Δροσος Γεωργιος

Αναζητώντας νερό στον Άρη. Ο δημιουργός της μοναδικής ρωσικής συσκευής που είναι εγκατεστημένη στο όχημα Curiosity, Ίγκορ Μιτροφάνοφ, σε συνέντευξη που έδωσε, μιλάει για τις ιδιαιτερότητες του εδάφους του Άρη και στις έρευνες για νερό στον κόκκινο πλανήτη. Πρόσφατα στο περιοδικό Science δημοσιεύτηκαν πέντε επιστημονικά άρθρα σχετικά με τα αποτελέσματα του πρώτου έτους παραμονής στον Άρη του αμερικανικού ρομποτικού ερευνητικού οχήματος Curiosity. Τα στοιχεία που συγκεντρώθηκαν από τα διάφορα όργανα του οχήματος επέτρεψαν να ανακαλυφθούν ορυκτά που δεν είχαν εντοπιστεί έως τώρα στον πλανήτη και να αξιολογηθεί η ποσότητα νερού και που βρίσκεται αυτό. Στο σκάφος υπάρχει το ρωσικό φασματοσκόπιο ουδετερονίων, το οποίο επιτρέπει τη μέτρηση της συγκέντρωσης υδρογόνου στο έδαφος, εκπέμποντας ισχυρούς παλμούς νετρονίων και μετρώντας την αντανάκλασή τους. Τι ανακάλυψε σε αυτό το διάστημα η ρωσική συσκευή και που θα πρέπει να αναζητηθεί ζωή στον γειτονικό πλανήτη; Γι’ αυτά μιλάει ο επικεφαλής του πειράματος DAN, διδάκτορας Φυσικών και Μαθηματικών επιστημών, διευθυντής του εργαστηρίου του Ινστιτούτου Διαστημικών Ερευνών της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών, Ίγκορ Μιτροφάνοφ. Gazeta.ru: Πείτε μας για τα πρώτα αποτελέσματα της εργασίας της ρωσικής συσκευής. Ίγκορ Μιτροφάνοφ: Η μέθοδος ανίχνευσης με νετρόνια που χρησιμοποιείται για πρώτη φορά στο πείραμα DAN σε άλλο ουράνιο σώμα, ανταποκρίθηκε πλήρως στις προσδοκίες μας. Πραγματοποιήσαμε περίπου 200 μετρήσεις της σύνθεσης του εδάφους κατά μήκος της διαδρομής στην οποία κινείται το Curiosity και λάβαμε στοιχεία για μεταβλητή περιεκτικότητα νερού και χλωρίου στο έδαφος του Άρη, σε βάθος περίπου 60 εκατοστών. Αποδείχθηκε ότι στον κρατήρα Γκέιλ το νερό είναι σχετικά λίγο, 2%-3% κατά βάρος του εδάφους και βρίσκεται κυρίως σε στρώμα βάθους περίπου 10-20 εκ. Στο έδαφος που βρίσκεται πάνω στην επιφάνεια το νερό είναι ακόμη λιγότερο, η περιεκτικότητα σε αυτό είναι 1%-1,5%. Η συγκέντρωση χλωρίου διαφέρει και αυτή από σημείο σε σημείο, από 0,7% ως 1,5% κατά βάρος. Το έδαφος αυτό μοιάζει με τις ερήμους της Γης. ΕΡ: Δικαίωσε η DAN τις προσδοκίες των σχεδιαστών της; ΑΠ: Όχι μόνο τις δικαίωσε, αλλά και τις ξεπέρασε. Φέτος τον Αύγουστο, έληξε ο χρόνος εγγύησης λειτουργίας της γεννήτριας νετρονίων, αλλά αυτή εξακολουθεί να λειτουργεί κατά τον προβλεπόμενο τρόπο «εκτός προγράμματος». Διεξάγουμε κατά μέσο όρο μία μέτρηση την κάθε αρειανή ημέρα. Η διάρκεια της μέτρησης είναι περίπου 15 λεπτά και αυτές πραγματοποιούνται κατά τη διάρκεια των στάσεων του οχήματος. Με βάση τις παρατηρήσεις μας από τροχιά με την άλλη συσκευή μας, τη HEND (πρόγραμμα Mars Odyssey), αναμέναμε ότι το νερό στον κρατήρα Γκέιλ θα ήταν πολύ περισσότερο, 5%-7% κατά βάρος. Υποθέτουμε ότι το μεγαλύτερο μέρος του νερού στο έδαφος βρίσκεται βαθύτερα από 60 εκατοστά (μέχρι αυτό το βάθος βλέπει το DAN), περίπου σε βάθος 1 μέτρου (μέχρι αυτό το βάθος ερευνά με καθετηρίαση η συσκευή HEND). Πρόκειται για ένα αρκετά ενδιαφέρον συμπέρασμα, και σημαίνει ότι η κύρια ποσότητα νερού στον κρατήρα Γκέιλ βρίσκεται σε βάθος 1 μέτρου και περισσότερο. Η συγκεκριμένη υπόθεση ελέγχεται αυτό το διάστημα με βάση τα στοιχεία των μετρήσεων των δυο συσκευών μας. Το θέμα είναι που βρίσκεται [το νερό], σε τι ποσότητα, ποια είναι η ιστορία του. Αυτά τα συγκεκριμένα ερωτήματα έχουν ενδιαφέρον, παράλληλα με την πιθανότητα πρωτογόνων μορφών ζωής στον Άρη, αν ακολουθήσουμε τη λογική ότι «εκεί που υπάρχει νερό, υπάρχει και ζωή» ΕΡ: Η DAN δεν μετρά την περιεκτικότητα σε νερό, αλλά τη συγκέντρωση υδρογόνου. Μπορούμε να ξεχωρίσουμε το υδρογόνο στο νερό, από εκείνο που βρίσκεται σε κατάσταση ένωσης στα ορυκτά; ΑΠ: Οι μέθοδοι πυρηνικής Φυσικής επιτρέπουν την καταγραφή του πυρήνα των υλικών και δεν επιτρέπουν να προσδιοριστεί σε ποια χημική ένωση βρίσκεται το υδρογόνο. Για να γίνει αυτό πρέπει να εφαρμοστούν οι μέθοδοι της αναλυτικής Χημείας. Γι’ αυτό, τα στοιχεία μας επιτρέπουν να εκτιμηθεί άμεσα μόνο η ύπαρξη υδρογόνου μέσα σε ένα υλικό. Το γεγονός ότι βρίσκεται μέσα στο νερό προσδιορίζεται από τα στοιχεία μετρήσεων άλλων συσκευών. ΕΡ: Στις ανακοινώσεις στη Δύση για την εργασία του Curiosity αφθονούν οι αναφορές για ανακάλυψη νερού. Μήπως είναι τραβηγμένοι ανάλογοι ισχυρισμοί για νερό; ΑΠ: Όχι, δεν είναι. Το γεγονός ότι στον Άρη η βασική χημική ένωση που περιέχει υδρογόνο είναι το νερό, μπορεί να θεωρηθεί αξιόπιστα αποδεδειγμένο γεγονός. Το θέμα είναι που βρίσκεται, σε τι ποσότητα, ποια είναι η ιστορία του. Αυτά τα συγκεκριμένα ερωτήματα έχουν ενδιαφέρον, παράλληλα με την πιθανότητα πρωτογόνων μορφών ζωής στον Άρη, αν ακολουθήσουμε τη λογική ότι «εκεί που υπάρχει νερό, υπάρχει και ζωή». Σύμφωνα με τα στοιχεία του DAN, για την ώρα όλα είναι προβλέψιμα. Το νερό είναι κάπως λιγότερο από ό,τι περιμέναμε, αλλά όχι σε τέτοιο βαθμό που να μιλάμε για ανατροπή στις αντιλήψεις μας. Ειδικά από τη στιγμή που το όχημα προχωρά, και η συσκευή λειτουργεί. Ας περιμένουμε, να δούμε τι μας περιμένει στο μέλλον. http://rbth.gr/tecnology/2013/11/05/anazitonta_nero_ston_ari_26231.html

Η Ινδία θέλει να γίνει η τέταρτη δύναμη που θα φθάσει στον Αρη. Η Ινδία εκτόξευσε μη επανδρωμένο διαστημόπλοιο στον Αρη την Τρίτη φιλοδοξώντας να γίνει η τέταρτη δύναμη που θα φθάσει στον κόκκινο πλανήτη. Το διαστημόπλοιο εκτοξεύτηκε με πύραυλο ινδικής κατασκευής από την ανατολική ακτή της χώρας. Θα ταξιδέψει επί 300 μέρες πριν μπει σε τροχιά γύρω από τον Αρη τον Σεπτέμβριο του 2014. Αν όλα πάνε καλά, η Ινδία θα γίνει η τέταρτη δύναμη μετά τις ΗΠΑ, την Ρωσία και την Ευρώπη που θα έχει πραγματοποιήσει μια επιτυχημένη αποστολή στον κόκκινο πλανήτη. «Η αποστολή αυτή τοποθετεί την Ινδία στο τραπέζι της διεθνούς έρευνας του Διαστήματος. Η διαπλανητική εξερεύνηση δεν είναι εύκολη υπόθεση και η Ινδία εντόπισε μερικούς ενδιαφέροντες επιστημονικούς τομείς για να ερευνήσει», είπε στο BBC ο Αντριου Κόουτς από το βρετανικό Εργαστήρι Μάλαρντ Διαστημικών Επιστημών. Στους τομείς αυτούς περιλαμβάνονται η έρευνα για ίχνη μεθανίου (CH4) στην ατμόσφαιρα του Αρη. Η παρουσία μεθανίου συνδέεται με την παρουσία ζωής. Το μεθάνιο έχει σύντομη ζωή στην αρειανή ατμόσφαιρα το οποίο σημαίνει ότι αντικαθίσταται από κάποια πηγή στον πλανήτη. Η αποστολή θα εξετάσει επίσης τον ρυθμό απώλειας αερίων της ατμόσφαιρας του Αρη προς το Διάστημα το οποίο θα δώσει πληροφορίες για την ιστορία δισεκατομμυρίων ετών του πλανήτη. Η Ινδία ενέκρινε την αποστολή στον Αρη το 2012 και οι επιστήμονες εργάστηκαν σκληρά για να ετοιμάσουν το διαστημόπλοιο προκειμένου να εκτοξευτεί εγκαίρως και να επωφεληθεί από την ευθυγράμμιση του κόκκινου πλανήτη με την Γη το οποίο εξοικονομεί πολλά καύσιμα στην διαδρομή του διαστημόπλοιου προς τον Αρη. Λιγότερες από τις μισές αποστολές που έχουν εκτοξευτεί μέχρι σήμερα στον Αρη έχουν επιτύχει. Πολλοί αναρωτιούνται αν η Ινδία ορθά δαπάνησε 96 εκατ. δολάρια για να φθάσει στον κόκκινο πλανήτη ενώ έχει ένα από τα υψηλότερα ποσοστά παιδικού υποσιτισμού στον κόσμο. Υστερα από την επιτυχημένη μη επανδρωμένη αποστολή της Ινδίας στη Σελήνη το 2008, η οποία έφερε τις πρώτες αποδείξεις για την ύπαρξη νερού εκεί, η αποστολή στον Αρη είναι «το επόμενο λογικό βήμα», σύμφωνα με τον Κέι Ραντακρίσναν, πρόεδρο του Ινδικού Οργανισμού Διαστημικών Ερευνών (Isro). Περισσότεροι από 500 επιστήμονες του Isro, που εδρεύει στη Μπανγκαλόρ, την τεχνολογική πρωτεύουσα της Ινδίας, εργάστηκαν για να φέρουν εις πέρας το εγχείρημα του Αρη. Η Ινδία αντιμετωπίζει την αποστολή σαν ευκαιρία για να κερδίσει τον περιφερειακό της ανταγωνιστή, την Κίνα, στην κούρσα του Διαστήματος _ ιδίως αφότου μια ρωσική αποστολή που μετέφερε τον πρώτο κινεζικό δορυφόρο στον Αρη απέτυχε το 2011. Παρόμοια προσπάθεια της Ιαπωνίας είχε αποτύχει το 1998. Μέχρι στιγμής η Κίνα έχει κερδίσει την Ινδία σε κάθε πλευρά της κούρσας του Διαστήματος: διαθέτει πυραύλους που μπορούν να σηκώσουν τέσσερις φορές περισσότερο βάρος από τους ινδικούς και το 2003 εκτόξευσε την πρώτη επανδρωμένη αποστολή στο Διάστημα το οποίο δεν έχει καταφέρει ακόμη η Ινδία. Αν λοιπόν επιτύχει η ινδική αποστολή στον Αρη, το Δελχί θα έχει κάτι για να υπερηφανεύεται έναντι του Πεκίνου. Βίντεο. http://www.tovima.gr/world/article/?aid=538004 Κατολισθήσεις στην επιφάνεια του Άρη. Μπορεί ο πλανήτης Άρης να είναι γεωλογικά ανενεργός, αυτό όμως δεν σημαίνει πως δεν συμβαίνει τίποτε στην επιφάνειά του. Οι αλλαγές των εποχών στον κόκκινο πλανήτη μερικές φορές δημιουργούν κάποιες πολύ δραστικές αλλαγές στο τοπίο, όπως αυτό που αποτύπωσε η κάμερα HiRISE (High Resolution Imaging Science Experiment) http://en.wikipedia.org/wiki/HiRISE του Mars Reconnaissance Orbiter http://en.wikipedia.org/wiki/Mars_Reconnaissance_Orbiter Όταν αυξάνεται η θερμοκρασία από το φως του ήλιου την άνοιξη, στην περιοχή του νότιου πόλου, εξατμίζονται τα στρώματα των πάγων του νερού και του διοξειδίου του άνθρακα δημιουργώντας τους καταρράκτες χώματος και σκόνης που βλέπουμε στην παραπάνω εικόνα. Στο βίντεο που ακολουθεί περιγράφονται οι διαδικασίες που δημιουργούν τα παραπάνω φαινόμενα: http://physicsgg.me/2013/11/05/%ce%b2%ce%af%ce%bd%cf%84%ce%b5%ce%bf-%ce%ba%ce%b1%cf%84%ce%bf%ce%bb%ce%b9%cf%83%ce%b8%ce%ae%cf%83%ce%b5%ce%b9%cf%82-%cf%83%cf%84%ce%b7%ce%bd-%ce%b5%cf%80%ce%b9%cf%86%ce%ac%ce%bd%ce%b5%ce%b9%ce%b1/

Λάικα: o πρώτος σκύλος στο διάστημα. Στις 3 Νοεμβρίου 1957, εκτοξεύθηκε ο Σπούτνικ 2, το δεύτερο κατά σειρά σοβιετικό διαστημικό σκάφος που τέθηκε σε τροχιά γύρω από τη Γη. Ο Σπούτνικ 2 ήταν και το πρώτο διαστημικό σκάφος που μετέφερε έναν ζωντανό οργανισμό στο διάστημα, τη σκυλίτσα Λάικα. Εκτοξεύτηκε με έναν πύραυλο παρόμοιο μ’ αυτόν που χρησιμοποιήθηκε και για τον Σπούτνικ 1 και τέθηκε σε τροχιά με περίοδο περιστροφής 104 λεπτά. Εξαιτίας μιας δυσλειτουργίας το θερμικό σύστημα ελέγχου δεν λειτούργησε σωστά. Επιπλέον δημιουργήθηκαν ελαφρές ζημιές στη θερμική μόνωση με αποτέλεσμα η θερμοκρασία στο εσωτερικό του σκάφους να φτάνει τους 40 °C. Αρχικά η τηλεμετρία έδειχνε ότι η Λάϊκα ήταν σε καλή κατάσταση και έτρωγε τα τρόφιμα που είχαν τοποθετηθεί στο σκάφος, στη συνέχεια όμως πέθανε εξαιτίας της υπερθέρμανσης – πιθανόν μια ή δυο μέρες μετά την εκτόξευση. Ο Σπούτνικ 2 ξαναμπήκε στη γήινη ατμόσφαιρα στις 14 Απριλίου 1958 μετά από 162 ημέρες από την εκτόξευσή του και κάηκε. Το όχημα δεν ήταν σχεδιασμένο για επανείσοδο, κι έτσι από τη στιγμή της εκτόξευσης η Λάικα ήταν καταδικασμένη να χαθεί μαζί με το δορυφόρο. Υπήρχε μια συσκευή για να της γίνει ευθανασία δέκα μέρες μετά την εκτόξευση, κάτι που τελικά δεν χρειάστηκε καθώς ο σκύλος δεν άντεξε στις θερμοκρασίες της καμπίνας. Η αποστολή αυτή έδωσε στους επιστήμονες τα πρώτα στοιχεία σχετικά με τη συμπεριφορά ενός ζωντανού οργανισμού στο διάστημα. http://physicsgg.me/2012/11/03/%ce%bb%ce%ac%ce%b9%ce%ba%ce%b1-o-%cf%80%cf%81%cf%8e%cf%84%ce%bf%cf%82-%cf%83%ce%ba%cf%8d%ce%bb%ce%bf%cf%82-%cf%83%cf%84%ce%bf-%ce%b4%ce%b9%ce%ac%cf%83%cf%84%ce%b7%ce%bc%ce%b1/ Ρωσική αποστολή θα συλλέξει διαστημική σκόνη. Το ρωσικό ερευνητικό σκάφος Akademik Fedorov απέπλευσε την Παρασκευή για το νέο ταξίδι του στην Ανταρκτική. Του σκάφους επιβαίνουν 70 μέλη πληρώματος και 81 εργαζόμενοι της Ρωσικής αποστολής στην Ανταρκτική. Οι επιστήμονες θα συνεχίσουν τη διάνοιξη οπών, στην περιοχή του επιστημονικού σταθμού Vostok της Ανταρκτικής, από την ένδειξη βάθους των 3.543,5 μ. έως τα 3750 μ. Προγραμματίζονται επίσης εργασίες συλλογής δειγμάτων διαστημικής σκόνης από την περίοδο διέλευσης της Γης μέσα από την «ουρά» του κομήτη Ayson, κατά το διάστημα Δεκεμβρίου 2013-Ιανουαρίου 2014. Θα διεξαχθούν 10 προγράμματα από κοινού με τις ερευνητικές αποστολές της Αυστραλίας, της Λευκορωσίας, της Γερμανίας, της Δημοκρατίας της Κορέας, των ΗΠΑ και της Ουκρανίας. http://greek.ruvr.ru/news/2013_11_02/248710097/ Το διαστημόπλοιο Soyuz επανασυνδέθηκε με το ΔΔΣ. Το διαστημικό σκάφος Soyuz TMA-09M ολοκλήρωσε την επαναπροσέγγιση, εγκαταλείποντας την αποβάθρα της μικρής ερευνητικής μονάδας Rasvet και συνδεόμενο με την υπηρεσιακή μονάδα Zvezda του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού - όπως ανακοινώθηκε από το Κέντρο Ελέγχου Πτήσεων. Στο σκάφος επέβαιναν τρία από τα έξι μέλη του πληρώματος του ΔΔΣ. Κατά τον ελιγμό, το σκάφος άφησε ελεύθερο το αγκυροβολείο για το Soyuz 11M, η εκτόξευση του οποίου έχει προγραμματιστεί για την 7η Νοεμβρίου. Με αυτό, ο Ρώσος Μιχαήλ Τουρίν, ο Αμερικανός Ρικ Μαστράκιο και ο Ιάπωνας Κοΐτσι Βακάτα θα μεταφέρουν την Ολυμπιακή δάδα στο διάστημα. Η προετοιμασία της εκτόξευσης συνεχίζεται κανονικά. http://greek.ruvr.ru/news/2013_11_01/248603970/

