Δροσος Γεωργιος

Πτήση με σκοπό τη λήψη σεληνιακού εδάφους. Η Ροσκόσμος (Roskosmos) και η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Διαστήματος (ESA) σχεδιάζουν να στείλουν κοινή αυτόματη αποστολή για τη μεταφορά δειγμάτων του εδάφους από έναν πόλο της Σελήνης στη Γη – την «Lunar Polar Sample Return» (LPSR). «Η αποστολή αυτή προβλέπεται να πραγματοποιηθεί περίπου στα χρόνια 2020-2022,- είπε ο εκπρόσωπος της ESA Μπρούνο Γκαρντίνι (Bruno Gardini). Εν τω μεταξύ, προς το παρόν δεν είναι σαφές τι είδους σκάφος θα είναι και από πόσα τμήματα θα αποτελείται. Υπάρχει μόνο γενική αντίληψη. Κατά την κατασκευή του σκάφους θα χρησιμοποιηθεί, προφανώς η πείρα των άλλων προγραμματισμένων για συντομότερο χρόνο αποστολών στη Σελήνη και τον Άρη, - σημείωσε ο Αλεξάντρ Ζελεζνιακόφ, ακαδημαϊκός της Ρωσικής Ακαδημίας Κοσμοναυτικής. - Όλα τα προβλήματα σχετικά με τη χρήση της τεχνολογικής πείρας των σχεδίων ExoMars και Luna-Resource θα συζητηθούν στις συνομιλίες των Ρώσων και των Ευρωπαίων εταίρων. Είναι πρόωρα ακόμα να μιλάμε για την μορφή εκτέλέσης αυτής της αποστολής και για το πρόγραμμά της. Είναι αναγκαίο να ληφθεί πρώτ’ απ’ όλα οριστική απόφαση για την αποστολή αυτήν και μόνο μετά μπορούν να διευκρινίζονται οι καθαρά τεχνολογικές λεπτομέρειες. Το ExoMars είναι ρωσο-ευρωπαϊκό σχέδιο μελέτης του Κόκκινου Πλανήτη. Προβλέπει την εκτόξευση διαστημοπλοίου και οχήματος παντώς εδάφους το 2016 και το 2018. Περίπου την ίδια περίοδο, θα πρέπει να αρχίσουν και οι ρωσικές σεληνιακές αποστολές: το 2016 – η εκτόξευση του διαστημοπλοίου Luna-Glob, και ύστερα από ένα χρόνο – του σκάφους Luna-Resource με το ινδικό ρόβερ Lunokhod. Η μελλοντική αποστολή LPSR, μάλλον θα κληρονομήσει απ’ αυτά τα διαστημόπλοια τις υπερσύγχρονες τεχνολογίες γεώτρησης του εδάφους, «νοητικού προσανατολισμού στο τοπίο και αποφυγής διαφόρων εμποδίων. Όσον αφορά το σεληνιακό έδαφος, βρέθηκε στα χέρια των επιστημόνων ακόμα μερικές δεκαετίες πριν. Τα πληρώματα των διαστημοπλοίων «Απόλλων» κατά τη διάρκεια των πτήσεών τους στη Σελήνη είχαν συγκεντρώσει και μεταφέρει στη Γη υλικά ολικού βάρους 382 κιλών. Με την μεταφορά δειγμάτων του εδάφους ασχολούνταν και τα αντίστοιχα σοβιετικά διαστημόπλοια,- υπενθύμισε ο Αλεξάντρ Ζαχάροφ, επιστημονικός γραμματέας του Ινστιτούτου Διαστημικών Ερευνών της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών. - Τα σκάφη Luna-16, Luna-20 και Luna-24 τη δεκαετία του ’70 του περασμένου αιώνα ασχολούνταν με την εκπλήρωση παρόμοιων καθηκόντων. Προσεληνώνονταν, έπαιρναν δείγματα του σεληνιακού εδάφους, πετούσαν πίσω και προσεδαφίζονταν στη Γη. Με τη διαφορά ότι εκείνα τα ρόβερ έπαιρναν δείγματα από τις περιοχές του ισημερινού της Σελήνης, ενώ σήμερα γίνεται λόγος για την δειγματοληψία στις πολικές περιοχές, όπου μπορεί, προφανώς, να υπάρχει νερό. Προβλέπεται να παρθεί δείγμα του εδάφους από τον σκοτεινό πολικό κρατήρα, όπου η θερμοκρασία δεν ξεπερνά τους 150 βαθμούς υπό το μηδέν. Οι επιστήμονες θέλουν να το κρατήσουν στην ίδια θερμοκρασία κατά τη διάρκεια όλης της πτήσης, και μετά την προσεδάφιση του διαστημοπλοίου. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, ακριβώς από τους πόλους της Σελήνης θα αρχίσει η αξιοποίησή και ο αποικισμός της. ΄Ετσι λοιπόν, το δείγμα εδάφους που θα μεταφέρει το ρωσο-ευρωπαϊκό διαστημόπλοιο, θα βοηθήσει τους ειδικούς να καταλάβουν πιο ρεαλιστικά τις συνθήκες ύπαρξης της πολικής Σελήνης, καθώς επίσης και σε ποια είδη ορυκτών και σε πόσο νερό μπορούν να υπολογίζουν οι μελλοντικοί άποικοι του Κόκκινου Πλανήτη.

Άγνωστος αστεροειδής θα κάνει ένα... πέρασμα απόψε. Ένας άγνωστος έως σήμερα αστεροειδής, που έχει μέγεθος όσο μια μικρή πολυκατοικία, θα περάσει απόψε το βράδυ σχεδόν ξυστά από τον πλανήτη μας, σε απόσταση μόλις 95.000 χιλιομέτρων, περίπου το ένα τέταρτο της απόστασης Γης-Σελήνης. Η NASA διαβεβαίωσε ότι δε συντρέχει κάποιος κίνδυνος πρόσκρουσης με τον πλανήτη μας. Ο διαστημικός βράχος με την ονομασία «2012 TC4», ο οποίος έχει μήκος περίπου 17 μέτρων, ανακαλύφθηκε στις 4 Οκτωβρίου και από εκείνη την ημέρα οι επιστήμονες της NASA παρακολουθούν συνεχώς την πορεία του. Πρόκειται για τον δεύτερο αστεροειδή αυτή την εβδομάδα, που θα περάσει ανάμεσα στη Γη και τη Σελήνη, σύμφωνα με το Space.com. Την περασμένη Κυριακή, στις 7 Οκτωβρίου, ένας ακόμη μεγαλύτερος αστεροειδής, ο «2012 TV» μήκους 32 μέτρων, πέρασε σε απόσταση 255.000 χιλιομέτρων, δηλαδή περίπου 0,7 φορές η απόσταση Γης - Σελήνης (το φεγγάρι απέχει κατά μέσο όρο 383.000 χλμ.). Δύο αστρονομικές ομάδες, το ιταλικό Virtual Telescope Project και η Slooh Space Camera, θα προσφέρουν ζωντανή διαδικτυακή αναμετάδοση του ταξιδιού του αστεροειδούς από τη γειτονιά της Γης. Στην πρώτη περίπτωση μετά τις 20:30 ώρα Ελλάδος στη διεύθυνση www.astrowebtv.org και στη δεύτερη μετά τα μεσάνυχτα στη διεύθυνση www.slooh.com. Οι έμπειροι ερασιτέχνες αστρονόμοι επίσης θα μπορούν να δουν τον αστεροειδή και με ένα σχετικά μικρό τηλεσκόπιο.

Έφτασε στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό η πρώτη εμπορική αποστολή ανεφοδιασμού. Σχεδόν τρεις μέρες μετά την εκτόξευσή της από τη Φλόριντα, η μη επανδρωμένη κάψουλα Dragon της εταιρείας SpaceX έφτασε την Τετάρτη στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS) για την παράδοση μισού τόνου προμηθειών. Είναι το πρώτο σκάφος ιδιωτικής εταιρείας που φτάνει στο πολυεθνικό τροχιακό συγκρότημα. Η SpaceX έχει αναλάβει να πραγματοποιήσει ακόμα 11 αποστολές, στο πλαίσιο συμβολαίου 1,6 δισεκατομμυρίων με τη ΝASA. «Φαίνεται ότι δαμάσαμε τον Δράκο» είπε η Αμερικανίδα Σουνίτα Ουίλιαμς, κυβερνήτης του ISS, όταν ο ρομποτικός βραχίονας του σταθμού συνέλαβε την κάψουλα και την έφερε κοντά στη θυρίδα πρόσδεσης. Η διαδικασία, την οποία επιβλέπει το Κέντρο Ελέγχου της NASA στο Χιούστον, καθώς και το κέντρο ελέγχου της SpaceX στην Καλιφόρνια, επρόκειτο να ολοκληρωθεί λίγες ώρες αργότερα. Το τριμελές πλήρωμα του σταθμού θα πρέπει στη συνέχεια να ξεφορτώσει τα 453 κιλά τροφίμων, αναλώσιμων και εξοπλισμού από το Dragon. Δύο εβδομάδες αργότερα, το Dragon θα πέσει με αλεξίπτωτο στον Ειρηνικό γεμάτο πειραματικό εξοπλισμό για ανάλυση. Η SpaceX μπορεί να πανηγυρίζει για την επιτυχή άφιξη στον ISS, ωστόσο η εκτόξευση της περασμένης Κυριακής δεν προχώρησε χωρίς προβλήματα. Ο πύραυλος Falcon 9 της εταιρείας, ο οποίος μετέφερε το Dragon σε τροχιά, μετέφερε και έναν μικρό δορυφόρο τηλεπικοινωνιών ως δευτερεύον φορτίο. Ένας από τους προωστήρες του Falcon 9 έσβησε πρόωρα και ο δορυφόρος τέθηκε τελικά σε λανθασμένη τροχιά. Η SpaceX, με έδρα το Χόθορν της Καλιφόρνια, είναι μία από τις δύο εταιρείες που έχουν εξασφαλίσει συμβόλαια με τη NASA για την αναπλήρωση των διαστημικών λεωφορείων της, τα οποία παροπλίστηκαν πέρυσι. Η δεύτερη εταιρεία είναι η Orbital Sciences Corp., με έδρα τη Βιρτζίνια, η οποία θα λάβει συνολικά 1,9 δισ. δολάρια για οκτώ αποστολές ανεφοδιασμού στον ISS. Η SpaceX αναπτύσσει τώρα μια νέα έκδοση της κάψουλας Dragon για επανδρωμένες αποστολές. Ακόμα τρεις αμερικανικές εταιρείες αναπτύσσουν τέτοια σκάφη για τα πληρώματα του ISS. Μέχρι τότε, οι μεταφορές πληρωμάτων από και προς το τροχιακό συγκρότημα έχουν ανατεθεί αποκλειστικά στα ρωσικά Soyuz. Κόκκινος γίγαντας σε πρωτοφανή λεπτομέρεια. Το άστρο Ρ του αστερισμού του Γλύπτη όπως δεν το έχετε ξαναδεί ποτέ όχι μόνο εσείς αλλά και οι αστροφυσικοί αποκάλυψε μια ομάδα αστρονόμων χρησιμοποιώντας το ολοκαίνουργιο «σούπερ» τηλεσκόπιο ALMA (Atacama Large Millimeter/submillimeter Array) στην έρημο Ατακάμα της Χιλής. Οι εξαιρετικά υψηλής ποιότητας για τα μέχρι τώρα δεδομένα εικόνες αποκαλύπτουν για πρώτη φορά λεπτομέρειες που ανατρέπουν ορισμένες θεωρίες για την εξέλιξη των άστρων. Το Ρ του Γλύπτη (R Sculptoris, στο κέντρο της εικόνας) είναι ένας γερασμένος κόκκινος γίγαντας ο οποίος εκτοξεύει σκόνη και αέρια κάθε 10.000 με 50.000 χρόνια σχηματίζοντας γύρω του ένα σφαιρικό κέλυφος – κάτι το οποίο είναι γνωστό και έχει παρατηρηθεί όχι μόνο σε αυτό αλλά και σε άλλα άστρα του είδους. Για πρώτη φορά όμως οι ειδικοί βλέπουν χάρη στο τηλεσκόπιο ALMA ένα τέτοιο κέλυφος με τόση λεπτομέρεια και παρατηρούν ότι, τουλάχιστον στην περίπτωση του συγκεκριμένου άστρου, αντί να είναι αραιό και άτακτο, έχει μια ξεκάθαρη σπειροειδή δομή. Συνδυάζοντας τα δεδομένα με μοντέλα ο Ματίας Μέρκερ του Πανεπιστημίου της Βόννης και οι συνεργάτες του υπολόγισαν ότι ο θερμικός παλμός (η εκτόξευση υλικών, δηλαδή) που παρήγαγε το κέλυφος του Ρ του Γλύπτη σημειώθηκε πριν από περίπου 1.800 χρόνια και διήρκεσε περίπου 200 χρόνια. Υπολόγισαν επίσης την ταχύτητα και την έκταση της απώλειας μάζας κατά τη διάρκεια του θερμικού παλμού διαπιστώνοντας ότι η μάζα που διοχετεύεται στο διαστρικό μέσο όσο εξελίσσεται το φαινόμενο και αμέσως μετά το τέλος του είναι περίπου τρεις φορές περισσότερη από ό,τι πίστευαν οι αστροφυσικοί. Η μελέτη, η οποία δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Nature» http://www.nature.com/nature/journal/v490/n7419/full/nature11511.html συμπεραίνει επίσης ότι το Ρ του Γλύπτη αποτελεί μέρος ενός δυαδικού συστήματος: το θεαματικό «σπιράλ» έχει σμιλευτεί από ένα δεύτερο σώμα-συνοδό που βρίσκεται σε τροχιά γύρω του και το οποίο ως τώρα δεν έχει συλλάβει κανένα όργανο παρατήρησης. Το τηλεσκόπιο ALMA του Νότιου Ευρωπαϊκού Αστεροσκοπείου (Southern European Observatory – ESO) είναι το πιο ισχυρό στο είδος του στον κόσμο. Ακόμη δεν έχει τεθεί πλήρως σε λειτουργία, καθώς εξακολουθεί να βρίσκεται υπό κατασκευή (όταν έγινε η μελέτη είχαν εγκατασταθεί μόνο οι μισές κεραίες του). Η εκπληκτική αυτή εικόνα του Ρ του Γλύπτη είναι, όπως όλα δείχνουν, μια πρόγευση άλλων, ακόμη πιο εντυπωσιακών, που θα ακολουθήσουν.

