Δροσος Γεωργιος

Η αμερικανική κυβέρνηση προετοιμάζεται για μπίζνες στο φεγγάρι. Η αμερικανική Υπηρεσία Αεροπλοΐας (FAA) ετοιμάζεται το πλαίσιο αδειοδότησης για εταιρείες που ενδιαφέρονται για εμπορική αξιοποίηση της Σελήνης, αναφέρει το πρακτορείο Reuters. Οι αμερικανικές εταιρείες θα μπορούν να προβάλλουν αξιώσεις για τον ορυκτό πλούτο των περιοχών στις οποίες θα προσσεληνώνονται, αποκαλύπτει έγγραφο που έστειλε η FAA στην εταιρεία Bigelow, η οποία αναπτύσσει διαστημικούς φουσκωτούς θαλαμίσκους. Θαλαμίσκοι της Bigelow προγραμματίζεται να εκτοξευτούν φέτος στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, ενώ αργότερα η εταιρεία σκοπεύει να δημιουργήσει τροχιακά εργαστήρια και ξενοδοχεία, πριν τελικά εγκαταστήσει μια βάση στη Σελήνη γύρω στο 2025. Σύμφωνα με το Reuters, η επιστολή της FAA δείχνει να υπονοεί ότι η Bigelow θα είχε τα αποκλειστικά δικαιώματα εκμετάλλευσης στην περιοχή γύρω από τη σεληνιακή βάση της. Η άδεια εκμετάλλευσης θα εκδίδεται με την ίδια διαδικασία που προβλέπεται σήμερα για την αδειοδότηση αποστολών στο Διάστημα. Οι ΗΠΑ έχουν επικυρώσει τη Συνθήκη Εξώτερου Διαστήματος του ΟΗΕ, η οποία υπεγράφη το 1967 και απαγορεύει μεταξύ άλλων τη χρήση πυρηνικών όπλων στο Διάστημα και τις εδαφικές διεκδικήσεις χωρών σε ουράνια σώματα. Προβλέπει ακόμα ότι η διαστημική εξερεύνηση πρέπει να προσφέρει οφέλη για το σύνολο της ανθρωπότητας. Παρόλο που απαγορεύει την προσάρτηση της Σελήνης από οποιαδήποτε χώρα, η Συνθήκη δεν απαγορεύει σε εταιρείες να εκτοξεύουν αποστολές στο φεγγάρι. Όπως διευκρίνισε η Bigelow στο Reuters, οι νέοι κανόνες της FAA δεν σημαίνει ότι «υπάρχει κυριότητα της Σελήνης». Σημαίνει απλώς ότι «δεν μπορεί κανείς να λάβει άδεια να προσσεληνωθεί στο κεφάλι σου ή να προσσεληνωθεί στην περιοχή όπου εξελίσσονται δραστηριότητες εξερεύνησης». Παρόλα αυτά, παραμένει ασαφές αν οι νέοι κανόνες βρίσκονται σε συμφωνία με μια άλλη συμφωνία του ΟΗΕ, τη Συνθήκη της Σελήνης, η οποία θέτει περιορισμούς στο πώς μπορεί να αξιοποιηθεί ο ορυκτός πλούτος του φεγγαριού από μια μεμονωμένη χώρα. Η συνθήκη έχει υπογραφεί από μόλις εννέα χώρες, στις οποίες δεν συμπεριλαμβάνονται οι ΗΠΑ. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231383312

Πότε έλαμψαν τα πρώτα άστρα του σύμπαντος; Τα πρώτα άστρα εμφανίστηκαν στο σύμπαν περίπου 560 εκατομμύρια χρόνια μετά τη δημιουργία του με τη «Μεγάλη Έκρηξη» (Μπιγκ Μπανγκ), 140 εκατομμύρια χρόνια αργότερα από ό,τι πίστευαν ως τώρα οι επιστήμονες. Σε αυτό το συμπέρασμα οδηγεί η ανάλυση των στοιχείων που συνέλλεξε ο επιστημονικός δορυφόρος «Πλανκ» του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA) από το 2009 έως το 2013. Η νέα εκτίμηση βασίζεται σε μια ακριβέστερη ανάλυση του «αποτυπώματος» του «Μπιγκ Μπανγκ» στην λεγόμενη κοσμική μικροκυματική ακτινοβολία υποβάθρου, η οποία άρχισε να εξαπλώνεται στο σύμπαν 380.000 χρόνια μετά τη δημιουργία του. Χάρη στα όργανα του «Πλανκ» κατέστη εφικτό να δημιουργηθεί ο πιο ακριβής χάρτης του «αρχαίου φωτός» που έχει γίνει μέχρι σήμερα. «Η διαφορά των 140 εκατομμυρίων ετών μπορεί να μην φαίνεται σημαντική στο πλαίσιο της ιστορίας των 13,8 δισεκατομμυρίων ετών του σύμπαντος, όμως αναλογικά συνιστά στην πραγματικότητα μια πολύ μεγάλη αλλαγή στην κατανόησή μας για το πώς εξελίχθηκαν ορισμένα γεγονότα-κλειδιά στις πρώιμες εποχές», δήλωσε ο ελληνικής καταγωγής καθηγητής Γιώργος Ευσταθίου, ένας από τους επικεφαλής επιστήμονες που μελετούν τα στοιχεία του «Πλανκ», σύμφωνα με το BBC. Τα πρώτα άστρα στο στερέωμα εκτιμάται, ότι ήσαν υπέρθερμοι γίγαντες που θα είχαν σύντομη ζωή, αλλά πρόλαβαν να παράγουν τα πρώτα βαριά χημικά στοιχεία της ύλης, χάρη στα οποία αργότερα σχηματίστηκαν οι πλανήτες, αλλά και τα έμβια όντα στη Γη. Η προηγούμενη εκτίμηση, ότι η εμφάνιση των άστρων είχε συμβεί νωρίτερα, 420 εκατομμύρια χρόνια μετά το «Μπιγκ Μπανγκ», είχε γίνει από τον αμερικανικό επιστημονικό δορυφόρο WMAP στην προηγούμενη δεκαετία. Η νέα εκτίμηση συμφωνεί πλέον καλύτερα και με τις παρατηρήσεις του διαστημικού τηλεσκοπίου «Χαμπλ», γεγονός που ικανοποιεί τους επιστήμονες. http://physicsgg.me/2015/02/05/%cf%80%cf%8c%cf%84%ce%b5-%ce%ad%ce%bb%ce%b1%ce%bc%cf%88%ce%b1%ce%bd-%cf%84%ce%b1-%cf%80%cf%81%cf%8e%cf%84%ce%b1-%ce%ac%cf%83%cf%84%cf%81%ce%b1-%cf%84%ce%bf%cf%85-%cf%83%cf%8d%ce%bc%cf%80%ce%b1%ce%bd/

Η Ευρώπη χρηματοδοτεί τον Έλληνα ερευνητή δρ Πέτρο Ρακιτζή από την Κρήτη. Ανάμεσα στους 59 ευρωπαίους ερευνητές, των οποίων το καινοτομικό έργο θα χρηματοδοτήσει το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Έρευνας (ΕΣΕ), συγκαταλέγεται ο δρ Πέτρος Ρακιτζής, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Κρήτης http://www.uoc.gr/ και ερευνητής στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ). http://www.forth.gr/index_main.php?l=g Στόχος των συγκεκριμένων επιχορηγήσεων είναι να καταφέρουν οι ευρωπαίοι οι ερευνητές να μετατρέψουν τις εφευρέσεις τους σε βιώσιμα προϊόντα. Οι επιχορηγήσεις, ύψους έως 150.000 ευρώ, θα δώσουν τη δυνατότητα στους επιλεγμένους ερευνητές να δημιουργήσουν νεοφυείς επιχειρήσεις, να κατοχυρώσουν δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας για τις εφευρέσεις τους ή να διερευνήσουν άλλους τρόπους για να δοκιμάσουν τις ιδέες τους στην αγορά. Μεταξύ των πολλά υποσχόμενων ιδεών συγκαταλέγονται καινοτομίες, όπως η διάγνωση του καρκίνου του μαστού με μια απλή αιματολογική εξέταση, ένα σύστημα παρακολούθησης των δασών που βοηθά στην πρόληψη της παράνομης αποψίλωσής τους, καθώς και τεχνητές φλέβες εμπνευσμένες από θαλάσσιους σπόγγους. Η έρευνα του δρος Ρακιτζή με τίτλο CHIRALSENSE αφορά στη βελτίωση - με τη χρήση πολωσιμετρίας - της ευαισθησίας και της χρονικής κατανομής της ανίχνευσης της χειρομορφίας (της ιδιότητας δύο μορίων να είναι εναντιόμορφα, δηλαδή να μην μπορούν να ταυτιστούν με την κατοπτρική τους εικόνα). Η μέθοδος προβλέπεται να χρησιμοποιηθεί σε πολλούς τομείς της χημείας (στερεοχημεία, οργανική χημεία, φυσικοχημεία, βιοχημεία, υπερμοριακή χημεία) και στη φαρμακολογία. Οι 59 επιχορηγήσεις που ανακοινώθηκαν σήμερα, αποτελούν μέρος του δεύτερου γύρου του διαγωνισμού του ΕΣΕ για την «απόδειξη του εφικτού μιας ιδέας». Ο προβλεπόμενος συνολικός προϋπολογισμός για τη συγκεκριμένη πρόσκληση ανέρχεται σε 20 εκατ. ευρώ. Έχουν υποβληθεί συνολικά 442 αιτήσεις - 51% περισσότερες από τον προηγούμενο διαγωνισμό. Σε αυτό το δεύτερο στάδιο της πρόσκλησης, θα δοθούν επιχορηγήσεις σε ερευνητές από 15 χώρες του Ευρωπαϊκού Χώρου Έρευνας: Κάτω Χώρες (11), Ηνωμένο Βασίλειο (9), Ισπανία (, Γαλλία (6), Ισραήλ (6), Ιταλία (4), Γερμανία (4), Ελβετία (3), Ιρλανδία (2), Βέλγιο (1), Φινλανδία (1), Ελλάδα (1), Νορβηγία (1), Σουηδία (1) και Τουρκία (1). Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Έρευνας, που συστάθηκε το 2007 από την ΕΕ, είναι ο πρώτος πανευρωπαϊκός χρηματοδοτικός οργανισμός για έρευνα αιχμής. Κάθε χρόνο, επιλέγει και χρηματοδοτεί τους καλύτερους ερευνητές οποιασδήποτε εθνικότητας και ηλικίας, για την υλοποίηση πενταετών έργων στην Ευρώπη. Μέχρι σήμερα, το ΕΣΕ έχει χρηματοδοτήσει πάνω από 4.500 κορυφαίους ερευνητές σε διάφορα στάδια της σταδιοδρομίας τους. Το πρόγραμμα χρηματοδότησης για την «απόδειξη του εφικτού μιας ιδέας» θεσπίστηκε το 2011 ως συμπληρωματική χρηματοδότηση για ερευνητές του ΕΣΕ, με σκοπό να συμβάλει στην τόνωση της καινοτομίας. Η χρηματοδότηση διαρκεί έως και 18 μήνες ανά έργο. Αυτή τη στιγμή είναι ανοικτή η επόμενη πρόσκληση υποβολής προτάσεων για την «απόδειξη του εφικτού μιας ιδέας» (2015). Οι γύροι χρηματοδότησης λήγουν στις 5 Φεβρουαρίου, 28 Μαΐου και 1 Οκτωβρίου 2015. Σύμφωνα με τους νέους κανόνες, οι δικαιούχοι επιχορήγησης του ΕΣΕ μπορούν να υποβάλουν αίτηση μόνο για έναν από τους τρεις γύρους της παρούσας πρόσκλησης. http://www.tovima.gr/science/research/article/?aid=674293

