Δροσος Γεωργιος

Πρωτοποριακοί κινητήρες πλάσματος υπόσχονται επανάσταση στην αεροδιαστημική. Τη δυνατότητα πτήσης από το έδαφος απευθείας στα όρια του διαστήματος μέσω της χρήσης μόνο αέρα και ηλεκτρισμού ενδεχομένως να αποκτήσουν τα αεροπλάνα μέσα στα επόμενα χρόνια, χάρη σε πρωτοποριακούς αεριωθούμενους κινητήρες (τζετ) πλάσματος που αναπτύσσουν επιστήμονες στο Technische Universität Berlin. Οι κλασικοί αεριωθούμενοι κινητήρες παρέχουν ώθηση αναμειγνύοντας συμπιεσμένο αέρα με καύσιμο και αναφλέγοντάς τα. Το φλεγόμενο μείγμα διαστέλλεται ταχύτατα και διοχετεύεται στο πίσω μέρος του κινητήρα, με αποτέλεσμα το αεροπλάνο να κινείται προς τα εμπρός. Αντί για καύσιμο, οι αεριωθούμενοι κινητήρες πλάσματος χρησιμοποιούν ηλεκτρισμό για τη δημιουργία ηλεκτρομαγνητικών πεδίων. Αυτά συστέλλονται και «διεγείρουν» ένα αέριο (αέρα ή αργό) σε πλάσμα- μία καυτή, πυκνή, ιονισμένη κατάσταση, παρόμοια με τις συνθήκες που επικρατούν στο εσωτερικό ενός αντιδραστήρα σύντηξης, ή άστρου. Ωστόσο, αν και η κεντρική ιδέα φαίνεται σχετικά απλή, οι κινητήρες αυτοί παραμένουν στα εργαστήρια εδώ και περίπου μια δεκαετία, και η έρευνα πάνω σε αυτούς περιορίζεται στον τομέα της προώθησης δορυφόρων στο διάστημα. Όπως αναφέρει το New Scientist, ο Μπερκάντ Γκιοκσέλ, στο Technische Universität Berlin, και η ομάδα του, αναζητούν τρόπο να χρησιμοποιηθούν τέτοιοι κινητήρες σε αεροπλάνα. «Θέλουμε να αναπτύξουμε ένα σύστημα που μπορέι να λειτουργεί πάνω από υψόμετρο 30 χλμ, όπου δεν μπορούν να φτάσουν οι κανονικοί κινητήρες τζετ» λέει ο ίδιος. Τέτοιοι κινητήρες θα μπορούσαν να μεταφέρουν αεροσκάφη με επιβάτες στα όρια της ατμόσφαιρας- και ακόμα παραπέρα. Η πρόκληση ήταν η ανάπτυξη ενός τέτοιου κινητήρα που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί τόσο για απογείωση όσο και για πτήση σε μεγάλα ύψη. Οι κινητήρες πλάσματος συνήθως σχεδιάζονται έτσι ώστε να λειτουργούν στο κενό ή σε περιβάλλοντα χαμηλής πίεσης, όπως αυτά που βρίσκονται ψηλά στην ατμόσφαιρα, όπου χρειάζεται να μεταφέρουν προμήθειες αερίου. Ωστόσο η ομάδα του Γκιοκσέλ κατάφερε να δοκιμάσει έναν που μπορεί να λειτουργεί στον αέρα, υπό συνθήκες πίεσης μίας ατμόσφαιρας. «Είμαστε οι πρώτοι που παράγουμε γρήγορα και ισχυρά τζετ πλάσματος σε επίπεδο εδάφους» λέει ο Γκιοκσέλ, υποστηρίζοντας ότι μπορούν να επιτευχθούν ταχύτητες μέχρι και 20 χλμ το δευτερόλεπτο. Η ομάδα χρησιμοποίησε μία ταχεία ροή ηλεκτρονικών εκκενώσεων, η καθεμία διαρκείας νανοσεκόντ, για να προκαλέσει ανάφλεξη του μείγματος προώθησης. Μια παρόμοια τεχνική χρηισμοποιείται στους κινητήρες PDE (pulse detonation engine), καθιστώντας τους πιο αποδοτικούς από τους συμβατικούς κινητήρες εσωτερικής καύσης. Όπως αναφέρει το New Scientist, πρόκειται για την πρώτη φορά που κάποιος εφαρμόζει τη συγκεκριμένη τεχνική (pulse detonation) σε κινητήρες πλάσματος- ωστόσο υπάρχουν ακόμα πολλά εμπόδια που πρέπει να ξεπεραστούν πριν η τεχνολογία αυτή φτάσει στο σημείο να μπορεί να προωθήσει ένα κανονικό αεροπλάνο. Η ομάδα δοκίμασε μόνο μίνι κινητήρες, μήκους 80 χιλιοστών, και ένα συμβατικό επιβατικό αεροπλάνο θα χρειαζόταν 10.000 από αυτούς για να πετάξει. Προς το παρόν, τα σχέδια του Γκιοκσέλ και της ομάδας του αφορούν σε μικρότερα αεροσκάφη, με 100-1000 τέτοιους προωθητήρες. Ωστόσο, το μεγαλύτερο πρόβλημα προς το παρόν είναι η έλλειψη ελαφρών μπαταριών, καθώς για τη δημιουργία και διατήρηση του πλάσματος απαιτούνται μεγάλες ποσότητες ηλεκτρισμού- οπότε ο Γκιοκσέλ ελπίζει σε εξελίξεις στον τομέα των αντιδραστήρων σύντηξης ή άλλων πρωτοποριακών μεθόδων, όπως τη χρήση ηλιακών συλλεκτών ή την ασύρματη μετάδοση ενέργειας στους κινητήρες. http://www.naftemporiki.gr/story/1238135/protoporiakoi-kinitires-plasmatos-uposxontai-epanastasi-stin-aerodiastimiki Ποντίκια στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Για πρώτη φορά Ιάπωνες επιστήμονες απέδειξαν ότι το κοντινό διάστημα δεν κάνει σοβαρή ζημιά στο σπέρμα ενός θηλαστικού ζώου, συγκεκριμένα των τρωκτικών. Υγιή ποντικάκια γεννήθηκαν από σπερματοζωάρια που είχαν ταξιδέψει και παραμείνει κατεψυγμένα για ένα διάστημα στο Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS). Η ανακάλυψη αυτή – εφόσον ισχύει τόσο για τους ανθρώπους όσο και για το βαθύ διάστημα- δίνει ελπίδες για τις μελλοντικές αποστολές αστροναυτών και για την προοπτική μόνιμης αποίκισης άλλων πλανητών με ανθρώπους που θα έχουν γεννηθεί στο διάστημα. Σύμφωνα με τους ερευνητές, η δυνατότητα αυτή -δηλαδή της αναπαραγωγής στο διάστημα- «θα είναι πολύ χρήσιμη, όταν φθάσει η διαστημική εποχή». Η μέση ημερήσια δόση ακτινοβολίας στον ISS είναι πάνω από 100 φορές μεγαλύτερη από ό,τι στη Γη και οι επιστήμονες φοβούνταν ότι μπορεί να δημιουργεί βλάβες στο DNA των γεννητικών κυττάρων και άρα προβλήματα γονιμότητας, κάτι που όμως δεν φαίνεται να συμβαίνει στα ποντίκια. Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή βιοτεχνολογίας Τερουχίκο Γουακαγιάμα του Πανεπιστημίου Γιαμανάσι, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ (PNAS), έστειλαν στο Διεθνή Διαστημικό Σταθμό δείγματα σπέρματος 12 τρωκτικών, το οποίο διατήρησαν εκεί για πάνω από εννέα μήνες (288 μέρες) σε θερμοκρασία μείον 95 βαθμών Κελσίου. Οι αναλύσεις μετά την επιστροφή των δειγμάτων σπέρματος στη Γη έδειξαν ότι υπήρξε μια ελαφρώς αυξημένη βλάβη στο DNA τους μετά την μακρόχρονη παραμονή στο διάστημα, όμως αυτή η ζημιά αποκαταστάθηκε από τον ίδιο τον οργανισμό των πειραματόζωων. Έτσι, η εξωσωματική γονιμοποίηση ωαρίων θηλυκών ποντικών με τη χρήση του «διαστημικού» σπέρματος οδήγησε -με τη βοήθεια παρένθετων μητέρων- στη γέννηση υγιών ποντικιών. Αυτά στη συνέχεια μεγάλωσαν και έγιναν φυσιολογικά ενήλικα ποντίκια, τα οποία ήσαν εξίσου γόνιμα. Οι Ιάπωνες επιστήμονες δήλωσαν ότι παραμένει ζήτημα προς διερεύνηση το πόσο μεγάλο είναι το χρονικό διάστημα που μπορεί να παραμείνει το σπέρμα ενός θηλαστικού στο διάστημα, χωρίς να υποστεί σοβαρή γενετική βλάβη. Εξάλλου, πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι η διαστημική ακτινοβολία πέρα την «ασπίδα» του γήινου μαγνητικού πεδίου (που προστατεύει εν μέρει και τον ISS), σε ένα μακρινό πλανήτη όπως ο ‘Αρης, είναι πολύ μεγαλύτερη, άρα και οι κίνδυνοι για το σπέρμα επίσης μεγαλύτεροι. Πάντως, σύμφωνα με τους ερευνητές, αν η NASA θέλει να αποικίσει τον ‘Αρη, θα πρέπει επίσης να στείλει εκεί σπέρμα από διάφορους ανθρώπους αλλά και ζώα, προκειμένου να διασφαλίσει την αναγκαία γενετική ποικιλομορφία της μελλοντικής αποικίας. Μερικοί επιστήμονες προτείνουν να δημιουργηθεί μια τράπεζα σπέρματος στο διάστημα ως μια «διαστημική κιβωτός του Νώε», σε περίπτωση που μια κατακλυσμική καταστροφή απειλήσει τη Γη και τον ανθρώπινο πολιτισμό. Ο Γουακαγιάμα πρότεινε να γίνει κάτι τέτοιο στη Σελήνη, αν και παραδέχτηκε ότι είναι πρόωρο να πει κανείς κατά πόσο μια τέτοια ιδέα είναι εφικτή. http://physicsgg.me/2017/05/23/%cf%80%ce%bf%ce%bd%cf%84%ce%af%ce%ba%ce%b9%ce%b1-%cf%83%cf%84%ce%bf%ce%bd-%ce%b4%ce%b9%ce%b5%ce%b8%ce%bd%ce%ae-%ce%b4%ce%b9%ce%b1%cf%83%cf%84%ce%b7%ce%bc%ce%b9%ce%ba%cf%8c-%cf%83%cf%84%ce%b1%ce%b8/ Τηγανητές πατάτες στο διάστημα. Θα μπορούσαν οι αστροναύτες να έχουν μια μερίδα ζεστές τηγανητές πατάτες στο διάστημα; Και γιατί το φαινόμενο του τηγανίσματος, δηλαδή το βράσιμο πατάτας σε καυτό ελαιόλαδο, να απασχολήσει την επιστημονική κοινότητα; Η απάντηση είναι «ναι, μπορούμε να τηγανίσουμε εξίσου και σε έλλειψη βαρύτητας», κάτι που αν ακούγεται ευνόητο για τις γήινες διαδικασίες, ήταν -λόγω της βαρύτητας- «γρίφος» σε ό,τι αφορά το Διάστημα. Η τετραμελής ομάδα του τμήματος Χημείας του ΑΠΘ, που συμμετέχει επί σειρά ετών στα γνωστά πειράματα παραβολικών πτήσεων (σε συνθήκες έλλειψης βαρύτητας) του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA), επέστρεψε πριν δύο μέρες από το Μπορντό της Γαλλίας, με απαντήσεις σε δύο πειραματισμούς: στο φαινόμενο του βρασμού σε πορώδη μέσα και στο τηγάνισμα πατάτας. Στο πρώτο πείραμα χρησιμοποιήθηκαν πορώδη υλικά, κεραμικά και μεταλλικά, σε συνθήκες βρασμού σε έλλειψη βαρύτητας, προκειμένου να διαπιστωθεί η συμπεριφορά τους στην αλλαγή θερμότητας. Τα συμπεράσματα έχουν εφαρμογή σε μια σειρά από βιομηχανικές εφαρμογές, καθώς θα μπορέσουν να παραχθούν αποδοτικότερα συστήματα ψύξης ηλεκτρονικών μηχανημάτων, που αφορούν ηλεκτρονικούς υπολογιστές, βιομηχανικές εγκαταστάσεις, αεροσκάφη, δορυφόρους κ.α., όπως εξήγησε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο επικεφαλής της ομάδας του τμήματος Χημείας του ΑΠΘ, καθηγητής Θεόδωρος Καραπάντσιος. «Ο βρασμός είναι η βασική διεργασία που απορροφά μεγάλες ποσότητες θερμότητας, ακαριαία και σε μικρές διατάξεις, δηλαδή έχουμε γρηγορότερη επαγωγή θερμότητας και με λιγότερο κόστος» είπε χαρακτηριστικά. Συγγενικό του πειράματος αυτού είναι και το τηγάνισμα της πατάτας σε συνθήκες έλλειψης βαρύτητας. Ήταν άξιο απορίας μέχρι σήμερα, αν η διάχυση – οι φυσαλίδες που ξεκολλούν από την πατάτα κατά το τηγάνισμα και ανεβαίνουν στην επιφάνεια, λόγω άνωσης από την βαρύτητα – λειτουργεί εξίσου και σε έλλειψη βαρύτητας. Σε αυτή την περίπτωση οι φυσαλίδες εκτινάσσονται στο λάδι και έτσι το αποτέλεσμα είναι το ίδιο. Με άλλα λόγια οι μελλοντικές επανδρωμένες αποστολές στο διάστημα θα μπορούν να γεύονται τηγανητά εδέσματα κατά την μακροχρόνια παραμονή τους μακριά από τη γη. Ενδιαφέρον της NASA και της ESA για τις τηγανητές πατάτες. Η προηγούμενη μακροχρόνια εμπειρία της ομάδας Χημείας του ΑΠΘ, γύρω από τη συμπεριφορά των φυσαλίδων στο διάστημα, δεν θα μπορούσε να την αφήσει μακριά από τις αγαπημένες απολαύσεις των αστροναυτών. Μια από αυτές, όπως οι ίδιοι έχουν αναφέρει για όσα θα ήθελαν να μπορούν να τρώνε κατά την διάρκεια μεγάλης διάρκειας αποστολών τους, είναι οι τηγανητές πατάτες. Έτσι οι μεγάλοι διαστημικοί οργανισμοί, NASA και ESA, άρχισαν να στρέφουν το ενδιαφέρον προς την κατεύθυνση της ικανοποίησης πλέον ορισμένων επιθυμιών του προσωπικού τους, ιδιαίτερα μάλιστα όταν ελπίζουν ότι κάποτε στο μέλλον οι επανδρωμένες αποστολές θα αφορούν «κοινούς ανθρώπους». Ήδη γίνονται πειράματα πάνω στο ψήσιμο του καφέ και έπονται αντίστοιχα για το ψωμί και την μπύρα, ενώ και ο ρουχισμός των αστροναυτών με άνετα και επαρκή υφάσματα για χρήση εντός και εκτός διαστημοπλοίων, βρίσκεται στις προτεραιότητες των επιστημονικών ομάδων. «Όταν για παράδειγμα μια αποστολή στον ‘Αρη μπορεί να διαρκέσει το λιγότερο 1,5 με 2 χρόνια, σε ένα εχθρικό περιβάλλον και χωρίς σίγουρη επιστροφή, το ψυχολογικό κομμάτι των επανδρωμένων αποστολών είναι πολύ σημαντικό. Ωφελούν, λοιπόν, όλα όσα θυμίζουν τις γήινες συνήθειες και συνθήκες» εξήγησε ο κ.Καραπάντσιος. Εξάλλου, πρόσθεσε ότι οι διαστημικοί οργανισμοί θα ήθελαν να παρατείνουν την παραμονή των αστροναυτών σε τόσο δαπανηρές αποστολές, για οικονομικούς λόγους. Πάντως, για όσους το κίνητρο αυτό ακούγεται μικρό, το τηγάνισμα πατάτας στο διάστημα, έχει και πρακτικά οφέλη στην γήινη καθημερινότητα, καθώς η καλύτερη κατανόηση του φαινομένου, οδηγεί στην παραγωγή αποτελεσματικότερων φριτέζων, οικιακών και βιομηχανικών. Η ESA, οι παραβολικές πτήσεις και το ΑΠΘ Η ομάδα του τμήματος Χημείας του ΑΠΘ συμμετείχε στην 66η καμπανιά παραβολικών πτήσεων του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος. Πρόκειται για ειδικές πτήσεις με ειδικά διαμορφωμένο αεροσκάφος Airbus A310 το όποιο ανεβαίνει σε ύψος 10 χιλιομέτρων, σβήνει τον κινητήρα του και «βουτά» για περίπου μισό λεπτό, καλύπτοντας απόσταση σχεδόν 2 χιλιόμετρων. Κατά τη διάρκεια της πτώσης δημιουργούνται συνθήκες έλλειψης βαρύτητας μέσα στο αεροσκάφος. Σε εκείνο το χρονικό διάστημα γίνονται πειράματα από τους επιβαίνοντες επιστήμονες, στις ειδικές διατάξεις που έχουν φέρει από τα πανεπιστήμια τους και έχουν εγκαταστήσει στο εσωτερικό του αεροσκάφους. Οι πτήσεις έχουν διάρκεια τρεις ήμερες. Κάθε ημέρα γίνονται 31 συνεχόμενες βουτιές και πραγματοποιούνται πειράματα σε κάθε βουτιά του αεροσκάφους μέσα στο μισό λεπτό που δεν υπάρχει βαρύτητα. Είναι η 10η φορά που το τμήμα Χημείας του ΑΠΘ συμμετέχει με πειράματα σε παραβολικές πτήσεις της ESA και είναι η μόνη ελληνική ομάδα που κάνει τέτοια πειράματα, στο πλαίσιο ερευνητικών έργων χρηματοδοτούμενων από τον ΕΟΔ. http://physicsgg.me/2017/05/22/%cf%84%ce%b7%ce%b3%ce%b1%ce%bd%ce%b7%cf%84%ce%ad%cf%82-%cf%80%ce%b1%cf%84%ce%ac%cf%84%ce%b5%cf%82-%cf%83%cf%84%ce%bf-%ce%b4%ce%b9%ce%ac%cf%83%cf%84%ce%b7%ce%bc%ce%b1/

