Δροσος Γεωργιος

«Προσευχηθείτε», η συμβουλή της NASA αν πλησιάζει αστεροειδής. Ο διοικητής της NASA Τσαρλς Μπόλντεν έχει μια απλή συμβουλή για την αντιμετώπιση ενός αστεροειδή που θα έβαζε στο στόχαστρο τις ΗΠΑ: προσευχηθείτε. Αυτό, εξάλλου, είναι το μόνο που θα μπορούσε να κάνει η αμερικανική κυβέρνηση στην περίπτωση επικείμενης πρόσκρουσης, όπως δήλωσε ο Μπόλντεν στην Επιστημονική Επιτροπή του Κογκρέσου. Όπως αναφέρει το Reuters, η Επιτροπή ζήτησε να ενημερωθεί για το ποια μέτρα έχουν ληφθεί και τι κονδύλια απαιτούνται προκειμένου να προστατευτεί ο πλανήτης από αδέσποτους διαστημικούς βράχους. Το ζήτημα ήλθε στην επικαιρότητα στις 15 Φεβρουαρίου, όταν ένας αστεροειδής διαμέτρου 15 μέτρων εξερράγη πάνω από το Τσελαμπίνσκ της Ρωσίας με την ισχύ 30 βομβών σαν της Χιροσίμα. Την ίδια μέρα, ένας ακόμα μεγαλύτερος βράχος πέρασε σε απόσταση 20.000 χιλιομέτρων, πιο κοντά από τους τηλεπικοινωνιακούς δορυφόρους. «Ήμασταν τυχεροί που τα γεγονότα του περασμένου μήνα αποδείχθηκαν μια ενδιαφέρουσα σύμπτωση αντί καταστροφή» σχολίασε ο ρεπουμπλικανός βουλευτής Λάμαρ Σμιθ. πρόεδρος της επιτροπής. Ο διοικητής της NASA ανέφερε ότι η υπηρεσία του έχει ήδη εντοπίσει το 95% των κοντινών στη Γη αστεροειδών με διάμετρο άνω του ενός χιλιομέτρου, οι οποίοι μπορούν δυνητικά να εξαφανίσουν ολόκληρη την ανθρωπότητα. Αχαρτογράφητο όμως παραμένει το 90% των περίπου 10.000 κοντινών στη Γη αστεροειδών με διάμετρο έως 300 μέτρα, αρκετά μεγάλη για να καταστρέψουν μια μεγαλούπολη. Κατά μέσο όρο, τέτοια σώματα προσκρούουν στον πλανήτη μια φορά στα 1.000 χρόνια. «Με βάση τις πληροφορίες που έχουμε, δεν γνωρίζουμε κάποιον αστεροειδή που απειλεί τις Ηνωμένες Πολιτείες. Αν όμως ένας τέτοιος αστεροειδής επρόκειτο να χτυπήσει σε τρεις εβδομάδες, τότε προσευχηθείτε» είπε. Ανέφερε ακόμα ότι η NASA εξετάζει διάφορες υποψήφιες ιδέες για την αναχαίτιση εισερχόμενων αστεροειδών. Αντίθετα με ό,τι συμβαίνει συνήθως στις ταινίες, η χρήση πυρηνικών όπλων δεν θα ήταν αποτελεσματική, αφού ο βράχος θα έσπαζε σε κομμάτια τα οποία θα έπεφταν στη Γη σαν βροχή. Η μόνη λύση θα ήταν να ασκηθεί στον βράχο μια μικρή αλλά σταθερή δύναμη, η οποία θα άλλαζε την πορεία του σε διάστημα μερικών μηνών ή ετών. Αυτό θα μπορούσε να γίνει με διάφορους τρόπους: χρωματίζοντας τη μια πλευρά του αστεροειδή άσπρη, ώστε να ανακλά το φως και να σπρώχνει το βράχο προς την αντίθετη πλευρά, ή ακόμα και με ρομπότ που κάθονται στην επιφάνεια του αστεροειδή και εκτοξεύουν πέτρες στο Διάστημα, οπότε σπρώχνουν την απειλή προς την αντίθετη κατεύθυνση. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231240411

NASA: Τα απομεινάρια ενός σούπερ-νόβα. Μία εντυπωσιακή απεικόνιση ενός σούπερ νόβα, έδωσε στη δημοσιότητα η NASA. Η εικόνα αποτελεί συνδυασμό στοιχείων που συγκεντρώθηκαν με τη χρήση ακτινών Χ και υπέρυθρων και «φωτίζει» την έκρηξη ενός άστρου που ανακάλυψε πρώτος ο Κέπλερ, το 1604. Η σύνθεση της εικόνας αποκαλύπτει τη συγκέντρωση σιδήρου μόνο στη μία πλευρά του κέντρου του σούπερ-νόβα. Κυρίως, όμως, συνθέτει μία από τις πιο εντυπωσιακές και απόκοσμες εικόνες που χαρίζει το Σύμπαν. http://portal.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathciv_1_19/03/2013_488610

Ένα αφιέρωμα στο MESSENGER http://physicsgg.me/2013/03/14/%ce%ad%ce%bd%ce%b1-%ce%b1%cf%86%ce%b9%ce%ad%cf%81%cf%89%ce%bc%ce%b1-%cf%83%cf%84%ce%bf-messenger/

Ο Σταμάτης Κριμιζής για τα Voyager και JUICE Αποτελεί έναν από τους πλέον διακεκριμένους διαστημικούς επιστήμονες στον κόσμο. Μέσω των πειραμάτων του έχει «ταξιδέψει» στο Διάστημα με τις σπουδαιότερες αποστολές της Αμερικανικής Υπηρεσίας Διαστήματος (NASA) και σύντομα αναμένεται να κάνει το ίδιο και με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (ESA). Μόνο που αυτή τη φορά έχει θέσει ως όρο της συμμετοχής του τη συμμετοχή της χώρας του, της Ελλάδας. Ο δρ Σταμάτης Κριμιζής, επόπτης του Γραφείου Διαστημικής Ερευνας και Τεχνολογίας της Ακαδημίας Αθηνών, πρόεδρος του Εθνικού Συμβουλίου Ερευνας και Τεχνολογίας (ΕΣΕΤ) της Ελλάδας και ομότιμος διοικητής διαστημικών προγραμμάτων στο Πανεπιστήμιο Τζονς Χόπκινς, στις ΗΠΑ, μίλησε στο «Βήμα» για τη διάλεξη που έδωσε την Παρασκευή στο Ιδρυμα Τεχνολογίας και Ερευνας (ΙΤΕ) στην Κρήτη γύρω από τα 35 χρόνια ακούραστης διαστημικής εξερεύνησης των «Voyager» 1 και 2 και με τον μοναδικό αφηγηματικό του τρόπο, γεμάτο ζωντάνια και χιούμορ, μας πήγε για λίγο ως… τα άστρα. Το «Voyager 2» της NASA εκτοξεύτηκε στις 20 Αυγούστου 1977 από το Κέιπ Κανάβεραλ, στη Φλόριδα των ΗΠΑ «To 1977, όταν και εκτοξεύθηκαν τα “Voyager”, αρχικός σκοπός μας ήταν η εξερεύνηση του Δία και του Κρόνου. Είχαμε προγραμματίσει τα καύσιμα για κάτι τέτοιο, αλλά στην πορεία είδαμε ότι εκμεταλλευόμενοι τη βαρύτητα του Κρόνου θα μπορούσαμε να φτάσουμε ως τον Ουρανό και τον Ποσειδώνα και αυτό ακριβώς κάναμε» μας λέει ο δρ Κριμιζής. «Ανάμεσα στους αντικειμενικούς σκοπούς της αποστολής συγκαταλεγόταν και η μελέτη του διαπλανητικού χώρου – του χώρου όχι μόνο ανάμεσα στους πλανήτες αλλά και πέρα από αυτούς. Το ηλιακό μας σύστημα καθώς ταξιδεύει μέσα στον Γαλαξία φτάνει σε ένα σημείο όπου η επιρροή του Ηλίου μας είναι περιορισμένη και αρχίζει η επιρροή του Γαλαξία. Αυτό το σημείο δεν ήταν γνωστό. Οταν εκτοξεύσαμε την αποστολή το ’77, υπήρχαν θεωρίες κατά τις οποίες το σημείο αυτό βρισκόταν γύρω από την τροχιά του Δία, δηλαδή στα 750 εκατ. χλμ. από τον Ηλιο. Αποδείχθηκε λοιπόν ότι το πρώτο “σύνορο” ήταν στα 14,1 δισ. χλμ. από το άστρο μας. Και έκτοτε ταξιδεύαμε σε έναν ενδιάμεσο χώρο που λέγεται Ηλιόπαυση – και, σύμφωνα με τα μοντέλα, μετά την Ηλιόπαυση θα βγαίναμε στον Γαλαξία. Αυτό το περιμέναμε με μεγάλη προσμονή» εξηγεί ο διακεκριμένος έλληνας ακαδημαϊκός. Πώς το «Voyager» έφτασε στην «έξοδο» «Στο πλαίσιο του δικού μας πειράματος, το οποίο μετρά τη ροή των σωματιδίων στον ηλιακό άνεμο, είχαμε κάνει ορισμένες παρατηρήσεις οι οποίες έδειχναν ότι τα μοντέλα που αναφέρονταν στη θέση της “εξόδου” προς τον Γαλαξία ήταν τελικά λανθασμένα. Δεν είχαν προβλέψει πολλά πράγματα. Η ταχύτητα του ηλιακού ανέμου στην περιοχή της Γης είναι 1,5 εκατ. χλμ./ώρα. Στο σημείο όπου έχουμε φτάσει τώρα, δηλαδή γύρω στα 18,5 δισ. χλμ. από τον Ηλιο, ο ηλιακός άνεμος έχει πέσει γύρω στο μηδέν, δεν κινείται προς τον Γαλαξία. Σταμάτησε γιατί αντιμετώπισε το μαγνητικό πεδίο του Γαλαξία, το οποίο δεν αφήνει τον ηλιακό άνεμο να προχωρήσει παραπάνω. Σύμφωνα με τη θεωρία, κάτι τέτοιο προβλεπόταν. Οταν το “Voyager” θα έφτανε κοντά στο μαγνητικό πεδίο του Γαλαξία, θα άρχιζε να χάνει την ταχύτητά του και να αυξάνεται η θερμοκρασία του. Δεν είχαν προβλέψει όμως ότι κάτι τέτοιο θα συνέβαινε προτού ακόμη φτάσει κοντά στην “έξοδο”» επισημαίνει ο δρ Κριμιζής. Ο χειρισμός ενός διαστημικού σκάφους που επί 35 χρόνια περιπλανιέται στο Διάστημα αποτελεί πραγματικό θαύμα. «Ξέρετε τι είναι να έχεις ένα διαστημικό σκάφος εκεί έξω τόσο καιρό και να του στέλνεις εντολές, να προσπαθείς να αλλάξεις την κατεύθυνση με την οποία κάνει μετρήσεις και να υπακούει στις διαταγές σου; Πραγματικά δεν το περιμέναμε» τονίζει. Χάρη στα δεδομένα που στέλνει ακόμη το «Voyager» οι επιστήμονες είδαν ότι οι ηλιακές μετρήσεις στο σημείο όπου βρίσκεται τώρα είναι τόσο στάσιμες ώστε να μοιάζουν με… «έλος». «Πριν από λίγους μήνες είδαμε μια τρομερή ελάττωση των σωματιδίων του ηλιακού ανέμου και μια αύξηση των κοσμικών ακτίνων. Οι κοσμικές ακτίνες είναι ακτινοβολία η οποία έρχεται έξω από τον Γαλαξία, εκτός του ηλιακού μας συστήματος δηλαδή, και ταξιδεύει σχεδόν με την ταχύτητα του φωτός. Ξαφνικά, λοιπόν, στις 25 Αυγούστου οι κοσμικές ακτίνες αυξήθηκαν και τα σωματίδια του ηλιακού ανέμου εξαφανίστηκαν. Τότε, λοιπόν, είπαμε: “Α, βγήκαμε στον Γαλαξία”». Επικοινωνία ως το 2025. Σύμφωνα με τον ειδικό, το «Voyager» αποτελεί το μοναδικό ανθρώπινο κατασκεύασμα που είναι ικανό να βγει από το ηλιακό μας σύστημα. «Αν γίνει αυτό, τότε θα μιλάμε για μια κοσμοϊστορική ανακάλυψη» υπογραμμίζει ο ίδιος. «Πρόκειται για την προσπάθεια του ανθρώπου να ανακαλύψει το επόμενο σύνορο. Είναι, δηλαδή, το ελατήριο για τη βασική έρευνα σε όλους τους τομείς, από τη Βιολογία ως τη Φυσική κτλ. Το “Voyager” είναι το πρώτο κατασκεύασμα της ανθρωπότητας που θα ξεφύγει από τη βαρύτητα του Ηλίου». To «Voyager» θα συνεχίσει να ταξιδεύει. Η επικοινωνία του ωστόσο με τη Γη κάποια στιγμή θα σταματήσει λόγω του ενεργειακού «θανάτου» του. «Εκεί δεν υπάρχει τριβή που θα μπορούσε να προκαλέσει βλάβες στο σκάφος. Η επικοινωνία μας όμως υπολογίζουμε ότι θα τερματιστεί γύρω στο 2025. Αυτό θα συμβεί γιατί η ισχύς της πυρηνικής μπαταρίας που κουβαλά συνεχώς ελαττώνεται. Μετά το 2020 περίπου δεν θα έχουμε αρκετό ηλεκτρικό ρεύμα για τη λειτουργία όλων των πειραμάτων που “τρέχουν”. Στην επιστημονική ομάδα έχουμε ήδη αρχίσει τις συζητήσεις για την απενεργοποίηση ενός ή δύο πειραμάτων ώστε να λειτουργούν τα υπόλοιπα – με τον τρόπο αυτόν θα μπορούμε τουλάχιστον να λαμβάνουμε δεδομένα. Η μπαταρία έχει αυτή τη στιγμή 264 βατ» μας εξηγεί ο δρ Κριμιζής. «Ζουμερή» αποστολή στον Δία Το JUpiter ICy moons Explorer, γνωστό και ως «JUICE», αποτελεί τη νέα αποστολή της ESA με σκοπό την εξερεύνηση των δορυφόρων του Δία, Γανυμήδη, Ευρώπη και Καλλιστώ. To «JUICE», το οποίο θα είναι σχεδιασμένο να διεκπεραιώσει συνολικά 11 πειράματα και αναμένεται να εκτοξευθεί από τη Γαλλική Γουιάνα το 2022, εκτιμάται ότι θα φτάσει στον Δία το 2030. «Θα είναι η πρώτη φορά που ευρωπαϊκό διαστημικό σκάφος θα εξερευνήσει την περιοχή του Δία και θα γίνει δορυφόρος σε ένα από τα φεγγάρια του, τον Γανυμήδη. Τους φυσικούς δορυφόρους του Δία τους έχουμε ήδη δει με το “Voyager” πριν από 30 χρόνια, όταν και έγιναν βασικές ανακαλύψεις, με λίγα όμως δεδομένα. Χρειάζεται, λοιπόν, αντί να κάνουμε ένα “πέρασμα” με ένα διαστημικό σκάφος και να διενεργήσουμε περιορισμένο αριθμό μετρήσεων, να μείνουμε εκεί για συνεχείς μετρήσεις». To πείραμα Particle Environment Package (PEP), τον συντονισμό του οποίου έχει αναλάβει το Σουηδικό Ινστιτούτο Διαστημικής Φυσικής (IRF) και στο οποίο συμμετέχει ο δρ Κριμιζής, θα αναλάβει τη μέτρηση των φορτισμένων και των ουδέτερων σωματιδίων στη γειτονιά του Δία. «Πρόκειται για ένα πείραμα που έχουμε σχεδιάσει σε συνεργασία με ερευνητές από το Πανεπιστήμιο Τζονς Χόπκινς, στις ΗΠΑ, και με ευρωπαίους συναδέλφους. Είναι παρόμοιο με εκείνο του “Voyager” και του “Cassini” που βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τον Κρόνο αλλά με πολύ πιο προηγμένη τεχνολογία» περιγράφει ο έλληνας αστροφυσικός. Η επιφάνεια των φεγγαριών του Δία καλύπτεται από πάγο νερού. Γι’ αυτό και η εξερεύνησή τους είναι μια πραγματική πρόκληση για τους επιστήμονες. «Κάτω από τον πάγο κρύβεται ένας υπόγειος ωκεανός. Αυτό το γνωρίζουμε από μετρήσεις που έχει ήδη κάνει το “Voyager”. Δεν γνωρίζουμε όμως βασικά στοιχεία όπως π.χ. το πάχος του πάγου της επιφάνειας, το βάθος του ωκεανού, τη σύστασή του ή το αν υπάρχουν οργανικές ουσίες στην επιφάνεια. Το “JUICE” με τα πειράματα που θα περιλαμβάνει θα κάνει όλες τις απαραίτητες μετρήσεις. Βασικός επιστημονικός στόχος είναι να κοιτάξουμε αν υπάρχουν συνθήκες για βιολογική δραστηριότητα στους ωκεανούς αυτούς – νερό προφανώς υπάρχει, η ενέργεια υπάρχει, διότι υπάρχουν παλιρροϊκές έλξεις ανάμεσα στους δορυφόρους, και πιθανόν να υπάρχουν και ουσίες οργανικές, π.χ. άνθρακας. Γνωρίζουμε ότι υπάρχει οξυγόνο και πιθανώς άνθρακας, ωστόσο δεν ξέρουμε σε τι ποσοστά» μας λέει ο δρ Κριμιζής. «Στη νέα αποστολή θα υπάρχουν, μεταξύ άλλων, όργανα για τη μέτρηση του φάσματος και της έντασης των ηλεκτρονίων, όργανα για την ανίχνευση και τη μέτρηση όλων των στοιχείων (υδρογόνο, ήλιο, θείο, οξυγόνο, άνθρακας, όλα αυτά που υποθέτουμε ότι υπάρχουν θα μετρηθούν με ακρίβεια). Πρόκειται για υπερβολικά ακριβείς αισθητήρες, η κατασκευή των οποίων στοιχίζει πάρα πολύ ακριβά». Μικροτσίπ ελληνικά και κοσμογυρισμένα. Είναι η έκτη φορά που ο επιστήμονας θα «πάει» στον Δία. Εχει ήδη συμμετάσχει σε πέντε πειράματα αποστολών της NASA προς τον «γίγαντα» του ηλιακού μας συστήματος. Οπως λέει ο ίδιος, είναι όμως, παρ’ όλα αυτά, η πρώτη φορά που η Ευρώπη στέλνει αποστολή εκεί και γι’ αυτό του ζητήθηκε να βοηθήσει. «Τους είπα ότι δέχομαι αν λάβει μέρος και η Ελλάδα». Στο πείραμα PEP ως συνεργαζόμενος ερευνητής λαμβάνει μέρος και ο Θεόδωρος Σαρρής, επίκουρος καθηγητής στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο, που μαζί με την ομάδα του έχουν σχεδιάσει μικροτσίπ με τεράστια ανθεκτικότητα στην ακτινοβολία. «Για να καταλάβετε τι γίνεται στον Δία από πλευράς ακτινοβολίας, αν βάλετε το κινητό σας στην επιφάνεια της Ευρώπης ή του Γανυμήδη, σε 10 λεπτά όλα τα ηλεκτρονικά μέρη του θα έχουν αχρηστευθεί λόγω της ακτινοβολίας. Η τεχνολογία που ανέπτυξαν οι ερευνητές αντέχει δύο ολόκληρα χρόνια στη συγκεκριμένη ακτινοβολία. Τα μικροτσίπ έχουν λάβει αναγνώριση από την ESA και έχουν ήδη χρησιμοποιηθεί σε διάφορες αποστολές, ακόμη και στη ρουκέτα Ariane, η οποία εκτοξεύει τους δορυφόρους επικοινωνίας και καιρού». To «JUICE», σύμφωνα με τον ειδικό, θα παραμείνει στο Διάστημα για όσο αντέξει. Αντικειμενικός στόχος είναι να πραγματοποιήσει όλες τις επιστημονικές μετρήσεις μέσα σε διάστημα δύο ετών. «Στην πραγματικότητα, ο χρόνος θα εξαρτηθεί από το πόσο θα αντέξουν τα κυκλώματά του στην ακτινοβολία. Γι’ αυτό και η ελληνική συμμετοχή με τα ανθεκτικά στην ακτινοβολία μικροτσίπ είναι βασική. Σκοπός είναι να διενεργηθούν αρχικά μετρήσεις στην Ευρώπη και στην Καλλιστώ και στη συνέχεια στον Γανυμήδη, όπου το “JUICE” θα γίνει τεχνητός δορυφόρος». Για να καταλάβουν ακριβώς τι υπάρχει εκεί σε λεπτομερές επίπεδο, οι επιστήμονες χρειάζονται περισσότερες μετρήσεις και σε διαφορετικά μήκη κύματος ώστε να μπορέσουν να προχωρήσουν σε διαφορετικές εκτιμήσεις. «Το “JUICE” έχει ένα ειδικό ραντάρ το οποίο έχει την ικανότητα να περνά μέσα από τον πάγο και να φτάνει στην επιφάνεια του νερού. Με την αντανάκλαση των κυμάτων θα μπορεί να μετρήσει το πάχος του πάγου, αν είναι το ίδιο σε όλη την επιφάνεια του δορυφόρου ή περισσότερο στον Βόρειο ή στον Νότιο Πόλο κτλ. Πρόκειται για απόκτηση γνώσης σε πολύ λεπτομερές επίπεδο. Μέσω της διαδικασίας αυτής δημιουργούνται και τα μοντέλα για το πώς π.χ. σχηματίστηκε το φεγγάρι κτλ. Αν, π.χ., αποδειχθεί ότι σε ορισμένες περιοχές της Ευρώπης ο φλοιός έχει πάχος ενός χιλιομέτρου ή 100 μέτρων, αυτό θα μπορούσε να κατευθύνει την έρευνα στο μέλλον, μια μελλοντική προσεδάφιση ή γεώτρηση». «Πολλοί λένε “ε, τώρα γιατί ανακατεύεστε εσείς στην Ελλάδα με το Διάστημα;”. Σε τέτοιου είδους τεχνολογίες όμως θα μπορούσε να βασιστεί η ανάκαμψη της οικονομίας μας. Πιστεύω ότι μέσω της προώθησης των νέων τεχνολογιών και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων θα αρχίσει η αναγέννηση των εξαγωγών προϊόντων υψηλού επιπέδου. Αυτό επιδιώκουμε στο ΕΣΕΤ. Με τον τρόπο αυτόν ελπίζουμε να καταφέρουμε να αντιμετωπίσουμε και το λεγόμενο “brain drain”, το φαινόμενο που παρατηρούμε στις ημέρες μας κατά το οποίο τα νέα παιδιά φεύγουν στο εξωτερικό. Γιατί εδώ δεν μιλάμε για ανθρώπους που θα πάνε να δουλέψουν σε εργοστάσια αλλά για εξειδικευμένους επιστήμονες που θα αναζητήσουν εργασία σε πανεπιστήμια και μεγάλες επιχειρήσεις και είναι περιζήτητοι» αναφέρει ο δρ. Κριμιζής. Ο δρ Σταμάτης Κριμιζής γεννήθηκε στη Χίο. Σπούδασε Φυσική στο Πανεπιστήμιο της Μινεσότα, στις ΗΠΑ και το 1965 έλαβε το Διδακτορικό του από το Πανεπιστήμιο της Αϊοβα, όπου και υπηρέτησε ως καθηγητής. Το 1968 μετακινήθηκε στο Εργαστήριο Εφαρμοσμένης Φυσικής του Πανεπιστημίου Johns Hopkins, όπου το 1980 έγινε επιστημονικός διευθυντής, το 1991 επικεφαλής της Διοίκησης Διαστήματος και το 2004 επίτιμος διευθυντής. Είναι επικεφαλής ερευνητής σε διάφορες διαστημικές αποστολές της NASA, συμπεριλαμβανομένων και των Voyager 1 και 2, και στην αποστολή του Cassini-Huygens στον Κρόνο και στον Τιτάνα. Εχει σχεδιάσει όργανα που έχουν ταξιδέψει και στους οκτώ πλανήτες του Ηλιακού Συστήματος και με την εν εξελίξει αποστολή New Horizons, η οποία κατευθύνεται προς τον Πλούτωνα. Στο ενεργητικό του έχει περισσότερες από 530 δημοσιευμένες εργασίες σε επιστημονικά έντυπα, ενώ έχει γράψει και βιβλία σχετικά με τη φυσική του Ηλίου, τον μεσοαστρικό χώρο, τις πλανητικές μαγνητόσφαιρες και την ηλιόσφαιρα. Εχει λάβει δύο φορές το Exceptional Scientific Achievement Medal της NASA και είναι μέλος των American Physical Society, American Geophysical Union, American Association for the Advancement of Science και American Institute of Aeronautics and Astronautics. Το 2002 βραβεύθηκε με το τιμητικό COSPAR’s Space Science Award, ενώ έχει αποσπάσει πολλές άλλες διακρίσεις όπως το Basic Sciences Award της Διεθνούς Ακαδημίας Αστρoναυτικής και το χρυσό μετάλλιο του CEAS (Council of European Aerospace Societies) τo 2011. Ως μέλος της Ακαδημίας Αθηνών από 2004 διευθύνει το Γραφείο Ερευνας της Επιστήμης του Διαστήματος. Από το 2006 ως το 2010 υπηρέτησε ως αντιπρόσωπος της Ελλάδας στο συμβούλιο του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA) και από τον Σεπτέμβριο του 2010 ως πρόεδρος έχει αναλάβει τα ηνία του Εθνικού Συμβουλίου Ερευνας και Τεχνολογίας (ΕΣΕΤ). http://physicsgg.me/2013/03/16/%ce%bf-%cf%83%cf%84%ce%b1%ce%bc%ce%ac%cf%84%ce%b7%cf%82-%ce%ba%cf%81%ce%b9%ce%bc%ce%b9%ce%b6%ce%ae%cf%82-%ce%b3%ce%b9%ce%b1-%cf%84%ce%b1-voyager-%ce%ba%ce%b1%ce%b9-juice/

