Δροσος Γεωργιος

Το κυνήγι της αόρατης σκοτεινής ύλης. http://physicsgg.wordpress.com/2012/10/27/%cf%84%ce%bf-%ce%ba%cf%85%ce%bd%ce%ae%ce%b3%ce%b9-%cf%84%ce%b7%cf%82-%ce%b1%cf%8c%cf%81%ce%b1%cf%84%ce%b7%cf%82-%cf%83%ce%ba%ce%bf%cf%84%ce%b5%ce%b9%ce%bd%ce%ae%cf%82-%cf%8d%ce%bb%ce%b7%cf%82/ Εικόνα του γιγαντιαίου σμήνους γαλαξιών CL0025+1654, στην οποία φαίνονται τόσο οι γαλαξίες (κόκκινες κηλίδες) όσο και η σκοτεινή ύλη του σμήνους (κυανό χρώμα)

Οι επιστήμονες ανακάλυψαν σχεδόν 700 εξοστρακισμένα αστέρια. Οι αστρονόμοι από το Πανεπιστήμιο Vanderbilt των ΗΠΑ εντόπισαν μεγάλο αριθμό αστέρων, που έχουν εξοστρακιστεί από το Γαλαξία μας. Τα αστέρια αυτά κατονομάζονται με διάφορους τρόπους, περιπλανώμενα, φυγάδες, υπερταχεία. Η ύπαρξη τέτοιων αστεριών είχε προβλεφθεί εδώ και πολύν καιρό, αλλά έγινε δυνατή η ανακάλυψή της μόλις τώρα. Οι επιστήμονες έχουν εντοπίσει σχεδόν επτακόσια παρόμοια αστέρια. Όλα τους απομακρύνθηκαν από το κέντρο του Γαλαξία. Οι μηχανισμοί «εκδίωξης» των αστέρων μπορεί να είναι διαφορετικοί. Έτσι την ταχύτητά τους μπορεί να τους τη δώσει η έκρηξη ενός σουπερνόβα, που βρίσκεται δίπλα τους ή η βαρυτική επίδραση μιας πυκνής συστάδας αστεριών. Πέραν αυτού η απόρριψη ενός αστεριού στον εξωγαλαξιακό χώρο μπορεί να γίνει από μια κεντρική μαύρη τρύπα. Στην περίπτωση αυτή λόγος γίνεται για δυαδικούς αστέρες, ένας εκ των οποίων κατευθύνεται με κίνηση σπιράλ προς τη μαύρη τρύπα, ενώ ο άλλος, αντιθέτως, με ιλιγγιώδη ταχύτητα απομακρύνεται μακριά.

Ζόμπι στον επιταχυντή του CERN. Mια ομάδα υποψήφιων διδακτόρων στη φυσική των στοιχειωδών σωματιδίων γύρισε μια ταινία τρόμου … με ζόμπι. H ταινία διαδραματίζεται στον υπόγειο Mεγάλο Επιταχυντή Αδρονίων (LHC), κατά τη διάρκεια των πειραμάτων αναζήτησης του σωματιδίου Higgs, μετά από κάποιο τρομερό λάθος. H ταινία θα προβληθεί δωρεάν στο διαδίκτυο. www.decayfilm.com Σύμφωνα με τους δημιουργούς η ταινία δεν έχει εγκριθεί ή πιστοποιηθεί από το CERN. Ιδού, το τρέιλερ …

Εκτροπή αστεροειδούς με paintballs. Ενώ στα σενάρια των επιστημονικών ταινιών του Χόλιγουντ χρησιμοποιούνται πυρηνικές βόμβες για να εκτρέψουν αστεροειδείς, ο Sung Wook Paek, ένας μεταπτυχιακός φοιτητής στο τμήμα της Αεροναυτικής και Αστροναυτικής του ΜΙΤ, ισχυρίζεται πως αρκεί να τους βάψουμε άσπρους, “πυροβολώντας τους με paintball”! Το λευκό χρώμα αντανακλά το φως του ήλιου, και με την πάροδο του χρόνου, η πίεση της ηλιακής ακτινοβολίας θα μπορούσε να αλλάξει την πορεία του αστεροειδούς. Στην πρότασή του ο Paek, χρησιμοποίησε ως παράδειγμα τον αστεροειδή Απόφι, έναν βράχο 27 γιγατόνων, που θα περάσει κοντά από τη Γη το 2029 και και στη συνέχεια το 2036. http://physicsgg.wordpress.com/2011/11/05/%CE%BF-%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%B5%CF%81%CE%BF%CE%B5%CE%B9%CE%B4%CE%AE%CF%82-%CE%B1%CF%80%CE%BF%CF%86%CE%B9%CF%82-%CE%B1%CF%80%CE%B5%CE%B9%CE%BB%CE%B5%CE%AF-%CF%84%CE%B7-%CE%B3%CE%B7/ Υπολόγισε ότι θα χρειαστούν πέντε τόνοι λευκού χρώματος για να καλυφθεί η επιφάνεια του αστεροειδούς, που έχει διάμετρο 450 μέτρα. Με την πρόταση αυτή ο Paek κέρδισε τον διεθνή διαγωνισμό του ”Μετακινήστε έναν αστεροειδή 2012“. http://spacegeneration.org/index.php/activities/current-projects/neo-working-group/move-asteroid-2012 Αλλά αυτή η μέθοδος αυτή παρουσιάζει κάποια μειονεκτήματα. Για παράδειγμα, απαιτεί αρκετό χρόνο. Σύμφωνα με τον Paek θα απαιτηθούν έως και 20 χρόνια για να εκτραπεί ο αστροειδής από την πορεία του – λόγω της ηλιακής ακτινοβολίας. Έτσι η μέθοδος δεν μπορεί να εφαρμοστεί για τον αστεροειδή 2012 DA14, http://physicsgg.wordpress.com/2012/03/09/%CF%80%CF%81%CE%BF%CF%83%CE%BF%CE%BC%CE%BF%CE%AF%CF%89%CF%83%CE%B7-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CF%80%CE%BF%CF%81%CE%B5%CE%AF%CE%B1%CF%82-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%B5%CF%81%CE%BF%CE%B5%CE%B9/ που αναμένεται να περάσει πολύ κοντά στη Γη στις 15 Φεβρουαρίου 2013 …

Το «Σογιούζ» με το πλήρωμα της νέας αποστολής συνδέθηκε με το ΔΔΣ. Το επανδρωμένο διαστημόπλοιο «Σογιούζ ΤΜΑ-06Μ» με το πλήρωμα της νέας αποστολής, το οποίο εκτοξεύθηκε την Τρίτη από το κοσμοδρόμιο Μπαϊκονούρ, συνδέθηκε αυτόματα με το Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Το νέο πλήρωμα – οι κοσμοναύτες της Ρωσκόσμος (Roscosmos) Ολέγκ Νοβίτσκι και Γιεβγκένι Ταρέλκιν, καθώς και ο αστροναύτης της ΝΑΣΑ Κέβιν Φορντ – θα πραγματοποιήσουν στο Σταθμό μερικές δεκάδες επιστημονικά πειράματα. Επίσης θα παραλάβουν και θα εκφορτώσουν μερικά μεταγωγικά διαστημόπλοια. Νωρίτερα οι κοσμοναύτες είχαν δηλώσει στους δημοσιογράφους ότι σκοπεύουν να διατηρούν τροχιακό ιστολόγιο. Εκτός αυτού, ο Φορντ τον ελεύθερο του από τη δουλειά χρόνο θα τον αφιερώσει στη φωτογράφηση της Γης από το Σταθμό και την αποστολή φωτογραφιών. «Είναι υπέροχο να βλέπω και τους έξι σας σε τροχιά και να βλέπω τα χαμογελαστά πρόσωπά σας» είπε από τη Μόσχα ο Γούιλιαμ Γκερστενμάϊερ, διαχειριστής της NASA για τις διαστημικές πτήσεις. http://www.tovima.gr/webtv/#362151 Αναβλήθηκε η εκτόξευση του νοτιοκορεατικού πυραύλου. Αναβλήθηκε η εκτόξευση του νοτιοκορεατικού πυραύλου διαστημικού προορισμού Naro (KSLV-I) λόγω διαρροής αερίου στον πρώτο του όροφο. Αυτό έγινε γνωστό σήμερα από τοπικά ΜΜΕ. Γίνεται λόγος για την τρίτη ήδη προσπάθεια της Νότιας Κορέας να στείλει στο Διάστημα το δικό της διαστημικό πύραυλο μαζί με το δορυφόρο. Οι δύο προηγούμενες προσπάθειες αποδείχτηκαν ανεπιτυχείς. Η κατασκευή του πυραύλου Naro είχε αρχίσει το 2002 με σκοπό την «εκτόξευση κορεατικού δορυφόρου με κορεατικό πύραυλο-φορέα από το κορεατικό κοσμοδρόμιο». Στην κατασκευή του κορεατικού πυραύλου συμμετείχαν επίσης και Ρώσοι ειδικοί από το Επιστημονικό και Βιομηχανικό Κέντρο Χρούνιτσεφ. O τυφώνας Sandy από τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό Ο Διεθνής Διαστημικός Σταθμός περνά ψηλά πάνω από τον τυφώνα Sandy. Ο τυφώνας βρισκόταν περίπου 85 μίλια νότια-νοτιοανατολικά από την περιοχή Great Exuma στις Μπαχάμες. Ο τυφώνας τοποθετείται μέχρι στιγμής στην κατηγορία 2.

Φομαλχώ β: η νεκρανάσταση ενός εξωπλανήτη. Ο Φομαλχώ (Fomalhaut) είναι το λαμπρότερο άστρο στον αστερισμό των Νοτίων Ιχθύων (α Piscis Austrini) και βρίσκεται σε απόσταση 25 ετών φωτός από τη Γη. Τον Νοέμβριο του 2008 το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble ανακάλυψε έναν πλανήτη που βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τον Φομαλχώ. Ήταν ο πρώτος εξωπλανήτης που ανακαλύφθηκε άμεσα στο ορατό φως να περιστρέφεται γύρω από ένα άστρο. Ο πλανήτης αυτός ονομάστηκε Φομαλχώ β και απείχε από το άστρο του 115 αστρονομικές μονάδες. Η μάζα του προσδιορίστηκε περίπου 3 φορές η μάζα του Δία και η περίοδος περιστροφής του γύρω από το άστρο Φομαλχώ 872 χρόνια. Πρόσφατες μελέτες υποστήριξαν ότι ο πλανήτης Φομαλχώ β ήταν μια αυταπάτη. Βασισμένες στην φαινόμενη κίνηση του αντικειμένου αλλά και στην έλλειψη μιας υπέρυθρης ανίχνευσης από το διαστημικό τηλεσκόπιο Spitzer, έδειχναν ότι το παρατηρούμενο αντικείμενο ήταν ένα βραχύβιο νέφος σκόνης. Όμως νέες μελέτες «επαναφέρουν τον πλανήτη Φομαλχώ β στη ζωή». Στη νέα μελέτη αναλύονται πάλι οι παρατηρήσεις του Hubble από το 2004 έως το 2006. Οι ερευνητές διαπιστώνουν πως το αντικείμενο που αντιστοιχεί στον πλανήτη έχει σταθερή φωτεινότητα. Το γεγονός ότι δεν ανιχνεύεται από τα τηλεσκόπια υπερύθρων Subaru και Spitzer σημαίνει πως ο Φομαλχώ β θα πρέπει να έχει τουλάχιστον δυο φορές τη μάζα του Δία. Η νέα μελέτη, που δημοσιεύεται στο Astrophysical Journal Letters, ξεκαθαρίζει και το ζήτημα της κίνησης και της αλληλεπίδρασης του πλανήτη με τον παρατηρούμενο δακτύλιο κατά μήκος της τροχιάς του.

