Δροσος Γεωργιος

Δορυφόροι του Δία. Ενα σπάνιο φαινόμενο που λαμβάνει χώρα στο σύστημα του Δία κατέγραψε το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble. Πρόκειται για μια σύνοδο τριών μεγάλων δορυφόρων του μεγαλύτερου πλανήτη του ηλιακού μας συστήματος. Το Hubble κατέγραψε τη σύνοδο της Ευρώπης, της Καλλιστώ και της Ιούς η οποία συνέβη σε απόσταση περίπου ενός δισ. χλμ από τη Γη και γίνεται μόλις μια ή το πολύ δύο φορές ανά δεκαετία. Η σύνοδος των τριών φεγγαριών έγινε στις 23 Ιανουαρίου και η NASA έδωσε στη δημοσιότητα τόσο εικόνες όσο και ένα βίντεο από το φαινόμενο. http://www.defencenet.gr/defence/item/%CF%81%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%B5%CE%B2%CE%BF%CF%8D-%CE%AD%CE%B4%CF%89%CF%83%CE%B1%CE%BD-%CE%BF%CE%B9-%CE%B4%CE%BF%CF%81%CF%85%CF%86%CF%8C%CF%81%CE%BF%CE%B9-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CE%B4%CE%AF%CE%B1-%CE%B2%CE%AF%CE%BD%CF%84%CE%B5%CE%BF

Η σκοτεινή πλευρά της Σεληνης. Όλοι όσοι βλέπουμε την Σελήνη έχουμε αναρωτηθεί το πως θα ήταν η σκοτεινή πλευρά της που δεν είναι ορατή από την Γη Αυτό το βίντεο που δημοσιεύει η Εθνική Υπηρεσία Αεροναυτικής και Διαστήματος (NASA) της Αμερικής απαντά σε αυτό το ερώτημα. Οι εικόνες δημιουργήθηκαν χρησιμοποιώντας δεδομένα από τον δορυφόρο Lunar Reconnaissance Orbiter. Εντυπωσιακό βίντεο: http://www.defencenet.gr/defence/item/%CE%BC%CE%B9%CE%B1-%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%B9%CE%AC-%CF%83%CF%84%CE%B7-%CF%83%CE%BA%CE%BF%CF%84%CE%B5%CE%B9%CE%BD%CE%AE-%CF%80%CE%BB%CE%B5%CF%85%CF%81%CE%AC-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CF%83%CE%B5%CE%BB%CE%AE%CE%BD%CE%B7%CF%82-%CE%B5%CE%BA%CF%80%CE%BB%CE%B7%CE%BA%CF%84%CE%B9%CE%BA%CF%8C-%CE%B2%CE%AF%CE%BD%CF%84%CE%B5%CE%BF Ενθύμια από την πρώτη βόλτα στο Φεγγάρι βρήκε η χήρα του Αρμστρονγκ. Μια τσάντα γεμάτη καλώδια τροφοδοσίας και σφιγκτήρες σίγουρα δεν μπορεί να έκανε εντύπωση την Κάρολ Άρμστρονγκ όταν τα βρήκε καταχωνιασμένα σε μια ντουλάπα στο σπίτι της στο Οχάιο. Ωστόσο τα αντικείμενα αυτά, που παρέμεναν εκεί για περισσότερο από 4 δεκαετίες ήταν στην πραγματικότητα ανεκτίμητα ενθύμια από την πιο διάσημη διαστημική αποστολή, κατά την οποία ο σύζυγός της έγινε ο πρώτος άνθρωπος που περπάτησε στη Σελήνη. Η τσάντα, περιείχε αντικείμενα που βρίσκονταν στην ιστορική αποστολή του Apollo 11, ενώ ανάμεσά τους βρίσκονταν και η κάμερα που τράβηξε την κάθοδο του Άρμστρονγκ στην επιφάνεια της Σελήνης στις 20 Ιουλίου 1969. Τα αντικείμενα που θα έπρεπε να είχαν παραμείνει στη Σελήνη, ώστε να μην προσθέτουν έξτρα βάρος στην κάψουλα για την απογείωση από την σεληνιακή επιφάνεια, θα εκτεθούν στο Smithsonian National Air and Space Museum μαζί με άλλα αντικείμενα από την αποστολή. Οι ειδικοί αναφέρουν ότι είναι «ανεκτίμητης ιστορικής αξίας». Ο Άλλαν Νίντελ, επικεφαλής του τμήματος διαστημικής ιστορίας του Μουσείου δήλωσε πως «από όσο γνωρίζουμε, ο Νιλ δεν συζήτησε ποτέ με κανέναν την ύπαρξη αυτών των αντικειμένων και κανείς δεν τα είχε δει εδώ και 45 χρόνια από την επιστροφή του από την Σελήνη». Μάλιστα ο Άρμστρονγκ δεν είχε αναφέρει την ύπαρξη αυτής της τσάντας ούτε στον βιογράφο του Τζέιμς Χάνσεν. http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=22769&subid=2&pubid=64137657

Γεράσιμος Πετράτος: Mέντορας της Πυρηνικής Φυσικής στις ΗΠΑ. Ο δρ Γεράσιμος Πετράτος είναι καθηγητής Πυρηνικής Φυσικής στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο Κεντ του Οχάιο, των ΗΠΑ. Εχει διατελέσει διευθυντής του Τμήματος Φυσικής και του Κέντρου Πυρηνικών Ερευνών του Πανεπιστημίου. Πότε νιώσατε τελευταία φορά υπερήφανος ως Ελληνας; Στην τελετή έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας. Σε τι σας έκανε καλύτερο η διεθνής εμπειρία σας; Να μπορώ να βλέπω τον κόσμο όπως είναι, γκρίζο, όχι άσπρο ή μαύρο. Να στηρίζομαι σε πραγματικά δεδομένα και όχι σε εικασίες. Να μιλάω λίγο και όταν χρειάζεται, και να ακούω όλες τις απόψεις. Τι πιο πολύτιμο σας έδωσε η ελληνική παιδεία; Να μάθω να διαβάζω, να γράφω και να λύνω προβλήματα αριθμητικής, γιατί είχα την τύχη να έχω δάσκαλο στο δημοτικό τον Κώστα Βελίκα. Παρά τα προβλήματά της, η ελληνική παιδεία μού έδωσε τα εφόδια για μια ερευνητική υποτροφία για μεταπτυχιακά στις ΗΠΑ. Πού υπερέχουμε και σε τι υστερούμε ως Ελληνες; Ως άτομα δεν διαφέρουμε από τους άλλους, έχουμε το ίδιο DNA. Ως κοινωνική ομάδα υπερέχουμε στα κακά και υστερούμε στα καλά, σύμφωνα πάντα με τις μελέτες διεθνών οργανισμών. Φταίνε οι προπονητές που εμείς οι ίδιοι προσλαμβάνουμε. Πώς θα γίνει πιο ανταγωνιστικό το ελληνικό πανεπιστήμιο; Οταν ξεφύγει από υπουργούς, ακόμη και καλούς, όπως ήταν η Αννα Διαμαντοπούλου, και γίνει ουσιαστικά ανεξάρτητο. Οταν οι καθηγητές του αποφασίσουν να το υπερασπιστούν αποφασιστικά σαν άσυλο παραγωγής και μετάδοσης γνώσης και όχι μπαχαλάκηδων. Οταν αποκτήσει αδέλφια πανεπιστήμια, μη κρατικά, μη κερδοσκοπικά. Τι θα κάνατε για να δώσετε ώθηση στην ελληνική καινοτομία; Θα έφτιαχνα τις αναγκαίες βάσεις για την ανάπτυξή της: αξιοκρατία, διαφάνεια, ισονομία και αποδαιμονοποίηση του επιχειρείν. Επίσης, θα έλεγα στους νέους ότι ο στόχος να γίνουν δημόσιοι υπάλληλοι είναι πολύ χαμηλός. Η έννοια της αριστείας πού εκφράζεται στην Ελλάδα; Στον χειρουργό που επαναπατρίστηκε και σώζει ζωές - που δεν παίρνει φακελάκια και δεν δίνει μίζες. Στον καθηγητή της Πληροφορικής που κάνει το τμήμα του καλύτερο από άλλα αντίστοιχα τμήματα του εξωτερικού. Τι ουσιαστικό μπορούν να δώσουν στη χώρα οι διακεκριμένοι του εξωτερικού; Προσφέρουν καθημερινά σαν απόστολοι της Ελλάδας στο εξωτερικό. Εάν επαναπατριστούν, μπορούν να δώσουν τεχνογνωσία, εξειδίκευση, εμπειρία, επαγγελματισμό και αριστεία. Τι θα συμβουλεύατε έναν συνάδελφό σας που παραμένει και βιώνει την ελληνική πραγματικότητα; Να διώξει πρώτα τους μπαχαλάκηδες από τα πανεπιστήμια - ναι, μπορεί! Μετά να απλώσει στο Σύνταγμα ένα πανό 100 μέτρα που να γράφει «ΟΧΙ στο Πελατειακό Κράτος της Διαφθοράς. Αξιοκρατία, Διαφάνεια, Ισονομία ΤΩΡΑ». Να γίνει ο ίδιος ένας ηγέτης για τον αγανακτισμένο Ελληνα. Βγήκε κάτι θετικό από την κρίση - και ποιο είναι; Τίποτα απολύτως. Η Ελλάδα παραμένει ένα πελατειακό κράτος διαφθοράς, συμφερόντων και συντεχνιών. Δεν έχει γίνει ούτε μία ουσιαστική μεταρρύθμιση - κι αν τυχόν ψηφίστηκε, δεν εφαρμόστηκε ή καταργήθηκε σύντομα με κάποια τροπολογία του μεσονυκτίου. Με τι προϋποθέσεις θα γυρίζατε στην πατρίδα; Αν μου πρότειναν να στήσω από την αρχή το πρώτο μη κερδοσκοπικό, μη κρατικό πανεπιστήμιο. Ποια ελληνική συνήθειά σας κρατήσατε; Να τρώω ελληνικά, δηλαδή ένα καρβέλι χωριάτικο ψωμί στην καθισιά μου, βουτηγμένο στο αγουρόλαδο ντοματοσαλάτας με φέτα. Ο Ελληνας ήρωάς σας. Ο δάσκαλός μου Κώστας Βελίκας και ο γιατρός που έχει σώσει πολλές χιλιάδες ζωές. Παιχνίδι με τις λέξεις Τι πιο μικρό ελληνικό αγάπησα: Tα βότσαλα του Μύρτου. Το πρόσωπο που νοσταλγώ: Ολους όσους αφήνω πίσω. Η πιο ελληνική μου λέξη: Θάλασσα. Τι παίρνω μαζί μου φεύγοντας από την Ελλάδα: Πολλές φωτογραφίες. Σταθμοί στη ζωή του 1955: Γεννήθηκε στην Αθήνα. 1980: Πτυχίο Φυσικής από το Καποδιστριακό. Πηγαίνει για μεταπτυχιακές σπουδές (PhD, 1988) στο The American University της Ουάσιγκτον. 1994: Αναπληρωτής καθηγητής στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο Κεντ του Οχάιο έπειτα από δώδεκα χρόνια διαμονής και ερευνών στον Γραμμικό Επιταχυντή του Στάνφορντ. 2008: Εκλέγεται Εταίρος (Fellow) της Ενωσης Φυσικών Επιστημών των ΗΠΑ για τις έρευνές του στη δομή των νουκλεονίων και ελαφρών πυρήνων. 2014: Βραβεύεται για τέταρτη φορά ως Διακεκριμένος Δάσκαλος - Μέντορας Καθηγητής από το Σύλλογο Φοιτητών Φυσικής στο Πανεπιστήμιο του Κεντ. http://www.kathimerini.gr/802911/article/proswpa/synentey3eis/gerasimos-petratos-mentoras-ths-pyrhnikhs-fysikhs-stis-hpa

Βρέθηκε ο πυρήνας του… πυρήνα της Γης. Στο κέντρο της Γης, κάτω από τον φλοιό και τον μανδύα, βρίσκεται ο μεγάλος πυρήνας. Η έκπληξη είναι ότι, σύμφωνα με νέες εκτιμήσεις αμερικανών και κινέζων επιστημόνων, στην καρδιά του πυρήνα βρίσκεται πιθανότατα ένας δεύτερος μικρότερος πυρήνας. Από τότε που ο Ιούλιος Βερν, στον 19ο αιώνα, έγραψε το διάσημο βιβλίο «Ταξίδι στο κέντρο της Γης» (που μεταφέρθηκε αρκετές φορές στον κινηματογράφο), οι άνθρωποι γοητεύονται από το τι άραγε υπάρχει εκεί κάτω. Επειδή όμως βεβαίως κανείς δεν έχει ποτέ επισκεφθεί -ούτε πρόκειται μάλλον- τον μυστηριώδη πυρήνα του πλανήτη μας, οι επιστήμονες, με επικεφαλής τον καθηγητή γεωλογίας Σιαοντόγκ Σονγκ του Πανεπιστημίου του Ιλινόις, βασίζουν τις εκτιμήσεις τους στην ανάλυση των σεισμικών κυμάτων που διαπερνούν το εσωτερικό της Γης (όπως οι υπέρηχοι) και του τρόπου που αυτά τα κύματα μεταβάλλονται, καθώς διασχίζουν τα διαδοχικά γεωλογικά στρώματα. Οι ερευνητές πιστεύουν ότι ο πυρήνας της Γης, ο οποίος έχει μέγεθος σχεδόν όσο η Σελήνη και ουσιαστικά αποτελεί μια συμπαγή σιδερένια σφαίρα, διαθέτει ένα διακριτό εσώτερο μέρος, οι κρύσταλλοι σιδήρου του οποίου διαθέτουν διαφορετική δομή από εκείνη στο εξωτερικό μέρος του πυρήνα. Οι κρύσταλλοι στον εσωτερικό πυρήνα, που έχει διάμετρο σχεδόν την μισή του όλου πυρήνα, είναι ευθυγραμμισμένοι σε κατεύθυνση Ανατολής - Δύσης, ενώ οι κρύσταλλοι στον εξωτερικό πυρήνα σε κατεύθυνση Βορρά - Νότου (αν κανείς κοιτάξει τον πυρήνα ψηλά από τον Βόρειο Πόλο). Επιπλέον, οι κρύσταλλοι στην εσώτερη σφαίρα φαίνεται να συμπεριφέρονται διαφορετικά από εκείνους του εξωτερικού πυρήνα, άρα μπορεί να αποτελούνται από διαφορετικό τύπο κρυστάλλων. H μελέτη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Nature Geoscience». Ο πυρήνας, που βρίσκεται σε βάθος άνω των 5.000 χιλιομέτρων, άρχισε να στερεοποιείται πριν από περίπου ένα δισεκατομμύριο χρόνια και συνεχίζει να μεγαλώνει με ρυθμό περίπου μισού χιλιοστού τον χρόνο. Το γεγονός ότι έχει κρυστάλλους που «κοιτάνε» σε διαφορετικές κατευθύνσεις, δείχνει ότι το εξωτερικό και το εσωτερικό τμήμα του σχηματίστηκαν υπό διαφορετικές συνθήκες και σε διαφορετικές χρονικές περιόδους στην μακρά γεωλογική ιστορία της Γης. Παραμένει άγνωστο για ποιά -ασφαλώς σημαντική- αιτία υπάρχει αυτός ο διαφορετικός προσανατολισμός στους κρυστάλλους, που διαχωρίζει τον πυρήνα σε δύο μέρη. http://www.tovima.gr/science/technology-planet/article/?aid=675654

