Δροσος Γεωργιος

Σκοτεινή ύλη ή νετρόνια; Η σκοτεινή ύλη προέκυψε στη φυσική έμμεσα, στη βάση της δυναμικής των γαλαξιών. Πρώτος ο ελβετός αστρονόμος Fritz Zwicky, στη δεκαετία του 1930, παρατήρησε ότι οι γαλαξίες του γαλαξιακού σμήνους της Κόμης δεν κινούνταν σύμφωνα με τη νευτώνεια βαρύτητα. Ο Zwicky ανακάλυψε ότι οι γαλαξίες του γαλαξιακού σμήνους της Κόμης κινούνταν τόσο γρήγορα, που σύμφωνα με τους νόμους της κίνησης, θα έπρεπε να απομακρυνθούν μεταξύ τους και το σμήνος να διαλυθεί. Η μόνη εξήγηση που σκέφτηκε για το γεγονός ότι το σμήνος διατηρείται ενωμένο και δε διαλύεται, ήταν ότι περιέχει εκατοντάδες φορές περισσότερη ύλη απ’ όση βλέπουμε με τα τηλεσκόπιά μας. Έτσι, είτε οι νόμοι του Νεύτωνα ήταν λάθος για τις γαλαξιακές αποστάσεις ή το σμήνος της Κόμης περιείχε μεγάλες ποσότητες αόρατης ύλης που το συγκρατούσε ενωμένο. Αυτή ήταν η πρώτη υποψία για την ύπαρξη της σκοτεινής ύλης. Έκτοτε, προστέθηκαν και άλλα επιχειρήματα που καθιστούν την σκοτεινή ύλη αναπόφευκτο συστατικό του σύμπαντος – περίπου το 27%. Όμως μέχρι σήμερα κανείς δεν κατάφερε να την ανιχνεύσει με έναν απευθείας τρόπο. Το πείραμα DAMA/LIBRA στην Ιταλία ανήκει σε μία από τις πολλές έρευνες που ψάχνουν για αλληλεπιδράσεις των μυστηριωδών σωματιδίων της σκοτεινής ύλης με την κανονική ύλη. Η πειραματική ομάδα είχε αναφέρει πρόσφατα ότι πιθανόν στα δεδομένα της να υπάρχει κάποιο σήμα που να σχετίζεται με την σκοτεινή ύλη. Ωστόσο, οι νέοι υπολογισμοί που δημοσιεύθηκαν στο Physical Review Letters από τον Jonathan Davis [Fitting the Annual Modulation in DAMA with Neutrons from Muons and Neutrinos], http://journals.aps.org/prl/abstract/10.1103/PhysRevLett.113.081302 δείχνουν ότι ένα τέτοιο σήμα μπορεί να οφείλεται σε νετρόνια που δημιουργούνται από τα ηλιακά νετρίνα και μιόνια της ατμόσφαιρας [που προκύπτουν από την αλληλεπίδραση των κοσμικών ακτίνων (πρωτόνια) με τα μόρια του αέρα]. Το πείραμα DAMA/LIBRA επικεντρώνεται σε μετρήσεις των διακυμάνσεων ροής σκοτεινής ύλης που πιθανόν να οφείλονται στον συνδυασμό της κίνησης της γης γύρω από τον ήλιο και του ηλιακού συστήματος μέσα στο γαλαξία μας. Οι ερευνητές παρατήρησαν μια περιοδική διακύμανση στα δεδομένα τους και αν τα σήματα αυτά οφείλονταν στα σωματίδια σκοτεινής ύλης, τότε θα θα έπρεπε να έχουν γαλαξιακή προέλευση. Όμως για την ανίχνευση σωματιδίων σκοτεινής ύλης από το πείραμα DAMA / LIBRA απαιτείται συγκεκριμένη ενεργός διατομή στις αλληλεπιδράσεις των σωματιδίων της σκοτεινής ύλης, όπως επίσης και συγκεκριμένα όρια στη μάζα των σωματιδίων της. Και τα όρια αυτά αποκλείονται από άλλα πειράματα αναζήτησης σκοτεινής ύλης. Το γεγονός αυτό ώθησε τον Jonathan Davis από το πανεπιστήμιο του Durham να προτείνει μια εναλλακτική ερμηνεία των δεδομένων του πειράματος DAMA/LIBRA. Για το σήμα του DAMA/LIBRA, σύμφωνα με την ανάλυση του Davis, ευθύνονται τα ηλιακά νετρίνα και τα ατμοσφαιρικά μιόνια. Τα νετρίνα και τα μιόνια, προσπίπτοντας στην θωράκιση μολύβδου της πειραματικής διάταξης, αλλά και στον βράχο που την περιβάλλει, δημιουργούν νετρόνια τα οποία στη συνέχεια αλληλεπιδρούν με τους βαρείς πυρήνες του ανιχνευτή, δημιουργώντας γεγονότα ανάκρουσης που μοιάζουν με τις υποτιθέμενες αλληλεπιδράσεις σκοτεινής ύλης. Η ροή των ατμοσφαιρικών μιονίων μεταβάλλεται με μια περίοδο, προσεγγιστικά ίση με την περίοδο ενός κύκλου της ηλιακής δραστηριότητας (περίπου 11 χρόνια). Πάντως απαιτείται επιπλέον συλλογή δεδομένων από το πείραμα DAMA/LIBRA για να επιβεβαιωθεί οριστικά (ή όχι) η άποψη αυτή. http://physicsgg.me/2014/08/23/%cf%83%ce%ba%ce%bf%cf%84%ce%b5%ce%b9%ce%bd%ce%ae-%cf%8d%ce%bb%ce%b7-%ce%ae-%ce%bd%ce%b5%cf%84%cf%81%cf%8c%ce%bd%ce%b9%ce%b1/

Τα μαθηματικά πίσω από τα μετάλλια Φιλντς του 2014. Την προηγούμενη εβδομάδα στα πλαίσια του Διεθνούς Συνεδρίου Μαθηματικών που έλαβε χώρα στη Σεούλ, ανακοινώθηκαν τα ονόματα των τεσσάρων μαθηματικών που τιμήθηκαν με το μετάλλιο Φιλντς, την ύψιστη διάκριση στον τομέα. Πρόκειται για τον Μάρτιν Χαίρερ από την Αυστρία, τη Μάριαμ Μιρζακάνι από το Ιράν, τον Αρτούρ Αβίλα από τη Βραζιλία, το Μαντζούλ Μπαργκάβα από τον Καναδά,. Στην περίπτωση του Αβίλα ήταν η πρώτη φορά που έλαβε το βραβείο μαθηματικός από τη Λατινική Αμερική, ενώ η Μιρζακάνι ήταν η πρώτη γυναίκα αλλά και η πρώτη Ιρανή που τιμήθηκε με το βραβείο Φιλντς. Ποια ήταν όμως η συνεισφορά του καθενός στα μαθηματικά που οδήγησε στο μετάλλιο Φιλντς; Περισσότερα: http://www.naftemporiki.gr/story/848349/ta-mathimatika-piso-apo-ta-metallia-filnts-tou-2014

Το πιο «παλιό» αστέρι. Την «υπογραφή» ενός πρωτο-αστέρα υποστηρίζουν ότι εντόπισαν ιάπωνες αστροφυσικοί στη χημική σύσταση ενός άστρου που βρίσκεται στον αστερισμό του Κήτους και απέχει μόλις 1.000 έτη φωτός από τη Γη. Η ανακάλυψη, αν επιβεβαιωθεί, προσφέρει στους επιστήμονες την πρώτη «ματιά» στα πρώτα αστέρια που δημιουργήθηκαν στο Σύμπαν και δείχνει ότι αυτά ήταν εξαιρετικά μεγάλα και πέθαναν με έναν υπερβολικά βίαιο εκρηκτικό θάνατο. Σύμφωνα με τα θεωρητικά μοντέλα των επιστημόνων τα πρώτα άστρα που δημιουργήθηκαν στο Σύμπαν είχαν μεγάλο μέγεθος (μετά τη Μεγάλη Εκρηξη στο Σύμπαν υπήρχε μόνο υδρογόνο, ήλιο και λίγο λίθιο, αέρια τα οποία μπορούν να «γεννήσουν» μόνο μεγάλους και φωτεινούς αστέρες) και σύντομη ζωή. Εικάζεται ότι μπορεί να ήταν έως και εκατοντάδες φορές μεγαλύτερα από τον Ηλιο και ότι κατέρρευσαν σχετικά γρήγορα σε τεράστιες εκρήξεις σουπερνόβα δημιουργώντας την επόμενη γενιά αστέρων με βαρύτερα χημικά στοιχεία. Ακριβώς όμως επειδή αυτή η πρώτη αστρική γενιά – η οποία αποκαλείται συχνά από τους αστρονόμους «πληθυσμός ΙΙΙ» – έλαμψε και έσβησε τόσο νωρίς σήμερα δεν μπορούμε να δούμε κανέναν εκπρόσωπό της. Αυτό περιορίζει σημαντικά τις γνώσεις μας καθώς το μέγεθος της μάζας των πρωτο-αστέρων είναι καθοριστικής σημασίας για τη διάρκεια της ζωής τους και για τα χημικά στοιχεία που θα μπορούσαν να παραγάγουν με τις εκρήξεις τους: όσο πιο μεγάλοι ήταν τόσο πιο γρήγορα θα κατέρρεαν, χωρίς να είναι σε θέση να παραγάγουν στοιχεία βαρύτερα από τον σίδηρο, ενώ αν ήταν μικρότεροι θα είχαν μεγαλύτερη διάρκεια ζωής και θα παρήγαγαν πιο βαριά στοιχεία. Τώρα μια ομάδα επιστημόνων με επικεφαλής τον Ουάκο Αόκι από το Εθνικό Αστεροσκοπείο της Ιαπωνίας στο Τόκιο (NAO) υποστηρίζει ότι εντόπισε ένα άστρο, το SDSS J001820.5–093939.2, το οποίο φαίνεται να έχει δημιουργηθεί από τη σκόνη που άφησε πίσω της η έκρηξη ενός πρωτο-αστέρα. Όπως περιγράφουν στη μελέτη τους που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Science» οι ερευνητές εξέτασαν τον SDSS J001820.5–093939.2 με φάσματα υψηλής ανάλυσης από το ιαπωνικό τηλεσκόπιο Subaru στη Χαβάη και ανακάλυψαν ότι η χημική του σύσταση ξεφεύγει από τα συνηθισμένα. «Είναι ένα μοναδικό άστρο με ένα πολύ ιδιαίτερο χημικό μοτίβο το οποίο δεν έχουμε ξαναδεί ως τώρα» δήλωσε ο κ. Αόκι στο ειδησεογραφικό τμήμα του «Science». Σύμφωνα με τις αναλύσεις ο SDSS J001820.5–093939.2 ανήκει στους λεγόμενους αστέρες χαμηλής μεταλλικότητας αλλά διαφέρει από όλους τους άλλους Είναι υπερβολικά φτωχός σε μέταλλα: περιέχει λίγο σίδηρο (1.000 φορές λιγότερο από ό,τι ο Ηλιος) και σχεδόν καθόλου βαρύτερα μέταλλα όπως το στρόντιο ή το βάριο. Επίσης η χημική του σύσταση παρουσιάζει μεγάλη δυσαναλογία ανάμεσα στα στοιχεία με ζυγό ατομικό αριθμό (τα οποία είναι πολύ περισσότερο) και στα στοιχεία με μονό ατομικό αριθμό. «Τα χαρακτηριστικά αυτά προβλέπονται από τα μοντέλα νουκλεοσύνθεσης για υπερκαινοφανείς αστέρες ή αστέρες με μάζα μεγαλύτερη από 140 φορές από αυτή του Ηλιου» σημειώνουν οι ερευνητές στη μελέτη τους «κάτι το οποίο υποδηλώνει ότι η κατανομή μάζας των αστέρων πρώτης γενιάς ίσως εκτείνεται στις 100 ηλιακές μάζες ή και περισσότερο». Αυτό σημαίνει ότι οι αστέρες του πληθυσμού ΙΙΙ ήταν μάλλον μεγαλύτεροι από ό,τι πίστευαν ως τώρα οι επιστήμονες κσι ότι, ακριβώς εξαιτίας του τεράστιου μεγέθους τους, κατέληγαν σε έναν εξαιρετικά βίαιο θάνατο. Ο κ. Αόκι υποστηρίζει ότι κατέρρεαν με εκρήξεις αστάθειας ζεύγους οι οποίες ήταν 10 ως 100 φορές πιο ισχυρές από αυτές των συνηθισμένων σουπερνόβα που μπορούμε να παρατηρήσουμε στον γαλαξία μας. Ειδικοί από άλλα ερευνητικά κέντρα που δεν συμμετείχαν στη μελέτη χαρακτήρισαν τα ευρήματα σημαντικά, αν και ορισμένοι επεσήμαναν ότι δεν μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο ο SDSS J001820.5–093939.2 να αποτελεί προϊόν όχι μόνο μιας αλλά περισσότερων αστρικών εκρήξεων. Κάποιοι εξέφρασαν την ελπίδα ότι το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb, που θα εκτοξευθεί το 2018 διαδεχόμενο το Hubble, θα μπορέσει να «συλλάβει» τα ίχνη κάποιας τέτοιας «αρχαίας» έκρηξης προσφέροντας σαφέστερα στοιχεία.http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=624885

