Δροσος Γεωργιος

Εντυπωσιακά Πλανητικά Νεφελώματα!!! Γνωρίζετε τι είναι τα νεφελώματα; Κατά κοινή ομολογία, είναι ό,τι πιο όμορφο έχει να επιδείξει η σύγχρονη παρατηρησιακή αστρονομία. Τα νεφελώματα ορίζονται ως φωτεινές περιοχές του ουράνιου στερεώματος-διακριτές από τα αστέρια, οι οποίες εντοπίζονται ως θολές κηλίδες μέσα από ένα ερασιτεχνικό τηλεσκόπιο. Αποτελούνται από σωματίδια διαστρικής «σκόνης», υδρογόνο, ήλιο και πλάσμα (η τέταρτη κατάσταση της ύλης), ενώ η περιοχή που καλύπτουν εκτείνεται από λίγες δεκάδες έως χιλιάδες έτη φωτός. Τα διαστημικά τηλεσκόπια Hubble, Spitzer & Chandra έχουν μονίμως το βλέμμα τους στραμμένο στο αχανές διάστημα και έχουν εξασφαλίσει αστρονομικές φωτογραφίες απαράμιλλης ομορφιάς στο πέρασμα των τελευταίων 20+ χρόνων. Ακολουθούν 10 από τις πιο εντυπωσιακές. http://www.defencenet.gr/defence/20151014/%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BC%CE%B1/%CF%84%CE%B1-10-%CF%80%CE%B9%CE%BF-%CE%B5%CE%BD%CF%84%CF%85%CF%80%CF%89%CF%83%CE%B9%CE%B1%CE%BA%CE%AC-%CE%BD%CE%B5%CF%86%CE%B5%CE%BB%CF%8E%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%B1-%CF%86%CF%89%CF%84%CE%BF

Μια «μαύρη τρύπα» στον Ηλιο! Μια γιγάντια στεφανιαία οπή σχηματίστηκε στο βόρειο ημισφαίριο του Ηλιου. Το φαινόμενο παρατήρησε και κατέγραψε το διαστημικό παρατηρητήριο SDO που μελετά τον Ηλιο στις 10 Οκτωβρίου και έδωσε σήμερα στη δημοσιότητα η NASA. Η στεφανιαία οπή την οποία οι ειδικοί, λόγω του μεγέθους της, χαρακτήρισαν «μαύρη τρύπα του Ηλιου» έχει μήκος εκατοντάδων χιλιάδων χλμ! Οι στεφανιαίες οπές είναι σκούρες, χαμηλής πυκνότητας περιφέρειες στην ακραία ατμόσφαιρα του Ηλιου, το στέμμα. Περιέχουν λίγο ηλιακό υλικό, έχουν χαμηλότερες θερμοκρασίες, και ως εκ τούτου, φαίνονται πολύ πιο σκούρες από το περιβάλλον τους. Για πρώτη φορά εντοπίστηκαν τη δεκαετία του 1970 και τόσο ο αριθμός όσο και η έκτασή τους σχετίζονται με τον 11ετη κύκλο δραστηριότητας του Ηλιου. http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=746041

Αστεροειδής 2015 HR 182. O 2015 HR 182 είναι ένας αστεροειδής ο οποίος παρατηρήθηκε για πρώτη φορά στις 18 Απρίλιου και στη συνέχεια για ακόμη φορά στις 21 του ίδιου μήνα. Έκτοτε δεν υπήρξε καμία άλλη παρατήρηση του συγκεκριμένου αστεροειδή και στην ουσία οι αστρονόμοι δεν έχουν ιδέα προς τα πού να στρέψουν τα τηλεσκόπιά τους για τον εντοπίσουν. Αυτό συμβαίνει καθώς από τις πρώτες παρατηρήσεις ο διαστημικός αυτός βράχος είχε φαινομενικό μέγεθος 23 κάτι που τον έκανε ιδιαίτερα θαμπό, είναι ζήτημα που ανακαλύφθηκε αρχικά και έτσι δεν μπόρεσαν να εξαχθούν στοιχεία για την κλίση του ως προς την τροχιά της Γης. Έτσι η αβεβαιότητα της τροχιάς του συγκεκριμένου αστεροειδή είναι τόσο μεγάλη που ουσιαστικά είναι χαμένος από την Γη σε κάποιο σημείο της πραγματικής τροχιάς του. Η αβεβαιότητα έχει να κάνει βέβαια με την έλλειψη επαρκών δεδομένων για την παρατήρησή του από εμάς και όχι γιατί αυτή μπορεί να μεταβάλλεται. Υπάρχουν βέβαια μαθηματικές εξισώσεις που μπορούν να εκτιμήσουν την πιθανή τροχιά του αλλά οι θέσεις που το διαστημικό αυτό σώμα μπορεί να εμφανιστεί είναι τόσο πολλές που ουσιαστικά δεν γίνεται να διευκρινιστεί το ακριβές σημείο που θα υπάρξει όταν περάσει κοντά από τον πλανήτη μας. Αρχικά ο HR 182 μεγέθους από 280 έως και 500 μέτρα διάμετρο, είχε υπολογιστεί πως θα πραγματοποιούσε την πλησιέστερη προσέγγισή του στη Γη στις 13 Οκτωβρίου και σε απόσταση 18 περίπου φορές την απόσταση Γης και Σελήνης (18,5248 LD) με ταχύτητα 20 χλμ. το δευτ. περίπου. Τώρα νέοι υπολογισμοί εκτιμούν πως στις 22 Οκτωβρίου ο αστεροειδής είναι πιθανόν να βρεθεί στην τροχιά της Γης και αν αυτό συμβεί τότε οι πιθανότητες σύγκρουσης είναι αυξημένες. Ακόμη και έτσι όμως αυτές παραμένουν εξαιρετικά χαμηλές της τάξης του 0.0000000000221%. Με άλλα λόγια είναι πολύ πιο πιθανό κάποιος να κερδίσει στο Λόττο παρά να πέσει ο αστεροειδής στο κεφάλι του. Βίντεο. http://www.defencenet.gr/defence/20151014/%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BC%CE%B1/%CE%B1%CF%80%CE%B5%CE%B9%CF%81%CE%BF%CE%B5%CE%BB%CE%AC%CF%87%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B7-%CE%B1%CE%BB%CE%BB%CE%AC-%CF%85%CF%80%CE%B1%CF%81%CE%BA%CF%84%CE%AE-%CE%B7-%CF%80%CE%B9%CE%B8%CE%B1%CE%BD%CF%8C%CF%84%CE%B7%CF%84%CE%B1-%CE%BF-%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%B5%CF%81%CE%BF%CE%B5%CE%B9%CE%B4%CE%AE%CF%82-2015-hr182-%CE%BD%CE%B1-%CE%BA%CF%84%CF%85%CF%80%CE%AE%CF%83%CE%B5%CE%B9-%CF%84%CE%B7

Πείραμα για έναν μικρότερο και φθηνότερο διάδοχο του επιταχυντή του CERN. Το «πράσινο φως» για την επόμενη φάση ενός πειράματος που αφήνει ελπίδες πως θα ανοίξει τον δρόμο για έναν μικρότερο και επομένως φθηνότερο «διάδοχο» του Μεγάλου Επιταχυντή Αδρονίων (LHC), έδωσε τον περασμένο μήνα το συμβούλιο του CERN. Το πείραμα ονομάζεται AWAKE (Advanced Wakefield Experiment) και από την επόμενη χρονιά στα πλαίσιά του θα δοκιμασθεί μία μέθοδος για την επιτάχυνση σωματιδίων σε ακόμη μεγαλύτερες ενέργειες από ό,τι ο LHC. Αν ολοκληρωθεί με επιτυχία, θα ανοίξει τον δρόμο για ακόμη πιο ισχυρές διατάξεις από τον Μεγάλο Επιταχυντή Αδρονίων, οι οποίες δεν θα έχουν υπέρογκο κόστος κατασκευής. Παρόλο που ήδη υπάρχουν πλάνα για την «επόμενη ημέρα» μετά τον LHC, ο οποίος θα συνεχίσει να χρησιμοποιείται μέχρι τη δεκαετία του 2030, πολλοί ειδικοί φοβούνται πως η τεχνολογία στην οποία βασίζεται ο LHC και οι προτεινόμενοι «διάδοχοί» του έχει ήδη αγγίξει τα όριά της, τόσο κατασκευαστικά όσο και από την άποψη χρηματοδότησης τέτοιων πρότζεκτ. «Όταν βλέπεις το κόστος που εκτιμάται πως θα έχουν αυτά τα μηχανήματα, όπως και τις διαστάσεις τους, συνειδητοποιείς πως χρειάζεται κάποια νέα, ριζοσπαστική λύση», λέει χαρακτηριστικά στο περιοδικό Nature ο Νικ Γουόλτερ, επιστήμονας από το εργαστήριο φυσικής υψηλών ενεργειών στο Αμβούργο της Γερμανίας. Οι συμβατικοί επιταχυντές, όπως ο 27 χιλιομέτρων LHC, χρησιμοποιούν ηλεκτρικά πεδία για να προσδώσουν ταχύτητα σε φορτισμένα σωματίδια μέσα σε μία σήραγγα. Το γεγονός όμως ότι η σήραγγα καλύπτεται από ένα μεταλλικό περίβλημα σημαίνει πως υπάρχει ένα όριο στην ένταση του πεδίου. Επομένως, για να αυξηθεί ακόμη περισσότερο η ταχύτητα των σωματιδίων, και επομένως η ενέργειά τους, η μόνη λύση είναι να αυξηθεί το μήκος της σήραγγας. Η εναλλακτική μέθοδος, που ονομάζεται επιτάχυνση με λέιζερ και πλάσμα («wakefield acceleration»), μπορεί να ανατρέψει τα δεδομένα, όπως σημειώνει στο περιοδικό ο Άλεν Κάλντγουελ, από το γερμανικό Ινστιτούτο Φυσικής Μαξ Πλανκ και επικεφαλής του πειράματος. Με τη συγκεκριμένη τεχνική, εκτοξεύεται μία δέσμη λέιζερ που διαπερνά τη μάζα πλάσματος που βρίσκεται μέσα στον επιταχυντή, προκαλώντας με αυτό τον τρόπο την ταλάντωση των ηλεκτρονίων και των θετικά φορτισμένων ιόντων. Έτσι, οι περιοχές αρνητικού και θετικού φορτίου που σχηματίζονται δημιουργούν κύματα, τα οποία αναλαμβάνουν να επιταχύνουν τα σωματίδια. Επομένως, αν τα σωματίδια βρεθούν μέσα στο μηχάνημα την κατάλληλη στιγμή, ουσιαστικά «σερφάρουν» πάνω στα κύματα, κερδίζοντας ολοένα περισσότερη ταχύτητα. Επειδή τα ηλεκτρικά πεδία που δημιουργούνται τοπικά είναι πολύ ισχυρότερα από αυτά σε έναν συμβατικό επιταχυντή, για την ίδια διαδρομή των σωματιδίων, η επιτάχυνσή τους μπορεί να είναι έως και 1.000 φορές μεγαλύτερη. Η επόμενη φάση του πειράματος αφορά τη δοκιμή μιας κρίσιμης παραμέτρου της ιδέας πριν από το τέλος του 2018, όταν οι επιταχυντές του CERN θα διακόψουν για μία ακόμη φορά τη λειτουργία τους, ώστε να αναβαθμισθούν. Πιο συγκεκριμένα, θα χρησιμοποιηθούν πρωτόνια, για να διαπιστωθεί κατά πόσο μπορούν να δημιουργήσουν τα ηλεκτρικά πεδία που χρειάζονται για την επιτάχυνση σωματιδίων μέσα σε πλάσμα. Η φάση αυτή θα θεωρηθεί πετυχημένη αν τα πεδία που δημιουργούνται έχουν τη μορφή σύντομων παλμών, όπως απαιτείται. Στην περίπτωση που η απάντηση είναι θετική, τότε θα μπορούσε να κατασκευασθεί ένα μηχάνημα με τη συγκεκριμένη τεχνολογία στο CERN, αυξάνοντας ακόμη περισσότερο την ταχύτητα πρωτονίων που έχουν επιταχυνθεί στον LHC. Σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, η σήραγγα του μηχανήματος δεν θα χρειάζεται να έχει μήκος παραπάνω από λίγα χιλιόμετρα, για να επιταχύνει τα σωματίδια στην ίδια περίπου ενέργεια με τον International Linear Collider, έναν επιταχυντής που έχει προταθεί για «διάδοχος» του LHC. Χωρίς δηλαδή να έχει το «φαραωνικό» μέγεθος του International Linear Collider, ο οποίος θα φθάνει σε μήκος τα 31 χιλιόμετρα. Παρά τις υποσχέσεις που δίνει πάντως αυτή η τεχνική, θα χρειασθούν δεκαετίες ακόμη για να μπορεί να εφαρμοσθεί, αφού θα πρέπει να μπορεί επίσης να εξασφαλίζει μεγάλες ποσότητες επιταχυνόμενων σωματιδίων. Εντούτοις, για φυσικούς όπως ο Γουόλτερ, είναι η μόνη εναλλακτική λύση που μπορεί να δώσει αποτέλεσμα. http://www.naftemporiki.gr/story/1016532/peirama-gia-enan-mikrotero-kai-fthinotero-diadoxo-tou-epitaxunti-tou-cern

