Δροσος Γεωργιος

Η τελειότερη απεικόνιση μιας μαύρης τρύπας. Η παρουσία του Kip Thorne στο Χόλιγουντ, με την συμμετοχή του στο σενάριο της ταινίας επιστημονικής φαντασίας «Interstellar» που σκηνοθέτησε ο Christopher Nolan, ήταν γνωστή πολύ καιρό πριν. Και δεν ήταν η πρώτη φορά που ο Kip Thorne εμπλεκόταν (έμμεσα έστω …) με σενάριο κινηματογραφικής ταινίας. Το σενάριο της ταινίας περιλαμβάνει μια μαύρη τρύπα-σκουληκότρυπα από την οποία εξαρτάται (υποθέτω) και η εξέλιξη της όλης ιστορίας. Στην ταινία λοιπόν θα δούμε μια αναπαράσταση του περιβάλλοντος μιας μαύρης τρύπας, τα φαινόμενα που οφείλονται στον δίσκο προσαύξησης και την βαρυτική εστίαση, βασισμένα σε ακριβείς υπολογισμούς που έγιναν από τον Kip Thorne, σύμφωνα με τις απαιτήσεις της γενικής σχετικότητας του Einstein. Για να δημιουργήσει μια ακριβή οπτική αναπαράσταση ο Kip Thorne αναπαρήγαγε ένα σύνολο εξισώσεων, στο οποίο βασίστηκε το λογισμικό των ειδικών εφέ. Μετά από έναν χρόνο δουλειάς μιας ομάδας 30 ατόμων, χρησιμοποιώντας χιλιάδες υπολογιστές, ο Thorne και οι τεχνικοί ειδικών εφέ της ταινίας κατάφεραν να δημιουργήσουν κάτι εντελώς ρεαλιστικό. Να απεικονίσουν με ακρίβεια το πως ακριβώς φαίνεται στον χώρο μια μαύρη τρύπα. Στηρίχθηκαν εξ΄ολοκλήρου σε γνωστές επιστημονικές αρχές, παίρνοντας υπόψη ότι η μαύρη τρύπα-σκουληκότρυπα περιστρέφεται με ταχύτητα κοντά στην ταχύτητα του φωτός, συμπαρασύροντας το περιβάλλον της. Περίμεναν ότι η προσομοίωση θα έδειχνε γύρω από τη μαύρη τρύπα ένα φωτεινό δαχτυλίδι – σαν τα δαχτυλίδια του Κρόνου – γύρω από μια μαύρη σφαίρα. Διαπίστωσαν όμως ότι οι στρεβλώσεις του χώρου γύρω από τη μαύρη τρύπα στρεβλώνει επίσης και τον δίσκο προσαύξησης, δημιουργώντας ένα φωτοστέφανο εντυπωσιακού σχήματος. Στην αρχή νόμισαν ότι είναι κάποιο υπολογιστικό πρόβλημα, αλλά ο Thorne επαλήθευσε ότι η μοντελοποίηση του φαινομένου ήταν σύμφωνη με τους μαθηματικούς υπολογισμούς του.Οι δημιουργοί της ταινίας “Interstellar”, που θα κάνει πρεμιέρα στις 7 Νοεμβρίου, ισχυρίζονται ότι θα δούμε μια μαύρη τρύπα στην οθόνη όπως θα φαίνονταν στην πραγματικότητα – “όπως ακριβώς συμπεριφέρεται η φύση”. Μάλιστα ο Thorne δήλωσε ότι θα μπορούσε να δημοσιεύσει τουλάχιστον δυο επιστημονικά άρθρα με βάση τους υπολογισμούς του σχετικά με την ταινία. Βίντεο: Χτίζοντας μια μαύρη τρύπα. Διαβάστε περισσότερα: How Building a Black Hole for Interstellar Led to an Amazing Scientific Discovery http://www.wired.com/2014/10/astrophysics-interstellar-black-hole/ http://physicsgg.me/2014/10/26/%ce%b4%ce%b5%ce%af%cf%84%ce%b5-%cf%84%ce%b7%ce%bd-%cf%84%ce%b5%ce%bb%ce%b5%ce%b9%cf%8c%cf%84%ce%b5%cf%81%ce%b7-%ce%b1%cf%80%ce%b5%ce%b9%ce%ba%cf%8c%ce%bd%ce%b9%cf%83%ce%b7-%ce%bc%ce%b9%ce%b1%cf%82/

Κονδύλια 50 δισ. δολαρίων «ρίχνει» η Μόσχα στα διαστημικά πρότζεκτ έως το 2025. Περίπου 50 δισεκατομμύρια δολάρια ζητά από τον κρατικό προϋπολογισμό η ρωσική διαστημική βιομηχανία Roscosmos για τα πρότζεκτ της περιόδου 2016-2025. Οπως δήλωσε υψηλόβαθμη πηγή της Roscosmos στο ειδησεογραφικό πρακτορείο TASS, μόνο το κόστος ενός από τα πλέον φιλόδοξα πρότζεκτ στα πλαίσια του ομοσπονδιακού προγράμματος για το διάστημα ανέρχεται σε 7,5 δισ. δολάρια. Σύμφωνα με την ίδια πηγή, άλλα 6 δισ. δολάρια θα δαπανηθούν από ίδια κεφάλαια και από τα εισοδήματα των κατασκευαστών από τα εμπορικά προγράμματα. Σε αντίθεση με το προηγούμενο πρόγραμμα (για την περίοδο 2006-2015) η Roscosmos ελπίζει να πετύχει σχεδόν τριπλή αύξηση στα ποσά που προέρχονται από πηγές εκτός του σχεδιαζόμενου προϋπολογισμού. Η μερίδα του λέοντος, περίπου 36 δισ. δολάρια, θα επενδυθούν στην έρευνα και την ανάπτυξη. http://gr.rbth.com/news/2014/10/24/kondylia_50_dis_dolarion_rixnei_i_mosxa_sta_diastimika_protzekt_eo_to_20_33369.html Καζακστάν: ρωσικά εμπόδια για τους τουρίστες στο Κοσμοδρόμιο Μπαϊκονούρ. Το Μπαϊκονούρ στο δυτικό Καζακστάν φιλοξενεί το διάσημο ομώνυμο κοσμοδρόμιο - το καμάρι της Σοβιετικής Ένωσης στην εποχή του Ψυχρού Πολέμου - που σήμερα λειτουργεί και ως βάση εκτόξευσης πυραύλων αλλά και ως τουριστικός προορισμός. Ωστόσο, όπως αποκαλύπτει ρεπορτάζ της βρετανικής εφημερίδας Guardian, παρότι η κυβέρνηση του Καζακστάν επιθυμεί να επεκτείνει τη τουριστική αξιοποίηση του Μπαϊκονούρ, οποιαδήποτε σοβαρή πρωτοβουλία σε αυτό τον τομέα έρχεται αντιμέτωπη με την αντίδραση της Ρωσίας, η οποία, σύμφωνα με μαρτυρίες, κάνει τη ζωή δύσκολη στους τουρίστες. Το κοσμοδρόμιο είναι μισθωμένο στη Ρωσία μέχρι το 2050, επομένως το ίδιο όσο και η πόλη ελέγχεται από τη Μόσχα και όχι από το Καζακστάν. «Η πρόσβαση είναι αβέβαιη για τους επισκέπτες που επιθυμούν να δουν πυραύλους να εκτοξεύονται από το ιστορικό κοσμοδρόμιο» αναφέρει το ρεπορτάζ του Guardian. Ο ρωσικής καταγωγής προγραμματιστής Αλεξέι Μελνίκοφ και η Βρετανίδα σύζυγός του Κέλι Ρόουντς, που ζουν στο Λονδίνο, ήταν από τους λίγους προνομιούχους που κατάφεραν να παρακολουθήσουν από κοντά την εκτόξευση του Σογιούζ. Πλήρωσαν περίπου 4.500 ευρώ έκαστος σε ένα ταξιδιωτικό πρακτορείο της Μόσχας που διατηρεί στενές σχέσεις με τη ρωσική υπηρεσία διαστήματος Roscosmos, προκειμένου να τους εξασφαλιστεί μεταφορά με ειδική πτήση τσάρτερ από τη ρωσική πρωτεύουσα στο Μπαϊκονούρ και διαμονή σε τετράστερο ξενοδοχείο. Αυτοί ολοκλήρωσαν την επίσκεψη. Ωστόσο ένα ζευγάρι από την Αυστραλία, που πλήρωσε περίπου 500 ευρώ το άτομο σε ταξιδιωτικό γραφείο με έδρα το Μπαϊκονούρ δεν είχε την ίδια τύχη, αναφέρει ο Guardian. Ο Ντέιβιντ και η Σούζαν Ντόιγκ πληροφορήθηκαν εξαρχής ότι η άδεια για να μπουν στο αυστηρά φυλασσόμενο κοσμοδρόμιο δεν ήταν σίγουρη. «Η πόλη Μπαϊκονούρ (πρώην Λενίνσκ) έχει διατηρήσει το περίεργο στάτους της ως μίας κλειστής, ρωσικής διοικούμενης πόλης μέσα στο Καζακστάν. Και από μόνη της δεν είναι ιδιαίτερα θελκτική στους τουρίστες. Ο οικισμός - που δημιουργήθηκε το 1950 και σήμερα φιλοξενεί περίπου 70.000 κατοίκους - είναι πιο καθαρός από τη μέση μικρή πόλη στη Ρωσία ή στο Καζακστάν, και διαθέτει ελάχιστα αξιοθέατα, όπως πρότυπα παλαιών πυραύλων και ένα μικρό μουσείο. Αλλά δεν διαθέτει τα εντυπωσιακά αγάλματα του Σοσιαλιστικού Ρεαλισμού προς τιμήν του σοβιετικού διαστημικού προγράμματος που κοσμούν τη Μόσχα ή άλλες πρώην σοβιετικές πόλεις. Η πόλη μοιάζει καταθλιπτική. Ο πληθυσμός έχει συρρικνωθεί από τη δεκαετία του 1980 και οι κάτοικοι ανησυχούν για το μέλλον» αναφέρει το ρεπορτάζ του Guardian. Η πρόσβαση στην πόλη ελέγχεται από τη ρωσική Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Ασφαλείας (FSB). Η Νόνα Παμπουσνάγια είπε στον Guardian ότι το ταξιδιωτικό της γραφείο φέρνει στην πόλη περίπου 400 με 500 τουρίστες κάθε χρόνο και το 50% εξ αυτών είναι ξένοι. Ωστόσο, από τότε που η Roscosmos και ο νέος της διευθυντής άρχισε να εφαρμόζει πιο αυστηρούς περιορισμούς για την πρόσβαση στο Μπαϊκονούρ, ο αριθμός των τουριστών άρχισε να γνωρίζει μείωση. Αλλά δεν είναι μόνο οι τουρίστες που δυσκολεύονται να διασφαλίσουν πρόσβαση στο κοσμοδρόμιο. Ένας αξιωματούχος της NASA διαμαρτυρήθηκε ότι η ρωσική διαστημική υπηρεσία πρόσφατα απαγόρευσε στην αμερικανική, που καταβάλει περίπου 76 εκ. δολάρια για μία θέση στους πυραύλους Σογιούζ, να φιλοξενήσει μία ομάδα δημοσιογράφων. Ο αναπληρωτής διευθυντής της υπηρεσίας διαστήματος του Καζακστάν, Ερκίν Σαϊμαγαμπέτοφ, είπε ότι θα επιθυμούσε να δει το Μπαϊκονούρ να αναπτύσσεται όπως το Διαστημικό Κέντρο Κένεντι στη Φλόριντα των Ηνωμένων Πολιτειών. Ωστόσο, όπως λέει είναι αδύνατον για τον μέσο άνθρωπο να επισκεφθεί το διαστημικό κέντρο εξαιτίας των απαγορεύσεων και των περιορισμών που επιβάλλει η Μόσχα. Οι απευθείας πτήσεις από τη Μόσχα δεν είναι συχνές και πραγματοποιούνται με παλαιά αεροπλάνα, ενώ από την κοντινότερη πόλη του Καζακστάν με αεροδρόμιο, την Κιζιλόρντα, η απόσταση με το τρένο είναι μεταξύ τριών και πέντε ωρών. Οι ταξιδιώτες συχνά έρχονται αντιμέτωποι με τους καθόλου φιλικούς αστυνομικούς του Καζακστάν. Ωστόσο, όσοι καταφέρνουν να αποκτήσουν πρόσβαση στο κοσμοδρόμιο δεν απογοητεύονται. «Ο πύραυλος Σογιούζ είναι σε πολύ καλή κατάσταση» είπε αξιωματούχος της NASA, περιγράφοντας μία εκτόξευση με μηδενική ορατότητα. «Η εκτόξευση θα αναβληθεί μόνο αν εκραγεί ο Ήλιος» προσέθεσε χαρακτηριστικά. http://www.tovima.gr/world/article/?aid=643862 Χουριέτ: Οι υπέρμετρες διαστημικές φιλοδοξίες της Τουρκίας. Το 2001, η τουρκική κυβέρνηση και ο στρατός δήλωσαν ότι «σύντομα» θα ίδρυαν μια εθνική Τουρκική Διαστημική Υπηρεσία (TSA). Σήμερα, 13 χρόνια αργότερα, το σχέδιο νόμου για την TSA κοντεύει να ολοκληρωθεί. Όλα αυτά τα χρόνια, τούρκοι αξιωματούχοι και η στρατιωτική ηγεσία της χώρας ανεβάζουν σταθερά τον πήχη των διαστημικών φιλοδοξιών. Έχουν δηλώσει ότι το Διάστημα θα είναι η τέταρτη στρατιωτική δύναμη (μετά την ξηρά, τον αέρα και τη θάλασσα) και ότι θα ιδρυθεί και αρχηγείο, όπως εκείνα των υπόλοιπων τριών δυνάμεων. Προανάγγελλαν ότι ως το 2023, την 100ή επέτειο από την ίδρυση του τουρκικού κράτους, θα είχαν στείλει το πρώτο τουρκικό διαστημόπλοιο στο Διάστημα. Λιγότερο από εννέα χρόνια πριν εκτοξευτεί το πρώτο τουρκικό διαστημόπλοιο, το νομοσχέδιο πρόκειται να υποβληθεί στο υπουργικό συμβούλιο προς έγκριση και στη συνέχεια θα σταλεί στη Βουλή προς συζήτηση και ψηφοφορία. «Η υπηρεσία θα συντονίζει όλα τα διαστημικά προγράμματα», δήλωσε ο υπουργός Μεταφορών Λούτφι Ελβάν. Πρόσθεσε ότι τον Νοέμβριο, η Τουρκία θα εγκαινιάσει το πρώτο κέντρο εκτόξευσης δορυφόρων (UFS) το οποίο θα λειτουργεί η τουρκική πολεμική αεροπορία. Στόχος είναι να μπει ένα τέλος στην εξάρτηση της χώρας από παρόμοιες εγκαταστάσεις του εξωτερικού καθώς η Τουρκία έχει διάφορα προγράμματα δορυφόρων _ προσανατολισμένα κυρίως προς αποστολές συλλογής πληροφοριών και παρακολούθησης, εκτός από την σειρά Türksat που περιλαμβάνει δορυφόρους για τηλεπικοινωνίες. Οι ειδικοί όμως έχουν αμφιβολίες για το UFS και προειδοποιούν ότι η εσωτερική αγορά δορυφόρων της Τουρκίας δεν είναι αρκετά μεγάλη για να υποστηρίξει το UFS. «Σχεδιάζονται πολλοί δορυφόροι για την παρακολούθηση της Γης, για τηλεπικοινωνίες, για έγκαιρη προειδοποίηση και γεω-εντοπισμό θέσης αλλά οι περισσότεροι απέχουν τουλάχιστον μια δεκαετία ενώ το κέντρο θα είναι έτοιμο σύντομα», λέει ένας από αυτούς στην εφημερίδα «Χουριέτ». Η Τουρκία βασίζεται σε παραγγελίες δορυφόρων από ξένους πελάτες αλλά η εξασφάλιση συμβολαίων στο εξωτερικό δεν θα είναι εύκολη υπόθεση σε μια τόσο ανταγωνιστική αγορά. Η Τουρκική Αεροναυπηγική Βιομηχανία Tüsaş (TAI), που θα αναπτύξει τον τουρκικό δορυφόρο, είναι καινούργια στον τομέα αυτό και ίσως δεν μπορεί να φέρει εις πέρας την παραγωγή με τις πιο ανταγωνιστικές τιμές παγκοσμίως. Σύμφωνα με την κυβέρνηση όμως, η Τουρκία σχεδιάζει να στείλει σε τροχιά συνολικά 16 δορυφόρους ως το 2020 με συμβόλαια που φθάνουν σχεδόν τα 2 δισ. δολάρια. Υπάρχει και μια ακόμη ανησυχία, και είναι πολιτική. Ορισμένοι δυτικοί σύμμαχοι της Τουρκίας φοβούνται ότι η Άγκυρα σκοπεύει να χρησιμοποιήσει το UFS για να εκτοξεύει τους πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς που επιθυμεί να κατασκευάσει σε μεσο- ως μακροπρόθεσμο ορίζοντα. Το 2011 η Τουρκία είχε δηλώσει ότι σχεδίαζε να αναπτύξει έναν πύραυλο με ανώτατο βεληνεκές τα 2.500 χλμ, χωρίς να αποκαλύψει αν θα είναι βαλλιστικός ή κρουζ. Σχόλιο:Αραγε δεν θα μπορουσε η si-Cluster να δει την σκεψη για την δημιουργία και στην Ελλαδα(Κρητη-Το πιο νότιο τμημα της Ευρωπαικής Ενωσης) σε συνεργασία βεβαια με την ΕSA διαστημικής βασης εκτόξευσης μικρών δορυφόρων που δεν χρειάζεται να πάνε μεχρι το Κουρου της Γαλλικής Γουιανας.Θα μπορουσε να είναι ετοιμο μεχρι το 2021(200 χρόνια απο την Ελληνική Επανάσταση) και να μην μιλήσουμε για το τεχνικό,τεχνολογικό,επιστημονικό και οικονομικό όφελος αυτής της επενδυσης.(Γεωγρ.πλατος Κρήτης-35,20 Μοιρ.-Κουρού Γουινας 10,27 Μοιρ.) http://www.si-cluster.gr/el/ http://www.tovima.gr/world/article/?aid=643440