Η «ταυτότητα» του μετεωρίτη των Ουραλίων. Η γεωχημικοί αποτίμησαν τα πρώτα αποτελέσματα της μελέτης του μετεωρίτη, που έπεσε στα μέσα Φεβρουαρίου στη λίμνη Τσεμπαρκούλ στα Ουράλια. Ήδη έχει διαβιβαστεί η «ταυτότητά» του στη Διεθνή Επιτροπή Μετεωριτών. Στο μετεωρίτη δόθηκε το όνομα «Τσελιάμπινσκ», λόγω του ότι η περιοχή της πτώσης των θραυσμάτων του μετά την έκρηξη της 15 Φεβρουαρίου κάλυψε όλη την περιφέρεια Τσελιάμπινσκ. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Ινστιτούτου γεωχημικής και αναλυτικής χημείας, ο κοσμικός «επισκέπτης» αποτελείται βασικά από πυριτικά άλατα. Λιγότερο από το 10% της σύνθεσης του ουρανίου σώματος είναι ψευδάργυρος, σίδηρος, χρώμιο, κοβάλτιο και αλουμίνιο. Η ηλικία του μετεωρίτη, σύμφωνα με προκαταρκτικές εκτιμήσεις, ανέρχεται σε 4,5 δισεκ. έτη. Όπως δηλώνουν επιστήμονες, ο κοσμικός ξένος αφίχθηκε από τη ζώνη αστεροειδών, που βρίσκεται μεταξύ του Άρη και του Δία. Σ΄αυτή την περιοχή υπάρχουν αρκετά παρόμοια μικρά ουράνια σώματα. Ο μετεωρίτης του Τσελιάμπινσκ στην αρχή ήταν μέρος ενός μεγάλου αστεροειδούς. Μετά αποσπάστηκε και ξεκίνησε για ελεύθερη πτήση. Περίπου πριν 10 εκατ. χρόνια σ΄αυτόν χτύπησε άλλο ουράνιο σώμα. Αυτό αποδεικνύεται από τα τήγματα που δημιουργήθηκαν από την θέρμανση του μετεωρίτη. Ως αποτέλεσμα, στη Γη έφτασε ένα αρκετά πλαδαρό σώμα το οποίο, εισερχόμενο στην ατμόσφαιρα της Γης, διαλύθηκε εύκολα σε μικρά κομμάτια. Το 90% της μάζας του μετεωρίτη έγινε σκονη κατά την είσοδο στην ατμόσφαιρα, όμως περίπου δέκα τόνοι έπεσαν στη Γη. Ωστόσο ο επιστήμονας προς το παρόν βρήκαν μόνο 3 κιλά. Ο μετεωρίτης Τσελιάμπινσκ με διάμετρο 18-20 μέτρων προξένησε αρκετή ζημιά στους ανθρώπους και στην οικονομία της πόλης – από το κρουστικό κύμα έσπασαν τα τζάμια πολλών κτιρίων. Από τα θραύσματά τους τραυματίστηκαν 1145 άτομα. Ζημιές προξενήθηκαν σε σχεδόν 3 χιλ. κτίρια και εγκαταστάσεις. Οι επιστήμονες θεωρούν ότι, αν ο μετεωρίτης εισερχόταν στην ατμόσφαιρα της Γης με πιο απότομη τροχιά, οι συνέπειες θα μπορούσαν να ήταν πολύ πιο σοβαρές. Ο συνολικός αριθμός των δυνητικά επικίνδυνων για τη Γη αστεροειδών σήμερα υπερβαίνει τις 200 χιλιάδες. Σοβαρή απειλή αποτελούν τα ουράνια σώματα με διάμετρο 40 μέτρων και πάνω. Η ενέργεια, που εκλύεται κατά τη σύγκρουση ενός τέτοιου σώματα με τη Γη, μπορεί να συγκριθεί με την έκρηξη μιας ισχυρής θερμοπυρηνικής βόμβας. http://greek.ruvr.ru/2013_03_19/108421787/

Νέα δυσλειτουργία αναγκάζει το Curiosity να πέσει σε νάρκη. Λίγο αφότου μετέδωσε τα αποτελέσματα της πρώτης χημικής ανάλυσης στα πετρώματα του Άρη, το Curiosity εμφάνισε πρόβλημα στη διάρκεια διαγνωστικού ελέγχου και αναγκάστηκε να τεθεί για δεύτερη φορά σε κατάσταση ασφαλούς λειτουργίας. H NASA διαβεβαιώνει πάντως ότι το ρομπότ θα επανέλθει πλήρως στη διάρκεια μερικών ημερών. Όπως ανακοίνωσε την Τρίτη η NASA, η ανωμαλία εμφανίστηκε στις 16 Μαρτίου κατά την εκτέλεση του λογισμικού που ελέγχει το μέγεθος αποθηκευμένων αρχείων. «Το πρόβλημα είναι απλό να αντιμετωπιστεί» δήλωσε ο Ρίτσαρντ Κουκ, διαχειριστής της αποστολής στο Εργαστήρι Αεριώθησης (JPL) της NASA στην Καλιφόρνια. Όταν εμφανίστηκε η βλάβη το Curiosity χρησιμοποιούσε τον δεύτερο από τους υπολογιστές του, καθώς ο πρώτος είχε παρουσιάσει δυσλειτουργία στο τσιπ μνήμης και ορίστηκε ως εφεδρικός πριν από μερικές μέρες. Το πυρηνοκίνητο ρομπότ προσεδαφίστηκε στον Άρη τον περασμένο Αύγουστο προκειμένου να απαντήσει στο ερώτημα αν ο Άρης διέθετε ποτέ τα συστατικά που απαιτούνται για την εμφάνιση ζωής. Η απάντηση που έδωσε η NASA την περασμένη εβδομάδα, βασισμένη στα πρώτα αποτελέσματα, ήταν ένα κατηγορηματικό ναι. Το συμπέρασμα προήλθε από τις τις χημικές αναλύσεις στο πρώτο κονιορτοποιημένο δείγμα πετρωμάτων, το οποίο συνέλεξε το ρομπότ χρησιμοποιώντας το τρυπάνι του, το πρώτο που φτάνει στον Άρη. Τα αποτελέσματα επιβεβαίωσαν ότι η περιοχή στην οποία έχει προσεδαφιστεί η αποστολή βρεχόταν κάποτε από λίμνες και ποτάμια. Τη Δευτέρα η NASA παρουσίασε επιπλέον ενδείξεις για την ύπαρξη μορίων νερού που παραμένουν σήμερα στο υπέδαφος. Υπέρυθρες εικόνες και μετρήσεις από ένα ρωσικό όργανο που εκτοξεύει νετρόνια στο έδαφος χαρτογράφησαν το νερό αυτό σε ποικίλα βάθη μέσα στο έδαφος. Το Curiosity, κόστους 2,5 δισ. δολαρίων, βρίσκεται στον έβδομο μήνα μιας αποστολής που προγραμματίζεται να διαρκέσει τουλάχιστον δύο χρόνια. Ο εξάτροχος ρομποτικός γεωλόγος βρίσκεται καθ' οδόν γα το Όρος Σαρπ, ένα ύψωμα στο κέντρο του αρχαίου Κρατήρα Γκέιλ -μια τεράστια τρύπα στο έδαφος που επιτρέπει στους ερευνητές να κοιτάξουν πιο βαθιά στο παρελθόν του γειτονικού πλανήτη. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231240260 Οι επιστήμονες ανακάλυψαν στον Άρη «οάσεις» Η συσκευή DAN (Dynamic Albedo of Neutrons – Δυναμικό Αλμπέντο των Νετρονίων), που είναι εγκατεστημένη στο ρομποτικό όχημα εξερεύνησης του Άρη Curiosity, κατέγραψε ανομοιογενή κατανομή των νερών του εδάφους στον Άρη. Τώρα οι επιστήμονες θα προσπαθήσουν να διευκρινίσουν την αιτία της αύξησης της υγρασίας ορισμένων τμημάτων της επιφάνειας του κόκκινου πλανήτη, τα οποία με κάποια φαντασία μπορούν να ονομαστούν «οάσεις» στην έρημο του Άρη. Η συσκευή DAN ήδη έχει πραγματοποιήσει μερικές εκατοντάδες μετρήσεις της επιφάνειας με τη μέθοδο ανίχνευσης νετρονίων. Τα δεδομένα που ελήφθησαν επέτρεψαν τη μελέτη της κατανομής ως προς το βάθος του νερού του εδάφους. Διαπιστώθηκε ότι το κλάσμα της μάζας του νερού στο ανώτερο στρώμα του εδάφους, κατά κανόνα, διαφέρει από την ποσότητα του νερού σε βάθος πάνω από 10-20 εκατοστά. http://greek.ruvr.ru/2013_03_19/108418041/

