθε έμβιο οργανισμό. Οι έμβιοι οργανισμοί έχουν τη δυνατότητα είτε να περιορίσουν τον μοριακό θόρυβο μέσα από την επεξεργασία πολύπλοκων ρυθμιστικών μηχανισμών, είτε να τον χρησιμοποιήσουν επωφελώς, ώστε, σε ορισμένες περιπτώσεις, να αυξήσουν την ποικιλομορφία τους και άρα την προσαρμοστικότητά τους στις περιβαλλοντικές αλλαγές. Σήμερα αναγνωρίζεται σχεδόν καθολικά η σημασία ελέγχου ή περιορισμού του μοριακού θορύβου αλλά και η δημιουργική λειτουργία του σε ορισμένες περιπτώσεις. • Δεδομένου ότι είστε όχι μόνο ένας κορυφαίος ιστορικός των βιολογικών ιδεών, αλλά και ένας καταξιωμένος μοριακός βιολόγος με πολυετή ερευνητική δραστηριότητα τόσο στο Ινστιτούτο Παστέρ όσο και στην Εκόλ Νορμάλ, θα θέλαμε να μάθουμε τη γνώμη σας για τις πρόσφατες έρευνες της συνθετικής Βιολογίας που στοχεύουν στη δημιουργία στο εργαστήριο νέων μορφών ζωής. Πώς προέκυψαν αυτά τα ερευνητικά προγράμματα και τι ακριβώς μπορεί να σημαίνει η δημιουργία από τον άνθρωπο «συνθετικής ζωής»; Οι πρόσφατες πρόοδοι της συνθετικής Βιολογίας είναι το αποτέλεσμα της ανάδυσης -στα μέσα του 20ού αιώνα- της μοριακής Βιολογίας, η οποία οδήγησε κατόπιν, κατά τη δεκαετία του 1970, στην ανάπτυξη της γενετικής μηχανικής και της βιοτεχνολογίας. Χάρη στην προσέγγιση της μοριακής Βιολογίας έγινε εφικτή η περιγραφή των βασικών βιοχημικών δομών και μηχανισμών κάθε μορφής ζωής: ο ρόλος του DNA, η μεταγραφή του σε αγγελιοφόρο RNA και η μετάφρασή του σε πρωτεΐνες και πιο πρόσφατα η πλήρης ταυτοποίηση του ανθρώπινου γονιδιώματος. Τα περισσότερα από τα σημερινά προγράμματα της συνθετικής Βιολογίας δεν στοχεύουν τόσο στη δημιουργία εντελώς νέων μορφών ζωής, όσο στην τροποποίηση κάποιας ήδη υπάρχουσας μορφής ζωής, κυρίως των βακτηρίων. Μόνο μια μικρή ομάδα ειδικών από όσους εργάζονται στο πεδίο της συνθετικής Βιολογίας έχει τη φιλοδοξία να δημιουργήσει μια ζωή… «εκ του μηδενός». Στο σημερινό στάδιο της ανάπτυξής της η συνθετική Βιολογία έχει όχι μόνο πρακτικές, αλλά και πολλές θεωρητικές εφαρμογές. Ενα χαρακτηριστικό παράδειγμα των πρακτικών εφαρμογών της είναι η δημιουργία γενετικά τροποποιημένων βακτηρίων ικανών να παράγουν μαζικά πολύ σπάνιες φαρμακευτικές ουσίες, χρήσιμες στους ανθρώπους. Οσο για τις θεωρητικές εφαρμογές της, αυτές είναι εξίσου σημαντικές: πρώτη φορά στην ιστορία της βιολογικής έρευνας έχουμε τη δυνατότητα να δοκιμάζουμε πειραματικά τις γνώσεις που έχουμε συσσωρεύσει όλα αυτά τα χρόνια σχετικά με τη ζωή: μπορούμε πλέον να προσδιορίσουμε επακριβώς τα όριά της, να διερευνήσουμε τους ακριβείς μηχανισμούς χάρη στους οποίους πρωτοεμφανίστηκε η ζωή στον πλανήτη μας ή ενδεχομένως και σε άλλους πλανήτες. Πάντως απέχουμε ακόμη πολύ από το να διαθέτουμε οριστικές απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα. Ποιος είναι Ο Μισέλ Μοράνζ (Michel Morange) είναι ένα τυπικό παράδειγμα Ευρωπαίου επιστήμονα-στοχαστή, ένα είδος που δυστυχώς τείνει να εκλείψει στην εποχή μας. Λαμπρός ερευνητής στο πεδίο της μοριακής Βιολογίας, υπήρξε στενότατος συνεργάτης των βραβευμένων με Νόμπελ Γάλλων βιολόγων Ζακ Μονό και Φρανσουά Ζακόμπ, αλλά και μαθητής του φιλοσόφου Μερλό-Ποντί, με τον οποίο έκανε το δεύτερο διδακτορικό του, αυτή τη φορά στη φιλοσοφία. Από το 1986, διευθυντής στο τμήμα Μοριακής Βιολογίας του Στρες του Ινστιτούτου Παστέρ. Από το 1991 έως το 2008 διηύθυνε το Εργαστήριο Μοριακής Βιολογίας του Στρες στην Ecole Normale Superieure. Είναι πρόεδρος της Διεθνούς Ενωσης για την Ιστορία, τη Φιλοσοφία και τις Κοινωνικές Μελέτες της Βιολογίας. Υπήρξε καθηγητής Βιολογίας στο Πανεπιστήμιο Paris VI του Παρισιού, αλλά και Ιστορίας της Επιστήμης στην École Normale Supérieure, στην οποία διευθύνει το Κέντρο Cavaillès Ιστορίας και Φιλοσοφίας της Επιστήμης. Εχει γράψει πολλά αξιόλογα βιβλία, τα περισσότερα από τα οποία έχουν μεταφραστεί και στην Ελλάδα από τη βιολόγο δρα Λαοκρατία Λάκκα: «Ιστορία της Μοριακής Βιολογίας», «Το μερίδιο των γονιδίων» (από τις εκδ. Καστανιώτη), «Τα μυστικά της ζωής», «Η ζωή, η εξέλιξη και η ιστορία» (από τις εκδ. Δαίδαλος), ενώ το τελευταίο του βιβλίο «Η Ιστορία της Βιολογίας» κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Utopia. Την Τετάρτη 14 Μαρτίου 2018, στις 6.00 μ.μ. στο Αμφιθέατρο του Ιδρύματος Παστέρ (Βασ. Σοφίας 127), ο Ομιλος Φίλων του Ελληνικού Ινστιτούτου Παστέρ διοργανώνει παρουσίαση και συζήτηση για το βιβλίο «Ιστορία της Βιολογίας» του Μισέλ Μοράνζ. Τον συντονισμό και σχολιασμό των εισηγήσεων θα αναλάβουν η μεταφράστρια δρ Λαοκρατία Λάκκα και η διευθύντρια Ερευνών του Ελληνικού Ινστιτούτου Παστέρ, δρ Σύλβα Χαραλάμπους. http://physicsgg.me/2018/03/11/michel-morange-%ce%b7-%ce%b9%cf%83%cf%84%ce%bf%cf%81%ce%af%ce%b1-%cf%84%ce%b7%cf%82-%ce%b2%ce%b9%ce%bf%ce%bb%ce%bf%ce%b3%ce%af%ce%b1%cf%82/

Γιούρι Γκαγκάριν. Η 9 Μαρ 2018 σηματοδοτεί τα 84α γενέθλια του πρώτου κοσμοναύτη Γιούρι Γκαγκάριν, ο πρώτος άνθρωπος που είδε με τα μάτια του τη Γη από το διάστημα! Η πτήση του άλλαξε την ιστορία της ανθρωπότητας και άνοιξε το δρόμο για τους ανθρώπους στο διάστημα. Στις 12 Απριλίου 1961 από το κοσμοδρόμιο BAIKONUR για πρώτη φορά στον κόσμο ξεκίνησε το διαστημόπλοιο "Vostok" με τον πιλότο-κοσμοναύτη επί του σκάφους. Για αυτό ο Γιούρι Γκαγκαρίν έλαβε τον τίτλο του Ήρωα της Σοβιετικής Ένωσης. Αργότερα, η ημέρα της πτήσης του Gagarin στο διάστημα κηρύχθηκε - Η ΚΟΣΜΟΝΑΥΤΙΚΗ ΗΜΕΡΑ. Στα γενέθλια του πρώτου κοσμοναύτη οι κοσμοναύτες και αστροναύτες περνούν απο το μνημειο του στο κοσμοδρόμιο του Μπαϊκονούρ για τις επανδρωμένες πτήσεις. Ο διοικητής του εφεδρικού πληρώματος ασφαλείας των πληρωμάτων του επανδρωμένου διαστημόπλοιου «Σογιούζ-08 MS»,κοσμοναύτης και μηχανικός πτήσης Alexei Ovchinin( Roscosmos) και ο μηχανικός πτήσης αστροναύτης Νικ Haig(NASA), πηγαν λουλούδια στο μνημείο του Γιούρι Γκαγκάριν. https://www.roscosmos.ru/24792/ NASA: Αλλαγές στο DNA παρουσίασε o αστροναύτης που έμεινε έναν χρόνο στο διάστημα Οι αστροναύτες Σκοτ και Μαρκ Κέλι μοιάζουν σαν δύο σταγόνες νερού, καθώς είναι μονοζυγωτικά δίδυμα. Όμως ο Σκοτ Κέλι, ο αστροναύτης της αμερικανικής υπηρεσίας διαστήματος που έσπασε κάθε ρεκόρ παραμονής στο Διεθνή Διαστημικό Σταθμό επέστρεψε… διαφορετικός. Αυτό τουλάχιστον προέκυψε έπειτα από αναλύσεις της NASA, μετά τις οποίες οι επιστήμονες της υπηρεσίας ανακοίνωσαν ότι το DNA του υπέστη αλλαγές κατά 7%. Το 2015, όταν ο Σκοτ Κέλι πέρασε έναν χρόνο στο διάστημα έδωσε την ευκαιρία στην NASA να εξετάσει τις πιθανές διαφορές ανάμεσα σε μονοζυγωτικά δίδυμα και να εξάγουν συμπεράσματα για το πως επηρεάζει η παραμονή στο διάστημα τον ανθρώπινο οργανισμό. Ενώ μερικές αλλαγές που είχε υποστεί ο οργανισμός του ήταν προσωρινές, όπως για παράδειγμα οι πέντε πόντοι που είχε προσθέσει στο ύψος του, καθώς οι δίσκοι της σπονδυλικής του στήλης «απελευθερώθηκαν» από την πίεση της βαρύτητας και «άνοιξαν», μερικές άλλες αλλαγές ήταν πιο σοβαρές. Οι επιστήμονες της NASA περιέγραψαν τις αλλαγές στην λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος και του αμφιβληστροειδούς του ως παρόμοιες με αυτές που θα συνέβαιναν σε κάθε οργανισμό που αντιλαμβάνεται το περιβάλλον του ως εξαιρετικά εχθρικό. «Γνωρίζουμε πλέον με βεβαιότητα ότι η παραμονή στο διάστημα είναι μια πολύ δυσάρεστη εμπειρία για τον ανθρώπινο οργανισμό, ο οποίος προσπαθεί να ανταποκριθεί σε ακραίες συνθήκες», αναφέρουν επιστήμονες σε αμερικανικά μέσα ενημέρωσης. http://www.pronews.gr/epistimes/diastima/673010_nasa-allages-sto-dna-paroysiase-o-astronaytis-poy-emeine-enan-hrono-sto Δοκιμή μη επανδρωμένου hypersonic διαστημοπλάνου από την Κίνα. Δοκιμή μικρής κλίμακας μοντέλου πολλαπλών ρόλων, επαναχρησιμοποιούμενου hypersonic πειραματικού διαστημοπλάνου πραγματοποίησε στα τέλη του προηγούμενου μήνα η Κίνα, σύμφωνα με την South China Morning Post. Η δοκιμή φέρεται να πραγματοποιήθηκε στην Έρημο Γκόμπι, με το διαστημικό drone να εκτοξεύεται από το Κέντρο Εκτόξευσης Δορυφόρων Τζιουκουάν στην Εσώτερη Μογγολία. Το hypersonic (υπενθυμίζεται πως ο όρος χρησιμοποιείται για ταχύτητες πολλαπλάσιες αυτών του ήχου- 5 Μαχ και άνω) σκάφος επιτάχυνε σε ταχύτητα πενταπλάσια αυτής του ήχου και έφτασε σε υψόμετρο τροχιάς πριν επιστρέψει με ασφάλεια στο έδαφος, σύμφωνα με ερευνητή ενημερωμένο για το πείραμα. Σύμφωνα με τη South China Morning Post, στόχος της Κίνας είναι η ανάπτυξη ενός διαστημοπλάνου για στρατιωτικές και πολιτικές εφαρμογές, ικανό να πετά αρκετά γρήγορα για να διεισδύει και υπερνικά συστήματα αντιπυραυλικής άμυνας, αλλά και να βοηθά στη δημιουργία δικτύων δορυφόρων ή να μεταφέρει τουρίστες στο διάστημα. Την ανάπτυξη του πρωτοτύπου επέβλεψε το Κέντρο Αεροδυναμικής Έρευνας και Ανάπτυξης της Κίνας στο Μιανιάνγκ της επαρχίας Σιτσουάν. Γνωστό και ως «Βάση 29», διαθέτει κάποιες από τις πιο εξελιγμένες αεροδυναμικές σήραγγες για έρευνες πάνω σε hypersonic τεχνολογίες στη χώρα. Ο Γιε Γιούντα, ερευνητής που εργάζεται στη βάση, επιβεβαίωσε ότι η δοκιμή έγινε όντως, αλλά τόνισε ότι δεν είναι σε θέση να δώσει λεπτομέρειες επειδή το πρόγραμμα είναι απόρρητο. Χωρίς να αποκαλύψει τη φύση του προβλήματος, η κρατική Science and Technology Daily ανέφερε στις 23 Φεβρουαρίου πως η δοκιμή αποτέλεσε σημαντικό επίτευγμα, με το σκάφος να προσγειώνεται όπως είχε σχεδιαστεί. Ο επικεφαλής επιστήμονας, Λιου Γκανγκ, φέρεται να είπε πως ήταν η πρώτη φορά που η Κίνα πραγματοποιεί τέτοιου είδους δοκιμή. Σημειώνεται πως και η China Aerospace Science and Industry Corporation επιβεβαίωσε την Τρίτη ότι δουλεύει πάνω σε τεχνολογίες διαστημοπλάνων, με τον Ζανγκ Χονγκουέν, διευθυντή της Τρίτης Ακαδημίας Έρευνας της εταιρείας, να τονίζει πως το κινεζικό διαστημοπλάνο θα είναι πολύ διαφορετικό από τους επαναχρησιμοποιούμενους πυραύλους για τους οποίους είναι η γνωστή η αμερικανική ιδιωτική διαστημική εταιρεία, SpaceX. «Θα μπορεί να απογειώνεται από ένα φυσιολογικό αεροδρόμιο και να μεταφέρει διαστημόπλοια σε τροχιά. Θα είναι επανάσταση για τις διαστημικές μεταφορές» είπε στην κρατική τηλεόραση, προσθέτοντας πως μια πολιτική εκδοχή του θα μπορεί να μεταφέρει τόσο επιβάτες όσο και φορτία σε τροχιά ή σε διαστημικούς σταθμούς. Το σκάφος θα είναι επαναχρησιμοποιούμενο, μειώνοντας τα κόστη εκτόξευσης, και θα χρησιμοποιεί υβριδικό κινητήρα. http://www.naftemporiki.gr/story/1328029/dokimi-mi-epandromenou-hypersonic-diastimoplanou-apo-tin-kina Έφτασε τις 50 εκτοξεύσεις ο πύραυλος Falcon 9 της SpaceX H SpaceX ολοκλήρωσε με επιτυχία την 50η εκτόξευση του πυραύλου Falcon 9, με την τοποθέτηση ενός δορυφόρου σε τροχιά. Η SpaceX μετέφερε στο διάστημα έναν τηλεπικοινωνιακό δορυφόρο Hispasat 30W-6 σε γεωστατική τροχιά, αλλά οι καιρικές συνθήκες δεν επέτρεψαν στο μέρος του πυραύλου που επέστρεφε στη Γη να συναντήσει την πλατφόρμα προσγείωσης και έτσι η μόνη διαθέσιμη επιλογή ήταν να καταστραφεί στη θάλασσα. Ο Falcon 9 είναι ένας από τους πυραύλους που θα μείνει στην ιστορία της ανθρώπινης εφευρετικότητας, καθώς μαζί του η SpaceX έκανε πράξη το όραμα του Elon Musk να γίνεται επαναχρησιμοποίηση πυραύλων για μείωση του κόστους μεταφοράς φορτίων στο Διάστημα. Όσον αφορά στα τεχνικά χαρακτηριστικά του πυραύλου Falcon 9, όπως μας ενημερώνει το New Atlas, η ισχύς των κινητήρων του αντιστοιχεί με εκείνη που παράγουν 5 αεροσκάφη Boeing 747. Το ανώτερο στάδιο του πυραύλου έχει έναν κινητήρα Merlin, ο οποίος έχει ως ρόλο να φέρει το φορτίο που μεταφέρει ο πύραυλος στο κατάλληλο σημείο σε τροχιά. Η πιο πρόσφατη και 50η εκτόξευση του Falcon 9 έγινε στις 6 Μαρτίου από το Ακρωτήριο Κανάβεραλ. Σύμφωνα με το ιδρυτή και ιθύνοντα νου της SpaceX, Elon Musk, η χρήση της πυραυλικής τεχνολογίας του Falcon 9 είναι ένα από τα βασικά εργαλεία για την προσπάθεια εποικισμού του πλανήτη Άρη. http://www.pestaola.gr/50-ektokseyseis-tou-falcon-9-gia-th-spacex/