Ανακαλύφθηκαν τεράστιες ποσότητες νερού σε αστρικό νέφος σκόνης και αερίων. Το διαστημικό τηλεσκόπιο «Χέρσελ» του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA) ανακάλυψε σε ένα διαστρικό νέφος σκόνης και αερίων τεράστιες ποσότητες υδρατμών, ικανές να γεμίσουν με νερό πάνω από 2.000 φορές όλους τους ωκεανούς της Γης. Το νέφος, γνωστό ως «Λιντς 1544», βρίσκεται στον αστερισμό του Ταύρου και ετοιμάζεται να καταρρεύσει από την ίδια τη βαρύτητά του, ώστε να σχηματίσει ένα νέο άστρο σαν τον Ήλιο μας. Τα άστρα δημιουργούνται από τέτοια ψυχρά, σκοτεινά και πυκνά νέφη (που συνιστούν τους λεγόμενους προ-αστρικούς πυρήνες) και τα οποία περιέχουν όλα τα αναγκαία συστατικά για το σχηματισμό ενός ηλιακού συστήματος όπως το δικό μας. Νερό -που είναι ζωτικό για την εμφάνιση ζωής- έχει προηγουμένως ανιχνευθεί ξανά εκτός του ηλιακού μας συστήματος με την μορφή πάγου πάνω σε κόκκους σκόνης, καθώς και σε πρωτο-πλανητικούς δίσκους. Οι νέες παρατηρήσεις του «Χέρσελ» όμως συνιστούν την πρώτη ανίχνευση υδρατμών σε ένα μοριακό νέφος λίγο πριν τον σχηματισμό κάποιου άστρου. Οι άφθονοι υδρατμοί στο εν λόγω νέφος απελευθερώνονται από τους παγωμένους κόκκους σκόνης, καθώς οι υψηλής ενέργειας κοσμικές ακτίνες διαπερνούν το νέφος. Η σχετική επιστημονική μελέτη, με επικεφαλής την Πάολα Καζέλι του βρετανικού πανεπιστημίου του Λιντς, δημοσιεύτηκε στο περιοδικό αστροφυσικής «Astrophysical Journal Letters». «Πριν τις νέες παρατηρήσεις μας, πιστεύαμε ότι όλο το νερό ήταν παγωμένο πάνω στους κόκκους σκόνης, επειδή ήταν πολύ κρύο για να βρίσκεται σε αέρια κατάσταση κι έτσι δεν μπορούσαμε να το μετρήσουμε. Όμως, τώρα πια θα πρέπει να αναθεωρήσουμε την κατανόησή μας για τις χημικές διαδικασίες και ειδικότερα για τη σημασία των κοσμικών ακτίνων στη δημιουργία υδρατμών», όπως είπε η Καζέλι. Οι παρατηρήσεις δείχνουν ότι τα μόρια των υδρατμών κινούνται προς την καρδιά του νέφους, όπου πιθανότατα θα δημιουργηθεί ένα νέο άστρο, κάτι που δείχνει πως η βαρυτική κατάρρευση του νέφους έχει μόλις αρχίσει. Προς το παρόν δεν υπάρχουν ενδείξεις κάποιου άστρου μέσα στο σκοτεινό νέφος, αλλά θεωρείται ζήτημα χρόνου να δημιουργηθεί. Μάλιστα, σύμφωνα με τους ερευνητές, υπάρχει αρκετή ποσότητα ύλης στο νέφος για να δημιουργηθεί ένα άστρο τόσο μεγάλο όσο ο Ήλιος μας, αλλά και ένα πλανητικό σύστημα γύρω του, παρόμοιο με το δικό μας. Ένα μέρος των υδρατμών θα κατευθυνθούν προς το υπό δημιουργία άστρο, όμως η υπόλοιπη ποσότητα νερού θα ενσωματωθεί στον δημιουργούμενο δίσκο ύλης γύρω από το άστρο, από όπου θα προκύψουν κάποια στιγμή οι πλανήτες, οι οποίοι συνεπώς θα διαθέτουν και αποθέματα νερού. Παράξενες "αλήθειες" για το Διάστημα. Ο Κρόνος θα επέπλεε αν τον τοποθετούσαμε μέσα σε νερό. Όσο και αν ακούγεται παράξενο, η πυκνότητα του πλανήτη Κρόνου είναι τόσο μικρή που αν τον βάζαμε σε ένα τεράστιο ποτήρι με νερό, αυτός δεν θα βυθιζόταν. Η πυκνότητα του Κρόνου είναι περίπου 0,687g/cm3 ενώ του νερού 0,998g/cm3. Παρόλ' αυτά θα χρειαζόμασταν ένα πραγματικά τεράστιο ποτήρι με νερό για να κάνουμε και το πείραμα! Κινούμαστε συνεχώς στο διάστημα με ταχύτητα 530 km το δευτερόλεπτο. Ο γαλαξίας, Milky Way, στον οποίο ανήκει το ηλιακό μας σύστημα κάνει "σπίν", στρέφεται δηλαδή γύρω από τον εαυτό του, με ταχύτητα 225 km/s. Επιπλέον ο γαλαξίας κινείται μέσα στο σύμπαν με ταχύτητα 305 km/s (κάποιοι επιστήμονες δεν θεωρούν αυτόν τον υπολογισμό ακριβή). Οπότε, με τα παραπάνω δεδομένα, θα μπορούσαμε να πούμε ότι κάθε λεπτό που περνάει βρισκόμαστε περίπου 19.000 χιλιόμετρα μακριά από εκεί που ήμασταν στο διάστημα! Το φεγγάρι απομακρύνεται σιγά-σιγά από την Γη. Επιστήμονες έχουν αποδείξει πώς κάθε χρόνο η Σελήνη απομακρύνεται από την Γή κατά 3,8 εκατοστά του μέτρου. Αυτό συμβαίνει λόγω του φαινομένου της παλίρροιας. Σαν αποτέλεσμα αυτής της απομάκρυνσης η γή περιστρέφεται όλο και πιο αργά, σε ρυθμό πάντως που δεν μπορεί να γίνει αντιληπτός από μας καθώς η διάρκεια μιας ολόκληρης ημέρας (περιστροφή του πλανήτη γύρω από τον εαυτό του) μειώνεται κατά 0,002 δευτερόλεπτα κάθε αιώνα που περνάει. Το φως που φτάνει στη Γη από τον Ήλιο είναι 30.000 ετών. Παρόλο που ξέρουμε ότι οι ακτίνες φωτός κάνουν περίπου 8 λεπτά για να φτάσουν στην Γή από την επιφάνεια του 'Ηλιου, η ενέργεια που παράγεται στον πυρήνα του χρειάζεται 30.000 χρόνια για να φτάσει στην επιφάνεια του, περνώντας από όλα τα πυκνά στρώματα σωματιδίων από τα οποία αποτελείται το αστέρι. Σε περίπτωση που δύο μέταλλα έρθουν σε επαφή στο διάστημα, κολλάνε για πάντα! Απίστευτο... και όμως αληθινό. Άν δύο κομμάτια μετάλλου που δεν έχουν επίστρωση άλλου υλικού(π.χ. πλαστικό) όταν έρθουν σε επαφή έξω από την Γή κολλάνε για πάντα. Αντίθετα στον πλανήτη μας δεν γίνεται αυτό λόγω της ατμόσφαιρας που δημιουργεί ένα στρώμα οξειδωμένων σωματιδίων ανάμεσα στα δύο μέταλλα και αυτά δεν μπορούν να κολλήσουν μεταξύ τους.

Το αντικείμενο που εντοπίστηκε στον Αρη είναι τεμάχιο του Curiosity. Το εντοπισμένο από το Curiosity λαμπερό αντικείμενο αποδείχτηκε τεμάχιο του ίδιου του ρόβερ. Μετά τον εντοπισμό αυτού του τεμαχίου, στους ειδικούς της NASA εμφανίστηκαν υποψίες ότι δεν είναι αρειανής προέλευσης. αλλά κάποιο τεμάχιο του ρόβερ. Οι εργασίες στο πλαίσιο του προγράμματος εξερεύνησης του Άρη αναβλήθηκαν και αποφασίστηκε να επικεντρωθεί η προσοχή στην επισταμένη μελέτη του εντοπισμένου αντικειμένου. Δεν έχει προσδιοριστεί ακόμα από ποιο μέρος του Curiosity αποσπάστηκε αυτό το τεμάχιο. Έχει διαπιστωθεί μόνο ότι ειναι τεμάχιο του πλαστικου, πιθανώς μαλακού. Το ρόβερ θα επιστρέψει στην εκπλήρωση του προγράμματός ερευνών του μόνο τότε, όταν οι ειδικοί θα πεισθούν ότι τίποτα δεν απειλεί το Curiosity.

Νομπέλ Φυσικής στις παγίδες κβαντικών σωματιδίων. Το Βραβείο Νόμπελ Φυσικής 2012 κέρδισαν σήμερα ο Γάλλος Σερζ Αρός και ο Αμερικανός Ντέιβιντ Ουάινλαντ επειδή βρήκαν τρόπους για να μετρούν κβαντικά σωματίδια χωρίς να τα καταστρέφουν, κάτι που οι ερευνητές θεωρούσαν ως τότε αδύνατο. Η δουλειά τους μπορεί να οδηγήσει στην κατασκευή ενός νέου είδους εξαιρετικά γρήγορου ηλεκτρονικού υπολογιστή βασισμένου στην κβαντική φυσική, σύμφωνα με τη Σουηδική Βασιλική Ακαδημία Επιστημών που απένειμε το βραβείο, το οποίο συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 8 εκατ. κορωνών (930.000 ευρώ) στους δύο επιστήμονες. "Οι βραβευθέντες άνοιξαν το δρόμο για μια νέα εποχή πειραματισμού με την κβαντική φυσική επιτυγχάνοντας την άμεση παρατήρηση μεμονωμένων κβαντικών σωματιδίων χωρίς να τα καταστρέφουν», αναφέρει η Ακαδημία στη δήλωση που εξέδωσε. "Ίσως ο κβαντικός ηλεκτρονικός υπολογιστής αλλάξει την καθημερινή ζωή μας αυτό τον αιώνα με τον ίδιο ριζικό τρόπο που την άλλαξε ο κλασικός ηλεκτρονικός υπολογιστής τον περασμένο αιώνα», προσθέτει. Οι εφαρμογές των τεχνικών αυτών όπως λέγεται μπορεί να είναι σημαντικές. Η ικανότητα του ανθρώπου να επηρεάζει πλέον σε τέτοιο επίπεδο τόσο μικρά και μεμονωμένα σωματίδια μπορεί να δώσει ακόμη πιο καλούς μετρητές του χρόνου (10.000 πιο ακριβείς από τα σημερινά ατομικά ρολόγια Καισίου) βελτιώνοντας αφάνταστα συσκευές όπως αυτές του GPS αλλά ανοίγοντας πλέον και ένα παράθυρο προς το όνειρο της κατασκευής του λεγόμενου κβαντικού υπολογιστή, που θα κάνει τους σημερινούς να φαίνονται όπως ένα κάρο που το σέρνει το άλογο μπροστά σε έναν πύραυλο έτοιμο να απογειωθεί… Παγίδες για φωτόνια Σε αυτόν λοιπόν τον σχεδόν απαγορευμένο κόσμο κατάφεραν να εισχωρήσουν από διαφορετικές πόρτες και με διαφορετικά εργαλεία αλλά με την ίδια περίπου δεξιοτεχνία και εφευρετικότητα οι δυο βραβευμένοι σήμερα Φυσικοί. Διότι ακούγεται απλό να κρατάς ανέπαφο ένα φωτόνιο, παγιδευμένο ανάμεσα σε δυο καθρέφτες για λίγο περισσότερο από ένα δέκατο του δευτερολέπτου (χρόνος που θα του αρκούσε να κάνει μια περιστροφή γύρω από τη Γη) αλλά είναι ένα από τα πιο δύσκολα πράγματα στον κόσμο. Και ακόμη πιο δύσκολο να μπορείς να ξέρεις τι πραγματικά συμβαίνει μέσα σε αυτή την παγίδα όπου το έχεις εγκλωβίσει. Ο Σερζ Αρός και η ομάδα του στο Παρίσι κατάφεραν να κατασκευάσουν τους πιο τέλειους ανακλαστικά καθρέφτες στον κόσμο που τους κρατούν σε μια απόσταση 3 εκατοστών μεταξύ τους, σε θερμοκρασίες πολύ κοντά στο απόλυτο μηδέν (δηλαδή στους -273 βαθμούς Κελσίου). Στη συνέχεια μπορούν να στέλνουν κάποιους τεχνητούς σχηματισμούς που ονομάζονται Άτομα-Rydberg, κάτι σαν πιο ογκώδη τεχνητά άτομα (100 φορές μεγαλύτερα, σε σχήμα… λουκουμά) πολύτιμα εργαλεία της «δουλειάς» μέσα σε αυτή την παγίδα των φωτονίων και να τα περιμένουν στην έξοδο με τους κατάλληλους ανιχνευτές. Χάρη και στο φαινόμενο της σύμπλεξης μπορούν εξετάζοντας την κατάσταση των Ατόμων-Rydberg να αποφαίνονται αν υπήρχαν μέσα στην παγίδα τα τόσο ευαίσθητα από κάθε άποψη φωτόνια, και σε τι κατάσταση βρισκόταν, χωρίς όμως να τους αλλάξουν την κατάσταση. Είναι σαν να μπορούσε να δει κάποιος σε τι κατάσταση, ζωντανή ή όχι βρίσκεται η γάτα του Σρέντιγκερ χωρίς να ανοίξει το ερμητικά κλειστό κουτί ή αλλιώς, όπως είπε κάποιος Σουηδός καθηγητής να φάει το κέικ αλλά και να το έχει ολόκληρο. Τα ιόντα στη… φάκα Στο Μπόλντερ του Κολοράντο ο Ντέιβιντ Γουάινλαντ με την ομάδα του κατάφεραν να στείλουν ιόντα, δηλαδή άτομα που δεν είναι ηλεκτρικά ουδέτερα (αυτό γίνεται αν τους έχουν φύγει κάποια ηλεκτρόνια) μέσα σε μια παγίδα δημιουργημένη από ηλεκτρικά πεδία. Με εξαιρετική μαεστρία στη χρήση των ακτίνων λέιζερ ήταν σε θέση αφού δημιουργούσαν κενό, σε εξαιρετικά χαμηλές θερμοκρασίες και στέλνοντας με το λέιζερ τους κατάλληλους παλμούς να καταφέρνουν να… ησυχάζουν το παγιδευμένο στην περίτεχνη φάκα του ιόν, ώστε να μην κάνει πολλές κινήσεις και να έχει έτσι τη χαμηλότερη δυνατή ενέργεια. Όταν έλθει εκεί που το θέλουν, με τον κατάλληλο παλμό μπορούν να το φέρουν σε μια κατάσταση ασυνήθιστη για τον δικό μας κόσμο αλλά πολύ «φυσιο-λογική» για τον μικρόκοσμο: εκεί όπου συνυπάρχουν την ίδια στιγμή δυο διαφορετικές καταστάσεις ενέργειας και να μελετούν τη συμπεριφορά εκεί. Έρβιν Σρέντιγκερ. Τα πειράματα των νικητών του φετινού Νόμπελ θα είχαν αφήσει έκπληκτο τον Αυστριακό φυσικό Έρβιν Σρέντιγκερ, έναν από τους θεμελιωτές της κβαντικής φυσικής τον προηγούμενο αιώνα. «Ποτέ δεν πειραματιζόμαστε με μόνο ένα ηλεκτρόνιο ή άτομο ή μόριο. Ορισμένες φορές υποθέτουμε ότι το κάνουμε σε πειράματα σκέψης, αυτό όμως οδηγεί πάντα σε γελοίες συνέπειες» έγραφε το 1952. Αυτό που προβλημάτιζε τον Σρέντιγκερ ήταν οι σχεδόν παράλογες συνέπειες των εξισώσεών του, οι οποίες έδειχναν ότι ένα σωματίδιο μπορεί να βρίσκεται σε δύο καταστάσεις ταυτόχρονα. Φανταστείτε, είπε, μια γάτα που βρίσκεται απομονωμένη σε ένα κουτί όπου υπάρχει και μια συσκευή απελευθέρωσης ενός δηλητηρίου, η οποία ελέγχεται από ένα κβαντικό σύστημα. Το κβαντικό σύστημα βρίσκεται σε δύο καταστάσεις, και επομένως και η γάτα βρίσκεται σε δύο καταστάσεις: και ζωντανή και νεκρή ταυτόχρονα. Αυτό όμως είναι αδύνατο να παρατηρηθεί, αφού το άνοιγμα του κουτιού θα διατάρασσε την κβαντική υπέρθεση και θα καθιστούσε τη γάτα είτε ζωντανή είτε νεκρή. Ο ίδιος ο Σρέντιγκερ ζήτησε αργότερα συγγνώμη για τη σύγχυση που προκάλεσε στη φυσική, τελικά όμως οι Αρός και Ουάινλαντ έδειξαν ότι τέτοιες καταστάσεις υπέρθεσης υπάρχουν και μπορούν να δημιουργηθούν στο εργαστήριο, με φωτόνια ή άτομα που βρίσκονται ταυτόχρονα σε δύο καταστάσεις. Και, όσο κι αν φαίνεται παράξενο, ο παραλογισμός του Σρέντιγκερ μπορεί να έχει πρακτικές εφαρμογές, μεταξύ άλλων στους κβαντικούς υπολογιστές. Οι σημερινοί υπολογιστές αποθηκεύουν την πληροφορία σε bit, τα οποία βρίσκονται είτε στην κατάσταση «0» είτε στην κατάσταση «1». Στους κβαντικούς υπολογιστές όμως, κάθε bit μπορεί να βρίσκεται σε δύο καταστάσεις ταυτόχρονα, επιτρέποντας παράλληλους υπολογισμούς με αστρονομική ταχύτητα. Ο Σερζ Αρός (Serge Haroche) γεννήθηκε το 1944 στην Καζαμπλάνκα και ολοκλήρωσε το διδακτορικό του το 1971 στο Πανεπιστήμιο «Πιέρ και Μαρί Κιουρί» του Παρισιού. Είναι σήμερα καθηγητής στο Collège de France και την Ecole Normale Supérieure στο Παρίσι. Ο Σερζ Αρός δήλωσε σήμερα ότι «δυσκολεύεται να συνειδητοποιήσει» ότι τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ Φυσικής και είπε πως χρειάσθηκε να καθίσει όταν δέχθηκε στη Γαλλία το τηλεφώνημα από τη Βασιλική Ακαδημία Επιστημών της Σουηδίας. Μετά την επικοινωνία του με την Επιτροπή Νόμπελ, ο 68χρονος φυσικός αφηγήθηκε: «Ήμουν στο δρόμο, περνούσα δίπλα από ένα παγκάκι, και μπόρεσα να καθίσω αμέσως». Είχε δει στο κινητό του τον τηλεφωνικό κωδικό της Σουηδίας και είχε μαντέψει πως θα κέρδιζε το βραβείο. Μετά το τηλεφώνημα της Ακαδημίας, ειδοποίησε την οικογένειά του και τους στενότερους συνεργάτες του, «χωρίς τους οποίους δεν θα είχα μπορέσει να κερδίσω το βραβείο». «Πρώτα τηλεφώνησα στα παιδιά μου και μετά στους στενότερους συνεργάτες μου. Ο ένας έδινε μια διάλεξη. Του έστειλα γραπτό μήνυμα». "Είμαι πολύ έκπληκτος», δήλωσε μιλώντας λίγο αργότερα στο τηλέφωνο με το σουηδικό ραδιόφωνο. "Σκέφτεσαι πάντα ότι μπορεί να συμβεί», πρόσθεσε, «όμως οι πιθανότητες είναι πολύ μικρές». Ο Σερζ Αρός είπε ότι θα πάει το απόγευμα στο εργαστήριό του και πως λογαριάζει να γιορτάσει το βραβείο του «με σαμπάνια». Ο Ντέιβιντ Ουάινλαντ (David J. Wineland) γεννήθηκε το 1944 στο Μιλγουόκι και έγινε διδάκτορας του Χάρβαρντ το 1970. Εργάζεται σήμερα στο αμερικανικό Εθνικό Ινστιτούτο Μέτρων και Τεχνολογίας και το Πανεπιστήμιο του Κολοράντο στο Μπούλντερ.

