Δροσος Γεωργιος

Η πρώτη ολοκληρωμένη χαρτογράφηση του Νότιου Πόλου. Ευρωπαίοι επιστήμονες χαρτογράφησαν για πρώτη φορά με τόση λεπτομέρεια και σε βάθος αυτό που υπάρχει όχι μόνο πάνω αλλά και κάτω από το Νότιο Πόλο στην Ανταρκτική, την τελευταία μεγάλη απρόσιτη και εν πολλοίς άγνωστη περιοχή στη Γη. Τα «αποκαλυπτήρια» του Νοτίου Πόλου έγιναν στο πλαίσιο του Προγράμματος PolarGAP και παρουσιάσθηκαν στο διεθνές συνέδριο της Αμερικανικής Γεωφυσικής Ένωσης στο Σαν Φρανσίσκο, σύμφωνα με το BBC. Αν και οι ΗΠΑ διαθέτουν μια μεγάλη επιστημονική βάση στην Ανταρκτική εδώ και δεκαετίες, το υπέδαφος του Νοτίου Πόλου αποτελούσε ένα μυστήριο έως σήμερα. Μεταξύ άλλων, εντοπίσθηκαν άγνωστες κοιλάδες σκεπασμένες από πάγους. Το PolarGAP, που χρηματοδοτήθηκε κυρίως από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (ESA), έκανε μετρήσεις πάνω από μια περιοχή του πλανήτη που οι δορυφόροι δεν μπορούν να παρατηρήσουν, καθώς συνήθως δεν ξεπερνούν το γεωγραφικό πλάτος των 83 μοιρών. Η ESA ήθελε κυρίως να μελετήσει το πεδίο βαρύτητας του Νοτίου Πόλου, προκειμένου να ολοκληρώσει τις παρατηρήσεις του ευρωπαϊκού δορυφόρου GOCE. Αυτό, μεταξύ άλλων, θα επιτρέψει στα δορυφορικά συστήματα πλοήγησης GPS και Galileo να είναι πιο ακριβή. Οι δανοί, νορβηγοί και βρετανοί ερευνητές του PolarGAP πέταξαν πολλές φορές πάνω από το Νότιο Πόλο με ένα αεροπλάνο εφοδιασμένο με διάφορα επιστημονικά όργανα (αισθητήρες βαρυτικού και μαγνητικού πεδίου, ραντάρ, λέιζερ κ.α.). Μελέτησαν έτσι το πάχος των πάγων και του εδάφους κάτω από τους πάγους. Τα στοιχεία βρίσκονται ακόμη υπό επεξεργασία, αλλά -σύμφωνα με τα πρώτα αποτελέσματα- οι επιστήμονες επιβεβαίωσαν την ύπαρξη κάτω από τους πάγους ενός τεράστιου λεκανοπεδίου μήκους άνω των 1.000 χιλιομέτρων, που εκτείνεται από τη Θάλασσα Γουέντελ έως το Νότιο Πόλο. http://www.tovima.gr/science/technology-planet/article/?aid=852205 Με ελληνική συμμετοχή δημιουργήθηκε ο πρώτος παγκόσμιος χάρτης των περιοχών χωρίς καθόλου δρόμους. Μικροί και μεγάλοι δρόμοι, με χώμα, τσιμέντο ή άσφαλτο, αυλακώνουν πια όλο τον πλανήτη. Μια νέα διεθνής επιστημονική έρευνα με ελληνική συμμετοχή δημιούργησε τον πρώτο παγκόσμιο χάρτη των περιοχών της Γης που δεν έχουν καθόλου δρόμους. Ο χάρτης αποκαλύπτει ότι αν και οι περιοχές χωρίς δρόμους αποτελούν περίπου το 80% της ξηράς στον πλανήτη μας, είναι κατακερματισμένες σε περίπου 600.000 κομμάτια γης. Πάνω από τις μισές αυτές περιοχές έχουν έκταση μικρότερη του ενός τετραγωνικού χιλιομέτρου, το 80% είναι μικρότερες των πέντε τετραγωνικών χιλιομέτρων και μόνο το 7% έχουν έκταση μεγαλύτερη από 100 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Οι ερευνητές από έξι χώρες (και την Ελλάδα), με επικεφαλής τον Πιέρ Ίμπις του γερμανικού Πανεπιστημίου Εμπερβάλντε, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό "Science", μελέτησαν στοιχεία από βάσεις δεδομένων, που αφορούσαν συνολικά 36 εκατ. χιλιόμετρα δρόμων. Η μελέτη εκτιμά ότι περίπου το ένα τρίτο των περιοχών χωρίς δρόμους έχουν χαμηλή βιοποικιλότητα και οικοσυστήματα μικρής αντοχής. Πολλές από αυτές τις περιοχές, που είναι σχεδόν παρθένες λόγω της δύσκολης πρόσβασης, δεν προστατεύονται σωστά και κινδυνεύουν περισσότερο στο μέλλον. Οι επιστήμονες επισημαίνουν ότι οι δρόμοι κατακερματίζουν όλο και πιο πολύ το φυσικό περιβάλλον, διευκολύνοντας την αποψίλωση των δασικών εκτάσεων, τη ρύπανση από χημικά και θορύβους, τις πυρκαγιές, την εξαφάνιση των άγριων ζώων κ.α. Η έρευνα δείχνει ότι όπου ανοίγει ένας νέος δρόμος σε μια περιοχή προηγουμένως απρόσιτη, το ανθρώπινο «αποτύπωμα» εκτείνεται σε απόσταση περίπου ενός χιλιομέτρου από το δρόμο. Στην έρευνα συμμετείχε η Βασιλική Κατή, επίκουρη καθηγήτρια Διατήρησης & Διαχείρισης της Βιοποικιλότητας του Τμήματος Διαχείρισης Περιβάλλοντος και Φυσικών Πόρων του Πανεπιστημίου Πατρών στο Αγρίνιο. http://www.pronews.gr/portal/20161216/genika/epistimes/27120/me-elliniki-symmetohi-dimioyrgithike-o-protos-pagkosmios-hartis-ton

Τι θα συμβεί αν πέσει αστεροειδής μέσα στον ωκεανό; Λίγα 24ωρα μετά την ανακοίνωση επιστημόνων της NASA ότι παρά την εκπληκτική τεχνολογική πρόοδο της ανθρωπότητας τα τελευταία 100 έτη παραμένουμε ευάλωτοι και εν πολλοίς ανυπεράσπιστοι στην πτώση ενός αστεροειδή στον πλανήτη μας. Μια νέα μελέτη έρχεται να αποκαλύψει τι θα συμβεί αν ένας μικρομεσαίος διαστημικός βράχος πέσει στον πλανήτη μας. Οι επιπτώσεις όπως φαίνεται θα είναι πραγματικά εφιαλτικές ακόμη και αν ο αστεροειδής πέσει στην μέση του ωκεανού. Με δεδομένο ότι το 70% της επιφάνειας της Γης καλύπτεται από νερό αν πέσει ένας αστεροειδής στη Γη το πιθανότερο είναι να καταλήξει σε κάποιο ωκεανό. Επιστήμονες του Εθνικού Εργαστηρίου των ΗΠΑ στο Λος Αλαμος (LANL) πραγματοποίησαν σειρά προσομοιώσεων για τις συνέπειες την πτώσης ενός αστεροειδούς στον ωκεανό. Οι ερευνητές μελέτησαν πολλά σενάρια καθένα εκ των οποίων είχε να κάνει με διαφορετικού μεγέθους αστεροειδή, διαφορετική ταχύτητα και γωνία πτώσης. Οπως είναι ευνόητο το πρώτο πράγμα με το οποίο ασχολήθηκαν οι ερευνητές ήταν τι θα συμβεί με το γιγάντιο τσουνάμι που θα προκαλέσει η πτώση. Οι προσομοιώσεις έδειξαν ότι αν ένας αστεροειδής διαμέτρου όχι μεγαλύτερος από 250 μέτρα πέσει στην μέση του ωκεανού θα δημιουργήσει μεν τεράστιο τσουνάμι αλλά αυτό δεν θα απειλήσει τις ακτές. Αν όμως ο αστεροειδής πέσει σε απόσταση 10-20 χλμ. από τις ακτές το τσουνάμι θα σαρώσει τις παράκτιες περιοχές με ότι αυτό συνεπάγεται. Η δεύτερη σημαντική συνέπεια της πτώσης ενός αστεροειδούς στον ωκεανό θα είναι πολλά δισ. τόνοι νερού να εξατμιστούν με τους υδρατμούς να ανεβαίνουν στην στρατόσφαιρα και να παραμένουν εκεί για διάστημα πολλών μηνών ή ακόμη και ετών. Αυτό σύμφωνα με τους ερευνητές θα προκαλέσει κλιματικές αλλαγές το είδος και η ένταση των οποίων δεν μπορεί να υπολογιστεί. http://www.tovima.gr/science/technology-planet/article/?aid=851834

Υδάτινος κόσμος η Δήμητρα! Οι αστεροειδείς δείχνουν γυμνοί και κατάξεροι. Αλλά παντού στη Δήμητρα, τον νάνο πλανήτη - ή κατ' άλλους τον μεγαλύτερο αστεροειδή του ηλιακού μας συστήματος - υπάρχει άφθονο νερό σε παγωμένη μορφή. Το νερό βρίσκεται τόσο στην επιφάνεια, όσο και λίγο κάτω από αυτήν, πιθανώς σε βάθος μόνο ενός μέτρου, σύμφωνα με δύο νέες επιστημονικές μελέτες. Μετά τη Σελήνη και τον Ερμή, η Δήμητρα γίνεται το τρίτο πλανητικό σώμα όπου ανακαλύπτονται μόνιμοι επιφανειακοί πάγοι σε μέρη αιώνιου σκοταδιού, εκεί που δεν φθάνει η ηλιακή ακτινοβολία. Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον Τόμας Πλατς του γερμανικού Ινστιτούτου Ερευνών του Ηλιακού Συστήματος Μαξ Πλανκ, εντόπισαν τουλάχιστον δέκα σημεία με πάγο από νερό μέσα σε ανήλιαγους κρατήρες. Οι νέες παρατηρήσεις και αναλύσεις των επιστημόνων παρέχουν πλέον άμεσες ενδείξεις πως η Δήμητρα -το μεγαλύτερο σώμα στη ζώνη των αστεροειδών μεταξύ 'Αρη και Δία- είναι ένας παγωμένος υδάτινος κόσμος. Οι επιστήμονες ανέκαθαν υποπτεύονταν ότι διαθέτει άφθονο νερό, κάτι που τώρα επιβεβαιώνεται. Ενας νέος σφαιρικός χάρτης του αστεροειδούς, που δημιουργήθηκε χάρη σε ένα όργανο που διαθέτει το σκάφος Dawn της NASA, το οποίο από τον Μάρτιο του 2015 βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τη Δήμητρα, δείχνει την ύπαρξη και την κατανομή του υδρογόνου. Από αυτό, εξάγονται συμπεράσματα για την παρουσία νερού, καθώς, ως γνωστόν, τα μόριά του αποτελούνται από υδρογόνο και οξυγόνο. Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον Τόμας Πρίτιμαν του Ινστιτούτου Πλανητικής Επιστήμης στην Αριζόνα των ΗΠΑ, ανέφεραν ότι το νερό φαίνεται να είναι συγκεντρωμένο κυρίως κοντά στους δύο πόλους, σε ποσοστό που φθάνει το 30%. Στον ισημερινό, όπου το νερό είναι λιγότερο, πάλι δεν βρίσκεται μακριά από την επιφάνεια και ένας αστροναύτης δεν θα χρειαζόταν να σκάψει σε βάθος μεγαλύτερο από ένα μέτρο, για να το βρει σε μορφή πάγου. Η Δήμητρα -με διάμετρο 940 χιλιομέτρων- έχει 100 φορές περισσότερο υδρογόνο από τον δεύτερο μεγαλύτερο αστεροειδή Εστία, άρα και πολύ περισσότερο νερό. Επίσης διαθέτει ένα κρυοηφαίστειο (πάγου) ύψους τεσσάρων χιλιομέτρων. Οι επιστήμονες δεν αποκλείουν ότι, εκτός από το νερό σε μορφή πάγου, η Δήμητρα -που εμφανίζει ομοιότητες με τους δορυφόρους Εγκέλαδο του Κρόνου και Ευρώπη του Δία- διαθέτει επίσης σε μεγαλύτερο βάθος έναν υγρό ωκεανό με υψηλή περιεκτικότητα σε άλατα. Εάν αυτό όντως ισχύει, τότε η Δήμητρα θα πρέπει να προστεθεί στον κατάλογο των σωμάτων που μπορεί να διαθέτουν συνθήκες φιλικές για (μικροβιακή) ζωή. Οι δύο νέες μελέτες για τη Δήμητρα παρουσιάσθηκαν στο διεθνές συνέδριο της Αμερικανικής Γεωφυσικής Ένωσης στο Σαν Φρανσίσκοκαι δημοσιεύονται στις επιθεωρήσεις «Nature Astronomy» και «Science». http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=852153

