Δροσος Γεωργιος

Το παράξενο άστρο V838 Monocerotis. Ένας αυστραλός ερασιτέχνης αστρονόμος, o Nicholas Brown, ανακάλυψε τον Ιανουάριο του 2002 ένα άστρο να γίνεται ξαφνικά 600.000 φορές φωτεινότερο από όσο ο ήλιός μας. Πρόκειται για το αντικείμενο V838 Mon που βρίσκεται 20.000 έτη φωτός μακριά από τη Γη, μέσα στον σκοτεινό αστερισμό Μονόκερος. Για λίγη ώρα το μυστηριώδες V838 Mon ήταν το φωτεινότερο αστέρι μέσα στο Γαλαξία μας, προτού προλάβει να εξασθενίσει. Πρόλαβε όμως να απελευθερώσει τόση πολλή ενέργεια κατά την έκρηξη του, που τα προηγούμενα στρώματά του που είχαν εκτιναχθεί στο διάστημα από προηγούμενες εκρήξεις – και τα οποία απομακρύνονται με τέτοιες ταχύτητες, που σήμερα έχουν διάμετρο πάνω από 10 έτη φωτός – φωτίζονταν με ένα φανταστικό τρόπο. Το V838 Mon είναι ένα δυαδικό σύστημα ενός καυτού από τη μια και ενός ψυχρού άστρου από την άλλη, που βρίσκονται σε τροχιά το ένα γύρω από το άλλο. Μάλιστα έχουν κάποιες ομοιότητες με τα ασταθή άστρα που ονομάζονται "μεταβλητά". Κανονικά στα δυαδικά συστήματα, το μεγαλύτερο ψυχρό άστρο διαστέλλεται και διώχνει το υλικό του, που φτάνει πάνω στο καυτό αστέρι με αποτέλεσμα το τελευταίο να αναφλέγεται με μία τεράστια έκρηξη. Υπάρχουν διάφορες άλλες κατηγορίες άστρων, που έχουν τέτοιες τεράστιες εκρήξεις, συμπεριλαμβανομένων των νόβα και των υπερκαινοφανών, αλλά το αντικείμενο V838 Mon ήταν διαφορετικό από αυτές τις κατηγορίες. Τα περισσότερα νόβα (novae), κανονικά, απλώς εκρήγνυνται και μειώνεται το φως τους αργά. Αυτό το άστρο όμως είχε τρεις σημαντικές αιχμές και αρκετές δευτερεύοντες αιχμές – έναν αριθμό εκρήξεων τη μια πάνω από την άλλη. Αυτό το φαινόμενο είναι πολύ δύσκολο να εξηγηθεί με τη χρησιμοποίηση των τυποποιημένων μοντέλων νόβα. Γιατί είναι πάρα πολύ φωτεινό, εκατό φορές φωτεινότερο από το φωτεινότερο γνωστό νόβα. Έτσι, οι αστρονόμοι δεν καταλαβαίνουν πλήρως αυτή την θεαματική έκρηξη που μετασχημάτισε, για δέκα πέντε λεπτά περίπου, ένα αμυδρό αστέρι στο φωτεινότερο ψυχρό υπεργίγαντα μέσα στο Γαλαξία μας. Επίσης, σε μια συνηθισμένη έκρηξη νόβα, τα εξωτερικά στρώματα του άστρου εκτινάσσονται στο διάστημα, αποκαλύπτοντας τον υπερ-καυτό πυρήνα στον οποίο πραγματοποιείται η πυρηνική σύντηξη. Σε αντίθεση, με το αντικείμενο V838 Mon που η διάμετρος του αυξήθηκε πάρα πολύ, αλλά τα εξωτερικά στρώματά του ποτέ δεν αναστατώθηκαν ούτε και εκτινάχθηκαν. Στην πραγματικότητα, το άστρο έγινε σχεδόν τόσο μεγάλο όσο και η διάμετρος της τροχιάς του Δία γύρω από τον ήλιο, ρίχνοντας έτσι τη θερμοκρασία της επιφάνειάς του σε τόσο χαμηλά επίπεδα όσο και ένας λαμπτήρας φωτισμού. Φωτεινή ηχώ Το φως από αυτήν την ξαφνική έκρηξη φώτισε την διαστρική σκόνη γύρω από το άστρο, παράγοντας την πιο θεαματική "φωτεινή αντήχηση" στην ιστορία της αστρονομίας. Καθώς το φως από την έκρηξη διαδίδεται προς τα έξω διαμέσου της σκόνης (που δημιουργήθηκε από τις προηγούμενες εκρήξεις), σκεδάζεται από αυτήν και ταξιδεύει προς τη Γη. Το διάχυτο φως έχει διανύσει περισσότερη απόσταση σε σύγκριση με το φως που φτάνει στη Γη απευθείας από την αστρική έκρηξη. Ένα τέτοιο φως – ηχώ είναι το οπτικό ανάλογο της ακουστικής ηχούς που παράγεται όταν ένας ήχος ανακλάται από τα γύρω εμπόδια. Η "αντήχηση του φωτός" ή “φωτεινή ηχώ”, όπως ονομάζουν οι αστρονόμοι το φαινόμενο να φωτίζονται άλλα σκονισμένα νέφη, προσφέρει στους αστρονόμους έναν τρόπο να χαρτογραφήσουν την τρισδιάστατη δομή των κελύφων της σκόνης, τα οποία περιβάλλουν ένα γερασμένο αστέρι. Όπως είπαμε όταν ένα αστέρι εκρήγνυται, αρχικά η λάμψη του φωτός φθάνει στη Γη άμεσα από το ίδιο το αστέρι. Έπειτα το φως μπορεί να ανακλαστεί από τη σκόνη που το περιβάλλει και να φθάσει στη Γη αργότερα, επειδή η πορεία εκείνης της ακτινοβολίας που ταξιδεύει είναι μεγαλύτερη. Καθώς το φως από την πρωτογενή έκρηξη του άστρου συνεχίζει να ανακλάται από τη σκόνη, βλέπουμε τις συνεχώς μεταβαλλόμενες όψεις της ακόνης που περιβάλει το άστρο. Με την ανάλυση αυτών των σπάνιων "αντηχήσεων του φωτός", οδηγούμαστε σε μια ακριβέστερη μέθοδο για να μετρήσουμε την απόσταση αυτών των αντικειμένων με τη βοήθεια της πόλωσης της φωτεινής ηχούς. Αυτή η μέθοδος μας έδωσε μια απόσταση 20.000 έτη φωτός για το V838 Mon. Τι μπορεί να προκάλεσε την έκρηξη; Αν και η αιτία για την έκρηξη δεν είναι ακόμα σαφής, μερικοί αστρονόμοι έχουν προτείνει ότι μπορεί να έχει προκύψει από μια σύγκρουση . Μια προσέγγιση επικεντρώνεται σε μια σύγκρουση ανάμεσα σε δύο άστρα η οποία θα μπορούσε να έχει δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για τις παρατηρήσεις από τον Ιανουάριο του 2002 και μετέπειτα. Σύμφωνα με αυτή την προσέγγιση, η πρώτη έκλαμψη έλαβε χώρα όταν ένα σχετικά βαρύ άστρο (με μάζα περί τις οκτώ ηλιακές) είχε μια περιφερειακή σύγκρουση με ένα μικρότερο άστρο (με μάζα περίπου το ένα τρίτο της ηλιακής) το οποίο βρισκόταν σε τροχιά γύρω του. H πρώτη αυτή εγγύς αλληλεπίδραση, δεν επέφερε δομικές αλλαγές στα δύο άστρα, προκάλεσε όμως μια έκλαμψη η οποία αντιστοιχεί στην αρχική παρατήρηση του Ιανουαρίου του 2002. H σχετική τροχιά των δύο άστρων τα έφερε σε ακόμα μικρότερη απόσταση σε έναν μήνα περίπου. H αλληλεπίδραση τους προκάλεσε τη δεύτερη και μεγαλύτερη σε ένταση έκρηξη και είχε ως αποτέλεσμα την έντονη διαταραχή της τροχιάς του μικρού άστρου. Ως εκ τούτου, περίπου ένα μήνα αργότερα, το μικρότερο άστρο ουσιαστικά κατακερματίστηκε κατά τη διάρκεια της τρίτης του σύγκρουσης με το μεγαλύτερο. H ύλη του μικρότερου άστρου περιέβαλε το κυρίως άστρο, δημιουργώντας σταδιακά το σχετικά ψυχρό και διογκωμένο αντικείμενο που παρατηρήθηκε τον Οκτώβριο του 2002. Στην προσέγγιση αυτή τα δεδομένα μας οδηγούν σε μια τριπλή αστρική αλληλεπίδραση. Η δεύτερη προσέγγιση δέχεται επίσης ότι το V838 Mon ήταν ένα άστρο-κανίβαλος, αλλά σύμφωνα με αυτήν οι «ορέξεις» του άστρου ήταν πλανητικής φύσης. Τα δεδομένα, λένε οι ερευνητές που υποστηρίζουν την άποψη αυτή, δείχνουν πως η συμπεριφορά του άστρου V838 Mon θα μπορούσε να οφείλεται σε σύγκρουση του με έναν η περισσότερους πλανήτες. Σύμφωνα με υπολογισμούς η δυνατότητα αυτή υπάρχει εφόσον ο εμπλεκόμενος πλανήτης έχει μέγεθος περίπου δεκαπλάσιο από αυτό του πλανήτη Δια. Για να ερμηνεύσουν τις τρεις φάσεις των εκλάμψεων, οι ερευνητές επεξεργάστηκαν δύο σενάρια. Είτε ότι το άστρο V838 Mon συγκρούστηκε με τρεις πλανήτες, των οποίων η συνολική μάζα ήταν περίπου δεκαπλάσια της μάζας του Δία, είτε ότι συγκρούστηκε με έναν γιγάντιο πλανήτη και οι διαφορετικές εκλάμψεις σηματοδοτούν τη διέλευση του από διαφορετικές στιβάδες του εσωτερικού του άστρου. Σύμφωνα με την άποψη αυτή, το κλειδί για την έκλυση μεγάλης ποσότητας ενέργειας κατά τη σύγκρουση ενός πλανήτη με ένα άστρο, είναι η βαθιά διείσδυση του πρώτου στο εσωτερικό του άστρου. Όσο βαθύτερα μέσα στο άστρο διεισδύσει ο πλανήτης πριν απορροφηθεί, τόσο εντονότερη θα είναι η έκρηξη που θα επακολουθήσει, ακτινοβολώντας μεγαλύτερα ποσά ενέργειας. Τέλος, ορισμένοι ερευνητές διατύπωσαν την άποψη πως πρόκειται για τις θερμοπυρηνικές εκρήξεις ενός ιδιαίτερα μαζικού υπερ-γίγαντα. Σε αυτή την περίπτωση, κελύφη του άστρου, πλούσια σε ήλιο, αρχίζουν μια ταχεία διαδικασία σύντηξης παράγοντας άνθρακα, γιαυτό και το φαινόμενο μερικές φορές αναφέρεται και ως αναλαμπή άνθρακα. Το πρόβλημα με την προσέγγιση αυτή είναι πως, σύμφωνα με τη σημερινή επιστημονική γνώση, ένα άστρο τέτοιου τύπου και μεγέθους δεν θα μπορούσε να έχει μορφοποιηθεί τόσο μακριά από το γαλαξιακό κέντρο. Στην φωτογραφία αντηχήσεις φωτός μέσα στο διάστημα: Αυτή η ακολουθία εικόνων από το Hubble, δείχνει τον διαστελλόμενο ερυθρό υπεργίγαντα V838 Monocerotis (στο κέντρο των εικόνων) σε διάφορες χρονικές περιόδους και την "φωτεινή ηχώ” που οφείλεται στην ανάκλαση του φωτός από τα νέφη της σκόνης.

Συζήτηση για τη Γη και τον Αρη με τον ρωσοπόντιο κοσμοναύτη Φιοντόρ Γιουρτσίχιν. Εναν καφέ με έναν κοσμοναύτη είχα την τιμή να μοιραστώ πριν από λίγες ημέρες. Ο 52χρονος Φιοντόρ Γιουρτσίχιν, ομιλητής στη διημερίδα «Τέχνη - Επιστήμη - Σύμπαν» που διοργάνωσε το Ιδρυμα Ευγενίδου, δεν είναι ένας απλός ρώσος κοσμοναύτης ο οποίος μεγάλωσε με πρότυπο τον Γιούρι Γκαγκάριν: έχει και ελληνικές ρίζες, και μάλιστα από την Τραπεζούντα του ιστορικού Πόντου. Ηρεμος, ευδιάθετος και με ιδιαίτερη αίσθηση του χιούμορ, – πότε στα ελληνικά και πότε στα αγγλικά – μας ταξίδεψε έξω από την ατμόσφαιρα της Γης, στη μαγεία του Διαστήματος, ενώ μας παρουσίασε και την πρωτότυπη ενασχόλησή του με τη «διαστημική» φωτογραφία. Με αφορμή την ολοκλήρωση της εικονικής αποστολής στον Αρη (Mars500), φυσικά δεν παρέλειψε να αναφερθεί και στο όνειρο για την κατάκτηση του Κόκκινου Πλανήτη. «Ηταν ένα καταπληκτικό πείραμα, από την άποψη ότι μπορεί να μας βοηθήσει να αποκτήσουμε μια ιδέα τού πώς θα ήταν αν βρισκόμασταν στον Αρη, αλλά σε “οικονομικότερα εδάφη» αναφέρει χαριτολογώντας ο κ. Γιουρτσίχιν. Στην «αρειανή» απομόνωση Στο πείραμα έλαβαν μέρος έξι άνδρες οι οποίοι παρέμειναν απομονωμένοι σε τρεις μεταλλικούς κυλίνδρους χωρίς παράθυρα για ένα διάστημα 520 ημερών – όσο δηλαδή διαρκεί και ένα ταξίδι προς τον Αρη και πίσω. Η αυξημένη ψυχολογική πίεση με την οποία «πάλεψαν» οι συμμετέχοντες του Mars500, όπως ήταν αναμενόμενο, οδήγησε σε καβγαδάκια, γκρίνιες και ζήλιες. «Η ψυχολογική πίεση είναι το κύριο πρόβλημα των αστροναυτών γιατί ακριβώς περιορίζονται σε πολύ μικρούς χώρους» σχολιάζει ο ρωσοπόντιος κοσμοναύτης. «Στην περίπτωση μιας υποτιθέμενης αποστολής στον Αρη το ψυχολογικό φορτίο θα ήταν πολύ βαρύ για δύο λόγους: πρώτον, λόγω χρόνου, γιατί οι αστροναύτες θα έφθαναν εκεί σε εννέα μήνες και, δεύτερον, λόγω του περιορισμένου χώρου στον οποίο θα ήταν κλεισμένοι» υποστηρίζει ο ίδιος. «Αυτό βέβαια ισχύει τώρα, με την υπάρχουσα τεχνολογία. Ενδεχομένως μελλοντικά αυτή να προχωρήσει τόσο ώστε να μπορούμε να φθάνουμε ταχύτερα στον Αρη. Ακόμη, στην παρούσα φάση δεν γνωρίζουμε τα επίπεδα ακτινοβολίας που υπάρχουν εκεί και τις επιπτώσεις που θα μπορούσαν να έχουν στον ανθρώπινο οργανισμό, π.χ. στο μυϊκό μας σύστημα. Στη Γη υπάρχει μαγνητικό πεδίο, ενώ στον Αρη όχι. Ο ανθρώπινος οργανισμός αναγνωρίζει το γήινο μαγνητικό πεδίο, οπότε δεν ξέρουμε τι θα μπορούσε να σημαίνει για εμάς να βρισκόμαστε σε έναν πλανήτη όπου υπάρχει πλήρης απουσία του. Είναι πολλά τα προβλήματα στα οποία καλούμαστε να βρούμε λύσεις προτού επιχειρήσουμε μια επίσκεψη στον Κόκκινο Πλανήτη και γι’ αυτό πραγματοποιούνται οι προσομοιώσεις στη Γη» λέει ο κ. Γιουρτσίχιν. Αλλά και πάλι, όσο και αν προσπαθήσουμε να «αντιγράψουμε» τις ιδιαίτερες συνθήκες του Αρη, το αποτέλεσμα δεν θα είναι το ίδιο με εκείνο μιας πραγματικής αποστολής στον Κόκκινο Πλανήτη. Ραντεβού στον Αρη σε 50 χρόνια Σε 50 χρόνια από σήμερα, σύμφωνα με τον ίδιο, ίσως καταφέρουμε να πατήσουμε το πόδι μας στον Αρη. «Δεν νομίζω ότι κάτι τέτοιο θα ήταν εφικτό νωρίτερα. Προσωπικά πιστεύω ότι το “ταξίδι” μας στον Kόκκινο Πλανήτη θα πρέπει να πραγματοποιηθεί σε τρία στάδια. Σε πρώτη φάση, με τη βοήθεια δορυφόρων και αυτόματων σταθμών, σε δεύτερη φάση με τη βοήθεια ρομποτικών συστημάτων και, τέλος, στέλνοντας τον άνθρωπο. Γιατί, κακά τα ψέματα, τι θα ήταν πιο απλό; Να στείλουμε στον Αρη ένα ρομποτικό σύστημα ή τον άνθρωπο;». Οπως επισημαίνει ο ρωσοπόντιος κοσμοναύτης, μια επανδρωμένη αποστολή στον Αρη αποτελεί ένα ιδιαίτερα ακριβό εγχείρημα. Γι’ αυτό η κατασκευή μόνιμων μονάδων οξυγόνου και νερού με τη βοήθεια ρομποτικών συστημάτων στα κατά τα άλλα αφιλόξενα εδάφη του Κόκκινου Πλανήτη θα ήταν ίσως καθοριστικής σημασίας για την υλοποίηση του εγχειρήματος. «Στον Αρη, ως γνωστόν, υπάρχει νερό. Αρα είναι πιθανό να υπάρχουν απλές μορφές ζωής, όπως βακτήρια κ.ά.» τονίζει ο κ. Γιουρτσίχιν. «Δεν γνωρίζουμε κατά πόσον θα ήταν ασφαλές να φέρουμε τις συγκεκριμένες μορφές ζωής στη Γη, σε περίπτωση που τις εντοπίζαμε». Ο Φόβος θα δείξει Την περασμένη Τρίτη, στο πλαίσιο νέου προγράμματος της ρωσικής διαστημικής υπηρεσίας Roscosmos, αναχώρησε αποστολή με στόχο τη συλλογή των πρώτων δειγμάτων σκόνης και πετρωμάτων από τον Φόβο, έναν εκ των δύο μικρών δορυφόρων του Αρη. Αν όλα πάνε καλά, το σκάφος Fobos-Grunt θα έχει φέρει στα χέρια των ειδικών τα πρώτα δείγματα ως τα μέσα του 2014. «Το νέο ρωσικό πρόγραμμα αποτελεί μια ασφαλέστερη αποστολή συγκριτικά με κάποια που θα είχε προορισμό τον Αρη» μας πληροφορεί ο κοσμοναύτης. «Δεν γνωρίζουμε τα ακριβή χαρακτηριστικά του Φόβου, θα μπορούσε όμως να συμβαίνει κάτι αντίστοιχο με την περίπτωση της Γης και της Σελήνης». Ενας φωτογράφος από το… Διάστημα Το πάθος του για τη φωτογραφία αλλά και η ανάγκη του να μεταδώσει το δέος που του προκαλούσε η εικόνα της Γης από το Διάστημα, κατά τη διάρκεια των αποστολών του στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ΔΔΣ), οδήγησαν τον κ. Γιουρτσίχιν στη «διαστημική» φωτογραφία. «Οταν βλέπω τη Γη από ψηλά, έχω ένα πολύ έντονο συναίσθημα ότι αυτός ο πλανήτης είναι το σπίτι μου. Αυτό ακριβώς ήθελα να μεταφέρω στον υπόλοιπο κόσμο και έτσι δημιούργησα τη συλλογή μου. Για μένα αυτό που είχε σημασία ήταν να δω τις αντιδράσεις των παιδιών απέναντι στις φωτογραφίες μου. Οι ενήλικοι μπορούν να πουν πολλά και να μην τα εννοούν. Η αθωότητα και η ειλικρίνεια ενός παιδιού όμως αποτελούν ανεκτίμητα στοιχεία και του χαρίζουν την ιδιότητα του αυστηρότερου κριτή» μας λέει ο ίδιος. Οι πυρκαγιές της Πελοποννήσου. «Θυμάμαι, ήμουν στον ΔΔΣ όταν στην Ελλάδα εκτυλίσσονταν οι μεγάλες πυρκαγιές. Τις έβλεπα από ψηλά, όπως και εκείνες στη Βόρεια Αμερική. Οπως και την καταστροφική πετρελαιοκηλίδα στον Κόλπο του Μεξικού. Πολλές φορές βλέποντας διάφορες οικολογικές καταστροφές αισθάνομαι ότι η Γη μού φωνάζει “Βοήθεια”. Ετσι μου έρχεται να πω σε όλους “Ανθρωποι! Κοιτάξτε γύρω σας! Τι κάνετε; Καταστρέφετε το περιβάλλον και μαζί σκοτώνετε τους εαυτούς σας!”» τονίζει με έμφαση. Για τη λήψη των διαστημικών φωτογραφιών, εξηγεί, δεν απαιτείται ειδικός εξοπλισμός. «Χρησιμοποιώ μια επαγγελματική φωτογραφική μηχανή με μεγάλους φακούς έτσι ώστε να μπορώ να εστιάζω στα σημεία που επιθυμώ. Τα υψηλά επίπεδα ακτινοβολίας όμως καταστρέφουν τη μηχανή, με αποτέλεσμα ύστερα από δύο-τρεις μήνες να χρειάζεται αντικατάσταση». Αυτό που έχει όμως πραγματικό ενδιαφέρον είναι το ότι η λήψη φωτογραφιών στο Διάστημα πρέπει να γίνεται αστραπιαία. «Στη Γη για την απαθανάτιση, π.χ., της δύσης του ήλιου πρέπει κανείς να δράσει σε ένα συγκεκριμένο χρονικό “παράθυρο”, μέσα σε διάστημα περίπου 10 λεπτών. Αν αυτό δεν πετύχει, τότε πρέπει να περιμένεις ως την επόμενη ημέρα. Στο Διάστημα, αν δεν προλάβεις την κατάλληλη στιγμή, δεν υπάρχει πρόβλημα: αυτή επαναλαμβάνεται 16 φορές την ημέρα, ανά 1,5 ώρα. Μόνο που εκεί η εντυπωσιακή “βουτιά” του ήλιου στον ορίζοντα διαρκεί μόλις 1 λεπτό. Αυτοί είναι οι χρόνοι ενός “διαστημικού” φωτογράφου» καταλήγει.

