-
Αναρτήσεις
2497 -
Εντάχθηκε
-
Τελευταία επίσκεψη
-
Ημέρες που κέρδισε
25
Τύπος περιεχομένου
Forum
Λήψεις
Ιστολόγια
Αστροημερολόγιο
Άρθρα
Αστροφωτογραφίες
Store
Αγγελίες
Όλα αναρτήθηκαν από fotodektis
-
Λεπτομέρειες στη σεληνιακή επιφάνεια
fotodektis απάντησε στην συζήτηση του/της Georgegramm σε Φίλτρα
Και πολωτικά γυαλιά ηλίου κάνουν σαν φίλτρα Σεληνης αν έχεις,και εφ'όσον το πάχος τους επιτρέπει να δεις (λόγω eye-relief) από τους προσοφθάλμιους που διαθέτεις. Και τα απλά γυαλιά ηλίου επίσης.Δοκίμασε πρώτα να δεις το αποτέλεσμα. -
Λεπτομέρειες στη σεληνιακή επιφάνεια
fotodektis απάντησε στην συζήτηση του/της Georgegramm σε Φίλτρα
Το πολωτικό για αστρονομική χρήση είναι καλύτερη λύση,διότι "προσαρμόζεται" το αποτέλεσμα της αποκοπής μέρους του ανακλώμενου σεληνιακού φωτός-που είναι πολωμένο-στις μεταβολές φωτεινότητας της Σελήνης. Το θέμα όμως είναι η ακριβή του τιμή.Κάνει και ένα φωτογραφικό πολωτικό φίλτρο (που θα είναι φθηνότερο),όμως πρέπει να προσαρμοστεί μπροστά από τον προσοφθάλμιο με ιδιοκατασκευή,ενώ το αστρονομικό βιδώνει στη βάση των φακών όπως και τα άλλα φίλτρα. Το πρόβλημα με την τοποθέτηση μπροστά από τον φακό,είναι αν το επιτρέπει το eye-relief του φακού. Με τους δύο plossl που έχεις δεν είμαι βεβαιος.Και η οπτική τους ποιότητα δεν είναι καλή (ιδίως του 10mm). Νομίζω ότι είναι καλύτερο να αγοράσεις καλύτερους φακούς και μετά να πάρεις πολωτικό φίλτρο. -
Τι τηλεσκόπιο να αγοράσω;
fotodektis απάντησε στην συζήτηση του/της Bill_165 σε Η γωνιά των νέων αστροπαρατηρητών
Όπως φαίνεται ο Βασίλης ξανασκέφτηκε το θέμα και αναρωτήθηκε αν αξίζει να θέσει αυστηρό όριο τα 400€ ή να διαθέσει ίσως αργότερα ένα μεγαλύτερο ποσό,που να αξιοποιεί καλύτερα τα χρήματά του... Αυτό του είπαμε και εμείς: να σκεφτεί όλες τις παραμέτρους που αναλύσαμε,τα υπέρ και τα κατά (τονίζοντας και το θέμα της υπεροχής σε οπτική και μηχανική ποιότητα) για να καταλήξει στο καλύτερο value for money! -
Λεπτομέρειες στη σεληνιακή επιφάνεια
fotodektis απάντησε στην συζήτηση του/της Georgegramm σε Φίλτρα
Κανονικά χρησιμοποιούμε φίλτρο Σελήνης γενικά ή το Baader Moon & Skyglow (Neodymium) όταν φωτίζεται μικρό τμήμα της επιφάνειας (φάση μηνίσκου). Καλύτερα το πολωτικό φίλτρο (μεταβλητής πόλωσης),το οποίο είναι ακριβό,εκτός αν έχεις ήδη φωτογραφικό πολωτικό.Αυτό (το φωτογραφικό) μπορεί να μπεί με ιδιοκατασκευή στο μπροστινό μέρος του φακού,αν το επιτρέπει το eye-relief του προσοφθάλμιου. Για το Η-α φίλτρο δεν έχω δει κάτι,μπορείς να μας δώσεις επιπλέον πληροφορίες; Μιλάμε πάντα για παρατήρηση,για φωτογράφιση δεν γνωρίζω. Φιλικά-Κώστας -
Τι τηλεσκόπιο να αγοράσω;
fotodektis απάντησε στην συζήτηση του/της Bill_165 σε Η γωνιά των νέων αστροπαρατηρητών
Βαγγέλη μίλησα γενικά για τις παγίδες της ευκολίας και την υποβάθμιση της ποιότητας στις παρατηρήσεις... Αυτό που αναφέρεις είναι μια ειδική περίπτωση.Φυσικά αν δεν έχεις χώρο να βάλεις το 12",θα βάλεις ό,τι μπορείς στο μπαλκόνι σου. Αν έχεις πρόσβαση σε ταράτσα,έχεις άλλες δυνατότητες.Αν μπορείς να βγαίνεις συχνά εκτός πόλης,ακόμα καλύτερα. Δεν διαφωνώ σε αυτό. Άλλο όμως ήταν το νόημα όσων είπα...Πολλοί έχουμε πρόσβαση σε ταράτσα κλπ.έχουμε και αξιόλογα τηλεσκόπια,αλλά δεν έχουμε διάθεση να τα χρησιμοποιήσουμε.Προτιμούμε την ευκολία.Σε όλους μας συμβαίνει αυτό. Οφείλουμε όμως σε νεοεισερχόμενους με όρεξη για παρατήρηση,να επισημάνουμε τα υπέρ και τα κατά,τις δυνατότητες και τις αδυναμίες των επιλογών που κάνουμε σε εξοπλισμό... Και δεν συμφωνώ βέβαια ότι το καλύτερο τηλεσκόπιο είναι αυτό που χρησιμοποιούμε πιο τακτικά.Το πιο βολικό ναι μπορεί να είναι,αλλά το "καλύτερο" έχει να κάνει με δυνατότητες,ποιότητα,αποτελεσματικότητα και βέβαια προσδοκίες και στάνταρντ που βάζουμε και θέλουμε να επιτύχουμε. Ένα σχετικά μικρό τηλεσκόπιο όπως το 6", (150/1200) που θα δώσει σαφώς καλύτερη οπτική και μηχανική ποιότητα,δεν είναι ογκώδες και βαρύ για να αποθαρρύνει τον χρήστη του και να καταφύγει στο truss ή στο μικρό διοπτρικό/κατοπτρικό για να έχει τακτκή χρήση. -