Δοκιμάζουν την πρώτη κατοικία ανθρώπων στον Αρη. Η NASA έδωσε στη δημοσιότητα τα σχέδια αλλά και κάποιες εικόνες της πρώτης βάσης που θέλει να εγκαταστήσει στον Αρη για να ζήσουν εκεί τα μέλη των επανδρωμένων αποστολών στο Κόκκινο Πλανήτη. Πρόκειται για ένα θόλο δύο επιπέδων. Στο ένα επίπεδο θα υπάρχουν τα εργαστήρια, οι χώροι εργασίας, οι αποθήκες εξοπλισμού και τροφίμων, η κουζίνα, η τραπεζαρία, γυμναστήριο και το μπάνιο και στο άλλο επίπεδο τα υπνοδωμάτια. Η βάση είναι σχεδιασμένη για να κατοικούν εκεί έξι άτομα. Μάλιστα η NASA έχει στήσει μια τέτοια βάση στην πλαγιά ενός ηφαιστείου στη Χαβάη σε ένα περιβάλλον που προσομοιάζει αυτό του Αρη. Το πρόγραμμα ονομάζεται HI-SEAS και σε αυτό προσομοιάζεται μια επανδρωμένη αποστολή στον Κόκκινο Πλανήτη. Στη βάση της Χαβάης εισέρχονται οι αστροναύτες της «αποστολής» και ακολουθούν ένα πρόγραμμα ίδιο με εκείνο που θα ακολουθήσουν και οι αστροναύτες στον Αρη. Παραμένουν δηλαδή μέσα στη βάση το μεγαλύτερο χρονικό διάστημα ζώντας με περιορισμένες προμήθειες και τις λίγες φορές που βγαίνουν έξω από αυτή για να εκτελέσουν κάποια εργασία φορούν υποχρεωτικά τη διαστημική τους στολή. Το πρόγραμμα είναι σε συνεχή εξέλιξη με ένα πλήρωμα να παραμένει στη βάση για 3-4 μήνες και στη συνέχεια να αντικαθίσταται από κάποιο άλλο. Στις φωτογραφίες η κάτοψη του πρώτου επιπέδου της βάσης. Από αριστερά προς τα δεξιά με τη φορά του ρολογιού έχουμε το μπάνιο, τα εργαστήρια, την αποθήκη, την κουζίνα, την τραπεζαρία, τα γραφεία εργασίας και το γυμναστήριο.Η κάτοψη του δεύτερου επιπέδου με τα υπνοδωμάτια. Η κουζίνα της βάσης στον Αρη.Αυτά θα είναι τα υπνοδωμάτια στα οποία θα κοιμούνται οι αστροναύτες. Αποτελούνται από ένα μικρό κρεβάτι, ένα σκαμπό και ένα κομοδίνο. Η βάση προσομοίωσης που έχει φτιάξει η NASA στη Χαβάη http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=644353

ТГК "Прогресс М-25М" Συνεχίζεται κανονικά η κατασκευή του φορτηγου ТГК "Прогресс М-25М" για την προμήθεια αναλωσίμων και αλλων υλικών στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό!!! http://www.energia.ru/ru/iss/iss41/progress_m-25m/photo_10-23.html EVA-40 Στις 22 του Οκτώβρη 2014 στις 17:30 ο Maxim Surayev και ο μηχανικός πτήσης Alexander Samokutyaev ξεκίνησαν τις εργασίες στο εξωτερικό του σταθμού. Η εκτιμώμενη διάρκεια του EVA-40 ηταν για περίπου 6 ώρες. Η εργασία στο εξωτερικό του ΔΔΣ πραγματοποιούνται με τις ρωσικες στολές "Orlan-MK." Έχοντας εργαστεί στον ανοιχτό χώρο 3:00 και 41 λεπτά, ο διοικητής του ISS-41/42 Maxim Surayev και μηχανικός πτήσης Alexander Samokutyaev επέστρεψαν στο Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Κατά τη διάρκεια της EVA-40 οι κοσμοναύτες διαλυσαν το ραδιομετρικό συγκρότημα του Καζακστάν 21-8 τις κεραίες και το 2ASF1-1 2ASF1-2 μια μικρή ερευνητική ενότητα "Αναζήτηση", αφαιρεσαν το προστατευτικό κάλυμμα monoblock στον επιστημονικό εξοπλισμό Expose-R και στο πλαίσιο του πειράματος "Test" πήραν δειγμάτα απο την καταπακτή εξόδου φινιστρίνι-2 στην μονάδα σύνδεσης "Pierce". Επιπροσθέτως, οι αστροναύτες φωτογράφησαν την οθόνη κενού θερμομόνωσης στο εξωτερικό του ISS. Ο κοσμοναύτης Μαξίμ Surayev και Alexander Samokutyayev πραγματοποιησαν τον δεύτερο διαστημικό περίπατο τους κατά τη διάρκεια της σταδιοδρομίας. Τώρα, ο συνολικός αριθμός των ημερών του Maxim Suraeva έξω από το διαστημικό σταθμό είναι 9 ώρες και 25 λεπτά, ενώ του Αλέξανδρος Samokutyaeva είναι 10:00 4 λεπτά. http://www.federalspace.ru/21039/ Στο διαδίκτυο ηχητικά ντοκουμέντα από ιστορικές αποστολές της NASA. Ιστορικά ηχητικά αρχεία από αποστολές της ανέβασε online η NASA. Ειδικότερα, πάνω από 60 δείγματα προστέθηκαν στον νέο λογαριασμό Soundcloud της αμερικανικής διαστημικής υπηρεσίας μεταξύ των οποίων και επικοινωνίες αστροναυτών με διάσημες φράσεις όπως το «Houston, we’ve had a problem» και το «the Eagle has landed»- καθώς και ήχοι από διαστημόπλοια κ.α. «Μπορείτε να ακούσετε τον ήχο μιας εκτόξευσης διαστημικού λεωφορείου ή το “One small step for (a) man, one giant leap for mankind”του Νιλ Άρμστρονγκ κάθε φορά που λαμβάνετε κλήση, εάν χρησιμοποιήσετε τους ήχους μας ως ringtone. Ή, μπορείτε να ακούτε τις ιστορικές κουβέντες “Houston, we’ve had a problem” κάθε φορά που κάνετε ένα λάθος στον υπολογιστή σας» αναφέρεται σχετικά στη σελίδα. http://www.naftemporiki.gr/story/871635/sto-diadiktuo-ixitika-ntokoumenta-apo-istorikes-apostoles-tis-nasa

Αστρο συγκλονίζεται από… σεισμούς. Ενα σπάνιο κοσμικό φαινόμενο εντόπισαν ερευνητές του Πανεπιστημίου του Αμστερνταμ. Παλμοί ακτινοβολίας γάμμα και ακτινοβολίας Χ διαπερνούν ένα άστρο νετρονίου (που είναι γνωστά επίσης ως πάλσαρ) και τα κάνουν να… δονούνται δημιουργώντας ρήγματα και σχισμές στην επιφάνεια τους. Πρόκειται για ένα φαινόμενοι που οι ειδικοί χαρακτηρίζουν «αστρικό σεισμό». Οι ερευνητές εντόπισαν αυτό το φαινόμενο στο πάλσαρ SGR J1550-5418 που βρίσκεται σε απόσταση 15 χιλιάδων ετών φωτός από τη Γη στον αστερισμό του Γνώμωνα. Η ανακάλυψη θεωρείται σημαντική επειδή οι επιστήμονες ευελπιστούν ότι με τον ίδιο τρόπο που οι σεισμοί μπορούν να αποκαλύψουν στοιχεία για τις διεργασίες στο εσωτερικό του πλανήτη μας οι αστρικοί σεισμοί μπορούν να αποκαλύψουν στοιχεία για τον σχηματισμό και τους μηχανισμούς των πάλσαρ. Η ανακάλυψη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «The Astrophysical Journal». http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=644003

Στείλτε μόνο γυναίκες στον Αρη! Στις αρχές της δεκαετίας του 1960 η κούρσα του Διαστήματος ανάμεσα στις ΗΠΑ και τη Σοβιετική Ενωση κορυφώθηκε με τις δύο υπερδυνάμεις να προσπαθούν να κερδίσουν το στοίχημα της πρώτης επανδρωμένης πτήσης έξω από τα σύνορα της Γης. Τελικά νικήτρια ήταν η Σοβιετική Ενωση που τον Απρίλιο του 1961 έστειλε τον πρώτο άνθρωπο στο Διάστημα - τον Γιούρι Γκαγκάριν. Ομως τον Φεβρουάριο του 1960 το αμερικανικό περιοδικό «Look» είχε κάνει μια επαναστατική για την εποχή πρόταση αναφέροντας σε πρωτοσέλιδό του «Μήπως ο πρώτος άνθρωπος στο Διάστημα πρέπει να είναι γυναίκα;». Οι Ρώσοι ανταποκρίθηκαν γρήγορα σε αυτή την πρόκληση και έστειλαν τη Βαλεντίνα Τερέσκοβα στο Διάστημα το 1963. Από την άλλη πλευρά, η NASA εμπιστεύθηκε μια διαστημική στολή σε γυναίκα, στη Σάλι Ράιντ, μόλις το 1983. Η δημοσιογράφος επιστημονικών θεμάτων Κέιτ Γκριν αποφάσισε να... ζήσει αυτά που γράφει και έτσι εντάχθηκε σε ένα ερευνητικό πρόγραμμα της NASA, το HI-SEAS. Επρόκειτο για ένα πρόγραμμα προσομοίωσης της ζωής στον Αρη. Η Γκριν μαζί με άλλες δύο γυναίκες και τρεις άνδρες έζησαν για διάστημα τεσσάρων μηνών σε μια μικρή βάση που είχε τοποθετηθεί στην πλαγιά ενός ηφαιστείου στη Χαβάη, σε ένα περιβάλλον που έμοιαζε με αυτό που θα συναντήσουν οι αστροναύτες που θα ταξιδέψουν στον Κόκκινο Πλανήτη. Τα μέλη του HI-SEAS ζούσαν κυρίως μέσα στη βάση με περιορισμένες προμήθειες και έβγαιναν έξω φορώντας υποχρεωτικά τις διαστημικές τους στολές για να εκτελέσουν κάποια εργασία. Μετά από αυτή την εμπειρία και αναλύοντας διάφορες σχετικές μελέτες η Γκριν υποστηρίζει ότι θα πρέπει τα στελέχη των διαστημικών υπηρεσιών να σκεφτούν το ενδεχόμενο το πλήρωμα της (πολυαναμενόμενης) πρώτης επανδρωμένης αποστολής στον Αρη να αποτελείται αποκλειστικά από γυναίκες. Σύμφωνα με την Γκριν οι τρεις γυναίκες του προγράμματος είχαν μεταβολισμό «καταλληλότερο» για το Διάστημα από τους άνδρες αφού όπως διαπιστώθηκε, αν και ακολουθούσαν το ίδιο πρόγραμμα σωματικής άσκησης έκαιγαν πολύ λιγότερες θερμίδες από αυτούς και άρα χρειάζονταν λιγότερη τροφή. Επιπλέον, οι γυναίκες προσαρμόστηκαν καλύτερα από τους άνδρες και σε διάφορα προβλήματα που προκύπτουν από τη μακρόχρονη παραμονή σε ένα μικρό απομονωμένο περιβάλλον, όπως για παράδειγμα, τα προβλήματα ύπνου. Αν λοιπόν ένα πλήρωμα διαστημικής αποστολής αποτελείται μόνο από γυναίκες θα χρειάζονται λιγότερες ποσότητες προμηθειών διατροφής, κάτι που σημαίνει λιγότερο βάρος για το σκάφος που με τη σειρά του σημαίνει μικρότερη κατανάλωση ενέργειας, άρα και λιγότερα καύσιμα. Με δεδομένο επίσης το συνολικά μικρότερο βάρος ενός γυναικείου πληρώματος από εκείνο στο οποίο θα υπάρχουν και άνδρες (ή μόνο άνδρες) γίνεται επιπλέον εξοικονόμηση βάρους για το σκάφος και άρα επιπλέον εξοικονόμηση καυσίμων. Ετσι θα μπορεί να κατασκευαστεί ένα μικρότερο σκάφος και θα χρειαστεί ένας μικρότερος πύραυλος εκτόξευσης, κάτι που επιτυγχάνει σημαντικό περιορισμό του κόστους της αποστολής. Μελέτες που έγιναν στις δεκαετίες του 1950 και του 1960 έχουν δείξει ότι το σώμα και τα ζωτικά όργανα (π.χ. καρδιά) των γυναικών έχουν μεγαλύτερη ανθεκτικότητα από εκείνη των ανδρών στις δονήσεις αλλά και στην έκθεση στην κοσμική ακτινοβολία. Ψυχολογικές μελέτες έχουν επίσης δείξει ότι οι γυναίκες προσαρμόζονται καλύτερα σε συνθήκες απομόνωσης από τους άνδρες. Βέβαια θα πρέπει να σημειωθεί ότι οι παραπάνω ιατρικές και ψυχολογικές μελέτες ήταν μικρού εύρους. Θα πρέπει λοιπόν να γίνουν νέες, πιο καλά σχεδιασμένες σχετικές έρευνες προκειμένου να διαπιστωθεί αν και κατά πόσο οι γυναίκες έχουν μεγαλύτερη διαστημική ανθεκτικότητα. Ορισμένοι ειδικοί αλλά και στελέχη της διαστημικής βιομηχανίας, όπως ο Αντριου Ρέιντερ της ιδιωτικής αεροδιαστημικής εταιρείας SpaceX, βρίσκουν ελκυστική την ιδέα μιας αποστολής αποκλειστικά με γυναικείο πλήρωμα «Οτιδήποτε μπορεί να μειώσει το βάρος και να οδηγήσει σε κατασκευή μικρότερων σε όγκο σκαφών θα είναι σπουδαίο. Η αποστολή γυναικείου πληρώματος είναι νομίζω μια λογική πρόταση» υποστηρίζει ο Ρέιντερ. Βέβαια, όπως ομολογεί η Γκριν, υπάρχουν πολλά εμπόδια που σχετίζονται με πολιτικά, κοινωνικά και στερεοτυπικά κριτήρια τα οποία σε αυτή τουλάχιστον τη φάση δεν θα έκαναν τα στελέχη μιας διαστημικής υπηρεσίας όπως η NASA να αποφασίσει μια επανδρωμένη διαστημική αποστολή με αποκλειστικά γυναικείο πλήρωμα. http://www.tovima.gr/science/article/?aid=643797 Εικονική πτήση στα υψίπεδα του Άρη. Οι επιστήμονες την έχουν ονομάσει «περιοχή Χάος». Πρόκειται για τα χάιλαντς του Άρη, μια περιοχή κοντά στον ισημερινό του Κόκκινου Πλανήτη στην οποία βρίσκονται δεκάδες (μπορεί και εκατοντάδες) λόφοι και όρη τα μεγαλύτερα εκ των οποίων έχουν ύψος δύο χιλιάδες μέτρα. Η περιοχή του Χάους έχει μέγεθος περίπου 36 χιλιάδων τετραγωνικών χλμ. Με δεδομένα από τον ευρωπαϊκό δορυφόρο Mars Express που εξερευνά τον Άρη ειδικοί του Γερμανικού Κέντρου Αεροδιαστήματος δημιούργησαν ένα 3D βίντεο που επιτρέπει στον θεατή να «πετάξει» πάνω από τα αρειανά χάιλαντς. Βίντεο. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231358014

