Δροσος Γεωργιος

Είμαστε όλοι εξωγήινοι; Μια νέα μελέτη που υπογράφει ομάδα επιστημόνων του Πανεπιστημίου Πρίνστον στις ΗΠΑ στηρίζει τη θεωρία της λιθοσπερμίας σύμφωνα με την οποία η ζωή στη Γη έφτασε από το Διάστημα. Κάθε φορά που στην επιφάνεια ενός πλανήτη πέφτει ένας μεγάλος αστεροειδής πολλά μικρά και μεγάλα κομμάτια εδάφους και πετρωμάτων εκτοξεύονται στο Διάστημα. Το ίδιο συμβαίνει και σε πολύ μεγάλες ηφαιστειακές εκρήξεις. Η θεωρία της λιθοσπερμίας εδράζεται στην άποψη ότι τόσο σε πλανήτες του δικού μας ηλιακού συστήματος όσο και σε πλανήτες άλλων ηλιακών συστημάτων υπήρχαν μικροβιακές μορφές ζωής που βρίσκονταν πάνω στα κομμάτια του εδάφους που εκτοξεύονταν στο Διάστημα. Οι θιασώτες της θεωρίας υποστηρίζουν ότι αυτά τα μικρόβια ήταν τόσο ανθεκτικά ώστε κατάφεραν να επιζήσουν τόσο κατά τη διάρκεια των τρομερών συγκρούσεων ή εκρήξεων όσο και, στη συνέχεια, στις ακραίες συνθήκες του Διαστήματος. Ετσι όταν πριν από μερικά δισεκατομμύρια έτη κάποιοι από αυτούς τους διαστημικούς βράχους έπεσαν στη Γη έφεραν μαζί τους και αυτές τις μορφές ζωής οι οποίες άρχισαν να προσαρμόζονται και να εξελίσσονται πλέον στις γήινες συνθήκες. Η μελέτη των ερευνητών του Πανεπιστημίου του Πρίνστον δείχνει ότι τα μικρόβια θα μπορούσαν να επιβιώσουν στο δύσκολο και μακρύ ταξίδι μέσα στο Διάστημα παρά την έκθεσή τους σε υψηλά επίπεδα κοσμικής ακτινοβολίας. «Η εργασία μας είναι ίσως η πρώτη που δείχνει ότι η λιθοσπερμία είναι ένα πολύ πιθανό σενάριο. Αν αυτός ο μηχανισμός πράγματι υφίσταται αυτό σημαίνει ότι μπορεί να συνδέεται με τη ζωή όχι μόνο στη Γη αλλά σε όλο το Σύμπαν» αναφέρει ο Εντουαρντ Μπελμπρούνο, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας. Αν η θεωρία της λιθοσπερμίας επιβεβαιωθεί αυτό θα σημαίνει ότι η ζωή στο Σύμπαν θα έχει κοινά χαρακτηριστικά με αυτά της ζωής στη Γη. Η έρευνα δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Astrobiology».

Ιάπωνες επιστήμονες δηλώνουν πως δημιούργησαν το στοιχείο Νο 113 του Περιοδικού Πίνακα. Επιστήμονες στην Ιαπωνία δηλώνουν βέβαιοι ότι τελικά κατάφεραν να δημιουργήσουν το έως σήμερα χημικό στοιχείο «φάντασμα» του Περιοδικού Πίνακα, το υπ’ αριθμόν 113. Πρόκειται για ένα ακόμα βαρύ άτομο με 113 πρωτόνια στον πυρήνα του, μια μορφή ύλης που δεν υπάρχει με φυσικό τρόπο στη Γη, αλλά μπορεί να δημιουργηθεί φευγαλέα μόνο στο εργαστήριο. Όμως άλλοι επιστήμονες εμφανίζονται επιφυλακτικοί κατά πόσο όντως οι ιάπωνες ερευνητές κατάφεραν να δημιουργήσουν το ασταθές στοιχείο. Ολοένα και πιο βαριά συνθετικά χημικά στοιχεία έρχονται να προστεθούν στον Περιοδικό Πίνακα τα τελευταία χρόνια, με πιο βαρύ μέχρι σήμερα το Νο 118. Όμως στις προηγούμενες θέσεις του Πίνακα υπάρχουν ακόμα κενά, όπως στο Νο 113, καθώς το εν λόγω στοιχείο έχει αποδειχτεί, εδώ και εννέα χρόνια ερευνών, πολύ δύσκολο να δημιουργηθεί. Τώρα οι ερευνητές του ιαπωνικού επιστημονικού κέντρου - επιταχυντή RIKEN, με επικεφαλής τον Κοσούκε Μορίτα, σύμφωνα με το «Science», ανακοίνωσαν επισήμως ότι το πέτυχαν και έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό της Ιαπωνικής Εταιρίας Φυσικής. Αν και