Μανούσος

Μια του κλέφτη, δυο του κλέφτη τρεις και η κακή του μέρα λέει μια παροιμία. Έτσι λοιπόν και μετά από 3 προσπάθειες εθεάθη επιτέλους το πάρα πολύ αμυδρό σφαιρωτό, Palomar 4. Ήταν Παρασκευή 20 Μαρτίου 2009. Ο καιρός έδειχνε από νωρίς ότι θα είναι με το μέρος μας. Θέλαμε να πάμε για παρατήρηση και να κάτσουμε πολλές ώρες, μέχρι Θανάτου κι όποιος αντέξει... Πάμε στο γνωστό σημείο στις Γωνιές κατά τις 21:30 περίπου.Απόψε είχαμε και άλλους στην παρέα μας (ξαδέρφη και ένας καλός φίλος). Ο Μάνος είχε φέρει εξοπλισμό για φωτογράφηση. Με το που στήνουμε ο ουρανός άρχισε να εμφανίζει σύννεφα (κλασσικά όπως κάθε φορά). Την κάτσαμε τη βάρκα λέω. Θα μας σπάσει τα νεύρα πάλι. Για να μη πολυλογώ, περιμέναμε μέχρι της 12 να καθαρίσει. Μέχρι τότε εγώ έδειχνα στην ξαδέρφη μου πως να κάνει starhopping αλλά και πάλι δεν μας άφησε και πολλά περιθώρια ο καιρός. Είπα λοιπόν να ξαναπροσπαθήσω το πολυπόθητο Pal 4. Βρίσκω το πεδίο σε δευτερόλεπτα, το είχα μάθει απέξω μετά από τόσες προσπάθειες. Βάζω τον 7mm, εστιάζω και τι να δω: Ένα αμυδρό αστεράκι και γύρω του μια θολούρα. Η θολούρα αυτή σχημάτιζε ένα ισοσκελές τρίγωνο με 2 αστέρια με τη θολούρα αυτή να βρίσκεται στη μια άκρη της βάσης του τριγώνου. Σε αυτό ακριβώς το σημείο ο χάρτης έδειχνε ότι είναι το σφαιρωτό. Λέω του Μάνου να έρθει να το επιβεβαιώσει. Μου λέει χαρακτηριστικά: "Αυτό ρε συ φαίνεται εύκολα", του λέω: "Είναι δυνατόν... την προηγούμενη φορά δεν βλέπαμε τίποτα". Κι όμως παιδιά φάνηκε σχετικά εύκολα και με ελαφρό κούνημα έβλεπες χαρακτηριστικά ότι επρόκειτο για θολούρα και όχι για αστέρι. Απλά το αστέρι στη μέση ήταν ίσως αυτό που συνέλαβε ο εγκέφαλός μας. Από αυτό βέβαια και μετά είπαμε ότι τελικά ο ουρανός είναι το παν και ίσως να μπορούσε να φανεί ακόμη και με 8''. Από τα highlights της βραδιάς: ο M100 και Μ99 στην Κόμη οι οποίοι φάνηκαν οι σπείρες τους. Ειδικά στον Μ100 δεν το περίμενα ότι θα φαινόταν έτσι. Και το ρεκόρ της βραδιάς: IC 3292 με φαινόμενο μέγεθος 15mag. Δεν είχα ξαναδεί ποτέ άλλοτε τόσο αμυδρό γαλαξία στο σημείο που πηγαίνουμε. Πραγματικά δηλαδή ο ουρανός ήταν τέλειος από διαύγεια. O Γαλαξίας αυτός βρίσκεται δίπλα στον Μ85 στην Κόμη και μαζί με τον 4394 σχηματίζουν και οι τρεις μια ευθεία με το M85 στη μέση. Με αυτά και μ' αυτά η ώρα πέρασε και κατά της 3:45 περίπου αρχίσαμε να μαζεύουμε γιατί είχε σηκώσει αέρα. Καλές παρατηρήσεις σε όλους...

Άγγελε δυστυχώς δεν έχω βρει τίποτα (έχω φάει τον κόσμο του internet...). Πάντως αν βρω κάτι σίγουρα θα το γράψω εδώ.