Έκθεση Αστροφωτογραφίας στο Ίδρυμα Ευγενίδου. Μετά την επιτυχημένη παρουσία της στο Ηράκλειο Κρήτης η Έκθεση Αστροφωτογραφίας Εξώκοσμο Φως: «Το ορατό Σύμπαν μέσα από τα Τηλεσκόπια και τις Κάμερες του Αστεροσκοπείου Σκίνακα» ταξιδεύει ως την Αθήνα και το Ίδρυμα Ευγενίδου όπου και εγκαινιάζεται την Δευτέρα 19 Οκτωβρίου 2015, και ώρα 19:00. Η έκθεση η οποία διοργανώνεται από το Πανεπιστήμιο Κρήτης, το Ινστιτούτο Ηλεκτρονικής Δομής και Λέιζερ του Ι.Τ.Ε. και το Ίδρυμα Ευγενίδου, πραγματοποιείται στο πλαίσιο του εορτασμού του Διεθνούς Έτους Φωτός 2015 και θα διαρκέσει από τις 19 Οκτωβρίου 2014 έως τις 3 Ιανουαρίου 2016. Πρόκειται για μια εντυπωσιακή έκθεση που προτείνει σε όλους τους φίλους/φίλες της αστροφωτογραφίας μια θαυμαστή περιπλάνηση ανάμεσα στα Άστρα, τα ωραιότερα Αέρια Νεφελώματα, κοντινούς και μακρινούς Γαλαξίες μέχρι και τις εσχατιές του Σύμπαντος. Αξίζει να τονιστεί ότι πολλές από τις εκτιθέμενες φωτογραφίες είναι από τις ωραιότερες και λεπτομερέστερες που έχουν μέχρι σήμερα διεθνώς δει το φως της δημοσιότητας. Κάθε φωτογραφία συνοδεύεται από περιγραφή στην Ελληνική και Αγγλική γλώσσα των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του απεικονιζόμενου αστρονομικού αντικειμένου. Την ημέρα των εγκαινίων (την Δευτέρα 19 Οκτωβρίου 2015, και ώρα 19:00), σχετικά με την έκθεση θα μιλήσουν στο κοινό, ο κ. Ιωάννης Παπαμαστοράκης, Ομότιμος Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, καθώς και ο κ. Διονύσης Σιμόπουλος, Επίτιμος Διευθυντής στο Νέο Ψηφιακό Πλανητάριο του Ιδρύματος Ευγενίδου. Σημειώνεται ότι η είσοδος είναι ελεύθερη, ότι έχει προβλεφθεί διερμηνεία στην Ελληνική Νοηματική Γλώσσα, οι χώροι είναι προσβάσιμοι και φιλικοί σε άτομα με κινητική αναπηρία, ενώ οι σκύλοι-οδηγοί τυφλών είναι ευπρόσδεκτοι. Το Αστεροσκοπείο Σκίνακα Όλες οι αστροφωτογραφίες ελήφθησαν στο Αστεροσκοπείο Σκίνακα το οποίο βρίσκεται στον Ψηλορείτη σε υψόμετρο 1750 μέτρων. Ιδρύθηκε στο πλαίσιο συνεργασίας του Πανεπιστημίου Κρήτης, του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ) και του Max-Planck Institute for Extraterrestrial Physics της Γερμανίας. Βρισκόμενο στο νοτιότερο άκρο της Ευρώπης, λόγω της υψηλής ορογραφίας, με ελεύθερο ορίζοντα προς τα βορειοδυτικά από όπου πνέουν οι κύριοι άνεμοι και του γεγονότος ότι ή Κρήτη περιβάλλεται από θάλασσα που αποσβένει οποιεσδήποτε τυχόν ατμοσφαιρικές αναταράξεις και ευνοεί τη δημιουργία ζώνης θερμοκρασιακής αναστροφής κάτω από το υψόμετρο του Σκίνακα, το Αστεροσκοπείο διαθέτει εξαιρετικές συνθήκες παρατήρησης. Ιδιαίτερα, η μεγάλης σημασίας για υψηλού επιπέδου αστρονομικές παρατηρήσεις ευκρίνεια της ατμόσφαιρας («Αστρονομικό Seeing») πάνω από τον Σκίνακα, είναι συγκρίσιμη με αυτή των μεγαλύτερων αστεροσκοπείων στον κόσμο. Το κύριο τηλεσκόπιο έχει διάμετρο1,3 μέτρων και είναι τύπου Ritchey Cretien. Ο εξοπλισμός του με αστρονομικά όργανα βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της τεχνολογίας. Το Αστεροσκοπείο Σκίνακα διαθέτει, εκτός από οπτικές ηλεκτρονικές κάμερες CCD, Κάμερα Κοντινού Υπερύθρου, όπως και μοναδικό στον κόσμο σε ακρίβεια Απεικονιστικό Ρομποτικό Πολωσίμετρο, που φέρει το όνομα RoboPol. Το RoboPol κατασκευάστηκε και λειτουργεί σε συνεργασία της Ομάδας Αστροφυσικής της Κρήτης με διάσημα ιδρύματα όπως το Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Καλιφόρνιας (CALTECH) και το Ινστιτούτο Max-Planck Ραδιοαστρονομίας της Γερμανίας. Η Ομάδα Αστροφυσικής Κρήτης, η οποία έχει και την ευθύνη λειτουργίας του Αστεροσκοπείου Σκίνακα, δραστηριοποιείται στο Τμήμα Φυσικής του Πανεπιστημίου Κρήτης και στο Ινστιτούτο Ηλεκτρονικής Δομής και Λέιζερ του Ι.Τ.Ε. και αποτελείται από 7 καθηγητές και έναν Ερευνητή. Οι έρευνες των μελών της Ομάδας επικεντρώνονται σε ιδιαίτερα επίκαιρες και εξαιρετικού ενδιαφέροντος περιοχές αιχμής της σύγχρονης Αστροφυσικής, στις οποίες το τρέχον διάστημα, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνονται ι) Μελέτη του κοσμικού μαγνητισμού (μαγνητικά πεδία στο σύμπαν). ιι) Μεσοαστρική χημεία. ιιι) Μελέτες της φασματικής και χρονικής μεταβλητότητας διπλών αστέρων-πηγών Ακτίνων Χ που περιέχουν αστέρες νετρονίων και μαύρες τρύπες. iv) Αναλυτική μελέτη των μηχανισμών σχηματισμού και εξέλιξης των διπλών αστρικών συστημάτων που περιέχουν αστέρες νετρονίων ή μαύρες τρύπες (κατά κύριο λόγο σε άλλους γαλαξίες). v) Φωτομετρικές όσο και πολωσιμετρικές μελέτες, των μπλέϊζαρ (φλογαστέρων), που είναι λαμπρότατα κβάσαρ με πίδακες εκροής στραμμένους προς τη Γη. vi) Αστροσωματιδιακή φυσική, και συγκεκριμένα φυσική των κοσμικών ακτίνων των υψηλότερων ενεργειών. Για τη λήψη των φωτογραφιών χρησιμοποιήθηκαν, ανάλογα με την έκταση που το αστρονομικό αντικείμενο καταλαμβάνει στον ουρανό, τρία τηλεσκόπια με διάμετρο 30 εκ.(για πολύ εκτεταμένα), 60 εκ. (για ενδιάμεσου γωνιακού μεγέθους) και 1,3 μέτρων (κυρίως για μικρού γωνιακού μεγέθους) αντικείμενα, όπως επίσης και υψηλής ευαισθησίας ηλεκτρονικές ψηφιακές CCD κάμερες. Για κάθε φωτογραφία χρησιμοποιήθηκαν κατά κανόνα 3 φίλτρα. Η φωτογραφία που ελήφθη μέσω κάθε φίλτρου ήταν μονόχρωμη. Στη συνέχεια έγινε σύνθεση των τριών μονόχρωμων φωτογραφιών, λαμβάνοντας υπόψη την διαφορετική ευαισθησία του ματιού στα χρώματα, έτσι ώστε να επιτευχθεί η μέγιστη δυνατή πιστή χρωματική απεικόνιση των ουράνιων αντικειμένων (ώστε να φαίνονται όπως θα τα βλέπαμε αν διαθέταμε υπερφυσική όραση!). Σε περιπτώσεις νεφελωμάτων εκπομπής (σε αντίθεση με την προηγούμενη περίπτωση όπου κάθε φίλτρο ήταν ευρείας διέλευσης, δηλ. άφηνε να περάσει π. χ. όλο το κόκκινο ή το μπλε φως) συχνά προτιμήθηκε η χρήση στενών φίλτρων που άφηναν να περάσει μόνο το φως που εκπέμπουν ιόντα ενός και μόνο στοιχείου (π. χ. ιονισμένου υδρογόνου, αζώτου, οξυγόνου κ.λ.π). Φωτογραφίες που δημιουργήθηκαν μέσω αυτής της σύνθεσης απεικονίζουν πλέον τη μορφή του νεφελώματος με χρώματα που αντιστοιχούν στα συστατικά του χημικά στοιχεία. ‘Ιδρυμα Ευγενίδου Λ. Συγγρού 387, 175 64 Π. Φάληρο (είσοδος από οδό Πεντέλης 11). Διάρκεια Έκθεσης: 19 Οκτωβρίου 2015 έως 3 Ιανουαρίου 2016. Είσοδος Ελεύθερη. Ώρες Λειτουργίας: Δευτέρα και Τρίτη ώρες: 09:00-15:00, Τετάρτη έως Κυριακή ώρες 09:00-20:00, (εξαιρούνται οι επίσημες αργίες). http://www.tovima.gr/society/article/?aid=745774 Διεθνής Διαστημικός Σταθμός!!! Όταν ο Νιλ Άρμστρονγκ πάτησε στην Σελήνη, τράβηξε τρεις φωτογραφίες. Σήμερα, οι αστροναύτες του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμούς της Nasa τραβάνε ακόμα και selfies. Και, φυσικά, δεν αμελούν να τις ανεβάζουν στο facebook. http://www.defencenet.gr/defence/20151014/%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BC%CE%B1/%CE%B7-%CE%AC%CE%BB%CE%BB%CE%B7-%CF%8C%CF%88%CE%B7-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CE%B4%CE%B9%CE%B5%CE%B8%CE%BD%CE%BF%CF%8D%CF%82-%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BC%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CF%8D-%CF%83%CF%84%CE%B1%CE%B8%CE%BC%CE%BF%CF%8D-%CF%86%CF%89%CF%84%CE%BF

Η ανεξήγητη συρρίκνωση της «κόκκινης κηλίδας» Πριν από έναν χρόνο διαπιστώθηκε ότι η περίφημη «κόκκινη κηλίδα» του Δία, μια γιγάντια σε εύρος και ένταση καταιγίδα, έχει αρχίσει να συρρικνώνεται. Νέες παρατηρήσεις από το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble επιβεβαιώνουν ότι το φαινόμενο βρίσκεται πράγματι σε διαδικασία ύφεσης. Η «κόκκινη κηλίδα» εμφανίστηκε πριν από περίπου 300 χρόνια. Πρόκειται για μια μόνιμη καταιγίδα, ένα αντικυκλώνα, που βρίσκεται 22 μοίρες νότια του ισημερινού του γίγαντα του ηλιακού μας συστήματος. Είναι τόσο μεγάλη ώστε θα μπορούσαν να «χωρέσουν» μέσα σε αυτή 2-3 πλανήτες σαν τη Γη. Υπάρχουν πολλά αναπάντητα ερωτήματα για αυτό το εντυπωσιακό φαινόμενο με αποτέλεσμα να αποτελεί μόνιμο στόχο των επιστημόνων. Στο τέλος του 19ου αιώνα η κηλίδα υπολογιζόταν ότι είχε διάμετρο σχεδόν 41.000 χιλιομέτρων. Οι παρατηρήσεις των Voyager 1 και 2 όταν πέρασαν κοντά από τον Δία το 1979 και το 1980 επέτρεψαν στους ειδικούς να μετρήσουν την διάμετρό της κηλίδας. Η κηλίδα είχε διάμετρο 22.500 χιλιομέτρων. Οι προηγούμενες παρατηρήσεις του Hubble πριν από ένα περίπου χρόνο έδειξαν ότι η κηλίδα έχει πλέον διάμετρο σχεδόν 16.500 χιλιομέτρων αλλά και ότι είναι πιο στρογγυλή και όχι οβάλ. Οι νέες παρατηρήσεις του Hubble δείχνουν ότι η συρρίκνωση της κηλίδας συνεχίζεται. Οι ειδικοί εκτιμούν ότι η κηλίδα συρρικνώνεται κατά περίπου 1.000 χιλιόμετρα κάθε χρόνο χωρίς ωστόσο να μπορούν να δώσουν κάποια εξήγηση για αυτή την εξέλιξη. Ταυτόχρονα η NASA έδωσε στη δημοσιότητα ένα βίντεο από τις τελευταίες παρατηρήσεις του Hubble στον Δία, εικόνες ανάλυσης 4Κ που είναι εξαιρετικής ποιότητας και λεπτομέρειας. Βίντεο. http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=745804

Φίλε TUPAC_RIP Σωστη η παρατηρηση σου και διορθώθηκε!!!

Διαπεριφερειακή Συνεργασία στο Διάστημα. Από τις 22 έως τις 23 Σεπ 2015, η πόλη του Μπάρι στην Ιταλία φιλοξένησε το 2ο workshop "Διαπεριφερειακή Συνεργασία στο Διάστημα", που διοργανώθηκε από κοινού από την Technological Aerospace District (DTA) της Απουλία και το Ελληνικό Αεροδιαστημικό Cluster (si-Cluster). Ο στόχος ήταν να ενισχυθεί ο διάλογος μεταξύ των δύο περιοχών και να εντοπίσουν τομείς συνεργασίας - σε περιφερειακό, εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο - για τις διαστημικές δραστηριότητες στην υπηρεσία των πολιτών, των περιφερειών, της επικράτειας και της βιομηχανίας. Το workshop αυτό είναι για τις δύο περιφέρειες και τις αντίστοιχες περιοχές τους ένα σημαντικό βήμα για την ενίσχυση των σχέσεων με τις περιφερειακές αρχές, με την Ιταλική Υπηρεσία Διαστήματος (ASI), με τη Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας (ΓΓΕΤ), το Nereus, την ESA, τα πανεπιστήμια και τους ερευνητικούς φορείς. Στο πολιτικό πάνελ ήταν παρόντες: ο Πρόεδρος της Περιφέρειας της Απουλία, Michele Emiliano, η Υπουργός Περιφερειακής Οικονομικής Ανάπτυξης της Απουλία, Loredana Capone, ο Πρόεδρος της DTA, Giuseppe Acierno, το μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της DTA, Giovanni Sylos Labini, ο MoB του si-Cluster και CFSO του Corallia, Jorge-A. Sanchez-P., ο Πρόεδρος της ASI, Roberto Battiston, η Προϊστάμενος της συνεργασίας της ESA με τα Κράτη Μέλη, Ersilia Vaudo, και Nichi Vendola, Πρόεδρο του Nereus - το δίκτυο των ευρωπαϊκών περιφερειών που κάνουν χρήση της διαστημικής τεχνολογίας. "Εμείς, στη ΓΓΕΤ, ανέφερε μέσω Skype ο Νίκος Πρέκας, Επικεφαλής του Τμήματος Διεθνών Οργανισμών της ΓΓΕΤ, "έχουμε ήδη ξεκινήσει διάλογο για μια στενή συνεργασία με την ASI, την ESA και την ΕΕ. Εκτιμούμε ιδιαίτερα τη θέση της Ιταλίας ως χώρας-πυλώνα του ευρωπαϊκού διαστημικού τομέα και πιστεύουμε ότι η Ελλάδα μπορεί να προσφέρει υψηλής ποιότητας τεχνογνωσία σε συγκεκριμένους θεματικούς τομείς προς όφελος των δύο χωρών και της Ευρώπης". Η προώθηση της περιφερειακής διάστασης του διαστήματος είναι στρατηγικής σημασίας για την ανάπτυξη της ζήτησης των διαστημικών εφαρμογών και υπηρεσιών, για την ενθάρρυνση της ανάπτυξης των επιχειρήσεων, συμπεριλαμβανομένων των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων και των νεοσύστατων επιχειρήσεων και για τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας υψηλής εξειδίκευσης. "Τα διαστημικά συστήματα, όπως για παράδειγμα το Copernicus", σχολίασε η Ersilia Vaudo "παράγουν ήδη, και θα παράγουν όλο και περισσότερο - ένα τεράστιο ποσό δεδομένων που θα πρέπει να βρει συγκεκριμένες εφαρμογές, αν θέλουμε η επένδυση που πραγματοποιήθηκε στο διαστημικό τομέα να έχει μια σημαντική επιστροφή για τις οικονομίες μας. Η περιφερειακή διάσταση, με τα πανεπιστήμια, τις ΜΜΕ της, τα ερευνητικά κέντρα, τη γειτνίαση με τον δημόσιο φορέα, έχει τις ιδανικές διαστάσεις για την ανάπτυξη και τη δοκιμή εφαρμογών που βασίζονται σε διαστημικά δεδομένα." "Το 2014, η DTA υπέγραψε συμφωνία συνεργασίας με το si-Cluster", τόνισε ο Nichi Vendola, ο Πρόεδρος του Nereus. "Η συνεργασία μεταξύ των clusters και των περιφερειών είναι θεμελιώδης, και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, το δίκτυο μας, αποτελεί μια μοναδική πλατφόρμα για την μεταφορά της εμπειρίας, την ενίσχυση της συνεργασίας με τις εθνικές υπηρεσίες διαστήματος και του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος για να εντοπιστούν συνέργειες στα πλαίσια του Strategy 3S σε περιφερειακό και εθνικό επίπεδο." Η τεχνική σύνοδος πραγματοποιήθηκε στις 23 Σεπτεμβρίου στις εγκαταστάσεις της Sitael. Το πρώτο μέρος ήταν αφιερωμένο στην παρουσίαση των διαστημικών Προγραμμάτων της Ευρωπαϊκής Εδαφικής Συνεργασίας 2014-2020 που αφορούν την Περιφέρεια της Απουλία και την Ελλάδα επιτρέποντας στο κοινό να μάθει περισσότερα στο πώς να αξιοποιήσει τις περιφερειακές στρατηγικές, τα προγράμματα και τα εργαλεία - ιδίως τα διαρθρωτικά ταμεία – για τη στήριξη των περιφερειακών διαστημικών δραστηριοτήτων. Εκπρόσωποι από την ESA, την ASI, τη διαστημική βιομηχανία της Απουλία, τη DTA, το si-Cluster και τον Ελληνικό Σύνδεσμο διαστημικής βιομηχανίας ήταν παρόντες για να συζητήσουν πώς μπορούν να επωφεληθούν από την εμπειρία τους, προκειμένου να συμβάλλουν στην ανάπτυξη της περιφερειακής διάστασης του διαστήματος. Τα αποτελέσματα αυτού του workshop ανοίξαν το δρόμο για μια νέα εκδήλωση στην Αθήνα τον προσεχή Φεβρουάριο υπό την αιγίδα του Nereus. Το workshop, το οποίο αποτελεί μέρος της εβδομάδας της ευρωπαϊκής συνεργασίας μεταξύ της Απουλία και της Ελλάδας, περιλάμβανε επίσης μια δημόσια εκδήλωση το βράδυ της 22ας Σεπτεμβρίου στο Fortino di Sant'Antonio Abate, με τη συμμετοχή του αστροναύτη Maurizio Cheli. Η εναρκτήρια έκθεση περιλάμβανε μια επισκόπηση των διαστημικών δραστηριοτήτων της DTA και του si-Cluster, την έκθεση της ASI για την αποστολή της ESA Rosetta, και μια έκθεση φωτογραφίας για τις γυναίκες και το διάστημα "Space Girls, Women Space" που πραγματοποίησε η Sipa Press με την ESA, ως ιδρυτικό εταίρο, και με την υποστήριξη του Nereus, του CNES, του GSA και της Cité de l'Espace στην Τουλούζη. Η παρουσία της ASI και της ESA δείχνουν μεγάλο ενδιαφέρον σε εθνικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο για την περιφερειακή διάσταση των διαστημικών δραστηριοτήτων. Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να επικοινωνήσετε με: Στέλιος Μπολάνος, Planetek, Stelios.Bollanos@planetek.gr Fiorella Coliolo, DTA, fiorella.coliolo@dtascarl.it http://www.esa.int/ell/ESA_in_your_country/Greece/Diaperiphereiakhe_Synergashia_sto_Dihastema Ανανεωμένο μοντέλο του Μηχανισμού Αντικυθήρων στο Αστεροσκοπείο. Ενα από τα μεγαλύτερα αρχαιολογικά μυστήρια όλων των εποχών είναι εκείνο που, για πολλούς, ακόμα κρύβει ο περίφημος Μηχανισμός των Αντικυθήρων. Από επιστημονικά τεκμηριωμένες μελέτες και λογοτεχνικά μυθιστορήματα μέχρι εξωφρενικές θεωρίες συνωμοσίας η λεπτεπίλεπτη κατασκευή που εκτίθεται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο έχει κατά καιρούς εμπνεύσει επιστήμονες και αρχαιολάτρεις από όλο τον κόσμο. Εκείνο, πάντως,που γνωρίζουμε με ασφάλεια πλέον είναι πως πρόκειται για ένα είδος υπολογιστή, το οποίο βασίζει τη λειτουργία του σε ένα περίπλοκο μηχανικό πρότυπο, ικανό να παρακολουθήσει με θαυμαστή ακρίβεια τα αστρονομικά φαινόμενα - εξ ου και η εναλλακτική του ονομασία Αστρολάβος των Αντικυθήρων. Οι λειτουργίες αυτές μάλιστα είχαν παρουσιαστεί πριν από λίγο καιρό αναλυτικά και από την εξαιρετική σχετική έκθεση για το σύνολο του Ναυαγίου των Αντικυθήρων. Προκειμένου να φτάσουμε σε αυτό τον βαθμό κατανόησης του Μηχανισμού, ιδιαίτερο ρόλο έπαιξε η κατασκευή διαφόρων μοντέλων -το πρώτο από τον Ιωάννη Θεοφανίδη πίσω στη δεκαετία του 1930-, τα οποία φιλοδοξούσαν κάθε φορά να πλησιάσουν με τον πιο ακριβή τρόπο την κατασκευαστική λογική του αυθεντικού προτύπου. Το πιο πρόσφατο και συνεπώς ανανεωμένο τέτοιο αντίγραφο εκτίθεται τώρα στο Μουσείο του Κέντρου Επισκεπτών Θησείου, του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, ώς το τέλος Οκτωβρίου. Το εκπαιδευτικού χαρακτήρα όργανο, το οποίο έχει διαστάσεις τέσσερις φορές μεγαλύτερες από το κανονικό του μέγεθος (για περισσότερη ευκρίνεια της λειτουργίας του), ενσωματώνει όλες σχεδόν τις μέχρι σήμερα γνωστές πληροφορίες για τη λειτουργία του Μηχανισμού. Επιπλέον, ειδικευμένο προσωπικό του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών βρίσκεται στη διάθεση του κοινού για ξεναγήσεις στο Μουσείο. ​​Οι επισκέψεις πραγματοποιούνται καθημερινά από Δευτέρα έως Παρασκευή 10 π.μ. με 2 μ.μ., καθώς και στη διάρκεια των προγραμματισμένων βραδινών ξεναγήσεων (13, 15, 20, 21, 23 και 27 Οκτωβρίου) από τις 7.30 μ.μ. ώς τις 9.30 μ.μ. κάθε μισή ώρα. Περισσότερες πληροφορίες στα 210-34.90.160 και 210-34.90.036. http://www.kathimerini.gr/834617/article/epikairothta/ellada/ananewmeno-montelo-toy-mhxanismoy-antiky8hrwn-sto-asteroskopeio Βίντεο: πολύχρωμα υγρά στον Διαστημικό Σταθμό. O Αμερικανός αστροναύτης Scott Kelly αναμειγνύει χρώμα και αναβράζοντα δισκία σε μία σφαίρα νερού, υπό συνθήκες έλλειψης βαρύτητας στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. http://physicsgg.me/2015/10/12/%ce%b2%ce%af%ce%bd%cf%84%ce%b5%ce%bf-%cf%80%ce%bf%ce%bb%cf%8d%cf%87%cf%81%cf%89%ce%bc%ce%b1-%cf%85%ce%b3%cf%81%ce%ac-%cf%83%cf%84%ce%bf%ce%bd-%ce%b4%ce%b9%ce%b1%cf%83%cf%84%ce%b7%ce%bc%ce%b9%ce%ba/