Γαλαξιακό χαμόγελο! Το πρόγραμμα Hubble's Hidden Treasures επιτρέπει σε ερασιτέχνες αστρονόμους και γενικά τους απανταχού φίλους του Διαστήματος να... ψαχουλέψουν μέσα στο τεράστιο πλήθος των δεδομένων και καταγραφών του διαστημικού τηλεσκοπίου Hubble με στόχο να εντοπίσουν κάτι που πιθανώς ξέφυγε τα μάτια των επιστημόνων. H ερασιτέχνης αστρονόμος Τζούντι Σμιντ κοιτάζοντας εικόνες από το γαλαξιακό σμήνος SDSS J1038+4849 εντόπισε κάτι πραγματικά ιδιαίτερο. Πρόκειται για ιδιαίτερα λαμπρούς γαλαξίες του σμήνους οι οποίοι μοιάζουν με τα χαμογελαστά προσωπάκια emoticon που χρησιμοποιούμε όταν γράφουμε κάποιο μήνυμα ή σχόλιο είτε σε υπολογιστή είτε στο κινητό τηλέφωνο. Οι γραμμές και τα τόξα μετατρέπουν τους γαλαξίες σε ένα χαμογελαστό πρόσωπο προκαλούνται από ένα κοσμικό φαινόμενο το οποίο εκμεταλλεύεται η μέθοδος του βαρυτικού φακού (ή μικροφακού) που αναπτύχθηκε πρόσφατα και έχει συμβάλει πολύ στη διαστημική εξερεύνηση τα τελευταία χρόνια. Η μέθοδος του βαρυτικού φακού βασίζεται σε ένα φαινόμενο που προβλέπεται από τη Γενική θεωρία της Σχετικότητας, και βρίσκει εφαρμογή κυρίως στην αναζήτηση πλανητών. Οι ερευνητές επικεντρώνουν την προσοχή τους όταν ένα άστρο περνάει μπροστά από ένα άλλο, πιο μακρινό άστρο. Κατά το πέρασμα αυτό το βαρυτικό πεδίο του πιο κοντινού άστρου – το οποίο σύμφωνα με τη Γενική Σχετικότητα κάμπτει τον περιβάλλοντα χωροχρόνο – διαθλά το φως του πιο μακρινού άστρου λειτουργώντας σαν μεγεθυντικός φακός μέσα από τον οποίο το άστρο και οι πλανήτες που κινούνται γύρω από αυτό γίνονται ορατά από τη Γη. Το αποτέλεσμα είναι να αυξάνει το μέγεθος και η φωτεινότητα ενός κοσμικού σώματος ως και 20 φορές. Η ίδια μέθοδος χρησιμοποιείται και για τον εντοπισμό πολύ μακρινών γαλαξιών. Χρησιμοποιούνται ως βαρυτικοί φακοί πολύ μεγάλοι γαλαξίες οι οποίοι στρεβλώνουν και μεγεθύνουν το φως των γαλαξιών που βρίσκονται σε πιο μακρινές αποστάσεις. http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=675675

Το Planck αποκαλύπτει πως τα πρώτα άστρα γεννήθηκαν αργά. Νέοι χάρτες από τον δορυφόρο Planck της ESA αποκαλύπτουν το 'πολωμένο' φως από το νεαρό Σύμπαν σε ολόκληρο τον ουρανό, αποκαλύπτοντας ότι τα πρώτα άστρα σχηματίστηκαν πολύ αργότερα από οτι εθεωρείτο μέχρι σήμερα. Η ιστορία του Σύμπαντος μας είναι μια ιστορία 13,8 δισεκατομμυρίων ετών που οι επιστήμονες προσπαθούν να διαβάσουν από τη μελέτη των πλανητών, των αστεροειδών, των κομητών και άλλων αντικειμένων στο ηλιακό μας σύστημα, και τη συλλογή του φωτός που εκπέμπεται από τα μακρινά αστέρια, τους γαλαξίες και την ύλη που υπάρχει μεταξύ τους. Μια σημαντική πηγή πληροφοριών που χρησιμοποιούνται για να συναρμολογήσουν αυτή την ιστορία είναι το κοσμικό υπόβαθρο μικροκυμάτων, ή CMB, το απολίθωμα του φωτός που προκύπτει από τότε που το Σύμπαν ήταν καυτό και πυκνό, μόνο 380.000 χρόνια μετά το Big Bang. Χάρη στην διαστολή του Σύμπαντος, βλέπουμε αυτό το φως σήμερα να καλύπτει ολόκληρο τον ουρανό σε μήκη κύματος μικροκυμάτων. Μεταξύ του 2009 και του 2013, το Planck παρακολούθησε τον ουρανό για να μελετήσει αυτό το αρχαίο φως με πρωτοφανή λεπτομέρεια. Μικροσκοπικές διαφορές στη θερμοκρασία ανιχνεύουν ελαφρώς διαφορετικής πυκνότητας περιοχές υποβάθρου στο νεαρό σύμπαν, που εκπροσωπούν τους σπόρους όλων των μελλοντικών δομών, των αστεριών και των γαλαξιών του σήμερα. Οι επιστήμονες από τη συνεργασία του Planck έχουν δημοσιεύσει τα αποτελέσματα από την ανάλυση αυτών των δεδομένων σε έναν μεγάλο αριθμό επιστημονικών εργασιών κατά τη διάρκεια των δύο τελευταίων ετών, επιβεβαιώνοντας την κοσμολογική εικόνα πρότυπο του Σύμπαντος μας με όλο και μεγαλύτερη ακρίβεια. "Αλλά υπάρχει κάτι περισσότερο: η CMB φέρει πρόσθετες ενδείξεις σχετικά με την κοσμική ιστορία μας που έχουν κωδικοποιηθεί στην 'πόλωση' του", εξηγεί ο Jan Tauber, επιστήμονας του έργου Planck της ESA. "Το Planck μέτρησε αυτό το σήμα για πρώτη φορά σε υψηλή ανάλυση στο σύνολο του ουρανού, παράγοντας τους μοναδικούς χάρτες που δημοσιεύθηκαν σήμερα." Το φως είναι πολωμένο όταν δονείται σε μια προτιμητέα κατεύθυνση, κάτι που μπορεί να προκύψει ως αποτέλεσμα των φωτονίων - τα σωματίδια του φωτός – που αναπηδούν από άλλα σωματίδια. Αυτό είναι ακριβώς που συνέβη όταν η CMB γεννήθηκε στις αρχές του Σύμπαντος. Αρχικά, τα φωτόνια είχαν παγιδευτεί σε μια καυτή, πυκνή σούπα σωματιδίων που, τη στιγμή που το Σύμπαν είχε ηλικία λίγων δευτερολέπτων, αποτελούνταν κυρίως από ηλεκτρόνια, πρωτόνια και νετρίνα. Λόγω της υψηλής πυκνότητας, τα ηλεκτρόνια και τα φωτόνια συγκρούονταν το ένα με το άλλο τόσο συχνά που το φως δεν μπορούσε να ταξιδέψει σε οποιαδήποτε σημαντική απόσταση πριν από την πρόσκρουση σε ένα άλλο ηλεκτρόνιο, καθιστώντας το πρώιμο Σύμπαν εξαιρετικά 'ομιχλώδες'. Αργά αλλά σταθερά, καθώς το σύμπαν διαστελλόταν και ψυχόταν, τα φωτόνια και τα άλλα σωματίδια απομακρύνθηκαν μεταξύ τους, και οι συγκρούσεις έγιναν λιγότερο συχνές. Αυτό είχε δύο συνέπειες: τα ηλεκτρόνια και τα πρωτόνια μπόρεσαν τελικά να συνδυαστούν και να σχηματίσουν ουδέτερα άτομα χωρίς αυτά να διασπώνται πάλι από ένα εισερχόμενο φωτόνιο, και τα φωτόνια είχαν αρκετό χώρο για να ταξιδέψουν, δεν ήταν πλέον παγιδευμένα στην κοσμική ομίχλη. http://www.esa.int/ell/ESA_in_your_country/Greece/To_Planck_apokalhuptei_pos_ta_prhota_hastra_gennhethekan_argha

Οι νέοι δορυφόροι Galileo έφθασαν στην τοποθεσία εκτόξευσης. Δύο άλλοι δορυφόροι Galileo άγγιξαν το έδαφος της Γαλλικής Γουϊάνας έτοιμοι να πάρουν τη θέση τους στον Ευρωπαϊκό αστερισμό δορυφορικής πλοήγησης. Το ζευγάρι, καλύφθηκε με ασφάλεια μέσα στα κλιματιζόμενα κιβώτια μέσα σε ένα Boeing 747 της Air France, που προσγειώθηκε στο αεροδρόμιο Cayenne-Félix Eboue χθες. Στη συνέχεια μεταφέρθηκαν με φορτηγά για να εγκατασταθούν στα cleanrooms του διαστημοδρoμίου της Ευρώπης ώστε να αρχίσουν οι τελικές προετοιμασίες για την εκτόξευση. Ο έβδομος και ο όγδοος δορυφόροι Galileo θα εκτοξευθούν μαζί σε έναν πύραυλο Soyuz στα τέλη Μαρτίου, συνεχίζοντας την κατασκευή του αστερισμού δορυφορικής πλοήγησης που είχε διακοπεί. Η προηγούμενη εκτόξευση Soyuz είδε τους δορυφόρους να τίθενται σε λάθος τροχιά. Ο λόγος για τη δυσλειτουργία αποδόθηκε σε ένα σφάλμα εγκατάστασης στο ανώτερο επίπεδο Fregat που παραδίδει τους δορυφόρους στις τελικές τροχιές τους. Μια γραμμή καυσίμου υδραζίνης στηρίχθηκε δίπλα σε μια γραμμή υγρού ηλίου, παγώνοντας την υδραζίνη και οδηγώντας στη λανθασμένη κατεύθυνση του Fregat. Η άφιξη στη γαλλική Γουιάνα είναι η τελική στάση σε μια σύνθετη γραμμή παραγωγής και δοκιμής που φτάνει πίσω σε όλη την Ευρώπη. Οι δορυφόροι έχουν κατασκευαστεί από την ΟΗΒ στη Βρέμη της Γερμανίας, με τα ωφέλιμα φορτία πλοήγησης τους να προέρχονται από την Surrey Satellite Technology Ltd στο Γκίλφορντ, Ηνωμένο Βασίλειο, με τις δύο εταιρείες να τροφοδοτούνται με τη σειρά τους από υπεργολάβους από πολλά μέρη της ηπείρου. Οι ολοκληρωμένοι δορυφόροι στη συνέχεια παραδίδονται στο τεχνικό κέντρο της ESA, ESTEC, στο Νόρντβαικ της Ολλανδίας, που φιλοξενεί το μεγαλύτερο κέντρο δοκιμής δορυφόρων της Ευρώπης. Εκεί, μια σειρά δοκιμών αναπαράγει κάθε πτυχή του περιβάλλοντος του διαστήματος, συμπεριλαμβανομένου του ακουστικού θορύβου και των θερμικών προσομοιώσεων κενού, για να εξασφαλίσει την ετοιμότητά τους να βρεθούν στο διάστημα. Κάθε δορυφόρος έχει επίσης συνδεθεί σε ολόκληρο το παγκόσμιο επίγειο δίκτυο Galileo για ημέρες με σκοπό να ελεγχθεί ότι λειτουργεί όπως έχει προγραμματιστεί. Η δοκιμή τους τελείωσε με τον απολογισμό υγείας καθαρό και έλαβαν την άδεια την Τρίτη για να ταξιδέψουν στη γαλλική Γουιάνα. Φορτώθηκαν σε φορτηγά την Τετάρτη, έφτασαν στο αεροδρόμιο Charles de Gaulle στο Παρίσι αργότερα την ίδια ημέρα, και απογειώθηκαν για τη Γαλλική Γουιάνα, την Πέμπτη. Αυτοί οι δύο δορυφόροι αναμένεται να εκτοξευθούν κατά τη διάρκεια της τελευταίας εβδομάδας του Μαρτίου, μετά από την έγκριση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την επανάληψη των εκτοξεύσεων Galileo. http://www.esa.int/ell/ESA_in_your_country/Greece/Oi_nheoi_doryphhoroi_Galileo_hephthasan_sten_topotheshia_ekthoxeyses «Ιούλιος Βερν» Ο Eυρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ESA) έδωσε στην δημοσιότητα ένα εντυπωσιακό βίντεο από την επάνοδο στην Γη ενός διαστημικού εξοπλισμού και καθώς αυτό καιγόταν καθώς έμπαινε στην ατμόσφαιρα του πλανήτη μας. Το «Ιούλιος Βερν» ήταν η πρώτη αυτοματοποιημένη μεταφορά οχημάτων της ΕΟΔ με σκοπό να μεταφέρει προμήθειες στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Το διαστημόπλοιο φορτηγό μπήκε στην ατμόσφαιρα στην 14:58 EDT στις 29 Σεπτεμβρίου του 2008 σε υψόμετρο 120 χιλιομέτρων και έπεσε φλεγόμενο στον Ειρηνικό Ωκεανό. http://www.defencenet.gr/defence/item/%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BC%CF%8C%CF%80%CE%BB%CE%BF%CE%B9%CE%BF-%CF%84%CE%B7%CF%82-esa-%CE%B5%CF%80%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%AD%CF%86%CE%B5%CE%B9-%CF%86%CE%BB%CE%B5%CE%B3%CF%8C%CE%BC%CE%B5%CE%BD%CE%BF-%CF%83%CF%84%CE%B7-%CE%B3%CE%B7-%CE%B2%CE%AF%CE%BD%CF%84%CE%B5%CE%BF Προτάσεις για το δεκαπενθήμερο που έρχεται. Η ΜΑΓΕΙΑ ΤΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ Για μαθητές Δημοτικού Την ευκαιρία να πάρουν μια «γεύση» από τα αινίγματα που προσπαθούν να λύσουν οι φυσικοί, αλλά και τις μεθόδους που αξιοποιούν γι’ αυτόν τον λόγο, δίνει στους μαθητές Δημοτικού η Ενωση Ελλήνων Φυσικών, μέσα από την εκδήλωση που θα διοργανώσει στις 14 Φεβρουαρίου 2015 στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Με τίτλο «Η Φυσική Μαγεύει» και ομιλητές διακεκριμένους πανεπιστημιακούς καθηγητές, αλλά και τον επίτιμο διευθυντή του Ευγενιδείου Πλανηταρίου Διονύσιο Σιμόπουλο, η ημερίδα φιλοδοξεί να φέρει τους μαθητές σε επαφή με σύγχρονα θέματα της φυσικής, ώστε να τα κατανοήσουν σε βάθος. Το κόστος είναι 5 ευρώ, ενώ η διορία για τη δήλωση συμμετοχής λήγει στις 10 Φεβρουαρίου. ​​ΠΟΥ: Προπύλαια Πανεπιστημίου Αθηνών ΠΟΤΕ: 14 Φεβρουαρίου http://eef.gr FameLab Αναζήτηση νέων ταλέντων Νέα ταλέντα στην επικοινωνία της επιστήμης θα αναδείξει για μία ακόμη χρονιά ο διαγωνισμός FameLab, προσκαλώντας όσους έχουν σπουδάσει στον χώρο της επιστήμης και της τεχνολογίας να παρουσιάσουν μπροστά σε κοινό, και σε μόλις 3 λεπτά, ένα θέμα με πρωτότυπο και περιεκτικό τρόπο. Το FameLab πραγματοποιείται για ένατη φορά από το Βρετανικό Συμβούλιο, φέτος σε συνεργασία με το Hub Science και την υποστήριξη της Ενωσης Ελλήνων Φυσικών και του Openscience.gr. Ο διαγωνισμός θα ξεκινήσει με τους δύο προκριματικούς στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, στις 2 και 3 Μαρτίου αντίστοιχα, από τους οποίους θα προκύψουν οι 10 φιναλίστ για τον μεγάλο τελικό. Ο νικητής του τελικού θα εκπροσωπήσει την Ελλάδα στον διαγωνισμό International FameLab 2015, στο Cheltenham Festival στη Βρετανία. Για να πάρει κανείς μέρος στο Famelab, θα πρέπει να είναι πάνω από 18 ετών και να δηλώσει συμμετοχή έως τις 28 Φεβρουαρίου. ​​ΠΟΤΕ: Εως 28 Φεβρουαρίου (για τη δήλωση συμμετοχής) www.britishcouncil.gr Οι νέες τεχνολογίες στην εκπαίδευση Η χρήση νέων τεχνολογιών στη μαθησιακή διαδικασία είναι το θέμα του Πανελληνίου Διαγωνισμού για Εκπαιδευτικούς, που διοργανώνει το Βρετανικό Συμβούλιο με τη στήριξη της Microsoft Ελλάς. Ο διαγωνισμός απευθύνεται σε καθηγητές πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας βαθμίδας, οι οποίοι έχουν δημιουργήσει ή σκοπεύουν να δημιουργήσουν εκπαιδευτικές δραστηριότητες χρησιμοποιώντας προγράμματα λογισμικού όπως τα Word και Excel ή άλλα εργαλεία της Microsoft. Η δήλωση συμμετοχής μπορεί να γίνει μέσω της πλατφόρμας www.pilnetwork.com της Microsoft, με την προθεσμία να λήγει στις 2 Μαρτίου. Οι τρεις πληρέστερες δράσεις θα αναδειχθούν σε εκδήλωση στις 21 Μαρτίου, κερδίζοντας βραβεία τεχνολογίας. ​​ΠΟΤΕ: Μέχρι 2 Μαρτίου (για την υποβολή συμμετοχής) www.britishcouncil.gr http://www.kathimerini.gr/802718/article/epikairothta/episthmh/protaseis-gia-to-dekapen8hmero-poy-erxetai