Galileo. Το ευρωπαϊκό πρόγραμμα δορυφορικής πλοήγησης Galileo θα στείλει αύριο δύο ακόμα δορυφόρους στο διάστημα, ανεβάζοντας σε 6 τον συνολικό αριθμό δορυφόρων σε τροχιά, ανακοίνωσε σήμερα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Η απογείωση θα πραγματοποιηθεί στο ευρωπαϊκό διαστημικό κέντρο κοντά στο Κουρού της Γαλλικής Γουιάνας στις 14:31 (ώρα Κεντρικής Ευρώπης) και σηματοδοτεί, όπως επισημαίνει η Επιτροπή, νέο ορόσημο για το Galileo, αφού αποτελεί ένα ακόμα βήμα προς τη δημιουργία πλήρως αναπτυγμένου συστήματος δορυφορικής πλοήγησης ευρωπαϊκής ιδιοκτησίας. Οι δύο δορυφόροι είναι οι πρώτοι μιας νέας σειράς, η οποία ανήκει εξ ολοκλήρου στην ΕΕ. Ονομάζονται Doresa και Milena και πήραν το όνομά τους από τις δύο μαθήτριες που κέρδισαν στον σχετικό πανευρωπαϊκό διαγωνισμό ζωγραφικής. Στόχος της Επιτροπής είναι, πριν από το τέλος αυτής της δεκαετίας, να έχει τεθεί σε λειτουργία η πλήρης συστοιχία 30 δορυφόρων Galileo (η οποία περιλαμβάνει έξι ενεργούς εφεδρικούς δορυφόρους σε τροχιά). Ο ευρωπαίος νέος επίτροπος για θέματα βιομηχανίας και επιχειρηματικότητας, Φερδινάνδος Νελι Φερότσι δήλωσε: «Με την εκτόξευση αυτών των δύο δορυφόρων ξεκινά η φάση της πλήρους επιχειρησιακής ικανότητας του προγράμματος Galileo. Δίνεται νέα ώθηση σ’ αυτό το πραγματικά ευρωπαϊκό πρόγραμμα, που σχεδιάστηκε με πόρους των χωρών της ΕΕ με σκοπό να μεγιστοποιηθούν τα οφέλη για τους πολίτες της ΕΕ. Το Galileo χρησιμοποιεί τεχνολογίες αιχμής και παρέχει εφαρμογές με τεράστιες οικονομικές δυνατότητες, στηρίζοντας τους στόχους της ΕΕ για ανάπτυξη και ανταγωνιστικότητα. Είμαστε στην ιδιαίτερα ευχάριστη θέση να ανακοινώσουμε επίσης ότι από το 2015 και μετά η ΕΕ θα μπορεί να χρησιμοποιεί ένα ευρωπαϊκής κατασκευής σύστημα εκτοξεύσεων, το Ariane 5, χάρη σε μια νέα σύμβαση ύψους 500 εκατ. ευρώ για την ευρωπαϊκή διαστημική βιομηχανία». Η εκτόξευση του διαστημικου σκάφους "Galileo FOC» από το Διαστημικό Κέντρο Γουιάνας μετακόμισε για μια μέρα. Λόγω των δυσμενών καιρικών συνθηκών στην περιοχή του Διαστημικού Κέντρου Γουιάνας (Γαλλική Γουιάνα) κατόπιν αιτήματος της εκτόξευσης πυραύλων το"Soyuz-ST-B" με το ανώτερο στάδιο "Fregat-MT" και τα δύο ευρωπαϊκά διαστημικά οχήματα "Galileo FOC» κινήθηκε προς την ημερομηνία εκτόξευσης- 22 Αυγ. του 2014 στις 16:27:11 MSK. http://www.federalspace.ru/20859/ http://www.defencenet.gr/defence/item/%CF%84%CE%BF-galileo-%CF%83%CF%84%CE%AD%CE%BB%CE%BD%CE%B5%CE%B9-%CE%B4%CF%8D%CE%BF-%CE%B4%CE%BF%CF%81%CF%85%CF%86%CF%8C%CF%81%CE%BF%CF%85%CF%82-%CF%83%CF%84%CE%BF-%CE%B4%CE%B9%CE%AC%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BC%CE%B1

Φωτογραφία της NASA δίνει τροφή στους συνομωσιολόγους! Η NASA έχει πολλές φορές βρεθεί στη δυσάρεστη θέση να επιχειρεί να αντικρούσει τις θεωρίες των απανταχού συνομωσιολόγων. Δυστυχώς, τις περισσότερες φορές, τροφή για... σκέψη έχουν δώσει βίντεο και φωτογραφίες που δημοσιοποίησε η ίδια η υπηρεσία. Μία ακόμη φωτογραφία από τον πλανήτη Άρη έρχεται να δώσει τροφή στις θεωρίες συνομωσιάς για το τι πραγματικά συμβαίνει στον πλανήτη Άρη ή τι μπορεί να κρύβουν οι εικόνες που καταγράφει από την επιφάνεια του πλανήτη το όχημα Mars Curiosity. Αυτή τη φορά, το ενδιαφέρον των ufoλόγων έχει στραφεί σε μία φωτογραφία, που σύμφωνα με τη θεωρία τους, παραπέμπει σε... οστά! Σύμφωνα με τους ίδιους, δεν έχει αποκλειστεί ποτέ το ενδεχόμενο να είχε αναπτυχθεί ενός είδους μορφή ζωής στον πλανήτη Άρη, η οποία εν συνεχεία μπορεί να εξελίχθηκε σε μεγαλόσωμο έμβιο ον. https://gr.news.yahoo.com/%CE%B1%CF%85%CF%84%CE%AE-%CE%B7-%CF%86%CF%89%CF%84%CE%BF%CE%B3%CF%81%CE%B1%CF%86%CE%AF%CE%B1-%CF%84%CE%B7%CF%82-nasa-%CE%B4%CE%AF%CE%BD%CE%B5%CE%B9-%CF%84%CF%81%CE%BF%CF%86%CE%AE-%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%85%CF%82-231000438.html

10 δισ. τόνοι η μάζα του κομήτη του Rosetta. Δυο εβδομάδες μετά την επίτευξη του πολυπόθητου στόχου του, την τοποθέτησή του σε σταθερή θέση γύρω από τον κομήτη 67/Ρ Τσουριούμοφ-Γερασιμένκο (67P/C-G), το ευρωπαϊκό διαστημικό σκάφος Rosetta έκανε μια πρώτη μέτρηση της μάζας του. Όπως ανακοίνωσαν οι επιστήμονες της αποστολής η μάζα του παγωμένου σώματος υπολογίζεται γύρω στα 10 τρισεκατομμύρια κιλά – δηλαδή στους 10 δισεκατομμύρια τόνους. Όπως εξήγησε ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ESA), o υπολογισμός δεν έγινε με τη χρήση κάποιου από τα εξελιγμένα όργανα με τα οποία είναι εξοπλισμένο το Rosetta αλλά με βάση το ίδιο το διαστημόπλοιο και τη βαρυτική έλξη που ασκεί σε αυτό ο 67P/C-G. Καθώς το σκάφος περνάει δίπλα από τον κομήτη η έλξη που υφίσταται από τη βαρύτητα του τελευταίου το «τραβάει» ελαφρά έξω από την πορεία του με αποτέλεσμα να σημειώνονται μικρές μεταβολές στην ταχύτητά του. Οι μεταβολές αυτές, οι οποίες μεταδίδονται στη Γη μέσω των ραδιοσημάτων του Rosetta, μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τον υπολογισμό της μάζας και της πυκνότητας του κομήτη. Αναλύοντας 80 ώρες δεδομένων από τις «βαρυτικές συναντήσεις» που έγιναν από τις 6 έως τις 9 Αυγούστου, όταν το Rosetta βρισκόταν σε απόσταση 100 χλμ. από τον 67P/C-G, οι επιστήμονες της ESA υπολόγισαν ότι η μάζα του κομήτη είναι κατά προσέγγιση 1x10^13 kg +/-10% ή περίπου 10 τρισεκατομμύρια κιλά. Τονίζουν ωστόσο ότι αυτή είναι μόνο μια πρώτη εκτίμηση προσθέτοντας ότι θα μπορούμε να έχουμε μια καλύτερη εικόνα στο αμέσως επόμενο διάστημα καθώς το διαστημόπλοιο θα φθάσει σε απόσταση 50 χλμ. από τον 67P/C-G. Όπως δείχνει αυτή η πρώτη εκτίμηση της μάζας του ο κομήτης 67/Ρ Τσουριούμοφ-Γερασιμένκο, ο οποίος έχει διάμετρο 4 χλμ., θα πρέπει να έχει χαμηλή πυκνότητα - περίπου 300 κιλά ανά κυβικό μέτρο – γεγονός το οποίο σημαίνει ότι, όπως υποπτεύονταν οι ειδικοί, είναι εξαιρετικά πορώδης και ίσως να κρύβει μεγάλα κενά στο εσωτερικό του. Και αυτό όμως μένει να προσδιοριστεί από τις επόμενες μετρήσεις που θα γίνουν. «Η μάζα είναι στα όρια αυτού που αναμέναμε» δήλωσε ο Ματ Τέιλορ επιστήμονας της αποστολής της ESA, στο BBC. «Στο στάδιο αυτό απλώς περιορίζει τις υποθέσεις σχετικά με το από τι είναι φτιαγμένος ο κομήτης και καθώς θα παίρνουμε καλύτερες μετρήσεις – πιο κοντινές – θα έχουμε να κάνουμε πολλή δουλειά για να ερμηνεύσουμε αν είναι ομοιογενής ή περισσότερο “πολυδιασπασμένος”. Ακόμη όμως δεν μπορούμε να πούμε τίποτε. Είναι η πρώτη μέτρηση». http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=624635

Aβαρύτητα (Agravity) Αν και οι έννοια του μεγέθους είναι συνυφασμένη με την καθημερινή μας εμπειρία, ορισμένοι φυσικοί έχουν αρχίσει να επεξεργάζονται την ιδέα πως η φύση ίσως να μην έχει αίσθηση της κλίμακας. Αναμφισβήτητα, ένα αμάξι ζυγίζει περισσότερο από ένα έντομο, όμως μερικοί ερευνητές υποστηρίζουν πως η μάζα ή το μήκος δεν αποτελούν θεμελιώδη μεγέθη της περιγραφής του κόσμου. Η ιδέα αυτή έχει πάρει το όνομα «συμμετρία κλίμακας» και συνιστά μία σαφώς αιρετική άποψη για τη φυσική πραγματικότητα καθώς αντίκειται στην καθιερωμένη γνώση. Τι είναι αυτό όμως που ωθεί την έρευνα στο συγκεκριμένο τομέα, παρουσιάζοντας μάλιστα μεγάλη ερευνητική έξαρση; Με τη συμμετρία κλίμακας οι φυσικοί ξεκινούν από μία βασική εξίσωση που περιλαμβάνει μία συλλογή από σωματίδια δίχως μάζα, έχοντας όμως τις υπόλοιπες ιδιότητες του φορτίου ή του σπιν. Καθώς τα σωματίδια αυτά αντιδρούν μεταξύ τους αναπτύσσονται δυνάμεις που σπάνε τη συμμετρία κλίμακας, παράγοντας αυτόματα μάζα και μήκη. Παρόμοιες διεργασίες συμβαίνουν και στο 99% της μάζας του ορατού Σύμπαντος. Για παράδειγμα, ένα πρωτόνιο, το οποίο αποτελείται από 3 κουάρκ έχει μάζα 100 φορές μεγαλύτερη από αυτή των κουάρκ που το απαρτίζουν, η οποία παράγεται από την ενέργεια που τα συνδέει μεταξύ τους. «Η περισσότερη από τη μάζα που βλέπουμε παράγεται με τον τρόπο αυτό» εξηγεί ο Αλμπέρτο Σάλβιο, φυσικός του πανεπιστημίου της Μαδρίτης, «εμείς ενδιαφερόμαστε να δούμε τι συμβαίνει αν θέλουμε να παράξουμε όλη τη μάζα με αυτό το μηχανισμό». Σύμφωνα με την υπάρχουσα θεωρία, ο βασικός μηχανισμός που δίνει τη μάζα στα σωματίδια είναι ο μηχανισμός Χιγκς. Η συμμετρία κλίμακας θέλει να αλλάξει τα δεδομένα, υποστηρίζοντας πως ίσως το σωματίδιο Χιγκς να μην υπάρχει καν και η παρουσία του στα πειράματα να οφείλεται σε μία ψευδαίσθηση που παράγουν οι νόμοι της δυναμικής. Η συμμετρία κλίμακας μετράει ήδη 20 χρόνια ζωής και ξεκίνησε όταν ο Γουίλιαμ Μπαρντίν, θεωρητικός φυσικός στο εργαστήριο Φέρμι στο Σικάγο των ΗΠΑ έδειξε πως η μάζα του μποζονίου Χιγκς και άλλων στοιχειωδών σωματιδίων μπορεί να υπολογιστεί ως συνέπεια μίας σπασμένης συμμετρίας. To ενδιαφέρον όμως της πλειοψηφίας των επιστημόνων κινήθηκε τότε προς την εναλλακτική κατεύθυνση της θεωρίας της υπερσυμμετρίας, που μπορούσε να εξηγήσει μία σειρά από μυστήρια όπως αυτό της σκοτεινής ύλης. Δεκαετίες έπειτα από την ανάπτυξη της υπερσυμμετρίας ωστόσο, η οποία εικάζει πως για κάθε σωματίδια υπάρχει ένα υπερ-σωματίδιο, η πειραματική φυσική δεν έχει σημειώσει κάποια επιτυχία στην εύρεση υπερσωματιδίων. Πλέον, υπάρχουν ορισμένοι φυσικοί που συνεχίζουν το έργο που άφησε ατέλειωτο ο Μπαρντίν, πιστεύοντας πως η συμμετρία κλίμακας ίσως να κρύβει τις απαντήσεις σε μερικά από τα μεγαλύτερα μυστήρια της φύσης. Παρακλάδια στην ανάπτυξη της θεωρίας οδηγούν σε πολύ ευφάνταστες ιδέες, όπως της θεωρία της αβαρύτητας (agravity), μία θεωρία βαρύτητας χωρίς διαστάσεις, ή για σωματίδια-φαντάσματα που η ύπαρξή τους συγκεντρώνει αρνητικές πιθανότητες.“Όταν τα αντισωματίδια είχαν προβλεφθεί για πρώτη φορά στις εξισώσεις, έμοιαζαν με αρνητική ενέργεια και όλοι πίστεψαν πως ήταν ανοησία. Ίσως και για αυτά τα φαντάσματα, ενώ μοιάζουν αδύνατα, να βρεθεί κάποια λογική εξήγηση”, δήλωσε o Αλεσάντρο Στρούμια, από το πανεπιστήμιο της Πίζα που εργάζεται στις θεωρίες αυτές. Εάν και πρόκειται για πολύ εξωτικές προσπάθειες περιγραφής της φύσης, οι εργασίες που βασίζονται στη συμμετρία κλίμακας έχουν αρχίσει να βρίσκονται στο προσκήνιο, πυροδοτώντας μια αμυδρή ελπίδα μιας μικρής επιστημονικής επανάστασης. http://physicsgg.me/2014/08/22/a%ce%b2%ce%b1%cf%81%cf%8d%cf%84%ce%b7%cf%84%ce%b1-agravity/

