Δροσος Γεωργιος

Η θεωρία της Πανσπερμίας και η προέλευση της ζωής από το διάστημα. Η θεωρία της πανσπερμίας υποστηρίζει πως η ίδια η φύση χρησιμοποιεί ένα είδος διαστημικού οχήματος που μεταφέρει μικροοργανισμούς στο διάστημα (π.χ. από τον Άρη στη Γη). Τα «οχήματα», σε αυτήν την περίπτωση, εικάζεται πως είναι κόκκοι πετρωμάτων που εκτοξεύονται στο διάστημα μετά την πρόσκρουση μεγάλου μετεωρίτη. Στη Γη πέφτουν συνεχώς μετεωρίτες και «σκόνη» από το διάστημα. Οι περισσότεροι από αυτούς προέρχονται από αστεροειδείς. Κάποιοι όμως ίσως προέρχονται από γειτονικούς πλανήτες που δέχτηκαν βομβαρδισμό μετεωριτών. Αν, για παράδειγμα, στην επιφάνεια του Άρη προσκρούσει μεγάλος μετεωρίτης, τα «συντρίμμια» εκτινάσσονται στο διάστημα. Ορισμένα από αυτά είναι δυνατόν να εισέλθουν σε τροχιά γύρω από τον Ήλιο και ύστερα από ένα ταξίδι εκατομμυρίων χρόνων να καταλήξουν στη Γη. Αν οι βράχοι αυτοί περιέχουν μικροοργανισμούς που επιβίωσαν κατά το ταξίδι -ενδέχεται να πέφτουν σε ένα είδος νάρκης- και κατορθώσουν να επιβιώσουν και μετά την πρόσκρουση στην επιφάνεια της Γης, τότε δημιουργούν ζωή. Τα δομικά στοιχεία της ζωής, όπως τη γνωρίζουμε, θα μπορούσαν λοιπόν να προέρχονται από τον Άρη ή και το αντίστροφο: μικροοργανισμοί από τη Γη θα μπορούσαν να μεταφέρουν ζωή στον Άρη ή την Αφροδίτη. Δύο νέες ανακαλύψεις ενισχύουν τη θεωρία της μεταφοράς της ζωής στο διάστημα μέσω της πρόσδεσής της στους μετεωρίτες. Η πρώτη ανακάλυψη αφορά σπόρια βακτηρίων που οι επιστήμονες κατόρθωσαν να αφαιρέσουν από έντομο εγκλωβισμένο σε απολιθωμένη ρητίνη (ήλεκτρο), ηλικίας 40 εκατομμυρίων ετών. Πρόκειται για σπόρια του Bacillus sphaericus, τα οποία όταν τοποθετήθηκαν σε θρεπτικό διάλυμα ζωντάνεψαν και άρχισαν να πολλαπλασιάζονται. Το ήλεκτρο δεν είναι βέβαια συγκρίσιμο με τους μετεωρίτες, η ανακάλυψη ωστόσο υποδεικνύει ότι σπόρια βακτηρίων μπορούν να επιβιώσουν για μεγάλο διάστημα, χωρίς θρεπτική ουσία, σε «κάψουλες χρόνου». Η δεύτερη ανακάλυψη έγινε σε μετεωρίτη που έπεσε στο Σουδάν το 2008. Στις αναλύσεις βρέθηκαν δεκαεννέα διαφορετικά αμινοξέα. Τα αμινοξέα συνιστούν δομική μονάδα της ζωής, καθώς σε αυτά στηρίζονται πρωτεΐνες και ένζυμα. Αναμφίβολα τα συγκεκριμένα αμινοξέα προέρχονται από το διάστημα και δεν οφείλονται σε «μόλυνση» του μετεωρίτη από τη Γη. Τα αμινοξέα από το διάστημα έχουν δεξιόστροφα και αριστερόστροφα μόρια, ενώ τα αμινοξέα της Γης έχουν αποκλειστικά αριστερόστροφα μόρια. Ο μετεωρίτης που έφτασε στη Γη διέθετε και μεταλλεύματα που σχηματίζονται σε υψηλές θερμοκρασίες. Προφανώς, προκλήθηκαν κατά τη βίαιη σύγκρουση δύο αστεροειδών στο διάστημα. Μείζονος σημασίας για την υπόθεση της πανσπερμίας θεωρείται το γεγονός ότι τα αμινοξέα όχι μόνο επέζησαν από τη σύγκρουση, αλλά αντεπεξήλθαν και στην ισχυρή υπερθέρμανση κατά την είσοδό τους στην ατμόσφαιρα της Γης. http://www.pronews.gr/portal/20170123/genika/epistimes/27120/i-theoria-tis-panspermias-kai-i-proeleysi-tis-zois-apo-diastima Οι έξι διαστημικές απειλές που αντιμετωπίζει η Γη. Το Σύμπαν είναι ένα παράξενο και επικίνδυνο μέρος και οι αστρονόμοι, όπως ο Ντάνιελ Μπράουν του Πανεπιστημίου Τρεντ στο Νότινγχαμ της Βρετανίας, εκτιμούν ότι ο πλανήτης Γη εάν δεν καταστραφεί από την ανθρώπινη δραστηριότητα στο άμεσο μέλλον, τότε είναι πολύ πιθανό να καταστραφεί από κάποια από τις κοσμικές απειλές. Η σύγκρουση με έναν αστεροειδή είναι ένα ενδεχόμενο που έχει εξεταστεί και ανά διαστήματα έχει προκαλέσει έντονη ανησυχία σε αρκετούς ειδικούς. Αρκετοί ειδικοί, συμπεριλαμβανομένων ειδικών της NASA, έχουν βαλθεί να δημιουργήσουν συστήματα που θα επιτρέψουν μια αποφυγή μιας τέτοιας εξέλιξης, όμως όλοι συμφωνούν πως το μέγεθος του αστεροειδούς είναι ένας παράγοντας που παίζει καθοριστικό ρόλο στις δυνατότητες αντίδρασης της ανθρωπότητας. Επίσης μετά το περίφημο «περιστατικό Κάρινγκτον», την ηλιακή μαγνητική καταιγίδα του 1859 που χτύπησε τη Γη και προκάλεσε σημαντικά προβλήματα σε ηλεκτρικές συσκευές της εποχής, δεν είναι λίγοι εκείνοι που ανησυχούν ότι στη σύγχρονη εποχή μια αντίστοιχη καταιγίδα θα είχε ολέθριες συνέπειες. Μια τέτοια καταιγίδα θα μπορούσε να διαταράξει τη λειτουργία, όχι μόνο του ηλεκτρικού δικτύου, αλλά και του Διαδικτύου ή των συστημάτων γεωεντοπισμού, ενώ υπάρχουν σενάρια ακόμη και για προβλήματα στη διανομή βασικών αγαθών. Αντίστοιχη περίπτωση με την ηλιακή καταιγίδα είναι ο κίνδυνος να χτυπήσουν τη Γη ριπές ακτίνων-γ, οι οποίες είναι ένα σύνηθες φαινόμενο στο Σύμπαν και παρατηρούνται κυρίως σε δυαδικά αστρικά συστήματα και έπειτα από υπερκαινοφανείς εκρήξεις (supernova). Ενα πλήγμα με ακτίνες-γ στη γήινη ατμόσφαιρα είναι πιθανό να προκαλέσει σημαντική ζημιά στη στρώση του όζοντος που περικλείει τον πλανήτη μας. Μια άλλη απειλή είναι η πιθανή έκρηξη ενός supernova στη γειτονιά μας. Αυτό είναι κυριολεκτικά ένα μακρινό σενάριο δεδομένου του γεγονότος ότι το κοντινότερο αστέρι που αναμένεται να «πεθάνει» με υπερκαινοφανή έκρηξη είναι ο Μπετελγκέζ στον αστερισμό του Ωρίωνα που βρίσκεται σε απόσταση 460-650 έτη φωτός μακριά. Για να προκληθεί ζημιά στη Γη θα πρέπει το αστέρι που θα πεθάνει να βρίσκεται σε απόσταση 50 ετών φωτός μακριά. Μακρινή επίσης απειλή θεωρείται και το ενδεχόμενο κάποιο από τα περιπλανώμενα αστέρια του Γαλαξία μας να πλησιάσει τον Ηλιο μας και να αλλάξει πλήρως τις ισορροπίες στο ηλιακό μας σύστημα. Το πιο σίγουρο σενάριο καταστροφής είναι η διαστολή του Ηλιου μας. Το μητρικό μας άστρο όσο γερνάει μεγαλώνει και κρυώνει. Σύμφωνα με το σενάριο που υπάρχει λοιπόν, σε περίπου 7,59 δισεκατομμύρια χρόνια οι εξωτερικές στιβάδες του Ηλιου θα καταπιούν τον πλανήτη μας και έτσι όντως ο κόσμος θα λήξει. http://www.ethnos.gr/epistimi/arthro/oi_eksi_diastimikes_apeiles_pou_antimetopizei_h_gi-64868928/

Ελληνικός δορυφόρος με ανοικτό κώδικα... «Οι νέοι επιστήμονες μεταναστεύουν διαρκώς στο εξωτερικό», «τα καλύτερα μυαλά του τόπου μας τον εγκαταλείπουν», «κάτοχοι μεταπτυχιακών και διδακτορικών βρίσκουν δουλειά μόνο σε καφετέριες»· πικροί τίτλοι που όλοι μας διαβάζουμε τα τελευταία χρόνια σε εφημερίδες και οθόνες τηλεοράσεων. Και μετά: «Ο πρώτος ελληνικής κατασκευής δορυφόρος είναι γεγονός». Προφανώς και η είδηση δεν ακυρώνει την (μαύρη) αλήθεια των παραπάνω, εκφράζει ωστόσο και αυτή μια πραγματικότητα. Ενα αντικείμενο τεχνολογικά εξελιγμένο και κατασκευαστικά άρτιο όσο ένας δορυφόρος σχεδιάστηκε και υλοποιήθηκε εδώ στη χώρα μας από Ελληνες μηχανικούς, τεχνικούς και προγραμματιστές, και σε λίγο καιρό ξεκινά το ταξίδι του για τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Να πιάσουμε όμως την ιστορία από την αρχή. Πριν από περίπου πέντε χρόνια, το βελγικό μη κερδοσκοπικό ίδρυμα Von Karman Institute, που εκτός των άλλων ειδικεύεται και στον τομέα της αεροναυτικής-αεροδιαστημικής, απηύθυνε πρόσκληση ενδιαφέροντος για την κατασκευή ενός αριθμού μικροδορυφόρων· αυτοί θα αποτελούσαν μέρος ενός πειράματος με στόχο τη μελέτη της θερμόσφαιρας, του προτελευταίου στρώματος της γήινης ατμόσφαιρας. Μοναδικές παροχές προς τους συμμετέχοντες ήταν ο αισθητήρας που θα χρειαζόταν για τις μετρήσεις του πειράματος και μια «καλύτερη τιμή» για το ταξίδι του δορυφόρου στο Διάστημα. Ανάμεσα στα ιδρύματα που ανταποκρίθηκαν ήταν και το Πανεπιστήμιο Πατρών, το οποίο αποφάσισε να ακολουθήσει έναν δύσκολο αλλά πολύ πιο ενδιαφέροντα –και οικονομικότερο– δρόμο: αντί να παραγγείλει έτοιμα τα διάφορα υποσυστήματα του δορυφόρου από εξειδικευμένες εταιρείες του χώρου, ανέλαβε να τον κατασκευάσει εξ ολοκλήρου με τις δικές του δυνάμεις. Ως εδώ καλά, ωστόσο στις αρχές του 2015 και με τα χρονικά περιθώρια να στενεύουν, το πρότζεκτ ήταν ακόμη βαλτωμένο λόγω των μεγάλων οικονομικών δυσχερειών καθώς και των προβλημάτων στη συνεργασία μεταξύ των διαφόρων διπλωματικών προγραμμάτων, τα οποία υποτίθεται πως θα συναποτελούσαν την τελική κατασκευή. Και τότε κατέφτασε το... ιππικό. «Στην ουσία συνεργαστήκαμε προκειμένου να σωθεί το πρότζεκτ. Το Πανεπιστήμιο παρέδωσε το μηχανικό μέρος κι ένα κομμάτι ενός υποσυστήματος του δορυφόρου. Ολη η υπόλοιπη δουλειά, όπως και το επιτυχές πέρασμα των απαραίτητων τεστ, έγινε επί της ουσίας από την ομάδα μας», μας λέει ο κ. Πιέρρος Παπαδέας, πρότζεκτ μάνατζερ του έργου και μέλος της Libre Space Foundation, μη κερδοσκοπικής εταιρείας που έχει ως στόχο την ανάπτυξη γνώσης και τεχνολογίας σχετικής με το Διάστημα, η οποία και θα διαχέεται δωρεάν στην παγκόσμια κοινότητα. Οι τεχνολογίες «ανοιχτού κώδικα» (opensource) δεν είναι φυσικά κάτι καινούργιο. Εδώ και αρκετά χρόνια, χιλιάδες επιστήμονες και τεχνικοί ανά τον κόσμο εργάζονται σε πανεπιστημιακά ιδρύματα, ερευνητικά κέντρα ή και σε δικούς τους αυτοοργανωμένους χώρους, παράγοντας κάθε λογής τελικά προϊόντα, τα οποία στη συνέχεια διαθέτουν δωρεάν και απαλλαγμένα από πνευματικά δικαιώματα στο Διαδίκτυο. Η ίδια αρχή εφαρμόστηκε και στον πρώτο ελληνικό δορυφόρο. Η ομάδα της Libre Space, αποτελούμενη από μηχανικούς, ηλεκτρολόγους-τεχνικούς και προγραμματιστές 27-28 ετών (οι περισσότεροι με θητεία στο Μετσόβιο), όχι μόνο κατασκεύασε το τεχνολογικά εξελιγμένο μηχάνημα, αλλά έβαλε και ως όρο για τη συνδρομή της τη διάθεση όλων των σχεδίων ελεύθερων για χρήση στον κάθε ενδιαφερόμενο. Και αυτό στον τομέα της αεροδιαστημικής δεν αποτελεί μόνο ελληνική αλλά και παγκόσμια πρώτη. «Ηδη από τα αρχικά βήματα του κλάδου (δεκαετία του ’50) και μέχρι πολύ πρόσφατα, οι τεχνολογίες γύρω από το Διάστημα παρέμεναν σε μεγάλο βαθμό μυστικές, μιας και σχετίζονταν άμεσα με τον στρατιωτικο-αμυντικό τομέα. Αυτό που έχει αλλάξει τα τελευταία χρόνια, με την ανάπτυξη της παγκόσμιας κοινότητας του Διαδικτύου, είναι η ελεύθερη διάδοση της γνώσης: πλέον φτιάχνεις κάτι και αυτό δημιουργεί ένα ολόκληρο θετικό οικοσύστημα γύρω του· χιλιάδες άνθρωποι μπορούν να το πληροφορηθούν σχετικά άμεσα και να προσθέσουν τη δική τους συνδρομή ή παραλλαγή πάνω του. Κάπως έτσι προσπαθούμε να εφαρμόσουμε τη διαστημική και στην Ελλάδα...» μας εξηγεί ο κ. Παπαδέας, διευκρινίζοντας ωστόσο πως ο όρος «μη κερδοσκοπικό», εύκολα παρεξηγήσιμος στις μέρες μας, δεν σημαίνει πως το πρότζεκτ δεν έχει και την οικονομική του διάσταση: «Το οικονομικό κέρδος προφανώς και καθορίζει τις εξελίξεις σε τέτοιου είδους δραστηριότητες. Από την άλλη, υπάρχει και η προσωπική εργασία των ανθρώπων, ο ζήλος και η αποφασιστικότητα κάποιων να δουλέψουν πάνω στο αντικείμενο που αγαπούν. Χωρίς αυτά, πολλά από όσα συμβαίνουν σήμερα δεν θα γίνονταν ποτέ. Εμείς πάντως έχουμε πλάνο βιωσιμότητας, το οποίο στη συγκεκριμένη περίπτωση προέβλεπε και κανονικές αμοιβές για όσους χρειάστηκε να παρατήσουν τις δουλειές τους για να ασχοληθούν με τον δορυφόρο». Μιας και πιάσαμε τα οικονομικά, έχει ενδιαφέρον να παρατηρήσουμε ένα-δυο πράγματα που η ομάδα της Libre Space κατάφερε να αποδείξει. Αρχικά στο καθαρά πρακτικό κομμάτι των υλικών και της κατασκευής· φάνηκε πως αν διαθέτεις τους κατάλληλους επιστήμονες και τεχνικούς, δεν χρειάζεται να είσαι η... NASA για να φτιάξεις και να προγραμματίσεις ένα δορυφόρο. Επιπλέον, με αυτό τον τρόπο δουλειάς το κόστος μειώνεται δραματικά, καθώς ένα υποσύστημα, για παράδειγμα, που θα αγοραζόταν έτοιμο με 15.000 ευρώ μπορεί να κατασκευαστεί εξαρχής με κόστος υλικών μόνο 350 ευρώ. Οπως μας είπε ο κ. Παπαδέας, το συνολικό κόστος του ελληνικού δορυφόρου, υπολογίζοντας μαζί ανθρώπινες εργατοώρες και τα «ναύλα» της εκτόξευσης, έφτασε τις 150.000 ευρώ, τη στιγμή που ένας αντίστοιχος με έτοιμα κομμάτια ξεπερνά τις 250.000. Και βέβαια ο επόμενος της ίδιας τεχνολογίας θα είναι πολύ φθηνότερος, μιας και το opensource καθεστώς που αναφέραμε παραπάνω θα γλιτώσει τον κατασκευαστή του από μεγάλο μέρος της έρευνας και του πειραματισμού που χρειάστηκε εδώ. Το καλοκαίρι που μας πέρασε ο «UPSat» –έτσι ονομάζεται επισήμως– πέρασε με επιτυχία όλα τα απαραίτητα τεστ (δονήσεων, θερμικού κενού, ηλεκτρομαγνητικά κ.ο.κ.), τα οποία επιβεβαιώνουν πως μπορεί να ανταποκριθεί στις συνθήκες που επικρατούν στο Διάστημα. Βέβαια, όπως μας λέει και ο κ. Παπαδέας γελώντας, «αν δεν πάει πάνω να δουλέψει, τίποτα δεν είναι σίγουρο με το Διάστημα». Αυτό το «πάνω» θα πραγματοποιηθεί στις 17 Μαρτίου, οπότε ο δορυφόρος θα κατευθυνθεί, με το... διαστημόπλοιο της γραμμής, προς τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Δύο εβδομάδες αργότερα ο Σταθμός θα τον απελευθερώσει για να ξεκινήσει τη λειτουργία του. Ας είναι καλοτάξιδος! ​​Περισσότερες πληροφορίες για τις δραστηριότητες και τους ανθρώπους της Libre Space μπορούν να βρεθούν στο librespacefoundation.org. http://www.kathimerini.gr/892460/article/epikairothta/ellada/ellhnikos-doryforos-me-anoikto-kwdika

Πάρτι Φυσικών.