Ο πλησιέστερος γείτονας του Ήλιου θα λάμπει μέχρι το τέλος του Σύμπαντος. Ο Εγγύτατος του Κενταύρου λάμπει σε αυτή τη νέα εικόνα του διαστημικού τηλεσκοπίου Hubble. Το αμυδρό αστέρι, ένας κόκκινος νάνος, απέχει μόλις 4,2 έτη φωτός και είναι ο πλησιέστερος γείτονας του Ήλιου. Προβλέπεται επίσης ότι θα είναι ένα από τα μακροβιότερα άστρα του Σύμπαντος. Το Proxima Centauri, όπως είναι η λατινική ονομασία του άστρου, βρίσκεται στην κατεύθυνση του αστερισμού του Κενταύρου. Δεν είναι ορατό από την Ευρώπη, καθώς κρύβεται πάντα κάτω από τον ορίζοντα. Ακόμα και στο νότιο ημισφαίριο, όμως, ο Εγγύτατος του Κενταύρου δεν είναι ορατός με γυμνό μάτι, παρά τη σχετικά μικρή απόσταση από τη Γη. Το άστρο είναι αμυδρό και μικρό ακόμα και για τα δεδομένα των ερυθρών νάνων, καθώς έχει μάζα οκτώ φορές μικρότερη του Ήλιου και επτά φορές μικρότερη διάμετρο. Το μεγαλύτερο μέρος της ενέργειας που ακτινοβολεί αντιστοιχεί σε υπέρυθρο φως. Περιστασιακά, όμως, η λαμπρότητα του Εγγύτατου αυξάνεται σημαντικά. Εσωτερικές διαδικασίες που αφορούν το μαγνητικό πεδίο και τη μεταφορά θερμότητας από τον πυρήνα του άστρου προς τα έξω προκαλούν εκλάμψεις, οι οποίες αυξάνουν απότομα την ακτινοβολία. Χάρη στα ρεύματα μεταφοράς θερμότητας, τα οποία αναμειγνύουν συνεχώς τα καύσιμα του άστρου, σε συνδυασμό και με το χαμηλό ρυθμό θερμοπυρηνικών αντιδράσεων, ο Εγγύτατος μπορεί να ελπίζει σε μακρύ βίο. Οι αστροφυσικοί εκτιμούν ότι θα συνεχίζει να ζει για ακόμα τέσσερα τρισεκατομμύρια χρόνια, περίπου 300 φορές τη σημερινή ηλικία του Σύμπαντος. Ο Εγγύτατος, τέλος, είναι μέλος ενός τριπλού συστήματος, το οποίο περιλαμβάνει ακόμα δύο άστρα, τα οποία δεν διακρίνονται στην εικόνα: το άλφα Κενταύρου Α και το άλφα Κενταύρου Β. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231271686

Οι 4 κομήτες που «κυκλοφορούν» στη γειτονιά μας. Εκτός από τον αναμενόμενο κομήτη ISON, αυτές τις ημέρες εμφανίζονται κι άλλοι τρεις κομήτες στον ουρανό: ο 2013 R1 Lovejoy, ο 2P/Encke και ο 2012 X1 LINEAR! Δυστυχώς κανένας από αυτούς δεν είναι ακόμη ορατός γυμνό μάτι. Υπάρχουν όμως πολύ εντυπωσιακές φωτογραφίες από ερασιτέχνες αστροφωτογράφους. Βίντεο. http://physicsgg.me/2013/11/01/%ce%bf%ce%b9-4-%ce%ba%ce%bf%ce%bc%ce%ae%cf%84%ce%b5%cf%82-%cf%80%ce%bf%cf%85-%ce%ba%cf%85%ce%ba%ce%bb%ce%bf%cf%86%ce%bf%cf%81%ce%bf%cf%8d%ce%bd-%cf%83%cf%84%ce%b7-%ce%b3%ce%b5%ce%b9%cf%84/

Ο Δίας, τρεις δορυφόροι του, και οι σκιές τους. Φωτογραφία από τηλεσκόπιο τριών δορυφόρων του Δία, μαζί με τις σκιές τους, που λήφθηκε στις 12 Οκτωβρίου 2013 από τον Leo Aerts στο Βέλγιο. Πρόκειται για ένα σπάνιο γεγονός ακόμη και για έναν τόσο μεγάλο πλανήτη με πολλούς δορυφόρους. Ο πιο απομακρυσμένος δορυφόρος, στο αριστερό άκρο της εικόνας, είναι η Καλλιστώ. Πιο κοντά στον δίσκο του Δία είναι η Ιώ και λίγο πιο αριστερά η Ευρώπη. Η λίγο επιμήκης σκιά προς το νότιο πόλο ανήκει στην Καλλιστώ και η πάνω σκιά, δεξιά της Μεγάλης Ερυθράς Κηλίδας, ανήκει στην Ιώ. Αν ήμασταν στην επιφάνεια του Δία οι σκιές αυτές θα αντιστοιχούσαν σε εκλέιψεις Ηλίου … http://physicsgg.me/2013/11/02/%ce%bf-%ce%b4%ce%af%ce%b1%cf%82-%cf%84%cf%81%ce%b5%ce%b9%cf%82-%ce%b4%ce%bf%cf%81%cf%85%cf%86%cf%8c%cf%81%ce%bf%ce%b9-%cf%84%ce%bf%cf%85-%ce%ba%ce%b1%ce%b9-%ce%bf%ce%b9-%cf%83%ce%ba%ce%b9%ce%ad/

Big Bang... Τέχνης στο CERN Με μια τρομακτική έκρηξη τελειώνει η ταινία «Αγγελοι και δαίμονες», που βασίζεται στο μπεστ σέλερ του Νταν Μπράουν. Η έκρηξη είναι αποτέλεσμα της επαφής της ύλης με την αντιύλη – που υποτίθεται ότι κλάπηκε από τον Μεγάλο Επιταχυντή Αδρονίων του εργαστηρίου σωματιδιακής φυσικής της Γενεύης, το CERN. Χαρακτηριστικό είναι ότι η εικόνα της έκρηξης στην ταινία παραπέμπει τόσο στην επιστημονική Μεγάλη Εκρηξη όσο και στη βιβλική Γένεση. Οι ασύλληπτες έρευνες στο CERN έχουν εμπνεύσει απίθανες ιστορίες συνωμοσίας (όπως τη δημιουργία μαύρης τρύπας με ολέθριες συνέπειες για τη Γη), την ίδια στιγμή όμως, πυροδοτούν γόνιμους επιστημονικούς, φιλοσοφικούς και θεολογικούς προβληματισμούς μέσα από τους οποίους αρχίζουμε να έχουμε μιαν άλλη αντίληψη για τον χώρο, τον χρόνο, τη θέση του ανθρώπου μέσα στο σύμπαν. Η τέχνη πού στέκει απέναντι σε όλα αυτά; Το CERN της έχει ανοίξει τις πύλες του με προγράμματα όπως το Arts@CERN που οδήγησαν σε «θυγατρικά» πρότζεκτ, το Collide@CERN και το Accelerate@CERN: υποτροφίες και φιλοξενίες (residency) καλλιτεχνών στα ενδότερα του εργαστηρίου, με στόχο τη δημιουργική αλληλεπίδραση επιστημών, τεχνολογίας και τεχνών. Μια πρώτη γεύση από αυτά τα προγράμματα το ελληνικό κοινό μπορεί να πάρει μεθαύριο Τρίτη, 5 του μηνός, στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών: ένας επιστήμονας και ένας καλλιτέχνης θα μιλήσουν γι’ αυτή την εμπειρία της συνύπαρξής τους στο CERN, ενώ θα ακολουθήσουν δύο ακόμη συζητήσεις τον Ιανουάριο και τον Απρίλιο. Ειδικά σε ό,τι αφορά τη Στέγη, φέτος συνεργάζεται με το CERN και το πρόγραμμα Accelerate@CERN, υποστηρίζοντας μάλιστα έναν Ελληνα εικαστικό καλλιτέχνη, ο οποίος θα φιλοξενηθεί για ένα μήνα στο CERN. Θα αναδειχθεί μέσα από ανοιχτό διαγωνισμό και θα έχει τη δυνατότητα να συνομιλήσει με κορυφαίους επιστήμονες και να εργαστεί στους χώρους του CERΝ (περισσότερες πληροφορίες στο site της Στέγης). Πώς ηχεί το σύμπαν; Το ενδιαφέρον είναι ότι, πολύ συχνά, οι επιστήμονες απαντούν σαν καλλιτέχνες και οι καλλιτέχνες σαν επιστήμονες. Σε αυτό παίζει ρόλο η «εξωτική» φύση των ερευνών στο CERN, από τη συμπεριφορά της ύλης και την αντιύλη έως τα παράλληλα σύμπαντα. Μεθαύριο, πάντως, ο Αμερικανός καλλιτέχνης Μπιλ Φοντάνα και ο Ινδός κοσμολόγος Σουμπόντχ Πατίλ θα μιλήσουν για την έννοια του ήχου μέσα στο σύμπαν. Οπως μου είπε ο Φοντάνα, «εδώ και σαράντα χρόνια, τα ηχητικά γλυπτά μου χαρτογραφούν με ακρίβεια τις μουσικές ιδιότητες ενός φυσικού τοπίου: τη θάλασσα, μια γέφυρα, μια πόλη, την έρημο – και τώρα τον Μεγάλο Επιταχυντή Αδρονίων. Με ενδιαφέρει πώς οι ήχοι ταξιδεύουν μέσα στον χώρο, στα υλικά και τα μέσα. Γι’ αυτό κάποια από τα ακουστικά μου εργαλεία ανήκουν στη φυσική και τη μηχανική. Το CERN είναι πηγή έμπνευσης, καθώς προσπαθώ να χαρτογραφήσω τα ταξίδια του ήχου μέσα στον Μεγάλο Επιταχυντή Αδρονίων, δουλεύοντας το πρόζεκτ “Ακουστικά ταξίδια στον χρόνο”». «Μολονότι δεν μπορούμε να “ακούσουμε” το σύμπαν (ο ήχος δεν ταξιδεύει στο Διάστημα)», λέει ο Πατίλ, «όταν το σύμπαν ήταν ένα καυτό, πυκνό, πρωταρχικό πλάσμα, ο ήχος ταξίδευε. Το ίχνος του είναι η κοσμική ακτινοβολία υποβάθρου που σήμερα παρατηρούμε γύρω μας. Είναι η λάμψη που προέκυψε 13,4 δισ. χρόνια πριν, όταν το σύμπαν πάγωσε αρκετά ώστε το φως και η ύλη να αποσχιστούν. Στην ουσία είναι ένας υπέρηχος που έβγαλε το σύμπαν όταν ακόμα ήταν βρέφος. Μελετώντας αυτό τον υπέρηχο, ίσως ανακαλύψουμε νέα πράγματα πάνω στην ενέργεια που οδήγησε στη Μεγάλη Εκρηξη». Για τον χορογράφο Ζιλ Ζομπέν, ο οποίος συμμετέχει στη δεύτερη συζήτηση στη Στέγη, τον Ιανουάριο, η εμπειρία στο CERN ήταν τόσο συγκλονιστική που πλέον μιλάει για τη ζωή του «πριν και μετά το CERN». «Είναι ένα πολύ παράξενο μέρος και σου παίρνει χρόνο να το συνηθίσεις. Ενα τεράστιο campus με 15.000 ανθρώπους. Οι 5.000, τουλάχιστον, είναι φυσικοί. Οι υπόλοιποι είναι μηχανικοί, τεχνικοί και διοικητικοί. Ενα απέραντο χωνευτήρι 140 εθνικοτήτων, με επιστήμονες πρώτης γραμμής που γυρίζουν τον κόσμο. Εγώ είχα ένα μικρό γραφείο, πήγαινα εκεί σχεδόν κάθε μέρα και μετά από λίγο άρχισα να σχεδιάζω παρεμβάσεις: στη βιβλιοθήκη, στην αίθουσα αντιύλης, στο κέντρο υπολογιστών, ακόμα και στην καφετέρια. Στην ουσία, στο CERN προσπαθούν να κατανοήσουν την πραγματικότητα. Είναι ένα τεράστιο σπίτι με “ονειροπόλους”, θεωρητικούς φυσικούς και πειραματιστές άλλου επιπέδου και μηχανικούς που κατασκευάζουν απίθανες μηχανές με τις οποίες μπορούν να “κοιτάξουν το αόρατο”». Με τον Ζομπέν συνεργάστηκε στενά ο Αυστριακός επιστήμονας αντιύλης Μίκαελ Ντόζερ. Οπως παραδέχεται, παρότι «έως τώρα το CERN έχει πραγματοποιήσει ελάχιστα πειράματα πάνω στη βαρύτητα», οι νέες έρευνες δείχνουν έναν κόσμο που βρίσκεται σε έναν «απαλό, ανεπαίσθητο χορό. Μια ολόκληρη συμφωνία βαρυτικών κυμάτων διατρέχει το σύμπαν, λικνίζοντας άστρα, πλανήτες, σκόνη έως και τα ατομικά μικροσωματίδια της ύλης ή της αντιύλης. Πρόκειται για έναν επίμονο χορό απίστευτα λεπτών αποχρώσεων». Αόρατοι κόσμοι Τον Απρίλιο στη Στέγη, ο Γερμανός εικαστικός Τζούλιους φον Μπίσμαρκ και ο Αμερικανός κοσμολόγος Τζέιμς Ουέλς θα μιλήσουν για την πιθανή ύπαρξη άλλων διαστάσεων και παράλληλων συμπάντων. «Η έρευνα στο CERN στοχεύει και στην ανακάλυψη αθέατων διαστάσεων. Εχουμε λόγους να πιστεύουμε ότι στη φύση υπάρχουν επιπλέον διαστάσεις οι οποίες είναι “κουλουριασμένες”. Για να τις “ξεδιπλώσουμε” χρειαζόμαστε πολύ δυνατούς επιταχυντές, ίσα ίσα για να προλάβουμε να τους ρίξουμε μια ματιά. Δεν είναι σίγουρο αν ο επιταχυντής του CERN θα έχει αρκετά μεγάλη ενέργεια για να το καταφέρει». Πώς ήταν όμως η συνεργασία επιστημόνων και καλλιτεχνών; Από τη συνεργασία του με τον Φοντάνα, ο Πατίλ παρατήρησε ότι «ο τρόπος σκέψης του Μπιλ είναι περισσότερο επιστημονικός παρά καλλιτεχνικός. Τον ενδιαφέρει η εξερεύνηση και ο πειραματισμός και όχι να επιβάλει μια προκαθορισμένη ιδέα στο περιβάλλον». «Η επιστήμη απαιτεί στέρεες απαντήσεις», λέει ο Ντόζερ, «ενώ η τέχνη θέτει μεν ερωτήματα, αλλά έχει την πολυτέλεια να μην περιμένει σαφείς απαντήσεις. Γι’ αυτό ίσως και οι καλλιτέχνες είναι πιο ανοιχτοί από εμάς στο απροσδόκητο». Ο Ουέλς χαρακτήρισε την επαφή του με τον Μπίσμαρκ «φανταστική εμπειρία»: «Παρατηρώντας έναν τόσο εκλεκτό καλλιτέχνη να δουλεύει, διαπίστωσα πόσο σημαντικό είναι να είσαι κατανοητός και ελκυστικός σε αυτό που θες να εκφράσεις. Μέσα από τον Τζούλιους μάθαμε να είμαστε πιο ανοιχτοί και πιο τολμηροί». Εχουμε πολλά συναρπαστικά ακόμη να μάθουμε από το CERN, ειδικά μετά την επιβεβαίωση της ύπαρξης του σωματιδίου Χιγκς. «Είναι ένα από τα πιο σημαντικά επιτεύγματα της ανθρώπινης σκέψης», λέει ο Ουέλς. «Αυτό που έως το 2012 ήταν μια εικασία, τώρα φαίνεται πως έχει ουσία. Είναι ένας θρίαμβος της ανθρώπινης νόησης: από την καθαρή, ατόφια σκέψη φτάσαμε σε γεγονότα σχετικά με το κρυμμένο ποιόν της φύσης. Είναι μια θύρα μέσω της οποίας μπορούμε να επικοινωνήσουμε με άλλους “κόσμους”». Κατά τον Ντόζερ, «αλλιώς αντιλαμβανόμαστε σήμερα την πραγματικότητα συγκριτικά με το τι ίσχυε πριν από λίγα χρόνια. Αυτή η νέα αντίληψη πάνω στο πραγματικό θα φέρει νέες, πιο εκλεπτυσμένες έννοιες, που με τη σειρά τους θα απαιτήσουν μια νέα φυσική». Βίντεο. http://www.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathremote_1_03/11/2013_526003

