Δροσος Γεωργιος

Παράταση ζωής για τον κυνηγό πλανητών Kepler. Το πρώτο διαστημικό τηλεσκόπιο που σχεδιάστηκε ειδικά για την ανακάλυψη ξένων πλανητικών συστημάτων θα συνεχίσει να λειτουργεί για ακόμα μια τετραετία, έπειτα από την παράταση της αποστολής που αποφάσισε η NASA. Η ανεξάρτητη επιτροπή ειδικών που αξιολόγησε τις μέχρι σήμερα επιδόσεις του Kepler έκανε λόγο για «σπουδαία επιτυχία», αφού η αποστολή προσφέρει «μια συνεχή ροή ανακαλύψεων». Το Kepler, το οποίο διαχειρίζεται το Ερευνητικό Κέντρο Ames της NASA στην Καλιφόρνια, θα συνεχίσει τώρα τις παρατηρήσεις σε 170.000 άστρα στους αστερισμούς του Κύκνου και της Λύρας. Από την εκτόξευσή του το Νοέμβριο του 2009, το διαστημικό τηλεσκόπιο έχει εντοπίσει 2.300 πιθανούς «εξωπλανήτες», όπως ονομάζονται οι πλανήτες εκτός του Ηλιακού Συστήματος. Σε 61 από αυτές τις περιπτώσεις η ύπαρξη των εξωπλανητών έχει επιβεβαιωθεί με περαιτέρω παρατηρήσεις. Μάλιστα 38 από τους εξωπλανήτες του Kepler βρίσκονται εντός της λεγόμενης «κατοικήσιμης ζώνης», δηλαδή περιφέρονται γύρω από τα μητρικά τους άστρα σε αποστάσεις που επιτρέπουν την ύπαρξη υγρού νερού, και πιθανώς την εμφάνιση ζωής. Από την ανακάλυψη του πρώτου εξωπλανήτη τη δεκαετία του 1990, οι τεχνολογίες παρατήρησης έχουν βελτιωθεί σημαντικά. Παρόλα αυτά, ακόμα και τα ισχυρότερα σημερινά τηλεσκόπια δυσκολεύονται να διακρίνουν άμεσα τόσο μακρινά και μικρά σώματα. Το Kepler εντοπίζει τους εξωπλανήτες αξιοποιώντας μια έμμεση αλλά αξιόπιστη τεχνική: καταγράφει την απειροελάχιστη μείωση της φωτεινότητας του μητρικού άστρου τη στιγμή που εξωπλανήτης περνά από μπροστά του. Για την επιβεβαίωση της ύπαρξης των πιθανώς πλανητών αυτό το φαινόμενο πρέπει να καταγραφεί τουλάχιστον τρεις φορές σε κάθε περίπτωση. «Τώρα θα έχουμε το χρόνο να παρατηρήσουμε πέντε, έξι ή και οκτώ τέτοιες διελεύσεις. Αυτό θα μας αποκαλύψει περισσότερα στοιχεία, όπως το εάν πρόκειται για συμπαγείς πλανήτες όπως η Γη ή για αέριους γίγαντες όπως ο Δίας» σχολίασε ο φυσικός Ουίλιαμ Μπουρούκι, επικεφαλής της αποστολής Kepler. «Η παράταση της αποστολή δίνει μια μοναδική δυνατότητα να επανεξετάσουμε την κατανόησή μας για τις διαδικασίες στο Γαλαξία και τη θέση μας σε αυτόν», σημείωσε ο υπεύθυνος του σχεδίου «Κέπλερ» Ρότζερ Χάντερ. Η επιτροπή που αποφάσισε παράταση της αποστολής παρέτεινε επίσης τη λειτουργία του Hubble και ενός ακόμα διαστημικού τηλεσκοπίου, το παρατηρητήριο ακτίνων-Χ Chandra. Το Kepler, του οποίου το κόστος έφτασε τα 500 εκατ. δολάρια, θα λειτουργεί με ετήσιο προϋπολογισμό 18 εκατ. δολαρίων για την επόμενη τετραετία.

CERN: «Επιταχύνει» την αναζήτηση του σωματιδίου του Θεού. Ο μεγάλος υπόγειος επιταχυντής του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Πυρηνικών Ερευνών (CERN), κάτω από τα γαλλο-ελβετικά σύνορα, άρχισε να λειτουργεί και πάλι μετά το χειμερινό «διάλειμμά» του και αμέσως σημείωσε παγκόσμιο ρεκόρ. Συγκεκριμένα, πραγματοποίησε συγκρούσεις δύο αντιτιθέμενων δεσμών πρωτονίων με συνολική ενέργεια οκτώ τρισεκατομμυρίων ηλεκτρονιοβόλτ (4 TeV από κάθε κατεύθυνση), μεγαλύτερη από οποιαδήποτε ενέργεια έχει ποτέ επιτευχθεί από επιταχυντή στη Γη. Η αυξημένη ενεργειακή ισχύς των συγκρούσεων αυξάνει τις προσδοκίες των επιστημόνων να κάνουν φέτος νέες ανακαλύψεις στο πεδίο της Φυσικής. Ο πρώτος στόχος είναι η επιβεβαίωση ή η οριστική διάψευση της ύπαρξης του μποζονίου του Χιγκς, του λεγόμενου και «σωματιδίου του Θεού». Στο τέλος του 2011, οι ερευνητές του CERN ανακοίνωσαν ότι έχουν ενδείξεις πλέον για την ύπαρξή του, αλλά απομένει η επιβεβαίωση εντός του 2012. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231141738 «Η διετής εμπειρία λειτουργίας του επιταχυντή στα 3,5 TeV ανά ακτίνα μάς έδωσε την αυτοπεποίθηση να αυξήσουμε την ενέργεια φέτος, χωρίς σημαντικό ρίσκο για το μηχάνημα», δήλωσε ο διευθυντής επιταχυντών και τεχνολογίας του CERN, Στιβ Μάγιερς, σύμφωνα με το BBC. Ένα ηλεκτρονιοβόλτ (eV) είναι η ενέργεια που αποκτά ένα ηλεκτρόνιο καθώς επιταχύνει μέσω ηλεκτρικού δυναμικού ενός βολτ, ενώ ένα TeV είναι η αντίστοιχη ενέργεια που είναι κατά ένα εκατομμύριο φορές μεγαλύτερη. Οι δέσμες ακτίνων του CERN περιέχουν η καθεμία τρισεκατομμύρια υποατομικά σωματίδια, το καθένα από τα οποία επιταχύνεται μέχρι σχεδόν την ταχύτητα του φωτός (συγκεκριμένα το 99,99999%). Από τότε που άρχισε τη λειτουργία του, ο μήκους 27 χλμ. επιταχυντής ανεβάζει σταδιακά «ταχύτητα» στις συγκρούσεις του. Φέτος, θα συλλέξει πάλι έναν τεράστιο όγκο δεδομένων ως τον Νοέμβριο του 2012, οπότε θα κλείσει για περίπου 20 μήνες, προκειμένου να αναβαθμιστεί περαιτέρω. Στόχος είναι η ενεργειακή ισχύς του να φθάσει τα 14 TeV το 2014, οπότε από το 2015 θα ξεκινήσει με νέες δυνατότητες το «κυνήγι» των μυστηρίων της ύλης και του σύμπαντος.

Ανθρώπινες φωνές όπως θα ακούγονταν στον Άρη, την Αφροδίτη, τον Τιτάνα. Βρετανική ερευνητική ομάδα αναδημιούργησε φυσικούς ήχους στον Άρη, την Αφροδίτη και τον Τιτάνα. Την ενδιαφέρουσα αποκάλυψη έκανε ομάδα ειδικών του Πανεπιστημίου του Σαουθάμπτον η οποία βασίστηκε σε νόμους της φυσικής, μαθηματικά μοντέλα και άλλα τεχνολογικά εργαλεία για να αποτυπώσει τους φυσικούς ήχους στους δύο πλανήτες και τον δορυφόρο του Κρόνου. Οι ερευνητές έδωσαν την Τετάρτη στην δημοσιότητα ένα μέρος της δουλειάς τους. Οι ερευνητές αποτύπωσαν το πώς ακούγεται εκεί η ανθρώπινη φωνή, ο ήχος των κεραυνών, ο ήχος του νερού που πέφτει από ψηλά, ο ήχος μιας αμμοθύελλας. Τέλος αποτύπωσαν τον ήχο που θα ακουστεί στον Τιτάνα όταν ένα διαστημόπλοιο πέσει σε κάποια από τις λίμνες του. «Είμαστε απόλυτα σίγουροι για τη δουλειά μας. Ήταν μια εξαιρετικά δύσκολη εργασία αφού έπρεπε να λάβουμε υπόψη τις ατμοσφαιρικές και άλλες περιβαλλοντικές συνθήκες, τη δυναμική των υγρών και άλλα σχετικά δεδομένα του κάθε πλανήτη. Στην Αφροδίτη το βάθος της φωνής αυξάνει σε σχέση με το αντίστοιχο πάνω στη Γη. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η Αφροδίτη έχει πιο πυκνή ατμόσφαιρα γεγονός που σημαίνει ότι οι φωνητικές χορδές δονούνται πιο αργά μέσα σε αυτή τη σούπα αερίων. Όμως ο ήχος κινείται ταχύτερα στην Αφροδίτη από ότι στη Γη. Αυτό σημαίνει ότι αν ακούγαμε κάποιον να μιλά από την Αφροδίτη χωρίς να τον βλέπουμε θα ακούγαμε μια βαθιά μπάσα φωνή η οποία θα παρέπεμπε μάλιστα σε κάποιο μικροκαμωμένο άτομο. Οι άνθρωποι στην Αφροδίτη θα ακούγονταν σαν στρουμφάκια με μπάσα φωνή» αναφέρει ο Τιμ Λέιτον, καθηγητής του Ινστιτούτου Ερευνών Ήχων και Δονήσεων του Πανεπιστημίου του Σαουθάμπτον που ήταν μέλος της ερευνητικής ομάδας. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231189900

Τεράστιος ανεμοστρόβιλος στον Άρη. Nέος τεράστιος ανεμοστρόβιλος στον Άρη ύψους 20 χιλιομέτρων φωτογραφήθηκε στις 14 Μαρτίου στο βόρειο ημισφαίριο του πλανήτη από την κάμερα HiRISE (High Resolution Imaging Science Experiment) που μεταφέρει το διαστημικό σκάφος της NASA, Mars Reconnaissance Orbiter (MRO). Ο προηγούμενος ανεμοστρόβιλος που συνέλαβε η κάμερα HiRISE ήταν πολύ μικρότερος και το ύψος του έφτανε τα 800 μέτρα. Στο βίντεο που ακολουθεί βλέπουμε ένα animation που μας δείχνει τον εντυπωσιακό τρόπο με τον οποίο μετακινείται ο ανεμοστρόβιλος στην επιφάνεια του πλανήτη Άρη.