Κβαντικός εναγκαλισμός και ανθρώπινη τηλεμεταφορά. Το 2012 τα νησιά Λα Πάλμα και Τενερίφη, στο σύμπλεγμα των Κανάριων Νήσων, συνδέθηκαν μέσω ενός συστήματος κβαντικής μεταφοράς. Το όλο επίτευγμα βασίζεται στην ιδιότητα του κβαντικού εναγκαλισμού που παρατηρείται σε υποατομικά σωματίδια. Ο κβαντικός εναγκαλισμός αποτελεί μια εξωπραγματική ιδιότητα των μικροσκοπικών σωματιδιών. Δύο αντικείμενα που δημιουργούνται μαζί (για παράδειγμα δύο ηλεκτρόνια) μένουν σε κατάσταση διεμπλοκής μεταξύ τους, ασχέτως του χώρου που μεσολαβεί πλέον από το ένα στο άλλο. Αν στείλουμε το ένα από τα δύο στο άλλο άκρο του σύμπαντος και κάνουμε κάτι σε οποιοδήποτε από τα δύο, το άλλο αντιδρά ακαριαία. Έτσι, είτε πρέπει να δεχτούμε πως η πληροφορία μπορεί να ταξιδέψει με άπειρη ταχύτητα είτε πως στην πραγματικότητα τα δύο αντικείμενα βρίσκονται ακόμα σε «επαφή», σε σύνδεση μεταξύ τους, σε κατάσταση διεμπλοκής. Το φαινόμενο αψηφά τη θεωρία μέρος της σχετικότητας σύμφωνα με την οποία τίποτα δε μπορεί να ταξιδέψει ταχύτερα από το φως. Όσον αφορά το εγχείρημα στις Κανάριους Νήσους, οι επιστήμονες στη Λα Πάλμα, χρησιμοποίησαν ένα ζεύγος σωματιδίων, συγκεκριμένα φωτονίων, και έστειλαν το ένα, με τη χρήση δέσμης λέιζερ, στη Τενερίφη, 143 χλμ μακριά. Κατόπιν ένα τρίτο σωματίδιο, με διαφορετικές ιδιότητες από τα 2 πρώτα χρησιμοποιείτε για να αλλάξει τις κβαντικές ιδιότητες του σωματιδίου στη Λα Πάλμα. Αυτομάτως το δεύτερο σωματίδιο στη Τενερίφη, χωρίς να έχει καμία επικοινωνία με το πρώτο, ανέλαβε τις ιδιότητες του τρίτου. Με απλά λόγια είναι σαν να τοποθετούμε ένα πορτοκάλι στη Λα Πάλμα και ένα πανομοιότυπο στη Τενερίφη. Εάν λιώσουμε το πρώτο, αυτομάτως και χωρίς καμία καθυστέρηση, θα συνέβαινε το ίδιο και στο δεύτερο. Τηλεμεταφορά αντικειμένων ακόμη και ανθρώπων Σύμφωνα με τη παραπάνω διαπίστωση, θεωρητικά, είναι δυνατό στο μέλλον η τηλεμετεφορά αντικειμένων, ακόμη και ανθρώπων. Για να γίνει αυτό χρειάζομαστε 2 κβαντικά εναγκαλισμένους θαλάμους σωματιδίων και υπερυπολογιστές πολύ ισχυρότερους από τους σημερινούς. Κάποιος που θα θέλει να ταξιδέψει από το Παρίσι στη Νέα Υόρκη θα μπαίνει σε ένα θάλαμο διάσπασης και καταγραφής και όλος ο τεράστιος όγκος των πληροφοριών που τον αφορούν, από το βάρος του μέχρι τη κίνηση και του τελευταίου ατόμου στο σώμα του, θα καταγράφεται σε έναν υπερυπολογιστή. Αυτός ο όγκος δεδομένων θα μεταδίδεται στο πρώτο από τους 2 θαλάμους σωματιδίων (Παρίσι) που είναι εναγκαλισμένος με τον δεύτερο (Νέα Υόρκη). Αυτομάτως τα σωματίδια του δευτέρου θαλάμου θα αναλαμβάνουν τις ιδιότητες του πρώτου και ο ταξιδιώτης θα τηλεμεταφέρεται στο προορισμό του. Το αρχικό σώμα του ταξιδιώτη θα διαλύεται σε ατομικό επίπεδο προκειμένου να ληφθούν οι αναγκαίες πληροφορίες που θα ενσωματωθούν στο πρώτο θάλαμο σωματιδίων. Το άτομο όμως δε θα σταματήσει να υφίσταται διότι οι πληροφορίες που το αφορούν θα υλοποιηθούν στο δεύτερο θάλαμο.Η τηλεμεταφορά ανθρώπων ανήκει μάλλον στο μακρινό μέλλον. Ωστόσο η αρχή έχει γίνει με τη τηλεμεταφορά σωματιδίων σε μεγάλες αποστάσεις. http://www.pronews.gr/portal/20170123/genika/epistimes/27120/kvantikos-enagkalismos-kai-anthropini-tilemetafora

Τεχνολογία ελληνικής εταιρείας σε δορυφόρο του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος. Μετά την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία ακριβώς πριν από δύο χρόνια επιβράβευσε την ομάδα των Ελλήνων επιστημόνων της Planetek Hellas με μια θέση συμμετοχής στο Ευρωπαϊκό «Τσάμπιονς Λιγκ Καινοτομίας», έρχεται τώρα ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ΕΟΔ) να επιστεγάσει την ελληνική επιτυχία, υιοθετώντας την τεχνογνωσία της για τον σχεδιασμό της επόμενης δορυφορικής αποστολής του. Τον Ιανουάριο του 2015 η ομάδα της Planetek Hellas είχε διακριθεί στο πρόγραμμα SME Instrument της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (επονομαζόμενο και Ευρωπαϊκό Τσάμπιονς Λιγκ Καινοτομίας) με το προτεινόμενο διαστημικό προϊόν της ονόματι OP3C (On board Processing for Compression and Clouds Classification in hyperspectral satellite data). Το OP3C είναι ένα ηλεκτρονικό εξάρτημα (από υλικό και λογισμικό), το οποίο θα εγκαθίσταται σε συγκεκριμένους δορυφόρους (υπερφασματικούς) και θα διευκολύνει την λειτουργία τους, μέσω αυτόματων λειτουργιών συμπίεσης δεδομένων που θα πραγματοποιεί, όσο αυτοί θα βρίσκονται σε τροχιά γύρω από τη Γη. Μετά από σκληρή κι επίμονη δουλειά τα τελευταία δυο χρόνια και παρά τις αντιξοότητες της εποχής, η ομάδα της Planetek Hellas κατάφερε να την εμπιστευτεί και ο ΕΟΔ, ο οποίος την συμπεριέλαβε ως υπεύθυνη για τις δραστηριότητες συμπίεσης δεδομένων στο νέο συμβόλαιο που υπέγραψε, για την μελέτη της επόμενης αποστολής υπερφασματικού δορυφόρου που ετοιμάζει. «Είναι σπουδαίο να καταφέρνεις να αποδεικνύεις στους μεγαλύτερους και τους καλύτερους της Ευρώπης, ότι σε συγκεκριμένες και καλά ορισμένες θεματικές περιοχές (niche) μπορεί να κατέχεις το πλεονέκτημα και να βρίσκεσαι ένα βήμα πιο μπροστά, ανεξάρτητα από το πόσο “μικρός” είσαι» λέει η Μαρία Ιερωνυμάκη, Μηχανικός Λογισμικού και απόφοιτος του Πανεπιστημίου Πατρών, η οποία επαναπατρίστηκε από την Ολλανδία όπου εργαζόταν για μεγάλη εταιρία του κλάδου της διαστημικής και τα τελευταία δυόμισι χρόνια εργάζεται πλέον στην Planetek Hellas. «Μαζί μας και μεταξύ των επιλεχθέντων του ΕΟΔ για την συγκεκριμένη αποστολή, είναι και μερικά από τα μεγαθήρια της ευρωπαϊκής βιομηχανίας διαστήματος όπως η OHB, η Leonardo, η Telespazio και η e-GEOS», εξηγεί ο Στέλιος Μπολλάνος, συνιδρυτής και διευθυντής της εταιρίας. «Η επένδυση για μια τέτοια αποστολή πολλές φορές αγγίζει το 1 δισ. ευρώ, πράγμα που δικαιολογεί το ενδιαφέρον των μεγάλων παικτών, αλλά και αναδεικνύει ακόμα περισσότερο το μέγεθος της ευκαιρίας για την Planetek Hellas» καταλήγει. http://www.naftemporiki.gr/story/1195935/texnologia-ellinikis-etaireias-se-doruforo-tou-europaikou-organismou-diastimatos

Βελτιωμένη μέτρηση από το CERN ιδιότητας του αντιπρωτονίου. Σε επιστημονική δημοσίευση στο περιοδικό διεθνούς κύρους Nature Communications, το πείραμα BASE του CERN αναφέρει την ακριβέστερη ως τώρα μέτρηση της μαγνητικής ροπής αντιπρωτονίου, που επιτρέπει την θεμελιώδη σύγκριση μεταξύ ύλης και αντιύλης. Το πείραμα BASE αποδεικνύει ότι οι μαγνητικές ροπές πρωτονίου και αντιπρωτονίου είναι ταυτόσημες, εκτός από τα αντίθετα πρόσημά τους, με πειραματική αβεβαιότητα της τάξης των 0.8 μερών ανά εκατομμύριο. Αυτό το αποτέλεσμα βελτιώνει την ακρίβεια της προηγούμενης καλύτερης μέτρησης που πραγματοποιήθηκε το 2013 από το πείραμα ATRAP, επίσης στο CERN, κατά ένα παράγοντα ίσο με έξι (6). Στην κλίμακα των στοιχειωδών σωματιδίων, υπάρχει μια σχεδόν τέλεια συμμετρία μεταξύ ύλης και αντιύλης. Όμως σε κοσμολογικές κλίμακες η ύλη υπερισχύει της αντιύλης. Για την κατανόηση αυτής της θεμελιώδους αντίφασης, οι φυσικοί θα πρέπει να συγκρίνουν τις θεμελιώδεις ιδιότητες των σωματιδίων και των αντισωματιδίων με μεγάλη ακρίβεια. Το πείραμα BASE χρησιμοποιεί αντιπρωτόνια από το μοναδικό εργοστάσιο αντιύλης του CERN, τον επιβραδυντή Antiproton Decelerator (AD), και έχει σχεδιαστεί ειδικά για να εκτελεί μετρήσεις ακριβείας των αντισωματιδίων (σωματιδίων αντιὐλης ισοδύναμω ντων κανονικών σωματιδίων ύλης). Η μαγνητική ροπή, η οποία καθορίζει τη συμπεριφορά ενός σωματιδίου βυθισμένου σε μαγνητικό πεδίο, είναι ένα από τα εσωτερικά χαρακτηριστικά σωματιδίων που έχουν μελετηθεί περισσότερο. Αν και διαφορετικά σωματίδια έχουν διαφορετική μαγνητική συμπεριφορά, οι μαγνητικές ροπές πρωτονίων και αντιπρωτονίων υποτίθεται οτι διαφέρουν μόνο στο πρόσημό τους, ως αποτέλεσμα της λεγόμενης συμμετρίας φορτίου-ισοτιμίας - χρόνου. Οποιαδήποτε διαφορά στα μεγέθη τους θα αποτελούσε πρόκληση για το Καθιερωμένο Μοντέλο της σωματιδιακής φυσικής και μπορεί να προσφέρει μια ματιά στη νέα φυσική. Για την πραγματοποίηση των πειραμάτων το BASE ψύχει τα αντιπρωτόνια σε εξαιρετικά χαμηλές θερμοκρασίες (περίπου 1 βαθμό πάνω από το απόλυτο μηδέν) και τα παγιδεύει σε περίπλοκους ηλεκτρομαγνητικούς φορείς έτσι ώστε να μην έρχονται σε επαφή με την ύλη και εξαϋλώνονται (χάρη σε αυτές τις συσκευές, το BASE πρόσφατα κατάφερε να αποθηκεύσει μια ποσότητα ανιπρωτονίων για περισσότερο από ένα χρόνο). Από εδώ, τα αντιπρωτόνια διοχετεύονται ένα-ένα σε περισσότερες παγίδες όπου η συμπεριφορἀ τους υπό την επήρεια μαγνητικών πεδίων επιτρέπει στους επιστήμονες να καθορίσουν την εσωτερική μαγνητική ροπή τους. Παρόμοιες τεχνικές έχουν ήδη χρησιμοποιηθεί επιτυχώς στο παρελθόν σε ηλεκτρόνια και τα αντισωματίδιά τους τα ποζιτρόνια, αλλά τα αντιπρωτόνια παρουσιάζουν σαφώς μεγαλύτερη πρόκληση γιατί οι μαγνητικές τους ροπές είναι σημαντικά ασθενέστερες. Η νέα μέτρηση του BASE απαιτούσε μια ειδικά σχεδιασμένη μαγνητική ῾φιάλη῾ που είναι 1000 φορές ισχυρότερη από εκείνη που χρησιμοποιήθηκε στα πειράματα ηλεκτρονίων /ποζιτρονίων. “Αυτή η μέτρηση αποτελεί το αποκορύφωμα 10 ετών σκληρής εργασίας από την ομάδα του BASE,” είπε ο Stefan Ulmer, επικεφαλής του πειράματος BASE. “Μαζί με άλλα πειράματα AD, κάνουμε πραγματικά γρήγορη πρόοδο στην κατανόηση της αντιύλης”. Το πείραμα BASE τώρα σχεδιάζει τη μέτρηση της μαγνητικής ροπής του αντιπρωτονίου χρησιμοποιώντας μια νέα μέθοδο παγίδευσης, η οποία επιτρέπει ακρίβεια της τάξης μόλις λίγων μερών ανά εκατομμύριο - κάτι που αντιστοιχεί σε βελτίωση κατά ένα παράγοντα 200-800. “Η εφαρμογή αυτής της μεθόδου αποτελεί πολύ μεγαλύτερη πρόκληση απ᾽ ό,τι η προηγούμενη και θα απαιτήσει πολλά πρόσθετα επαναληπτικά βήματα», λέει ο κύριος συγγραφέας της πρόσφατης δημοσίευσης Hiroki Nagahama. http://www.naftemporiki.gr/story/1195941/beltiomeni-metrisi-apo-to-cern-idiotitas-tou-antiprotoniou

