Δροσος Γεωργιος

Η εξαγωνική καταιγίδα του Κρόνου. Ενα ακόμη εντυπωσιακό φαινόμενο στον Κρόνο κατέγραψε το διαστημικό σκάφος Cassini που εξερευνά τον πλανήτη και τα δεκάδες φεγγάρια του από το 2004. Αυτή τη φορά το Cassini κατέγραψε με τον φωτογραφικό του φακό μια καταιγίδα που εξελίσσεται στον Βόρειο Πόλο του Κρόνου. Η καταιγίδα έχει λάβει εξαγωνικό σχήμα και «λούζεται» στο ηλιακό φως που, λόγω της «άνοιξης» που υπάρχει τώρα στο Βόρειο Ημισφαίριο του Κρόνου, είναι πιο έντονο. Πέριξ του εξαγώνου εξελίσσονται και άλλες μικρότερες καταιγίδες ενώ στο βάθος της εικόνας διακρίνονται τα δαχτυλίδια του Κρόνου. http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=500137

Τελικά. Έλαβαν: 38,6% ο Vulcan και 22,1% ο Κέρβερος. Στο σύνολο των 450.324 ψήφων το όνομα Vulcan έλαβε 174.062 ψήφους και το όνομα Κέρβερος 99432.

Το Internet «βάφτισε» τα φεγγάρια του Πλούτωνα. Ηφαιστος και Κέρβερος είναι τα ονόματα που επέλεξαν οι χρήστες του Internet για τους δύο δορυφόρους του Πλούτωνα. Ολοκληρώθηκε η ψηφοφορία για την ονοματοδοσία των δύο μικρών δορυφόρων του Πλούτωνα που ανακαλύφτηκαν το 2011 και το 2012. Ο Πλούτωνας διαθέτει πλέον 5 φεγγάρια, τον Χάροντα, τη Νύχτα, την Υδρα και τα καινούργια Ρ4 και Ρ5 που αναμένουν τα ονόματα τους. Η ομάδα ερευνητών από το Ινστιτούτο αναζήτησης εξωγήινης ζωής SETI έφτιαξε μια λίστα με υποψήφια ονόματα και δημιούργησε έναν δικτυακό τόπο στον οποίο οι επισκέπτες μπορούσαν να ψηφίσουν δύο από αυτά. Η διαδικασία ολοκληρώθηκε τη Δευτέρα και τα δύο ονόματα που έλαβαν τις περισσότερες ψήφους ήταν το «Ηφαιστος» και «Κέρβερος». Το Ηφαιστος ξεχώρισε λαμβάνοντας περίπου 175 χιλιάδες ψήφους χιλιάδες ψήφους, σχεδόν διπλάσιες από τον δεύτερο Κέρβερο. Βέβαια θα πρέπει να σημειωθεί ότι το Ηφαιστος επικράτησε μετά τη δημόσια παρέμβαση του διάσημου ηθοποιού Ουίλιαμ Σάτνερ που δήλωσε ότι αυτό είναι το ιδανικότερο όνομα για να δοθεί σε ένα από τους δύο δορυφόρους. Ο Σάτνερ έγινε γνωστός με τον ρόλο του «Κάπτεν Κερκ» στη θρυλική διαστημική σειρά Σταρ Τρεκ και μάλιστα την Κυριακή έκανε εμφάνιση έκπληξη στα Οσκαρ συμμετέχοντας σε αυτά ως Κάπτεν Κερκ. Ο Σάτνερ υποστήριξε το Ηφαιστος (Vulcan στα λατινικά) όχι μόνο επειδή του άρεσε το όνομα αλλά και επειδή ο έτερος πρωταγωνιστής του Σταρ Τρεκ, ο μίστερ Σποκ, είχε γεννηθεί στον πλανήτη Vulcan. Θα πρέπει να σημειωθεί πάντως ότι την τελική επιλογή για το όνομα των δύο δορυφόρων (όπως και για κάθε διαστημικό όνομα) έχει η Διεθνής Αστρονομική Ενωση τα μέλη της οποίας μπορούν να επιλέξουν άλλα ονόματα. http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=500131 Τελικά. Έλαβαν: 38,6% ο Vulcan και 22,1% ο Κέρβερος Στο σύνολο των 450.324 ψήφων το όνομα Vulcan έλαβε 174.062 ψήφους και το όνομα Κέρβερος 99432.

Η αστάθεια του σύμπαντος και το μποζόνιο Higgs. “Είναι το μποζόνιο Higgs ένας προάγγελος της αποκάλυψης; Ναι, σύμφωνα με μια θεωρία που διατυπώθηκε πριν από τριάντα και πλέον χρόνια και βρίσκεται πίσω από ειδήσεις αυτής της εβδομάδας. Η τιμή της μάζας του σωματιδίου Higgs που ανακοινώθηκε πέρυσι το καλοκαίρι βρίσκεται σε συμφωνία με μια θεωρία που υποστηρίζει ότι το σύμπαν μας βρίσκεται στα όρια της σταθερότητάς του – όπως ένα μολύβι ισορροπεί κατακόρυφα στην λεπτή μύτη του. «Μπορεί ο κόσμος στον οποίο ζούμε να είναι εγγενώς ασταθής. Ίσως σε κάποια στιγμή μετά από δισεκατομμύρια χρόνια από τώρα, να εξαφανιστούν τα πάντα» δήλωσε ο Joseph Lykken, από το Fermi National Accelerator Laboratory στο ετήσιο συνέδριο του Αμερικάνικου Συνδέσμου για την Προώθηση των Επιστημών. Το σενάριο αυτό βρίσκεται στα χέρια των φυσικών εδώ και χρόνια – από το 1982 – όταν οι θεωρητικοί Michael Turner και Frank Wilczek δημοσίευσαν την εργασία τους στο Nature με τίτλο: “Is our vacuum metastable?“. http://ctp.lns.mit.edu/Wilczek_Nature/%2872%29vacuum_metastable.pdf Οι ερευνητές δείχνουν ότι το κενό μπορεί να βρίσκεται σε διαφορετικές ενεργειακές καταστάσεις, και η πιο σταθερή από αυτές αντιστοιχεί στην χαμηλότερη ενέργεια. Το πρόβλημα προκύπτει αν δεν βρισκόμαστε σ’ αυτήν, και ζούμε σε μια προσωρινά σταθερή κατάσταση η οποία τελικά πρόκειται να καταρρεύσει. Σύμφωνα με τον Lykken: «το σύμπαν τείνει να βρεθεί σε μια διαφορετική κατάσταση και μια μικρή φυσαλίδα κενού μπορεί να εξελιχθεί σε ένα εναλλακτικό σύμπαν που θα εξαπλωθεί καταστρέφοντας τα πάντα». Το φαινόμενο σήραγγας μεταξύ κενών είναι μια ιδέα παρόμοια με το υπέρθερμο νερό και τον σχηματισμό φυσαλίδων σ’ αυτό (διαβάστε λεπτομέρειες για τέτοιου είδους πρώτης τάξης μεταβάσεις μεταξύ δυο φάσεων ΕΔΩ: diracseashore.wordpress.com via motls.blogspot.com) Tο υπέρθερμο νερό, στο βίντεο που ακολουθεί, εκρήγνυται όταν σ’ αυτό προστίθενται προσμίξεις, όπως ζάχαρη – ελπίζουμε να μην υπάρχει κοσμική ζάχαρη) Είναι γνωστό πως το πεδίο Higgs ευθύνεται για την μάζα θεμελιωδών σωματιδίων. Το πεδίο Higgs διαποτίζει ομοιόμορφα το κενό και η μάζα του μποζονίου του είναι άμεσα συνυφασμένη με την σταθερότητα του κενού. Η θεωρία προέβλεπε πως αν το μποζόνιο Higgs είχε μάζα μεγαλύτερη από 129 GeV, τότε το σύμπαν είναι «ασφαλές». Όμως τον Ιούνιο του 2012 οι ερευνητές του CERN ανακοίνωσαν την ανακάλυψη ενός σωματιδίου που μοιάζει πολύ με το Higgs, με μάζα 126 GeV – αρκετά ελαφρύ ώστε να αυξηθεί ο φόβος της αστάθειας του σύμπαντος. (Στο συνέδριο Moriond , στις αρχές Μαρτίου, αναμένεται να ανακοινωθεί ακριβέστερη τιμή για τη μάζα του μποζονίου Higgs). http://moriond.in2p3.fr/ Όμως υπάρχει ελπίδα για το γνωστό μας σύμπαν. Κάποιοι θεωρητικοί φυσικοί επισημαίνουν ότι η σχέση μεταξύ της μάζας του Higgs και του κενού χώρου εξαρτάται από τη μάζα του top κουάρκ. Αν η μάζα του top κουάρκ είναι διαφορετική τότε η σταθερότητα του σύμπαντος ζει και βασιλεύει. Σύμφωνα με άλλους ερευνητές η θεωρία της υπερσυμμετρίας, σύμφωνα με την οποία κάθε γνωστό σωματίδιο αντιστοιχεί σε ένα βαρύτερο υπερσυμμετρικό – και αν ισχύει κάτι τέτοιο και για το Higgs – τότε αυτό θα μπορούσε να μας «σώσει από την καταστροφή». Οι ανησυχίες θα παραμείνουν ανεπιβεβαίωτες προς το παρόν. Ο LHC κλείνει για αναβάθμιση και θα λειτουργήσει μετά από δύο χρόνια, με καλύτερη απόδοση και σε υψηλότερες ενέργειες, που πιθανόν να αποκαλύψουν τα υπερσυμμετρικά σωματίδια, τους υπερ-συντρόφους. newscientist.com http://physicsgg.me/2013/02/22/%ce%b7-%ce%b1%cf%83%cf%84%ce%ac%ce%b8%ce%b5%ce%b9%ce%b1-%cf%84%ce%bf%cf%85-%cf%83%cf%8d%ce%bc%cf%80%ce%b1%ce%bd%cf%84%ce%bf%cf%82-%ce%ba%ce%b1%ce%b9-%cf%84%ce%bf-%ce%bc%cf%80%ce%bf%ce%b6%cf%8c%ce%bd/

Μια «δεύτερη» Γη ίσως είναι κοντά, περιμένοντας να την ανακαλύψουμε. Ενας πλανήτης που φιλοξενεί ζωή μπορεί να βρίσκεται πολύ πιο κοντά στη Γη απ’ ό,τι θεωρούνταν μέχρι σήμερα. Σε αυτό το συμπέρασμα κατέληξαν Αμερικανοί αστροφυσικοί από το Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics στο Cambridge των ΗΠΑ, μελετώντας δεδομένα από το διαστημικό τηλεσκόπιο Kepler της NASA. Πιο συγκεκριμένα, η έρευνα των επιστημόνων δείχνει ότι το 6% των ερυθρών νάνων διαθέτουν πλανήτες με το ίδιο μέγεθος με τη Γη και συνθήκες που ευνοούν την ανάπτυξη έμβιων όντων. Καθώς οι ερυθροί νάνοι είναι οι πιο συνηθισμένοι τύποι αστέρων που υπάρχουν στον γαλαξία μας, αυτό σημαίνει ότι ένας πλανήτης παρόμοιος με τη Γη ενδεχομένως να απέχει από το ηλιακό μας σύστημα «μόλις» 13 έτη φωτός - νούμερο που, για τα δεδομένα της αστρονομίας, είναι εξαιρετικά μικρό. «Μέχρι σήμερα πιστεύαμε ότι θα έπρεπε να ψάξουμε σε τεράστιες αποστάσεις για να εντοπίσουμε κάποιον πλανήτη παρεμφερή με τη Γη. Τώρα όμως συνειδητοποιούμε ότι μια «δεύτερη» Γη ίσως να βρίσκεται στην αυλή μας, περιμένοντας να την ανακαλύψουμε», ανέφερε η επικεφαλής της έρευνας, Courtney Dressing. Οι ερυθροί νάνοι είναι ένας τύπος αστέρων με μικρό μέγεθος και χαμηλή θερμοκρασία - ένας τυπικός ερυθρός νάνος έχει τρεις φορές μικρότερες διαστάσεις από τον Ηλιο και 1.000 φορές μικρότερη θερμοκρασία. Αν και η μικρή φωτεινότητά τους συνεπάγεται ότι δεν είναι ορατοί με γυμνό μάτι, συνιστούν ένα πολύ καλό στόχο για την αναζήτηση γήινων πλανητών. Κι αυτό όχι μόνο γιατί αποτελούν το 75% των αστέρων στον γαλαξία μας, κάτι που σημαίνει ότι ο αριθμός τους ξεπερνά τα 75 εκατομμύρια, αλλά και επειδή στην περίπτωσή τους είναι πιο εύκολο να εφαρμοσθούν οι τεχνικές εντοπισμού πλανητών. Χρησιμοποιώντας αυτές τις τεχνικές, οι Αμερικανοί επιστήμονες μελέτησαν μία βάση δεδομένων του Kepler για τον γαλαξία μας, ανακαλύπτοντας 95 πλανήτες να περιστρέφονται γύρω από ερυθρούς αστέρες. Το νούμερο αυτό σημαίνει ότι το 60% των αστεριών-νάνων από το δείγμα που ανέλυσαν έχουν πλανήτες με μέγεθος μικρότερο από τον Ποσειδώνα. Στη συνέχεια, οι αστροφυσικοί υπολόγισαν ότι τρεις από αυτούς τους πλανήτες έχουν παρόμοιες διαστάσεις και θερμοκρασία με τη Γη - ένας αριθμός που μεταφράζεται στο 6% του δείγματος. Με δεδομένο ότι στη «γειτονιά» του ηλιακού μας συστήματος βρίσκονται αναρίθμητοι ερυθροί αστέρες, είναι πολύ πιθανό το πιο κοντινό αστέρι-νάνος με γήινο πλανήτη να μην απέχει περισσότερο από 13 έτη φωτός. Η ανακάλυψη αυτή υποδεικνύει πως ο εντοπισμός ζωής έξω από το ηλιακό μας σύστημα μπορεί να αποδειχθεί τελικά πιο εύκολη υπόθεση απ’ ό,τι θεωρούσαν μέχρι σήμερα οι επιστήμονες. Βέβαια, το ουράνιο σώμα θα πρέπει να περιστρέφεται σε μικρή ακτίνα από τον ερυθρό αστέρα, για να δέχεται επαρκή ποσότητα φωτός. Ωστόσο, αν έχει αρκετά πυκνή ατμόσφαιρα, αυτή θα μπορούσε να το προστατεύσει από τις υπεριώδεις ακτίνες ή η ακτινοβολία ενδεχομένως να έχει προκαλέσει την ανάπτυξη «εξωτικών» έμβιων όντων. http://portal.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathciv_1_16/02/2013_483388

