Δροσος Γεωργιος

Ιούλιος 1992: 20 χρόνια από την πρώτη φορά που ανέβηκε φωτογραφία στο διαδίκτυο - Η εμπλοκή του CERΝ. Κάθε ημέρα εκατομμύρια φωτογραφιών και βίντεο ανεβαίνουν σε διάφορες ιστοσελίδες, blogs, και εξειδικευμένα site όπως το photobucket, το Flickr το Twitter και ουκ έστι αριθμός. Έχετε αναρωτηθεί όμως ποτέ πότε και ποια ήταν η πρώτη φωτογραφία που ανέβηκε ποτέ σε αυτό που ονομάζουμε σήμερα διαδίκτυο; Η 18η Ιουλίου του 1992 θεωρείται και είναι η ημέρα όπου η πρώτη φωτογραφία μεταφορτώθηκε στο διαδίκτυο. Αυτή ήταν μια φωτογραφία ενός γυναικείου συγκροτήματος των Les Horribles Cernettes ενός συγκροτήματος το οποίο είχε το χαρακτήρα της παρωδίας και της σάτιρας. Ποιες ήταν όμως οι Les Horribles Cernettes; Επρόκειτο για μια ομάδα γυναικών η οποία εργαζόταν για το CERN στη Γενεύη σε διάφορες θέσεις, όπως γραμματειακή υποστήριξη και σε διάφορες άλλες διοικητικές θέσεις. Ο εφευρέτης του διαδικτύου ο Βρετανός Tim Berners-Lee επικοινώνησε με τον ερευνητή της IT Silvano de Gennaro ο οποίος τότε εργαζόταν στο CERN με το ερώτημα εάν ήταν δυνατόν να μεταφορτωθεί μια φωτογραφία στο διαδίκτυο ύστερα από επεξεργασία. Ο Gennaro αμέσως έπιασε δουλειά και διάλεξε ως την πρώτη φωτογραφία το εξώφυλλο του δίσκου των Les Horribles Cernettes; Οι οποίες εκείνη την εποχή (αρχές της δεκαετίας του ΄90) ήταν ιδιαίτερα δημοφιλείς ανάμεσα στους επιστήμονες του CERN. Αφού επεξεργάστηκε τη φωτογραφία σε ένα Mac και στο πρώτο πρόγραμμα του photoshop to 1, την ανέβασε ως φωτογραφία gif. Η κίνηση αυτή του Gennaro. Να διαλέξει δηλαδή τη φωτογραφία ενός συγκροτήματος ήταν μέχρι και ενός σημείου και πρωτοποριακή καθώς μέχρι τότε το internet θεωρείτο ως ένα μέρος όπου σχετιζόταν με απόλυτα σοβαρές επαφές και δουλειές και όχι με διασκέδαση. Και αυτό ήταν: Η ιστορία κατέγραψε τη φωτογραφία των τεσσάρων κοριτσιών του CERN ως την πρώτη φωτογραφία που ανέβηκε ποτέ στο internet. «Όταν η ιστορία συμβαίνει δεν έχεις ιδέα ότι είσαι μέσα σε αυτή», είπε αργότερα ο Gennaro. Στις φωτογραφίες ο Silvano de Gennaro ενώ επεξεργάζεται στο CERN στο photoshop στις 18 Ιουλίου του 1992 τη φωτογραφία των Les Horribles Cernettes και η περίφημη φωτογραφία του συγκροτήματος που έχει την τιμητική θέση να είναι η πρώτη που ανέβηκε ποτέ στο διαδίκτυο. Και ένα βίντεο του σατιρικού συγκροτήματος.

Το επανδρωμένο διαστημικό σκάφος μεταφοράς "Soyuz TMA-05M» συνδεθηκε με τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Η σύνδεση πραγματοποιήθηκε στις 8:51:07 GMT.Αυτη την περίοδο στον Δ.Δ.Σ. είναι συνδεδεμένα τα «Πρόοδος M-15M», «Σογιούζ TMA-04M» και «Σογιούζ TMA-05M». Βίντεο εκτόξευσης: http://www.tovima.gr/webtv/?mode=1&pg=3#338806 Eνα αστέρι γεννιέται. Σε ένα βίντεο που δόθηκε πρόσφατα στη δημοσιότητα και συνδυάζει τα δεδομένα τριών διαφορετικών τηλεσκοπίων η NASA μας δίνει την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε για πρώτη φορά τα πρώτα βήματα ενός άστρου μετά την είσοδό του στη… συμπαντική ζωή. Αστρικό νήπιο. Το V1647 Orionis (εν συντομία V1647 Ori) είναι ένα άστρο σε νηπιακό στάδιο που γεννήθηκε μόλις – για τα αστρικά χρονικά δεδομένα – στον αστερισμό του Ωρίωνα, 1.300 έτη φωτός μακριά από εμάς. Πρόκειται για ένα πρωτοάστρο, όπως το ονομάζουν οι επιστήμονες, το οποίο εξακολουθεί να είναι τυλιγμένο στο γενεσιουργό του νέφος. Από την ανακάλυψή του το 2004 μέχρι σήμερα οι ερευνητές της NASA το παρατηρούν βλέποντας για πρώτη φορά «ζωντανά» τις διεργασίες που συντελούνται κατά τα πρώτα στάδια του σχηματισμού ενός αστεριού. «Με βάση τις μελέτες των υπερύθρων υποπτευόμαστε ότι αυτό το πρωτοάστρο δεν έχει ηλικία μεγαλύτερη από ένα εκατομμύριο χρόνια, πιθανώς μάλιστα είναι πολύ νεότερο» δήλωσε ο Κένζι Χαμαγκούτσι του Κέντρου Διαστημικών Πτήσεων Γκοντάρ της NASA, κύριος συγγραφέας της πρώτης μελέτης του V1647 Ori που πραγματοποιήθηκε με βάση τα δεδομένα του Chandra και δυο ακόμη διαστημικών τηλεσκοπίων. Τα πρωτοάστρα δεν έχουν αναπτύξει ακόμη την ικανότητα να παράγουν ενέργεια, όπως συμβαίνει με τα ενήλικα άστρα σαν τον Ηλιο, ο οποίος αποτελεί μια πανίσχυρη ενεργειακή «γεννήτρια» εξ αιτίας της σύντηξης του υδρογόνου με το ήλιο στον πυρήνα του. Προτού φθάσουν σε αυτό το στάδιο – το οποίο για το V1647 Ori απέχει ακόμη εκατομμύρια έτη – τα «νήπια» άστρα λάμπουν εξ αιτίας της θερμότητας που παράγεται από τα αέρια που «χτυπούν» την επιφάνειά τους. Εκλάμψεις χίλιες φορές ισχυρότερες από του Ηλιου. Υπολογίζεται ότι η μάζα του V1647 Ori είναι ίση με τα τέσσερα πέμπτα της μάζας του Ηλιου, εξ αιτίας όμως της μικρής πυκνότητάς του το νεογέννητο άστρο είναι πενταπλάσιο σε μέγεθος από το δικό μας. Στο μεγαλύτερο μέρος της επιφάνειάς του η θερμοκρασία του κυμαίνεται γύρω στους 3.500 βαθμούς Κελσίου – είναι δηλαδή κατά περίπου ένα τρίτο ψυχρότερο από τον Ηλιο. Οι εκλάμψεις του όμως είναι κατά πολύ ισχυρότερες. Το γεγονός ότι το άστρο περιστρέφεται πολύ ταχύτερα από τον περιαστρικό δίσκο του τα μαγνητικά τους πεδία αλληλεπιδρούν προκαλώντας κατά καιρούς μεγάλες εκρήξεις ακτίνων Χ. Οι εκρήξεις αυτές, οι οποίες το κάνουν να φαίνεται 100 φορές λαμπρότερο, ήταν και αυτές που «πρόδωσαν» την παρουσία του στους επιστήμονες. Οι ερευνητές εντοπίζουν στο πρωτοάστρο δυο σχεδόν αντιδιαμετρικά αντίθετες κηλιδες οι οποίες έχουν το σχήμα τηγανίτας και περίπου το μέγεθος του Ηλιου. Υπολογίζεται ότι σε αυτά τα σημεία οι θερμοκρασίες είναι κατά 13.000 φορές μεγαλύτερες από ό,τι στην υπόλοιπη επιφάνειά του. Σύμφωνα με τον κ. Χαμαγκούτσι, οι εκρήξεις των κηλίδων αυτών είναι κατά μερικές χιλιάδες φορές πιο δυνατές από την ισχυρότερη έκρηξη ηλιακής κηλίδας που καταγράφηκε ποτέ, στις 4 Νοεμβρίου του 2003. Η διαδικασία δημιουργίας τους είναι ωστόσο διαφορετική από αυτή που συντελείται στον Ηλιο, χωρίς ακόμη οι επιστήμονες να γνωρίζουν με βεβαιότητα την αιτία της.

Με αγωνία αναμένει η NASA την προσεδάφιση του Curiosity στον Άρη. http://www.tovima.gr/webtv/#339086

Στα βάθη παλιού χρυσωρυχείου, ανιχνευτής αναζητά την «σκοτεινή ύλη» Έπειτα από τη συναρμολόγησή του στην επιφάνεια και τη μεταφορά του σε ένα εγκαταλειμμένο χρυσωρυχείο στη Νότια Ντακότα, ο πιο ευαίσθητος ανιχνευτής σκοτεινής ύλης ετοιμάζεται να αναζητήσει τα υποθετικά σωματίδια από τα οποία ίσως αποτελείται η χαμένη ύλη του Σύμπαντος. Ο Μεγάλος Υπόγειος Ανιχνευτής Ξένου, ή LUX για συντομία, http://luxdarkmatter.org/ έχει στην καρδιά του ένα μεγάλο κάνιστρο που περιέχει κατεψυγμένο και υγροποιημένο αέριο ξένο, το οποίο εκπέμπει σπινθηρισμούς και ιονίζεται όταν βομβαρδίζεται από υποατομικά σωματίδια. Όταν το γιγάντιο μηχάνημα αρχίσει να λειτουργεί αργότερα φέτος, θα μπορούσε να ανιχνεύσει τα υποθετικά σωματίδια WIMP (σωματίδια μεγάλης μάζας και ασθενούς αλληλεπίδρασης), από τα οποία ίσως αποτελείται η λεγόμενη σκοτεινή ύλη. Το μυστήριο της σκοτεινής ύλης χρονολογείται από τη δεκαετία του 1930, οι αστρονόμοι αντιλήφθηκαν ότι η μάζα και η βαρύτητα των σωμάτων που βλέπουμε στο Σύμπαν δεν είναι αρκετή για να εξηγηθεί η κίνηση των γαλαξιών. Έκτοτε έχει υπολογιστεί ότι η κανονική ύλη -από τους πλανήτες και τα άστρα μέχρι τους γαλαξίες- δεν αντιστοιχεί παρά μόνο στο 16% της ύλης στο Σύμπαν, ενώ το υπόλοιπο 84% αντιστοιχεί στη σκοτεινή ύλη. Η σκοτεινή ύλη γίνεται αντιληπτή λόγω της βαρυτικής της επίδρασης στους γαλαξίες, οι επιστήμονες όμως δεν έχουν ιδέα από τι αποτελείται. Γνωρίζουν πάντως ότι δεν εκπέμπει, δεν ανακλά και δεν διαθλά την ακτινοβολία, γι' αυτό και είναι κυριολεκτικά αόρατη. Ένα είδος υποθετικής ύλης που έχει προταθεί ως εξήγηση στο μυστήριο είναι τα σωματίδια WIMP, σωματίδια μεγάλης μάζας τα οποία δεν αλληλεπιδρούν με τα άτομα ούτε με τον ηλεκτρομαγνητισμό του φωτός και επομένως δεν είναι ορατά. Σύμφωνα με τη θεωρία, όμως, τα WIMP αλληλεπιδρούν μέσω της βαρύτητας και της ασθενούς πυρηνικής δύναμης, η οποία ευθύνεται για ορισμένα είδη ραδιενέργειας. Χάρη σε αυτές τις ιδιότητες, τα WIMP -εφόσον υπάρχουν- θα μπορούσαν να αλληλεπιδράσουν με τους πυρήνες των ατόμων ξένου μέσα τον ανιχνευτή LUX. To μηχάνημα των τριών τόνων μεταφέρθηκε την περασμένη εβδομάδα στην Υπόγεια Ερευνητική Εγκατάσταση του Σάνφορντ, ένα παλιό ορυχείο χρυσού βάθους 2.300 μέτρων στο Μπλακ Χιλς της Νότιας Ντακότα, το οποίο μονώνει το σύστημα από την κοσμική ακτινοβολία. Η ιδέα είναι ότι τα σωματίδια WIMP θα φτάνουν σε τέτοιο βάθος επειδή δεν αλληλεπιδρούν με την ύλη των υπερκείμενων βράχων. Όταν όμως συγκρούονται με άτομα ξένου προκαλούν τον ιονισμό τους και την εκπομπή αμυδρών φωτεινών λάμψεων. Εξετάζοντας τα φορτία και τις λάμψεις που εμφανίζονται μέσα στο κάνιστρο του ανιχνευτή, οι ερευνητές θα μπορούν να προσδιορίσουν σε ποια σωματίδια οφείλονται. Τώρα που ο ανιχνευτής βρίσκεται στην τελική του θέση μέσα στο Σπήλαιο Ντέιβις, μια αίθουσα του ορυχείου που βαφτίστηκε προς τιμήν του νομπελίστα φυσικού Ρέι Ντέιβις, οι ερευνητές ετοιμάζονται να τον συνδέσουν στα συστήματα υποστήριξης και να τον βυθίσουν μέσα σε μια προστατευτική ασπίδα νερού. Τα δεδομένα που θα αρχίσουν να συλλέγονται στα τέλη του έτους ή στις αρχές του επόμενου θα μπορούσαν τελικά να προσφέρουν μια εξήγηση σε ένα από τα μεγάλα μυστήρια της σύγχρονης φυσικής και κοσμολογίας.

