Δροσος Γεωργιος

Γκαγκάριν:80 χρόνια από τη γέννηση του πρώτου κοσμοναύτη. Η ιστορία του ανθρώπου που έμελλε να γίνει ο πρώτος κοσμοναύτης. Η πτήση του πρώτου κοσμοναύτη με το διαστημόπλοιο Vostok δεν τον έκανε μόνο να μείνει στην ιστορία, αλλά επέδρασε και με μοιραίο τρόπο στη ζωή του. Τον Γκαγκάριν ρωτούσαν συχνά, αν είδε στο διάστημα τον Θεό. «Ακόμα λίγο -απαντούσε αυτός- και θα μπορούσα κάλλιστα να έχω μια συνάντηση μαζί του». Στη διάρκεια της πτήσης υπήρξαν τουλάχιστον δύο περιστατικά τα οποία θα μπορούσαν να είχαν στοιχίσει τη ζωή του πρώτου κοσμοναύτη. Το πρώτο κατά την προσγείωση και το άλλο όταν βρισκόταν σε τροχιά. Αργότερα ο Γκαγκάριν αποκάλυψε: «αποφάσισα να μην ενημερώσω τη Γη, για μην προκαλέσω πανικό...». Γνώριζε πολύ καλά το μέγεθος του κινδύνου. Τέσσερις φορές πριν την πτήση του, είχαν στείλει στο διάστημα κούκλες. Μια από αυτές κάηκε. Για το γεγονός αυτό είχε τηρηθεί άκρα μυστικότητα, αλλά όλοι καταλάβαιναν ότι η αποστολή αυτή εμπεριείχε θανάσιμο κίνδυνο. Έως τις 12 Απριλίου του 1961, ο άνθρωπος που πήρε την απόφαση για μια διαστημική βόλτα θεωρούταν, ακόμη και από τους επιστήμονες, καμικάζι. Όμως ο Γκαγκάριν ανήκε στη γενιά των στρατιωτικών που δεν είχαν πολεμήσει. Ήταν από τα παιδιά που ονειρεύονταν τους άθλους και την αυτοθυσία. Η πτήση του σκάφους Vostok διήρκησε 180 λεπτά. Αυτό ήταν αρκετό ώστε ο Γκαγκάριν να γυρίσει στη Γη ως αστέρι παγκόσμιου βεληνεκούς. Ο Γκαγκάριν και 9 ακόμη υποψήφιοι ήρωες, εκπαιδεύονταν στην «πόλη των άστρων» στο κέντρο εκπαίδευσης των κοσμοναυτών, μερικά χιλιόμετρα έξω από τη Μόσχα. Τους μάθαιναν να αντέχουν τη μοναξιά, τη σωματική εξάντληση, τον πόνο. Η εξαιρετική κατάσταση της υγείας ήταν μια από τις υποχρεωτικές απαιτήσεις. Ο Γκαγκάριν θυμόταν, ότι «οι γιατροί έδιναν χτυπηματάκια με το σφυράκι σε κάθε κόκκαλο, εξέταζαν τη λειτουργία όλων των οργάνων, από την καρδιά μέχρι το αιθουσαίο σύστημα». Ακολουθούσαν ατέλειωτα τεστ, στη διάρκεια ορισμένων από αυτά, μια φωνή από τα ακουστικά υπαγόρευσε επίτηδες λανθασμένες απαντήσεις. Τους μάθαιναν και στις πιο ακραίες καταστάσεις να στηρίζονται μόνο στον εαυτό τους». Ο Γκαγκάριν δεν διέθετε κάποια ιδιαίτερα ταλέντα σε σχέση με τους άλλους υποψηφίους. Αθλητικός, μετρίου αναστήματος, αλλά πολύ κινητικός και έλεγχε καλά τις κινήσεις του. Όμως οι δοκιμασίες της εκπαίδευσης δεν περιορίζονταν μόνο στη σωματική προετοιμασία. Πολύ χρόνο πέρναγε με τους μελλοντικούς κοσμοναύτες ο στρατηγός Καμάνιν. Δούλευε τόσο έντονα μαζί τους πάνω στον ηθικό και πολιτικό τομέα, λες και αυτοί επρόκειτο να προπαγανδίσουν το σοσιαλιστικό σύστημα στους εξωγήινους. Ο δημοσιογράφος Γιαροσλάβ Γκολοβάνοφ, θυμάται τον Καμίνιν σαν «έναν άνθρωπο χωρίς καμιά αίσθηση του χιούμορ και πιστό σταλινιστή». Όλοι όμως κατανοούσαν ότι η πτήση στο διάστημα ήταν και ένα γεγονός μέγιστης ιδεολογικής σημασίας και έστω κι αν δεν σου αρέσει ο προϊστάμενος, έπρεπε να συμβιβαστείς με αυτό. Είναι δύσκολο να πει κανείς γιατί ο κλήρος έπεσε συγκεκριμένα στον Γκαγκάριν. Μπορεί μονάχα να υποτεθεί, ότι τον Νικίτα Χρουστσόφ παρακίνησε η κάπως απλή και -να το πούμε ευθέως- η ελάχιστα διανοούμενη προσωπικότητα του παλικαριού από τη ρωσική ενδοχώρα. Ο άνθρωπος που επελέγη για το ρόλο του πρώτου κοσμοναύτη θα γινόταν αμέσως δημόσιο πρόσωπο, «το πρόσωπο της χώρας». Φαίνεται ότι το πρόσωπο της ΕΣΣΔ ο Χρουστσιόφ το φανταζόταν ακριβώς έτσι: Ανοιχτό, αποπνέοντας σιγουριά για τις δυνάμεις του, λιγάκι αφελές... Επιπλέον, ο Γκαγκάριν ήταν όντως καλός πιλότος, θαρραλέος άνθρωπος και αντιμετώπιζε την εκπαίδευση με σοβαρότητα. Πέρναγε ώρες ολόκληρες στο γυμναστήριο, έτρεχε καθημερινά τα πρωινά, με λίγα λόγια αφιέρωνε όλες τις δυνάμεις του. Αν και βέβαια, καλοί πιλότοι και φιλόδοξοι υπήρχαν τη δεκαετία του ΄60 αρκετοί και θα μπορούσε να επιλεχθεί οποιοσδήποτε. Ύστερα από την πτήση, ο ταγματάρχης Γκαγκάριν γύριζε ακατάπαυστα τον κόσμο, εξυμνώντας τον σοβιετικό τρόπο ζωής. Δύο δεξιότητες ήταν απαραίτητες γι’ αυτά τα ταξίδια, να πίνει απεριόριστη ποσότητα αλκοόλ και να κάνει προπόσεις. Και τα δύο ο κοσμοναύτης τα κατείχε σε άρτιο βαθμό. Την παρέα του Γκαγκάριν, σε διάφορες περιστάσεις, αποτελούσαν διάσημοι ηθοποιοί, ηγέτες κρατών, ακόμη και η βασίλισσα της Αγγλίας. Όταν τα ταξίδια στο εξωτερικό τελείωσαν, ο Γκαγκάριν βρέθηκε σε πολύ δύσκολη ψυχολογική κατάσταση. Είναι ένα συναίσθημα το οποίο γνωρίζουν καλά οι πρώην αθλητές, τραγουδιστές, ηθοποιοί. Να το αποκαλέσουμε τυπικά, η «κατάσταση του διάττοντος αστέρα». Κατάθλιψη, σύγχυση, το αίσθημα ότι δεν είσαι απαραίτητος. Το ιδιωτικό αμάξι, το άνετο διαμέρισμα και τα άλλα αγαθά που χορήγησε στον Γκαγκάριν το κράτος, δεν μπορούσαν να επανορθώσουν τη χαμένη ενέργεια. Δε βοηθούσαν να ξεπεραστεί το άγχος. Μόλις πρόσφατα τον θαύμαζε ολόκληρος ο κόσμος και να που τώρα βρέθηκε σε κατάσταση αδράνειας. Άνθρωποι όπως στην περίπτωσή του, έχουν ανάγκη από ειδικά αγχολυτικά προγράμματα. Αυτά όμως αναπτύχθηκαν ύστερα από μια δεκαετία από την πτήση του Γκαγκάριν. Μη δυνάμενος να αντιμετωπίσει την έμμονη μελαγχολία, άρχισε να πίνει και να συμπεριφέρεται ανάρμοστα. Οι φήμες για τις εξορμήσεις του που συνοδεύονταν με κατανάλωση αλκοόλ, κυκλοφόρησαν στη χώρα. Μια από τις πιο γνωστές ιστορίες μέθης του Γκαγκάριν, συνέβη στο θέρετρο Φορός της Μαύρης θάλασσας. Χάνοντας εντελώς τον έλεγχό του, έπεσε από το μπαλκόνι του σανατόριου χτυπώντας πολύ στο κεφάλι και στο πρόσωπο, κάτι που είχε ως αποτέλεσμα να περάσει ένα μήνα στο νοσοκομείο. Πάνω από το αριστερό φρύδι έμεινε μια ουλή, και το «πρόσωπο της χώρας» υπεβλήθη σε μια πλαστική εγχείρηση, την οποία εκείνο τον καιρό είχαν τη δυνατότητα να κάνουν μόνο τα αστέρια του Χόλυγουντ. Στις φωτογραφίες του από τα μέσα της δεκαετίας του ΄60, ο πρώτος κοσμοναύτης δείχνει θλιμμένος. Το γοητευτικό χαμόγελο που έγινε γνωστό σε ολόκληρο τον κόσμο τις ημέρες της ιστορικής πτήσης, είχε εξαφανιστεί. Τον διόρισαν διοικητή της ομάδας κοσμοναυτών και τον Ιούνιο του 1966 ο Γκαγκάριν άρχισε να συμμετέχει στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Soyuz». Φαινόταν ότι η δεύτερη πτήση δεν ήταν μακριά. Αυτός όμως δεν μπορούσε να συνέλθει, έπινε, μελαγχολούσε, έλεγε στους φίλους τους ότι καριέρα του τελείωσε. Στον ουρανό ο Γκαγκάριν ένιωθε πιο άνετα απ’ ότι στη γη. Ήταν επαγγελματίας πιλότος και η αεροπορία ήταν αυτή που του έδινε το συναίσθημα της προσωπικής ολοκλήρωσης. Το διάστημα ήταν πλέον κάτι πάνω από τις δυνάμεις του. Μια δοκιμασία, για την οποία ο ψυχισμός του δεν ήταν προετοιμασμένος. Τα τελευταία χρόνια της ζωής του πετούσε συνεχώς. Σχεδόν κάθε μέρα πήγαινε στο στρατιωτικό αεροδρόμιο Τσκάλοβσκι κοντά στη Μόσχα και καθόταν στο πιλοτήριο του MiG. Μια μέρα από αυτές, έμελε να είναι και η τελευταία του. Πραγματοποιώντας μια εκπαιδευτική πτήση, ο Γκαγκάριν συνετρίβη. Κυκλοφόρησαν φήμες ότι είχε πιει πριν πετάξει. Υπήρξαν και άλλες εκδοχές, όπως η δολοφονία και η αυτοκτονία. Στην Ουγγαρία είχε βγει ένα βιβλίο στο οποίο αναφέρεται ότι πρώτος κοσμοναύτης δεν ήταν ο Γκαγκάριν, αλλά κάποιο άλλο πρόσωπο. Εξαιτίας αυτού του ψεύδους -υποστηρίζει ο συγγραφέας του βιβλίου- ο Γκαγκάριν βασανιζόταν σε όλη του τη ζωή και τελικά αποφάσισε να αυτοκτονήσει. Στην εβδομαδιαία εκπομπή της ρωσικής τηλεόρασης «άκρως απόρρητο» παρατέθηκε μια εκδοχή, σύμφωνα με την οποία ο Γκαγκάριν υποτίθεται πως δεν σκοτώθηκε, παρά κρατείτο σε ψυχιατρείο λόγω του ότι εξεγέρθηκε κατά της πολιτικής του Μπρέζνιεφ. Και τέλος, η βουλγάρα μάντισσα Βάνγκα ανέφερε ότι ο Γκαγκάριν δεν σκοτώθηκε, αλλά «ανελήφθη στους ουρανούς». Ωστόσο, δεν αποκρυπτογράφησε τι ακριβώς σήμαινε αυτό. Όλες αυτές οι φήμες και εκδοχές είναι μια απόδειξη του ότι ο Γκαγκάριν ήταν μια πραγματικά θρυλική μορφή. Έτυχε να είναι ο πρώτος που πέταξε στο διάστημα. Είναι αλήθεια, ότι αυτό δεν του έφερε τύχη. http://rbth.gr/arts/2014/03/09/gkagkarin_apo_to_diastima_sti_syntribi_28987.html Η αιώνια δυσπιστία απέναντι στην επιστήμη … κλικ πάνω στην εικόνα για μεγέθυνση http://physicsgg.me/2013/03/10/%ce%b7-%ce%b1%ce%b9%cf%8e%ce%bd%ce%b9%ce%b1-%ce%b4%cf%85%cf%83%cf%80%ce%b9%cf%83%cf%84%ce%af%ce%b1-%ce%b1%cf%80%ce%ad%ce%bd%ce%b1%ce%bd%cf%84%ce%b9-%cf%83%cf%84%ce%b7%ce%bd-%ce%b5%cf%80%ce%b9%cf%83/

Ο κρατήρας που «έστειλε» μετεωρίτες στη Γη. Οι μετεωρίτες με αρειανή προέλευση χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες: σεργοτίτες, ναχλίτες και σασινίτες (shergottites, nakhlites, chassignites), ονόματα που προήλθαν από τις τοποθεσίες στις οποίες πρωτοανακαλύφθηκαν (Σεργκάτι-Ινδία, Νάχλα-Αίγυπτος, Σασινύ-Γαλλία). Ερευνητές του Πανεπιστημίου του Οσλο υποστηρίζουν ότι εντόπισαν το ακριβές σημείο από το οποίο προέρχονται οι σεργοτίτες. Πριν από πέντε εκατομμύρια έτη ένας μεγάλος αστεροειδής ή κομήτης έπεσε στην επιφάνεια του Αρη. Η τρομερή σύγκρουση δημιούργησε έναν μεγάλο κρατήρα ενώ ταυτόχρονα εκτόξευσε στο Διάστημα μεγαλύτερα και μικρότερα κομμάτια του εδάφους του Αρη. Κάποια από αυτά ταξίδεψαν και έπεσαν στη Γη λίγο αργότερα. Οι ερευνητές πιστεύουν ότι από αυτή τη σύγκρουση προέρχονται οι σεργοτίτες και εκτιμούν ότι η σύγκρουση συνέβη σε μια περιοχή στον ισημερινό του Αρη και πιο συγκεκριμένα στον κρατήρα Μοχάβε. Οι ερευνητές πιστεύουν ότι βασικά συστατικά των σεργοτιτών έχουν ακριβώς την ίδια ηλικία (4.3 δισ. έτη) με τον κρατήρα Μοχάβε και άρα οι μετεωρίτες προέρχονται από εκείνο το σημείο. Η μελέτη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Science». Πάντως ορισμένοι ειδικοί διατυπώνουν σοβαρές αμφιβολίες, αφού προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι τα συστατικά των σεργοτιτών είναι πολύ νεότερα από την ηλικία στην οποία βασίζουν τα συμπεράσματά τους οι ερευνητές. «Η μελέτη αυτή μου μοιάζει περισσότερο να πιθανολογεί παρά να στοιχειοθετεί δεδομένα. Δεν έχω πειστεί» αναφέρει ο Καρλ Αγγι, διευθυντής του Ινστιτούτου Μετεωριτολογίας του Πανεπιστημίου του Νέου Μεξικού. http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=574449

Μια σκάλα προς τον ουρανό μέχρι τη Σελήνη ! H ιδέα της κατασκευής ενός συστήματος μεταφοράς ανάμεσα στη Γη και την Σελήνη διαμέσου ενός καλωδίου δεν είναι και τόσο τρελή όσο ακούγεται. Αν εξαιρέσουμε τον μύθο της Βαβέλ και το παραμύθι «ο Τζακ και η φασολιά», η πρώτη σοβαρή αντιμετώπιση του προβλήματος έγινε από τον σοβιετικό μηχανικό Yuri N. Artsutanov , http://en.wikipedia.org/wiki/Yuri_Artsutanov ο οποίος σε ένα άρθρο που δημοσίευσε το 1960, απέδειξε ότι η κατασκευή ενός ασανσέρ μεταξύ της Γης και ενός γεωστατικού δορυφόρου ήταν εφικτή. Παρόμοια μελέτη σύνδεσης Γης και δορυφόρου με καλώδιο έκανε το 1975 και αμερικανός Jerome Pearson, http://en.wikipedia.org/wiki/Jerome_Pearson όπου το βάρος του καλωδίου μεταξύ δορυφόρου και Γης εξισορροπείται από τη φυγόκεντρο δύναμη που δέχεται ένα δεύτερο καλώδιο – πέραν του δορυφόρου – που συνδέεται με ένα αντίβαρο (The orbital tower: a spacecraft launcher using the Earth’s rotational energy). http://www.star-tech-inc.com/papers/tower/tower.pdf Έκτοτε αρκετοί έχουν ασχοληθεί με το ζήτημα αυτό – είτε με το τεχνικό μέρος του συστήματος είτε με την επισήμανση των κινδύνων που εγκυμονεί μια τέτοια κατασκευή, στην περίπτωση αποκοπής του καλωδίου εξαιτίας σύγκρουσής του με μετεωρίτη και της αναπόφευκτης ελεύθερης πτώσης του με μεγάλη ταχύτητα προς την Γη. Πως θα μπορούσαμε να κατασκευάσουμε ένα ασανσέρ μεταξύ Γης και Σελήνης; Στο ερώτημα αυτό απαντά το βίντεο της ομάδας LiftPort από το Σιάτλ, «Lagrangian Elevator To The Moon – Is It Possible?» Περισσότερες λεπτομέρειες για το θέμα του βίντεο μπορεί κανείς να βρει ΕΔΩ ή ΕΔΩ. http://www.space.com/24905-moon-elevator-lunar-exploration-liftport.html?cmpid=514648_20140308_19673384 http://liftport.com/we-are-liftport/ Όμως, πέρα από τις πολύ ενδιαφέρουσες τεχνικές λεπτομέρειες προβλήματος, κάθε φορά που αναφέρεται η κατασκευή μιας σκάλας προς τον ουρανό, θυμόμαστε το τραγούδι των Led Zeppelin, «Stairway to Heaven», ίσως την καλύτερη σύνθεση στην ιστορία της ροκ μουσικής: http://www.youtube.com/watch?v=w9TGj2jrJk8 http://physicsgg.me/2014/03/08/%ce%b2%ce%af%ce%bd%cf%84%ce%b5%ce%bf-%ce%bc%ce%b9%ce%b1-%cf%83%ce%ba%ce%ac%ce%bb%ce%b1-%cf%80%cf%81%ce%bf%cf%82-%cf%84%ce%bf%ce%bd-%ce%bf%cf%85%cf%81%ce%b1%ce%bd%cf%8c/