Αστρα σε «κουκούλια» σκοτεινής ενέργειας. Παρατηρήσεις του διαστημικού τηλεσκοπίου Spitzer αποκάλυψαν ένα εντυπωσιακό και άγνωστο μέχρι σήμερα φαινόμενο. Οταν υπάρχει συγχώνευση γαλαξιών προκαλούνται διάφορες κοσμικές διεργασίες. Μια από αυτές είναι ορισμένα άστρα και κυρίως άστρα που βρίσκονται στις περιοχές που εξελίσσεται η συγχώνευση «εξορίζονται». Ομάδα επιστημόνων του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ που μελέτησαν τα δεδομένα του Spitzer υποστηρίζουν ότι αυτά τα εξόριστα άστρα παγιδεύονται μέσα σε «κουκούλια» της σκοτεινής ύλης που περιβάλλει τους γαλαξίες. Αποτέλεσμα του φαινομένου είναι να δημιουργείται ένα είδος φωτοστέφανου γύρω από σημεία όπου υπάρχει σκοτεινή ύλη. Σύμφωνα με τους ερευνητές οι μυστηριώδεις περιοδικές λάμψεις φωτός που παρατηρούνται στο υπέρυθρο φάσμα στο Διάστημα δεν προέρχονται από μακρινούς ή μικρούς και χαμηλής λαμπρότητας γαλαξίας όπως πιστεύεται μέχρι σήμερα αλλά προέρχονται από αυτά τα άστρα. Σύμφωνα με τους ειδικούς η ανακάλυψη θα βοηθήσει την καλύτερη κατανόηση της γέννησης και εξέλιξης των πρώτων γαλαξιών του Σύμπαντος.

Το NuStar το τηλεσκόπιο ακτίνων Χ βλέπει το “ξέσπασμα” μαύρης τρύπας. Τηλεσκόπιο της NASA που βλέπει στην περιοχή των ακτίνων Χ υψηλής ενέργειας συνέλαβε τη μαύρη τρύπα που κρύβεται στην καρδιά του γαλαξία μας να ξεσπάει βίαια και να λάμπει την ώρα που κατάπινε κάποιο νέφος αερίου ή αδέσποτο άστρο. «Ήμασταν τυχεροί που καταγράψαμε ένα ξέσπασμα της μαύρης τρύπας στη διάρκεια των παρατηρήσεών μας» σχολιάζει η Φιόνα Χάρισον, επιστημονική υπεύθυνη του NuSTAR, της «τηλεσκοπικής συστοιχίας πυρηνικής φασματογραφίας». «Τα δεδομένα αυτά θα μας βοηθήσουν να κατανοήσουμε τον ευγενικό γίγαντα που βρίσκεται στην καρδιά του Γαλαξία και να εξηγήσουμε γιατί καμιά φορά ξυπνά για μερικές ώρες και μετά επιστρέφει στο λήθαργό της» προσθέτει. To NuSTAR της NASA είναι το μόνο διαστημικό τηλεσκόπιο που μπορεί να εστιάζει τις «σκληρές» ακτίνες Χ, δηλαδή της ακτίνες Χ υψηλής ενέργειας. Λίγες μέρες μετά την εκτόξευσή τον Ιούλιο, το NuSTAR εστίασε στον Τοξότη Α* (προφέρεται άστρο άλφα του Τοξότη), όπως ονομάζουν οι αστρονόμοι την περιοχή όπου βρίσκεται η μαύρη τρύπα στο κέντρο του Μίλκι Ουέι. Προκειμένου να έχουν οι ερευνητές μια πληρέστερη εικόνα, η περιοχή εξεταζόταν την ίδια ώρα από το διαστημικό τηλεσκόπιο Chandra, το οποίο ακτίνες Χ χαμηλότερης ενέργειας, και το τηλεσκόπιο Keck στη Χαβάη, το οποίο προσέφερε παρατηρήσεις στο φάσμα του υπέρυθρου. Οι κοσμολόγοι πιστεύουν σήμερα ότι όλοι οι γαλαξίες περιέχουν μια μαύρη τρύπα στο κέντρο τους. Οι μαύρες τρύπες είναι εξορισμού κατάμαυρες, μπορούν ωστόσο να γίνουν αντιληπτές την ώρα που καταπίνουν μεγάλες ποσότητες υλικών. Τα υλικά αυτά παγιδεύονται στο ακραίο βαρυτικό πεδίο της μαύρης τρύπας και αρχίζουν να περιστρέφονται γύρω τις με ταχύτητες που πλησιάζουν την ταχύτητα του φωτός. Σε αυτή τη φάση, φτάνουν σε θερμοκρασίες εκατομμυρίων βαθμών Κελσίου και εκπέμπουν ακτινοβολία στο φάσμα των ακτίνων Χ. Οι μαύρες τρύπες που έχουν ανιχνευθεί στα κέντρα άλλων γαλαξιών είναι συχνά δραστήριες σε μόνιμη βάση -σε κάποιες περιπτώσεις τα γαλαξιακά κέντρα γίνονται ορατά ως κβάζαρ, πηγές ακτινοβολίες τόσο ισχυρές ώστε λάμπουν από την άλλη άκρη του Σύμπαντος. Συγκριτικά, ο Τοξότης Α* είναι μια ασυνήθιστα ήρεμη μαύρη τρύπα -σπάνια εκπέμπει λάμψεις όταν κάποιο υλικό πέφτει μέσα της. Όμως στη φάση παροξυσμού του περασμένου Ιουλίου, το υλικό που εξέπεμψε τις ακτίνες Χ εκτιμάται ότι είχε φτάσει σε θερμοκρασία 100 εκατομμυρίων βαθμών Κελσίου. Όπως σχολιάζει ο Τσακ Χέιλι, μέλος της αποστολής NuSTAR, «oι αστρονόμοι υποψιάζονταν εδώ και καιρό ότι το δείπνο της μαύρης τρύπας πρέπει να παράγει άφθονες, σκληρές ακτίνες Χ. Το NuSTAR όμως είναι το μόνο τηλεσκόπιο με αρκετή ευαισθησία ώστε να καταγράφει αυτές τις ακτίνες». Ο Τοξότης Α* σε εικόνα του NuSTAR. Δεξιά, η περιοχή της μαύρης τρύπας πριν από την έκλαμψη (πάνω), στη διάρκειά της και μετά τη λήξη της

Η μεγαλύτερη εικόνα του κέντρου του Γαλαξία μας. Βλέπουμε περισσότερα από 84 εκατομμύρια άστρα στο κέντρο του γαλαξία μας. Δημιουργήθηκε από τους αστρονόμους του Παρατηρητηρίου Paranal στο Cerro Paranal, στη Χιλή. Πρόκειται για μια εικόνα – κατάλογο των άστρων του κέντρου του γαλαξία μας, και είναι μια από τις μεγαλύτερες που έχουν δημιουργήσει οι αστρονόμοι με μέγεθος των 9 gigapixel. Η εικόνα περιέχει πάνω από δέκα φορές περισσότερα άστρα σε σχέση με προηγούμενες. Αν αυτή η εικόνα του κέντρου του γαλαξία εκτυπωνόταν με μια τυπική ανάλυση, θα είχε εμβαδόν 63 τετραγωνικά μέτρα! Η εικόνα του κέντρου του γαλαξία καλύπτει λιγότερο από το 1% του ουρανού και αποκαλύπτει συνολικά περίπου 173,1 εκατομμύρια αντικείμενα, εκ των οποίων τα 84 εκατομμύρια ταυτοποιήθηκαν ως άστρα, ενώ για τα υπόλοιπα δεν ήταν εφικτές ακριβείς μετρήσεις, είτε επειδή ήταν πολύ μικρής φωτεινότητας, είτε επειδή συγχέονταν με άλλα γειτονικά αντικείμενα. http://www.eso.org/public/images/eso1242a/zoomable/