Επανάσταση στη διαστημική εξερεύνηση υπόσχονται οι πυρηνικοί κινητήρες. Το επόμενο «κεφάλαιο» κατάκτησης του διαστήματος, το οποίο προβλέπει πιο μακρινούς στόχους για εξερεύνηση, είναι ξεκάθαρο πως θα χρειασθεί νέες ιδέες και τεχνολογίες για τη γρήγορη μετάβαση σε αυτούς τους προορισμούς. Ανάμεσα στις προτεραιότητες για τέτοιες καινούριες τεχνολογίες, ξεχωρίσει η ανάγκη για καλύτερους τρόπους κίνησης των διαστημοπλοίων, οι οποίοι θα είναι πιο οικονομικοί στην κατασκευή και πιο αποτελεσματικοί στην κατανάλωση καυσίμων, παρέχοντας όμως παράλληλα την ισχύ που χρειάζεται ώστε τα πληρώματα, οι προμήθειες ή τα μη επανδρωμένα σκάφη να εκπληρώσουν την αποστολή τους. Σύμφωνα με έκθεση του Μάικλ Χουτς, από το Κέντρο Διαστημικών Πτήσεων Mashall της ΝΑΣΑ, όλες αυτές οι προδιαγραφές πληρούνται από τους κινητήρες πυρηνικής σύντηξης. Μάλιστα, όπως συμπεραίνει σε πρόσφατη έκθεσή του για το θέμα, «οι κινητήρες με πυρηνική ενέργεια θα μπορούσαν να αλλάξουν τα δεδομένα στη διαστημική εξερεύνηση». Ένας μικρός πυρηνικός αντιδραστήρας μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε έναν πύραυλο, για να παράγει Πυρηνική Θερμική Πρόωση (ΝΤΡ). Σε έναν πύραυλο αυτού του τύπου, αντιδράσεις δευτέριου και τριτίου χρησιμοποιούνται για τη θέρμανση υδρογόνου μέσα στον αντιδραστήρα, το οποίο διοχετεύεται με τη μορφή πλάσματος στην έξοδο του πυραύλου για να προκαλέσει πρόωση. Μια δεύτερη εναλλακτική κατηγορία, γνωστή ως Πυρηνική Ηλεκτρική Πρόωση (NEC), προβλέπει έναν παρόμοιο αντιδραστήρα, που μετατρέπει την παραγόμενη θερμότητα και ηλεκτρική ενέργεια σε ηλεκτρικό ρεύμα, το οποίο με τη σειρά του θέτει σε λειτουργία έναν ηλεκτροκινητήρα. Συγκρινόμενοι με την παραδοσιακή τεχνική πρόωσης, που βασίζεται σε χημικά καύσιμα, οι δύο παραπάνω κατηγορίες κινητήρων έχουν αρκετά πλεονεκτήματα. Το πρώτο και πιο προφανές είναι πως, για δεδομένη ποσότητα καυσίμου, η ενέργεια που παράγουν είναι πολύ περισσότερη, με συνέπεια να μπορούν να διατηρήσουν το σκάφος σε κίνηση για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Επιπλέον, ανά μονάδα καυσίμου, ένας πυρηνικός κινητήρας παράγει αρκετά μεγαλύτερη προωστική ισχύ. Κάτι που σημαίνει πως ένα πυρηνοκίνητο διαστημόπλοιο θα έφτανε πιο γρήγορα στον προορισμό του. Ωστόσο, δεν λείπουν τα εμπόδια: για παράδειγμα, ορισμένοι τύποι κινητήρων πυρηνικής ενέργειας χρειάζεται να κατασκευασθούν από υλικά τα οποία αντέχουν σε εξαιρετικά υψηλές θερμοκρασίες. Άλλοι τύποι δεν αντιμετωπίζουν αυτό το πρόβλημα, όμως έχουν πιο περίπλοκη σχεδίαση, και επομένως είναι πιο δύσκολοι και πιο ακριβοί στην κατασκευή. Ωστόσο, όπως σημειώνει ο Χουτς στην έκθεσή του, μία από τη μεγάλη παρακαταθήκη που υπάρχει για τις τεχνολογίες κίνησης με πυρηνικά καύσιμα είναι πως υπάρχει μακροχρόνια τεχνογνωσία, αφού εδώ και δεκαετίες έχουν ναυπηγηθεί πλωτά, όπως αεροπλανοφόρα και υποβρύχια, που αξιοποιούν τέτοιους κινητήρες. Επίσης, η ίδια η ΝΑΣΑ έχει χρησιμοποιήσει ανάλογες γεννήτριες, αν και μικρότερους μεγέθους και ισχύος, σε οχήματα εξερεύνησης πλανητών και μη επανδρωμένα τροχιακά σκάφη. Για να δείξει τις προοπτικές που ανοίγει η πυρηνοκίνηση, στην έκθεσή του ο Χουτς περιλαμβάνει στις πιθανές εφαρμογές δορυφόρους μακράς εμβέλειας για τη μελέτη του εξώτερου ηλιακού συστήματος και της ζώνης αστεροειδών του Κόιπερ, επανδρωμένες αποστολές στα πέρατα του ηλιακού συστήματος, ακόμη και εγκαταστάσεις για τη διαβίωση ανθρώπων στη Σελήνη και τον Άρη. Ένα σενάριο αφορά επίσης το Σύστημα Διαστημικών Εκτοξεύσεων της ΝΑΣΑ – με κινητήρες χημικών καυσίμων στο κατώτερο στάδιο του πυραύλου, και μια γεννήτρια πυρηνικών καυσίμων στο ανώτερο, η οποία θα τίθεται σε εφαρμογή μόνον όταν ο πύραυλος βρεθεί εκτός της γήινης ατμόσφαιρας. Η ιδέα ενός τέτοιου «υβριδικού» πυραύλου θα μπορούσε να γίνει ο κανόνας για τη ΝΑΣΑ και άλλες δημόσιες διαστημικές υπηρεσίες, σύμφωνα με τον Χουτς, λόγω της πολύ βελτιωμένης επίδοσης που αναμένεται να έχουν. Τέτοιοι πύραυλοι, ανασχεδιασμένοι για να προσφέρουν μεγαλύτερη ταχύτητα αντί για τη μεταφορά της μέγιστης δυνατής ποσότητας φορτίου, θα μπορούσαν να ταξιδέψουν μια ομάδα αστροναυτών στον Άρη στον μισό περίπου χρόνο συγκριτικά με τους συμβατικούς κινητήρες. Κάτι που θα σήμαινε όχι μόνο μικρότερο κόστος, αλλά και μικρότερη έκθεση των αστροναυτών στην ηλιακή ακτινοβολία, κατά τη διάρκεια του «ταξιδιού» τους. Για να ποσοτικοποιήσουν αυτά τα πλεονεκτήματα στην πράξη, ο Χουτς με την ομάδα του από το Κέντρο πραγματοποιούν πειράματα εδώ και μερικά χρόνια, τα οποία αναμένεται να ολοκληρωθούν το επόμενο καλοκαίρι. Έτσι, θα θέσουν τις βάσεις για επίγειες δοκιμές μεγάλης κλίμακας, στην επόμενη φάση, και τελικά για δοκιμές σε πραγματικές συνθήκες στο διάστημα. Το χρονικό ορόσημο που έχουν ορίσει είναι η δεκαετία του 2030, και η επανδρωμένη αποστολή στον Άρη που προγραμματίζεται για τότε. Παρ’ όλα αυτά, εκτιμούν πως η ερευνητική τους δουλειά θα έχει πιθανόν εφαρμογή και σε μελλοντικές αποστολές στη Σελήνη, σε ταξίδια αστροναυτών σε αστεροειδείς όσο αυτοί βρίσκονται στη «γειτονιά» της Γης, ακόμη και σε αποστολές ρομπότ στον Δία. Εξάλλου, ένα πλεονέκτημα των κινητήρων με πυρηνική ενέργεια είναι πως, με την προσθαφαίρεση υποσυστημάτων, προσαρμόζονται σχετικά εύκολα στις προδιαγραφές οποιασδήποτε διαστημικής πτήσης. Παρά τις ένδοξες σελίδες που έχει γράψει μέχρι σήμερα ο άνθρωπος στην εξερεύνηση του διαστήματος, η «γνωριμία» του είδους μας με κόσμους έξω από τη Γη παραμένει ακόμη σε πρώιμο στάδιο. Στην προσπάθεια εξεύρεσης των τεχνολογιών που χρειάζονται για τις επόμενες σελίδες αυτής της εποποιίας, υπάρχουν και άλλες εναλλακτικές λύσεις, όπως παραδέχεται ο Χουτς. Συγκριτικά με αυτές όμως, προσθέτει, η πυρηνική σύντηξη είναι εφικτή, πρακτική και εύκολα εφαρμόσιμη στο εγγύς μέλλον. http://www.naftemporiki.gr/story/912273/epanastasi-sti-diastimiki-eksereunisi-uposxontai-oi-purinikoi-kinitires Ρωσικά Διαστημικά Συστήματα» (ΡΔΣ) Aεροφωτογραφίες που απεικονίζουν φυτείες ναρκωτικών προτίθεται να παράσχει η εταιρεία «Ρωσικά Διαστημικά Συστήματα» (ΡΔΣ) στις χώρες που αναπτύσσονται οι παράνομες καλλιέργειες. Σε ομιλία του στο ρωσικό Πανεπιστήμιο της Φιλίας των Λαών, ο αναπληρωτής γενικός διευθυντής της εταιρείας ΡΔΣ Γεβγκένι Νέστεροφ ανέπτυξε τις δυνατότητες της νέας τεχνολογίας και την δυνάμει προσφορά στην καταπολέμηση της μάστιγας των ναρκωτικών και όχι μόνο. Με τη βοήθεια των δορυφορικών εικόνων η ΡΔΣ θα είναι σε θέση να καθορίσει από ψηλά κοιτάσματα υδρογονανθράκων, σιδηρομεταλλευμάτων, χρυσού και διαμαντιών. Ο Νέστεροφ μίλησε και για τα επιτεύγματα της εταιρείας στον τομέα παρακολούθησης υποδομών από το διάστημα. Οι προηγμένης τεχνολογίας ειδικές συσκευές είναι ικανές να εντοπίσουν αποκλίσεις ακόμα και χιλιοστών, οι οποίες θα μπορούσες να αποβούν από καταστροφικές έως μοιραίες. Αυτό θα αποδειχθεί στην πορεία πολύτιμο για γέφυρες, εργοστάσια αλλά και πυρηνικές εγκαταστάσεις που εγκυμονούν τεράστιους κινδύνους για την ασφάλεια των πολιτών και του περιβάλλοντος. Το κόστος ενός τέτοιου συστήματος παρακολούθησης αγγίζει τα τρία εκατομμύρια ρούβλια. Ηδη στη Ρωσία το σύστημα παρακολούθησης και εντοπισμού από το διάστημα κάθε παράνομης φυτείας ναρκωτικών ουσιών είναι σε λειτουργία από τα τέλη της δεκαετίας του 2000. Η εταιρεία «Ρωσικά Διαστημικά Συστήματα» αναπτύσσει και κατασκευάζει εποχούµενο εξοπλισµό διαστημικών οχημάτων για διάφορους σκοπούς, ή συστημάτων ελέγχου δορυφόρων και πυραύλων-φορέων. Επιπλέον, η ΡΔΣ έχει θέσει τις βάσεις για τη δημιουργία, την ανάπτυξη και τη χρήση του δορυφορικού συστήματος GLONASS, του «ρωσικού GPS». http://gr.rbth.com/news/2015/02/04/rds_nea_texnologia_entopizei_apo_to_diastima_fyteie_narkotikon_koitasmat_35179.html Στο Μπαϊκονούρ συνεχίζονται οι προετοιμασίες εκτόξευσης του "Progress M-26M" Στο κοσμοδρόμιο του Μπαϊκονούρ, συνεχίζονται οι εργασίες στο εργοτάξιο 112 και εμπειρογνώμονες του RCC "Πρόοδος" θα περάσουν pnevmoispytaniya στο μπλοκ του πρώτου σταδίου του φορέα πυραύλου "Soyuz-U" και στις μονάδες σύνδεσης 2Α και 1Α (δεξαμενή κηροζίνης στο διαμέρισμα του κινητήρα και μια δεξαμενή οξυγόνου) του πρώτου σταδίου. Χθες το διαστημόπλοιο «Progress M-26M» παραδόθηκε στην αποβάθρα του σταθμού φυσικού αερίου 31 και οι ειδικοί δοκιμών του διαστημικού κέντρου "Νότου" (CI-7) έχουν αρχίσει το γέμισμα των δεξαμενών με τα συμπιεσμένα αέρια και προωθητικά. Προβλέπεται ότι αύριο το διαστημικό σκάφος θα πρέπει να επιστραφεί στο εργοτάξιο συγκρότημα 254 για περαιτέρω ελέγχους και δοκιμές. Την ίδια ώρα άρχισε να προετοιμάζεται το συγκρότημα εκτοξεύσεων 1 ("Start Γκαγκάριν») στο χώρο υποδοχής πυραύλων "Soyuz-U» για τη μεταφορά του φορτίου του πλοίου «Πρόοδος M-26M» για prelaunch. Η εκτόξευση του διαστημικού πυραυλου "Soyuz-U» για τη μεταφορά του «Πρόοδος M-26M» στον Δ.Δ.Σ. έχει προγραμματιστεί για τις 14:00 ώρα Μόσχας στις 17 Φεβρουαρίου. Βίντεο. http://www.federalspace.ru/21276/

Δεκαετίες μετά την ανακάλυψή του, τα πρώτα κοντινά του Πλούτωνα. «Ο πατέρας μου θα είχε ενθουσιαστεί» λέει η κόρη του Κλάιντ Τόμπω, ο οποίος ανακάλυψε τον Πλούτωνα το 1930. Στην επέτειο των 106 ετών από τη γέννηση του αστρονόμου, η αποστολή New Horizons της NASA μετέδωσε τις πιο κοντινές εικόνες του πλανήτη-νάνου που έχουν ληφθεί ως σήμερα. Οι νέες εικόνες, τραβηγμένες από απόσταση περίπου 200 εκατομμυρίων χιλιομέτρων, δείχνουν μόνο δύο μικρές φωτεινές κηλίδες, τον Πλούτωνα και τον μεγαλύτερο από τους πέντε δορυφόρους του, τον Χάροντα. Κι όμως, οι εικόνες είναι μακράν καλύτερες από αυτές που μπορούν να προσφέρουν τα σημερινά τηλεσκόπια -ακόμα και για το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble, ο Πλούτωνας έχει διαστάσεις μερικών μόνο εικονοστοιχείων. Στις 14 Ιουλίου, όταν το New Horizons περάσει από τον Πλούτωνα σε ελάχιστη απόσταση 10.000 χιλιομέτρων, θα μεταδώσει εικόνες της επιφάνειας με ανάλυση περίπου 100 μέτρων ανά εικονοστοιχείο. Θα είναι η πρώτη και τελευταία ευκαιρία -το New Horizons, το οποίο εκτοξεύτηκε το 2006, είναι το ταχύτερο σκάφος που έχει εκτοξευτεί ποτέ στο βαθύ Διάστημα, και πλησιάζει τώρα τον στόχο του με ταχύτητα 13 χιλιομέτρων ανά δευτερόλεπτο. Δεν υπάρχει τρόπος να επιβραδύνει, και θα προσπεράσει τον Πλούτωνα για πάντα. Ο επόμενος στόχος της αποστολής δεν έχει ακόμα καθοριστεί. Θα είναι όμως ένα παγωμένο σώμα στη λεγόμενη Ζώνη του Κάιπερ, η οποία εκτείνεται πέρα από την τροχιά του Πλούτωνα και περιέχει μυριάδες σώματα από βράχο και πάγο. «Ο πατέρας μου θα είχε ενθουσιαστεί με το New Horizons» σχολιάζει σε ανακοίνωση της NASA η Αν Τόμπω, κόρη του αμερικανού αστρονόμου Κλάιντ Τόμπω που ανακάλυψε επίσημα τον Πλούτωνα και πέθανε το 1997. «Το να βλέπει κανείς τον πλανήτη που ανακάλυψε και να μάθει περισσότερα· να μπορέσει να δει τα φεγγάρια του Πλούτωνα, αυτό θα τον είχε αφήσει έκπληκτο» είπε. Την εποχή του Τόμπω ο Πλούτωνας θεωρούνταν πλανήτης. Αυτό άλλαξε το 2006, όταν η Διεθνής Ένωση Αστρονομίας υποβίβασε το σώμα στη νέα κατηγορία των πλανητών νάνων, στην οποία ανήκουν ακόμα τέσσερα σώματα, όλα τους πέρα από την Τροχιά του Ποσειδώνα: Δήμητρα, Έριδα, Χαουμέα και Μακεμάκε. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231383209