Έλον Μασκ: Η αποίκιση του Άρη θα μας σώσει σε περίπτωση παγκοσμίου πολέμου. Οι άνθρωποι πρέπει να δώσουν προτεραιότητα στην αποίκιση του Άρη, προκειμένου το ανθρώπινο είδος να μην εξαφανισθεί σε περίπτωση ενός τρίτου παγκόσμιου πυρηνικού πολέμου, δήλωσε ο ιδρυτής της Space X και της Tesla Ελον Μασκ. Μιλώντας σε εκδήλωση στο Όστιν του Τέξας την Κυριακή, σύμφωνα με τις βρετανικές εφημερίδες Guardian και Independent, ο αμερικανός δισεκατομμυριούχος τόνισε ότι «είναι σημαντικό να αποκτήσουμε μια αυτάρκη βάση στον 'Αρη, επειδή θα είναι αρκετά μακριά από τη Γη στην περίπτωση ενός πολέμου, οπότε είναι πιθανότερο να επιβιώσει από ό,τι μια σεληνιακή βάση». «Αν υπάρξει ένας τρίτος παγκόσμιος πόλεμος, θέλουμε να είμαστε σίγουροι ότι θα υπάρχουν αρκετοί σπόροι του ανθρώπινου πολιτισμού κάπου αλλού, ώστε να τον αναβιώσουν και να συντομεύσουν τη διάρκεια των σκοτεινών ετών», πρόσθεσε, απαντώντας σε ερώτηση του φίλου του Τζόνα Νόλαν, δημιουργού της τηλεοπτικής σειράς επιστημονικής φαντασίας "Westworld". Επισήμανε, επίσης, ότι ο Άρης δεν θα αποτελέσει καταφύγιο μόνο για τους πλούσιους, αλλά μια επικίνδυνη αποστολή που θα θυμίζει την εξερεύνηση της Αρκτικής. «Θα είναι δύσκολη, επικίνδυνη, μια καλή ευκαιρία για να πεθάνει κανείς, αλλά και συναρπαστική για όσους επιβιώσουν. Δεν θα υπάρξουν και πολλοί που θα θελήσουν να πάνε στην αρχή. Αλλά στην πορεία ο 'Αρης θα γίνει φιλόξενος και θα έχει σπουδαία μπαρ», είπε ο Μασκ. Ο πύραυλος BFR (Big Fucking Rocket), μήκους περίπου 100 μέτρων, ο οποίος είναι μεγαλύτερος από τον Falcon Heavy που αυτή τη στιγμή μεταφέρει ένα αυτοκίνητο Tesla προς τον Άρη, προορίζεται να μεταφέρει ανθρώπους στον «κόκκινο» πλανήτη. O BFR θα κάνει το παρθενικό μη επανδρωμένο ταξίδι του μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2019, αν και ο Μασκ παραδέχθηκε ότι στο παρελθόν έχει αποδειχθεί υπεραισιόδοξος στα χρονοδιαγράμματά του. Όπως είπε, η διαστημική εταιρεία του θα είναι έτοιμη να εκτοξεύσει το 2019 τον πρώτο πύραυλό της BFR. Σε πρώτη φάση θα περιορισθεί σε σύντομες δοκιμαστικές πτήσεις, αλλά ο απώτερος προορισμός του στο μέλλον θα είναι ο γειτονικός πλανήτης. «Μπορώ να σας πω ότι κατασκευάζουμε το πρώτο διαπλανητικό σκάφος για τον 'Αρη. Νομίζω ότι θα είμαστε σε θέση να κάνουμε σύντομες πτήσεις μέσα στο πρώτο εξάμηνο του επόμενου έτους», ανέφερε. Με βάση τον έως τώρα προγραμματισμό, η Space Χ σχεδιάζει να στείλει στον 'Αρη την πρώτη μη επανδρωμένη αποστολή το 2022 και τους πρώτους ανθρώπους το 2024. Αναφερόμενος στις δύο εταιρείες του Space X και Tesla, αποκάλυψε για πρώτη φορά ότι αρχικά τους έδινε πιθανότητα επιτυχίας μόνο 10%. «Δεν θα άφηνα τους φίλους μου να επενδύσουν σε αυτές, γιατί δεν ήθελα να χάσουν τα χρήματά τους», είπε. Γι' αυτό, πρόσθεσε, προτίμησε να πουλήσει την PayPal και να διοχετεύσει τα δικά του χρήματα στα φιλόδοξα σχέδια του. «Αν τα πράγματα είχαν πάει λιγάκι ανάποδα, και οι δύο εταιρείες θα ήσαν νεκρές τώρα», ανέφερε. Ακόμη, υπογράμμισε ότι τα βράδια συχνά μένει άγρυπνος αναλογιζόμενος την απειλή που αποτελεί η τεχνητή νοημοσύνη, που δεν υπόκειται σε ρυθμιστικούς κανόνες και η οποία μπορεί να οδηγήσει την ανθρωπότητα σε ένα τρίτο παγκόσμιο πόλεμο. «Δώστε βάση στα λόγια μου» προειδοποίησε το ακροατήριό του. «Η τεχνητή νοημοσύνη είναι πολύ πιο επικίνδυνη από τα πυρηνικά. Συνεπώς γιατί δεν έχουμε καθόλου ρυθμιστική εποπτεία της;», αναρωτήθηκε. Πρότεινε να υπάρξει ένας δημόσιος ρυθμιστικός φορέας, που θα διασφαλίζει ότι όλοι αναπτύσσουν την τεχνητή νοημοσύνη με ασφάλεια και με τρόπο συμβιωτικό με την ανθρωπότητα, αν και επεσήμανε ότι ακόμη και αυτό δεν θα εξαλείψει τους απρόσμενους κινδύνους. Για παράδειγμα, όπως είπε, κάποια μέρα μια τεχνητή νοημοσύνη με υπεράνθρωπες ικανότητες, που θα θεωρεί καθήκον της να μεγιστοποιήσει την ανθρώπινη ευτυχία. μπορεί να αποφασίσει ότι το καλύτερο που έχει να κάνει, είναι να πιάσει όλους τους ανθρώπους και να χορηγήσει στον εγκέφαλό τους ντοπαμίνη και σεροτονίνη. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500205418