Ψοφόγατο με Hilux Coatings....δεν νομίζω

Μπορεί αυτό που είδες να ήταν ο κομήτης μιας και ήταν πολύ φωτεινό. Όντως το μονοπάτι ήταν αυτό που πέρασε ο κομήτης, οπότε πολύ πιθανό να τον είδες απλά μέσα από φωτορύπανση είναι λογικό να τον είδες αμυδρά.

Βασίλη μπορείς να κόψεις ένα κόντρα πλακέ στρογγυλό και να προσαρμόσεις εκεί πάνω τους ανεμιστήρες. Μετά μπορείς να κολλήσεις μαγνήτες στο ξύλο για να μπορείς να το στερεώνεις σε κάποιο μεταλλικό μέρος του τηλεσκοπίου αλλά και να το αφαιρείς μόλις τελειώσει η ψύξη. Το τηλεσκόπιο το έχω μέσα στο σπίτι, οπότε δεν έχω πρόβλημα από έντομα και σκόνες (έτσι νομίζω τουλάχιστον).

Βασίλη βάλε καλύτερα 3 ανεμιστήρες για να μπορείς να κρυώσεις το κάτοπτρο ποιο γρήγορα (φαντάσου ότι εμένα με 1 ανεμιστήρα χρειάζεται περίπου 2 ώρες). Αν τους βάλεις αντιδιαμετρικά δε νομίζω να έχεις πρόβλημα κραδασμών, ειδικά σε χαμηλές μεγεθύνσεις. Για το θέμα του ρεύματος, μπορείς να πάρεις ένα power tank με 30 Ευρώ και καθάρισες. Εγώ αυτό που κάνω τελευταία είναι ότι πηγαίνω περίπου 1 ώρα πριν βραδιάσει συνδέω τον ανεμιστήρα με το power tank και βάζω το σωλήνα στο ζενιθ. Εν τω μεταξύ μελετάω λίγο τους στόχους που θέλω να δω και μετά αφού δω ότι κρύωσε καλά (όταν δεν βλέπω κρύα ρεύματα με αφεστιασμένο είδωλο) το αποσυνδέω. Δεν χρειάζεται να είναι ανοιχτός ο ανεμιστήρας όλο το βράδυ.

Δεν νομίζω να ισχύει αυτό ειδικά αν αυτή η μετατροπή βοηθήσει και μετατρέψει το τηλεσκόπιο σε ποιο μεταφέρσιμο. Σκέψου ότι ο σωλήνας μόνο είναι 20 κιλά και το μήκος του 1,5 μέτρο. Αν γινόταν semmi-truss τότε το κάθε κομμάτι θα ζύγιζε 10 κιλά και το μήκος του θα ήταν 75 εκ. Θα χωρούσε σε ένα μικρό αυτοκίνητο βάζοντας τα 2 κομμάτια όρθια στα πίσω καθίσματα. Επίσης πολύ ποιο εύκολη και η μεταφορά του. Το πρόβλημα είναι μην κάνω κάποιο λάθος που δε θα μπορώ να διορθώσω.

Μόλις δήλωσα κι εγώ συμμετοχή.

Οπότε Δημήτρη μάλλον είναι θέμα εμπειρίας αλλά και ματιού.

Γιώργο σε ευχαριστώ πολύ για την ιδέα σου. Είμαι ακόμη υπό σκέψη γιατί με προβληματίζει το γεγονός του ότι πρέπει να κόψω το σωλήνα, γεγονός που αν το κάνω δεν υπάρχει γυρισμός. Οπότε θα δω τι θα κάνω στο μέλλον.