Ο «διπρόσωπος» Αρης αποκαλύπτεται. Ομάδα επιστημόνων στην Ελβετία ρίχνει στο τραπέζι μια νέα θεωρία για τα δύο πρόσωπα του πλανήτη Αρη. Τα δύο ημισφαίρια του Κόκκινου Πλανήτη είναι δύο εντελώς διαφορετικοί κόσμοι. Το βόρειο ημισφαίριο αποτελείται από επίπεδες πεδινές περιοχές χωρίς ηφαιστειογενή δραστηριότητα. Το νότιο ημισφαίριο αποτελείται από ορεινές περιοχές γεμάτες με ηφαίστεια. Σύμφωνα με γεωφυσικούς του Ομοσπονδιακού Ινστιτούτου Τεχνολογίας (ΕΤΗ) στη Ζυρίχη, υπεύθυνο για αυτή τη γεωλογική διαφορά είναι ένα μεγάλο σώμα (αστεροειδής, κομήτης κ.ά.) που έπεσε στον νότιο πόλο του Αρη την πρώιμη περίοδο της ύπαρξής του. Οι προσομοιώσεις που πραγματοποίησαν οι ερευνητές δείχνουν ότι αυτή η σύγκρουση παρήγαγε κολοσσιαίες ποσότητες ενέργειας με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί ένας ωκεανός μάγματος που κάλυψε σχεδόν ολόκληρο το νότιο ημισφαίριο του Αρη. Για να συμβεί κάτι τέτοιο, το σώμα που έπεσε στον Κόκκινο Πλανήτη πρέπει να είχε μέγεθος ίσο ή μεγαλύτερο με το 10% του μεγέθους του Αρη. Η σύγκρουση συνέβη όταν ο Αρης ήταν «νέος» Οι ερευνητές εκτιμούν ότι η τρομερή σύγκρουση συνέβη μόλις 4-15 εκατ. έτη μετά τον σχηματισμό του Αρη όταν ο φλοιός του ήταν ακόμη λεπτός και από κάτω δεν υπήρχαν άλλα στερεά στρώματα (το εσωτερικό του πλανήτη ήταν ακόμη υγροποιημένο). Οι επιπτώσεις της σύγκρουσης ήταν πολλές. Κατ' αρχάς ο Αρης απέκτησε περισσότερη μάζα και προστέθηκαν τεράστιες ποσότητες σιδήρου σε αυτόν. Τα λιωμένα πετρώματα κάποια στιγμή στερεοποιήθηκαν μετατρεπόμενα στα όρη και στα υψίπεδα που υπάρχουν σήμερα στο νότιο ημισφαίριο. Ταυτόχρονα ξεκίνησε μια έντονη ηφαιστειακή δραστηριότητα η οποία, σύμφωνα με τους ερευνητές, διήρκεσε τρία δισ. έτη. Από τα μέσα της δεκαετίας του 1990 προοδευτικά στον Αρη σχηματίστηκε ένας στόλος δορυφόρων που τον εξερευνούν και τον μελετούν. Μια από αυτές τις αποστολές, η αποστολή Maven της NASA, αποκάλυψε πρόσφατα νέα σημαντικά στοιχεία για την απώλεια της ατμόσφαιρας και του νερού από τον έρημο σήμερα πλανήτη. Το σκάφος της αποστολής τέθηκε σε τροχιά το περασμένο φθινόπωρο. Αμέσως το σκάφος κατέγραψε σύννεφα ατόμων υδρογόνου, άνθρακα και οξυγόνου τα οποία δραπετεύουν από την ατμόσφαιρα του Αρη και χάνονται στο Διάστημα - μια διαδικασία που συνεχίζεται εδώ και τρία δισεκατομμύρια χρόνια και άφησε τον πλανήτη παγωμένο και στεγνό. Προηγούμενες αποστολές της NASA έχουν δείξει με σχετική βεβαιότητα ότι ο Αρης ήταν κάποτε θερμός, διέθετε πυκνή ατμόσφαιρα και καλυπτόταν από λίμνες και θάλασσες που θα μπορούσαν να φιλοξενούν ζωή. Αυτό όμως άλλαξε πριν από περίπου τρία δισεκατομμύρια χρόνια, όταν ο πλανήτης άρχισε να χάνει την ατμόσφαιρά του. To Μaven είναι η πρώτη αποστολή που σχεδιάζεται ειδικά για να λύσει το μυστήριο της χαμένης ατμόσφαιρας. Η Γη διατήρησε το νερό και την πυκνή ατμόσφαιρά της κυρίως χάρη στο μαγνητικό πεδίο της, το οποίο εκτρέπει τα επικίνδυνα φορτισμένα σωματίδια που εκπέμπει διαρκώς ο Ηλιος. Το πεδίο πηγάζει από την κίνηση του λιωμένου σιδήρου από το οποίο αποτελείται ο εσώτερος πυρήνας του πλανήτη μας και ουσιαστικά λειτουργεί σαν γιγάντιο δυναμό. Αγνωστο πώς, ο Αρης έχασε το μαγνητικό πεδίο που πιθανότατα διέθετε στα αρχικά στάδια της ζωής του. Και αυτό άφησε την ατμόσφαιρα του πλανήτη ευάλωτη στην επίδραση του Ηλιου. Οι εικόνες που στέλνει το Maven δείχνουν ότι το φαινόμενο συνεχίζεται ως και σήμερα, με τον Ηλιο να κλέβει ακόμη υλικό από την αραιή ατμόσφαιρα του Αρη, η οποία είναι σήμερα 100 φορές πιο αραιή από της Γης. http://www.tovima.gr/science/article/?aid=673948

Εκατοντάδες δισ. «αδέλφια» της Γης στον Γαλαξία. Μια νέα μελέτη ερευνητών στην Αυστραλία επιβεβαιώνει προηγούμενες που αναφέρουν ότι υπάρχει τεράστιος αριθμός αριθμός πλανητών με χαρακτηριστικά παρόμοια με αυτά της Γης στον γαλαξία μας, δηλαδή πλανητών φιλόξενων προς την ζωή. Τη νέα μελέτη πραγματοποίησαν επιστήμονες του Εθνικού Πανεπιστημίου της Αυστραλίας (ANU) οι οποίοι υποστηρίζουν ότι στην μεγάλη πλειοψηφία των άστρων του γαλαξία μας στα οποία έχει αναπτυχθεί ένα πλανητικό σύστημα υπάρχουν τουλάχιστον δύο πλανήτες που βρίσκονται στην λεγόμενη κατοικήσιμη ζώνη. Βρίσκονται δηλαδή σε απόσταση τέτοια από το μητρικό τους άστρο ώστε να μπορούν να αναπτυχθούν εκεί συνθήκες ευνοϊκές για την παρουσία της ζωής. Οι ερευνητές κατέληξαν στα συμπεράσματα τους μελετώντας δεδομένα από τον «κυνηγό των πλανητών», το διαστημικό τηλεσκόπιο Kepler. Στο άρθρο τους που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Monthly Notices of the Royal Astronomy Society» υποστηρίζουν ότι υπάρχουν εκατοντάδες δισ. κατοικήσιμοι πλανήτες στον γαλαξίας μας και κατ' επέκταση αμέτρητοι τέτοιοι πλανήτες στο Σύμπαν. Εσπευσαν πάντως να σημειώσουν ότι αν και το Σύμπαν μοιάζει άκρως φιλικό για την ανάπτυξη ζωής εντούτοις δεν φαίνεται ότι είναι φιλικό στην ανάπτυξη ζωής με νοημοσύνη παρόμοια με του ανθρώπου αφού όπως τονίζουν αν υπήρχε ένας εξελιγμένος πολιτισμός σαν τον δικό μας είτε θα είχαμε έρθει με κάποιο τρόπο σε επαφή με αυτόν ή θα είχαμε εντοπίσει την παρουσία του. http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=674084

Η Rosetta βουτάει για μια κοντινή συνάντηση με τον κομήτη. Ο διαστημικός βολιστήρας της ESA, Rosetta, ετοιμάζεται για μια στενή προσέγγιση στον κομήτη του στις 14 Φεβρουαρίου, περνώντας μόλις 6 χλμ από την επιφάνεια του. Πριν δύο μέρες ήταν η τελευταία ημέρα που η Rosetta βρέθηκε σε απόσταση 26 χιλιομέτρων από τον κομήτη 67P/Churyumov–Gerasimenko, σηματοδοτώντας το τέλος της τρέχουσας περιόδου σε τροχιά και την έναρξη μιας νέας φάσης για το υπόλοιπο του τρέχοντος έτους. Σήμερα, η Rosetta κινείται σε μια νέα πορεία οδεύοντας προς μια πολύ κοντινή συνάντηση την επόμενη εβδομάδα. Κατ 'αρχάς, θα κινηθεί σε μια απόσταση περίπου 140 χιλιομέτρων από τον κομήτη στις 7 Φεβρουαρίου πριν ορμήσει προς την κοντινή συνάντηση στις 12:41 GMT (14:41 ώρα Ελλάδας) στις 14 Φεβρουαρίου. Το πιο κοντινό πέρασμα θα λάβει χώρα στον μεγαλύτερο λοβό του κομήτη, πάνω από την περιοχή Imhotep. "Η επερχόμενη κοντινή προσέγγιση θα επιτρέψει μοναδικές επιστημονικές παρατηρήσεις, παρέχοντας μας μετρήσεις υψηλής ανάλυσης της επιφάνειας σε ένα εύρος μηκών κύματος και δίνοντας μας την ευκαιρία να πάρουμε δείγμα - γεύση ή μυρωδιά - από τα πιο εσώτερα τμήματα της ατμόσφαιρας του κομήτη," λέει ο Matt Taylor, επιστήμονας του έργου Rosetta της ESA. Η κοντινή προσέγγιση θα φέρει τη Rosetta πάνω από τις πιο δραστήριες περιοχές του κομήτη, βοηθώντας τους επιστήμονες να κατανοήσουν τη σχέση μεταξύ της πηγής της παρατηρούμενης δραστηριότητας και της ατμόσφαιρας, ή κόμης. Ειδικότερα, θα ψάχνουν για ζώνες όπου η εκροή αερίου και σκόνης επιταχύνεται από την επιφάνεια και το πώς αυτά τα συστατικά εξελίσσονται σε μεγαλύτερες αποστάσεις από τον κομήτη. Η επιφάνεια του κομήτη είναι ήδη γνωστό ότι είναι πολύ σκοτεινή, αντανακλώντας μόλις το 6% του φωτός που πέφτει πάνω της. Κατά τη διάρκεια της στενής προσέγγισης, η Rosetta θα περάσει πάνω από τον κομήτη με τον Ήλιο ακριβώς πίσω της, επιτρέποντας τη συλλογή εικόνων χωρίς καθόλου σκιά. Μελετώντας την ανακλαστικότητα του πυρήνα, καθώς διαφέρει ανάλογα με τη γωνία του ηλιακού φωτός που πέφτει πάνω της, οι επιστήμονες ελπίζουν να αποκτήσουν μια πιο λεπτομερή εικόνα των κόκκων της σκόνης στην επιφάνεια. "Μετά από αυτή την κοντινή προσέγγιση, θα ξεκινήσει μια νέα φάση, όπου η Rosetta θα εκτελέσει σύνολα κοντινών προσεγγίσεων πάνω από τον κομήτη σε ένα εύρος αποστάσεων, μεταξύ περίπου 15 χιλιομέτρων και 100 χιλιομέτρων», λέει ο Sylvain Lodiot, διευθυντής επιχειρήσεων του διαστημοπλοίου της ESA. Ήταν εξαρχής προγραμματισμένο να γίνει αλλαγή από «δεσμευμένες τροχιές» σε τροχιές κοντινών προσεγγίσεων σε αυτό το σημείο της αποστολής, με βάση τις προβλέψεις για την αύξηση της δραστηριότητας του κομήτη. Το φάσμα των αποστάσεων των κοντινών προσεγγίσεων εξισορροπεί επίσης τις διάφορες ανάγκες των 11 οργάνων της Rosetta προκειμένου να βελτιστοποιηθεί η επιστημονική επιστροφή της αποστολής. Κατά τη διάρκεια μερικών από των κοντινών πτήσεων, η Rosetta θα συναντήσει τον κομήτη σχεδόν παράλληλα στην περιστροφή, επιτρέποντας στα όργανα να παρακολουθήσουν ένα μόνο σημείο στην επιφάνεια κατά το πέρασμα. Εν τω μεταξύ, οι πιο απομακρυσμένες προσεγγίσεις θα παρέχουν το ευρύτερο πλαίσιο μιας ευρυγώνιας προβολής του πυρήνα και της αυξανόμενης κόμης του. Βίντεο. http://www.esa.int/spaceinvideos/Videos/2015/02/Rosetta_s_close_flyby http://www.esa.int/ell/ESA_in_your_country/Greece/E_Rosetta_voythaei_gia_mia_kontinhe_synhantese_me_ton_komhete

Η Γη απο το Διαστημα την νύκτα!!! Εντυπωσιακές εικόνες από το διάστημα μάς δείχνουν τη Γη όπως σπάνια έχουμε την ευκαιρία να τη δούμε. Φωτισμένη, χωρίς σύννεφα και με πεντακάθαρο ουρανό διάφορα σημεία του πλανήτη μοιάζουν μαγικά! 1.Περσικός Κόλπος 2.Ευρώπη 3.Ιαπωνία, Κορέα, Κίνα 4.Βόρεια Αμερική 5.Βόρεια Αμερική – Μεξικό 6.Ασία – Χερσόνησος Ινδοκίνας 7.Ευρώπη – Ιταλία – Ελλάδα 8.Νότια Αφρική 9.Το Τρίγωνο των Βερμούδων 10.Ευρωπαϊκό τμήμα της Ρωσίας 11.Καύκασος – Κασπία Θάλασσα 12.Νότια Αμερική – Αργεντινή – Βραζιλία 13.Ευρώπη – Σκανδιναβία 14.Αφρική – Μαδαγασκάρη 15.Νέα Ζηλανδία 16.Κεντρική Αμερική 17.Ηνωμένο Βασίλειο – Βόρεια Θάλασσα 18.Ανατολική Κίνα – Ταϊβάν 19.Αμερική 20.Αυστραλία – Παπούα Νέα Γουινέα http://www.defencenet.gr/defence/item/%CE%B7-%CE%B3%CE%B7-%CE%B1%CF%80%CF%8C-%CF%84%CE%BF-%CE%B4%CE%B9%CE%AC%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BC%CE%B1-%CF%84%CE%B7-%CE%BD%CF%8D%CF%87%CF%84%CE%B1-%CE%B5%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CE%BD%CE%B5%CF%82

Eίναι η Ευρώπη «φιλική» στη ζωή; Επιστήμονες της NASA αποκάλυψαν πως ήρθε ένα βήμα πιο κοντά η πραγματοποίηση μιας επανδρωμένης αποστολής στην Ευρώπη, τον παγωμένο δορυφόρο του Δία, χάρις στον αυξημένο προϋπολογισμό που ενέκρινε ο Λευκός Οίκος για την αμερικανική διαστημική υπηρεσία. Το ποσό που έχει προτείνει ο Αμερικανός πρόεδρος Ομπάμα για τη NASA αγγίζει τα 18,5 δισ. δολάρια για το οικονομικό έτος 2016. Έτσι, όπως ανέφερε χθες ο επικεφαλής του οικονομικού τμήματος της υπηρεσίας, με επιπλέον 30 εκατομμύρια οι επιστήμονες θα μπορούσαν να ξεκινήσουν την προετοιμασία της αποστολής. Οι επιστήμονες από το Εργαστήριο Αεριοπροώθησης (JBL) της NASA στην Καλιφόρνια εκπονούν εδώ και 15 χρόνια σχέδια για την εκτόξευση ενός μη επανδρωμένου σκάφους με προορισμό την Ευρώπη. Μέχρι σήμερα, ωστόσο, όλες οι προτάσεις δεν είχαν καταφέρει να ενταχθούν στον προϋπολογισμό της υπηρεσίας. Σύμφωνα με τον Ρόμπερτ Παπαλάρντο, επικεφαλής του ερευνητικού τμήματος του JBL, η νέα αποστολή που έχουν στα σκαριά, και η οποία ονομάζεται «Europa Clipper», πληροί όλες τις απαιτούμενες προδιαγραφές. Μάλιστα, αν εξασφαλισθεί η χρηματοδότηση, τότε οι προκαταρκτικές μελέτες για την προετοιμασία της θα μπορούσαν να ξεκινήσουν την 1η Οκτωβρίου. Στo πλαίσιo της «Europa Clipper», ένα διαστημόπλοιο θα ταξιδέψει μέχρι τον Δία και θα τεθεί σε τροχιά γύρω από τον πλανήτη. Από εκεί και σε διάστημα τριών ετών, θα πραγματοποιήσει 45 κοντινές διελεύσεις από την επιφάνεια της Ευρώπης. Παρόλο που η Ευρώπη καλύπτεται από ένα παχύ στρώμα πάγου, οι επιστήμονες εκτιμούν πως κάτω από αυτό βρίσκεται ένας τεράστιος ωκεανός, με τριπλάσιο όγκο νερού από όλους τους ωκεανούς της Γη. Σύμφωνα με την επικρατούσα θεωρία, το νερό στο υπέδαφος διατηρείται σε υγρή κατάσταση λόγω της βαρυτικής έλξης του Δία. Ο στόχος στον οποίο θα επικεντρωθεί η αποστολή δεν θα είναι να αναζητήσει συγκεκριμένα ίχνη έμβιων οργανισμών, αλλά να διερευνήσει κατά πόσο οι συνθήκες στο υπέδαφος είναι ευνοϊκές για την ανάπτυξη ζωής. «Ο ωκεανός στην Ευρώπη, από όσα γνωρίζουμε μέχρι τώρα, δεν φαίνεται να είναι ένα αντίξοο περιβάλλον», σημείωσε χθες σε συνέντευξη Τύπου ο Κέβιν Χαντ, αναπληρωτής διευθυντής του επιστημονικού τμήματος του JPL. Οι εκτιμήσεις των πλανητικών επιστημόνων για το βάθος του ωκεανού ποικίλλουν, με ορισμένες να ξεκινούν από τα 11 χιλιόμετρα και άλλες να φθάνουν μέχρι τα 100 χιλιόμετρα. Όλοι οι ειδικοί, πάντως, συμφωνούν στο ότι και μόνο η παρουσία του νερού κάνει τον ωκεανό έναν από τους σημαντικότερους «υποψήφιους» για την ύπαρξη ζωής στο ηλιακό σύστημα, πέρα από τη Γη. http://www.naftemporiki.gr/story/911635/einai-i-europi-filiki-sti-zoi

