Δροσος Γεωργιος

Γη και Σελήνη: σχέση μητρική ή αδελφική; Για τους αρχαίους Έλληνες ήταν η σύντροφος του Ενδυμίωνα, θεού του ύπνου, για μας είναι ένα καλοσυνάτο πρόσωπο, που μας κοιτάζει αφηρημένο κάθε μήνα, και για τους επιστήμονες είναι το κοντινότερο προς τη Γη ουράνιο σώμα. Ο λόγος είναι για τη Σελήνη, τον μοναδικό φυσικό δορυφόρο της Γης, η ιστορία της οποίας εξακολουθεί να αποτελεί για τους επιστήμονες ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα. Οι πρώτες θεωρίες των αρχών του 20ού αιώνα δεν ήταν συμβατές με τα αστρονομικά δεδομένα του συστήματος Γης – Σελήνης, ενώ η επικρατούσα σήμερα θεωρία μεταξύ των αστρονόμων φαίνεται να μην είναι συμβατή με τα γεωλογικά δεδομένα της Σελήνης. Ο Αριστοτέλης δίδασκε ότι η Σελήνη είναι μια τέλεια σφαίρα φτιαγμένη από αιθέρα, η οποία περιφέρεται σε τέλεια κυκλική τροχιά γύρω από τη Γη. Οι παρατηρήσεις του Γαλιλαίου όμως έδειξαν ότι η επιφάνεια της Σελήνης είναι καλυμμένη από βουνά, πεδιάδες και κρατήρες, έτσι ώστε να μοιάζει περισσότερο με την επιφάνεια της Γης παρά με μια τέλεια σφαίρα. Από τότε ως σήμερα έχουν συγκεντρωθεί για τη Σελήνη περισσότερες πληροφορίες απ’ όσο για οποιοδήποτε άλλο ουράνιο σώμα. Θα περίμενε κανείς ότι με τόσα στοιχεία θα γνωρίζαμε με λεπτομέρεια την ιστορία του δορυφόρου μας. Και όμως, σήμερα εξακολουθούν να υπάρχουν αμφιβολίες για τον τρόπο δημιουργίας της, αφού οι ερευνητικές προσπάθειες αστρονόμων και γεωλόγων δείχνουν να καταλήγουν σε αλληλοσυγκρουόμενα αποτελέσματα. Ο δρόμος προς την… Ταυτόχρονη Δημιουργία Η περιεκτικότητα των σεληνιακών πετρωμάτων σε τιτάνιο είναι πανομοιότυπη με την αντίστοιχη των γήινων πετρωμάτων. Θεωρείται έτσι ότι αποκλείεται να συνέπραξε και άλλο ουράνιο σώμα στη δημιουργία του δορυφόρου μας. Τα πρώτα στοιχεία της Σελήνης που υπολογίστηκαν με μεγάλη ακρίβεια, μετά την εποχή του Γαλιλαίου, ήταν η τροχιά της και η διάμετρός της και, στη συνέχεια, η μάζα της. Αντίθετα με αυτά που πίστευε ο Αριστοτέλης, η τροχιά της δεν είναι κυκλική αλλά περίπλοκη και, σε πρώτη προσέγγιση, ελλειπτική. Η δε μάζα της είναι λίγο μεγαλύτερη από το 1% της μάζας της Γης, τιμή που μπορεί να φαίνεται μικρή αλλά στην πραγματικότητα είναι μεγάλη, αφού όλοι οι υπόλοιποι δορυφόροι του Ηλιακού Συστήματος έχουν μάζα μικρότερη από το 1‰ της μάζας του πλανήτη γύρω από τον οποίο περιφέρονται. Με βάση αυτά τα στοιχεία, καθώς και τις φωτογραφίες της επιφάνειας της Σελήνης, οι αστρονόμοι πρότειναν διάφορες θεωρίες για τον τρόπο σχηματισμού της. Η παλαιότερη θεωρία, η οποία μάλιστα είχε προταθεί από τον Τζορτζ Ντάργουιν, τον γιο του γνωστού μας – από τη θεωρία της εξέλιξης των ειδών – Δαρβίνου, υπέθετε ότι η Σελήνη δημιουργήθηκε από τη Γη, όταν ένα κομμάτι ύλης αποσπάστηκε από την περιοχή του ισημερινού του πλανήτη μας λόγω της φυγόκεντρης δύναμης. Η θεωρία αυτή εγκαταλείφθηκε, επειδή για να συμβεί ένα τέτοιο φαινόμενο θα έπρεπε η Γη να περιστρέφεται τόσο γρήγορα ώστε η διάρκεια της ημέρας να είναι μόνο πέντε ώρες. Μια μεταγενέστερη θεωρία βασίζεται στην υπόθεση ότι η Σελήνη ήταν ένα είδος μεγάλου αστεροειδούς, που συνελήφθη από το βαρυτικό πεδίο της Γης στα αρχικά στάδια της δημιουργίας του Ηλιακού Συστήματος. Η θεωρία αυτή απαιτεί μια ιδιαίτερα πυκνή γήινη ατμόσφαιρα την εποχή της σύλληψης, που απ’ ό,τι φαίνεται ποτέ δεν υπήρχε. Έτσι στα τέλη της δεκαετίας του 1960 διδαχθήκαμε στο Πανεπιστήμιο την επικρατούσα τότε θεωρία της ταυτόχρονης δημιουργίας. Κατ’ αυτήν Γη και Σελήνη δημιουργήθηκαν ταυτόχρονα από το ίδιο πρωταρχικό νέφος αερίου και σκόνης, την εποχή της δημιουργίας των πλανητών του Ηλιακού Συστήματος από τα υπολείμματα του υλικού που δημιούργησε τον Ηλιο. Η θεωρία της σύγκρουσης με άλλον πλανήτη Το 1969 όμως, όταν οι πρώτοι άνθρωποι πάτησαν το πόδι τους στην επιφάνεια της Σελήνης και έφεραν πίσω δείγματα από την επιφάνεια του δορυφόρου μας, ανατράπηκε και η θεωρία της ταυτόχρονης δημιουργίας. Ο λόγος είναι ότι η χημική σύσταση της επιφάνειας της Σελήνης διαφέρει σημαντικά από αυτήν της Γης και, άρα, δεν είναι δυνατόν τα δύο ουράνια σώματα να προέρχονται από το ίδιο αρχικό σύννεφο αερίου και σκόνης. Ετσι εμφανίστηκε στο προσκήνιο η πιο πρόσφατη θεωρία, αυτή της σύγκρουσης της Γης με ένα σώμα του αρχικού Ηλιακού Συστήματος στο μέγεθος του Αρη. Σύμφωνα με τη σύγχρονη αντίληψη, την εποχή που δημιουργήθηκε το Ηλιακό μας Σύστημα, πριν από 4,5 δισεκατομμύρια χρόνια, οι συγκρούσεις ανάμεσα στα ουράνια σώματα που περιφέρονταν γύρω από τον Ηλιο ήταν ένα πολύ συνηθισμένο φαινόμενο. Στη θέση όπου βρίσκεται σήμερα η Γη είχε δημιουργηθεί αρχικά ένας πλανήτης, η πρωτο-Γη, που δεν είχε δορυφόρο. Στη συνέχεια η πρωτο-Γη συγκρούστηκε «πλαγιομετωπικά» με έναν άλλον πρωτοπλανήτη, στο μέγεθος του Αρη. Το αποτέλεσμα ήταν ότι το μεγαλύτερο μέρος της μάζας των δύο αρχικών σωμάτων συσσωματώθηκε και απετέλεσε τη σημερινή Γη. Ένα μικρό μέρος των επιφανειακών στρωμάτων των δύο πρωτοπλανητών εκτοξεύθηκε στο Διάστημα και μέσα σε μερικές δεκάδες χρόνια συμπυκνώθηκε σε ένα μεγάλο σφαιρικό σώμα, τη Σελήνη, η οποία από τότε αποτελεί τον φυσικό δορυφόρο της Γης. Η θεωρία αυτή ερμηνεύει τόσο το είδος της τροχιάς της Σελήνης όσο και το γεγονός ότι αυτή έχει μικρότερη πυκνότητα από τη μέση πυκνότητα της Γης, αφού δημιουργήθηκε από τα επιφανειακά στρώματα των δύο πρωτοπλανητών και έτσι δεν «κληρονόμησε» μέρος του πυρήνα τους που απετελείτο από σίδηρο και νικέλιο. Διάψευση από… τιτάνιο! Η επιστημονική έρευνα όμως δεν χαρακτηρίζεται πάντα από τη συνεχή εξέλιξη προς μια τελική «σωστή» θεωρία. Πολλές φορές εμφανίζονται «πισωγυρίσματα», όταν νεότερα ερευνητικά αποτελέσματα έρχονται σε αντίθεση με μια κρατούσα θεωρία. Έτσι για πολλούς δεν απετέλεσε έκπληξη το γεγονός ότι την περασμένη άνοιξη δημοσιεύθηκε ένα ερευνητικό αποτέλεσμα που φαίνεται αντίθετο με το παραπάνω σενάριο. Η περιεκτικότητα των σεληνιακών πετρωμάτων σε τιτάνιο είναι ίδια ακριβώς με αυτή των γήινων. Επειδή οι ενώσεις του τιτανίου δεν εξαερώνονται εύκολα, αυτό σημαίνει ότι σε μια σύγκρουση της πρωτο-Γης με άλλο σώμα το τιτάνιο των δύο σωμάτων θα έπρεπε να «κληρονομηθεί» ανέπαφο στη Σελήνη. Επειδή ο πρωτοπλανήτης είχε δημιουργηθεί σε άλλη περιοχή του Ηλιακού Συστήματος απ’ ό,τι η Γη, θα έπρεπε η περιεκτικότητά του σε τιτάνιο να διαφέρει από αυτήν της Γης, οπότε και η περιεκτικότητα της Σελήνης σε τιτάνιο θα έπρεπε γενικά να μην είναι ίδια με αυτήν της Γης. Το γεγονός ότι είναι ίδια φαίνεται να υποδεικνύει ότι η Σελήνη είχε μόνο έναν γονιό, όπως πολύ ωραία το έθεσε ένα από τα μέλη της ερευνητικής ομάδας της πρόσφατης δημοσίευσης. Με άλλα λόγια, μοιάζει σαν να ξαναγυρίζουμε στη θεωρία του Ντάργουιν! Το μέλλον θα δείξει αν η θεωρία της σύγκρουσης μπορεί να τροποποιηθεί ώστε να ερμηνεύει τα νεότερα αποτελέσματα ή αν θα εγκαταλειφθεί για κάτι καινούργιο. Βάρβογλης Χάρης - tovima.gr O πάγος στη Σελήνη θα εφοδιάσει με νερό τις επανδρωμένες βάσεις στο έδαφός της. Ο πάγος από νερό, που υπάρχει στη Σελήνη, ίσως είναι πολύ περισσότερος από ό,τι πιστευόταν. Η μόνιμη σκιά, που παρατηρείται σε μακρινή απόσταση από τους σεληνιακούς πόλους, αυξάνει τον αριθμό των θέσεων, οι οποίες θα μπορούσαν να είναι κατάλληλες υποψηφιότητες για την ανέγερση επανδρωμένων σεληνιακών βάσεων. Οι επιστήμονες έχουν αναπτύξει λογισμικό υπό τον τίτλο LunarShader για να προσομοιώνουν τις συνθήκες φωτισμού στη Σελήνη. Το πρόγραμμα υπολόγισε περίπου 100 κρατήρες, όπου φαίνεται να υπάρχει μόνιμη σκιά. Οι επιστήμονες μένει μόνο να επιβεβαιώσουν τις υποθέσεις, που έχουν κάνει. Αλλά γι’ αυτό απαιτείται η σχεδίαση νέων τεχνικών μέσων, διότι οι σεληνάκατοι που κινούνται με ενέργεια από ηλιακούς συλλέκτες προφανώς δεν θα είναι σε θέση να μελετήσουν τους σκοτεινούς κρατήρες.

To CERN συμπληρώνει 58 χρόνια ζωής. 29 Σεπτεμβρίου 2012: Το CERN γίνεται 58 χρονών. Τα 12 ιδρυτικά κράτη μέλη: Βέλγιο, Δανία, Γαλλία, Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας, Ελλάδα, Ιταλία, Ολλανδία, Νορβηγία, Σουηδία, Ελβετία, Ηνωμένο Βασίλειο και Γιουγκοσλαβία.