Νέες ενδείξεις ότι το Voyager 1 έχει βγει από το ηλιακό σύστημα. Στα μέσα του περασμένου Ιουνίου οι ειδικοί είχαν υπολογίσει ότι το Voyager 1, το διαστημόπλοιο της NASA που ταξιδεύει στο Διάστημα εδώ και 35 χρόνια, βγήκε από το ηλιακό μας σύστημα περνώντας στον διαστρικό χώρο – δηλαδή σε «νερά» εντελώς άγνωστα για τους γήινους εξερευνητές. Το γεγονός, το οποίο θα αποτελέσει ένα ακόμη ορόσημο στη διαστημική εξερεύνηση, δεν έχει ακόμη επιβεβαιωθεί επίσημα από τη NASA. Τώρα, μελετώντας νεότερα δεδομένα, ορισμένοι αστροφυσικοί εκφράζουν την άποψη ότι το σκάφος έχει όντως εγκαταλείψει για τα καλά τα σύνορα της «γειτονιάς» μας και θεωρούν ότι η επίσημη ανακοίνωση θα πρέπει να αναμένεται σύντομα. Το ερευνητικό σκάφος βαθέος Διαστήματος Voyager 1 ξεκίνησε το μακρύ ταξίδι του από τη Γη μαζί με το «δίδυμό» του, το Voyager 2, στις 5 Σεπτεμβρίου του 1977. Σε όλα αυτά τα χρόνια έχει ακολουθήσει ακλόνητο την πορεία του διασχίζοντας το ηλιακό μας σύστημα και προχωρώντας σε απόσταση 18,2 δισ. χλμ πέρα από τον Ηλιο, τη μεγαλύτερη που έχει διανύσει ποτέ αντικείμενο που έχει κατασκευαστεί από τον άνθρωπο. Το Voyager 2, το οποίο ακολούθησε πιο «λοξή» πορεία βρίσκεται 3,22 δισ. χλμ πίσω του. Και τα δυο σκάφη εξακολουθούν να στέλνουν τα σήματά τους στη Γη, γεγονός το οποίο τα καθιστά τα πιο μακρινά λειτουργικά διαστημόπλοια στην ανθρώπινη ιστορία. Στις 16 Ιουνίου αστροφυσικοί της ομάδας του Voyager 1 είχαν ανακοινώσει ότι τα δεδομένα που λάμβαναν από το διαστημόπλοιο έδειχναν ότι θα έπρεπε να είχε περάσει την ηλιόπαυση, τη ζώνη που αποτελεί το «όριο» του ηλιακού μας συστήματος. Το μόνο πρόβλημα για την επιβεβαίωση αυτού του υπολογισμού ήταν ότι κανένας «γήινος» παρατηρητής δεν ξέρει τι ακριβώς συμβαίνει σε αυτές τις απομακρυσμένες παρυφές της «γειτονιάς» μας. Σε μια μελέτη τους μάλιστα που δημοσιεύθηκε τον περασμένο μήνα στην επιθεώρηση «Nature», κάποιοι αστροφυσικοί της ομάδας του Voyager ανέφεραν ότι κανένα από τα θεωρητικά μοντέλα που διαθέτουμε για το εξωτερικό ηλιακό σύστημα δεν φαίνεται να λειτουργεί πλήρως. Τρεις απαραίτητες προϋποθέσεις. Παρ’ όλα αυτά οι απόψεις των περισσότερων ειδικών συγκλίνουν ως προς το ποιες είναι οι ενδείξεις που θα μας πουν με βεβαιότητα ότι το Voyager 1 έχει περάσει την ηλιόπαυση και έχει βγει στον διαστρικό χώρο. Η πρώτη είναι μια αύξηση της κοσμικής ακτινοβολίας υψηλής ενέργειας η οποία έρχεται έξω από το ηλιακό μας σύστημα, η δεύτερη είναι η μείωση των ιονισμένων σωματιδίων που έρχονται από τον Ηλιο και η τρίτη είναι η αλλαγή της κατεύθυνσης του μαγνητικού πεδίου. Στα τέλη Αυγούστου οι αναλύσεις των δεδομένων έδειξαν πέραν πάσης αμφιβολίας ότι οι δυο πρώτες προϋποθέσεις είχαν πληρωθεί: η κοσμική ακτινοβολία είχε αυξηθεί σημαντικά ενώ τα ιονισμένα σωματίδια είχαν μειωθεί επίσης σημαντικά. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο οι αστροφυσικοί αναμένουν πλέον με τεράστιο ενδιαφέρον τις αναλύσεις των δεδομένων από τις τελευταίες μετρήσεις των μαγνητικών πεδίων του διαστημόπλοιου που θα ανακοινωθούν κάποια στιγμή από τη NASA. Ο Ερικ Μπέργκερ, συντάκτης του επιστημονικού μπλογκ της εφημερίδας «Huston Chronicle» αποφάσισε να «σπάσει» την αναμονή ζητώντας τις απόψεις ειδικών που μελετούν τις συνθήκες της ηλιόπαυσης. Ο ένας εξ αυτών, ο Ντέιβ Μακ Κόμας του Southwest Research Institute, εμφανίζεται επιφυλακτικός αποφεύγοντας να δώσει απάντηση προτού αποσαφηνιστούν οι μετρήσεις των μαγνητικών πεδίων. Ο Νικ Σάντσεφ όμως, αστρονόμος του Πανεπιστημίου Texas A&M, είναι κατηγορηματικός, θεωρώντας ότι η «πλήρωση» των δυο άλλων προϋποθέσεων με τόσο σαφή τρόπο είναι ήδη αρκετή. «Ακόμη και χωρίς τα δεδομένα από το μαγνητόμετρο, τα υπόλοιπα δεδομένα του Voyager 1 δείχνουν ότι έχει περάσει μέσα από ένα τεράστιο φράγμα στις παρυφές του ηλιακού συστήματος» ανέφερε, εξηγώντας ότι οι άλλοι ειδικοί ορίζουν τις προαπαιτούμενες προϋποθέσεις με βάση μια θεωρία η οποία εμπεριέχει μια μεταβατική ζώνη όπου τα μαγνητικά πεδία αποκλίνουν. «Αυτό ίσως ισχύει» τόνισε. «Είναι όμως γεγονός ότι το διαστημόπλοιο πέρασε μέσα από μια ασυνέχεια των ροών της κοσμικής ακτινοβολίας η οποία είναι απίστευτη. Αλληλεπιδρά με το όριο του ηλιακού συστήματος. Πιστεύω ότι αυτά τα δεδομένα στέκουν από μόνα τους. Κάτι υπέροχο έχει συμβεί». Αλλοι αστροφυσικοί, κάποιοι εκ των οποίων μάλιστα εργάζονται στην αποστολή, άφησαν να εννοηθεί μιλώντας σε άλλους δικτυακούς τόπους ότι η επίσημη ανακοίνωση της NASA για την έξοδο του Voyager 1 από το ηλιακό μας σύστημα αποτελεί ουσιαστικά πλέον μόνο τυπικό ζήτημα. Σύμφωνα με ορισμένους αναλυτές ίσως θα πρέπει να την αναμένουμε σε σύντομο χρονικό διάστημα.

Νέα μαύρη τρύπα στον Γαλαξία. Εναν καινοφανή αστέρα ακτίνων Χ ο οποίος «κρύβει» μια μαύρη τρύπα εντόπισε κοντά στο κέντρο του Γαλαξία το τηλεσκόπιο SWIFT της NASA. Το σπάνιο φαινόμενο «προδόθηκε» από την ακτινοβολία που εκπέμπει. Η μαύρη τρύπα, της οποίας η ύπαρξη ήταν ως τώρα άγνωστη στους ειδικούς, υπολογίζεται ότι έχει το μέγεθος ενός μέσου άστρου όπως ο Ηλιος. «Οι φωτεινοί καινοφανείς αστέρες ακτίνων Χ είναι τόσο σπάνιοι ώστε ουσιαστικά μπορεί να εμφανιστούν μόνο μια φορά σε μια αποστολή και αυτός είναι ο πρώτος που βλέπει το SWIFT» δήλωσε ο Νιλ Γκέρενς, κύριος ερευνητής της αποστολής του SWIFT στο Κέντρο Διαστημικών Πτήσεων Γκοντάρ της NASA. «Αυτό είναι πραγματικά κάτι που ανυπομονούσαμε να δούμε». Ο Swift J1745-26, όπως ονομάστηκε ο νεοανακαλυφθείς καινοφανής αστέρας από τις συντεταγμένες του στον ουρανό, απέχει μερικές μοίρες από το κέντρο του γαλαξία μας προς τον αστερισμό του Τοξότη. Αν και οι αστρονόμοι δεν γνωρίζουν την ακριβή απόσταση υπολογίζουν ότι απέχει περίπου 20.000-30.000 έτη φωτός από την εσωτερική περιοχή του Γαλαξία. Οι καινοφανείς αστέρες ακτίνων Χ αποτελούν στην ουσία μια πηγή ακτινοβολίας Χ με σύντομη διάρκεια ζωής: η εκπομπή τους φθάνει στο μέγιστο μέσα σε μερικές ημέρες και στη συνέχεια εξασθενεί σταματώντας εντελώς μέσα σε μερικούς μήνες. Οι εκρήξεις της ακτινοβολίας Χ προκύπτουν όταν αέρια από ένα άστρο ξαφνικά προωθούνται βίαια προς ένα από τα πιο συμπαγή αντικείμενα στο Σύμπαν: είτε έναν αστέρα νετρονίων είτε μια μαύρη τρύπα. Η ακτινοβολία από τον Swift J1745-26 ενεργοποίησε αρχικά το Τηλεσκόπιο Συναγερμού Εκρήξεων (Burst Alert Telescope) του SWIFT δυο φορές το πρωί της 16ης Σεπτεμβρίου και ξανά την επόμενη ημέρα. Η υψηλών ενεργειών ακτινοβολία του έφθασε στο μέγιστο την 18η Σεπτεμβρίου: η έντασή της ήταν ίδια με εκείνη του Νεφελώματος του Καρκίνου, ενός υπολείμματος σουπερνόβα το οποίο θεωρείται μια από τις φωτεινότερες πηγές ακτινοβολίας υψηλών ενεργειών εκτός του ηλιακού μας συστήματος και χρησιμεύει στα όργανα παρατήρησης ως «μέτρο ρύθμισης» για τις παρατηρήσεις τους. Στη συνέχεια η ακτινοβολία άρχισε να «πέφτει» από τις υψηλές ενέργειες. Παρ’ όλα αυτά, περνώντας στις χαμηλότερες ενέργειες, ο καινοφανής αστέρας έγινε και πάλι φωτεινός – συμπεριφορά που, όπως τονίζουν οι ειδικοί, είναι τυπική για τους καινοφανείς αστέρες αυτού του είδους. Την επόμενη ημέρα ο Swift J1745-26 ήταν 30 φορές φωτεινότερος στην ακτινοβολία Χ χαμηλών ενεργειών από ό,τι τη στιγμή της ανακάλυψής του και εξακολουθούσε να γίνεται όλο και πιο φωτεινός. «Το μοτίβο αυτό παρατηρείται σε καινοφανείς αστέρες ακτίνων Χ όταν το κεντρικό αντικείμενο είναι μια μαύρη τρύπα. Όταν η ακτινοβολία Χ σταματήσει ελπίζουμε ότι θα μπορέσουμε να μετρήσουμε τη μάζα του για να το επιβεβαιώσουμε» ανέφερε ο Μπόρις Σμπαρουφάτι, αστροφυσικός του Αστεροσκοπείου Μπέρα του Μιλάνου ο οποίος συνεργάζεται με την ομάδα του SWIFT. Οι επιστήμονες θεωρούν ότι η μαύρη τρύπα αποτελεί μέρος ενός δυαδικού συστήματος ακτίνων Χ χαμηλής μάζας (LMXB), το οποίο περιλαμβάνει ένα άστρο κανονικού μεγέθους σαν τον ήλιο μας. Στα συστήματα αυτά μια μάζα αερίων φεύγει από το άστρο και ενώνεται με έναν δίσκο αερίων που έχει σχηματιστεί γύρω από τη μαύρη τρύπα. Στα περισσότερα LMXB τα αέρια του δίσκου κινούνται συνεχώς προς τη μαύρη τρύπα και, καθώς φθάνουν κοντά της, θερμαίνονται εκπέμποντας μια σταθερή ροή ακτίνων Χ. Υπό κάποιες συνθήκες όμως – οι οποίες και ισχύουν στην περίπτωση του Swift J1745-26 – η ροή στο εσωτερικό του δίσκου μπορεί να μην είναι σταθερή. Αυτό εξαρτάται από την ποσότητα της ύλης που εκπέμπεται προς αυτόν από το άστρο και τον ρυθμό της. Σε ορισμένες τιμές ο δίσκος καταλαμβάνεται από δυο εντελώς διαφορετικές μεταξύ τους καταστάσεις: στο εξωτερικό του προστίθενται πιο ψυχρά και λιγότερο ιονισμένα αέρια τα οποία είναι σαν να συγκρατούνται εκεί από ένα φράγμα, ενώ στο εσωτερικό του υπάρχουν θερμότερα και περισσότερο ιονισμένα αέρια τα οποία στέλνουν ορμητικά κύματα αερίων προς το κέντρο. «Κάθε τέτοια έκρηξη αδειάζει το εσωτερικό του δίσκου και καθώς η μάζα που πέφτει πλέον στη μαύρη τρύπα είναι ελάχιστη ή και καθόλου το σύστημα παύει να αποτελεί φωτεινή πηγή ακτίνων Χ» εξήγησε ο Τζον Κανίτσο, αστροφυσικός του Γκοντάρ. «Δεκαετίες αργότερα, όταν αρκετά αέρια θα συγκεντρωθούν και πάλι στο εξωτερικό του δίσκου, αυτός θα περάσει ξανά στη θερμή του κατάσταση και θα στείλει έναν κατακλυσμό αερίων προς τη μαύρη τρύπα, προκαλώντας μια νέα έκρηξη ακτίνων Χ». http://www.nasa.gov/mission_pages/swift/bursts/new-black-hole.html

Η Ρωσία θα εγκαταστήσει πομπό ραδιοσημάτων στον αστεροειδή Αpophis. H Ρωσία σχεδιάζει να εγκαταστήσει πομπό ραδιοσημάτων στον αστεροειδή Αpophis, ο οποίος απειλεί με σύγκρουση τη Γη, ώστε να παρακολουθούν την τροχιά του. Αυτό ανακοίνωσε σήμερα σε συμπόσιο για το ηλιακό σύστημα ο επικεφαλής της Ρωσικής Διαστημικής Υπηρεσίας Βλαντίμιρ Ποπόφκιν. Ο χρόνος υλοποίησης του προγράμματος τοποθετείται μετά το 2020. Ένα διαστημικό σκάφος πρέπει να προσεδαφιστεί στον αστεροειδή και να τοποθετήσει τον «ραδιοφάρο» έτσι ώστε να διεξάγονται πιο ακριβείς βαλλιστικοί υπολογισμοί της τροχιάς κατά την πτήση του. Ο αστεροειδής Αpophis τις δεκαετίες 2020-2030 θα πλησιάσει δύο φορές σε επικίνδυνη απόσταση τη Γη.