Το Soyuz TMA-06M εκτοξεύθηκε από το Μπαϊκονούρ με κατεύθυνση το Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Από το κοσμοδρόμιο Μπαϊκονούρ εκτοξεύθηκε ο πύραυλος-μεταφορέας Soyuz-FG, που μεταφέρει το διαστημόπλοιο Soyuz TMA-06M, στο οποίο επιβαίνει το νέο πλήρωμα του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού (ΔΔΣ), οι κοσμοναύτες της Ρωσικής Διαστημικής Υπηρεσίας Roskosmos Ολέγκ Νοβίτσκι, Γεβγκένι Ταρέλκιν και ο αστροναύτης της ΝΑΣΑ Κέβιν Φορντ. Ο εκπρόσωπος της Ρωσικής Διαστημικής Υπηρεσίας δήλωσε ότι το Soyuz TMA-06M αποχωρίστηκε από τον πύραυλο-μεταφορέα του Soyuz-FG και τέθηκε σε τροχιά εκ του μακρόθεν προσέγγισης με τον ΔΔΣ στις 15:00 ώρα Μόσχας. Η πρόσδεση του Soyuz TMA-06M με το ΔΔΣ έχει προγραμματιστεί για τις 25 Οκτωβρίου στις 16:35 ώρα Μόσχας και θα γίνει σε συνθήκες αυτοματισμού. «O Oυρανός των Αρχαίων» έρχεται στο Ψηφιακό Πλανητάριο. Μια νέα θεαματική παράσταση με τίτλο «O Oυρανός των Αρχαίων» θα παρουσιάσει το Ψηφιακό Πλανητάριο του Ιδρύματος Ευγενίδου. Η νέα ψηφιακή παράσταση θα ενταχθεί στο πρόγραμμα του Πλανηταρίου από την Τετάρτη 31 Οκτωβρίου, με τιμές εισιτηρίων 6 ευρώ για τους ενήλικες και 4 ευρώ για τα παιδιά. Η πρώτη επίσημη παράσταση θα πραγματοποιηθεί την Τρίτη 30 Οκτωβρίου. Ξεκινώντας από τον «Ουρανό της Αρχαίας Αιγύπτου», η παράσταση αποτελεί μια εικονική περιήγηση σε μερικά από τα σημαντικότερα μνημεία, από το ναό του Αμπού Σιμπέλ έως τον τάφο του Τουταγχαμών, δείχνοντας πόσο ακριβείς ήταν οι ουράνιες ευθυγραμμίσεις των Αρχαίων Αιγυπτίων, οι οποίες ακόμη και σήμερα εξακολουθούν να εντυπωσιάζουν. Ο δεύτερος «σταθμός» είναι ο ναυτικός πολιτισμός των Μινωιτών, που χρησιμοποίησαν πρώτοι τους αστερισμούς για να προσανατολιστούν και των οποίων οι εμπεριστατωμένες γνώσεις για τη ναυσιπλοΐα, επομένως και για τα άστρα, βρίσκονται αποτυπωμένες στα ερείπια της Κνωσού και του Ακρωτηρίου της Θήρας. Η παράσταση συνεχίζεται με την αρχαία Ελλάδα της κλασικής περιόδου, όταν μαθηματικοί και αστρονόμοι προσπάθησαν να ερμηνεύσουν τις κινήσεις των ουρανίων σωμάτων με τρόπο ορθολογικό. Ακολούθως παρουσιάζεται ο Εύδοξος, ο Αρίσταρχος ο Σάμιος (που πρώτος υποστήριξε μια ηλιοκεντρική θεώρηση του σύμπαντος) και ο Ίππαρχος που θεωρήθηκε ο πατέρας της αστρονομίας. Το ταξίδι στο χώρο και το χρόνο συνεχίζεται στην Ελληνιστική Αίγυπτο και τα επιτεύγματα της Αλεξανδρινής επιστήμης, την περίφημη Αλεξανδρινή Βιβλιοθήκη και τον Φάρο της Αλεξάνδρειας, ενώ ολοκληρώνεται με τον «Μηχανισμό των Αντικυθήρων», τον πρώτο υπολογιστή της αρχαιότητας. Ο διευθυντής του Πλανηταρίου Διονύσης Σιμόπουλος, μιλώντας για τη νέα ψηφιακή παράσταση, δήλωσε ότι «αξιοποιεί πλήρως τις τεχνικές δυνατότητες του πλανηταρίου να μας 'ταξιδέψει εικονικά' μέσα στο χώρο και το χρόνο και να μας παρουσιάσει τον ουρανό κατά την αρχαιότητα κατά τρόπο επιστημονικά άρτιο και εικαστικά εντυπωσιακό. Στον τεράστιο θόλο του Πλανηταρίου το κοινό θα δει τον έναστρο νυχτερινό ουρανό, όπως ακριβώς τον έβλεπαν οι αρχαίοι Αιγύπτιοι , οι Μινωίτες, οι Έλληνες της εποχής της κλασικής αρχαιότητας και αργότερα οι κάτοικοι της Ελληνιστικής Αιγύπτου». Επιπροσθέτως, όπως τόνισε, «οι πολύτιμες όσο και εντυπωσιακές φωτογραφίες του γνωστού φωτογράφου Λουκά Χαψή θα μας παρουσιάσουν τον έναστρο νυχτερινό ουρανό που απλώνεται πάνω από τους σημαντικούς αρχαιολογικούς μας χώρους σήμερα». Την ημέρα της πρεμιέρας 30/10 θα πραγματοποιηθούν τρεις παραστάσεις (19:00, 20:30 και 21:30), με ελεύθερη είσοδο για το κοινό, απαραίτητα είναι όμως τα δελτία εισόδου, η διανομή των οποίων (και έως εξαντλήσεως των διαθεσίμων θέσεων) θα ξεκινήσει από τις 18:00 της ίδιας ημέρας από το ταμείο του Πλανητάριου. Την παράσταση θα προλογίσει ο καθηγητής Ξενοφών Μουσάς, ο οποίος και θα αναφερθεί εκτενώς και στον Μηχανισμό των Αντικυθήρων.

Valles Marineris το Γκραν Κάνυον του Αρη. Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ESA) έδωσε στη δημοσιότητα τις πρώτες υψηλής ανάλυσης και έγχρωμες εικόνες του Valles Marineris, του μεγαλύτερου φαραγγιού του Αρη που πιθανότατα είναι το μεγαλύτερο φαράγγι του ηλιακού μας συστήματος. Οι νέες παρατηρήσεις του Valles Marineris δείχνουν ότι είναι πολύ βαθύτερο από όσο πιστεύαμε. Με βάση προηγούμενες παρατηρήσεις οι ειδικοί είχαν υπολογίσει αρχικά ότι το Valles Marineris έχει μήκος 3.000 χλμ, πλάτος 200 χλμ και βάθος 7 χλμ. Λίγο αργότερα οι μετρήσεις αναθεωρήθηκαν και οι ειδικοί έκαναν λόγο για μήκος 4.000 χλμ και βάθος 8 χλμ. Οι νέες παρατηρήσεις που έκανε ο δορυφόρος Mars Express της ESA δείχνουν ότι το μήκος και πλάτος του φαραγγιού είναι αυτά που έχουν υπολογιστεί μέχρι τώρα αλλά το βάθος του είναι ακόμη μεγαλύτερο αφού σε κάποια σημεία του φτάνει τα δέκα χλμ! Συγκριτικά, το Γκραντ Κάνυον στην Αριζόνα έχει μήκος 446 χλμ, 29 χλμ πλάτος, και το μέγιστο βάθος του φτάνει στα 1800 μέτρα. http://video.google.com/videoplay?docid=-1622667251598627943&hl=el