Διαστημικός περίπατος Oleg Novitsky. Ο κοσμοναύτης, μέλος της ISS-50 Oleg Novitsky εστειλε φωτογραφίες σε ένα blog στην ιστοσελίδα του ΔΔΣ Roscosmos http://www.roscosmos.ru/23143/ για τον πρόσφατο διαστημικό περίπατο από τους συναδέλφους του αστροναύτες της αποστολή της NASA και της ESA, και την εκτόξευση των μικροδορυφόρων απο τον Διεθνή Διαστημικό σταθμό. Επίσης, οι φωτογραφίες τοποθετούνται απο τον Oleg Novitsky στην ανοικτή σελίδα στο Instagram (https://www.instagram.com/novitskiy_iss/). http://www.roscosmos.ru/23144/ 39 χρόνια από την πρώτη πτήση, "φορτηγού "Progress" Ακριβώς πριν 39 χρόνια, στις 20 Ιανουαρίου 1978 εκτοξευτηκε το όχημα εκτόξευσης "Σογιούζ" απο το κοσμοδρόμιο του Μπαϊκονούρ με το πρώτο αυτόματο φορτηγό πλοίο μεταφοράς (THC) «Πρόοδος-1". Το «φορτηγό» πηγε στον Σοβιετικό τροχιακό σταθμό «Σαλιούτ-6" επιστημονικό εξοπλισμό, αγαθα υποστήριξης της ζωής και συστατικά του καυσίμου για την πρόωση. Το βάρος του πλοίου κατά τη στιγμή της εκτόξευσης ήταν 7020 kg, το βάρος των αγαθών που παραδίδονται - 2300 kg. Μετά την ολοκλήρωση της αποστολής στο αμπάρι του εξοπλισμού στοιβάζονται τα οικιακά απορρίμματα και άλλα απόβλητα. Το πλοίο αποσυνδεεται από το σταθμό και αποστέλλεται σε μια σύντομη αυτόνομη πτήση, η οποία ληγει με τη μείωση της τροχιάς και την πτωση του σε εκτιμώμενο σημείο του Ειρηνικού Ωκεανού. Δομικά το «Progress-1" αποτελούνταν από τρία διαμερίσματα.Ο ογκος του χώρου φορτίου σφραγίζεται, εξοπλισμένο με ένα σταθμό σύνδεσης, ήταν 6,6 m3. Για να μειωθεί ο χρόνος για να ξεφορτωθουν όλα τα αγαθά του μικρού μεγέθους φορτια τοποθετήθηκαν σε δοχεία και ο μεγάλος εξοπλισμός και τα όργανα τοποθετουνται σε ειδικό πλαίσιο. Μέσα από την εγκατάσταση τεσσάρων διαμέρισματων ειναι τα εξαρτήματα ανεφοδιασμού με τη δεξαμενή καυσίμων, πεπιεσμένου αέρα κυλίνδρους και άζωτο, αισθητήρες, ανιχνευτές. Στην εξωτερική επιφάνεια του «Πρόοδος-1" έχουν εγκατασταθεί συστήματα κεραιών ραδιοφώνου, οπτικές συσκευές, αισθητήρες, κινητήρες συστήματα προσανατολισμού και ελέγχου της κίνησης, τρεις δείκτες και δύο τηλεοπτικές κάμερες. Όταν δημιουργηθηκε το «Πρόοδος-1" χρησιμοποιούνταν ευρέως συσκευές, εξαρτήματα και τα σχεδιαστικά στοιχεία του «Σογιούζ» επανδρωμένου διαστημόπλοιου, αλλά σε γενικές γραμμές ήταν ένα νέο διαστημικό σκάφος για άλλους σκοπούς. Σε όλη την ιστορία του, το πλοίο μεταφορών "Progress" έχουν υποστεί πολλές αναβαθμίσεις και σήμερα συνεχίζει να χρησιμοποιειται επιτυχώς για τη μεταφορά και τον εφοδιασμο του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού. Αυτή τη στιγμή λειτουργούν τα πλοία της νέας σειράς «Πρόοδος MS." Αυτά τα πλοία με ενοποιημένο σύστημα διοίκησης και τηλεμετρία με προαιρετικό κανάλι τηλεμετρίας. Το Νέο ραδιόφωνο εντολής λαμβάνει σήματα μέσω των δορυφόρων αναμετάδοσης "Λουτς-5", έτσι ώστε η ζώνη ορατότητας των πλοίων διευρύνθηκε στο 70% . Τα πλοία είναι εξοπλισμένα με σύγχρονο επί του σκάφους ηλεκτρονικό σύστημα ραντεβού και σύνδεσης "Kurs-NA" και το ψηφιακό σύστημα τηλεόρασης. Χάρη στα νέα συστήματα εδάφους και του εναέριου ραδιοφωνου εγινε δυνατή η χρήση σύγχρονων πρωτοκόλλων μετάδοσης δεδομένων, με αποτέλεσμα τη βελτίωση της σταθερότητας των συστημάτων ελέγχου του οχήματος. http://www.energia.ru/ru/news/news-2017/news_01-20.html

Η ζωή στον Αρη με προσομοίωση. Χθες μια ομάδα επιστημόνων πέρασε την πόρτα ενός μικροσκοπικού θόλου στη Χαβάη, όπου θα περάσουν τους επόμενους οκτώ μήνες απομονωμένοι από τον έξω κόσμο. Το χρηματοδοτούμενο από τη NASΑ πρόγραμμα, που αποτελεί ένα είδος προσομοίωσης της ζωής στον Aρη έχει ως στόχο να μελετήσει την ανθρώπινη συμπεριφορά σε ταξίδια εξερεύνησης του διαστήματος. Eνα τέτοιο θα ήταν και μια επανδρωμένη αποστολή στον «κόκκινο πλανήτη», την οποία η NASA θέλει να πραγματοποιήσει έως το 2030. Η ομάδα που βρίσκεται μέσα στον θόλο δεν θα έχει καμία σωματική επαφή με ανθρώπους έξω από αυτόν και θα δουλεύει με καθυστέρηση 20 λεπτών σε όλες τις επικοινωνίες, που είναι και ο χρόνος που απαιτείται για να ταξιδέψει ένα μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου από τον Αρη στη Γη. Θα μελετηθούν οι ψυχολογικές δυσκολίες που προκαλεί η ζωή σε συνθήκες απομόνωσης και εγκλεισμού για παρατεταμένο χρονικό διάστημα.http://www.ethnos.gr/epistimi/arthro/h_zoi_ston_ari_me_prosomoiosi-64865702/ Ανακαλύφθηκε ο πρώτος μετεωρίτης σε άλλον πλανήτη. Το διαστημικό ρόβερ Opportunity ανακάλυψε έναν μετεωρίτη από σίδηρο – τον πρώτο μετεωρίτη που εντοπίζεται σε άλλον πλανήτη (αν αγνοήσουμε το εύρημα του άλλου διαστημικού ρόβερ Curiosity). Έχει το μέγεθος μιας μπάλας του μπάσκετ, και συνίσταται κυρίως από σίδηρο και νικέλιο, σύμφωνα με τα φασματόμετρα του ρόβερ. Μόνο ένα μικρό κλάσμα από τους μετεωρίτες που έπεσαν στη Γη έχουν τόσο μεγάλη περιεκτικότητα σε μέταλλα. Το Opportunity έχει διανύσει στην επιφάνεια του Άρη μια συνολική απόσταση 2,1 χιλιομέτρων. Παρά το γεγονός ότι ολοκλήρωσε με επιτυχία την αρχική του αποστολή στον Άρη, η NASA επέκτεινε την αποστολή του, όπως έγινε και με το διαστημικό ρόβερ Spirit, το οποίο έχει διανύσει στον Άρη την απόσταση ρεκόρ των 4,05 χιλιομέτρων. http://physicsgg.me/2017/01/19/%ce%b1%ce%bd%ce%b1%ce%ba%ce%b1%ce%bb%cf%8d%cf%86%ce%b8%ce%b7%ce%ba%ce%b5-%ce%bf-%cf%80%cf%81%cf%8e%cf%84%ce%bf%cf%82-%ce%bc%ce%b5%cf%84%ce%b5%cf%89%cf%81%ce%af%cf%84%ce%b7%cf%82-%cf%83%ce%b5-%ce%ac/

Η NASA θα εξερευνήσει έναν αστεροειδή αξίας τρισ. δολαρίων. Έναν αστεροειδή διαμέτρου 240 χιλιομέτρων, που αποτελείται σχεδόν εξ ολοκλήρου από πολύτιμο κράμα νικελίου-σιδήρου, σχεδιάζει να εξερευνήσει η NASA με ένα μη επανδρωμένο διαστημόπλοιο. Ο λόγος για τον 16 Psyche (Ψυχή), η μάζα του οποίου θα άξιζε τρισεκατομμύρια δολάρια, αν μπορούσε με κάποιον τρόπο να φτάσει στη Γη. Η αποστολή προγραμματίζεται να εκτοξευθεί το 2023, με χρηματοδότηση της αμερικανικής διαστημικής υπηρεσίας και επικεφαλής επιστήμονες από το Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Αριζόνα. Το διαστημόπλοιο αναμένεται να φτάσει στον προορισμό του το 2030 και τότε θα γίνει το πρώτο σκάφος που θα «επισκεφθεί» έναν μεταλλικό αστεροειδή, οι οποίοι σπανίζουν στο ηλιακό σύστημα. Οι επιστήμονες πιστεύουν πως ο αστεροειδής είναι πρωτοπλανήτης ή ο πυρήνας ενός «αρχαίου» πλανήτη, ο οποίος έχασε τα εξωτερικά του στρώματα από τις συγκρούσεις με άλλους διαστημικούς βράχους. Μάλιστα, εκτιμούν πως, στη δεύτερη περίπτωση, το μέγεθός του θα πρέπει να ήταν παρόμοιο με τον Άρη. Καθώς είναι το μόνο γνωστό ουράνιο σώμα στο ηλιακό σύστημα που αποτελείται σχεδόν αποκλειστικά από μετάλλευμα, οι ερευνητές ελπίζουν πως θα τους προσφέρει πολύτιμα στοιχεία για πώς σχηματίσθηκαν οι πυρήνες της Γης και των υπόλοιπων πλανητών. «Έχουμε την ευκαιρία να εξερευνήσουμε ένα νέο τύπο “κόσμου” – ο οποίος δεν αποτελείται από πετρώματα ή πάγο, αλλά από μέταλλο», αναφέρει στο δελτίο Τύπου που εξέδωσε η NASA η Λίντι Έλκινς-Τάντον από το πανεπιστήμιο της Αριζόνα και επικεφαλής της αποστολής. «Ο 16 Psyche είναι το μόνο γνωστό αντικείμενο του είδους του στο ηλιακό σύστημα, με συνέπεια να αποτελεί τον μοναδικό τρόπο που ο άνθρωπος θα “επισκεφθεί” ποτέ έναν πυρήνα. Θα μάθουμε για το εσωτερικό της Γης “ταξιδεύοντας” στο διάστημα», προσθέτει. Τα πολύτιμα ορυκτά των αστεροειδών έχουν προξενήσει επιχειρηματικό ενδιαφέρον. Μιλώντας στους Financial Times, ο γενικός διευθυντής της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Διαστήματος Ζαν-Ζακ Ντορντέν, αναφέρει πως οι διαστημικές εξορύξεις θα μπορούσαν να γίνουν ένας νέος κλάδος με τζίρο τρισεκατομμυρίων ευρώ. Ήδη το Λουξεμβούργο παρέχει στήριξη σε εταιρείες που στοχεύουν να εξορύξουν πολύτιμες πρώτες ύλες από αστεροειδείς. Στόχος της χώρας είναι να χρηματοδοτηθούν ερευνητικά πρότζεκτ για την ανάπτυξη τεχνολογιών που θα κάνουν πραγματικότητα τα πρώτα «διαστημικά ορυχεία», ενώ ενδεχομένως θα γίνουν και απευθείας επενδύσεις σε ορισμένες από τις ήδη υπάρχουσες επιχειρήσεις οι οποίες έχουν στα σκαριά ανάλογα σχέδια. http://www.naftemporiki.gr/story/1195620/i-nasa-tha-eksereunisei-enan-asteroeidi-aksias-tris-dolarion

Σοβαρό τεχνικό πρόβλημα στο σύστημα πλοήγησης Galileo. Λίγες εβδομάδες μετά την επίσημη ενεργοποίηση του ευρωπαϊκού συστήματος δορυφορικής πλοήγησης Galileo, αρκετοί δορυφόροι του αστερισμού παρουσίασαν σοβαρή δυσλειτουργία στα ατομικά ρολόγια τους. Προς το παρόν η βλάβη δεν έχει επηρεάσει τη λειτουργία του Galileo, δεδομένου ότι υπάρχουν εφεδρικά ατομικά ρολόγια. Ωστόσο η εξέλιξη δημιουργεί ανησυχία ενόψει της εκτόξευσης κι άλλων δορυφόρων. Μέχρι σήμερα έχουν εκτοξευτεί 18 δορυφόροι του συστήματος Galileo, το οποίο υπόσχεται να δεκαπλασιάσει την ακρίβεια που προσφέρει το GPS του αμερικανικού στρατού. Κάθε δορυφόρος τέσσερα ατομικά ρολόγια (δύο ρουβιδίου και δύο maser υδρογόνου) ώστε να μπορεί να συνεχίσει να λειτουργεί ακόμη κι αν υπάρξει τεχνικό πρόβλημα σε κάποιο ρολόι. Συνολικά 9 ρολόγια έχουν σταματήσει να λειτουργούν και ένας από τους δορυφόρους έχει ξεμείνει με μόνο δύο. Όπως αναφέρει το BBC, τρία από αυτά είναι κλασικές συσκευές ρουβινίου και έξι είναι πιο ακριβή όργανα maser υδρογόνου, που σχεδιάστηκαν ειδικά για να καταστήσουν το σύστημα ανώτερο του αμερικανικού GPS. Τα περισσότερα (5) από τα προβλήματα στα maser σημειώθηκαν στους δορυφόρους που είχαν αρχικά σταλεί σε τροχιά για να ελεγχθεί η αξιοπιστία του συστήματος, ενώ τα τρία προβλήματα σε ρολόγια ρουβινίου είναι σε σκάφη που εκτοξεύτηκαν στη συνέχεια προς συμπλήρωση του δικτύου Τώρα, ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ESA) πρέπει να αποφασίσει αν θα προχωρήσει κανονικά στις επόμενες εκτοξεύσεις. Στην τελική του μορφή, ο αστερισμός του Galileo θα περιλαμβάνει 24 δορυφόρους. «Όλοι αναρωτιούνται αν πρέπει να αναβάλουμε την επόμενη εκτόξευση, έως ότου βρούμε την αιτία του προβλήματος» δήλωσε ο γενικός διευθυντής της ESA, Γιαν Βέρνερ. Οι τεχνικοί της ESA στην Ολλανδία προσπαθούν να εντοπίσουν το πρόβλημα και να καταλάβουν κατά πόσο είναι συστημικό. Μέχρι στιγμής φέρονται έχουν καταφέρει να επαναφέρουν ένα ρολόι μέιζερ υδρογόνου. Επίσης, ο ΕΟΔ είναι σε επικοινωνία με την ινδική διαστημική υπηρεσία, που χρησιμοποιεί τα ίδια ρολόγια στο σύστημα δορυφορικής πλοήγησής της, χωρίς να έχει αντιμετωπίσει παρόμοια προβλήματα. Τα ρολόγια του Galileo, τα ακριβέστερα που έχουν εκτοξευτεί ποτέ, χάνουν μόλις ένα δισεκατομμυριοστό του δευτερολέπτου τη μέρα ή ένα δευτερόλεπτο κάθε τρία εκατομμύρια χρόνια. Αυτή η ακρίβεια επιτρέπει τον γεωγραφικό εντοπισμό θέσης με περιθώριο λάθους μόνο ενός μέτρου, συγκριτικά με περίπου 10 μέτρα στο GPS. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500125707

Ιδού ο Τιτάνας! Πριν από δώδεκα χρόνια το διαστημικό σκάφος Cassini που εξερευνά το σύστημα του Κρόνου έστειλε στον μεγαλύτερο και πιο ενδιαφέροντα δορυφόρο του, τον Τιτάνα, μια διαστημοσυσκεή. Η συσκευή Huygens εισχώρησε στην ατμόσφαιρα του Τιτάνα και προσεδαφίστηκε στέλνοντας πληροφορίες πίσω στη Γη πολλές πληροφορίες. Η NASA αποφάσισε να συγκεντρώσει τις εικόνες που είχε στείλει η συσκευή και να τις επεξεργαστεί έτσι ώστε να δημιουργηθεί ένα εντυπωσιακό βίντεο του δορυφόρου. Οι ειδικοί θεωρούν άκρως ενδιαφέροντα τον Τιτάνα επειδή πιστεύουν ότι βρίσκεται σε μια κατάσταση παρόμοια με εκείνη που βρισκόταν η Γη στη βρεφική της ηλικία και άρα μπορούμε να μάθουμε πολλά για την εξέλιξη της αλλά και να προβλέψουμε την εξέλιξη του Τιτάνα. Εχει διαπιστωθεί ότι στην επιφάνεια του Τιτάνα υπάρχουν θάλασσες και λίμνες υγρών υδρογονανθράκων. Μια νέα μελέτη αναφέρει ότι μια από αυτές αποτελείται από καθαρό μεθάνιο. Από όλους τους δορυφόρους στο ηλιακό μας σύστημα, ο Τιτάν είναι ο μόνος που διαθέτει πυκνή ατμόσφαιρα και μεγάλα υγρά αποθέματα, μοιάζοντας έτσι περισσότερο με πλανήτη. Αλλά ενώ η ατμόσφαιρά του, όπως και η γήινη, περιέχει κυρίως άζωτο (πάνω από 95%), διαθέτει ελάχιστο οξυγόνο και, αντί για αυτό, περιέχει άφθονο μεθάνιο. Καθώς η θερμοκρασία στον Τιτάνα είναι χαμηλή λόγω της μεγάλης απόστασης από τον Ήλιο, το μεθάνιο συσσωρεύεται στην επιφάνειά του σε υγρή μορφή. Εκτιμάται ότι περίπου το 2% της επιφάνειας του Τιτάνα καλύπτεται από υγρούς υδρογονάνθρακες. Υπάρχουν τρεις μεγάλες θάλασσες κοντά στο βόρειο πόλο του, οι οποίες περιβάλλονται από δεκάδες μικρότερες λίμνες, ενώ στο νότιο ημισφαίριό του υπάρχει μόνο μια λίμνη. http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=857844

