Heal

Καλησπέρα και από μένα, Πολλά πράγματα έχουν αλλάξει στις απόψεις της κοσμολογίας τα τελευταία χρόνια. Μέχρι σχετικά πρόσφατα αναφέρονταν σχεδόν ισοπίθανα τα ενδεχόμενα να έχουμε ένα σύμπαν διαστελλόμενο στο διηνεκές ή ενα σύμπαν που θα ξανασυσταλεί και θα δώσει μια μεγάλη σύνθλιψη. Ο λόγος: δεν υπήρχαν αρκετά ακριβείς μετρήσεις των παραμέτρων που θα απαντούσαν σε αυτά τα ερωτήματα. Τα τελευταία χρόνια με μεγάλη ακρίβεια μετρήθηκε η φωτεινή ύλη στο σύμπαν και βρέθηκε να καλύπτει το 2-3% της απαιτούμενης ύλης για να είναι το σύμπαν επίπεδο. Αν το σύμπαν περιείχε μόνο την ύλη που βλέπουμε θα διαστελλόταν επ' άπειρον με διαρκώς επιβραδυνόμενη διαστολή, η επιβράδυνση όμως δε θα ήταν ποτέ αρκετή ωστε να σταματήσει η διαστολή. Επίσης όμως μετρήθηκε με ανεξάρτητους τρόπους το αν το σύμπαν είναι επίπεδο ή όχι και κατεληξε με μεγάλη ακρίβεια στο ότι είναι επίπεδο. Παρατηρήσεις στους γαλαξίες νκατέδειξαν ότι η μάζα που απαιτείται να έχουν ώστε να περιστρέφονται με τις ταχύτητες που περιστρέφονται είναι περίπου μια τάξη μεγέθους παραπάνω από την μάζα που παρατηρούμε να ακτινοβολεί, για αυτό υιοθετήθηκε ο όρος σκοτεινή ύλη. Ακόμη και με αυτή όμως το περιεχόμενο του σύμπαντος είναι περίπου του 1/4 από αυτό που απαιτείται να είναι επιπεδο. Πολύ πρόσφατα παρατηρήθηκαν σουπερνόβα σε μεγάλη απόσταση και έδωσαν ένα πολύ ενδιαφέρον αποτέλεσμα: η διαστολή του σύμπαντος όχι μόνο δεν επιβραδύνεται, αλλά επιταχύντεται. Η επιτάχυνση της διαστολής του σύμπαντος αποδίδεται στην "σκοτεινή ενέργεια" (ή κοσμολογική σταθερά όπως την είχε ονομάσει ο Αινστάιν), η σκοτεινή ενέργεια είναι μια πηγή βαρυτικού πεδίου που υπακούει μια παράδοξη καταστατική εξίσωση (καταστατική εξίσωση είναι η σχέση που συνδέει πίεση και πυκνότητα). Σύμφωνα με αυτή η πυκνότητα είναι θετική δηλαδή η κοσμολογικη σταθερά έχει ελκτικό χαρακτήρα ως προς τη βαρύτητα, αλλά αρνητική πίεση. Οι ιδιότητες αυτές δίνουν τη δυνατότητα στην κοσμολογική σταθερά να: α) Συμπληρώνει την μάζα που λείπει ώστε το σύμπαν να είναι επίπεδο β) Προκαλεί την εποχή την επιταχυνόμενη διαστολή. Φυσικά το ζήτημα δεν είναι καθόλου ξεκάθαρο. Αν μάλιστα κανείς ρίξει μια ματιά σε βιβλία κοσμολογίας που εκδόθηκαν πρίν από το το 2001, ο όρος "Κοσμολογική Σταθερά" αναφέρεται απλά στις πρώτες προσπάθειες του Αινστάιν (και του ντε Σίττερ) να περιγράψουν ένα επίπεδο στατικό σύμπαν. Από το 2000 και μετά το ζήτημα δεν παρούσιαζεται μονάχα από ιστορικό ενδιαφέρον αλλά και ως μια εναλλακτική λύση των εξισώσεων της κοσμολογίας. Φυσικά ο σκεπτικισμός έναντι της κοσμολογικής σταθεράς είναι έντονος ιδίως επειδή δεν έχει παρατηρηθεί τέτοιας μορφής υλικό και μπορεί να είναι απλά ένα μαθηματικό τέχνασμα για να λύσει τις εξισώσεις (δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ως μαθηματικό τέχνασμα εισήχθησαν τα κβάντα, αλλά στη συνέχεια διαπιστώθηκε ότι είχαν φυσική υπόσταση). Από μια άλλη σκοπιά όμως η κοσμολογική σταθερά έχει πολλά πλεονεκτήματα: εκτός του ότι δίνει μια απάντηση στα προβλήματα της κοσμολογίας, είναι απόλυτα συμβατή και προβλέπεται από τις εξισώσεις πεδίου του Αινστάιν στην πιο γενική τους μορφή (οι εξισώσεις πεδίου χωρίς κοσμολογική σταθερά είναι μια ειδική περίπτωση) και η σωματιδιακή φυσική δεν απαγορεύει την ύπαρξη της. Η έρευνα συνεχίζεται και είναι μια δυναμική διαδικασία που δε φοβάται τις μεγάλες ανατροπές!