το άκρως ασταθές στοιχείο αμέσως μετά τη δημιουργία του αποσυντέθηκε, οι ιάπωνες επιστήμονες ανέφεραν ότι άφησε πίσω του αρκετά δεδομένα που στοιχειοθετούν πειστικά την ύπαρξή του. Όμως, δεν είναι όλοι εκτός Ιαπωνίας το ίδιο πεισμένοι. Μάλιστα το ρωσικό ερευνητικό κέντρο - επιταχυντής της Ντούμπνα έχει επίσης ισχυριστεί ότι βρήκε το στοιχείο 113 και μάλιστα από το 2003, ισχυρισμός που δεν έγινε τότε δεκτός, αλλά τώρα οι ρώσοι επιστήμονες προσκόμισαν νέα στοιχεία. Η τελική κρίση ανήκει, όπως πάντα, στις δύο Διεθνείς Ενώσεις Καθαρής και Εφαρμοσμένης Χημείας (IUPAC) και Φυσικής (IUPAP). Αν πάντως η ιαπωνική -και όχι η παλαιότερη ρωσική- ανακάλυψη επιβεβαιωθεί, θα είναι η πρώτη φορά που η Ιαπωνία ανακαλύπτει ένα νέο χημικό στοιχείο και έτσι θα είναι γενικότερα η πρώτη ασιατική χώρα που θα έχει δικαίωμα να το «βαφτίσει». Μέχρι τώρα μόνο ερευνητικά κέντρα από τις ΗΠΑ, τη Ρωσία και τη Γερμανία έχουν κάνει ανάλογες ανακαλύψεις και είχαν την ευκαιρία να δώσουν όνομα στα νέα στοιχεία του Περιοδικού Πίνακα. Μάλιστα ο Μορίτα και οι συνεργάτες του δήλωσαν ότι τώρα «βάζουν πλώρη» για την ανακάλυψη του στοιχείου 119 - αλλά και πέρα από αυτό. Για να δημιουργήσουν το στοιχείο 113, οι Ιάπωνες ερευνητές προκάλεσαν σύγκρουση πυρήνων ψευδαργύρου (με 30 πρωτόνια ο καθένας) με ένα λεπτό στρώμα βισμουθίου (με 83 πρωτόνια). Αμέσως μετά τη φευγαλέα δημιουργία του, το στοιχείο 113 αποσυντέθηκε, καθώς απέβαλε σωματίδια άλφα που περιέχουν το καθένα δύο πρωτόνια και δύο νετρόνια. Αυτή η διαδικασία επαναλήφθηκε έξι φορές, με συνέπεια το στοιχείο 113 σταδιακά να μετατραπεί στα ελαφρύτερα στοιχεία 109, 107, 105, 103 και, τελικά, το 101. Το πιο απλό χημικό στοιχείο στο σύμπαν είναι το υδρογόνο, το άτομο του οποίου έχει μόνο ένα πρωτόνιο. Όσα περισσότερα πρωτόνια και νετρόνια συγκεντρώνονται στον πυρήνα ενός ατόμου, τόσο αυτός γίνεται πιο ασταθής. Οι επιστήμονες αναρωτιούνται αν υπάρχει κάποιο όριο τελικά στο πόσο μεγάλο και βαρύ μπορεί να είναι ένα άτομο. Όλα τα στοιχεία με ατομικό αριθμό (δηλαδή αριθμό πρωτονίων στον πυρήνα) πάνω από 92 (ουράνιο) δεν υπάρχουν στη Φύση και παράγονται στα επιστημονικά εργαστήρια. Το πρώτο συνθετικό χημικό στοιχείο δημιουργήθηκε το 1940 και μέχρι σήμερα συνολικά 20 έχουν ανακαλυφθεί και προστεθεί στον Περιοδικό Πίνακα. Τα δύο πιο πρόσφατα στοιχεία είναι τα στοιχεία 114 και 116, που ανακαλύφθηκαν με τη συνεργασία ΗΠΑ και Ρωσίας. Όλα ανεξαιρέτως τα βαριά στοιχεία είναι πολύ ασταθή και έχουν διάρκεια ζωής το πολύ λίγα δευτερόλεπτα, προτού διασπαστούν σε πιο απλά στοιχεία. Τα σχετικά χρονοβόρα πειράματα γίνονται μόνο με τη βοήθεια επιταχυντών ή πυρηνικών αντιδραστήρων. Λιβερμόριο και Φλερόβιο, τα δύο νέα χημικά στοιχεία στον Περιοδικό Πίνακα.(13/6/2012) http://www.astrovox.gr/forum/viewtopic.php?t=6619&start=810