Ορίστηκε η σύνθεση του νέου πληρώματος του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού. Εγκρίθηκε η τελική σύνθεση της διεθνούς αποστολής, η οποία ήδη θα ξεκινήσει για τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ΔΔΣ). Στη νέα σύνθεση του πληρώματος συμμετέχουν ο Ρώσος Ολέγκ Νοβίτσκι, ο Λευκορώσος Γεβγκένι Ταρέλκιν και ο Αμερικανός Κέβιν Φορντ, οι οποίοι θα αντικαταστήσουν το πλήρωμα, που βρίσκεται ήδη σε τροχιά, τη Σανίτα Ουίλιαμς, τον Γιούρι Μαλεντσένκο και τον Ακιχίκο Χοσίντε. Η μετάβαση προς τον ΔΔΣ θα γίνει με διαστημόπλοιο «Soyuz TMA-06M», η εκτόξευση του οποίου έχει οριστεί για τις 23 Οκτωβρίου στις 14:51 ώρα Μόσχας (10:51 UTC). Η πρόσδεση του Soyuz με τον ΔΔΣ έχει οριστεί για τις 25 Οκτωβρίου στις 16:51 ώρα Μόσχας (12:51 UTC) και θα γίνει αυτομάτως. Το «Proton M» εκτοξεύτηκε επιτυχώς από το Μπαϊκονούρ. Ο πύραυλος-φορέας «Proton M» με το σύστημα επιτάχυνσης «Briz-M» και τον αμερικανικό τηλεπικοινωνιακό δορυφόρο Intelsat-23 εκτοξεύθηκε από το κοσμοδρόμιο Μπαϊκονούρ. Η εκτόξευση πραγματοποιήθηκε επιτυχώς στις 12:37 ώρα Μόσχας, ο δορυφόρος θα τοποθετηθεί στην τελική τροχιά στις 22:07 ώρα Μόσχας. Ο δορυφόρος προορίζεται για παροχή τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών στην Αμερική, στην Ευρώπη και στην Αφρική για την περίοδο των 15 ετών. Η Κίνα τοποθέτησε σε τροχιά δύο επιστημονικούς πειραματικούς δορυφόρους. Η Κίνα τοποθέτησε σε τροχιά δύο επιστημονικούς πειραματικούς δορυφόρους της σειράς «Σιτζάν». Οι δορυφόροι εκτοξεύτηκαν από το αεροδρόμιο T'ai Yuan με την βοήθεια του πυραύλου-φορέα "Changzheng-2C". Οι δορυφόροι αυτής της σειράς προορίζονται για παρακολούθηση της κατάστασης του περιβάλλοντος, για την έρευνα του διαστήματος και για την διεξαγωγή επιστημονικών πειραμάτων. Η σημερινή εκτόξευση ήταν η 169η τοποθέτηση δορυφόρων σε τροχιά με την βοήθεια των πυραύλων φορέων της σειράς "Changzheng". Το Spektr-R πραγματοποίησε μια ραδιοαπεικόνιση μακρινού γαλαξία. Η πρώτη απεικόνιση του γοργά μεταβαλλόμενου ενεργού γαλαξία 0716+714 επιτεύχθηκε σε μήκος κύματος 6,2 εκατοστά με τη βοήθεια του ρωσικού διαστημικού ραδιοτηλεσκοπίου Spektr-Rκαι επίγειων ραδιοτηλεσκοπίων. «Στην ανάλυση χρησιμοποιήθηκαν στοιχεία, που συγκεντρώθηκαν κατά τη διάρκεια της παρατήρησης της δραστηριότητας περισσότερο από 24 ώρες, στην οποία συμμετείχαν περίπου δέκα από τα μεγαλύτερα επίγεια ραδιοτηλεσκόπια», αναφέρεται στην ανακοίνωση. Εκτός από την ραδιοαπεικόνιση, οι επιστήμονες κατόρθωσαν να μετρήσουν τις παραμέτρους του πυρήνα του γαλαξία, το πλάτος των πιδάκων στη βάση του, η οποία ήταν γύρω στα 70 μικροδευτερόλεπτα του τόξου ή 0,3 parsecs, καθώς και άλλα αστροφυσικά χαρακτηριστικά. Ρωσικός πύραυλος θα τοποθετήσει σε τροχιά δορυφόρο του Εκουαδόρ. Ρωσικός πύραυλος-φορέας θα τοποθετήσει σε περίγεια τροχιά τον πρώτο στην ιστορία δορυφόρο του Εκουαδόρ. Όπως ανακοίνωσε η Υπηρεσία Διαστήματος του Εκουαδόρ, η εκτόξευση έχει προγραμματιστεί για τις 20 Νοεμβρίου. Ο δορυφόρος, που προορίζεται για τη διεξαγωγή επιστημονικών ερευνών στο Διάστημα, κατασκευάστηκε από ειδικούς του Ισημερινού χωρίς οποιαδήποτε ξένη βοήθεια. Ο δορυφόρος είναι εξοπλισμένος με ειδικό σύστημα μετάδοσης βίντεο σήματος από το Διάστημα, το οποίο θα μεταδίδεται μετά στο Διαδίκτυο. Πύραυλος Soyuz έθεσε σε τροχιά άλλους δύο δορυφόρους του συστήματος Galileo. Το κορυφαίο πυραυλικό τμήμα Frigate-ΜΤ έθεσε με επιτυχία σε τροχιά τη νύχτα προς 13η Οκτωβρίου ώρα Μόσχας δύο δορυφόρους του ευρωπαϊκού συστήματος πλοήγησης Galileo. Ο συνολικός αριθμός της ομάδας των δορυφόρων του Galileo σε τροχιά έφθασε πλέον τους τέσσερις. Η πρώτη επιτυχής εκτόξευση του πυραύλου Soyuz-ST με δύο ευρωπαϊκούς δορυφόρους αυτού του συστήματος έγινε στις 21 Οκτωβρίου 2011. Οι υπόλοιποι 26 δορυφόρου θα τίθενται σταδιακά σε τροχιά από το 2013. Το συνολικό κόστος της εκτόξευσης δέκα δορυφόρων με πέντε ρωσικούς πυραύλους Soyuz φθάνει τα 397 εκατομμύρια ευρώ. Περισσότερα: http://www.esa.int/esaCP/SEMGCG3S18H_Greece_0.html Το Πεντάγωνο κάνει όνειρα για φτηνό διάστημα. Οι Αμερικανοί στρατιωτικοί άρχισαν να σκέφτονται στα σοβαρά τη δημιουργία διαστημικών συστημάτων πολλαπλών χρήσεων νέας γενιάς. Η εκπόνησή τους δεν πρέπει να διακόπτεται ούτε ακόμα και σε συνθήκες περιορισμένου προϋπολογισμού, δηλώνουν στο Πεντάγωνο. Παρόλ΄ αυτά σήμερα στις ΗΠΑ δεν χρηματοδοτούνται νέα σχέδια τέτοιου είδους. Το κόστος μεταφοράς ενός κιλού φορτίου σε περίγεια τροχιά παραμένει πολύ υψηλό και ανέρχεται σε μερικές χιλιάδες δολάρια. Το κόστος θα έπρεπε να είχε μειώσει η χρησιμοποίηση διαστημικών συσκευών πολλαπλής χρήσης – διαστημικών λεωφορείων. Όμως η τιμή εκτόξευσης ενός σατλ αποδείχτηκε αστρονομική – αντί των 20 εκατ. δολαρίων ξεπέρασε το ενάμιση δισεκατομμύριο. Ήδη το νέο αιώνα εμφανίστηκε το βάρους 5 τόνων μη επανδρωμένο διαστημοπλάνο Boeing X-37B – δημιούργημα της ΝΑΣΑ, το οποίο παραδόθηκε στο Πεντάγωνο. Και τα δυο σκάφη αυτού του τύπου πραγματοποίησαν το καθένα μια μυστική αποστολή, που σχετιζόταν με τη δοκιμή κάποιων δορυφορικών τεχνολογιών. Η X-37B δεν είναι συσκευή, η οποία θα άνοιγε για το Πεντάγωνο το δρόμο των φτηνών εκτοξεύσεων. Η δημιουργία του είχε αρχίσει πριν 13 χρόνια. Η αντίληψή του απαρχαιώνεται, παρόλο που έχει δώσει πείρα για την κατασκευή μικρών διαστημοπλάνων. Άλλα σχέδια οι στρατιωτικοί δεν έχουν, θεωρεί ο ακαδημαϊκός της Ρωσικής Ακαδημίας Κοσμοναυτικής Αλεξάντρ Ζελεζιακόφ: - Μη στρατιωτικά συστήματα τέτοιας τάξης υπάρχουν επίσης μόνο στο χαρτί. Εκτός του διαστημικού τουρισμού προς το παρόν δεν βλέπω οποιαδήποτε δυνατότητα χρησιμοποίησης διαστημοπλάνων πολλαπλής χρήσης. Εκτός των διαστημικών λεωφορείων πολλαπλής χρήσης, υπάρχει μόνο ένας τρόπος μείωσης του κόστους των εκτοξεύσεων – η δημιουργία επιστρεφόμενων πυραύλων. Για τέτοιους πυραύλους η διοίκηση της Πολεμικής Αεροπορίας των ΗΠΑ είχε πραγματοποιήσει διαγωνισμό με τη συμμετοχή εταιρειών, συμπεριλαμβανομένης και της Boeing, καθώς και της Λόκχιντ Μάρτιν (Lockheed Martin). Ένα από τα σχέδια άρεσε, όμως συγκεκριμένη παραγγελία δεν έγινε. Γι΄αυτό οι στρατιωτικοί τίποτα δεν έχουν ούτε σ΄ αυτή την κατεύθυνση. Ωστόσο τη δημιουργία παρόμοιου πολιτικού σχεδίου σήμερα προωθεί η Έλον Μασκ (Elon Musk)– η εταιρία της “Space X” κατασκευάζει σασί προσεδάφισης για τον πύραυλό της «Falcon 9». Το Πεντάγωνο στο αμέσως προσεχές μέλλον ούτε νέα φτηνά διαστημοπλάνα, ούτε πυραύλους, ικανούς να κάθονται σε αεροδρόμιο, κατά πάσαν πιθανότητα, δεν θα αποκτήσει. Η ζήτηση τέτοιου είδους συσκευών στο μέλλον θα αυξάνεται, κυρίως, από την πλευρά του μη στρατιωτικού τομέα. Γι΄αυτό το πιθανότερο είναι ότι θα δημιουργηθούν από ιδιωτικές εταιρείες, παρά από την Λόκχιντ Μάρτιν ή από άλλους παλιούς εργολάβους του Πενταγώνου. Σε συνθήκες έντονα περικομμένου προϋπολογισμού οι στρατιωτικό άρχισαν να εξετάζουν την πείρα της Έλον Μασκ, χωρίς να αντιλαμβάνονται πως κατόρθωσε με σχετικά μικρά χρηματικά ποσά να δημιουργήσει ολοκληρωμένο διαστημόπλοιο πολλαπλών χρήσεων, που ήδη έχει πετάξει, καθώς και πύραυλο. Οι εμπειρογνώμονες της υποδεικνύουν ότι η τύχη των στρατιωτικο-διαστημικών εκπονήσεων σε σημαντικό βαθμό εξαρτάται από τους πολιτικούς – ποια κατεύθυνση θα ακολουθήσει η αξιοποίηση του διαστήματος. Θα διατηρηθεί άραγε η τωρινή τάση πολιτικής χρησιμοποίησής του ή τα στοιχεία της στρατιωτικοποίησής του θα γίνουν πιο προφανή;

Ένας νέος δορυφόρος της ESA θα μελετήσει μακρινούς πλανήτες. Πλανήτες που περιφέρονται γύρω από κοντινούς αστέρες θα είναι το αντικείμενο της νέας διαστημικής αποστολής που ανακοίνωσε η ESA την περασμένη Παρασκευή. Ο δορυφόρος που φέρει το όνομα Cheops αναμένεται να είναι έτοιμος για εκτόξευση το 2017. Ο Cheops πήρε το όνομά του από τα αρχικά των λέξεων CHaracterising ExOPlanets Satellite και στόχος του είναι γειτονικοί αστέρες γύρω από τους οποίους είναι γνωστό ότι περιφέρονται πλανήτες. http://www.esa.int/esaCP/SEMH92MFL8H_Greece_0.html Πλανήτης στο μέγεθος της Γης στο γειτονικό Άλφα του Κενταύρου. http://www.astrovox.gr/forum/viewtopic.php?t=17285&start=0&postdays=0&postorder=asc&highlight=

Ξαναβρέθηκε χαμένος αστεροειδής με λίγη βοήθεια από την ESA. http://www.esa.int/esaCP/SEMSMH4S18H_Greece_0.html

Μαζι διαμορφώνονταν ο Γαλαξίας και η Γη. Η κρατούσα θεωρία αναφέρει ότι ο σχηματισμός των γαλαξιών ολοκληρώνεται πολλά δισεκατομμύρια έτη πριν αρχίσουν να δημιουργούνται ηλιακά συστήματα και να κάνουν την εμφάνιση τους οι πρώτοι πλανήτες μέσα σε αυτά. Νέα μελέτη της NASA έρχεται να ανατρέψει αυτή τη θεωρία και μάλιστα με τον πιο εντυπωσιακό τρόπο αφού, όπως δείχνει, οι γαλαξίες συνεχίζουν να εξελίσσονται για πολλά δισεκατομμύρια έτη μετά τη γέννησή τους. Μάλιστα, σύμφωνα με τη μελέτη, ο γαλαξίας μας ολοκλήρωσε τη διαμόρφωσή του και έφτασε το τελικό σημείο σχηματισμού του, αυτό που γνωρίζουμε σήμερα, την ίδια ακριβώς εποχή που γεννιόταν το ηλιακό μας σύστημα. Επιστήμονες της NASA χρησιμοποίησαν το τηλεσκόπιο Keck στη Χαβάη και μελέτησαν 544 γαλαξίες. Η μελέτη ονομάστηκε DEEP2 Redshfit Survey και οι ερευνητές παρατήρησαν γαλαξίες που βρίσκονταν σε απόσταση 2-8 δισεκατομμύρια έτη φωτός από τον δικό μας γαλαξία. Οι επιστήμονες επικέντρωσαν την προσοχή τους σε λαμπρούς γαλαξίες η μελέτη των οποίων μπορεί να αποκαλύψει πολλά στοιχεία για την εσωτερική λειτουργία τους. Σύμφωνα με τα όσα πίστευαν μέχρι σήμερα οι αστρονόμοι, οι γαλαξίες - ειδικά εκείνοι στη συμπαντική μας γειτονιά, συμπεριλαμβανομένου του δικού μας - ολοκλήρωσαν τις διεργασίες σχηματισμού και μορφοποίησής τους πριν από περίπου 8 δισεκατομμύρια έτη και έκτοτε εμφάνισαν μικρές και άνευ ιδιαίτερης σημασίας μεταβολές. Οι ερευνητές της NASA κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι κάτι τέτοιο δεν ισχύει και ότι ειδικά οι σπειροειδείς γαλαξίες (όπως ο δικός μας) συνεχίζουν να εξελίσσονται και να διαμορφώνονται για αρκετά δισεκατομμύρια έτη μετά το χρονικό όριο που έχει θέσει η κρατούσα θεωρία. Οι ερευνητές εκτιμούν ότι ο γαλαξίας μας συνέχιζε να βρίσκεται σε διαδικασία εξέλιξης και διαμόρφωσης πριν από 4,6 δισεκατομμύρια έτη, την εποχή δηλαδή που είχε ξεκινήσει και ο σχηματισμός του ηλιακού μας συστήματος. Υπολογίζεται ότι η Γη γεννήθηκε πριν από περίπου 4,5 δισεκατομμύρια έτη, οπότε, αν η μελέτη της NASA είναι ορθή, ο πλανήτης μας βρισκόταν σε διαδικασία σχηματισμού του ταυτόχρονα με τον Γαλαξία.