Μην κοιτάς μεγεθύνσεις. Ότι τηλεσκόπιο και να πάρεις θα είναι λίγες οι φορές που θα μπορείς να κάνεις μεγέθυνση πάνω από 300Χ. Και αυτό γιατί σε περιορίζει η ατμόσφαιρα. Όποιο και να πάρεις από τα 2 είναι το ίδιο. Επίσης να ξέρεις ότι τα συγκεκριμένα τηλεσκόπια αν θέλεις να τα χρησιμοποιήσεις για φωτογράφηση δεν κάνουν, λόγο του ότι θα έχεις περιστροφή πεδίου. Κατά τη γνώμη μου είναι πολύ ακριβά και είναι καλύτερα να πάρεις μια ισημερινή και ένα σωλήνα που θα σου προσφέρει και δυνατότητα φωτογράφησης.

Δημήτρη ο ουρανός που το είδες πόσα μαγκ είναι; Ρωτάω γιατί θέλω να συγκρίνω με τον ουρανό το δικό μας εδώ κάτω. Εμείς έχουμε μετρήσει περίπου 6.3 mag με γυμνό μάτι. Εσύ;

Πρόκειται για μια εργασία που έκαναν οι Perek-Kohoutek (εξού και το PK) να συντάξουν όλα τα πλανητικά νεφελώματα που έχουν ανακαλυφθεί μέχρι στιγμής. Η εργασία λέγεται "Catalogue of Galactic Planetary Nebulae" και συντάχθηκε το 1967. Η ταξινόμηση του καταλόγου γίνεται ανάλογα με τις γαλαξιακές συντεταγμένες (πχ PK XXX+-XX.X όπου ΧΧΧ=γαλαξιακό μήκος από 000-360 μοίρες και το ΧΧ.Χ γαλαξιακό πλάτος το οποίο είναι θετικό για το Βόρειο γαλαξιακό πόλο και αρνητικό για το Νότιο) Επειδή είναι αδύνατο να υπάρξει κάποιο αρχείο για όλα αυτά (πρόκειται για 1510 αντικείμενα) βρήκα την εργασία δημοσιοποιημένη σε ιστοσελίδα. Ο κατάλογος δεν αναφέρει το φαινόμενο μέγεθος αλλά αναφέρει το όνομα με το οποίο ανακαλύφθηκε. Αυτό μας δίνει ένα σημείο αναφοράς για να βρίσκουμε ποιο εύκολα τα αντικείμενα. Π.Χ. το M 2-19 (από τον κατάλογο Minkowski) είναι το PK 000-01.1. Την εργασία αλλά και τον κατάλογο μπορείτε να τα δείτε από εδώ: http://www.hs.uni-hamburg.de/DE/Ins/Per/Kohoutek/kohoutek/WEBcgpn2/table1-DEF/index.html

Τάκη από εδώ μπορείς να κατεβάσεις τον κατάλογο του Abell τόσο για τα πλανητικά όσο και για τα clusters ξεχωρστά. Τα είχε παλαιότερα σε μορφή pdf αλλά και σε τώρα είναι σε Excel. Επίσης έχει και άλλους καταλόγους όπως τα clusters του Hickson, Arp (peculiar galaxies) κτλ. Για τον Hickson και του Abell (για πλανητικά) δες εδώ http://www.astrovox.gr/forum/viewtopic.php?t=5923&sid=050915d92e4a555feb650be3c9baff7c

Μάνο τα είπες όλα. Εγώ δεν έχω να προσθέσω κάτι άλλο μιας και σε "ακολουθούσα" στους στόχους. Εγώ είχα σημειώσει κάτι προκλήσεις οι οποίες αν και αποτυχημένες άξιζε να τις προσπαθήσω, πριν ξεκινήσω, και καθυστέρησα. Όσο αφορά το Pal 4 θέλω να θέσω τον προβληματισμό μου ότι μετά από δεύτερη προσπάθεια δεν καταφέραμε να το δούμε ακόμη και με 12''. Το πεδίο το θυμόμουν από την προηγούμενη φορά και ήμουν 100% σίγουρος ότι ήμουν εκεί. Ο ουρανός ήταν πάρα πολύ καθαρός όσο αφορά διαύγεια και seeing, τα κάτοπτρα ήταν ευθυγραμμισμένα και ψυχρά. Κάναμε εναλλαγές σε προσοφθάλμια αλλά δυστυχώς χωρίς αποτέλεσμα. Δεν θέλω να αμφισβητήσω το φίλο και συνπαρατηρητή alepohori, απλά το αναφέρω σαν παρατήρηση η οποία έγινε επανειλημμένα και με μεθοδικότητα που σκοπό έχει να τονίσει το πόσο δύσκολος στόχος είναι ο συγκεκριμένος.