Μικροβιακό οικοσύστημα κάτω από τους πάγους της Ανταρκτικής. Η ζωή όχι μόνο υπάρχει αλλά μπορεί και συντηρείται σε ενεργά οικοσυστήματα με πλούσια ποικιλότητα μέσα στο αφιλόξενο, ψυχρό και απολύτως σκοτεινό περιβάλλον των νερών που είναι κλεισμένα κάτω από τους πάγους της Ανταρκτικής. Αυτό αποδεικνύει η μελέτη των μικροοργανισμών στα δείγματα νερού από τη «σφραγισμένη» μέσα στον πάγο της Δυτικής Ανταρκτικής λίμνη Γουίλανς. Τα ευρήματα, τα οποία επιβεβαιώνουν για πρώτη φορά τις σχετικές θεωρίες των επιστημόνων, προσφέρουν νέα στοιχεία τόσο για τη μελέτη της ζωής στη Γη όσο και για τη διερεύνηση της ενδεχόμενης ύπαρξής της έξω από τον πλανήτη μας. Τα δείγματα νερού που ανέσυρε από τη Γουίλανς η αμερικανική αποστολή WISSARD (Whillans Ice Stream Subglacial Access Research Drilling) τον Ιανουάριο του 2013 ήταν τα πρώτα που ελήφθησαν από κάποια από τις πολλές λίμνες που είναι «θαμμένες» κάτω από τους πάγους της Ανταρτικής και προσέλκυσαν αμέσως τα φώτα της δημοσιότητας καθώς είχε διαπιστωθεί ότι περιείχαν μικρόβια. Λίγο αργότερα είχε ακολουθήσει μια ανάλογη δειγματοληψία – και μια ανακοίνωση για «νέα μορφή ζωής« – από τη ρωσική αποστολή στην επίσης «κλεισμένη» από τον πάγο λίμνη Βοστόκ, όπως όμως αποδείχθηκε τα ρωσικά δείγματα είχαν επιμολυνθεί κατά την ανάσυρσή τους. Τα δείγματα της Γουίλανς παρέμειναν λοιπόν τα μόνα «καθαρά» και αξιόπιστα, γι’ αυτό και τα αποτελέσματα των μελετών που γίνονται σε αυτά αναμένονται με ιδιαίτερο ενδιαφέρον από την επιστημονική κοινότητα. Η πρώτη μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο τρέχον τεύχος της επιθεώρησης «Nature», δικαίωσε της προσδοκίες αφού δείχνει πώς η ζωή μπορεί να συντηρηθεί μέσα σε ένα περιβάλλον το οποίο δεν έχει «δει» το φως του ήλιου εδώ και εκατομμύρια χρόνια. Τα νερά της λίμνης Γουίλανς είναι πλούσια σε μικροβιακή ζωή, η οποία μάλιστα εμφανίζει εντυπωσιακή για τις αντίξοες συνθήκες ποικιλότητα. Οι ερευνητές «μέτρησαν» 130.000 κύτταρα μικροοργανισμών ανά χιλιοστό του λίτρου νερού – πυκνότητα μιρκοβιακής ζωής αντίστοιχη με αυτή που συναντάται σε μγάλο μέρος των νερών στα βάθη των ωκεανών της Γης – και σχεδόν 4.000 είδη βακτηρίων και αρχαιοβακτηρίων – οικοσυστήματα πολύ πιο σύνθετα από ό,τι θα ανέμενε κάποιος σε ένα τόσο ακραίο και απομονωμένο περιβάλλον. Σύμφωνα με τις αναλύσεις η ζωή που εντοπίσθηκε στα δείγματα έχει επιβιώσει στη θαμμένη στους πάγους λίμνη τα τελευταία 120.000 (ή πιθανώς και 1 εκατομμύριο) έτη χωρίς καθόλου ενέργεια από τον ήλιο, βασιζόμενη μόνο σε ανόργανες ενώσεις. Τα ευρήματα από τα δείγματα της λίμνης Γουίλανς προσφέρουν την πρώτη απόδειξη για την ύπαρξη ζωής μέσα στους πάγους της Ανταρκτικής. «Κατορθώσαμε να αποδείξουμε πέραν πάσης αμφιβολίας ότι η Ανταρκτική δεν είναι μια νεκρή ήπειρος» δήλωσε σε δελτίο Τύπου ο Τζον Πρίσκου από το Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Μοντάνα, επικεφαλής επιστήμονας της αποστολής WISSARD. Από την πλευρά του ο Μπρεντ Κρίστνερ από το Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Λουιζιάνα, κύριος συγγραφέας της μελέτης, πρόσθεσε: «Είναι η πρώτη χειροπιαστή απόδειξη ότι όχι μόνο υπάρχει ζωή αλλά και ενεργά οικοσυστήματα κάτω από το παγοκάλυμμα της Ανταρκτικής, κάτι το οποίο υποπτευόμαστε εδώ και δεκαετίες. Με αυτή τη μελέτη χτυπάμε πλέον το χέρι στο τραπέζι και λέμε “Ναι, είχαμε δίκιο”». Η μεγάλη αξία της δουλειάς των αμερικανών επιστημόνων έγκειται ακριβώς σε αυτό το τελευταίο – όχι τόσο δηλαδή στο ότι επιβεβαίωσε την ύπαρξη ζωής σε αυτό το αφιλόξενο περιβάλλον αλλά κυρίως στο ότι έδειξε πώς οι μικροοργανισμοί μπορούν να επιβιώσουν εκεί χωρίς ενέργεια από το ηλιακό φως εκμεταλλευόμενοι τη χημεία της λίμνης και τα σωματίδια πετρωμάτων και ιζημάτων που υπάρχουν στο νερό της. «Για να υπάρξει ένα οικοσύστημα θα πρέπει να τροφοδοτείται με ενέργεια» εξήγησε ο κ. Κρίστνερ στο BBC. «Στη μελέτη αυτή δείχνουμε μια δομή κοινωνίας η οποία μπορεί να εκμεταλλευθεί τις ενεργειακές πηγές που είναι διαθέσιμες. Και αυτές είναι ανόργανες ενώσεις όπως αυτές του αμμωνίου, του φωσφόρου ή του θείου. Η κίνηση του παγοκαλύμματος κονιορτοποιεί το έδαφος και σωματίδια από ανόργανα υλικά περνούν στο νερό όπου προσφέρονται για χημικές και βιολογικές διεργασίες». Εκτός από τους βιολόγους και τους ειδικούς που μελετούν τον πάγο και τα υδρολογικά δίκτυά του τα ευρήματα έγιναν δεκτά με ενθουσιασμό και από τους αστροφυσικούς, καθώς αφήνουν να διαφανεί ένα ενδεχόμενο για την ύπαρξη ανάλογων μορφών ζωής σε παγωμένους κόσμους όπως η Ευρώπη ή ο Εγκέλαδος (δορυφόροι αντίστοιχα του Δία και του Κρόνου) οι οποίοι φαίνονται να κρύβουν υγρό νερό κάτω από το στρώμα των πάγων τους. Στην φωτογραφία αριστερά η Ευρώπη σε εικόνα πραγματικού χρώματος από την αποστολή Galileo. Η εικόνα δεξιά έχει υποστεί επεξεργασία για να αναδειχθούν τα επιφανειακά χαρακτηριστικά. Οι γραμμές αντιστοιχούν σε ρωγμές στον πάγο. http://physicsgg.me/2014/08/22/%ce%bc%ce%b9%ce%ba%cf%81%ce%bf%ce%b2%ce%b9%ce%b1%ce%ba%cf%8c-%ce%bf%ce%b9%ce%ba%ce%bf%cf%83%cf%8d%cf%83%cf%84%ce%b7%ce%bc%ce%b1-%ce%ba%ce%ac%cf%84%cf%89-%ce%b1%cf%80%cf%8c-%cf%84%ce%bf%cf%85%cf%82/

Τα σιντριβάνια του Σύμπαντος. Δεν είναι ανθρώπινη εφεύρεση τα σιντριβάνια αφού, όπως φαίνεται, υπάρχουν, και μάλιστα διαφόρων ειδών, στη διαστημική... φύση. Τα τηλεσκόπια και τα διαστημικά σκάφη εξερεύνησης έχουν εντοπίσει κοσμικά σιντριβάνια σε κάθε πιθανό αλλά και απίθανο σημείο του Σύμπαντος. Τα γκέιζερ του Εγκέλαδου. Το διαστημικό σκάφος «Cassini» από το 2004 εξερευνά το σύστημα του Κρόνου. Το 2005 το «Cassini» έφτασε στον Εγκέλαδο, έναν μικρό παγωμένο δορυφόρο του Κρόνου. Ανακάλυψε ότι από το νότιο ημισφαίριο του δορυφόρου πίδακες υλικού ξεπηδούσαν με ορμή στο Διάστημα. Εκτοτε το «Cassini» συνέχισε να κάνει τακτικές επισκέψεις στον Εγκέλαδο αποκαλύπτοντας την παρουσία γκέιζερ που λειτουργούν με τρόπο παρόμοιο με τα γκέιζερ της Γης. Οι επιστήμονες της αποστολής συγκέντρωσαν και ανέλυσαν όλα τα δεδομένα που έχει συλλέξει όλα αυτά τα χρόνια από τον Εγκέλαδο το διαστημικό σκάφος. Εντόπισαν την ύπαρξη 101 γκέιζερ στο νότιο ημισφαίριο του δορυφόρου τα οποία και χαρτογράφησαν. Η νέα ανακάλυψη εκτός των άλλων επιβεβαιώνει τις υποψίες των ειδικών ότι βαθιά στο υπέδαφος του Εγκέλαδου υπάρχει νερό σε υγρή μορφή και μάλιστα έχει δημιουργηθεί μια μεγάλη υπόγεια θάλασσα. Το νερό, όπως φαίνεται, έχει βρει κάποιον τρόπο να ανεβαίνει στην επιφάνεια και να εκτοξεύεται στο Διάστημα μέσα από τα γκέιζερ. Οι πίδακες της Δήμητρας. Εναν χρόνο προτού το διαστημικό σκάφος «Dawn» προσεγγίσει τη Δήμητρα (Ceres), τον μεγαλύτερο αστεροειδή του ηλιακού μας συστήματος, διεθνής ομάδα αστρονόμων έκανε μια εντυπωσιακή ανακάλυψη. Εντόπισε την παρουσία νερού στη Δήμητρα. Πίδακες υδρατμών εκτινάσσονται στο Διάστημα από το εσωτερικό του αστεροειδούς που τα τελευταία χρόνια έχει... αναβαθμιστεί και κατατάσσεται πλέον στους λεγόμενους «πλανήτες-νάνους». Η Δήμητρα ανακαλύφθηκε το 1801 και έχει διάμετρο περίπου 950 χιλιομέτρων. Είναι ο μεγαλύτερος και πιο σφαιρικός αστεροειδής του ηλιακού μας συστήματος. Το 1991 παρατηρήσεις υπέδειξαν την πιθανή παρουσία νερού σε αυτήν, στη συνέχεια όμως δεν κατέστη εφικτό να εντοπιστούν ίχνη νερού. Ομάδα ευρωπαίων και αμερικανών επιστημόνων με επικεφαλής τον Μίκαελ Κίπερς του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA) χρησιμοποίησε το διαστημικό τηλεσκόπιο Herschel για να μελετήσει τη Δήμητρα. Οι επιστήμονες ανακάλυψαν στον αστεροειδή πίδακες υδρατμών που εκτινάσσονται από το εσωτερικό του στο Διάστημα. Εκτιμούν ότι ο αστεροειδής παράγει περίπου έξι κιλά υδρατμών ανά δευτερόλεπτο. Αστρικό σιντριβάνι. Ερευνητές του Πανεπιστημίου Λέιντεν στην Ολλανδία χρησιμοποιώντας το διαστημικό παρατηρητήριο Herschel εντόπισαν έναν πρωτοαστέρα (νεογέννητο άστρο) σε απόσταση 750 ετών φωτός από τη Γη στον αστερισμό του Περσέα. Το άστρο, που έχει ηλικία μόλις 100.000 ετών, εξακολουθεί να περιβάλλεται από το νέφος αερίων και σκόνης μέσα στο οποίο δημιουργήθηκε. Οι επιστήμονες κατάφεραν με τη βοήθεια του Herschel να διεισδύσουν μέσα στο νέφος και να καταγράψουν ένα εντυπωσιακό φαινόμενο. Νερό δημιουργείται στο εσωτερικό του άστρου και εκτοξεύεται από τους δύο πόλους του με ταχύτητες που αγγίζουν, σύμφωνα με τους υπολογισμούς των ερευνητών, τα 200.000 χλμ./ώρα. Σιντριβάνι από πάγο. Ο κομήτης Hartley 2 χαρακτηρίζεται από τους ειδικούς «υπερδραστήριος». Και αυτό διότι καθώς ο κομήτης θερμαίνεται από τον Ηλιο ο ξηρός πάγος που βρίσκεται στο εσωτερικό του μετατρέπεται σε αέριο και πιο συγκεκριμένα σε διοξείδιο του άνθρακα. Οταν το αέριο απεγκλωβίζεται από τον κομήτη τραβάει μαζί του και νερό σε παγωμένη μορφή το οποίο εκτοξεύεται στο διαστημικό κενό. Εκτόξευση ύλης. Διεθνής ομάδα ερευνητών, χρησιμοποιώντας ραδιοτηλεσκόπια που βρίσκονται σε διαφορετικές τοποθεσίες, εντόπισε στον γαλαξία Κένταυρο Α δύο γιγάντιους πίδακες ύλης η οποία εκπέμπεται από τη μαύρη τρύπα που βρίσκεται στο κέντρο του. Ο γαλαξίας Κένταυρος Α (ή NGC 5128) βρίσκεται σε απόσταση περίπου 12 εκατομμυρίων ετών φωτός από εμάς στον αστερισμό του Κενταύρου. Εχει παράξενη μορφολογία και μοιάζει να περιβάλλεται από έναν δίσκο σκόνης. Είναι από τους πιο ενεργούς γαλαξίες αφού, εκτός των άλλων, εκπέμπει πολύ μεγάλες ποσότητες ραδιοκυμάτων και ακτίνων Χ. Στο κέντρο του υπάρχει μια υπερβαρεία μαύρη τρύπα που έχει μάζα 55 εκατομμύρια φορές μεγαλύτερη από αυτήν του Ηλίου! Οι ερευνητές «στοχοποίησαν» μια περιοχή έκτασης 4,2 ετών φωτός και άρχισαν να την παρατηρούν με πολλά τεχνικά μέσα για να μελετήσουν την εκπομπή ύλης από τη μαύρη τρύπα. Από την έρευνά τους προέκυψε ότι ο καθένας από τους δύο πίδακες που κινούνται σε αντίθετες κατευθύνσεις έχει μήκος ένα εκατομμύριο έτη φωτός. Η ταχύτητα με την οποία κινείται η ύλη από τη μαύρη τρύπα προς τα έξω είναι περίπου 100.000 χιλιόμετρα/δευτερόλεπτο, δηλαδή το ένα τρίτο της ταχύτητας του φωτός. http://www.tovima.gr/science/article/?aid=624337