Τι τηλεσκόπιο να αγοράσω;
fotodektis απάντησε στην συζήτηση του/της Bill_165 σε Η γωνιά των νέων αστροπαρατηρητών
Το κάθε τηλεσκόπιο έχει δυνατότητες και αδυναμίες,θετικά και αρνητικά.Ένα μεγάλο dob και γενικότερα ένα δύσχρηστο τηλεσκόπιο,μετά από κάποιο διάστημα ίσως αποτρέψει κάποιους να το χρησιμοποιούν συστηματικά. Εξαρτάται τί θέλουμε να παρατηρήσουμε και με τί ποιότητα.Αν θέλουμε απλώς να βγούμε για να δούμε χαλαρά κάποια αντικείμενα χωρίς αξιώσεις για λεπτομέρειες,αλλά να περάσουμε ξεκούραστα κάποιες ώρες,τότε μας κάνουν τα πιο μικρά και ελαφριά τηλεσκόπια. Επίσης όταν θέλουμε να παρατηρήσουμε μεγάλα αστρικά πεδία,που και αυτό είναι πολύ ωραίο και ελκυστικό (και χρήσιμο για εκμάθηση του ουρανού και αναζήτηση στόχων),θα προτιμήσουμε τηλεσκόπια με μικρή εστιακή και επαρκή διάμετρο πχ.80/400,102/460,102/500,114/500. Όταν όμως θέλουμε να παρατηρήσουμε προσεκτικά αντικείμενα που θα αναδειχθούν καλύτερα με περισσότερες λεπτομέρειες,λόγω φωτοσυλλεκτικότητας και διακριτικής ικανότητας μεγαλύτερου και καλύτερου τηλεσκοπίου,με την συνέργεια και των ατμοσφαιρικών συνθηκών,τότε θα χρησιμοποιήσουμε το μεγαλύτερο που έχουμε. Προσωπικά το 102/500 δεν το χρησιμοποιώ περισσότερο,παραμένει το 254/1200 το βασικό μου,αλλά το μικρό 102/500 λόγω μικρότερης εστιακής δίνει μεγαλύτερα οπτικά πεδία,και χρησιμοποιείται παράλληλα με το μεγάλο για αναζήτηση στόχων και θέαση μεγάλων αστρικών πεδίων-κάνει πολύ καλύτερη δουλειά από τα κιάλια 15Χ70. Και φάνηκε πολύ χρήσιμο για έλεγχο του ουρανού,πριν βγει το μεγάλο. Το κάθε οπτικό όργανο έχει το ρόλο του και τις δυνατότητές του,και ανταποκρίνεται σε κάποιες προσδοκίες. Και τα κιάλια 15Χ70 πάνω στο μονόποδο θα βγουν,όταν ο διαθέσιμος χρόνος είναι περιορισμένος και δεν υπάρχει διάθεση για ξενύχτι,κουβάλησα,στήσιμο-ξεστήσιμο. Αυτό που ήθελα να επισημάνω στο νέο φίλο μας τον Βασίλη,είναι να μην θυσιάζει εύκολα την οπτική και μηχανική ποιότητα και ανωτερότητα χάριν της ευκολίας... Η ευκολία δυστυχώς είναι ελκυστική μεν,υποβαθμίζει όμως την ποιότητα των παρατηρήσεων.Αυτό γίνεται αντιληπτό όταν συγκρίνει κανείς τις δυνατότητες και την ποιότητα διαφόρων οπτικών οργάνων. Το θέμα λοιπόν είναι τί προσδοκούμε και τί λαμβάνουμε με το κάθε όργανο που χρησιμοποιούμε. -
Τι τηλεσκόπιο να αγοράσω;
fotodektis απάντησε στην συζήτηση του/της Bill_165 σε Η γωνιά των νέων αστροπαρατηρητών
Αν μπορείς να διαθέσεις περισσότερα χρήματα,υπάρχουν καλύτερες επιλογές από τα 6": 1)(SW ή GSO) Dob 10",254/1200.Θα το έχεις για πολλά χρόνια και θα σου δείξει πολύ περισσότερα αντικείμενα και με περισσότερες λεπτομέρειες από τα μικρότερης διαμέτρου!Το έχω εδώ και 12 χρόνια και ήταν η καλύτερη αγορά αστρονομικού εξοπλισμού που έκανα!Τηλεσκόπιο για μια ζωή δηλ. 2)SW Dob 8",200/1200.Πολλοί άρχισαν με αυτό και το κράτησαν για πολλά χρόνια! Μπορείς να ψάξεις και στα μεταχειρισμένα για ευκαιρίες. Αν όμως δεν διαθέτεις τα ποσά και θέλεις να αρχίσεις με κάτι φθηνότερο,αντί για κιάλια προτείνω ένα μικρό αχρωματικό διοπτρικό 8Ο/400 η καλύτερα 102/500 που έχει εστιαστή 2". Θα σου δώσουν μεγάλα οπτικά πεδία,θα μπορείς να αλλάζεις φακούς,οπότε και μεγεθύνσεις/πεδία,και θα έχει σαφώς καλύτερη ποιότητα εικόνας από τα συνήθη φθηνά κιάλια που είναι γεμάτα χρωματικό σφάλμα... Με ένα τέτοιο τηλεσκόπιο και φακό μεγάλης εστιακής,πχ.31,32mm θα μάθεις τον ουρανό και θα κάνεις πιο αποτελεσματική αναζήτηση στόχων,ακόμα και αν αποκτήσεις ένα μεγαλύτερο τηλεσκόπιο.Μπορείς να κάνεις και εκτίμηση της ποιότητας του ουρανού (ειδικά του seeing) πριν βγάλεις το μεγάλο και βαρύτερο dob. Πρώτα αγόρασα το 10" και μετά το 102/500 σαν βοηθητικό εξοπλισμό,για θέαση μεγάλων αστρικών πεδίων (ειδικά όταν το seeing είναι κακό και δεν επιτρέπει παρά μικρές μεγεθύνσεις),και ό,τι ανέφερα πιο πάνω. Τα κιάλια επιλέγονται με κριτήριο τη μεγαλύτερη φορητότητα και το μεγαλύτερο οπτικό πεδίο,αλλά για φωτεινά αντικείμενα.Μεσα στη φωτορύπανση είναι δύσκολα να κάνεις παρατήρηση.Και στους πλανήτες με μικρη μεγέθυνση δεν βλέπεις λεπτομέρειες. Αν επιλέξεις κιάλια,ιδανικά πάρε 8Χ56 ή έστω 8/9/10 Χ50,για να μπορείς να τα κρατάς στο χέρι ή και με τη βοήθεια μονόποδου για περισσότερη σταθερότητα.Τρίποδο και κιάλια δεν συνεργάζονται καλά σε αστρονομική παρατήρηση,ιδιαίτερα σε μεγάλες γωνίες θέασης (ταλαιπωρείται πολύ το μυοσκελετικό,ειδικά ο αυχένας). Ελπίζω να σε βοήθησα 🙂 -