Ο γαλάζιος Ουρανός. Εδώ και δεκαετίες, οι καλύτερες εικόνες του μακρινού πλανήτη Ουρανού δείχνουν μόνο μια γαλαζοπράσινη σφαίρα χωρίς κανένα ορατό χαρακτηριστικό. Τώρα, μια νέα τεχνική παρατήρησης επέτρεψε στους αστρονόμους να διακρίνουν λεπτομέρειες και βίαια μετεωρολογικά συστήματα. Αν και είναι ο τρίτος μεγαλύτερος πλανήτης του Ηλιακού Συστήματος, μετά τον Δία και τον Κρόνο, ο Ουρανός παραμένει μυστηριώδης, αφού βρίσκεται 30 φορές πιο μακριά από τον Ήλιο, σε σχέση με τη Γη, και παραμένει κρυμμένος στο αιώνιο λυκόφως. Ακόμα και η αποστολή Voyager, η οποία πέρασε από τον Ουρανό το 1986, κατάφερε να δει μόνο μια τιρκουάζ σφαίρα. Οι νέες εικόνες αποκαλύπτουν ότι ο Ουρανός μοιάζει τελικά με τους υπόλοιπους αέριους γίγαντες του Ηλιακού Συστήματος, τον Δία, τον Κρόνο και τον Ποσειδώνα: είναι τυλιγμένος σε ζώνες περιστρεφόμενων σύννεφων και η ατμόσφαιρά του μαστίζεται από γιγάντιους κυκλώνες. Τα νέα πορτρέτα του Ουρανού συνδυάζουν πολλαπλές υπέρυθρες λήψεις με το τηλεσκόπιο Keck II, το οποίο βρίσκεται στην κορυφή του ηφαιστείου Μάουνα Κέα της Χαβάης. Με επικεφαλής τον Λάρι Σρομόφσκι του Πανεπιστημίου του Ουισκόνσιν στο Μάντισον, οι ερευνητές κατάφεραν να απομονώσουν το θόρυβο και να αποκαλύψουν έτσι τα χαρακτηριστικά της ατμόσφαιρας. Οι αστρονόμοι διαπίστωσαν ότι βαθιά μέσα στην ατμόσφαιρα του Ουρανού, η οποία αποτελείται από υδρογόνο, ήλιο και μεθάνιο, οι άνεμοι πνέουν συνήθως από τα ανατολικά, με ταχύτητες που φτάνουν τα 900 χιλιόμετρα την ώρα. Είναι εντυπωσιακό το γεγονός ότι ο άνεμος είναι τόσο ισχυρός, δεδομένου ότι η ενέργεια της ατμόσφαιρας είναι περιορισμένη στη θερμοκρασία των -240 βαθμών Κελσίου. «Ο ήλιος είναι στον ουρανό 900 φορές πιο ασθενής από ό,τι στη Γη, οπότε πέφτει και η ένταση της ηλιακής ενέργειας που τροφοδοτεί το σύστημα» εξηγεί ο Δρ Σρομόφσκι. Επισημαίνει επίσης ότι στο βόρειο πόλο του Ουρανού διακρίνονται για πρώτη φορά ρεύματα μεταφοράς θερμότητας, τα οποία θυμίζουν τη γιγάντια δίνη που μαίνεται στο νότιο πόλο του Κρόνου. Η μελέτη παρουσιάστηκε σε συνέδριο της Αμερικανικής Εταιρείας Αστρονομίας στο Ρένο της Νεβάδα.

Τιτάνας, σύντομα ο ισχυρότερος υπολογιστής του κόσμου. Με την ολοκλήρωση μιας σημαντικής αναβάθμισης τις επόμενες εβδομάδες, ο ισχυρότερος υπερυπολογιστής των ΗΠΑ θα γίνει ο ισχυρότερος του κόσμου. Το σύστημα Titan, το οποίο ετοιμάζεται στο Εθνικό Εργαστήριο του Όουκ Ριτζ στο Τενεσί, θα φτάσει σε ισχύ τα 10 με 20 petaflops, δηλαδή θα εκτελεί 20 τετράκις εκατομμύρια υπολογισμούς κινητής υποδιαστολής ανά δευτερόλεπτο. Το νούμερο αντιστοιχεί σε μισό εκατομμύριο οικιακά PC και υπερβαίνει κατά σχεδόν δέκα φορές την ισχύ του συστήματος στη σημερινή του μορφή, με την ονομασία Jaguar. Ο αναβαθμισμένος υπερυπολογιστής θα αναλάβει να αναλύει νέα στελέχη του ιού της γρίπης, θα πραγματοποιεί εικονικές δοκιμές εμβολίων και θα βοηθήσει στην ανάπτυξη νέων βιοκαυσίμων και συστημάτων ηλιακής ενέργειας. Το Jaguar κατασκευάστηκε από την αμερικανική Cray, η οποία ειδικεύεται στους υπερυπολογιστές. Περιλαμβάνει 224.256 επεξεργαστές Opteron της AMD και τρέχει μια ειδική έκδοση του Linux. Με την αναβάθμιση το σύστημα θα εφοδιαστεί με μερικές χιλιάδες επεξεργαστές γραφικών (GPU), παρόμοιους με αυτούς που χρησιμοποιούνται σε κονσόλες όπως το PlayStation, όπως θέλει μια νέα τάση στην αγορά υπερυπολογιστών. Χάρη στην δυνατότητά τους για παράλληλη επεξεργασία των δεδομένων, τα τσιπ GPU μπορούν να επιταχύνουν σημαντικά ορισμένες, αλλά όχι όλες, τις εργασίες. Το Τitan θα εξοπλιστεί με τα τσιπ Tesla και Kepler της Nvidia. H αναβάθμιση δεν αναμένεται πάντως να αυξήσει σημαντικά την κατανάλωση ρεύματος, με το λογαριασμό σε ετήσια βάση να φτάνει τα 25 εκατομμύρια δολάρια. Την πρωτιά του ταχύτερου υπολογιστή του κόσμου κατέχει σήμερα ο κινεζικός Tianhe-1A, ενώ ο Jaguar ακολουθεί στη δεύτερη θέση. Στην φωτογραφία ο υπερυπολογιστής Jaguar της Cray.

Το νερό και ο αέρας του Άρη. Το ρωσικό φασματοσκόπιο ουδετερονίων DAN στη συσκευή Curiosity άρχισε να ερευνά με καθετηρίαση την επιφάνεια του Άρη αναζητώντας κοιτάσματα πάγου από νερό. Εν τω μεταξύ το μέλλον του Άρη σήμερα καθορίζεται στη Γη. Στη ΝΑΣΑ ετοιμάζονται τα σχέδια MAVEN και InSight για την εξερεύνηση της ατμόσφαιρας και της εσωτερικής δομής του πλανήτη, ενώ η (ESA) και η Ρωσκόσμος σχεδιάζουν να ερευνήσουν λεπτομερώς τη σύσταση της ατμόσφαιρας του Άρη η οποία, ίσως, θα υποδείξει αν υπάρχει ή όχι ζωή σ΄αυτό τον πλανήτη. Το ρωσικό φασματοσκόπιο ουδετερονίων DAN, που βρίσκεται στο όχημα Curiosity, ήδη άρχισε την εκτέλεση του επιστημονικού προγράμματος πειράματος στην επιφάνεια του Άρη. Το πρώτο αποτέλεσμα του DAN αποδέχτηκε απρόσμενο – στο σημείο της προσεδάφισης του Curiosity στο υπέδαφος ανακαλύφθηκε αρκετά μικρή ποσότητα υδρογόνου – περίπου τόση, όση αντιστοιχεί σε 1-2% νερού. Αυτός ο δείκτης δεν αντιστοιχεί εντελώς στα προηγούμενα τροχιακά στοιχεία, τα οποία είχε πάρει η ρωσική συσκευή HEND του δορυφόρου Mars Odyssey (ΝΑΣΑ). Σύμφωνα με τους χάρτες, που είχαν σχεδιαστεί με τη βοήθεια του HEND, η περιοχή της προσεδάφισης του Curiosity στον κρατήρα του Γκέιλ μπορεί να θεωρείται μάλλον υγρή – ο προσδιορισμένος όγκος υδρογόνου αντιστοιχεί περίπου σε ποσοστό 5-6% περιεκτικότητας νερού. Πάντως, «απρόσμενο» δεν σημαίνει «ακατανόητο» - η διακριτική ικανότητα του HEND στο χώρο ανέρχεται σε εκατοντάδες χιλιόμετρα, ενώ το DAN μετρά την περιεκτικότητα του υδρογόνου ακριβώς κάτω από το Curiosity με διακριτική ικανότητα μερικών μέτρων. Μάλλον, μπορούμε να πούμε ότι η πραγματική κατανομή του πάγου στο υπέδαφος είναι πολύ πιό πολύπλοκη, από ότι θα μπορούσαμε να υποθέσουμε, γι΄αυτό χρειάζονται όλο και πιό λεπτές μετρήσεις, για τις οποίες ακριβώς είχε επινοηθεί το Curiosity. Αυτή την απαίτηση τη λαμβάνουν ήδη και τα νέα σχέδια για τον Άρη. Προχωρούν ολοταχώς οι εργασίες στα πλαίσια των προγραμμάτων MAVEN και InSight (ΝΑΣΑ) και ExoMars (ESA και Ρωσκόσμος), για να μην αναφερθούμε και στα επιστημονικά προγράμματα άλλων χωρών. Οι επιστημονικοί τους στόχοι σε κάποια σημεία ομοιάζουν, όμως μόνο στο βαθμό, που τους συνενώνουν τα άλυτα ερωτήματα σε ό,τι αφορά την εξαίρεση του Άρη – πως αναπτυσσόταν ο πλανήτης, γιατί έχασε το μαγνητικό του πεδίο και το νερό και υπήρχε άραγε στον Άρη ζωή ή κάτι προγενέστερό της. Οι απαντήσεις σ΄αυτές τις ερωτήσεις μπορούν να βρεθούν μέσω της έρευνας της ατμόσφαιρας του πλανήτη, της εσωτερικής του δομής, της κατανομής του πάγου από νερό και των ορυκτών στην επιφάνεια και το ανώτερο στρώμα του υπεδάφους. Ο Κρεγκ Βέντερ δηλώνει βέβαιος ότι θα βρει DNA στον Άρη. Ο Κρεγκ Βέντερ, ο ερευνητής που δημιούργησε το πρώτο συνθετικό γονιδίωμα, θέλει τώρα να στείλει στον Άρη ένα ρομπότ που θα αναζητήσει γενετικό υλικό από εξωγήινα μικρόβια. «Σίγουρα θα υπάρχουν και εκεί μορφές ζωής που βασίζονται στο DNA» είπε ο Αμερικανός βιολόγος σε συνέδριο Υγείας που πραγματοποίησε την περασμένη εβδομάδα το περιοδικό Wired. http://fora.tv/2012/10/16/Craig_Venter_Health_Genomics_Research_and_Power O υπερφιλόδοξος Βέντερ παρουσίασε τα σχέδιά του για μια ρομποτική αποστολή στον Άρη που θα διαθέτει τον απαραίτητο εξοπλισμό για γενετικές αναλύσεις. Το ρομπότ, είπε, θα μπορούσε να συλλέγει δείγματα του υπεδάφους, να ανιχνεύει μικροβιακές μορφές ζωής, να προσδιορίζει τη γενετική αλληλουχία τους και να μεταδίδει τα δεδομένα στη Γη. Αυτό, επισήμανε, θα επέτρεπε στους αστροβιολόγους να μελετήσουν τα αρειανά μικρόβια χωρίς να χρειάζεται να μεταφερθούν δείγματα στη Γη. Είναι ένα ακόμα ανορθόδοξο σχέδιο για τον Κρεγκ Βέντερ, ο οποίος έγινε διάσημος το 2000, όταν ολοκλήρωσε την αλληλουχία του ανθρώπινου γονιδιώματος πριν από τη διεθνή ερευνητική κοινοπραξία του Human Genome Project. Αργότερα υλοποίησε πρόγραμμα για τη μαζική γενετική ανάλυση των μικροβίων των ωκεανών, εξέτασε το γονιδίωμα των μικροβίων στον αέρα της Νέας Υόρκης, και πιο πρόσφατα δημιούργησε τη «Σύνθια», το πρώτο ζωντανό βακτήριο με συνθετικό γονιδίωμα. Το ενδιαφέρον του για τα αρειανά μικρόβια ακούγεται υπερβολικό, υπάρχουν όμως κι άλλοι επιστήμονες που θεωρούν ότι ένα τέτοιο σχέδιο θα ήταν καλή ιδέα. Ο Βέντερ ανέφερε ότι τεχνολογίες αυτόματου προσδιορισμού αλληλουχίας δοκιμάζονται ήδη στην έρημο Μοχάβε στην Καλιφόρνια με την προοπτική να αξιοποιηθούν σε μια μελλοντική αποστολή στον Άρη. Στο συνέδριο του Wired, ερευνητές του MIΤ ανέφεραν ότι αναπτύσσουν ένα μηχάνημα προσδιορισμού αλληλουχίας με την ονομασία SETG (Search for Extraterrestrial Genomes), το οποίο θα αναζητήσει DNA και RNA από εξωγήινες μορφές ζωής. «Θα αναζητήσουμε κάτι που είτε είναι ζωντανό είτε έχει πεθάνει πρόσφατα» είπε ο Κρις Καρ, μέλος της ομάδας. Οι τελευταίες αποστολές της NASA έχουν δείξει με σχετική βεβαιότητα ότι ο Άρης δεν ήταν πάντα παγωμένος και άνυδρος όπως σήμερα. Το τροχοφόρο ρομπότ Curiosity που έφτασε τον Αύγουστο στον Άρη ανακάλυψε για παράδειγμα τα ίχνη ενός αρχαίου ποταμού, ο οποίος όμως ξεράθηκε πριν από αρκετά δισεκατομμύρια χρόνια. Το DNA σε καμία περίπτωση δεν διατηρείται για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα -μέχρι σήμερα οι επιστήμονες έχουν καταφέρει να αναλύσουν γενετικό υλικό μόνο μερικών εκατοντάδων χιλιάδων ετών. Ο Βέντερ, όμως, πιστεύει ότι τα αρειανά μικρόβια ζουν και βασιλεύουν στο βαθύ υπέδαφος του Άρη, στο οποίο δεν έχουν καταφέρει να φτάσουν ακόμα τα ρομπότ της NASA.