Η Ελλάδα δημιουργεί το πρώτο εθνικό cluster για το διάστημα: si-Cluster Το πρώτο ελληνικό cluster για το διάστημα είναι γεγονός. Η Ελλάδα, μετέχοντας ενεργά στα προγράμματα της ESA ,συσσώρευσε σημαντική τεχνογνωσία και εμπειρία σε όλους τους σχετικούς με το διάστημα τομείς. Αυτό αποτέλεσε και την πηγή της δυναμικής που ευνόησε το σχηματισμό αξιοσημείωτων αλυσίδων αξίας στη χώρα μας. Μια τέτοια συνεργατική αλυσίδα είναι και το si- Cluster . Ήδη από το 2005 που η Ελλάδα έγινε κράτος μέλος της ESA , πολλοί οργανισμοί κρατικοί και μη καθώς και πολλές εταιρείες συμμετείχαν επιτυχώς σε πολλά προγράμματα,συλλογικά αλλά και ανεξάρτητα. Μέχρι σήμερα, μόνο τα μέλη του si-Cluster έχουν συμμετάσχει με επιτυχία σε περισσότερα από 50 έργα της ESA .Τα σημαντικά αποτελέσματα της συμμετοχής αυτής φαίνονται σήμερα με τη δημιουργία του πρώτου Ελληνικού cluster για το διάστημα. Περισσότερα: http://www.esa.int/ell/ESA_in_your_country/Greece/E_Ellhada_demioyrgehi_to_prhoto_ethnikho_cluster_gia_to_dihastema_si-Cluster Κοσμοναύτες: εκπαίδευση στη χειμερινή διαβίωση. Τριήμερη εκπαίδευση στη χειμερινή διαβίωση πραγματοποιούν οι ρώσοι κοσμοναύτες Αλεξάντρ Σκοβρτσόφ, Ολέγκ Αρτέμιεφ και ο αμερικανός αστροναύτη Στίβεν Σουόνσον, στο κέντρο εκπαίδευσης κοσμοναυτών «Γκαγκάριν», ενόψει την επόμενης μακράς διάρκειας αποστολής τους το 2013. Πρόκειται για το πρώτο πλήρωμα της αποστολής του διεθνούς διαστημικού σταθμού (MKS-39/40) Στη συνέχεια, θα ακολουθήσουν τα πληρώματα του MKS-40/41 και του MKS-41/42. Σύμφωνα με ανακοίνωση του κέντρου εκπαίδευσης «Γκαγκάριν» από τις 30 Ιανουαρίου θα ξεκινήσουν εκπαίδευση και τα πληρώματα του διεθνούς διαστημικού σταθμού, που οι πτήσεις τους έχουν προγραμματιστεί για το 2014. http://rbth.gr/multimedia/slideshows/2013/02/16/untitled_resource_20063.html Την κοσμική ακτινοβολία θα τη δοκιμάσουν πάνω σε σαύρες. Ρώσοι επιστήμονες θα δοκιμάσουν την επίδραση της κοσμικής ακτινοβολίας πάνω σε ποντίκια και σαύρες στα πλαίσια του προγράμματος «Bion-M1», κάτι που είναι σημαντικό για την εκτίμηση του κινδύνου της ακτινοβολίας στον διαπλανητικό χώρο, καθώς και των συστημάτων προστασίας των διαστημικών οχημάτων, ανέφεραν σήμερα Παρασκευή στο Ινστιτούτο Ιατρικο-βιολογικών Προβλημάτων της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών. Στα πλαίσια του πειράματος θα μελετήσουν και τις μεταβολές στις γενετικές δομές, τις βλάβες στην όραση και στο νευρικό σύστημα των βιολογικών αντικειμένων. Το ερευνητικό σύστημα «Bion-M1», που έχει κατασκευαστεί από το Πυραυλικό και Διαστημικό Κέντρο «Progress» (Ρωσία), αποτελείται από ένα όχημα προσγείωσης, ένα διαμέρισμα με εξοπλισμό και δεξαμενή με πηγές ρεύματος. http://greek.ruvr.ru/2013_02_22/105754086/ Κι άλλο εκπληκτικό βίντεο από τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Το βίντεο που ακολουθεί δημιουργήθηκε από τον Brian Tomlinson , ο οποίος συνδύασε διάφορα στιγμιότυπα (του NASA Johnson Space Center) από τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό: http://physicsgg.me/2013/02/20/%ce%ba%ce%b9-%ce%ac%ce%bb%ce%bb%ce%bf-%ce%b5%ce%ba%cf%80%ce%bb%ce%b7%ce%ba%cf%84%ce%b9%ce%ba%cf%8c-%ce%b2%ce%af%ce%bd%cf%84%ce%b5%ce%bf-%ce%b1%cf%80%cf%8c-%cf%84%ce%bf%ce%bd-%ce%b4%ce%b9%ce%b1%cf%83/

ΝΑΣΑ: Ο Άπωφις μπορεί να συγκρουστεί με τη Γη το 2068. Ο αστεροειδής Άπωφις, ο οποίος με ασφάλεια θα συναντηθεί με τη Γη το 2029 και το 2036, στις 12 Απριλίου του 2068 μπορεί να συγκρουστεί με τον πλανήτη μας, αν και η πιθανότητα αυτού του συμβάντος είναι πολύ μικρή – λιγότερο από 2,3 στο εκατομμύριο, προσδιόρισαν οι ειδικοί του Εργαστηρίου Αεριωθούμενης Κίνησης της ΝΑΣΑ. Ο αστεροειδής Άπωφις μεγέθους 325 μέτρων ανακαλύφθηκε το 2004. Η ανακάλυψη προκάλεσε σάλο – οι υπολογισμοί έδειξαν ότι υπάρχει μία πιθανότητα της τάξης του 2,7% ο Άπωφις να συγκρουστεί με τη Γη το 2029. Στη συνέχεια οι επιστήμονες απέκλεισαν αυτήν την απειλή, ενώ τον Ιανουάριο οι ειδικοί της ΝΑΣΑ προσδιόρισαν, ότι ο κίνδυνος σύγκρουσης κατά την επόμενη προσέγγιση το 2036 επίσης πρακτικά αποκλείεται. http://greek.ruvr.ru/2013_02_24/105958568/

Ετοιμα τα πρώτα αποτελέσματα του διαστημικού LHC. Οπως έγινε γνωστό τις προσεχείς εβδομάδες θα ανακοινωθούν τα πρώτα αποτελέσματα του σημαντικότερου και ακριβότερου επιστημονικού πειράματος που έχει πραγματοποιηθεί ποτέ στο Διάστημα. Το Άλφα Μαγνητικό Φασματόμετρο ή AMS είναι «παιδί» του νομπελίστα φυσικού Σάμιουελ Τινγκ και μεταφέρθηκε στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό το 2011. Εγκατεστημένο σε μια εξωτερική πλευρά του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού, το γιγάντιο όργανο καταγράφει φαινόμενα υψηλότερης ενέργειας από ό,τι ο επιταχυντής LHC του CERN σε μια προσπάθεια να ανακαλύψει νέες, εξωτικές μορφές ύλης. Μέχρι σήμερα έχει καταγράψει δισεκατομμύρια προσκρούσεις κοσμικών ακτίνων και όπως ανακοίνωσε ο Τινγκ σε λίγες εβδομάδες θα δημοσιοποιηθούν στοιχεία που αφορούν τη μυστηριώδη σκοτεινή ύλη. Από τη δεκαετία του 1930 οι φυσικοί γνωρίζουν ότι η ύλη που βλέπουμε στο Σύμπαν δεν είναι αρκετή για να εξηγήσει την κίνηση των γαλαξιών: η ταχύτητα περιστροφής των γαλαξιών εξαρτάται από τη συνολική τους μάζα, και η μάζα αυτή πρέπει να είναι πολύ περισσότερη από την κανονική ύλη που παρατηρούμε στους γαλαξίες. Η μόνη εξήγηση είναι ότι το μεγαλύτερο μέρος της μάζας του Σύμπαντος, και συγκεκριμένα το 83%, αντιστοιχεί σε μια μυστηριώδη μορφή της ύλης, η οποία δεν εκπέμπει, δεν απορροφά και δεν διαθλά το φως. Πρόκειται για την υποθετική «σκοτεινή ύλη», η οποία εξ ορισμού είναι κυριολεκτικά αόρατη. Τα υπολογιστικά μοντέλα των κοσμολόγων δείχνουν ότι η σκοτεινή ύλη πρέπει να είναι κατανεμημένη σχετικά ομοιόμορφα στο Σύμπαν. Με άλλα λόγια, η σκοτεινή ύλη πρέπει να υπάρχει παντού, ίσως και στη Γη, χωρίς όμως να αντιλαμβανόμαστε την παρουσία της. Οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν πολλά πράγματα για τη σκοτεινή ύλη. Ενα από τα ερωτήματα που ζητούν απάντηση είναι από τι αποτελείται αυτή η ύλη. Μια δημοφιλής θεωρία κάνει λόγο για υποθετικά σωματίδια, τα WIMP (σωματίδια μεγάλης μάζας και ασθενούς αλληλεπίδρασης), από τα οποία ίσως αποτελείται η λεγόμενη σκοτεινή ύλη. Κανένα τηλεσκόπιο ή άλλο όργανο μέχρι σήμερα δεν έχει μπορέσει να εντοπίσει την ύπαρξη των WIMP. Οι επιστήμονες ευελπιστούν ότι το AMS θα καταφέρει να επιβεβαιώσει την ύπαρξη των WIMP και να φωτίσει ορισμένες από τις ιδιότητες τους. Ετσι η επιστημονική κοινότητα αναμένει με ενδιαφέρον την ανακοίνωση για να δει την πρόοδο που έχει επιτευχθεί. Ο Τινγκ, που εργάζεται στο ΜΙΤ, θα δημοσιεύσει σε κάποιο επιστημονικό περιοδικό τα πρώτα αποτελέσματα των ερευνών αλλά δεν έχει ακόμη αποφασίσει σε ποιο. «Περιμέναμε 18 ολόκληρα χρόνια για να γράψουμε αυτή τη μελέτη και τώρα πλέον είμαστε στη φάση των τελικών ελέγχων των δεδομένων της. Υπάρχουν έξι ομάδες αναλυτών που τσεκάρουν τα ίδια αποτελέσματα ώστε να είμαστε απόλυτα βέβαιοι για την ορθότητα τους. Πιστεύω ότι σε 2-3 εβδομάδες θα είμαστε έτοιμοι να κάνουμε τη δημοσίευση» δήλωσε στους εκπροσώπους του Τύπου. http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=498914

Πράσινο φως για αποστολή στην Ευρώπη. Οπως έγινε γνωστό η NASA ενέκρινε την πρόταση για μια αποστολή εξερεύνησης της Ευρώπης, του δορυφόρου του Δία. Υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις ότι κάτω από την παγωμένη επιφάνεια της Ευρώπης υπάρχει ένας ωκεανός που πιθανώς να φιλοξενεί κάποιες μορφές ζωής. Η αποστολή θα ονομαστεί Clipper και αν όλα πάνε σύμφωνα με τον προγραμματισμό το σκάφος που θα εξερευνήσει τον δορυφόρο θα ξεκινήσει το ταξίδι του το 2021 ή το 2022. Θα χρειαστεί περίπου έξι χρόνια για να φτάσει στην Ευρώπη και στη συνέχεια θα τεθεί σε τροχιά γύρω της για να μελετήσει λεπτομερώς την επιφάνεια της. Οι επιτελείς της NASA είδαν και ενέκριναν τα σχέδια του σκάφους που θα κατασκευαστεί για την αποστολή. Θα διαθέτει ειδικά όργανα (ραντάρ, αισθητήρες κ.α) τα οποία θα μπορέσουν να χαρτογραφήσουν την επιφάνεια της Ευρώπης αλλά και να διεισδύσουν στο εσωτερικό της. Τα δεδομένα που θα συλλέξει το σκάφος θα βοηθήσουν τους επιστήμονες να σχεδιάσουν στη συνέχεια μια νέα αποστολή στην Ευρώπη. Μια αποστολή που αυτή τη φορά θα αφορά την προσεδάφιση ενός σκάφους και την προσπάθεια διείσδυσης στον ωκεανό για εξερεύνηση. «Η Ευρώπη είναι το πιθανότερο μέρος για την ύπαρξη ζωής μακριά από τη Γη και για αυτό υπάρχει υψηλό ενδιαφέρον από την επιστημονική κοινότητα αλλά και από το Αμερικανικό Κογκρέσο για μια αποστολή εκεί» ανέφερε σε επιστημονικό συνέδριο που γίνεται αυτές τις μέρες στη Βοστόνη ο Ρόμπερτ Παπαλάρντο, στέλεχος του Εργαστηρίου Αεριοπροώθησης (JPL) της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας. Οι πρώτες εκτιμήσεις των στελεχών της NASA κάνουν λόγο για μια αποστολή το κόστος της οποίας θα αγγίξει τα δύο δισεκατομμύρια δολάρια. Το υψηλό κόστος πάντως κάνει ορισμένους να διατηρούν επιφυλάξεις αναφέροντας ότι μπορεί στο προσεχές μέλλον η ύπαρξη της αποστολής να τεθεί σε αμφισβήτηση αν υπάρξουν προβλήματα με τον προϋπολογισμό της NASA Αν υπάρχει ωκεανός στην Ευρώπη αυτός βρίσκεται σε βάθος αρκετών χιλιομέτρων κάτω από την επιφάνεια της. Αυτό κάνει ορισμένους ειδικούς να εκτιμούν ότι θα είναι από εξαιρετικά δύσκολο ως απίθανο να βρεθεί τρόπος να διεισδύσει κάποιο ρομποτικό σύστημα τόσο βαθιά. Κάποιοι άλλοι στην επιστημονική κοινότητα υποστηρίζουν ότι ο Εγκέλαδος, ο παγωμένος δορυφόρος του Κρόνου, είναι το πιθανότερο σημείο να υπάρχει ζωή στο ηλιακό μας σύστημα και εκεί και όχι στην Ευρώπη πρέπει να γίνει μια αποστολή εξερεύνησης. Κάποιες μελέτες έχουν υποδείξει μεν την παρουσία νερού σε υγρή μορφή κάτω από τους πάγους της Ευρώπης αλλά όχι και ζωής. Εδώ δείτε ένα εκπληκτικό βίντεο για το πώς θα μοιάζει μια επανδρωμένη αποστολή εξερεύνησης στην Ευρώπη http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=498941