H ζωή στο Διάστημα «επιταχύνει τη γήρανση» Πειράματα σε καλλιέργειες ανθρώπινων κυττάρων στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό δείχνουν ότι το περιβάλλον μικροβαρύτητας προκαλεί αλλαγές που σχετίζονται με τη γήρανση και την αρτηριοσκλήρυνση, αναφέρουν ερευνητές στην Ιταλία. Η ερευνητική ομάδα στο Πανεπιστήμιο του Μιλάνου και του ιταλικού Εθνικού Συμβουλίου Έρευνας μελέτησε τα ενδοθηλιακά κύτταρα που επενδύουν το εσωτερικό τοίχωμα των αιμοφόρων αγγείων. Κάποιες από τις καλλιέργειες παρέμειναν στη Γη, ενώ άλλες μεταφέρθηκαν στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό και καλλιεργήθηκαν στο ίδιο χημικό περιβάλλον. Οι αναλύσεις αποκάλυψαν ότι η παραμονή σε περιβάλλον μικροβαρύτητας επηρεάζει την έκφραση (λειτουργία) περισσότερων από 1.000 γονιδίων. Επιπλέον, τα κύτταρα που καλλιεργήθηκαν στο διάστημα παρήγαγαν μεγαλύτερες ποσότητες κυτοκινών, ουσιών που σχετίζονται με τις φλεγμονώδεις αντιδράσεις. Αυτό τελικά προκάλεσε φλεγμονή, οξειδωτικό στρες και τελικά κυτταρικό θάνατο, αναφέρουν οι ερευνητές στην επιθεώρηση The FASEB Journal. http://www.fasebj.org/content/27/11/4466 Τα αποτελέσματα του πειράματος έρχονται να προστεθούν σε προηγούμενες μελέτες που είχαν δείξει ότι η παρατεταμένη παραμονή στο διάστημα προκαλεί ατροφία των μυών, απώλεια οστικής μάζας και άλλα προβλήματα υγείας. Οι συντάκτες της νέας μελέτης εκτιμούν τώρα ότι πολλές από αυτές τις παρενέργειες προκύπτουν από βλάβες στα αγγεία. «Η έκθεση στη μικροβαρύτητα προκαλεί αλλαγές παρόμοιες με αυτές που σχετίζονται με ασθένειες του γήρατος όπως οι καρδιαγγειακές παθήσεις, η οστεοπενία, η μυική ατροφία και η εξασθένηση της ανοσολογικής απόκρισης. Η δυσλειτουργία του ενδοθηλίου είναι κοινός παρονομαστής». Όπως σχολίασε Τζέραλντ Ουάiσμαν, αρχισυντάκτης του The FASEB Journal, «έχουμε εξελιχθεί να εξαρτώμαστε από τη βαρύτητα για τη ρύθμιση της βιολογίας μας και, χωρίς αυτή, οι ιστοί μας παθαίνουν σύγχυση. Το χειρότερο από όλα είναι ότι γερνούν ταχύτερα!» Ο μηχανισμός του φαινομένου παραμένει πάντως άγνωστος. Αναβλήθηκε η εκτόξευση της αποστολής Swarm. Η εκτόξευση της αποστολής της ESA για το μαγνητικό πεδίο που θα γίνει από το Plesetsk, της Ρωσίας, αναβλήθηκε για περίπου μια εβδομάδα. Η ανακοίνωση από την εταιρεία παροχής υπηρεσιών εκτόξευσης της αποστολής, Eurockot, αφορά την απόφαση να αντικαταστήσει μια μονάδα στο ανώτερο επίπεδο Breeze του εκτοξευτή Rockot. Έχοντας αρχικά προγραμματιστεί για τις 14 Νοέμβρη, η εκτόξευση αναμένεται να καθυστερήσει κατά περίπου μία εβδομάδα. Περισσότερες λεπτομέρειες θα δοθούν μόλις αυτές καταστούν διαθέσιμες. Οι τρεις δορυφόροι Swarm της αποστολής έχουν ως στόχο να διαλευκάνουν μία από τις πιο μυστηριώδεις πτυχές του πλανήτη μας: το μαγνητικό πεδίο. Το πεδίο προστατεύει τον πλανήτη μας από την κοσμική ακτινοβολία και τα φορτισμένα σωματίδια που βομβαρδίζουν τη Γη με «ηλιακούς ανέμους». Χωρίς αυτή την προστατευτική ασπίδα, η ατμόσφαιρα όπως την ξέρουμε δεν θα υπήρχε, καθιστώντας τη ζωή στη Γη σχεδόν αδύνατη. Με την ανάλυση των διαφορετικών χαρακτηριστικών του πεδίου, η αποστολή θα προσφέρει νέες γνώσεις για πολλές φυσικές διεργασίες, για εκείνες που συμβαίνουν βαθιά μέσα στον πλανήτη έως τις καιρικές συνθήκες στο διάστημα που προκαλούνται από την ηλιακή δραστηριότητα. Με τη σειρά τους, αυτές οι πληροφορίες θα μας βοηθήσουν να κατανοήσουμε καλύτερα γιατί το μαγνητικό πεδίο εξασθενεί. Η Swarm είναι η τέταρτη αποστολή εξερεύνησης της Γης της ESA, μετά τις GOCE, SMOS και CryoSat. http://www.esa.int/ell/ESA_in_your_country/Greece/Anavlhetheke_e_ekthoxeyse_tes_apostolhes_Swarm Οι στρατιωτικοί θα βοηθήσουν να μεταφερθεί στο Διάστημα η Ολυμπιακή Φλόγα. Η δάδα με την Ολυμπιακή Φλόγα στο διάστημα θα συνοδεύεται από 4 αεροσκάφη και 14 ελικόπτερα, δήλωσε η Υπηρεσία Τύπου της Κεντρικής Στρατιωτικής Περιφέρειας. Οι αεροπορικές δυνάμεις, τα μέσα έρευνας και διάσωσης θα στείλουν στις 7 Νοεμβρίου το Soyuz TMA-11M με την Ολυμπιακή Φλόγα. Τη δάδα στο διάστημα θα συνοδεύουν σχεδόν 200 στρατιωτικοί, 14 ελικόπτερα Mi-8, 4 αεροσκάφη An-12 και An-26 και τέσσερα οχήματα αναζήτησης και εκκένωσης παντός εδάφους. Τη δάδα στο ανοικτό διάστημα θα βγάλουν οι Ρώσοι κοσμοναύτες Ολέγκ Κότοφ και Σεργκέι Ριαζάνσκι. Τονίζεται ότι για λόγους ασφαλείας στο ανοικτό διάστημα η δάδα δεν θα βγει αναμμένη. http://greek.ruvr.ru/news/2013_10_31/248531614/ Πέταξε το διαστημικό ταξί. H NASA σε συνεργασία με ιδιωτικές εταιρείες κατασκευάζει νέα οχήματα μεταφοράς ανθρώπων στο Διάστημα. Πρόκειται για σκάφη τα οποία λόγω του μεγέθους και των χαρακτηριστικών τους ονομάστηκαν «διαστημικά ταξί». Ενα εξ αυτών είναι το Dream Chaser η κατασκευή του οποίου ολοκληρώθηκε και μάλιστα πραγματοποιήθηκε πριν από λίγα 24ωρα η πρώτη δοκιμαστική του πτήση που, σύμφωνα με τους επιτελείς της NASA, ήταν πετυχημένη. Δόθηκε μάλιστα στη δημοσιότητα το βίντεο αυτής της πρώτης πτήσης. Το σκάφος μετέφερε σε ύψος 4 χιλιομέτρων ένα ελικόπτερο και εκεί το απελευθέρωσε. Το Dream Chaser επέστρεψε και προσγειώθηκε - με κάποια μικρή δυσκολία - στον διάδρομο απογείωσης αεροδρομίου, στην Καλιφόρνια. Το Dream Chaser εχει χωρητικότητα επτά ατόμων και σε πρώτη φάση θα μπορεί να μεταφέρει από και προς τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό μέλη του πληρώματος. Θα μπορεί να μεταφέρει και φορτία ή εξοπλισμό αλλά θα μειώνεται ανάλογα η χωρητικότητά του σε επιβάτες. Το σκάφος είναι σχεδιασμένο με τέτοιο τρόπο ώστε να μην απαιτούνται εγκαταστάσεις ενός κοσμοδρομίου για να επιστρέψει στη Γη αλλά θα μπορεί να προσγειωθεί εύκολα σε οποιοδήποτε αεροδρόμιο. Αυτή τη στιγμή κατασκευάζονται τρια τέτοια σκάφη και δεν αποκλείεται εκτός από την μεταφορά των αστροναυτών να αποκτήσουν και εμπορική-τουριστική χρήση. http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=537225

Νέες εντυπωσιακές εικόνες από το νεφέλωμα IC 2118. Το διαστημικό τηλεσκόπιο WISE κατέγραψε νέες λεπτομερείς εικόνες ενός εντυπωσιακού νεφελώματος που βρίσκεται σε απόσταση 900 ετών φωτός από εμάς στον αστερισμό του Ηριδανού. Η κωδική του ονομασία είναι IC 2118 αλλά οι επιστήμονες το έχουν βαφτίσει «Το Κεφάλι της Μάγισσας» επειδή όταν ανακαλύφθηκε σε κάποιους θύμισε το προφίλ μιας μάγισσας. Το νεφέλωμα βρίσκεται κοντά στο γιγάντιο άστρο Rigel το φως του οποίου λούζει το νεφέλωμα. Το φως του Rigel σε συνδυασμό με το φως των άστρων που γεννιούνται μέσα στο νεφέλωμα το κάνουν να λάμπει στο υπέρυθρο του φάσματος το οποίο παρατηρεί το WISE. http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=537420 Το τηλεσκόπιο Spitzer φωτογράφισε το εντυπωσιακό πλανητικό νεφέλωμα NGC 3242 Το διαστημικό τηλεσκόπιο Spitzer φωτογράφισε το «Φάντασμα του Δία». Πρόκειται για ένα πλανητικό νεφέλωμα που βρίσκεται σε απόσταση 1,400 ετών φωτός από τη Γη στον αστερισμό της Υδρας. Η κωδική ονομασία του νεφελώματος είναι NGC 3242 και η μελέτη του ίσως αποκαλύψει νέα στοιχεία για τα πλανητικά νεφελώματα. Ένα πλανητικό νεφέλωμα αποτελείται από ένα επεκτεινόμενο κέλυφος ιονισμένου αερίου που αποβάλλεται από άστρα τα οποία βρίσκονται στα τελευταία στάδια της ζωής τους. Οι ειδικοί εκτιμούν ότι τα πλανητικά νεφελώματα μπορεί να παίζουν σημαντικό ρόλο στη χημική εξέλιξη ενός γαλαξία. http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=537213

Ο μετεωρίτης του Τσελιαμπίνσκ περνά στην ιστορία. Στην φωτογραφία δημοσιογράφοι παρακολουθούν το νέο έκθεμα του τοπικού μουσείου Τσελιαμπίνσκ. Πρόκειται για το μεγάλο κομμάτι του μετεωρίτη που ανελκύστηκε προ ημερών από το βυθό της λίμνης Τσεμπακούλ.Τον Φεβρουάριο του 2013 ο μετεωρίτης εξερράγη σκορπώντας πύρινες μπάλες σε μια τεράστια περιοχή πάνω από την κεντρική Ρωσία, ενώ στο πέρασμά του έσπασαν παράθυρα, καταστράφηκαν κτίρια και τραυματίστηκαν, πάνω από 1.000 άτομα. http://rbth.gr/photo_of_the_day/2013/10/18/o_meteoriti_toy_tseliampinsk_perna_stin_istoria_25825.html

Υπόγειο πείραμα αποτυγχάνει να ρίξει φως στη σκοτεινή ύλη. Μια γιγάντια δεξαμενή κατεψυγμένου αερίου, κρυμμένη σε βάθος ενάμισι χιλιομέτρου μέσα σε ένα εγκαταλειμμένο χρυσωρυχείο, συγκεντρώνει εδώ και μήνες το ενδιαφέρον των φυσικών που αναζητούν τη χαμένη ύλη του Σύμπαντος. Όμως ο πρώτος γύρος του πειράματος έληξε χωρίς να ρίξει φως στο μυστήριο της σκοτεινής ύλης. «Δεν καταγράψαμε κανένα συμβάν που σχετίζεται με οποιοδήποτε είδος σκοτεινής ύλης» ανακοίνωσε την Τετάρτη ο Ρικ Γκάιτσελ του Πανεπιστημίου Μπράουν, εκπρόσωπος του Μεγάλου Υπόγειου Ανιχνευτή Ξένου ή LUX. Το LUX, μέχρι σήμερα ο πιο ευαίσθητος ανιχνευτής σκοτεινής ύλης, σχεδιάστηκε για την αναζήτηση υποθετικών σωματιδίων που ονομάζονται WIMP (ασθενώς αλληλεπιδρώντα σωματίδια μεγάλης μάζας, σε ελεύθερη απόδοση), από τα οποία ενδέχεται να αποτελείται η λεγόμενη σκοτεινή ύλη. Το μυστήριο της σκοτεινής ύλης χρονολογείται στη δεκαετία του 1930, όταν οι αστρονόμοι αντιλήφθηκαν ότι η μάζα και η βαρύτητα των σωμάτων που βλέπουμε στο Σύμπαν δεν είναι αρκετή για να εξηγηθεί η κίνηση των γαλαξιών. Έκτοτε έχει υπολογιστεί ότι η κανονική ύλη -από τους πλανήτες και τα άστρα μέχρι τους γαλαξίες- δεν αντιστοιχεί παρά μόνο στο 16% της ύλης στο Σύμπαν, ενώ το υπόλοιπο 84% αντιστοιχεί στη σκοτεινή ύλη. Η σκοτεινή ύλη γίνεται αντιληπτή λόγω της βαρυτικής της επίδρασης στους γαλαξίες, οι επιστήμονες όμως δεν έχουν ιδέα από τι αποτελείται. Γνωρίζουν πάντως ότι δεν εκπέμπει, δεν ανακλά και δεν διαθλά την ακτινοβολία, γι' αυτό και είναι κυριολεκτικά αόρατη. Ένα είδος υποθετικής ύλης που έχει προταθεί ως εξήγηση στο μυστήριο είναι τα σωματίδια WIMP, σωματίδια μεγάλης μάζας τα οποία δεν αλληλεπιδρούν με τα άτομα ούτε με τον ηλεκτρομαγνητισμό του φωτός και επομένως δεν είναι ορατά. Σύμφωνα με τη θεωρία, όμως, τα WIMP αλληλεπιδρούν μέσω της βαρύτητας και της ασθενούς πυρηνικής δύναμης, η οποία ευθύνεται για ορισμένα είδη ραδιενέργειας. Χάρη σε αυτές τις ιδιότητες, τα WIMP -εφόσον υπάρχουν- θα μπορούσαν να αλληλεπιδράσουν με τους πυρήνες των ατόμων ξένου μέσα τον ανιχνευτή LUX. To μηχάνημα των τριών τόνων βρίσκεται στην Υπόγεια Ερευνητική Εγκατάσταση του Σάνφορντ, ένα παλιό ορυχείο χρυσού βάθους 2.300 μέτρων στο Μπλακ Χιλς της Νότιας Ντακότα, το οποίο μονώνει το σύστημα από την κοσμική ακτινοβολία. Στην καρδιά του συστήματος βρίσκεται ένα κάνιστρο με 370 κιλά υγροποιημένου αερίου ξένου. Η ιδέα είναι ότι τα σωματίδια WIMP θα φτάνουν σε τέτοιο βάθος επειδή δεν αλληλεπιδρούν με την ύλη των υπερκείμενων βράχων. Όταν όμως συγκρούονται με άτομα ξένου προκαλούν τον ιονισμό τους και την εκπομπή αμυδρών φωτεινών λάμψεων, οι οποίες καταγράφονται με φωτοπολλαπλασιαστές. Στον πρώτο γύρο του πειράματος, διάρκειας 85 ημερών, οι υπεύθυνοι του πειράματος περίμεναν να καταγράψουν περίπου 1.600 τέτοιες λάμψεις. Ανίχνευσαν όμως μόνο 160, οι οποίες αποδίδονται στη φυσική ραδιενέργεια των γύρω πετρωμάτων. Τα αποτελέσματα, τα οποία δεν έχουν δημοσιευτεί αλλά παρουσιάστηκαν την Τετάρτη από ερευνητές του Στάνφορντ, δείχνουν τώρα να δικαιώνουν τους υπεύθυνους του XENON, ενός αντίστοιχου υπόγειου πειράματος στο Γκραν Σάσο της Ιταλίας, οι οποίοι είχαν ανακοινώσει ότι απέτυχαν να ανιχνεύσουν WIMP, κατηγορήθηκαν όμως ότι δεν είχαν καλιμπράρει σωστά τον ανιχνευτή. http://sanfordlab.org/news/press_release/first-results-lux-experiment-south-dakota Παρόλα αυτά, η θεωρία των WIMP δεν μπορεί να θεωρηθεί ακόμα νεκρή. Παραμένει ανοιχτό το ενδεχόμενο να υπήρχαν προβλήματα καλιμπραρίσματος στο LUX, όπως και το ενδεχόμενο να έχουν τα WIMP πολύ μικρότερη μάζα από ό,τι είχε εκτιμηθεί. Οι ερευνητές του XENON σχεδιάζουν τώρα έναν πιο ευαίσθητο ανιχνευτή, ο οποίος θα περιέχει ένα τόνο ξένου, ενώ οι υπεύθυνοι του LUX θα συνεχίσουν να συλλέγουν δεδομένα για δύο χρόνια. Αργότερα ελπίζουν να εξασφαλίσουν χρηματοδότηση για έναν ανιχνευτή των επτά τόνων. Μέχρι τότε η σκοτεινή ύλη πιθανότατα θα παραμείνει κρυμμένη στο σκοτάδι.