Νέες ενδείξεις της σκοτεινής ύλης από πείραμα στον Διαστημικό Σταθμό. Από τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό προέκυψε μια νέα ένδειξη για την ύπαρξη της σκοτεινής ύλης, δηλαδή του μυστηριώδους υλικού που αποτελεί το 26,8% της ύλης-ενέργειας του σύμπαντος και το οποίο έχει προταθεί για να εξηγήσει τις ανωμαλίες στις κινήσεις κοσμικών δομών, όπως οι γαλαξίες. Η ένδειξη αυτή προήλθε από τις μετρήσεις της ροής αντιπρωτονίων στον Σταθμό οι οποίες, σύμφωνα με δύο ανεξάρτητες ερευνητικές ομάδες, δεν θα μπορούσαν να εξηγηθούν αν απουσίαζε η σκοτεινή ύλη από το σύμπαν. Οι μελέτες πραγματοποιήθηκαν από επιστήμονες από το πανεπιστήμιο του Άαχεν στη Γερμανία και ερευνητές της Κινεζικής Ακαδημίας Επιστημών, ενώ έρχονται έπειτα από χρόνια εξαντλητικών πειραμάτων για την ανίχνευση σωματιδίων σκοτεινής ύλης, τα οποία δεν έχουν φέρει αποτέλεσμα. Κάτι που έχει κάνει φυσικούς από όλο τον κόσμο να διατυπώνουν θεωρίες οι οποίες θα μπορούσαν να εξηγήσουν τις ασυμφωνίες που παρατηρούνται στο σύμπαν, χωρίς την παρουσία αυτού του υποθετικού υλικού. Η μέτρηση της ροής των αντιπρωτονίων έγινε με τη διάταξη AMS ( Alpha Magnetic Spectrometer), η οποία βρίσκεται σε λειτουργία στον Διαστημικό Σταθμό από το 2011. Τα αντιπρωτόνια αποτελούν δομικό στοιχείο της αντιύλης και έχουν την ίδια μάζα με τα πρωτόνια, αλλά αντίθετο φορτίο. Τα αντισωματίδια αυτά συνήθως παράγονται με τις συγκρούσεις των κοσμικών ακτίνων με τα συστατικά των διαστρικών αερίων. Παράλληλα, όμως, προβλέπεται πως δημιουργούνται και από τη σκοτεινή ύλη, όταν αλληλεξουδετερώνονται δύο σωματίδιά της. Έτσι, αντιπαραβάλλοντας τις μετρήσεις των αντιπροτωνίων με δύο διαφορετικά σενάρια, δηλαδή με το αν υπάρχει όντως σκοτεινή ύλη και αν δεν υπάρχει, οι επιστήμονες από το Άαχεν βρήκαν πως τα δεδομένα συμφωνούν καλύτερα με την υπόθεση αλληλοεξουδετέρωσης των σωματιδίων της. Στο ίδιο αποτέλεσμα κατέληξαν και οι ερευνητές από την Κινεζική Ακαδημία Επιστημών, αν και κατέληξαν σε διαφορετική τιμή για τη μάζα των συστατικών αυτού του “εξωτικού” υλικού. Το σημαντικό, ωστόσο, είναι πως οι δύο ομάδες έφτασαν στο ίδιο συμπέρασμα, παρόλο που χρησιμοποίησαν διαφορετικές αρχικές υποθέσεις και εργάστηκαν ανεξάρτητα. Μάλιστα, σε μελέτη του 2013 από άλλους επιστήμονες, είχε μετρηθεί μεγαλύτερη ποσότητα από τη θεωρητική πρόβλεψη και για τα ποζιτρόνια, δηλαδή τα σωματίδια αντιύλης που έχουν την ίδια μάζα με τα ηλεκτρόνια, αλλά θετικό φορτίο. Οι δύο ομάδες, πάντως, σημειώνουν πως τα αποτελέσματά τους συνηγορούν στην ύπαρξη της σκοτεινής ύλης, χωρίς βέβαια να την αποδεικνύουν τελεσίδικα. http://www.naftemporiki.gr/story/1238246/nees-endeikseis-tis-skoteinis-ulis-apo-peirama-ston-diastimiko-stathmo

Κιβωτός για την παγκόσμια γνώση το DNA. Στα μέσα της δεκαετίας του 1990, η NASA βρέθηκε μπροστά σε μια άκρως δυσάρεστη έκπληξη: πολλά από τα δεδομένα που είχε αποθηκεύσει σε περισσότερες από ένα εκατομμύριο μπομπίνες είχαν καταστραφεί ή δεν μπορούσαν να αναπαραχθούν επειδή η τεχνολογία αποθήκευσης ήταν πλέον παρωχημένη. Κοινώς, μια σειρά «αναμνήσεων» από 30 χρόνια διαστημικών ταξιδιών είχε γίνει... καπνός. Ο φόβος αυτός δεν αφορά μόνο την αμερικανική διαστημική υπηρεσία αλλά όλους. Η συλλογική ψηφιακή μνήμη της ανθρωπότητας μπορεί να χαθεί αφενός λόγω της έλλειψης αποθηκευτικού χώρου και αφετέρου λόγω της «θνητότητας» των ηλεκτρονικών μέσων στα οποία αποθηκεύεται. Ολη η γνώση όλου του κόσμου υπολογίζεται αυτήν τη στιγμή στα 44 τρισ. Gigabytes και οι επιστήμονες δίνουν μάχη για να μπορέσει να διατηρηθεί στο πέρασμα των αιώνων. Oλος αυτός ο όγκος δεδομένων θα μπορούσε να χωρέσει για παράδειγμα σε ένα κιλό συνθετικού DNA, μια από τις μεθόδους που αναζητούν οι ερευνητές με τη βοήθεια της βιοπληροφορικής. Οι ειδικοί της βιοπληροφορικής αποθηκεύουν πληροφορίες σε μόρια DNA χρησιμοποιώντας τον λεγόμενο πηγαίο κώδικα, μέσω του οποίου δεν χάνονται δεδομένα. Οι ερευνητές προγραμμάτισαν τον κώδικα έτσι ώστε οι αποθηκευμένες πληροφορίες να επαναλαμβάνονται για να μη χαθούν. Το πρώτο πείραμα στέφθηκε με επιτυχία. Οι επιστήμονες αποθήκευσαν σε 2,15 Megabytes ένα λειτουργικό σύστημα υπολογιστών, μια ιστορική ταινία του βωβού κινηματογράφου και το περιεχόμενο της πλακέτας που ταξίδεψε έξω από το ηλιακό μας σύστημα μέσα στα Pioneer 1 και 2 και τα μετέφρασαν στη «γλώσσα» του DNA. Οι πληροφορίες εστάλησαν σε μια εταιρεία βιοτεχνολογίας στην Καλιφόρνια και μετατράπηκαν σε συνθετικό DNA, συγκεκριμένα σε 72.000 ακολουθίες. Υστερα από δύο εβδομάδες οι επιστήμονες στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια έλαβαν ένα μικρό φιαλίδιο με αποσπάσματα DNA. Χρησιμοποιώντας τη μέθοδο αποκρυπτογράφησης γενετικού υλικού, κατάφεραν να «διαβάσουν» τις ακολουθίες και με τη χρήση του αρχικού αλγόριθμου να αποκαταστήσουν τις πληροφορίες σε δυαδικό κώδικα -χωρίς το παραμικρό σφάλμα. Το συνθετικό DNA μπορεί να διατηρηθεί, εφόσον υπάρχουν οι κατάλληλες συνθήκες ψύξης, για χιλιάδες χρόνια. Πολλά υποσχόμενη είναι και η μέθοδος που δοκιμάζει το Πανεπιστήμιο του Σαουθάμπτον, με τη δημιουργία ενός σούπερ αποθηκευτικού χώρου από γυαλί. Το γυαλί αυτό είναι κατασκευασμένο με τις μεθόδους της νανοτεχνολογίας και το κάθε bit πληροφορίας έχει τις τρεις διαστάσεις, το μέγεθος και την κατεύθυνση. Θεωρητικά σε ένα πλακάκι από γυαλί μεγέθους όσο το νόμισμα των δύο ευρώ μπορούν να χωρέσουν έως και 360 Terabyte δεδομένων. Το γυαλί αυτό, εφόσον δεν σπάσει, μπορεί να έχει διάρκεια ζωής εκατομμύρια χρόνια, ενώ ήδη έχουν αποθηκευτεί η Magna Carta, τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και η Βίβλος. Με τη βοήθεια ενός μικροσκοπίου φωτός και ενός πολωτή, τα δεδομένα μπορούν να εμφανιστούν και πάλι, και μάλιστα χωρίς το παραμικρό «σπάσιμο» στον κώδικά τους. Εμπόδιο το υψηλό κόστος των νέων τεχνολογιών Μια άλλη λύση που προτείνεται είναι η αποθήκευση δεδομένων σε κεραμικές πλάκες και η φύλαξή τους σε... αλάτι. Σε ένα πλακίδιο χωρούν πέντε εκατομμύρια στοιχεία, δηλαδή περίπου 2.500 σελίδες ενός τυπωμένου βιβλίου. Τα πλακίδια φυλάσσονται στη συνέχεια σε ένα ορυχείο αλατιού ως αρχείο για την αιωνιότητα. Μπορεί να αντέξει θερμοκρασίες έως 1.200 βαθμούς Κελσίου, νερό, μαγνητισμό, χημικά και πίεση, και έχει διάρκεια ζωής τουλάχιστον ένα εκατομμύριο χρόνια. Το ζήτημα που προκύπτει με όλες αυτές τις νέες μεθόδους αποθήκευσης είναι το υψηλό κόστος. Για παράδειγμα, το συνθετικό DNA κοστίζει πολύ: η κατασκευή μόνο μίας ακολουθίας στοιχίζει 9.000 δολάρια. Το ερώτημα που προβληματίζει, βέβαια, τους επιστήμονες είναι μήπως τελικά η πιο απλή λύση για την αντικατάσταση της ψηφιοποίησης είναι η παλιά, δοκιμασμένη αναλογική αποθήκευση, όπως τη χρησιμοποίησε η NASA στις διαστημικές αποστολές της. Τα Yoyager 1 και 2, που ξεκίνησαν το ταξίδι τους το 1977, μετέφεραν δίσκους, μαζί με οπτικές οδηγίες χρήσης, όπου είχαν αποθηκευτεί μουσικά κομμάτια και χαιρετισμοί σε 55 γλώσσες. http://www.ethnos.gr/epistimi/arthro/kibotos_gia_tin_pagkosmia_gnosi_to_dna-65144588/

Σ. Χόκινγκ: «Να αρχίσουμε να αναζητούμε πλανήτες ως εναλλακτική επιλογή για πιθανή κατοικία» Ο αστροφυσικός, Στίβεν Χόκινγκ δήλωσε σε συνέντευξη τύπου στο Λονδίνο πως «Πιστεύω ακράδαντα ότι θα πρέπει να αρχίσουμε να αναζητούμε πλανήτες ως εναλλακτική επιλογή για πιθανή κατοικία». Ο διάσημος αστροφυσικός και καθηγητής στο πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ, μίλησε με αφορμή το φεστιβάλ «Starmus» για την Επιστήμη και τις Τέχνες που θα πραγματοποιηθεί στη Νορβηγία σε ένα μήνα. Στη συνέντευξη Τύπου ο καθηγητής επανέλαβε την προειδοποίησή του ότι «η ανθρώπινη επιβίωση εξαρτάται από την εξεύρεση ενός νέου "σπιτιού" πέρα από τη γη» και τόνισε ότι «η αναζήτηση άλλων πλανητών για εποικισμό θα πρέπει να αρχίσει τώρα». «Μας τελειώνει ο χώρος στη γη, πρέπει να ξεπεράσουμε τους τεχνικούς περιορισμούς που μας εμποδίζουν να ζούμε αλλού στο σύμπαν», ανέφερε ο Στίβεν Χόκινγκ, που θα είναι ο κύριος ομιλητής φεστιβάλ «Starmus» το οποίο θα διεξαχθεί στο Τρόντχαϊμ της Νορβηγίας από τις 18 μέχρι τις 23 Ιουνίου. Στόχος του διεθνούς φεστιβάλ είναι να ενώσει επιστήμονες, καλλιτέχνες και επιχειρηματίες από όλο τον κόσμο για να γιορτάσουν την Επιστήμη και να κάνουν το ευρύ κοινό να την κατανοήσει και να την εκτιμήσει. http://www.pronews.gr/portal/20170522/genika/epistimes/27120/s-hokingk-na-arhisoyme-na-anazitoyme-planites-os-enallaktiki-epilogi