Οι «νότες» των σεισμών και των ρηγμάτων – η μουσική της Γης. Τι ευάρεστο θα μπορούσε να παραχθεί από τους τρομακτικούς, για την πλειοψηφία των ανθρώπων, σεισμούς; Μία μουσική μελωδία. Οι ψυχραιμότεροι -απ’ ό,τι εμείς- σεισμολόγοι κατάφεραν να συνθέσουν μουσική, αναλύοντας τις συχνότητες διαφόρων σεισμογραφημάτων και επιταχυνσιογράφων, με αποτέλεσμα να αποτυπώσουν τη «φωνή» της γης ως πραγματική μουσική, ξεχωριστή σε κάθε σεισμική δόνηση, σαν μία μπάντα που παίζει συγχρονισμένα, με ηχείο το ίδιο το «σώμα» του πλανήτη μας. Ο σεισμός του Landers της Καλιφόρνιας (το 1992) -που για την επιστήμη της σεισμολογίας αποτέλεσε σταθμό εξαιτίας των πολλών νέων μεθόδων που εφαρμόστηκαν- ήταν σημαντικός και για έναν ακόμη λόγο. Ήταν από τους πρώτους σεισμούς που μετατράπηκαν σε δίλεπτο μουσικό κομμάτι, που λέγεται ότι μοιάζει με τη μουσική ροκ (rock = πέτρωμα). Στη συνέχεια ακολούθησαν πολλές ακόμη αποτυπώσεις των μελωδικών ήχων που παράγουν οι σεισμοί, τα ρήγματα και οι ηφαιστειακοί σεισμοί από διάφορα Γεωλογικά Ινστιτούτα (π.χ. η Αμερικανική Γεωλογική Υπηρεσία USGS) και πανεπιστήμια (π.χ. Berkeley, Καλιφόρνια). Όπως κάθε σεισμός έχει την προσωπικότητά του ώστε να μην είναι όμοιος με κανέναν άλλο, ούτε ακόμη και με σεισμό που προήλθε από την ίδια πηγή, εστία ή ρήγμα, έτσι και οι ήχοι που παράγει έχουν τις ίδιες ιδιαιτερότητες. Όπως το περιγράφουν οι σεισμολόγοι, τα σεισμικά κύματα που ταξιδεύουν στο σώμα της γης έχουν διαφορετικές συχνότητες, που καταγράφονται από τους σεισμογράφους, και διαφορετικά φάσματα, που καταγράφουν οι επιταχυνσιογράφοι (τις εδαφικές κινήσεις για να μελετηθούν οι επιπτώσεις των σεισμών στα κτίρια). «Η Γη είναι ένας ανήσυχος πλανήτης. Παράγει χιλιάδες μικροσεισμούς κάθε μέρα, μήνα και χρόνο. Τα επιμήκη ή πρώτα κύματα, όταν φτάνουν από το εσωτερικό του φλοιού στην επιφάνεια της γης -η οποία είναι μια διαχωριστική επιφάνεια δύο μέσων με διαφορετική πυκνότητα και διαφορετικές ταχύτητες διάδοσης των κυμάτων- διαθλώνται και μεταδίδονται στην ατμόσφαιρα ως ακουστικά κύματα πλέον, σε συχνότητες δηλαδή που θα μπορούσε να τις αντιλαμβάνεται το ανθρώπινο αυτί. Αντίθετα, τα εγκάρσια ή δεύτερα κύματα δεν διαδίδονται στα ρευστά και δεν εισχωρούν στην ατμόσφαιρα. Σε πολλούς σεισμούς υπάρχουν πολλές μαρτυρίες για την υπόκωφη βοή, το τρομερό βουητό που ακούγεται κατά τη διάρκεια μιας σεισμικής δόνησης και μάλιστα κατά τη διάρκεια της άφιξης των ‘ανώδυνων’ πρώτων σεισμικών κυμάτων. Στην πραγματικότητα, πολλοί από αυτούς τους ήχους οφείλονται στις κινήσεις των ρηγμάτων, στην ανακατάταξη επιφανειακών σχετικά πετρωμάτων, σε καταπτώσεις βράχων και στα αντικείμενα των σπιτιών μας, όλα αποτέλεσμα της δόνησης. Την υπόκωφη βοή του σεισμού την εκλαμβάνει ο άνθρωπος ως υποχθόνιο τρομακτικό μουγκρητό. Δεν παύει να είναι, όμως, μια δυνατή κραυγή της γης, επακόλουθο μιας φυσιολογικής σεισμικής διεργασίας του πλανήτη. Όταν καταφτάνουν τα δεύτερα καταστροφικά κύματα, δεν συνοδεύονται από ηχητικά φαινόμενα» δήλωσε στο ΑΠΕ – ΜΠΕ ο καθηγητής του τμήματος Γεωλογίας του ΑΠΘ, Σπύρος Παυλίδης. Τα μπάσα και τα πρίμα της «μπάντας» των σεισμών Με την έναρξη ενός σεισμού, το έδαφος σείεται, ο αέρας πάλλεται και τον αισθανόμαστε δεχόμενοι ένα ευρύ φάσμα κυματικών συχνοτήτων, ωστόσο οι επιμέρους μονάδες αυτών των κυμάτων, δηλαδή οι «νότες» δεν είναι τόσο ευδιάκριτες. Έτσι προσλαμβάνουμε μόνο το δυσάρεστο αίσθημα από το τράνταγμα που προκαλούν οι σεισμικές δονήσεις (που οφείλεται στις υψηλές συχνότητες) και από την ταλάντωση (ζάλισμα, που προκαλούν οι χαμηλές). Σύμφωνα με τον κ. Παυλίδη, οι πολλοί μικροί σεισμοί διαχέουν τα κύματά τους σε μικρές αποστάσεις και οι μεγάλου μεγέθους σε ολόκληρη τη γη, την οποία διασχίζουν και διατρέχουν πολλές φορές. Εξάλλου, οι μεγάλης ενέργειας δονήσεις διεγείρουν όλο τον πλανήτη και τον εξαναγκάζουν να πάλλεται και να δονείται σαν καμπάνα για πολλά λεπτά και ώρες μετά τη γένεσή τους. «Οι σεισμοί σπάνια συμβαίνουν σε ένα μόνο ρήγμα. Σχεδόν πάντα δημιουργούνται από ιδιαίτερα πολύπλοκα δίκτυα ρηγμάτων, μικρών και μεγάλων. Οι πολλές αυτές διαρρήξεις εμπλουτίζουν τα σεισμικά κύματα με πολλές και διαφορετικές συχνότητες, χαμηλές και υψηλές, μπάσες και πρίμες, σαν μια μπάντα με ήχους από τύμπανα, τρομπέτες, κοντραμπάσα και κλαρίνα. Για το ίδιο μέγεθος σεισμού, ένα μικρό ρήγμα παράγει υψηλές συχνότητες και ένα μεγάλο χαμηλές. Υπάρχει κι ένας άλλος λόγος που αλλάζουν οι ακουστικές συχνότητες των σεισμών: καθώς τα σεισμικά κύματα ταξιδεύουν στον αέρα ταυτόχρονα με αυτά στο έδαφος, χάνουν ενέργεια, γι’ αυτό αισθανόμαστε δυνατότερα ένα σεισμό κοντά στην πηγή του, από ό,τι μακριά από αυτήν» αναφέρει ο καθηγητής και συμπληρώνει: «Τα υψηλής συχνότητας όμως κύματα, όπως γνωρίζουμε από τη φυσική, χάνουν γρηγορότερα ενέργεια καθώς ταξιδεύουν, από ό,τι τα χαμηλής συχνότητας. Έτσι όσο πιο μακριά βρισκόμαστε από μια μπάντα, τόσο θα ξεχωρίζουμε καλύτερα τους μπάσους ήχους. Το ίδιο συμβαίνει και με ένα σεισμό: στην επικεντρική περιοχή επικρατούν οι υψηλές συχνότητες και πιο μακριά οι χαμηλές». Το είδος των πετρωμάτων, μέσα από τα οποία διέρχονται τα σεισμικά κύματα, επηρεάζει εξίσου τις συχνότητές τους. «Ο γρανίτης είναι ένα πέτρωμα που επιτρέπει στα κύματα να διέρχονται με τις μικρότερες απώλειες ενέργειας. Αντίθετα, στα «‘χαλαρά’ υλικά, τα σεισμικά κύματα χάνουν περισσότερη ενέργεια και κυρίως τις υψηλές συχνότητές τους» καταλήγει ο κ. Παυλίδης. Οι σεισμολόγοι, αναλύοντας τις συχνότητες διαφόρων σεισμογραφημάτων, κατάφεραν να αποδώσουν τους ήχους της γης ως πραγματική μουσική και όχι ως αποτέλεσμα της έμπνευσης ενός ταλαντούχου ανθρώπου. «Θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι τα κρυπτογραφικά μηνύματα από την ανάλυση των σεισμογραφημάτων. Από την ανάλυση αυτή προκύπτουν οι συχνότητες που μετατρέπονται σε ήχους, νότες, που έχουν ρυθμό και μελωδία. Βέβαια, στη συνέχεια, με βάση αυτό το μουσικό μοτίβο που προκύπτει, κάποιοι μουσικοί δημιούργησαν τις δικές τους συνθέσεις» εξήγησε ο καθηγητής. Μουσική και από τους κόκκους άμμου… Όπως αναφέρει και στο βιβλίο του «Πανγαία» (εκδόσεις Leader Books), η Γη δεν παράγει ήχους μόνο από τους σεισμούς. Είναι γνωστοί, επίσης, οι μουσικοί ήχοι από τη μαζική κίνηση κόκκων άμμου στις ερήμους με την επίδραση του ανέμου, ενώ έχουν καταγραφεί και μελετηθεί συγκεκριμένες νότες και από μία άλλη γεωλογική διεργασία, την αιολική διάβρωση, δηλαδή της κίνησης του αέρα με κόκκους άμμου. «Τους ήχους αυτούς μπορούμε με τα κομπιούτερ μας, να τους μετατρέψουμε σε μουσική. Φυσικά, δεν γνωρίζουμε αν όλοι αυτοί οι ήχοι αποτελούν τη γλώσσα της Γης, όπως πριν από λίγα χρόνια δεν γνωρίζαμε τίποτε για τη γλώσσα των δελφινιών και φαλαινών. Από δω και πέρα μπορούμε να σκεφτόμαστε ‘ποιητική αδεία’ με τη φαντασία μας για τους ψιθύρους, τις κραυγές και τη μουσική της γης» καταλήγει ο κ. Παυλίδης. http://physicsgg.me/2018/03/11/%ce%bf%ce%b9-%ce%bd%cf%8c%cf%84%ce%b5%cf%82-%cf%84%cf%89%ce%bd-%cf%83%ce%b5%ce%b9%cf%83%ce%bc%cf%8e%ce%bd-%ce%ba%ce%b1%ce%b9-%cf%84%cf%89%ce%bd-%cf%81%ce%b7%ce%b3%ce%bc%ce%ac%cf%84%cf%89%ce%bd/

Παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από πυρηνική σύντηξη σε 15 χρόνια. Το Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Μασαχουσέτης (ΜΙΤ) ανακοίνωσε ότι θα συνεργασθεί με τη νέα ιδιωτική αμερικανική εταιρεία Commonwealth Fusion Systems (CFS), προκειμένου σε 15 χρόνια να έχει αναπτυχθεί η τεχνολογία για την παραγωγή ενέργειας από πυρηνική σύντηξη, την ενέργεια του Ήλιου και των άλλων άστρων. Είναι ένα όνειρο δεκαετιών, που τώρα φαίνεται να έρχεται πιο κοντά στην υλοποίησή του. Στόχος είναι μέσα στην επόμενη 15ετία να έχει κατασκευασθεί το πρώτο πιλοτικό εργοστάσιο ηλεκτροπαραγωγής, που θα χρησιμοποιεί την πυρηνική σύντηξη (το αντίστροφο της πυρηνικής σχάσης που χρησιμοποιείται στις πυρηνικές βόμβες και στα πυρηνικά εργοστάσια σήμερα), προκειμένου να παράγει απεριόριστη «καθαρή» ενέργεια, που δεν απαιτεί καύση και δεν θα μολύνει το περιβάλλον. Η πυρηνική σύντηξη βασίζεται στη συγχώνευση ατόμων υδρογόνου, που δημιουργούν το βαρύτερο ήλιο και παράλληλα απελευθερώνουν μεγάλες ποσότητες ενέργειας, η οποία στη συνέχεια μετατρέπεται σε «καθαρό» ηλεκτρισμό. Μια διαδικασία που δεν εκπέμπει άνθρακα στην ατμόσφαιρα και δεν επιδεινώνει την κλιματική αλλαγή. Σήμερα η πιο προχωρημένη προσπάθεια παραγωγής ενέργειας από πυρηνική σύντηξη είναι ο «Διεθνής Θερμοπυρηνικός Πειραματικός Αντιδραστήρας» (ITER) που κατασκευάζεται στη νότια Γαλλία. Είναι ένα φιλόδοξο πρόγραμμα που έχει σχεδιασθεί για να παράγει 100 μεγαβάτ θερμότητας, όμως έχει γνωρίσει διαδοχικές καθυστερήσεις και μεγάλες υπερβάσεις κόστους στην πορεία, ενώ επιπλέον δεν θα μετατρέπει άμεσα τη θερμότητα σε ηλεκτρισμό. Η νέα συμμαχία ΜΙΤ-CFS, που έχει ήδη εξασφαλίσει χρηματοδότηση 50 εκατομμυρίων δολαρίων έως τώρα από την ιταλική ενεργειακή εταιρεία ΕΝΙ, θα αξιοποιήσει μια νέα γενιά ισχυρότερων υπεραγωγών υψηλής θερμοκρασίας που θα δημιουργούν ένα ισχυρό μαγνητικό πεδίο, το οποίο θα συγκρατεί αιωρούμενο το καυτό πλάσμα «καυσίμου» (υδρογόνου) στην καρδιά του θερμοπυρηνικού αντιδραστήρα. Αυτό θα επιτρέψει στον αντιδραστήρα να είναι πολύ μικρότερος σε όγκο σε σχέση με τον αντιδραστήρια του ITER (μόλις το ένα εξηκοστό πέμπτο), καθώς επίσης φθηνότερος και πιο εύχρηστος. Συνολικά, με βάση τα αμερικανικά σχέδια, η υπό ανάπτυξη μονάδα ηλεκτροπαραγωγής από πυρηνική σύντηξη θα είναι μόνο το ένα πέμπτο σε μέγεθος σε σχέση με την αντίστοιχη σχεδιαζόμενη μονάδα του ITER - και αυτό θα αποτελεί μεγάλο συγκριτικό πλεονέκτημα, όταν φθάσει η στιγμή της εμπορικής αξιοποίησης. Σε πρώτη φάση, σύμφωνα με το «Nature» και το «MIT News», μέσα την επόμενη τριετία, 30 εκατ. δολάρια θα επενδυθούν σε έρευνα στο ΜΙΤ, με στόχο τη μετατροπή των υπεραγωγών στους ισχυρότερους παγκοσμίως ηλεκτρομαγνήτες υψηλής απόδοσης. Η θερμοπυρηνική σύντηξη απαιτεί θερμοκρασίες εκατοντάδων εκατομμυρίων βαθμών Κελσίου, μεγαλύτερων από ό,τι στο κέντρο του Ήλιου, τις οποίες όμως είναι αδύνατο να αντέξει οποιοδήποτε υλικό. Για να επιτευχθεί αυτό, πρέπει να δημιουργηθούν πανίσχυρα μαγνητικά πεδία που θα συγκρατούν στο κενό, χωρίς να αγγίζει τα τοιχώματα του αντιδραστήρα, το καυτό πλάσμα, δηλαδή τη «σούπα» των υποατομικών σωματιδίων. Τα νέα υπεραγώγιμα υλικά από το οξείδιο YBCO, που αντέχουν μεγάλες θερμοκρασίες, καθιστούν πιο εύκολη τη δημιουργία τέτοιων μαγνητών, που θα είναι μικρότεροι σε μέγεθος αλλά πιο ισχυροί. Στη συνέχεια, μέσα στην επόμενη δεκαετία, οι ερευνητές του Κέντρου Επιστήμης Πλάσματος και Σύντηξης του ΜΙΤ στοχεύουν να αναπτύξουν τον πρώτο στον κόσμο αντιδραστήρα «τσέπης» πυρηνικής σύντηξης με την ονομασία SPARC (μετεξέλιξη του σχεδίου του αντιδραστήρα «τόκαμακ» του ITER), ο οποίος θα παράγει περισσότερη θερμική ενέργεια (100 MW) από όση θα καταναλώνει. Τελικά, στην τρίτη φάση, σε 15 χρόνια από σήμερα, ελπίζουν να έχουν μετατρέψει τον αντιδραστήρα SPARC σε ένα πιλοτικό εργοστάσιο ισχύος 200 μεγαβάτ, που θα μετατρέπει τη θερμική ενέργεια σε ηλεκτρική και το οποίο θα διασυνδεθεί με το δίκτυο ηλεκτρισμού. Ο ITER αναμένεται να έχει λειτουργήσει έως το 2035, ενώ ο SPARC νωρίτερα. Κατά κάποιο τρόπο, ξεκινά μια κούρσα ανταγωνισμού ανάμεσα στους δύο αντιδραστήρες. Μια άλλη βρετανική εταιρεία, η Tokamak Energy, προσπαθεί επίσης να αναπτύξει μια παρόμοια τεχνολογία, αξιοποιώντας και αυτή τους νέους υπεραγωγούς, όμως το εγχείρημα του ΜΙΤ θεωρείται πιο πολλά υποσχόμενο. Αντίθετα με το ουράνιο ή το πλουτώνιο που χρησιμοποιούνται ως πυρηνικά καύσιμα στους σημερινούς πυρηνικούς αντιδραστήρες σχάσης για ηλεκτροπαραγωγή, το υδρογόνο, που θα είναι το καύσιμο για τους αντιδραστήρες πυρηνικής σύντηξης, δεν πρόκειται ποτέ να αποτελέσει είδος σε έλλειψη, καθώς υπάρχει σε αφθονία παντού. Επιπλέον, εκτός από το ότι δεν δημιουργεί «αέρια του θερμοκηπίου», η πυρηνική σύντηξη δεν παράγει ούτε επικίνδυνα ραδιενεργά απόβλητα, όπως συμβαίνει με τη σχάση. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500204852