Νέος εντυπωσιακός χάρτης του Γαλαξία. Τα τελευταία χρόνια ο μεγάλος στόλος των διαστημικών και επίγειων τηλεσκοπίων έχει επιτρέψει τη χαρτογράφηση του Γαλαξία. Εχουν δημιουργηθεί διάφοροι χάρτες του Γαλαξία οι περισσότεροι εκ των οποίων επικέντρωναν περισσότερο την προσοχή τους στην προβολή άστρων. Ειδικοί της NASA χρησιμοποιώντας δεδομένα του διαστημικού παρατηρητηρίου Planck δημιούργησαν ένα γαλαξιακό χάρτη στον οποίο για πρώτη φορά συμπεριλαμβάνονται όχι μόνο τα άστρα αλλά και τα βασικότερα συστατικά της κοσμικής ύλης όπως σκόνη, αέρια, ακτινοβολία και σωματίδια. Το αποτέλεσμα είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακό και επιτρέπει στους επιστήμονες να μελετήσουν την εξέλιξη του γαλαξία μας αλλά και του Σύμπαντος αφού το Planck ανάμεσα στα άλλα μπορεί να συλλάβει δεδομένα (φως, κοσμική ύλη) από τις αρχές δημιουργίας του Κόσμου. Στις φωτογραφίες ο γαλαξιακός χάρτης στην κορυφή της εικόνας αποτελεί σύνθεση των τεσσάρων χαρτών από κάτω. Στον πρώτο χάρτη (πάνω αριστερά) καταγράφεται η κοσμική σκόνη, στην διπλανή εικόνα απεικονίζονται αέρια όπως μονοξείδιο του άνθρακα αλλά και αέρια που αλληλεπιδρούν με τη σκόνη σε νεογέννητα άστρα. Στην κάτω αριστερά εικόνα απεικονίζεται κοσμική ακτινοβολία και στην διπλανή εικόνα απεικονίζεται το φως φορτισμένων σωματιδίων. http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=675315

Η Ελλάδα πρωτοπορεί και καινοτομεί. Μπορεί η εποχή της οικονομίας του υδρογόνου, αλλά και ο δρόμος για καλύτερες δορυφορικές εφαρμογές, να περνάει και από την Ελλάδα; Φαίνεται πως ναι, αφού αυτό υπόσχονται οι καινοτομίες δύο ελληνικών εταιρειών, της Planetek Hellas από την Αθήνα και της Helbio από την Πάτρα, οι οποίες εντάχθηκαν στο επενδυτικό πρόγραμμα HORIZON 2020 SME - Instrument της Ε.Ε. Ετσι, τόσο η Planetek για τη διαστημική συσκευή της, όσο και η Helbio για τη μονάδα υδρογόνου που παράγει ηλεκτρική ενέργεια και θερμότητα, θα λάβουν χρηματοδότηση 50.000 ευρώ η καθεμία, ώστε να προετοιμάσουν τις μελέτες για την εμπορική αξιοποίηση των καινοτομιών τους. Με αυτές τις μελέτες, το καλοκαίρι θα συμμετάσχουν στη δεύτερη φάση του προγράμματος, διεκδικώντας έως και 2,5 εκατ. ευρώ για να διαθέσουν στο εμπόριο τις τεχνολογίες τους. Γνωστό και ως «Ευρωπαϊκό Champions League Καινοτομίας», το επενδυτικό εργαλείο SME Instrument απευθύνεται σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις, με σκοπό να κυκλοφορήσουν στην αγορά προϊόντα αιχμής. «Ηδη από την πρώτη φάση του προγράμματος, τα κριτήρια αξιολόγησης ήταν πολύ απαιτητικά, αφού για να γίνει δεκτή μία πρόταση θα έπρεπε να αφορά πρωτοποριακές τεχνολογίες, που να καλύπτουν υπάρχουσες ανάγκες», λέει στην «Κ» ο Στέλιος Μπολλάνος, συνιδρυτής και διευθυντής της Planetek. Παράλληλα, ο ανταγωνισμός ήταν υψηλός, καθώς για παράδειγμα στη θεματική ενότητα για το Διάστημα, η Planetek ανήκει στις μόλις 14 επιχειρήσεις που έγιναν δεκτές, ανάμεσα σε 185 προτάσεις που είχαν υποβληθεί. Η καινοτομία της ελληνικής εταιρείας είναι μια συσκευή για δορυφόρους με υπερφασματικούς αισθητήρες, δηλαδή με «μάτια» τα οποία σαρώνουν περιοχές της Γης σε όλο το φάσμα της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας. «Αν και τέτοιοι αισθητήρες μπορούν να εντοπίσουν κοιτάσματα μεταλλευμάτων ή να καταγράψουν τη βλάστηση, π.χ. για γεωργικές εφαρμογές, το πρόβλημα που υπάρχει σήμερα είναι πως παράγουν πολύ μεγάλο όγκο δεδομένων. Επομένως, επειδή ο χρόνος επικοινωνίας των δορυφόρων με τους σταθμούς βάσης είναι περιορισμένος και οι συνδέσεις αργές, το μεγαλύτερο ποσοστό από αυτές τις μετρήσεις δεν φτάνει ποτέ στη Γη», συμπληρώνει ο κ. Μπολλάνος. Η λύση που βρήκε η Planetek εξασφαλίζει ότι οι δορυφόροι θα έχουν πολύ περισσότερες πληροφορίες. «Κατ’ αρχάς το λογισμικό της συσκευής θα “καταλαβαίνει” πότε η περιοχή σάρωσης καλύπτεται από σύννεφα, απορρίπτοντας τις αντίστοιχες μετρήσεις, που είναι έτσι κι αλλιώς άχρηστες», συμπληρώνει. Παράλληλα, ενσωματώνει έναν αλγόριθμο για τη συμπίεση των δεδομένων, που ανέπτυξε η εταιρεία και είναι 5 έως 6 φορές πιο αποτελεσματικός από τις σημερινές τεχνολογίες. Την ίδια στιγμή η Helbio, η οποία ξεκίνησε το 2004 ως τεχνοβλαστός του Τμήματος χημικών μηχανικών του Πανεπιστημίου Πάτρας, συμπεριελήφθη στις 60 νικήτριες από τις 640 υποψηφιότητες, στην κατηγορία των ενεργειακών συστημάτων χαμηλών εκπομπών άνθρακα. Η μονάδα που έχει αναπτύξει η εταιρεία στοχεύει να αντικαταστήσει τις ντιζελογεννήτριες, παράγοντας η ίδια υδρογόνο από φυσικό αέριο, υγραέριο ή βιοαέριο. Χάρις σε αυτό το «καύσιμο», θα προκαλεί ελάχιστους ή ακόμη και μηδενικούς ρύπους. «Οπως και οι ντιζελογεννήτριες, θα καλύπτει τις ανάγκες σπιτιών και κτιρίων που βρίσκονται μακριά από το ηλεκτρικό δίκτυο, θα ηλεκτροδοτεί κεραίες κινητής τηλεφωνίας και σκάφη αναψυχής ή θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν εφεδρικό σύστημα για τυχόν διακοπές ρεύματος», λέει στην «Κ» ο Ξενοφών Βερύκιος, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Πατρών και διευθύνων σύμβουλος της Helbio. Πέρα από το ότι είναι «φιλική» στο περιβάλλον, έχει τριπλάσια απόδοση από τις συμβατικές γεννήτριες, πολύ μεγαλύτερο χρόνο «ζωής», όπως επίσης και περίπου 50% μειωμένο λειτουργικό κόστος. Αυτό που ξεχωρίζει τη μονάδα είναι πως μπορεί να παράγει από οποιοδήποτε από τα τρία είδη αερίου το υδρογόνο που χρειάζεται για να λειτουργήσει. Κάτι που «χρωστάει» στο ότι ενσωματώνει μια παγκοσμίως πρωτότυπη τεχνολογία που έχει αναπτύξει η Helbio και την οποία η εταιρεία έχει κατοχυρώσει με διεθνείς πατέντες. «Από τεχνολογικής απόψεως, η γεννήτρια είναι έτοιμη να κυκλοφορήσει στην αγορά – μάλιστα, έχουμε ήδη πουλήσει περίπου 30 μονάδες σε όλο τον κόσμο, τις οποίες κατασκευάσαμε εδώ στην Πάτρα. Το μόνο πρόβλημα είναι πως, όσο δεν κατασκευάζεται σε μαζική κλίμακα, το κόστος της είναι αρκετά υψηλό. Ετσι, ελπίζουμε μέσα από το SME-Instrument να εξασφαλίσουμε κεφάλαια, αλλά και συνεργασίες με πολυεθνικές, για να ξεπεράσουμε και αυτό το τελευταίο εμπόδιο», καταλήγει ο καθηγητής. Επαφές για κατασκευή πρατηρίων υδρογόνου σε Ιαπωνία και Σουηδία. Σύμφωνα με τον διευθυντή της Planetek Hellas, παρ’ όλο που η Ελλάδα δεν έχει την εμπειρία άλλων κρατών στην ανάπτυξη δορυφόρων ή μη επανδρωμένων σκαφών, αυτό δεν σημαίνει πως η χώρα μας δεν έχει τη δυνατότητα να αποκτήσει το δικό της «στίγμα» στις διαστημικές τεχνολογίες. «Ο λόγος είναι πως δημιουργούνται συνεχώς νέες ανάγκες σε software και hardware, στις οποίες η επινοητικότητα παίζει σημαντικότερο ρόλο από το αν οι εταιρείες κατάγονται από χώρες που έχουν “παράδοση” στο Διάστημα», σημειώνει ο κ. Μπολλάνος. Ενδεικτική περίπτωση η συσκευή της Planetek που διακρίθηκε στο «Ευρωπαϊκό Champions League Καινοτομίας» και η οποία είναι πιο προηγμένη από το αντίστοιχο εξάρτημα του επόμενου γερμανικού δορυφόρου ENMAP που θα τεθεί σε τροχιά. Από την άλλη μεριά, ο Ξενοφών Βερύκιος, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Πατρών και διευθύνων σύμβουλος της Helbio, υποστηρίζει πως στην Ελλάδα υπάρχει πολύ αξιόλογο ερευνητικό δυναμικό που ασχολείται με τεχνολογίες υδρογόνου. «Νομίζω πως αυτό το δυναμικό θα έδινε τη δυνατότητα στη χώρα μας να αξιοποιήσει την ευκαιρία που δίνει η “οικονομία του υδρογόνου”, η οποία βρίσκεται προ των πυλών. Παρ’ όλο που το υδρογόνο έχει δικαιολογημένα χαρακτηρισθεί «καύσιμο του μέλλοντος» εδώ και πάνω από μία δεκαετία, η αλήθεια είναι πως μόλις πρόσφατα κατάφερε να μειωθεί το κόστος των αντίστοιχων κινητήρων. Ετσι, σε λίγα χρόνια αναμένονται τα πρώτα υδρογονοκίνητα Ι.Χ. με τιμή σχεδόν παραπλήσια με τα συμβατικά, κάτι που θα απογειώσει τον κλάδο», επισημαίνει. Οσον αφορά την Helbio, η εταιρεία έχει στα σκαριά και άλλες εφαρμογές που θα αξιοποιούν την τεχνολογία της, χάρις στην οποία μπορεί να παραχθεί υδρογόνο από φυσικό αέριο, υγραέριο ή βιοαέριο. Ετσι, βρίσκεται σε συζητήσεις για την κατασκευή πρατηρίων υδρογόνου στην Ιαπωνία και στη Σουηδία, ενώ ένα σύστημά της θα εγκατασταθεί σύντομα σε κτίριο στη Σουηδία, καλύπτοντας τις ανάγκες του σε ρεύμα και θέρμανση από βιοαέριο. http://www.kathimerini.gr/802716/article/epikairothta/episthmh/h-ellada-prwtoporei-kai-kainotomei

Ο νόμος του Bode προβλέπει την ύπαρξη εξωπλανητών. Το 1777, ο Johann Elert Bode χρησιμοποιώντας τις παρατηρήσεις του Johann Daniel Titius, ανακάλυψε έναν κανόνα βάσει του οποίου μπορούμε να υπολογίζουμε τις μέσες αποστάσεις των πλανητών από τον Ήλιο. Αρχικά θεωρούμε την σειρά των αριθμών 0, 3, 6, 12, 24, 48, 96 όπου ξεκινώντας από το 3, ο κάθε αριθμός είναι διπλάσιος του προηγουμένου. Στη συνέχεια προσθέσουμε σε κάθε αριθμό της σειράς το 4 παίρνοντας μια νέα σειρά αριθμών: 4, 7, 10, 16, 28, 52, 100 Τέλος, διαιρούμε τους αριθμούς αυτούς με το 10, οπότε προκύπτει: 0.4, 0.7, 1, 1.6, 2.8, 5.2, 10 Οι αριθμοί αυτοί εκφράζουν τις αποστάσεις των γνωστών πλανητών από τον Ήλιο (σε αστρονομικές μονάδες). Όλα τα παραπάνω συνοψίζονται στην εξίσωση Titius–Bode: α = 0.4 + 0.3·2n με n = −∞, 0, 1, 2, … Οι μέσες αποστάσεις των πλανητών από τον Ήλιο, όπως υπολογίζονται χρησιμοποιώντας την εξίσωση Titius–Bode (κόκκινο), σε σύγκριση με τις πραγματικές αποστάσεις (μπλέ) wikipedia Η εξίσωση Titius-Bode προέβλεψε την ύπαρξη του Ουρανού, απέτυχε όμως στην περίπτωση του Ποσειδώνα. Παράλληλα, επέτρεψε στον Bode να προβλέψει την ύπαρξη ενός ακόμη πλανήτη ανάμεσα στον Άρη και τον Δία, με ιδιότητες που ταιριάζουν στoν νάνο πλανήτη Δήμητρα (Ceres). Θα περίμενε κανείς σήμερα ο νόμος του Bode να έχει μόνο ιστορική αξία. Κι όμως, 238 χρόνια από τη διατύπωσή του, αυτός ο «τυφλοσούρτης» χρησιμοποιείται στην επιστημονική έρευνα! Οι ερευνητές Bovaird et al επέκτειναν τα αποτελέσματα αναζήτησης εξωπλανητών του διαστημικού τηλεσκοπίου Kepler, χρησιμοποιώντας μια γενικευμένη σχέση Titius–Bode (Timothy Bovaird, Charles H. Lineweaver, Steffen K. Jacobsen: Using the Inclinations of Kepler Systems to Prioritize New Titius-Bode-Based Exoplanet Predictions). Με βάση την σχέση Titius–Bode και τα δεδομένα του τηλεσκοπίου, προβλέπονται οι θέσεις πλανητών που το Kepler δεν μπορεί να ανιχνεύσει. Η μελέτη κατάληξε στην πρόβλεψη 77 πλανητών σε 40 ηλιακά συστήματα που έχουν ανακαλυφθεί έως τώρα. Μάλιστα, οι υπολογισμοί υποδεικνύουν 228 επιπλέον πλανήτες σε 151 πλανητικά συστήματα που ταυτοποίησε το Κepler. Ένα νούμερο που μεταφράζεται σε, κατά μέσο όρο, τουλάχιστον 2 πλανήτες στην κατοικήσιμη ζώνη, ανά αστέρα. Υπενθυμίζεται ότι κατοικήσιμη ζώνη ονομάζεται ένα συγκεκριμένο εύρος αποστάσεων από τον μητρικό αστέρα, το οποίο έχει σαν συνέπεια η ηλιακή θερμότητα που φτάνει στον πλανήτη που κινείται σε αυτήν να έχει ως αποτέλεσμα την ανάπτυξη θερμοκρασιών κατάλληλων για τη διατήρηση του νερού σε υγρή μορφή. Κάτι τέτοιο θεωρείται κρίσιμη προϋπόθεση για την ανάπτυξη έμβιων οργανισμών. http://physicsgg.me/2015/02/06/%ce%bf-%ce%bd%cf%8c%ce%bc%ce%bf%cf%82-%cf%84%ce%bf%cf%85-bode-%cf%80%cf%81%ce%bf%ce%b2%ce%bb%ce%ad%cf%80%ce%b5%ce%b9-%cf%84%ce%b7%ce%bd-%cf%8d%cf%80%ce%b1%cf%81%ce%be%ce%b7-%ce%b5%ce%be%cf%89%cf%80/ Ο πρώτος εξερευνητής εξωπλανητών. Το διαστημικό τηλεσκόπιο Kepler που είχε ως αποκλειστική αποστολή τον εντοπισμό εξωπλανητών, πλανητών έξω από το ηλιακό μας σύστημα, έλαβε την ονομασία «κυνηγός εξωπλανητών». Τώρα η Βρετανία ανακοίνωσε ότι θα στείλει στο Διάστημα τον πρώτο «εξερευνητή εξωπλανητών». Πρόκειται για την αποστολή Twinkle. Αν όλα πάνε σύμφωνα με τον σχεδιασμό των επιτελών της αποστολής το 2019 ένας δορυφόρος θα εκτοξευθεί στο Διάστημα και με τα ισχυρά, προηγμένα και υπερευαίσθητα όργανα του θα προσπαθήσει να μελετήσει σε βάθος τις ατμόσφαιρες εξωπλανητών. Σε πρώτη φάση ο δορυφόρος αναμένεται να μελετήσει τις ατμόσφαιρες τουλάχιστον 100 εξωπλανητών επικεντρώνοντας το ενδιαφέρον του σε βραχώδεις πλανήτες με μέγεθος λίγες φορές μεγαλύτερο από αυτό της Γης, πλανήτες που είναι γνωστοί με τον όρο «Υπερ-Γαίες». Η ατμοσφαιρική μελέτη εξωπλανητών είναι ιδιαίτερως σημαντική αφού θα δείξει αν κάποιος πλανήτης διαθέτει συνθηκες φιλικές προς την ζωή. http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=675283