Τι τηλεσκόπιο να αγοράσω;
fotodektis απάντησε στην συζήτηση του/της Bill_165 σε Η γωνιά των νέων αστροπαρατηρητών
Βασίλη καλώς ήλθες στο astrovox και στην ερασιτεχνική αστρονομία!🙂 Η πιο πολύτιμη συμβουλή για νεοεισερχόμενο στο χόμπυ είναι: Να μην βιάζεσαι να κάνεις αγορές αστρονομικών ειδών,πριν ψάξεις όλες τις παραμέτρους! Με παρορμητικές και επιφανειακές εκτιμήσεις γίνονται λάθη που κοστίζουν σε χρήμα και στεναχώριες... Υπάρχουν υποκειμενικές και αντικειμενικές απόψεις για αυτές τις παραμέτρους. Για τη φορητότητα ο καθένας έχει διαφορετική αντίληψη,διότι έχει διαφορετικές συνθήκες: Ο Μιχάλης και αλλοι δεν έχουν χώρο στο αυτοκίνητο,διότι βάζουν τα παιδιά τους κλπ.Οπότε αναγκαστικά θα επιλέξουν truss.Και φυσικά για διαμέτρους άνω των 12" τα truss είναι η πλέον βολική λύση. Κάποιοι άλλοι έχουν διαθέσιμο χώρο στο πίσω κάθισμα του αυτοκινήτου (ποτέ δεν βάζουμε τηλεσκόπιο στο πορτ μπαγκάζ για λόγους ασφαλείας,και για να μην χαλάσει τελείως η ευθυγράμμιση),οπότε ένας σωλήνας με εστιακή απόσταση 1200mm χωράει στα περισσότερα αυτοκίνητα. Επίσης κάποιος συμβιβάζεται να κάθεται σε χαμηλό σκαμνί,άλλος προτιμάει την καρέκλα για να μην πιαστεί...Στην κανονικη καρέκλα που είμαστε πιο άνετα,παρατηρούμε και αποδοτικότερα. Σε κάποιους τα μαστορέματα είναι εύκολη υπόθεση,σε άλλους πονοκέφαλος... Πάντως το θέμα της φορητότητας και αποθήκευσης για σωλήνες μέχρι 10" δεν είναι σοβαρό,εκτός αν μεταφέρεις άτομα στο πίσω καθισμα και δεν είναι διαθέσιμος αυτός ο χώρος γενικά.Ειδικά στο κλασικό dob 6",SW 150/1200 που έχει ελαφρύ και στενό σωλήνα και βάση.Όρθιο στο δωμάτιο πάνω στη βάση του πιάνει πολύ λίγο χώρο.Εχω το 10",254/1200 και παρ'ολο που είμαι 58 ετων,και με ελαφρύ πρόβλημα στη μέση,δεν έχω κανένα θέμα ή δυσκολία ούτε στην αποθήκευση,ούτε στο ανεβασμα-κατεβασμα στην ταράτσα. Καλό θα είναι να δεις από κοντά και το 150/1200 για να διαπιστώσεις τις διαστάσεις και το βάρος του. Τα αντικειμενικά κριτήρια για τα 6" τηλεσκόπια έχουν ήδη αναφερθεί και σε προηγούμενο ποστ του Δημήτρη.Να κάνω μια επισκόπηση και εγώ: 1)Το κλασικό dob 6",150/1200 υπερτερεί αισθητά σε οπτική ποιότητα,διότι έχει μεγαλύτερο εστιακό λόγο,οπότε λιγότερο σφάλμα κόμης,μικρότερη κεντρική παρεμπόδιση λόγω μικρότερου δευτερεύοντος κατόπτρου,που οδηγεί σε λιγότερες περιθλάσεις και μεγαλύτερο κοντράστ και καλύτερη οξύτητα εικόνας. Οπότε με το 150/1200 έχεις σαφώς καλύτερη ποιότητα εικόνας!Λέγεται μάλιστα ότι συναγωνίζεται πολύ ακριβότερα τηλεσκόπια με σχεδιάσεις όπως SCT,Mak... 2)Επίσης η συνολική κατασκευή του 150/1200 είναι αρκετά πιο στιβαρή,ιδιαίτερα ο εστιαστής του που είναι 2" (δέχεται και φακούς 2" που σε μεγάλες εστιακές φακών θα δώσουν μεγαλύτερο πεδίο),και δεν χρειάζεται μαστορέματα. 3)Επίσης δεν χρειάζεται τραπεζάκια,κουτιά κλπ για να στηριχθεί.Και δεν κινδυνεύει να θολώσει η εικόνα σε φύσημα ελαφρού αέρα,λόγω αστάθειας του συνόλου... 4)Να επισημάνω ότι έχουν αναφερθεί και αστοχίες στο σύστημα truss στα μικρά τηλεσκόπια μαζικής παραγωγής,πχ.τζόγοι στους σωλήνες,αστάθειες στις βάσεις κλπ.Είναι πιο ντελικάτες κατασκευές και θέλουν προσοχή στο χειρισμό.Δυστυχώς η εταιρία επέλεξε για λόγους οικονομίας και μείωσης βάρους,να βάλει helical εστιαστές όχι μόνο στο heritage 150p αλλά και στο μικρότερο 130p (που δεν είχε πριν τέτοιο εστιαστή)... Είναι λοιπόν σαφέστερα σημαντικά καλύτερη επιλογή (οπτική απόδοση,ποιότητα κατασκευής και λειτουργικότητα) το κλασικό 150/1200. Ο μόνος συνετός λόγος να επιλέξεις το heritage 150/750,είναι να έχεις ιδιαίτερα σοβαρό πρόβλημα φορητότητας στο αυτοκίνητο. Σκέψου τα όλα αυτά προσεκτικά και ζύγισε τα υπέρ και τα κατά,πριν αποφασίσεις! Φιλικά-Κώστας 🙂 -