Τα βήματα προς τον Άρη: Ο χάρτης της NASA προς τον «Κόκκινο Πλανήτη» Με τη NASA να έχει στρέψει επίσημα το βλέμμα της προς τον Άρη, η αμερικανική διαστημική υπηρεσία δημοσιοποίησε έναν νέο «χάρτη» σχετικά με την πορεία της προς αυτή την κατεύθυνση, καθώς, όπως είπε ο διοικητής της, Τσαρλς Μπολντεν, «η NASA είναι πιο κοντά από ποτέ άλλοτε στην ιστορία της στο να στείλει Αμερικανούς αστροναύτες στον Άρη». Το ταξίδι προς τον «Κόκκινο Πλανήτη» περνά κάποια «κατώφλια»: Το πρώτο είναι η αποκαλούμενη «Earth Reliant» εξερεύνηση, που επικεντρώνεται σε μελέτες που γίνονται στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, από δοκιμές τεχνολογιών και έρευνες πάνω στην υγεία μέχρι μελέτες πάνω σε αποστολές μακράς διαρκείας στο Βαθύ Διάστημα. Στο πλαίσιο του «Proving Ground», η αμερικανική διαστημική υπηρεσία εξελίσσει τις δυνατότητές της πάνω στη διεξαγωγή αποστολών και επιχειρήσεων σε περιβάλλον Βαθέος Διαστήματος, από τις οποίες τα πληρώματα θα μπορούν να επιστρέφουν εντός ημερών (στο εγγύς περιβάλλον της Γης και της Σελήνης). Οι «Earth Independent» δραστηριότητες στηρίζονται πάνω σε όσα ανακαλυφθούν στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό και στο Βαθύ Διάστημα, προκειμένου να καταστούν δυνατές αποστολές κοντά στον Άρη, πιθανώς σε χαμηλή τροχιά ή σε ένα από τα φεγγάρια του- και μακροπρόθεσμα στην επιφάνειά του. Οι μελλοντικές αποστολές θα αποτελούν συλλογική προσπάθεια μεταξύ της υπηρεσίας και των συνεργατών της- ένα διεθνές επίτευγμα που θα σηματοδοτεί την έναρξη της επέκτασης της ανθρωπότητας, με σκοπό – ακόμα πιο μακροπρόθεσμα- να γίνει δυνατή η ζωή μακριά και πέρα από τη Γη. «Η στρατηγική της NASA συνδέει βραχυπρόθεσμες δραστηριότητες και ανάπτυξη δυνατοτήτων για το ταξίδι στον Άρη με ένα μέλλον με βιώσιμη ανθρώπινη παρουσία στο Βαθύ Διάστημα» τονίζει ο Ουίλιαμ Γκερστενμάιερ, στέλεχος (Human Exploration and Operations) της NASA. Πέρα από το προφανές- την ανάπτυξη μέσων μεταφοράς (διαστημοπλοίων) που θα μπορούν να πάνε αστροναύτες στον Άρη, απαιτείται επίσης και η ανάπτυξη τρόπων και μέσων λειτουργίας στο Διάστημα, με έμφαση σε έννοιες όπως η βιωσιμότητα, η αυτάρκεια και η αξιοπιστία συστημάτων. Στο πλαίσιο προγραμμάτων όπως το SLS (Space Launch System), Orion κ.α., αναπτύσσονται δυνατότητες μεταφοράς, ενώ μέσω της ARM (Asteroid Redirect Mission) επιδεικνύονται και δοκιμάζονται τεχνολογίες που θα είναι απαραίτητες για το ταξίδι στον «Κόκκινο Πλανήτη». Επίσης, προγράμματα όπως το DSN (Deep Space Network), ΝΕΝ (Near Earth Network) και SN (Space Network) εξελίσσονται τεχνολογίες και δυνατότητες επικοινωνίας που θα είναι απαραίτητες στο πλαίσιο της επέκτασης στο Ηλιακό Σύστημα. Παράλληλα, συνεχίζονται πάντοτε οι ρομποτικές αποστολές, οι οποίες παρέχουν εξαιρετικά πολύτιμα επιστημονικά δεδομένα. http://www.naftemporiki.gr/story/1015179/ta-bimata-pros-ton-ari-o-xartis-tis-nasa-pros-ton-kokkino-planiti

Ο πληθωρισμός του σύμπαντος. Σ​​τις αρχές του μήνα είχαμε την ευκαιρία να συμμετάσχουμε στην αναβίωση του θεσμού του «Συμποσίου των 7 Σοφών της Κοσμολογίας» και ν’ ακούσουμε μερικές από τις πιο ενδιαφέρουσες απόψεις για την περιεκτικότητα της ύλης και της ενέργειας στο σύμπαν, τη μορφή και τη δομή που έχει, την ηλικία και την ιστορία του, καθώς και τη μελλοντική του εξέλιξη όπως τα θέματα αυτά παρουσιάζονται στη σύγχρονη θεωρία της Μεγάλης Έκρηξης. Φυσικά, με τον όρο «Μεγάλη Έκρηξη» οι σύγχρονοι επιστήμονες εννοούν μια εκθετική και απότομη διαστολή του σύμπαντος από ένα απειροελάχιστο σημείο «ανυπαρξίας». Η γέννηση δηλαδή και η μετέπειτα εξέλιξη του σύμπαντος είναι κατά κάποιον τρόπο το «ξεδίπλωμα» του χρόνου και του χώρου από μια κατάσταση υπερβολικής πυκνότητας και θερμότητας σε μια παγωμένη και τεράστια σε μέγεθος σημερινή ύπαρξη, σε ένα χώρο ο οποίος δημιουργείται καθώς το σύμπαν διαστέλλεται, σε ένα σύμπαν όπου σήμερα όλοι οι μακρινοί γαλαξίες φαίνεται να απομακρύνονται συνεχώς ο ένας από τον άλλο με επιταχυνόμενο ρυθμό. Μεταξύ των άλλων, οι προσκεκλημένοι ερευνητές διατύπωσαν ορισμένες αξιόλογες εκτιμήσεις για την κατάσταση που επικρατούσε τις πρώτες απειροελάχιστες στιγμές της «γέννησης» του σύμπαντος. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις αυτές, το σύμπαν την εποχή εκείνη είχε μια απροσδιόριστη χρονική διάρκεια ύπαρξης, αφού η διάσταση του χρόνου εξομοιωνόταν κατά κάποιον τρόπο με μία από τις διαστάσεις του χώρου. Αυτό που υπήρχε στον περιορισμένο εκείνο χώρο, που ήταν μικρότερος από το μέγεθος ενός πρωτονίου, δεν ήταν παρά ένας «κβαντικός αφρός» αλληλο-εξαϋλωνόμενων μίνι μαύρων τρυπών! Το σύμπαν στο οποίο ζούμε τώρα αποτελούσε τότε ένα μικροσκοπικό μόνο κομμάτι του «αφρού». Οπότε κάποια στιγμή, ωθούμενο από μία τυχαία κβαντική διακύμανση, το κοσμικό ρολόι άρχισε να χτυπάει ξεκινώντας έτσι τη διαστολή του σύμπαντος. Την απειροελάχιστη εκείνη πρώτη στιγμή της γέννησής του το σύμπαν μεγεθύνθηκε 100 τρισεκατομμύρια-τρισεκατομμυρίων-τρισεκατομμύρια-τρισεκατομμυρίων (1050 φορές! Κι ενώ πριν από την πληθωριστική αυτή διαστολή το ορατό σήμερα σύμπαν είχε μέγεθος 3·10-25 εκατοστά (το γινόμενο της ηλικίας του επί την ταχύτητα του φωτός), μετά τον πληθωρισμό το μέγεθός του ήταν συγκριτικά τεράστιο. Εμφανώς λοιπόν η διαστολή αυτή έγινε με ταχύτητα πολλαπλάσια της ταχύτητας του φωτός, γιατί απλούστατα η τεράστια αυτή διαστολή αφορούσε τον χώρο και όχι κάτι το υλικό. Και ενώ τίποτα το υλικό δεν μπορεί να υπερβεί την ταχύτητα του φωτός, εντούτοις αυτό δεν ευσταθεί στην περίπτωση του χώρου, ο οποίος μπορεί να διασταλεί (να «ξεχειλώσει» δηλαδή) με απεριόριστη ταχύτητα. Σύμφωνα δηλαδή με τις σύγχρονες μελέτες της φυσικής, η ύπαρξη καταστάσεων ιδιαίτερα μεγάλης πυκνότητας (όπως ήταν οι πρώτες στιγμές της γέννησης του σύμπαντος) μπορεί να οδηγήσει σε μια κατάσταση της ύλης που την αναγκάζει από ελκτική να γίνει απωθητική δημιουργώντας έτσι μια κατάσταση «αντιβαρύτητας». Σ’ αυτήν την κατάσταση, η ενεργειακή πυκνότητα παρέμεινε σταθερή αλλά ο άδειος χώρος απέκτησε μια «παράξενη» απωθητική δύναμη, μια τεράστια «πίεση», που εκτίναξε το σύμπαν με τέτοια ορμή ώστε μέσα σε μια στιγμή ο όγκος του μεγεθύνθηκε κατά τρισεκατομμύρια τρισεκατομμυρίων φορές. Όλα αυτά σημαίνουν ότι το σύμπαν την απειροελάχιστη εκείνη στιγμή του πρώτου τρισεκατομμυριοστού του τρισεκατομμυριοστού του τρισεκατομμυριοστού του πρώτου δευτερολέπτου υπέστη μια εκθετική διαστολή του σύμπαντος που ονομάστηκε «Πληθωρισμός»! Στον χρόνο 10-32 του πρώτου δευτερολέπτου, όμως, η πληθωριστική διαστολή, για κάποιον λόγο, σταμάτησε απελευθερώνοντας συγχρόνως τεράστιες ποσότητες ενέργειας. Έτσι με την απελευθέρωση της τεράστιας εκείνης ενέργειας δημιουργήθηκε μια τεράστια ποσότητα ύλης. Η αρχική δηλαδή ενέργεια, η οποία ισοδυναμούσε με ένα κιλό ύλης, έφτασε μετά τον Πληθωρισμό τη συνολική μάζα των 1078 βαρυονίων. Δημιουργήθηκαν δηλαδή υλικά 1050 τόνων! Και τα σωματίδια που δημιουργήθηκαν τότε είναι αυτά που με τη σειρά τους δημιούργησαν όλα όσα βλέπουμε να περιλαμβάνει σήμερα το σύμπαν: γαλαξίες, άστρα, πλανήτες και ανθρώπους. Και όχι μόνο! Η θεωρία αυτή διατυπώθηκε για πρώτη φορά το 1980 όχι μόνο από τον Αλαν Γκουθ αλλά και από τον δικό μας Δημοσθένη Καζάνα, ο οποίος ήταν ένας από τους ομιλητές του «Συμποσίου των 7 Σοφών». Σύμφωνα, λοιπόν, με ορισμένες εκτιμήσεις η Πληθωριστική διαστολή του σύμπαντος ίσως να μην έγινε παντού με τον ίδιο τρόπο. Έτσι, το σύγχρονο αυτό μοντέλο της εξέλιξης του σύμπαντος μας λέει ότι αυτήν τη στιγμή ίσως να υπάρχουν από 1078 έως 10150 παράλληλα με το δικό μας σύμπαντα, ενώ σε κάποιες άλλες εκδοχές στις θεωρίες των υπερχορδών και της υπερσυμμετρίας (όπου έχουμε συνολικά 11 διαστάσεις) υπάρχουν 10500 παράλληλα σύμπαντα. http://physicsgg.me/2015/10/11/%ce%bf-%cf%80%ce%bb%ce%b7%ce%b8%cf%89%cf%81%ce%b9%cf%83%ce%bc%cf%8c%cf%82-%cf%84%ce%bf%cf%85-%cf%83%cf%8d%ce%bc%cf%80%ce%b1%ce%bd%cf%84%ce%bf%cf%82/