Νέα εποχή για την κοσμολογία από την ακριβέστερη μέτρηση της «ηχούς» της Μεγάλης Έκρηξης. Για το ξεκίνημα μιας καινούριας εποχής για την κοσμολογία μιλά η επιστημονική ομάδα του πανεπιστημίου της Καλιφόρνια στο Σαν Ντιέγκο, σχολιάζοντας το γεγονός ότι μέτρησε με τη μεγαλύτερη έως σήμερα λεπτομέρεια και ευαισθησία την πόλωση της μικροκυματικής ακτινοβολίας υποβάθρου, δηλαδή της «ηχούς» που έχει «επιζήσει» μέχρι και σήμερα από τη Μεγάλη Έκρηξη. Οι επιστήμονες βρίσκονται πίσω από το πρότζεκτ PolarBear και για την έρευνά τους χρησιμοποίησαν το τηλεσκόπιο Huan Tran, το οποίο βρίσκεται στην έρημο Ατακάμα στη Χιλή. Όπως περιγράφουν σε άρθρο τους στην επιστημονική επιθεώρηση Astrophysical Journal στις 20 Οκτωβρίου, με αυτή την έρευνα κατάφεραν να εντοπίσουν στη μικροκυματική ακτινοβολία υποβάθρου το χαρακτηριστικό μοτίβο πόλωσης που αυτή απέκτησε, αλληλεπιδρώντας με τις κοσμικές δομές στις πρώτες φάσεις δημιουργίας του σύμπαντος. Μια ανακάλυψη που υπόσχεται να συμβάλει στο να κατανοηθεί καλύτερα η συμπεριφορά της ύλης και της ενέργειας στο «νεαρό» σύμπαν. Η μικροκυματική ακτινοβολία υποβάθρου είναι το υπόλειμμα της «λάμψης» που δημιουργήθηκε από τη Μεγάλη Έκρηξη και το οποίο μπόρεσε να αποδεσμευτεί από την ύλη 380.000 χρόνια μετά τη γένεση του σύμπαντος, όταν σχηματίστηκαν τα πρώτα ουδέτερα άτομα. Ωστόσο, η αλληλεπίδραση με την ύλη άφησε «ίχνη» στην ακτινοβολία, προκαλώντας την πόλωσή της με μια χαρακτηριστική μορφή που ονομάζεται «τρόπος-B» (B-mode). Έτσι, αν εντοπισθούν τα «ίχνη» αυτά στην «ηχώ», τότε η επιστήμη θα αποκτήσει πληρέστερη εικόνα για την αιτία που τα προκάλεσε. Το πρότζεκτ PolarBear βρίσκεται σε αρχικό στάδιο, με συνέπεια οι μετρήσεις να αφορούν τρεις σχετικά μικρές περιοχές του ουράνιου θόλου. Ακόμη όμως κι έτσι, οι μετρήσεις αυτές υποδεικνύουν μορφή πόλωσης σύμφωνη με τον «τρόπο-B». «Πρόκειται για ένα πολύ σημαντικό ορόσημο», σχολιάζει ο Καμ Άρνολντ, μέλος της ομάδας, στο σάιτ του πανεπιστημίου. Τον περασμένο Μάρτιο, ανάλογα ευρήματα είχαν ανακοινώσει πως ανακάλυψαν ερευνητές από το Κέντρο Αστροφυσικής Χάρβαρντ-Σμιθσόνιαν στα πλαίσια του προγράμματος BICEP2, υποστηρίζοντας μάλιστα πως με αυτό τον τρόπο επιβεβαίωσαν για πρώτη φορά άμεσα την ύπαρξη των βαρυτικών κυμάτων και τη θεωρία του πληθωριστικού μοντέλου. Στην πορεία, ωστόσο, ο ισχυρισμός τους φάνηκε να αντικρούεται από αναλύσεις δεδομένων από το διαστημικό τηλεσκόπιο Planck, οι οποίες έδειξαν πως η πόλωση της ακτινοβολίας που παρατήρησαν θα μπορούσε να προέρχεται εξ ολοκλήρου από γαλαξιακή σκόνη. Από την πλευρά τους, οι επιστήμονες του πανεπιστημίου της Καλιφόρνια στο Σαν Ντιέγκο δηλώνουν πεπεισμένοι πως οι μετρήσεις τους αφορούν «αρχέγονα ίχνη» της μικροκυματικής ακτινοβολίας, και όχι εκπομπές γαλαξιακής σκόνης. Όπως αναφέρει ο Καμ Άρνολντ, ο πρώτος λόγος είναι πως στις τρεις περιοχές που μελετήθηκαν σχεδόν απουσιάζει η κοσμική σκόνη. Επιπλέον, η συμβολή της σκόνης στο σήμα γίνεται σε αρκετά ευρεία κλίμακα, με συνέπεια να μην επηρεάζεται η πολύ μικρότερη κλίμακα ανάλυσης που πραγματοποίησαν οι ερευνητές. Οι επιστήμονες θα συνεχίσουν τις μετρήσεις τους για να καλύψουν μεγαλύτερες περιοχές του ουράνιου θόλου, ενώ στα δεδομένα του Huan Tran σύντομα θα προστεθούν παρατηρήσεις και από άλλα τηλεσκόπια. Έτσι, ελπίζουν πως θα μπορέσουν να δώσουν απαντήσεις σε ανεξήγητα έως σήμερα ερωτήματα, όπως η φύση της σκοτεινής ύλης. http://www.naftemporiki.gr/story/871712/nea-epoxi-gia-tin-kosmologia-apo-tin-akribesteri-metrisi-tis-ixous-tis-megalis-ekriksis

NASA IRIS: Ο Ήλιος όπως δεν τον έχουμε ξαναδεί. Το νεότερο από τα διαστημικά παρατηρητήρια της NASA που παρακολουθούν τον Ήλιο μεταδίδει πρωτόγνωρες εικόνες από μια περιοχή που βρίσκεται κάτω από την ηλιακή ατμόσφαιρα. Βοηθά να λυθεί ένα από τα μεγάλα μυστήρια της αστροφυσικής: γιατί η ατμόσφαιρα του άστρου μας είναι θερμότερη από την επιφάνειά του. Το σκάφος IRIS (Φασματογράφος Περιοχής Διεπιφάνειας) εκτοξεύτηκε το 2013 με πρωτεύοντα στόχο να παρατηρήσει ένα ελάχιστα κατανοητό στρώμα του Ήλιου, τη διεπιφάνεια (interface region) ανάμεσα στην επιφάνεια του Ήλιου και την ατμόσφαιρά του, γνωστή και ως στέμμα. Όλη η παραγωγή ενέργειας του Ήλιου πρέπει να περάσει μέσα από τη διεπιφάνεια και να χαθεί στο Διάστημα υπό τη μορφή ακτινοβολίας και σωματιδίων, γνωστών ως «ηλιακός άνεμος». Η διεπιφάνεια είναι εξάλλου το στρώμα στο οποίο η θερμοκρασία ανεβαίνει από τους μερικές χιλιάδες βαθμούς στην υποκείμενη επιφάνεια στα μερικά εκατομμύρια βαθμούς ψηλά στο στέμμα. Πέντε δημοσιεύσεις που αξιοποιούν δεδομένα του IRIS δημοσιεύονται στο περιοδικό Science στις 17 Οκτωβρίου. Αποκαλύπτουν λεπτομέρειες για τη λειτουργία της διεπιφάνειας και βοηθούν στο να εξηγηθεί η υψηλή θερμοκρασία του στέμματος. Βόμβες θερμότητας Μια από τις μεγαλύτερες εκπλήξεις ήταν η ανακάλυψη θυλάκων θερμότητας, με θερμοκρασία γύρω στους 110.000 βαθμούς Κελσίου, βαθιά μέσα στην ηλιακή ατμόσφαιρα. Στη δημοσίευσή του, ο Χάρντι Πίτερ του Ινστιτούτου Έρευνας Ηλιακού Συστήματος Max Planck στη Γερμανία βαφτίζει αυτούς τους θύλακες «βόμβες θερμότητας» λόγω της τεράστιας ποσότητας ενέργειας που μπορούν να απελευθερώσουν απότομα. Άγνωστες δομές Χάρη στην υψηλή ανάλυση των οργάνων του, το IRIS απεικόνισε άγνωστες ως σήμερα δομές σε ένα λεπτό στρώμα της διεπιφάνειας που ονομάζεται περιοχή μετάβασης (transition region). Αυτό που είδε ήταν πίδακες διάπυρου υλικού, ύψους 2.000 χιλιομέτρων, που ξαναπέφτουν στην επιφάνεια και σχηματίζουν έτσι βρόχους. Η ανακάλυψη αυτών των βρόχων προσφέρει νέα στοιχεία «για το πώς η περιοχή μετάβασης εκπέμπει την ενέργεια και το φως που βλέπουμε». Ηλιακοί ανεμοστρόβιλοι Η τρίτη δημοσίευση στο Science εξετάζει δομές στο κατώτερο τμήμα της διεπιφάνειας, η οποία ονομάζεται χρωμόσφαιρα και βρίσκεται ακριβώς πάνω από την ηλιακή επιφάνεια. Πύρινοι «ανεμοστρόβιλοι» στη χρωμόσφαιρα Το IRIS ανακάλυψε περιστρεφόμενους σχηματισμούς πλάσματος (ιονισμένου αερίου) που θυμίζουν ανεμοστρόβιλους και περιστρέφονται με ταχύτητα μέχρι 19 χιλιόμετρα το δευτερόλεπτο. Η περιστροφή οφείλεται στην τοπική συμπεριφορά του ηλιακού μαγνητικού πεδίου. Είναι ακόμα ένα φαινόμενο που συμμετέχει στη μεταφορά ενέργειας στην ατμόσφαιρα του Ήλιου. Πίδακες υψηλής ταχύτητας Η τέταρτη μελέτη βοηθά στον να εξηγηθεί η προέλευση του λεγόμενου ηλιακού ανέμου, ενός συνεχούς ρεύματος σωματιδίων που πηγάζει από τον Ήλιο και εξαπλώνεται σε ολόκληρο το Ηλιακό Σύστημα. Το IRIS ανακάλυψε πίδακες σωματιδίων που πηγάζουν από περιοχές με χαμηλή πυκνότητα και ασθενή μαγνητικά πεδία. Το υλικό που μεταφέρουν εκτοξεύεται με ταχύτητα 140 χιλιομέτρων το δευτερόλεπτο και εξέρχονται από το στέμμα μέσα από αραιές περιοχές της ατμόσφαιρας που ονομάζονται στεμματικές οπές. Περαιτέρω μελέτες θα πρέπει τώρα να επιβεβαιώσουν αν ο ηλιακός άνεμος προέρχεται όντως από αυτούς τους πίδακες. Νανοεκλάμψεις Οι ηλιακές εκλάμψεις είναι εκρήξεις ακτινοβολίας στον Ήλιο οι οποίες δημιουργούνται από το φαινόμενο της μαγνητικής επανασύνδεσης: οι γραμμές του ηλιακού μαγνητικού πεδίου τυχαίνει να διασταυρωθούν, οπότε ευθυγραμμίζονται απότομα και εκτοξεύουν φορτισμένα σωματίδια σχεδόν με την ταχύτητα του φωτός. Οι «νανοεκλάμψεις» που μελετά το IRIS είναι μικρότερες βερσιόν του ίδιου φαινομένου και πολλοί αστροφυσικοί υποψιάζονται ότι παίζουν κεντρικό ρόλο στη θέρμανση του στέμματος. Σε συνδυασμό, οι νέες μελέτες δείχνουν ότι η δομή του Ήλιου δεν είναι ομοιογενής αλλά περιλαμβάνει περιοχές διαφορετικών θερμοκρασιών που πηγαινοέρχονται και δημιουργούν ένα άκρως δυναμικό περιβάλλον. Ένα περιβάλλον που το IRIS μας βοηθά να κατανοήσουμε καλύτερα. Το μυστήριο της υψηλής θερμοκρασίας του στέμματος βρίσκεται πιο κοντά στη λύση του από ποτέ. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231356517 AR12192: η μεγαλύτερη ομάδα ηλιακών κηλίδων. Οι ηλιακές κηλίδες είναι παροδικά φαινόμενα που εμφανίζονται στην επιφάνεια του Ηλίου, τη φωτόσφαιρα. Προκαλούνται από μαγνητική δραστηριότητα, η οποία παρεμποδίζει τα ρεύματα μεταφοράς θερμότητας από το εσωτερικό του Ήλιου, δημιουργώντας έτσι περιοχές με μειωμένη επιφανειακή θερμοκρασία. Παρότι μία ηλιακή κηλίδα έχει θερμοκρασία ως και 5000 βαθμών K, η αντίθεση με το περιβάλλον υλικό των 5800 K την καθιστά εύκολα ορατή ως σκοτεινή κηλίδα, καθώς η ένταση ακτινοβολίας που εκπέμπει ένα θερμό σώμα είναι ανάλογη του Τ4. Αν μία ηλιακή κηλίδα μπορούσε να παρατηρηθεί απομονωμένη από την περιβάλλουσα φωτόσφαιρα, θα ήταν φωτεινότερη από το νήμα ενός αναμμένου λαμπτήρα πυρακτώσεως. Μια ηλιακή κηλίδα διαστέλλεται και συστέλλεται καθώς εξελίσσεται στην ηλιακή επιφάνεια. Η ομάδα ηλιακών κηλίδων AR12192 αυξήθηκε σε μέγεθος και πολυπλοκότητα και έγινε η μεγαλύτερη ηλιακή κηλίδα του τρέχοντος ηλιακού κύκλου (SC24). http://physicsgg.me/2014/10/22/%ce%b5%ce%bd%cf%84%cf%85%cf%80%cf%89%cf%83%ce%b9%ce%b1%ce%ba%ce%ad%cf%82-%ce%b5%ce%b9%ce%ba%cf%8c%ce%bd%ce%b5%cf%82-%ce%bc%ce%b9%ce%b1%cf%82-%cf%84%ce%b5%cf%81%ce%b1%cf%84%cf%8e%ce%b4%ce%bf%cf%85/

Ο διαστημικός καιρός «κλειδί» για καλύτερες μετεωρολογικές προγνώσεις στη Γη. Επιστήμονες ανακάλυψαν έναν άγνωστο μέχρι σήμερα μηχανισμό που ο διαστημικός καιρός επιδρά στη γήινη ατμόσφαιρα στην περιοχή των πόλων, ανοίγοντας έτσι τον δρόμο για την κατανόηση περιοδικών μεταβολών οι οποίες παρατηρούνται κατά τη διάρκεια του χειμώνα και μέχρι σήμερα παραμένουν ανεξήγητες. Η έρευνά τους, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature Communications, θα μπορούσε να βελτιώσει σημαντικά τις εποχικές μετεωρολογικές προγνώσεις. Οι επιστήμονες που υπογράφουν το άρθρο προέρχονται από το Φινλανδικό Μετεωρολογικό Ινστιτούτο, το πανεπιστήμιο του Οτάγκο στη Νέα Ζηλανδία και τη Βρετανική Ερευνητική Ομάδα της Ανταρκτικής (BAS). Σε αυτό περιγράφουν πώς, μελετώντας δεδομένα από τρεις διαφορετικούς δορυφόρους που καλύπτουν μια χρονική περίοδο 11 χρόνων, βρήκαν ότι τα ενεργητικά ηλεκτρόνια από την εξωτερική ζώνη ακτινοβολίας «Βαν Άλεν» αλληλεπιδρούν με τα ανώτερα στρώματα της γήινης ατμόσφαιρας, προκαλώντας μείωση του όζοντος. Τα ηλεκτρόνια εκπέμπονται από την ήλιο και, φτάνοντας στη «γειτονιά» του πλανήτη μας, παγιδεύονται στη ζώνη ακτινοβολίας από το γήινο μαγνητικό πεδίο. Κατά τη διάρκεια των γεωμαγνητικών καταιγίδων, όμως, ένα ποσοστό τους επιταχύνεται και «βομβαρδίζει» την ατμόσφαιρα, στην περιοχή των πόλων. Αυτό το περιοδικό φαινόμενο έχει σαν αποτέλεσμα να μειώνεται παροδικά το ατμοσφαιρικό όζον, κάτι που με τη σειρά του φαίνεται πως εξηγεί τις αλλαγές που παρατηρούνται τότε στη διεύθυνση και την ένταση των ανέμων που πνέουν στο Βόρειο ημισφαίριο και οι οποίες επιδρούν στη θερμοκρασία. Μάλιστα, σύμφωνα με τους ερευνητές, με αυτόν τον τρόπο η θερμοκρασία μπορεί να αυξηθεί ή να μειωθεί έως και 5 βαθμούς Κελσίου. Όπως αναφέρει ο δρ Μαρκ Κλίφερντ από τη Βρετανική Ερευνητική Ομάδα της Ανταρκτικής στο σάιτ της BAS, «Η έρευνά μας ανέδειξε ένα βασικό “κρίκο” στην αλυσιδωτή αντίδραση που επιτρέπει στα ηλεκτρόνια να επιδρούν στα καιρικά συστήματα – και τον οποίο δεν κατανοούσαμε προηγουμένως. Θα μπορούσε να μας βοηθήσει σε καλύτερες εποχικές προγνώσεις, ώστε για παράδειγμα να μπορούμε να προβλέψουμε με μεγαλύτερη βεβαιότητα αν ο επόμενος χειμώνας στην Ευρώπη θα είναι ιδιαίτερα βαρύς». http://www.naftemporiki.gr/story/871155/o-diastimikos-kairos-kleidi-gia-kaluteres-meteorologikes-prognoseis-sti-gi