Το καυτό «δίδυμο» της Γης. Ένα σχεδόν «ταυτόσημο» δίδυμο του πλανήτη μας εντοπίστηκε από τους επιστήμονες σε ένα ηλιακό σύστημα στον αστερισμό του Κύκνου, 400 έτη φωτός μακριά από εμάς. Ο Kepler-78b, όπως ονομάζεται, είναι βραχώδης και αποτελεί τον πιο κοντινό σε χαρακτηριστικά εξωπλανήτη με τη Γη που έχει εντοπιστεί ως τώρα. Ο κόσμος του είναι όμως εντελώς διαφορετικός, αφού «ψήνεται» σε θερμοκρασίες χιλιάδων βαθμών Κελσίου όντας ανίκανος να υποστηρίξει τη ζωή. Παρ’ όλα αυτά η ανακάλυψή του προσφέρει για πρώτη φορά «απτές» ενδείξεις ότι κάπου «εκεί έξω» θα πρέπει να υπάρχει σίγουρα τουλάχιστον ένας πλανήτης εντελώς ίδιος με τον δικό μας. Ο Kepler-78b δεν έχει μόνο μέγεθος παρόμοιο με της Γης (άλλοι εξωπλανήτες με αυτό το χαρακτηριστικό, όπως π.χ. ο Kepler-10b, έχουν ήδη εντοπισθεί). Εχει επί πλέον παρόμοια μάζα και πυκνότητα, δηλαδή παρόμοια σύσταση με της Γης. Αυτή η «σύμπτωση» και των τριών χαρακτηριστικών τον καθιστά τον πρώτο εξωπλανήτη που μπορούμε να πούμε ότι πραγματικά μοιάζει με τον δικο μας. Παρ’ όλα αυτά υπάρχει μια σημαντική διαφορά «θέσης». Ο Kepler-78b βρίσκεται υπερβολικά κοντά στο άστρο του – συγκεκριμένα η απόστασή του από αυτό είναι ίση με το ένα εκατοστό της απόστασης της Γης από τον Ηλιο. Ως αποτέλεσμα η θερμοκρασία του υπολογίζεται ότι κυμαίνεται στους 2.000-2.800 βαθμούς Κελσίου ενώ το έτος του διαρκεί μόλις 8,5 ώρες! Οι επιστήμονες που τον μελέτησαν θεωρούν ότι λόγω των παλιρροϊκών δυνάμεων «βλέπει» το άστρο του μόνο από τη μια πλευρά – η μια πλευρά του δηλαδή έχει μονίμως μέρα και η άλλη μονίμως νύχτα. Όπως εικάζουν, η πλευρά της «ημέρας» είναι καλυμμένη από λάβα. «Νομίζω ότι είναι ασφαλές να πούμε ότι η πλευρά της “ημέρας” είναι λιωμένη» δήλωσε στο BBC ένας εκ των μελετητών, ο Τζόσουα Γουίν του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Μασαχουσέτης (MIT), «Κανείς δεν έχει υπολογίσει πραγματικά αν η πλευρά της “νύχτας” θα είναι και αυτή λιωμένη (δεν γνωρίζουμε τη θερμοκρασία σε αυτή την πλευρά) ούτε πόσο βαθιά φθάνει το λιωμένο στρώμα στο εσωτερικό του πλανήτη». Ο υπολογισμός της μάζας και της πυκνότητας του Kepler-78b έγινε ανεξάρτητα από δυο διαφορετικές ερευνητικές ομάδες, οι οποίες δημοσίευσαν τις σχετικές μελέτες στην επιθεώρηση «Nature». Τα αποτελέσματά τους σχεδόν συμπίπτουν, γεγονός το οποίο τα καθιστά ιδιαίτερα αξιόπιστα. Η πρώτη ομάδα, με επικεφαλής τον Αντριου Χάουαρντ του Πανεπιστημίου της Χαβάης στη Χονολουλού, εκτιμά ότι ο εξωπλανήτης έχει ακτίνα ίση με το 1,2 της ακτίνας της Γης και μάζα ίση με το 1,69 της μάζας της Γης. http://www.nature.com/nature/journal/vaop/ncurrent/full/nature12767.html Η δεύτερη ομάδα, με επικεφαλής τον Φραντσέσκο Πέπε του Πανεπιστημίου της Γενεύης στην Ελβετία, εκτιμά ότι η ακτίνα του είναι ίση με το 1,16 της Γης και η μάζα του ίση με το 1,86 της Γης. http://www.nature.com/nature/journal/vaop/ncurrent/full/nature12768.html Και οι δυο ομάδες υπολογίζουν την πυκνότητά του γύρω στα 5,5 γραμμάρια ανά κυβικό εκατοστό – πυκνότητα παρόμοια με αυτή της Γης, η οποία υποδηλώνει ότι θα πρέπει να αποτελείται από πετρώματα και σίδηρο. Η ακτίνα – και κατ’ επέκταση το μέγεθος ενός πλανήτη – υπολογίζεται στα δεδομένα του τηλεσκοπίου Kepler της NASA (το οποίο και εντόπισε τον Kepler 78b, όπως υποδηλώνει το όνομά του) από τις διαβάσεις που αυτός πραγματοποιεί μπροστά από το άστρο του. Ο υπολογισμός της μάζας και της πυκνότητας είναι όμως μια πιο πολύπλοκη διαδικασία. Και οι δυο ερευνητικές ομάδες τον έκαναν χρησιμοποιώντας επίγεια τηλεσκόπια για να μετρήσουν μικροσκοπικές παραμορφώσεις που προκαλεί η βαρύτητα του πλανήτη στο φως του άστρου του. Η μέτρηση αυτή δεν είναι εύκολη, στην περίπτωση όμως του Kepler-78b κατέστη δυνατή επειδή ο πλανήτης είναι τόσο μεγάλος και βρίσκεται τόσο κοντά στο άστρο του με αποτέλεσμα να προκαλεί μεγαλύτερες παραμορφώσεις. Η εγγύτητα του Kepler-78b με το άστρο του βοήθησε μεν τους επιστήμονες να υπολογίσουν τη σύστασή του, παράλληλα όμως αποτελεί και ένα μεγάλο «αίνιγμα» για αυτούς. Αυτό γιατί, σύμφωνα με τις θεωρίες για τον σχηματισμό των πλανητών, είναι αδύνατον να έχει σχηματιστεί σε αυτή την απόσταση όπως επίσης είναι αδύνατον και να έχει μετακινηθεί σε εκείνο το σημείο έχοντας σχηματιστεί κάπου μακρύτερα. Οι ερευνητές εικάζουν ότι ο Kepler-78b έλκεται από το άστρο του οδεύοντας με μαθηματική ακρίβεια προς τον θάνατό του – τα χρόνια του είναι μετρημένα λένε χαρακτηριστικά. «Δεν θα μπορούσε να έχει σχηματιστεί σε αυτή τη θέση γιατί ένας πλανήτης δεν σχηματίζεται μέσα σε ένα άστρο. Δεν θα μπορούσε να έχει σχηματιστεί μακρύτερα και να έχει μετακινηθεί προς τα μέσα γιατί θα είχε μετακινηθεί μέχρι τέλους, ως το άστρο. Αυτός ο πλανήτης είναι ένα αίνγιμα» δήλωσε ο Ντίμιταρ Σασέλοφ του Κέντρου Αστρουφισκής Χάρβανρτ-Σμιθσόνιαν, ο οποίος μετείχε σε μια από τις μελέτες, προσθέτοντας: «Ο Kepler-78b θα καταλήξει επάνω στο άστρο του πολύ σύντομα, μιλώντας με αστρονομικούς χρόνους». Ο «πολύ σύντομος» από αστρονομικής απόψεως χρόνος στον οποίο οι ερευνητές τοποθετούν τον θάνατο του Kepler-78b είναι μέσα σε τρία δισεκατομμύρια χρόνια. http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=537175

Η πρώτη ρωσική ιδιωτική διαστημική εταιρεία. Η τεχνογνωσία και η διαστημική τεχνολογία είναι ρωσικές, αλλά για την έδρα της, η εταιρεία επέλεξε την Ευρωπαϊκή Ένωση. Είναι η Dauria Aerospace. Η εταιρεία I2BF Global Ventures, τον Οκτώβριο επένδυσε 20 εκατομμύρια δολάρια στην πρώτη ιδιωτική διαστημική επιχείρηση της Ρωσίας, την εταιρεία Dauria Aerospace. Και όμως, αυτό το γεγονός πέρασε σχεδόν απαρατήρητο στα διεθνή Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, ειδικά αν θυμηθούμε την παγκόσμια “ενημερωτική ευφορία”, μετά την εμφάνιση στις αρχές της δεκαετίας 2000 των SpaceX και Virgin Galactic. Την ίδια στιγμή, η εταιρεία πρωτοπορεί σε πολλά σημεία και καλύπτει το κομμάτι της πίττας του διαστημικού επιχειρείν, που έχει χάσει το κράτος. Παραδοσιακά, η «Roscosmos» επικεντρώνεται σε συγκεκριμένες υπηρεσίες χαμηλής κερδοφορίας, όπως είναι η εκτόξευση και η τοποθέτηση δορυφόρων σε τροχιά. Ταυτόχρονα, είναι σχεδόν έξω από την αγορά των διαστημικών υπηρεσιών που έχουν υψηλό περιθώριο κερδών και αποτελούν τον κύριο στόχο για τις ιδιωτικές εταιρείες», σημειώνει ο διευθυντής του τμήματος επιχειρηματικής ανάπτυξης στη Ρωσία της Frost & Sullivan, Αλεξέι Βολοστνόφ. Σε αυτό το κομμάτι της επιχειρηματικής δραστηριότητας, ήρθε να επενδύσει ο Μιχαήλ Κοκόριτς, πρώην ιδιοκτήτης μερικών από τις μεγαλύτερες ρωσικές αλυσίδες λιανικής πώλησης, όπως είναι η «Technosila» και η «Yuterra». Φεύγοντας από το “επιχειρείν ρουτίνας”, έκανε το χόμπι του επιχειρηματική δραστηριότητα. Ωστόσο, η δραστηριοποίηση του δεν είχε μόνο αλτρουϊστικά κίνητρα. Η συγκεκριμένη αγορά υπολογίζεται σε περίπου 103 δισεκατομμύρια δολάρια το χρόνο! Οι εκτιμήσεις της Dauria βασίζονται στο γεγονός, ότι η εταιρεία σκέφτεται να δημιουργήσει ένα φθηνό δορυφόρο που θα κοστίσει έως και 10 εκατομμύρια δολάρια, με χρόνους παραγωγής ρεκόρ: Μέσα σε 12 μήνες! Σημειώνεται, ότι συνήθως, οι διαστημικές τροχιακές συσκευές κοστίζουν εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια και η ανάπτυξή τους διαρκεί αρκετά χρόνια. Έτσι η εταιρεία, σύμφωνα με τα λόγια του ιδρυτή της, «θα αποσβέσει σχεδόν αμέσως το κόστος της ίδρυσής της». Στα επόμενα χρόνια, έχει προγραμματιστεί η εκτόξευση τεσσάρων δορυφόρων. Δύο από αυτούς, ο «Saggita» και ο «Perseus», θα εκτοξευθούν μέσα στο 2014, ενώ οι διαστημικές συσκευές «Pyxis» και «Auriga» έχουν προγραμματιστεί να τεθούν σε τροχιά την περίοδο 2015-2017. Εκτιμάται ότι, όταν θα έχουν ολοκληρωθεί τα παραπάνω έργα, ο ετήσιος κύκλος εργασιών της εταιρείας θα υπερβαίνει το ένα δισεκατομμύριο δολάρια. Ο Μιχαήλ Κοκόριτς, πιστεύει ότι τώρα είναι η κατάλληλη στιγμή για ένα τέτοιο έργο. «Οι υπηρεσίες μας είναι μοναδικές και αφορούν σε συγκεκριμένους τομείς: Την αγροτική καλλιέργεια ακριβείας, τη δασοκομία, τη διαχείριση και τον έλεγχο των ακινήτων από το διάστημα», είπε ο ίδιος. Τον ανταγωνισμό με τις ρωσικές κρατικές εταιρείες, ο Μ. Κοκόριτς δεν τον φοβάται, γιατί η ομαδοποίηση των διαστημικών συσκευών στη χώρα, είναι μικρή. «Έχουμε μόνο δύο πολιτικούς δορυφόρους, χωρίς να υπολογίζουμε τους μετεωρολογικούς υψηλής ανάλυσης (ευκρίνειας). Οι δικές μας συσκευές έχουν τη δυνατότητα να «φωτογραφίζουν» όλη τη Γη, αλλά με χαμηλότερη ανάλυση, επιτρέποντας φυσικά τη λήψη της επιθυμητής (για τον πελάτη) απεικόνισης. Το κράτος δεν σχεδιάζει και δεν σκέφτεται να δημιουργήσει ποτέ διαστημικές μονάδες που να παρέχουν τέτοιου είδους υπηρεσίες», είπε ο επιχειρηματίας. Στα projects της Dauria, συμμετέχουν επίσης μεγάλα αμερικανικά Πανεπιστήμια, η ρωσική Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Διαστήματος (Roscosmos), η ερευνητική και παραγωγική εταιρεία (αεροδιαστημική εταιρεία) «Lavochkin» και πολλοί άλλοι οργανισμοί απ’ όλο τον κόσμο. Η εταιρεία, έχει παράρτημα στο Κέντρο καινοτομίας «Skolkovo» στα περίχωρα της Μόσχας, που προωθεί τις διαστημικές συσκευές στην εγχώρια αγορά. Η έδρα της επιχείρησης βρίσκεται στο Μόναχο. Στη βαυαρική πρωτεύουσα βρίσκονται επίσης τα βασικά τμήματα της εταιρείας που ασχολούνται με τις πωλήσεις υπηρεσιών, ενώ το τμήμα που είναι υπεύθυνο για τα ωφέλιμα φορτία και τους δορυφόρους για τη διεθνή αγορά, βρίσκεται στις Ηνωμένες Πολιτείες. Οι ιδρυτές της Dauria είναι βέβαιοι ότι μόνο μια πολυεθνική εταιρία μπορεί να πετύχει σε αυτό το είδος του επιχειρείν. Αλλά υπάρχει και ένας ακόμη λόγος που η έδρα της εταιρείας δεν είναι επί ρωσικού εδάφους. «Δυστυχώς, λόγω των ιδιαιτεροτήτων του φορολογικού καθεστώτος και της πολυπλοκότητα του συστήματος εξαγωγών και εισαγωγών του αναγκαίου εξοπλισμού, προς το παρόν, η διενέργεια «διαστημικών» επιχειρηματικών δραστηριοτήτων από τη Ρωσία στην παγκόσμια αγορά είναι ένα αρκετά δύσκολο εγχείρημα», λέει ο επικεφαλής της εταιρείας, Μιχαήλ Κοκόριτς. Οι ειδικοί προσθέτουν επίσης, ότι όλες οι βασικές υποδομές και τα συστήματα διανομής εξακολουθούν να ελέγχονται αυστηρά από το κράτος. «Αυτό σημαίνει, ότι υπάρχει πάντα η πιθανότητα για το «κλείσιμο» της συγκεκριμένης επιχειρηματικής σφαίρας για τον ιδιωτικό τομέα (εμπορικές επιχειρήσεις), εφόσον έτσι κριθεί και αποφασιστεί σε κυβερνητικό επίπεδο ότι είναι απαραίτητο να γίνει μια τέτοια ενέργεια. http://rbth.gr/business/2013/10/29/i_proti_rosiki_idiotiki_diastimiki_etaireia_ektokseyetai_26069.html Το φορτηγό σκάφος «Άλμπερτ Αϊστάιν» αποσυνδέθηκε από το ΔΔΣ. Το ευρωπαϊκό φορτηγό σκάφος ATV-4 «Άλμπερτ Αϊστάιν» αποσυνδέθηκε από την πλατφόρμα του ρωσικού σκάφους «Ζβεζντά» και εγκατέλειψε το Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Το σκάφος θα εισέλθει στην ατμόσφαιρα και θα βυθιστεί σε μια περιοχή του Ειρηνικού ωκεανού στις 2 ή 3 Νοεμβρίου. Το φορτηγό σκάφος ATV ήταν το μοναδικό σκάφος, εκτός του ρωσικού «Προγκρές», που είναι σε θέση να εκτελεί λειτουργίες εφοδιασμού, προσανατολισμού και τακτικής ρύθμισης της τροχιάς του σταθμού. Το τελευταίο σκάφος της σειράς ATV, σχεδιάζεται να σταλεί στο Διεθνή Διαστημικό Σταθμό τον Ιούνιο του 2014. http://greek.ruvr.ru/news/2013_10_28/248127027/ Ο Proton-M έθεσε σε τροχιά αμερικανικό δορυφόρο. Ο αμερικανικός ραδιοφωνικός δορυφόρους Sirius FM-6 τέθηκε σε τροχιά με επιτυχία, σύμφωνα με ανακοίνωση της Roskosmos που εκδόθηκε το Σάββατο. Η εκτόξευση του πύραυλου – φορέα Proton-M με την αμερικανική συσκευή έγινε την 25η Οκτωβρίου από το κοσμοδρόμιο του Μπαϊκονούρ. 9 λεπτά μετά την έναρξη από το τρίτο τμήμα του Proton αποκολλήθηκε η το σκάφος Briz-M, με τη βοήθεια του οποίου κατά τη διάρκεια των επόμενων 9 ωρών διαμορφώθηκε η τροχιά του δορυφόρου. Είναι η δεύτερη επιτυχημένη εκτόξευση πυραύλου Proton-M μετά το ατύχημα της 2ας Ιουλίου 2013, όταν ο Proton κατέπεσε στη γη ένα λεπτό μετά την εκτόξευσή του. http://greek.ruvr.ru/news/2013_10_26/247875833/ Το πραγματικό σχήμα του «ψυχρότερου αντικειμένου στο Σύμπαν» Κανένα γνωστό αντικείμενο στο Σύμπαν δεν είναι ψυχρότερο από το Νεφέλωμα Μπούμερανγκ, ένα σύννεφο αερίου και σκόνης που περιβάλλει ένα ετοιμοθάνατο άστρο σε απόσταση 5.000 ετών φωτός, στην κατεύθυνση του αστερισμού του Κενταύρου. Το ισχυρότερο ραδιοτηλεσκόπιο του κόσμου αποκαλύπτει τώρα το πραγματικό σχήμα αυτού του παγωμένου αξιοπερίεργου, πριν αρχίσει τελικά να θερμαίνεται. Προηγούμενες παρατηρήσεις είχαν αποκαλύψει ότι το νεφέλωμα έχει θερμοκρασία μόλις έναν βαθμό Κελσίου πάνω από το απόλυτο μηδέν, το οποίο έχει υπολογιστεί στους -273,15 βαθμοί Κελσίου, ή 0 βαθμούς Κέλβιν. Το Μπούμεραγκ είναι μάλιστα ψυχρότερο και από το διαγαλαξιακό κενό, στο οποίο διακρίνεται ακόμα και σήμερα το απόφωτο της Μεγάλης Έκρηξης, γνωστό και ως κοσμική ακτινοβολία υποβάθρου. Το υπόβαθρο αυτό έχει μια πολύ ομοιόμορφη θερμοκρασία 2,8 βαθμών Κέλβιν, ή -270,35 βαθμούς Κελσίου. Όπως όλα τα πλανητικά νεφελώματα, το Μπούμεραγκ σχηματίζεται από υλικά που εκτινάσσει ένα άστρο σαν τον Ήλιο καθώς ετοιμάζεται να πεθάνει και να μετατραπεί τελικά σε λευκό νάνο. Πίδακες υλικού που αναβλύζουν από τους πόλους του άστρου σχηματίζουν συχνά δύο αντιδιαμετρικές φούσκες, δίνοντας στο νεφέλωμα τη σιλουέτα μιας κλεψύδρας. Η εκτίναξη του αστρικού υλικού με μεγάλες ταχύτητες είναι ο παράγοντας που καταψύχει το νέφος. Το υλικό είναι θερμό όταν εκτινάσσεται, στη συνέχεια όμως διογκώνεται απότομα και η θερμοκρασία του πέφτει. Όπως εξηγούν οι ερευνητές της νέας μελέτης, το φαινόμενο είναι παρόμοιο με τον τρόπο που τα ψυγεία ρίχνουν τη θερμοκρασία χρησιμοποιώντας αέρια που διογκώνονται απότομα. Μέχρι σήμερα, τα καλύτερα πορτρέτα του Μπούμερανγκ προέρχονταν από το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble, το οποίο βλέπει στο ορατό φως. «Όταν οι αστρονόμοι εξέτασαν αυτό το αντικείμενο το 2003 με το Hubble, είδαν το κλασικό σχήμα κλεψύδρας» αναφέρει ο Ραγκβέντρα Σάχαι του Εργαστηρίου Αεριώθησης (JPL) της NASA, πρώτος συγγραφέας της νέας δημοσίευσης. Η ολοκαίνουργια συστοιχία ραδιοτηλεσκοπίων ALMA στη Χιλή συμπληρώνει την εικόνα, προσφέροντας παρατηρήσεις σε ακτινοβολία μήκους κύματος μερικών χιλιοστών, η οποία αντιστοιχεί σε πιο ψυχρά υλικά από αυτά που βλέπει το Hubble. Οι νέες παρατηρήσεις δείχνουν ότι το ετοιμοθάνατο άστρο περιβάλλεται από ένα πυκνό πέπλο σκόνης με σωματίδια διαμέτρου μερικών χιλιοστών. Το πέπλο αυτό εμποδίζει ένα μέρος του ορατού φωτός και κάνει έτσι τη «μέση» της κλεψύδρας να φαίνεται πιο στενή. Στην εικόνα του ALMA, το ψυχρό αέριο και η σκόνη που περιβάλλει το νεφέλωμα εμφανίζονται με κόκκινο χρώμα. Στο πάνω μέρος του σχηματισμού διακρίνεται μια τρύπα, η οποία αντιστοιχεί στο σημείο όπου ο πίδακας που εκτινάσσεται από τον ένα πόλο του άστρου συναντά το εξωτερικό στρώμα αερίου. Οι νέες παρατηρήσεις, επίσης, προσφέρουν ενδείξεις ότι το Μπούμερανγκ θα χάσει κάποια στιγμή το ρεκόρ χαμηλότερης θερμοκρασίας. Τα εξωτερικά του στρώματα φαίνεται ότι έχουν αρχίσει να θερμαίνονται, αν και παραμένουν πιο κρύα από την κοσμική ακτινοβολία υποβάθρου. Η θέρμανση, εκτιμούν οι ερευνητές, πιθανώς οφείλεται στο φωτοηλεκτρικό φαινόμενο -ένα φαινόμενο που πρότεινε πρώτος ο Άινσταϊν και αφορά την εκπομπή ηλεκτρονίων από στερεά υλικά όταν απορροφούν φωτόνια. Η μελέτη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση The Astrophysical Journal. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231270786