Μετατροπή ραδιοκυμάτων σε φως. Δανοί και Αμερικανοί φυσικοί κατασκεύασαν μια υπερ-ευαίσθητη συσκευή που μπορεί να ανιχνεύει ασθενή ραδιοσήματα και να τα μετατρέπει σε οπτικά σήματα (φως λέιζερ), τα οποία είναι δυνατό να μεταδοθούν μέσω οπτικών ινών. Η ανακάλυψη θεωρείται δυνητικά σημαντική, επειδή μπορεί να έχει πλήθος πρακτικών εφαρμογών στις τηλεπικοινωνίες, στη βελτίωση των ιατρικών τεχνικών μαγνητικής απεικόνισης, στα ραδιο-τηλεσκόπια, στους δορυφόρους, στη διασύνδεση των μελλοντικών κβαντικών υπολογιστών σε δίκτυο (δηλαδή σε ένα «κβαντικό διαδίκτυο»), στην κβαντική κρυπτογράφηση κ.α. Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή Γιουτζίν Πόλτσικ του Ινστιτούτου Νιλς Μπορ του Πανεπιστημίου της Κοπεγχάγης, έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό “Nature“. http://www.nature.com/nature/journal/v507/n7490/full/nature13029.html Η ανίχνευση πολύ ασθενών ραδιοσημάτων βρίσκεται στην καρδιά πολλών σύγχρονων τεχνολογιών, από τη δορυφορική πλοήγηση και τις τηλεπικοινωνίες μεγάλων αποστάσεων έως τη ραδιο-αστρονομία και την ιατρική διαγνωστική απεικόνιση. Οι δέκτες ραδιοκυμάτων χρησιμοποιούν κεραίες για να συλλέξουν τη σχετική ακτινοβολία. Τα κύματα δημιουργούν στη συνέχεια ένα ηλεκτρικό σήμα, που μεταδίδεται μέσω σύρματος. Όταν τα ραδιοσήματα είναι ασθενή, πρέπει προηγουμένως να ενισχυθούν μέσω ενισχυτών όπως τα τρανζίστορ, τα οποία όμως δημιουργούν θερμικό «θόρυβο» που «πνίγει» το ραδιοσήμα. Όσο μεγαλύτερος είναι ο «θόρυβος», τόσο μικρότερη είναι η ευαισθησία του δέκτη, πράγμα που οδηγεί στην ανάγκη μεγάλης ψύξης των ηλεκτρικών ενισχυτών (έως τους μείον 265 βαθμούς Κελσίου) για να μειωθούν οι θερμικές δονήσεις που προκαλούν τον «θόρυβο». Η καινοτομία της δανο-αμερικανικής ανακάλυψης -που εντάσσεται στο πεδίο της οπτομηχανικής- είναι ότι η νέα συσκευή ανίχνευσης ασθενών ραδιοσημάτων τα μετατρέπει απευθείας σε οπτικά σήματα σε συνθήκες θερμοκρασίας δωματίου, χωρίς να χρειάζεται να μεσολαβήσει η ενίσχυσή τους από κάποιον ενισχυτή. Η ακρίβεια του μεταδιδόμενου σήματος περιορίζεται μόνο από τις κβαντικές διακυμάνσεις του φωτός λέιζερ, αλλά ο παραγόμενος κβαντικός «θόρυβος» είναι μηδαμινός. Όμως, προς το παρόν, το σύστημα έχει χαμηλή αποδοτικότητα, καθώς μετατρέπει με επιτυχία σε φως ένα μικρό μόνο ποσοστό των ραδιοσημάτων, γι’ αυτό πρέπει να βελτιωθεί, προτού βρει πρακτικές εφαρμογές. Επίσης, οι ερευνητές σχεδιάζουν τη σμίκρυνσή της συσκευής, ώστε να χωρά σε ένα «τσιπάκι», καθώς και την περαιτέρω βελτίωση της ευαισθησίας της από την τάξη των megahertz σε εκείνη των gigahertz. http://physicsgg.me/2014/03/07/%ce%bc%ce%b5%cf%84%ce%b1%cf%84%cf%81%ce%bf%cf%80%ce%ae-%cf%81%ce%b1%ce%b4%ce%b9%ce%bf%ce%ba%cf%85%ce%bc%ce%ac%cf%84%cf%89%ce%bd-%cf%83%ce%b5-%cf%86%cf%89%cf%82/

Δεν υπάρχει ο πλανήτης Χ σύμφωνα με έρευνα της NASA. Οι θεωρίες που θέλουν έναν άγνωστο ως σήμερα πλανήτη να κρύβεται στις παρυφές του Ηλιακού Συστήματος δείχνουν να διαψεύδονται οριστικά από έρευνα της NASA που εξέτασε ολόκληρο τον ουρανό. Η υπόθεση του λεγόμενου «Πλανήτη Χ» χρονολογείται στις αρχές του 20ού αιώνα, όταν ο αμερικανός αστρονόμος Πέρσιβαλ Λόουελ πρότεινε την ύπαρξη ενός τέτοιου σώματος προκειμένου να εξηγήσει κάποια δυσεξήγητα χαρακτηριστικά της τροχιάς του πλανήτη Ουρανού. Όταν ανακαλύφθηκε ο Πλούτωνας το 1930, πολλοί αστρονόμοι έσπευσαν να πανηγυρίσουν για την ανακάλυψη του περίφημου Πλανήτη Χ. Οι πανηγυρισμοί όμως ήταν πρόωροι, αφού ο Πλούτωνας διαπιστώθηκε τελικά ότι δεν είχε αρκετά μεγάλη μάζα για να εξηγεί τις τροχιακές ανωμαλίες των εξώτερων πλανητών. Σήμερα, οι περισσότεροι αστρονόμοι δεν πιστεύουν στην ιδέα ενός άγνωστου πλανήτη στο Ηλιακό Σύστημα, αν και η υπόθεση του Λόουελ παραμένει θεωρητικά ανοιχτή. Η τελευταία μελέτη, η οποία δημοσιεύεται στο Astrophysical Journal, http://iopscience.iop.org/0004-637X/781/1/4/ βασίστηκε σε δεδομένα από το υπέρυθρο διαστημικό τηλεσκόπιο WISE της NASA, το οποίο σάρωσε δύο φορές ολόκληρο τον ουρανό το διάστημα 2010-2011, με διάστημα έξι μηνών ανάμεσα στις σαρώσεις. Οι ερευνητές εξέτασαν τα 750 εκατομμύρια αντικείμενα που είχε παρατηρήσει το τηλεσκόπιο -άστρα, γαλαξίες, αστεροειδείς κλπ- και αναζήτησαν αντικείμενα που είχαν μετακινηθεί από την πρώτη σάρωση μέχρι τη δεύτερη, ένδειξη ότι βρίσκονται σχετικά κοντά στη Γη. Η μελέτη καταλήγει στο συμπέρασμα ότι δεν υπάρχει αντικείμενο στο μέγεθος του Κρόνου ή μεγαλύτερο σε απόσταση μέχρι 10.000 αστρονομικές μονάδες. Μία αστρονομική μονάδα (AU) ισούται με τη μέση απόσταση Γης-Ήλιου, περίπου 150 εκατομμύρια χιλιόμετρα. Ο Πλούτωνας βρίσκεται σε απόσταση περίπου 40 AU από τον Ήλιο. Οι ερευνητές μπόρεσαν επιπλέον να αποκλείσουν μια δεύτερη, παρεμφερή θεωρία, σύμφωνα με την οποία ο Ήλιος έχει ένα συνοδό άστρο το οποίο όμως βρίσκεται σε μεγάλη απόσταση και με κάποιο τρόπο παραμένει άγνωστο ως σήμερα. Η θεωρία, η οποία έχει πλέον ελάχιστους υποστηρικτές, προτάθηκε για να εξηγήσει την υποτιθέμενη περιοδικότητα των βομβαρδισμών της Γης από αστεροειδείς. Το συνοδό άστρο υποτίθεται ότι πλησιάζει περιοδικά τον Ήλιο και διαταράσσει τις τροχιές των αστεροειδών, στέλνοντας ορισμένους προς τη Γη. Τέτοιο συνοδό άστρο ή συνοδός καφέ νάνος δεν εμφανίστηκε στα δεδομένα του WISΕ. «Το εξώτερο Ηλιακό Σύστημα πιθανότατα δεν περιέχει έναν γιγάντιο αέριο πλανήτη ή ένα μικρό, συνοδό άστρο» είναι το συμπέρασμα της μελέτης σύμφωνα με τον συντάκτη της, τον Κέβιν Λούμαν του Πολιτειακού Πανεπιστημίου της Πενσιλβάνια. Είναι ένα πειστικό συμπέρασμα, δεδομένου ότι η αποστολή WISΕ πράγματι ανακάλυψε άγνωστα ως σήμερα που βρίσκονται σε σχετικά μικρές αποστάσεις. Σε μια δεύτερη μελέτη http://iopscience.iop.org/0004-637X/783/2/122/ που βασίστηκε στα δεδομένα του WISE, διαφορετική ερευνητική ομάδα ανακοινώνει την ανακάλυψη 3.525 άστρων και καφέ νάνων που βρίσκονται σε απόσταση μέχρι 500 έτη φωτός από τη Γη. «Δεν γνωρίζαμε τη γειτονιά του Ήλιου τόσο καλά όσο θα φανταζόταν κανείς» σχολιάζει ο Νεντ Ράιτ, κύριος ερευνητής της αποστολής WISE. Έπειτα από την ολοκλήρωση της πρωτεύουσας αποστολής του το 2011, το υπέρυθρο διαστημικό τηλεσκόπιο τέθηκε σε κατάσταση αναμονής. Το 2013 ξύπνησε και μετονομάστηκε NEOWISE προκειμένου να αναλάβει να βοηθήσει τη NASA στον εντοπισμό δυνητικά επικίνδυνων αστεροειδών. http://physicsgg.me/2014/03/10/%ce%b4%ce%b5%ce%bd-%cf%85%cf%80%ce%ac%cf%81%cf%87%ce%b5%ce%b9-%ce%bf-%cf%80%ce%bb%ce%b1%ce%bd%ce%ae%cf%84%ce%b7%cf%82-%cf%87-%cf%83%cf%8d%ce%bc%cf%86%cf%89%ce%bd%ce%b1-%ce%bc%ce%b5-%ce%ad%cf%81%ce%b5/

Καραμπόλα κομητών σε κοντινό πλανητικό σύστημα. Θρύψαλα παγωμένων σωμάτων που δεν μπορεί παρά να είναι κομήτες ανιχνεύθηκαν για πρώτη φορά γύρω από ένα κοντινό άστρο. Οι αστρονόμοι υπολογίζουν μάλιστα ότι στη βίαιη αυτή γειτονιά ένας μεγάλος κομήτης καταστρέφεται σε συγκρούσεις κάθε πέντε λεπτά. Διεθνής ερευνητική ομάδα χρησιμοποίησε το ολοκαίνουργιο ραδιοτηλεσκόπιο ALMA στη Χιλή, το ισχυρότερο στην κατηγορία του, για να παρατηρήσει το βήτα του Οκρίβα (ή Οκρίβαντα), ένα άστρο σε απόσταση 63 ετών φωτός, γύρω από το οποίο έχουν μάλιστα ανακαλυφθεί πλανήτες. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231285657 Οι πλανήτες μόλις που διακρίνονται ακόμα και με τα ισχυρότερα τηλεσκόπια, οπότε οι ερευνητές θα ήταν αδύνατο να παρατηρήσουν άμεσα μικρότερα σώματα όπως οι κομήτες -σώματα που αποτελούνται κυρίως από πάγους και σκόνη. Αυτό που ανίχνευσαν ήταν η φασματική υπογραφή του μονοξειδίου του άνθρακα. «Τα μόρια CO μπορούν να επιζήσουν γύρω από ένα άστρο μόνο για σύντομα χρονικά διαστήματα, περίπου 100 χρόνια, πριν τελικά καταστραφούν από την υπεριώδη ακτινοβολία του άστρου» αναφέρει ο Μπιλ Ντεντ, ερευνητής του ALMA στη Χιλή. «Οπότε το μονοξείδιο του θείου που παρατηρήσαμε πρέπει να ανανεώνεται διαρκώς, εκτός βέβαια αν το β του Οκρίβα βρίσκεται σε κάποια πολύ ασυνήθιστη φάση» εξηγεί. Δεδομένου ότι οι κομήτες περιέχουν CO, οι παρατηρήσεις βρίσκονται σε συμφωνία με την υπόθεση ότι το αέριο προέρχεται από καραμπόλα κομητών, αναφέρει η ερευνητική ομάδα στην ηλεκτρονική επιθεώρηση Science Express. http://www.sciencemag.org/content/early/2014/03/05/science.1248726 Το διοξείδιο του άνθρακα δεν είναι διάσπαρτο στο δίσκο σκόνης και αερίου που περιβάλλει το άστρο. Είναι αντίθετα συγκεντρωμένο σε μια σχετικά μικρή περιοχή περίπου 13 δισεκατομμύρια χιλιόμετρα από το άστρο, απόσταση περίπου τρεις φορές μεγαλύτερη από την απόσταση Ήλιου-Ποσειδώνα. Οι ερευνητές εκτιμούν ότι το πυκνό αυτό σύννεφο CO σχηματίστηκε λόγω της επίδρασης ενός άγνωστου ως σήμερα πλανήτης, ο οποίος πρέπει να βρίσκεται κι αυτός σε μεγάλη απόσταση από το άστρο. Η βαρυτική έλξη ενός τέτοιου πλανήτη θα μπορούσε να συγκεντρώσει το αέριο σε μια σχετικά μικρή περιοχή, όπως συμβαίνει και στο δικό μας Ηλιακό Σύστημα με τους λεγόμενους «τρωικούς αστεροειδείς», οι οποίοι αναγκάζονται να στριμωχτούν σε μια στενή τροχιά γύρω από τον Ήλιο λόγω της βαρυτικής επίδρασης του γιγάντιου Δία. Οι παρατηρήσεις του ALMA δείχνουν ότι η συνολική ποσότητα CO στο σύστημα ισούται χονδρικά με το ένα έκτο της μάζας του νερού στη Γη. «Για να φτάσουμε σε αυτή την ποσότητα, ο ρυθμός των συγκρούσεων θα πρέπει να είναι πραγματικά εκπληκτικός, με την πλήρη καταστροφή ενός μεγάλου κομήτη κάθε πέντε λεπτά» επισημαίνει ο Δρ Ντεντ. «Και το μονοξείδιο του άνθρακα είναι μόνο η αρχή. Δεν αποκλείεται να υπάρχουν κι άλλα προ-οργανικά μόρια που απελευθερώνονται από παγωμένα σώματα». Στο Ηλιακό Σύστημα εκτιμάται ότι υπάρχουν αρκετά εκατομμύρια κομήτες, από τους οποίους οι περισσότεροι συγκεντρώνονται στο λεγόμενο Νέφος του Όορτ, σε απόσταση περίπου ενός έτους φωτός από τον Ήλιο. Βίντεο. http://physicsgg.me/2014/03/07/%ce%b2%ce%af%ce%bd%cf%84%ce%b5%ce%bf-%ce%af%cf%87%ce%bd%ce%b7-%ce%b5%ce%be%cf%89-%ce%ba%ce%bf%ce%bc%ce%b7%cf%84%cf%8e%ce%bd/