Αστρικά γεννητούρια πίσω από τιρκουάζ πέπλο. Το νεφέλωμα της Ταραντούλας βρίσκεται στο Μεγάλο Μαγγελανικό Νέφος, έναν μικρό γειτονικό μας γαλαξία που βρίσκεται σε απόσταση περίπου 170 χιλιάδων ετών φωτός από εμάς και θεωρείται γαλαξίας-δορυφόρος του δικού μας. Το νεφέλωμα της Ταραντούλας αποτελεί μόνιμο στόχο των αστρονόμων αφού πρόκειται για ένα τεράστιο εργοστάσιο παραγωγής άστρων. Το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble έστειλε μια νέα εντυπωσιακή εικόνα του νεφελώματος. Το Hubble στόχευσε σε μια από τις εξωτερικές περιοχές του νεφελώματος στην οποία απεικονίζονται αέρια που η αλληλεπίδραση τους με το περιβάλλον στο οποίο βρίσκονται δημιούργησε ένα εντυπωσιακό πίνακα όπου τα άστρα κρύβονται πίσω από ένα τιρκουάζ κοσμικό πέπλο. Το νεφέλωμα της Ταραντούλας έχει διάμετρο περίπου χίλια έτη φωτός. Χρωστά το όνομά του στο γεγονός ότι οι επιστήμονες που το βάφτισαν θεώρησαν ότι το σχήμα του και ειδικά οι πιο λαμπρές περιοχές του θυμίζουν (πολύ αμυδρά είναι η αλήθεια) τη γνωστή αράχνη. Το νεφέλωμα που ονομάζεται επίσης 30 Δοράδος αποτελεί ένα γιγάντιο κοσμικό μαιευτήριο μέσα στο οποίο γεννιούνται κατά εκατομμύρια νέα άστρα. Είναι δε τόσο λαμπρό που οι ειδικοί λένε πως αν ήταν κοντά μας σε απόσταση ίση με αυτή του νεφελώματος του Ωρίωνα, θα κάλυπτε τον μισό ουρανό μας και το φως του θα μετέτρεπε τη νύχτα σε ημέρα. Το νεφέλωμα είναι σύμφωνα με τους επιστήμονες η πιο γόνιμη αλλά και λαμπρή περιοχή όχι μόνο στο Μεγάλο Μαγγελανικό Νέφος αλλά σε ολόκληρο το γαλαξιακό σμήνος στο οποίο ανήκει ο γαλαξίας μας. Δεν εντυπωσιάζει όμως μόνο ο αριθμός αλλά και το μέγεθος των άστρων που «γεννά» η συγκεκριμένη περιοχή. Είναι χαρακτηριστικό ότι ορισμένα από αυτά έχουν μάζα 100 φορές μεγαλύτερη από αυτή του Ήλιου. Τα γιγάντια άστρα παρουσιάζουν εξαιρετικό ενδιαφέρον καθώς το μέγεθός τους οδηγεί γρήγορα ένα ποσοστό από αυτά στο θάνατο με εκρήξεις σουπερνόβα http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231357724

Η Google στέλνει ρομπότ στη Σελήνη για να κάνουμε virtual «περίπατο» Επιστήμονες από το πανεπιστήμιο του Carnegie Mellon δημιούργησαν ένα ρομπότ που ετοιμάζουν για αποστολή στη Σελήνη, προκειμένου να λειτουργήσει ως «μάτια» για τους λάτρεις του Διαστήματος στη Γη. Το πρόγραμμα αποτελεί μέρος του βραβείου των 30 εκατ. ευρώ που έχει «αθλοθετήσει» η Google, προκειμένου να υπάρχει καταγραφή βίντεο από την επιφάνεια του δορυφόρου του πλανήτη μας. Το συγκεκριμένο ρομπότ, που λειτουργεί σε σύνδεση με μία συσκευή virtual reality Oculus Rift, δημιουργήθηκε σε συνεργασία με την εταιρεία διαστημικής τεχνολογίας Astrobotic (θυγατρική του πανεπιστημίου) και έχει στόχο να προσεληνωθεί ασφαλώς, να διανύσει 500 μέτρα στην σεληνιακή επιφάνεια και να στείλει πίσω στον πλανήτη μας βίντεο. Ο «Αντι» (που πήρε το όνομά του από τον ιδρυτή του πανεπιστημίου) θα αντιλαμβάνεται τις κινήσεις του χρήστη της Oculus Rift και θα στρέφεται στην αντίστοιχη κατεύθυνση. Η πτήση από τη Γη στη Σελήνη θα γίνει πάνω σε έναν πύραυλο Falcon 9, που έχει αναπτύξει η ιδιωτική SpaceX και σχεδιάζεται για το 2016. Ο επικεφαλής του προγράαμματος Ντάνιελ Σαφρίρ είναι σαφής, μιλώντας στο BBC: «Το όραμά μας ήταν απλό - να επιτρέψουμε σε οποιονδήποτε στη Γη να έχει την ζωντανή εμπειρία της Σελήνης, μέσω των ματιών ενός ρομπότ ... Δεν πρόκειται απλώς να πάμε στο φεγγάρι, θα το φέρουμε πίσω«. Μάλιστα, ο «Αντι» δεν θα είναι μόνος, αν όλα πάνε καλά. Οπως λέει ο Σαφρίρ, οραματίζεται «εκατοντάδες ρομπότ στη Σελήνη»... http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=22769&subid=2&pubid=64082268

Ο πρώτος εξωπλανήτης ανακαλύφθηκε το 1917. Μια φορά κι έναν καιρό, το 1911, ένας νέος Ολλανδός αστρονόμος έφτασε στις ΗΠΑ ψάχνοντας για δουλειά. Αρχικά, απασχολήθηκε χωρίς να πληρώνεται στο αστεροσκοπείο Yerkes στο Wisconsin και στη συνέχεια βρήκε κανονική αμειβόμενη εργασία στο αστεροσκοπείο του όρους Wilson, κοντά στο Los Angeles. Το όνομα του νεαρού αστρονόμου ήταν Adriaan van Maanen. Ο van Maanen είναι γνωστός για τις λανθασμένες μετρήσεις που έκανε σχετικά με την περιστροφή των σπειροειδών νεφελωμάτων – μετρήσεις του χρησιμοποιήθηκαν από τους αστρονόμους της εποχής οδηγώντας τους σε λάθος εκτιμήσεις, αλλά και για τις ανακαλύψεις του σχετικά με τους λευκούς νάνους. Ο B. Zuckerman, επανεξετάζοντας μετρήσεις του van Maanen που έγιναν το 1917, διαπίστωσε ότι σ΄ αυτές περιέχονται οι πρώτες αποδείξεις για την ύπαρξη ενός εξωηλιακού πλανητικού συστήματος [Recognition of the First Observational Evidence of an Extrasolar Planetary System] Σήμερα οι αστρονόμοι έχουν μια σειρά από διαφορετικές μεθόδους για την ανίχνευση των εξωπλανητών. Οι πρώτοι εξωπλανήτες εντοπίστηκαν στις αρχές της δεκαετίας του 1990 και μια από τις μεγαλύτερες απογοητεύσεις στον χώρο της αστρονομίας ήταν η διαπίστωση ότι οι εξωπλανήτες θα μπορούσαν να ανακαλυφθούν δεκαετίες νωρίτερα. Ο Zuckerman (ένας από τους κορυφαίους αστρονόμους σχετικά με τους λευκούς νάνους), ισχυρίζεται ότι η πρώτη απόδειξη ύπαρξης εξωπλανήτη χρονολογείται έναν αιώνα πριν. Περιέχεται σε μετρήσεις του van Maanen που έγιναν το 1917, αλλά ο ίδιος δεν θα μπορούσε γνωρίζει αυτό που περιείχαν τα δεδομένα του. Το 1917 ο van Maanen ανακάλυψε έναν από τους πρώτους λευκούς νάνους, που βρίσκεται σε απόσταση 14 έτη φωτός από τη Γη και είναι γνωστός ως van Maanen 2 (vMa 2). Στα δεδομένα αυτής της ανακάλυψης περιέχεται και η πρώτη απόδειξη ύπαρξης εξωπλανήτη. Η φωτόσφαιρα ενός λευκού νάνου εν γένει περιέχει μόνο υδρογόνο και ήλιο, και το φάσμα ενός τυπικού λευκού νάνου χαρακτηρίζονται από αυτά τα στοιχεία. Όμως το φάσμα του άστρου van Maanen 2 δείχνει την ύπαρξη κάθε είδους βαρύτερου στοιχείου. Πρόσφατα ο Zuckerman και άλλοι αστρονόμοι έδειξαν ότι αυτά τα στοιχεία μπορούν να προέρχονται από βραχώδη συντρίμμια – αστεροειδείς – που βρίσκονται σε τροχιά γύρω από το άστρο και κατά περιόδους πέφτουν μέσα σ’ αυτό. Η καύση των αστεροειδών στο εσωτερικό του λευκού νάνου πλούτιζαν το φάσμα του με ένα πλήθος βαρύτερων στοιχείων. Ο Zuckerman και άλλοι αστρονόμοι προβληματίστηκαν για το αίτιο που προκαλούσε την πτώση των αστεροειδών στον λευκό νάνο. Απέδειξαν ότι γύρω από τους συγκεκριμένους λευκούς νάνους υπάρχει ένας τουλάχιστον μεγάλος πλανήτης, και οι βαρυτικές διαταραχές που δημιουργεί αυτός ο πλανήτης (-ες) προκαλούν συγκρούσεις μεταξύ των αστεροειδών και την πτώση τους στο μητρικό άστρο. Η εύρεση βαρέων στοιχείων στο φάσμα ενός λευκού νάνου θεωρείται πλέον από τους αστρονόμους ως ισχυρότατη ένδειξη ύπαρξης εξωπλανήτη. Για τον λόγο αυτό, σύμφωνα με τον Zuckerman, η επανεξέταση των φασμάτων που έλαβε το 1917 ο van Maanen αποδεικνύουν την ύπαρξη εξωηλιακού πλανητικού συστήματος. Ο van Maanen έγινε γνωστός στις αρχές του περασμένου αιώνα, κυρίως για τις λανθασμένες μετρήσεις του, οι οποίες χρησιμοποιήθηκαν στην διαμάχη των αστρονόμων, για το αν τα νεφελώματα όπως η Ανδρομέδα ήταν μέρος του γαλαξία μας ή άλλοι ξεχωριστοί γαλαξίες σαν τον δικό μας. Μπορεί οι μετρήσεις του σχετικά με τα νεφελώματα να ήταν λανθασμένες, εκ των υστέρων όμως αποδεικνύεται πως οι μετρήσεις των φασμάτων του λευκού νάνου που φέρει το όνομά του ήταν 100 χρόνια μπροστά από την εποχή του ! Στην φωτογραφία φάσμα από το άστρο vMa 2 που ανακάλυψε ο van Maanen to 1917 [van Maanen, A. 1919, AJ 32, 86] http://physicsgg.me/2014/10/22/%ce%bf-%cf%80%cf%81%cf%8e%cf%84%ce%bf%cf%82-%ce%b5%ce%be%cf%89%cf%80%ce%bb%ce%b1%ce%bd%ce%ae%cf%84%ce%b7%cf%82-%ce%b2%cf%81%ce%ad%ce%b8%ce%b7%ce%ba%ce%b5-%cf%84%ce%bf-1917/

Από την Αφρική στην Ευρώπη: Εντυπωσιακό βίντεο από τον ISS. Ο αστροναύτης της ESA, Αλεξάντερ Γκερστ παρουσιάζει μέσα από το βίντεο που τράβηξε δύο περάσματα πάνω από την Ευρώπη, από τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS), σε υψόμετρο περίπου 400 χλμ. Ο Διεθνής Διαστημικός Σταθμός ταξιδεύει με 28.800 χλμ/ώρα, γεγονός που σημαίνει ότι χρειάζεται μόνο 90 λεπτά για να ταξιδέψει γύρω από ολόκληρη την Γη. http://www.kathimerini.gr/788799/article/epikairothta/episthmh/apo-thn-afrikh-sthn-eyrwph-entypwsiako-vinteo-apo-ton-iss

Ο Ήλιος εκπέμπει σκοτεινή ύλη; Ένα «ανεξήγητο σήμα» που καταγράφηκε από διαστημικό παρατηρητήριο ακτίνων Χ δεν αποκλείεται να αντιστοιχεί στην πρώτη άμεση ένδειξη της μυστηριώδους σκοτεινής ύλης -ενός υλικού άγνωστης σύστασης που γεμίζει το Σύμπαν χωρίς να το βλέπουμε. «Πρόκειται για ένα συναρπαστικό αποτέλεσμα» σχολίασε ο καθηγητής Μάρτιν Μπάρτσοου, πρόεδρος της Βασιλικής Εταιρείας Αστρονομίας της Βρετανίας, η οποία θα δημοσιεύσει τη μελέτη στην επιθεώρηση Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. Το κείμενο είναι διαθέσιμο στην υπηρεσία προδημοσίευσης arXiv. http://arxiv.org/abs/1403.2436 Οι βρετανοί και γάλλοι ερευνητές αναφέρουν ότι η ένταση των ακτίνων Χ που καταγράφει το ευρωπαϊκό παρατηρητήριο XMM-Newton αυξάνεται κατά περίπου 10% κάθε φορά που το σκάφος παρατηρούσε από το όριο του γήινου μαγνητικού πεδίου προς την πλευρά του Ήλιου. Οι «ανεξήγητη» ακτινοβολία θα μπορούσε θεωρητικά να προέρχεται την αλληλεπίδραση του μαγνητικού πεδίου με «αξιόνια», ένα από τα είδη υποθετικά σωματιδίων που έχουν προταθεί ως συστατικά της σκοτεινής ύλης. Η σκοτεινή ύλη υπολογίζεται ότι υπάρχει στο Σύμπαν σε πολύ μεγαλύτερη ποσότητα από ό,τι η κανονική ύλη του Σύμπαντος και αντιστοιχεί σχεδόν στο 85% του συνόλου της ύλης του Σύμπαντος. Δεν μπορεί όμως να γίνει άμεσα ορατή καθώς δεν εκπέμπει, δεν απορροφά και δεν ανακλά το φως όπως η κανονική ύλη. Η παρουσία της έγινε αντιληπτή τη δεκαετία του 1930 από τη βαρυτική επίδρασή της στην κίνηση των γαλαξιών και των άστρων. Παρά τις δεκαετίες προσπαθειών, όμως, κανείς δεν γνωρίζει τι είναι τελικά αυτό το αόρατο υλικό. Τα «αξιόνια» είναι μόνο μία από τις πολλές θεωρίες που έχουν προταθεί, παρόλο που κανείς δεν έχει καταγράψει τέτοια σωματίδια, έστω και έμμεσα. Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου του Λέστερ στη Βρετανία ανίχνευσαν το ανεξήγητο σήμα κατά την ανάλυση μετρήσεων του XMM-Newton που καλύπτουν διάστημα 15 ετών. Αν κανείς φιλτράρει από την εικόνα του ουρανού τα άστρα, τους γαλαξίες και άλλες λαμπρές πηγές ακτίνων Χ, η ένταση των ακτίνων Χ θα έπρεπε να είναι περίπου ίδια όπου κι αν κοιτάξει κανείς στον ουρανό, εξηγούν οι ερευνητές. Η εκπομπή ακτίνων Χ από το όριο του μαγνητικού πεδίου που κοιτάει προς τον Ήλιο θα μπορούσε να αντιστοιχεί σε «αξιόνια» που πηγάζουν από το κέντρο του Ήλιου και παράγουν ακτίνες Χ όταν συγκρούονται με το μαγνητικό πεδίο του πλανήτη, υποστηρίζουν οι ερευνητές. Υπολογίζουν επίσης ότι τα αξιόνια πρέπει να έχουν εξαιρετικά μικρή μάζα, εκατό δισεκατομμύριο φορές μικρότερη από τη μάζα του ηλεκτρονίου. Η ερευνητική ομάδα επισημαίνει μάλιστα ότι ένα ανάλογο σήμα έχει καταγραφεί από το παρατηρητήριο ακτίνων Χ Chandra της NASA. Και στις δύο περιπτώσεις, πάντως, είναι πιθανό να περάσουν χρόνια μέχρι να επιβεβαιωθεί ή να καταρριφθεί ο προκλητικός ισχυρισμός. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231356893