Αρχάριος (αγορά τηλεσκοπίου)
fotodektis απάντησε στην συζήτηση του/της Λάμπρος Μπαλός σε Πού και πώς να αγοράσω;
Η επιλογή του SW Dob 8",200/1200 είναι πολύ καλή για να ξεκινήσεις!Αν μπορείς να πάρεις το SW 10",254/1200 (ή το αντίστοιχο της GSO) ακόμα καλύτερα! Όπως σου είπα και πιο πάνω,για να παρατηρείς Σελήνη,πλανήτες αλλά και αρκετά ενδιαφέρονται DSO στον αστερισμό του Τοξότη κλπ.τους θερινούς μήνες,πρέπει να έχεις ανεμπόδιστη θέα προς το ΝΟΤΟ. Επίσης η αποθήκευση του τηλεσκοπίου θα πρέπει να γίνει σε εσωτερικό χώρο,με περιορισμένη υγρασία και να μην εκτίθεται σε υψηλές θερμοκρασίες (Ήλιος,θερμαντικά σώματα). Φιλικά-Κώστας 🙂 -
Προσοφθάλμιο 15mm για SW Dob 6"
fotodektis απάντησε στην συζήτηση του/της lazgian σε Προσοφθάλμιοι φακοί
Λάζαρε κάποιες προτάσεις για φακούς,που αυτές τις μέρες βρίσκονται σε έκπτωση: Για αναζήτηση στόχων και θέαση μεγάλων αστρικών πεδίων οι παρακάτω: https://planitario.gr/gr/hyperion-aspheric-72-modular-prosofthalmio-31mm.html https://planitario.gr/gr/plossl-32-mm-o-31-8mm.html Για DSO (αρκετά είναι εκτεταμένα, όπως ανοιχτά αστρικά σμήνη,το Νεφέλωμα του Ωρίωνα κλπ) προτίμησε προσοφθάλμιο ευρέως πεδίου,όπως το παρακάτω που έχει φαινόμενο πεδίο A.F.O.V=82o (ο αντίστοιχος Auriga με πεδίο 70ο,δεν είναι διαθέσιμος αυτή την περίοδο): https://planitario.gr/gr/prosofthalmio-auriga-ultra-wide-angle-16mm.html Αν μπορείς να τον αγοράσεις ο παρακάτω είναι καλύτερος: https://www.skyandweather.gr/Αρχική/486-explore-scientific-82-14mm-125.html Ένας καλός barlow 2x είναι ο παρακάτω: https://planitario.gr/gr/barlow-x-cel-2x-o-31-8mm.html Η εμπειρία δείχνει ότι ποιοτικοί barlow και προσοφθάλμιοι,έστω και αρκετών στοιχείων,μπορούν να συνδυαστούν σε αντικείμενα με αρκετή φωτεινότητα και κοντράστ πχ.Σελήνη,Δίας,Κρόνος,Άρης,χωρίς πρόβλημα. Επίσης ποιοτικοί plossl δεν έχουν ουσιαστική διαφορά από ορθοσκοπικούς,στα όρια της αντίληψης ίσως δεις διαφορά και αυτό σπάνια,ανάλογα και με τις συνθήκες. Φιλικά-Κώστας 🙂 -
Προσοφθάλμιο 15mm για SW Dob 6"
fotodektis απάντησε στην συζήτηση του/της lazgian σε Προσοφθάλμιοι φακοί
Φίλε Λάζαρε,έχεις ένα εξαιρετικό τηλεσκόπιο,όμως για να φτάσεις στο μέγιστο των δυνατοτήτων του (δηλ.της συνεργασίας μεταξύ τηλεσκοπίου και φακών),θα πρέπει να έχεις και εξαιρετικές ατμοσφαιρικές συνθήκες δηλ.διαύγεια και seeing. Αυτοί οι δύο παράγοντες θα καθορίσουν πιο αποφασιστικά την οξύτητα των ειδώλων και την μέγιστη ωφέλιμη μεγέθυνση,η οποία θα είναι κάτω από το διπλάσιο της διαμέτρου σε mm,δηλ. 2x150=300x.Αυτή την οριακή μεγέθυνση θα την πιάσεις(δηλ.θα βλέπεις καθαρά) μόνο σε εξαιρετικές ατμοσφαιρικές συνθήκες και ΜΟΝΟ σε Σελήνη,Δία,Κρόνο,Άρη...δηλ.αντικείμενα που έχουν αρκετή φωτεινότητα και κοντράστ. Κάποια απλά και βασικά στοιχεία μπορείς να δεις εδώ: Οι πιθανότητες για μεγεθύνσεις 250-300Χ στην Αθήνα είναι ελάχιστες,ακόμα και σε τέτοιους στόχους! Μόνο αν βγαίνεις εκτός Αττικής σε καλούς ουρανούς,και αρκετά συχνά με μελέτη των ατμοσφαιρικών συνθηκών,έχεις κάποιες πιθανότητες να χρησιμοποιήσεις μεγεθύνσεις άνω των 200Χ. Αν θέλεις να παρατηρήσεις και DSO,θα πρέπει να έχεις και χαμηλή φωτορύπανση. Δεν είναι εύκολα τα πράγματα λοιπόν...Αν οι περισσότερες παρατηρήσεις σου θα γίνονται μέσα στην Αθήνα,να είσαι ευχαριστημένος αν βλέπεις καθαρά είδωλα στα 150Χ σε πλανήτες και αυτό όχι συχνά. Οπότε η πρόταση για τον Televue plossl 8mm που αναφέρθηκε πιο πάνω είναι η πιο λογική. Επίσης όταν αγοράζουμε ποιοτικούς φακούς,δεν σκεφτόμαστε μόνο το πρώτο μας τηλεσκόπιο,αλλά και τα μελλοντικά (συνήθως μεγαλύτερα),που θα αποκτήσουμε.Δεν είναι λοιπόν παράξενο ή υπερβολικό να κοστίζει ένας φακός σχεδόν όσο και το πρώτο μας τηλεσκόπιο. Αν λοιπόν έχεις αποφασίσει να μείνεις για πολλά χρόνια στην αστρονομία,δες τις αγορές σου μακροπρόθεσμα,αγοράζοντας φακούς και barlow ώστε να χρησιμοποιηθούν για πολλά χρόνια με διαφορετικά τηλεσκόπια. Ξεκίνησε λοιπόν με προσδοκίες για μικρές-μεσαίες μεγεθύνσεις και μετά βλέπεις από την εμπειρία που θα αποκτήσεις,αν έχεις περιθώρια για μεγαλύτερες. Φιλικά-Κώστας 🙂 -