Εκτόξευση "Soyuz TMA-05M" για τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμο. Στις 15η του Ιούλη στις 06,40 ώρα Μόσχας από το Μπαϊκονούρ εκτοξεύτηκε ο πύραυλος (ILV) «Σογιούζ-FG» με το διαστημόπλοιο μεταφοράς (TLC) "Soyuz TMA-05M" επανδρωμένο με τους Διοικητής Γιούρι Malenchenko (Roscosmos), οι μηχανικοί πτήσης : Sanita Ουίλιαμς (NASA), Akihito Hoshide (JAXA). Η σύνδεση του "Soyuz TMA-05M» στο Διεθνή Διαστημικό Σταθμό έχει προγραμματιστεί για τις 17 Ιουλίου. Στην Κινέζα κοσμοναύτη άρεσε η ζωή σε τροχιά. «Πιο πολύτιμες στη ζωή της» θεωρεί η Λιου Γιαν τις αναμνήσεις από την πτήση της στο Διάστημα επιβαίνοντας του διαστημοπλοίου Shenzhou-9 και εργαζόμενη στην εργαστηριακή μονάδα Tiangong 1, που βρίσκεται σε τροχιά. Μετά από παραμονή δύο εβδομάδων σε καραντίνα και την ολοκλήρωση του πρώτου κύκλου αποκατάστασης των τριών Κινέζων κοσμοναυτών, που ήταν το πλήρωμα του διαστημοπλοίου Shenzhou-9, στο οποίο συμπεριελήφθη η πρώτη Κινέζα κοσμοναύτης, η Λιου Γιαν εμφανίστηκε για πρώτη φορά δημοσίως. Η Λιου Γιαν θεωρεί τη ζωή σε τροχιά συντροφιά με τους δύο συναδέλφους της κοσμοναύτες πολύ ενδιαφέρουσα και είναι έτοιμη να εκτελέσει νέες υπεύθυνες αποστολές στη Γη και το Διάστημα. [/b]

Μια κάψουλα για τον... Άρη. Μια τελετή για το «καλοσώρισμα» της κάψουλας Orion με προορισμό τον Άρη πραγματοποίησε η NASA, στο Διαστημικό Κέντρο Κένεντι, στη Φλόριντα, στις ΗΠΑ. Σύμφωνα με την αμερικανική υπηρεσία Διαστήματος, η πρώτη δοκιμαστική μη επανδρωμένη αποστολή του Orion έχει προγραμματιστεί για το 2014. Συγκεκριμένα, η κάψουλα, με τη βοήθεια ενός πυραύλου Delta 4, θα «ταξιδέψει» και θα τεθεί σε τροχιά στα 3.600 μίλια (5.794 χλμ.) πάνω από την επιφάνεια της Γης – απόσταση που ξεπερνά εκείνη του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού από τη Γη κατά 15 φορές. Μετά την ολοκλήρωση πληρών περιστροφών του γύρω από τον πλανήτη μας, ο Orion θα μπει και πάλι στην γήινη ατμόσφαιρα με ταχύτητα μεγαλύτερη των 20.000 μιλίων/ώρα (32.187 χλμ./ώρα) προκειμένου να δοκιμαστεί η ειδική ασπίδα θερμοπροστασίας του. «Πρόκειται για ένα νέο κεφάλαιο στην ιστορία της διαστημικής εξερεύνησης των ΗΠΑ» αναφέρει η Λόρι Γκάρβερ από τη NASA. Σε πρώτη φάση, ο Orion αναμένεται να δοκιμαστεί σε αποστολή σε κάποιον αστεροειδή, απώτερος στόχος της NASA, όμως, είναι η κατάκτηση του κόκκινου πλανήτη. «Χωρίς αμφιβολία, ο μακροπρόθεσμος στόχος του διαστημικού μας προγράμματος είναι η άφιξή μας στον Άρη μέσα στη δεκαετία του 2030» υπογράμμισε κατά την ομιλία του στην τελετή ο γερουσιαστής Μπιλ Νέλσον. «Πρέπει ακόμη να προσδιορίσουμε πώς θα καταφέρουμε να φτάσουμε εκεί: πρέπει να αναπτύξουμε αρκετές τεχνολογίες αλλά και να δούμε πώς και πού θα μπορούσαμε να κάνουμε στάση πριν από την άφιξη στον προορισμό μας. Στόχος μας, σε πρώτη φάση, είναι ένας αστεροειδής μέχρι το 2025. Γνωρίζουμε παρόλα αυτά, ότι η κάψουλα Orion θα αποτελέσει σημαντικό “σκαλοπάτι” για να φτάσουμε εκεί» είπε ο ίδιος. Μέσα στους επόμενους 18 μήνες, μηχανικοί και τεχνικοί της NASA θα ενσωματώσουν στην κάψουλα αεροηλεκτρονικά συστήματα, υπολογιστές πτήσης και την ειδική ασπίδα θερμοπροστασίας στο εξωτερικό της μέρος. Tο πρόγραμμα ΕxoMars ενισχύεται. Η Ρωσία αναλαμβάνει περισσότερες από τις μισές εργασίες του δεύτερου σταδίου του διεθνούς προγράμματος ExoMars, που έχει προγραμματιστεί να ολοκληρωθεί το 2018. Αυτή η είδηση διαδόθηκε στους διαδρόμους της αεροδιαστημικής έκθεσης στο Φάρνμπορο. Το φθινόπωρο, όπως αναμένεται, η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Διαστήματος και η Ρωσική Διαστημική Υπηρεσία Roscosmos θα υπογράψουν την τελική συμφωνία για το ExoMars. Το πρόγραμμα ExoMars έγινε ρωσο-ευρωπαϊκό από το Φεβρουάριο αυτής της χρονιάς, όταν οι ΗΠΑ αρνήθηκαν για οικονομικούς λόγους τη συμμετοχή τους σ’ αυτό. Και αν και στη θέση των βαρέων αμερικανικών πυραύλων Atlas-5 θα πετάξουν οι ρωσικοί Proton, το ExoMars όπως και πριν θα αποτελείται από δύο στάδια. Με τον πρώτο Proton το 2016 θα κατευθυνθεί στον Κόκκινο Πλανήτη το σκάφος EDM (Entry, Descent and Landing Demonstrator Module), ο «δείκτης προσεδάφισης», καθώς και η τροχιακή μονάδα ΤGO (Trace Gas Orbiter). Με τη βοήθεια του EDM οι Ευρωπαίοι θα δοκιμάσουν νέες για τους ίδιους τεχνικές εισόδου στην ατμόσφαιρα του Άρη, καθόδου και προσεδάφισης. Παλαιότερα στον Άρη έχουν προσεδαφιστεί μόνο ρωσικά και αμερικανικά οχήματα, λέει ο επιστημονικός γραμματέας του Ινστιτούτου Διαστημικών Μελετών Αλεξάντρ Ζαχάροφ: Οι Ρώσοι ειδικοί από την επιστημονική-κατασκευαστική εταιρεία Lavochkin θα βοηθήσουν τους Ευρωπαίους συναδέλφους να κάνουν τους υπολογισμούς του «δείκτη προσεδάφισης», ο οποίος κατασκευάζεται στην Ευρώπη. Ο σκοπός του είναι αμιγώς τεχνικός, γι’ αυτό δεν θα φέρει πάνω του επιστημονικό εξοπλισμό. Ο «Δείκτης» θα εξοπλιστεί μόνο με αισθητήρες για την παρακολούθηση της διαδικασίας καθόδου και προσεδάφισης. Στη δε μονάδα σε τροχιά θα τοποθετηθούν αρκετές ρωσικές συσκευές, μεταξύ των οποίων ένας ανιχνευτής νετρονίων για τη μελέτη της κατανομής νερού κάτω από την επιφάνεια του Άρη έως και ένα μέτρο βάθος, συνεχίζει ο Αλεξάντρ Ζαχάροφ. Ο ανιχνευτής θα διευκρινίσει την κατάσταση σε τροχιά από άποψη ραδιενεργού ακτινοβολίας σε τροχιά, πράγμα πολύ σημαντικό για τις μελλοντικές επανδρωμένες αποστολές. Σε ό,τι αφορά στο μεθάνιο οι επιστήμονες ενδιαφέρονται πολύ να κατανοήσουν πώς βρέθηκε στον Άρη. Η μονάδα τροχιάς θα χαρτογραφήσει τα σημεία εξόδου του μεθανίου από τα βάθη του πλανήτη, ώστε να προσδιοριστεί το σημείο προσγείωσης στο επόμενο στάδιο του ExoMars, που θα ξεκινήσει με τη δεύτερη εκτόξευση με πύραυλο Proton: Το 2018 έχει συμπεριληφθεί στην αποστολή μια πλατφόρμα προσγείωσης, που κατασκευάστηκε στην εταιρεία Lavochkin, η οποία θα μεταφέρει στην επιφάνεια του πλανήτη την ευρωπαϊκή άκατο μετακίνησης στον Άρη. Στην πλατφόρμα θα υπάρχουν κυρίως ρωσικές συσκευές. Αποστολή της ακάτου μετακίνησης είναι η ανεύρεση αρχαίων βακτηρίων και έχει σχεδιαστεί για έξι μήνες. Ημερησίως θα διανύει 100 μέτρα. Η πλατφόρμα θα πρέπει να λειτουργήσει τουλάχιστον ένα έτος και θα χρειαστεί να τροφοδοτηθεί από συσσωρευτή ατομικής ενέργειας. Ένα μέρος των ρωσικών συσκευών, που θα τοποθετηθούν στα συστήματα του ExoMars είχαν σχεδιαστεί για τον Phobos-Grunt. Έτσι μετά την αποτυχία με εκείνη τη «διαστημική ομπρέλα» το νέο πρόγραμμα θα βοηθήσει τη Ρωσία να διατηρήσει τις επιστημονικές της βλέψεις προς τον Άρη.

Μπορούν οι αστρονόμοι να δουν ωκεανούς εξωπλανητών; Η αναζήτηση πλανητών σε άλλα ηλιακά συστήματα είναι ένας πολύ ενεργός κλάδος της σύγχρονης αστρονομίας. Μέχρι σήμερα έχει επιβεβαιωθεί η ύπαρξη 786 εξωπλανητών http://physicsgg.wordpress.com/2012/06/21/%ce%bf%ce%bb%ce%bf%ce%b9-%ce%bf%ce%b9-786-%ce%b3%ce%bd%cf%89%cf%83%cf%84%ce%bf%ce%af-%ce%b5%ce%be%cf%89%cf%80%ce%bb%ce%b1%ce%bd%ce%ae%cf%84%ce%b5%cf%82/ που γυρίζουν σε τροχιά γύρω από τα δικά τους άστρα. Οι περισσότεροι από αυτούς που έχουν ήδη παρατηρηθεί είναι γιγάντιοι πλανήτες που μοιάζουν με τους «δικούς μας» Δία και Ποσειδώνα, καθώς λόγω μεγέθους είναι πιο εύκολη η ανίχνευσή τους. Παρόλα αυτά, στην παραπάνω λίστα περιέχονται και κάποιοι πλανήτες οι οποίοι μοιάζουν σε χαρακτηριστικά με αυτά της Γης. Το ερώτημα που οι αστρονόμοι θέλουν τώρα να απαντήσουν είναι αν είναι δυνατό να ανιχνεύσουν την ύπαρξη ωκεανών σε κάποιους από αυτούς, καθώς η ύπαρξη νερού στην επιφάνεια ενός πλανήτη είναι πολύ σημαντική για την ανάπτυξη και συντήρηση της ζωής, τουλάχιστον όπως τη γνωρίζουμε. Από τους διαθέσιμους προς εξέταση εξωπλανήτες, οι ερευνητές επιλέγουν αυτούς που κινούνται στη λεγόμενη «κατοικήσιμη ζώνη», σε κατάλληλη δηλαδή απόσταση από το άστρο, ώστε η θερμοκρασία να είναι τέτοια που το νερό να βρίσκεται σε υγρή κατάσταση στην επιφάνεια του πλανήτη. Στο δικό μας ηλιακό σύστημα, η ζώνη αυτή εκτείνεται από 110 μέχρι και 450 εκατομμύρια χιλιόμετρα από τον Ήλιο, και συνεπώς περιλαμβάνει τη Γη και τον Aρη, και οριακά την Αφροδίτη, στην οποία όμως η υψηλή συγκέντρωση διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα έχει οδηγήσει σε ένα φαινόμενο θερμοκηπίου με πολύ υψηλές θερμοκρασίες. Οι ερευνητές πιστεύουν πως η ύπαρξη ωκεανών επηρεάζει την ανάκλαση του φωτός από την επιφάνεια του πλανήτη, μεταβάλλοντας τη λεγόμενη ακτινοβολία albedo το φως δηλαδή που ανακλάται από την επιφάνεια του πλανήτη και φτάνει σε μας. Καθώς η επιφάνεια του νερού ανακλά καλύτερα το φως από ότι το έδαφος, θυμίζοντας ένα είδος καθρέφτη, η διαφορά στη μετρούμενη ακτινοβολία όλης της επιφάνειας ενός πλανήτη μπορεί να οδηγήσει στην ανίχνευση εξω-ωκεανών. Μία ομάδα από το Northwestern University στο Evanston των ΗΠΑ, χρησιμοποιεί αυτή τη μέθοδο έχοντας μάλιστα ανακαλύψει τέτοιες μεταβολές στην φωτεινότητα των πλανητών. Για να καταλήξουν όμως σε ασφαλή συμπεράσματα χρειάζεται ακόμη χρόνος, καθώς υπάρχει ένα πλήθος παραγόντων που πρέπει να λάβουν υπόψη και να συμπεριλάβουν στα μοντέλα τους. Τα σύννεφα, οι εποχές, το χιόνι κι ο πάγος, όλα επηρεάζουν την ανάκλαση του φωτός από ένα πλανήτη και υπάρχουν ακόμη και άλλοι αστρονομικοί παράγοντες που παίζουν ρόλο, όπως η κλίση του άξονα περιστροφής του πλανήτη. Βασιζόμενοι στη θεωρία τους και στα αποτελέσματα των προσομοιώσεών τους η ομάδα θα προχωρήσει τώρα στην εξέταση γήινων πλανητών στην κατοικήσιμη ζώνη μικρών άστρων. Ίσως δεν απέχει πολύ η μέρα που θα επιβεβαιωθεί η ύπαρξη της πρώτης θάλασσας εκτός ηλιακού συστήματος. http://www.astrobio.net/exclusive/4882/can-astronomers-detect-exoplanet-oceans