«Πρωτογαλαξία» ανακάλυψε το Hubble. Μια ακόμη εντυπωσιακή ανακάλυψη έκανε το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble. Εντόπισε ένα από τους πρώτους γαλαξίες που δημιουργήθηκαν στο Σύμπαν. Διεθνής ομάδα ερευνητών με επικεφαλής τον Αντι Ζίτριν του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Καλιφόρνια (Caltech) εντόπισαν τον γαλαξία χρησιμοποιώντας τη μέθοδο του βαρυτικού φακού. Πρόκειται για ένα μικρό γαλαξία με διάμετρο μόλις 850 ετών φωτός και ιδιαίτερα αμυδρή φωτεινότητα. Ο δικός μας γαλαξίας υπολογίζεται ότι έχει έκταση 100 χιλιάδων ετών φωτός. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των ερευνητών ο γαλαξίας αυτός δημιουργήθηκε πριν από περίπου 13,3 δισ. έτη δηλαδή μόλις 500 εκ. έτη μετά τη γέννηση του Σύμπαντος. Μέχρι σήμερα έχουν εντοπιστεί περίπου δέκα γαλαξίες ανάλογης ηλικίας και όπως είναι ευνόητο αυτή η νέα ανακάλυψη θα προσφέρει καινούργια δεδομένα για την ύπαρξη και εξέλιξη των γαλαξιών αλλά και του Σύμπαντος. Η ανακάλυψη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Astrophysical Journal Letters». Η μέθοδος του βαρυτικού φακού (ή μικροφακού) που αναπτύχθηκε πρόσφατα και έχει συμβάλει πολύ στη διαστημική εξερεύνηση τα τελευταία χρόνια. Η τεχνική βασίζεται σε ένα φαινόμενο που προβλέπεται από τη Γενική θεωρία της Σχετικότητας, και βρίσκει εφαρμογή κυρίως στην αναζήτηση πλανητών. Οι ερευνητές επικεντρώνουν την προσοχή τους όταν ένα άστρο περνάει μπροστά από ένα άλλο, πιο μακρινό άστρο. Κατά το πέρασμα αυτό το βαρυτικό πεδίο του πιο κοντινού άστρου – το οποίο σύμφωνα με τη Γενική Σχετικότητα κάμπτει τον περιβάλλοντα χωροχρόνο – διαθλά το φως του πιο μακρινού άστρου λειτουργώντας σαν μεγεθυντικός φακός μέσα από τον οποίο το άστρο και οι πλανήτες που κινούνται γύρω από αυτό γίνονται ορατά από τη Γη. Το αποτέλεσμα είναι να αυξάνει το μέγεθος και η φωτεινότητα ενός κοσμικού σώματος ως και 20 φορές. Η ίδια μέθοδος χρησιμοποιείται και για τον εντοπισμό πολύ μακρινών γαλαξιών. Χρησιμοποιούνται ως βαρυτικοί φακοί πολύ μεγάλοι γαλαξίες οι οποίοι στρεβλώνουν και μεγεθύνουν το φως των γαλαξιών που βρίσκονται σε πιο μακρινές αποστάσεις Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν για την ανακάλυψη του αρχαίου γαλαξία ως μεγεθυντικό φακό ένα μακρινό γαλαξιακό σμήνος, το Abell 2744. Το σμήνος αυτό βρίσκεται σε απόσταση περίπου 3,5 δισ. έτη φωτός από εμάς και είναι ευρύτερα γνωστό ως «Σμήνος της Πανδώρας». Πρόκειται στην πραγματικότητα για τέσσερα γειτονικά σμήνη γαλαξιών με συνολική έκταση άνω των δύο εκατομμυρίων ετών φωτός. http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=642163 Ταξίδι χωρίς τέλος. Πριν από ένα χρόνο, τον Οκτώβριο του 2013, το Διαστημικό Τηλεσκόπιο Χαμπλ κατέγραψε τον πιο απόμακρο γαλαξία του οποίου το φως (ή καλύτερα η ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία) ξεκίνησε πριν από 13,1 δισεκατομμύρια χρόνια για να φτάσει μόλις τώρα στα τηλεσκόπιά μας. Πρόκειται για ένα αντικείμενο που καταγράφηκε όπως ήταν όταν το Σύμπαν είχε ηλικία 700 περίπου εκατομμυρίων ετών, στις αρχές δηλαδή της εξελικτικής του πορείας. Κι αυτό δεν είναι παρά ένα μόνο παράδειγμα από τα άπειρα όσα μάθαμε τα τελευταία μερικά χρόνια με τη βοήθεια των επίγειων και διαστημικών μας τηλεσκοπίων. Για την επόμενη δεκαετία ετοιμάζονται ήδη ακόμη πιο μεγάλα τηλεσκόπια όπως είναι το ευρωπαϊκό τηλεσκόπιο Ε-ΕLT, με διάμετρο κατόπτρου 39 μέτρων και εμβαδόν έξι στρεμμάτων, ίσο με σχεδόν 16 γήπεδα του μπάσκετ! Ενα τόσο γιγάντιο τηλεσκόπιο θα έχει την ικανότητα να ξεχωρίζει δύο πυγολαμπίδες σε απόσταση 200.000 χιλιομέτρων. Θα μπορεί δηλαδή να διακρίνει αντικείμενα πέντε τρισεκατομμύρια φορές πιο αμυδρά από το πιο αμυδρό άστρο που βλέπουμε με γυμνό μάτι! Λένε ότι η επιστήμη και η επιστημονική έρευνα μάς απελευθερώνουν από τον εγωκεντρισμό μας. Και είναι αλήθεια γιατί οι αστρονόμοι γνωρίζουμε πολύ καλά πόσο μικροσκοπικός είναι ο πλανήτης μας και πόσο απέραντο είναι το Σύμπαν, και δεν νομίζω να υπάρχει καλύτερος τρόπος για να κατανοήσουμε τη μικρότητα και το εφήμερο της παρουσίας μας στο Σύμπαν. Για σκεφτείτε: αν σμικρύναμε το Ηλιακό μας Σύστημα ένα τρισεκατομμύριο φορές τότε αυτό θα είχε το μέγεθος ενός μεγάλου δωματίου και ο Ηλιος θα είχε το μέγεθος του κεφαλιού μιας καρφίτσας, ενώ το πλησιέστερο σ’ εμάς άστρο (ο άλφα Κενταύρου) θα βρισκόταν σε απόσταση περίπου 42 χιλιομέτρων. Στην ίδια σμίκρυνση ο Γαλαξίας μας θα είχε διάμετρο 1.000.000 χιλιομέτρων, ενώ το πάχος του στο κέντρο θα έφτανε τα 100.000 χιλιόμετρα. Σε όλη του μάλιστα την έκταση ο Γαλαξίας μας θα στολιζόταν από 200 δισεκατομμύρια άστρα, καθένα με μέσο μέγεθος το κεφάλι μιας καρφίτσας σε αποστάσεις περίπου 40 χιλιομέτρων το ένα από το άλλο. Στο Σύμπαν υπάρχουν περίπου ένα τρισεκατομμύριο τρισεκατομμύρια άστρα. Τόσα άστρα, όσοι είναι και οι κόκκοι της άμμου όλων των ωκεανών της Γης. Και παρ’ όλα αυτά βρίσκουμε ένα δισεκατομμύριο τρισεκατομμύρια άτομα στην ύλη που περιέχεται μέσα σε μία μόνο δαχτυλήθρα. Κι όμως, όλοι μας, απασχολημένοι από τις δραστηριότητες της καθημερινής μας ζωής, δεν είμαστε σε θέση να προβλέψουμε το μέλλον των σύγχρονων ανακαλύψεων. Αυτό, άλλωστε, συνέβαινε ανέκαθεν. Όταν η βασίλισσα Βικτωρία της Αγγλίας επισκέφτηκε τον Michael Faraday στο εργαστήριό του και τον ρώτησε σε τι θα χρησίμευαν οι ανακαλύψεις του, ο Faraday της απάντησε: «Σε τι χρησιμεύει, μεγαλειοτάτη, ένα μωρό;». Περίπου 50 χρόνια αργότερα ο J. J. Thomson ανακάλυψε το ηλεκτρόνιο όταν κανείς δεν μπορούσε να φανταστεί (στα πρόθυρα του 20ού αιώνα) με ποιον τρόπο το ηλεκτρόνιο θα μπορούσε να αλλάξει την ανθρωπότητα. Κι όμως, οι ανακαλύψεις των Faraday και Thomson ήταν αυτές που οδήγησαν σε όλες τις μετέπειτα εφαρμογές που βασίζονται στον ηλεκτρισμό! Γι’ αυτό δεν πρέπει να ξεχνάμε ποτέ όσα μας δίδαξε η ιστορία της επιστήμης, γιατί δεν είμαστε σε θέση να προβλέψουμε τις συνέπειες μιας επιστημονικής ανακάλυψης, αφού κάθε πρόσθετο κομμάτι γνώσης, οσοδήποτε περίεργο, άσχετο ή αφηρημένο κι αν φαίνεται στην αρχή, καταλήγει άμεσα ή έμμεσα, αργά ή γρήγορα, σε κάποια πρακτική εφαρμογή. Αν δεν συνεχίσουμε την ανάπτυξη της επιστήμης και τον εμπλουτισμό των γνώσεών μας, άσχετα με την άμεση χρησιμότητά τους, γρήγορα θα ταφούμε κάτω από το βάρος των προβλημάτων μας, γιατί η επιστήμη του σήμερα είναι η λύση του αύριο. Είναι, άλλωστε, στη φύση του ανθρώπου να θέλει να μάθει, ή όπως έγραφε ο Αριστοτέλης: «Φύσει του ειδέναι ορέγεται ο άνθρωπος». Απ’ όλα τα όντα πάνω στη Γη, μόνο εμείς διερωτόμαστε τι κάνει τον Ήλιο να λάμπει, γιατί το ουράνιο τόξο ακολουθεί την καταιγίδα, με ποιον τρόπο τα πουλιά πετάνε. Μόνο εμείς διερωτόμαστε τι κρύβεται πίσω από τον επόμενο λόφο ή πέρα από την απέραντη θάλασσα. Κι έχουμε πάντα αναρριχηθεί στον λόφο, κι έχουμε πάντα διασχίσει τον ωκεανό. Ισως, κάτι βαθιά χαραγμένο στη γενετική μας δομή να είναι αυτό που μας ωθεί να μάθουμε το τι είμαστε και από πού προήλθαμε. Που μας ωθεί στην περιπέτεια της εξερεύνησης. Γιατί είμαστε προικισμένοι με την ικανότητα να σκεφτόμαστε, να αισθανόμαστε και να διερωτόμαστε. Είναι η μοίρα μας, και ίσως ο σκοπός μας, να αναπτυσσόμαστε και να προοδεύουμε καθώς επιδιώκουμε να μάθουμε και να δώσουμε έννοια και σημασία στο Σύμπαν στο οποίο ανήκουμε, σε μία ατέρμονη ίσως προσπάθεια ερευνών. Γι’ αυτό άλλωστε και ο σημερινός άνθρωπος, στην προσπάθειά του να κατανοήσει το Σύμπαν, δεν αντικρίζει εκεί έξω έναν εχθρικό και άδειο κόσμο. Βλέπει, αντίθετα, την υπόσχεση ενός πανέμορφου ταξιδιού προς την Ιθάκη των γνώσεων. Ενός Ταξιδιού Χωρίς Τέλος. * Ο κ. Διονύσης Π. Σιμόπουλος είναι επίτιμος διευθυντής του Ευγενιδείου Πλανηταρίου. http://physicsgg.me/2014/10/19/%cf%84%ce%b1%ce%be%ce%af%ce%b4%ce%b9-%cf%87%cf%89%cf%81%ce%af%cf%82-%cf%84%ce%ad%ce%bb%ce%bf%cf%82/

Σάββας Δημόπουλος: LHC και πολλαπλά σύμπαντα. Περιγράφει τη θεωρητική φυσική ως τον κλάδο που προσπαθεί να απαντήσει στις απορίες που είχαμε όλοι όταν ήμασταν παιδιά, αλλά τις οποίες ξεχάσαμε οι περισσότεροι όταν μεγαλώσαμε – όπως πώς δημιουργήθηκε ο «κόσμος» που μας περιβάλλει, από πού ερχόμαστε και γιατί υπάρχουμε. Καθηγητής στο φημισμένο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ από το 1980 και διακεκριμένος θεωρητικός φυσικός, ο Σάββας Δημόπουλος έχει διατυπώσει με συναδέλφους του δύο από τις επικρατέστερες θεωρίες, οι οποίες θα μπορούσαν να συμπληρώσουν την εικόνα που έχουν ήδη οι επιστήμονες για τα δομικά στοιχεία και τους νόμους του σύμπαντος, δηλαδή το καθιερωμένο πρότυπο. Γι’ αυτά τα θεωρητικά μοντέλα μάλιστα, το «υπερσυμμετρικό καθιερωμένο πρότυπο» και τις «μεγάλες επιπλέον διαστάσεις», απέσπασε το 2006 το βραβείο Sakurai. Σήμερα, ωστόσο, λέει πως δεν μπορεί να παραβλεφθεί το γεγονός ότι ολοκληρώθηκε η πρώτη φάση λειτουργίας του Μεγάλου Επιταχυντή Αδρονίων (LHC) στο CERN, χωρίς να υπάρξει η παραμικρή ένδειξη για κάποια νέα φυσική θεωρία. «Αν και συνεχίζουμε να αισιοδοξούμε πως θα βρεθεί κάτι στη δεύτερη φάση των πειραμάτων, τα οποία θα αρχίσουν σε λίγους μήνες και θα γίνουν σε ακόμη μεγαλύτερες ενέργειες, η αλήθεια είναι πως οι ελπίδες μας έχουν περιορισθεί», αναφέρει χαρακτηριστικά στην «Κ». Σύμφωνα όμως με τον 62χρονο επιστήμονα, ακόμη κι αν διαψευσθούν αυτές οι ελπίδες, για τη φυσική ξεκινάει έτσι κι αλλιώς μια συναρπαστική και επαναστατική εποχή. «Ο λόγος είναι πως, αν δεν υπάρξουν καινούργια ευρήματα από τον LHC την επόμενη τριετία, τότε θα ενισχυθεί η πιθανότητα να ισχύει η θεωρία των πολλαπλών συμπάντων και της ανθρωπικής αρχής», προσθέτει. Με βάση τη συγκεκριμένη θεωρία, το σύμπαν μας αποτελεί μία από τις δισεκατομμύρια διαφορετικές παραλλαγές από σύμπαντα, ενώ ορισμένα από τα «μυστήριά» του εξηγούνται από το γεγονός ότι οι παράμετροι των νόμων που το διέπουν απλώς έτυχε να είναι συμβατές με τη δημιουργία ζωής – αφού αλλιώς δεν θα υπήρχαμε για να το παρατηρούμε. Μέχρι σήμερα, πάντως, ο LHC είναι γνωστός στην κοινή γνώμη για ό,τι έχει ήδη ανακαλύψει, δηλαδή το σωματίδιο Χιγκς. Χάρις σε αυτό, ολοκληρώθηκε το καθιερωμένο πρότυπο, το μοντέλο που περιγράφει τα στοιχειώδη συστατικά της ύλης και τις τρεις από τις τέσσερις μεταξύ τους αλληλεπιδράσεις. Ωστόσο η βαρύτητα παραμένει «έξω από το κάδρο» του καθιερωμένου προτύπου, αφού αυτό δεν περιλαμβάνει καμία περιγραφή της. «Επομένως, ένα από τα βασικότερα ερωτήματα που αφήνει άλυτο είναι το πρόβλημα της ιεραρχίας, το γεγονός δηλαδή ότι η βαρυτική δύναμη είναι ασθενέστερη από όλες τις υπόλοιπες αλληλεπιδράσεις – κάτι που, για παράδειγμα, επιτρέπει σε έναν μαγνήτη να σηκώσει ένα κομμάτι σίδερο, υπερνικώντας τη βαρύτητα ολόκληρης της Γης», συμπληρώνει ο κ. Δημόπουλος. Για να το λύσει, ο Ελληνας επιστήμονας ανέπτυξε με τον Howard Georgi το 1981 τη θεωρία του «υπερσυμμετρικού καθιερωμένου προτύπου», η οποία επεκτείνει το καθιερωμένο πρότυπο υποθέτοντας πως για κάθε στοιχειώδες σωμάτιο υπάρχει ένας υπερσυμμετρικός «εταίρος». Δεκαεπτά χρόνια αργότερα, μαζί με τους Nima Arkani-Hamed και Gia Dvali, διατύπωσε την πρόταση των «μεγάλων επιπλέον διαστάσεων». «Ουσιαστικά, πρόκειται για ένα μοντέλο που εξηγεί ότι η βαρύτητα είναι μικρής τάξης μεγέθους, επειδή σε αντίθεση με τις υπόλοιπες δυνάμεις, αυτή διαχέεται σε περισσότερες από τις τρεις διαστάσεις, με συνέπεια να εξασθενεί», όπως περιγράφει ο ίδιος. «Αν κάναμε αυτή τη συνέντευξη πριν από μία πενταετία, θα με ακούγατε πιο ενθουσιασμένο», συμπληρώνει, με δεδομένο ότι οι δύο θεωρίες προβλέπουν καινούργια στοιχειώδη σωματίδια που θα μπορούσαν να έχουν εντοπισθεί στην πρώτη φάση λειτουργίας του LHC. Βέβαια, τίποτε δεν προεξοφλεί πως αυτό δεν θα συμβεί όταν ξεκινήσουν ξανά τα πειράματα. «Ωστόσο και στην περίπτωση που τα επόμενα χρόνια δεν υπάρξει κάποιου είδους πειραματική επιβεβαίωση, ο LHC θα έχει γράψει ιστορία για δεύτερη φορά, με την έννοια πως θα κερδίσει έδαφος η θεωρία των παράλληλων συμπάντων», προσθέτει. «Τότε, θα αρχίσουμε να αμφισβητούμε το γεγονός πως πίσω από όλους τους “γρίφους” της φύσης υπάρχει ένας κρυμμένος αιτιακός μηχανισμός – εν ολίγοις τον τρόπο σκέψης που χρησιμοποιεί ο άνθρωπος για να κατανοήσει τα φυσικά φαινόμενα, όχι μόνο από τη “γέννηση” της σύγχρονης επιστήμης τον 17ο αιώνα, αλλά από την εποχή των αρχαίων Ελλήνων μαθηματικών και αστρονόμων. Αντίθετα, θα αρχίσουμε να μην αποκλείουμε την περίπτωση ορισμένα “μυστήρια” να εξηγούνται από το ότι οφείλονται απλώς σε συμπτώσεις». Γεννημένος στην Κωνσταντινούπολη το 1952, ο Σάββας Δημόπουλος πολύ γρήγορα μετακόμισε με την οικογένειά του στην Αθήνα, καθώς μέσα στη δεκαετία του ’50 η ελληνική ομογένεια βρέθηκε στο στόχαστρο του τουρκικού καθεστώτος. «Ακούγοντας από παιδί τις γνώμες πολιτικών που αν και ήταν εντελώς αντίθετες μου φαίνονταν εξίσου λογικές, άρχισε να με ενδιαφέρει η έννοια της αντικειμενικής αλήθειας. Ετσι, από 13 χρόνων αποφάσισα να σπουδάσω φυσική, η οποία συνδυάζει την καθολική βεβαιότητα των μαθηματικών με το πείραμα, δηλαδή την επαλήθευση μιας υπόθεσης από την ίδια τη φύση», λέει ο ίδιος. Αυτή η αναζήτηση της αλήθειας τον έκανε να σπουδάσει φυσική στις ΗΠΑ και να ακολουθήσει μια επιστημονική καριέρα που, σε ηλικία μόλις 28 ετών, τον οδήγησε στη θέση του καθηγητή στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ, όπου διδάσκει από τότε και κάνει τις έρευνές του. Βρέθηκε στην Ελλάδα πριν από μερικές ημέρες, για να πάρει μέρος σε μία ημερίδα προς τιμήν του Μανώλη Φλωράτου, http://nuclpart.phys.uoa.gr/FloratosFest/ ειδικού στη φυσική υψηλών ενεργειών και καθηγητή στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, από το οποίο συνταξιοδοτήθηκε πρόσφατα – «είναι από τους λίγους επιστήμονες που ξέρω με τόσο βαθιά γνώση σε τόσο πολλούς τομείς», σχολιάζει ο κ. Δημόπουλος. Εξάλλου, σύμφωνα με τον καθηγητή του Στάνφορντ, είτε εργάζονται στην Ελλάδα είτε στο εξωτερικό, όλα αυτά τα χρόνια οι Ελληνες επιστήμονες έχουν συνεισφέρει στη θεωρητική φυσική πολύ περισσότερο απ’ ό,τι θα περίμενε κανείς από μια τόσο μικρή χώρα. [Η ομιλία του Σάββα Δημόπουλου στην ημερίδα είχε τίτλο: "Big Answers From Small Experiments"] http://nuclpart.phys.uoa.gr/FloratosFest/Files/dimopoulos.savas.pdf Για τον ίδιο, η δουλειά του θεωρητικού φυσικού προϋποθέτει φαντασία, η οποία είναι απαραίτητη για να διατυπώνει συνεχώς νέες υποθέσεις, τις οποίες θα δοκιμάσει στη συνέχεια για τη μαθηματική τους συνέπεια. «Νομίζω πως αυτό που ξεχωρίζει έναν καλό επιστήμονα είναι η ικανότητα που έχει να “θυσιάζει” όσες ιδέες διαισθάνεται πως οδηγούν σε αδιέξοδο ή σε κάποιο τετριμμένο αποτέλεσμα. Εξάλλου, στην καλύτερη περίπτωση, μόλις το 1% από αυτές θα “επιζήσουν” στην πορεία», καταλήγει. http://physicsgg.me/2014/10/18/%cf%83%ce%ac%ce%b2%ce%b2%ce%b1%cf%82-%ce%b4%ce%b7%ce%bc%cf%8c%cf%80%ce%bf%cf%85%ce%bb%ce%bf%cf%82-lhc-%ce%ba%ce%b1%ce%b9-%cf%80%ce%bf%ce%bb%ce%bb%ce%b1%cf%80%ce%bb%ce%ac-%cf%83%cf%8d%ce%bc%cf%80/