Το Curiosity εντόπισε κάτι περίεργο στην επιφάνεια του Άρη. Καθώς το διαστημικό ρόβερ διάνυε την 62η (αρειανή) ημέρα στην επιφάνεια του Άρη συνάντησε και φωτογράφισε ένα “περίεργο” αντικείμενο στο έδαφος του Άρη Το αγνώστου ταυτότητας αντικείμενο φωτογράφισε και η ChemCam: Σύμφωνα με ανακοίνωση της επιστημονικής ομάδας του Curiosity θα μπορούσε να είναι κάποιο κομμάτι που έπεσε από το ίδιο το ρόβερ. Όπως και νάχει περιμένουμε περισσότερα στοιχεία από την ανάλυση του αντικειμένου.

Απογειώθηκε το πρώτο ιδιωτικό σκάφος με φορτίο για τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Το πρώτο, μη επανδρωμένο, ιδιωτικό διαστημικό αεροσκάφος απογειώθηκε από το αμερικανικό Κέιπ Κανάβεραλ με προορισμό τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό που θα παραδώσει φορτίο περίπου 450 κιλών στον διεθνές πλήρωμα του σταθμού. Η κάψουλα Dragon της εταιρείας SpaceX -που είχε εκτοξευτεί δοκιμαστικά την άνοιξη- αναμένεται να φτάσει στον ISS την Τετάρτη. Είναι η πρώτη αποστολή ιδιωτικού σκάφους για ανεφοδιασμό του Σταθμού στο πλαίσιο της συμβολαίου της NASA με ιδιωτικές εταιρείες για τη συνέχιση του αμερικανικού διαστημικού προγράμματος. Η NASA έχει συμβόλαιο αξίας 1,6 δισ. δολαρίων με την SpaceX για τον ανεφοδιασμό του Σταθμού Η εκτόξευση της κάψουλας αποτιμάται ως επιτυχής, παρά το πρόβλημα που παρουσιάστηκε με έναν από τους εννέα κινητήρες στο πρώτο στάδιο της απογείωσης. Το Dragon θα μείνει στο Σταθμό για περίπου τρεις εβδομάδες και όχι μόνο θα παραδώσει το φορτίο -τρόφιμα, ανταλλακτικά, ρούχα και εργαλεία- αλλά και θα επιστρέψει με φορτίο, παραλαμβάνοντας και παραδίδοντας πίσω στη Γη δείγματα αίματος και ούρων των αστροναυτών που έχουν αποθηκευτεί στον ISS από τον Ιούλιο του 2011. Η επιστροφή με φορτίο είναι ιδιαίτερα σημαντική για τη NASA. Τα σκάφη ανεφοδιασμού από Ρωσία, Ευρώπη και Ιαπωνία δεν μπορούν να φέρουν τίποτε πίσω από τον ISS -καθώς είτε καταστρέφονται μπαίνοντας ξανά στην ατμόσφαιρα είτε, όπως η ρωσική κάψουλα Soyuz, έχουν χώρο μόνο για τους αστροναύτες που επιστρέφουν. Η NASA έχει συμβόλαιο αξίας 1,6 δισ. δολαρίων με την SpaceX για τον ανεφοδιασμό του Σταθμού από την αμερικανική πλευρά. Δεύτερη εταιρεία, η OSC, ευελπιστεί πως θα συνάψει επίσης συμβόλαιο για παράδοση φορτίων με τη NASA, αξίας 1,9 δισ. δολαρίων, αν οι δοκιμές των δικών της σκαφών πάνε καλά. Τελικός στόχος της αμερικανικής υπηρεσίας είναι οι ιδιωτικές εταιρείες να μεταφέρουν και αστροναύτες στο διάστημα. Η SpaceX έχει ήδη εκδηλώσει ενδιαφέρον, αναπτύσσοντας συστήματα που θα μπορούν να κάνουν το Dragon κατάλληλο για την αναχώρηση και επιστροφή πληρωμάτων. http://www.tovima.gr/webtv/#357196 Αεροσκάφος-ιπτάμενο δίσκο σχεδίαζε η Αεροπορία των ΗΠΑ τη δεκαετία του '50. Το πειραματικό σχέδιο της Πολεμικής Αεροπορίας των ΗΠΑ για ένα αεροσκάφος που μοιάζει αρκετά με ιπτάμενο δίσκο, όπως τουλάχιστον τον θέλουν οι περιγραφές των ουφολόγων, ήρθε πρόσφατα στο φως μέσα από αποχαρακτηρισμένα έγγραφα των Δημόσιων Αρχείω των ΗΠΑ. Το Project 1794, γράφει το Wired, ήταν έργο που είχε δοθεί με συμβόλαιο σε (εκτός λειτουργίας πλέον) καναδική εταιρεία για την κατασκευή υπερηχητικού δίσκου. Το έργο έφτασε ως την κατασκευή ενός πρωτοτύπου. Υπόμνημα του 1956, που επίσης αποχαρακτηρίστηκε, δείχνει μάλιστα πόσο είχε προχωρήσει ο σχεδιασμός και ποιες κατευθύνσεις θα έπαιρνε στη συνέχεια. Ο δίσκος, που θα απογειώνονταν και θα προσγειώνονταν κάθετα (VTOL), θα κινούνταν με ταχύτητα τρεις με τέσσερις φορές μεγαλύτερη από αυτήν του ήχου σε ύψος ως και 100.000 πόδια και σε ακτίνα ως και 1.000 ναυτικά μίλια. Το κόστος για την συνέχιση της παραγωγής ήταν μάλλον μικρό –λίγο πάνω από τρία εκατομμύρια δολάρια (ή 26,6 σε σημερινή αξία). Τελικά οι απογοητευτικές επιδόσεις του πρωτοτύπου ανάγκασαν την Αεροπορία να διακόψει το πρόγραμμα το 1960.

Κώστας Σκεντέρης. Ένας ακόμη Έλληνας επιστήμονας που διαπρέπει στο εξωτερικό, ο καθηγητής μαθηματικής φυσικής Κώστας Σκεντέρης του πανεπιστημίου του Σαουθάμπτον στη Βρετανία, είναι ένας από τους 20 διακεκριμένους ερευνητές απ’ όλο τον κόσμο (και ένας από τους μόνο δύο Ευρωπαίους) που ανακοινώθηκε ότι θα βραβευθεί και θα επιχορηγηθεί με 175.000 δολάρια στο πλαίσιο του διεθνούς διαγωνισμού «Νέα Σύνορα στην Αστρολογία και την Κοσμολογία». Τα εν λόγω βραβεία - επιχορηγήσεις (θα απονεμηθούν στις 12 και 13 Οκτωβρίου στη Φιλαδέλφεια των ΗΠΑ) δίνονται, σε συνεργασία με το πανεπιστήμιο του Σικάγο, από το Ίδρυμα Τέμπλετον προς τιμή του ιδρυτή του, του μακαρίτη φιλάνθρωπου Αμερικανού πολυεκατομμυριούχου επενδυτή Σερ Τζον Τέμπλετον. Το Ίδρυμα - με αδρή χρηματοδότηση - ενισχύει κάθε είδους επιστήμονες για να εξερευνήσουν θεμελιώδη κοσμικά ερωτήματα, με έμφαση στην πνευματική διάστασή τους. Ο Κώστας Σκεντέρης ανέλαβε, μαζί μ’ άλλους κορυφαίους επιστήμονες που θα εργαστούν ανεξάρτητα, να απαντήσει το ερώτημα «ποιά ήταν η πρωταρχική κατάσταση στο σύμπαν» και, συνεπώς, «αν υπήρξε ποτέ αρχή στο χρόνο και το χώρο». Την επόμενη διετία, μαζί με τη συνεργάτιδά του επίκουρη καθηγήτρια του πανεπιστημίου του Σαουθάμπτον Μαρίκα Τέηλορ, σκοπεύουν να αναπτύξουν μια «ολογραφική θεωρία» για το αρχέγονο σύμπαν. Όπως δήλωσε ο Έλληνας επιστήμονας, «υπάρχουν πλέον αρκετά στοιχεία ότι το σύμπαν επεκτάθηκε από μια υπερβολικά καυτή και πυκνή αρχική κατάσταση. Η θεωρία βαρύτητας του Αϊνστάιν εξηγεί πολύ καλά το σύμπαν αφότου είχε γίνει πια αρκετά μεγάλο, όμως δεν ξέρουμε τι συνέβη προηγουμένως». Ο Κώστας Σκεντέρης αναπτύσσει μια νέα θεωρία που βασίζεται σε μια ριζοσπαστική ιδέα σχετικά με την κβαντική βαρύτητα, που αποκαλείται «ολογραφία». Όπως λέει, «σύμφωνα με την ολογραφία, πιστεύουμε ότι, σε ένα θεμελιώδες επίπεδο, το σύμπαν έχει μια λιγότερη διάσταση απ’ αυτές που αντιλαμβανόμαστε στην καθημερινή ζωή και η οποία διέπεται από νόμους παρόμοιους με τον ηλεκτρομαγνητισμό. Η ιδέα αυτή μοιάζει μ’ εκείνη των κοινών ολογραμμάτων, στα οποία μια τρισδιάστατη εικόνα κωδικοποιείται σε μια επιφάνεια δύο διαστάσεων, όπως π.χ. ένα ολόγραμμα σε μια πιστωτική κάρτα. Όμως, εν προκειμένω, είναι ολόκληρο το σύμπαν που κωδικοποιείται με τέτοιο τρόπο». Ο Κώστας Σκεντέρης πήρε το πτυχίο της Φυσικής από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης το 1991 και, στη συνέχεια, το διδακτορικό του στη θεωρητική σωματιδιακή φυσική από το Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης (SUNY) το 1996. Ακολούθως υπήρξε ερευνητής στο Ινστιτούτο Θεωρητικής Φυσικής στη Λουβέν του Βελγίου, στο Ινστιτούτο Σπινόζα στην Ουτρέχτη της Ολλανδίας και στο Τμήμα Φυσικής του πανεπιστημίου Πρίνστον των ΗΠΑ, όπου και διετέλεσε βοηθός καθηγητής (2001-2003). Έπειτα υπήρξε καθηγητής στα Ινστιτούτα Θεωρητικής Φυσικής και Μαθηματικών του πανεπιστημίου του Άμστερνταμ στην Ολλανδία (2003-2012) και από φέτος είναι πλέον καθηγητής στη Σχολή Μαθηματικών του πανεπιστημίου του Σαουθάμπτον.

Niels Bohr. Δανός φυσικός, από τους διαπρεπέστερους επιστήμονες του 20ου αιώνα, με σημαντικό έργο στην κατανόηση της δομής του ατόμου και την Κβαντική Φυσική. Για τα επιτεύγματά του τιμήθηκε με Νόμπελ Φυσικής το 1922. Ο Νιλς Μπορ (Niels Bohr) γεννήθηκε στις 7 Οκτωβρίου 1885 στην Κοπεγχάγη. Ο πατέρας του Κρίστιαν Μπορ υπήρξε καθηγητής ιατρικής στο Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης και ήταν διεθνώς γνωστός για τις μελέτες του σχετικά με την αναπνοή. Η μητέρα του Έλεν Άντλερ προερχόταν από εύπορη εβραϊκή οικογένεια της Κοπεγχάγης με εξέχουσα θέση στους οικονομικούς και πολιτικούς κύκλους της Δανίας. Ο Μπορ βαπτίστηκε Χριστιανός και εντάχθηκε, όπως και ο πατέρας του, στην Λουθηρανική Εκκλησία. Γρήγορα όμως έχασε κάθε θρησκευτικό ενδιαφέρον και μέχρι το τέλος της ζωής του δήλωνε άθεος. Ήταν παθιασμένος ποδοσφαιρόφιλος και στα νεανικά του χρόνια έπαιζε τερματοφύλακας στην ομάδα Ακαντέμισκ Μπόλντκλουμπ της Κοπεγχάγης. Ο Μπορ διακρίθηκε ως φοιτητής στο Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης. Σπούδασε φιλοσοφία και μαθηματικά,ενώ πραγματοποίησε μεταπτυχιακές σπουδές στην φυσική. Το 1911 υποστήριξε την διδακτορική του διατριβή με θέμα την ηλεκτρονική θεωρία των μετάλλων. Στην διατριβή του επισήμανε με ιδιαίτερη έμφαση ότι η κλασική Φυσική εμφανίζεται ανεπαρκής για την μελέτη της συμπεριφοράς της ύλης σε επίπεδο ατόμων. Ακολούθως ο Μπορ πήγε στην Αγγλία για να συνεχίσει τις σπουδές του κοντά στον νομπελίστα φυσικό Τζόζεφ Τόμσον (1856-1940) στο Πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ. Ο Τόμσον, όμως, δεν έδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τις ιδέες του Μπορ σχετικά με τα ηλεκτρόνια των μετάλλων. Έτσι ο Μπορ αναγκάστηκε να μετακινηθεί στο Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ και να ενταχθεί στην ερευνητική ομάδα ενός άλλου νομπελίστα, του νεοζηλανδού Έρνεστ Ράδεφορντ (1871-1937), που πραγματοποιούσε έρευνες για την δομή του ατόμου και σήμερα θεωρείται ο πατέρας της πυρηνικής φυσικής. Το καλοκαίρι του 1912 επέστρεψε στην Κοπεγχάγη για να παντρευτεί την καλή του Μαργκρέτε Νέρλουντ με την οποία απέκτησε έξι παιδιά, μεταξύ αυτών και τον νομπελίστα φυσικό Όγκε Μπορ (1922-2009). Μετά τον γάμο του επέστρεψε στο Μάντσεστερ και συνέχισε το ερευνητικό του έργο στην δομή του ατόμου. Το 1913, συνδύασε το μοντέλο του Ράδεφορντ για τη δομή του ατόμου με τη Κβαντική Θεωρία του Μαξ Πλανκ και υπέθεσε ότι το ηλεκτρόνιο μπορεί να ακολουθεί μόνον ορισμένες τροχιές, και όχι οποιεσδήποτε και ότι το ηλεκτρόνιο ακτινοβολεί όχι συνεχώς, όπως ήταν η ως τότε κρατούσα άποψη, αλλά μόνο όταν αλλάζει τροχιά. Το 1916 εξελέγη καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης και το 1921 ίδρυσε το Ινστιτούτο Θεωρητικής Φυσικής, του οποίου διετέλεσε διευθυντής έως το τέλος της ζωής του. Σύντομα το Ινστιτούτο Μπορ στην Κοπεγχάγη μετατράπηκε σε διεθνές κέντρο ερευνών σε θέματα ατομικής φυσικής και κβαντικής θεωρίας. Όλα αυτά τα χρόνια ο Μπορ προσπάθησε να διατυπώσει μια συνεπή κβαντική θεωρία, που θα αντικαθιστούσε την κλασσική Μηχανική και Ηλεκτροδυναμική σε ατομικό επίπεδο και θα ήταν επαρκής για την επαρκή επεξεργασία όλων των θεμάτων στον κόσμο του ατόμου, σε μια εποχή που οι γνώσεις για το άτομο βασίζονταν σε αβέβαιες αρχές. Επεχείρησε επίσης να ερμηνεύσει την δομή και τις ιδιότητες των ατόμων όλων των χημικών στοιχείων, όπως αυτές εμφανίζονται στο περιοδικό σύστημα και στα πολύπλοκα συστήματα των φασμάτων εκπομπής τους. Για τις εργασίες του αυτές τιμήθηκε με το Νόμπελ Φυσικής το 1922. Εποχή άφησαν στο χώρο της φυσικής οι αντιπαραθέσεις του με τον Άλμπερτ Αϊνστάιν στα μέσα της δεκαετίας του είκοσι, σχετικά με την τότε νέα κβαντική μηχανική. Ο Αϊνστάιν εκτιμούσε σε μεγάλο βαθμό το πρώιμο έργο του Μπορ, χαρακτηρίζοντάς το ως την «υψίστη μορφή μουσικότητας στη σφαίρα της σκέψης», δεν αποδέχθηκε, όμως, ποτέ το επιχείρημα ότι η κβαντομηχανική αποτελεί την «λογική γενίκευση της κλασικής Φυσικής», που προέβαλε ο Μπορ για την κατανόηση των ατομικών φαινομένων. Κατά την δεκαετία της δεκαετίας τριάντα σημαντική υπήρξε η συμβολή του στον αναπτυσσόμενο χώρο των πυρηνικών επιστημών. Ιδιαίτερα διαδραμάτισε αποφασιστικό ρόλο στην κατανόηση του φαινομένου της πυρηνικής σχάσης (1939). Το 1940, όταν η Δανία καταλήφθηκε από τους Γερμανούς, ο Μπορ έκανε ότι μπορούσε για να σώσει το Ινστιτούτο του, αλλά το 1943 αναγκάστηκε να εκπατριστεί, λόγω της εβραϊκής καταγωγής του και της αντιναζιστικής του ιδεολογίας. Κατέφυγε πρώτα στην Σουηδία και στην συνέχεια στην Αγγλία, όπου συμμετείχε στο «Σχέδιο Μανχάταν» («Manhattan Project»), το αμερικανικό πρόγραμμα για την κατασκευή της ατομικής βόμβας. Μετά από μερικούς μήνες μετακόμισε στο Λος Άλαμος του Νέου Μεξικού, όπου συνέχισε να εργάζεται πάνω στη κατασκευή της ατομικής βόμβας. Η ανησυχία του Μπορ για τις επιπτώσεις της πυρηνικής ενέργειας στην ανθρωπότητα εκδηλώθηκε ήδη από το 1944, όταν μάταια προσπάθησε να πείσει τον βρετανό πρωθυπουργό Ουίνστον Τσόρτσιλ και τον αμερικανό πρόεδρο Φραγκλίνο Ρούζβελτ για την ανάγκη ύπαρξης διεθνούς συνεργασίας όσον αφορά τον χειρισμό αυτών των θεμάτων. Ο Μπορ πίστευε σε ένα «ανοικτό κόσμο», όπου η ανταλλαγή ανθρώπων και ιδεών ανάμεσα στις διάφορες χώρες είναι απαραίτητη προϋπόθεση για τον έλεγχο των πυρηνικών εξοπλισμών. Το 1954, ο Μπορ συνέβαλε στην ίδρυση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Πυρηνικής Έρευνας (CERN). O Νιλς Μπορ πέθανε στην Κοπεγχάγη στις 18 Νοεμβρίου 1962 σε ηλικία 77 ετών.ΠΗΓΗ: sansimera.gr