O νέος κομήτης ISON ορατός και στο φως της ημέρας το φθινόπωρο του 2013 Ένας κομήτης που εντοπίστηκε πριν από λίγες μέρες από αστρονόμους στη Ρωσία φαίνεται ότι θα γίνει τόσο λαμπρός στα τέλη του 2013 ώστε θα είναι ορατός ακόμα και στο φως της ημέρας. Η τροχιά στην οποία κινείται η διαστημική χιονόμπαλα, επισημαίνουν οι ερευνητές, παρουσιάζει σημαντικές ομοιότητες με την τροχιά του «Μεγάλου Κομήτη του 1680», ο οποίος έγινε ορατός στη διάρκεια της ημέρα και σχημάτισε μια ουρά με φαινόμενο μήκος μεγαλύτερο από το πλάτος της Σελήνης. Η ομοιότητα των τροχιών υποδεικνύει ότι τα δύο σώματα σχετίζονται ή ότι πρόκειται για τον ίδιο κομήτη, αναφέρει το Space.com. O νέος κομήτης, με την ονομασία Comet ISON ή C/2012 S1, εντοπίστηκε το περασμένο Σαββατοκύριακο με τηλεσκόπιο του Διεθνούς Επιστημονικού Οπτικού Δικτύου (ISON) κοντά στο Κισλοβόντσκ στην περιοχή του Βόρειου Καυκάσου. Βρισκόταν τότε σε απόσταση ενός δισεκατομμυρίου χιλιομέτρων από τη Γη και 939 εκατομμύρια χιλιόμετρα από τον Ήλιο. Παραμένει εξαιρετικά δυσδιάκριτος, καθώς η λαμπρότητά του είναι 100.000 φορές μικρότερη από τη φωτεινότητα του πιο αμυδρού άστρου που μπορούμε να δούμε με γυμνό μάτι. Το σόου θα αρχίσει όταν ο κομήτης πλησιάσει τον Ήλιο, οπότε οι πάγοι της επιφάνειάς του θα αρχίσουν να εξαερώνουν την ακτινοβολία και θα σχηματίσουν μια ουρά που εκτείνεται για χιλιάδες ή και εκατομμύρια χιλιόμετρα στο Διάστημα. Ο C/2012 S1 θα αρχίσει να γίνεται ορατός με γυμνό μάτι τον Οκτώβριο του 2013, όταν θα φαίνεται να κινείται τις πρώτες πρωινές ώρες ανάμεσα στα άστρα του αστερισμού του Λέοντα. Το φαινόμενο θα κορυφωθεί όταν ο κομήτης φτάσει στο περιήλιο, δηλαδή στην ελάχιστη απόστασή του από τον Ήλιο, στις 28 Νοεμβρίου 2013. Υπό την επίδραση της ακραίας βαρύτητας του Ήλιου, ο C/2012 S1 θα πραγματοποιήσει μια κλειστή στροφή πίσω από το άστρο για να εμφανιστεί και πάλι στην άλλη πλευρά του. Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει πόσο μακριά και φωτεινή θα είναι η ουρά του, οι αστρονόμοι πάντως ελπίζουν σε ένα από τα πιο θεαματικά περάσματα των τελευταίων δεκαετιών. Δεδομένου ότι οι κομήτες θεωρούνται κατάλοιπα από το σχηματισμό του Ηλιακού Συστήματος πριν από 4,5 δισ. χρόνια, οι επιστήμονες θα παρακολουθούν τον C/2012 S1 αναζητώντας στοιχεία για τη σύστασή του.

Η «Εναστρη Νύχτα» του Βαν Γκογκ αναδημιουργήθηκε με εικόνες που έχει καταγράψει το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble. Ενα ιδιαίτερα ενδιαφέρον έργο τέχνης δημιούργησε ένας νεαρός φοιτητής αστρονομίας στις ΗΠΑ. Ο Αλεξ Πάρκερ αναδημιούργησε την περίφημη «Εναστρη Νύχτα» του Βίνσεντ Βαν Γκογκ χρησιμοποιώντας φωτογραφίες που έχει τραβήξει το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble. Στην ουσία ο Πάρκερ έφτιαξε ένα κολάζ 100 εικόνων του Hubble τις οποίες τοποθέτησε με τέτοιο τρόπο ώστε να γίνει ανασύνθεση του πίνακα. Ο Βαν Γκογκ προσπαθούσε να αναπαράγει στους πίνακες του τους νόμους της φύσης με τη μεγαλύτερη δυνατή πιστότητα. Στην Έναστρη νύχτα (1889) έχει απεικονίσει χαοτικές δίνες που ακολουθούν τη λεγόμενη «κλιμάκωση Κολμογκόροφ». Πρόκειται για ένα μοτίβο φωτεινών και σκοτεινών περιοχών που ακολουθούν τις εξισώσεις του Αντρεϊ Κολμογκόροφ, που τη δεκαετία του 1940 κατάφερε να περιγράψει εν μέρει τη δυναμική του στροβιλισμού των ρευστών. Στο κολάζ σε μεγέθυνση διακρίνονται καθαρά οι εικόνες του Hubble που έχουν χρησιμοποιηθεί σε αυτό.