Αν θέλετε να βρείτε εξωγήινους αναζητήστε τα σκουπίδια τους. Η αναζήτηση εξωγήινης ζωής αποτελεί ένα από τα ιερά δισκοπότηρα της επιστήμης. Η συνεχής βελτίωση των τεχνικών μέσων (τηλεσκόπια, όργανα σε διαστημικά σκάφη, διαστημικά ρομπότ εξερεύνησης κ.α) τα τελευταία χρόνια έχουν δημιουργήσει αισιοδοξία ότι σε περίπτωση που υπάρχουν κάποιες μορφές ζωής έστω και σε μικροβιακή μορφή στο ηλιακό μας σύστημα αυτές θα εντοπιστούν. Επιπλέον η ανάλυση των δεδομένων από την παρατήρηση εξωπλανητών μπορεί δείξει αν σε κάποιους από αυτούς είναι πιθανό να υπάρχουν κάποιες μορφές ζωής. Ομως ο εντοπισμός κάποιου προηγμένου εξωγήινου πολιτισμού είναι σίγουρα πολύ πιο δύσκολο εγχείρημα. Αν δεν εμφανιστούν μόνοι τους ή αν κάποια επανδρωμένη αποστολή δεν έρθει πρόσωπο με πρόσωπο με τον... Ε.Τ. μοιάζει εξαιρετικά δύσκολος ο εντοπισμός ενός εξωγήινου πολιτισμού. Όμως ο Εκτορ Ναβάρο αστροφυσικός στο Ινστιτούτο Αστροφυσικής στα Κανάρια Νησιά ρίχνει στο τραπέζι μια ιδέα που αν υλοποιηθεί ίσως αυξήσει σημαντικά τις πιθανότητες εντοπισμού ενός προηγμένου εξωγήινου πολιτισμού. Ο Ναβάρο υποστηρίζει ότι μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε μια από τις μεθόδους που χρησιμοποιούμε τα τελευταία χρόνια για να εντοπίζουμε εξωπλανήτες. Πρόκειται για την λεγόμενη μέθοδο της πλανητικής διάβασης με την οποία εντοπίζονται πλανήτες από την διακύμανση του φωτός η οποία παράγεται από την κίνηση τους γύρω από το μητρικό τους άστρο. Ο Ναβάρο προτείνει να τροποποιηθεί αυτή η μέθοδος ώστε να μπορούν να εντοπίζονται και αντικείμενα που βρίσκονται γύρω από ένα πλανήτη. Αντικείμενα που είναι προϊόν ενός προηγμένου πολιτισμού είτε αυτά είναι κατασκευές (π.χ μεγάλοι ηλιακοί συλλέκτες) είτε διαστημικά σκουπίδια όπως αυτά που βρίσκονται γύρω από την Γη. Σε τροχιά γύρω από τον πλανήτη μας υπολογίζεται ότι βρίσκονται εκατοντάδες χιλιάδες αντικείμενα που είναι κυρίως συντρίμμια δορυφόρων και πυραύλων. Ο αριθμός τους μάλιστα πολλαπλασιάζεται καθώς έρχονται σε σύγκρουση μεταξύ τους και σπάνε σε περισσότερα κομμάτια. Τα διαστημικά σκουπίδια υπολογίζεται ότι κινούνται με ταχύτητες μεγαλύτερες των 28 χιλιάδων χλμ./ώρα. Οπως είναι ευνόητο αν θα μπορούσαμε να εντοπίσουμε μια διαστημική χωματερή γύρω από ένα πλανήτη θα ανακαλύπταμε ταυτόχρονα και ένα προηγμένο εξωγήινο πολιτισμό. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500204924

Ερευνητές στις ΗΠΑ σχεδιάζουν σκάφος για προστασία της Γης από τους αστεροειδείς. Επιστήμονες και μηχανικοί των ΗΠΑ κάνουν σχέδια για ένα νέο διαστημικό σκάφος με την ονομασία HAMMER (Σφυρί), που θα μπορεί να βγάλει από την πορεία τους τους δυνητικά επικίνδυνους για τη Γη αστεροειδείς. Το HAMMER (Hypervelocity Asteroid Mitigation Mission for Emergency Response) θα «εκτροχιάζει» τους αστεροειδείς που μπορεί να πέσουν στον πλανήτη μας, χρησιμοποιώντας είτε τη δύναμη της πρόσκρουσης πάνω τους, είτε πυρηνικές κεφαλές. Τα σχέδια για το σκάφος επείγουσας ανάγκης παρουσιάσθηκαν αρχικά στο περιοδικό αστροναυτικής "Acta Astronautica" και θα αναλυθούν περαιτέρω σε συνέδριο για τους αστεροειδείς τον Μάιο στις ΗΠΑ. Ολοένα περισσότεροι άνθρωποι στη NASA και σε άλλες υπηρεσίες της αμερικανικής κυβέρνησης συνειδητοποιούν ότι «των φρονίμων τα παιδιά πριν πεινάσουν μαγειρεύουν», αν δεν θέλουν να βρεθούν ξαφνικά προ (δυσαρέστου) εκπλήξεως, όταν μια ωραία μέρα γίνει γνωστό ότι κάποιος αστεροειδής κατευθύνεται προς τη Γη. Κάθε σκάφος HAMMER θα έχει βάρος περίπου 8,8 τόνων και προτείνεται να κατασκευασθεί ένας στόλος από αυτά. Έτσι, όταν προκύψει κάποια διαστημική απειλή, θα σταλούν για να βγάλουν τον αστεροειδή από την πορεία του, πέφτοντας πάνω του σαν βολίδες. Αν αυτό δεν πιάσει, π.χ. σε περίπτωση κάποιου μεγαλύτερου αστεροειδούς, ή αν ο διαθέσιμος χρόνος αντίδρασης είναι περιορισμένος, τότε τα HAMMER θα κάνουν κάτι ανάλογο αλλά με πιο δραστικό τρόπο, χρησιμοποιώντας πλέον πυρηνικά όπλα. Οι ερευνητές κάνουν τα σχέδιά τους έχοντας στο νου τους τον αστεροειδή Μπενού διαμέτρου 500 μέτρων, ο οποίος έχει μια πιθανότητα στις 2.700 να πέσει στη Γη το 2135. Καθόλου τυχαία, αυτός ο αστεροειδής αποτελεί τον προορισμό της αποστολής OSIRIS-REx της NASA, που εκτοξεύθηκε το 2016 με στόχο να πάρει και να φέρει πίσω δείγματα των πετρωμάτων του. Το σκάφος θα φθάσει στον αστεροειδή φέτος το καλοκαίρι, θα τεθεί σε τροχιά γύρω του επί δύο χρόνια και, αφού πάρει τα δείγματα, αναμένεται να επιστρέψει στη Γη το 2023. Το OSIRIS-Rex είναι μια αποστολή κόστους 800 εκατ. δολαρίων. Προς το παρόν, είναι άγνωστο πόσο μπορεί να κοστίσει η κατασκευή ενός σκάφους HAMMER, αν τελικά ληφθεί η απόφαση για να υλοποιηθεί το σχέδιο. http://www.kathimerini.gr/953282/article/epikairothta/episthmh/ereynhtes-stis-hpa-sxediazoyn-skafos-gia-prostasia-ths-ghs-apo-toys-asteroeideis

Μιχάλης Μπλέτσας. Μια συνέντευξη του Μιχάλη Μπλέτσα, διευθυντή Πληροφορικής στο Media Lab του MIT, στο πλαίσιο του Delphi Economic Forum, για την τεχνητή νοημοσύνη, την κεντροαριστερά και το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα.