Ραδιοτηλεσκόπιο FAST στην περιοχή Pingtang στην Κίνα Το ραδιοτηλεσκόπιο FAST στην περιοχή Pingtang στην Κίνα μόλις ολοκληρωθεί μέσα στο 2016 θα είναι το πιο ευαίσθητο «αυτί» του πλανήτη μας στην αναζήτηση ζωής στα πιο απόμακρα σημεία του σύμπαντος Όπως είναι προφανές η εκρηκτική άνοδος της Κινέζικης οικονομίας, οδηγεί την χώρα να θέλει να πρωταγωνιστήσει και σε τομείς που μέχρι σήμερα ανήκαν στην δικαιοδοσία πιο προηγμένων -τουλάχιστον θεωρητικά- χωρών. Και το νέο ραδιοτηλεσκόπιο FAST που ξεκίνησε να κατασκευάζεται τον Ιούλιο και αναμένεται να τελειώσει μέσα στο 2016 είναι μία ακόμα απόδειξη για το τεράστιο δυναμικό που έχει η κινέζικη οικονομία (και τεχνολογία) αυτή την εποχή. Όταν θα έχει ολοκληρωθεί θα είναι το μεγαλύτερο ραδιοτηλεσκόπιο του κόσμου, αφού με διάμετρο του κεντρικού «δίσκου» στα 500 μέτρα θα είναι σχεδόν διπλάσιο από το... μόλις 300 μέτρων διαμέτρου Arebico Observatory που βρίσκεται στο Πουέρτο Ρίκο και είναι αυτή τη στιγμή το μεγαλύτερο του κόσμου. Όπως είναι φυσικό, όσο μεγαλύτερη η διάμετρός του, τόσο πιο ευαίσθητο είναι, έχοντας πλέον την δυνατότητα να πιάνει σήματα από πολύ πιο μακριά ή πολύ πιο χαμηλής έντασης από τα ήδη υπάρχοντα ραδιοτηλεσκόπια σε όλο τον κόσμο. Όπως δήλωσε ο επικεφαλής της επιστημονικής ομάδας Nan Rendong, «ένα ραδιοτηλεσκόπιο είναι κάτι σαν ένα πολύ ευαίσθητο "αυτί" που πιάνει σήματα από πολύ μακριά, και τον παραμικρό θόρυβο από τις άκρες του σύμπαντος. Είναι σαν να προσπαθείς ν' ακούσεις ένα τζιτζίκι μέσα σε μια καταιγίδα» Η κατασκευή του νέου ραδιοτηλεσκοπίου έχει και τεχνικό ενδιαφέρον καθώς δεν είναι στηριγμένο πάνω στην επιφάνεια της γης αλλά είναι ενσωματωμένο σε μία μικρή κοιλάδα. Ενώ βρίσκεται και αρκετά μακριά από κατοικημένες περιοχές, έτσι ώστε να μην υπάρχουν παρεμβολές από την ανθρώπινη δραστηριότητα. Παρά το γεγονός ότι οι Κινέζοι έχουν ξεκινήσει την διαστημική τους «περιπέτεια» στα μέσα της δεκαετίας του 1990, βρίσκονται ήδη πολύ μπροστά, έχοντας μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα στείλει άνθρωπο σε τροχιά γύρω από την γη, ενώ τώρα σχεδιάζουν την δημιουργία ενός Διαστημικού Σταθμού αλλά και την αποστολή επανδρωμένης πτήσης στην Σελήνη (και τα δύο μέσα στην δεκαετία του 2020). Η εξέλιξη του νέου ραδιοτηλεσκοπίου θα δώσει την δυνατότητα στους Κινέζους επιστήμονες να έχουν από πρώτο χέρι τις δικές τους πληροφορίες, ενώ θα αποτελέσουν και σημείο αναφοράς για πολλές άλλες χώρες που θα καταφεύγουν σ' αυτούς για να μάθουν τι... ακούγεται στις πιο μακρινές γειτονιές του σύμπαντος. http://www.defencenet.gr/defence/20151012/%CF%84%CE%B5%CF%87%CE%BD%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%B9%CE%B1/%CE%BA%CE%AF%CE%BD%CE%B1-%CF%86%CF%84%CE%B9%CE%AC%CF%87%CE%BD%CE%B5%CF%84%CE%B1%CE%B9-%CF%84%CE%BF-%CE%BC%CE%B5%CE%B3%CE%B1%CE%BB%CF%8D%CF%84%CE%B5%CF%81%CE%BF-%CF%81%CE%B1%CE%B4%CE%B9%CE%BF%CF%84%CE%B7%CE%BB%CE%B5%CF%83%CE%BA%CF%8C%CF%80%CE%B9%CE%BF-%CF%83%CF%84%CE%BF%CE%BD-%CE%BA%CF%8C%CF%83%CE%BC%CE%BF

Αστεροειδείς!!! Δύο κοντινούς επισκέπτες αναμένει για αύριο τόσο η αμερικανική υπηρεσία Διαστήματος NASA όσο και η αντίστοιχη ευρωπαϊκή ESA. Πρόκειται για δύο αστεροειδείς οι οποίοι θα πλησιάσουν τον πλανήτη μας σε μικρή έως ελάχιστη απόσταση, για τα αστρονομικά δεδομένα. Ο πρώτος 2015 HR 182 ανακαλύφθηκε στις 18 Απριλίου και αναμένεται να πραγματοποιήσει την πιο κοντινή προσέγγιση στις 17:33 τοπική ώρα αύριο σε απόσταση 18 περίπου φορές την απόσταση Γης και Σελήνης (18,5248 LD). Ο αστεροειδής έχει εκτιμώμενο μέγεθος 280 μέτρων και ταχύτητα 20 χλμ. το δευτ. περίπου. Ο δεύτερος αστεροειδής ο 2015 TC25 ανακαλύφθηκε πρόσφατα, δηλαδή… εχθές (11 Οκτωβρίου). Είναι εκτιμώμενου μεγέθους 3,3 μέχρι 7,3 μέτρων πρόκειται να πραγματοποιήσει την πιο κοντινή του προσέγγιση στις 10:33 το πρωί τοπική ώρα σε κάπως… μικρότερη απόσταση δηλαδή μόλις 0,3 LD ή 104.000 περίπου χλμ. με άλλα λόγια θα περάσει ανάμεσα στη Γη και τη Σελήνη. Μάλιστα για τον αστεροειδή η NASA δίνει κώδικα επικινδυνότητας το 6 με το 0 να είναι ο ελάχιστος και το 9 ο μέγιστος. Το παράξενο είναι ότι η μεν ESA αναφέρει μόνο τον HR 182 ως επικείμενο επισκέπτη, ενώ η NASA αναφέρει μόνο τον TC25. Με άλλα λόγια η NASA φαίνεται να αγνοεί την ύπαρξη του HR 182 και η ESA του TC 25. Βίντεο. https://www.youtube.com/watch?v=1Ccdf06hXtY http://www.defencenet.gr/defence/20151012/%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BC%CE%B1/%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%B5%CF%81%CE%BF%CE%B5%CE%B9%CE%B4%CE%AE%CF%82-%CE%B1%CF%80%CF%8C-%CF%84%CE%BF%E2%80%A6-%CF%80%CE%BF%CF%85%CE%B8%CE%B5%CE%BD%CE%AC-%CE%B7-nasa-%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CE%BA%CE%AC%CE%BB%CF%85%CF%88%CE%B5-%CF%84%CE%BF%CE%BD-tc25-%CE%B5%CF%87%CE%B8%CE%AD%CF%82-%CE%B1%CF%8D%CF%81%CE%B9%CE%BF-%CF%80%CE%B5%CF%81%CE%BD%CE%AC-%CF%83%CE%B5

Eπιθυμία CERN να παραμείνει η Ελλάδα πλήρες μέλος. Παρά τις εκκρεμείς οικονομικές υποχρεώσεις της Ελλάδας προς το CERN, που προσεγγίζουν τα 38 εκατομμύρια ελβετικά φράγκα (περίπου 35 εκατ. ευρώ), και οι δύο πλευρές αναζητούν εποικοδομητικούς τρόπους για να λυθεί το πρόβλημα με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Το «κλειδί» θα είναι η Ελλάδα να καταβάλει ένα ποσό περίπου 5 εκατομμυρίων μέχρι τον Δεκέμβριο. Η θετική διάθεση καταγράφηκε τόσο κατά την πρωινή συνάντηση του γενικού διευθυντή του CERN Ρολφ Ντίτερ Χόγιερ με τον αναπληρωτή υπουργό Έρευνας Κώστα Φωτάκη και τον γενικό γραμματέα Έρευνας και Τεχνολογίας Θωμά Μαλούτα, η οποία έγινε σε πολύ θετικό κλίμα, όσο και κατά τη συνέντευξη που ο Ρολφ Ντίτερ Χόγιερ παραχώρησε αποκλειστικά στο Αθηναϊκό και Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων στην Πολυτεχνειούπολη Ζωγράφου, μετά την απογευματινή ομιλία του που διοργάνωσε η Σχολή Εφαρμοσμένων Μαθηματικών και Φυσικών Επιστημών (ΣΕΜΦΕ) του ΕΜΠ. Κατά την πρωινή συνάντηση στη ΓΓΕΤ, που διήρκεσε μία ώρα, η ελληνική πλευρά διαβεβαίωσε τον γενικό διευθυντή του CERN ότι -στο πλαίσιο των γνωστών δημοσιονομικών δυσκολιών της χώρας- θα καταβληθεί κάθε προσπάθεια να διευθετηθεί το ζήτημα, το οποίο αποτελεί μία από τις προτεραιότητές της. Η Ελλάδα, όπως τονίσθηκε, επιθυμεί να ενισχυθεί περαιτέρω η συνεργασία της με το CERN, εφ’ όσον εξομαλυνθεί και η οικονομική κατάσταση. Η Ελλάδα καταβάλλει στο CERN ετήσια συνεισφορά περίπου 15 εκατ. Από την προηγούμενη διετία 2013 - 2014, οι συσσωρευμένες οφειλές της Ελλάδας ανέρχονται σε περίπου 20 εκατ. ευρώ, στα οποία πρέπει να προστεθεί και η μη καταβληθείσα συνεισφορά για το 2015. Φέτος, για τις υποχρεώσεις προηγούμενων ετών, η χώρα μας έχει καταβάλει ήδη 3 εκατ. ευρώ και πρέπει να καταβάλει άλλα 5 εκατ. περίπου έως το τέλος του έτους, ώστε να εξοφλήσει πλήρως το 2013 και ένα μικρό μέρος του 2014. Οι Έλληνες επιστήμονες ανησυχούν ότι τυχόν αδυναμία εκπλήρωσης των οικονομικών υποχρεώσεων προς το CERN, θα μπορούσε να έχει αρνητικό αντίκτυπο στη συμμετοχή της Ελλάδας ως πλήρους μέλους με δικαίωμα ψήφου, καθώς και στην απρόσκοπτη συμμετοχή των ελληνικών ερευνητικών ομάδων στα πειράματα και στα άλλα προγράμματα του CERN. Η Ελληνική Εταιρεία Σπουδών Φυσικής Υψηλών Ενεργειών (ΕΕΣΦΥΕ) κατέθεσε σχετικό υπόμνημα στον γενικό γραμματέα Έρευνας και Τεχνολογίας Θωμά Μαλούτα. Σύμφωνα με το καταστατικό του CERN, αν δεν έχουν καταβληθεί συνεισφορές δύο ετών, το κράτος - μέλος χάνει το δικαίωμα ψήφου. Ορισμένες άλλες χώρες - μέλη επιθυμούν να τηρηθεί τυπικά το καταστατικό και γι’ αυτό έχουν εκφρασθεί φόβοι από τους Έλληνες επιστήμονες ότι υπάρχει κίνδυνος η Ελλάδα να απωλέσει το δικαίωμα ψήφου στο επόμενο Συμβούλιο του CERN. Όπως επισημάνθηκε όμως τόσο από ελληνικής πλευράς, όσο και από τον Ρολφ Ντίτερ Χόγιερ, ο οποίος επιδεικνύει ιδιαίτερα θετική στάση, υπάρχει αμοιβαία διάθεση να μη συμβεί κάτι τέτοιο και το θέμα να διευθετηθεί έγκαιρα. Άλλωστε, στο παρελθόν και άλλες χώρες είχαν μεγαλύτερες οφειλές προς το CERN, τις οποίες κατέβαλαν σταδιακά, χωρίς να υπάρξει πρόβλημα με το καθεστώς τους στον Οργανισμό. Ο Ρολφ Ντίτερ Χόγιερ διαβεβαίωσε ότι με την ελληνική πλευρά συζητήθηκε όλο το φάσμα των σχέσεων Ελλάδας - CERN και χαρακτήρισε τις συζητήσεις «ανοιχτές και εποικοδομητικές». Όπως είπε, από κυβερνητικής πλευράς εκφράσθηκε η σαφής δέσμευση η Ελλάδα να παραμείνει πλήρες μέλος του CERN με δικαιώματα ψήφου. «Εκτιμώ», είπε, «ότι, παρά τη δύσκολη δημοσιονομική κατάσταση, η Ελλάδα έδωσε ήδη φέτος ένα ποσό 3 εκατομμυρίων. Ήταν μια πολύ θετική εξέλιξη». Επεσήμανε ότι, καθώς εκκρεμότητες υπάρχουν από το 2013 και μετά, πρέπει να εξοφληθεί πλήρως αυτό το έτος, καθώς και ένα μικρό μέρος της ετήσιας συνεισφοράς του 2014 για να μη χαθεί το δικαίωμα ψήφου της χώρας έως τον Δεκέμβριο. «Στη διάρκεια της θητείας μου η Ελλάδα δεν ήταν το μόνο κράτος που είχε οικονομικά προβλήματα. Μόλις σταθεροποιηθεί η οικονομική κατάσταση στην χώρα, τότε θα μπορέσουμε να σχεδιάσουμε ένα πλάνο εξόφλησης των οφειλών. Είχαμε κάνει και στο παρελθόν τέτοια πλάνα, αλλά μεσολάβησαν οι δύο εκλογές και τα πράγματα άλλαξαν. Τώρα, θα κάνουμε ένα νέο αξιόπιστο σχέδιο εξόφλησης, μόλις υπάρξει σταθεροποίηση. Συμφωνήσαμε να συναντηθούμε ξανά μέσα στο επόμενο δίμηνο για να συζητήσουμε επ’ αυτού. Η διευθέτηση των οφειλών θα γίνει με τέτοιο τρόπο, ώστε να διασφαλισθεί πως η Ελλάδα θα παραμείνει πλήρες μέλος του CERN», ανέφερε ο Γερμανός φυσικός. Επεσήμανε, πάντως, ότι «αν η Ελλάδα δεν μπορέσει να πληρώσει τις συνεισφορές της στο CERN και χάσει το δικαίωμα ψήψου, τότε υπάρχει όντως πρόβλημα με τη συμμετοχή της ως πλήρες μέλος στο CERN. Η διοίκηση του CERN θα υποχρεωθεί να περιορίσει τα προνόμια της χώρας σε σχέση με τις άλλες χώρες». «Έως τώρα», είπε ο γενικός διευθυντής, «αποφεύχθηκε οποιαδήποτε συζήτηση στο συμβούλιο του CERN από άλλη χώρα - μέλος, σχετικά με τα δικαιώματα της Ελλάδας. Όμως, έχω ενδείξεις πως αυτό το ζήτημα θα εγερθεί στο επόμενο συμβούλιο του Δεκεμβρίου, αν η Ελλάδα δεν καταβάλει τα πρόσθετα χρήματα έως τότε. Όμως, η συζήτηση με τις ελληνικές αρχές έδειξε ότι η ελληνική κυβέρνηση επιθυμεί να βρει μια λύση». «Ο στόχος μου είναι ότι επ’ ουδενί δεν θέλω να βρεθώ στη δύσκολη θέση να πάρω μέτρα κατά της Ελλάδας, θα ήθελα πραγματικά να το αποφύγω αυτό. Η Ελλάδα ήταν πάντα ένα αλληλέγγυο μέλος του CERN. Έχω, άλλωστε, ξανακάνει τέτοιες συζητήσεις στη διάρκεια της θητείας μου και με άλλες χώρες κι έτσι έχουμε ήδη μια εμπειρία στο CERN να επιλύσουμε το θέμα της Ελλάδας με θετικό τρόπο και για τις δύο πλευρές, συνεπώς παραμένω αισιόδοξος», κατέληξε. Τέλος, ο Ρολφ Ντίτερ Χόγιερ υπογράμμισε ότι η Ελλάδα έχει κάνει τρομερή πρόοδο στον αριθμό και στην ποιότητα των εξαιρετικών επιστημόνων που στέλνει στο CERN, ακόμη και στη διάρκεια της οικονομικής κρίσης, οπότε πολλοί νέοι άνθρωποι, διδακτορικοί φοιτητές και μεταδιδακτορικοί ερευνητές, έχουν κάνει αίτηση να απασχοληθούν στο CERΝ για ένα, δύο ή τρία χρόνια. http://www.kathimerini.gr/834568/article/epikairothta/episthmh/epi8ymia-cern-na-parameinei-h-ellada-plhres-melos