Eνα καλύτερο μέλλον οραματίζεται ο Πητερ Διαμαντης. Ο διακεκριμένος επιστήμονας, καταξιωμένος επιχειρηματίας και το κυριότερο οραματιστής, ο ελληνικής καταγωγής Πίτερ Ντιαμάντις πιστεύει ότι «το μέλλον θα είναι καλύτερο απ’ ό,τι νομίζεις», όπως τιτλοφορείται το βιβλίο που έγραψε πέρυσι μαζί με τον Steven Kotler («Abundance: The Future Is Better Than You Think»). Και τη Δευτέρα, στην ομιλία που έδωσε στο Ευγενίδειο Ιδρυμα, προσκεκλημένος από τους Ελληνικούς Συλλόγους Αποφοίτων του ΜΙΤ και του Harvard, προσπάθησε να περιγράψει αυτό το μέλλον. Ετσι, σύμφωνα με τον Ντιαμάντις, το αργότερο σε είκοσι χρόνια από σήμερα, «ο άνθρωπος θα χρησιμοποιεί συνθετικούς μικροοργανισμούς που θα παράγουν για λογαριασμό του καύσιμα και φάρμακα σε απεριόριστες ποσότητες». Εξελιγμένα φωτοβολταϊκά θα έχουν λύσει το ενεργειακό πρόβλημα, εξασφαλίζοντας παράλληλα πόσιμο νερό όπου αυτό σπανίζει. Μικρές φορητές συσκευές θα παρακολουθούν την υγεία των χρηστών τους, κάνοντας το ίδιο καλές διαγνώσεις με έναν ιατρικό συμβούλιο. Εκτός από το γεγονός ότι θα είναι ακόμη πιο φθηνά, τα κινητά τηλέφωνα θα έχουν αποκτήσει τεχνητή νοημοσύνη, ώστε να προβλέπουν ποιες πληροφορίες χρειάζεται κανείς πριν καν τις ζητήσει. «Φανταστείτε την επανάσταση που θα φέρουν τα smartphones στην εκπαίδευση, όταν κάθε παιδί, πλούσιο ή φτωχό, θα μπορεί να έχει έναν τέτοιο “ψηφιακό καθηγητή” στην τσέπη του», πρόσθεσε. Χρειάζονται κίνητρα. Ο ίδιος πάντως αναγνώρισε πως, τουλάχιστον προς το παρόν, οι περισσότεροι δεν συμερίζονται την αισιοδοξία του. «Ο λόγος είναι πως ο άνθρωπος συνεχίζει να σκέφτεται γραμμικά, ενώ τεχνολογίες όπως η ρομποτική, η συνθετική βιολογία και η τεχνητή νοημοσύνη εξελίσσονται εκθετικά, με συνέπεια να βρίσκονται στα πρόθυρα επιτευγμάτων που θα βελτιώσουν δραστικά τη ζωή δισεκατομμυρίων ανθρώπων». Μάλιστα, αυτά τα επιτεύγματα μπορούν σήμερα να γίνουν πραγματικότητα από μικρούς και ριψοκίνδυνους επιχειρηματίες, χωρίς να χρειάζεται να εμπλακεί στην έρευνα το κράτος ή εταιρείες - κολοσσοί. «Η μόνη προϋπόθεση είναι να δοθεί στους επιχειρηματίες κίνητρο, διοργανώνοντας διαγωνισμούς με μεγάλα χρηματικά έπαθλα για τέτοια επιτεύγματα». Αυτή ήταν η αιτία που το 1995 ίδρυσε τον οργανισμό X Prize Foundation, ο οποίος την επόμενη χρονιά ανακοίνωσε τον παρθενικό του διαγωνισμό για το πρώτο μη κρατικό διαστημόπλοιο που θα μετέφερε 3 επιβάτες σε υψόμετρο 100 χλμ. και θα τους επέστρεφε με ασφάλεια στη Γη. «Μέχρι εκείνη τη στιγμή, περισσότεροι από 150 άνθρωποι με μεγάλη οικονομική επιφάνεια είχαν αρνηθεί να γίνουν χορηγοί. Ετσι, όταν ανακοινώθηκε ο διαγωνισμός ουσιαστικά δεν υπήρχε χρηματοδότης για το έπαθλο των 10 εκατ. δολαρίων», είπε στην ομιλία του. Αυτό έγινε στην πορεία, με την οικογένεια Ansari να αναλαμβάνει τη χορηγία και να απονέμει το 2004 τα 10 εκατ. δολάρια στον νικητή - την εταιρεία Scaled Composites και το διαστημόπλοιο SpaceShipOne. Σήμερα, στο διοικητικό συμβούλιο του οργανισμού συμμετέχουν προσωπικότητες όπως ο βιολόγος Craig Venter, ο συνιδρυτής της Google Larry Page και o συνιδρυτής της Paypal Elon Musk, ενώ χορηγοί στους τρεις διαγωνισμούς που βρίσκονται σε εξέλιξη είναι οι εταιρείες Qualcomm, Google και Archon. Στόχος είναι να αναπτυχθεί μία τεχνολογία που θα έχει τη δυνατότητα να αναλύσει με υψηλή ακρίβεια το γονιδίωμα 100 