Προσοφθάλμιο 15mm για SW Dob 6"
fotodektis απάντησε στην συζήτηση του/της lazgian σε Προσοφθάλμιοι φακοί
Φίλε Λάζαρε καλώς ήλθες στο astrovox και στην ερασιτεχνική αστρονομία!🙂 Συμφωνώ γενικά με τους προλαλήσαντες,όμως πρέπει να ξεκαθαρίσεις τί είδους αντικείμενα παρατηρείς περισσότερο:Σελήνη, πλανήτες ή βαθέως ουρανού (DSO)? Επίσης τί ποιότητας ουρανό έχεις (φωτορύπανση,διαύγεια και seeing)? Αυτό θα καθορίσει και το είδος των φακών που θα επιλέξεις για αγορά. Η εστιακή των 15mm περίπου το διπλάσιο του εστιακού λόγου του τηλεσκοπίου σου,είναι ιδανική για DSO,για πλανητική αν έχεις και καλό ουρανό,μπορείς να επιλέξεις μικρότερες εστιακές. Αν μπορείς να διαθέσεις τα χρήματα,ένας πολύ καλός φακός για όλες τις χρήσεις,είναι ο Baader zoom Hyperion Mark IV,8-24mm με πεδίο που αρχίζει από 70-68ο και μειώνεται στα 24mm στις 44ο περίπου. https://planitario.gr/gr/prosofth-iyrerion-8-24mm-clickstop-zoom-mark-iv.html Δεν έχει μόνο τις 5 διακριτές εστιακές,που ορίζονται από το click-stop,αλλά και όλες τις ενδιάμεσες! Έχεις έτσι μια πληθώρα επιλογών σε μεγεθύνσεις και οπτικά πεδία και πολύ καλή οπτική ποιότητα σε έναν φακό! Μπορείς να τον συνδυάσεις και με barlow 2x. Φιλικά-Κώστας 🙂 -
Αρχάριος (αγορά τηλεσκοπίου)
fotodektis απάντησε στην συζήτηση του/της Λάμπρος Μπαλός σε Πού και πώς να αγοράσω;
Φίλε Λάμπρο καλώς ήλθες στο astrovox και στην ερασιτεχνική αστρονομία!🙂 Είναι σημαντικό να ξεκαθαρίσεις από ποιό χώρο θα παρατηρείς: από βεράντα έστω και μεγάλη,από ταράτσα ή θα βγαίνεις και εκτός πόλης; Η παρατήρηση απο βεράντα θέτει πολλούς περιορισμούς,τόσο στο τμήμα του ουρανού που θα παρατηρείς (θα έχεις σημαντικό περιορισμό στα αστρονομικά αντικείμενα που θα είναι διαθέσιμα για παρατήρηση),όσο και στην άνεση και την ασφάλεια κατά την διάρκεια της παρατήρησης... Για να παρατηρήσεις Σελήνη και πλανήτες,πρέπει να έχεις ανεμπόδιστη θέα προς το Νότο. Επίσης τα νευτώνια τηλεσκόπια θα σε δυσκολέψουν,λόγω του ότι θα παρατηρείς από την άκρη του σωλήνα,πιθανώς κοντά στο άκρο της βεράντας,αν δεν είναι αρκετά ευρύχωρη,δηλ.με πλάτος μικρότερο από 2 μέτρα.Δεν είναι ασφαλές να πλησιάζεις στο άκρο βεράντας του 5ου ορόφου,προσηλωμένος στην παρατήρηση και χάνοντας την αίσθηση του χώρου... Αν μπορείς να ανεβαίνεις στην ταράτσα ή να βγαίνεις εκτός πόλης,αλλάζει το πράγμα. Επίσης η "συντήρηση" του τηλεσκοπίου,δηλ.η ευθυγράμμιση των κατόπτρων στα νευτώνια,είναι πολύ απλή υπόθεση.Ο καθαρισμός τους που είναι αρκετά πιο ευαίσθητη διαδικασία θα γίνει μετά από χρόνια,ανάλογα βέβαια και την ποσότητα σκόνης,κλπ ρύπων που θα μαζευτεί. Για να μάθεις τον ουρανό,αλλά και κάποια απαραίτητα τεχνικά θέματα θα πρέπει να ξοδέψεις αρκετό χρόνο στο διάβασμα.Η εκμάθηση του ουρανού γίνεται πλέον με αστρονομικά προγράμματα,που διατίθενται δωρεάν σε windows (διατίθενται και με ελληνικό μενού),όπως τα : Stellarium,Hallo Nothern Sky (HNSky),Cartes du Ciel. Σε android τα: SkySafari 6 Pro ( διατίθεται επιπλέον στα 14.99€),SkySafari 7 Pro (για android 10 και μεταγενέστερα) που κάποιες φορές βγαίνει στη μισή τιμή. Mobile Observatory Pro (MO Pro),καθώς και τα SkySafari και Stellarium σε απλούστερες μή πλήρεις εκδόσεις. Η καλύτερη value for money επιλογή στα τηλεσκόπια,είναι τα νευτώνια με dob βάση,διότι μπορείς να έχεις μεγαλύτερες διαμέτρους κατόπτρων σε φθηνότερες τιμές σε σχέση με άλλες σχεδιάσεις. Φιλικά-Κώστας 🙂 -
2023-02-21 to 23, Venus daily, C14 Edge, IR850 &UV320-380, Barlow 2.1x, ASI290MM.jpg
Ο fotodektis σχολίασε σε H-Alpha για αστροφωτογραφία Αφροδίτη
- 1 σχόλιο
-
- 1
-
-
2023-02-21 to 23, Daily changes in Venus, C14 Edge, IR850 & UV320-380, Barlow 2.1x ASI290MM.gif
Ο fotodektis σχολίασε σε H-Alpha για αστροφωτογραφία Αφροδίτη
- 1 σχόλιο
-
- 1
-
-
Καινούργιο τηλεσκοπιο
fotodektis απάντησε στην συζήτηση του/της Anestis_85 σε Η γωνιά των νέων αστροπαρατηρητών