Ονομάστε την αποστολή. Ο αστροναύτης της ESA Ανδρέας Μόγκενσεν θα επιχειρήσει στο Διεθνή Διαστημικό Σταθμό το επόμενο έτος. Εκπαιδεύεται ως μηχανικός πτήσης του διαστημικού σκάφους Soyuz που θα πετάξει στα 400 χιλιόμετρα πάνω από τη Γη, ωστόσο η αποστολή του δεν έχει ακόμα όνομα. Ο Ανδρέας σας ζητά να είστε δημιουργικοί και να υποβάλετε ένα όνομα για τη 10-ήμερη πτήση του στο διάστημα. Κατά την παραμονή του στο Διαστημικό Σταθμό θα επικεντρωθεί στη δοκιμή και την επίδειξη νέων τεχνολογιών, όπως το Skinsuit της ESA που έχει ως στόχο να ανακουφίσει τον πόνο της πλάτης. Ο Ανδρέας σπούδασε μηχανικός και εργάστηκε σε έργα της ESA, όπως η αποστολή Swarm και οι σεληνιακές αποστολές, πριν γίνει αστροναύτης το 2009. Με καταγωγή από τη Δανία, η εκπαίδευσή του τον έκανε να ταξιδέψει σε όλο τον κόσμο, καθώς και κάτω από αυτόν. Πέρασε μια εβδομάδα σε σπήλαια της Σαρδηνίας στην Ιταλία, στο πλαίσιο του υπόγειου εκπαιδευτικού προγράμματος της ESA, ενώ δαπάνησε σχεδόν μια εβδομάδα υποβρύχια στα ανοικτά των ακτών της Φλόριντα στο πρόγραμμα Seatest της NASA. Ως βασικές πληροφορίες για να σας καθοδηγήσουν στην επιλογή του νικητήριου ονόματος, ο Ανδρέας απολαμβάνει τα extreme sports και την επιστήμη: προπονείται στο ράγκμπι, το μπάσκετ, την ορειβασία και την ελεύθερη πτώση με αλεξίπτωτο, ενώ όταν βρίσκεται σπίτι, ενημερώνει τις γνώσεις του στην αστροφυσική, την εξωβιολογία και την εξέλιξη. Οι αποστολές αστροναυτών της ESA στο τροχιακό φυλάκιο έχουν ονομαστεί χρησιμοποιώντας το αρκτικόλεξο του Διεθνή Διαστημικού Σταθμού (PromISSe) http://www.esa.int/Our_Activities/Human_Spaceflight/PromISSe/About_the_PromISSe_mission_name_and_logo ήταν οι ίδιες ακρωνύμια (DAMA) http://www.esa.int/Our_Activities/Human_Spaceflight/DAMA_mission/DAMA_Mission_name_and_logo ή απλά λέξεις (Volare, Futura). http://www.esa.int/Our_Activities/Human_Spaceflight/Volare/Mission_patches Υπάρχουν μερικοί κανόνες, αλλά εφόσον η πρότασή σας είναι σύντομη και δεν προστατεύεται από πνευματικά δικαιώματα θα είναι κατάλληλη για υποψήφια. Ωστόσο ο διαγωνισμός είναι ανοιχτός μόνο για τους κατοίκους των κρατών μελών της ESA. Κάντε κλικ στον σύνδεσμο για να διαβάσετε όλες τις λεπτομέρειες του διαγωνισμού και για να μας στείλετε την ιδέα σας. http://www.esa.int/Our_Activities/Human_Spaceflight/Astronauts/Competition_details Βίντεο. http://www.esa.int/ell/ESA_in_your_country/Greece/Onomhaste_ten_apostolhe Επιστημονική "μυωπία" Οι Fred Hoyle και George Gamow είχαν μια συνάντηση το 1956, η οποία θα μπορούσε να αλλάξει ριζικά το τοπίο στο χώρο της κοσμολογίας. “Όλα έγιναν σε μια βόλτα που κάναμε εγώ κι ο Τζόρτζ με μια Κάντιλακ”, θυμόταν αργότερα ο Χόιλ. Εκείνη τη μέρα, ο Γκάμοφ επενέλαβε στον Χόιλ την ακλόνητη πεποίθησή του ότι η Μεγάλη Έκρηξη άφησε μια υπολειμματική ακτινοβολία που θα έπρεπε να είναι ορατή μέχρι σήμερα. Όμως, σύμφωνα με τα τελευταία αποτελέσματα του Γκάμοφ, η θερμοκρασία αυτής της ακτινοβολίας ανερχόταν στους 50 βαθμούς. Τότε, ο Χόιλ αποκάλυψε στον Γκάμοφ ότι είχε υπόψη του κάποια άγνωστη εργασία, γραμμένη απ’ τον Άντριου ΜακΚέλαρ, η οποία έδειχνε πως η θερμοκρασία στο διάστημα δεν μπορεί να ξεπερνά τους 3 βαθμούς. Μετρώντας τα φάσματα των ριζών άνθρακα – υδρογόνου (C-H) και άνθρακα – αζώτου (C-N) που υπάρχουν στο διάστημα, κατάφερε να δείξει ότι η θερμοκρασία του διαστήματος είναι γύρω στους 2,3 βαθμούς Κέλβιν. Με άλλα λόγια η ακτινοβολία υποβάθρου, που για την ακρίβεια είναι 2,7 βαθμοί, είχε μετρηθεί έμμεσα το 1941, αρκετά χρόνια πριν από τους Πενζίας και Γουίλσον. “Δεν ξέρω αν έφταιγε η χαλαρότητα που νιώθαμε μες στην Κάντιλακ ή το γεγονός ότι είχαμε πεισμώσει και οι δυο, ο Τζορτζ ότι η θερμοκρασία είναι πάνω από 3 βαθμούς κι εγώ ότι είναι ακριβώς μηδέν, πάντως ένα είναι βέβαιο: ότι χάσαμε την ευκαιρία να ανακαλύψουμε αυτό που ανακάλυψαν εννιά χρόνια αργότερα ο Άρνο Πενζίας και Ρόμπερτ Γουίλσον”, θα έλεγε αργότερα με νοσταλγία ο Χόιλ. Αν η ομάδα Γκαμοφ δεν είχε κάνει αριθμητικά λάθη και είχε βρει χαμηλότερη θερμοκρασία, ή αν ο Χόιλ δεν έβλεπε τόσο εχθρικά τη θεωρία της Μεγάλης Έκρηξης, ίσως η ιστορία να γραφόταν διαφορετικά… (ΠΗΓΗ: Michio Kaku “Παράλληλοι κόσμοι”, εκδόσεις Τραυλός) http://physicsgg.me/2011/03/06/%ce%b5%cf%80%ce%b9%cf%83%cf%84%ce%b7%ce%bc%ce%bf%ce%bd%ce%b9%ce%ba%ce%ae-%ce%bc%cf%85%cf%89%cf%80%ce%af%ce%b1/

Παρουσιάστηκε ένα επαναστατικού σχεδιασμού σκάφος προσεδάφισης και μελέτης. Στο πλαίσιο του διαγωνισμού LunarX Prize της Google για την κατασκευή ενός σκάφους που θα προσεδαφιστεί στη Σελήνη και θα στείλει εικόνες και βίντεο μια νέα εταιρεία, η SpaceLL, παρουσίασε την πρότασή της που είναι ομολογουμένως... ιδιαίτερη. Οι μηχανικοί και τεχνικοί της εταιρείας κατασκεύασαν ένα σκάφος που έχει μέγεθος πλυντηρίου πιάτων και ζυγίζει 140 κιλά. Στο διαγωνισμό συμμετείχαν αρχικά 33 εταιρείες και έχουν πλέον απομείνει 18. Το σκάφος της SpaceLL έχει λάβει το προσωρινό όνομα «Σπουργίτι» και σύμφωνα με τα στελέχη της εταιρείας το κόστος του δεν θα ξεπεράσει τα 36 εκ. δολάρια ποσό που οι ίδιοι θεωρούν ότι θα είναι το μικρότερο από εκείνο των άλλων προτάσεων του διαγωνισμού. Το «Σπουργίτι» θα είναι εφοδιασμένο με εννέα υπολογιστές και οκτώ κάμερες και σε περίπτωση που τελικά πάρει την τελική έγκριση και φτάσει στη Σελήνη θα είναι το πιο μικρό και ταυτόχρονα πιο προηγμένο σκάφος που έχει προσεδαφιστεί στον φυσικό μας δορυφόρο. http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=574420

Το τηλεσκόπιο Slooh κατεγραψε την πορεία αστεροειδή. Διαστημικός βράχος που εντοπίστηκε στις 28 Φεβρουαρίου με τροχιά... παρά τρίχα παρατηρήθηκε από το αστεροσκοπείο Slooh Space Camera στα Κανάρια Νησιά, με τους επιστήμονες να προσφέρουν μάλιστα ζωντανή κάλυψη του γεγονότος. Ο αστεροειδής, με επίσημο όνομα 2014 DX110, δεν ήταν και πολύ μεγάλος, με τη διάμετρό του να κυμαίνεται μεταξύ 15-30 μέτρων. Στο κοντινότερο σημείο της τροχιάς της στη Γη, η αστρική πέτρα πέρασε κάπου 385.000 χιλιόμετρα από τον πλανήτη μας, με τις πιθανότητες να συγκρουστεί με τη Γη να κρίνονται απειροελάχιστες. Σύμφωνα μάλιστα με τη NASA, οι επιστήμονες εντοπίζουν τουλάχιστον 20 αστεροειδείς που περνούν μέσα από την τροχιά της Σελήνης κάθε χρόνο, με το φαινόμενο να μην είναι ανησυχητικό ούτε και απειλητικό βέβαια για το μέλλον της ανθρωπότητας στον πλανήτη. Όσο για τον αστεροειδή, η επιφάνειά του δεν ήταν ιδιαίτερα ανακλαστική, κι έτσι η μέγιστη φωτεινότητά του ήταν συγκρίσιμη με την αντίστοιχη του πλανήτη Ουρανού, που δεν είναι ορατός με γυμνό μάτι. Παρά το live σόου που είχε στήσει το Slooh, δεν ήταν σίγουρο ότι θα μπορούσε να καταγραφεί ο αστεροειδής, λόγω του μεγέθους και της αχνής φωτεινότητάς του. Το γνωστό ερασιτεχνικό τηλεσκόπιο Slooh προγραμματίζει τώρα άλλο ένα αστρονομικό υπερθέαμα για τις 11 Μαρτίου, όταν ο αστεροειδής 2014 CU13 θα γίνει ορατός στη Γη. Η νέα αυτή πέτρα έχει μέγεθος 80όροφου κτιρίου, δεν πρέπει λοιπόν να τη χάσει κανείς λάτρης της μεγάλης συμπαντικής κλίμακας! Το Slooh έδωσε στη δημοσιότητα και ένα time-lapse βίντεο του αστεροειδή ως αρνητικό, για καλύτερη θέαση... http://www.youtube.com/watch?v=RWkYtM5PPkM http://www.defencenet.gr/defence/item/%CE%B2%CE%AF%CE%BD%CF%84%CE%B5%CE%BF-%CF%84%CE%BF-%CF%84%CE%B7%CE%BB%CE%B5%CF%83%CE%BA%CF%8C%CF%80%CE%B9%CE%BF-slooh-%CE%BA%CE%B1%CF%84%CE%AD%CE%B3%CF%81%CE%B1%CF%88%CE%B5-%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CF%80%CE%BF%CF%81%CE%B5%CE%AF%CE%B1-%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%B5%CF%81%CE%BF%CE%B5%CE%B9%CE%B4%CE%AE-%C2%AB%CE%BE%CF%85%CF%83%CF%84%CE%AC%C2%BB-%CE%B1%CE%BD%CE%AC%CE%BC%CE%B5%CF%83%CE%B1-%CF%83%CE%B5-%CE%B3%CE%B7-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CF%83%CE%B5%CE%BB%CE%AE%CE%BD%CE%B7 H διάλυση ενός αστεροειδή. Ερευνητές, χρησιμοποιώντας επίγεια τηλεσκόπια, εντόπισαν πέρυσι μια ομάδα διαστημικών βράχων, λουσμένων στο ηλιακό φως, να κινούνται «παρέα» στη μεγάλη ζώνη αστεροειδών που βρίσκεται ανάμεσα στον Αρη και τον Δία. Η περιέργειά τους αυξήθηκε και έτσι έσπευσαν να στρέψουν το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble προς το σημείο όπου κινούνταν οι βράχοι. Το Hubble παρατήρησε και φωτογράφησε αυτή την... παρέα μέσα στους μήνες που ακολούθησαν. Οι ερευνητές, αναλύοντας τα δεδομένα, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι αυτό που παρακολούθησαν ήταν η διάλυση ενός μεγάλου αστεροειδή. Είναι η πρώτη φορά που γίνεται παρατήρηση του φαινομένου ενώ αυτό βρίσκεται σε εξέλιξη. Ομάδα ερευνητών με επικεφαλής τον Ντέβιντ Τζιούιτ του Πανεπιστημίου του Λος Αντζελες (UCLA) είδαν λαμπρά αντικείμενα να διασχίζουν την μεγάλη ζώνη αστεροειδών και συνέχισαν την παρατήρηση χρησιμοποιώντας το Hubble. Οπως πιστεύουν, αυτό που είδαν ήταν η αυτοδιάλυση του αστεροειδή P/2013 R3. Ο αστεροειδής εκτιμάται ότι πριν αρχίσει να διαλύεται είχε διάμετρο 700-1.100 μέτρων. Οι ερευνητές πιστεύουν ότι ο αστεροειδής δεν διαλύθηκε μετά από σύγκρουση με κάποιον άλλο αστεροειδή της ζώνης αλλά εξαιτίας της έκθεσής του στο ηλιακό φως. Η αύξηση της θερμοκρασίας στον αστεροειδή θέρμανε το παγωμένο εσωτερικό του δημιουργώντας μεγάλες πιέσεις που οδήγησαν αρχικά στην εξάτμιση των πάγων και εν συνεχεία στη διάλυσή του σε πολλά κομμάτια. Το Hubble κατέφερε να εντοπίσει δέκα από τα θραύσματα του αστεροειδή που, καθώς πέφτει επάνω τους το ηλιακό φως, μοιάζουν με φλεγόμενα αντικείμενα που διασχίζουν τον ουρανό. Στην πραγματικότητα βέβαια είναι τα υπολείμματα του αστεροειδή και οι ουρές τους που αποτελούνται από σκόνη. Τέσσερα από αυτά τα θραύσματα υπολογίζεται ότι έχουν διάμετρο περίπου 200 μέτρων. Η ανακάλυψη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Astrophysical Journal Letters». http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=574387

Συνάντηση Roscosmos - ESA Στις 4 Μαρτίου 2014 εγινε συνάντηση μεταξύ του επικεφαλής της Roscosmos O.N.Ostapenko με τον Γενικό Διευθυντή της ESA κ. Jean- Zh.Dordenom . Κατά τη διάρκεια της συνάντησης, οι επικεφαλής των οργανισμών αντάλλαξαν απόψεις για την περαιτέρω συνεργασία για το έργο « EkzoMars » και συζήτησαν πιθανούς τομείς συνεργασίας στον τομέα της ρομποτικής εξερεύνησης της Σελήνης και στον τομέα των επανδρωμένων διαστημικών προγραμμάτων . Η Roscosmos και η ESA εξήραν την υφιστάμενη συνεργασία και συμφώνησαν για την ανάγκη να ενισχυθεί ο συντονισμός και η εντατικοποίηση των κοινών δραστηριοτήτων σε υφιστάμενους τομείς συνεργασίας . Επιπλέον , φέτος έχουν προγραμματιστεί μια σειρά συναντήσεων. http://www.federalspace.ru/20287/ Συνάντηση εργασίας μεταξύ του επικεφαλής της Roscosmos και τον Πρόεδρο της CNES. Στις 5 Μαρτίου 2014, πραγματοποιήθηκε συνάντηση εργασίας μεταξύ του επικεφαλής της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Διαστήματος O.N.Ostapenko με τον πρόεδρο του Εθνικού Κέντρου Διαστημικών Μελετών της Γαλλίας (CNES) ϋ.-Υ. Le Gall. Κατά τη διάρκεια των συνομιλιών, συζητήθηκαν μια σειρά από επίκαιρα θέματα στη ρωσο-γαλλική συνεργασία στον τομέα του διαστήματος, με έμφαση στη συνεργασία στον τομέα της κοινής έρευνας. http://www.federalspace.ru/20291/ Συνάντηση με τον Πρόεδρο - Γενικό Διευθυντή της JSC " Arianespace " S.Izraelem Στις 4 Μαρτίου 2014 εγινε συνάντηση μεταξύ του επικεφαλής της Roscosmos O.N.Ostapenko και του Πρόεδρου - Γενικού Διευθυντή της JSC " Arianespace " S.Izraelem . Μετά από μια σύντομη επισκόπηση της εταιρείας , Roscosmos και " Arianespace " συζητήθηκε η πρόοδος των εν εξελίξει έργων , και συζήτησαν μια σειρά πιθανών διμερών προγραμμάτων συνεργασίας . Επιπλέον , κατά τη διάρκεια της επίσκεψης του επικεφαλής της Roscosmos O.N.Ostapenko στο Παρίσι, πραγματοποιήθηκαν επίσης συναντήσεις με τους ηγέτες των διαφόρων κορυφαίων εταιρείων διαστημικών πυραύλων στην Ευρώπη . http://www.federalspace.ru/20288/