Κβαντικά τηλεσκόπια για την αστρονομία του μέλλοντος. Η ιστορία του τηλεσκοπίου ξεκινάει το 1608, όταν ο Ολλανδός υαλουργός Χανς Λίπερσεϊ πειραματίστηκε με τη διάταξη γυάλινων φακών, προκειμένου να πετύχει τη μεγέθυνση ειδώλων από μακρινά αντικείμενα. Ένα χρόνο αργότερα ο Γαλιλαίος μαθαίνει για τη νέα ανακάλυψη και γίνεται ο πρώτος άνθρωπος που στρέφει το τηλεσκόπιο στον ουρανό, ανακαλύπτοντας δορυφόρους του Δία και κρατήρες στη Σελήνη, εγκαινιάζοντας μία νέα εποχή για την αστρονομία. Στους επόμενους αιώνες, η χρήση ολοένα και πιο εξελιγμένων τηλεσκοπίων αύξησε τη γνώση μας για το Σύμπαν δραματικά. Η ανάλυση στις εικόνες των τηλεσκοπίων εξαρτάται από ένα πλήθος από παράγοντες, όπως τις φυσικές ιδιότητες των οπτικών μέσων ή την παραμόρφωση από τη γήινη ατμόσφαιρα, για τα οποία δύνανται να βρεθούν λύσεις με τη βελτιστοποίηση των χρησιμοποιούμενων υλικών και με την αποστολή τηλεσκοπίων στο διάστημα. Υπάρχει όμως ένα όριο που θέτουν οι φυσικοί νόμοι στα συμβατικά τηλεσκόπια το οποίο φαίνεται ανυπέρβλητο: το όριο της διάθλασης. Το συγκεκριμένο όριο αφορά στη διακριτική ικανότητα του εκάστοτε τηλεσκοπίου, στη δυνατότητά του δηλαδή να ξεχωρίσει δύο είδωλα που δεν απέχουν πολύ μεταξύ τους. Το όριο διάθλασης εξαρτάται άμεσα από το μήκος κύματος της ακτινοβολίας λειτουργίας του τηλεσκοπίου και της διαμέτρου του και αποτελεί έναν περιοριστικό παράγοντα στην ανάλυση των τηλεσκοπίων ο οποίος μέχρι σήμερα παρέμενε αναπάντητος. Η Άγκλα Κέλερερ του πανεπιστημίου του Ντάραμ ωστόσο έχει διαφορετική άποψη, προτείνοντας την κατασκευή ενός κβαντικού τηλεσκοπίου το οποίο θα μπορούσε να υπερκεράσει το όριο της διάθλασης, αυξάνοντας θεαματικά την απόδοση των τηλεσκοπίων. Όταν το φως εισέρχεται εντός του τηλεσκοπίου καμπυλώνεται από την επίδραση του φακού, κάτι που προκαλεί τη διασπορά του, η οποία με τη σειρά της δημιουργεί ένα φαινόμενο παρεμβολής. Η παρεμβολή αυτή δημιουργεί μία σειρά από ομόκεντρους δίσκους γύρω από το είδωλο που παρατηρείται, οι οποίοι ορίζουν και την τελική διακριτική ικανότητα του οργάνου. Η ιδέα για την κατασκευή ενός κβαντικού τηλεσκοπίου, βρίσκεται στην εκμετάλλευση της κβαντικής διεμπλοκής, κατά την οποία δύο σωματίδια είναι μπλεγμένα μεταξύ τους με την έννοια πως η μέτρηση του ενός επιφέρει γνώση στις ιδιότητες και του άλλου. Σε ένα κβαντικό τηλεσκόπιο το ένα από τα δύο φωτόνια θα κατέληγε στον ανιχνευτή, παράγοντας την εικόνα, ενώ το άλλο θα χρησίμευε για την παροχή περισσότερων πληροφοριών για το αντικείμενο, ξεπερνώντας τον περιορισμό του ορίου διάθλασης. Σύμφωνα με μία υπολογιστική προσομοίωση μάλιστα, η Κέλερερ έδειξε πως η ανάλυση της εικόνας βελτιώθηκε κατά έξι φορές, λαμβάνοντας υπόψη την κβαντική διεμπλοκή των εισερχόμενων φωτονίων. Τον περασμένο μήνα μάλιστα, φυσικοί κατέφεραν να κατασκευάσουν σε εργαστήριο το πρώτο μικροσκόπιο που εκμεταλλεύεται αυτό το κβαντικό φαινόμενο, αυξάνοντας την ανάλυση της μεγεθυμένης εικόνας. Η αστρονομία ωστόσο είναι μια πιο περίπλοκη υπόθεση, καθώς το φως από τα αντικείμενα δε μπορεί να το ελέγξει ο παρατηρητής, σε αντίθεση με το φως που χρησιμοποιείται εντός ενός εργαστηριακού μικροσκοπίου. Για την ώρα η τεχνολογία για την παραγωγή κβαντικών τηλεσκοπίων βρίσκεται ακόμη σε πρώιμα στάδια και εναπόκειται στους επιστήμονες η παράκαμψη των πρακτικών δυσκολιών πριν απαντηθεί το ερώτημα για το αν τα κβαντικά τηλεσκόπια είναι το μέλλον της αστρονομίας, δεν παύει όμως να πρόκειται για μία ενδιαφέρουσα ιδέα. http://www.naftemporiki.gr/story/791602/kbantika-tileskopia-gia-tin-astronomia-tou-mellontos

Επέτειος της θρυλικης πτήσης της Belka και Strelka. Στις 19 Αυγ. 1960 σε τροχιά γύρω από τη Γη ξεκίνησε το "Sputnik-5", το οποίο μετέφερε τα σκυλιά Belka και Strelka. Εκτός από τα σκυλιά υπήρχαν ποντίκια, έντομα, φυτά, καλλιέργειες μυκήτων, σπόροι, μερικοί τύποι των μικροβίων και άλλων βιολογικών αντικειμένων. Οι Belka και Strelka ήταν η τρίτη εκτόξευση με πλήρωμα σκυλια που αποστέλλεται στην τροχιά της Γης. Πρωτοπόρος σκύλος η Laika το 1957. Το ταξίδι της Belka και Strelka επιτρέψε να εξαχθούν συμπεράσματα σχετικά με την πιθανότητα ενός ατόμου να κάνει μια τροχιακή πτήση γύρω από τη Γη. Κατά τη διάρκεια της απέδωσε μοναδικά επιστημονικά δεδομένα σχετικά με τις επιπτώσεις της διαστημικής πτήσης. Μετά την πτήση, οι σκύλοι έζησαν στο Ινστιτούτο Πολιτικής Αεροπορίας και Διαστήματος Ιατρικής, όπου τα εδειχναν σε σχολεία και νηπιαγωγεία. Λίγους μήνες αργότερα έφεραν απογόνους - έξι απολύτως υγιή κουτάβια. Ένας από αυτα έδωθη στην σύζυγο του Προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών John F. Kennedy, κ.Jacqueline. Η Belka και Strelka έζησαν εως την ώριμη ηλικία των και πέθαναν από φυσικό θάνατο. http://www.federalspace.ru/20854/ Ο Alexander Skvortsov και Oleg Artemyev ολοκλήρωσαν τις εργασίες τους στο διάστημα. Στις 18 του Αυγούστου του 2014 στις 18:02 MSK οι μηχανικοί πτήσης Alexander Skvortsov και Oleg Artemyev άνοιξαν την καταπακτή εξόδου στο διαμέρισμα "Pierce" (SB-1)για την έναρξη των εργασιών στο εξωτερικό του σταθμού και έκλεισε στις 23:12 MSK. Η εκτιμώμενη διάρκεια της EVA-39 ηταν 6 ώρες. 16 λεπτά. Οι εργασία στο εξωτερικό του ΔΔΣ πραγματοποιούνται με τις ρωσικες στολές "Orlan-MK." Κατα την διαρκεια των 5 ωρων και 10 λεπτων εξόδου των κοσμοναυτών εγιναν οι εξης εργασίες: • η εκτόξευση του νανο-δορυφόρου NS-1? • εγκατάσταση του επιστημονικού εξοπλισμού Expose-R για τον εργασιακό χώρο, που βρίσκεται στην ενότητα "Zvezda" (στο επίπεδο της II-nd στο διαμέρισμα της μεγάλης διαμέτρου)? • Τοποθετήσαν το σφιγκτήρα για επιπλέον κλείδωμα του μηχανικου προσαρμογέα στην ενεργή κεραία διάταξης φάσης, που βρίσκεται στην ενότητα "Zvezda" (μεταξύ του ΙΙ-Β και III-Γ στο διαμέρισμα της μεγάλης διαμέτρου)? • δειγματοληψία των επιχρισμάτων σε μια μονάδα στο παράθυρο "Zvezda" (στο τμήμα λειτουργίας της μικρής διαμέτρου) στο πλαίσιο του πειράματος "Δοκιμή"? • Τοποθέτηση της "Αναζήτηση" στο μπλοκ ελεγχου στην μονάδα έρευνας και απόθεσης? • Η αφαίρεση της κασετας της ενότητας "Αναζήτηση" και η τοποθετήση στη θέση της μιας νέας κασέτας? • Αφαίρεση απο την μονάδα "Αναζήτηση" του πίνακα για να εξασφαλίστει το πείραμα "Endurance"? • αφαίρεση της σύνδεσης απο μονάδα "Pirs" του δοχείου "Biorisk-SIT"? • Ελεγχο οθόνης του κενού θερμομόνωσης της εξωτερικής επιφάνειας του ISS RS. http://www.energia.ru/ru/news/news-2014/news_08-18.html

Τι σταμάτησε το Σύμπαν από τη Μεγάλη Σύνθλιψη; Μία ομάδα ερευνητών του πανεπιστημίου King's College του Λονδίνου, συνδύασε τα αποτελέσματα από το πρόσφατο πείραμα BICEP2 με τις ιδιότητες του σωματιδίου Χιγκς. Σύμφωνα με την έρευνά τους υπάρχει ένα... μικρό πρόβλημα στη θεωρία, καθώς ο παραπάνω συνδυασμός οδηγεί σε ένα Σύμπαν που κατέρρευσε αμέσως μετά τη δημιουργία του. Αμέσως μετά τη Μέγάλη Έκρηξη, το Σύμπαν θεωρείται πως πέρασε στη πληθωριστική φάση της εξέλιξής του, μία σύντομη δηλαδή περίοδο κατά την οποία επεκτάθηκε εκθετικά. Εάν και οι λεπτομέρειες της θεωρίας του κοσμικού πληθωρισμού δεν είναι ακόμη απολύτως γνωστές, το συγκεκριμένο μοντέλο εξηγεί με πολύ κομψό τρόπο τη μορφή που έχει το Σύμπαν σήμερα και εν απουσία άλλων πειστικών εξηγήσεων παραμένει η μόνη αξιόλογη πρόταση που έχουν στα χέρια τους οι κοσμολόγοι για τις πρώτες στιγμές που ακολούθησαν τη δημιουργία του Σύμπαντος. Τον περασμένο Μάρτιο μάλιστα, οι επιστήμονες είχαν και την πρώτη πειραματική επιβεβαίωση της θεωρίας του κοσμικού πληθωρισμού, μέσω της ανακάλυψης στην ακτινοβολία από τη Μεγάλη Έκρηξη μίας πόλωσης που σχετίζεται με την ύπαρξη βαρυτικών κυμάτων, κάτι που αποτελεί πρόβλεψη του πληθωρισμού. Εάν και η αξιοπιστία των συμπερασμάτων του πειράματος BICEP2 το οποίο έκανε την ανακάλυψη έχει κλονιστεί τις τελευταίες ημέρες, τα στοιχεία από το ευρωπαϊκό διαστημικό τηλεσκόπιο Πλανκ αναμένεται να φωτίσουν την υπόθεση εντός των ερχόμενων μηνών. Στη νέα έρευνα του πανεπιστημίου King's ωστόσο, οι ερευνητές αναρωτήθηκαν τι σημαίνουν οι παρατηρήσεις από το BICEP2 για τη σταθερότητα του Σύμπαντος. Για να το επιτύχουν αυτό, συνδύασαν τα αποτελέσματα του BICEP2 με τη σωματιδιακή φυσική και συγκεκριμένα με τις ιδιότητες του μποζονίου Χιγκς, του σωματιδίου μέσω του οποίου τα υπόλοιπα σωματίδια αποκτούν μάζα και το οποίο ανακαλύφθηκε πειραματικά στο CERN το 2012. Οι λεπτομερείς μετρήσεις του μποζονίου Χιγκς, έχουν δείξει πως το Σύμπαν έχει “καθίσει” σε μία κοιλάδα του δυναμικού του πεδίου Χιγκς, σε ένα σημείο δηλαδή με τη λιγότερη δυνατή ενέργεια. Το σημεία αυτό όμως είναι αυτό που στα μαθηματικά αποκαλείται τοπικό ελάχιστο, καθώς υπάρχει και άλλη κοιλάδα στο δυναμικό και μάλιστα πολύ πιο βαθιά. Αυτό που δεν αφήνει το Σύμπαν να κυλήσει προς τη διπλανή κοιλάδα, είναι ένα ψηλό εμπόδιο, το οποίο θα μπορούσε να υπερκεραστεί μόνο εάν υπήρχε διαθέσιμη μία μεγάλη ποσότητα ενέργειας. Το πρόβλημα είναι πως σύμφωνα με τα αποτελέσματα του BICEP2, κατά τη διάρκεια του πληθωρισμού το Σύμπαν θα λάμβανε ικανές ποσότητας ενέργειας ώστε να το σπρώξουν προς τη διπλανή βαθιά κοιλάδα, μέσα σε κλάσματα ενός δευτερολέπτου. Εάν συνέβαινε κάτι τέτοιο, τότε μέσα σε ελάχιστο χρόνο το Σύμπαν θα κατέρρεε σε αυτό που λέμε Μεγάλη Σύνθλιψη. “Κάτι τέτοιο είναι μια απαράδεκτη πρόβλεψη της θεωρίας καθώς εάν συνέβαινε δε θα ήμασταν εδώ για να το συζητάμε”, είπε σχετικά ο ερευνητής του KCL Ρόμπερτ Χόγκαν, που ηγήθηκε της έρευνας που παρουσιάστηκε στο συνέδριο αστρονομίας της βρετανικής Βασιλικής Αστρονομικής Εταιρίας Ίσως αυτό να σημαίνει πως τα αποτελέσματα του BICEP2 να περιέχουν κάποιο λάθος, αλλά εάν όχι τότε “θα πρέπει να υπάρχει κάποιο ενδιαφέρον νέο σωματίδιο, πέρα από το Καθιερωμένο Πρότυπο” σύμφωνα με τους ερευνητές, το οποίο να εξηγεί αυτή τη συμπεριφορά. http://www.naftemporiki.gr/story/827280/ti-stamatise-to-sumpan-apo-ti-megali-sunthlipsi

