Δροσος Γεωργιος

Η Ελλάδα μεταξύ των 7 χωρών της Ε.Ε. που επιλέχθηκαν για τη δημιουργία των πρώτων «εργοστασίων» τεχνητής νοημοσύνης. Κ. Μητσοτάκης: Σημαντική εθνική επιτυχία που μας φέρνει στην ευρωπαϊκή πρωτοπορία και ανοίγει νέους δρόμους για τους Έλληνες ερευνητές Μία από τις επτά χώρες της Ε.Ε. που επιλέχθηκαν από την Κομισιόν για τη δημιουργία των πρώτων «εργοστασίων» τεχνητής νοημοσύνης (ΑΙ factories) στην Ευρώπη είναι η Ελλάδα, όπως γνωστοποιεί με ανάρτησή του ο Κυριάκος Μητσοτάκης.«Με ιδιαίτερη χαρά σας ανακοινώνω ότι από σήμερα η Ελλάδα είναι μία εκ των 7 χωρών της Ε.Ε. που επιλέχθηκαν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τη δημιουργία των πρώτων «εργοστασίων» τεχνητής νοημοσύνης (ΑΙ factories) στην Ευρώπη με χρηματοδότηση κοινοτική και εθνική» σημειώνει ο πρωθυπουργός.Όπως επισημαίνει πρόκειται για «μία σημαντική εθνική επιτυχία που μας φέρνει στην ευρωπαϊκή πρωτοπορία και ανοίγει νέους δρόμους για τους Έλληνες ερευνητές, το ελληνικό δημόσιο και το ελληνικό επιχειρείν, προσδίδοντας ταυτόχρονα στην τεχνολογική πρόοδο τον ανθρωποκεντρικό χαρακτήρα που οφείλει να έχει και πρωτίστως η Ελλάδα, χάρη στην παράδοση και τον πολιτισμό της, μπορεί να εγγυηθεί».Εξηγώντας τους λόγους για τους οποίους είναι σημαντική αυτή η κατάκτηση, ο κ. Μητσοτάκης τονίζει πως «με τη δημιουργία του Ελληνικού Εργοστασίου Τεχνητής Νοημοσύνης ‘Pharos’, αναδεικνύεται η στρατηγική μας δέσμευση στην καινοτομία και την τεχνολογική ηγεσία στην Ευρώπη».Η πρωτοβουλία αποτελεί ένα από τα εμβληματικά έργα που πρότεινε η Συμβουλευτική Επιτροπή Υψηλού Επιπέδου για την Τεχνητή Νοημοσύνη στο προσφάτως δημοσιευμένο ‘Σχέδιο για τη μετάβαση της Ελλάδας στην εποχή της Τεχνητής Νοημοσύνης’ για την καθιέρωση της Ελλάδας ως προορισμό καινοτομίας στον τομέα της Τεχνητής Νοημοσύνης παγκοσμίως». Κόμβος για την τεχνητή νοημοσύνη Ο «Pharos» θα λειτουργήσει καταλυτικά ως κόμβος για την τεχνητή νοημοσύνη, προωθώντας την τεχνολογική πρόοδο στους τομείς της υγείας, της βιωσιμότητας του περιβάλλοντος, και ιδιαίτερα, του πολιτισμού και της γλώσσας—τομείς που συνδέονται άρρηκτα με τις προτεραιότητες που θέτει η εθνική μας στρατηγική για την τεχνητή νοημοσύνη που δημοσιεύθηκε πριν λίγες ημέρες.Σύμφωνα με όσα επισημαίνει ο πρωθυπουργός, με την υποστήριξη του υπερυπολογιστή «DAEDALUS», το Εργοστάσιο Τεχνητής Νοημοσύνης «Pharos» θα παρέχει ένα ολοκληρωμένο οικοσύστημα για την ανάπτυξη και υιοθέτηση της τεχνητής νοημοσύνης: από την αναβάθμιση δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού, έως την παροχή προηγμένων υπολογιστικών πόρων και την καθοδήγηση σε θέματα επιχειρηματικότητας, ηθικής και συμμόρφωσης. Τεχνολογικός πόλος η Ελλάδα Στόχος, όπως τονίζει, είναι το ελληνικό εργοστάσιο τεχνητής νοημοσύνης να αποτελέσει κόμβο έρευνας και γνώσης για την ευρύτερη γεωγραφική περιοχή, αναδεικνύοντας την Ελλάδα σε τεχνολογικό πόλο.Κλείνοντας την ανάρτησή του ο πρωθυπουργός σημειώνει πως «αξίζουν συγχαρητήρια στις ηγεσίες του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, του ΕΔΥΤΕ, και των καταξιωμένων ερευνητικών και ακαδημαϊκών εταίρων ΕΚΕΦΕ ‘Δημόκριτος’, Εθνικό Μετσόβειο Πολυτεχνείο και Ερευνητικό Κέντρο ‘ΑΘΗΝΑ’, αλλά και του Υπερταμείου». Αυτός είναι είναι ο Pharos, το ελληνικό εργοστάσιο τεχνητής νοημοσύνης Θα είναι ένα από τα επτά εργοστάσια ΑΙ που επιλέχθηκαν να δημιουργηθούν στην Ευρώπη από την Κομισιόν. Μία από τις επτά χώρες της Ε.Ε. που επιλέχθηκαν από την Κομισιόν για τη δημιουργία των πρώτων «εργοστασίων» τεχνητής νοημοσύνης (ΑΙ factories) στην Ευρώπη είναι η Ελλάδα, όπως γνωστοποιεί με ανάρτησή του ο Κυριάκος Μητσοτάκης.Το Pharos, το νέο ελληνικό εργοστάσιο AI, στοχεύει στην εκμετάλλευση του DAEDALUS, του υπερυπολογιστή που αναπτύσσεται αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα. Στοχεύει στην αντιμετώπιση των εθνικών και ευρωπαϊκών αναγκών τεχνητής νοημοσύνης σε θέματα υγείας, πολιτισμού και γλώσσας, καθώς και αειφορίας (ενέργεια, περιβάλλον, κλίμα) προσφέροντας υποστήριξη χρήστη από άκρο σε άκρο (από αναβάθμιση δεξιοτήτων, παροχή δεδομένων και εκπαίδευση μοντέλων τεχνητής νοημοσύνης έως υποστήριξη επιχειρηματικής καινοτομίας) και εμπλέκοντας το εθνικό και ευρωπαϊκό οικοσύστημα τεχνητής νοημοσύνης.Το σύστημα θα διαχειρίζεται και θα λειτουργεί από Το Εθνικό Δίκτυο Υποδομών Τεχνολογίας και Έρευνας Α.Ε.. που λειτουργεί υπό την αιγίδα του Ελληνικού Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης. Το Pharos συντονίζεται από μια κοινοπραξία εταίρων που περιλαμβάνει το Εθνικό Κέντρο Επιστημονικής Έρευνας «Δημόκριτος», το ερευνητικό κέντρο Αθηνά, το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και το Υπερταμείο.Ιδιαίτερη προσοχή θα δοθεί στην εφαρμογή ενός συνόλου δεδομένων και υπηρεσιών τεχνητής νοημοσύνης που θα επιτρέψουν την απρόσκοπτη ανάπτυξη προϊόντων τεχνητής νοημοσύνης που είναι ηθικά, αξιόπιστα και συμβατά με τον νόμο της ΕΕ για την τεχνητή νοημοσύνη και τους συγκεκριμένους τομειακούς κανονισμούς.Οι υπηρεσίες που απαιτούν HPC θα αλληλεπιδράσουν με την υποδομή DAEDALUS προκειμένου να επιτρέψουν υπολογιστικούς βαρείς πόρους, πόρους αποθήκευσης, προγραμματισμό εργασιών, συνδεσιμότητα δικτύου υψηλής ταχύτητας και έτοιμο προς χρήση λογισμικό. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1852839/aytos-einai-einai-o-pharos-to-elliniko-ergostasio-technitis-noimosynis/

Ανακαλύφθηκε ο πρώτος εξωπλανήτης με… ουρά (βίντεο) H αλληλεπίδραση με το μητρικό του άστρο τον κάνει να μοιάζει με κομήτη. Ο εξωπλανήτης WASP-69 b ανακαλύφθηκε το 2011, βρίσκεται σε απόσταση 163 ετών φωτός από τη Γη και είναι ένας πλανήτης αέριου που ολοκληρώνει μια περιστροφή γύρω από το μητρικό του άστρο σε 96 ώρες. Με δημοσίευση της στην επιθεώρηση «The Astrophysical Journal» ερευνητική ομάδα με επικεφαλής επιστήμονες του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια στο Λος Άντζελες αναφέρουν ότι ο WASP-69 b έχει αποκτήσει χαρακτηριστικά κομήτη αφού η ατμόσφαιρα διαρρέεται στο Διάστημα δημιουργώντας μια εντυπωσιακή κοσμική ουρά στον εξωπλανήτη.Τα ολοένα και πιο προηγμένα τεχνικά μέσα που έχουν στη διάθεση τους οι αστρονόμοι σε συνδυασμό με νέες μεθόδους παρατήρησης του Διαστήματος έχουν οδηγήσει σε μια επανάσταση στον τομέα της ανακάλυψης εξωπλανητών, πλανητών έξω από το ηλιακό μας σύστημα. Έχουν ανακαλυφθεί περισσότεροι από πέντε χιλιάδες εξωπλανήτες και έχει υποδειχθεί η ύπαρξη άλλων πέντε χιλιάδων και απομένει η επιβεβαίωση με νέες παρατηρήσεις.Παράλληλα οι ανακαλύψεις αυτές κατέρριψαν την άποψη που υπήρχε για δεκαετίες στην επιστημονική κοινότητα ότι οι τύποι πλανητών στο Σύμπαν είναι σε γενικές γραμμές όσοι τύποι πλανητών υπάρχουν στο ηλιακό μας σύστημα. Όμως αποδείχτηκε ότι η ποικιλομορφία των πλανητών στο Σύμπαν είναι και πολύ μεγάλη αλλά και ιδιαίτερα εντυπωσιακή όσον αφορά τα πραγματικά εξωτικά ή απόκοσμα χαρακτηριστικά που διαθέτουν πολλοί εξωπλανήτες και μια ακόμη ιδιαίτερη περίπτωση εξωπλανήτη βρίσκουν μπροστά τους οι επιστήμονες με τον WASP-69 b. Προηγούμενες παρατηρήσεις στον WASP-69 b είχαν υποδείξει την ύπαρξη αυτού του φαινομένου αλλά η νέα μελέτη πιστοποιεί την ύπαρξη του και αποκαλύπτει μια σειρά από στοιχεία γύρω από αυτό. Το φαινόμενο Ο WASP-69 b ανήκει στην κατηγορία πλανητών που αποκαλούνται «θερμός Δίας». Πρόκειται για υπερ-θερμούς γίγαντες αερίων που περιφέρονται σε κοντινή απόσταση γύρω από τα μητρικά τους άστρα. Όταν η ακτινοβολία που προέρχεται από ένα άστρο θερμαίνει την εξωτερική ατμόσφαιρα ενός πλανήτη, ο πλανήτης μπορεί να βιώσει το φαινόμενο της φωτοεξάτμισης, μια διαδικασία κατά την οποία ελαφριά αέρια όπως το υδρογόνο και το ήλιο θερμαίνονται από αυτήν την ακτινοβολία και εκτοξεύονται προς τα έξω στο Διάστημα. Ουσιαστικά το άστρο του WASP-69 b αφαιρεί αέριο από την εξωτερική ατμόσφαιρα του πλανήτη με την πάροδο του χρόνου.Στη συνέχεια ο αστρικός άνεμος μπορεί να διαμορφώσει αυτό το αέριο που διαφεύγει σε μια εξωπλανητική ουρά. Ο αστρικός άνεμος είναι ένα συνεχές ρεύμα φορτισμένων σωματιδίων που ρέουν από το άστρο προς το Διάστημα. Στη Γη ο αστρικός άνεμος του Ήλιου αλληλεπιδρά με το μαγνητικό πεδίο του πλανήτη μας και δημιουργεί φαινόμενα όπως το σέλας αλλά επηρεάζει επίσης τη λειτουργία των δορυφόρων και ενίοτε των επίγειων υποδομών ηλεκτροδότησης.Στο WASP-69 b ο αστρικός άνεμος δεν επιτρέπει στο αέριο που διαφεύγει από την ακτινοβολία να διαχυθεί ομοιόμορφα στο Διάστημα αλλά το περιορίζει έτσι ώστε να απομακρύνεται με τρόπο τέτοιο που να φαίνεται έτσι ώστε να μοιάζει με μια ουρά παρόμοια με αυτή των κομητών. Οι ερευνητές βάση των παρατηρήσεων αναφέρουν ότι η ουρά έχει μήκος περίπου 500 χιλιάδων χλμ. αλλά εκτιμούν ότι μπορεί να είναι ακόμη μεγαλύτερη.Εκτιμάται ότι ο WASP-69 b χάνει 200 χιλιάδες τόνους αερίου το δευτερόλεπτο που ακούγεται μεν γιγάντια ποσότητα αλλά οι ερευνητές αναφέρουν ότι είναι στη πραγματικότητα αμελητέα ποσότητα και δεν πρόκειται ποτέ να απογυμνωθεί από τα αέρια του. Υπολογίζεται ότι το αστρικό σύστημα του WASP-69 b έχει ηλικία περίπου επτά δισ. ετών και οι ερευνητές λένε ότι ο WASP-69 b έχει ήδη απωλέσει ποσότητα αερίων η συνολική μάζα των οποίων αντιστοιχεί σε μάζα επτά φορές μεγαλύτερη από αυτή της Γης. Καλλιτεχνική απεικόνιση του εξωπλανήτη που έχει αποκτήσει ουρά. πηγή φωτό. (NASA/JPL-Caltech/R. Hurt (IPAC)) https://www.naftemporiki.gr/techscience/1853305/anakalyfthike-o-protos-exoplanitis-me-oyra-vinteo/

Την «Ασταφτερή Πυγολαμπίδα» του Σύμπαντος ανακάλυψε το James Webb (βίντεο) Πρόκειται για έναν αρχέγονο γαλαξία που έχει παρόμοια χαρακτηριστικά με τον δικό μας όταν ήταν νεογέννητος. To James Webb έστρεψε ξανά τα πανίσχυρα όργανα του στις εσχατιές του Σύμπαντος και κατέγραψε εικόνες από έναν πανάρχαιο γαλαξία που μπορεί όπως φαίνεται να φωτίσει την εξέλιξη του δικού μας γαλαξία. Ο γαλαξίας αυτός έλαβε εξαιτίας των χαρακτηριστικών του και της μοναδικής λάμψης του την ονομασία «Firefly Sparkle» που σημαίνει Αστραφτερή Πυγολαμπίδα.Οι εικόνες και τα δεδομένα που κατέγραψε το τηλεσκόπιο δείχνουν έναν γαλαξία που σχηματίζεται με τρόπο παρόμοιο με αυτόν που βάση του μεγέθους του θα αναπτυσσόταν και ο δικός μας γαλαξίας μετά τον σχηματισμό του που εκτιμάται ότι συνέβη την ίδια περίπου χρονική περίοδο με την… πυγολαμπίδα.Το James Webb έχει εντοπίσει πολλούς γαλαξίες εκείνης της χρονικής περιόδου στην οποία μέχρι πρόσφατα πιστευόταν ότι στο Σύμπαν το μόνο που υπήρχε ήταν ένας σχετικά μικρός αριθμός άστρων. Αυξάνοντας το μυστήριο και ανατρέποντας ακόμη περισσότερο τα υπάρχοντα κοσμολογικά μοντέλα αυτοί οι αρχέγονοι γαλαξίες που έχει εντοπίσει το James Webb είναι ιδιαίτερα μεγάλοι σε μέγεθος ενώ ο νέος γαλαξίας που εντόπισε το τηλεσκόπιο είναι σημαντικά μικρότερος γεγονός που επίσης προκαλεί ενδιαφέρον αλλά και νέους πονοκεφάλους στους επιστήμονες.«Δεν πίστευα ότι θα ήταν δυνατό να είναι τόσο σύνθετος σε αυτή τη χρονική στιγμή και ηλικία ένας γαλαξίας ενώ επιπλέον διαπιστώνουμε ότι η μάζα του είναι παρόμοια με του δικού μας γαλαξία όταν και αυτός βρισκόταν στη διαδικασία σχηματισμού. Συμβαίνουν τόσα πολλά μέσα σε αυτόν τον μικροσκοπικό γαλαξία, συμπεριλαμβανομένων τόσων πολλών διαφορετικών φάσεων σχηματισμού αστεριών» λέει η Λαμίγια Μόουλα επίκουρη καθηγήτρια στο Wellesley College στη Μασαχουσέτη, εκ των επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας. Μοναδικός Ο Κάρθικ Άιγιερ στέλεχος της ομάδας λειτουργίας του διαστημικού τηλεσκοπίου Hubble λέει ότι αυτός ο γαλαξίας βρίσκεται «κυριολεκτικά σε διαδικασία συναρμολόγησης». Τα δεδομένα του Webb ότι θα περάσουν δισεκατομμύρια χρόνια από τη στιγμή που εμείς παρατηρούμε τώρα τον γαλαξία μέχρι αυτός να αποκτήσει την τελική του μάζα και σχήμα.Ο γαλαξίας αυτός είναι ξεχωριστός για τους επιστήμονες επειδή φαίνεται στις εικόνες να μεγεθύνεται και να… τεντώνεται. «Οι περισσότεροι από τους άλλους γαλαξίες που μας έχει δείξει ο Webb δεν μεγεθύνονται ή τεντώνονται και δεν μπορούμε να δούμε τα δομικά στοιχεία. Με το Firefly Sparkle, βλέπουμε έναν γαλαξία να συναρμολογείται τούβλο τούβλο» λέει η Μόουλα. Ο Κρις Γουίλκοτ από το Εθνικό Συμβούλιο Ερευνών του Ερευνητικού Κέντρου Αστρονομίας και Αστροφυσικής του Χέρτσμπεργκ του Καναδά, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας σημειώνει ότι «αυτός ο γαλαξίας έχει ποικίλο πληθυσμό αστρικών σμηνών και είναι αξιοσημείωτο ότι μπορούμε να τα δούμε ξεχωριστά σε τόσο μικρή ηλικία του Σύμπαντος. Κάθε συστάδα αστεριών υφίσταται διαφορετική φάση σχηματισμού ή εξέλιξης» Στο κέντρο της εικόνας ο γαλαξίας που εντόπισε το James Webb και δίπλα του δύο γειτονικοί γαλαξίες. πηγή φωτό. (NASA) https://www.naftemporiki.gr/techscience/1854487/tin-astafteri-pygolampida-toy-sympantos-anakalypse-to-james-webb-vinteo/

Το Hubble φωτογράφισε έναν… top model σπειροειδή γαλαξία του Σύμπαντος (βίντεο) Πρόκειται για ένα γαλαξία με εξαιρετικά ενδιαφέροντα κοσμικά χαρακτηριστικά και φαινόμενα. Η NASA δημοσιεύει μια νέα εικόνα του διαστημικού τηλεσκοπίου Hubble παρουσιάζει σε όλη του την δόξα τον σπειροειδή γαλαξία NGC 5643, ο οποίος βρίσκεται περίπου 40 εκατομμύρια έτη φωτός μακριά από τη Γη στον αστερισμό του Λύκου.Ο NGC 5643 διαθέτει δύο γιγάντιους εντυπωσιακούς σπειροειδείς βραχίονες. Τα φωτεινά μπλε άστρα ξεχωρίζουν στους σπειροειδείς βραχίονες του γαλαξία, μαζί με τα «δαντελωτά» κοκκινοκαφέ νέφη σκόνης και τις ροζ περιοχές γέννησης νέων άστρων.Όσο συναρπαστικός κι αν εμφανίζεται ο γαλαξίας σε ορατά μήκη κύματος, μερικά από τα πιο ενδιαφέροντα χαρακτηριστικά του NGC 5643 είναι αόρατα στο ανθρώπινο μάτι. Οι εικόνες υπεριώδους και ακτίνων Χ και τα φάσματα του NGC 5643 δείχνουν ότι ο γαλαξίας φιλοξενεί έναν ενεργό και ιδιαίτερα φωτεινό γαλαξιακό πυρήνα που τροφοδοτείται από μια υπερμεγέθη μαύρη τρύπα.Όταν μια υπερμεγέθης μαύρη τρύπα παγιδεύει αέριο από το περιβάλλον της, το αέριο συλλέγεται σε έναν δίσκο που θερμαίνεται έως και εκατοντάδες χιλιάδες βαθμούς. Το υπερθερμασμένο αέριο λάμπει έντονα σε όλο το ηλεκτρομαγνητικό φάσμα, αλλά ιδιαίτερα σε μήκη κύματος ακτίνων Χ. Ωστόσο, ο ενεργός γαλαξιακός πυρήνας του NGC 5643 δεν είναι η φωτεινότερη πηγή ακτίνων Χ στον γαλαξία. Ερευνητές που χρησιμοποιούν το διαστημικό τηλεσκόπιο XMM-Newton ανακάλυψαν ένα ακόμα πιο φωτεινό αντικείμενο που εκπέμπει ακτίνες Χ, που ονομάζεται NGC 5643 X-1, στα περίχωρα του γαλαξία.Τι θα μπορούσε να είναι πιο ισχυρή πηγή ακτίνων Χ από μια υπερμεγέθη μαύρη τρύπα; Παραδόξως, η απάντηση φαίνεται να είναι μια πολύ μικρότερη μαύρη τρύπα. Ενώ η ακριβής ταυτότητα του NGC 5643 X-1 είναι άγνωστη, τα στοιχεία δείχνουν ότι πρόκειται για μια μαύρη τρύπα με μάζι περίπου 30 φορές μεγαλύτερη από αυτή του Ήλιου. Κλειδωμένη σε έναν τροχιακό κοσμικό χορό με ένα συνοδό αστέρι η μαύρη τρύπα παγιδεύει αέριο από τον αστρικό σύντροφό της, δημιουργώντας έναν υπερθερμασμένο δίσκο που ξεπερνά σε λάμψη τον γαλαξιακό πυρήνα του NGC 5643. Η εντυπωσιακή εικόνα του γαλαξία NGC 5643. πηγή φωτό. (ESA/Hubble & NASA, A. Riess, D. Thilker, D. De Martin (ESA/Hubble), M. Zamani (ESA/Hubble)) https://www.naftemporiki.gr/techscience/1856859/to-hubble-fotografise-enan-top-model-speiroeidi-galaxia-toy-sympantos-vinteo/