Φθηνοί επιταχυντές στο κυνήγι για σκοτεινές δυνάμεις. Σε σήραγγες κάτω από το Εργαστήριο Thomas Jefferson στη Βιρτζίνια, ένας επιταχυντής θέτει σε κίνηση μια ακτίνα ηλεκτρονίων γύρω από μια πίστα. Οι ενέργειές τους είναι μέτριες αλλά η δέσμη είναι πολύ πυκνή – γι ‘αυτό και χρειάζεται μια πολύ φωτεινή δέσμη για να ανιχνεύσει το λεγόμενο σκοτεινό φωτόνιο – ένα φωτόνιο που δεν λάμπει. Σε τρεις εβδομάδες αναμένεται να αρχίσει ένα πείραμα όπου δέσμες ηλεκτρονίων θα πέσουν πάνω σε ένα λεπτό στόχο βολφραμίου 500 εκατομμύρια φορές το δευτερόλεπτο, δημιουργώντας έτσι έναν καταρράκτη βραχύβιων σωματιδίων. Μέσα από τα συντρίμμια, οι φυσικοί με τον ανιχνευτή Heavy Photon Search (HPS) ελπίζουν ότι θα βρουν ενδείξεις για κάτι εξαιρετικά σπάνιο: ένα «βαρύ» ή «σκοτεινό» φωτόνιο. Η ανακάλυψη αυτή θα ανοίξει την πόρτα σε έναν αόρατο κόσμο από σκοτεινές δυνάμεις και σκοτεινά άτομα, που οι θεωρητικοί από καιρό νομίζουν ότι υπάρχουν – ενώ θα μπορούσε να βοηθήσει ώστε να γίνει αντιληπτά η σκοτεινή ύλη, που πιστεύεται ότι αποτελεί το 85% της ύλης στο σύμπαν. Οι ερευνητές στον HPS στο εργαστήριο Jefferson πιστεύουν ότι αυτό το πείραμα, όπως και άλλα δύο στο ίδιο εργαστήριο, που θα εξετάσει το σκοτεινό πεδίο, πιθανόν να καταφέρει κάτι ουσιαστικό. Το χαμηλού κόστους πείραμα – περίπου 3 εκατομμύρια δολάρια – ώθησε τους φυσικούς να προσπαθήσουν να απαντήσουν στο μεγάλο ερώτημα της φυσικής. Αν δηλαδή υπάρχουν περισσότερες θεμελιώδεις δυνάμεις από αυτές που ξέρουμε. Τα σκοτεινά φωτόνια, σε αντίθεση με τα συμβατικά φωτόνια, θα έχουν μάζα και θα είναι ανιχνεύσιμα μόνο έμμεσα – αφού τα σκοτεινά φωτόνια διασπώνται σε ηλεκτρόνια και ποζιτρόνια. Ωστόσο, όπως και το γνωστό φωτόνιο, το οποίο μεταφέρει την ηλεκτρομαγνητική δύναμη, έτσι και το σκοτεινό φωτόνιο θα μπορούσε να μεταφέρει μια δύναμη – μια νέα θεμελιώδης δύναμη εκτός από τις τέσσερις που ήδη γνωρίζουμε. Θα είναι έτσι το πρώτο σημάδι ενός κρυμμένου τομέα, ο οποίος θα μπορούσε να περιλαμβάνει ένα ολόκληρο “ζωολογικό κήπο” από νέα σωματίδια, όπως η σκοτεινή ύλη. «Αν το βρούμε θα συγκρίνεται με την εποχή που ο Γαλιλαίος είδε τα φεγγάρια σε τροχιά γύρω του Δία», λέει ο Nima Arkani-Hamed, ένας θεωρητικός φυσικός στο Ινστιτούτο Προηγμένων Μελετών στο Πρίνστον, στο Νιου Τζέρσεϊ. Οι θεωρητικοί ήλπιζαν ότι ο επιταχυντής LHC με την υψηλότερη ενέργεια στον κόσμο στο CERN, θα ανοίξει την πόρτα σε νέες έννοιες, όπως είναι η υπερσυμμετρία, μια σειρά από θεωρίες που θα λύσουν κάποια από τα προβλήματα του Καθιερωμένου Μοντέλου της σωματιδιακής φυσικής. Αλλά, μέχρι στιγμής, δεν έδωσαν καμιά ένδειξη για τα σωματίδια της σκοτεινής ύλης που προβλέπουν ορισμένα μοντέλα της υπερσυμμετρίας. «Τα μηδενικά αποτελέσματα δεν κάνουν τους ανθρώπους ευτυχισμένους», λέει ο Philip Schuster, ένας θεωρητικός στο Ινστιτούτο Perimeter του Καναδά. "Οι άνθρωποι αναρωτιούνται τι άλλες δυνατότητες μπορεί να υπάρχουν εκεί έξω." Αντί των συγκρούσεων στον LHC μερικοί φυσικοί δημιουργούν αλλού πολλές συγκρούσεις και βλέπουν κάποια σπάνια γεγονότα στα συντρίμμια που δημιουργούνται. Οι δέσμες των ηλεκτρονίων για παράδειγμα στο εργαστήριο Jefferson δεν είναι πολύ ισχυρές, αλλά είναι εξαιρετικά πυκνές. Η ιδέα για την ύπαρξη ενός σκοτεινού πεδίου προτάθηκε για πρώτη φορά το 1986, αλλά παρέμεινε σε μεγάλο βαθμό ανεξερεύνητη μέχρι που μια ομάδα θεωρητικών, συμπεριλαμβανομένων και του Arkani-Hamed, ανέστησε τη θεωρία πριν από λίγα χρόνια (2009). Η ομάδα ανέστησε αυτή την ιδέα υπό το φως των αποτελεσμάτων από την αποστολή PAMELA του 2006, η οποία παρατήρησε ένα αινιγματικό πλεόνασμα ποζιτρονίων στο διάστημα. Οι θεωρητικοί πρότειναν τότε ότι θα μπορούσε το πλεόνασμα να το γεννήσουν σωματίδια της σκοτεινής ύλης στην μεταξύ τους εξαΰλωση. Αλλά τα βαριά σωματίδια WIMPs της σκοτεινής ύλης (που οι φυσικοί προτείνουν σαν τα σωματίδια της) θα πρέπει να διασπώνται σε πρωτόνια και αντιπρωτόνια, τα οποία όμως δεν τα είδε ο δορυφόρος Pamela. Ένα όμως σωματίδιο σκοτεινής ύλης από το σκοτεινό τομέα – "ακόμα πιο σκοτεινή ύλη”, λέει περιπαικτικά ο Arkani-Hamed – θα φανεί μόνο μέσα από μια διάσπαση – που εμπλέκει το σκοτεινό φωτόνιο που μεταφέρει μια άγνωστη δύναμη – η οποία φτιάχνει ποζιτρόνια, κι όχι αντιπρωτόνια. Ένα άλλο κίνητρο για την έρευνα του σκοτεινού τομέα προήλθε από έναν ενδιαφέρον αποτέλεσμα που αναφέρθηκε το 2004 από τους φυσικούς στο Εργαστήριο Brookhaven της Νέας Υόρκης. Βρήκαν λοιπόν ότι η μαγνητική ροπή που δημιουργείται από το σπιν και το φορτίο του μιονίου, ένα βραχύβιο σωματίδιο παρόμοιο με το ηλεκτρόνιο, δεν ταιριάζει με τις προβλέψεις του καθιερωμένου μοντέλου. Αυτή η ανωμαλία, που ονομάζεται μιόνιο g-2, θα μπορούσε να διορθωθεί μόνο από μια δύναμη σκοτεινού τομέα, λέει ο Arkani-Hamed. Και προσθέτει ότι η ιδέα δεν είναι τόσο τρελή όσο ακούγεται. "Το όλο θεωρητικό υπόβαθρο δεν είναι και τόσο τολμηρό”, υποστηρίζει. Οι προβλέψεις αυτές μπορεί να ελεγχθούν φτηνά και σχετικά γρήγορα. Μια δέσμη ηλεκτρονίων 6 GeV στο εργαστήριο Jefferson έχει την σωστή ενέργεια για να εξετάσει το πιο πιθανό εύρος μάζας για ένα βαρύ φωτόνιο. Μετά από τρεις εβδομάδες δοκιμασίας στον επιταχυντή HPS το πείραμα θα κλείσει για μια αναβάθμιση που θα διπλασιάσει την ενέργεια της. Αυτό θα επιτρέψει να γίνει κι άλλο ένα πρότζεκτ το APEX, για να εξερευνηθούν και άλλα σημεία του σκοτεινού τομέα το 2015. Μια τρίτη πρόταση, που ονομάζεται DarkLight, πρόκειται να δει τα βαρέα φωτόνια χαμηλών ενεργειών. Ο Arkani-Hamed υποστηρίζει ότι δεν θα εκπλαγεί εάν η μελλοντική πορεία της σωματιδιακής φυσικής προκύψει από μέτρια πειράματα όπως αυτά στο εργαστήριο Jefferson, και όχι στο CERN. "Θα μπορούσαν αυτά τα πολύ μικρότερα, ταχύτερα, φθηνότερα, υψηλής έντασης και χαμηλής ενέργειας πειράματα, στην πραγματικότητα να ξεθάψουν στοιχεία για μια νέα φυσική πριν από τα μεγάλα τέρατα (LHC)." Διαβάστε για περισσότερες πληροφορίες ■Μια θεωρία για τη Σκοτεινή Ύλη. http://www.physics4u.gr/blog/?p=859 ■Σκοτεινή ύλη μπορεί να ακτινοβολεί με ένα αόρατο ‘σκοτεινό φως’. http://www.physics4u.gr/news/2008/scnews3512.html

Η Ελλάδα «θα μειώσει τη συμμετοχή της και στο CERN» Σε μια προσπάθεια να σώσει από το κλείσιμο τα εθνικά ερευνητικά ινστιτούτα, η ΓΓΕΤ έχει ζητήσει να μειώσει την εισφορά της στην ευρωπαϊκή διαστημική υπηρεσία ESA και ετοιμάζεται να κάνει το ίδιο στην περίπτωση του ευρωπαϊκού οργανισμού πυρηνικής έρευνας CERN, αναφέρει το κορυφαίο αμερικανικό περιοδικό Science. Παρόλο που η Ελλάδα επενδύει μόλις το 0,5% του ΑΕΠ της σε Έρευνα και Ανάπτυξη, και βασίζεται κυρίως στα 150 εκατ. ευρώ που λαμβάνει ετησίως σε κονδύλια από την ΕΕ για τη χρηματοδότηση των εθνικών υποδομών έρευνας, οι επιπτώσεις της κρίσης δείχνουν να απασχολούν τη διεθνή επιστημονική κοινότητα: το δημοσίευμα του Science http://news.sciencemag.org/scienceinsider/2012/04/greece-may-not-be-able-to-afford.html?ref=hp έρχεται να προστεθεί σε προηγούμενο άρθρο του Nature για τις μεταρρυθμίσεις στην έρευνα, καθώς και σε πρόσφατο εκτενές ρεπορτάζ στο Physics Today, μια επιθεώρηση του Αμερικανικού Ινστιτούτου Φυσικής. http://www.physicstoday.org/resource/1/phtoad/v65/i4/p24_s1?bypassSSO=1 Και όλοι σχολιάζουν ότι η ερευνητική παραγωγή απειλείται από τις περικοπές των κονδυλίων και την αβεβαιότητα που κυριαρχεί. Εθνικά ιδρύματα vs διεθνούς παρουσίας. Πρόσφατα, η Ελλάδα ζήτησε από τη διαστημική υπηρεσία ESA να μειώσει προσωρινά κατά 6 εκατ. ευρώ την ετήσια εισφορά της των 14 εκατ. ευρώ, με την υπόσχεση ότι θα την επαναφέρει στα κανονικά επίπεδα το 2013. Ο καθηγητής Φυσικής Κανάρης Τσίγγανος, πρόεδρος του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, λέει στο Science ότι θα προτιμούσε να παραμείνει η Ελλάδα ενεργό μέλος της ESA. «Θα ήταν όμως περίεργο να κλείσουμε όλα αυτά τα [εθνικά] ερευνητικά ιδρύματα προκειμένου να πληρώνουμε τις διεθνείς συνδρομές μας» παραδέχεται. Τώρα, ο γενικός γραμματέας Έρευνας και Τεχνολογίας, Κωνσταντίνος Κοκκινοπλίτης, βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις με το CERN για ανάλογη μείωση της εθνικής εισφοράς. «Δεν θέλουμε να αποσυρθούμε από αυτούς τους οργανισμούς, αλλά να πετύχουμε κάποιου είδους διακανονισμό για τα επόμενα δύο χρόνια» λέει ο ίδιος. Μια ιδέα θα ήταν να καταβληθεί η μισή από την εθνική εισφορά στο CERN για φέτος και να αναπληρωθεί η διαφορά σε ένα ή δύο χρόνια. Γι' αυτό, όμως, απαιτείται η έγκριση του συμβουλίου των χωρών που μετέχουν στο CERN. Από τα περίπου 80 εκατ. ευρώ του ετήσιου προϋπολογισμού της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Τεχνολογίας, προ των μειώσεων, περίπου τα 30 εκατ. είναι εισφορές στην ESA, το CERN και το Ευρωπαϊκό Εργαστήριο Μοριακής Βιολογίας EMBL. Σε κάθε περίπτωση, ο επικεφαλής της ΓΓΕΤ δείχνει να προτιμά να περιορίσει την ελληνική συμμετοχή σε διεθνή προγράμματα παρά να μειώσει περαιτέρω τη χρηματοδότηση των ερευνητικών ινστιτούτων της χώρας, τα οποία μειώνονται από τα 56 στα 31 με απόφαση του υπουργείου Παιδείας που ανακοινώθηκε το Φεβρουάριο. «Δεν υπάρχει περίπτωση να κλείσουν ή να υποχρεωθούν να απολύσουν προσωπικό» διαβεβαιώνει ο Κοκκινοπλίτης. Συγχωνεύσεις-ελλείψεις. Πολλοί, όμως, πιστεύουν ότι οι μειώσεις και συγχωνεύσεις ερευνητικών κέντρων είναι μια ιδέα που δεν θα αποδώσει: Πρόκειται για «μια βιτρίνα που δεν έχει ουσιαστική επίδραση στους προϋπολογισμούς» λέει στο Physics Today ο Ίωνας Σιώτης, φυσικός υψηλών ενεργειών και πρώην διευθυντής του «Δημόκριτου» και του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών. «Αυτή η άσκηση θα επιτρέψει στο υπουργείο μας να πει στην τρόικα ότι η Ελλάδα μειώνει τους δημόσιους φορείς και τις δημόσιες δαπάνες. Πρόκειται για μεγάλο αστείο». Σε κάποιο βαθμό, τα ευρωπαϊκά κονδύλια που λαμβάνουν οι Έλληνες ερευνητές προστατεύουν το ερευνητικό έργο από τις περικοπές. Τα κονδύλια όμως αυτά δεν επιτρέπουν μακροπρόθεσμο σχεδιασμό ούτε καλύπτουν λειτουργικά έξοδα και μισθούς. «Δεδομένου ότι τα [ευρωπαϊκά] κονδύλια και τα κονδύλια από τα διαρθρωτικά ταμεία δεν έχουν μειωθεί, θα περίμενε κανείς ότι, όσον αφορά τη χρηματοδότηση, η έρευνα δεν υποφέρει και πολύ. Δυστυχώς, όμως, τα πράγματα δεν έχουν έτσι» σχολιάζει ο Αχιλλέας Μητσός, πρώην γενικός διευθυντής Έρευνας στην ΕΕ και προκάτοχος του Κοκκινοπλίτη στη γραμματεία της ΓΓΕΤ. Στην πράξη, οι Έλληνες ερευνητές έχουν υποστεί μειώσεις μισθών κατά τουλάχιστον 30%, σε πολλές περιπτώσεις περιμένουν για χρόνια το διορισμό τους που έχει ήδη εγκριθεί, και αδυνατούν να καλύψουν βασικές ανάγκες όπως οι συνδρομές στον επιστημονικό τύπο. Και σίγουρα η έρευνα και η καινοτομία απειλούνται και από την ψυχολογία μια χώρας σε ύφεση: Όπως σχολιάζει στο Physics Today ο Λεωνίδας Ρεσβάνης, φυσικός υψηλών ενεργειών στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, «για να μπορεί κανείς να παράγει, πρέπει να βρίσκεται σε μια δημιουργική ατμόσφαιρα. Στην Ελλάδα, ο κόσμος δεν ξέρει τι θα ξημερώσει αύριο. Είναι τρομοκρατημένος. Όταν καλείσαι να λάβεις μια απόφαση, τείνεις να επιλέγεις τη συντηρητική οδό, και αυτός δεν είναι ο τρόπος με τον οποίο η επιστήμη προοδεύει». *Σε μια άλλη σχετική εξέλιξη, ο δικτυακός τόπος του Nature αναφέρεται στο Κυπριακό Ινστιτούτο, γνωστό κάποτε ως «το MIT της Μέσης Ανατολής», το οποίο δεν μπόρεσε να καταβάλει τους μισθούς του περασμένου μήνα. Πολλοί ερευνητές του είχαν ήδη αποσυρθεί και η κυπριακή κυβέρνηση αποφάσισε να παγώσει τη χρηματοδότησή του λόγω κατηγοριών για κακοδιαχείριση.