Ζάπλουτοι ιδιώτες στην κούρσα για τον εποικισμό του Αρη. Στην ανθρώπινη φαντασία, ο πλανήτης Αρης έχει εποικιστεί ήδη από τις αρχές του 20ού αιώνα. Ηταν το 1910 όταν ο Αμερικανός Τόμας Εντισον γύρισε μια ταινία μικρού μήκους με τον τίτλο «Ενα ταξίδι στον Αρη» και το 1912 όταν ο επίσης Αμερικανός συγγραφέας Εντγκαρ Ράις Μπάροουζ έστειλε στον Κόκκινο Πλανήτη τον μυθιστορηματικό ήρωα Τζον Κάρτερ. Ο 37χρονος Ολλανδός Μπας Λάνσντορπ χρηματοδοτεί το πρότζεκτ «Mars One». O 43χρονος εκκεντρικός επιχειρηματίας Ιλον Μασκ από τις ΗΠΑ είναι ο βασικός χρηματοδότης του «Space X». Ο 74χρονος Νεοϋορκέζος Ντένις Τίτο επενδύει στο πρότζεκτ «Inspiration Mars» Εκτοτε ακολούθησαν πολλοί, αλλά μόνο στην οθόνη του κινηματογράφου και στις σελίδες των βιβλίων. Σήμερα, ωστόσο, κάποιοι έχουν βαλθεί να κάνουν πραγματικότητα όλα εκείνα τα φανταστικά σενάρια του παρελθόντος και όντως να... μετακομίσουν στον Αρη. Γνωστός και ως Κόκκινος Πλανήτης (εξαιτίας του χρώματος που παίρνει η επιφάνειά του από τις μεγάλες ποσότητες τριοξειδίου του σιδήρου που υπάρχουν στο έδαφός του), ο Αρης ανέκαθεν κέντριζε την ανθρώπινη φαντασία. Η αποστολή εκεί του ρομποτικού οχήματος «Curiosity» της NASA ακριβώς πριν από δύο χρόνια (ήταν Αύγουστος του 2012) επρόκειτο να θρέψει προσδοκίες και να γεννήσει μεγαλεπήβολα σχέδια. Η NASA έχει θέσει στόχο να πραγματοποιήσει την πρώτη επανδρωμένη αποστολή στον Αρη μέχρι το 2035 και εργάζεται προς αυτήν την κατεύθυνση. Παράλληλα ωστόσο με τη NASA, επί του παρόντος «τρέχουν» άλλες τρεις αποστολές, χρηματοδοτούμενες μάλιστα από ζάπλουτους ιδιώτες, που όλες τους στόχο έχουν να στείλουν ανθρώπους στον Κόκκινο Πλανήτη. Ο λόγος για τα πρότζεκτ: «Inspiration Mars» (με εμπνευστή τον 74χρονο Αμερικανό πολυεκατομμυριούχο Ντένις Τίτο), «Mars One» (με ιθύνοντα τον 37χρονο Ολλανδό Μπας Λάνσντορπ) και «Space X» (με βασικό χρηματοδότη τον 43χρονο επενδυτή Ιλον Μασκ). Γνωστός και ως ο πρώτος στα χρονικά «τουρίστας του Διαστήματος», ο 74χρονος Νεοϋορκέζος Ντένις Τίτο ταξίδεψε με δικά του έξοδα το 2001 στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό και πέρασε σχεδόν 8 ημέρες σε τροχιά γύρω από τη Γη. Θέλει να επαναλάβει το ταξίδι, αλλά την επόμενη φορά με κατεύθυνση τον Αρη. Δεν τον ενδιαφέρει να εγκατασταθεί στον Κόκκινο Πλανήτη, απλώς να τον επισκεφθεί. Εχει συγκεκριμένα βάλει στόχο να κάνει την πρώτη δοκιμή το 2018. Εάν αυτή δεν επιτύχει, θα ακολουθήσει και μια δεύτερη προσπάθεια το 2021. Οσο για το κόστος, αυτό υπολογίζεται μεταξύ 1 και 2 δισ. δολ. Ο 37χρονος Ολλανδός Μπας Λάνσντορπ από την άλλη έχει ακόμη μεγαλύτερα σχέδια. Θέλει να πάει στον Αρη και... να μείνει μόνιμα, δημιουργώντας την πρώτη ανθρώπινη αποικία. Σχεδιάζει μάλιστα να γυρίσει και... τηλεοπτικό ριάλιτι με σκηνές από το ταξίδι και τη ζωή στον Κόκκινο Πλανήτη. Μέχρι στιγμής, 2.782 άτομα από ολόκληρο τον κόσμο έχουν κάνει αίτηση για να πάνε μαζί του. Οι θέσεις ωστόσο είναι μόλις 24. Ο στόχος είναι η πρώτη ομάδα, αποτελούμενη από τέσσερα άτομα, να... εκτοξευθεί το 2024, και τα ταξίδια έπειτα να συνεχιστούν με μια νέα τετραμελή ομάδα κάθε δύο χρόνια. Τα μεγάλα σχέδια ωστόσο έχουν και μεγάλο κόστος. Συγκεκριμένα, το πρότζεκτ «Mars One» του Λάνσντορπ υπολογίζεται πως θα κοστίσει πάνω από 6 δισ. δολ. Την τριάδα των επίδοξων «Αρειανών» έρχεται να συμπληρώσει ο εκκεντρικός Αμερικανός επιχειρηματίας Ιλον Μασκ, ο οποίος θέλει να κάνει πραγματικότητα το όραμα ενός... διαπλανητικού ανθρώπινου πολιτισμού. Ο στόχος του, ακόμη μεγαλύτερος από αυτούς των άλλων δύο, είναι να χτίσει στον Αρη μια βιώσιμη πόλη που θα μπορεί να φιλοξενήσει 80.000 ανθρώπους. Ιδανικά, θα ήθελε το πρώτο ανθρώπινο πόδι να πατήσει στον Κόκκινο Πλανήτη το 2026. Οσο για το εισιτήριο (αλέ-ρετούρ), αυτό ο 43χρονος Μασκ το υπολογίζει στα μόλις 500.000 δολ. το άτομο. http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=22769&subid=2&pubid=64052132 Σχόλιο:Ωραία τα ονειρα πρωτοπόρων και οικονομικά ανεξάρτητων ατόμων αλλα ο αποικισμός του Αρη είναι πραγματικά δύσκολος επιστημονικά,βιολογικά και οικονομικά και μονο η συνεργασία των διαστημικών κρατών μπορεί να φέρει αποτελέσματα.

Τα μυστήρια του Rosetta. Επειτα από ένα δεκαετές ταξίδι και απέχοντας 405 εκατομμυρία χιλιομέτρα από τη Γη, το διαστημικό σκάφος Rosetta του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος κατάφερε να βρεθεί στην τροχιά του κομήτη 67P/Churiumov-Gerasimenko. Τι ελπίζουν να μάθουν οι επιστήμονες και ποια είναι η επόμενη μέρα - τόσο για το Rosetta όσο και για την πορεία του ανθρώπου στην «κατάκτηση» του Διαστήματος; Για να πάρουμε τις απαντήσεις μας, επικοινωνήσαμε με τον ερευνητή του ηλιακού συστήματος Ηλία Ρούσσο, ο οποίος εργάζεται στο Ινστιτούτο Μαξ Πλανκ (το οποίο διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στην επιτυχία της αποστολής) και την Τσετσίλια Τουμπιάνα, μέλος της επιστημονικής ομάδας OSIRIS, της κάμερας δηλαδή του τροχιακού τμήματος του Rosetta, η οποία είναι σύζυγος του κ. Ρούσσου. Οι κομήτες θεωρείται ότι μεταφέρουν υπολείμματα από τα αρχέγονα υλικά που προϋπήρχαν των πλανητών και ίσως αποτέλεσαν για τη Γη την κυρίαρχη πηγή νερού, το οποίο είναι βασικός καταλύτης για την εξέλιξη της ζωής. Συνεπώς, οι μετρήσεις που θα πραγματοποιηθούν από το σκάφος είναι σημαντικές για ένα ευρύ φάσμα θεμελιωδών επιστημονικών πεδίων. Ακόμα πιο σημαντικά, ίσως, είναι τα νέα ερωτήματα που προκύπτουν από κάθε παρόμοια πρωτοποριακή αποστολή και οι μη αναμενόμενες ανακαλύψεις. Το Rosetta καθώς και το σκάφος προσεδάφισης Philae είναι εξοπλισμένα με 21 πειράματα, κάτι που καθιστά την αποστολή μία από τις πιο άρτιες επιστημονικά που έχουν εκτοξευτεί ποτέ. Θα πραγματοποιηθούν επίσης συνεργιστικές παρατηρήσεις με το Philae και ο κομήτης θα ακολουθηθεί στην πορεία του προς τον Ηλιο παρατηρώντας λεπτομερώς πώς αυτός «μεταλλάσσεται» και εξελίσσεται υπό την επήρεια της ηλιακής θερμότητας. Προηγούμενες απόπειρες εξερεύνησης κομητών με διαστημοσυσκευές, αν και επιτυχείς κατά κανόνα, αναλώθηκαν σε μικρής διάρκειας παρατηρήσεις, ενώ επίγειες παρατηρήσεις με τηλεσκόπια έχουν αρκετούς περιορισμούς. Είναι το πιο συναρπαστικό, αλλά και το πιο δύσκολο τμήμα της αποστολής. Γι’ αυτό και διατίθεται μια περίοδος τριών μηνών μεταξύ της άφιξης στον κομήτη και της προγραμματισμένης προσεδάφισης (11 Νοεμβρίου 2014). Μέσα σε αυτό το χρονικό διάστημα, επιστημονικές παρατηρήσεις από το Rosetta θα χρησιμοποιηθούν για την προετοιμασία της προσεδάφισης. Για παράδειγμα, θα γίνει λεπτομερής χαρτογράφηση του πυρήνα για την αναπαράσταση του ασυνήθιστου σχήματός του και του πολύπλοκου βαρυτικού του πεδίου, καθώς και για τον εντοπισμό περιοχών, που, πέραν του επιστημονικού ενδιαφέροντος, είναι και ασφαλείς (π.χ. έχουν αραιή συγκέντρωση σε μεγάλους ογκόλιθους). Γιατί θεωρείται τόσο δύσκολη η προσεδάφιση; Οι κομήτες δεν είναι αδρανή σώματα. Οσο πλησιάζουν προς τον Ηλιο εκτοξεύουν υλικά από τον πυρήνα με όλο και μεγαλύτερη ένταση. Αυτό διαφοροποιεί την προσεδάφιση σε έναν αστεροειδή από αυτήν σε έναν κομήτη. Είναι επίσης και ένας από τους λόγους που το όλο εγχείρημα δεν μπορεί να γίνει αρκετά αργότερα από το Νοέμβριο. Γιατί τότε πιθανώς η δραστηριότητα του 67P να είναι τόσο έντονη, που να καθιστά αδύνατη την προσεδάφιση. Οι επιστήμονες, σε συνδυασμό με τους μηχανικούς της αποστολής, θα πρέπει να δημιουργήσουν μοντέλα βάσης στα οποία να προβλέπεται η δραστηριότητα του 67P, ώστε να αποφευχθούν, για παράδειγμα, πίδακες αερίων και σκόνης που μπορεί να επηρεάσουν την καθοδική πορεία του Philae στο ισχνό βαρυτικό πεδίο του κομήτη. Καθώς δεν έχει επιχειρηθεί ξανά κάτι παρόμοιο, οι αστάθμητοι παράγοντες είναι πολλοί. Γι’ αυτό, η προετοιμασία περιλαμβάνει ασφαλιστικές δικλίδες και ακραίες υποθέσεις, προκειμένου οι πιθανότητες επιτυχίας του εγχειρήματος να μεγιστοποιηθούν ακόμη και στις πιο απρόβλεπτες καταστάσεις. Μετά το Rosetta, τι άλλο περιμένουμε από την εξερεύνηση του Διαστήματος; Πολλές σημαντικές αποστολές βρίσκονται σε εξέλιξη και πρόκειται να φτάσουν στο στόχο τους ή να εκτοξευτούν στο άμεσο μέλλον. Στον Αρη είναι ενεργά ήδη δύο ρόβερ στην επιφάνεια και τρεις δορυφόροι σε τροχιά, ενώ μέσα στους επόμενους μήνες αναμένεται να τεθούν σε τροχιά άλλα δύο διαστημόπλοια - ένα από την Ινδία και ένα από τις ΗΠΑ. Σε λίγους μήνες, επίσης, το διαστημόπλοιο Dawn θα μπει σε τροχιά γύρω από το μεγαλύτερο μέλος της ζώνης των αστεροειδών, τον «νανοπλανήτη» Δήμητρα, ενώ σε περίπου ένα χρόνο το διαστημόπλοιο New Ηorizons θα πραγματοποιήσει το πρώτο κοντινό πέρασμα από τον Πλούτωνα και τα πέντε φεγγάρια του, προτού συνεχίσει το ταξίδι του προς τη ζώνη Κούιπερ (που είναι η πηγή κομητών σαν και αυτόν που μελετάει η αποστολή Rosetta). Το Voyager 1 ήδη μελετάει τον διαστρικό χώρο ενώ το Voyager 2 θα ακολουθήσει το ίδιο μονοπάτι τα επόμενα χρόνια. Η αποστολή Juno πρόκειται να μπει σε τροχιά γύρω από τον Δία σε λιγότερο από δύο χρόνια, την ίδια περίοδο που το Cassini (το οποίο ήδη συμπληρώνει μια δεκαετία παρατηρήσεων του Κρόνου, των φεγγαριών του και των δακτυλίων του) θα προετοιμάζεται για μια σειρά περασμάτων πολύ κοντά στους δακτύλιους και στην ατμόσφαιρα του πλανήτη. Τι σημαίνει αυτή η επιτυχία για τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος; Η ιδιαίτερη προβολή της επιτυχίας της αποστολής Rosetta είναι μια ευκαιρία να γίνουν γνωστά το εξαιρετικό έργο και η προσφορά του οργανισμού, που πιστώνεται τεράστιες επιτυχίες - πολλές από τις οποίες είναι άγνωστες στο ευρύ κοινό. Είναι, επίσης, σημαντική για τη συνέχιση της έρευνας του ηλιακού συστήματος, γιατί δείχνει πως η ESA έχει τη δυνατότητα να φέρει σε πέρας δύσκολες αποστολές, αξιοποιώντας τους διαθέσιμους πόρους (που είναι σχετικά μικροί σε σχέση με αυτούς οργανισμών όπως η NASA). Επιτυχίες σαν και αυτή βοηθούν, επιπλέον, να αναδειχθεί η σημασία και η χρησιμότητα των διαστημικών επιστημών και τεχνολογίας, καθώς και οι δυνατότητες σταδιοδρομίας σε σχετικούς κλάδους, από τη σπουδή των οποίων οι νέοι στην Ευρώπη φαίνεται να απομακρύνονται τα τελευταία χρόνια. Ποιος ήταν ο ρόλος του Ινστιτούτου Μαξ Πλανκ; Το Ινστιτούτο Μαξ Πλανκ για Ερευνα του Ηλιακού Συστήματος (Max Planck Institute for Solar System Research, ή MPS για συντομία) είναι το ίδρυμα με τη μεγαλύτερη συνεισφορά σε αριθμό πειραμάτων για την αποστολή Rosetta. Στο ινστιτούτο εδρεύουν οι κύριες ερευνητικές ομάδες και οι επικεφαλής επιστήμονες τριών οργάνων: της κάμερας OSIRIS (από την οποία προέρχονται οι φωτογραφίες υψηλής ανάλυσης του κομήτη 67P που έχουμε δει έως τώρα), του COSIMA (που πρόκειται να αναλύσει τα τοπικά χαρακτηριστικά και τη χημική σύσταση των σωματιδίων σκόνης του πυρήνα) και του COSAC (που έχει τη δυνατότητα εντοπισμού και ανάλυσης οργανικών ενώσεων σε δείγματα που θα συλλέξει το Philae από την επιφάνεια και το υπέδαφος του πυρήνα του κομήτη). Ο επικεφαλής για το συντονισμό όλων των επιστημονικών πειραμάτων του σκάφους προσεδάφισης βρίσκεται, επίσης, στο MPS, στο οποίο μάλιστα έχουν κατασκευαστεί σημαντικά τμήματα του Philae. http://www.kathimerini.gr/780185/article/epikairothta/episthmh/ta-mysthria-toy-rosetta