Σταμάτησε το μοναδικό πρόγραμμα ανίχνευσης επικίνδυνων αστεροειδών στο νότιο ημισφαίριο. Το μοναδικό πράγμα που φόβιζε τους Γαλάτες του Αστερίξ ήταν να μην πέσει ο ουρανός στο κεφάλι τους! Όμως σε σχέση με τον καιρό του Αστερίξ – 50 π.Χ. – ο πολιτισμός μας έχει κάνει τεράστια άλματα και ο σύγχρονος άνθρωπος μάλλον έπαψε να φοβάται ότι θα πέσει ο ουρανός στο κεφάλι του. Έτσι εξηγείται το γεγονός ότι σιγά-σιγά διακόπτονται τα προγράμματα ανίχνευσης επικίνδυνων για τη Γη αστεροειδών, παρά τις ανησυχίες που εκφράζουν διάφοροι επιστήμονες… Ένα ακόμα βήμα προς αυτή την κατεύθυνση είναι …. η αναστολή του μόνου προγράμματος έγκαιρου εντοπισμού επικίνδυνων αστεροειδών στο νότιο ημισφαίριο. Το πρόγραμμα, χάρις στο οποίο ανιχνεύτηκε ο κομήτης Siding Spring http://physicsgg.me/2014/10/19/%CE%AD%CE%BD%CE%B1%CF%82-%CE%BA%CE%BF%CE%BC%CE%AE%CF%84%CE%B7%CF%82-%CF%83%CF%84%CE%BF%CE%BD-%CE%BF%CF%85%CF%81%CE%B1%CE%BD%CF%8C-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CE%AC%CF%81%CE%B7/ που την Κυριακή πέρασε σε απόσταση λίγων εκατοντάδων χιλιομέτρων από τον πλανήτη Άρη, σταμάτησε εδώ και λίγους μήνες, όταν διακόπηκε η χρηματοδότησή του από τη ΝASA. Το Siding Spring Survey διεξάγονταν στο ομώνυμο αστεροσκοπείο στην Αυστραλία. Με τη διακοπή του, ελαττώνονται δραστικά οι πιθανότητες να ανιχνευθεί από το νότιο ημισφαίριο ένας αστεροειδής που πρόκειται να περάσει σε επικίνδυνα μικρή απόσταση από τη Γη. «Θα μπορούσε κάλλιστα αυτή τη στιγμή να μας πλησιάζει ένας τέτοιος διαστημικός βράχος, χωρίς εμείς να το γνωρίζουμε», σημειώνει στην αυστραλιανή έκδοση της εφημερίδας Guardian ο Μπράντλεϊ Τάκερ, αστρονόμος στο Εθνικό Πανεπιστήμιο της Αυστραλίας και το πανεπιστήμιο του Μπέρκλεϊ. Δυνητικά επικίνδυνοι αστεροειδείς χαρακτηρίζονται τα ουράνια σώματα με διάμετρο τουλάχιστον 150 μέτρα, τα οποία αναμένεται να προσεγγίσουν τον πλανήτη μας σε απόσταση μικρότερη από 7,5 εκατ. χιλιόμετρα. Μέχρι σήμερα, έχουν εντοπισθεί 1.508 τέτοιοι βράχοι στο διάστημα, ενώ μια από τις πιο γνωστές επιβεβαιωμένες προσκρούσεις αστεροειδούς στη Γη έγινε πριν από περίπου 65 εκατομμύρια χρόνια, προκαλώντας μια τόσο μεγάλη καταστροφή που συνέβαλε ή ήταν η αιτία για την εξαφάνιση των δεινοσαύρων. Μέχρι τη στιγμή που διακόπηκε, το Siding Spring Survey είχε ανακαλύψει 15 δυνητικά επικίνδυνα ουράνια σώματα. Όταν η ΝΑSΑ ανακοίνωσε πως θα αναστείλει τη χρηματοδότησή του, το Εθνικό Πανεπιστήμιο της Αυστραλίας αναζήτησε πόρους από την τοπική κυβέρνηση ή ακόμη και από ιδιώτες χορηγούς, χωρίς ωστόσο κανένα αποτέλεσμα. Το αντίστοιχο πρόγραμμα που καλύπτει το βόρειο ημισφαίριο του ουράνιου θόλου ονομάζεται Catalina Sky Survey και συνεχίζει να διεξάγεται σε δύο τηλεσκόπια στην Αριζόνα των ΗΠΑ. Με την «αυλαία» ωστόσο του Siding Spring Survey, δεν υπάρχει πλέον καμία ανάλογη συστηματική προσπάθεια στο νότιο ημισφαίριο. Το μόνο που απομένει είναι πλέον όσοι ερασιτέχνες αστρονόμοι παρατηρούν τον ουρανό με αρκετά καλά τηλεσκόπια. Σύμφωνα με τον Τάκερ, οι κυβερνήσεις αντιμετωπίζουν αυτά τα εγχειρήματα περισσότερο σαν αμιγώς ακαδημαϊκά προγράμματα – τη στιγμή που έχουν την ίδια προληπτική σημασία με τα προγράμματα τα οποία εντοπίζουν και παρακολουθούν τους τυφώνες. Ίσως όμως ο Τάκερ να κάνει λάθος. Μπορεί οι “κυβερνήσεις μας” να έχουν βρει έναν άλλο τρόπο, μηδενικού κόστους, όσον αφορά την πρόβλεψη για το αν θα πέσει κάποιος αστεροειδής στο κεφάλι μας http://physicsgg.me/2014/10/20/%ce%bf-%ce%bf%cf%85%cf%81%ce%b1%ce%bd%cf%8c%cf%82-%ce%b4%ce%b5%ce%bd-%cf%80%cf%81%cf%8c%ce%ba%ce%b5%ce%b9%cf%84%ce%b1%ce%b9-%ce%bd%ce%b1-%cf%80%ce%ad%cf%83%ce%b5%ce%b9-%cf%83%cf%84%ce%bf-%ce%ba%ce%b5/

Σκάφος – «κούριερ» για μεταφορές μεταξύ Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού και Γης. Την ανάπτυξη ενός TRV (Terrestrial Return Vehicle), που θα επιτρέπει on demand, άμεση επιστροφή δειγμάτων από πειράματα από τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS) στη Γη, ανέλαβε η Intuitive Machines σε συνεργασία με τη NASA, κατόπιν συμφωνίας με το Center for the Advancement of Science in Space (CASIS). Μέσω της συγκεκριμένης, εμπορικού χαρακτήρα, συσκευής/ υπηρεσίας, η εταιρεία θα δώσει στους αστροναύτες/ ερευνητές που διεξάγουν πειράματα στον σταθμό τη δυνατότητα να επιστρέφουν τακτικά μικρά δείγματα, και γενικότερα στοιχεία που έχουν να κάνουν με τη δουλειά τους, πίσω στον πλανήτη. Η έγκαιρη αποστολή και παράδοση δειγμάτων που φθείρονται από τον χρόνο είναι απαραίτητη για την καλή πορεία των ερευνών στο ISS National Laboratory. Επί της παρούσης, η διαδικασία αυτή λαμβάνει χώρα πολύ λίγες φορές ανά έτος και απαιτεί επίπονο σχεδιασμό. Από πλευράς του, το TRV της Intuitive Machines θα επιτρέπει συχνές αποστολές με παραδόσεις την ίδια ημέρα- από τον ISS στα εργαστήρια των ερευνητών. Οι πελάτες στους οποίους «στοχεύει» η συγκεκριμένη υπηρεσία θα προέρχονται από τον επιστημονικό, τον ακαδημαϊκό, τον εμπορικό και τον κυβερνητικό τομέα. Όπως αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση της εταιρείας, η δυνατότητα αυτή θα συνεισφέρει στην περαιτέρω αξιοποίηση του ISS ως εργαστηρίου και θα αυξήσει τις δυνατότητες εμπορικής εκμετάλλευσης των πειραμάτων που γίνονται εκεί. Η πρώτη πτήση του TRV από τον σταθμό είναι προγραμματισμένη για το 2016. «Ο Διεθνής Διαστημικός Σταθμός, με τα μοναδικά εργαστήρια μικροβαρύτητας και το πλήρωμά του, επιτρέπει έρευνα πάνω σε ένα μεγάλο εύρος αντικειμένων, όπως η Φυσική και η Βιολογία. Αυτή η δυνατότητα επιστροφής μικρών φορτίων θα παρέχει ελεγχόμενες συνθήκες και ευέλικτες επιλογές για έγκαιρη ανάλυση δειγμάτων. Η επιστημονική ομάδα θα είναι σε θέση να προσαρμόσει πολύ πιο αποτελεσματικά παραμέτρους πειραμάτων σε σχέση με τα αποτελέσματα, να εκμεταλλευτεί μοναδικά αποτελέσματα και να διορθώνει προβλήματα που συναντώνται» σημειώνει ο Dr. Ντέιβιντ Γουλφ, ερευνητής και πρώην αστροναύτης. Στο πλαίσιο αυτού του εγχειρήματος, η Intuitive Machines ευθύνεται για τον συνολικό σχεδιασμό και την πιστοποίηση του σκάφους, καθώς και την παροχή των σχετικών υπηρεσιών στους πελάτες. Από πλευράς του, το CASIS θα παρέχει ενσωμάτωση σε όχημα εκτόξευσης σε τροχιά, καθώς και υπηρεσίες επιχειρήσεων πτήσης στο Διάστημα. Επιστροφή του X-37B στη Γη Στην αεροπορική βάση Βάντενμπεργκ προσγειώθηκε την Παρασκευή το Χ-37B της αποστολής OTV-3 (Orbital Test Vehicle mission 3). Όπως ανακοινώθηκε από την αμερικανική πολεμική αεροπορία, το επαναχρησιμοποιούμενο ρομποτικό σκάφος διεξήγε πειράματα σε τροχιά για 674 ημέρες (πρόκειται για το μεγαλύτερο χρονικό διάστημα παραμονής στο Διάστημα για επαναχρησιμοποιούμενο σκάφος), επεκτείνοντας τον συνολικό χρόνο που έχει περαστεί στο Διάστημα για το πρόγραμμα στις 1367 ημέρες. Η τέταρτη αποστολή Χ-37Β αναμένεται να λάβει χώρα το 2015. http://www.naftemporiki.gr/story/870186/skafos--kourier-gia-metafores-metaksu-diethnous-diastimikou-stathmou-kai-gis Λογισμικό για πιο «έξυπνα» και αυτόνομα διαστημόπλοια. Καθώς αναμένεται η επόμενη φάση της εξερευνητικής αποστολής Rosetta της ESA, με την πρώτη προσεδάφιση σε κομήτη, ερευνητές του Jet Propulsion Laboratory στην Πασαντένα της Καλιφόρνια αναπτύσσουν λογισμικό το οποίο θα επιτρέπει σε μελλοντικά διαστημόπλοια να λειτουργούν πιο αυτόνομα όσον αφορά στην εξερεύνηση των προορισμών τους. Στην περίπτωση της Rosetta, το όχημα προσεδάφισης Philae μετά την απελευθέρωσή του θα ακολουθήσει μια σειρά προγραμματισμένων εντολών που έχουν αποσταλεί από τη Γη για να αγγίξει την επιφάνεια με ασφάλεια και να στείλει πίσω στον πλανήτη μας δεδομένα για ανάλυση. Ωστόσο, σύμφωνα με δημοσίευμα του New Scientist, αυτό κάποια στιγμή στο κοντινό μέλλον να αλλάξει χάρη στη δουλειά της Κίρι Ουάγκσταφ και των συναδέλφων της, που αναπτύσσουν λογισμικό το οποίο μπορεί να εντοπίσει ίχνη/ πίδακες νερού ή υδρατμών στην επιφάνεια ουρανίων σωμάτων, με απώτερο στόχο την καθοδήγηση άλλων οργάνων για περαιτέρω παρατηρήσεις. Οι κομήτες, οι αστεροειδείς και τα φεγγάρια έχουν παρουσιάσει ενδείξεις υδάτινης δραστηριότητας, όπως η εκτόξευση πιδάκων/ νεφών στο Διάστημα- ωστόσο λόγω της μεγάλης απόστασής τους από τη Γη και επειδή τέτοια φαινόμενα δεν είναι συνεχή, η διερεύνησή τους είναι δύσκολη. «Όσο περισσότερα μπορεί να κάνει το διαστημόπλοιο χωρίς να περιμένει επικοινωνίες με τη Γη, τόσο καλύτερα μπορεί να εξερευνήσει- ειδικά όταν συναντά δραστηριότητα που μπορεί να είναι σύντομη ή εντός οπτικού πεδίου για μικρό χρονικό διάστημα» σημειώνει η Ουάγκσταφ. Οι ερευνητές δοκίμασαν το λογισμικό σε ανεπεξέργαστες εικόνες του κομήτη Χάρτλεϊ 2 και του Εγκέλαδου, φεγγαριού του Κρόνου. Το πρόγραμμα αναζητά φωτεινό υλικό πέρα από το «σώμα» του κομήτη ή φεγγαριού, ελέγχει αν συναντάται με την επιφάνεια και έχει κάποιο μέγεθος και στη συνέχεια εξάγει συμπέρασμα για το αν βλέπει ή όχι πίδακα ή νέφος. Κατά την Ουάγκσταφ, ευκαιρία για τη χρήση αυτής της τεχνολογίας θα ήταν μια αποστολή στην Ευρώπη, δορυφόρο του Δία. Το εν λόγω λογισμικό θα μπορούσε επίσης να δει σημαντική χρήση σε μελλοντικές αποστολές στο εξώτερο Ηλιακό Σύστημα, αλλά και πέρα από αυτό, σε αποστολές οι οποίες θα είναι αναγκαστικά αυτόνομες εξαιτίας των τεραστίων αποστάσεων. http://www.naftemporiki.gr/story/868627/logismiko-gia-pio-eksupna-kai-autonoma-eksereunitika-diastimoploia