Η σκοτεινή ύλη «εξαφάνισε» τους δεινόσαυρους ; Είναι γνωστό ότι η πτώση ενός τεράστιου μετεωρίτη πριν από εκατομμύρια χρόνια προκάλεσε στη Γη τεράστια οικολογική καταστροφή, εξαφανίζοντας απότομα τους δεινοσαύρους αλλά και πολλά άλλα είδη της χλωρίδας και της πανίδας του πλανήτη. Υπάρχουν ενδείξεις ότι τέτοιου είδους γεγονότα (κομήτες, μεγάλοι μετεωρίτες) δεν εμφανίζονται με τυχαίο τρόπο, αλλά συμβαίνουν με μια περιοδικότητα (≈ 35 εκατομμύρια χρόνια). Μια ερμηνεία αυτής της περιοδικότητας προτάθηκε από τον Richard Muller. Πρόκειται για την υπόθεση της ύπαρξης ενός φαιού νάνου – Νέμεσις το όνομά αυτού – που βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τον Ήλιο σε απόσταση περίπου 95000 αστρονομικές μονάδες. Η βαρύτητα αυτού του αστρικού αντικειμένου ευθύνεται για την περιοδική διαταραχή του νέφους Όορτ – μια σφαιρική περιοχή εξωτερικά του ηλιακού μας συστήματος που θεωρείται η πηγή όλων των κομητών. http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9D%CE%AD%CF%86%CE%BF%CF%82_%CF%84%CE%BF%CF%85_%CE%8C%CE%BF%CF%81%CF%84 Όμως μέχρι σήμερα δεν έχει ανιχνευθεί τέτοιος συνοδός του ήλιου. Έτσι, η γνωστή θεωρητικός φυσικός Lisa Randall http://en.wikipedia.org/wiki/Lisa_Randall σε συνεργασία με τον Matthew Reece δημοσίευσαν μια εργασία με τίτλο «Dark Matter as a Trigger for Periodic Comet Impacts» στην οποία υποστηρίζουν ότι η σκοτεινή ύλη είναι υπεύθυνη γι αυτή την περιοδικότητα των κομητών. Στην δημοσίευσή τους, οι Randall και Reece, παίρνουν υπόψη τους την περιστροφή του ήλιου γύρω από το κέντρο του γαλαξία μας (διαβάστε σχετικά: Ο γύρος του Γαλαξία χωρίς ωτοστόπ ή ποια είναι η ηλικία του Ήλιου σε γαλαξιακά έτη http://physicsgg.me/2011/10/27/%CE%BF-%CE%B3%CF%8D%CF%81%CE%BF%CF%82-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CE%B3%CE%B1%CE%BB%CE%B1%CE%BE%CE%AF%CE%B1-%CF%87%CF%89%CF%81%CE%AF%CF%82-%CF%89%CF%84%CE%BF%CF%83%CF%84%CF%8C%CF%80/ και προτείνουν ως αίτιο της περιοδικής βαρυτικής διαταραχής του νέφους Όορτ την κατανομή της σκοτεινής ύλης που περιέχεται στον γαλαξία. Η σκοτεινή ύλη ευθύνεται για την κίνηση αυτή μέσω της οποίας ερμηνεύεται το γεγονός της πτώσης μεγάλων μετεωριτών στη Γη σε τακτά χρονικά διαστήματα, περίπου κάθε 35 εκατομμύρια χρόνια. Οι λεπτομέρειες της ανάλυσης περιέχονται ΕΔΩ http://arxiv.org/pdf/1403.0576v1.pdf και αν το σενάριο αυτό επαληθευθεί, τότε πράγματι θα μπορούμε να λέμε ότι οι εξαφάνιση των δεινοσαύρων οφείλεται στην σκοτεινή ύλη … http://physicsgg.me/2014/03/05/%ce%b7-%cf%83%ce%ba%ce%bf%cf%84%ce%b5%ce%b9%ce%bd%ce%ae-%cf%8d%ce%bb%ce%b7-%ce%b5%ce%be%ce%b1%cf%86%ce%ac%ce%bd%ce%b9%cf%83%ce%b5-%cf%84%ce%bf%cf%85%cf%82-%ce%b4%ce%b5%ce%b9%ce%bd%cf%8c/

Το αληθινό «Gravity»: η NASA «ακολουθεί» τα Οσκαρ με φωτογραφίες από το Διάστημα. Μετά τον θρίαμβο του «Gravity» στα 86α Οσκαρ, η NASA έδωσε στη δημοσιότητα φωτογραφίες από το… πραγματικό Gravity, δηλαδή τις αποστολές των αστροναυτών της Διάστημα. Η ταινία του Αλφόνσο Κουαρόν απέσπασε επτά χρυσά αγαλματίδια στις κατηγορίες μιξάζ, ηχητικού μοντάζ, οπτικών εφέ, φωτογραφίας, μοντάζ, μουσικής και σκηνοθεσίας. Λίγο μετά την απονομή, οι αστροναύτες της NASA και της Ιαπωνικής Υπηρεσίας Διαστήματος που βρίσκονται σε αποστολή στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό έστειλαν τα συγχαρητήριά τους μέσω βίντεο, καθώς το φιλμ του Αλφόνσο Κουαρόν αποτελεί ύμνο στις προσπάθειες δύο αστροναυτών που υποδύονται η Σάντρα Μπούλοκ και ο Τζορτζ Κλούνι. Αργότερα, η NASA δημοσιοποίησε μια σειρά από εντυπωσιακές φωτογραφίες που κόβουν την ανάσα. Στις φωτογραφίες αμερικανός αστροναύτης Μπρους ΜακΚάντλες κάνει τον πρώτο διαστημικό περίπατο στην ιστορία. Ο ΜακΚάντλες εκτοξεύθηκε στις 3 Φεβρουαρίου 1984 με το διαστημικό λεωφορείο Challenger και έμεινε στο διαστημικό κενό επί 12 ώρες, απομακρυνόμενος 100 μέτρα από το διαστημόπλοιο. Αυτή η πανοραμική φωτογραφία απεικονίζει τον ΜακΚάντλες ανάμεσα στο μαύρο του Διαστήματος και στο μπλε της Γης.(2) Η λεπτή γραμμή της ατμόσφαιρας της Γης και ο Ηλιος που δύει, όπως τα απαθανάτισε ένα μέλος του πληρώματος του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού.(5) Ο Ηλιος μοιάζει να χαιρετά τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Την φωτογραφία τράβηξε ένα από τα μέλη του πληρώματος της αποστολής STS-129.(1) Η θέα της φωτισμένης Αυστραλίας από τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Διακρίνεται το Μπρίσμπεϊν, πρωτεύουσα του Κουίνσλαντ, την ώρα που ο σταθμός περνά πάνω από μια περιοχή νοτιοδυτικά της Καμπέρα.(3) Οι μηχανικοί πτήσης του Expedition 35 Κρις Κάσιντι (φωτογραφία) και Τομ Μάρσμπερν την ώρα που ολοκληρώνουν έναν διαστημικό περίπατο για την επιδιόρθωση βλάβης στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό.(4) Η Γη και το διαστημικό λεωφορείο Ατλαντίς, όπως φαίνεται από τον ρωσικό διαστημικό σταθμό Mir. http://www.tanea.gr/news/science-technology/article/5093071/ayto-einai-to-alhthino-gravity/

Ιστορίες και μύθοι από τη Σοβιετική «Οδύσσεια του διαστήματος» Όλες οι θρυλικές διαστημικές πρωτιές της Σοβιετικής Ένωσης ξεκίνησαν από το ίδιο σημείο στο χάρτη της Γης, το χαμένο μέσα στη στέπα του Καζακστάν το κοσμοδρόμιο Μπαϊκονούρ. http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CE%BF%CF%83%CE%BC%CE%BF%CE%B4%CF%81%CF%8C%CE%BC%CE%B9%CE%BF_%CF%84%CE%BF%CF%85_%CE%9C%CF%80%CE%B1%CF%8A%CE%BA%CE%BF%CE%BD%CE%BF%CF%8D%CF%81 Το μέρος από όπου εκτοξεύτηκαν ο πρώτος τεχνητός δορυφόρος της Γης, η πρώτη συσκευή που πέταξε προς τη Σελήνη και το πρώτο επανδρωμένο διαστημόπλοιο, έγινε ένα από τα σύμβολα της αρχής της νέας διαστημικής εποχής. Και όπως συμβαίνει πάντα με οτιδήποτε θρυλικό, μέσα σε αυτές τις δεκαετίες η ιστορία του Μπαϊκονούρ εμπλουτίστηκε με τόσες πολλές ιστορίες, ώστε δεν είναι πάντα εύκολο να πει κανείς με απόλυτη σιγουριά τι απo όλα αυτά είναι μύθος και τι η αλήθεια. «Πλούσια κοιλάδα». Έτσι μεταφράζεται στη γλώσσα του Καζακστάν η λέξη Μπαϊκονούρ, η οποία ονοματίζει την έρημο ανατολικά από την πόλη Αράλσκ, το μέρος από όπου ξεκίνησε ο άνθρωπος την κατάκτηση του διαστήματος. Σύμφωνα με τις πρώτες εκδοχές των σχεδίων, το πρώτο (και μεγαλύτερο) κοσμοδρόμιο στον κόσμο θα μπορούσε να είχε δημιουργηθεί στο Νταγκεστάν, στην περιφέρεια Μαρήι Ελ, είτε στην περιφέρεια Άστραχαν. Επιλέχθηκε όμως η περιφέρεια Κζιλ-Ορντίνσκαγια και πήρε ταυτόχρονα το όνομα της κοιλάδας η οποία το φιλοξένησε. Το μέρος αυτό συνδύαζε ιδανικά όλα τα απαραίτητα στοιχεία, ξεκινώντας από τον άπλετο χώρο εγκατάστασης των μονάδων ηλεκτρονικών επικοινωνιών με τη σωστή απόσταση η μια απ’ την άλλη και τελειώνοντας με τη γεωγραφική θέση που συνεπάγεται πολλές φωτεινές μέρες το χρόνο. Μεταξύ των νομάδων που ζούσαν σε αυτά τα μέρη κυκλοφορούσε επί πολλούς αιώνες ο θρύλος για τον σκοτεινό βοσκό. Ανέφεραν, ότι πολύ παλιά ένας βοσκός με σκοτεινό χαρακτήρα είχε φτιάξει, από δέρματα μόσχων, ένα είδος τεράστιας σφεντόνας και όταν στον ορίζοντα εμφανίζονταν εχθροί, πέταγε με αυτή στον ουρανό πύρινες πέτρες. Πέφτοντας στο έδαφος αυτές, χτυπούσαν τους εχθρούς και τους ανάγκαζαν να τραπούν έντρομοι σε φυγή. Ενώ, στα σημεία όπου έπεφταν οι πέτρες, δεν ξαναφύτρωνε τίποτα, τα ζώα πέθαιναν και για πολύ καιρό έμεναν καμένες επιφάνειες γης. Όση φαντασία και αν περιλαμβάνει αυτός ο μύθος, κάτι ανάλογο μπορεί κανείς να παρατηρήσει σε αυτό το μέρος και σήμερα, μια και από τη γιγαντιαία «σφεντόνα» του κοσμοδρομίου απογειώνονται τώρα «πύρινοι» πύραυλοι. Το πρώτο βήμα στο «δρόμο» του ανθρώπου προς το διάστημα έγινε στις 12 Ιανουαρίου του 1955. Την συγκεκριμένη ημέρα στον σιδηροδρομικό σταθμό Τιουρατάμ, αποσυνδέθηκαν από το αφιχθέν τρένο δυο βαγόνια και από αυτά βγήκε μια ομάδα ανθρώπων με ομοιόμορφα ημίπαλτα. Ήταν η πρώτη ομάδα εργασίας που είχε ως αποστολή να κάνει όλες τις απαραίτητες προετοιμασίες για την υποδοχή της κύριας ομάδας των κατασκευαστών του Μπαϊκονούρ. Από το σταθμό Τιουρατάμ οι γραμμές συνεχίζουν ένα χιλιόμετρο πέρα και σταματούν μέσα στη στέπα. Η σιδηροδρομική αυτή γραμμή δεν ολοκληρώθηκε ποτέ. Λένε πως όταν έφτασε στον τόπο της κατασκευής των μελλοντικών εγκαταστάσεων ο γενικός σχεδιαστής διαστημικών πυραύλων Σεργκέι Κορολιόφ και είδε τις γραμμές να φεύγουν προς τη γυμνή πεδιάδα, πήρε την απόφαση να δημιουργηθεί το σημείο εκτοξεύσεων εκεί όπου αυτές διακόπτονταν. Έτσι εμφανίστηκε η πρώτη εξέδρα εκτόξευσης του Μπαϊκονούρ, η «Γκαγκάριν». Ενώ, πάνω στις γραμμές οι οποίες είχαν φτιαχτεί από τις αρχές του 20 αιώνα, μεταφέρονται μέχρι τώρα οι πύραυλοι στο σημείο εκτόξευσης. Να σημειωθεί ότι το κοσμοδρόμιο είχε πάρει αρχικά το όνομα αυτού του σιδηροδρομικού σταθμού. Καθώς όμως η κατασκευή γινόταν σε ατμόσφαιρα αυστηρότατης μυστικότητας, στα επίσημα έγγραφα φιγουράριζε με άλλη ονομασία. Επιπλέον, σε κοντινή απόσταση από το μελλοντικό κοσμοδρόμιο, για λόγους αποπροσανατολισμού, είχε κατασκευαστεί ένα ψεύτικο κοσμοδρόμιο με άδεια κτίρια, και δίπλα από αυτό, μια ολόκληρη εικονική πόλη με σχολεία, κατοικίες και άλλες υποδομές. Απόρρητο δεν ήταν μόνο το όνομα των υπό κατασκευή εγκαταστάσεων, αλλά και το ίδιο το γεγονός της κατασκευής. Όλα τα οικοδομικά υλικά για το κοσμοδρόμιο έφταναν στο σταθμό Τιουρατάμ σε συνηθισμένα επιβατηγά βαγόνια. Αλλά ακόμη και οι εργάτες, οι οποίοι τα ξεφόρτωναν αυστηρά μόνο στη διάρκεια της νύχτας, δεν έπρεπε να γνωρίζουν πιο μεγαλειώδες έργο παίρνει σάρκα και οστά από τα χέρια τους. Μέχρι την τελευταία στιγμή πίστευαν ότι κτίζουν... στάδιο. Για ποιο λόγο χρειάζεται αυτό στην ακατοίκητη στέπα, δεν μπορούσαν να ρωτήσουν, επειδή σε τέτοιες περιπτώσεις οι πολλές ερωτήσεις δεν ήταν κάτι που συνηθιζόταν… Σχετικά με την κατασκευή κυκλοφορεί και ένας άλλος θρύλος. Όταν στην εξέδρα «Γκαγκάριν» άρχισαν να σκάβουν το λάκκο για τη θεμελίωση, βρέθηκαν εκεί τα υπολείμματα μιας αρχαίας κατοικίας. Οι αρχαιολόγοι υπολόγισαν την ηλικία της από τα 10 έως τα 35 χιλιάδες χρόνια π.Χ. Ο Κορολιόφ θεώρησε αυτό το εύρημα τυχερό. Έως τις μέρες μας έχουν μεταφερθεί τα λόγια του: «Κτίζουμε στο σύνορο της ζωής. Αν υπήρχε εδώ πριν από εμάς ζωή, τότε αυτό το μέρος θα μας φέρει τύχη». Ελέχθη ότι ένα κομματάκι από την αρχαία κατοικία ο σχεδιαστής το έβαλε σε ένα σπιρτόκουτο για αναμνηστικό. Η επιτυχημένη απογείωση του ανθρώπου στο διάστημα αιφνιδίασε τη Δύση και προκάλεσε μεγάλο ενδιαφέρον για το κοσμοδρόμιο. Όταν τον Ιούνιο του 1966 επισκέφθηκε την ΕΣΣΔ ο Σαρλ ντε Γκολ, υπογράφηκε μεταξύ Σοβιετικής Ένωσης και Γαλλίας συμφωνία συνεργασίας έρευνας του διαστήματος για ειρηνικούς σκοπούς. Παράλληλα, αποφασίστηκε να πραγματοποιηθεί για τα «ανώτατα πρόσωπα» μια ξενάγηση στο μέρος όπου εκτοξεύτηκαν τα πρώτα σοβιετικά διαστημικά μέσα. Η επιχείρηση υποδοχής των σημαντικών επισκεπτών καταχωρήθηκε στην ιστορία με την κωδική ονομασία «Φοίνικας». Ο «Φοίνικας -1» προοριζόταν για την αντιπροσωπεία με επικεφαλής τον ντε Γκολ και τη διεύθυνε ο ίδιος ο γενικός γραμματέας της Κεντρικής Επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος της ΕΣΣΔ. Στις 25 Ιουνίου του 1966 η πόλη Λένινσκ, 45 χιλιόμετρα από το Μπαϊκονούρ, μετατράπηκε για μια μέρα σε «πόλη των άστρων». Πριν την άφιξη των ανώτατων αξιωματούχων πραγματοποιήθηκε ανακαίνιση σχεδόν σε κάθε γωνιά, ξεκινώντας από την καινούρια άσφαλτο και καταλήγοντας στα φρεσκοβαμμένα σημεία της περιοχής. Για τους επισκέπτες οργανώθηκε μια εκτόξευση επίδειξης με τον επόμενο δορυφόρο «Kosmos» (διάστημα). Ο ντε Γκολ είχε μείνει έκθαμβος. Αναφέρεται ότι ο γιος του, ο οποίος παρατηρούσε με τα κιάλια την πτήση του πυραύλου «Vostok», δεν σταματούσε να επαναλαμβάνει: «Κολοσσιαίο! Κολοσσιαίο!». Συνολικά, σε ολόκληρη την ιστορία του κοσμοδρομίου στη στέπα του Καζαχστάν, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, διεξήχθησαν τέσσερις «Φοίνικες». Τελευταία φορά στο Μπαϊκονούρ ανάλογη επίδειξη έγινε με την αφορμή της επίσκεψης του προέδρου της Γαλλίας Ζορζ Πομπιντού. Ωστόσο. οι «Φοίνικες» μπορεί να ήταν και περισσότεροι, ποιος γνωρίζει πόσα επεισόδια μπορεί να κρύβει ακόμη η ιστορία ενός από τα πιο μυστικά μέρη της ΕΣΣΔ. Στις φωτογραφίες Γιούρι Γκαγκάριν και Σεργκέι Κορολιόφ πριν από την εκτόξευση του διαστημόπλοιου "Vostok-1 και το Διαστημικό σκάφος "Μπουράν". http://rbth.gr/tecnology/2014/03/01/istorie_kai_mythoi_apo_ti_sobietiki_odysseia_toy_diastimato_28791.html Συγχαρητήρια από το... Διάστημα για το «Gravity» Συγχαρητήρια από το Διάστημα έλαβαν οι συντελεστές της ταινίας «Gravity» η οποία από τη λαμπερή τελετή των 86ων βραβείων Οσκαρ την Κυριακή το βράδυ στο Λος Αντζελες έφυγε με επτά χρυσά αγαλματάκια. Οι αστροναύτες της NASA και της Ιαπωνικής Υπηρεσίας Διαστήματος που βρίσκονται σε αποστολή στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό έστειλαν τα συγχαρητήριά τους μέσω βίντεο, καθώς το φιλμ του Αλφόνσο Κουαρόν αποτελεί έναν ύμνο στις προσπάθειες δύο αστροναυτών που υποδύονται η Σάντρα Μπούλοκ και ο Τζορτζ Κλούνεϊ. Το «Gravity» απέσπασε επτά συνολικά χρυσά αγαλματίδια κερδίζοντας τις πρωτιές στις κατηγορίες μιξάζ, ηχητικού μοντάζ, οπτικών εφέ, φωτογραφίας, μοντάζ, μουσικής και σκηνοθεσίας. Ο Κουαρόν παρέλαβε δύο Οσκαρ καθώς υπέγραψε και το μοντάζ και τη σκηνοθεσία του φιλμ. Βίντεο. http://www.tanea.gr/news/culture/article/5092695/sygxarhthria-apo-to-diasthma-gia-to-gravity/