Ενεργοποιείται την Πέμπτη το Galileo, ευρωπαϊκή απάντηση στο GPS. Είναι κάτι σαν το γεφύρι της Άρτας στο Διάστημα: έπειτα από προσπάθειες 17 ετών και απρόβλεπτες δαπάνες που τριπλασίασαν το κόστος, η Ευρώπη ετοιμάζεται να ενεργοποιήσει την Πέμπτη το δικό της σύστημα δορυφορικής πλοήγησης. Για τις συμβατές συσκευές, το Galileo θα προσφέρει μακράν πιο ακριβές στίγμα σε σχέση με το αμερικανικό GPS και το ρωσικό Glonass. Σε πρώτη φάση, το εκπεμπόμενο σήμα θα είναι μάλλον ασθενές, καθώς μέχρι σήμερα έχουν εκτοξευτεί μόνο οι πρώτοι 18 από τους συνολικά 30 δορυφόρους που θα περιλαμβάνει στην τελική του μορφή ο αστερισμός του Galileo το 2020. Τελικά όμως το σύστημα θα προσφέρει ακρίβεια ενός μόλις μέτρου στην Ανοιχτή Υπηρεσία που διατίθεται δωρεάν στο κοινό, ενώ για τους χρήστες της συνδρομητικής υπηρεσίας η ακρίβεια του στίγματος αυξάνεται στα μερικά εκατοστά. Συγκριτικά, η ακρίβεια του GPS και του Glonass είναι αρκετά μέτρα στην καλύτερη περίπτωση. Το Galileo θα είναι συμβατό με τα δύο αυτά συστήματα, θα είναι όμως και εντελώς αυτόνομο. «Το GPS επιτρέπει σε ένα τρένο να γνωρίζει σε ποια περιοχή βρίσκεται. Το Galileo θα του επιτρέπει να αναγνωρίζει σε ποια γραμμή κινείται» δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Ζαν-Ιβ Λεγκάλ, πρόεδρος της γαλλικής διαστημικής υπηρεσίας CNES. Η Γαλλία είναι μια από τις 22 χώρες-μέλη της ευρωπαϊκής διαστημικής υπηρεσίας ESA, η οποία υλοποιεί το έργο για λογαριασμό της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η εκπρόσωπος της Επιτροπής Μίρνα Τάλκο επισήμανε ότι οι κατασκευαστές κινητών ήδη χρησιμοποιούν τσιπ συμβατά με το Galileo, ενώ ορισμένες συσκευές χρειάζονται μόνο ενημέρωση του λογισμικού για να μπορούν να χρησιμοποιούν την ευρωπαϊκή υπηρεσία σε συνδυασμό με το GPS. Στρατηγική και οικονομία Το Galileo, το οποίο είναι αμιγώς πολιτική υπηρεσία, έχει εξάλλου σημαντικό στρατηγικό ρόλο για την Ευρώπη, η οποία εξαρτάται σήμερα από τα στρατιωτικά GPS και Glonass, τα οποία δεν προσφέρουν εγγυήσεις αδιάλειπτης λειτουργίας. Αυτό θα είχε ιδιαίτερη σημασία σε περιπτώσεις «συγκρούσεων ή διαφωνιών», οπότε οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να περιορίσουν την πρόσβαση στο GPS, επισήμανε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Τζορτζ Άμπι, ειδικός σε θέματα διαστημικής πολιτικής στο Πανεπιστήμιο «Ράις» του Τέξας. Τα οικονομικά οφέλη επίσης θα μπορούσαν να αποδειχθούν σημαντικά: γύρω στο 10% του ευρωπαϊκού ΑΕΠ εκτιμάται ότι εξαρτάται σήμερα από τις υπηρεσίες δορυφορικής πλοήγησης, ποσοστό που αναμένεται να έχει αυξηθεί στο 30% έως το 2030. Μέχρι το 2020, λέει η Κομισιόν, η αγορά υπηρεσιών δορυφορικής πλοήγησης σε παγκόσμιο επίπεδο θα φτάνει τα 244 δισεκατομμύρια ευρώ. Στα πρώτα 20 χρόνια λειτουργίας του, το Galileo θα προσθέσει γύρω στα 90 δισ. ευρώ στην οικονομία της ΕΕ. Εμπόδια Όταν το Galileo εγκρίθηκε από την Ευρώπη το 1999, το μεγάλο έργο είχε κονδύλι μόλις τρισ. δισ. δολάρια και προγραμματιζόταν να παραδοθεί το 2008. Συνάντησε όμως τεχνικά και χρηματοδοτικά προβλήματα, συμπεριλαμβανομένης της εκτόξευσης δύο δορυφόρων σε λανθασμένη τροχιά το 2014. Σήμερα το κόστος έχει εκτιναχθεί στα 11 δισ. ευρώ, με ένα μεγάλο μέρος της διαφοράς να καλύπτεται από δημόσιο χρήμα. Και παρά την πρόοδο, το Galileo δεν προβλέπεται να πάρει την τελική του μορφή πριν από το 2020. Ακρίβεια Οι δορυφόροι των συστημάτων πλοήγησης μεταφέρουν ατομικά ρολόγια και μεταδίδουν συνεχώς την ώρα και τη θέση τους μέσω ραδιοσημάτων που ταξιδεύουν με την ταχύτητα του φωτός. Τα κινητά τηλέφωνα και οι εξειδικευμένοι δέκτες συνδυάζουν δεδομένα από τουλάχιστον τρεις δορυφόρους κάθε φορά για να προσδιορίσουν τη θέση, την ταχύτητα και την τοπική ώρα. Η αυξημένη ακρίβεια του Galileo oφείλεται στα καλύτερα ατομικά ρολόγια που έχουν τεθεί σε τροχιά, τόσο ακριβή που πέφτουν έξω ένα δευτερόλεπτο κάθε τρία εκατομμύρια χρόνια. Ακόμα και ένα σφάλμα της τάξης του ενός δισεκατομμυριοστού του δευτερολέπτου μπορεί να οδηγήσει σε σφάλμα στίγματος κατά 30 εκατοστά. Το Galileo θα έχει επίσης περισσότερους δορυφόρους από ό,τι το GPS ή το Glonass, και το σήμα του περιέχει περισσότερες πληροφορίες. Ακόμα, το σήμα του Galileo θα φτάνει σε σημεία που παρέμεναν χωρίς πρόσβαση μέχρι σήμερα, όπως για παράδειγμα σε τούνελ και ανάμεσα σε ψηλά κτήρια, εκεί που δεν φτάνει το σήμα από άλλους δορυφόρους. Επιπλέον, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις θα έχουν πρόσβαση σε μια κρυπτογραφημένη υπηρεσία υψηλής ακρίβειας για χρήση σε περιόδους κρίσεων. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500120670

Η Γη δεν προστατεύεται από μια πρόσκρουση κομήτη ή αστεροειδούς. Δραματικά απροετοίμαστη είναι η Γη για την έλευση κάποιου απροσδόκητου αστεροειδούς ή κομήτη, επισήμανε επιστήμονας της Αμερικανικής Υπηρεσίας Διαστήματος (NASA) κατά τη διάρκεια παρουσίασης των κινδύνων που αντιμετωπίζει o άνθρωπος από το Διάστημα, αλλά και των πιθανών τρόπων με τους οποίους μπορούν αυτοί να αντιμετωπισθούν. «Το μεγαλύτερο πρόβλημα, ωστόσο, είναι ότι επί του παρόντος δεν μπορούμε να κάνουμε και πολλά πράγματα για να αποσοβήσουμε αυτούς τους κινδύνους», σημείωσε ο δρ Τζόζεφ Νουθ, ερευνητής του Κέντρου Διαστημικών Πτήσεων Γκόνταρντ της NASA. Μιλώντας στο ετήσιο συνέδριο της Αμερικανικής Γεωφυσικής Ενωσης, ο δρ Νουθ επισήμανε ότι οι μεγάλοι και επικίνδυνοι αστεροειδείς και κομήτες είναι εξαιρετικά σπάνια φαινόμενα, συγκριτικά πάντα με τα μικρότερα ουράνια σώματα τα οποία εμφανίζονται να εκρήγνυνται στους νυκτερινούς αιθέρες ή ακόμη να συντρίβονται στην επιφάνεια της Γης. «Ωστόσο, η αλήθεια είναι ότι υπάρχουν και συμβάντα πρόσκρουσης ουράνιων σωμάτων σαν κι αυτά που προκάλεσαν τον αφανισμό των δεινοσαύρων, τα οποία συμβαίνουν ανά 50 ή 60 εκατομμύρια χρόνια. Μπορεί κανείς να ισχυριστεί ότι έχει φθάσει το πλήρωμα του χρόνου, αλλά η αλήθεια είναι ότι κάτι τέτοιο επαφίεται καθαρά στην τύχη», κατέληξε ο δρ Νουθ. Συνήθως οι κομήτες ακολουθούν ουράνια μονοπάτια που απέχουν από τη Γη, αλλά κάποιες φορές τυγχάνει να βρίσκονται στη γειτονιά μας, συνέχισε ο δρ Νουθ, προσθέτοντας ότι μια τέτοια «στενή επαφή» καταγράφηκε το 1996, όταν ένας μεγάλος κομήτης συνετρίβη πάνω στον Δία, ενώ το 2014 ένα αναλόγως ευμέγεθες ουράνιο σώμα πέρασε σε πολύ μικρή απόσταση από τον Κόκκινο Πλανήτη, τον Αρη. Αυτός ο δεύτερος κομήτης εντοπίστηκε 22 μήνες πριν από την προσέγγισή του στον Αρη και προφανώς δεν υπήρχε αρκετός χρόνος προκειμένου να οργανωθεί αποστολή αναχαίτισής του σε περίπτωση που βρισκόταν σε ευθεία σύγκρουσης με τη Γη. «Η κατάσταση θα μπορούσε να είναι δραματική αν σκεφτεί κανείς ότι, για να αποστείλουμε ένα διαστημικό σκάφος, κάπου στο ουράνιο στερέωμα, χρειαζόμαστε προετοιμασία ακόμη και πέντε ετών και εδώ η προειδοποίηση που είχαμε δεν ξεπερνούσε τους 22 μήνες», υπογράμμισε ο δρ Νουθ. Η NASA πρόσφατα εγκαινίασε μια υπηρεσία πλανητικής άμυνας. Ο δρ Νουθ πρότεινε στους ιθύνοντες να κατασκευάσουν έναν πύραυλο αναχαίτισης, ο οποίος να φυλάσσεται για περιστάσεις έκτακτης ανάγκης. Ταυτόχρονα, σε τακτά διαστήματα θα πρέπει να γίνονται και δοκιμές. Επίσης ο δρ Νουθ τόνισε ότι η NASA έχει τη δυνατότητα να μειώσει σημαντικά τον χρόνο προετοιμασίας που απαιτείται για την εκτόξευση ενός διαστημικού σκάφους, παρότι ακόμη και μια τέτοια εξέλιξη πιθανώς να μην αρκεί. Ενας πύραυλος αναχαίτισης, ο οποίος θα μπορεί να εκτοξευθεί μέσα σε ένα χρόνο, κατά πάσα πιθανότητα θα μπορέσει να μας σώσει από την επίσκεψη κάποιου κομήτη και μάλιστα από κάποιο τμήμα του ουράνιου στερεώματος που δεν έχουμε ιδιαίτερα καλή ορατότητα, όπως είναι, παραδείγματος χάριν, η πλευρά του Ηλίου. Επίσης ο δρ Νουθ τόνισε ότι ο ίδιος και οι συνεργάτες τους δεν μιλούν εξ ονόματος των στελεχών της NASA και ότι η δρομολόγηση μιας τέτοιας φιλόδοξης αποστολής επιβάλλει και τη σχετική έγκριση από το Κογκρέσο. Η NASA έχει εντοπίσει το 90% των ουράνιων σωμάτων, που κινούνται στη γειτονιά της Γης, και έχουν διάμετρο μεγαλύτερη του ενός χιλιομέτρου. Αυτά είναι τα σώματα που δυνητικά μπορεί να επιφέρουν την καταστροφή στη Γη. Ωστόσο, ακόμη και πολύ μικρότερα ουράνια σώματα είναι εξαιρετικά επικίνδυνα. Η NASA αναγνώρισε 874 αστεροειδείς, με πλάτος ενός χιλιομέτρου, μεταξύ των 1.748 «πιθανώς επικίνδυνων αστεροειδών». Πάντως, πολλοί επιστήμονες ανησυχούν εξαιτίας της απουσίας στοιχείων και ουσιαστικής γνώσης για ουράνια σώματα όπως είναι οι αστεροειδείς και οι κομήτες. Βίντεο: σκηνές από την ταινία «Αρμαγεδδών» http://www.kathimerini.gr/887820/article/epikairothta/episthmh/anoxyrwth-h-gh-apenanti-se-komhtes