Η αποστολή Juno «άνοιξε» στη μέση την κολασμένη Ιώ για να δούμε τις πηγές των ηφαιστείων της (βίντεο) Νέα μελέτη απορρίπτει την ύπαρξη υπόγειου ωκεανού μάγματος στο δορυφόρο του Δία. Μία νέα μελέτη αποκαλύπτει τι συμβαίνει στο εσωτερικό του πιο ενεργού γεωλογικά σώματος στο ηλιακό μας σύστημα, την Ιώ που είναι η επιτομή ενός κολασμένου κόσμου στο Σύμπαν.Η Ιώ είναι ο τρίτος σε μέγεθος δορυφόρος του Δία. Είναι το γεωλογικά πιο δραστήριο σώμα στο ηλιακό μας σύστημα. Εκατοντάδες, ίσως και χιλιάδες, ηφαίστεια εκρήγνυνται αδιάκοπα εκτοξεύοντας κολοσσιαίες ποσότητες πυρακτωμένων υλικών σε ύψος εκατοντάδων χλμ. Η Ιώ αλληλεπιδρά με το μαγνητικό πεδίο του Δία και εκτός από τα πυρακτωμένα υλικά εκτοξεύει φορτισμένα σωματίδια τα οποία παγιδεύονται στο μαγνητικό πεδίο του Δία προκαλώντας υψηλής έντασης σέλας.Το σκάφος της αποστολής Juno που εξερευνά το Δία και τα φεγγάρια του από το 2016 έχει κάνει αρκετά κοντινά περάσματα από την Ιώ καταγράφοντας λεπτομερείς εικόνες και δεδομένα του δορυφόρου και κάθε φορά αποκαλύπτονται νέα σημαντικά στοιχεία για αυτόν.Στο ετήσιο συνέδριο της Αμερικανικής Γεωφυσικής Ένωσης που πραγματοποιείται στην Ουάσιγκτον επιστήμονες που μελετούν τα δεδομένα της αποστολής Juno παρουσίασαν τη μελέτη που πραγματοποίησαν η οποία ανατρέπει τις μέχρι τώρα εκτιμήσεις για την πηγή «καυσίμου» των ηφαιστείων που διαθέτει η Ιώ.Μέχρι τώρα οι επιστήμονες θεωρούσαν ότι υπάρχει ένας ωκεανός μάγματος στο εσωτερικό της Ιούς ο οποίος τροφοδοτεί τα ηφαίστεια με το υλικό που εκτοξεύουν με τέτοια ένταση που το φαινόμενο γίνεται πλέον ορατό από τα ισχυρά επίγεια και διαστημικά τηλεσκόπια. Το Juno κατάφερε με τις έρευνες του να επιτρέψει στους επιστήμονες να δουν τι συμβαίνει στο εσωτερικό της Ιούς και οι ερευνητές αναφέρουν ότι τα ηφαίστεια φαίνεται ότι τροφοδοτούνται το καθένα από τον δικό του θάλαμο καυτό μάγματος και όχι από έναν ωκεανό μάγματος. Η NASA μάλιστα δημοσιεύει την είδηση αυτή προβάλλοντας ένα εντυπωσιακό βίντεο όπου η Ιώ ανοίγει στη μέση για να αποκαλυφθεί τι συμβαίνει στο εσωτερικό της.«Από την ανακάλυψη της Ιούς οι πλανητολόγοι αναζητούσαν απαντήσεις για το πώς τροφοδοτούνται τα ηφαίστεια της. Υπήρχε ένας ρηχός ωκεανός από καυτό μάγμα που τροφοδοτούσε τα ηφαίστεια ή ήταν διαφορετική πιο τοπική η πηγή τους; Γνωρίζαμε ότι τα δεδομένα από πολύ κοντινές πτήσεις του Juno στην Ιώ θα μπορούσαν να μας δώσουν κάποιες πληροφορίες για το πώς λειτουργούσε πραγματικά αυτό το βασανισμένο φεγγάρι». αναφέρει ο Σκοτ Μπόλτον από το Southwest Research Institute στο Σαν Αντόνιο, κύριος ερευνητής της αποστολής Juno. Οι ερευνητές κατέληξαν στα συμπεράσματα τους μελετώντας τα δεδομένα από δύο κοντινά περάσματα του σκάφους στο δορυφόρο τον Δεκέμβριο του 2023 και τον Φεβρουάριο του 2024.«Τα δεδομένα από το Juno δείχνουν ότι οι παλιρροϊκές δυνάμεις δεν δημιουργούν πάντα ωκεανούς μάγματος γεγονός που μας παρακινεί να ξανασκεφτούμε όχι μόνο για το τι συμβαίνει στο εσωτερικό της Ιούς αλλά και στην κατανόησή μας για άλλα φεγγάρια, όπως ο Εγκέλαδος και η Ευρώπη, ακόμη και οι εξωπλανήτες και οι υπερ-Γαίες. Τα νέα ευρήματά μας παρέχουν μια ευκαιρία να ξανασκεφτούμε τι γνωρίζουμε για τον σχηματισμό και την εξέλιξη των πλανητών» λέει ο Ράιαν Πάρκ του Solar System Dynamics Group στο Εργαστήριο Αεριώθησης της NASA (JPL) εκ των βασικών στελεχών της αποστολής Juno και επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας που έκανε την νέα μελέτη. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1855524/i-apostoli-juno-anoixe-sti-mesi-tin-kolasmeni-io-gia-na-doyme-tis-piges-ton-ifaisteion-tis-vinteo/

Τελικά το σύμπαν διαστέλλεται ταχύτερα; Ο ρυθμός με τον οποίο διαστέλλεται το Σύμπαν, γνωστός και ως σταθερά Hubble (Η0), είναι μία από τις θεμελιώδεις παραμέτρους στην κατανόηση της εξέλιξης και της τελικής μοίρας του σύμπαντος. Ωστόσο, μια επίμονη διαφορά που ονομάζεται Hubble Tension, παρατηρείται μεταξύ της τιμής της σταθεράς όταν αυτή μετράται με διαφορετικές μεθόδους.Η νέα μελέτη που δημοσιεύεται στο The Astrophysical Journal συμφωνεί με την μεγαλύτερη τιμή της σταθεράς , μια τιμή που σημαίνει ότι το σύμπαν διαστέλλεται ταχύτερα και ότι έχει μικρότερη ηλικία (δεδομένου ότι εξαρτάται άμεσα με την ποσότητα 1/Η0 – το αντίστροφο της σταθεράς του Hubble).«Έχουμε το μεγαλύτερο δείγμα δεδομένων από το τηλεσκόπιο Webb –τα πρώτα δύο χρόνια του στο Διάστημα- και επιβεβαιώνει το αναπάντεχο εύρημα του διαστημικού τηλεσκοπίου Hubble που πασχίζουμε να λύσουμε εδώ και μια δεκαετία: το Σύμπαν διαστέλλεται ταχύτερα από ό,τι μπορούν να εξηγήσουν οι καλύτερες θεωρίες μας» δήλωσε σε δελτίο Τύπου ο Άνταμ Ρις του Πανεπιστημίου «Τζονς Χόπκινς», επικεφαλής της μελέτης.Ο Ρις ήταν ένας από τους νικητές του Νόμπελ Φυσικής του 2011 για την ανακάλυψη της επιταχυνόμενης διαστολής του Σύμπαντος το 1998.Η αύξηση του ρυθμού διαστολής αποδίδεται στην «σκοτεινή ενέργεια», μια υποθετική μορφή ενέργειας που διατρέχει όλο τον χώρο χωρίς να αραιώνεται καθώς το Σύμπαν μεγαλώνει.Η σκοτεινή ενέργεια αντιστοιχεί σχεδόν στο 70% του περιεχομένου του Σύμπαντος σε ύλη και ενέργεια. Η κανονική ύλη αντιστοιχεί σε μόλις σε 4% και το υπόλοιπο 26% πιστεύεται ότι είναι η «σκοτεινή ύλη», μια υποθετική, αόρατη μορφή ύλης που γίνεται αισθητή μόνο λόγω της βαρυτικής έλξης της.Οι νέες παρατηρήσεις όμως καθιστούν σαφές ότι τα σημερινά μοντέλα για τη σκοτεινή ενέργεια και την εξέλιξη του Σύμπαντος αποκλίνουν από την πραγματικότητα.«Πράγματι, φαίνεται πως κάτι λείπει από την εικόνα που έχουμε διαμορφώσει για το Σύμπαν» είπε ο Ρις. «Υπάρχει μεγάλη άγνοια για δύο στοιχεία, τη σκοτεινή ύλη και τη σκοτεινή ενέργεια, τα οποία αντιστοιχούν στο 96% του Σύμπαντος. Δεν είναι μικρή υπόθεση» σχολίασε.Όπως είπε, πιθανές λύσεις που έχουν προταθεί για το Hubble Tension αφορούν μεταξύ άλλων τα «σκοτεινά» συστατικά του Σύμπαντος, τα φευγαλέα σωματίδια νετρίνα ή τους ίδιους τους νόμους της βαρύτητας.Τα αποτελέσματα του Webb υποδεικνύουν ότι «ίσως υπάρχει ανάγκη να αναθεωρήσουμε τα μοντέλα μας για το Σύμπαν, αν και αυτή τη στιγμή είναι δύσκολο να προσδιορίσουμε τι ακριβώς πρέπει να αλλάξει» σχολίασε η Σιγιάνγκ Λι, διδακτορική φοιτήτρια του «Τζονς Χόπκινς» και μέλος της ερευνητικής ομάδας.Η μελέτη χρησιμοποίησε τρεις διαφορετικές τεχνικές για να μετρήσει πόσο απέχουν από τη Γη μακρινοί γαλαξίες που περιέχουν Κειφήδες, ένα είδος άστρου για το οποίο μπορεί να υπολογιστεί η εγγενής φωτεινότητα. Οι μετρήσεις του Webb βρίσκονται σε συμφωνία με τα δεδομένα του διαστημικού τηλεσκοπίου Hubble.Η σταθερά του Χαμπλ μετράται σε χιλιόμετρα ανά δευτερόλεπτο ανά megaparsec, μια απόσταση που ισούται με 3,26 έτη φωτός. Σύμφωνα με το Καθιερωμένο Πρότυπο της Κοσμολογίας, η σταθερά του Χαμπλ πρέπει να έχει τιμή 67 με 68.Τα δεδομένα του Webb και του Hubble την ανεβάζουν στο 70- 76, ή 73 κατά μέσο όρο, μια απόκλιση που θεωρείται υπερβολικά μεγάλη για να την αγνοήσουμε. Παραμένει ωστόσο εντελώς άγνωστο ποια μπορεί να είναι η λύση.«Μια πιθανή εξήγηση για το Hubble Τension θα ήταν να λείπει κάτι από όσα γνωρίζουμε για το νεαρό Σύμπαν, όπως ένα νέο συστατικό της ύλης που έδωσε στο Σύμπαν μια ώθηση μετά τη Μεγάλη Έκρηξη» σχολίασε ο Μαρκ Καμιονόφσκι του «Τζονς Χόπκινς», ο οποίος δεν συμμετείχε στη μελέτη.«Υπάρχουν όμως και άλλες ιδέες, όπως περίεργες ιδιότητες της σκοτεινής ύλης, εξωτικά σωματίδια, αλλαγές στη μάζα του ηλεκτρονίου, ή αρχέγονα μαγνητικά πεδία. Οι θεωρητικοί φυσικοί έχουν την υποχρέωση να γίνουν περισσότερο δημιουργικοί». Μια αναπαράσταση της εξέλιξης του σύμπαντος από την Μεγάλη Έκρηξη μέχρι σήμερα. Τιμές και σφάλματα της σταθεράς Χαμπλ Η0 από τους υπολογισμούς της πρόσφατης εργασίας των ερευνητών Adam G. Riess et al διαβάστε περισσότερα: https://www.in.gr/2024/12/12/in-science/space/pyknonei-kosmologiko-mystirio-sympan-diastelletai-taxytera-apo-oti-tha-eprepe/ – https://hub.jhu.edu/2024/12/09/webb-telescope-hubble-tension-universe-expansion/

Προσπαθούμε να εξηγήσουμε γιατί υπάρχουμε. Το 1928 ο Paul Dirac, ένας ιδιοφυής φυσικός με εμμονή στις αισθητικές αξίες της επιστήμης, συνδυάζοντας την κβαντομηχανική με την ειδική σχετικότητα κατέληξε σε μια εξίσωση που περιγράφει την συμπεριφορά ηλεκτρονίων που κινούνται με πολύ μεγάλη ταχύτητα. Ένα χαρακτηριστικό της εξίσωσης ήταν ότι εκτός από τα καθημερινά αρνητικά φορτισμένα ηλεκτρόνια, περιέγραφε επίσης και ηλεκτρόνια με θετικό ηλεκτρικό φορτίο. Δηλαδή, η εξίσωσή του υποδείκνυε ότι οι νόμοι της φυσικής θα λειτουργούσαν μια χαρά και για ένα θετικά φορτισμένο ηλεκτρόνιο, το οποίο ονόμασε αντιηλεκτρόνιο. Μέχρι τότε δεν είχε παρατηρηθεί τέτοιο σωματίδιο. Ο Dirac υποστήριξε πως για όλα τα σωματίδια υπάρχει ένα αντίστοιχο αντισωματίδιο, προβλέποντας έτσι ένα εντελώς νέο είδος σωματιδίων. Το 1932, ο Αμερικανός φυσικός Carl Anderson, στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας στην Καλιφόρνια βεβαιώθηκε ότι ανίχνευε αντιηλεκτρόνια, τα οποία ονόμασε ποζιτρόνια. Ήταν η πρώτη επιβεβαιωμένη παρατήρηση αντιύλης. Το 1955 στον επιταχυντή Bevatron του Εργαστηρίου του Berkeley ανιχνεύθηκε για πρώτη φορά το αντιπρωτόνιο, από τους Owen Chamberlain, Emilio Segrè, Clyde Wiegand και τον Τομ Υψηλάντη. Σήμερα έχει επιβεβαιωθεί ότι σχεδόν κάθε γνωστό σωματίδιο διαθέτει ένα αντισωματίδιο.Τα αντισωματίδια παράγονται σε συγκρούσεις σωματιδίων στο CERN, αλλά είναι δύσκολο να διατηρηθούν γιατί όταν συναντώνται με τα σωματίδια της κανονικής ύλης αλληλο-εξαφανίζονται. Οι μάζες τους μετατρέπονται σε υψηλής ενέργειας φορείς δυνάμεων, όπως τα φωτόνια και τα γλοιόνια. Το φαινόμενο αυτό είναι γνωστό ως «εξαύλωση» .Στο «εργοστάσιο αντιύλης» του CERN, έχουν κατασκευάσει μαγνητικές παγίδες που διατηρούν σωματίδια αντιύλης ώστε να μην έρχονται σε επαφή με την ύλη. Μάλιστα, τώρα τελευταία οι φυσικοί του πειράματος BASE (Baryon Antibaryon Symmetry Experiment) σχεδιάζουν να βγάλουν βόλτα μια ποσότητα αντιύλης – να μεταφέρουν δηλαδή από ένα μέρος σε κάποιο άλλο, έναν μικρό αριθμό αντιπρωτονίων, με μια παγίδα που ζυγίζει δέκα τόνους. Ζούμε στο σύμπαν και όχι σε αντι-σύμπαν Υπάρχει μια προφανής διαφορά μεταξύ ύλης και αντιύλης. Ενώ τα πάντα γύρω μας και εμείς οι ίδιοι, είμαστε φτιαγμένοι από ύλη, η αντιύλη δεν υπάρχει σχεδόν πουθενά. Το σύμπαν μας φαίνεται να διαθέτει πολύ περισσότερη ύλη σε σχέση με την αντιύλη.Οι φυσικοί θεωρούν ότι η Μεγάλη Έκρηξη παρήγαγε τις ίδιες ποσότητες ύλης και αντιύλης. Σε μια τέτοια περίπτωση θα έπρεπε τα πάντα να έχουν εξαϋλωθεί και να προκύψει ένα σύμπαν γεμάτο ακτινοβολία. Είναι όμως αναμφισβήτητο το γεγονός ότι υπάρχουμε, και επιπλέον δεν είμαστε φτιαγμένοι από φωτόνια! Ζούμε στο σύμπαν και όχι σε αντι-σύμπαν. Ο κόσμος μας φαίνεται να είναι γεμάτος γαλαξίες, άστρα, πλανήτες φτιαγμένα όλα από ύλη. Αυτό σημαίνει ότι στο σύμπαν μας για κάποιο λόγο επικράτησε η ύλη έναντι της αντιύλης.Οι φυσικοί μελετώντας θεωρητικά και πειραματικά τις διαφορές μεταξύ των σωματιδίων που αποτελούν την ύλη και την αντιύλη προσπαθούν να καταλάβουν γιατί υπάρχουμε.Στα πλαίσια αυτής της προσπάθειας το πείραμα ALICE (A Large Ion Collider Experiment) στο CERN βρήκε την πρώτη ένδειξη του βαρύτερου υπερπυρήνα αντιύλης, του αντιυπερηλίου-4, μια δεσμευμένη κατάσταση δύο αντιπρωτονίων, ενός αντινετρονίου και ενός αντισωματιδίου λάμδα.Στο εν λόγω πείραμα μεταξύ άλλων διαπιστώθηκε ίση παραγωγή ύλης και αντιύλης στις ενέργειες του Μεγάλου Επιταχυντή Αδρονίων (LHC), συνεισφέροντας νέα δεδομένα στην συνεχιζόμενη έρευνα για την παρατηρούμενη ασυμμετρία ύλης-αντιύλης στο σύμπαν μας. Απεικόνιση της παραγωγής αντιυπερηλίου-4 σε συγκρούσεις μολύβδου-μόλυβδου. διαβάστε περισσότερες λεπτομέρειες: 1. The most dangerous delivery truck? How a lorry-load of antimatter will help solve secrets of universe 2. ALICE finds first ever evidence of the antimatter partner of hyperhelium-4