Πέντε παράδοξα στο Γαλαξία μας. ■V838 Μονόκερως. Τον Φεβρουάριο του 2002, ένα άστρο που μέχρι τότε ήταν αδιευκρίνιστο περίπου 20.000 έτη φωτός μακριά μας, ξαφνικά έλαμψε τόσο πολύ, όσο ένα εκατομμύριο φορές τη λάμψη του ήλιου μας. Τον επόμενο μήνα αυτό συνέβη ξανά. Και τον Απρίλιο. Πιστεύεται ότι ήταν ένα νόβα (nova) – ένας λευκός νάνος που έλκει αέριο από ένα συνοδό του, έως ότου πυροδοτηθεί μια θερμοπυρηνική έκρηξη στην επιφάνειά του. Αλλά το νόβα δεν μπορεί να συμβεί τρεις φορές σε ένα σύντομο διάστημα και στη συνέχεια να ηρεμήσει. Ήταν μια σπάνια έξαρση κοντά στο τέλος της ζωής ενός γιγάντιου άστρου; Ή η κραυγή δύο άστρων που συγκρούονται; Ή ένα άστρο κατάπιε τρεις γιγάντιους πλανήτες; Το σίγουρο είναι ότι η τριπλή ριπή του φωτός αντανακλάται από τη γειτονική σκόνη που είναι σε ζώνες γύρω από το αντικείμενο, καθιστώντας το ένα πραγματικά κοσμικό στολίδι. ■Παράξενα μπλε σμήνη. Τα πυκνά σφαιρωτά αστρικά σμήνη του Γαλαξίας μας αποτελούνται από κόκκινα, ελαφρά και αρχαία αστέρια, τα περισσότερα των οποίων έχουν ηλικία πάνω από 10 δισεκατομμύρια χρόνια. Ωστόσο υπάρχουν λίγα σφαιρωτά αστρικά σμήνη που λάμπουν σε μπλε-λευκό φως – κάτι που υποδηλώνει ότι περιέχουν άστρα ανώμαλα ζεστά, φωτεινά και νεαρά. Τώρα πλέον θεωρούμε ότι αυτά τα «μπλε παράξενα σμήνη» είναι τόσο παλιά όσο και οι κόκκινοι σύντροφοι τους, αλλά έχουν κατά κάποιο τρόπο αναζωογονηθεί. Κάποια από αυτά τα άστρα μέσα τους μπορεί να έχουν απορροφήσει αέριο από ένα γειτονικό αστέρι, συμπιέζοντας τον κεντρικό πυρηνικό τους κινητήρα, έτσι ώστε να καίει τα καύσιμα τους πιο γρήγορα και έτσι να γίνονται πιο ζεστά. Άλλα πάλι μπορεί να είναι οι απόγονοι μιας αστρικής συγχώνευσης – δύο ψυχρά κόκκινα αστέρια που η συγχώνευση τους να έφτιαξε ένα καυτό μπλε άστρο. ■Τοξότης Α * Ο Τοξότης Α* είναι μια πηγή ραδιοκυμάτων στο κέντρο του Γαλαξία μας, και νομίζουμε ότι εκεί υπάρχει μια τεράστια μαύρη τρύπα κάπου τέσσερα εκατομμύρια φορές τη μάζα του ήλιου μας.Σε ορισμένες γαλαξίες, μια τέτοια μαύρη τρύπα θα ήταν μια τρομακτική πηγή της ακτινοβολίας, απίστευτα σε φως και ακτίνες Χ, καθώς θα απορροφούσε το γύρω αέριο. Αυτό όμως δεν το βλέπουμε στον Γαλαξία μας. Αυτό οφείλεται εν μέρει γιατί το αντικείμενο Τοξότης Α* έχει μια πολύ ανεπαρκή προμήθεια αερίου, αλλά ακόμα και αυτό να συμβαίνει πάλι είναι μια αμυδρή πηγή φωτός, και φαίνεται να είναι ασυνήθιστα αναποτελεσματική στη μετατροπή του αερίου σε θερμότητα και φως. Μερικές ενδείξεις ως προς το γιατί αυτό συμβαίνει μπορεί να το καταλάβουμε το επόμενο έτος, όταν ένα κοντινό νέφος αερίου φαίνεται να τροφοδοτήσει το ‘στομάχι’ του απαθούς γίγαντα. ■S2 Το S2 είναι ένα μπλε-λευκό άστρο που λάμπει έντονα και που έχουμε κάποιες ειδικές εξηγήσεις για αυτό. Είναι πολύ κοντά σε τροχιά γύρω από την κεντρική μαύρη τρύπα του Γαλαξία, τον Τοξότη Α*, ενώ κινείται με μια ταχύτητα μέχρι και 5.000 χιλιόμετρα ανά δευτερόλεπτο, ή σχεδόν το 2% της ταχύτητας του φωτός. Η περίοδος του γύρω από την κεντρική μαύρη τρύπα είναι 15.56 έτη και η απόσταση του από αυτήν περίπου 17 ώρες φωτός (120 AU) ή 4 φορές περίπου την απόσταση του Ήλιου από τον Ποσειδώνα. Σε αυτή την απόσταση που βρίσκεται, θα πρέπει η βαρύτητα της μαύρης τρύπας να κομματιάζει τα νέφη του αερίου προτού καν αυτά μπορέσουν να συμπυκνωθούν σε νέα αστέρια. Και παρόλο που ένα αστέρι θα μπορούσε να μεταναστεύσει προς το εσωτερικό σε πιο ήρεμα εδάφη, το S2 είναι ένα λαμπρό νεαρό άστρο ηλικίας όχι περισσότερο από 10 εκατομμύρια χρόνια, του οποίου η ζωή φαίνεται να είναι πολύ σύντομη για ένα τέτοιο ταξίδι. ■SDSS J102915 172927 Τα περισσότερα αστέρια σήμερα περιέχουν μια μέτρια ποσότητα από βαριά στοιχεία τα οποία κληρονόμησαν από τις προηγούμενες γενιές άστρων. Αυτό όμως δεν συμβαίνει με το άστρο SDSS J102915 172927, κάπου 4.000 έτη φωτός μακριά μας. Ανακαλύφθηκε μόλις το περασμένο έτος, και είναι σχεδόν ένα παρθένο μείγμα από υδρογόνο και ήλιο, με μόλις 0,00007 τοις εκατό άλλα στοιχεία. Το μίγμα αυτό είναι παρόμοιο με την πρωταρχική ύλη που προέκυψε από το Big Bang. Τέτοιo καθαρό αέριο που λείπει το οξυγόνο και ο άνθρακας, που συνήθως βοηθούν τα νέφη να ψυχθούν και να αρχίσει η συμπύκνωση τους σε άστρα, θεωρήθηκε ότι σχημάτισε μόνο κολοσσιαία, βραχύβια άστρα στις απαρχές του Κόσμου. Κανείς δεν ξέρει πώς αυτό το ανώμαλο αντικείμενο κατάφερε να σχηματιστεί – ίσως να ήταν ένα κομμάτι ύλης που αναδύθηκε κατά τη γέννηση ενός άστρου υπεργίγαντα, πίσω στις σκοτεινές εποχές του σύμπαντος. Πηγές: New Scientist – Wikipedia

Η ΙΒΜ κατασκευάζει τον ισχυρότερο υπολογιστή του κόσμου. Η ΙΒΜ αναπτύσσει έναν πανίσχυρο υπολογιστή ο οποίος θα επεξεργάζεται τον ωκεανό των δεδομένων που θα παράγει καθημερινά το επίγειο διαστημικό παρατηρητήριο SKA που θα τεθεί σε λειτουργία σε περίπου μια δεκαετία. Ο υπολογιστής ή καλύτερα το γιγάντιο υπολογιστικό σύστημα που ονομάζεται Dense Apperture Array θα αποτελείται από πολλές υπομονάδες και όταν τεθεί σε λειτουργία θα είναι ο ισχυρότερος υπολογιστής στον κόσμο. O υπολογιστής του … διαστήματος. Το SKA θα παράγει πολλά Petabits/δευτερόλεπτο, ένα petabit ισούται με ένα τετράκις εκατομμύρια bits. Η ποσότητα των δεδομένων που θα παράγει ημερησίως το SKA θα είναι 100 φορές μεγαλύτερη από εκείνη της κίνησης στο Internet σε παγκόσμιο επίπεδο, 100 φορές μεγαλύτερη από την ετήσια παραγωγή δεδομένων του Μεγάλου Επιταχυντή Αδρονίων στο CERN και αρκετή για να «γεμίσουν» 15 εκατομμύρια iPod 64GB. Στόχος των κατασκευαστών είναι ο σούπερ υπολογιστής του να μπορεί να πραγματοποιεί ένα τρισεκατομμύριο υπολογισμούς/δευτερόλεπτο! Ενδεικτικό της ισχύος του υπολογιστή είναι ότι αν ενώναμε τους ένα εκατομμύριο ισχυρότερους υπολογιστές στον κόσμο και πάλι ο υπολογιστής που αναπτύσσει η IBM θα εξακολουθούσε να είναι ισχυρότερος. http://cordis.europa.eu/documents/documentlibrary/118296681EN6.pdf

Η νυχτερινή Ευρώπη τότε και σήμερα όπως τη βλέπουν δορυφόροι. Στις τελευταίες δορυφορικές εικόνες που έστειλε η ευρωπαϊκή διαστημική υπηρεσία ESA, τα φώτα της νυχτερινής Ευρώπης δείχνουν να έχουν αυξηθεί εντυπωσιακά σε λαμπρότητα την τελευταία εικοσαετία. Το animation δείχνει τη μεταβολή στο φωτισμό της γηραιάς ηπείρου από το 1992 μέχρι το 2010. Οι δύο εικόνες ελήφθησαν με διαφορά 18 ετών, παρόλα αυτά είναι συγκρίσιμες, αφού προέρχονται από τον ίδιο αστερισμό δορυφόρων, το δίκτυο DMSP που προσφέρει μετεωρολογικά δεδομένα στο αμερικανικό υπουργείο Άμυνας. Οι φωτεινότερες περιοχές της εικόνας αντιστοιχούν σε υψηλές πληθυσμιακές πυκνότητες -όπως στις πόλεις του Λονδίνου, της Ρώμης και του Παρισιού. Συγκριτικά, η Αθήνα αλλά και γενικότερα η Ελλάδα φαίνονται μάλλον αμυδρά. Σε ολόκληρη πάντως την Ευρώπη, ο πληθυσμός και τα φώτα είναι πυκνότερα στις παράκτιες περιοχές, καθιστώντας έτσι εμφανές το περίγραμμα της ηπείρου. Η αύξηση της λαμπρότητας στη δεύτερη εικόνα οφείλεται κυρίως στην οικονομική ανάπτυξη. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η Πολωνία, η οποία άρχισε να λάμπει καθώς είδε το ΑΕΠ της να εκτινάσσεται κατά 377 δισ. δολάρια από το 1992 έως το 2010. Δεδομένου όμως ότι αντιστοιχούν σε πλούσιες και πυκνοκατοικημένες περιοχές, τα φωτεινά μπαλώματα στις εικόνες δείχνουν επίσης υψηλή κατανάλωση ενέργειας, ατμοσφαιρική ρύπανση και εκπομπή αερίων του θερμοκηπίου. Είναι επομένως οι περιοχές που ουσιαστικά ανεβάζουν τη θερμοκρασία σε ολόκληρο τον πλανήτη. http://esamultimedia.esa.int/images/imageoftheweek/Europe-1992-2010-compare-subset_H.gif Ιαπωνικός δορυφόρος παρακολουθεί καθημερινά την υγεία των φυτών. Την υγεία των φυτών από το Διάστημα παρακολουθούν οι επιστήμονες χάρη σε έναν ιαπωνικό δορυφόρο. Οι μετρήσεις των ειδικών στη ΝΑSΑ, τη Γερμανία και την Ιαπωνία δίνουν νέα στοιχεία για τον κύκλο του άνθρακα στον πλανήτη μας. Κατά τη διαδικασία της φωτοσύνθεσης, τα φυτά εκπέμπουν ένα φθορίζον φως, το οποίο, όπως ανακάλυψαν οι επιστήμονες, καλύπτει ολόκληρο τον πλανήτη και φαίνεται από το Διάστημα - συγκεκριμένα από τον δορυφόρο GOSAT που παρατηρεί τα θερμοκηπικά αέρια. Μετρώντας το φως αυτό, οι ειδικοί βγάζουν συμπεράσματα για την κατάστασης της χλωρίδας στο έδαφος. Μέχρι τώρα, ο δείκτης υγείας ενός φυτού ήταν το πράσινο χρώμα του. Οσο πιο πράσινο τόσο πιο υγιές, είναι η επικρατούσα θεωρία. Αυτό όμως, δεν ισχύει σε αρκετές περιπτώσεις, όπως συμβαίνει για παράδειγμα με είδη δέντρων που παραμένουν πράσινα τον χειμώνα ή σε περίοδο ξηρασίας αλλά δεν είναι παραγωγικά. «Το πράσινο χρώμα δεν είναι ασφαλής ένδειξη υγείας. Μπορείς να πεις μόνο κατά προσέγγιση αν είναι υγιές το φυτό», εξηγεί ο Τζόσουα Φίσερ, κλιματολόγος στο εργαστήριο JPL της ΝΑSΑ και συγγραφέας της εργασίας που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Geophysical Research Letters». «Αντίθετα, οι δικές μας παρατηρήσεις της εκπομπής φωτός από τα φυτά είναι ακριβείς και δεν κάνουν υποθέσεις. Επίσης, όταν υπάρξει μια διαφορά στην υγεία τους, είναι ορατή αυτόματα από το Διάστημα, ενώ τυχόν αλλαγές στο πράσινο χρώμα τους μπορεί να χρειαστούν καιρό», προσθέτει ο ειδικός. Με βάση τις μετρήσεις τους, η μεγαλύτερη δραστηριότητα της χλωρίδας παρατηρείται στα τροπικά δάση, στις ανατολικές ΗΠΑ, στην Ασία, στη Νοτιοανατολική Αυστραλία και την Κεντρική Ευρώπη.