To διαστημικό μεταγωγικό σκάφος «Προγκρές» ολοκλήρωσε τον κύκλο του. Το ρωσικό μεταγωγικό διαστημόπλοιο «Προγκρές Μ-16Μ» αποσυνδέθηκε από τη μονάδα «Πιρς» του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού, ώστε να απελευθερώσει το χώρο για το νέο «φορτηγό» διαστημόπλοιο, ανακοίνωσε η Ιρίνα Ρομάνοβα, επικεφαλής της υπηρεσίας Τύπου του Κεντρικού Επιστημονικού-Ερευνητικού Ινστιτούτου Μηχανοκατασκευών, στο οποίο είναι ενταγμένο το Κέντρο Διεύθυνσης Πτήσεων. Το «Προγκρές», στο οποίο οι κοσμοναύτες έχουν φορτώσει διάφορα απορρίμματα από το Σταθμό, ουσιαστικά θα καεί πλήρως καθώς θα διέρχεται από τα πυκνά στρώματα της ατμόσφαιρας. Μόνο τα πυρίμαχα υλικά από την κατασκευή του «Προγκρές» θα φθάσουν έως το λεγόμενο «νεκροταφείο των διαστημοπλοίων», μια ζώνη του Ειρηνικού Ωκεανού, σε απόσταση περίπου 3.000 χλμ. από τη Νέα Ζηλανδία, από όπου δεν διέρχονται γραμμές ναυσιπλοΐας. http://greek.ruvr.ru/2013_02_09/104183188/ Το διαστημόπλοιο Progress αναχώρησε για το Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Ο πύραυλος μεταφορέας Soyuz-U με το διαστημόπλοιο Progress ξεκίνησε από το κοσμοδρόμιο του Μπαϊκονούρ για το Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ΔΔΣ). Το τρίτο στάδιο διαχωρισμού του πυραύλου πραγματοποιήθηκε κανονικά την προγραμματισμένη ώρα. Η σύνδεση πραγματοποιήθηκε στο ΔΔΣ 00:35:21 ώρα Μόσχας - έξι ώρες μετά την έναρξη του διαστημικού σκάφους σε τροχιά, όπως προβλέπεται από το πρότυπο πρόγραμμα της πτήσης του. Η εκτόξευση του δορυφόρου Landsat 8 Πρόκειται για έναν νέο δορυφόρο, τον Landsat 8, ο οποίος θα κρατά αρχείο από τις αλλαγές που υφίσταται το τοπίο της Γης, διασφαλίζοντας τη συνέχιση ενός 40ετούς φωτογραφικού αρχείου τεκμηρίωσης της εξάπλωσης των πόλεων, της τήξης των παγετώνων, των φυσικών καταστροφών και άλλων περιβαλλοντικών αλλαγών. Ο δορυφόρος εκτοξεύτηκε με τον μη επανδρωμένο πύραυλο Atlas 5 από την αεροπορική βάση Βάντενμπεργκ της Καλιφόρνια, ενώ η εκτόξευση μεταδόθηκε από την τηλεόραση της NASA. Οι μηχανικοί της NASA θα χρειαστούν περίπου τρεις μήνες για να ολοκληρώσουν τις απαραίτητες δοκιμές της πλατφόρμας και να θέσουν σε λειτουργία τον δορυφόρο. Η επονομαζόμενη LDCM αποστολή θα προσδεθεί στο μοναδικό λειτουργικό -επί 14 χρόνια- διαστημικό σκάφος Landsat 7 και θα παρέχει εικόνες σε φυσικό και υπέρυθρο φως από απόσταση 705 χιλιομέτρων πάνω από τη Γη. Επιπλέον, οι δύο δορυφόροι διαθέτουν έναν θερμικό υπέρυθρο αισθητήρα, που μετρά τη θερμική ακτινοβολία που εκλύεται από την επιφάνεια της Γης. Οι δορυφόροι κάνουν κύκλο γύρω από τη Γη κάθε 99 λεπτά, και τραβούν φωτογραφίες με λεπτομέρειες που φτάνουν το μέγεθος μίας μπάλας του μπέηζμπολ, ανάλογα με το μήκος κύματος του φωτός με το οποίο μετρούν. Τα δύο διαστημικά σκάφη κάποια στιγμή θα διαχωριστούν ώστε να επισκέπτονται κάθε σημείο της επιφάνειας της Γης κάθε οκτώ ημέρες. Τα δεδομένα αυτά διανέμονται ώστε να εκτιμηθούν οι καταστροφές που έχει υποστεί το τοπίο της Γης από τις φωτιές, τις πλημμύρες και άλλες φυσικές καταστροφές, αλλά και για να καταγραφούν οι καλλιέργειες, οι ακτογραμμές, οι παγετώνες και άλλες περιοχές που υφίστανται επιπτώσεις από την υπερθέρμανση του πλανήτη, τον ολοένα αυξανόμενο πληθυσμό και την ανάπτυξη της τεχνολογίας. Ο επικεφαλής του προγράμματος, Ken Schwer, δήλωσε κατά τη διάρκεια συνέντευξης τύπου, πως η αποστολή LDCM (Landsat Data Continuity Mission) θα συνεχίσει να καταγράφει τις ανθρώπινες επιπτώσεις στη Γη, καθώς και τις επιπτώσεις της Γης στην ανθρωπότητα, ώστε να μπορέσουμε να προσαρμοστούμε σε αυτές τις αλλαγές και να λάβουμε τις κατάλληλες αποφάσεις σχετικά με το τί κάνουμε στην επιφάνεια του πλανήτη. Ολόκληρο το φωτογραφικό αρχείο είναι ανοιχτό και ελεύθερο, ενώ οι επιστήμονες σε κάθε γωνιά του πλανήτη μπορούν να εκμεταλλευτούν αυτές τις πληροφορίες με άπειρους τρόπους. Μπορούν να παρακολουθήσουν κατά πόσο μία καλλιέργεια είναι υγιής, μέχρι την κατάσταση ενός ηφαιστείου, να μετρήσουν την ανάπτυξη των πόλεων, μέχρι την έκταση ενός παγετώνα. Μεταξύ των εμπορικών πελατών του Landsat είναι η Google, που χρησιμοποιεί τις φωτογραφίες για το γνωστό πρόγραμμα Google Earth, αλλά και ο ασφαλιστικός κλάδος, που χρησιμοποιεί τα δεδομένα των δορυφόρων για να εκτιμήσει τον κίνδυνο πυρκαγιών αλλά και να μετρήσει τη φυτική παραγωγή. Το πρόγραμμα Landsat παρέχει φωτογραφίες από το 1972, από τότε δηλαδή που εκτοξεύτηκε ο πρώτος δορυφόρος. Ο τελευταίος δορυφόρος, που κόστισε στη NASA 855 εκατ. δολάρια, μόλις τεθεί σε λειτουργία, θα μπορεί να στέλνει 400 φωτογραφίες την ημέρα σε επίγειους σταθμούς στη Νότια Ντακότα, την Αλάσκα και τη Νορβηγία. Βιντεο http://physicsgg.me/2013/02/12/%ce%b7-%ce%b5%ce%ba%cf%84%cf%8c%ce%be%ce%b5%cf%85%cf%83%ce%b7-%cf%84%ce%bf%cf%85-%ce%b4%ce%bf%cf%81%cf%85%cf%86%cf%8c%cf%81%ce%bf%cf%85-landsat-8/ Oι ΗΠΑ θα εκτοξεύσουν έναν αμερικανο-ουκρανικό πύραυλο Οι δοκιμές πυρός του πυραύλου «Ανταρές», ο οποίος κατασκευάστηκε από την εταιρεία Orbital Sciences με τη συμμετοχή της ουκρανικής επιχείρησης «Yuzmash» με σκοπό να θέτει σε τροχιά μεταγωγικά διαστημόπλοια μάρκας Cygnus, έχουν οριστεί να γίνουν στις 12 Φεβρουαρίου στη νήσο Ουόλοψ της Πολιτείας της Βιρτζίνια, γράφει η διαδικτυακή έκδοση Universe Today. Εάν οι δοκιμές ολοκληρωθούν με επιτυχία, τότε σε 4-6 εβδομάδες, το Μάρτιο, θα πραγματοποιηθεί η πρώτη δοκιμαστική εκτόξευση του πυραύλου, ο οποίος θα κατευθυνθεί στο Διάστημα με μια μακέτα του διαστημοπλοίου Cygnus σε κανονικές διαστάσεις και βάρος, εξοπλισμένη με μέσα συλλογής πληροφοριών και σχετικούς αισθητήρες Η πρώτη, δοκιμαστική πτήση του διαστημοπλοίου Cygnus στο Διεθνή Διαστημικό Σταθμό θα γίνει το Μάιο-Ιούνιο του 2013. http://greek.ruvr.ru/2013_02_09/104193628/ Συμβιβασμός στη διαμάχη Ρωσίας Καζακστάν για το διαστημικό κέντρο Μπαϊκονούρ. Η ανοικοδόμηση της νέας βάσης εκτόξευσης, Baiterek, που πραγματοποιούν από κοινού Καζακστάν και Ρωσία, θα τροποποιηθεί, ώστε να υποστηρίζει την εκτόξευση των πυραύλων Zenit, δήλωσε ο επικεφαλής του Εθνικού Διαστημικού Οργανισμού του Καζακστάν, Kazcosmos, Ταλγκάτ Μουαμπάγιεβ, αναφέροντας ότι οι δύο πλευρές κατέληξαν τελικά σε συμβιβασμό. Αρχικά, η βάση Baiterek σχεδιάστηκε για την εκτόξευση των πυραύλων Angara, οι οποίοι μπορούν να μεταφέρουν έως και 40 μετρικούς τόνους ωφέλιμου φορτίου σε χαμηλή γήινη τροχιά. H Ρωσία, ωστόσο, σκοπεύει να αφήσει το Μπαϊκονούρ και να πραγματοποιεί εκτοξεύσεις από το διαστημικό κέντρο Vostochny της Άπω Ανατολής, γεγονός που προκάλεσε την έντονη αντίδραση της Kazcosmos. Τριβές μεταξύ της Ρωσίας και Καζακστάν σημειώνονται επίσης και για τους όρους χρήσης του διαστημικού κέντρου Μπαϊκονούρ, καθώς το Καζακστάν φέρεται να επιβάλλει περιορισμούς στις ρωσικές εκτοξεύσεις. Το Μπαϊκονούρ διαθέτει 15 εξέδρες εκτόξευσης για επανδρωμένα και μη επανδρωμένα διαστημικά οχήματα. Από εκεί πραγματοποιήθηκε η πρώτη διαστημική αποστολή του Σπούτνικ το 1957, καθώς επίσης και η πρώτη επανδρωμένη πτήση με τον Γιούρι Γκαγκάριν το 1961. http://rbth.gr/news/2013/02/13/symbibasmo_sti_diamaxi_rosia_kazakstan_gia_to_diastimiko_kentro_mpaikono_20025.html

Στόχος: θερμοπυρηνική μικροέκρηξη. Η πιο ισχυρή στον κόσμο εγκατάσταση λέιζερ θα τεθεί σε λειτουργία στη Ρωσία το 2020. Θα κατασκευαστεί στην περιοχή Νίζνι Νόβγκοροντ (Βόλγας), κοντά στην πόλη Σαρώφ. Θα μπορούν να την χρησιμοποιούν τόσο οι Ρώσοι, όσο και οι ξένοι επιστήμονες. Το λέιζερ θα έχει μήκος 360 μέτρα και το ύψος του θα ισοδυναμεί με το ύψος ενός δεκαώροφου κτιρίου. Η πόλη Σαρώφ δεν επιλέχθηκε τυχαία: εκεί έχει δημιουργηθεί μια προηγμένη επιστημονικο-τεχνική βάση για την κατασκευή λέιζερ. Το νέο λέιζερ προορίζεται πρώτ’ απ’ όλα για τη μελέτη των διαδικασιών που σχετίζονται με την ανάφλεξη και την καύση του θερμοπυρηνικού καυσίμου. Η ουσία του ζητήματος συνίσταται στο ότι οι ανάγκες της ανθρωπότητας στον τομέα της ενέργειας αυξάνονται, ενώ τα αποθέματα των ορυκτών καυσίμων θα εξαντληθούν μέσα σε μερικές δεκαετίες. Διέξοδος απ’ αυτή την κατάσταση θα μπορούσε να γίνει η κατασκευή μεγάλου αριθμού των πυρηνικών σταθμών παραγωγής ενέργειας, αλλά η επιλογή αυτή είναι απαράδεκτη για πολλές χώρες, ιδιαίτερα μετά τα ατυχήματα στο Τσερνόμπιλ και τη Φουκουσίμα. Για αυτό τον λόγο οι ειδικοί συνδέουν το μέλλον της ενέργειας με τον θερμοπυρηνικό αντιδραστήρα, επειδή αποτρέπει την ραδιενεργό μόλυνση και λειτουργεί τέτοιος αντιδραστήρας με βάση τα ισότοπα υδρογόνου από το σύνηθες νερό. Εν τω μεταξύ, οι επιστήμονες ήλπιζαν να κατασκευάσουν τέτοιο αντιδραστήρα αμέσως μετά την εφεύρεση της βόμβας υδρογόνου, αλλά το καθήκον αυτό αποδείχτηκε εξαιρετικά δύσκολο. Από τότε έχουν περάσει σχεδόν 6 δεκαετίες, αλλά και σήμερα τέτοιος αντιδραστήρας δεν υπάρχει. Η εγκατάσταση λέιζερ μπορεί να φέρει πιο κοντά την ημέρα της κατασκευής του,- είπε ο Σεργκέι Γκαράνιν, ειδικός σε συστήματα λέιζερ. - Ακόμα το 1963, οι σοβιετικοί επιστήμονες Νικολάι Μπάσοφ και Ολέγκ Κρόχιν είχαν προτείνει μια ιδέα για το άναμμα του θερμοπυρηνικού στόχου με λέιζερ. Αυτό προκαλεί την σύντηξη του θερμοπυρηνικού μίγματος σε υψηλό βαθμό πυκνότητας και υψηλής θερμοκρασίας για πολύ μικρό χρονικό διάστημα. Συντελείται η λεγόμενη διαδικασία μιας ιδιόμορφης ελεγχόμενηςμικροέκρηξης, η οποία συνοδεύεται από την εξαγωγή τεράστιων ποσοτήτων ενέργειας. Το γεγονός αυτό μπορεί να αποτελέσει τη βάση για τη δημιουργία θερμοπυρηνικού σταθμού παραγωγής ενέργειας. Για να γίνει ωφέλιμη η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, χρειάζεται το λέιζερ να πυροβολεί με συχνότητα περίπου 10 βολές το δευτερόλεπτο,- είπε στη συνέχεια ο Σεργκέι Γκαράνιν. - Τέτοια λέιζερ δεν υπάρχουν προς το παρόν, αλλά η ανάπτυξη της τεχνολογίας λέιζερ, που χρησιμοποιούμε κατά την κατασκευή της εν λόγω εγκατάστασης, θα συντελεί στην εμφάνιση νέων υλικών και νέων προσεγγίσεων κατασκευής λέιζερ. Σύμφωνα με τον επιστήμονα Γκαράνιν, οι διαδικασίες που θα προσομοιωθούν στη νέα εγκατάσταση στην πόλη Σαρώφ, θα πρέπει να είναι αρκετά όμοιες με τις διαδικασίες που συντελούνται μέσα στον Ήλιο και άλλα αστέρια. Εξάλλου, οι ιδιότητες της ύλης σε συνθήκες υψηλών πυκνοτήτων και τεράστιας πίεσης έχουν μελετηθεί πολύ λίγο ακόμη. Απ'αυτή την άποψη το νέο λέιζερ θα προσελκύσει το ενδιαφέρον τόσο των αστροφυσικών όσο και των θεωρητικών φυσικών, όπως και των επιστημόνων άλλων ειδικοτήτων. http://greek.ruvr.ru/2013_02_14/104724049/