Ενδείξεις παραβίασης της Γενικής Σχετικότητας από το ίδιο πείραμα που δικαίωσε τον Αϊνστάιν. Οι δύο ανιχνευτές Advanced LIGO στις ΗΠΑ πέρασαν στην ιστορία τον Σεπτέμβριο του 2015, όταν έγιναν οι πρώτοι που κατέγραψαν σήματα βαρυτικών κυμάτων, και έτσι επιβεβαίωσαν μία από τις λίγες προβλέψεις της Γενικής Σχετικότητας που μέχρι εκείνη τη στιγμή δεν είχαν επαληθευτεί πειραματικά. Σύμφωνα ωστόσο με επιστήμονες από ιδρύματα στον Καναδά και το Ιράν, είναι πιθανό η συμβολή τους στη φυσική να αποδειχθεί τελικά ακόμη πιο καταλυτική. Κι αυτό γιατί στις ίδιες καταγραφές φαίνεται να υπάρχουν ενδείξεις πως η θεωρία του Αϊνστάιν δεν έχει καθολική ισχύ, αφού παραβιάζεται στις περιοχές γύρω από τις μαύρες τρύπες. Οι ενδείξεις αυτές προέκυψαν από την ανάλυση που έκαναν οι φυσικοί, με επικεφαλής τον Νιάγιες Ασόρντι από το πανεπιστήμιο του Βατερλό στον Καναδά, σε σήματα από τους δύο ανιχνευτές. Όπως έδειξε η ανάλυση, φαίνεται να αντιστοιχούν σε ένα είδος «ηχούς» των κυμάτων, το οποίο αντιβαίνει τη Γενική Σχετικότητα. Τα αποτελέσματα της ομάδας δεν είναι προς το παρόν τελεσίδικα, καθώς η ανάλυση περισσότερων δεδομένων είναι απίθανο να δείξει πως δεν ευσταθούν. Αν όμως αυτό δεν συμβεί, και αποδειχθεί πως αυτή η «ηχώ» όντως υπάρχει, τότε αυτό θα σημαίνει πως η θεωρία του Αϊνστάιν δεν ισχύει στην περιοχή εντός του «ορίζοντα γεγονότων» μίας μαύρης τρύπας, δηλαδή στην περιοχή όπου το βαρυτικό της πεδίο έχει τόσο μεγάλη ένταση, ώστε οποιοδήποτε σώμα ή φωτόνιο βρεθεί στην εμβέλειά του να μην μπορεί να «δραπετεύσει». Τι συμβαίνει όμως στο φως και την ακτινοβολία που «ρουφά» μία μαύρη τρύπα; Εδώ, η Γενική Σχετικότητα και η κβαντική θεωρία, οι δύο πυλώνες της σύγχρονης φυσικής, καταλήγουν σε αντικρουόμενα συμπεράσματα. Στην περίπτωση που ισχύει η κβαντική θεωρία, τότε θα πρέπει να συναντήσει ένα μεγάλο και μυστηριώδη «τοίχο» από σωματίδια υψηλής ενέργειας, ένα «τείχος προστασίας» (firewall) όπως ονομάζεται. Επομένως, είτε το «τείχος προστασίας» όντως υπάρχει, αντιβαίνοντας όμως τότε μία βασική αρχή της Γενικής Σχετικότητας του Αϊνστάιν, είτε είναι αχρείαστο για να εξηγηθεί ο τρόπος με τον οποίο μία μαύρη τρύπα απορροφά και εκπέμπει ακτινοβολία – επειδή είναι λανθασμένος ο τρόπος που οι επιστήμονες ερμηνεύουν την κβαντική φυσική. Μέχρι πρόσφατα, το ερώτημα ήταν καθαρά θεωρητικό, αφού δεν υπήρχε τρόπος για να παρατηρήσουν οι επιστήμονες τι συμβαίνει στον «ορίζοντα γεγονότων» μίας μαύρης τρύπας. Ωστόσο, αυτό άλλαξε από την έναρξη του Advanced LIGO και την ανίχνευση βαρυτικών κυμάτων από τη συγχώνευση μελανών οπών. Κι αυτό γιατί, στην περίπτωση που δεν ισχύει η Γενική Σχετικότητα, και επομένως υπάρχει το «τείχος προασιασίας», τότε μετά τα βαρυτικά κύματα θα πρέπει να εκπέμπεται και ένα είδος «ηχούς» τους. Έτσι, η ομάδα του Ασόρντι δημιούργησε ένα απλό μοντέλο, σύμφωνα με το οποίο οι μαύρες τρύπες δεν περιβάλλονται από έναν συμβατικό «ορίζοντα γεγονότων» αλλά από δομές που λειτουργούν σαν κάτοπτρα. Εφαρμόζοντας το μοντέλο στις τρεις συγχωνεύσεις μελανών οπών που έχει καταγράψει το Advanced LIGO, βρήκαν πόση θα έπρεπε να είναι η χρονική απόσταση της επαναλαμβανόμενης «ηχούς» μετά την εκπομπή των βαρυτικών κυμάτων. Αφότου υπολόγισαν τις τιμές, ανέλυσαν τα δεδομένα από το πείραμα. Έτσι, βρήκαν πως και στις τρεις συγχωνεύσεις, οι θεωρητικές τιμές συμφωνούσαν με τα νούμερα που προέκυψαν από την ανάλυση των παρατηρήσεων. Η ομάδα παραδέχεται πως μπορεί στην πορεία να αποδειχθούν τυχαίες διακυμάνσεις τα νούμερα που φαίνεται να παραπέμπουν στον «αντίλαλο» των βαρυτικών κυμάτων. Οριστική απάντηση θα προκύψει από τη μελέτη ακόμη περισσότερων συγχωνεύσεων, που αναμένεται να εντοπίσει το Advanced LIGO στη δεύτερη φάση λειτουργίας του, η οποία ξεκίνησαν πριν από μερικές εβδομάδες. http://www.naftemporiki.gr/story/1183273/endeikseis-parabiasis-tis-genikis-sxetikotitas-apo-to-idio-peirama-pou-dikaiose-ton-ainstain

H ανίχνευση βαρυτικών κυμάτων σημαντικότερη εξέλιξη στη Φυσική το 2016. Ήταν βέβαια αναμενόμενο: η ανίχνευση βαρυτικών κυμάτων που επιβεβαίωσε φέτος μια από τις τελευταίες προβλέψεις του Αϊνστάιν ανακηρύχθηκε η κορυφαία ανακάλυψη στη Φυσική για το 2016 από το περιοδικό Physics World. Τα βαρυτικά κύματα είναι «ρυτιδώσεις» του χωροχρόνου, που προκαλούνται από βίαια κοσμικά συμβάντα, όπως η σύγκρουση μεταξύ μαύρων οπών. Είχαν προβλεφθεί θεωρητικά στο πλαίσιο της Γενικής Σχετικότητας, ανιχνεύθηκαν όμως για πρώτη φορά τον Φεβρουάριο από τους ανιχνευτές LIGO στις ΗΠΑ. Περισσότερα από 80 πανεπιστήμια και άλλοι ερευνητικοί φορείς από όλο τον κόσμο συμμετέχουν στην κοινοπραξία LIGO, με επικεφαλής ερευνητές από τα αμερικανικά πανεπιστήμια ΜΙΤ και Caltech. Οι υπόλοιπες εξελίξεις που συμπληρώνουν το Top 10 του Physics World: Η δημιουργία και μέτρηση της κβαντικής διεμπλοκής ανάμεσα σε ζεύγη διαφορετικών ιόντων. Η μηχανή που αποτελείται από ένα μόνο άτομο. Η δημιουργία ενός άκρως ευαίσθητου, μικρού και φθηνού μετρητή βαρύτητας. Η δημιουργία μιας γάτας του Σρέντιγκερ που ζει και πεθαίνει σε δύο κουτιά ταυτόχρονα. Η μέτρηση της αρνητικής διάθλασης των ηλεκτρονίων στο γραφένιο. Η ανακάλυψη του πλησιέστερου στη Γη βραχώδους εξωπλανήτη στον Εγγύτατο του Κενταύρου. Το πυρηνικό ρολόι με βάση το θόριο-229. Ένας νέος φακός μικροσκοπίου που συνδυάζει μεγάλο οπτικό πεδίο και υψηλή ανάλυση. Η προσομοίωση των αλληλεπιδράσεων μεταξύ θεμελιωδών σωματιδίων με τη χρήση κβαντικού υπολογιστή. https://www.youtube.com/watch?v=TNhI57b9JOc http://physicsgg.me/2016/12/13/h-%ce%b1%ce%bd%ce%af%cf%87%ce%bd%ce%b5%cf%85%cf%83%ce%b7-%ce%b2%ce%b1%cf%81%cf%85%cf%84%ce%b9%ce%ba%cf%8e%ce%bd-%ce%ba%cf%85%ce%bc%ce%ac%cf%84%cf%89%ce%bd-%cf%83%ce%b7%ce%bc%ce%b1%ce%bd%cf%84%ce%b9/

Σχέδια για νανοδιαστημόπλοια που θα φτάσουν στο Άλφα του Κενταύρου σε 20 χρόνια. Σε συνεργασία με το KAIST (Korean Institute of Science and Technology) η NASA εργάζεται πάνω στην ανάπτυξη μικροσκοπικών διαστημοπλοίων, φτιαγμένων από ένα και μόνο τσιπ πυριτίου, που θα μείωναν δραστικά τους χρόνους που χρειάζονται για την εξερεύνηση άλλων ηλιακών συστημάτων. Όπως αναφέρεται σε σχετικό δημοσίευμα του IEEE Spectrum, η εν λόγω έρευνα παρουσιάστηκε στο International Electron Devices Meeting στο Σαν Φρανσίσκο. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς των ερευνητών, εάν ένα τσιπ πυριτίου χρησιμοποιηθεί ως διαστημόπλοιο, εκτιμάται πως θα μπορούσε να ταξιδεύει με ταχύτητα του 1/5 αυτής του φωτός και να φτάσει το κοντινότερο σε εμάς άστρο μέσα σεο «μόλις» 20 χρόνια- δηλαδή 100 φορές πιο γρήγορα από ό,τι θα μπορούσε να το κάνει ένα «συμβατικό» διαστημόπλοιο, βάσει των σημερινών τεχνολογιών. Ωστόσο, 20 χρόνια στο διάστημα και πάλι είναι μεγάλο χρονικό διάστημα για ένα συνηθισμένο τσιπ, λόγω των ακραίων συνθηκών (θερμοκρασία κ.α.) και της ακτινοβολίας. Οι επιλογές για αυτό είναι δύο: Η μία επιλογή είναι η επιλογή μιας διαδρομής που θα ελαχιστοποιεί την έκθεση σε αυτές τις συνθήκες, η οποία όμως αυξάνει τον χρόνο. Η άλλη προσέγγιση, την οποία υποστηρίζουν οι ερευνητές, είναι να αφήνονται οι συσκευές να υποστούν τις ζημιές, αλλά να ενσωματώνουν τεχνολογία «αυτοθεραπείας». Τεχνολογία τέτοιου τύπου υπάρχει εδώ και αρκετά χρόνια, και στο πλαίσιο της συγκεκριμένης μελέτης προτείνεται η χρήση τρανζίστορ με νανοκαλώδια, που έχουν αποτέλεσμα τη θέρμανση του τσιπ και τη θεραπεία/ επιδιόρθωση προβλημάτων που προκύπτουν από την ακτινοβολία. Σύμφωνα με το KAISΤ, τα τρανζίστορ αυτά είναι ιδανικά για το διάστημα, γιατί δεν επηρεάζονται από την ακτινοβολία. http://www.naftemporiki.gr/story/1182606/sxedia-gia-nanodiastimoploia-pou-tha-ftasoun-sto-alfa-tou-kentaurou-se-20-xronia

Το τρυπάνι του ρόβερ Curiosity κόλλησε στον Άρη. Το μικρό τρυπάνι που χρησιμοποιεί το ρόβερ Curiosity της NASA για να παίρνει δείγματα από το έδαφος του Άρη, αντιμετωπίζει κάποιο τεχνικό πρόβλημα και αδυνατεί να κινηθεί. Οι μηχανικοί και επιστήμονες στο κέντρο ελέγχου προσπαθούν να λύσουν το πρόβλημα, το οποίο έχει οδηγήσει σε αναγκαστική διακοπή τις «βόλτες» του ρόβερ, το οποίο ανέβαινε αργά στο όρος Σαρπ, όπου υπάρχουν αυξανόμενες ενδείξεις για συνθήκες φιλικές προς τη ζωή κάποτε. Το Curiosity -ένα κινητό επιστημονικό εργαστήριο- έφθασε στον γειτονικό πλανήτη πριν από τέσσερα χρόνια και από τότε παίρνει συνεχώς δείγματα αρειανού εδάφους, στα οποία κάνει χημικές αναλύσεις. Σήμερα βρίσκεται σε απόσταση περίπου 200 μέτρων από εκεί όπου προσεδαφίστηκε τον Αύγουστο του 2012. Το τεχνικό πρόβλημα εμφανίσθηκε πριν από μια εβδομάδα και, ενώ αρχικά θεωρήθηκε ότι αντιμετωπίσθηκε, επανεμφανίσθηκε ακόμη πιο έντονα, όπως έκαναν γνωστό οι επιστήμονες της NASA στο διεθνές συνέδριο της Αμερικανικής Γεωφυσικής Ένωσης στο Σαν Φρανσίσκο, σύμφωνα με το πρακτορείο Ρόιτερς. Στο ίδιο συνέδριο, ερευνητές ανακοίνωσαν ότι για πρώτη φορά ανίχνευσαν στον Άρη το χημικό στοιχείο βόριο. Η παρουσία του -η οποία διευκολύνει το σχηματισμό του σακχάρου ριβόζης και του μορίου του RNA (που υπάρχει σε όλα τα κύτταρα των έμβιων γήινων όντων)- πιθανώς αποτελεί άλλη μια ένδειξη ότι κάποτε ο «κόκκινος» πλανήτης είχε συνθήκες φιλικές προς τη ζωή. http://www.tanea.gr/news/science-technology/article/5414278/to-trypani-toy-rober-curiosity-kollhse-ston-arh/