To Cassini φωτογραφίζει καιρικά φαινόμενα στον Τιτάνα. Εικόνες από το διαστημικό σκάφος Cassini που βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τον Κρόνο δείχνουν πως στον Τιτάνα, το μεγαλύτερο δορυφόρο του Κρόνου αλλάζουν οι εποχές, με το νότιο τμήμα του να αρχίζει να μπαίνει στο χειμώνα. Στις εικόνες φαίνεται ότι αρχίζει να συγκεντρώνεται ένα στρώμα ομίχλης και να δημιουργείται ένας στροβίλου ψηλά πάνω από το νότιο πόλο του δορυφόρου. Οι ροές του αερίων στο στρόβιλο θυμίζουν ανεμοστρόβιλους στην επιφάνεια των ωκεανών στη Γη στους οποίους ο αέρας κινείται προς τα κάτω στο κέντρο του τυφώνα, και προς τα πάνω στις άκρες του, σημειώνει η ομάδα της NASA. Όμως σε αντίθεση με τη Γη, που οι ανεμοστρόβιλοι εμφανίζονται στην επιφάνεια ή λίγο πάνω από αυτή, οι στρόβιλοι του Τιτάνα παρατηρούνται σε πολύ μεγάλο υψόμετρο περίπου 300 χιλιόμετρα πάνω από την επιφάνεια. Σε σύγκριση με τη Γη, αυτό είναι το ύψος που ίπταται ο διεθνής διαστημικός σταθμός, ενώ 100 χιλιόμετρα είναι το όριο πάνω από το οποίο αρχίζει το διάστημα. Ίσως για αυτό το φαινόμενο να οφείλεται η απότομη πτώση της θερμοκρασίας στο νότιο πόλο του δορυφόρου, καθώς έρχεται ο χειμώνας κάνοντας την ατμόσφαιρα πυκνότερη και ο τυφώνας να επιπλέει πάνω από αυτό το παχύ και κρύο στρώμα. Ο Τιτάνας είναι ο μοναδικός δορυφόρος του ηλιακού μας συστήματος που έχει δική του ατμόσφαιρα η οποία και αποτελείται κυρίως από άζωτο ενώ γνωρίζουμε πως έχει ρηχές λίμνες στην επιφάνειά του, από ένα μείγμα υγρού υδρογόνου με άνθρακα. Εικάζεται πως κάτω από την επιφάνεια βρίσκονται μεγάλοι ωκεανοί, καθώς οι αστρονόμοι υπολογίζουν πως η σύνθεσή του είναι 60% στερεή και 40% υγρή. Οι υπόγειοι αυτοί ωκεανοί θεωρούνται μάλιστα υποψήφιοι πως μπορεί να φιλοξενούν κάποια μορφή εξωγήινης μικροβιακής ζωής ή τουλάχιστον ένα περιβάλλον πλούσιο σε χημικά οργανικά συστατικά. Είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος δορυφόρος του ηλιακού συστήματος μετά τον Γανυμήδη του Δία, με διάμετρο μισή φορά μεγαλύτερη από αυτή της Σελήνης. Οι εποχές στον πλανήτη διαρκούν πολύ περισσότερο από αυτές στη Γη, με το βόρειο ημισφαίριο να αρχίζει να βγαίνει το 2009 από έναν 15ετή χειμώνα. Το Cassini, καθώς έφτανε για πρώτη φορά στον Κρόνο το 2004, είχε παρατηρήσει ένα παρόμοιο παχύ στρώμα ομίχλης κι έναν γιγάντιο στρόβιλο που κάλυπτε σχεδόν όλο το βόρειο πόλο του πλανήτη, και είχε στρέψει εδώ και καιρό τα όργανά του στο νότιο τμήμα για να παρατηρήσει την αναμενόμενη αλλαγή εποχών στην επιφάνεια αυτού του εξωτικού κόσμου. Ο τυφώνας που δημιουργείται στο νότιο πόλο περιστρέφεται περίπου 40 φορές πιο γρήγορα από τον ίδιο το δορυφόρο και αναμένεται πως σύντομα θα καλύψει όλο το νότιο τμήμα του Τιτάνα. Οι παρατηρήσεις αναμένεται να ενταθούν το επόμενο διάστημα, καθώς πρόκειται για μια πολύ καλή ευκαιρία να εξεταστούν τα διάφορα μοντέλα που περιγράφουν την κίνηση των αερίων της ατμόσφαιρας, της ακριβής σύνθεσής τους και τα καιρικά φαινόμενα στον πλανήτη καθώς διαστημική μετεωρολογία αποτελεί έναν κλάδο κλειδί για να κατανοήσουμε τα φαινόμενα που συμβαίνουν στους γειτονικούς μας πλανήτες. Στις εικόνες (τα ψευδή χρώματα τοποθετήθηκαν εκ των υστέρων) που λήφθηκαν από το διαστημικό σκάφος Cassini στις 22 Μαΐου και 7 Ιουνίου 2012. Δείχνουν τον σχηματισμό νέφους (πορτοκαλί χρώμα στην εικόνα) σε μεγάλο υψόμετρο από τον νότιο πόλο του Τιτάνα.

16 Ιουλίου 1969 και Απόλλων 11: "Μικρό βήμα, μεγάλο άλμα" 16 Ιουλίου 1969. Ώρα 13:32 UTC. 700.000.000 άτομα καρφωμένα μπροστά στους τηλεοπτικούς τους δέκτες. Το πρόγραμμα Απόλλων της ΝASA με την αποστολή του Απόλλων 11 ήταν γεγονός. Τέσσερις μέρες αργότερα ο Νηλ Άρμστρονγκ θα γινόταν ο πρώτος άνθρωπος που θα πατούσε στο φεγγάρι. Ας δούμε όμως πως ξεκίνησε η επιχείρηση που επιβεβαίωσε την «προφητεία» του Ιουλίου Βερν στο μυθιστόρημά του «Από τη Γη στη Σελήνη» έναν αιώνα πριν. Η εκτόξευση έγινε από το Διαστημικό Κέντρο Κένεντι με τον πύραυλο «Κρόνος 5» να μεταφέρει το διαστημόπλοιο «Κολούμπια», τη σεληνάκατο «Αετός» και το τριμελές πλήρωμα της διαστημικής αποστολής που αποτελούνταν από τους αστροναύτες Νηλ Άρμστρονγκ (αρχηγός της αποστολής), Έντουιν «Μπαζ» Όλντριν (κυβερνήτης της σεληνακάτου) και Μάικλ Κόλινς (κυβερνήτης του διαστημοπλοίου). Και οι τρεις ήταν 39 ετών, έμπειροι πιλότοι μαχητικών αεροσκαφών και δοκιμασμένοι αστροναύτες. Όλα έβαιναν καλώς μέχρι να αρχίσει το δυσκολότερο σημείο της αποστολής που προέβλεπε την αποκόλληση της σεληνάκατου από το διαστημόπλοιο και την τροπή της σε πορεία προς τη θάλασσα της Ηρεμίας, το μέρος που είχε επιλεχθεί από τη NASA για την προσσελήνωση. Λίγο έλειψε όμως να θυμόμαστε αυτό το συμβάν ως τραγικό. Κατά τη διάρκεια της πορείας της σεληνακάτου προς τη Σελήνη το αυτόματο σύστημα πλοήγησης υπέστη βλάβη και ο κυβερνήτης Άρμστρονγκ ανέλαβε να πιλοτάρει το σκάφος με το χειροκίνητο σύστημα. Κατόρθωσε να το προσσεληνώσει οριακά έχοντας καύσιμα μόνο για 30 δευτερόλεπτα. Μετά από 195 ώρες 18 λεπτά και 35 δευτερόλεπτα από την εκτόξευση η πολυπόθητη στιγμή έφτασε. Ο Νηλ Άρμστρονγκ άνοιξε την πόρτα της σεληνακάτου και πάτησε το πόδι του στη Σελήνη λέγοντας στο Κέντρο Ελέγχου του Χιούστον: «Ένα μικρό βήμα για τον άνθρωπο, ένα μεγάλο άλμα για την ανθρωπότητα» ενώ ο Όλντριν τον ακολούθησε αναφωνώντας: «Υπέροχη… Υπέροχη Μοναξιά!». Αφού συνέλεξαν υλικό, τράβηξαν φωτογραφίες, κράτησαν σημειώσεις και εγκατέστησαν μηχανήματα για παρατηρήσεις, τοποθέτησαν την αμερικανική σημαία και μια πλακέτα εκ μέρους όλης της ανθρωπότητας, που απεικόνιζε τα δύο ημισφαίρια και έγραφε: «Είμαστε άνθρωποι από τον Πλανήτη Γη, οι πρώτοι που πάτησαν το πόδι τους στη Σελήνη. Ήρθαμε με ειρηνικό σκοπό εκ μέρους όλης της ανθρωπότητας. Ιούλιος 1969 μ.Χ.». Η αποστολή τους σε αυτό το σημείο είχε λήξει. Οι δύο αστροναύτες επέστρεψαν στη σεληνάκατο με φορτίο 22 κιλών από το υλικό που συνέλεξαν. Μετά από επτά ώρες ξεκούρασης οι τρεις αστροναύτες με το «Κολούμπια» ξεκίνησαν το ταξίδι της επιστροφής στη Γη, που διάρκεσε τρεις μέρες. Οι αστροναύτες του Απόλλων 11 προσθαλασσώθηκαν στον Ειρηνικό Ωκεανό, κοντά στη νήσο Ουέηκ, στις 24 Ιουλίου 1969. Αμέσως μετά την περισυλλογή τους τοποθετήθηκαν σε καραντίνα επί τρεις εβδομάδες, για το φόβο ύπαρξης τυχόν άγνωστων μικροβίων που μπορεί να έφεραν από τη Σελήνη στη Γη. Μετά την έξοδό τους τιμήθηκαν σε πολλές πόλεις των ΗΠΑ όσο και σε ξένες χώρες στις οποίες περιόδευσαν. Σχολιο:Δυστυχώς η προσπάθεια αυτη εμεινε στη μέση χωρις συνεχεια εφόσον ο ουσιαστικός στόχος της ηταν η αναπτέρωση του ηθικού των Αμερικανών που είχε πληγεί από τις διαστημικές επιτυχίες των Σοβιετικών.Ας ελπίσουμε για ενα νέο ουσιαστικο ξεκίνημα αυτη την δεκαετία. Κατονομάστηκαν οι προθεσμίες υλοποίησης του ρωσικού σεληνιακού προγράμματος. Η Ρωσία θα είναι σε θέση να επιστρέψει τις χαμένες δυνατότητές της στον τομέα των διαστημικών ερευνών μετά την επιτυχή υλοποίηση του σεληνιακού της προγράμματος, δήλωσε την Παρασκευή ο γενικός διευθυντής της επιστημονικής-κατασκευαστικής μονάδας Λάβοτσκιν Βίκτορ Χάρτοφ στη διεθνή αεροπορική έκθεση Farnborough-2012. «Πρέπει το 2015 να επιστρέψουμε στη Σελήνη και να αποβιβαστούμε με το σοβιετικό στιλ, ώστε να αποδείξουμε στους πάντες και το βασικότερο στον εαυτό μας, ότι θυμόμαστε όλα όσα ήταν σε θέση να κάνει η Σοβιετική Ένωση», είπε. Νωρίτερα είχε ανακοινωθεί ότι η Ρωσία διόρθωσε τα σχέδια εξερεύνησης του Ηλιακού συστήματος μετά το ατύχημα στη συσκευή Phobos-Grunt. Σύμφωνα με τα νέα σχέδια, εκτιμάται ειδικότερα ότι θα υλοποιηθεί το ρωσικό πρόγραμμα Luna-Glob, σύμφωνα με το οποίο θα εκτοξευθούν το 2015 και το 2016 δύο διαστημικά σκάφη προς το δορυφόρο της Γης.Εν συνεχεία θα υλοποιηθεί η ρωσο-ινδική αποστολή Luna-Resurs.