Νέο επεισόδιο στον επιστημονικό «πόλεμο» της μαύρης τρύπας. Δύο εναλλακτικές θεωρίες διασταυρώνουν τα ξίφη τους, προτείνοντας η καθεμία μία εναλλακτική θεωρία ως πιθανή εξήγηση για το «παράδοξο της χαμένης πληροφορίας» στις μαύρες τρύπες, ένα γρίφο που παραμένει άλυτος εδώ και 40 χρόνια περίπου. Η πρώτη θεωρία ανήκει στον Στίβεν Χόκινγκ και ανακοινώθηκε από τον Βρετανό φυσικό στις 25 Αυγούστου. Τώρα, ο Ολλανδός Γκέραρντ Χουφτ, καθηγητής στο πανεπιστήμιο της Ουτρέχτης και κάτοχος του βραβείου Νόμπελ φυσικής από το 1999, διατυπώνει μια διαφορετική εξήγηση που, σύμφωνα με τον ίδιο, απαντά πιο πειστικά στο πρόβλημα. Η αντιπαράθεση των δύο θεωριών αποτελεί ουσιαστικά ένα καινούριο επεισόδιο στον επιστημονικό «πόλεμο» της μαύρης τρύπας, δηλαδή στη διαμάχη για την τύχη των πληροφοριών που είναι κωδικοποιημένες σε όσα αντικείμενα καταλήγουν σε μια μαύρη τρύπα. Σε αυτό το πρώτο επεισόδιο, επικεφαλής του ενός «στρατοπέδου» ήταν ο Στίβεν Χόκινγκ και του αντίπαλου ο Αμερικανός φυσικός Λέοναρντ Σάσκιντ και ο Χουφτ. Με δεδομένο ότι το βαρυτικό πεδίο μιας μαύρης τρύπας είναι τόσο ισχυρό που «καταπίνει» οποιοδήποτε φωτόνιο ή μάζα βρεθεί στην εμβέλειά του (τον «ορίζοντα γεγονότων»), το ερώτημα ήταν τι συμβαίνει με τις πληροφορίες που είναι κωδικοποιημένες σε αυτά. Αρχικά ο Χόκινγκ θεωρούσε πως χάνονται για πάντα, με τους Σάσκιντ και Χουφτ να υποστηρίζουν το αντίθετο και να κηρύσσουν τον «πόλεμο» εναντίον αυτής της λύσης. Τελικά, αποδείχθηκε πως ο Βρετανός φυσικός είχε κάνει λάθος, κάτι που παραδέχθηκε. Αν όμως η πληροφορία δεν εξαφανίζεται διά παντός, με ποιον τρόπο καταφέρνει να «επιζήσει»; Αυτό είναι το «παράδοξο της χαμένης πληροφορίας», το οποίο ουσιαστικά φέρνει σε αντίφαση τη γενική θεωρία της σχετικότητας με την κβαντική φυσική, δηλαδή ούτε λίγο ούτε πολύ τους δύο βασικούς «πυλώνες» της σύγχρονης φυσικής. Για να λύσει το παράδοξο, τον Αύγουστο ο Χόκινγκ διατύπωσε έναν θεωρητικό μηχανισμό, σύμφωνα με τον οποίο οι πληροφορίες της ύλης και του φωτός δεν καταλήγουν στη μαύρη τρύπα. Αντίθετα, αποθηκεύονται με τη μορφή ολογραμμάτων, δηλαδή μιας δισδιάστατης περιγραφής των τρισδιάστατων οντοτήτων, και μεταφέρονται στον «έξω κόσμο» μέσω της ακτινοβολίας που ο ίδιος προέβλεψε θεωρητικά πως εκπέμπει κάθε μαύρη τρύπα. Η λύση όμως του Βρετανού φυσικού βρίσκει αντίθετο τον Χουφτ, ο οποίος προτείνει μια διαφορετική εξήγηση. Σύμφωνα με τον νομπελίστα από το πανεπιστήμιο της Ουτρέχτης, το «κλειδί» βρίσκεται στη δράση της βαρύτητας. Έτσι, στην περίπτωση που ένα αντικείμενο αρχίζει να «γλιστρά» στη μαύρη τρύπα, παραμορφώνεται το βαρυτικό του πεδίο. Επομένως, όταν η εξερχόμενη ακτινοβολία της μαύρης τρύπας περνά μέσα από το πεδίο του αντικειμένου, μεταβάλλεται η τροχιά της. Σε αυτή τη μεταβολή «αποτυπώνονται» οι πληροφορίες που είναι κωδικοποιημένες στο αντικείμενο, με συνέπεια να μην εξαφανισθούν μαζί του για πάντα. Ο επιστήμονας παραλληλίζει αυτό το φαινόμενο με έναν «καθρέφτη», που επιτρέπει στις μαύρες τρύπες να ανακλούν τις πληροφορίες στο διάστημα. http://www.naftemporiki.gr/story/1015380/neo-epeisodio-ston-epistimoniko-polemo-tis-mauris-trupas

Διεθνές Συνέδριο Αστροναυτικής. Στις 12 Οκτωβρίου του 2015 στην Ιερουσαλήμ (Ισραήλ) άνοιξε το 66ο Διεθνές Συνέδριο Αστροναυτικής (IAC). Το IAC που πραγματοποιειτε από το 1951 στο τεταρτο τρίμηνο κάθε έτους με τη συμμετοχή της IAF, της Διεθνούς Ακαδημίας Αστροναυτικής (IAA), το Γραφείο των Ηνωμένων Εθνών για την Outer Space Υποθέσεις και το Διεθνές Ινστιτούτο Διαστημικών Δικαίου (IISL). Η Διεθνής Ομοσπονδία Αστροναυτικής (IAF) - το μεγαλύτερο και παλαιότερο (από το 1950), μια μη κυβερνητική οργάνωση που συγκεντρώνει όλες τις διαστημικές υπηρεσίες του κόσμου, καθώς και την οργάνωση της διαστημικής βιομηχανίας, επιστημονικά και εκπαιδευτικά ιδρύματα, και (από το 2012) σε ένα μουσείο θέματα του χώρου. http://www.federalspace.ru/21777/ Τα χάμπουργκερ μπαίνουν στα ρωσικά διαστημικά μενού; Σύντομα μπορεί να κάνουν την εμφάνιση τους στα ρωσικά μενού τα χάμπουργκερ. Το ρωσικό ερευνητικό ινστιτούτο, αρμόδιο για το σχεδιασμό των γευμάτων για τους κοσμοναύτες της χώρας, δήλωσε ότι είναι διατεθειμένο να εξετάσει τα χάμπουργκερ, αφού ο αμερικανικός ρωσικός «γίγαντας» του πρόχειρου φαγητού Burger King υποστήριξε ότι θα πρέπει να προστεθούν τσίζμπεργκερ στους σωλήνες, σύμφωνα με η ιστοσελίδα της εφημερίδας Kommersant. «Δεν είμαστε αντίθετοι σε αυτό το ενδεχόμενο, ειδικά αν οι γεύσεις των τροφίμων είναι καλές και αρέσει στους κοσμοναύτες», είπε η επικεφαλής του τμήματος διατροφής του διαστήματος στην Ρωσική Ακαδημία Επιστημών, Λουντμίλα Πάβλοβα, σύμφωνα με το ITAR-TASS. Ωστόσο, ορισμένα μέλη της ομάδας ανάπτυξης εξέφρασαν την αποστροφή τους για την εισαγωγή των μπέργκερ στο ρωσικό διαστημικό μενού. «Προσωπικά, είμαι αντίθετος με την ιδέα του χάμπουργκερ. Είναι γρήγορο φαγητό που δεν το συνηθίζουμε στη χώρα μας», δήλωσε ο Αλεξάντερ Αγκουρέγιεφ, ο οποίος εποπτεύει την τροφοδοσία για τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό από τη Ρωσική Ακαδημία Επιστημών. Σύμφωνα με Αγκουρέγιεφ, οι προτάσεις για την αλλαγή των μενού στο διάστημα είναι άφθονες από την ημέρα που ξεκίνησε η μαζική παραγωγή τους το 2011. http://gr.rbth.com/news/2015/10/10/ta-hampoyrgker-mpainoyn-sta-rosika-diastimika-menoy_481505