Πρόκειται για το λεγόμενο "seeing". Δηλαδή ατμοσφαιρικές διαταραχές της ατμόσφαιρας οι οποίες τυγχάνει κάποιες φορές να είναι ήπιες και άλλες φορές να είναι έντονες με αποτέλεσμα να βλέπεις αυτό το "βράσιμο" στο είδωλο. Αν οι συνθήκες είναι καλές τότε μπορείς να ανεβάσεις τη μεγέθυνση και να δεις περισσότερες λεπτομέρειες, αλλιώς χαμηλώνεις μεγέθυνση για να περιορίσεις το φαινόμενο.

Μπράβο Άγγελε. Προωθείς την ερασιτεχνική αστρονομία και αυτό πρέπει να είναι αναγνωρίσιμο από όλους μας...

Βασίλη το Pal 4 το προσπάθησα αλλά δεν κατάφερα να δω κάτι με σιγουριά. Θα το ξαναπροσπαθήσω όμως, αυτό είναι σίγουρο. Όσο για τα ζεστά ρεύματα, ναι όντως τα έβλεπα να αναδύονται και όσο κρύωνε το κάτοπτρο έβλεπα όλο και λιγότερα. Στην αρχή και στο τέλος της παρατήρησης είδα Κρόνο για να συγκρίνω εικόνες και η διαφορά ήταν πολύ σημαντική. Πολύ ποιο οξύ το είδολο και καθόλου "βράσιμο". Μπορούσα να διακρίνω εύκολα 2-3 ζώνες πάνω στον πλανήτη αλλά και το κενό μεταξύ δακτυλίων και πλανήτη που είχε αναφέρει σε προηγούμενη παρατήρηση ο alepohori.

Εμένα πάντως μου αρέσει να γίνονται τέτοιου είδους παρουσιάσεις γιατί προωθούν την ευγενή άμιλλα και τον συναγωνισμό μεταξύ ερασιτεχνών. Με αυτό τον τρόπο πάντα θα προσπαθούμε να βελτιώσουμε τις επιδώσεις μας και θα μας κρατά πάντα ζεστούς και έτοιμους για την επόμενη εξόρμηση. Και πιστεύω ότι ο Δημήτρης αλλά και ο κάθε ένας από εμάς που σέβεται τον εαυτό του αυτά που λέει σε μια δημόσια συζήτηση τα λέει με σιγουριά, γι' αυτό και άλλωστε τα δημοσιοποιεί. Αλλιώς όταν δεν είσαι σίγουρος για κάτι απλά δεν το δημοσιοποιείς και το κρατάς για τον εαυτό σου μέχρι να σιγουρευτείς κι εσύ ο ίδιος. Και για να πω κι εγώ το παράπονό μου όλο θέματα που έχουν σχέση με αστροφωτογραφία βλέπω τελευταία. Έχω βαρεθεί ποια ...

Εγώ λέω να μην είμαστε απόλυτοι με το Δημήτρη. Μπορεί όντως να το είδε και γιατί όχι δηλαδή. Δεν πρέπει να αποκλείουμε και να θεωρούμε δεδομένα. Πρόσφατα έκανα μια έρευνα στο internet και βρήκα ότι υπάρχουν αναφορές ότι το είδαν ακόμη και με 10''. http://faintfuzzies.blogspot.com/2008/04/5-march-08-first-try-for-palomar-4-gc.html - 2 αναφορές θέασης με 10''. Γιατί όχι και με 8''.

Πάρε τον Hyperion zoom 8-24. Θα σε καλύψει για αρχή και θα σε βοηθήσει αργότερα αν θες να αγοράσεις high class προσοφθάλμια.