Διαδικτυακή ξενάγηση στο CERN μέσα από το blod.gr. Μια διαδικτυακή ξενάγηση στο CERN που οργάνωσε το ερευνητικό κέντρο «Δημόκριτος» αναρτήθηκε την Παρασκευή στο δικτυακό τόπο blod.gr, ο οποίος συγκεντρώνει ομιλίες, διαλέξεις και εκδηλώσεις από όλο το φάσμα της επιστημονικής και πνευματικής ζωής. Η διαδικτυακή ξενάγηση στον CERN και τον Μεγάλο Επιταχυντή Αδρονίων πραγματοποήθηκε μέσω Skype στον «Δημόκριτο» τη Δευτέρα 9 Ιουλίου, πέντε ημέρες μετά την ανακοίνωση για την ανακάλυψη ενός νέου σωματιδίου που πιθανότατα είναι το μποζόνιο Χιγκς. Στο πλαίσιο διάλεξης του Δρ Θεόδωρου Γέραλη, κύριου ερευνητή στο Ινστιτούτο Πυρηνικής και Σωματιδιακής Φυσικής του ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος», τρεις φοιτητές (Ελένη Ντόμαρη, Ιάσων Τόψης-Γιώτης, Αλέξης Καλογερόπουλος) που κάνουν τη διδακτορική διατριβή στο CERN ανέλαβαν το ρόλο ξεναγού και περιηγήθηκαν στους εργαστηριακούς χώρους του CERN με την ερασιτεχνική τους κάμερα. http://www.blod.gr/lectures/Pages/viewlecture.aspx?LectureID=488

Ο πύραυλος-φορέας Σογιούζ είναι έτοιμος για εκτόξευση. Στο Μπαϊκονούρ έχουν τοποθετήσει τον πύραυλο-φορέα Σογιούζ με το διαστημόπλοιο. Η εκτόξευσή του έχει προγραμματιστεί για το πρωί της Κυριακής της 15ης Ιουλίου. Τις μέρες που έμειναν οι Ρώσοι ειδικοί θα ελέγξουν ακόμα μία φορά όλα τα συστήματα και θα γεμίσουν τον φορέα με καύσιμο. Σήμερα η Κρατική Επιτροπή θα πρέπει να εγκρίνει τη σύνθεση της διεθνούς πληρώματος. Αν δεν συμβεί τίποτα απρόβλεπτο, στο Διάστημα θα πετάξουν ο Ρώσος Γιούρι Μαλέντσενκο, η Αμερικανίδα Σανίτα Ουΐλιαμς (Sanita Williams) και ο Ιάπωνας Ακιχίκο Χοσίντε (Akihiko Hoshide).

Παγκόσμιο ρεκόρ εκπομπής λέιζερ. Την πιο ισχυρή δέσμη ακτίνων λέιζερ που έχει δημιουργηθεί ποτέ, ισχύος άνω των 500 τεραβάτ (τρισεκατομμυρίων βατ), εξέπεμψε η ερευνητική εγκατάσταση NIF (National Ignition Facility) του Εθνικού Εργαστηρίου Λόρενς Λίβερμορ, που ανήκει στο υπουργείο Ενέργειας των ΗΠΑ, γράφοντας έτσι ιστορία και αναδημιουργώντας συνθήκες που ως τώρα εκτιμάται ότι υπήρχαν μόνο βαθιά στο εσωτερικό των άστρων. Το ρεκόρ κατέστη εφικτό με τη συνδυασμένη ισχύ 192 ακτίνων του συστήματος λέιζερ του NIF. Τα 500 τεραβάτ είναι 1.000 περισσότερη ισχύς από όση χρησιμοποιούν οι ΗΠΑ ως χώρα σε μία δεδομένη στιγμή. Η δέσμη του NIF παρήγαγε επίσης 1,85 μεγατζάουλ υπεριώδους φωτός λέιζερ, που είναι 100 φορές περισσότερη ενέργεια από όση παράγει οποιοδήποτε άλλο λέιζερ στον κόσμο. Οι ερευνητές του NIF ξεκίνησαν από το τέλος της δεκαετίας του ΄90 να δημιουργήσουν το πιο ισχυρό λέιζερ παγκοσμίως και το έχουν πλέον πετύχει, συνδυάζοντας ακραία επίπεδα ισχύος κι ενέργειας τα οποία κατευθύνονται σ’ ένα συγκεκριμένο στόχο. Τελικός στόχος είναι η επίτευξη ενός υπερφιλόδοξου ονείρου, της -μέσω ανάφλεξης από το λέιζερ- πυροδότησης της διαδικασίας σύντηξης του καυσίμου υδρογόνου, ώστε να παραχθεί περισσότερη ενέργεια από αυτήν που χρειάζεται να κατευθυνθεί στο στόχο για να ξεκινήσει η σύντηξη. Με άλλα λόγια, οι επιστήμονες αποσκοπούν να υλοποιήσουν μία πανίσχυρη εναλλακτική πηγή καθαρής ενέργειας. Στο ιστορικό πείραμα, που έγινε στο Λόρενς Λίβερμορ, μ’ επικεφαλής τον φυσικό Ρίτσαρντ Πετράσο του πανεπιστημίου ΜΙΤ, 192 ακτίνες λέιζερ πυροδοτήθηκαν συντονισμένα μέσα σε τρισεκατομμυριοστά του δευτερολέπτου πάνω σε ένα στόχο διαμέτρου μόλις δύο χιλιοστών. Οι ίδιοι ερευνητές είχαν σπάσει πρόσφατα δύο απανωτές φορές το ρεκόρ εκπέμποντας δέσμες λέιζερ ισχύος 411 τεραβάτ στις 15 Μαρτίου και 423 τεραβάτ στις 3 Ιουλίου. Αντίστοιχες ερευνητικές εγκαταστάσεις με αυτές του NIF στις ΗΠΑ βρίσκονται υπό κατασκευή ή σχεδιάζονται πλέον και σε άλλες χώρες (Βρετανία, Γαλλία, Ρωσία, Ιαπωνία και Κίνα).

Μερικά ακόμα για τον Πλούτωνα. Ο μεγαλύτερος δορυφόρος του Πλούτωνα είναι ο Χάροντας, ο οποίος ανακαλύφθηκε το 1978. Το 2006 ανακαλύφθηκαν από το Hubble ακόμα δύο φεγγάρια, η Νυξ και η Ύδρα, και το 2011 εντοπίστηκε ακόμα ένα, με την εξωτική ονομασία P4. O νέος δορυφόρος έχει λάβει την προσωρινή ονομασία S/2012 (134340), ή P5. Έχει ακανόνιστο σχήμα, με πλάτος από 10 έως 24 χιλιόμετρα και κινείται σε κυκλική τροχιά με διάμετρο 93.000 χιλιομέτρων. Ο ίδιος ο Πλούτωνας έχει διάμετρο όσο τα δύο τρίτα της Σελήνης, περίπου 2.300 χιλιόμετρα. Κάποτε θεωρούνταν ο ένατος πλανήτης του Ηλιακού Συστήματος. Αυτό άλλαξε, όμως, μετά τις πρόσφατες ανακαλύψεις άλλων σωμάτων παραπλήσιου ή και μεγαλύτερου μεγέθους στη Ζώνη του Κούιπερ. Σε μια ιστορική απόφαση που προκάλεσε αντιδράσεις το 2006, η Διεθνής Ένωση Αστρονομίας υποβίβασε τον Πλούτωνα στη νέα κατηγορία του πλανήτη-νάνου, η οποία αριθμεί σήμερα πέντε μέλη: Πλούτωνας, Δήμητρα, Έριδα, Χαουμέα και Μακεμάκε.

Το Hubble αποκαλύπτει γαλαξίες-φαντάσματα γύρω από τον Γαλαξία μας. Τα θεωρητικά μοντέλα των κοσμολόγων προβλέπουν ότι γύρω από τον Γαλαξία μας υπάρχουν χιλιάδες μικρότεροι γαλαξίες-δορυφόροι, μέχρι σήμερα όμως οι αστρονόμοι έχουν εντοπίσει ελάχιστους. Νέες παρατηρήσεις με το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble υποδεικνύουν ότι οι δορυφόροι του Μίλκι Γουέι παραμένουν άφαντοι επειδή περιέχουν ελάχιστα άστρα και αποτελούνται κυρίως από τη μυστηριώδη σκοτεινή ύλη. Το Hubble εξέτασε τρεις από τους μικρούς δορυφορικούς γαλαξίες που έχουν ανακαλυφθεί ως σήμερα, τον Ηρακλή, τον Λέοντα IV και τον γαλαξία της Μεγάλης Άρκτου. Οι παρατηρήσεις αποκαλύπτουν ότι οι γαλαξίες αυτοί έχουν εξαιρετικά μεγάλη ηλικία και άρχισαν να σχηματίζουν άστρα πριν από 13 δισεκατομμύρια χρόνια, μόλις ένα δισεκατομμύριο χρόνια μετά τη Μεγάλη Έκρηξη. Λίγο αργότερα, όμως, η αστρογένεση σταμάτησε απότομα σε αυτούς τους γαλαξίες-φαντάσματα. «Οι γαλαξίες αυτοί είναι όλοι αρχαίοι και έχουν την ίδια ηλικία. Φαίνεται όμως ότι κάτι τους χτύπησε σαν λαιμητόμος και σταμάτησε την αστρογένεση σε όλους ταυτόχρονα» σχολιάζει ο Τομ Μπράουν του Ινστιτούτου Επιστήμης Διαστημικής Τηλεσκοπίας στη Βαλτιμόρη, επικεφαλής της μελέτης. «Η πιθανότερη εξήγηση», αναφέρει ο ερευνητής, «είναι μια διαδικασία που ονομάζεται επανιονισμός [reionisation]». Ο επανιονισμός ήταν μια σύντομη, μεταβατική φάση στο νεαρό Σύμπαν, περίπου ένα δισεκατομμύριο χρόνια μετά τη γέννησή του. Οι αμυδροί γαλαξίες-νάνοι είχαν τότε αποκτήσει τα πρώτα τους άστρα, τα οποία όμως εξέπεμπαν ισχυρή υπεριώδη ακτινοβολία, η οποία ιόνισε τα σύννεφα αέριου υδρογόνου και τελικά τα διέλυσε. Οι μεγάλοι γαλαξίες ήταν αρκετά πυκνοί ώστε να προστατευτούν από αυτό το βομβαρδισμό υπεριώδους φωτός. Οι μεγάλοι γαλαξίες είχαν εξάλλου αρκετά μεγάλη μάζα ώστε να προσελκύσουν με το βαρυτικό πεδίο τους νέες ποσότητες αερίου, από τις οποίες σχηματίστηκαν νέα άστρα. Οι γαλαξίες-νάνοι, όμως, ήταν υπερβολικά ελαφρείς για να μπορούν να ανανεώσουν το απόθεμα υδρογόνου. Καταδικάστηκαν έτσι να μείνουν σκοτεινοί και δυσδιάκριτοι, και αυτός είναι ο λόγος που δυσκολευόμαστε να τους εντοπίσουμε σήμερα. Όπως όλοι οι γαλαξίες, οι αμυδροί δορυφόροι του Μίλκι Γουέι σχηματίστηκαν πάνω σε μια «σκαλωσιά» από σκοτεινή ύλη, ένα μυστηριώδες υλικό άγνωστης σύστασης που γνωρίζουμε ότι γεμίζει το Σύμπαν, παραμένει όμως αόρατο επειδή δεν εκπέμπει, δεν ανακλά και δεν διαθλά το φως. Αν και είναι αόρατη, η ύπαρξη της σκοτεινής ύλης γίνεται αντιληπτή λόγω της βαρυτικής της επίδρασης στους γαλαξίες. Οι γαλαξίες που βλέπουμε πιστεύεται ότι σχηματίστηκαν πάνω σε γιγάντιους σβόλους σκοτεινής ύλης, των οποίων η βαρυτική έλξη προσέλκυσε το αέριο υδρογόνο από το οποίο προέκυψαν τα άστρα. Ακόμα και σήμερα, όμως, η συνολική μάζα της σκοτεινής ύλης στον Γαλαξία μας εκτιμάται ότι υπερβαίνει κατά δέκα φορές τη συνολική ποσότητα κανονικής ύλης. Στους δορυφορικούς γαλαξίες-νάνους, όμως, δεν σχηματίστηκαν αρκετά άστρα ώστε να γίνουν ορατοί για τα σημερινά τηλεσκόπια. Σε αυτούς τους γαλαξίες, επισημαίνουν οι ερευνητές, η σκοτεινή ύλη είναι έως και 100 φορές περισσότερη από την κανονική. Η μελέτη υποδεικνύει επομένως ότι οι χιλιάδες μικροί γαλαξίες που αναζητούν οι κοσμολόγοι πιθανώς υπάρχουν όντως στη γειτονιά του Γαλαξία μας, απλά δεν φαίνονται επειδή καταδικάστηκαν να ζουν στο σκοτάδι. Η έρευνα δημοσιεύεται στο The Astrophysical Journal. Στην φωτογραφία οι κόκκινες κηλίδες γύρω από τον Γαλαξία μας αντιστοιχούν σε αμυδρούς γαλαξίες-νάνους με καθόλου ή ελάχιστα άστρα. Ίχνη σκοτεινών γαλαξιών. Οι αστρονόμοι πιστεύουν ότι κατάφεραν επιτέλους να εντοπίσουν σκοτεινούς γαλαξίες, οι οποίοι ανάγονται στην πρωταρχική φάση σχηματισμού των γαλαξιών και έως τώρα προβλέπονταν μόνο από τη θεωρία, αλλά ποτέ δεν είχαν παρατηρηθεί άμεσα. Στην πραγματικότητα, πρόκειται για μικρούς γαλαξίες πλούσιους σε αέρια, με ελάχιστα όμως ή καθόλου άστρα, γι’ αυτό, άλλωστε, δεν λάμπουν και δεν είναι εύκολο να γίνουν αντιληπτοί. Μία διεθνής ερευνητική ομάδα, με επικεφαλής τον Σεμπαστιάνο Κανταλούπο του πανεπιστημίου της Καλιφόρνια - Σάντα Κρουζ, με τη βοήθεια του Πολύ Μεγάλου Τηλεσκοπίου του Ευρωπαϊκού Νοτίου Παρατηρητηρίου στη Χιλή, σύμφωνα με το Γαλλικό Πρακτορείο, πιστεύει ότι «είδε» αυτούς τους αόρατους γαλαξίες, καθώς φωτίζονταν αμυδρά από την υπεριώδη λάμψη ενός ενεργού γαλαξιακού πυρήνα (κβάζαρ). Οι σκοτεινοί γαλαξίες θεωρούνται οι θεμέλιοι λίθοι των κατοπινών πιο ώριμων και μεγάλων γαλαξιών που βρίθουν από άστρα. Εδώ και χρόνια, οι αστρονόμοι προσπαθούν να εφαρμόσουν νέες τεχνικές για να παρατηρήσουν τέτοιους γαλαξίες και να επιβεβαιώσουν την ύπαρξή τους, πράγμα που φαίνεται πως τώρα κατόρθωσαν για πρώτη φορά. Οι εκτιμήσεις των επιστημόνων, που δημοσιεύονται στο περιοδικό «Monthly Notices» της βρετανικής Βασιλικής Αστρονομικής Εταιρίας, δείχνουν ότι η μάζα των αερίων στους σκοτεινούς γαλαξίες είναι περίπου ένα δισεκατομμύριο φορές μεγαλύτερη από εκείνη του Ήλιου μας. Το Ευρωπαϊκό Νότιο Παρατηρητήριο (ESO) στη Χιλή είναι ένας διακυβερνητικός επιστημονικός οργανισμός που υποστηρίζεται από 15 χώρες (14 ευρωπαϊκές και τη Βραζιλία) και αποτελεί το πιο εξελιγμένο αστρονομικό ερευνητικό κέντρο διεθνώς. Το Πολύ Μεγάλο Τηλεσκόπιο (VLT), εγκατεστημένο στην τοποθεσία Παρανάλ στην έρημο Ατακάμα, αποτελεί μία διάταξη τεσσάρων διασυνδεμένων τηλεσκοπίων, που μπορεί να δει ουράνια αντικείμενα τέσσερις δισεκατομμύρια φορές πιο αχνά από αυτά που είναι ορατά με γυμνό μάτι.