Σταμάτης Κριμιζής: Οι περιπέτειες της ανθρωπότητας στον πλανήτη Άρη. Έχουν περάσει ακριβώς 50 χρόνια από τότε που η πρώτη αποστολή προς τον Άρη πέρασε δίπλα από τον Κόκκινο Πλανήτη και τράβηξε τις πρώτες κοντινές φωτογραφίες από έναν άλλο πλανήτη. «Ήταν η πρώτη ψηφιακή κάμερα που υπήρξε ποτέ και τη στείλαμε στον Άρη», θυμάται ο διαστημικός επιστήμονας Σταμάτης Κριμιζής, ο οποίος τότε ήταν μεταπτυχιακός φοιτητής και συνερευνητής στην πρώτη διαστημική αποστολή στον Αρη, με το διαστημόπλοιο Mariner 4. Ο καθηγητής του, ο James Van Allen, του είχε ζητήσει να κατασκευάσει ένα όργανο για να τοποθετηθεί στο διαστημόπλοιο, ώστε να εξετάσουν εάν υπάρχουν ζώνες Van Allen γύρω από τον Άρη. «Τελικώς τα κατάφερα, το κατασκεύασα και άρχισε να λειτουργεί μόλις ένα μήνα πριν από την εκτόξευση», λέει γελώντας ο δρ Κριμιζής. «Το Mariner 4 απομυθοποίησε τον Άρη! Οι φωτογραφίες έδειξαν μια επιφάνεια σαν αυτή της ερήμου, σαν την επιφάνεια του φεγγαριού. Ηταν μια μεγάλη απογοήτευση γιατί όλοι περίμεναν ότι πιθανώς να υπάρχουν τα σπουδαία κανάλια που περιέγραψε ο Percival Lowell στις αρχές του 1900 ή τουλάχιστον μια υποτυπώδης ατμόσφαιρα. Ολα αυτά όμως αποδείχθηκαν λάθος». Ή μήπως όχι; Οι τελευταίες αποκαλύψεις της NASA για την εποχική ύπαρξη τρεχούμενου αλμυρού νερού στην επιφάνεια του Άρη επαναφέρουν το ερώτημα: Υπάρχει ζωή στον γειτονικό πλανήτη;Ο δρ Κριμιζής, επικεφαλής του Τμήματος Επιστήμης του Διαστήματος της Ακαδημίας Αθηνών και επίτιμος διευθυντής του Τομέα Διαστήματος του Πανεπιστημίου Johns Hopkins των ΗΠΑ, δίνει συνέντευξη στην Ασπασία Δασκαλοπούλου, για το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον των περιπετειών της ανθρωπότητας στον πλανήτη Άρη: – Γνωρίζαμε εδώ και καιρό ότι υπάρχει κάποιας μορφής νερό στον Αρη· τι το συναρπαστικό έφερε η πρόσφατη ανακάλυψη της NASA; – Ήταν γνωστό εδώ και πολλά χρόνια ότι υπάρχει νερό στον Αρη, αφού από τη δεκαετία του 1970 διακρίναμε τους παγετώνες στο βόρειο και στο νότιο ημισφαίριο. Αυτό που δεν ήταν γνωστό είναι εάν ήταν δυνατό να υπάρχει ρέον ύδωρ στην επιφάνεια. Πριν από περίπου πέντε χρόνια, ένας φοιτητής που δούλευε για κάποιο συνάδελφό μου στο Πανεπιστήμιο της Αριζόνα παρατήρησε σε φωτογραφίες υψηλής ανάλυσης από την επιφάνεια του Αρη κάποια αυλάκια που αντανακλούσαν το φως και συνήθως εμφανίζονταν στις πλαγιές των λόφων και των βουνών. Σε αυτές τις φωτογραφίες, από το όργανο HiRISE (High Resolution Imaging Science Experiment) του δορυφόρου Mars Reconnaissance Orbiter (MRO), μπορεί κανείς να διακρίνει αντικείμενα μεγέθους έως και 20 εκατοστών, και αυτό από ένα ύψος 400 χιλιομέτρων. Τα πλάτη των αυλακιών που παρατήρησε ποίκιλλαν. Τα περισσότερα ήταν στενά, με πάχος μικρότερο από πέντε μέτρα, αλλά υπήρχαν και πλατιά που έφταναν τα 50 και τα 100 μέτρα. Όλοι έμειναν έκπληκτοι, αλλά περίμεναν να δουν εάν αλλάζει η όψη της επιφάνειας με το πέρασμα του χρόνου και την αλλαγή των εποχών στον Αρη. Και αυτό που παρατήρησαν ήταν ότι τα αυλάκια εμφανίζονταν το καλοκαίρι και εξαφανίζονταν τον χειμώνα. – Όμως αυτό συνέβη το 2011. Ποια ήταν η τελική απόδειξη που περίμενε η NASA για να ανακοινώσει τα ευρήματά της; – Το θέμα είναι ότι, ναι, εντάξει, έμοιαζε με νερό αλλά έπρεπε να αποδειχθεί ότι πράγματι είναι. Σε αυτό έδωσε απάντηση ένα άλλο όργανο του δορυφόρου MRO, ο υπερφασματογράφος CRISM (Compact Reconnaissance Imaging Spectrometer for Mars). Είμαι ιδιαίτερα περήφανος γι’ αυτό το όργανο γιατί το κατασκευάσαμε στο εργαστήριό μας στο Πανεπιστήμιο Johns Hopkins στην Ουάσιγκτον και ως διοικητής στα διαστημικά προγράμματα του πανεπιστημίου επέλεξα έναν από τους συνεργάτες μου και του πρότεινα να γράψουμε μια πρόταση για τον σχεδιασμό και την κατασκευή του πειράματος CRISM. Σκοπός του πειράματος CRISM ήταν να χαρτογραφήσει όλα τα ορυκτά της επιφάνειας του πλανήτη με διακριτικότητα 18 μέτρων. Είναι, λοιπόν, ένα όργανο το οποίο κάνει μια φωτογράφιση της επιφάνειας αλλά σε πολλά διαφορετικά χρώματα, συγκεκριμένα 544 χρώματα, τη στιγμή που ένας κανονικός φασματογράφος διακρίνει μόλις 10 χρώματα. Το CRISM λοιπόν εστίασε την προσοχή του στην παρατήρηση αυτών των αυλακιών και συγκεκριμένα στην αναζήτηση αλάτων. Η υποψία μας ήταν ότι εάν αυτό που παρατηρούμε στην επιφάνεια είναι πράγματι νερό, θα πρέπει να μπορούμε να ανιχνεύσουμε άλατα, διότι το μόνο υγρό στο οποίο διαλύονται και μεταφέρονται είναι το νερό. Και πράγματι έτσι έγινε. Βρέθηκαν τα άλατα και συγκεκριμένα υπερχλωρικό μαγνήσιο, χλωρικό μαγνήσιο και υπερχλωρικό νάτριο. Αυτά τα άλατα αποδεικνύουν ότι τα αυλάκια του Αρη είναι από νερό. Υγρό ρευστό νερό! – Το διαστημόπλοιο MRO βρίσκεται στον Άρη από το 2006. Πόσο δύσκολη ήταν αυτή η ανακάλυψη; – Σκεφτείτε ότι αναλαμβάνετε την ευθύνη να κοιτάξετε έναν χάρτη ολόκληρης της Γης με μια διακριτικότητα, ας πούμε, ενός μέτρου. Τα πρώτα πράγματα που θα σας έκαναν εντύπωση είναι τα ποτάμια, τα βουνά, οι λόφοι και τα δέντρα. Είναι ένα τρομερό εγχείρημα για να καταφέρει κανείς να μελετήσει όλα αυτά τα δεδομένα. Σκοπός του MRO και των οργάνων του ήταν να κάνουν ακριβώς αυτό: να χαρτογραφήσουν ολόκληρη την επιφάνεια με μια ακρίβεια 20 εκατοστών, με την κάμερα HiRISE, και με ακρίβεια 18 μέτρων για 544 χρώματα, με τον φασματογράφο CRISM. Ξέρετε για τι τεράστιο ποσό δεδομένων μιλάμε; Για να μελετήσει κανείς αυτά τα δεδομένα, χρειάζεται πολύ προσωπικό και πολύ χρόνο. Επίσης, χρειάζονται παρατηρήσεις μεγάλου χρονικού διαστήματος για να δει κανείς τις αλλαγές της εποχής, γιατί ένα έτος στον Αρη είναι σχεδόν δύο έτη στη Γη. Συγκεκριμένα, ένα έτος στον Άρη διαρκεί 687 γήινες ημέρες. – Στην ανακοίνωσή τους οι ερευνητές της NASA είπαν ότι «υπό συγκεκριμένες συνθήκες» βρέθηκε υγρό νερό στον Άρη. Ποιες είναι αυτές οι συνθήκες; – Οι συγκεκριμένες συνθήκες σχετίζονται με την τοποθεσία που βρίσκονται αυτά τα αυλάκια και τη θερμοκρασία. Η θερμοκρασία πρέπει να είναι πάνω από -23 βαθμούς Κελσίου και όσο το δυνατόν πιο κοντά στο μηδέν. Το αλμυρό νερό έχει την ιδιότητα να ρέει σε θερμοκρασίες πολύ κάτω από το μηδέν. Είναι το ίδιο φαινόμενο που δημιουργούμε και εμείς εδώ στη Γη όταν γίνεται μια χιονόπτωση ή υπάρχει πάγος, όπου ρίχνουμε αλάτι και αυτό ελαττώνει τη θερμοκρασία στην οποία μπορεί να λιώσει ο πάγος. – Ήταν πάντοτε έτσι το τοπίο του Άρη; – Τα πρώτα 500 εκατομμύρια χρόνια της ύπαρξης των πλανητών, δηλαδή πριν από τέσσερα δισεκατομμύρια χρόνια, ο Άρης είχε μια πολύ πυκνή ατμόσφαιρα και διατηρούσε τεράστιες ποσότητες νερού. Αλλά κατά κάποιο τρόπο αυτό το νερό εξαφανίστηκε μαζί με την ατμόσφαιρα του Άρη. Μια θεωρία, που πιστεύω ότι είναι σωστή, λέει πως η ατμόσφαιρα του Άρη χάθηκε εξαιτίας του σχεδόν ανύπαρκτου μαγνητικού του πεδίου. Αντίθετα, στη Γη έχουμε ένα ισχυρό μαγνητικό πεδίο που εκτείνεται δεκάδες χιλιόμετρα πέρα από αυτήν και την προστατεύει από τον ηλιακό άνεμο. Εάν αυτός ο άνεμος, ο οποίος συνίσταται από πρωτόνια και ηλεκτρόνια και έχει θερμοκρασία από 500.000 έως 1.000.000 βαθμούς Κελσίου, έπεφτε πάνω στην ατμόσφαιρα της Γης, σιγά σιγά θα τη διέλυε, θα την πετούσε στο Διάστημα. Το μαγνητικό πεδίο όμως εμποδίζει τον ηλιακό άνεμο να κατέβει αρκετά χαμηλά ώστε να μας πάρει την ατμόσφαιρά μας. Ο Άρης, αντίθετα, για άγνωστους μέχρι στιγμής λόγους, έχασε το μαγνητικό του πεδίο και έχει μείνει σήμερα με ένα απομεινάρι μαγνητικού πεδίου από την αρχαιότητα. Και ως εκ τούτου, ο ηλιακός άνεμος έπεσε πάνω στην ατμόσφαιρα του Άρη και ύστερα από ένα ορισμένο χρονικό διάστημα τη διάβρωσε και την εξαφάνισε. Και κατ’ αυτόν τον τρόπο βέβαια τελείωσε και το νερό γιατί σταμάτησε να βρέχει. Το μόνο νερό που έμεινε ήταν οι πάγοι στον βόρειο και στον νότιο πόλο και ό,τι νερό υπήρχε στο υπέδαφος. – Η NASA δεν έχει δώσει ακόμα απάντηση στο ποια είναι η πηγή του ρέοντος νερού που βρέθηκε στον Άρη. Εσείς από πού πιστεύετε ότι προέρχεται; – Πρέπει να είναι από το υπέδαφος γιατί εμφανίζεται εποχικά. Όπως στη Γη ξέρουμε ότι ένας χείμαρρος κατεβάζει νερά τον χειμώνα και ξεραίνεται το καλοκαίρι, στον Άρη, λοιπόν, γίνεται το αντίθετο. Η μόνη εξήγηση μπορεί να είναι ότι υπάρχει ροή στο υπέδαφος και ορισμένο από αυτό το νερό εμφανίζεται στην επιφάνεια από ρωγμές του εδάφους. – Στην καριέρα σας είχατε συμμετοχή στον σχεδιασμό αποστολών σε κάθε πλανήτη του ηλιακού συστήματος. Εάν μπορούσατε να ταξιδέψετε σ’ έναν από αυτούς, ποιον θα επιλέγατε; – Θα επέλεγα μάλλον τον Δία. Είναι πράγματι ο βασιλιάς των πλανητών, όπως και ο Ζευς ο βασιλιάς των θεών. Έχει συναρπαστικά τοπία. Στην ατμόσφαιρά του υπάρχουν τεράστιοι άνεμοι που κυκλοφορούν με μεγάλη ταχύτητα, έχει ραβδώσεις στο βόρειο και στο νότιο ημισφαίριο και έχει επίσης και τον κόκκινο κύκλο που είναι μια συνεχής καταιγίδα στην επιφάνειά του. Αλλά κυρίως θα ταξίδευα εκεί για τα φεγγάρια του. Η Ιώ έχει ανά πάσα στιγμή περίπου 14 ενεργά ηφαίστεια, η Ευρώπη είναι καλυμμένη με πάγο αλλά έχει ρωγμές και υπόγειο ωκεανό, ο Γανυμήδης έχει κρατήρες διαφόρων ειδών και η Καλλιστώ καλύπτεται από μια πραγματικά αρχαία επιφάνεια. – Γιατί τελικά είναι τόσο σημαντικό ότι βρέθηκε νερό σε υγρή μορφή στον Άρη; – Σε περιπτώσεις όπου υπάρχει υγρό νερό, μια πηγή ενέργειας και ορισμένες οργανικές ουσίες, αργά ή γρήγορα θα δημιουργηθεί βιολογική δραστηριότητα. Και αυτή είναι η μεγάλη σημασία νομίζω της ανακάλυψης: ότι το νερό, που νομίζαμε ότι ήταν πάντοτε πάγος στον Άρη, είναι προφανές ότι υπάρχει στο υπέδαφος ως υγρό και επομένως πιθανώς να υπάρχει βιολογική δραστηριότητα. Μικροβιακή ζωή! Για να τη βρούμε όμως, πρέπει να σκάψουμε στο υπέδαφος, να πάρουμε δείγματα και να τα εξετάσουμε, είτε για απολιθώματα είτε για ζώντα βακτήρια που λειτουργούν και αναπαράγονται σήμερα. – Σχεδιάζεται ήδη κάποια τέτοια αποστολή στη NASA; – Υπάρχει μια αποστολή που θα εκτοξευτεί το 2020, η οποία θα έχει τη δυνατότητα να κάνει γεώτρηση ή πιο σωστά αρεότρηση. Αλλά τα δείγματα θα τα εξετάσει επιτόπου με τα όργανα που θα υπάρχουν πάνω στο διαστημόπλοιο. Η γενική γνώμη στη NASA είναι ότι για να γίνει σωστή δουλειά, όσον αφορά την πιθανότητα ανακάλυψης είτε παλαιοβακτηρίων είτε ζώντων βακτηρίων, πρέπει αυτά τα δείγματα του υπεδάφους να επιστραφούν στη Γη, όπου υπάρχουν τεράστια εργαστήρια με όργανα μεγάλης ευαισθησίας που μπορούν να ανιχνεύσουν ακόμα και ελάχιστες ποσότητες βιολογικού υλικού. Αν γίνει κάτι τέτοιο, μάλλον αυτό θα συμβεί κάποια στιγμή στη δεκαετία του 2020, μέχρι το 2030. Και, ξέρετε, δεν είναι τεχνικό το ζήτημα, είναι καθαρά θέμα χρημάτων. – Eνα από τα προβλήματα σε τέτοιου είδους αποστολές είναι η απολύμανση του διαστημοπλοίου που θα προσεδαφιστεί στον Άρη για να ψάξει για ζωή. Πώς αντιμετωπίζεται αυτό; – Από την αρχή της διαστημικής εποχής υπάρχει ένας νόμος που έχει συμφωνηθεί από όλα τα κράτη και λέει ότι διαστημόπλοια τα οποία θα αγγίξουν την επιφάνεια πλανητών ή δορυφόρων πρέπει να είναι απολυμασμένα. Και αυτό, γιατί δεν θέλουμε να μεταφερθούν ζωικοί οργανισμοί από τη Γη, να μολύνουν την επιφάνεια και τότε τελικά να μην ξέρουμε εάν τα ευρήματά μας προέρχονται από αυτόν καθαυτόν τον πλανήτη. Οπότε τα διαστημόπλοια που φεύγουν από τη Γη πρέπει να τα απολυμάνουμε. Η απολύμανση που κάνουμε είναι να τα βάλουμε σε ένα περιβάλλον όπου η θερμοκρασία φτάνει τους 150 βαθμούς Κελσίου και αυτό σκοτώνει τα περισσότερα μικρόβια, αλλά όχι όλα. Και εκεί βρίσκεται το πρόβλημα, διότι δεν μπορούμε να αυξήσουμε τη θερμοκρασία σε υψηλότερα επίπεδα, διότι τότε θα καταστρέψουμε όλα τα ηλεκτρονικά και τα όργανα του διαστημοπλοίου. Είχαμε μια επιτροπή της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ που εξέτασε ειδικά το ζήτημα της δυνατότητας επιβίωσης διαφόρων μικροβίων πάνω σε διαστημόπλοια. Και πράγματι υπάρχουν ορισμένα βακτήρια που μπορούν όχι μόνο να ζήσουν στο κενό, δηλαδή στο Διάστημα όπου δεν υπάρχει αέρας, αλλά και να αντέξουν μεγάλες δόσεις ραδιενέργειας, που λαμβάνουν από την κοσμική ακτινοβολία, και αυτό γιατί έχουν τη δυνατότητα να επιδιορθώνουν το DNA τους. Με άλλα λόγια, αυτό που απέδειξε η παραπάνω μελέτη είναι ότι βασικά είναι αδύνατο να απολυμάνει κανείς ένα διαστημόπλοιο και να αποφύγει κάθε δυνατή μόλυνση της επιφάνειας κάποιου ουράνιου σώματος στο Διάστημα. Γίνεται όμως κάθε δυνατή προσπάθεια. Δεν μπορεί να κάνει κανείς κάτι περισσότερο. – Θα μπορούσε η μικροβιακή ζωή που πιθανώς υπάρχει στον Άρη να εξελιχθεί σε πιο σύνθετη; – Υπό τις σωστές συνθήκες υπάρχει προφανώς η δυνατότητα να εξελιχθεί αυτή η ζωή, όπως εξελίχθηκε στη Γη. Αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο Άρης έχει ένα πολύ αφιλόξενο τοπίο, είναι κυρίως έρημος, και η πίεση της ατμόσφαιράς του είναι το 5/1.000 της ατμοσφαιρικής πίεσης της Γης. Δεν μπορείς δηλαδή να πας με ένα διαστημόπλοιο, να προσεδαφιστείς, να βγεις έξω και να αρχίσεις να κάνεις βόλτες, να σκάβεις ή οτιδήποτε άλλο. Μόνο με υπόγειες αποικίες μπορεί κανείς να λειτουργήσει στον Άρη. Και αυτό, γιατί οι ηλιακές εκλάμψεις που χτυπούν την επιφάνεια του Άρη περιέχουν τεράστιες ποσότητες ακτινοβολίας, κυρίως πρωτόνια, που μπορούν να διατρυπήσουν ακόμα και ατσάλι πάχους τριών εκατοστών. Εάν βρεθεί κάποιος αστροναύτης στην επιφάνεια του Άρη σε μια από αυτές τις περιπτώσεις, σε λίγες ώρες θα πάρει μια δόση που θα είναι θανάσιμη. Λοιπόν, δεν είναι τόσο εύκολο όσο το παρουσιάζουν οι μυθιστοριογράφοι επιστημονικής φαντασίας. Μια επίσκεψη στον Άρη συνοδεύεται από πολλά πρακτικά και δύσκολα προβλήματα, των οποίων η λύση δεν έχει ακόμη επινοηθεί. – Πότε πιστεύετε ότι μπορεί να καταστεί δυνατή μια τέτοια αποστολή; Και από ποιον; – Η Εθνική Ακαδημία Επιστημών των ΗΠΑ έκανε επίσης μια μελέτη για ταξίδια με ανθρώπινα πληρώματα στον Άρη και έβγαλε το συμπέρασμα ότι, με την παρούσα χρηματοδότηση της NASA, το νωρίτερο που μπορεί να γίνει μια τέτοια αποστολή είναι το 2046. Οι αποστολές στον Άρη με ανθρώπινα πληρώματα είμαι απολύτως σίγουρος ότι δεν πρόκειται ποτέ να επιχειρηθούν από μόνο μία χώρα. Το κόστος που υπολογίζεται, σήμερα τουλάχιστον, είναι τεράστιο, πάνω από 500 δισεκατομμύρια δολάρια. Καμιά χώρα δεν μπορεί να διαθέσει αυτά τα ποσά και δεν είναι πολιτικά δυνατό να δεχθεί ένας πληθυσμός να δαπανήσει αυτό το ποσό για ένα ταξίδι αναψυχής στον Άρη. Εάν υπάρξει λοιπόν αποστολή από τη Γη στον Άρη, θα είναι η αποστολή της ανθρωπότητας, όχι της Αμερικής, όχι της Ευρώπης, όχι της Κίνας, όχι της Ρωσίας. Εγώ όμως είμαι πάντα υπέρ των ρομποτικών διαστημοπλοίων και όχι των αποστολών με ανθρώπινα πληρώματα. Πρώτον γιατί λαμβάνουμε πολύ περισσότερες πληροφορίες από τα εξειδικευμένα όργανα που χρησιμοποιούμε και δεύτερον γιατί οι αποστολές με ανθρώπινα πληρώματα είναι τουλάχιστον δέκα φορές πιο δαπανηρές από οποιοδήποτε ρομποτικό διαστημόπλοιο. http://physicsgg.me/2015/10/11/%cf%83%cf%84%ce%b1%ce%bc%ce%ac%cf%84%ce%b7%cf%82-%ce%ba%cf%81%ce%b9%ce%bc%ce%b9%ce%b6%ce%ae%cf%82-%ce%bf%ce%b9-%cf%80%ce%b5%cf%81%ce%b9%cf%80%ce%ad%cf%84%ce%b5%ce%b9%ce%b5%cf%82-%cf%84%ce%b7%cf%82/

Singularity, 1965: η πιο περίεργη επέτειος. Π​​ενήντα ακριβώς χρόνια πριν ο φυσικός και μαθηματικός σερ Ρότζερ Πένροουζ, ο οποίος σήμερα φέρει τον τίτλο του Professor Emeritus του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, σχηματοποίησε δύο θεωρήματα που σχετίζονται με τη θεωρία της σχετικότητας του Αϊνστάιν. Το ένα θεώρημα είναι αυτό της «βαρυτικής ανωμαλίας» (gravitational singularity), η οποία λογίζεται σαν ένα «σφάλμα» στο χωρόχρονο. Το δεύτερο είναι το λεγόμενο θεώρημα των «παγιδευμένων επιφανειών», οι οποίες δημιουργούνται όταν ένας αστέρας μάζας πολύ μεγαλύτερης από εκείνη του δικού μας ήλιου φτάνει στο τέλος του μέσα από μια τερατώδη έκρηξη (υπερκαινοφανής αστέρας). Η μάζα του στη συνέχεια καταρρέει στον πυρήνα του σχηματίζοντας μια «μαύρη τρύπα» στον χώρο αλλά και στον χρόνο, στο κέντρο της οποίας φωλιάζει η «βαρυτική ανωμαλία» του Πένροουζ, ένα ελάχιστο σημείο άπειρης πυκνότητας – κάτι παράλογο για τους φυσικούς νόμους όπως τους ξέρουμε. Οι μαύρες τρύπες ήταν μέχρι το 1965, που ο Πένροουζ μίλησε για «ανωμαλία», γνωστές στη θεωρητική φυσική αν και ο όρος καθιερώθηκε μετά το 1967, οπότε και τον χρησιμοποίησε για πρώτη φορά ο Αμερικανός Τζον Ουίλερ. Το θεώρημα της «ανωμαλίας» εξάπτει την πιο άγρια φαντασία όταν διαβάζεις τον ορισμό της (ειδικά σήμερα που οι αστρονόμοι έχουν εντοπίσει, ελαφρώς «διά της ατόπου απαγωγής», μαύρες τρύπες στο σύμπαν), πόσο μάλλον όταν μετά τα θεωρήματα του Πένροουζ, ο νεαρός τότε Στίβεν Χόκινγκ πήγε την ιδέα ακόμα παραπέρα: ότι στο «σημείο μηδέν» απ’ το οποίο προέκυψε το σύμπαν μας με τη Μεγάλη Εκρηξη, βρισκόταν ακριβώς αυτό: μια «βαρυτική ανωμαλία» άπειρης, αδιανόητης πυκνότητας απ’ όπου ξεπήδησαν όλα όσα υπάρχουν σήμερα. Γι’ αυτό και ορισμένοι κοσμολόγοι έχουν αναπτύξει την ιδέα ότι, στην πραγματικότητα, το σύμπαν μας προήλθε από και βρίσκεται ακόμα μέσα σε μια μαύρη τρύπα (!): η αρχική «ανωμαλία» απ’ την οποία προέκυψε το Μπιγκ Μπανγκ ήταν ο πάτος της μαύρης τρύπας. Singularity – τι ωραία λέξη. Σε κείμενα Ελλήνων φυσικών την έχω συναντήσει ως ιδιομορφία, ανωμαλία, μοναδικότητα. Κάθε μία από αυτές τις λέξεις έχει κάτι σχεδόν υπερβατικό και την ίδια στιγμή τρομακτικό, οριστικό, καθολικό. Μοιάζουν με ένα όριο πέραν του οποίου ο ανθρώπινος νους σκοντάφτει και απλώς παύει να λειτουργεί. Εδώ, επέλεξα αυθαίρετα τη λέξη «ανωμαλία» καθώς μοιάζει να υποδηλώνει ένα σημείο όπου κάτι δεν πάει καλά, κάτι στραβώνει με έναν ασύλληπτο τρόπο. Περίεργη επέτειος, λοιπόν, αυτή η 50ή της «βαρυτικής ανωμαλίας»: τιμούμε κάτι που δεν ξέρουμε. Κάτι που διαστρέφει όλα όσα γνωρίζουμε ως φύση. Κι όλο αυτό δεν είναι φαντασία. http://physicsgg.me/2015/10/10/singularity-1965-%ce%b7-%cf%80%ce%b9%ce%bf-%cf%80%ce%b5%cf%81%ce%af%ce%b5%cf%81%ce%b3%ce%b7-%ce%b5%cf%80%ce%ad%cf%84%ce%b5%ce%b9%ce%bf%cf%82/