Μυστηριώδη πυραμίδα κρύβει ο νάνος πλανήτης Δήμητρα Η μη επανδρωμένη αποστολή Dawn της NASA ενώ βρισκόταν σε τροχιά γύρω από τον πλανήτη-νάνο Δήμητρα εντόπισε μια πτύχωση του εδάφους που θυμίζει πυραμίδα. Κινούμενο σε ύψος 4.400 χιλιομέτρων από την επιφάνεια της Δήμητρας το Dawn σαρώνει την επιφάνεια του πλανήτη νάνου με υπέρυθρη ακτινοβολία ώστε να συλλέξει δεδομένα για τη χημική σύσταση του εδάφους. Στις φωτογραφίες βλέπουμε ένα ασύνηθες βουνό που απότομες πλαγιές που ξεπετάγεται στο κατά τ΄άλλα ομαλό έδαφος της Δήμητρας. Εκτιμάται ότι το όρος αυτό έχει μέγεθος παρόμοιο με το Λευκό Όρος των Άλπεων. Η Δήμητρα είναι ο μικρότερος πλανήτης νάνος του Ηλιακού μας συστήματος και ο μόνος που βρίσκεται μέσα στην Κύρια Ζώνη Αστεροειδών. Λόγω του μικρού της μεγέθους, η Δήμητρα δεν έχει φωτογραφηθεί σε μεγάλη ανάλυση από τη Γη. Η διαστημοσυσκευή Dawn της NASA μπήκε σε τροχιά γύρω από τη Δήμητρα τις 6 Μαρτίου 2015. Σε φωτογραφίες που τράβηξε η συσκευή τις 19 Φεβρουαρίου διακρίνονται δύο περιοχές με υψηλή λευκαύγεια μέσα σε ένα κρατήρα, των οποίων η ανακλαστικότητα θεωρείται ότι οφείλεται στην παρουσία πάγου ή αλάτων. http://www.pronews.gr/portal/20170118/genika/diastima/49/mystiriodi-pyramida-kryvei-o-nanos-planitis-dimitra-vinteo

Αστεροειδής Vesta Στις 19 του Γενάρη 2017 ο αστεροειδής Vesta θα είναι σε αντίθεση με τον Ήλιο, ο Vesta με λάμψη εμβέλεια 6,2 εκ (μέγεθος), η οποία θα δώσει μια καλή ευκαιρία, με την προϋπόθεση για σαφή αίθριο καιρό, να παρατηρήσουν τον αστεροειδή με γυμνό μάτι. Ο Vesta θα είναι σε μια απόσταση περίπου 229 εκατομμύρια χιλιόμετρα από τη Γη και τον αστεροειδή μπορεί να τον δει κανείς, στις 19 Ιανουαρίου στον Καρκίνο. Ο Vesta - το δεύτερο πιο μαζικο σώμα στην κύρια ζώνη των αστεροειδών μεταξύ του Άρη και του Δία από τον αστεροειδή Pallas.Ο Αστεροειδής Vesta ανακαλύφθηκε στις 29 Μαρ 1807 από τον Heinrich Olbers, και το όνομά του το πηρε από τη ρωμαϊκή θεά του σπιτιού και της εστίας Vesta. Το όνομα πρότεινε για τον αστεροειδή ο Karl Gauss. Η περίοδος γύρω από τον Ήλιο του Vesta είναι 3,63 χρόνια. Η τροχιά του αστεροειδή είναι σχεδόν κυκλική - στο περιήλιο πλησιάζει τον Ήλιο σε 2.151 ΑΕ και αφήλιο στο 2572 AU Η κλίση της τροχιάς προς το επίπεδο της εκλειπτικής είναι μικρή και ισούται με 7.14 βαθμούς. Ο Vesta είναι ο πιο λαμπρός αστεροειδής. Αυτός είναι ο μόνος αστεροειδής που σε μια καθαρη νύχτα μπορεί να το δει καποιος με γυμνό μάτι από τη Γη, λόγω της φωτεινότητα της επιφάνειας του, το μέγεθός του που ειναι 576 χιλιόμετρα σε διάμετρο, και το γεγονός ότι μπορεί να πλησιάσει τη Γη σε απόσταση 177 εκατομμύρια χιλιόμετρα. http://www.roscosmos.ru/23142/

Tρεις νέες γυναίκες επιστήμονες στην τελετή των Ελληνικών Βραβείων 2016 L’ORÉAL- UNESCO για τις γυναίκες στην Επιστήμη. Τρεις γυναίκες με «βαρύ» βιογραφικό, δυναμισμό και αφοσιωμένες στην έρευνα είναι οι νικήτριες των «Ελληνικών βραβείων 2016 - L’Oréal - UNESCO για τις γυναίκες στην επιστήμη». Η Ελένη Ευθυμιάδου, η Μαρία Μπραουδάκη και η Καλλιόπη Δασύρα, έχουν διακριθεί η καθεμία στο αντικείμενό της και αποτελούν το πιο ζωντανό παράδειγμα ότι ο κόσμος χρειάζεται την επιστήμη και η επιστήμη τις γυναίκες. «Η βράβευση μου αποτελεί μια σημαντική στιγμή της ερευνητικής μου καριέρας και της προσωπικής μου ζωής και μου δίνει τη δύναμη να εργαστώ πιο σκληρά και αποτελεσματικά για την ολοκλήρωση του έργου μου. Είναι τιμή να εκπροσωπώ τη γυναίκα στην επιστήμη», δηλώνει η Ελένη Ευθυμιάδου, Επίκουρος Καθηγήτρια του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και ερευνήτρια στο Ινστιτούτο Νανοεπιστήμης και Νανοτεχνολογίας του ΕΚΕΦΕ Δημόκριτος. Η κυρία Ευθυμιάδου έχει ριχτεί στη «μάχη» της εύρεσης μιας πιο αποτελεσματικής θεραπείας κατά του καρκίνου με τη βοήθεια της νανοϊατρικής. Όπως εξηγεί η ίδια «αυτό στο οποίο εργάζεται είναι η ανάπτυξη πολυμερικών νανοφορέων, τα οποία ενθυλακώνουν το φάρμακο και το απελευθερώνουν μόνο υπό κατάλληλες συνθήκες, που χαρακτηρίζουν τα καρκινικά κύτταρα και όχι τα υγιή. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα στοχευμένα το φάρμακο να πηγαίνει στην νοσούσα περιοχή». Εξίσου απαιτητικό είναι και το αντικείμενο της κυρίας Μαρίας Μπραουδάκη, μεταδιδακτορικής Ερευνήτριας Μοριακής Βιολογίας και Γενετικής στην Ιατρική Σχολή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, που αγωνίζεται για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των παιδιών με εγκεφαλική νεοπλασία. «Το βραβείο L’Oréal-UNESCO με κάνει πολύ χαρούμενη, γιατί αποτελεί αναγνώριση μιας πολυετούς, κοπιώδους, αλλά ταυτόχρονα ηθικά ανταποδοτικής προσπάθειας. Επιπλέον, προσφέρει σημαντική οικονομική ενίσχυση για περαιτέρω επιστημονική κατάρτιση και έρευνα», επισημαίνει η κ. Μπραουδάκη. Με σπουδές στον τομέα των Βιοεπιστημών στη Μεγάλη Βρετανία, διδακτορική διατριβή στη Μοριακή Μικροβιολογία και ακαδημαϊκή σταδιοδρομία στο Εργαστήριο Λοιμώξεων και Χημειοθεραπείας αλλά και το εργαστήριο Ογκολογίας της Α’ Παιδιατρικής Κλινικής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών η κ. Μπραουδάκη έχει σαν αντικείμενο «τη διερεύνηση των μηχανισμών που εμπλέκονται στην εμφάνιση των όγκων εγκεφάλου της παιδικής ηλικίας, με σκοπό την ταυτοποίηση νέων βιοδεικτών έγκαιρης διάγνωσης και ορθής πρόγνωσης, αλλά και το σχεδιασμό στοχευμένων θεραπευτικών στρατηγικών». Για την κ. Καλλιόπη Δασύρα, Μεταδιδακτορική Ερευνήτρια Αστροφυσικής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, η βράβευση αποτελεί μια μορφή δικαίωσης για την επιλογή της να επιστρέψει στην Ελλάδα της κρίσης. «Η βράβευση ήταν ιδιαίτερα τιμητική, διότι έρχεται μετά από πολλά χρόνια προσπάθειας στο εξωτερικό, και μετά από μία ριψοκίνδυνη απόφαση να γυρίσω στην Ελλάδα. Έκανα το διδακτορικό μου στο Max Planck Institute στο Μόναχο, μετά πήγα στο Caltech, στην Αμερική για το πρώτο μου μεταδιδακτορικό συμβόλαιο και κατόπιν στη Γαλλία, όπου δούλεψα κυρίως στο Αστεροσκοπείο του Παρισιού». Αυτή την περίοδο, η επιστήμονας μελετά τον τρόπο με τον οποίο οι μαύρες τρύπες επηρεάζουν γαλαξίες μέσω της ενέργειας που αποδεσμεύουν από ύλη που προσπίπτει σε αυτές. «Πιο συγκεκριμένα, παρατηρούμε τη δημιουργία σχετικών ανέμων που μπορούν να επεκταθούν σε ολόκληρους γαλαξίες. Ο στόχος μας είναι να δούμε πόσο συχνά συμβαίνει αυτό», σημειώνει. Το πρόγραμμα «Ελληνικά Βραβεία L’Oréal-UNESCO για τις Γυναίκες στην Επιστήμη» αποτελεί μια από τις συνιστώσες του διεθνούς προγράμματος L’Oréal-UNESCO, το οποίο δημιουργήθηκε για να υποστηρίζει και να αναγνωρίζει επιτυχημένες ερευνήτριες σε όλες τις ηπείρους και να τις βοηθά στην εξέλιξη της σταδιοδρομίας τους. «Ο θεσμός των βραβείων για τις Γυναίκες στην Επιστήμη αποτελεί όχι μόνο ορόσημο διεθνούς επιστημονικής αριστείας αλλά και κίνητρο για την υποστήριξη και την συνέχιση του σημαντικού ερευνητικού τους έργου», αναφέρει χαρακτηριστικά η κυρία Αικατερίνη Τζιτζικώστα, Πρόεδρος της Ελληνικής Εθνικής Επιτροπής για την Unesco. Για τη Διευθύνουσα Σύμβουλο της L’Oréal Hellas, κυρία Έρση Πυρίσιη, οι τρεις νικήτριες «αποτελούν πρότυπο για όλα τα νέα κορίτσια, αποδεικνύοντας πως οι γυναίκες στην επιστήμη μπορούν να αλλάξουν τον κόσμο και πως δεν υπάρχει τίποτα που δεν μπορούν να καταφέρουν». Προσθέτει παράλληλα πως «οι τρεις διακεκριμένες αυτές ερευνήτριες εργάζονται ακούραστα για να προσφέρουν λύσεις σε μεγάλα μυστήρια, ανακούφιση από ασθένειες, κρίσιμα ζητήματα για το μέλλον του πλανήτη, ένα καλύτερο μέλλον για την ανθρωπότητα. Σε αυτές, αλλά και σε όλες τις Ελληνίδες επιστήμονες που έχουν αφιερώσει τη ζωή τους στην έρευνα, οφείλουμε την αναγνώριση, την στήριξη και ένα μεγάλο ευχαριστώ». Για τον κ. Τριαντάφυλλο Αλμπάνη, Αναπληρωτή Πρύτανη, καθηγητή Χημείας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και Προέδρου της Επιτροπής Κρίσης των Βραβείων το μεγάλο στοίχημα είναι να αποφευχθεί η «διαρροή εγκεφάλων» στο εξωτερικό. «Νομίζω η επιστήμη στην Ελλάδα χρειάζεται τις γυναίκες και νέους ανθρώπους. Υπάρχουν πολύ νέοι ερευνητές με πολύ μεγαλύτερα προσόντα σε σχέση με την προηγούμενη γενιά, με πάρα πολύ ταλέντο. Η ευχή μου είναι να δημιουργηθούν οι όροι ώστε αυτοί οι άνθρωποι να παραμείνουν στη χώρα», δηλώνει χαρακτηριστικά. Τα εξαιρετικά ανταγωνιστικά βραβεία L’Oréal-UNESCO απονέμονται για σπουδαία επιστημονικά επιτεύγματα που συμβάλλουν στην επίλυση ορισμένων από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα, όπως ο καρκίνος, η κατάθλιψη, η προστασία του περιβάλλοντος και τα μυστήρια του σύμπαντος. Τα βραβεία δεν έχουν σαν μοναδικό στόχο την ηθική επιβράβευση αλλά και να ενθαρρύνουν τις νέες Ελληνίδες επιστήμονες στη συνέχιση της ερευνητικής τους σταδιοδρομίας και γι’ αυτό συνοδεύονται από οικονομική ενίσχυση αξίας 10.000 ευρώ το καθένα. Από το 2006, που ενεργοποιήθηκε το πρόγραμμα στην Ελλάδα, μέχρι σήμερα 26 νεαρές Ελληνίδες ερευνήτριες έχουν τιμηθεί με το συγκεκριμένο βραβείο, που είναι το μοναδικό στον κόσμο για γυναίκες. Από το 1998, που θεσμοθετήθηκε έχουν επιβραβευτεί περισσότερες από 2.530 ερευνήτριες σε περισσότερες από 112 χώρες, ενώ αξίζει να σημειωθεί ότι στη λίστα με τις καταξιωμένες επιστήμονες που έχουν τιμηθεί με τα διεθνή βραβεία L’Oréal-UNESCO, υπάρχουν και δύο νομπελίστες! Πρόκειται για τις Elizabeth H. Blackburn και Ada E. Yonath, οι οποίες έναν χρόνο μετά την βράβευσή τους για τις Γυναίκες στην Επιστήμη, έλαβαν την υπέρτατη καταξίωση, το βραβείο Νόμπελ, μία διάκριση που αποτελεί τεράστια αναγνώριση για τον θεσμό. http://www.kathimerini.gr/892027/article/epikairothta/episthmh/treis-nees-gynaikes-episthmones-sthn-teleth-twn-ellhnikwn-vraveiwn-2016-loreal--unesco-gia-tis-gynaikes-sthn-episthmh