Ταξίδι στον Αρη χωρίς επιστροφή. Μόλις το επικίνδυνο ταξίδι φτάσει στο τέλος του, οι άποικοι θα ασχοληθούν με την κατασκευή του νέου τους σπιτιού: ενός χώρου 500 τ.μ., όπου θα μπορούν να κοιμούνται, να μαγειρεύουν, να γυμνάζονται, ακόμα και να «σερφάρουν» στο Ιντερνετ, αν και οι ιστοσελίδες θα κάνουν έως και 45 λεπτά για να «φορτώσουν». Θα καλλιεργούν, θα καλύπτουν τις ενεργειακές τους ανάγκες μέσω φωτοβολταϊκών, θα ανακυκλώνουν τα σκουπίδια και το νερό τους, θα διεξάγουν πειράματα και θα στέλνουν αναφορές στη βάση τους. Για την ακρίβεια, η αποστολή τους θα μπορούσε να λαμβάνει χώρα σε κάποιο απομακρυσμένο τοπίο της Γης - με μία διαφορά: οι εθελοντές συμμετέχοντες του προγράμματος Mars One θα βρίσκονται στον πλανήτη Αρη, δίχως τη δυνατότητα να γυρίσουν πίσω, καθώς δεν διαθέτουμε την τεχνογνωσία για ένα διαπλανητικό ταξίδι μετ’ επιστροφής. Η συγκεκριμένη λεπτομέρεια δεν φαίνεται να προβληματίζει τα περισσότερα από 200.000 άτομα από 140 χώρες, που κατέθεσαν αιτήσεις συμμετοχής σε διάστημα πέντε μηνών. Τέσσερις από τους 705 υποψηφίους, που πέρασαν με επιτυχία τα πρώτα στάδια επιλογής, αναμένεται να επανδρώσουν την πρώτη ανθρώπινη αποικία στον Αρη, αφού ολοκληρώσουν ένα οκταετές πρόγραμμα εκπαίδευσης. Moλονότι η μη κυβερνητική οργάνωση Mars One υπολογίζει στην οικονομική στήριξη του ευρέος κοινού -ο καθένας έχει τη δυνατότητα να γίνει «χορηγός» της αποστολής μέσω της ιστοσελίδας www.mars-one.com-, οι ιδρυτές της δεν είναι ονειροπόλοι ερασιτέχνες, αλλά επαγγελματίες της επιστήμης και των επιχειρήσεων, ενώ στους μόνιμους συμβούλους τους συμπεριλαμβάνονται αστροφυσικοί, αεροναυπηγοί κ.ο.κ. Πώς, όμως, δικαιολογείται η επένδυση έξι δισ. δολαρίων για την αποστολή τεσσάρων ανθρώπων στον Κόκκινο Πλανήτη σε εποχή οικονομικής ύφεσης, πολέμων και επιδημιών; Ο αστροναύτης Μπαζ Ολντριν, ο δεύτερος άνθρωπος που πάτησε το 1969 στη Σελήνη, λίγα λεπτά μετά τον Νιλ Αρμστρονγκ, επιχειρεί να δώσει μία απάντηση στο βιβλίο του «Αποστολή στον Αρη». Υποστηρίζει ότι οι ΗΠΑ πρέπει να θέσουν ως στόχο τη μόνιμη εγκατάσταση στον Αρη. Την άποψη πως η αποίκιση άλλων πλανητών είναι απαραίτητη για την επιβίωση της ανθρωπότητας ενστερνίζονται, μεταξύ άλλων, ο Στίβεν Χόκινγκ, o διοικητής της NASA, Τσαρλς Μπόλντεν, αλλά και προσωπικότητες εκτός του επιστημονικού χώρου - όπως ο σκηνοθέτης Κρίστοφερ Νόλαν, που στην πολυαναμενόμενη νέα ταινία του, το «Interstellar» (αναμένεται στις αίθουσες αρχές Νοεμβρίου), εστιάζει στην αναζήτηση ενός νέου «σπιτιού» για τους κατοίκους της ανεπανόρθωτα κατεστραμμένης Γης. Από τεχνική άποψη, οι λόγοι που καθιστούν τον Αρη ιδανικό για εγκατάσταση είναι απλοί: βρίσκεται σχετικά κοντά, διαθέτει υπόγεια αποθέματα νερού και ατμόσφαιρα, οι μέρες του διαρκούν λίγο περισσότερο από τις γήινες -για την ακρίβεια 24 ώρες, 39 λεπτά και 35 δευτερόλεπτα-, η θερμοκρασία του δεν είναι υπερβολικά υψηλή ή χαμηλή και η βαρύτητά του είναι μόλις 38% μικρότερη από της Γης. Αν όλα εξελιχθούν σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα, οι άποικοι του Mars One θα αναχωρήσουν το 2024 και θα φτάσουν στον προορισμό τους οκτώ μήνες αργότερα - τουλάχιστον μία δεκαετία νωρίτερα απ’ ό,τι οι επαγγελματίες αστροναύτες, που σχεδιάζει να αποστείλει η NASA. Εκεί θα τους περιμένει ο απαραίτητος εξοπλισμός, που θα έχει μεταφερθεί από αυτοματοποιημένα οχήματα στη διάρκεια οκτώ μη επανδρωμένων δοκιμαστικών αποστολών. Δύο χρόνια μετά την εγκατάστασή τους θα καταφτάσει η δεύτερη τετραμελής ομάδα εθελοντών και η κοινότητα θα συνεχίσει να εμπλουτίζεται. Κανένας δεν μπορεί να εγγυηθεί ότι η ζωή στον Αρη θα είναι βιώσιμη. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα επιστημονικής ομάδας του MIT, οι συμμετέχοντες στο Mars One θα αρχίσουν να πεθαίνουν σε περίπου δύο μήνες εξαιτίας της υπερβολικής αύξησης των επιπέδων οξυγόνου και της πτώσης της ατμοσφαιρικής πίεσης στο εσωτερικό των οικίσκων, συνέπεια της καλλιέργειας φυτών στο εσωτερικό τους - εφόσον οι άποικοι καλλιεργούν επαρκείς ποσότητες για να καλύψουν το σύνολο των διατροφικών αναγκών τους. H απάντηση της ομάδας Mars One, κατόπιν δικού μας σχετικού ερωτήματος, είναι πως θα αξιοποιήσουν υπάρχουσες τεχνολογίες για την αφαίρεση οξυγόνου, αλλά και πως όλα τα συστήματα θα ελεγχθούν διεξοδικά πριν από την αποστολή. Πάντως, η Γενική Αρχή Ισλαμικών Υποθέσεων των ΗΑΕ έχει απαγορεύσει στους μουσουλμάνους να δηλώσουν συμμετοχή στην αποστολή, με το επιχείρημα ότι ισοδυναμεί με αυτοκτονία. «Με πάνω από 200.000 αιτήσεις συμμετοχής, μιλάμε για την πιο περιζήτητη θέση εργασίας στην Ιστορία», αναφέρει στην «Κ» ο συνιδρυτής και CEO του Mars One, Bas Lansdorp. Η ανταπόκριση του κοινού αποδεικνύει ότι οι εμπνευστές του πρότζεκτ είχαν δίκιο να θεωρούν πως η φαινομενικά παράλογη ιδέα τους θα αποτελούσε όνειρο ζωής για κάποιους - όχι τρελούς ή απελπισμένους, αλλά υγιείς, ευφυείς ανθρώπους, που προτίθενται να θυσιάσουν τα πάντα για μια ευκαιρία να χαρτογραφήσουν νέους τόπους, κατακτώντας παράλληλα την αθανασία. «Εχω συναίσθηση του ρίσκου και του αντίκτυπου» λέει ο 29χρονος Ισπανός Daniel Fernandez, μεταδιδακτορικός ερευνητής στο τμήμα Φυσικής του Πανεπιστημίου Κρήτης και ένας από τους 705 υποψήφιους αστροναύτες. Ομως αν το εγχείρημα υλοποιηθεί, θα είναι «το μεγαλύτερο ορόσημο στην Ιστορία της ανθρωπότητας», προσθέτει, υποστηρίζοντας ότι οι άνθρωποι θα θυμούνται για χρόνια τους πρώτους αποίκους του Αρη. «Φυσικά δυσκολεύομαι να φανταστώ τον εαυτό μου να εγκαταλείπει οριστικά τη Γη. Θα μου έλειπαν τόσα πράγματα που θεωρούμε δεδομένα. Να αναπνέεις καθαρό αέρα, να βλέπεις τον ήλιο, να κολυμπάς, να τρέχεις στην ύπαιθρο. Οι άποικοι του Αρη θα μοιράζουν τις ζωές τους ανάμεσα σ’ ένα εχθρικό και ένα τεχνητό περιβάλλον. Τώρα όμως είμαι ενθουσιασμένος», συνεχίζει, τονίζοντας ότι έχει αρκετό χρόνο για να συμφιλιωθεί με την ιδέα του ταξιδιού. Πιο ανυπόμονος είναι ο νεότερος Shayan Nejad, που γεννήθηκε στην Αγγλία αλλά πέρασε ένα κομμάτι της παιδικής του ηλικίας στην Ελλάδα. «Το νόημα της ζωής είναι να χτίζεις γέφυρες, να επεκτείνεις τους ορίζοντές σου και να μαζεύεις εμπειρίες. Με αυτό το εγχείρημα θέτουμε τα θεμέλια για ένα διαπλανητικό δίκτυο, που θα προσφέρει στις επόμενες γενιές την ευκαιρία να εξαπλωθούν πέρα από τον δικό μας κόσμο», υπογραμμίζει. «Δεν φοβάμαι να φύγω, ούτε το ταξίδι. Θα είναι μεγάλο και επικίνδυνο, όμως θα είναι μια περιπέτεια σε ανεξερεύνητο έδαφος με ασύλληπτες επιστημονικές ανακαλύψεις. Και αυτό θα μου δίνει δύναμη να συνεχίζω». http://www.kathimerini.gr/788303/article/epikairothta/episthmh/ta3idi-ston-arh-xwris-epistrofh

Βρέθηκε «δίδυμος» του Ουρανού σε δυαδικό σύστημα. Ομάδα επιστημόνων από το Πανεπιστήμιο του Οχάιο ανακάλυψε ένα ακόμη εξωπλανήτη ο οποίος όπως αναφέρουν είναι «δίδυμος» με τον Ουρανό. Είναι η πρώτη φορά που εντοπίζεται ένας τέτοιος πλανήτης μακριά από το ηλιακό μας σύστημα. Οι μεγάλοι πλανήτες αερίου με πολύ χαμηλές θερμοκρασίες όπως ο Ουρανός και Ποσειδώνας έχουν λάβει τον χαρακτηρισμό «παγωμένοι γίγαντες». Οι θερμοκρασίες στον Ουρανό κυμαίνονται πέριξ των -170 βαθμών Κελσίου. Ειδικά για τον Ουρανό και τον Ποσειδώνα η θέση στην οποία βρίσκονται προκαλεί πονοκεφάλους στον επιστήμονες που δεν μπορούν να εξηγήσουν πώς βρέθηκαν σε τόσο μεγάλη απόσταση από τον Ηλιο. Μια θεωρία είναι ότι σχηματίστηκαν κοντά στο μητρικό μας άστρο αλλά οι βαρυτικές αλληλεπιδράσεις με τους υπολοίπους πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος τους απομάκρυναν από την αρχική τους θέση και τους έστειλαν εκεί που βρίσκονται σήμερα. Ομάδα επιστημόνων από το Πανεπιστήμιο του Οχάιο ανακάλυψε ένα ακόμη εξωπλανήτη ο οποίος όπως αναφέρουν είναι «δίδυμος» με τον Ουρανό. Ο εξωπλανήτης αυτός βρίσκεται σε απόσταση 25 χιλιάδων ετών φωτός από εμάς στο δυαδικό σύστημα OGLE-2008-BLG-092L. Ο εξωπλανήτης βρίσκεται στην ίδια απόσταση από το μητρικό του άστρο με εκείνη που βρίσκεται ο Ουρανός από τον Ηλιο. Ετσι η ανακάλυψη του αναμένεται να προσφέρει νέα πολύτιμα στοιχεία για αυτού του είδους τους πλανήτες. Η ανακάλυψη δημοσιεύεται στη διαδικτυακή υπηρεσία προδημοσιεύσεων Arxiv. http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=642116

«Βαφτίστε» το σημείο προσεδάφισης της αποστολής Rosetta. Πρόσκληση στο ευρύ κοινό να συμμετάσχει με τον δικό του τρόπο στην αποστολή Rosetta, βαφτίζοντας το σημείο προσεδάφισης του οχήματος Philae, απηύθυνε ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ESA) και οι συνεργάτες του στο πλαίσιο της αποστολής. Το Philae προορίζεται να προσεδαφιστεί στον κομήτη 67P/ Churyumov-Gerasimenko στις 12 Νοεμβρίου. Το σημείο προσεδάφισης επί της παρούσης είναι γνωστό ως «Site J»- ωστόσο, σύμφωνα με την ESA, ως το σημείο της πρώτης «μαλακής» προσεδάφισης ενός τεχνητού, κατασκευασμένου από ανθρώπους αντικειμένου σε έναν κομήτη, αξίζει την τιμή ενός ονόματος που θα μείνει στην ιστορία, επιδεικνύοντας τη σημασία του επιτεύγματος. Βάσει των κανόνων, επιτρέπεται να προταθεί οποιοδήποτε όνομα, αρκεί να μην είναι το όνομα κάποιου προσώπου. Το όνομα θα πρέπει να συνοδεύεται από μια μικρή περιγραφή, μέχρι 200 λέξεις, όπου θα εξηγείται γιατί ενδείκνυται για τη συγκεκριμένη χρήση. Η «κριτική επιτροπή» θα αποτελείται από μέλη της Philae Steering Committee και ο νικητής θα προσκληθεί να παρακολουθήσει «ζωντανά» την προσεδάφιση από το κέντρο ελέγχου αποστολής της ESA στο Ντάρμσταντ της Γερμανίας. Ο διαγωνισμός βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη και θα διαρκέσει ως τις 23.59 GMT της 22ης Οκτωβρίου. Ο νικητής θα ανακοινωθεί στις 3 Νοεμβρίου στην ιστοσελίδα της Rosetta και στα «κανάλια» της ESA στα κοινωνικά δίκτυα, καθώς και στις ιστοσελίδες και τους λογαριασμούς στα social media της γερμανικής, της γαλλικής και της ιταλικής διαστημικής υπηρεσίας (DLR, CNES, ASI). Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να συμμετέχουν στον διαγωνισμό κάνοντας κλικ εδώ Name Rosetta mission’s landing site http://www.esa.int/Our_Activities/Space_Science/Rosetta/Name_Rosetta_mission_s_landing_site http://www.naftemporiki.gr/story/868589/baftiste-to-simeio-prosedafisis-tis-apostolis-rosetta

Εκδήλωση για το CERN στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος. Μία πρωτότυπη εκδήλωση επιστημονικού ενδιαφέροντος θα πραγματοποιηθεί την Τετάρτη 22 Οκτωβρίου στις 19:00 στο Κεντρικό Αναγνωστήριο της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος (ΕΒΕ), με ομιλητή τον καθηγητή και επιστήμονα του CERN, Εμμανουήλ Τσεσμελή. Η εκδήλωση αποτελεί μέρος των θεματικών εκδηλώσεων που πραγματοποιεί το Κέντρο Επισκεπτών του ΚΠΙΣΝ, με τίτλο «Ακτίνες Δράσης- Σημεία Επαφής» και εντάσσεται στο αφιέρωμα διδασκαλίας της σύγχρονης φυσικής στα σχολεία, με τίτλο «Το υποατομικό ταξίδι στη σχολική τάξη και στη βιβλιοθήκη», που διοργανώνεται με τη συνεργασία του CERN και της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος. Μέσω της εκδήλωσης αυτής, στόχος τόσο του ΚΠΙΣΝ και της ΕΒΕ, όσο και του CERN, είναι να φέρουν το ευρύ κοινό κοντά σε όσα μελετά το μεγαλύτερο και πολυπλοκότερο επιστημονικό εργαστήριο στον κόσμο, έτσι ώστε μαθητές, αλλά και άτομα μεγαλύτερης ηλικίας να ανακαλύψουν από την αρχή τη συναρπαστική επιστήμη της Φυσικής. Ειδικότερα, στην ομιλία του με τίτλο «CERN – Πυλώνας επιστήμης, τεχνολογίας, εκπαίδευσης και συνεργασίας» ο καθηγητής Ε. Τσεσμελής θα αναφερθεί στη διδασκαλία της σύγχρονης φυσικής, αναπτύσσοντας τα κυριότερα σημεία γύρω από τη βασική επιστήμη που μελετούν οι επιστήμονες στο CERN, ενώ παράλληλα, θα επικεντρωθεί στην τεχνολογική καινοτομία και την προχωρημένη επιστημονική και τεχνική εκπαίδευση και κατάρτιση που προσφέρει το CERN. Στο πλαίσιο αυτό, θα παρουσιαστούν ενδιαφέροντα παραδείγματα σχετικά με τον εκπαιδευτικό χαρακτήρα του ερευνητικού προγράμματος του CERN Την εκδήλωση θα προλογίσει ο Σταύρος Ζουμπουλάκης, Πρόεδρος του Εφορευτικού Συμβουλίου της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος. Η είσοδος στην εκδήλωση είναι δωρεάν, με δελτία προτεραιότητας που θα διανέμονται στην ΕΒΕ (Πανεπιστημίου 32, Αθήνα), από τις 17:30. Στοιχεία επικοινωνίας Κέντρου Επισκεπτών για τυχόν διευκρινίσεις: Τηλ: 210 8778396/8, Email: visitorscenter@snfcc.org. http://www.kathimerini.gr/788750/article/epikairothta/episthmh/ekdhlwsh-gia-to-cern-sthn-e8nikh-vivlio8hkh-ths-ellados