Δημήτρης Νανόπουλος: Το 2030 θα υπάρχουν «φεγγαρόπαιδα» Την Κυριακή 10 Δεκεμβρίου 2013, ο Πίτερ Χιγκς παρέλαβε μαζί με τον Φρανσουά Ενγκλέρ το Νομπέλ Φυσικής. Στην ομιλία του περιέγραψε τη θεωρία του (τον μηχανισμό μέσω του οποίου η ύλη αποκτά τη μάζα της) και φυσικά μίλησε για το πασίγνωστο σε όλο τον κόσμο μποζόνιό του, κλείνοντας με την εξής φράση: «...το 1976 οι Ελις, Γκάιλαρντ και Νανόπουλος παρότρυναν τους πειραματικούς φυσικούς του CERN να αναζητήσουν το μποζόνιο Higgs όπως το προέβλεπε η θεωρία. Ηταν η αρχή μιας μεγάλης πειραματικής έρευνας, η οποία κορυφώθηκε με την ανακοίνωση του CERN τον Ιούλιο του 2012». Ο Νανόπουλος στον οποίο αναφέρθηκε ο περίφημος Χιγκς είναι, φυσικά, ο Δημήτρης Νανόπουλος – ο σημαντικότερος εν ζωή θεωρητικός φυσικός. Ενα φτωχό παιδί που μετρούσε τ’ άστρα στο Χαρβάτι Αττικής (την Παλλήνη του 1950), όπου πέρασε τα παιδικά του χρόνια, για να φτάσει δύο δεκαετίες αργότερα να μιλάει για τ’ άστρα στο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ. Ενας μεγαλοφυής άνθρωπος, πάντα χαμογελαστός και αισιόδοξος, που μπορεί τη μία στιγμή να περιγράφει τη θεωρία των υπερχορδών και τα πολλαπλά σύμπαντα και την άλλη να παροτρύνει νέους επιστήμονες να τολμούν να χτυπήσουν την πόρτα μεγάλων ξένων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων. Τη μία στιγμή να αποδεικνύει μαθηματικά την τυχαιότητα της ζωής και την άλλη να συγκινείται με μια κλασική μελωδία ή να απαγγέλλει ένα ποίημα που υμνεί τον έρωτα. Και κάθε ώρα και στιγμή να θυμίζει σ’ όλους όσοι είναι ευλογημένοι με το δώρο της ζωής ότι πρέπει να ρουφούν το κάθε λεπτό που περνάει σαν να μην υπάρχει αύριο. Διδακτική ιστορία Γι’ αυτό και το τελευταίο βιβλίο του «Στον τρίτο βράχο από τον Ηλιο» (που έγραψε σε συνεργασία με τον Μάκη Προβατά και έχει πουλήσει ήδη 20.000 αντίτυπα από τις εκδόσεις Πατάκη) θα πρέπει να διαβαστεί από κάθε Ελληνόπουλο που ψάχνει να βρει τον δρόμο του στις δύσκολες αυτές μέρες που περνάει η χώρα. Οχι μόνο γιατί εξιστορεί την πορεία ενός νέου που με την προσωπική του σκληρή προσπάθεια πετυχαίνει αυτό που αγαπάει. Αλλά κυρίως γιατί μέσα από τις εξιστορήσεις μπορεί κανείς να διακρίνει την καθαρότητα του μυαλού ενός μεγάλου επιστήμονα που ασχολείται με το σύμπαν αλλά πατάει γερά τα πόδια του στο έδαφος. Και νοιάζεται για την πρόοδο και την προκοπή της Ελλάδας. – Πηγαινοέρχεστε χρόνια μεταξύ Ελλάδας και Αμερικής, τι είναι αυτό που σας κάνει μεγαλύτερη εντύπωση από το πηγαινέλα μεταξύ δύο τελείως διαφορετικών κρατών; – Αυτό που με τρομάζει είναι η απόσταση που χωρίζει τις δύο χώρες. Μια απόσταση που συνεχώς μεγαλώνει. Στη δεκαετία του ’50 αυτοί έκαναν δέκα βήματα και εμείς μισό. Τώρα αυτοί τρέχουν με την ταχύτητα του φωτός και εμείς πάμε με τον αραμπά. Και αν δεν βιαστούμε να καλύψουμε την απόσταση, κι αν δεν κάνουμε το παν για να ανεβούμε στο τρένο της προόδου με όλες μας τις δυνάμεις, κινδυνεύουμε να βρεθούμε ουραγοί. Σαν τους κατοίκους σε κάτι νησιά της Αυστραλίας, πολύ κοντά στην ηπειρωτική χώρα, όπου ζουν άνθρωποι όπως ζούσαν πριν από αρκετούς αιώνες, ενώ μερικά χιλιόμετρα πιο δίπλα απογειώνονται πύραυλοι. – Εχουμε τόσο μεγάλες διαφορές με τις ΗΠΑ; – Ασφαλώς. Στην Ελλάδα γίνονται μεγάλο θέμα οι απεργίες και το άσυλο στα πανεπιστήμια, όταν πλέον είναι σαφές διεθνώς ότι στον κόσμο της εργασίας και της παιδείας έχουν έρθει τα πάνω κάτω. Και με αυτές τις αλλαγές καταρρίπτονται πλέον οι κομισάριοι και οι εργατοπατέρες, γιατί ο κόσμος είτε το θέλει είτε όχι, για να βγάλει το ψωμί του θα πρέπει να έχει γνώσεις. Οι νέοι που ξεκινούν σήμερα πρέπει να καταλάβουν ότι θα πρέπει να έχουν μεγάλη ειδίκευση και απόλυτη σχέση με τα επαγγέλματα του μέλλοντος –κομπιούτερ, βιολογία, τεχνητή νοημοσύνη, ρομπότικς– εάν θέλουν να προχωρήσουν. Είναι σαν να προσλάβεις μια γραμματέα 25 χρονών και να φέρει μαζί της γραφομηχανή και να μην ξέρει αγγλικά. Δεν έχει κανένα μέλλον. Οι αλλαγές γύρω μας θυμίζουν την ταινία του Τσάρλι Τσάπλιν «Μοντέρνοι καιροί» – με την είσοδο των μηχανών τη δεκαετία του ’30 στην αγορά εργασίας. Κάποτε τα σπίτια χτίζονταν με το χέρι, με εργάτες που κουβαλούσαν τον τενεκέ με τη λάσπη κι ανέβαιναν με τα πόδια τη σκαλωσιά. Περάσαμε γρήγορα στις μπετονιέρες και πλέον χτίζουμε σε λίγους μήνες ολόκληρο ουρανοξύστη. Σε λίγο δεν θα χρειαζόμαστε καν αυτά – θα τα αναλάβουν όλα τα ρομπότ ή οι τρισδιάστατοι εκτυπωτές. – Πόσο γρήγορα θα πάμε εκεί; – Αφάνταστα γρήγορα. Σε μία πενταετία οι μεγάλες πόλεις θα έχουν ηλεκτρικά αυτοκίνητα χωρίς οδηγούς. Ηδη η Amazon εγκαινίασε το πρώτο της κατάστημα χωρίς υπαλλήλους, ενώ προχωράμε με άλματα στο Διάστημα. Το 2024 θα κάνουμε επανδρωμένη αποστολή στον Αρη και το 2027, όπως λέει ο Ελον Μασκ της Tesla, θα ’χουμε 1.000 ανθρώπους στο φεγγάρι και στη συνέχεια θα εποικίσουμε και τον Αρη. Δηλαδή 200 χρόνια από τη ναυμαχία του Ναυαρίνου με την οποία απελευθερωθήκαμε από τους Τούρκους, θα υπάρχει η πρώτη αποικία στο φεγγάρι. Μέχρι το 2030 θα ’χουμε τα λεγόμενα «φεγγαρόπαιδα». Θα κοιτάς την ταυτότητά τους και θα λέει ότι έχουν γεννηθεί στη Σελήνη. Και δεν μιλάω για 100 χρόνια μπροστά, μιλάω για αύριο. Το επόμενο αυτό βήμα θα γίνει πολύ γρήγορα, γιατί δεν θα γίνει από κράτη. Θα γίνει από ιδιωτικές εταιρείες που ξοδεύουν δισεκατομμύρια δολάρια και περιμένουν γρήγορα κέρδη. Επιστημονικά άλματα – Τι ήταν αυτό που έσπρωξε την ανθρωπότητα μπροστά;[/b] – Οι θετικές επιστήμες. Η Φυσική και το ξαδελφάκι της η Τεχνολογία. Οι βασικοί νόμοι της Φυσικής είναι παντού ίδιοι. Μελετώντας το φως της κοσμικής ακτινοβολίας που έρχεται από 13,8 δισ. χρόνια μακριά ξέρουμε ότι λειτουργούν οι νόμοι του Μάξγουελ. Αντίθετα οι νόμοι, π.χ., της Βιολογίας μπορεί να είναι διαφορετικοί σε άλλους πλανήτες. Μπορεί εκεί να μην είναι ο άνθρακας το βασικό συστατικό της ζωής, αλλά το πυρίτιο. Να μην είναι το DNA το κληρονομικό μόριο. Οι «άνθρωποι» να ζουν με το θειάφι. Αρα, αντίθετα από τη Φυσική, η Βιολογία είναι τοπική επιστήμη. Και πρόσεξε: αν αφαιρέσεις την επιστήμη, ο κόσμος θα ζούσε σήμερα όπως την εποχή του Πλάτωνα. Καμία γενιά στην Ιστορία δεν έχει ζήσει τα άλματα που είδαμε εμείς στην επιστήμη. Από το αβάκιο φτάσαμε μέσα σε 50-60 χρόνια στην τεχνητή νοημοσύνη. Στην Ελλάδα οι κλασικές σπουδές είναι το CERN του κόσμου – Αν σας καλούσαν να αναλάβετε το υπουργείο Παιδείας, τι θα κάνατε για το ελληνικό πανεπιστήμιο; – Κατ’ αρχάς με έναν νόμο και ένα άρθρο, που λένε, θα γύριζα στον νόμο Διαμαντοπούλου, ως μια πρώτη αρχή. Δεν μπορούμε να μην έχουμε ιδιωτικά πανεπιστήμια – θα προτιμούσα μάλιστα να έρχονταν στην Ελλάδα παραρτήματα αμερικανικών ή δυτικοευρωπαϊκών γνωστών εκπαιδευτικών ιδρυμάτων για να είναι πέραν πάσης υποψίας. – Να είναι κερδοσκοπικά ιδρύματα; – Ας ξεκινήσουν ως μη κερδοσκοπικά, νομίζω ότι το Χάρβαρντ και τα άλλα μεγάλα ξένα πανεπιστήμια έχουν αρκετά λεφτά. Ομως στην Ελλάδα οι κλασικές σπουδές είναι το CERN του κόσμου. Ο μεγάλος επιταχυντής νετρονίων όσον αφορά τις κλασικές σπουδές είναι κάτω από την ελληνική γη, και αυτό θα ’πρεπε να το είχαμε εκμεταλλευτεί χρόνια τώρα. Σε κάθε δρόμο της Αθήνας θα έπρεπε να υπάρχει ένα παράρτημα μεγάλων πανεπιστημίων απ’ όλο τον κόσμο. Οχι μόνο από την Αμερική και τη Δυτική Ευρώπη. Και οι Κινέζοι έχουν μεγάλο ενδιαφέρον για τις κλασικές σπουδές και την αρχαία Ελλάδα, και οι Ινδοί. Εδώ θα έπρεπε να υπάρχει waiting list φοιτητών για να έρθουν και να διδαχθούν, π.χ. αρχαιολογία. Θα μπορούσαμε να ’μαστε το πνευματικό Μονακό του κόσμου. Κι ας αφήσουμε τις μεγάλες παραγωγές, να φτιάχνουμε αυτοκίνητα και τέτοια. Βέβαια, πρέπει να εκμεταλλευθούμε σωστά τον ορυκτό μας πλούτο και τις πλουτοπαραγωγικές μας πηγές.Αλλά εγώ θα σου μιλήσω γι’ αυτά που ξέρω. Είναι δυνατόν να μην επιτρέπεται η διδασκαλία κλασικών σπουδών στα αγγλικά – να το κάνουν τα πανεπιστήμια σχεδόν κρυφά; Ημαρτον, Θεέ μου. Πού ζούμε; Κι αυτό θα έβγαζε τεράστια κεφάλαια για να μπορούσε να κάνει άλλα πράγματα η χώρα.Γιατί να μην πηγαίνουν στα ελληνικά πανεπιστήμια χιλιάδες Ελληνες φοιτητές που φεύγουν στο εξωτερικό και να μην προσελκύουμε και δεκάδες χιλιάδες φοιτητές που θα ήθελαν να ’ρθουν στην Ελλάδα να σπουδάσουν αυτό που μόνο η Ελλάδα μπορεί να τους προσφέρει σε τέτοιο επίπεδο; Αλλά για να γίνει αυτό θα πρέπει κάποιοι καθηγητές των ελληνικών πανεπιστημίων που έχουν φέουδα και δεν θέλουν κανέναν να τους τα αγγίξει να προσγειωθούν στη νέα πραγματικότητα. Εδώ δεν δέχονται την αξιολόγηση. Αν είναι δυνατόν. Μιλάμε σοβαρά; Κάθε χρόνο, τα 50 χρόνια που είμαι στο εξωτερικό, στα πανεπιστήμια, στο CERN κλπ., έχουμε αξιολόγηση. Γράφω εκθέσεις, αναλυτικά τι έχω παραγάγει, τι ομιλίες έδωσα, πώς πήγαν τα εργαστήρια και τα πειράματα. Κάθε χρόνο. Μέχρι 31 Ιανουαρίου θα πρέπει να γράψω τι έγινε τον προηγούμενο χρόνο. Και να το υποβάλω στο πανεπιστήμιο ή στα αντίστοιχα ερευνητικά κέντρα με τα οποία συνεργάζομαι. Δεν νοείται αλλιώς να προχωρήσουμε μπροστά. Η συνάντηση Συναντηθήκαμε μεσημέρι στο «17», στο Κολωνάκι. Ο Φώτης, ιδιοκτήτης του πιο γνωστού πολιτικο-δημοσιογραφικού εστιατορίου της Αθήνας, έσπευσε να τον προϋπαντήσει με ένα «Τι ωραία που περάσαμε...», οπότε κατάλαβα ότι οι δυο τους είχαν προϊστορία. Κατά τη διάρκεια του γεύματος ήρθαν πολλοί (κυρίως πολιτικοί) στο τραπέζι μας να χαιρετήσουν με ενθουσιασμό τον κ. Νανόπουλο – κάτι που έδειχνε να τον ευχαριστεί. «Γι’ αυτό, όπου και να πάω, ξαναγυρίζω στην Ελλάδα», μου πέταξε με φανερή νοσταλγία. «Ξέρουμε να ζούμε, να γράφουμε ποιήματα και να τραγουδάμε από χαρά κι από λύπη. “Βρέχει φωτιά στη στράτα μου”, τι τραγούδι είναι αυτό. Το λέω κι ανατριχιάζω. Λίγο περισσότερο μυαλό να είχαμε, λίγο πιο σοβαροί να ήμαστε κι αγαπημένοι, θα κάναμε θαύματα. Και θα ζούσαμε πλουσιοπάροχα στην ευλογημένη αυτή χώρα». Ψέματα; Φάγαμε σούπα τραχανά με φέτα και δύο πιάτα σπανακόρυζο που τα συνοδεύσαμε με δροσερή Μαλαγουζιά. Δεν πήραμε γλυκό, αλλά δύο εσπρέσο μαζί με τα σοκολατάκια-υπογλώσσια του μαγαζιού. Λογαριασμός 59 ευρώ. Oι σταθμοί του 1948 Γεννιέται στην Αθήνα και περνάει τα παιδικά του χρόνια στο Χαρβάτι. 1964 Στο 3ο Γυμνάσιο Αμπελοκήπων γνωρίζει τον καθηγητή Φυσικής Βαγγέλη Τσιγκούνη, ο οποίος εντοπίζει το ταλέντο του. 1966 Ως φοιτητής διαβάζει το βιβλίο του Φάινμαν «Lectures in Physics» και αποφασίζει να ασχοληθεί με τη θεωρητική φυσική. 1971 Φεύγει για διδακτορικό στην Αγγλία (University of Sussex). Αργότερα τον ακολουθεί και η σύζυγός του Μυρτώ. 1973 Γίνεται δεκτός για να συνεχίσει το ερευνητικό του έργο στο CERN. 1975 Αποφασίζει ότι θα πρέπει να αναζητήσουν στον επιταχυντή το «ξεχασμένο» από τους φυσικούς μποζόνιο Higgs 1977 Ξεκινάει να εργάζεται ως μεταδιδακτορικός ερευνητής στο Harvard. 1995 Tα πρώτα ίχνη του υποατομικού σωματιδίου top quark με μάζα 173 GeV ανοίγουν τον δρόμο για την εύρεση του μποζονίου Higgs. 2011 Η δικαίωση. To CERN εντοπίζει πειραματικά το μποζόνιο Higgs, αποδεικνύοντας τη θεωρία της ομάδας Νανόπουλου. http://www.kathimerini.gr/953145/article/proswpa/geyma-me-thn-k/dhmhtrhs-nanopoylos-to-2030-8a-yparxoyn-feggaropaida