Βαρύ ύδωρ και Εξωγήινοι. Iσότοπα ονομάζονται τα χημικά στοιχεία που στον πυρήνα τους έχουν τον ίδιο αριθμό πρωτονίων (έχουν δηλαδή τον ίδιο ατομικό αριθμό), αλλά διαφορετικό αριθμό νετρονίων. Ονομάζονται έτσι γιατί τοποθετούνται στην ίδια θέση (τόπο) του Περιοδικού Πίνακα. Για παράδειγμα, το υδρογόνο διαθέτει τρία βασικά ισότοπα: ● το πρώτιο , που περιέχει μόνο ένα πρωτόνιο στον πυρήνα του, ● το δευτέριο ο πυρήνας του οποίου περιέχει ένα πρωτόνιο και ένα νετρόνιο και ● το τρίτιο , με ένα πρωτόνιο και δυο πρωτόνια στον πυρήνα του.Το δευτέριο (συμβολίζεται και με D) είναι μαζί με το πρώτιο είναι τα δύο σταθερά ισότοπα του υδρογόνου. Η φυσική αφθονία του στους ωκεανούς της Γης είναι περίπου ένα άτομο δευτερίου ανά 6.420 άτομα κανονικού υδρογόνου (πρώτιο). Το δευτέριο αντιπροσωπεύει περίπου το 0,0156% του συνόλου του φυσικά υπάρχοντος υδρογόνου στους ωκεανούς, ενώ το πιο κοινό ισότοπο, το πρώτιο αντιπροσωπεύει μια αφθονία πάνω από 99,98%.Όταν δυο δευτέρια ενωθούν με ένα άτομο οξυγόνου τότε σχηματίζουν ένα μόριο βαρέος ύδατος D2O. Το απλό νερό αποτελείται από ένα άτομο οξυγόνου ενωμένο με δύο κανονικά άτομα υδρογόνου (πρωτίου). Επειδή το άτομο του δευτέριου είναι πιο βαρύ από το πρώτιο, το βαρύ νερό (D2O) έχει περίπου 10% μεγαλύτερη πυκνότητα από το H2O – και γι’ αυτό ονομάζεται βαρύ. Κατά τα άλλα, οι φυσικές και χημικές ιδιότητες των δύο μορφών νερού είναι σχεδόν ίδιεs. Tεχνο-υπογραφές εξωγήινων πολιτισμών από πυρηνική σύντηξη Οι εξωγήινοι πολιτισμοί καθώς ‘ανεβαίνουν’ στην κλίμακα την Kardashev (Καρντάσεφ) χρειάζονται όλο και περισσότερη ενέργεια. Όμως, τα ορυκτά καύσιμα είναι πεπερασμένα, oι εναλλακτικές μορφές ενέργειας (αιολική και ηλιακή) δεν είναι τόσο αποτελεσματικές όσο τα ορυκτά καύσιμα, ενώ η παραδοσιακή πυρηνική ενέργεια σχάσης δημιουργεί προβλήματα με τα απόβλητα. Έτσι, οποιοδήποτε προηγμένο εξωγήινο είδος θα μπορούσε κάλλιστα να στραφεί στην πυρηνική σύντηξη για τις συνεχώς αυξανόμενες ενεργειακές του ανάγκες (εκτός αν έχει ανακαλύψει ακόμα καλύτερες ενεργειακές διεργασίες που εμείς δεν γνωρίζουμε).Η σύντηξη του δευτερίου (D) είναι μια από τις απλούστερες μορφές πυρηνικής σύντηξης, όπου το δευτέριο συντήκεται με τρίτιο ή άλλο δευτέριο. Αν οι εξωγήινοι χρησιμοποιούν δευτέριο για πυρηνική σύντηξη, θα μπορούσαν να το αντλούν από το βαρύ ύδωρ που περιέχεται στους ωκεανούς των πλανητών τους.Η εξαγωγή του δευτερίου από έναν ωκεανό θα μείωνε την αναλογία δευτερίου-πρωτίου (D/1H) και στους υδρατμούς της ατμόσφαιρας, ενώ το ήλιο που παράγεται θα διαφεύγει στο διάστημα.Θα μπορούσαν οι χαμηλές τιμές του D/1H στην ατμόσφαιρα ενός εξωπλανήτη να είναι τεχνο-υπογραφή μιάς μακρόβιας και εξαιρετικά προηγμένης εξωγήινης ζωής; Αυτό αναρωτιούνται οι ερευνητές David C. Catling, Joshua Krissansen-Totton και Tyler D. Robinson στην εργασία τους(2) που θα δημοσιευθεί στο περιοδικό Astrophysical Journal.Βέβαια, η μέτρηση της αναλογίας D/1H σε υδρατμούς της ατμόσφαιρας των εξωπλανητών δεν είναι εύκολο πράγμα, αλλά δεν είναι και ακατόρθωτο. Ένα μεγάλο πλεονέκτημα όσον αφορά την αναζήτηση χαμηλών τιμών D/1H στην ατμόσφαιρα ενός εξωπλανήτη είναι ότι αυτές παραμένουν ακόμα κι αν ο προηγμένος πολιτισμός εξαφανιζόταν ή είχε μεταναστεύσει αλλού.Στη Γη, όπου η ανθρωπότητα βρίσκεται επί του παρόντος στο 0,728 στην κλίμακα Kardashev, το φυσικό δευτέριο στον ωκεανό αντιπροσωπεύει περίπου ένα άτομο σε κάθε 6.240 άτομα πρωτίου ή 35 γραμμάρια δευτερίου για κάθε τόνο θαλασσινού νερού. Αυτό αντιστοιχεί σε 4,85×1013 τόνους δευτερίου. Ο λόγος D/1H είναι σχεδόν ο ίδιος και στην ατμόσφαιρά μας..Ο ερευνητές Catling et al θεωρώντας έναν εξωπλανήτη σαν τη Γη, στον οποίο κάποιος προηγμένος πολιτισμός χρησιμοποιεί την σύντηξη δευτερίου για παραγωγή ενέργειας και υπολόγισαν τον λόγο δευτερίου/πρωτίου συναρτήσεις του χρόνου. Βρήκαν ότι η αναλογία D/1H ότι θα μειωνόταν στην τιμή του αντίστοιχου λόγου που ανιχνεύεται στα διαστρικά νέφη, περίπου 16 μέρη ανά εκατομμύριο, σε σχεδόν 170 εκατομμύρια χρόνια. Αν λοιπόν η αναλογία D/H στους υδρατμούς ενός εξωπλανήτη βρεθεί να είναι σημαντικά κάτω από τις αντίστοιχες τιμές των διαστρικών νεφών, αυτό θα ήταν «ύποπτο» .Άλλοι πλανήτες, όπως η Αφροδίτη και ο Άρης, έχουν υψηλότερες τιμές D/1H, αλλά διεργασίες όπως το φαινόμενο του θερμοκηπίου της Αφροδίτης και οι διαδικασίες φυσικής διαφυγής στον Άρη κάνουν και τους δύο πλανήτες ακατοίκητους. Έτσι, ένας μεγαλύτερος λόγος δευτερίου-πρωτίου από αυτόν της Γης, μάλλον δείχνει έναν πλανήτη προβληματικό ως προς την κατοικησιμότητα σε γεωλογικές χρονικές κλίμακες.Οι υπολογισμοί των ερευνητών Catling et al δείχνουν ότι η αναζήτηση ασυνήθιστα χαμηλών τιμών της αναλογίας D/1H σε υδρατμούς στις ατμόσφαιρες εξωπλανητών, αποτελεί μια πιθανή ένδειξη εξωγήινου πολιτισμού, καταφέρνοντας τελικά να συνδέσουν «το βαρύ ύδωρ με τους εξωγήινους» . Η αναλογία δευτερίου/υδρογόνου (D/1H) στην Γη και σε διάφορα αστρονομικά αντικείμενα. Η παρατεταμένη παραγωγή ενέργειας διαμέσου της σύντηξης δευτερίου-δευτερίου από έναν εξωγήινο πολιτισμό θα είχε ως αποτέλεσμα την μείωση του λόγου D/H στην ατμόσφαιρας του πλανήτη τους μέχρι την στην σκιασμένη με πράσινο περιοχή διαβάστε περισσότερες λεπτομέρειες: 1. Στο εκλαϊκευμένο άρθρο του David Appell: «A technosignature that could detect an extraterrestrial civilization’s reliance on nuclear fusion» – https://phys.org/news/2024-12-technosignature-extraterrestrial-civilization-reliance-nuclear.html 2. Στο αναλυτικό άρθρο των Catling et al: «Potential technosignature from anomalously low deuterium/hydrogen (D/H) in planetary water depleted by nuclear fusion technology» – https://arxiv.org/abs/2411.1859

Ο εγκέφαλος το ανώτατο στρατηγείο, αλλά το νευρικό σύστημα της καρδιάς παίρνει αποφάσεις σε τοπικό επίπεδο. Τελικά αποφασίζει ο εγκέφαλος ή η καρδιά μας; Σε αυτό το αιώνιο ερώτημα δίνει απάντηση έρευνα του ιατρικού Ινστιτούτου Καρολίνσκα στη Σουηδία, που εντόπισε ότι αν και ο εγκέφαλος είναι το κέντρο λήψης αποφάσεων, η καρδιά έχει και εκείνη τον δικό της πολύπλοκο «εγκέφαλο» που παίρνει αποφάσεις. «Σίγουρα ο εγκέφαλος είναι το ανώτατο στρατηγείο στον οργανισμό. Ωστόσο, το νευρικό σύστημα που βρίσκεται στην καρδιά και ονομάζεται «μικρός εγκέφαλος» παίρνει αποφάσεις σε τοπικό επίπεδο», λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Έλληνας επιστήμονας που βρίσκεται πίσω από την ανακάλυψη αυτού του πολύπλοκου «εγκεφάλου» της καρδιάς, Κωνσταντίνος Αμπατζής [Decoding the molecular, cellular, and functional heterogeneity of zebrafish intracardiac nervous system].Ο όρος «little brain of the heart» («μικρός εγκέφαλος της καρδιάς») ήταν ήδη γνωστός στη βιβλιογραφία. Παλαιότερες μελέτες είχαν εντοπίσει νευρικά κύτταρα στην καρδιά, τα οποία είχαν χαρακτηριστεί με αυτό τον όρο. Ωστόσο, υπήρχε η αντίληψη στην επιστημονική κοινότητα ότι η λειτουργία των κυττάρων αυτών, όπως και η λειτουργία άλλων νευρικών κυττάρων στον οργανισμό, είναι απλά να επικοινωνούν με τον εγκέφαλο μεταφέροντας βασικές πληροφορίες. «Σαν ταχυδρομείο», όπως εξηγεί χαρακτηριστικά ο κ. Αμπατζής.Σε νέα μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Nature Communications», η παραπάνω αντίληψη ανατράπηκε: το νευρικό σύστημα της καρδιάς είναι πολύ πιο σύνθετο και εξελιγμένο από ό,τι είχε διαπιστωθεί κατά το παρελθόν. Δεν μεταφέρει απλά πληροφορίες, επεξεργάζεται τις πληροφορίες που δέχεται και από τον εγκέφαλο και από την καρδιά και παίρνει άμεσες αποφάσεις για τη λειτουργία της καρδιάς «Όπως διαπιστώσαμε, λοιπόν, τα νευρικά κύτταρα δεν είναι απλά το ταχυδρομείο. Ανοίγουν το γράμμα, το διαβάζουν και λένε, ναι αλλά για να κάνω αυτό που θέλει ο εγκέφαλος, θα χρησιμοποιήσω αυτόν τον τρόπο. Φυσικά δεν μπορούν να κάνουν κάτι εντελώς διαφορετικό από αυτό που θέλει ο εγκέφαλος. Παίρνουν, όμως, αποφάσεις σε τοπικό επίπεδο», περιγράφει με γλαφυρότητα ο Θεσσαλονικιός νευροεπιστήμονας, Κωνσταντίνος Αμπατζής, ο οποίος είναι αναπληρωτής καθηγητής στο Τμήμα Νευροεπιστήμης του Ινστιτούτου Καρολίνσκα στη Σουηδία. Κατά την έρευνα, στην οποία συμμετείχαν ερευνητές και από το Πανεπιστήμιο Columbia των ΗΠΑ, εντοπίστηκε ότι τα νευρικά αυτά κύτταρα βρίσκονται κοντά στο σημείο της καρδιάς που ονομάζεται sinoatrial node (φλεβοκομβοκολπικός κόμβος) και περιλαμβάνει καρδιομυοκύτταρα, τα οποία είναι ο φυσικός βηματοδότης της καρδιάς. Οι επιστήμονες οδηγήθηκαν στο συμπέρασμα ότι μπορεί τα καρδιομυοκύτταρα να δίνουν τον βασικό ρυθμό της καρδιάς, ωστόσο τα νευρικά κύτταρα είναι αυτά που αλλάζουν τον ρυθμό.«Οπότε διαπιστώσαμε ότι η καρδιά έχει δύο συστήματα που παράγουν τον ρυθμό της καρδιάς. Ο φυσικός βηματοδότης δεν είναι μόνο τα καρδιομυοκύτταρα που γνωρίζαμε μέχρι σήμερα, αλλά και τα νευρικά κύτταρα που βρίσκονται στην καρδιά. Πρόκειται λοιπόν για ένα πιο πολύπλοκο σύστημα δύο επιπέδων», εξηγεί ο κ. Αμπατζής.Χρησιμοποιώντας ηλεκτροφυσιολογικές τεχνικές για τη λειτουργική μελέτη των κυττάρων, οι ερευνητές εντόπισαν επιπλέον για πρώτη φορά ότι ένας μικρός πληθυσμός των κυττάρων αυτών παράγει ρυθμό. Τέτοια κύτταρα υπάρχουν και σε άλλα νευρικά συστήματα που παράγουν ρυθμό, όπως ο νωτιαίος μυελός και η αναπνοή. Στη συνέχεια μέσα από μοριακή ανάλυση παρατηρήθηκε ότι τα νευρικά κύτταρα είναι διαφορετικά μεταξύ τους και άρα εκτελούν διαφορετικές λειτουργίες. «Αυτό ενισχύει το συμπέρασμα ότι το νευρικά κύτταρα της καρδιάς αποτελούν ένα δίκτυο που κάνει επεξεργασία πληροφοριών και υπολογιστικές διαδικασίες. Για να το κάνουν αυτό θα πρέπει να έχουν πολλά διαφορετικά συστατικά στοιχεία, δεν μπορεί να το σύστημα αυτό να είναι ομοιόμορφο», επισημαίνει ο κ. Αμπατζής.Αντικείμενο της μελέτης για να διαπιστωθούν όλα τα παραπάνω αποτέλεσαν τα ψάρια ζέβρες (zebrafish), τα οποία θεωρούνται ένα πολύ καλό μοντέλο στην καρδιολογία, καθώς ο καρδιακός ρυθμός και συνολικά η λειτουργία της καρδιάς τους παρουσιάζει μεγάλες ομοιότητες με αυτή των ανθρώπων. Ενδιαφέρον στα ψάρια αυτά αποτελεί και το γεγονός ότι η καρδιά τους αναγεννάται πλήρως. Χαρακτηριστικό είναι το ότι το 2011, το Βρετανικό Ίδρυμα Καρδιολογίας σε καμπάνια για τη συγκέντρωση πόρων για έρευνα γύρω από τη δυνατότητα αναγέννησης της καρδιάς είχε χρησιμοποιήσει για το ψάρι ζέβρα το σύνθημα «He’s not just a fish. He’s hope» («Δεν είναι απλά ένα ψάρι. Είναι ελπίδα»). Ο Κωνσταντίνος Αμπατζής έχει μακρά εμπειρία στη μελέτη των ψαριών ζέβρες, καθώς ήδη κατά τις προπτυχιακές, μεταπτυχιακές και διδακτορικές σπουδές του στο Τμήμα Βιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης τα είχε χρησιμοποιήσει ως μοντέλο για τις έρευνές του.Τα ευρήματα της έρευνας σχετικά με τον «μικρό εγκέφαλο» της καρδιάς και η καλύτερη κατανόηση αυτού του νευρικού συστήματος είναι πολλά υποσχόμενα. Θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε νέες γνώσεις για τις καρδιακές παθήσεις και να βοηθήσουν στην ανάπτυξη νέων θεραπειών για ασθένειες, όπως οι αρρυθμίες. «Αυτό σημαίνει ότι αν εμείς μπορέσουμε στο μέλλον να βρούμε στον άνθρωπο ακριβώς πώς λειτουργεί το νευρικό σύστημα στην καρδιά του, γιατί κάποιες μικρές διαφορές μπορεί να υπάρχουν με τα ψάρια ζέβρες, όταν γνωρίσουμε αυτό το σύστημα πάρα πολύ καλά, δεν θα χρειάζεται πλέον να έχουμε βηματοδότες για να ρυθμίσουμε τις αρρυθμίες. Οπότε δεν θα χρειάζονται πλέον χειρουργεία και ηλεκτρονικές συσκευές που θα κρατούν την καρδιά σε συγκεκριμένο ρυθμό. Θα μπορούμε με μη επεμβατικό τρόπο, δηλαδή με φάρμακα, να ρυθμίζουμε τα νευρικά κύτταρα της καρδιάς και να αποκαταστήσουμε τη λειτουργία της», υπογραμμίζει ο κ. Αμπατζής. Επόμενος στόχος των ερευνητών είναι να μελετήσουν πώς αυτό το νευρικό σύστημα της καρδιάς αλληλεπιδρά με τον πραγματικό εγκέφαλο για τη ρύθμιση των καρδιακών λειτουργιών υπό διαφορετικές συνθήκες, όπως η άσκηση, το στρες ή οι ασθένειες. Επίσης, οι ερευνητές στοχεύουν να θέσουν στο επίκεντρο της μελέτης τους την αναγέννηση της καρδιάς, όπως συμβαίνει στα ψάρια ζέβρες, και κατά πόσο σε αυτή τη διαδικασία συμμετέχουν τα νευρικά κύτταρα ελπίζοντας να δώσουν απαντήσεις στο γιατί δεν αναγεννάται η ανθρώπινη καρδιά. – https://www.amna.gr/home/article/870723/-K-Ampatzis-sto-APE-MPE-O-egkefalos-to-anotato-stratigeio–alla-to-neuriko-sustima-tis-kardias-pairnei-apofaseis-se-topiko-epipedo

Κ. Δασκαλάκης: «Η σημερινή τεχνητή νοημοσύνη είναι μια χύμα εξυπνάδα» Τι ειπώθηκε στην εκδήλωση του Ιδρύματος Κ. Σημίτη για την τεχνητή νοημοσύνη - Ο έξυπνος αλλά όχι αξιόπιστος φίλος «Ητεχνητή νοημοσύνη είναι στατιστική επιστήμη. Τα αρχεία ενός αλγορίθμου μηχανικής μάθησης βασίζονται σε κάποια μη γραμμικά μοντέλα που έχουν εκατομμύρια παραμέτρους. Όμως, ο αλγόριθμος μπορεί να δημιουργήσει μια αληθοφανή και όχι αληθή πληροφορία και χρειάζεται φιλτράρισμα της πληροφορίας. Δεν μπορείς να αφήνεις την ευθύνη στον αλγόριθμο» παρατήρησε ο Κωνσταντίνος Δασκαλάκης σε εκδήλωση που έγινε χτες από το Ίδρυμα Κωνσταντίνου Σημίτη με θέμα «Τεχνητή Νοημοσύνη & Αρχεία: Μια σχέση συμπληρωματικότητας ή αντιπαλότητας;».Ο έλληνας καθηγητής του ΜΙΤ, κάτοχος διεθνούς βραβείου μαθηματικών και επικεφαλής της συμβουλευτικής Επιτροπής για την Τεχνητή Νοημοσύνη, παρατήρησε πως «η σημερινή Τεχνητή Νοημοσύνη είναι μια χύμα εξυπνάδα. Έχεις ένα βοηθό που είναι πολύ γρήγορος, πάρα πολύ έξυπνος αλλά όχι αξιόπιστος. Θα σας δώσω ένα παράδειγμα: όταν προέκυψαν οι πρώτοι αλγόριθμοι κατανόησης μιας εικόνας, διαπιστώθηκε ότι όταν κλήθηκε ο αλγόριθμος να πει αν μια εικόνα περιέχει σκύλο ή λύκο, το πιο σημαντικό σημείο διάκρισης ήταν αν υπήρχε πολύ πράσινο στον περίγυρο του σκύλου, ή πολύ άσπρο στον περίγυρο του λύκου. Επειδή οι περισσότερες εικόνες στις οποίες είχε εκπαιδευτεί ο αλγόριθμος, είχαν σκύλους που έτρεχαν σε λιβάδια και λύκους σε χιονισμένα τοπία.Αν επομένως του δείχναμε ένα λύκο σε γρασίδι, θα έλεγε ότι είναι σκύλος και αν είχαμε ένα σκύλο σε χιόνι, θα τον έλεγε λύκο. Αυτό είναι το πρόβλημα: αν έχεις πολυδιάστατα μοντέλα και δεδομένα, δεν θα φτάσεις στο επίπεδο της κατανόησης που έχουμε συνηθίσει».Κατά τον ομιλητή επίσης, «η Τεχνητή Νοημοσύνη εξυπηρετεί σε μια εύκολη και γρήγορη πρόσβαση σε αρχειακό υλικό του παρελθόντος, ενώ μέσα από την πλοήγηση του κάθε χρήστη αποκτάται μια προσωπική αφήγηση πάνω σε μια πληροφορία. Η Τεχνητή Νοημοσύνη επίσης, μπορεί να βελτιώσει τις επιδόσεις του ανθρώπου σε κάποιες δεξιότητες – πχ στο σκάκι, καθώς ο αλγόριθμος μιμούμενος το παιχνίδι μεγάλων σκακιστών θα βρίσκει μεθόδους που η μηχανή θα νικάει τον άνθρωπο κι έτσι ο άνθρωπος θα μπορεί να ανατροφοδοτεί την ικανότητά του να παίζει σκάκι».Ωστόσο, τόνισε ο ομιλητής, «τα εργαλεία της Τεχνητής Νοημοσύνης δεν είναι πάντα αξιόπιστα, αν τα δεδομένα που έχει στη διάθεσή του ο αλγόριθμος είναι αποσπασματικά ή περιέχουν στερεότυπα. Στην αφετηρία δηλαδή ο άνθρωπος πρέπει διαμορφώσει ένα αρχειακό υλικό σύνθετο που να αντιπροσωπεύει και τις αξίες που προτάσσει». Δεν είναι αντίπαλος η Τεχνητή Νοημοσύνη Ο καθηγητής Τίμος Σελλής, κάτοχος πολλών διακεκριμένων διεθνών βραβείων και Διευθυντής της Ερευνητικής Μονάδας «Αρχιμήδης» του Ερευνητικού Κέντρου «Αθηνά» σημείωσε σχετικά πως «δεν θα μπορούσε ποτέ η Τεχνητή Νοημοσύνη να είναι αντίπαλος οποιουδήποτε, γιατί είναι αποτέλεσμα δικής μας δουλειάς. Δεν είναι αυθύπαρκτο πράγμα που επιτάσσει τον άνθρωπο. Προσωπικά δεν μου αρέσει να μιλάω για Τεχνητή Νοημοσύνη, μου αρέσει να μιλάω για ψηφιακό μετασχηματισμό ή εξέλιξη της τεχνολογίας.Γιατί η Τεχνητή Νοημοσύνη παραπέμπει στο πρωθύστερο στάδιο της «νοημοσύνης». Αν ο άνθρωπος μπορούσε να είναι νοήμων σε όλες τις διαστάσεις, θα μπορούσε να φτιάξει Τεχνητή Νοημοσύνη. Αλλά δεν είναι τόσο νοήμων. Αυτή είναι η άποψή μου. Άρα, η Τεχνητή Νοημοσύνη μόνο υποστηρικτική μπορεί να είναι – και για τα αρχεία και για όλα τα υπόλοιπα».Για παράδειγμα, ο κ. Σελλής παρατήρησε ότι ο χρήστης ενός αρχείου «έπρεπε ως τώρα να συμπληρώσει πεδία αναζήτησης που είχαν προκαθοριστεί από κάποιον άλλο. Αν όμως ήθελε να βάλει την μόνη πληροφορία που διέθετε και δεν υπήρχε προκαθορισμένο πεδίο για να τη γράψει, η αναζήτησή του ήταν άκαρπη. Η μεταπληροφορία εξάλλου που συμπληρώνει τις πληροφορίες ενός τεκμηρίου, ή οι λέξεις-κλειδιά που έχουν καταχωρηθεί, επαφίενται στην κρίση του προσώπου που ψηφιοποίησε το αρχείο στη βάση ορισμένων άκαμπτων κανόνων. Με την Τεχνητή Νοημοσύνη μπορούμε να βρούμε μια επιστολή από bτις λέξεις που περιέχει, ενώ με τους «γράφους γνώσης» μπορεί ο χρήστης να πλοηγηθεί σε συναφή πεδία αποκτώντας μια πιο σφαιρική εικόνα». Τεχνητή Νοημοσύνη και Ιδιωτικότητα Η καθηγήτρια του τμήματος Μηχανικών Πληροφοριακών και Επικοινωνιακών Συστημάτων του Πανεπιστημίου Αιγαίου, Πρόεδρος του Ινστιτούτου για την Ιδιωτικότητα, τα Προσωπικά Δεδομένα και την Τεχνολογία, Λίλιαν Μήτρου επικεντρώθηκε σε ζητήματα ιδιωτικότητας και προσωπικών δεδομένων.Χαρακτηριστικά τόνισε ότι, αυτό που αλλάζει στην εποχή μας σε σχέση με την ΤΝ είναι η τεράστια διαθεσιμότητα πληροφορίας και η ανάλυση δεδομένων μεγάλης κλίμακας. Στη συνέχεια, έθεσε το ερώτημα του τι επιτρέπεται στην έρευνα, την αξιοποίηση των πληροφοριών και που αυτά συναντώνται με την προστασία της ιδιωτικότητας και των προσωπικών δεδομένων.Η ομιλήτρια ανέλυσε το διακριτό σημείο που πολλαπλασιάζει τους κινδύνους ιδιωτικότητας και προσωπικών δεδομένων, αναφέροντας ότι «η ΤΝ επιτρέπει, μέσω του συνδυασμού πληροφοριών και της συναγωγής συμπερασμάτων και μοτίβων, να εντοπίσει και να ταυτοποιήσει πρόσωπα με τρόπο που δεν γινόταν πριν, το οποίο είναι θετικό για την έρευνα αλλά με όρια. Καθώς σε συνδυασμό με μία άλλη αβλαβή πληροφορία μπορεί να αναδειχθεί μία άλλη ποιότητα που με τη σειρά της μπορεί να δημιουργήσει πρόβλημα στο πρόσωπο».Η κυρία Μήτρου τέλος, ανέφερε ότι η ιδιωτικότητα βρίσκεται μονίμως σε ένταση και σημείωσε ότι δεν πρέπει να την αντιμετωπίζουμε ως μία κατάσταση απόσεισης του προσώπου, αλλά ως μία κατάσταση που πρέπει να έχει καταρχήν το πρόσωπο για τον έλεγχο επί των πληροφοριών του (πληροφοριακός ορίζοντας). Τεxνητή Νοημοσύνη και ιδεατή πραγματικότητα Ο ομότιμος καθηγητής Βασίλης Μάγκλαρης επικεφαλής της πρωτοβουλίας διασύνδεσης όλων των ελληνικών Πανεπιστημίων και Ερευνητικών Ιδρυμάτων παρατήρησε, ότι στην Τεχνητή Νοημοσύνη υπάρχει το διακριτικό μοντέλο, που αναφέρεται στην αναζήτηση μέσω του ίντερνετ και την άντληση μιας πληροφορίας από ένα τεράστιο παρελθόν πληροφοριών και το παραγωγικό μοντέλο, που μέσω του λογισμικού διαμορφώνεται μια ιδεατή πραγματικότητα.Ο ομιλητής σημείωσε επίσης ότι, οι «κακοί παίκτες» στη χρήση της Τεχνητής Νοημοσύνης μπορεί να οδηγήσουν σε επιζήμια αποτελέσματα παραπέμποντας σχετικά στην παραίτηση του γκουρού της Τεχνητής Νοημοσύνης Geoffrey Hinton από την Google «για να έχει την ελευθερία να καταδικάζει τους κινδύνους της Τεχνητής Νοημοσύνης και της Μηχανικής Μάθησης. Και για να μην πέσουμε στο άλλο άκρο» κατέληξε ο ομιλητής, «του λουδισμού, όταν στην Αγγλία οι λουδίτες κατέστρεφαν τις μηχανές γιατί η βιομηχανική επανάσταση θα έφερνε ανεργία, θα πρέπει να υπάρξει μια ρύθμιση στην πρόοδο της επιστήμης και της τεχνολογίας». Να μην υπάρχει φόβος απέναντι στις νέες εξελίξεις Η Άννα Διαμαντοπούλου τέλος, πρώην υπουργός, Επίτροπος και νυν Πρόεδρος του Δικτύου για τη Μεταρρύθμιση στην Ελλάδα και την Ευρώπη παρατήρησε ότι «την Τεχνητή Νοημοσύνη τη γνωρίζουμε εδώ και πολλά χρόνια. Το chat gpt έκανε τον κόσμο να συνειδητοποιήσει ότι κάτι εξελίσσεται οριζόντια και πάρα πολύ γρήγορα».Η εξυπηρέτηση που προσφέρει η Τεχνητή Νοημοσύνη στη διοίκηση και στην επιστήμη, είναι κατά την κ. Διαμαντοπούλου «η συγκρότηση ενός πλήθους αρχείων (στην τελική διαμόρφωση των οποίων όμως πρέπει να υπάρχει έλεγχος) και η συσχέτιση – με άλλες περιοχές του πλανήτη και άλλες εποχές».Κατά την ομιλήτρια εξάλλου, «η πολιτική πρέπει να βάλει το ρυθμιστικό πλαίσιο που να συνδυάζει την παραγωγή της Τεχνητής Νοημοσύνης με την ιδιωτικότητα και τα προσωπικά δεδομένα, να προετοιμάζει την κοινωνία για το άλμα που απαιτείται να κάνει για την εξοικείωσή της με τις τεχνολογικές εξελίξεις και να εμπλουτίζει το περιεχόμενο της πολιτικής. Και τέλος, είπε η κ. Διαμαντοπούλου, «δεν πρέπει να διακατεχόμαστε από τον φόβο απέναντι στις νέες εξελίξεις. Εγώ ασπάζομαι τη ρήση του Ελύτη: την πρόοδο πρέπει να τη τρώμε με τη φλούδα και τα κουκούτσια της».