NASA: Υπάρχει μια «ασπίδα» γύρω από τη Γη- και τη δημιούργησαν οι άνθρωποι. Ο άνθρωπος εδώ και πολύ καιρό επιδρά πάνω στα τοπία και τη μορφολογία της Γης- αλλά πλέον μπορεί να ειπωθεί πως κάνει το ίδιο και στον περιβάλλοντα διαστημικό χώρο, όπως διαπίστωσαν επιστήμονες. Όπως αναφέρεται σε ανακοίνωση της NASA, ανακαλύφθηκε πως ένα συγκεκριμένο είδος τηλεπικοινωνιών (VLF- very low frequency) αλληλεπιδρά με σωματίδια στο Διάστημα, επηρεάζοντας το πώς και προς τα πού κινούνται. Κάποιες φορές, αυτή η αλληλεπίδραση μπορεί να δημιουργήσει ένα «φράγμα/ ασπίδα» γύρω από τη Γη, εναντίον ακτινοβολίας υψηλής ενέργειας που έρχεται από το Διάστημα, δρώντας προστατευτικά. Τα αποτελέσματα της συγκεκριμένης έρευνας, που εντάσσονται στο πλαίσιο ενός εκτενούς paper σχετικά με το πώς επηρεάζει η ανθρώπινη δραστηριότητα τον διαστημικό καιρό, δημοσιεύτηκαν πρόσφατα στο Space Science Reviews. «Ένας αριθμός πειραμάτων και παρατηρήσεων έδειξαν ότι, υπό τις κατάλληλες συνθήκες, σήματα ραδιοεπικοινωνιών στο εύρος συχνότητας VLF μπορούν να επηρεάσουν τις ιδιότητες του περιβάλλοντος ακτινοβολίας υψηλής ενέργειας γύρω από τη Γη» είπε ο Φιλ Έρικσον, αναπληρωτής διευθυντής στο MIT Haystack Observatory, στη Μασαχουσέτη. Τα σήματα VLF μεταδίδονται από επίγειους σταθμούς σε μεγάλη ισχύ για επικοινωνία με υποβρύχια που κινούνται στους βυθούς των ωκεανών. Αν και αυτά τα κύματα προορίζονται για τηλεπικοινωνίες κάτω από την επιφάνεια, εκτείνονται και πέρα από την ατμόσφαιρα, καλύπτοντας τη Γη με μια «ασπίδα/ φούσκα» VLF. Η «φούσκα» αυτή είναι ορατή και από διαστημόπλοια που βρίσκονται ψηλά πάνω από την επιφάνεια της Γης, όπως τα Van Allen Probes της NASA, που μελετούν τα ηλεκτρόνια και τα ιόντα στον διαστημικό χώρο γύρω από τη Γη. Τα σκάφη αυτά παρατήρησαν μια περίεργη σύμπτωση: Η εξωτερική έκταση της «φούσκας» VLF αντιστοιχεί σχεδόν ακριβώς στην άκρη των ζωνών ακτινοβολίας Van Allen (στρώμα φορτισμένων σωματιδίων που διατηρούνται στη θέση τους από τα μαγνητικά πεδία της Γης). Ο Νταν Μπέικερ, διευθυντής του Εργαστηρίου Ατμοσφαιρικής και Διαστημικής Φυσικής του Πανεπιστημίου του Κολοράντο, χαρακτήρισε αυτό το όριο «αδιαπέραστο φράγμα», και εικάζει πως αν δεν υπήρχαν ανθρώπινες εκπομπές VLF, θα βρισκόταν μάλλον πολύ πιο κοντά στη Γη. Με περαιτέρω μελέτη, οι εκπομπές VLF ενδεχομένως να αξιοποιηθούν ως τρόπος απομάκρυνσης ακτινοβολίας από τον διαστημικό χώρο γύρω από τη Γη. Όπως αναφέρει η NASA, ήδη είναι σε εξέλιξη σχέδια για δοκιμές εκπομπών VLF στα ανώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας για να διαπιστωθεί εάν μπορούν να απομακρύνουν φορτισμένα σωματίδια- τα οποία εμφανίζονται σε περιόδους έντονου διαστημικού καιρού, όπως όταν ο Ήλιος εκπέμπει μεγάλα νέφη σωματιδίων και ενέργειας. http://www.huffingtonpost.gr/2017/05/20/eidhseis-tech-diethnes-nasa-aspida-gyrw-apo-th-gh_n_16715020.html Πυρηνικές δοκιμές στο Διάστημα προκάλεσαν γεωμαγνητικές καταιγίδες. Οι πυρηνικές δοκιμές μεγάλου ύψους που πραγματοποίησαν στη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου οι ΗΠΑ και η ΕΣΣΔ προκάλεσαν ισχυρές γεωμαγνητικές διαταραχές, από τις οποίες καταστράφηκαν μάλιστα αρκετοί δορυφόροι, αποκαλύπτουν αμερικανικά έγγραφα που παρέμεναν απόρρητα μέχρι πρόσφατα. Τα αποχαρακτηρισμένα αρχεία για τις δοκιμές της περιόδου 1958-1962 προσφέρουν νέα στοιχεία για τους μηχανισμούς του λεγόμενου διαστημικού καιρού, αναφέρουν αμερικανοί ερευνητές στην επιθεώρηση Space Science Review. «Αν μπορέσουμε να κατανοήσουμε τι συνέβη σε αυτά τα ελεγχόμενα και ακραία συμβάντα που προκλήθηκαν από τον άνθρωπο θα μπορέσουμε να κατανοήσουμε πιο εύκολα τις φυσικές διακυμάνσεις στο εγγύς Διάστημα» εξηγεί ο Φιλ Έρικσον του MIT, μέλος της ερευνητικής ομάδας. Ο λεγόμενος διαστημικός καιρός -οι συνθήκες στο Διάστημα κοντά στη Γη, εκεί όπου κινούνται οι δορυφόροι και οι αστροναύτες- διαμορφώνεται κυρίως από τον Ήλιο, ο οποίος εκπέμπει μια συνεχή ροή από φορτισμένα σωματίδια υψηλής ενέργειας. Η Γη είναι προστατευμένη χάρη στο μαγνητικό πεδίο της, το οποίο εκτρέπει αυτά τα σωματίδια προς τους πόλους και δημιουργεί έτσι το βόρειο και νότιο σέλας. Σε περιόδους έντονης ηλιακής δραστηριότητας, όμως, σωματίδια υψηλής ενέργειας μπορούν να φτάσουν κοντά στη Γη και να καταστρέψουν δορυφόρους, να προκαλέσουν επικοινωνιακό μπλακάουτ ή ακόμα και διακοπές ηλεκτροδότησης λόγω της εμφάνισης επαγωγικών ηλεκτρικών ρευμάτων. Οι δοκιμές του Ψυχρού Πολέμου, που πραγματοποιήθηκαν σε ύψος 26 έως 400 χιλιομέτρων, ουσιαστικά μιμήθηκαν αυτές τις διαταραχές που μπορεί να προκαλέσει ο Ήλιος. Τη στιγμή της πυροδότησης, η πυρηνική έκρηξη δημιουργεί μια διογκούμενη σφαίρα πλάσματος, αερίου που έχει διασπαστεί σε ηλεκτρικά φορτισμένα σωματίδια. Όπως μπορεί να συμβεί και με τα ηλιακά σωματίδια, τα σωματίδια του πλάσματος μπορούν να παραμορφώσουν το μαγνητικό πεδίο και να δημιουργήσουν επικίνδυνα επαγωγικά ρεύματα σε δίκτυα ηλεκτροδότησης και ηλεκτρονικά συστήματα στο έδαφος. Επιπλέον, τη στιγμή της πυροδότησης οι πυρηνικές εκρήξεις δημιουργούν έναν ηλεκτρομαγνητικό παλμό που μπορεί να καταστρέψει ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές από μεγάλη απόσταση, Μια από τις ισχυρότερες πυρηνικές δοκιμές που πραγματοποιήθηκαν ποτέ ήταν η επιχείρηση Starfish Prime του 1962, στην οποία μια θερμοπυρηνική βόμβα ισχύος 1,4 μεγατόνων TNT, περίπου 90 φορές πιο ισχυρή από τη βόμβα της Χιροσίμα, πυροδοτήθηκε 400 χιλιόμετρα πάνω από το νησί Τζόνστον στον Ειρηνικό. Λίγο μετά την έκρηξη, ένα τεχνητό σέλας έγινε ορατό με γυμνό μάτι στον ωκεανό, ενώ ο ηλεκτρομαγνητικός παλμός της δοκιμής, πολύ ισχυρότερος από το αναμενόμενο, προκάλεσε ζημιές σε ηλεκτρικά συστήματα και έκαψε 300 λάμπες στους δρόμους της Χαβάης, 1.445 χιλιόμετρα από το σημείο μηδέν. Η έκρηξη δημιούργησε τεχνητές ζώνες ακτινοβολίας, παρόμοιες με τις λεγόμενες ζώνες ακτινοβολίας Βαν Άλλεν που περιβάλλον τη Γη, μέσα στις οποίες παγιδεύτηκαν ηλεκτρόνια υψηλής ενέργειας. Τις μέρες και μήνες που ακολούθησαν τα σωματίδια αυτά κατέστρεψαν αρκετούς δορυφόρους, ανάμεσά τους και ο πρώτος τηλεπικοινωνιακός δορυφόρος, ο Telstar 1, που είχε εκτοξευτεί λίγο νωρίτερα από τις ΗΠΑ. Ένα θεαματικό τεχνητό σέλας είχε εμφανιστεί στον Ειρηνικό και το 1958, όταν πραγματοποιήθηκε η πυρηνική δοκιμή Hardtalk Teak, ενώ αργότερα το ίδιο έτος ακολούθησαν οι δοκιμές της επιχείρησης Argus σε ακόμα μεγαλύτερο ύψος, κάτι που μεγέθυνε τις συνέπειες: μια σειρά από γεωμαγνητικές καταιγίδες καταγράφηκαν από τη Σουηδία μέχρι την Αριζόνα, με τα εισερχόμενα ηλεκτρόνια να κινούνται με ταχύτητα σχεδόν 3.000 χιλιομέτρων το δευτερόλεπτο. Σε αρκετές περιπτώσεις, επισημαίνουν οι συντάκτες της νέας μελέτης, ηλεκτρόνια υψηλής ενέργειας που είχαν παραχθεί από τις δοκιμές παρέμειναν παγιδευμένα στο γήινο μαγνητικό πεδίο για μέρες, μήνες ή και χρόνια, απειλώντας τους τεχνητούς δορυφόρους. Έκτοτε, βέβαια, οι πυρηνικές δοκιμές στο Διάστημα έχουν απαγορευτεί, και ο διαστημικός καιρός έχει πάψει να επηρεάζεται από τον άνθρωπο. Χάρη στις δοκιμές του Ψυχρού Πολέμου, όμως, οι επιστήμονες είχαν την ευκαιρία να μελετήσουν τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει ο διαστημικός καιρός στις σύγχρονες υποδομές. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500145263 Μετέωροι για δυο ώρες στο διάστημα. Δύο αστροναύτες θα βγουν έξω από τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό αύριο για επείγουσα επισκευή στον έναν από τους δύο υπολογιστές, που είναι υπεύθυνοι για τον έλεγχο σημαντικών αμερικανικών συστημάτων, ανακοίνωσε η αμερικανική διαστημική υπηρεσία NASA. Η κύρια συσκευή σταμάτησε να λειτουργεί το Σάββατο, αφήνοντας το διαστημικό εργαστήριο εξαρτημένο από τον εφεδρικό υπολογιστή, ο οποίος χρειάζεται να στέλνει εντολές στα συστήματα ηλιακής ενέργειας και θέρμανσης, τους βρόγχους ψύξης και άλλο εξοπλισμό. Το προσωπικό των πέντε αστροναυτών από τις ΗΠΑ, τη Ρωσία, και τη Γαλλία δεν κινδύνεψαν σε καμία περίπτωση, ανακοίνωσε η NASA. Η διοικητής του σταθμού Πέγκι Ουίτσον και ο ιπτάμενος μηχανικός Τζακ Φίσερ, αμφότεροι της NASA, θα εργαστούν μαζί περίπου δύο ώρες έξω από τον διαστημικό σταθμό μετέωροι στο διάστημα, σύμφωνα με την υπηρεσία. Νωρίτερα την Κυριακή, η Ουίτσον συναρμολόγησε και δοκίμασε υποκατάστατο της χαλασμένης συσκευής, η οποία είχε τοποθετηθεί στις 30 Μαρτίου έξω από τον διαστημικό σταθμό, είπε ο εκπρόσωπος της NASA Νταν Χουότ. Η τελευταία φορά που χρειάστηκε να βγουν αστροναύτες από τον διαστημικό σταθμό και να βρεθούν μετέωροι στο διάστημα ήταν τον Δεκέμβριο του 2015 προκειμένου να λύσουν το φρένο σε ρομπότ. Ο σταθμός, στον οποίο υπηρετούν εκ περιτροπής ομάδες αστροναυτών και κοσμοναυτών από το 2000, χρησιμεύει ως εργαστήριο έρευνας για επιστήμες όπως η βιολογία και η γεωλογία και για πειράματα φυσικής, καθώς και για παρατηρήσεις αστρικών σωμάτων και της Γης. http://www.tanea.gr/news/world/article/5447190/metewroi-sto-diasthma-dyo-astronaytes-ths-nasa/

NASA: Οι 5 μεγαλύτερες ανακαλύψεις του διαστημόπλοιου Cassini. Tα τελευταία 13 χρόνια, το διαστημικό σκάφος Cassini της NASA έχει κατασκοπεύσει τον Κρόνο και τα πολλά φεγγάρια του. Μάλιστα, αποδεικνύεται ότι αυτή η περιοχή του διαστήματος θα μπορούσε να κρύβει τα μεγαλύτερα μυστικά του ηλιακού μας συστήματος Εδώ είναι 5 από τις πιο συναρπαστικές ανακαλύψεις που μας έδωσε μέχρι στιγμής ο Cassini. http://www.pronews.gr/portal/20170519/genika/diastima/49/nasa-oi-5-megalyteres-anakalypseis-toy-diastimoploioy-cassini-vinteo

Το άστρο της Τάμπι άρχισε και πάλι να χάνει τη φωτεινότητά του. Το πιο διάσημο πλέον άστρο του γαλαξία μας λόγω της παράξενης συμπεριφοράς του -που μερικοί θεωρούν ότι υποκρύπτει δάκτυλο… εξωγήινων – άρχισε από χτες να κάνει πάλι «τα δικά του», μειώνοντας ξανά τη φωτεινότητά του χωρίς εμφανή φυσική αιτία. (Διαβάστε σχετικά: Εξωγήινοι πολιτισμοί τύπου II και το άστρο KIC 8462852) https://physicsgg.me/2015/10/17/%CE%B5%CE%BE%CF%89%CE%B3%CE%AE%CE%B9%CE%BD%CE%BF%CE%B9-%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CF%84%CE%B9%CF%83%CE%BC%CE%BF%CE%AF-%CF%84%CF%8D%CF%80%CE%BF%CF%85-ii-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CF%84%CE%BF-%CE%AC%CF%83%CF%84/ Το άστρο KIC 8462852, γνωστότερο ως «άστρο της Τάμπι» από το υποκοριστικό όνομα της αστρονόμου Ταμπίθα Μπογιατζιάν του Πανεπιστημίου Γιέηλ που το ανακάλυψε το 2015 με τη βοήθεια του διαστημικού τηλεσκοπίου «Κέπλερ» της NASA, βρίσκεται σε απόσταση 1.300 ετών φωτός από τη Γη, στην κατεύθυνση του αστερισμού του Κύκνου. Το άστρο ξαφνικά και κατά περιόδους μειώνει τη φωτεινότητά του (έως 22% το 2016), για να επανέλθει αργότερα στην κανονική λάμψη του. Ορισμένοι έχουν προτείνει ότι αυτή η αυξομείωση της λάμψης μπορεί να οφείλεται σε κάποια τεράστια κατασκευή (διαστημόπλοιο ή κάτι άλλο) εξωγήινου πολιτισμού, που «τραβά» ενέργεια από το άστρο. #TabbysStar IS DIPPING! OBSERVE!! @NASAKepler @LCO_Global @keckobservatory @AAVSO @nexssinfo @NASA @NASAHubble @Astro_Wright @BerkeleySETI — Tabetha Boyajian (@tsboyajian) May 19, 2017 Άλλοι επιστήμονες προσπαθούν να βρουν κάποια πειστική φυσική εξήγηση, αλλά έως τώρα δεν τα έχουν καταφέρει. Έχουν προταθεί διάφορες θεωρίες, όπως ότι το άστρο διαθέτει μια δική του ιδιόμορφη εσωτερική δυναμική ή ότι περιβάλλεται από ένα σμήνος αστεροειδών ή από κάποιον μεγάλο εξωπλανήτη που κατά καιρούς το κρύβουν εν μέρει από τους γήινους παρατηρητές. μως καμία εξήγηση δεν έχει γίνει καθολικά αποδεκτή μέχρι σήμερα, κυρίως επειδή η αυξομείωση της φωτεινότητας του άστρου δεν ακολουθεί κάποιο προβλέψιμο περιοδικό κύκλο, αλλά γίνεται ακανόνιστα μέσα στο χρόνο. Έτσι, οι επιστήμονες δεν μπορούν να προβλέψουν ούτε πότε θα ξεκινήσει πάλι την περίεργη συμπεριφορά του, ούτε πόσο αυτή θα διαρκέσει. Αυτή τη φορά, μόλις έγινε αντιληπτό ότι άρχισε η νέα φάση μείωσης της φωτεινότητας του άστρου (ήδη έχει χάσει το 3% της λάμψης του), το νέο διαδόθηκε σαν αστραπή στη διεθνή αστρονομική κοινότητα και ήδη πολλά τηλεσκόπια σε όλο τον κόσμο στρέφονται το ένα μετά το άλλο προς το «άστρο της Τάμπι» για να το μελετήσουν, ενώ στο «χορό» έχουν μπει ακόμη και ερασιτέχνες αστρονόμοι. http://physicsgg.me/2017/05/20/%cf%84%ce%bf-%ce%ac%cf%83%cf%84%cf%81%ce%bf-%cf%84%ce%b7%cf%82-%cf%84%ce%ac%ce%bc%cf%80%ce%b9-%ce%ac%cf%81%cf%87%ce%b9%cf%83%ce%b5-%ce%ba%ce%b1%ce%b9-%cf%80%ce%ac%ce%bb%ce%b9-%ce%bd%ce%b1-%cf%87%ce%ac/

H NASA αναζητεί ιδέες για τα πειράματα του οχήματος προσεδάφισης στην Ευρώπη. Η αμερικανική υπηρεσία διαστήματος ψάχνει τις καλύτερες ιδέες για τα πειράματα που θα μπορούσε να πραγματοποιήσει το μη επανδρωμένο όχημα το οποίο σχεδιάζει να προσεδαφίσει στην Ευρώπη. Το «φεγγάρι» του Δία θεωρείται από τους ιδανικότερους προορισμούς για την αναζήτηση ζωής, καθώς διαθέτει ένα βαθύ ωκεανό κάτω από την παγωμένη επιφάνειά του. Έπειτα από δεκαετίες προετοιμασίας, έχει ήδη αρχίσει να σχηματοποιείται η συγκεκριμένη αποστολή, με τους επιστήμονες να ελπίζουν πως το σκάφος θα μπορούσε να απογειωθεί μέσα στην επόμενη δεκαετία. Έτσι, παρόλο που δεν έχει ακόμη εγκριθεί η χρηματοδότησή της, η υπηρεσία εξασφάλισε κεφάλαια για να αναζητήσει ιδέες για τα όργανά του σκάφους. Στην προκήρυξη για τις πιθανές ιδέες, θα υπάρξουν δύο φάσεις. Από την πρώτη, όπου οι προτάσεις που θα υποβληθούν θα αξιολογηθούν από μία ομάδα ειδικών, στο δεύτερο στάδιο θα προκριθούν 10 ιδέες. Την περασμένη χρονιά, η NASA σκιαγράφησε πώς θα μπορούσε να λειτουργήσει το όχημα προσεδάφισης. Έτσι, το όχημα αναμένεται να έχει τέσσερα «πόδια» και θα μπορούσε να προσεδαφισθεί με το ίδιο σύστημα με το οποίο το σκάφος Curiosity άγγιξε με ασφάλεια στο έδαφος του Άρη. Παράλληλα, θα μεταφέρει ένα μέρος του εξοπλισμού του οχήματος Phoenix της NASA, το οποίο προσεδαφίστηκε στον Άρη τον Μάιο του 2008. Το Phoenix διέθετε ένα ειδικό κοπτικό εργαλείο, για να τρυπήσει το σκληρό, παγωμένο έδαφος, ώστε να συλλέξει δείγματα για ανάλυση. Η διαφορά θα είναι πως θα είναι εξοπλισμένο και με ένα τρυπάνι, ώστε οι βραχίονές του να φτάσουν τουλάχιστον 10 εκατοστά κάτω από τον επιφανειακό πάγο. Ωστόσο, με τη θερμοκρασία να πέφτει ακόμη και στους -170 βαθμούς Κελσίου, οι μηχανικοί θα πρέπει να προετοιμάσουν τα εργαλεία ώστε να μπορούν να κόψουν πάγο τόσο σκληρό όσο ένα μέταλλο. Αν πάντως υπάρχει εξωγήινη ζωή κοντά στην επιφάνεια, οι επιστήμονες εκτιμούν πως θα μπορούσαν να ανιχνεύσουν ίχνη της, στην περίπτωση που οι συγκεντρώσεις των μικροβιακών κυττάρων είναι μόλις 100 ανά κυβικό εκατοστό. Επίσης, παρόλο που το στρώμα πάγου εκτιμάται πως έχει δεκάδες χιλιόμετρα πάχος, με τη μελέτη της επιφάνειας θα μπορούσαν να προκύψουν στοιχεία για την κατάσταση που επικρατεί στο υπέδαφος. Ο λόγος είναι πως σε μερικές περιοχές δημιουργούνται πίδακες, ώστε υλικό από μεγάλα βάθη να φτάνει κοντά στο ανάγλυφο του δορυφόρου. Το τηλεσκόπιο Hubble έχει δώσει πολλές ενδείξεις για την ύπαρξη τέτοιων πιδάκων, από τους οποίους μάλιστα πάγος από το υπέδαφος δεν φτάνει απλώς στην επιφάνεια, αλλά εκτινάσσεται στο διάστημα. Το όχημα προγραμματίζεται να ακολουθήσει μερικά χρόνια μετά την αποστολή Europa Clipper, με το ομώνυμο μη επανδρωμένο διαστημόπλοιο να εκτοξεύεται στις αρχές της επόμενης δεκαετίας, για να μελετήσει από τροχιά τον δορυφόρο του Δία. http://www.naftemporiki.gr/story/1237531/h-nasa-anazitei-idees-gia-ta-peiramata-tou-oximatos-prosedafisis-stin-europi