Παραιτήθηκε ο Αντόνιο Ερεντιτάτο από τη θέση του επικεφαλής του πειράματος Opera μετά την αμφισβήτηση των ευρημάτων της ομάδας του για τα νετρίνα. Το Εθνικό Ινστιτούτο Πυρηνικής Φυσικής (INFN) της Ιταλίας ανακοίνωσε ότι ο Αντόνιο Ερεντιτάτο, επικεφαλής του πειράματος Opera, παραιτήθηκε από τη θέση του. Η ερευνητική ομάδα του πειράματος είχε ανακοινώσει πριν λίγους μήνες ότι τα νετρίνα κινούνται ταχύτερα από το φως. Η ανακοίνωση προκάλεσε σεισμό στην επιστημονική κοινότητα αφού ανέτρεπε θεμελιώδεις δομές της Φυσικής. Οι επαναλήψεις του πειράματος όμως από άλλες ομάδες έδειξαν ότι τα αρχικά αποτελέσματα ήταν εσφαλμένα είτε εξαιτίας μιας τεχνικής αστοχίας είτε λόγω προβλημάτων στη χρονομέτρηση. Ο σάλος που προκλήθηκε υποχρέωσε, όπως φαίνεται, τον Ερεντιτάτο να εγκαταλείψει τη θέση του. Τα νετρίνα και το πείραμα. Τα νετρίνα είναι υποατομικά σωματίδια με ελάχιστη μάζα και μηδενικό φορτίο τα οποία δεν αλληλεπιδρούν σχεδόν καθόλου με άλλα σωματίδια. Οι ερευνητές του πειράματος Opera εξέπεμψαν πέρυσι από το CERN μία δέσμη νετρίνων και μέτρησαν πόσα νετρίνα έφτασαν στο ερευνητικό κέντρο του Γκραν Σάσο στην Ιταλία. Σύμφωνα με τις μετρήσεις τους, εντοπίστηκαν νετρίνα που διένυσαν την απόσταση των 730 χιλιομέτρων 60 νανοδευτερόλεπτα ταχύτερα από τον χρόνο που χρειάζεται το φως. Αν αυτό ίσχυε θα ανατρέπονταν σχεδόν τα πάντα στην Φυσική αφού θα κλονίζονταν τα θεμέλια της Ειδικής Θεωρίας της Σχετικότητας του Αινστάιν που αναφέρει ότι τίποτε δεν μπορεί να κινηθεί ταχύτερα από το φως. Η ερευνητική ομάδα του Opera είχε προχωρήσει σε μια προσεκτική ανακοίνωση στην οποία έκανε γνωστά τα αποτελέσματα του πειράματος και ανέφερε ότι «έχουμε μεγάλη εμπιστοσύνη στα αποτελέσματα μας. Χρειαζόμαστε όμως και άλλους συναδέλφους να κάνουν πειράματα και να τα επιβεβαιώσουν ή να τα διαψεύσουν». Η κίνηση όμως αυτή κατακρίθηκε ακόμη και από επιστήμονες που είχαν συνεργαστεί με την ερευνητική ομάδα για το πείραμα. Δεν ήταν λίγοι εκείνοι που υποστήριξαν ότι τα αποτελέσματα δεν έπρεπε να ανακοινωθούν πριν γίνουν επαναλήψεις και υπάρξει επιβεβαίωση. Οπως ήταν αναμενόμενο, τα ευρήματα του πειράματος ήταν τόσο εντυπωσιακά που έφεραν στο επίκεντρο του παγκόσμιου επιστημονικού ενδιαφέροντος την ερευνητική ομάδα. Ήταν όμως δεδομένο ότι ενδεχόμενη αμφισβήτηση των ευρημάτων θα προκαλούσε τριγμούς στην ομάδα και στο πείραμα. Κάτι που τελικά συνέβη. Δημοσιογραφικές πληροφορίες αναφέρουν ότι η αποχώρηση του Ερεντιτάτο δεν ήταν και τόσο αυθόρμητη αφού ετέθη ζήτημα από τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας. Ο Ερεντιντάτο μέχρι στιγμής δεν έχει κάνει καμία επίσημη δήλωση και αποφεύγει να συνομιλήσει με δημοσιογράφους που τον αναζητούν.

Σε αρειανό βουνό ύψους 5 χιλιομέτρων θα αναρριχηθεί το ρομπότ Curiosity. Λίγο καιρό μετά την άφιξή του στον Άρη τον Αύγουστο, ο τελευταίος ρομποτικός εξερευνητής της NASA θα αναρριχηθεί σε ένα παράξενο όρος, στο οποίο οι επιστήμονες μόλις έδωσαν το όνομα Όρος Σαρπ. Οι υπεύθυνοι της αποστολής βάφτισαν το εξωγήινο βουνό την περασμένη εβδομάδα προς τιμήν του Ρόμπερτ Σαρπ (1911-2004), ενός πρωτοπόρου της πλανητικής επιστήμης, ο οποίος συμμετείχε στις πρώτες αμερικανικές αποστολές στον Άρη και είχε ως μαθητές πολλούς από τους κορυφαίους επιστήμονες του χώρου. Το Curiosity, ή Επιστημονικό Εργαστήριο του Άρη πιο επίσημα, είναι το τροχοφόρο ρομπότ με βάρος ένα τόνο και κόστος 2,5 δισ. δολάρια, το οποίο εκτοξεύτηκε τον περασμένο Νοέμβριο με αποστολή να εξετάσει αν ο Άρης μπορούσε ποτέ να φιλοξενήσει μικροβιακή ζωή. Η αποστολή θα προσεδαφιστεί στον Κρατήρα Γκέιλ, μια γιγάντια τρύπα που σχηματίστηκε κατά την πρόσκρουση ενός αρχαίου αστεροειδή. Το Όρος Σαρπ υψώνεται ακριβώς στο κέντρο του κρατήρα και καταλαμβάνει το μεγαλύτερο μέρος της λεκάνης του. Το βουνό των 5 χιλιομέτρων σχηματίστηκε από πετρώματα που έλιωσαν κατά την πρόσκρουση και αναπήδησαν όπως αναπηδά η επιφάνεια του νερού μετά την πτώση μιας σταγόνας. Τα στρώματα από τα οποία αποτελείται το Όρος Σαρπ πιστεύεται ότι διατηρούν ένα αρχείο της γεωλογικής ιστορίας του Άρη εδώ και τουλάχιστον ένα δισεκατομμύριο χρόνια. Δορυφόροι έχουν ανιχνεύσει κοντά στους πρόποδες ορυκτά που σχηματίζονται μόνο παρουσία νερού. Τα ορυκτά αυτά ίσως είναι υπολείμματα μιας λίμνης που γέμιζε κάποτε τον κρατήρα, ή θα μπορούσαν να σχηματίστηκαν όταν η άμμος που μετέφερε ο άνεμος αντέδρασε με νερό από τον υδροφόρο ορίζοντα. Πιο ψηλά στις πλαγιές, οι ερευνητές ελπίζουν να ανακαλύψουν ιζήματα από την εποχή που ο Άρης άλλαζε και από θερμός και υγρός έγινε ο ξηρός, παγωμένος κόσμος που βλέπουμε σήμερα. «Το Όρος Σαρπ είναι το μόνο μέρος όπου μπορούμε να εξετάσουμε αυτή τη μετάβαση σε μία και μόνο στρωματογραφική ακολουθία» εξηγεί ο Τζον Γκρότζινγκερ του Τεχνολογικού Ινστιτούτου της Καλιφόρνια, επιστημονικός υπεύθυνος της αποστολής. Το θετικό είναι ότι οι πλαγιές του Όρους Σαρπ έχουν σχετικά μικρή κλίση, οπότε το Curiosity πιθανότατα θα μπορέσει να καλύψει ένα μεγάλο μέρος της απόστασης μέχρι την κορυφή. Η ονομαστική διάρκεια ζωής της αποστολής είναι δύο γήινα χρόνια, πιθανότατα όμως το Curiosity θα αντέξει πολύ περισσότερο. Το ρομπότ Opportunity, εξάλλου, επιζεί στην εξωγήινη έρημο εδώ και οκτώ χρόνια, παρόλο που η ονομαστική διάρκεια ζωής του ήταν μόλις 90 μέρες. Στην φωτογραφία το Όρος Σαρπ που υψώνεται στο κέντρο του κρατήρα Γκέιλ. Ο κύκλος σημειώνει την περιοχή προσεδάφισης.

H τροχιά του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού υψώθηκε σχεδόν κατά 2 χιλιόμετρα. Η τροχιά του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού ανυψώθηκε κατά 1,7 χιλιόμετρο με τη βοήθεια του ευρωπαϊκού μεταγωγικού διαστημοπλοίου. Αυτή τη στιγμή η τροχιά βρίσκεται στα 389,8 χιλιόμετρα.Χάρη στον ελιγμό αυτό δοκιμάστηκαν οι δυνατότητες του διαστημοπλοίου ATV-3 «Εντουάρντο Αμάλντι».Κατά τη διόρθωση το Σταθμό υποστήριζαν οι κινητήρες του μόνιμου ρωσικού διαμερίσματος «Ζβεζντά» και το μεταφορικό διαστημόπλοιο «Προγκρές Μ-14Μ». Ημερησίως λόγω της βαρύτητας της Γης και άλλων παραγόντων το ύψος του ΔΔΣ μειώνεται κατά 150-200 μέτρα. O γαλαξίας UFO. Μια ακόμη εντυπωσιακή εικόνα από το Σύμπαν κατέγραψε το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble. Ο φακός του Hubble εστίασε στο γαλαξία NGC 2683 και κατέγραψε μια εικόνα του από μια γωνία η οποία τον απεικονίζει ως ένα γιγάντιο δίσκο κοσμικής ύλης με ένα λαμπρό πυρήνα. Η εικόνα του γαλαξία παραπέμπει σε ιπτάμενο δίσκο για αυτό και οι αστρονόμοι τον ονόμασαν «UFO Galaxy». Ο NGC 2683 βρίσκεται σε απόσταση 16-25 εκατομμυρίων ετών φωτός από εμάς και πρόκειται για ένα σπειροειδή γαλαξία όπως ο δικός μας. Το λαμπρό φως από το κέντρου του προέρχεται σύμφωνα με τους επιστήμονες από αρχαία μεγάλα άστρα.

Διερχόμενοι αστεροειδεις. Η Γη μπορεί να τρόμαξε βλέποντας να την πλησιάζει ένας αστεροειδής σε μέγεθος επιβατικού αεροπλάνου, τελικά όμως ο διαστημικός βράχος την προσπέρασε το πρωί της 1ης Απριλίου. Όπως ανακοίνωσε η NASA, ο αστεροειδής 2013 EG πλησίασε στα 230.000 χιλιόμετρα, βρέθηκε δηλαδή πιο κοντά από ό,τι η Σελήνη (η μέση απόσταση Γης-Σελήνης είναι 382.000 χλμ). Ο βράχος έχει διάμετρο γύρω στα 46 μέτρα και εντοπίστηκε μόλις στις 13 Μαρτίου από το Πρόγραμμα Επαγρύπνησης για Αστεροειδείς της NASA. Μάλιστα ο 2012EG ήταν ο τρίτος μικρός αστεροειδής που περνά ξυστά από τη Γη σε διάστημα μιας εβδομάδας -δύο μικρότεροι αστεροειδείς είχαν προηγηθεί τη Δευτέρα 26 Μαρτίου. Όπως διαβεβαίωσε η NASA, και οι τρεις βράχοι ήταν τόσο μικροί ώστε, σε περίπτωση σύγκρουσης, θα διαλύονταν στην ατμόσφαιρα πριν προλάβουν να φτάσουν στο έδαφος. Το επόμενο κοντινό πέρασμα αναμένεται στις 4 Απριλίου, οπότε ο αστεροειδής 2012 FA57 θα πλησιάσει τη Γη λίγο πέρα από την τροχιά του φεγγαριού. To γράφημα εικονίζει με μπλε χρώμα την τροχιά του αστεροειδή. Η γαλάζια κουκίδα αντιστοιχεί στο σημείο συνάντησης με τη Γη. Αστεροειδείς. http://www.tovima.gr/science/article/?aid=451055

Η Ρωσία είναι έτοιμη να συμμετάσχει στο πρόγραμμα «ExoMars» Η Ρωσία είναι έτοιμη να συμμετάσχει στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα αποστολής διαστημοπλοίου προς τον Άρη - «ExoMars», υπό συγκεκριμένους όρους. Σχετική δήλωση έκανε ο επικεφαλής του Ροσκόσμος Vladimir Popovkin. Ο Popovkin ξεκαθάρισε, πως η Ρωσία ενδιαφέρεται να προτείνει πύραυλο-φορέα και τον επιστημονικό εξοπλισμό για αυτήν την αποστολή, όπως επίσης να χειρίζεται σε ίσες συνθήκες με τους άλλους τα ληφθέντα επιστημονικά αποτελέσματα. Το ζήτημα της ρωσικής συμμετοχής θα αποφασιστεί στην συνάντηση με τον επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Διαστημικής Υπηρεσίας Jean-Jacques Dordain στις 6 Απριλίου. Η αναχώρηση του ευρωπαϊκού διαστημοπλοίου προς τον Άρη προγραμματίζεται για το 2016. Περισσότερα στην δημοσίευση στις 22/2/2012.