Η σκοτεινή ενέργεια δεν έπαιζε σπουδαίο ρόλο στις απαρχές του σύμπαντος ενώ ίσως να είναι η κοσμολογική σταθερά. Οι φυσικοί που προσπαθούν να κατανοήσουν τη φύση της σκοτεινής ενέργειας, ένα από τα πιο παράξενα πράγματα στο σύμπαν, έχουν κάνει ένα βήμα μπροστά βρίσκοντας πόση από αυτήν την ουσία θα μπορούσε να υπήρχε λίγο μετά το Big Bang. Η σκοτεινή ενέργεια είναι η μυστηριώδης δύναμη που οι επιστήμονες θεωρούν ότι είναι υπεύθυνη για την επιταχυνόμενη διαστολή του σύμπαντος. Κανείς μέχρι τώρα δεν ξέρει τι είναι ακριβώς η σκοτεινή ενέργεια, ενώ ακόμα δεν έχει ανιχνευθεί άμεσα. Το φως από μακρινούς γαλαξίες είναι παραμορφωμένο από την ύλη που μεσολαβεί ανάμεσα σε μας και τους γαλαξίες. Ο λεγόμενος ασθενής εστιασμός μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να χαρακτηρίσει τη σκοτεινή ενέργεια. Στη νέα μελέτη, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν το τηλεσκόπιο του Νότιου Πόλου στην Ανταρκτική για να παρατηρήσουν το κοσμικό υπόβαθρο μικροκυμάτων, την διάχυτη ακτινοβολία που έχει απομείνει από τη Μεγάλη Έκρηξη, που έχει δώσει το έναυσμα του σύμπαντος. Αυτή η ακτινοβολία κρατάει τα μυστικά πολλών ιδιοτήτων που είχε το πρώιμο σύμπαν, επιτρέποντας στους επιστήμονες να συμπεράνουν το μέγιστο ποσό της σκοτεινής ενέργειας που θα μπορούσε να έχει παρουσιαστεί εκείνη τη χρονική στιγμή. Με βάση τις μετρήσεις τους, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η σκοτεινή ενέργεια δεν θα μπορούσε να αντιπροσώπευε πάνω από το 1,8% της συνολικής πυκνότητας του τότε σύμπαντος. Αντίθετα, η σκοτεινή ενέργεια κυριαρχεί στον χώρο σήμερα, αντιπροσωπεύοντας περίπου το 74% όλης της ύλης και της ενέργειας στο σύμπαν. Ο κοσμικός ρόλος της σκοτεινής ενέργειας. Μια από τις πιο δημοφιλείς θεωρίες της σκοτεινής ενέργειας είναι αυτή είναι κοσμολογική σταθερά, που αρχικά προστέθηκε στις εξισώσεις της γενικής σχετικότητας από τον Αϊνστάιν και μετά αφαιρέθηκε από τον ίδιο κατά λάθος. Εάν η σκοτεινή ενέργεια είναι πράγματι μία σταθερά (όπως υπονοεί η κοσμολογική σταθερά), τότε η πυκνότητα της – η ποσότητα της σκοτεινής ενέργειας ανά δεδομένη περιοχή του διαστήματος – δεν θα έχει αλλάξει με την πάροδο του χρόνου. Εν τω μεταξύ, η πυκνότητα της ύλης στο σύμπαν έχει αλλάξει, γίνεται όλο και πιο χαμηλή, καθώς επεκτείνεται το σύμπαν. Έτσι, ενώ η σκοτεινή ενέργεια τώρα είναι σε αναλογία 3:1 με την κανονική ύλη, αυτή η αναλογία θα ήταν πολύ μικρότερη, όταν η ύλη στο νεαρό σύμπαν ήταν πολύ πυκνή. Δηλαδή η σκοτεινή ενέργεια θα ήταν εξαιρετικά ασήμαντη σε σύγκριση με την ύλη. Τι είναι στην πραγματικότητα η σκοτεινή ενέργεια; Οι νέες μετρήσεις είναι σύμφωνες με την προηγούμενη ιδέα, αλλά ακόμα δεν μπορούν να βοηθήσουν στο να μάθουμε αν η θεωρία της κοσμολογικής σταθεράς υπερτερεί από άλλα μοντέλα, που υποδηλώνουν ότι το αρχικό ποσοστό της σκοτεινής ενέργειας, αν και μικρό, δεν ήταν αμελητέο. Ο επικεφαλής της μελέτης Christian Reichardt, ένας κοσμολόγος στο Πανεπιστήμιο του Berkeley, δήλωσε ότι τα μοντέλα στα οποία η σκοτεινή ενέργεια δεν είναι σταθερή έχουν κάποια θεωρητικά πλεονεκτήματα. Για παράδειγμα, είπε, αυτά μπορούν να φιλοξενήσουν μια περίεργη σύμπτωση: Τυχαίνει να βρισκόμαστε σε ένα σύμπαν όπου η σκοτεινή ενέργεια και η ύλη είναι σχετικά συγκρίσιμα, χωρίς κανένα να κυριαρχεί απόλυτα πάνω στο άλλο. Αυτές οι θεωρίες περιτριγυρίζουν την ιδέα ότι το σύμπαν δεν ήταν πάντα έτσι. Ο Christof Wetterich του Πανεπιστήμιου της Χαϊδελβέργης, ο οποίος το 1987 πρότεινε ένα μοντέλο με μία μεταβαλλόμενη σκοτεινή ενέργεια, η οποία ονομάζεται «πεμπτουσία», λέει ότι είναι δύσκολο να αποκλειστούν τέτοιου είδους μοντέλα, δεδομένου ότι δεν οδηγούν σε ειδική πρόβλεψη για την ποσότητα της σκοτεινής ενέργειας σε μία δεδομένη χρονική στιγμή. "Σε κάθε περίπτωση, δεν υπάρχει απόκλιση από ένα απλό μοντέλο με κοσμολογική σταθερά, όπως φάνηκαν στα δεδομένα του τηλεσκόπιου του Νότιου Πόλου, και αυτό είναι εντυπωσιακό από μόνο του," είπε ο Wetterich. "Μπορεί να υπάρχει μάλλον ένα μικρό κλάσμα της πρώιμης σκοτεινής ενέργειας, σύμφωνα με τα αποτελέσματα των προηγούμενων ερευνών." Συνολικά, πολλοί κοσμολόγοι είναι υπέρ της θεωρίας της κοσμολογικής σταθεράς. “Υπάρχει ένα θεώρημα (η λεπίδα του Occam) ότι η πιο απλή εξήγηση είναι η καλύτερη, και η κοσμολογική σταθερά είναι σήμερα το πιο απλό μοντέλο που ταιριάζει με όλες τις παρατηρήσεις," τονίζει ο Christian Reichardt. Καθώς οι επιστήμονες συλλέγουν ολοένα καλύτερα δεδομένα για το κοσμικό υπόβαθρο των μικροκυμάτων, από πειράματα όπως εκείνα που χρησιμοποιούν το Τηλεσκόπιο του Νότιου Πόλου ή τον Ευρωπαϊκό δορυφόρο Planck, η κατάσταση θα πρέπει σύντομα να ξεκαθαρίσει. "Αυτή είναι μία ενδιαφέρουσα δημοσίευση," δηλώνει ο αστροφυσικός Bharat Ratra του Πανεπιστημίου του Kansas. Ο Ratra, ο οποίος δεν συμμετείχε στη μελέτη, είναι ο αρχιτέκτονας, μαζί με τον Jim Peebles από το Πανεπιστήμιο του Πρίνστον, ενός μοντέλου όπου η σκοτεινή ενέργεια μεταβάλλεται με τον χρόνο. “Η κοσμολογική σταθερά του Αϊνστάιν είναι πολύ συνεπής με την παρατηρητικά δεδομένα ," δήλωσε ο Ratra , “αλλά η σκοτεινή ενέργεια, η οποία μειώνεται με αργό ρυθμό με τον χρόνο (και μεταβάλλεται ελαφρώς στον χώρο), όπως θεωρεί το μοντέλο του Peebles, δεν αποκλείεται ακόμη τελείως από τα δεδομένα. “Η κατάσταση είναι πιθανό να γίνει πολύ πιο σαφής στα επόμενα χρόνια. Θα έχουμε ενδιαφέρουσες εποχές για την κοσμολογία!" Η μελέτη αυτή θα δημοσιευτεί στο Astrophysical Journal Letters

Το λαμπρότερο φως στο Σύμπαν βρίσκεται σε ένα κβάζαρ που τροφοδοτείται από μια μαύρη τρύπα. Οι μαύρες τρύπες όχι μόνο περιστρέφονται, αλλά μπορούν επίσης να κινηθούν και πλαγίως στον γαλαξία που τους φιλοξενεί. Σύμφωνα με αστροφυσικούς στο Πανεπιστήμιο Brigham Young, και οι δύο τύποι μετακίνησης τροφοδοτούν με ενέργεια τρομερούς πίδακες που είναι γνωστά ως κβάζαρ. Μια μαύρη τρύπα στο γαλαξία Κένταυρος Α για παράδειγμα είναι υπεύθυνη για την εκπομπή ακτινοβολίας με τη μορφή πίδακα, με μήκος 1 εκατομμύριο έτη φωτός. Η εικόνα δείχνει το κβάζαρ 3C279, ένα αντικείμενο που το φως του είναι πολύ εξασθενημένο, σαν άστρο στον ουρανό. Ωστόσο, τον Ιούνιο του 1991 το διαστημικό παρατηρητήριο των ακτίνων-γ Compton ης NASA ξαφνικά ανακάλυψε ότι ήταν ένα από τα φωτεινότερα αντικείμενα (στην περιοχή των ακτίνων-γ) στον ουρανό. Αμέσως μετά που τραβήχτηκε αυτή η εικόνα το κβάζαρ ξεθώριασε στην περιοχή των ακτίνων-γ, και έλαμπε στο ορατό φως με μια ενέργεια 10.000 φορές περισσότερη από το ορατό φως. Οι αστρονόμοι ακόμα προσπαθούν να καταλάβουν τι αναγκάζει αυτά τα αινιγματικά αντικείμενα να φτάνουν σε έξαρση τόσο βίαια. Αυτοί οι θεαματικοί πίδακες βγαίνουν από γαλαξίες που περιέχουν δίσκους από σκόνη και αέριο, ό,τι απέμεινε δηλαδή από άστρα διαλυμένα από την δύναμη των μαύρων οπών. "Η μαύρη τρύπα περιστρέφεται σαν δυναμό μέσα σε αυτά τα μαγνητικά πεδία”, δήλωσε ο καθηγητής David Neilsen, υπεύθυνος της μελέτης. "Ο τρόπος με τον οποίο οι δυναμικές γραμμές συστρέφονται γύρω από την περιστρεφόμενη μαύρη τρύπα, δημιουργεί μια ηλεκτρομαγνητική τάση που μετατρέπεται σε ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία και ενέργεια που βγαίνει προς τα έξω." Η ιδιοπεριστροφή των μαύρων οπών πιστεύεται ότι παίζει ένα ρόλο, από τότε που η ιδέα αυτή διατυπώθηκε το 1977. Η νέα μελέτη επιβεβαιώνει αυτή τη θεωρία και την εισαγωγή ενός εντελώς νέου στοιχείου: αυτή της πλάγιας κίνησης που επίσης τροφοδοτεί με ενέργεια αυτούς τους πίδακες. "Η περιστροφική κινητική ενέργεια συμβάλλει, αλλά και η απλή κίνηση μπορεί επίσης να συμβάλει σε αυτή την ενέργεια”, δήλωσε ο καθηγητής Eric Hirschmann, μέλος της ομάδας. “Οι δύο διαδικασίες δεν ανταγωνίζονται μεταξύ τους, συνδυάζονται για να δώσουν μια συνολική ενέργεια που διαδίδεται μακριά από τη μαύρη τρύπα." Με άλλα λόγια, τα μεγαλύτερα και φωτεινότερα κβάζαρ θα μπορούσαν να προέρχονται τις μαύρες τρύπες που και περιστρέφονται γρήγορα και κινούνται πλάγια στους γαλαξίες τους με υψηλές ταχύτητες. Στην εικόνα ένα άλλο κβάζαρ, το 3C273, είναι ελαφρώς ορατό πάνω και προς τα δεξιά του κέντρου.

Ενας μικρός, μέγας κόσμος στην Ελληνογερμανική Αγωγή.Εκπαιδευτική έκθεση από τις 16 Νοεμβρίου φιλοξενεί επιταχυντή ανδρονίων. Πώς ήταν οι συνθήκες που επικρατούσαν κλάσματα του δευτερολέπτου μετά από τη Μεγάλη Εκρηξη που γέννησε το Σύμπαν; Την απάντηση δίνει ο LHC, ο μεγάλος επιταχυντής ανδρονίων που τις αναπαράγει και χρησιμοποιείται για ερευνητικούς και επιστημονικούς σκοπούς. Από τις 10 Νοεμβρίου ένα μοντέλο του LHC υπό κλίμακα φιλοξενείται στους χώρους της Ελληνογερμανικής Αγωγής δίνοντας μια εικόνα στους μαθητές για το πως οι ερευνητές ελπίζουν να βρουν κάποιες απαντήσεις σε μια σειρά από θεμελιώδη, αλλά ακόμη αναπάντητα, ερωτήματα της Φυσικής. Ο συγκεκριμένος, ισχυρός και περίπλοκος επιταχυντής σωματιδίων αποτελεί μέρος της έκθεσης «Αυτός ο Κόσμος ο μικρός, ο Μέγας» που ξεναγεί τον επισκέπτη στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Πυρηνικής Ερευνας (CERN). Η επίσημη παρουσίαση της έκθεσης στο κοινό θα γίνει την Τετάρτη 16 Νοεμβρίου (ώρα 7 μ. μ.). Θα μιλήσουν οι καθηγητές δρ Πέτρος Ραπίδης, Εθνικός Εκπρόσωπος της Ελλάδας στο CERN, Εμμανουήλ Τσεσμελής, μέλος του Διευθυντηρίου του CERN και Χριστίνα Κουρκουμέλη, καθηγήτρια Πανεπιστημίου Αθηνών, ενώ θα ακολουθήσει συζήτηση, την οποία θα συντονίσει η δημοσιογράφος Μαρία Παπουτσάκη. Το CERN, ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Πυρηνικών Ερευνών, αποτελεί το μεγαλύτερο πειραματικό κέντρο ερευνών σωματιδιακής φυσικής στον κόσμο. Ιδρύθηκε στη Γενεύη το 1954 από 12 ευρωπαϊκές χώρες μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα. Σήμερα απασχολεί 3.000 εργαζόμενους, ενώ 6.500 επιστήμονες και μηχανικοί δουλεύουν στα πειράματα που διεξάγονται στις μοναδικές στον κόσμο εγκαταστάσεις του. Η έκθεση ενημερώνει τον επισκέπτη για τα τέσσερα βασικά πειράματα στον LHC, τα παράπλευρα τεχνολογικά οφέλη της έρευνας, για τη λειτουργία του CERN και την ελληνική συμμετοχή στον οργανισμό. Η φιλοξενία της έκθεσης για πρώτη φορά σε σχολικό περιβάλλον φιλοδοξεί να βοηθήσει την εκπαιδευτική κοινότητα να κατανοήσει τις βασικές αρχές λειτουργίας του επιταχυντή, παρουσιάζοντας στους μαθητές τη διαδικασία της επιστημονικής μεθοδολογίας δίνοντάς τους μάλιστα την ευκαιρία να επεξεργαστούν - μέσω μίας σειράς διαδραστικών εφαρμογών και εργαλείων - πραγματικά δεδομένα από τα πειράματα που εκτελούνται στο CERN. Κατά τη διάρκεια της έκθεσης που θα ολοκληρωθεί στις 27 Νοεμβρίου 2011 θα διοργανωθούν σεμινάρια για τους εκπαιδευτικούς. Η είσοδος στην έκθεση θα είναι ελεύθερη, ενώ μαθητές και εκπαιδευτικοί θα ξεναγούνται σε αυτή στο πλαίσιο καθορισμένων εκπαιδευτικών επισκέψεων. Περισσότερες πληροφορίες και ενημερωτικό και εκπαιδευτικό υλικό για την έκθεση διατίθεται στην ιστοσελίδα http://cern.ea.gr/