Tον «δεύτερο εγκέφαλο» του ανθρώπινου οργανισμού χαρτογράφησε Έλληνας ερευνητής. Επιστήμονες, με επικεφαλής έναν Έλληνα επιστήμονα στη Βρετανία, έκαναν ένα σημαντικό βήμα για να κατανοήσουν την οργάνωση και την αρχιτεκτονική του νευρικού συστήματος του εντέρου. Το σύστημα αυτό έχει χαρακτηρισθεί και «δεύτερος εγκέφαλος» του ανθρώπου, καθώς όχι μόνο ελέγχει τη λειτουργία του πεπτικού συστήματος, αλλά έχει διασυνδέσεις με τον κανονικό εγκέφαλο και το υπόλοιπο σώμα. Η «χαρτογράφηση» θα βοηθήσει στην καλύτερη μελέτη και αντιμετώπιση των κοινών γαστρεντερικών παθήσεων, όπως του συνδρόμου του ευερέθιστου εντέρου και της χρόνιας δυσκοιλιότητας. Το εντερικό νευρικό σύστημα είναι ένα χαοτικό δίκτυο περίπου μισού δισεκατομμυρίου νευρικών κυττάρων και πολλών άλλων υποστηρικτικών κυττάρων, που βρίσκονται στο τοίχωμα του εντέρου και διασυνδέονται μεταξύ τους με άκρως πολύπλοκους τρόπους. Το δίκτυο αυτό παίζει ζωτικό ρόλο στην υγεία του εντέρου ή στην πρόκληση ασθενειών. Οι ερευνητές από πολλές χώρες (Βρετανία, Βέλγιο, Ολλανδία, ΗΠΑ), με επικεφαλής τον βιολόγο Βασίλη Πάχνη του Ινστιτούτου Φράνσις Κρικ του Λονδίνου, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο κορυφαίο επιστημονικό περιοδικό «Science», «χαρτογράφησαν» τη νευρική αρχιτεκτονική του εντέρου με μεγαλύτερη λεπτομέρεια από κάθε άλλη φορά. «Το τοίχωμα του εντέρου», δήλωσε ο Πάχνης, «φιλοξενεί πολλά είδη νευρικών κυττάρων που φαίνονται κατανεμημένα με τυχαίο τρόπο. Όμως, παρά αυτό το χάος, τα νευρικά δίκτυα του εντέρου ευθύνονται για τις καλά οργανωμένες και στερεοτυπικές λειτουργίες, όπως η παραγωγή του γαστρικού οξέος, η κίνηση της τροφής κατά μήκος του εντέρου, η επικοινωνία με τα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος και με τα βακτήρια, καθώς και η μεταφορά πληροφοριών στον εγκέφαλο. Θέλαμε να εξακριβώσουμε πώς όλη αυτή η οργανωμένη δραστηριότητα αναδύεται από ένα τέτοιο χαοτικό σύστημα». Χρησιμοποιώντας μεθόδους γενετικής ανάλυσης, οι ερευνητές παρακολούθησαν σε πειραματόζωα (ποντίκια) τη διαδρομή των εντερικών κυττάρων από το αρχικό στάδιό τους των προδρόμων κυττάρων στο έμβρυο έως την πλήρη ανάπτυξή τους στο ενήλικο ζώο. Μεταξύ άλλων, διαπιστώθηκε ότι ορισμένα πρόδρομα εμβρυικά κύτταρα παράγουν μόνο νευρώνες του εντέρου, άλλα παράγουν μόνο υποστηρικτικά (γλοιακά) νευρικά κύτταρα, ενώ άλλα και τα δύο. Οι νευρώνες και τα γλοιακά κύτταρα που προέρχονται από τους ίδιους κυτταρικούς «γονείς», συνεχίζουν να μένουν κοντά στο ανεπτυγμένο έντερο. Όπως ανέφερε ο Πάχνης, «η ήπια ηλεκτρική διέγερση του εντερικού νευρικού συστήματος έδειξε ότι τα νευρικά κύτταρα που έχουν δημιουργηθεί από το ίδιο γονεϊκό κύτταρο, ανταποκρίνονται με συγχρονισμένο τρόπο στα ερεθίσματα». «Τώρα που έχουμε μια καλύτερη κατανόηση του πώς το εντερικό σύστημα χτίζεται και λειτουργεί, μπορούμε πλέον να αρχίσουμε να μελετούμε τι συμβαίνει όταν τα πράγματα πάνε στραβά, ιδίως κατά τα κρίσιμα στάδια της ανάπτυξης του εμβρύου ή νωρίς στη ζωή. Ίσως λάθη στα αρχικά πρότυπα δημιουργίας των νευρικών δικτύων του εντέρου να αποτελούν τη βασική αιτία για τα κατοπινά γαστρεντερικά προβλήματα», πρόσθεσε ο Έλληνας επιστήμονας. O Βασίλης Πάχνης είναι απόφοιτος της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών (1980), πραγματοποίησε τη διδακτορική διατριβή του στη Γενετική στο Πανεπιστήμιο της Πενσυλβανία των ΗΠΑ (1986) και εργάστηκε ως ερευνητής στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια της Νέας Υόρκης. Έχει διατελέσει διευθυντής του Ινστιτούτου Μοριακής Βιολογίας και Βιοτεχνολογίας του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας της Κρήτης, καθώς επίσης διευθυντής του Τομέα Μοριακής Νευροβιολογίας του Εθνικού Ινστιτούτου Ιατρικής Έρευνας της Βρετανίας. Από το 2015 είναι επικεφαλής ερευνητικής ομάδας (group leader) στο Ινστιτούτο Francis Crick στο Λονδίνο, με κύριο αντικείμενο τη νευροβιολογία του εντέρου. http://www.ethnos.gr/epistimi/arthro/ton_deutero_egkefalo_tou_anthropinou_organismou_xartografise_ellinas_ereunitis-65143518/

Το λεπτότερο ολόγραμμα στον κόσμο είναι 1.000 φορές λεπτότερο από μια ανθρώπινη τρίχα. Το πιο λεπτό ολόγραμμα στον κόσμο δημιούργησαν ερευνητές από την Αυστραλία και την Κίνα, ανοίγοντας το δρόμο για την ενσωμάτωση της τρισδιάστατης ολογραφίας στις καθημερινές ηλεκτρονικές συσκευές, όπως τα «έξυπνα» κινητά τηλέφωνα, οι υπολογιστές και οι τηλεοράσεις. Το νανο-ολόγραμμα έχει πάχος μόλις 25 νανομέτρων (δισεκατομμυριοστών του μέτρου), είναι 1.000 φορές λεπτότερο από μια ανθρώπινη τρίχα και μπορεί να παρατηρηθεί χωρίς ειδικά γυαλιά 3D. Οι ερευνητές του αυστραλιανού Πανεπιστημίου RMIT και του Ινστιτούτου Τεχνολογίας του Πεκίνου, με επικεφαλής τον καθηγητή Μιν Γκου, έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Nature Communications». Τα διαδραστικά ολογράμματα εμφανίζονται συνεχώς στην επιστημονική φαντασία, όμως στην πράξη έχει αποδειχθεί δύσκολο για τους επιστήμονες να τα σμικρύνουν τόσο, ώστε να μπορούν να συνεργασθούν με τα σύγχρονα ηλεκτρονικά. Όπως είπε ο Γκου, «η ενσωμάτωση νανο-ολογραμμάτων στα καθημερινά ηλεκτρονικά θα καταστήσει άσχετο το μέγεθος της οθόνης, αφού ένα 3D ολόγραμμα θα αναδύεται και θα μπορεί να εμφανίσει μία πληθώρα πληροφοριών που δεν χωράνε σε μια οθόνη τηλεφώνου ή ρολογιού». Τέτοια πολύ λεπτά ολογράμματα έχουν τη δυνατότητα να μεταμορφώσουν πολλούς τομείς στο μέλλον, όπως την ιατρική διάγνωση, την εκπαίδευση, την αποθήκευση δεδομένων, την άμυνα, την κυβερνοασφάλεια κ.α. http://physicsgg.me/2017/05/19/%cf%84%ce%bf-%ce%bb%ce%b5%cf%80%cf%84%cf%8c%cf%84%ce%b5%cf%81%ce%bf-%ce%bf%ce%bb%cf%8c%ce%b3%cf%81%ce%b1%ce%bc%ce%bc%ce%b1-%cf%83%cf%84%ce%bf%ce%bd-%ce%ba%cf%8c%cf%83%ce%bc%ce%bf/

Η μουσική των σωματιδίων που ανιχνεύονται στον LHC. Το πρόγραμμα Quantizer μεταφράζει τα γεγονότα που συλλέγει ο ανιχνευτής ATLAS σε μελωδίες techno, jazz, pop και rock. Επινοήθηκε από την Juliana Cherston φοιτήτρια στο Media Lab του MIT και υλοποιήθηκε σε συνεργασία με τον Ewan Hill υποψήφιο διδάκτορα από το πανεπιστήμιο της Victoria. To Quantizer χρησιμοποιεί τα δεδομένα που ανεβάζει στο διαδίκτυο ο ανιχνευτής ATLAS, ταυτόχρονα με την εξέλιξη του πειράματος. Ανάλογα με το είδος των σωματιδίων, την ενέργειά τους, την κατανομή τους στο χώρο κ.ο.κ. τα δεδομένα μετατρέπονται σε μουσικές νότες. Για παράδειγμα οι χαμηλές νότες, που ακούγονται συχνότερα σε σχέση με τις υψηλές, αντιστοιχούν σε σωματίδια με χαμηλότερες ενέργειες. Tον περασμένο Ιούλιο το Quantizer έδωσε την πρώτη του παράσταση της στο φεστιβάλ Jazz στο Montreux (The Physics of Music and the Music of Physics event). http://mjf2015.web.cern.ch/mjf2015/ Ακούστε λοιπόν την μουσική των σωματιδίων που ανιχνεύονται κατά τη διάρκεια των πειραμάτων στον Μεγάλο Επιταχυντή Αδρονίων ΕΔΩ: http://quantizer.media.mit.edu (νεώτερη ενημέρωση) Εννοείται πως όλα τα παραπάνω δεν έχουν καμία φυσική ή άλλη βαθυστόχαστη σημασία. Η «καλύτερη μουσική» για τα αυτιά των φυσικών είναι τα διαγράμματα που προκύπτουν από την ανάλυση των δεδομένων όπως: … και όταν εμφανίζονται «καρούμπαλα», όπως αυτό που φαίνεται στην εικόνα, αισθάνονται βασιλιάδες τουλάχιστον για μια νύχτα: http://physicsgg.me/2016/05/20/%ce%b7-%ce%bc%ce%bf%cf%85%cf%83%ce%b9%ce%ba%ce%ae-%cf%84%cf%89%ce%bd-%cf%83%cf%89%ce%bc%ce%b1%cf%84%ce%b9%ce%b4%ce%af%cf%89%ce%bd-%cf%80%ce%bf%cf%85-%ce%b1%ce%bd%ce%b9%cf%87%ce%bd%ce%b5%cf%8d%ce%bf/

«Soyuz-ST-A» Στις 18 Μαΐου, 2017 στις 14:54 MSK από το Διαστημικό Κέντρο Γουιάνας (Κουρού της Γαλλικής Γουιάνας) ξεκίνησε με επιτυχία ο «Soyuz-ST-A» με ένα ευρωπαϊκό δορυφόρο τηλεπικοινωνιών SES-15. Όλα τα στάδια του εκτοξευτή εργάστηκαν επι 8 λεπτά και 49 δευτερόλεπτα με το ανώτερο στάδιο«Fregat-Μ» και το γεωστατικο διαστημικό σκάφος SES-15. Στις ώρες που ακολούθησαν το ανώτερο στάδιο «Fregat-Μ» με το συστήμα πρόωσης θα σχηματίσουν μία τροχιά στόχου για τηλεπικοινωνιακούς δορυφόρους. Ο χωρισμος του SES-15 απο την «Frigate Μ«έχει προγραμματιστεί μετά από 5 ώρες και 18 λεπτά μετά την έναρξη - 20:13 MSK. Ο πελάτης είναι η ευρωπαϊκή εταιρεία SES, ένας από τους παγκόσμιους ηγέτες στον τομέα των δορυφορικών τηλεπικοινωνιών. Το διαστημικό σκάφος SES-15, η παραγωγή των δορυφορικών συστημάτων Boeing, για την παροχή τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών σε όλη τη Βόρεια Αμερική και την Κεντρική Αμερική. Το Ευρωπαϊκό Διαστημοδρόμιο βρίσκεται κοντά στο Κουρού στη Γαλλική Γουιάνα (γαλλικό διαμέρισμα στη Νότια Αμερική). Η θέση του κοντά στον ισημερινό παρέχει το πλεονέκτημα ενός ωφέλιμου φορτίου συν 15% σε σύγκριση με την Αμερικανική τοποθεσία εκτόξευσης στο Κανάβεραλ και συν 40% - σε εκτοξεύσεις από το Μπαϊκονούρ. Από τις αρχές της δεκαετίας '70 του περασμένου αιώνα, η EGC χρησιμοποιείται για τη δρομολόγηση εκτόξευσης διαστημικών οχημάτων της οικογένειας οχημάτων «Ariane» https://www.roscosmos.ru/23565/

Ορυχεία σε αστεροειδείς εξετάζει η Κίνα. Η Κίνα ετοιμάζεται και αυτή να μπει στον χορό της κατάκτησης των πλούσιων ορυκτών πόρων του Διαστήματος που έχουν ξεκινήσει - στα «χαρτιά» προς το παρόν - η NASA και ορισμένες ιδιωτικές πρωτοβουλίες. Σε ημερίδα που διοργανώθηκε την περασμένη εβδομάδα στο Πεκίνο, κορυφαίος κινέζος ειδικός ανακοίνωσε ότι η χώρα του σχεδιάζει να δημιουργήσει μια βάση σε αστεροειδή με σκοπό την εξόρυξη του ορυκτού πλούτου του αλλά και την προώθηση της διαστημικής εξερεύνησης. «Στο κοντινό μέλλον θα μελετήσουμε τρόπους ώστε να στείλουμε ρομπότ ή αστροναύτες να πραγματοποιήσουν εξορύξεις σε κατάλληλους αστεροειδείς και να μεταφέρουν τους πόρους πίσω στη Γη» δήλωσε ο Γε Πενζιάν, ειδικός στην εξερεύνηση του Διαστήματος και σύμβουλος πολιτικής της Ακαδημίας Διαστημικής Τεχνολογίας της Κίνας, μιλώντας στην εφημερίδα «China Daily» με αφορμή την ημερίδα. «Μακροπρόθεσμα θα εξετάσουμε τη χρήση των πόρων από τους αστεροειδείς για την κατασκευή εγκαταστάσεων στο Διάστημα ή για την προμήθεια υλικών που θα υποστηρίξουν τα διαστρικά ταξίδια». Ορυχεία και βάσεις Ο κ. Γε επεσήμανε επίσης ότι οι αστεροειδείς που περνούν ανά διαστήματα κοντά από τη Γη θα μπορούσαν να χρησιμεύσουν ως «όχημα» για μακρινές αποστολές. «Επιπροσθέτως», ανέφερε, «κάποιοι αστεροειδείς θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν ως βάσεις για τη διαστρική εξερεύνηση. Μπορούμε να προσεδαφίσουμε σε αυτούς ένα μη επανδρωμένο διαστημόπλοιο, και το διαστημόπλοιο θα ταξιδέψει με τον αστεροειδή στο βαθύ Διάστημα. Οταν θα φθάσει σε ένα συγκεκριμένο σημείο, θα ενεργοποιήσουμε το διαστημόπλοιο, το οποίο θα αφήσει τον αστεροειδή για να εκτελέσει τη συγκεκριμένη αποστολή του. Κάτι τέτοιο θα μειώσει τρομερά την ποσότητα καυσίμων που χρειάζεται ένα διαστημόπλοιο και θα επεκτείνει τη διάρκεια ζωής του και την ακτίνα πτήσης του». Ο κινέζος επιστήμονας δεν διευκρίνισε πότε ακριβώς θα γίνει κάτι τέτοιο, μιλώντας αορίστως για το «εγγύς μέλλον». Οπως επισημαίνει ωστόσο η «China Daily», τον περασμένο Μάρτιο ο κ. Γε είχε δηλώσει στην εφημερίδα ότι η Κίνα σχεδιάζει να πραγματοποιήσει τουλάχιστον μία αποστολή εξερεύνησης αστεροειδούς μεταξύ του 2020 και του 2025, διευκρινίζοντας ότι το λεπτομερές χρονοδιάγραμμα και ο αστεροειδής-«στόχος» δεν έχουν επιλεγεί ακόμη. Τον Δεκέμβριο του 2016 πάντως είχε δοθεί στη δημοσιότητα έγγραφο της Εθνικής Υπηρεσίας Διαστήματος της Κίνας, στο οποίο ανέφερε ότι από εφέτος ως το 2021 θα διεξαγάγει μελέτη σκοπιμότητας και έρευνα σχετικά με τις βασικές τεχνολογίες που απαιτούνται για την εξερεύνηση του Δία και των αστεροειδών. Το διαστημικό Ελντοράντο Η προοπτική της δημιουργίας ορυχείων στο Διάστημα άρχισε να φαντάζει ελκυστική προς το τέλος της προηγούμενης δεκαετίας, καθώς γινόταν γνωστό ότι οι αστεροειδείς που κινούνται στο ηλιακό μας σύστημα διαθέτουν παραπάνω από πλούσιους πόρους σε μέταλλα τα οποία είναι πεπερασμένα ή σπανίζουν στη Γη - από χρυσό, άργυρο, χαλκό, σίδηρο και αλουμίνιο έως παλλάδιο, ιρίδιο, ρήνιο, νικέλιο και τιτάνιο. Στα αμέσως επόμενα χρόνια το όνειρο άρχισε σιγά-σιγά να μπαίνει στα σκαριά. Τον Σεπτέμβριο του 2012 η NASA ανακοίνωσε ότι εξετάζει σχέδια για ένα τέτοιο εγχείρημα ενώ τον Δεκέμβριο της ίδιας χρονιάς ακολούθησε η «γέννηση» της Planetary Resources. Η αμερικανική ιδιωτική εταιρεία (στους ιδρυτές της συγκαταλέγεται ο Πίτερ Διαμαντής και στους συμβούλους και χρηματοδότες της ο σκηνοθέτης Ντέιβιντ Κάμερον και οι επικεφαλής της Google) έκανε γνωστό ότι ο κύριος στόχος της είναι να «διευρύνει τη βάση των φυσικών πόρων της Γης» αναπτύσσοντας τεχνολογία για την εξόρυξη αστεροειδών. Στα επόμενα χρόνια εμφανίστηκαν μερικές ακόμη αντίστοιχες ιδιωτικές πρωτοβουλίες και από τις δύο πλευρές του Ατλαντικού Τώρα πλέον ο διαστημικός «πυρετός του χρυσού» φαίνεται να εξαπλώνεται. Τον περασμένο μήνα η γνωστή τράπεζα επενδύσεων Goldman Sachs προέβη στην εκτίμηση ότι, αν και ακόμη απέχει από το να είναι εμπορικά βιώσιμη, η «οικονομία του Διαστήματος» θα αποτελέσει ίσως την πλέον προσοδοφόρα αγορά του μέλλοντος. «Η εξορυκτική δραστηριότητα στο Διάστημα θα μπορούσε να είναι ένα πιο ρεαλιστικό σενάριο από ό,τι φαντάζονται πολλοί» ανέφερε σε έκθεση που απέστειλε στους πελάτες της. «Ενας και μόνο αστεροειδής σε μέγεθος ποδοσφαιρικού γηπέδου μπορεί να περιέχει πλατίνα αξίας 25 έως 50 δισ. δολαρίων». Λίγο πριν, τον Ιανουάριο, η NASA ανακοίνωσε μια επίσημη - ερευνητική και όχι εξορυκτική - αποστολή σε αστεροειδή: το 2025 θα στείλει ένα μη επανδρωμένο διαστημόπλοιο να μελετήσει τον μεταλλικό αστεροειδή 16 Ψυχή (16 Psyche), ο οποίος πιστεύεται ότι μπορεί να είναι το «απομεινάρι» του πυρήνα ενός πρωτοπλανήτη. http://www.tovima.gr/science/article/?aid=880464