Roscosmos Η Baikonur ετοιμάζεται για το λανσάρισμα του Resurs-P No. 5 Τα εξαρτήματα του οχήματος εκτόξευσης για την εκτόξευση του Resurs-P No. 5 μεταφέρθηκαν στη θέση 31 του κοσμοδρόμου για ηλεκτρικούς ελέγχους στο τεχνικό συγκρότημα. Στο MIC της τοποθεσίας 112, ειδικοί ξεφόρτωσαν τον δορυφόρο Resurs-P No. 5 και τον εγκατέστησαν σε πάγκο δοκιμών για περαιτέρω προετοιμασία για εκτόξευση. https://vk.com/roscosmos?w=wall-30315369_578026 Roscosmos Ο Ιβάν Βάγκνερ μίλησε για τις επικείμενες εργασίες εκτός σταθμού. Την περασμένη εβδομάδα, ο Alexey Ovchinin και ο Ivan Vagner άρχισαν να προετοιμάζονται για τον διαστημικό περίπατό τους, ο οποίος είναι προγραμματισμένος για τις 19 Δεκεμβρίου. «Κατά την έξοδο, πρέπει να αφαιρέσουμε, να εγκαταστήσουμε και να συνδέσουμε τον εξοπλισμό για το πείραμα «All Sky Monitor», να αντικαταστήσουμε τις πλακέτες στερέωσης για τα καλώδια, να αφαιρέσουμε τα πειράματα «Test» και «Endurance», να μετακινήσουμε τον εξωτερικό πίνακα ελέγχου για το ERA χειριστή σε άλλο μέρος και απορρίψτε την εγκατάσταση από τον χειριστή με παλιές σανίδες." Έξω από τη μονάδα Zvezda, οι κοσμοναύτες θα εγκαταστήσουν το φασματόμετρο ακτίνων Χ SPIN-X1-MVN - θα επιτρέψει στους επιστήμονες να διεξάγουν περιοδικές σχεδόν πλήρεις έρευνες της ουράνιας σφαίρας στην περιοχή ακτίνων Χ. Περισσότερες λεπτομέρειες στον ιστότοπο TASS: https://tass.ru/kosmos/22624297 https://vk.com/roscosmos?w=wall-30315369_578107

Το James Webb επιβεβαιώνει ότι το Σύμπαν έχει.. πατήσει γκάζι και διαστέλλεται με επιτάχυνση. Ο ρυθμός διαστολής του Σύμπαντος είναι ταχύτερος κατά περίπου 8% από ό, τι πιστεύαμε μέχρι σήμερα. Μια νέα μελέτη δεδομένων τα οποία έχει συλλέξει το ισχυρότερο διαστημικό τηλεσκόπιο που έχει κατασκευάσει η ανθρωπότητα, το James Webb, επιβεβαιώνει τα αποτελέσματα αντίστοιχης μελέτης δεδομένων του διαστημικού τηλεσκοπίου Hubble για τον ρυθμό διαστολής του Σύμπαντος που δείχνουν ότι ο ρυθμός διαστολής του Σύμπαντος είναι ταχύτερος κατά περίπου 8% από ό, τι θα αναμενόταν με βάση όσα γνωρίζουν οι επιστήμονες για τις αρχικές συνθήκες στο Σύμπαν και την μετέπειτα εξέλιξη του.Οι παρατηρήσεις από το James Webb αποκλείουν την πιθανότητα τα αποτελέσματα της μελέτης που βασίστηκε στα δεδομένα του Hubble να ήταν κατά κάποιο τρόπο ελαττωματικά εξαιτίας κάποιας δυσλειτουργίας σε ένα όργανο του Hubble.«Η νέα μελέτη βασίζεται στην ανάλυση των δεδομένων που έχει καταγράψει το James Webb στα δύο χρόνια λειτουργίας του και επιβεβαιώνει το αινιγματικό εύρημα από το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble με το οποίο παλεύουμε εδώ και μια δεκαετία. Το Σύμπαν διαστέλλεται πιο γρήγορα από ό, τι μπορούν να εξηγήσουν οι καλύτερες θεωρίες μας» αναφέρει ο Άνταμ Ρις του Πανεπιστημίου Τζονς Χόπκινς, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας που δημοσιεύει τα αποτελέσματα της μελέτης της στην επιθεώρηση «Astrophysical Journal».«Ναι, φαίνεται ότι κάτι λείπει από την κατανόησή μας για το Σύμπαν», πρόσθεσε ο Ρις που έχει βραβευθεί με Νόμπελ Φυσικής το 2011 για την συμμετοχή του στην ανακάλυψη της επιταχυνόμενης διαστολής του Σύμπαντος. «Η κατανόησή μας για το Σύμπαν περιέχει πολλή άγνοια για δύο στοιχεία, τη σκοτεινή ύλη και τη σκοτεινή ενέργεια που αποτελούν το 96% του Σύμπαντος επομένως δεν πρόκειται για άνευ σημασίας παράγοντες. Τα αποτελέσματα του Webb υποδηλώνουν ότι μπορεί να υπάρχει ανάγκη αναθεώρησης των μοντέλων μας για το Σύμπαν αν και είναι πολύ δύσκολο να προσδιορίσουμε τι είναι αυτό που πρέπει να αναθεωρήσουμε αυτή τη στιγμή» λέει ο Σιγιάνγκ Λι, διδακτορικός φοιτητής αστρονομίας και αστροφυσικής στο Πανεπιστήμιο Τζονς Χόπκινς στις ΗΠΑ, μέλος της ερευνητικής ομάδας.Η σκοτεινή ενέργεια που πιστεύεται ότι αντιστοιχεί περίπου στο 69% του Σύμπαντος είναι μια υποθετική μορφή ενέργειας που διαπερνά τεράστιες περιοχές του Διαστήματος εξουδετερώνει τη βαρύτητα και οδηγεί την επιταχυνόμενη διαστολή του Σύμπαντος. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1851949/to-james-webb-epivevaionei-oti-to-sympan-echei-patisei-gkazi-kai-diastelletai-me-epitachynsi/

Nature: Οι δέκα άνθρωποι που διαμόρφωσαν την επιστήμη το 2024 -Πού ξεχώρισαν. Τον ετήσιο κατάλογο με τους ανθρώπους που είχαν μεγάλο αντίκτυπο στην επιστημονική κοινότητα και τον κόσμο το 2024, δημοσίευσε το περιοδικό Nature. Οι 10 επιστήμονες που ξεχώρισαν Ο Placide Mbala, επιδημιολόγος στο Εθνικό Ινστιτούτο Βιοϊατρικών Ερευνών στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, σήμανε συναγερμό για ένα θανατηφόρο ξέσπασμα του ιού της ευλογιάς των πιθήκων στη χώρα και προέβλεψε με ακρίβεια την ικανότητα του ιού να εξαπλωθεί πέρα από τα σύνορα της χώρας. Placide Mbala Η Anna Abalkina, ερευνήτρια στο Ινστιτούτο Ανατολικοευρωπαϊκών Σπουδών του Ελεύθερου Πανεπιστημίου του Βερολίνου, συμπεριλήφθηκε σε ρωσικό κατάλογο παρακολούθησης για το έργο της, που προσπαθεί να αποκαλύψει απάτες στις επιστημονικές δημοσιεύσεις, συμπεριλαμβανομένων των λογοκλοπών και των paper mills, δηλαδή επιχειρήσεων που δημοσιεύουν ψεύτικες εργασίες, κάνοντάς τις να μοιάζουν με γνήσιες έρευνες. Huji Xu Ο Κινέζος γιατρός στο Ναυτικό Ιατρικό Πανεπιστήμιο της Σαγκάης Huji Xu είχε μια επαναστατική προσέγγιση για τη θεραπεία αυτοάνοσων νοσημάτων χρησιμοποιώντας γονιδιακά τροποποιημένα Τ-κύτταρα που προέρχονται από δότη. Ο Ekkehard Peik, φυσικός στο Εθνικό Ινστιτούτο Μετρολογίας της Γερμανίας, κατέγραψε το πρώτο χτύπημα ενός ρολογιού συντονισμένου με τη συχνότητα ενός ατομικού πυρήνα και αυτό «υπόσχεται» να φέρει μια μέρα τεχνολογία που μπορεί να ξεπεράσει την ακρίβεια των σημερινών ατομικών ρολογιών. Ο Li Chunlai, γεωλόγος στην Εθνική Διαστημική Υπηρεσία της Κίνας, ήταν ο πρώτος επιστήμονας που πήρε στα χέρια του δείγματα χώματος από τη Σελήνη, τα οποία παραδόθηκαν στη Γη φέτος με την αποστολή Chang'e 6. Η αστρονόμος Wendy Freedman, από το Πανεπιστήμιο του Σικάγο, παρουσίασε αποτελέσματα που θα μπορούσαν να βάλουν τέλος σε ένα μακροχρόνιο ερώτημα σχετικά με την ταχύτητα με την οποία διαστέλλεται το Σύμπαν. O Remi Lam, ερευνητής στη Google DeepMind στο Σαν Φρανσίσκο, χρησιμοποίησε ισχυρά εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης στην πρόγνωση του καιρού παράγοντας προβλέψεις που είναι ταχύτερες και ακριβέστερες από τα συμβατικά μοντέλα. Κατά τη χρονιά αυτή αναγνωρίστηκε και το έργο τριών ατόμων που υπερασπίστηκαν σημαντικούς σκοπούς: η Kaitlin Kharas, διδακτορική φοιτήτρια στο Πανεπιστήμιο του Τορόντο, βοήθησε να τρέξει μια εκστρατεία που είχε ως αποτέλεσμα την πρώτη αύξηση των αμοιβών των Καναδών διδακτορικών και μεταδιδακτορικών ερευνητών εδώ και δύο δεκαετίες. Η Ελβετή δικηγόρος, Cordelia Bahr, εκπροσώπησε με επιτυχία χιλιάδες γυναίκες σε μια αγωγή- ορόσημο, υποστηρίζοντας ότι η κλιματική αλλαγή αποτελεί ζήτημα ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Τέλος, ο Νομπελίστας οικονομολόγος Muhammad Yunus ανταποκρίθηκε στο κάλεσμα να γίνει προσωρινός ηγέτης του Μπαγκλαντές, έπειτα από μια επανάσταση υπό την ηγεσία φοιτητών. "https://www.iefimerida.gr">iefimerida.gr

Τον ισχυρότερο κβαντικό επεξεργαστή που υπόσχεται επανάσταση στους υπολογιστές παρουσίασε η Google (βίντεο) Πραγματοποιεί επεξεργασίες δεδομένων σε εξωφρενικά γρήγορους χρόνους. Η Google ανακοίνωσε ότι το εργαστήριο της ανάπτυξης τεχνολογίας κβαντικών υπολογιστών πέτυχε ένα σημαντικό ορόσημο. Πρόκειται για ένα νέο τσιπ κβαντικών υπολογιστών, το Willow που είναι ικανό να εκτελέσει μια επεξεργασία δεδομένων σε λιγότερο από πέντε λεπτά η οποία με τους σημερινούς ταχύτερους υπερυπολογιστές στον κόσμο θα χρειαζόταν 10 επτάκις εκατομμύρια χρόνια για να ολοκληρωθεί.Ο αριθμός αυτός είναι το 1 ακολουθούμενο από 42 μηδενικά οπότε γίνονται εύκολα αντιληπτές οι απίστευτες δυνατότητες του τσιπ αν πράγματι επιβεβαιωθεί ότι λειτουργεί με αυτό τον τρόπο.Αυτό είναι ένα μεγάλο άλμα από το 2019, όταν η Google ανακοίνωσε ότι ένας κβαντικός επεξεργαστής που είχε αναπτύξει στα εργαστήρια της μπορούσε να ολοκληρώσει μια μαθηματική εξίσωση σε τρία λεπτά όταν ένας υπερυπολογιστής χρειάζεται δέκα χιλιάδες χρόνια για το πετύχει. Η IBM πάντως είχε αμφισβητήσει τότε τον ισχυρισμό της Google.Μαζί με πιο ισχυρές επιδόσεις, οι ερευνητές βρήκαν επίσης έναν τρόπο να μειώσουν τα σφάλματα, κάτι που η Google αποκαλεί «μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις στον κβαντικό υπολογισμό». Αντί για bit, που αντιπροσωπεύουν είτε το 1 είτε το 0, ο κβαντικός υπολογισμός χρησιμοποιεί qubits, μια μονάδα που μπορεί να υπάρχει σε πολλές καταστάσεις ταυτόχρονα, όπως 1, 0 και οτιδήποτε ενδιάμεσο.Όπως σημειώνεται από την Google, τα qubits είναι επιρρεπή σε σφάλματα επειδή «έχουν την τάση να ανταλλάσσουν γρήγορα πληροφορίες με το περιβάλλον τους». Ωστόσο, οι ερευνητές της Google ανακάλυψαν έναν τρόπο να μειώσουν τα σφάλματα εισάγοντας περισσότερα qubits σε ένα σύστημα και μπόρεσαν να τα διορθώσουν σε πραγματικό χρόνο. Ο επικεφαλής της Google Σουντάρ Πιτσάι έκανε και μια σχετική ανάρτηση για το νέο τσιπ.(κατω) Η δημιουργία κβαντικών υπολογιστών αποτελεί το ιερό δισκοπότηρο στον τομέα της πληροφορικής αφού αυτοί οι υπολογιστές αναμένεται φέρουν επανάσταση στον σύγχρονο κόσμο. Η χρήση των κβαντικών υπολογιστών πιστεύεται ότι θα φέρει αδιανόητη ώθηση σε κάθε τομέα της επιστήμης και της τεχνολογίας. Τα qubits Στους υπολογιστές, η μονάδα πληροφορίας είναι το bit, το οποίο λαμβάνει τιμές είτε «0» είτε «1» και οι πληροφορίες αποθηκεύονται ως συνδυασμοί των δύο αυτών ψηφίων. Στους κβαντικούς υπολογιστές, το αντίστοιχο του bit είναι το κβαντικό bit, ή qubit. Χάρη σε μια κβαντική ιδιότητα που ονομάζεται υπέρθεση, το qubit μπορεί να λαμβάνει τιμές «0» ή «1» ή και τα δύο μαζί. Αυτή η ιδιότητα έχει ως αποτέλεσμα να αυξάνεται με γεωμετρική πρόοδο η μνήμη και η ταχύτητα των κβαντικών υπολογιστών. Όγκος δεδομένων που με τους σημερινούς υπολογιστές, ακόμη και τους πιο ισχυρούς, απαιτείται χρονικό διάστημα πολλών ετών για να γίνει η επεξεργασία τους με τους κβαντικούς υπολογιστές η επεξεργασία θα γίνεται πριν προλάβει ο ερευνητής που πάτησε το enter να πιει μια γουλιά από τον καφέ του. Αυτή η δυαδικότητα καθιστά τους κβαντικούς υπολογιστές πανίσχυρους μα και εύθραυστους, καθώς κινδυνεύουν να καταρρεύσουν χωρίς προειδοποίηση, καθιστώντας ιδιαίτερα σημαντική μια διαδικασία ονόματι error correction, διόρθωση λάθους.Οι υπάρχουσες κβαντικές διατάξεις είναι επιρρεπείς στη δημιουργία υψηλού θορύβου και συνεχών λαθών που τις καθιστά τελικά μη αξιόπιστες και αξιοποιήσιμες. Στη φωτογραφία το κβαντικό τσιπάκι Willow της Google. πηγή φωτό. (Google) https://www.naftemporiki.gr/techscience/1851847/to-ischyrotero-kvantiko-epexergasti-poy-yposchetai-epanastasi-stoys-ypologistes-paroysiase-i-google-vinteo/

Roscosmos «Ιονόσφαιρα-Μ»: πρώτες μετρήσεις στο διάστημα Από τις 29 Νοεμβρίου έως τις 4 Δεκεμβρίου πραγματοποιήθηκε η πρώτη ενεργοποίηση των οργάνων του συγκροτήματος εξοπλισμού στόχου στον ηλιογεωφυσικό δορυφόρο «Ionosphere-M» Νο. 1. Οι έλεγχοι έδειξαν ότι όλα τα όργανα, τόσο για τη μέτρηση των παραμέτρων του πλάσματος όσο και για τη μέτρηση των παραμέτρων του ηλεκτρομαγνητικού πεδίου, επιβίωσαν με επιτυχία στη διαδικασία εξαγωγής και λειτουργούν κανονικά. Περισσότερες λεπτομέρειες στην ιστοσελίδα του IKI RAS: https://iki.cosmos.ru/news/pervye-izmereniya-parametr.. Στο γράφημα του IKI RAS: παράδειγμα καταγραφής ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας από τον δορυφόρο Ionosphere-M No. https://vk.com/roscosmos?w=wall-30315369_577954 Roscosmos Alexey Leonov: ιδρυτής της διαστημικής ζωγραφικής 8 Δεκεμβρίου είναι η Παγκόσμια Ημέρα του Καλλιτέχνη. Σήμερα θέλουμε να μιλήσουμε για ένα άτομο που συνδέθηκε με τη δημιουργικότητα με έναν πολύ ιδιαίτερο τρόπο. Αυτός είναι ο Alexey Leonov, ο πρώτος άνθρωπος που μπήκε στο ανοιχτό διάστημα. Ο αστροναύτης σκεφτόταν τι να πάρει μαζί του, με τι να σχεδιάσει. Η επιλογή έπεσε στα μολύβια, αφού σε συνθήκες έλλειψης βαρύτητας παρέμεναν το μοναδικό μέσο για απροβλημάτιστη και έγκαιρη καταγραφή εντυπώσεων και χρωματική απόδοση. Σύμφωνα με τον Leonov, μια κάμερα, ακόμη και μια τέλεια, δεν μπορούσε να μεταφέρει τα κοσμικά χρώματα, το φανταστικό φάσμα αυτού που είδε. Σε όλη τη διάρκεια της ζωής του, ο Alexey Arkhipovich προσπάθησε ξανά και ξανά να εμφανίσει την κοσμική παλέτα, ασύγκριτη σε χρώμα και φωτεινότητα. Ο Alexey Arkhipovich επανέλαβε περισσότερες από μία φορές: αν η κατάκτηση του διαστήματος δεν είχε συμβεί στη ζωή του, τότε σίγουρα θα είχε παραμείνει η ζωγραφική. Αλλά σε γενικές γραμμές, ο Leonov δεν χρειάστηκε να επιλέξει: αν και όχι αμέσως, αλλά με την πάροδο του χρόνου, ο Space γέμισε στοχαστικά τη Ζωγραφική και το Talent εργάστηκε με έμπνευση για την ανάπτυξη της Cosmonautics. Τώρα τα έργα του Leonov αποθηκεύονται στην Πινακοθήκη Tretyakov, στη συλλογή της Πινακοθήκης της Δρέσδης, στην Πινακοθήκη του Χιούστον, καθώς και σε ρωσικές πόλεις: Gagarin, Kemerovo. Στις εικόνες: Ο Λεόνοφ με το σκίτσο ενός αστροναύτη Stafford (1); «Στο φινιστρίνι υπάρχει Γη» (2). «Πάνω από τη Μαύρη Θάλασσα» (3); «Η Γαλάζια Γη μας» (4). Σας ευχαριστούμε για το υλικό που παρείχατε Ρωσικό Κρατικό Αρχείο Επιστημονικής και Τεχνικής Τεκμηρίωσης. https://vk.com/roscosmos?w=wall-30315369_577959