Επιτυχής προσγείωση Soyuz στις στέπες του Καζακστάν. Με πλήρη επιτυχία στις στέπες του Καζακστάν προσγειώθηκε η ρωσική διαστημική κάψουλα Σογιούζ μεταφέροντας με ασφάλεια από τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS) πίσω στη Γη το τριμελές πλήρωμά της, αποτελούμενο από Ρώσους και Αμερικανούς αστροναύτες, μία ημέρα αφότου η προγραμματισμένη άφιξή τους είχε καθυστερήσει λόγω κακών καιρικών συνθηκών. Ο Αμερικανός αστροναύτης Κέβιν Φορντ και οι Ρώσοι Κοσμοναύτες Όλεγκ Νοβίτσκι και Γιεβγκένι Ταρέλκιν, που επάνδρωναν τον αξίας 100 δισ. δολαρίων Σταθμό από τον Οκτώβριο, στα πλαίσια της Αποστολής 34, προσγειώθηκαν υπό νεφελώδη καιρό στις 05.06, ώρα Ελλάδος βορειοανατολικά της πόλης Αρκαλίκ. Το πλήρωμα πέρασε 144 ημέρες στον ISS πέρασαν, διανύοντας μίας συνολική τροχιά 98 εκατ. χλμ. «Η προσγείωση ήταν ενεργητική και καταπληκτική. Ο Όλεγκ Νοβίτσκι ενημέρωσε τα συνεργεία έρευνας και αποκατάστασης πως το πλήρωμα ένοιωθε καλά», μεταδίδει το κρατικό ρωσικό τηλεοπτικό δίκτυο Βιέστι 24. Λόγω της κακής ορατότητας χρειάσθηκαν λίγα λεπτά επιπλέον έως ότου τα ρωσικά ελικόπτερα μπορέσουν να εντοπίσουν την κάψουλα του Σογιούζ, ενώ οι τηλεοπτικές εικόνες παρουσιάζουν τους άνδρες των συνεργείων να ανοίγουν τη θύρα της κάψουλας, εν μέσω της χιονισμένης στέπας. Οι τρεις αστροναύτες ήσαν καθισμένοι σε ημικλινή καθίσματα, σκεπασμένοι με μπλε ισοθερμικές κουβέρτες και στη συνέχεια μεταφέρθηκαν σε μία ειδική ιατρική σκηνή. http://www.defencenet.gr/defence/item/%CE%B5%CF%80%CE%B9%CF%84%CF%85%CF%87%CE%AE%CF%82-%CF%80%CF%81%CE%BF%CF%83%CE%B3%CE%B5%CE%AF%CF%89%CF%83%CE%B7-soyuz-%CF%83%CF%84%CE%B9%CF%82-%CF%83%CF%84%CE%AD%CF%80%CE%B5%CF%82-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CE%BA%CE%B1%CE%B6%CE%B1%CE%BA%CF%83%CF%84%CE%AC%CE%BD To βασικό πλήρωμα του επανδρωμένου διαστημοπλοίου Soyuz έφθασε στο Μπαϊκονούρ. Το βασικό πλήρωμα του επανδρωμένου διαστημοπλοίου Soyuz, οι κοσμοναύτες Πάβελ Βινογκράντοφ και Αλεξάντρ Μισούρκιν και ο αστροναύτης Κρίστοφερ Κέσιντι, έφθασαν στο κοσμοδρόμιο Μπαϊκονούρ. Η εκτόξευση του πυραύλου έχει προγραμματιστεί για τις 29 Μαρτίου.Για πρώτη φορά επανδρωμένο διαστημόπλοιο θα πετάξει στο Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ΔΔΣ) βάσει του «σύντομου σχήματος», καθώς θα πρέπει να προσδένεται στον ΔΔΣ περίπου 6 ώρες μετά την εκκίνηση και όχι μετά από ένα 24ωρο, όπως συνέβαινε στο παρελθόν. Οι κοσμοναύτες θα πρέπει να παραμείνουν στο Σταθμό ένα εξάμηνο. http://greek.ruvr.ru/2013_03_16/108140114/ Η Βρετανία επενδύει στην αεροδιαστημική βιομηχανία. Η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου αναμένεται να ανακοινώσει μια σημαντική επένδυση στον τομέα της αεροδιαστημικής βιομηχανίας ως μέρος της μακροπρόθεσμης στρατηγικής για την τόνωση της οικονομικής ανάπτυξης που θα κρατήσει τη βιομηχανία ενεργή στον διεθνή ανταγωνισμό. Ο αναπληρωτής πρωθυπουργός Νικ Κλέγκ, αναμένεται να κάνει τις ανακοινώσεις τη Δευτέρα, και πριν από τις σχετικές ανακοινώσεις για τον προϋπολογισμό που θα γίνουν την Τετάρτη. Σύμφωνα με δημοσιεύματα του βρετανικού Τύπου η επένδυση αναμένεται να είναι ύψους εκατοντάδων εκατομμυρίων λιρών, προγραμματίζεται να διαρκέσει για 10 χρόνια και θα είναι ανεξάρτητη από τη διάρκεια ζωής του κυβερνητικού συνασπισμού. Το σχέδιο θα περιλαμβάνει χρηματοδότηση και συνεργασία με εταιρείες όπως η Airbus, Bombardier και η Rolls-Royce. Η βρετανική κυβέρνηση που είναι αντιμέτωπη με τον κίνδυνο μιας τρίτης οικονομικής ύφεσης από τον καιρό της χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2008 αναμένεται να ανακοινώσει και ορισμένα μέτρα για να βοηθήσει τις επενδύσεις σε έργα υποδομής, που θα αντισταθμίσουν τις περικοπές δαπανών σε άλλα επίπεδα. http://www.defencenet.gr/defence/item/%CE%B7-%CE%B2%CF%81%CE%B5%CF%84%CE%B1%CE%BD%CE%AF%CE%B1-%CE%B5%CF%80%CE%B5%CE%BD%CE%B4%CF%8D%CE%B5%CE%B9-%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CE%B1%CE%B5%CF%81%CE%BF%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BC%CE%B9%CE%BA%CE%AE-%CE%B2%CE%B9%CE%BF%CE%BC%CE%B7%CF%87%CE%B1%CE%BD%CE%AF%CE%B1

Η ατμόσφαιρα του εξωπλανήτη HR 8799c. Ένα από τα ισχυρότερα επίγεια τηλεσκόπια επέτρεψε σε διεθνή ομάδα αστρονόμους να αναλύσουν την ατμόσφαιρα ενός γιγάντιου εξωπλανήτη σε απόσταση 180 ετών φωτός -ένας τεχνικός άθλος που δεν αποκλείεται να οδηγήσει στο μέλλον στην ανακάλυψη κόσμων που φιλοξενούν ζωή. Οι ερευνητές μελέτησαν το σύστημα του HR 8799, ενός άστρου γύρω από το οποίο έχουν ανακαλυφθεί τέσσερις γιγάντιοι πλανήτες από αέριο, παρόμοιοι με τον Δία αλλά πιο ογκώδεις. Το μεγάλο μέγεθος των εξωπλανητών και η μεγάλη απόστασή τους από το μητρικό άστρο καθιστούν το HR 8799 ένα από τα λίγα πλανητικά συστήματα που έχουν παρατηρηθεί άμεσα. Στις περισσότερες περιπτώσεις, η ύπαρξη των πλανητών συμπεραίνεται με έμμεσες μόνο μεθόδους. Οι ερευνητές που είχαν ανακαλύψει το πλανητικό σύστημα το 2010 εστιάζονται τώρα στον HR 8799c, έναν από τους τέσσερις γίγαντες, χρησιμοποιώντας το τηλεσκόπιο Keck II στη Χαβάη. Ο φασματογράφος Osiris του Κeck II, ενός από τα δύο ισχυρότερα τηλεσκόπια του κόσμου, ανέλυσε την ακτινοβολία που ανακλάται από τον πλανήτη, και ανίχνευσε τις φασματικές υπογραφές του άνθρακα και του οξυγόνου. Τα δύο γνώριμα στοιχεία υπάρχουν στην ατμόσφαιρα υπό τη μορφή μονοξειδίου του άνθρακα και υδρατμών αντίστοιχα. Η μελέτη αποτελεί την λεπτομερέστερη μέχρι σήμερα φασματική ανάλυση ενός εξωπλανήτη, ένας τεχνικός άθλος που θα θεωρούνταν αδύνατος πριν από 20 χρόνια. Όπως επισημαίνουν οι ερευνητές στο κορυφαίο περιοδικό Science, η αναλογία αυτών των δύο στοιχείων προσφέρει λεπτομέρειες για τη διαδικασία σχηματισμού του πλανήτη, η οποία φαίνεται να ήταν παρόμοια με τη διαδικασία σχηματισμού του δικού μας Ηλιακού Συστήματος. Όλοι οι πλανήτες πιστεύεται ότι σχηματίζονται από τη συσσωμάτωση αερίων και σκόνης που σχηματίζουν ένα δίσκο γύρω από ένα νεογέννητο άστρο. Ορισμένοι όμως πλανητολόγοι πιστεύουν ότι η συσσωμάτωση ξεκινά λόγω της βαρυτικής αστάθειας του δίσκου αερίων και σκόνης, ενώ άλλοι πιστεύουν ότι η διαδικασία ξεκινά με το σχηματισμό μεγάλων κομματιών πάγου. Σύμφωνα με αυτό το δεύτερο μοντέλο, το οποίο θεωρείται η επικρατέστερη εξήγηση για τη γέννηση του Ηλιακού Συστήματος, ο πλανήτης HR 8799c άρχισε να σχηματίζεται όταν τα αέρια του δίσκου πάγωσαν και μετατράπηκαν σε πάγο. Ο πάγος αυτός λειτούργησε στη συνέχεια ως πυρήνας που προσέλκυε όλο και περισσότερα υλικά, μέχρι να προκύψει ένας γιγάντιος πλανήτης αποτελούμενος κυρίως από αέριο. Η νέα μελέτη υποστηρίζει τη θεωρία του πυρήνα. Όπως εξηγούν οι ερευνητές, τα περισσότερα άτομα οξυγόνου εγκλωβίστηκαν στον πάγο, γι΄αυτό και σήμερα η αναλογία των ατόμων άνθρακα σε σχέση με τα άτομα οξυγόνου είναι ασυνήθιστα μεγάλη. «Τα αποτελέσματα υποδεικνύουν ότι το σύστημα του HR 8799 είναι μια μεγεθυμένη έκδοση του Ηλιακού Συστήματος» σχολιάζει ο Κουίν Κανόπακι του Πανεπιστημίου του Τορόντο, επικεφαλής της μελέτης. Η ερευνητική ομάδα θα συνεχίσει τώρα να μελετά το HR 8799 με την ελπίδα να ανακαλύψουν και μικρότερους πλανήτες, στο μέγεθος της Γης. Στο μέλλον, ακόμα πιο ισχυρά τηλεσκόπια πιστεύεται ότι θα μπορούν να ανιχνεύουν με μεγαλύτερη λεπτομέρεια τις φασματικές υπογραφές εξωπλανητών. Και η ανίχνευση βιομορίων όπως η χλωροφύλλη των γήινων φυτών θα μπορούσε να οδηγήσει στην ανακάλυψη των πρώτων εξωγήινων μορφών ζωής. http://physicsgg.me/2013/03/15/%ce%b7-%ce%b1%cf%84%ce%bc%cf%8c%cf%83%cf%86%ce%b1%ce%b9%cf%81%ce%b1-%cf%84%ce%bf%cf%85-%ce%b5%ce%be%cf%89%cf%80%ce%bb%ce%b1%ce%bd%ce%ae%cf%84%ce%b7-hr-8799c/

Βίντεο: 4,5 δισ. χρόνια εξέλιξης της Σελήνης σε 2,5 λεπτά. Το Lunar Reconnaissance Orbiter http://www.nasa.gov/mission_pages/LRO/main/index.html είναι ένα διαστημικό όχημα της NASA που βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τη Σελήνη από τις 23 Ιουνίου του 2009. Στις 19 Μαρτίου θα συμπληρώσει χίλιες ημέρες σε τροχιά! Για να γιορτάσει το γεγονός η NASA κυκλοφόρησε το παρακάτω βίντεο που δείχνει την ιστορία της Σελήνης: http://physicsgg.blogspot.gr/2012/03/45-25.html