Εχουν παρατηρηθεί κοσμικές ακτίνες με ενέργειες της τάξης 10^20eV* http://www.auger.org/rays/big_events.html , η ενέργεια αυτή αντιστοιχεί σε Η/Μ ακτινοβολία συχνότητας 10^35Hz. Οι ακτίνες γ που παράγονται και εργαστηριακά έχουν ενέργεια της τάξης 1ΜeV και αντιστοιχούν σε συχνότητες 10^21Ηz. * Η τιμή που μετρήθηκε ειναι 3.2x10^20eV

Φίλε τηλεσκόπιε ρίξε μια ματιά στους οδηγούς αστερισμών: http://www.astrovox.gr/forum/viewtopic.php?t=3115 Για αρχή κοίταξε τα αντικείμενα που φαίνονται με κιάλια, αρκετά από αυτά με υπομονή και επιμονή είναι ορατά από αστικές περιοχές, φυσικά το τι μπορείς να δεις μέσα από μια πόλη εξαρτάται από τον εξοπλισμό που διαθέτεις. Από τη στιγμή που βλέπεις το Ring Nebula πιστεύω ότι θα δεις πολλά αντικείμενα.

Συμφωνώ με όσα γράφει ο Βαγγέλης και επιπλέον αξίζει τον κόπο να προσθέσουμε ότι η ειδοποιός διαφορά μεταξύ γαλαξιών και σφαιρωτών σμηνών είναι το γεγονός ότι οι πρώτοι περιέχουν σκοτεινή υλη* ενώ τα σφαιρωτά σμήνη είναι απλώς πυκνές συγκεντρώσεις αστέρων. ρίξε αι εδώ μια ματιά: http://www.sdss.org/news/releases/20041020.companion.html *Για την σκοτεινή ύλη: Αν μετρήσουμε με ακρίβεια το φως που εκπέμπει ένας γαλαξίας θα μπορέσουμε να υπολογίσουμε τον αριθμό των αστέρων και του αερίου που περίεχει και κατά συνέπεια την μάζα του. Αν στη συνέχεια μελετήσουμε την κίνηση των αστέρων που αποτελούν το γαλαξία θα διαπιστώσουμε ότι η μάζα που υπολογίσαμε με τον προηγούμενο τρόπο δεν μπορεί να δώσει αυτές τις ταχύτητες περιστροφής που παρατηρούνται αλλά είναι αναγκαίο να υπάρχει και κάποιο ποσότητα ύλης η οποία αν και έχει βαρυτική επίδραση δεν ακτινοβολεί φως, δεν είναι φωτεινή, αυτή ακριβώς είναι η περίφημη "Σκοτεινή Ύλη"

Γιάννη το κοίταξα το θέμα και τελικά έχουμε και οι δύο από λίγο δίκιο, αν και η λύση βασίζεται στον 2ο νόμο του Νεύτωνα και στον τύπο της κεντρομόλου δύναμης, εντούτοις εμφανίζονται εξισώσεις 3ου βαθμού... Οπότε είναι εκτός ύλης Λυκείου.