Μετά από ένα παιχνίδι γάτας και ποντικιού με τον καιρό, πετύχαμε μια καλή βραδιά τη Δευτέρα που μας πέρασε. Είχαμε να κάνουμε παρατήρηση εδώ και πάρα πολύ καιρό και είχαμε απογοητευθεί. Νιώθαμε ότι είχαμε ανάγκη να πάμε για παρατήρηση όπως ένας τοξικομανής που ψάχνει να βρει τη δόση του (πρέπει κάτι να κάνω γι' αυτό). Φτάσαμε κατά της 23:00 στο πεδίο και ξεκινήσαμε να στήνουμε. Η Σελήνη θα έδυε μεσάνυχτα οπότε βάζω εν τω μεταξύ σε λειτουργία το ανεμιστηράκι για να κρυώνει το κάτοπτρο, ευθυγραμμίζω και τα οπτικά και είμαι έτοιμος να ξεκινήσω ζέσταμα. Οι στόχοι ήταν πολλοί αλλά θα αναφέρω μερικούς που αξίζει να περιγράψω. Για ζέσταμα και μέχρι να δύσει η Σελήνη είχα σημειώσει να δω πρώτο στόχο τον κομήτη Lulin και τον αστεροειδή Δήμητρα (Ceres). Ο κομήτης εντοπίστηκε εύκολα. Στο πεδίο 1 μοίρας δεν χωρούσε ολόκληρος. Μου άρεσε όμως. Είναι ο κλασσικός τύπος κομήτη που φαντάζεσαι και μπορείς να δεις όπως στη φωτογραφία. Πρασινωπός με έντονο πυρήνα. Δεν πρόσεξα για αντιουρά μιας και δεν είχαν προσαρμοστεί τα μάτια μου ακόμη και ίσως και τελικά να μη φαινόταν καν με το μάτι. Τον κοίταξα για 1-2 λεπτά και μετά έστρεψα το σωλήνα στον 54-Leo. Η Δήμητρα ήταν δίπλα από το αστέρι το οποίο με τον 50-Leonis και 48-Leonis σχημάτιζαν ένα τραπέζιο. Η Δήμητρα είχε κιτρινωπό χρώμα και μπορούσες να διακρίνεις ότι δεν ήταν ένα συνηθισμένο αστέρι. Δεν έβλεπα δίσκο, προς Θεού, αλλά το είδωλό της φαινόταν ποιο σταθερό σε σύγκριση με τα άλλα αστέρια. Η Σελήνη δεν είχε δύσει ακόμη και επειδή δεν ήθελα να ξεκινήσω ακόμη έκανα ένα τεστ. Σε προηγούμενο θέμα ο Στέφανος Σοφολόγης είχε προτείνει ότι για να δούμε αν το κάτοπτρό μας έχει κρυώσει κοιτάζουμε ένα αστέρι εντελώς αφεστιασμένο. Εκεί θα δούμε τα ρεύματα του αέρα να αναδύονται προς τα πάνω και όντος. Έβλεπα τα ζεστά ρεύματα του αέρα παιδιά. Πάρα πολύ καλή μέθοδος. Μετά από 2 ώρες περίπου που ξαναδοκίμασα το κάτοπτρο και είχε σχεδόν κρυώσει. Σε ευχαριστώ πολύ Στέφανε. Την τιμητική του είχε απόψε ο Λέων. Πρώτος στόχος λοιπόν ήταν το γκρουπ γαλαξιών 2911 2919 2914. Και οι 3 γαλαξίες φάνηκαν εύκολα με αμυδρότερο τον 2914 μόλις 13,2mag. Ο 2911 και 2914 ποιο κοντά και λίγο πάνω αριστερά (ΒΑ) ο 2919. Μέσα στο πεδίο των 2911 και 2914 όμως έβλεπα και ένα τέταρτο αντικείμενο που με το οποίο κάνει λόγο ο χάρτης μου για τον UGC 5093. Εδώ http://www.skyfactory.org/deepskycatalogue/UGC5093.html κάνει λόγο για 14,9mag αλλά δεν νομίζω να είναι τόσο αμυδρός. Είμαι όμως σίγουρος ότι είδα κάτι και το σημείο που το είχα σχεδιάσει συμπίπτει ακριβώς με τη φωτογραφία. Επόμενος στόχος ήταν το ζεύγος γαλαξιών 2964 11,3 και 2968 11,7. Ο 2964 είναι σπειροειδής με μπάρες. Παρατηρώντας τον σε μεγάλη μεγέθυνση πρόσεξα κάποιες σκοτεινές περιοχές στην άλω του. Όπως ακριβώς περιγράφει και το NSOG για τηλεσκόπια από 16'' και πάνω. Φώναξα και το Μάνο για να το επιβεβαιώσει και όντος οι περιοχές αυτές φαινόταν με το 12''. Επρόκειτο για το κενό που υπήρχε μεταξύ των σπειρών και του πυρήνα. Συναρπαστική εμπειρία. Είχα πωρωθεί για τα καλά. Βλέποντας προσεκτικά τη φωτογραφία διαπιστώνω σήμερα ότι οι σκοτεινές αυτές περιοχές είναι όντος το κενό μεταξύ σπειρών και πυρήνα του γαλαξία. Το κακό του Λέοντα είναι ότι έχει μόνο γαλαξίες, δεν έχει ποικιλία αντικειμένων. Έχει όμως πολλά γκρουπ. Δηλαδή γαλαξίες που σχηματίζουν ομάδες άσχετα αν αλληλεπιδρούν μεταξύ τους ή όχι. Επομένως είναι όμορφο το θέαμα μέσα από το προσοφθάλμιο. Συνεχίζοντας ένα άλλο γκρουπ είναι εξίσου εντυπωσιακό και απαρτίζεται από τους 3016 12.9, 3019 14.0, 3020 11.9, 3024 13.1. Δυστυχώς ο 3019 δεν μπόρεσα να τον διακρίνω. Ο ποιο εντυπωσιακός ήταν ο 3024 στον οποίο διέκρινα ότι ήταν σε κόψη. Μια αμυδρή λεπτή γραμμή. Αν και αμυδρός έμεινα να τον κοιτάω αρκετή ώρα. Επόμενος στόχος και πολύ εντυπωσιακός είναι το σμήνος γαλαξίών Hickson 44. To σμήνος απαρτίζεται από 4 γαλαξίες που αλληλεπιδρούν μεταξύ τους και απαρτίζεται από τους 3190 11,2, 3193 10,9, 3185 12,1 και 3187 13,4. Ο 3193 έχει μια χαρακτηριστική διαχωριστική ζώνη κατά μήκος που όμως δεν κατάφερα να παρατηρήσω. Το σμήνος όμως το προτείνω σε όλους να το δοκιμάσουν. Είναι πολύ όμορφο. Αυτά από μένα. Καθαρούς ουρανούς σε όλους.