Το ψηφιδωτό του… Διαστήματος. Ο Ερμής, ο Πλούτωνας και η Περσεφόνη που πρωταγωνιστούν στο εντυπωσιακό ψηφιδωτό της Αμφίπολης πρωταγωνιστούν και στον… επιστημονικό τομέα. Η Περσεφόνη έχει δανείσει το όνομά της σε ένα φιλόδοξο διαστημικό πρόγραμμα ενώ οι αστρονόμοι ανακαλύπτουν νέα ενδιαφέροντα στοιχεία για τον Ερμή και τον Πλούτωνα, τους δύο πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος. Τα μυστήρια του Ερμή. Ο Ερμής κρύβει πολλά μυστήρια τα οποία οι επιστήμονες δεν έχουν καταφέρει να απαντήσουν. Η γεωλογία του είναι τόσο πολυεπίπεδη και σύνθετη δυσκολεύοντας τους ειδικούς να κατανοήσουν τη δημιουργία και εξέλιξή του. Μια νέα μελέτη ρίχνει στο τραπέζι μια νέα εξαιρετικά ενδιαφέρουσα όσο και εντυπωσιακή θεωρία. Επιστήμονες του Πανεπιστημίου Brown στις ΗΠΑ μελέτησαν εικόνες υψηλής ανάλυσης που έχει στείλει το διαστημικό σκάφος Messenger που εξερευνά τον Ερμή. Επικέντρωσαν την προσοχή τους σε γεωλογικούς σχηματισμούς που δεν είναι προϊόν προσκρούσεων αστεροειδών ή άλλων διαστημικών σωμάτων στην επιφάνεια του Ερμή. Τα ευρήματα από τις παρατηρήσεις που έκαναν τους οδηγούν στο συμπέρασμα ότι ο Ερμής σχηματίστηκε έξω από το ηλιακό μας σύστημα και κάποια στιγμή εισήλθε σε αυτό και τελικά κατέληξε στο σημείο που βρίσκεται σήμερα. Περισσότερο φως για τα μυστήρια του Ερμή αναμένεται να ρίξει η αποστολή BepiColombo που αποτελεί συνεργασία του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA) και της Υπηρεσίας Αεροδιαστημικής Εξερεύνησης (JAXA). Η αποστολή είναι προγραμματισμένη να ξεκινήσει το 2024. http://www.astrovox.gr/forum/viewtopic.php?t=15706 Η βροχή του Πλούτωνα Μπορεί ο Πλούτωνας να έχασε τον επίζηλο τίτλο του πλανήτη και να υποβιβάστηκε στην κατηγορία του πλανήτη-νάνου αλλά εξακολουθεί να κεντρίζει το ενδιαφέρον των επιστημόνων. Εχει διαπιστωθεί ότι ο ισημερινός του Πλούτωνα είναι πιο σκοτεινός από τους πόλους του. Νέα μελέτη αναφέρει ότι αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι στον ισημερινό πέφτει μια μόνιμη βροχή σκόνης η οποία προέρχεται από τους δορυφόρους του πλανήτη-νάνου. Ο Πλούτωνας βρίσκεται στη λεγόμενη Ζώνη του Κάιπερ, έναν δακτύλιο με παγωμένα σώματα, ενώ ακόμη πιο πέρα βρίσκεται το λεγόμενο Νέφος του Οορτ, στο οποίο κινούνται εκατομμύρια κομήτες. Προτού χάσει τον τίτλο του το 2006 ο Πλούτωνας ήταν ο πιο απομακρυσμένος πλανήτης του ηλιακού μας συστήματος. Τα τελευταία χρόνια έχουν ανακαλυφθεί μικρότερα και μεγαλύτερα σώματα που περιστρέφονται γύρω από τον Πλούτωνα. Εχει επιβεβαιωθεί η ύπαρξη πέντε δορυφόρων. Ο μεγαλύτερος είναι ο Χάροντας που έχει το μισό μέγεθος από αυτό του Πλούτωνα. Οι άλλοι τέσσερις είναι η Νύκτα, η Υδρα, η Στύγα και ο Κέρβερος. Ερευνητές του Αστεροσκοπείου Lowell στην Αριζόνα πραγματοποίησαν προσομοιώσεις, οι οποίες έδειξαν ότι οι δορυφόροι του Πλούτωνα εκτοξεύουν κάποιες ποσότητες σκόνης οι οποίες συλλαμβάνονται από τις βαρυτικές δυνάμεις του πλανήτη-νάνου αλλά και του Χάροντα και καταλήγουν στον ισημερινό του Πλούτωνα. Πάντως απαντήσεις τόσο για αυτό το φαινόμενο αλλά και γενικότερα για το σύστημα του Πλούτωνα θα έχουμε το 2015, όταν θα φτάσει εκεί το σκάφος «Νέοι Ορίζοντες» της NASA. Αυτή η αποστολή μπορεί να ρίξει φως στα μυστήρια του Πλούτωνα και πιθανώς να αποκαλύψει την ύπαρξη και άλλων δορυφόρων του. http://www.astrovox.gr/forum/viewtopic.php?t=15213 Η Περσεφόνη που θα σώσει τον άνθρωπο. Η NASA και η DARPA (η Yπηρεσία Προηγμένων Τεχνολογιών του αμερικανικού στρατού των ΗΠΑ) έχουν ενώσει τις δυνάμεις τους μαζί με ιδιωτικές εταιρείες, ερευνητικά ιδρύματα και ακαδημαϊκούς φορείς σε ένα φιλόδοξο project που έχει λάβει την ονομασία «Περσεφόνη». Βασικός στόχος του προγράμματος είναι η κατασκευή ενός διαστημικού σκάφους ικανού να μεταφέρει σε μεγάλες αποστάσεις και για μεγάλο χρονικό διάστημα τον άνθρωπο. Το σκάφος αυτό θα μπορεί να μεταφέρει ατρόμητους εξερευνητές που θέλουν να ανακαλύψουν μακρινούς κόσμους και θα τους επιστρέφει μετά στη Γη για να μοιραστούν τις εμπειρίες τους. Θα μπορεί φυσικά να μεταφέρει αποίκους σε μακρινούς πλανήτες ή, σε περίπτωση που η Γη για οποιονδήποτε λόγο γίνει αφιλόξενη για τη ζωή, να αποτελέσει το μέσο διάσωσης του ανθρώπινου είδους. Το σκάφος αυτό θα διαθέτει ενεργειακή αυτονομία και ταυτόχρονα θα αποτελεί ένα «ζωντανό οικοσύστημα» που θα λειτουργεί έτσι ώστε να συντηρούνται οι επιβάτες του για όσο διάστημα χρειαστεί. http://www.tovima.gr/science/article/?aid=641913 Γεύση από το σύμπαν από μια διαστημική blogger- Οι περιπέτειες της Γελένα Σερόβα online! Το blogging άρχισε η ρωσίδα κοσμοναύτης Γελένα Σερόβα στην ιστοσελίδα της Roscosmos, καταγράφοντας τις καθημερινές στιγμές στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS) όπου βρίσκεται από τις 26 Σεπτεμβρίου. Η Σερόβα περιγράφει την καθημερινή ζωή του διαστημικού πληρώματος, τις εργασίες στα επιστημονικά πειράματα, καθώς και τα σχέδια δράσης σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης. Μαζί με τις εντυπώσεις από τον ISS η Γελένα δημοσίευσε ένα blog με σειρά από φωτογραφίες του σταθμού: «Συνηθίζω ήδη στη ζωή σε συνθήκες μηδενικής βαρύτητας. Κάνουμε συνεχώς πειράματα και την περασμένη εβδομάδα αφιέρωσαμε πολύ χρόνο για τον έλεγχο ανταπόκρισης σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης, όπως μια πυρκαγιά ή μια περίπτωση απότομης αποσυμπίεσης» γράφει η ρωσίδα κοσμοναύτης, συμπληρώνοντας πως συμμετέχει στο επιστημονικό πείραμα "Cardioveсtor" σχετικά με το ρόλο της καρδιάς στην προσαρμογή του κυκλοφορικού συστήματος στους όρους της μακράς διάρκειας διαστημικής πτήσης. «Θα πραγματοποιώ αυτό το πείραμα κάθε μήνα κατά τη διάρκεια της παραμονής μου στο σταθμό» προσθέτει. H Γελένα μετέβη στον ISS στις 26 Σεπτεμβρίου μαζί με τους ρώσους κοσμοναύτες Αλεξάντερ Σαμοκουτιάγεφ και Μαξίμ Σουράγιεφ, τους αστροναύτες της NASA Μπάρι Γουίλμορ και Ριντ Βάιζμαν και τον Αλεξάντερ Γκερστ της ευρωπαϊκής ESA. Η διάρκεια της αποστολής του ISS-41/42 είναι 170 μέρες. Στη διάρκεια αυτής της περιόδου οι Ρώσοι κοσμοναύτες θα εκτελέσουν περίπου 50 επιστημονικά πειράματα. http://gr.rbth.com/news/2014/10/16/geysi_apo_to_sympan_apo_mia_diastimiki_blogger-_oi_peripeteie_ti_gelena__33231.html

Φρέσκος πάγος φωτογραφήθηκε στον καυτό Ερμή. Η επιφάνεια του Ερμή, του πλησιέστερου στον Ήλιο πλανήτη, είναι αρκετά ζεστή για να λιώσει μολύβι. Κι όμως, στους πόλους αυτού του καυτού κόσμου υπάρχουν περιοχές βυθισμένες στο αιώνιο σκοτάδι, περιοχές που έκρυβαν έναν άσπρο θησαυρό: πάγο νερού, που φαίνεται μάλιστα να περιέχει οργανικές ουσίες. Οι πρώτες ενδείξεις για τον πάγο του Ερμή ήρθαν από επίγεια διαπλανητικά ραντάρ που σάρωσαν τον πλανήτη πριν από περίπου 20 χρόνια. Μέχρι σήμερα, όμως, όλες οι ενδείξεις ήταν έμμεσες. Τώρα, οι υπεύθυνοι της αποστολής Messenger της NASA, της πρώτης που τίθεται σε τροχιά γύρω από τον μικρό Ερμή, παρουσιάζουν τις πρώτες πραγματικές φωτογραφίες του πάγου -εικόνες στο φάσμα του ορατού φωτός. Είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς πώς το νερό παραμένει παγωμένο σε έναν κόσμο όπου η επιφανειακή θερμοκρασία φτάνει τους 430 βαθμούς τη διάρκεια της ημέρας (λόγω της έλλειψης ατμόσφαιρας το θερμόμετρο πέφτει στους -170 τη νύχτα). Στους πόλους, όμως, υπάρχουν κρατήρες των οποίων ο πυθμένας δεν δέχεται ποτέ τη λιακάδα (χάρη στο γεγονός ότι ο άξονας περιστροφής του πλανήτη είναι σχεδόν κάθετος στο επίπεδο της τροχιάς του, περιορίζοντας έτσι το φως που φτάνει στους πόλους). Πάγος έχει ανακαλυφθεί εξάλλου και σε αιώνια σκοτεινούς κρατήρες στους πόλους της Σελήνης. Το 2012, το Messenger επιβεβαίωσε τις υποψίες για την παρουσία πάγου με φασματοσκοπικές παρατηρήσεις που αποκάλυψαν την παρουσία υδρογόνου, συστατικού του νερού. Τώρα, όμως, οι ερευνητές της αποστολής παρουσιάζουν εικόνες ορατού φωτός από την ευρυγώνια κάμερα του σκάφους. «Οι εικόνες δείχνουν εκτεταμένες περιοχές με χαρακτηριστικές ανακλαστικές ιδιότητες» εξηγεί η Νάνσι Σάμποτ, μέλος της ομάδας οργάνων του Messenger στο Πανεπιστήμιο Τζονς Χόπκινς και πρώτη συγγραφέας της νέας δημοσίευσης στην επιθεώρηση Geology. http://geology.geoscienceworld.org/content/early/2014/10/14/G35916.1.full.pdf+html?ijkey=rxQlFflgdo/rY&keytype=ref&siteid=gsgeology Επιπλέον, οι αποθέσεις πάγου δείχνουν να είναι σχετικά νέες, αφού καλύπτουν υποκείμενους κρατήρες και άρα πρέπει να είναι νεότερες από αυτούς. Επιπλέον, σε αρκετές περιοχές ο πάγος περιέχει σκούρες αποθέσεις, πιθανότατα από παγωμένα οργανικά υλικά. Το περίγραμμα των αποθέσεων είναι καθαρό και όχι θολωμένο όπως θα περίμενε κανείς αν οι αποθέσεις είχαν αναμειχθεί με τον γύρο πάγο από τη διάβρωση ή προσκρούσεις αστεροειδών. Στη Σελήνη, ο πάγος νερού που έχει ανακαλυφθεί στους πόλους έχει εντελώς διαφορετικά χαρακτηριστικά, πιθανώς επειδή είναι πολύ αρχαιότερος. Η μελέτη του πάγου στον Ερμή θα μπορούσε τώρα να προσφέρει νέα στοιχεία για την κατανομή το νερού, ίσως και των οργανικών υλικών στα οποία βασίζεται η ζωή, σε ολόκληρο το Ηλιακό Σύστημα. Παραμένει ωστόσο άγνωστος πώς ο καυτός Ερμής απέκτησε νερό -αυτό είναι ένα ερώτημα που μένει τώρα να απαντηθεί. Στην φωτογραφία αριστερά, ο κρατήρας Καντίνσκι σε εικόνες ορατού φωτός. Η ρύθμιση της αντίθεσης και της φωτεινότητας στη δεξιά εικόνα αποκαλύπτει αποθέσεις πάγου. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231356446

Επαναστατικός αντιδραστήρας σύντηξης «σε μια δεκαετία» Είναι ένας προκλητικός ισχυρισμός, έρχεται όμως από αξιόπιστη πηγή: Η Lockheed Martin, ο μεγαλύτερος προμηθευτής του αμερικανικού στρατού, υποστηρίζει ότι έχει έτοιμα τα σχέδια για έναν αντιδραστήρα που θα λειτουργεί με τις θερμοπυρηνικές αντιδράσεις που τροφοδοτούν τον Ήλιο. Η εταιρεία ανακοίνωσε ότι προγραμματίζει να ξεκινήσει τις δοκιμές σε ένα χρόνο, να κατασκευάσει ένα πρωτότυπο σε πέντε χρόνια, και να αρχίσει την παραγωγή των αντιδραστήρων σε μόλις μια δεκαετία. Η ισχύς τους θα φτάνει τα 100 MW, αρκετή για να ηλεκτροδοτήσει μια μικρή πόλη. Σε αντίθεση με άλλους πειραματικούς αντιδραστήρες σύντηξης, όπως ο γιγάντιος Διεθνής Πειραματικός Θερμοπυρηνικός Αντιδραστήρας (ITER) που κατασκευάζεται στη Γαλλία, ο αντιδραστήρας της Lockheed Martin θα έχει διαστάσεις μόλις 2 επί τρία μέτρα. «Αντί να στήνουμε ολόκληρα εργοστάσια, θα μπορούμε να παράγουμε τους αντιδραστήρες στο εργοστάσιο» δήλωσε στη Washington Post o Τομ ΜακΓκουάιρ, επικεφαλής του προγράμματος ανάπτυξης. Όπως είπε, το εργαστήριο «Skunk Work» της Lockheed Martin στην Καλιφόρνια εργάζεται εδώ και τέσσερα χρόνια στο ερευνητικό πρόγραμμα. Η εταιρεία αποφάσισε να δημοσιοποιήσει το σχέδιο μετά την κατάθεση αιτήσεων για διπλώματα ευρεσιτεχνίας και αναζητά τώρα εταίρους για την υλοποίησή του. Τεχνικές λεπτομέρειες δεν έχουν αποκαλυφθεί πέρα από το γεγονός ότι η Lockheed Martin ανέπτυξε μια «μαγνητική φιάλη» για την καρδιά του αντιδραστήρα. Η πυρηνική σύντηξη, ουσιαστικά το αντίθετο της πυρηνικής σχάσης, αφορά αντιδράσεις στις οποίες πυρήνες ελαφρών ατόμων (υδρογόνου) θερμαίνονται μέχρι να αρχίσουν να ενώνονται και να μετατρέπονται σε πυρήνες βαρύτερων στοιχείων. Οι αντιδράσεις σύντηξης απαιτούν όμως ακραίες συνθήκες, όπως αυτές που επικρατούν στους πυρήνες των άστρων. Και το βασικό πρόβλημα για την αξιοποίηση της σύντηξης για την παραγωγή ανεξάντλητης, καθαρής ενέργειας είναι ότι κανένα υλικό δεν μπορεί να αντέξει τις ακραίες θερμοκρασίες που απαιτούνται, της τάξης των αρκετών εκατομμυρίων βαθμών Κελσίου. Η μαγνητική φιάλη της Lockheed Martin πρέπει να χρησιμοποιεί ισχυρά μαγνητικά πεδία για να συγκρατεί μετέωρο ένα σύννεφο ιονισμένων ατόμων υδρογόνου. Ως «καύσιμο» για την αντίδραση χρησιμοποιείται ένα μείγμα δευτερίου και τριτίου, δύο ισοτόπων του υδρογόνου που μπορούν να παραχθούν σε μεγάλες, πρακτικά ανεξάντλητες ποσότητες. Η αντίδραση δεν αφήνει επικίνδυνα ραδιενεργά απόβλητα, και σύμφωνα με την εταιρεία η παραγωγή ενέργειας είναι ένα εκατομμύριο φορές περισσότερη από ό,τι σε μια χημική αντίδραση και τρεις με τέσσερις φορές περισσότερη σε σχέση με μια αντίδραση σχάσης. Η μαγνητική φιάλη της Lockheed Martin μοιάζει να είναι μια παραλλαγή του αντιδραστήρα «tokamak» που θα δοκιμαστεί στον ITER κάποια στιγμή την επόμενη δεκαετία. Το tokamak χρησιμοποιεί μαγνητικά πεδία για να συγκρατεί στη θέση του το υπέρθερμο υδρογόνο, έχει όμως πολύ μεγαλύτερες διαστάσεις. Δύο άλλες προσεγγίσεις που δοκιμάζονται για την αξιοποίηση της σύντηξης στην παραγωγή ενέργειας είναι ο βομβαρδισμός μικρών ποσοτήτων υδρογόνου με ισχυρά λέιζερ καθώς και η διοχέτευση ηλεκτρικού ρεύματος ακραίας έντασης. Μέχρι στιγμής, πάντως, κανείς δεν έχει φτάσει το κρίσιμο ορόσημο: να καταφέρει να παραγάγει περισσότερη ενέργεια από ό,τι απαιτείται για τη θέρμανση του καυσίμου. Βίντεο. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231356187