Υποθαλάσσιες ηφαιστειακές εκρήξεις και τσουνάμι το αντικείμενο νέας ερευνητικής αποστολής στο Αιγαίο. Στόχοι της έρευνας το ηφαιστειακό κέντρο της Σαντορίνης και το ρήγμα της Αμοργού. Το μπαράζ των θαλάσσιων αποστολών για τη μελέτη των υποθαλάσσιων ηφαιστείων αλλά και υποθαλάσσιων ρηγμάτων στο Αιγαίο συνεχίζεται με μια νέα ερευνητική προσπάθεια.Μια διεθνής ομάδα ερευνητών συμμετέχει σε νέα ωκεανογραφική αποστολή στο Αιγαίο με στόχο να εξερευνήσει τα υποθαλάσσια ηφαιστειακά κέντρα της Σαντορίνης και το υποθαλάσσιο ρήγμα της Αμοργού, να κατανοήσει τις γεωλογικές διεργασίες που μπορούν να προκαλέσουν κατολισθήσεις, ηφαιστειακές εκρήξεις και τσουνάμι, αλλά και να αναπτύξει συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης για την ενίσχυση της ασφάλειας των παράκτιων περιοχών.Επικεφαλής της ωκεανογραφικής αποστολής MSM132 είναι το Κέντρο Ωκεάνιων Ερευνών GEOMAR Helmholtz του Κιέλου στη Γερμανία, ενώ συνεργάζεται και το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Οι ερευνητές, που βρίσκονται εν πλω στο γερμανικό ερευνητικό σκάφος «MARIA S. MERIAN», θα δώσουν ιδιαίτερη έμφαση στο υποθαλάσσιο ενεργό ηφαίστειο του Κολούμπου, το οποίο έχει εκραγεί το 1650 έπειτα από ένα χρόνο έντονης σεισμικότητας. Τρία είναι τα κεντρικά ερωτήματα στα οποία θα επικεντρώσουν τις έρευνές τους οι επιστήμονες. Μπορούν οι σεισμοί να προκαλέσουν κατολισθήσεις; Οι ερευνητές χρησιμοποιούν βαθυμετρικούς χάρτες υψηλής ανάλυσης και σεισμικές μετρήσεις για να εκτιμήσουν αν οι τεκτονικές κινήσεις θα μπορούσαν να αποσταθεροποιήσουν τις πλαγιές του υποθαλάσσιου ηφαιστείου του Κολούμπου προκαλώντας την κατάρρευσή τους. Πώς επηρεάζει η ηφαιστειακή δραστηριότητα τη σταθερότητα του ηφαιστείου; Η διεθνής επιστημονική ομάδα χαρτογραφεί την έντονη υδροθερμική δραστηριότητα εντός του κρατήρα του Κολούμπου, όπου καυτό νερό και αέρια αλλοιώνουν τα πετρώματα. Στόχος είναι να εντοπιστούν αδύναμα σημεία στην ηφαιστειακή δομή που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε πιθανούς γεωκινδύνους. Ποια είναι η σχέση μεταξύ των σεισμών και των ηφαιστειακών εκρήξεων;Οι δισδιάστατες και τρισδιάστατες σεισμικές απεικονίσεις θα διερευνήσουν τον τρόπο με τον οποίο τα ρήγματα και οι ηφαιστειακές διεργασίες αλληλοεπηρεάζονται και αυτό αποτελεί έναν κρίσιμο παράγοντα για την κατανόηση των πιθανών ακραίων γεωλογικών φαινομένων. Πώς μπορεί να ανιχνευθεί έγκαιρα η ηφαιστειακή δραστηριότητα; Οι ερευνητές δοκιμάζουν ένα καινοτόμο σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης που χρησιμοποιεί αισθητήρες θαλάσσιου πυθμένα τελευταίας τεχνολογίας για τη συλλογή δεδομένων σε πραγματικό χρόνο σχετικά με τους σεισμούς, τις κινήσεις του εδάφους και τα ηφαιστειακά αέρια. Η τεχνολογία αυτή έχει σχεδιαστεί για να επιτρέψει την αξιόπιστη παρακολούθηση των υποθαλάσσιων ηφαιστείων.«Η πολυετής συνεργασία της επιστημονικής ομάδας του Πανεπιστημίου της Αθήνας στη θαλάσσια έρευνα με τα γερμανικά ινστιτούτα στο ηφαιστειακό πεδίο της Σαντορίνης οδήγησε στην επιτυχή έγκριση ενός φιλόδοξου ερευνητικού προγράμματος για την κατανόηση και την παρακολούθηση ακραίων θαλάσσιων γεωκινδύνων με στόχο την έγκαιρη προειδοποίηση των κατοίκων», περιγράφει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η καθηγήτρια Γεωλογικής Ωκεανογραφίας του Τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Παρασκευή Νομικού, η οποία συμμετέχει στην ωκεανογραφική αποστολή και μελετά το υποθαλάσσιο ηφαίστειο του Κολούμπου από το 2001.Όπως εξηγεί η ίδια, κατά τη διάρκεια της ωκεανογραφικής αποστολής θα εγκατασταθούν σύγχρονοι υποθαλάσσιοι σεισμογράφοι, οι οποίοι είναι εξοπλισμένοι με ειδικούς σένσορες για να μετράνε τη σεισμικότητα του χώρου, τις μετακινήσεις του εδάφους αλλά και τις φυσικοχημικές παραμέτρους του νερού. Επίσης, θα πραγματοποιηθεί τρισδιάστατη και δισδιάστατη σεισμική απεικόνιση του υποθαλάσσιου ρήγματος της Αμοργού που ενεργοποιήθηκε το 1956 και είχε καταστροφικές συνέπειες για τη Σαντορίνη, ενώ θα δημιουργηθεί και λεπτομερές φωτομωσαϊκό του ενεργού υδροθερμικού πεδίου του Κολούμπου με τη χρήση νέων καινοτόμων υποβρύχιων ρομπότ. «Τα αποτελέσματα της θαλάσσιας έρευνας θα συνδυαστούν με τις μετρήσεις του υποθαλάσσιου παρατηρητηρίου SANTORY, στο οποίο ηγείται το ΕΚΠΑ», προσθέτει η κ. Νομικού.Σχετικά με την επιλογή της περιοχής για τη διεξαγωγή της αποστολής MSM132, ο επικεφαλής επιστήμονας, καθηγητής Κρίστιαν Μπερντ (Christian Berndt), ο οποίος είναι επικεφαλής της Ερευνητικής Μονάδας Θαλάσσιας Γεωδυναμικής του Κέντρου Ωκεάνιας Έρευνας GEOMAR Helmholtz του Κιέλου, σημειώνει σε σχετική ανακοίνωση ότι «η περιοχή έχει ιστορικό πολυάριθμων ηφαιστειακών εκρήξεων, ορισμένες από τις οποίες ήταν ιδιαίτερα εκρηκτικές στο παρελθόν». Το πρόγραμμα Η ωκεανογραφική αποστολή MSM132 είναι η πρώτη από τις τρεις προγραμματισμένες ωκεανογραφικές αποστολές που θα γίνουν στο πλαίσιο του ερευνητικού προγράμματος «MULTI-MAREX», το οποίο μελετά τα θαλάσσια ακραία φαινόμενα και τους φυσικούς κινδύνους στην περιοχή της Μεσογείου. Υπό την καθοδήγηση της καθηγήτριας Dr Heidrun Kopp, 50 ερευνητές από διάφορους κλάδους συνεργάζονται για τη μείωση των κινδύνων από θαλάσσιους γεωκινδύνους, όπως σεισμοί, ηφαιστειακές εκρήξεις και τσουνάμι. Το «MULTI-MAREX» συνδυάζει καινοτόμες τεχνολογίες, όπως συστήματα παρακολούθησης βασισμένα σε τεχνητή νοημοσύνη και εργαλεία υποβρύχιας επικοινωνίας, με την κοινωνική συνεργασία σε τοπικό επίπεδο. Στόχος είναι η βελτίωση της πρόβλεψης κινδύνου, η ενίσχυση των συστημάτων έγκαιρης προειδοποίησης και η ανάπτυξη ισχυρών μέτρων προστασίας από κοινού με τις αρχές και τις τοπικές κοινότητες.Το έργο αυτό είναι ένα από τα τέσσερα έργα της τρίτης ερευνητικής αποστολής της γερμανικής ερευνητικής συμμαχίας «mareXtreme- Pathways to Improved Risk Management for Marine Extreme Events and Natural Hazards», η οποία χρηματοδοτείται από το Ομοσπονδιακό Υπουργείο Παιδείας και Έρευνας (BMBF) και τα πέντε βόρεια γερμανικά κρατίδια. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1849581/ypothalassies-ifaisteiakes-ekrixeis-kai-tsoynami-to-antikeimeno-neas-ereynitikis-apostolis-sto-aigaio/

Ζούμε άραγε μέσα σε ένα πρόγραμμα Matrix; Ξεκίνησε η μεγαλύτερη και πιο σύνθετη προσομείωση του Σύμπαντος. Τα αποτελέσματα θα βοηθήσουν στη διάνοιξη νέων δρόμων στην κοσμολογία. Ο δεύτερος ταχύτερος υπερυπολογιστής στον κόσμο που ήταν ο ταχύτερος μέχρι πριν από λίγες βδομάδες ξεκίνησε να «τρέχει» την πιο περίπλοκη προσομοίωση του Σύμπαντος σε υπολογιστή μέχρι σήμερα. Ο στόχος αυτής της προσομοίωσης είναι να δοκιμάσει αυτό που οι ερευνητές περιγράφουν ως «κοσμολογική υδροδυναμική».Ο υπερυπολογιστής που είναι γνωστός ως Frontier βρίσκεται στο Εθνικό Εργαστήριο Oak Ridge στις ΗΠΑ και είναι ένα πραγματικό υπολογιστικό θηρίο. Κατασκευασμένος για να είναι ο πρώτος υπερυπολογιστής exascale, μπορεί να εκτελέσει έως και 1,1 exaFLOPS, που ισούται με 1,1 πεντάκις εκατομμύριο (10^18 ή 1.100.000.000.000.000.000) λειτουργίες κινητής υποδιαστολής ανά δευτερόλεπτο.Είναι κατασκευασμένο από 9.472 κεντρικές μονάδες επεξεργασίας (CPU) της εταιρείας AMD και 37.888 μονάδες επεξεργασίας γραφικών (GPU) της AMD. Ο Frontier ήταν ο ταχύτερος υπερυπολογιστής στον κόσμο έως ότου ένας άλλος υπερυπολογιστής, ονόματι El Capitan που βρίσκεται στο Εθνικό Εργαστήριο Lawrence Livermore, επίσης στις ΗΠΑ, τον ξεπέρασε με 1.742 exaFLOPS τον Νοέμβριο του 2024. Οι προσομοιώσεις Μια ομάδα από το Εθνικό Εργαστήριο Argonne του Υπουργείου Ενέργειας των ΗΠΑ στο Ιλινόις, με επικεφαλής τον διευθυντή του τμήματος Argonnes για την υπολογιστική επιστήμη, Σαλμάν Χαμπίμπ, χρησιμοποίησε την προσομοίωση Hardware/Hybrid Accelerated Cosmology Code (HACC) στον Frontier. Το HAAC αναπτύχθηκε για πρώτη φορά πριν από περίπου 15 χρόνια και μοντελοποιεί την εξέλιξη του Σύμπαντος. Ο κώδικάς του γράφτηκε έτσι ώστε να μπορεί να προσαρμοστεί για οποιονδήποτε είναι ο ταχύτερος υπερυπολογιστής ανά πάσα στιγμή.Το HACC αναπτύχθηκε αρχικά σε υπερυπολογιστές κλίμακας peta (με δυνατότητα για εκτέλεση τετράκις εκατομμύρια υπολογισμούς) που φυσικά λιγότερο ισχυροί από τους Frontier και El Capitan. Για παράδειγμα, ένα έργο της ομάδας Argonne ήταν να χρησιμοποιήσει το HACC για να μοντελοποιήσει τρεις διαφορετικές κοσμολογικά περιβάλλοντα στον υπερυπολογιστή Summit, έναν υπολογιστή σε κλίμακα peta που ήταν ο ταχύτερος στον κόσμο μεταξύ Νοεμβρίου 2018 και Ιουνίου 2020. Οι τρεις προσομοιώσεις πήραν τα ονόματα πλανητών από τον κόσμο του Star Trek.Η προσομοίωση Qo’nos (που πήρε το όνομά του από τον μητρικό πλανήτη της φυλής Klingon) μοντελοποίησε το Σύμπαν χρησιμοποιώντας το τυπικό μοντέλο της κοσμολογίας η οποία περιλαμβάνει υπολογισμούς τόσο για τη σκοτεινή ενέργεια όσο και για την ψυχρή σκοτεινή ύλη. Η προσομοίωση Vulcan περιελάμβανε τεράστια νετρίνα και η προσομοίωση Ferenginar (που πήρε το όνομά της από την φυλή Φερένγκι) εξερεύνησε ένα Σύμπαν όπου η σκοτεινή ενέργεια δεν ήταν σταθερή αλλά άλλαζε με την πάροδο του χρόνου.Τα αποτελέσματα από τις προσομοιώσεις έδειξαν ότι όταν η σκοτεινή ενέργεια ποικίλλει μπορεί να οδηγήσει σε ισχυρότερη συσσώρευση γαλαξιών στο πρώιμο Σύμπαν – κάτι που οι αστρονόμοι θα μπορούσαν να αναζητήσουν σε έρευνες γαλαξιών υψηλής μετατόπισης, δηλαδή έρευνες γαλαξιών που κοιτάζουν σε περιοχές στις εσχατιές του ορατού Σύμπαντος.Από πολλές απόψεις, οι προσομοιώσεις που προκύπτουν είναι τόσο μεγάλες και λεπτομερείς όσο μια σημαντική βαθιά αστρονομική έρευνα, όπως η Sloan Digital Sky Survey ή οι επικείμενες έρευνες που θα διεξαχθούν από το Παρατηρητήριο Vera C. Rubin. Ωστόσο οι προσομοιώσεις Summit ήταν αποκλειστικά «βαρυτικές» και έτσι δεν ήταν αρκετά ισχυρές ώστε να περιλαμβάνουν άλλες δυνάμεις ή αποτελέσματα.Χρειάστηκαν πιο ισχυρές προσομοιώσεις για να συμπεριλάβουν άλλες δυνάμεις και φαινόμενα εκτός από τη βαρύτητα, και εκεί έρχεται ο Frontier, που υποστηρίζεται από ένα έργο 1.8 δισεκατομμυρίων δολαρίων του Υπουργείου Ενέργειας που ονομάζεται ExaSky για τη χρηματοδότηση υπολογιστών exascale. Τα στοιχεία Στο τυπικό μοντέλο της κοσμολογίας, κυριαρχούν δύο στοιχεία: η σκοτεινή ύλη και η σκοτεινή ενέργεια. Το υλικό από το οποίο είμαστε φτιαγμένοι όλοι μας, η λεγόμενη βαρυονική ύλη, αποτελεί λιγότερο από το 5% της ύλης και της ενέργειας στο Σύμπαν.«Επομένως, αν θέλουμε να μάθουμε τι κάνει το Σύμπαν, πρέπει να προσομοιώσουμε τη σκοτεινή ύλη και τη σκοτεινή ενέργεια, τη βαρύτητα καθώς και όλη την άλλη Φυσική, συμπεριλαμβανομένου των θερμών αερίων και του σχηματισμού άστρων, τις μαύρες τρύπες και τους γαλαξίες. Θα μπορούσαμε να το χαρακτηρίσουμε όλο αυτό ως έναν αστροφυσικό νεροχύτη κουζίνας για αυτό και ονομάζουμε τις προσομοιώσεις αυτές προσομοιώσεις κοσμολογικής υδροδυναμικής» λέει ο Χαμπίμπ.Προκειμένου να προετοιμαστεί το HACC για λειτουργία στο Frontier, οι απαιτήσεις του έργου ExaSky ήταν ότι το HACC πρέπει να τρέχει τουλάχιστον 50 φορές πιο γρήγορα στο Frontier από ό,τι στον Titan, ο οποίος ήταν ο ταχύτερος υπερυπολογιστής στον κόσμο το 2012 όταν το HACC αναπτύχθηκε αρχικά. Κατά τη διάρκεια της λειτουργίας του στο Frontier, το HACC έδειξε ότι είναι σχεδόν 300 φορές ταχύτερο.Ο Μπρόνσον Μέσερ διευθυντής της επιστήμης στο Oak Ridge Leadership Computing Facility, πιστεύει στο HACC για την προσθήκη του «φυσικού ρεαλισμού της συμπερίληψης των βαρυονίων και όλων των άλλων δυναμικών Φυσικών που κάνουν αυτή την προσομοίωση ένα πραγματικό κατόρθωμα ισχύς για το Frontier». Το ερώτημα Οι προσομοιώσεις, οι οποίες θα είναι προσβάσιμες στην αστρονομική κοινότητα, θα επιτρέψουν στους ερευνητές να εξερευνήσουν τα κοσμολογικά τους μοντέλα, θέτοντας ερωτήσεις σχετικά με τη φύση της σκοτεινής ύλης, τη δύναμη της σκοτεινής ενέργειας ή επιδιώκοντας εναλλακτικά μοντέλα βαρύτητας όπως η Τροποποιημένη Νευτώνεια Δυναμική (MOND ). Οι προσομοιώσεις μπορούν στη συνέχεια να συγκριθούν με αυτό που βρίσκουν οι πραγματικές αστρονομικές έρευνες, για να καθοριστεί ποιο μοντέλο ταιριάζει καλύτερα στις παρατηρήσεις.Όλα αυτά εγείρουν ένα συναρπαστικό φιλοσοφικό ερώτημα: Εάν η υπολογιστική ισχύς συνεχίσει να αυξάνεται, οι προσομοιώσεις μας για το Σύμπαν θα γίνουν πιο λεπτομερείς και ακριβείς παράλληλα, αλλά πού τελειώνει;Έχει προταθεί από ορισμένους επιστημονικούς στοχαστές ότι εμείς οι ίδιοι μπορεί να ζούμε σε μια προσομοίωση, ίσως ως προϊόν της προσπάθειας κάποιου άλλου να μοντελοποιήσει την πραγματικότητα. Και αν δημιουργούμε προσομοιώσεις ενώ βρισκόμαστε μέσα σε μια προσομοίωση, τότε ίσως στην πραγματικότητα βρισκόμαστε σε μια κατάσταση που αποκαλείται «άπειρη παλινδρόμηση» μια έννοια ότι κάθε εξήγηση απαιτεί άλλη εξήγηση. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1849879/xekinise-i-megalyteri-kai-pio-syntheti-prosomeiosi-toy-sympantos/