Το πιο λαμπρό αντικείμενο του σύμπαντος. Οι καθημερινές μονάδες φωτεινότητας είναι πολύ μικρές για να περιγράψουν την λαμπρότητα του Σύμπαντος. Έτσι, οι αστρονόμοι χρησιμοποιούν τον ήλιο που παράγει το εκτυφλωτικό φως των 4 επί (10 στην 26) Watts, ως μονάδα λαμπρότητας. Ο ήλιος στην πραγματικότητα είναι ένα μέσο άστρο ως προς την λαμπρότητα, αλλά υπάρχουν άστρα που είναι μακράν λαμπρότερα από αυτόν. Το πιο “φωτεινό” παράδειγμα είναι ο ε(έψιλον) του Ωρίωνα - που τη νύχτα φαίνεται και με γυμνό μάτι. Αυτός ο μπλε υπεργίγαντας βρίσκεται 1300 έτη φωτός μακριά και είναι 400000 φορές πιο φωτεινός από τον ήλιο. Πολύ πιο μακριά μέσα στον γαλαξία μας υπάρχουν λαμπρότερα άστρα όπως ο ασταθής η(ήτα) Τρόπιδος, που ακτινοβολεί όσο 5 εκατομμύρια ήλιοι. Τον Ιούλιο του 2010 οι αστρονόμοι βρήκαν τον R136a1 που έσπασε όλα τα ρεκόρ. Ο R136a1 είναι ένα άστρο στο Μεγάλο Νέφος του Μαγγελάνου που λάμπει όσο σχεδόν 9 εκατομμύρια ήλιοι. Η μάζα του εκτιμάται ότι είναι 250 φορές μεγαλύτερη από τον ήλιο και αυτό το αλλόκοτο άστρο είναι βαρύτερο από όλα τα άστρα που αποτελούνται από τα γνωστά χημικά στοιχεία. Συνίσταται από υδρογόνο και ήλιο όπως τα άλλα άστρα ή υπάρχει κάτι λάθος στις θεωρίες που αφορούν την αστρική δομή; Μερικά άστρα, τα σουπερνόβα, γίνονται ακόμη πιο φωτεινά, αλλά μόνο για λίγες εβδομάδες, και αυτό τους κοστίζει τη ζωή τους. Το σουπερνόβα που ονομάζεται SN 2005ap και βρίσκεται σε έναν γαλαξία 4,7 δισεκατομμύρια χρόνια μακριά, θεωρείται ως η πιο φωτεινή αστρική έκρηξη που έχει καταγραφεί ποτέ, φθάνοντας στην λαμπρότητα 100 δισεκατομμυρίων ήλιων. Οι εκλάμψεις των ακτίνων γάμμα εκπέμπουν ακόμη μεγαλύτερη ενέργεια από ένα σουπερνόβα και μάλιστα σε χρονικό διάστημα δευτερολέπτων αντί εβδομάδων. Μια τέτοια έκλαμψη κάνει την ηλιακή μονάδα λαμπρότητας εντελώς άχρηστη: η λαμπρότητά τους είναι μεγαλύτερη από την λαμπρότητα (10 στην δεκαοκτω) ήλιων. Αν οι εκρήξεις αυτές φαίνονται πολύ παροδικές, τότε οι λαμπρότερες σταθερές πηγές φωτός στο σύμπαν είναι τα κβάζαρς (quasars), όπου μια τεράστια μαύρη τρύπα ρουφάει τεράστιες ποσότητες ύλης άστρων και αερίων. Καθώς αυτή η καταδικασμένη ύλη προσπίπτει σπειροειδώς προς το εσωτερικό, γίνεται θερμή και λευκή, και μπορεί να λάμψει με το φως πάνω από 30 τρισεκατομμύρια ήλιων. http://physicsgg.me/2011/03/08/%cf%84%ce%bf-%cf%80%ce%b9%ce%bf-%ce%bb%ce%b1%ce%bc%cf%80%cf%81%cf%8c-%ce%b1%ce%bd%cf%84%ce%b9%ce%ba%ce%b5%ce%af%ce%bc%ce%b5%ce%bd%ce%bf-%cf%84%ce%bf%cf%85-%cf%83%cf%8d%ce%bc%cf%80%ce%b1%ce%bd/ Το πιο σκοτεινό αντικείμενο του σύμπαντος. Η λαμπρότητα των γαλαξιών οφείλεται συνήθως στα δισεκατομμύρια φωτεινά άστρα και λαμπερά νεφελώματα από τα οποία αποτελούνται. Όχι όμως ο Segue 1, ο σκοτεινότερος γαλαξίας στην γειτονιά μας. Ο Segue 1 (φωτογραφία) είναι μόνο 75000 έτη φωτός μακριά, αλλά παρέμενε άγνωστος μέχρι το 2006, διότι η συνολική εκπομπή φωτός του είναι μόνο 300 φορές μεγαλύτερη από τον ήλιο μας. Αυτό είναι παράξενο. Μερικά άστρα του γαλαξία αυτού κινούνται τόσο γρήγορα χωρίς να διαφεύγουν, γεγονός που σημαίνει ότι η βαρύτητα του γαλαξία πρέπει να είναι πολύ ισχυρή – να την δημιουργούν τουλάχιστον ένα εκατομμύριο ηλιακές μάζες. Όμως τα ορατά άστρα του είναι ελάχιστα πράγμα που σημαίνει ότι πρέπει αν αποτελείται εξολοκλήρου από εξωτική σκοτεινή ύλη. Η μελέτη νάνων γαλαξιών όπως ο Segue 1 θα μας δώσουν περισσότερα στοιχεία για την σκοτεινή ύλη. Ακόμη καλύτερα θα ήταν αν οι αστρονόμοι ανακάλυπταν ένα «σκοτεινό άστρο», ένα άστρο που συνίσταται εξολοκλήρου από σκοτεινή ύλη…. Εν τω μεταξύ ο LHC, ο μεγάλος επιταχυντής αδρονίων στο CERN αναζητά σωματίδια σκοτεινής ύλης και ίσως τα επόμενα χρόνια το πιο «θερμό πράγμα στη Γη» να φωτίσει το πιο «σκοτεινό πράγμα του διαστήματος». http://physicsgg.me/2011/03/08/%cf%84%ce%bf-%cf%80%ce%b9%ce%bf-%cf%83%ce%ba%ce%bf%cf%84%ce%b5%ce%b9%ce%bd%cf%8c-%ce%b1%ce%bd%cf%84%ce%b9%ce%ba%ce%b5%ce%af%ce%bc%ce%b5%ce%bd%ce%bf-%cf%84%ce%bf%cf%85-%cf%83%cf%8d%ce%bc%cf%80/ Η Κίνα ρίχνει το γάντι στο ΔΔΣ. Η Κίνα είναι η μοναδική μεγάλη δύναμη, που δεν συμμετέχει στο πρόγραμμα του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού. Φέτος η Κίνα, όπως φαίνεται, σκοπεύει ακόμη και να του ρίξει το γάντι – το καλοκαίρι τρεις αστροναύτες θα πετάξουν για να εγκατασταθούν στο κινεζικό τροχιακό «Ουράνιο παλάτι». Η καταπακτή που οδηγεί σ΄αυτό το «παλάτι» άνοιξε για πρώτη φορά τον Ιούνιο του 2012. Τότε η Κίνα για πρώτη φορά στην ιστορία της πραγματοποίησε σύνδεση επανδρωμένου διαστημοπλοίου με άλλο διαστημικό όχημα. Η επιτυχία της δεύτερης σύνδεσης του επανδρωμένου διαστημοπλοίου με την τροχιακή λειτουργική μονάδα θα σημαίνει ότι η Κίνα έχει δημιουργήσει το δικό της ανεξάρτητο σύστημα διαστημικών μεταφορών. Το πρώτο βήμα σ΄αυτό το δρόμο έγινε το 2003 με την αποστολή ανθρώπου σε τροχιά, ενώ το 2008 πραγματοποίησε την πρώτη της έξοδο ανθρώπου στον ανοιχτό διαστημικό χώρο. Για ποιό λόγο η Κίνα, μετά την πάροδο μερικών δεκαετιών να προχωρήσει στο διάστημα ακολουθώντας τον ίδιο δρόμο, που είχαν ακολουθήσει η Σοβιετική Ένωση και οι ΗΠΑ πριν πολλά χρόνια; Ο αναλυτής Αντρέι Βινογκράντοφ κατονόμασε τουλάχιστον τρεις λόγους: - Μια από τις προτεραιότητες είναι το καθεστώς της χώρας. Είναι ζήτημα κύρους να έχει κανείς πρόγραμμα επανδρωμένων πτήσεων. Η Κίνα διεκδικεί μια από τις πρώτες θέσεις στον κόσμο, μεταξύ άλλων στον τομέα της επιστήμης και τεχνολογίας. Η θεμελιώδης επιστήμη αν και με καθυστέρηση, αποφέρει μεγάλο όφελος, διότι οι τεχνολογίες, που αναπτύσσονται για το διάστημα, αναπόφευκτα χρησιμοποιούνται τόσο στον στρατιωτικό, όσο και στον μη στρατιωτικό εξοπλισμό. Κατά την έναρξη της κατάκτησης του διαστήματος η Κίνα στηριζόταν στις δικές της τεχνολογίες. Εν τω μεταξύ στην επανδρωμένη κοσμοναυτική έχει χρησιμοποιήσει εκσυγχρονισμένες ρωσικές τεχνολογίες: συστήματα εξασφάλισης των ζωτικών αναγκών του ανθρώπου και τεχνολογίες δημιουργίας σκαφάνδρων, που είχαν πωληθεί από τη Ρωσία στην Κίνα αμέσως μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης. Πολλοί εμπειρογνώμονες διαβλέπουν και ομοιότητα μεταξύ των κινεζικών διαστημοπλοίων Shenzhou και των σοβιετικών από την οικογένεια Soyuz. Τα κινεζικά ανάλογα, ωστόσο, είναι πιο ισχυρά και ευέλικτα. Οι επιστήμονες επισημάνουν επίσης ότι η κινεζική διαστημική μονάδα Tyangun-1 δεν διαφέρει και πολύ από το σοβιετικό σταθμό Salut. Εξάλλου και τα σχέδια της Κίνας προς το παρόν επαναλαμβάνουν τα σοβιετικά. Ας σημειωθεί ότι η Κίνα αναπτύσσει την επανδρωμένη κοσμοναυτική ανεξάρτητα από τη Ρωσία, τις ΗΠΑ, την ΕΕ, τον Καναδά και την Ιαπωνία. Πολλοί εμπειρογνώμονες πιστεύουν ότι αυτό οφείλεται σε πολιτικούς λόγους. Ο Αντρέι Βινογκράτοφ έχει διαφορετική άποψη: - Η Κίνα προς το παρόν δεν έχει τίποτα να επιδείξει. Αν η Κίνα αρχίσει κάποια κοινά προγράμματα, όλοι θα αντιληφθούν το πραγματικό επίπεδο της κινεζικής κοσμοναυτικής. Ό,τι συμβαίνει σήμερα αποτελεί αναπαραγωγή του σοβιετικού επανδρωμένου προγράμματος, η πραγματοποίηση του οποίου έλαβε χώρα πριν μερικές δεκαετίες. Οι Κινέζοι πρέπει να συσσωρεύσουν δική τους πείρα, προκειμένου να παρουσιάζουν σοβαρό ενδιαφέρον για τους ειδικούς. Εν πάση περιπτώσει, ο τροχιακός στόλος της Κίνας στον αριθμό διαστημικών συσκευών ήδη έχει φτάσει τον ρωσικό. Το 2010 η Κίνα για πρώτη φορά στην ιστορία της κοσμοναυτικής εξισώθηκε με τις ΗΠΑ στον αριθμό εκτοξεύσεων. Τότε και οι δύο χώρες είχαν πραγματοποιήσει η κάθε μια 15 επιτυχείς διαστημικές εκτοξεύσεις. Μάλιστα οι κινεζικοί πύραυλοι είχαν μεταφέρει σε τροχιά 20 δορυφόρους, ενώ οι αμερικανικοί 35. Η Κίνα προχωρεί στο διάστημα με αυξανόμενη ταχύτητα. Το 2013 σκοπεύει να μεταφέρει σε τροχιά 20 διαστημόπλοια. Σε περίπτωση επιτυχίας θα υπερβεί τη Ρωσία και τις ΗΠΑ σ΄αυτό τον δείκτη. Οι εμπειρογνώμονες τονίζουν το γεγονός ότι περίπου τα τρία τέταρτα των δορυφόρων άμεσα ή έμμεσα θα χρησιμοποιηθούν για στρατιωτικούς σκοπούς. http://greek.ruvr.ru/2013_03_12/107734656/ Η επιστροφή τριών κοσμοναυτών από το ΔΔΣ αναβλήθηκε για ένα 24ωρο. Η επιστροφή από το Διεθνή Διαστημικό Σταθμό του επανδρωμένου διαστημοπλοίου Σογιούζ έχει αναβληθεί για μια μέρα, λόγω των δυσμενών καιρικών συνθηκών, - ανακοίνωσε το Κέντρο Εκπαίδευσης Κοσμοναυτών Γκαγκάριν. Με την προβλεπόμενη πτήση στη Γη από το Διαστημικό Σταθμό θα πρέπει να επιστρέψουν οι Ρώσοι κοσμοναύτες Όλεγκ Νοβλιτσκι και Γεβγκένι Ταρέλκιν, καθώς επίσης και ο αστροναύτης της NASA Κέβιν Φορντ. Στο Διεθνή Διαστημικό Σταθμό μετά την αναχώρησή τους θα παραμείνουν ο Ρώσος Ρομάν Ρομανένκο, ο Αμερικανός Τόμας Μάσμπερν και ο Καναδός Κρις Χάντφιλντ, ο οποίος θα είναι ο κυβερνήτης του Σταθμού. Στα τέλη Μαρτίου στο Σταθμό θα έρθει το πλήρωμα μιας νέας αποστολής. http://greek.ruvr.ru/2013_03_15/107989622/ Ο ευρωπαϊκός αντίπαλος του GPS δίνει για πρώτη φορά στίγμα. Το ευρωπαϊκό σύστημα δορυφορικής πλοήγησης Galileo πέρασε την Τρίτη ένα σημαντικό ορόσημο προσδιορίζοντας για πρώτη φορά τη θέση ενός δέκτη στο έδαφος, ανακοίνωσε η ευρωπαϊκή διαστημική υπηρεσία ESA. Το στίγμα της τοποθεσίας, στο κέντρο έρευνας και τεχνολογίας της ESA στο Νούρντβαϊκ της Ολλανδίας, προσδιορίστηκε με ακρίβεια 10 έως 15 μέτρων, χρησιμοποιώντας τέσσερις δορυφόρους που βρίσκονται ήδη σε τροχιά. Η ακρίβεια θα αυξηθεί τα επόμενα χρόνια με την ολοκλήρωση ενός αστερισμού από συνολικά 27 κύριους δορυφόρους και τρεις εφεδρικούς. Τέσσερις ακόμα δορυφόροι προγραμματίζεται να εκτοξευτούν φέτος, ενώ οι πρώτες υπηρεσίες του Galileo αναμένεται να γίνουν διαθέσιμες στα τέλη του 2014. Η ενεργοποίηση πάντως του συστήματος καθυστέρησε για αρκετά χρόνια λόγω προβλημάτων στη χρηματοδότηση του έργου. Σε αντίθεση με το σύστημα GPS, το οποίο ανήκει επίσημα στον αμερικανικό στρατό, το Galileo έχει αμιγώς πολιτικό χαρακτήρα. Θα προσφέρει εξειδικευμένες υπηρεσίες για τις μεταφορές και τα σωστικά συνεργεία, καθώς και δωρεάν υπηρεσίες για το ευρύ κοινό. Το ευρωπαϊκό σύστημα θα είναι επίσης συμβατό με το GPS, έτσι ώστε οι συσκευές των χρηστών να μπορούν να χρησιμοποιούν και τα δύο συστήματα ταυτόχρονα προκειμένου να αυξάνεται η ακρίβεια. Η Ρωσία, στο μεταξύ, αναπτύσσει το δικό της αντίστοιχο σύστημα Glonass, ενώ στην Κίνα λειτουργεί ήδη το σύστημα Beidυ. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231239552 Γη και Σελήνη «έκρυψαν» τον Ηλιο από το SDO. Το διαστημικό τηλεσκόπιο SDO της NASA από το 2010 παρατηρεί και μελετά συνεχώς τον Ηλιο. Το βράδυ της περασμένης Κυριακής μέσα σε διάστημα 7 ωρών η Γη και η Σελήνη πέρασαν ανάμεσα από το τηλεσκόπιο και τον Ηλιο με το SDO να καταγράφει εντυπωσιακές φωτογραφίες. Η διαστημική υπηρεσία των ΗΠΑ έδωσε στη δημοσιότητα ορισμένες εικόνες από αυτές τις «εκλείψεις». Η Σελήνη εμφανίζεται πιο «καθαρή» στις φωτογραφίες επειδή η ύπαρξη της ατμόσφαιρας στη Γη «θολώνει» το περίγραμμα του πλανήτη μας. http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=502774

Οπτικό εφέ αποκαλύπτει το μακρινότερο νερό στο Σύμπαν. Ένα οπτικό φαινόμενο, το οποίο προκαλεί η βαρύτητα καθώς παραμορφώνει τις ακτίνες φωτός, επέτρεψε στους αστρονόμους να μελετήσουν ορισμένους από τους πιο αρχαίους γαλαξίες του Σύμπαντος, οι οποίοι λειτούργησαν ως μαιευτήρια άστρων και επιπλέον περιέχουν τις πιο απομακρυσμένες ποσότητες νερού που γνωρίζουμε ως σήμερα. Οι νέες μελέτες βασίζονται σε παρατηρήσεις του ALMA, http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231131388 μιας γιγάντιας αλλά ημιτελούς συστοιχίας ραδιοτηλεσκοπίων στη Χιλή, η οποία εγκαινιάστηκε επίσημα μόλις την περασμένη Τετάρτη. http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=502853 Όπως εξηγούν οι ερευνητές σε ανακοίνωσή τους, http://www.almaobservatory.org/en/press-room/press-releases/537-alma-rewrites-history-of-universes-stellar-baby-boom το νεαρό Σύμπαν παρήγαγε άστρα με πολύ μεγαλύτερο ρυθμό από ό,τι σήμερα. Από προηγούμενες μελέτες είναι γνωστό ότι αυτές οι εξάρσεις αστρογένεσης συνέβησαν σε γιγάντιους γαλαξίες που περιέχουν μεγάλες ποσότητες σκόνης. Τα δεκάδες μάτια του ALMA στράφηκαν σε ορισμένους από αυτούς τους αρχαίους γαλαξίες και αποκάλυψαν ότι η απόσταση που τους χωρίζει από τη Γη είναι έως και ένα δισεκατομμύριο έτη φωτός μεγαλύτερη από ό,τι νομίζαμε. Αυτό σημαίνει ότι οι γαλαξίες έχουν μέση ηλικία 12 δισεκατομμυρίων ετών, δημιουργήθηκαν δηλαδή λιγότερο από 2 δισ. χρόνια μετά τη γέννηση του Σύμπαντος. Οι δύο πιο αρχαίοι από αυτούς τους γαλαξίες πηγαίνουν πίσω ακόμα 1 δισ. χρόνια και χρονολογούνται τώρα στα 12,7 δισεκατομμύρια έτη. Σε έναν μάλιστα από αυτούς το ALMA ανίχνευσε τα πιο απομακρυσμένα και πιο αρχαία μόρια νερού που γνωρίζουμε στο Σύμπαν. Τα δεδομένα του ALMA παρουσιάζονται τώρα σε τρεις δημοσιεύσεις, μία στο περιοδικό Nature και δύο στην επιθεώρηση The Astrophysical Journal. http://www.almaobservatory.org/docs/130313_ALMA_jvieira.pdf http://www.almaobservatory.org/docs/130313_ALMA_aweiss.pdf http://www.almaobservatory.org/docs/130313_ALMA_yhezaveh.pdf Οι διεθνείς ομάδες αστρονόμων που υπογράφουν τις μελέτες αξιοποίησαν ένα παράξενο φαινόμενο που ονομάζεται βαρυτικός φακός: Καθώς το φως των αρχαίων γαλαξιών ταξιδεύει προς τη Γη, συναντά στην πορεία του άλλους γαλαξίες. Το ισχυρό βαρυτικό πεδίο καμπυλώνει τις ακτίνες φωτός, όπως προβλέπει η Σχετικότητα του Άινσταϊν, και στέλνει στη Γη ένα μεγεθυμένο είδωλο των αρχαίων γαλαξιών στο φόντο. Το φαινόμενο είναι σπάνιο, μπορεί όμως να αναγνωριστεί εύκολα: αυτό που βλέπει το τηλεσκόπιο είναι πολλαπλά είδωλα του απομακρυσμένου γαλαξία, διατεταγμένα συμμετρικά γύρω από το είδωλο του κοντινού γαλαξία. Όπως επισημαίνουν οι ερευνητές, το φαινόμενο του βαρυτικού φακού μεγέθυνε τους απομακρυσμένους γαλαξίες κατά 22 φορές, διευκολύνοντας σημαντικά την παρατήρησή τους. Στη μελέτη βοήθησε πάντως και η ακραία λάμψη αυτών των αρχαίων τεράτων: λόγω των μυριάδων νεογέννητων άστρων που περιέχουν, το φως των γαλαξιών εκτιμάται ότι είναι 40 τρισεκατομμύρια φορές πιο έντονο από το φως του Ήλιου. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231239780