Οι «Μαύρες Τρύπες» οδηγούν σε άλλα Σύμπαντα λένε νέες θεωρίες. Τρεις νέες μελέτες για τις μυστηριώδεις μελανές οπές του Σύμπαντος παρουσιάστηκαν αυτές τις μέρες συγκεντρώνοντας τα φώτα της δημοσιότητας αφού η κάθε μια δημιουργεί από μόνη της ένα νέο κύκλο επιστημονικής συζήτησης και έρευνας. Η πιο εντυπωσιακή εξ αυτών αναφέρει ότι οι μαύρες τρύπες αποτελούν πύλες που συνδέουν το δικό μας Σύμπαν με άλλα σύμπαντα! Την ύπαρξη αμέτρητων ασύνδετων μεταξύ τους συμπάντων έχουν προτείνει διάφορες θεωρίες όπως αυτή των χορδών αλλά και η κβαντομηχανική. Μια από τις ιδέες που έχουν πέσει στο τραπέζι του επιστημονικού διαλόγου είναι ότι οι ιδιότητες της κβαντομηχανικής που κανονικά επηρεάζουν μόνο τα μικρότερα σωματίδια παίζει κεντρικό ρόλο και στην εξέλιξη του χωροχρόνου. Σύμφωνα με αυτή την ιδέα ένα αποτέλεσμα αυτής της επιρροής της κβαντομηχανικής είναι ότι μπορούσε να αλλάξει τη κβαντική κατάσταση ενός μικρού «τεμαχίου» χωροχρόνου δημιουργώντας μια κοσμική φυσαλίδα. Τέτοιες φυσαλίδες θα μπορούσαν να σχηματίζονται συνεχώς μέσα σε ένα νεαρό σύμπαν (σαν το δικό μας) που βρισκόταν σε κατάσταση διαστολής. Αυτές οι φυσαλίδες θα άρχιζαν να διαστέλλονται ανεξάρτητα σχηματίζοντας ένα νέο νεαρό σύμπαν και κάθε νέο νεαρό σύμπαν να γεννά εκ νέου τέτοιες φυσαλίδες που θα δημιουργούν νέα σύμπαντα δημιουργώντας τελικά αυτό που οι θιασώτες αυτής της ιδέας ονομάζουν «Πολυσύμπαν». Θιασώτης αυτής της ιδέας είναι ο Αλεξ Βίλενκιν, κοσμολόγος του Πανεπιστημίου Tufts στη Μασαχουσέτη. Ο Βίλενκιν μαζί με μια ομάδα συνεργατών του αποφάσισαν να αναζητήσουν τα ίχνη του Πολυσύμπαντος. Σε πρώτη φάση έκαναν μαθηματικές αναλύσεις για να διερευνήσουν τι ακριβώς συμβαίνει με αυτές τις φυσαλίδες, τον σχηματισμό και την εξέλιξη τους. Οι ερευνητές κατέληξαν στο εξής συμπέρασμα. Οτι οι φυσαλίδες που δημιουργούνται στην αρχή αυτού του φαινομένου θα είναι μεγάλες και θα δημιουργούν μεγαλύτερες από εκείνες μαύρες τρύπες μέσα στις οποίες θα… κρύβονται. Οι επόμενες γενιές φυσαλίδων θα είναι μικρότερες και θα καταρρέουν σχηματίζοντας τις συμβατικές μελανές οπές που γνωρίζουμε με τον περίφημο «ορίζοντα γεγονότων», το λεγόμενο «σημείο χωρίς επιστροφή», δηλαδή το σημείο στο οποίο η βαρυτική έλξη γίνεται τόσο δυνατή, ώστε κάθε διαφυγή να είναι αδύνατη. Με απλά λόγια οι ερευνητές αναφέρουν ότι οι κολοσσιαίες μελανές οπές, εκείνες που η μάζα τους είναι δισεκατομμύρια φορές μεγαλύτερη από αυτή του Ήλιου είναι πιθανώς πύλες πίσω από τις οποίες βρίσκονται άλλα σύμπαντα. Η μελέτη που παρουσιάζεται στην διαδικτυακή υπηρεσία προδημοσιεύσεων arxiv έχει ήδη προκαλέσει πολλά θετικά σχόλια από επιστήμονες σε όλο τον κόσμο και σίγουρα αν μη τι άλλο εξάπτει την φαντασία. Μια από τις εντυπωσιακές ανακοινώσεις στο ετήσιο συνέδριο της Αμερικανικής Αστροφυσικής Εταιρείας που γίνεται αυτές τις μέρες στη Φλόριδα έγινε από την Τζούλι Κόμερφορντ, αστροφυσικό του Πανεπιστημίου του Κολοράντο. Η Κόμερφορντ χρησιμοποιώντας τα διαστημικά τηλεσκόπια Hubble και Chandra εντόπισε για την ύπαρξη δύο μελανών οπών στο κέντρο ενός γαλαξία. Πρόκειται για ένα εξαιρετικά σπάνια φαινόμενο αφού μέχρι σήμερα έχουν εντοπιστεί μόλις δώδεκα γαλαξίες που στο κέντρο τους υπάρχουν δύο μαύρες τρύπες. Η δεύτερη και εξίσου σημαντική ανακάλυψη είναι ότι η μια εκ των δύο μελανών οπών είναι πολύ μικρότερη από την άλλη. Αυτό συμβαίνει επειδή όπως διαπίστωσε η ερευνήτρια γύρω από την μικρότερη δεν υπάρχουν άστρα και έτσι δεν έχει με τι να… τραφεί και έτσι δεν αυξάνεται η μάζα της. Οι δύο μελανές οπές βρίσκονται στον γαλαξία SDSS J1126+2944 που βρίσκεται σε απόσταση 1.3 δισ. ετών φωτός από εμάς. Έχει διαπιστωθεί ότι ο γαλαξίας αυτός αποτελεί προϊόν συγχώνευσης δύο γαλαξιών. Μια πιθανή εξήγηση είναι ότι η μικρή μελανή οπή ήταν μεγάλη αλλά κατά τη διάρκεια της συγχώνευσης απώλεσε το μεγαλύτερο μέρος της μάζας της. Μια άλλη είναι ότι είναι μια νεαρή σε ηλικία μελανή οπή η οποία όσο περνά ο χρόνος θα μεγαλώνει. Όπως και να έχει η ανακάλυψη θεωρείται ιδιαίτερα σημαντική και οι δύο μαύρες τρύπες θα αποτελέσουν από εδώ και πέρα αντικείμενο προσεκτικής παρατήρησης αφού μπορούν να αποκαλύψουν άγνωστα μέχρι σήμερα δεδομένα για την ύπαρξη και λειτουργία τους. Η ανακάλυψη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «The Astrophysical Journal». Το βελάκι δείχνει τη μικρότερη εκ των δύο μελανών οπών που βρίσκονται στο κέντρο του μακρινού γαλαξία. Οπως φαίνεται και στην εικόνα είναι πράγματι πολύ μικρότερη από την άλλη μελανή οπή στο κέντρο του γαλαξία και οι επιστήμονες μελετούν το σπάνιο φαινόμενο. Credit: (University of Colorado) Ιάπωνες ερευνητές κατάφεραν να ανιχνεύσουν φως μιας μελανής οπής με ένα απλό οπτικό τηλεσκόπιο. Πρόκειται για μια παρατήρηση που γίνεται για πρώτη φορά για αυτό και θεωρείται σημαντική αφού αποδεικνύεται ότι μπορούν να παρατηρηθούν φαινόμενα σε μια μαύρη τρύπα και από ερασιτέχνες αστρονόμους που χρησιμοποιούν απλά τηλεσκόπια. Οι ερευνητές κατάφεραν να εντοπίσουν το φως που εξέπεμψε η ενεργή μελανή οπή V404 Cygni που βρίσκεται στον αστερισμό του Κύκνου. Η ανακάλυψη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Nature». http://www.pronews.gr/portal/20170118/genika/diastima/49/oi-mayres-trypes-odigoyn-se-alla-sympanta-lene-nees-theories

Πρώτος πειραματικός διαστημικός σταθμός στον κόσμο. Στις 16 Ιανουαρίου του 1969 στην τροχιά της Γης συνέβη σύνδεση των δύο διαστημόπλοιων «Σογιούζ-4" και "Soyuz-5», η οποία αποτέλεσε το πρώτο πειραματικό διαστημικό σταθμό στον κόσμο με τους κοσμοναύτες στο πλοίο. Αυτό το γεγονός ήταν ένα σημαντικό ορόσημο στην ανάπτυξη της ανθρωπότητας στο χώρο κοντά στη Γη και έδωσε μια αρχή για τη δημιουργία των μακροπρόθεσμων τροχιακών σταθμών "Salyut", "Mir"και ISS. Τα Διαστημόπλοια "Soyuz-4" και "Soyuz-5» ξεκίνησαν από το Μπαϊκονούρ στις 14 και 15 του Ιανουαρίου, 1969. Ο Κοσμοναύτης Βλαντιμίρ Shatalov πιλοτικά από το "Soyuz-4" και επί του "Soyuz-5" ήταν τρεις κοσμοναύτες ο Μπόρις Volyn, Alexey Eliseev και Eugene Khrunov. Ο ελλιμενισμός των δύο πλοίων πραγματοποιήθηκε στις 16 Ιανουαρίου. Κατά τη διάρκεια μιας ενεργής σύνδεσης το πλοίο σταθμός υποδοχής ήταν το «Soyuz-4", το οποίο ήταν εξοπλισμένη με ένα χιτώνιο γεφυρα. Ο σταθμός σύνδεσης "Soyuz-5" ήταν εξοπλισμένος με ένα κώνο υποδοχής. Σε απόσταση 100 μέτρων μεταξύ των πλοίων η σύγκλιση διενεργηθηκε αυτοματα, αλλά στο τελικό στάδιο πραγματοποιηθηκε απο τον καπετάνιο Shatalov και Volyn. Σύμφωνα με τον στόχο της αποστολής μετά την σύνδεση οι δύο κοσμοναύτες έπρεπε να μετακινηθούν από το ένα πλοίο στο άλλο μέσω ανοιχτου χώρου (την ικανότητα να κινείται μέσω του σταθμού σύνδεσης δεν ειχε τότε αναπτυχθεί), και να επιστρέψει στη Γη σε άλλο πλοίο. Κατά την 35η στροφή της Γης το πλήρωμα κοσμοναύτες του "Soyuz-5" Alexey Eliseev και Eugene Khrunov βγηκαν έξω στο διάστημα και μπήκαν στο "Soyuz-4". Η επιχείρηση πήρε 37 λεπτά. Η μετάβαση των κοσμοναύτων από το ένα διαστημικό σκάφος στο άλλο μέσω του ανοιχτου χώρου το ειδαν χιλιάδες σοβιετικοι θεατές. Και οι θεατές μπορούσαν να παρακολουθήσουν πως Khrunov βγήκε από την καταπακτή και ξαφνικά πάγωσε και σταμάτησε να κινείται. Αποδείχθηκε ότι στον κοσμοναύτη δεν δούλευε ο εξαερισμος και το σύστημα ψύξης, και πήρε λίγα λεπτά για να το καταλάβουμε: ο λόγος ήταν μόνο ενας διακόπτης. Ως αποτέλεσμα, η λειτουργία μετάβασης ολοκληρώθηκε επιτυχώς.Οι Κοσμοναύτες Yeliseyev και Khrunov μετακινηθηκαν με ασφάλεια επί του σκάφους. Μετά από τέσσερις και μισή ώρα μετά τη μετάβαση αποσυνδεθηκαν τα πλοία, και το "Soyuz-4" με πλήρωμα τρεις κοσμοναύτες ήδη (Shatalov, Yeliseyev και Khrunov) στις 17 Ιανουαρίου 1969 προέβη σε προσγειωση. Αλλά η προσγείωση του "Soyuz-5" με τον Boris Volynova παραλιγο να κατέληξει σε τραγωδία. Το διαμέρισμα διαχωρίζεται από το όχημα προσεδάφισης κατά τη διάρκεια της επανεισόδου. Η Όχι συνηθισμένη κάθοδος εγινε βαλλιστικα. Ευτυχώς, το ατύχημα δεν συνέβη και, παρά την μη-τυπική κάθοδο και την ανώμαλη προσγείωση και τους τραυματισμούς ο Μπόρις Volyn αρκετές ώρες μετά την προσγείωση συμμετείχε στην παραδοσιακή έκθεση των κοσμοναύτων με την ηγεσία της χώρας, και στη συνέχεια συνέχισε να πετα, αφού έκανε μια άλλη διαστημική πτήση για την Soyuz -21 ". http://www.roscosmos.ru/23128/ Φιοντόρ Γιουρτσίχιν και Sergey RJaZANSKIJj εκπαιδευονται! Στο Κέντρο Εκπαίδευσης πραγματοποιήθηκαν μια σειρά από εκπαιδευτικά προγράμματα σχετικά με τους στόχους βελτίωσης και τις τυπικές λειτουργίες, η υλοποίηση των οποίων έχει προγραμματιστεί κατά τη διάρκεια της δραστηριότητας των κοσμοναυτών στον Διεθνη Διαστημικο Σταθμό. Την τρίτη οι κοσμοναύτες Φιοντόρ Γιουρτσίχιν και Sergey RJaZANSKIJj πηγαν στον προσομοιωτή «Έξοδος 2» και εκαναν όλες τις απαραίτητες εργασίες για την εκτόξευση τεχνητών δορυφόρων, συμπεριλαμβανομένων και των κινήσεων των χεριών εκτελοντας και τις προκαταρκτικές εργασίες - για τον καθορισμό και την ασφάλιση των δορυφόρων. Επιπλέον εργάστηκαν με τα εργαλεία, την κοπή μετάλλων, τοποθετηση καλώδιου στο εξωτερικό του ΔΔΣ για τη συναρμολόγηση και αποσυναρμολόγηση του εξοπλισμού και πραγματοποίησαν μια σειρά από δραστηριότητες : μια κατάσταση έκτακτης ανάγκης έγινε προσομοίωση δυσλειτουργίας ενός από τους φορείς εκμετάλλευσης, και η σωτηρία του άλλου χειριστή. "Κατά τη διάρκεια της κατάρτισης για την οποια η από κοινού επεξεργασία του προτύπου και των στόχων οι οποιοι έχουν επιτευχθεί πλήρως, - δήλωσε ο επικεφαλής του Valery Nesmeyanov. Οι κοσμοναύτες εκαναν την δημιουργική διαδικασία και με ενθουσιασμό ". http://www.roscosmos.ru/23134/

Επιστήμονες έφεραν τον «κόσμο» της κβαντικής στις μακροσκοπικές διαστάσεις. Σώματα που αποκτούν συγκεκριμένη θέση μόνον όταν παρατηρηθούν, αντικείμενα που μπορεί να βρίσκονται σε θέσεις οι οποίες απαγορεύονται από την κλασική μηχανική, σωματίδια τα οποία αλληλοεπηρεάζονται από οποιαδήποτε απόσταση, και μάλιστα ταχύτερα από τη διάδοση του φωτός. Τέτοιες φαινομενικά παράδοξες ιδιότητες, που περιγράφει η κβαντική φυσική, μέχρι σήμερα εκδηλώνονταν μόνο στον μικρόκοσμο, δηλαδή στην κλίμακα των ατόμων, των φωτονίων και των υποατομικών σωματιδίων. Τώρα όμως, ερευνητές από το Εθνικό Ινστιτούτο Προτύπων Και Τεχνολογίας (NIST), στο Κολοράντο των ΗΠΑ, κατάφεραν για πρώτη φορά να επεκτείνουν την «επικράτεια» της κβαντομηχανικής και στον μακρόκοσμο – ψύχοντας ένα αντικείμενο ορατό με γυμνό μάτι σε τόσο χαμηλή θερμοκρασία, ώστε να εμφανίσει κβαντική συμπεριφορά. Οι ερευνητές περιγράφουν το επίτευγμά τους στο περιοδικό Nature, το οποίο μπορεί να διευκολύνει την ανάπτυξη κβαντικών υπολογιστών, οι οποίοι θα είναι πολύ πιο ισχυροί από τα σημερινά μηχανήματα. Επίσης, αναμένεται να βοηθήσει τους επιστήμονες να κατανοήσουν καλύτερα πώς γίνεται η μετάβαση από τον «κόσμο» της κβαντικής φυσικής, ο οποίος διέπει τη μικροκλίμακα, σε αυτό της καθημερινής μας εμπειρίας που περιγράφεται από την κλασική φυσική. Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά στην εφημερίδα Independent ο Δρ Τζον Τόιφελ, μέλος της ομάδας: «Νομίζω ότι ζούμε σε μία συναρπαστική εποχή, όπου η τεχνολογία μάς δίνει πρόσβαση σε όσα ήταν για δεκαετίες απλώς νοητικά πειράματα. Το συναρπαστικό είναι πως μπορούμε στο εργαστήριο να γίνουμε αυτόπτες μάρτυρες των κβαντικών φαινομένων». Ο τρόπος με τον οποίο έφτασαν στο επίτευγμα μοιάζει το ίδιο παράδοξος με την κβαντική φυσική. Κι αυτό γιατί κατάφεραν να ψύξουν ένα μικροσκοπικό τύμπανο από αλουμίνιο, με διάμετρο όσο το πάχος μίας λεπτής τρίχας, σε θερμοκρασία λίγο μεγαλύτερο από το απόλυτο μηδέν, το οποίο είναι -273,15 βαθμοί Κελσίου. Γι’ αυτό τον σκοπό, χρησιμοποίησαν ακτινοβολία μικροκυμάτων, με κατάλληλη συχνότητα και γωνία πρόσπτωσης στο αντικείμενο ώστε τα φωτόνιά της να αποσπούν θερμότητα από το τύμπανο καθώς αυτό ταλαντώνεται. Αν και η συγκεκριμένη τεχνική θεωρούνταν πως έχει ένα όριο στην πτώση της θερμοκρασίας που μπορεί να προκαλέσει, οι επιστήμονες κατάφεραν να ψύξουν το αντικείμενο κάτω από αυτή την τιμή. Σε αυτή τη θερμοκρασία, σύμφωνα με τον Δρα Τόιφελ, μπόρεσαν να παρατηρήσουν ενδείξεις κβαντικών φαινομένων. «Κάποιες κβαντικές ιδιότητες γίνονται έτσι πιο ορατές», σημειώνει. Μία τέτοια ιδιότητα είναι η υπέρθεση καταστάσεων, κατά την οποία ένα κβαντικό σύστημα βρίσκεται ταυτόχρονα σε δύο καταστάσεις. «Θα μπορούσαμε να κάνουμε κάτι τέτοιο με τις δονήσεις του τυμπάνου, ώστε την ίδια στιγμή να ταλαντώνεται και ανοδικά και καθοδικά», σημειώνει ο επιστήμονας. Επίσης, θέλουν να μελετήσουν την αιτία και τον μηχανισμό που τα κβαντικά φαινόμενα εξαλείφονται στις μεγαλύτερες διαστάσεις. «Για εμένα προσωπικά, το πιο συναρπαστικό είναι να αυξάνουμε ολοένα περισσότερο τις κλίμακες. Από θεωρητικής άποψης, δεν υπάρχει κάποιος λόγος που θα απαγόρευε το τύμπανο να είναι 10 φορές μεγαλύτερο». http://www.naftemporiki.gr/story/1194754/epistimones-eferan-ton-kosmo-tis-kbantikis-stis-makroskopikes-diastaseis