Θα φτιάξουν μαύρες τρύπες σε εργαστήριο. Μια πολύ ενδιαφέρουσα ερευνητική προσπάθεια ξεκινά στα περίχωρα του Εδιμβούργου. Ερευνητική ομάδα θα προσπαθήσει να αναδημιουργήσει μέσα στο εργαστήριο τις συνθήκες που επικρατούν γύρω μια μαύρη τρύπα. Ερευνητική ομάδα του Πανεπιστημίου Heriot-Watt έλαβε χρηματοδότηση τριών εκατομμυρίων ευρώ από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Ερευνας για να πραγματοποιήσει έρευνες στον τομέα της κβαντικής φυσικής. Οι ερευνητές θα επιχειρήσουν να φτιάξουν «εργαστηριακές μαύρες τρύπες». Το σχέδιο των ερευνητών είναι να παραγάγουν παλμούς λέιζερ η ενέργεια των οποίων θα μετριέται σε τρισεκατομμύρια watt. Προσπάθειά τους θα είναι να αναδημιουργήσουν τις συνθήκες που επικρατούν γύρω από μια μαύρη τρύπα. Οι βαρυτικές δυνάμεις που επικρατούν γύρω από τις μαύρες τρύπες είναι τόσο ισχυρές ώστε τίποτε δεν μπορεί να ξεφύγει, ούτε καν το φως, ενώ επίσης καταρρέουν οι νόμοι της φυσικής. «Αυτό που θα προσπαθήσουμε να φτιάξουμε είναι η ίδια χωροχρονική δομή που χαρακτηρίζει μια μαύρη τρύπα. Θα το επιχειρήσουμε όμως με ένα παλμό φωτός και έτσι δεν θα χρειαστεί να αναδημιουργηθεί η μάζα που σχετίζεται με τις μαύρες τρύπες. Οι μαύρες τρύπες είναι προϊόν της κατάρρευσης ενός άστρου. Εδώ δεν θα υπάρχει κάποιο άστρο που να καταρρέει και έτσι δεν υφίσταται κίνδυνος να μας καταπιούν οι μαύρες τρύπες που θα δημιουργήσουμε» αναφέρει ο Ντανιέλε Φάτσιο, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας.

Μυστήριο με σχηματισμούς στην επιφάνεια του Κόκκινου Πλανήτη. Ένα από τα μυστήρια που περιβάλλει τον Κόκκινο Πλανήτη είναι η περιοδική εμφάνιση και η εξαφάνιση κάποιων περίεργων μαύρων αντικειμένων στην επιφάνειά του. Τα αντικείμενα είναι ορατά από απόσταση 300 χιλιομέτρων από την επιφάνεια του Άρη. Εντοπίστηκαν για πρώτη φορά το 1998, όμως ακόμη οι επιστήμονες δεν μπορούν να καταλήξουν για την υπόστασή τους. Το ενδιαφέρον είναι ότι κάνουν την εμφάνισή τους όταν η θερμοκρασία στην επιφάνεια του Άρη αρχίζει να ανεβαίνει και εξαφανίζονται όταν πλησιάζει ο αρειανός χειμώνας. Μια λεπτομερή ματιά στο θέμα ρίχνει το βιβλίο του Michael Benson, «Planetfall: New Solar System Visions». Εκεί περιέχονται και πρόσφατες φωτογραφίες, όπως αυτή του 2010 που τραβήχτηκε από το «Mars Reconnaissance Orbiter» και παρουσιάζει «μικρές μαύρες κουκίδες στις πτυχώσεις του εδάφους, κυρίως στην ηλιόλουστη πλευρά, που μοιάζουν με αράχνες στη σειρά να κάνουν ηλιοθεραπεία». Οι περισσότεροι επιστήμονες θεωρούν ότι πρόκειται για πίδακες διοξειδίου του άνθρακα, που εκρήγνυνται στο υπέδαφος και δημιουργούν αυτή την εικόνα στην επιφάνεια. Υπάρχει όμως και η εναλλακτική θεωρία, που υποστηρίζεται κυρίως από Ούγγρους επιστήμονες και λέει ότι τα περίεργα αντικείμενα είναι αποικίες αρειανών μικροοργανισμών, που εμφανίζονται κάθε χρόνο για να φωτοσυνθέσουν. Μένει να αποδειχθεί...

46 χρόνια πριν: η πρώτη φωτογραφία ανατολής της Γης από τη Σελήνη. 46 χρόνια πριν από σήμερα, στις 23 Αυγούστου του 1966, το διαστημικό σκάφος Lunar Orbiter 1 http://en.wikipedia.org/wiki/Lunar_Orbiter_1 πήρε την πρώτη φωτογραφία της ανατολής της Γης, ενώ βρισκόταν σε τροχιά γύρω από τη Σελήνη. Η πρώτη εικόνα βελτιώθηκε το 2008 από την NASA (Lunar Orbiter Image Recovery Project).

Ένας αστεροειδής διαμέτρου 50 μέτρων θα περάσει δίπλα από τη Γη. Ένας αστεροειδής μεγέθους περίπου 50 μέτρων θα περάσει κοντά από τη Γη την Κυριακή. Ο νέος αστεροειδής, που πλησιάζει τη Γη, εντοπίστηκε από το ιδιωτικό αστεροσκοπείο της Τενάγκρα, το οποίο βρίσκεται στην πολιτεία της Αριζόνα στις ΗΠΑ. Την Κυριακή στις 19:03 ώρα Μόσχας ο αστεροειδής θα διέλθει στην ελάχιστη απόσταση από τη Γη, 256.500 χιλιόμετρα, περίπου το 0,6 της απόστασης έως τη Σελήνη. Αυτή τη στιγμή το ουράνιο σώμα έχει φωτεινότητα του 16ου αστρικού μεγέθους. Οι αστρονόμοι υπολογίζουν να πραγματοποιήσουν φωτομετρική παρατήρηση του σώματος, πράγμα, που θα επιτρέψει ειδικότερα να προσδιοριστεί η περιοδικότητα της περιστροφής του.

Από τον ΔΔΣ κατέβασαν ιαπωνικούς δορυφόρους. Η ιαπωνική Αεροδιαστημική Υπηρεσία (Aerospace Exploration Agency) JAXA με τη βοήθεια του μηχανικού χεριού-χειριστή του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού, τοποθέτησε για πρώτη φορά σε τροχιά πέντε μικροδορυφόρους. Με εντολή του Ιάπωνα αστροναύτη Ακιχίκο Χοσίντε ο βραχίνας του χειριστή έβγαλε τους δορυφόρους από το στερεωμένο στο Σταθμό κοντέινερ και στη συνέχεια τους προσδώθηκε ώθηση με τη βοήθεια ελατηρίου. Όλοι οι κατεβασμένοι σήμερα μικροδορυφόροι, που προορίζοναι, μεταξύ άλλων, και για τη φωτογράφηση της Γης, θα λειτουργούν στην τροχιά περίπου 100 ημέρες. «Στην πυρά» τα διαστημικά σκουπίδια. Λύση στο συνεχώς διογκούμενο πρόβλημα των λεγόμενων «διαστημικών σκουπιδιών» προσπαθούν να δώσουν η Boeing και η Astrium UK. Σχεδίασαν δύο νέες μεθόδους καταστροφής των μικρότερων και μεγαλύτερων διαστημικών σκουπιδιών που αποτελούνται από ολόκληρα τμήματα ή συντρίμμια δορυφόρων, πυραύλων, σκαφών κλπ. Οι δύο νέες μέθοδοι με διαφορετικά μέσα στοχεύουν στο να διακόπτουν την τροχιακή κίνηση αυτών των αντικειμένων ώστε να πέφτουν στη γήινη ατμόσφαιρα και να καίγονται κατά την είσοδο τους σε αυτή. Ο αριθμός των διαστημικών σκουπιδιών που αποτελούν απειλή (άνω των 10 εκατοστών) υπολογίζεται περίπου στις 22 χιλιάδες. Η Astrium UΚ είναι θυγατρική εταιρεία της EADS, της μεγαλύτερης ιδιωτικής εταιρείας ανάπτυξης διαστημικών τεχνολογιών και συστημάτων. Ερευνητές της Astrium ανέπτυξαν ένα νέο σύστημα για την καταστροφή των διαστημικών σκουπιδιών. Ενα μικρό σκάφος ή δορυφόρος θα πλησιάζει σε απόσταση 100 μέτρων το σκουπίδι – στόχο, θα το φωτογραφίζει και θα το παρατηρεί. Στη συνέχεια θα το πλησιάζει σε απόσταση 20 μέτρων και θα εξαπολύει ένα καμάκι. Στο καμάκι θα είναι προσαρμοσμένη μια συσκευή προώθησης. Οταν το καμάκι καρφωθεί στο σκουπίδι θα ενεργοποιείται η συσκευή προώθησης στέλνοντας το σκουπίδι στην ατμόσφαιρα της Γης όπου θα καίγεται. Στις 27 Σεπτεμβρίου η Boeing έκανε αίτηση ευρεσιτεχνίας μιας τεχνολογίας που ανέπτυξε για την καταστροφή των διαστημικών σκουπιδιών. Ενα σκάφος ή πύραυλος θα εκτοξεύεται κουβαλώντας μαζί του μια δεξαμενή που θα περιέχει κρυογενικό αέριο όπως παραδείγματος χάριν, ξένο ή κρυπτό. Το σκάφος θα πλησιάζει σε ένα σημείο όπου υπάρχει μεγάλος αριθμός διαστημικών σκουπιδιών και θα απελευθερώνει το αέριο. Σύμφωνα με τους ερευνητές της Boeing η απελευθέρωση του αερίου θα δημιουργεί ένα νέφος πολύ μεγάλης πυκνότητας. Τα διαστημικά αντικείμενα που θα βρεθούν μέσα σε αυτό το νέφος θα χάνουν αμέσως την τροχιακή ταχύτητά τους με αποτέλεσμα να πλησιάζουν τα ανώτερα στρώματα της γήινης ατμόσφαιρας και να καίγονται. Nεφέλωμα της Ελικας. Μια νέα εντυπωσιακή φωτογραφία από το νεφέλωμα της Ελικας έδωσε στην δημοσιότητα η NASA. Η φωτογραφία αποτελεί στην πραγματικότητα μια σύνθεση εικόνων που έχουν καταγράψει από το νεφέλωμα τα διαστημικά τηλεσκόπια Spitzer και GALEX. Οι νέες εικόνες αναμένεται να προσφέρουν καινούργια στοιχεία για το νεφέλωμα που ανήκει στην κατηγορία των πλανητικών νεφελωμάτων. To νεφέλωμα της Έλικας βρίσκεται στον αστερισμό του Υδροχόου, απέχει περίπου 700 έτη φωτός από τη Γη και είναι το λαμπρότερο πλανητικό νεφέλωμα στον γήινο ουρανό. Εκπληκτική φωτογραφία του Βόρειου Σέλαος. Μια εκπληκτική φωτογραφία του Βόρειου Σέλαος έδωσε στην δημοσιότητα η NASA. Το φαινόμενο καταγράφηκε την 1η Οκτωβρίου στην περιοχή Γιούκαν στον Καναδά και δείχνει τον εντυπωσιακό «χορό» των φορτισμένων σωματιδίων που φτάνουν στην ατμόσφαιρα της Γης από τον Ηλιο. Από το όνειρο στην πραγματικότητα. «Η περιπέτεια του μέλλοντος, Σενάρια για τις προοπτικές του ανθρώπου στο Σύμπαν», Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης. http://physicsgg.wordpress.com/2012/10/05/%ce%b1%cf%80%cf%8c-%cf%84%ce%bf-%cf%8c%ce%bd%ce%b5%ce%b9%cf%81%ce%bf-%cf%83%cf%84%ce%b7%ce%bd-%cf%80%cf%81%ce%b1%ce%b3%ce%bc%ce%b1%cf%84%ce%b9%ce%ba%cf%8c%cf%84%ce%b7%cf%84%ce%b1/ Ο δορυφόρος SMOS προσφέρει μία διαφορετική ματιά στους ωκεανούς http://www.esa.int/esaCP/SEMQFWERI7H_Greece_0.html