Κυλιόμενοι αμμόλοφοι στην Ελλάδα του Άρη. Οι γιγάντιοι αμμόλοφοι στον κρατήρα της Ελλάδας, τον μεγαλύτερο ορατό κρατήρα του Ηλιακού Συστήματος, είναι το θέμα που φωτογράφισε ο δορυφόρος MRO της NASA για να γιορτάσει ένα σημαντικό ορόσημο της καριέρας του στον Άρη. Στις 4 Νοεμβρίου του 2013, το MRO (Αναγνωριστικός Δορυφόρος του Άρη) συμπλήρωσε τη μετάδοση 200 terabyte δεδομένων. Η NASA δίνει τώρα στη δημοσιότητα μια από τις εικόνες που τράβηξε ο δορυφόρος εκείνη την ημέρα. Οι αμμόλοφοι βρίσκονται στο δυτικό χείλος ενός γιγάντιου κρατήρα, ένα από τα πρώτα χαρακτηριστικά που ανακαλύφθηκαν στον Άρη με γήινα τηλεσκόπια. Η λεκάνη, με διάμετρο 2.400 χιλιόμετρα και βάθος 7 χιλιόμετρα, βαφτίστηκε Ελλάδα από τον ιταλό αστρονόμο Τζιοβάνι Σκιαπαρέλι (1835-1910). Πιστεύεται ότι σχηματίστηκε από την πρόσκρουση ενός μεγάλου αστεροειδή στα πρώτα στάδια της εξέλιξης του Άρη, και είναι η βαθύτερη περιοχή του πλανήτη. Οι σχηματισμοί στο δυτικό άκρο της Ελλάδας είναι αμμόλοφοι «μπάρκαν», ένα είδος αμμόλοφου που σχηματίζεται όταν ο άνεμος πνέει προς την ίδια κατεύθυνση για μεγάλο χρονικό διάστημα. Εδώ, ο άνεμος φυσάει προς τα δυτικά, ή από τα δεξιά προς τα αριστερά. Τέτοιοι αμμόλοφοι έχουν παρατηρηθεί να σέρνονται αργά πάνω στο εξωγήινο τοπίο, όπως συμβαίνει και με τους αμμόλοφους μπάρκαν στις ερήμους της Γης. Η φωτογραφία των αμμόλοφων συνοδεύεται από μια εικόνα της ευρύτερης περιοχής, στην οποία διακρίνονται μεγάλα οροπέδια, τα οποία σχηματίστηκαν όταν διαβρώθηκαν τμήματα των επιφανειακών ιζηματογενών πετρωμάτων. Το MRO παρακολουθεί τον πλανήτη από το Μάρτιο του 2006 και η NASA μπορεί να ελπίζει σε πολλά ακόμα terabyte δεδομένων. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231299665

Μαύρες τρύπες ύποπτες για γαλαξιακό τραμπουκισμό. Οι γιγάντιοι ελλειπτικοί γαλαξίες είναι η πιο μυστηριώδης κατηγορία γαλαξιών, καθώς περιέχουν μεν αρκετό αέριο, το οποίο όμως δεν συμπυκνώνεται για να σχηματίσει άστρα. Αιτία δεν αποκλείεται να είναι μαύρες τρύπες που διαταράσσουν και θερμαίνουν το αέριο και καταδικάζουν έτσι τους γαλαξίες τους στο σκοτάδι. Οι γιγάντιοι ελλειπτικοί γαλαξίες περιέχουν ελάχιστα, μακρόβια ερυθρά άστρα, κατά τα άλλα όμως είναι απέραντες έρημοι από αέριο -οι αστρονόμοι συχνά τους αποκαλούν «κόκκινους και νεκρούς», όνομα εμπνευσμένο από την αντικομουνιστική φράση του ψυχρού πολέμου «καλύτερα νεκρός παρά κόκκινος». Μέχρι σήμερα, οι ερευνητές πίστευαν ότι οι γιγάντιοι ελλειπτικοί γαλαξίες δεν παράγουν νέα άστρα επειδή το αέριο που περιέχουν είναι υπερβολικά θερμό για να συμπυκνωθεί. Η νέα μελέτη, η οποία δημοσιεύεται στο Monthly Notices of the Royal Astronomical Society, ανατρέπει αυτή την εξήγηση για την απουσία αστρογένεσης, καθώς δείχνει ότι ορισμένοι τουλάχιστον κόκκινοι και νεκροί γίγαντες περιέχουν στην πραγματικότητα ψυχρό αέριο. Συγκεκριμένα, ψυχρό αέριο ανιχνεύθηκε σε τέσσερις από του έξι γιγάντιους ελλειπτικούς γαλαξίες που εξετάστηκαν με το (παροπλισμένο πλέον) διαστημικό τηλεσκόπιο Herschel, το οποίο μπόρεσε να διακρίνει την αμυδρή υπέρυθρη ακτινοβολία των παγωμένων σύννεφων. Η νέα εξήγηση που προτείνουν οι ερευνητές είναι ότι η απουσία αστρογένεσης οφείλεται σε μαύρες τρύπες στα κέντρα των γαλαξιών, οι οποίες διαταράσσουν και αναθερμαίνουν το διαθέσιμο αέριο. Σε δύο από τους γαλαξίες που εξετάστηκαν, αυτούς στους οποίους δεν βρέθηκε ψυχρό αέριο, οι ερευνητές ανίχνευσαν έμμεσα κεντρικές μαύρες τρύπες που καταπίνουν μεγάλες ποσότητες υλικού. Πριν χαθεί για πάντα μέσα στη μαύρη τρύπα, το υλικό αυτό περιδινείται βίαια γύρω της, οπότε θερμαίνεται σε ακραίες θερμοκρασίες και εκπέμπει ισχυρή ακτινοβολία. Οι ακτινοβολία αυτή έχει τη μορφή δύο πιδάκων που πηγάζουν από τους πόλους της μαύρης τρύπας, και μπορεί να είναι τόσο έντονη ώστε να επισκιάζει ολόκληρους γαλαξίες. Πράγματι, σε ορισμένα θεωρητικά μοντέλα το επίπεδο δραστηριότητας της κεντρικής μαύρης τρύπας μπορεί να επηρεάσει το ρυθμό αστρογένεσης του γαλαξία: οι πίδακες ακτινοβολίας είτε θερμαίνουν το αέριο σε απαγορευτικά για την αστρογένεση επίπεδα, είτε το εκτοξεύουν πέρα από τη σφαίρα επιρροής του γαλαξία. «Το τηλεσκόπιο Herschel ανίχνευσε κάτι που δεν είχαμε δει ποτέ στο παρελθόν» σχολίασε ο Γκόραν Πίλμπρατ της αποστολής Herschel στην ευρωπαϊκή διαστημική υπηρεσία ESA. «Το Herschel ανακάλυψε σημαντικές ποσότητες ψυχρού αερίου σε κοντινούς κόκκινους και νεκρούς γαλαξίες». «Παρά την ύπαρξη ψυχρού αερίου, οι γαλαξίες αυτοί δεν σχηματίζουν άστρα, και ο ένοχος φαίνεται πως είναι η κεντρική μαύρη τρύπα». http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231299799

Ταξίδι σε ένα δισεκατομμύριο ήλιους – πρεμιέρα το Μάρτιο στο Πλανητάριο του Ιδρύματος Ευγενίδου. Μια νέα παράσταση πλανητάριου, "Ταξίδι σε ένα δισεκατομμύριο ήλιους" (Journey to a billion Suns), κάνει πρεμιέρα στο Πλανητάριο του Ιδρύματος Ευγενίδου, στην Αθήνα στις 21 Μαρτίου, για να πει τη συναρπαστική ιστορία της χαρτογράφησης του Γαλαξία μας, από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα με την εκτόξευση της αποστολή της ESA, Gaia. Η θεαματική παράσταση των 45 λεπτών και 360 μοιρών, για πλανητάρια πλήρους θόλου παρήχθη από την Stargarten σε συνεργασία με την ESA και πλανητάρια σε όλη την Ευρώπη. Το Ίδρυμα Ευγενίδου έχει προγραμματίσει την επίσημη πρεμιέρα των προβολών της παράστασης την Παρασκευή 21 Μαρτίου, με τον τίτλο "Γαία". Ο δορυφόρος Gaia ξεκίνησε στις 19 Δεκεμβρίου και θα αρχίσει σύντομα την πενταετή αποστολή της για τη μέτρηση των θέσεων, των κινήσεων και των φυσικών χαρακτηριστικών του ενός δισεκατομμυρίου αστεριών για να δημιουργήσει την πιο ακριβή 3D χάρτη του Γαλαξία μας, που έγινε ποτέ. Η αποστολή ακολουθεί μια μακρά παράδοση χαρτογράφησης αστέρων που χρονολογείται από τον αρχαίο Έλληνα αστρονόμο Ίππαρχο, ο οποίος, το 129 π.Χ., και χρησιμοποιώντας παρατηρήσεις μόνο με γυμνό μάτι και απλή γεωμετρία, κατέγραψε τις σχετικές θέσεις περίπου χιλίων αστεριών. Ο Ίππαρχος έθεσε τα θεμέλια για τις έρευνες για τη θέση του Ηλιακού μας Συστήματος ανάμεσα στα αστέρια για τα επόμενα δύο χιλιάδες χρόνια, με αποκορύφωμα τις επαναστατικές μετρήσεις των περίπου 100.000 αστεριών στο Γαλαξία μας που έγιναν από το δορυφόρο Hipparcos (Ίππαρχος) της ESA που εκτοξεύθηκε το 1989. Τώρα, η Gaia θα ωθήσει την κατανόησή μας σε ένα εντελώς νέο επίπεδο, παρατηρώντας ένα δισεκατομμύριο αστέρια με πολύ μεγαλύτερη ακρίβεια. Το "Ταξίδι σε ένα δισεκατομμύριο ήλιους" ανατρέχει στους αστρονόμους των οποίων η αναζήτηση ήταν να υπολογίσουν την απόσταση από τα αστέρια, ώστε να καταλάβουμε πώς έχει σχηματιστεί ο κόσμος μας. Από τους χάρτες των αστεριών των προγόνων μας στην τρίτη διάσταση που σύντομα θα αποκαλυφθεί από τη Gaia, το "Ταξίδι στο ένα δισεκατομμύριο ήλιους" παρασύρει το κοινό σε ένα όμορφο ταξίδι μέσα στο Γαλαξία για να εξερευνήσει τα πολλά ερωτήματα που τίθενται για την προέλευση και την εξέλιξη του γαλαξία μας. Βίντεο. http://www.esa.int/spaceinvideos/Videos/2014/01/Journey_to_a_billion_suns_trailer Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την παράσταση, παρακαλούμε επισκεφθείτε την ιστοσελίδα: http://planetariumshow.eu/journey-to-a-billion-suns/ Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το πρόγραμμα των προβολών στο Πλανητάριο του Ιδρύματος Ευγενίδου μπορείτε να επισκεφθείτε την ιστοσελίδα: http://www.eugenfound.edu.gr/frontoffice/portal.asp?cpage=NODE&cnode=18 Για μια πλήρη λίστα των πλανητάριων που συμμετέχουν καθώς και για μια παρουσίαση της παράστασης, παρακαλούμε επισκεφθείτε την ιστοσελίδα: http://planetariumshow.eu/journey-to-a-billion-suns/showing/ http://www.esa.int/ell/ESA_in_your_country/Greece/Taxhidi_se_hena_disekatommhurio_helioys_premihera_to_Mhartio_sto_Planethario_toy_Idrhumatos_Eygenhidoy Επιτυχής εκτόξευση πυραύλου με δορυφόρο μελέτης του κλίματος. Ένας πύραυλος που φέρει δορυφόρο μέτρησης της βροχόπτωσης και τη χιονόπτωσης, στο πλαίσιο της μελέτης του κλίματος, τέθηκε σε τροχιά τα ξημερώματα της Παρασκευής, λίγο μετά την επιτυχή εκτόξευσή του από το Διαστημικό Κέντρο Τανεγκασίμα στην Ιαπωνία. Ο αξίας 900 εκατ. δολαρίων δορυφόρος αποτελεί μία επιτυχή κοινοπραξία της NASA και της Ιαπωνικής διαστημικής υπηρεσίας και σύμφωνα με το CNN είναι το πιο εξελιγμένο όργανο στο είδος του. Η εκτόξευση είναι μία από τις πέντε γεωεπιστημονικές αποστολές που έχει προγραμματίσει για το 2014 η NASA. Βίντεο. http://video.in.gr/intro/#1759603 http://www.defencenet.gr/defence/item/%CE%B5%CF%80%CE%B9%CF%84%CF%85%CF%87%CE%AE%CF%82-%CE%B5%CE%BA%CF%84%CF%8C%CE%BE%CE%B5%CF%85%CF%83%CE%B7-%CF%80%CF%85%CF%81%CE%B1%CF%8D%CE%BB%CE%BF%CF%85-%CE%BC%CE%B5-%CE%B4%CE%BF%CF%81%CF%85%CF%86%CF%8C%CF%81%CE%BF-%CE%BC%CE%B5%CE%BB%CE%AD%CF%84%CE%B7%CF%82-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CE%BA%CE%BB%CE%AF%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%BF%CF%82

Περισσότερα για τον Γανυμήδη!!! Η Ρωσία αποφάσισε να ψαξει για ζωή στο δορυφόρο του Δία. Κατά τη δεκαετία του 2020 η Ρωσία σχεδιάζει να στείλει ένα όχημα προσεδάφισης στο δορυφόρο του Δία Γανυμήδη για να εντοπίσει εκεί σημάδια της ζωής,- αναφέρεται στο δελτίο παρουσίασης του Κεντρικού Ινστιτούτου Επιστημονικών Ερευνών Μηχανοκατασκευών, που παρουσιάστηκε στη Διεθνή Αεροδιαστημική Έκθεση στη Μόσχα.(Αυγουστος 2012) Για την συμμετοχή στην υλοποίηση του σχεδίου η Ρωσία σκοπεύει να προσελκύσει την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Διαστήματος, η οποία το 2022 θα πρέπει να στείλει στο Γανυμήδη το δικό της τροχιακό όχημα. Ένα χρόνο αργότερα, προς το δορυφόρο του Δία θα εκτοξευτεί το ρωσικό σκάφος προσεδάφισης και βολιδοσκόπησης το οποίο θα φτάσει το στόχο του μόνο στο όγδοο έτος της πτήσης. Τα σχέδια αυτά συμπεριλαμβάνονται στην παρουσίαση του θυγατρικού της Ρωσικής Διαστημικής Υπηρεσίας (Roskosmos) Κεντρικού Επιστημονικού-Ερευνητικού Ινστιτούτου Μηχανοκατασκευών (ΚΕΕΙΜ) στο Διεθνές Αεροδιαστημικό Συνέδριο, το οποίο ολοκληρωσε τις εργασίες του στη Μόσχα. Η παρουσίαση οργανώθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος «Στρατηγική ανάπτυξης διαστημικής δραστηριότητας ως το 2030», το οποίο κατατέθηκε από την Roskosmos στην κυβέρνηση αυτή την άνοιξη. Η πτήση του ρωσικού σκάφους προς το σύστημα του Δία έχει σχεδιαστεί από καιρό. Λόγος γίνεται για το δορυφόρο Ευρώπη, κάτω από την επιφάνεια του οποίου απλώνεται μια υδάτινη μεταλλική «σούπα», θεωρητικά ευνοϊκή για κάποιες μορφές ζωής. Γιατί τελικά η επιλογή έγινε για τον Γανυμήδη, εξηγεί ο ειδικός σε θέματα Διαστήματος Ίγκορ Λισόφ: Όταν συζητούσαν με τους Ευρωπαίους το σχέδιο της κοινής αποστολής στην Ευρώπη διευκρινίστηκε ότι απλώς δεν υπάρχουν ηλεκτρονικά συστήματα ανθεκτικά στη ραδιενέργεια, τα οποία θα επέτρεπαν την εργασία στην επιφάνειά της. Χρειάστηκε να γίνει υποχώρηση σε μεγαλύτερη απόσταση από τον Δία, προς τον πιο απομακρυσμένο, αλλά όχι λιγότερο ενδιαφέρον δορυφόρο και να γίνουν σκέψεις για το πώς θα ερευνηθεί. Σύμφωνα με τον ΄Ιγκορ Λισόφ, η παρουσίαση του ΚΕΕΙΜ είναι απόηχος της αναζήτησης ενός πλανητικού στόχου μετά το 2020, όταν ο Διεθνής Διαστημικός Σταθμός αποσυρθεί από την τροχιά του και βυθιστεί στον ωκεανό. Μπορεί όντως να έχει νόημα να ασχοληθούμε με τους αστεροειδείς εν μέσω των προθέσεων των Αμερικανών, οι οποίοι επιθυμούν να αποβιβαστούν σε έναν από αυτούς έως το 2025, εκτιμά ο ειδικός. Επίσης καθόλου δεν είναι απαραίτητο ότι η παρουσίαση του Ινστιτούτου και τα σχέδια του Roskosmos είναι ένα και το αυτό.