Συνεργασία μεταξύ Ελληνικής και Ισραηλινής Διαστημικής βιομηχανίας. Σε συζητήσεις για την εδραίωση της συνεργασίας μεταξύ της Ελληνικής Διαστημικής Βιομηχανίας με την αντίστοιχη Ισραηλινή για την κατασκευή προϊόντων για χρήση σε δορυφόρους προχώρησαν την εβδομάδα αυτή αντιπροσωπεία της Ελληνικής Βιομηχανίας με εκπροσώπους της Ισραηλινής Διαστημικής Υπηρεσίας (Israeli Space Agency) αλλά και αντιπροσώπους της Ισραηλινής αεροδιαστημικής Βιομηχανίας RARAEL και του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (European Space Agency- ESA). Συζητήθηκαν νέοι τομείς πιθανής συνεργασίας αξιοποιώντας τις επενδύσεις και τις τεχνολογικές δυνατότητες που έχει αναπτύξει τα τελευταία χρόνια η Ελληνική βιομηχανία διαστήματος. Η συνάντηση πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της διοργάνωσης του 10ου Ilan Ramon Space Συνεδρίου και έλαβε χώρα στα γραφεία της Ισραηλινής Διαστημικής Υπηρεσίας στο Τελ Αβίβ. Tην Ελληνική πλευρά εκπροσώπευσαν ο πρόεδρος της Ένωσης Βιομηχανιών Διαστημικής Τεχνολογίας και Εφαρμογών (ΕΒΙΔΙΤΕ) κ. Θανάσης Πότσης , ο Διευθύνων Σύμβουλος Στρατηγικής και Οικονομικών Υπηρεσιών του Corallia κ. Jorge Andres Sanchez Papaspiliou, αλλά και εκπρόσωποι των εταιριών ΙΝΑSCO και PRISMA Electronics, καθώς και ο Γενικός Διευθυντής της εταιρίας ESS κ. Μανώλης Ζερβάκης και ο Kαθηγητής Ζαλίδης Γεώργιος, Μέλος Συμβουλίου ΑΠΘ και Επιστημονικά Υπεύθυνος του Διαβαλκανικού Κέντρου Περιβάλλοντος (Ι-Βec). Από πλευράς του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος συμμετείχε ο Δρ. Κωνσταντίνος Σταυρινίδης (Head of Mechanical Engineering Department). Η Ελληνική αποστολή, συνοδευόμενη από τον Επικεφαλής του Γραφείου Εμπορικών και Οικονομικών Υποθέσεων της Ελληνικής Πρεσβείας στο Ισραήλ κ. Αλέξανδρου Αλεξιάδη προχώρησε σε συζητήσεις με τους εκπροσώπους τoυ Υπουργείου Επιστήμης, Τεχνολογίας και Διαστήματος του Ισραήλ. Συζητήθηκαν θέματα που αφορούν την εξέλιξη της συνεργασίας μεταξύ των δύο κρατών τονίζοντας παράλληλα την ανάγκη επιτυχούς ολοκλήρωσης των προγραμμάτων συνεργασίας που ήδη υλοποιούνται στον τομέα των συστημάτων ηλεκτροκινητήρων της νέας γενιάς δορυφορικών συστημάτων. Επιπρόσθετα συζητήθηκαν νέοι τομείς πιθανής συνεργασίας αξιοποιώντας τις επενδύσεις και τις τεχνολογικές δυνατότητες που έχουν αναπτύξει τα τελευταία χρόνια με επιτυχία η Ελληνική βιομηχανία διαστήματος Συγκεκριμένα όπως ανέφερε ο κ. Πότσης η ανάπτυξη της διαστημικής τεχνολογίας στην Ελλάδα η οποία έχει φτάσει σε σημείο που μπορούμε να σταθούμε επάξια δίπλα σε αντίστοιχες Ευρωπαϊκες σε τομείς όπως η τεχνολογία πλοήγησης (Νavigation Technology), τα συστήματα ηλεκτρικής πρόωσης (Electric Propulsion Systems), η τηλεπισκόπιση (Remote Sensing) καθώς και τεχνολογιών που βρίσκονται σε στάδια ανάπτυξης όπως η ρομποτική (Robotics) αλλά και η γεωγραφική θέση της χώρας μας αποτελούν σημαντικούς παράγοντες για την ανάπτυξη της συνεργασίας μεταξύ Ελλάδας – Ισραήλ ανοίγοντας έτσι αφενός για το Ισραήλ τις πύλες για συνεργασία με υπόλοιπες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλά και συμβάλλοντας στην αύξηση του ποσοστού γεωεπιστροφής στην χώρα μας όπως προκύπτει από την συμμετοχή μας στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος. Επισημαίνεται ότι πριν από την πραγματοποίηση της παραπάνω συνάντησης η Ελληνική αντιπροσωπία επισκέφτηκε τον Πρέσβη της Ελλάδος στο Τελ Αβίβ κ. Σπύρο Λαμπρίδη τον οποίο ενημέρωσε αναλυτικά για τις δραστηριότητες και τα τεχνολογικά επιτεύγματα της Ελληνικής Διαστημικής βιομηχανίας τα τελευταία χρόνια. http://www.protothema.gr/technology/article/447272/sunergasia-metaxu-ellinikis-kai-israilinis-diastimikis-viomihanias-/

Μετεωρίτης από το Μαρόκο αποκαλύπτει στοιχεία για το υπέδαφος του Άρη. Ένας μετεωρίτης που ανακαλύφθηκε στην έρημο του Μαρόκου έχει ηλικία 4,4 δισ. ετών και προέρχεται από το υπέδαφος του Άρη, ανοίγοντας έτσι τον δρόμο για την απάντηση ερωτημάτων σχετικά με τη γεωλογία του πλανήτη. Αυτό υποστηρίζουν σε μελέτη τους Αμερικανοί επιστήμονες από τα πανεπιστήμια Μπράουν και του Νιου Μέξικο, οι οποίοι πραγματοποίησαν φασματοσκοπικές αναλύσεις στον βράχο. Παρόλο που ο Άρης ονομάζεται επίσης Κόκκινος Πλανήτης, ο βράχος έχει πάρει το παρατσούκλι «Μαύρη Ομορφιά», για την γκριζόμαυρη απόχρωσή του. Γνωστός στους επιστήμονες με την επίσημη ονομασία NWA 7034, ο συγκεκριμένος μετεωρίτης είναι εντελώς διαφορετικός από οποιοδήποτε άλλο πέτρωμα αρειανής προέλευσης έχει βρεθεί ποτέ στη Γη, σύμφωνα με τους ερευνητές. Όπως υποστηρίζουν, με εξαίρεση τη «Μαύρη Ομορφιά», όλοι οι υπόλοιποι βράχοι ταξινομούνται σε τρεις κατηγορίες – σεργοτίτες, ναχλίτες και σασινίτες (shergottites, nakhlites, chassignites). Αυτοί οι μετεωρίτες SNC, όπως αποκαλούνται συνολικά, αποτελούνται από στερεοποιημένο ηφαιστειακό υλικό. Από την άλλη μεριά, ο NWA 7034 είναι ένα λατυτοπαγές πέτρωμα, δηλαδή ένας σχηματισμός από διάφορους τύπους πετρωμάτων που έχουν ενωθεί μεταξύ τους. Τα ιζηματογενή συστατικά του μετεωρίτη ταιριάζουν χημικά με τα δείγματα που έχουν αναλύσει τα οχήματα εξερεύνησης της ΝΑΣΑ στον Άρη, κάτι που υποδεικνύει πως προέρχεται από το σκοτεινό υπόστρωμα που βρίσκεται κάτω από το στρώμα κόκκινης σκόνης το οποίο καλύπτει την επιφάνειά του. Αν αυτή η ανάλυση επαληθευτεί, τότε μπορεί να λύσει αρκετά αινίγματα που προσπαθούν εδώ και καιρό να λύσουν οι επιστήμονες. Όπως, για παράδειγμα, γιατί η φασματοσκοπική ανάλυση των μετεωριτών SNC δεν ταιριάζει απόλυτα με τα φασματικά δεδομένα που έχουν κατά καιρούς συλλεχθεί, «σαρώνοντας» την επιφάνεια του Κόκκινου Πλανήτη από το διάστημα. Μετεωρίτης από το Μαρόκο αποκαλύπτει στοιχεία για το υπέδαφος του Άρη «Αν και τα περισσότερα δείγματα συμφωνούν σε γενικές γραμμές με τις μετρήσεις που έχουν προκύψει από τα όργανα των διαστημοπλοίων, παρουσιάζουν ωστόσο ενοχλητικές διαφοροποιήσεις», αναφέρει ο Τζακ Μάσταρντ από το πανεπιστήμιο Μπράουν και μέλος της ερευνητικής ομάδας. Οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν ένα εργαλείο το οποίο τους επέτρεψε να προσδιορίσουν τη μέση φασματική «υπογραφή» όλου του μετεωρίτη, και όχι επιμέρους μικρών σημείων του. Με αυτό τον τρόπο, διαπίστωσαν ότι η ανάλυση του βράχου αντιστοιχεί με τις ενδείξεις που έχουν καταγράψει τα δορυφορικά όργανα πάνω από περιοχές όπου το στρώμα σκόνης είναι λεπτό, με συνέπεια να είναι σχετικά εκτεθειμένο το βραχώδες υπόστρωμα. Το γεγονός αυτό υποδεικνύει πως ο NWA 7034 πιθανότατα προέρχεται από αυτό το υπόστρωμα. Ένα υπόστρωμα «πλούσιο» σε πετρώματα όπως η «Μαύρη Ομορφιά» θα δικαιολογούνταν από την ιστορία του Κόκκινου Πλανήτη, υποστηρίζουν οι επιστήμονες. «Το ανάγλυφο του Άρη είναι διάστικτο από 400.000 και πλέον κρατήρες διαμέτρου πάνω από ένα χιλιόμετρο», γράφουν. «Καθώς ο σχηματισμός λατυποπαγών πετρωμάτων είναι φυσική συνέπεια τέτοιων προσκρούσεων, με την πάροδο του χρόνου θα πρέπει να έχει συσσωρευθεί στον Άρη αρκετά μεγάλη ποσότητα βράχων όπως ο NWA 7034» Βίντεο. http://www.naftemporiki.gr/story/911066/meteoritis-apo-to-maroko-apokaluptei-stoixeia-gia-to-upedafos-tou-ari

Το φάντασμα του Δία σε μια άποψη από το XMM - Newton και το Hubble. Τα ονόματα των αστρονομικών αντικειμένων είναι συχνά αμφίσημα, ειδικά όταν η ιστορική ονομασία της ορισμένης κατηγορίας ουράνιου σώματος έχει προηγηθεί της φυσικής του κατανόησης και βασίστηκε στην εμφάνισή του στον ουρανό. Μια εμφανώς περίπλοκη περίπτωση ονοματολογίας είναι εκείνη των πλανητικών νεφελωμάτων, τα γραφικά ερείπια χαμηλής και μέσης μάζας αστεριών. Σε αντίθεση με ό, τι συμβαίνει στα μεγαλύτερα αστέρια αυτού του είδους, τα αστέρια με μάζες 0,8 έως 8 φορές αυτή του ήλιου μας δεν τελειώνουν τη ζωή τους με έκρηξη σαν ισχυρές σουπερνόβες αλλά φουσκώνουν ειρηνικά, απελευθερώνοντας τα εξωτερικά στρώματά τους στον περιβάλλοντα χώρο και δημιουργώντας όμορφα διαμορφωμένα σύννεφα κατά τη διάρκεια της διαδικασίας. Αν και αυτοί οι αστρικοί θάνατοι δεν έχουν καμία σχέση με τους πλανήτες, οι αστρονόμοι του 18ου αιώνα, που τους παρατήρησαν για πρώτη φορά, μπερδεύτηκαν από τη σφαιροειδή εμφάνισή τους, και τους έδωσαν την παραπλανητική ονομασία των πλανητικών νεφελωμάτων. Και ακριβώς για να γίνει πιο περίπλοκο, το πλανητικό νεφέλωμα που φαίνεται σε αυτήν την εικόνα φέρει ένα ακόμη πιο περίεργο όνομα. Δεδομένου ότι εκτείνεται σαν ένας δίσκος στον ουρανό είναι περίπου τόσο μεγάλο όσο αυτό που καλύπτεται από τον πλανήτη Δία, έλαβε το περίεργο παρατσούκλι Φάντασμα του Δία (Jupiter’s Ghost). Φυσικά, αυτό το αντικείμενο είναι επίσης γνωστό με ονομασίες καταλόγου, η πιο πρόσφατη από τις οποίες, από τα τέλη του 19ου αιώνα, είναι NGC 3242. Η εικόνα αποκαλύπτει πως οι ισχυροί άνεμοι που απελευθερώνονται από το ετοιμοθάνατο άστρο - το λευκό νάνο στο κέντρο - διαμορφώνουν τη δομή διπλού κελύφους του νεφελώματος. Η μπλε λάμψη που γεμίζει την εσωτερική φούσκα αντιπροσωπεύει την εκπομπή ακτίνων-Χ από θερμό αέριο, το οποίο θερμαίνεται σε πάνω από δύο εκατομμύρια βαθμούς από τους κλυδωνισμούς στους γρήγορους αστρικούς ανέμους, με ριπές σε περίπου 2400 χλμ / δευτ κατά το αέριο περιβάλλοντος. Η πράσινη λάμψη σηματοδοτεί ψυχρότερες συγκεντρώσεις του αερίου που φαίνονται στο οπτικό φως, μέσω της εκπομπής του οξυγόνου, αποκαλύπτοντας την άκρη του εσωτερικού κελύφους, σε αντίθεση με το πιο διάχυτο αέριο που απαρτίζουν το εξωτερικό κέλυφος. Οι δύο σχήματος φλόγας χαρακτηριστικά, ορατά σε κόκκινο στο επάνω δεξιά και κάτω αριστερή γωνία της εσωτερικής φούσκας, οι τσέπες του ακόμα πιο δροσερή και φυσικού αερίου, όπως φαίνεται και στο οπτικό φως μέσα από την εκπομπή του αζώτου. Το Φάντασμα του Δία βρίσκεται περίπου 3000 έτη φωτός μακριά, και είναι ορατό στον νότιο αστερισμό της Ύδρας, το φίδι του νερού. Αυτή η εικόνα συνδυάζει δεδομένα ακτίνων Χ που συλλέχθηκαν το 2003 από το XMM-Newton της ESA (μπλε) με οπτικές παρατηρήσεις από το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble της NASA/ESA (πράσινο και κόκκινο). Δημοσιοποιήθηκε για πρώτη φορά στην γκαλερί εικόνων του XMM-Newton. http://www.esa.int/ell/ESA_in_your_country/Greece/To_phhantasma_toy_Dhia_se_mia_hapopse_apho_to_XMM_-_Newton_kai_to_Hubble