ανθρώπων σε 10 ημέρες, να πραγματοποιηθεί η αποστολή ενός κινούμενου ρομπότ στη Σελήνη και να κατασκευαστεί μια φορητή προσωπική συσκευή που θα εντοπίζει ασθένειες με την ίδια αξιοπιστία με μια ομάδα γιατρών. «Ανάμεσα στις ιδέες που σκεφτόμαστε να πριμοδοτήσουμε είναι οι “κατακόρυφες καλλιέργειες”, δηλαδή πολυώροφα θερμοκήπια τα οποία θα παράγουν τρόφιμα μέσα στις μεγαλουπόλεις», εξήγησε. Επίσης αποκάλυψε πως αυτές τις ημέρες που βρίσκεται στη χώρα μας αναζητεί χρηματοδότες ώστε να εκπαιδευτούν και Ελληνες στο Singularity University -τον μη κερδοσκοπικό οργανισμό που ίδρυσε στη Silicon Valley το 2008, με σκοπό να εμπνεύσει μία νέα γενιά ηγετών στο να χρησιμοποιήσει τις εκθετικά εξελισσόμενες τεχνολογίες σαν εργαλεία για την επίλυση των σημαντικότερων προβλημάτων της ανθρωπότητας. «Παρόλο που είμαι υπερήφανος για την πολιτισμική κληρονομιά που κουβαλάω, ομολογώ ότι έχω κουραστεί από το γεγονός ότι στο εξωτερικό ο Ελληνας μνημονεύεται θετικά κυρίως για πράγματα που έγιναν πριν από 2.500 χρόνια», ανέφερε. Σύμφωνα με τον κ. Ντιαμάντις, η κρίση είναι μία ευκαιρία που η χώρα μας δεν θα πρέπει να αφήσει να πάει χαμένη, αλλάζοντας για παράδειγμα εκ βάθρων την εκπαίδευση, ώστε να προάγει το πάθος και την άμιλλα.«Σε έναν κόσμο που αλλάζει με τεράστια ταχύτητα, η Ελλάδα πρέπει να βρει 1 - 2 τομείς όπου έχει συγκριτικά πλεονεκτήματα και, αξιοποιώντας τους, να αποκτήσει το δικό της στίγμα στο παγκόσμιο στερέωμα», πρόσθεσε. Αλλωστε, γεννημένος στη Ν. Υόρκη από Ελληνες μετανάστες, «οι γονείς μου με δίδαξαν πως τίποτε δεν πετυχαίνεται χωρίς σκληρή δουλειά», σημείωσε. «Επομένως, ξέρω από πρώτο χέρι ότι αυτό είναι ένα στοιχείο του ελληνικού ήθους». Διαστημικός Σταθμός «σκαλοπάτι» για τον Αρη. Ενα νέο φιλόδοξο σχέδιο στην προσπάθεια εξερεύνησης του ηλιακού μας συστήματος και την λεγόμενη «κατάκτηση του Διαστήματος» επεξεργάζεται η NASA. Πρόκειται για ένα νέο επανδρωμένο διαστημικό σταθμό που θα τοποθετηθεί στο διαστημικό χώρο που βρίσκεται πίσω από την αθέατη πλευρά της Σελήνης. Ο σταθμός αυτός θα έχει ως βασικό του ρόλο να λειτουργεί ως σημείο εκκίνησης επανδρωμένων αποστολών στον Αρη. Επισήμως δεν έχει γίνει ακόμη κάποια ανακοίνωση από την NASA αλλά έχουν αρχίσει να διαρρέουν λεπτομέρειες του σχεδίου. Ο Διεθνής Διαστημικός Σταθμός βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τη Γη σε απόσταση περίπου 400 χλμ έξω από τον πλανήτη μας. Ο νέος σταθμός θα βρίσκεται σε απόσταση περίπου 400 χιλιάδων χλμ από τη Γη. Η αρχική ιδέα είναι ο σταθμός αυτός να βρίσκεται σε ένα σημείο όπου η εξισορρόπηση των βαρυτικών δυνάμεων Γης και Σελήνης να του επιτρέπει να βρίσκεται μόνιμα «παρκαρισμένος» σε αυτό το συγκεκριμένο σημείο που θα μπορεί να λειτουργήσει ως ένα είδος «σκαλοπατιού» για επανδρωμένες αποστολές στον Αρη ή σε άλλες περιοχές του ηλιακού μας συστήματος. Δημοσίευμα της εφημερίδας The Orlando Sentinel αναφέρει μάλιστα ότι πριν από λίγες εβδομάδες τα στελέχη της NASA ενημέρωσαν για την προοπτική αυτού του εγχειρήματος τον Λευκό Οίκο. Βέβαια η δημιουργία και συντήρηση ενός τέτοιου διαστημικού σταθμού απαιτεί τεράστια κεφάλαια, μόνο η κατασκευή και εγκατάσταση του σταθμού στο Διάστημα εκτιμάται ότι θα κοστίσει περισσότερα από δέκα δις δολάρια. Με δεδομένη την κακή κατάσταση της αμερικανικής οικονομίας σε συνδυασμό με την παγκόσμια οικονομική συγκυρία θεωρείται δύσκολο να υπάρξει σύντομα κάποια απόφαση που να δίνει το πράσινο φως στην NASA για να ξεκινήσει την κατασκευή του νέου διαστημικού σταθμού. Σχόλιο:Διαβάστε και την Συνέντευξη του αναπληρωτή πρωθυπουργού της Ρωσίας, Ντμίτρι Ρογκόζιν(19/9/2012) για να δείτε την προσέγγιση των δυο χωρών(Η.Π.Α.-Ρωσία) για το μέλλον της Διαστημικής εξερεύνησης. http://www.astrovox.gr/forum/viewtopic.php?t=15559&postdays=0&postorder=asc&start=30