Η αναζήτηση ενός εξωπλανήτη με χαρακτηριστικά της Γης. Περί τους 687 νέους πλανήτες σε 474 πλανητικά συστήματα, έχει εντοπίσει η NASA, σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία που προέκυψαν από το πρόγραμμα Kepler, που ξεκίνησε το 2009 και έχει διάρκεια τεσσάρων ετών. Μάλιστα, ένας από αυτούς τους πλανήτες παρατηρήθηκε έξω από τον γαλαξία μας, σε απόσταση 21.000 έτη φωτός μακριά από τη Γη. Παρά την πληθώρα των ευρημάτων, οι κάτοικοι της Γης εξακολουθούν να παραμένουν «μόνοι» στο σύμπαν, ή τουλάχιστον παραμένει αναπάντητο το ερώτημα «της ζωής σε άλλον πλανήτη», εφόσον σε κανέναν από αυτούς δεν έχουν παρατηρηθεί «γήινα» χαρακτηριστικά. Ένας από τους στόχους του προγράμματος Kepler της NASA, είναι, άλλωστε να εντοπίσει κάποια μορφή ζωής στα εξωπλανητικά συστήματα. «Μέχρι στιγμής κάτι τέτοιο φαίνεται αδύνατο, καθώς οι πλανήτες που έχουν εντοπιστεί είτε βρίσκονται πολύ κοντά στον δικό τους ήλιο, είτε πολύ μακριά, με αποτέλεσμα η υπερβολική θερμότητα και το υπερβολικό ψύχος, αντίστοιχα, να μην επιτρέπουν την ανάπτυξη κάποιας μορφής ζωής» εξήγησε ο ομότιμος καθηγητής του τμήματος Φυσικής του ΑΠΘ. Ι.Χατζηδημητρίου, με αφορμή διάλεξή του για τις ανακαλύψεις των νέων πλανητικών συστημάτων σε μαθητές του Πρότυπου Πειραματικού Σχολείου του πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Παρ’ όλα αυτά, η επιστημονική κοινότητα αστροφυσικών, αναμένει με μεγάλη αγωνία τις ανακοινώσεις που θα κάνει η διαστημική εταιρία (NASA), και μάλιστα με αρκετή καθυστέρηση, σε περίπου ένα χρόνο από τώρα, καθώς αναμένεται να υποστηρίξει ότι υπάρχουν περί τους 1.000 υποψήφιους πλανήτες, που φέρουν χαρακτηριστικά της δικής μας Γης. Όπως σχολιάζει ο Χατζηδημητρίου, ακόμη και έτσι, κάτι τέτοιο, δεν σημαίνει απαραίτητα ότι θα υπάρχουν ενδείξεις ζωής, εφόσον θα πρέπει να αναζητηθούν και άλλα χαρακτηριστικά που να υποστηρίζουν μία τέτοια θεώρηση. Αυτή τη στιγμή, πάντως, το διαστημόπλοιο Kepler, που εκτοξεύτηκε το 2009 και περιστρέφεται γύρω από τον ήλιο, συνεχίζει τις παρατηρήσεις στο σύμπαν, καθώς είναι προγραμματισμένο να μελετήσει 100.000 αστέρες, δηλαδή ήλιους του γαλαξία μας γύρω από τους οποίους στρέφονται μικρά σώματα σαν την Γη, δηλαδή πλανήτες. Ουσιαστικά, αυτό που παρατηρεί το διαστημόπλοιο, είναι η μεταβολή της λαμπρότητας των αστέρων, που πιθανώς οφείλεται στην διέλευση κάποιου πλανήτη από μπροστά του (εκλείψεις). Και πόσο πιθανό είναι κάτι τέτοιο; «Η πιθανότητα να ανακαλύψουμε έναν γήινο πλανήτη είναι 1 προς 200» σχολιάζει ο καθηγητής, αναφερόμενος στον συγκεκριμένο τρόπο παρατήρησης. Ακόμη δυσκολότερη, σχεδόν απίθανη, θα ήταν η πιθανότητα της αποστολής για εξερεύνηση σε κάποιον από αυτούς τους πλανήτες, στο ενδεχόμενο εξεύρεσης ζωής, αφού ο πλησιέστερος αστέρας βρίσκεται 5 έτη φωτός από τη Γη.(A του Κενταυρου.) Άσχετα από το αποτέλεσμα, το εγχείρημα αποτελεί μία τιτάνια προσπάθεια να παρατηρήσουμε τον διαστημικό μας περίγυρο, το ορατό τμήμα του οποίου αποτελεί μόνο το 5% της μάζας όλου του σύμπαντος (το 95% παραμένει αόρατο, ως σκοτεινή ύλη ή ενέργεια). Και αν μη τι άλλο, ενδεχομένως να δώσει απαντήσεις σε πιο απλά ερωτήματα, όπως στον τρόπο που δημιουργούνται τα εξωπλανητικά συστήματα ή στην εξέλιξη των αστέρων. Απέτυχαν οι προσπάθειες διάσωσης της αποστολής του Phobos-Grunt. Υπάρχουν πολύ μικρές πιθανότητες για τη διάσωση του διαστημικού σκάφους Phobos-Grunt, του πρώτου διαστημικού οχήματος που εκτοξεύεται από τη Ρωσία τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια, το οποίο, αντί να πάρει κατεύθυνση προς τον πλανήτη Αρη, παρέμεινε σε τροχιά γύρω από τη Γη, δήλωσε σήμερα πηγή της ρωσικής υπηρεσίας διαστήματος. «Αυτή τη νύκτα έγιναν πολλές απόπειρες για να τη λήψη τηλεμετρικών στοιχείων του σκάφους. Όλες απέτυχαν. Οι πιθανότητες να διασωθεί το σκάφος είναι πολύ, πολύ μικρές», δήλωσε η ρωσική διαστημική πηγή στο πρακτορείο ειδήσεων Interfax. Το διαστημικό σκάφος Phobos-Grunt εκτοξεύθηκε τη νύκτα της Τρίτης προς την Τετάρτη με πύραυλο Zenit από το κοσμοδρόμιο του Μπαϊκονούρ, στο Καζακστάν. Όμως ετέθη σε τροχιά γύρω από τη Γη, αντί να προωθηθεί με τη βοήθεια των πρόσθετων κινητήρων του προς τον Φόβο, τον δορυφόρο του Αρη. Αποστολή του ρωσικού διαστημικού σκάφους ήταν να φθάσει στην περιοχή του Αρη έπειτα από ταξίδι ένδεκα μηνών και να περισυλλέξει δείγματα από το έδαφος του Φόβου, του δορυφόρου του Αρη, για να μεταφερθούν στη Γη το 2014. Στόχος της αποστολής ήταν να διευκρινισθεί εάν ο Φόβος είναι ένας αστεροειδής που έχει παγιδευτεί στην τροχιά του Αρη ή εάν αυτό το μικρό ουράνιο σώμα, διαμέτρου 18 χιλιομέτρων, έχει αποσπαστεί από το σώμα του κόκκινου πλανήτη. Σύμφωνα με την Roskosmos, τη ρωσική υπηρεσία διαστήματος, ο προσδιορισμός της προέλευσης του Φόβου, του μεγαλύτερου από τους δύο δορυφόρους του Αρη, θα επιτρέψει την καλύτερη κατανόηση των μηχανισμών της διαμόρφωσης του ηλιακού συστήματος. Μία αποτυχία της αποστολής του Phobos-Grunt συμπαρασύρει και την πρώτη κινεζική αποστολή στον Αρη, αφού το ρωσικό διαστημικό σκάφος επρόκειτο να θέσει σε τροχιά γύρω από τον κόκκινο πλανήτη τον κινεζικό δορυφόρο Yinghuo-1 με στόχο να εξετάσει την επιφάνεια του πλανήτη και το μαγνητικό του πεδίο. Το σχέδιο του Phobos-Grunt είναι η πρώτη απόπειρα της Ρωσίας να πραγματοποιήσει διαπλανητική αποστολή μετά την αποτυχία, τον Νοέμβριο 1996, της αποστολής του διαστημοπλοίου Mars 96, το οποίο έπεσε στον Ειρηνικό Ωκεανό. Νέες εντυπωσιακές εικόνες από το νεφέλωμα S106 που μοιάζει με διαστημική κλεψύδρα. Νέες παρατηρήσεις στο νεφέλωμα S106 αποκαλύπτουν καινούργια στοιχεία για μια από τις πιο ενδιαφέρουσες και δραστήριες περιοχές της διαστημικής μας γειτονιάς. Το νεφέλωμα που μοιάζει με κλεψύδρα ήταν γνωστό ότι αποτελεί ένα κοσμικό μαιευτήριο, ένα εργοστάσιο παραγωγής νέων άστρων. Στο κέντρο του νεφελώματος βρίσκεται το IRS4, ένα άστρο βρέφος η δράση του οποίου αναδεικνύει αισθητικά ολόκληρο το νεφέλωμα. Το άστρο «ζωγράφος» Το Μεγάλο Τηλεσκόπιο των Κανάριων Νήσων (GTC) τράβηξε λεπτομερείς και εντυπωσιακές εικόνες από το νεφέλωμα στις οποίες αποτυπώνεται η αισθητική επιρροή του άστρου IRS4 που έχει ηλικία μόλις 100 χιλιάδων ετών. Πρόκειται για ένα γιγάντιο άστρο με μάζα 20 φορές μεγαλύτερη από αυτή του Ήλιου και, χαριτολογώντας, οι επιστήμονες αναφέρουν ότι το IRS4 έχει την ίδια ηλικία με αυτή του σύγχρονου ανθρώπου. Σύμφωνα με τους ειδικούς οι υπεριώδες ακτινοβολίες, οι οποίες εκπέμπονται από το IRS4, ιονίζουν τη γύρω περιοχή που κυριαρχείται από αέρια υδρογόνου. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να παράγονται γαλάζιες λάμψεις ενώ η ερυθρή απόχρωση του νεφελώματος προέρχεται από την άμεση αντανάκλαση του φωτός από τα γύρω σωματίδια σκόνης. Οι νέες εικόνες αποκάλυψαν και εκατοντάδες καφέ νάνους, κοσμικά σώματα που οι επιστήμονες χαρακτηρίζουν ως «αποτυχημένα άστρα». Πρόκειται για άστρα πολύ μικρής μάζας στα οποία η θερμοκρασία και η πίεση στον πυρήνα τους δεν είναι αρκετά υψηλές ώστε να ξεκινήσουν ή να διατηρήσουν τις θερμοπυρηνικές αντιδράσεις. Βίντεο: http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=429489&h1=true Αρχαία νέφη αποκαλύπτουν νέα μυστικά. Νέο φως στον σχηματισμό των πρώτων άστρων αλλά και των χημικών στοιχείων ρίχνουν δυο μελέτες ερευνητών της NASA που δημοσιεύθηκαν στην επιθεώρηση «Science». Η πρώτη επιβεβαιώνει για πρώτη φορά τις υπάρχουσες θεωρίες για τη «γέννηση» και την κατανομή των χημικών στοιχείων στο Σύμπαν ενώ η δεύτερη υπολογίζει το μέγεθος των πρώτων άστρων σε πολύ μικρότερο από ό,τι νομίζαμε ως τώρα – ήταν δηλαδή μόνο δεκάδες φορές μεγαλύτερα από τον ήλιο μας και όχι εκατοντάδες όπως υποστήριζαν παλαιότεροι υπολογισμοί. Αρχαία νέφη Ερευνητές του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας στη Σάντα Κρους και του Saint Michael’s College στο Κόλτσεστερ του Βερμόντ ανακάλυψαν δυο αρχαία νέφη αερίων που είχαν μείνει ανέπαφα από τον σχηματισμό τους, μόλις δυο εκατομμύρια χρόνια μετά τη δημιουργία του Σύμπαντος. Τέτοιου είδους νέφη, από τα οποία σχηματίστηκαν τα πρώτα άστρα, δεν είχαν εντοπισθεί ούτε μελετηθεί ως τώρα. Σύμφωνα με τις θεωρίες των αστροφυσικών το Σύμπαν στα πρώτα 100 εκατομμύρια χρόνια της ύπαρξής του αποτελείτο κατά κύριο λόγο από υδρογόνο και ήλιο καθώς και από μικροσκοπικές ποσότητες ελαφρών στοιχείων, με τα πιο βαριά στοιχεία όπως τα μέταλλα να απουσιάζουν. Η ανάλυση των δυο αρχαίων νεφών δεν απέδωσε τίποτε βαρύτερο από το υδρογόνο και το ισότοπό του, το δευτέριο, επιβεβαιώνοντας για πρώτη φορά αυτές τις θεωρίες. «Κατά κάποιον τρόπο υπήρχε ένας χαμένος κρίκος στην εικόνα του πώς σχηματίστηκαν τα στοιχεία» δήλωσε ο Ξαβιέ Προτσάσκα, αστροφυσικός του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας στη Σάντα Κρους και ένας εκ των συγγραφέων της μελέτης στο πρακτορείο Associated Press. «Δεν είχαμε μπορέσει ως τώρα να ανιχνεύσουμε αυτό που περιμέναμε ότι θα πρέπει να υπάρχει, δηλαδή αρχαία υλικά ελεύθερα από μέταλλα. Είναι η πρώτη “στέρεη” ανίχνευση τέτοιων αερίων».. Οι ερευνητές δεν κατόρθωσαν να ανιχνεύσουν στα νέφη ήλιο, θεωρούν όμως ότι υπάρχει αλλά απλώς ακόμη δεν μπορούν να το εντοπίσουν. Μικρότερο «πρώτο» μέγεθος. Σε μια δεύτερη μελέτη που θεωρείται ότι μπορεί να συνδεθεί με την προηγούμενη οδηγώντας σε σημαντικά συμπεράσματα για τη γέννηση των ουράνιων σωμάτων και των χημικών στοιχείων, μια ομάδα ερευνητών του Εργαστηρίου Αεριοπροώθησης της NASA και του Πανεπιστημίου του Κιότο με επικεφαλής τον Τακάσι Χοσοκάουα «προσάρμοσε» προς τα κάτω τους υπολογισμούς μας για το μέγεθος των πρώτων άστρων. Το 2008 μια ομάδα ερευνητών από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Μπέρκλεϊ με επικεφαλής τον Κρίστοφερ Μακ Κι είχε αναπτύξει το πρώτο μοντέλο αυτών των άστρων υποστηρίζοντας ότι έφθαναν σε μέγεθος 100 ή και 200 φορές μεγαλύτερο από τη μάζα του ήλιου μας ώσπου τελικά, εξ αιτίες της θερμότητας που εξέπεμπαν, δεν μπορούσαν να «τραβήξουν» περισσότερα αέρια και να αναπτυχθούν περισσότερο. Το μοντέλο αυτό είχε επιβεβαιωθεί από πολλά μεταγενέστερα. Ο κ. Χοσοκάουα και οι συνεργάτες του όμως έκαναν καινούργιες προσομοιώσεις καταλήγοντας σε ένα εντελώς διαφορετικό συμπέρασμα. Υπολόγισαν ότι η μάζα των πρώτων άστρων που γεννήθηκαν στο Σύμπαν κυμαινόταν σε πολύ μικρότερα μεγέθη – ήταν μόλις περίπου 40 φορές μεγαλύτερη από αυτή του Ηλιου.

H NASA ανακαλύπτει το απόλυτο μαύρο. Τίποτα δεν είναι πιο μαύρο από ένα νέο υλικό υψηλής τεχνολογίας που ανέπτυξαν ερευνητές της NASA. Πρόκειται για μια επίστρωση από νανοσωλήνες, η οποία απορροφά το 99% του φωτός όχι μόνο στα ορατά μήκη κύματος, αλλά και στο υπεριώδες και το υπέρυθρο φάσμα. «Άλλοι ερευνητές έχουν αναφέρει σχεδόν τέλεια επίπεδα απορρόφησης, κυρίως στο υπεριώδες και το ορατό, ωστόσο το δικό μας υλικό είναι σχεδόν τέλειο σε πολλαπλές ζώνες μήκους κύματος, από το υπεριώδες μέχρι το άπω υπέρυθρο» λέει ο Τζον Χαγκόπιαν, επικεφαλής των ερευνών στο Κέντρο Διαστημικής Πτήσης «Γκόνταρντ» της NASA. «Κανείς άλλος δεν έχει πετύχει αυτό το ορόσημο ως σήμερα» υπερηφανεύεται. Η κατάμαυρη επίστρωση, κατασκευασμένη με μεθόδους νανοτεχνολογίας, αποτελείται από νανοσωλήνες -σωλήνες από άνθρακα με τοιχώματα που έχουν πάχος ενός ατόμου- τοποθετημένους κατακόρυφα πάνω σε μια επιφάνεια. Η επιφάνεια αυτή μπορεί να αποτελείται από πυρίτιο, τιτάνιο ή ανοξείδωτο ατσάλι, υλικά που χρησιμοποιούνται ευρέως σε διαστημικές εφαρμογές. Οι επιφάνειες αυτές επιστρώνονται με τη θέρμανσή τους στους 750 βαθμούς Κελσίου και την έκθεσή τους σε ένα αέριο που περιέχει άνθρακα, από τον οποίο σχηματίζονται αυθόρμητα οι νανοσωλήνες. Στο μέλλον. το απόλυτο μαύρο της NASA θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την μείωση των εσωτερικών ανακλάσεων σε τηλεσκόπια και άλλα ευαίσθητα στο φως όργανα. Το επίτευγμα παρουσιάστηκε προ ημερών στο συνέδριο SPIE Optics and Photonics. Στην φωτογραφία επιφάνεια από πυρίτιο επιστρωμένη με το νέο υλικό. Η επίστρωση έχει αφαιρεθεί στο κέντρο για να αποκαλυφθεί η εσωτερική δομή της.

Ο Έντουιν Χάμπλ αθωώνεται στο CSI Αστρονομία. Ο Αμερικανός αστρονόμος Έντουιν Χαμπλ δεν προσπάθησε να φιμώσει τον συνάδελφό του που ανακάλυψε πρώτος ότι το Σύμπαν διαστέλλεται, καταλήγει μελέτη που δημοσιεύεται στο Nature. Το 1929, ο Χαμπλ πέρασε στην ιστορία ως ο άνθρωπος που κατάλαβε πρώτος ότι το Σύμπαν δεν είναι στατικό, αλλά συνεχώς επεκτείνεται. Στην πραγματικότητα, την πρωτιά είχε ανεπίσημα ο Βέλγος κληρικός και αστρονόμος Ζορζ Λεμέτρ, ο οποίος όμως έκανε το λάθος να δημοσιεύσει την ανακάλυψή του σε μια επιστημονική επιθεώρηση που λίγοι γνώριζαν. Τις δεκαετίες που ακολούθησαν, ο Χαμπλ (προς τιμήν του οποίου βαφτίστηκε το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble) δεχόταν κατηγορίες ότι εξασφάλισε την πρωτιά χρησιμοποιώντας πλάγια μέσα για να αποσιωπήσει το έργο του Λεμέτρ. Σύμφωνα όμως με την τελευταία μελέτη, ο Λεμέτρ έπεσε θύμα του εαυτού του, αφού δεν φρόντισε να προβάλλει αποτελεσματικά τις έρευνές του, παρόλο που του δόθηκε μια δεύτερη ευκαιρία. Η υπόθεση ξεκινά το 1927, όταν ο Ζορζ Λεμέτρ δημοσίευσε τις εκτιμήσεις του για το διαστελλόμενο σύμπαν στα Χρονικά της Επιστημονικής Εταιρείας των Βρυξελλών, τα οποία όμως λίγοι γνώριζαν και ακόμα λιγότεροι διάβαζαν. Όταν ο Χαμπλ κατέληξε στο ίδιο συμπέρασμα δύο χρόνια αργότερα, όλοι νόμιζαν ότι ήταν ο πρώτος. Η κατάσταση θα μπορούσε να είχε αποσαφηνιστεί το 1931, όταν η αρχική έρευνα του Λεμέτρ μεταφράστηκε στα αγγλικά και δημοσιεύτηκε στην κορυφαία επιθεώρηση της εποχής του, το Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. Περιέργως, όμως, οι σημαντικότερες παράγραφοι της αρχικής δημοσίευσης απουσίαζαν από τη μετάφραση. Και αυτό δημιούργησε την υποψία ότι ο Χαμπλ, ή κάποιος σύμμαχός του, φρόντισε να απαλειφθούν τα επίμαχα σημεία. Αυτό δεν ευσταθεί, λέει τώρα ο Μάριο Λίβιο, ερευνητής του Επιστημονικού Ινστιτούτου Διαστημικού Τηλεσκοπίου στη Βαλτιμόρη. Ο Λίβιο έκανε φύλλο και φτερό έγγραφα και επιστολές που βρήκε σε Λονδίνο και Βρυξέλλες. Διαπίστωσε ότι ο Λεμέτρ είχε κληθεί από το Monthly Notices of the Royal Astronomical Society να καταθέσει τα ευρήματά του. Ο Λεμέτρ μετέφρασε μόνος του την αρχική του δημοσίευση και την έστειλε στην επιθεώρηση, παρέλειψε όμως αρκετές παραγράφους, πιστεύοντας ότι τα γραφόμενα είχαν ξεπεραστεί από μετέπειτα έρευνες. Αυτό ήταν το μεγάλο του λάθος, το οποίο του κόστισε μια θέση στην ιστορία της Αστρονομίας. Η νέα μελέτη «τερματίζει ξεκάθαρα την εικοτολογία σχετικά με το ποιος μετέφρασε τη δημοσίευση και διέγραψε τις παραγράφους: και τα δύο τα έκανε ο Λεμέτρ μόνος του» λέει ο Λίβιο στο Γαλλικό Πρακτορείο. «Δεδομένου ότι τα ευρήματα του Χαμπλ είχαν δημοσιευτεί το 1929, ο Λεμέτρ δεν έβρισκε λόγο να επαναλάβει τα προηγούμενα, προκαταρκτικά του ευρήματα το 1931» συνεχίζει. Ακόμα όμως κι αν ο Λεμέτρ είχε κερδίσει την πρωτιά για το διαστελλόμενο Σύμπαν, ο Χαμπλ θα είχε και πάλι λόγο να υπερηφανεύεται: Ήταν ο πρώτος που έδειξε ότι το Σύμπαν περιέχει κι άλλους γαλαξίες εκτός από τον δικό μας.

Θ.Γιουρτσίχιν: Να ονειρεύεστε το Διάστημα κι όχι αυτοκίνητα. Στην ποντιακή γλώσσα ξεκίνησε τη διάλεξή του, χτες το βράδυ στο Κέντρο Διάδοσης Eπιστημών & Μουσείο Τεχνολογίας «Νόησις», της Θεσσαλονίκης, ο ελληνικής καταγωγής Ρώσος κοσμοναύτης Θεόδωρος Γιουρτσίχιν - Γραμματικόπουλος, δημιουργώντας έτσι μια αμεσότητα με το κοινό, που είχε κατακλύσει την αίθουσα. Ο κοσμοναύτης μίλησε για τις εμπειρίες του από την περιπλάνησή του στο διάστημα, στο πλαίσιο της έκθεσης «Το Σύμπαν της Ρωσικής Πρωτοπορίας - Τέχνη και εξερεύνηση του Διαστήματος στη Ρωσία 1900-1930», την οποία διοργάνωσε το Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, σε συνεργασία με το Ευγενίδειο Ίδρυμα. Απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με την κρίση που αντιμετωπίζει την τρέχουσα χρονική περίοδο η Ελλάδα, είπε πως ακόμα και στο διάστημα - δηλαδή, όταν βρισκόμαστε «ποιο κοντά στο Θεό» - μπορεί ένας κοσμοναύτης να επιβιώσει, κατέχοντας όλες τις απαραίτητες γνώσεις αλλά και το συναίσθημα του τι κάνει και πως το κάνει. Αντίθετα, όμως, «δεν μπορεί κάποιος να περιμένει τον από μηχανής Θεό, ο οποίος θα λύσει τα προβλήματα στην Ελλάδα. Οι ίδιοι οι Έλληνες, μαζί με τους πολιτικούς τους, πρέπει να αναλάβουν τις ευθύνες τους και να δουλέψουν σκληρά, να αποκτήσουν τη συνείδηση του πατριώτη του πλανήτη Γη. Τότε θα μπορέσουν να δουν και τα προβλήματα της χώρας τους, πέρα από εγωισμούς και προσωπικά συμφέροντα. Και ποιος ξέρει, τότε μπορεί να έρθει ως δώρο και η Θεία βοήθεια». «Τα παιδιά πρέπει να ονειρεύονται» Ο κοσμοναύτης τόνισε: «Πάντα τονίζω την ελληνική μου καταγωγή, πάντα λέω την ιστορία μου πως από μικρός ήθελα να γίνω σαν το Γιούρι Γκαγκάριν. Αλλά θα ήθελα να πετάξει στο διάστημα ένας Έλληνας που ζει την Ελλάδα. Προς το παρόν, δε βλέπω να γίνεται κάτι τέτοιο, μ' όλα αυτά που συμβαίνουν στην ιστορική μου πατρίδα. Πάντως, τα Ελληνόπουλα πρέπει να μάθουν να ονειρεύονται, να πετούν στο Διάστημα».Ο Γιουρτσίχιν - Γραμματικόπουλος με γλυκό χαμόγελο και ύφος υπομονετικού δασκάλου, που αγαπά τους μαθητές του, έδειχνε τις φωτογραφίες του από διάστημα και απαντούσε στις ερωτήσεις μικρών παιδιών. «Μ' αρέσει που ρωτάνε τα παιδιά διάφορα, επειδή η ουσία είναι να μεγαλώσουν νέες γενιές, που θα έχουν συνειδητοποιήσει ότι είναι άνθρωποι του πλανήτη Γη». Εξέφρασε επίσης την ικανοποίησή του που άρχισαν να τον καλούν και στην Ελλάδα για διαλέξεις αλλά και ομιλίες σε παιδιά και νέους, οι οποίοι πρέπει να μάθουν ότι «η Γη είναι το σπίτι μας και πρέπει να την φροντίζουμε!». «Βροχή» οι ερωτήσεις των παιδιών Από την πλευρά του, ο εξάχρονος Κώστας του υπέβαλε την πρακτική ερώτηση: «Κύριε κοσμοναύτη, τι κάνατε στο διαστημόπλοιο όλη την ημέρα; Δε βαριόσαστε;». Και η απάντηση, που πήρε ήταν: «Έκανα αυτό που κάνεις κι εσύ κάθε μέρα. Το πρωί έπλενα τα δόντια, μετά έκανα γυμναστική, μετά διάβαζα, μετά δούλευα, κάναμε τις έρευνες μας, μετά τηλεφωνούσα στη γυναίκα μου και στις κόρες μου, μετά πάλι δούλευα, και το βράδυ διάβαζα λογοτεχνία, έβλεπα τηλεόραση και μετά - ύπνο. Το χόμπι μου ήταν οι φωτογραφίες που τις βλέπετε τώρα». «Και τι τρώγατε;», ρώτησε η μικρή Ειρήνη. «Τρώγαμε - απάντησε - τέσσερες φόρες την ημέρα. Είναι ειδική τροφή για κοσμοναύτες αλλά οι γεύσεις της είναι σαν τα αληθινά φαγητά. Είχαμε και γλυκά και φρούτα, κρέας, ψωμί, κομπόστες. Πριν πετάξουμε στο διάστημα, μου έφεραν πεντακόσια είδη φαγητών και επέλεξα τα αγαπημένα μου. Πάντως, έτρωγα καλά». «Κι όταν επιστρέψατε έπειτα από 197 ήμερες στη Γη, πως ήταν;», τον ρώτησε κάποιο άλλο παιδί. Και η απάντηση του κοσμοναύτη: «Πράγματι, υπάρχει πρόβλημα, επειδή στο διάστημα βρισκόμαστε σε κατάσταση έλλειψης βαρύτητας. Εγώ επέστρεψα αδύναμος. Και το ψυχολογικό είναι δύσκολο, όταν βρίσκεσαι τόσες ημέρες κλεισμένος και μετά έρχεσαι σε επαφή με πολύ κόσμο... Αλλά κι όταν είμαστε στη Γη, ανάμεσα σε πολύ κόσμο, δεν ψάχνουμε και στιγμές μοναξιάς;». Σε ό,τι αφορά στην ερώτηση που του έθεσαν τα παιδιά, για το αν πιστεύει πως κι ένας Έλληνας, που ζει στην Ελλάδα, θα πετάξει κάποτε στο διάστημα, ο Γιουρτσίχιν - Γραμματικόπουλος ήταν αρνητικός: «Τώρα δεν το πιστεύω, επειδή ο Έλληνας προτιμάει να… πίνει τον καφέ του. Δεν ξέρω, όμως, εάν εσείς θα θελήσετε ν' αλλάξετε τη νοοτροπία αυτή και θα μάθετε να ονειρεύεστε όχι αυτοκίνητα αλλά πτήσεις στο διάστημα, κοντά στα αστέρια». «Η Γη, η πατρίδα μας» Δείχνοντας τις φωτογραφίες που τράβηξε ο ίδιος κατά τη διάρκεια της πτήσης, τόνισε πως «από απόσταση 400 χιλιόμετρων από τη Γη, βλέπεις τον πλανήτη μας ως μια ιδιαίτερη πατρίδα. Την αγαπάς ολόκληρη, την πονάς και θέλεις να την προστατέψεις». Και πρόσθεσε χαρακτηριστικά: «Δεν μπορείτε να καταλάβετε τον πόνο και τη θλίψη που ένιωσα όταν πετούσα πάνω από τον καπνό των πυρκαγιών στην Ελλάδα. Όταν έβλεπα τις μολυσμένες με πετρέλαιο θάλασσες, ή απογυμνωμένα δάση... Εκεί αντιλαμβάνεσαι πως οι άνθρωποι πρέπει να σκέπτονται όλον τον κόσμο, πρέπει να μάθουν να αγαπούν τον πλανήτη». Στην ερώτηση, αν πιστεύει πως υπάρχει ζωή και σ' άλλους πλανήτες, απάντησε ότι ο ίδιος το πιστεύει αλλά και ότι ακόμα δεν μπορούμε να το επιβεβαιώσουμε. «Εμείς, οι γήινοι - πρόσθεσε - αρχίσαμε να πετάμε στο διάστημα πριν από πενήντα χρόνια. Για την ιστορία της ανθρωπότητας είναι πολύ μικρό χρονικό διάστημα. Ίσως οι εξωγήινοι περιμένουν να δουν την εξέλιξη μας. Περιμένουν να μάθουμε να ζούμε ειρηνικά, επειδή αυτοί ίσως μπορούν να επιβιώνουν χωρίς να σκοτώνονται μεταξύ τους. Δυστυχώς, ο άνθρωπος της Γης δεν ξέρει να επιβιώνει χωρίς ανταγωνισμό και πόλεμο». Κατά την τελευταία του πτήση στο διάστημα, ο Θεόδωρος Γιουρτσίχιν συνέβαλε σε πεντακόσια πειράματα για τη δημιουργία νέων φάρμακων, που θα μπορούσαν να θεραπεύσουν τον καρκίνο ή και το έιτζ, καθώς και σε έρευνες σχετικές με θέματα παραγωγής φιλικής προς το περιβάλλον ενέργειας.