Hawking: Δεν πρέπει να φοβόμαστε τα ρομπότ αλλά τον καπιταλισμό. Ο Stephen Hawking προέβλεψε ότι οι ανισότητες θα ενταθούν στο μέλλον οδηγώντας σε μια «οικονομική Αποκάλυψη», αφού πολλές από τις δουλειές στις οποίες απασχολούνται σήμερα εκατομμύρια άνθρωποι θα καταργηθούν εξαιτίας της αυτοματοποίησης που θα φέρει η εξέλιξη της τεχνολογίας. Δεν θα προκαλέσουν υπερεξελιγμένα ρομπότ την οικονομική Αποκάλυψη, αλλά οι άπληστοι επιχειρηματίες, εκτίμησε ο Hawking.
κατά τη διάρκεια μιας διαδικτυακής συνεδρίας που είχε με το κοινό μέσω της πλατφόρμας Reddit, την Πέμπτη. Σύμφωνα με τον Hawking η οικονομική ανισότητα θα ενταθεί στο μέλλον, αφού πολλές από τις δουλειές στις οποίες απασχολούνται σήμερα εκατομμύρια άνθρωποι θα καταργηθούν με την αυτοματοποίηση που θα φέρει η εξέλιξη της τεχνολογίας. Όταν οι μηχανές θα φτάσουν να παράγουν όλα όσα χρειαζόμαστε, η κοινωνική διαστρωμάτωση θα εξαρτηθεί από τον τρόπο διανομής αυτών των αγαθών. Στο καλύτερο δυνατό σενάριο αυτής της, όχι και τόσο μακρινής, εξέλιξης η διανομή θα γίνεται δίκαια και όλοι οι κάτοικοι του πλανήτη θα απολαμβάνουν μία άνετη ζωή μακριά από κάθε ανάγκη για σκληρή εργασία. Στον αντίποδα, προβάλλει ο κίνδυνος μιας μελλοντικής δυστοπίας όπου οι πανίσχυροι ιδιοκτήτες των μηχανικών μέσων παραγωγής αγαθών δεν θα μοιράζονται τον παραγόμενα αγαθά με τους υπόλοιπους, καταδικάζοντάς τους στην φτώχεια και τον αποκλεισμό. Αν το οικονομικό χάσμα συνεχίσει να μεγαλώνει με τους ίδιους ρυθμούς, οι «πάμπλουτοι ιδιοκτήτες των μηχανών θα αποτελούν την ανώτερη τάξη μιας Νέας Εποχής», χωρίς ενδιάμεσα στρώματα από αυτούς μέχρι την τάξη των εξαθλιωμένων φτωχών. Η ως τώρα συμπεριφορά των περισσότερων επιχειρηματιών προκρίνει το άσχημο σενάριο ως το πιο πιθανό, εκτίμησε ο θεωρητικός φυσικός. http://physicsgg.me/2015/10/10/hawking-%ce%b4%ce%b5%ce%bd-%cf%80%cf%81%ce%ad%cf%80%ce%b5%ce%b9-%ce%bd%ce%b1-%cf%86%ce%bf%ce%b2%cf%8c%ce%bc%ce%b1%cf%83%cf%84%ce%b5-%cf%84%ce%b1-%cf%81%ce%bf%ce%bc%cf%80%cf%8c%cf%84-%ce%b1%ce%bb/

Το"Soyuz-2.1A" βρίσκεται στο κοσμοδρόμιο της "Ανατολής" Το"Soyuz-2.1A" με ανώτερο στάδιο «ВОЛГА»("Βόλγα") θα θέσει σε τροχιά τα διαστημικά σκάφη "Λομονόσοφ" και "AIST" - αυτή θα είναι η πρώτη εκτόξευση απο το ρωσικο πολιτικο διαστημοδρόμιο - Spaceport "Ανατολή"9(«ВОСТОЧНЫЙ») Οι δορυφόροι αναπτύχθηκαν σε συνεργασία με τους φοιτητές του Κρατικού Πανεπιστημίου της Μόσχας και του Σαμαρά Πανεπιστήμιο μέλος του Aerospace και θα παραδώσει τα δεδομένα για επιστημονικά πειράματα στη Γη. http://www.federalspace.ru/21774/

Λίμνη φιλική στη ζωή υπήρχε στον Αρη. Λίγες μέρες μετά την ανακάλυψη νερού σε υγρή μορφή στην επιφάνεια του Αρη η NASA επανέρχεται στο θέμα νερό στον Αρη με μια νέα ιδιαίτερα σημαντική ανακοίνωση. Ο ρομποτικός εξερευνητής Curiosity που εξερευνά τον γιγάντιο κρατήρα Γκέιλ από το 2012 είχε εντοπίσει ίχνη της παρουσίας νερού εκεί στο μακρινό παρελθόν. Τα μέλη της αποστολής ανακοίνωσαν ότι τα τελευταία δεδομένα που έστειλε το ρομπότ αποκαλύπτουν το υδάτινο παρελθόν του κρατήρα. Υπήρχε εκεί μια τεράστια ήρεμη λίμνη στην οποία υπήρχαν όλες οι προϋποθέσεις να αναπτυχθεί ζωή. Ο κρατήρας Γκέιλ έχει διάμετρο 94 χλμ και η κορυφή του έχει απόσταση τον πυθμένα του περίπου πέντε χλμ. Σύμφωνα με τα μέλη της αποστολής Curiosity πριν από 3,8 έως 3,3 δισεκατομμύρια χρόνια οι γεωατμοσφαιρικές συνθήκες στον Αρη ανάμεσα στα άλλα δημιουργούσαν μεγάλα αποθέματα νερού σε παγωμένη μορφή στα ανώτερα τμήματα του κρατήρα. Τα αποθέματα αυτά έλιωναν περιοδικά με αποτέλεσμα να δημιουργούνται πολλοί χείμαρροι που δημιουργούσαν κατά τόπους στον κρατήρα μικρότερες ή μεγαλύτερες λίμνες. Οταν ο κλιματικός κύκλος πάγωνε τα αποθέματα οι λίμνες ξεραίνονταν και αργότερα όταν ξεκινούσε και πάλι το λιώσιμο ξαναγέμιζαν με νερό. Τα νέα ευρήματα δείχνουν ότι στο μεσοδιάστημα αυτής της διαδικασίας στο υπέδαφος του κρατήρα είχαν παραμείνει για μεγάλο διάστημα αποθέματα νερό. Η πιο ενδιαφέρουσα παράμετρος της νέας ανακάλυψης είναι κάποια στιγμή σε αυτό το πήγαινε έλα του νερού στον κρατήρα σχηματίστηκε μια μεγάλη λίμνη με ήρεμα νερά η οποία διατηρήθηκε για χρονικό διάστημα τέτοιο ώστε να είναι φιλική στην εμφάνιση και ανάπτυξη της ζωής. Η νέα μελέτη προστίθεται σε όλες τις προηγούμενες που δείχνουν ότι είναι εξαιρετικά πιθανό να υπήρχαν κάποιες μορφές ζωής στον Αρη στο μακρινό παρελθόν και ίσως κάποιες από αυτές ίσως να εξακολουθούν να υπάρχουν στον Κόκκινο Πλανήτη με τους επιστήμονες να εικάζουν ότι έχουν βρει καταφύγιο σε μεγάλα βάθη στο υπέδαφος του. Η νέα μελέτη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Science». http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=744498

Η «κούρσα» ιδιωτικών εταιρειών προς τη Σελήνη. Δεκαετίες μετά το πρόγραμμα «Απόλλων», ιδιωτικές εταιρείες δείχνουν να εισέρχονται σε μια ανανεωμένη «κούρσα» για τη Σελήνη. Όπως αναφέρεται σε δημοσίευμα του Space.com, μία ισραηλινή ομάδα ονόματι SpaceIL έχει υπογράψει συμβόλαιο για εκτόξευση της ρομποτικής σεληνακάτου της προς τη Σελήνη με πύραυλο Falcon 9 της SpaceX στο δεύτερο μισό του 2017- αποβλέποντας στο να κερδίσει το πρώτο βραβείο, ύψους 20 εκατ. δολαρίων, στο Google Lunar X Prize. Δεν πρόκειται για την πρώτη ομάδα που συμμετέχει στον διαγωνισμό με σχέδια να φτάσει στη Σελήνη, καθώς σε αντίστοιχη συμφωνία έχει προβεί και η Moon Express (Καλιφόρνια), σε συνεργασία με τη Rocket Lab, καθώς και η Astrobotic, που υπέγραψε συμβόλαιο με την SpaceX το 2011. H πρώτη σκοπεύει να στείλει το ρομπότ της, ΜΧ-1, στη Σελήνη το 2017, ενώ το αντίστοιχο όχημα της δεύτερης, Griffin, ελπίζεται να εκτοξευτεί μέσα στο 2016. Ωστόσο, η SpaceIL είναι μέχρι τώρα η μόνη που έχει αρχίσει τη διαδικασία επικύρωσης, κατά την οποία οι διοργανωτές εξετάζουν τα συμβόλαια και τα σχετικά έγγραφα. Υπενθυμίζεται ότι στο πλαίσιο του Google Lunar X Prize, που άρχισε το 2007 για να ενθαρρύνει την ανάπτυξη της ιδιωτικής διαστημικής βιομηχανίας, η πρώτη ομάδα με ιδιωτικά κεφάλαια που θα προσεληνώσει ρομποτικό σκάφος και θα καταφέρει να το κινήσει 500 μέτρα, εκπέμποντας HD video και φωτογραφίες πίσω στη Γη ως το τέλος του 2017, θα κερδίσει το μεγάλο βραβείο των 20 εκατ. δολαρίων. Η δεύτερη θα λάβει 5 εκατ., ενώ άλλα 5 εκατ. υπάρχουν και για άλλους στόχους. Συνολικά, στην «κούρσα» παραμένουν 16 ομάδες. Υπενθυμίζεται ότι, μέχρι σήμερα, σκάφος στη Σελήνη έχουν προσεδαφίσει μόνο οι ΗΠΑ, η πρώην Σοβιετική Ένωση και η Κίνα. http://www.naftemporiki.gr/story/1013454/i-koursa-idiotikon-etaireion-pros-ti-selini

Αποκαλύφθηκε ο μπλε ουρανός του Πλούτωνα. Δεν υπάρχουν πλέον λόγια για να περιγράψει κάποιος τα όσα αποκαλύπτονται στον Πλούτωνα και τα φεγγάρια του. Ο μέχρι πριν λίγους μήνες μυστηριώδης παγωμένος σκοτεινός κόσμος αποδεικνύεται κάτι περισσότερο από εκπληκτικός. Ένας πραγματικός «κόσμος παγο - θαυμάτων» όπως οι επιστήμονες έσπευσαν αμέσως μετά την έλευση των πρώτων δεδομένων να χαρακτηρίσουν το σύστημα του Πλούτωνα. Μετά τα παγωμένα όρη, τους κινούμενους παγετώνες, τις κοιλάδες, τα γιγάντια φαράγγια, τον πιθανό υπόγειο ωκεανό και τα πολλά, σύνθετα και αναπάντεχα για την περιοχή και τις συνθήκες στις οποίες βρίσκεται το σύστημα του Πλούτωνα γεωατμοσφαιρικά και κοσμικά φαινόμενα έρχεται τώρα μια νέα ίσως η πιο εντυπωσιακή αποκάλυψη. Ο Πλούτωνας διαθέτει μπλε ουρανό και νερό! Όπως ανακοίνωσε η NASA οι νέες εικόνες που έφτασαν από το σκάφος New Horizons που εξερεύνησε το καλοκαίρι που μας πέρασε το σύστημα του Πλούτωνα αποκαλύπτουν ότι η ομίχλη που καλύπτει τον πλανήτη νάνο έχει τελικά μπλε απόχρωση! «Ποιος θα περίμενε έναν μπλε ουρανό; Είναι πανέμορφο!», είπε ο Άλαν Στερν, ο επικεφαλής της διερεύνησης του Πλούτωνα. Το μπλε στις φωτογραφίες δίνει και τα στοιχεία που χρειάζονται οι επιστήμονες για να εξηγήσουν πως αυτό δημιουργείται. «Αυτό το εκθαμβωτικό μπλε φως, μα κάνει να καταλαβαίνουμε την σύσταση της ομίχλης αυτής», αναφέρουν οι επιστήμονες της NASA. Ένας μπλε ουρανός προκύπτει επειδή το φως να σκεδάζει όταν συναντά μόρια ύλης μικρότερα από το μήκος κύματός του. Στη Γη αυτά μόρια είναι πολύ μικρά μόρια αζώτου. Στον Πλούτωνα φαίνεται να είναι λίγο μεγαλύτερα, και ονομάζονται θολίνες», εξηγούν. Η NASA επίσης ανακοίνωσε ότι έχουν βρεθεί και ορισμένες περιοχές στον Πλούτωνα όπου υπάρχει νερό σε παγωμένη μορφή ενώ μέχρι σήμερα οι επιστήμονες είχαν εντοπίσει την ύπαρξη μόνο παγωμένου αζώτου και μεθανίου. Ωστόσο όπως είχε αναφέρει σε πρόσφατη συνέντευξη της στο ΒΗΜΑ η Φραν Μπάγκεναλ, καθηγήτρια Αστροφυσικής και Πλανητικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο του Κολοράντο και βασικό μέλος της αποστολής «New Horizons» τα μέλη της αποστολής από την ροή των δεδομένων είχαν αρχίσει να υποπτεύονται ότι είναι πιθανό να εντοπιστεί η παρουσία νερού σε παγωμένη μορφή. «Αυτός ο πλανήτης είναι ζωντανός» ανέφερε ο Αλαν Στερν κατά την ανακοίνωση της ανακάλυψης αφήνοντας έτσι ανοικτό το πεδίο για νέες απρόσμενες αποκαλύψεις για τον Πλούτωνα. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500031491