Θα γίνουν όλα ατμός ακτινοβολίας Χόκινγκ; O Στίβεν Χόκινγκ το 1974 απέδειξε ότι οι μαύρες τρύπες εκπέμπουν προς όλες τις κατευθύνσεις ένα είδος θερμικής ακτινοβολίας, την επονομαζόμενη ακτινοβολία Hawking. Aυτό σημαίνει ότι μετά από ένα εξαιρετικά μεγάλο χρονικό διάστημα, περίπου ~1067 χρόνια ή και περισσότερο, οι μαύρες τρύπες τελικά εξατμίζονται εξ’ ολοκλήρου. Πενήντα χρόνια μετά, οι φυσικοί Michael F. Wondrak, Walter D. van Suijlekom και Heino Falcke δημοσίευσαν δυο εργασίες(2) στις οποίες δείχνουν ότι αυτή η ακτινοβολία δεν περιορίζεται στις μαύρες τρύπες, υπονοώντας ότι μπορεί τελικά «όλα να εξατμίζονται». Υποστηρίζουν ότι η ακτινοβολία Hawking ίσως να μην εκπέμπεται μόνο από τις μαύρες τρύπες, αλλά είναι πιθανό να παράγεται από όλες τις μάζες που παραμορφώνουν σημαντικά τον χωροχρόνο. Προκύπτει λοιπόν το έρωτημα: Τα πάντα στο σύμπαν θα έχουν την ίδια μοίρα; Θα γίνουν όλα ‘ατμός’ ακτινοβολίας Χόκινγκ; «Όλα είναι ατμός» έλεγε ο Θανάσης Βέγγος ως Θρασύβουλας σε ταινία του 1962, πολύ πριν ανακαλυφθεί η εξάτμιση Χόκινγκ. Η ακτινοβολία Hawking προκύπτει από τον συνδυασμό δύο φαινομένων από εντελώς διαφορετικούς τομείς της φυσικής. Τη γενική σχετικότητα και την κβαντική θεωρία. Κάθε παρατηρητής στο δικό του αδρανειακό σύστημα αναφοράς αντιλαμβάνεται το κβαντικό κενό με τον ίδιο τρόπο. Δύο παρατηρητές, ένας κοντά σε μια μαύρη τρύπα και ένας μακριά από αυτή βλέπουν το κβαντικό κενό τους να συμπεριφέρεται πανομοιότυπα. Αλλά αν ρωτήσετε έναν από τους δύο παρατηρητές για το κβαντικό κενό στη θέση του άλλου παρατηρητή, θα σας πεί ότι βλέπει ένα διαφορετικό κενό στην άλλη θέση. Αυτή είναι μια από τις αξιοσημείωτες πτυχές του συνδυασμού της γενικής σχετικότητας (με το καμπυλωμένο υπόβαθρο του χώρου) με την κβαντική θεωρία πεδίου (η οποία περιγράφει τα κβαντικά πεδία): αυτά τα δύο φαινόμενα μαζί, μας δείχνουν ότι το κβαντικό κενό διαφέρει μεταξύ δύο οποιωνδήποτε περιοχών όπου η καμπυλότητα του χώρου διαφέρει.Το 1974, ο Χόκινγκ στην εργασία του με τίτλο ‘Black hole explosions?‘, ήταν ο πρώτος άνθρωπος που ενοποίησε αυτά τα γεγονότα, καταλήγοντας στο συμπέρασμα, ότι τα κβαντικά πεδία σε μια περιοχή του χωροχρόνου που είναι πολύ καμπυλωμένος (κοντά σε μια μαύρη τρύπα) οδηγούν σε έναν ειδικό τύπο ακτινοβολίας. Περίπου την ίδια εποχή, ανακαλύφθηκε ότι ένας παρατηρητής που κινείται με σταθερή επιτάχυνση στον κενό χώρο αντιλαμβάνεται ένα «λουτρό ακτινοβολίας», με την θερμοκρασία και την ενέργεια της ακτινοβολίας να εξαρτώνται από το μέγεθος της επιτάχυνσης. Αλλά αυτό συνδέεται με τη βασική ιδέα που οδήγησε τον Αϊνστάιν στην γενική θεωρία της σχετικότητας: την αρχή της ισοδυναμίας.Ο Αϊνστάιν αναρωτήθηκε, ποια θα ήταν η διαφορά μεταξύ δύο παρατηρητών που βρίσκονταν ο καθένας σε έναν εντελώς απομονωμένο από το εξωτερικό περιβάλλον, ο ένας σε ένα δωμάτιο στην επιφάνεια της Γης και ο άλλος σε ένα σκάφος κινούμενο στο διάστημα με σταθερή επιτάχυνση, όση η επιτάχυνση της βαρύτητας στην επιφάνεια της Γης. Ο Αϊνστάιν συνειδητοποίησε ότι δεν υπήρχε καμία διαφορά, οδηγούμενος στην αρχή της ισοδυναμίας, που άνοιξε το δρόμο για τη γενική σχετικότητα.Αργότερα, η αρχή της ισοδυναμίας θα είχε ιδιαίτερη σημασία για το φαινόμενο της ακτινοβολίας Hawking, καθώς αν ένας επιταχυνόμενος παρατηρητής σε κενό χώρο αντιλαμβάνεται ένα λουτρό ομοιόμορφης ακτινοβολίας, τότε ένας παρατηρητής που επιταχύνεται λόγω της στενής γειτνίασής του με μια μαύρη τρύπα θα πρέπει επίσης να βιώσει ομοιόμορφη ακτινοβολία. Επιπλέον, όσο πιο κοντά πλησιάζει στον ορίζοντα γεγονότων μιας μαύρης τρύπας, τόσο μεγαλύτερη είναι η επιτάχυνσή του, και επομένως, τόσο πιο ενεργητική θα ήταν η ακτινοβολία που θα βιώνει. Δηλαδή: ● Για έναν παρατηρητή μακριά από τον ορίζοντα γεγονότων της μαύρης τρύπας, πρακτικά δεν υπάρχει βαρυτική επιτάχυνση, κι έτσι πρακτικά δεν θα υπήρχε ακτινοβολία. ● Καθώς αρχίζει να πλησιάζει τον ορίζοντα γεγονότων της μαύρης τρύπας, η επιτάχυνσή του αυξάνεται κι έτσι αρχίζει να αντιλαμβάνεται περισσότερη ακτινοβολία. ● Και καθώς πρόκειται να φτάσει στον ορίζοντα γεγονότων, η επιτάχυνσή του αυξάνεται ακόμη περισσότερο, και έτσι η ακτινοβολία που βιώνει φτάνει στο αποκορύφωμά της. Όταν η καμπυλότητα του χώρου αυξάνεται, αυξάνεται και η επιτάχυνσή του παρατηρητή προς την κεντρική περιοχή μιας μαύρης τρύπας. Και παράλληλα αυξάνεται και η ποσότητα της ακτινοβολίας που ανιχνεύει σε αυτήν την περιοχή του χώρου. Υπάρχουν κάποια πράγματα που πρέπει να προσέξουμε σχετικά με την περιγραφή αυτού του φαινομένου. Πρώτον, δεν χρειάζεται καμία αναφορά στην αναλογία «ζευγών σωματιδίου-αντισωματιδίου» που χρησιμοποιείται τόσο συχνά από τον Χόκινγκ, καθώς αυτή η εσφαλμένη αναλογία είναι άσχετη με την παραγωγή της ακτινοβολίας. Δεύτερον, η ακτινοβολία Hawking που παράγεται δεν περιορίζεται ακριβώς στον ορίζοντα γεγονότων, αλλά μάλλον θα πρέπει να αναδύεται από οποιαδήποτε περιοχή του χώρου που έχει επαρκή χωρική καμπυλότητα ή που προκαλεί αρκετά ισχυρές επιταχύνσεις. Και τρίτον, όπως μας έμαθε ο Αϊνστάιν ότι δεν μπορούμε να διακρίνουμε τη διαφορά μεταξύ ενός βαρυτικού πεδίου και ενός επιταχυνόμενου συστήματος αναφοράς, δεν θα έπρεπε επίσης να υπάρχει διαφορά μεταξύ του χώρου έξω από μια μαύρη τρύπα και του χώρου στην ίδια απόσταση από οποιοδήποτε άλλο αντικείμενο ισοδύναμης μάζας. Αν βρίσκεστε σε μια συγκεκριμένη απόσταση από μια μάζα, που θα μπορούσε να είναι: ● ένα σημείο (σαν μαύρη τρύπα), ● ένα πολύ συμπαγές αντικείμενο που δεν καταρρέει βαρυτικά (όπως ένα άστρο νετρονίων), ● ένα λιγότερο συμπαγές αντικείμενο (όπως ένας λευκός νάνος), ● ή ένα μη συμπαγές αντικείμενο (όπως ένα άστρο), … θα βιώνατε την ίδια επιτάχυνση σε κάποια θέση με την ίδια χωρική καμπυλότητα. Εφόσον οι μάζες αυτών των διαφορετικών αντικειμένων είναι πανομοιότυπες και η απόστασή σας από το κέντρο αυτής της μάζας είναι ίδια, δεν θα πρέπει να ανιχνεύσετε καμία διαφορά σε κάθε περίπτωση.Οι φυσικοί Michael F. Wondrak, Walter D. van Suijlekom και Heino Falcke, υποστηρίζουν ότι, εφόσον οι μαύρες τρύπες παράγουν ακτινοβολία Χόκινγκ, τότε το ίδιο θα έπρεπε να κάνουν και τα άστρα νετρονίων, οι λευκοί νάνοι, τα κανονικά άστρα και οποιοδήποτε άλλο αντικείμενο. Θεωρούν ότι ο μόνος ρόλος που διαδραματίζει ο ορίζοντας γεγονότων – κάτι που διαθέτουν μόνο οι μαύρες τρύπες – είναι να καθορίζει όριο για το πού μπορεί να συλληφθεί η ακτινοβολία από την μαύρη τρύπα σε σχέση με το πού διαφεύγει από αυτή. Ο ορίζοντας γεγονότων χρησιμεύει ως το όριο για μια μαύρη τρύπα. Η επιφάνεια του άστρου νετρονίων χρησιμεύει ως το όριο για ένα άστρο νετρονίων. Το πιο εξωτερικό στρώμα ενός λευκού νάνου χρησιμεύει ως το όριο για έναν λευκό νάνο. Το τέλος της φωτόσφαιρας ενός άστρου χρησιμεύει ως το όριο για το άστρο. Σε όλες τις περιπτώσεις, υποστήριξαν οι συγγραφείς, θα εξακολουθούσε να υπάρχει η ακτινοβολία που παράγεται από τον καμπύλο χωροχρόνο γύρω από τη μάζα. Το κλάσμα αυτής της ακτινοβολίας που διαφεύγει από ένα τεράστιο αντικείμενο και εκπέμπεται στο σύμπαν ως ακτινοβολία Χόκινγκ, θα εξαρτιόταν αποκλειστικά από την μάζα και την ακτίνα του ίδιου του αντικειμένου, χωρίς να υπάρχει κάτι ιδιαίτερο σχετικά με τα όρια του ορίζοντα γεγονότων.Ακριβώς όπως το φαινόμενο Schwinger επιτρέπει την παραγωγή πραγματικών σωματιδίων που μεταφέρουν πραγματική ενέργεια από μια περιοχή του χώρου που διαθέτει ένα αρκετά ισχυρό ηλεκτρικό πεδίο, το βαρυτικό φαινόμενο της ακτινοβολίας Hawking γύρω από μια μαύρη τρύπα θα πρέπει να επιτρέπει την παραγωγή πραγματικής ακτινοβολίας, με την ποσότητα της ακτινοβολίας που διαφεύγει να εξαρτάται μόνο από την ένταση του βαρυτικού πεδίου στις σχετικές περιοχές του χώρου. Κι αυτό, εφόσον τελικά ισχύει, έχει συναρπαστικές συνέπειες.Όπως έδειξε η ίδια ομάδα φυσικών Wondrak et al σε νέα δημοσίευση με τίτλο «An upper limit to the lifetime of stellar remnants from gravitational pair production» τον Οκτώβριο του 2024, αν η καμπυλότητα του χωροχρόνου από μόνη της (και όχι η παρουσία ενός ορίζοντα γεγονότων) είναι το μόνο που απαιτείται για την παραγωγή ακτινοβολίας Hawking που μεταφέρει ενέργεια, τότε συμπαγή αστρικά υπολείμματα όπως τα άστρα νετρονίων και οι λευκοί νάνοι τελικά θα αποσυντεθούν όπως και οι μαύρες τρύπες. Η χρονική κλίμακα τ για την εξάτμιση προς ακτινοβολία Χίκινγκ ενός αντικειμένου σχετίζεται με την πυκνότητα μάζας ρ με την εξίσωση τ~ρ-3/2.Έτσι, οι αστρικές μαύρες και τα άστρα νετρονίων έχουν μάλλον συγκρίσιμο χρόνο ζωής (τ~1067−68 χρόνια), ενώ οι λευκοί νάνοι μπορούν να επιβιώσουν πολύ περισσότερο (τ ≳ 1078 χρόνια). Κατ’ αρχήν, η διαδικασία θα μπορούσε να εφαρμοστεί και σε άλλα αστροφυσικά αντικείμενα. Η Σελήνη με πυκνότητα 3,4 g/cm3 θα εξατμιστεί σε περίπου 3×1089 χρόνια και ένα σώμα με την πυκνότητα του νερού σε τ~1090 χρόνια. Οι βαρύτερες υπερμαζικές μαύρες τρύπες θα εξατμίζονται σε περίπου ~10103 χρόνια, αλλά κάτι ανάλαφρο και διάχυτο, όπως ένα διαστρικό νέφος ή, ακόμη χειρότερα, η άλως σκοτεινής ύλης, θα απαιτούσε ακόμη μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα από 10120 έως 10140 χρόνια. Ας σημειωθεί ότι για να ‘εξατμιστεί’ ένα πρωτόνιο απαιτούνται περίπου ~1067 χρόνια (το πείραμα Super-K έδειξε ότι τα πρωτόνια έχουν χρόνο ζωής πάνω από 1034χρόνια). Ωστόσο, υπάρχουν ακόμα αναπάντητα ερωτήματα και προβληματισμοί για όλα τα παραπάνω. Το ότι οι μαύρες τρύπες εκπέμπουν ακτινοβολία Hawking, παρότι δεν έχει αποδειχθεί πειραματικά, δεν αμφισβητείται από την επιστημονική κοινότητα. Όμως, υπάρχει σκεπτικισμός από πολλούς φυσικούς για το αν οι μάζες που δεν διαθέτουν ορίζοντες γεγονότων μπορούν να κάνουν κάτι αντίστοιχο. Προς το παρόν «η εξάτμιση των πάντων προς ακτινοβολία Χόκινγκ» αποτελεί μεν μια σοβαρή επιστημονική πρόταση, αλλά απαιτεί περαιτέρω διερεύνηση. Οριστική απάντηση διαθέτει μόνο ο Θρασύβουλας. 1.Oι μαύρες τρύπες δεν είναι τόσο μαύρες, αλλά συμπεριφέρονται σαν θερμά σώματα. Εκπέμπουν θερμική ακτινοβολία και σταδιακά εξατμίζονται. 2.Η πανομοιότυπη συμπεριφορά μιας μπάλας που πέφτει στο πάτωμα σε έναν επιταχυνόμενο πύραυλο (αριστερά) και στη Γη (δεξιά) είναι μια επίδειξη της αρχής της ισοδυναμίας του Αϊνστάιν. 3.H καμπύλωση του χωροχρόνου για μια μαύρη τρύπα, ένα άστρο νετρονίων, έναν λευκό νάνο ή ένα άστρο σαν τον Ήλιο μας. Κοντά στον ορίζοντα γεγονότων μιας μαύρης τρύπας, επιτυγχάνονται πιο έντονες καμπυλότητες από οπουδήποτε αλλού. Μακριά από όλα αυτά τα αντικειμενα, ο χωροχρόνος είναι ασυμπτωτικά επίπεδος, αλλά ούτε τελείως επίπεδος ούτε πραγματικά κενός. 4.Ο ορίζοντας γεγονότων μιας μαύρης τρύπας θεωρείται ως ο βασικός παράγοντας για τη δημιουργία της ακτινοβολίας Hawking γύρω από τις μαύρες τρύπες. Όμως νέες δημοσιεύσεις υποστηρίζουν ότι αυτή η ακτινοβολία μπορεί να δημιουργηθεί ανεξάρτητα από την ύπαρξη του ορίζοντα των γεγονότων [M.F. Wondrak et al., Phys. Rev. Lett. accepted, 2023]. 5.Χαρακτηριστικό χρονοδιάγραμμα για την εξάτμιση διαφόρων αντικειμένων ως συνάρτηση της πυκνότητας μάζας. Η μαύρη συμπαγής γραμμή αντιστοιχεί στην ακριβή εξίσωση τ=f(ρ) και η διακεκομμένη γραμμή δείχνει την ηλικία του σύμπαντος [H. Falcke, MF Wondrak, & WD van Suijlekom, Journal of Cosmology and Astroparticle Physics, (submitted), 2024] Διαβάστε περισσότερες λεπτομέρειες: 1. στο εκλαϊκευμένο άρθρο του Ethan Siegel: «Will everything eventually succumb to Hawking radiation?» , 2. στα αναλυτικά άρθρα των H. Falcke, MF Wondrak, & WD van Suijlekom: «Gravitational Pair Production and Black Hole Evaporation» και «An upper limit to the lifetime of stellar remnants from gravitational pair production«

Ο δορυφόρος Copernicus Sentinel-1C εκτοξεύθηκε με επιτυχία: Τι δεδομένα θα στέλνει στη Γη. Ο δορυφόρος παρατήρησης της Γης Copernicus Sentinel-1C εκτοξεύθηκε σήμερα με επιτυχία με τον πύραυλο Vega C της Arianespace από το ευρωπαϊκό διαστημικό κέντρο που βρίσκεται στη κοινότητα Κουρού της Γαλλικής Γουιάνας.Ο δορυφόρος κατασκευάστηκε με κύριο ανάδοχο την Thales Alenia Space, μια κοινοπραξία των Thales (67%) και Leonardo (33%).Το Sentinel-1C αποτελεί μέρος της αποστολής του διαστημικού προγράμματος Copernicus, του τμήματος Παρατήρησης της Γης της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το πρόγραμμα διαχειρίζεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και χρηματοδοτείται από την ΕΕ με μερική συνεισφορά του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA), του οργανισμού που είναι υπεύθυνος για την ανάπτυξη και την εκτόξευση των εξειδικευμένων δορυφόρων Sentinel. Ο ESA διευθύνει μέρος των αποστολών και διασφαλίζει τη διαθεσιμότητα των δεδομένων. Τι δεδομένα θα στέλνει στη Γη Ο Sentinel-1C θα βρεθεί στην ίδια τροχιά μαζί με τον δορυφόρο Sentinel-1A, παρέχοντας εικόνες της επιφάνειας της Γης, μέρα και νύχτα παντός καιρού, για ένα ευρύ φάσμα επιστημονικών εφαρμογών σχεδιασμένων για την προστασία του πλανήτη μας.Αυτά τα σημαντικά δεδομένα θα χρησιμοποιηθούν για την παρακολούθηση κατολισθήσεων, σεισμικών ζωνών, ηφαιστειακής δραστηριότητας και μεταβολών της επιφάνειας κάλυψης των πολικών πάγων. Θα παρέχουν επίσης πολύτιμες πληροφορίες για την παρακολούθηση της αποψίλωσης των δασών, τη χρήση των υδάτινων πόρων και την υποστήριξη των ομάδων αντιμετώπισης έκτακτων αναγκών και των ομάδων έρευνας και διάσωσης σε περίπτωση φυσικών καταστροφών. Επιπλέον, ο Sentinel-1C είναι ο πρώτος δορυφόρος της αποστολής Sentinel-1 που εξοπλίζεται με φορτίο συστήματος αυτόματης αναγνώρισης, επιτρέποντάς του να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στη θαλάσσια ασφάλεια, βελτιώνοντας τη διαχείριση της κυκλοφορίας, αποτρέποντας συγκρούσεις και παρακολουθώντας πλοία σε κρίσιμες περιοχές.Η αποστολή Sentinel-1 αποτελείται από δύο δορυφόρους σε ηλιοσύγχρονη τροχιά που λειτουργούν παράλληλα για να παρέχουν βέλτιστη παγκόσμια κάλυψη με κύκλο επανάληψης 12 ημερών. Η δυνατότητα τους να πραγματοποιούν προεργασίες σημαίνει ότι τα δεδομένα μπορούν να αποκτηθούν με συνέπεια για μεγάλες χρονικές περιόδους, πράγμα που είναι απαραίτητο για την ανάλυση των περιβαλλοντικών τάσεων. Δημόσιες αρχές, εταιρείες και πολίτες σε όλο τον κόσμο έχουν ελεύθερη, πλήρη και ανοικτή πρόσβαση σε αυτά τα δεδομένα.Ως κύριος ανάδοχος της αποστολής Sentinel-1 για λογαριασμό του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA), η Thales Alenia Space είναι υπεύθυνη για τον σχεδιασμό, την ανάπτυξη, την ενοποίηση και τις δοκιμές των δορυφόρων. Κάθε δορυφόρος Sentinel-1 κατασκευάζεται στο δορυφορικό φορέα PRIMA, που αναπτύχθηκε από την Thales Alenia Space για τον Ιταλικό Οργανισμό Διαστήματος (ASI), και φέρει ένα ραντάρ συνθετικού ανοίγματος (SAR) C-band, το οποίο αναπτύχθηκε από την Airbus Defence & Space. Αυτό το όργανο SAR επιτρέπει ακριβή χαρτογράφηση με ανάλυση έως 5 μέτρα και κάλυψη που φτάνει τα 400 χιλιόμετρα.«Είμαι πολύ χαρούμενος για την επιτυχή εκτόξευση του δορυφόρου Sentinel-1C, ο οποίος θα παρέχει πολύτιμες απεικονίσεις μέσω ραντάρ για ένα ευρύ φάσμα επιστημονικών εφαρμογών που συμβάλλουν στην προστασία του πλανήτη μας», δήλωσε ο Giampiero di Paolo, Αναπληρωτής CEO, Senior Vice President υπεύθυνος για την Παρατήρηση, Εξερεύνηση και Πλοήγηση στην Thales Alenia Space. «Οι ομάδες της Thales Alenia Space, που συμμετέχουν σε 11 από τις 12 αποστολές του προγράμματος Copernicus, μπορούν να είναι υπερήφανες για αυτή την επιτυχία, που σηματοδοτεί μια νέα φάση στη συνεργασία μας με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος».Με μάζα εκτόξευσης περίπου 2,2 τόνων, ο Sentinel-1C θα λειτουργεί σε χαμηλή γήινη τροχιά σε ύψος 700 χιλιομέτρων και έχει σχεδιασμένη διάρκεια ζωής τα 7,25 έτη. Στην ίδια τροχιά θα βρεθεί και ο «δίδυμος» του, Sentinel-1D, ο οποίος υποβάλλεται επί του παρόντος σε δοκιμές στις εγκαταστάσεις της Thales Alenia Space στις Κάννες. Οι νέοι δορυφόροι Sentinel-1 διαθέτουν μια καινοτόμο παγκόσμια πρωτοτυπία: έναν πατενταρισμένο μηχανισμό για τον διαχωρισμό της κεραίας του ραντάρ από το διαστημικό φορέα κατά την επανείσοδο στη γήινη ατμόσφαιρα στο τέλος της ζωής τους, συμβάλλοντας έτσι στον περιορισμό των διαστημικών σκουπιδιών. Η Leonardo συνέβαλε στην ανάπτυξη των δορυφόρων Sentinel-1C και 1D παρέχοντας τους αισθητήρες προσανατολισμού (Autonomous Star Tracker) και τις μονάδες τροφοδοσίας που υποστηρίζουν τη λειτουργία του ραντάρ, εξασφαλίζοντας συνεχή διαθεσιμότητα εικόνων.Τα δεδομένα από τον δορυφόρο Sentinel-1C θα συλλέγονται από αρκετά ευρωπαϊκά κέντρα, συμπεριλαμβανομένου του σταθμού εδάφους του διαστημικού κέντρου e-GEOS, μια κοινοπραξία μεταξύ της Telespazio (80%) και του Ιταλικού Οργανισμού Διαστήματος (20%), που βρίσκεται στη Matera της Ιταλίας. "https://www.iefimerida.gr">iefimerida.gr</a>