To Curiosity τεντωσε το χέρι του και αγγιξε τον πρώτο αρειανό βράχο. Για πρώτη φορά μετά την άφιξή του στον Άρη στις αρχές Αυγούστου, το τροχοφόρο ρομπότ Curiosity της NASA ξεδίπλωσε το μηχανικό του βραχίονα και άγγιξε με τα όργανά του έναν μικρό βράχο σε σχήμα πυραμίδας. Η εξωγήινη πέτρα από βασάλτη δεν είχε ιδιαίτερη επιστημονική αξία, επέτρεψε όμως στο ρομπότ να δοκιμάσει δύο τρία βασικά όργανα: την Αρειανή Κάμερα Χειρός ή MAHLI, η οποία είναι ειδικά σχεδιασμένη για τη μελέτη βράχων σχεδόν σε μικροσκοπικό επίπεδο, το Φασματόμετρο Σωματιδίων Άλφα - Ακτίνων Χ (APXS), το οποίο προσδιορίζει τη χημική σύσταση, και το σύστημα ChemCam, το οποίο χρησιμοποιεί μια υπέρυθρη δέσμη λέιζερ για να εξαερώνει ίχνη πετρωμάτων και να προσδιορίζει τη σύσταση των αερίων. Τα αποτελέσματα των μετρήσεων που ολοκληρώθηκαν τη Δευτέρα θα επιτρέψουν στους ερευνητές της αποστολής να ρυθμίσουν τα όργανα του Curiosity. «Ολοκλήρωσα την πρώτη επιστημονική αποστολή επαφής» ανακοίνωσε η ομάδα του Curiosity μέσω του λογαριασμού του ρομπότ στο Twitter, o οποίος έχει προσελκύσει 1,1 εκατομμύρια αναγνώστες. https://twitter.com/@marscuriosity Μετά την ολοκλήρωση της άσκησης με τον αναδιπλούμενο βραχίονα, ο οποίος έχει συνολικό μήκος 2,1 μέτρα, το ρομπότ έβαλε μπρος για τη μεγαλύτερη διαδρομή που είχε πραγματοποιήσει ως σήμερα στη διάρκεια μιας αρειανής μέρας -συνολικά 42 μέτρα. Πρώτος προορισμός του Curiosity θα είναι μια τοποθεσία που βαφτίστηκε «Γκλένελγκ», περίπου 400 μέτρα από το σημείο προσεδάφισης. Δορυφορικά δεδομένα δείχνουν ότι στην περιοχή αυτή συναντώνται τρία διαφορετικά πετρώματα που θα άξιζε να μελετηθούν. Στο δρόμο για το Γκλένελγκ, το Curiosity θα αναζητήσει τώρα κάποια αμμώδη περιοχή όπου θα χρησιμοποιήσει για πρώτη φορά ένα σύστημα δειγματοληψίας που μεταφέρει σκόνη στο ενσωματωμένο χημικό εργαστήριο του ρομπότ. Στο επόμενο στάδιο θα δοκιμαστεί και το τρυπάνι που φέρει το ρομπότ στην άκρη του μηχανικού του βραχίονα. Βασικός προορισμός της αποστολής των 2,5 δισ. δολαρίων είναι το Όρος Σαρπ, ένα παράξενο βουνό που υψώνεται στη μέση του κρατήρα Γκέιλ, και φέρει στους πρόποδές του αρχαία ίχνη έκθεσης σε νερό. Οι πρόποδες αυτοί βρίσκονται σε απόσταση περίπου δέκα χιλιομέτρων από το σημείο όπου βρίσκεται σήμερα το Curiosity. Το ρομπότ αναμένεται να φτάσει εκεί γύρω στα τέλη του χρόνου προκειμένου να απαντήσει στο ερώτημα αν ο Άρης θα μπορούσε να είχε ποτέ φιλοξενήσει μικροβιακή ζωή. Ο πρώτος βράχος που εξέτασε το ρομπότ βαφτίστηκε Jake Matijevic προς τιμήν του αρχιμηχανικού επιχειρήσεων εδάφους της αποστολής, ο οποίος πέθανε στις 20 Αυγούστου σε ηλικία 64 ετών. Ο Ματίεβιτς, μηχανικός του Εργαστηρίου Αεριώθησης της NASA (JPL) είχε συμμετάσχει και στις τρεις προηγούμενες αποστολές τροχοφόρων ρομπότ στον Άρη -Sojourner, Spirit και Opportunity.