Εντοπίστηκαν σπείρες στον ελλειπτικό Κένταυρο Α, ως αποτέλεσμα συγχώνευσης με άλλον γαλαξία. Ενα σπάνιο κοσμικό φαινόμενο εντόπισε διεθνής ομάδας επιστημόνων. Οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι ο ελλειπτικός γαλαξίας Κένταυρος Α ανέπτυξε σπείρες ύστερα από τη συγχώνευσή του με νεαρότερο και μικρότερο γαλαξία, κάτι που εντοπίζεται για πρώτη φορά. Η ανακάλυψη προσφέρει στους ειδικούς νέα στοιχεία για τη ζωή και την εξέλιξη των γαλαξιών. Ο NGC 5128, ευρύτερα γνωστός ως Κένταυρος Α, είναι ένας γιγάντιος ελλειπτικός γαλαξίας (αν και ορισμένοι υποστηρίζουν ότι κατατάσσεται στους φακοειδείς γαλαξίες) που βρίσκεται σε απόσταση περίπου 12 εκατομμυρίων ετών φωτός από τη Γη, στον αστερισμό του Κενταύρου. Σύμφωνα με τους ειδικούς, ο Κένταυρος Α αντιμετώπιζε μια κρίση... μέσης ηλικίας. Τα λαμπρότερα άστρα του είχαν πλέον γεράσει και έχαναν τη «σπιρτάδα» τους. Επιπλέον ο γαλαξίας είχε χάσει το μεγαλύτερο μέρος των αερίων που είναι απαραίτητα για τη δημιουργία νέων άστρων. Ο Κένταυρος Α ήταν σύμφωνα με τους ειδικούς ένας «βαρετός γέρος». Ομως κάποια στιγμή ένας μικρότερος και νεότερος γαλαξίας πλησίασε τον Κένταυρο Α. Η συγχώνευση των δύο γαλαξιών «ανανέωσε» τον γερο-γαλαξία αφού προκάλεσε τη δημιουργία όχι μόνο νέων άστρων, αλλά και δύο σπειροειδών βραχιόνων. Στις παρατηρήσεις οι δύο αυτοί βραχίονες έμοιαζαν με κοσμικά πλοκάμια που περιελίσσονταν γύρω από το κέντρο του ελλειπτικού γαλαξία, με διαστάσεις και προσανατολισμούς που θυμίζουν τους σπειροειδείς γαλαξίες, όπως είναι για παράδειγμα ο δικός μας. «Μείναμε έκπληκτοι όταν ανακαλύψαμε ότι επρόκειτο ξεκάθαρα για σπείρες. Μάλιστα κινούνται και συμπεριφέρονται όπως και οι σπείρες στους σπειροειδείς γαλαξίες» αναφέρει η Αλισον Πεκ του Αστεροσκοπείου ALMA στη Χιλή που ήταν μέλος της ερευνητικής ομάδας. Η έρευνα δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «The Astrophysical Journal Letters».

Η αποσύνδεση του ευρωπαϊκού «φορτηγού» από τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό αναβλήθηκε πάλι. Η αποσύνδεση του ευρωπαϊκού «φορτηγού» ATV-3 «Εντουάρντο Αμάλντι» από το Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ΔΔΣ) αναβλήθηκε τουλάχιστον κατά ένα 24ωρο. Αυτό δήλωσε πηγή στο Κέντρο Διεύθυνσης Πτήσεων. Σύμφωνα με προκαταρκτικά στοιχεία, η αποσύνδεση έχει οριστεί για την 29η Σεπτεμβρίου. Νωρίτερα είχε ανακοινωθεί ότι το ATV-3 πρέπει να εγκαταλείψει το ΔΔΣ τη νύχτα προς Παρασκευή 28 Σεπτεμβρίου. Στο Κέντρο Διεύθυνσης Πτήσεων επίσης δεν απέκλεισαν ότι η αποσύνδεση θα αναβληθεί ακόμη μία φορά. Ο αριθμός των εργαζομένων στο διαστημικό τομέα πρέπει να μειωθεί κατά 30 %, λέει ο επικεφαλής της Ρωσικής Διαστημικής Υπηρεσίας. Ο ρωσικός διαστημικός τομέας χρειάζεται ουσιαστική βελτιστοποίηση, ειδικότερα τη μείωση του αριθμού των εργαζομένων, καθόσον διαφορετικά δεν μπορεί να αυξήσει σοβαρά την παραγωγικότητα της εργασίας και την επιβάρυνση στις επιχειρήσεις του, δήλωσε ο επικεφαλής της Ρωσικής Διαστημικής Υπηρεσίας (Roskosmos) Βλαντίμιρ Ποπόφκιν. Κατά τη γνώμη του ο μετασχηματισμός του Roskosmos σε όμιλο εταιρειών θα επιτρέψει να καταστεί βέλτιστος ο αριθμός των μονάδων της πυραυλικής-διαστημικής βιομηχανίας. Σήμερα εργάζονται σε αυτήν 240.000 και πλέον άνθρωποι, ενώ «σύμφωνα με τους υπολογισμούς μας πρέπει κατά το μέγιστο να απασχολούνται 150-170.000» είπε ο επικεφαλής του Roskosmos, μιλώντας σε διάλεξη για φοιτητές τεχνικών πανεπιστημιακών ιδρυμάτων.

Ίχνη από αρχαία ρυάκια στον Άρη βρήκε το Curiosity. Το «Curiosity» βρήκε κιόλας ενδείξεις ότι κάποτε έτρεχε νερό στον πλανήτη, γεγονός που επιβεβαιώνει προηγούμενες ανάλογες εκτιμήσεις. Το ρόβερ τράβηξε φωτογραφίες από κροκαλοπαγή πετρώματα που αποτελούνται από χαλίκια και άμμο. Οι επιστήμονες εκτιμούν, από το μέγεθος και το στρογγυλεμένο σχήμα τους, ότι κάποτε μεταφέρθηκαν και διαβρώθηκαν από τρεχούμενο νερό. Έτσι, πιστεύουν ότι ο ρομποτικός εξερευνητής εντόπισε ένα δίκτυο από αρχαία ρυάκια. Η ανακάλυψη ανακοινώθηκε από τους επιστήμονες του Εργαστηρίου Αεριοπροώθησης (JPL) της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας στην Καλιφόρνια, σύμφωνα με το ΒΒC, οι οποίοι έκαναν την εκτίμηση ότι τα εν λόγω πετρώματα εναποτέθηκαν πριν από αρκετά δισεκατομμύρια χρόνια. Τα ρυάκια του νερού μπορεί να έμειναν στην επιφάνεια του Άρη για πολύ χρόνο. Σύμφωνα με τον ερευνητή Μπιλ Ντίτριχ του πανεπιστημίου της Καλιφόρνια - Μπέρκλεϊ, το νερό μπορεί να κυλούσε για χιλιάδες ή και εκατομμύρια χρόνια. Οι δορυφόροι σε τροχιά γύρω από τον «κόκκινο πλανήτη» έχουν εδώ και καιρό τραβήξει φωτογραφίες από κανάλια στην επιφάνεια, που δημιουργήθηκαν από τη ροή κάποιου υγρού, πιθανότατα νερού. Η ανακάλυψη του «Curiosity» στον κρατήρα Γκέιλ, όπου προσεδαφίστηκε, ενισχύει αυτή την πεποίθηση των επιστημόνων. Οι ερευνητές μελετούν τώρα προσεκτικά τις εικόνες των χαλικιών μέσα στα πετρώματα (μεγέθους έως μια μπάλα του γκολφ) για να βάλουν συμπεράσματα, από τα μεγέθη και τα σχήματά τους, σχετικά με την ταχύτητα του τρεχούμενου νερού και την απόσταση που διάνυε. Από τους λίθους οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι το νερο στο ρυάκι έρεε με ταχύτητα περίπου 1 μέτρο ανά δευτερόλεπτο και βάθος έως και ένα μέτρο. Επίσης, προτίθενται να αναλύσουν χημικά αυτά τα πετρώματα για να βρουν ενδείξεις σχετικά με τη φύση του νερού (π.χ. την οξύτητά του), οπότε θα εξάγουν κάποια συμπεράσματα γενικότερα για το πώς ήταν τότε το ευρύτερο περιβάλλον του Άρη.

Ένα διαστημόπλοιο για πρώτη φορά δεν κατόρθωσε να αποσυνδεθεί από τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Αναβλήθηκε η αποσύνδεση του μη επανδρωμένου μεταγωγικού διαστημοπλοίου ATV-3 (Εντοάρντο Αμάλντι) από τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ΔΔΣ), που ήταν προγραμματισμένη για σήμερα. Η Ευρωπαϊκή Διαστημική Υπηρεσία αποδίδει όλες τις ευθύνες σε βλάβη στο ρωσικό διαμέρισμα του Σταθμού. Στο ρωσικό Κέντρο Διεύθυνσης Πτήσεων δηλώνουν ότι είναι αναγκαίο να διεξαχθεί λεπτομερής έρευνα πριν βγουν συμπεράσματα. Είναι η πρώτη περίπτωση στην ιστορία του ΔΔΣ, που αναβάλλεται η αποσύνδεση μεγάλου διαστημικού σκάφους. Το «φορτηγό» σκάφος «Εντοάρντο Αμάλντι» έπρεπε τη νύχτα που πέρασε να εγκαταλείψει το Σταθμό σε τροχιά, μετά από ένα 24ωρο θα εισερχόταν στα πυκνά στρώματα της ατμόσφαιρας και τα συντρίμμια του θα έπεφταν στον Ειρηνικό ωκεανό. Τη βλάβη κατά την αποσύνδεση από το Διεθνή Διαστημικό Σταθμό του ευρωπαϊκού μεταγωγικού διαστημοπλοίου «Εντοάρντο Αμάλντι» θα μπορούσε να προκαλέσει μια λάθος εντολή του Κέντρου Διεύθυνσης Πτήσεων. Ειδικότερα ένα μη ορθώς διατυπωμένο αρχείο. Γι’ αυτό και η διαδικασία σταμάτησε αυτομάτως. Αυτή είναι μία από τις εκδοχές των ειδικών. Το μεταγωγικό σκάφος δεν κατόρθωσε να απομακρυνθεί από το Σταθμό την περασμένη νύχτα. Είναι το πρώτο παρόμοιο περιστατικό. Νωρίτερα ο μηχανισμός πάντοτε λειτουργούσε κανονικά. Τώρα η προσπάθεια αποσύνδεσης θα επαναληφθεί τη νύχτα προς Παρασκευή. Ο Διεθνής Διαστημικός Σταθμός απειλείται ξανά από διαστημικά σκουπίδια. Δύο θραύσματα από ένα κατεστραμμένο διαστημικό σκάφος εντός των προσεχών ημερών ενδέχεται να περάσουν σε απειλητικά μικρή απόσταση από το Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, ανέφεραν στο Κέντρο Διεύθυνσης Πτήσεων. Οι ειδικοί σχεδιάζουν έναν πιθανό ελιγμό του Σταθμού για να αποφύγει τα «διαστημικά σκουπίδια». Αυτός ο ελιγμός μπορεί να πραγματοποιηθεί το απόγευμα της 27ης Σεπτεμβρίου. Η διόρθωση της τροχιάς θα γίνει με τη βοήθεια των κινητήρων του ευρωπαϊκού «φορτηγού» πλοίου Edoardo Amaldi. Το Edoardo Amaldi εχει ήδη 5 φορές διορθώσει την τροχιά του ΔΔΣ, πάντως μία από τις προσπάθειες να «ρυμουλκήσει» το Σταθμό ήταν αποτυχημένη. Η εκτόξευση των ιαπωνικών εξερευνητικών δορυφόρων από το ΔΔΣ έχει αναβληθεί. Η ιαπωνική Υπηρεσία Αεροδιαστημικής (JAXA) ανακοίνωσε την αναβολή της εκτόξευσης από το Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ΔΔΣ) μερικών εξερευνητικών δορυφόρων της λόγω της προσχεδιασμένης διόρθωσης της τροχιάς του. Η εκτόξευση των μίνι δορυφόρων προβλεπόταν να πραγματοποιηθεί σήμερα με τη βοήθεια του αυτόματου βραχίονα του ιαπωνικού εργαστηρίου Kibo. Οι πέντε μίνι δορυφόροι είναι εξοπλισμένοι με συσκευές για την πραγματοποίηση πειραμάτων στον τομέα της τηλεπικοινωνίας. Ένας από τους δορυφόρους είναι εξοπλισμένος με μεγάλης ισχύος φωτοδιόδους LEDs ( Light Emmiting Diode), με τη βοήθεια των οποίων θα μπορεί να μεταδίδει με τον κώδικα Morse μηνύματα φωτός, που διακρίνονται στον νυχτερινό ουρανό με το γυμνό μάτι. «Διαστημικό» άγαλμα του Βούδα που κίνησε το ενδιαφέρον των Ναζί. Ένας Βούδας από το διάστημα, τον οποίο αγάπησαν οι Ναζί, ακούγεται σαν σενάριο από ταινία του Ιντιάνα Τζόουνς, αλλά πρόκειται για πραγματική επιστημονική είδηση. Γερμανοί ερευνητές ανακάλυψαν το πρώτο στον κόσμο «διαστημικό» άγαλμα που είναι κατασκευασμένο από μετεωρίτη, ο οποίος εκτιμάται ότι έπεσε στα σύνορα Σιβηρίας - Μογγολίας πριν από περίπου 10.000 έως 20.000 χρόνια. Σαν να μην φτάνει αυτό, το βαρύ μεταλλικό βουδιστικό άγαλμα φέρει στο στήθος του μια σβάστικα (αρχικά ήταν πνευματικό σύμβολο) και μεταφέρθηκε στην Ευρώπη από τους Ναζί. Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον Έλμαρ Μπούχερ του Ινστιτούτου Πλανητολογίας του πανεπιστημίου της Στουγκάρδης, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό πλανητικής επιστήμης και μετεωριτών «Meteoritics & Planetary Science», σύμφωνα με το «Nature», εκτιμούν ότι ο γνωστός και ως «Σιδερένιος Άνθρωπος» απεικονίζει κάποιον βουδιστικό Θεό (πιθανώς τον Βαϊσραβάνα). Δημιουργήθηκε μεταξύ του 8ου και του 10ου αιώνα, μάλλον από τον πρωτοβουδιστικό θιβετανικό πολιτισμό των Μπον, ενώ κατέληξε στη Γερμανία μετά από μια αποστολή που έκανε το 1938-39 στο Θιβέτ ο επιφανής ναζιστής ζωολόγος και εθνολόγος Ερνστ Σέφερ, ο οποίος είχε σταλεί στην περιοχή για να ανακαλύψει τις ρίζες των Αρείων. Η ύπαρξη της σβάστικας πάνω στο άγαλμα προφανώς αποτελούσε ισχυρό κίνητρο για την «απαλλοτρίωσή» του από τους Ναζί. Το άγαλμα, που έχει ύψος 24 εκατοστών και βάρος 10,6 κιλών, είχε γρήγορα καταλήξει στα χέρια κάποιου ιδιώτη συλλέκτη, ενώ το 2009 άλλαξε χέρια σε μια δημοπρασία, οπότε πλέον κατέστη δυνατό να μελετηθεί για πρώτη φορά επιστημονικά. Οι ερευνητές είχαν την ευκαιρία να αναλύσουν δείγματα από το εσωτερικό του, που έχει υποστεί λιγότερη φθορά και «μόλυνση» σε σχέση με την εξωτερική επιφάνεια. Έτσι, διαπίστωσαν ότι το πολύ σκληρό υλικό από το οποίο είναι φτιαγμένο, προέρχεται από μια σπάνια κατηγορία σιδηρούχων διαστημικών πετρωμάτων (τους αταξίτες μετεωρίτες), που επίσης περιέχουν μεγάλη ποσότητα νικελίου. Ο μεγαλύτερος μέχρι σήμερα γνωστός μετεωρίτης, ο «Χόμπα» της Ναμίμπια, είναι ένας αταξίτης μετεωρίτης που ζυγίζει πάνω από 60 τόνους. Η γεωχημική ανάλυση του διαστημικού αγάλματος του «Σιδερένιου Ανθρώπου» έδειξε ότι έχει μεγάλη συγγένεια με μια πληθώρα διασκορπισμένων διαστημικών βράχων που βρίσκονται στα σιβηρο-μογγολικά σύνορα, στο λεγόμενο μετεωρικό πεδίο Τσίνγκα, όπου από το 1913 μέχρι σήμερα έχουν ανακαλυφθεί τουλάχιστον 250 θραύσματα μετεωριτών ποικίλων μεγεθών. Διάφοροι πολιτισμοί, σύμφωνα με τον Μπούχνερ, κατά καιρούς έχουν χρησιμοποιήσει σίδηρο από μετεωρίτες για να φτιάξουν όπλα ή κοσμήματα, ενώ άλλοι λαοί (στη Γροιλανδία, την Αυστραλία κ.α.) έχουν λατρέψει τους μετεωρίτες. Ακόμα και το σημερινό επίκεντρο λατρείας των απανταχού μουσουλμάνων, ένας μαύρος λίθος στη Μέκκα της Σαουδικής Αραβίας, πιστεύεται ότι είναι ένας μετεωρίτης. Όμως είναι η πρώτη φορά που ανακαλύπτεται ένα ολόκληρο άγαλμα με διαστημική προέλευση, οπότε, όπως εκτιμούν οι γερμανοί ερευνητές, η αξία του είναι μάλλον ανυπολόγιστη.