Διόρθωση της τροχιάς του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού Η Διόρθωση πραγματοποιήθηκε στην κανονική λειτουργία. Σύμφωνα με την τηλεμετρία πρόωσης του ATV-5 εγινε την 20 και 58 λεπτά ώρα Μόσχας. Διάρκεια της λειτουργίας της ήταν 469,4 δευτερόλεπτα. Ως αποτέλεσμα ο ISS έχει λάβει ταχύτητα αύξησης του 1,1 m / sec.Το υψος αυξήθηκε κατά 2 km. Το μέσο ύψος της τροχιάς του ΔΔΣ τώρα είναι 416,4 χιλιόμετρα. Η διορθωση πραγματοποιείται με σκοπό να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για την προσγείωση σε μια προκαθορισμένη περιοχή του πληρώματος του επανδρωμένου διαστημόπλοιου "Soyuz TMA-12M»,με τους κοσμοναύτες Alexander Skvortsov, Oleg Artemyev και τον αστροναύτη της NASA Steven Swanson. Το πλήρωμα θα επιστρέψει στη Γη στις 11 του Σεπτέμβρη, 2014. http://www.federalspace.ru/20840/ Δορυφόρος υψηλής ανάλυσης θα βελτιώσει τις εικόνες του Google Earth. Ο βασικός προμηθευτής δορυφορικών εικόνων για τους χάρτες του Bing και του Google Earth εκτόξευσε την Πέμπτη τον ισχυρότερο μη στρατιωτικό δορυφόρο γεωσκόπησης που έχει κατασκευαστεί ως σήμερα. Ο δορυφόρος WorldView 3 της Digital Globe, ο οποίος εκτοξεύτηκε από την αεροπορική βάση Βάντενμπεργκ στην Καλιφόρνια, θα προσφέρει εικόνες με ανάλυση 31 εκατοστών -αυτή είναι η ελάχιστη διάσταση που πρέπει να έχει ένα αντικείμενο για να ξεχωρίζει στις εικόνες. Η εκτόξευση έρχεται λίγες εβδομάδες μετά την απόφαση της αμερικανικής κυβέρνησης να χαλαρώσει τους περιορισμούς στη διάθεση δορυφορικών εικόνων υψηλής ανάλυσης. Μέχρι σήμερα, οι αμερικανικές εταιρείες δεν επιτρεπόταν να πουλούν εικόνες με ανάλυση κάτω από 50 εκατοστά. Ο νέος δορυφόρος, ο έκτος που εκτοξεύει η Digital Globe, θα μπορεί να διακρίνει ακόμα και τη μάρκα ενός αυτοκινήτου. Λέγεται μάλιστα ότι, αν ο δορυφόρος βρισκόταν στο Λος Άντζελες, θα μπορούσε να διακρίνει τον αριθμό κυκλοφορίας ενός οχήματος στο Σαν Φρανσίσκο, πάνω από 600 χιλιόμετρα μακριά. Στην καρδιά του WorldView 3 βρίσκεται ένα τηλεσκόπιο με πρωτεύον κάτοπτρο διαμέτρου 1,1 μέτρων, το οποίο οδηγεί το φως σε αισθητήρες που καταγράφουν 29 μπάντες του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος. Ο δορυφόρος μπορεί να σαρώνει έκταση 650.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων την ημέρα (έκταση πενταπλάσια της Ελλάδας) και μεταδίδει τα δεδομένα στο έδαφος στην εντυπωσιακή ταχύτητα των 1,2 gigabit/sec. Εκτός από τη Google και τη Microsoft, η Digital Globe προσφέρει εικόνες για υπηρεσίες χωροταξίας και πολεοδομίας, δασοπονίας και εξόρυξης, μεταξύ άλλων. Οι ανταγωνιστές της Digital Globe στην αγορά δορυφορικών εικόνων, όπως η ευρωπαϊκή Airbus Defence and Space, περιορίζονται σήμερα σε αναλύσεις 50 έως 70 εκατοστών. Οι κατασκοπευτικοί δορυφόροι πιστεύεται ότι είναι σημαντικά ισχυρότεροι και λέγεται ότι προσφέρουν ανάλυση 15-20 εκατοστών. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231340836 Το Γούντστοκ της Φυσικής. To φεστιβάλ Γούντστοκ ήταν μια τετραήμερη συναυλία ρόκ μουσικής που πραγματοποιήθηκε από 15 έως 18 Αυγούστου του 1969 (πριν από 45 χρόνια ακριβώς), στο Μπέθελ της Νέας Υόρκης, με το σύνθημα «3 μέρες ειρήνης και μουσικής». Τη συναυλία παρακολούθησαν 500.000 άτομα! Στο Γούντστοκ έλαβαν μέρος πολλοί ροκ καλλιτέχνες εκείνης της εποχής, μεταξύ των οποίων και ο Jimi Hendrix Εκτός όμως από το Γούντστοκ της μουσικής υπάρχει και το Γούντστοκ της φυσικής! Έτσι ονομάστηκε το συνέδριο που πραγματοποιήθηκε στις 18 Μαρτίου του 1987 στην Νέα Υόρκη με θέμα την υπεραγωγιμότητα σε υψηλές θερμοκρασίες. Το Woodstock των φυσικών Έγιναν 51 παρουσιάσεις τις οποίες παρακολούθησε ένα μεγάλο πλήθος φυσικών. Λεπτομέρειες για το τι διαδραματίστηκε στο σπουδαίο αυτό συνέδριο μπορείτε να διαβάσετε στο βιβλίο του Robert Hazen, “Η ρήξη, η κούρσα της υπεραγωγιμότητας“, εκδόσεις τροχαλία, 1990, στο κεφάλαιο με τίτλο “Το Γούντστοκ της Φυσικής” από τη σελίδα 233 και μετά (αν και αξίζει να διαβαστεί ολόκληρο το βιβλίο): Ο Ρόμπερτ Χέιζεν (Robert Hazen), ερευνητής στο Εργαστήριο Γεωφυσικής του Ιδρύματος Κάρνεγκι στην Ουάσιγκτον, έλαβε ένα μήνυμα από τον Πολ Τσου, καθηγητή στο Πανεπιστήμιο του Χιούστον, που θα τον έφερνε στο επίκεντρο της συγκλονιστικότερης επιστημονικής κούρσας του αιώνα. Ο Τσου είχε αναμείξει τρεις συνηθισμένες ουσίες και είχε δημιουργήσει αλχημεία: μια ένωση που ήταν τέλειος αγωγός του ηλεκτρισμού σε θερμοκρασίες που δεν είχε πετύχει κανείς μέχρι τότε.Τώρα χρειαζόταν τον Χέιζεν για να μάθει τι ακριβώς ήταν η ένωσή του. Τα νέα όμως γι'αυτή την ανακάλυψη είχαν μαθευτεί και επιστήμονες σε όλο τον κόσμο προσπαθούσαν να αναγνωρίσουν αυτοί πρώτοι τη νέα ένωση.Συμπιέζοντας μέσα σε τέσσερις εβδομάδεςπειράματα και ερευνητική δουλειά που κανονικά θα κρατούσαν μήνες, ο Τσου και ο Χέιζεν αποδύθηκαν σε μια οδύσσεια, μια συγκλονιστική κούρσα, η οποία θα απέφερε τεράστια κέρδη στο νικητή.Στο βιβλίο του Ρήξη ο Χέιζεν κατορθώνει να συλλάβει την πυρετώδη ατμόσφαιρα στηνοποία εργάστηκαν, τις αντιζηλίες, τις μηχανορραφίες, την εκρηκτική ένταση, τους παρανοϊκούς φόβους, την υποψία ότι ένα μέλος τηςερευνητικής ομάδας τους πρόδινε μυστικά σε αντίπαλο εργαστήριο. Η συναρπαστική, εκ των ένδον περιγραφή της κούρσας από τον Χέιζεν είναι μια ιστορία γεμάτη αποφασιστικότητα, επιμονή και επιτυχία. Το θέμα του εξωφύλλου είναι προσομείωση με ηλεκτρονικό υπολογιστή της ατομικής δομής του υπεραγωγού YBa2Cu3Ο7 http://physicsgg.me/2014/08/17/%cf%84%ce%bf-%ce%b3%ce%bf%cf%8d%ce%bd%cf%84%cf%83%cf%84%ce%bf%ce%ba-%cf%84%ce%b7%cf%82-%cf%86%cf%85%cf%83%ce%b9%ce%ba%ce%ae%cf%82/

Υπάρχει “έλλειμμα” υπεριώδους φωτός στο σύμπαν; Οι αστρονόμοι πιστεύουν πως το υπεριώδες φως από τα νεαρά άστρα σχεδόν πάντα απορροφάται από αέρια των γαλαξιών στους οποίους ανήκουν και επομένως δεν αλληλεπιδρούν με διαγαλαξιακά αέρια. Όταν ωστόσο παρήγαγαν υπολογιστικές προσομοιώσεις του ιονισμού του διαγαλαξιακού υδρογόνου και τις συνέκριναν με τις παρατηρήσεις από το διαστημικό τηλεσκόπιο Χαμπλ βρήκαν πως το φως από τα κβάζαρ ήταν πέντε φορές μικρότερο από την απαιτούμενη ποσότητα που θα εξηγούσε το ποσοστό του ιονισμένου διαγαλαξιακού υδρογόνου. “Είναι σα να βρίσκεσαι σε μία μεγάλη και πολύ φωτεινή αίθουσα, αλλά κοιτώντας πιο κοντά να παρατηρείς μονάχα μερικές λάμπες των 40 Watt. Από που προέρχεται όλο το φως;”, αναρωτιέται η Juna Kollmeier, θεωρητική αστροφυσικός του Ινστιτούτου Carnegie η οποία ηγήθηκε της έρευνας. “Στη σύγχρονη αστροφυσική πολύ σπάνια παρατηρεί κανείς τόσο μεγάλες διαφωνίες μεταξύ θεωρίας και πραγματικότητας. Όταν όμως τις εντοπίσεις, ξέρεις πως υπάρχει μια ευκαιρία να μάθεις κάτι νέο για το Σύμπαν”, εξήγησε. Αρκετά περίεργο είναι το γεγονός πως το φαινόμενο αυτό παρατηρείται σε σχετικά κοντινές περιοχές του Σύμπαντος. Όταν τα τηλεσκόπια κοιτούν σε απομακρυσμένες περιοχές, δισεκατομμύρια έτη φωτός μακριά, δεν παρατηρείται αυτή η ασυμμετρία. Με άλλα λόγια, η ποσότητα του υπεριώδους φωτός στο παλαιό Σύμπαν συμπίπτει πλήρως με τα αποτελέσματα των προσομοιώσεων. Η πιο ενδιαφέρουσα θεωρία που μπορεί να εξηγήσει το περίσσιο υπεριώδες φως που χρειάζεται για να εξηγήσει τον ιονισμό του υδρογόνου είναι πως το παράγει μία εξωτική πηγή, όπως οι διασπάσεις σωματιδίων σκοτεινής ύλης. Υπάρχει ωστόσο και μία απλούστερη εξήγηση που είναι η υποεκτίμηση της ποσότητας του υπεριώδους φωτός που “δραπετεύει” από τους γαλαξίες, ή πως ο ιονισμός των ατόμων υδρογόνου συμβαίνει και από ακτίνες φωτός άλλων συχνοτήτων όπως τις ακτίνες Χ ή ακόμη και από τις κοσμικές ακτίνες. Προσομοιώσεις στον υπολογιστή του διαγαλαξιακού υδρογόνου σε ένα «αμυδρώς φωτισμένο» σύμπαν (αριστερά) και σε ένα «έντονα φωτισμένο» σύμπαν (δεξιά) που διαθέτει πέντε φορές περισσότερα ενεργητικά φωτόνια – τα οποία καταστρέφουν τα ουδέτερα άτομα υδρογόνου. Οι παρατηρήσεις του διαστημικού τηλεσκοπίου Hubble ταιριάζουν περισσότερο με την εικόνα στα δεξιά, αλλά οι προσομοιώσεις που χρησιμοποιούν μόνο τις γνωστές αστρονομικές πηγές του υπεριώδους φωτός δίνουν τις εντελώς διαφορετικές δομές στα αριστερά, σε πλήρη αναντιστοιχία με τις παρατηρήσεις. http://physicsgg.me/2014/08/14/%cf%85%cf%80%ce%ac%cf%81%cf%87%ce%b5%ce%b9-%ce%ad%ce%bb%ce%bb%ce%b5%ce%b9%ce%bc%ce%bc%ce%b1-%cf%85%cf%80%ce%b5%cf%81%ce%b9%cf%8e%ce%b4%ce%bf%cf%85%cf%82-%cf%86%cf%89%cf%84%cf%8c%cf%82-%cf%83%cf%84/