Ευτέρπη Καλεσάκη: Πρωτοπόρος της νανοτεχνολογίας. Πότε νιώσατε τελευταία φορά υπερήφανη ως Ελληνίδα; Υπερήφανη νιώθω κάθε φορά που σκέφτομαι τη γενιά των παππούδων μου. Αυτών που ήταν μαχητές της ζωής. Σε δυσκολότερους καιρούς, με μέσα ανύπαρκτα, αγωνίστηκαν, έζησαν και πέθαναν με αξιοπρέπεια. Σε τι σας έκανε καλύτερη η διεθνής εμπειρία σας; Καλύτερη ή χειρότερη δεν μπορώ να πω, πιο πλούσια ως άνθρωπο όμως, ναι, το λέω με βεβαιότητα. Ενα πολυπολιτισμικό περιβάλλον ανοίγει τους ορίζοντές σου και σε πλουτίζει. Τι πιο πολύτιμο σας έδωσε η ελληνική παιδεία; Αγάπη για μάθηση. Στάθηκα τυχερή, καθώς τόσο η οικογένειά μου όσο και αρκετοί από τους δασκάλους μου δεν ήταν υπέρμαχοι της στείρας γνώσης. Πού υπερέχουμε και σε τι υστερούμε ως Ελληνες; Δεν θα ήθελα να μιλήσω με γενικότητες επαινώντας ή ψέγοντας τους Ελληνες. Θα περιοριστώ στον κλάδο της έρευνας, τον οποίο γνωρίζω καλύτερα. Ο Ελληνας ερευνητής, κατά κανόνα, δεν διαθέτει το 100% του παραγωγικού του χρόνου στην έρευνα, είτε γιατί οι ανάγκες βιοπορισμού δεν του το επιτρέπουν είτε γιατί παράλληλα με την έρευνα του ζητείται η επίλυση γραφειοκρατικών και σε κάθε περίπτωση δευτερεύουσας σημασίας ζητημάτων. Το θετικό στοιχείο και στην παρούσα κατάσταση είναι ότι η έρευνα δεν σε κουράζει, την αποζητάς, λαχταράς περισσότερο να κάνεις αυτό που αγαπάς. Λέτε γι’ αυτό να είναι έτσι δομημένο το σύστημα; Στο ίδιο πλαίσιο, η έλλειψη πόρων μάς καθιστά πολυμήχανους. Θα πρέπει να εκμεταλλευτούμε μέχρι και το τελευταίο χιλιοστό των πόρων μας, ώστε να έχουμε αξιόλογα αποτελέσματα. Πώς θα γίνει πιο ανταγωνιστικό το ελληνικό πανεπιστήμιο; Το ελληνικό πανεπιστήμιο δεν είναι εταιρεία, για να μιλήσω με όρους διοίκησης επιχειρήσεων, για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητάς του. Χρήσιμη βεβαίως και αυτή η προσέγγιση, αλλά θεωρώ πως το πανεπιστήμιο είναι πρωτίστως χώρος απόκτησης και παραγωγής γνώσης και το βασικό έλλειμμα σήμερα είναι η στρεβλή αντίληψη για τη λειτουργία του. Οι άνθρωποι που το στελεχώνουν, φοιτητές, καθηγητές, διοικητικό και τεχνικό προσωπικό, πρέπει να είναι εκεί αυτονοήτως αξιοκρατικά, κυρίως όμως γιατί το θέλουν και όχι γιατί απλώς μπορούν. Τι θα κάνατε για να δώσετε ώθηση στην ελληνική καινοτομία; Αφήνοντας τους πόρους στην άκρη, που είναι ένα πάγιο αίτημα, θα προσπαθούσα να φέρω ανθρώπους από ποικίλους κλάδους πιο κοντά, ώστε να δοθεί ώθηση στην παραγωγή νέων ιδεών. Στην επιστήμη, η αλληλεπίδραση με άλλους, διαφορετικούς κλάδους προσφέρει περισσότερες ιδέες, δίνει μια φρέσκια ματιά και ώθηση. Η έννοια της αριστείας πού εκφράζεται στην Ελλάδα; Σε κάθε προσπάθεια των ανθρώπων της να την πάνε ένα βήμα μπροστά, έκαστος στον τομέα του. Τι ουσιαστικό μπορούν να δώσουν στη χώρα οι διακεκριμένοι του εξωτερικού; Ελπίδα. Ολα τα άλλα έπονται. Τι θα συμβουλεύατε έναν συνάδελφό σας που παραμένει και βιώνει την ελληνική πραγματικότητα; Να κάνει το καλύτερο που μπορεί, να προσπαθήσει να αλλάξει αυτά που τον ενοχλούν και να μην αποθαρρύνεται. Βγήκε κάτι θετικό από την κρίση - και ποιο είναι; Πάντα υπάρχουν θετικά, αρκεί να θες να τα δεις. Για τον επιστημονικό κλάδο θα πω μόνο ότι ανοιχτήκαμε περισσότερο στον κόσμο και αυτό μακροπρόθεσμα θα λειτουργήσει προς όφελός μας. Με τι προϋποθέσεις θα γυρίζατε στην πατρίδα; Αν κάποιος μου έδινε τη δυνατότητα να κάνω αυτό που αγαπώ, κερδίζοντας τα απαραίτητα ώστε να ζω αξιοπρεπώς. Ποια ελληνική συνήθειά σας κρατήσατε; Ολες. Δεν άλλαξε κάτι ιδιαίτερα στον τρόπο ζωής μου στο εξωτερικό σε σχέση με την Ελλάδα. Ο Ελληνας ήρωάς σας. Οι γονείς μου. Σταθμοί στη ζωή της 1982 Γεννήθηκε στην Αθήνα. 2000 Εναρξη των σπουδών της στο Τμήμα Φυσικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ). 2012 Διδακτορικό δίπλωμα από το τμήμα Φυσικής του ΑΠΘ. Μεταδιδακτορική ερευνήτρια στο Ινστιτούτο Ηλεκτρονικής, Μικροηλεκτρονικής και Νανοτεχνολογίας (ISEN-ΙΕΜΝ, CNRS) στη Γαλλία. 2014 Δημοσίευση της ανακάλυψης του τεχνητού γραφένιου -πατέντα που θα αλλάξει τα δεδομένα στο χώρο της τεχνολογίας- από την Ερευνητική Μονάδα Φυσικής και Επιστήμης των Υλικών του Πανεπιστημίου Λουξεμβούργου, το ΙΕΜΝ στη Λιλ, το Ινστιτούτο Max Planck κ.ά. Παιχνίδι με τις λέξεις Τι πιο μικρό ελληνικό αγάπησα. Τον ίσκιο από τις αγριελιές το καλοκαίρι στο χωριό μου. Το πρόσωπο που νοσταλγώ. Η γιαγιά μου. Η γεύση που συχνά ανακαλώ. Κολοκυθάκια τηγανητά στη Σάμη της Κεφαλονιάς. Η πιο ελληνική μου λέξη. Μάνα. Τι παίρνω μαζί μου φεύγοντας από την Ελλάδα. Αγάπη. http://www.kathimerini.gr/801934/article/proswpa/synentey3eis/eyterph-kalesakh-prwtoporos-ths-nanotexnologias

Αποσύρεται ο ισχυρισμός για ανίχνευση βαρυτικών κυμάτων-Τα αρχέγονα βαρυτικά κύματα παραμένουν «ασύλληπτα» «Συγγνώμη λάθος», λένε τώρα οι ερευνητές που έγιναν πρωτοσέλιδο τον περασμένο Μάρτιο όταν ανακοίνωσαν ότι ανίχνευσαν αρχέγονα βαρυτικά κύματα. Το σήμα προερχόταν τελικά από την σκόνη που υπάρχει μέσα στον Γαλαξία μας, και όχι από τις πρώτες στιγμές μετά τη γέννηση του Σύμπαντος. Ο ισχυρισμός αποσύρθηκε έπειτα από την ολοκλήρωση ανάλυσης που διήρκεσε έναν ολόκληρο χρόνο και συνέκρινε τα δεδομένα της επίμαχης μελέτης με παρατηρήσεις του ευρωπαϊκού διαστημικού τηλεσκοπίου Planck. Τα βαρυτικά κύματα είναι θεωρητικές ρυτιδώσεις στο χωροχρόνο οι οποίες διαδίδονται σαν κύμα με την ταχύτητα του φωτός -ουσιαστικά συμπιέζουν το χώρο σε μία κατεύθυνση και τον τεντώνουν προς μια άλλη. Η ύπαρξή τους προβλέφθηκε τo 1916 από τον Άλμπερτ Άινσταϊν ως συνέπεια της Γενικής Σχετικότητας, μέχρι σήμερα όμως δεν έχει επιβεβαιωθεί. Η επίμαχη μελέτη αφορούσε ένα ιδιαίτερο είδος βαρυτικών κυμάτων, τα οποία υπολογίζεται ότι εμφανίστηκαν κατά τη φάση του λεγόμενου πληθωρισμού: μια φάση που διήρκεσε μόλις 10-32 δευτερόλεπτα και ανάγκασε το Σύμπαν να διογκωθεί απότομα, πιο γρήγορα κι από την ταχύτητα του φωτός. Η θεωρία του πληθωρισμού, η οποία προτάθηκε ως εξήγηση για την παρατηρούμενη ομοιογένεια του Σύμπαντος, είναι σήμερα αποδεκτή από τους περισσότερους κοσμολόγους και θεωρητικούς φυσικούς, παραμένει όμως αναπόδεικτη. Το εξειδικευμένο τηλεσκόπιο Bicep 2 στην Ανταρκτική αναζήτησε ίχνη των αρχέγονων βαρυτικών κυμάτων στη λεγόμενη μικροκυματική ακτινοβολία υποβάθρου (CMB) -το αρχαίο υπόλειμμα μιας λάμψης που γέμισε τα πάντα όταν το νεαρό Σύμπαν έγινε ξαφνικά διαφανές περίπου 380.000 χρόνια μετά τη γέννησή του (σήμερα έχει ηλικία περίπου 13,8 δισ. ετών). Οι ερευνητές γνώριζαν ότι η σκόνη μέσα στον Γαλαξία εκπέμπει κι αυτή μικροκύματα που μπορούν να επηρεάσουν της μετρήσεις της ακτινοβολίας CBM. Έπρεπε λοιπόν να υπολογίσουν τη συμβολή της σκόνης στο σήμα και να την αφαιρέσουν από τις μετρήσεις. Για να το κάνουν αυτό χρησιμοποίησαν συνολικά έξι διαφορετικά μοντέλα, ένα από τα οποία βασίστηκε σε χάρτη της ακτινοβολίας CBM τον οποίο ολοκλήρωσε σχετικά πρόσφατα το ευρωπαϊκό διαστημικό τηλεσκόπιο Planck. Τα δεδομένα του Planck δεν είχαν δημοσιευτεί ακόμα όταν συντασσόταν η μελέτη, οπότε οι ερευνητές προχώρησαν στην ανορθόδοξη κίνηση να αντιγράψουν τα δεδομένα από μια διαφάνεια που παρουσιάστηκε σε συνέδριο. H επίσημη δημοσίευση των αποτελεσμάτων του Planck επέτρεψε τελικά τη διασταύρωση των δεδομένων του BICEP. Έπειτα από έναν χρόνο ανάλυσης, οι υπεύθυνοι του Planck στην ευρωπαϊκή διαστημική υπηρεσία ESA αναφέρουν ότι το επίμαχο σήμα προέρχεται αποκλειστικά από την ακτινοβολία που εκπέμπει η σκόνη του δικού μας γαλαξία. Και αυτό σημαίνει ότι τα βαρυτικά κύματα και ο κοσμικός πληθωρισμός παραμένουν αναπόδεικτα φαινόμενα. http://physicsgg.me/2015/02/02/%cf%84%ce%b1-%ce%b1%cf%81%cf%87%ce%ad%ce%b3%ce%bf%ce%bd%ce%b1-%ce%b2%ce%b1%cf%81%cf%85%cf%84%ce%b9%ce%ba%ce%ac-%ce%ba%cf%8d%ce%bc%ce%b1%cf%84%ce%b1-%cf%80%ce%b1%cf%81%ce%b1%ce%bc%ce%ad%ce%bd%ce%bf/

Η κάθοδος του Philae. Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ESA) έδωσε στη δημοσιότητα ένα animation από τη διαδικασία προσέγγισης της διαστημοσυσκευής Philae στον κομήτη 67/P. Το σκάφος Rosetta που μελετά τον κομήτη απελευθέρωσε τον περασμένο Νοέμβριο το Philae με στόχο να προσεδαφιστεί στον κομήτη και να κάνει μια σειρά από εργασίες και αναλύσεις. Τελικά το Philae δεν κατάφερε να προσεδαφιστεί ομαλά με αποτέλεσμα να χαθεί σε κάποια εσοχή βράχων. Πριν απολέσει την ενέργεια του το Philae κατάφερε να ολοκληρώσει διάφορες αναλύσεις και οι επιτελείς της αποστολής ευελπιστούν ότι καθώς ο κομήτης πλησιάζει προς τον Ηλιο το Philae θα ξυπνήσει από τον... λήθαργο του και θα καταφέρει να κάνει νέες μελέτες στον κομήτη. Το animation αποτελεί σύνθεση 16 εικόνων που τράβηξε το Rosetta από την κάθοδο του Philae. http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=673025