Ναι αλλά στην δεύτερη περίπτωση έχουμε τρία σώματα και η βαρυτική δύναμη του ενός προς το άλλο εξαρτάται από τη μάζα τους. Αυτή με τη σειρά της καθορίζει τις περιόδους, οπότε είναι απαραίτητο δεδομένο.

Σάββα υπάρχουν παρατηρήσεις για τους νεαρούς γαλαξίες στην αρχή του σύμπαντος για να δεις και προσωπικά φωτογραφία ενός τόσο νέου γαλαξία πήγαινε εδώ http://www.eso.org/outreach/press-rel/pr-2004/pr-04-04.html (δεν είναι και τόσο εντυπωσιακή οπότε ίσως και αυτό να εξηγεί γιατί δεν τις βλέπουμε συχνά πυκνά) Αν δεις και το προηγούμενο άρθρο που είχα δώσει στο σύνδεσμο μιλάει για την γέννηση των άστρων σε πολύ νεαρούς γαλαξίες λίγο μετά τη δημιουργία του σύμπαντος. Δεν υπάρχει κάποιο παράδοξο σχετικά με "γερασμένους γαλαξίες" στο νεαρό σύμπαν. Κώστας

Ναι Δήμο, η λύση είναι λάθος. Επειδή τα κοιτούσα χτες μέσα στα άγρια μεσάνυχτα, ξαναείδα σήμερα το ζήτημα. Κατ΄αρχάς η επίλυση της εξίσωσης 2 που κάνει αριθμητικά δίνει 64000 χιλιόμετρα και όχι 66000, αλλά αυτό μικρή διαφορά είναι και δεν είναι πρόβλημα. Ενα ακόμα λάθος είναι ότι στην δεύτερη εξίσωση όπου λέει: m1'=(1/R^2-kR)*r^2 και κοτσάρει ένα αποτέλεσμα m1=0.0024, αν οι πράξεις γίνουν σωστά τότε το αποτέλεσμα είναι αρνητικός αριθμός (-0,00022 στις μονάδες που χρησιμοποιεί) για αυτή τη μάζα, άτοπο, που καταδεικνύει το λάθος του προβλήματος μιας και αρνητική μάζα δεν μπορεί να υπάρξει φυσικά. Το πρόβλημα που σκεφτόμουν είναι: αν υποθέσουμε ότι έχουμε ένα ακλόνητο σώμα μάζας Μ και δύο άλλα σώματα μάζας μ1 και μ2 μπορούν να είναι σε κυκλικές τροχιές με την ίδια περιόδο και να βρισκονται συνεχώς στην ίδια ευθεία;

Πέρα από όσα σωστά λέει ο αγαπητός inest, αν τσεκάρεις το αποτέλεσμα που βγάζει, ανικαθιστώντας στην πρώτη εξίσωση που δίνει δεν το επαλυθεύει, μάλιστα νομίζω το αριστερό από το δεξί μέλος είναι πενταπλάσια. Η κανονικοποίηση που κάνει είναι ελαφρώς παραπλανητική μιας και η διαφορά είναι της τάξης του 10^-18 και φαίνεται ασήμαντι ενώ δεν είναι... Πάντως αν προσαρμοστεί μπορεί να γινει μια ενδιαφέρουσα άσκηση φυσικής που μπορεί να λυθεί με γνώσεις λυκείου.