Τα αποτελέσματα της υπουργικής συνόδου για την διαστημική πολιτική της Ευρώπης. Στην Λουκέρνη της Ελβετίας διεξήχθη στις αρχές Δεκεμβρίου μια ξεχωριστή σύνοδος κορυφής. Οι έχοντες αρμοδιότητες για την διαστημική πολιτική υπουργοί ή αρμόδιοι κυβερνητικοί παράγοντες των ευρωπαϊκών κρατών αποφάσισαν για το μέλλον ορισμένων από τις πιο σημαντικές αποστολές, όπως είναι ο Διεθνής Διαστημικός Σταθμός και η αποστολή ExoMars. Πρόκειται για μια σύνοδο κορυφής σε επίπεδο υπουργών που διεξάγεται κάθε δύο χρόνια, διαρκεί δύο ημέρες και μετέχουν οι εκπρόσωποι των 22 κρατών μελών του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος. Μετά την παραδοσιακή οικογενειακή φωτογραφία, οι πόρτες έκλεισαν και ξεκίνησε η συζήτηση για τα μεγάλα ζητήματα. Δεν είναι πάντα εύκολο να υπάρξουν συμφωνίες σε μια σύνοδο υπουργών. Όμως τελικά γίνονται οι απαραίτητες υποχωρήσεις και μετά από πυρετώδεις συζητήσεις, επιτυγχάνεται. Η σύνοδος στην Λουκέρνη διεξήχθη έναν μήνα αφότου πριν το διαστημικό σκάφος Schiaparelli της αποστολής ExoMars συνετρίβη στον Άρη αντί να προσεδαφιστεί ομαλά. Με την ευρύτερη αποστολή ExoMars να αντιμετωπίζει ένα έλλειμμα 436 εκατομμυρίων ευρώ, οι γνώστες της διαστημικής βιομηχανίας παραδέχθηκαν ότι υπήρχε κίνδυνος να εγκαταλειφθεί αυτό το κοινό ευρωρωσικό πρότζεκτ. Ο Tζόρτζιο Βιντσέτσο εξηγεί: «Για την ακρίβεια, είχαμε μερικές αμφιβολίες. Ωστόσο η εμπιστοσύνη στην αποστολή αυτή προέκυπτε από το γεγονός ότι όλοι όσοι έπρεπε να ξέρουν, ήξεραν ότι ήδη βρισκόμαστε σε πορεία συνέχισης. Εργαζόμασταν σαν να υπήρχε ούτως ή άλλως όλη η χρηματοδότηση». Αυτή η επιλογή να συνεχίζεται κανονικά η ανάπτυξη της αποστολής ExoMars αποδείχθηκε η ορθή, καθώς η ιταλική κυβέρνηση έθεσε τον πήχη ψηλά υποσχόμενη επιπλέον βοήθεια ύψους 35 εκατ. ευρώ. Η αρμόδια υπουργός εξήγησε ότι η συγκεκριμένη αποστολή βρισκόταν ψηλά στην λίστα προτεραιοτήτων της ιταλικής κυβέρνησης. Με τη Μεγάλη Βρετανία και την Γαλλία να αυξάνουν επίσης τα μερίδιά τους, εξασφαλίστηκε η χρηματοδότηση που χρειάζεται ώστε η αποστολή του σκάφους να ολοκληρωθεί το 2020. Χρηματοδότηση αναζητήθηκε ακόμα στην σύνοδο της Λουκέρνης για τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος συμφώνησε να τον χρηματοδοτήσει ως το 2024. Όμως το μεγάλο ερώτημα παραμένει σχετικά με το πότε θα αντικατασταθεί και από τι. Η πρόεδρος του εκτελεστικού συμβουλίου Πασκάλ Ερενφρόιντ σχολίασε: «Η Γερμανία έκανε μια αρκετά δυνατή χρηματική συμβολή που επιτρέπει την παράταση της λειτουργίας του Διεθνή Διαστημικού Σταθμού μέχρι το 2024. Η κυβέρνησή μας δεσμεύθηκε για την εν λόγω περίοδο. Τι θα συμβεί μετά στον Διαστημικό Σταθμό, αυτό είναι κάτι το οποίο θα πρέπει τώρα, τον επόμενο χρόνο, να συζητήσουμε με όλους τους ευρωπαίους εταίρους μας». Ο Γάλλος Ζαν Ιβ Λεγκάλ αναφέρει: «Το μέλλον θα αποφασιστεί μέσα από συζητήσεις με τους συμμετέχοντες στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Είμαστε βέβαιοι ότι θα υπάρξει συνέχιση της έρευνας. Μιλάμε για την σελήνη, για τον Άρη. Πάντα πίστευα ότι το ένα δεν αποκλείει το άλλο». Παρ 'όλα αυτά, δεν ήταν όλα εύκολα στη Λουκέρνη, ιδίως για την αποστολή AIM που έχει ως στόχο να ανακατευθύνει έναν αστεροειδή. Έχει ως στόχο να δημιουργήσει τις άμυνες ώστε να μπορεί η γη να υπερασπιστεί τον εαυτό της από έναν αστεροειδή, αλλά δεν μπόρεσε να λάβει την χρηματοδότηση άνω των 100 εκατομμυρίων ευρώ που απαιτούνται για να προχωρήσει. Γιατί δεν τα κατάφερε; Η Πασκάλ Ερενφρόιντ αναφέρει: «Είχαμε να βάλουμε πολλά χρήματα. Όλες οι χώρες έπρεπε να πληρώσουν πολλά για να διασφαλίσουμε την συνέχιση του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού και της αποστολής ExoMars, και άλλα προγράμματα επίσης. Αυτός ήταν ο λόγος, δεν είχε να κάνει με την έλλειψη ενδιαφέροντος». Συνεπώς, το συμπέρασμα είναι ότι ένα συνολικό ποσό 508 εκατ. ευρώ τον χρόνο θα δαπανάται σε διαστημικές αποστολές στο προσεχές μέλλον, όπου προγραμματίζεται να λανσαριστούν μερικά νέα πρότζεκτ. Ο Ντέιβιντ Πάρκερ του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος αναφέρει: «Το 2018 θα είναι μια καταπληκτική χρονιά. Εμείς πάμε για να ξεκινήσουμε το James Webb Space Telescope, το μεγαλύτερο διαστημικό τηλεσκόπιο που έχει κατασκευαστεί ποτέ. Η ευρωπαϊκή αποστολή BepiColombo ετοιμάζεται για τον Ερμή. Εργαζόμαστε για το επιστημονικό πρόγραμμα μιας αποστολής στον Δία και τους παγωμένους δορυφόρους του, κάτι που θα είναι κάτι το φανταστικό. Επίσης, το Ariane 5 θα αντικατασταθεί σταδιακά μέχρι το 2020 από το Ariane 6, το οποίο θα είναι πιο ευέλικτο και με λιγότερο κόστος. Εκατομμύρια θα συνεχίσουν να δαπανώνται για τα μέσα παρατήρησης και τηλεπικοινωνιών. Εκατομμύρια ευρώ, τα οποία οι υπουργοί έσπευσαν να θυμίζουν ότι θα επιστρέψουν στην αγορά μέσα από συμβάσεις με επιχειρήσεις σε ολόκληρη την ήπειρο. Ο Γάλλος γενικός γραμματέας έρευνας και τεχνολογίας Τιερί Μαντόν εξηγεί: «Χρειαζόμαστε μια μικρή σουηδική εταιρεία σε έναν συγκεκριμένο τομέα, θέλουμε τους γερμανούς, θέλουμε τους ιταλούς θέλουμε τους γάλλους, θέλουμε την ευρωπαϊκή διαστημική ομάδα να ενώνει, να είναι ισότιμη για παράδειγμα με τους Αμερικανούς, που δαπανούν δέκα φορές περισσότερα από εμάς στην Ευρώπη για τα ίδια ακριβώς πράγματα». Η υπουργική σύνοδος ολοκληρώθηκε εγκρίνοντας έναν προϋπολογισμό 10.3 δισ. ευρώ για τα επόμενα τρία με οκτώ χρόνια, λίγο πιο κάτω από τα 11 δισ. που ζητούσε ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος αλλά ένα ξεκάθαρο σημάδι για το ενδιαφέρον και την εμπιστοσύνη των πολιτικών στην έρευνα που γίνεται αναφορικά με το διάστημα. http://www.esa.int/spaceinvideos/Videos/2016/12/ESA_Euronews_Ministerial_2016_Europe_s_future_in_space http://www.esa.int/ell/ESA_in_your_country/Greece/Ta_apotelhesmata_tes_ypoyrgikhes_synhodoy_gia_ten_diastemikhe_politikhe_tes_Eyrhopes Μαθαίνοντας σε έναν παλιό δορυφόρο νέα κόλπα. Ο XMM-Newton είναι ένας από τους παλαιότερους δορυφόρους της Ευρώπης και αποτελεί ένα από το πιο παραγωγικά αστρονομικά παρατηρητήρια σε τροχιά, ερευνώντας το «καυτό» σύμπαν των ακτίνων Χ. Χάρη στην ομαδική προσπάθεια και την τεχνική καινοτομία, ο δορυφόρος αυτός βρίσκεται στο σωστό δρόμο ώστε να συνεχίσει να πετάει για αρκετό καιρό ακόμα. Ο XMM-Newton, ένα τηλεσκόπιο της ESA σε τροχιά για την παρατήρηση των ακτίνων X, εκτοξεύθηκε 17 χρόνια πριν και έχει βοηθήσει τους επιστήμονες ανά τον κόσμο να κατανοήσουν κάποια από τα πιο μυστηριώδη γεγονότα του Σύμπαντος μας, από το τι συμβαίνει μέσα και γύρω από τις μαύρες τρύπες, έως και το πώς σχηματίστηκαν οι γαλαξίες. Στα 3800 κιλά, ο μήκους 10 μέτρων XMM-Newton είναι ο μεγαλύτερος επιστημονικός δορυφόρος που έχει κατασκευαστεί ποτέ στην Ευρώπη και οι τηλεσκοπικοί του καθρέπτες οι πιο ευαίσθητοι που έχουν αναπτυχθεί ποτέ. Αναμένοντας να συνεχίσει την λειτουργία του για μια δεκαετία ακόμα, το ανθεκτικό αυτό διαστημικό σκάφος έχει εκπλήξει ευχάριστα όλους πετώντας για περίπου δύο δεκαετίες – και χωρίς να παρουσιάζει σημάδια να εγκαταλείψει την πορεία του. Η επιτυχία του XMM-Newton έγινε δυνατή όχι μόνο εξαιτίας της στιβαρής κατασκευής του σκάφους, αλλά και λόγω της στενής συνεργασίας ανάμεσα στο κέντρο αστρονομίας της ESA στην Ισπανία,κοντά στη Μαδρίτη, και τους ελεγκτές της αποστολής στο κέντρο επιχειρήσεων της ESA στο Ντάρμσταντ της Γερμανίας. Ο συνολικός αριθμός των 4775 επιστημονικών δημοσιεύσεων έως σήμα, με 358 μόνο αυτή τη χρονιά, είναι ένα εντυπωσιακό ρεκόρ της επιστημονικής επιτυχίας της αποστολής, καλύπτοντας πάρα πολλές περιοχές της αστροφυσικής," σημειώνει ο επιστήμονας του έργου Norbert Schartel. Όμως, για να διατηρηθεί «υγιής» ο δορυφόρος για τρίτη δεκαετία σημαίνει ότι η ομάδα πρέπει να συνεχίσει να αναπτύσσει και να δοκιμάζει νέες τεχνικές ελέγχου. Για παράδειγμα, μία σύνθετη αλλαγή στο σύστημα ελέγχου της τροχιάς έχει μειώσει στο μισό την κατανάλωση καυσίμων. Αρχικά, η διατήρηση του XMM σε τροχιά θα απαιτεί περιστασιακές προωθητικές πυροδοτήσεις, περίπου μία ανά ημέρα, και αυτό σημαίνει κατανάλωση καυσίμων. "Έχουμε αρκετή ποσότητα καυσίμων και κατά τη διάρκεια της χρονιάς έχουμε βρει πώς να χρησιμοποιήσουμε όλο και λιγότερα καύσιμα για να διατηρηθεί η επιστημονική μας τροχιά.",αναφέρει ο Marcus Krisch, διευθυντής των επιχειρήσεων του σκάφους. "Τα καύσιμα κατανέμονται σε τέσσερις ξεχωριστές δεξαμενές, αλλά η κύρια δεξαμενή αδειάζει πρώτα. Ο σχεδιασμός σημαίνει ότι δεν μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τα εναπομείναντα καύσιμα σε άλλες δεξαμενές, οπότε τα μεταφέρουμε όλα στη δεξαμενή 1. Αυτό θα μας βοηθήσει να συνεχίσουμε τις επιστημονικές επιχειρήσεις στην ερχόμενη δεκαετία." Σαν μέρος της διαδικασίας, η ομάδας ελέγχου της πτήσης του XMM επέστρεψε στο τεράστιο, γενικού σκοπού, Κεντρικό Δωμάτιο Ελέγχου της ESA στον έλεγχο της αποστολής το Νοέμβριο - η πρώτη φορά από την εκτόξευση το 1999 – για πέντε ημέρες εντατικών προσομοιώσεων. Η ομάδα ουσιαστικά δουλεύει από ένα μικρότερο, ειδικό δωμάτιο το οποίο μοιράζεται μαζί με τις ομάδες των αποστολών Integral και Gaia . Οι προσομοιώσεις έλεγξαν τις διαδικασίες που θα χρησιμοποιηθούν για τη μεταφορά των καυσίμων και για την επαναρύθμιση του XMM για να λειτουργήσει πέρα από το 2017. Κανείς δεν το έχει πραγματοποιήσει ποτέ αυτό. "Όχι και πολλά διαστημικά σκάφη χρησιμοποιούν το ειδικά σχεδιασμένο σύστημα δεξαμενής καυσίμων όπως στο XMM," λέει ο Nikolai von Krusenstiern, μηχανικός των επιχειρήσεων του σκάφους. "Από όσο είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε, κανένας δεν έχει ολισθήσει καύσιμα από μία δεξαμενή σε άλλη με ένα σχεδιασμό δεξαμενής όπως ο δικός μας, σε δορυφόρο σε τροχιά, και θέλουμε να πάρει όσο χρόνο είναι απαραίτητο για να ελαχιστοποιήσουμε κάθε ρίσκο για την αποστολή." Ανεφοδιασμός από δεξαμενή σε δεξαμενή δεν έχει ποτέ προβλεφθεί σε αρχικές προδιαγραφές – καθώς η πτήση του ΧΜΜ δεν είχε προγραμματιστεί να διαρκέσει τόσο πολύ - έτσι καμία διαδικασία δεν αναπτύχθηκε από τον κατασκευαστή Astrium (Airbus Defence & Space πλέον). "Η Airbus είναι πολύ εξυπηρετική – μας βοήθησαν ακόμα και να έρθουμε σε επαφή με τον αποσυρθέντα πλέον σχεδιαστή του συστήματος καυσίμων για να μας βοηθήσει να σχεδιάσουμε με ασφάλεια τις διαδικασίες", αναφέρει ο Nikolai. Η τρίτη δεκαετία του ΧΜΜ Η ομάδα θα αναλύσει τώρα τα αποτελέσματα των προσομοιώσεων του προηγούμενου μήνα με στόχο την επαναρύθμιση του σκάφους μέσα στο 2017. Αυτό θα συμπληρώσει την προσεκτική βελτιστοποίηση των διαδικασιών του ελέγχου πτήσης που έχουν ήδη ξεκινήσει, και θα διατηρήσουν τους προωθητήρες του XMM ώστε να πυροδοτούνται – και το σκάφος να πετάει αξιόπιστα – έως και το 2023. Μετά από αυτό, η ομάδα θα έχει στα χέρια της ένα επιβεβαιωμένο σχέδιο χαμηλού ρίσκου για να διεξάγει τον ανεφοδιασμό καυσίμων, ο οποίος από τότε και στο εξής θα διατηρήσει το σκάφος στην επιστημονική αποστολή του για τρίτη δεκαετία. "Ο χρόνος που ξοδεύτηκε σε εκπαίδευση και προσομοιώσεις τον προηγούμενο μήνα ήταν τεράστιας αξίας για ολόκληρη την ομάδα" αναφέρει ο Marcus. "Δουλέψαμε όλοι μαζί για να επινοήσουμε μία σταθερή λύση για τις επόμενες δεκαετίες του XMM, και οι μηχανικοί κέρδισαν εξαιρετική εκπαιδευτική εμπειρία που μπορούν να χρησιμοποιήσουν για το ΧΜΜ ή ακόμα και να τη μεταφέρουν μαζί τους εάν ανατεθούν σε άλλες αποστολές." http://www.esa.int/ell/ESA_in_your_country/Greece/Mathahinontas_se_henan_paliho_doryphhoro_nhea_kholpa