Η άγνωστη ρεολογία και ο Έλληνας πρωταγωνιστής. Τον όρο ρεολογία χρησιμοποίησε για πρώτη φορά ο Eugene C. Bingham, καθηγητής στο Κολέγιο Lafayette, το 1920, εμπνευσμένος από την ρήση του Ηράκλειτου «τα πάντα ρει». Αν γινόταν ποτέ… διαγωνισμός για το ποια φυσική επιστήμη είναι λιγότερο γνωστή στους μη ειδικούς, τότε η Ρεολογία θα συγκαταλεγόταν στα φαβορί, καθώς μια απλή αναζήτηση στο Ιντερνετ είναι αρκετή για να αποδείξει πως, πέρα από τα επιστημονικά περιοδικά, τα άρθρα που αναφέρονται σε αυτήν είναι λιγοστά. Ωστόσο, η δημοσιότητα που έχει κερδίσει βρίσκεται στον αντίποδα της χρησιμότητάς της, αφού είναι ο «αφανής ήρωας» πίσω από μια μεγάλη σειρά προϊόντων που χρησιμοποιούμε όλοι καθημερινά –όπως πλαστικά, χάπια, μπογιές, ελαστικά ή σαπούνια. Προϊόντα που βελτιώνονται συνεχώς χάρη στη Ρεολογία, τη στιγμή που άλλες έρευνες στοχεύουν να δημιουργήσουν υλικά νέας «γενιάς», με ακόμη πιο εντυπωσιακές και χρήσιμες εφαρμογές. Σε αυτές τις έρευνες πρωταγωνιστεί ο Δημήτριος Βλασσόπουλος, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Κρήτης και στο Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας, ο οποίος απέσπασε πρόσφατα το βραβείο Weissenberg της Ευρωπαϊκής Ενωσης Ρεολογίας για το 2015, ως ένας από τους καλύτερους επιστήμονες του κλάδου σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Οπως εξηγεί ο ίδιος στην «Κ», το αντικείμενο της Ρεολογίας είναι η μελέτη του τρόπου με τον οποίο ρέουν και παραμορφώνονται υλικά μιας πολύ μεγάλης κατηγορίας –στα οποία μεταξύ άλλων ανήκουν οι «πρώτες ύλες» των βαφών ή των ελαστικών. «Πρακτικά, η Ρεολογία παρεμβαίνει στη βιομηχανική τους κατεργασία, ώστε να εξασφαλίσει πως τα προϊόντα που θα προκύψουν θα έχουν την επιθυμητή συμπεριφορά και το μικρότερο δυνατό κόστος. Ετσι, για παράδειγμα, συνέβαλε στη φθηνή παραγωγή κάθε είδους πλαστικού, με τις προδιαγραφές που χρειάζονται για τη χρήση του –ώστε, π.χ., οι συσκευασίες τροφίμων να προστατεύουν όντως το περιεχόμενό τους μέχρι την ημερομηνία λήξης. Μια εντελώς διαφορετική εφαρμογή είναι οι κάψουλες των χαπιών, με στόχο αυτή τη φορά να εξασφαλισθεί πως θα διαλύονται στο επιθυμητό σημείο του σώματος, απελευθερώνοντας εκεί τη δραστική ουσία», σημειώνει ο καθηγητής. Οπως αναφέρει το κείμενο της βράβευσης, τα 170 επιστημονικά άρθρα που έχει δημοσιεύσει ο κ. Βλασσόπουλος άσκησαν μεγάλη επίδραση στον κλάδο, έχοντας ως κύριο χαρακτηριστικό την «πρωτότυπη πειραματική προσέγγιση προσεκτικά επιλεγμένων θεμάτων, τα οποία μελέτησε συστηματικά και με αυστηρότητα». Ο ίδιος, πάντως, θεωρεί πως το σχόλιο, όπως και το βραβείο, πιστώνεται επίσης στους συναδέλφους του Πανεπιστημίου Κρήτης και του ΙΤΕ με τους οποίους συνεργάζεται, όπως επίσης και στους φοιτητές που ανήκουν στην επιστημονική ομάδα. Η ομάδα προσπαθεί να εξελίξει τη Ρεολογία με έρευνες που θα επιτρέπουν να καθορίζεται η επιθυμητή συμπεριφορά των προϊόντων παρεμβαίνοντας όχι στη διαδικασία κατεργασίας, όπως συμβαίνει μέχρι τώρα, αλλά στη χημική δομή και στο μίγμα των «πρώτων υλών». «Με αυτό τον τρόπο, ελπίζουμε πως θα ανοίξουμε τον δρόμο για “έξυπνα” υλικά, που θα αλλάζουν ιδιότητες με την πάροδο του χρόνου ή ανάλογα με το περιβάλλον στο οποίο βρίσκονται κάθε στιγμή. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα, στο οποίο βέβαια εργάζονται αρκετοί ακόμη επιστήμονες σε όλο τον κόσμο, είναι υλικά που θα “αυτο-επουλώνονται”, δηλαδή θα εξαφανίζουν τις αμυχές και τα γδαρσίματα, χωρίς καμία παρέμβαση» http://physicsgg.me/2015/02/07/%ce%b7-%ce%ac%ce%b3%ce%bd%cf%89%cf%83%cf%84%ce%b7-%cf%81%ce%b5%ce%bf%ce%bb%ce%bf%ce%b3%ce%af%ce%b1-%ce%ba%ce%b1%ce%b9-%ce%bf-%ce%ad%ce%bb%ce%bb%ce%b7%ce%bd%ce%b1%cf%82-%cf%80%cf%81%cf%89%cf%84%ce%b1/

Αναζητώντας ρωγμές στο Καθιερωμένο Πρότυπο των Στοιχειωδών Σωματιδίων. Με δεδομένη την επιτυχία του Καθιερωμένου Προτύπου, το οποίο περιγράφει με λεπτομέρεια τη συμπεριφορά των στοιχειωδών σωματιδίων που συγκροτούν την ύλη και τις τρεις από τις βασικότερες θεμελιώδεις αλληλεπιδράσεις στη φύση, από ποιες «ρωγμές» σε αυτό το μοντέλο θα προκύψουν οι νέες επαναστατικές ανακαλύψεις στη φυσική; Από τους πλέον αρμόδιους για να απαντήσουν σε αυτό το ερώτημα είναι οι επιστήμονες που εργάζονται στον Μεγάλο Επιταχυντή Αδρονίων (LHC) του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πυρηνικών Ερευνών (CERN), μια από τις βασικότερες ερευνητικές διατάξεις για την επέκταση της φυσικής πέρα από το Καθιερωμένο Πρότυπο. Έτσι, η Τάρα Σίαρς, καθηγήτρια φυσικής στο πανεπιστήμιο του Λίβερπουλ και μέλος του πολυπληθούς επιστημονικού επιτελείου του LHC, έγραψε πρόσφατα στο σάιτ του ιδρύματος ένα άρθρο σχετικά με το παρελθόν του LHC και τη δεύτερη φάση των πειραμάτων, η οποία αναμένεται να ξεκινήσει σύντομα. http://thinkphysics.org/blog/events/iop-event-latest-news-lhc-prof-tara-shears-18th-feb/ Κάνοντας αρχικά έναν απολογισμό της πρώτης φάσης των πειραμάτων, η Σίαρς αναφέρει κατ’ αρχάς πως ο επιταχυντής έδειξε για μια ακόμη φορά πόσο εντυπωσιακό είναι το ισχύον μοντέλο. Κι αυτο γιατί οι μετρήσεις των σωματιδίων που παράχθηκαν στον LCH, όπως και η συμπεριφορά τους στα πειράματα που διεξήχθησαν, επιβεβαίωσε τις προβλέψεις της θεωρίας. Ακόμη καλύτερα, δύο ανεξάρτητα πειράματα βρήκαν το μποζόνιο Χιγκς, το μόνο σωματίδιο που προβλεπόταν από τη θεωρία και δεν είχε εντοπισθεί προηγουμένως. Επομένως, το 2013, όταν ο επιταχυντής διέκοψε τη λειτουργία του για συντήρηση και αναβάθμιση, είχε ήδη κερδίσει μια θέση στην ιστορία της επιστήμης. Παρ’ όλα αυτά, επισημαίνει η Σίαρς, παρόλο που η θεωρία επιβεβαιώθηκε αλλεπάλληλες φορές μέσω του επιταχυντή, είναι βέβαιο πως δεν αποτελεί την τελευταία «λέξη» σε όσα χρειάζεται να γνωρίσει ο άνθρωπος για να κατανοήσει τον κόσμο που τον περιβάλλει. Χαρακτηριστικό είναι πως το Καθιερωμένο Πρότυπο δεν περιλαμβάνει καμία εξήγηση για τα πλέον κυρίαρχα και θεμελιώδη χαρακτηριστικά του σύμπαντος, όπως τη φύση της σκοτεινής ύλης και ενέργειας. Στην πραγματικότητα, προσθέτει η επιστήμονας, υπάρχουν πολλά που σήμερα είναι άγνωστα ακόμη και για το σωματίδιο Χιγκς. Επομένως, παρόλο το μποζόνιο συμφωνεί με τις θεωρητικές προβλέψεις, είναι πιθανό η πραγματική του φύση να είναι εξωτική. Τέτοια γνωστικά κενά κάνουν τους επιστήμονες να υποπτεύονται πως ίσως υπάρχει μια καλύτερη, πιο θεμελιώδης, και πιο διεξοδική περιγραφή του σύμπαντος, η οποία να περιλαμβάνει και να διευρύνει τις προβλέψεις που σήμερα γίνονται με το Καθιερωμένο Πρότυπο. Στην επιστημονική κοινότητα έχουν προταθεί δεκάδες ιδέες, ξεκινώντας από απλές επεκτάσεις του Καθιερωμένου Προτύπου και καταλήγοντας σε τουλάχιστον φαινομενικά παράξενες θεωρίες. Μία από αυτές, αν οι επιστήμονες του LHC είναι τυχεροί, θα αποδειχθεί στην πράξη πως περιγράφει πολύ περισσότερα φαινόμενα από το υπάρχον μοντέλο. Για να συμβεί κάτι τέτοιο, αναφέρει η φυσικός στο άρθρο της, θα πρέπει για αυτή τη θεωρία να προκύψει μία μέτρηση που να την επιβεβαιώνει και ταυτόχρονα να διαψεύδει το Καθιερωμένο Πρότυπο. Αυτό δεν συνέβη στην πρώτη φάση λειτουργίας του LHC, κάνοντας τους επιστήμονες να αδημονούν για δεδομένα από το δεύτερο στάδιο πειραμάτων στον επιταχυντή. Η ανυπομονησία των φυσικών προέρχεται από το γεγονός πως ο επιταχυντής έχει αναβαθμισθεί και βελτιωθεί σε τέτοιο βαθμό, που πρόκειται για σχεδόν καινούριο μηχάνημα. «Πάνω από 1 εκατομμύρια εργατοώρες έχουν δαπανηθεί για να εξακριβωθεί πως η διάταξη θα παράγει δέσμες σωματιδίων σε ενέργειες και με χαρακτηριστικά ακριβώς ίδια με αυτά που έχουν προβλεφθεί», υπογραμμίζει η επιστήμονας. Σε αυτές τις υψηλότερες ενέργειες, επισημαίνει η Σίαρς, θα αποκαλυφθούν πτυχές του σύμπαντος που παρέμεναν άγνωστες μέχρι σήμερα, και μάλιστα με τέτοια λεπτομέρεια η οποία δεν θα μπορεί να συγκριθεί με κανένα πείραμα σε επιταχυντή στο παρελθόν. «Για εμάς, θα είναι σαν να ανακαλύπτουμε έναν καινούριο κόσμο και να ξεκινούμε να τον εξερευνούμε χωρίς χάρτη. Δεν μπορούμε να προβλέψουμε τι είδους παράξενα “πλάσματα” θα συναντήσουμε, ωστόσο θα ψάξουμε παντού για να βρούμε όσο το δυνατόν περισσότερα. Πάντως, η αποστολή μας είναι μεγαλύτερη απ’ ό,τι των διάσημων εξερευνητών του παρελθόντος, αφού η εξερεύνηση δεν αφορά κάποια ήπειρο, αλλά ολόκληρο το σύμπαν. Πρόκειται για μία γνήσια και εντυπωσιακή επιστημονική περιπέτεια», γράφει χαρακτηριστικά. Σε αντίθεση με το πρώτο στάδιο του LHC, όταν οι φυσικοί ήταν σε μεγάλο βαθμό βέβαιοι ότι είτε θα έβρισκαν το Καθιερωμένο Πρότυπο είτε πως το συγκεκριμένο μοντέλο θα κλονιζόταν, αν το μποζόνιο Χιγκς δεν εντοπιζόταν, τώρα δεν υπάρχει ένα καθαρό οδόγραμμα για αυτή την «επιστημονική περιπέτεια». Κι’ αυτό γιατί δεν υπάρχει κάποιο σαφώς αδύναμο σημείο στο ισχύον μοντέλο, για να ξεκινήσει η αναζήτηση από εκεί. «Πρέπει να “ξεψαχνίσουμε” κάθε παράμετρο του Καθιερωμένου μοντέλου, για “ρωγμές” σε υψηλές ενέργειες, ώστε να αναζητήσουμε νέα, απρόβλεπτα σωματίδια τα οποία θα αποκαλυφθούν μέσα από αυτές τις ρωγμές. Είμαστε έτοιμοι και πρόθυμοι να βρούμε ό,τι άγνωστο μέχρι σήμερα “βρίσκεται εκεί έξω”. Τα ερωτήματα που μένουν αναπάντητα δεν μας αφήνουν την πολυτέλεια για κάτι διαφορετικό», καταλήγει η Σίαρς. http://physicsgg.me/2015/02/07/%ce%b1%ce%bd%ce%b1%ce%b6%ce%b7%cf%84%cf%8e%ce%bd%cf%84%ce%b1%cf%82-%cf%81%cf%89%ce%b3%ce%bc%ce%ad%cf%82-%cf%83%cf%84%ce%bf-%ce%ba%ce%b1%ce%b8%ce%b9%ce%b5%cf%81%cf%89%ce%bc%ce%ad%ce%bd%ce%bf-%cf%80/ Σε τι χρησιμεύει η έρευνα; Tον ερχόμενο μήνα αναμένεται να λειτουργήσει και πάλι το θαύμα της σύγχρονης τεχνολογίας του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Πυρηνικών Ερευνών (CERN) που είχε σταματήσει τη λειτουργία του πριν από δύο χρόνια. Τον Μάιο, μάλιστα, αναμένεται να ξεκινήσουν και οι νέες συγκρούσεις σωματιδίων στον γιγάντιο επιταχυντή LHC, με την ελπίδα μιας νέας συνταρακτικής ανακάλυψης, αφού αυτή τη φορά θα έχει διπλάσια σχεδόν ενέργεια από εκείνη που εντόπισε το περίφημο μποζόνιο Χιγκς. Οι ανθρώπινες ανακαλύψεις, άλλωστε, βασίζονταν ανέκαθεν στην ανάπτυξη της τεχνολογίας.Από την εποχή που ανακαλύφτηκε η φωτιά και η χρήση εργαλείων ο άνθρωπος έγινε μάρτυρας μιας συνεχώς αυξανόμενης τεχνολογικής ανάπτυξης. Η μεταμόρφωση της επιστημονικής γνώσης σε πρακτικά εργαλεία και μεθόδους υπολογίζεται ότι θα τριπλασιαστεί μέσα στα επόμενα δέκα χρόνια και μαζί μ’ αυτά θα επηρεαστεί αναμφίβολα και ο ίδιος ο άνθρωπος. Γιατί δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η συσσώρευση της γνώσης επηρέαζε ανέκαθεν το ανθρώπινο πνεύμα. Παρ’ όλα αυτά μερικοί συμπολίτες μας διατυπώνουν ορισμένες ενστάσεις σχετικά με την αποδοτικότητα των δαπανών για την έρευνα, όπως επίσης και για την ωφέλεια που θα αποκομίσει ο άνθρωπος από τέτοιου είδους ανακαλύψεις.Παρόμοιες ενστάσεις διατυπώνονται, άλλωστε, κάθε φορά που έχουμε την ανακοίνωση νέων επιστημονικών ανακαλύψεων. Γιατί, όπως λένε, καλή και χρυσή είναι η Επιστήμη, αλλά πόσο χρήσιμες είναι όλες αυτές οι ανακαλύψεις και οι γνώσεις που συσσωρεύονται; Φυσικά εάν αναλογιστεί κάποιος τα χρήματα που δαπανώνται για τους εξοπλισμούς οι δαπάνες για τις επιστημονικές έρευνες αποτελούν μια απειροελάχιστη παρωνυχίδα. Το κόστος κατασκευής και λειτουργίας του επιταχυντή του CERN, για παράδειγμα, δεν ξεπερνάει καν το κόστος ενός μόνο αεροπλανοφόρου! Το ίδιο μπορεί να πει κάποιος και για τις δαπάνες που διατίθενται στη διαστημική εξερεύνηση. Κι όμως οι περίπου 3.000 δορυφόροι, που βρίσκονται σήμερα σε τροχιά γύρω από τη Γη, μας στέλνουν καθημερινά χιλιάδες πληροφορίες που μας βοηθούν στην καλύτερη κατανόηση του περιβάλλοντος και του πλανήτη μας, ενώ καθένας από εμάς χρησιμοποιεί καθημερινά 50 με 60 διαφορετικά αντικείμενα που δημιουργήθηκαν χάρη στις διαστημικές μας δραστηριότητες. Πάρτε, για παράδειγμα, τις τηλεπικοινωνίες που είχαν ως κύριο μοχλό ανάπτυξης τους τηλεπικοινωνιακούς δορυφόρους και οι οποίοι έχουν επιφέρει κυριολεκτικά μια πραγματική επανάσταση στον τρόπο της ζωής μας, μετατρέποντας τον πλανήτη μας σ’ ένα «παγκόσμιο χωριό». Επιπλέον, ένας από τους βασικούς παράγοντες στη διαμόρφωση του σύγχρονου πολιτισμού ήταν επίσης και η εγκατάσταση ενός εκτεταμένου συστήματος παγκόσμιας τηλεναυτιλίας (δορυφόροι GPS), που μας δίνει τη δυνατότητα, με απλές, πάμφθηνες συσκευές, να εντοπίσουμε και να καθοδηγήσουμε αεροπλάνα, πλοία και αυτοκίνητα σε οποιοδήποτε σημείο της Γης. Αλλά και οποιαδήποτε άλλη ανθρώπινη ενασχόληση στη γεωργία, στην αρχαιολογία, στη μετεωρολογία, στην κλιματολογία, ακόμα και στην αρχιτεκτονική και στην ιατρική, έχει ωφεληθεί τα μέγιστα από τη διαστημική έρευνα και την τεχνολογία. Ενώ οι γνώσεις μας για τη συμπεριφορά των θαλάσσιων και ατμοσφαιρικών ρευμάτων, της μορφολογίας του εδάφους, το ύψος των κυμάτων και άλλων παρόμοιων στοιχείων, έχουν αυξηθεί σε τέτοιο βαθμό ώστε να μιλάμε για μια πραγματική επανάσταση στις επιστήμες της ωκεανογραφίας, της γεωλογίας και της γεωμορφολογίας. Δεν πρέπει να ξεχνάμε τέλος και τις διάφορες εφαρμογές υψηλής τεχνολογίας, όπως είναι η πληροφορική και οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές, που αποτελούν σήμερα μία ακόμη ένδειξη της τεχνολογικής ανάπτυξης, η οποία οφείλεται κυρίως στις τεράστιες σμικρύνσεις που απαιτούσε η εξοικονόμηση χώρου στις διαστημοσυσκευές. Η διαστημική τεχνολογία έχει αλλάξει ακόμη και τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουμε τον ίδιο μας τον πλανήτη. Οι διάφοροι τεχνητοί δορυφόροι εκμετάλλευσης των γήινων πόρων μας έχουν βοηθήσει ιδιαίτερα στη διερεύνηση των γεωργικών καλλιεργειών, των θαλάσσιων και υπόγειων θησαυρών της φύσης και στην επιστημονική μελέτη του πλανήτη μας, αφού από ύψος εκατοντάδων χιλιομέτρων, οι δορυφόροι έχουν τη δυνατότητα να καταγράψουν λεπτομέρειες μερικών μόλις εκατοστών. Οι χαρτογραφικές ικανότητες των δορυφόρων μάς έχουν επίσης βοηθήσει να ανακαλύψουμε πολλές πηγές ρύπανσης του περιβάλλοντος από βιομηχανίες και πλοία. Εάν όλα αυτά, και χιλιάδες άλλες εφαρμογές, δεν αποτελούν έναν βασικό αναπτυξιακό παράγοντα, ιδιαίτερα σε περιόδους οικονομικής κρίσης, τότε δεν μπορώ να σκεφτώ τίποτε άλλο που θα μπορούσε να αντικαταστήσει επάξια τις ερευνητικές αυτές δραστηριότητές μας. * Ο κ. Διονύσης Π. Σιμόπουλος είναι επίτιμος διευθυντής του Ευγενιδείου Πλανηταρίου. http://physicsgg.me/2015/02/09/%cf%83%ce%b5-%cf%84%ce%b9-%cf%87%cf%81%ce%b7%cf%83%ce%b9%ce%bc%ce%b5%cf%8d%ce%b5%ce%b9-%ce%b7-%ce%ad%cf%81%ce%b5%cf%85%ce%bd%ce%b1/