Δεν μπήκε σε πορεία προς τον Άρη το ρωσικό διαστημόπλοιο Phobos-Grunt. Σοβαρό πρόβλημα αντιμετωπίζει η πρώτη διαπλανητική αποστολή της Ρωσίας εδώ και είκοσι χρόνια, καθώς το σκάφος δεν κατάφερε να μπει στη σωστή πορεία προς τον Άρη. Το ρωσικό μη επανδρωμένο διαστημικό σκάφος Phobos-Grunt, το οποίο εκτοξεύθηκε τη νύκτα, απέτυχε να πάρει κατεύθυνση προς τον Αρη και ετέθη σε τροχιά γύρω από τη Γη, ανακοίνωσε η Ρωσική Διαστημική Υπηρεσία Roskosmos, διευκρινίζοντας ότι έχει στη διάθεσή της τρεις ημέρες για τη διευθέτηση του προβλήματος. Αποστολή του ρωσικού διαστημικού σκάφους είναι να φθάσει στην περιοχή του Αρη έπειτα από ταξίδι ένδεκα μηνών και να περισυλλέξει δείγματα από το έδαφος του Φόβου, του δορυφόρου του Αρη, για να μεταφερθούν στη Γη το 2014. Στόχος της αποστολής είναι να διευκρινισθεί εάν ο Φόβος είναι ένας αστεροειδής που έχει παγιδευτεί στην τροχιά του Αρη ή εάν αυτό το μικρό ουράνιο σώμα, διαμέτρου 18 χιλιομέτρων, έχει αποσπαστεί από το σώμα του κόκκινου πλανήτη. Σύμφωνα με την Roskosmos, ο προσδιορισμός της προέλευσης του Φόβου, του μεγαλύτερου από τους δύο δορυφόρους του Αρη, θα επιτρέψει την καλύτερη κατανόηση των μηχανισμών της διαμόρφωσης του ηλιακού συστήματος. Πυραύλοι Vega. Πολλά και σημαντικά βήματα έχουν γίνει για την υλοποίηση του πρόγραμματος Vega: δώθηκε η εντολή για τον έλεγχο του πρώτου πυραύλου Vega που έχει κατασκευαστεί, η ESA και η Arianespace έχουν παραγγείλει τέσσερις νέους πυραύλους, και οι πρώτες μελέτες για την εκτόξευση της αποστολής LISA Pathfinder έχουν ξεκινήσει. Οι προετοιμασίες για την πρώτη εκτόξευση. Στις 13 και 14 Οκτωβρίου πραγματοποιήθηκε στο Frascati της Ιταλίας ο έλεγχος του πρώτου πυραύλου Vega που έχει κατασκευαστεί προκειμένου να επιβεβαιωθεί ότι είναι έτοιμος για εκτόξευση. Με βάση τα αποτελέσματα του ελέγχου, ο Γενικός Διευθυντής της ESA έδωσε εντολή να ξεκινήσουν οι εργασίες για να πιστοποιηθεί ότι ανταποκρίνεται και στις απαιτήσεις που είχε θέσει αρχικά η ESA. Τα επιμέρους τμήματα του πυραύλου Vega έχουν μεταφερθεί από τις 24 Οκτωβρίου στο Κουρού της Γαλλικής Γουϊάνας, ενώ στις 7 Νοεμβίου θα ξεκινήσει η μεταφορά τους στην εξέδρα εκτόξευσης. Η συνεισφορά των ειδικών της Arianspace στις προετοιμασίες είναι σημαντική. Η εκτόξευση του πρώτου πυραύλου Vega έχει προγραμματιστεί για το τέλος του Ιανουαρίου του 2012. Η παραγγελία τεσσάρων νέων πυραύλων. Τον περασμένο Σεπτέμβριο, η ESA, η Arianespace και η κατασκευάστρια εταιρεία ELV υπέγραψαν συμβόλαιο για την κατασκευή τεσσάρων πυραύλων Vega. To νέο συμβόλαιο συμπληρώνει την αγορά του πρώτου πυραύλου Vega, η οποία είχε πραγματοποιηθεί τον περασμένο χρόνο στα πλαίσια του συμβολαίου Verta, το οποίο περιλαμβάνει συνολικά πέντε πυραύλους, η κατασκευή των οποίων αναμένεται να ακολουθήσει τη δοκιμαστική πτήση του πρώτου πυραύλου Vega. Η εκτόξευση της διαστημικής αποστολής LISA Pathfinder Το Σεπτέμβιο ξεκίνησε μία σειρά από μελέτες που σκοπό έχουν να διερευνήσουν τη δυνατότητα εκτόξευσης του επιστημονικού δορυφόρου της ESA LISA Pathfinder με τη βοήθεια ενός πυραύλου Vega της σειράς Verta. H εκτόξευση της νέας διαστημικής αποστολής αναμένεται να πραγματοποιηθεί στο διάστημα μεταξύ του Οκτωβρίου 2013 και του Σεπτεμβίου 2014. Ένας μικρός πύραυλος εκτόξευσης για την Ευρώπη. O Vega είναι ο νέος πύραυλος της Ευρώπης για τη μεταφορά μικρών φορτίων, ο οποίος θα προστεθεί στους παλαιότερους πυραύλους Ariane 5, οι οποίοι είναι κατάλληλοι για την εκτόξευση φορτίων μεγάλου βάρους και τους Ρωσικούς πύραυλους Soyuz μεσαίου μεγέθους. Ωστόσο, ο ειδικός σχεδιασμός του πυραύλου Vega τον κάνει κατάλληλο για διαστημικές αποστολές διαφορετικών απαιτήσεων. Συγκεκριμένα, μπορεί να διαμορφωθεί κατά περίπτωση για τη μεταφορά μέχρι ενός δορυφόρου σε συνδυασμό με έξι μικροδορυφόρους. O πύραυλος Vega μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη μεταφορά φορτίων βάρους από 300 kg μέχρι 2.500 kg, ανάλογα με το είδος και το ύψος της τροχιάς στην οποία τελικά θα τοποθετηθούν. Για παράδειγμα, ένα φορτίο βάρους 1.500 kg μπορεί να τοποθετηθεί σε πολική τροχιά ύψους 700 km από την επιφάνεια της Γης. Ο πρόγραμμα Vega συνχρηματοδοτείται από επτά κράτη μέλη της ESA: το Βέλγιο, τη Γαλλία, την Ελβετία, την Ισπανία, την Ιταλία, την Ολλανδία και τη Σουηδία. Την κατασκευή των πυραύλων Vega έχει αναλάβει η ELV SpA, η οποία ανήκει σε ποσοστό 70 % στην Avio SpA και σε ποσοστό 30 % στην ASI. Πέρα από το σχεδιασμό και την κατασκευή των πυραύλων Vega, η ELV είναι υπεύθυνη για τη μεταφορά και τη συναρμολόγησή τους στην εξέδρα εκτόξευσης. Η Arianespace θα είναι υπεύθυνση για την τελική εκτόξευση των πυραύλων Vega.

Η 144η επέτειος γέννησης της Μαρί Κιουρί. H μηχανή αναζήτησης Google τιμησε μία διάσημη νομπελίστα επιστήμονα η οποία έγινε διάσημη για την πρωτοποριακή εργασία της σχετικά με τη ραδιενέργεια. Μάλιστα έχει τιμηθεί δύο φορές με Νόμπελ, ένα για τη Φυσική και ένα για τη Χημεία. Η γέννηση της Marie Curie σημειώνεται με μία εικόνα της στο πάγκο εργασίας στην αρχική σελίδα της Google. Η διάσημη φυσικός και χημικός είναι γνωστή για την πρωτοποριακή εργασία της για τη ραδιενέργεια και για τη σημαντική συμβολή της στην καταπολέμηση του καρκίνου. Η Curie γεννήθηκε στη Βαρσοβία στις 7 Νοεμβρίου 1867, αλλά μετακόμισε στο Παρίσι το 1891 για να συνεχίσει τις σπουδές της στα μαθηματικά και τη φυσική στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης. Εργάστηκε μαζί με τον σύζυγό της Pierre, και ανακάλυψε το πολώνιο – για να τιμηθεί η πατρίδα της – καθώς και το ράδιο. Στο ζευγάρι απονεμήθηκε το Νόμπελ Φυσικής το 1903, από κοινού με τον Henri Becquerel, που ανακάλυψε τη ραδιενέργεια. Η Curie προώθησε επίσης τη χρήση του ραδίου για θεραπευτικούς σκοπούς. Κατά τη διάρκεια του πρώτου παγκοσμίου πολέμου βοήθησε την ανάπτυξη μικρών, κινητών μονάδων ακτίνων Χ, που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για τη διάγνωση τραυματισμών κοντά στο πολεμικό μέτωπο. Ως διευθυντής του Ερυθρού Σταυρού για τις ακτινολογικές υπηρεσίες, περιόδευσε στο Παρίσι για τη συγκέντρωση χρημάτων, προμηθειών και οχημάτων. Τον Οκτώβριο του 1914 πήγε στις πρώτες γραμμές του πολέμου. Εργάστηκε εκεί με την κόρη την Ειρήνη, τότε ηλικίας 17 ετών, σε σταθμούς ατυχημάτων, κάνοντας ακτινοσκόπηση στους τραυματίες στρατιώτες για να εντοπίσει κατάγματα, σφαίρες και θραύσματα. Έκανε, επίσης, μαθήματα κατάρτισης στις νέες τεχνικές σε νοσηλευτές και γιατρούς. Η Κιουρί έλαβε κι ένα δεύτερο βραβείο Νόμπελ, αυτή τη φορά για τη χημεία, το 1911. Η Curie έπεσε θύμα του στοιχείου που χρησιμοποίησε για να βοηθήσει τους άλλους, πεθαίνοντας στις 4 Ιουλίου του 1934 από κακοήθη αναιμία, η οποία αναπτύχθηκε μετά από χρόνια έκθεση στην ακτινοβολία. Ήταν η πρώτη γυναίκα που θα ενταφιαστεί στο Πάνθεον στο Παρίσι για τα επιτεύγματά της, και ήταν αναμφισβήτητα η πρώτη γυναίκα που είχε μια τέτοια σημαντική συμβολή στην επιστήμη. ■100 χρόνια από τότε που δόθηκε το Νόμπελ Φυσικής στους Henri Becquerel και το ζεύγος Pierre και Marie Curie. http://www.physics4u.gr/articles/2003/nobel1903.html

Το Hubble για πρώτη φορά βρίσκει ένα δίσκο με υλικά γύρω από μαύρη τρύπα. Για πρώτη φορά επιστήμονες, χρησιμοποιώντας το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble, ήταν σε θέση να βρουν ένα μακρινό δίσκο σκόνης και υλικών, που κινείται αργά με μια σπειροειδή κίνηση προς μία υπερβαρέα μαύρη τρύπα στο κέντρο ενός γαλαξία. Οι παρατηρήσεις του δίσκου προσαύξησης ή συσσώρευσης του κβάζαρ – τον λαμπερό δίσκο της ύλης που έχει θερμανθεί καθώς αυτός παρασύρεται προς την κεντρική μαύρη τρύπα – έχουν αποκαλύψει μοναδικές λεπτομέρειες για το μέγεθος και τη θερμοκρασία του. Οι επιστήμονες, που παρατήρησαν το κβάζαρ – δίσκο χρησιμοποίησαν την τεχνική του βαρυτικού εστιασμού, και δήλωσαν ότι η μέθοδος αυτή βασίζεται στην παρουσία ενός ενδιάμεσου γαλαξία, που βρίσκεται μεταξύ του διαστημικού τηλεσκοπίου και της μακρινής μαύρης τρύπας, μεγεθύνοντας έτσι το φως που έρχεται από το κβάζαρ. Στην περίπτωση του κβάζαρ HE 1104-1805 το φως του πέρασε μέσα από τον ενδιάμεσο γαλαξία, που βρίσκεται κατά μήκος της διαδρομής του φωτός, έτσι ώστε τα άστρα του γαλαξία να ενισχύουν τα σήματα από τα διάφορα μέρη του δίσκου προσαύξησης του κβάζαρ. Αυτό βοήθησε τους αστρονόμους να κατασκευάσουν ένα προφίλ χρώματος όλου του δίσκου. Τα χρώματα του δίσκου μπορούν στη συνέχεια να ‘μεταφραστούν’ σε θερμοκρασίες, επειδή η καυτή ύλη που βρίσκεται πλησιέστερα προς τη μαύρη τρύπα εκπέμπει σε πιο μπλε μήκη κύματος (λόγω της πιο μεγάλης θερμοκρασίας) από ό,τι το υλικό που είναι πιο μακριά (πιο μικρής θερμοκρασίας). Οι ενδείξεις της θερμοκρασίας θα μπορούσαν στη συνέχεια να μετατραπούν σε μετρήσεις αποστάσεων, άρα σε μια εκτίμηση της διαμέτρου του δίσκου συσσώρευσης, η οποία έτσι εκτιμήθηκε μεταξύ 4 και 11 ημερών φωτός, ή 100 έως 300.000.000.000 χιλιόμετρα. "Αυτού του είδους οι παρατηρήσεις είναι πολύ δύσκολες”, δήλωσε ο επικεφαλής επιστήμονας Jose Munoz του Πανεπιστημίου της Βαλένθια. Παρά το γεγονός ότι τα κβάζαρ είναι μήκους λίγων ημερών φωτός, βρίσκονται δισεκατομμύρια έτη φωτός από τη Γη, πράγμα που σημαίνει ότι τα περισσότερα που οι επιστήμονες γνωρίζουν για αυτά προέρχεται από έμμεσα και όχι από άμεσα αποδεικτικά στοιχεία, λένε οι επιστήμονες. "Το αποτέλεσμα αυτό θεωρείται πολύ σημαντικό, διότι υπονοεί ότι είμαστε τώρα σε θέση να αποκτήσουμε παρατηρησιακά δεδομένα σχετικά με τη δομή των συστημάτων αυτών, αντί να στηριζόμαστε στη θεωρία και μόνο," πρόσθεσε ο Munoz.