Εξωπλανήτης με ατμόσφαιρα από ζαφείρια και ρουμπίνια! Ο καιρός θα είναι νεφελώδης με πιθανότητα...πολύτιμων λίθων. Ένας μεγάλος εξωπλανήτης σε απόσταση 1.044 ετών φωτός από τη Γη διαθέτει μάλλον πανέμορφα σύννεφα στην ατμόσφαιρά του, τα οποία πιθανώς περιέχουν τα συστατικά από τα οποία δημιουργούνται τα ρουμπίνια και τα ζαφείρια. Ο εντοπισμός πλανητών σε άλλα αστρικά συστήματα στον γαλαξία μας έχει γίνει πλέον σχεδόν καθημερινή υπόθεση. Τον τελευταίο καιρό μάλιστα οι επιστήμονες χάρις στον στόλο των ισχυρών διαστημικών τηλεσκοπίων εκτός από το να εντοπίζουν εξωπλανήτες καταφέρνουν να τους μελετούν. Μέχρι σήμερα έχουν γίνει αναλύσεις και εκτιμήσεις για τις ατμοσφαιρικές συνθήκες ορισμένων εξωπλανητών. Ομάδα αστρονόμων από την Ιρλανδία και την Αγγλία με δημοσίευση τους στην επιθεώρηση «Nature Astronomy» παρουσιάζουν το πρώτο μετεωρολογικό δελτίο εξωπλανήτη που βασίζεται σε άμεσες παρατηρήσεις καιρικών μεταβολών. Οπως διαπίστωσαν ο HAT-P-7b που βρίσκεται σε απόσταση 1.044 ετών φωτός από τη Γη διαθέτει πανέμορφα σύννεφα στην ατμόσφαιρά του, τα οποία πιθανώς περιέχουν τα συστατικά από τα οποία δημιουργούνται τα ρουμπίνια και τα ζαφείρια. Είναι γνωστό στο ηλιακό μας σύστημα ότι οι πλανήτες όπως ο Δίας και ο Κρόνος εμφανίζουν μια μεγάλη ποικιλία -συνήθως ταραγμένων- καιρικών συνθηκών. Όμως οι εξωπλανήτες είναι πολύ μακριά για να διακρίνει κανείς μεταβολές στα νέφη ή στους ανέμους τους. Οι ερευνητές, που έβαλαν στο στόχαστρό τους τον εξωπλανήτη HAT-P-7b, μελετώντας στοιχεία τεσσάρων ετών από το διαστημικό τηλεσκόπιο Kepler, διαπίστωσαν περιοδικές μεταβολές στη φωτεινότητά του. Ο γιγάντιος αέριος εξωπλανήτης, που είχε ανακαλυφθεί το 2008, είναι περίπου 40% μεγαλύτερος από τον Δία και 16 φορές μεγαλύτερος από τη Γη. «Ψήνεται» στους 1.927 βαθμούς Κελσίου -συνεπώς ούτε λόγος για φιλικές προς τη ζωή συνθήκες- επειδή βρίσκεται σε πολύ κοντινή τροχιά στο άστρο του, που είναι διπλάσιο από τον Ήλιο μας, διαγράφοντας μια πλήρη περιφορά μόνο κάθε δύο μέρες (το έτος του). Καθώς διαπιστώθηκε ότι οι φωτεινές περιοχές του δεν είναι σταθερές, αλλά μετακινούνται, οι αστρονόμοι συμπέραναν ότι υπάρχει νεφοκάλυψη που μεταβάλλεται λόγω των ανέμων. Μόνο που τα νέφη αυτά δεν θα είναι όπως τα γήινα, αλλά εκτιμάται ότι μπορεί να είναι πολύ πιο εντυπωσιακά, καθώς πιθανώς δημιουργούνται -λόγω των καυτών θερμοκρασιών- από την εξαέρωση ορυκτών όπως το κορούνδιο, παραλλαγές του οποίου στη Γη αποτελούν τα ρουμπίνια και τα ζαφείρια. Όταν λειτουργήσουν τα ισχυρότερα τηλεσκόπια James Webb της NASA, καθώς επίσης τα CHEOPS και PLATO του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος, οι αστρονόμοι θα μπορέσουν να μελετήσουν καλύτερα τις ατμόσφαιρες και τα νέφη τέτοιων εξωπλανητών, ψάχνοντας ακόμη και για ίχνη ζωής. http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=851297

Έλληνας αστρονόμος ανακάλυψε την ισχυρότερη και φωτεινότερη έκρηξη σούπερ-νόβα. Πριν από 11 μήνες αστρονόμοι εντόπισαν μια λάμψη φωτός περίπου 500 δισ. φορές πιο λαμπρή από τον Ηλιο και 20 φορές πιο έντονη από όλη μαζί τη λάμψη του γαλαξία μας! Πρόκειται για την πιο ισχυρή λάμψη που εντοπιστεί μέχρι σήμερα στο Σύμπαν και οι ειδικοί θεώρησαν ότι ένα τέτοιο φαινόμενο δεν θα μπορούσε να έχει άλλη πηγή από το πιο βίαιο κοσμικό φαινόμενο, μια έκρηξη υπερκαινοφανούς αστέρα (ένα σούπερνόβα). Το φαινόμενο έλαβε την ονομασία (ASASSΝ-15lh). Τώρα όμως, μετά από νέες παρατηρήσεις, ερευνητές με επικεφαλής έναν έλληνα αστρονόμο της διασποράς, ανακάλυψαν ότι στην πραγματικότητα -ή τουλάχιστον κατά πάσα πιθανότητα- επρόκειτο για κάτι άλλο, ακόμη πιο εξωτικό: τον θάνατο ενός τεράστιου άστρου, το οποίο έκανε το λάθος να περάσει πολύ κοντά από μια υπερμεγέθη μελανή οπή. Σύμφωνα με τους ερευνητές καθώς το άστρο έπεφτε με ταχύτητα στα βαρυτικά δίχτυα της μαύρης τρύπας εξέπεμψε αυτή την τρομερή λάμψη σαν να ήθελε με αυτόν τον τρόπο να στρέψει πάνω του το βλέμμα όλου του Σύμπαντος λίγο πριν εξαφανιστεί από αυτό. Ομάδα αστρονόμοι, με επικεφαλής τον Γιώργο Λελούδα, μεταδιδακτορικό ερευνητή του Ινστιτούτου Επιστημών Weizmann του Ισραήλ και του Κέντρου Σκοτεινής Κοσμολογίας του Ινστιτούτου Νιλς Μπορ της Δανίας συνδύασαν παρατηρήσεις δέκα μηνών από επίγεια και διαστημικά τηλεσκόπια, μεταξύ των οποίων του Ευρωπαϊκού Νοτίου Αστεροσκοπείου (ESO) στη Χιλή και το Hubble της NASA. «Μια τεράστια μαύρη τρύπα ασκεί πελώριες βαρυτικές δυνάμεις πάνω σε οποιοδήποτε άστρο που την πλησιάζει πολύ και βασικά το κάνει κομμάτια, μετατρέποντάς το σε σπαγκέτι», ανέφερε ο Λελούδας. Ένας τέτοιος θάνατος άστρου από μαύρη τρύπα είχε παρατηρηθεί μόνο δέκα φορές έως τώρα, αλλά κανείς δεν ήταν τόσο θεαματικός όσο ο συγκεκριμένος. Η εν λόγω περιστρεφόμενη μαύρη τρύπα στο κέντρο του μακρινού γαλαξία εκτιμάται ότι έχει μάζα τουλάχιστον 100 εκατομμύρια φορές μεγαλύτερη από τον Ήλιο μας. Η μελέτη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Nature Astronomy». Ο Γ.Λελούδας αποφοίτησε το 2001 από το Τμήμα Φυσικής του Πανεπιστημίου Αθηνών και έκανε το διδακτορικό του στο Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης στη Δανία. Από το 2014 είναι ερευνητής στο ισραηλινό Ινστιτούτο Επιστημών Weizmann. http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=851310

«StarChip»: Σχεδιάζεται το διαστρικό διαστημόπλοιο που θα ταξιδεύει με το 1/5 της ταχύτητας του φωτός. Διαστρικά ταξίδια, επαφές με άλλους λαούς στον Γαλαξία μας... Πρόκειται για επιστημονική φαντασία, ή για μία -έστω και μακρινή- πραγματικότητα; Σύμφωνα με τη NASA και τον μεγαλύτερο εν ζωή επιστήμονα στον πλανήτη, Στίβεν Χώκινγκ όχι μόνο δεν αποτελούν επιστημονική φαντασία, αλλά σύντομα, η ανθρωπότητα θα είναι σε θέση να πραγματοποιήσει -όχι ένα βήμα- αλλά ένα άλμα, πολύ μεγαλύτερο από εκείνο που έκανε ο Νηλ Άρμστρονγκ πατώντας στο φεγγάρι, πριν από αρκετές δεκαετίες. Η NASA σε συνεργασία με τον Στίβεν Χώκινγκ, σχεδιάζουν την κατασκευή ενός διαστημοπλοίου, το οποίο θα έχει τη δυνατότητα να ταξιδεύει με το 1/5 της ταχύτητας του φωτός. Αυτό σημαίνει ότι το «StarChip», όπως θα είναι το όνομά του, θα μπορεί να ταξιδέψει στο πιο κοντινό άστρο, στον Άλφα του Κενταύρου, σε μόλις 20 χρόνια, κάνοντας πραγματικότητα ένα σενάριο, που μόνο στο... Star Wars και στο Star Trek και σε άλλες παρόμοιες κινηματογραφικές παραγωγές είχαμε τη δυνατότητα να παρακολουθούμε. Ο Στίβεν Χώκινγκ παρουσίασε το πλάνο του τον περασμένο Απρίλιο και την ανάπτυξή του ανέλαβε μία ομάδα επιστημόνων από την Κορέα. Το μεγάλο θέμα που προέκυψε, είναι το αν θα αντέξει το σκάφος ένα ταξίδι 20 χρόνων. Στο σημείο αυτό ενεπλάκη στο project η NASA. Η Διαστημική Υπηρεσία πρότεινε διάφορες λύσεις, προκειμένου να αντιμετωπιστεί η φθορά από την ακτινοβολία του διαστήματος. Όπως φαίνεται βρέθηκε λύση, η οποία θα παρουσιαστεί σε συνέντευξη Τύπου το αμέσως επόμενο διάστημα. Αρχικά, θα παραμεριστούν όσες περιοχές είναι καταγεγραμμένες ως «υψηλής ακτινοβολίας». Στη διάρκεια των 20 χρόνων του ταξιδιού, ωστόσο, αποκλείεται να μην υπάρξει «επαφή» με αυτές τις «θανατηφόρες» ακτινοβολίες. Η δεύτερη πρότραση αφορά την ενίσχυση του σκάφους με «ασπίδες» κατά της ακτινοβολίας, η οποία καταστρέφει τα ηλεκτρονικά συστήματα. Σε αυτήν την περίπτωση, όμως, το διαστημόπλοιο θα βαρύνει και θα αυξηθεί πολύ σε όγκο. Η τρίτη πρόταση της NASA αφορούσε την κατασκευή του σκάφους από ειδική σιλικόνη, η οποία θα... αυτοδιορθώνεται! Η τεχνολογία επιτρέπει πλέον διαστρικά ταξίδια. Το όνειρο της μετάβασης σε άλλο ηλιακό σύστημα μέσα στα όρια μίας ανθρώπινης γενιάς, όπως φαίνεται, δεν αποτελεί ουτοπία. Το μέλλον... γίνεται παρόν και ο άνθρωπος είναι έτοιμος να πραγματοποιήσει το επόμενο βήμα, όχι μόνο για τον πολιτισμό του, αλλά -κυρίως- για την επιβίωσή του ως είδος. Σχολιο:Οταν ξεκινούσα την Διαστημική Εξερευνηση στις 23/10/2007 εγραφα τον χρονο προσεγγισης των πλανητων του ηλιακου μας συστηματος με την ταχυτητα 11,6Km/sec(Σημερινή δυνατή) και με μια υποθετικη ταχυτητα 30Km/sec δηλαδη το 1/1000 της ταχυτητας του φωτος. Αποσταση απο την Γη (σε εκατ.χιλ*) Ελαχιστη Μεγιστη 1.Ερμης=89.100.000.*(88,90ημ=3,44ημ)-94.100.000*(93,89ημ=3,63ημ) 2.Αφροδιτη=41.400.000.*(41,31ημ=1,60ημ)-257.000.000 (256,43ημ=9,92ημ) 3.Αρης=55.700.000.*(55,58ημ=2,15ημ)-399.000.000* (398,11ημ=15,39ημ) 4.Διας=628.760.000.*(627,35ημ=24,26ημ)-970.000.000* (967,83ημ=37,42ημ) 5.Κρονος=1.274.000.000*(1271,15ημ=49,15ημ) 2.587.000.000*(2581,22ημ=99,81ημ) 6.Ουρανος=2.587.000.000*(2581,22ημ=99,81ημ) 3.156.000.000*(3148,95ημ=121,76ημ) 7.Ποσειδων=4.313.000.000*(4303,36ημ=166,40ημ) 4.683.000.000*(4672,53ημ=180.67ημ) 8.Πλουτων=4.290.000.000*(4280,41ημ=165,51ημ) 7.520.000.000*(7503ημ=290,12ημ) Απο τον πινακα αυτο φαινεται καθαρα οτι αν θελουμε να αποικισουμε το ηλιακο μας συστημα θα πρεπει να φτιαξουμε κινητηρες προωθησης για μεγαλυτερες ταχυτητες. Για να δουμε θα υπάρξει η ταχυτητα που ευαγγελιζονται!!! http://www.pronews.gr/portal/20161211/genika/diastima/49/den-einai-star-trek-alla-starchip-diastriko-diastimoploio-toy-s-hokingk