Το Curiosity παίρνει μια πρώτη γεύση των εδαφών του Άρη. Το Curiosity, ο ρομποτικός εξερευνητής του Άρη, συνέλεξε ένα μικρό δείγμα εδάφους του Κόκκινου Πλανήτη και ξεκίνησε τις αναλύσεις με τα προηγμένα όργανα που διαθέτει. Βασικός στόχος των επιτελών της αποστολής σε αυτή την εξέταση είναι να αποκαλυφθούν τα διάφορα συστατικά του εδάφους και ειδικότερα εκείνα των μεταλλικών στοιχείων που υπάρχουν σε αυτό. Η ανάλυση θα αποκαλύψει εκτός των άλλων και το κατά πόσον είναι πιθανόν τα συστατικά αυτά να υποστηρίξουν τη μικροβιακή ζωή. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον προξένησαν στους ερευνητές κάποια λαμπερά ρινίσματα που αρχικώς αποδόθηκαν σε υλικό προερχόμενο από τον ίδιο τον ρομποτικό εξερευνητή Curiosity. Τελικά όμως φαίνεται πως μάλλον τα ρινίσματα αυτά προέρχονται από κάποιο μέταλλο του Κόκκινου Πλανήτη και διεσπάρησαν ύστερα από την τομή που πραγματοποίησε στο έδαφος ο ρομποτικός βραχίονας. Σε κάθε περίπτωση οι ερευνητές θα επιχειρήσουν να συντάξουν την πλήρη «λίστα» των ορυκτών του Άρη. Τα ρομπότ που τα προηγούμενα χρόνια εξερεύνησαν τον Άρη δεν διέθεταν τέτοια όργανα ανάλυσης και έτσι είναι η πρώτη φορά που θα γίνει ένα τεστ που μπορεί ενδεχομένως να αποκαλύψει την ύπαρξη ζωής στον πλανήτη. Γι αυτό και η επιστημονική κοινότητα αναμένει τα αποτελέσματα της ανάλυσης με μεγάλο ενδιαφέρον.

Επετεύχθη ζεύξη qubits σε απόσταση μέσω ενός υπεραγώγιμου κυκλώματος μικροκυμάτων ή «quantum bus» Οι κβαντικοί υπολογιστές θεωρούνται ακόμη ένα μάλλον μακρινό όνειρο, το όνειρο αυτό φαίνεται όμως να έρχεται ένα βήμα πιο κοντά με το επίτευγμα μιας ομάδας αμερικανών επιστημόνων. Οι ερευνητές κατόρθωσαν να δημιουργήσουν ζεύξη ανάμεσα σε κβαντικά μπιτ (qubit) που βρίσκονται σε απόσταση μεταξύ τους, ανοίγοντας τον δρόμο για την υλοποίηση κυκλωμάτων κβαντικών υπολογιστών σε μεγαλύτερη κλίμακα. Οι ειδικοί από το Πανεπιστήμιο του Πρίνστον και το Joint Quantum Institute του Πανεπιστημίου του Μέριλαντ πέτυχαν να ενώσουν τα δυο «μακρινά» spin qubit χρησιμοποιώντας ως όχημα ένα... «κβαντικό λεωφορείο» ή quantum bus – ένα υπεραγώγιμο κύκλωμα μικροκυμάτων σε ορισμένη συχνότητα ώστε να εισέρχονται σε κβαντική σύμπλεξη. Τα σπιν ηλεκτρονίου παγιδευμένα σε κβαντικές τελείες έχουν προταθεί στο παρελθόν ως βασικά δομικά στοιχεία για την κατασκευή κβαντικών υπολογιστών. Εξ αιτίας της ασθενούς μαγνητικής ροπής των ηλεκτρονίων ήταν όμως εξαιρετικά δύσκολο να συζευχθούν spin qubits που βρίσκονταν σε μεγάλη απόσταση μεταξύ τους, γεγονός το οποίο καθιστούσε ουσιαστικά αδύνατη τη «λειτουργική» χρήση τους για την κατασκευή κβαντικών υπολογιστών. Βασιζόμενοι σε προηγούμενες έρευνες οι οποίες είχαν δώσει ενδείξεις ότι η χρήση υπεραγώγιμων κυκλωμάτων μικροκυμάτων επιτρέπει την αλληλεπίδραση μακρινών μεταξύ τους spin qubits, ο Τζέισον Πέτα του Πανεπιστημίου του Πρίνστον και οι συνεργάτες του έδειξαν ότι αυτό είναι εφικτό χρησιμοποιώντας νανονήματα ημιαγωγών ώστε να ενισχύσουν τη ζεύξη των qubits με το υπεραγώγιμο κύκλωμα μικροκυμάτων. Η μελέτη δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Nature». http://www.nature.com/nature/journal/v490/n7420/full/nature11559.html Ο παλαιότερος υπολογιστής στον κόσμο άρχισε πάλι να λειτουργεί. Δύο μηχανικοί από τη Μ.Βρετανία κατόρθωσαν να θέσουν ξανά σε λειτουργία έναν υπολογιστή, που είχε παραχθεί στις αρχές της δεκαετίας του 1960. Για να επαναφέρουν στη ζωή τον υπολογιστή διαστάσεων 6 με 6,5 μέτρα και βάρους μισού τόνου, οι ενθουσιώδεις μηχανικοί χρειάστηκαν 9 χρόνια. Ο υπολογιστής έπρεπε πρώτα να αποσυναρμολογηθεί και να βρεθούν τα εξαρτήματα, που έλειπαν. Το 1962 ο υπολογιστής είχε αγοραστεί από το Πανεπιστήμιο του Λονδίνου έναντι 250.000 λιρών στερλινών. Βασική αποστολή του ήταν να επεξεργάζεται τα αποτελέσματα των εξετάσεων. Ο υπολογιστής επίσης μπορούσε να εκτυπώνει πιστοποιητικά. Τώρα οι μηχανικοί σχεδιάζουν να παραδώσουν το σπάνιο τεχνολογικό έκθεμα σε κάποιο ινστιτούτο ή μουσείο.

Μετά το CERN δεν θα είναι τίποτα το ίδιο στην κοινωνία. http://physicsgg.wordpress.com/2012/10/21/%ce%bc%ce%b5%cf%84%ce%ac-%cf%84%ce%bf-cern-%ce%b4%ce%b5%ce%bd-%ce%b8%ce%b1-%ce%b5%ce%af%ce%bd%ce%b1%ce%b9-%cf%84%ce%af%cf%80%ce%bf%cf%84%ce%b1-%cf%84%ce%bf-%ce%af%ce%b4%ce%b9%ce%bf-%cf%83%cf%84%ce%b7/