Ανακαλύφθηκαν 715 νέοι εξωπλανήτες. H αποστολή Kepler της NASA ανακοίνωσε την ανακάλυψη 715 (!) νέων εξωπλανητών. Οι εξωπλανήτες αυτοί βρίσκονται σε τροχιά γύρω από 305 άστρα. To διαστημικό τηλεσκόπιο Kepler, που από το 2009 ψάχνει για εξωπλανήτες στον γαλαξία μας, σταμάτησε να λειτουργεί λόγω βλάβης τον περασμένο Μάιο. Η ανακάλυψη τόσων πολλών εξωπλανητών έγινε χάρη σε μια νέα τεχνική που εφαρμόστηκε με επιτυχία στα δεδομένα που είχε ήδη συλλέξει το Kepler. Περισσότερες λεπτομέρειες για την ανακάλυψη αυτών των εξωπλανητών μπορεί να βρει κανείς σε http://www.universetoday.com/109764/mega-discovery-715-alien-planets-confirmed-using-a-new-trick-on-old-kepler-data/ http://www.nasa.gov/ames/kepler/nasas-kepler-mission-announces-a-planet-bonanza/#.Uw9cCvl_uwQ http://www.bbc.com/news/science-environment-26362433 Για να δείξουμε το “μέγεθος” της ανακάλυψης παραθέτουμε δυο χαρακτηριστικά διαγράμματα. Στο πρώτο διάγραμμα βλέπουμε τον αριθμό των ανακαλυφθέντων εξωπλανητών από το Kepler μέχρι στις 24 Φεβρουαρίου, συναρτήσει του μεγέθους των (το γαλάζιο χρώμα αναφέρεται στους 715 νέους εξωπλανήτες) Στο επόμενο διάγραμμα βλέπουμε τον αριθμό των εξωπλανητών που ανακαλύφθηκαν από το 1995 μέχρι σήμερα (το κίτρινο χρώμα αναφέρεται στους 715 νέους εξωπλανήτες). Ακολουθεί βίντεο της NASA που εξηγεί πως γίνεται ο εντοπισμός των εξωπλανητών: http://physicsgg.me/2014/02/27/%ce%b2%ce%af%ce%bd%cf%84%ce%b5%ce%bf-%ce%b1%ce%bd%ce%b1%ce%ba%ce%b1%ce%bb%cf%8d%cf%86%ce%b8%ce%b7%ce%ba%ce%b1%ce%bd-715-%ce%bd%ce%ad%ce%bf%ce%b9-%ce%b5%ce%be%cf%89%cf%80%ce%bb%ce%b1%ce%bd%ce%ae%cf%84/

Πόσο μακριά στο σύμπαν έχουν φτάσει οι τηλεοπτικές μας εκπομπές; Στο μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας «Επαφή» του Carl Sagan, οι ραδιοαστρονόμοι στη Γη συλλαμβάνουν σήματα από τον Βέγα που βρίσκεται σε απόσταση 25 έτη φωτός. http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%92%CE%AD%CE%B3%CE%B1%CF%82 Η αρχική αποκωδικοποίηση του σήματος έδειξε ότι αυτό περιείχε τηλεοπτικά στιγμιότυπα με τον Αδόλφο Χίτλερ να κηρύσσει την έναρξη των Ολυμπιακών αγώνων το 1936! Η εναρκτήρια τελετή των Ολυμπιακών του Βερολίνου ήταν στην πραγματικότητα η πρώτη τηλεοπτική εκπομπή από τη Γη με κάποια υπολογίσιμη ισχύ. Αυτό το τηλεοπτικό σήμα – σε αντίθεση με τις συνηθισμένες ραδιοφωνικές εκπομπές των προηγούμενων δεκαετιών – διαπέρασε την ιονόσφαιρα και έφυγε προς το διάστημα. Σύμφωνα λοιπόν με την πλοκή του μυθιστορήματος το σήμα αυτό συνέλαβαν οι εξωγήινοι στον Βέγα και το έστειλαν ξανά πίσω, δείχνοντας έτσι στους κατοίκους της Γης ότι «ανίχνευσαν» την ύπαρξή τους (χωρίς βέβαια να έχουν καμιά ιδέα για το τι ήταν ο Χίτλερ). Αν υιοθετήσουμε την άποψη του Carl Sagan, ότι τα πρώτα ραδιοτηλεοπτικά σήματα ικανά να ανιχνευθούν από εξωγήινους, διέφυγαν προς το διάστημα την δεκαετία του 1930, τότε αυτά θα έχουν διανύσει από τότε μέχρι σήμερα περίπου 80 έτη φωτός. Ή δεδομένου ότι οι άνθρωποι εξέπεμπαν ραδιοκύματα από τις αρχές του αιώνα και κάποια από αυτά διέφυγαν στο διάστημα, τότε θα έχουν διανύσει χονδρικά απόσταση 100 ετών φωτός. Έτσι υπάρχει μια σφαίρα διαμέτρου 200 ετών φωτός, στην οποία περιέχονται «σημάδια» που θα αποκάλυπταν την ύπαρξη του ανθρώπινου πολιτισμού σε όποιον εξωγήινο πολιτισμό βρίσκεται μέσα στην σφαίρα αυτή (και θα είχε τη δυνατότητα να συλλάβει αυτά τα ραδιοτηλεοπτικά κύματα). Ενώ αυτή η σφαίρα των 200 ετών φωτός είναι αστρονομικά μεγάλη απόσταση (στην κυριολεξία), σε σύγκριση με το μέγεθος του γαλαξία μας είναι πολύ μικρή – και σε σύγκριση με το σύμπαν εντελώς μηδαμινή. Αυτό αποδεικνύει η εικόνα που κατασκεύασε ο Adam Grossman (blog.jackadam.net) Η “φούσκα” των 200 ετών φωτός είναι η μικρή μπλε κουκκίδα μέσα στο πλαίσιο στην πρώτη εικόνα ή η κίτρινη κουκκίδα στη δεύτερη εικόνα. Βέβαια όταν ένα ραδιοφωνικό σήμα διανύσει μια απόσταση 100 ετών φωτός έχει εξασθενήσει τόσο πολύ που πιθανόν να είναι μη ανιχνεύσιμο. Αλλά κανείς δεν είναι σίγουρος με τεχνολογία των …. εξωγήινων! Στο βίντεο που ακολουθεί βλέπουμε τα πρώτα λεπτά της ταινίας «Επαφή» που βασίστηκε στο μυθιστόρημα του Sagan. Το πλάνο δείχνει αρχικά τη Γη από κοντά και στη συνέχεια “απομακρύνεται” ταχύτατα. Όσο πιο πολύ απομακρυνόμαστε από τη Γη τόσο πιο παλιοί είναι και οι ραδιοτηλεοπτικοί ήχοι που ακούμε! http://physicsgg.me/2012/02/27/%cf%80%cf%8c%cf%83%ce%bf-%ce%bc%ce%b1%ce%ba%cf%81%ce%b9%ce%ac-%cf%83%cf%84%ce%bf-%cf%83%cf%8d%ce%bc%cf%80%ce%b1%ce%bd-%ce%ad%cf%87%ce%bf%cf%85%ce%bd-%cf%86%cf%84%ce%ac%cf%83%ce%b5%ce%b9-%ce%bf%ce%b9/ Η ελληνική ερευνητική κοινότητα στο Mobile World Congress. Ελληνικά ερευνητικά ινστιτούτα και πανεπιστήμια συμμετέχουν για πρώτη φορά στο Mobile World Congress, που ρίχνει «αυλαία» την Πέμπτη στην Βαρκελώνη. Το Εθνικό Κέντρο Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης, το Πάντειο Πανεπιστήμιο (Εργαστήριο Διαφήμισης και Δημοσίων Σχέσεων αλλά και το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, λαμβάνουν μέρος στην ελληνική αποστολή, με στόχο να αναδείξουν την αξία της ελληνικής έρευνας και τεχνογνωσίας. Περισσότερα: http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231299021

«κβαντική σταγόνα» Φυσικοί στη Γερμανία και στις ΗΠΑ ανακάλυψαν ένα νέο «εξωτικό» υποατομικό σωματίδιο, που ονόμασαν «κβαντική σταγόνα» (droplet ή dropleton). Ερευνητές του Ινστιτούτου JILA στις ΗΠΑ και του Πανεπιστημίου του Μάρμπουργκ στη Γερμανία πραγματοποίησαν πειράματα με την εκπομπή παλμών λέιζερ. Τα πειράματα αυτά αποκάλυψαν ένα άγνωστο μέχρι σήμερα υποατομικό σωματίδιο που συμπεριφέρεται εν μέρει ως υγρό, π.χ. δημιουργούνται «ρυτίδες» σε αυτό. Επειδή το σωματίδιο μοιάζει με σταγόνα οι ερευνητές του έδωσαν την ονομασία droplet ή dropleton δηλαδή, «κβαντική σταγόνα». Σύμφωνα με τους ερευνητές, η κβαντική σταγόνα συμπεριφέρεται όπως τα λεγόμενα «ημισωματίδια» (ή οιονεί σωματίδια) που αποτελούν ένα αμάλγαμα μικρότερων σωματιδίων. Στην περίπτωση του dropleton έχουμε να κάνουμε με ένα αμάλγαμα πέντε ηλεκτρονίων και πέντε «οπών». Με τον όρο «οπή» οι επιστήμονες περιγράφουν μια θέση όπου θα μπορούσε να ανιχνευθεί ένα ηλεκτρόνιο, αλλά αυτό δεν βρίσκεται εκεί. Παρόλα αυτά η «οπή» θεωρείται ένα είδος σωματιδίου. Η μικροσκοπική «σταγόνα» έκανε ένα φευγαλέο πέρασμα στα πειράματα των ερευνητών. Πάνω σε ημιαγωγό γαλλίου - αρσενιδίου γίνονταν εκπομπές πολύ γρήγορου λέιζερ 100 εκατ. παλμών ανά δευτερόλεπτο. Το dropleton εμφανίστηκε για μόλις 2,5 δισεκατομμυριοστά του δευτερολέπτου, αρκετά όμως στους φυσικούς για να κάνουν περαιτέρω έρευνες σχετικά με την αλληλεπίδραση του φωτός και της ύλης. Σύμφωνα με τους ειδικούς, η ανακάλυψη μπορεί μελλοντικά να φανεί χρήσιμη στη νανοτεχνολογία, π.χ. στον φωτισμό LED ή στον σχεδιασμό νέων οπτοηλεκτρονικών συσκευών, όπως λέιζερ ημιαγωγών που χρησιμοποιούνται στα blu-ray players και στις τηλεπικοινωνίες. Τα τελευταία χρόνια οι επιστήμονες έχουν ανακαλύψει διάφορα ημισωματίδια, που τους έχουν δώσει εξωτικά ονόματα (λεβιτόνια, ορμπιτόνια, εξιτόνια, ρυτιδόνια κ.α.). Σε αυτόν τον συνεχώς διευρυνόμενο κατάλογο έρχεται να προστεθεί και η κβαντική σταγόνα (ή dropleton). Το καθένα από αυτά τα σωματίδια αποτελείται από επί μέρους σωματίδια, αλλά συμπεριφέρεται μέσα σε ένα στερεό υλικό (όπως ο ημιαγωγός) σαν να είναι ένα ενιαίο θεμελιώδες υποατομικό σωματίδιο. http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=571968

Λάμψεις ακτίνων Χ ίσως προέρχονται από τη μυστηριώδη σκοτεινή ύλη. Ακτίνες Χ που προέρχονται από μακρινά σμήνη γαλαξιών δεν αποκλείεται να προέρχονται από σωματίδια της λεγόμενης σκοτεινής ύλης, ενός υλικού άγνωστης σύστασης που γεμίζει το Σύμπαν χωρίς ποτέ να γίνεται ορατό. Η σκοτεινή ύλη, η οποία εκτιμάται ότι είναι τέσσερις φορές περισσότερη στο Σύμπαν από ό,τι η κανονική ύλη, δεν μπορεί να γίνει άμεσα ορατή, καθώς δεν απορροφά και δεν εκπέμπει ακτινοβολία. Η ύπαρξή της έγινε αντιληπτή όταν οι κοσμολόγοι συνειδητοποίησαν ότι η βαρύτητα της ορατής ύλης δεν είναι αρκετή για να εξηγήσει την κίνηση των γαλαξιών, και επομένως πρέπει να υπάρχει κάποια κρυμμένη μάζα. Η ενέργεια των ακτίνων Χ, αναφέρουν δύο ερευνητικές ομάδες, βρίσκεται σε συμφωνία με μια θεωρία σύμφωνα με την οποία η σκοτεινή ύλη αποτελείται από «στείρα νετρίνα». Οι φυσικοί έχουν ανακαλύψει ως σήμερα τριών ειδών νετρίνα, σωματίδια που σπάνια αλληλεπιδρούν με την ύλη και είναι εξαιρετικά δύσκολο να ανιχνευθούν. Τα τρία γνωστά νετρίνα έχουν μάζα υπερβολικά μικρή για να εξηγήσουν τις μεγάλες ποσότητες σκοτεινής ύλης σε όλο το Σύμπαν, οπότε οι θεωρητικοί φυσικοί πρότειναν την ύπαρξη ενός τέταρτου, του βαρύτερου στείρου νετρίνου. Το σωματίδιο αυτό θα ήταν πρακτικά αδύνατο να γίνει άμεσα αντιληπτό, οπότε οι ερευνητές ακολούθησαν μια έμμεση μέθοδο: αναζήτησαν τις ακτίνες Χ που θα πρέπει να παράγονται όταν ένα στείρο νετρίνο διασπάται στο Διάστημα. Ερευνητές του Κέντρου Αστροφυσικής Χάρβαρντ-Σμιθσόνιαν στη Μασαχουσέτη ανέλυσαν προηγούμενες μετρήσεις δύο διαστημικών τηλεσκοπίων ακτίνων Χ, του ευρωπαϊκού XMM-Newton και του αμερικανικού Chandra. Τα δεδομένα αφορούσαν 73 σμήνη γαλαξιών, τα οποία περιέχουν μεγάλες ποσότητες σκοτεινής ύλης. Μια δεύτερη ερευνητική ομάδα στο Πανεπιστήμιο του Λάιντεν στην Ολλανδία ανέλυσε αντίστοιχα δεδομένα για το σμήνος γαλαξιών του Περσέα και το γειτονικό γαλαξία της Ανδρομέδας. Και οι δύο ομάδες αναφέρουν ότι κατέγραψαν εκπομπές ακτίνων Χ με ενέργεια γύρω στα 3,5 χιλιάδες eV (ηλεκτρονιοβόλτ). Οι ερευνητές βεβαιώθηκαν ότι το σήμα δεν προερχόταν από το θόρυβο των τηλεσκοπίων και αναφέρουν ότι η μόνη εξήγηση που μπορούν να σκεφτούν είναι ότι οι ακτίνες Χ προέρχονται από τη διάσπαση στείρων νετρονίων με μάζα γύρω στα 7 keV. «Είναι ενδιαφέρον. Βρίσκεται σε συμφωνία με ό,τι θα περιμέναμε από τη σκοτεινή ύλη» σχολιάζει στο περιοδικό New Scientist ο Κέβορκ Αμπαζαγιάν του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια στο Άιρβινγκ, ο οποίος δεν συμμετείχε στη μελέτη. Παραμένει ωστόσο ασαφές το κατά πόσο ένα στείρο νετρόνιο με μάζα 7 keV θα αρκούσε για να εξηγήσει το μυστήριο -προηγούμενες μελέτες ότι η μάζα του σωματιδίου θα έπρεπε να είναι μεγαλύτερη, γύρω στα 10 keV. Μια πιο σαφής εικόνα θα μπορούσε να προκύψει από την αναζήτηση ακτίνων Χ της κατάλληλης ενέργειας σε περισσότερα σμήνη γαλαξιών. Οι δύο μελέτες δεν έχουν υποβληθεί ακόμα για έλεγχο και δημοσίευση, είναι όμως διαθέσιμες στην υπηρεσία προδημοσίευσης arXiv εδώ και εδώ. http://arxiv.org/abs/1402.2301 http://arxiv.org/abs/1402.4119v1 http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231299055