IBM: Αποκαλυπτήρια πρωτότυπου κβαντικού επεξεργαστή για εμπορική χρήση. Η IBM ανακοίνωσε την Τετάρτη ότι κατασκεύασε και δοκίμασε με επιτυχία τους πιο ισχυρούς καθολικούς κβαντικούς επεξεργαστές της: Ο πρώτος, αναβαθμισμένος επεξεργαστής, θα είναι διαθέσιμος προς χρήση από developers, ερευνητές και προγραμματιστές για την εξερεύνηση των δυνατοτήτων του quantum computing μέσω της χρήσης ενός πραγματικού κβαντικού επεξεργαστή χωρίς κόστος, μέσω του IBM Cloud. Ο δεύτερος είναι ένα νέο πρωτότυπο επεξεργαστή για εμπορική χρήση, που θα αποτελέσει την «καρδιά» των πρώτων συστημάτων IBM Q της εταιρείας, τα οποία προορίζονται επίσης για εμπορική χρήση. Αντί των κλασικών bits που χρησιμοποιούνται στους σημερινούς υπολογιστές, η μονάδα πληροφορίας σε ένα κβαντικό υπολογιστή είναι το κβαντικό μπιτ, ή αλλιώς qubit το οποίο δεν βρίσκεται απαραίτητα στην κατάσταση 0 ή 1, αλλά μπορεί να βρίσκεται και σε μία ενδιάμεση κατάσταση: Συγκεκριμένα, η διαφορά μεταξύ ενός συμβατικού υπολογιστή και ενός κβαντικού έγκειται στο ότι ο πρώτος «καταλαβαίνει» bits (που μπορούν να έχουν μία από δύο τιμές, 1 ή 0) ενώ ο κβαντικός λειτουργεί με τα qubits, τα οποία μπορούν να έχουν 1, 0 ή και τα δύο ταυτόχρονα, «ξεκλειδώνοντας» τεράστιες υπολογιστικές δυνατότητες. Το IBM Q ξεκίνησε τον Μάρτιο του 2017 και είναι μια πρωτοβουλία για την κατασκευή καθολικών κβαντικών υπολογιστών (universal quantum computing systems) για επιχειρηματικές και επιστημονικές εφαρμογές, που θα είναι διαθέσιμοι στο εμπόριο. . Η εταιρεία άνοιξε στο κοινό την πρόσβαση στους κβαντικούς επεξεργαστές της πριν από έναν χρόνο, για χρήση σε επιστημονικές έρευνες, πανεπιστήμια κ.α. Μέχρι τώρα, χρήστες έχουν πραγματοποιήσει πάνω από 300.000 κβαντικά πειράματα στο IBM Cloud. Οι δύο νέοι επεξεργαστές της ΙΒΜ περιλαμβάνουν έναν επεξεργαστή των 16 qubits που επιτρέπει πιο πολύπλοκα πειράματα από τον προκάτοχό του, των 5 qubits (είναι προσβάσιμος δωρεάν για developers, προγραμματιστές και ερευνητές που θέλουν να πειραματιστούν με κβαντικούς αλγορίθμους κ.α.) και ο πρωτότυπος επεξεργαστής για εμπορική χρήση με 17 qubits, ο οποίος, σύμφωνα με την εταιρεία, είναι ο πιο ισχυρός κβαντικός επεξεργαστής που έχει φτιάξει η ίδια μέχρι τώρα. Όπως υπογραμμίζει η ΙΒΜ, έχει σχεδιαστεί έτσι ώστε να είναι τουλάχιστον δύο φορές πιο δυνατός από ό,τι είναι διαθέσιμο σήμερα στο κοινό μέσω του IBM Cloud και θα αποτελέσει τη βάση για τα πρώτα συστήματα IBM Q. «Οι σημαντικές μηχανολογικές βελτιώσεις που ανακοινώθηκαν θα επιτρέψουν στην ΙΒΜ να βελτιώσει τους μελλοντικούς επεξεργαστές έτσι ώστε να περιλαμβάνουν 50 και άνω qubits, και να επιδεικνύουν υπολογιστικές δυνατότητες πέρα από τα σημερινά κλασικά υπολογιστικά συστήματα» είπε ο Αρβίντ Κρίσνα, αντιπρόεδρος και διευθυντής του IBM Research and Hybrid Cloud. «Αυτές οι ισχυρές αναβαθμίσεις στα κβαντικά μας συστήματα, που παρέχονται μέσω του IBM Cloud, μας επιτρέπουν να σκεφτούμε νέες εφαρμογές και νέα σύνορα για ανακαλύψεις, που είναι πρακτικά αδύνατα μέσω της χρήσης μόνο κλασικών υπολογιστών» πρόσθεσε. http://www.naftemporiki.gr/story/1236890/ibm-apokaluptiria-prototupou-kbantikou-epeksergasti-gia-emporiki-xrisi

Αλληλεπιδρώντας με το τίποτα. Μια από τις βασικές παραδοχές της κβαντικής θεωρίας είναι ότι το κενό, δηλαδή ο άδειος χώρος, στην πραγματικότητα μόνο κενό δεν είναι: βρίθει από σωματίδια που εμφανίζονται απρόβλεπτα και παύουν να υπάρχουν έπειτα από μια στιγμή. Σ’ αυτά τα εικονικά σωματίδια οφείλονται τα παρατηρήσιμα κβαντικά φαινόμενα, όπως η δύναμη Casimir και η σκέδαση Delbrück. Ερευνητές από την Ιαπωνία βρήκαν τον τρόπο για να μετρήσουν με πρωτοφανή ακρίβεια την σκέδαση Delbrüc, ένα φαινόμενο που είναι πολύ δύσκολο να απομονωθεί. Η μέθοδός τους θα επιτρέψει να γίνουν λεπτομερέστατοι έλεγχοι στην θεωρία της κβαντικής ηλεκτροδυναμικής (QED). Η σκέδαση Delbrück έχει κάποιες ομοιότητες με την πιο γνωστή μορφή σκέδασης, της σκέδασης Rayleigh στην οποία οφείλεται το γαλάζιο χρώμα του ουρανού. Η σκέδαση Rayleigh προκύπτει από την αλληλεπίδραση των φωτονίων με τα δέσμια ηλεκτρικά φορτία στα μόρια της ατμόσφαιρας. Η σκέδαση Delbrück αντίστοιχα προκύπτει από την αλληλεπίδραση των φωτονίων με τα «εν δυνάμει» ζεύγη ηλεκτρονίων-ποζιτρονίων παρουσία του πεδίου Coulomb από έναν ατομικό πυρήνα. Το φαινόμενο της σκέδασης των φωτονίων από τα «εικονικά» σωματίδια του κβαντικού κενού παρατηρήθηκε για πρώτη φορά στη δεκαετία του 1970, αλλά το φαινόμενο είναι δύσκολο να ταυτοποιηθεί, διότι πραγματοποιείται μαζί με άλλους τρεις τύπους σκέδασης – συμπεριλαμβανομένης και της σκέδασης Rayleigh. Οι ερευνητές Koga και Hayakawa προτείνουν μια μέθοδο απομόνωσης και μέτρησης της σκέδασης Delbrück. Το κλειδί στην λύση τους είναι η χρήση πολωμένων ακτίνων γ. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς τους, η κατάλληλη επιλογή της γωνίας σκέδασης, της πόλωσης και της ενέργειας των φωτονίων θα κάνει την σκέδαση Delbrück δυο τάξεις μεγέθους ισχυρότερη από τις τρεις άλλες μορφές σκέδασης. Υποθέτοντας την χρήση κασσίτερου ως υλικού σκέδασης και μια πηγή ακτίνων γ υψηλής ροής όπως η ELI-NP (Extreme Light Infrastructure – Nuclear Physics) – μια εγκατάσταση υπό κατασκευή στην Ρουμανία – η ερευνητική ομάδα προβλέπει ότι η μέθοδος θα μπορούσε να διπλασιάσει την ακρίβεια που επιτεύχθηκε σε προηγούμενα πειράματα. Στην φωτογρσφία οι πολωμένες ακτίνες γ θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την μελέτη της σκέδασης των φωτονίων από τα «εν δυνάμει» σωματίδια του κβαντικού κενού (ή αλλιώς σκέδαση Delbrück) https://physicsgg.me/2017/05/19/%ce%b1%ce%bb%ce%bb%ce%b7%ce%bb%ce%b5%cf%80%ce%b9%ce%b4%cf%81%cf%8e%ce%bd%cf%84%ce%b1%cf%82-%ce%bc%ce%b5-%cf%84%ce%bf-%cf%84%ce%af%cf%80%ce%bf%cf%84%ce%b1/

Τι είναι ένα άστρο νετρονίων; Στο βίντεο που ακολουθεί περιγράφονται εν συντομία, όσα γνωρίζουμε για τα άστρα νετρονίων. Η επικείμενη αποστολή NICER (Neutron Star Composition Explorer) της NASA θα έχει ως στόχο την περαιτέρω διερεύνηση των άστρων νετρονίων από τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Η αποστολή NICER θα εξερευνήσει την ισχυρή βαρύτητα, υπερ-πυκνή ύλη και τα ισχυρότατα μαγνητικά πεδία που δημιουργούν τα άστρα νετρονίων. Επίσης θα εφαρμοστεί το πρωτοποριακό σύστημα SEXTANT (Station Explorer for X-ray Timing and Navigation Technology), το οποίο θα χρησιμοποιήσει τα δεδομένα του NICER για τον προσδιορισμό θέσης και την πλοήγηση στο διάστημα βασισμένη στα πάλσαρ. https://physicsgg.me/2017/05/19/%cf%84%ce%b9-%ce%b5%ce%af%ce%bd%ce%b1%ce%b9-%ce%ad%ce%bd%ce%b1-%ce%ac%cf%83%cf%84%cf%81%ce%bf-%ce%bd%ce%b5%cf%84%cf%81%ce%bf%ce%bd%ce%af%cf%89%ce%bd/

Υποψία ζωής σε έναν από τους εξωπλανήτες του κοντινού άστρου Trappist-1 Ορισμένοι -ιδίως ο ένας- από τους επτά «γήινους» εξωπλανήτες, που περιφέρονται γύρω από το κοντινό άστρο Trappist-1 και οι οποίοι ανακαλύφθηκαν φέτος το Φεβρουάριο, είναι πιθανό να διαθέτουν ατμόσφαιρα εδώ και δισεκατομμύρια χρόνια, σύμφωνα με νέες εκτιμήσεις, που βασίζονται σε προσομοιώσεις σε ηλεκτρονικό υπολογιστή. Αν αυτό όντως συμβαίνει -και προς το παρόν οι επιστήμονες δεν έχουν τρόπο να το επιβεβαιώσουν- τότε αυξάνει η πιθανότητα να έχει αναπτυχθεί κάποια μορφή ζωής όλο αυτό το διάστημα που οι συνθήκες ευνοούν κάτι τέτοιο. Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον δρα Τσουανφέι Ντονγκ του Πανεπιστημίου Πρίνστον και της NASA, εκτιμούν ότι, υπό ορισμένες προϋποθέσεις, οι εξωτερικοί πλανήτες του συστήματος -που είναι μακρύτερα από το άστρο τους και τον καταστροφικό για την ατμόσφαιρα ηλιακό «άνεμό» του- είναι ικανοί να έχουν διατηρήσει την ατμόσφαιρά τους επί δισεκατομμύρια χρόνια, πράγμα που τους καθιστά δυνητικά κατοικήσιμους. Όμως οι επιστήμονες υπογράμμισαν ότι, καθώς πολλοί παράγοντες είναι ακόμη αβέβαιοι, μία τέτοια εκτίμηση πρέπει να ληφθεί υπόψη με τη δέουσα επιφύλαξη. Σε κάθε περίπτωση πάντως, το σύστημα του Trappist-1 σε απόσταση περίπου 39 ετών φωτός στον αστερισμό του Υδροχόου, αποτελεί πλέον στόχο προτεραιότητας για την αναζήτηση ζωής, ιδίως ο έκτος κατά σειρά πλανήτης του, ο Trappist-1g, που θεωρείται ο πιθανότερος να διαθέτει κατάλληλη ατμόσφαιρα. Το μελλοντικό μεγάλο επίγειο τηλεσκόπιο «Τζέημς Γουέμπ» της NASA θα βοηθήσει σημαντικά για τη μελέτη του από το 2019. Μέχρι σήμερα έχουν ανακαλυφθεί περίπου 3.600 εξωπλανήτες διαφόρων μεγεθών και μορφών. Οι αστρονόμοι και αστροβιολόγοι αναζητούν κυρίως «γήινους» κόσμους, δηλαδή βραχώδεις και με ωκεανούς, αν και αυτό συνήθως δεν θεωρείται αρκετό για να αναπτυχθεί ζωή, εφόσον δεν υπάρχει επίσης κάποια ατμόσφαιρα. Στη Γη η ανάπτυξη πολύπλοκης και τελικά νοήμονος ζωής συνέβη μόνο όταν ο πλανήτης μας απέκτησε μια κατάλληλη ατμόσφαιρα σε βάθος χρόνου. Στην περίπτωση του άστρου Trappist-1, ενός ερυθρού νάνου μεγάλου όσο ο Δίας, το οποίο έχει λάμψη 2.000 φορές πιο αχνή από τον Ήλιο μας, και οι επτά πλανήτες του που έχουν ανακαλυφθεί, έχουν μεγέθη παραπλήσια της Γης (από μικρότεροι κατά 25% έως μεγαλύτεροι κατά 10%). Πιστεύεται ότι τουλάχιστον κάποιοι από αυτούς είναι βραχώδεις και υδάτινοι, ενώ -σύμφωνα με τις νέες εκτιμήσεις- μερικοί μπορεί να έχουν και ατμόσφαιρα. http://www.ethnos.gr/epistimi/arthro/ypopsia_zois_se_enan_apo_tous_eksoplanites_tou_kontinou_astrou_trappist_1-65142112/