«Ο Αγγελιοφόρος του Σύμπαντος» Το Νέο Ψηφιακό Πλανητάριο του Ιδρύματος Ευγενίδου, συμμετέχοντας ενεργά στους εορτασμούς για το Διεθνές Έτος Φωτός, παρουσιάζει στις 9 Φεβρουαρίου τη νέα ψηφιακή παράσταση με τίτλο «Ο Αγγελιοφόρος του Σύμπαντος». Πρόκειται για ένα συναρπαστικό ταξίδι γνωριμίας με το φως, που θα μας αποκαλύψει πολλά! Την Δευτέρα 9 Φεβρουαρίου, θα πραγματοποιηθούν δύο προβολές για το κοινό –στις ώρες 20:00 και στις 21:00. Η είσοδος είναι ελεύθερη με δελτία εισόδου, η διανομή των οποίων θα πραγματοποιηθεί από το ταμείο του Πλανηταρίου από τις 19:30 της ίδιας ημέρας. Το ορατό φως δεν είναι παρά ελάχιστο τμήμα της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας που εκπέμπουν τα ουράνια σώματα, αλλά και το μοναδικό που αντιλαμβάνεται η ανθρώπινη όραση. Γι’ αυτό και το μόνο που μπορούμε να διακρίνουμε στον έναστρο ουρανό με γυμνό οφθαλμό είναι τα άστρα που τον στολίζουν. Από τη στιγμή, όμως, που κατασκευάσαμε τηλεσκόπια, τα οποία είχαν την δυνατότητα να «βλέπουν» και σε διαφορετικά μήκη κύματος εκτός από το ορατό, οι αστρονομικές μας γνώσεις πολλαπλασιάστηκαν ραγδαία, αφού η ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία εμπεριέχει σε κωδικοποιημένη μορφή όλες σχεδόν τις πληροφορίες που έχουμε συλλέξει για τα άστρα, τους γαλαξίες και το Σύμπαν. Το φως, με άλλα λόγια, είναι ο πραγματικός «Αγγελιοφόρος του Σύμπαντος» και οι αστρονόμοι δεν έχουν παρά να αποκωδικοποιήσουν τα μηνύματα που μεταφέρει. Από τα μεγάλα αστεροσκοπεία στην έρημο Ατακάμα της Χιλής, έως το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble, αλλά και έως το James Webb, τον μελλοντικό του διάδοχο, από την εξερεύνηση του Ηλιακού Συστήματος έως τους τηλεπικοινωνιακούς και μετεωρολογικούς μας δορυφόρους, το ψηφιακό αυτό ταξίδι δεν αναδεικνύει μόνο την σημασία του φωτός στην αστρονομική έρευνα, αλλά και τα πολλαπλά οφέλη που προκύπτουν από την εξερεύνηση του Διαστήματος και την επιστημονική έρευνα γενικότερα. Σημειώνεται ότι η παράσταση εντάσσεται στο τρέχον πρόγραμμα του Πλανηταρίου από την Τετάρτη 11 Φεβρουαρίου και προτείνεται για παιδιά άνω των 10 ετών και ενήλικες. 2015: Διεθνές Έτος Φωτός Στις 20 Δεκεμβρίου 2013, ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών ανακήρυξε το 2015 ως το Διεθνές Έτος Φωτός, η επίσημη έναρξη του οποίου κηρύχθηκε στα κεντρικά γραφεία του Εκπαιδευτικού, Επιστημονικού και Πολιτιστικού Οργανισμού των Ηνωμένων Εθνών (Unesco), στις 19 - 20 Ιανουαρίου 2015 στο Παρίσι. Η διεθνής αυτή πρωτοβουλία στοχεύει να αναδείξει σε παγκόσμιο επίπεδο τον τρόπο με τον οποίο το φως, αλλά και οι τεχνολογίες που σχετίζονται μ’ αυτό, επηρεάζουν κάθε έκφανση της ανθρώπινης ζωής. Είναι γεγονός ότι η επιστημονική έρευνα για την αποκρυπτογράφηση της φύσης του φωτός διεύρυνε εντυπωσιακά τις γνώσεις μας για τον κόσμο και τα φυσικά φαινόμενα, ενώ τα οφέλη από τις σχετικές τεχνολογίες αγγίζουν όλους τους τομείς των ανθρώπινων δραστηριοτήτων: την ιατρική, τις επικοινωνίες και την ενέργεια, την βιώσιμη ανάπτυξη, την παιδεία, αλλά και τις τέχνες. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο το γεγονός ότι οι δύο πυλώνες, πάνω στους οποίους θεμελιώθηκε το λαμπρό οικοδόμημα της σύγχρονης φυσικής, δηλαδή η κβαντική φυσική και η γενική θεωρία της σχετικότητας, σχετίζονται άμεσα και με τις προσπάθειες των επιστημόνων να αποκρυπτογραφήσουν την φύση του φωτός. Η επιλογή του 2015 ως Διεθνούς Έτους Φωτός δεν ήταν τυχαία. Βασίστηκε, αντίθετα, στο γεγονός ότι η χρονιά αυτή συμπίπτει με την επέτειο ορισμένων σημαντικών επιστημονικών ανακαλύψεων που συνέβαλαν καθοριστικά στις προσπάθειες των επιστημόνων να αποκρυπτογραφήσουν την φύση του φωτός. Σε αυτά τα σημαντικά ορόσημα συγκαταλέγονται και τα ακόλουθα: 1000 χρόνια από την έκδοση του συγγράμματος του Άραβα φιλόσοφου και επιστήμονα Ibn al-Haytham (περ. 965 - 1040) για την Οπτική, 200 χρόνια από τότε που ο Γάλλος φυσικός Augustin- Jean Fresnel (1788 - 1827) υποστήριξε σε μελέτη του την κυματική φύση του φωτός, 150 χρόνια από την δημοσίευση της θεωρίας του James Clerk Maxwell (1831 - 1879) για τον ηλεκτρομαγνητισμό, καθώς και 100 χρόνια από την δημοσίευση της Γενικής Θεωρίας της Σχετικότητας του Άλμπερτ Αϊνστάιν (1879 - 1955), στις εξισώσεις της οποίας ο σπουδαίος αυτός φυσικός ενσωμάτωσε την έννοια της ταχύτητας του φωτός ως μία θεμελιώδη φυσική σταθερά στην περιγραφή του χωροχρόνου. Πληροφορίες Ίδρυμα Ευγενίδου: λεωφ. Συγγρού 387 (είσοδος από Πεντέλης 11) - Π. Φάληρο, τηλ.: 210 9469670. Οι χώροι είναι προσβάσιμοι και φιλικοί σε ανθρώπους με αναπηρία και εμποδιζόμενα άτομα. Σε όλους τους ορόφους των κτηριακών εγκαταστάσεων του Ιδρύματος Ευγενίδου είναι εφικτή η μετακίνηση χρηστών/χρηστριών αναπηρικού αμαξιδίου. Υπάρχει δυνατότητα διερμηνείας στην Ελληνική Νοηματική Γλώσσα κατόπιν έγκαιρης συνεννόησης με γραπτό μήνυμα στο τηλέφωνο 6936 177143 ή στην ηλεκτρονική διεύθυνση: pr@eugenfound.edu.gr, ενώ οι σκύλοι - οδηγοί τυφλών είναι ευπρόσδεκτοι. http://www.naftemporiki.gr/story/911619/o-aggelioforos-tou-sumpantos-sto-idruma-eugenidou

Η Δήμητρα αποκαλύπτεται. Στην τελική ευθεία του προορισμού του έχει εισέλθει το διαστημικό σκάφος Dawn που θα πλησιάσει και θα εξερευνήσει τη Δήμητρα (Ceres), έναν πλανήτη νάνο στο μέγεθος της Ελλάδας που δεν έχει δεχθεί επισκέψεις μέχρι σήμερα. Το σκάφος βρίσκεται αυτή τη στιγμή σε απόσταση 150 χιλιάδων χλμ. από τη Δήμητρα και αναμένεται να τον προσεγγίσει σε περίπου τρεις εβδομάδες. Το Dawn «βλέπει» πλέον τη Δήμητρα και έχει αρχίσει να καταγράφει όσο πλησιάζει συνεχώς νέες εικόνες οι οποίες είναι και οι πιο κοντινές που έχουμε στη διάθεση μας από τον πλανήτη νάνο. Oι τεχνικοί της NASA επεξεργάστηκαν τις τελευταίες εικόνες που κατέγραψε το Dawn και δημιούργησε ένα animation στο οποίο διακρίνεται ένα μυστηριώδες σκοτεινό σημείο για το οποίο έχουν ήδη αρχίσει να γίνονται κάθε είδους πιθανή και απίθανη εικασία για την ταυτότητα του. Κάποιοι μάλιστα έσπευσαν να χαρακτηρίσουν τη Δήμητρα ως «Αστρο του Θανάτου», τον τεχνητό δορυφόρο-βάση των εχθρών των τζεντάι στον «Πόλεμο των Αστρων». http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=674506

Η αμερικανική κυβέρνηση προετοιμάζεται για μπίζνες στο φεγγάρι. Η αμερικανική Υπηρεσία Αεροπλοΐας (FAA) ετοιμάζεται το πλαίσιο αδειοδότησης για εταιρείες που ενδιαφέρονται για εμπορική αξιοποίηση της Σελήνης, αναφέρει το πρακτορείο Reuters. Οι αμερικανικές εταιρείες θα μπορούν να προβάλλουν αξιώσεις για τον ορυκτό πλούτο των περιοχών στις οποίες θα προσσεληνώνονται, αποκαλύπτει έγγραφο που έστειλε η FAA στην εταιρεία Bigelow, η οποία αναπτύσσει διαστημικούς φουσκωτούς θαλαμίσκους. Θαλαμίσκοι της Bigelow προγραμματίζεται να εκτοξευτούν φέτος στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, ενώ αργότερα η εταιρεία σκοπεύει να δημιουργήσει τροχιακά εργαστήρια και ξενοδοχεία, πριν τελικά εγκαταστήσει μια βάση στη Σελήνη γύρω στο 2025. Σύμφωνα με το Reuters, η επιστολή της FAA δείχνει να υπονοεί ότι η Bigelow θα είχε τα αποκλειστικά δικαιώματα εκμετάλλευσης στην περιοχή γύρω από τη σεληνιακή βάση της. Η άδεια εκμετάλλευσης θα εκδίδεται με την ίδια διαδικασία που προβλέπεται σήμερα για την αδειοδότηση αποστολών στο Διάστημα. Οι ΗΠΑ έχουν επικυρώσει τη Συνθήκη Εξώτερου Διαστήματος του ΟΗΕ, η οποία υπεγράφη το 1967 και απαγορεύει μεταξύ άλλων τη χρήση πυρηνικών όπλων στο Διάστημα και τις εδαφικές διεκδικήσεις χωρών σε ουράνια σώματα. Προβλέπει ακόμα ότι η διαστημική εξερεύνηση πρέπει να προσφέρει οφέλη για το σύνολο της ανθρωπότητας. Παρόλο που απαγορεύει την προσάρτηση της Σελήνης από οποιαδήποτε χώρα, η Συνθήκη δεν απαγορεύει σε εταιρείες να εκτοξεύουν αποστολές στο φεγγάρι. Όπως διευκρίνισε η Bigelow στο Reuters, οι νέοι κανόνες της FAA δεν σημαίνει ότι «υπάρχει κυριότητα της Σελήνης». Σημαίνει απλώς ότι «δεν μπορεί κανείς να λάβει άδεια να προσσεληνωθεί στο κεφάλι σου ή να προσσεληνωθεί στην περιοχή όπου εξελίσσονται δραστηριότητες εξερεύνησης». Παρόλα αυτά, παραμένει ασαφές αν οι νέοι κανόνες βρίσκονται σε συμφωνία με μια άλλη συμφωνία του ΟΗΕ, τη Συνθήκη της Σελήνης, η οποία θέτει περιορισμούς στο πώς μπορεί να αξιοποιηθεί ο ορυκτός πλούτος του φεγγαριού από μια μεμονωμένη χώρα. Η συνθήκη έχει υπογραφεί από μόλις εννέα χώρες, στις οποίες δεν συμπεριλαμβάνονται οι ΗΠΑ. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231383312