«Επαναστάσεις στη Φυσική των αρχών του 20ού αιώνα» Mε την παρουσίαση του θέματος: «Επαναστάσεις στη Φυσική των αρχών του 20ού αιώνα» και εισηγητές τους Κώστα Γαβρόγλου και Θόδωρο Αραμπατζή, Καθηγητές του Τμήματος Μεθοδολογίας, Ιστορίας και Θεωρίας της Επιστήμης του Πανεπιστημίου Αθηνών, ξεκινά την Τετάρτη 26 Φεβρουαρίου 2014 και ώρα 19:30 η σειρά συναντήσεων «Διασταυρώσεις», από τη Βιβλιοθήκη του Ιδρύματος Ευγενίδου (Λεωφ. Συγγρού 387, 175 64 Π. Φάληρο, είσοδος από οδό Πεντέλης 11). Οι ομιλητές έχοντας επιμεληθεί τα δύο ενδιαφέροντα βιβλία: • Η κρίση στη Φυσική και η Δημοκρατία της Βαϊμάρης (2012) και • Ο Αϊνστάιν και η σχετικότητα (2006), που κυκλοφορούν από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, προτείνουν έναν ενδιαφέροντα διάλογο πάνω στους θεωρητικούς προβληματισμούς, τα πειραματικά αποτελέσματα, και τους κοινωνικούς και πολιτισμικούς παράγοντες που συνέβαλαν στη διαμόρφωση και την αποδοχή ρηξικέλευθων θεωριών στην Φυσική. Με την βοήθεια των ομιλητών θα «μεταφερθούμε» στις αρχές του 20ού αιώνα, τότε που ανατρέπεται η ‘κλασική’ φυσική και εδραιώνονται δύο επαναστατικές θεωρίες, η θεωρία της σχετικότητας και η κβαντική μηχανική. Το 1905 ο Άλμπερτ Αϊνστάιν δημοσιεύει μια εργασία για την «Ηλεκτροδυναμική των Κινούμενων Σωμάτων» όπου προτείνει την αναθεώρηση των θεμελιωδών εννοιών του χώρου και του χρόνου. Δέκα χρόνια αργότερα, το 1915/1916, ο Αϊνστάιν επεκτείνει τη θεωρία της σχετικότητας στα φαινόμενα της βαρύτητας, αναδεικνύοντας την αλληλεξάρτηση χωροχρόνου και ύλης. Η διαμόρφωση της κβαντικής μηχανικής ακολουθεί μια πολύ πιο σύνθετη πορεία που αρχίζει το 1900 με τη θεωρία του Μαξ Πλανκ για την ακτινοβολία του μέλανος σώματος και ολοκληρώνεται το 1925-26 με τη διατύπωση μιας πιθανοκρατικής θεωρίας για τον μικρόκοσμο από τους Βέρνερ Χάιζενμπεργκ και Έρβιν Σρέντιγκερ. Σημειώνεται ότι η είσοδος στην εκδήλωση είναι ελεύθερη, απαραίτητη είναι όμως η κράτηση θέσης στα τηλέφωνα της Βιβλιοθήκης του Ιδρύματος Ευγενίδου: 210 9469631 και 632 (Δευτέρα έως Πέμπτη: 8.30-20.00, Παρασκευή και Σάββατο: 8.30-15.30). Οι χώροι του Ιδρύματος Ευγενίδου είναι προσβάσιμοι σε ανθρώπους με κινητική αναπηρία, ενώ υπάρχει η δυνατότητα διερμηνείας στην Ελληνική Νοηματική Γλώσσα κατόπιν έγκαιρης επικοινωνίας με γραπτό μήνυμα στο τηλέφωνο 6936 177143 ή στην ηλεκτρονική διεύθυνση: lib@eugenfound.edu.gr Διασταυρώσεις Η ιστορία και η φιλοσοφία συναντούν –για δεύτερη χρονιά- την επιστήμη και την τεχνολογία στη Βιβλιοθήκη του Ιδρύματος Ευγενίδου Μετά την ιδιαίτερη επιτυχία που γνώρισαν την περσινή χρονιά οι «Διασταυρώσεις» ξεκινούν για δεύτερη χρονιά! Η ιστορία και η φιλοσοφία διασταυρώνονται με την τεχνολογία και τις επιστήμες στον φιλόξενο χώρο της Βιβλιοθήκης του Ιδρύματος Ευγενίδου, προκειμένου να θέσουν ερωτήματα και να αναζητήσουν απαντήσεις σε μερικά από τα πιο γοητευτικά και επίκαιρα ζητήματα του σύγχρονου πολιτισμού. Και όλα αυτά σε μια εποχή όπου ο κριτικός στοχασμός για την ανθρώπινη κατάσταση, η οποία ορίζεται όλο και περισσότερο από την «ορμή» των τεχνολογικών καινοτομιών και την εξουσία του επιστημονικού λόγου, είναι ιδιαίτερα επίκαιρος. Οι «Διασταυρώσεις» αποτελούν μία σειρά συναντήσεων, που θα πραγματοποιούνται μία φορά τον μήνα, με διαφορετικό κάθε φορά θέμα, το οποίο θα αποτελεί ευκαιρία για δημιουργικό διάλογο. Οι εισηγητές, άνθρωποι που ασχολούνται με την πανεπιστημιακή διδασκαλία της ιστορίας και της φιλοσοφίας των επιστημών, θα παρουσιάζουν τις νέες τάσεις στον δημόσιο λόγο περί επιστήμης και τεχνολογίας, με αφορμή την πρόσφατη κυκλοφορία στα ελληνικά ενός ή περισσοτέρων σχετικών βιβλίων. Η Βιβλιοθήκη παράλληλα με τις διαλέξεις θα οργανώνει μια μικρή, σχετική με τα θέματα έκθεση βιβλίων, τα οποία θα έχουν τη δυνατότητα να δανείζονται οι παριστάμενοι μετά το πέρας της κάθε εκδήλωσης. http://www.kathimerini.gr/755631/article/epikairothta/episthmh/ekdhlwsh-epanastaseis-sth-fysikh-twn-arxwn-toy-20oy-aiwna Εκατοντάδες παραβάσεις «μπλοκάρουν» το νέο διαστημικό κέντρο Vostochny στην Απω Ανατολή. Πάνω από 800 νομικές παραβάσεις έχουν εντοπίσει οι ρώσοι εισαγγελείς, κατά τη διάρκεια ελέγχων των έργων κατασκευής του νέου κοσμοδρομίου Vostochny, στο Αμούρ της ρωσικής Απω Ανατολής. Σύμφωνα με τους ελεγκτές οι παραβάσεις αφορούν κυρίως στους κανονισμούς εργασίας. Όπως δήλωσε σήμερα ο αναπληρωτής Γενικός Εισαγγελέας Γιούρι Γκουλιάγκιν, εντοπίστηκαν οφειλές άνω του 1,5 εκατομμυρίου ρουβλίων, ενώ προωθούνται πειθαρχικές διώξεις σε τουλάχιστον 200 άτομα. Σύμφωνα με τον εισαγγελέα, από τα 12 υπό κατασκευή έργα υποδομών, άδεια έχουν μόλις τα τέσσερα, ενώ διαπιστώθηκαν σημαντικές ελλείψεις στην παρακολούθηση της ποιότητας της εργασίας. Το 70% των νομικών παραβάσεων αφορούν παραβίαση του εργασιακού κώδικα. Την ίδια στιγμή ο ρώσος αναπληρωτής πρωθυπουργός Ντμίτρι Ρογκοζίν, ο οποίος εποπτεύει τη διαστημική βιομηχανία και τη βιομηχανία Άμυνας της χώρας και κατά συνέπεια τα έργα κατασκευής του νέου διαστημικού κέντρου στην Απω Ανατολή, δήλωσε πως θα χρειαστούν νέες προσλήψεις εργαζομένων, ώστε από 5.000 που είναι σήμερα να ανέλθουν στις 10.000. Κατά τη διάρκεια επίσκεψης κυβερνητικών αξιωματούχων στην περιοχή, ένας από τους υπεύθυνους είπε πως οι εργαζόμενοι φέτος θα φτάσουν τους 8.000. Οι υπεύθυνοι του έργου αποδίδουν τις καθυστερήσεις στις καταστροφικές βροχοπτώσεις του καλοκαιριού και τους παγετούς και τη βαρυχειμωνιά που βιώνει η περιοχή. Το έργο κατασκευής του νέου κοσμοδρομίου ξεκίνησε το 2012, κοντά στην πόλη Ουγκλεγκοσκ, του Αμούρ, σε μια έκταση 700 τετραγωνικών χιλιομέτρων. Το φιλόδοξο πρότζεκτ, με την χρήση κάθε νέας τεχνολογίας φιλοδοξεί να αντικαταστήσει το κοσμοδρόμιο Μπαϊκονούρ, που βρίσκεται πλέον σε έδαφος του Καζακστάν και το μίσθωμά του κοστίζει στη Μόσχα 115 εκατομμύρια δολάρια το χρόνο. Η πρώτη φάση του έργου που αφορά την διάνοιξη και την κατασκευή των δρόμων του κοσμοδρομίου έχει ήδη ολοκληρωθεί. Η δεύτερη φάση αναμένεται να ολοκληρωθεί τον Δεκέμβριο του 2014. Το Κοσμοδρόμιο Vostochny προβλέπεται να τεθεί σε λειτουργία το 2015, ενώ οι πρώτες επανδρωμένες αποστολές στο διάστημα έχουν προγραμματιστεί για το 2018. http://rbth.gr/news/2014/02/25/ekatontade_parabasei_mplokaroyn_to_neo_diastimiko_kentro_vostochny_stin__28703.html Ηλιακό καλειδοσκόπιο. Την Δευτέρα 24 Φεβρουαρίου το διαστημικό παρατηρητήριο SDO που μελετά τον Ηλιο κατέγραψε την ισχυρότερη έκλαμψη που έχει γίνει στο μητρικό μας άστρο το 2014. Σύμφωνα με τους επιστήμονες της NASA η έκλαμψη της Δευτέρας ανήκει στην ισχυρότερη κατηγορία, τη λεγόμενη «κλάση Χ». Οπως συμβαίνει πάντοτε στις εκλάμψεις έτσι και αυτή εκτόξευσε στο Διάστημα γιγαντιαίες ποσότητες φορτισμένων σωματιδίων. Το ηλιακό «τσουνάμι» κινείται με ταχύτητα άνω των 7 εκ.χλμ/ώρα αλλά ευτυχώς δεν κατευθύνεται προς τη Γη. Σε περίπτωση που η Γη βρεθεί στην πορεία αυτών των γιγάντιων πιδάκων υλικού, τα φορτισμένα σωματίδια μπορούν να προκαλέσουν βλάβες σε τηλεπικοινωνιακούς δορυφόρους και συστήματα ηλεκτροδότησης και να κάνουν ασυνήθιστα έντονο το βόρειο και το νότιο σέλας. Η NASA έδωσε στη δημοσιότητα μια σειρά εικόνων από την έκλαμψη της Δευτέρας η οποία απεικονίζεται σε διάφορα μήκη κύματος. http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=571498

Η αποστολή Euclid της ESA γεννά ευκαιρίες για την Ελληνική βιομηχανία. Με στόχο τη βελτίωση της γεωγραφικής επιστροφής των Κρατών – Μελών της, η ESA ανέλαβε την πρωτοβουλία να συνδιοργανώσει με τις κατά τόπους αντιπροσωπείες, Ημερίδες για την προώθηση της συμμετοχής των εταιριών τους στην επόμενη επιστημονική αποστολή της, Euclid. Η ΓΓΕΤ, σε συνεργασία με τα αρμόδια στελέχη του Οργανισμού καθώς και τους εκπροσώπους της εταιρίας Thales Alenia Space Italy (TAS-I), Κύριου Ανάδοχου της αποστολής, διοργάνωσε σχετική Ημερίδα που πραγματοποιήθηκε στις 7 Φεβρουαρίου, στο Ελληνικό Ινστιτούτο Παστέρ στην Αθήνα. Η εκδήλωση σημείωσε μεγάλη επιτυχία καθώς η συμμετοχή εκπροσώπων των ελληνικών εταιριών ξεπέρασε τις προσδοκίες των διοργανωτών. Το πρόγραμμα της Ημερίδας περιλάμβανε τη γενική παρουσίαση της αποστολής Euclid και ενημέρωση για τις ευκαιρίες που προσφέρονται στις εταιρίες των Κ-Μ για την εν δυνάμει συμμετοχή στις Κοινοπραξίες που θα δημιουργηθούν για την υλοποίηση των υποσυστημάτων του διαστημικού σκάφους και, κυρίως, τη συμμετοχή στις σχετικές Προκηρύξεις της αποστολής. Η αποστολή Euclid αποτελεί τη δεύτερη επιστημονική αποστολή μέσου μεγέθους για το Πρόγραμμα Cosmic Vision 2015 – 2025 της ESA. Αντικείμενο της αποστολής είναι η διερεύνηση της φύσης της σκοτεινής ενέργειας, της σκοτεινής ύλης και της βαρύτητας και είναι προγραμματισμένη για εκτόξευση το 2020. Η αποστολή Euclid αποτελεί μια μεγάλη ευκαιρία να αναδειχθούν, στην Ευρώπη και τον κόσμο, οι δυνατότητες των Ελληνικών εταιριών, ενώ παράλληλα η υπογραφή συμφωνιών θα βελτιώσει τη γεωγραφική επιστροφή της Ελλάδας, τόνισε στην τοποθέτησή του, ο κ. Νίκος Πρέκας, Προϊστάμενος Τμήματος Διεθνών Οργανισμών της ΓΓΕΤ. "Έφτασε η ώρα η Ελλάδα να αρχίσει να επωφελείται στο έπακρο από τη συμμετοχή της στην ESA", δήλωσε χαρακτηριστικά ο Eros Pittarelli, Head of the Industrial Policy Department, in the Industry, Procurements and Legal Affairs Directorate της ESA. Ο Osvaldo Piersanti, AIV & Launch Campaign Manager, Directorate of Science & Robotic Exploration της ESA, μετά την παρουσίαση της αποστολής Euclid, επισήμανε με τη σειρά του τα οφέλη της Ελλάδας μέσω της συμμετοχής Ελληνικών εταιρειών στο Euclid. Αρχικά μια εταιρεία που ενδιαφέρεται να συμμετάσχει στις προκηρύξεις του Οργανισμού, θα πρέπει να εγγραφεί ως προμηθευτής στο σύστημα καταχώρησης των προσκλήσεων για υποβολή προτάσεων της ESA, EMITS. Η διαρκής επικοινωνία με τη ΓΓΕΤ, κρίνεται απαραίτητη υποστηρικτικά, καθώς αποτελεί το Εθνικό σημείο επαφής για θέματα συμμετοχής στην ESA. Ο κ.Eros Pittarelli σημείωσε πως επιπλέον απαραίτητη είναι η διαρκής επικοινωνία με τους υπεύθυνους της ESA, προκειμένου να παρέχεται έγκαιρη και έγκυρη ενημέρωση και επίλυση όλων των ερωτημάτων σχετικά με το αντικείμενο και την αποστολή στην οποία ενδιαφέρεται να συμμετάσχει η εταιρία. Ωστόσο το σημαντικότερο βήμα επισημαίνει, είναι η πολύ καλή προετοιμασία για το αντικείμενο το οποίο ενδιαφέρεται να αναλάβει η εταιρία, πριν ακόμα δημοσιοποιηθούν από την ESA οι προσκλήσεις υποβολής προτάσεων (Invitation To Tender, ITT) στο EMITS. Τα παραπάνω επισήμανε στην ομιλία του και ο κ. Eric Morel de Westgaver, Director of Industry, Procurement and Legal Affairs της ESA, προσθέτοντας επίσης πως η επέκταση και η δικτύωση με άλλες Ευρωπαϊκές βιομηχανίες είναι αποδεδειγμένα η νικητήριος στρατηγική στην Ευρώπη. "Στα πλαίσια της προετοιμασίας, μια εταιρία είναι σημαντικό να αναπτύξει από νωρίς την στρατηγική της, αναγνωρίζοντας τα κομμάτια που την ενδιαφέρουν και έπειτα να δικτυωθεί με τους ενδιαφερόμενους φορείς", είπε, τονίζοντας πιο συγκεκριμένα πως μια εταιρία είναι σημαντικό να προσεγγίσει και να παρουσιάσει τη δουλειά της στους βασικούς υπεργολάβους των υποσυστημάτων της αποστολής. Το πρόγραμμα ενημέρωσης ολοκληρώθηκε με την αναλυτική παρουσίαση των υποσυστημάτων, από τον εκπρόσωπο της TAS-I κ. Alberto Anselmi, Project Manager, ενώ δόθηκαν πληροφορίες για τη προβλεφθείσα διαδικασία υποβολής και το χρονοδιάγραμμα των Προκηρύξεων μέσα από μια αναλυτική παρουσίαση του Gianprimo Quarchioni, Procurement Manager. Μετά το τέλος των παρουσιάσεων, ακολούθησαν διμερείς επαφές μεταξύ των στελεχών της ESA και της TAS-I με τους εκπροσώπους των ελληνικών εταιριών με στόχο τη διερεύνηση των δυνατοτήτων των τελευταίων να υλοποιήσουν τις συγκεκριμένες δράσεις που παρουσιάστηκαν. Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να απευθύνεστε Τμήμα Διεθνών Οργανισμών της ΓΓΕΤ: Βασίλης Καλερίδης (vkas@gsrt.gr) Μιχάλης Κώτσιας (m.kotsias@gsrt.gr) http://www.esa.int/ell/ESA_in_your_country/Greece/E_apostolhe_Euclid_tes_ESA_gennha_eykairhies_gia_ten_Ellenikhe_viomechanhia