Παρέλειψα να τονίσω Ανέστη την ανάγκη να τοποθετήσεις φωτοχιτώνιο στο κενό που υπάρχει όταν αναπτύσσεται το τηλεσκόπιο.Να είναι μαύρο ματ από μέσα και ανθεκτικό στην υγρασία. Είναι απαραίτητο για την αποφυγή εισόδου παρείσακτου φωτός από τα πλάγια,επιπλέον υγρασίας,σκόνης και ρύπανσης που θα γεμίσει το κάτοπτρο από πρώτο κιόλας μήνα... Κάποιες ιδέες εδώ: Δεν χρειάζεται να αγοραστεί,μπορεί να γίνει σχετικά εύκολα ιδιοκατασκευή. -
Καινούργιο τηλεσκοπιο
fotodektis απάντησε στην συζήτηση του/της Anestis_85 σε Η γωνιά των νέων αστροπαρατηρητών
Εντάξει,αφού θα πας στο κατάστημα καλό είναι να γίνει έλεγχος σε όλα τα τμήματα του τηλεσκοπίου,όπως η ύπαρξη τζόγου μεταξύ των ράβδων και του μπροστινού τμήματος που βρίσκεται το δευτερεύον κάτοπτρο και ο εστιαστής (αν το κουνήσεις ελαφρά πέρα-δώθε),όπως επίσης και έλεγχος της σταθερότητας της βάσης και της λειτουργικότητας του εστιαστή. Λόγω μαζικής παραγωγής σε κάποια κομμάτια πιθανόν να παρουσιαστούν αστοχίες. Ένας συμπληρωματικός γρήγορος έλεγχος της ευθυγράμμισης,εκτός του αφεστιασμένου άστρου,είναι να εστιάσεις σε περιοχή όπου υπάρχουν πολλά άστρα με την μικρότερη μεγέθυνση,δηλ.μόνο με τον 25mm φακό σου.Θα πρέπει τουλάχιστον στο μεγαλύτερο μέρος του οπτικού πεδίου,εκτός των άκρων,τα άστρα να φαίνονται σημειακά,και όχι σαν να έχουν "ουρίτσες" και να μοιάζουν με γυρίνους βατράχων... Αν μένεις κοντά στη Θεσσαλονίκη πάντως,μη περιμένεις καθαρά είδωλα σε μεγάλες μεγεθύνσεις,όχι μόνο λόγω θερμικών ρευμάτων (ενισχυμένων το χειμώνα από τα τζάκια και τους καυστήρες),που δίνουν κακό seeing,αλλά και λόγω αυξημένης υγρασίας που έχει ιδιαίτερα αυτή την περίοδο μέχρι την άνοιξη αυτή η πόλη,πράγμα που μειώνει την διαύγεια της ατμόσφαιρας. Την ευθυγράμμιση πάντως θα πρέπει να την ελέγχεις και να την κάνεις μόνος σου,είναι απλή η διαδικασία. Η αστρονομία θέλει αρκετό διάβασμα τουλάχιστον στην αρχή,για να μάθεις τα βασικά. Θα σε βοηθήσουν και αστρονομικά προγράμματα όπως τα: Stellarium,Hallo Nothern Sky (HNSky),Cartes du Ciel σε windows (είναι δωρεάν) και SkySafari,Mobile Observatory Pro (MO Pro) κλπ. σε android για να μάθεις τον ουρανό σιγά σιγά. Υπομονή,επιμονή και εξάσκηση χρειάζονται και όλα θα πάρουν το δρόμο τους σιγά σιγά!🙂 -
Καινούργιο τηλεσκοπιο
fotodektis απάντησε στην συζήτηση του/της Anestis_85 σε Η γωνιά των νέων αστροπαρατηρητών
Αν όλα είναι εντάξει με το τηλεσκόπιο (έλεγξε επίσης τις ράβδους σύμπτυξης-ανάπτυξης μήπως υπάρχει τζόγος κατά την κίνηση του μπροστινού μέρους που περιλαμβάνει το δευτερεύον κάτοπτρο και τον εστιαστή-που είναι helical,όχι ιδιαίτερα στιβαρός,ακριβής και αξιόπιστος),τη βάση του και το τραπεζάκι (να μην κινούνται με το παραμικρό αεράκι) ,τότε τη θολούρα στην προκαλεί η κατάσταση της ατμόσφαιρας (διαύγεια και seeing). Κάποια πρακτικά και απλά εδώ: Χρειάζεται και ο ουρανός της περιοχής σου μελέτη και συχνές εξόδους στην ταράτσα για να πετύχεις καλύτερες συνθήκες παρατήρησης. Σε μεγάλες πόλεις πάντως η κατάσταση είναι συνήθως προβληματική... Επίσης ΜΗΝ βιάζεσαι με τις αγορές αστρονομικών προϊόντων πριν ψάξεις καλά το θέμα...Ρώτα εδώ και διάβασε πολύ σχετικά άρθρα! Φιλικά-Κώστας 🙂 -
Καινούργιο τηλεσκοπιο
fotodektis απάντησε στην συζήτηση του/της Anestis_85 σε Η γωνιά των νέων αστροπαρατηρητών
Φίλε Ανέστη την ευθυγράμμιση θα πρέπει να την ελέγξεις!(Με τη μέθοδο του αφεστιασμένου άστρου,θα πρέπει να βλέπεις ομόκεντρους κυκλους,αλλιώς έχεις θέμα).Να διαβάσεις σχετικά άρθρα εδώ και να δεις κατατοπιστικά βίντεο,να κατανοήσεις οπωσδήποτε αυτό το θέμα! Και το δικό σου,αλλά και μικρότερα κατοπτρικά τηλεσκόπια έχουν προβλήματα ευθυγράμμισης,ακόμα και από το εργοστάσιο...Ιδιαίτερα το δικό σου που είναι συμπτυσσόμενο (truss) είναι πιο ευάλωτο σε απευθυγραμμίσεις,οι οποίες μπορεί να γίνουν και από θερμοκρασιακές μεταβολές (λόγω διαστολών-συστολών στα μεταλλικά μέρη),από απρόσεκτη και βεβιασμένη σύμπτυξη-ανάπτυξη,από ελαττωματική κατασκευή που συνεπάγεται τζόγους,και όχι μόνο από έντονες δονήσεις κατά την μεταφορά του τηλεσκοπίου. Επίσης ελαττωματική βάση μη σταθερή,όπως και μη σταθερό τραπεζάκι πάνω στο οποίο τοποθετείται το τηλεσκόπιο,συνεπάγονται θολώματα της εικόνας έστω και μικρά,που θα γίνουν εντονώτερα όσο αυξάνεις τη μεγέθυνση! Η κατάσταση της ατμόσφαιρας (διαύγεια και seeing) είναι οι παράγοντες που επηρεάζουν επίσης την ευκρίνεια της εικόνας και όχι η φωτορύπανση (σε φωτεινούς στόχους παίζει μικρό ρόλο λόγω μείωσης του κοντράστ). -