Αναπάντεχες ανακαλύψεις. Αμερικανοί, Βρετανοί κι Αυστραλοί αστρονόμοι με επικεφαλής τον καθηγητή Τζέι Στράντερ του πανεπιστημίου του Μίσιγκαν και του Κέντρου Αστροφυσικής Χάρβαρντ-Σμιθσόνιαν ανακάλυψαν ότι δύο μαύρες τρύπες κατά πάσα πιθανότητα συνυπάρχουν στο εσωτερικό του ίδιου αστρικού σμήνους που βρίσκεται στο γαλαξία μας. Ποτέ έως τώρα οι επιστήμονες δεν είχαν βρει ούτε μια μαύρη τρύπα σε ένα σμήνος άστρων του γαλαξία μας. Την ίδια ώρα Ιάπωνες αστρονόμοι έκαναν την εξίσου αναπάντεχη ανακάλυψη δύο πλανητών εκτός του ηλιακού μας συστήματος (εξωπλανητών), που οι τροχιές γύρω από το άστρο τους διασταυρώνονται και έτσι οι πλανήτες ευθυγραμμίζονται μ’ αυτό. Και οι δύο ανακαλύψεις γίνονται για πρώτη φορά και προκάλεσαν έκπληξη, ανατρέποντας τις έως τώρα αντιλήψεις. Σε σχετική δημοσίευση στο περιοδικό "Nature", αναφέρουν ότι εντόπισαν δύο μαύρες τρύπες, η κάθε μία δέκα έως 20 φορές βαρύτερες από τον Ήλιο μας, που βρίσκονται μέσα στο ηλικίας 12 δισεκατομμυρίων ετών σφαιρωτό αστρικό σμήνος Μ22 του γαλαξία μας. Σύμφωνα με τις έως τώρα θεωρίες, δεν θα έπρεπε να υπάρχει μια τέτοια συνύπαρξη στο αρχαίο ίδιο σμήνος άστρων, αλλά μόνο μία μεγάλη τρύπα στο κέντρο του. Αντίθετα, ανιχνεύθηκαν δύο μικρότερες μαύρες τρύπες σε κάποια απόσταση από το κέντρο του σμήνους, οι οποίες αποτελούν πηγές ισχυρών ραδιοκυμάτων. Το σμήνος Μ22, που βρίσκεται στην κατεύθυνση του αστερισμού του Τοξότη, περιέχει εκατοντάδες χιλιάδες άστρα, απέχει περίπου 10.000 έτη φωτός από τη Γη και είναι ορατό καθαρά ακόμα και με ερασιτεχνικά τηλεσκόπια. Ο ερευνητής Τζέημς Μίλερ του Διεθνούς Κέντρου Ερευνών Ραδιοαστρονομίας δεν απέκλεισε ότι το εν λόγω αστρικό σμήνος (όπως και άλλα παρόμοια) μπορεί να περιέχει έως 100 μαύρες τρύπες, αλλά δεν μπορούν να εντοπισθούν μέχρι να «πιαστούν στα πράσα» τη στιγμή που «καταβροχθίζουν» τα γειτονικά άστρα τους. Όμως, άλλοι επιστήμονες, όπως ο Σρίνιβας Κουλκάρνι του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Καλιφόρνιας (Caltech), δεν έχουν πειστεί ότι οι πηγές εκπομπής αυτών των ραδιοκυμάτων είναι όντως μαύρες τρύπες, αλλά θεωρεί πιθανό ότι κάποια άλλη είναι η αιτία που τα ραδιοτηλεσκόπια στη Γη συνέλαβαν αυτές τις εκπομπές από το συγκεκριμένο αστρικό σμήνος. Αν, όμως, επιβεβαιωθεί η ανακάλυψη, τότε όχι μόνο θα είναι οι πρώτες μαύρες τρύπες που ανακαλύπτονται σε ένα αστρικό σμήνος του γαλαξία μας, αλλά και οι πρώτες που ανακαλύπτονται μέσω των ραδιοκυμάτων που εκπέμπουν. Άλλες μαύρες τρύπες έχουν εντοπιστεί από τις ακτίνες-Χ που εκπέμπουν τα καυτά αέρια, καθώς απορροφώνται από τις τρύπες. Οι αστρονόμοι σκοπεύουν να χρησιμοποιήσουν το τηλεσκόπιο «Χαμπλ» για να βεβαιώσουν αν πράγματι το Μ22 φιλοξενεί δύο μαύρες τρύπες. Εξάλλου, ερευνητές του πανεπιστημίου του Τόκιο, μ’ επικεφαλής τον Τερουγιούκι Χιράνο, σύμφωνα με το "New Scientist", ανακοίνωσαν ότι για πρώτη φορά βρήκαν δύο εξωπλανήτες, των οποίων οι τροχιές κατά καιρούς διασταυρώνονται, με συνέπεια οι δύο πλανήτες και το άστρο τους να βρίσκονται στην ίδια ευθεία με τη Γη, με συνέπεια ο ένας εξωπλανήτης να κρύβει εν μέρει και πρόσκαιρα τον άλλο. Πρόκειται για ένα νέο φαινόμενο, για το οποίο δεν υπάρχει καν αστρονομικός όρος που να το περιγράφει. Οι Ιάπωνες επιστήμονες μελέτησαν στοιχεία του διαστημικού τηλεσκοπίου «Κέπλερ» για το αστρικό σύστημα ΚΟΙ-94, όπου τέσσερις πλανήτες φαίνεται να περιφέρονται γύρω από ένα άστρο. Δύο από τους πλανήτες, σύμφωνα με τις πρώτες μη επιβεβαιωμένες εκτιμήσεις, φαίνεται να έχουν επικαλυπτόμενες τροχιές που οδηγούν στην ασυνήθιστη ευθυγράμμιση (για την οποία προτάθηκαν οι όροι «εξωσυζυγία» ή «έκλειψη πλανήτη-πλανήτη»). Η τεράστια μαύρη τρύπα στο κέντρο του Γαλαξία μας …και τα άστρα που περιστρέφονται γύρω της. Σύμφωνα με τον αστρονόμο Andrea Ghez του UCLA, δύο άστρα βρίσκονται σε τροχιά γύρω από την υπερμεγέθη μαύρη τρύπα του Γαλαξία μας με περιόδους πολύ μικρότερες από μια ανθρώπινη ζωή. Πρόκειται για ένα τανγκό άστρων που θα αποκαλύψει για πρώτη φορά την πραγματική γεωμετρία του χωροχρόνου στη γειτονιά μιας μαύρης τρύπας. Αυτή η μέτρηση δεν μπορεί να γίνει με ένα άστρο μόνο. ​​ Οι αστρονόμοι έχουν αρκετές ενδείξεις που δείχνουν πως στο κέντρο του Γαλαξία μας υπάρχει μια υπερμεγέθης μαύρη τρύπα (γεγονός που ισχύει για τους περισσότερους γαλαξίες του σύμπαντος). Τα δύο τηλεσκόπια του Keck στο Mauna Kea της Χαβάης, παρατηρούν το γαλαξιακό κέντρο Ένα επιχείρημα υπέρ της ύπαρξης της μαύρης τρύπας στο γαλαξιακό μας κέντρο είναι οι τροχιές των άστρων που παρατηρούνται γύρω απ’ αυτό. Ενώ μέχρι σήμερα είχε παρατηρηθεί η κίνηση πολλών άστρων στην περιοχή αυτή, μόνο για δυο από αυτά προσδιορίστηκε η πλήρης τροχιά τους. Πρόκειται για τα άστρα S0-2 και S0-102 που περιστρέφονται στην πλησιέστερη απόσταση γύρω από τη μαύρη τρύπα, με τροχιακές περιόδους 16 και 11,5 ετών αντίστοιχα. Το άστρο S0-2 ήταν το μόνο γνωστό με περίοδο περιστροφής μικρότερη από 20 χρόνια. Με την ανακάλυψη του άστρου S0-102 από τα τηλεσκόπια του Keck οι επιστήμονες θα μπορέσουν να επιβεβαιώσουν τις συνέπειες μιας μαύρης τρύπας σύμφωνα με τη γενική θεωρίας της σχετικότητας. Στην φωτογραφία οι τροχιές των δύο άστρων S0-2 και S0-102 γύρω από τη μαύρη τρύπα στο κέντρο του Γαλαξία μας, όπως σχεδιάστηκαν από τον αστρονόμο Andrea Ghez του UCLA. Αμυδρά φαίνονται και οι τροχιές άλλων άστρων.

Η ζωή ήρθε από άλλον πλανήτη!!! Εξωγήινη ενδέχεται να είναι τελικά η προέλευση της ζωής στη Γη. Στο ευρωπαϊκό Συνέδριο Πλανητικής Επιστήμης που πραγματοποιήθηκε την προηγούμενη εβδομάδα στη Μαδρίτη, μια ομάδα αστροφυσικών από τα Πανεπιστήμια του Πρίνστον και της Αριζόνας και από το ισπανικό Κέντρο Αστροβιολογίας παρουσίασε μία ανακάλυψη που μπορεί, δίχως υπερβολή, να θεωρηθεί επαναστατική, καθώς ισχυροποιεί τη θεωρία σύμφωνα με την οποία αρχέγονη πηγή ζωής στον πλανήτη μας αποτέλεσαν μικροοργανισμοί που έφτασαν έως τη Γη πάνω σε θραύσματα μετεωριτών άλλων πλανητών. Μία από της συντάκτριες της έρευνας, η υπεύθυνη του προγράμματος Θεωρητικής Αστροφυσικής στο Πανεπιστήμιο της Αριζόνας, Ρενού Μαλχότρα, εξήγησε στην ιταλική «Κοριέρε ντέλα Σέρα» πως «ο Ηλιος σχηματίστηκε πριν από τεσσεράμισι δισεκατομμύρια χρόνια στο εσωτερικό ενός αστρικού συμπλέγματος το οποίο εμπεριείχε μερικές χιλιάδες άστρα. Στη συνέχεια το σύμπλεγμα αυτό διασκορπίστηκε σε διάφορα μεμονωμένα άστρα. Αυτό που ανακαλύψαμε είναι ότι τα θραύσματα που εκτοξεύτηκαν εκτός ενός συγκεκριμένου πλανητικού συστήματος ταξίδεψαν στο Διάστημα με διαφορετικές ταχύτητες. Μερικά από αυτά - 1 στα 1.000 - ταξίδεψαν με χαμηλές ταχύτητες. Λόγω των χαμηλών ταχυτήτων τους είχαν πολλές πιθανότητες να "εγκλωβιστούν" σε κάποιο άλλο πλανητικό σύστημα». Η Ρενού Μαλχότρα συμπυκνώνει τα όσα ανέφερε στην αποκαλούμενη θεωρία της λιθοπανσπερμίας, ήτοι της διασποράς στο Διάστημα «σπόρων» ζωής μέσω της μεταφοράς τους πάνω στην επιφάνεια μετεωριτών. Η ιδέα καθαυτή είναι πολύ παλιά, παρούσα στην κλασική Ελλάδα καθώς και σε ερευνητές του 19ου αιώνα, αλλά η παγκόσμια επιστημονική κοινότητα την αντιμετώπιζε πάντα με επιφυλακτικότητα. Ομως «οι προηγούμενες μελέτες απέρριπταν την πιθανότητα να πραγματοποιήθηκε μία τέτοιου τύπου διαπλανητική ανταλλαγή επειδή χρησιμοποιούσαν ως βάση για τους υπολογισμούς τους τη μέση ταχύτητα των μετεωριτών η οποία ήταν σχετικά υψηλή, και όχι τη χαμηλή ταχύτητα με την οποία ταξίδεψαν κάποιοι από αυτούς», προσδιόρισε η αμερικανίδα αστροφυσικός. Μέχρι πριν από μερικά χρόνια οι ειδικοί απέρριπταν την πιθανότητα να μπορεί ένας πλανήτης να ελκύσει, με τη βαρυτική του έλξη, θραύσματα προερχόμενα από έναν άλλον πλανήτη. Ωστόσο, σύμφωνα με τους νέους υπολογισμούς, «τα θραύσματα που κινούνται με σχετικά χαμηλή ταχύτητα υπόκεινται σε μια εντελώς διαφορετική διαδικασία βαρυτικής έλξης από εκείνη που θεωρείτο έως τώρα η επικρατέστερη». Πώς όμως σχετίζονται όλα αυτά με την εμφάνιση της ζωής στη Γη; «Η διάρκεια ζωής του αστρικού συμπλέγματος μέσα στο οποίο σχηματίστηκε ο Ηλιος - εξηγεί η αμερικανίδα επιστήμονας - συμπίπτει με το χρονικό διάστημα κατά το οποίο δημιουργήθηκε το ηλιακό μας σύστημα, το οποίο συμπίπτει με τη γεωλογική περίοδο κατά την οποία γεννήθηκε η ζωή στη Γη. Είναι πολύ πιθανό εκείνη την περίοδο το ηλιακό μας σύστημα να συνυπήρξε με άλλα παρόμοια ηλιακά συστήματα, μεταξύ των οποίων να σημειώθηκε μία πιθανή ανταλλαγή θραυσμάτων». Τα αποτελέσματα της έρευνας προς το παρόν δεν μπορούν να αξιοποιηθούν σε πρακτικό επίπεδο, καθώς υπάρχουν ακόμη πολλά αναπάντητα ερωτήματα, κυρίως αναφορικά με την ικανότητα βιολογικής επιβίωσης των μικροοργανισμών στο Διάστημα. Η μεγάλη πρόκληση παραμένει ο εντοπισμός ιχνών ζωής και σε άλλους, πέρα από τη Γη, πλανήτες. Αυτό που προσφέρει τελικά η συγκεκριμένη ανακάλυψη δεν είναι η επιβεβαίωση του ότι η ζωή στη Γη προήλθε από το Διάστημα αλλά του ότι η θεωρία της λιθοπανσπερμίας ενδέχεται να ευσταθεί.

To Curiosity άνοιξε λογαριασμό στο κοινωνικό δίκτυο Foursquare. Το όχημα επιφανείας του Άρη Curiosity απέκτησε λογαριασμό στο κοινωνικό δίκτυο Foursquare, αφού ολοκλήρωσε το πρώτο του "check-in", δηλαδή κατέγραψε τη θέση όπου βρίσκεται στον Άρη μέσω αυτής της υπηρεσίας. Όπως ανακοίνωσε η NASA, οι χρήστες του Foursquare θα είναι σε θέση τώρα να παρακολουθούν τις μετακινήσεις του οχήματος στον Άρη, καθώς θα συνεχίσει να πραγματοποιεί νέα "check-in" σε άλλα κομβικά σημεία του ταξιδιού του, αλλά και θα δημοσιεύει στο Διαδίκτυο φωτογραφίες και μηνύματα. Η NASA συνεργάζεται με την Foursquare από το 2010. Το πρώτο "check-in" μέσω του κοινωνικού δικτύου εκτός των ορίων της Γης πραγματοποιήθηκε από τον αστροναύτη Νταγκ Ουίλοκ στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Ένα μικρό βήμα για το ρόβερ Curiosity … Ένα εντυπωσιακό αποτύπωμα στο έδαφος του Άρη της ρόδας του εξάτροχου διαστημικού ρόβερ Curiοsity, που βρίσκεται στον Άρη εδώ και δυο μήνες περίπου, παραπέμπει στην θρυλική φωτογραφία του αποτυπώματος του πρώτου βήματος στην Σελήνη από τον Neil Armstrong στις 20 Ιουλίου 1969. Η διαφορά μεταξύ των δυο αποτυπωμάτων είναι ότι αυτό της Σελήνης θα παραμείνει αναλλοίωτο για εκατομμύρια χρόνια – διότι στη Σελήνη δεν υπάρχει ατμόσφαιρα – ενώ το αποτύπωμα στον Άρη θα εξαφανιστεί σε ένα δυο χρόνια, όπως έγινε με τα αποτυπώματα του παλαιότερου διαστημικού ρόβερ Spirit

Πριν από μισό αιώνα οι Beatles εξέδωσαν το πρώτο τους χιτ. Σήμερα συμπληρώνονται ακριβώς 50 χρόνια από την έκδοση του πρώτου σινγκλ του βρετανικου συγκροτήματος The Beatles - το Love Me Do. Θεωρείται ότι το τραγούδι αυτό έθεσε την αρχή της επιτυχημένης καριέρας του θρυλικού συγκροτήματος. Μεγάλες γιορταστικές εκδηλώσεις με την ευκαιρία της επετείου θα πραγματοποιηθούν στη γενέτειρα των μουσικών - στο Λίβερπουλ. Χιλιάδες θαυμαστές θα συγκεντρωθούν στο Albert Dock, όπου θα τραγουδίσουν αυτή την θρυλική σύνθεση. Οι λάτρεις των Beatles φιλοδοξούν να εγγραφούν στο βιβλίο των ρεκόρ Γκίνες στην κατηγορία της πολυάριθμης χορωδιακής εκτέλεσης του τραγουδιού. http://www.youtube.com/watch?v=_xuMwfUqJJM Κατι ακομα!!!