Τρισδιάστατος χάρτης του Άρη. Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ESA) και οι Γερμανοί ειδικοί στα γραφικά υπολογιστών παρουσίασαν βίντεο, που δείχνει τον Άρη από το ύψος πτήσεις της συσκευής Mars Express. http://spaceinvideos.esa.int/Videos/2013/10/Mars_showcase Το τρισδιάστατο τοπίο σχηματίστηκε πάνω στη βάση των πραγματικών δεδομένων από τη συσκευή και επαναλαμβάνει την αρειανή τοπογραφία με ακρίβεια ρεκόρ. Για τη δημιουργία του τρισδιάστατου χάρτη οι επιστήμονες χρησιμοποιήσαν τις φωτογραφίες που βγάλθηκαν από κάμερα εικόνων υψηλής ανάλυσης. Κατά τη διάρκεια της τροχιακής κίνησής της, η συσκευή Mars Express έβγαζε φωτογραφίες μιας περιοχής από διάφορες οπτικές γωνίες, επιτυγχάνοντας με αυτό τον τρόπο στερεογραφική εικόνα. http://greek.ruvr.ru/news/2013_10_29/248227180/

Δόθηκε η τελευταία εντολή στο διαστημικό τηλεσκόπιο Planck της ESA. Το τηλεσκόπιο Planck της ESA απενεργοποιήθηκε μετά από σχεδόν 4,5 χρόνια απορρόφησης της ακτινοβολίας κατάλοιπο από τη Μεγάλη Έκρηξη και τη μελέτη της εξέλιξης των άστρων και των γαλαξιών σε όλη τη διάρκεια ζωής του Σύμπαντος. Ο επιστήμονας του έργου Jan Tauber έδωσε την τελική εντολή στο δορυφόρο Planck σήμερα το απόγευμα στις 12:10:27 Universal Time, σηματοδοτώντας το τέλος των εργασιών για την "μηχανή του χρόνου" της ESA. Έχοντας εκτοξευθεί το 2009, το Planck σχεδιάστηκε για να ανακαλύψουμε περισσότερα για την ασθενέστερη ακτινοβολία κατάλοιπο από τη Μεγάλη Έκρηξη - το Κοσμικό Υπόβαθρο Μικροκυμάτων (Cosmic Microwave Background - CMB). Το CMB διατηρεί μια εικόνα του Σύμπαντος όπως ήταν περίπου 380 000 χρόνια μετά τη Μεγάλη Έκρηξη, και παρέχει λεπτομερή στοιχεία των αρχικών συνθηκών που οδήγησαν στο Σύμπαν στο οποίο ζούμε σήμερα. "Το Planck μας έδωσε βαθύτερη γνώση για την εξέλιξη του Σύμπαντος από κάθε άλλη αποστολή στο παρελθόν", λέει ο Alvaro Giménez, Διευθυντής στον τομέα της Επιστήμης και Ρομποτικής Εξερεύνησης της ESA. "Η εικόνα του Planck για το CMB είναι η πιο ακριβής φωτογραφία του πρώιμου ακόμα Σύμπαντος, ωστόσο ο πλούτος των δεδομένων που ακόμα περιεργάζονται οι κοσμολόγοι μας, θα μας δώσει ακόμα περισσότερες λεπτομέρειες". Η αποστολή άρχισε να πλησιάζει στο τέλος της τον Αυγούστου, όταν ο δορυφόρος ωθήθηκε μακριά από την επιχειρησιακή τροχιά του γύρω από το σημείο «L2» Ήλιου-Γης προς μια πιο μακρινή μακροπρόθεσμα σταθερή τροχιά στάθμευσης γύρω από τον Ήλιο. Τις τελευταίες εβδομάδες, το διαστημικό σκάφος έχει προετοιμαστεί για μόνιμη αδρανοποίηση, με τις ενέργειες κλεισίματος να εξαντλούν όλα τα υπόλοιπα καύσιμα και, τέλος, την απενεργοποίηση του πομπού. "Με μεγάλη θλίψη πραγματοποιήσαμε τις τελικές εργασίες στο διαστημικό σκάφος Planck, αλλά είναι επίσης μια στιγμή για να γιορτάσουμε μια εξαιρετικά επιτυχημένη αποστολή», λέει ο Steve Foley, ο Διευθυντής του τμήματος Επιχειρήσεων του Διαστημόπλοιου Planck στο Ευρωπαϊκό Κέντρο Διαστημικών Επιχειρήσεων της ESA (European Space Operations Centre -ESOC). "Το Planck ήταν ένα εξελιγμένο διαστημόπλοιο που είχε ένα σύνθετο έργο, αλλά με στενή ομαδική εργασία από τους ελεγκτές της αποστολής, τους ειδικούς της δυναμικής της πτήσης, τους επίγειους σταθμούς και των βιομηχανικών εταίρων μας, η Ευρώπη απέκτησε εξαιρετική επιστημονική αξία για την επένδυσή της", προσθέτει ο Paolo Ferri, Επικεφαλής των Επιχειρήσεων της Αποστολής. Περισσότερα: http://www.esa.int/ell/ESA_in_your_country/Greece/Dhotheke_e_teleytahia_entolhe_sto_diastemikho_teleskhopio_Planck_tes_ESA Διαστημικά πλάνα από τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Σότσι υπόσχονται οι κοσμοναύτες του Σογιούζ! Φωτογραφίες αλλά και βίντεο από την πολυαναμενόμενη τελετή έναρξης των Χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων τον Φεβρουάριο του 2014 στο Σότσι, θα τραβήξουν στον ελεύθερο χρόνο τους όλα τα μέλη του νέου πληρώματος του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού! «Φυσικά και θα φωτογραφήσουμε την τελετή έναρξης! Πρόκειται για το πλέον ενδιαφέρον και σημαντικό θέαμα, ειδικά από τόσο ψηλά! Αρκεί να μας το επιτρέψει ο καιρός και να μην παρεμβάλλονται σύννεφα! Δυστυχώς ο καιρός δεν είναι στο χέρι του διαστημικού φωτογράφου να τον… ρυθμίσει!» δήλωσε ο βετεράνος Ρώσος κοσμοναύτης Μιχαήλ Τιούριν. Ανάλογο ενθουσιασμό επέδειξαν και οι άλλοι δύο κοσμονάυτες, ο πρώτος Ιάπωνας διοικητής του ΔΔΣ Κοΐτσι Βακάτα και ο αμερικανός αστροναύτης Ρικ Μαστράκκιο. «Τον ελεύθερο χρόνο μου θα τον αφιερώσω στη φωτογράφηση και την παρατήρηση της Γης. Και βέβαια όλοι μας θα παρακολουθούμε τους Ολυμπιακούς Αγώνες και θα απολαμβάνουμε αυτό το υπέροχο θέαμα» είπε ο αστροναύτης της NASA . Στο κύριο πλήρωμα της αποστολής είναι ο κοσμοναύτης του Roscosmos Μιχαήλ Τιούριν, ο αστροναύτης της NASA Ρικ Μαστράκκιο και ο αστροναύτης της Ιαπωνικής Υπηρεσίας Εξερεύνησης του Διαστήματος JAXA Κοΐτσι Βακάτα. Η εκκίνηση του «Σογιούζ TMA-11M» έχει προγραμματιστεί για τις 7 Νοεμβρίου, από το κοσμοδρόμιο του Μπαϊκονούρ, ενώ η διάρκεια της αποστολής θα είναι 190 ημέρες. Χαρακτηριστικό αυτής της πτήσης θα είναι η παράδοση της Ολυμπιακής φλόγας στο ΔΔΣ, η οποία πρόκειται να γίνει στις 9 Νοεμβρίου. http://rbth.gr/news/2013/10/24/diastimika_plana_apo_toy_olympiakoy_agone_toy_sotsi_yposxontai_oi_kosmon_25925.html Το διαστημικό φορτηγό ATV-4 επιμήκυνε την τροχιά πτήσης του Δ.Δ.Σ. Το φορτηγό διαστημικό σκάφος ATV-4 ολοκλήρωσε την επιχείρηση για την επιμήκυνση της τροχιάς του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού, ανακοίνωσε ο εκπρόσωπος του ρωσικού Κέντρου ελέγχου πτήσεων. Οι κινητήρες του σκάφους εργάστηκε για 256,6 δευτερόλεπτα. Ο σταθμός δέχτηκε ώθηση 0.62 μέτρα ανά δευτερόλεπτο. Στη συγκεκριμένη στιγμή το ύψος της τροχιάς του Δ.Δ.Σ. είναι 417.9 χιλιόμετρα. «Στόχος της επιχείρησης ήταν η δημιουργία μιας τροχιάς εργασίας του Δ.Δ.Σ. πριν από την ένωση με το σταθμό του επανδρωμένου σκάφους «Σογιούζ ΤΜΑ-111» με το πλήρωμα της νέας αποστολής στο Δ.Δ.Σ.», σημείωσε ο εκπρόσωπος Τύπου του Κέντρου Ελέγχου πτήσεων. http://greek.ruvr.ru/news/2013_10_24/247681474/ Η Αιθιοπία ξεκίνησε την υλοποίηση του διαστημικού της προγράμματος. Οι αρχές της Αιθιοπίας εγκαινίασαν το μεγαλύτερο στην Ανατολική Αφρική Αστεροσκοπείο, το οποίο βρίσκεται στο βουνό Εντότο, σε ύψος 3.200 μέτρων πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας, πράγμα που σημαίνει ότι έκανε τα πρώτα της βήματα για την υλοποίηση του εθνικού διαστημικού της προγράμματος. Το πρόγραμμα, συνολικού κόστους 3,4 εκατομμυρίων δολαρίων χρηματοδότησε ο αιθιοπικής και σαουδαραβικής καταγωγής εκατομμυριούχος Μοχαμέντ Αλ Αμουντί. Με τις επιστημονικές αναζητήσεις με τη βοήθεια του αστεροσκοπείου θα ασχοληθεί η Αιθιοπική Εταιρεία Διαστημικών Ερευνών, η οποία ιδρύθηκε το 2004. Οι επιστήμονες απέκτησαν τη δυνατότητα να παρατηρούν τους διάφορους πλανήτες, αστέρια και το Γαλαξία, καθώς επίσης και τους απομακρυσμένους γαλαξίες. http://greek.ruvr.ru/news/2013_10_23/247553964/ Στη Γη στις 25 και 26 Οκτωβρίου αναμένονται μαγνητικές καταιγίδες. Την Παρασκευή και το Σάββατο, 25 και 26 Οκτωβρίου του 2013, στη Γη αναμένονται μαγνητικές καταιγίδες. Σύμφωνα με ειδικούς, οι μαγνητικές διαταραχές είναι πιθανές λόγω μιας σειράς εκλάμψεων ακτίνων Χ στον Ήλιο, που σημειώθηκαν την Τρίτη, 22 Οκτωβρίου. Συνολικά στον Ήλιο σημειώθηκαν τρεις εκλάμψεις της υψηλής κατηγορίας Μ, συνοδευόμενες από εκτόξευση πλάσματος. Η πρώτη έκλαμψη ήταν σχετικά ασθενής, η δεύτερη και η τρίτη ήταν πιο ισχυρές. Είναι πιθανές οι διαταραχές στη μαγνητόσφαιρα της Γης, αλλά αυτές θα είναι ασθενείς. http://greek.ruvr.ru/news/2013_10_24/247707533/

Ηλιακό σύστημα με επτά πλανήτες. Ενα ηλιακό σύστημα με επτά πλανήτες ανακαλύφθηκε από τους επιστήμονες. Η ανακάλυψη έχει διπλή ιδιαιτερότητα. Εκτός του ότι φέρνει στο φως ένα από τα «πολυπληθέστερα» ηλιακά συστήματα που έχουν εντοπισθεί ως τώρα, έγινε από εθελοντές «πολίτες» αστρονόμους οι οποίοι μελέτησαν τα δεδομένα του τηλεσκοπίου Kepler που η NASA έχει «ανοίξει» για το κοινό. Το νεοανακαλυφθέν σύστημα απέχει 2.500 έτη φωτός από τη Γη και μοιάζει πολύ με το δικό μας, με τη διαφορά ότι οι εξωπλανήτες που το απαρτίζουν βρίσκονται όλοι πιο κοντά στο άστρο τους από ό,τι η Γη στον Ηλιο. Το ηλιακό σύστημα δεν είναι καινούργιο για τους επιστήμονες. Το άστρο του, ένας νάνος με την ονομασία KIC 11442793 ή KOI-351, ήταν γνωστό και οι αστρονόμοι της αποστολής του Kepler είχαν εντοπίσει με τη βοήθεια των δεδομένων του τηλεσκοπίου έξι πλανήτες να περιφέρονται γύρω από αυτό. Τώρα ωστόσο δυο διαφορετικές ερευνητικές ομάδες ανακάλυψαν ξεχωριστά έναν έβδομο πλανήτη ο οποίος είχε διαφύγει από την προσοχή των ερευνητών. Αιτία για αυτή την «παράβλεψη» είναι ο τεράστιος όγκος των στοιχείων που έχουν μπροστά τους. Ο «κυνηγός πλανητών» της NASA, ο οποίος πρόσφατα τέθηκε εκτός μάχης λόγω βλάβης, ήταν σχεδιασμένος έτσι ώστε η ανίχνευση των εξωπλανητών να γίνεται από τις διαβάσεις τους – από τις διαφορές δηλαδή στο φως που εκπέμπει το άστρο τους καθώς αυτοί περνούν από μπροστά του. Αυτό σημαίνει ότι για να εντοπίσουν εξωπλανήτες οι επιστήμονες που εργάζονται στο πλαίσιο της αποστολής του Kepler πρέπει να εξετάσουν την παραμικρή καμπύλη φωτός στα εκατοντάδες επί εκατοντάδων δεδομένα που έχει στείλει το τηλεσκόπιο, κάτι το οποίο είναι εξαιρετικά δύσκολο και χρονοβόρο. Για τον λόγο αυτό έχουν αναπτύξει έναν υπολογιστή ο οποίος έχει αναλάβει αυτό το έργο. Παράλληλα, ακριβώς λόγω αυτής της της πληθώρας στοιχείων, η NASA έχει ανοίξει μια ειδική ιστοσελίδα με τον τίτλο Planet Hunters http://talk.planethunters.org/discussions/DPH101e7pn?object_id=APH22603428 μέσω της οποίας διαθέτει δεδομένα του Kepler στο κοινό καλώντας «πολίτες» εθελοντές να τα μελετήσουν και να βγάλουν και αυτοί τα συμπεράσματά τους. Μια τέτοια ομάδα εθελοντών ερευνητών ήταν η μια εκ των δυο που εντόπισαν τον έβδομο πλανήτη. Οι «πολίτες» ερευνητές μάλιστα έκαναν την ανακάλυψη εξετάζοντας τα δεδομένα της Planet Hunters όχι μέσω ηλεκτρονικού υπολογιστή αλλά «παραδοσιακά», με το ανθρώπινο «μάτι». Αυτή η επιτυχία της ομάδας που μελέτησε τα δεδομένα του Planet Hunters θεωρείται από τα μέλη της μια νίκη του ανθρώπου έναντι των μηχανών. «Το να ψάχνει κάποιος να εντοπίσει αυτές τις διαβάσεις φαίνεται σαν ένα έργο τέλεια σχεδιασμένο για έναν ηλεκτρονικό υπολογιστή» σχολίασε στο BBC ο Κρις Λίντοτ, μεταδιδακτορικός ερευνητής του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης ο οποίος μετείχε στη μελέτη. «Εξακολουθούμε να ανακαλύπτουμε όμως ότι σε αυτές τις ξεχωριστές περιπτώσεις, αυτές τις παράξενες περιπτώσεις, αυτές τις πολύπλοκες περιπτώσεις, οι άνθρωποι μπορούν να νικήσουν τους υπολογιστές». Η μελέτη του δρος Λίντοτ (ο οποίος είναι επίσης ένας από τους παρουσιαστές της εκπομπής «Sky at Night» του BBC και έχει συμβάλει στη δημιουργία της Planet Hunters) και των άλλων εθελοντών έχει υποβληθεί προς δημοσίευση στην επιθεώρηση «Astronomical Journal» και παρουσιάζεται στον δικτυακό τόπο επιστημονικών προδημοσιεύσεων arXiv. http://arxiv.org/abs/1310.5912 Η άλλη μελέτη που εντόπισε τον ίδιο έβδομο πλανήτη έγινε από ομάδα αστρονόμων από διάφορες ευρωπαϊκές χώρες, έχει υποβληθεί προς δημοσίευση στην επιθεώρηση «Astrophysical Journal» και παρουσιάζεται επίσης στο arXiv. http://arxiv-web3.library.cornell.edu/abs/1310.6248 Το KIC 11442793 δεν είναι το μόνο άστρο που «περιστοιχίζεται» από επτά πλανήτες – ένα άλλο άστρο, το HD 10180 θεωρείται ότι έχει επίσης επτά ή ενδεχομένως και εννέα πλανήτες ενώ επτά πλανήτες πιστεύεται ότι περιφέρονται και γύρω από το άστρο GJ 887C. Το σύστημα του KIC 11442793 όμως παρουσιάζει κάποιες σημαντικές ομοιότητες με το δικό μας, όπως και κάποιες σημαντικές διαφορές. «Μοιάζει αρκετά με το δικό μας υπό την έννοια ότι όλοι οι μικροί πλανήτες βρίσκονται στο εσωτερικό και όλοι οι μεγάλοι στο εξωτερικό του, Και κάτι τέτοιο δεν είναι απαραίτητα αυτό που βλέπουμε πάντα» εξήγησε ο δρ Λίντοτ. Όπως όμως έσπευσε να προσθέσει διαφέρει επίσης από το δικό μας, καθώς και οι επτά πλανήτες βρίσκονται πολύ κοντά στο άστρο τους – όλοι τους περιφέρονται γύρω από αυτό σε αποστάσεις μικρότερες από την απόσταση της Γης από τον Ηλιο. «Αυτός είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους είναι εύκολο να τους δούμε, επειδή όσο πιο κοντά βρίσκονται στον ήλιο τους τόσο πιο συχνά κάνουν την περιφορά τους γύρω από αυτόν« ανέφερε ο ερευνητής. Οι προσομοιώσεις που έκαναν ο δρ Λίντοτ και οι συνεργάτες του δείχνουν, όπως συμπλήρωσε, ότι το σύστημα του KIC 11442793 είναι σταθερό. http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=536526