Πότε έλαμψαν τα πρώτα άστρα του σύμπαντος; Τα πρώτα άστρα εμφανίστηκαν στο σύμπαν περίπου 560 εκατομμύρια χρόνια μετά τη δημιουργία του με τη «Μεγάλη Έκρηξη» (Μπιγκ Μπανγκ), 140 εκατομμύρια χρόνια αργότερα από ό,τι πίστευαν ως τώρα οι επιστήμονες. Σε αυτό το συμπέρασμα οδηγεί η ανάλυση των στοιχείων που συνέλλεξε ο επιστημονικός δορυφόρος «Πλανκ» του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA) από το 2009 έως το 2013. Η νέα εκτίμηση βασίζεται σε μια ακριβέστερη ανάλυση του «αποτυπώματος» του «Μπιγκ Μπανγκ» στην λεγόμενη κοσμική μικροκυματική ακτινοβολία υποβάθρου, η οποία άρχισε να εξαπλώνεται στο σύμπαν 380.000 χρόνια μετά τη δημιουργία του. Χάρη στα όργανα του «Πλανκ» κατέστη εφικτό να δημιουργηθεί ο πιο ακριβής χάρτης του «αρχαίου φωτός» που έχει γίνει μέχρι σήμερα. «Η διαφορά των 140 εκατομμυρίων ετών μπορεί να μην φαίνεται σημαντική στο πλαίσιο της ιστορίας των 13,8 δισεκατομμυρίων ετών του σύμπαντος, όμως αναλογικά συνιστά στην πραγματικότητα μια πολύ μεγάλη αλλαγή στην κατανόησή μας για το πώς εξελίχθηκαν ορισμένα γεγονότα-κλειδιά στις πρώιμες εποχές», δήλωσε ο ελληνικής καταγωγής καθηγητής Γιώργος Ευσταθίου, ένας από τους επικεφαλής επιστήμονες που μελετούν τα στοιχεία του «Πλανκ», σύμφωνα με το BBC. Τα πρώτα άστρα στο στερέωμα εκτιμάται, ότι ήσαν υπέρθερμοι γίγαντες που θα είχαν σύντομη ζωή, αλλά πρόλαβαν να παράγουν τα πρώτα βαριά χημικά στοιχεία της ύλης, χάρη στα οποία αργότερα σχηματίστηκαν οι πλανήτες, αλλά και τα έμβια όντα στη Γη. Η προηγούμενη εκτίμηση, ότι η εμφάνιση των άστρων είχε συμβεί νωρίτερα, 420 εκατομμύρια χρόνια μετά το «Μπιγκ Μπανγκ», είχε γίνει από τον αμερικανικό επιστημονικό δορυφόρο WMAP στην προηγούμενη δεκαετία. Η νέα εκτίμηση συμφωνεί πλέον καλύτερα και με τις παρατηρήσεις του διαστημικού τηλεσκοπίου «Χαμπλ», γεγονός που ικανοποιεί τους επιστήμονες. http://physicsgg.me/2015/02/05/%cf%80%cf%8c%cf%84%ce%b5-%ce%ad%ce%bb%ce%b1%ce%bc%cf%88%ce%b1%ce%bd-%cf%84%ce%b1-%cf%80%cf%81%cf%8e%cf%84%ce%b1-%ce%ac%cf%83%cf%84%cf%81%ce%b1-%cf%84%ce%bf%cf%85-%cf%83%cf%8d%ce%bc%cf%80%ce%b1%ce%bd/

Η Ευρώπη χρηματοδοτεί τον Έλληνα ερευνητή δρ Πέτρο Ρακιτζή από την Κρήτη. Ανάμεσα στους 59 ευρωπαίους ερευνητές, των οποίων το καινοτομικό έργο θα χρηματοδοτήσει το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Έρευνας (ΕΣΕ), συγκαταλέγεται ο δρ Πέτρος Ρακιτζής, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Κρήτης http://www.uoc.gr/ και ερευνητής στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ). http://www.forth.gr/index_main.php?l=g Στόχος των συγκεκριμένων επιχορηγήσεων είναι να καταφέρουν οι ευρωπαίοι οι ερευνητές να μετατρέψουν τις εφευρέσεις τους σε βιώσιμα προϊόντα. Οι επιχορηγήσεις, ύψους έως 150.000 ευρώ, θα δώσουν τη δυνατότητα στους επιλεγμένους ερευνητές να δημιουργήσουν νεοφυείς επιχειρήσεις, να κατοχυρώσουν δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας για τις εφευρέσεις τους ή να διερευνήσουν άλλους τρόπους για να δοκιμάσουν τις ιδέες τους στην αγορά. Μεταξύ των πολλά υποσχόμενων ιδεών συγκαταλέγονται καινοτομίες, όπως η διάγνωση του καρκίνου του μαστού με μια απλή αιματολογική εξέταση, ένα σύστημα παρακολούθησης των δασών που βοηθά στην πρόληψη της παράνομης αποψίλωσής τους, καθώς και τεχνητές φλέβες εμπνευσμένες από θαλάσσιους σπόγγους. Η έρευνα του δρος Ρακιτζή με τίτλο CHIRALSENSE αφορά στη βελτίωση - με τη χρήση πολωσιμετρίας - της ευαισθησίας και της χρονικής κατανομής της ανίχνευσης της χειρομορφίας (της ιδιότητας δύο μορίων να είναι εναντιόμορφα, δηλαδή να μην μπορούν να ταυτιστούν με την κατοπτρική τους εικόνα). Η μέθοδος προβλέπεται να χρησιμοποιηθεί σε πολλούς τομείς της χημείας (στερεοχημεία, οργανική χημεία, φυσικοχημεία, βιοχημεία, υπερμοριακή χημεία) και στη φαρμακολογία. Οι 59 επιχορηγήσεις που ανακοινώθηκαν σήμερα, αποτελούν μέρος του δεύτερου γύρου του διαγωνισμού του ΕΣΕ για την «απόδειξη του εφικτού μιας ιδέας». Ο προβλεπόμενος συνολικός προϋπολογισμός για τη συγκεκριμένη πρόσκληση ανέρχεται σε 20 εκατ. ευρώ. Έχουν υποβληθεί συνολικά 442 αιτήσεις - 51% περισσότερες από τον προηγούμενο διαγωνισμό. Σε αυτό το δεύτερο στάδιο της πρόσκλησης, θα δοθούν επιχορηγήσεις σε ερευνητές από 15 χώρες του Ευρωπαϊκού Χώρου Έρευνας: Κάτω Χώρες (11), Ηνωμένο Βασίλειο (9), Ισπανία (, Γαλλία (6), Ισραήλ (6), Ιταλία (4), Γερμανία (4), Ελβετία (3), Ιρλανδία (2), Βέλγιο (1), Φινλανδία (1), Ελλάδα (1), Νορβηγία (1), Σουηδία (1) και Τουρκία (1). Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Έρευνας, που συστάθηκε το 2007 από την ΕΕ, είναι ο πρώτος πανευρωπαϊκός χρηματοδοτικός οργανισμός για έρευνα αιχμής. Κάθε χρόνο, επιλέγει και χρηματοδοτεί τους καλύτερους ερευνητές οποιασδήποτε εθνικότητας και ηλικίας, για την υλοποίηση πενταετών έργων στην Ευρώπη. Μέχρι σήμερα, το ΕΣΕ έχει χρηματοδοτήσει πάνω από 4.500 κορυφαίους ερευνητές σε διάφορα στάδια της σταδιοδρομίας τους. Το πρόγραμμα χρηματοδότησης για την «απόδειξη του εφικτού μιας ιδέας» θεσπίστηκε το 2011 ως συμπληρωματική χρηματοδότηση για ερευνητές του ΕΣΕ, με σκοπό να συμβάλει στην τόνωση της καινοτομίας. Η χρηματοδότηση διαρκεί έως και 18 μήνες ανά έργο. Αυτή τη στιγμή είναι ανοικτή η επόμενη πρόσκληση υποβολής προτάσεων για την «απόδειξη του εφικτού μιας ιδέας» (2015). Οι γύροι χρηματοδότησης λήγουν στις 5 Φεβρουαρίου, 28 Μαΐου και 1 Οκτωβρίου 2015. Σύμφωνα με τους νέους κανόνες, οι δικαιούχοι επιχορήγησης του ΕΣΕ μπορούν να υποβάλουν αίτηση μόνο για έναν από τους τρεις γύρους της παρούσας πρόσκλησης. http://www.tovima.gr/science/research/article/?aid=674293

Επανάσταση στη διαστημική εξερεύνηση υπόσχονται οι πυρηνικοί κινητήρες. Το επόμενο «κεφάλαιο» κατάκτησης του διαστήματος, το οποίο προβλέπει πιο μακρινούς στόχους για εξερεύνηση, είναι ξεκάθαρο πως θα χρειασθεί νέες ιδέες και τεχνολογίες για τη γρήγορη μετάβαση σε αυτούς τους προορισμούς. Ανάμεσα στις προτεραιότητες για τέτοιες καινούριες τεχνολογίες, ξεχωρίσει η ανάγκη για καλύτερους τρόπους κίνησης των διαστημοπλοίων, οι οποίοι θα είναι πιο οικονομικοί στην κατασκευή και πιο αποτελεσματικοί στην κατανάλωση καυσίμων, παρέχοντας όμως παράλληλα την ισχύ που χρειάζεται ώστε τα πληρώματα, οι προμήθειες ή τα μη επανδρωμένα σκάφη να εκπληρώσουν την αποστολή τους. Σύμφωνα με έκθεση του Μάικλ Χουτς, από το Κέντρο Διαστημικών Πτήσεων Mashall της ΝΑΣΑ, όλες αυτές οι προδιαγραφές πληρούνται από τους κινητήρες πυρηνικής σύντηξης. Μάλιστα, όπως συμπεραίνει σε πρόσφατη έκθεσή του για το θέμα, «οι κινητήρες με πυρηνική ενέργεια θα μπορούσαν να αλλάξουν τα δεδομένα στη διαστημική εξερεύνηση». Ένας μικρός πυρηνικός αντιδραστήρας μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε έναν πύραυλο, για να παράγει Πυρηνική Θερμική Πρόωση (ΝΤΡ). Σε έναν πύραυλο αυτού του τύπου, αντιδράσεις δευτέριου και τριτίου χρησιμοποιούνται για τη θέρμανση υδρογόνου μέσα στον αντιδραστήρα, το οποίο διοχετεύεται με τη μορφή πλάσματος στην έξοδο του πυραύλου για να προκαλέσει πρόωση. Μια δεύτερη εναλλακτική κατηγορία, γνωστή ως Πυρηνική Ηλεκτρική Πρόωση (NEC), προβλέπει έναν παρόμοιο αντιδραστήρα, που μετατρέπει την παραγόμενη θερμότητα και ηλεκτρική ενέργεια σε ηλεκτρικό ρεύμα, το οποίο με τη σειρά του θέτει σε λειτουργία έναν ηλεκτροκινητήρα. Συγκρινόμενοι με την παραδοσιακή τεχνική πρόωσης, που βασίζεται σε χημικά καύσιμα, οι δύο παραπάνω κατηγορίες κινητήρων έχουν αρκετά πλεονεκτήματα. Το πρώτο και πιο προφανές είναι πως, για δεδομένη ποσότητα καυσίμου, η ενέργεια που παράγουν είναι πολύ περισσότερη, με συνέπεια να μπορούν να διατηρήσουν το σκάφος σε κίνηση για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Επιπλέον, ανά μονάδα καυσίμου, ένας πυρηνικός κινητήρας παράγει αρκετά μεγαλύτερη προωστική ισχύ. Κάτι που σημαίνει πως ένα πυρηνοκίνητο διαστημόπλοιο θα έφτανε πιο γρήγορα στον προορισμό του. Ωστόσο, δεν λείπουν τα εμπόδια: για παράδειγμα, ορισμένοι τύποι κινητήρων πυρηνικής ενέργειας χρειάζεται να κατασκευασθούν από υλικά τα οποία αντέχουν σε εξαιρετικά υψηλές θερμοκρασίες. Άλλοι τύποι δεν αντιμετωπίζουν αυτό το πρόβλημα, όμως έχουν πιο περίπλοκη σχεδίαση, και επομένως είναι πιο δύσκολοι και πιο ακριβοί στην κατασκευή. Ωστόσο, όπως σημειώνει ο Χουτς στην έκθεσή του, μία από τη μεγάλη παρακαταθήκη που υπάρχει για τις τεχνολογίες κίνησης με πυρηνικά καύσιμα είναι πως υπάρχει μακροχρόνια τεχνογνωσία, αφού εδώ και δεκαετίες έχουν ναυπηγηθεί πλωτά, όπως αεροπλανοφόρα και υποβρύχια, που αξιοποιούν τέτοιους κινητήρες. Επίσης, η ίδια η ΝΑΣΑ έχει χρησιμοποιήσει ανάλογες γεννήτριες, αν και μικρότερους μεγέθους και ισχύος, σε οχήματα εξερεύνησης πλανητών και μη επανδρωμένα τροχιακά σκάφη. Για να δείξει τις προοπτικές που ανοίγει η πυρηνοκίνηση, στην έκθεσή του ο Χουτς περιλαμβάνει στις πιθανές εφαρμογές δορυφόρους μακράς εμβέλειας για τη μελέτη του εξώτερου ηλιακού συστήματος και της ζώνης αστεροειδών του Κόιπερ, επανδρωμένες αποστολές στα πέρατα του ηλιακού συστήματος, ακόμη και εγκαταστάσεις για τη διαβίωση ανθρώπων στη Σελήνη και τον Άρη. Ένα σενάριο αφορά επίσης το Σύστημα Διαστημικών Εκτοξεύσεων της ΝΑΣΑ – με κινητήρες χημικών καυσίμων στο κατώτερο στάδιο του πυραύλου, και μια γεννήτρια πυρηνικών καυσίμων στο ανώτερο, η οποία θα τίθεται σε εφαρμογή μόνον όταν ο πύραυλος βρεθεί εκτός της γήινης ατμόσφαιρας. Η ιδέα ενός τέτοιου «υβριδικού» πυραύλου θα μπορούσε να γίνει ο κανόνας για τη ΝΑΣΑ και άλλες δημόσιες διαστημικές υπηρεσίες, σύμφωνα με τον Χουτς, λόγω της πολύ βελτιωμένης επίδοσης που αναμένεται να έχουν. Τέτοιοι πύραυλοι, ανασχεδιασμένοι για να προσφέρουν μεγαλύτερη ταχύτητα αντί για τη μεταφορά της μέγιστης δυνατής ποσότητας φορτίου, θα μπορούσαν να ταξιδέψουν μια ομάδα αστροναυτών στον Άρη στον μισό περίπου χρόνο συγκριτικά με τους συμβατικούς κινητήρες. Κάτι που θα σήμαινε όχι μόνο μικρότερο κόστος, αλλά και μικρότερη έκθεση των αστροναυτών στην ηλιακή ακτινοβολία, κατά τη διάρκεια του «ταξιδιού» τους. Για να ποσοτικοποιήσουν αυτά τα πλεονεκτήματα στην πράξη, ο Χουτς με την ομάδα του από το Κέντρο πραγματοποιούν πειράματα εδώ και μερικά χρόνια, τα οποία αναμένεται να ολοκληρωθούν το επόμενο καλοκαίρι. Έτσι, θα θέσουν τις βάσεις για επίγειες δοκιμές μεγάλης κλίμακας, στην επόμενη φάση, και τελικά για δοκιμές σε πραγματικές συνθήκες στο διάστημα. Το χρονικό ορόσημο που έχουν ορίσει είναι η δεκαετία του 2030, και η επανδρωμένη αποστολή στον Άρη που προγραμματίζεται για τότε. Παρ’ όλα αυτά, εκτιμούν πως η ερευνητική τους δουλειά θα έχει πιθανόν εφαρμογή και σε μελλοντικές αποστολές στη Σελήνη, σε ταξίδια αστροναυτών σε αστεροειδείς όσο αυτοί βρίσκονται στη «γειτονιά» της Γης, ακόμη και σε αποστολές ρομπότ στον Δία. Εξάλλου, ένα πλεονέκτημα των κινητήρων με πυρηνική ενέργεια είναι πως, με την προσθαφαίρεση υποσυστημάτων, προσαρμόζονται σχετικά εύκολα στις προδιαγραφές οποιασδήποτε διαστημικής πτήσης. Παρά τις ένδοξες σελίδες που έχει γράψει μέχρι σήμερα ο άνθρωπος στην εξερεύνηση του διαστήματος, η «γνωριμία» του είδους μας με κόσμους έξω από τη Γη παραμένει ακόμη σε πρώιμο στάδιο. Στην προσπάθεια εξεύρεσης των τεχνολογιών που χρειάζονται για τις επόμενες σελίδες αυτής της εποποιίας, υπάρχουν και άλλες εναλλακτικές λύσεις, όπως παραδέχεται ο Χουτς. Συγκριτικά με αυτές όμως, προσθέτει, η πυρηνική σύντηξη είναι εφικτή, πρακτική και εύκολα εφαρμόσιμη στο εγγύς μέλλον. http://www.naftemporiki.gr/story/912273/epanastasi-sti-diastimiki-eksereunisi-uposxontai-oi-purinikoi-kinitires Ρωσικά Διαστημικά Συστήματα» (ΡΔΣ) Aεροφωτογραφίες που απεικονίζουν φυτείες ναρκωτικών προτίθεται να παράσχει η εταιρεία «Ρωσικά Διαστημικά Συστήματα» (ΡΔΣ) στις χώρες που αναπτύσσονται οι παράνομες καλλιέργειες. Σε ομιλία του στο ρωσικό Πανεπιστήμιο της Φιλίας των Λαών, ο αναπληρωτής γενικός διευθυντής της εταιρείας ΡΔΣ Γεβγκένι Νέστεροφ ανέπτυξε τις δυνατότητες της νέας τεχνολογίας και την δυνάμει προσφορά στην καταπολέμηση της μάστιγας των ναρκωτικών και όχι μόνο. Με τη βοήθεια των δορυφορικών εικόνων η ΡΔΣ θα είναι σε θέση να καθορίσει από ψηλά κοιτάσματα υδρογονανθράκων, σιδηρομεταλλευμάτων, χρυσού και διαμαντιών. Ο Νέστεροφ μίλησε και για τα επιτεύγματα της εταιρείας στον τομέα παρακολούθησης υποδομών από το διάστημα. Οι προηγμένης τεχνολογίας ειδικές συσκευές είναι ικανές να εντοπίσουν αποκλίσεις ακόμα και χιλιοστών, οι οποίες θα μπορούσες να αποβούν από καταστροφικές έως μοιραίες. Αυτό θα αποδειχθεί στην πορεία πολύτιμο για γέφυρες, εργοστάσια αλλά και πυρηνικές εγκαταστάσεις που εγκυμονούν τεράστιους κινδύνους για την ασφάλεια των πολιτών και του περιβάλλοντος. Το κόστος ενός τέτοιου συστήματος παρακολούθησης αγγίζει τα τρία εκατομμύρια ρούβλια. Ηδη στη Ρωσία το σύστημα παρακολούθησης και εντοπισμού από το διάστημα κάθε παράνομης φυτείας ναρκωτικών ουσιών είναι σε λειτουργία από τα τέλη της δεκαετίας του 2000. Η εταιρεία «Ρωσικά Διαστημικά Συστήματα» αναπτύσσει και κατασκευάζει εποχούµενο εξοπλισµό διαστημικών οχημάτων για διάφορους σκοπούς, ή συστημάτων ελέγχου δορυφόρων και πυραύλων-φορέων. Επιπλέον, η ΡΔΣ έχει θέσει τις βάσεις για τη δημιουργία, την ανάπτυξη και τη χρήση του δορυφορικού συστήματος GLONASS, του «ρωσικού GPS». http://gr.rbth.com/news/2015/02/04/rds_nea_texnologia_entopizei_apo_to_diastima_fyteie_narkotikon_koitasmat_35179.html Στο Μπαϊκονούρ συνεχίζονται οι προετοιμασίες εκτόξευσης του "Progress M-26M" Στο κοσμοδρόμιο του Μπαϊκονούρ, συνεχίζονται οι εργασίες στο εργοτάξιο 112 και εμπειρογνώμονες του RCC "Πρόοδος" θα περάσουν pnevmoispytaniya στο μπλοκ του πρώτου σταδίου του φορέα πυραύλου "Soyuz-U" και στις μονάδες σύνδεσης 2Α και 1Α (δεξαμενή κηροζίνης στο διαμέρισμα του κινητήρα και μια δεξαμενή οξυγόνου) του πρώτου σταδίου. Χθες το διαστημόπλοιο «Progress M-26M» παραδόθηκε στην αποβάθρα του σταθμού φυσικού αερίου 31 και οι ειδικοί δοκιμών του διαστημικού κέντρου "Νότου" (CI-7) έχουν αρχίσει το γέμισμα των δεξαμενών με τα συμπιεσμένα αέρια και προωθητικά. Προβλέπεται ότι αύριο το διαστημικό σκάφος θα πρέπει να επιστραφεί στο εργοτάξιο συγκρότημα 254 για περαιτέρω ελέγχους και δοκιμές. Την ίδια ώρα άρχισε να προετοιμάζεται το συγκρότημα εκτοξεύσεων 1 ("Start Γκαγκάριν») στο χώρο υποδοχής πυραύλων "Soyuz-U» για τη μεταφορά του φορτίου του πλοίου «Πρόοδος M-26M» για prelaunch. Η εκτόξευση του διαστημικού πυραυλου "Soyuz-U» για τη μεταφορά του «Πρόοδος M-26M» στον Δ.Δ.Σ. έχει προγραμματιστεί για τις 14:00 ώρα Μόσχας στις 17 Φεβρουαρίου. Βίντεο. http://www.federalspace.ru/21276/