Νέα ακριβέστερη μέτρηση της διαστολής του Σύμπαντος. Αναλύοντας καινούργια δεδομένα επιστήμονες στις ΗΠΑ έκαναν νέους υπολογισμούς για τη λεγόμενη «σταθερά Hubble» που είναι πιο γνωστή με τον όρο «κοσμική σκάλα απόστασης». Στην ουσία οι επιστήμονες έκαναν την ακριβέστερη μέχρι σήμερα μέτρηση του ρυθμού διαστολής του Σύμπαντος στην τωρινή χρονική περίοδο . Η «σταθερά Hubble» είναι ο παράγοντας αναλογίας στο νόμο του Hubble, που εκφράζει την ταχύτητα με την οποία φαίνεται ότι απομακρύνεται ένα σώμα, ανά μονάδα απόστασης λόγω της διαστολής του Σύμπαντος. Ακριβέστερα αποδίδεται με τον όρο παράμετρος διότι μεταβάλλεται με τον χρόνο και δε παραμένει σταθερή. Μέχρι σήμερα οι παρατηρήσεις και οι μετρήσεις είχαν οδηγήσει τους επιστήμονες στην εκτίμηση ότι η τιμή της «σταθεράς του Hubble» είναι 71±4 χιλιόμετρα ανά δευτερόλεπτο ανά μεγαπαρσέκ (ένα μεγαπαρσέκ είναι περίπου 3 εκατ. έτη φωτός). Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν νέα δεδομένα από το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble και τα συνέκριναν με δεδομένα από τον δορυφόρο WMAP που κάνει χαρτογράφηση της κοσμικής ακτινοβολίας υποβάθρου που απέμεινε μετά τη Μεγάλη Εκρηξη. Ο WMAP προσφέρει στοιχεία για την ηλικία του Σύμπαντος αλλά και τα χαρακτηριστικά που είχε αμέσως μετά τη γέννηση του. Με βάση τα νέα δεδομένα οι ερευνητές αναθεώρησαν τα δεδομένα της κοσμικής σκάλας απόστασης και προχώρησαν σε νέα μέτρηση. Σύμφωνα με τον νέο υπολογισμό η τιμή της σταθεράς είναι 74.3±2.1 χιλιόμετρα ανά δευτερόλεπτο ανά μεγαπαρσέκ. Η καινούργια μέτρηση μειώνει σε μόνο 3% το ποσοστό αβεβαιότητας, κάτι που θεωρείται τεράστια πρόοδος στο πεδίο των κοσμολογικών μετρήσεων. Τη νέα μέτρηση έκανε ομάδα ειδικών με επικεφαλής ερευνητές του Ινστιτούτου Επιστήμης Carnegie. Η έρευνα δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Astrophysical Journal». Η υπέρυθρη όραση του Spitzer διαπερνά την αστρική σκόνη η οποία εμποδίζει τα περισσότερα επίγεια και διαστημικά τηλεσκόπια να παρατηρήσουν τα αντικείμενα που βρίσκονται πίσω από αυτή. Ανάμεσα στα άλλα η υπέρυθρη όραση του Spitzer του επιτρέπει να παρατηρεί τους αστέρες μεταβαλλόμενης λαμπρότητας (Κηφείδες) στο φως των οποίων βασίζονται κυρίως οι μετρήσεις. Αυτοί οι μεταβλητοί παλλόμενοι αστέρες (των οποίων οι αποστάσεις από τον πλανήτη μας είναι δυνατό να μετρηθούν με ακρίβεια ανάλογα με τη λαμπρότητά τους) αποτελούν τα κλασικά σημεία αναφοράς για τους υπολογισμούς των αστρονόμων σχετικά με τον ρυθμό επέκτασης του Σύμπαντος. Το Spitzer παρατήρησε δέκα Κηφείδες στον δικό μας γαλαξία και άλλους 80 στον γειτονικό γαλαξία Μεγάλο Μαγγελανικό Νέφος. Με την υπέρυθρη όρασή του, οι επιστήμονες κατάφεραν να μετρήσουν καλύτερα τη μεταβαλλόμενη λαμπρότητα και τη μεταβαλλόμενη απόστασή των εν λόγων άστρων από τη Γη, καθώς το Σύμπαν συνεχώς επεκτείνεται, κι έτσι να υπολογίσουν με μεγαλύτερη ακρίβεια τον τωρινό ρυθμό της διαστολής του.

4 Οκτωβρίου 1957-Σπούτνικ: Το λάκτισμα της διαστημικής εποχής. Το 1957 είχε ανακηρυχθεί από τον ΟΗΕ Διεθνές Διαστημικό Ετος με σκοπό τη μελέτη του Ηλίου, που τη χρονιά εκείνη βρισκόταν στο μέγιστο της δραστηριότητάς του. Οι ΗΠΑ είχαν προγραμματίσει, στο πλαίσιο αυτής της συγκυρίας, να εκτοξεύσουν έναν τεχνητό δορυφόρο αλλά το σχετικό πρόγραμμα «Vanguard» είχε μεγάλη καθυστέρηση. Κανείς δεν γνώριζε σε ποιο στάδιο ήταν οι αντίστοιχες προσπάθειες των Σοβιετικών λόγω του ελέγχου των ειδήσεων από την ΕΣΣΔ που επέβαλλαν οι συνθήκες του Ψυχρού Πολέμου, αλλά στους Αμερικανούς υπήρχε η εντύπωση ότι και οι Σοβιετικοί αντιμετώπιζαν αντίστοιχες δυσκολίες. Ετσι η εκτόξευση του πρώτου τεχνητού δορυφόρου της Γης από την ΕΣΣΔ έπεσε σαν βόμβα στα διεθνή ειδησεογραφικά πρακτορεία το απόγευμα της Παρασκευής 4 Οκτωβρίου 1957. Ο πρώτος «Σπούτνικ», που στα ρωσικά σημαίνει «Δορυφόρος», ήταν με τα σημερινά δεδομένα ένα παιχνιδάκι. Το σώμα του δορυφόρου ήταν μια σφαίρα από κράμα αλουμινίου με διάμετρο 58,5 εκατοστών και βάρος 83,6 κιλών. Στο εσωτερικό του είχε μια μπαταρία και δύο ραδιοπομπούς που εξέπεμπαν ραδιοσήματα στους 20 και στους 40 μεγακύκλους. Στο εξωτερικό είχε τέσσερις κεραίες μήκους 2,5 μέτρων, στραμμένες όλες προς την ίδια πλευρά, που έμοιαζαν με τεράστια «μουστάκια». Οι Σοβιετικοί είχαν δώσει στη δημοσιότητα μόνο τη χαμηλότερη συχνότητα εκπομπής, κρατώντας την ανώτερη μυστική, για δική τους αποκλειστική χρήση. Ο Σπούτνικ-1 Ο «Σπούτνικ-1» ακολουθούσε ελλειπτική τροχιά, σε μέσο ύψος 575 χιλιομέτρων από την επιφάνεια της Γης και περίοδο περίπου μιάμιση ώρα. Ο πομπός του «Σπούτνικ-1» συνέχισε να εκπέμπει για 22 ημέρες ώσπου εξαντλήθηκε η μπαταρία και ο δορυφόρος παρέμεινε σε τροχιά για τρεις μήνες ώσπου η τριβή με την ανώτερη ατμόσφαιρα μείωσε το ύψος του και ο δορυφόρος κάηκε στις 4 Ιανουαρίου 1958, εισερχόμενος στα κατώτερα πυκνά στρώματα της ατμόσφαιρας. Η ανάλυση των σημάτων των πομπών έδινε πληροφορίες για την πυκνότητα των ηλεκτρονίων στην ιονόσφαιρα, ενώ η θερμοκρασία και η πίεση ήταν κωδικοποιημένες στη διάρκεια των μπιπ. Ο δορυφόρος ήταν ορατός από τη Γη ακόμη και με γυμνό μάτι, σαν ένα αμυδρό αστέρι 6ου μεγέθους, οπότε ήταν σχετικά απλό να υπολογισθεί η ταχύτητα μείωσης του ύψους του ως την ημέρα της καταστροφής του. Ετσι είχαμε για πρώτη φορά πληροφορίες για τη δομή της γήινης ατμόσφαιρας σε ύψος εκατοντάδων χιλιομέτρων. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο τελευταίος όροφος του φορέα-πυραύλου είχε γίνει και εκείνος δορυφόρος της Γης και, λόγω των μεγαλύτερων διαστάσεών του, φαινόταν από τη Γη πολύ λαμπρός, οπότε μπορούσαν να τον παρατηρήσουν ακόμη και οι κάτοικοι των πόλεων. Ο Σπούτνικ-2 Στην αρχή ο σοβιετικός Τύπος δεν είχε δώσει μεγάλη έκταση στο σπουδαίο αυτό επιστημονικό και τεχνολογικό επίτευγμα. Οταν όμως φάνηκε από τα δημοσιεύματα του Τύπου η τεράστια εντύπωση που είχε προκαλέσει στον δυτικό κόσμο η εκτόξευση του πρώτου τεχνητού δορυφόρου, οι θριαμβευτικοί τόνοι ανέβηκαν. Παράλληλα ο τότε γενικός γραμματέας του κόμματος Νικίτα Χρουστσόφ κάλεσε τον επιστήμονα που είχε σχεδιάσει και εκτελέσει αυτό το εντυπωσιακό εγχείρημα, τον Σεργκέι Κορόλεφ, και του ζήτησε να οργανώσει την εκτόξευση ενός δεύτερου τεχνητού δορυφόρου μέσα σε έναν μήνα, για να συμπέσει με την τεσσαρακοστή επέτειο της Οκτωβριανής Επανάστασης. Παρ' όλο που δεν υπήρχε ούτε ο σχετικός προγραμματισμός ούτε η απαραίτητη εμπειρία, η ομάδα του Κορόλεφ κατόρθωσε να κατασκευάσει σε έναν μήνα, πρακτικά αυτοσχεδιάζοντας, τον δεύτερο τεχνητό δορυφόρο, τον «Σπούτνικ-2». Ηταν σημαντικά μεγαλύτερος από τον «Σπούτνικ-1», είχε σχήμα κωνικό, με διάμετρο βάσης 2 μέτρων και ύψος 4 μέτρων και ζύγιζε 508,3 κιλά, έξι φορές περισσότερο από τον «Σπούτνικ-1». Στο εσωτερικό του είχε ραδιοπομπούς, σύστημα τηλεμετρίας, σύστημα ελέγχου της θερμοκρασίας, έναν πρωτόγονο ηλεκτρονικό υπολογιστή και επιστημονικά όργανα. Το εντυπωσιακό όμως ήταν ότι ο δορυφόρος αυτός είχε και έναν επιβάτη, τη σκυλίτσα Λάικα (όνομα ρωσικής ράτσας σκύλων) σε έναν χωριστό αεροστεγή θαλαμίσκο. Παρ' όλες τις ασφυκτικά σύντομες προθεσμίες, ο «Σπούτνικ-2» εκτοξεύθηκε με σχεδόν πλήρη επιτυχία στις 3 Νοεμβρίου. Το «σχεδόν» αναφέρεται στο ότι ο δορυφόρος δεν αποχωρίστηκε από το τμήμα που τον συνέδεε με τον τελευταίο όροφο του πυραύλου-φορέα έτσι ώστε δεν μπορούσε να λειτουργήσει αποδοτικά το σύστημα ελέγχου της θερμοκρασίας. Το αποτέλεσμα ήταν ότι η θερμοκρασία στο εσωτερικό του θαλαμίσκου όπου βρισκόταν η Λάικα ανέβηκε στους 40 βαθμούς και εκτιμάται ότι η σκυλίτσα δεν μπόρεσε να ζήσει περισσότερο από μερικές ώρες, γεγονός που η σοβιετική προπαγάνδα απέκρυψε τότε επιμελώς, από φόβο για τις αντιδράσεις των φιλόζωων. Υστερα από αυτή την επιτυχία ο Κορόλεφ απέκτησε μεγάλη επιρροή στο διαστημικό πρόγραμμα της ΕΣΣΔ και η θέση του ήταν ένα τόσο καλά φυλαγμένο κρατικό μυστικό ώστε ούτε η ίδια η οικογένειά του δεν ήξερε ποια ήταν ακριβώς η δουλειά του. Η εξαιρετικά ελλειπτική τροχιά του «Σπούτνικ-2» έφερνε τον δορυφόρο ως το ύψος των 1.660 χιλιομέτρων από τη Γη έτσι ώστε αυτός διέσχιζε την εσωτερική ζώνη ακτινοβολίας Βαν Αλεν, την πρώτη από τις δύο ζώνες ραδιενέργειας που περιβάλλουν τη Γη. Οταν όμως ο δορυφόρος διερχόταν πάνω από τη Σοβιετική Ενωση, βρισκόταν σε χαμηλό ύψος και έτσι οι μετρητές ραδιενέργειας δεν έδειχναν τίποτε το αξιόλογο, ενώ δεν διέθετε και σύστημα μαγνητικής εγγραφής για να στέλνει στη Γη τις μετρήσεις που έπαιρνε όταν δεν είχε οπτική επαφή με τη Σοβιετική Ενωση. Ο δορυφόρος βρισκόταν σε μεγάλο ύψος και μετέδιδε τα υψηλά επίπεδα ραδιενέργειας μόνο όταν διερχόταν πάνω από την Αυστραλία και οι επιστήμονες εκεί είχαν καταγράψει τα σήματά του, οι Σοβιετικοί όμως δεν έδιναν το κλειδί του κρυπτογραφικού κώδικα και οι Αυστραλοί δεν έδιναν τα δεδομένα! Ετσι η τιμή της ανακάλυψης της εσωτερικής ζώνης Βαν Αλεν πιστώνεται στον αμερικανικό δορυφόρο «Explorer-1». Ο Σπούτνικ-3 Η σειρά των δορυφόρων «Σπούτνικ» έκλεισε στις 15 Μαΐου 1958 με την εκτόξευση του «Σπούτνικ-3». Ο δορυφόρος αυτός ήταν ακόμη μεγαλύτερος από τους δύο προηγούμενους, είχε κωνικό σχήμα με μήκος 3,57 μέτρων και διάμετρο 1,73 μέτρων και ζύγιζε 1.327 κιλά. Στην πραγματικότητα ήταν ένα πλήρες επιστημονικό εργαστήριο που ετοίμαζαν οι σοβιετικοί επιστήμονες από το 1956 αλλά οι καθυστερήσεις στην εξέλιξή του είχαν αναγκάσει τον Κορόλεφ να δοκιμάσει πρώτα την εκτόξευση του πολύ απλούστερου «Σπούτνικ-1». Ενα τόσο πολύπλοκο όργανο είχε πολλές πιθανότητες να παρουσιάσει βλάβες και πράγματι αυτό συνέβη - και μάλιστα δύο φορές. Η πρώτη απόπειρα εκτόξευσης έγινε στις 27 Απριλίου 1958 αλλά ο τελευταίος όροφος του πυραύλου έπαθε βλάβη και ο δορυφόρος έπεσε στη γη από ύψος 15 χιλιομέτρων. Είκοσι ημέρες αργότερα εκτοξεύθηκε με επιτυχία το εφεδρικό αντίγραφο του δορυφόρου, αλλά αυτή τη φορά δεν λειτούργησε το σύστημα μαγνητικής εγγραφής. Ετσι ο «Σπούτνικ-3», που περιφερόταν σε μεγαλύτερο ύψος από τον «Σπούτνικ-2», έχασε με τη σειρά του την ευκαιρία να ανακαλύψει την εξωτερική ζώνη Βαν Αλεν, τη δεύτερη από τις ζώνες ακτινοβολίας της Γης. Συμπερασματικά θα μπορούσε να πει κανείς ότι η σειρά των δορυφόρων «Σπούτνικ» δεν πέτυχε πολλά πράγματα από επιστημονικής πλευράς, είχε όμως σημαντικό αντίκτυπο στη διεθνή κοινή γνώμη, στο πλαίσιο του Ψυχρού Πολέμου εκείνης της εποχής, και σηματοδότησε την απαρχή του ανταγωνισμού των δύο τότε υπερδυνάμεων, των ΗΠΑ και της ΕΣΣΔ, στον διαστημικό χώρο. Οι πρώτοι πύραυλοι Ο πύραυλος R-7 που χρησιμοποιήθηκε για την εκτόξευση του «Σπούτνικ-1» ήταν η κατάληξη μιας μακράς αλυσίδας συσκευών που βασίζονταν στο ίδιο φυσικό φαινόμενο, την προώθηση ενός αντικειμένου μέσω της εκτόξευσης καυσαερίων. Οι πρώτες ρουκέτες με στερεά καύσιμα (πυρίτιδα) χρησιμοποιήθηκαν από τους Κινέζους τον 11ο αιώνα μ.Χ. αλλά ακολούθησε μια μακρά περίοδος κατά την οποία δεν υπήρξε κάποια αξιοσημείωτη πρόοδος. Κατά τα τέλη του 19ου αιώνα ο Ρώσος Κονσταντίν Τσιολκόφσκι εισήγαγε την ιδέα των πολυώροφων πυραύλων με υγρά καύσιμα. Ο πρώτος που δοκίμασε να εφαρμόσει στην πράξη αυτές τις ιδέες ήταν ο Αμερικανός Ρόμπερτ Γκόνταρντ το 1926. Η μεγαλύτερη συνεισφορά στην εξέλιξη των πυραύλων ήταν σίγουρα αυτή του επικεφαλής του γερμανικού πυραυλικού προγράμματος κατά τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο Βέρνερ φον Μπράουν. Οι πύραυλοι V-2 που αυτός σχεδίασε χρησιμοποιήθηκαν ως πολεμικά όπλα, κυρίως κατά της Μεγάλης Βρετανίας, με αξιοσημείωτη αξιοπιστία. Μετά τον πόλεμο οι επιστήμονες της ομάδας του Φον Μπράουν μοιράστηκαν μεταξύ των δύο μεγάλων νικητών, ΗΠΑ και ΕΣΣΔ, και αποτέλεσαν τον πυρήνα των ερευνητικών ομάδων που ανέπτυξαν τα πρώτα μοντέλα πυραύλων που δοκίμασαν οι δύο αυτές χώρες στο τέλος της δεκαετίας του 1950. Ο διαστημικός ανταγωνισμός Η εκτόξευση του «Σπούτνικ-1», στις αρχές Οκτωβρίου 1957, προκάλεσε αίσθηση τόσο στην κυβέρνηση των ΗΠΑ όσο και στην αμερικανική κοινή γνώμη. Είχε προηγηθεί, το καλοκαίρι εκείνης της χρονιάς, η δοκιμαστική εκτόξευση του πρώτου διηπειρωτικού πυραύλου από τους Σοβιετικούς, γνωστού με την κωδική ονομασία R-7, που είχε ήδη σημαντικό αντίκτυπο στη στρατιωτική στρατηγική των ΗΠΑ. Για πρώτη φορά οι Αμερικανοί συνειδητοποιούσαν ότι ήταν δυνατόν μια άλλη στρατιωτική μηχανή να πλήξει αμερικανικούς στόχους χωρίς τα πλοία της να πλησιάσουν στις ακτές των ΗΠΑ ούτε τα αεροπλάνα της να πετάξουν πάνω από την ενδοχώρα. Η εκτόξευση του «Σπούτνικ-1», που είχε βάρος 40 φορές μεγαλύτερο από το βάρος του αμερικανικού δορυφόρου που επρόκειτο να εκτοξευθεί με το πρόγραμμα «Vanguard», επιβεβαίωσε με τον χειρότερο τρόπο τους φόβους των Αμερικανών: οι Σοβιετικοί ήταν ικανοί να θέσουν σε τροχιά ένα πυρηνικό όπλο ενώ οι Αμερικανοί όχι. Η αντίδραση των Αμερικανών ήταν άμεση, αλλά τα αποτελέσματα άργησαν αρκετά να φανούν. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Αϊζενχάουερ ίδρυσε τη NASA και ανέθεσε στη νέα υπηρεσία την ευθύνη της ανάπτυξης διαστημικών προγραμμάτων έξω από το στρατιωτικό περιβάλλον. Παράλληλα ανέθεσε στην ομάδα του Βέρνερ φον Μπράουν να επιδιώξει την εκτόξευση ενός δορυφόρου πέρα από το «επίσημο» πρόγραμμα «Vanguard»ε. Η ιδέα αυτή αποδείχθηκε επιτυχής επειδή η ομάδα του Φον Μπράουν πέτυχε να εκτοξεύσει τον πρώτο αμερικανικό δορυφόρο, τον «Explorer-1», μόλις τον Ιανουάριο του 1958. Ο δορυφόρος αυτός, παρά το μικρό μέγεθός του, είχε μια μεγάλη επιστημονική επιτυχία, την ανακάλυψη της εσωτερικής ζώνης Βαν Αλεν. Χρειάστηκαν όμως αρκετά χρόνια, πολλές ενδιάμεσες αποτυχίες και πάρα πολλά χρήματα ώσπου οι Αμερικανοί να κατορθώσουν να εξουδετερώσουν το πλεονέκτημα των Σοβιετικών στην εξερεύνηση του Διαστήματος, στέλνοντας στα τέλη της δεκαετίας του 1960 τον πρώτο άνθρωπο στο φεγγάρι. Η ιστορία της κατάκτησης του Διαστήματος μέσα από τον ανταγωνισμό των δύο υπερδυνάμεων εκείνης της εποχής είναι ένα θέμα που σίγουρα θα απασχολήσει τους ιστορικούς και τους οικονομικούς αναλυτές για πολλά ακόμη χρόνια. Αν και ως αρχή της διαστημικής εποχής θεωρείται η πτήση του «Σπούτνικ-1», αξίζει να σημειωθεί ότι ιστορικά είχαν προηγηθεί δύο άλλες περιπτώσεις όπου αντικείμενα κατασκευασμένα από ανθρώπους έφθασαν στη στρατόσφαιρα και άρα με τη σημερινή αντίληψη είχαν εισέλθει στον διαστημικό χώρο. Η πρώτη ήταν κατά τον βομβαρδισμό του Παρισιού το καλοκαίρι του 1918 από ένα γερμανικό υπερ-πυροβόλο, τα βλήματα του οποίου έφθαναν σε ύψος 40 χιλιομέτρων για να πετύχουν το, εντυπωσιακό ακόμη και σήμερα, βεληνεκές των 130 χιλιομέτρων. Η δεύτερη ήταν μια δοκιμαστική πτήση στις 3 Οκτωβρίου 1942 ενός από τα πρωτότυπα των πυραύλων V-2, το οποίο έφθασε σε ύψος 80 χιλιομέτρων. Επειδή όμως σε καμία από τις δύο παραπάνω περιπτώσεις δεν συμπληρώθηκε μια περιφορά γύρω από τη Γη, τα βλήματα αυτά δεν είναι δυνατόν να θεωρηθούν πραγματικές διαστημοσυσκευές. Η εκτόξευση διαστημοσυσκευών είναι μια πολύπλοκη διαδικασία και οι πιθανότητες βλάβης κάποιου από τα συστήματα κατεύθυνσης, επικοινωνιών ή κλιματισμού είναι δυνατόν να καταλήξουν σε καταστροφή της συσκευής ή των οργάνων και επιβατών που αυτή μεταφέρει. Ετσι δεν θα πρέπει να θεωρείται έκπληξη ότι η εξερεύνηση του Διαστήματος είχε αρκετά ανθρώπινα θύματα. Η αμερικανική πλευρά μετράει ως σήμερα 17 νεκρούς, τρεις κατά την πυρκαϊά που προκλήθηκε στον θαλαμίσκο του «Απόλλων-1» και 14 στις καταστροφές των διαστημοπλοίων «Challenger» και «Columbia». Η σοβιετική πλευρά μετράει ως σήμερα τέσσερις νεκρούς κατά τα δυστυχήματα στα διαστημόπλοια «Σογιούζ-1» και «Σογιούζ-11». ΑΘΑΝΑΤΟΙ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΚΑΤΑΚΤΗΣΗΣ ΤΟΥ ΔΙΑΣΤΗΜΑΤΟΣ!!! Οι δέκα σημαντικότεροι σταθμοί στην εξερεύνηση του Διαστήματος * 4 Οκτωβρίου 1958: Πρώτος τεχνητός δορυφόρος της Γης («Sputnik-1», ΕΣΣΔ). * 12 Απριλίου 1961: Πρώτος άνθρωπος στο Διάστημα (Γιούρι Γκαγκάριν, «Vostok-1», ΕΣΣΔ). * 26 Ιουλίου 1963: Πρώτος γεωσύγχρονος τηλεπικοινωνιακός δορυφόρος («Syncom-2», ΗΠΑ). * 18 Μαρτίου 1965: Πρώτος «διαστημικός περίπατος» («Voskhod-2», Αλεξέι Λεόνοφ, ΕΣΣΔ). * 1 Μαρτίου 1966: Πρώτη προσεδάφιση σε άλλον πλανήτη («Venera-3» στην Αφροδίτη, ΕΣΣΔ). * 20 Ιουλίου 1969: Πρώτος άνθρωπος στη Σελήνη (Νιλ Αρμστρονγκ, «Apollo-11», ΗΠΑ). * 19 Απριλίου 1971: Πρώτος διαστημικός σταθμός («Salyut-1», ΕΣΣΔ). * 12 Απριλίου 1981: Πρώτο επαναχρησιμοποιήσιμο διαστημόπλοιο («Space Shutle», ΗΠΑ). * 2 Νοεμβρίου 2000: Πρώτο μόνιμο πλήρωμα του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού (ΗΠΑ, Ρωσία, Ιαπωνία, Καναδάς, Ευρωπαϊκή Ενωση). * 14 Ιουλίου 2004: Πρώτη εκτόξευση ιδιωτικής διαστημικής συσκευής στο Διάστημα («SpaceShipOne», Scaled Composites Inc.)