Δεκάδες τραυματισμοί από πτώση μετεωρίτη στα Ουράλια. Βροχή μετεωριτών προκάλεσε βίαιες εκρήξεις στα χαμηλά στρώματα της ατμόσφαιρας πάνω από τα Ουράλια και περιοχές της κεντρικής Ρωσίας με αποτέλεσμα να σπάσουν τα τζάμια σε πολλά κτίρια προκαλώντας μέχρι και 400 μικροτραυματισμούς, σύμφωνα με το ρωσικό υπουργείο Εσωτερικών. Οι περισσότερες αναφορές, έστω και συγκεχυμένες, έρχονται από το Τσελιάμπινσκ. Όπως αναφέρει το ρωσικό υπουργείο Εσωτερικών, σύμφωνα με το ρωσικό RT, οι τραυματισμοί οφείλονται σε σπασμένα τζάμια ή χτυπήματα ενώ δεν έχουν αναφερθεί σοβαροί τραυματισμοί. H τελευταία αναφορά του υπουργείου κάνει λόγο για 400 τραυματισμούς. Σαφές δεν είναι ακόμη εάν επρόκειτο για βροχή μετεωριτών ή έναν μετεωρίτη που έσπασε σε πολλά κομμάτια λίγο πριν φτάσει στο έδαφος: Εκπρόσωπος του υπουργείου Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών μίλησε στο Associated Press για βροχή μετεωριτών ενώ εκπρόσωπος άλλου υπουργείου ανέφερε στο Ίντερφαξ ότι επρόκειτο για έναν μετεωρίτη. Θραύσματα φέρεται να έχουν πέσει στην Σάτκα. Το ρωσικό RT υποστηρίζει, επικαλούμενο ανώνυμη στρατιωτική πηγή, ότι ο μετεωρίτης επλήγη από τα συστήματα ρωσικής αεράμυνας και έσπασε σε κομμάτια κατά την πτώση του -αναφορά που δεν επιβεβαιώνεται ακόμη. Ανεπιβεβαίωτης γνησιότητας βίντεο στο Διαδίκτυο δείχνει φλεγόμενους μετεωρίτες να διασχίζουν τον ουρανό σε μικρό ύψος και η πορεία τους να δείχνει ότι θα πέσουν στο έδαφος. Σε άλλο βίντεο, οι κάτοικοι παρατηρούν το φαινόμενο στον ουρανό πάνω από τα σπίτια τους και ακούγονται εκρήξεις. «Ο μετεωρίτης διασπάστηκε πάνω από τα Ουράλια και ανεφλέγη στα κατώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας. Κομμάτια του μετεωρίτη έπεσαν σε αραιοκατοικημένες ζώνες της περιοχής του Τσέλιαμπινσκ», ανακοίνωσε το τοπικό γραφείο του ρωσικού υπουργείου Εκτάκτων Αναγκών. Αναφορές θέλουν επίσης να υπάρχουν ορισμένοι τραυματίες σε σχολείο του Τσελιάμπινσκ. Το Ίντερφαξ αναφέρει επίσης ότι τοίχος κατέρρευσε σε εργοστάσιο στην ίδια πόλη, με αποτέλεσμα να τραυματιστούν ελαφρά τρεις ή τέσσερις άνθρωποι, μετέδωσε το Ιντερφαξ. Το υπουργείο Εκτάκτων Αναγκών έχει κινητοποίησει 20.000 υπαλλήλους και τρία αεροσκάφη για να επιθεωρήσουν τις περιοχές. http://news.in.gr/world/article/?aid=1231235352 Διαστημικά δισεκατομμύρια. Ενα… τσουβάλι με 195 δισεκατομμύρια δολάρια είναι ο αστεροειδής 2012 DA14 που σήμερα το βράδυ, λίγο μετά τις 8, θα περάσει «ξυστά» από τη Γη, σε απόσταση περίπου 28.000 χιλιομέτρων. Την αποτίμηση της αξίας του αστεροειδούς, που εικάζεται ότι περιέχει νερό και μέταλλα όπως σίδερο και νικέλιο, έκανε η αμερικανική εταιρεία Deep Space Industries. Είναι μια από τις εταιρείες που φιλοδοξεί στο άμεσο μέλλον να οργανώσει μια επιχείρηση παγίδευσης κάποιου αστεροειδούς και εξόρυξης των πολύτιμων συστατικών του. Ο συγκεκριμένος αστεροειδής, βάρους περίπου 130.000 τόνων, είναι ο πρώτος που γνωρίζουμε ότι περνάει τόσο κοντά σε εμάς. Θα πλησιάσει τη Γη σε απόσταση 27.680 χιλιομέτρων. Δηλαδή θα διέλθει χαμηλότερα από το ύψος που βρίσκονται οι δορυφόροι στη γεωσύγχρονη τροχιά, 36.000 χιλιόμετρα μακριά από το έδαφος της Γης. Από το πέρασμα αυτό δεν θα πάθει τίποτα η Γη. Η τροχιά του αποτυπώθηκε με κάθε λεπτομέρεια από τη NASA, που αποφάνθηκε ότι κίνδυνος δεν υπάρχει. Στο παρελθόν, βέβαια, τέτοιοι βράχοι έχουν πέσει στη Γη, με πιο πρόσφατο περιστατικό εκείνο στη Σιβηρία, πάνω από τον ποταμό Τουνγκούσκα, το 1908. Εξερράγη ο αστεροειδής στην ατμόσφαιρα και από το ωστικό κύμα καταστράφηκαν εκατομμύρια στρέμματα δασικής έκτασης. ΘΗΣΑΥΡΟΙ. Η ουσία είναι ότι πλέον στη Γη πολλοί βλέπουν τους αστεροειδείς σαν ξερολούκουμα. Πιστεύουν ότι τα συστατικά τους μπορεί να αποτελέσουν μελλοντικά πηγή καυσίμων για διπλανητικές αποστολές. Το νερό που περιέχουν μπορεί να διασπαστεί σε υδρογόνο και οξυγόνο που είναι δύο βασικά στοιχεία των πυραυλικών καυσίμων. Τα μέταλλα θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την κατασκευή νέου διαστημικού εξοπλισμού. Κι εδώ βρίσκεται η αξία της εκμετάλλευσης των αστεροειδών. Για να μεταφερθούν αυτά τα υλικά σήμερα σε τροχιά γύρω από τη Γη, ώστε να συναρμολογηθούν ή επισκευαστούν σταθμοί ανεφοδιασμού, δορυφόροι ή διαστημόπλοια, το κόστος είναι περίπου 10 εκατομμύρια δολάρια για κάθε τόνο. Αν όμως εξορύσσονταν τα υλικά στο Διάστημα και αξιοποιούνταν εκεί, τότε το κέρδος θα ήταν μεγάλο. Εχοντας υπόψη το κόστος μεταφοράς από τη Γη στο Διάστημα, οι ειδικοί της Deep Space Industries υπολόγισαν ότι αν από την ποσότητα νερού που εικάζεται ότι περιέχει ο αστεροειδής, μπορούσε να αντληθεί το 5%, τότε η αξία του θα έφθανε τα 65 δισεκατομμύρια δολάρια. Και αν μπορούσε να εξορυχθεί το 10% των μετάλλων που εικάζεται ότι περιέχει, τότε η αξία τους θα έφθανε τα 130 δισεκατομμύρια δολάρια. ΑΠΡΟΣΙΤΟΣ. Ο συγκεκριμένος πάντως αστεροειδής δεν προσφέρεται για εκμετάλλευση των... πλουτοπαραγωγικών του πηγών επειδή η τροχιά που ακολουθεί είναι κεκλιμένη σε σχέση με της Γης, γεγονός που σημαίνει ότι θα απαιτούνταν τεράστια ποσά ενέργειας για κάποιο διαστημόπλοιο να τον πλησιάσει. http://www.tanea.gr/news/world/article/5001268/diasthmika-disekatommyria/ Αδέσποτα άστρα διασχίζουν το Γαλαξία με 3 εκατ. χιλιόμετρα την ώρα. Άστρα που εκτινάχθηκαν από τη θέση τους λόγω της μαύρης τρύπας που κρύβεται στην καρδιά του Γαλαξία μας βρέθηκαν να τρέχουν σαν δαιμονισμένα στο Διάστημα με ταχύτητα 3,2 εκατομμυρίων χιλιομέτρων την ώρα. Τα έξι αδέσποτα άστρα που ανακάλυψε διεθνής ομάδα αστρονόμων πιστεύεται ότι σχηματίστηκαν στο κέντρο του Μίλκι Ουέι, μια περιοχή έντονης αστρογένεσης που καλύπτεται όμως από ένα αδιαφανές πέπλο σκόνης. Άστρα που κινούνται με αυτές τις ασύλληπτες ταχύτητες είχαν βρεθεί λίγες φορές και στο παρελθόν, όλα τους όμως ήταν γαλάζιοι, νεογέννητοι γίγαντες. Αυτή είναι η πρώτη φορά που εντοπίζονται άστρα-σπρίντερ στην κατηγορία του δικού μας Ήλιου. Η μελέτη των έξι άστρων θα μπορούσε να προσφέρει λεπτομέρειες για το περιβάλλον του γαλαξιακού πυρήνα, ανέφεραν οι ερευνητές στο συνέδριο της Αμερικανικής Εταιρείας Αστρονομίας, το οποίο ολοκληρώθηκε τον περασμένο μήνα. Όπως αναφέρει το Space.com, http://www.space.com/19748-hypervelocity-stars-milky-way.html τα έξι άστρα πιστεύεται ότι ήταν κάποτε μέλη δυαδικών συστημάτων -πρόκειται για ζευγάρια άστρων που κινούνται σε τροχιά το ένα γύρω από το άλλο. Η πιθανότερη εξήγηση για το μηχανισμό που επιτάχυνε τα μοναχικά άστρα σε αυτές τις ταχύτητες είναι η βαρυτική επίδραση του Τοξότη Α*, της τερατώδους μαύρης τρύπας που πιστεύεται ότι κρύβεται στο κέντρο του Γαλαξία. Τα μαθηματικά μοντέλα των ερευνητών δείχνουν ότι η μελανή οπή μπορεί να καταπιεί το ένα από τα δύο μέλη ενός δυαδικού συστήματος και ταυτόχρονα να εκτινάξει το άλλο στο Διάστημα με αστρονομικές ταχύτητες. Σήμερα, τα έξι εκδιωγμένα άστρα συνεχίζουν να κινούνται μέσα στον Μίλκι Ουέι, χωρίς όμως να κινούνται σε τροχιά γύρω από το βαρυτικό κέντρο του, όπως συμβαίνει με όλα τα άλλα άστρα. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231235300

Φωτογραφία νεφελώματος που μοιάζει με τριαντάφυλλο. Η αστρονομική κοινότητα εορτάζει την ημέρα του Αγ.Βαλεντίνου δημοσιεύοντας μια φωτογραφία που τράβηξε το τηλεσκόπιο Mayall στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Kitt Peak στην Αριζόνα. Το τηλεσκόπιο κατέγραψε μια εικόνα του πλανητικού νεφελώματος Sh2-174 που θυμίζει... τριαντάφυλλο, αν και αρκετοί αναφέρουν ότι μοιάζει περισσότερο με τουλίπα. Τα πλανητικά νεφελώματα δημιουργούνται από την ύλη των εξωτερικών στρωμάτων άστρων που βρίσκονται στα τελευταία στάδια της ζωής τους. Το Sh2-174 βρίσκεται σε απόσταση χιλίων ετών φωτός από τη Γη και οι διεργασίες εκεί του προσδίδουν μια ερυθρή απόχρωση με ολίγον γαλάζιο. http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=498232

Καταπληκτική φωτογραφία ενός νέου και πολύ δυναμικού δυαδικού συστήματος. Aλλη μια εντυπωσιακή φωτογραφία από το Σύμπαν έδωσε στη δημοσιότητα η NASA. Η εικόνα απεικονίζει ένα κοσμικό αντικείμενο που οι επιστήμονες έχουν ονομάσει LRLL 54361. Μοιάζει με ένα υπέρλαμπρο νεφέλωμα αλλά οι επιστήμονες της NASA εκτιμούν ότι στην πραγματικότητα αυτό που βλέπουμε είναι ένας πυκνός δίσκος ύλης μέσα στον οποίο βρίσκονται δύο νεογέννητα άστρα. To «ολοκαίνουργιο» δυαδικό αστρικό σύστημα βρίσκεται σε απόσταση 950 ετών φωτός από τη Γη. Οι επιστήμονες που παρατηρούν τον δίσκο βλέπουν ότι ανά τακτά χρονικά διαστήματα «αστράφτει» φαινόμενο που εκτιμούν ότι οφείλεται στην αλληλεπίδραση της ύλης του δίσκου με τα δύο άστρα. Τα άστρα απορροφούν και απορρίπτουν ύλη παράγοντας αυτές τις έντονες εκλάμψεις. Επιπλέον κάθε φορά που τα δύο άστρα πλησιάζουν το ένα το άλλο εκπέμπεται έντονη ακτινοβολία. Στο παρελθόν έχουν εντοπιστεί βρεφικά δυαδικά συστήματα αλλά αυτό είναι το πιο «ζωηρό», εκείνο με την πιο έντονη δραστηριότητα από όσα έχουμε εντοπίσει. Οι ειδικοί το χαρακτηρίζουν τον πιο ισχυρό «φάρο» του είδους. http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=497229

Ξεκίνησε η online διαδικασία ονοματοδοσίας δύο δορυφόρων του Πλούτωνα. Το 1978 οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι ο μακρινός, παγωμένος Πλούτωνας διέθετε ένα δορυφόρο τον οποίο ονόμασαν Χάροντα. Πέρασαν 27 χρόνια για να εντοπιστούν άλλοι δύο, η Νύχτα και η Υδρα. Ομάδα ερευνητών από το Ινστιτούτο αναζήτησης εξωγήινης ζωής SETI εντόπισε το 2011 και το 2012 άλλα δύο σώματα που κινούνται σε τροχιά γύρω από τον Πλούτωνα. Η ομάδα των ερευνητών ζητά τώρα από τους φίλους του Διαστήματος να τους βοηθήσουν στην επιλογή των ονομάτων των δύο φεγγαριών. Εφτιαξαν μια λίστα από υποψήφια ονόματα και δημιούργησαν έναν δικτυακό τόπο http://www.plutorocks.com/ στον οποίο οι επισκέπτες μπορούν να ψηφίσουν δύο από αυτά. Τα υποψήφια ονόματα σχετίζονται φυσικά με τον μυθικό κόσμο του Πλούτωνα, τον κάτω κόσμο όπου μεταβαίνουν οι ψυχές μετά τον θάνατο. Η λίστα περιέχει ονόματα όπως: Κέρβερος, Αχέροντας, Ορφέας, Περσεφόνη, Υπνος, Ευριδίκη. Σχόλιο:Ορφέας, Περσεφόνη. Στην φωτογραφία καλλιτεχνική απεικόνιση του Πλούτωνα και των φεγγαριών του. http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=497811