Το καλοκαίρι ήρθε, οι λίμνες αποκαλύπτονται στον μακρινό Τιτάνα. Χάρη στον ερχομό του καλοκαιριού στο βόρειο ημισφαίριο του Τιτάνα, του μεγαλύτερου δορυφόρου του Κρόνου, η αποστολή Cassini της NASA κατάφερε να απαθανατίσει τις λίμνες παγωμένου φυσικού αερίου που συγκεντρώνονται στο βόρειο πόλο του φεγγαριού. Το βόρειο ημισφαίριο του Τιτάνα παρέμενε τυλιγμένο στο χειμερινό σκοτάδι όταν το Cassini έφτασε στο σύστημα του Κρόνου το 2004. Τα ραντάρ του σκάφους διαπέρασαν για πρώτη φορά την αδιαφανή, πορτοκαλί ατμόσφαιρα του φεγγαριού και έδωσαν ενδείξεις για τις πρώτες λίμνες που ανακαλύπτονται εκτός της Γης. Ο Τιτάνας διαθέτει σύννεφα που βρέχουν μεθάνιο, το οποίο σχηματίζει ποτάμια και λίμνες και διαβρώνει την επιφάνεια, όπως συμβαίνει με το νερό στης Γη. Στο δικό μας πλανήτη, το νερό της ατμόσφαιρας ανανεώνεται συνέχεια από τους ωκεανούς. Στον Τιτάνα, πολλοί ερευνητές υποψιάζονται ότι το μεθάνιο ανακυκλώνεται από έναν υπόγειο ωκεανό που αποτελείται από υγρό νερό, μεθάνιο και πιθανώς αμμωνία. Και, σύμφωνα με τη θεωρία των κρυοηφαιστείων, το μεθάνιο ανεβαίνει από τον ωκεανό σε υγρή μορφή και ξεχύνεται από σχηματισμούς ανάλογους με τα ηφαίστεια. Σχεδόν όλες οι λίμνες παγωμένου φυσικού αερίου βρίσκονται συγκεντρωμένες γύρω από το βόρειο πόλο του δορυφόρου, αν και μία μεγάλη λίμνη έχει εντοπιστεί κοντά στο νότιο πόλο. Η νέα εικόνα προέκυψε από το συνδυασμό υπέρυθρων λήψεων τον Ιούλιο και το Σεπτέμβριο του 2013, όταν το βόρειο ημισφαίριο ήταν ανέφελο. Οι λίμνες είναι ευδιάκριτες σε αυτή την ψευδοχρωματική, υπέρυθρη εικόνα. Το πραγματικό χρώμα της ατμόσφαιρας είναι πορτοκαλί. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231270668

Nέο ρεκόρ μετάδοσης δεδομένων στο διαστημικό Ίντερνετ. Το όργανο λέιζερ (Lunar Laser Communications Demonstration – LLCD) της NASA έγραψε ιστορία καθώς κατάφερε μέσω μίας παλμικής ακτίνας λέιζερ να στείλει δεδομένα σχεδόν 385.000 χιλιόμετρα μακριά, από τη Σελήνη προς τη Γη, με ταχύτητα 622 megabit ανά δευτερόλεπτο (Mbps), σημειώνοντας νέο ρεκόρ. Παράλληλα, το όργανο έστειλε δεδομένα από τον επίγειο σταθμό στο Νέο Μεξικό προς το δορυφόρο με ταχύτητα 20 megabit ανά δευτερόλεπτο. Το LLCD βρίσκεται πάνω στον αμερικανικό δορυφόρο LADEE (Lunar Atmosphere and Dust Environment Explorer), σε τροχιά γύρω από το φεγγάρι, και αποτελεί το πρώτο σύστημα της NASA για αμφίδρομη επικοινωνία με τη χρήση λέιζερ αντί για ραδιοκύματα. Όπως αναφέρει εκπρόσωπος της NASA, «το LLCD αποτελεί το πρώτο βήμα για τη δημιουργία διαστημικών επικοινωνιών νέας γενιάς. Τα αποτελέσματα μέχρι αυτό το σημείο είναι ενθαρρυντικά και είμαστε βέβαιοι ότι βρισκόμαστε στο σωστό δρόμο για να εφαρμόσουμε σύντομα τη νέα τεχνολογική δυνατότητα στις αποστολές μας». Η NASA στηριζόταν μέχρι σήμερα στην επικοινωνία μέσω ραδιοσυχνοτήτων. Ωστόσο, αυτές έχουν φτάσει στα όριά τους και η ανάγκη για μεγαλύτερη χωρητικότητα δεδομένων ολοένα και μεγαλώνει. Η ανάπτυξη και χρήση επικοινωνιών που θα στηρίζονται στο λέιζερ θα διευρύνει τις δυνατότητες επικοινωνίας της NASA, καθώς θα μπορεί πλέον να έχει μεγαλύτερη ανάλυση εικόνων και μετάδοση τρισδιάστατων βίντεο από το εξωδιάστημα. Επιδίωξη του διαστημικού οργανισμού είναι να δοκιμάσει την εν λόγω τεχνολογία γρήγορων και αξιόπιστων επικοινωνιών, που αναπτύχθηκε στο πανεπιστήμιο ΜΙΤ, ώστε να την επεκτείνει στις μελλοντικές αποστολές της στο διάστημα. Το LADEE, που φέρει το όργανο LLCD, εκτοξεύτηκε στις 6 Σεπτεμβρίου 2013, και εντάσσεται σε μία ρομποτική αποστολή 100 ημερών με σκοπό να μελετήσει τη σεληνιακή ατμόσφαιρα αλλά και να συγκεντρώσει δεδομένα που θα βοηθήσουν τη NASA να μελετήσει αν τα σωματίδια σκόνης προκάλεσαν τη μυστηριώδη λάμψη που παρατήρησαν αρκετοί αστροναύτες των αποστολών Apollo στο σεληνιακό ορίζοντα. Βίντεο: http://physicsgg.me/2013/10/24/llcd-%ce%bd%ce%ad%ce%bf-%cf%81%ce%b5%ce%ba%cf%8c%cf%81-%ce%bc%ce%b5%cf%84%ce%ac%ce%b4%ce%bf%cf%83%ce%b7%cf%82-%ce%b4%ce%b5%ce%b4%ce%bf%ce%bc%ce%ad%ce%bd%cf%89%ce%bd-%cf%83%cf%84%ce%bf-%ce%b4/ To κανόνι του διαστημικού σκάφους Hayabusa 2 θα συλλέξει δείγματα από το υπέδαφος του αστεροειδή 1999JU3 Η ιαπωνική υπηρεσία εξερεύνησης του διαστήματος Jaxa ανακοίνωσε σήμερα ότι πραγματοποίησε με επιτυχία τη δοκιμή ενός διαστημικού κανονιού με το οποίο ελπίζει ότι θα μπορέσει να συλλέξει και να φέρει στη Γη πολύτιμα δείγματα από το υπέδαφος ενός αστεροειδή. Η Jaxa εξήγησε ότι η συσκευή αυτή, ένας συνδυασμός βόμβας και κανονιού, θα τοποθετηθεί στο διαστημικό σκάφος Χαγιαμπούσα 2 http://b612.jspec.jaxa.jp/hayabusa2/e/index_e.html το οποίο θα εκτοξευτεί το 2014 με στόχο να συλλέξει δείγματα από τον αστεροειδή 1999JU3 το 2018 και να επιστρέψει στη Γη, εφόσον όλα πάνε καλά, δύο χρόνια αργότερα. Στη δοκιμή που έκανε, η υπηρεσία χρησιμοποίησε έναν προωθητικό σύστημα για να εκτοξεύσει μια τεράστια μεταλλική μπάλα σε έναν στόχο, κατά τον ίδιο τρόπο που ελπίζει ότι θα γίνει και στο διάστημα σε πέντε χρόνια από σήμερα. Όταν θα φτάσει στην τροχιά του μικρού αστεροειδούς το Χαγιαμπούσα 2 θα αποδεσμεύσει το διαστημικό κανόνι και στη συνέχεια θα κρυφτεί στην άλλη πλευρά του αστεροειδούς. Η συσκευή θα εκραγεί και θα εκτοξεύσει μια μεταλλική μπάλα στον αστεροειδή, ώστε να δημιουργήσει κρατήρα. Το Χαγιαμπούσα 2 θα συλλέξει κατόπιν δείγματα από το υπέδαφος, από την τρύπα που θα έχει ανοίξει το κανόνι. Οι Ιάπωνες επιστήμονες πιστεύουν ότι είναι πιο ενδιαφέρον να αναλύσουν το υπέδαφος των αστεροειδών παρά την επιφάνειά τους, αφού τα υλικά που βρίσκονται σε αυτήν καταστρέφονται από τη συνεχή έκθεσή τους στη διαστημική ακτινοβολία. Το Χαγιαμπούσα 1, που εκτοξεύτηκε το 2003, συνέλεξε δείγματα από τον αστεροειδή Ιτοκάβα τον Σεπτέμβριο του 2005, χρησιμοποιώντας μια πολύ διαφορετική τεχνική. Ωστόσο, καθώς παρουσιάστηκαν πολλά προβλήματα στην επικοινωνία του με τη Γη, στους κινητήρες, στις μπαταρίες και σε άλλον εξοπλισμό, η Jaxa αναγκάστηκε να καθυστερήσει την επιστροφή του επί τρία χρόνια. Το Χαγιαμπούσα 1 καταστράφηκε κατά την είσοδό του στη γήινη ατμόσφαιρα αλλά πρόλαβε να ρίξει μια κάψουλα με δείγματα, στην οποία βρέθηκαν κατόπιν από τους επιστήμονες 1.500 σωματίδια από τον αστεροειδή. Σύμφωνα με την Jaxa, η έρευνα των υλικών από τα οποία αποτελούνται τα διαστημικά σώματα μπορεί να βοηθήσει τους επιστήμονες να εξηγήσουν τις συνθήκες κάτω από τις οποίες σχηματίστηκε η Γη και εμφανίστηκε η ζωή στον πλανήτη. http://physicsgg.me/2013/10/24/to-%ce%ba%ce%b1%ce%bd%cf%8c%ce%bd%ce%b9-%cf%84%ce%bf%cf%85-%ce%b4%ce%b9%ce%b1%cf%83%cf%84%ce%b7%ce%bc%ce%b9%ce%ba%ce%bf%cf%8d-%cf%83%ce%ba%ce%ac%cf%86%ce%bf%cf%85%cf%82-hayabusa-2/ Στατικός ηλεκτρισμός εναντίον διαστημικών σκουπιδιών. Η έννοια της ελκτικής ακτίνας (tractor beam) είναι σχεδόν τόσο παλιά όσο οι ταινίες επιστημονικής φαντασίας, καθώς δεν νοείται…φανταστικό διαστημόπλοιο χωρίς αυτήν. Ωστόσο, ενδεχομένως για άλλη μια φορά η επιστημονική φαντασία να γίνει πραγματικότητα, για το σκοπό του καθαρισμού των «σκουπιδιών» που βρίσκονται σε τροχιά γύρω από τον πλανήτη μας, χάρη στην αξιοποίηση του στατικού ηλεκτρισμού. Οι αποκαλούμενες ηλεκτροστατικές δυνάμεις εμφανίζονται σε περιπτώσεις μεγάλης συγκέντρωσης ηλεκτρονίων. Ο «βομβαρδισμός» ενός «σκουπιδιού» που αιωρείται στο διάστημα με ηλεκτρόνια θα μπορούσε να του δώσει αρνητική φόρτιση μερικών δεκάδων κιλοβόλτ – στη συνέχεια, ένα μη επανδρωμένο διαστημικό σκάφος με θετική φόρτιση θα μπορούσε να το ρυμουλκήσει, εν είδει ελκτικής ακτίνας, σε υψηλότερη τροχιά και στη συνέχεια να το εκτοξεύσει προς το Διάστημα. Το σχετικό paper δημοσίευσε ο Χανσπίτερ Σάουμπ, μηχανικός αεροδιαστημικής του University of Colorado Boulder, στο Advances in Space Research. Σύμφωνα με δημοσίευμα του Wired, το βασικό πλεονέκτημα αυτής της μεθόδου είναι ότι δεν απαιτεί επαφή (κάτι που συνεπάγεται αυξημένη ασφάλεια για το διαστημικό σκάφος που εκτελεί χρέη ρυμουλκού), τη στιγμή που αντίστοιχες τεχνικές που έχουν προταθεί κατά καιρούς προϋποθέτουν «άγγιγμα» του αντικειμένου- στόχου (πρόσδεση, «καμάκωμα», χρήση «διχτυού» κ.ο.κ). Το GLiDeR (Geosynchronous Large Debris Reorbiter) αποτελεί μία πρωτοποριακή μέθοδο , καθώς αξιοποιεί τόσο το συγκεκριμένο ελκτικό σύστημα όσο και ηλεκτρικό σύστημα προώθησης. Επίσης, δεν απαιτείται συγχρονισμός ταχύτητας με τον στόχο, ενώ είναι εξαιρετικά οικονομικό όσον αφορά στη λειτουργία του, καθώς το «ρυμουλκό» θα μπορούσε να μείνει σε λειτουργία για αρκετά χρόνια – για την ακρίβεια, εκτιμάται ότι ένα και μόνο GLiDeR θα μπορούσε να απομακρύνει τρία αντικείμενα (1-3 τόννων) κάθε χρόνο – 15 μέχρι το τέλος της επιχειρησιακής του ζωής. Τα σκουπίδια σε τροχιά αποτελούν πλέον σημαντικό πρόβλημα, καθώς τα πρώτα χρόνια της εξερεύνησης του Διαστήματος θεωρούνταν ότι ο χώρος γύρω από τη Γη μπορούσε να «απορροφήσει» απεριόριστες ποσότητες απορριμμάτων, χωρίς να δημιουργηθεί πρόβλημα, με αποτέλεσμα κομμάτια πυραύλων και δορυφόρων να απειλούν πλέον να αχρηστεύσουν τις τροχιές γύρω από τον πλανήτη μας, καθώς υπάρχει ο κίνδυνος να αρχίσουν να συγκρούονται μεταξύ τους, δημιουργώντας χιλιάδες νέα μικρά κομμάτια. Αυτή τη στιγμή εκτιμάται ότι υπάρχουν πάνω από 1.200 αντικείμενα σχετικά μεγάλου μεγέθους σε γεωστατική τροχιά, και λιγότερο από το 1/3 αυτών λειτουργούν. Βίντεο. http://www.youtube.com/watch?v=7B49v6dR4zI http://physicsgg.me/2013/10/23/%cf%83%cf%84%ce%b1%cf%84%ce%b9%ce%ba%cf%8c%cf%82-%ce%b7%ce%bb%ce%b5%ce%ba%cf%84%cf%81%ce%b9%cf%83%ce%bc%cf%8c%cf%82-%ce%b5%ce%bd%ce%b1%ce%bd%cf%84%ce%af%ce%bf%ce%bd-%ce%b4%ce%b9%ce%b1%cf%83%cf%84/

Μπορεί ένα παιχνίδι να διδάξει κβαντική μηχανική στα παιδιά; Το qCraft είναι η επέκταση του παιχνιδιού Minecraft και φιλοδοξεί να εξοικειώσει τα παιδιά με αυτά που εμείς σήμερα θεωρούμε κβαντικά παράδοξα. Το Minecraft είναι ένα παιχνίδι που αναπτύχθηκε από την εταιρεία Mojang και κυκλοφόρησε για υπολογιστές πριν από δυο χρόνια περίπου. Όσοι έχουν ασχοληθεί με το παιχνίδι αυτό λένε ότι εστιάζει στη δημιουργικότητα και την οικοδόμηση, επιτρέποντας στους παίκτες να χτίσουν σε έναν τρισδιάστατο κόσμο, κατασκευές από κύβους διαφόρων υλικών, από μια μικρή ξύλινη καλύβα μέχρι ένα αντίγραφο του Enterprise από το Star Trek… Λένε επίσης ότι υπάρχουν εκατομμύρια χρήστες σε όλο τον κόσμο, κάθε ηλικίας, που όλοι τους έχουν ένα κοινό, τη μανία για δημιουργία… Το qCraft είναι μια κβαντική (!) επέκταση αυτού του παιχνιδιού που δημιούργησε η Google. Οι έννοιες της κβαντικής υπέρθεσης, της κβαντικής σύμπλεξης και τα παράδοξα όπως κβαντική τηλεμεταφορά ή ο γάτος του Schrodinger αποτελούν μέρος του παιχνιδιού, έτσι ώστε ο παίκτης να εξοικειώνεται με τα κβαντικά φαινόμενα. Κάποια από τα αντικείμενα στο qCraft εμφανίζουν κβαντικές ιδιότητες π.χ. ζεύγος κομματιών βρίσκονται σε κβαντική σύμπλεξη, συνδέονται μεταξύ τους σε μεγάλες αποστάσεις μέσα στον κόσμο του Minecraft, και η παρατήρηση του ενός επηρεάζει και το άλλο, ή κάποιο άλλο αντικείμενο βρίσκεται σε κβαντική υπέρθεση, είναι περισσότερα από ένα πράγμα ταυτόχρονα, και η παρατήρηση ενός τέτοιου αντικείμενο το επηρεάζει. Μπορείτε να κατεβάσετε δωρεάν το παιχνίδι qCraft ΕΔΩ http://qcraft.org/ Σκοπός του παιχνιδιού, πέρα από τη διασκέδαση, είναι η εξοικείωση του παίκτη με συγκεκριμένα κβαντικά φαινόμενα. Κι αν ο παίκτης είναι ένα μικρό παιδί (που πιθανόν στο μέλλον να ασχοληθεί με την κβαντική φυσική και κβαντικούς υπολογιστές) τότε το κέρδος θα είναι πολύ μεγαλύτερο, όσον αφορά την διαισθητική κατανόηση των κβαντικών εννοιών. ένα βίντεο με σχολιασμό των κβαντικών δομών του παιχνιδιού qCraft: “Schrödinger’s Ocelot: Behind the Scenes“ Όπως έγραψε ο John Preskill στο twitter, oι φυσικοί του 21ου αιώνα που παίζανε κβαντικά παιχνίδια στην παιδική τους ηλικία, δεν θα μπορούν να πιστέψουν ότι οι φυσικοί του 20ου αιώνα θεωρούσαν την κβαντική φυσική αλλόκοτη! Το σίγουρο είναι ότι η κβαντική φυσική βρίσκεται ξανά στο προσκήνιο, εξαιτίας της εξέλιξης των κβαντικών υπολογιστών. Οι μελλοντικοί τεχνικοί και προγραμματιστές αυτών των υπολογιστών θα πρέπει να κατανοούν τι είναι το qubit (η βασική μονάδα μνήμης των κβαντικών υπολογιστών, που μπορεί να βρίσκεται όχι μόνο στις καταστάσεις 0 και 1 αλλά και σε κάθε δυνατή επαλληλία), ή τι ρόλο παίζουν οι κβαντικές πύλες CNOT , Ηadamard , Χ , Ζ , κ. λπ. Και όλα αυτά απαιτούν πολύ καλή γνώση της κβαντομηχανικής. Παιχνίδια σαν το qCraft προφανώς δεν διδάσκουν κβαντική φυσική στα μικρά παιδιά – αυτό έτσι κι αλλιώς είναι αδύνατον προς το παρόν – “προετοιμάζουν” όμως την διαίσθησή τους όσον αφορά τις περίεργες κβαντικές έννοιες που θα συναντήσουν στις μελλοντικές σπουδές τους. Οι κβαντικοί υπολογιστές αναμένεται να επιλύσουν προβλήματα που μέχρι τώρα θεωρούνταν άλυτα και γι αυτό θα κυριαρχήσουν τον 21ο αιώνα. Έτσι, η Google, εκτός από τα κβαντομηχανικά τουβλάκια τoυ παιχνιδιού qCraft, επενδύει σε συνεργασία με τη NASA, και στην ανάπτυξη του κβαντικού υπολογιστή D-Wave II (μάλιστα πριν από ένα μήνα περίπου ανακοινώθηκε, ότι αυτός ο κβαντικός υπολογιστής έλυσε ένα δύσκολο μαθηματικό πρόβλημα. To βίντεο που ακολουθεί, σχετικό με τους κβαντικούς υπολογιστές, εμφανίστηκε στο κανάλι της Google πριν από μερικές μέρες: http://physicsgg.me/2013/10/23/%ce%bc%cf%80%ce%bf%cf%81%ce%b5%ce%af-%ce%ad%ce%bd%ce%b1-%cf%80%ce%b1%ce%b9%cf%87%ce%bd%ce%af%ce%b4%ce%b9-%ce%bd%ce%b1-%ce%b4%ce%b9%ce%b4%ce%ac%ce%be%ce%b5%ce%b9-%ce%ba%ce%b2%ce%b1%ce%bd%cf%84%ce%b9/