Είμαστε όλοι εξωγήινοι; Μια νέα μελέτη που υπογράφει ομάδα επιστημόνων του Πανεπιστημίου Πρίνστον στις ΗΠΑ στηρίζει τη θεωρία της λιθοσπερμίας σύμφωνα με την οποία η ζωή στη Γη έφτασε από το Διάστημα. Κάθε φορά που στην επιφάνεια ενός πλανήτη πέφτει ένας μεγάλος αστεροειδής πολλά μικρά και μεγάλα κομμάτια εδάφους και πετρωμάτων εκτοξεύονται στο Διάστημα. Το ίδιο συμβαίνει και σε πολύ μεγάλες ηφαιστειακές εκρήξεις. Η θεωρία της λιθοσπερμίας εδράζεται στην άποψη ότι τόσο σε πλανήτες του δικού μας ηλιακού συστήματος όσο και σε πλανήτες άλλων ηλιακών συστημάτων υπήρχαν μικροβιακές μορφές ζωής που βρίσκονταν πάνω στα κομμάτια του εδάφους που εκτοξεύονταν στο Διάστημα. Οι θιασώτες της θεωρίας υποστηρίζουν ότι αυτά τα μικρόβια ήταν τόσο ανθεκτικά ώστε κατάφεραν να επιζήσουν τόσο κατά τη διάρκεια των τρομερών συγκρούσεων ή εκρήξεων όσο και, στη συνέχεια, στις ακραίες συνθήκες του Διαστήματος. Ετσι όταν πριν από μερικά δισεκατομμύρια έτη κάποιοι από αυτούς τους διαστημικούς βράχους έπεσαν στη Γη έφεραν μαζί τους και αυτές τις μορφές ζωής οι οποίες άρχισαν να προσαρμόζονται και να εξελίσσονται πλέον στις γήινες συνθήκες. Η μελέτη των ερευνητών του Πανεπιστημίου του Πρίνστον δείχνει ότι τα μικρόβια θα μπορούσαν να επιβιώσουν στο δύσκολο και μακρύ ταξίδι μέσα στο Διάστημα παρά την έκθεσή τους σε υψηλά επίπεδα κοσμικής ακτινοβολίας. «Η εργασία μας είναι ίσως η πρώτη που δείχνει ότι η λιθοσπερμία είναι ένα πολύ πιθανό σενάριο. Αν αυτός ο μηχανισμός πράγματι υφίσταται αυτό σημαίνει ότι μπορεί να συνδέεται με τη ζωή όχι μόνο στη Γη αλλά σε όλο το Σύμπαν» αναφέρει ο Εντουαρντ Μπελμπρούνο, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας. Αν η θεωρία της λιθοσπερμίας επιβεβαιωθεί αυτό θα σημαίνει ότι η ζωή στο Σύμπαν θα έχει κοινά χαρακτηριστικά με αυτά της ζωής στη Γη. Η έρευνα δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Astrobiology».

Ιάπωνες επιστήμονες δηλώνουν πως δημιούργησαν το στοιχείο Νο 113 του Περιοδικού Πίνακα. Επιστήμονες στην Ιαπωνία δηλώνουν βέβαιοι ότι τελικά κατάφεραν να δημιουργήσουν το έως σήμερα χημικό στοιχείο «φάντασμα» του Περιοδικού Πίνακα, το υπ’ αριθμόν 113. Πρόκειται για ένα ακόμα βαρύ άτομο με 113 πρωτόνια στον πυρήνα του, μια μορφή ύλης που δεν υπάρχει με φυσικό τρόπο στη Γη, αλλά μπορεί να δημιουργηθεί φευγαλέα μόνο στο εργαστήριο. Όμως άλλοι επιστήμονες εμφανίζονται επιφυλακτικοί κατά πόσο όντως οι ιάπωνες ερευνητές κατάφεραν να δημιουργήσουν το ασταθές στοιχείο. Ολοένα και πιο βαριά συνθετικά χημικά στοιχεία έρχονται να προστεθούν στον Περιοδικό Πίνακα τα τελευταία χρόνια, με πιο βαρύ μέχρι σήμερα το Νο 118. Όμως στις προηγούμενες θέσεις του Πίνακα υπάρχουν ακόμα κενά, όπως στο Νο 113, καθώς το εν λόγω στοιχείο έχει αποδειχτεί, εδώ και εννέα χρόνια ερευνών, πολύ δύσκολο να δημιουργηθεί. Τώρα οι ερευνητές του ιαπωνικού επιστημονικού κέντρου - επιταχυντή RIKEN, με επικεφαλής τον Κοσούκε Μορίτα, σύμφωνα με το «Science», ανακοίνωσαν επισήμως ότι το πέτυχαν και έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό της Ιαπωνικής Εταιρίας Φυσικής. Αν και το άκρως ασταθές στοιχείο αμέσως μετά τη δημιουργία του αποσυντέθηκε, οι ιάπωνες επιστήμονες ανέφεραν ότι άφησε πίσω του αρκετά δεδομένα που στοιχειοθετούν πειστικά την ύπαρξή του. Όμως, δεν είναι όλοι εκτός Ιαπωνίας το ίδιο πεισμένοι. Μάλιστα το ρωσικό ερευνητικό κέντρο - επιταχυντής της Ντούμπνα έχει επίσης ισχυριστεί ότι βρήκε το στοιχείο 113 και μάλιστα από το 2003, ισχυρισμός που δεν έγινε τότε δεκτός, αλλά τώρα οι ρώσοι επιστήμονες προσκόμισαν νέα στοιχεία. Η τελική κρίση ανήκει, όπως πάντα, στις δύο Διεθνείς Ενώσεις Καθαρής και Εφαρμοσμένης Χημείας (IUPAC) και Φυσικής (IUPAP). Αν πάντως η ιαπωνική -και όχι η παλαιότερη ρωσική- ανακάλυψη επιβεβαιωθεί, θα είναι η πρώτη φορά που η Ιαπωνία ανακαλύπτει ένα νέο χημικό στοιχείο και έτσι θα είναι γενικότερα η πρώτη ασιατική χώρα που θα έχει δικαίωμα να το «βαφτίσει». Μέχρι τώρα μόνο ερευνητικά κέντρα από τις ΗΠΑ, τη Ρωσία και τη Γερμανία έχουν κάνει ανάλογες ανακαλύψεις και είχαν την ευκαιρία να δώσουν όνομα στα νέα στοιχεία του Περιοδικού Πίνακα. Μάλιστα ο Μορίτα και οι συνεργάτες του δήλωσαν ότι τώρα «βάζουν πλώρη» για την ανακάλυψη του στοιχείου 119 - αλλά και πέρα από αυτό. Για να δημιουργήσουν το στοιχείο 113, οι Ιάπωνες ερευνητές προκάλεσαν σύγκρουση πυρήνων ψευδαργύρου (με 30 πρωτόνια ο καθένας) με ένα λεπτό στρώμα βισμουθίου (με 83 πρωτόνια). Αμέσως μετά τη φευγαλέα δημιουργία του, το στοιχείο 113 αποσυντέθηκε, καθώς απέβαλε σωματίδια άλφα που περιέχουν το καθένα δύο πρωτόνια και δύο νετρόνια. Αυτή η διαδικασία επαναλήφθηκε έξι φορές, με συνέπεια το στοιχείο 113 σταδιακά να μετατραπεί στα ελαφρύτερα στοιχεία 109, 107, 105, 103 και, τελικά, το 101. Το πιο απλό χημικό στοιχείο στο σύμπαν είναι το υδρογόνο, το άτομο του οποίου έχει μόνο ένα πρωτόνιο. Όσα περισσότερα πρωτόνια και νετρόνια συγκεντρώνονται στον πυρήνα ενός ατόμου, τόσο αυτός γίνεται πιο ασταθής. Οι επιστήμονες αναρωτιούνται αν υπάρχει κάποιο όριο τελικά στο πόσο μεγάλο και βαρύ μπορεί να είναι ένα άτομο. Όλα τα στοιχεία με ατομικό αριθμό (δηλαδή αριθμό πρωτονίων στον πυρήνα) πάνω από 92 (ουράνιο) δεν υπάρχουν στη Φύση και παράγονται στα επιστημονικά εργαστήρια. Το πρώτο συνθετικό χημικό στοιχείο δημιουργήθηκε το 1940 και μέχρι σήμερα συνολικά 20 έχουν ανακαλυφθεί και προστεθεί στον Περιοδικό Πίνακα. Τα δύο πιο πρόσφατα στοιχεία είναι τα στοιχεία 114 και 116, που ανακαλύφθηκαν με τη συνεργασία ΗΠΑ και Ρωσίας. Όλα ανεξαιρέτως τα βαριά στοιχεία είναι πολύ ασταθή και έχουν διάρκεια ζωής το πολύ λίγα δευτερόλεπτα, προτού διασπαστούν σε πιο απλά στοιχεία. Τα σχετικά χρονοβόρα πειράματα γίνονται μόνο με τη βοήθεια επιταχυντών ή πυρηνικών αντιδραστήρων. Λιβερμόριο και Φλερόβιο, τα δύο νέα χημικά στοιχεία στον Περιοδικό Πίνακα.(13/6/2012) http://www.astrovox.gr/forum/viewtopic.php?t=6619&start=810

O νέος κομήτης ISON ορατός και στο φως της ημέρας το φθινόπωρο του 2013 Ένας κομήτης που εντοπίστηκε πριν από λίγες μέρες από αστρονόμους στη Ρωσία φαίνεται ότι θα γίνει τόσο λαμπρός στα τέλη του 2013 ώστε θα είναι ορατός ακόμα και στο φως της ημέρας. Η τροχιά στην οποία κινείται η διαστημική χιονόμπαλα, επισημαίνουν οι ερευνητές, παρουσιάζει σημαντικές ομοιότητες με την τροχιά του «Μεγάλου Κομήτη του 1680», ο οποίος έγινε ορατός στη διάρκεια της ημέρα και σχημάτισε μια ουρά με φαινόμενο μήκος μεγαλύτερο από το πλάτος της Σελήνης. Η ομοιότητα των τροχιών υποδεικνύει ότι τα δύο σώματα σχετίζονται ή ότι πρόκειται για τον ίδιο κομήτη, αναφέρει το Space.com. O νέος κομήτης, με την ονομασία Comet ISON ή C/2012 S1, εντοπίστηκε το περασμένο Σαββατοκύριακο με τηλεσκόπιο του Διεθνούς Επιστημονικού Οπτικού Δικτύου (ISON) κοντά στο Κισλοβόντσκ στην περιοχή του Βόρειου Καυκάσου. Βρισκόταν τότε σε απόσταση ενός δισεκατομμυρίου χιλιομέτρων από τη Γη και 939 εκατομμύρια χιλιόμετρα από τον Ήλιο. Παραμένει εξαιρετικά δυσδιάκριτος, καθώς η λαμπρότητά του είναι 100.000 φορές μικρότερη από τη φωτεινότητα του πιο αμυδρού άστρου που μπορούμε να δούμε με γυμνό μάτι. Το σόου θα αρχίσει όταν ο κομήτης πλησιάσει τον Ήλιο, οπότε οι πάγοι της επιφάνειάς του θα αρχίσουν να εξαερώνουν την ακτινοβολία και θα σχηματίσουν μια ουρά που εκτείνεται για χιλιάδες ή και εκατομμύρια χιλιόμετρα στο Διάστημα. Ο C/2012 S1 θα αρχίσει να γίνεται ορατός με γυμνό μάτι τον Οκτώβριο του 2013, όταν θα φαίνεται να κινείται τις πρώτες πρωινές ώρες ανάμεσα στα άστρα του αστερισμού του Λέοντα. Το φαινόμενο θα κορυφωθεί όταν ο κομήτης φτάσει στο περιήλιο, δηλαδή στην ελάχιστη απόστασή του από τον Ήλιο, στις 28 Νοεμβρίου 2013. Υπό την επίδραση της ακραίας βαρύτητας του Ήλιου, ο C/2012 S1 θα πραγματοποιήσει μια κλειστή στροφή πίσω από το άστρο για να εμφανιστεί και πάλι στην άλλη πλευρά του. Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει πόσο μακριά και φωτεινή θα είναι η ουρά του, οι αστρονόμοι πάντως ελπίζουν σε ένα από τα πιο θεαματικά περάσματα των τελευταίων δεκαετιών. Δεδομένου ότι οι κομήτες θεωρούνται κατάλοιπα από το σχηματισμό του Ηλιακού Συστήματος πριν από 4,5 δισ. χρόνια, οι επιστήμονες θα παρακολουθούν τον C/2012 S1 αναζητώντας στοιχεία για τη σύστασή του.