Η ESA αναζητά Έλληνες καινοτόμους επιστήμονες για διαστημικό εργαστήριο. Η ESA αναζητά καινοτόμους επιστήμονες από την Ελλάδα και τα άλλα Κράτη Μέλη να αναπτύξουν νέες ιδέες προσφέροντας στους προγραμματιστές τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσουν τη νέα πλατφόρμα δοκιμών της στο διάστημα. Ο εύρωστος nanosat θα επιτρέψει σε άτομα, εταιρείες και ιδρύματα να δοκιμάσουν πρωτοποριακά λογισμικά χωρίς τον κίνδυνο μιας αποτυχημένης αποστολής. Οι δορυφόροι είναι τόσο πολύπλοκοι και δαπανηροί που οι ελεγκτές τους δεν μπορούν να αντέξουν οικονομικά τα υποκείμενα ρίσκα. Η ανάγκη για αξιοπιστία σημαίνει ότι το λογισμικό ελέγχου επί του σκάφους και επί του εδάφους δεν έχει μεταβληθεί σημαντικά κατά τα τελευταία 20 χρόνια.Ωστόσο ο μικροσκοπικός Ops-Sat , ένας CubeSat που συνδυάζει εμπορική τυπικά χρησιμοποιούμενη τεχνολογία και τεχνογνωσία της ESA , είναι μια ευκαιρία για να δοκιμαστούν νέες ιδέες στο χώρο ήδη από το 2015. "Αυτός ο δορυφόρος έχει σχεδιαστεί για να εκτελεί πειράματα με λογισμικό κρίσιμης σημασίας για την αποστολή τόσο επί του σκάφους όσο και επί του εδάφους", λέει ο Dave Evans , διαχειριστής του έργου Ops-Sat στο Κέντρο Ευρωπαϊκών Διαστημικών Επιχειρήσεων της ESA στο Ντάρμσταντ, Γερμανία. "Αυτό σημαίνει ότι το λογισμικό πρέπει να είναι ευέλικτο, ισχυρό και εύρωστο. "Με αυτόν τον τρόπο μπορούμε να προσφέρουμε ένα πραγματικό ιπτάμενο εργαστήριο για πειραματιστές, είτε είναι έμπειροι στην αντιμετώπιση διαστημικών αποστολών είτε όχι". Όταν ο δορυφόρος σχεδιαζόταν αρχικά, τα προτεινόμενα πειράματα περιλάμβαναν κρυπτογράφηση, υπηρεσίες διαχείρισης δεδομένων και πλοήγησης, αλλά οι δυνατότητες του σχεδιασμού είναι απεριόριστες.Ο πυρήνας περιλαμβάνει πολύ πιο ισχυρούς επεξεργαστές από εκείνους που έχουν πετάξει από την ESA στο παρελθόν και οι οποίοι είναι πλήρως αναδιαμορφώσιμοι, ακόμη και σε επίπεδο λειτουργικού συστήματος και ενσωματωμένου λογισμικού. Τα περιφερειακά περιλαμβάνουν κάμερες, GPS και σύστημα ελέγχου θέσης. "Η ESA θα εκτελέσει μερικά από τα πειράματά της, αλλά υπάρχει πολύς χρόνος και ένας λευκός καμβάς για τους άλλους πειραματιστές που έχουν ιδέες ικανές να αλλάξουν το παιχνίδι", λέει ο Ian Carnelli από το Γενικό Πρόγραμμα Σπουδών της ESA (General Studies Programme) , που υποστηρίζει την αποστολή. "Είναι μια μεγάλη ευκαιρία για εκείνους που ήδη συμμετέχουν στη διαστημική βιομηχανία, καθώς και για τις επιχειρήσεις, τα πανεπιστήμια ή τα Κράτη Μέλη που δεν έχουν εκτελέσει ακόμα ένα πείραμα στο διάστημα να το πράξουν στο εγγύς μέλλον, και να εμπνεύσουν την επόμενη γενιά στην κατεύθυνση του διαστημικού λογισμικού". Για περισσότερες πληροφορίες, παρακαλούμε επικοινωνήστε: Ian Carnelli ESA General Studies Programme officer Future Preparation and Strategic Studies Office ESA Headquarters, Paris, France
 Email: Ian.Carnelli @ esa.int David Evans OPS-SAT Project Manager Advanced Mission Concepts Office European Space Operations Centre Darmstadt, Germany
 Email: David.Evans @ esa.int http://www.esa.int/ell/ESA_in_your_country/Greece/E_ESA_anazetha_Hellenes_kainothomoys_episthemones_gia_diastemikho_ergastherio Σχόλιο:Σημαντική ευκαιρεία για Ελληνικά Πανεπιστήμια και Ελληνες Επιστημονες να ξεφύγουν απο την μιζέρια της χώρας μας και να προχωρήσουν μπροστά σε εναν τοσο σημαντικό τομέα.

Υπεγράφη στο Παρίσι η συμφωνία για το EkzoMars. (Ξεχωρίζει στο τραπέζι η σημαία της χώρας μας!!!)

Το πρόγραμμα EkzoMars στην τελική ευθεία. Η Roskosmos και η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Διαστήματος (ΕΥΔ), θα υπογράψουν στις 14 ή 15 Μαρτίου στο Παρίσι την τελική εκδοχή της συμφωνίας για το κοινό πρόγραμμα του Άρη EkzoMars. Η συνεργασία με τη Ρωσία στο EkzoMars εγκρίθηκε το Δεκέμβριο σε υπουργικό επίπεδο των χωρών-μελών της ΕΥΔ σε συνάντηση στη Νεάπολη. Οι ευρωπαίοι ήδη έχουν δαπανήσει για το πρόγραμμα αυτό τουλάχιστον 400 εκατ. ευρώ. Αρχικά το EkzoMars ήταν ευρωαμερικανικό. Όμως για οικονομικούς λόγους η ΝΑΣΑ αποχώρησε από το πρόγραμμα και στα τέλη του 2011 η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Διαστήματος ζήτησε από τη Ρωσία να προσχωρήσει. Συγκεκριμένα η συνεργασία αφορούσε τον πυραύλο-φορέα Proton, λέει ο Διευθυντής του Ινστιτούτου διαστημικών ερευνών της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών Λεβ Ζιλιόνι: - Υποσχεθήκαμε τον πύραυλο υπό την προϋποθεση ότι θα υπάρχει κοινό επιστημονικό πρόγραμμα. Αυτή η προϋποθεση εκπληρώθηκε. Το πρόγραμμα EkzoMars αποτελείται από δυο στάδια με εκτοξεύσεις το 2016 και το 2018. Το 2016 η συμμετοχή της Ρωσίας συνίσταται στην προμήθεια ενός πυραύλου-φορέα Proton, στον οποίο θα προσαρμοστεί η μονάδα πτήσης, και στο «γέμισμα» της ευρωπαϊκής τροχιακής συσκευής TraceGasOrbiter, που θα ερευνήσει τα ίχνη αερίων στην ατμόσφαιρα του Άρη. Οι Ευρωπαίοι κατά το πρώτο στάδιο του EkzoMars, εκτός της τροχιακής μονάδας θα έχουν και τη λεγόμενη συσκευή επίδειξης προσεδάφισης. Πρόκειται για συσκευή χωρίς επιστημονική πτυχή με αισθητήρες. Η αποστολή της είναι να δοκιμάσει τις τεχνολογίες εισόδου στην ατμόσφαιρα, κατάβασης και προσεδάφισης. Στο παρελθόν στον Άρη είχαν προσεδαφιστεί μόνο αμερικανικοί και σοβιετικοί σταθμοί. Το δεύτερο στάδιο του προγράμματος του 2018 είναι πολύ πιο πολύπλοκο, λέει ο Λεβ Ζιλιόνι: - Και πάλι η Ρωσία θα προμηθεύσει πύραυλο Proton. Εκτός αυτού η Ρωσία κατασκευάζει την πλατφόρμα προσεδάφισης, η οποία πρέπει να εκπληρώσει δυο αποστολές – να μεταφέρει στην επιφάνεια του Άρη το ρόβερ Παστέρ. Το ρόβερ του Άρη έχει κατασκευαστεί στην Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Διαστήματος και περιέχει μια διατρητική μηχανή, ικανή να ανοίξει τρύπα βάθους 2 μέτρων στο έδαφος. Η αποστολή της Ρωσίας δεν θα συνίσταται μόνο στη μεταφορά της στην επιφάνεια. Το κύριο είναι ότι στην πλατφόρμα, η οποία θα παραμείνει στον πλανήτη μετά την έξοδο του ρόβερ από αυτήν, θα εγκατασταθεί σύνολο ρωσικών επιστημονικών οργάνων. Όπως δήλωσε ο Λεβ Ζιλιόνι, οι Ρώσοι επιστήμονες περιμένουν με ανυπομονησία την υπογραφή της συμφωνίας με την ΕΥΔ. Μετά την υπογραφή θα μπορούν να συνεχίσουν πιο εντατικά την προετοιμασία του προγράμματος: - Σύμφωνα με τους όρους της χρηματοδότησης μέχρι σήμερα δεν έχουμε πάρει ούτε ρούβλι για την κατασκευή των οργάνων, που πρέπει να πετάξουν το 2016. Προτού υπογραφεί επίσημη συμφωνία με την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Διαστήματος, δεν μπορούμε να πάρουμε αυτά τα χρήματα. Αυτό δυσχεραίνει πολύ το έργο της κατασκευής των οργάνων. Ετοιμάζοντας το πρόγραμμα EkzoMars, το Ινστιτούτο άρχισε ήδη να μελετά το θέμα του επόμενου σταδίου του προγράμματος του Άρη – της επανάληψης του προγράμματος Phobos Grunt. Η αποστολή της συσκευής προγραμματίζεται για τα τέλη της τρέχουσας δεκαετίας. Η Ρωσία επίσης εξετάζει και το θέμα της μεταφοράς δειγμάτων εδάφους του Άρη στη Γη. http://greek.ruvr.ru/2013_03_13/107845632/ Ζώντας στον Αρη της... Γης. Σε ένα απομονωμένο σημείο στην έρημο της Γιούτα υπάρχει μια μικρή εγκατάσταση. Πρόκειται για έναν ερευνητικό σταθμό στον οποίο ζει και εργάζεται μια ομάδα ερευνητών. Το πρόγραμμα MDRS (Mars Desert Research Station) έχει στόχο την μελέτη της παρουσίας και διαβίωσης του ανθρώπου στον Αρη. Η συγκεκριμένη περιοχή στην έρημο της Γιούτα επιλέχθηκε ως εκείνη που προσομοιώνει πολύ τις Αρειανές συνθήκες. Τα μέλη της αποστολής είναι επιστήμονες και ορισμένοι φοιτητές. Κάθε φορά που βγαίνουν από τον σταθμό οι ερευνητές φορούν διαστημικές στολές παρόμοιες με εκείνες που θα φορούν οι άνθρωποι που θα κινούνται στο έδαφος του Κόκκινου Πλανήτη. Φυσικά εκτελούν όλες τις εργασίες και έρευνες τους φορώντας τις στολές. Ενδιαφέρον έχει επίσης ότι στον σταθμό υπάρχουν περιορισμένες ποσότητες προμηθειών (νερό, τρόφιμα κλπ) καθώς και περιορισμένα αποθέματα ηλεκτρικής ενέργειας και οξυγόνου. Ετσι οι ερευνητές είναι υποχρεωμένοι να κάνουν την καλύτερη δυνατή διαχείριση των προμηθειών τους. Οταν κάτι τελειώνει ή χαλάει θα πρέπει να βρίσκουν τρόπο να λύσουν μόνοι τους το πρόβλημα όπως δηλαδή θα κάνουν και τα μέλη των επανδρωμένων αποστολών που θα βρεθούν κάποτε στον Αρη. http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=502799

Πώς να δημιουργήσετε μίνι μαύρες τρύπες. Η δημιουργία μικροσκοπικών μελανών οπών είναι τελικά πιο εύκολη από ό,τι νομίζαμε. Ερευνητές του Πανεπιστηνίου Πρίνστον εκτιμούν ότι η ενέργεια που απαιτείται για να παραχθούν τέτοια μικροσκοπικά τέρατα είναι τουλάχιστον 2,4 φορές λιγότερη από ό,τι είχε εκτιμηθεί. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει μια πολύ μικρή πιθανότητα να εμφανιστούν μίνι μαύρες τρύπες κατά τις συγκρούσεις σωματιδίων στο Μεγάλο Επιταχυντή Αδρονίων (LHC) του CERN. Δεν υπάρχει όμως λόγος ανησυχίας: οι μίνι μαύρες τρύπες θα εξαφανίζονταν πολύ πριν προλάβουν να καταπιούν τη Γη. Οι μαύρες τρύπες δημιουργούνται συνήθως όταν ένα ογκώδες αλλά γερασμένο άστρο καταρρέει υπό το ίδιο του το βάρος. Αυτό που απομένει είναι ένα σημείο στο χώρο όπου η πυκνότητα της ύλης είναι άπειρη. Και αυτή η υπερσυγκέντρωση ύλης δημιουργεί ένα βαρυτικό πεδίο τόσο ισχυρό ώστε τίποτα, ακόμα και το φως, δεν μπορεί να δραπετεύσει από τη θανάσιμη έλξη του. Οι φυσικοί γνωρίζουν εδώ και χρόνια ότι είναι θεωρητικά δυνατή η δημιουργία μίνι μελανών οπών στο εργαστήριο: Δεδομένου ότι η μάζα και η ενέργεια είναι ισοδύναμες (σύμφωνα με τον Αϊνστάιν) θα μπορούσε κανείς να δημιουργήσει μαύρες τρύπες χρησιμοποιώντας όχι μάζα αλλά ενέργεια. Αυτό μπορεί να συμβεί κατά την πρόσκρουση σωματιδίων που έχουν μεν αμελητέο βάρος αλλά κινούνται με μεγάλη ταχύτητα, και έχουν επομένως υψηλή κινητική ενέργεια. Στη νέα μελέτη, ο Φρανς Πρετόριους και οι συνεργάτες του στο Πρίνστον προσομοιώνουν σε υπερυπολογιστή χιλιάδες τέτοιες συγκρούσεις. Οι προσομοιώσες δείχνουν ότι, λόγω της υψηλής τους ταχύτητας, τα σωματίδια παραμορφώνουν το χωροχρόνο και εστιάζουν την ενέργεια της σύγκρουσης σε δύο σημεία, εκατέρωθεν του σημείου στο οποίο συγκρούονται. Εφόσον είναι αρκετά υψηλή, η ενέργεια που συγκεντρώνεται σε αυτά τα σημεία καταρρέει και σχηματίζει δύο μικροσκοπικές μαύρες τρύπες, οι οποίες στη συνέχεια καταπίνουν η μία την άλλη και συγχωνεύονται σε μια μίνι μελανή οπή. Τα αποτελέσματα της μελέτης δημοσιεύονται στο Physical Review Letters. http://prl.aps.org/abstract/PRL/v110/i10/e101101 Η ενέργεια που απαιτείται για τη γέννηση των μίνι οπών μπορεί να είναι μικρότερη από ό,τι είχε εκτιμηθεί ως σήμερα, παραμένει όμως αρκετά υψηλή για τα δεδομένα του Μεγάλου Επιταχυντή Αδρονίων. Η εμφάνιση οπών στον LHC είναι επομένως εξαιρετικά απίθανη. Υπάρχουν ωστόσο θεωρίες που θα επέτρεπαν την εμφάνιση μελανών οπών στον γιγάντιο επιταχυντή. Οι θεωρίες αυτές προβλέπουν την ύπαρξη επιπλέον διαστάσεων στο Σύμπαν, οι οποίες όμως είναι πολύ μικρές για να γίνουν αντιληπτές (στις διαστάσεις που γνωρίζουμε, ένα αντικείμενο μπορεί να είναι άπειρα μεγάλο. Στις επιπλέον διαστάσεις, δεν θα μπορούσε να είναι μεγαλύτερο από ένα κλάσμα του ενός χιλιοστού). Τα υποθετικά αυτά μοντέλα υποδεικνύουν ότι σε πολύ μικρές αποστάσεις, συγκρίσιμες με το μέγεθος των επιπλέον διαστάσεων, η δύναμη της βαρύτητας γίνεται ισχυρότερη από ό,τι συνήθως. Και αυτό σημαίνει ότι η ενέργεια που απαιτείται για την εμφάνιση μίνι μελανών οπών είναι μικρότερη ακόμα και από την ενέργεια που υπολογίζει η νέα μελέτη. Εφόσον οι θεωρίες αυτές ευσταθούν, είναι πιθανό να εμφανιστούν μαύρες τρύπες ακόμα και στις ενέργειες που μπορεί να φτάσει ο LHC. Η παρατήρηση τέτοιων φαινομένων τα επόμενα χρόνια θα προσέφερε επομένως ενδείξεις για την ύπαρξη επιπλέον διαστάσεων στο Σύμπαν. Σε κάθε περίπτωση, οι μαύρες τρύπες που θα παράξει ενδεχομένως ο LHC δεν θα απειλούσαν την ανθρωπότητα. Ο Βρετανός φυσικός Στίβεν Χόκινγκ έχει προβλέψει ότι όλες οι μαύρες τρύπες σταδιακά χάνουν μάζα εκπέμποντας ένα είδος ακτινοβολίας που ονομάζεται ακτινοβολία Χόκινγκ. Λόγω της απώλειας μάζας, ότι οι μίνι μαύρες τρύπες θα συρρικνώνονταν πιο γρήγορα από ό,τι θα μπορούσαν να ρουφήξουν περισσότερη ύλη, και θα έπαυαν να υπάρχουν σε κλάσματα του δευτερολέπτου. Ακόμα όμως κι αν δεν εξαφανίζονταν, οι μαύρες τρύπες θα συνέχιζαν να κινούνται μέσα στον επιταχυντή. Η ταχύτητά τους θα ήταν μάλιστα τόσο μεγάλη ώστε θα διέφευγαν αμέσως από το βαρυτικό πεδίο της Γης και θα χάνονταν στο Διάστημα χωρίς παρενέργειες. Οι μίνι μαύρι τρύπες «θα ήταν υπερβολικά μικρές για να καταναλώσουν μια σημαντική ποσότητα ύλης» διαβεβαιώνει ο επικεφαλής της νέας μελέτης Δρ Πρετόεριους. Τελικά, οι μαύρες τρύπες φαίνεται ότι μπορούν ενίοτε να είναι καλοήθεις... http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231239580