Στην στρατόσφαιρα με αερόστατο και 75.000 $ Δρομολόγια στη...στρατόσφαιρα ετοιμάζεται να εγκαινιάσει σε λίγο καιρό μια αμερικανική εταιρεία. Όχι όμως με κάποιο φουτουριστικό αεροσκάφος σαν της Virgin Galactic αλλά με αερόστατο. Θα είναι ένα ταξίδι πολύ πιο πάνω από τα σύννεφα σε απόσταση σχεδόν 30 χιλιομέτρων από το έδαφος. Το αερόστατο που θα φθάνει μέχρι εκεί θα μεταφέρει μια ειδική κάψουλα η οποία θα μπορεί να φιλοξενεί έξι ανθρώπους. Δύο χειριστές και τέσσερις επιβάτες. Το κόστος βέβαια του εισιτηρίου δεν θα είναι φθηνό. Θα κοστίζει περί τις 75.000 δολάρια. Μάλιστα, όπως ανέφερε στο πρακτορείο Reuters η Τζέιν Πόιντερ, πρόεδρος της εταιρείας World View Enterprises, η διάθεση των εισιτηρίων θα ξεκινήσει σε λίγους μήνες. Η ίδια έκανε γνωστό ότι οι πρώτες δοκιμαστικές πτήσεις με το αερόστατο θα ξεκινήσουν τις επόμενες εβδομάδες στην Αριζόνα. Ωστόσο, οι πρώτοι επιβάτες εκτιμάται ότι θα ζήσουν την συγκλονιστική αυτή εμπειρία ύστερα από περίπου τρία χρόνια, όταν το αερόστατο και η κάψουλα μεταφοράς θα έχουν τελειοποιηθεί. Το ταξίδι στην στρατόσφαιρα θα διαρκεί δύο ώρες. Από τέτοιο ύψος, οι επιβάτες θα μπορούν να διακρίνουν την καμπυλότητα της Γης. Η αίσθηση που θα αποκομίζουν πετώντας τόσο ψηλά θα είναι πρωτόγνωρη και το ταξίδι θα μοιάζει ότι πραγματοποιείται στις παρυφές του διαστήματος. http://www.tanea.gr/news/science-technology/article/5049334/aerostato-tha-metaferei-epibates-sth-stratosfaira-h-barkada-tha-kostizei-75-000-dolaria/

Επειδή μαλλον ο δικος μας εγκέφαλος ειναι πρωτης γενιάς και ο δικος του κβαντικός!!! Ο εγκέφαλος του Αϊνστάιν «ήταν καλύτερα δικτυωμένος» Η μεγαλοφυΐα του Αλβέρτου Αϊνστάιν, πέρα από τον θαυμασμό που προκαλεί, έχει προβληματίσει πολλούς, επιστήμονες και μη, οι οποίοι ψάχνουν να βρουν την «πηγή» της. Για τους μη επιστήμονες η συζήτηση είναι καθαρά θεωρητική, οι ειδικοί όμως μπορούν να προχωρήσουν από τη θεωρία στην... πράξη εξετάζοντας τον εγκέφαλο του μεγάλου φυσικού για να βρουν τι ήταν εκείνο που τον έκανε ξεχωριστό. Η τελευταία μελέτη του είδους έρχεται από την Κίνα και διαπιστώνει πως τα δύο ημισφαίρια του εγκεφάλου του Αϊνστάιν ήταν καλύτερα συνδεδεμένα από ό,τι αυτά του μέσου ανθρώπου. Η μελέτη βασίστηκε σε μια σειρά φωτογραφίες του εγκεφάλου του Αϊνστάιν - 14 τον αριθμό - οι οποίες είχαν ληφθεί κατά τη νεκροψία που είχε διεξαχθεί μετά τον θάνατό του και ήρθαν πρόσφατα στο φως. Οι ερευνητές από το Παιδαγωγικό Πανεπιστήμιο της Ανατολικής Κίνας ζήτησαν να μελετήσουν δύο συγκεκριμένες: απεικονίζουν την επιφάνεια του μέσου εγκεφάλου στο δεξιό και στο αριστερό ημισφαίριο και σε αυτές διακρίνεται καθαρά το ραβδωτό σώμα, μια δέσμη νεύρων που συνδέει τα δύο ημισφαίρια. Χρησιμοποιώντας μια νέα τεχνική οι κινέζοι επιστήμονες πέτυχαν να μετρήσουν το πάχος του ραβδωτού σώματος και στη συνέχεια το συνέκριναν με εκείνο 15 ηλικιωμένων ανδρών και 52 ανδρών ηλικίας 26 ετών - ηλικία στην οποία βρισκόταν ο Αϊνστάιν το 1905, όταν συνέλαβε την κβαντική θεωρία του φωτός, απέδειξε την ύπαρξη των ατόμων και διατύπωσε τη Θεωρία της Σχετικότητας. Οπως διαπίστωσαν, το ραβδωτό σώμα του μεγαλοφυούς εγκεφάλου ήταν παχύτερο από ό,τι στις δύο άλλες ομάδες. Το ραβδωτό σώμα είναι μια παχιά δέσμη νεύρων η οποία συνδέει τα δύο ημισφαίρια του εγκεφάλου και εξασφαλίζει την επικοινωνία τους. Το γεγονός ότι το ραβδωτό σώμα του εγκεφάλου του Αϊνστάιν είχε μεγαλύτερο πάχος από εκείνο όλων των ανδρικών εγκεφάλων που εξετάστηκαν σημαίνει, σύμφωνα με τους ειδικούς, ότι είχε περισσότερα νεύρα και άρα εξασφάλιζε καλύτερη «σύνδεση» και επικοινωνία μεταξύ των δύο ημισφαιρίων. Η μελέτη των κινέζων επιστημόνων, η οποία δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Brain», δεν είναι η πρώτη που εξετάζει τις νεοανακαλυφθείσες φωτογραφίες. Η πρώτη ανάλυσή τους έγινε από ομάδα ερευνητών στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Φλόριδας με επικεφαλής τον Ντιν Φολκ και τα αποτελέσματά της δημοσιεύθηκαν το 2012 στην ίδια επιθεώρηση. Σύμφωνα με αυτά, ο εγκέφαλος του Αϊνστάιν παρουσιάζει και άλλες ιδιαιτερότητες, με πιο «τρανταχτές» κάποια ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που παρατηρήθηκαν στον προμετωπιαίο φλοιό και στον βρεγματικό λοβό, καθώς και το ότι ο σωματοαισθητικός και ο οπτικός φλοιός είναι μεγαλύτεροι από το συνηθισμένο. Ο προμετωπιαίος φλοιός σχετίζεται με την αφηρημένη σκέψη, ενώ ο βρεγματικός λοβός σχετίζεται με την οπτική -χωρική αντίληψη και τη μαθηματική ικανότητα. Η μεγάλη ανάπτυξη του σωματοαισθητικού φλοιού, σύμφωνα με τους επιστήμονες, ενδέχεται να οφείλεται στο γεγονός ότι ο μεγάλος φυσικός έπαιζε βιολί. Εκτός από τις ασυνήθιστες ικανότητές του, ο εγκέφαλος του Αϊνστάιν έχει επίσης μια ασυνήθιστη ιστορία. Μετά τον θάνατό του αφαιρέθηκε - χωρίς να έχει ζητηθεί η άδεια των συγγενών - από τον Τόμας Χάρβεϊ, ο οποίος είχε αναλάβει να διεξαγάγει τη νεκροψία. Αν και στη συνέχεια έλαβε τη σχετική άδεια από τον γιο του Αϊνστάιν, ο Χάρβεϊ έχασε τη θέση του εξαιτίας αυτού του γεγονότος και αποσυρόμενος πήρε μαζί του τον πολύτιμο εγκέφαλο μέσα σε δύο βάζα με φορμαλδεΰδη τα οποία διατηρούσε σε ένα κιβώτιο στο γραφείο του. Οταν έκανε τη νεκροψία στον Αϊνστάιν, ο Χάρβεϊ είχε μελετήσει τον εγκέφαλό του, είχε τραβήξει επιμελώς δεκάδες φωτογραφίες από διαφορετικές γωνίες και στη συνέχεια τον είχε τεμαχίσει σε 240 κομμάτια. Με τα περιορισμένα μέσα της εποχής όμως δεν είχε διαπιστώσει κάτι το εξαιρετικό - αντιθέτως, αν και μεγαλοφυής, ο εγκέφαλος είχε ελαφρώς μικρότερο από το κανονικό βάρος και μέγεθος ενώ εμφάνιζε όλα τα σημάδια της ηλικίας (ο Αϊνστάιν πέθανε το 1955 στα 76 του χρόνια). Δεκαετίες αργότερα αρκετοί ερευνητές ζήτησαν από τον Χάρβεϊ δείγματα του εγκεφάλου του Αϊνστάιν για να τα μελετήσουν με τις σύγχρονες μεθόδους. Οι νεότερες μελέτες εντόπισαν όλες ιδιαίτερα χαρακτηριστικά - μεταξύ αυτών την παρουσία πολύ περισσότερων από το συνηθισμένο γλοίων (μη νευρωνικά εγκεφαλικά κύτταρα) και την έλλειψη ορισμένων δομών από τον βρεγματικό λοβό (η οποία εικάζεται ότι ίσως να είχε οδηγήσει σε ενίσχυση των συνδέσμων στη συγκεκριμένη «μαθηματική» περιοχή). http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231270220

Ευρωπαϊκός δορυφόρος έμεινε από καύσιμα, ετοιμάζεται για αυτοκτονία. Μια φλεγόμενη μάζα από παλιοσίδερα βάρους 250 κιλών θα συντριβεί τις επόμενες εβδομάδες σε μια άγνωστη προς το παρόν περιοχή του πλανήτη. Θα είναι τα απομεινάρια του Goce, ενός ευρωπαϊκού δορυφόρου που εξάντλησε τα καύσιμά του το πρωί της Δευτέρας, έχοντας ολοκληρώσει τη χαρτογράφηση του βαρυτικού πεδίου της Γης. H ευρωπαϊκή διαστημική υπηρεσία ESA ανακοίνωσε ότι η αποστολή του Goce τερματίστηκε και επίσημα, http://www.esa.int/For_Media/Press_Releases/ESA_s_GOCE_mission_comes_to_an_end και ο δορυφόρος αναμένεται να εισέλθει στην ατμόσφαιρα σε δύο με τρεις εβδομάδες. Το σκάφος του ενός τόνου κινείται σε ύψος μόλις 224 χιλιομέτρων, μετρώντας τις απειροελάχιστες διακυμάνσεις της βαρύτητας σε όλη την επιφάνεια της Γης. Στο χαμηλό αυτό ύψος δέχεται την τριβή των ανώτερων στρωμάτων της ατμόσφαιρας, γι΄αυτό και έχει ασυνήθιστο, αεροδυναμικό σχήμα που περιορίζει τις εξωτερικές επιδράσεις. Η ESA εκτιμά ότι το μεγαλύτερο μέρος του Goce θα καταστραφεί φλεγόμενο στην ατμόσφαιρα και μόνο 250 κιλά συντριμμιών, συνολικά 40 με 50 κομμάτια, θα φτάσουν μέχρι το έδαφος ή τη θάλασσα. Τα συντρίμμια θα διασκορπιστούν σε μια έκταση εκατοντάδων τετραγωνικών χιλιομέτρων, μέχρι στιγμής όμως κανείς δεν μπορεί να προβλέψει πού. «Λίγες ώρες πριν από την είσοδο στην ατμόσφαιρα θα είμαστε σε θέση να το υπολογίσουμε με ακρίβεια μερικών χιλιάδων χιλιομέτρων» είχε δηλώσει την περασμένη εβδομάδα ο Κρίστιφ Στάιγκερ, υπεύθυνος για τη διαχείριση των διαστημικών σκαφών της ESA. O δορυφόρος θα παρακολουθείται πάντως στενά όχι μόνο από την ESA αλλά και την Διεθνή Συντονιστική Επιτροπή Διαστημικών Σκουπιδιών. Στα τρία χρόνια λειτουργίας του, ο Goce δημιούργησε έναν χάρτη του βαρυτικού πεδίου που εμφανίζει τη Γη με ένα ακανόνιστο σχήμα σαν πατάτα. Αντίθετα από ό,τι θα φανταζόταν κανείς, η δύναμη της βαρύτητας δεν είναι ίδια σε όλη την επιφάνεια του πλανήτη -το βάρος ενός οποιουδήποτε σώματος αλλάζει απειροελάχιστα από περιοχή σε περιοχή. Η απόσταση από το κέντρο της Γης είναι ένας μόνο από τους παράγοντες που επηρεάζουν τη δύναμη της βαρύτητας· άλλος βασικός παράγοντας είναι κατανομή της μάζας στον πλανήτη, η οποία δεν είναι καθόλου ομοιόμορφη. Το εσωτερικό της Γης δεν είναι ομοιογενές, αφού τα υπόγεια πετρώματα ποικίλλουν σημαντικά σε πυκνότητα. Το πάχος του φλοιού επίσης δεν είναι σταθερό, αφού, για παράδειγμα, τα Ιμαλάια συγκεντρώνουν μεγαλύτερη μάζα σε σχέση με το βυθό των ωκεανών. Ένας άλλος παράγοντας που δημιουργεί απειροελάχιστες διακυμάνσεις της βαρύτητας είναι η κίνηση των ωκεανών, ένα φαινόμενο για το οποίο ο Goce αναμένεται να προσφέρει πολύτιμα νέα δεδομένα. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231270090 Εγκρίθηκε το πλήρωμα της νέας αποστολής στο ΔΔΣ. Σήμερα εγρίθηκε η σύνθεση του πληρώματος του διαστημοπλοίου Soyuz TMA-11M, που θα πετάξει στο Διεθνή Διαστημικό Σταθμό στις 7 Νοεμβρίου. Μέλη του βασικού πληρώματος της νέας αποστολής είναι ο Ρώσος κοσμοναύτης Μιχαήλ Τιούριν, καθώς επίσης και ο αστροναύτης της NASA Ρίτσαρντ Μαστράκιο και ο αστροναύτης της ιαπωνικής Υπηρεσίας Διαστήματος JAXA Κόιτι Βακάτα. Μέλη του αναπληρωματικού πληρώματος είναι ο Ρώσος Μαξίμ Σουράγιεφ, ο Αμερικανός Γκρέγκορι Γουάισμαν και ο αστροναύτης της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Διαστήματος ESA Αλεξάντρ Γκερστ. Το πιο έμπειρο μέλος του βασικού πληρώματος είναι ο Τιούριν, για τον οποίο η πτήση αυτή θα είναι ήδη η τρίτη κατά σειρά. http://greek.ruvr.ru/news/2013_10_22/247423300/