Η σύσταση της διαστρικής σκόνης που συνέλλεξε η αποστολή Stardust. Ήταν σαν να ψάχνεις βελόνα στα άχυρα: Οκτώ χρόνια μετά την επιστροφή της αποστολής Stardust στη Γη, οι επιστήμονες κατάφεραν να βρουν μέσα στα δείγματα επτά κόκκους διαστρικής σκόνης. Τα μοναδικά σωματίδια, τα οποία ζυγίζουν μόλις μερικά τρισεκατομμυριοστά του γραμμαρίου, είναι πιθανότατα το πιο αρχαίο υλικό που θα μπορέσουμε ποτέ να μελετήσουμε. Το κάνιστρο που μετέφερε τα δείγματα του Stardust έφτασε στη Γη το 2006, χρειάστηκαν όμως χρόνια μέχρι να εξεταστεί το υπόστρωμα στο οποίο θα μπορούσαν να είχαν σφηνώσει τυχόν κόκκοι. Η αναζήτηση ήταν απελπιστικά δύσκολη και οι υπεύθυνοι της αποστολής αναγκάστηκαν να ζητήσουν τη βοήθεια του κοινού: πάνω από 30.000 εθελοντές που συμμετείχαν στο πρόγραμμα Stardust@home κλήθηκαν να κοιτάξουν χιλιάδες φωτογραφίες μικροσκοπίου και να εντοπίσουν τυχόν κόκκους σκόνης. Οι πρώτες ενδείξεις ότι πρόκειται πράγματι για σκόνη που δεν προέρχεται από το Ηλιακό Σύστημα είχαν ανακοινωθεί το Μάρτιο Συνέδριο Πλανητικής και Σεληνιακής Επιστήμης που πραγματοποιήθηκε στο Τέξας. Τώρα, ομάδα 65 ερευνητών αναφέρει στο περιοδικό Science [Evidence for interstellar origin of seven dust particles collected by the Stardust spacecraft] ότι οι πολύτιμοι κόκκοι παρουσιάζουν μεγαλύτερη ποικιλία από ό,τι είχε εκτιμηθεί. Τρία από τα σωματίδια περιέχουν θείο, ενώ τα άλλα όχι – ένδειξη ότι έχουν διαφορετική προέλευση. Ένα από τα μεγαλύτερα ίχνη διαστρικής σκόνης που βρέθηκε στους συλλέκτες αεροτζέλ του Stardust ήταν 3 pico-γραμμάρια κόκκων σκόνης (Credit: UC Berkeley / Andrew Westphal) Αυτό που εκκρεμεί τώρα είναι η οριστική επιβεβαίωση ότι πρόκειται για υλικό από το διαστρικό διάστημα, κάτι που μπορεί να προσδιοριστεί από τις ισοτοπικές αναλύσεις. Αν οι ισοτοπικές αναλογίες στα δείγματα είναι διαφορετικές από του Ήλιου, οι επιστήμονες θα γνωρίζουν ότι το υλικό που έχουν στα χέρια τους προέρχεται από το διαστρικό χώρο. Το Stardust άφησε εκτεθειμένο στο Διάστημα ένα όργανο σαν ρακέτα, καλυμμένο με ένα εξαιρετικά ελαφρύ υλικό που ονομάζεται αεροτζέλ. Η μία επιφάνεια της ρακέτας συνέλεξε τα πρώτα δείγματα από την ουρά ενός κομήτη, όταν το σκάφος πέταξε δίπλα στον κομήτη Wild-2. Η άλλη επιφάνεια της ρακέτας χρησιμοποιήθηκε για μια ακόμα πρωτιά: αναπτύχθηκε στο βαθύ Διάστημα και επιχείρησε να συλλάβει λίγο από το διαστρικό υλικό που εισβάλλει διαρκώς στο Ηλιακό Σύστημα. Ο χώρος ανάμεσα στα άστρα είναι γεμάτος σκόνη που περιέχει τα περισσότερα, αν όχι όλα, χημικά στοιχεία. Είναι υλικό που εκτινάχθηκε από την επιθανάτια έκρηξη γερασμένων άστρων, τα οποία μετέτρεψαν μέσω πυρηνικών αντιδράσεων το υδρογόνο σε άλλα βαρύτερα στοιχεία. Σύννεφα από αυτά τα απομεινάρια των άστρων μπορεί αργότερα να συμπυκνωθούν μαζί με σύννεφα υδρογόνου και να σχηματίσουν νέα πλανητικά συστήματα -έτσι πιστεύεται ότι σχηματίστηκε και ο Ήλιος με τους πλανήτες του. Χρειάστηκε να ελεγχθούν 100 εκατομμύρια φωτογραφίες του «αεροτζέλ» μέχρι να βρεθούν επτά κόκκοι αυτού του υλικού -κόκκοι χίλιοι φορές μικρότεροι από ό,τι τα σωματίδια από την ουρά του κομήτη. Λόγω της αστρονομικής ταχύτητας με την οποία έπεσε η σκόνη στον συλλέκτη του Stardust -πάνω από 15.000 χιλιόμετρα την ώρα- ένας από τους κόκκους διαπέρασε τελείως το συλλέκτη χωρίς να αφήσει χημικό ίχνος, και τέσσερις κόκκοι κατέληξαν σε ένα φύλλο αλουμινίου που περιέβαλλε το αεροτζέλ. Βρέθηκαν όμως και δύο κόκκοι παγιδευμένοι μέσα στο αεροτζέλ και έτοιμοι για αναλύσεις. Οι κόκκοι όμως είναι τόσο μικροί ώστε οι επιστήμονες θα πρέπει να αναπτύξουν νέες τεχνικές για να το μελετήσουν. Όπως σχολιάζει ο Άντριου Ουέστπαλ του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια στο Μπέρκλεϊ, μέλος της ερευνητικής ομάδας, «θα ήταν πολύ εύκολο να τους χάσουμε». Στην φωτογραφία η αναλυση ενος από τους πολύτιμους κόκκους. Το κόκκινο αντιστοιχεί σε αλουμίνιο, το πράσινο σε σίδηρο και το μπλε σε μαγνήσιο. http://physicsgg.me/2014/08/16/%ce%b7-%cf%83%cf%8d%cf%83%cf%84%ce%b1%cf%83%ce%b7-%cf%84%ce%b7%cf%82-%ce%b4%ce%b9%ce%b1%cf%83%cf%84%cf%81%ce%b9%ce%ba%ce%ae%cf%82-%cf%83%ce%ba%cf%8c%ce%bd%ce%b7%cf%82-%cf%80%ce%bf%cf%85-%cf%83%cf%85/

Στον ISS το τελευταίο διαστημικό φορτηγό της Ευρώπης. Το τελευταίο από τα πέντε σκάφη ανεφοδιασμού που κατασκεύασε η Ευρώπη για την εξυπηρέτηση του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού (ISS) έφτασε στον προορισμό του. Το «Ζωρζ Λεμαίτρ», ένας αλουμινένιος κύλινδρος μήκους σχεδόν δέκα μέτρων, μεταφέρει στο πολυεθνικό τροχιακό εργαστήριο 7,5 τόνους νερού, τροφίμων, επιστημονικού εξοπλισμού και άλλων εφοδίων. Συνδέθηκε αυτόματα στη ρωσική υπομονάδα Zvezda του ISS στις 16.30 ώρα Ελλάδας. Τα «Αυτοματοποιημένα Οχήματα Μεταφοράς» (ATV) της ευρωπαϊκής διαστημικής υπηρεσίας ESA εξυπηρετούν το διαστημικό σταθμό από το 2008. Με το τέλος της αποστολής του «Ζωρζ Λεμαίτρ», η ESA θα εστιαστεί στην ανάπτυξη του συστήματος προώθησης για την κάψουλα Orion που σχεδιάζει η NASA για μακρινές αποστολές στο Διάστημα, ενώ ο ISS θα ανεφοδιάζεται με σκάφη της Ιαπωνίας και δύο αμερικανικών εταιρειών, της SpaceX και της Orbital Science. Σε αντίθεση με άλλα σκάφη ανεφοδιασμού, το ATV «Ζωρζ Λεμέτρ» πραγματοποιεί αυτόματα τη διαδικασία πρόσδεσης στο σταθμό. Μέχρι την απόσταση των 250 μέτρων από τον ISS, το ATV βασίζεται σε σήματα GPS, συγκρίνοντας διαρκώς τη θέση του σε σχέση με το σταθμό. Στα τελευταία 250 μέτρα χρησιμοποιεί ένα «βιντεόμετρο» και ένα «τηλεγωνιόμετρο», συστήματα που χρησιμοποιούν παλμούς λέιζερ για να υπολογίσουν τη θέση του σκάφους και τον προσανατολισμό του σε σχέση με το σταθμό. Ο επιστημονικός εξοπλισμός που μεταφέρει το σκάφος περιλαμβάνει μια πλατφόρμα μαγνητικής αιώρησης, στην οποία θα αιωρούνται θερμαινόμενα δείγματα μετάλλων. Τα πειράματα θα μπορούσαν να βοηθήσουν στη βελτίωση της διαδικασίας χύτευσης για τη μεταλλουργία. Αφού το πλήρωμα του σταθμού ξεφορτώσει το «Ζωρζ Λεμαίτρ», το σκάφος θα γεμίσει σταδιακά με απορρίμματα. Τον Ιανουάριο θα αποσυνδεθεί από το σταθμό και λίγες μέρες αργότερα θα αυτοκαταστραφεί φλεγόμενο στην ατμόσφαιρα. Θα μεταδίδει συνεχώς εικόνες κατά τη διάρκεια της βουτιάς αυτοκτονίας προκειμένου να βοηθήσει τους μηχανικούς να καταλήξουν σε ένα σχέδιο για την απομάκρυνση του σταθμού από τροχιά στο τέλος της ζωής του. Οι ΗΠΑ σχεδιάζουν να κρατήσουν ενεργό το Διαστημικό Σταθμό τουλάχιστον μέχρι το 2024, ωστόσο η Ρωσία και άλλοι εταίροι έχουν δεσμευτεί μόνο μέχρι το 2020. Το τελευταίο ATV της ESA παίρνει το όνομα του βέλγου ιερέα, κοσμολόγου και μαθηματικού Ζωρζ Λεμαίτρ (1894-1966), ο οποίος εισηγήθηκε πρώτος αυτό που ονομάστηκε αργότερα Θεωρία της Μεγάλης Έκρηξης. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231340624

Αναπόφευκτη η ύπαρξη ζωής στο Σύμπαν. Σε μία δημοσίευση στο επιστημονικό περιοδικό Proceedings of the National Academy of Sciences, η Δρ. Σάρα Ζίγκερ, καθηγήτρια πλανητολογίας στο πανεπιστήμιο MIT των ΗΠΑ, περιγράφει πως κατά τη γνώμη της η ύπαρξη ζωής σε άλλα σημεία του Σύμπαντος είναι αναπόφευκτη και πως η εξερεύνηση του διαστήματος βρίσκεται ίσως στο πιο ενδιαφέρον μεταίχμιο της ιστορίας της. Με την ανάπτυξη ολοένα και ισχυρότερων τηλεσκοπίων, οι αστρονόμοι έχουν εντοπίσει πλέον χιλιάδες πλανήτες εκτός του Ηλιακού μας Συστήματος και σήμερα γνωρίζουν πως τα περισσότερα άστρα φιλοξενούν τουλάχιστον ένα πλανήτη, ενώ οι μικροί βραχώδεις πλανήτες όπως η Γη δεν είναι ιδιαίτερα σπάνιοι. Εντός των επόμενων 20 ετών μάλιστα, οι πιο αισιόδοξοι από τους ερευνητές πιστεύουν πως θα υπάρχει η τεχνολογική δυνατότητα να παρατηρηθεί η χημική σύσταση των εξωπλανητών, επιτρέποντάς τους να ανιχνεύσουν συγκεκριμένες υπογραφές από αέρια που σχετίζονται με την ύπαρξη ζωής, όπως το μεθάνιο ή το οξυγόνο. “Μπορούμε πλέον να πούμε με σιγουριά πως για πρώτη φορά στην ανθρώπινη ιστορία, είμαστε στο σημείο να ψάξουμε με αξιώσεις για σημάδια ζωής σε μερικές εκατοντάδες από τα κοντινότερα σε μας άστρα”, έγραψε η Ζίγκερ. “ Ο Γαλαξίας μας έχει 100 δισεκατομμύρια άστρα και το Σύμπαν έχει περισσότερους από 100 δισεκατομμύρια γαλαξίες, οπότε βασιζόμενοι σε απλές πιθανότητες το ενδεχόμενο να υπάρχει ζωή εκεί έξω φαίνεται αναπόφευκτο”, συνέχισε. Στις ερχόμενες δεκαετίες, στο οπλοστάσιο των αστρονόμων θα προστεθούν ορισμένα πολύ ισχυρά εργαλεία, όπως το τηλεσκόπιο Τζέιμς Γουέμπ, το οποίο θα εκτοξευθεί το 2018 και θα έχει τη δυνατότητα ανάλυσης της ατμόσφαιρας εξωπλανητών, μερικοί από τους οποίους μάλιστα συγκεντρώνουν βάσιμες πιθανότητες για την ανάπτυξη ζωής. Παράλληλα με τα νέα τηλεσκόπια, αναπτύσσονται και τεχνικές παρατήρησης οι οποίες μπορούν να χρησιμεύσουν για την απευθείας παρατήρηση των πλανητών εκτός Ηλιακού Συστήματος. Η μία από αυτές εστιάζει σε μία νέα γενιά οπτικών που φιλτράρουν το φως από τα μητρικά άστρα και αφήνουν να περάσει μόνο το φως που έχει ανακλαστεί από τον πλανήτη, ενώ η άλλη περιλαμβάνει τη δημιουργία σκιάστρων στα διαστημικά τηλεσκόπια, τα οποία τοποθετούνται χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά από το φακό των τηλεσκοπίων, προστατεύοντας με τη σκιά τους το παρατηρούμενο στόχο από το φως των διπλανών άστρων. “Για να έχουμε την κατάλληλη αυτοπεποίθηση πως η έρευνά μας θα αποδώσει καρπούς, θα πρέπει να έχουμε τη δυνατότητα απευθείας παρατήρησης τουλάχιστον 1.000 εξωπλανητών στα πιο κοντινά αστρικά συστήματα που μοιάζουν με το δικό μας”, υποστήριξε η Ζίγκερ. “Στεκόμαστε σε ένα κατώφλι της ανθρώπινης ιστορίας καθώς σύντομα πρόκειται να μάθουμε εάν υπάρχει οποιουδήποτε είδος ζωής πέρα από τη Γη”, κατέληξε. http://www.naftemporiki.gr/story/840605/anapofeukti-i-uparksi-zois-sto-sumpan

Σύννεφα μεθανίου περνούν πάνω από θάλασσα του Τιτάνα. Σύννεφα αέριου μεθανίου κινούνται πάνω από τη Θάλασσα της Λίγειας, μια από τις μεγαλύτερες θάλασσες υδρογονανθράκων στον μεγαλύτερο δορυφόρο του Κρόνου. Η αποστολή Cassini της NASA κατέγραψε το εξωγήινο καιρικό φαινόμενο το τριήμερο 20-22 Ιουλίου, καθώς απομακρυνόταν από τον Τιτάνα έπειτα από το τελευταίο πέρασμά του από το φεγγάρι. Το animation που προέκυψε από τη συρραφή διαδοχικών λήψεων δείχνει τα σύννεφα να κινούνται με ταχύτητα 11 έως 16 χιλιομέτρων την ώρα, πριν τελικά διαλυθούν. Η κλίμακα των εικόνων γίνεται αντιληπτή αν σκεφτεί κανείς ότι η Θάλασσα της Λίγειας καταλαμβάνει 126.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα, σχεδόν όσο η έκταση της Ελλάδας. Η ύπαρξη μεγάλων όγκων υγρού στην επιφάνεια του Τιτάνα επιβεβαιώθηκε οριστικά το 2007, τρία χρόνια μετά την άφιξη του Cassini στο σύστημα του Κρόνου, χάρη στο ραντάρ του σκάφους που διαπέρασε την πυκνή πορτοκαλί ατμόσφαιρα και αποκάλυψε τα χαρακτηριστικά της επιφάνειας. Ο παγωμένος Τιτάνας έγινε έτσι το πρώτο σώμα του Ηλιακού Συστήματος μετά τη Γη που διαθέτει μεγάλους όγκους υγρού στην επιφάνεια. Τo Cassini επιβεβαίωσε ότι το μεγαλύτερο φεγγάρι του Κρόνου διαθέτει σύννεφα που βρέχουν μεθάνιο, το οποίο σχηματίζει ποτάμια και λίμνες και διαβρώνει την επιφάνεια, όπως συμβαίνει με το νερό στης Γη. O δορυφόρος περνά μάλιστα από μια αργόσυρτη αλλά σαφή εναλλαγή εποχών. Στο δικό μας πλανήτη, το νερό της ατμόσφαιρας ανανεώνεται συνέχεια από τους ωκεανούς. Στον Τιτάνα, πολλοί ερευνητές υποψιάζονται ότι το μεθάνιο ανακυκλώνεται από έναν υπόγειο ωκεανό που αποτελείται από υγρό νερό, μεθάνιο και πιθανώς αμμωνία. Και, σύμφωνα με τη θεωρία των κρυοηφαιστείων, το μεθάνιο ανεβαίνει από τον ωκεανό σε υγρή μορφή και ξεχύνεται από σχηματισμούς ανάλογους με τα ηφαίστεια. Σχεδόν όλες οι λίμνες παγωμένου φυσικού αερίου βρίσκονται συγκεντρωμένες γύρω από το βόρειο πόλο του δορυφόρου, αν και μία μεγάλη λίμνη έχει εντοπιστεί κοντά στο νότιο πόλο. Η θάλασσα στην οποία καταγράφηκαν τα σύννεφα βρίσκεται πολύ κοντά στο βόρειο πόλο και παίρνει το όνομα της Λίγειας, μιας από τις Σειρήνες στην αρχαία ελληνική μυθολογία. Είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος όγκος υγρού στον Τιτάνα μετά τη Θάλασσα του Κράκεν, η οποία παίρνει το όνομα ενός θαλάσσιου τέρατος στη σκανδιναβική μυθολογία. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231340647