Η «Εναστρη Νύχτα» του Βαν Γκογκ αναδημιουργήθηκε με εικόνες που έχει καταγράψει το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble. Ενα ιδιαίτερα ενδιαφέρον έργο τέχνης δημιούργησε ένας νεαρός φοιτητής αστρονομίας στις ΗΠΑ. Ο Αλεξ Πάρκερ αναδημιούργησε την περίφημη «Εναστρη Νύχτα» του Βίνσεντ Βαν Γκογκ χρησιμοποιώντας φωτογραφίες που έχει τραβήξει το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble. Στην ουσία ο Πάρκερ έφτιαξε ένα κολάζ 100 εικόνων του Hubble τις οποίες τοποθέτησε με τέτοιο τρόπο ώστε να γίνει ανασύνθεση του πίνακα. Ο Βαν Γκογκ προσπαθούσε να αναπαράγει στους πίνακες του τους νόμους της φύσης με τη μεγαλύτερη δυνατή πιστότητα. Στην Έναστρη νύχτα (1889) έχει απεικονίσει χαοτικές δίνες που ακολουθούν τη λεγόμενη «κλιμάκωση Κολμογκόροφ». Πρόκειται για ένα μοτίβο φωτεινών και σκοτεινών περιοχών που ακολουθούν τις εξισώσεις του Αντρεϊ Κολμογκόροφ, που τη δεκαετία του 1940 κατάφερε να περιγράψει εν μέρει τη δυναμική του στροβιλισμού των ρευστών. Στο κολάζ σε μεγέθυνση διακρίνονται καθαρά οι εικόνες του Hubble που έχουν χρησιμοποιηθεί σε αυτό.

Eνα καλύτερο μέλλον οραματίζεται ο Πητερ Διαμαντης. Ο διακεκριμένος επιστήμονας, καταξιωμένος επιχειρηματίας και το κυριότερο οραματιστής, ο ελληνικής καταγωγής Πίτερ Ντιαμάντις πιστεύει ότι «το μέλλον θα είναι καλύτερο απ’ ό,τι νομίζεις», όπως τιτλοφορείται το βιβλίο που έγραψε πέρυσι μαζί με τον Steven Kotler («Abundance: The Future Is Better Than You Think»). Και τη Δευτέρα, στην ομιλία που έδωσε στο Ευγενίδειο Ιδρυμα, προσκεκλημένος από τους Ελληνικούς Συλλόγους Αποφοίτων του ΜΙΤ και του Harvard, προσπάθησε να περιγράψει αυτό το μέλλον. Ετσι, σύμφωνα με τον Ντιαμάντις, το αργότερο σε είκοσι χρόνια από σήμερα, «ο άνθρωπος θα χρησιμοποιεί συνθετικούς μικροοργανισμούς που θα παράγουν για λογαριασμό του καύσιμα και φάρμακα σε απεριόριστες ποσότητες». Εξελιγμένα φωτοβολταϊκά θα έχουν λύσει το ενεργειακό πρόβλημα, εξασφαλίζοντας παράλληλα πόσιμο νερό όπου αυτό σπανίζει. Μικρές φορητές συσκευές θα παρακολουθούν την υγεία των χρηστών τους, κάνοντας το ίδιο καλές διαγνώσεις με έναν ιατρικό συμβούλιο. Εκτός από το γεγονός ότι θα είναι ακόμη πιο φθηνά, τα κινητά τηλέφωνα θα έχουν αποκτήσει τεχνητή νοημοσύνη, ώστε να προβλέπουν ποιες πληροφορίες χρειάζεται κανείς πριν καν τις ζητήσει. «Φανταστείτε την επανάσταση που θα φέρουν τα smartphones στην εκπαίδευση, όταν κάθε παιδί, πλούσιο ή φτωχό, θα μπορεί να έχει έναν τέτοιο “ψηφιακό καθηγητή” στην τσέπη του», πρόσθεσε. Χρειάζονται κίνητρα. Ο ίδιος πάντως αναγνώρισε πως, τουλάχιστον προς το παρόν, οι περισσότεροι δεν συμερίζονται την αισιοδοξία του. «Ο λόγος είναι πως ο άνθρωπος συνεχίζει να σκέφτεται γραμμικά, ενώ τεχνολογίες όπως η ρομποτική, η συνθετική βιολογία και η τεχνητή νοημοσύνη εξελίσσονται εκθετικά, με συνέπεια να βρίσκονται στα πρόθυρα επιτευγμάτων που θα βελτιώσουν δραστικά τη ζωή δισεκατομμυρίων ανθρώπων». Μάλιστα, αυτά τα επιτεύγματα μπορούν σήμερα να γίνουν πραγματικότητα από μικρούς και ριψοκίνδυνους επιχειρηματίες, χωρίς να χρειάζεται να εμπλακεί στην έρευνα το κράτος ή εταιρείες - κολοσσοί. «Η μόνη προϋπόθεση είναι να δοθεί στους επιχειρηματίες κίνητρο, διοργανώνοντας διαγωνισμούς με μεγάλα χρηματικά έπαθλα για τέτοια επιτεύγματα». Αυτή ήταν η αιτία που το 1995 ίδρυσε τον οργανισμό X Prize Foundation, ο οποίος την επόμενη χρονιά ανακοίνωσε τον παρθενικό του διαγωνισμό για το πρώτο μη κρατικό διαστημόπλοιο που θα μετέφερε 3 επιβάτες σε υψόμετρο 100 χλμ. και θα τους επέστρεφε με ασφάλεια στη Γη. «Μέχρι εκείνη τη στιγμή, περισσότεροι από 150 άνθρωποι με μεγάλη οικονομική επιφάνεια είχαν αρνηθεί να γίνουν χορηγοί. Ετσι, όταν ανακοινώθηκε ο διαγωνισμός ουσιαστικά δεν υπήρχε χρηματοδότης για το έπαθλο των 10 εκατ. δολαρίων», είπε στην ομιλία του. Αυτό έγινε στην πορεία, με την οικογένεια Ansari να αναλαμβάνει τη χορηγία και να απονέμει το 2004 τα 10 εκατ. δολάρια στον νικητή - την εταιρεία Scaled Composites και το διαστημόπλοιο SpaceShipOne. Σήμερα, στο διοικητικό συμβούλιο του οργανισμού συμμετέχουν προσωπικότητες όπως ο βιολόγος Craig Venter, ο συνιδρυτής της Google Larry Page και o συνιδρυτής της Paypal Elon Musk, ενώ χορηγοί στους τρεις διαγωνισμούς που βρίσκονται σε εξέλιξη είναι οι εταιρείες Qualcomm, Google και Archon. Στόχος είναι να αναπτυχθεί μία τεχνολογία που θα έχει τη δυνατότητα να αναλύσει με υψηλή ακρίβεια το γονιδίωμα 100 ανθρώπων σε 10 ημέρες, να πραγματοποιηθεί η αποστολή ενός κινούμενου ρομπότ στη Σελήνη και να κατασκευαστεί μια φορητή προσωπική συσκευή που θα εντοπίζει ασθένειες με την ίδια αξιοπιστία με μια ομάδα γιατρών. «Ανάμεσα στις ιδέες που σκεφτόμαστε να πριμοδοτήσουμε είναι οι “κατακόρυφες καλλιέργειες”, δηλαδή πολυώροφα θερμοκήπια τα οποία θα παράγουν τρόφιμα μέσα στις μεγαλουπόλεις», εξήγησε. Επίσης αποκάλυψε πως αυτές τις ημέρες που βρίσκεται στη χώρα μας αναζητεί χρηματοδότες ώστε να εκπαιδευτούν και Ελληνες στο Singularity University -τον μη κερδοσκοπικό οργανισμό που ίδρυσε στη Silicon Valley το 2008, με σκοπό να εμπνεύσει μία νέα γενιά ηγετών στο να χρησιμοποιήσει τις εκθετικά εξελισσόμενες τεχνολογίες σαν εργαλεία για την επίλυση των σημαντικότερων προβλημάτων της ανθρωπότητας. «Παρόλο που είμαι υπερήφανος για την πολιτισμική κληρονομιά που κουβαλάω, ομολογώ ότι έχω κουραστεί από το γεγονός ότι στο εξωτερικό ο Ελληνας μνημονεύεται θετικά κυρίως για πράγματα που έγιναν πριν από 2.500 χρόνια», ανέφερε. Σύμφωνα με τον κ. Ντιαμάντις, η κρίση είναι μία ευκαιρία που η χώρα μας δεν θα πρέπει να αφήσει να πάει χαμένη, αλλάζοντας για παράδειγμα εκ βάθρων την εκπαίδευση, ώστε να προάγει το πάθος και την άμιλλα.«Σε έναν κόσμο που αλλάζει με τεράστια ταχύτητα, η Ελλάδα πρέπει να βρει 1 - 2 τομείς όπου έχει συγκριτικά πλεονεκτήματα και, αξιοποιώντας τους, να αποκτήσει το δικό της στίγμα στο παγκόσμιο στερέωμα», πρόσθεσε. Αλλωστε, γεννημένος στη Ν. Υόρκη από Ελληνες μετανάστες, «οι γονείς μου με δίδαξαν πως τίποτε δεν πετυχαίνεται χωρίς σκληρή δουλειά», σημείωσε. «Επομένως, ξέρω από πρώτο χέρι ότι αυτό είναι ένα στοιχείο του ελληνικού ήθους». Διαστημικός Σταθμός «σκαλοπάτι» για τον Αρη. Ενα νέο φιλόδοξο σχέδιο στην προσπάθεια εξερεύνησης του ηλιακού μας συστήματος και την λεγόμενη «κατάκτηση του Διαστήματος» επεξεργάζεται η NASA. Πρόκειται για ένα νέο επανδρωμένο διαστημικό σταθμό που θα τοποθετηθεί στο διαστημικό χώρο που βρίσκεται πίσω από την αθέατη πλευρά της Σελήνης. Ο σταθμός αυτός θα έχει ως βασικό του ρόλο να λειτουργεί ως σημείο εκκίνησης επανδρωμένων αποστολών στον Αρη. Επισήμως δεν έχει γίνει ακόμη κάποια ανακοίνωση από την NASA αλλά έχουν αρχίσει να διαρρέουν λεπτομέρειες του σχεδίου. Ο Διεθνής Διαστημικός Σταθμός βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τη Γη σε απόσταση περίπου 400 χλμ έξω από τον πλανήτη μας. Ο νέος σταθμός θα βρίσκεται σε απόσταση περίπου 400 χιλιάδων χλμ από τη Γη. Η αρχική ιδέα είναι ο σταθμός αυτός να βρίσκεται σε ένα σημείο όπου η εξισορρόπηση των βαρυτικών δυνάμεων Γης και Σελήνης να του επιτρέπει να βρίσκεται μόνιμα «παρκαρισμένος» σε αυτό το συγκεκριμένο σημείο που θα μπορεί να λειτουργήσει ως ένα είδος «σκαλοπατιού» για επανδρωμένες αποστολές στον Αρη ή σε άλλες περιοχές του ηλιακού μας συστήματος. Δημοσίευμα της εφημερίδας The Orlando Sentinel αναφέρει μάλιστα ότι πριν από λίγες εβδομάδες τα στελέχη της NASA ενημέρωσαν για την προοπτική αυτού του εγχειρήματος τον Λευκό Οίκο. Βέβαια η δημιουργία και συντήρηση ενός τέτοιου διαστημικού σταθμού απαιτεί τεράστια κεφάλαια, μόνο η κατασκευή και εγκατάσταση του σταθμού στο Διάστημα εκτιμάται ότι θα κοστίσει περισσότερα από δέκα δις δολάρια. Με δεδομένη την κακή κατάσταση της αμερικανικής οικονομίας σε συνδυασμό με την παγκόσμια οικονομική συγκυρία θεωρείται δύσκολο να υπάρξει σύντομα κάποια απόφαση που να δίνει το πράσινο φως στην NASA για να ξεκινήσει την κατασκευή του νέου διαστημικού σταθμού. Σχόλιο:Διαβάστε και την Συνέντευξη του αναπληρωτή πρωθυπουργού της Ρωσίας, Ντμίτρι Ρογκόζιν(19/9/2012) για να δείτε την προσέγγιση των δυο χωρών(Η.Π.Α.-Ρωσία) για το μέλλον της Διαστημικής εξερεύνησης. http://www.astrovox.gr/forum/viewtopic.php?t=15559&postdays=0&postorder=asc&start=30