ΝΑSA: Ανακαλύφθηκε πέμπτος δορυφόρος του Πλούτωνα. Οι αστρονόμοι είναι έκπληκτοι από το γεγονός ότι ένας τόσο μικρός πλανήτης όπως ο Πλούτωνας μπορεί να έχει μια τόσο περίπλοκη συστάδα φυσικών δορυφόρων. Αστρονόμοι ανακάλυψαν με το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble έναν πέμπτο δορυφόρο που βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τον πλανήτη νάνο Πλούτωνα του ηλιακού μας συστήματος, όπως ανακοίνωσε σήμερα η NASA. Αυτός ο δορυφόρος, που είναι ορατός στις εικόνες του Hubble σαν μια κηλίδα φωτός, μοιάζει να έχει ακανόνιστο σχήμα και διάμετρο 10 με 25 χιλιόμετρα. Βρίσκεται σε κυκλική τροχιά διαμέτρου 95.000 χιλιομέτρων γύρω από τον Πλούτωνα. «Οι δορυφόροι του Πλούτωνα βρίσκονται σε τροχιές διαφορετικών διαμέτρων και μοιάζουν σαν ο ένας να βρίσκεται μέσα στον άλλο, όπως οι ρωσικές κούκλες», δήλωσε ο Μαρκ Σόουγουολτερ του ινστιτούτου SETI και υπεύθυνος της επιστημονικής ομάδας που έκανε τη σημερινή ανακάλυψη. Οι αστρονόμοι είναι έκπληκτοι από το γεγονός ότι ένας τόσο μικρός πλανήτης όπως ο Πλούτωνας μπορεί να έχει μια τόσο περίπλοκη συστάδα φυσικών δορυφόρων. Η ανακάλυψη αυτού του νέου δορυφόρου, που ονομάστηκε P5, προσφέρει επιπλέον στοιχεία για τη δημιουργία και την εξέλιξη του Πλούτωνα και των δορυφόρων του. Σύμφωνα με την επικρατέστερη θεωρία, όλοι οι δορυφόροι του Πλούτωνα δημιουργήθηκαν από τη σύγκρουση πριν δισεκατομμύρια χρόνια του πλανήτη και ενός μεγάλου αστεροειδούς από τη ζώνη του Kuiper. Ο Χάροντας, ο μεγαλύτερος δορυφόρος του Πλούτωνα, ανακαλύφθηκε το 1978.

Μετά την ανακάλυψη του Higgs, στόχος τώρα η σκοτεινή ύλη. Οι επιστήμονες του CERN ανακοίνωσαν ότι ο επιταχυντής θα συνεχίσει να λειτουργεί έως το τέλος του χρόνου και κατόπιν θα κλείσει για να αναβαθμιστεί. Επόμενο «στοίχημα» μετά το μποζόνιο Higgs θα είναι ο εντοπισμός της σκοτεινής ύλης και της σκοτεινής ενέργειας. Εργασίες αναβάθμισης ύψους 1,5 δισεκατομμυρίου ευρώ αποφασίστηκε να ξεκινήσουν στο τέλος του χρόνου στον Μεγάλο Επιταχυντή Αδρονίων (LHC) από τους ανθρώπους του CERN με σκοπό τον εντοπισμό της σκοτεινής ύλης. Ο αξίας 8,3 δισεκατομμυρίων επιταχυντής του CERN, όπως ανακοινώθηκε μετά την ιστορικής σημασίας επιτυχία του εντοπισμού του μποζονίου του Χιγκς, θα συνεχίσει να λειτουργεί μέχρι το τέλος του 2012 και μετά θα παραμείνει κλειστός για 20 μήνες. Μέχρι τότε ελπίζουν ότι θα είναι όλα έτοιμα για τη νέα φάση λειτουργίας του, που ως βασικό στόχο της έχει την παρατήρηση της σκοτεινής ύλης που οι ειδικοί, παρότι δεν έχουν μέχρι στιγμής εντοπίσει, θεωρούν ότι μαζί με τη σκοτεινή ενέργεια (που επίσης προς το παρόν είναι ένα θεωρητικό σχήμα) αποτελούν το 95% του Σύμπαντος. Οπως τονίζεται οι επιστήμονες του CERN έχουν ακόμη πολλή δουλειά να κάνουν στο θέμα του μποζονίου του Χιγκς και τα πειράματα στον Μεγάλο Επιταχυντή Αδρονίων θα συνεχιστούν. Η μεγάλη επιτυχία, εκτός από ευφορία, έφερε και ανησυχία μήπως το κοινό και οι χρηματοδότες θεωρήσουν ότι με την παρατήρηση του «σωματιδίου του Θεού» η αποστολή του LHC τελείωσε. Γι' αυτό, όπως φαίνεται και από τη σχετική ανακοίνωση, η διοίκηση του CERN θέτει συγκεκριμένο πρόγραμμα για τη λειτουργία του επιταχυντή και για τους επόμενους στόχους. Ελπίζουν ότι η αναβάθμιση του επιταχυντή και των υποδομών στις μήκους 20 χιλιομέτρων στοές του «Σούπερ Μεγάλου Επιταχυντή Αδρονίων» (όπως θα είναι το παρατσούκλι του μετά την αναβάθμιση) θα τους επιτρέψει μέχρι το 2020 να έχουν παρατηρήσει, εκτός από τη σκοτεινή ύλη και τη σκοτεινή ενέργεια, τα πιο παράξενα και σπάνια υποατομικά σωματίδια του Σύμπαντος. Οπως ανέφερε σε σχετικές δηλώσεις του ο Φιλ Ολπορτ του Πανεπιστημίου του Λίβερπουλ και επικεφαλής της αγγλικής ομάδας του οργάνου του LHC, ATLAS: «Θα μας επιτρέψει (σ.σ.: η αναβάθμιση) να εντείνουμε τις προσπάθειες για να εξερευνήσουμε καινούργια κομμάτια της φυσικής και να κάνουμε μερικές πολύ ακριβείς μετρήσεις, όπως για παράδειγμα να ταυτοποιήσουμε τη φύση της σκοτεινής ύλης. Βασικά θα ψάχνουμε για μια μεγάλη ανισορροπία στα σωματίδια που θα απελευθερωθούν έπειτα από μια σύγκρουση».