Νέα μελέτη επιβεβαιώνει την εξωγήινη προέλευση του νερού της Γης. Το νερό του κομήτη που εξερεύνησε ευρωπαϊκό διαστημόπλοιο είναι ίδιο με αυτό των ωκεανών μας.Μια νέα μελέτη που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Science Advances» στηρίζει την κρατούσα θεωρία για την εξωγήινη προέλευση του νερού της Γης.Η ζωή έτσι τουλάχιστον όπως τη γνωρίζουμε είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την παρουσία του νερού σε υγρή μορφή. Η επιστημονική κοινότητα προσπαθεί εδώ και δεκαετίες να βρει στοιχεία που να αποκαλύπτουν την προέλευση του νερού της Γης χωρίς ωστόσο να έχουν εντοπισθεί ατράνταχτες αποδείξεις για το πώς έκανε την εμφάνιση του στον πλανήτη μας.Η κρατούσα θεωρία αναφέρει ότι το νερό έφτασε στη Γη με τους αμέτρητους διαστημικούς βράχους (αστεροειδείς, κομήτες κ.α.) που βομβάρδιζαν τον πλανήτη μας λίγο μετά τη γέννηση του. Υπάρχουν και επιστήμονες που θεωρούν το νερό της Γης προϊόν εσωτερικών γεωατμοσφαιρικών διεργασιών ενώ έχει αναδειχθεί και μια ενδιάμεση άποψη που αναφέρει ότι το νερό των ωκεανών της Γης αποτελεί μείγμα νερού που δημιουργήθηκε είτε στο εσωτερικό είτε/και στην ατμόσφαιρα του πλανήτη μας πέφτοντας ως βροχή στην επιφάνεια και νερού που έφθασε εδώ με διαστημικούς βράχους.Τη μελέτη πραγματοποίησε ερευνητική ομάδα με επικεφαλής επιστήμονες της NASA και τα αποτελέσματα της δείχνουν ότι το νερό στον κομήτη 67P/Churyumov–Gerasimenko, τον πρώτο κομήτη που τέθηκε σε τροχιά και προσγειώθηκε σε αυτόν ένα ερευνητικό σκάφος, έχει παρόμοια μοριακή υπογραφή με το νερό στους ωκεανούς της Γης.Προηγούμενες αντίστοιχες μελέτες στα δεδομένα και δείγματα που συνέλεξε το σκάφος της ευρωπαϊκής αποστολής Rosetta από τον κομήτη 67P/Churyumov–Gerasimenko είχαν δείξει ότι το νερό του κομήτη δεν έχει κάποια χημική συγγένεια με το νερό της Γης. Οι μελέτες αυτές βασίστηκαν σε αναλύσεις της σκόνης και αερίων του κομήτη αλλά η επανεξέταση που έκανε η ερευνητική ομάδα εμφανίζει διαφορετικά αποτελέσματα. Η σκόνη Σύμφωνα με τους ερευνητές οι προηγούμενες μελέτες βασίστηκαν στην ανάλυση δειγμάτων σκόνης και αερίων που ελήφθησαν από ένα σημείο του κομήτη όπου η τροχιακή του κίνηση και καθώς κινείται κοντά προς τον Ήλιο προκαλεί μεταβολές στη χημική τους σύσταση και όταν αναλύθηκαν αυτά τα δείγματα είχε προκληθεί αυτή η μεταβολή που ξεγέλασε τους επιστήμονες που έκαναν αυτές τις μελέτες οδηγώντας τους σε λάθος συμπέρασμα.Οι ερευνητές λένε ότι η μελέτη τους από τη μια πλευρά βοηθά στην καλύτερη κατανόηση του ρόλου που έπαιξαν οι κομήτες στην παρουσία του νερού στη Γη αλλά και από την άλλη πλευρά σε μια νέα προσέγγιση που θα πρέπει να έχουν οι ερευνητές που μελετούν διαστημική σκόνη και να λαμβάνουν υπόψη τους νέα δεδομένα και πιθανές αλληλεπιδράσεις που μπορεί αυτή να έχει με το περιβάλλον στο οποίο βρίσκεται τη δεδομένη στιγμή που γίνεται λήψη του δείγματος. Το νερό του εικονιζόμενου κομήτη 67P/Churyumov–Gerasimenko είναι παρόμοιο με της Γης λένε επιστήμονες της NASA. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1848394/nea-meleti-epivevaionei-tin-exogiini-proeleysi-toy-neroy-tis-gis/

Τεράστιοι αστεροειδείς που έπεσαν «αθόρυβα» στη Γη πονοκεφαλιάζουν τους ειδικούς. Πρόκειται για δύο συμβάντα που δεν προκάλεσαν όπως φαίνεται καμία επίπτωση στον πλανήτη. Είναι δεδομένο ότι η πτώση μεγάλου μεγέθους διαστημικών βράχων σε πλανήτες (και δορυφόρους) προκαλούν διαφόρων ειδών μεγάλης έκτασης και επίσης μεγάλης χρονικής διάρκειας γεωατμοσφαιρικές καταστροφές.Πριν από 66 εκατ. έτη έπεσε στη χερσόνησο του Γιουκατάν στο Μεξικό ένας γιγάντιος αστεροειδής διαμέτρου 10-15 χλμ. με τις επιπτώσεις της τρομακτικής σύγκρουσης να οδηγούν σύμφωνα με τη κρατούσα θεωρία στην εξαφάνιση του 80% της ζωής στη Γη με πιο σημαντική την εξαφάνιση των δεινοσαύρων που κυριαρχούσαν τον πλανήτη μας για περίπου 150 εκατ. έτη και η απουσία τους άνοιξε το δρόμο στην κυριαρχία των θηλαστικών και τελικά την εμφάνιση του ανθρώπου.Με δημοσίευση της στην επιθεώρηση «Communications Earth & Environment» ερευνητική ομάδα παρουσιάζει τα αποτελέσματα της μελέτης που πραγματοποίησαν σε δύο τεράστιους κρατήρες που βρίσκονται ο ένας στον κόλπο Chesapeake Mid-Atlantic στις ΗΠΑ και ο άλλος στη Σιβηρία. Πρόκειται για τον τέταρτο και τον πέμπτο μεγαλύτερο κρατήρα στη Γη που δημιουργήθηκαν από πτώση κάποιου αστεροειδή.Οι δύο αστεροειδείς έπεσαν στη Γη με διαφορά μόλις 25 χιλιάδων ετών πριν από περίπου 35 εκατ. έτη μια εποχή δηλαδή που πιθανολογείται ότι τα οικοσυστήματα της Γης είχαν αρχίσει να ανακάμπτουν από το βαρύ χτύπημα του αστεροειδή που εξόντωσε τους δεινοσαύρους. Όμως οι ερευνητές που μελέτησαν το τοπικό περιβάλλον και πραγματοποιήσαν χρονολογήσεις που δείχνουν τις συνθήκες που επικρατούσαν μετά την πτώση των δύο αστεροειδών είναι ιδιαίτερα προβληματισμένοι αφού τα αποτελέσματα δεν υποδεικνύουν κανενός είδους κλιματική ή άλλη γεωατμοσφαιρική μεταβολή στον πλανήτη μας παρόμοια με αυτή που θα έπρεπε να υπάρχει από την πτώση δύο μεγάλων αστεροειδών σε πολύ κοντινή χρονική απόσταση μεταξύ τους. Τα ευρήματα Η μελέτη αναδεικνύει στοιχεία για μια μόνιμη αλλαγή του κλίματος περίπου 150.000 χρόνια μετά την πτώση των δύο αστεροειδών. «Αυτό που είναι αξιοσημείωτο στα αποτελέσματά μας είναι ότι δεν υπήρξε πραγματική αλλαγή μετά την πτώση των αστεροειδών. Περιμέναμε διάφορα ισότοπα να μετατοπιστούν προς τη μία ή την άλλη κατεύθυνση, υποδεικνύοντας θερμότερα ή ψυχρότερα νερά, αλλά αυτό δεν συνέβη. Αυτές οι μεγάλες κρούσεις αστεροειδών συνέβησαν και μακροπρόθεσμα ο πλανήτης μας φαινόταν να συνεχίζει να λειτουργεί ως συνήθως» αναφέρει Μπρίτζετ Γουέιντ καθηγήτρια του University College του Λονδίνου Bridget Wade, μέλος της ερευνητικής ομάδας που μελέτησε επίσης εκατοντάδες απολιθώματα οστρακοειδών που έχουν χρονολογηθεί την εποχή που έπεσαν οι δύο αστεροειδείς στη Γη.Η ανάλυση αυτή προσφέρει ανάμεσα στα άλλα τις συνθήκες που επικρατούσαν στη θάλασσα εκείνη την περίοδο. Ανέλυσαν επίσης κάποιες ύλες στο νερό η παρουσία των οποίων εξηγείται μόνο από την πτώση αστεροειδών οι οποίες επίσης δεν υπέδειξαν κάποια πλανητική επίπτωση η οποία θα έπρεπε να υπάρχει από αυτά τα συμβάντα.Οι ερευνητές λένε ότι και οι μελέτες της πτώσης του αστεροειδή στο Μεξικό πριν από 66 εκατ. έτη υποδεικνύουν την πιθανότητα να συμβαίνουν πολύ σύντομες χρονικά μεταβολές, κλίματος ή άλλες, μετά από πτώση μεγάλων αστεροειδών, μεταβολές που διαρκούν λίγες δεκάδες έτη και άρα μπορεί το ίδιο να συνέβη και στην περίπτωση των δύο αστεροειδών. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1847201/terastioi-asteroeideis-poy-epesan-athoryva-sti-gi-ponokefaliazoyn-toys-eidikoys/

Επουλώνοντας ένα κρυφό τραύμα εθνικής μνήμης. Στα σχολικά βιβλία Ιστορίας δεν αναδεικνύονται επαρκώς τα τεχνολογικά επιτεύγματα των αρχαίων Ελλήνων. «Υπάρχει μια πολλαπλή έλλειψη και ως εκ τούτου μια πολλαπλή ανάγκη να αποκατασταθεί ένα κρυφό τραύμα εθνικής μνήμης: αγνοούμε ή, για να το θέσω ηπιότερα, υποτιμούμε τον ρόλο της αρχαίας ελληνικής τεχνολογίας ως ουσιώδους συστατικού του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού». Έτσι ξεκίνησε η κουβέντα μας με τον ομότιμο καθηγητή του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου κ. Θεοδόσιο Τάσιο με αφορμή το πρόσφατο συνέδριο της Εταιρείας Διερεύνησης της Αρχαιοελληνικής και Βυζαντινής Τεχνολογίας (ΕΔΑΒΥΤ) κάποιες από τις ανακοινώσεις του οποίου θα διαβάσετε παρακάτω. Σύμφωνα με τον διακεκριμένο έλληνα καθηγητή, «δεν υπάρχει κανένας πολιτισμός στον κόσμο ο οποίος να μην εδράζεται στην οικονομία και στην τεχνολογία. Δεν γίνεται αλλιώς, έτσι είναι η φύσις των πραγμάτων. Πώς να στηθεί πολιτισμός χωρίς πόλιν, πώς να στηθεί πολιτισμός χωρίς οικονομία, πώς να περπατήσει η οικονομία χωρίς τεχνολογία; Δεν γίνεται! Άρα, είναι προφανέστατον ότι ένας πολιτισμός δεν μπορεί να περιγραφεί ή μάλλον δεν μπορούμε να τον νιώσουμε παρά μόνον αν ξεκινήσουμε από τις ρίζες του, την οικονομία και την τεχνολογία».Είναι γεγονός ότι από τα σχολικά βιβλία Ιστορίας, τα οποία εστιάζουν πρωτίστως στους πολέμους, λείπουν ή δεν αναδεικνύονται επαρκώς τα τεχνολογικά επιτεύγματα των αρχαίων Ελλήνων. Ετσι, η εικόνα που έχουμε για αυτούς είναι μάλλον ελλιπής αφού «δεν λαμβάνεται υπ’ όψιν η τεχνοφιλία τους, η οποία είναι φανερή ήδη από τη μυθολογία τους, δηλαδή από την ψυχολογική διάθεση αυτών των ανθρώπων» σημείωσε ο κ. Τάσιος, ο οποίος κατά τη διάρκεια της ομιλίας του θύμισε στο ακροατήριο του συνεδρίου ότι «στη ρίζα της ίδιας της θρησκείας των αρχαίων Ελλήνων βρίσκονται δύο ολύμπιοι θεοί-μηχανικοί, ο Ηφαιστος και η Αθηνά».Πράγματι, από «τα περίτεχνα και άλυτα δεσμά» που όπως αναφέρεται στην «Οδύσσεια» χρησιμοποίησε ο Ηφαιστος για να δέσει στο συζυγικό του κρεβάτι την άπιστη Αφροδίτη και τον εραστή της τον Αρη, μέχρι τα τεράστια εγγειοβελτιωτικά έργα των Μυκηναίων, τις αθηναϊκές τριήρεις (που αποδείχθηκαν το «υπερόπλο» των Αθηναίων στη διάρκεια των Περσικών Πολέμων) και τις ελεπόλεις (δηλαδή τους αυτοκινούμενους πολεμικούς πύργους) που χρησιμοποίησε ο Μέγας Αλέξανδρος στην εκστρατεία του, η ιστορία των ελληνικών φύλων είναι (και) μια ιστορία ανάπτυξης της τεχνολογίας. Την οποία δεν θα πρέπει να αγνοούμε.Στην επούλωση αυτού του κρυφού τραύματος εθνικής μνήμης στοχεύει τα τελευταία 40 χρόνια η ΕΔΑΒΥΤ μέσω διαλέξεων, μαθημάτων, συνεδρίων αλλά κυρίως μέσω του ερευνητικού έργου των μελών της.Οι επιστήμονες της ΕΔΑΒΥΤ αφενός μελετούν με σύγχρονα μέσα τα ανασκαφικά ευρήματα, αφετέρου – ανατρέχοντας στις πηγές και μελετώντας τα διεξοδικά – «ζωντανεύουν» τα αρχαία τεχνολογικά επιτεύγματα αποδεικνύοντας τη λειτουργικότητά τους. Με άλλα λόγια συμπληρώνουν κομμάτι-κομμάτι το παζλ της Ιστορίας μας. Και για αυτό χρωστούμε σε όλους ένα μεγάλο «ευχαριστώ». 1. Πως λειτουργούσε η ελέπολις του Ποσειδωνίου Η ελέπολις του Ποσειδωνίου αξιοποιήθηκε στην εκστρατεία του μεγάλου στρατηλάτη – Το πρόσφατο συνέδριο της Εταιρείας Διερεύνησης της Αρχαιοελληνικής και Βυζαντινής Τεχνολογίας κατέδειξε την ιδιοφυή σκέψη των προγόνων μας.Ποίηση, θέατρο, δημοκρατία, φιλοσοφία… Πιθανότατα, οι πρώτες λέξεις που μας έρχονται στον νου αν ερωτηθούμε για τα δώρα των αρχαίων προγόνων μας στον δυτικό πολιτισμό. Σπανίως όμως θα προσθέταμε στα παραπάνω και την τεχνολογία. Και θα είχαμε εντελώς άδικο!Το εύρος των τεχνολογικών ανακαλύψεων των αρχαίων Ελλήνων κάλυπτε όλους τους τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας (λατομική, ναυπηγική, ναυσιπλοΐα, οικοδομική, γεωτεχνία, μηχανολογία, υδραυλικά έργα, κεραμουργία…), πράγμα που φάνηκε περίτρανα στο 3ο Διεθνές Συνέδριο Αρχαίας Ελληνικής και Βυζαντινής Τεχνολογίας, το οποίο διοργανώθηκε πρόσφατα από την Εταιρεία Διερεύνησης της Αρχαιοελληνικής και Βυζαντινής Τεχνολογίας (ΕΔΑΒΥΤ) και το Κέντρο «Νόησις». Το ΒΗΜΑ-Science παρακολούθησε το συνέδριο και σας δίνει σήμερα μια μικρή γεύση από την τεχνολογική ιδιοφυια των αρχαίων Ελλήνων.Τι είναι όμως η τεχνολογία; «Η τεχνολογία είναι η πρώτη αντίδραση του εγκεφάλου του ανθρώπου έναντι στην «κακία» της φύσης, έναντι, δηλαδή, των συνθηκών που τον απειλούσαν» είπε στην έναρξη του συνεδρίου ο ομότιμος καθηγητής του ΕΜΠ Θεοδόσιος Τάσιος και πρόσθεσε: «Είναι μια πρώτη ενεργή παρέμβαση στον κόσμο – παρέμβαση που αλλοιώνει τον κόσμο: Θαυμάζω ένα ανθισμένο κλαρί, το κόβω όμως και το κάνω δόρυ. Σκοντάφτω σε μια πέτρα στον δρόμο μου, τη λαξεύω όμως και την κάνω μαχαίρι».Σύμφωνα με τον έλληνα καθηγητή: «Χάρη στα επί χιλιάδες χρόνια θαυμαστά τεχνολογικά επιτεύγματα της ανθρωπότητας ωρίμασε και η γέννηση της επιστήμης στην Ιωνία του 5ου π.Χ. αιώνα». Εξηγώντας για το ΒΗΜΑScience τη θέση ότι η τεχνολογία «γέννησε» την επιστήμη ο κ. Τάσιος σημείωσε: «Οι άνθρωποι άρχισαν να ικανοποιούν τις ανάγκες τους που δεν μπορούσαν να ικανοποιηθούν με φυσικά μέσα. Αρχισαν λοιπόν να παράγουν καταστάσεις, προϊόντα, έργα και σιγά-σιγά μεγάλωναν οι κλίμακες αυτών των έργων (π.χ. αποξήρανση λιμνών στη Μυκηναϊκή Εποχή). Ετσι, άνοιγε το μυαλό τους, διαπίστωναν ότι μπορούσαν να παράγουν έργα χωρίς τη θεϊκή παρέμβαση. Και επιπλέον είχαν τρόπους να ελέγχουν την ορθότητα και αποτελεσματικότητα των έργων τους μέσω της νόησης.Οπότε, χάρη στην πείρα που απέκτησε ο άνθρωπος μέσω του τεχνολογικού ενεργήματος, αισθάνθηκε ότι μπορούσε με τη λογική του να ελέγξει και την πορεία των φυσικών πραγμάτων. Σκέφτηκε δηλαδή ως αντικείμενο έρευνας να μην είναι τα δικά του δημιουργήματα (τεχνολογία) αλλά τα υφιστάμενα δημιουργήματα της φύσης. Αυτό όμως είναι επιστήμη! Αν με το μυαλό αρχίζουμε να ελέγχουμε τα πώς και τα γιατί μιας ομάδας γεγονότων ή πραγμάτων, αυτό είναι επιστήμη. Και γεννήθηκε επειδή υπήρξε το προηγούμενο της τεχνολογικής παραγωγής. Συνέβη στην Ιωνία, συνέβη τον 5ο αιώνα, συνέβη στην Ελλάδα!».Προς επίρρωση των λόγων του ο κ. Τάσιος επεσήμανε ότι «ο Πλάτων θαύμαζε τον Θαλή όχι ως μαθηματικό, αλλά ως μηχανικό (ο οποίος εξέτρεψε τα ρείθρα του ποταμού Αλυος για να περάσουν τα στρατεύματα του Κροίσου). Πράγματι, ο Θαλής πέτυχε εκτροπή ποταμού με τρία φράγματα και αυτό είναι μηχανική μεγάλης κλίμακας που μοιάζει με τα έργα της δημιουργίας». Μοναδική κατασκευή Μπορεί λοιπόν η επιστήμη να γεννήθηκε από την τεχνολογία, αλλά φαίνεται πως σήμερα η επιστήμη επιστρέφει το χρέος της, καθώς αξιοποιείται για τη μελέτη των αρχαίων τεχνολογιών. Μαθηματικά και φυσική χρησιμοποίησε ο καθηγητής Τάσιος προκειμένου να μελετήσει μια μοναδική στο είδος της κατασκευή, την ελέπολι του Ποσειδωνίου.«Οι ελεπόλεις ήταν μέρος του στρατιωτικού εξοπλισμού των αρχαίων. Επρόκειτο για ογκώδεις πολυώροφες κατασκευές εξοπλισμένες στο εσωτερικό τους με καταπέλτες. Φτιαγμένες από ξύλο, περιείχαν και λίγα μεταλλικά στοιχεία, ενώ το εξωτερικό τους θωρακιζόταν περιμετρικά με βοδινές δορές ποτισμένες στο ξίδι ώστε να μην πιάνουν φωτιά. Προκειμένου να διευκολύνεται η μεταφορά τους, αποτελούνταν από μικρά προκατασκευασμένα στοιχεία και συναρμολογούνταν εκεί όπου χρειαζόταν. Τα επιμέρους τμήματά τους μεταφέρονταν με βοϊδάμαξες σε απόσταση ασφαλείας από το εχθρικό τείχος που επρόκειτο να πολιορκηθεί και η συναρμολόγηση διαρκούσε μερικές ημέρες. Μετά τη συναρμολόγηση, εκατοντάδες στρατιώτες έσπρωχναν τις ελεπόλεις σε απόσταση βολής ή και μέχρι επαφής με το τείχος».Ωστόσο, η ελέπολις που σχεδίασε ο μακεδόνας μηχανικός Ποσειδώνιος και η οποία χρησιμοποιήθηκε κατά την εκστρατεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου αποτελεί εξαίρεση καθώς αρκούσαν μερικές δεκάδες στρατιώτες για να μετακινηθεί. Και μάλιστα οι στρατιώτες βρίσκονταν στο εσωτερικό της ελεπόλεως, προστατευμένοι από τον εχθρό. «Την ελέπολι του Ποσειδωνίου περιγράφει ο ιστορικός Βίτων (~230 π.Χ.) ως έναν τροχοφόρο και κριοφόρο πύργο, ύψους 28 μ., του οποίου η βάση είχε διαστάσεις 15×23 μ.Το συνολικό βάρος της υπολογίζεται γύρω στους 90 τόνους, ενώ η κίνησή της γινόταν μηχανολογικά με ένα γιγάντιο κατακόρυφο βίντσι το οποίο περιέστρεφαν λίγοι στρατιώτες, οι οποίοι βάδιζαν κυκλικά στο δάπεδο του πρώτου ορόφου» σημείωσε κατά τη διάρκεια της παρουσίασής του ο κ. Τάσιος και εξήγησε: «Οι στρατιώτες έσπρωχναν κατά την οριζόντια διεύθυνση 10 μεγάλες χειρολαβές οι οποίες προέβαλλαν ακτινωτά από το κατακόρυφο βίντσι. Η κίνηση των στρατιωτών έθετε σε περιστροφική κίνηση τον κατακόρυφο άξονα από το βίντσι, ο οποίος με τη σειρά του περιέστερεφε έναν ιμάντα που μετέφερε την κίνηση στον άξονα των μπροστινών τροχών. Ετσι οι μπροστινοί τροχοί κυλούσαν πάνω στο έδαφος υπερβαίνοντας την αντίσταση κύλισης. Ανάλογος ιμάντας υπήρχε και για τους πίσω τροχούς».Το κατά πόσο η περιγραφή του Βίτωνα ευσταθεί και μαθηματικά θέλησε να ελέγξει ο ελληνας καθηγητής. «Η αντίσταση κύλισης είναι γνωστή από άλλες ελεπόλεις, και έτσι μπορούμε να εκτιμήσουμε τη δύναμη που πρέπει να επιβάλλει ο ιμάντας στον άξονα των τροχών ώστε αυτοί να περιστραφούν. Τη δύναμη αυτή θα την έδινε στον ιμάντα ο κατακόρυφος άξονας του βιντσιού καθώς το περιέστρεφαν οι στρατιώτες. Ετσι λοιπόν καταλήγουμε να βρούμε με πόση δύναμη χρειαζόταν να σπρώχνουν οι στρατιώτες τις χειρολαβές του άξονα του βιντσιού».Οι υπολογισμοί του έλληνα καθηγητή επιβεβαίωσαν την περιγραφή του Βίτωνα: αρκούσαν όντως περί τους 40 στρατιώτες (οι οποίοι σε ομάδες των 4 έσπρωχναν καθεμία από τις 10 χειρολαβές) για να μετακινηθεί η γιγαντιαία κατασκευή που αξιοποιήθηκε στην εκστρατεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου. https://www.tovima.gr/print/science/i-gnosti-agnosti-arxaia-elliniki-texnologia/ 2. Αρχαία Ελεύθερνα: Τι έκρυβε το υπόγειο θησαυροφυλάκιο με το καπάκι των 600 κιλών Ο ευφυής τρόπος ανοίγματός του σχεδιάστηκε για να δυσκολεύει τους επίδοξους κλέφτες των εσόδων του ναού ή και της πόληςΣτη μνήμη του καθηγητή Κλασικής Αρχαιολογίας Θανάση Καλπαξή, υπό την εποπτεία του οποίου ξεκίνησαν το 1985 οι ανασκαφές του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης στο κεντρικό πλάτωμα του λόφου Πυργί της Ελεύθερνας (Τομέας ΙΙ – Κεντρικός), ήταν αφιερωμένη η ανακοίνωση του αρχιτέκτονα Ιωάννη Μπίτη, συνεργάτη της διευθύvτριας της ανασκαφής Χριστίνας Τσιγωνάκη και της αρχαιολόγου Νικολίας Σπανού.Η ομιλία αφορούσε μια υπόγεια κατασκευή η οποία εντοπίζεται σε μνημειακό οικοδόμημα στην ακρόπολη της αρχαίας Ελεύθερνας, στο οποίο ο Καλπαξής είχε αναγνωρίσει λατρευτική χρήση. «Στον σηκό του ναού εντοπίστηκε κάτω από το μεταγενέστερο ρωμαϊκό δάπεδο υπόγεια κατασκευή η οποία χρονολογείται στην ελληνιστική περίοδο. Πρόκειται για έναν μικρό υπόγειο θάλαμο με χρήση θησαυροφυλακίου, ο οποίος σφράγιζε με έναν μονολιθικό κοχλία. Η λειτουργία του συνδέεται με τη φύλαξη των εσόδων του ναού ή και της πόλης» σημείωσε ο κ. Μπίτης και συνέχισε περιγράφοντας την κατασκευή, τα κύρια μέρη της οποίας από κάτω προς τα πάνω είναι «ο υπόγειος κιβωτιόσχημος θάλαμος, μια διαχωριστική πλάκα με κυκλικό άνοιγμα, ένας δακτύλιος με διαμορφωμένο σπείρωμα στην εσωτερική του επιφάνεια και τέλος μια κυκλική διαμόρφωση της ανώτερης στρώσης των λίθων».Με άλλα λόγια, στο πάτωμα του ναού εντοπίστηκε το 600 κιλών «καπάκι» της κατασκευής η οποία αναπτύσσονταν υπογείως και η οποία ονομάζεται «θησαυρός».Η ιδέα να φυλάσσονται τα πολύτιμα της πόλης σε ναούς ώστε να αποθαρρύνεται η σύληση δεν είναι αυτό που καθιστά ξεχωριστό τον «θησαυρό» της Ελεύθερνας (τον οποίο μπορούμε να φανταστούμε ως ένα πέτρινο δοχείο που κλείνει με βιδωτό καπάκι). Αυτό που τον καθιστά ξεχωριστό είναι ο ευφυής τρόπος ανοίγματός του, ο οποίος σχεδιάστηκε για να δυσκολεύει τους επίδοξους κλέφτες.Οπως διαπίστωσαν οι διακεκριμένοι ερευνητές αυτού του μοναδικού τεχνουργήματος, αν «ξετυλίξουμε» τις κυλινδρικές επιφάνειες του κοχλία και του περικοχλίου σε επίπεδα, «οι ελικοειδείς γραμμές των σπειρωμάτων δεν προέρχονται από μια κεκλιμένη ευθεία γραμμή, όπως συμβαίνει συνήθως, αλλά παράγονται από μια ελαφρώς καμπυλωμένη γραμμή. Αν πάνω σε αυτό το ξετυλιγμένο επίπεδο η γραμμή ήταν ευθεία, τότε η ολίσθηση του σπειρώματος του κοχλία πάνω στο σπείρωμα του περικοχλίου θα γινόταν ακριβώς όπως η ολίσθηση ενός στερεού σώματος πάνω σε ένα κεκλιμένο επίπεδο, οπότε ο κοχλίας θα ξεβιδωνόταν παραμένοντας πάντοτε κατακόρυφος.Τώρα όμως όπου πάνω στο ξετυλιγμένο επίπεδο η γραμμή είναι καμπύλη, η ολίσθηση επάνω της συνεπάγεται και μια συνεχή ελαφρά στροφή του ολισθαίνοντος σώματος. Με άλλα λόγια, στην περίπτωσή μας, καθώς ο κοχλίας θα ξεβιδώνεται, ο άξονάς του θα εκτρέπεται όλο και περισσότερο από την κατακόρυφο». Αυτήν ακριβώς τη μηχανικώς αναγκαία περιδίνηση του άξονα οι υποψήφιοι σφετεριστές του θησαυρού θα τη θεωρούσαν ανωμαλία και πιθανότατα θα χτυπούσαν το καπάκι για να ισιώσει!Αξίζει εδώ να σημειωθεί ότι δεν χρειαζόταν να ανοίξει κανείς το καπάκι για να προσθέσει αντικείμενα στον θησαυρό καθώς είχε προβλεφθεί μια οδός ρίψης αντικειμένων. Τέλος, ένας μικρός γερανός μπορούσε να μετακινήσει το καπάκι όταν άνοιγε. Το ξυπνητήρι του Πλάτωνος: Το ωρολόγιο έχει τη μορφή μιας μεγάλης κλεψύδρας. Αποτελείται από δύο κατακόρυφα δοχεία και μία στεγανή κοίλη βάση, συνδεδεμένα μεταξύ τους με υδραυλικό σιφώνιο. Τα δοχεία και η βάση είναι χάλκινα, εξελασμένα στον τόρνο. Η στεγανή βάση διαθέτει χάλκινη σωληνοειδή σύριγγα (σφυρίχτρα) ικανή να παράγει οξύ ήχο σε προκαθορισμένο χρονικό διάστημα από τη στιγμή ενεργοποίησης του μηχανισμού, μέσω μιας μικρής μπρούτζινης στρόφιγγας. Σχεδιασμός: Δ. Καλλιγερόπουλος Κατασκευή: Μ. Κοτσαμπάσογλου Συλλογή: ΕΔΑΒυΤ Πηγή:H. Diels, Antike Technik, Berlin 1914 Σχηματική αναπαράσταση της Ελέπολις του Ποσειδωνίου, το ύψος της οποίας έφτανε τα 29 μέτρα. Credit: MARSDEN TREATISES, Θεοδόσιος Τάσιος Τομή του θησαυρού της Ελεύθερνας. Διακρίνονται από κάτω προς τα πάνω ο υπόγειος θάλαμος, μια διαχωριστική πλάκα και το «καπάκι» (δηλαδή ο δακτύλιος με το σπείρωμα και η ανώτερη στρώση των λίθων) CREDIT: ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ, ΑΝΑΣΚΑΦΗ ΕΛΕΥΘΕΡΝΑΣ (ΤΟΜΕΑΣ ΙΙ-ΚΕΝΤΡΙΚΟΣ) https://www.tovima.gr/print/science/arxaia-eleytherna-ti-ekryve-to-ypogeio-thisayrofylakio-me-to-kapaki-ton-600-kilon/