Μια γιγάντια χελώνα πάνω στον Ηλιο! Μια σειρά από θεαματικές εικόνες του Ήλιου κατέγραψε το μεγάλο τηλεσκόπιο ALMA του Ευρωπαϊκού Νοτίου Αστεροσκοπείου (ESO) στην έρημο Ατακάμα της Χιλής. Ανάμεσά τους, είναι μια τεράστια και ασυνήθιστου σχήματος ηλιακή κηλίδα, που μοιάζει με χελώνα και έχει μέγεθος περίπου διπλάσιο από τη διάμετρο της Γης. Συνήθως οι εικόνες του Ήλιου είναι τραβηγμένες στο ορατό τμήμα του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος, όμως το ALMA μπορεί να κάνει παρατηρήσεις και πέρα από αυτό. Το ALMA (Atacama Large Millimeter/submillimeter Array) συνήθως ανιχνεύει κύματα από μακρινούς γαλαξίες και νεαρά άστρα. Όμως σε αυτή την περίπτωση «έπιασε» το αόρατο φως που απελευθερώνει σε μήκος κύματος χιλιοστόμετρων η καυτή χρωμόσφαιρα του Ήλιου, δηλαδή η περιοχή ακριβώς πάνω από τη φωτόσφαιρα, την ορατή επιφάνειά του άστρου μας. Η πιο εντυπωσιακή εικόνα του Ήλιου με τη «χελώνα» τραβήχτηκε σε μήκος ραδιοκύματος 1,25 χιλιοστομέτρων. Οι πιο σκούρες επιφάνειες του άστρου είναι κάπως ψυχρότερες από τις γειτονικές. Οι ηλιακές κηλίδες αναπτύσσονται στην επιφάνεια του Ήλιου, όταν οι γραμμές του μαγνητικού πεδίου του άστρου «διπλώνουν» και διαπερνούν την επιφάνεια του ηλιακού πλάσματος, δημιουργώντας έτσι μια συγκριτικά πιο κρύα περιοχή. Η ίδια μαγνητική δραστηριότητα μπορεί να οδηγήσει στη δημιουργία ηλιακών εκλάμψεων και εκτινάξεων στεμματικής μάζας. http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=857597

Δείτε oτι βλέπουν οι αστροναύτες. «Οverview effect» ονομάζεται το αίσθημα που βιώνει ένας αστροναύτης, καθώς βλέπει τη Γη να απομακρύνεται και συνειδητοποιεί πως δεν είναι παρά μια μικροσκοπική σφαίρα μέσα στην απεραντοσύνη του Διαστήματος. Ο όρος χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά τo 1987 από τον Φρανκ Γουάιτ, συγγραφέα του ομότιτλου βιβλίου και ιδρυτή του Οverview Institute. Ιδωμένα από απόσταση, τα εθνικά σύνορα, τα «αγεφύρωτα» χάσματα, που χωρίζουν τους λαούς και όλα τα «ανυπέρβλητα» προβλήματα της ανθρωπότητας ανακτούν το φυσικό τους μέγεθος, ενώ η ανάγκη προστασίας αυτής της εύθραυστης, γαλάζιας κουκκίδας ζωής γίνεται πιο επιτακτική από ποτέ. Οταν, πριν από σχεδόν τρία χρόνια ο Μπέντζαμιν Γκραντ, σύμβουλος στρατηγικού σχεδιασμού με έδρα τη Νέα Υόρκη, άρχισε να αναρτά δορυφορικές φωτογραφίες του πλανήτη μας στην πλατφόρμα Ιnstagram, επιδίωκε να προσφέρει μια «προσομοίωση» της εμπειρίας των αστροναυτών στην πλειονότητα των χρηστών του Διαδικτύου, που πιθανότατα δεν θα διασχίσουν ποτέ το όριο της γήινης ατμόσφαιρας. Αυτό που δεν φανταζόταν ήταν πως το πρότζεκτ που δημιούργησε στον ελεύθερο χρόνο του, δίνοντάς του τον τίτλο «Τhe Daily Overview», θα συγκέντρωνε πάνω από μισό εκατομμύριο «ακόλουθους» στο Instagram και πολύ περισσότερους στο Facebook και το Twitter, θα αποκτούσε δική του ιστοσελίδα και θα προβαλλόταν στα μεγαλύτερα ειδησεογραφικά κανάλια ανά τον κόσμο. Στα τέλη του 2016, το ομότιτλο λεύκωμα κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Amphoto Books και συμπεριλήφθηκε στη λίστα του Αmazon με τα καλύτερα βιβλία της χρονιάς. Επιπλέον, ο Γκραντ κλήθηκε να συνεργαστεί με τους υπεύθυνους της έκθεσης «Καλωσήλθατε στην Ανθρωπόκενο: Η Γη στα χέρια μας», που παρουσιάστηκε στο Deutsches Museum του Μονάχου έως τον Ιανουάριο του 2016. «Πιστεύω πως η επιτυχία του εγχειρήματος οφείλεται στην απήχηση που έχουν οι φωτογραφίες στους ανθρώπους ανεξάρτητα από την κουλτούρα ή τη χώρα προέλευσής τους», λέει στην «Κ» ο Μπέντζαμιν Γκραντ. «Το μήνυμα είναι απλό: Ζούμε όλοι μαζί σε αυτόν τον πλανήτη και θα πρέπει να δουλέψουμε όλοι μαζί αν θέλουμε να φτιάξουμε ένα καλύτερο μέλλον για το ένα και μοναδικό σπίτι μας». Οι εικόνες, που αρχικά αναπαρήγαγε o Γκραντ από το Google Earth και αργότερα εξασφάλισε μέσω μιας συνεργασίας με την DigitalGlobe (η εταιρεία χρησιμοποιεί δορυφόρους, οι οποίοι βρίσκονται σε τροχιά σε απόσταση από 500 έως 770 χιλιόμετρα από την επιφάνεια της Γης), μας ταξιδεύουν σε όλα τα γεωγραφικά μήκη και πλάτη. Ταυτόχρονα, μας «ανυψώνουν», ξεδιπλώνοντας μπροστά στα μάτια μας έναν κόσμο πολύχρωμο και γεμάτο θαύματα, από τα κανάλια της Βενετίας ώς τους καταρράκτες του Νιαγάρα, αλλά και μας επιτρέπουν να αντιληφθούμε πόσο μεγάλο είναι το αποτύπωμα του ανθρώπου στον πλανήτη. Το «αποτύπωμα» μεταφράζεται άλλοτε σε εντυπωσιακά επιτεύγματα, όπως το τεχνητό νησί σε σχήμα φοίνικα του Ντουμπάι και άλλοτε σε τεράστιες καταστροφές: Οι λίμνες κόκκινης λάσπης δίπλα στις βιομηχανίες παραγωγής αλουμινίου της Λουιζιάνα, τα ορυχεία εξόρυξης λιγνίτη στη Γερμανία, τα λατομεία μαρμάρου στην Καράρα της Ιταλίας και το τοπίο ερήμωσης γύρω από τον πυρηνικό αντιδραστήρα της Φουκουσίμα είναι μερικά από τα «ανοιχτά τραύματα», με τα οποία έχουν κατά καιρούς έρθει αντιμέτωποι οι επισκέπτες του Daily Overview. Το μήνυμα συχνά έχει και κοινωνική διάσταση, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τον προσφυγικό καταυλισμό Ζαατάρι στην Ιορδανία, ο οποίος δημιουργήθηκε σε μία σχεδόν ακατοίκητη περιοχή για να στεγάσει πρόσφυγες από τη Συρία και πλέον έχει μετατραπεί σε πόλη με 80.000 κατοίκους. «H απόφαση να ξεκινήσω το πρότζεκτ γεννήθηκε μέσα από τα ενδιαφέροντά μου στον χώρο της περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης, όσο και από την αγάπη μου για το Διάστημα. Οταν ανακάλυψα πως μπορούσα να χρησιμοποιήσω δορυφορικές εικόνες για να αναδείξω μια νέα οπτική του πλανήτη, κυριεύθηκα από ενθουσιασμό και ικανοποίηση», υπογραμμίζει ο εμπνευστής του εγχειρήματος. Ελπίδα του είναι πως, μακροπρόθεσμα, οι φωτογραφίες που δημοσιεύει θα συμβάλλουν, λίγο ή περισσότερο, στην ανάδειξη μεγάλων περιβαλλοντικών προβλημάτων και θα ωθήσουν ολοένα και περισσότερους ανθρώπους να αναλάβουν δράση για την επίλυσή τους. «Πιστεύω ότι η συνειδητοποίηση είναι το πρώτο βήμα πριν προβούμε σε αλλαγές συμπεριφοράς. Πρέπει να γνωρίζεις πως υπάρχει ένα πρόβλημα πριν αναζητήσεις τη λύση», αναφέρει. «Κατά τη γνώμη μου, η προοπτική του Οverview μας δίνει τη δυνατότητα να καταλάβουμε τι συμβαίνει. Αν περισσότεροι από μας φτάσουν στην κατανόηση, είναι πιο πιθανό πως θα βρούμε μια λύση». ​​www.dailyoverview.com και το www.instagram.com/dailyoverview http://www.kathimerini.gr/891571/article/ta3idia/me-aformh/deite-ti-vlepoyn-oi-astronaytes Εμβλημα του επανδρωμένου διαστημόπλοιου «Σογιούζ MS-04» και «Σογιούζ MS-05" Ο διοικητής του πλοίου «MS-04 Soyuz», ο κοσμοναύτης της Roscosmos Φιοντόρ Γιουρτσίχιν είπε ότι η ιδέα για το σκίτσο έγινε το έμβλημα της δεύτερης σεληνιακή αποστολή «Απόλλων 12». Κλασικό ιστιοφόρο συμβολίζει το όνειρο της πτήσης στο χώρο και το διαστημόπλοιο «Σογιούζ-04 MS", φιλοδοξώντας τον ISS. Συμβολική εικόνα του σταθμού είναι ένα φωτεινό αστέρι (το αριστερό του πλοίου). Τα αστέρια που απαρτίζουν το μονοπάτι που πηγαίνει πέρα ​​από το πλοίο - μια αναφορά στο έμβλημα του ISS-52 διοικητής ΓΙΟΥΡΤΣΙΧΙΝ το οποίο θα είναι το δεύτερο μέρος του έργου του στο σταθμό. Πίσω από το πλοίο στο κύκλωμα γείωσης - εικόνες του Κονσταντίν Τσιολκόφσκι, του οποίου η 160η γενεθλίων θα εορταστεί το 2017. Όταν δημιουργηθηκε το εμβλημα του "MS-05 Soyuz" ελήφθη ως βάση το σκίτσο της Αναστασία Timofeyev, ο οποίος κέρδισε το διαγωνισμό ανακοινώθηκε από τον κυβερνήτη του πληρώματος Σεργκέι Ριαζάν το Νοέμβριο το 2016. Στη σύνθεση - τα κύρια συστατικά μιας μελλοντικής αποστολής. Οι συνδέσεις ελέγχου στόχων από τις διακεκομμένες γραμμές δείχνουν ότι το πλοίο «MS-05 Συμμαχία" ήρθε στο στόχο, τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Στη δεξιά - μια στυλιζαρισμένη εικόνα του διακριτικού κλήσης του πληρώματος "Borey» (στην ελληνική μυθολογία - η προσωποποίηση του βοριά). Σε κοντινή απόσταση υπάρχουν τρία αστέρια, που συμβολίζουν τα τρία μέλη του πληρώματος, και ο αστερισμός του Σκορπιού στο κάτω αριστερό μέρος του εμβλήματος - διοικητής ζωδιακό αστερισμό Σεργκέι Ριαζάν πλοίο, σύμφωνα με τον αστροναύτη "το πιο όμορφο στον ουρανό." http://www.roscosmos.ru/23125/ Το 2016 πηγαν στον ISS πέντε διαστημικες αποστολες. Η Mission Control Center (MCC) TsNIImash υπευθυνη το 2016 για τη διαχείριση του ρωσικού τμήματος του προγράμματος του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού (ISS) ειχε πέντε μεγάλες αποστολές την 46η εως την 50η. Στον ISS έχουν παράσχει την εργασία τους 18 κοσμοναύτες και αστροναύτες - εκπρόσωποι των 5 χωρών (Ρωσία, ΗΠΑ, Ιαπωνία, Γαλλία και Ηνωμένο Βασίλειο). Σύμφωνα με το προγραμμα του ΔΔΣ εγινε εκτόξευση τεσσάρων επανδρωμένων διαστημικων σκάφων μεταφοράς "TMA-20M Soyuz", "Soyuz-MS-01", "Soyuz-MS-02 ", " Soyuz-MS-03" και τέσσερα διαστημικά σκάφη φορτίου "Progress M-29M», «Progress -MS-01", "Progress MS-02» και « Progress MS-03." Στο πλαίσιο των ειδικών επιστημόνων στα προγράμματα ISS MCC εγινε εφαρμογή 71 πειράματων σε 6 τομείς της έρευνας. Επισης 9 νέα πειράματα και 4 σε κοινά προγράμματα με το πείραμα της NASA. Το 2016, πραγματοποιήθηκαν 9 διόρθωσεις τροχιάς και ενας ελιγμος αποφυγης συντριμμιων. Σύμφωνα με το ρωσικό πρόγραμμα πτήσης εγινε διαστημικός περίπατος. http://www.roscosmos.ru/23127/

Πέθανε ο Τζιν Σέρναν, ο τελευταίος άνθρωπος που περπάτησε στη Σελήνη. Τον θάνατο του Τζιν Σέρναν, του αστροναύτη που ήταν διοικητής του Apollo 17, της τελευταίας αμερικανικής επανδρωμένης αποστολής στη Σελήνη, τον Δεκέμβριο του 1972, ανακοίνωσε η NASA. Ο Σέρναν που είχε βρεθεί στο διάστημα άλλες δύο φορές το 1966 και το 1969, πέθανε σε ηλικία 82 ετών στο νοσοκομείο Χιούστον του Τέξας έπειτα από χρόνια προβλήματα υγείας. Το Apollo 17 ήταν η τρίτη διαστημική πτήση του Σέρναν. Συνολικά, κατέγραψε 566 ώρες στο διάστημα, με τις 73 ώρες να είναι στην επιφάνεια της Σελήνης. Συνταξιοδοτήθηκε από τη NASA την 1η Ιουλίου 1976. Ο Σέρναν, ο οποίος μεγάλωσε στο Σικάγο, από μικρός είχε εκδηλώσει το ενδιαφέρον του για την αεροπορία και το διάστημα. Ως πολίτης είχε συμμετάσχει στην ίδρυση των αερογραμμών «Air One», ενώ είχε εργαστεί και ως σύμβουλος σε θέματα ενέργειας και εναέριου χώρου. Ακόμα, διετέλεσε πρόεδρος μίας εταιρείας αερομηχανικής, ενώ ήταν και σχολιαστής σε θέματα διαστήματος για το ABC News. Ακόμη και στην ηλικία των 82 ετών ο Τζιν Σέρναν ήταν παθιασμένος με το Διάστημα και την εξερεύνησή του. Μάλιστα είχε απευθύνει πολλές φορές έκκληση στους αμερικανούς ηγέτες αλλά και σε νέους ανθρώπους να μην επιτρέψουν να είναι αυτός ο τελευταίος άνθρωπος που περπάτησε στη Σελήνη. Στις 11 Δεκεμβρίου του 1972, κατά τη διάρκεια της αποστολής Apollo 17, ο Σέρναν οδήγησε ένα όχημα, γνωστό με το όνομα «Challenger», σε μία κοιλάδα της Σελήνης, με συνοδηγό τον Χάρισον Σμιτ. Θυμόταν χαρακτηριστικά την απόλυτη σιωπή που επικράτησε μόλις απενεργοποίησε τη μηχανή του οχήματος. «Εκεί ζεις την εμπειρία της απόλυτης σιωπής, της περισσότερης ησυχίας που μπορεί ένας άνθρωπος να βιώσει στη ζωή του. Δεν υπάρχουν δονήσεις. Δεν υπάρχει θόρυβος. Ο Σμιτ ήταν μαγεμένος, δεν μπορούσε να πει τίποτα. Η σκόνη είχε καταλαγιάσει. Ήταν μια συνειδητοποίηση μιας άλλης πραγματικότητας, πως ξαφνικά έχεις προσγειωθεί σε έναν άλλο κόσμο, σε ένα άλλο σώμα, κάπου εκεί έξω στο σύμπαν, και ό,τι βλέπεις γίνεται ορατό από ανθρώπινα μάτια για πρώτη φόρα», είχε δηλώσει σε συνέντευξή του. Στη διάρκεια της ίδιας αποστολής, ο Σέρναν είχε χαράξει τα αρχικά του ονόματος της κόρης του στην επιφάνεια του φεγγαριού, μια στιγμή που θα μείνει για πάντα χαραγμένη στη μνήμη όσων την παρακολούθησαν. «Αυτά τα βήματα πάνω στη σκάλα κατά την επιστροφή ήταν δύσκολο να τα κάνω. Δεν ήθελα να ανέβω ήθελα να μείνω λίγο ακόμα», είχε δηλώσει το 2007 ο Σέρναν κάνοντας λόγο για μια από τις πιο φωτεινές στιγμές της ζωής του. «Είναι σαν να θες να παγώσεις τη στιγμή και να την πάρεις μαζί σου στο σπίτι, αλλά δεν μπορείς», είχε πει χαρακτηριστικά. Ο Σέρναν έχει και το ρεκόρ ταχύτητας στη Σελήνη, οδηγώντας το διαστημικό όχημα με την ταχύτητα των 18χλμ την ώρα σε μία κατηφόρα. Μάλιστα ο Σέρμαν παραλίγο να χάσει τη δυνατότητα να συμμετάσχει στην ιστορική αποστολή Apollo 17, λόγω μίας σοβαρής θλάσης στο πόδι του κατά τη διάρκεια ενός παιχνιδιού σόφτμπολ μεταξύ του προσωπικού της ΝΑSΑ δύο μήνες πριν την εκτόξευση. Χρησιμοποιούσε πατερίτσες για μία εβδομάδα και πίεζε τον εαυτό του να μην κουτσαίνει, για να μην τον βγάλουν από την ομάδα της αποστολής. Εκ των υστέρων δήλωσε πως το περπάτημα στο φεγγάρι ήταν πολύ επίπονο. Δεκαετίες μετά το τελευταίο του ταξίδι ο Σέρναν προσπαθούσε με κάθε τρόπο να εξασφαλίσει ότι δεν θα ήταν ο τελευταίος άνθρωπος που περπάτησε στη Σελήνη καταθέτοντας το αίτημά του ακόμη και ενώπιον του Κογκρέσου. Καθώς όμως τα χρόνια περνούσαν συνειδητοποιούσε ότι όσο ζούσε δεν θα υπήρχε κανείς άλλος να ακολουθήσει τα βήματά του. «Ο Νιλ Αρμστρονγκ και εγώ δεν θα δούμε τους επόμενους νέους Αμερικανούς να περπατούν στη Σελήνη. Και ο Θεός να βάλει το χέρι του εάν δεν είναι Αμερικάνοι», είχε πει ενώπιον του Κογκρέσου το 2011. «Οταν θα φύγω από αυτόν τον πλανήτη θέλω να ξέρω που πηγαίνουμε ως έθνος. Αυτός είναι ο μεγάλος μου στόχος», είχε προσθέσει. http://www.kathimerini.gr/891997/gallery/epikairothta/kosmos/pe8ane-o-tzin-sernan-o-teleytaios-an8rwpos-poy-perpathse-sth-selhnh