Κατ' αρχάς η έρευνα είναι υπό εξέλιξη όσον αφορά την δημιουργία και την εξέλιξη των γαλαξιών, ιδίως στα πρώτα στάδια και δεν γνωρίζουμε με απόλυτη βεβαιότητα κάθε λεπτομέρεια για τη δημιουργία των γαλαξιών. Μια ερώτηση από τη μεριά μου: Που το στηρίζεις ότι βλέπουμε γαλαξίες οι οποίοι είναι γερασμένοι στα πρώτα βήματα του σύμπαντος και μια που το φερε η κουβέντα: τι σημαίνει γερασμένος γαλαξίας; Για την ιστορία πάντως έψαξα λιγάκι και βρήκα ότι για γαλαξίες οι οποίοι παρατηρούνται σε ερυθρή μετατόπιζη (z) περίπου 6, έχουν ακτινοβολία που υποδηλώνουν παρουσία αστέρων ηλικίας μεταξύ 100-400 εκατομμυρίων ετών (το σύμπαν εκείνη την εποχή είχε ηλικία περίπου 750 εκατομμύρια χρόνια, υποθέτωντας μια Einstein-de Sitter κοσμολογία, αλλά και λαμβάνοντας ακριβέστερα μοντέλα δε θα έχουμε μεγάλες αποκλίσεις σε αυτό τον αριθμό). Συνεπώς δεν υπάρχουν αστέρια με ηλικία μεγαλύτερη από αυτή του σύμπαντος. Επίσης οι μακρινότεροι γαλαξίες που παρατηρούμε είναι αποστάσεις της τάξης των 13-14 δισεκατομμυρίων ετών φωτός. Ο γαλαξίας της Ανδρομέδας είναι σε απόσταση 2.9 εκατομμύρια έτη φωτός (δηλαδή οι μακρινότεροι γαλαξίες είναι 4000 φορές μακρύτερα από τον "κοντινό" μας Μ31.

Βαγγέλη όχι απλά θα συμφωνήσω, αλλά θα επαυξήσω κιόλας! Ούτε η αστρονομία είναι μπλα-μπλα (φαντάζομαι ότι αυτό θα εννοείς λέγοντας "φιλοσοφίες" και όχι την πραγματική Φιλοσοφία ως επιστήμη). Η αστρονομία είναι σε πολύ μεγάλο βαθμό χρήση μαθηματικών, ηλεκτρονικών προγραμμάτων και η εικόνα του αστρονόμου που κάνει τις παρατηρήσεις του κοιτώντας μέσα από το τηλεσκόπιο, μετά υπολογίζει και έπειτα βγάζει θεωρίες δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα! Το μαθηματικά είναι ο ακρογωνιαίος λίθος της επιστήμης.

Πιθανόν να υπάρχουν και άλλα ενδιαφέροντα άρθρα και χάρτες κρυμμένοι στις σελίδες του astrovox ή να υπάρχει η διάθεση από φίλους να ετοιμαστούν νέα! Όλα είναι ευπρόσδεκτα! Αν θέλετε ανεβάστε τα ως αρχεία pdf. Αν έχετε κάποια τεχνική δυσκολία στο πως να τα μετατρέψετε σε αρχεία pdf ή για οτιδήποτε άλλο στείλτε ένα π.μ. Φιλικά Κώστας ΥΓ: Και μια παράκληση: Ας έχουμε εδώ συγκεντρωμένους μόνο οδηγούς αστερισμών και αντικειμωνων. Ας ανοίγουμε νέα θέματα για συζήτηση πάνω σε παρατηρησεις αυτών των αντικειμένων.

Ενας ακόμη οδηγός αστερισμών, από τον φίλο Αγάπιο Ηλία, κατά φόρουμ Foehammer, για παρατήρηση με κιάλια αντικειμένων στον Σκορπιό, Οφιούχο και Τοξότη. Απολαύστε sco-sag-bin.pdf

Να μη ξεχάσω και την υπέροχη "Αληθινή Ιστορία" του Λουκιανού, φοβερό διαστημικό παραμύθι αντικειμενικά, όχι μόνο για την εποχή του!

Τι ταινία και αυτή... Αν πάσχει κανεις από αϋπνίες βοηθάει πολύ! Για βιβλία τώρα: Δε θα ξεχάσω ποτε την "Kόμη της Βερενίκης" και το "Θεός και Μοντέρνα Φυσική" τα πρώτα επιστημονικά βιβλία που διάβασα με μικρή αναλογια εικόνες/λόγια Όπως δε θα ξεχάσω ποτε τα όμορφα πολύχρωμα βιβλία που διάβαζα όταν ήμουν πιο μικρός των εκδόσεων Ερευνητές.