Roscosmos Το Soyuz MS-27 έφτασε στο Μπαϊκονούρ Το νέο πλοίο εκφορτώθηκε και εγκαταστάθηκε στο χώρο εργασίας για εισερχόμενη επιθεώρηση και περαιτέρω συντήρηση - επιθεωρήθηκε το Soyuz και ελέγχθηκε ο μηχανισμός ανοίγματος των ηλιακών συλλεκτών. Μετά την αποδοχή, το Soyuz θα υποβληθεί σε δοκιμαστική ενεργοποίηση των συστημάτων του πλοίου και θα μεταφερθεί σε λειτουργία αποθήκευσης πριν από την έναρξη των άμεσων προετοιμασιών για την εκτόξευση. Η αποστολή ξεκινά τον Μάρτιο του 2025. https://vk.com/roscosmos?w=wall-30315369_577844

Ρολόγια στη Σελήνη. Μέσα στην επόμενη δεκαετία, είναι πιθανό οι άνθρωποι να επιστρέψουν στη Σελήνη. Οποιεσδήποτε εργασίες στη σεληνιακή επιφάνεια, συμπεριλαμβανομένων των εξερευνήσεων, των χαρτογραφήσεων, των κατασκευών, των εξορύξεων και διαφόρων επιστημονικών εργασιών θα απαιτήσουν μεταξύ άλλων και την ακριβή τη μέτρηση του χρόνου. Είναι λογικό, επομένως, να τοποθετηθούν ακριβή ρολόγια στη σεληνιακή επιφάνεια. Μια ιδέα είναι να συγχρονίσουν αυτά τα ρολόγια με την Συντονισμένη Παγκόσμια Ώρα (UTC) στη Γη εφαρμόζοντας τις καθιερωμένες τεχνικές.Όμως, εκτός από τις τεχνικές προκλήσεις της διαδικασίας συγχρονισμού των ρολογιών, υπάρχει μια θεμελιώδης διαφορά μεταξύ του χρόνου που μετράται στη Γη και του χρόνου που μετράται στη Σελήνη, όπως περιγράφεται από τη θεωρία της γενικής σχετικότητας του Αϊνστάιν.Ο χρόνος που μετράει ένα ρολόι σε οποιαδήποτε δεδομένη θέση ονομάζεται ιδιόχρονος. Η σχετικότητα του ταυτόχρονου συνεπάγεται ότι αν δυο παρατηρητές βρίσκονται σε διαφορετικά συστήματα αναφοράς δεν θα συμφωνούν σε μια δεδομένη ακολουθία γεγονότων. Με άλλα λόγια, τα ρολόγια σε διαφορετικά συστήματα αναφοράς χτυπούν με διαφορετικούς ρυθμούς. Τα φαινόμενα της κίνησης και της βαρύτητας επηρεάζουν τον ρυθμό των ρολογιών σε σύγκριση με τα «ιδανικά» ρολόγια που βρίσκονται σε ηρεμία και αρκετά μακριά από οποιαδήποτε βαρυτική μάζα. Για παράδειγμα, τα ρολόγια που βρίσκονται πιο μακριά από τη Γη χτυπούν πιο γρήγορα και τα ρολόγια που κινούνται ομαλά θα χτυπούν πιο αργά σε σχέση με τα «ιδανικά» ρολόγια και αντίστροφα. Επομένως, η επιλογή ενός κατάλληλου συστήματος αναφοράς καθίσταται απαραίτητη για την απόκτηση αυτοσυνεπών αποτελεσμάτων κατά τη σύγκριση ρολογιών σε δύο ουράνια σώματα. Οι βαρυτικές επιδράσεις στα ρολόγια και οι συγκρίσεις ρολογιών προσθέτουν ακόμη ένα επίπεδο πολυπλοκότητας στις προκλήσεις συγχρονισμού στις επικοινωνίες στο βαθύ διάστημα.Η Σελήνη έχει ασθενέστερο βαρυτικό δυναμικό από τη Γη και κινείται γύρω από το κοινό κέντρο μάζας, το βαρύκεντρο Γης-Σελήνης. Η Γη κινείται επίσης γύρω από το βαρύκεντρο Γης-Σελήνης, αλλά επειδή η μάζα της Γης είναι 81,3 φορές μεγαλύτερη από την μάζα της Σελήνης, αυτή η κίνηση είναι λιγότερο σημαντική. Το βαρύκεντρο Γης-Σελήνης βρίσκεται στην πραγματικότητα μέσα στη Γη. Αυτοί οι δύο παράγοντες – οι διαφορετικές εντάσεις των βαρυτικών πεδίων και η σχετική κίνηση – κάνουν ένα ρολόι στη Σελήνη να τρέχει με διαφορετικό μέσο ρυθμό σε σχέση με ένα πανομοιότυπο ρολόι στη Γη. Επιπλέον, η γενική σχετικότητα προβλέπει περιοδικές διακυμάνσεις στο σχετικό ρυθμό του σεληνιακού χρόνου σε σχέση με τον χρόνο της Γης. Το πλάτος των περιοδικών διακυμάνσεων είναι ένας σημαντικός παράγοντας στην επιλογή ενός σχήματος συγχρονισμού και στην πρακτική μετρολογική υλοποίηση της σεληνιακής χρονικής κλίμακας.Έτσι οι φυσικοί, ακόμα και σήμερα, αναζητούν ακριβέστερες απαντήσεις στα εξής ερωτήματα: ποιά είναι η καλύτερη επιλογή συστήματος συντεταγμένων που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να συσχετίσει τους ιδιόχρονους της Γης και της Σελήνης; Ποιά είναι η κατάλληλη επιλογή για τις θέσεις των ιδανικών ρολογιών στις επιφάνειες της Γης και της Σελήνης που διευκολύνει τη σύγκριση των ιδιοχρόνων τους; Ποιά είναι η σωστή χρονική διαφορά μεταξύ των ρολογιών στη Σελήνη και στη Γη;Τον Απρίλιο του 2024 ο Λευκός Οίκος έδωσε εντολή στη NASA και σε άλλες υπηρεσίες να συνεργαστούν με διεθνείς οργανισμούς για να καταλήξουν σε ένα νέο φεγγαροκεντρικό σύστημα αναφοράς του χρόνου. Ο Bijunath R. Patla και ο συνάδελφός του Neil Ashby, όπως και άλλοι επιστήμονες, ασχολήθηκαν με το ζήτημα αυτό. «Αν βρισκόμαστε στη Σελήνη, τα ρολόγια θα χτυπάνε διαφορετικά [από ό,τι στη Γη]», δήλωσε ο Bijunath Patla. Σημείωσε ότι η κίνηση της Σελήνης σε σχέση με τη δική μας κάνει τα ρολόγια να τρέχουν πιο αργά από τα γήινα πρότυπα, αλλά η χαμηλότερη βαρύτητά της οδηγεί τα ρολόγια να τρέχουν πιο γρήγορα. «Ετσι, πρόκειται για δύο ανταγωνιστικές επιδράσεις και το καθαρό αποτέλεσμα είναι μια παρέκκλιση 56 μικροδευτερολέπτων ανά ημέρα» (Αυτό είναι 0,000056 δευτερόλεπτα). Αν και η διαφορά των 56 μικροδευτερολέπτων είναι μικρή για τα ανθρώπινα δεδομένα, είναι σημαντική όταν πρόκειται για την καθοδήγηση πολλαπλών αποστολών ή για την επικοινωνία μεταξύ Γης και Σελήνης.Η σύγχρονη πλοήγηση ακριβείας βασίζεται στον συγχρονισμό των ρολογιών, ο οποίος προϋποθέτει συντονισμό με τη χρήση ραδιοκυμάτων, τα οποία ταξιδεύουν με την ταχύτητα του φωτός. Το φως διανύει 30 εκατοστά σε 1 νανοδευτερόλεπτο (0,001 μικροδευτερόλεπτα), ένα απίστευτα σύντομο χρονικό διάστημα για τα ανθρώπινα δεδομένα, οπότε αν δεν ληφθεί υπόψη η απόκλιση των 56 μικροδευτερολέπτων θα μπορούσε ενδεχομένως να οδηγήσει σε σφάλματα πλοήγησης με αποκλίσεις … χιλιομέτρων. Ακόμα και ένα κλάσμα αυτού του σφάλματος δεν είναι αποδεκτό όταν πρόκειται για τις αποστολές Artemis, οι οποίες απαιτούν να γνωρίζουν τη θέση κάθε οχήματος, προσεδάφισης ή αστροναύτη με ακρίβεια 10 μέτρων ανά πάσα στιγμή.Ο θεωρητικός φυσικός Sergei Kopeikin του Πανεπιστημίου του Μιζούρι και ο αστρονόμος George Kaplan του Ναυτικού Αστεροσκοπείου των ΗΠΑ επίσης υπολόγισαν – ανεξάρτητα– μια χρονική διαφορά 56 μικροδευτερολέπτων μεταξύ της Γης και της Σελήνης. Εντόπισαν επίσης μικρότερες, περιοδικές διακυμάνσεις που οφείλονται σε μικροσκοπικές μεταβολές των παλιρροϊκών δυνάμεων από τον Ήλιο και τον Δία, επιδράσεις σε επίπεδο νανοδευτερολέπτων, οι οποίες, ωστόσο, πρέπει να ληφθούν υπόψη για την επίτευξη ακρίβειας πλοήγησης σε κλίμακα 10 μέτρων.Θα χρειαστούν πολλά χρόνια ή δεκαετίες προτού η Σελήνη κατοικηθεί από αρκετούς ανθρώπους και ρομπότ ώστε να χρειαστεί αυτό το επίπεδο ακρίβειας στη μέτρηση του χρόνου. Ωστόσο, οι επιστήμονες και οι μηχανικοί αναγνωρίζουν πόσο σημαντικό είναι να υπάρχει μια σεληνιακή πρότυπη ώρα πολύ πριν χρειαστεί. Τώρα έκαναν αυτό το δύσκολο πρώτο βήμα προς τη γνώση της ώρας στη Σελήνη. πηγές: 1. Lunar time in general relativity – Sergei M. Kopeikin, George H. Kaplan 2. A Relativistic Framework to Estimate Clock Rates on the Moon – Neil Ashby, Bijunath R. Patla 3. Time moves faster on the moon, new study of Einstein’s relativity shows – Matthew R. Francis

Το James Webb ξαναγράφει την ιστορία του Σύμπαντος εντοπίζοντας και άλλους πανάρχαιους γαλαξίες. Το διαστημικό τηλεσκόπιο ίσως εντόπισε τους αρχαιότερους γαλαξίες που γνωρίζουμε. Το ισχυρότερο διαστημικό τηλεσκόπιο που έχει κατασκευάσει ο άνθρωπος, το James Webb, μπορεί να έσπασε το (δικό του) ρεκόρ ανακάλυψης αρχέγονων γαλαξιών. Αν η ανακάλυψη επιβεβαιωθεί θα πρόκειται για γαλαξίες που υπήρχαν αμέσως μετά τη γέννηση του Σύμπαντος γεγονός που μεταβάλει τα δεδομένα της κοσμολογίας ανοίγοντας νέα επιστημονικά και ερευνητικά κεφάλαια.Με δημοσίευση της στο διαδικτυακό αρχείο προδημοσιεύσεων arXiv διεθνής επιστημονική ομάδα αναφέρει ότι φως που κατέγραψε το James Webb προερχόμενο από τις εσχατιές του Σύμπαντος προέρχεται από πέντε γαλαξίες που υπήρχαν όταν το Σύμπαν ήταν μόλις 200 εκατ. ετών.Η κρατούσα θεωρία αναφέρει ότι η Μεγάλη Έκρηξη, το μυστηριώδες φαινόμενο από το οποίο προέκυψε το Σύμπαν, συνέβη πριν από περίπου 13,8 δισ. έτη και ακολούθησε μια μακρά περίοδος κατά την οποία το Σύμπαν ήταν ένας απόλυτα σκοτεινός και παγωμένος κόσμος όπου συντελούνταν με αργό ρυθμό οι κοσμικές διεργασίες που οδήγησαν στη γέννηση των πρώτων άστρων και ακολούθως των πρώτων γαλαξιών. Η περίοδος αυτή ονομάστηκε Κοσμικός Μεσαίωνας και τα διαθέσιμα δεδομένα έδειχναν ότι τα πρώτα άστρα έκαναν την εμφάνιση τους μερικές εκατοντάδες εκατ. έτη μετά την γέννηση του Σύμπαντος και όσον αφορά τουλάχιστον τους γαλαξίες αυτοί δεν έκαναν την εμφάνιση τους πριν συμπληρωθούν περίπου ένα δισ. έτη από τη Μεγάλη Έκρηξη.Το James Webb ανακαλύπτει συνεχώς ολοένα και μεγαλύτερης ηλικίας γαλαξίες υποχρεώνοντας τους κοσμολόγους να μεταβάλλουν αναλόγως τα μοντέλα και τις θεωρίες τους. Ο αρχαιότερος γαλαξίας που γνωρίζουμε τον οποίο επίσης ανακάλυψε το James Webb, ο γαλαξίας με κωδική ονομασία JADES-GS-z14-0, είναι 90 εκατ. έτη μεγαλύτερος σε ηλικία από αυτούς που εντόπισε τώρα το James Webb αν φυσικά επιβεβαιωθεί ή ύπαρξη και ηλικία τους. https://www.naftemporiki.gr/techscience/1845903/to-james-webb-xanagrafei-tin-istoria-toy-sympantos-entopizontas-kai-alloys-panarchaioys-galaxies/