Τα άστρα νετρονίων θα καθοδηγούν τα διαστημόπλοια. Δορυφορική πλοήγηση πέραν του ηλιακού μας συστήματος - Επιστήμονες από το Ινστιτούτο Max Planck αναπτύσσουν το GPS του διαστήματος. Το σύστημα θα χρησιμοποιεί τα πάλσαρς (αστέρες νετρονίων) για να καθορίζει την πορεία μέσα στο σύμπαν. Τα γνωστά συστήματα δορυφορικής πλοήγησης (GPS) προσδιορίζουν θέσεις μόνο πάνω στoν μικροσκοπικό πλανήτη Γη. Οι ερευνητές του Ινστιτoύτου Max Planck προσπαθούν να δημιουργήσουν ένα νέο σύστημα πλοήγησης που θα χρησιμοποιεί τα πάλσαρ σαν «φάρους» για να καθοδηγεί διαστημόπλοια που θα ταξιδεύουν πέραν του ηλιακού μας συστήματος. Οι ερευνητές αυτοί είναι τόσο αισιόδοξοι για το ανθρώπινο είδος, που θεωρούν ότι, όχι μόνο δεν θα αυτοκαταστραφεί, αλλά θα επιβιώσει επιχειρώντας διαστρικά ταξίδια μέσα στο αχανές σύμπαν. (Αυτό πιστεύω και εγω!!!) Φροντίζουν λοιπόν να βρουν από τώρα τον τρόπο ώστε τα διαστημόπλοια να μην χάνουν το δρόμο τους, αλλά η πορεία τους στο σύμπαν να καθορίζεται με εκπληκτική ακρίβεια χρησιμοποιώντας τους αστέρες νετρονίων ή πάλσαρς. Το νέο σύστημα εντοπισμού στο διάστημα θα χρησιμοποιεί τις ακτίνες Χ που εκπέμπονται από τα πάλσαρς. Όταν άστρα με πολύ μεγαλύτερη μάζα από τον Ήλιο μας φθάνουν προς στο τέλος της ζωής τους, τότε ο θάνατός τους χαρακτηρίζεται από μια δραματική έκρηξη σουπερνόβα, που καταστρέφει το μεγαλύτερο μέρος του άστρου. Αυτό που απομένει μετά την έκρηξη είναι ένα τεράστιας πυκνότητας αστρικό αντικείμενο που είναι γνωστό ως αστέρας νετρονίων. Τα άστρα νετρονίων ανιχνεύθηκαν εξαιτίας των ισχυρών ηλεκτρομαγνητικών πεδίων που εκπέμπουν προς δυο αντίθετες κατευθύνσεις. Το άστρο νετρονίων περιστρέφεται γρήγορα και αν η δέσμη της ακτινοβολίας κατευθύνεται προς τη Γη, βλέπουμε έναν παλμό ακτινοβολίας σε πολύ τακτά χρονικά διαστήματα – γι αυτό άλλωστε και η ονομασία πάλσαρ (pulsar = PULSating stAR). Το σύστημα του «διαστημικού GPS» θα χρησιμοποιεί τις ακτίνες Χ που εκπέμπουν τα πάλσαρς για να επιτυγχάνει τριγωνομέτρηση παρόμοια με κείνη που γίνεται για τον εντοπισμό της θέσης των κινητών τηλεφώνων πάνω στη Γη. Η ακρίβεια των περιοδικών σημάτων των πάλσαρς είναι συγκρίσιμη με την ακρίβεια των ατομικών ρολογιών και για αυτό μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως κοσμικοί ραδιοφάροι διαστημικής πλοήγησης, όπως ακριβώς χρησιμοποιούνται οι δορυφόροι GPS για την πλοήγηση πάνω στη Γη.Με την μέθοδο αυτή η θέση του διαστημοπλοίου θα προσδιορίζεται με ακρίβεια λίγων μιλίων παντού, μέσα στο ηλιακό μας σύστημα αλλά και πέρα απ’ αυτό. Ο καθηγητής Becker λέει, «Κοιτάζοντας μπροστά, είναι απίστευτα συναρπαστικό να σκεφτούμε ότι τώρα έχουμε την τεχνολογία για να χαράξουμε την πορεία μας σε άλλα αστέρια και μπορεί ακόμη και να είναι σε θέση να βοηθήσει τους απογόνους μας κάνουν τα πρώτα τους βήματα στο διαστρικό χώρο." Διαστημικά σκουπίδια γύρω από τη Γη. Στις 29 Μαρτίου συμπληρώθηκαν 40 χρόνια από την ημέρα της υπογραφής της Σύμβασης για τη διεθνή ευθύνη για τις ζημίες που προκαλούνται από τα διαστημικά αντικείμενα. Ευτυχώς, αυτή η συμφωνία ως σήμερα δεν έχει χρησιμοποιηθεί στη νομική πρακτική. Όμως τα τελευταία χρόνια έχει προσελκύσει την εντονότερη προσοχή σε ό,τι αφορά τη διασφάλιση της ασφάλειας των νέων τροχιακών σχεδίων. Στη Γη όλο και συχνότερα πέφτουν από το διάστημα ανεξέλεγκτα ή διαστημικά αντικείμενα με ληγμένη περίοδο ζωής, τα οποία είχαν εκτοξευτεί από τον άνθρωπο. Σοβαρές βλάβες σε ανθρώπους από τέτοιες πτώσεις προς το παρόν δεν έχουν σημειωθεί, καθώς και από τη μοναδική σύγκρουση που συνέβη στο διάστημα το 2009. Δύο τεχνητοί δορυφόροι της Γης - ο ρωσικός "Κόσμος" και ο αμερικανικός Iridium, πετούσαν προς συνάντηση ο ένας του άλλου με την ίδια ταχύτητα των 7,5 χλμ. το δευτερόλεπτο, και συγκρούστηκαν και καταστράφηκαν ολοσχερώς. Η Σύμβαση για την αποζημίωση γι 'αυτό το προηγούμενο δεν χρησιμοποιήθηκε και τα δύο μέρη ασχολήθηκαν μαζί με την εξιχνίαση των πτήσεων. Μετά το ατύχημα σε τροχιά της Γης εμφανίστηκαν 600 θραύσματα. Η περίπτωση αυτή επιβεβαίωσε το υποθετικό σενάριο, που είχε παρουσιαστεί λεπτομερώς στο παρελθόν από τον σύμβουλο της ΝΑΣΑ Ντόναλντ Κέσλερ. Η υπουλότητα του συνδρόμου του Κέσλερ συνίσταται στο φαινόμενο ντόμινο, σύμφωνα με το οποίο η σύγκρουση των δύο μεγάλων αντικειμένων προκαλεί την εμφάνιση μεγάλου αριθμού νέων θραυσμάτων. Κάθε ένα από αυτά, με τη σειρά του, μπορεί να συγκρουστεί με άλλα σκουπίδια, προκαλώντας αλυσιδωτή αντίδραση δημιουργίας νέων θραυσμάτων. Όλα αυτά μπορούν να κάνουν τον περίγειο χώρο ακατάλληλο για τις πτήσεις. Η επικινδυνότητα του Συνδρόμου του Κέσλερ συνίσταται και στο ότι τα θραύσματα των δορυφόρων κατεβαίνοντας σε χαμηλότερες τροχιές μπορεί να πέσουν στη Γη. Τι πρέπει να κάνουμε; Σήμερα εκπονούνται σχέδια χρησιμοποίησης λέιζερ για την καταστροφή των αδέσποτων αντικειμένων. Υπάρχει επίσης σχέδιο ισχυρού ηλεκτροπυραυλικού πυρηνικού ρυμουλκού, που θα μπορεί να καθαρίζει αποτελεσματικά το διαστημικό χώρο από τα σκουπίδια. Στο θέμα αναφέρεται ο επιστημονικός σύμβουλος της ρωσικής Πυραυλο-Διαστημικής εταιρίας "Energia" Βίκτορ Σινιάφσκι: «Το σύστημα είναι πολλαπλών χρήσεων. Και παρέχει τη δυνατότητα συλλογής μεγάλου αριθμού παθητικών διαστημικών συσκευών και στη συνέχεια τις κατεβάζει στη Γη, και τις καταποντίζει στον ωκεανό. Ή, αντίθετα, μπορεί να τις μεταφέρει σε κάποια ασφαλή τροχιά». Έτσι κι αλλιώς η επίλυση του προβλήματος των διαστημικών σκουπιδιών καθίσταται κατεύθυνση προτεραιότητας στη συνεργασία των κορυφαίων διαστημικών χώρων. Και περιλαμβάνει και οικολογική παρακολούθηση του περίγειου χώρου, και μαθηματική μοντελοποίηση των εν δυνάμει τροχιών πτήσης των διαστημικών θραυσμάτων, και περαιτέρω τελειοποίηση του διεθνούς διαστημικού δικαίου.

Τους κινητήρες του Απόλλων 11 βρήκε στον Ατλαντικό ο Τζεφ Μπέζος. Τους κινητήρες των πυραύλων που πριν από 40 χρόνια μετέφεραν τους αστροναύτες του Απόλλων 11 στη Σελήνη, ανακοίνωσε πως εντόπισε ο Τζεφ Μπέζος, ιδρυτής του Amazon.com, στον πυθμένα του Ατλαντικού. Ο ιδρυτής του ηλεκτρονικού καταστήματος Amazon δήλωσε ότι θα επιχειρήσει να ανασύρει τους κινητήρες από τον βυθό. Γράφοντας στο προσωπικό του blog, ο Μπέζος γνωστοποίησε ότι η ομάδα του εντόπισε τους πέντε κινητήρες F-1 που εκτόξευσαν την αποστολή Απόλλων 11 στο διάστημα πριν καταλήξουν στον Ατλαντικό Ωκεανό. «Με ενθουσιασμό αναφέρω ότι, χρησιμοποιώντας τελευταίας τεχνολογίας συστήματα σόναρ, η ομάδα εντόπισε τις μηχανές του Απόλλων 11, 14.000 πόδια κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας, και σχεδιάζουμε να επιχειρήσουμε την ανέλκυσή τους από το βυθό. Δεν γνωρίζουμε ακόμη σε τι κατάσταση μπορεί να βρίσκονται αυτοί οι κινητήρες, καθώς κατέπεσαν στον ωκεανό με μεγάλη ταχύτητα και βρίσκονται σε θαλασσινό νερό για πάνω από 40 χρόνια. Από την άλλη, είναι φτιαγμένοι από ανθεκτικά υλικά, οπότε θα δούμε», γράφει ο Μπέζος. Οι κινητήρες χρησιμοποιήθηκαν στο γιγαντιαίο πύραυλο Saturn V που το 1969, όταν ο Μπέζος ήταν πέντε ετών, οδήγησε την αποστολή έξω από την ατμόσφαιρα της Γης, μεταφέροντας τους Νιλ Άρμστρονγκ, Μπαζ Όλντριν και Μάικλ Κόλλινς στη Σελήνη, όπου οι δύο πρώτοι πραγματοποίησαν την ιστορική πρώτη προσελήνωση. Ο Μπέζος διευκρινίζει ότι οι κινητήρες ανήκουν στη NASA και ότι ένας θα δοθεί στο μουσείο Smithsonian στην Ουάσινκτον και άλλος ένας ίσως καταλήξει στο Μουσείο Πτήσεων, στο Σιατλ, όπου βρίσκονται και τα κεντρικά της Amazon. Το «Edoardo Amaldi» συνδέθηκε με τον ΔΔΣ. Το τρίτο ευρωπαϊκό φορτηγό σκάφος της σειράς ATV «Edoardo Amaldi» συνδέθηκε επιτυχώς με το ρωσικό τμήμα του ΔΔΣ σε αυτόματη λειτουργία. Η επέμβαση από τα μέλη του πληρώματος του σταθμού δεν χρειάστηκε. Το σκάφος έφερε στον ΔΔΣ καύσιμα, νερό, οξυγόνο και τρόφιμα και άλλα φορτία. Άρχισαν οι δοκιμές καυσίμων για το ρωσικό πυρηνικό πυραυλικό κινητήρα. Ρώσοι επιστήμονες ξεκίνησαν τις δοκιμές των καυσίμων για την πυρηνική εγκατάσταση με την οποία προβλέπεται στο μέλλον να εξοπλίζουν τα ρωσικά διαπλανητικά σκάφη. Η επίγειες δοκιμές του κινητήρα θα ξεκινήσουν το 2014, ενώ το 2017 ο κινητήρας θα πρέπει να είναι έτυμος για εκτόξευση στο διάστημα. Το διαστημικό τηλεσκόπιο GALEX φωτογράφισε τον Βρόγχο του Κύκνου, ένα νεφέλωμα «απολίθωμα» αστρικής έκρηξης. H NASA έδωσε στη δημοσιότητα μια νέα λεπτομερή εικόνα του Βρόγχου του Κύκνου, ενός νεφελώματος που βρίσκεται σε απόσταση 1.500 ετών φωτός από τη Γη. Πρόκειται για ένα νεφέλωμα λαμπρό και ορατό στον νυκτερινό ουρανό, το οποίο αποτελεί απομεινάρι μιας έκρηξης σουπερνόβα που οι επιστήμονες υπολογίζουν ότι σημειώθηκε πριν από 5-8 χιλιάδες έτη. Οπως εκτιμούν, η έκρηξη ήταν ορατή με γυμνό μάτι για τους κατοίκους της Γης. To GALEX (Galaxy Evolution Explorer) εκτοξεύθηκε το 2003 και ανήκει στη NASA. Παρατηρεί στα υπεριώδη μήκη κύματος του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος και βασική του αποστολή είναι η μελέτη της δημιουργίας των άστρων στο πρώιμο Σύμπαν. Ενα δισ. άστρα σε μια εικόνα! Αστρονόμοι από τη Βρετανία και τη Χιλή σε συνεργασία με ειδικούς από τα Πανεπιστήμια του Εδιμβούργου και του Κέιμπριτζ επεξεργάστηκαν εικόνες και δεδομένα από δύο επίγεια τηλεσκόπια δημιουργώντας τελικά μια φωτογραφία στην οποία απεικονίζεται ένα τμήμα του Γαλαξία που φιλοξενεί περίπου ένα δισεκατομμύριο άστρα. Η τελική φωτογραφία αποτελεί σύνθεση εικόνων στο υπέρυθρο του φάσματος που τράβηξαν τηλεσκόπια τα οποία είναι τοποθετημένα και στο νότιο και στο βόρειο ημισφαίριο του πλανήτη μας. Πρόκειται για το τηλεσκόπιο UKIRT (UK Infrared Telescope) που βρίσκεται στη Χαβάι και το τηλεσκόπιο Vista στη Χιλή. «Αυτή η εκπληκτική εικόνα μας δίνει μια νέα οπτική του Γαλαξία και δείχνει τις ανακαλύψεις που μπορούν να γίνουν πραγματοποιώντας παρατηρήσεις ευρείας κλίμακας του Διαστήματος» τονίζει ο Ντικ Κρος, καθηγητής της Σχολής Φυσικής και Αστρονομίας του Πανεπιστημίου του Εδιμβούργου.