To Curiosity τεντωσε το χέρι του και αγγιξε τον πρώτο αρειανό βράχο. Για πρώτη φορά μετά την άφιξή του στον Άρη στις αρχές Αυγούστου, το τροχοφόρο ρομπότ Curiosity της NASA ξεδίπλωσε το μηχανικό του βραχίονα και άγγιξε με τα όργανά του έναν μικρό βράχο σε σχήμα πυραμίδας. Η εξωγήινη πέτρα από βασάλτη δεν είχε ιδιαίτερη επιστημονική αξία, επέτρεψε όμως στο ρομπότ να δοκιμάσει δύο τρία βασικά όργανα: την Αρειανή Κάμερα Χειρός ή MAHLI, η οποία είναι ειδικά σχεδιασμένη για τη μελέτη βράχων σχεδόν σε μικροσκοπικό επίπεδο, το Φασματόμετρο Σωματιδίων Άλφα - Ακτίνων Χ (APXS), το οποίο προσδιορίζει τη χημική σύσταση, και το σύστημα ChemCam, το οποίο χρησιμοποιεί μια υπέρυθρη δέσμη λέιζερ για να εξαερώνει ίχνη πετρωμάτων και να προσδιορίζει τη σύσταση των αερίων. Τα αποτελέσματα των μετρήσεων που ολοκληρώθηκαν τη Δευτέρα θα επιτρέψουν στους ερευνητές της αποστολής να ρυθμίσουν τα όργανα του Curiosity. «Ολοκλήρωσα την πρώτη επιστημονική αποστολή επαφής» ανακοίνωσε η ομάδα του Curiosity μέσω του λογαριασμού του ρομπότ στο Twitter, o οποίος έχει προσελκύσει 1,1 εκατομμύρια αναγνώστες. https://twitter.com/@marscuriosity Μετά την ολοκλήρωση της άσκησης με τον αναδιπλούμενο βραχίονα, ο οποίος έχει συνολικό μήκος 2,1 μέτρα, το ρομπότ έβαλε μπρος για τη μεγαλύτερη διαδρομή που είχε πραγματοποιήσει ως σήμερα στη διάρκεια μιας αρειανής μέρας -συνολικά 42 μέτρα. Πρώτος προορισμός του Curiosity θα είναι μια τοποθεσία που βαφτίστηκε «Γκλένελγκ», περίπου 400 μέτρα από το σημείο προσεδάφισης. Δορυφορικά δεδομένα δείχνουν ότι στην περιοχή αυτή συναντώνται τρία διαφορετικά πετρώματα που θα άξιζε να μελετηθούν. Στο δρόμο για το Γκλένελγκ, το Curiosity θα αναζητήσει τώρα κάποια αμμώδη περιοχή όπου θα χρησιμοποιήσει για πρώτη φορά ένα σύστημα δειγματοληψίας που μεταφέρει σκόνη στο ενσωματωμένο χημικό εργαστήριο του ρομπότ. Στο επόμενο στάδιο θα δοκιμαστεί και το τρυπάνι που φέρει το ρομπότ στην άκρη του μηχανικού του βραχίονα. Βασικός προορισμός της αποστολής των 2,5 δισ. δολαρίων είναι το Όρος Σαρπ, ένα παράξενο βουνό που υψώνεται στη μέση του κρατήρα Γκέιλ, και φέρει στους πρόποδές του αρχαία ίχνη έκθεσης σε νερό. Οι πρόποδες αυτοί βρίσκονται σε απόσταση περίπου δέκα χιλιομέτρων από το σημείο όπου βρίσκεται σήμερα το Curiosity. Το ρομπότ αναμένεται να φτάσει εκεί γύρω στα τέλη του χρόνου προκειμένου να απαντήσει στο ερώτημα αν ο Άρης θα μπορούσε να είχε ποτέ φιλοξενήσει μικροβιακή ζωή. Ο πρώτος βράχος που εξέτασε το ρομπότ βαφτίστηκε Jake Matijevic προς τιμήν του αρχιμηχανικού επιχειρήσεων εδάφους της αποστολής, ο οποίος πέθανε στις 20 Αυγούστου σε ηλικία 64 ετών. Ο Ματίεβιτς, μηχανικός του Εργαστηρίου Αεριώθησης της NASA (JPL) είχε συμμετάσχει και στις τρεις προηγούμενες αποστολές τροχοφόρων ρομπότ στον Άρη -Sojourner, Spirit και Opportunity.

Aστεροειδείς: 1980 -2012. Πρόκειται για ένα εντυπωσιακό animation που κατασκευάστηκε από τον Scott Manley χρησιμοποιώντας τα δεδομένα από το IAU’s Minor Planet Center και Lowell Observatory Στην κάτω αριστερή γωνία του βίντεο φαίνεται το έτος και ο αντίστοιχος αριθμός των αστεροειδών. Το βίντεο δείχνει τον εκπληκτικό ρυθμό με τον οποίο ανακαλύπτονταν νέοι αστεροιεδείς από το 1980 μέχρι σήμερα. Στο κέντρο φαίνεται ο ήλιος (κουκκίδα με κίτρινο χρώμα) και οι πλανήτες Ερμής Αφροδίτη, Γη, Άρης και Δίας (κουκκίδες με μπλε χρώμα). Καθώς το βίντεο πλησιάζει χρονικά το 2012 βλέπουμε στην κάτω αριστερή γωνία έναν τρομακτικό αριθμό αστεροειδών (588992). Μάλιστα ο αριθμός των ανακαλυφθέντων αστεροειδών αυξάνεται ραγδαία κατά το 2010, εξαιτίας των υπέρυθρων δυνατοτήτων του διαστημικού σκάφους της NASA, WISE. Το WISE κατάφερε να εντοπίσει αστεροειδείς που δεν ήταν ορατοί μέχρι τότε γιατί αντανακλούν πολύ λίγο το ορατό ηλιακό φως – εκπέμπουν όμως υπέρυθρη ακτινοβολία. Το animation αυτό ίσως δημιουργήσει κάποιες ανησυχίες – με τόσους πολλούς αστεροειδείς εκεί έξω δεν κινδυνεύει η Γη; Μάλλον όχι, γιατί ένα pixel με την υψηλότερη ανάλυση αντιστοιχεί σε πάνω από 500.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα! Οπότε οι περίπου 600 χιλιάδες αστεροειδείς είναι μεν πολλοί, υπάρχει όμως και πολύς χώρος γι αυτούς στο διάστημα (άλλωστε το βίντεο απεικονίζει τους αστεροειδείς μόνο σε δυο διαστάσεις) Στην κάτω αριστερή γωνία του βίντεο φαίνεται το έτος και ο αντίστοιχος αριθμός των αστεροειδών.

Απεικόνιση της πιο μακρινής θέας του σύμπαντος. Την πιο μακρινή θέα του νυχτερινού ουρανού μέχρι σήμερα κατάφεραν να απεικονίσουν οι αστρονόμοι, ενώνοντας περισσότερες από 2.000 εικόνες που είχε τραβήξει το διαστημικό τηλεσκόπιο «Χαμπλ» της ΝASA επί μία δεκαετία. Η εικόνα με την ονομασία «Hubble eXtreme Deep Field» καλύπτει ένα μικρό μόνο κομμάτι του ουρανού του νοτίου ημισφαιρίου (μικρότερο από τη διάμετρο της πανσελήνου) στην κατεύθυνση του αστερισμού της Καμίνου. Η εν λόγω φωτογραφία περιέχει επιπλέον 5.500 γαλαξίες στις προηγούμενες ανάλογες φωτογραφίες XDF του τηλεσκοπίου από το 2003, οι οποίες αφορούσαν το ίδιο τμήμα του ουρανού. Προτού τεθεί σε τροχιά το «Χαμπλ», οι αστρονόμοι μπορούσαν να δουν γαλαξίες σε απόσταση το πολύ 7 δισ. ετών. Το νέο διαστημικό τηλεσκόπιο «Τζέημς Γουέμπ» που θα αντικαταστήσει το «Χαμπλ», με τις αυξημένες δυνατότητες υπέρυθρης όρασης που θα διαθέτει, θα είναι σε θέση να δει ακόμα πιο πίσω στο παρελθόν και έτσι οι επόμενες φωτογραφίες XDF αναμένεται να είναι ακόμα πιο πλούσιες σε περιεχόμενο. Η φωτογραφία, σύμφωνα με το πρακτορείο Ρόιτερ, αποτελεί ένα διαχρονικό «καλειδοσκόπιο» ταυτόχρονα νεαρών και πανάρχαιων γαλαξιών, καθώς και άλλων ουράνιων αντικειμένων, τα πιο μακρινά από τα οποία έχουν ηλικία μόλις 450 εκατ. ετών μετά την «Μεγάλη Έκρηξη» του σύμπαντος, η οποία έγινε πριν από περίπου 13,7 δισεκατομμύρια χρόνια.

Το γαλάζιο «φωτοστέφανο» του Γαλαξία. Η NASA έδωσε στη δημοσιότητα μια εντυπωσιακή φωτογραφία στην οποία απεικονίζεται το γιγάντιο νέφος αερίου που περιβάλλει το γαλαξιακό σμήνος στο οποίο ανήκει και ο γαλαξίας μας. Οι επιστήμονες έχουν ονομάσει αυτό το νέφος ως «Γαλαξιακή Αλω». Ομάδα αστρονόμων στις ΗΠΑ χρησιμοποίησε διαστημικά τηλεσκόπια και δορυφόρους (Chandra, XMM-Newton, Suzaku) για να χαρτογραφήσει το γαλαξιακό «φωτοστέφανο» και να αποκαλύψει διάφορα στοιχεία για αυτό. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι πρόκειται για ένα νέφος η ακτίνα του οποίου είναι 300 χιλιάδες έτη φωτός (πιθανώς και μεγαλύτερη) και η θερμοκρασία του κυμαίνεται από 1-2,5 εκατομμύρια βαθμούς Κελσίου. Οι ερευνητές δεν έχουν ακόμη καταφέρει να υπολογίσουν την μάζα του νέφους που εκπέμπει ένα γαλαζωπό φως. Τα νέα δεδομένα θα βοηθήσουν τους επιστήμονες να βρουν απαντήσεις σχετικά με ένα από τα μεγαλύτερα κοσμικά μυστήρια - το πού βρίσκονται τα «χαμένα βαρυόνια». Η λεγόμενη «βαρυονική ύλη» περιλαμβάνει τα πρωτόνια, τα νετρόνια και τα ηλεκτρόνια, όλα δηλαδή τα συστατικά από τα οποία αποτελούνται τα άτομα της ύλης που είναι τα «δομικά στοιχεία» των κοσμικών σωμάτων (άστρων, πλανητών κλπ). Η κρατούσα θεωρία αναφέρει ότι η βαρυονική ύλη αποτελεί ποσοστό 1%-10% της συνολικής ύλης του Σύμπαντος. Η εκτίμηση των επιστημόνων όμως είναι ότι στα άστρα, στα αέρια και στη σκόνη μέσα στους γαλαξίες του Σύμπαντος βρίσκεται μόλις το 40% της εκτιμώμενης βαρυονικής ύλης. Ετσι εδώ και χρόνια οι επιστήμονες ψάχνουν να βρουν πού βρίσκεται η υπόλοιπη, η «χαμένη βαρυονική ύλη» όπως έχει ονομαστεί. Στην εικόνα διακρίνεται το γαλάζιο νέφος που περιβάλλει τον γαλαξία μας αλλά και τους υπόλοιπους γαλαξίες του γαλαξιακού μας σμήνους όπως το Μεγάλο Μαγγελανικό Νέφος (LMC) και το Μικρό Μαγγελανικό Νέφος (SMC)

H NASA ετοιμάζει ταξίδι στο κέντρο του Άρη. Παρότι το Curiosity προσγειώθηκε με απόλυτη επιτυχία στον Άρη και ξεκίνησε ήδη την εξερεύνηση του πλανήτη, η ΝASA ετοιμάζει το επόμενο βήμα της. Είναι γνωστό ότι το Curiosity μπορεί να διεισδύσει σε πολύ μικρό βάθος και η έρευνά του σχετίζεται κυρίως με την επιφάνεια του κόκκινου πλανήτη. Έτσι, η NASA ανακοίνωσε την νέα αποστολή της, που θα ξεκινήσει το 2016, και θα έχει ως στόχο την εξερεύνηση του εσωτερικού του Άρη. Η νέα αποστολή με την ονομασία Insight θα τοποθετήσει όργανα στην επιφάνεια του Άρη τα οποία θα αποκαλύψουν αν ο πυρήνας του Άρη είναι στερεός ή ρευστός όπως της Γης και θα απαντήσουν στο ερώτημα γιατί ο φλοιός του Άρη δεν διαθέτει τεκτονικές πλάκες. Η λεπτομερής γνώση του εσωτερικού του Άρη σε σχέση με αυτό της Γης, θα βοηθήσει τους επιστήμονες να κατανοήσουν το πώς σχηματίζονται και εξελίσσονται οι πλανήτες σαν τη Γη. Σύμφωνα με τον αξιωματούχο της NASA Charles Bolden «η εξερεύνηση του Άρη αποτελεί κορυφαία προτεραιότητα για τη NASA και η αποστολή Insight εξασφαλίζει ότι θα συνεχίσουμε ερευνούμε τα μυστήρια του κόκκινου πλανήτη έτσι ώστε να βάλουμε τις βάσεις για μια μελλοντική επανδρωμένη αποστολή» Η γαλλική διαστημική υπηρεσία CNES και το Γερμανικό Κέντρο Αεροδιαστημικής DLR θα συνεργαστούν με την NASA για την επιτυχία της αποστολής Insight. Το κόστος της αποστολής, εκτός της εκτόξευσης και των συναφών υπηρεσιών, υπολογίζεται στα 425 εκατομμύρια δολάρια (του 2010). Το Insight, εκτός από ρομποτικό βραχίονα και κάμερες για τον έλεγχο και την παρακολούθηση των οργάνων του, θα έχει τον κατάλληλο εξοπλισμό έτσι ώστε να μπορεί να προσδιορίσει τον άξονα περιστροφής του πλανήτη, σεισμογράφο για τη μέτρηση σεισμικών κυμάτων και υπόγειο ανιχνευτή θερμότητας για τη μέτρηση της ροής της θερμότητας στο εσωτερικό του πλανήτη. www.nasa.gov Παρακολουθείστε το σχετικό βίντεο της NASA:

Η πρώτη γεώτρηση στον Άρη από το Curiosity. Το Curiosity άρχισε τις εργαστηριακές του δοκιμές. Το λέιζερ διεγείρει τα άτομα του πετρώματος και η ChemCam συλλέγει το φως της αποδιέγερσης των ατόμων που αναλύεται με φασματόμετρο, αποκαλύπτοντας την χημική σύνθεση του πετρώματος. Η συσκευή στέλνει 30 παλμούς σε χρόνο των 10 δευτερολέπτων και μπορεί να διακρίνει περισσότερα από 6.000 διαφορετικά μήκη κύματος στο υπεριώδες, υπέρυθρο και ορατό φάσμα του φωτός. Έχει την δυνατότητα να πραγματοποιήσει περίπου 14.000 μετρήσεις. Να σημειωθεί ότι η τεχνική της ChemCam έχει χρησιμοποιηθεί για να εξετάσει την σύνθεση των υλικών σε ακραίες συνθήκες περιβάλλοντος, όπως το εσωτερικό των πυρηνικών αντιδραστήρων και τον πυθμένας της θαλάσσιας αβύσσου. Η τεχνολογία αυτή έχει επίσης πειραματικές εφαρμογές σε περιβαλλοντικές μελέτες και στην ανίχνευση του καρκίνου. Η δοκιμή της ChemCam στον Άρη πραγματοποιήθηκε στις 19 Αυγούστου 2012. Το διαστημικό όχημα Curiosity που προσεδαφίστηκε με απόλυτη επιτυχία στην επιφάνεια του Άρη στις 6 Αυγούστου, θα ξεκινήσει προς την περιοχή Glenelg, που βρίσκεται σε απόσταση 400 μέτρων από το σημείο προσεδάφισης. Πρόκειται για ένα φυσικό γεωλογικό πολυεπίπεδο τμήμα με βραχώδες υπόστρωμα, το οποίο επιλέχθηκε από τους επιστήμονες, για την πρώτη επιχείρηση γεώτρησης. Εν τω μεταξύ, μέχρι το τέλος της επόμενης εβδομάδας όλα τα επιστημονικά όργανα του Curiosity θα έχουν τεσταριστεί. Σύμφωνα με τον John Grotzinger του California Institute of Technology: «Η πρώτη γεώτρηση θα είναι μια τεράστια στιγμή στην ιστορία της εξερεύνησης του Άρη» Στον κύκλο της φωτογραφίας βλέπουμε την πρώτη πέτρα στον Άρη που αναλύθηκε με την ChemCam. H πέτρα βαφτίστηκε "coronation (στέψη)" Στην δευτερη φωτογραφία τo σημείο προσγείωσης του ρόβερ Curiosity της NASA και ο πρώτος κοντινός προορισμός του, το Glenelg, σε απόσταση 400 μέτρων. Εντυπωσιάζει η ομοιότητα του τοπίου που φωτογραφίζει το «Curiosity» στον Κόκκινο Πλανήτη με τη Γη. Οσοι αγαπούν τις θεωρίες συνωμοσίας, θα μπορούσαν δικαιολογημένα να πουν ότι το «Curiosity», το περίφημο ρομποτικό όχημα που έστειλε η NASA στον Αρη, δεν έκανε ποτέ το πολυδιαφημισμένο ταξίδι του, αλλά απλά πήγε μέχρι την Κοιλάδα του Θανάτου στην Καλιφόρνια. Το τοπίο που φαίνεται στις φωτογραφίες, τις οποίες δίνει στη δημοσιότητα η αμερικανική διαστημική υπηρεσία, μοιάζει τόσο πολύ με μία έρημο στον πλανήτη Γη, που ακόμα και οι ίδιοι οι τεχνικοί της NASA δεν διστάζουν να το παραδεχθούν: «Θα σας συγχωρούσαμε αν μας λέγατε ότι η NASA έστειλε το όχημα στην κοντινή έρημο. Μέχρι και το νέφος του Λος Αντζελες φαίνεται στον ορίζοντα», λέει γελώντας ο Τζον Γκρότζινγκερ, καθηγητής Γεωλογίας στο Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Καλιφόρνια, στη συνέντευξη Τύπου της υπηρεσίας που παρακολούθησε ο δημοσιογράφος των «Νιου Γιόρκ Τάιμς». Αλλωστε, το διαστημικό κέντρο JPL, από όπου διευθύνεται η επιχείρηση, απέχει ελάχιστα από την έρημο. «Η πρώτη εντύπωση που σχηματίζει κανείς κοιτώντας τις φωτογραφίες, είναι πόσο μοιάζει με τη Γη», λέει ο ίδιος. Από τη στιγμή της εντυπωσιακής του προσεδάφισης, στις 6 Αυγούστου, στον διαμέτρου 155 χιλιομέτρων κρατήρα Γκέιλ, το «Curiosity» παραμένει ακίνητο και βγάζει φωτογραφίες του τοπίου, ενώ οι επιστήμονες δοκιμάζουν τα πανάκριβα όργανά του για να δουν αν έπαθαν ζημιά κατά τη διαδικασία. Μέχρι στιγμής, όλα φαίνεται να κυλούν κατ' ευχήν. Τα μετεωρολογικά όργανα παρουσίασαν ένα πρόβλημα, το οποίο έλυσαν οι μηχανικοί μία ημέρα αργότερα, ενώ το περασμένο Σαββατοκύριακο έγινε αναβάθμιση του λογισμικού στους υπολογιστές του οχήματος. Το μόνο που βρίσκεται εκτός προγραμματισμού, είναι η θερμοκρασία στο εσωτερικό του «Curiosity», η οποία είναι υψηλότερη από το αναμενόμενο, κάτι που θα μπορούσε να βάλει σε δοκιμασία τον επιστημονικό εξοπλισμό. «Δεν είμαστε σίγουροι γιατί συμβαίνει αυτό», λέει η Τζένιφερ Τρόσπερ, μία από τις μάνατζερ της αποστολής. «Ισως ο κρατήρας είναι πιο ζεστός από ό,τι νομίζαμε ή τα υπολογιστικά μας μοντέλα έπεσαν έξω». Από την άλλη, η ανεβασμένη θερμοκρασία ίσως είναι και ένα έξτρα πλεονέκτημα, καθώς μειώνει την ενέργεια που χρειάζεται να καταναλώσει το όχημα για να ζεστάνει τις «αρθρώσεις» του και τους τροχούς πριν αρχίσει να κόβει βόλτες στην επιφάνεια του Κόκκινου Πλανήτη.

Γιατί χρειάζεται υπερυπολογιστής στη Σελήνη; Επιστήμονες από τις ΗΠΑ πρότειναν να εγκατασταθούν στη Σελήνη υπερυπολογιστής και κεραίες με τη βοήθεια των οποίων θα είναι δυνατή η συγκέντρωση και επεξεργασία πληροφοριών από τις διαστημικές συσκευές. Κατά τη γνώμη τους, οι επίγειοι Σταθμοί τηλεπικοινωνίας στην Καλιφόρνια, την Ισπανία και την Αυστραλία λειτουργούν ήδη στα όρια των δυνατοτήτων τους. Η αποσυμφόρησή τους θα μπορούσε να γίνει με τη βοήθεια κατασκευής ειδικού Σταθμού στη Σελήνη, ο οποίος θα λάμβανε τις πληροφορίες, θα τις επεξεργαζόταν και μετά θα τις έστελνε στη Γη. Εν τω μεταξύ, ορισμένοι ειδικοί θεωρούν ότι οι δυνατότητες των επίγειων Σταθμών δεν έχουν εξαντληθεί ακόμα,- παρατήρησε ο αρχισυντάκτης του περιοδικού «Νέα της κοσμοναυτικής» Ιγκόρ Μαρίνιν. - Σήμερα είναι αρκετοί οι Σταθμοί που λειτουργούν. Εκτός απ’ αυτό, η κατασκευή τέτοιων Σταθμών στη Σελήνη θα είναι πολύ πιο ακριβή και η εξυπηρέτησή τους εκεί θα είναι πιο δύσκολη απ’ ό, τι στη Γη. Ας κατασκευαστούν δέκα κεραίες στη Γη, και αυτό θα είναι σήμερα αρκετό. Η ιδέα των Αμερικανών επιστημόνων προς το παρόν προκαλεί πολλά ερωτήματα. Δεν έχει προκαλέσει μεγάλο ενθουσιασμό και στον αστροφυσικό Αλεξάντρ Ρόντιν. - Η εγκατάσταση κεραιών και υπερυπολογιστών στη Σελήνη δεν είναι το ζήτημα της πλησιέστερης δεκαετίας. Νομίζω ότι πρέπει να αντιλαμβανόμαστε αυτή την ιδέα ως φαντασίωση, ο σκοπός της οποίας είναι η εξασφάλιση της αντίστοιχης χρηματοδότησης και η προσέλκυση του ενδιαφέροντος για τη μελέτη του Διαστήματος. Εξάλλου, αυτή η ιδέα των Αμερικάνων, κατά τη γνώμη ορισμένων επιστημόνων, έχει, τουλάχιστον ένα πλεονέκτημα. Οι σεληνιακές κεραίες μπορούν να χρησιμοποιούνται όχι μόνο για την παρακολούθηση των διαστημικών συσκευών. Μαζί με τις επίγειες εγκαταστάσεις, θα μπορούσαν να αποτελέσουν ένα γιγαντιαίο ραδιοτηλεσκόπιο. - Σήμερα, όπως είναι γνωστό, λειτουργεί ο ρωσικός σταθμός Spektr-R, ο οποίος απομακρύνεται σε απόσταση εκατοντάδων χιλιάδων χιλιομέτρων από τη Γη και δέχεται τα αδύνατα σήματα από τις απομακρυσμένες περιοχές του Σύμπαντος. Αντί για την εκτόξευση ραδιοτηλεσκοπίου στο ανοιχτό διάστημα, είναι, πραγματικά, καλύτερα να κατασκευαστεί στη Σελήνη. Εξάλλου, πολλοί ειδικοί βλέπουν την ιδέα για την εγκατάσταση κεραιών και υπερυπολογιστή στη Σελήνη ως ωραία ιδέα και τίποτα άλλο. Μάλιστα, τονίζουν ότι είναι δύσκολο να προβλέψει κανείς τώρα τι θα κάνουν οι άνθρωποι στη Σελήνη ύστερα από 30-40 χρόνια. Ωστόσο, είναι σαφές ότι σε κάποιο στάδιο αξιοποίησης της Σελήνης εκεί θα εμφανιστούν αναπόφευκτα και ραδιοτηλεσκόπια, επειδή η επί τόπου λήψη και η επεξεργασία των σημάτων από το διάστημα είναι, βέβαια, πολύ πιο βολικό έργο,- παρατήρησε ο Ιγκόρ Μαρίνιν.