Η ελληνική συνεισφορά στην ανακάλυψη του μποζονίου Higgs. Δημήτρης Νανόπουλος - Ευάγγελος Γαζής. Ο εθνικός εκπρόσωπος της Ελλάδας στο πείραμα και ο εκπρόσωπος των ελληνικών ερευνητικών ομάδων της συνεργασίας ATLAS μιλούν με ενθουσιασμό για τη σπουδαία επιστημονική ανακάλυψη, το μποζόνιο του Χιγκς, που θα μας βοηθήσει να ιχνηλατήσουμε το Σύμπαν, αλλά και για τις μελλοντικές εφαρμογές της στην καθημερινότητα του ανθρώπου. (....) Για την επιστημονική κοινότητα ξεκινά μια νέα φάση ιχνηλάτησης του Σύμπαντος, ένα νέο κεφάλαιο στην εποποιία κατανόησης του κόσμου και της ύλης. «Ο επόμενος στόχος του πειράματος είναι η επιβεβαίωση της ύπαρξης της υπερσυμμετρίας βάσει της οποίας μπορεί να εξηγηθεί η δομή της σκοτεινής ενέργειας και ύλης με την ανακάλυψη του ελάχιστου (ελαφρότερου) υπερσυμμετρικού σωματιδίου, του νετραλίνου» λέει ο κ. Ευάγγελος Γαζής καθηγητής Φυσικής Στοιχειωδών Σωματιδίων ΕΜΠ, Εκπρόσωπος των Ελληνικών Ερευνητικών Ομάδων της Συνεργασίας ATLAS και μέλος της Εθνικής Εκπροσώπησης στο Συμβούλιο του CERN. Εδώ και πολλά χρόνια, επιστημονικές ομάδες ανά τον κόσμο εργάζονται πάνω στη «Θεωρία του Παντός» και των Υπερχορδών, «δηλαδή μια συνεπή θεωρία που να διέπει όλα τα πράγματα» υπενθυμίζει από την πλευρά του ο διακεκριμένος καθηγητής και ακαδημαϊκός κ. Δημήτρης Νανόπουλος, εθνικός εκπρόσωπος της Ελλάδας στο CERN. «Η ενεργειακή πυκνότητα του Σύμπαντος αποτελείται μόνο κατά 4% από πρωτόνια και νετρόνια από τα οποία προέρχονται η Γη και ο Ηλιος. Το 23% είναι σκοτεινή ύλη, ενώ το 73% είναι η σκοτεινή ενέργεια του Σύμπαντος», εξηγεί ο κ. Νανόπουλος. Οι εκατοντάδες ερευνητές που εργάζονται σε αυτά τα πρωτοποριακά πειράματα, τα οποία ανοίγουν καινούργια πεδία γνώσης, κυριαρχούνται από παράξενα συναισθήματα, καθώς αισθάνονται ότι ζουν εκεί όπου γράφεται η Ιστορία. Αρκετοί νεότεροι ερευνητές, ωστόσο, αναρωτιούνται ενδόμυχα τι εφαρμογές έχουν τα πειράματα στα οποία μετέχουν και ποια η χρησιμότητά τους στην κοινωνία. Η απάντηση που λαμβάνουν από τα παλαιότερα στελέχη είναι η υπενθύμιση ότι στην Αρχαία Ελλάδα αναπτύχθηκαν η φιλοσοφία, τα μαθηματικά, η μηχανική και η αστρονομία, χωρίς βεβαίως ουδείς να έχει στόχο τις βιομηχανικές εφαρμογές. Παράλληλα όμως θυμίζουν ότι στο CERN έχουν «γεννηθεί» οι ακτινογραφίες, θεραπείες για την αντιμετώπιση του καρκίνου, το Διαδίκτυο, η μαγνητική τομογραφία κ.λπ. Ο καθηγητής κ. Δημήτρης Νανόπουλος επαναλαμβάνει και σήμερα τις ίδιες σκέψεις που εξέφραζε στο «Εθνος της Κυριακής» την άνοιξη του 2009. Σε χρόνο όπου δεν είχαν ακόμη ευοδωθεί οι προσπάθειες και πολλοί ρωτούσαν για τη χρησιμότητα αυτής της τεράστιας επένδυσης. «Τι εφαρμογές έχουν όλα αυτά στην καθημερινή μας ζωή; Tέτοια πειράματα χρησιμοποιούν περίπλοκα τεχνολογικά μέσα. Στο CERN γεννήθηκε το Ιντερνέτ. Τώρα στο ίδιο κέντρο κυριαρχεί το Gread, ένα νέο επιστημονικό δίκτυο για τη διακίνηση των πληροφοριών. Πάντα όλα έτσι ξεκινούν. Θυμίζω τα λόγια του καθηγητή Φαραντέι όταν ρωτήθηκε για τη χρηστική αξιοποίηση των πειραμάτων του και των χρημάτων που ξόδευε στο εργαστήριό του: Πρώτον, είπε, πιστεύω ότι σε λίγα χρόνια θα βάζετε φόρους σε αυτό που κάνω τώρα. Οσο για τη χρήση της έρευνας είναι ανάλογη με τη χρησιμότητα ενός νεογέννητου μωρού». Πλήρης χαρτογράφηση. Απώτερος στόχος τώρα είναι να γίνει πλήρης χαρτογράφηση της νέας σωματιδιακής φυσικής στην άγνωστη ενεργειακή περιοχή. Οι επιστήμονες είδαν πολλές θεωρίες να επιβεβαιώνονται αλλά και πιστοποίησαν το γεγονός ότι όλος ο εξοπλισμός και το τεχνικό σκέλος ρυθμίστηκαν και λειτούργησαν σωστά. Αυτό σημαίνει ότι παράγεται μια νέα γενιά τεχνολογικών επιτευγμάτων, τα οποία μελλοντικά θα αξιοποιηθούν και σε άλλες εφαρμογές της ζωής. «Καταρχήν, πρέπει να επισημάνουμε την αξία όλης αυτής της πνευματικής υπερπροσπάθειας, που αποτελεί το απαύγασμα συνεργασίας τόσων χιλιάδων επιστημόνων, κυρίως φυσικών και μηχανικών, από όλο τον κόσμο. Όλοι συνεργάστηκαν ειρηνικά και αρμονικά επί δεκαετίες, παρά τις οικονομικές και τεχνολογικές αντιξοότητες καθώς και τις πολιτιστικές, φυλετικές, θρησκευτικές και γλωσσικές διαφορές μεταξύ τους και παρά την ελάχιστη αναγνώριση από την υπόλοιπη κοινωνία και την επίσημη κρατική μηχανή, προκειμένου να επιτύχουν τον τελικό στόχο τους» σημειώνει ο κ. Ευ. Γαζής. «Ενα άλλο σημαντικό στοιχείο είναι ότι η εύρεση του μποζονίου Χιγκς αποτελεί μια νίκη, με την πειραματική επιβεβαίωση, της ανθρώπινης επιστημονικής λογικής επάνω στην κατανόηση προβλημάτων της φύσης. Οι επιστήμονες έχουν τη μοναδική τεχνολογική δυνατότητα να εργαστούν σε πειραματικές συνθήκες και να εξιχνιάσουν φυσικά φαινόμενα, που ακόμα και πριν από 50 χρόνια θεωρούνταν ότι ανήκουν αποκλειστικά στον κόσμο της φαντασίας. Σίγουρα τα ευρήματα αυτών των πειραμάτων, που θα ολοκληρωθούν στα επόμενα 15 χρόνια, θα αποτελέσουν σημαντικό σταθμό για την εξέλιξη της φυσικής επιστήμης.Επομένως, μια τέτοια προσπάθεια αποτελεί αφ' εαυτής ένα εξαιρετικό και μοναδικό στην ανθρώπινη ιστορία πνευματικό και πολιτισμικό γεγονός», συμπληρώνει ο κ. Γαζής. Νέοι επιστήμονες από το ΕΜΠ, το Πανεπιστήμιο Αθήνας, το ΑΠΘ και τα ΤΕΙ Αθήνας και Πειραιά, βρέθηκαν για πολύ καιρό στη Γενεύη μετέχοντας στο πρόγραμμα για την έναρξη και τον έλεγχο λειτουργίας του Επιταχυντή Αδρονίων. Συνολικά τα τελευταία χρόνια η Ελλάδα έχει δημιουργήσει τη δική της επιστημονική «Dream Team» στο CERN. Στο κορυφαίο ερευνητικό κέντρο εργάζονται 50 Ελληνες ως μόνιμο προσωπικό ή ως ερευνητές με συμβόλαια, ενώ 100 μέλη ΔΕΠ έχουν λάβει μέρος σε πειράματα μέσω ελληνικών φορέων. Το ΕΜΠ εξακολουθεί να έχει έναν συντονιστικό ρόλο στο πρόγραμμα ATLAS, όπου μετείχαν επίσης ερευνητές από το Πανεπιστήμιο Αθηνών και το Αριστοτέλειο στη Θεσσαλονίκη. Στο πείραμα ALICE που έχει τοποθετηθεί στον Επιταχυντή LHC μετείχε μια ομάδα Ελλήνων από το Τμήμα Φυσικής του Πανεπιστημίου Αθηνών αποτελούμενη από μέλη ΔΕΠ, μεταδιδακτορικούς συνεργάτες, μεταπτυχιακούς φοιτητές και προπτυχιακούς φοιτητές. Ανάμεσα στους διακεκριμένους επιστήμονες οι οποίοι εργάστηκαν στο CERN συγκαταλέγονται ο κ. Παρασκευάς Σφήκας και η κ. Χριστίνα Κουρκουμέλη από το Πανεπιστήμιο Αθηνών, η κ. Χαρίκλεια Πετρίδου του Αριστοτέλειου, οι καθηγητές Φρ. Τριάντης και Κωνσταντίνος Φουντάς από το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων και ο δρ Θανάσης Μάρκου. Το Ινστιτούτο Πυρηνικής Φυσικής του ΕΚΕΦΕ ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ συμμετείχε στον σχεδιασμό και στην ανάπτυξη του πειράματος CMS και στο Ινστιτούτο Μικροηλεκτρονικής σχεδιάστηκαν αρχέτυπα αισθητήρων πυριτίου, ενώ η ομάδα φυσικής υψηλών ενεργειών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων κατασκεύασε μονάδες αισθητήρων. Μια άλλη ερευνητική ομάδα από την Ελλάδα και το Πανεπιστήμιο Πάτρας είχε αναλάβει πειράματα αστροσωματιδιακής Φυσικής για την ανίχνευση σωματιδίων που παράγονται στον Ηλιο. Η γνωριμία μου με τον Πίτερ Χιγκς Ο καθηγητής Ευ. Γαζής θυμάται πώς γνώρισε τον διάσημο φυσικό. «Συνάντησα πρώτη φορά τον καθηγητή Πίτερ Χιγκς στο διεθνές μεταδιδακτορικό σχολείο της Σωματιδιακής Φυσικής στο Erice της Σικελίας, τον Αύγουστο 2008, την εποχή της αναμονής της έναρξης λειτουργίας του Μεγάλου Αδρονικού Επιταχυντή (LHC), όπου κυριαρχούσαν σε όλους μας ανάμεικτα τα αισθήματα προσμονής και προσδοκίας. Ο καθηγητής Πίτερ Χιγκς, ένας εξαιρετικά προσιτός άνθρωπος, έμοιαζε να μην έχει καταλάβει πώς ''ξαφνικά'' βρέθηκε στο προσκήνιο της διεθνούς επικαιρότητας, όπου ο επιταχυντής LHC θα παρήγε μεταξύ άλλων στις συγκρούσεις των πρωτονίων μεταξύ τους και το περίφημο σωματίδιο Χιγκς! Τον ρώτησα πώς σκέφτεται και πώς αισθάνεται για όλα αυτά τα επιστημονικά πορίσματα που ανακοινώνονται σχετικά με το σωματίδιο που φέρει το όνομά του. Η απάντησή του ήταν ότι μένει έκπληκτος από την εξέλιξη των θεωριών, που έχουν ωθήσει όλους τους σωματιδιακούς φυσικούς να ψάχνουν το σωματίδιο Χιγκς. Συνέχισε λέγοντας ότι δεν ελπίζει να τρέξουν τόσο γρήγορα τα πειράματα στο LHC ώστε, ΑΝ ΥΠΑΡΧΕΙ το σωματίδιο, να βρεθεί στη διάρκεια της ζωής του. Του ευχηθήκαμε μαζί με τον καθηγητή Δ. Νανόπουλο να ευτυχήσει να ζήσει τη στιγμή της ανακάλυψης του σωματιδίου, όπως και τελικά έγινε στις 5 Ιουλίου 2012». (...) Στην φωτογραφία ο καθηγητής Ευάγγελος Γαζής, ο καθηγητής Πίτερ Χιγκς και ο καθηγητής και ακαδημαϊκός Δημήτρης Νανόπουλος στο προαύλιο του ξενώνα San Rocco, στο Διεθνές Θερινό Σχολείο Σωματιδιακής Φυσικής, στο Erice της Σικελίας, τον Αύγουστο του 2008.

Bίντεο: αυτός είναι ο πλανήτης μας.