Δεκαετίες μετά την ανακάλυψή του, τα πρώτα κοντινά του Πλούτωνα. «Ο πατέρας μου θα είχε ενθουσιαστεί» λέει η κόρη του Κλάιντ Τόμπω, ο οποίος ανακάλυψε τον Πλούτωνα το 1930. Στην επέτειο των 106 ετών από τη γέννηση του αστρονόμου, η αποστολή New Horizons της NASA μετέδωσε τις πιο κοντινές εικόνες του πλανήτη-νάνου που έχουν ληφθεί ως σήμερα. Οι νέες εικόνες, τραβηγμένες από απόσταση περίπου 200 εκατομμυρίων χιλιομέτρων, δείχνουν μόνο δύο μικρές φωτεινές κηλίδες, τον Πλούτωνα και τον μεγαλύτερο από τους πέντε δορυφόρους του, τον Χάροντα. Κι όμως, οι εικόνες είναι μακράν καλύτερες από αυτές που μπορούν να προσφέρουν τα σημερινά τηλεσκόπια -ακόμα και για το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble, ο Πλούτωνας έχει διαστάσεις μερικών μόνο εικονοστοιχείων. Στις 14 Ιουλίου, όταν το New Horizons περάσει από τον Πλούτωνα σε ελάχιστη απόσταση 10.000 χιλιομέτρων, θα μεταδώσει εικόνες της επιφάνειας με ανάλυση περίπου 100 μέτρων ανά εικονοστοιχείο. Θα είναι η πρώτη και τελευταία ευκαιρία -το New Horizons, το οποίο εκτοξεύτηκε το 2006, είναι το ταχύτερο σκάφος που έχει εκτοξευτεί ποτέ στο βαθύ Διάστημα, και πλησιάζει τώρα τον στόχο του με ταχύτητα 13 χιλιομέτρων ανά δευτερόλεπτο. Δεν υπάρχει τρόπος να επιβραδύνει, και θα προσπεράσει τον Πλούτωνα για πάντα. Ο επόμενος στόχος της αποστολής δεν έχει ακόμα καθοριστεί. Θα είναι όμως ένα παγωμένο σώμα στη λεγόμενη Ζώνη του Κάιπερ, η οποία εκτείνεται πέρα από την τροχιά του Πλούτωνα και περιέχει μυριάδες σώματα από βράχο και πάγο. «Ο πατέρας μου θα είχε ενθουσιαστεί με το New Horizons» σχολιάζει σε ανακοίνωση της NASA η Αν Τόμπω, κόρη του αμερικανού αστρονόμου Κλάιντ Τόμπω που ανακάλυψε επίσημα τον Πλούτωνα και πέθανε το 1997. «Το να βλέπει κανείς τον πλανήτη που ανακάλυψε και να μάθει περισσότερα· να μπορέσει να δει τα φεγγάρια του Πλούτωνα, αυτό θα τον είχε αφήσει έκπληκτο» είπε. Την εποχή του Τόμπω ο Πλούτωνας θεωρούνταν πλανήτης. Αυτό άλλαξε το 2006, όταν η Διεθνής Ένωση Αστρονομίας υποβίβασε το σώμα στη νέα κατηγορία των πλανητών νάνων, στην οποία ανήκουν ακόμα τέσσερα σώματα, όλα τους πέρα από την Τροχιά του Ποσειδώνα: Δήμητρα, Έριδα, Χαουμέα και Μακεμάκε. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231383209

Ο «διπρόσωπος» Αρης αποκαλύπτεται. Ομάδα επιστημόνων στην Ελβετία ρίχνει στο τραπέζι μια νέα θεωρία για τα δύο πρόσωπα του πλανήτη Αρη. Τα δύο ημισφαίρια του Κόκκινου Πλανήτη είναι δύο εντελώς διαφορετικοί κόσμοι. Το βόρειο ημισφαίριο αποτελείται από επίπεδες πεδινές περιοχές χωρίς ηφαιστειογενή δραστηριότητα. Το νότιο ημισφαίριο αποτελείται από ορεινές περιοχές γεμάτες με ηφαίστεια. Σύμφωνα με γεωφυσικούς του Ομοσπονδιακού Ινστιτούτου Τεχνολογίας (ΕΤΗ) στη Ζυρίχη, υπεύθυνο για αυτή τη γεωλογική διαφορά είναι ένα μεγάλο σώμα (αστεροειδής, κομήτης κ.ά.) που έπεσε στον νότιο πόλο του Αρη την πρώιμη περίοδο της ύπαρξής του. Οι προσομοιώσεις που πραγματοποίησαν οι ερευνητές δείχνουν ότι αυτή η σύγκρουση παρήγαγε κολοσσιαίες ποσότητες ενέργειας με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί ένας ωκεανός μάγματος που κάλυψε σχεδόν ολόκληρο το νότιο ημισφαίριο του Αρη. Για να συμβεί κάτι τέτοιο, το σώμα που έπεσε στον Κόκκινο Πλανήτη πρέπει να είχε μέγεθος ίσο ή μεγαλύτερο με το 10% του μεγέθους του Αρη. Η σύγκρουση συνέβη όταν ο Αρης ήταν «νέος» Οι ερευνητές εκτιμούν ότι η τρομερή σύγκρουση συνέβη μόλις 4-15 εκατ. έτη μετά τον σχηματισμό του Αρη όταν ο φλοιός του ήταν ακόμη λεπτός και από κάτω δεν υπήρχαν άλλα στερεά στρώματα (το εσωτερικό του πλανήτη ήταν ακόμη υγροποιημένο). Οι επιπτώσεις της σύγκρουσης ήταν πολλές. Κατ' αρχάς ο Αρης απέκτησε περισσότερη μάζα και προστέθηκαν τεράστιες ποσότητες σιδήρου σε αυτόν. Τα λιωμένα πετρώματα κάποια στιγμή στερεοποιήθηκαν μετατρεπόμενα στα όρη και στα υψίπεδα που υπάρχουν σήμερα στο νότιο ημισφαίριο. Ταυτόχρονα ξεκίνησε μια έντονη ηφαιστειακή δραστηριότητα η οποία, σύμφωνα με τους ερευνητές, διήρκεσε τρία δισ. έτη. Από τα μέσα της δεκαετίας του 1990 προοδευτικά στον Αρη σχηματίστηκε ένας στόλος δορυφόρων που τον εξερευνούν και τον μελετούν. Μια από αυτές τις αποστολές, η αποστολή Maven της NASA, αποκάλυψε πρόσφατα νέα σημαντικά στοιχεία για την απώλεια της ατμόσφαιρας και του νερού από τον έρημο σήμερα πλανήτη. Το σκάφος της αποστολής τέθηκε σε τροχιά το περασμένο φθινόπωρο. Αμέσως το σκάφος κατέγραψε σύννεφα ατόμων υδρογόνου, άνθρακα και οξυγόνου τα οποία δραπετεύουν από την ατμόσφαιρα του Αρη και χάνονται στο Διάστημα - μια διαδικασία που συνεχίζεται εδώ και τρία δισεκατομμύρια χρόνια και άφησε τον πλανήτη παγωμένο και στεγνό. Προηγούμενες αποστολές της NASA έχουν δείξει με σχετική βεβαιότητα ότι ο Αρης ήταν κάποτε θερμός, διέθετε πυκνή ατμόσφαιρα και καλυπτόταν από λίμνες και θάλασσες που θα μπορούσαν να φιλοξενούν ζωή. Αυτό όμως άλλαξε πριν από περίπου τρία δισεκατομμύρια χρόνια, όταν ο πλανήτης άρχισε να χάνει την ατμόσφαιρά του. To Μaven είναι η πρώτη αποστολή που σχεδιάζεται ειδικά για να λύσει το μυστήριο της χαμένης ατμόσφαιρας. Η Γη διατήρησε το νερό και την πυκνή ατμόσφαιρά της κυρίως χάρη στο μαγνητικό πεδίο της, το οποίο εκτρέπει τα επικίνδυνα φορτισμένα σωματίδια που εκπέμπει διαρκώς ο Ηλιος. Το πεδίο πηγάζει από την κίνηση του λιωμένου σιδήρου από το οποίο αποτελείται ο εσώτερος πυρήνας του πλανήτη μας και ουσιαστικά λειτουργεί σαν γιγάντιο δυναμό. Αγνωστο πώς, ο Αρης έχασε το μαγνητικό πεδίο που πιθανότατα διέθετε στα αρχικά στάδια της ζωής του. Και αυτό άφησε την ατμόσφαιρα του πλανήτη ευάλωτη στην επίδραση του Ηλιου. Οι εικόνες που στέλνει το Maven δείχνουν ότι το φαινόμενο συνεχίζεται ως και σήμερα, με τον Ηλιο να κλέβει ακόμη υλικό από την αραιή ατμόσφαιρα του Αρη, η οποία είναι σήμερα 100 φορές πιο αραιή από της Γης. http://www.tovima.gr/science/article/?aid=673948

Εκατοντάδες δισ. «αδέλφια» της Γης στον Γαλαξία. Μια νέα μελέτη ερευνητών στην Αυστραλία επιβεβαιώνει προηγούμενες που αναφέρουν ότι υπάρχει τεράστιος αριθμός αριθμός πλανητών με χαρακτηριστικά παρόμοια με αυτά της Γης στον γαλαξία μας, δηλαδή πλανητών φιλόξενων προς την ζωή. Τη νέα μελέτη πραγματοποίησαν επιστήμονες του Εθνικού Πανεπιστημίου της Αυστραλίας (ANU) οι οποίοι υποστηρίζουν ότι στην μεγάλη πλειοψηφία των άστρων του γαλαξία μας στα οποία έχει αναπτυχθεί ένα πλανητικό σύστημα υπάρχουν τουλάχιστον δύο πλανήτες που βρίσκονται στην λεγόμενη κατοικήσιμη ζώνη. Βρίσκονται δηλαδή σε απόσταση τέτοια από το μητρικό τους άστρο ώστε να μπορούν να αναπτυχθούν εκεί συνθήκες ευνοϊκές για την παρουσία της ζωής. Οι ερευνητές κατέληξαν στα συμπεράσματα τους μελετώντας δεδομένα από τον «κυνηγό των πλανητών», το διαστημικό τηλεσκόπιο Kepler. Στο άρθρο τους που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Monthly Notices of the Royal Astronomy Society» υποστηρίζουν ότι υπάρχουν εκατοντάδες δισ. κατοικήσιμοι πλανήτες στον γαλαξίας μας και κατ' επέκταση αμέτρητοι τέτοιοι πλανήτες στο Σύμπαν. Εσπευσαν πάντως να σημειώσουν ότι αν και το Σύμπαν μοιάζει άκρως φιλικό για την ανάπτυξη ζωής εντούτοις δεν φαίνεται ότι είναι φιλικό στην ανάπτυξη ζωής με νοημοσύνη παρόμοια με του ανθρώπου αφού όπως τονίζουν αν υπήρχε ένας εξελιγμένος πολιτισμός σαν τον δικό μας είτε θα είχαμε έρθει με κάποιο τρόπο σε επαφή με αυτόν ή θα είχαμε εντοπίσει την παρουσία του. http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=674084