Αποτελέσματα του Διαγωνισμού NASA Space Apps Challenge Thessaloniki 2017 Με επιτυχία ολοκληρώθηκε ο διαγωνισμός NASA Space Apps Challenge Thessaloniki όπου έλαβε χώρα για πρώτη φορά στην πόλη της Θεσσαλονίκης, από τις 28 έως και τις 30 Απριλίου 2017. Ο διαγωνισμός διοργανώθηκε από τον φορέα Βιομιμητισμού Ελλάδος Έρευνας και Καινοτομίας σε συνεργασία με το Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα στη Διοικητική Επιστήμη και Τεχνολογία του Οικονομικού Πανεπιστήμιου Αθηνών και το Ινστιτούτο Ανάπτυξης Επιχειρηματικότητας. Η επίσημη ομάδα διοργάνωσης του NASA Space Apps Challenge Thessaloniki διαγωνισμού αποτελούνταν από τους κ. Αλαμανταριώτου Κλεοπάτρα και κ. Βελή Έλενα, κ. Ουρανή Βασιλαπόστολο. Φέτος, η παγκόσμια συμμετοχή άγγιξε τους 22.000 πολίτες από 70 χώρες και 200 πόλεις, οι οποίοι συνεργάστηκαν για να αναπτύξουν λύσεις για ορισμένες από τις μεγαλύτερες προκλήσεις στη Γη χρησιμοποιώντας τα ανοικτά δεδομένα της NASA. Στην πόλη της Θεσσαλονίκης, οι συμμετέχοντες έφθασαν τους 150 οι οποίοι, εκτός των άλλων, είχαν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν μια άκρως ενδιαφέρουσα εκδήλωση, στην οποία συμμετείχαν εξέχουσες προσωπικότητες εκ των οποίων και ο κ. Σταμάτιος Κριμιζής, ακαδημαϊκός & αστροφυσικός επιστήμονας της NASA. Στη συνέχεια, σχηματίστηκαν ομάδες οι οποίες εργάστηκαν κι ανέπτυξαν καινοτόμες ιδέες πάνω σε θεματικές ενότητες , εστιασμένες στον πλανήτη Γη. Η Ειδική Επιτροπή αξιολόγησης απαρτιζόταν από τους κ. Λύρα Δημήτρη, κ. Προφητηλιώτη Γιώργο και κ. Τζίνη Παναγιώτη, ανέδειξε τις τρεις νικήτριες ομάδες του διαγωνισμού οι οποίες είναι οι εξής: 1ο Βραβείο: Prometheus Κατηγορία:Warning! Danger Ahead, And YOU can fight Fires Mέλη Ομάδας: Αθανάσιος Δήμου, Δημήτρης Τζιουμακλής, Ειρήνη Σουμπρί, Θωμάς Λάζιος 2o Βραβείο: Poseidon Κατηγορία: Planet Blue, Where’s the Water Mέλη ομάδας: Kαζαντζίδης Αλέξανδρος, Βούκενας Αλέξανδρος, Αντωνόγλου Αλέξανδρος, Δανελάτος Χρήστος, Τεντσογλίδης Ιορδάνης 3ο Βραβείο: Sky Ninjas Κατηγορία:Τhe earth and US, Pilot plus Mέλη ομάδας: Οvezik Χριστίνα, Περόντση Εύα, Πιέρρος Ιωάννης, Τριάντη Αγνή, Σιωπή Μαρία Ο διαγωνισμός NASA Space Apps Challenge Larissa πραγματοποιήθηκε υπό την αιγίδα και την στήριξη της Περιφέρειας Θεσσαλίας και του προγράμματος Europe Direct, την υποστήριξη της Αντιδημαρχίας Πολιτισμού και Επιστημών του Δήμου Λαρισαίων, του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας καθώς και Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Επίσης σε συνεργασία με τους φορείς Aephoria, Be Loved Web Design, Change your World, Creative Ideas, Digital idea, ΕΠΕΕΚ, Labattoir Δ.Θεσσαλονίκης, Λέσχη Ξιφασκίας Θεσ/νίκης, Pangea, SheSharp, The Meraki People, Women Techmakers Greece, ΦΕΤΑ Κόμικς και με τη συμβουλευτική υποστήριξη της Orion Group Communication. Αξιοσημείωτο γεγονός αποτελεί η συμβολή των επιχειρήσεων από όλη την Ελλάδα, με πλατηνένιο χορηγό την εταιρεία λογισμικού SAP, χρυσούς χορηγούς την Εθνική Τράπεζα Ελλάδος και την Ευρωπαϊκή Πίστη Α.Ε.Γ.Α., ενώ με δωροθεσία υποστήριξαν οι εταιρίες, Atlas Consulting, Coco-Mat, e-FOOD, Θες Γάλα Συνεταιρισμός, Κτήμα Ζαφειράκη, Mikel Coffee Company, Φυσικό Μεταλλικό Νερό Σαμαρίνα, Phaistos Printing και Vodafone CU. http://www.pestaola.gr/%ce%b1%cf%80%ce%bf%cf%84%ce%b5%ce%bb%ce%ad%cf%83%ce%bc%ce%b1%cf%84%ce%b1-%cf%84%ce%bf%cf%85-%ce%b4%ce%b9%ce%b1%ce%b3%cf%89%ce%bd%ce%b9%cf%83%ce%bc%ce%bf%cf%8d-nasa-space-apps-challenge-thessaloniki-20/ Νεαρός Ινδός έφτιαξε τον «ελαφρύτερο δορυφόρο του κόσμου» Ένας νεαρός Ινδός έφτιαξε τον «ελαφρύτερο δορυφόρο» στον κόσμο, ο οποίος προορίζεται να εκτοξευτεί από εγκαταστάσεις της NASA τον Ιούνιο. Όπως αναφέρει το BBC, η 64 γραμμαρίων συσκευή του Ριφάθ Σααρούν αναδείχτηκε νικήτρια σε διαγωνισμό σχεδιασμού για νέους. Ο 18χρονος εφευρέτης σημειώνει ότι βασικός σκοπός του ήταν να επιδειχθούν οι δυνατότητες και επιδόσεις των ινών άνθρακα στον τομέα της τρισδιάστατης εκτύπωσης. Όπως είπε σε τοπικά ΜΜΕ, ο δορυφόρος θα πραγματοποιήσει μια αποστολή τεσσάρων ωρών σε υποτροχιακή πτήση. Κατά τη διάρκειά της, θα λειτουργήσει για περίπου 12 λεπτά σε συνθήκες έλλειψης βαρύτητας στο διάστημα. «Το σχεδιάσαμε εξολοκλήρου από την αρχή» είπε ο νεαρός εφευρέτης. «Θα έχει ένα νέο είδος υπολογιστή και οκτώ αισθητήρες που κατασκευάσαμε εμείς για μετρήσεις όσον αφορά στην επιτάχυνση, την περιστροφή και τη μαγνητόσφαιρα του πλανήτη» συμπλήρωσε. Ο δορυφόρος έχει το όνομα KalamSat, εμπνευσμένο από τον πρώην πρόεδρο της Ινδίας, Αμπντούλ Καλάμ, πρωτοπόρο όσον αφορά στις αεροναυτικές επιστημονικές φιλοδοξίες της χώρας. Το συγκεκριμένο project επελέγη μεταξύ άλλων στο πλαίσιο του διαγωνισμού Cubes in Space, που είχε διοργανωθεί από την idoodle με την υποστήριξη της NASA και του Colorado Space Grant Consortium. Ο Ριφάθ κατάγεται από μια μικρή πόλη στο Ταμίλ Ναντού και τώρα εργάζεται ως επιστήμονας στη Space Kidz India- μια οργάνωση που προωθεί τις επιστήμες και τη μόρφωση για παιδιά και εφήβους. Ο KalamSat δεν είναι η πρώτη του εφεύρεση, καθώς σε ηλικία 15 ετών είχε φτιάξει ένα μετεωρολογικό μπαλόνι, στο πλαίσιο ενός άλλου διεθνούς διαγωνισμού για νεαρούς επιστήμονες. http://www.naftemporiki.gr/story/1235950/nearos-indos-eftiakse-ton-elafrutero-doruforo-tou-kosmou Ρυθμιση τροχίας του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού. Σύμφωνα με το Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS) στις 18 Μαΐου 2017 πραγματοποιήθηκε η προγραμματισμένη διόρθωση της τροχιάς του ΔΔΣ με τους κινητήρες που εχουν ενσωματωθεί στην ενότητα «Zvezda» του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού. Ο χρόνος λειτουργίας του κινητήρα ήταν 13 δευτερόλεπτα. Ως αποτέλεσμα, ο σταθμός έλαβε την ταχύτητα αύξησης των 0,2 m / sec. Σύμφωνα με την βαλλιστική υπηρεσία υποστήριξης πλοήγησης του κέντρου ελέγχου πτήσης (MCC), οι παραμετροι της τροχιάς του ΔΔΣ μετά τον ελιγμο ανέρχονται σε: το ελάχιστο ύψος πάνω από την επιφάνεια της Γης - 401,8 χιλιομέτρων, το μέγιστο ύψος πάνω από την επιφάνεια της Γης - 424,0 χιλιομέτρων, τροχιακή περίοδο - 92.675 min. κλίση - 51,66 βαθμούς. Ο σκοπός της διόρθωσης τροχιάς ήταν ο σχηματισμός των βαλλιστικών προϋποθέσεων για την προσγείωση του TPK «Soyuz MS-03», που έχει προγραμματιστεί για τις 2 του Ιούνη του 2017. https://www.roscosmos.ru/23563/

Ένα παράλληλο σύμπαν πιθανή απάντηση σε γρίφο της «ηχούς» της Μεγάλης Έκρηξης. Επιστήμονες από τη Βασιλική Αστρονομική Εταιρεία στη Βρετανία ίσως κατέρριψαν το βασικότερο επιχείρημα πολλών ερευνητών που αντικρούουν τη θεωρία των παράλληλων συμπάντων. Σύμφωνα με αυτούς τους ερευνητές, η συγκεκριμένη θεωρία είναι απίθανο να αποδειχθεί επιστημονικά, αφού κάθε σύμπαν στο σύνολο αυτών των «κόσμων» (όπως ο δικός μας) διαθέτει τον δικό του χωρόχρονο, ενέργεια και φυσικούς νόμους, με συνέπεια να μην είναι άμεσα ανιχνεύσιμο από τα υπόλοιπα. Ωστόσο, οι Βρετανοί αστρονόμοι υποστηρίζουν πως υπάρχει μία ένδειξη που ενδεχομένως «προδίδει» την ύπαρξη των παράλληλων συμπάντων. Η ένδειξη αυτή αφορά μία ανωμαλία στη μικροκυματική ακτινοβολία υποβάθρου (CMB), δηλαδή στην «ηχώ» που απέμεινε από τη Μεγάλη Έκρηξη όταν το σύμπαν είχε ηλικία 380.000 έτη. Κι αυτό γιατί πίσω από τη συγκεκριμένη ανωμαλία πιθανόν να βρίσκεται η σύγκρουση ενός παράλληλου σύμπαντος με το δικό μας. Στόχος των επιστημόνων είναι να λύσουν τον γρίφο της «Σκοτεινής Περιοχής» που εμφανίζεται στη CMB, δηλαδή να βρουν γιατί η εν λόγω περιοχή έχει ασυνήθιστα χαμηλότερη θερμοκρασία. Η «Σκοτεινή Περιοχή» ανακαλύφθηκε από τον δορυφόρο WMAP της NASA το 2004, ενώ η ύπαρξή της επιβεβαιώθηκε από την αποστολή Planck της ESA. Η αιτία πίσω τη μικρή της θερμοκρασία δεν έχει εξηγηθεί μέχρι σήμερα. Πάντως, οι περισσότεροι αστρονόμοι και κοσμολόγοι πιστεύουν πως είναι εξαιρετικά απίθανο να δημιουργήθηκε με τη γένεση του σύμπαντος, αφού είναι μαθηματικά δύσκολο να εξηγηθεί με την καθιερωμένη θεωρία για τη συμπαντική εξέλιξη. Τώρα, οι Βρετανοί επιστήμονες ισχυρίζονται πως κατ’ αρχάς κατέρριψαν την πιο εύκολη εξήγηση, ότι δηλαδή αποτελεί οπτική ψευδαίσθηση, λόγω της έλλειψης γαλαξιών που να παρεμβάλλονται. Παράλληλα, παραδέχονται πως δεν μπορούν να αποκλείσουν ότι προέκυψε από μία απίθανη διακύμανση, αν και θα πρόκειται για απίθανο σενάριο. Αν πάντως η απάντηση δεν είναι μία τέτοια διακύμανση, τότε η εξήγηση είναι πιο «εξωτική», με πιο εντυπωσιακή απάντηση τη δημιουργία της από τη σύγκρουση ενός παράλληλου σύμπαντος με το δικό μας. Αν μάλιστα η πιο λεπτομερής ανάλυση επιβεβαιώσει αυτή την εκδοχή, τότε η «Σκοτεινή Περιοχή» θα είναι ουσιαστικά η πρώτη απόδειξη για την ύπαρξη του πολυσύμπαντος. Η ύπαρξη των πολλαπλών συμπάντων αποτελεί μία συνέπεια που θα μπορούσε να προκύψει από τη θεωρία του πληθωρισμού, η οποία εξηγεί βασικές ιδιότητες του σύμπαντός μας υποστηρίζοντας πως, λίγο μετά τη Μεγάλη Έκρηξη, αυτό γνώρισε μια σύντομη χρονική περίοδο εκρηκτικής διαστολής, Έτσι, το μέγεθός του αυξήθηκε σε εντυπωσιακό βαθμό, συγκριτικά με τον «κοσμικό σπόρο» από τον οποίο είχε ξεκινήσει. Ωστόσο, σύμφωνα με ορισμένους επιστήμονες, αυτή η βίαιη διαστολή μπορεί να μην εξελίχθηκε παντού με τον ίδιο τρόπο. Σε αυτή την περίπτωση, το αποτέλεσμα θα ήταν να μην γεννηθεί ένα σύμπαν αλλά πολλαπλά σύμπαντα, σαν «φυσαλίδες» που διογκώθηκαν. Με αυτή τη λογική, μάλιστα, ο πληθωρισμός πιθανόν να μην σταματά ποτέ. Επομένως, μέσα σε μία «φυσαλίδα» μπορεί κάλλιστα σε κάποιες περιοχές της να δημιουργηθούν καινούριες «φυσαλίδες». Σε μία τέτοια περίπτωση, το σύμπαν μας δεν είναι παρά μία από τις «φυσαλίδες» που σχηματίσθηκαν, πέρα από την οποία υπάρχουν άλλες «φυσαλίδες», όπως επίσης και περιοχές που βρίσκονται στη διαδικασία πληθωρισμού. Παρόλο που δεν μπορούμε να παρατηρήσουμε τι συμβαίνει έξω από τη δική μας «φυσαλίδα», αν δύο σύμπαντα δημιουργήθηκαν αρκετά κοντά, ώστε να βρίσκονται σε επαφή πριν απομακρυνθούν με τη διαστολή του χώρου, τότε το ένα θα έχει αφήσει κάποιο «αποτύπωμα» στο άλλο. Επομένως, ένα τέτοιο «αποτύπωμα», υποστηρίζουν οι Βρετανοί επιστήμονες, ενδεχομένως να είναι η «Ψυχρή Περιοχή». http://www.naftemporiki.gr/story/1236451/ena-parallilo-sumpan-pithani-apantisi-se-grifo-tis-ixous-tis-megalis-ekriksis

Άνοιξε το SESAME, το «CERN» της Μέσης Ανατολής. Ισραήλ, Παλαιστινιακά Εδάφη, Ιράν, Τουρκία, Κύπρος: χώρες που δύσκολα θα κάθονταν μαζί στο ίδιο τραπέζι συνεργάζονται στον νέο επιταχυντή SESAME που εγκαινιάστηκε την Τρίτη στην Ιορδανία. Το SESAME (Synchrotron light for Experimental Science and Applications in the Middle East), το όνομα του οποίου παραπέμπει έξυπνα στη διάσημη μαγική φράση «Σουσάμι άνοιξε» από την ιστορία του «Αλί Μπαμπά και των 40 κλεφτών» στις εμβληματικές για τον αραβικό και ισλαμικό κόσμο «Χίλιες και μία νύχτες»-είναι το πρώτο «σύγχροτρο» της Μέσης Ανατολής: ένας κυκλικός επιταχυντής που μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν μικροσκόπιο για τη μελέτη δειγμάτων σε μοριακό επίπεδο. Οι έρευνες που θα πραγματοποιηθούν στο SESAME, θα έχουν εφαρμογές στην ιατρική, στη φαρμακευτική, στη βιολογία, στην επιστήμη των υλικών, στη φυσική, στη χημεία, στη γεωλογία, στο περιβάλλον, στη γεωπονική, στην αρχαιολογία κ.α. Από τη μελέτη της ρύπανσης και την ανάπτυξη νέων καλλιεργειών στην κοιλάδα του Ιορδάνη έως τη μελέτη του καρκίνου και των χειρογράφων της Νεκράς Θάλασσας, αναμένεται να υπάρξει μια πληθώρα ερευνητικών προγραμμάτων. Τα εγκαίνια του SESAME, που βρίσκεται στην περιοχή Άλαν 35 χιλιόμετρα βόρεια του Αμμάν και έχει έως τώρα κοστίσει περίπου 90 εκατ. δολάρια, πραγματοποίησε ο ιορδανός βασιλιάς Αμπντάλα ο Β'. Πρόεδρος του Συμβουλίου του SESAME είναι ο διακεκριμένος βρετανός καθηγητής φυσικής σερ Κρις Λιούελιν-Σμιθ (πρώην γενικός διευθυντής του CERN) και διευθυντής ο ιορδανός καθηγητής Χαλέντ Τουκάν. Το σύγχροτρο έχει ως αρχικά μέλη την Κύπρο, την Αίγυπτο, το Ιράν, το Ιράκ, το Ισραήλ, την Ιορδανία, την Παλαιστινιακή Αρχή, την Τουρκία και το Πακιστάν, ενώ η Ελλάδα και άλλες χώρες θα αναλάβουν ρόλο παρατηρητή. Καθεστώς παρατηρητή έχουν η Ελλάδα, άλλες ευρωπαϊκές χώρες (Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία, Ισπανία, Πορτογαλία, Βρετανία, Σουηδία, Ελβετία), η ΕΕ, οι ΗΠΑ, η Ρωσία, η Ιαπωνία, η Κίνα, η Βραζιλία, ο Καναδάς και το Κουβέιτ. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500144565

The Machine: Ο μεγαλύτερος single memory υπολογιστής στον κόσμο, από την HPE. Έναν πρωτότυπο υπολογιστή με 160 ΤΒ μνήμης – τον μεγαλύτερο single memory (μονής μνήμης) υπολογιστή στον κόσμο, σύμφωνα με την ίδια- αποκάλυψε η HPE (Hewlett Packard Enterprise). Όπως αναφέρει η εταιρεία, πρόκειται για το νεότερο ορόσημο που επιτυγχάνεται στο πλαίσιο του ερευνητικού προγράμματος «The Machine», του μεγαλύτερου προγράμματος έρευνας και ανάπτυξης στην ιστορία της εταιρείας, που έχει σκοπό τη δημιουργία αρχιτεκτονικής υπολογιστών ειδικά για την εποχή των Big Data. «Δεν μπορούμε να βασιζόμαστε σε τεχνολογίες του παρελθόντος, χρειαζόμαστε έναν υπολογιστή φτιαγμένο για την εποχή των Big Data. Τα μυστικά του επόμενου μεγάλου επιστημονικού επιτεύγματος, της καινοτομίας που θα αλλάξει τη βιομηχανία ή της τεχνολογίας που θα αλλάξει τη ζωή, κρύβονται σε κοινή θέα πίσω από τους όγκους δεδομένων που δημιουργούμε κάθε μέρα» είπε η Μεγκ Γουίτμαν, διευθύνουσα σύμβουλος της Hewlett Packard Enteprise. «Χρειαζόμαστε έναν υπολογιστή φτιαγμένο για την εποχή των Big Data». Το πρωτότυπο που αποκαλύφθηκε έχει λειτουργικό βασιζόμενο στο Linux, μνήμη 160 terabytes (TB) και είναι ικανό να επεξεργάζεται ταυτόχρονα δεδομένα που αντιστοιχούν σε 160 εκατομμύρια βιβλία. Όπως τονίζει η εταιρεία, ποτέ μέχρι τώρα δεν ήταν δυνατή η διαχείριση τόσο μεγάλου όγκου δεδομένων σε σύστημα μονής μνήμης. Η ΗΡΕ θεωρεί πως η κλίμακα της αρχιτεκτονικής αυτής θα μπορούσε εύκολα να αυξηθεί, πιάνοντας επίπεδο exabyte (σε συστήματα μονής μνήμης) και, πέρα από αυτό, σε επίπεδα σχεδόν απεριόριστης μνήμης- 4.096 yottabytes (250.000 φορές το σύνολο του σημερινού «ψηφιακού σύμπαντος»). Μνήμη τέτοιας έκτασης θα επέτρεπε την ταυτόχρονη επεξεργασία των ψηφιακών ιατρικών αρχείων κάθε ανθρώπου στη Γη, όλων των δεδομένων του Facebook, των στοιχείων κάθε διαδρομής των αυτόνομων οχημάτων της Google και όλων των δεδομένων από την εξερεύνηση του διαστήματος- δίνοντας απαντήσεις με ταχύτητες άνευ προηγουμένου. Το αποκαλούμενο Memory-Driven Computing φέρνει τη μνήμη και όχι τον επεξεργαστή στο επίκεντρο της αρχιτεκτονικής υπολογιστών: Σύμφωνα με την εταιρεία, μειώνει τον χρόνο επεξεργασίας και επίλυσης πολύπλοκων προβλημάτων από ημέρες σε ώρες, από ώρες σε λεπτά και από λεπτά σε δευτερόλεπτα. http://www.naftemporiki.gr/story/1235972/the-machine-o-megaluteros-single-memory-upologistis-ston-kosmo-apo-tin-hpe