Euronews: Παλεύοντας με τους κινδύνους από αστεροειδείς. Πριν από 12 μήνες ένας αστεροειδής εξερράγη πάνω από την ρωσική πόλη Τσελιάμπινσκ. Η έκρηξη προκάλεσε 1.500 τραυματίες και ζημιές σε πάνω από 7.000 κτήρια. "Ήταν ένα πολύ άσχημο γεγονός. Ευτυχώς κανείς δεν σκοτώθηκε. Δείχνει όμως την ισχύ που έχουν αυτά τα πράγματα", αναφέρει ο επιστήμονας Άλαν Χάρις, διευθυντής του Ινστιτούτου Πλανητικής Έρευνας του Βερολίνου. Ήταν έκπληξη το γεγονός ότι κανείς δεν τον είχε δει να έρχεται. Αλλά δεν ήταν ένας μεγάλος αστεροειδής. Δεν ήταν πάνω από 20 μέτρα, την ίδια ώρα που πολύ μεγαλύτερες απειλές παραμονεύουν στο διάστημα. Λίγες μέρες πριν, ένας άλλος αστεροειδής μήκους 270 μέτρων πέρασε κοντά από την Γη. Ένα τέτοιο αντικείμενο να προκαλούσε πολύ μεγαλύτερη καταστροφή. "Κάτι με μέγεθος εκατό μέτρων, για παράδειγμα, που επίσης δεν θεωρείται κάτι πολύ μεγάλο, κάτι στο μέγεθος ενός ποδοσφαιρικού γηπέδου, θα μπορούσε στην χειρότερη περίπτωση να καταστρέψει ολοκληρωτικά μια αστική περιοχή. Αυτά τα ενδεχόμενα είναι που αναζητούμε στο διάστημα και ψάχνουμε τρόπους να αντιμετωπίσουμε", εξηγεί ο Χάρις. Ήδη βρίσκονται σε εξέλιξη ενέργειες για την αντιμετώπιση αυτής της απειλής από αστεροειδείς. Στις αρχές Φεβρουαρίου συναντήθηκαν επιστήμονες που ειδικεύονται στο διάστημα και πολιτικοί εμπειρογνώμονες από όλα τα μεγάλα κράτη που δραστηριοποιούνται στο διάστημα, ώστε να δημιουργηθεί ένα πλαίσιο για την ανάληψη δράσης. "Πέρυσι ήμασταν ακόμα σε μια κατάσταση στην οποία, αν ένας αστεροειδής απειλούσε τον πλανήτη μας, δεν θα είχαμε τρόπο να αντιδράσουμε σε αυτό οργανωμένα. Κάναμε το πρώτο βήμα δημιουργώντας αυτήν την ομάδα εργασίας", εξηγεί ο Ντέλτσεφ Κόστσι, διευθυντικό στέλεχος του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος. Η ομάδα υποστηρίζεται από τα Ηνωμένα Έθνη. Καθώς οι αστρονόμοι εργάζονται για να ανακαλύψουν νέους αστεροειδείς κοντά στην Γη, αυτή η ομάδα αποφασίζει τι θα κάνει αν κάποιος από αυτούς αποδειχθεί σοβαρή απειλή. "Επομένως θα καταλήξουμε με ένα όριο μεγέθους ή ενέργειας ή οτιδήποτε άλλο, όταν θέλουμε να ξεκινήσουμε μια διαστημική αποστολή. Νομίζω ότι αυτό θα ξεκινήσει από τα 50 και 100 μέτρα, αν θέλετε να ακούσετε τον αριθμό μεγέθους. Αλλά, όπως είπα, δεν έχει προσδιοριστεί ακόμα. Αυτό είναι ακριβώς ένα από τα καθήκοντα αυτής της ομάδας για να καταλήξουμε σε αριθμούς", εξηγεί ο Ντέλτσεφ Κόστσι. Υπολογίζεται ότι υπάρχουν 20.000 αστεροειδείς με διάμετρο εκατοντάδων μέτρων και σε απόσταση μόλις μερικών δεκάδων χιλιομέτρων δίπλα από τη Γη. Ειδικοί όπως ο Άλαν Χάρις αναπτύσσουν σχέδια αναφορικά με το πώς θα σταματήσουμε έναν αστεροειδή που κινείται σε τροχιά σύγκρουσης με τον πλανήτη μας. "Έτσι, μία από τις κύριες ιδέες που εξετάζουμε είναι να χτυπήσουμε τον αστεροειδή με ένα διαστημόπλοιο. Μοιάζει λίγο με το κοσμικό μπιλιάρδο", εξηγεί ο Αλαν Χάρις. "Στην πράξη, ένα διαστημικό όχημα είναι ένα πολύ μικρό αντικείμενο συγκριτικά με τον αστεροειδή. Έχει πολύ μικρό όγκο, ο αστεροειδής είναι πολύ μεγάλος. Επομένως πρέπει να χτυπήσουμε τον αστεροειδή πολύ δυνατά με το διαστημόπλοιο, θα πρέπει να πάμε επάνω του με μεγάλη ταχύτητα με πολύ μεγάλη ταχύτητα. Έτσι θα κάνουμε τον αστεροειδή να αλλάξει την τροχιά του και να μην χτυπήσει την Γη". Φυσικά, οι αστεροειδείς δεν είναι η μόνη απειλή που αντιμετωπίζουμε. Απειλή είναι και τα διαστημικά απόβλητα. Είναι σχεδόν βέβαιο ότι δεν θα σκοτώσουν ούτε θα τραυματίσουν ανθρώπους στη Γη, αλλά θα μπορούσαν να προκαλέσουν τον όλεθρο μεταξύ του τρέχοντος στόλου των δορυφόρων μας. Ο Χάινερ Κλινκραντ είναι ο κορυφαίος ευρωπαίος ειδικός σε αυτό το ζήτημα. Ο ίδιος λέει: "Είναι σε μεγάλο βαθμό τα σκουπίδια που προέρχονται από την κούρσα των χωρών στο διάστημα. Από τα 16.000 με 17.000 αντικείμενα που μπορούμε να εντοπίσουμε από τους επίγειους σταθμούς, περίπου μόλις τα 1.000 είναι τα διαστημικά οχήματα που βρίσκονται σε λειτουργία. Όλα τα υπόλοιπα είναι απομεινάρια δραστηριοτήτων διαστημικών πτήσεων του παρελθόντος. Πάνω από τα μισά αντικείμενα είναι στην πραγματικότητα θραύσματα από πρόσφατες συγκρούσεις και εκρήξεις". Πλέον οι αποστολές σχεδιάζονται ώστε να μην αφήνουν απορρίμματα στο διάστημα. Για να αντιμετωπιστεί οτιδήποτε βρίσκεται ήδη εκεί, μηχανικοί προωθούν τεχνολογίες παρόμοιες με αυτές που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για να ωθήσουν εκτός πορείας τους αστεροειδείς. "Επομένως, η κύρια πρόθεση για την αποκατάσταση της κατάστασης είναι η αλλαγή της τροχιάς. Αυτό μπορεί να γίνει, για παράδειγμα, με την τοποθέτηση ηλεκτροκινητήρων στο αντικείμενο και την ενεργοποίησή τους ώστε να οδηγηθεί το αντικείμενο σε άμεση επανείσοδο. Ένας άλλος τρόπος είναι η τεχνητή αύξηση της οπισθέλκουσας δύναμης σε ένα τέτοιο αντικείμενο, έτσι ώστε η τροχιά να μειωθεί με την πάροδο του χρόνου". Κατά συνέπεια, Δύο είναι τα συμπεράσματα: Πρώτον, παρόμοιες διαστημικές τεχνολογίες θα μπορούσαν να μας βοηθήσουν να κάψουμε και κατά συνέπεια να καταστρέψουμε τα διαστημικά απόβλητα και να απωθήσουμε αστεροειδείς. Δεύτερον, τα δύο αυτά θέματα λαμβάνονται πλέον σοβαρά υπόψη από τους ειδικούς. "Αν συγκρίνουμε τους κινδύνους των αποβλήτων με τους αστεροειδείς, θα λέγαμε ότι οι κίνδυνοι από τα απόβλητα είναι πιο άμεσοι αλλά από τους αστεροειδείς είναι μεγαλύτεροι", λέει ο Χάινερ Κλινκραντ. "Πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι για αυτό. Πρέπει να είμαστε, γιατί την επόμενη φορά που θα συμβεί μπορεί να μην είναι μόνο ένα αντικείμενο 20 μέτρων που θα διαλυθεί με την είσοδο στην ατμόσφαιρα. Μπορεί να είναι 50 ή 100 μέτρα και δεν θα θέλαμε να μάθουμε τι αντίκτυπο θα είχε ένα τέτοιο ενδεχόμενο σε όλους μας", προσθέτει ο Άλαν Χάρις. Ευτυχώς έχουν πλέον γίνει τα πρώτα βήματα για να προλάβουμε ένα τέτοιο σενάριο που θυμίζει ταινίες καταστροφής. Βίντεο. http://www.esa.int/spaceinvideos/Videos/2014/02/ESA_Euronews_Accidents_and_asteroids_Addressing_the_threat http://www.esa.int/ell/ESA_in_your_country/Greece/Euronews_Palehuontas_me_toys_kindhunoys_apho_asteroeidehis Μετεωρίτης προσέκρουσε στη σελήνη με ιλιγγιώδη ταχύτητα. Ένας μετεωρίτης με μέγεθος όσο ένα ψυγείο προσέκρουσε τον περασμένο Σεπτέμβριο στη Σελήνη με ταχύτητα 60.000 χιλιομέτρων την ώρα. Η πρόσκρουση κατεγράφη από έναν ισπανό αστρονόμο. Στις 11 Σεπτεμβρίου 2013 ο Χοσέ Μαρία Μαδιέδο, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Ουέλβα, παρατηρούσε με δύο τηλεσκόπια τη Σελήνη όταν διέκρινε μια λάμψη στη «Θάλασσα των Νεφών», έναν κρατήρα αποτελούμενο από στερεοποιημένη λάβα. Η λάμψη ήταν τόσο φωτεινή όσο ο πολικός αστέρας και ήταν ορατή δια γυμνού οφθαλμού από τη Γη, σύμφωνα με τη βρετανική Βασιλική Αστρονομική Εταιρεία (RAS) που ανακοίνωσε το γεγονός αυτό στο μηνιαίο ενημερωτικό έντυπό της. Μετά την ισχυρή λάμψη καταγράφηκε, για οκτώ δευτερόλεπτα, ένα αμυδρό φως προερχόμενο από το ίδιο σημείο στην επιφάνεια της Σελήνης. «Εκείνη τη στιγμή αντιλήφθηκα ότι παρακολουθούσα ένα πολύ σπάνιο, ασυνήθιστο γεγονός» ανέφερε ο Μαδιέδο ο οποίος έχει αναρτήσει στο διαδίκτυο τα βίντεο που κατέγραψε. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς του ισπανού αστρονόμου και των συναδέλφων του ο μετεωρίτης είχε βάρος περίπου 400 κιλά και διάμετρο μεταξύ 60-140 εκατοστών ενώ η ταχύτητά του, τη στιγμή της πρόσκρουσης, έφτανε τα 60.000 χιλιόμετρα την ώρα. Λόγω της μεγάλης ταχύτητάς του ο μετεωρίτης εξαερώθηκε τη στιγμή της πρόσκρουσης, δημιουργώντας έναν κρατήρα με διάμετρο 40 μέτρα. Η λάμψη που παρατηρήθηκε στη Γη οφείλεται στις υψηλές θερμοκρασίας που προκλήθηκαν κατά την πρόσκρουση. Σε αντίθεση με τον δορυφόρο της, η Γη προστατεύεται από την ατμόσφαιρά της και οι μετεωρίτες παρόμοιου μεγέθους με αυτόν που έπληξε τη Σελήνη καίγονται προτού να φτάσουν στην επιφάνεια του πλανήτη. Συγκριτικά, ο μετεωρίτης που εξερράγη πριν από έναν χρόνο πάνω από τη ρωσική πόλη Τσελιάμπινσκ είχε διάμετρο 20 μέτρα και βάρος 13.000 τόνους και μόνο ένα μικρό κομμάτι του έφτασε τελικά μέχρι την επιφάνεια της Γης. Βίντεο. http://www.youtube.com/watch?v=GTJc-TUaIC0 http://www.tanea.gr/news/science-technology/article/5090229/metewriths-prosekroyse-sth-selhnh-me-iliggiwdh-taxythta/

Απειλείται η Γη!!! Ολα ξεκίνησαν όταν έγινε γνωστό ότι ξεκινά η κατασκευή του Μεγάλου Επιταχυντή Αδρονίων (LHC) στο CERN. Ανάμεσα στις μεγάλες προσδοκίες και τις ελπίδες της επιστημονικής κοινότητας για τη λειτουργία του επιταχυντή υπήρξαν και κάποιες μεμονωμένες φωνές που δήλωναν ανησυχία. Κάποιοι ειδικοί ανέφεραν ότι από τη βίαιη σύγκρουση σωματιδίων μέσα σε τέτοιους επιταχυντές είναι θεωρητικά δυνατόν να δημιουργηθούν «μαύρες τρύπες». Η απάντηση των συναδέλφων τους ήταν πως, ακόμη και στην (απίθανη) περίπτωση να συμβεί κάτι τέτοιο, οι «μαύρες τρύπες» που θα δημιουργούνταν θα ήταν μικροσκοπικές, η διάρκεια ζωής τους θα ήταν λίγα χιλιοστά του δευτερολέπτου και θα εξαφανίζονταν προτού προλάβουν να... καταπιούν τον πλανήτη. Οι «μαύρες τρύπες» δημιουργούνται συνήθως όταν ένα ογκώδες αλλά γερασμένο άστρο καταρρέει υπό το ίδιο του το βάρος. Αυτό που απομένει είναι ένα σημείο στον χώρο όπου η πυκνότητα της ύλης είναι άπειρη. Και αυτή η υπερσυγκέντρωση ύλης δημιουργεί ένα βαρυτικό πεδίο τόσο ισχυρό ώστε τίποτα, ακόμη και το φως, να μην μπορεί να δραπετεύσει από τη θανάσιμη έλξη του. Με βάση τη θεωρία του Αϊνστάιν για την ισοδυναμία μάζας και ενέργειας, θα μπορούσε θεωρητικώς να δημιουργηθεί στο εργαστήριο μια «μαύρη τρύπα» χρησιμοποιώντας όχι βέβαια μάζα αλλά ενέργεια. Θα μπορούσε κάτι τέτοιο να συμβεί κατά την πρόσκρουση σωματιδίων που έχουν μεν αμελητέο βάρος αλλά κινούνται με μεγάλη ταχύτητα και έχουν επομένως υψηλή κινητική ενέργεια. Νεότερες μελέτες έδειξαν ότι η ενέργεια που απαιτείται για τη γέννηση των λεγομένων μίνι μελανών οπών είναι μικρότερη από ό,τι είχε αρχικά εκτιμηθεί. Παραμένει όμως όχι απλά υψηλή αλλά απλησίαστη για τα δεδομένα του LHC ή κάποιου άλλου από τους υπάρχοντες επιταχυντές. Η ανακοίνωση των επιτελών του επιταχυντή Realistic Heavy Ion Collider στο Εθνικό Εργαστήριο Brookhaven στις ΗΠΑ ότι θα κάνουν μια μεγάλη αναβάθμιση σε αυτόν προκάλεσε την αντίδραση του διάσημου βρετανού αστρονόμου Μάρτιν Ρις, ο οποίος επανέφερε στο προσκήνιο τα καταστροφολογικά σενάρια. Ο Ρις υποστηρίζει ότι η αναβάθμιση του επιταχυντή και τα πειράματα που έχουν σχεδιαστεί να γίνουν με αυτόν είναι πιθανόν να δημιουργήσουν μίνι «μαύρες τρύπες» και «εξωτικά» υποατομικά σωματίδια όπως το «strangelet». Πρόκειται για ένα υποθετικό μικροσκοπικό σωματίδιο «παράξενης ύλης» το οποίο περιέχει σχεδόν ίσο αριθμό διαφόρων ειδών κουάρκ. Το σωματίδιο έχει λάβει την ελληνική ονομασία παραδοξόνιο. Σύμφωνα με τον Ρις, η δημιουργία παραδοξονίων είναι πιθανόν να μετατρέψει τη Γη σε μια αδρανή υπέρπυκνη σφαίρα με διάμετρο μόλις 100 μέτρων. Αλλοι θιασώτες της ίδιας θεωρίας υποστηρίζουν ότι τα παραδοξόνια δεν θα κάνουν τη Γη υπέρπυκνη σφαίρα αλλά θα μετατρέψουν τα πάντα σε αυτήν σε κάποιο «παράξενο» είδος ύλης, με τελικό αποτέλεσμα να καταστραφεί ο πλανήτης μας. Ακόμη και αν δεχθούμε ότι το παραδοξόνιο μπορεί να καταστρέψει τελικά τη Γη, το... παράδοξο είναι ότι εκείνοι που προέβλεψαν κάτι τέτοιο δεν θα προλάβουν να δικαιωθούν αφού θα τους έχει «καταπιεί» η προφητεία τους. http://www.tovima.gr/science/article/?aid=570954