TPK "Soyuz MS-08" Οι ειδικοί «Ενέργεια» στο κοσμοδρόμιο του Μπαϊκονούρ ολοκληρώσαν με επιτυχία τις εργασιες για τον ανεφοδιασμό του επανδρωμένου διαστημικου σκαφους (TPC) «Soyuz MS-08» με τα συστατικά προωθητικό και συμπιεσμένα αέρια. Μετά το ανεφοδιασμό, το πλοίο παραδόθηκε στη μονάδα συναρμολόγησης και δοκιμών του διαστημικού οχήματος (MIK SC) και εγκαταστάθηκε σε μια γέφυρα για περαιτέρω εργασίες προπαρασκευής. Η εκτόξευση του οχήματος εκτόξευσης Soyuz-FG με το Soyuz MS-08 TPK προγραμματίζεται για τις 21 Μαρτίου 2018 από την τοποθεσία Νο. 1 (έναρξη Gagarinsky). Ως μέρος το κύριο πλήρωμα του WPK «Soyuz MS-08,» ειναι ο διοικητής κοσμοναύτης Όλεγκ Artemyev(Roscosmos) μηχανικοί πτήσης TPK οι αστροναύτες της NASA Andrew FOYSTEL και Richard Arnold. Στο πλαίσιο του εφεδρικού πληρώματος, ο διοικητής του διαστημικού σκάφους, ο κοσμοναύτης Alexei VOCHININ(Roscosmos) και ο μηχανικός πτήσης TPK ο αστροναύτης Nick Heig(NASA). https://www.energia.ru/ru/iss/iss55/photo_03-06.html ΕΟΔ: Δοκιμή ηλεκτροκινητήρα για δορυφόρους που «αναπνέει» αέρα. Έναν ηλεκτροκινητήρα για δορυφόρους ο οποίος «εισπνέει» αραιά μόρια αέρα από τα υψηλότερα στρώματα της ατμόσφαιρας και τα χρησιμοποιεί ως προωθητικό κατασκεύασε και δοκίμασε ομάδα ερευνητών υπό τον ΕΟΔ (Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος), ανοίγοντας τον δρόμο για δορυφόρους οι οποίοι θα μπορούν να πετούν σε πολύ χαμηλές τροχιές για διαστήματα ετών. Ο δορυφόρος GOCE του ΕΟΔ πετούσε σε ιδιαίτερα χαμηλά ύψη, μέχρι και 250 χλμ, για πάνω από πέντε χρόνια, χάρη σε έναν ηλεκτροκινητήρα που «καταπολεμούσε» την αντίσταση του αέρα. Ωστόσο, η επιχειρησιακή ζωή του περιοριζόταν από τα 40 κιλά ξένου που έπρεπε να μεταφέρει ως προωθητικό καύσιμο: Όταν αυτό τελείωσε, το ίδιο συνέβη με την αποστολή. Ως εκ τούτου, η αντικατάσταση του καυσίμου αυτού με μόρια από την ατμόσφαιρα θα δημιουργούσε ένα νέο είδος δορυφόρου, που θα μπορούσε να λειτουργεί σε πολύ χαμηλές τροχιές για μεγάλες περιόδους. Ακόμη, τέτοιοι κινητήρες θα μπορούσαν επίσης να χρησιμοποιούνται σε σκάφη στα εξώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας άλλων πλανητών, «εισπνέοντας» πχ διοξείδιο του άνθρακα από τον Άρη. «Το εγχείρημα αυτό άρχισε με ένα πρωτοποριακό σχέδιο συλλογής μορίων αέρα ως προωθητικού από την κορυφή της ατμόσφαιρας της Γης σε ύψος περίπου 200 χλμ, με τυπική ταχύτητα 7,8 χλμ/ δευτερόλεπτο» λέει ο Λούις Γουόλποτ του ΕΟΔ. Ένας τέτοιος κινητήρας αναπτύχθηκε για σκοπούς δοκιμών από τη Sitael στην Ιταλία, οι οποίες πραγματοποιήθηκαν σε θάλαμο κενού, εξομοιώνοντας το περιβάλλον σε ύψος 200 χλμ. Μια «γεννήτρια ροής σωματιδίων» παρείχε τα εισερχόμενα προς συλλογή μόρια στον κινητήρα Ram-Electric Propulsion. Μεταξύ των πλεονεκτημάτων του συστήματος αυτού είναι το ότι δεν απαιτούνται βαλβίδες ή άλλα πολύπλοκα τμήματα, καθώς όλα λειτουργούν απλά, σε παθητική βάση- το μόνο που χρειάζεται είναι να υπάρχει ενέργεια στα πηνία και τα ηλεκτρόδια. Την εισαγωγή αέρος σχεδίασε η πολωνική QuinteScience, και η δοκιμή ήταν επιτυχής. «Το αποτέλεσμα αυτό σημαίνει ότι η ηλεκτροπροώθηση που “αναπνέει αέρα” πλέον δεν είναι απλά μια θεωρία αλλά μια χειροπιαστή, λειτουργική ιδέα, έτοιμη προς ανάπτυξη, για να λειτουργήσει κάποια μέρα ως βάση μιας νέας κατηγορίας αποστολών» τονίζει ο Γουόλποτ. http://www.naftemporiki.gr/story/1327458/eod-dokimi-ilektrokinitira-gia-doruforous-pou-anapneei-aera Η Bigelow Aerospace θέλει να φέρει τους ιδιώτες στο Διάστημα. Η Bigelow Aerospace δημιούργησε μια spinoff εταιρεία, η οποία θα παρέχει φουσκωτά μέρη διαστημικών σταθμών σε ιδιώτες. Το spinoff με το όνομα Bigelow Space Operations, ή αλλιώς BSO, εκτιμάται ότι θα έχει έως και 500 εργαζόμενους μέχρι το 2021, χρονιά κατά την οποία θα είναι έτοιμοι οι πρώτοι σταθμοί για εκτόξευση. Θα πρέπει εδώ να σημειωθεί ότι ο Διεθνής Διαστημικός Σταθμός θα σταματήσει τη λειτουργία του μεταξύ του 2025 και του 2028 και η Bigelow θέλει να δημιουργήσει φουσκωτούς μικρούς διαστημικούς σταθμούς που θα μπορούν να έχουν πολλαπλές χρήσεις. Η Bigelow έχει ήδη ξεκινήσει δοκιμές με τα φουσκωτά της μέρη πάνω στο Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, σε μικρότερες διαστάσεις, αρχικά, αλλά στην τελική τους μορφή θα μπορούν να προσφέρουν ένα ευρύχωρο σημείο στο Διάστημα στο οποίο να μπορούν να γίνονται κάθε είδους επιστημονικές δοκιμές, ενώ τα μοντέλα Β330-1 και B330-2 αναμένεται να είναι οι μεγαλύτερες κατασκευές που έχει δημιουργήσει ο άνθρωπος στο Διάστημα, σύμφωνα με το New Atlas. To σύνολο των επιμέρους μερών της Bigelow θα συνθέσει τον σταθμό Olympus, ο οποίος θα είναι αρκετά μεγάλος σε διαστάσεις, φτάνοντας 2.4 φορές το μέγεθος του ISS. Για να μπορέσουν να γίνουν πραγματικότητα τα σχέδια της Bigelow θα πρέπει να γίνει χρήση πυραύλων ικανών να μεταφέρουν 80 τόνους φορτίου στο Διάστημα. http://www.pestaola.gr/h-bigelow-aerospace-thelei-na-ferei-tous-idiwtes-sto-diasthma/

ΙΤΕ: οι ουρανοί δικοί του με νέο Ινστιτούτο Αστροφυσικής στον Ψηλορείτη "Σήμερα είναι μια μεγάλη μέρα για την Ελληνική επιστήμη – μία λαμπρή μέρα για την Κρήτη" ανέφερε σε δήλωσή του ο Γιάννης Παπαμαστοράκης, oμότιμος καθηγητής Αστροφυσικής του πανεπιστήμιου Κρήτης, συνεργαζόμενος ερευνητής του ΙΤΕ και ιδρυτής του Αστεροσκοπείου του Σκίνακα για το σπουδαίο νέο που έχει ενθουσιάσει τους εραστές των ουρανών, του σύμπαντος και των θετικών επιστημών. Το νέο Ινστιτούτο, το μοναδικό στην Ελλάδα αποκλειστικά στον τομέα της Αστροφυσικής, πρόκειται σύντομα να ενταχθεί στην μεγάλη οικογένεια του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ), αποτελώντας το έβδομο Ινστιτούτο του, έπειτα από ψήφιση σχετικής διάταξης νόμου στη Βουλή, στις 26 Φεβρουαρίου. Το Ινστιτούτο αυτό αποτελεί τη μετεξέλιξη των δραστηριοτήτων Αστροφυσικής που λαμβάνουν χώρα εδώ και πολλά χρόνια στην Κρήτη από το Πανεπιστήμιο Κρήτης και το ΙΤΕ, και σκοπό έχει να προάγει την έρευνα στον τομέα της Αστροφυσικής με όρους αριστείας και καινοτομίας και να αποτελέσει μία κρίσιμη παράμετρο για την ισότιμη συμμετοχή της χώρας στην αλματώδη ανάπτυξη αυτού του τομέα έρευνας διεθνώς, αλλά και στην προσέλκυση αξιόλογων Ελλήνων επιστημόνων του εξωτερικού. Η πρόταση δημιουργίας του Ινστιτούτου Αστροφυσικής (ΙΑ) υποστηρίχθηκε ένθερμα από το αρμόδιο Υπουργείο, Το Εθνικό Συμβούλιο Έρευνας και Καινοτομίας και την Περιφέρεια Κρήτης. Κύριο κορμό του Ινστιτούτου θα αποτελέσει η Ομάδα Αστροφυσικής Κρήτης που απαρτίζεται από 5 εν ενεργεία συνεργαζόμενους με το ΙΤΕ, Καθηγητές του Πανεπιστημίου Κρήτης, έναν Ερευνητή του ΙΤΕ και επτά μεταδιδακτορικούς ερευνητές. Η Ομάδα έχει εντυπωσιακές ακαδημαϊκές επιδόσεις τόσο στον Ελληνικό όσο και στον Ευρωπαϊκό χώρο καθώς οι ανταγωνιστικές ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις από το 2008 μέχρι σήμερα από MARIECURIE και ERC ανέρχονται σε 5 εκατομμύρια ευρώ. Σε αυτά προστίθενται και άλλες χρηματοδοτήσεις από πηγές εκτός και εντός Ελλάδος ενώ η ίδρυση του ΙΑ θα μεγιστοποιήσει την επιτυχή διεκδίκηση χρηματοδοτήσεων από πηγές όπως ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ESA) και τα Ευρωπαϊκά Ανταγωνιστικά Προγράμματα. Οι βασικές ερευνητικές υποδομές για τη λειτουργία και την επιτυχημένη πορεία του Ινστιτούτου Αστροφυσικής λειτουργούν ήδη στην Κρήτη, στο Αστεροσκοπείο του Σκίνακα, που ιδρύθηκε το 1986 από κοινού από το Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας, το Πανεπιστήμιο Κρήτης και το Max-Planck Institut für Extraterrestrische Physik της Γερμανίας. Το Αστεροσκοπείο βρίσκεται στην περιοχή του Ψηλορείτη (Δήμος Ανωγείων) σε υψόμετρο 1750 μέτρων και διακρίνεται για τις εξαιρετικές συνθήκες παρατήρησης που προσφέρει. Η ευκρίνεια της ατμόσφαιρας στον Σκίνακα είναι η καλύτερη που μέχρι σήμερα έχει μετρηθεί σε αστεροσκοπείο της Ευρωπαϊκής Ηπείρου. Το κύριο τηλεσκόπιο των 1.3 μέτρων είναι εξοπλισμένο με τα πλέον σύγχρονα αστρονομικά όργανα. Ήδη έχουν δημοσιευθεί 200 εργασίες σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά με κριτές, βασισμένες σε αποτελέσματα από την ανάλυση παρατηρήσεων του Αστεροσκοπείου Σκίνακα. Οι ερευνητικές προοπτικές του ΙΑ διαγράφονται λαμπρές, ιδιαίτερα μετά και την απόκτηση του πολωσιμέτρου PASIPHAE, το οποίο ήδη βρίσκεται στο στάδιο της κατασκευής με χορηγία ύψους 1,3 εκατ. ευρώ του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος. 15 κορυφαίοι Αστροφυσικοί του πλανήτη (μεταξύ αυτών δύο Νομπελίστες), αναφέρονται σε επιστολές τους με τα πλέον ενθουσιώδη λόγια στις προοπτικές της Ελλάδος να διαδραματίσει παγκοσμίως πρωταγωνιστικό ρόλο σε περιοχές αιχμής της Αστροφυσικής. "Με ιδιαίτερο ενθουσιασμό υποδεχόμαστε στο ΙΤΕ το νέο Ινστιτούτο Αστροφυσικής, η δημιουργία του οποίου επισφραγίζει την εξαιρετικά επιτυχημένη μέχρι σήμερα πορεία των ερευνητικών δραστηριοτήτων της Ομάδας Αστροφυσικής και της διεθνούς αναγνώρισης του Αστεροσκοπείου του Σκίνακα. Το Ινστιτούτο Αστροφυσικής θα δώσει στην Ελλάδα το συγκριτικό πλεονέκτημα ώστε να αποκτήσει περίοπτη θέση στην Ευρώπη, και σε αυτόν τον ερευνητικό τομέα. Για το ΙΤΕ αποτελεί μια μεγάλη επιτυχία και επιδίωξη πολλών ετών, καθώς και ένα σημαντικό βήμα για τον επαναπατρισμό κορυφαίων επιστημόνων" ανέφερε σχετικά με την ίδρυση του Ινστιτούτου Αστροφυσικής, ο πρόεδρος του ΙΤΕ Νεκτάριος Ταβερναράκης. "Το Ινστιτούτο Αστροφυσικής είναι ένα σημαντικό απόκτημα τόσο για το ΙΤΕ όσο και για το Πανεπιστήμιο Κρήτης. Η αγαστή συνεργασία μεταξύ των δυο Ιδρυμάτων έφερε το επιθυμητό αποτέλεσμα" δήλωσε ο Νίκος Κυλάφης, Ομότιμος Καθηγητής Αστροφυσικής του Πανεπιστημίου Κρήτης και Συνεργαζόμενος Ερευνητής του ΙΤΕ. http://www.cnn.gr/news/ellada/story/119619/ite-oi-oyranoi-dikoi-toy-me-neo-institoyto-astrofysikis-ston-psiloreiti