Στη Ρωσία δημιουργείται σύστημα προστασίας από την εισβολή μετεωριτών. Το πρόγραμμα καταπολέμησης των κοσμικών απειλών θα είναι έτοιμο στη Ρωσία κατά τα τέλη του τρέχοντος έτους, δήλωσε ο επικεφαλής της Roscosmos Βλαντίμιρ Ποπόβκιν. Μιλώντας στο Κοινοβούλιο, ο Ποπόβκιν αναφέρθηκε στο σχέδιο δημιουργίας ενός ενιαίου κέντρου για την πρόληψη και την απόκρουση των κοσμικών απειλών. Η έκρηξη του μετεωρίτη πάνω από το Τσελιάμπινσκ στις 15 Φεβρουαρίου έδειξε ότι σήμερα οι απειλές των αστεροειδών είναι πραγματικά μεγάλες. Οι Ρώσοι ειδικοί προτείνουν τη δημιουργία ενός παγκόσμιου συστήματος παρακολούθησης των ουράνιων σωμάτων και στο μέτρο του δυνατού μέσων καταστροφής των επικίνδυνων αστεροειδών, - λέει ο Βλαντίμιρ Ποπόβκιν: - Οι βασικές προτεραιότητες, κατά την άποψή μας, είναι η ανάπτυξη και η αύξηση της αποτελεσματικότητας της παρακολούθησης των μικρών ουράνιων σωμάτων και των διαστημικών σκουπιδιών για τον εντοπισμό όλων των δυνητικά επικίνδυνων για τη Γη σωμάτων. Επίσης πρέπει να δημιουργηθούν μέσα επίδρασης σ΄ αυτά τα σώματα και να προγραμματιστούν ερευνητικές αποστολές σε αστεροειδείς και κομήτες για την εξακρίβωση των μεγεθών και των τροχιών τους. Οι Ρώσοι ειδικοί παίρνουν να δημιουργηθεί ένα σύστημα παρακολούθησης των αστεροειδών κοντά στη Σελήνη. Συγκεκριμένα, προτείνεται να εκτοξευτούν τρία διαστημικά παρατηρητήρια, στα οποία θα είναι δυνατή η παρακολούθηση της κίνησης των μεγάλων ουράνιων σωμάτων, εξήγησε ο εμπειρογνώμονας Βιτάλι Λαπότα: - Κοντά στη Σελήνη είναι τα σημεία Lagrange (σε αυτά τα σημεία τα διαστημόπλοια θα παραμένουν ακίνητα σε σχέση με το σύστημα Γη-Σελήνη). Η τοποθέτηση των σταθμών σ΄ αυτά τα σημεία σε απόσταση 400 χιλ. χλμ. από τη Γη θα εξασφαλίσει την τρισδιάστατη μέσω τριών καναλιών παρακολούθηση των αστεροειδών. Όμως αυτό δεν είναι σε θέση να το εξασφαλίσει ούτε μια χώρα, χρειάζεται ισχυρός διεθνής συνεταιρισμός. Για την εξουδετέρωση των επικίνδυνων ουράνιων σωμάτων πρέπει να δημιουργηθούν διαστημόπλοια τριών τύπων: δορυφόροι παρακολούθησης, κατασκοπευτικοί δορυφόροι και δορυφόροι αναχαίτισης, - θεωρεί ο Διευθυντής του «Κέντρου πλανητικής Άμυνας» Ανατόλι Ζάιτσεφ: - Μετά τον εντοπισμό ενός επικίνδυνου ουράνιου σώματος εκτοξεύεται προς αυτό ένας κατασκοπευτικός δορυφόρος. Και αμέσως μετά από αυτόν – ένας δορυφόρος αναχαίτισης με κινητικά ή πυρηνικά μέσα επίδρασης. Για την εκτόξευση τέτοιου διαστημοπλοίου προβλέπεται η χρησιμοποίηση του ρωσο-ουκρανικού πυραύλου-φορέα Zenit, που χρειάζεται ελάχιστο χρόνο προετοιμασίας για την εκτόξευση. Έτσι θα μπορέσουμε να προστατεύσουμε τη Γη από σώματα μεγέθους δεκάδων και ακόμη και εκατοντάδων μέτρων. Από το κρουστικό κύμα από μια πυρηνική έκρηξη ένας αστεροειδής θα συντριβεί σε θραύσματα μεγέθους κάτω των 10 μέτρων. Μάλιστα εκείνο το σχετικά μικρό μέρος των θραυσμάτων, που θα βρεθεί στην ατμόσφαιρα της Γης, θα εκραγεί στα ανώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας λόγω των αρκετά μικρών διαστάσεων τους. Το αποτέλεσμα αυτής της αναχαίτισης θα είναι ένα μεγαλειώδες ωραιότατο θέαμα, ακίνδυνο για τους κατοίκους της Γης. Οι επιστήμονες τονίζουν ότι πρέπει να αποκλειστεί η δυνατότητα χρησιμοποίησης διαστημικών όπλων με το πρόσχημα της προστασίας από τους αστεροειδείς. Γι΄αυτό πρέπει να συμφωνηθούν σχετικά διεθνή έγγραφα, που θα αποκλείουν οποιαδήποτε δυνατότητα δοκιμής και ανάπτυξης όπλου στο διάστημα. http://greek.ruvr.ru/2013_03_13/107805039/

Θάλασσες μάγματος σιγόβραζαν κάποτε στη Σελήνη. Μια μεγάλη λεκάνη που σημαδεύει την αθέατη πλευρά της Σελήνης είναι στην πραγματικότητα τα απομεινάρια μιας θάλασσας λιωμένων πετρωμάτων που δημιουργήθηκε από την αρχαία πρόσκρουση ενός αστεροειδή, μαρτυρούν τα δεδομένα της αποστολής LRO που βρίσκεται σε τροχιά γύρω από το φεγγάρι. Αμέσως μετά το σχηματισμό της πριν από περίπου 4,5 δισεκατομμύρια χρόνια, ολόκληρη Σελήνη ήταν μια διάπυρη μπάλα μάγματος, η οποία αργότερα κρύωσε και στερεοποιήθηκε, όπως εξάλλου συνέβη και με τη Γη και τους υπόλοιπους βραχώδεις πλανήτες. Σύμφωνα όμως με τη νέα μελέτη, αυτή δεν ήταν η μόνη περίοδος κατά την οποία η επιφάνεια της Σελήνης παρέμενε λιωμένη σε μεγάλη κλίμακα. Ερευνητές του Πανεπιστημίου Μπράουν στις ΗΠΑ ανέλυσαν νέες μετρήσεις από το Mare Orientale («Ανατολική Θάλασσα») μια λεκάνη διαμέτρου 330 χιλιομέτρων, της οποίας το μεγαλύτερο μέρος κρύβεται στην αθέατη πλευρά της Σελήνης. Το χείλος της λεκάνης μόλις διακρίνεται στην πάνω αριστερά άκρη της πλευράς που κοιτά μόνιμα τη Γη. Τα δεδομένα του δορυφόρου LRO υποδεικνύουν ότι το Mare Orientale ήταν κάποτε μια θάλασσα μάγματος με βάθος περίπου δέκα χιλιόμετρα, η οποία χρειάστηκε χιλιάδες χρόνια μέχρι να κρυώσει και να στερεοποιηθεί. Η ομάδα του Δρ Πολ Χες εξέτασε μετρήσεις από τον υψομετρητή λέιζερ του LRO, ένα όργανο που χαρτογραφεί το ανάγλυφο της επιφάνειας. Οι μετρήσεις δείχνουν ότι η επιφάνεια της λεκάνης του Mare Orientale έχει βυθιστεί κατά σχεδόν δύο χιλιόμετρα σε σχέση με τα γύρω πετρώματα. Η υποχώρηση αυτή προκλήθηκε από την σταδιακή ψύξη και διαστολή της θάλασσας μάγματος, αναφέρουν οι ερευνητές στην έγκριτη επιθεώρηση Icarus. Η μέτρηση της υποχώρησης έδωσε στην ερευνητική ομάδα μια ιδέα για το πόσο βαθιά ήταν η θάλασσα μάγματος και πόσος ήταν ο όγκος της. Επιπλέον, οι ερευνητές δείχνουν ότι, καθώς η θάλασσα μάγματος κρύωνε, τα λιωμένα πετρώματα από τα οποία αποτελούνταν χωρίστηκαν σε στρώματα: τα βαρύτερα υλικά βυθίστηκαν στον πυθμένα της λεκάνης ενώ τα ελαφρότερα παρέμειναν στην επιφάνεια. Η ίδια διαδικασία είναι εξάλλου γνωστό ότι οδήγησε στη διαφοροποίηση του σεληνιακού φλοιού σε σχέση με τον υποκείμενο μανδύα. Οι ερευνητές επισημαίνουν τώρα ότι προηγούμενες μελέτες για τη μελέτη της διαφοροποίησης του φλοιού ενδέχεται να κατέληξαν σε λανθασμένα συμπεράσματα επειδή μέρος των δειγμάτων που εξέτασαν δεν ήταν αρχέγονα αλλά προέρχονταν από μεταγενέστερες θάλασσες μάγματος, οι οποίες δημιουργήθηκαν από προσκρούσεις αστεροειδών. Για παράδειγμα, μελέτη του 2011 κατέληξε στο παράδοξο συμπέρασμα ότι ένα από τα δείγματα που έφεραν στη Γη οι αποστολές Apollo είναι 200 εκατομμύρια χρόνια νεότερο από το αναμενόμενο. Σύμφωνα με τη νέα έρευνα, το δείγμα πιθανότατα προερχόταν από μεταγενέστερες θάλασσες μάγματος, και όχι από τον ωκεανό μάγματος που κάλυπτε ολόκληρη τη νεογέννητη Σελήνη. Οι ερευνητές εκτιμούν επιπλέον ότι οι προσκρούσεις αστεροειδών που δημιούργησαν τις 30 μεγάλες λεκάνες της Σελήνης παρήγαγαν συνολικά 100 εκατομμύρια κυβικά μέτρα μάγματος, ποσότητα που αντιστοιχεί στο 5% του φλοιού. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231239380

Πανόραμα με 12 απο τις καλύτερες φωτογραφίες του Hubble. Μοντέλο πλήρους κλίμακας του James Webb. Η NASA παρουσίασε στη διάρκεια του Σαββατοκύριακου ένα μοντέλο του διαστημικού τηλεσκοπίου James Webb, περίπου 100 φορές πιο ισχυρού από το Hubble, το οποίο προβλέπεται να εκτοξευτεί το 2018 για να δει το φως των πρώτων άστρων που άναψαν στο Σύμπαν. Το μοντέλο του James Webb, κατασκευασμένο στις πραγματικές διαστάσεις του οργάνου, στήθηκε έξω από συνεδριακό κέντρο του Όστιν στο Τέξας, στο πλαίσιο του συνεδρίου τεχνολογίας SXSW. Το τηλεσκόπιο έχει το μέγεθος ενός Boeing 737, ενώ το σκίαστρο που θα το προστατεύει από την ηλιακή ακτινοβολία θα έχει μέγεθος γηπέδου τένις όταν αναπτυχθεί σε τροχιά. Το πρωτεύον κάτοπτρο του τηλεσκοπίου, χωρισμένο σε 18 εξαγωνικά τμήματα, θα έχει διάμετρο 6,5 μέτρα και συνολική επιφάνεια έξι φορές μεγαλύτερη από ό,τι το Hubble. Τουλάχιστον 100 φορές ισχυρότερο από τον προκάτοχό του, το νέο όργανο θα αναλάβει μια σημαντική αποστολή με τέσσερα σκέλη: θα αναζητήσει τα αρχαιότερα και πιο μακρινά άστρα του Σύμπαντος, θα μελετήσει το σχηματισμό και την εξέλιξη των γαλαξιών, θα κατανοήσει τις διαδικασίες σχηματισμού άστρων και πλανητικών συστημάτων και θα ρίξει φως στην προέλευση της ζωής. Το James Webb δεν αποκλείεται να φέρει μια νέα επανάσταση στην αστρονομία, ωστόσο οι εικόνες του ίσως δεν είναι τόσο εντυπωσιακές για το ευρύ κοινό: σε αντίθεση με το Hubble, το οποίο βλέπει το ορατό και το υπεριώδες φως, το νέο τηλεσκόπιο θα λειτουργεί μόνο στο υπέρυθρο τμήμα του φάσματος, επομένως οι εικόνες του θα είναι ψευδοχρωματικές. Το κόστος του προγράμματος έχει πάντως ξεπεράσει κατά πολύ τον αρχικό προϋπολογισμό και έχει ήδη φτάσει τα 8,8 δισεκατομμύρια δολάρια. Η NASA περιγράφει το James Webb ως διάδοχο του τηλεσκοπίου Hubble, αν και τα χαρακτηριστικά των δύο τηλεσκοπίων διαφέρουν σημαντικά. Το Hubble, το οποίο εκτοξεύτηκε το 1990, συνεχίζει σήμερα να μεταδίδει γύρω στα 360 gigabyte δεδομένων κάθε μήνα. Είναι όμως καταδικασμένο σε θάνατο, αφού οι αποστολές επισκευής και αναβάθμισης σταμάτησαν το 2009. Όταν πια πάψει να λειτουργεί τα επόμενα χρόνια, το διάσημο παρατηρητήριο θα αυτοκαταστραφεί με βουτιά στον ωκεανό. Ο διάδοχος του Hubble παίρνει το όνομα του δεύτερου διοικητή της NASA, o oποίος επέβλεψε τις πρώτες επανδρωμένες αμερικανικές αποστολές στο Διάστημα. http://www.jwst.nasa.gov/about.html http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231239180

Ανακαλύφθηκε υπερβολικά σπάνιο τριπλό σύστημα κβάζαρ. Δεύτερη μόλις φορά στα παγκόσμια χρονικά της αστρονομίας, μια ομάδα Ευρωπαίων αστρονόμων ανακάλυψαν ένα υπερβολικά σπάνιο τριπλό σύστημα κβάζαρ, σε απόσταση εννέα δισεκατομμυρίων ετών φωτός από τη Γη. Τα κβάζαρ (ή ενεργοί γαλαξιακοί πυρήνες) είναι τρομερά φωτεινές και ισχυρές πηγές ενέργειας, που βρίσκονται στο κέντρο μακρινών γαλαξιών, περιβάλλοντας την κεντρική μαύρη τρύπα τους. Η ύπαρξη πολλαπλών κβάζαρ (διπλών ή τριπλών) πιστεύεται ότι οφείλεται στη σύγκρουση και τη συγχώνευση γαλαξιών, κατά την οποία ο κάθε γαλαξίας «συνεισέφερε» το δικό του κβάζαρ, τα οποία στη συνέχεια, μέσω της ελκτικής δύναμης της βαρύτητας, αποτέλεσαν ένα ενιαίο σύστημα. Η παρατήρηση τριπλών κβάζαρ είναι πάρα πολύ δύσκολη, αφενός επειδή τέτοια φαινόμενα είναι τρομερά σπάνια στο σύμπαν, αφετέρου επειδή σε τόσο μεγάλες αποστάσεις οι αστρονόμοι δυσκολεύονται να ξεχωρίσουν μεταξύ τους τα κβάζαρ, αν αυτά βρίσκονται πολύ κοντά το ένα στο άλλο. Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον Εμανουέλε Φαρίνα του πανεπιστημίου Ινσούμπρια στο Κόμο της Ιταλίας, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό της Βασιλικής Αστρονομικής Εταιρείας της Βρετανίας «Monthly Notices», συνδύασαν παρατηρήσεις από τα τηλεσκόπια του Ευρωπαϊκού Νοτίου Αστεροσκοπείου στη Χιλή και του Αστεροσκοπείου Καλάρ Άλτο στην Ισπανία. Όπως διαπίστωσαν, δύο από τα κβάζαρ βρίσκονται πιο κοντά μεταξύ τους από ό,τι το τρίτο. Οι αστρονόμοι δεν εντόπισαν ενδείξεις κάποιου πολύ φωτεινού υπέρυθρου γαλαξία (με έντονη εκπομπή υπέρυθρου φωτός), στο εσωτερικό των οποίων συνήθως ανακαλύπτονται τα κβάζαρ. Αυτό πιθανώς, κατά τους επιστήμονες, σημαίνει πως το τριπλό σύστημα κβάζαρ αποτελεί τμήμα μιας ευρύτερης γαλαξιακής δομής, που όμως ακόμα βρίσκεται σε φάση οριστικής διαμόρφωσης. http://portal.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathciv_1_13/03/2013_487472