Μπορούμε να ζήσουμε στο διάστημα; Ο Στίβεν Χόκινγκ φημίζεται για τις δυσοίωνες προβλέψεις του για το μέλλον της ανθρωπότητας. Μιλώντας πρόσφατα στο BBC εκτίμησε ότι μας απομένουν 100 περίπου χρόνια ζωής πάνω στον πλανήτη γη. Η απαισιοδοξία του οφείλεται στο γεγονός ότι δεν έχουν βρεθεί μέχρι σήμερα λύσεις για κάποια σοβαρά προβλήματα, όπως είναι για παράδειγμα η κλιματική αλλαγή, η ραγδαία αύξηση του παγκόσμιου πληθυσμού, η αύξηση του αριθμού μεταδοτικών ασθενειών επιδημιών αλλά και πιθανές συγκρούσεις αστεροειδών. Ωστόσο ακόμη κι αν καταφέρναμε να βρούμε μία νέα εξωγήινη πατρίδα στο γαλαξία, δεν θα αρκούσε απλά να ανέβουμε στο διαστημόπλοιο και να πετάξουμε προς τα εκεί. Κι αυτό διότι ο άνθρωπος έχει προσαρμοστεί απόλυτα στον πλανήτη γη. Το διάστημα και οι άλλοι πλανήτες αντίθετα, δεν αποτελούν φυσικό περιβάλλον για τον άνθρωπο, αλλά μάλλον εχθρικό. Υπάρχει πιθανότητα όμως να μπορούμε να προσαρμοστούμε στις αντίξοες συνθήκες του διαστήματος; Οι επιστήμονες της Εξελικτικής Βιολογίας ενάντια στους κοσμολόγους Με αφορμή την ανακοίνωση του Χόκινγκ ζητήθηκε η άποψη των ειδικών για τον εποικισμό του διαστήματος. Ο Ραλφ Τίντεμαν, ο διευθυντής του τμήματος Εξελικτικής Βιολογίας του Πανεπιστημίου του Πότσνταμ συμφωνεί επί της αρχής με τον Χόκινγκ, εκτιμώντας ότι η ανθρωπότητα έχει να αντιμετωπίσει όντως επείγοντα προβλήματα. Αυτό ωστόσο, σύμφωνα με τον ίδιο, δεν σημαίνει ότι η ανθρωπότητα απειλείται με εξαφάνιση. Σε κάθε περίπτωση όμως, όπως επισημαίνει, το να φανταστεί κανείς μια εξωγήινη ζωή είναι πολύ πιο δύσκολο από το να επιβιώσει στη γη ακόμη και μετά από μια μεγάλη καταστροφή. «Από τη σκοπιά της (θεωρίας της) εξέλιξης το χρονικό διάστημα των 100 χρόνων είναι πολύ μικρό για να περιμένει κανείς μεγάλες εξελικτικές προσαρμογές. Οι πιθανότητες να μπορεί να προσαρμοστεί ένας πολύπλοκος οργανισμός σε έναν τελείως διαφορετικό κόσμο είναι μάλλον μηδαμινές», επισημαίνει ο επιστήμονας. Ανήκουμε στη Γη; «Η ζωή στη γη δημιουργήθηκε από τυχαίες μεταλλάξεις και όχι από μία τυχαία επιλογή», τονίζει ο Άξελ Μάιερ, καθηγητής της Εξελικτικής Βιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Κωνσταντίας. Η επίδραση της φυσικής επιλογής στο διάστημα (έλλειψη οξυγόνου, οι θερμοκρασίες, η ακτινοβολία κτλ.) θα ήταν τελείως διαφορετική και γι’ αυτό οι άνθρωποι θα πέθαιναν αμέσως», επισημαίνει ο ειδικός, εκτιμώντας ότι «δεν θα υπήρχε χρόνος για την προσαρμογή». Ο Μάιερ αντιτείνει: «Ας προσπαθήσουμε να μην καταστρέψουμε τον πλανήτη μας. Δεν έχουμε μέλλον σε άλλον πλανήτη. Εδώ δημιουργηθήκαμε, εδώ ανήκουμε». Ο κοσμολόγος Ρίχαρντ Γκοτ τονίζει στη συνέντευξή του στη Deutsche Welle ότι ήδη πριν τις ανακοινώσεις του Χόκινγκ ο ίδιος είχε υπογραμμίσει την ανάγκη να εποικίσουμε άλλα μέρη του σύμπαντος. «Ζούμε σε ένα μικρό πλανήτη του σύμπαντος. Αν ζούσαμε σε δύο πλανήτες, τότε οι πιθανότητες επιβίωσης του είδους μας θα ήταν μεγαλύτερες». Ο Ρ. Γκοτ πιστεύει ότι θα μπορούσαμε να ξεκινήσουμε από τον Άρη. Στην ατμόσφαιρα του Άρη υπάρχει διοξείδιο του άνθρακα που περιέχει αρκετό οξυγόνο. Υπάρχει επίσης νερό ενώ αν κανείς εγκατασταθεί στις σπηλιές, τότε μπορεί να προστατευτεί και από την ακτινοβολία. http://physicsgg.me/2017/05/17/%ce%bc%cf%80%ce%bf%cf%81%ce%bf%cf%8d%ce%bc%ce%b5-%ce%bd%ce%b1-%ce%b6%ce%ae%cf%83%ce%bf%cf%85%ce%bc%ce%b5-%cf%83%cf%84%ce%bf-%ce%b4%ce%b9%ce%ac%cf%83%cf%84%ce%b7%ce%bc%ce%b1/ Σχεδιαζόμενη διόρθωση της τροχιάς του ΔΔΣ. Στις 18 Μαΐου, 2017 στις 01:15 σχεδιαζόμενη διόρθωση της τροχιάς του ΔΔΣ. Ο χειρισμός θα διεξαχθεί με τη βοήθεια των μηχανών της ενότητας «Star». Ο σκοπός της διόρθωσης - ο σχηματισμός των βαλλιστικών προϋποθέσεων για την προσγείωση προσεδάφιση του επανδρωμένου διαστημικου σκάφους μεταφοράς «Soyuz-03 MS. https://www.roscosmos.ru/23538/

Αντώνης Φούρφαρος: πρώτος στον Πανελλήνιο Διαγωνισμό Φυσικής. Η κατάκτηση, προ oλίγων ημερών, της πρώτης θέσης στον Πανελλήνιο Διαγωνισμό Φυσικής της Ένωσης Ελλήνων Φυσικών (Ε.Ε.Φ.), μεταξύ 500 συνομηλίκων του, για την οποία βραβεύτηκε από τον διακεκριμένο ακαδημαϊκό καθηγητή Φυσικής υψηλών ενεργειών Δημήτρη Νανόπουλο, δεν είναι η πρώτη διάκριση του Αντώνη Φούρφαρο, μαθητή της Γ΄ τάξης του 4ου Γενικού Λυκείου Αλεξανδρούπολης. Ο 17χρονος Αντώνης εδώ και χρόνια διαγράφει μία αξιοπρόσεκτη πορεία πανελλήνιων διακρίσεων στις θετικές επιστήμες. Από το γυμνάσιο έως σήμερα έχει διακριθεί σε διαγωνισμό της Μαθηματικής Εταιρίας (2ο βραβείο), Μαθηματικών και Λογικής Σκέψης (1η θέση το 2016 και 2017), καθώς και στο συνέδριο ACSTAC (καλύτερη εργασία στην πληροφορική). Επίσης, κατέχει το πανελλήνιο ρεκόρ στην επίλυση κύβου του Rubik με κλειστά μάτια. Ανεπιτήδευτα, με εφηβικό ενθουσιασμό αλλά και περισσή συγκρότηση, μιλάει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ αποκαλύπτοντας τη δική του οπτική για την αξία της εκπαίδευσης, του ανταγωνισμού, της διάκρισης και των προτύπων. «Αν δεν καλλιεργήσουμε τις δυνατότητές μας, δεν γίνεται τίποτα. Είναι πολύ σημαντικό το πώς βλέπουμε το θέμα της νοημοσύνης. Αν βλέπουμε τη νοημοσύνη μας ως κάτι με το οποίο έχουμε γεννηθεί και είναι σταθερό, κάθε φορά που διαγωνιζόμαστε, εάν δεν πετυχαίνουμε το στόχο μας, υπάρχει ο κίνδυνος να θεωρήσουμε ότι δεν είμαστε έξυπνοι και να εγκαταλείψουμε την προσπάθεια. Για μένα είναι σημαντικό το να βλέπουμε κάθε αποτυχία ως κίνητρο βελτίωσης. Να βλέπουμε τις ικανότητές μας, ως κάτι που μπορούμε να βελτιώσουμε». Αναγνωρίζει πως την αγάπη για τις θετικές επιστήμες και κυρίως για τα μαθηματικά την εμφύσησε ο παππούς και η μητέρα του, διευκρινίζοντας όμως ότι δεν επιφορτίστηκε ποτέ με το βάρος της προσδοκίας των διακρίσεων. «Μου παρείχαν τα κατάλληλα εφόδια για ν’ ανακαλύψω αυτό που αρέσει σ’ εμένα» εξηγεί. Ο διαγωνισμός είναι για τον Αντώνη μία εμπειρία στην οποία πρέπει να πηγαίνει κανείς απλά γιατί του αρέσει και όχι με σκοπό τη διάκριση και θεωρεί το κάθε αποτέλεσμα ως επιτυχία γιατί «τελικά πάντα μαθαίνεις κάτι». Εκτιμά πως «αν έχουμε στόχο τη διάκριση χάνει το όλο νόημα η συμμετοχή», αλλά δέχεται πως η αξία μίας διάκρισης έχει να κάνει με την προσπάθεια που καταβάλλουμε. «Πρώτα απ’ όλα πρέπει να διαγωνιζόμαστε με τον εαυτό μας, να βλέπουμε ότι αυτό που εμείς καταφέραμε είναι το καλύτερο που μπορούσαμε και να μην μας ενδιαφέρει το πώς είμαστε σε σχέση με τους άλλους». Δηλώνει μη ανταγωνιστικός και πιστεύει πως εκείνος που λειτουργεί ανταγωνιστικά δεν θ’ αντέξει μία ενδεχόμενη αποτυχία. Περιγράφει ως καλό δάσκαλο εκείνον που μπορεί να μεταδώσει τη γνώση και να εμπνεύσει τους μαθητές του, αλλά κυρίως αυτόν που τους δίνει τη δυνατότητα να επιδιώκουν και να επιτυγχάνουν τη μάθηση και εκτός σχολείου. Δεν έχει πρότυπα, αλλά θαυμάζει ανθρώπους για τις ιδέες και την προσωπικότητά τους. Στο άκουσμα της κατάκτησης της πρώτης θέσης στον πανελλήνιο διαγωνισμό φυσικής χάρηκε, κυρίως γιατί δεν «είχα προετοιμαστεί ιδιαίτερα για τον διαγωνισμό, δεν είχα αγωνία και δεν περίμενα να βγω πρώτος». Αν και σε απόσταση αναπνοής από τις πανελλήνιες εξετάσεις για την είσοδό του στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, εξακολουθεί να βρίσκει χρόνο για τις αγαπημένες του ασχολίες, όπως το πιάνο, η ανάγνωση εξωσχολικών βιβλίων, η ερασιτεχνική όπως λέει ενασχόλησή του με την αστρονομία. Απαντά με αφοπλιστική ειλικρίνεια πως δεν είναι καθόλου σίγουρος τι θα κάνει μελλοντικά. «Έχω γενικά κάποια πράγματα στο μυαλό μου, πάντα στο πεδίο των θετικών επιστημών αλλά όχι κάτι συγκεκριμένο και νομίζω ότι δεν έχει πολύ νόημα να το σκέφτομαι από τώρα, πριν ολοκληρώσω τις σπουδές μου στον τομέα της Πληροφορικής». http://physicsgg.me/2017/05/17/%ce%b1%ce%bd%cf%84%cf%8e%ce%bd%ce%b7%cf%82-%cf%86%ce%bf%cf%8d%cf%81%cf%86%ce%b1%cf%81%ce%bf%cf%82-%cf%80%cf%81%cf%8e%cf%84%ce%bf%cf%82-%cf%83%cf%84%ce%bf%ce%bd-%cf%80%ce%b1%ce%bd%ce%b5%ce%bb%ce%bb/