Aστεροειδείς: 1980 -2012. Πρόκειται για ένα εντυπωσιακό animation που κατασκευάστηκε από τον Scott Manley χρησιμοποιώντας τα δεδομένα από το IAU’s Minor Planet Center και Lowell Observatory Στην κάτω αριστερή γωνία του βίντεο φαίνεται το έτος και ο αντίστοιχος αριθμός των αστεροειδών. Το βίντεο δείχνει τον εκπληκτικό ρυθμό με τον οποίο ανακαλύπτονταν νέοι αστεροιεδείς από το 1980 μέχρι σήμερα. Στο κέντρο φαίνεται ο ήλιος (κουκκίδα με κίτρινο χρώμα) και οι πλανήτες Ερμής Αφροδίτη, Γη, Άρης και Δίας (κουκκίδες με μπλε χρώμα). Καθώς το βίντεο πλησιάζει χρονικά το 2012 βλέπουμε στην κάτω αριστερή γωνία έναν τρομακτικό αριθμό αστεροειδών (588992). Μάλιστα ο αριθμός των ανακαλυφθέντων αστεροειδών αυξάνεται ραγδαία κατά το 2010, εξαιτίας των υπέρυθρων δυνατοτήτων του διαστημικού σκάφους της NASA, WISE. Το WISE κατάφερε να εντοπίσει αστεροειδείς που δεν ήταν ορατοί μέχρι τότε γιατί αντανακλούν πολύ λίγο το ορατό ηλιακό φως – εκπέμπουν όμως υπέρυθρη ακτινοβολία. Το animation αυτό ίσως δημιουργήσει κάποιες ανησυχίες – με τόσους πολλούς αστεροειδείς εκεί έξω δεν κινδυνεύει η Γη; Μάλλον όχι, γιατί ένα pixel με την υψηλότερη ανάλυση αντιστοιχεί σε πάνω από 500.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα! Οπότε οι περίπου 600 χιλιάδες αστεροειδείς είναι μεν πολλοί, υπάρχει όμως και πολύς χώρος γι αυτούς στο διάστημα (άλλωστε το βίντεο απεικονίζει τους αστεροειδείς μόνο σε δυο διαστάσεις) Στην κάτω αριστερή γωνία του βίντεο φαίνεται το έτος και ο αντίστοιχος αριθμός των αστεροειδών.

Απεικόνιση της πιο μακρινής θέας του σύμπαντος. Την πιο μακρινή θέα του νυχτερινού ουρανού μέχρι σήμερα κατάφεραν να απεικονίσουν οι αστρονόμοι, ενώνοντας περισσότερες από 2.000 εικόνες που είχε τραβήξει το διαστημικό τηλεσκόπιο «Χαμπλ» της ΝASA επί μία δεκαετία. Η εικόνα με την ονομασία «Hubble eXtreme Deep Field» καλύπτει ένα μικρό μόνο κομμάτι του ουρανού του νοτίου ημισφαιρίου (μικρότερο από τη διάμετρο της πανσελήνου) στην κατεύθυνση του αστερισμού της Καμίνου. Η εν λόγω φωτογραφία περιέχει επιπλέον 5.500 γαλαξίες στις προηγούμενες ανάλογες φωτογραφίες XDF του τηλεσκοπίου από το 2003, οι οποίες αφορούσαν το ίδιο τμήμα του ουρανού. Προτού τεθεί σε τροχιά το «Χαμπλ», οι αστρονόμοι μπορούσαν να δουν γαλαξίες σε απόσταση το πολύ 7 δισ. ετών. Το νέο διαστημικό τηλεσκόπιο «Τζέημς Γουέμπ» που θα αντικαταστήσει το «Χαμπλ», με τις αυξημένες δυνατότητες υπέρυθρης όρασης που θα διαθέτει, θα είναι σε θέση να δει ακόμα πιο πίσω στο παρελθόν και έτσι οι επόμενες φωτογραφίες XDF αναμένεται να είναι ακόμα πιο πλούσιες σε περιεχόμενο. Η φωτογραφία, σύμφωνα με το πρακτορείο Ρόιτερ, αποτελεί ένα διαχρονικό «καλειδοσκόπιο» ταυτόχρονα νεαρών και πανάρχαιων γαλαξιών, καθώς και άλλων ουράνιων αντικειμένων, τα πιο μακρινά από τα οποία έχουν ηλικία μόλις 450 εκατ. ετών μετά την «Μεγάλη Έκρηξη» του σύμπαντος, η οποία έγινε πριν από περίπου 13,7 δισεκατομμύρια χρόνια.