Σε τροχιά δορυφόρος της NASA που βλέπει την υγρασία των εδαφών. Εκτοξεύτηκε με επιτυχία ο δορυφόρος SMAP της NASA που θα συλλέγει δεδομένα για τη γεωργία και τη διαχείριση υδάτινων πόρων. Ο δορυφόρος θα χρησιμοποιεί δύο όργανα μικροκυμάτων που έχουν την ικανότητα να χαρτογραφούν αλλά και ταυτόχρονα να μελετούν το έδαφος σε όλη την υφήλιο και να παράγουν εκτιμήσεις της υγρασίας εδάφους σε τοπικό επίπεδο. Ο δορυφόρος θα μπορεί να κάνει εκτιμήσεις για τα επίπεδα υγρασίας μιας περιοχής έκτασης εννέα χλμ βοηθώντας έτσι την τοπική γεωργία αλλά και τις αρμόδιες Αρχές να γνωρίζουν την κατάσταση της περιοχής σε σχέση με τους υδάτινους πόρους και να δρουν αναλόγως. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231382149 Εκτοξεύτηκε ο "Inmarsat-5F2» Την 1η Φεβρουαρίου 2015 την 15 και 31 λεπτά ώρα Μόσχας από την εξέδρα εκτόξευσης 200 του κοσμοδρόμιου του Μπαϊκονούρ εγινε η εκτόξευση του πυραύλου φορέα «Proton-M» με το ανώτερο στάδιο "Breeze-M» και τον τηλεπικοινωνιών δορυφόρο "Inmarsat-5F2. " Το ανώτερο στάδιο "Breeze-M» και το διαστημικό σκάφος "Inmarsat-5F2" - συνεχίζει την αυτόνομη πτήση. Εκτιμώμενος χρόνος διαχωρισμού του διαστημικού οχήματος "Inmarsat-5F2" από το ανώτερο στάδιο - στις 7:00 ώρα Μόσχας και 02 λεπτά την 2η Φεβρουαρίου του 2015. Αυτη η εκτοξευση ηταν η πρώτη του 2015 και 402α στην ιστορία του πυραύλου "Proton". Βίντεο. http://www.federalspace.ru/video/01_02_2015_proton_inmarsat-5f2.mp4 http://www.federalspace.ru/21269/ Ακόμα έναν δορυφόρο φέρεται να εκτόξευσε το Ιράν. Το Ιράν εκτόξευσε με επιτυχία τον τέταρτο δορυφόρο του, αναφέρει την Δευτέρα η κρατική τηλεόραση της χώρας. Ο δορυφόρος ονομάζεται Φατζρ, που σημαίνει «χαραυγή» στα φαρσί, δήλωσε ο υπουργός Άμυνας Χοσεΐν Ντεγκάν, χωρίς όμως να δώσει λεπτομέρειες. Η εκτόξευση έρχεται εν μέσω διαπραγματεύσεων της Τεχεράνης και με τη λεγόμενη ομάδα των έξι (ΗΠΑ, Βρετανία Γερμανία, Γαλλία, Ρωσία, Κίνα) για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα. Διεθνείς παρατηρητές ανησυχούν ότι το διαστημικό πρόγραμμα του Ιράν είναι στην πραγματικότητα μια συγκεκαλυμμένη προσπάθεια ανάπτυξης βαλλιστικών πυραύλων, ικανών να μεταφέρουν πυρηνικές κεφαλές. Οι διαπραγματευτές κατέληξαν σε μεταβατική συμφωνία με το Ιράν το 2013 αλλά οριστική λύση δεν έχει βρεθεί. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231382268

Μαύρες τρύπες και γαλαξιακή πρόωρη γήρανση. Μαύρες τρύπες που κρύβονται στα κέντρα νεαρών γαλαξιών δεν αποκλείεται να τους προκαλούν τελικά εμμηνόπαυση, υποστηρίζει διεθνής ομάδα αστρονόμων: όταν βρεθούν σε φάση παροξυσμού, οι μαύρες τρύπες μπορούν να εκτοξεύσουν μακριά το πολύτιμο αέριο από το οποίο γεννιούνται νέα άστρα. Οι περισσότεροι γαλαξίες χρειάζονται δύο ή και περισσότερα δισεκατομμύρια χρόνια για να εξαντλήσουν το διαθέσιμο αέριο υδρογόνο και να πάψουν έτσι να γεννούν νέα άστρα. Ορισμένοι όμως δείχνουν να γερνούν ταχύτερα και μένουν «στείροι» σε λιγότερο από ένα δισ. χρόνια. Η νέα μελέτη, η οποία δημοσιεύεται στο Monthly Notices of the Royal Astronomical Society, http://mnras.oxfordjournals.org/content/447/4/3311 εξετάζει για πρώτη φορά τέσσερις γαλαξίες που δείχνουν να βρίσκονται σε τέσσερα διαφορετικά στάδια της μετάβασης προς αυτήν την εμμηνόπαυση. Όλοι τους έδειχναν να είχαν χάσει σχετικά πρόσφατα το απόθεμα αερίου τους, χωρίς όμως να είναι σαφές το γιατί. Η εξήγηση ότι κάποιος άλλος γαλαξίας έκλεψε το πολύτιμο αέριο με τη βαρυτική έλξη του δεν φαίνεται να ευσταθεί, αφού οι νεόκοποι γαλαξίες δεν έχουν ορατούς γείτονες. Η πιο ενδιαφέρουσα από τις τέσσερις περιπτώσεις ήταν ο γαλαξίας J0836, δίπλα στον οποίο εντοπίστηκε μια γιγάντια μάζα αερίου. Οι ερευνητές πιστεύουν ότι το αέριο αυτό δεν αποκλείεται να προέρχεται από τον γαλαξία και να εκτινάχθηκε για κάποιο λόγο στο διάστημα. Οι περισσότεροι γαλαξίες είναι γνωστό ότι κρύβουν στα κέντρα τους μαύρες τρύπες εξαιρετικά μεγάλης μάζας. Το υδρογόνο του J0836 θα μπορούσε να είχε εκτιναχθεί από την μαύρη τρύπα αν την πλησίαζε σε τέτοια απόσταση ώστε να μην παγιδευτεί από το βαρυτικό πεδίο της, αλλά να επιταχυνθεί απότομα και να εκσφενδονιστεί. Θα μπορούσε επίσης να είχε εκτιναχθεί προς τα έξω λόγω της ακτινοβολίας που εκπέμπουν άλλα αντικείμενα λίγο πριν χαθούν για πάντα μέσα στη μελανή οπή. Οι ερευνητές αναγνωρίζουν ότι απαιτούνται περαιτέρω μελέτες για να επιβεβαιωθεί η θεωρία τους για την γαλαξιακή πρόωρη γήρανση. Οι υποψίες όμως υπάρχουν, και κάθε γαλαξίας που σχεδιάζει να αποκτήσει κι άλλα παιδιά καλά θα κάνει να προσέχει το τέρας που κρύβεται στην καρδιά του. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231382200

Ένα νέο υποθετικό σωματίδιο σκοτεινής ύλης. Ένα νέο υποθετικό στοιχειώδες σωματίδιο προτείνουν ερευνητές από το πανεπιστήμιο του Σαουθάμπτον και το Ινστιτούτο Μαξ Πλανκ, με μια καινούρια θεωρία σχετικά με τη φύση της σκοτεινής ύλης. To προτεινόμενο στοιχειώδες σωματίδιο χ διαθέτει πολύ μικρή μάζα (100 eV/c2) και δεν αλληλεπιδρά με το φως, άρα δεν γίνεται αντιληπτό από τα αστρονομικά όργανα. Όμως, αλληλεπιδρά ισχυρά με τη συμβατική ύλη (σ ≈ 5 · 10−29 m2) σε σχέση με άλλα υποψήφια σωματίδια σκοτεινής ύλης, οπότε δεν μπορεί να διεισδύσει στη γήινη ατμόσφαιρα και γι αυτό δεν ανιχνεύεται ούτε από τους επίγειους ανιχνευτές σκοτεινής ύλης. Εφόσον το σωματίδιο σκοτεινής ύλης χ αλληλεπιδρά με την ατμόσφαιρα της Γης, η πειραματική διάταξη ανίχνευσής του πρέπει να βρίσκεται στο διάστημα Παρόλο που η σκοτεινή ύλη αντιστοιχεί στο 85% της ύλης που απαρτίζει το σύμπαν, μέχρι σήμερα δεν έχει ανιχνευθεί ώστε να εξακριβωθεί από ποιο είδος σωματιδίων αποτελείται. Έτσι, η ύπαρξή της συνάγεται μόνο έμμεσα, δηλαδή από τη βαρυτική της αλληλεπίδραση σε κοσμικές δομές, όπως για παράδειγμα στους γαλαξίες. Επίσης, αν και ορισμένες προγενέστερες θεωρίες έχουν προβλέψει υποατομικά σωματίδια με ιδιότητες που θα εξηγούσαν τη συμπεριφορά της σκοτεινής ύλης στο σύμπαν, τουλάχιστον προς το παρόν δεν έχουν επιβεβαιωθεί από την πρώτη φάση πειραμάτων στον Μεγάλο Επιταχυντή Αδρονίων στο CERN στη Γενεύη. Όπως περιγράφουν οι επιστήμονες σε άρθρο τους στο περιοδικό Scientific Reports, η μάζα του σωματιδίου που προτείνουν είναι πολύ μικρή, μόλις 0,02% της μάζας του ηλεκτρονίου. http://www.nature.com/srep/2015/150127/srep08058/full/srep08058.html Αν και δεν αλληλεπιδρά με το φως, με συνέπεια να μην μπορεί να γίνει αντιληπτό από τα αστρονομικά όργανα, αλληλεπιδρά και μάλιστα ισχυρά με τη συμβατική ύλη. Στην πραγματικότητα, αντίθετα από άλλα υποψήφια «συστατικά» της σκοτεινής ύλης, το σωματίδιο αυτό δεν μπορεί να διαπεράσει τη γήινη ατμόσφαιρα. Επομένως, σύμφωνα με τους ερευνητές, είναι απίθανο να ανιχνευθεί από επίγεια όργανα. Γι’ αυτό και οι επιστήμονες σχεδιάζουν να το αναζητήσουν μέσω πειραμάτων στο διάστημα. Έξω από τη γήινη ατμόσφαιρα, όπως προβλέπουν, ειδικά νανοσωματίδια θα δεχθούν καθοδικές δυνάμεις από τη ροή της σκοτεινής ύλης στην οποία θα εκτεθούν. Αν η θεωρία τους ευσταθεί, τότε μετρώντας τη θέση των νανοσωματιδίων με μεγάλη ακρίβεια, θα μπορέσουν να προσδιορίσουν στοιχεία για τη φύση αυτού του «συστατικού». Όπως αναφέρει στην ανακοίνωση της ομάδας ο Τζέιμς Μπέιτμαν από το Τμήμα φυσικής του πανεπιστήμιου του Σαουθάμπτον, ο οποίος συνυπογράφει το άρθρο: «Η δουλειά μας συνδυάζει πολλούς διαφορετικούς κλάδους της φυσικής: παρατηρησιακή αστρονομία ακτίνων Χ, πειραματική κβαντική οπτική και φυσική στοιχειωδών σωματιδίων. Το σωματίδιο που προτείνουμε είναι τελείως θεωρητικό, μέχρι σήμερα ωστόσο δεν υπάρχουν παρατηρήσεις ή πειράματα που να αποκλείουν την ύπαρξή του. Η σκοτεινή ύλη είναι ένα από τα σημαντικά άλυτα προβλήματα της σύγχρονης φυσικής». Από την άλλη μεριά, ο Αλεξάντερ Μέρλε από το γερμανικό ινστιτούτο Μαξ Πλανκ, που συνυπογράφει την έρευνα, σημειώνει πως υπάρχει «χώρος» για νέα μοντέλα σχετικά με τη φύση της σκοτεινής ύλης. Κι αυτό γιατί για καμία από τις υπάρχουσες θεωρίες δεν έχει υπάρξει μέχρι σήμερα η παραμικρή ένδειξη που να συνηγορεί υπέρ της. «Αυτή τη στιγμή, τα πειράματα για τη σκοτεινή ύλη δεν δίνουν κανένα σαφή προσανατολισμό και, με δεδομένο πως ούτε στον Μεγάλο επιταχυντή Αδρονίων δεν έχουν βρεθεί ενδείξεις για μια νέα φυσική θεωρία, ίσως ήρθε η ώρα να στραφούμε σε εναλλακτικές εξηγήσεις. Ολοένα περισσότεροι φυσικοί συμφωνούν με αυτή την άποψη, ενώ η πρότασή μας αποτελεί μπορεί να ανταγωνισθεί τα σημαντικότερα μοντέλα που έχουν διατυπωθεί έως τώρα». http://physicsgg.me/2015/01/30/%ce%ad%ce%bd%ce%b1-%ce%bd%ce%ad%ce%bf-%cf%85%cf%80%ce%bf%ce%b8%ce%b5%cf%84%ce%b9%ce%ba%cf%8c-%cf%83%cf%89%ce%bc%ce%b1%cf%84%ce%af%ce%b4%ce%b9%ce%bf-%cf%83%ce%ba%ce%bf%cf%84%ce%b5%ce%b9%ce%bd%ce%ae/