Ευρωπαϊκή Βραδιά Ερευνητή 2015: Μια βραδιά γεμάτη ανακαλύψεις. Φέτος η Βραδιά του Ερευνητή είχε σύνθημα "Η Επιστήμη και η Έρευνα για ένα καλύτερο μέλλον". Ποιος δεν ονειρευόταν μικρός να γίνει αστροναύτης ή δεν φανταζόταν αν υπάρχει ζωή πέρα από τη Γη αλλά και ποιος δεν έχει αναρωτηθεί τι είναι τα πεφταστέρια; Το διάστημα βρίσκεται αναμφίβολα στη τη ζωή μας και τη φαντασία μας από την πρώιμη ηλικία. Γιορτάζοντας τα 10 χρόνια του θεσμού το διάστημα δεν θα μπορούσε παρά να κατέχει εξέχουσα θέση στη φετινή Βραδιά του Ερευνητή. Η έρευνα για το διάστημα δεν αφορά μόνο απομακρυσμένους, άγνωστους πλανήτες, εντυπωσιακές σουπερνόβες και μυστηριώδεις μαύρες τρύπες, προσφέρει επίσης σημαντική γνώση για τον πλανήτη μας, τη Γη ωφελώντας την καθημερινή μας ζωή. Από ποιον μπορεί να μάθει καλύτερα κανείς για τα οφέλη της διαστημικής εξερεύνησης αν όχι από έναν αστροναύτη; Ο Λούκα Παρμιτάνο, ο αστροναύτης της ESA, μας το εξήγησε μέσα από ένα βίντεο αφιερωμένο στο κοινό του Ελληνικού Κόσμου ενώ μίλησε για τις ημέρες που πέρασε στο διάστημα στα πλαίσια της αποστολής του, Volare. Ο Λούκα προσγειώθηκε με ασφάλεια πίσω στη Γη στις 11 Νοεμβρίου 2013 και από τότε συνεχίζει τις επιστημονικές του δραστηριότητες. Υπάρχει όμως και στη Γη ένα μέρος που όπου λίγοι άνθρωποι ζουν σε συνθήκες διαβίωσης παρόμοιες με των αστροναυτών. Η Γαλλο-ιταλική βάση Concordia στην Ανταρκτική είναι το μέρος όπου βρέθηκε ο Αδριανός Γολέμης μετά την επιλογή του ως ερευνητής ιατρός από την ESA για το έτος 2014. Μέσα από πλούσιο φωτογραφικό υλικό, ο Έλληνας γιατρός μετέφερε νοερά το κοινό στις ακραίες συνθήκες της βάσης και την ζωή εκεί, ενώ αφηγήθηκε την ερευνητική του εμπειρία. Συμμετείχε μεταξύ άλλων σε μελέτες για το πώς η βιταμίνη D επηρεάζει την υγεία των ανθρώπων σε συνθήκες μειωμένης ηλιοφάνειας, σε μελέτες ύπνου με ηλεκτροεγκεφαλογράφημα αλλά και το πώς επηρεάζεται η ψυχολογία του ατόμου σε κατάσταση απομόνωσης. Όπως επισήμανε στην αφήγηση του, «παρότι η γνώση αυτή προορίζεται να χρησιμοποιηθεί για το σχεδιασμό των μελλοντικών επανδρωμένων διαστημικών αποστολών, είναι εξίσου σημαντική σήμερα για την κοινωνία καθώς μέσα από την κατανόηση των ανθρωπίνων λειτουργιών σε ακραία περιβάλλοντα μπορούμε να βελτιώσουμε και να αναπτύξουμε αποτελεσματικότερες μεθόδους αντιμετώπισης ασθενειών για τους ανθρώπους στη Γη. Για παράδειγμα η μελέτη των διαταραχών του ύπνου σε ακραίες συνθήκες (στην Ανταρκτική ή στο Διάστημα) βοηθούν στην αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση των διαταραχών του ύπνου των ασθενών σε μέρη όπως η Ευρώπη.» Πίσω στο διάστημα, φέτος η απίστευτη αποστολή της Ροζέτα στον κομήτη 67P είχε παγκόσμια απήχηση ενώ τα αποτελέσματά τις δεν σταματούν να μας εκπλήσσουν. Οι επισκέπτες έμαθαν τι κρύβει αυτό το ξένο τοπίο, τα ερωτήματα που καλείται να απαντήσει η Ροζέτα αλλά και πως είναι σε θέση να διατηρεί την επαφή με το μικρό όχημα προσεδάφισης Φίλαι. Όποιος ήθελε να έχει μια ιδέα από τι υλικό είναι φτιαγμένος ένας κομήτης παρακολούθησε το "μαγείρεμά" του, με συστατικά που χρησιμοποιούνται στην καθημερινότητα μας όπως κρασί, γραφίτης και χώμα, κατάλληλα αναμεμιγμένα με μια καλή δόση ξηρού πάγου από τις "σεφ" Μαρίνα Γεωργίου και Αφροδίτη Νάση, υποψήφια διδάκτωρ και προπτυχιακή φοιτήτρια του Τμήματος Φυσικής του Καποδιστριακού Παν/μιου Αθηνών, αντίστοιχα. Τα παιδιά έφυγαν εντυπωσιασμένα και "όλα ήθελαν να αγγίξουν τους ατμούς που έβγαιναν από τον σπιτικό κομήτη καθώς μαγειρευόταν", μας είπε η Μαρίνα. Το έτος 2015 έχει χριστεί ως το Διεθνές Έτος Φωτός. Το φως είναι αυτό που σε όλες τις μορφές του και με όλη του την ένταση μας βοηθά να παρατηρούμε σε μεγάλη λεπτομέρεια τη Γη. Οι δορυφόροι της ESA φωτογραφίζουν συνεχώς την γήινη επιφάνεια με τη χρήση διαφορετικών "τύπων" φωτός μεταφέροντας πληροφορίες τόσο διαφορετικές όσο η θερμοκρασία της θάλασσας, η κατάσταση των καλλιεργειών, το μαγνητικό πεδίο της Γης. Για να το δείξουν αυτό η Δρ Γεωργία Δοξάνη και ο MSc Εμμανουήλ (Μάνος) Λαγουδάκης, ερευνητές ειδικευμένοι σε θέματα παρατήρησης της Γης, στο κέντρο ESRIN της ESA, χρησιμοποίησαν καταπληκτικές 3D εικόνες του δορυφόρου GOCE, τις μεταβολές της γήινης επιφάνειας στο ηφαίστειο της Αίτνας αλλά και της Γης από τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. "Φέτος επιλέξαμε να παρουσιάσουμε την παρατήρηση της Γης μέσα από ένα παιχνίδι ερωταπαντήσεων και με 3D video και κρίνοντας από την ανταπόκριση του κόσμου μέσα την αίθουσα, την ώρα των παρουσιάσεων, αλλά και έξω από αυτήν, πιστεύω ότι ήταν μία καλή πρώτη επαφή με τους δορυφόρους και τις εικόνες, σχετικά με τις λειτουργίες, τα χαρακτηριστικά αλλά και τις εφαρμογές τους", είπε η Γεωργία. Το κοινό μέσα στην Αίθουσα παρακολουθεί τις παρουσιάσεις της ESA"Μέσα από αυτή τη διαδραστική επαφή θα ήθελα τα παιδιά να καταλάβουν ότι η επιστήμη δεν είναι για λίγους και ότι αν παρουσιαστεί με κατάλληλο τρόπο μπορεί να γίνει ακόμα και διασκεδαστική. Οι ερευνητές μπορεί να φαίνονται απόμακροι πολλές φορές, συγκεντρωμένοι στη δουλειά τους, αλλά δεν είναι πάντα έτσι. Επίσης θα ήθελα να καταλάβουν πως τα αποτελέσματα που παράγει η επιστημονική έρευνα έχουν άμεσο αντίκτυπο στην καθημερινότητα μας και συνήθως κάνουν τη ζωή μας πιο εύκολη. Για παράδειγμα τα δεδομένα του νέου δορυφόρου Sentinel-2 θα συνδράμουν στην ποσοτικοποίηση αλλαγών στην επιφάνεια της Γης σε μεγάλη κλίμακα, όπως στην αποψίλωση των δασών ή την καταπάτηση προστατευμένων περιοχών, χωρίς να χρειάζεται να πάμε επιτόπου και να μετρήσουμε", συμπληρώνει ο Μάνος. Τι εντυπώσεις άφησε η φετινή Βραδιά στους δύο Έλληνες ερευνητές; "Οι γνώσεις των παιδιών και το ενδιαφέρον τους για το διάστημα κάθε χρονιά μας εκπλήσσουν ευχάριστα. Τα παιδιά σήμερα από μικρή ηλικία όχι μόνο είναι τρομερά εξοικειωμένα με την έννοια των δορυφόρων και του διαστήματος, αλλά έχουν και πολύ εύστοχες ερωτήσεις και απορίες, που συχνά αιφνιδιάζουν και τους ίδιους τους γονείς." είπε η Γεωργία. Ο Μανώλης καταλήγει λέγοντας πως "μετά από την εμπειρία αυτή πιστεύω πως ακούγοντας από κοντά τους ερευνητές να μιλούν για τη δουλειά τους είναι ότι καλύτερο για ένα παιδί αλλά και κάποιον λάτρη της επιστήμης, γιατί συνήθως είμαστε παθιασμένοι με τη δουλειά μας και όταν το πάθος συνδυαστεί με γνώση και μεταδοτικότητα μπορεί να προκαλέσει αληθινό ενδιαφέρον, ικανό να χαράξει πορείες ζωής." Γεμάτοι με νέες γνώσεις και τροφή για σκέψη, μικροί και μεγάλοι έφυγαν και με πολλά καλούδια που είχε διαθέσει η ESA ειδικά για τη Βραδιά, με την αφίσα της Αθήνας από τον Sentinel-2 να γίνεται ανάρπαστη. Βίντεο. http://www.esa.int/spaceinvideos/Videos/2015/09/Luca_Parmitano_IN_RESEARCHER_S_NIGHT_2015_AT_Hellenic_World_Foundation_ATHENS http://www.esa.int/spaceinvideos/Videos/2015/09/Earth_from_Space_Athens_in_colour http://www.esa.int/ell/ESA_in_your_country/Greece/Eyropaikhe_Vradiha_Ereynethe_2015_Mia_vradiha_gemhate_anakalhupseis

To φωτογραφικό αρχείο του προγράμματος «Απόλλων» στο Flickr. Χιλιάδες φωτογραφίες, που τραβήχτηκαν από αστροναύτες του προγράμματος «Απόλλων» της NASA είναι διαθέσιμες στο ευρύ κοινό μέσω του Flickr, στο Project Apollo Archive. https://www.flickr.com/browser/upgrade/?continue=%2Fphotos%2Fprojectapolloarchive%2Falbums Οι υψηλής ανάλυσης εικόνες παρουσιάζονται στην καθαρή τους μορφή, χωρίς να έχουν υποστεί επεξεργασία, όπως ακριβώς τραβήχτηκαν από τις κάμερες Hasselblad των διαστημοπλοίων του προγράμματος «Απόλλων»- ενώ υπάρχουν και κάποιες εικόνες από φιλμ. Το εντυπωσιακό αρχείο περιλαμβάνει κάποιες από τις σημαντικότερες στιγμές στην ιστορία της εξερεύνησης του Διαστήματος, από την ιστορική αποστολή του «Απόλλων 11» μέχρι την πτήση του «Απόλλων 7» - της πρώτης επανδρωμένης πτήσης του προγράμματος. Η συλλογή «κλείνει» με τα άλμπουμ από το «Απόλλων 17», που αποτέλεσε την τελευταία επανδρωμένη αποστολή στη Σελήνη. Μεταξύ των πιο εντυπωσιακών πλάνων, με την επιφάνεια της Σελήνης και τις πτήσεις, βρίσκονται και πιο «απλές» εικόνες, με αστροναύτες να τρώνε, επισκευάζουν/ συντηρούν εξοπλισμό κ.α. Σημειώνεται πως το Project Apollo Archive δημιουργήθηκε το 1999 από τον Κιπ Τιγκ, ο οποίος το είχε δημιουργήσει συνοδευτικά στην ιστοσελίδα του, Contact Light. http://www.naftemporiki.gr/story/1013457/to-fotografiko-arxeio-tou-programmatos-apollon-sto-flickr Ισραηλινή ομάδα σε διαγωνισμό από τη Γη στη Σελήνη. Στο πλαίσιο του διαγωνισμού της Google για την πρώτη ιδιωτική αποστολή που θα προσεδαφιστεί στη Σελήνη, ομάδα ισραηλινών μηχανικών υπέγραψε συμβόλαιο για την εκτόξευση του σκάφους της στα τέλη του 2017. Η ισραηλινή μη κερδοσκοπική εταιρεία SpaceIL προτίμησε για την εκτόξευση τον πύραυλο Falcon 9 της αμερικανικής SpaceX. Η άκατος προσσελήνωσης, σε μέγεθος τραπεζιού με πλευρά 1,5 μέτρου, θα εκτοξευτεί μαζί με 20 μικρούς πυραύλους προκειμένου να διατηρηθεί χαμηλά το κόστος. Από τις 16 ομάδες που συμμετέχουν στο διαγωνισμό XPrize της Google, η SpaceIL είναι η πρώτη που εξασφαλίζει την έγκριση των τεχνικών και οικονομικών λεπτομερειών της αποστολής από τους διοργανωτές. Την περασμένη εβδομάδα, η νεοσύστατη αμερικανική εταιρεία Moon Express, η οποία έχει ως απώτερο στόχο την εκμετάλλευση του ορυκτού πλούτου της Σελήνης, ανακοίνωσε ότι υπέγραψε συμβόλαια για την εκτόξευση της δικής της πρότασης εντός του 2016. Μια ακόμα ομάδα από τις ΗΠΑ, η Astrobotic, προγραμματίζει την εκτόξευση ενός ρομποτικού οχήματος στη Σελήνη το 2016. Στο διαγωνισμό έχουν επίσης δηλώσει συμμετοχή ομάδες από τη Μαλαισία, την Ιταλία, την Ιαπωνία, τη Γερμανία, την Ουγγαρία, τη Βραζιλία, τον Καναδά, τη Χιλή και την Ινδία. Η ομάδα που θα νικήσει το πρώτο έπαθλο, ύψους 20 εκατ. δολαρίων, θα πρέπει όχι μόνο να προσσεληνωθεί αλλά και μεταδώσει εικόνες υψηλής ευκρίνειας και να καλύψει απόσταση 500 μέτρων στην επιφάνεια του φεγγαριού. Αντί να σχεδιάσουν ένα ρομπότ που θα απελευθερωθεί από τη σεληνάκατο για να καλύψει την απαιτούμενη απόσταση, η SpaceIL προτίμησε μια μικρή σεληνάκατο που θα προσεδαφιστεί και στη συνέχεια θα εκτοξευτεί και πάλι για να φτάσει σε νέα θέση. Ο σχεδιασμός της αποστολής παρουσιάστηκε την Τετάρτη στην οικία του ισραηλινού προέδρου. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500031307

Όταν η καρδιά της Γης άρχισε να παγώνει. Ο εσώτερος πυρήνας της Γης, μια μπάλα από μασίφ σίδερο λίγο μεγαλύτερη από τον Πλούτωνα, πρέπει να σχηματίστηκε νωρίτερα από ό,τι είχε εκτιμηθεί ως σήμερα, εκτιμά νέα μελέτη στο Nature. Και η εκτίμηση έχει σημασία για το μέλλον της ζωής στη Γη. Το εξωτερικό στρώμα της Γης είναι ο λεπτός φλοιός, κάτω από τον οποίο υπάρχουν τα θερμά πετρώματα του μανδύα. Πιο κάτω, σε βάθος περίπου 3.000 χιλιομέτρων, βρίσκεται ένας εξώτερος μανδύας από ρευστό σίδηρο και νικέλιο. Στο κέντρο του βρίσκεται ο εσώτερος, στερεός πυρήνας. με διάμετρο γύρω στα 1.200 χιλιόμετρα, ο οποίος σταδιακά μεγαλώνει και μεγαλώνει. Ο εσώτερος πυρήνας σχηματίστηκε από την πήξη, ή στερεοποίηση, του ρευστού σιδήρου καθώς η νεογέννητη Γη έχανε θερμότητα από το εσωτερικό της. Ο στερεός σίδηρος βυθίστηκε στο κέντρο, καθώς έχει μεγαλύτερη πυκνότητα από τον λιωμένο σίδηρο. Οι εκτιμήσεις για το πότε αυτό συνέβη ποικίλλουν, από τα 500 εκατομμύρια μέχρι τα 2 δισεκατομμύρια χρόνια πριν. Στη νέα μελέτη, http://www.nature.com/nature/journal/v526/n7572/full/nature15523.html γεωλόγοι του Πανεπιστημίου του Λίβερπουλ στη Βρετανία εξετάζουν αρχαία πυριγενή πετρώματα, δηλαδή βράχους που σχηματίστηκαν από τη στερεοποίηση μάγματος. Πολλά πετρώματα περιέχουν σωματίδια μαγνητικών υλικών όπως ο σίδηρος, και διατηρούν έτσι μια μνήμη της έντασης και της κατεύθυνσης του μαγνητικού πεδίου της Γης την εποχή που σχηματίστηκαν. Οι μετρήσεις έδειξαν ότι η ένταση του μαγνητικού πεδίου αυξήθηκε απότομα πριν από περίπου 1 με 1,5 δισεκατομμύρια χρόνια. Η αύξηση αυτή είναι πιθανό να συνέπεσε χρονικά με την έναρξη του σχηματισμού του εσώτερου πυρήνα, λένε οι ερευνητές. Το μαγνητικό πεδίο δημιουργείται από ρεύματα λιωμένου, ηλεκτρικά αγώγιμου σιδήρου στον εξώτερο πυρήνα. Τα ρεύματα, με τη σειρά τους, δημιουργούνται λόγω της θερμότητας που διαρρέει από τον εσώτερο πυρήνα και αναδεύει τον λιωμένο σίδηρο στον εξώτερο πυρήνα. Η στερεοποίηση του σιδήρου στο κέντρο της Γης, εκτιμά η μελέτη, ισχυροποίησε αυτά τα ρεύματα, αφού η βύθιση του στερεού σιδήρου ανάγκασε τον ρευστό σίδηρο, μαζί με άλλα, ελαφρύτερα στοιχεία, να μετακινηθούν από το κέντρο σε μικρότερα βάθη. Η χρονολόγηση του εσώτερου μανδύα έχει σημασία για το μαγνητικό πεδίο, επισημαίνουν οι ερευνητές: όταν η διαδικασία ολοκληρωθεί και ο πυρήνας στερεοποιηθεί εντελώς, το μαγνητικό πεδίο θα εξαφανιστεί, και θα πάψει έτσι να προστατεύει τη Γη από τα φορτισμένα σωματίδια της ηλιακής και κοσμικής ακτινοβολίας. Ο εσώτερος πυρήνας παραμένει ρευστός επειδή διατηρεί ένα μέρος της θερμότητας της νεογέννητης Γης, η οποία ήταν κάποτε μια διάπυρη μπάλα από μάγμα. Ο πυρήνας όμως συνεχίζει να παράγει θερμότητα λόγω της διάσπασης φυσικών ραδιενεργών στοιχείων όπως το ουράνιο. Ο στερεός εσωτερικός πυρήνας της Γης ανακαλύφθηκε για πρώτη φορά -ως διακριτός από τον ρευστό εξωτερικό πυρήνα- το 1936 από τη δανή σεισμολόγο και γεωφυσικό Ίνγκε Λέμαν. Ο στερεός πυρήνας -που εκτός από σίδηρο περιέχει και νικέλιο- αρχίζει σε βάθος περίπου 5.200 χιλιομέτρων και έχει ακτίνα περίπου 1.200 χιλιομέτρων. Η θερμοκρασία του υπολογίζεται στους 5.400 βαθμούς Κελσίου, σχεδόν όσο και στην επιφάνεια του Ήλιου. «Το θεωρητικό μοντέλο που ταιριάζει περισσότερο με τα δεδομένα μας υποδεικνύει ότι ο εσώτερος μανδύας χάνει θερμότητα πιο αργά από ό,τι οποιαδήποτε στιγμή τα τελευταία 4,5 δισεκατομμύρια χρόνια» αναφέρει ο Άντι Μπίγκιν, πρώτος συγγραφέας της δημοσίευσης. «Αυτή η ροή ενέργειας θα πρέπει να κρατήσει ζωντανό το μαγνητικό πεδίο για ένα δισεκατομμύριο χρόνια ή και περισσότερο». Το τι θα συμβεί στη Γη όταν χάσει το προστατευτικό πεδίο της είναι εμφανές στον σημερινό Άρη. Ο γειτονικός πλανήτης είναι τρεις φορές μικρότερος από τη Γη και κρύωσε πιο γρήγορα, οπότε έχασε τον ρευστό πυρήνα του και μαζί με αυτόν και το μαγνητικό πεδίο. Σήμερα, η επιφάνειά του είναι μια έρημος που βομβαρδίζεται από θανάσιμα επίπεδα ακτινοβολίας. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500031289