Καινούργιο τηλεσκοπιο
fotodektis απάντησε στην συζήτηση του/της Anestis_85 σε Η γωνιά των νέων αστροπαρατηρητών
Φίλε Ανέστη καλώς ήλθες στο astrovox και στην ερασιτεχνική αστρονομία!🙂 Συμφωνώ με τους προλαλήσαντες,και μαζί με τα παραπάνω να ρωτήσω αν έχεις κάνει προσεκτική ευθυγράμμιση των κατόπτρων. Πρώτα αυτό ελέγχουμε,μετά ακολουθεί η προσεκτική εστίαση όταν βάζεις barlow και αλλάζεις φακούς και στόχους,και μετά ο έλεγχος της ατμόσφαιρας. Ξεκινάς πάντα με την μικρότερη μεγέθυνση και μετά ανεβαίνεις,αν το επιτρέπουν οι ατμοσφαιρικές συνθήκες (διαύγεια και seeing),η φωτεινότητα και το κοντράστ του στόχου,όπως είναι η Σελήνη και οι φωτεινοί πλανήτες (Δίας,Κρόνος,Άρης).Στην Αφροδίτη δεν θα δεις λεπτομέρειες (δύσκολα φαίνεται κάποια δομή στα νέφη της επιφάνειας,με μεγαλύτερα τηλεσκόπια και με άριστες ατμοσφαιρικές συνθήκες),παρά μόνο τον δίσκο της με τις φάσεις της. Τα άστρα καλά εστιασμένα πρέπει να φαίνονται σημειακά. Φιλικά-Κώστας 🙂 -
Επιλογη προσοφθαλμιων για καλυτερα αποτελεσματα
fotodektis απάντησε στην συζήτηση του/της panmar σε Η γωνιά των νέων αστροπαρατηρητών
Επίσης το τηλεσκόπιό σου δεν είναι πραγματικό 127/1000,αλλά 127/500 (για αυτό έχει κοντό μηκος) και χρησιμοποιεί έναν φακό τύπου barlow 2x ενσωματωμένο στον εστιαστη,ώστε η εστιακή να γίνει από 500mm 1000mm. Ο φακός όμως αυτός που διπλασιάζει την εστιακή τηλεσκοπιου,εκτός από το να προσθέτει επιπλέον γυαλί στους προσοφθάλμιούς σου,ειναι ζήτημα αν είναι πραγματικά καλής ποιότητας...Οπότε η τελική εικόνα που θα πάρεις,μάλλον θα υποβιβαστεί... Μην περιμένεις λοιπόν να έχεις ιδιαίτερα καλή οπτική ποιότητα σε μεγάλες μεγεθυνσεις για να δεις αξιόλογες εικόνες σε πλανήτες. Ακόμα και με τα καλύτερα οπτικά,για να πιάσεις την θεωρητικά μέγιστη ωφέλιμη μεγέθυνση,χρειάζεσαι ιδανικές ατμοσφαιρικές συνθήκες (διαύγεια και seeing). Δοκίμασε με τον ζουμ μόνο του να δεις μέχρι ποια μεγέθυνση μπορείς να δεις καθαρό είδωλο,αρχίζοντας από μικρές και αυξάνοντας σταδιακα πχ.στον Κρόνο με τις τρέχουσες ατμοσφαιρικές συνθήκες,και μετά ΑΝ οι συνθήκες ευνοούν,βάλε και τον barlow μήπως και πιάσεις μεγαλύτερες. Σε συνήθεις συνθήκες πόλεων η βέλτιστη μεγέθυνση είναι περίπου το 1x-1.3x της διαμέτρου σε mm σε πλανήτες. Αν όμως έχεις καλύτερες ατμοσφαιρικες συνθήκες,τότε μπορείς να ανέβεις λιγο και να δεις καθαρό είδωλο στη Σελήνη,Δια,Κρονο,Αρη που έχουν κάποια επάρκεια φωτεινότητας και κοντράστ και όχι σε άλλους στόχους πχ.κομητες,βαθύ ουρανό. Όταν αποκτήσεις αρκετή παρατηρησιακη εμπειρία σε καλό ουρανό,και αγοράσεις μεγαλύτερο και καλύτερο τηλεσκόπιο, μπορείς να αγοράσεις εξειδικευμένους φακούς.Τωρα είναι υπέρ αρκετός ο ζουμ με τον barlow. -
Επιλογη προσοφθαλμιων για καλυτερα αποτελεσματα
fotodektis απάντησε στην συζήτηση του/της panmar σε Η γωνιά των νέων αστροπαρατηρητών
Φίλε μου,όπως σου έγραψα και πιο πάνω,η μέγιστη ωφέλιμη μεγέθυνση για το τηλεσκόπιό σου είναι περίπου 250x (=2x127), δηλ.το διπλάσιο της διαμέτρου πρωτεύοντος κατόπτρου/αντικειμενικού φακού(στα διοπτρικά) σε mm.Και αυτό ΜΟΝΟ σε Σελήνη,Δια,Κρόνο,Άρη και ΜΟΝΟ σε άριστες συνθήκες διαύγειας και seeing... Το εργαλειο/πρόγραμμα astronomy.tools σου δειχνει οπτικά πεδία κλπ.και ΟΧΙ την ποιότητα της πραγματικής εικόνας που θα πάρεις! Με τον ζουμ 8-24mm στα 8mm+barlow 2x είναι σαν να έχειςφακό 4mm και μεγέθυνση 250x...που είναι πολύ οριακή για το τηλεσκόπιό σου σε ιδανικές συνθήκες... Οπότε ΔΕΝ χρειάζεσαι φακό κάτω των 4mm δηλ.8mm+barlow 2x! -