Η επιφάνεια του Τιτάνα «φουσκώνει» όπως το... ψωμί. Μια ακόμη πολύ ενδιαφέρουσα παρατήρηση στον Τιτάνα, τον μεγαλύτερο δορυφόρο του Κρόνου, έκαναν οι επιστήμονες της NASA μελετώντας νέες εικόνες και δεδομένα που έστειλε το διαστημικό σκάφος Cassini το οποίο εξερευνά τον Κρόνο και τα δεκάδες φεγγάρια τα τελευταία 15 χρόνια. Οπως φαίνεται σε ορισμένα σημεία της επιφάνειας του Τιτάνα υπάρχουν ρωγμές που οφείλονται σε ένα γεωλογικό φαινόμενο το οποίο λαμβάνει χώρα και στη Γη. Οπως αναφέρουν οι επιστήμονες της NASA το έδαφος του Τιτάνα σε ορισμένες περιοχές ανυψώνεται και προκαλούνται ρωγμές με τον ίδιο τρόπο που το ψωμί φουσκώνει και η επιφάνεια του «σκάει» κατά την διαδικασία του ψησίματος. Σύμφωνα με τους επιστήμονες της NASA το φαινόμενο έχει να κάνει με την ανύψωση του μάγματος από το εσωτερικό του Τιτάνα προς την επιφάνεια. Το φαινόμενο συμβαίνει και στη Γη δημιουργώντας ένα νέο λεπτό στρώμα ορυκτών ανάμεσα στα ιζηματογενή πετρώματα του υπεδάφους. Τα ορυκτά αυτά έχουν λάβει την ονομασία «λακκόλιθοι». Η ανακάλυψη θεωρείται σημαντική αφού οι ειδικοί εκτιμούν ότι ο Τιτάνας βρίσκεται σε μια κατάσταση ανάλογη με εκείνη της πρώιμης Γης και έτσι κάθε ανακάλυψη σε αυτόν μας βοηθά να γυρίσουμε πίσω το ρολόι του χρόνου και να δούμε τι (πιθανώς) συνέβη κατά τη γεωλογική και ατμοσφαιρική εξέλιξη του πλανήτη μας. Μια μέρα μετά την ανακοίνωση της NASA για το γεωλογικό φαινόμενο στον Τιτάνα επιστήμονες του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας παρουσίασαν σε συνέδριο της Αμερικανικής Αστρονομικής Ενωσης την μελέτη τους σχετικά με τη δημιουργία του μεγαλύτερου δορυφόρου του Κρόνου. Σύμφωνα με τους ερευνητές λίγο μετά τη δημιουργία του ηλιακού μας συστήματος η περιοχή όπου βρίσκεται ο Κρόνος ήταν ένα βίαιο πεδίο όπου γίνονταν συχνά συγκρούσεις γιγάντιων διαστημικών σωμάτων. Από αυτές τις συγκρούσεις δημιουργήθηκαν μεγαλύτερα και μικρότερα φεγγάρια στον Κρόνο τα οποία στη συνέχεια συγχωνεύθηκαν σχηματίζοντας τελικά τον Τιτάνα. Κοσμικές «καραμπόλες» είναι σύμφωνα με την μελέτη υπεύθυνες και για την ύπαρξη τουλάχιστον άλλων έξι δορυφόρων του Κρόνου. Η έρευνα δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Icarus». Μια από τις νέες εικόνες που έστειλε το Cassini από μια περιοχή του Τιτάνα οι οποίες δείχνουν το «φουσκωμένο» και γεμάτο ρωγμές έδαφος.

Πως σχηματίστηκε η Σελήνη; Νέα ευρήματα δίνουν λύση στο μυστήριο της ύπαρξης της Σελήνης. Δύο νέες μελέτες επιβεβαιώνουν τη θεωρία ότι η Σελήνη είναι τελικά προϊόν της τρομερής σύγκρουσης της Γης με ένα διαστημικό σώμα με μέγεθος ανάλογο με αυτό του πλανήτη Άρη. Η ύπαρξη της Σελήνης και το πώς δημιουργήθηκε αποτελεί ένα από τα μεγάλα σύγχρονα αναπάντητα επιστημονικά ερωτηματικά. Εχουν αναπτυχθεί διάφορες θεωρίες αλλά η πιο δημοφιλής είναι αυτή που διατυπώθηκε σε ένα συνέδριο το 1975 και ανέφερε ότι η Σελήνη δημιουργήθηκε μετά από τη σύγκρουση της Γης με ένα γιγάντιο διαστημικό σώμα το οποίο οι θιασώτες της θεωρίας ονόμασαν Θεία, τη μυθολογική μητέρα της Σελήνης. Η παλαιότερη θεωρία, διατυπώθηκε από τον υιό του Καρόλου Δαρβίνου, Τζορτζ, που ανέφερε ότι η Σελήνη δημιουργήθηκε από τη Γη, όταν ένα κομμάτι ύλης αποσπάστηκε από την περιοχή του ισημερινού του πλανήτη μας λόγω της φυγόκεντρης δύναμης. Η θεωρία αυτή εγκαταλείφθηκε, επειδή για να συμβεί ένα τέτοιο φαινόμενο θα έπρεπε η Γη να περιστρέφεται εξαιρετικά γρήγορα. Άλλη θεωρία είναι ότι η Σελήνη ήταν ένας αστεροειδής που παγιδεύτηκε από τη βαρυτική έλξη της Γης. Ούτε αυτή η θεωρία «περπάτησε» ιδιαίτερα αφού θα έπρεπε να υπάρχουν συγκεκριμένες ατμοσφαιρικές και άλλες συνθήκες στη Γη (π.χ πολύ πυκνή ατμόσφαιρα) οι οποίες με βάση τα όσα γνωρίζουμε δεν υπήρξαν ποτέ. Άλλη θεωρία είναι ότι Σελήνη και Γη δημιουργήθηκαν ταυτόχρονα από τα υλικά του κοσμικού δίσκου του Ήλιου κατά την περίοδο της γέννησης και των υπολοίπων πλανητών του ηλιακού μας συστήματος. Όμως οι έρευνες που έγιναν προς αυτή την κατεύθυνση δεν εντόπισαν στοιχεία που να την επιβεβαιώνουν. Ερευνητές του Πανεπιστημίου Ουάσιγκτον στο Σεντ Λιούις μελέτησαν πετρώματα που έφεραν πίσω οι αστροναύτες τα οποία όπως διαπίστωσαν είναι πλούσια σε βαρέα ισότοπα ψευδαργύρου. Αυτό σύμφωνα με τους ερευνητές είναι απόδειξη ότι η Σελήνη είναι προϊόν μιας τρομερής σύγκρουσης της Γης με ένα γιγάντιο διαστημικό σώμα πριν μερικά δισεκατομμύρια έτη. Οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι η ύπαρξη της «βαριάς» μορφής ψευδαργύρου στη Σελήνη εξηγείται επειδή τα βαρύτερα άτομα συμπυκνώθηκαν έξω από το νέφος των εξατμισμένων (από τη σύγκρουση) πετρωμάτων ταχύτερα από τα πιο ελαφριά άτομα. Η ανακάλυψη της προέλευσης της Σελήνης είναι ιδιαίτερα σημαντική για πολλούς λόγους. Άλλωστε οι επιστήμονες έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι αν δε υπήρχε η Σελήνη η Γη θα ήταν πολύ διαφορετική από αυτή που γνωρίζουμε και οι συνθήκες δεν θα ήταν καθόλου ευνοϊκές για την ανάπτυξη και επιβίωση της ζωής στον πλανήτη μας. Οι ειδικοί εκτιμούν ότι αν δεν υπήρχε η Σελήνη η Γη θα περιστρεφόταν πολύ ταχύτερα, η διάρκεια της μέρας θα ήταν μικρότερη και οι κλιματικές συνθήκες θα ήταν ακραίες και πιθανώς χαοτικές. Η νέα μελέτη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση Nature. Ερευνητές του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ πραγματοποίησαν προσομοιώσεις οι οποίες επίσης επιβεβαιώνουν τη θεωρία της σύγκρουσης. Οι προσομοιώσεις δείχνουν ότι η σύνθεση αλλά και η χημική σύσταση της Σελήνης είναι σε πολύ μεγάλο ποσοστό ταυτόσημη με εκείνη της Γης. Αυτό σύμφωνα με τους ερευνητές σημαίνει ότι η Σελήνη δημιουργήθηκε από υλικά της Γης και σύμφωνα με τους ερευνητές η μόνη πιθανή εξήγηση είναι να υπήρξε μια κολοσσιαία σύγκρουση της Γης με κάποιο διαστημικό σώμα που να εκτόξευσε αυτά τα υλικά στο διάστημα. Ένα δεύτερο ενδιαφέρον εύρημα της μελέτης επιβεβαιώνει και τη θεωρία ότι η παρουσία της Σελήνης ήταν απαραίτητη ώστε η Γη να είναι ένας κόσμος φιλικός για τη ζωή. Η προσομοιώσεις έδειξαν ότι η Γη πριν τη δημιουργία της Σελήνης περιστρεφόταν πολύ γρήγορα και η μέρα διαρκούσε 2-3 τρεις ώρες. Αυτό σημαίνει ότι οι συνθήκες στον πλανήτη μας θα ήταν ακραίες και θα ήταν πολύ δύσκολο αν όχι απίθανο να αναπτυχθεί και να επιβιώσει η ζωή σε αυτόν. Σύμφωνα με τους ερευνητές του Χάρβαρντ οι βαρυτικές αλληλεπιδράσεις ανάμεσα στη Γη και τον Ήλιο καθώς και ανάμεσα στη Γη και τη Σελήνη ομαλοποίησαν την περιστροφή του πλανήτη μας και δημιούργησαν τις συνθήκες που οδήγησαν στην εμφάνιση και την εξέλιξη της ζωής σε αυτόν. Η μελέτη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση Science. http://www.sciencemag.org/content/early/2012/10/16/science.1225542.abstract Ερευνητές του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ πραγματοποίησαν προσομοιώσεις οι οποίες επίσης επιβεβαιώνουν τη θεωρία της σύγκρουσης.Φωτ.