Γη στο υπέρυθρο. Η Γη μοιάζει με γυάλινη σφαίρα μέσα στην οποία κάποιος φύσηξε καπνό. Υπέρυθρες εικόνες από μετεωρολογικούς δορυφόρους συνενώθηκαν σε ένα εντυπωσιακό timelapse που δείχνει την ατμόσφαιρα να αναδεύεται και να πάλλεται. Το βίντεο αναρτήθηκε στο YouTube από τον Τζέιμς Τάιργουιτ-Ντρέικ, φοιτητή προηγμένης μικροσκοπίας που ασχολείται με το Διάστημα ως χόμπι. Ο Τάιργουιτ-Ντρέικ συγκέντρωσε 700 εικόνες που μετέδωσαν οι αμερικανικοί δορυφόροι GOES 13 και 15 το διάστημα 30 Νοεμβρίου 2014 έως 26 Ιανουαρίου 2015. Οι δύο δορυφόροι βρίσκονται σε γεωστατική τροχιά, παραμένουν δηλαδή διαρκώς πάνω από το ίδιο σημείο της Γης σε ύψος 35.800 χιλιομέτρων. Ο ένας έχει στο κέντρο του οπτικού πεδίου του τον Ειρηνικό Ωκεανό, ενώ ο δεύτερος κοιτά την Κεντρική Αμερική. Δεδομένου ότι οι εικόνες από το υπέρυθρο κανάλι των δορυφόρων έχουν ανάλυση 3600 x 3000 εικονοστοιχεία, το timelapse είναι διαθέσιμο και σε ανάλυση 4K. Κάθε δευτερόλεπτο στο παραπάνω timelapse αντιστοιχεί σε χρονικό διάστημα 21 ημερών. H υπέρυθρη ακτινοβολία που καταγράφουν οι δορυφόροι αντιστοιχούν στην εκπομπή θερμικής ακτινοβολίας από τη Γη στο Διάστημα. Το αόρατο αυτό φως εκπέμπεται από το έδαφος και τους ωκεανούς, καθώς όμως ταξιδεύει προς τον ουρανό συναντά τα σύννεφα και τους υδρατμούς της ατμόσφαιρας που απορροφούν τα υπέρυθρα μήκη κύματος. Αυτό σημαίνει ότι το βίντεο δείχνει ουσιαστικά ένα καλειδοσκόπιο καταιγίδων και ανέμων που περιδινίζονται στην ατμόσφαιρα καλύπτοντας την επιφάνεια. Βίντεο: http://physicsgg.me/2015/01/31/%ce%b2%ce%af%ce%bd%cf%84%ce%b5%ce%bf-%ce%b7-%ce%b3%ce%b7-%cf%83%cf%84%ce%bf-%cf%85%cf%80%ce%ad%cf%81%cf%85%ce%b8%cf%81%ce%bf/ Η Σελήνη δεν ήταν σημαντική για την ανάπτυξη ζωής στη Γη. Τη θεωρία πως δεν θα είχε αναπτυχθεί ζωή στη Γη, αν γύρω από τον πλανήτη μας δεν περιστρεφόταν η Σελήνη, αμφισβητεί νέα έρευνα Αμερικανών επιστημόνων από το Ερευνητικό Κέντρο Ames της ΝΑΣΑ, το Πανεπιστήμιο του Αϊντάχο και το Επιστημονικό Ινστιτούτο Carnegie. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, η Γη θα ήταν «φιλόξενη» στους έμβιους οργανισμούς, ακόμη κι αν δεν υπήρχε ο δορυφόρος της. Η ιδέα για τον καταλυτικό ρόλο της Σελήνης στη δημιουργία ζωής στον πλανήτη μας διατυπώθηκε για πρώτη φορά τη δεκαετία του 1990 από τον Γάλλο αστρονόμο Ζακ Λακάρ. «Τρέχοντας» προσομοιώσεις σε υπολογιστές, ο αστρονόμος κατέληξε στο συμπέρασμα πως, χάρις στη βαρυτική έλξη από το φεγγάρι, ο άξονας περιστροφής της Γης σχηματίζει σταθερή γωνία κλίσης ως προς την εκλειπτική. Σε συνδυασμό με την περιφορά της Γης γύρω από τον Ήλιο, η γωνία αυτή, η οποία ονομάζεται λόξωση, είναι η αιτία της κυκλικής εναλλαγής των τεσσάρων εποχών. Έτσι, σύμφωνα με τον Λακάρ, η ύπαρξη της Σελήνης ήταν η εγγύηση που οι εποχές να εναλλάσσονται με περιοδικότητα. Σε αντίθετη περίπτωση, υποστήριξε, η λόξωση θα είχε τέτοια διακύμανση που ο καιρός θα μεταβαλλόταν με εντελώς τυχαίο τρόπο, με συνέπεια το γήινο περιβάλλον να είναι αντίξοο σε κάθε λογής οργανισμό. Ωστόσο, όπως είναι φυσικό, ο Λακάρ βασίσθηκε για τις προσομοιώσεις σε υπολογιστές εκείνης της εποχής, οι οποίοι είχαν λιγότερη ισχύ και μπορούσαν να επεξεργαστούν πολύ μικρότερο όγκο δεδομένων από τα σημερινά συστήματα. Έτσι, μάλλον ήταν αναμενόμενο ότι, όταν οι Αμερικανοί επιστήμονες επιστράτευσαν ταχύτερα, σύγχρονα μηχανήματα, τροφοδοτώντας τα με ακόμη περισσότερα δεδομένα, βρήκαν διαφορετικά αποτελέσματα. Έτσι, αυτή τη φορά, οι προσομοιώσεις έδειξαν πως ναι μεν η λόξωση δεν θα παρέμενε σταθερή, ωστόσο η διακύμανσή της δεν θα ξεπερνούσε τις 10 μοίρες, με συνέπεια η επίδραση στα κλιματικά μοτίβα να είναι περιορισμένη. «Για να ελέγξουμε την αξιοπιστία του λογισμικού μας, το δοκιμάσαμε για την περίπτωση της λόξωσης του Άρη, βρίσκοντας παρόμοια αποτελέσματα με άλλες επιστημονικές έρευνες», αναφέρει στο Astrobiology Magazine της ΝΑΣΑ ο Τζακ Λισάουερ από το Ερευνητικό Κέντρο Ames και μέλος της ομάδας. «Όταν όμως το εφαρμόσαμε στη λόξωση της Γης, βρήκαμε πως οι διακυμάνσεις ήταν μικρότερες από τις αναμενόμενες – και σε καμία περίπτωση τόσο ακραίες, όσο είχαν υπολογισθεί παλιότερα». Εκτός από την… αποκατάσταση της ιστορίας για το πώς αναπτύχθηκαν έμβια όντα στον πλανήτη μας, οι επιστήμονες υποστηρίζουν πως το συμπέρασμά τους επηρεάζει και την αναζήτηση ζωντανών οργανισμών σε πλανήτες πέρα από το ηλιακό μας σύστημα. Κι αυτό γιατί δείχνει πως οι εξωπλανήτες δεν χρειάζονται απαραίτητα κάποιον φυσικό δορυφόρο στη γειτονιά του για να είναι «φιλικοί» στη δημιουργία ζωής. http://physicsgg.me/2015/01/31/%ce%b7-%cf%83%ce%b5%ce%bb%ce%ae%ce%bd%ce%b7-%ce%b4%ce%b5%ce%bd-%ce%ae%cf%84%ce%b1%ce%bd-%cf%83%ce%b7%ce%bc%ce%b1%ce%bd%cf%84%ce%b9%ce%ba%ce%ae-%ce%b3%ce%b9%ce%b1-%cf%84%ce%b7%ce%bd-%ce%b1%ce%bd%ce%ac/

Ραδιενεργές φυσαλίδες τρύπησαν την καρδιά ενός σουπερνόβα. Ριπές ραδιενεργού νικελίου άφησαν γιγάντιες κοιλότητες στο υπόλειμμα του υπερκαινοφανούς Κασσιόπη Α, ενός σουπερνόβα που εξερράγη πριν από 340 χρόνια. Το γερασμένο άστρο που εξερράγη σε σουπερνόβα δεν σκόρπισε τα συντρίμμια του ομοιόμορφα σε όλες τις κατευθύνσεις, δείχνει το τρισδιάστατο μοντέλο που δημιούργησε το Κέντρο Αστροφυσικής Harvard-Smithsonian. Τα πολύχρωμα συντρίμμια, τα οποία λάμπουν ακόμα και σήμερα λόγω του ωστικού κύματος της έκρηξης, συγκεντρώνονται γύρω από έξι γιγάντιες, άδειες κοιλότητες με διάμετρο από 3 έως 6 έτη φωτός, αναφέρει η ερευνητική ομάδα στο περιοδικό Science. Το υλικό αυτό κρύβει το εσωτερικό της Κασσιόπης Α, ωστόσο οι ερευνητές μπόρεσαν να ανιχνεύσουν το αμυδρό υπέρυθρο φως που εκπέμπει η καρδιά του υπολείμματος -κάτι που πρόσθεσε τη διάσταση του βάθους στο τρισδιάστατο μοντέλο. Η μελέτη θα μπορούσε να βοηθήσει τους αστροφυσικούς να κατανοήσουν πότε και πώς εκρήγνυνται τα μεγάλα, γερασμένα άστρα. Οι εκρήξεις αυτές πιστεύεται εξάλλου ότι σκόρπισαν στο Διάστημα βαριά στοιχεία όπως ο άνθρακας και το οξυγόνο, τα οποία επέτρεψαν την εμφάνιση ζωής στη Γη: τα βαριά στοιχεία του περιοδικού πίνακα, από το οξυγόνο μέχρι το ουράνιο, παράγονται από θερμοπυρηνικές αντιδράσεις στους πυρήνες των άστρων. Πριν από 340 χρόνια, ένα άστρο μεγάλης μάζας ανατινάχθηκε στον αστερισμό της Κασσιόπης. Οι ερευνητές πιστεύουν τώρα ότι η έκρηξη σκόρπισε το ραδιενεργό νικέλιο που βρισκόταν στην καρδιά του άστρου. Η ραδιενεργή διάσπαση του νικελίου αυτού παρήγαγε φωτόνια, τα οποία ουσιαστικά έσπρωξαν μακριά το γύρω υλικό και σχημάτισαν φυσαλίδες λίγες εβδομάδες μετά την αρχική έκρηξη. Το νικέλιο που πρέπει να απελευθερώθηκε κατά την πυροδότηση του άστρου έχει πια εξαφανιστεί, αφού υπέστη ραδιενεργή διάσπαση και μεταστοιχειώθηκε σε σίδηρο. Το επόμενο βήμα για την επιβεβαίωση της θεωρίας που προτείνουν οι ερευνητές θα είναι ο εντοπισμός αυτού του σιδήρου. Τα συμπεράσματα της μελέτης, επισημαίνει το Space.com, βρίσκονται σε συμφωνία με προηγούμενες μελέτες, οι οποίες έδειχναν ότι τα βαριά στοιχεία όπως το νικέλιο εκτινάσσονται ταχύτερα από τα ελαφρύτερα στοιχεία στις εκρήξεις υπερκαινοφανών αστέρων. Σύμφωνα με τον Νταν Μιλισάβλεβιτς του Harvard-Smithsonian, οι ραδιενεργές φυσαλίδες της Κασσιόπης Α υποδεικνύουν ότι το περιεχόμενο του άστρου αναδεύτηκε λίγο πριν από την έκρηξη. Σύμφωνα με άλλα μοντέλα, το περιεχόμενο των ετοιμοθάνατων άστρων παραμένει τακτοποιημένο σε στρώματα διαφορετικής πυκνότητας, με τα ελαφρύτερα στοιχεία στην κορυφή και τα βαρύτερα στο κέντρο. Ο Μιλισάβλεβιτς υποψιάζεται τώρα ότι η εικόνα αυτή δεν ευσταθεί: τα συστατικά του άστρου ίσως αναδεύτηκαν βίαια πριν από την έκρηξη, και η ανάδευση αυτή δεν αποκλείεται να προκάλεσε τελικά την πυροδότηση του σουπερνόβα. «Είμαστε κάτι σαν πραγματογνώμονες πυροτεχνουργοί» σχολιάζει ο ερευνητής. «Μελετάμε τα συντρίμμια για να μάθουμε τι εξερράγη και πώς εξερράγη». »Η μελέτη μας προχωρά ένα μεγάλο βήμα προς τα εμπρός προκειμένου να κατανοήσουμε πώς ακριβώς εκρήγνυνται τα άστρα» λέει. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231381757

ESA Euronews: «Ευκλείδης», το CERN και η ...σκοτεινή πλευρά του σύμπαντος. Είναι εκπληκτικό να σκεφτεί κανείς ότι όλα όσα βλέπουμε γύρω μας από τον πλανήτη Γη μέχρι τους μακρινούς γαλαξίες αντιπροσωπεύουν μόλις το 5% του σύμπαντος.Το υπόλοιπο είναι είτε σκοτεινή ενέργεια είτε σκοτεινή ύλη.Τι γνωρίζουμε,άραγε, για αυτά τα απροσδιόριστα συστατικά του σύμπαντος; Η απλή απάντηση είναι ότι δεν γνωρίζουμε πολλά για την σκοτεινή ύλη και ακόμη λιγότερο για τη σκοτεινή ενέργεια. Ωστόσο, αυτό μπορεί να αλλάξει πολύ σύντομα, χάρη στην πρωτοποριακή έρευνα που έγινε από επιστήμονες της Ευρωπαϊκής Διαστημικής Υπηρεσίας και του CERN, το σπίτι του κύριου επιταχυντή σωματιδίων στον κόσμο, ο Μεγάλος Επιταχυντής Αδρονίων. Η ανακάλυψη εδώ και τρία χρόνια του μποζονίου Higgs έβαλε τους ερευνητές σε ένα ταξίδι ανακάλυψης στη σκοτεινή πλευρά του σύμπαντος. Θα θέσουν σε λειτουργία το κολοσσιαίο επιταχυντή σε πλήρη ισχύ και αυτό είναι που δίνει αισιοδοξία για νέες αποκαλύψεις για τη σκοτεινή ενέργεια και η σκοτεινή ύλη "ακόμη και κατά τις πρώτες ημέρες, αν όχι τις πρώτες εβδομάδες." Την ίδια στιγμή η Ευρωπαϊκή Διαστημική Υπηρεσία κατασκευάζει ένα νέο διαστημικό τηλεσκόπιο ,τον Ευκλείδη,ο οποίος θα παρακολουθεί πώς η βαρύτητα της σκοτεινής ύλης επηρεάζει τους γαλαξίες, και πώς η σκοτεινή ενέργεια προωθεί την επέκταση του σύμπαντος μας. Για να μάθετε περισσότερα για τα μυστήρια του σύμπαντος που μπορούν να μας αποκαλυφθούν από τα δύο αυτά προγράμματα παρακολουθείστε το βίντεο. http://www.esa.int/spaceinvideos/Videos/2015/01/ESA_Euronews_The_dark_side http://www.esa.int/ell/ESA_in_your_country/Greece/ESA_Euronews_Eyklehides_to_CERN_kai_e_skoteinhe_pleyrha_toy_shumpantos