Δεκάδες δισεκατομμύρια οι «πιθανές Γαίες» στο Γαλαξία μας. Μια ευρωπαϊκή ομάδα ανακοίνωσε σήμερα ότι περίπου το 40% των ερυθρών νάνων (άστρα) --ο πιο κοινός τύπος στο Γαλαξία μας-- έχουν έναν πλανήτη, επονομαζόμενο «υπέρ-Γη», σε τροχιά σε μια κατοικήσιμη ζώνη που θα επιτρέπει στο νερό να ρέει στην επιφάνεια. Δεδομένου ότι υπάρχουν περίπου 160 δισεκατομμύρια ερυθρών νάνων στον Γαλαξία, ο αριθμός των κόσμων που δυνητικά είναι αρκετά θερμοί και υγροί για να υποστηρίξουν τη ζωή είναι τεράστιος. Ο Ξαβιέ Μπονφίς του Ινστιτούτου Πλανητολογίας και Αστροφυσικής της Γκρενόμπλ, επικεφαλής της ομάδας, δήλωσε ότι το ποσοστό του 40% είναι το ανώτερο του αναμενόμενου και τα ευρήματα υπογραμμίζουν την επικράτηση των μικρών βραχωδών πλανητών. Η ομάδα του είναι η πρώτη που υπολογίζει τον αριθμό των υπέρ-Γαιών --πλανήτες με μάζα από μία έως 10 φορές εκείνης της Γης-- σε τέτοιες κατοικήσιμες ζώνες, αν και οι προηγούμενες έρευνες βρήκαν τον Γαλαξία μας να είναι γεμάτος με πλανήτες. Οι μελέτες των αστρονόμων, που διεξήχθησαν με τη βοήθεια του τηλεσκοπίου διαμέτρου 3,6 μέτρων που βρίσκεται στο Ευρωπαϊκό Νότιο Παρατηρητήριο, στο Λα Σίλα της Χιλής, επικεντρώθηκαν σε ένα προσεκτικά επιλεγμένο δείγμα 102 άστρων-κόκκινων νάνων. Οι επιστήμονες βρήκαν συνολικά 9 «υπέρ-Γαίες», πλανήτες που η μάζα τους μπορεί να είναι από ίση έως και δεκαπλάσια σε σχέση με της Γης. Δύο από αυτές εντοπίστηκαν εντός των ορίων της κατοικήσιμης περιοχής των άστρων Gliese 581 και Gliese 667 C. Ας σημειωθεί ότι οι αστρονόμοι ορίζουν σαν γειτονιά μέχρι την απόσταση των 30 ετών φωτός περίπου. Οι αστρονόμοι, συνδύασαν τα δεδομένα αυτά με άλλες παρατηρήσεις, γύρω και από άστρα που δεν έχουν πλανήτες, και υπολόγισαν ότι οι «υπερ-Γαίες» των κατοικήσιμων ζωνών που βρίσκονται σε τροχιά γύρω από κόκκινους νάνους απαντώνται σε συχνότητα 41%. Σπανιότεροι είναι οι λεγόμενοι «γίγαντες αερίων», όπως ο Κρόνος και ο Δίας: τέτοιους πλανήτες έχει λιγότερο από το 12% των κόκκινων νάνων. Επιπλέον, καθώς υπάρχουν πολλά τέτοια άστρα κοντά στον ήλιο, οι επιστήμονες πιστεύουν ότι πολλές «υπερ-Γαίες» δεν απέχουν πολύ από τη Γη, για τα αστρονομικά δεδομένα πάντα, αφού σε απόσταση 30 ετών φωτός υπολογίζεται ότι υπάρχουν περίπου 100 κατοικήσιμοι πλανήτες. Οι ερυθροί νάνοι, οι οποίοι είναι εξασθενημένοι και «δροσεροί» σε σχέση με τον Ήλιο, αντιπροσωπεύουν περίπου το 80% των άστρων στο Γαλαξία. Ωστόσο, οι βραχώδεις κόσμοι που περιστρέφονται γύρω από τους ερυθρούς νάνους δεν είναι απαραιτήτως φιλόξενοι χώροι για εξωγήινες μορφές ζωής. Επειδή οι ερυθροί νάνοι είναι πολύ πιο ψυχροί από τον ήλιο, οι οποιοιδήποτε πλανήτες με νερό σε υγρή μορφή θα πρέπει να περιστρέφονται πολύ πιο κοντά από το αστέρι αυτό απ’ ότι η Γη από τον Ήλιο. Αυτό μπορεί να σημαίνει ότι μπορεί να «λούζονται» από καταστροφικές ακτινοβολίες Χ και υπεριώδεις. Οι επιστήμονες στοχεύουν να ρίξουν μια πιο προσεκτική ματιά σε μερικούς από τους πλανήτες που μοιάζουν στη Γη, καθώς «περνούν μπροστά» από κοντινούς ερυθρούς νάνους, κάτι το οποίο θα πρέπει να παρέχει πληροφορίες σχετικά με τις ατμόσφαιρες τους και να βοηθήσει στην αναζήτηση για πιθανά ίχνη ζωής. Η έρευνα παρουσιάστηκε σε ένα έγγραφο που θα δημοσιευθεί στην επιθεώρηση Astronomy & Astrophysics http://www.eso.org/public/archives/releases/sciencepapers/eso1214/eso1214a.pdf Kαλλιτεχνική εικόνα δείχνει τον πλανήτη Gisele 667, ο οποίος βρίσκεται σε ένα σύστημα 3 ήλιων και θα μπορούσε να βρίσκεται σε μια κατοικήσιμη ζώνη.

Η απεικόνιση των ωκεάνιων ρευμάτων από τη NASA θυμίζει την «Εναστρη Νύχτα» του Βαν Γκoγκ. Εναν από τους διασημότερους πίνακες του ολλανδού ζωγράφου Βίνσεντ Βαν Γκoγκ, θυμίζει η οπτικοποίηση των γιγάντιων κυκλικών ρευμάτων των ωκεανών του πλανήτη μας από τη NASA. Η κυκλική διάταξη των νεφών στον πίνακα «Έναστρη Νύχτα» του Βαν Γκόγκ (1889) μπορεί να θεωρούνταν μοναδικό χαρακτηριστικό της πρωτότυπης τεχνικής του ολλανδού καλλιτέχνη, όπως όμως δείχνουν οι φωτογραφίες της NASA τελικά η Μητέρα Φύση ίσως να είχε το προβάδισμα. Η οπτικοποίηση των ωκεάνιων ρευμάτων πραγματοποιήθηκε με τη βοήθεια του υπολογιστικού μοντέλου «Estimating the Circulation and Climate of the Ocean, Phase II», γνωστό και ως ECCO2, της NASA. http://ecco2.org/ To συγκεκριμένο μοντέλο βασίστηκε σε στοιχεία που αφορούσαν θαλάσσια ρεύματα, τα οποία είχαν καταγραφεί από τον Ιούνιο του 2005 έως τον Δεκέμβριο του 2007. «Το ECCO2 αποτελεί ένα μοντέλο οπτικοποίησης των ωκεανών και των θαλάσσιων πάγων του πλανήτη με μεγάλη ευκρίνεια. Στόχος του είναι η οπτικοποίηση σε τόσο υψηλή ανάλυση ώστε να μπορεί να αποτυπώσει με ακρίβεια ακόμη και δινορεύματα (ρεύματα που σχηματίζουν στροβίλους), τα οποία μεταφέρουν θερμότητα και διοξείδιο του άνθρακα στους ωκεανούς» εξηγεί η NASA.

Μεταφορείς της ζωής οι κομήτες. Μια από τις πιο δημοφιλείς θεωρίες για την εμφάνιση της ζωής στη Γη είναι ότι τα δομικά υλικά για τη δημιουργία της ζωής έφθασαν εδώ από το Διάστημα μέσω των κομητών που έπεφταν μαζικά στον πλανήτη μας την πρώτη περίοδο της ύπαρξης του. Μια νέα έρευνα που πραγματοποίησε διεθνής ομάδα ερευνητών ενισχύει αυτή τη θεωρία αφού δείχνει ότι διάφορα στοιχεία που είναι απαραίτητα για την ύπαρξη της ζωής, όπως τα αμινοξέα, υπήρχαν στους κομήτες και δεν καταστρέφονταν όταν εκείνοι συγκρούονταν με τον πλανήτη μας. Αντίθετα η πρόσκρουση δημιουργούσε τις προϋποθέσεις ώστε τα αμινοξέα να δραστηριοποιούνται με τρόπο τέτοιο ώστε να ξεκινά η παραγωγή της ζωής. Εχει διαπιστωθεί από προηγούμενες έρευνες ότι οι κομήτες κουβαλάνε μαζί τους τα δομικά υλικά δημιουργίας ζωής (οργανικά χημικά στοιχεία και νερό) τα οποία έρχονταν στη Γη κάθε φορά που ένας κομήτης έπεφτε στον πλανήτη μας. Με δεδομένο ότι η ζωή έκανε την εμφάνιση της στη Γη πριν από δισεκατομμύρια χρόνια, όταν ο πλανήτης ήταν ακόμη υπό διαμόρφωση, παντελώς άγονος και γενικά με συνθήκες μη ευνοϊκές για την ανάπτυξη ζωής, παραμένει μυστήριο το πώς κατάφερε η ζωή να ξεπηδήσει σε αυτό το περιβάλλον και ποιοι μηχανισμοί ενεργοποιήθηκαν για να υπάρξει. Τα πειράματα που έκαναν οι ερευνητές της NASA έδειξαν δύο πράγματα. Πρώτον, ότι μετά από μια πτώση κομήτη στην επιφάνεια της Γης τα αμινοξέα, που αποτελούν τα δομικά υλικά των πρωτεϊνών, καταφέρνουν να επιβιώνουν. Η δεύτερη διαπίστωση είναι ότι μια τόσο σφοδρή σύγκρουση όπως αυτή ενός μεγάλου κομήτη στην επιφάνεια της Γης παρήγαγε την απαραίτητη ενέργεια ώστε τα αμινοξέα να αρχίσουν να «δένονται» μεταξύ τους και να παράγουν πρωτεΐνες. Οι πρωτεΐνες με τη σειρά τους παράγουν το υλικό που επιτρέπει σε όλους τους ζωντανούς οργανισμούς να υπάρχουν και να λειτουργούν. Ετσι, σύμφωνα με τους ερευνητές, όταν πριν από περίπου 3.8 δισ. έτη η Γη βομβαρδιζόταν από κομήτες και αστεροειδείς, δημιουργήθηκαν οι προϋποθέσεις για να κάνει την εμφάνιση της η ζωή στον πλανήτη. «Η έρευνα που κάναμε δείχνει ότι τα δομικά υλικά της ζωής έμειναν άθικτα τόσο από τις συγκρούσεις των κομητών με τη Γη όσο και στη συνέχεια από το εξαιρετικά βίαιο και αφιλόξενο περιβάλλον του πλανήτη μας εκείνη την εποχή. Οι κομήτες πράγματι μπορούν να θεωρηθούν ως τα ιδανικά πακέτα μεταφοράς των συστατικών της χημικής επανάστασης που οδήγησε στην εμφάνιση της ζωής. Μας αρέσει το σενάριο των κομητών ως μεταφορέων της ζωής επειδή περιέχουν όλα τα δομικά υλικά της, δηλαδή αμινοξέα, νερό και ενέργεια» ανέφερε στο ετήσιο συνέδριο της Αμερικανικής Ενωσης Χημείας η καθηγήτρια Τζένιφερ Μπλανκ, επικεφαλής της ομάδας ερευνητών από τις ΗΠΑ που αποτελούνταν από επιστήμονες της NASA.