Ο επιθανάτιος ρόγχος των άστρων. Μια πολύ σημαντική παρατήρηση έκανε διεθνής ομάδα ερευνητών. Είδαν την τελευταία «δράση» ενός άστρου λίγο πριν μετατραπεί σε υπερκαινοφανή αστέρα. Οι ερευνητές είδαν το άστρο να εκτοξεύει μεγάλες ποσότητες ενέργειας και ύλης 40 ημέρες προτού εκραγεί. Επρόκειτο, όπως λένε, για μια «προ-έκρηξη» που εκδηλώθηκε στο άστρο πριν από εκείνη που το κατέστρεψε. Η ανακάλυψη αναμένεται να προσφέρει νέα στοιχεία για τις εκρήξεις σουπερνόβα, το πιο βίαιο κοσμικό φαινόμενο. Βασικό εργαλείο των αστρονόμων για την παρατήρηση της διαστολής του Σύμπαντος αλλά και την αποκάλυψη απομακρυσμένων και χαμηλής φωτεινότητας γαλαξιών είναι οι εκρήξεις σουπερνόβα. Ομως ακόμη δεν έχουν καταφέρει να κατανοήσουν πλήρως τις διεργασίες και τα στάδια που οδηγούν στην έκρηξη. Μέχρι σήμερα είναι ελάχιστες οι φορές που οι επιστήμονες κατάφεραν να έχουν εικόνα ενός άστρου λίγο πριν αυτοκαταστραφεί. Την ερευνητική ομάδα αποτελούν επιστήμονες από μεγάλα αμερικανικά πανεπιστήμια και από επιστημονικά ιδρύματα και οργανισμούς του Ισραήλ. Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν τα όργανα παρατήρησης του προγράμματος PTF στο Αστεροσκοπείο Palomar στη Καλιφόρνια. Το πρόγραμμα αυτό παρατηρεί κάθε βράδυ για πολλές εβδομάδες ή μήνες την ίδια περιοχή του ουρανού. Με αυτόν τον τρόπο υπάρχει δυνατότητα καταγραφής της εξέλιξης κάποιων κοσμικών φαινομένων. Οι ερευνητές εντόπισαν μια περίεργη έκρηξη από το σημείο όπου βρίσκεται ο υπερκαινοφανής αστέρας SN 2010mc. Αυτό το σουπερνόβα βρίσκεται σε απόσταση 500 εκατομμυρίων ετών από τη Γη και ανήκει στην κατηγορία Τύπου ΙΙ. Σε αυτή την κατηγορία ανήκουν άστρα με υλικά πολλαπλάσια του Ήλιου τα οποία στο τέλος της ζωής τους δεν μπορούν να δημιουργήσουν αρκετή ενέργεια για να αντισταθούν στη βαρυτική κατάρρευση των εξωτερικών τους υλικών. Η βαρυτική κατάρρευση προκαλεί τελικά και την έκρηξη που τα καταστρέφει. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι αυτή η προ-έκρηξη στο SN 2010mc σημειώθηκε 40 μέρες πριν την καταστροφή του άστρου και με αυτήν εκτοξεύθηκε στο Διάστημα μεγάλο μέρος της μάζας που του είχε απομείνει. Προσομοιώσεις που είχαν γίνει στο παρελθόν είχαν υποδείξει την εκδήλωση τέτοιων προ-εκρήξεων αλλά ήταν πολύ δύσκολο να γίνει απευθείας παρατήρηση τους. «Αυτό που προκαλεί μεγάλη εντύπωση είναι το εξαιρετικά σύντομο διάστημα μεταξύ της προ-έκρηξης και της έκρηξης σουπερνόβα αν λάβουμε υπόψη τη διάρκεια ζωής ενός άστρου. Η ανακάλυψη μας στο SN 2010mc σημαίνει ότι μπορούμε να προβλέψουμε την ημερομηνία του θανάτου ενός άστρου, γεγονός που θα μας επιτρέψει να παρατηρήσουμε το φαινόμενο όταν συμβεί» αναφέρει ο Μάνσι Κάσλιβαλ, του Ινστιτούτου Carnegie που είναι μέλος της ερευνητικής ομάδας. Η έρευνα δημοσιεύεται http://www.nature.com/nature/journal/v494/n7435/full/nature11877.html στην επιθεώρηση «Nature». http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=497070

Έτοιμο για ανάλυση το πρώτο δείγμα από πέτρωμα στον Άρη. Έξι ολόκληρους μήνες μετά την άφιξη του ρομπότ στον Άρη, οι μηχανικοί της NASA έκριναν ότι το Curiosity ήταν πια έτοιμο να βάλει μπρος το τρυπάνι του. Για πρώτη φορά στην ιστορία της διαστημικής εξερεύνησης, οι ερευνητές θα μπορέσουν να μελετήσουν δείγματα από το εσωτερικό ενός εξωγήινου βράχου. Έπειτα από την πρόβα της περασμένης εβδομάδας, το περιστροφικό-κρουστικό δράπανο του Curiosity άνοιξε μια τρύπα βάθους 6 εκατοστών σε έναν επίπεδο, ιζηματογενή βράχο. Τις επόμενες ημέρες το δείγμα λεπτόκοκκης σκόνης θα μεταφερθεί στα ενσωματωμένα εργαστηριακά όργανα του ρομπότ προκειμένου να επιβεβαιωθεί ότι το πέτρωμα σχηματίστηκε παρουσία νερού. Στη λεκάνη του Κρατήρα Γκέιλ τον οποίο εξερευνά, το Curiosity είχε ήδη εντοπίσει στρογγυλεμένες πέτρες που πιστεύεται ότι είναι βότσαλα ενός αρχαίου ποταμού. Οι χημικές αναλύσεις αναμένεται τώρα να προσφέρουν νέες ενδείξεις για το υγρό παρελθόν του Άρη, και ίσως οδηγήσουν στην ανακάλυψη οργανικών ουσιών που σχετίζονται με τη ζωή. Το τρυπάνι του ρομπότ -το πρώτο τρυπάνι σε οποιαδήποτε διαστημική αποστολή μέχρι σήμερα- είναι έτσι σχεδιασμένο ώστε η σκόνη που δημιουργείται να περνά μέσα τα αυλάκια της μύτης και να καταλήγει σε μικρούς θαλάμους. Από εκεί μπορεί να μεταφερθεί στο ChemCam, μια κάμερα που προσδιορίζει τη χημική σύσταση, καθώς και στο SAM, μια σειρά από φασματόμετρα που δίνουν περισσότερες πληροφορίες για τη χημεία των δειγμάτων. Σε πρώτη φάση, όμως, η σκόνη που συλλέχθηκε από την πρώτη τρύπα θα περιστραφεί μέσα στο εσωτερικό του τρυπανιού, προκειμένου να ξύσει και να απομακρύνει τυχόν σωματίδια γήινης σκόνης, τα οποία θα μπορούσαν να επηρεάσουν τα αποτελέσματα των αναλύσεων. H διαδικασία καθυστερεί και λόγω της ελαφρώς μεγαλύτερης διάρκεια της ημέρας του Άρη σε σχέση με τη Γη. Κάθε αρειανή μέρα, γνωστή ως sol, διαρκεί 24 ώρες και 40 λεπτά, διαφορά που σταδιακά αποσυντονίζει την επικοινωνία με τους ερευνητές. Αυτό σημαίνει ότι κάθε κίνηση του ρομπότ να πρέπει να προγραμματίζεται δύο sol νωρίτερα. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231234612 Το παραπάνω animation μας δείχνει πως το Curiosity πραγματοποίησε την γεώτρηση στην τοποθεσία που φέρει το όνομα John Klein

Προς τη Γη κατευθύνεται πράσινος κομήτης με δηλητηριώδη ουρά. Το 2013 η ανθρωπότητα θα μπορέσει να θαυμάσει πολλούς όμορφους κομήτες. Ένας από αυτούς ήδη από τις αρχές Απριλίου θα έχει προσεγγίσει τόσο πολύ τη Γη, ώστε οι κάτοικοι του Βόρειου Ημισφαιρίου θα είναι σε θέση να τον παρατηρήσουν με γυμνό μάτι. Ο αριθμός του είναι ο C/2012 F6. Επίσης, τον ονομάζουν και ως Λέμμον. Έχει ένα ασυνήθιστα πράσινο χρώμα. Κινείται εντελώς αθόρυβα και τώρα βρίσκεται σε απόσταση περίπου 92 εκατομμυρίων χιλιομέτρων από τη Γη, στο Νότιο Ημισφαίριο. Ο έντονος χρωματισμός του ουράνιου σώματος δημιουργείται λόγω της σύστασης διατομικού άνθρακα και κυανίου στο φάσμα του. http://greek.ruvr.ru/2013_02_06/103836410/

Πτήση πάνω από σεληνιακό κρατήρα. O κρατήρας Linne στη Σελήνη είναι ένας από τα νεότερους, και πιο καλοδιατηρημένους σεληνιακούς κρατήρες. Θεωρείται πως δημιουργήθηκε από πρόσκρουση πριν από σχεδόν 10 εκατομμύρια χρόνια – χρόνος μηδαμινός όσον αφορά τους κρατήρες. Το βίντεο που ακολουθεί δημιουργήθηκε από τα δεδομένα του Lunar Reconnaissance Orbiter, τα οποία βοήθησαν στο να διακρίνουμε το πραγματικό σχήμα του κρατήρα. http://physicsgg.me/2013/02/06/%ce%b2%ce%af%ce%bd%cf%84%ce%b5%ce%bf-%cf%80%cf%84%ce%ae%cf%83%ce%b7-%cf%80%ce%ac%ce%bd%cf%89-%ce%b1%cf%80%cf%8c-%cf%83%ce%b5%ce%bb%ce%b7%ce%bd%ce%b9%ce%b1%ce%ba%cf%8c-%ce%ba%cf%81%ce%b1%cf%84%ce%ae/