Ρωσική αποστολή επιχειρεί να φέρει τα πρώτα δείγματα από δορυφόρο του Άρη. Έπειτα από ένα αναγκαστικό διάλειμμα 15 ετών, η Ρωσία επιστρέφει στις διαπλανητικές αποστολές. Το σκάφος Fobos-Grunt («Φόβος-Έδαφος») αναχωρεί το βράδυ της Τρίτης για να φέρει τα πρώτα δείγματα από τον Φόβο, έναν από τους δύο μικρούς δορυφόρους του Άρη. H αποστολή προγραμματίζεται να φτάσει στη γειτονιά του Άρη τον Οκτώβριο του 2012 και να προσεδαφιστεί στο Φόβο λίγους μήνες αργότερα. Εκεί, θα αναπτύξει έναν μηχανικό βραχίονα που θα συλλέξει σκόνη και μικρά βότσαλα συνολικού βάρους 200 γραμμαρίων. Η κάψουλα με τα δείγματα θα εκτιναχθεί από το σκάφος για να πάρει το δρόμο της επιστροφής, ενώ ένα φασματόμετρο μάζας και άλλα όργανα θα παραμείνουν για μετρήσεις στην επιφάνεια του μικρού δορυφόρου. Αν όλα πάνε καλά, τα πρώτα δείγματα από δορυφόρο άλλου πλανήτη θα φτάσουν στα χέρια των επιστημόνων το 2014. Ωστόσο ρωσική διαστημική υπηρεσία Roscosmos έχει κάθε λόγο να ανησυχεί, καθώς οι τρεις προηγούμενες αποστολές της στον Άρη κατέληξαν σε αποτυχία. Δύο σκάφη που αναχώρησαν για Φόβο το 1988 απέτυχαν να φτάσουν στον προορισμό τους, ενώ το σκάφος Mars 96 καταστράφηκε πριν καν βγει από τη γήινη ατμόσφαιρα το 1996. Στο νέο εγχείρημα συμμετέχει και η Κίνα, η οποία ανέπτυξε το δορυφόρο Γινγκχούο-1, ο οποίος θα απελευθερωθεί από το Fobos-Grunt και θα τεθεί σε τροχιά γύρω από τον Άρη. Η εκτόξευση από το κοσμοδρόμιο του Μπαϊκονούρ στο Καζακστάν προγραμματίζεται για τις 22.16 ώρα Ελλάδας στις 8 Νοεμβρίου. Αιχμάλωτος αστεροειδής O Φόβος είναι ο μεγαλύτερος από τους δύο παράξενους δορυφόρους του Κόκκινου Πλανήτη -ο δεύτερος είναι ο Δείμος. Είναι ένα σώμα ακανόνιστου σχήματος, γεμάτο κρατήρες, με μέση ακτίνα μόλις 11,1 χιλιόμετρα. Στην ελληνική μυθολογία, ο Φόβος ήταν γιος του Άρη. Στην αστρονομία, όμως, ο Φόβος πιστεύεται ότι είναι στην πραγματικότητα ένας μεγάλος αστεροειδής που συνελήφθη από το βαρυτικό πεδίο του πλανήτη πριν από περίπου 4 δισ. χρόνια. Έκτοτε, ο διαστημικός βράχος καλύφθηκε σταδιακά από σκόνη και πέτρες που εκτινάχθηκαν από το έδαφος του Άρη έπειτα από κοσμικές προσκρούσεις (μετεωρίτες που προήλθαν από την επιφάνεια του Άρη έχουν βρεθεί ακόμα και στη Γη). Αυτό σημαίνει ότι οι αναλύσεις στα δείγματα του Fobos-Grunt θα αποκάλυπταν στοιχεία όχι μόνο για τον ίδιο τον δορυφόρο αλλά και για τον μητρικό του πλανήτη. Αν η αποστολή αποδειχθεί επιτυχής, θα είναι η πρώτη φορά από το 1976 που φτάνουν στη Γη μακροσκοπικά δείγματα από άλλο σώμα του Ηλιακού Συστήματος. Τον προηγούμενο άθλο είχε φέρει εις πέρας η μη επανδρωμένη σοβιετική αποστολή Luna 24, η οποία έφερε στη Γη δείγματα από τη Σελήνη. Μια σημαντική παράμετρος της αποστολής Fobos-Grunt είναι το χαμηλό κόστος, μόλις 163 εκατομμύρια δολάρια. Συγκριτικά, μια αποστολή τριών σταδίων που είχε σχεδιάσει η NASA με τον ίδιο αντικειμενικό στόχο εκτιμάται ότι θα κόστιζε 8,5 δισ. Βίντεο: http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231136500 Ζωή στην απομόνωση.Mars500. Οι σχέσεις ανάμεσα στα μέλη του πληρώματος δεν ήταν πάντα ρόδινες στις 520 μέρες που κράτησε το πείραμα: Στην ευρω-ρωσική αποστολή Mars500, μια προσομοίωση ενός ταξιδιού αλέ-ρετούρ στον Άρη, οι δουλειές δεν μοιράζονταν πάντα δίκαια και κάποιοι ζήλευαν τους συνταξιδιώτες τους για τα μηνύματα που έπαιρναν από τις οικογένειές τους, αποκάλυψε ένας από τους επιστήμονες του προγράμματος. Ακόμα κι έτσι, όμως, τα προβλήματα ήταν λιγότερα σε σχέση με μια προηγούμενη εικονική αποστολή στον Άρη το 2000, όταν δύο από τα μέλη του πληρώματος ήρθαν στα χέρια, και ένας τρίτος επιχείρησε να φιλήσει με το ζόρι μια γυναίκα συνάδελφό του. Τα προβλήματα αυτά προφανώς θα ληφθούν υπόψη στην πρώτη πραγματική αποστολή στον Άρη, την οποία σχεδιάζει να πραγματοποιήσει η Ρωσία σε περίπου 25 χρόνια. Στο τελευταίο πείραμα που πραγματοποίησε η Ρωσία σε συνεργασία με την ESA (Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Διαστήματος), έξι άνδρες πέρασαν πέρασαν πάνω από ενάμισι χρόνο απομονωμένοι σε τρεις μεταλλικούς κυλίνδρους χωρίς παράθυρα, που είχαν στηθεί στα υπόγεια του Ινστιτούτου Βιοϊατρικών Προβλημάτων στη Μόσχα. Λόγω του επεισοδίου σεξουαλικής παρενόχλησης το 2000, οι υπεύθυνοι της νέας προσομοίωσης είχαν αποφασίσει ότι, αν η δοκιμή περιλάμβανε γυναίκες, αυτές θα έπρεπε να είναι τουλάχιστον δύο. Τελικά μόνο μία γυναίκα πέρασε τις εξετάσεις, οπότε δεν ήταν δυνατό να συμμετάσχει. Μετά την ολοκλήρωση της εικονικής αποστολής την Παρασκευή, ο επιστημονικός υπεύθυνος του προγράμματος Αλεξάντερ Σουβόροφ μίλησε στη ρωσική εφημερίδα Gazetta για τις σχέσεις ανάμεσα στα μέλη του πληρώματος. «Οι ψυχολόγοι έγιναν μάρτυρες συγκρούσεων ανάμεσα στα μέλη του πληρώματος και την ομάδα ελέγχου επειδή ο φόρτος εργασίας δεν ήταν πάντα ομοιόμορφα κατανεμημένος» ανέφερε. «Ορισμένα μέλη του πληρώματος έπρεπε να κάνουν το μεγαλύτερο μέρος της δουλειάς, ενώ άλλοι έτειναν να περιορίζονται σε έναν πιο παθητικό ρόλο». Παραδέχτηκε επίσης ότι υπήρχαν ζήλιες για το ποιος λάμβανε τα περισσότερα μηνύματα από τον έξω κόσμο: «Ορισμένα μέλη λάμβαναν περισσότερα νέα από τα αγαπημένα τους πρόσωπα και άλλα λιγότερα. Αυτό δημιούργησε ένα αίσθημα ελαφριάς ζήλιας» είπε ο Σουβόροφ, όπως αναμεταδίδει το Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων. Τόνισε πάντως ότι οι «κοσμοναύτες» παρέμειναν τελικά ενωμένοι ως πλήρωμα, χωρίς να σχηματίσουν «κλίκες», και κανείς δεν εμφάνισε προβλήματα υγείας. Για την ταλαιπωρία που υπέστησαν, τα μέλη του πληρώματος -τρεις Ρώσοι, ένας Κινέζος, ένας Γάλλος και ένας Ιταλός- αμείφθηκαν με τρία εκατομμύρια ρούβλια (71.000 ευρώ) έκαστος. Σε μια πραγματική αποστολή στον Κόκκινο Πλανήτη, το πλήρωμα δεν θα είχε να αντιμετωπίσει μόνο τις ψυχολογικές επιπτώσεις της απομόνωσης, αλλά και μια ποικιλία δυνητικών τεχνικών προβλημάτων και μεγάλες δόσεις επικίνδυνης κοσμικής ακτινοβολίας. Δεν έχουμε έρθει ποτέ σε επαφή με εξωγήινους, ξεκαθαρίζουν οι ΗΠΑ. Μια ασυνήθιστη ανακοίνωση του Λευκού Οίκου είδε το φως της δημοσιότητας από έναν σύμβουλο του Ομπάμα, ο οποίος ξεκαθαρίζει ότι δεν υπάρχουν στοιχεία που να επιβεβαιώνουν ότι εξωγήινοι έχουν ποτέ προσπαθήσει να έρθουν σε επαφή με τους ανθρώπους. «Η αμερικανική κυβέρνηση δεν έχει καμία απόδειξη για την ύπαρξη ζωής εκτός του πλανήτη μας, ούτε έχει στη διάθεσή της πληροφορίες για επαφές εξωγήινων με ανθρώπους» εξηγεί ο σύμβουλος του Αμερικανού προέδρου, Φιλ Λάρσον. Ο Λάρσον ωστόσο, δεν απέκλεισε την ύπαρξη εξωγήινων και παραδέχθηκε ότι ούτε η NASA αποκλείει κάτι τέτοιο. «Πολλοί επιστήμονες, ανάμεσά τους και μαθηματικοί, έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι υπάρχουν πολλές πιθανότητες, ανάμεσα στα δισεκατομμύρια των αστεριών του σύμπαντος, να υπάρχει ένας πλανήτης διαφορετικός από το δικό μας στον οποίο να φιλοξενείται ένα είδος ζωής. Πολλοί από τους επιστήμονες αυτούς επισημαίνουν την ίδια στιγμή ότι οι πιθανότητες να έρθουμε σε επαφή με κάποιον από τους πλανήτες αυτούς είναι εξαιρετικά μικρές δεδομένων των αποστάσεων. Όλα αυτά είναι καθαρές εικασίες. Το μόνο τεκμηριωμένο στοιχείο είναι το ότι δεν υπάρχει κάποια χειροπιαστή απόδειξη στη Γη για την ύπαρξη εξωγήινων» τονίζει ο Λάρσον. Η ανακοίνωση αυτή δημοσιεύεται σε απάντηση δύο αιτήσεων με 17.000 υπογραφές που ζητούν από την κυβέρνηση να αποκαλύψει στοιχεία για την ύπαρξη εξωγήινων. Στη μια από αυτές τις αιτήσεις τονίζεται ότι εκατοντάδες στρατιώτες και αξιωματούχοι κυβερνητικών υπηρεσιών διαβεβαιώνουν ότι υπάρχουν εξωγήινοι και υπογραμμίζεται ότι πολλές δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι οι Αμερικανοί είναι πεπεισμένοι ότι η κυβέρνηση κάτι τους κρύβει.

Η εικονική αποστολή στον Άρη τελείωσε έπειτα από 17 μήνες. Ολοκληρώθηκε το πείραμα Mars500 στο οποίο έξι άνδρες εισήλθαν σε ένα ομοίωμα διαστημικού σκάφους έξω από τη Μόσχα και παρέμειναν σε αυτό για 17 μήνες προσομοιώνοντας ένα ταξίδι στον Άρη. Το πείραμα έλαβε χώρα προκειμένου να διαπιστωθούν οι ανθρώπινες αντοχές και οι πιθανές επιπτώσεις που θα έχει ένα μακροχρόνιο ταξίδι στο Διάστημα στον οργανισμό αλλά και την ψυχική και πνευματική υγεία των αστροναυτών. Το πείραμα Οι έξι άνδρες (τρεις Ρώσοι, δύο Ευρωπαίοι και ένας Κινέζος) εισήλθαν στις 3 Ιουνίου 2010 στο ομοίωμα που δεν είχε παράθυρα ώστε να είναι απόλυτα απομονωμένοι από το εξωτερικό περιβάλλον. Το «σκάφος» ήταν χωρισμένο σε τέσσερις επιμέρους χώρους, με συνολικό εμβαδόν λιγότερο από 80 τετραγωνικά μέτρα. Οι έξι άνδρες είχαν περιορισμένη επαφή με τον έξω κόσμο, ανάλογη με εκείνη που θα έχει και το πλήρωμα μιας επανδρωμένης αποστολής στον κόκκινο πλανήτη. Eπικοινωνούσαν μέσω ραδιοζεύξης, η οποία καθυστερούσε έως και 20 λεπτά – χρόνος που χρειάζεται το σήμα για να διανύσει την απόσταση από τη Γη στον Άρη. Έκαναν ντους μόνο μια φορά την εβδομάδα, και τρέφονταν αποκλειστικά με ειδικά συσκευασμένα τρόφιμα. Σε όλη την διάρκεια του πειράματος οι έξι άνδρες εκτελούσαν όλες τις εργασίες και δραστηριότητες που θα εκτελούν και οι αστροναύτες που θα ταξιδέψουν στον Άρη. Φυσικά υπήρχε μόνιμη παρακολούθηση του πληρώματος. Η ορμονική λειτουργία, τα επίπεδα του στρες, τα μοτίβα του ύπνου και η ψυχική κατάσταση των εθελοντών βρίσκονταν συνεχώς στο μικροσκόπιο των επιστημόνων που μετείχαν στο πείραμα. Η «επιστροφή» Ο χρόνος της εικονικής αποστολής ολοκληρώθηκε και τα έξι μέλη του «πληρώματος» βγήκαν το από την κάψουλα το μεσημέρι Σύμφωνα με τον σχεδιασμό θα παραμείνουν σε καραντίνα για τρεις μέρες, κατά τις οποίες θα υποβληθούν σε ιατρικές εξετάσεις. Οι έξι άνδρες θα αποζημιωθούν για τη συμμετοχή τους στο πείραμα με περίπου 100 χιλιάδες δολάρια έκαστος. «Θέλω να συναντήσω την οικογένεια μου, να μιλήσω με τους φίλους μου, να κυκλοφορήσω μέσα στον κόσμο και να πάω στη θάλασσα» ανέφερε σε μήνυμα του στο twitter ο Ντιέγκο Ουρμπίνα, ένας εκ των έξι εθελοντών. Βίντεο: http://www.tovima.gr/webtv/science/#269369 Τρία νέα βαρέα στοιχεία προστίθενται στον Περιοδικό Πίνακα. Η γενική συνέλευση της Διεθνούς Ένωσης Καθαρής και Εφαρμοσμένης Φυσικής, που συνεδρίασε στο Ινστιτούτο Φυσικής του Λονδίνου, ενέκρινε τα ονόματα τριών νέων στοιχείων με τους αριθμούς 110 (νταρμστάντιο-Ds), 111 (ρεντγκένιο-Rg) και 112 (κοπερνίκιο-Cn). Και τα τρία στοιχεία ανακαλύφθηκαν από γερμανούς ερευνητές. Τα τρία νέα στοιχεία είναι τόσο μεγάλα και βαριά που μπορούν να δημιουργηθούν μόνο σε συνθήκες εργαστηρίου, ενώ πολύ γρήγορα αποσυντίθενται σε άλλα χημικά στοιχεία. Προς το παρόν, οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν πολλά πράγματα για κανένα από τα τρία, καθώς δεν συναντώνται στην φύση, ούτε είναι αρκετά σταθερά για να μελετηθούν πειραματικά με άνεση χρόνου. Η Διεθνής Ένωση Καθαρής και Εφαρμοσμένης Φυσικής ενέκρινε τα ονόματά τους, τα οποία πρότεινε η κοινή ομάδα εργασίας για την ανακάλυψη νέων στοιχείων, που έχει συσταθεί από κοινού με την Διεθνή Ένωση Καθαρής και Εφαρμοσμένης Χημείας, καθώς το όλο ζήτημα αφορά εξίσου χημικούς και φυσικούς. Το κοπερνίκιο (στοιχείο 112) πήρε το όνομα του αστρονόμου Νικολάου Κοπέρνικου (1473-1543) μετά από πρόταση των Γερμανών ερευνητών του Κέντρου Έρευνας Βαρέων Ιόντων Χέλμχολτς, με επικεφαλής τον Σίγκουρντ Χόφμαν, που ανακάλυψαν το νέο στοιχείο και ήθελαν να τιμήσουν τον διάσημο επιστήμονα. Οι γερμανοί ερευνητές κατάφεραν για πρώτη φορά το 1996 να δημιουργήσουν ένα μεμονωμένο άτομο του άκρως ραδιενεργού κοπερνίκιου, κάνοντας συγκρούσεις ψευδαργύρου και μολύβδου. Από τότε, έχουν παραχθεί και ανιχνευθεί συνολικά 75 άτομα του νέου στοιχείου. Χρειάστηκε να περάσουν πολλά χρόνια και διαδοχικές πειραματικές επαληθεύσεις, ώσπου το κοπερνίκιο να εγκριθεί επίσημα για εισαγωγή στον Περιοδικό Πίνακα. Το ρεντγκένιο (στοιχείο 111) ανακαλύφθηκε για πρώτη φορά το 1994, όταν ερευνητές του ίδιου γερμανικού ερευνητικού κέντρου δημιούργησαν τρία άτομά του, κάτι που επαναλήφθηκε το 2002, όταν παρήχθησαν τρία ακόμα άτομα. Το στοιχείο πήρε το όνομα του γερμανού φυσικού Βίλχελμ Κόνραντ Ρέντγκεν (1845-1923), του «πατέρα» των ακτίνων-Χ, τις οποίες ανακάλυψε το 1895 και γι' αυτό κέρδισε το Νόμπελ Φυσικής το 1905. Το νταρμστάντιο (στοιχείο 110) δημιουργήθηκε για πρώτη φορά το 1994 και πάλι στο ίδιο γερμανικό ερευνητικό κέντρο, στις εγκαταστάσεις του κοντά στην πόλη Ντάρμσταντ, από όπου πήρε και το όνομά του. Τα πρώτα τέσσερα άτομα του νέου στοιχείου παρήχθησαν μετά από σύγκρουση ενός βαριού ισοτόπου του μολύβδου με νικέλιο-62. Η Γενική Συνέλευση της Διεθνούς Ένωσης Καθαρής και Εφαρμοσμένης Φυσικής περιλαμβάνει αντιπροσώπους από επιστημονικές ακαδημίες και εταιρείες φυσικών από 60 χώρες. «Βενζινάδικα» στο Διάστημα από τη NASA για μακρινές αποστολές. Σταθμούς ανεφοδιασμού στο Διάστημα μελετά η NASA για τις μακρινές επανδρωμένες αποστολές. Οι μηχανικοί της συναντώνται τον επόμενο μήνα στην Ουάσιγκτον για να συζητήσουν πώς μπορούν να χρησιμοποιήσουν τα διαστημικά... βενζινάδικα ώστε να στείλουν γρηγορότερα αστροναύτες στη Σελήνη, σε έναν αστεροειδή ή στον Αρη (όπου δεν υπάρχει πιθανότητα για αποστολή πριν από το 2030). «Ολα είναι θέμα κόστους», λέει ο Γουίλιαμ Γκερστενμάιερ, στέλεχος της αμερικανικής διαστημικής υπηρεσίας. «Η NASA μελετά πώς μπορεί να χρησιμοποιήσει πλατφόρμες ανεφοδιασμού για τα διαστημόπλοια». Σύμφωνα με το προτεινόμενο σχέδιο, πρώτα θα εκτοξευθεί στο Διάστημα η πλατφόρμα, μετά πύραυλοι θα μεταφέρουν καύσιμα σε αυτήν και στη συνέχεια θα εκτοξευθεί το διαστημόπλοιο με λιγότερα καύσιμα - άρα και μικρότερο βάρος - τα οποία θα επαρκούν μόνο για να φτάσει έως το «βενζινάδικο». Αυτό ναι μεν σημαίνει ότι για να φτάσει μια αποστολή σε έναν αστεροειδή θα χρειαστούν 11 έως 17 εκτοξεύσεις αντί για τις σχεδιαζόμενες τέσσερις, όμως έτσι οι αστροναύτες θα μπορούσαν να πραγματοποιήσουν το ταξίδι έως το 2024. Το συνολικό κόστος της αποστολής από το 2012 έως το 2030, θα είναι 43-60 δισ. ευρώ. Αν δεν χρησιμοποιηθούν σταθμοί ανεφοδιασμού το ταξίδι θα κοστίσει 103 δισ. ευρώ και θα πραγματοποιηθεί μετά το 2029.

SpaceTweetup. Το Γερμανικό Κέντρο Αεροδιαστημικής, DLR, και η ESA κάλεσαν στις 18 Σεπτεμβρίου στην Κολωνία της Γερμανίας 60 από τους πιο αφοσιωμένους Twitter followers τους για το πρώτο Ευρωπαϊκό SpaceTweetup. Aνάμεσα τους και μία Ελληνίδα. Συναντήσαμε την @akanel, η οποία μίλησε με πολύ ενθουσιασμό για την εμπειρία αυτή. Η @akanel, κατά κόσμο Αγγελική Κανελλοπούλου, ζει και εργάζεται στην Αθήνα ως δικηγόρος. Αλλά, όπως περιγράφει η ίδια τον εαυτό της στο Twitter, νιώθει σαν "a space greek trapped in a lawyer's body", κάτι το οποίο τράβηξε την προσοχή της επιτροπής επιλογής των συμμετεχόντων στο πρώτο Ευρωπαϊκό SpaceTweetup. Δίνοντας στην @akanel την ευκαιρία να συμμετάσχει, της έδωσαν την δυνατότητα να γευτεί λίγο από το όνειρο της, όπως τόνισε. Kαι συνέχισε λέγοντας, «η ESA μου έκανε το καλύτερο δώρο που έχω πάρει ποτέ! Το μεγαλύτερο δώρο για έναν ενθουσιώδη φίλο του διαστήματος! Ήταν μια εμπειρία ζωής, που δεν θα ξεχάσω ποτέ!» Θα ήθελα να ξεκινήσουμε να μιλάμε για την εμπειρία σου στη Γερμανία, αλλά και τι σε έκανε να δηλώσεις συμμετοχή. «Το SpaceTweetup της Κολωνίας ήταν μια μεγάλη γιορτή, γεμάτη ενθουσιασμό, χαρά και συγκίνηση. Eνθουσιώδεις φίλοι του διαστήματος βρεθήκαμε για λίγο στα παρασκήνια της ESA και ξεναγηθήκαμε στα μυστικά του διαστημικού προγράμματος. Είναι καταπληκτικό να βλέπεις και να έρχεσαι κοντά σε όλα αυτά που τόσο καιρό θαυμάζεις από μακριά, επιτεύγματα που υπό κανονικές συνθήκες βλέπεις μόνο το αποτέλεσμά τους. Μπορώ να μιλάω για ώρες γι’ αυτό. Η χαρά μου την ημέρα της επιλογής δεν ήταν τίποτα μπροστά στην συγκίνηση της ημέρας του SpaceTweetup!» Τί ακριβώς είχαν ετοιμάσει οι διοργανωτές για σας εκείνη την μέρα; «Το πρόγραμμα του SpaceTweetup ήταν γεμάτο και συναρπαστικό. Μέσα σε 10 περίπου ώρες, τόσες μαζεμένες εμπειρίες που μπορούσαν να γεμίσουν δύο ίσως και τρεις αυτοτελείς εκδηλώσεις. Είχαμε την δυνατότητα να επισκεφθούμε και να μάθουμε για το SOFIΑ, το εντυπωσιακό ιπτάμενο τηλεσκόπιο του DLR και της NASA. Εγκατεστημένο πάνω σε ένα αεροσκάφος Boeing 747 τροποποιημένο, το SOFIA φέρει ένα κατοπτρικό τηλεσκόπιο 2,5 μέτρων, το οποίο πραγματοποιεί παρατηρήσεις εν πτήση! Eίχαμε την μοναδική ευκαιρία να γνωρίσουμε από κοντά 10 αστροναύτες της ESA και της NASA! Οι αστροναύτες (ή ‘astros’ όπως είναι γνωστοί στον Twitterκόσμο) μοιράστηκαν στα τραπέζια που καθόμασταν, φωτογραφήθηκαν μαζί μας, υπέγραψαν αυτόγραφα, απάντησαν και στις πιο τρελές μας απορίες, αστειευτήκαμε και γελάσαμε πολύ. Ήταν ένα μεγάλο διαστημικό πάρτυ! Το πλήρωμα της αποστολής MagISStra στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, η Cady Coleman της NASA, και ο Paolo Nespoli της ESA, μας μίλησαν για την ζωή στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, το σημαντικότερο κατά την γνώμη μου ανθρώπινο δημιούργημα. Ο περισσότερος κόσμος αγνοεί ότι οι άνθρωποι κατοικούν στο διάστημα για περισσότερα από 10 χρόνια! Κι όμως, ο Διεθνής Διαστημικός Σταθμός κατοικείται αδιάλειπτα από το 2000.» Ποια στιγμή από τη συνάντηση ήταν η πιο αξιομνημόνευτη για εσένα; «Ένα γεγονός που έγινε, όπως όλα τα ωραία πράγματα στην ζωή, τελείως τυχαία και αυθόρμητα. Λόγω της βροχής, το πρόγραμμα στο πρωινό κομμάτι του SpaceTweetup είχε πάει λίγο πίσω. Έτσι, η Cady και ο Paolo αναγκάστηκαν να διακόψουν την παρουσίασή τους για να παραστούν μαζί με όλους τους υπόλοιπους αστροναύτες στην εκδηλώσεις που πραγματοποιούνταν για το ευρύ κοινό, υποσχόμενοι ότι θα επιστρέψουν μαζί μας σύντομα. Κάναμε λοιπόν ένα απρογραμμάτιστο διάλειμμα, κατά την διάρκεια του οποίου αποφασίσαμε να μαζευτούμε για την κλασσική ομαδική φωτογραφία. Έτσι όπως είχαμε καθίσει όλοι μαζί, συμμετέχοντες και διοργανωτές, αμφιθεατρικά σαν μεγάλη ομάδα ποδοσφαίρου και ποζάραμε χαρούμενοι, από την είσοδο της θρυλικής twent (tent, δηλ. σκηνή, αλλά όλα, όπως θα ξέρεις, τα πράγματα στο Twitter παίρνουν και ένα ‘W’!) μπαίνει η Cady και ο Paolo! Τους φωνάξαμε να μπουν στην φωτογραφία μαζί μας. Αλλά πριν καλά καλά προλάβουν να καθίσουν, άρχισαν ένας ένας να μπαίνουν και οι υπόλοιποι αστροναύτες, ο Greg Johnson, ο Mike Fincke, ο Drew Feustel και ο Greg Chamitoff, και μέσα σε μια θύελλα πανηγυρισμών και επευφημιών να «βουτούν» ένας-ένας στο πλήθος και να διασκορπίζονται ανάμεσά μας, δίπλα μας, πάνω μας, πίσω μας, μπροστά μας! Το γεγονός θα μείνει για πάντα γνωστό στην ιστορία των SpaceTweetups ως η στιγμή του 'astronaut-diving’!» Καθώς έχεις στο παρελθόν συμμετάσχει σε εκδηλώσεις που είχαν αντικείμενο το διάστημα και την εξερεύνησή του, τι ήταν εκείνο που το εκανε ξεχωριστό. «Το SpaceTweetup της Κολωνίας ήταν νομίζω για όλους, συμμετέχοντες, διοργανωτές και ομιλητές, πολύ ξεχωριστό γιατί ήταν το πρώτο Ευρωπαϊκό Tweetup. Το πόσο επιτυχημένο ήταν τελικά, κάνει αυτήν την πρωτιά ακόμα πιο ξεχωριστή. Σε προσωπικό επίπεδο, το SpaceTweetup ήταν για μένα διπλά ξεχωριστό. Ήταν η πρώτη μου φορά σε Tweetup και ο ενθουσιασμός μου ήταν απίστευτος μόνο και μόνο που ήμουν εκεί. Η παρουσία, όμως, του πληρώματος του STS-134 στην Κολωνία ξεπέρασε κάθε προσδοκία μου. Αυτή ήταν η αποστολή του Endeavour που τον περασμένο Απρίλιο είχα πάει στο Κennedy Space Centre για να παρακολουθήσω την τελευταία του εκτόξευση και δυστυχώς είχε αναβληθεί την τελευταία στιγμή. Η ESA με αποζημίωσε και με το παραπάνω για όλη την στεναχώρια εκείνης της ημέρας. Η ESA έχει βάλει τον πήχη πολύ ψηλά, δεν ξέρω τι πρέπει να κάνει την επόμενη φορά για να ξεπεράσει τον εαυτό της! Ίσως ένα Tweetup για το πρόγραμμα Mars 500; Ένα MarsTweetup;!» (χαμογελά πονηρά, σαν να κλείνει το μάτι)