Η στρατηγική του εκσυγχρονισμού του διαστημικού προγράμματος της Ρωσίας. Το σχέδιο της Στρατηγικής ανάπτυξης των ρωσικών διαστημικών προγραμμάτων έως το 2030 παρουσιάστηκε στην κυβέρνηση της Ρωσικής Ομοσπονδίας. Προβλέπει την ανάπτυξη των διαστημικών υπηρεσιών, τη δημιουργία νέων διαστημικών σκαφών, μεταξύ των οποίων και επαναχρησιμοποιούμενα, καθώς και πτήσεις σε άλλους πλανήτες. Η Ρωσία θα πρέπει να διατηρήσει το παγκόσμιο επίπεδο του διαστημικού της κλάδου και να σταθεροποίησει τη θέση της στην πρώτη τρόϊκα των πρωτοπόρων διαστημικών χωρών. Τέτοια είναι τα βασικά καθήκοντα της «Στρατηγικής ανάπτυξης της διαστημικής δραστηριότητας ως το 2030», στη συζήτηση της οποίας προχωρεί η ρωσική κυβέρνηση. Το σχέδιο της «Στρατηγικής» παρουσιάστηκε τελευταία από την Υπηρεσία Διαστήματος της Ρωσίας Ροσκόσμος. Το πλήρες κείμενο της «Στρατηγικής» δεν έχει δημοσιευθεί ακόμη. Όμως, όπως φαίνεται απ’ ό,τι έχει διεισδύσει στις σελίδες του τύπου, έχουν τεθεί εξαιρετικά φιλόδοξοι στόχοι. Μέχρι το 2030, προβλέπεται να εξασφαλιστεί πτήση στη Σελήνη, την οποία θα ερευνήσουν προκαταρτικά διάφορα σεληνιακά οχήματα (ρόβερ). Προβλέπεται επίσης η εκτόξευση διαστημοπλοίων στην Αφροδίτη και τον Δία, η ανάπτυξη ενός δικτύου επιστημονικών Σταθμών στον Άρη, η κατασκευή βαριού πυραύλου, ικανού να τοποθετήσει σε τροχιά υλικά βάρους 180 τόνων, καθώς επίσης και η δημιουργία πολυλειτουργικού διαστημικού συστήματος. Τέλος, προβλέπεται να αρχίσουν οι εργασίες για τη δημιουργία διαστημικού Σταθμού νέας γενιάς και την διοργάνωση μιάς αποστολής στον Άρη. Μετά την καταστροφή του σκάφους «Phobos-Grunt» επήλθε ορισμένη σιωπή στους επιστημονικούς κύκλους γύρω από το Διάστημα. Σε τροχιά εργάζεται το ραδιοτηλεσκόπιο - παρατηρητήριο Radioastron. Συσκευές για τη Σελήνη και ένα δεύτερο παρατηρητήριο τύπου«Σπέκτρ» πρέπει να αναχωρήσουν για το Διάστημα μεταξύ 2013-2016, όμως κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί ότι αυτό θα συμβεί στα όρια, που έχουν αναφερθεί. Στο πλαίσιο αυτό, οι υποθέσεις της επανδρωμένη αποστολής στη Σελήνη και πολύ περισσότερο στον Άρη μοιάζουν λίγο πρόωρες. Πιο ρεαλιστική είναι η εργασία για τις αυτοματοποιημένες αποστολές, σκοπός των οποίων δεν είναι μόνο ένα επιστημονικό αποτέλεσμα, αλλά και η μεγάλη διάρκεια ζωής των σκαφών, που χρησιμοποιούνται. Τώρα το ρωσική διαστημικό πρόγραμμα διέρχεται μια συστημική κρίση. Πρόκειται και για τη φθορά του εξοπλισμού και απουσία ειδικευμένου προσωπικού, και, τέλος, η απουσία ενός σαφώς διατυπωμένου στόχου της διαστημικής δραστηριότητας. Εάν το τελευταίο πρόβλημα παρουσίασης στην κυβέρνηση της Στρατηγικής είναι δυνατόν να λυθεί, τότε τα πρώτα δύο «σέρνουν» μαζί τους την αναγκαιότητα αποκατάστασης της ποιοτικής προετοιμασίας μηχανικών και η δημιουργία ίδιας παραγωγικής βάσης. Και αυτό δεν είναι γρήγορες διαδικασίες. Πραγματικό αποτέλεσμα μπορεί να αναμένεται, κατά πάσα πιθανότητα, όχι νωρίτερα από το 2020, εαν η χρηματοδότηση θα είναι επαρκής. Όλοι αυτοί οι στόχοι, σε περίπτωση επαρκούς χρηματοδότησης των αντίστοιχων εργασιών είναι κατορθωτοί,- θεωρούν οι ειδικοί. Εξάλλου, το εν λόγω φάσμα των καθηκόντων έχει μόνο σκιαγραφηθεί. Δεν είναι ακόμα πρόγραμμα, αλλά μόνο μία γενική στρατηγική, την οποία οι επικριτές παρομοιάζουν με το ζωμό, στο οποίο έχουν ριχθεί όλα τα λαχανικά αμέσως. Επισημαίνουν την ασάφεια των δηλωμένων πηγών χρηματοδότησης. Δηλαδή των χορηγήσεων του προϋπολογισμού και εκτός προϋπολογισμού. Εν τω μεταξύ, τέτοια μεικτή αρχή χρησιμοποιείται από καιρό σε διάφορους κλάδους. Όσον αφορά το Διάστημα, οι επιχειρηματίες της Ρωσίας δεν σπεύδουν προς το παρόν να κάνουν επενδύσεις σ΄αυτό τον τομέα, αν και όποιοι εργάζονται για το μέλλον, είναι έτοιμοι να μελετήσουν και τέτοια σχέδια,- θεωρεί ο Αλεξάντρ Ζελεζνιακόφ, ακαδημαϊκός της Ρωσικής Ακαδημίας Κοσμοναυτικής. -Περνούν οι καιροί, όταν οι επενδυτές υπολόγιζαν να πάρουν ανταπόδοση μέσα σε 1-3 χρόνια. Οι πιο διορατικοί αρχίζουν να κάνουν επενδύσεις σε μακροπρόθεσμα σχέδια. Αν δημιουργηθεί το απαραίτητο επενδυτικό κλίμα, τότε να βρεθούν και τέτοιοι επενδυτές. Το κράτος ωστόσο χρειάζεται να συνεργάζεται μαζί τους πάνω σε ισότιμη βάση και να μοιράζεται μαζί τους τόσο τις δαπάνες, όσο και το κέρδος. Μόνο τότε θα είναι δυνατή η προσέλκυση των ιδιωτικών επενδύσεων,- παρατήρησε ο Αλέξάντρ Ζελεζνιακόφ. Σε οποιαδηποτε περίπτωση υπάρχει λόγος για αισιοδοξία: είναι καταφανές το γεγονός της απότομης αύξησης της χρηματοδότησης του διαστημικού τομέα στη Ρωσία τα τελευταία χρόνια. Αρκεί να συγκρίνουμε το ύψος των κονδυλίων που διατίθενται για το ειρηνικό Διάστημα στις ΗΠΑ και τη Ρωσία για να δούμε ότι πριν από 10 χρόνια η διαφορά ήταν τεράστια. Τότε τα κονδύλια των ΗΠΑ ήταν μεγαλύτερα κατά 25 φορές, ενώ σήμερα- μόνο κατά 4 φορές. Ο προϋπολογισμός της Ρωσικής Υπηρεσίας Διαστήματος το 2012 ανέρχεται σε περίπου 140 δισεκατομμύρια ρούβλια, ποσό που πρέπει να αυξηθεί προς το 2014 έως τα 174 δισεκατομμύρια ρούβλια. Άρα η γενική τάση είναι ενθαρρυντική. RUSSIAN FEDERAL SPACE AGENCY - ROSCOSMOS Schepkina st. 42, Moscow, Russia, 107996 Fax: (495) 688-90-63, (499) 975-44-67 www.federalspace.ru www.roscosmos.ru Τα αστραφτερά γαλαξιακά κοσμήματα. Το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble έστειλε μια εντυπωσιακή φωτογραφία του αστρικού σμήνους Messier 9 που αποτελείται από εκατοντάδες χιλιάδες λαμπρά άστρα. Η NASA έδωσε στη δημοσιότητα μια ακόμη καταπληκτική φωτογραφία που τράβηξε το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble. Το τηλεσκόπιο εστίασε στο αστρικό σμήνος Messier 9 που βρίσκεται στο κέντρο του γαλαξία μας και αποτελείται από εκατοντάδες χιλιάδες λαμπρά άστρα. Οι επιστήμονες τα χαρακτηρίζουν ως «αστραφτερά κοσμήματα». Το Messier 9 βρίσκεται σε απόσταση 25 χιλιάδων ετών φωτός από εμάς και έχει χαρακτηριστικό σφαιρικό σχήμα. Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι στο Messier 9 βρίσκονται ορισμένα από τα αρχαιότερα άστρα του Γαλαξία. Το Hubble κατάφερε να καταγράψει περισσότερα από 250 χιλιάδες άστρα του σμήνους.

Ραντεβού για το σούπερ τηλεσκόπιο. Στις 3 Απριλίου θα συναντηθούν στο Αμστερνταμ οι επιτελείς του SKA, ενός νέου σούπερ επίγειου τηλεσκοπίου, για να συζητήσουν τις τελικές λεπτομέρειες της κατασκευής του. Στην πραγματικότητα δεν πρόκειται για ένα (μονό) τηλεσκόπιο αλλά για ένα παρατηρητήριο που θα συνδυάζει την ισχύ χιλιάδων ραδιοτηλεσκοπίων. Στην κατασκευή του συμμετέχουν 67 οργανισμοί και πανεπιστήμια από 20 χώρες και, αν όλα πάνε σύμφωνα με τον σχεδιασμό, η κατασκευή της εγκατάστασης θα ξεκινήσει το 2016 με τη Νότιο Αφρική και την Αυστραλία να είναι οι επικρατέστερες περιοχές για να την φιλοξενήσουν. Το νέο τηλεσκόπιο. Το SKA θα αποτελείται από μια συστοιχία περίπου 3 χιλιάδων ραδιοτηλεσκοπίων διαμέτρου 15 μέτρων το καθένα. Τα τηλεσκόπια θα είναι τοποθετημένα το ένα δίπλα στο άλλο σε μια έκταση ίση με 200 γήπεδα ποδοσφαίρου. Το συνολικό άνοιγμά τους θα είναι ένα τετραγωνικό χιλιόμετρο και γι αυτό το σούπερ τηλεσκόπιο που θα προκύψει τελικά έλαβε την ονομασία Square Kilometer Array (SKA). Στο SKA θα είναι συνδεδεμένοι περί τους 100 σταθμούς παρατήρησης. Από αυτούς οι 25 θα βρίσκονται συγκεντρωμένοι σε έναν πυρήνα διαμέτρου 5 χιλιομέτρων, άλλοι 25 σε έναν μεγαλύτερο κύκλο 50 χιλιομέτρων και οι υπόλοιποι 50 σε μια μεγάλη περιοχή ακτίνας 3.000 χιλιομέτρων. Το SKA θα επιτρέψει στους επιστήμονες να εντοπίσουν και να μελετήσουν δισεκατομμύρια γαλαξίες αλλά και να ελέγξουν την ακρίβεια των θεωριών του Αϊνστάιν. Τα τηλεσκόπια θα είναι συνδεδεμένα μεταξύ τους με ένα πανίσχυρο σύστημα τηλεπικοινωνιών, που θα αποτελείται από οπτικές ίνες. Είναι χαρακτηριστικό ότι η ποσότητα των καλωδίων που θα απαιτηθούν για να λειτουργήσει το τηλεσκόπιο είναι τόσο μεγάλη που αν ξεδίπλωναν θα μπορούσαν να «τυλίξουν» τη Γη και μάλιστα δύο φορές! Εξίσου εντυπωσιακή θα είναι και η παραγωγή δεδομένων. Το SKA θα παράγει πολλά Petabits/δευτερόλεπτο, ένα petabit ισούται με ένα τετράκις εκατομμύρια bits. Η ποσότητα των δεδομένων που θα παράγει ημερησίως το SKA θα είναι 100 φορές μεγαλύτερη από εκείνη της κίνησης στο Internet σε παγκόσμιο επίπεδο και αρκετή για να γεμίζουν 15 εκατομμύρια iPod 64GB. Οπως είναι ευνόητο ο υπολογιστής που θα υποδέχεται και θα επεξεργάζεται αυτό τον καθημερινό ωκεανό δεδομένων θα είναι ένας υπερυπολογιστής. Οι επιτελείς του εγχειρήματος στοχεύουν στη δημιουργία του πιο ισχυρού υπολογιστή στον κόσμο που θα μπορεί να πραγματοποιεί ένα τρισεκατομμύριο υπολογισμούς/δευτερόλεπτο. (Να η ανάγκη για κβαντικούς υπολογιστές!!!) http://www.astrovox.gr/forum/viewtopic.php?t=13757 Σχόλιο:Παρα πολύ μεγάλο εργο και εδω φαίνεται η αξια της συνεργασίας (συμμετέχουν 67 οργανισμοί και πανεπιστήμια από 20 χώρες )και τα θετικά της παγκοσμιοποιήσης στην ερευνα.(Βλέπε και CERN) http://www.skatelescope.org/

Ένα πλανητικό σύστημα από την Αυγή του Κόσμου. Αστρονόμοι υποστηρίζουν ότι ανακάλυψαν τους αρχαιότερους γνωστούς πλανήτες, οι οποίοι γεννήθηκαν κατά την «αυγή» του σύμπαντος. Με περισσότερους από 750 γνωστούς εξωπλανήτες αυτοί παρουσιάζουν ένα πρόσθετο ενδιαφέρον για τους επιστήμονες. Το ηλιακό μας σύστημα πιστεύεται ότι δημιουργήθηκε πριν από περίπου 12,8 δισεκατομμύρια χρόνια, λίγες εκατοντάδες εκατομμύρια χρόνια μετά από τη Μεγάλη Έκρηξη. Οι δύο εξωπλανήτες βρίσκονται στα όρια του Γαλαξία, σε απόσταση 375 ετών φωτός από τη Γη, όμως το άστρο τους γεννήθηκε όταν ο γαλαξίας μας βρισκόταν ακόμη στο στάδιο της δημιουργίας. Υπάρχει πιθανότητα οι πλανήτες να είναι νεώτεροι, εάν σχηματίστηκαν πολύ αργότερα από το άστρο τους, όμως κάτι τέτοιο είναι πολύ δύσκολο, σύμφωνα με την ερευνητική ομάδα του Ινστιτούτου Αστρονομίας Μαξ Πλανκ, στη Χαϊδελβέργη της Γερμανίας. «Συνήθως οι πλανήτες δημιουργούνται σχεδόν αμέσως μετά το σχηματισμό του άστρου», εξηγεί ο επικεφαλής της Johny Setiawan. «Οι πλανήτες δεύτερης γενιάς θα μπορούσαν να σχηματιστούν και μετά το θάνατο του άστρου, όμως κάτι τέτοιο παραμένει υπό συζήτηση». Με τη βοήθεια ενός γιγαντιαίου τηλεσκοπίου στη Χιλή, οι επιστήμονες εντόπισαν τους δύο πλανήτες που βρίσκονται σε τροχιά γύρω από το άστρο HIP 11952, στον αστερισμό του Κήτους. Ο ένας από τους δύο πλανήτες - ο HIP 11952c – είναι στο μέγεθος του Δία και ο άλλος – ο HIP 11952b – έχει περίπου το τριπλάσιο μέγεθος. Ολοκληρώνουν μια τροχιά γύρω από τον ήλιο τους κάθε 7 ημέρες και 9,5 μήνες, αντίστοιχα. Νέα δεδομένα; Η ανακάλυψη καταδεικνύει, σύμφωνα με τους ερευνητές, ότι ο σχηματισμός πλανητών στις απαρχές του Σύμπαντος ήταν εφικτός παρά το γεγονός ότι τα άστρα ήταν τότε φτωχά σε μεταλλικά στοιχεία, δηλαδή δεν περιείχαν στοιχεία βαρύτερα από το υδρογόνο και το ήλιο. Στην περίπτωση του HIP 11952, «η περιεκτικότητά του σε σίδηρο ανέρχεται μόλις στο 1% αυτής του δικού μας ήλιου», λέει ο Johny Setiawan. Η ιδέα του σχηματισμού πλανητών κατ’ αυτόν τον τρόπο έρχεται σε αντιδιαστολή με την ευρέως αποδεκτή θεωρία της επαύξησης, κατά την οποία η δημιουργία πλανητών, συμπεριλαμβανομένων γιγάντων αερίων όπως ο Κρόνος και ο Δίας- προϋποθέτει την ύπαρξη βαρέων στοιχείων. Όπως ωστόσο εκτιμά ο ερευνητής, το μοντέλο της επαύξησης ενδέχεται να έχει επικρατήσει επειδή οι κυνηγοί πλανητών αναζητούν ως επί το πλείστον νεώτερα άστρα που μοιάζουν με τον Ήλιο. Ημερομηνία λήξης. Παρότι οι δύο πλανήτες κατόρθωσαν να ζήσουν σχεδόν 13 δισεκατομμύρια χρόνια, ο Setiawan και οι συνάδελφοί του πιστεύουν ότι κάποια στιγμή θα έρθει και γι’ αυτούς το πλήρωμα του χρόνου. Το άστρο τους θα μετατραπεί σε κόκκινο γίγαντα – όπως συμβαίνει στα άστρα που μοιάζουν με τον Ήλιο- στάδιο κατά το οποίο θα γίνει πολύ μεγαλύτερο και πιθανότατα θα «καταπιεί» όσους πλανήτες βρίσκονται κοντά του.