Το πιο θερμό αντικείμενο του σύμπαντος. Ένα ταξίδι στα πιο θερμά μέρη του σύμπαντος πρέπει να ξεκινήσει αρχικά από τον ήλιο, το πύρινο κέντρο του ηλιακού μας συστήματος. Με μια επιφανειακή θερμοκρασία 5800 βαθμών Κέλβιν δεν πλησιάζει καν το κοσμικό ρεκόρ. Στον πυρήνα των μπλε υπεργιγάντων η θερμοκρασία ξεπερνά τους 50000 βαθμούς Κέλβιν. Όμως ακόμα κι αυτή τη θερμοκρασία την ξεπερνούν κάποιοι λευκοί νάνοι, όπως ο HD62166 που φθάνει στους 200000 βαθμούς (σε τόσο μεγάλες θερμοκρασίες δεν παίζει ρόλο αν χρησιμοποιούμε την κλίμακα Κέλβιν ή την κλίμακα Κελσίου, αφού οι δυο κλίμακες διαφέρουν μόνο κατά 273 βαθμούς!), ενώ ο πυρήνας των μεγαλύτερων υπεργιγάντων μπορεί να ξεπεράσει το ένα δισεκατομμύριο βαθμούς. Για ένα σταθερό άστρο το ανώτατο όριο που βάζουν οι θεωρητικοί υπολογισμοί στη θερμοκρασία τους, είναι περίπου 6 δισεκατομμύρια βαθμοί. Σ’ αυτή τη θερμοκρασία, η ύλη στο εσωτερικό του άστρου αρχίζει να εκπέμπει φωτόνια τα οποία έχουν αρκετή ενέργεια ώστε να σχηματίζουν ζεύγη ηλεκτρονίων-ποζιτρονίων. Το αποτέλεσμα των αντιδράσεων είναι μια κολοσσιαία έκρηξη που θα εξαφανίσει το άστρο. Οι πρώτες ενδείξεις για την ύπαρξη ενός τέτοιου άστρου (pair-instabillity supernova) βρέθηκαν το 2007, όταν παρατηρήθηκε μια λαμπρή και εξαιρετικά μεγάλης διάρκειας αστρική έκρηξη, αποδεικνύοντας την ύπαρξη ενός τεράστιου άστρου με αδιανόητο μέχρι τότε μέγεθος. Κατά τη διάρκεια της έκρηξης ενός σουπερνόβα οι θερμοκρασία μπορεί να ξεπεράσει τα 6 δισεκατομμύρια βαθμούς. Το 1987 παρατηρήθηκε η έκρηξη ενός σουπερνόβα στο Μεγάλο Νέφος του Μαγγελάνου – έναν γαλαξία δορυφόρο του δικού μας γαλαξία, περίπου 160000 έτη φωτός μακριά. Τα νετρίνα από την καρδιά της έκρηξης ανιχνεύθηκαν στην Γη και αποκάλυψαν μια θερμοκρασία 200 δισεκατομμυρίων βαθμών. Αυτό όμως είναι ένα τίποτα συγκρινόμενο με τη θερμοκρασία των αντικειμένων που παράγουν τις εκλάμψεις των ακτινών γάμμα. Αυτές οι σύντομες εκρήξεις των πολύ υψηλών ενεργειών γάμμα, ανιχνεύονται μια ή δυο φορές την ημέρα από ειδικά ρυθμισμένα τηλεσκόπια, θεωρείται ότι σηματοδοτούν τη γέννηση μαύρων τρυπών είτε όταν ο πυρήνας ενός γιγάντιου άστρου καταρρέει είτε όταν δυο υπερ-πυκνά άστρα νετρονίων συγκρούονται. Με κάποιο τρόπο η βαρυτική ενέργεια μετατρέπεται σε μια έντονη δέσμη ακτίνων γάμμα και άλλες ακτινοβολίες. Ενώ οι λεπτομέρειες της διαδικασίας αυτής είναι προς το παρόν άγνωστη, θα πρέπει να περιλαμβάνει ένα πύρινο συνονθύλευμα σχετικιστικών σωματιδίων που φθάνει το ένα τρισεκατομμύριο βαθμούς. Όμως πολύ πιο κοντά στο σπίτι μας βρίσκεται κάτι ακόμη πιο θερμό. Στον επιταχυντή του CERN, στη Γενεύη της Ελβετίας, μεταξύ της 8ης Νοεμβρίου και της 6ης Δεκεμβρίου 2010, πυρήνες μολύβδου συμπυκνώθηκαν μεταξύ τους στον LHC. Το αποτέλεσμα ήταν η υψηλότερη θερμοκρασία που έχει καταγραφεί ποτέ στη Γη, σε ένα υποατομικό πύρινο συσσωμάτωμα μερικών τρισεκατομμυρίων βαθμών. Το πείραμα αυτό μας δίνει μια ιδέα για το που υπάρχουν οι πιο ακραίες θερμοκρασίες του σύμπαντος. Δεν βρίσκονται στο παρόν αλλά στο παρελθόν και πιο συγκεκριμένα την στιγμή της δημιουργίας του Σύμπαντος. Κοιτώντας μέσα στην καρδιά της Μεγάλης Έκρηξης, με την μέχρι σήμερα γνωστή φυσική μπορούμε να φτάσουμε μέχρι μια θερμοκρασία η οποία διαθέτει 32 ψηφία. Πρόκειται για τη θερμοκρασία Planck (που προκύπτει από θεμελιώδεις σταθερές της φυσικής) ΕΞΙΣΩΣΗ!!! Πέραν αυτής της θερμοκρασίας η φυσική που ξέρουμε δεν ισχύει. http://physicsgg.me/2011/03/07/%cf%84%ce%bf-%cf%80%ce%b9%ce%bf-%ce%b8%ce%b5%cf%81%ce%bc%cf%8c-%ce%b1%ce%bd%cf%84%ce%b9%ce%ba%ce%b5%ce%af%ce%bc%ce%b5%ce%bd%ce%bf-%cf%83%cf%84%ce%bf-%cf%83%cf%8d%ce%bc%cf%80%ce%b1%ce%bd/ Το πιο ψυχρό αντικείμενο του σύμπαντος. Το διάστημα από μόνο του δεν είναι ούτε θερμό ούτε κρύο. Όταν απουσιάζουν τα “σωματίδια” που ταλαντώνονται θερμικά τότε η θερμοκρασία δεν έχει νόημα. Όμως υπάρχουν πολλά ψυχρά πράγματα στο διάστημα. Το ψυχρότερο σημείο στο ηλιακό μας σύστημα είναι αρκετά κοντά μας. Το διαστημικό σκάφος της ΝΑSΑ, LRO (Lunar Reconnaissance Orbiter), το 2009 προσδιόρισε την θερμοκρασία κρατήρων στο νότιο πόλο της Σελήνης – που δεν τους βλέπει ποτέ ο ήλιος – στους 33 βαθμούς Κέλβιν (-240 βαθμούς Κελσίου), μια θερμοκρασία μικρότερη ακόμη και από τη θερμοκρασία του σκοτεινού και απομακρυσμένου Πλούτωνα. Αυτό βέβαια το ρεκόρ μπορεί να καταρριφθεί από κάποιο δορυφόρο ή κάποιο νάνο πλανήτη πολύ μακριά από τον ήλιο. Πέρα από το ηλιακό μας σύστημα υπάρχουν κάποιοι ακόμη πιο ψυχροί μετεωρίτες και ο ψυχρότερος από αυτούς τους μοναχικούς περιπλανώμενους ίσως να βρίσκεται στα τεράστια διαγαλαξιακά κενά. Θα θερμαίνεται μόνο από την ασθενή κοσμική ακτινοβολία μικροκυμάτων – την ακτινοβολία που σταμάτησε να αλληλεπιδρά με την ύλη κατά την Μεγάλη Έκρηξη και τώρα βρίσκεται παντού στο Σύμπαν αντιστοιχώντας σε μια θερμοκρασία περίπου 3 βαθμών Κέλβιν. Δεδομένου ότι η θερμοκρασία των 2,7 Κ γεμίζει ολόκληρο το σύμπαν, θα μπορούσε κανείς να πει ότι δεν υπάρχει σώμα με μικρότερη θερμοκρασία. Κι όμως δεν είναι έτσι! Ένα νεφέλωμα που ονομάζεται Boomerang (βλέπε φωτο), 5000 έτη φωτός μακριά, έχει θερμοκρασία περίπου 1Κ. Το νεφέλωμα διαστέλλεται γρήγορα και γι αυτό ψύχεται (η εκτόνωση των αερίων μειώνει τη θερμοκρασία τους). Το αν το νεφέλωμα Boomerang παραμένει το πιο ψυχρό φυσικό αντικείμενο στο σύμπαν είναι υπό έρευνα. Στα γήινα όμως εργαστήρια, όπως στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας στην Μασαχουσέτη το 2003, ένα νέφος ατόμων Νατρίου έφθασε σε θερμοκρασία 0,45 νανοΚέλβιν (λιγότερο από μισό δισεκατομμυριοστό του βαθμού πάνω από το απόλυτο μηδέν, θερμοκρασία που είναι η μικρότερη που παρατηρήθηκε μέχρι τώρα στο σύμπαν. http://physicsgg.me/2011/03/08/%cf%84%ce%bf-%cf%80%ce%b9%ce%bf-%cf%88%cf%85%cf%87%cf%81%cf%8c-%ce%b1%ce%bd%cf%84%ce%b9%ce%ba%ce%b5%ce%af%ce%bc%ce%b5%ce%bd%ce%bf-%cf%83%cf%84%ce%bf-%cf%83%cf%8d%ce%bc%cf%80%ce%b1%ce%bd/ Ρωσικός δορυφόρος συγκρούστηκε με θραύσμα ενός κινέζικου δορυφόρου. Ο ρωσικός μικροδορυφόρος «BLITS» συγκρούστηκε με θραύσμα του κινέζικου μετεωρολογικού δορυφόρου «Fengyun-1C». Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των επιστημόνων, η μάζα του θραύσματος μπορεί να ήταν μόλις 0,08 γραμμάρια. Ωστόσο, αυτό ήταν αρκετό, ώστε να αλλάξουν απότομα οι παράμετροι της τροχιάς του δορυφόρου μάζας 7,5 κιλών. Αυτή είναι η δεύτερη στην ιστορία περίπτωση σύγκρουσης τεχνητών αντικειμένων σε τροχιά. Ο δορυφόρος «BLITS» (BLITS — Ball Lens In The Space) είναι μία γυάλινη σφαίρα-ανακλαστήρας, σχεδιασμένος για να λειτουργεί με το διεθνές σύστημα ανίχνευσης λέιζερ. Το «Fengyun-1C» ήταν μία συσκευή, η οποία είχε διαλυθεί σε πολλά κομμάτια το 2007 κατά τη διάρκεια δοκιμής της Κίνας του αντιδορυφορικού όπλου. Θα απαιτηθούν πρόσθετες παρατηρήσεις, ώστε να προσδιοριστεί η έκταση της ζημιάς στον «BLITS» και η σκοπιμότητα της περαιτέρω χρήσης του. http://greek.ruvr.ru/2013_03_10/107534248/ Oι διαστημικές συσκευές φθείρονται από την ιονίζουσα ακτινοβολία. Για την αντιμετώπιση της απειλής της ιονίζουσας διαστημικής ακτινοβολίας σχεδιάστηκε ένα σύστημα υψηλών απαιτήσεων ως προς τον ηλεκτρονικό εξοπλισμό των διαστημικών σκαφών, δήλωσε πηγή στον ρωσικό πυραυλικό-διαστημικό κλάδο. Η ιονίζουσα ακτινοβολία προκαλεί βλάβες στον μικροηλεκτρονικό εξοπλισμό των σκαφών, γεγονός, που συχνά επιφέρει την απώλεια της συγκεκριμένης διαστημικής συσκευής. Ειδικότερα έτσι διακόπηκε το πρόγραμμα Fobos-Grunt στις αρχές του 2012. http://greek.ruvr.ru/2013_03_09/107407065/ Η Σάρα Μπράιτμαν θα ηχογραφήσει τραγούδι στο Διάστημα! Η 52χρονη Αγγλίδα σοπράνο ετοιμάζεται να γράψει ιστορία. Η Sarah Brightman θα είναι μέλος μίας τριμελούς ομάδας, η οποία θα ταξιδέψει στο διάστημα το 2015. Η διάσημη τραγουδίστρια θα βρίσκεται στο σκάφος Soyuz, σε τροχιά γύρω από τη γη 16 φορές την ημέρα, με μοναδικό σκοπό να ηχογραφήσει ένα νέο κομμάτι. Αυτή θα είναι η πρώτη φορά που ένας επαγγελματίας μουσικός επιδιώκει κάτι τέτοιο. Η Brightman έκανε όλες τις απαραίτητες ιατρικές εξετάσεις και η κάμερα αποθανάτισε τις σκηνές, όπως μεταδίδει το bizznews. http://www.defencenet.gr/defence/item/%CE%B7-%CF%83%CE%AC%CF%81%CE%B1-%CE%BC%CF%80%CF%81%CE%AC%CE%B9%CF%84%CE%BC%CE%B1%CE%BD-%CE%B8%CE%B1-%CE%B7%CF%87%CE%BF%CE%B3%CF%81%CE%B1%CF%86%CE%AE%CF%83%CE%B5%CE%B9-%CF%84%CF%81%CE%B1%CE%B3%CE%BF%CF%8D%CE%B4%CE%B9-%CF%83%CF%84%CE%BF-%CE%B4%CE%B9%CE%AC%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BC%CE%B1-vid

Νέα άστρα κοντά στη Γη ανακάλυψαν οι επιστήμονες. Από το 1916 είχαν οι αστρονόμοι να ανακαλύψουν τόσο γειτονικά στη Γη άστρα. Πρόκειται για ένα διπλό αστρικό σύστημα «καφέ νάνων», που βρίσκεται σε απόσταση μόλις 6,5 ετών φωτός από τον πλανήτη μας και είναι το τρίτο κοντινότερο στη Γη αστρικό σύστημα. Η ανακάλυψη, που έγινε από τον καθηγητή αστρονομίας του πανεπιστημίου της Πενσιλβάνια Κέβιν Λούμαν, δημοσιεύτηκε στο περιοδικό αστροφυσικής Astrophysical Journal Letters. Οι «καφέ νάνοι» είναι άστρα μικρής μάζας, τα οποία ποτέ δεν έγιναν τόσο καυτά, όσο χρειαζόταν για να πυροδοτηθεί στο εσωτερικό τους η πυρηνική σύντηξη που μετατρέπει το υδρογόνο σε ήλιο. Έτσι, απέτυχαν να μετατραπούν σε ήλιους, με συνέπεια να παραμείνουν κρύα και αχνά, μοιάζοντας περισσότερο με γιγάντιους πλανήτες όπως ο Δίας, παρά με άστρα όπως ο Ήλιος μας. Όπως είπε ο Κέβιν Λούμαν, το διπλό αστρικό σύστημα -με την ονομασία WISE 1049-5319- είναι τόσο κοντά, που τα σήματα από τις γήινες τηλεοπτικές εκπομπές του 2006 μόλις έφθασαν εκεί ταξιδεύοντας μέσω του διαστήματος. Ο Αμερικανός αστρονόμος ανέφερε ότι το γειτονικό σύστημα θα αποτελέσει στόχο μελλοντικών παρατηρήσεων για να διαπιστωθεί αν έχει πλανήτες σε τροχιά γύρω από τα δύο άστρα του. Το αστρικό σύστημα ανακαλύφθηκε από το υπέρυθρο διαστημικό τηλεσκόπιο WISE της NASA, το οποίο εκτοξεύτηκε το 2009 και μπορεί να «βλέπει» τέτοια αχνά άστρα, που είναι αόρατα για τα οπτικά τηλεσκόπια. Οι δύο «καφέ νάνοι» απέχουν μεταξύ τους περίπου την τριπλάσια απόσταση Ήλιου-Γης και ολοκληρώνουν μια περιφορά το ένα γύρω από το άλλο σχεδόν κάθε 25 γήινα χρόνια. Το δεύτερο κοντινότερο άστρο, του Μπάρναρντ, απέχει περίπου έξι έτη φωτός και ανακαλύφθηκε το 1916, ενώ το πιο κοντινό στη Γη είναι το τριπλό αστρικό σύστημα Άλφα Κενταύρου, ένα από τα αχνά άστρα του οποίου, ο Εγγύς Κενταύρου, που ανακαλύφθηκε το 1917, απέχει μόλις 4,2 έτη φωτός. Οι αστρονόμοι απέκλεισαν την πιθανότητα το διπλό αστρικό σύστημα που μόλις ανακαλύφθηκε, να είναι το λεγόμενο άστρο «Νέμεσις», που μερικοί υποστηρίζουν ότι αποτελεί τον άγνωστο έως τώρα (και δυνητικά επικίνδυνο) συνοδό του δικού μας Ήλιου. Όπως είπε ο Κέβιν Λούμαν, «μπορούμε να αποκλείσουμε την πιθανότητα ότι το νέο σύστημα των καφέ νάνων αποτελεί ένα τέτοιο αντικείμενο, επειδή κινείται πολύ γρήγορα στον ουρανό για να βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τον Ήλιο μας». http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231239278