Διαστημικό εργαστήριο. Η διαστημική πόλη μεγαλώνει. Σύντομα ο Διεθνής Διαστημικός Σταθμός θα αποκτήσει γείτονες. Το διαστημικό εργαστήριο πολλαπλών χρήσεων. Σε γήϊνη διαστημική τροχιά βρίσκεται εδώ και πολλά χρόνια μόνο ο Διεθνής Διαστημικός Σταθμός (ΔΣΣ). Αλλά σύντομα το «διαστημικό συγκρότημα», μπορεί να αποκτήσει γείτονες. Η μεγάλη ρωσική πυραυλική και διαστημική εταιρεία «Energia», υπέγραψε ένα νέο συμβόλαιο με τη Ρώσικη Ομοσπονδιακή Διαστημική Υπηρεσία (Roscosmos), συνολικής αξίας 350 εκατομμυρίων ρουβλιών (περί τα 8,5 εκατομμύρια ευρώ), για τη σχεδίαση του τροχιακού εργαστηρίου OKA-T-ISS. Το συγκεκριμένο έργο, αφορά στο σχεδιασμό ενός διαστημικού εργαστηρίου πολλαπλών χρήσεων, το οποίο θα λειτουργεί αυτόνομα σε τροχιά, προσκολλούμενο κατά καιρούς στο ΔΣΣ, το πλήρωμα του οποίου θα ασχολείται με τη λειτουργία του επιστημονικού εξοπλισμού, τον ανεφοδιασμό και με άλλες σχετικές λειτουργίες του διαστημικού οχήματος. Η συνολική μάζα των επιστημονικών οργάνων θα πρέπει να είναι περίπου 850 κιλά. Ο εξοπλισμός θα τοποθετηθεί τόσο εντός του εργαστηρίου, αλλά και στην εξωτερική επιφάνεια της μονάδας. Στο εργαστήριο θα μπορούν να πραγματοποιηθούν πειράματα βασικής και εφαρμοσμένης έρευνας, στους τομείς της διαστημικής επιστήμης υλικών, φυσικής πλάσματος, βιολογίας και ιατρικής. Το συγκρότημα του εργαστηρίου θα αποτελείται από ένα στεγανό διαμέρισμα με κόμβο (θάλαμος διασύνδεσης) και βραχίονα - προσαρμογέα σύνδεσης, απ’ όπου οι αστροναύτες θα μπορούν να εισέλθουν για τη συντήρηση των οργάνων. Το «Μάτι» (όπως ονομάζεται στα ρώσικα το εργαστήριο), μπορεί να πετάξει αυτόνομα από 90 έως 180 ημέρες και στη συνέχεια θα «δένει» με το ΔΔΣ. Ταυτόχρονα, ο διεθνής σταθμός συνεχίζει να επεκτείνεται, τουλάχιστον στο ρώσικο τμήμα του. Το ρώσικο «διαμέρισμα» του ΔΔΣ, αποτελείται από πέντε μονάδες: Τον θάλαμο εξυπηρέτησης «Zvezda» (Αστέρι), το λειτουργικό – cargo μπλοκ «Zarya» (Αυγή), που τεχνικά είναι αμερικάνικο, αφού κατασκευάστηκε με αμερικανικά κεφάλαια, τον κόμβο (διάδρομο σύνδεσης) «Pierce», τον επιστημονικό θάλαμο «Poisk» (Αναζήτηση) και τον μικρό επιστημονικό θάλαμο «Rassvet» (Χαραυγή). Σύμφωνα με την επίσημη ανακοίνωση του διαστημικού Κέντρου «Khrunichev», οι ειδικοί επιστήμονες έχουν ολοκληρώσει από τα μέσα Δεκεμβρίου (2012) τη συναρμολόγηση του πυρήνα του εργαστηρίου πολλαπλών χρήσεων «Nauka – MLM» (Επιστήμη) και τον έχουν ήδη παραδώσει για δοκιμές στην εταιρεία «Energia». Η εκτόξευση της μονάδας στο διάστημα με τον πύραυλο – φορέα «Proton», θα μπορεί να γίνει τον Μάρτιο του 2014. Η μονάδα ζυγίζει 20,3 τόνους, και το βάρος του επιστημονικού εξοπλισμού θα είναι μέχρι τρεις τόνους. Η «Επιστήμη» έχει προγραμματιστεί να διασυνδεθεί στον θάλαμο «Zvezda» του ΔΔΣ. Η «Επιστήμη» έχει σχεδιαστεί για να φιλοξενήσει και να διασφαλίσει τη λειτουργία του επιστημονικού εξοπλισμού και του ευρωπαϊκού ρομποτικού βραχίονα ERA, για την αποθήκευση φορτίων, για τη συντήρηση των επιμέρους λειτουργιών υποστήριξης της ζωής, τη διαχείριση του ΔΔΣ με κινητήρες που είναι εγκατεστημένοι σε ερμητικά στεγανό προσαρμογέα, για την παροχή κόμβου σύνδεσης των μεταφορικών σκαφών και των ερευνητικών μονάδων, καθώς και για τη μεταφορά καυσίμων από το φορτηγό διαστημικό σκάφος «Progress» (Πρόοδος) στον θάλαμο εξυπηρέτησης «Zvezda». Με τη βοήθεια ενός ειδικού θαλάμου σύνδεσης, που είναι εγκαταστημένος σε μία από τις πλευρικές θύρες του MLM και του βραχίονα ΕRA, καθίσταται δυνατή η μεταφορά του εξοπλισμού και των υλικών από το σφραγισμένο τμήμα του σταθμού στην επιφάνεια του, χωρίς να χρειαστεί να πραγματοποιηθούν οι εργασίες αυτές με έξοδο αστροναυτών στο ανοιχτό διάστημα. Επιπλέον, η μονάδα «Nauka» θα είναι εξοπλισμένη με τουαλέτα. Η μονάδα αναμένεται να εξοπλίσει τρεις γενικές θέσεις εργασίας για τους κοσμοναύτες. Εκτός από τις νέες επιστημονικές μονάδες για το ΔΔΣ, η Roscosmos ανακοίνωσε ένα διαγωνισμό για τη δημιουργία ενός επιστημονικο-ενεργειακού πυρήνα (ΝΕΜ-1). Σύμφωνα με τις τεχνικές προδιαγραφές, η διάρκεια λειτουργίας της μονάδας θα πρέπει να είναι τουλάχιστον 17 έτη, από τα οποία τα δύο χρόνια είναι μέχρι την εκτόξευση και τα υπόλοιπα 15 χρόνια η διάρκεια της επιχειρησιακής ζωής και λειτουργίας του συστήματος στο ρώσικο τμήμα του ΔΔΣ. Οι συστοιχίες ηλιακών στοιχείων της μονάδας, θα πρέπει να παράγουν ηλεκτρική ενέργεια (ισχύ) με μέσο όρο ισχύος τουλάχιστον 18 κιλοβάτ ετησίως, κατά την έναρξη της λειτουργίας. Μέσα στη μονάδα NEM-1 θα τοποθετηθούν ράφια για τον ιατρικό εξοπλισμό, τον εξοπλισμό γυμναστικής και για τα μέσα πρόληψης των αρνητικών παραγόντων της διαστημικής πτήσης, καθώς και άλλα όργανα και μηχανήματα. Παράλληλα, η Ρωσία μπορεί να χτίσει και το δικό της διαστημικό σταθμό. Σύμφωνα με δήλωση του επικεφαλής της Ομοσπονδιακής Διαστημικής Υπηρεσίας, Βλαντίμιρ Ποπόβκιν, στη διάρκεια της αεροπορικής επίδειξης, Farnborough – 2012, «αναπτύσσουμε μια σειρά νέων μονάδων – θαλάμων για το ΔΔΣ, ώστε να μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως βασικά δομικά στοιχεία για την επόμενη γενιά των επανδρωμένων σταθμών. Αν δεν βρούμε κοινές γραμμές για τη μελλοντική διεθνή συνεργασία στο διάστημα, οι μονάδες αυτές θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν αυτόνομα, σαν ένας ρώσικος σταθμός». Όπως είπε ο ίδιος, στην κοινοπραξία των χωρών που εκμεταλλεύονται το ΔΔΣ, συστάθηκε μετά από πρόταση της ρωσικής πλευράς μια ομάδα εργασίας, η οποία στοχεύει να βρει λύση στη μελλοντική τύχη του σταθμού και να καθορίσει το χρόνο παροπλισμού του. Σύμφωνα με τις προκαταρκτικές διαβουλεύσεις, οι χώρες εταίροι του ΔΔΣ υπολογίζουν σε παράταση της διάρκειας ζωής του σταθμού μέχρι το 2020, οπότε ο σταθμός θα μπορεί να τεθεί εκτός τροχιάς και να εισέλθει στην ατμόσφαιρα, καταλήγοντας σε προκαθορισμένη πτώση σε θαλάσσια περιοχή. «Οι συζητήσεις ακόμα είναι ανεπίσημες. Εξετάζονται διάφορες ιδέες, όπως η δημιουργία ενός δικτύου μικρών σταθμών για ειδικές εργασίες σε χαμηλή γήϊνη τροχιά, διεθνών διαστημικών σταθμών, στα σημεία βαρυτικής ισορροπίας μεταξύ της Σελήνης και της Γης, ή στην πίσω (αθέατη) πλευρά του φεγγαριού», είπε ο επικεφαλής της Roscosmos. http://rbth.gr/tecnology/2013/02/06/diastimiko_ergastirio_19815.html Ένας Έλληνας γιατρός στην Ανταρκτική. Ο νέος γιατρός που χρηματοδοτείται από την ESA για να προσφέρει τις ερευνητικές του υπηρεσίες στο Concordia , ο Ευάγγελος Καϊμακάμης, έφτασε στις 22 Ιανουαρίου. Αποφασίσαμε να περιμένουμε τη δημοσίευση της πρώτης καταχώρησής του στο blog που γράφτηκε λίγο μετά την άφιξή του, λόγω του αεροπορικού δυστυχήματος στην Ανταρκτική στα τέλη Ιανουαρίου. Η συντριβή αυτή περαιτέρω αποδεικνύει – αν και δεν χρειάζονταν άλλες αποδείξεις – ότι η Ανταρκτική είναι μια σκληρή και επικίνδυνη ήπειρος. Οι σκέψεις μας ανατρέχουν στους ανθρώπους και τις οικογένειες που εμπλέκονται στη σύγκρουση, καθώς και όλους όσους εργάζονται στην Ανταρκτική. Περισσότερα: http://www.esa.int/ell/ESA_in_your_country/Greece/Henas_Hellenas_giatrhos_sten_Antarktikhe Ρεκόρ από διαστημικό «μπαλόνι» έρευνας. Ολοκληρώθηκε με επιτυχία η αποστολή του Super-Tiger, ενός ερευνητικού αερόστατου της NASA που συνέλεξε δεδομένα για την κοσμική ακτινοβολία που φθάνει στη Γη από διάφορες περιοχές του Γαλαξία. Το «μπαλόνι» κινούνταν στα ανώτερα στρώματα της στρατόσφαιρας σε ύψος 40 χλμ από την επιφάνεια της Γης για 55 μέρες μία ώρα και 34 λεπτά σπάζοντας το ρεκόρ συνεχούς παραμονής στον αέρα για αυτού του είδους τις πτήσεις. Το Super-Tiger ξεκίνησε το ταξίδι του από τον Νότιο Πόλο και διέθετε νέα όργανα παρατήρησης και μετρήσεων. Οι επιστήμονες ευελπιστούν ότι τα στοιχεία που συνέλεξε θα τους βοηθήσουν να διαπιστώσουν την προέλευση της ακτινοβολίας αλλά και των φορτισμένων σωματιδίων της. «Ηταν μια πολύ πετυχημένη αποστολή εξαιτίας της διάρκειας της πτήσης του αερόστατου που μας επέτρεψε να εντοπίσουμε μεγάλο αριθμό κοσμικών ακτίνων» αναφέρει ο Μπομπ Μπινς, επικεφαλής της αποστολής. Είναι τόσο μεγάλος ο όγκος των δεδομένων που συνέλεξε το αερόστατο ώστε υπολογίζεται ότι θα χρειαστούν τουλάχιστον δύο χρόνια για να ολοκληρωθεί η επεξεργασία και ανάλυση τους. http://www.tovima.gr/science/technology-planet/article/?aid=496756 Στατικός ηλεκτρισμός στον Διαστημικό Σταθμό. Οι συνθήκες έλλειψης βαρύτητας που επικρατούν στο διάστημα επιτρέπουν την διασκεδαστική επίδειξη φαινομένων όπως ο στατικός ηλεκτρισμός. Ο αστροναύτης Don Pettit – μέλος του πληρώματος του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού της Expedition 30 – φορτίζει ηλεκτρικά …. βελόνες πλεξίματος (!!) και αφήνει σταγονίδια νερού με αντίθετο φορτίο κοντά στη βελόνα. Τα σταγονίδια έλκονται από τη βελόνα, “μπαίνουν σε τροχιά” γύρω απ’ αυτή για να κολλήσουν στο τέλος πάνω της … Πώς να πλύνετε τα χέρια σας στο Διάστημα. Είναι γνωστό ότι η έλλειψη βαρύτητας δημιουργεί διάφορα προβλήματα στις καθημερινές κινήσεις του ανθρώπου. Τα πληρώματα των επανδρωμένων διαστημικών αποστολών αλλά και εκείνα του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού (ISS) πρέπει να προσαρμόζονται σε αυτές τις ιδιαίτερες συνθήκες για να κάνουν ακόμη και τις πιο απλές εργασίες όπως παραδείγματος χάριν, να πλένουν τα χέρια τους. Ο Καναδός αστροναύτης Κρις Χάτφιλντ που βρίσκεται αυτή την εποχή στον ISS δέχτηκε να συμμετάσχει σε ένα σεμινάριο που διοργάνωσε η Υπηρεσία Διαστήματος του Καναδά. Κάποια στιγμή δέχτηκε ερώτημα για το πώς πλένουν τα χέρια τους στον Διαστημικό Σταθμό και αποφάσισε να κάνει μια επίδειξη βήμα προς βήμα. Σε ένα σακουλάκι υπάρχει ένα διάλυμα ζεστού/κρύου νερού και σαπουνιού. Οι αστροναύτες ανοίγουν το σακουλάκι και το περιεχόμενο αρχίζει να «επιπλέει» στον αέρα, γίνεται ένα μπαλάκι το οποίο πιάνουν με τα χέρια τους οι αστροναύτες και το τρίβουν ώστε να τα καθαρίσουν. Ενδιαφέρον έχει επίσης ότι οι αστροναύτες την πετσέτα που χρησιμοποιούν για να σκουπίσουν τα χέρια τους την απλώνουν αμέσως μετά ώστε το νερό που θα εξατμιστεί από αυτή να απορροφηθεί από τα ειδικά συστήματα του Σταθμού και να επαναχρησιμοποιηθεί. http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=496573 Από το Μπαϊκονούρ εκτοξεύθηκε πύραυλος-φορέας «Σογιούζ» Ο πύραυλος-φορέας «Σογιούζ» με τη μονάδα επιτάχυνσης «Φρεγκάτ» και τις έξι τηλεπικοινωνιακές συσκευές Globalstar-2 εκκίνησε από το κοσμοδρόμιο του Μπαϊκονούρ (Καζαχστάν). Οι δορυφόροι του συστήματος Globalstar προορίζονται για την παροχή υπηρεσιών της δορυφορικής κινητής τηλεφωνίας. Καθένας από αυτούς έχει σχεδιαστεί για 15 χρόνια εργασίας σε τροχιά. Τα εικοσιτέσσερα νέα δορυφορικά συστήματα Globalstar θα συνδεθούν με τις οχτώ συσκευές, που είχαν εκτοξευθεί το 2007. Η ομάδα που θα δημιουργηθεί θα λειτουργεί σε τροχιά τουλάχιστον μέχρι το 2025. http://greek.ruvr.ru/2013_02_06/103841836/ Το Αζερμπαϊτζάν έγινε διαστημική χώρα. Ο πύραυλος Ariane 5 τοποθέτησε σε τροχιά 2 δορυφόρους τηλεπικοινωνίας, ένας από τους οποίους - ο εθνικός δορυφόρος του Αζερμπαϊτζάν Azerspace-1 της αμερικανικής εταιρείας Orbital Sciences, θα εξυπηρετεί τις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, της Βόρειας Αφρικής, της Κοινοπολιτείας Ανεξάρτητων Κρατών, της Κεντρικής και της Ανατολικής Ασίας. Ο άλλος - ο ισπανικός δορυφόρος Amazonas-3, η περιοχή λειτουργίας του οποίου είναι οι χώρες της Αμερικής, της Ευρώπης και της Βόρειας Αφρικής, ανήκει στην εταιρεία τηλεπικοινωνιών Hispasat. Η εκτόξευση πραγματοποιήθηκε από το κοσμοδρόμιο του Κουρού στη Γαλλική Γουιάνα. http://greek.ruvr.ru/2013_02_08/104002876/ Η Ολυμπιακή φλόγα του Σότσι θα φτάσει στο Διάστημα. «Η Ολυμπιακή φλόγα θα βρεθεί στο βυθό της λίμνης Βαϊκάλης, θα ανεβεί στο Ελμπρούς, το ψηλότερο βουνό της Ευρώπης, σχεδιάζουμε να επισκεφθεί το Βόρειο Πόλο και μάλιστα έχουμε το φιλόδοξο σχέδιο για την αποστολή της Ολυμπιακής φλόγας στο Διάστημα», δήλωσε ο επικεφαλής της Οργανωτικής Επιτροπής Σότσι 2014 Ντμίτρι Τσερνισένκο στο συνέδριο, που διοργανώθηκε από τον πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν για την πορεία της προετοιμασίας για τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Η Ολυμπιακή λαμπαδηδρομία θα ξεκινήσει στις 7 Οκτωβρίου του 2013 και θα διανύσει απόσταση 65.000 χιλιομέτρων. Ο πυρσός με τη Ολυμπιακή φλόγα θα επισκεφθεί 2.900 κατοικημένες περιοχές. http://greek.ruvr.ru/2013_02_07/103974599/