Ετοιμο να απογειωθεί το πρώτο ευρωπαϊκό διαστημικό «ταξί» Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ESA) ανακοίνωσε ότι στις 11 Φεβρουαρίου θα πραγματοποιηθεί η πρώτη δοκιμαστική πτήση του σκάφους IXV, του πρώτου «διαστημικού ταξί» της Ευρώπης. Πρόκειται στην πραγματικότητα για ένα πειραματικό σκάφος που θα είναι εφοδιασμένο με εκατοντάδες αισθητήρες και άλλα όργανα συλλογής δεδομένων. Κατά τη διάρκεια των δοκιμαστικών πτήσεων το σκάφος θα συλλέγει μια σειρά από δεδομένα τα οποία μελετήσουν οι μηχανικοί ώστε στη συνέχεια να σχεδιάσουν και να κατασκευάσουν ένα επόμενο μοντέλο διαστημικού ταξί που θα λειτουργεί και ως όχημα μεταφοράς αστροναυτών από και προς τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό αλλά και ως όχημα μεταφοράς φορτίων από και προς άλλους πλανήτες όπως ο Αρης. Το IXV είναι σχεδιασμένο έτσι ώστε να απογειώνεται από ένα συμβατικό αεροδρόμιο. Βίντεο. http://www.tanea.gr/news/science-technology/article/5204253/etoimo-na-apogeiwthei-to-eyrwpaiko-diasthmiko-taksi/ «Μεταξύ Ουρανού και Γης», στο Ίδρυμα Ευγενίδου. Έκθεση αστροφωτογραφίας του Φάνη Ματσόπουλου, με τίτλο «Μεταξύ Ουρανού και Γης», θα εγκαινιαστεί την Δευτέρα 2 Φεβρουαρίου, στις 8 το βράδυ, στο Ίδρυμα Ευγενίδου. Η έκθεση, η οποία τελεί υπό την αιγίδα του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, περιλαμβάνει 50 νέα φωτογραφικά έργα του Φάνη Ματσόπουλου. Νυχτερινές λήψεις από αρχαιολογικούς χώρους, οι οποίες απεικονίζουν τα αρχαία και νεότερα μνημεία με αστρικές τροχιές (Startrails) και την Γαλαξιακή ζώνη, αστρονομικά αντικείμενα βαθέος ουρανού που ελήφθησαν με διάφορα τηλεσκόπια, νυχτερινά τοπία καθώς και αστρονομικά όργανα του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, αποτελούν την κυρία θεματολογία της έκθεσης. Τα τρία μέρη της έκθεσης. Το πρώτο περιλαμβάνει καθαρά αστρονομικές εικόνες και εικόνες βαθέος ουρανού, ληφθείσες με τη χρήση διαφόρων τηλεσκοπίων, το δεύτερο καλλιτεχνικές φωτογραφίες με θέμα μνημεία και τοπία κάτω από τον νυχτερινό ουρανό και το τρίτο αστρονομικά όργανα και χώρους του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών. Η φωτογραφική απεικόνιση του έναστρου ουρανού, από τον Φάνη Ματσόπουλο, ακροβατεί ανάμεσα στην Επιστήμη και την Τέχνη. Ο φωτογράφος, πατώντας στην Γη, ελκύεται από το μεγαλείο του νυχτερινού ουρανού και προσπαθεί να το αποτυπώσει με τρόπο που να είναι προσιτός σε όλους. Καλείται να αποδώσει σε ένα κομμάτι φωτογραφικό χαρτί, το μείγμα των δομών, των μορφών και των μεγεθών των αντικειμένων του ουρανού, μαζί με τα έντονα συναισθήματα που συνοδεύουν την παρατήρησή τους. Όλα αυτά -σε ενιαίο σύνολο - μέσα φυσικά από τα μάτια του καλλιτέχνη. Το έργο αυτό είναι από τη φύση του δύσκολο. Απαιτείται επιτυχημένος συνδυασμός της αισθητικής, του ακριβού εξοπλισμού, της επιστημονικής γνώσης και της σύγχρονης υπολογιστικής τεχνολογίας. Το αποτέλεσμα όμως επιβραβεύει τον καλλιτέχνη. Τον βυθίζει σε κόσμους μακρινούς, φωτεινούς και γιγάντιους, κόσμους αληθινούς, τους οποίους όμως δεν είναι σε θέση να συλλάβει η ανθρώπινη φαντασία. Διάρκεια έκθεσης: 2 Φεβρουαρίου έως 30 Απριλίου. Ώρες λειτουργίας: Δευτέρα και Τρίτη: 09:00-14:00,Τετάρτη έως Κυριακή 09:00-20:00 (εξαιρούνται οι επίσημες αργίες). Ειδικά και μόνο την ημέρα των εγκαινίων η εκδήλωση θα πλαισιωθεί από την πρώτη δημόσια προβολή, στο Νέο Ψηφιακό Πλανητάριο, της ψηφιακής παράστασης με τίτλο «Ένα Ταξίδι στο Σύμπαν» που δημιούργησε ο Φάνης Ματσόπουλος, ο οποίος είναι παγκοσμίως ένας από τους νεότερους σε ηλικία δημιουργούς ψηφιακών πλανηταριακών παραστάσεων. Την ημέρα των εγκαινίων θα πραγματοποιηθούν δυο προβολές (ώρες: 20:00 και 21:00). Η είσοδος στις παραστάσεις είναι ελεύθερη για το κοινό, απαραίτητα είναι μόνο τα δελτία εισόδου, η διανομή των οποίων θα πραγματοποιηθεί από το ταμείο του Πλανηταρίου από τις 19:30 της ίδιας ημέρας. Ίδρυμα Ευγενίδου: Λ. Συγγρού 387 (είσοδος από Πεντέλης 11) - Π. Φάληρο, τηλ.: 210 9469670. Οι χώροι είναι προσβάσιμοι και φιλικοί σε ανθρώπους με αναπηρία και εμποδιζόμενα άτομα. Σε όλους τους ορόφους των κτηριακών εγκαταστάσεων του Ιδρύματος Ευγενίδου είναι εφικτή η μετακίνηση χρηστών/χρηστριών αναπηρικού αμαξιδίου. Υπάρχει δυνατότητα διερμηνείας στην Ελληνική Νοηματική Γλώσσα κατόπιν έγκαιρης συνεννόησης με γραπτό μήνυμα στο τηλέφωνο 6936 177143 ή στην ηλεκτρονική διεύθυνση: pr@eugenfound.edu.gr, ενώ οι σκύλοι - οδηγοί τυφλών είναι ευπρόσδεκτοι. http://www.naftemporiki.gr/story/907911/metaksu-ouranou-kai-gis-sto-idruma-eugenidou

Το γεμάτο κρατήρες φεγγάρι του Δία, η Καλλιστώ. Το σημαδεμένο αντικείμενο που απεικονίζεται εδώ είναι η Καλλιστώ, το δεύτερο μεγαλύτερο φεγγάρι του Δία. Αυτή η εικόνα λήφθηκε τον Μάιο 2001 από το διαστημικό σκάφος Galileo της NASA, το οποίο μελέτησε τον Δία και τα φεγγάρια του από το 1995 μέχρι το 2003. Παρόμοια στην εμφάνιση με μια μπάλα του γκολφ, η Καλλιστώ καλύπτεται σχεδόν ομοιόμορφα με κοιλότητες και κρατήρες σε όλη την επιφάνειά της, στοιχεία αμείλικτων συγκρούσεων. Στην πραγματικότητα, η Καλλιστώ το αντικείμενο με τους περισσότερους κρατήρες στο Ηλιακό Σύστημα. Το φεγγάρι αποτελείται από ίσα μέρη βράχου και πάγου - τα φωτεινότερα τμήματα της επιφάνειας της Καλλιστούς πιστεύεται ότι είναι κυρίως νερό με πάγο, ενώ οι πιο σκούρες κηλίδες είναι περιοχές με υψηλή διάβρωση και βραχώδες υλικό φτωχό σε πάγο. Η Καλλιστώ έχει περίπου το ίδιο μέγεθος με τον πλανήτη Ερμή, αλλά με μόνο το ένα τρίτο περίπου της μάζας του. Είναι ο εξώτατος από τους τέσσερεις μεγάλους δορυφόρους του Γαλιλαίου του Δία, μια ομάδα που αποτελείται από την Ιώ, την Ευρώπη, τον Γανυμήδη και την Καλλιστώ. Η τροχιά της είναι σχετικά μακριά από τον Δία σε σύγκριση με αυτές των άλλων δορυφόρων: βρίσκεται 1,880.000 χιλιόμετρα από τον πλανήτη, περίπου 26 φορές την ακτίνα του ίδιου του πλανήτη. Αν και αυτό από μόνο του δεν είναι ασυνήθιστο – η τροχιά της Σελήνης μας είναι περίπου 60 φορές η ακτίνα της Γης - το σημαντικό γεγονός είναι η απομόνωση της Καλλιστούς από τα γειτονικά φεγγάρια. Ο πλησιέστερος γείτονας της Καλλιστούς είναι ο Γανυμήδης, ο οποίος περιστρέφεται στα 800.000 χιλιόμετρα πιο κοντά στον Δία. Η απομόνωση αυτή σημαίνει ότι η Καλλιστώ δεν αντιμετώπισε σημαντικές παλιρροιακές δυνάμεις από τον Δία, που θα έσχιζαν την δομή της. Επίσης, δεν δείχνει κανένα σημάδι γεωλογικών διεργασιών, όπως ηφαιστειακή δραστηριότητα ή τεκτονικές πλάκες, σημάδια που βλέπουμε καθαρά σε φεγγάρια που εμπλέκονται σε βίαιες κοσμικές πάλες με τον Δία, όπως η Ιώ, η Ευρώπη και ο Γανυμήδης. Η Καλλιστώ παραμένει σχετικά ανέπαφη και είναι ένας μάρτυρας του πρώιμου Ηλιακού Συστήματος: η επιφάνεια της είναι το παλαιότερο έδαφος, σε πραγματικά αρχαία τέσσερα δισεκατομμύρια χρόνια. Αυτή η εικόνα είναι η μόνη ολοκληρωμένη εικόνα με όλα τα χρώματα, της Καλλιστούς που έχει ληφθεί από το Galileo. Το διαστημικό σκάφος μας έδωσε μια πληθώρα πληροφοριών σχετικά με σύστημα του Δία: ενώ έστειλε τον πρώτο διαστημικό βολιστήρα στην ατμόσφαιρα του Δία, και μετρώντας τη σύνθεση και τη δυναμική του Δία, και παρατηρώντας την ηφαιστειακή δραστηριότητα της Ιώ, απέστειλε πίσω τα σχετικά δεδομένα υποστηρίζοντας την ιδέα ενός υγρού ωκεανού στην Ευρώπη, και διερεύνησε τις ιδιότητες του Γανυμήδη και το θέμα της εικόνας αυτής, την Καλλιστώ. Κατάφερε επίσης να παρατηρήσουμε το διάσημο κομήτη Shoemaker-Levy 9 που συγκρούστηκε με τον Δία το 1994. Το σύστημα του Δία θα δεχθεί επίσκεψη και πάλι στο όχι πολύ μακρινό μέλλον. Το 2016, το διαστημικό σκάφος Juno της NASA θα φτάσει στο Δία και θα αρχίσει να στέλνει πίσω τις εικόνες των πόλων του πλανήτη. Αργότερα, το Juice - JUpiter ICy moons Explorer - της ESA, που έχει προγραμματιστεί για εκτόξευση το 2022, θα ξεναγηθεί στο σύστημα με στόχο να φέρει σημαντική πρόοδο στη γνώση μας για τον γιγάντιο γεμάτο αέριο πλανήτη και τις γειτονιές του, κυρίως τα ενδιαφέροντα φεγγάρια Γανυμήδη, Ευρώπη και Καλλιστώ. http://www.esa.int/ell/ESA_in_your_country/Greece/To_gemhato_kratheres_phegghari_toy_Dhia_e_Kallistho

Μεγάλη επιστήμη, ενδιαφέρουσες ζωές. Σύντομες βιογραφίες των Max Planck, Albert Einstein, Ernest Rutherford, Niels Bohr, Arthur Compton, Louis de Broglie, Erwin Schrödinger, Max Born, Werner Heisenberg, Wolfgang Pauli, Paul Dirac και Enrico Fermi Με αφορμή τη συμπλήρωση 30 χρόνων από την ίδρυσή τους, οι Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης προσφέρουν ως δώρο στους αναγνώστες τους ένα «βιβλιαράκι» που ο συγγραφέας του το έκανε δώρο στον εαυτό του πρώτ’ απ’ όλα. Το βιβλίο κυκλοφορεί εκτός εμπορίου. Μπορείτε να το κατεβάσετε και να το διαβάσετε ελεύθερα, πατώντας ΕΔΩ. http://www.cup.gr/Files/files/ENDIAFEROUSES-ZWES-FREE-BOOK.pdf Ο Στέφανος Τραχανάς εξηγεί τι είναι αυτό το βιβλιαράκι: Τι είδους απαίτηση θα πρέπει να έχει κανείς από μια συλλογή κειμένων που γράφτηκαν για να προσφερθούν ως δώρο; Να είναι ένα «βιβλιαράκι» μόνο για φίλους; Νομίζω τη μέγιστη δυνατή. Ό,τι απαιτεί κανείς από ένα δώρο: Να έχουν γραφτεί με πραγματική αγάπη. Ο συγγραφέας τους να τα έκανε δώρο στον εαυτό του πρώτ’ απ’ όλα. Ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα –που δεν θα το κρίνει ο συντάκτης τους– κάπως έτσι γράφηκαν τούτα τα κείμενα. Για να αποτελέσουν μέρος της «Βιβλιο­θήκης» ενός ειδικού διαδικτυακού βιβλίου κβαντικής φυσικής που κι αυτό γράφτηκε για να προσφέρεται δωρεάν. Να είναι ελεύθερα προσβάσιμο από διαδικτυακούς φοιτητές που παρακολουθούν ένα αντίστοιχο διαδικτυακό μάθημα. Όπου η «Βιβλιοθήκη» σχεδιάστηκε να είναι εκείνο το ξεχωριστό μέρος αυτού του ηλεκτρονικού βιβλίου που ούτε διδάσκεται ούτε εξετάζεται. Αλλά απευθύνεται σ’ εκείνους τους φοιτητές –τους «επιζώντες» του εκπαιδευτικού μας συστήματος– που ­θα ’θελαν να μάθουν κάτι πέρα από κάθε εξεταστική σκοπιμότητα: Αποκλειστικά για τη δική τους ολοκλήρωση ως σκεπτόμενων ανθρώπων και πολιτών. Αν όμως τα «πορτραίτα» των πρωταγωνιστών της κβαντικής επανάστασης –αυτά ήταν τα βασικά κείμενα της «Βιβλιο­θήκης»– ήταν ένα «καλό δώρο» για τους φοιτητές μου ως σκεπτόμενους πολίτες, γιατί να μην είναι και για κάποιους από τους αγαπητούς φίλους των Πανεπιστημιακών Εκδόσεων Κρήτης; Με αφορμή και τη συμπλήρωση μόλις τούτο το μήνα τριάν­τα χρόνων από την ίδρυσή τους; Και κάπως έτσι προέκυψε τούτο το «βιβλιαράκι». Εννοείται ότι τα βασικά βιογραφικά στοιχεία που δίνονται στα κείμενα που ακολουθούν δεν διεκδικούν πρωτοτυπία. Τα περισσότερα ανευρίσκονται εύκολα στο διαδίκτυο –π.χ. στη Wikipedia– ή στις κλασικές σχετικές βιογραφίες. Πρωτοτυπία –αν μπορεί να χαρακτηριστεί έτσι– υπάρχει μόνο στην επιλογή και τη σύνθεση αυτών των στοιχείων καθώς και στην αξιολόγηση της σημασίας που είχε η επιστημονική συμβολή του καθενός από τους πρωταγωνιστές της κβαντικής επανάστασης στην τελική μορφή του κβαντικού οικοδομήματος. Πάνω απ’ όλα όμως είχε ενδιαφέρον να αναδειχθεί –κυρίως μέσα από τις βιογραφίες των Αϊνστάιν, Μπορ, Χάιζενμπεργκ και Φέρμι– το κλίμα μιας ταραγμένης εποχής καθώς και τα ακραία ηθικά διλήμματα που αυτή η ομάδα ανθρώπων –όσο καμιά άλλη στην ιστορία μέχρι τότε– κλήθηκε να αντιμετωπίσει. Ηθικά διλήμματα –όπως η χρήση ή μη πυρηνικών όπλων– χωρίς προηγούμενο στην ιστορία του είδους μας. Γραμμένες ως λήμματα εγκυκλοπαί­δειας, οι βιογραφίες αυτές σκοπεύουν λοιπόν, εκτός των άλλων, να φωτίσουν και τη σχέση της επιστήμης με τον πολιτισμό μας όχι με γενικούς κοινωνιολογικούς όρους αλλά μέσα από τις ίδιες τις ζωές των ανθρώπων που κάνουν επιστήμη. Για λόγους πληρότητας συμπεριλάβαμε στις βιογραφίες αυτές και κάποιες επιστημονικές συμβολές του βιογραφούμενου που το περιεχόμενό τους δεν αναμένεται να είναι πάντα κατανοητό από τους περισσότερους αναγώστες των «πορτραίτων». Η συμβουλή είναι απλή σ’ αυτές τις περιπτώσεις. Απλώς προσπεράστε –ή διαβάστε διαγώνια– το «τεχνικό» τμήμα της βιογραφίας, και προχωρήστε στο δεύτερο και κύριο μέρος της, όπου παρουσιάζεται η… κανονική ζωή του συγκεκριμένου επιστήμονα. Σημειώστε, τέλος, ότι η παράθεση των «πορτραίτων» ακολουθεί τη χρονολογική σειρά που αντιστοιχεί στην πρώτη σημαντική συμβολή του βιογραφούμενου στην οικοδόμηση της κβαντικής θεωρίας. http://physicsgg.me/2015/01/30/%ce%bc%ce%b5%ce%b3%ce%ac%ce%bb%ce%b7-%ce%b5%cf%80%ce%b9%cf%83%cf%84%ce%ae%ce%bc%ce%b7-%ce%b5%ce%bd%ce%b4%ce%b9%ce%b1%cf%86%ce%ad%cf%81%ce%bf%cf%85%cf%83%ce%b5%cf%82-%ce%b6%cf%89%ce%ad%cf%82/