Ίππαρχος: Ο άνθρωπος που ταξινόμησε τ’ αστέρια. Κυκλοφορεί ως ανέκδοτο το παρακάτω που καταδεικνύει τον τρόπο με τον οποίο οι Έλληνες θεμελίωσαν τα Μαθηματικά και τις άλλες επιστήμες. Καθηγητής: Οι Έλληνες προόδευσαν στα Μαθηματικά, την Αστρονομία και στις άλλες επιστήμες γιατί συζητούσαν. Μαθητής: Τότε γιατί εγώ κ. καθηγητά, από την πρώτη Γυμνασίου, την ώρα των Μαθηματικών δεν ακούω τίποτα άλλο από το «Πρόσεχε παιδί μου. Δεν είσαι εδώ για συζήτηση»! Για τους Έλληνες της αρχαιότητας η συζήτηση ήταν μια ευγενής δραστηριότητα με συγκεντρωμένο στόχο. Να πείσει το συνομιλητή με επιχειρήματα μέσα από εξαντλητικό διάλογο. Οι Έλληνες Μαθηματικοί διαφοροποιήθηκαν από τους προκατόχους τους Βαβυλώνιους και Αιγυπτίους γιατί αρνήθηκαν τη διαίσθηση ως επαρκή νομιμοποίηση μιας μαθηματικής αλήθειας και απέρριψαν την αριθμητική επαλήθευση ως αποδεικτική μέθοδο. Το «πείθομαι» για κάτι επειδή το βλέπω το χρησιμοποίησαν οι Βαβυλώνιοι και Αιγύπτιοι. Οι Έλληνες απαίτησαν κάτι περισσότερο, τη θεωρητική απόδειξη, που προκύπτει μετά από αυστηρή σειρά συλλογισμών. Ενώ στα αρχαία στάδια οι αθλητές πάλευαν σώμα με σώμα για τη νίκη, στους δρόμους και τις πλατείες γίνονταν αγώνες λόγου, ανταλλάσσονταν επιχειρήματα. Και αν ο Πυθαγόρας, ο Ευκλείδης, ο Αρχιμήδης έβαλαν νόμους (αξιώματα) και τακτοποίησαν καλά το οικοδόμημα των Μαθηματικών ο Ίππαρχος κύρια τακτοποίησε τ’ αστέρια του ουρανού. Τον συμπεριλαμβάνω όμως στη σειρά των Ελλήνων Μαθηματικών γιατί δεν τα παραμέλησε και αυτά. Έβαλε τα θεμέλια της Τριγωνομετρίας, της οποίας μπορεί να θεωρηθεί ο πρώτος πρόγονος. Η Τριγωνομετρία, όπως λέει και τ’ όνομά της, μετρά όλα τα στοιχεία του τριγώνου αρκεί να δοθούν ορισμένα από αυτά. Γεννήθηκε στη Νίκαια της Βιθυνίας. Τις αστρονομικές του παρατηρήσεις έκανε στη Ρόδο και κύρια στην Αλεξάνδρεια, όπου χτυπούσε η καρδιά της γνώσης. Έγραψε 17 αστρονομικά βιβλία. Ανακάλυψε τον αστρολάβο, http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CF%83%CF%84%CF%81%CE%BF%CE%BB%CE%AC%CE%B2%CE%BF%CF%82 και το Θεοδόλιχο,όργανα που χρησιμοποιούνται ακόμα και σήμερα για τον καθορισμό των συντεταγμένων των αστέρων. Ανακάλυψε τον πρώτο καινοφανή (nova) αστέρα http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CE%B1%CE%B9%CE%BD%CE%BF%CF%86%CE%B1%CE%BD%CE%B5%CE%AF%CF%82_%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%AD%CF%81%CE%B5%CF%82 Συνέταξε τον πρώτο κατάλογο με τις θέσεις και τα μεγέθη των απλανών, έργο πολύμοχθο το οποίο θα δίσταζαν να το αναλάβουν και οι ίδιοι οι Θεοί, όπως αναφέρει ο Πλίνιος. Το έργο αυτό ολοκλήρωσε το 127 π.Χ. και το διέσωσε ο Κλαύδιος Πτολεμαίος συμπελαμβάνοντάς το στο σπουδαίο του σύγγραμμα, την Αλμαγέστη. http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CE%BB%CE%BC%CE%B1%CE%B3%CE%AD%CF%83%CF%84%CE%B7 O Ίππαρχος καθόρισε τη διάρκεια του ηλιακού έτους σε 365 ημέρες και 6 ώρες. Περισσότερα: http://physicsgg.me/2011/10/21/%ce%af%cf%80%cf%80%ce%b1%cf%81%cf%87%ce%bf%cf%82-%ce%bf-%ce%ac%ce%bd%ce%b8%cf%81%cf%89%cf%80%ce%bf%cf%82-%cf%80%ce%bf%cf%85-%cf%84%ce%b1%ce%be%ce%b9%ce%bd%cf%8c%ce%bc%ce%b7%cf%83%ce%b5-%cf%84/

Ρωσία: Το 2014 ξεκινά την εξερεύνηση του Δία. Στη Ρωσία το 2014 θα ξεκινήσει η προετοιμασία του πρώτου κρατικού προγράμματος αποστολής προς τον Δία. Οι Ρώσοι επιστήμονες σκοπεύουν να στείλουν μια μονάδα προσεδάφισης, στον δορυφόρο του γιγαντιαίου αεριώδους πλανήτη Γανυμήδη με στόχο να εντοπιστούν ίχνη ζωής. Το πρόγραμμα ονομάστηκε «Laplas», όπως μετέδωσε το πρακτορείο ειδήσεων ΡΙΑ Νόβοστι. «Από τον επόμενο χρόνο αρχίζουμε την προετοιμασία ενός πολύ φιλόδοξου σχεδίου με την ονομασία «Laplas» με στόχο τη διερεύνηση του δορυφόρου του Δία», δήλωσε ο σύμβουλος του επικεφαλής της Ρωσικής Διαστημικής Υπηρεσίας Βίκτορ Βόρον, μιλώντας σε συνέδριο στο Ινστιτούτο Διαστημικών Ερευνών της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών. Παλαιότερα Ρώσοι επιστήμονες σκόπευαν να δημιουργήσουν μονάδα προσεδάφισης για τον δορυφόρο του Δια, ο οποίος ονομάζεται Ευρώπη, ενώ σήμερα εν εξελίξει είναι η σχεδίαση παρόμοιας διαστημικής συσκευής για τον Γανυμήδη. «Στόχοι του εν λόγω ερευνητικού προγράμματος είναι η συνολική έρευνα του συστήματος του Δία ως χαρακτηριστικού εκπροσώπου των γιγαντιαίων αεριωδών πλανητών, να περιγραφεί ο δορυφόρος του Δία Γανυμήδης ως πλανητικό σώμα, μεταξύ άλλων και από άποψη της ενδεχόμενης κατοικισιμότητάς του», όπως αναφέρεται στα υλικά της εκδήλωσης προβολής του προγράμματος του Κεντρικού Επιστημονικού Ερευνητικού Ινστιτούτου Μηχανουργίας, που παρουσιάστηκαν στο πλαίσιο του Διεθνούς Αεροδιαστημικού Σαλονιού. Η Ρωσία προτίθεται να προσελκύσει στην υλοποίηση του σχεδίου αυτού την Ευρωπαϊκή Διαστημική Υπηρεσία, η οποία το 2022 προγραμματίζει να στείλει στον Γανυμήδη δική της διαστημική συσκευή, η οποία θα περιστρέφεται στην τροχιά του. Ύστερα από ένα χρόνο για τον δορυφόρο του Δία θα κατευθυνθεί η ρωσική μονάδα προσεδάφισης, για να φτάσει στον προορισμό της μόνο τον όγδοο χρόνο της πτήσης του. Πρέπει να σημειωθεί ότι ο Δίας είναι ο πέμπτος απώτερος πλανήτης από τον Ήλιο και ο μεγαλύτερος στο Ηλιακό σύστημα. Ταξινομείται ως αεριώδης γίγαντας. Οι έρευνες του Δια πραγματοποιούνται με τη βοήθεια τηλεσκοπίων, τόσο επίγειων όσο και αυτών που βρίσκονται στην τροχιά. Μέχρι την αρχή της δεκαετίας του ’70, προς τον πλανήτη απεστάλησαν οκτώ διαπλανητικές συσκευές της NASA. Πέραν αυτού, Ρώσοι επιστήμονες συζητούν το ενδεχόμενο αποστολής στη Σελήνη μονάδας προσεδάφισης, η οποία το 2021 θα μπορέσει να μεταφέρει στη γη δείγματα του πάγου της Σελήνης. Σημειώνεται ότι η μεταφορά του δείγματος αυτού αποτελεί ένα δύσκολο στόχο από την τεχνική άποψη, επειδή πρέπει να διασφαλιστούν οι συνθήκες ψύξης Το σχέδιο με ονομασία εργασίας Polar Sample Return βρίσκεται σε στάδιο προκαταρκτικής συζήτησης και προς το παρόν δεν περιλαμβάνεται στο προσχέδιο του μακροπρόθεσμου Ομοσπονδιακού Διαστημικού Προγράμματος μέχρι το 2025, που εκπονήθηκε από τη Ρωσική Ακαδημία Επιστημών. http://www.defencenet.gr/defence/item/%CF%81%CF%89%CF%83%CE%AF%CE%B1-%CF%84%CE%BF-2014-%CE%BE%CE%B5%CE%BA%CE%B9%CE%BD%CE%AC-%CE%B7-%CE%B5%CE%BE%CE%B5%CF%81%CE%B5%CF%8D%CE%BD%CE%B7%CF%83%CE%B7-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CE%B4%CE%AF%CE%B1

Πείραμα CLOUD: πέρα από το σωματίδιο Higgs. Το CERN βρίσκεται δυτικά της Γενεύης, στα σύνορα Ελβετίας και Γαλλίας και είναι γνωστό για τον μεγαλύτερο επιταχυντή σωματιδίων στον κόσμο, τον LHC (Large Hadron Collider). Η πλειοψηφία του κόσμου κόσμος νομίζει ότι όλοι οι ερευνητές εκεί ασχολούνται μόνο με το μποζόνιο Higgs και άλλα στοιχειώδη σωματίδια με περίεργα ονόματα. Κι όμως υπάρχουν επιστήμονες στο CERN που πραγματοποιούν πειράματα, λιγότερο γνωστά στο ευρύ κοινό, που δεν έχουν σχέση με το μποζόνιο Higgs και τις υπερσυμμετρικές θεωρίες των στοιχειωδών σωματιδίων. Ένα τέτοιο πείραμα είναι το CLOUD (Cosmics Leaving Outdoor Droplets), http://home.web.cern.ch/about/experiments/cloud διαμέσου του οποίου επιχειρείται η επίλυση ενός μακροχρόνιου αινίγματος της κλιματικής επιστήμης: πως σχηματίζονται στην ατμόσφαιρα τα αερολύματα (αεροζόλ) – μικροσκοπικά στερεά ή υγρά σωματίδια που αιωρούνται στον αέρα – και το ποια αέρια είναι υπεύθυνα γι αυτό. Πρόκειται για ένα θεμελιώδες ερώτημα όσον αφορά την κατανόηση του κλίματος, δεδομένου ότι σ’ αυτά τα αιωρούμενα σωματίδια οφείλεται ο σχηματισμός των συσσωματωμάτων από τα οποία δημιουργούνται τα σύννεφα. Οι ερευνητές João Almeida et al, του πειράματος CLOUD, δημοσίευσαν στο Νature μια εργασία με τίτλο «Molecular understanding of sulphuric acid–amine particle nucleation in the atmosphere» , στην οποία παρουσιάζουν δυο νέα ευρήματα: http://www.nature.com/nature/journal/v502/n7471/full/nature12663.html πρώτον, διαπίστωσαν ότι ελάχιστες συγκεντρώσεις ατμών αμινών, http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CE%BC%CE%AF%CE%BD%CE%B5%CF%82 συνδυόμενες με θειικό οξύ σχηματίζουν αεροζόλ με ρυθμούς παρόμοιους μ’ αυτούς που παρατηρούνται στην ατμόσφαιρα, και στη συνέχεια χρησιμοποιώντας μια δέσμη πιονίων, http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CE%B9%CF%8C%CE%BD%CE%B9%CE%BF από το Σύγχροτρον πρωτονίων του CERN, http://home.web.cern.ch/about/accelerators/proton-synchrotron βρήκαν ότι η ακτινοβολία ιονισμού, όπως ακριβώς η κοσμική ακτινοβολία που βομβαρδίζει την ατμόσφαιρα από το διάστημα έχει αμελητέα επίδραση στην ταχύτητα σχηματισμού αυτών των αεροζόλ. Σύμφωνα με τον εκπρόσωπο του πειράματος CLOUD, Jasper Kirkby: «Χάρη στην τεχνογνωσία του CERN σε υλικά και την υπερ-υψηλή τεχνολογία κενού, ήμασταν σε θέση να κατασκευάσουμε έναν θάλαμο με πρωτοφανή καθαρότητα, που μας επέτρεπε να προσομοιώνουμε την ατμόσφαιρα και να εισαγάγουμε τις ελάχιστες ποσότητες αμινών και θειικού οξέος, σύμφωνα με τις απαιτήσεις του πειράματος». Μπορεί στα συγκεκριμένα αερολύματα από ατμούς αμινών, η κοσμική ακτινοβολία να μην παίζει σημαντικό ρόλο, δεν αποκλείεται όμως, σύμφωνα με τον Kirkby, σε αερολύματα που σχηματίζονται από ατμούς άλλων ουσιών η κοσμική ακτινοβολία να έχει σημαντικότερη επίδραση. Το σίγουρο είναι ότι, τα αποτέλεσμα του πειράματος CLOUD αποτελούν ένα σημαντικό βήμα προς την κατανόηση του κλίματος στη Γη. press.web.cern.ch http://physicsgg.me/2013/10/22/%cf%80%ce%b5%ce%af%cf%81%ce%b1%ce%bc%ce%b1-cloud-%cf%80%ce%ad%cf%81%ce%b1-%ce%b1%cf%80%cf%8c-%cf%84%ce%bf-%cf%83%cf%89%ce%bc%ce%b1%cf%84%ce%af%ce%b4%ce%b9%ce%bf-higgs/ Πώς κατασκευάζουμε έναν ανιχνευτή σωματιδίων μέσα σε 10 λεπτά Πρόκειται για την κατασκευή ενός θαλάμου νεφών (cloud chamber). http://en.wikipedia.org/wiki/Cloud_chamber Η λειτουργία του βασίζεται στο γεγονός ότι όταν ένα φορτισμένο σωματίδιο (π.χ. σωματίδιο άλφα ή ηλεκτρόνιο) διέρχεται μέσα από αυτόν δημιουργεί ιονισμό των μορίων του νέφους, τα ιόντα δημιουργούν συγκέντρωση σταγονιδίων κατά μήκος της τροχιάς του σωματιδίου, με αποτέλεσμα η τροχιά του να γίνεται ορατή. Η απότομη ψύξη του θαλάμου διευκολύνει την δημιουργία σταγονιδίων των κορεσμένων ατμών (π.χ. αλκοόλης), τα ίχνη των οποίων μας αποκαλύπτουν την τροχιά του φορτισμένου σωματιδίου. Υπάρχουν πολλές ιστοσελίδες και βίντεο στο YouTube που δίνουν οδηγίες για την κατασκευή ενός τέτοιου ανιχνευτή αλλά όλες απαιτούν κάποιο στοιχείο που είναι δύσκολο να βρεθεί, όπως ξηρός πάγος ή τροφοδοτικό υψηλής τάσης. Όμως ο George Musser σε άρθρο του στο Scientific American http://blogs.scientificamerican.com/critical-opalescence/2012/10/15/how-to-build-the-worlds-simplest-particle-detector/ μας δείχνει την κατασκευή του ανιχνευτή χρησιμοποιώντας τα παρακάτω υλικά που μπορούμε πολύ εύκολα να βρούμε: σφουγγάρι, οινόπνευμα (92% σε αιθυλική ή ισοπροπυλική αλκοόλη), διαφανές πλαστικό κύπελλο, σελοτέϊπ, μαύρο χαρτόνι, αλουμινένια φορμάκια ή δίσκους ή σκέτο αλουμινόχαρτο, κόλλα σε μορφή πλαστελίνης (blu-tack), air duster (το σπρέι καθαρισμού με πεπιεσμένο αέρα που χρησιμοποιούμε για να διώξουμε τη σκόνη από τα πληκτρολόγια των υπολογιστών) και έναν φακό. Η καινοτομία στην κατασκευή του George Musser είναι το σπρέϊ αέρα. Το διφθοροαιθάνιο που απελευθερώνεται είναι αρκετά ψυχρό – τόσο ώστε να πραγματοποιηθεί η απότομη ψύξη του θαλάμου για να συμπυκνωθεί η αλκοόλη και να συγκεντρωθούν σταγονίδια κατά μήκος της τροχιάς του φορτισμένου σωματιδίου. Έτσι αποφεύγουμε την χρήση ξηρού πάγου που είναι δύσκολο να βρεθεί. Τώρα το πλαστικό διαφανές κύπελλο θα παίξει τον ρόλο του θαλάμου. Κόβουμε ένα κομμάτι από το σφουγγάρι και αφού το βάλουμε να απορροφήσει οινόπνευμα, το σφηνώνουμε στο κάτω μέρος του ποτηριού. Κόβουμε έναν κυκλικό κομμάτι του μαύρου χαρτονιού και το τοποθετούμε έτσι ώστε να εφαρμόσει στο χείλος του ποτηριού. Αυτό θα δημιουργήσει ένα σκοτεινό υπόβαθρο που θα μας βοηθήσει στο να δούμε τις τροχιές των σωματιδίων. Χρησιμοποιούμε το αλουμινόχαρτο με την κόλλα σε μορφή πλαστελίνης για να σφραγίσουμε το κύπελλο και τοποθετούμε τον «θάλαμο» όπως φαίνεται στην παρακάτω εικόνα Κρατώντας το “κύπελλο – θάλαμο” με το χέρι μας, το σφουγγάρι θερμαίνεται αυξάνοντας την εξάτμιση της αλκοόλης. Φωτίζοντας με τον φακό μέσα στον θάλαμο, αν μέσα από αυτόν διέλθει ένα φορτισμένο σωματίδιο, τότε θα μπορέσουμε θα διακρίνουμε την τροχιά του, για τους λόγους που περιγράψαμε παραπάνω. Για να λειτουργήσει ο ανιχνευτής πρέπει να σβήσουν τα φώτα του δωματίου, να ψεκάζουμε με αέρα το αλουμινόχαρτο για μερικά δευτερόλεπτα και να επαναλαμβάνουμε κάθε 10 δευτερόλεπτα για να το κρατάμε ψυχρό, έτσι ώστε μέσα στο κύπελλο να σχηματίζεται ένα νέφος σταγονιδίων αλκοόλης. Όμως που θα βρεθούν τα φορτισμένα σωματίδια να διασχίσουν τον θάλαμο για να δούμε τα ίχνη των τροχιών τους; Από την κοσμική ακτινοβολία! Μπορούμε να βλέπουμε μια κοσμική ακτίνα κάθε 20 δευτερόλεπτα περίπου (αν όχι … καλό είναι αν αλλάζουμε τη γωνία φωτισμού). http://www.eeae.gr/gr/index.php?fvar=html/president/_info_natural_outside Ο George Musser για να έχει εντυπωσιακότερα αποτελέσματα τοποθέτησε μια ραδιενεργό πηγή μέσα στον “θάλαμό” του. Που την βρήκε; Αγόρασε ένα μικρό κομμάτι ορυκτού ουρανίου μέσω διαδικτύου από ΕΔΩ (ναι, μπορεί κανείς να αγοράσει και ουράνιο μέσω διαδικτύου ) http://unitednuclear.com/index.php?main_page=product_info&cPath=2_4&products_id=874 http://physicsgg.me/2012/10/23/%cf%80%cf%8e%cf%82-%ce%ba%ce%b1%cf%84%ce%b1%cf%83%ce%ba%ce%b5%cf%85%ce%ac%ce%b6%ce%bf%cf%85%ce%bc%ce%b5-%ce%ad%ce%bd%ce%b1%ce%bd-%ce%b1%ce%bd%ce%b9%cf%87%ce%bd%ce%b5%cf%85%cf%84%ce%ae-%cf%83%cf%89/