Επιλογη προσοφθαλμιων για καλυτερα αποτελεσματα
fotodektis απάντησε στην συζήτηση του/της panmar σε Η γωνιά των νέων αστροπαρατηρητών
Καλώς ήλθες και από εμένα στο astrovox!🙂 Συμφωνώ γενικά με όσα έγραψε ο φίλος panr05 παραπάνω.Μια διευκρίνηση για τον Baader barlow for zoom Hyperion.Είναι ταιριαστός μεν για τον πολύ καλό Baader zoom Hyperion Mark IV,8-24mm τον οποίο ζουμ έχω και είναι εξαιρετική λύση,αλλά υπάρχουν αναφορές ότι δεν είναι συμβατός με άλλους προσοφθάλμιους φακούς,δηλ.δεν εστιάζει...Αν είναι να αγοράσεις το σετ, θα πρέπει να το ελέγξεις αυτό ρωτώντας στο κατάστημα. Όταν αγοράζουμε φακούς καλό είναι να μπορούμε να τους χρησιμοποιήσουμε και με μελλοντικά τηλεσκόπια και φακούς που πιθανόν αγοραστούν. Έτσι για το δικό σου 127/1000 τηλεσκόπιο καλή αγορά που θα σε καλύψει σε όλες τις ανάγκες σου είναι ο Baader zoom Hyperion Mark IV,8-24mm μαζί με τον barlow Celestron X-Cel,2x. Ο ζουμ αυτός που χρησιμοποιώ και εγώ,είναι πολύ καλής οπτικής και μηχανικής ποιότητας και δεν έχει τα προβλήματα παλαιότερων ζουμ.Έχεις διαθέσιμες πολλές εστιακές μεταξύ 8-24 mm και όχι μόνο 5 που συνήθως αναγράφεται,διότι μπορείς εύκολα να βάλεις και τις ενδιάμεσες! Θα σε εξυπηρετήσει τόσο σε αντικείμενα βαθέως ουρανού (DSO),όσο και ηλιακού συστήματος. Στις εστιακές 8-12,13mm έχει ευρύ φαινόμενο πεδίο A.F.O.V=70-68ο,μετά πέφτει σταδιακά μέχρι τις 44ο στα 24mm.Με τον barlow 2x,στην εστιακή 8mm φτάνεις σε μεγέθυνση 250x που είναι το όριο ωφέλιμης μεγέθυνσης του τηλεσκοπίου σου,αν και αυτή τη μεγέθυνση θα την αξιοποιήσεις ΜΟΝΟ στην Σελήνη και στους φωτεινούς πλανήτες,και ΜΟΝΟ αν οι ατμοσφαιρικές συνθήκες της περιοχής σου (διαύγεια και seeing) είναι ιδανικές (πράγμα σπάνιο)! Εκτός από τους φακούς και το τηλεσκόπιο,αποφασιστικό ρόλο στην ποιότητα της εικόνας παίζουν η διαύγεια και το seeing της ατμόσφαιρας!Σε μέτριες ή κακές ατμοσφαιρικές συνθήκες θα έχεις ανάλογο οπτικό αποτέλεσμα και θα κολλήσεις σε μεσαίες ή μικρές μεγεθύνσεις ανάλογα. Εκτός από τον ζουμ και τον barlow,καλή επιλογή είναι και ο φακός SW 40mm που προτάθηκε παραπάνω,λόγω του μεγάλου πεδίου που δίνει για αναζήτηση και εύρεση στόχων,και για θέαση μεγάλων αστρικών πεδίων. Με την επισήμανση ότι ο εν λόγω φακός 40mm σε μεγαλύτερα τηλεσκόπια με μικρότερο εστιακό λόγο δεν είναι κατάλληλος,διότι θα δίνει κόρη εξόδου (exit pupil) μεγαλύτερη από 7mm.Αν δεν αγοράσεις σύντομα άλλο τηλεσκόπιο,ο φακός αυτός είναι καλή επιλογή σε βολική τιμή (είναι και σε έκπτωση αυτές τις μέρες). Γενικά μεγεθύνσεις,οπτικά πεδία,exit pupil κλπ.σε συνδυασμούς τηλεσκοπίων και φακών μπορείς να βλέπεις εδώ: https://astronomy.tools/calculators/field_of_view/?fov_messier_object=&fov_solar_system_object=&fov_object_search=&fov_telescope_focal_length=600&fov_telescope_aperture=80 Όταν αργότερα αγοράσεις μεγαλύτερης διαμέτρου τηλεσκόπιο και κατασταλάξεις τί είδους αντικείμενα παρατηρείς πιο πολύ,μπορείς να αγοράσεις πιο εξειδικευμένους φακούς. Φυσικά θα σε καλύψουν αρκετά και με άλλο τηλεσκόπιο και πάλι ο ζουμ και ο barlow 2x που ανέφερα παραπάνω. Φιλικά-Κώστας 🙂 -
Βάση στήριξης τηλεσκοπίου
fotodektis απάντησε στην συζήτηση του/της nkalomiris σε Η γωνιά των νέων αστροπαρατηρητών
Δοκίμασες να μετακινήσεις πιο χαμηλά τα αντίβαρα της βάσης όταν αυξάνεις το βάρος με προσοφθάλμια,κινητά κλπ.? Επιπρόσθετα μπορείς να τοποθετήσεις επιπλέον αντίβαρα πχ.μαγνήτες ή κάτι άλλο καλά στερεωμένο πάνω στα υπάρχοντα αντίβαρα ή και στην απέναντι άκρη του σωλήνα (κοντά στον αντικειμενικό φακό). Πάντως ισημερινές απλές βάσεις τύπου EQ-1,EQ-2 όπως η δική σου,συχνά έχουν προβλήματα αξιοπιστίας. Αν δεν έχει λήξη η εγγύηση του τηλεσκοπίου,μπορείς να απευθυνθείς στο κατάστημα αγοράς. -
Αν αργήσεις αρκετά να πάρεις νέο μεγαλύτερο τηλεσκόπιο,η αγορά του SW Super Plossl 40mm,δεν είναι κακή ιδέα.Θα πάρεις μεγαλύτερο πραγματικό οπτικό πεδίο T.F.O.V=2.31ο έναντι T.F.O.V=1.44ο που σου δίνει ο 25mm και με σαφώς καλύτερη ποιότητα από τον 25mm.Είναι και σε έκπτωση ο 40mm αυτές τις μέρες.