Κβάζαρς – Τα κοσμικά τέρατα του Σύμπαντος. Το 1959, μια ομάδα Βρετανών αστρονόμων δημοσίευσε τον τρίτο κατάλογο του Cambridge (Third Cambridge Catalog ή 3C εν συντομία), ο οποίος περιείχε εκατοντάδες καινούργιες λαμπρές ραδιοπηγές που ήταν ορατές από το Βόρειο Ημισφαίριο. Οι περισσότερες από αυτές τις πηγές ήταν ελλειπτικοί γαλαξίες σε αποστάσεις μέχρι περίπου τα τρία δισεκατομμύρια έτη φωτός μακριά. Η ανακάλυψη των Κβάζαρς Φεβρουάριος 1963. Ο αστρονόμος Maarten Schmidt λύνει το αίνιγμα της μυστηριώδους αστροφυσικής πηγής 3C273 που είχε πρόσφατα παρατηρηθεί στα ραδιοκύματα. Τη δεκαετία του 1950, μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, η ραδιοαστρονομία ανθούσε. Και ο λόγος που συνέβαινε αυτό είχε να κάνει εν μέρει με το τραγικό γεγονός του πολέμου αυτό καθεαυτό. Οι ραδιοαντένες Würzburg χρησιμοποιήθηκαν εκτενώς από τον γερμανικό στρατό για τη στόχευση πυροβόλων όπλων. Άρχισαν να κατασκευάζονται το 1940 και μέσα σε λίγα χρόνια σχεδόν 4.000 τέτοιες αντένες είχαν παραχθεί. Μετά το τέλος του πολέμου πολλά από αυτά τα ράδιο ραντάρ επανατοποθετήθηκαν για αστρονομικές παρατηρήσεις, όπως για παράδειγμα στο Kootwijk της Ολλανδίας και στο εργαστήριο Cavendish του πανεπιστημίου του Cambridge, όπου χρησιμοποιήθηκαν για την απεικόνιση των σπειρών του Γαλαξία μας και την παρατήρηση των ηλιακών κηλίδων. Η ανακάλυψη νέων αστροφυσικών πηγών στα ραδιοκύματα εξελισσόταν ραγδαία, δίνοντας ισχυρή ώθηση στον τομέα της Ράδιοαστρονομίας. Το 1959, μια ομάδα Βρετανών αστρονόμων δημοσίευσε τον τρίτο κατάλογο του Cambridge (Third Cambridge Catalog ή 3C εν συντομία), ο οποίος περιείχε εκατοντάδες καινούργιες λαμπρές ραδιοπηγές που ήταν ορατές από το Βόρειο Ημισφαίριο. Οι περισσότερες από αυτές τις πηγές ήταν ελλειπτικοί γαλαξίες σε αποστάσεις μέχρι περίπου τα τρία δισεκατομμύρια έτη φωτός μακριά. Η εικόνα τους μοιάζει με διάχυτες, φωτεινές “μουτζούρες” (σε αντίθεση με τα άστρα, τα οποία εμφανίζονται σαν σημεία λόγω του πολύ μικρότερου μεγέθους τους). Μία από αυτές τις πηγές ήταν και η 3C273, η οποία είχε αρχίσει να προβληματίζει έντονα τις ομάδες των αστρονόμων. Έμοιαζε περισσότερο με άστρο καθότι εμφανιζόταν σημειακή, το φάσμα της όμως δεν θύμιζε καθόλου τα τυπικά φάσματα των άστρων. Οι αστρονόμοι χρησιμοποιούν κατά κόρον τα φάσματα των παρατηρούμενων πηγών για να μάθουν τη χημική τους σύσταση, τη θερμοκρασία τους, την ταχύτητα με την οποία κινούνται και εν γένει τις φυσικές διαδικασίες που είναι υπεύθυνες για την εκπομπή του φωτός. Το φάσμα είναι ουσιαστικά η ανάλυση του φωτός στα διάφορα μήκη κύματος και είναι αντιπροσωπευτικό του είδους του αστροφυσικού αντικειμένου. Τα φάσματα των άστρων, για παράδειγμα, μοιάζουν όλα μεταξύ τους κι έχουν κοινές ιδιότητες, όπως συμβαίνει και με τα φάσματα διάφορων άλλων πηγών, των πάλσαρς, των λευκών νάνων, των γαλαξιών και ούτω κάθε εξής. Παράλληλα, κάθε χημικό στοιχείο αφήνει το “αποτύπωμά” του πάνω στο φάσμα, τις λεγόμενες φασματικές γραμμές οι οποίες εμφανίζονται σε πολύ συγκεκριμένες θέσεις, ανάλογα με το αν προέρχονται από υδρογόνο, ήλιο κ.τ.λ., δίνοντάς μας έτσι τη δυνατότητα να μάθουμε ποια χημικά στοιχεία ακριβώς υπάρχουν σε κάθε παρατηρούμενη πηγή. Η -μέχρι τότε- μυστηριώδης πηγή 3C273 παρουσίαζε ιδιαίτερα έντονη εκπομπή στα ραδιοκύματα, αρκετά μεγαλύτερη από αυτή που αναμένεται από ένα άστρο. Το πιο αινιγματικό όμως δεδομένο ήταν οι φασματικές της γραμμές, οι οποίες δεν μπορούσαν να ταυτοποιηθούν με κανένα γνωστό χημικό στοιχείο! Αργότερα ανακαλύφθηκαν κι άλλες τέτοιες παρόμοιες πηγές, πραγματικές ντίβες του ουρανού, των οποίων τα φάσματα δεν μπορούσαν να αποκρυπτογραφηθούν και, ακόμα χειρότερα, δεν μπορούσαν να συνδυαστούν καν μεταξύ τους. Καθεμία ήταν διαφορετική, μοναδική. Ονομάστηκαν Κβάζαρς (Quasars), δηλαδή Quasi-stellar-radio-sources ή “σχεδόν αστρικές ραδιοπηγές”. Η λύση στο αίνιγμα των Κβάζαρς Ήταν ο αστρονόμος Maarten Scmidt που έδωσε τη λύση στο αίνιγμα. Συνειδητοποίησε ότι οι περίεργες φασματικές γραμμές που έβλεπε δεν ήταν από κάποιο καινούργιο, εξωτικό χημικό στοιχείο, αλλά από το γνωστό μας υδρογόνο, απλώς ήταν πάρα πολύ μετατοπισμένες πάνω στο φάσμα. Εν γένει, η θέση των φασματικών γραμμών είναι μεν συγκεκριμένη ανάλογα με το χημικό στοιχείο, μπορούν όμως να εμφανίζονται ελαφριά μετατοπισμένες αν η αστροφυσική πηγή κινείται με μεγάλες ταχύτητες μακριά από εμάς και κατά συνέπεια βρίσκεται σε πολύ μεγάλη απόσταση από τον παρατηρητή. Στην περίπτωση του 3C273, η μετατόπιση ήταν ακραία, υποδεικνύοντας μια απόσταση της τάξης των 3 δισεκατομμυρίων ετών φωτός μακριά από το ηλιακό μας σύστημα! Οι Κβάζαρς ήταν τα πιο απομακρυσμένα αντικείμενα που είχαν ποτέ παρατηρηθεί. Φυσικά, στην Αστροφυσική, όπως και σε κάθε άλλη επιστήμη, μία απάντηση συνήθως εγείρει πολλαπλά καινούργια ερωτήματα. Και στην περίπτωση των Κβάζαρς αυτά ήταν αρκετά και αποτελούσαν ισχυρή πρόκληση για τις υπάρχουσες θεωρείς. Για να βρίσκεται ο 3C273 τόσο μακριά κι όμως να είναι ορατός από τη Γη, σήμαινε ότι παρήγαγε τεράστια ποσά λαμπρότητας. Για την ακρίβεια, έπρεπε να εκπέμπει φως όσο 2 τρισεκατομμύρια άστρα σαν τον Ήλιο, ξεπερνώντας ακόμα και τη λαμπρότητα ολόκληρου του Γαλαξία μας κατά εκατοντάδες φορές. Κι επειδή η ταχύτητα του φωτός είναι πεπερασμένη και κατά συνέπεια όσο πιο μακριά κοιτάμε τόσο πιο πίσω στον χρόνο κοιτάμε, αυτοί οι κοσμικοί “φάροι” προσέφεραν μια εντυπωσιακή ματιά στο πολύ πρώιμο σύμπαν – κι έτσι, ένα παράθυρο στην εξέλιξή του. Η ανακάλυψη των Κβάζαρς αποτέλεσε την πρώτη ισχυρή αμφισβήτηση της θεωρίας του Στατικού Σύμπαντος του Fred Hoyle. Κατά τον Hoyle, το Σύμπαν υπήρχε πάντα και θα υπάρχει για πάντα με την ίδια μορφή. Παρόλο που διαστέλλεται, η πυκνότητά του δεν αλλάζει, καθώς καινούργια ύλη δημιουργείται διαρκώς και νέοι γαλαξίες αντικαθιστούν τους παλιούς. Οι Κβάζαρς όμως παρατηρούνταν σε μεγάλες αποστάσεις και άρα στο μακρινό παρελθόν, αλλά όχι στην εποχή μας. Για την ακρίβεια, όταν ακολούθησαν και άλλες ανακαλύψεις παρόμοιων αντικειμένων έγινε φανερό ότι οι Κβάζαρς ήταν τουλάχιστον κατά 100 φορές πιο πολλοί στο παρελθόν από ό,τι τώρα. Εν ολίγοις, οι Κβάζαρς έδειξαν ότι το Σύμπαν αλλάζει. Η ανακάλυψή τους αποτέλεσε πρόβλημα για τη θεωρία του Hoyle, ενισχύοντας έτσι την κοσμολογία τής Μεγάλης Έκρηξης (Big Bang) που πιστεύουμε σήμερα ότι ισχύει για την εξέλιξη του Σύμπαντος. Δεν θα ήταν υπερβολή να πούμε ότι οι Κβάζαρς, πέρα από τα αστροφυσικά ερωτήματα που έθεσαν, επηρέασαν τον τρόπο που σκεφτόμαστε το Σύμπαν ολόκληρο. Δεν ήταν όμως μόνο οι τεράστιες αποστάσεις των Κβάζαρς που εντυπωσίαζαν τους αστρονόμους της εποχής. Αυτά τα κοσμικά “τέρατα” παρήγαν λαμπρότητα 100 φορές μεγαλύτερη από τους συνήθεις γαλαξίες, όμως όλη αυτή η λαμπρότητα φαινόταν να εκπέμπεται από μια πολύ μικρή περιοχή της τάξης του 1 έτους φωτός, υπερβολικά μικρή αν τη συγκρίνουμε με τις διαστάσεις του Γαλαξία μας που είναι περίπου 100 χιλιάδες έτη φωτός*. Ποιος μηχανισμός θα μπορούσε να παράγει αυτά τα τεράστια ποσά ενέργειας από μια τόσο συμπαγή περιοχή; Ενέργεια εκατονταπλάσια από αυτή ολόκληρου του Γαλαξία, προερχόμενη από μια περιοχή κατά 100 χιλιάδες φορές μικρότερη του Γαλαξία μας. Οι Κβάζαρς έδωσαν τις πρώτες ενδείξεις ότι ζούμε σε έναν κόσμο βίαιων και εκρηκτικών φαινομένων, ακραίων θερμοκρασιών και λαμπροτήτων. Έκτοτε, πολλοί Κβάζαρς έχουν ανακαλυφθεί, ακόμα πιο λαμπροί από τον 3C273, με ποικίλες ιδιότητες και χαρακτηριστικά, παίρνοντας έτσι και διαφορετικά ονόματα όπως Blazars, BL Lacs, Seyferts κ.ά. Στο σύνολό τους ονομάστηκαν Ενεργοί Γαλαξιακοί Πυρήνες, μια ονομασία που έχει να κάνει με τη φυσική εξήγηση αυτών των αστροφυσικών αντικειμένων. Ο φυσικός μηχανισμός των Κβάζαρς- Η δύναμη των Μελανών Οπών Λίγα χρόνια αργότερα, οι πρώτες προσεγγίσεις για την ερμηνεία αυτών των αντικειμένων άρχισαν να αναπτύσσονται. Ο Donald Lynden-Bell, ένας πρώην μεταδιδακτορικός ερευνητής του Maarten Schmidt, έδειξε ότι οι Κβάζαρς δεν ήταν άστρα, όπως θεωρούταν αρχικά, αλλά ασυνήθιστοι Γαλαξίες των οποίων η κεντρική περιοχή ήταν εξαιρετικά λαμπρή και βίαιη (εξ ου και το όνομα Ενεργοί Γαλαξιακοί Πυρήνες). Οι Γαλαξίες αυτοί διέφεραν σημαντικά από τον δικό μας διότι το φως που παράγει η κεντρική τους περιοχή είναι τόσο έντονο, ώστε να επισκιάζει το φως όλων των άστρων του Γαλαξία. Αν ανεβαίνατε ένα βράδυ στον λόφο της Ακρόπολης και θέλατε να νιώσετε όπως ένας Κβάζαρ, θα πρεπε να ανάψετε μια λάμπα, μικρή μεν, αλλά τόσο ισχυρή, που το φως της θα κάλυπτε το φως όχι μόνο της Αθήνας, αλλά ολόκληρης της Γης και του ηλιακού μας συστήματος. Ποια ήταν όμως η μηχανή παραγωγής αυτής της τρομακτικής ενέργειας από μια τόσο μικρή περιοχή; Ο Lynden-Bell έδειξε ακόμα ότι αυτή η τεράστια και βίαιη έκλυση ενεργείας πήγαζε από ένα αστροφυσικό αντικείμενο (στην καρδιά του Γαλαξία) που έχουμε συνηθίσει να σκεφτόμαστε ως σκοτεινό, ήσυχο και αμετάβλητο. Μια υπερμεγέθης και περιστρεφόμενη Μαύρη Τρύπα! Αυτή η Μαύρη Τρύπα είναι υπεύθυνη για την τεράστια λαμπρότητα με τον εξής μηχανισμό: Γύρω από τη Μαύρη Τρύπα υπάρχει ένας δίσκος προσαύξησης, ένας λεπτός δίσκος υλικού που περιστρέφεται και αυτός γύρω από τη μαύρη τρύπα και την “ταΐζει” διαρκώς με άστρα, σκόνη και αέριο. Όσο πιο κοντά στη Μαύρη Τρύπα πάμε, τόσο αυξάνεται η ταχύτητα με την οποία κινείται το υλικό του δίσκου (φτάνοντας τα 10.000 Km/sec), το οποίο λόγω τριβής θερμαίνεται σε τρομακτικές θερμοκρασίες της τάξης του ενός εκατομμυρίου βαθμών Kelvin (ο Ήλιος μας, για παράδειγμα, έχει θερμοκρασία γύρω στους 5.000 βαθμούς Kelvin). Λόγω της θέρμανσής του σε αυτές τις ακραίες θερμοκρασίες, το υλικό του δίσκου ακτινοβολεί. Η εντυπωσιακή δομή των Κβάζαρς δεν σταματά εδώ. Δύο πίδακες υλικού εκτοξεύονται από την περιοχή της Μελανής Οπής που κινούνται με ταχύτητα κοντά σε αυτή του φωτός, είναι εξαιρετικά εστιασμένοι και λεπτοί και συχνά τόσο μεγάλοι, που μπορεί να εκτείνονται και πέρα από τον ίδιο τον Γαλαξία. Η εστίασή τους είναι εκπληκτική, μοιάζει σαν να εκτοξεύουμε νερό από ένα λάστιχο κήπου και αυτό να φτάνει μέχρι τον μακρινότερο πλανήτη του ηλιακού μας συστήματος κι ακόμη παραπέρα. Δείτε, για παράδειγμα, τους σχετικιστικούς πίδακες του Ενεργού Γαλαξία Hercules A. Η μελανή οπή, ο δίσκος και οι πίδακες αποτελούν τα κύρια συστατικά αυτής της τρομακτικής μηχανής παραγωγής ενέργειας που βρίσκεται στο κέντρο των ενεργών γαλαξιών και τους καθιστά ορατούς από τόσο μεγάλες αποστάσεις. Και, από ό,τι φαίνεται, οι Μελανές Οπές, όταν υπάρχει γύρω τους άφθονο “καύσιμο” όπως το υλικό του δίσκου, δεν είναι καθόλου σιωπηλές και σκοτεινές, αλλά -εν αντιθέσει- αποτελούν τις πιο βίαιες και ακραίες μηχανές παραγωγής ενέργειας και ακτινοβολίας. Οι Κβάζαρς άνοιξαν το πρώτο παράθυρο παρατήρησης του μακρινού και πρώιμου Σύμπαντος, μας έδειξαν ότι το Σύμπαν είναι γεμάτο από βίαια και εκρηκτικά φαινόμενα, έδωσαν ώθηση στην κοσμολογία της Μεγάλης Έκρηξης και απέδειξαν έμμεσα την ύπαρξη των υπερμεγεθών Μελανών Οπών. Σύμφωνα μάλιστα με κάποια εξελικτικά σενάρια, είναι πιθανό και οι “συνήθεις” Γαλαξίες όπως ο δικός μας να περάσαν από μια τέτοια ενεργή φάση, ώσπου το υλικό γύρω από την κεντρική Μελανή Οπή τελείωσε και η εκπληκτική αυτή μηχανή “έσβησε”, αφήνοντας πίσω της έναν “κανονικό” Γαλαξία, που το φως του αποτελεί απλά το άθροισμα του φωτός που ακτινοβολούν τα άστρα τους. Ίσως οι Κβάζαρς να είναι η εφηβική περίοδος όλων των Γαλαξιών. (*)Έτος φωτός: Μονάδα μέτρησης μεγάλων αποστάσεων στην Αστροφυσική. Αντιστοιχεί στην απόσταση που διανύει το φως όταν ταξιδεύει στο κενό για ένα έτος και ισούται περίπου με 9,5 τρισεκατομμύρια χιλιόμετρα. Αυτό σημαίνει ότι αν θέλαμε, για παράδειγμα, να διασχίσουμε το Γαλαξία μας, που έχει διάμετρο 100.000 έτη φωτός, θα έπρεπε να ταξιδεύουμε με την ταχύτητα του φωτός για 100 χιλιάδες χρόνια. Εύα Λέφα, Διδάκτωρ Αστροφυσικής του Πανεπιστημίου της Χαιδελβέργης. http://www.mpia.de/imprs-hd/theses/thesis_lefa.pdf http://physicsgg.me/2017/05/16/%ce%ba%ce%b2%ce%ac%ce%b6%ce%b1%cf%81%cf%82-%cf%84%ce%b1-%ce%ba%ce%bf%cf%83%ce%bc%ce%b9%ce%ba%ce%ac-%cf%84%ce%ad%cf%81%ce%b1%cf%84%ce%b1-%cf%84%ce%bf%cf%85-%cf%83%cf%8d%ce%bc%cf%80%ce%b1%ce%bd%cf%84/

Νέες μετρήσεις ακριβείας του μποζονίου Higgs στο «χρυσό κανάλι» physicsgg Η ανακάλυψη του μποζονίου Higgs το 2012 από τα πειράματα ATLAS και CMS σηματοδότησε ένα ορόσημο στην ιστορία της σωματιδιακής φυσικής. Επιβεβαίωσε μια από τις προβλέψεις του Καθιερωμένου Προτύπου που διατυπώθηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1960. Με τον τεράστιο όγκο των πειραματικών δεδομένων από τις συγκρούσεις πρωτονίων – με την μεγαλύτερη ενέργεια των 13 TeV – που συλλέχτηκαν στον Μεγάλο Επιταχυντή Αδρονίων (LHC) το 2015 και 2016, το πείραμα ATLAS μπήκε σε μια νέα εποχή μετρήσεων σχετικά με τις ιδιότητες του μποζονίου Higgs. Τα νέα δεδομένα επέτρεψαν τον υπολογισμό ενεργών διατομών χρησιμοποιώντας την «χρυσή» διάσπαση H→ZZ*→4l. Το κανάλι των τεσσάρων λεπτονίων, αν και σπάνιο (0,012% ο λόγος διακλάδωσης σε τελικές καταστάσεις με ηλεκτρόνια ή μιόνια), έχει την σαφέστερη και καθαρότερη υπογραφή από όλους τους δυνατούς τρόπους διάσπασης του μποζονίου Higgs. Aυτό οφείλεται στο γεγονός ότι αυτό το κανάλι διάσπασης εμφανίζει το μικρότερο υπόβαθρο άσχετων γεγονότων. Η εγκάρσια ορμή του μποζονίου Higgs μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την ανίχνευση διαφορετικών μηχανισμών παραγωγής Higgs και πιθανών αποκλίσεων από τις αλληλεπιδράσεις του Καθιερωμένου Προτύπου. Μελετώντας τον αριθμό των πιδάκων που παράγονται σ’ αυτά τα γεγονότα, καθώς επίσης και την εγκάρσια ορμή του κύριου πίδακα, το ATLAS μπορεί να ανιχνεύσει και να βοηθήσει στην βελτίωση των θεωρητικών μοντέλων παραγωγής μποζονίων Higgs διαμέσου της σύντηξης γλοιονίων. Οι μετρούμενες και οι προβλεπόμενες διαφορικές ενεργές διατομές συναρτήσει της πολλαπλότητας του πίδακα φαίνονται στο σχήμα 3. Περισσότερα αποτελέσματα των μετρήσεων και πιο εξειδικευμένες λεπτομέρειες μπορείτε να βρείτε ΕΔΩ:atlas.cern. https://atlas.cern/updates/physics-briefing/higgs-golden-channel Πάντως, το γενικότερο συμπέρασμα είναι πως διαπιστώνεται, για άλλη μια φορά, καλή συμφωνία μεταξύ των πειραματικών δεδομένων και των προβλέψεων του Καθιερωμένου Προτύπου. Στην φωτογραφία στο Σχήμα 1: Γεγονότα από τις μετρήσεις H→ZZ*→4l του πειράματος ATLAS από το σύνολο των δεδομένων 2015+2016. Το μποζόνιο Higgs αντιστοιχεί στην γαλάζια κορυφή στα 125 GeV. Σχήμα 2: Η μετρούμενη διαφορική ενεργός διατομή της εγκάρσια ορμής των τεσσάρων λεπτονίων συγκρινόμενη με θεωρητικές προβλέψεις. Η εγκάρσια ορμή είναι η ορμή στο επίπεδο που είναι κάθετο στη δέσμη. Σχήμα 3: Διαφορική ενεργός διατομή ως προς την πολλαπλότητα του πίδακα που σχετίζεται με το μποζόνιο Higgs. Η μετρούμενη διατομή συγκρίνεται με θεωρητικές προβλέψεις του Καθιερωμένου Προτύπου. http://physicsgg.me/2017/05/16/%ce%bd%ce%ad%ce%b5%cf%82-%ce%bc%ce%b5%cf%84%cf%81%ce%ae%cf%83%ce%b5%ce%b9%cf%82-%ce%b1%ce%ba%cf%81%ce%b9%ce%b2%ce%b5%ce%af%ce%b1%cf%82-%cf%84%ce%bf%cf%85-%ce%bc%cf%80%ce%bf%ce%b6%ce%bf%ce%bd%ce%af/