Τα ταξίδια στο Διάστημα «έχουν αντιγηραντική δράση» Διεθνής ερευνητική ομάδα αναφέρει ότι οι μικροσκοπικοί νηματώδεις σκώληκες Caenorhabditis elegans, οι οποίοι έχουν ταξιδέψει επανειλημμένα ως πειραματόζωα στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, συσσωρεύουν λιγότερες τοξικές πρωτεΐνες που συνδέονται με τη γήρανση των μυών. Παρουσιάζοντας τα ευρήματά τους στην επιθεώρηση Scientific Reports, οι ερευνητές από τη Βρετανία, την Ιαπωνία, την Γαλλία, τις ΗΠΑ και τον Καναδά αναφέρουν ότι οι συνθήκες μικροβαρύτητες μειώνουν την έκφραση (λειτουργία) επτά γονιδίων. Όταν οι ερευνητές μείωσαν τεχνητά την έκφραση αυτών των γονιδίων σε σκουλήκια C.elegans που δεν είχαν ταξιδέψει στο Διάστημα, τα πειραματόζωα έζησαν κι αυτά περισσότερο. Πώς όμως συνδέονται τα γονίδια αυτά με τη γήρανση των μυών και τη διάρκεια ζωής; «Δεν είμαστε απολύτως σίγουροι» παραδέχεται ο Ναθάνιελ Σέτζικ του Πανεπιστημίου του Νότιγχαμ, μέλος της ερευνητικής ομάδας. «Φαίνεται πάντως ότι τα γονίδια αυτά σχετίζονται με το πώς το σκουλήκι αντιλαμβάνεται τις αλλαγές στο περιβάλλον του και αλλάζει το μεταβολισμό του για να προσαρμοστεί στο νέο περιβάλλον». »Για παράδειγμα, ένα από τα γονίδια που αναγνωρίσαμε κωδικοποιεί την παραγωγή ινσουλίνης, η οποία είναι γνωστό ότι συνδέεται με τον έλεγχο του μεταβολισμού. Στα σκουλήκια, τις μύγες και τα ποντίκια, η ινσουλίνη συνδέεται επίσης με τη ρύθμιση της διάρκειας ζωής». Οι παρατηρήσεις στο C.elegans, επισημαίνει ο ερευνητής, προσφέρουν νέα στοιχεία για την απώλεια μυικής μάζας που είναι γνωστό ότι οι εμφανίζουν οι αστροναύτες σε μακρόχρονες αποστολές. «Γνωρίζουμε ότι οι μυς τείνουν να συρρικνώνονται στο Διάστημα. Τα τελευταία αποτελέσματά μας υποδεικνύουν ότι αυτό είναι σχεδόν σίγουρα προσαρμοστική μεταβολή και όχι παθολογική. Αντίθετα από ό,τι θα φανταζόταν κανείς, οι μυς γερνούν καλύτερα στο Διάστημα από ό,τι στη Γη». »Δεν αποκλείεται επίσης να επιβραδύνουν οι διαστημικές πτήσεις τη διαδικασία της γήρανσης» εκτιμά ο Δρ Σέτζικ. Δεδομένου ότι τα περισσότερα από τα γονίδια του C.elegans υπάρχουν και στον άνθρωπο, οι ερευνητές ελπίζουν τώρα να επιβεβαιώσουν τις παρατηρήσεις τους εξετάζοντας τον Αντρέ Κούιπερς, αστροναύτη της ευρωπαϊκής διαστημικής υπηρεσίας ESA, οι οποίος επέστρεψε πρόσφατα στη Γη έχοντας καταρρίψει το ευρωπαϊκό ρεκόρ συνολικής παραμονής στο Διάστημα. Τα σκουλήκια του Δρ Σέτζικ έγιναν πρωτοσέλιδο όταν επέζησαν της καταστροφής του διαστημικού λεωφορείου Columbia το 2003. Προστατευμένα μέσα σε κάνιστρα από αλουμίνιο, τα πειραματόζωα άντεξαν την επανείσοδο στην ατμόσφαιρα και τη συντριβή στο έδαφος και βρέθηκαν ζωντανά μερικές εβδομάδες αργότερα. Ανιχνευτές στο Νότιο Πόλο μπορούν να εκδίδουν δελτίο διαστημικού καιρού. Ανιχνευτές νετρονίων που λειτουργούν εδώ και δεκαετίες στην Ανταρκτική θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν ως σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης για τις ηλιακές καταιγίδες, οι οποίες απειλούν αστροναύτες, δορυφόρους και δίκτυα ηλεκτροδότησης. Σε περιόδους έντονης ηλιακής δραστηριότητας, όπως αυτή που διανύουμε σήμερα, γιγάντιες εκρήξεις στην επιφάνεια του Ήλιου εκτινάσσουν στο Διάστημα δισεκατομμύρια τόνους υλικού, που κινούνται με ταχύτητες εκατομμυρίων χιλιομέτρων την ώρα. Σε περίπτωση που η Γη βρεθεί στην πορεία αυτών των σωματιδίων υψηλής ενέργειας, οι δορυφόροι, οι ραδιοεπικοινωνίες και οι μετασχηματιστές των δικτύων ηλεκτροδότησης μπορούν να τεθούν εκτός λειτουργίας. Ο κίνδυνος είναι σημαντικός και για τους αστροναύτες του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού, οι οποίοι δεν απολαμβάνουν την προστασία της γήινης ατμόσφαιρας. Η πρόβλεψη των γεωμαγνητικών καταιγίδων γίνεται σήμερα με δορυφόρους, οι οποίοι παραμένουν μόνιμα στραμμένοι στον Ήλιο και μπορούν μεν να καταγράψουν τις ηλιακές εκρήξεις, αδυνατούν όμως να εκτιμήσουν πόσο γρήγορα ταξιδεύει προς τη Γη η καταιγίδα. Τη λύση θα μπορούσαν να δώσουν οι ανιχνευτές στο Νότιο Πόλο, οι οποίοι καταμετρούν τα πρωτόνια που εκπέμπονται όταν σωματίδια υψηλής ενέργειας χτυπούν άτομα αερίων ψηλά στην ατμόσφαιρα. Δεδομένου ότι το μαγνητικό πεδίο της Γης εκτρέπει τα εισερχόμενα φορτισμένα σωματίδια προς τους πόλους, οι ανιχνευτές βρίσκονται στην ιδανική θέση για να παρακολουθούν το συνεχή βομβαρδισμό της Γης από σωματίδια που έρχονται από κάθε πλευρά του ουρανού. Αμερικανοί και Νοτιοκορεάτες ερευνητές θέλησαν να εξετάσουν αν οι ανιχνευτές θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν ως σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης σε περίπτωση γεωμαγνητικής καταιγίδας. Πώς όμως θα μπορούσαν οι ανιχνευτές να καταγράψουν τα εισερχόμενα σωματίδια πριν καν φτάσουν στη γήινη ατμόσφαιρα; Στην πραγματικότητα, τα σωματίδια που εκτοξεύει ο Ήλιος δεν έχουν όλα την ίδια ενέργεια, και επομένως δεν έχουν όλα την ίδια ταχύτητα. Κάποια από τα πρωτόνια της καταιγίδας κινούνται ταχύτερα και φτάνουν στη Γη ακόμα και ώρες νωρίτερα, συνήθως όμως δεν προκαλούν προβλήματα λόγω του μικρού αριθμού τους. Οι βλάβες είναι πιθανότερο να προκληθούν από το κύριο σώμα της καταιγίδας, το οποίο αποτελείται από πρωτόνια μικρότερης ταχύτητας, που καταφθάνουν όμως σε μεγαλύτερους αριθμούς. Προκειμένου να ελέγξουν αν οι ανιχνευτές μπορούν να καταγράψουν έγκαιρα και αξιόπιστα τα πρώτα πρωτόνια που φτάνουν στη Γη, οι ερευνητές συνέλεξαν δεδομένα που είχαν δώσει οι ανιχνευτές στη διάρκεια 12 ηλιακών καταιγίδων το διάστημα 1989-2005, και συνέκριναν τα δεδομένα αυτά με αντίστοιχες μετρήσεις από δορυφόρους. Η ανάλυση έδειξε ότι τα πιο ενεργητικά πρωτόνια φτάνουν στη Γη περίπου 166 λεπτά νωρίτερα από τα βραδύτερα πρωτόνια, τα οποία έχουν ενέργεια 40-80 MeV (μεγαηλεκτρονιοβόλτ) και κινούνται με το 29 έως 39 τοις εκατό της ταχύτητας του φωτός αντίστοιχα. Παρουσιάζοντας τα αποτελέσματά τους στο Space Wather, http://www.agu.org/pubs/crossref/2012/2012SW000795.shtml μια επιθεώρηση της Αμερικανικής Ένωσης Γεωφυσικής, οι ερευνητές αναφέρουν ότι μπόρεσαν να υπολογίσουν τη μέγιστη έκταση των βλαβών που θα μπορούσε να προκαλέσει μια οποιαδήποτε ηλιακή καταιγίδα. Το περιθώριο των 167 λεπτών ίσως δεν φαίνεται αρκετά μεγάλο προκειμένου να εκδοθεί προειδοποίηση, πιθανότατα όμως θα ήταν αρκετό για να τεθούν προληπτικά εκτός λειτουργίας οι ευπαθείς δορυφόροι και να καταφύγουν σε έναν θωρακισμένο χώρο οι αστροναύτες του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού. Οι ερευνητές εκτιμούν μάλιστα ότι επανδρωμένες διαπλανητικές αποστολές θα πρέπει να εφοδιάζονται στο μέλλον με φορητούς ανιχνευτές νετρονίων, οι οποίοι θα προειδοποιούν το πλήρωμα ότι πρόκειται να δεχθεί το μένος του Ήλιου. Ο θάνατος ενός άστρου. Μια μοναδική – και πολύ εντυπωσιακή – στιγμή συνέλαβε για άλλη μια φορά το τηλεσκόπιο Hubble απαθανατίζοντας μια από τις τελευταίες αναλαμπές ενός άστρου που οδεύει προς το τέλος της ζωής του. Πρόκειται για το U της Καμηλοπάρδαλης – ή U Cam –, έναν κόκκινο γίγαντα που βρίσκεται σε απόσταση 1.500 ετών φωτός από εμάς. Οταν τα άστρα πλησιάζουν προς το τέλος τους, περνώντας στο στάδιο του κόκκινου γίγαντα, το υδρογόνο στον πυρήνα τους μειώνεται – «ξεμένουν» δηλαδή από καύσιμα – και γίνονται ασταθή. Αυτό ακριβώς συμβαίνει στο U Cam, το οποίο κάθε μερικά χρόνια, καθώς μια στρώση ηλίου που βρίσκεται γύρω από τον πυρήνα του υφίσταται σύντηξη, εκβάλλει μια «φούσκα» αερίου, η οποία και είναι ορατή στη φωτογραφία που τράβηξε το Hubble. Το U Cam, το οποίο βρίσκεται στον αστερισμό της Καμηλοπάρδαλης, κοντά στον Βόρειο Ουράνιο Πόλο, είναι ένα σπάνιο άστρο άνθρακα. Η ατμόσφαιρα των άστρων αυτών περιέχει περισσότερο άνθρακα από οξυγόνο ενώ η βαρύτητα στην επιφάνειά τους είναι πολύ μικρή, γεγονός το οποίο μπορεί να προκαλέσει την απώλεια έως και του μισού της μάζας τους εξ αιτίας των ισχυρών αστρικών ανέμων. Όπως διευκρινίζει η NASA, η οποία έδωσε στη δημοσιότητα τη φωτογραφία, αν «σβήσουμε» το φως που το περιβάλλει, το U Cam είναι στην πραγματικότητα πολύ μικρό – θα μπορούσε να χωρέσει σε ένα μόνο πίξελ στο κέντρο της φωτογραφίας. Το κέλυφος αερίων που εκβάλλεται από τα άστρα σε αυτό το στάδιο είναι συνήθως ασταθές και έχει ακανόνιστο σχήμα. Το U της Καμηλοπάρδαλης πέτυχε όμως αυτή τη φορά μια σχεδόν τέλεια σφαιρική φυσαλίδα την οποία η κάμερα του Hubble κατέγραψε με σπάνια λεπτομέρεια.

Νέο ρεκόρ ταχύτητας από πάλσαρ. Ένα πάλσαρ κινείται με ταχύτητα 9.650.000 χιλιόμετρα ανά ώρα, θέτοντας ένα νέο ρεκόρ ταχύτητας για αυτά τα περίεργα κοσμικά αντικείμενα. Σύμφωνα με τις παρατηρήσεις που έγιναν με 3 διαφορετικά τηλεσκόπια - το τηλεσκόπιο ακτίνων Χ Chandra της NASA, το XMM-Newton της ESA, και το ραδιοτηλεσκόπιο Parkes στην Αυστραλία - το αντικείμενο IGR J11014-6103 που εκπέμπει ακτινοβολία Χ φαίνεται να απομακρύνεται ταχύτατα από τα υπολείμματα ενός σουπερνόβα στον αστερισμό Carina, 30.000 έτη φωτός από τη Γη. Το περίεργο αυτό αστροφυσικό αντικείμενο που έχει σχήμα παρόμοιο με κομήτη (εξαιτίας της ιλιγγιώδους ταχύτητάς του μέσα στο χώρο) κατατάσεται στα πάλσαρ, τα ταχέως περιστρεφόμενα και πυκνότατα υπολλείματα των εκρήξεων υπερκαινοφανών αστέρων (σουπερνόβα). Πάντως θα χρειαστούν περαιτέρω παρατηρήσεις για να επιβεβαιώσουν ότι το αντικείμενο IGR J11014 είναι πράγματι ένα πάλσαρ, δεδομένου ότι δεν έχουν εντοπιστεί ακόμα οι παλμοί που χαρακτηρίζουν τα πάλσαρ. Αν όντως πρόκειται για πάλσαρ, και κινείται με την ταχύτητα ρεκόρ που προκύπτει από τις παρατηρήσεις, σχεδόν 10 εκατομύρια χιλιόμετρα ανά ώρα - 12 φορές ταχύτερα από την ταχύτητα του Ήλιου γύρω από το κέντρο του γαλαξία - τότε θα απαιτηθεί η δημιουργία ενός νέου μοντέλου για τις εκρήξεις σουπερνόβα.

Εντοπίστηκαν ζεύγη άστρων που κινούνται «αγκαλιασμένα» Το Σύμπαν είναι διάσπαρτο από δυαδικά (ή δίδυμα) αστρικά συστήματα, περιοχές όπου υπάρχουν δύο άστρα όπου το ένα κινείται σε τροχιά γύρω από το άλλο. Μέχρι σήμερα οι επιστήμονες θεωρούσαν ότι δεν μπορεί να υπάρξει δυαδικό σύστημα με άστρα που κινούνται πολύ κοντά μεταξύ τους γιατί τελικά αυτά θα συγχωνεύονταν δημιουργώντας ένα νέο σούπερ άστρο. Οπως φαίνεται επρόκειτο για μια λανθασμένη εκτίμηση αφού εντοπίστηκαν τέσσερα δυαδικά συστήματα που τα άστρα τους κινούνται όχι απλά κοντά αλλά σε απόσταση αναπνοής το ένα από το άλλο. Ολες οι παρατηρήσεις που έχουν γίνει τα τελευταία 30 χρόνια είχαν δείξει ότι το κατώτατο χρονικό όριο τροχιακής κίνησης σε δυαδικά αστρικά συστήματα είναι οι 5 ώρες. Με απλά λόγια οι επιστήμονες πίστευαν ότι δεν μπορεί να υπάρξει ένα δυαδικό σύστημα στο οποίο τα άστρα να είναι τόσο κοντά μεταξύ τους ώστε να ολοκληρώνουν την περιστροφή τους το ένα γύρω από το άλλο σε χρόνο μικρότερο των πέντε ωρών. Χρησιμοποιώντας το τηλεσκόπιο UKIRT που βρίσκεται στη Χαβάη οι ερευνητές επικέντρωσαν την προσοχή τους σε δυαδικά συστήματα που αποτελούνται από κόκκινους νάνους, δηλαδή άστρα που βρίσκονται στα τελικά στάδια της ζωής τους. Εντόπισαν τέσσερα τέτοια συστήματα, τα άστρα των οποίων θα μπορούσε να πει κανείς ότι δεν είναι απλά δίδυμα αλλά... «σιαμαία». Σε ένα από αυτά τα συστήματα τα δύο άστρα βρίσκονται τόσο κοντά ώστε ολοκληρώνουν μια περιστροφή το ένα γύρω από το άλλο σε μόλις 2.5 ώρες! «Προς απόλυτη έκπληξη μας εντοπίσαμε πολλά δυαδικά συστήματα τα άστρα των οποίων ολοκληρώνουν την περιστροφή το ένα γύρω από το άλλο σε χρόνο μικρότερο των πέντε ωρών, κάτι που θεωρούσαμε αδύνατο μέχρι σήμερα. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να επανεκτιμήσουμε το πώς σχηματίζονται και εξελίσσονται τα δυαδικά συστήματα όπου τα άστρα είναι πολύ κοντά το ένα στο άλλο» αναφέρει ο Μπας Νεφς, του Αστεροσκοπείου του Λέιντεν στην Ολλανδία, που ήταν επικεφαλής της έρευνας η οποία δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Monthly Notices of the Royal Astronomical Society».