Φίλτατε φρουρέ, Στο πρώτο ερώτημα που θέτεις: Αν θέλεις Αστρονομία και είσαι σίγουρος, τότε ασυζητιτί να πας στο Φυσικό. Αν θέλεις να κρατήσεις την Αστρονομία σα χόμπυ η πολυτεχνική σχολή που αναφέρεις είναι πολύ δυνατή, απλά αλλά να ξεχάσεις παραπέρα σπουδές στην αστρονομία -για να μην είναι απόλυτος υπάρχει η δυνατότητα να ξαναγυρισεις στην αστρονομία ακόμη και αν ξεκινήσεις από Πολυτεχνίο, αλλά έτσι θα έχεις επενδύσει πολλά χρόνια από τη ζωή σου σε πράγματα που δεν θα σου είναι αναγκαία για να κάνεις Αστρονομια. Στην ερώτηση Φυσικό Αθήνα ή Πάτρα, πιστεύω ότι ΚΑΝΕΙΣ δε μπορεί να απαντήσει αντικειμενικά εκτός αν έχει σπουδάσει και στις δύο σχολές... δ Δε θα επιχειρήσω σύγκριση δύο σχολών όταν για τη μία έχω προσωπική πείρα και για την δεύτερη απλά έχω ακούσει πράγματα από φίλους. Αυτό που μπορώ να σου εγγυηθώ 100% είναι ότι το Φυσικό της Πάτρας, εφόσον αγαπάς την επιστήμη σου θα σε δώσει τις ευκαιρίες. Έχει πολύ καλούς καθηγητές και το επίπεδο της διδασκόμενης ύλης ειναι υψηλό. Αυτό που αξίζει να δεις σε αυτή τη φάση είναι: α) Το πρόγραμμα σπουδών των δύο σχολών β) Το επιστημονικό έργο των διδασκόντων γ) Το πόσο σου ταιριάζει η κάθε πόλη, μιας και θα περάσεις μερικά χρόνια από τη ζωή σου: σκοπός είναι να περάσεις ωραία! Για περισσότερες πληροφορίες τα λέμε και με πμ μιας και είναι λεπτομέρειες που δεν αφορούν γενικά το φόρουμ. Να είσαι καλά, Κώστας

Γεια σου Άκη, τώρα έχουμε daylight saving. Καλές παρατηρήσεις, Κώστας

Ένα όμορφο άρθρο για την πρόσφατη διαστημική βόλτα από www.in.gr http://www.in.gr/news/article.asp?lngEntityID=711669&lngDtrID=252

Ένας πολύ πιο σημαντικός λόγος για να αποκλείσουμε τα ταξίδια στο χρόνο είναι η παραβίαση της αρχής της αιτιότητας: Αν κάποιος ταξιδέψει στο παρελθόν και δολοφονήσει ένα μακρινο του πρόγονος, τότε δε θα υπάρξει ποτέ. Αλλά αφού δεν υπήρξε ποτέ τότε δεν θα έκανε ποτέ αυτό το ταξίδι στο χρόνο και δε θα έκανε κακό στον πρόγονο του, άρα γεννήθηκε κανονικά. Είναι φανερό το παράδοξο στην παραπάνω πρόταση. Όσο για την εντροπία αυτή πρέπει να αυξάνεται συνολικά σε ένα σύστημα, δηλαδή τοπικά μπορεί να μειώνεται αλλά σε άλλες περιοχές σίγουρα θα αυξάνεται ώστε το τελικά να έχουμε αύξηση.