Στο Ψηφιακό Πλανητάριο τη Δευτέρα ο Πήτερ Διαμαντής. Οι Ελληνικοί Σύλλογοι Αποφοίτων των Πανεπιστημίων Massachusetts Institute of Technology (MIT Alumni Club of Greece) και Harvard (Harvard Alumni Club of Greece) συνδιοργανώνουν, στις 24/9 στις 7:00 μ.μ. στο Ψηφιακό Πλανητάριο, ομιλία με κεντρικό ομιλητή τον Peter Diamandis και θέμα “Creating an Age of Abundance”. Ο Dr. Diamandis είναι ιδρυτής και Διευθύνων Σύμβουλος του X PRIZE Foundation (www.xprize.org), ενός μη-κερδοσκοπικού οργανισμού, που σχεδιάζει και υλοποιεί διαγωνισμούς χρησιμοποιώντας μεγάλα βραβεία, ως κίνητρο για ριζοσπαστικές ανακαλύψεις προς όφελος της ανθρωπότητας. Το πιο γνωστό εξ αυτών ήταν το “Ansari X PRIZE” το οποίο αποτέλεσε την απαρχή των ιδιωτικών (μη-κρατικών) διαστημικών πτήσεων. Το βραβείο αυτό δόθηκε το 2004 στην εταιρία Scaled Composites για την επιτυχή αποστολή του σκάφους SpaceShipOne το οποίο μετέφερε τρία άτομα σε ύψος 100 χιλιομέτρων, δύο φορές μέσα σε δύο εβδομάδες. Για την διεκδίκηση του βραβείου αυτού αγωνίστηκαν 27 ομάδες από 7 διαφορετικές χώρες επενδύοντας συνολικά πάνω από 100 εκ. δολάρια στην ανάπτυξη τεχνογνωσίας. Σήμερα το X PRIZE Foundation διαχειρίζεται τρεις πολύ μεγάλους διαγωνισμούς: (i) Archon X PRIZE for Genomics: το βραβείο των 10 εκ. δολαρίων θα δοθεί στην πρώτη ομάδα που θα καταφέρει να “αλληλουχίσει” (sequence) ολόκληρο το γονιδίωμα 100 ανθρώπων με ακρίβεια μεγαλύτερη από οποιαδήποτε άλλη μέθοδο, επιτυγχάνοντας ταυτόχρονα την ταχύτερη διαδικασία, την υψηλότερη ακρίβεια των αποτελεσμάτων και το χαμηλότερο κόστος. (ii) Google Lunar X PRIZE: το βραβείο των 30 εκ. δολαρίων θα δοθεί στην πρώτη ιδιωτική αποστολή (χρηματοδοτούμενη σε ποσοστό άνω του 90% από ιδιωτικά κεφάλαια) η οποία θα καταφέρει, μέχρι το τέλος του 2015, να στείλει και να προσεδαφίσει ασφαλώς στη σελήνη ένα κινούμενο ρομπότ το οποίο θα κινηθεί τουλάχιστον 500 μέτρα επάνω στην επιφάνεια της και θα στείλει βίντεο, φωτογραφίες και δεδομένα πίσω στην γη. (iii) Qualcomm Tricorder X PRIZE: το βραβείο των 10 εκ. δολαρίων θα δοθεί στην ομάδα που θα καταφέρει να κατασκευάσει μία μικρή συσκευή ικανή να διαγνώσει μια σειρά από ιατρικές καταστάσεις σε ένα δείγμα ανθρώπων με ακρίβεια μεγαλύτερη από ένα πάνελ ιατρών. Ο Dr. Diamandis, μαζί με τον Dr. Ray Kurzweil ίδρυσαν το Singularity University (www.singularityU.org) ένα ιδιωτικό εκπαιδευτικό οργανισμό με αποστολή να εκπαιδεύσει και να εμπνεύσει μια νέα γενιά ηγετών, οι οποίοι θα προσπαθούν να κατανοήσουν και να χρησιμοποιήσουν εκθετικά εξελισσόμενες τεχνολογίες, όπως η ρομποτική, η βιοτεχνολογία, και η νανοτεχνολογία, με σκοπό να αντιμετωπίσουν τις μεγάλες προκλήσεις της ανθρωπότητας. Ο Dr. Diamandis θεωρείται από τις πιο σημαντικές προσωπικότητες διεθνώς στον τομέα της ιδιωτικής διαστημικής επιχειρηματικότητας έχοντας ιδρύσει πολλές εταιρίες στον χώρο του διαστημικού τουρισμού, όπως η Zero Gravity Corporation (www.gozerog.com) και η Rocket Racing League (www.rocketracingleague.com). Η νεώτερη επιχειρηματική του προσπάθεια, η Planetary Resources (www.planetaryresources.com), ανακοινώθηκε πρόσφατα και έχει στόχο την ανακάλυψη και εξόρυξη πρώτων υλών από τους αστεροειδείς που περιφέρονται στη γειτονιά του ηλιακού μας συστήματος. Τον περασμένο Φεβρουάριο εκδόθηκε από τον εκδοτικό οίκο Simon & Schuster το βιβλίο με τίτλο “Abundance: The Future Is Better Than You Think”, το οποίο συνέγραψε μαζί με τον δημοσιογράφο και συγγραφέα Steven Kotler. Οι δύο συγγραφείς τεκμηριώνουν στο βιβλίο τους πως οι εξελίξεις σε εκθετικά εξελισσόμενες τεχνολογίες μπορούν να αλλάξουν δραματικά τα πράγματα μέσα στις επόμενες δύο δεκαετίες, δίνοντας την ευκαιρία να εξασφαλιστούν οι βασικές ανάγκες σε τροφή, νερό, ενέργεια, υγεία, εκπαίδευση και ελευθερία, όλων των ανθρώπων της γης. Ο Dr. Diamandis εκτός από επιτυχημένος επιχειρηματίας, συγγραφέας και ακτιβιστής είναι και ένας καταξιωμένος επιστήμονας. Ολοκλήρωσε τις βασικές του σπουδές (BS) στο τμήμα Βιολογίας του Massachusetts Institute of Technology και τις μεταπτυχιακές (MS) του σπουδές στο τμήμα Αεροναυπηγικής του ίδιου πανεπιστημίου, ενώ στην συνέχεια σπούδασε ιατρική στο Harvard Medical School. Ημερομηνία: 24/9/12 Ώρα έναρξης: 19:00. Διεύθυνση: Λεωφ. Συγγρού 387, Π. Φάληρο. Η ομιλία θα γίνει στα αγγλικά χωρίς μετάφραση. 
Είσοδος: 18 ευρώ online και 20 ευρώ στην είσοδο.
 Η NASA καθόρισε την ημερομηνία της πρώτης πληρωμένης πτήσης του Dragon. Η πρώτη «εμπορική» πτήση του ιδιωτικού διαστημοπλοίου Dragon προς το Διεθνή Διαστημικό Σταθμό θα πραγματοποιηθεί στις 7 Οκτωβρίου. Όπως αναφέρεται στην επίσημη ιστοσελίδα της NASA, η εκτόξευση θα πραγματοποιηθεί από το κοσμοδρόμιο στο Ακρωτήριο Κανάβεραλ( Φλόριντα) στις 20:34 τοπική ώρα (στις 04:34 το πρωΐ της 8 Οκτωβρίου ώρα Μόσχας). Όπως σημειώνεται, το Dragon και ο πύραυλος-φορέας Falcon 9 είναι απολύτως έτοιμοι για πτήση, και ο Διεθνής Διαστημικός Σταθμός – για σύνδεσή του με το διαστημόπλοιο. Σε περίπτωση κακοκαιρίας στο κοσμοδρόμιο ως εφεδρική ημέρα εκτόξευσης καθορίστηκε από τους ειδικούς της NASA η 10η Οκτωβρίου.

Κβαντικοί υπολογιστές: qubit με ένα άτομο πυριτίου. Για να δουλέψει ένας κβαντικός υπολογιστής (σύμφωνα με το «Ευαγγέλιο»: Κβαντομηχανική ΙΙ, Στέφανος Τραχανάς ) http://www.cup.gr/ViewShopProduct.aspx?ProductId=273160&LangId=1 θα πρέπει να μπορεί να διατηρήσει τη συμφωνία φάσεως στις καταστάσεις επαλληλίας των κβαντοδυφίων (qubits) του τουλάχιστον για τόσο χρονικό διάστημα όσο διαρκεί ο υπολογισμός. Όμως ο καταχωρητής δεν λειτουργεί στο κενό. Είναι ένα μικροσκοπικό – και, προοπτικά, ένα μεσοσκοπικό – κβαντικό σύστημα που αλληλεπιδρά με ένα πολύ μεγαλύτερο «περιβάλλον», συν-πλέκεται μαζί του και ως αποτέλεσμα αυτής της σύμπλεξης υφίσταται απώλεια συμφωνίας η οποία καταστρέφει τις επαλληλίες και μαζί μ’ αυτές όλα τα αναμενόμενα πλεονεκτήματα έναντι του κλασικού υπολογιστή. Αυτή η αποσυμφώνηση (docoherence) λόγω σύμπλεξης με το περιβάλλον είναι όντως η αχίλλειος πτέρνα του κβαντικού υπολογιστή και από την επιτυχή ή όχι αντιμετώπιση αυτού του θεμελιώδους προβλήματος θα κριθεί η έκβαση του εγχειρήματος. Αν πράγματι θα κατασκευαστούν ρεαλιστικοί κβαντικοί υπολογιστές ή όχι. Επειδή τόσο ο καταχωρητής όσο και το περιβάλλον του – πολύ περισσότερο το δεύτερο – είναι μεγάλα κβαντικά συστήματα, οι ενεργειακές τους καταστάσεις θα είναι πολύ κοντινές μεταξύ τους και άρα θα αναμιγνύονται πολύ εύκολα έστω και με ασθενή αλληλεπίδραση ανάμεσα στα δυο συστήματα. Και, ως συνέπεια αυτής της ανάμειξης, η κατάσταση του σύνθετου συστήματος – καταχωρητής + περιβάλλον – θα παίρνει τη μορφή Ψ = Σi ci ψi Φi που είναι, βεβαίως, μια σύμπλεκτη κατάσταση με όλες τις συνέπειες που απορρέουν από αυτό. Το βασικό λοιπόν πρόβλημα στην κατασκευή κβαντικών υπολογιστών είναι η αποσυμφώνηση των qubits λόγω της αλληλεπίδρασής τους με το περιβάλλον. Σύμφωνα με την dailytech, http://www.dailytech.com/article.aspx?newsid=27741 ερευνητές από την Αυστραλία έχουν πραγματοποιήσει ένα κρίσιμο βήμα στην εξέλιξη των κβαντικών υπολογιστών, χρησιμοποιώντας ένα άτομο πυριτίου ως qubit. Το qubit κατάφερε να διατηρήσει την συνοχή του για 200 εκατομμυριοστά του δευτερολέπτου στην πολύ χαμηλή θερμοκρασία των 300 milliKelvin. Η εργασία με τίτλο “A single-atom electron spin qubit in silicon” δημοσιεύεται στο περιοδικό Νature. http://www.nature.com/nature/journal/vaop/ncurrent/full/nature11449.html Στο βίντεο που ακολουθεί οι ερευνητές του Πανεπιστημίου της Νέας Νότιας Ουαλίας περιγράφουν το επίτευγμά τους:

«Ελληνική όραση» σε διαστημικό όχημα. Ενα σύστημα «μηχανικής όρασης» που συνθέτουν Ελληνες επιστήμονες θα χρησιμοποιεί το ρομποτικό όχημα εξερεύνησης που κατασκευάζει η Ευρωπαϊκή Διαστημική Υπηρεσία (ESA) για μελλοντικές αποστολές. Μία εξ αυτών είναι και η αποστολή ExoMars, της οποίας το διαστημικό όχημα προβλέπεται να προσεδαφιστεί στον Αρη το 2018. Βασικός στόχος της αποστολής είναι να αναζητήσει στοιχεία που θα βοηθήσουν τους ειδικούς να απαντήσουν στο κατά πόσον υπήρξε στο παρελθόν, ή υπάρχει ακόμη και σήμερα, ζωή υπό τη μορφή μικροοργανισμών στον Κόκκινο Πλανήτη. Καθώς πολλοί ειδικοί πιστεύουν ότι ενδείξεις τέτοιων μικροοργανισμών πιθανότατα βρίσκονται κάτω από την επιφάνεια, το ρομπότ δεν θα αναλύσει μόνο επιφανειακά δείγματα, αλλά και από το υπέδαφος. Για τον λόγο αυτό είναι εξοπλισμένο με ένα τρυπάνι ώστε να μπορεί να σκάψει έως και 2 μέτρα. Κάτι που θα κάνει σε διάφορες υποψήφιες περιοχές, αρκετά μακριά από το σημείο προσεδάφισης. «Επειδή το Κέντρο Ελέγχου στη Γη δεν θα βρίσκεται σε συνεχή επικοινωνία με το όχημα, το ρομπότ θα πρέπει να πλοηγείται εντελώς αυτόνομα για να φτάσει σε αυτές τις περιοχές», λέει στην «Κ» ο Δημήτριος Σούντρης, επίκουρος καθηγητής στο Μετσόβιο Πολυτεχνείο και μέλος της επιστημονικής ομάδας. Ετσι, αρμοδιότητα της ομάδας, στην οποία συμμετέχουν επίσης ερευνητές από το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο και το ΙΤΕ-ΙΠ Κρήτης, είναι να αναπτύξει το σύστημα που θα επιτρέπει στο όχημα να «βλέπει» γύρω του και να αποφασίζει πώς θα κινηθεί. Το σύστημα θα αποτελείται από τσιπ όπου θα «τρέχουν» ειδικοί αλγόριθμοι επεξεργασίας δεδομένων ρομποτικής όρασης. «Τα δεδομένα αυτά θα είναι οι φωτογραφίες από τις κάμερες υψηλής ανάλυσης που θα διαθέτει το ρομπότ και οι αλγόριθμοι θα δημιουργούν τρισδιάστατους χάρτες όπου θα απεικονίζεται με ακρίβεια ό,τι περιβάλλει το όχημα», εξηγεί ο κ. Σούντρης. Από τους χάρτες, το ρομπότ θα υπολογίζει κατ’ αρχάς ποια πορεία θα πρέπει να ακολουθήσει για να φτάσει στον προορισμό του. «Επίσης, θα του επιτρέπουν ανά πάσα στιγμή να αντιλαμβάνεται οποιοδήποτε εμπόδιο, όπως για παράδειγμα ένα βράχο που βρίσκεται μπροστά από τις ρόδες του, ώστε να στρίψει για να το αποφύγει». Το ρομπότ της ESA δεν είναι, βέβαια, το πρώτο που θα εξερευνήσει τον Αρη – π.χ. το Curiosity βρίσκεται μόλις ενάμιση μήνα στον Κόκκινο Πλανήτη. Επομένως, ανάλογα συστήματα, και μάλιστα πετυχημένα, έχουν αναπτυχθεί και στο παρελθόν. Αυτό που ξεχωρίζει όμως τη δουλειά των Ελλήνων επιστημόνων είναι ότι η ESA θέλει το δικό της όχημα να «βλέπει»… καλύτερα και πιο γρήγορα. Πιο συγκεκριμένα, οι εικόνες από τις κάμερες θα έχουν ανάλυση 1.120 x 1.120 pixel, δηλαδή μεγαλύτερη ανάλυση απ’ ό,τι τα «μάτια» των άλλων ρομπότ. Κι αυτό γιατί οι ίδιες εικόνες θα μεταδίδονται ασύρματα στο Κέντρο Ελέγχου ώστε, από αυτές, οι υπεύθυνοι της αποστολής να αποφασίζουν ποιες περιοχές θα πρέπει να ερευνήσει το όχημα. «Ετσι, η Ευρωπαϊκή Διαστημική Υπηρεσία θέλει το οπτικό υλικό να είναι όσο το δυνατόν καλύτερο, για να να μπορούν οι υπεύθυνοι να διακρίνουν ακόμη περισσότερες λεπτομέρειες στο αρειανό τοπίο», σημειώνει ο επίκουρος καθηγητής. Αυτό σημαίνει πως το σύστημα θα έχει να επεξεργαστεί οπτικά δεδομένα μεγαλύτερου όγκου. «Την ίδια στιγμή, όμως, θα πρέπει να τα επεξεργάζεται και με μεγαλύτερη ταχύτητα, καθώς το ρομπότ θα κινείται πιο γρήγορα απ’ ό,τι τα προγενέστερα οχήματα». Κατά συνέπεια, θα χρειάζεται να «αντιλαμβάνεται» ταχύτερα το περιβάλλον, δηλαδή οι χάρτες θα πρέπει να ανανεώνονται με μεγαλύτερη συχνότητα. Εχοντας αναπτύξει μια πρώτη εκδοχή των αλγορίθμων και αφού τους ενσωμάτωσε στο κατάλληλο hardware, η ομάδα ολοκλήρωσε τον Ιούλιο με επιτυχία την αρχική φάση δοκιμών του συστήματος. Οι αλγόριθμοι θα βελτιωθούν ακόμη περισσότερο, ενώ θα γίνουν πολλά ακόμη τεστ που θα ελέγξουν αν η «όραση» του ρομπότ είναι απόλυτα αξιόπιστη, «αφού ακόμη κι ένα μικρό λάθος μπορεί να οδηγήσει στην πλήρη αποτυχία της αποστολής». Ετσι, για παράδειγμα, στόχος είναι οι αλγόριθμοι στο μέλλον να αξιοποιούν για τους χάρτες δεδομένα και από τεχνητούς δορυφόρους που περιστρέφονται γύρω από τον Αρη. Το τελικό τεστ του συστήματος θα γίνει από την ίδια την ESA, σε ένα πανομοιότυπο αντίγραφο του ρομπότ, που θα δοκιμασθεί σε περιβάλλον το οποίο προσομοιάζει στο ανάγλυφο του Αρη. Τεχνητός δορυφόρος θα αναζητήσει μεθάνιο και άλλα αέρια Εκτός από το όχημα εξερεύνησης, στην αποστολή ExoMars περιλαμβάνεται επιπλέον ένας τεχνητός δορυφόρος που θα αναζητήσει στην ατμόσφαιρα του Αρη μεθάνιο και άλλα αέρια – ενδείξεις βιολογικής δραστηριότητας, όπως και μία στατική κάψουλα που θα πραγματοποιήσει μετρήσεις εκεί όπου θα προσεδαφιστεί. Παράλληλα με τα στοιχεία που θα προσφέρει στους επιστήμονες, η ExoMars θα αποτελέσει επίσης μία «πρόβα τζενεράλε» για μία σειρά από τεχνολογίες που η Ευρωπαϊκή Διαστημική Υπηρεσία (ESA) σκοπεύει να χρησιμοποιήσει σε μία μεταγενέστερη, ακόμη πιο φιλόδοξη αποστολή, με ρομπότ που θα συλλέξουν δείγματα και θα τα μεταφέρουν πίσω στη Γη. Αυτός είναι ο λόγος, άλλωστε, που η ESA αποφάσισε να μην ακυρώσει την ExoMars τον περασμένο Φεβρουάριο, όταν η NASA γνωστοποίησε πως δεν θα συμμετάσχει στη σχεδίαση και τη χρηματοδότησή της. Στο μεταξύ, τη θέση της NASA στην αποστολή πήρε η ρωσική διαστημική υπηρεσία (Roscosmos). Πέρα από το Διάστημα, πάντως, το εξελιγμένο σύστημα «μηχανικής όρασης» που αναπτύσσεται στην Ελλάδα είναι πιθανό να αποδειχθεί χρήσιμο και για άλλες εφαρμογές, πιο χρήσιμες στη Γη – όπως για ρομποτικούς διασώστες. «Οσον αφορά τα ελληνικά ιδρύματα, το έμμεσο όφελος είναι εξίσου σημαντικό, αφού το σύστημα δίνει την ευκαιρία στους φοιτητές μας να ασχοληθούν με τομείς που ανήκουν στην αιχμή της τεχνολογίας, για να υλοποιήσουν ένα πολύ απαιτητικό πρότζεκτ που θα δοκιμασθεί στην πράξη», συμπληρώνει ο κ. Σούντρης από το Μετσόβιο Πολυτεχνείο.