Σούπερ κοσμική «φούσκα» Το διαστημικό τηλεσκόπιο Chandra της NASA εντόπισε και φωτογράφισε μια «υπερφυσαλίδα», όρος που περιγράφει ένα ενδιαφέρον και ιδιαίτερα εντυπωσιακό κοσμικό φαινόμενο. Το Chandra εντόπισε την DEM L50, μια υπερφυσαλίδα που βρίσκεται στο Μεγάλο Νέφος του Μαγγελάνου, ένα γειτονικό και μικρότερο από το δικό μας γαλαξία. Η υπερφυσαλίδα DEM L50 παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον επειδή όπως διαπίστωσαν οι επιστήμονες εκπέμπει 20 φορές περισσότερη ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία (ακτίνες Χ) από εκείνη που συνήθως εκπέμπουν οι υπερφυσαλίδες. Το Chandra εντόπισε την DEM L50, μια υπερφυσαλίδα που βρίσκεται στο Μεγάλο Νέφος του Μαγγελάνου, έναν γειτονικό και μικρότερο από τον δικό μας γαλαξία. Η υπερφυσαλίδα DEM L50 παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον επειδή όπως διαπίστωσαν οι επιστήμονες εκπέμπει 20 φορές περισσότερη ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία (ακτίνες Χ) από εκείνη που συνήθως εκπέμπουν οι υπερφυσαλίδες. http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=495629 Ο πανέμορφος Γλάρος του Διαστήματος. Το Νότιο Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο (ESO) έδωσε στη δημοσιότητα μια νέα λεπτομερή φωτογραφία του νεφελώματος IC 2177 που οι επιστήμονες έχουν ονομάσει «Νεφέλωμα του Γλάρου» αφού η εικόνα του θυμίζει το θαλασσοπούλι ενώ πετάει. Το νεφέλωμα βρίσκεται σε απόσταση 3.700 ετών φωτός από την Γη ανάμεσα στους αστερισμούς του Μονόκερου και του Μεγάλου Κυνός. Την νέα εικόνα κατέγραψε η κάμερα Wide Field Imager του τηλεσκοπίου 2,2 μέτρων MPG/ESO στο Αστεροσκοπείο La Silla στη Χιλή. Η κάμερα έκανε «ζουμ» σε μια περιοχή του νεφελώματος όπου η αλληλεπίδραση του φωτός και της υπεριώδους ακτινοβολίας των θερμών άστρων με τη κοσμική ύλη (αέρια, σκόνη) δημιουργούν ένα λαμπερό πολύχρωμο περιβάλλον. Οι αλληλεπιδράσεις «ζωγραφίζουν» κάποιες περιοχές με κοκκινωπή απόχρωση και άλλες με γαλαζωπή. http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=497052 Πώς δημιουργήθηκε το κοσμικό «φωτοστέφανο» Πριν από τρία χρόνια η αποστολή IBEX (Εξερευνητής Διαστρικού Συνόρου) της NASA εντόπισε στα σύνορα του ηλιακού μας συστήματος ένα λαμπερό «στεφάνι». Αυτό το κοσμικό φωτοστέφανο βρίσκεται στη περιοχή όπου τα σωματίδια του ηλιακού ανέμου αναχαιτίζονται από την εισερχόμενη κοσμική ακτινοβολία. Οι επιστήμονες μελετούν αυτόν τον φωτεινό δακτύλιο και έχουν τώρα κάποιες απαντήσεις για το πώς σχηματίστηκε. Οι ηλιακοί άνεμοι αποτελούνται από φορτισμένα σωματίδια (ιόντα) που ταξιδεύουν σε κάθε κατεύθυνση με πολύ μεγάλες ταχύτητες. Κατά την κίνησή τους τα φορτισμένα σωματίδια κάποια στιγμή γίνονται ηλεκτρικά ουδέτερα. Η πλειονότηττα των ουδέτερων ατόμων που βγαίνουν από τα όρια του ηλιακού μας συστήματος το εγκαταλείπουν οριστικά, δεν επιστρέφουν σε αυτό. Ορισμένα ουδέτερα άτομα όμως κατά την έξοδο τους από το ηλιακό σύστημα συγκρούονται με άλλα ουδέτερα άτομα με αποτέλεσμα να... επαναφορτίζονται. Αυτά τα εκ νέου φορτισμένα σωματίδια αρχίζουν να περιστρέφονται γύρω από το διαστρικό μαγνητικό πεδίο που υπάρχει εκεί που τελειώνει το ηλιακό μας σύστημα. Στα σημεία όπου αυτό το μαγνητικό πεδίο είναι κάθετο προς την αρχική κίνηση των σωματιδίων αυτά σε πρώτη φάση διασκορπίζονται με ταχύτητα και στη συνέχεια «στοιβάζονται» σε ομάδες. Κάποια από αυτά τα σωματίδια ξεφεύγουν από το μαγνητικό πεδίο και επιστρέφουν πίσω στο ηλιακό μας σύστημα όπου και γίνονται εκ νέου ουδέτερα. Επιστρέφοντας τα σωματίδια λειτουργούν με τον ίδιο τρόπο όπως και στο διαστρικό μαγνητικό πεδίο, στοιβάζονται σε ομάδες δημιουργώντας έτσι μια λαμπερή κοσμική κορδέλα στα σύνορα του ηλιακού μας συστήματος. Την έρευνα πραγματοποίησαν επιστήμονες του Πανεπιστημίου του Νιου Χαμσάιρ και του Ινστιτούτου Ερευνών Southwest στις ΗΠΑ και δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Astrophysical Journal». http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=496925 Ένα «φωτοστέφανο» υδρογόνου ανακαλύφηκε στη μεθόριο του Ηλιακού Συστήματος. Ένα λαμπερό στεφάνι από άτομα υδρογόνου ανακαλύφθηκε να περιβάλλει τις εσχατιές του Ηλιακού Συστήματος, εκεί που τα σωματίδια του ηλιακού ανέμου αναχαιτίζονται από την εισερχόμενη κοσμική ακτινοβολία. Την ανακάλυψε έκανε η αποστολή IBEX (Εξερευνητής Διαστρικού Συνόρου) της NASA, η οποία εκτοξεύτηκε τον Οκτώβριο του 2008 και κινείται σήμερα σε τροχιά γύρω από τη Γη. Τα προηγμένα όργανα του σκάφους εντόπισαν ένα λαμπρό δακτύλιο σε απόσταση περίπου 10 δισ. χιλιομέτρων ο οποίος «παρέμενε εντελώς άγνωστος μέχρι σήμερα» ανέφερε στo AFP ο Ντέβιντ ΜακΚόμας, επιστημονικός υπεύθυνος της αποστολής. «Τα αποτελέσματα του IBEX είναι πραγματικά εντυπωσιακά, με εκπομπές σωματιδίων που δεν ταιριάζουν με καμία από τις σημερινές θεωρίες και τα μοντέλα για αυτή την περιοχή που πρώτη φορά βλέπουμε». »Το IBEX μάς δείχνει μια πολύ στενή λωρίδα δύο με τρεις φορές λαμπρότερη από οτιδήποτε άλλο στον ουρανό» επισήμανε. Πέντε άρθρα με τα ευρήματα του IBEX δημοσιεύονται στο κορυφαίο περιοδικό Science. Η λωρίδα υδρογόνου βρίσκεται κοντά στην ηλιόπαυση, το θεωρητικό όριο στο οποίο ο ηλιακός άνεμος (δηλαδή τα φορτισμένα σωματίδια που εκπέμπει ο Ήλιος σε όλες τις κατευθύνσεις) επιβραδύνονται και σταματούν λόγω συγκρούσεων με το διαστρικό υλικό, σωματίδια ήλιου και υδρογόνου που διαποτίζουν ολόκληρο το Γαλαξία. Τα άτομα υδρογόνου της λωρίδας πρέπει κάποτε να ήταν φορτισμένα (δηλαδή σκέτα πρωτόνια), σήμερα όμως είναι ηλεκτρικά ουδέτερα. Η μελέτη της λωρίδας ίσως προσφέρει νέα στοιχεία για το διαστρικό νέφος μέσα στο οποίο θα κινείται ο Γαλαξίας μας τα επόμενα 10.000 χρόνια, αναφέρει το Reuters. Δεδομένα για συγκεκριμένα σημεία του ορίου διαστρικού διαστήματος έχουν μεταδώσει και τα δύο σκάφη Voyager που εκτοξεύτηκαν το 1977 και ετοιμάζονται σήμερα να βγουν από το Ηλιακό Σύστημα. To ΙΒΕΧ, όμως, θα μπορέσει να χαρτοφραφήσει ολόκληρη τη μεθόριο του Ηλιακού Συστήματος. Πάντως ο δακτύλιος υδρογόνου που ανακάλυψε το IBEX δεν είναι η μακρινότερη δομή του Ηλιακού Συστήματος. Το βαρυτικό σύνορο του Ηλιακού Συστήματος είναι το υποθετικό Νέφος του Όορτ, ένα σφαιρικό σύννεφο που περιλαμβάνει αναρίθμητους κομήτες και βρίσκεται σε απόσταση ενός έτους φωτός από τον Ήλιο, δηλαδή στο ένα τέταρτο της απόστασης μέχρι το πλησιέστερο άστρο. http://www.tovima.gr/science/article/?aid=294302&wordsinarticle=IBEX

Νέφος-καμικάζι στη μαύρη τρύπα του Γαλαξία. Ενα γιγαντιαίο νέφος αερίων οδεύει ολοταχώς προς τον θεαματικό θάνατό του, Κατευθύνεται προς τη μαύρη τρύπα που βρίσκεται στο κέντρο του Γαλαξία μας η οποία υπολογίζεται ότι θα το καταβροχθίσει στα τέλη του 2013. Το κοσμικό «γεύμα» αναμένεται από τους επιστήμονες με αδημονία. Θα τους προσφέρει για πρώτη φορά την ευκαιρία να παρακολουθήσουν «ζωντανά» και από τόσο κοντά ένα τέτοιου είδους φαινόμενο και θα τους επιτρέψει να γνωρίσουν καλύτερα τον Τοξότη Α*, την υπερμεγέθη μαύρη τρύπα της γειτονιάς μας. Το γιγαντιαίο νέφος-καμικάζι ανακαλύφθηκε από το Very Large Telescope (VLT) του Νότιου Ευρωπαϊκού Αστεροσκοπείου (European Southern Observatory – ESO) στη Χιλή και περιγράφεται σε μελέτη http://www.eso.org/public/archives/releases/sciencepapers/eso1151/eso1151.pdf που δημοσιεύεται από διεθνή ομάδα επιστημόνων στην επιθεώρηση «Nature». Οι ερευνητές εκτιμούν ότι, παρά το τεράστιο μέγεθός του, το νέφος αερίων έχει μικρή μάζα περίπου τριπλάσια από αυτή της Γης. Αναλύοντας καινούργιες αλλά και παλαιότερες εικόνες μπόρεσαν να υπολογίσουν την πορεία και την ταχύτητά του, η οποία όπως παρατήρησαν, έχει διπλασιαστεί τα τελευταία χρόνια φθάνοντας τα 2.350 χλμ το δευτερόλεπτο. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς τους θα φθάσει σε απόσταση περίπου 40 δισ. χλμ από τον Τοξότη Α* στα μέσα του 2013. Από εκεί και πέρα, καθώς θα πλησιάσει στον ορίζοντα γεγονότων της υπερμεγέθους μαύρης τρύπας – το σημείο από όπου τίποτε, ούτε καν το φως, δεν μπορεί να ξεφύγει– το τέλος είναι προδιαγεγραμμένο. Υπολογίζεται ότι θα επέλθει ως το τέλος του ίδιου χρόνου και αναμένεται εναγωνίως. Επειδή δεν έχει αρκετή ύλη ώστε να αποκτήσει δική του βαρύτητα, όπως συμβαίνει με τα άστρα, οι ειδικοί αναμένουν ότι, πλησιάζοντας στον ορίζοντα γεγονότων, το νέφος θα αρχίσει να επιμηκύνεται από την τεράστια έλξη της μαύρης τρύπας, προσφέροντας μια εικόνα που ως τώρα δεν είχαν την τύχη να παρακολουθήσουν. «Η ιδέα ενός αστροναύτη που “τραβιέται” σαν μακαρόνι καθώς πλησιάζει μια μαύρη τρύπα είναι οικεία από την επιστημονική φαντασία» εξήγησε ο κύριος συγγραφέας της μελέτης Στέφαν Γκίλεσεν του Ινστιτούτου Εξωγήινης Φυσικής Μαξ Πλανκ στη Γερμανία. «Τώρα όμως» πρόσθεσε ο αστροφυσικός «μπορούμε να δούμε κάτι τέτοιο να συμβαίνει στην πραγματικότητα στο νεοανακαλυφθέν νέφος. Δεν πρόκειται να επιβιώσει από αυτή την εμπειρία». Υπολογίζεται ότι το μισό νέφος θα καταβροχθιστεί από τη μαύρη τρύπα ενώ το υπόλοιπο μισό θα εκτοξευθεί ξανά πίσω στο Διάστημα, εκπέμποντας ακτινοβολία. Χάρη σε αυτήν την ακτινοβολία οι ερευνητές θα μπορέσουν να παρατηρήσουν το φαινόμενο αντλώντας πολύτιμες πληροφορίες για τις μαύρες τρύπες γενικότερα και για τον Τοξότη Α* ειδικότερα. Το θεαματικό τέλος του νέφους, όπως επισημαίνουν οι ειδικοί, θα σημάνει επίσης το ξύπνημα ενός γίγαντα. Ο Τοξότης Α* απέχει περίπου 27.000 έτη φωτός από τη Γη και έχει μάζα περίπου 4 εκατομμύρια φορές μεγαλύτερη από αυτή του Ηλιου. Εδώ και πολύ μεγάλο διάστημα βρίσκεται σε νάρκη. Αν και πλήθος αντικειμένων στροβιλίζονται έξω από τον ορίζοντα γεγονότων του, κανένα δεν έχει παρασυρθεί μέσα σε αυτόν. Το γεγονός ότι ο Τοξότης Α* είναι τόσο αδρανής δεν είναι συνηθισμένο. Η «συνάντησή» του με το νέφος αερίων θα δώσει ενδεχομένως στους επιστήμονες κάποιες εξηγήσεις. «Τα επόμενα δύο χρόνια θα είναι πολύ ενδιαφέροντα και αναμένεται να μας παράσχουν εξαιρετικά πολύτιμες πληροφορίες για τη συμπεριφορά της ύλης γύρω από τέτοιου είδους εντυπωσιακά, υπερμεγέθη αντικείμενα» επεσήμανε ο Ράινχαρτ Γκέντσελ του Ινστιτούτου Εξωγήινης Φυσικής Μαξ Πλανκ, επικεφαλής της μελέτης. Το βέβαιο είναι ότι την επόμενη διετία πολλά τηλεσκόπια θα είναι στραμμένα προς το κέντρο του Γαλαξία. http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=434874