Νέες αποκαλύψεις από το σκάφος Juno για τα βάθη του Δία. Το σκάφος Juno (Ήρα) της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας (NASA) έφερε στο φως νέα πράγματα άγνωστα, έως τώρα για τον Δία, σχετικά με το βαρυτικό πεδίο του, την χαοτική ατμόσφαιρά του, τη σύνθεση του εσωτερικού του και τους πολικούς κυκλώνες του. Οι νέες αποκαλύψεις επιτρέπουν στους επιστήμονες να διαμορφώσουν μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα για τον μεγαλύτερο πλανήτη του ηλιακού μας συστήματος. Έως σήμερα, οι αστρονόμοι δεν ήξεραν και πολλά πράγματα για το τι συμβαίνει κάτω από την εντυπωσιακή επιφάνεια του πλανήτη, παρά έκαναν κυρίως εικασίες. Όπως προκύπτει από τα νέα στοιχεία, το εσωτερικό του Δία είναι εξίσου εντυπωσιακό αλλά και ταραχώδες με το εξωτερικό του, καθώς διαθέτει μια περιστρεφόμενη «καρδιά» ρευστού υδρογόνου και ηλίου, τεράστιους αεροχείμαρρους που φθάνουν σε βάθος 3.000 χιλιομέτρων και εξωτικές ασυμμετρικές βαρυτικές ιδιότητες. Οι ερευνητές έκαναν τέσσερις δημοσιεύσεις στο περιοδικό "Nature". Η πρώτη μελέτη, με επικεφαλής τον καθηγητή αεροδιαστημικής Λουτσιάνο Ίες του Πανεπιστημίου Σαπιέντσα της Ρώμης, δείχνει ότι το βαρυτικό πεδίο του αέριου γίγαντα εμφανίζει μεγάλες διακυμάνσεις από τον βόρειο έως τον νότιο πόλο, πράγμα απρόσμενο για ένα ρευστό πλανήτη που περιστρέφεται γρήγορα. Οι διακυμάνσεις αυτές, αποδίδονται στην κυκλοφορία της ατμόσφαιρας και των ασύμμετρων ισχυρών ανέμων στο εσωτερικό του, οι οποίοι κινούνται σε αντίθετες κατευθύνσεις και με διαφορετικές ταχύτητες. Η δεύτερη έρευνα, με επικεφαλής τον καθηγητή πλανητικής επιστήμης Γιοχάι Κάσπι του Ινστιτούτου Επιστημών Weizmann του Ισραήλ, δείχνει ότι αυτοί οι «αεροχείμαρροι» φθάνουν σε βάθος έως 3.000 χιλιομέτρων, κάτω από την επιφάνεια των νεφών (περίπου στο ένα δωδέκατο της ακτίνας του πλανήτη). Επίσης, εκτιμάται ότι η ταραχώδης και βαριά ατμόσφαιρα του Δία καταλαμβάνει περίπου το 1% της συνολικής μάζας του πλανήτη, καταλαμβάνοντας πολύ μεγαλύτερο μέρος του Δία από ό,τι πίστευαν έως τώρα οι αστρονόμοι (στη Γη η ατμόσφαιρα καταλαμβάνει μόλις το ένα εκατομμυριοστό της μάζας της). Η τρίτη μελέτη, με επικεφαλής τον πλανητικό επιστήμονα Τριστάν Γκιγιό του Πανεπιστημίου της Κυανής Ακτής στη Νίκαια, συμπέρανε ότι σε βάθος μεγαλύτερο των 3.000 χιλιομέτρων κάτω από τα νέφη, το βαθύ εσωτερικό του Δία είναι ένα πυκνό ρευστό που αποτελείται από ένα μίγμα υδρογόνου και ηλίου (με ίχνη μεθανίου και αμμωνίας), το οποίο όμως περιστρέφεται σαν μια στερεή μάζα. Στον πυρήνα του πλανήτη -όπου η πίεση είναι περίπου δέκα εκατομμύρια φορές μεγαλύτερη από ό,τι στην επιφάνεια της Γης- εκτιμάται ότι μέσα στο μεταλλικό αέριο υδρογόνο «πλέουν» -όπως τα κομματάκια κρέας σε μια σούπα- μεταλλικά στερεά πετρώματα. Η τέταρτη έρευνα, με επικεφαλής τον Αλμπέρτο Αντριάνι του Ινστιτούτου Αστροφυσικής και Πλανητολογίας της Ρώμης, βρήκε ότι οι κυκλώνες ταχύτητας 350 χιλιομέτρων στους πόλους του Δία δημιουργούν πολυγωνικά σχήματα με μεγάλη διάρκεια. Στο βόρειο πόλο οκτώ κυκλώνες περιμετρικοί του πόλου περιστρέφονται γύρω από έναν άλλο κυκλώνα, ενώ στο νότιο πόλο πέντε τέτοιοι κυκλώνες κινούνται πέριξ ενός έκτου. Κάθε κυκλώνας έχει μέγεθος πολλών χιλιάδων χιλιομέτρων. Η αιτία και ο μηχανισμός του σχηματισμού αυτών των κυκλώνων παραμένουν άγνωστοι. Το Juno περιφέρεται από 2016 πέριξ του Δία με μια ελλειπτική τροχιά διάρκειας 53 ημερών. Ο αρχικός προγραμματισμός είναι ότι το σκάφος θα ολοκληρώσει την αποστολή του φέτος τον Ιούλιο, αλλά η NASA μπορεί να την παρατείνει. Το Juno είναι το δεύτερο σκάφος που τέθηκε σε τροχιά γύρω από το Δία, καθώς είχε προηγηθεί το Galileo μεταξύ 1995-2003. Όμως το Juno είναι το πρώτο που, χάρη στα εξελιγμένα όργανά του, μπορεί να 'δει' κάτω από τα πυκνά νέφη του πλανήτη. Ο Δίας έχει διάμετρο περίπου 143.000 χιλιομέτρων, έναντι μόνο 12.750 χλμ. της Γης. Είναι τόσο μεγάλος, που στο εσωτερικό του χωράνε 1.300 πλανήτες σαν τη Γη. http://www.kathimerini.gr/952554/article/epikairothta/episthmh/nees-apokalyyeis-apo-to-skafos-juno-gia-ta-va8h-toy-dia

Ρωσία: Μετεωρίτης κάνει τη νύχτα μέρα στα Ουράλια. Ένα συγκλονιστικό στιγμιότυπο έπιασε η κάμερα στην περιοχή των Ουραλίων της Ρωσίας. Η ανάφλεξη μετεωρίτη που εισήλθε στην ατμόσφαιρα της Γης, έκανε τη νύχτα μέρα, με το φαινόμενο να είναι ορατό στην πόλη Εκατερίνμπουργκ. Βίντεο που ανάρτησαν κάτοικοι στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δείχνουν μια δυνατή λάμψη που διήρκεσε κάποια δευτερόλεπτα φωτίζοντας το νυχτερινό ουρανό. «Νόμισα ότι ήταν ένα αστέρι, αλλά δεν ήταν! Καθώς έπεφτε, έβγαζε ένα κιτρινο-κόκκινο φως κι άφηνε πίσω του μια ουρά», είπε αυτόπτης μάρτυρας σε τοπικό δίκτυο. Είναι η δεύτερη φορά σε διάστημα μιας εβδομάδας που κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής γίνονται μάρτυρες τέτοιων φαινομένων. Το περασμένο Σάββατο ένας άλλος μετεωρίτης έλαμψε στο νυχτερινό ουρανό του Σβερντλόφσκ και της γειτονικής περιοχής Τσελιαμπίνσκ. http://www.pronews.gr/epistimes/diastima/672148_rosia-meteoritis-kanei-ti-nyhta-mera-sta-oyralia-vinteo

Θέλεις να φτάσει το όνομα σου στον …Ηλιο; Μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα αποστολή της NASA είναι προγραμματισμένη να ξεκινήσει το προσεχές καλοκαίρι. Το σκάφος Parker Solar Probe θα πλησιάσει την «κολασμένη» ατμόσφαιρα του Ηλιου για να μελετήσει το μητρικό μας άστρο. Η NASA ανακοίνωσε ότι στον δικτυακό τόπο http://go.nasa.gov/HotTicket θα μπορεί κάποιος μέχρι τις 27 Απριλίου να καταχωρήσει εκεί το όνομα του. Όλα τα ονόματα θα τοποθετηθούν σε ένα τσιπάκι το οποίο θα ενσωματωθεί στο σκάφος της αποστολής που έχει πάρει το όνομα του αμερικανού αστροφυσικού Γιουτζίν Πάρκερ που διατύπωσε τη θεωρία του ηλιακού ανέμου. Το σκάφος που θα κινείται με ταχύτητες πέριξ των 700 χιλιάδων χλμ/ώρα θα μπει σε τροχιά γύρω από τον Ηλιο και θα προσπαθήσει να συλλέξει μια σειρά από δεδομένα για τα φαινόμενα που παράγονται στο μητρικό μας άστρο. Βασικός στόχος της αποστολής είναι να βρεθούν απαντήσεις σε ένα μεγάλο μυστήριο της αστροφυσικής, την παρατήρηση ότι η ατμόσφαιρα του Ήλιου, γνωστή ως στέμμα, είναι παραδόξως εκατομμύρια βαθμούς θερμότερη από την επιφάνεια του άστρου. Η αποστολή αναμένεται επίσης να προσφέρει στοιχεία για τις γεωμαγνητικές καταιγίδες που ξεσπούν όταν η Γη δέχεται σωματίδια από ηλιακές εκρήξεις. Οι καταιγίδες αυτές εκτοξεύουν γιγάντιες ποσότητες φορτισμένων σωματιδίων στο Διάστημα. Όταν αυτά τα σωματίδια φτάνουν στην Γη δημιουργούν ατμοσφαιρικά φαινόμενα όπως το σέλας. Όμως αν τα σωματίδια αυτά προκαλούν προβλήματα λειτουργίας στους τηλεπικοινωνιακούς δορυφόρους αλλά και τα εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Τον σχεδιασμό, την κατασκευή και τη διαχείριση του σκάφους έχει αναλάβει το περίφημο Εργαστήριο Εφαρμοσμένης Φυσικής (APL) του Πανεπιστημίου Τζονς Χόπκινς στο Μέριλαντ. Η εκτόξευση του έχει προγραμματιστεί να γίνει στο διάστημα 31 Ιουλίου-19 Αυγούστου. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500204334