Μια πυραμίδα στον Άρη. Η αρειανή αυτή πέτρα έχει ύψος 25 εκατοστά και πλάτος 40 εκατοστά. Οι επιστήμονες που καθοδηγούν το Curiosity θεωρούν ότι πρόκειται για τον κατάλληλο στόχο που πρέπει να αναλυθεί για πρώτη φορά από το φασματόμετρο που φέρει το διαστημικό ρόβερ. Οι επιστήμονες από τη ΝΑΣΑ της έδωσαν μάλιστα και το όνομα Τζέικ, προς τιμήν του μηχανικού Τζέικομπα Ματιτσέβιτς, ο οποίος διηύθυνε το πρόγραμμα του Curiosity. Ο Ματιτσέβιτς πέθανε στις 20 Αυγούστου σε ηλικία 64 ετών. Οι αστρονόμοι θέλουν από πιο κοντά να εξετάσουν τη μυστηριώδη πυραμίδα, γι’ αυτό η άκατος Curiosity θα χρησιμοποιήσει για πρώτη φορά τον ειδικό βραχίονα με τους αισθητήρες. Στην φωτογραφία ο πυραμοειδές πέτρωμα,η διαδρομή του Curiosty από την ημέρα που προσγειώθηκε στην επιφάνεια του Άρη και τους τρεις διαφορετικούς τύπους εδάφους που θα συναντήσει η “Περιέργεια” στην διαδρομή του προς την περιοχή Glenelg.

Θέλουν να κατασκευάσουν στη Σελήνη υπερυπολογιστή. Κατά τη γνώμη ορισμένων Αμερικανών ειδικών, για την υλοποίηση των υπαρχόντων προγραμμάτων για την κατάκτηση του Διαστήματος είναι απαραίτητο να κατασκευαστεί στη Σελήνη υπερυπολογιστής και μέσα δορυφορικής επικοινωνίας. Αυτό το συγκρότημα θα μπορούσε να αναλάβει ένα μέρος του φόρτου για τη διεύθυνση των πτήσεων, καθώς και να παράσχει υπολογιστική ισχύ για την εκστρατεία εξερεύνησης του φυσικού δορυφόρου της Γης. Κατά τη γνώμη των ειδικών ο υπερυπολογιστής είναι απαραίτητο να εγκατασταθεί στην ανάποδη πλευρά της Σελήνης, πιο κοντά στον πόλο, σε βαθύ κρατήρα. Κατά τα λεγόμενα των επιστημόνων αυτό θα επιτρέψει να προστατευθεί το σύμπλεγμα από την επίδραση ακραίων θερμοκρασιών, καθώς και να αυξηθεί η αποτελεσματικότητα της ψύξης του υπολογιστικού συστήματος.

Ενδείξεις νερού στoν αστεροειδή. Η Εστία, το δεύτερο μεγαλύτερο σώμα στη ζώνη των αστεροειδών, μεταξύ ‘Αρη και Δία, που έως τώρα θεωρείτο πλήρως άνυδρη, τελικά φέρει στην επιφάνειά της ίχνη παγωμένου νερού, με την μορφή ένυδρων ορυκτών. Η ανακάλυψη, που έγινε από την μελέτη στοιχείων που παρείχε το διαστημικό σκάφος «Dawn» (Αυγή) της NASA, υποδηλώνει ότι πιθανότατα πολλοί μικρότεροι πλούσιοι σε νερό αστεροειδείς κάποτε έπεσαν πάνω στην Εστία και της μετέφεραν ποσότητες νερού. Σήμερα, το νερό παραμένει δεσμευμένο στα ορυκτά του γιγάντιου αστεροειδή, εωσότου μελλοντικές προσκρούσεις άλλων ουράνιων σωμάτων δημιουργήσουν αρκετά μεγάλη θερμότητα στην επιφάνειά του, λιώσουν τα πετρώματα και απελευθερώσουν το νερό με την μορφή υδρατμών. Δύο νέες ανεξάρτητες επιστημονικές εργασίες, που παρουσιάστηκαν στο περιοδικό «Science», σύμφωνα με το «Nature» και το «Scientific American», αναφέρουν ότι η ανακάλυψη δείχνει πως τελικά ένα ακόμα σώμα του ηλιακού μας συστήματος διαθέτει έναν έστω υποτυπώδη υδρολογικό κύκλο. Σύμφωνα με την πρώτη επιστημονική μελέτη, με επικεφαλής τον Τόμας Πρέτιμαν του Ινστιτούτου Πλανητικής Επιστήμης στην Αριζόνα, ένα από τα επιστημονικά όργανα του σκάφους «Dawn», που καταγράφει τις ακτίνες γ και τα νετρόνια σε βάθος έως ενός μέτρου από την επιφάνεια, ανίχνευσε υπερβολική ποσότητα υδρογόνου στις ισημερινές περιοχές του αστεροειδούς, οι οποίες υποδηλώνουν την ύπαρξη νερού «κλειδωμένου» σε πετρώματα, σε ποσότητα έως 400 μέρη ανά εκατομμύριο (ppm). Η δεύτερη μελέτη, με επικεφαλής την Μπρετ Ντενέβι του Εργαστηρίου Εφαρμοσμένης Φυσικής του πανεπιστημίου Τζον Χόπκινς, αναφέρει ότι, επίσης στις περιοχές του ισημερινού, εντοπίστηκαν εκατοντάδες λάκκοι βάθους έως 200 μέτρων, όπου πιστεύεται ότι κάποτε υπήρχε νερό, το οποίο διέφυγε στην ατμόσφαιρα ως αέριο μετά την πρόσκρουση άλλων μικρότερων αστεροειδών. Μαζί με το νερό εκτιμάται ότι διέφυγαν και άλλες πτητικές χημικές ουσίες με χαμηλό σημείο βρασμού, όπως άζωτο και άνθρακας. Λόγω του μικρού μεγέθους του αστεροειδούς και της έλλειψης ατμόσφαιρας, οι επιστήμονες δεν πιστεύουν ότι ποτέ το νερό κυλούσε στην υγρή μορφή. Πάντως συνολικά το εγκλωβισμένο νερό στην Εστία εκτιμάται ότι δεν ξεπερνά το 5% του βάρους των επιφανειακών πετρωμάτων της. Παρόμοια ένυδρα ορυκτά έχουν εντοπιστεί στη Σελήνη από το ινδικό σκάφος «Τσαντραγιάαν-1». Στην περίπτωση όμως του φεγγαριού, σύμφωνα με τους επιστήμονες, λειτουργεί ένας διαφορετικός φυσικός μηχανισμός, καθώς τα μόρια υδρογόνου προέρχονται όχι από προσκρούσεις αστεροειδών, αλλά από τον ηλιακό άνεμο και σταδιακά «εμφυτεύονται» μόνα τους στα επιφανειακά σεληνιακά πετρώματα. Τέλος, οι νέες μελέτες επιβεβαίωσαν ότι ένας σπάνιος τύπος μετεωριτών που κατά καιρούς ανακαλύπτονται πάνω στη Γη (οι λεγόμενοι «HED”), προέρχονται από την Εστία. Το σκάφος «Dawn» που βρισκόταν σε τροχιά για πάνω από ένα έτος γύρω από την Εστία σε μέσο ύψος 210 χιλιομέτρων, την εγκατέλειψε στις 5 Σεπτεμβρίου και ήδη κατευθύνεται προς τον γιγάντιο αστεροειδή «Δήμητρα», τον μεγαλύτερο του ηλιακού μας συστήματος, όπου αναμένεται να φθάσει στις αρχές του 2015. Είναι ήδη γνωστό ότι η Δήμητρα -που ορισμένοι θεωρούν νάνο πλανήτη και όχι αστεροειδή- περιέχει νερό. Μερικοί μάλιστα επιστήμονες δεν αποκλείουν να διαθέτει κι ένα μικρό υπόγειο ωκεανό. Στην φωτογραφία χάρτης υδρογόνου στον αστεροειδή Vesta.

Ποιος πλανήτης έχει τις πιο πολλές πιθανότητες για εξωγήινη ζωή; Σύμφωνα με τους ειδικούς ο Gliese 163c, ένας πλανήτης που ανακαλύφθηκε πρόσφατα, συγκεντρώνει τις περισσότερες πιθανότητες να διαθέτει κάποιες μορφές ζωής. Ο Gliese 163c έχει μάζα 7 περίπου φορές μεγαλύτερη από εκείνη της Γης και βρίσκεται σε απόσταση 49 ετών φωτός από εμάς στον αστερισμό της Δοράδος. Χρησιμοποιώντας το τηλεσκόπιο HARPS ομάδα ερευνητών με επικεφαλής επιστήμονες του Πανεπιστημίου Joseph Fourier στη Γκρενόμπλ εντόπισαν την ακριβή θέση του πλανήτη μέσα στο ηλιακό του σύστημα. Οπως διαπιστώθηκε, ο Gliese 163c βρίσκεται στα όρια της λεγόμενης κατοικήσιμης ζώνης, της περιοχής ενός ηλιακού συστήματος όπου η απόσταση των πλανητών από το μητρικό τους άστρο είναι τέτοια που να ευνοεί την ανάπτυξη ευνοϊκών για τη ζωή συνθηκών όπως παραδείγματος χάριν, την ύπαρξη νερού σε υγρή μορφή. Οι ερευνητές πιστεύουν ότι αυτό ακριβώς συμβαίνει στον Gliese 163c δηλαδή διαθέτει νερό σε υγρή μορφή και άρα είναι πιθανό να έχουν αναπτυχθεί κάποιες μορφές ζωής έστω και σε βακτηριακό επίπεδο.