Οι 4 μαθηματικοί που βραβεύθηκαν με το «Nobel» των μαθηματικών. Το μετάλλιο Fields θεωρείται ως το αντίστοιχο βραβείο Nobel των μαθηματικών. Με τη διαφορά ότι απονέμεται κάθε 4 χρόνια από το 1936, σε μαθηματικούς που δεν έχουν ξεπεράσει το 40-στό έτος της ηλικίας τους, στην ημερομηνία της απονομής. Φέτος βραβεύθηκαν οι παρακάτω τέσσερις μαθηματικοί (ο μέγιστος επιτρεπόμενος αριθμός): 1. Ο βραζιλιάνος Artur Avila, που ερευνά προβλήματα της θεωρίας του χάους. http://www.simonsfoundation.org/quanta/20140812-a-brazilian-wunderkind-who-calms-chaos/ 2. Ο Ινδο – Καναδός Μanjul Bhargava, ο οποίος διαμέσου της θεωρίας αριθμών αναζητά την καλλιτεχνική αλήθεια και ομορφιά. http://www.simonsfoundation.org/quanta/20140812-the-musical-magical-number-theorist/ 3. Ο Αυστριακός Martin Hairer, ειδικός στην στοχαστική ανάλυση και τις στοχαστικές μερικές διαφορικές εξισώσεις. http://www.simonsfoundation.org/quanta/20140812-in-mathematical-noise-one-who-heard-music/ 4. και τέλος η βράβευση που κέρδισε τις εντυπώσεις. Αφορά την Ιρανή Maryam Mirzakhani, την πρώτη γυναίκα που κερδίζει το μετάλλιο Fields, η οποία ερευνά την βαθύτερη σύνδεση τοπολογίας, γεωμετρίας και δυναμικών συστημάτων. http://www.simonsfoundation.org/quanta/20140812-a-tenacious-explorer-of-abstract-surfaces/ http://physicsgg.me/2014/08/13/%ce%bf%ce%b9-4-%ce%bc%ce%b1%ce%b8%ce%b7%ce%bc%ce%b1%cf%84%ce%b9%ce%ba%ce%bf%ce%af-%cf%80%ce%bf%cf%85-%ce%b2%cf%81%ce%b1%ce%b2%ce%b5%cf%8d%ce%b8%ce%b7%ce%ba%ce%b1%ce%bd-%ce%bc%ce%b5-%cf%84%ce%bf/

Ο ΟΗΕ αναζητά επικίνδυνους αστεροειδείς. Μια νέα υπηρεσία ανακοίνωσε ο ΟΗΕ. Πρόκειται για το Διεθνές Δίκτυο Ανάλυσης και Προειδοποίησης (IAWN) το οποίο θα συγκεντρώνει όλα τα δεδομένα που συλλέγονται καθημερινά για τους αστεροειδείς και τους κομήτες που αποτελούν πιθανή απειλή για τη Γη. Τα τελευταία χρόνια έχουν δημιουργηθεί διάφορες υπηρεσίες και ερευνητικές ομάδες που αναζητούν αυτούς τους αστεροειδείς στο ηλιακό μας σύστημα τους καταγράφουν και παρακολουθούν την πορεία τους. Η NASA ισχυρίζεται ότι έχει εντοπίσει το 90% των διαστημικών σωμάτων με διάμετρο άνω του ενός χλμ (η πτώση των οποίων μπορεί να προκαλέσει μεγάλες καταστροφές) οι οποίοι κατά την τροχιακή τους κίνηση περνούν κάποια στιγμή από τη διαστημική μας γειτονιά. Μάλιστα η αρμόδια υπηρεσία της NASA (ΝΕΟ) ανακοίνωσε ότι πλέον αναζητεί και μικρότερου μεγέθους διαστημικά σώματα που μπορεί να μας απειλήσουν κάποια στιγμή στο μέλλον. Ομως ο μέχρι τώρα αριθμός τέτοιων σωμάτων που έχει εντοπιστεί δεν ξεπερνάει τις 15 χιλιάδες ενώ κάποιοι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι ο αριθμός τους μπορεί να αγγίζει το ένα εκατομμύριο! Η νέα υπηρεσία του ΟΗΕ θα προσπαθήσει να οργανώσει και συντονίσει την κοινή δράση όλων των υπηρεσιών και ομάδων αναζήτησης απειλητικών αστεροειδών και άλλων διαστημικών σωμάτων. http://www.tanea.gr/news/science-technology/article/5150006/o-ohe-anazhta-epikindynoys-asteroeideis/

Από την πρώτη πτήση σε σχηματισμό διαστημικων σκάφων. Στις 12η Αυγούστου 1962 το διαστημόπλοιο «Βοστόκ-4" με κοσμοναύτη τον Πάβελ Πόποβιτς εφαρμόσε την πρώτη πτήση σε ομάδα με το σκάφος-δορυφόρο "Vostok-3". Πιλοτικά με κοσμοναυτη τον Αντριάν Νικολάγιεφ το "Vostok-3" ξεκίνησε το προηγουμενο βράδυ. Οι κοσμοναύτες AG Νικολάγιεφ και PR Πόποβιτς σε αυτή την κοινή αποστολή τους πραγματοποιήσαν μια σειρά από μελέτες και πειράματα που σχετίζονται με την Βιοϊατρική και επιστημονικά και τεχνικά προβλήματα, όπως: μελέτη της επίδρασης της παρατεταμένης διαστημικής πτήσης και την κατάσταση της βαρύτητας στην ανθρώπινη, ψυχολογική αξιολόγηση, την υγεία των κοσμοναύτων σε διάφορα μέρη της πτήσης, καθορίζοντας την αποτελεσματικότητα των μεθόδων για την επιλογή και την εκπαίδευση των αστροναυτών. Αλλά πάνω απ 'όλα, αυτή η πτήση ήταν το πρώτο βήμα προς την επίλυση του προβλήματος του ραντεβού των διαστημοπλοίων σε τροχιά. Η επιτυχής υλοποίηση της πτήσης ομάδας επιτρέπει στους επιστήμονες, στους σχεδιαστές και στους κοσμοναυτες να λύσουν τα ζητήματα της αύξησης διαρκειας των διαστημικων αποστολων, καθώς και τη δημιουργία μακροπρόθεσμων τροχιακών σταθμών. Κατά τη διάρκεια της πτήσης ανάμεσα στα διαστημόπλοια «Βοστόκ-3" και "Vostok-4» καθιερώθηκε για πρώτη φορά σύνδεση με ραδιόφωνικο τρόπο, και για πρώτη φορά στα Σοβιετικα τηλεοπτικά κανάλια μέσω του συστήματος "Intervision" πήραν βίντεο των κοσμοναυτων στο εσωτερικό της καμπίνας. Οι κοσμοναύτες Νικολάγιεφ και Πόποβιτς δημιούργησαν το πρώτο παγκόσμιο ρεκόρ για τη διάρκεια και το διάστημα πτήσης στην κατηγορία των τροχιακών πτήσεων. Η συνολική διάρκεια της πρώτης πτήσης της ομάδας στον κόσμο ήταν 70 ώρες και 23 λεπτά και 1.975.200 χιλιόμετρα. http://www.federalspace.ru/20835/

Ένα μικρό και ένα μεγάλο φεγγάρι συναντιούνται στον Κρόνο. Δύο από τους 62 δορυφόρους του Κρόνου προσπερνούν ο ένας τον άλλο σε αυτή την εικόνα εξωγήινης ομορφιάς. Ο μικρός Επιμηθέας, διαμέτρου μόλις 113 χιλιομέτρων, μοιάζει με νάνο κάτω από την επιβλητική σφαίρα της Ρέας, δέκα φορές μεγαλύτερης. Το μεγαλύτερο από τα φεγγάρια του Κρόνου είναι ο Τιτάνας, ο οποίος αντιστοιχεί στο 96% της μάζας όλου του υλικού που περιφέρεται σε τροχιά γύρω από τον πλανήτη -όλοι οι δορυφόροι συν το υλικό των δακτυλίων. Από το υπόλοιπο 4%, το μεγαλύτερο μέρος αντιστοιχεί σε έξι σχετικά μεγάλους δορυφόρους, ανάμεσά τους και η Ρέα. Η Ρέα και ο Επιμηθέας μοιάζουν να βρίσκονται κοντά σε αυτή την εικόνα, στην πραγματικότητα όμως απέχουν 400.000 χιλιόμετρα, με τη Ρέα να βρίσκεται σε πρώτο πλάνο. Όπως όλα τα φεγγάρια του Κρόνου, η Ρέα και ο Επιμηθέας παίρνουν ονόματα της αρχαιοελληνικής μυθολογίας: η Ρέα είναι η Τιτανίδα μητέρα του Κρόνου, κόρη του Ουρανού και της Γαίας. Ο επίσης Τιτάνας Επιμηθέας, αδελφός του Προμηθέα, ταυτίστηκε στην αρχαιότητα με την απερισκεψία. Η εικόνα αναρτήθηκε στο δικτυακό τόπο της ευρωπαϊκής διαστημικής υπηρεσίας ESA ως η «φωτογραφία της εβδομάδας». Ελήφθη το Μάρτιο του 2010 από το διαστημικό σκάφος Cassini, το οποίο βρίσκεται στο σύστημα του Κρόνου από το 2004, και υπέστη επεξεργασία από τον ερασιτέχνη αστρονόμο Γκόρνταν Ουγκάρκοβιτς, ο οποίος αναρτά τις εντυπωσιακές εικόνες του στο Flickr. Η αρχική εικόνα ήταν ασπρόμαυρη και τα χρώματα δεν ανταποκρίνονται απόλυτα στην πραγματικότητα. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231340384

Σύγχυση σχετικά με την ανίχνευση σκοτεινής ύλης. Πριν από μερικούς μήνες διαβάζαμε ευχάριστα νέα σχετικά με την ανίχνευση σκοτεινής ύλης. Συγκεκριμένα στις εργασίες των ερευνητών Bulbul et al http://arxiv.org/abs/1402.2301 και Boyarsky et al http://arxiv.org/abs/1402.4119 , η ανάλυση των φασμάτων ακτίνων Χ που εκπέμπονται από γαλαξιακά σμήνη έδειχνε την παρουσία μιας μονοχρωματικής γραμμής φωτονίων ενέργειας ~3,6 keV. Τα φάσματα συλλέχθηκαν από το διαστημικό τηλεσκόπιο ακτίνων Χ, XMM-Νewton. Η ανίχνευση αυτών των φωτονίων, θα μπορούσε να είναι μια ισχυρότατη ένδειξη για την ύπαρξη της σκοτεινής ύλης, δεδομένου ότι υπάρχει μοντέλο σκοτεινής ύλης (με στείρα νετρίνα), που προβλέπει την παραγωγή τέτοιων των φωτονίων. Φαίνεται όμως ότι τα πράγματα δεν είναι έτσι ακριβώς, αν πιστέψουμε τους ερευνητές Tesla E. Jeltema και Stefano Profumo. Στην εργασία τους που δημοσιεύθηκε πριν από λίγες ημέρες με τον χιουμοριστικό (*) τίτλο: “Dark matter searches going bananas: the contribution of Potassium (and Chlorine) to the 3.5 keV line”, http://arxiv.org/abs/arXiv:1408.1699 υποστηρίζουν ότι οι παρατηρήσεις ακτίνων Χ που προέρχονται από το κέντρο του γαλαξία μας αποκλείουν την εκπομπή σήματος φωτονίων, προερχόμενο από τη διάσπαση στείρων νετρίνων, και ότι σε κάθε περίπτωση δεν υπάρχει κανένα σήμα κοντά στα 3,6 keV από τα γαλαξιακά σμήνη σχετιζόμενο με τη σκοτεινή ύλη. Σύμφωνα με την ανάλυσή τους η παρατηρηθείσα ροή φωτονίων στα 3,55 keV μπορεί να εξηγηθεί από φωτόνια εκπομπής των στοιχείων Καλίου και Χλωρίου. Παρόμοιοι ισχυρισμοί είχαν αναπτυχθεί και ΕΔΩ: “Questioning a 3.5 keV dark matter emission line”, Signe Riemer-Sorensen. http://arxiv.org/abs/1405.7943 Και το σήριαλ συνεχίστηκε με την χτεσινή δημοσίευση των ερευνητών Alexey Boyarsky et al, «Checking the dark matter origin of 3.53keV line with the Milky Way center», http://arxiv.org/abs/1408.2503 μπερδεύοντας ξανά την κατάσταση. Η ανάλυσή τους, που συμπεριλαμβάνει τις εκπομπές φωτονίων από στοιχεία όπως το Κάλιο, δείχνει ότι δεν μπορεί να αποκλειστεί η περίπτωση το σήμα να σχετίζεται με την σκοτεινή ύλη… Τελικά, τα φωτόνια γαλαξιακής προέλευσης με ενέργεια ~3,5 keV που «βλέπουν» τα διαστημικά τηλεσκόπια, «μεταφράζονται» ή όχι ως ενδείξεις ύπαρξης σκοτεινής ύλης; Μάλλον θα περιμένουμε πολύ καιρό ακόμα μέχρι να πάρουμε μια οριστική απάντηση… (*) χιουμοριστικός, αν πάρουμε υπόψη την έκφραση αργκό “go bananas”, το Κάλιο που περιέχουν οι μπανάνες και την συνεισφορά του Καλίου στη γραμμή των 3,5 keV, που υποτίθεται προέρχεται από την σκοτεινή ύλη. http://physicsgg.me/2014/08/12/%cf%83%cf%8d%ce%b3%cf%87%cf%85%cf%83%ce%b7-%cf%83%cf%87%ce%b5%cf%84%ce%b9%ce%ba%ce%ac-%ce%bc%ce%b5-%cf%84%ce%b7%ce%bd-%ce%b1%ce%bd%ce%af%cf%87%ce%bd%ce%b5%cf%85%cf%83%ce%b7-%cf%83%ce%ba%ce%bf%cf%84/