Αυτό είναι λάθος και σου έδειξα γιατί. Αυτό μπορεί να ισχύει αλλά αν σημαδέψεις με το προσοφθάλμιο εκεί που δείχνει ο Torres σίγουρα θα βρεθεί μέσα στο πεδίο του Nagler το σφαιρωτό. Αν είναι λίιιιγο μετατοπισμένο αυτό μπορεί να είναι πάρα πάρα πάρα πολύ μικρό. Μετρώντας την εικόνα του DSS μιλάμε για μια απόκλιση κάτω από 1' (περίπου 40'').

Δημήτρη, νομίζω ότι έχεις μπερδευτεί. Στο συγκεκριμένο σημείο του χάρτη ο Β είναι προς τα πάνω και αυτό στο περίπου. Σε αυτό όμως το σημείο δεν είναι προς τα πάνω αλλά προς τα πάνω και δεξιά. Ο Β μπορεί να είναι προς τα πάνω στις φωτό του DSS αλλά δεν ισχύει στους χάρτες αυτό.

Παιδιά λέτε το ίδιο πράγμα αλλά με διαφορετικές συντεταγμένες αναφοράς. Όπως και να 'χει πάντως δεν είναι και τόσο μεγάλη αυτή η απόκλιση - σφάλμα. Συγκεκριμένα είναι ελάχιστη.