Τα ζητήματα σχετικά με τις μαύρες τρύπες είναι και μια τεράστια πηγή έμπνευσης για την επιστημονική φαντασία. Τα ταξίδια στο μέλλον, αλλαγές διαστάσεων είναι πράγματα που αφενός δεν έχουν επιβεβαιωθεί επιστημονικά και αφετέρου προκύπτουν αν τραβήξουμε στα άκρα μαθηματικές ιδέες. Αναφορικά με τις ανωμαλίες σε μορφές δακτυλίων: Η εξισώσεις του Αινστάιν για το βαρυτικό πεδίο, επιδέχονται λύσεις σε κυλινδρική συμμετρία, γύρω από μια περιστρεφόμενη δομή. Κατά τη λύση αυτή η κεντρική ανωμαλία από σημειακό χαρακτήρα μετατρέπεται σε δακτύλιο. Οι μαθηματικές λύσεις υπαγορεύουν την δυναότητα διέλευσης μέσα από τον δακτύλιο που ορίζει η δακτυλιοειδής ανωμαλία. Σε αυτή την περιοχή οι συντεταγμένες του χωρόχρονου γίνονται αρνητικές. Και σε αυτό το σημείο είναι οι διάφορες πιθανές ερμηνείες. Ο αρνητικός χωροχρόνος μπορεί να ερμηνευθεί ως ταξίδι στο μέλλον, η περιοχή αρνητικής (απωστικής δηλαδή) βαρύτητας ή μια περιοχή του σύμπαντος που τα σώματα έχουν αρνητικό μήκος... Οι ενστάσεις: Πολλοί καταξιωμένοι επιστήμονες αμφιβάλλουν για την ορθότητα τέτοιων συμπερασμάτων. Οι βασικότεροι λογοι συνοψίζονται στο οτι γνωρίζουμε ελάχιστα πράγματα με βεβαιότητα για τέτοιες δομές και προσεγγίζουν την επιστημονική φαντασία "ανθρωποκεντρικές" περιγραφές για τόσο εξωτικές περιοχές. Πράγμα το οποίο γίνεται ενίοτε σκοπιμα. Επιπλέον η ίδια η ανωμαλία είναι μια περιοχή όπου οι εξισώσεις του Αινστάιν καταρρέουν και δεν έχουμε ακόμη κάποια ικανοποιητική περιγραφή τους ώστε να μελετηθούν. Φυσικά οι λύσεις αυτές έχουν αναντίρρητα ενδιαφέρον από μαθηματικής άποψης και σίγουρα αποτελούν πρόοδο για την επιστήμη, μιας και οι γνώσεις μας για τον κόσμο μέρα με τη μέρα αυξάνονται.

Έχει μεγάλη σημασία το είδος της αστροσυνάντησης αναφορικά με τα πλαίσια που θα υιοθετηθούν. Για παράδειγμα σε συνάντηση αρχαρίων με σκοπό την ουρανογραφία η χρήση του είναι θεμιτή -από υπευθυνο άτομο φυσικά. Παράλληλα σε μια τέτοια συνάντηση τα κινητά μπορεί να είναι εξαιρετικά ενοχλητικά. Είναι σημαντικό να υπάρχει πάντως ένας υπεύθυνος για τη συνάντηση που θα κρίνει ανάλογα με το είδος της συνάντηση και την αναμενόμενη προσέλευση πως θα κινηθεί το πάρτυ για να είναι όσο καλύτερο γίνεται για όσους περισσότερους γίνεται. Φυσικά, αν μιλάμε για μια παρέα λίγων ατόμων που τα βρίσκουν μεταξύ τους η χρήση κανονισμών είναι απλώς περιττή. Από την άλλη σε μεγάλες συναντήσεις είναι αναγκαία.