Η διάλεξη του Stephen Hawking. Εξιστορώ ότι θυμάμαι από τη διάλεξη του Hawking. Αυτός ήταν βυθισμένος στην πολυθρόνα του, με το κεφάλι του να βαραίνει και να μην μπορεί να το κρατήσει ψηλά, ενώ οι υπόλοιποι περιμέναμε με σιωπηλή προσδοκία. Βρισκόταν στο αριστερό άκρο της σκηνής, από όπου μπορούσε να βλέπει τη μεγάλη οθόνη προβολής στο μπροστινό μέρος της αίθουσας και ταυτοχρόνως να κοιτάζει το ακροατήριο. Εκείνη την εποχή, ο Stephen είχε χάσει την ικανότητα της ομιλίας με τις δικές του φωνητικές χορδές. Η ηλεκτρονική φωνή του μετέδιδε ένα εκ των προτέρων μαγνητοφωνημένο μήνυμα, ενώ στο πίσω μέρος ένας βοηθός του χειριζόταν τον προβολέα διαφανειών. Ο προβολέας ήταν συγχρονισμένος με το μαγνητοφωνημένο μήνυμα. Αναρωτιόμουν για ποιόν λόγο έπρεπε να παρευρίσκεται καν ο ίδιος. Παρά τον μηχανικό ήχο, η φωνή του διέθετε πλούτο και προσωπικότητα. Το χαμόγελό του μετέδιδε υπέρτατη εμπιστοσύνη και βεβαιότητα. Υπάρχει ένα μυστήριο στις παρουσιάσεις του Stephen: Πως γίνεται η παρουσία του ακίνητου, εύθραυστου σώματός του να εμφυσά τέτοια πνοή ζωής σε ένα κατά τα άλλα άψυχο γεγονός; Χωρίς ίχνος κίνησης, το πρόσωπο του Stephen αποπνέει έναν μαγνητισμό και ένα χάρισμα που ελάχιστοι διαθέτουν(…) Το πλέον ασυνήθιστο στις διαλέξεις του Stephen είναι η περίοδος των ερωτήσεων και των απαντήσεων που ακολουθεί. Ένας από τους οργανωτές του συνεδρίου ανεβαίνει στη σκηνή και ζητά από το ακροατήριο να υποβάλλει ερωτήσεις. Συνήθως, πρόκειται για απορίες τεχνικού χαρακτήρα και, μερικές φορές, διατυπώνονται μακροσκελείς ερωτήσεις, που σκοπό έχουν να δείξουν ότι ο ερωτών γνωρίζει καλά το θέμα. Κατόπιν, όμως, στο ακροατήριο επικρατεί νεκρική σιγή. Εκατό αφοσιωμένοι ιεροδιάκονοι μετατρέπονται σε βωβούς μοναχούς, σε έναν παράδοξα σιωπηλό καθεδρικό ναό. Ο Stephen συνθέτει την απάντησή του. Η μέθοδος που επικοινωνεί με τον εξωτερικό κόσμο είναι εκπληκτική. Δεν μπορεί να μιλήσει ή να κινήσει τα χέρια του στη νοηματική γλώσσα. Οι μύες του έχουν ατροφήσει σε τέτοιο βαθμό, ώστε είναι σχεδόν αδύνατον να ασκήσουν την παραμικρή δύναμη. Δεν διαθέτει καν τη δύναμη και τον συντονισμό για να χειριστεί ένα πληκτρολόγιο. Αν η μνήμη μου δεν με απατά, εκείνη την εποχή (1993 – η ιστορία διαδραματίζεται στο συνέδριο της Santa Barbara που είχε ως θέμα “Quantum Aspects of Black Holes”), επικοινωνούσε πιέζοντας ελαφρά έναν μοχλό ελέγχου. Μια μικρή οθόνη υπολογιστή είναι προσαρμοσμένη στον βραχίονα της πολυθρόνας του, όπου σχηματίζεται μια αλυσίδα λέξεων και γραμμάτων, συνεχόμενων λίγο – πολύ….Ο Stephen τις επιλέγει μία προς μία και τις αποθηκεύει στη μνήμη, σχηματίζοντας μία ή δυο προτάσεις. Αυτό απαιτεί έως και δέκα λεπτά. Στο μεταξύ, ενώ η “Πυθία” συνθέτει την απάντησή της, στην αίθουσα επικρατεί νεκρική σιγή. Κάθε συζήτηση σταματά, και η αγωνία και η προσμονή κορυφώνονται. Τέλος, έρχεται η απάντηση: δεν μπορεί να είναι κάτι περισσότερο από ένα “ναι” ή ένα “όχι”, ή ίσως μία ή δύο προτάσεις. Αυτό το έχω παρακολουθήσει να συμβαίνει σε μια αίθουσα με εκατό φυσικούς, όπως και σε ένα μικρό στάδιο με πέντε χιλιάδες θεατές, συμπεριλαμβανομένων ενός νοτιοαμερικανού προέδρου, του αρχηγού του επιτελείου των ενόπλων δυνάμεων και αρκετών ανώτερων αξιωματικών. Η αντίδρασή μου απέναντι στην ασυνήθιστη αυτή σιωπή κυμαίνεται μεταξύ διασκέδασης και έντονης αγανάκτησης (γιατί σπαταλώ τον χρόνο μου με αυτή τη φάρσα. Έχω πάντοτε την τάση να δημιουργήσω κάποιον μικρό θόρυβο, ίσως μιλώντας απλώς στον διπλανό μου, αλλά ποτέ δεν το κάνω. Τι είναι εκείνο που διαθέτει ο Stephen και το οποίο αιχμαλωτίζει τη τεταμένη προσοχή που ταιριάζει μάλλον σε έναν άγιο άνθρωπο, έτοιμο να αποκαλύψει τα βαθύτερα μυστήρια του σύμπαντος; Ο Hawking είναι αλαζονικός, αυτάρεσκος, εξαιρετικά εγωκεντρικός. Αλλά πάλι, το ίδιο ισχύει για τους μισούς τουλάχιστον ανθρώπους που γνωρίζω, συμπεριλαμβανομένου του εαυτού μου. Νομίζω ότι η απάντηση στο ερώτημα είναι εν μέρει η μαγεία και το μυστήριο της ασώματης διάνοιας που διαπλέει το Σύμπαν πάνω σε μια αναπηρική πολυθρόνα. Αλλά εν μέρει είναι ότι ο τομέας της θεωρητικής φυσικής αποτελεί έναν μικρό κόσμο συγκροτούμενο από ανθρώπους που γνωρίζονται μεταξύ τους για μεγάλο χρονικό διάστημα. Για πολλούς από εμάς, πρόκειται για μια διευρυμένη οικογένεια, και ο Stephen είναι το αγαπημένο και σεβάσμιο μέλος της οικογένειας αυτής, έστω και αν μερικές φορές προκαλεί πικρία και ενόχληση. Έχουμε όλοι πλήρη επίγνωση του γεγονότος ότι δεν διαθέτει άλλον τρόπο επικοινωνίας εκτός από την ανιαρή χρονοβόρο διαδικασία που χρησιμοποιεί. Επειδή δίνουμε σημασία στην άποψή του, καθόμαστε ήσυχα, περιμένοντας. Πιστεύω επίσης ότι πιθανότατα η συγκέντρωση του Stephen κατά τη διάρκεια της διαδικασίας σύνθεσης είναι τόσο έντονη, ώστε δεν αντιλαμβάνεται καν την παράξενη σιωπή γύρω του…. “Ο πόλεμος της Μαύρης Τρύπας”, Leonard Susskind, εκδόσεις ΚΑΤΟΠΤΡΟ Βίντεο: http://physicsgg.me/2011/03/11/%ce%b7-%ce%b4%ce%b9%ce%ac%ce%bb%ce%b5%ce%be%ce%b7-%cf%84%ce%bf%cf%85-stephen-hawking/

Ένας ακόμα αστεροειδής πέρασε «ξυστά» από τη Γη. Ένας αστεροειδής μεγέθους σχεδόν όσο ένα οικοδομικό τετράγωνο πέρασε, το Σάββατο, σε σχετικά κοντινή απόσταση από τη Γη. Πρόκειται για το τελευταίο φαινόμενο από μια σειρά ουράνιων αντικειμένων που έχουν πλησιάσει τελευταία από τη Γη, συμπεριλαμβανομένου εκείνου που πέρασε από τη Ρωσία, προκαλώντας τον τραυματισμό 1.500 ανθρώπων. Ο αστεροειδής, ο οποίος ανακαλύφθηκε μόλις πριν από έξι μέρες, είχε μήκος 140 μέτρων και πέρασε σε απόσταση 950.000 χιλιομέτρων από τη Γη, στις 20:30 ώρα Γκρήνουιτς. Η απόσταση αυτή είναι περίπου ίση με δυόμισι φορές την απόσταση μέχρι το φεγγάρι, αν και αρκετά κοντά για τα δεδομένα του Σύμπαντος. «Το τρομακτικό της υπόθεσης είναι ότι πρόκειται για κάτι που ούτε καν γνωρίζαμε», δήλωσε ο πρόεδρος της αστρονομικής ομάδας Slooh Space Camera, κατά τη διάρκεια Διαδικτυακής εκπομπής που παρουσίαζε ζωντανές εικόνες του αστεροειδούς μέσω ενός τηλεσκοπίου που βρισκόταν στα Κανάρια Νησιά. Κινούμενος με ταχύτητα περίπου 41.843 χιλιόμετρα την ώρα, ο αστεροειδής θα μπορούσε να εξαλείψει μια ολόκληρη πόλη εφόσον προσέκρουε πάνω στη Γη, δήλωσε μέλος της ομάδας Slooh. «Ένας από τους λόγους που πλέον παρατηρούμε όλο και περισσότερα τέτοια αντικείμενα είναι επειδή υπάρχουν πολλοί περισσότεροι άνθρωποι που κοιτάζουν», δήλωσε. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231238948 Βίντεο: http://www.tovima.gr/webtv/science/#395402

Δημήτρης Νανόπουλος: "Είμαστε μια ανακατανομή του τίποτα" …όλοι ξέρουμε ότι ζούμε σ’ ένα σύμπαν που διαστέλλεται για 13,7 δισεκατομμύρια χρόνια. Άρα, αν πάμε πίσω στον χρόνο, κοντά στην “αρχή”, το σύμπαν ήταν λιλιπούτειο, μικρότερο κι από ένα quark ή ηλεκτρόνιο. Με άλλα λόγια, έχουμε να κάνουμε, τουλάχιστον στην αρχή, με ένα κβαντικό σύμπαν. Το σύμπαν προέρχεται από (ή εμφανίστηκε σαν) μια αυθόρμητη (spontaneous) κβαντική διακύμανση του “τίποτα” ή καλύτερα από το κβαντικό κενό. Υπάρχουν άπειρες τέτοιες κβαντικές διακυμάνσεις, οι οποίες όμως είναι πολύ βραχύβιες της τάξεως του 10-44 του δευτερολέπτου! Μια από αυτές τις κβαντικές διακυμάνσεις, για καθαρά τυχαίους λόγους, κατόρθωσε “να διαφύγει” και μέσα από μια αρχικά ΄”πληθωριστική” (inflationary) διαστολή, να εξελιχθεί έπειτα από 13,7 δισεκατομμύρια χρόνια στο σύμπαν που “βλέπουμε” σήμερα. Εδώ θα πρέπει να τονιστεί ότι κάθε μια από τις “άπειρες” διακυμάνσεις θα μπορούσε δυνητικά να εξελιχθεί σ΄ένα σύμπαν, με τους δικούς του φυσικούς νόμους, όπως περιγράφεται από τις περίπου 10500 “λύσεις” των εξισώσεων της Μ ή F θεωρίας. Γνωρίζοντας σήμερα ότι, σύμφωνα με τη θεωρία των Υπερχορδών/Μ-Θεωρία, τα δυνητικά σύμπαντα, για λόγους συνέπειας της θεωρίας, πρέπει να είναι 10,11, ή 12 διαστάσεων. Συνεπώς, οι 6,7,8 “περιττές” διαστάσεις, μια που ζούμε σ’ ένα 4-διάστατο σύμπαν, πρέπει να παραμείνουν “διπλωμένες” περίπου στο 10-30 – 10-33 του εκατοστού! Ο τρόπος και η εσωτερική γεωμετρία του “διπλώματος” των “περιττών” διαστάσεων καθορίζουν ριζικά όχι μόνο τον τύπο των δυνάμεων ή αλληλεπιδράσεων, αλλά και τις μάζες των σωματιδίων και άλλες φυσικές σταθερές. Με άλλα λόγια, γνωρίζουμε σήμερα ότι το εμφανιζόμενο σύμπαν διέπεται από ένα μοναδικό κι αναπόσπαστο σύνολο φυσικών νόμων και φυσικών σταθερών. Η ερώτηση γιατί αυτό το δικό μας σύμπαν και όχι άλλο δεν έχει νόημα, μια που όλα τα σύμπαντα, κατ’ αρχήν, έχουν μη μηδενική πιθανότητα εμφανίσεως. Η παραπάνω περιγραφή είναι αυτό που λέμε σήμερα “πολυσύμπαν” (multiverse) και είναι απόρροια της M ή F θεωρίας. Πρέπει να τονιστεί ότι η ύπαρξη της στιγμιαίας “πληθωριστικής” (inflatinary) διαστολής διασφαλίζει ένα υψίστης σημασίας desideratum, τον μηδενισμό ανά πάσα στιγμή της συνολικής ενέργειας του σύμπαντος. Η ύπαρξη της βαρύτητας, που δρα πάντοτε ελκτικά, άρα συνεισφέρει αρνητική ενέργεια, είναι ανυπολόγιστης αξίας στη μηδενοποίηση της ολικής ενέργειας του σύμπαντος. χαρακτηριστικά αναφέρω ότι, στη θεωρία Υπερχορδών/Μ-θεωρία/F-θεωρία, η βαρύτητα είναι αυτόματα παρούσα σ’ όλες τις “λύσεις” τους. Ο μηδενισμός της ολικής ενέργειας του σύμπαντος καθιστά προφανώς δυνατή την “εμφάνιση” του σύμπαντος από το “τίποτα”, χωρίς να παραβιάζεται η αρχή της διατήρησης της ενέργειας. είναι μεγάλο ευτύχημα για όλη τη “Μεγάλη Εικόνα”, που παρουσίασα, ότι τα πειραματικά-παρατηρησιακά δεδομένα δείχνουν ότι η ολική ενέργεια του σύμπαντος είναι μηδέν! Τελικά, όπως είπα πριν από δέκα χρόνια: “Είμαστε μια ανακατανομή του τίποτα…” Ξεκινώντας λοιπόν με ένα ούτως εμφανιζόμενο σύμπαν, μπορούμε μέσα από τους φυσικούς νόμους που το διέπουν να μελετήσουμε επιτυχώς όλη την εξέλιξη του μέχρι σήμερα, ερμηνεύοντας την εμφάνιση όλων των “Μεγάλων Δομών” (Large Structures), γαλαξιών, σμηνών αστέρων, αστέρων, πλανητών… Πρέπει να τονιστεί ότι η “Μεγάλη Εικόνα” για την εμφάνιση του σύμπαντος, που μόλις περιέγραψα, συνδυασμένη με τη δαρβινική εξέλιξη των ειδών, ελευθερώνει τον άνθρωπο από πολλά θεμελιώδη και υπαρξιακά ερωτηματικά που τον απασχολούν από τότε που υπάρχει. Ο καθένας μπορεί να δώσει τη δική του ερμηνεία. Πιστεύω όμως ότι υπάρχει κάτι το μεγαλειώδες σ’ αυτή τη θεώρηση του σύμπαντος…. Απόσπασμα από το βιβλίο: “Από την κοσμογονία στη γλωσσογονία”, Δημήτρης Νανόπουλος – Γεώργιος Μπαμπινιώτης, Εκδόσεις Καστανιώτη\ http://physicsgg.me/2011/04/13/%ce%b4%ce%b7%ce%bc%ce%ae%cf%84%cf%81%ce%b7%cf%82-%ce%bd%ce%b1%ce%bd%cf%8c%cf%80%ce%bf%cf%85%ce%bb%ce%bf%cf%82-%ce%b5%ce%af%ce%bc%ce%b1%cf%83%cf%84%ce%b5-%ce%bc%ce%b9%ce%b1-%ce%b1%ce%bd/

Οι γιγάντιες «φούσκες» σχηματίστηκαν από τη συγχώνευση μελανών οπών. Το 2010 το διαστημικό τηλεσκόπιο Fermi είχε εντοπίσει ένα εντυπωσιακό αλλά μυστηριώδες φαινόμενο στο κέντρο του Γαλαξία. Δύο γιγάντιες φυσαλίδες εκτείνονται σε αντίθετες πλευρές από το κέντρο του Γαλαξία, εκεί όπου βρίσκεται ο Τοξότης Α*, η μελανή οπή του γαλαξία μας. Οι δομές αυτές αποτελούνται από σωματίδια υψηλής ενέργειας και από την πρώτη στιγμή της ανακάλυψής τους οι επιστήμονες προσπαθούν να διαπιστώσουν την προέλευση τους. Μια νέα θεωρία κάνει λόγο για συγχώνευση του Τοξότη Α* με μια μικρότερη μαύρη τρύπα. Η πιο εμπεριστατωμένη μελέτη που είχε γίνει μέχρι σήμερα αναφέρει ότι αυτές οι κοσμικές φούσκες είναι τα απομεινάρια ενός... λουκούλλειου γεύματος της μαύρης τρύπας του Γαλαξία. Οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι οι φυσαλίδες αυτές σχηματίστηκαν όταν ο Τοξότης Α* «έφαγε» κάποτε ένα άστρο ή κάτι άλλο (αέριο κλπ) που είχε μάζα δέκα χιλιάδες φορές μεγαλύτερη από αυτή του Ηλιου. Επιστήμονες του Πανεπιστημίου Vanderbilt και του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Τζόρτζια στις ΗΠΑ ρίχνουν στο τραπέζι μια νέα θεωρία. Εκτιμούν ότι οι δύο φυσαλίδες σχηματίστηκαν από ένα πολύ βιαιότερο γεγονός. Εικάζουν ότι ένα τέτοιο γεγονός μπορεί να είναι η συγχώνευση του Τοξότη Α* με μια μαύρη τρύπα. Αυτή η μελανή οπή βρισκόταν σε ένα μικρό γαλαξία ο οποίος έπεσε κάποτε θύμα κοσμικού καννιβαλισμού από τον δικό μας. Ο γαλαξίας μας «κατάπιε» τον μικρό γαλαξία και το ίδιο συνέβη και με τον Τοξότη Α* που «κατάπιε» τη μελανή οπή του μικρού γαλαξία με αποτέλεσμα να σχηματιστούν οι φυσαλίδες. Η μελέτη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Monthly Notices of the Royal Astronomical Society». http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=501995