Υψηλές διακρίσεις φοιτητών του ΑΠΘ στη Μαθηματική Ολυμπιάδα Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Με ένα χρυσό και έξι χάλκινα μετάλλια στις «βαλίτσες» τους επέστρεψαν οι φοιτητές του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ), οι οποίοι συμμετείχαν στη 12η Μαθηματική Ολυμπιάδα Νοτιοανατολικής Ευρώπης (SEEMOUS 2018), που διεξήχθη από 27 Φεβρουαρίου έως 4 Μαρτίου 2018 στο Ιάσιο της Ρουμανίας. Στη 12η Μαθηματική Ολυμπιάδα Νοτιοανατολικής Ευρώπης συμμετείχαν συνολικά 83 πρωτοετείς και δευτεροετείς φοιτητές από πανεπιστήμια της Ελλάδας, της Βουλγαρίας, της Τσεχίας, της Ρουμανίας, της Ρωσίας, του Τουρκμενιστάν, καθώς και ένας φοιτητής από την Αργεντινή, οι οποίοι εξετάστηκαν σε θέματα που εμπίπτουν στα γνωστικά αντικείμενα της Άλγεβρας, του Λογισμού και της Γεωμετρίας. Η ομάδα του ΑΠΘ που συμμετείχε στο διαγωνισμό και μέλη της διακρίθηκαν με ένα χρυσό και έξι χάλκινα μετάλλια αποτελείται από τους: Γεώργιο Καμπάνη, δευτεροετή φοιτητή Τμήματος Φυσικής του ΑΠΘ (χρυσό μετάλλιο), Γεώργιο Καλαντζή, δευτεροετή φοιτητή του Τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Ηλεκτρονικών Υπολογιστών (χάλκινο μετάλλιο), Ιωάννη Χαρισιάδη, δευτεροετή φοιτητή του Τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Ηλεκτρονικών Υπολογιστών (χάλκινο μετάλλιο), Δημήτριο Τσεκμέ, δευτεροετή φοιτητή του Τμήματος Μαθηματικών (χάλκινο μετάλλιο), Κωνσταντίνο Κίτσιο, δευτεροετή φοιτητή του Τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Ηλεκτρονικών Υπολογιστών (χάλκινο μετάλλιο), Βασίλειο Μακρίδη, δευτεροετή φοιτητή του Τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Ηλεκτρονικών Υπολογιστών (χάλκινο μετάλλιο), Δημήτριο Τσιντσιλίδα, πρωτοετή φοιτητή του Τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Ηλεκτρονικών Υπολογιστών (χάλκινο μετάλλιο), Ευστάθιο Αθανασόπουλο Αλικάκο, πρωτοετή φοιτητή του Τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Ηλεκτρονικών Υπολογιστών και Νίκο Ευγενίδη, πρωτοετή φοιτητή του Τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Ηλεκτρονικών Υπολογιστών. «Είναι η πρώτη φορά που παίρνουμε χρυσό και τα πάντα οφείλονται στα παιδιά. Μόνοι τους έφτιαξαν μια ομάδα κι έκαναν μαθήματα οι παλαιότεροι στους νεότερους. Αυτό εγώ το θεωρώ σημαντική επιτυχία γιατί δούλεψαν μόνοι τους» δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο αρχηγός της αποστολής, καθηγητής του Τμήματος Μαθηματικών του ΑΠΘ Νικόλαος Καραμπετάκης. «Είναι πολύ καλό γιατί δραστηριοποιούνται τα παιδιά πάνω στα μαθηματικά. Τα προβλήματα είναι πολύ δύσκολα. Δεν είναι καθημερινά, αυτά που γίνονται στο πανεπιστήμιο» ανέφερε ο κ. Καραμπετάκης, επισημαίνοντας πως στο συγκεκριμένο διαγωνισμό λαμβάνουν μέρος μόνο φοιτητές του 1ου και του 2ου έτους και είναι σε επίπεδο Νοτιοανατολικής Ευρώπης, ενώ αντίστοιχος διεθνής διαγωνισμός, που θα πραγματοποιηθεί το καλοκαίρι, είναι για όλα τα έτη σπουδών και για όλα τα επίπεδα μαθηματικών. Μάλιστα, ο φοιτητής Γεώργιος Καμπάνης, που κατέκτησε το χρυσό μετάλλιο, σύμφωνα με τον αρχηγό της αποστολής, μαζί με έναν ακόμη φοιτητή από την Αθήνα συγκέντρωσαν 37 μόρια (στα 40) κατακτώντας, στο σύνολο των διαγωνισθέντων φοιτητών (83 άτομα), τη δεύτερη θέση. «Στους 83 -καταλαβαίνετε- ήταν πολύ σημαντικό. Και ειδικά για την Ελλάδα, από τα δέκα χρυσά που έδωσαν τα πέντε ήταν σε Έλληνες» σημείωσε ο κ. Καραμπετάκης. Εκτός από το ΑΠΘ, στο διαγωνισμό συμμετείχαν, επίσης, από ελληνικής πλευράς μια ομάδα από το Μετσόβειο και το ΕΚΠΑ, που -σύμφωνα με τον κ. Καραμπετάκη- αναδείχθηκε πρώτη απ' όλα τα πανεπιστήμια, καθώς είχε την υψηλότερη βαθμολογία, και μια ομάδα από το Δημοκρίτειο της Ξάνθης, που κατέκτησε δύο χάλκινα μετάλλια. Να σημειωθεί ότι η αποστολή του ΑΠΘ χρηματοδοτήθηκε από την Επιτροπή Ερευνών του Πανεπιστημίου. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500204383

Επιστήμονες λύνουν το «μυστήριο» της σφαιρικής αστραπής. Το φαινόμενο της σφαιρικής αστραπής (ball lightning) παρατηρείται εδώ και αιώνες, ωστόσο αποτελούσε πάντα μυστήριο για τους επιστήμονες. Αυτό ενδεχομένως να αλλάζει χάρη στη δουλειά επιστημόνων του Amherst College και του Aalto University, που κατάφεραν να δημιουργήσουν, για πρώτη φορά, ένα τρισδιάστατο «skyrmion» εντός κβαντικού αερίου. Το «skyrmion» είχε προβλεφθεί σε θεωρητικό επίπεδο πριν από 40 χρόνια, αλλά είναι η πρώτη φορά που παρατηρείται πειραματικά. Μέσα σε εξαιρετικά αραιό και ψυχρό κβαντικό αέριο, οι επιστήμονες κατάφεραν να δημιουργήσουν «κόμπους» που αποτελούνται από τις μαγνητικές «στιγμές», ή spins, των ατόμων- συστατικών. Οι «κόμποι» αυτοί παρουσιάζουν πολλά από τα χαρακτηριστικά της σφαιρικής αστραπής, που κάποιοι επιστήμονες θεωρούν πως αποτελείται από μπλεγμένες ροές ηλεκτρικών ρευμάτων. Η ύπαρξη τέτοιων «κόμπων» θα μπορούσε να αποτελεί τον λόγο που η σφαιρική αστραπή- στην ουσία μια μπάλα πλάσματος- μπορεί να διαρκεί πολύ περισσότερο από μια «κανονική» αστραπή. Τα αποτελέσματα αυτής της έρευνας θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε νέους τρόπους συντήρησης/ διατήρησης πλάσματος σε σταθερή μορφή σε μελλοντικούς αντιδραστήρες σύντηξης. «Είναι αξιοσημείωτο που μπορέσαμε να δημιουργήσουμε τον συνθετικό ηλεκτρομαγνητικό κόμπο, μια κβαντική σφαιρική αστραπή- στην ουσία με μόλις δύο ηλεκτρικά ρεύματα τα οποία κυκλοφορούν αντίστροφα. Οπότε, ίσως είονι δυνατόν μια φυσική σφαιρική αστραπή να προκύπτει σε μια φυσιολογική αστραπή» λέει ο Dr. Μίκο Μοτόνεν, επικεφαλής της θεωρητικής έρευνας στο Aalto University. Τα δυναμικά χαρακτηριστικά του κβαντικού αερίου αντιστοιχούν σε αυτά ενός φορτισμένου σωματιδίου που αντιδρά στα ηλεκτρομαγνητικά πεδία μιας σφαιρικής καταιγίδας. «Το κβαντικό αέριο ψύχεται σε πολύ χαμηλή θερμοκρασία, όπου σχηματίζει συμπύκνωμα Μπόζε- Αϊνστάν: Όλα τα άτομα στο αέριο καταλήγουν σε κατάσταση ελάχιστης ενέργειας. Σε αυτή την κατάσταση δεν συμπεριφέρεται ως συνηθισμένο αέριο πια, αλλά σαν ένα μεμονωμένο, γιγαντιαίο άτομο» εξηγεί ο καθηγητής Ντέιβιντ Χολ, επικεφαλής του πειράματος στο Amherst College. Ένα skyrmion δημιουργείται πρώτα μέσω της πόλωσης του spin του κάθε ατόμου έτσι ώστε να «δείχνει» προς τα επάνω, σε ένα εφαρμοσμένο φυσικό μαγνητικό πεδίο. Μετά το εφαρμοσμένο πεδίο αλλάζει απότομα με τέτοιον τρόπο που εμφανίζεται στη μέση του συμπυκνώματος ένα σημείο όπου το πεδίο εξαφανίζεται. Στη συνέχεια, τα spin των ατόμων αρχίζουν να περιστρέφονται στη νέα κατεύθυνση του εφαρμοσμένου πεδίου στις αντίστοιχες τοποθεσίες τους. Από τη στιγμή που το μαγνητικό πεδίο «βλέπει» προς όλες τις δυνατές κατευθύνσεις κοντά στο «σημείο μηδέν», τα spins σχηματίζουν έναν «κόμπο». Αυτή η δομή κόμπου του skyrmion αποτελείται από συνδεδεμένες «κουλούρες», στην καθεμία από τις οποίες όλα τα spins «δείχνουν» προς μια συγκεκριμένη κατεύθυνση. Ο κόμπος αυτός μπορεί να χαλαρώσει ή να μετακινηθεί, αλλά δεν λύνεται. Αν η κατεύθυνση του spin αλλάζει στον χώρο, η ταχύτητα του συμπυκνώματος ανταποκρίνεται, όπως θα συνέβαινε για ένα φορτισμένο σωματίδιο σε ένα μαγνητικό πεδίο. Η δομή αυτή δημιουργεί ένα τεχνητό μαγνητικό πεδίο, το οποίο αντιστοιχεί πλήρως στο μαγνητικό πεδίο ενός μοντέλο σφαιρικής αστραπής. «Χρειάζονται περισσότερες έρευνες για να ξέρουμε εάν είναι ή όχι δυνατόν να δημιουργήσουμε μια αληθινή σφαιρική αστραπή με τέτοια μέθοδο. Περαιτέρω μελέτες θα οδηγούσαν στην εύρεση μιας λύσης για να κρατείται το πλάσμα μαζί αποτελεσματικά και να ανοίξει έτσι ο δρόμος για πιο σταθερούς αντιδραστήρες σύντηξης» λέει ο Μοτόνεν. http://www.naftemporiki.gr/story/1327613/epistimones-lunoun-to-mustirio-tis-sfairikis-astrapis-anoigontas-ton-dromo-gia-antidrastires-suntiksis

Bristlecone: Κβαντικός επεξεργαστής από την Google. Τον νέο της κβαντικό επεξεργαστή, ονόματι Bristlecone, παρουσίασε η Google στην ετήσια συνάντηση της American Physical Society στο Λος Άντζελες. Βασικός στόχος του Google Quantum AI lab, όπως αναφέρει σε ανάρτησή του στο επίσημο blog της εταιρείας ο Τζούλιαν Κέλι, ερευνητής του εργαστηρίου, είναι η δημιουργία ενός κβαντικού υπολογιστή που θα μπορεί να χρησιμοποιείται για την επίλυση προβλημάτων του πραγματικού κόσμου. Για να μπορεί ένας κβαντικός επεξεργαστής να τρέχει αλγορίθμους πέρα από την κλίμακα των κλασικών εξομοιώσεων, απαιτείται όχι μόνο ένας μεγάλος αριθμός qubits (κβαντικών bits), αλλά πρέπει να έχει μικρά ποσοστά λαθών στις λειτουργίες λογικής και readoutτου- όπως με «πύλες» (gates) ενός και δύο qubits. Ο σκοπός του Bristlecone- ενός συστήματος βασιζόμενου σε «πύλες» -είναι να αποτελέσει μια πλατφόρμα δοκιμών στο πλαίσιο της έρευνας πάνω στα ποσοστά λαθών και τις αλλαγές κλίμακας της τεχνολογίας qubit της Google, καθώς και σε εφαρμογές κβαντικής εξομοίωσης, βελτιστοποίησης και machine learning. To σύστημα είναι των 72 qubits, και, όπως γράφει ο Κέλι, «επιλέξαμε μια συσκευή αυτού του μεγέθους για να είμαστε σε θέση να επιδείξουμε κβαντική υπεροχή στο μέλλον, να διερευνήσουμε διόρθωση λαθών πρώτου και δευτέρου επιπέδου χρησιμοποιώντας τον surface code και να προχωρήσουμε στην ανάπτυξη κβαντικών αλγορίθμων σε πραγματικό hardware». Όπως σημειώνει ο Κέλι, εάν ένας κβαντικός επεξεργαστής μπορεί να λειτουργήσει με αρκετά χαμηλά επίπεδα λάθους, θα είναι σε θέση να έχει καλύτερες επιδόσεις από έναν κλασικό υπερυπολογιστή πάνω σε ένα σαφώς διατυπωμένο πρόβλημα επιστήμης υπολογιστών- κάτι που είναι γνωστό ως «κβαντική υπεροχή». «Αν και κανείς δεν έχει επιτύχει αυτόν τον στόχο ακόμα, εκτιμούμε πως η κβαντική υπεροχή μπορεί να επιδειχθεί άνετα με 49 qubits, βάθος κυκλωμάτων άνω των 40 και ποσοστό λάθους στα δύο qubits κάτω του 0,5%. Πιστεύουμε ότι η πειραματική επίδειξη ενός κβαντικού επεξεργαστή με καλύτερες επιδόσεις από έναν υπερυπολογιστή θα είναι κομβικό σημείο στον τομέα μας, και παραμένει ένας από τους βασικούς μας στόχους». Οι ερευνητές της Google ελπίζουν πως o Bristlecone θα αποδείξει πως είναι δυνατή η κατασκευή μεγαλύτερης κλίμακας κβαντικών υπολογιστών. http://www.naftemporiki.gr/story/1327584/bristleconekbantikos-epeksergastis-apo-tingoogle