Ας δώσουμε κανένα παραπάνω στοιχείο για το Βέλος του χρόνου, ένα πολύ ενδιαφέρον θέμα της επιστήμης. Κατ΄αρχάς υπάρχει κάτι που να διαφοροποιεί το παρελθόν από το μέλλον πέρα από την ανθρώπινη ιδιότητα της μνήμης. Το παρελθόν το έχουμε ζήσει, το θυμόμαστε, ενώ το μέλλον δεν μπορούμε να το ξέρουμε. Αν τα δούμε όμως τα πράγματα με τη σκοπιά της μηχανικής, δηλαδή με τις εξισώσεις της φυσικής που συνδέεουν την θέση και την ταχύτητα των σωμάτων. Σύμφωνα με αυτές και αν γνωρίζαμε με βεβαιότητα τη θέση και την κίνηση των σωμάτων και τους νόμους που τις συνέδεαν θα μπορούσαμε να είχαμε γνώση κάθε παλιότερης η μελλοντικής κατάστασης του συστήματος. Άρα ο χρόνος δεν είναι παρά μια παράμετρος και η φύση (μέχρι στιγμής) δεν δίνει καμιά υπόδειξη για την κατεύθυνση του ή την ασυμμετρία του. Επισης αν φαναστούμε την κίνηση της Γης γύρω από τον Ήλιο με ένα φίλμ που κινείται προς το παρελθόν δε θα μας δείξει τίποτα παράξενο, η Γη θα κινείται προς την αντίθετη κατεύθυνση, αλλά πάλι σε κύκλους, με απόλυτη συμμετρία μεταξύ παρελθοντος και μέλλοντος. Με λιγα λόγια η μελέτη μέσω της μηχανικής δεν μπορεί να μας υποδείξει κάτι για την κατεύθυνση του χρόνου. Ας δοκιμάσουμε κάτι ανάλογο, που από πρώτη ματιά μπορεί να περιγραφεί μια χαρά με την μηχανική. Ας βάλουμε δυο δοχεία σε επικοινωνία που να περιέχουν διαφορετικά αέρια. Αν κοιτούσαμε τα σωματίδια που για τις ανάγκες του προβλήματος ας τα φανταστούμε σαν μπαλάκια του μπιλλιάρδου, θα βλέπαμε ότι ισχύει μια χαρά η μηχανική, δηλαδή κάθε μπαλάκι συγκρούεται με τα τοιχώματα ή άλλα μπαλάκια υπακούωντας γνωστούς νόμους διατήρησης ενέργειας και ορμής. Αν γυρίσουμε το φίλμ αντίθετα και εστιάσουμε την προσοχή μας σε ένα μπαλάκι τότε η συμπεριφορά του δεν μπορεί να μας δώσει στοιχεία για τη φορά του χρόνου όλες οι κρούσεις και οι κινήσεις είναι όμοιες αν κινηθούμε προς το μέλλον ή το παρελθόν. Η κατάσταση για ένα σωμάτιο είναι συμμετρική. Αν όμως κοιτάξουμε όλο το σύστημα τότε θα δούμε ότι τα αέρια έχουν αυθόρμητα αναμιχθεί, δηλαδή υπάρχει κάποια ασυμμετρία μεταξύ παρελθόντος και μέλλοντος. Τελικά η φύση μας δίνει ένα τρόπο να ξεχωρίσουμε μεταξύ παρελθόντος και μέλλοντος. Τα φυσικά συστήματα οδεύουν προς καταστάσεις μέγιστης ακατασταστίας: ΕΝΤΡΟΠΙΑΣ. Η παραπάνω διαπίστωση με απάλλαξε δια μιας από τις τύψεις μου για την ακαταστασία που επικρατεί όπου βρεθώ, δεν είναι ευθύνη μου, αλλά φυσικό επακόλουθο. Ένας, λοιπόν, ασφαλής τρόπος να ξεχωρίσει κανείς το παρελθόν από το μέλλον είναι η ιδιότητα της αυθόρμητης αύξησης της εντροπίας. Η εντροπία και η αύξησή της γίνεται φανερή όμως σε μεγάλα συστήματα, ίσως τελικά η κατεύθυνση του χρόνου για λιγοστά σωμάτια να μην έχει τόση σημασία (

Όντως είναι ένα πολύ όμορφο "παιγνίδι" και βοηθάει να κατανοηθούν οι αλλαγές στον ουρανό με την ώρα και τις εποχές! Να σαι καλά Γιώργο! Ενα βιβλίο με τέτοιες κατασκευές με εικόνες προσιτό σε παιδιά Δημοτικού-Γυμνασίου είναι το "Ανακαλύπτω το Σύμπαν", αξίζει τον κόπο να πιάσουμε ένα βιβλίο, χαρτί και ψαλιδι ακόμη και σήμερα την εποχή των υπολογιστών...