Κλείνει για αναβάθμιση ο Μεγάλος Επιταχυντής Αδρονίων. Λίγους μήνες μετά την ιστορική ανακάλυψη ενός σωματιδίου που θα μπορούσε να είναι το μποζόνιο του Χιγκς, ο Μεγάλος Επιταχυντής Αδρονίων (LHC) πρόκειται να τεθεί εκτός λειτουργίας στις 11 Φεβρουαρίου, προκειμένου να πραγματοποιηθούν εργασίες αναβάθμισης που θα διαρκέσουν δύο χρόνια. Το γιγάντιο μηχάνημα θα επιστρέψει το 2015 πιο ισχυρό από ποτέ. Η διετής παύση θα επιτρέψει την επιδιόρθωση προβλημάτων στον αρχικό σχεδιασμό του επιταχυντή, ο οποίος βρίσκεται κάτω από το CERN στα γαλλο-ελβετικά σύνορα. Οι εργασίες θα επιτρέψουν στον επιταχυντή να λειτουργήσει στη μέγιστη ονομαστική ισχύ των 14 TeV (το ηλεκτρονιοβόλτ είναι μονάδα μέτρησης της ενέργειας) σχεδόν διπλάσια από τη σημερινή του ισχύ. Επιπλέον, οι μηχανικοί του CERN θα έχουν την ευκαιρία να επιθεωρήσουν το εσωτερικό των γιγάντιων ανιχνευτών του LHC (ATLAS, CMS, LHCb) έπειτα από τρία χρόνια λειτουργίας σε συνθήκες ακατάλληλες για ανθρώπους. Αναβάθμιση χρειάζονται επίσης τα υπολογιστικά συστήματα του CERN προκειμένου να ανταποκριθούν στο φόρτο ενός ωκεανού δεδομένων. Στο μεταξύ, πάντως, οι επιστήμονες δεν θα έχουν χρόνο για διακοπές. Έχουν ακόμα πολύ δουλειά να κάνουν στην ανάλυση των δεδομένων που έχουν συγκεντρωθεί στα προηγούμενα πειράματα, και ίσως περιέχουν περισσότερες ενδείξεις για το σωματίδιο που φαίνεται ότι είναι το μποζόνιο του Χιγκς. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231234127 Περίπου 200 Έλληνες επιστήμονες συμμετέχουν στο πείραμα CERN. “Ζωντανό” κομμάτι του μεγαλύτερου πειράματος του κόσμου αποτελούν, παρόλα αυτά αναζητούν τα μικρότερα δυνατά σωματίδια που μπορούν να εμφανιστούν στη φύση και να εξηγήσουν, με την ύπαρξή τους, τον τρόπο με τον οποίο δημιουργήθηκε και υπάρχει το σύμπαν. Είναι οι περίπου 200 Έλληνες επιστήμονες που συμμετέχουν στο πείραμα του CERN, του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Πυρηνικών Ερευνών. Αυτή τη στιγμή βρίσκονται στην αιχμή της επιστημονικής έρευνας και συναγωνίζονται ποιοτικά συναδέλφους τους από πολλές άλλες χώρες, χωρίς μάλιστα να διαθέτουν δεδομένα χρηματοδότησης αντίστοιχα με εκείνα των επιστημόνων από τις ΗΠΑ, τη Γερμανία, τη Γαλλία αλλά και την Ιταλία. Ανάμεσά τους βρίσκεται, με αξιώσεις, το “νέο αίμα” της ελληνικής επιστημονικής έρευνας, διδακτορικοί φοιτητές, που εργάζονται ήδη στο σχετικό εγχείρημα. Σε δεδομένα CERN, η ερευνητική ομάδα του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ), στην οποία συμμετέχουν- μεταξύ άλλων- η καθηγήτρια του τμήματος Φυσικής Χαρά Πετρίδου, ο επίκουρος καθηγητής Δημήτρης Σαμψωνίδης και ο Λέκτορας Κωνσταντίνος Κορδάς, έχει κατασκευάσει το 10% των ανιχνευτών μυονίων, στον ανιχνευτή Atlas, όπου “αιχμαλωτίζονται” τα σωματίδια που προκύπτουν από τις συγκρούσεις πρωτονίων στον μεγάλο επιταχυντή. Η συμμετοχή του εργαστηρίου Ατομικής και Πυρηνικής Φυσικής του ΑΠΘ σε πειράματα του CERN ξεκίνησε τη δεκαετία του '70, εντατικοποιήθηκε όμως ακόμη περισσότερο με το εγχείρημα του ανιχνευτή Atlas τη δεκαετία του '90. Σήμερα, στο συγκεκριμένο πείραμα μετέχουν ομάδες από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και το Καποδιστριακό των Αθηνών, ενώ στον δεύτερο μεγάλο ανιχνευτή, που φέρει την ονομασία CMS, συνεργάζονται Έλληνες ερευνητές από τα Πανεπιστήμια Αθηνών και Ιωαννίνων. “Υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον από την ελληνική πλευρά και σημαντικά 'μυαλά' που διακρίνονται στις έρευνες. Σαφέστατα υπάρχει χώρος για τους Έλληνες επιστήμονες. Δεν υπολειπόμαστε ποιοτικά σε τίποτα έναντι των συναδέλφων μας από άλλες χώρες, εκτός από τα προβλήματα στη χρηματοδότηση καθώς διαρκώς εμείς πρέπει να αναζητούμε ευρωπαϊκά χρηματοδοτικά προγράμματα” αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Κορδάς. Μιλώντας για την κατασκευή τμήματος του Atlas από την ελληνική ομάδα σημειώνει: “Η κατασκευή των ανιχνευτών μυονίων είναι μία πολύ σημαντική συνεισφορά, καθώς τα μυόνια- σωματίδια σαν τα ηλεκτρόνια, που αποτελούν ουσιαστικά αντίγραφό τους- συνιστούν ένα πολύ καθαρό σήμα για τον εντοπισμό των σωματιδίων του Χιγκς. Τα τελευταία ανακαλύφθηκαν τον περασμένο χρόνο και τους αποδίδονται ιδιότητες που σχετίζονται με τη γέννηση του σύμπαντος. Αυτό σημαίνει ότι επειδή τα μυόνια ανιχνεύονται πολύ αποτελεσματικά προσφέρουν ιδανικές ευκαιρίες για μετρήσεις των σωματιδίων του Χιγκς”. Περιγράφει, άλλωστε, την πειραματική διαδικασία με έναν ιδιαίτερο τρόπο ώστε να είναι απόλυτα κατανοητός στο ευρύ κοινό: “Οι ανιχνευτές μας είναι σαν κρεμμύδια με τρυπούλες. Από αυτές εισέρχονται τα πρωτόνια και συγκρούονται μεταξύ τους. Κατά τη σύγκρουση προκύπτουν υποσωματίδια τα οποία 'ταξιδεύουν' από το εσωτερικό του κρεμμυδιού προς τα έξω (ηλεκτρόνια, μυόνια, νετρίνα, Χιγκς). Σε κάθε στρώμα του 'κρεμμυδιού' υπάρχουν ανιχνευτές, ευαίσθητα ηλεκτρονικά συστήματα, τα οποία καταγράφουν το φορτίο που προκύπτει από το πέρασμα ενός σωματιδίου”. Μιλώντας για το στάδιο στο οποίο βρίσκεται η έρευνα στο CERN σχολιάζει πως μετά την επιβεβαίωση της ύπαρξης του καινούριου σωματιδίου, αναζητούνται τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του. “Όλα δείχνουν ότι τα ερευνητικά δεδομένα ταιριάζουν στην περιγραφή του σωματιδίου του Χιγκς, κάτι που είναι πάρα πολύ ωραίο για την ανθρώπινη σκέψη. Το πρόβλημα, όμως, που παραμένει και καλείται να επιλύσει το σωματίδιο αυτό είναι εκείνο του βάρους, της μάζας και της δομής των υποσωματιδίων. Για παράδειγμα, δεν μπορούμε να εξηγήσουμε ακόμη πώς είναι δυνατόν το μυόνιο και το ηλεκτρόνιο, που είναι και τα δύο στοιχειώδη σωματίδια, δηλαδή δεν αποτελούνται από άλλα μικρότερα σωματίδια, να έχουν διαφορετική μάζα. Είναι χαρακτηριστικό ότι το μυόνιο ζυγίζει 200 φορές περισσότερο από το ηλεκτρόνιο” σχολιάζει. Για τα ερωτήματα που απομένουν να απαντηθούν στο πλαίσιο της παγκόσμιας έρευνας, ο κ. Κορδάς απαντά χαρακτηριστικά: “Τι να σας λέμε εμείς; Ότι εξηγούμε όλο το σύμπαν; Εξηγούμε μόνο το 4% από αυτό, συνεπώς μένουν ακόμη πολλά να αποσαφηνιστούν”. Ως παράδειγμα ενός από τα πιο σημαντικά και θεμελιώδη ερωτήματα, θέτει εκείνο της σκοτεινής ενέργειας, δηλαδή της ύλης από την οποία αποτελείται το 60% του σύμπαντος: “Από το 1900 γνωρίζουμε ότι το σύμπαν διαστέλλεται. Τα τελευταία δέκα χρόνια, όμως, ανακαλύψαμε ότι διαστέλλεται όλο και πιο γρήγορα. Αυτό σημαίνει ότι κάποιος βάζει ενέργεια σε αυτό, σαν να το 'φουσκώνει'. Ακόμη δεν γνωρίζουμε τι ακριβώς είναι αυτή η ενέργεια. Επίσης, από τον τρόπο που κινούνται τα αστέρια στις παρυφές των γαλαξιών συμπεραίνουμε, με βάση και το νόμο της βαρύτητας, ότι θα πρέπει να υπάρχει κάπου εκεί και άλλη ύλη, απλώς δεν τη βλέπουμε. Δεν ξέρουμε τι είναι. Στα πειράματά μας μπορεί να παράγουμε διάφορα σωματίδια κάποια από τα οποία ενδέχεται να έχουν τα χαρακτηριστικά της σκοτεινής ύλης και να μην αλληλεπιδρούν με τα υπόλοιπα”. Μια πρώτη “γεύση” από τα σχετικά πειράματα και την ανίχνευση σωματιδίων, παίρνουν αυτές τις μέρες 51 φοιτητές από την Ελλάδα, την Ιταλία, τις ΗΠΑ, την Ιαπωνία, την Ινδία, την Τουρκία, την Ουγγαρία, την Πολωνία, τη Γαλλία και άλλες χώρες, οι οποίοι συμμετέχουν σε διεθνές σχολείο για τα συστήματα επιλογής και συλλογής δεδομένων, στο Κέντρο Διάδοσης Ερευνητικών Αποτελεσμάτων του ΑΠΘ. Σε ένα από τα πολυάριθμα πειράματα, πάνω στα οποία θα εκπαιδευτούν για μία εβδομάδα, παρακολουθούν το “ταξίδι” ενός σωματιδίου μέσα από πλαστικές πλάκες, όπου αποτυπώνεται το φορτίο τους. Στη συνέχεια, όπως αναφέρει ο κ. Κορδάς, το σωματίδιο παράγει φως που συγκεντρώνεται σε φωτοπολλαπλασιαστές, ηλεκτρονικές συσκευές που χρησιμοποιούνται ως ανιχνευτές για να επιβεβαιώσουν την παρουσία του σωματιδίου. Οι λεπτομέρειες είναι πολλές και σύνθετες, όμως το αντικείμενο προσφέρει πολλές συγκινήσεις στους νέους, επίδοξους επιστήμονες και γενικά σε όσους εργάζονται στον συγκεκριμένο τομέα της έρευνας. “Είναι φανταστική η εμπειρία της συμμετοχής στο πείραμα του CERN. Όποιος τη ζει, γνωρίζει ότι δουλεύει για κάτι που παράγει νέα γνώση και η αίσθηση αυτή είναι πολύ ωραία” τονίζει ο κ. Κορδάς. Υπόσχεται δε ότι η προσπάθεια αυτή θα έχει και συνέχεια και δίνει “ραντεβού” σε δύο με τρία χρόνια, και πάλι στο CERN, για την αναβάθμιση του συστήματος επιλογής και συλλογής των δεδομένων του Atlas. Το σχετικό πρόγραμμα, στο οποίο συμμετέχει το εργαστήριο του ΑΠΘ μαζί με τα πανεπιστήμια της Πίζας και των Παρισίων και αφορά την κατασκευή των νέων ηλεκτρονικών συστημάτων του ανιχνευτή, ξεκινά σήμερα και επιφυλάσσεται για νέες καλές ειδήσεις από τους Έλληνες επιστήμονες στο μέλλον! http://www.defencenet.gr/defence/item/%CF%80%CE%B5%CF%81%CE%AF%CF%80%CE%BF%CF%85-200-%CE%AD%CE%BB%CE%BB%CE%B7%CE%BD%CE%B5%CF%82-%CE%B5%CF%80%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%AE%CE%BC%CE%BF%CE%BD%CE%B5%CF%82-%CF%83%CF%85%CE%BC%CE%BC%CE%B5%CF%84%CE%AD%CF%87%CE%BF%CF%85%CE%BD-%CF%83%CF%84%CE%BF-%CF%80%CE%B5%CE%AF%CF%81%CE%B1%CE%BC%CE%B1-cern

Κοσμική ζωγραφική. Η NASA έδωσε στη δημοσιότητα μια ακόμη εντυπωσιακή φωτογραφία όπου απεικονίζεται το Μέγα Νεφέλωμα του Ωρίωνα που αποτελεί το κοντινότερο στη Γη εργοστάσιο παραγωγής νέων άστρων. Ο αστερισμός του Ωρίωνα διαθέτει πολλά νεφελώματα αλλά το Μέγα Νεφέλωμα που είναι επίσης γνωστό ως M42 είναι το πιο «δραστήριο» και ενδιαφέρον για τους επιστήμονες. Βρίσκεται σε απόσταση περίπου 1350 ετών φωτός από τη Γη και η διάμετρος του εκτιμάται ότι είναι 24 έτη φωτός. Ορισμένα από τα νεαρά άστρα του νεφελώματος, όπως το LL Orionis, παράγουν ηλιακούς ανέμους μεγαλύτερης ταχύτητας, έντασης και ενέργειας από τους ανέμους του Ηλιου. Οι ηλιακοί άνεμοι συναντούν αέρια που κινούνται στο Διάστημα με μικρή ταχύτητα. Η συνάντηση αυτή δημιουργεί κοσμικούς «κυματισμούς» παρόμοιους με το κύμα που προκαλείται κατά την κίνηση μιας βάρκας στο νερό. Οι αλληλεπιδράσεις των άστρων με τα υλικά του νεφελώματος δημιουργούν ένα πολύχρωμο μωσαϊκό όπως αυτό που παρουσιάζεται στην εικόνα που κατέγραψε το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble. http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=496747

Το πρώτο πορτρέτο της Αφροδίτης. Με αφορμή τη συμπλήρωση 39 ετών από την αποστολή του σκάφους Mariner 10 στην Αφροδίτη, η NASA έδωσε στη δημοσιότητα μια φωτογραφία που τράβηξε το σκάφος και η οποία ήταν η πιο κοντινή που είχαν μέχρι τότε στη διάθεσή τους οι επιστήμονες από τον συγκεκριμένο πλανήτη. Τη φωτογραφία είχε λάβει το Mariner 10 στις 5 Φεβρουαρίου του 1974 και δείχνει την πυκνή νεφώδη ατμόσφαιρα της Αφροδίτη στην οποία κυριαρχεί το διοξείδιο του άνθρακα. http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=496915