Γιγάντιο «τσουνάμι» στην Αφροδίτη. Ενα γιγάντιο «κύμα» που παρατηρήθηκε στην ατμόσφαιρα της Αφροδίτης, είναι πιθανότατα το μεγαλύτερο του είδους του που έχει ποτέ γίνει αντιληπτό στο ηλιακό σύστημά μας. Το κύμα φωτογραφήθηκε από τις υπέρυθρες και υπεριώδεις κάμερες του ιαπωνικού διαστημικού σκάφους «Ακατσούκι» της Ιαπωνικής Υπηρεσίας Εξερεύνησης του Διαστήματος (JAXA), το οποίο τέθηκε σε τροχιά γύρω από τον γειτονικό πλανήτη το Δεκέμβριο του 2015. Το περίεργο φωτεινό κύμα σε σχήμα τεράστιου τόξου είχε έκταση τουλάχιστον 10.000 χιλιομέτρων, απλωμένο από το βόρειο έως το νότιο πόλο της Αφροδίτης. Το κύμα παρέμεινε ακίνητο επί περίπου τέσσερις μέρες στο ανώτερο στρώμα της ατμόσφαιρας του πλανήτη, πάνω από τα πυκνά νέφη, σε ύψος 65 χιλιομέτρων από την επιφάνεια. Οι επιστήμονες, με επικεφαλής τον Μακότο Ταγκούτσι του Πανεπιστημίου του Τόκιο δεν είναι σίγουροι πώς και γιατί σχηματίσθηκε το κύμα, το οποίο ήταν πιο ζεστό από τη γύρω ατμόσφαιρα. Τελικά κάποια στιγμή το κύμα εξαφανίσθηκε. Μια πιθανότητα είναι ότι το φαινόμενο προκύπτει από ένα κύμα βαρύτητας που γεννιέται, καθώς οι άνεμοι της κατώτερης ατμόσφαιρας περνάνε πάνω από τα όρη της Αφροδίτης, τα οποία που έχουν υψόμετρο 4.500 μέτρων. Στη συνέχεια, το κύμα ανεβαίνει προς την ανώτερη ατμόσφαιρα. Η Αφροδίτη είναι ο πιο κοντινός στη Γη πλανήτης και το τρίτο φωτεινότερο σώμα στον ουρανό, μετά τον Ήλιο και τη Σελήνη. Είναι λίγο μικρότερη από τον πλανήτη μας και «ψήνεται» με θερμοκρασίες που φθάνουν τους 467 βαθμούς Κελσίου. Η ατμόσφαιρά της αποτελείται κυρίως από διοξείδιο του άνθρακα και η πίεση στην επιφάνειά της είναι 93 φορές πιο πυκνή από την αντίστοιχη γήινη. Ο πλανήτης-κόλαση εξερευνήθηκε αρχικά από τη Σοβιετική Ένωση. Η ανακάλυψη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Nature Geoscience». http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=857387

Ο Έλληνας «Ιντιάνα Τζόουνς» σταμάτησε ακόμη μία αγοραπωλησία κλεμμένου αρχαίου αντικειμένου. Σύμφωνα με την ιστοσελίδα Ellines.com, η γκαλερί Royal Athena στην Νέα Υόρκη είχε θέση προς πώληση τμήμα μαρμάρινης ρωμαϊκής σαρκοφάγου που αναπαριστά μάχη μεταξύ Ελλήνων και Τρώων. Το αρχαίο αυτό αντικείμενο προερχόταν από την παράνομη συλλογή του Ιταλού αρχαιοκάπηλου Gianfranco Becchina που είχε κατασχεθεί από τις ιταλικές και ελβετικές αρχές. Κάτω από αδιευκρίνιστες συνθήκες, η σαρκοφάγος, που είχε κλαπεί από την Ελλάδα, κατέληξε σε μία από τις μεγαλύτερες γκαλερί αρχαιοτήτων στον κόσμο. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Becchina έχει ήδη καταδικαστεί σε Ιταλία και Ελλάδα για αποδοχή και διακίνηση κλεμμένων αρχαιοτήτων, ενώ δεκάδες αντικείμενα από την συλλογή του έχουν ταυτιστεί και επαναπατριστεί στην Ιταλία και την Ελλάδα. Την ίδια στιγμή, δεν είναι λίγες οι φορές που η γκαλερί Royal Athena έχει αναμειχθεί σε τέτοιου είδους υποθέσεις και στο παρελθόν έχει αναγκαστεί να παραδώσει στις αρχές αρχαία αντικείμενα. Για το περιστατικό έχουν ενημερωθεί η Ελληνική Αστυνομία, η INTERPOL και ο ειδικός εισαγγελέας της Νέας Υόρκης. Υπενθυμίζουμε ότι τον Ιούλιο ο κ. Τσιρογιάννης είχε απασχολήσει για μια ακόμα φορά τις αρχές, όταν σταμάτησε την πώληση ενός μελανόμορφου αμφορέα του 5ου αιώνα πΧ που βρισκόταν στον κατάλογο δημοπρασίας του Οίκου Christie’s. Ο Έλληνας Αρχαιολόγος έχει αφιερώσει την ζωή του στην αναζήτηση κλεμμένων αρχαιοτήτων και έχει παρουσιαστεί ουκ ολίγες φορές στην ιστοσελίδα του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ. Από μουσεία έως γκαλερί -όπως αυτή στην Ελβετία όπου εντόπισε μια μαρμάρινη ταφική λήκυθο- είναι άπειρα τα αρχαία που βρίσκει και εντοπίζει ο διακεκριμένος αυτός επιστήμονας που λάτρευε την Αρχαιολογία από μικρός. Από τότε δηλαδή που οι γονείς του τού έδειξαν ασπρόμαυρες φωτογραφίες από τις εφημερίδες της εποχής (του 1977) -και ο ίδιος δεν ήταν καν σε ηλικία να καταλάβει- με εντυπωσιακά ευρήματα της Βεργίνας. Το τετράχρονο παιδί εντυπωσιάστηκε για πάντα και θέλησε να μπει στον υπέροχο αυτό κόσμο. Οι ίδιοι είναι που τον έκαναν να πιστέψει ότι πρόκειται για κάτι πανέμορφο και δημιουργικό – και ίσως αυτό είναι το μόνο που μπορεί να περιμένει κανείς από δυο γονείς που λέγονται Περικλής και Αθηνά. Αυτοί του εμφύσησαν την αγάπη για τον αρχαίο κόσμο και τους αμέτρητους θησαυρούς του. Μεγαλώνοντας και έχοντας διαβάσει αμέτρητα βιβλία για μύθους της αρχαιότητας και γνωρίζοντας καλά Ιστορία, ο φιλόδοξος εραστής της Αρχαιολογίας πέρασε στο πανεπιστήμιο, απ’ όπου αποφοίτησε το 1998. Ολο τον καιρό της φοίτησής του, όμως, δεν σταμάτησε να δουλεύει ως εργάτης στις ανασκαφές στα Γλυκά Νερά, ενώ το 2000 τον προσέλαβαν και επίσημα ως συμβασιούχο στην Αρχαία Αγορά. Τον περίμενε όμως ο Στρατός, με το πάθος για την Αρχαιολογία να είναι η παρηγοριά του ακόμα και εκείνες τις δύσκολες μέρες – ή μάλλον ήταν τρόπος ζωής. Χαρακτηριστικό είναι το περιστατικό με την άσκηση που είχαν διατάξει τότε στους αξιωματικούς όπως εκείνος, όπου προβλεπόταν να καταλάβουν κάποια υψώματα στην Κρήτη. Και ενώ λοιπόν όλοι έτρεχαν και σκαρφάλωναν προς το οχυρό, αυτός είχε μείνει στη βάση του και συνέλεγε αρχαία! Τα κεραμεικά του ευρήματα τα δήλωσε στην Εφορεία Ηρακλείου, αλλά ακόμα και σήμερα δεν γνωρίζει αν ακολούθησε ανασκαφή στο συγκεκριμένο σημείο. Στην πορεία βρήκε και άλλα και για να τον επιβραβεύσουν του πρότειναν μια θέση στην τοπική Εφορεία. Απολύθηκε από το Στρατό και κάποια χρόνια αργότερα ζήτησαν τη συμβολή του για μια έρευνα έξω από ένα μοναστήρι στα Μέγαρα, όπου η Αστυνομία είχε εντοπίσει παράνομες αρχαιότητες. Από τότε άρχισε η καριέρα του ως διώκτη αρχαιοτήτων, που τον έφερε κοντά στις πιο πολύκροτες υποθέσεις αρχαιοκαπηλίας όπως αυτή των Σάιμς – Μιχαηλίδη και ενός κυκλώματος που απλώνει τα δίχτυα του σε κορυφαία μουσεία σε ολόκληρο τον κόσμο – και σε ανθρώπους της υψηλής κοινωνίας. Ευτυχώς, σε αντίθεση με το ελληνικό κράτος που δεν φρόντισε να αξιοποιήσει κατάλληλα τον Τσιρογιάννη προς όφελός του, το Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ δείχνει να εκμεταλλεύεται απόλυτα τις γνώσεις και την πείρα του. Ο βρετανικός Τύπος ζητάει τη γνώμη του σε ανάλογα θέματα κι εκείνος μένει να εξηγεί πώς ένας Ελληνας προερχόμενος από μια χώρα όπου η αρχαιοκαπηλία αποτελεί χρόνια μάστιγα οργανώνει τον αγώνα για τον εντοπισμό των χαμένων αρχαιοτήτων από τη Γηραιά Αλβιώνα. Και να πεις ότι δεν του λείπει η πατρίδα: πάντα αναφέρεται με αγάπη στα μέρη όπου εργάστηκε και αγάπησε. Οσο για το τι νοσταλγεί περισσότερο από τη χώρα μας, αναφέρει δύο πράγματα: «Το λευκό του μαρμάρου και το γαλανό του Αιγαίου». http://www.pronews.gr/portal/20170115/genika/epistimes/27120/o-ellinas-intiana-tzooyns-stamatise-akomi-mia-agorapolisia-klemmenoy