Μοναδικός πλανήτης απολαμβάνει τετραπλό ηλιοβασίλεμα. Δύο χρήστες του Διαδικτύου που συμμετείχαν σε εθελοντικό πρόγραμμα για τον εντοπισμό εξωπλανητών ανακάλυψαν τον μοναδικό γνωστό πλανήτη που φωτίζεται από τέσσερα άστρα ταυτόχρονα. Ο εξωπλανήτης PH1, σε απόσταση 5.000 ετών φωτός από τη Γη, είναι ένας γίγαντας από αέριο με διάμετρο 6 φορές μεγαλύτερη από της Γης, συγκρίσιμος σε μέγεθος με τον Ποσειδώνα. Είναι πάντως απίθανο να υπάρχουν εξωγήινοι που απολαμβάνουν το τετραπλό ηλιοβασίλεμα του PH1, αφενός επειδή δεν διαθέτει στέρεη επιφάνεια, αφετέρου επειδή η θερμοκρασία του εκτιμάται ότι κυμαίνεται από τους 250 έως τους 340 βαθμούς Κελσίου. Ο PH1 κινείται σε τροχιά γύρω από ένα δυαδικό σύστημα -ένα σύστημα που αποτελείται από δύο άστρα σε τροχιά το ένα γύρω από το άλλο. Το ένα από τα δύο αυτά άστρα έχει μέγεθος παρόμοιο με τον Ήλιο, ενώ το άλλο είναι ένας μικρός, αμυδρός κόκκινος νάνος. Τα δυαδικά συστήματα δεν σπανίζουν στον Γαλαξία μας, ωστόσο το σύστημα του PH1 παρουσιάζει μια επιπλέον ιδιαιτερότητα, αφού ένα δεύτερο δυαδικό σύστημα εντοπίστηκε να κινείται σε τροχιά γύρω από το πρώτο σε απόσταση 1.000 αστρονομικών μονάδων (μια αστρονομική μονάδα, ή AU, είναι η απόσταση της Γης από τον Ήλιο, περίπου 150 εκατομμύρια χιλιόμετρα). Παρά την περιπλοκότητα αυτής της διάταξης, ο πλανήτης PH1 φαίνεται ότι βρίσκεται σε σταθερή τροχιά και δεν κινδυνεύει να πέσει μέσα στα άστρα ή να εκσφενδονιστεί στο διαστρικό διάστημα. Η ανακάλυψη παρουσιάστηκε τη Δευτέρα σε συνέδριο της Αμερικανικής Ένωσης Αστρονομίας στο Ρένο της Νεβάδα. Η μελέτη είναι επίσης διαθέσιμη στην υπηρεσία προδημοσίευσης ArXIV. http://arxiv.org/abs/1210.3612 O πλανήτης PH1 πήρε το όνομά του από το πρόγραμμα PLanetHunters.org, http://www.planethunters.org/ το οποίο ζητά από χρήστες του Διαδικτύου να βοηθήσουν στην ανάλυση των δεδομένων που μεταδίδει το τηλεσκόπιο Kepler της NASA, ειδικά σχεδιασμένο για τον εντοπισμό εξωπλανητών. Δύο Αμερικανοί εθελοντές, ο Κίαν Τζεκ από το Σαν Φρανσίσκο και ο Ρόμπερτ Γκαγκλιάνο από την Αριζόνα, αναγνώρισαν στα δεδομένα του Kepler την ανεπαίσθητη μείωση της φωτεινότητας που προκαλούσε ο πλανήτης καθώς περνούσε μπροστά από τα μητρικά του άστρα. Όπως ανακοίνωσε το Πανεπιστήμιο του Γέιλ, το οποίο διαχειρίζεται το PlanetHunters.org, ανακάλυψη επιβεβαιώθηκε αργότερα με τη βοήθεια του μεγάλου τηλεσκοπίου Keck στη Χαβάη. Από την εκτόξευσή του το 2009, το διαστημικό τηλεσκόπιο Kepler έχει συλλέξει ενδείξεις για 2.300 εξωπλανήτες. Μίνι πλανητικό σύστημα. Αν ζούσατε σε έναν από τους πλανήτες του άστρου KOI-500, θα μπορούσατε να γιορτάζετε τα γενέθλιά σας ακόμα και κάθε μέρα. Το ασυνήθιστο σύστημα που εντόπισε το διαστημικό τηλεσκόπιο Kepler είναι τόσο μικρό ώστε όλοι οι πλανήτες του περιφέρονται γύρω από το μητρικό άστρο με πραγματικά αστρονομική ταχύτητα. Το Kepler έχει ανακαλύψει αρκετά συστήματα με πλανήτες που βρίσκονται κοντά στα μητρικά τους άστρα, όμως το ΚΟΙ-500 είναι το πιο μικρό και πυκνό που έχει βρεθεί ως σήμερα, ανακοίνωσαν Αμερικανοί αστρονόμοι. Και οι πέντε πλανήτες του συστήματος, όλοι μεγαλύτεροι από τη Γη, βρίσκονται στριμωγμένοι σε μια περιοχή 12 φορές μικρότερη από αυτή που ορίζει την τροχιά της Γης και τέσσερις φορές μικρότερη από τη διάμετρο της τροχιάς του Ερμή, του πλησιέστερου στον Ήλιο πλανήτη. «Θα μπορούσε κανείς να χωρέσει δεκάδες τέτοια συστήματα μέσα στο δικό μας Ηλιακό Σύστημα» σχολίασε η Δρ Ντάριν Ραγκότσιν του Πανεπιστημίου της Φλόριντα, η οποία ανακοίνωσε την ανακάλυψη σε συνέδριο της Αμερικανικής Εταιρείας Αστρονομίας. Ο μηχανισμός σχηματισμού ενός τόσο μικρού πλανητικού συστήματος παραμένει άγνωστος, ωστόσο η Δρ Ραγκότσιν υποψιάζεται ότι οι πλανήτες είχαν αρχικά σχηματιστεί σε μεγαλύτερη απόσταση από το άστρο και αργότερα μετανάστευσαν κοντά του. Όπως και να συνέβη, γεγονός είναι ότι οι πέντε πλανήτες του KOI-500 συμπληρώνουν μια περιφορά γύρω από το άστρο τους πολύ ταχύτερα από ό,τι ο Ερμής, στον οποίο ένα έτος διαρκεί 88 γήινες ημέρες. Στο μίνι πλανητικό σύστημα, τα «έτη» των πέντε πλανητών διαρκούν 1 (γήινη) ημέρα, 3,1 ημέρες, 4,6 ημέρες, 7,1 ημέρες και 9,5 ημέρες. Αυτό σημαίνει ότι τα γενέθλια, καθώς και τα Χριστούγεννα και κάθε άλλη γιορτή, θα ερχόταν σχεδόν κάθε μέρα. Θα ήταν ένας καλός λόγος για μετακόμιση, αρκεί κανείς να αντέχει την ακραία λιακάδα και τη ζέστη ενός άστρου που γεμίζει τον ουρανό.

Το νερό του φεγγαριού «δημιουργήθηκε με τη βοήθεια του Ήλιου» Αμερικανοί ερευνητές διαπίστωσαν την παρουσία σωματιδίων νερού στην επιφάνεια της Σελήνης. Η ανακάλυψη είναι ιδιαίτερα σημαντική αφού αλλάζει τα δεδομένα για την παρουσία του νερού στον φυσικό μας δορυφόρo. Η Σελήνη εθεωρείτο άνυδρη αλλά τα τελευταία χρόνια εντοπίστηκε νερό σε παγωμένη μορφή στο υπέδαφός της. Το μεγάλο ερώτημα που κλήθηκαν να απαντήσουν οι επιστήμονες ήταν από πού προήλθε το νερό. Η θεωρία την οποία ασπάστηκαν οι περισσότεροι ειδικοί ήταν ότι το νερό μεταφέρθηκε στη Σελήνη από αστεροειδείς και άλλα διαστημικά σώματα που έπεσαν εκεί. Όμως τα νέα ευρήματα δείχνουν ότι είναι πολύ πιθανό η Σελήνη να μπορεί να παράγει και η ίδια νερό. Ερευνητές του Πανεπιστημίου του Τενεσί μελέτησαν δείγματα εδάφους που έχουν φέρει στη Γη οι αστροναύτες των επανδρωμένων αποστολών του προγράμματος Apollo της NASA. Διαπίστωσαν ότι στο έδαφος υπήρχαν υδάτινα μόρια. Πιο συγκεκριμένα, οι ερευνητές εντόπισαν μόρια υδροξυλίου. Το υδροξύλιο αποτελείται από ένα άτομο υδρογόνου και ένα άτομο οξυγόνου, αντί των δύο ατόμων υδρογόνου και ενός οξυγόνου που σχηματίζουν ένα συμβατικό μόριο νερού. Σύμφωνα με τους ειδικούς, τα υδάτινα μόρια δημιουργήθηκαν από μια χημική διεργασία που έλαβε χώρα στην επιφάνεια της Σελήνης. Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι υπήρξε μια αλληλεπίδραση των φορτισμένων σωματιδίων του ηλιακού ανέμου με τις σεληνιακές συνθήκες η οποία παρήγαγε τελικά σωματίδια νερού. Τα σωματίδια του ηλιακού ανέμου διαθέτουν υδρογόνο και οι ερευνητές υποθέτουν ότι η ένωσή τους με το οξυγόνο που υπάρχει στον φυσικό μας δορυφόρο οδήγησε στη δημιουργία μορίων υδροξυλίου. Η παρουσία μορίων υδροξυλίου στο έδαφος της Σελήνης είχε υποδειχτεί και στο παρελθόν από ανάλογες μελέτες σε δείγματα εδάφους του δορυφόρου μας. Όμως πιστευόταν ότι τα δείγματα είχαν «μολυνθεί» από τον υγρό αέρα που υπάρχει στην περιοχή όπου είχαν γίνει οι μελέτες και ότι τα υδροξύλια που είχαν εντοπιστεί σε αυτά ήταν...γήινα. Οι ερευνητές της νέας μελέτης υποστηρίζουν ότι τα υδροξύλια που εντόπισαν οι ίδιοι είναι σεληνιακά. Αν βρεθεί τρόπος εκμετάλλευσης του νερού που υπάρχει (ή παράγεται) στη Σελήνη θα διευκολυνθούν αφάνταστα τα σχέδια δημιουργίας επανδρωμένων βάσεων εκεί. Εκτός από τις προφανείς χρήσεις του νερού, η επεξεργασία του μπορεί να έχει και άλλες σημαντικές εφαρμογές. Το οξυγόνο μπορεί να εξασφαλίσει αέρα για να αναπνέουν οι αστροναύτες, ενώ τόσο το υδρογόνο όσο και το οξυγόνο μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν για καύσιμα πυραύλων ή για παραγωγή ενέργειας. Ένα κομμάτι της Σελήνης στη μεγαλύτερη δημοπρασία μετεωριτών. Μετεωρίτες από τον Άρη αλλά και ο μεγαλύτερος βράχος από τη Σελήνη που έχει πουληθεί σε ιδιώτη περιλαμβάνονταν στον κατάλογο της «μεγαλύτερης δημοπρασία μετεωριτών της ιστορίας», η οποία έληξε την Κυριακή στη Νέα Υόρκη με πωλήσεις ενός εκατομμυρίου δολαρίων. Από τους 125 μετεωρίτες που βγήκαν στο σφυρί από τον οίκο Heritage Auctions, το πιο ακριβό αντικείμενο ήταν ένας βράχος 1,8 κιλών που βρισκόταν κάποτε στην αθέατη πλευρά του φεγγαριού, μέχρι που η πρόσκρουση ενός αστεροειδή τον εκτίναξε στο Διάστημα και τον έφερε τελικά στη Γη. Ο σεληνιακός μετεωρίτης, κομμένος σε δύο φέτες, πουλήθηκε για 330.000 δολάρια, αναφέρει τη Δευτέρα το Reuters. Μεγάλο ήταν το ενδιαφέρον και για μια γυαλισμένη φέτα του μετεωρίτη του Σεϊμτσάν που βρέθηκε στη Σιβηρία τη δεκαετία του 1960. Η γυαλιστερή πλάκα με πλάτος 23 εκατοστών, γεμάτη κρυστάλλους του ορυκτού ολιβίνη, ξεπέρασε κατά 12 φορές την αρχική τιμή και έκλεισε στα 43.750 δολάρια. Απούλητο έμεινε όμως ένα μεγάλο τμήμα από τον μετεωρίτη του Τίσιντ, ο οποίος εκτινάχθηκε από τον Άρη στη διάρκεια κάποια αρχαίας πρόσκρουσης και έπεσε πέρυσι στο Μαρόκο. Αντίθετα, ένα κομμάτι του μετεωρίτη του Πίσκιλ, ο οποίος βιντεοσκοπήθηκε κατά την πτώση του πριν από 20 χρόνια, λίγο πριν σκάσει πάνω σε ένα αυτοκίνητο στη Νέα Υόρκη, έπιασε 16.250 δολάρια. Πετυχημένη, στην τιμή των 1.375 δολαρίων, ήταν η δημοπράτηση μιας πέτρας στην οποία αποδίδεται ο μόνος καταγεγραμμένος θάνατος από μετεωρίτη. Η πτώση του διαστημικού βράχου είχε σκοτώσει μια αγελάδα το 1972.