Γιατί ο Πλούτωνας δεν θεωρείται πλανήτης. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα του 26ου Συνεδρίου της Διεθνούς Αστρονομικής Ένωσης (IAU) (14 – 25 Αυγούστου 2006) που έγινε στην Πράγα, οι πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος είναι πλέον οχτώ και όχι εννέα όπως γνωρίζαμε έως σήμερα. Αυτοί είναι: ο Ερμής, η Αφροδίτη, η Γη, ο Άρης, ο Δίας, ο Κρόνος, ο Ουρανός και ο Ποσειδώνας. Επιπλέον ορίζεται μία καινούρια κατηγορία ουράνιων σωμάτων, οι νάνοι πλανήτες (dwarf planets) στην οποία ανήκουν ο Πλούτωνας (που μέχρι σήμερα θεωρείτο πλανήτης), η Δήμητρα (Ceres, που μέχρι σήμερα θεωρείτο αστεροειδής) και ο νεο – ανακαλυφθείς 2003 UB313 (ακόμα δεν έχει οριστεί η επίσημη ονομασία του). Η τελική απόφαση πάρθηκε στις 24 Αυγούστου 2006 καθώς έγινε ανοιχτή ψηφοφορία ανάμεσα στους χιλιάδες αστρονόμους που παραβρέθηκαν στην Πράγα, μεταξύ 16:30 και 17:00, ώρα Ελλάδος. Αμφιβολίες για τον καθορισμό αντικειμένων ως πλανήτες υπήρχαν από παλιά. Για παράδειγμα, η Δήμητρα όταν ανακαλύφθηκε το 1801, από τον Giuseppe Piazzi, αρχικά θεωρήθηκε πλανήτης. Στη συνέχεια όμως καθώς ανακαλύφθηκαν και άλλα κοντινά της παρόμοια αντικείμενα, έλαβε τελικά τον χαρακτηρισμό του αστεροειδή. Τελευταία, με την ανακάλυψη του 2003 UB313 – αντικείμενο μεγαλύτερο τόσο σε μάζα όσο και σε ακτίνα από τον Πλούτωνα και σε μεγαλύτερη απόσταση από τον Ήλιο – και πολλών άλλων κοσμικών αντικειμένων στο ηλιακό μας σύστημα, έγινε αναγκαίος ο επαναπροσδιορισμός της έννοιας του «πλανήτη» και να γίνει μια νέα κατηγοριοποίηση των σωμάτων που βρίσκονται στο ηλιακό σύστημα. Σύμφωνα με μία αρχική πρόταση της IAU που διατυπώθηκε στις 16 Αυγούστου, ως πλανήτες θα χαρακτηρίζονταν 12 ουράνια σώματα, ο Ερμής, η Αφροδίτη, η Γη, ο Άρης, η Δήμητρα, ο Δίας, ο Κρόνος, ο Ουρανός, ο Ποσειδώνας, ο Πλούτωνας, ο Χάροντας (δορυφόρος του Πλούτωνα) και ο 2003 UB313. Σχετικά με αυτήν την πρόταση ένα από τα μέλη της Επιτροπής Ορισμού Πλανητών (Planet Definition Committee) ο Richard Binzel αναφέρει: “Ο στόχος μας ήταν να βρούμε μια επιστημονική βάση για έναν νέο καθορισμό της έννοιας του πλανήτη και επιλέξαμε τη βαρύτητα ως καθοριστικό παράγοντα. Η φύση αποφασίζει εάν ένα αντικείμενο είναι ή όχι ένας πλανήτης.” Κατά τη διάρκεια όμως του συνεδρίου και έπειτα από πολλές συζητήσεις και διαφωνίες προέκυψαν διάφορες προτάσεις οι οποίες τέθηκαν σε ψηφοφορία και τελικά επικράτησαν τα ψηφίσματα 5Α και 6Α. Το ψήφισμα 5A περιέχει τον βασικό καθορισμό της έννοιας “πλανήτης” και την ταξινόμηση – ονομασία των υπόλοιπων κοσμικών αντικειμένων του ηλιακού μας συστήματος. Σύμφωνα με αυτό τα κοσμικά αντικείμενα του ηλιακού μας συστήματος ταξινομούνται ως εξής: (1) Σε πλανήτες, που είναι ουράνια σώματα τα οποία: (α) είναι σε τροχιά γύρω από τον Ήλιο, (β) έχουν επαρκή μάζα ώστε λόγω της ιδιο-βαρύτητάς τους να βρίσκονται σε υδροστατική ισορροπία και επομένως να έχουν σχεδόν σφαιρικό σχήμα και (γ) έχουν συλλέξει – “καθαρίσει” – κατά μήκος της τροχιάς τους γύρω από τον Ήλιο όλα τα μικρο-σώματα (απομεινάρια του αρχικού υλικού από το οποίο προέκυψε το ηλιακό μας σύστημα). Με την τελευταία προϋπόθεση εξασφαλίζεται το γεγονός ότι ο κάθε πλανήτης είναι το κυρίαρχο βαρυτικά αντικείμενο στην τροχιά του. Για παράδειγμα, ο Πλούτωνας έχει 0,07 φορές τη μάζα των άλλων αντικειμένων στην τροχιά του, ενώ η Γη έχει 1,7 εκατομμύρια φορές τη μάζα των άλλων αντικειμένων στην τροχιά της. (2) Σε νάνους πλανήτες, που είναι τα ουράνια σώματα για τα οποία ισχύουν τα (1α) και (1β) αλλά δεν ισχύει το (1γ). Επιπλέον δεν θα πρέπει να είναι δορυφόροι άλλων πλανητών. (3) Στα «μικρά κοσμικά αντικείμενα του ηλιακού μας συστήματος“, (Small Solar – System Bodies) όπου ανήκουν τα υπόλοιπα κοσμικά αντικείμενα που είναι σε τροχιά γύρω από τον Ήλιο (εκτός των δορυφόρων των πλανητών) . Στο ψήφισμα 6A αναφέρεται ότι ο Πλούτωνας χάνει τη θέση του ανάμεσα στους πλανήτες και χαρακτηρίζεται σύμφωνα με το ψήφισμα 5Α, ως νάνος πλανήτης, ενώ δε αποτελεί το πρότυπο για μια νέα κατηγορία αντικειμένων, των μετα-Ποσειδωνίων αντικειμένων (trans – Neptunian objects). Νάνοι πλανήτες σήμερα ειναι οι Πλούτωνας, Δήμητρα, Έριδα, Χαουμέα και Μακεμάκε.