Η πιο πιθανή θέση για τη ζωή στον Άρη είναι κάτω από το έδαφος. Μια μελέτη των δεδομένων που συγκεντρώθηκαν επί σειρά ετών από τροχιακά παρατηρητήρια γύρω από τον Άρη, δείχνει πως αν υπήρξε ποτέ ζωή στον κόκκινο πλανήτη αυτή θα ήταν ως επί το πλείστον υπόγεια. Αυτά αναφέρει μια ανακοίνωση που φέρει την υπογραφή της NASA. Οι κρατήρες και οι διαβρώσεις συνδυάστηκαν για να μας αποκαλύψουν τη σύνθεση του αρειανού υπεδάφους, αφού υλικά από αρκετό βάθος εμφανίστηκαν στην επιφάνεια Η NASA στην ανακοίνωσή της λέει ότι τα δεδομένα από τα χαρτογραφημένα ορυκτά, σε περισσότερες από 350 τοποθεσίες στον πλανήτη, δείχνουν ότι οι περίοδοι με άφθονο νερό σε υγρή μορφή στην επιφάνεια του πλανήτη ήταν βραχύβιες, ενώ το νερό θα μπορούσε να είχε αντιδράσει με τους βράχους κάτω από την επιφάνεια για πολύ μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα. “Οι τύποι των αργιλικών ορυκτών που σχηματίζονται στα ρηχά, μόλις κάτω από την επιφάνεια, είναι από όλον τον Άρη," δήλωσε ο John Mustard, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Μπράουν, η μελέτη του οποίου δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature. "Οι τύποι που σχηματίζονται στην επιφάνεια βρέθηκαν σε πολύ περιορισμένες θέσεις και είναι αρκετά σπάνιοι." Τα αργιλικά ορυκτά ανακαλύφθηκε στον Άρη το 2005, που σημαίνει ότι ο πλανήτης κάποτε είχε ζεστές και υγρές συνθήκες, αλλά η νέα ανάλυση των στοιχείων δίνει ενδείξεις ότι το θερμό νερό περιορίστηκε στο υπέδαφος και σε σύντομες περιόδους μόνο, όταν το υγρό νερό ήταν στάσιμο στην επιφάνεια. "Εάν οι συνθήκες για την κατοικισιμότητα της επιφάνειας ήταν σύντομης διάρκειας, αυτό δεν σημαίνει ότι θα πρέπει να είμαστε απαισιόδοξοι για τις προοπτικές της ζωής στον Άρη, αλλά το στοιχείο αυτό μας λέει κάτι για το τι είδους περιβάλλον θα μπορούσαμε να βρούμε για να εξετάσουμε”, δήλωσε η επικεφαλής της μελέτης Bethany Ehlmann, από το Εργαστήριο Jet Propulsion της NASA. «Οι πιο σταθεροί Αρειανοί οικότοποι για μεγάλο χρονικό διάστημα φαίνεται να είναι κάτω από την επιφάνεια. Ομοίως, στη Γη τα υπόγεια γεωθερμικά περιβάλλοντα έχουν ενεργά οικοσυστήματα."

Και η νικήτρια είναι... Το πρώτο βραβείο του διαγωνισμού του ESA Kids με θέμα το γαλάζιο φεγγάρι έλαβε η Ελένη από την Ελλάδα! Συγχαρητήρια Ελένη! Ένα ξεχωριστό δώρο από την ESA και τα στρουμφάκια σε περιμένει! Το γαλάζιο φεγγάρι είναι ένα πολύ σπάνιο φαινόμενο, κατά το οποίο το φεγγάρι φαίνεται στα μάτια του νυχτερινού παρατηρητή ασυνήθιστα γαλαζωπό εξαιτίας της παρουσίας σκόνης στην ατμόσφαιρα. Παρατηρείται σε εξαιρετικές περιπτώσεις· για παράδειγμα, μετά την έκρηξη του ηφαιστείου Krakatoa το 1883, στη διάρκεια της εποχής των μουσώνων το 1927 μετά από μία μακρά περίοδο ξηρασίας και το 1951 μετά τις καταστροφικές πυρκαγιές στον Καναδά. Γαλάζιο φεγγάρι ονομάζεται, ακόμα, η δεύτερη πανσέληνος στην διάρκεια του ίδιου μήνα. Το φεγγάρι ολοκληρώνει μία περιστροφή γύρω από τη Γη σε 29 και μισή ημέρες, ενώ ο κάθε μήνας έχει 30 ή 31 ημέρες. Αυτό σημαίνει ότι κάθε τόσο έχουμε δύο πανσέληνους στον ίδιο μήνα. Για τα στρουμφάκια, το γαλάζιο φεγγάρι ανοίγει μία μαγική δίοδο από τον κόσμο τους προς τον κόσμο των ανθρώπων. Φτάνουν στη Νέα Υόρκη όπου τους περιμένουν μία σειρά από περιπέτειες με το σατανικό μάγο Δρακουμέλ και τη γάτα του, Ψιψινέλ. Τα καλόκαρδα μικροκαμωμένα μπλε πλάσματα, που δημιούργησε ο Βέλγος καρτουνίστας Peyo, είδαμε φέτος στη μεγάλη οθόνη, μακριά από το στρουμφοχωριό, αλλά πάντα με καθοδηγητή τον σοφό Μπαμπαστρούμφ και συντροφιά τη γλυκιά Στρουμφίτα. Η έκθεση διαστήματος του ESA Kids Περισσότερες από 450 ζωγραφιές, κολάζ, κατασκευές και σχέδια έλαβε το ESA Kids για το διαγωνισμό του προηγούμενου μήνα. Μαθητές από έξι διαφορετικές χώρες συμμετείχαν, αναμέσά τους και ένας πολύ μεγάλος αριθμός μαθητών από την Ελλάδα. Χάρη στην πληθώρα δώρων που φέραν μαζί τους τα στρουμφάκια, οι νικητές του διαγωνισμού με θέμα το γαλάζιο φεγγάρι είναι περισσότεροι από συνήθως. Η πρώτη επιλαχούσα είναι η Καλλιόπη, η οποία έστειλε μία κατασκευή η οποία αναπαριστά το φεγγάρι καθώς ανατέλει. Το γαλάζιο φεγγάρι που ζωγράφισαν η Γεωργία, η Μαριέλλα, η Κατερίνα και η Άννυ επιλέχθηκε σα δεύτερη επιλαχούσα, καθώς και αυτή της Δώρας. Το τμήμα Α1 του Γυμνασίου της Χαλκηδόνας ετοίμασαν ένα πανέμορφο τρισδιάστατο κολάζ του φεγγαριού, η Κασσάνδρα ένα αντίγραφο του Ηλιακού Συστήματος γεμάτο χρώματα. Η Γεωργία όσο και η Ειρήνη σχεδίασαν πανέμορφες ζωγραφιές του φεγγαριού. Όλες οι ζωγραφιές που ξεχώρισαν στο διαγωνισμό με θέμα το γαλάζιο φεγγάρι προστέθηκαν στην έκθεση διαστήματος του ESA Kids που βρίσκεται εδώ. http://www.esa.int/esaKIDSen/art.html Ένα μεγάλο ευχαριστώ σε όσους συμμετείχαν...και καλή τρύχη στο νέο διαγωνισμό του επόμενου μήνα, ο οποίος έχει θέμα τις εκτοξεύσεις πυραύλων!

Η Πρόσδεση σε τροχιά ανοίγει το δρόμο για κινεζικό διαστημικό σταθμό. Η επιτυχής πρόσδεση δύο μη επανδρωμένων κινεζικών σκαφών σε τροχιά ήταν το πρώτο βήμα για την κατασκευή του διαστημικού σταθμού που σχεδιάζει η Κίνα για τα τέλη της δεκαετίας. Τα ξημερώματα της Πέμπτης τοπική ώρα, η κάψουλα Σενζού 8, σχεδιασμένη για επανδρωμένες αποστολές, συνδέθηκε αυτόματα με την υπομονάδα Τιανγκόνγκ 1 που είχε εκτοξευτεί περίπου ένα μήνα νωρίτερα. «Πρόκειται για επιτυχία-ορόσημο που βάζει τα θεμέλια για μελλοντικές αποστολές» δήλωσε ο Γου Πινγκ, εκπρόσωπος του επανδρωμένου διαστημικού προγράμματος. Ήταν πράγματι μια σημαντική επιτυχία για τις διαστημικές φιλοδοξίες της Κίνας, μετά τις επανειλημμένες αλλά ανεπιτυχείς απόπειρες να γίνει δεκτή στο πρόγραμμα του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού (ISS). Αυτό οφειλόταν κυρίως στις αντιδράσεις των ΗΠΑ, η οποία εξέφρασε ανησυχίες για τους δεσμούς του διαστημικού προγράμματος της Κίνας με το στρατό της χώρας. (Οταν η πολιτική ενθεν και ενθεν μπλοκάρει την επιστημονική πρόοδο.) Η Κίνα, που έγινε το 2003 μόλις η τρίτη χώρα του κόσμου που έστειλε ανθρώπους στο Διάστημα, μετά τις ΗΠΑ και τη Ρωσία, σκοπεύει τώρα να πραγματοποιήσει δύο ανάλογες δοκιμές το 2012. Τουλάχιστον η μία θα είναι επανδρωμένη. Ελιγμός ακριβείας Τα δύο σκάφη συνδέθηκαν σε ύψος 340 χιλιομέτρων ενώ πετούσαν πάνω από κινεζικό έδαφος. Η πρόσδεση ήταν αυτόματη, παρακολουθούνταν όμως από το Κέντρο Ελέγχου Αεροδιαστημικών Πτήσεων στο Πεκίνο. Η κάψουλα Σενζού οκτώ προσέγγισε την υπομονάδα Τιανγκόνγκ 1 χρησιμοποιώντας ραντάρ και οπτικούς αισθητήρες για να εκτιμά διαρκώς τη μεταξύ τους απόσταση. Όταν ενώθηκαν οι δακτύλιοι σύνδεσης των δύο σκαφών, 12 άγκιστρα κλείδωσαν τη σύνδεση και μεταλλικές ακίδες που προεξείχαν από τα δύο σκάφη ενεργοποίησαν την ηλεκτρική τους σύνδεση. Τα δύο σκάφη θα παραμείνουν συνδεδεμένα για 12 ημέρες, οπότε θα αποσυνδεθούν και θα επιχειρήσουν νέα πρόσδεση. Δύο ημέρες αργότερα, το Σενζού 8 θα πέσει με αλεξίπτωτο στη στέπα της Εσωτερικής Μογγολίας, προκειμένου να ανακτηθεί ο πειραματικός εξοπλισμός που μετέφερε.To Γερμανικό Κέντρο Αεροδιαστήματος (DLR) συμμετείχε στην αποστολή με το Simbox, ένα κουτί πειραματισμού που μετέφερε σκουλήκια, ψάρια, φυτά και ανθρώπινα καρκινικά κύτταρα. Η επιτυχία της δοκιμής επιτρέπει τώρα στην Κίνα να ελπίζει ότι θα εκτοξεύσει τα πρώτα τμήματα του διαστημικού σταθμού της πριν από το τέλος της δεκαετίας. Με τελική μάζα γύρω στους 60 τόνους, ο κινεζικός σταθμός θα είναι σημαντικά μικρότερος από τον ISS, ο οποίος έχει συνολική μάζα 400 τόνων και προγραμματίζεται να παραμείνει σε τροχιά τουλάχιστον μέχρι το 2028. Το επόμενο σημαντικό εγχείρημα για το κινεζικό διαστημικό πρόγραμμα θα είναι η εκτόξευση της πρώτης αποστολής στον Άρη. Το «Γινγκχούο» 1 προγραμματίζεται να αναχωρήσει την επόμενη εβδομάδα και να τεθεί αργότερα σε τροχιά γύρω από τον Κόκκινο Πλανήτη. Σε βίντεο η πρόσδεση σε τρισδιάστατη απεικόνιση πραγματικού χρόνου όπως προβλήθηκε στο Κέντρο Ελέγχου Αεροδιαστημικών Πτήσεων στο Πεκίνο. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231135960 Η λάμψη των πόλεων «ραντάρ» για εξωγήινους. Μια πρωτότυπη ιδέα στην προσπάθεια αναζήτησης εξωγήινου πολιτισμού έριξαν στο τραπέζι δύο αμερικανοί επιστήμονες. Υποστηρίζουν ότι η ερευνητική προσπάθεια θα πρέπει να επικεντρωθεί στην αναζήτηση τεχνητού φωτός ανάλογου με αυτόν που υπάρχει τη νύκτα στην Γη. Ο εντοπισμός τεχνητού φωτός θα σημάνει αυτόματα την ύπαρξη ενός προηγμένου εξωγήινου πολιτισμού. H ταυτότητα του φωτός Ο Άμπραχαμ Λεμπ, καθηγητής του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ, και ο Έντουιν Τέρνερ του Πανεπιστημίου Πρίνστον προτείνουν την αναζήτηση τεχνητού φωτός. Υποστηρίζουν ότι το τεχνητό φως έχει μια συγκεκριμένη, μοναδική «ταυτότητα» και σε περίπτωση που την εντοπίσουμε στο Διάστημα αυτό θα σημαίνει αυτόματα ότι έχουμε ανακαλύψει την ύπαρξη ενός εξελιγμένου εξωγήινου πολιτισμού. Οι δύο επιστήμονες σημειώνουν ότι ο εντοπισμός εξωγήινων από τη λάμψη των πόλεων τους είναι μια μέθοδος που έχει περιορισμένες πιθανότητες επιτυχίας αλλά έχει σημαντικά χαμηλότερο κόστος από τις υπόλοιπες. Οι λάμπες του ΕΤ Η λάμψη από το τεχνητό φως αντανακλάται στο Διάστημα και, σύμφωνα με τους δύο επιστήμονες, αν υπάρχει εξελιγμένος εξωγήινος πολιτισμός η αντανάκλαση του τεχνητού φωτός που αυτός παράγει είναι πιθανό να φθάνει μέχρι το ηλιακό μας σύστημα και πιο συγκεκριμένα στην ζώνη αστεροειδών Κούιπερ. Οι δύο επιστήμονες εκτιμούν ότι η παρατήρηση των σωμάτων της ζώνης Κούιπερ και ειδικότερα ο εντοπισμός μεταβολών στην λαμπρότητα τους είναι σε θέση να αποκαλύψει την ύπαρξη εξωγήινου πολιτισμού. «Πιστεύουμε ότι τα υπάρχοντα τηλεσκόπια και άλλες μέθοδοι παρατήρησης μπορούν να εντοπίσουν το τεχνητό φως που θα προέρχεται από μια μεγάλη πόλη που βρίσκεται σε άλλον πλανήτη» αναφέρουν στο σχετικό τους άρθρο στην επιθεώρηση «Astrobiology». Η Ρωσία θα βοηθά τους Αμερικανούς από το Διάστημα. Οι ρωσικές ειδικές υπηρεσίες είναι πρόθυμες να βοηθήσουν τους Αμερικανούς συναδέλφους τους στην καταπολέμηση της διακίνησης των ναρκωτικών από το Διάστημα. Με τη βοήθεια των ρωσικών δορυφόρων μπορεί να χαραχθεί ειδικός ψηφιακός χάρτης φυτειών ναρκωτικών ουσιών στο Αφγανιστάν,- δήλωσε σήμερα στους δημοσιογράφους ο Βίκτορ Ιβανόφ, επικεφαλής της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας της Ρωσίας για τον έλεγχο της διακίνησης των ναρκωτικών. Η κατάσταση στο Αφγανιστάν μετά την αποστολή των δυτικών στρατευμάτων σ΄αυτή τη χώρα, όπως είπε, χειροτέρευσε. Η παραγωγή ναρκωτικών αυξήθηκε κατά 40 και πάνω φορές σαν αποτέλεσμα της ανθρωπιστικής καταστροφής και της τεράστιας ανεργίας σ’ αυτή τη χώρα.

Εντοπίστηκε η μεγαλύτερη κηλίδα των τελευταίων ετών στον Ήλιο. Ο Ήλιος άρχισε να «ζωηρεύει» για τα καλά, μετά από μια μακρόχρονη περίοδο αδράνειας. Η μεγαλύτερη κηλίδα εδώ και αρκετά χρόνια εμφανίστηκε στην επιφάνειά του, σκοτεινιάζοντας ένα μέρος του «προσώπου» του, μήκους περίπου 80.000 και πλάτους 40.000 χιλιομέτρων, δηλαδή έχει μέγεθος πολύ μεγαλύτερο σε σχέση με τη Γη, η οποία έχει διάμετρο γύρω στα 12.800 χλμ. Η κηλίδα, η οποία προς το παρόν δεν «κοιτάει» απευθείας τον πλανήτη μας, έγινε αντιληπτή από το διαστημικό Παρατηρητήριο Ηλιακής Δυναμικής (SDO) της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας (NASA). Όταν, τις επόμενες πέντε μέρες, η Γη αλλάξει θέση σε σχέση με το άστρο της, η κηλίδα θα «βλέπει» απευθείας προς τον πλανήτη μας και πλέον θα είναι ορατή ακόμα και από επίγεια ερασιτεχνικά τηλεσκόπια. Στην πραγματικότητα, η γιγάντια κηλίδα αποτελείται από πολλές επιμέρους μικρότερες κηλίδες, κάθε μία από τις οποίες είναι μεγαλύτερη από τον πλανήτη μας. Τέτοιες κηλίδες εμφανίζονται όταν εντείνεται η μαγνητική δραστηριότητα στην επιφάνεια του Ήλιου, μπλοκάροντας την εκροή θερμότητας από αυτόν, με συνέπεια ορισμένες περιοχές του να ψυχραίνουν συγκριτικά με τις υπόλοιπες και έτσι να σκοτεινιάζουν, καθώς φαίνονται πιο αχνές από τον περίγυρό τους. Η μαγνητική δραστηριότητα που προϋποθέτει τις κηλίδες, μπορεί να προκαλέσει ισχυρές εκπομπές ενέργειας από τον Ήλιο και να στείλει στην κατεύθυνση της Γης μεγάλες ποσότητες φορτισμένων σωματιδίων (ηλιακές «καταιγίδες»), που είναι σε θέση να αποδιοργανώσουν τα ηλεκτρικά και δορυφορικά δίκτυα του πλανήτη μας. Η Εθνική Διοίκηση Ωκεανών και Ατμόσφαιρας (ΝΟΑΑ) των ΗΠΑ προβλέπει 50% αυξημένη πιθανότητα τέτοιας απειλητικής ηλιακής δραστηριότητας στο αμέσως επόμενο διάστημα.