Η Rosetta βουτάει για μια κοντινή συνάντηση με τον κομήτη. Ο διαστημικός βολιστήρας της ESA, Rosetta, ετοιμάζεται για μια στενή προσέγγιση στον κομήτη του στις 14 Φεβρουαρίου, περνώντας μόλις 6 χλμ από την επιφάνεια του. Πριν δύο μέρες ήταν η τελευταία ημέρα που η Rosetta βρέθηκε σε απόσταση 26 χιλιομέτρων από τον κομήτη 67P/Churyumov–Gerasimenko, σηματοδοτώντας το τέλος της τρέχουσας περιόδου σε τροχιά και την έναρξη μιας νέας φάσης για το υπόλοιπο του τρέχοντος έτους. Σήμερα, η Rosetta κινείται σε μια νέα πορεία οδεύοντας προς μια πολύ κοντινή συνάντηση την επόμενη εβδομάδα. Κατ 'αρχάς, θα κινηθεί σε μια απόσταση περίπου 140 χιλιομέτρων από τον κομήτη στις 7 Φεβρουαρίου πριν ορμήσει προς την κοντινή συνάντηση στις 12:41 GMT (14:41 ώρα Ελλάδας) στις 14 Φεβρουαρίου. Το πιο κοντινό πέρασμα θα λάβει χώρα στον μεγαλύτερο λοβό του κομήτη, πάνω από την περιοχή Imhotep. "Η επερχόμενη κοντινή προσέγγιση θα επιτρέψει μοναδικές επιστημονικές παρατηρήσεις, παρέχοντας μας μετρήσεις υψηλής ανάλυσης της επιφάνειας σε ένα εύρος μηκών κύματος και δίνοντας μας την ευκαιρία να πάρουμε δείγμα - γεύση ή μυρωδιά - από τα πιο εσώτερα τμήματα της ατμόσφαιρας του κομήτη," λέει ο Matt Taylor, επιστήμονας του έργου Rosetta της ESA. Η κοντινή προσέγγιση θα φέρει τη Rosetta πάνω από τις πιο δραστήριες περιοχές του κομήτη, βοηθώντας τους επιστήμονες να κατανοήσουν τη σχέση μεταξύ της πηγής της παρατηρούμενης δραστηριότητας και της ατμόσφαιρας, ή κόμης. Ειδικότερα, θα ψάχνουν για ζώνες όπου η εκροή αερίου και σκόνης επιταχύνεται από την επιφάνεια και το πώς αυτά τα συστατικά εξελίσσονται σε μεγαλύτερες αποστάσεις από τον κομήτη. Η επιφάνεια του κομήτη είναι ήδη γνωστό ότι είναι πολύ σκοτεινή, αντανακλώντας μόλις το 6% του φωτός που πέφτει πάνω της. Κατά τη διάρκεια της στενής προσέγγισης, η Rosetta θα περάσει πάνω από τον κομήτη με τον Ήλιο ακριβώς πίσω της, επιτρέποντας τη συλλογή εικόνων χωρίς καθόλου σκιά. Μελετώντας την ανακλαστικότητα του πυρήνα, καθώς διαφέρει ανάλογα με τη γωνία του ηλιακού φωτός που πέφτει πάνω της, οι επιστήμονες ελπίζουν να αποκτήσουν μια πιο λεπτομερή εικόνα των κόκκων της σκόνης στην επιφάνεια. "Μετά από αυτή την κοντινή προσέγγιση, θα ξεκινήσει μια νέα φάση, όπου η Rosetta θα εκτελέσει σύνολα κοντινών προσεγγίσεων πάνω από τον κομήτη σε ένα εύρος αποστάσεων, μεταξύ περίπου 15 χιλιομέτρων και 100 χιλιομέτρων», λέει ο Sylvain Lodiot, διευθυντής επιχειρήσεων του διαστημοπλοίου της ESA. Ήταν εξαρχής προγραμματισμένο να γίνει αλλαγή από «δεσμευμένες τροχιές» σε τροχιές κοντινών προσεγγίσεων σε αυτό το σημείο της αποστολής, με βάση τις προβλέψεις για την αύξηση της δραστηριότητας του κομήτη. Το φάσμα των αποστάσεων των κοντινών προσεγγίσεων εξισορροπεί επίσης τις διάφορες ανάγκες των 11 οργάνων της Rosetta προκειμένου να βελτιστοποιηθεί η επιστημονική επιστροφή της αποστολής. Κατά τη διάρκεια μερικών από των κοντινών πτήσεων, η Rosetta θα συναντήσει τον κομήτη σχεδόν παράλληλα στην περιστροφή, επιτρέποντας στα όργανα να παρακολουθήσουν ένα μόνο σημείο στην επιφάνεια κατά το πέρασμα. Εν τω μεταξύ, οι πιο απομακρυσμένες προσεγγίσεις θα παρέχουν το ευρύτερο πλαίσιο μιας ευρυγώνιας προβολής του πυρήνα και της αυξανόμενης κόμης του. Βίντεο. http://www.esa.int/spaceinvideos/Videos/2015/02/Rosetta_s_close_flyby http://www.esa.int/ell/ESA_in_your_country/Greece/E_Rosetta_voythaei_gia_mia_kontinhe_synhantese_me_ton_komhete

Η Γη απο το Διαστημα την νύκτα!!! Εντυπωσιακές εικόνες από το διάστημα μάς δείχνουν τη Γη όπως σπάνια έχουμε την ευκαιρία να τη δούμε. Φωτισμένη, χωρίς σύννεφα και με πεντακάθαρο ουρανό διάφορα σημεία του πλανήτη μοιάζουν μαγικά! 1.Περσικός Κόλπος 2.Ευρώπη 3.Ιαπωνία, Κορέα, Κίνα 4.Βόρεια Αμερική 5.Βόρεια Αμερική – Μεξικό 6.Ασία – Χερσόνησος Ινδοκίνας 7.Ευρώπη – Ιταλία – Ελλάδα 8.Νότια Αφρική 9.Το Τρίγωνο των Βερμούδων 10.Ευρωπαϊκό τμήμα της Ρωσίας 11.Καύκασος – Κασπία Θάλασσα 12.Νότια Αμερική – Αργεντινή – Βραζιλία 13.Ευρώπη – Σκανδιναβία 14.Αφρική – Μαδαγασκάρη 15.Νέα Ζηλανδία 16.Κεντρική Αμερική 17.Ηνωμένο Βασίλειο – Βόρεια Θάλασσα 18.Ανατολική Κίνα – Ταϊβάν 19.Αμερική 20.Αυστραλία – Παπούα Νέα Γουινέα http://www.defencenet.gr/defence/item/%CE%B7-%CE%B3%CE%B7-%CE%B1%CF%80%CF%8C-%CF%84%CE%BF-%CE%B4%CE%B9%CE%AC%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BC%CE%B1-%CF%84%CE%B7-%CE%BD%CF%8D%CF%87%CF%84%CE%B1-%CE%B5%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CE%BD%CE%B5%CF%82

Eίναι η Ευρώπη «φιλική» στη ζωή; Επιστήμονες της NASA αποκάλυψαν πως ήρθε ένα βήμα πιο κοντά η πραγματοποίηση μιας επανδρωμένης αποστολής στην Ευρώπη, τον παγωμένο δορυφόρο του Δία, χάρις στον αυξημένο προϋπολογισμό που ενέκρινε ο Λευκός Οίκος για την αμερικανική διαστημική υπηρεσία. Το ποσό που έχει προτείνει ο Αμερικανός πρόεδρος Ομπάμα για τη NASA αγγίζει τα 18,5 δισ. δολάρια για το οικονομικό έτος 2016. Έτσι, όπως ανέφερε χθες ο επικεφαλής του οικονομικού τμήματος της υπηρεσίας, με επιπλέον 30 εκατομμύρια οι επιστήμονες θα μπορούσαν να ξεκινήσουν την προετοιμασία της αποστολής. Οι επιστήμονες από το Εργαστήριο Αεριοπροώθησης (JBL) της NASA στην Καλιφόρνια εκπονούν εδώ και 15 χρόνια σχέδια για την εκτόξευση ενός μη επανδρωμένου σκάφους με προορισμό την Ευρώπη. Μέχρι σήμερα, ωστόσο, όλες οι προτάσεις δεν είχαν καταφέρει να ενταχθούν στον προϋπολογισμό της υπηρεσίας. Σύμφωνα με τον Ρόμπερτ Παπαλάρντο, επικεφαλής του ερευνητικού τμήματος του JBL, η νέα αποστολή που έχουν στα σκαριά, και η οποία ονομάζεται «Europa Clipper», πληροί όλες τις απαιτούμενες προδιαγραφές. Μάλιστα, αν εξασφαλισθεί η χρηματοδότηση, τότε οι προκαταρκτικές μελέτες για την προετοιμασία της θα μπορούσαν να ξεκινήσουν την 1η Οκτωβρίου. Στo πλαίσιo της «Europa Clipper», ένα διαστημόπλοιο θα ταξιδέψει μέχρι τον Δία και θα τεθεί σε τροχιά γύρω από τον πλανήτη. Από εκεί και σε διάστημα τριών ετών, θα πραγματοποιήσει 45 κοντινές διελεύσεις από την επιφάνεια της Ευρώπης. Παρόλο που η Ευρώπη καλύπτεται από ένα παχύ στρώμα πάγου, οι επιστήμονες εκτιμούν πως κάτω από αυτό βρίσκεται ένας τεράστιος ωκεανός, με τριπλάσιο όγκο νερού από όλους τους ωκεανούς της Γη. Σύμφωνα με την επικρατούσα θεωρία, το νερό στο υπέδαφος διατηρείται σε υγρή κατάσταση λόγω της βαρυτικής έλξης του Δία. Ο στόχος στον οποίο θα επικεντρωθεί η αποστολή δεν θα είναι να αναζητήσει συγκεκριμένα ίχνη έμβιων οργανισμών, αλλά να διερευνήσει κατά πόσο οι συνθήκες στο υπέδαφος είναι ευνοϊκές για την ανάπτυξη ζωής. «Ο ωκεανός στην Ευρώπη, από όσα γνωρίζουμε μέχρι τώρα, δεν φαίνεται να είναι ένα αντίξοο περιβάλλον», σημείωσε χθες σε συνέντευξη Τύπου ο Κέβιν Χαντ, αναπληρωτής διευθυντής του επιστημονικού τμήματος του JPL. Οι εκτιμήσεις των πλανητικών επιστημόνων για το βάθος του ωκεανού ποικίλλουν, με ορισμένες να ξεκινούν από τα 11 χιλιόμετρα και άλλες να φθάνουν μέχρι τα 100 χιλιόμετρα. Όλοι οι ειδικοί, πάντως, συμφωνούν στο ότι και μόνο η παρουσία του νερού κάνει τον ωκεανό έναν από τους σημαντικότερους «υποψήφιους» για την ύπαρξη ζωής στο ηλιακό σύστημα, πέρα από τη Γη. http://www.naftemporiki.gr/story/911635/einai-i-europi-filiki-sti-zoi

Συνεργασία μεταξύ Ελληνικής και Ισραηλινής Διαστημικής βιομηχανίας. Σε συζητήσεις για την εδραίωση της συνεργασίας μεταξύ της Ελληνικής Διαστημικής Βιομηχανίας με την αντίστοιχη Ισραηλινή για την κατασκευή προϊόντων για χρήση σε δορυφόρους προχώρησαν την εβδομάδα αυτή αντιπροσωπεία της Ελληνικής Βιομηχανίας με εκπροσώπους της Ισραηλινής Διαστημικής Υπηρεσίας (Israeli Space Agency) αλλά και αντιπροσώπους της Ισραηλινής αεροδιαστημικής Βιομηχανίας RARAEL και του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (European Space Agency- ESA). Συζητήθηκαν νέοι τομείς πιθανής συνεργασίας αξιοποιώντας τις επενδύσεις και τις τεχνολογικές δυνατότητες που έχει αναπτύξει τα τελευταία χρόνια η Ελληνική βιομηχανία διαστήματος. Η συνάντηση πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της διοργάνωσης του 10ου Ilan Ramon Space Συνεδρίου και έλαβε χώρα στα γραφεία της Ισραηλινής Διαστημικής Υπηρεσίας στο Τελ Αβίβ. Tην Ελληνική πλευρά εκπροσώπευσαν ο πρόεδρος της Ένωσης Βιομηχανιών Διαστημικής Τεχνολογίας και Εφαρμογών (ΕΒΙΔΙΤΕ) κ. Θανάσης Πότσης , ο Διευθύνων Σύμβουλος Στρατηγικής και Οικονομικών Υπηρεσιών του Corallia κ. Jorge Andres Sanchez Papaspiliou, αλλά και εκπρόσωποι των εταιριών ΙΝΑSCO και PRISMA Electronics, καθώς και ο Γενικός Διευθυντής της εταιρίας ESS κ. Μανώλης Ζερβάκης και ο Kαθηγητής Ζαλίδης Γεώργιος, Μέλος Συμβουλίου ΑΠΘ και Επιστημονικά Υπεύθυνος του Διαβαλκανικού Κέντρου Περιβάλλοντος (Ι-Βec). Από πλευράς του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος συμμετείχε ο Δρ. Κωνσταντίνος Σταυρινίδης (Head of Mechanical Engineering Department). Η Ελληνική αποστολή, συνοδευόμενη από τον Επικεφαλής του Γραφείου Εμπορικών και Οικονομικών Υποθέσεων της Ελληνικής Πρεσβείας στο Ισραήλ κ. Αλέξανδρου Αλεξιάδη προχώρησε σε συζητήσεις με τους εκπροσώπους τoυ Υπουργείου Επιστήμης, Τεχνολογίας και Διαστήματος του Ισραήλ. Συζητήθηκαν θέματα που αφορούν την εξέλιξη της συνεργασίας μεταξύ των δύο κρατών τονίζοντας παράλληλα την ανάγκη επιτυχούς ολοκλήρωσης των προγραμμάτων συνεργασίας που ήδη υλοποιούνται στον τομέα των συστημάτων ηλεκτροκινητήρων της νέας γενιάς δορυφορικών συστημάτων. Επιπρόσθετα συζητήθηκαν νέοι τομείς πιθανής συνεργασίας αξιοποιώντας τις επενδύσεις και τις τεχνολογικές δυνατότητες που έχουν αναπτύξει τα τελευταία χρόνια με επιτυχία η Ελληνική βιομηχανία διαστήματος Συγκεκριμένα όπως ανέφερε ο κ. Πότσης η ανάπτυξη της διαστημικής τεχνολογίας στην Ελλάδα η οποία έχει φτάσει σε σημείο που μπορούμε να σταθούμε επάξια δίπλα σε αντίστοιχες Ευρωπαϊκες σε τομείς όπως η τεχνολογία πλοήγησης (Νavigation Technology), τα συστήματα ηλεκτρικής πρόωσης (Electric Propulsion Systems), η τηλεπισκόπιση (Remote Sensing) καθώς και τεχνολογιών που βρίσκονται σε στάδια ανάπτυξης όπως η ρομποτική (Robotics) αλλά και η γεωγραφική θέση της χώρας μας αποτελούν σημαντικούς παράγοντες για την ανάπτυξη της συνεργασίας μεταξύ Ελλάδας – Ισραήλ ανοίγοντας έτσι αφενός για το Ισραήλ τις πύλες για συνεργασία με υπόλοιπες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλά και συμβάλλοντας στην αύξηση του ποσοστού γεωεπιστροφής στην χώρα μας όπως προκύπτει από την συμμετοχή μας στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος. Επισημαίνεται ότι πριν από την πραγματοποίηση της παραπάνω συνάντησης η Ελληνική αντιπροσωπία επισκέφτηκε τον Πρέσβη της Ελλάδος στο Τελ Αβίβ κ. Σπύρο Λαμπρίδη τον οποίο ενημέρωσε αναλυτικά για τις δραστηριότητες και τα τεχνολογικά επιτεύγματα της Ελληνικής Διαστημικής βιομηχανίας τα τελευταία χρόνια. http://www.protothema.gr/technology/article/447272/sunergasia-metaxu-ellinikis-kai-israilinis-diastimikis-viomihanias-/