Το Cassini καταγράφει τους θεαματικούς πίδακες πάγου και υδρατμών του Εγκέλαδου. Το σκάφος «Κασίνι» έκανε ένα νέο κοντινό πέρασμα από το νότιο πόλο του Εγκέλαδου, του δορυφόρου του Κρόνου, ενισχύοντας την πεποίθηση των επιστημόνων ότι διαθέτει ένα υπόγειο ωκεανό υγρού νερού. Το πέρασμα έγινε, σύμφωνα με το BBC, σε υψόμετρο 74 χιλιομέτρων και το σκάφος μπόρεσε να μελετήσει από κοντά τους θεαματικούς πίδακες πάγου και υδρατμών που ξεπηδάνε από τους πόλους του δορυφόρου. Τα έως τώρα στοιχεία δείχνουν ότι αυτοί οι πίδακες, που ξεπηδάνε με ορμή προς το διάστημα μέσα από μεγάλες σχισμές στο έδαφος, τροφοδοτούνται από ένα ωκεανό που βρίσκεται κάτω από την παγωμένη επιφάνεια του Εγκέλαδου. Οι επιστήμονες έχουν εντοπίσει άλατα μέσα στους περίεργους πίδακες, κάτι που δείχνει ότι πιθανότατα ο υπόγειος ωκεανός βρίσκεται σε επαφή με τα πετρώματα στο εσωτερικό του δορυφόρου. Αυτό καθιστά τον Εγκέλαδο ένα σημαντικό στόχο για την αναζήτηση εξωγήινων μορφών ζωής, καθώς τα πετρώματα είναι πιθανό ότι τροφοδοτούν το νερό με χημικά συστατικά που είναι ζωτικά για την ανάπτυξη ζωής. Οι ερευνητές, που παρουσίασαν σε αστρονομικό συνέδριο τα νέα στοιχεία, με επικεφαλής τον Τέρι Χέρφορντ του Εργαστηρίου Αεριοπροώθησης (JPL) της NASA, πιστεύουν ότι η δημιουργία των πιδάκων σχετίζεται με τη βαρυτική επίδραση που ασκεί ο Κρόνος πάνω στο δορυφόρο του, όμως δεν είναι βέβαιοι ότι αυτή η εξήγηση αρκεί. Ο Εγκέλαδος περιφέρεται γύρω από τον μητρικό πλανήτη του σε μία παραμορφωμένη οβάλ τροχιά, γεγονός που οδηγεί σε σημαντική διαχρονική αυξομείωση της βαρυτικής επίδρασης, την οποία δέχεται από τον γιγάντιο Κρόνο. Η επίδραση αυτή συμπιέζει περιοδικά το εσωτερικό του Εγκέλαδου δημιουργώντας περιοχές με μεγάλη θερμότητα και έντονη γεωλογική δραστηριότητα, με συνέπεια, μεταξύ άλλων, να εκτινάσσονται οι πίδακες του νερού από επιφανειακές ρωγμές. Το νέο κοντινό πέρασμα του «Κασίνι» (που αποτελεί κοινή αποστολή της αμερικανικής NASA και της ευρωπαϊκής ESA) από τον δορυφόρο θα γίνει τον Οκτώβριο του 2015. Το σκάφος έφθασε για πρώτη φορά στο σύστημα του Κρόνου το 2004 και έκτοτε μελετά τον ίδιο και τους δορυφόρους του.

Διαστημικό "σκουπίδι" απείλησε τον Διαστημικό Σταθμό. Σε κάψουλες διαφυγής βρήκε προσωρινά καταφύγιο το πλήρωμα του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού (ΔΔΣ) το βράδυ της Παρασκευής, καθώς υπήρχε κίνδυνος σύγκρουσης του σταθμού με διαστημικό σκουπίδι. Σύμφωνα με τη ΝΑSA περίπου 20000 διαστημικά σκουπίδια βρίσκονται σε τροχιά γύρω από τη Γη. Το διαστημικό σκουπίδι - ένα κομμάτι από ρωσικό πύραυλο - εντοπίστηκε την Παρασκευή, οπότε και ήταν πλέον αργά για να μετακινηθεί ο ΔΔΣ. Η NASA δήλωσε ότι το κομμάτι αυτό δεν ήταν πολύ κοντά στον διαστημικό σταθμό για να αποτελέσει απειλή, παρ’ όλα αυτά, προτίμησε να προχωρήση στη λήψη προληπτικών μέτρων. Είναι η τρίτη φορά σε 12 χρόνια που ο ΔΔΣ έρχεται αντιμέτωπος με τον κίνδυνο σύγκρουσης με διαστημικό σκουπίδι. Σημειώνεται ότι το πλήρωμα του ΔΔΣ στελεχώνεται από τρεις Ρώσους, δύο Αμερικανούς και έναν Ιάπωνα αστροναύτη. http://www.bbc.co.uk/news/science-environment-17497766 Η εκτόξευση του διαστημικού μεταγωγικού ΑΤV 3. Η εκτόξευση εγινε από την Ευρωπαϊκή Διαστημική Υπηρεσία (ESA) που θα ανεφοδιάσει τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. To μεταγωγικό ATV (Αυτοματοποιημένο Όχημα Μεταφοράς) τοποθετημένο στην κορυφή ενός πυραύλου τύπου Ariane 5, εκτοξεύτηκε από το Κουρού της Γαλλικής Γουιάνας. Η σύνδεση του μεταγωγικού Edoardo Amaldi με τον σταθμό έχει προγραμματιστεί για τις 29 Μαρτίου. Το σκάφος θα φέρει στο ΔΔΣ καύσιμα, νερό, οξυγόνο, τρόφιμα και άλλα φορτία. Ίσως το πιο πολύτιμο μέρος του φορτίου είναι η εγκατάσταση μεταφοράς υγρών, το πιο σημαντικό μέρος της ανακύκλωσης ούρων σε πόσιμο νερό. Τώρα στον σταθμό υπάρχει μόνο μία τέτοια εγκατάσταση. Στην περίπτωση βλάβης οι αστροναύτες θα είναι εξασφαλισμένοι με νερό για αρκετό καιρό, όμως η πλήρης χρήση του ΔΔΣ θα είναι αδύνατη. Ένα βίντεο αφιερωμένο στον Youri Gagarine. Youri Gagarine (9 Μαρτίου 1934 –27 Μαρτίου 1968) http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%93%CE%B9%CE%BF%CF%8D%CF%81%CE%B9_%CE%93%CE%BA%CE%B1%CE%B3%CE%BA%CE%AC%CF%81%CE%B9%CE%BD 9 λεπτά με τα εντυπωσιακότερα πλάνα από τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό http://en.wikipedia.org/wiki/International_Space_Station και μουσικό υπόβαθρο Brian Eno http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9C%CF%80%CF%81%CE%AC%CE%B9%CE%B1%CE%BD_%CE%8A%CE%BD%CE%BF - Stars. Μικρές ειδήσεις. O πρώτος σοβιετικός μετεωρολογικός δορυφόρος«Μετεόρ-1» επιστρέφει στη Γη τα ξημερώματα της Τρίτης. Ο πρώτος σοβιετικός μετεωρολογικός δορυφόρος «Μετεόρ-1», ο οποίος εκτοξεύτηκε 43 χρόνια πριν, τα ξημερώματα της Τρίτης θα περάσει στα πυκνά στρώματα της ατμόσφαιρας, αναφέρουν τα στοιχεία, που παραθέτονται στην εξειδικευμένη ιστοσελίδα του Στρατηγικού σχεδιασμού των ΗΠΑ. Σύμφωνα με αυτά τα στοιχεία, ο δορυφόρος θ΄αρχίσει να πέφτει στις 03.13 της Τρίτης, 27 Μαρτίου,( συν-πλην 8 ώρες). Αν περάσει στην ατμόσφαιρα ακριβώς στη μέση αυτού του χρονικού διαστήματος, τότε το σημείο εισόδου θα βρίσκεται στον Ινδικό ωκεανό, μερικές εκατοντάδες χιλιόμετρα νότια της Σρι-Λάνκα. Ο «Μετεόρ-1» εκτοξεύτηκε από το κοσμοδρόμιο Πλισέτσκ στις 26 Μαρτίου του 1969. Έγινε ο πρώτος άρτιος μετεωρολογικός δορυφόρος. Ο δορυφόρος Intelsat-22 τοποθετήθηκε σε καθορισμένη τροχιά. Ο δορυφόρος τηλεπικοινωνίας Intelsat-22, που εκτοξεύτηκε την περασμένη Κυριακή από το κοσμοδρόμιο Μπαϊκονούρ με τη βοήθεια του πυραύλου-φορέα Proton-M τοποθετήθηκε σε καθορισμένη τροχιά,-ανακοίνωσε εκπρόσωπος της Υπηρεσείας Διαστήματος της Ρωσίας (Ροσκόσμος). Ο διαστημικός δορυφόρος Intelsat-22, βάρους 6,4 τόνων κατασκευάστηκε από την εταιρεία Boeing Space and Intelligence Systems με παραγγελία του διεθνούς διαχειριστή τηλεπικοινωνίας Intelsat Corp. Ο δορυφόρος θα χρησιμοποιείται για την εξασφάλιση της τηλεπικοινωνίας μεταξύ των χρηστών της Αφρικής, της Νοτιοανατολικής Ασίας, της Μέσης Ανατολής, με τη δυνατότητα αποκατάστασης επικοινωνίας με την Ευρώπη. Δορυφόρος επικοινωνίας, που δεν μπήκε σε τροχιά, βυθίστηκε στον Ειρηνικό. Ο δορυφόρος επικοινωνίας «Express-AM4», που δεν μπήκε στην προβλεπόμενη τροχιά βυθίστηκε σήμερα στον Ειρηνικό ωκεανό. Όπως ανακοίνωσε η Ομοσπονδιακή Διαστημική Υπηρεσία (Ροσκόσμος) στις 17:32 ώρα Μόσχας (16:32 ώρα Ελλάδας) ολοκληρώθηκε η κατευθυνόμενη από τη Γη επιχείρηση απόσυρσης του δορυφόρου από την τροχιά και όσα θραύσματά του δεν κάηκαν στην ατμόσφαιρα έφθασαν την επιφάνεια της γης στο βόρειο τμήμα της λεκάνης του Ειρηνικού ωκεανού. Η ζώνη αυτή είχε εγκαίρως κηρυχθεί απαγορευμένη για πλοία και ιπτάμενα σκάφη. Ο δορυφόρος που κόστισε περίπου 300 εκατ. δολάρια και προοριζόταν για την παροχή πακέτου πολλαπλών υπηρεσιών: ψηφιακής τηλεοπτικής μετάδοσης, τηλεφωνίας, βιντεοεπικοινωνίας, μεταφοράς δεδομένων, πρόσβασης στο Διαδίκτυο. Μυστηριώδη αντικείμενα στην άκρη του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος. Στην φωτογραφία οι πρόσφατα ανακαλυφθείσες φυσαλίδες ακτίνων γάμμα εκτείνονται 50.000 έτη φωτός, ή περίπου το μισό της διαμέτρου του Γαλαξία μας, όπως φαίνεται σε αυτήν την εικόνα. Υπαινιγμοί για τις άκρες των φυσαλίδων παρατηρήθηκαν για πρώτη φορά σε ακτίνες Χ (με το μπλε χρώμα), με το Παρατηρητήριο ROSAT στη δεκαετία του 1990. Το Fermi χαρτογράφησε τις ακτίνες γάμμα (σε χρώμα ματζέντα) οι οποίες εκτείνονται πολύ μακρύτερα από το επίπεδο του Γαλαξία. Επίσης μια γιγαντιαίο δομή ακτίνων γάμμα ανακαλύφθηκε από την επεξεργασία των δεδομένων όλου του ουρανού που βρήκε το Παρατηρητήριο Fermi, σε ενέργειες από 1 έως 10 δισεκατομμύρια ηλεκτρονιοβόλτ Το χαρακτηριστικό σχήμα σαν αλτήρας (στο κέντρο) προκύπτει από το γαλαξιακό κέντρο και εκτείνεται 50 μοίρες βόρεια και νότια από το επίπεδο του Γαλαξία μας, από τον αστερισμό της Παρθένου έως τον αστερισμό του Ερωδιού (Grus). Το... Ηλιοφέγγαρο. Μια εντυπωσιακή αλλά και σπάνια εικόνα του Ηλιου κατέγραψε ο δορυφόρος SDO που μελετά το μητρικό μας άστρο. Με την πρώτη ματιά η φωτογραφία μοιάζει σαν μια επεξεργασμένη εικόνα της Σελήνης ώστε να μοιάζει με τον Ηλιο. Αν κάποιος την παρατηρήσει καλύτερα θα δει ότι το μαύρο κενό δεν είναι τίποτε άλλο από την σκιά της Σελήνης η οποία κατά την κίνηση της μπαίνει ανάμεσα στον Ηλιο και τον δορυφόρο SDO, δημιουργώντας μια μερική έκλειψη ορατή βεβαίως μόνο από το Διάστημα. Η αποτύπωση του φαινομένου δεν έχει μόνο καλλιτεχνική αξία, αλλά βοηθά και τους επιστήμονες να μελετήσουν τα χαρακτηριστικά του τηλεσκοπίου τους που βρίσκεται σε τροχιά και να κάνουν τις απαραίτητες προσαρμογές.[/b]

Λίγο πιο κοντά στην πυρηνική σύντηξη. Στην Εθνική Εγκατάσταση Ανάφλεξης (NIF) του Εθνικού Εργαστηρίου Lawrence Livermore των ΗΠΑ έγινε πριν λίγες μέρες ένα σημαντικό βήμα στην προσπάθεια επίτευξης της πυρηνικής σύντηξης. Οι επιστήμονες κατάφεραν να παραγάγουν ένα παλμό λέιζερ η ισχύς του οποίου ήταν 1,8 megajoules (1,875 για την ακρίβεια). «Είναι συναρπαστικό, κάτι ανάλογο με το σπάσιμο του φράγματος του ήχου» αναφέρει ο Εντουαρτν Μόζες, επικεφαλής του NIF. Το NIF Το NIF (National Ignition Facility) έχει μέγεθος ενός γηπέδου ποδοσφαίρου και αποτελείται από 192 ξεχωριστές ακτίνες λέιζερ, η κάθε μια από τις οποίες ταξιδεύουν με ταχύτητα περίπου 300 μέτρων σε ένα χιλιοστό του δευτερολέπτου, για να συγκλίνουν ταυτόχρονα στον στόχο, δημιουργώντας θερμοκρασίες και πιέσεις που μόνο στους πυρήνες των άστρων υπάρχουν. Επόμενος στόχος των ερευνητών στο NIF είναι να καταφέρουν μέχρι το τέλος του έτους να παραγάγουν ένα παλμό λέιζερ ισχύος 2 MJ. Οι επιτελείς του Εθνικού Εργαστηρίου έχουν αποφασίσει τη δημιουργία μιας ακόμη πιο ισχυρής εγκατάστασης λέιζερ. Θα την ονομάσουν LIFE (Laser Inertial Fusion Energy) και θα ενισχύσει την προσπάθεια επίτευξης της πυρηνικής σύντηξης.