Ψηφιακή «Εξέλιξη» στο Πλανητάριο με ελληνική υπογραφή. Με ένα ταξίδι δισεκατομμυρίων ετών, από την γέννηση του Σύμπαντος μέχρι την εμφάνιση των πρώτων μορφών ζωής στη Γη και τη σύγχρονη μετεξέλιξή τους, η νέα ψηφιακή παράσταση του Νέου Ψηφιακού Πλανηταρίου http://www.eugenfound.edu.gr/frontoffice/portal.asp?cpage=NODE&cnode=192 του Ιδρύματος Ευγενίδου http://www.eugenfound.edu.gr/frontoffice/portal.asp?cpage=NODE&cnode=1 με τίτλο «Εξέλιξη» υπόσχεται να βυθίσει το κοινό στο μυστήριο της δημιουργίας και της προόδου. 100% ελληνικό προϊόν Για πρώτη φορά, η ομάδα του Νέου Ψηφιακού Πλανηταρίου δημιούργησε μια παραγωγή εξ ολοκλήρου ελληνική, ξεκινώντας κυριολεκτικά από το μηδέν. Καθοριστικό ρόλο σε αυτό, έπαιξε το λογισμικό Hive 3D το οποίο φέρει επίσης ελληνική υπογραφή και συγκεκριμένα της εταιρείας Eyelead Software. «Μέχρι τώρα διεθνώς υπήρχαν ελάχιστα προγράμματα τα οποία χρησιμοποιούνταν για τη δημιουργία τρισδιάστατων εικόνων animation και προσωπικά ενθουσιάστηκα πραγματικά γιατί νέα παιδιά από τη χώρα μας κατάφεραν να φτιάξουν κάτι τέτοιο» λέει στο «ΒΗΜΑ» ο διευθυντής του Νέου Ψηφιακού Πλανηταρίου, κ. Διονύσης Σιμόπουλος. «Η παράσταση αυτή προσεγγίζει την έννοια της εξέλιξης από όλα τα στάδια της ύπαρξης του Σύμπαντος. Είναι, δηλαδή, μια σπονδυλωτή 40λεπτη παράσταση, όπου στο πρώτο μέρος της υπάρχει μια εισαγωγή που εξηγεί τη μετάβαση από τις δεισιδαίμονες ιδέες του παρελθόντος, στην επιστημονική μεθοδολογία που ξεκίνησε με τον Θαλή τον Μιλήσιο και στη συνέχεια ακολουθούν πέντε ενότητες: η εξέλιξη του Σύμπαντος, των άστρων, του πλανήτη μας, της ζωής και του ανθρώπινου πολιτισμού» αναφέρει ο κ. Σιμόπουλος. Τρισδιάστατη «κυψέλη» γραφικών Το πρωτοποριακό λογισμικό το οποίο αναπτύχθηκε αρχικά για τη δημιουργία βιντεοπαιχνιδιών, επέτρεψε σε έλληνες τεχνικούς και καλλιτέχνες τον σχεδιασμό τρισδιάστατων μοντέλων και animations. «Η ιδέα μας ξεκίνησε από όταν ήμασταν μόλις 15 ετών. Ημασταν μια παρέα που ασχολιόταν από μικρή ηλικία με τα βιντεοπαιχνίδια και τις τέχνες» περιγράφει ο επικεφαλής της ομάδας, κ. Ιωσήφ Ψιστάκης. «Το τρισδιάστατο λογισμικό Hive 3D, το οποίο φέρει τη σφραγίδα της Eyelead Software που ιδρύσαμε το 2007, αποτελεί ουσιαστικά μια πλατφόρμα ανάπτυξης βιντεοπαιχνιδιών». Σύμφωνα με τον κ. Ψιστάκη, δύο από τα μεγαλύτερα προτερήματα της συγκεκριμένης πλατφόρμας είναι η πολύ καλή ποιότητα εικόνας που προσφέρει αλλά και η δυνατότητα του λεγόμενου collaborative editing. Την σύνδεση δηλαδή απομακρυσμένων μεταξύ τους χρηστών, προκειμένου να μπορούν να βλέπουν την επιτόπου εξέλιξη του έργου και να προβαίνουν σε οποιεσδήποτε αλλαγές απαιτούνται. «To Hive 3D μπορεί ακόμη να χρησιμοποιηθεί σε ό,τι αφορά την ανάπτυξη παιχνιδιών για smartphones, υπολογιστές και ταμπλέτες» προσθέτει ο ίδιος. «Μάλιστα το ίδιο παιχνίδι με ένα μόνο κλικ μπορεί προσαρμόζεται αυτόματα στις διαφορετικές αυτές πλατφόρμες. Επιπλέον, το λογισμικό μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη δημιουργία προγραμμάτων που δεν είναι παιχνίδια, όπως π.χ. μια αρχιτεκτονική εφαρμογή. Η τελική αίσθηση όλων των παραπάνω είναι φυσικά τρισδιάστατη» καταλήγει. Τεχνολογική πολυτέλεια Όπως υποστηρίζει από την πλευρά του ο τεχνικός διευθυντής του Νέου Ψηφιακού Πλανηταρίου, κ. Μάνος Κιτσώνας, το συγκεκριμένο λογισμικό ήταν για την ομάδα του μια πραγματική πολυτέλεια. «Καταρχάς είχαμε στη διάθεσή μας πολύ καλούς καλλιτέχνες για την ανάπτυξη των γραφικών. Συγχρόνως ήταν πολύ σημαντικό το γεγονός ότι το νέο λογισμικό αναπτυσσόταν παράλληλα με την παραγωγή που ετοιμάζαμε. Αυτό είναι κάτι πολύ σπάνιο και μας προσέφερε τη δυνατότητα όταν τα πράγματα δεν γίνονταν όπως ακριβώς θέλαμε, να μπορούμε να παρέμβουμε και να τα αλλάξουμε» εξηγεί. «Μεγάλο προτέρημα του Hive 3D αποτελεί το ότι μπορεί κανείς να βλέπει το αποτέλεσμα σε πραγματικό χρόνο (real time). Κάτι τέτοιο, συντομεύει πολύ τη διαδικασία της παραγωγής γιατί στην δική μας περίπτωση ήταν σημαντικό να κάνουμε συνέχεια δοκιμές των αποτελεσμάτων αυτών στον θόλο του πλανηταρίου που αγγίζει το ένα στρέμμα – κάτι που από μόνο του αποτελεί την πρωταρχική τεχνική δυσκολία του όλου εγχειρήματος. Χάρη στο λογισμικό, ήμασταν σε θέση να κάνουμε συνέχεια δοκιμές, αλλαγές στα χρώματα, στις θέσεις των μοντέλων στον θόλο κ.ά.» τονίζει ο κ. Κιτσώνας. Σκηνοθετική απελευθέρωση μέσω χειριστηρίου Η νέας παράσταση ολοκληρώθηκε μετά από περίπου ενάμιση χρόνο σκληρής εργασίας. Ο χρόνος αυτός ήταν ωστόσο αρκετά μικρός εάν αναλογιστεί κανείς ότι όλα, συμπεριλαμβανομένων και των γραφικών, φτιάχτηκαν από την αρχή. «Πρόκειται για το απόλυτο όνειρο ενός σκηνοθέτη, γιατί έχει τους ηθοποιούς του – στην προκειμένη περίπτωση τους πλανήτες, τα αστέρια του, τους δεινοσαύρους του κτλ. – και τον περιβάλλοντα χώρο και τα στήνει όλα σιγά-σιγά» αναφέρει ο σκηνοθέτης της παράστασης Παναγιώτης Σιμόπουλος. «Για παράδειγμα, στην πράξη προσθέταμε δέντρα, φυτεύαμε γρασίδι, φτιάχναμε βουνά μέσα στο Hive 3D. Στη συνέχεια παίρναμε την κάμερα, δηλαδή το χειριστήριο και συνθέταμε το τοπίο σε πραγματικό χρόνο. Αυτό για μένα, ως σκηνοθέτη, είναι πολύ απελευθερωτικό: δημιουργούσα εκείνη τη στιγμή, ενώ με συμβατικά προγράμματα θα έπρεπε να στήσουμε τα μοντέλα και το περιβάλλον και στη συνέχεια να τα δούμε όλα υπό μορφή wireframe (ουσιαστικά ως όγκους και γραμμές). Κάτι τέτοιο ήταν εφικτό από ξένες εταιρείες μέχρι τώρα, αλλά και πάλι το ποιοτικό αποτέλεσμα ήταν πολύ χαμηλότερο σε σχέση με εκείνο που προσφέρει η Eyelead Software. Mε άλλα λόγια, τo Hive 3D επιτρέπει στον σκηνοθέτη να ελέγχει την κάμερά του ως χρήστης βιντεοπαιχνιδιού κατευθύνοντάς την όπου αυτός επιθυμεί» επισημαίνει ο κ. Π. Σιμόπουλος. Η εντυπωσιακή «βουτιά» στην εξέλιξη της ζωής καταλήγει στη διαχρονική δίψα του ανθρώπου να γνωρίσει νέους τόπους, νέες εμπειρίες ή ακόμη και νέους πλανήτες. Γιατί όπως είχε κάποτε πει ο πατέρας της θεωρητικής αστροναυτικής Κονσταντίν Τσιολόφσκι «η Γη μπορεί να αποτελεί την κοιτίδα του ανθρώπινου πολιτισμού, κανείς όμως δεν μένει για πάντα στην κούνια του». Για τους ενδιαφερόμενους, η προβολή της παράστασης έχουν ήδη ξεκινήσει στο Νέο Ψηφιακό Πλανητάριο του Ιδρύματος Ευγενίδου (Λ. Συγγρού 387) από τις 2 Νοεμβρίου. Περισσότερες πληροφορίες υπάρχουν στην ιστοσελίδα του Ιδρύματος. http://www.eugenfound.edu.gr/frontoffice/portal.asp?cpage=NODE&cnode=306

Ο επιταχυντής LHC πρόκειται να εξετάσει τις συνθήκες του πρώιμου σύμπαντος με μια πρωτοφανή λεπτομέρεια. Ο επιταχυντής LHC επί τέσσερις εβδομάδες θα αναπαραγάγει σχολαστικά τις συνθήκες του πρώιμου σύμπαντος, με τη μεγαλύτερη λεπτομέρεια που έγινε ποτέ, καθώς χρειάζεται ένα διάλειμμα από το κυνήγι για το μποζόνιο Higgs. Η κύρια δραστηριότητα του LHC για το 2011, όπου συγκρούονται δέσμες πρωτονίων, έλαβε τέλος, όπως είχε προγραμματιστεί στις 30 Οκτωβρίου. Το πείραμα τώρα θα παράγει περίπου έξι αντίθετες συγκρουόμενες δέσμες διάρκειας 10-15 sec, περίπου τριπλάσιες από αυτές που χρησιμοποιήθηκαν τελευταία, ψάχνοντας για το μποζόνιο Higgs. Καθώς μερικοί ερευνητές ξεκίνησαν να αναλύουν τα νέα δεδομένα, ο LHC κάνει στροφή για να δημιουργήσει συγκρουόμενες δέσμες ιόντων μολύβδου για τέσσερις εβδομάδες, ξεκινώντας στις 5 Νοεμβρίου. Αυτές οι συγκρούσεις παράγουν θύλακες εξαιρετικά πυκνές και καυτής ύλης, αναδημιουργώντας έτσι τις συνθήκες στις πρώτες στιγμές μετά τη Μεγάλη Έκρηξη. Οι έως τώρα συγκρούσεις ιόντων μολύβδου στον LHC έδειξε ενδείξεις ότι δημιουργήθηκε πλάσμα κουάρκ-γκλουονίων, μια εξωτική κατάσταση της ύλης στην οποία τα κουάρκ – που κανονικά δεσμεύονται σε ζεύγη ή τριάδες μέσα στα μεσόνια και βαρυόνια – έχουν τη δυνατότητα να περιπλανηθούν ελεύθερα. Το φαινόμενο έχει ήδη παρατηρηθεί στο Σχετικιστικό Επιταχυντή Βαρέων Ιόντων στο Brookhaven της Νέας Υόρκης, αλλά οι υψηλής ενέργειας συγκρούσεις του LHC προεξοφλούν ότι θα προκύψουν υψηλότερες θερμοκρασίες. “Βασικά, θα έρθουμε πιο κοντά στη στιγμή του Big Bang", λέει ο φυσικός Greg Landsberg του Πανεπιστημίου Brown του Ρόουντ Άιλαντ, και συντονιστής για τον ανιχνευτή CMS, έναν από τους δύο κύριους ανιχνευτές του LHC. Οι πειραματιστές ελπίζουν ότι θα πάρουν 10-πλάσια δεδομένα από αυτά του 2010, που θα τους επιτρέπει να ερευνήσουν το πλάσμα κουάρκ-γκλουονίων με περισσότερες λεπτομέρειες. Θέλουν την καλύτερη απόδειξη για πώς η συμπεριφορά της ύλης αλλάζει με θερμοκρασίες κοντά στην κατάσταση του πλάσματος κουάρκ-γκλουονίων. Αυτοί θα προσπαθήσουν επίσης να βάλουν πρωτόνια να συγκρούονται με ιόντα μολύβδου, κάτι που ποτέ πριν δεν έγινε γίνει στον LHC. Αυτές οι συγκρούσεις είναι καθαρότερες από εκείνες που αφορούν ζεύγη ιόντων μολύβδου. Τα δεδομένα δε θα μπορούσαν να είναι ένα χρήσιμο σημείο αναφοράς όταν θα προσπαθούν να ερμηνεύσουν τις συγκρούσεις ιόντων μολύβδου-μολύβδου. Τέλος, ο LHC αφού κλείσει στις αρχές Δεκεμβρίου, στη συνέχεια θα ανοίξει ξανά το Μάρτιο του 2012 για τις συγκρούσεις πρωτονίων-πρωτονίων, σε μια ενδεχομένως ελαφρώς υψηλότερη ενέργεια από τα 8 TeV, σε σύγκριση με τα 7 TeV φέτος, λέει ο Landsberg. Η υψηλότερη ενέργεια θα βελτιώσει την ευαισθησία για το μποζόνιο κατά 30 τοις εκατό περίπου, και θα βοηθήσει ώστε να αποκαλυφθούν επίσης σημάδια της υπερσυμμετρίας, την επέκταση του Καθιερωμένου Μοντέλου της σωματιδιακής φυσικής.

Κανένας γαλαξίας δεν καταφέρνει να γλιτώσει τις συγκρουσεις. Σχεδόν όλοι οι γαλαξίες του Σύμπαντος έχουν συγκρουστεί με έναν τουλάχιστον γείτονά τους τα τελευταία εννέα δισεκατομμύρια χρόνια, δείχνει ανάλυση που συνδύασε προσομοιώσεις με παρατηρήσεις του διαστημικού τηλεσκοπίου Hubble. Ακόμα και ο δικός μας Γαλαξίας έχει συγκρουστεί αρκετές φορές στο παρελθόν με άλλους γαλαξίες. Η ερευνητική ομάδα, που πρόκειται να δημοσιεύσει τα ευρήματά της στο Astrophysical Journal, εκτιμά ότι κατέληξε στην ακριβέστερη μέχρι σήμερα εκτίμηση για το ρυθμό σύγκρουσης μεταξύ γαλαξιών. Όπως εξηγούν, ο ρυθμός αυτός έχει κρίσιμη σημασία προκειμένου να γίνει κατανοητή η εξέλιξη των γαλαξιών και των μελανών οπών που κρύβονται στο κέντρο τους. Οι συγκρούσεις αυτές παραμορφώνουν δραστικά το σχήμα των γαλαξιών, λόγω της βαρυτικής αλληλεπίδρασής τους, συνήθως όμως αφήνουν εντελώς ανέπαφα τα άστρα των γαλαξιών, χάρη στις τεράστιες αποστάσεις που τα χωρίζουν. Προηγούμενες έρευνες για το ίδιο θέμα είχαν μελετήσει τις συγκρούσεις γαλαξιών που βρίσκονται σε συγκεκριμένες αποστάσεις από τη Γη, και επομένως αντιστοιχούν σε συγκεκριμένες φάσεις της ζωής του Σύμπαντος. Αντίθετα, η νέα μελέτη εξέτασε το φαινόμενο σε ένα μεγάλο εύρος αποστάσεων και κάλυψε έτσι τα 9 από τα 14,5 δισ. χρόνια της ύπαρξης του Σύμπαντος. Η ομάδα της Τζένιφερ Λοτζ στο Επιστημονικό Ινστιτούτο Διαστημικού Τηλεσκοπίου, με έδρα στη Βαλτιμόρη, δημιούργησε προσομοιώσεις των γαλαξιακών συγκρούσεων, οι οποίες αντιστοιχήθηκαν στη συνέχεια με γαλαξιακές επιδράσεις που κατέγραψε το Hubble. Οι προσομοιώσεις έδειξαν μεταξύ άλλων ότι χρειάζονται περίπου ένα δισεκατομμύριο χρόνια προκειμένου να ανακτήσει το κανονικό του σχήμα έπειτα από μια σύγκρουση, Η ανάλυση έδειξε ότι οι μικροί «γαλαξίες-νάνοι» συγκρούονται πολύ συχνότερα σε σχέση με τους μεγαλύτερους γαλαξίες. «Οι γαλαξίες-νάνοι είναι ο πιο κοινός τύπος γαλαξία στο Σύμπαν και ενδέχεται να έχουν συμβάλει στο σχηματισμό μεγάλων γαλαξιών» επισημαίνει η Δρ Λοτζ. «Μάλιστα και ο δικός μας Γαλαξίας, ο Μίλκι Ουέι, έχει υποστεί στο πρόσφατο παρελθόν αρκετές συγχωνεύσεις με μικρούς γαλαξίες». Παλαιότερη μελέτη εκτιμούσε μάλιστα ότι ο Γαλαξίας μας θα τρακάρει http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=298850 με τον γειτονικό γαλαξία της Ανδρομέδας σε περίπου τρία δισ. χρόνια. Η Ανδρομέδα, εξάλλου, έχει ήδη εκδηλώσει τάσεις κανιβαλισμού. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1048842 Επόμενος στόχος της Δρ Λοτζ είναι να μελετήσει τις κοσμικές συγκρούσεις ακόμα πιο πίσω στο παρελθόν, μέχρι τα 11 δισ. χρόνια πριν. Στην φωτογραφία Γαλαξίες που συγκρούονται και συγχωνεύονται σε απόσταση 2,4 δισ. ετών φωτός από τη Γη. Το «Προγκρές» συνδέθηκε με το Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Το διαστημικό μεταγωγικό «Προγκρές», που εκτοξεύθηκε στις 30 Οκτωβρίου από το κοσμοδρόμιο Μπαϊκονούρ (στο Καζαχστάν), συνδέθηκε αυτόματα με το Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Η συνδεση πραγματοποιήθηκε στο ΔΔΣ στις 15:41:35 ώρα Μόσχας. Παραδόθηκαν στον σταθμό 2,6 τόνοι φορτίου. Περιλαμβάνουν: προμήθειες καυσίμου, νερό, οξυγόνο, τρόφιμα, εξοπλισμός για συστήματα νερού και των εγκαταστάσεων υποστήριξης της ζωής των υγειονομικών και ιατρικών υπηρεσιών, υλικών και εξοπλισμού για την έρευνα στην γεωφυσική (συμπεριλαμβανομένου ενός μικρού δορυφόρου "Chibis-M" για ένα πείραμα "μικροδορυφορικών"), βιολογία («Ginseng-2", "Δομή"), η τεχνολογία ("Plasma Crystal-3 '), και τα έγγραφα και δέματα για το πλήρωμα. Για να εξασφαλιστεί η συνέχιση της λειτουργίας της FGB "Zarya" ενότητα και «Αυγή» στο ΔΔΣ (RS) παραδοθηκαν υλικά υποστήριξης ζωής του εξοπλισμού και για τον έλεγχο του εξοπλισμου εντός του ΔΔΣ.