H NASA αναζητά εξωγήινους πολιτισμούς που καταστράφηκαν από πολέμους. Η αναζήτηση εξωγήινης ζωής, και μάλιστα προηγμένων τεχνολογικά πολιτισμών, είναι ένα από τα μεγαλύτερα – αν όχι το μεγαλύτερο- «στοιχήματα» της σύγχρονης επιστήμης. Εδώ και δεκαετίες είναι σε εξέλιξη σχετικά προγράμματα (SETI-Search for Extraterrestrial Intelligence), που αναζητούν εκπομπές/ σήματα στο Διάστημα, ενώ πρόσφατα τον γύρο του κόσμου έκανε η είδηση περί εντοπισμού ενδείξεων σε μακρινό άστρο περί πιθανής ύπαρξης «Dyson Spheres» από το διαστημικό τηλεσκόπιο Kepler, οι οποίες θα αποτελούσαν ατράνταχτη, κολοσσιαίων διαστάσεων (κυριολεκτικά και μεταφορικά) απόδειξη της ύπαρξης ενός εξελιγμένου τεχνολογικά πολιτισμού. Ωστόσο, μέχρι τώρα το μόνο που υπάρχει είναι, στην καλύτερη περίπτωση, αυτό ακριβώς: Ενδείξεις, ενώ η περίφημη εξίσωση του Drake (1961), που υπολογίζει την πιθανότητα να υπάρχουν και άλλοι πολιτισμοί στον Γαλαξία, δεν έχει επαληθευτεί πρακτικά, παρά το θεωρητικά «στέρεο» υπόβαθρό της- το μόνο που έχουμε βρει ως τώρα είναι η σιωπή. Αυτό είναι άλλωστε και το «Παράδοξο του Φέρμι»: Η αντίφαση ανάμεσα στη θεωρία (κανονικά ο Γαλαξίας θα έπρεπε να σφύζει από ζωή) και στην πράξη (η σιωπή). Οι λόγοι για αυτό μπορεί να είναι διάφοροι, αναλόγως την οπτική του καθενός: Μπορεί όντως να είμαστε η μόνη νοήμων μορφή ζωής, ικανή να αναπτύξει πολιτισμό, μπορεί οι «άλλοι» να έχουν λάβει τις δικές μας εκπομπές αλλά να έχουν επιλέξει να μην απαντήσουν (για δικούς τους λόγους, μεταξύ των οποίων θα μπορούσε να είναι από αδιαφορία μέχρι και επιθυμία να μην «προειδοποιήσουν» εν όψει δικής τους επίσκεψης, με άγνωστες προθέσεις), μπορεί να μην έχουν τη δυνατότητα να λάβουν/ απαντήσουν στα μηνύματά μας με αντίστοιχο τρόπο ή- μια άλλη, πιο «μακάβρια» πιθανότητα- μπορεί να μην προλαβαίνουν να το κάνουν, καθώς, λόγω της ταχείας εξέλιξής τους, αυτοκαταστρέφονται (ή καταστρέφονται από κάποιο άλλο αίτιο – όσοι έχουν παίξει τη διαστημική τριλογία επιστημονικής φαντασίας των «Mass Effect» ή απλά έχουν διαβάσει αρκετή ΕΦ ίσως μπορούν να φανταστούν ευκολότερα ένα τέτοιο ενδεχόμενο, τους λόγους του και τις…μεθόδους πίσω από αυτό) πριν προλάβουν να έρθουν σε επαφή μαζί μας. Το τελευταίο σενάριο βρίσκεται στο επίκεντρο μελέτης ερευνητών του Cornell University (Άνταμ Στίβενς, Ντάνκαν Φόργκαν, Τζακ Ο Μάλεϊ – Τζέιμς). Όπως αναφέρουν σχετικά, «εξετάζουμε το ενδεχόμενο νοήμονες πολιτισμοί που αυτοκαταστρέφονται να αφήνουν/ εκπέμπουν σήματα/ σημάδια που μπορούν να παρατηρηθούν από την ανθρωπότητα. Η τοποθέτηση ορίων στον αριθμό των πολιτισμών που έχουν αυτοκαταστραφεί στον Γαλαξία έχει σημαντικές επιπτώσεις στους τελευταίους τρεις όρους της εξίσωσης του Drake, και θα μας επέτρεπε να δούμε ποιες κλάσεις λύσης στο Παράδοξο του Φέρμι ταιριάζουν με τα στοιχεία (ή την έλλειψή τους)». Ειδικότερα, οι ερευνητές χρησιμοποιούν τη Γη ως παράδειγμα και εξετάζουν μία ποικιλία σεναρίων στα οποία οι άνθρωποι καταστρέφουν οι ίδιοι τον δικό τους τεχνολογικό πολιτισμό. «Κάθε σενάριο παρουσιάζει κάποιου είδους παρατηρήσιμα σημάδια, που θα μπορούσαν να εντοπιστούν μέσω αστρονομικών εγχειρημάτων για τον εντοπισμό και τον χαρακτηρισμό πλανητικών συστημάτων. Κάποια από αυτά τα σημάδια είναι μάλλον απίθανο να παρατηρηθούν σε διαστρικές αποστάσεις, αλλά κάποια σενάρια είναι πιθανόν να προκαλούν σημαντικές αλλαγές στη σύνθεση της ατμόσφαιρας, που θα μπορούσαν να εντοπιστούν με τηλεσκόπια νέας γενιάς. Σε κάποιες περιπτώσεις, το timing της παρατήρησης θα μπορούσε να αποδειχθεί σημαντικό για τον εντοπισμό, καθώς η αποσύνθεση/ εξαφάνιση των σημαδιών αυτών είναι γρήγορη σε σχέση με τη “ζωή/ ηλικία” των επικοινωνιών της ανθρωπότητας. Σε άλλες, τα σημάδια εξακολουθούν να παραμένουν σε πολύ μεγαλύτερα χρονικά πλαίσια». Σε σχετικό δημοσίευμα του National Geographic χρησιμοποιείται ο όρος «SEETI» (Search for Extinct Extraterrestrial Intelligence) – και, όπως αναφέρεται, η ιδέα για την αναζήτηση κατεστραμμένων πολιτισμών άρχισε σε ακαδημαϊκό εργαστήριο σχετικά με τη δημιουργία/ ανάπτυξη κατοικήσιμων κόσμων. «Μία από τις ιδέες που μας ήρθαν ήταν ο εντοπισμός παρουσίας ζωής μέσω εντοπισμού της καταστροφής της» λέει σχετικά ο Τζακ Ο Μάλεϊ- Τζέιμς, αστροβιολόγος και ένας εκ των συντελεστών της έρευνας. Το SEETI βασίζεται σε τεχνικές που έχουν αναπτυχθεί για την επόμενη γενιά τηλεσκοπίων, με σκοπό τον εντοπισμών εξωγήινων «βιο-ϊχνών» που θα μπορούσαν να υποδεικνύουν την πιθανή παρουσία εξωγήινης ζωής. Για παράδειγμα, κατά την παρατήρηση ενός εξωπλανήτη, η παρουσία οξυγόνου που αναπληρώνεται συνεχώς ενδεχομένως να υποδεικνύει οργανισμών που φωτοσυνθέτουν. Ωστόσο, το SEETI δεν αναζητεί «βιο-ίχνη», αλλά «νεκρο-ίχνη» – ενδείξεις/ σημάδια θανάτου- που θα υποδείκνυαν καταστροφή μεγάλης κλίμακας, όπως για παράδειγμα μέσω βιολογικού πολέμου (που θα είχε ως συνέπεια αυξημένη παρουσία μικροοργανισμών που έχουν να κάνουν με αποσύνθεση και αυξάνουν σημαντικά τα επίπεδα μεθανίου και αιθανίου, πιθανώς σε βάθος χρόνου εάν τα βιολογικά όπλα είχαν επηρεάσει μεγάλο ποσοστό των μορφών ζωής ενός πλανήτη) ή ο πυρηνικός πόλεμος, που θα είχε ως συνέπεια την αύξηση της λάμψης ενός πλανήτη/ εκπομπής φωτός από την ατμόσφαιρά του (airglow), ως συνέπεια της εκτεταμένης και μαζικής χρήσης πυρηνικών όπλων. Επίσης, μια πυρηνική αναμέτρηση θα είχε και θερμικές επιπτώσεις, με αποτέλεσμα τη δραστική μείωση της συγκέντρωσης του στρώματος του όζοντος στην ατμόσφαιρα. Τέτοιου είδους φαινόμενα θα ήταν παρατηρήσιμα για πολλά χρόνια μετά την καταστροφή, ωστόσο πρέπει να σημειωθεί και ότι ο εντοπισμός και παρατήρησή τους θα παρεμποδίζονταν από την ποσότητα της σκόνης που θα ανέβαινε στην ατμόσφαιρα – κάτι όμως που και από μόνο του θα αποτελούσε ενδιαφέρουσα ένδειξη («πριν» και «μετά»- αν και κάτι τέτοιο θα μπορούσε να εξηγείται και από φυσικά αίτια). Οι ερευνητές εξετάζουν και άλλα «αποκαλυπτικά» σενάρια, που μπορεί να είναι πιο «εξωτικής» φύσης, όπως αυτό της «γκρι γλίτσας»/ «Grey Goo» (αξίζει να σημειωθεί ότι αυτό ακριβώς είναι και ο τίτλος ενός πρόσφατου παιχνιδιού στρατηγικής για PC, που πραγματεύεται το εν λόγω αντικείμενο): Το εν λόγω σενάριο έχει να κάνει με νανορομπότ/ τεχνητές νοημοσύνες, που πολλαπλασιάζονται ραγδαία, κατασκευάζοντας αντίγραφα των εαυτών τους με υλικά από το περιβάλλον τους, και ξεφεύγουν από τον έλεγχο των δημιουργών τους, καταστρέφοντάς τους. Αυτό το σενάριο, σύμφωνα με το paper του SEETI, θα άφηνε ίχνη που θα ήταν παρατηρήσιμα ίσως και για χιλιάδες χρόνια. Επίσης, υπάρχει και το πλέον εντυπωσιακό σενάριο της ολικής καταστροφής ενός πλανήτη, που θα γινόταν κομμάτια λόγω της μαζικής έκλυσης τεραστίων ποσοτήτων ενέργειας (φανταστείτε ίσως κάτι στα πρότυπα του διάσημου «Death Star» του «Star Wars»). Ένα τέτοιο σενάριο θα άφηνε με τη σειρά του ίχνη όπως τεχνητά αντικείμενα στον δακτύλιο/ δίσκο που θα συνέθεταν τα κομμάτια του κατεστραμμένου πλανήτη, υποδεικνύοντας την παρουσία ενός προηγμένου τεχνολογικά πολιτισμού. Φυσικά, σε αυτό το πλαίσιο, η πλέον «απόλυτη» απόδειξη θα ήταν οι επιστήμονες να δουν οι ίδιοι την καταστροφή ενός πλανήτη, χωρίς να εντοπίζονται τα αιτία του, οπότε και αναγκαστικά εξετάζεται το σενάριο της εξωγήινης ενέργειας. «Με το πέρασμα του χρόνου, τα πρώτα στοιχεία περί ύπαρξης εξωγήινης νοημοσύνης ενδεχομένως να προκύψουν από τα απομεινάρια λιγότερο συνετών πολιτισμών» καταλήγει το paper του SEETI. «Έτσι, αυτές οι πληροφορίες δεν θα μας έφερναν μόνο γνώση, αλλά και σοφία» καταλήγει. http://www.pronews.gr/portal/20170117/genika/diastima/49/h-nasa-anazita-exogiinoys-politismoys-poy-katastrafikan-apo-polemoys

Θεωρία των Πάντων; Στις αρχές του μήνα, με την ευκαιρία των γενεθλίων του Αϊζακ Ασίμοφ, ενός από τους μεγαλύτερους συγγραφείς εκλαϊκευμένης επιστήμης και επιστημονικής φαντασίας, ξαναδιάβασα μερικά από τα πιο ενδιαφέροντα διηγήματά του σχετικά με τον θάνατο αλλά και με τη γέννηση του Σύμπαντος. Φαίνεται, μάλιστα, ότι τέτοιου είδους διηγήματα δεν απέχουν πολύ από ορισμένες επιστημονικές θεωρίες που έχουμε διαμορφώσει τελευταία και οι οποίες μοιάζουν πράγματι με επιστημονική φαντασία. Πάρτε, για παράδειγμα, τις θεωρίες εκείνες που φαίνεται ότι μπορούν να μας αποκαλύψουν τις πρώτες απειροελάχιστες στιγμές της γένεσης με βάση τις παρατηρήσεις και τα πειράματα που έχουν γίνει μέχρι τώρα. Σύμφωνα με τις θεωρίες αυτές το Σύμπαν την εποχή εκείνη είχε μία απροσδιόριστη χρονική διάρκεια ύπαρξης, αφού η διάσταση του χρόνου εξομοιώνονταν κατά κάποιον τρόπο με μία από τις διαστάσεις του χώρου. Αυτό που υπήρχε στον περιορισμένο εκείνο χώρο, που ήταν μικρότερος από το μέγεθος ενός πρωτονίου, δεν ήταν παρά ένας «κβαντικός αφρός», ενώ το Σύμπαν στο οποίο ζούμε τώρα αποτελούσε τότε ένα μικροσκοπικό μόνο κομμάτι του αφρού. Οπότε κάποια στιγμή, ωθούμενο από μία τυχαία κβαντική διακύμανση, το κοσμικό ρολόι άρχισε να χτυπάει ξεκινώντας έτσι τη διαστολή του Σύμπαντος. Η Κβαντική Μηχανική επιτρέπει την παράξενη αυτή διαδικασία σύμφωνα με την οποία δύο εικονικά (virtual) σωματίδια μπορούν να δημιουργηθούν δανειζόμενα την ενέργεια που απαιτεί η δημιουργία τους από το κενό (από το «τίποτα» δηλαδή). Με την προϋπόθεση όμως ότι τα δύο αυτά σωματίδια θα εξαϋλωθούν σ’ ένα απειροελάχιστα μικρό χρονικό διάστημα μετά τη δημιουργία τους επιστρέφοντας έτσι στο «κενό» (στο «τίποτα») την ενέργεια που είχαν δανειστεί απ’ αυτό. Μ’ αυτόν τον τρόπο δηλαδή έχουμε τη δημιουργία του Σύμπαντος από το «τίποτα» (ex nihilo). Σύμφωνα με τη θεωρία αυτή τη στιγμή της γέννησης του Σύμπαντος οι έξι από τις ελεύθερες διαστάσεις που υπήρχαν τότε «διπλώθηκαν» στο εσωτερικό τους «καταπίνοντας» κατά κάποιον τρόπο τον ίδιο τους τον εαυτό. Έκτοτε οι επιπλέον αυτές διαστάσεις βρίσκονται «φυλακισμένες» στο εσωτερικό απειροελάχιστα μικροσκοπικών «σφαιριδίων» και συνοδεύουν «αόρατα» κάθε σημείο των κατανοητών σε όλους μας σημερινών τεσσάρων διαστάσεων του Σύμπαντος. Κάθε γεωμετρικό σημείο του χώρου είναι στην πραγματικότητα και μια υπερσφαίρα έξι διαστάσεων τόσο μικρή, ώστε ακόμη και ένα πρωτόνιο να είναι συγκριτικά τεράστιο. Η διάσπαση, όμως, των έξι επί πλέον διαστάσεων θα απαιτούσε τόση ενέργεια όση και αυτή τούτη η γέννηση του Σύμπαντος! Η χρήση περισσότερων διαστάσεων δεν είναι κάτι το καινούργιο στη φυσική, αφού έγινε για πρώτη φορά το 1919 από τον Πρώσο καθηγητή Θίοντορ Καλούζα (1885-1954) όταν αποφάσισε να επιλύσει τις εξισώσεις της Γενικής Σχετικότητας με την προσθήκη πέντε διαστάσεων αντί των τεσσάρων που γνωρίζουμε σήμερα. Η λύση αυτή είχε σαν αποτέλεσμα να βρεθούν οι ίδιες λύσεις που έβγαζε η επίλυση των εξισώσεων της τετραδιάστατης σχετικότητας με τη διαφορά ότι στα αποτελέσματα αυτών των λύσεων παρουσιάζονταν επιπροσθέτως και οι εξισώσεις της θεωρίας του ηλεκτρομαγνητισμού. Ο ηλεκτρομαγνητισμός δηλαδή έμοιαζε να είναι το αποτέλεσμα της «αόρατης» πέμπτης διάστασης του χωρόχρονου. Το 1926 μάλιστα ο Σουηδός μαθηματικός Οσκαρ Κλάιν (1894-1977) κατόρθωσε να αποδείξει τον τρόπο με τον οποίο η πέμπτη αυτή διάσταση θα μπορούσε να είναι υπαρκτή και συγχρόνως αόρατη. Η σκέψη που κάνουν οι σύγχρονοι φυσικοί είναι ότι όπως και η βαρύτητα το ίδιο και οι άλλες τρεις δυνάμεις της φύσης ίσως να δημιουργούνται κι αυτές από χωροχρονο-παραμορφώσεις. Για να εξηγηθεί όμως η ύπαρξη των δυνάμεων αυτών χρειαζόμαστε την ύπαρξη έξι ή επτά πρόσθετων διαστάσεων. Αν η θεωρία αυτή αληθεύει, ζούμε σε ένα Σύμπαν δέκα ή ακόμη και ένδεκα διαστάσεων! Γιατί η μόνη θεώρηση του Σύμπαντος που φαίνεται σήμερα ότι ίσως μπορέσει σύντομα να συνδέσει την Κβαντομηχανική με τη Γενική Σχετικότητα είναι η Θεωρία-Μ των Υπερχορδών. Σύμφωνα λοιπόν με τη Θεωρία των Υπερχορδών τα σωματίδια της ύλης (τα φερμιόνια) και των δυνάμεων (τα μποζόνια) δεν αντιμετωπίζονται απλώς ως απειροελάχιστα «σημεία» αλλά ως μονοδιάστατες «θηλιές» ή «χορδές» κάθε μία από τις οποίες έχει μήκος 10-33 εκατοστά (το μήκος του Πλανκ) αλλά μηδενικό πάχος και πάλλεται με διαφορετικό τρόπο. Σ’ αυτή τη θεώρηση η ύλη και οι δυνάμεις ενοποιούνται σε μία και μοναδική φυσική ύπαρξη, αυτή των χορδών, και διαφοροποιούνται μόνο όσον αφορά τις «νότες» που παίζει κάθε χορδή. Μ’ αυτόν τον τρόπο η Θεωρία των Υπερχορδών έχει τη δυνατότητα να ενώσει την Κβαντομηχανική με τη Γενική Σχετικότητα σε μία και μοναδική Ενοποιημένη Θεωρία Πεδίου που περιγράφει τη βαρύτητα ως μία κβαντισμένη δύναμη κάτω όμως από μία κατάσταση «υπερσυμμετρίας». Ωστόσο, παρόλο που έως τώρα η θεώρηση αυτή παρουσιάζει μία από τις καλύτερες αντιλήψεις που έχουμε για τη φύση και την ενοποίηση των δυνάμεων και της ύλης, εντούτοις η σύγχρονη επιστήμη δεν διαθέτει ακόμη τα κατάλληλα εργαλεία μαθηματικής ανάλυσης που θα μπορούσαν να μας βοηθήσουν στην πλήρη ανάπτυξή της. Όπως χαρακτηριστικά λέγεται, πρόκειται για «μια θεωρία του 21ου αιώνα, η οποία ανακαλύφθηκε νωρίτερα από την εποχή της»! Μια θεωρία που πολλοί ονομάζουν «Θεωρία των Πάντων». http://physicsgg.me/2017/01/16/%ce%b8%ce%b5%cf%89%cf%81%ce%af%ce%b1-%cf%84%cf%89%ce%bd-%cf%80%ce%ac%ce%bd%cf%84%cf%89%ce%bd/

Ο Ήλιος το 2016. Αυτό το μοντάζ των 366 εικόνων δείχνει τον Ήλιο μας μέσα από τα μάτια του δορυφόρου Proba-2 της ESA, όπως φαίνεται κάθε μέρα το 2016. Ο αισθητήρας SWAP του δορυφόρου λειτουργεί σε ακραία υπεριώδη μήκη κύματος για να συλλάβει τη ζεστή ταραγμένη ατμόσφαιρα του Ήλιου, που είναι γνωστή ως το ηλιακό στέμμα. Κάθε εικόνα δημιουργήθηκε από 30 ξεχωριστές εικόνες που ελήφθησαν την 01:00 η ώρα GMT κάθε ημέρα, και υποβλήθηκαν σε επεξεργασία για την ενίσχυση των χαρακτηριστικών που εκτείνονται στον ηλιακό δίσκο. Καθ' όλη τη διάρκεια του 2016, ο 11χρονος κύκλος δραστηριότητας του Ήλιου συνεχίστηκε προς την ελάχιστη τιμή του, μια περίοδο κατά την οποία μειώνεται ο αριθμός των ηλιακών κηλίδων, των ενεργών περιοχών, των ηλιακών εκλάμψεων και των εκρήξεων. Παρ' όλα αυτά, η πιο ενεργής περιοχή του περασμένου έτους μπορεί να φανεί στην εικόνα της 17ης Ιουλίου. Η φωτεινή περιοχή κοντά στο κέντρο του Ήλιου παρήγαγε οκτώ από τις 20 πιο ισχυρές εκλάμψεις που παρακολουθήσαμε πέρυσι. Άλλα σημαντικά χαρακτηριστικά είναι οι στεφανιαίες οπές – οι σκοτεινότερες περιοχές που δείχνουν χαμηλότερα επίπεδα εκπομπών. Ωστόσο, οι στεφανιαίες οπές μπορούν να παράγουν ροές ηλιακού ανέμου μεγάλης ταχύτητας που μπορεί να προκαλέσουν γεωμαγνητικές καταιγίδες στη Γη. Μία από τις μεγαλύτερες οπές που παρατηρήθηκαν το προηγούμενο έτος μπορεί να δει κανείς προς τα βόρεια του Ήλιου στις 24 Νοεμβρίου, και ήταν παρούσα για διάφορες ηλιακές περιστροφές. http://www.esa.int/spaceinimages/Images/2017/01/O_Helios_to_2016