Γερμανία: Θετικές δοκιμές του πειραματικού αντιδραστήρα πυρηνικής σύντηξης. Δοκιμές που πραγματοποιήθηκαν από Αμερικανούς και Γερμανούς ερευνητές επιβεβαιώνουν ότι ο πειραματικός αντιδραστήρας πυρηνικής σύντηξης Wendelstein 7-X (W7-X) πράγματι παράγει μαγνητικά πεδία που δίνουν τη δυνατότητα ελεγχόμενων πυρηνικών αντιδράσεων, με υψηλό βαθμό ακρίβειας και εξαιρετικά χαμηλό ποσοστό σφάλματος. Τα αποτελέσματα των δοκιμών δίνουν νέα ελπίδα ότι η πυρηνική σύντηξη θα αποτελέσει το κλειδί για τον τερματισμό της εξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα παγκοσμίως. Η μονάδα W7-X είναι η πρώτη του είδους της που τίθεται σε κανονική λειτουργία. Η διαδικασία που ακολουθείται βασίζεται στην εξομοίωση της λειτουργίας του Ήλιου, ο οποίος αποτελεί ένα φυσικό αντιδραστήρα πυρηνικής σύντηξης. Σε αντίθεση με την πυρηνική σχάση, η οποία περιλαμβάνει τη διάσπαση του πυρήνα ενός ατόμου σε μικρότερα νετρόνια και πυρήνες, η πυρηνική σύντηξη δημιουργεί τεράστιες ποσότητες ενέργειας όταν άτομα συντήκονται μαζί σε απίστευτα υψηλές θερμοκρασίες, χωρίς να παράγει ραδιενεργά απόβλητα ή άλλα υποπροϊόντα. Η ερευνητική ομάδα του Ινστιτούτου Μαξ Πλανκ στη Γερμανία διαπίστωσε ότι ο W7-X παράγει μαγνητικά πεδία ακριβώς όπως προοριζόταν σύμφωνα με τον σχεδιασμό του, δηλαδή ισχυρά και τρισδιάστατα. Οι ερευνητές αρχικά χρησιμοποίησαν θερμαινόμενο ήλιο και στις μεταγενέστερες δοκιμές υδρογόνο για την παραγωγή πλάσματος, με σκοπό να το διατηρήσουν σταθερό για περισσότερα από 30 λεπτά. Αντί να προσπαθεί να ελέγξει το πλάσμα με ένα απλό δισδιάστατο μαγνητικό πεδίο, όπως οι πιο κοινοί αντιδραστήρες, ο W7-X λειτουργεί με τη δημιουργία τρισδιάστατων, στραμμένων μαγνητικών πεδίων. Αυτό επιτρέπει τον έλεγχο του πλάσματος χωρίς την ανάγκη ηλεκτρικού ρεύματος, προσδίδοντας μεγαλύτερη σταθερότητα. «Από όσο γνωρίζουμε, πρόκειται για μία άνευ προηγουμένου ακρίβεια, τόσο από την άποψη της κατασκευής μίας συσκευής σύντηξης, όσο και στη μέτρηση της μαγνητικής τοπολογίας», αναφέρει η σχετική έκθεση των ερευνητών. Οι αποδόσεις αυτές, σε συνδυασμό με ένα ποσοστό σφάλματος που εκτιμάται σε λιγότερο από ένα στα 100.000, χαρακτηρίζουν τις δοκιμές του αντιδραστήρα W7-X ως ιστορικές. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν πάνω από δέκα παρόμοια πειράματα σε εξέλιξη παγκοσμίως, αλλά ο αντιδραστήρας W7-X απέδειξε ότι βρίσκεται σε καλό δρόμο ώστε να γίνει η πρώτη μονάδα στη Γη που θα εκμεταλλευτεί αποτελεσματικά αυτή την πηγή ενέργειας, η οποία μπορεί να λύσει το ενεργειακό πρόβλημα για τις επόμενες γενιές. http://www.naftemporiki.gr/story/1181625/germania-thetikes-dokimes-tou-peiramatikou-antidrastira-purinikis-suntiksis

Ανακαλύφθηκε το μεγαλύτερο διπλό σύστημα άστρων νετρονίων. Διεθνής αστρονομική ομάδα -στην οποία συμμετείχαν ερασιτέχνες αστρονόμοι του Προγράμματος Einstein&Home- ανακάλυψε το μεγαλύτερο διπλό σύστημα αστέρων νετρονίων (πάλσαρ). Πρόκειται για δύο νεκρά άστρα, το καθένα μεγαλύτερο σε μάζα από τον Ήλιο μας, που όμως έχουν πια διάμετρο μόλις 20 χιλιομέτρων, καθώς έχουν μετατραπεί σε αδιανόητα πυκνούς αστέρες νετρονίων. Τα δύο άστρα, που γυρίζουν με τρομερή ταχύτητα -σαν σβούρες- γύρω από τον εαυτό τους (με ρυθμό 37 φορές ανά δευτερόλεπτο!) και τα οποία εκπέμπουν έντονο φως σαν φάροι, βρίσκονται επίσης σε ελαφρώς ελλειπτική τροχιά το ένα γύρω από το άλλο, αποτελώντας έτσι ένα διπλό αστρικό σύστημα. Αυτό το ασυνήθιστο «χορευτικό ζευγάρι», με την ονομασία PSR J1913+1102, βρίσκεται σε απόσταση περίπου 25.000 ετών φωτός από τη Γη. Τα δύο άστρα εκτελούν μια πλήρη περιφορά το ένα πέριξ του άλλου μέσα σε πέντε μόλις ώρες. Το μαγνητικό πεδίο τους είναι μερικά δισεκατομμύρια φορές μεγαλύτερο από της Γης. Μέχρι σήμερα έχουν ανακαλυφθεί περίπου 2.500 μεμονωμένα πάλσαρ, που περιστρέφονται μόνα τους στο διάστημα. Από αυτά, τα 255 έχουν βρεθεί να ανήκουν σε διπλά συστήματα, καθώς έχουν ως σύντροφο ένα άλλο συνοδό άστρο (συνήθως κανονικό άστρο, όχι νετρονίων). Αλλά μόνο σε 14 από αυτά τα διπλά αστρικά συστήματα, και τα δύο άστρα του ζεύγους είναι περιστρεφόμενοι αστέρες νετρονίων. Και από αυτά τα 14, το ζευγάρι που μόλις ανακαλύφθηκε, έχει συνολικά τη μεγαλύτερη μάζα από όλα, περίπου 2,9 φορές μεγαλύτερη του Ήλιου μας. Η ανακάλυψη, με επικεφαλής τον Μπρους Άλεν του γερμανικού Ινστιτούτου Βαρυτικής Φυσικής Μαξ Πλανκ του Αννοβέρου και διευθυντή του προγράμματος Einstein&Home, η οποία παρουσιάσθηκε στο περιοδικό αστροφυσικής «The Astrophysical Journal», έγινε μετά από ανάλυση των δεδομένων του μεγάλου ραδιοτηλεσκοπίου του Αρεσίμπο από τους ερασιτέχνες αστρονόμους, οι οποίοι από τον καναπέ του σπιτιού τους και με το κατάλληλο λογισμικό στον υπολογιστή τους, βοήθησαν να εντοπισθεί το διπλό σύστημα πάλσαρ. Οι ερασιτέχνες του Einstein&Home έχουν κάνει άλλες 31 ανακαλύψεις στο παρελθόν. Το εν λόγω πρόγραμμα συνδυάζει την υπολογιστική ισχύ περίπου 50.000 σταθερών και φορητών υπολογιστών, καθώς και κινητών τηλεφώνων, που ανήκουν σε πάνω από 40.000 εθελοντές σε όλο τον κόσμο. Πρόκειται για ένα από τα μεγαλύτερα δίκτυα «επιστήμης των πολιτών» διεθνώς και η συνολική υπολογιστική ισχύς του (1,7 petaflops) το τοποθετεί ανάμεσα στους 60 μεγαλύτερους υπερυπολογιστές του κόσμου. Τα διπλά συστήματα περιστρεφόμενων αστέρων νετρονίων αποτελούν κοσμικά «εργαστήρια» για την πραγματοποίηση ελέγχων ακριβείας στη γενική θεωρία σχετικότητας του Αϊνστάιν, ενώ θεωρούνται και μια από τις πιθανές πηγές βαρυτικών κυμάτων που μπορούν να ανιχνευθούν από τους επίγειους ανιχνευτές LIGO. Τα πάλσαρ αποτελούν απομεινάρια εκρήξεων υπερκαινοφανών αστέρων (σούπερ-νόβα) και αποτελούν κοσμικούς «φάρους» που εκπέμπουν ισχυρές ακτίνες ραδιοκυμάτων στο διάστημα. Όταν η Γη τύχει να διασταυρωθεί με κάποια τέτοια ακτίνα, τα μεγάλα ραδιοτηλεσκόπια μπορούν να εντοπίσουν την πηγή της, δηλαδή το άστρο πάλσαρ που την εξέπεμψε. http://www.ethnos.gr/epistimi/arthro/anakalyfthike_to_megalytero_diplo_systima_astron_netronion-64752886/

Ταξίδι προς τη γνώση με παιχνίδι και κέφι... Με ινδική μουσική ως υπόκρουση, μαθητές της Γ΄ ή της Δ΄ Δημοτικού, αντίστοιχα, σε διάταξη μικρού τρένου μπαίνουν στο εργαστήριο της Σχολής Χιλλ στο κέντρο της Αθήνας. Εφοδιασμένοι με τα υλικά τους για να γνωρίσουν τον κόσμο που τους περιβάλλει –και άρα τον εαυτόν τους– μέσα από τα κάτοπτρα της επιστήμης. Εν προκειμένω, της Φυσικής. Ενα κουτάκι γάλα, ένα πλαστικό άδειο μπουκάλι, ένα χαρτί, μαρκαδόροι, μία μπαταρία, ένα κινητηράκι που μπορεί να έχει αφαιρεθεί από ένα αποσυναρμολογημένο παλιό παιχνίδι, ένας φακός, καλώδια, λαμπάκια. Τα πιτσιρίκια ανασκουμπώνονται και εκπαιδευμένα από τη δασκάλα τους Φυσικό, κ. Τίνα Νάντσου, να αναζητούν λύσεις, να επιχειρούν μόνα τους και να θέτουν ερωτήσεις, ξεκινούν την περιπέτεια του ταξιδιού προς τη γνώση. Αφοσιωμένα εργάζονται και μαθαίνουν να δουλεύουν βοηθώντας τον διπλανό τους, ενώ γύρω τους ένας ηλιακός φούρνος αναπαύεται και περιμένει να τον τελειοποιήσουν, πλανήτες αυτοσχέδιοι κρέμονται στο σύμπαν που ξεκουράζεται σε ένα ράφι, ένα μοντέλο πειράματος του CERN τα παρατηρεί από ψηλά. Η παιδική μαγεία είναι εδώ, όσο η επιστήμη δουλεύει υπόγεια εντός τους. «Πειράματα Φυσικής με απλά υλικά» διδάσκονται παίζοντας και διασκεδάζοντας. Πιο πέρα μια συσκευή, αποτέλεσμα πειράματος παλιότερου μαθητή, εξηγεί την ύλη και την αντι-ύλη, με ένα κύκλωμα που αναβοσβήνει, τη φωτογραφία του ίδιου του μικρού ως εαυτού και αντι-εαυτού που όταν αυτοί οι δύο συναντιούνται, τότε παράγεται φως. Ο Γιουνγκ θα χαμογελούσε με μια τέτοια διατύπωση, ιδίως άμα άκουγε τον ορισμό του βραχυκυκλώματος. Αλλωστε, παραδίπλα βλέπεις ένα φορητό «Bing Bang», που όποιος θέλει μπορεί να κατασκευάσει και να πάρει στο σπίτι του... Επιφωνήματα του τύπου «αριστούργημα», «είναι τέλειο», ακολουθούν τη δραστηριότητα του «Κύκλου περιβάλλοντος», όπου με ένα φακό, λίγο νερό και ένα διάφανο ποτήρι, τα παιδιά μελετούν το φως, το φάσμα του, την ατμόσφαιρα, το γιατί ο ουρανός είναι μπλε και το ηλιοβασίλεμα κόκκινο. Η πρόσκληση να παρακολουθήσουμε το εργαστήριο των πειραμάτων αφορούσε τις πολλαπλές δραστηριότητες της δασκάλας τους που διατηρεί και ομώνυμο ιστολόγιο (http://tinanantsou.blogspot.gr) και η οποία έχει την παιδαγωγική επιμέλεια στην εκπαιδευτική πρωτοβουλία, «Playing with Protons» (http://playingwithprotons.web.cern.ch), στο πλαίσιο των δράσεων του πειράματος CMS του CERN. Η τεχνολογία, η καινοτομία και η επιστήμη είναι διαθέσιμες στα δάχτυλα πια των δραστήριων εκπαιδευτικών αλλά και των παιδιών που έχουν την τύχη να λαμβάνουν κίνητρα και ερεθίσματα να έρθουν κοντά τους και να αγαπήσουν την έρευνα, την αναζήτηση, τη δημιουργία. Ηδη, στο πλαίσιο του παραπάνω προγράμματος, δέκα υποτροφίες δόθηκαν σε εκπαιδευτικούς και δημόσιων σχολείων από την Ελευσίνα, τη Χίο, τη Ραφήνα, τα Σπάτα, την Ελευσίνα, την Κρήτη, τη Θεσσαλονίκη, τη Σαντορίνη προκειμένου να διαχυθεί αυτή η προσπάθεια γνώσης και πειραματισμού για τα παιδιά, ενώ μια βόλτα στο Διαδίκτυο σε κάνει να εκπλήσσεσαι για το πόσο κάτι που πριν από χρόνια θα φάνταζε τόσο μακρινό και άπιαστο στα μάτια μας, όπως το CERN, έχει έρθει τόσο κοντά στα παιδιά της Ελλάδας και της Ευρώπης, με προγράμματα, επισκέψεις και πολλές πρωτοβουλίες διάδοσης των οραμάτων της επιστήμης. http://www.kathimerini.gr/886976/article/epikairothta/episthmh/ta3idi-pros-th-gnwsh-me-paixnidi-kai-kefi