Οι νόμοι της φυσικής ‘είναι διαφορετικοί’ ανάλογα με το πού βρίσκεστε στο σύμπαν. Οι νόμοι της φυσικής τελικά μπορεί να μην είναι αναλλοίωτοι όπως νομίζαμε μέχρι τώρα. Ένας από τους νόμους της φύσης φαίνεται να μεταβάλλεται ανάλογα με το πού βρίσκεστε στον κόσμο, σύμφωνα με μια έρευνα. Η νέα ανάλυση των δεδομένων που προέρχονται από το παρατηρητήριο Keck της Χαβάης και το Εξαιρετικά Μεγάλο Τηλεσκόπιο (ELT) στη Χιλή, θα μπορούσε να έχει σοβαρές συνέπειες για την κατανόηση του σύμπαντος. Επιστήμονες μέτρησαν το φως από απόμακρα κβάζαρ για τις «υπογραφές» των ατόμων μετάλλων ανάμεσα σε μας και τους μακρινούς γαλαξιακούς πυρήνες – βρήκαν λοιπόν ότι οι μετρήσεις διαφέρουν από παρόμοια συστήματα πάνω στη Γη. Η «σταθερότητα» της φυσικής είναι μία από τις πιο θεμελιώδεις αρχές της επιστήμης – όμως οι επιστήμονες λένε ότι οι «νόμοι» που γνωρίζουμε ενδέχεται να ισχύουν εδώ στον Γαλαξία μας, δηλαδή να είναι «τοπικοί» και τα πράγματα μπορεί να λειτουργούν εντελώς διαφορετικά κάπου αλλού. Η ανακάλυψη – αν βεβαίως ισχύει – παραβιάζει μία από τις βασικές αρχές της θεωρίας της Γενικής Σχετικότητας, και θα έχει βαθιές επιπτώσεις για την κατανόηση του χώρου και του χρόνου. Τα ευρήματα θα μπορούσαν επίσης να σημαίνουν ότι το σύμπαν είναι μεγαλύτερο από ό,τι έχουμε σκεφτεί – ενδεχομένως ακόμη και άπειρο. Ομοίως, αυτό σημαίνει ότι σε άλλα μέρη του σύμπαντος οι νόμοι της φυσικής θα μπορούσαν να είναι εχθρικοί προς τη ζωή – κι ότι σε μικρό τμήμα του σύμπαντος (στη δική μας γειτονιά), αυτοί φαίνεται να είναι εντελώς προσαρμοσμένοι για να την υποστηρίζουν. Η έρευνα που διεξάγεται σε δύο Πανεπιστήμια της Αυστραλίας και εκείνο του Cambridge διαπίστωσε ότι μία από τις τέσσερις γνωστές θεμελιώδεις δυνάμεις, ο ηλεκτρομαγνητισμός – μετρημένη με την σταθερά λεπτοδομής άλφα – φαίνεται να διαφέρει σε διαφορετικά σημεία του Σύμπαντος. Οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν δεδομένα από τα δύο τηλεσκόπια στο Παρατηρητήριο Keck στο Mauna Kea της Χαβάης αλλά και από το Εξαιρετικά Μεγάλο Τηλεσκόπιο στη Χιλή για την αναζήτηση 300 μακρινών γαλαξιών Ο αριθμός αυτός καθορίζει την ισχύ των αλληλεπιδράσεων μεταξύ φωτός και ύλης και ισούται με α=1/137 περίπου ή με βάση τις άλλες σταθερές της φύσης δίνεται από τον τύπο: (τέλος σελίδας) Οι ερευνητές έψαξαν για φως που μας έρχεται από τα απόμακρα κβάζαρ – τεράστια, φωτεινά αντικείμενα που επισκιάζουν με τη λάμψη τους, τους γαλαξίες που τους φιλοξενούν – για να δούνε πώς το φως τους απορροφήθηκε από μεταλλικά άτομα, όπως το χρώμιο, ο σίδηρος, το νικέλιο και ο ψευδάργυρος, κατά το ταξίδι του σε μας για δισεκατομμύρια χρόνια . Η παρατήρηση του φάσματος από το φως των κβάζαρ μας δίνει πολλές πληροφορίες για το τι συνάντησε στο δρόμο του Οι ερευνητές παρατήρησαν 300 μακρινούς γαλαξίες και διαπιστώθηκε ότι τα άτομα στο χώρο συμπεριφέρονταν διαφορετικά από αυτά πάνω στη γη. «Τα αποτελέσματα μας εξέπληξαν», είπε ο καθηγητής John Webb από το Πανεπιστήμιο της Νέας Νότιας Ουαλίας (UNSW). «Στην κατεύθυνση προς εμάς εδώ στη Γη – η σταθερά άλφα γίνεται σταδιακά πιο ασθενής, αλλά προς την αντίθετη κατεύθυνση σταδιακά γίνεται ισχυρότερη». «Η ανακάλυψη, αν επιβεβαιωθεί, θα έχει βαθιές επιπτώσεις για την κατανόηση του χώρου και του χρόνου, ενώ παραβιάζει μία από τις θεμελιώδεις αρχές της Γενικής Θεωρίας της Σχετικότητας του Αϊνστάιν,» πρόσθεσε ένας άλλος ερευνητής, ο King. Οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν τα απόμακρα κβάζαρ – τεράστιους, λαμπρούς γαλαξιακούς πυρήνες – για να «φωτίσουν» άτομα μετάλλων στον χώρο ανάμεσα σε αυτά και τη γη. Αναλύοντας λοιπόν το φάσμα του φωτός βρήκαν πως συμπεριφέρθηκαν σε σχέση με τα ίδια άτομα πάνω στη Γη Οι πρώτες υπόνοιες ότι μπορεί να μην είναι σταθερή η άλφα ήρθε μια δεκαετία πριν, όταν ο καθηγητής John Webb και οι συνεργάτες του στο UNSW αλλά και αλλού, ανέλυσε τις παρατηρήσεις από το παρατηρητήριο Keck στη Χαβάη. Αυτές οι παρατηρήσεις περιορίζονταν σε ένα ευρύ πεδίο πάνω στον ουρανό. Ωστόσο, ο Webb και οι συνεργάτες του έχουν διπλασιαστεί τώρα τον αριθμό των παρατηρήσεων και μέτρησαν την τιμή της σταθεράς λεπτοδομής άλφα σε περίπου 300 μακρινούς γαλαξίες, όλα σε τεράστιες αποστάσεις από τη Γη, καθώς και σε ευρύτερες περιοχές σε μεγάλο μέρος του ουρανού. Οι νέες παρατηρήσεις ελήφθησαν με τη χρησιμοποίηση του «Πολύ Μεγάλου Τηλεσκόπιου» του Ευρωπαϊκού Νότιου Παρατηρητηρίου στη Χιλή. «Τέτοιου είδους παραβιάσεις αναμένονται σε ορισμένες πιο σύγχρονες «Θεωρίες των Πάντων» που προσπαθούν να ενοποιήσει όλες τις γνωστές θεμελιώδεις δυνάμεις, δήλωσε ο καθηγητής Flambaum. «Η ομαλή συνεχής αλλαγή στην άλφα, επίσης, μπορεί να συνεπάγεται ότι το σύμπαν είναι πολύ μεγαλύτερο από ό,τι παρατηρείται σε μέρος αυτού του σύμπαντος, πιθανώς άπειρο». «Μια άλλη ιδέα που ήδη είναι δημοφιλής η θεωρία του πολυσύμπαντος, που το καθένα έχει το δικό του σύνολο των φυσικών νόμων», ανέφερε ο Δρ Michael Murphy, του Πανεπιστημίου Swinburne. «Ακόμη και μια μικρή αλλαγή στους νόμους της Φύσης σημαίνει ότι αυτές δεν είναι “στέρεες σαν την πέτρα”, όταν γεννήθηκε το σύμπαν. «Οι νόμοι της Φύσης που βλέπετε μπορεί να εξαρτώνται από την διεύθυνση του χωροχρόνου σας, όπου και πότε τυχαίνει να ζείτε στο Σύμπαν» Ο καθηγητής John Webb, δήλωσε τα νέα αυτά ευρήματα προσφέρουν επίσης μια πολύ φυσική εξήγηση για ένα ζήτημα που προβλημάτισε τους επιστήμονες εδώ και δεκαετίες - Γιατί οι νόμοι της φυσικής μας φαίνεται να είναι τέλεια ρυθμισμένοι για την ύπαρξη της ζωής; «Η απάντηση μπορεί να είναι ότι άλλες περιοχές του Σύμπαντος δεν είναι αρκετά ευνοϊκές για τη ζωή όπως την ξέρουμε, και ότι οι νόμοι της φυσικής που μετράμε στην τοπική μας γειτονιά του Σύμπαντος δεν είναι παρά «τοπικές ρυθμίσεις»,οπότε στην περίπτωση αυτή δεν υπάρχει καμία ιδιαίτερη έκπληξη ότι βρίσκεται ζωή εδώ πάνω», συμπλήρωσε. Στην φωτογραφία το κβάζαρ Ulas J1120+0641: και τα δύο τηλεσκόπια στο Παρατηρητήριο Keck στο Mauna Kea της Χαβάης.

ΦΙΟΝΤΟΡ ΝΙΚΟΛΑΓΙΕΒΙΤΣ ΓΙΟΥΡΤΣΙΧΙΝ: ΕΛΛΗΝΟΡΩΣΟΣ ΚΟΣΜΟΝΑΥΤΗΣ. Οι Ελληνες της διασποράς μας έκαναν πάντοτε υπερήφανους με τη δράση τους σε δεκάδες τομείς. Ενας από αυτούς είναι σίγουρα ο Ελληνορώσος κοσμοναύτης Φιοντόρ (Θεόδωρος) Νικολάγιεβιτς Γιουρτσίχιν. Πρώτη αποστολή στο Διάστημα με το πλήρωμα του «Ατλαντίς» Το 2002 έκανε το πρώτο του διαστημικό ταξίδι ως μέλος του πληρώματος του Διαστημικού Λεωφορείου «Ατλαντίς», παραμένοντας στο διάστημα επί 10 μέρες, 29 ώρες και 58 λεπτά. Το 2007 παρέμεινε 196 μέρες στο διαστημικό σταθμό ISS, ενώ τον Ιούνιο του 2010 έκανε το τρίτο του διαστημικό ταξίδι, ως διοικητής του ρωσικού διαστημόπλοιου Σογιούζ ΤΜΑ-19. Ο Φιοντόρ Γιουρτσίχιν είναι γιος του Νικολάι Φιοντόροβιτς και της Πόντιας Μικρούλα Σοφοκλέβνα Γιουρτσιχίνα, το γένος Γραμματικοπούλου. Οι δύο γονείς του ζουν σήμερα στη Σίδνο της Θεσσαλονίκης. Ο Φ. Γιουρτσίχιν γεννήθηκε στο Βατούμι της Αυτόνομης Δημοκρατίας της Αζαρίας. Το 1976 συνέχισε τις σπουδές του στο Αεροπορικό Ινστιτούτο της Μόσχας. Το 1983 αποφοίτησε ως Μηχανολόγος με ειδικότητα στα διαστημικά οχήματα. Φύλακας-άγγελος και στα τρία διαστημικά του ταξίδια ήταν, όπως μας είπε στην τηλεφωνική μας επικοινωνία από τη Μόσχα, μια εικόνα του Αγίου Γεωργίου. Πώς γίνατε κοσμοναύτης; «Ηταν το παιδικό μου όνειρο. Γεννήθηκα το 1959, δύο χρόνια πριν από το ιστορικό ταξίδι του Γιούρι Γκαγκάριν στο φεγγάρι. Οταν ήμουν παιδί μαθαίναμε τα πάντα για κάθε του κίνηση. Ηταν για μας μυθικό πρόσωπο. Στα παιδικά μας μάτια δεν ήταν απλώς ένα είδωλο, αλλά ένας μυθικός ήρωας όπως ο Μέγας Αλέξανδρος. Οσο θυμάμαι τον εαυτό μου ήθελα να του μοιάσω». Ηταν εύκολο να γίνετε κοσμοναύτης; «Στα δεκαπέντε χρόνια μου έμαθα ότι για να γίνεις κοσμοναύτης έπρεπε να ακολουθήσεις την εκπαίδευση του στρατιωτικού πιλότου ή του μηχανικού σε διαστημικό πρόγραμμα. Ο Γκαγκάριν ήταν στρατιωτικός πιλότος. Σκέφτηκα να γίνω πιλότος αλλά δεν πληρούσα όλες τις προϋποθέσεις. Επέλεξα να γίνω μηχανικός. Εργάστηκα ως μηχανολόγος μηχανικός στο κέντρο ελέγχου της Ρωσικής Εταιρείας Διαστήματος Energia. Αργότερα έγινα αρχιμηχανικός στα διαστημικά προγράμματα Mir-Space-Shuttle και NASA-Mir. Προς το τέλος της δεκαετίας του '90 άρχισα να εκπαιδεύομαι ως κοσμοναύτης». Γιατί απ' όλους τους μηχανολόγους-μηχανικούς διάλεξαν εσάς να ταξιδέψετε; «Πρώτα απ' όλα, γιατί ήταν το όνειρό μου. Από τη δεκαετία του '80 άρχισα να δουλεύω σε διαστημικό πρόγραμμα. Και να κατανοώ όλες τις δυνατότητες των προγραμμάτων εξερεύνησης του Διαστήματος στους τομείς της Αστροφυσικής, της Οικολογίας, της Ιατρικής, της Βιολογίας. Επί έντεκα χρόνια περνούσα, ετησίως, από αυστηρούς ιατρικούς και ψυχολογικούς ελέγχους προκειμένου να ταξιδέψω στο Διάστημα. Αρκετές φορές μου είπαν ότι ήμουν ανέτοιμος. Το 1996 όλοι οι γιατροί με διαβεβαίωσαν ότι μπορούσα να αρχίσω να εκπαιδεύομαι ως κοσμοναύτης. Το 2001 ελήφθη και η απόφαση της συνεργασίας της αμερικανικής ΝΑΣΑ με τη ρωσική Διαστημική Υπηρεσία. Ετσι, τον Οκτώβριο του 2002 συμμετείχα, πρώτη φορά, στο πλήρωμα του Διαστημικού Λεωφορείου Ατλαντίς». Πώς νιώσατε πριν μπείτε στο διαστημόπλοιο, στο πρώτο σας ταξίδι; «Εχω τις καλύτερες αναμνήσεις από την πρώτη μου αποστολή. Κυρίως από τη βραδιά πριν από την αναχώρηση, τον Οκτώβριο του 2002 στο ακρωτήριο Κανάβεραλ. Η αμερικανική παράδοση θέλει τους κοσμοναύτες να περνούν την παραμονή της πτήσης μαζί με τα μέλη της οικογένειάς τους. Διοργανώνουν μικρά αποχαιρετιστήρια πάρτι. Εμενα σ' ένα ωραίο σπίτι στην παραλία και είχα στο πλευρό μου τις δύο μου κόρες, τη γυναίκα μου και τους φίλους μου, που είχαν έρθει ειδικά για μένα από το Βατούμι. Ηταν μια ζεστή οικογενειακή βραδιά, αρκετά χαλαρή και συναισθηματική. Εντελώς διαφορετική από την ημέρα της αναχώρησης, που ήταν δύσκολη, επικεντρωμένη μόνο σε αυστηρούς επαγγελματικούς κανόνες και τεχνικές λεπτομέρειες. Θυμάμαι ακόμα ότι μερικές ώρες πριν από την απογείωση ξέσπασε μια τροπική καταιγίδα που μας προβλημάτισε. Γρήγορα ο ουρανός έγινε πεντακάθαρος». Αισθανθήκατε φόβο κάποια στιγμή; «Καθόλου, ούτε στιγμή. Αν κάθε μέρα επί δύο χρόνια εκπαιδεύεσαι και προετοιμάζεσαι σκληρά γι' αυτή την αποστολή, όταν αναγνωρίζεις τι σημαίνει ακόμα κι ο ελάχιστος θόρυβος στο σκάφος που απογειώνεται, δεν φοβάσαι τίποτα. Το μυαλό σου είναι επικεντρωμένο στη λειτουργία του συστήματος του διαστημοπλοίου και στο καθήκον σου. Υπήρξε όμως μια κρίσιμη στιγμή, όταν σκέφτηκα την οικογένειά μου που είχε στραμμένο το βλέμμα της στο διαστημόπλοιο. Δεν ήθελα να νιώσουν ό,τι ένιωσαν οι συγγενείς των κοσμοναυτών του Τσάλεντζερ όταν το είδαν να καταστρέφεται στον αέρα. Δεν ήθελα να τους προκαλέσω τόσο πόνο. Δεν φοβόμουν για μένα». Θυμάστε τις πρώτες εικόνες που αντικρίσατε από το διαστημόπλοιο; «Αρχικά δεν μετακινείσαι, λόγω της κρισιμότητας στην οποία βρίσκεται το σώμα σου. Δύο ώρες μετά την απογείωση κατάφερα να διακρίνω κάποιες εικόνες. Αν κοιτάξεις έξω βλέπεις ότι σε περιβάλλει ένα πολύ σκοτεινό, βαθύ, πηχτό, μαύρο σκοτάδι. Η εικόνα της Γης από το Διάστημα είναι εκθαμβωτική με τα ζωηρά χρώματα και την ομορφιά της. Το φως της Γης από μακριά μ' έκανε να συνειδητοποιήσω ότι είναι το σπίτι μας. Σκεφτόμουν πόσο χρήσιμο θα ήταν αν μπορούσαμε να στείλουμε τους πολιτικούς να παρατηρήσουν τη Γη από το Διάστημα. Ισως τότε να σταματούσαν τους πολέμους, τις καταστροφές και να κατανοούσαν τη σοβαρότητα των οικολογικών προβλημάτων». Η Ελλάδα περνάει μια από τις πιο κρίσιμες στιγμές στη νεότερη ιστορία της. Τι σκέφτεστε για τη χώρα; «Δεν μπορώ να σας καταλάβω. Ο Θεός σας έδωσε μια από τις ομορφότερες χώρες του πλανήτη, με τεράστια ιστορία. Γιατί κυβερνώντες και πολίτες την καταστρέφετε καθημερινά;» Την εμπειρία του από την περιπλάνησή του στο Διάστημα θα αφηγηθεί στο ελληνικό κοινό την Τρίτη στις 18.25 στη Διημερίδα «Τέχνη-Επιστήμη-Σύμπαν» που θα γίνει (8 και 9/11) στο Ιδρυμα Ευγενίδου (Λ. Συγγρού 387) στο Παλαιό Φάληρο.

Το μη επανδρωμένο σκάφος της Κίνας σε κρίσιμη τροχιακή δοκιμή. Η Κινεζική διαστημική αποστολή που εκτοξεύτηκε τα ξημερώματα της Τρίτης θα επιχειρήσει για πρώτη φορά να συνδεθεί αυτόματα με ένα άλλο μη επανδρωμένο όχημα σε τροχιά -η δοκιμή είναι ένα κρίσιμο πρώτο βήμα για την κατασκευή ενός σινικού διαστημικού σταθμού έως το 2020. Το κινεζικό διαστημικό πρόγραμμα έχει πραγματοποιήσει μεγάλα βήματα προόδου από το 2003, όταν η Κίνα έγινε μόλις η τρίτη χώρα του κόσμου που εκτόξευσε άνθρωπο στο διάστημα. Έκτοτε έχουν πραγματοποιηθεί δύο ακόμα επανδρωμένες πτήσεις και το Πεκίνο έχει παρουσιάσει σχέδια για διαστημικό σταθμό, μη επανδρωμένη πτήση στη Σελήνη το 2012 και πιθανώς μια επανδρωμένη αποστολή το φεγγάρι μετά το 2020. Στην εκτόξευση της Τρίτης, αναφέρει το Reuters, η κάψουλα Σενζού 8 («Θεϊκό Σκάφος») αναχώρησε χωρίς πλήρωμα από το Κέντρο Εκτόξευσης Σιουκουάν της Εσωτερικής Μογγολίας. Κάποια στιγμή το επόμενο διήμερο, η κάψουλα θα συνδεθεί αυτόματα με το σκάφος Τιανγκόγκ 1 («Ουράνιο Παλάτι») που βρίσκεται ήδη σε τροχιά http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231130841 εδώ και έναν περίπου μήνα. Η τεχνολογία αυτόματης σύνδεσης οχημάτων σε τροχιά «θα αποτελέσει τα θεμέλια για την κατασκευή κινεζικού διαστημικού σταθμού» δήλωσε στο επίσημο πρακτορείο Xinhua ο Ζου Σιαπίνγκ, επικεφαλής σχεδιασμού του κινεζικού διαστημικού προγράμματος. Το Σάββατο, η μονάδα Τιανγκόγκ 1 μετακινήθηκε σε νέα τροχιά, σε ύψος 343 χιλιομέτρων, και περιστράφηκε κατά 180 μοίρες για να διευκολύνει τη σύνδεση. Στην κάψουλα Σενζού που πλησιάζει, η θερμοκρασία, η υγρασία και η πίεση του αέρα διατηρούνται στα επίπεδα που θα βρίσκονταν αν το σκάφος ήταν επανδρωμένο. Εφόσον η σύνδεση των δύο σκαφών πραγματοποιηθεί με επιτυχία, θα γινουν δύο ακόμα ανάλογες δοκιμές, από τις οποίες τουλάχιστον η μία θα είναι επανδρωμένη. To διαστημικό ταξί της Boeing. H Boeing έδωσε στη δημοσιότητα πληροφορίες για τη διαστημική κάψουλα CST-100 που κατασκευάζει και η οποία θα μεταφέρει ανθρώπους στο Διάστημα. Στόχος της εταιρείας είναι να μεταφέρει αστροναύτες αλλά και να προσφέρει χαμηλού κόστους τουριστικές διαστημικές πτήσεις. Όπως έγινε γνωστό η Boeing συμφώνησε με την NASA προκειμένου για τις εκτοξεύσεις του CST-100 να χρησιμοποιείται το διαστημικό κέντρο Κένεντι στην Φλόριδα. Tο σκάφος αναμένεται να αποτελέσει μια εναλλακτική λύση στο πρόβλημα που αντιμετωπίζει η αμερικανική διαστημική υπηρεσία για τη μεταφορά των αστροναυτών στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Μετά την απόσυρση του στόλου των διαστημικών λεωφορείων της η NASA εξαρτάται πλέον αποκλειστικά από τα σκάφη Σογιούζ της Ρωσικής Υπηρεσίας Διαστήματος για τη μεταφορά προσωπικού και εξοπλισμού στον Σταθμό. Για τον λόγο αυτό προχωρεί στη σύναψη διαφόρων συνεργασιών για την κατασκευή νέων διαστημικών σκαφών. Το CST-100 μπορεί να μεταφέρει μέχρι και επτά επιβάτες και σύμφωνα με τη Boeing θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για άλλες επιστημονικές-ερευνητικές αποστολές στο Διάστημα. Η συμμετοχή της Bigelow Aerospace στην κατασκευή του θα πρέπει να θεωρηθεί προάγγελος και τουριστικών πτήσεων, εφόσον η συγκεκριμένη εταιρεία δημιουργήθηκε με στόχο την ανάπτυξη διαστημικών ξενοδοχείων και άλλων «κτισμάτων» έξω από τη Γη. Η πρώτη δοκιμαστική πτήση του CST-100 είναι προγραμματισμένη για το 2015. Βίντεο για το CST-100. http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=427972&h1=true Πιλοτάροντας ελικόπτερα με τη δύναμη της σκέψης. Ένα σύστημα ηλεκτροεγκεφαλογραφίας, συνδεδεμένο σε υπολογιστή, επέτρεψε σε εθελοντές να παίζουν ένα βιντεοπαιχνίδι με ελικόπτερα χρησιμοποιώντας «νοητικές εντολές». Παρόμοια συστήματα ελέγχου με τη σκέψη είχαν παρουσιαστεί και παλαιότερα, ωστόσο οι νέοι αλγόριθμοι φτάνουν σε νέα επίπεδα ακρίβειας και επιτρέπουν έλεγχο τις κίνησης σε τρεις διαστάσεις. Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου της Μινεσότα φόρεσαν στα κεφάλια των εθελοντών ένα «σκούφο» με ηλεκτρόδια, τα οποία κατέγραφαν τη δραστηριότητα των εγκεφαλικών περιοχών που ελέγχουν τις κινήσεις του σώματος. Έπειτα από μερικές εκπαιδευτικές πτήσεις, οι αλγόριθμοι που ανέλυαν τα σήματα από τα ηλεκτρόδια έμαθαν να αντιστοιχίζουν συγκεκριμένες κινήσεις με συγκεκριμένα μοτίβα εγκεφαλικής δραστηριότητας. Τα αποτελέσματα ήταν θεαματικά, καθώς οι εθελοντές μπορούσαν να κατευθύνουν το ελικόπτερο ώστε να περνά μέσα από δακτύλιους που εμφανίζονταν στην οθόνη στο 85% των περιπτώσεων. Στο μέλλον, ελπίζουν οι ερευνητές, παρόμοια συστήματα θα μπορούσαν να επιτρέπουν σε παράλυτους ασθενείς να ελέγχουν πρόσθετα άκρα. Η έρευνα δημοσιεύεται στην αμερικανική ηλεκτρονική επιθεώρηση PLoS ONE. Βίντεο. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231135423