Νήμα σκοτεινής ύλης ανάμεσα σε δύο σμήνη γαλαξιών. Μια εντυπωσιακή και άκρως σημαντική κοσμολογική ανακάλυψη πραγματοποίησε διεθνής ομάδα επιστημόνων η οποία όμως ανακοινώθηκε λίγες ώρες μετά την ανακάλυψη του μποζονίου Χιγκς και βρέθηκε όπως είναι επόμενο σε δεύτερο πλάνο. Οι ερευνητές εντόπισαν ένα «νήμα» της μυστηριώδους σκοτεινής ύλης. Το νήμα αυτό αποτελεί μέρος ενός κοσμικού «ιστού», μιας αόρατης γέφυρας, που ενώνει δύο μεγάλα, πολύ μακρινά από εμάς, γαλαξιακά σμήνη. Η άποψη ότι σκοτεινή ύλη με τη μορφή νημάτων και ιστών ενώνει κοσμικά αντικείμενα (πλανήτες, γαλαξίες) έχει διατυπωθεί από τους επιστήμονες εδώ και πολύ καιρό. Είναι όμως η πρώτη φορά που εντοπίζονται τα ίχνη της. Οι αστρονόμοι διαπίστωσαν πριν από περίπου 70 χρόνια ότι η βαρύτητα της ορατής ύλης (αυτής που βλέπουμε στο Σύμπαν) δεν αρκεί για να συγκρατεί τους γαλαξίες από τη διάλυση καθώς αυτοί περιστρέφονται με μεγάλη ταχύτητα. Από τις έρευνες διαφάνηκε επίσης ότι η διαστολή του Σύμπαντος συγκρατείται από μια δύναμη μεγαλύτερη από τη βαρυτική έλξη της ορατής ύλης. Οι παρατηρήσεις αυτές οδήγησαν στο συμπέρασμα ότι στο Σύμπαν υπάρχει περισσότερη ύλη από όση βλέπουμε, μια «σκοτεινή» ύλη άγνωστης σύστασης η οποία δεν εκπέμπει κανενός είδους ακτινοβολία. Σύμφωνα με κάποιες θεωρίες οι πρώτες μεγάλες δομές που σχηματίστηκαν στο Σύμπαν μετά τη Μεγάλη Έκρηξη ήταν μικρά νέφη αποτελούμενα από τη μυστηριώδη σκοτεινή ύλη. Έρευνες που έγιναν στη συνέχεια με διαστημικά τηλεσκόπια οδήγησαν τους επιστήμονες στο συμπέρασμα ότι όχι μόνο η σκοτεινή ύλη είναι απαραίτητη για τη διαμόρφωση ενός γαλαξία, αλλά μια ελάχιστη ποσότητά της πρέπει να είναι παρούσα ώστε ένας γαλαξίας να αρχίσει να διαμορφώνεται. Επιπλέον η σκοτεινή ύλη σύμφωνα με τους ειδικούς λειτουργεί ως ένα είδος κοσμικής «κόλλας» συγκρατώντας τα άστρα μέσα στους γαλαξίες. Σύμφωνα με την κρατούσα θεωρία περισσότερο από το 95% της ύλης στο Σύμπαν αποτελείται από τη σκοτεινή ύλη και μόλις το 5% από την ορατή ή βαρυονική ύλη. Ερευνητές από τις ΗΠΑ και τη Γερμανία χρησιμοποιώντας το διαστημικό τηλεσκόπιο XMM-Newton εντόπισαν ένα νήμα σκοτεινής ύλης το οποίο συνδέει δύο μεγάλα γαλαξιακά σμήνη, το Abell 222 και το Abell 223, που βρίσκονται σε απόσταση 2.7 δισ. ετών φωτός από εμάς. Το πολύ ισχυρό βαρυτικό πεδίο των νημάτων αυτού του είδους αλλάζει την κατεύθυνση του φωτός που προέρχεται από ακόμη πιο μακρινούς γαλαξίες και ταξιδεύει προς τη Γη. Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν αυτό το φως για να υπολογίσουν τη μάζα και το σχήμα του νήματος. Οι ακτίνες Χ από το καυτό αέριο της ορατής ύλης που είναι επίσης παρούσα στο νήμα έδειξαν ότι η ορατή ύλη αποτελεί μόλις το 10% της μάζας του νήματος. Κατέληξαν έτσι στο συμπέρασμα ότι το υπόλοιπο 90% αποτελείται από τη σκοτεινή ύλη. «Από ό,τι φαίνεται το νήμα αυτό αποτελεί μέρος ενός ιστού σκοτεινής ύλης που ενώνει τα γαλαξιακά σμήνη μέσα στο Σύμπαν» αναφέρει ο Γεργκ Ντίτριχ, του Πανεπιστημιακού Αστεροσκοπείου του Μονάχου, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας. Η έρευνα δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Nature» http://www.nature.com/nature/journal/vaop/ncurrent/full/nature11224.html

Νέα εντυπωσιακή εικόνα έστειλε το Opportunity. Η NASA έδωσε στη δημοσιότητα μια νέα εντυπωσιακή φωτογραφία από την επιφάνεια του Αρη. Πρόκειται για μια πανοραμική εικόνα που τράβηξε το Opportunity, το ρομπότ που βρίσκεται στον κόκκινο πλανήτη και τον εξερευνά τα τελευταία οκτώ χρόνια. Η φωτογραφία απεικονίζει με λεπτομέρεια και σε προοπτική 360 μοιρών την περιοχή «Greeley Haven» («Το Καταφύγιο του Γκρίλι») που πήρε το όνομα της από τον πλανητικό γεωλόγο Ρόναλντ Γκρίλι που πέθανε πέρυσι και ήταν μέλος της αποστολής των ρομποτικών γεωλόγων στον Αρη. Η συγκεκριμένη περιοχή είναι αυτή στην οποία βρήκε καταφύγιο κάτω από ένα πέτρωμα το Opportunity κατά τη διάρκεια του αρειανού χειμώνα. «Η εικόνα αποκαλύπτει πολλά γεωλογικά δεδομένα τα οποία μπορούν να χρησιμεύσουν στις μελέτες για τη χημική σύσταση και τον ορυκτό πλούτο του Αρη. Μας προσφέρει επίσης μια καταπληκτική θέα ενός μεγάλου κρατήρα, του μεγαλύτερου που έχουν επισκεφτεί και εξερευνήσει τα ρομπότ που έχουμε στείλει στον Αρη» αναφέρει σε χθεσινή του δήλωση ο Τζιμ Μπελ, επικεφαλής της ομάδας που ελέγχει τις κάμερες και τα οπτικά συστήματα του Opportunity. Πόσο κοντά στον Άρη έχει φτάσει το Curiosity; Σε ένα μήνα - στις 5 Αυγούστου 2012 - το διαστημικό ρομπότ Curiosity θα προσγειωθεί στην επιφάνεια του πλανήτη Άρη. Χρησιμοποιώντας την προσομοίωση της NASA που βρίσκεται ΕΔΩ: http://solarsystem.nasa.gov/eyes/player/?document=http://solarsystem.nasa.gov/eyes/content/documents/msl/msl.xml μπορούμε να βλέπουμε ανά πάσα στιγμή ποια είναι η θέση του διαστημικού σκάφους που μεταφέρει το Mars Science Laboratory "Curiosity". Υπενθυμίζεται ότι: η «περιέργεια», είναι το πιο πολύπλοκο και υπερσύγχρονο ρομποτικό διαστημικό σκάφος που κατασκευάστηκε ποτέ με σκοπό την εξερεύνηση άλλων πλανητών. Η αποστολή του είναι να ψάξει για οργανικές ενώσεις και άλλα χαρακτηριστικά που θα αποδεικνύουν το αν ο πλανήτης είναι, ή ήταν κάποτε ή θα μπορούσε να γίνει κατοικήσιμoς Αν όλα πάνε καλά, το πυρηνοκίνητο σκάφος θα φτάσει στον Άρη στις 5 Αυγούστου, και θα εισέλθει στην ατμόσφαιρά του με ταχύτητα 3200 μίλια/ώρα για να προσεδαφιστεί στον κρατήρα Γκέιλ του οποίου η διάμετρος είναι 100 μίλια. Το κόστος της αποστολής φτάνει περίπου στα 2 δισεκατ. ευρώ. Curiosity: ένα ρομπότ Γεωλόγος και Χημικός Για δυο (γήινα) χρόνια θα εξερευνά την επιφάνεια του Άρη με σκοπό τον εντοπισμό νερού και οργανικής ύλης. Το Curiosity είναι εξάτροχο όχημα 900 κιλών και διαθέτει χημικό εργαστήριο, βιντεοκάμερες, μετεωρολογικό σταθμό, τρυπάνι, ακτίνες λέιζερ καθώς επίσης κι έναν ρομποτικό βραχίονα μήκους δύο μέτρων. Η προσεδάφιση θα γίνει στον κρατήρα Γκέιλ, στους πρόποδες ενός βουνού ύψους 5.000 μέτρων, γιατί σ’ αυτή την περιοχή οι γεωλογικοί σχηματισμοί και τα ιζήματα δείχνουν την ύπαρξη νερού

Το μποζόνιο Higgs και ο επιταχυντής LHC με αριθμούς. Μπορεί για τις ΗΠΑ η Τετάρτη Ιουλίου να είναι η επέτειος της ανεξαρτησίας τους (Independence Day), όμως μετά από τη χθεσινή μέρα, για τους φυσικούς θα είναι η ... Higgs Day - http://physicsgg.wordpress.com/2012/07/04/%CF%84%CE%BF-cern-%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CE%BA%CE%BF%CE%B9%CE%BD%CF%8E%CE%BD%CE%B5%CE%B9-%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CE%BA%CE%AC%CE%BB%CF%85%CF%88%CE%B7-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CE%BC%CF%80%CE%BF/ η επέτειος της ανακάλυψης του σωματιδίου Ηiggs - του μποζονίου που ευθύνεται για την μάζα όλων των άλλων σωματιδίων. H ανακάλυψη του Higgs έγινε από δυο πειράματα που ονομάζονται ATLAS και CMS και λαμβάνουν χώρα στο Κέντρο Ευρωπαϊκών Πυρηνικών Ερευνών (CERN), στον μεγαλύτερο επιταχυντή του κόσμου, τον Μεγάλο Επιταχυντή Αδρονίων (LHC). Εκεί, οι φυσικοί δημιουργούν δέσμες πρωτονίων , σε μια κυκλική υπόγεια σήραγγα μήκους 27 χιλιομέτρων στα σύνορα Ελβετίας και Γαλλίας, που σχεδόν φτάνουν την ταχύτητα του φωτός. Τα πρωτόνια συγκρούονται μετωπικά δημιουργώντας νέα, εξωτικά σωματίδια – όπως το μποζόνιο Χιγκς. Ας δούμε μερικούς αριθμούς που χαρακτηρίζουν τον επιταχυντή LHC και το μποζόνιο Higgs: 5 : Είναι το επίπεδο της ακρίβειας που αφορά το σήμα που ανιχνεύθηκε και αποδεικνύει την ύπαρξη του σωματιδίου Higgs. Ακρίβεια 5 σίγμα σημαίνει ότι υπάρχει πιθανότητα 1 στα 3,5 εκατομμύρια το σήμα να μην είναι πραγματικό. 125-126 : Η μάζα του νέου σωματιδίου – του μποζονίου Higgs σε GeV. Ένα γιγα-ηλεκτρονιο-βολτ (GeV), είναι περίπου η μάζα του πρωτονίου. 1964 : Το έτος που ο φυσικός Πίτερ Χιγκς προέβλεψε την ύπαρξη του πεδίου που έχει το όνομά του. 10.000.000.000 : Το κόστος σε δολάρια για την κατασκευή του LHC 180 : μεγαβάτ ηλεκτρικής ενέργειας, ή 180 εκατομμύρια Watt, απαιτούνται για να λειτουργεί το εργαστήριο του CERN, με τον LHC να καταναλώνει περίπου τα 120 μεγαβάτ. 1.000.000.000.000.000 : Ο αριθμός των συγκρούσεων μεταξύ πρωτονίων που αναλύθηκαν από τα πειράματα ATLAS και CMS. 7.000 : Το βάρος σε τόνους του ανιχνευτή που χρησιμοποιείται στο πείραμα από την ομάδα ATLAS. 2.900 : Ο αριθμός των επιστημόνων που συμμετέχουν στο πείραμα ATLAS ψάχνοντας για το σωματίδιο Higgs 3.275 : Ο αριθμός των επιστημόνων που συμμετέχουν στο πείραμα CMS (οι 1.535 είναι φοιτητές) 1.740 : Ο αριθμός των φυσικών με διδακτορικά που συμμετέχουν στο πείραμα CMS. 250 : Ο αριθμός των φυσικών του CMS με διδακτορικά που είναι γυναίκες. 11.000 : Ο αριθμός περιστροφών ανά δευτερόλεπτο που εκτελεί κάθε πρωτόνιο στον δακτύλιο του LHC, καθώς κινούνται με το 99,999 τοις εκατό της ταχύτητας του φωτός . 100.000 : Ο αριθμός των CD που μπορεί να καταγράψει όλα τα δεδομένα του ανιχνευτή ATLAS ανά δευτερόλεπτο, ή μια στοίβα που φτάνει σε ύψος 137 μέτρα ανά δευτερόλεπτο. Με αυτόν τον ρυθμό, η στοίβα των CD θα μπορούσε να πάει στο φεγγάρι και και να γυρίσει πίσω δύο φορές κάθε έτος! 27 : Ο αριθμός των CD ανά λεπτό που καταγράφουν δεδομένα του πειράματος ATLAS, που δείχνουν να περιέχουν σήματα υποψήφια για κάτι καινούργιο.

O Stephen Hawking για την ανακάλυψη του μποζονίου Higgs.