Το κολασμένο τέλος του ηλιακού μας συστήματος, Μια νέα μελέτη έρχεται να επιβεβαιώσει τις κυρίαρχες θεωρίες για το τέλος που θα έχει το μητρικό μας άστρο και το ηλιακό μας σύστημα. Ερευνητές μελέτησαν ένα κοντινό άστρο παρόμοιο με τον Ηλιο και εντόπισαν στοιχεία που αποκαλύπτουν τι πρόκειται να συμβεί όταν ο Ηλιος φτάσει στο τέλος της ζωής του. Κόκκινος γίγαντας άσπρος νάνος Ομάδα ερευνητών του το Ινστιτούτου Αστρονομίας KU Leuven στο Βέλγιο μελέτησε το άστρο L2 Puppis που βρίσκεται σε απόσταση 200 ετών φωτός από εμάς. Το άστρο αυτό πριν από μερικά δισ. έτη είχε μάζα και χαρακτηριστικά παρόμοια με αυτά του Ηλιου. Οι ερευνητές μελετώντας το άστρο κατέληξαν σε μια σειρά από ενδιαφέροντα συμπεράσματα. Εκτιμούν ότι σε πέντε δις. έτη ο Ηλιος θα γίνει ένας κόκκινος γίγαντας 100 φορές μεγαλύτερος από ότι είναι σήμερα με αποτέλεσμα να «καταπιεί» τον Ερμή και την Αφροδίτη. Οι ερευνητές εικάζουν ότι η Γη μπορεί να επιβιώσει αλλά θα είναι ένας κόσμος χωρίς καμία δυνατότητα να υποστηρίξει οποιαδήποτε μορφή ζωής. «Ο Ηλιος σε κάποια στιγμή αυτών των διεργασιών θα χάσει ένα μεγάλο κομμάτι μάζας από έναν δυνατό αστρικό άνεμο. Το τελικό στάδιο της εξέλιξής του, σε επτά δισεκατομμύρια χρόνια από τώρα, θα είναι ένα μικρός λευκός αστέρας νάνος. Αυτός θα έχει το μέγεθος της Γης, όμως θα είναι πολύ βαρύτερος: ένα κουταλάκι του γλυκού από την ύλη ενός λευκού νάνου αστέρα ζυγίζει περίπου πέντε τόνους» αναφέρει η Λιν Ντεσίν, μέλος της ερευνητικής ομάδας. Οι ερευνητές έχουν τώρα εντοπίσει έναν πλανήτη 300 εκατ. χιλιόμετρα από το αστέρι η μελέτη του οποίου αναμένεται να προσφέρει νέα δεδομένα για την τύχη της Γης αλλά και του ηλιακού μας συστήματος γενικότερα. http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=851067

Οι δράσεις του Αστεροσκοπείου Αθηνών για τα Χριστούγεννα. Δράσεις για μικρούς και μεγάλους διοργανώνει το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών. Κυριακή 18/12, ώρα 11:00 Αναζητώντας το άστρο των Χριστουγέννων Παιχνίδι θησαυρού για παιδιά 7-12 ετών Δηλώσεις συμμετοχής στο 210 3490160 Δευτέρα 26/12, ώρα 11:00 Ήλιος, το κοντινό μας Άστρο Ομιλία - παρατήρηση του ήλιου με ηλιακό τηλεσκόπιο Τρίτη 27/12, ώρα 11:00 Είσαι πιο έξυπνος από ένα διαστημικό παιδί; Παιχνίδι γνώσεων για όλη την οικογένεια Τρίτη 27/12, ώρα 12:30 Οι Πειρατές του Διαστήματος Παιχνίδι γνώσεων για ενήλικες Δηλώσεις συμμετοχής στο 210 3490160 Τετάρτη 28/12, ώρα 12:00 Χριστούγεννα με τον Βαγγέλη Ένα ταξίδι στον υπέροχο κόσμο των παραμυθιών του Βαγγέλη Ηλιόπουλου Τετάρτη 28/12, ώρα 18:00 Ξενάγηση στο Μουσείο - Παρατήρηση του ουρανού με το τηλεσκόπιο Δωρίδη Πέμπτη 29/12, ώρες 11:00 και 12:30 Χριστουγεννιάτικο Αστρονομικό Εργαστήρι Δράση για παιδιά Δηλώσεις συμμετοχής στο 210 3490160 Γενική είσοδος: 5 ευρώ Τετάρτη 28/12, ώρα 12:00 /Είσοδος ελεύθερη Bραδινή επίσκεψη Τετάρτης 28/02: 5 ευρώ για τους ενήλικες / 2,5 ευρώ για τα παιδιά και τους φοιτητές /δωρεάν για τους ανέργους Κρατήσεις - Πληροφορίες: 210 3490160 / 210 3490036 https://www.facebook.com/visitorcenters www.noa.gr http://www.tovima.gr/culture/article/?aid=850513

«Ηλεκτροδυναμικό μαστίγιο» τα βάζει με τα διαστημικά σκουπίδια. Ιαπωνικό σκάφος ανεφοδιασμού που εκτοξεύτηκε προς τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό θα δοκιμάσει σε τροχιά ένα ένα σύστημα για τον εκτροχιασμό παλιών δορυφόρων και άλλων διαστημικών σκουπιδιών: ένα «ηλεκτροδυναμικό μαστίγιο», το οποίο μάλιστα κατασκευάστηκε με τη βοήθεια ειδικών στα δίχτυα αλιείας. Το μαστίγιο που ανέπτυξε η ιαπωνική διαστημική υπηρεσία JAXA έχει μήκος 700 μέτρων και αποτελείται από λεπτά σύρματα αλουμινίου και χάλυβα. Είναι σχεδιασμένο να συνδέεται στη μία άκρη του με ογκώδη διαστημικά σκουπίδια και να τα επιβραδύνει χάρη στην αλληλεπίδραση των αγώγιμων συρμάτων με το γήινο μαγνητικό πεδίο. Το σκουπίδι πέφτει έτσι σε όλο και πιο χαμηλή τροχιά μέχρι να καταστραφεί φλεγόμενο στην ατμόσφαιρα. To ένα άκρο του μαστιγίου συνδέεται στο διαστημικό σκουπίδι ενώ το άλλο αιωρείται ελεύθερο. Το μη επανδρωμένο σκάφος ανεφοδιασμού Kounotori («γερανός» στα ιαπωνικά»), το οποίο εκτοξεύτηκε την Παρασκευή από το διαστημικό κέντρο Τανεγκασίμα, θα αναπτύξει το πειραματικό μαστίγιο καθώς κινείται προς τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό για να παραδώσει προμήθειες την Τρίτη. «Αυτή τη φορά το μαστίγιο έχει μήκος 700 μέτρα, για να μπορεί όμως να επιβραδύνει μεγάλα διαστημικά σκουπίδια θα πρέπει να μακρύνει στα 5 με 10 χιλιάδες μέτρα» επισήμανε στο Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο Κατσούγια Σουζούκι, μηχανικός της εταιρείας Nitto Seimo, η οποία έχει εμπειρία 106 ετών στην κατασκευή διχτυών. «Το μαστίγιο βασίστηκε σε δική μας τεχνολογία πλέξης, ήταν όμως πολύ δύσκολο να πλέξουμε αυτά τα πολύ λεπτά νήματα» είπε. Τα νήματα πρέπει να αποτελούνται από αγώγιμα υλικά, τα οποία αλληλεπιδρούν με το γήινο μαγνητικό πεδίο με αποτέλεσμα να παράγεται ηλεκτρικό ρεύμα που διατρέχει στο μαστίγιο. Το ρεύμα αλληλεπιδρά κι αυτό με το μαγνητικό πεδίο, οπότε το μαστίγιο δέχεται μια δύναμη που επιβραδύνει την κίνησή του. Η δύναμη αυτή είναι μικρή αλλά αρκετή για να καταρρίψει ανενεργούς δορυφόρους σε διάστημα μηνών. Η JAXA ελπίζει να αρχίσει να εφαρμόζει την τεχνική από τα μέσα της επόμενης δεκαετίας. Περισσότερα από 100 εκατομμύρια αντικείμενα, από ανενεργούς δορυφόρους μέχρι εξαρτήματα πυραύλων, εκτιμάται ότι έχουν συσσωρευτεί στη Γη σε έξι δεκαετίες διαστημικών επιχειρήσεων. Δεδομένου ότι πολλά κινούνται με ταχύτητες πολλών χιλιομέτρων την ώρα, ακόμα και το μικρότερο σκουπίδι μπορεί να προκαλέσει καταστροφικά ατυχήματα. Οι δυνητικές συνέπειες αυτής της διαστημικής χωματερής έγιναν σαφείς το 2009, όταν ένας παροπλισμένος ρωσικός δορυφόρος συγκρούστηκε σε αστρονομική ταχύτητα με έναν αμερικανικό τηλεπικοινωνιακό δορυφόρο. Χιλιάδες ακόμα επικίνδυνα συντρίμμια εκτιμάται ότι δημιουργήθηκαν τo 2009, όταν η Κίνα δοκίμασε με επιτυχία έναν βαλλιστικό πύραυλο σχεδιασμένο να καταστρέφει δορυφόρους. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500120215

Συνέντευξη του Σταμάτη Κριμιζή. Ακαδημαϊκός και για χρόνια διευθυντής διαστημικών προγραμμάτων στο Τζονς Χόπκινς στις ΗΠΑ, ο διακεκριμένος αστροφυσικός Σταμάτης Κριμιζής έχει συνδέσει το όνομά του με μη επανδρωμένες αποστολές της NASA που έχουν γράψει ιστορία, όπως το Voyager 1 το οποίο είναι το πρώτο ανθρώπινης κατασκευής αντικείμενο που ξεπέρασε τα όρια του ηλιακού συστήματος, ή το New Horizons που πρόσφατα έκανε την πλησιέστερη προσέγγιση στον Πλούτωνα. Έχοντας «επισκεφθεί» με τα σκάφη της NASA όλους τους πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος, ο Έλληνας επιστήμονας μιλά για τα σχέδια εξερεύνησης του Άρη από τον άνθρωπο και τα εμπόδια που θα πρέπει να ξεπερασθούν για να γίνει πραγματικότητα. Περισσοτερα: https://physicsgg.me/2016/12/09/%cf%83%cf%85%ce%bd%ce%ad%ce%bd%cf%84%ce%b5%cf%85%ce%be%ce%b7-%cf%84%ce%bf%cf%85-%cf%83%cf%84%ce%b1%ce%bc%ce%ac%cf%84%ce%b7-%ce%ba%cf%81%ce%b9%ce%bc%ce%b9%ce%b6%ce%ae/

Συνέντευξη του Διονύση Σιμόπουλου. Ο επίτιμος διευθυντής του Ευγενιδείου Πλανηταρίου μιλά για τον Γαλαξία, τον Όρσον Γουέλς, τους εξωγήινους και το μέλλον των διαστημικών εξερευνήσεων. Περισσότερα: https://physicsgg.me/2016/12/10/%cf%83%cf%85%ce%bd%ce%ad%ce%bd%cf%84%ce%b5%cf%85%ce%be%ce%b7-%cf%84%ce%bf%cf%85-%ce%b4%ce%b9%ce%bf%ce%bd%cf%8d%cf%83%ce%b7-%cf%83%ce%b9%ce%bc%cf%8c%cf%80%ce%bf%cf%85%ce%bb%ce%bf%cf%85/

Η Ελλάδα επιστρέφει στα προαιρετικά προγράμματα της ESA. Έπειτα από απουσία οκτώ ετών, λόγω της δημοσιονομικής στενότητας, η Ελλάδα αποφάσισε να επανενταχθεί στα προαιρετικά προγράμματα του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA), επενδύοντας 8,2 εκατ. ευρώ την επόμενη τριετία.(Επιτελους μια καλη είδηση!!!) Η απόφαση της Αθήνας κατατέθηκε στο συμβούλιο των αρμόδιων υπουργών των χωρών-μελών της ESA που πραγματοποιήθηκε την περασμένη εβδομάδα στη Λουκέρνη της Ελβετίας. Η επανένταξη της χώρας κατέστη εφικτή έπειτα από προσπάθειες του υπουργείου Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων για την εξεύρεση κονδυλίων, αναφέρει η Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας. Εξασφαλίσθηκε έτσι η συμμετοχή σε προγράμματα που προσφέρουν ευκαιρίες για την ενίσχυση της εθνικής διαστημικής βιομηχανίας και της ελληνικής επιστημονικής κοινότητας. Αναλυτικά η κατανομή του ποσού ανά πρόγραμμα/δραστηριότητα: Ανάπτυξη Διαστημικής Τεχνολογίας (GSTP) 2,4 εκατ. ευρώ Παρατήρηση Γης (Earth Observation - EOEP 5) 2,4 εκατ. ευρώ Τηλεπικοινωνίες και Ολοκληρωμένες Εφαρμογές (Telecom - ARTES) 2,6 εκατ. ευρώ Υποστήριξη Επιστήμης και Εξερεύνηση του Διαστήματος (Space Exploration - E3P) 300.000 ευρώ Παρακολούθηση Διαστημικής Δραστηριότητας (SSA) 200.000 ευρώ Ανάπτυξη Επιστημονικών Πειραμάτων (PRODEX) 300.000 ευρώ. Η επανένταξη της Ελλάδας στα προαιρετικά προγράμματα χαιρετίσθηκε με ικανοποίηση από την ESA σε πολιτικό επίπεδο και ενίσχυσε την εικόνα της χώρας μας ως κράτος - μέλους. Εκτιμάται ότι το ενδιαφέρον των εγχώριων φορέων για την συμμετοχή στα εν λόγω προγράμματα αναμένεται να είναι ευρύ και άμεσο. Σε αυτό το πλαίσιο, η ελληνική αντιπροσωπεία πρόκειται να προετοιμαστεί, σε συνεργασία με την ESA, με στόχο την μέγιστη δυνατή αξιοποίηση των διαστημικών προγραμμάτων. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500119707 Πέθανε ο αστροναύτης - ήρωας των ΗΠΑ Τζον Γκλεν. Πέθανε σε ηλικία 95 ετών ο πρώην αστροναύτης και γερουσιαστής Τζον Γκλεν, ο πρώτος Αμερικανός που πέταξε σε τροχιά γύρω από τη Γη. Το θάνατό του ανακοίνωσε ο κυβερνήτης του Οχάιο λέγοντας πως «ο Τζον Γκλεν είναι και θα είναι για πάντα, ο απόλυτος ήρωας της πολιτείας του Οχάιο και ο θάνατος του σήμερα αποτελεί περίσταση πένθους για όλους εμάς». Ο Τζον Χέρσελ Γκλεν γεννήθηκε στις 18 Ιουλίου 1921 στο Κέμπριτζ του Οχάιο. Ξεκίνησε να σπουδάζει χημικός μηχανικός αλλά διέκοψε τις σπουδές του για να καταταγεί στην ναυτική αεροπορία μετά την εμπλοκή της Αμερικής στον Β´ Παγκόσμιο Πόλεμο, το 1943. Στο σμήνος VMO-155 με βάση το Ματζούρο της Ιαπωνίας και τα νησιά Μάρσαλ, ο Γκλεν οδήγησε στη μάχη 59 αποστολές. Η καριέρα του ως πιλότου συνεχίστηκε στην Κορέα, όπου ως σμήναρχος συμπλήρωσε 90 αποστολές, σε μία από αυτές μάλιστα πλησίασε μάλιστα τόσο πολύ τα εχθρικά αεροσκάφη που όταν το F-86 το οποίο πλοηγούσε επέστρεψε στη βάση του αριθμούσε 200 τρύπες. Το 1958 η αμερικανική κυβέρνηση, μετά την επιτυχία του ρωσικού δορυφόρου Σπούτνικ, ξεκίνησε το Project Mercury, ένα πρώτης προτεραιότητας σχέδιο με στόχο την τοποθέτηση ενός διαστημικού οχήματος σε τροχιά γύρω από τη Γη. Ο Γκλεν υπεβλήθη σε μια σειρά από σωματικά και ψυχολογικά τεστ και τον Απρίλιο του 1959 επελέγη ως ένας από τους επτά αστροναύτες του Mercury. Στις 20 Φεβρουαρίου του 1962, ο νεαρός τότε αστροναύτης απογειώθηκε από το Ακρωτήριο Κανάβεραλ μέσα στη διαστημική κάψουλα Friendship 7 Mercury. Έγινε ο πρώτος αμερικανος που πέταξε σε τροχιά γύρω από τη Γη. "Space hero": A look at the Globe’s front page after John Glenn’s historic 1962 flight https://t.co/qnfLehNsy8 pic.twitter.com/U7Np3MKeXe — The Boston Globe (@BostonGlobe) December 8, 2016 Θερμός υποστηρικτής των διαστημικών πειραμάτων και ερευνών της NASA, ο πρόεδρος Τζον Φ. Κένεντι έγινε στενός φίλος του Τζον Γκλεν και τον συμβούλεψε να στρέψει το βλέμμα του προς την πολιτική. Ο θάνατoς του Κένεντι όμως άφησε τον Γκλεν μετέωρο. Η πολιτικές φιλοδοξίες του Γκλεν μάλιστα διακόπηκαν λόγω ενός ατυχήματος. Ο Γκλεν υπέστη σοβαρή βλάβη στο τύμπανο του δεξιού αφτιού μετά από πτώση του στο μπάνιο. Ο Τζον Γκλεν εξελέγη τελικά γερουσιαστής το 1974, στην τρίτη του απόπειρα ως υποψηφίου. Το 1998 τον προσέγγισε τη NASA, με σκοπό την επιστροφή του στο Διάστημα. Στις 29 Οκτωβρίου 1998 το διαστημόπλοιο Discovery απογειώθηκε από το Ακρωτήριο Κανάβεραλ και ο Γκλεν έγινε ο μεγαλύτερος σε ηλικία αστροναύτης που ταξίδεψε στο Διάστημα. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500119764 NASA: Συμβόλαιο για το ρομποτικό διαστημόπλοιο επισκευής δορυφόρων, Restore L Η Space Systems/ Loral είναι η εταιρεία που κέρδισε το συμβόλαιο με τη NASA για το ρομποτικό διαστημόπλοιο Restore-L, που θα είναι εξοπλισμένο με τα απαραίτητα εργαλεία και τεχνολογίες για επισκευές σε δορυφόρους οι οποίοι βρίσκονται ήδη σε τροχιά. Το Restore-L Project υπάγεται στο Satellite Servicing Projects Division του Διαστημικού Κέντρου Γκόνταρντ στο Μέριλαντ, και η αποστολή αναμένεται να εκτοξευτεί το 2020, για επισκευές κυβερνητικών δορυφόρων σε χαμηλή τροχιά. Η μέγιστη συνολική αξία του συμβολαίου (Restore-L Spacecraft Bus and Support Services ) είναι 127 εκατομμύρια δολάρια. Η Space Systems/ Loral αναλαμβάνει την κατασκευή και την παροχή υλικού και υπηρεσιών σχετικά με την ανάπτυξη και τη λειτουργία του Restore-L, καθώς και υποχρεώσεις δοκιμών, εκτόξευσης κ.α. http://www.naftemporiki.gr/story/1181428/nasa-sumbolaio-gia-to-rompotiko-diastimoploio-episkeuis-doruforon-restore-l

Κοσμική αρχέγονη σκόνη βρέθηκε στις στέγες κτιρίων ευρωπαϊκών πόλεων. Σωματίδια σκόνης κοσμικής προέλευσης που πέφτουν από τον ουρανό, ανακαλύφθηκαν για πρώτη φορά στις στέγες και στις ταράτσες κτιρίων του Όσλο και του Παρισιού. Η σκόνη αυτή μπορεί να έχει ηλικία όση και το ηλιακό μας σύστημα, δηλαδή γύρω στα 4,6 δισεκατομμύρια χρόνια. Τέτοια αρχέγονη σκόνη συνήθως ανακαλύπτεται στην παρθένα Ανταρκτική, αλλά κρύβεται ανακατεμένη και στην κοινή σκόνη μιας μεγαλούπολης. Οι ερευνητές από τη Βρετανία, τη Νορβηγία και το Βέλγιο, με επικεφαλής τον Μάθιου Γκεντζ του Τμήματος Γεωεπιστημών και Μηχανικής του Imperial College του Λονδίνου, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό γεωλογίας «Geology», http://geology.gsapubs.org/content/early/2016/12/05/G38352.1.abstract?papetoc σύμφωνα με το «New Scientist», https://www.newscientist.com/article/2115336-cosmic-dust-grains-found-on-city-rooftops-for-the-first-time/ εξέτασαν 300 κιλά σκόνης που πήραν δειγματοληπτικά από τις στέγες των ευρωπαϊκών πόλεων. Χρησιμοποιώντας μαγνήτες για να απομονώσουν τα κοσμικά σωματίδια που περιέχουν μέταλλα, εντόπισαν 500 σωματίδια κοσμικής σκόνης. Οι επιστήμονες γνωρίζουν ήδη από τη δεκαετία του 1940 ότι η κοσμική σκόνη πέφτει στον πλανήτη μας, αλλά δεν πίστευαν ότι θα ήταν δυνατό να τη βρουν ανάμεσα στα εκατομμύρια σωματίδια της γήινης σκόνης (σαν να ψάχνεις ψύλλους στα άχυρα…), παρά μόνο σε πεντακάθαρα μέρη όπως η Ανταρκτική ή τα βάθη των ωκεανών. Στο παρελθόν διάφοροι άνθρωποι είχαν ισχυρισθεί ότι βρήκαν κοσμική σκόνη στην αυλή τους, αλλά όταν ακολούθως έγιναν επιστημονικές αναλύσεις, αποδείχθηκε πάντα ότι επρόκειτο για… ταπεινή γήινη σκόνη. Όμως αυτή τη φορά, οι επιστήμονες πέτυχαν «τζακπότ» ψάχνοντας στις στέγες! Η κοσμική σκόνη στην πόλη έχει διάμετρο 0,3 χιλιοστά (περίπου τριπλάσια από αυτή που έχει βρεθεί στην Ανταρκτική) και εκτιμάται ότι εισήλθε στη γήινη ατμόσφαιρα με μεγάλη ταχύτητα 12 χιλιομέτρων το δευτερόλεπτο. http://physicsgg.me/2016/12/08/%ce%ba%ce%bf%cf%83%ce%bc%ce%b9%ce%ba%ce%ae-%ce%b1%cf%81%cf%87%ce%ad%ce%b3%ce%bf%ce%bd%ce%b7-%cf%83%ce%ba%cf%8c%ce%bd%ce%b7-%ce%b2%cf%81%ce%ad%ce%b8%ce%b7%ce%ba%ce%b5-%cf%83%cf%84%ce%b9%cf%82-%cf%83/

Το μελλοντικό ημερονύκτιο των 25 ωρών. Το 24ωρο δεν θα είναι πάντα 24ωρο. Η Γη περιστρέφεται όλο και πιο αργά, με συνέπεια η διάρκεια της μέρας στον πλανήτη μας να μεγαλώνει κατά σχεδόν δύο χιλιοστά του δευτερολέπτου κάθε αιώνα που περνάει. Αυτό τον υπολογισμό έκανε μια νέα βρετανική επιστημονική μελέτη, που βασίσθηκε στην ανάλυση αστρονομικών δεδομένων για μια περίοδο σχεδόν 3.000 ετών. Οι αστρονόμοι γνωρίζουν από καιρό ότι ο πλανήτης μας σταδιακά «κατεβάζει στροφές», γι' άλλωστε ο δορυφόρος μας, η Σελήνη, απομακρύνεται όλο και περισσότερο. Ο ρυθμός επέκτασης της μέρας ασφαλώς είναι πολύ αργός και έτσι το γεγονός περνάει απαρατήρητο από τους ανθρώπους. Για να μεγαλώσει η μέρα κατά μια ώρα και το 24ωρο να γίνει 25ωρο, θα πρέπει να περιμένουμε άλλα... δύο εκατομμύρια αιώνες περίπου. Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου του Ντάραμ στη Βρετανία μελέτησαν ιστορικές περιγραφές για εκλείψεις και άλλα ουράνια φαινόμενα που συνέβησαν από το 720 π.Χ. μέχρι σήμερα. Μεταξύ άλλων, έλαβαν υπόψη τους βαβυλωνιακές πήλινες πινακίδες με σφηνοειδή γραφή, ελληνικά κείμενα όπως την «Αλμαγέστη» του Πτολεμαίου, κινεζικά, αραβικά, ευρωπαϊκά μεσαιωνικά κ.ά. Με τη βοήθεια υπολογιστή, οι επιστήμονες υπολόγισαν πού και πότε οι άνθρωποι θα έπρεπε να έχουν δει στον ουρανό συγκεκριμένα συμβάντα, αν η περιστροφή της Γης ήταν σταθερή και η μέρα δεν μεγάλωνε αργά. Τελικά, εκτίμησαν ότι κατά μέσο όρο η μέση ηλιακή μέρα μεγαλώνει κατά 1,8 χιλιοστά του δευτερολέπτου κάθε αιώνα. Ο ρυθμός αυτός δεν είναι απολύτως σταθερός, αλλά εμφανίζει διακυμάνσεις με το πέρασμα του χρόνου για λόγους που δεν είναι πλήρως κατανοητοί. Η μελέτη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Proceedings of Royal Society A». http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500119570

Επαναστατικό τσιπ τηλεσκοπίων για καλύτερη μελέτη μακρινών πλανητών. Επιστήμονες του ANU (Australian National University) ανέπτυξαν ένα νέο οπτικό τσιπ για τηλεσκόπια που επιτρέπει στους αστρονόμους να έχουν μια πιο καθαρή εικόνα άλλων πλανητών, οι οποίοι θα μπορούσαν να φιλοξενούν ζωή. Η μελέτη ενός πλανήτη εκτός ηλιακού συστήματος που βρίσκεται κοντά στο άστρο του, σαν τον δικό μας, είναι δύσκολη με τα σημερινά μέσα, εξαιτίας της φωτεινότητας του ήλιου. Ο βοηθός καθηγητής Στιβ Μάντεν του ANU υπογραμμίζει ότι το νέο τσιπ «αφαιρεί» φως από το άστρο γύρω από το οποίο κινείται ο υπό μελέτη πλανήτης, επιτρέποντας για πρώτη φορά σε αστρονόμους να αποκτούν καθαρές εικόνες τέτοιων πλανητών. «Ο απώτερος στόχος της δουλειάς μας με αστρονόμους είναι να είμαστε σε θέση να βρούμε έναν πλανήτη σαν τη Γη, που θα μπορούσε να υποστηρίξει ζωή» λέει σχετικά ο Μάντεν. «Για να το κάνουμε αυτό, πρέπει να κατανοήσουμε πώς και πού δημιουργούνται οι πλανήτες μέσα σε νέφη σκόνης, και μετά να χρησιμοποιήσουμε αυτή την εμπειρία για να ψάξουμε πλανήτες με ατμόσφαιρα η οποία περιέχει όζον, το οποίο αποτελεί ισχυρή ένδειξη ύπαρξης ζωής». Στο συγκεκριμένο τσιπ δούλεψαν αστρονόμοι και φυσικοί του ANU, σε συνεργασία με ερευνητές του University of Sydney και του Australian Astronomcal Observatory. Σύμφωνα με τον Μάντεν, το οπτικό αυτό τσιπ λειτουργεί με παρόμοιο τρόπο με τα ακουστικά τα οποία «ακυρώνουν» τους ανεπιθύμητους ήχους. «Το τσιπ αυτό είναι ένα ιντερφερόμετρο που προσθέτει ισάριθμα, αλλά αντίθετα κύματα φωτός σε αυτά που εκπέμπει ένα άστρο, κάτι που έχει αποτέλεσμα την ακύρωση του φωτός που αυτό εκπέμπει- οπότε και είναι ορατό το πολύ πιο αδύναμο φως του πλανήτη» εξηγεί σχετικά. Κατά τον Χάρι Ντιν Κέντσινγκτον Γκόλντσμιθ, διδακτορικό φοιτητή που κατασκέυασε το τσιπ στο ANU Laser Physics Centre, η τεχνολογία αυτή λειτουργεί κάπως σαν τα θερμικά συστήματα που χρησιμοποιούν οι πυροσβέστες για να βλέπουν μέσα από τους καπνούς. «Το τσιπ χρησιμοποιεί τη θερμότητα που εκπέμπεται από τον πλανήτη για να δει μέσα από νέφη σκόνης και να διακρίνει πλανήτες που δημιουργούνται. Μακροπρόθεσμα, η ίδια αυτή τεχνολογία θα μας επιτρέψει να εντοπίζουμε όζον σε άλλους πλανήτες, που θα μπορούσαν να υποστηρίξουν ζωή» λέει σχετικά. http://www.naftemporiki.gr/story/1180753/epanastatiko-tsip-tileskopion-gia-kaluteri-meleti-makrinon-planiton