Το γαλάζιο «φωτοστέφανο» του Γαλαξία. Η NASA έδωσε στη δημοσιότητα μια εντυπωσιακή φωτογραφία στην οποία απεικονίζεται το γιγάντιο νέφος αερίου που περιβάλλει το γαλαξιακό σμήνος στο οποίο ανήκει και ο γαλαξίας μας. Οι επιστήμονες έχουν ονομάσει αυτό το νέφος ως «Γαλαξιακή Αλω». Ομάδα αστρονόμων στις ΗΠΑ χρησιμοποίησε διαστημικά τηλεσκόπια και δορυφόρους (Chandra, XMM-Newton, Suzaku) για να χαρτογραφήσει το γαλαξιακό «φωτοστέφανο» και να αποκαλύψει διάφορα στοιχεία για αυτό. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι πρόκειται για ένα νέφος η ακτίνα του οποίου είναι 300 χιλιάδες έτη φωτός (πιθανώς και μεγαλύτερη) και η θερμοκρασία του κυμαίνεται από 1-2,5 εκατομμύρια βαθμούς Κελσίου. Οι ερευνητές δεν έχουν ακόμη καταφέρει να υπολογίσουν την μάζα του νέφους που εκπέμπει ένα γαλαζωπό φως. Τα νέα δεδομένα θα βοηθήσουν τους επιστήμονες να βρουν απαντήσεις σχετικά με ένα από τα μεγαλύτερα κοσμικά μυστήρια - το πού βρίσκονται τα «χαμένα βαρυόνια». Η λεγόμενη «βαρυονική ύλη» περιλαμβάνει τα πρωτόνια, τα νετρόνια και τα ηλεκτρόνια, όλα δηλαδή τα συστατικά από τα οποία αποτελούνται τα άτομα της ύλης που είναι τα «δομικά στοιχεία» των κοσμικών σωμάτων (άστρων, πλανητών κλπ). Η κρατούσα θεωρία αναφέρει ότι η βαρυονική ύλη αποτελεί ποσοστό 1%-10% της συνολικής ύλης του Σύμπαντος. Η εκτίμηση των επιστημόνων όμως είναι ότι στα άστρα, στα αέρια και στη σκόνη μέσα στους γαλαξίες του Σύμπαντος βρίσκεται μόλις το 40% της εκτιμώμενης βαρυονικής ύλης. Ετσι εδώ και χρόνια οι επιστήμονες ψάχνουν να βρουν πού βρίσκεται η υπόλοιπη, η «χαμένη βαρυονική ύλη» όπως έχει ονομαστεί. Στην εικόνα διακρίνεται το γαλάζιο νέφος που περιβάλλει τον γαλαξία μας αλλά και τους υπόλοιπους γαλαξίες του γαλαξιακού μας σμήνους όπως το Μεγάλο Μαγγελανικό Νέφος (LMC) και το Μικρό Μαγγελανικό Νέφος (SMC)

H NASA ετοιμάζει ταξίδι στο κέντρο του Άρη. Παρότι το Curiosity προσγειώθηκε με απόλυτη επιτυχία στον Άρη και ξεκίνησε ήδη την εξερεύνηση του πλανήτη, η ΝASA ετοιμάζει το επόμενο βήμα της. Είναι γνωστό ότι το Curiosity μπορεί να διεισδύσει σε πολύ μικρό βάθος και η έρευνά του σχετίζεται κυρίως με την επιφάνεια του κόκκινου πλανήτη. Έτσι, η NASA ανακοίνωσε την νέα αποστολή της, που θα ξεκινήσει το 2016, και θα έχει ως στόχο την εξερεύνηση του εσωτερικού του Άρη. Η νέα αποστολή με την ονομασία Insight θα τοποθετήσει όργανα στην επιφάνεια του Άρη τα οποία θα αποκαλύψουν αν ο πυρήνας του Άρη είναι στερεός ή ρευστός όπως της Γης και θα απαντήσουν στο ερώτημα γιατί ο φλοιός του Άρη δεν διαθέτει τεκτονικές πλάκες. Η λεπτομερής γνώση του εσωτερικού του Άρη σε σχέση με αυτό της Γης, θα βοηθήσει τους επιστήμονες να κατανοήσουν το πώς σχηματίζονται και εξελίσσονται οι πλανήτες σαν τη Γη. Σύμφωνα με τον αξιωματούχο της NASA Charles Bolden «η εξερεύνηση του Άρη αποτελεί κορυφαία προτεραιότητα για τη NASA και η αποστολή Insight εξασφαλίζει ότι θα συνεχίσουμε ερευνούμε τα μυστήρια του κόκκινου πλανήτη έτσι ώστε να βάλουμε τις βάσεις για μια μελλοντική επανδρωμένη αποστολή» Η γαλλική διαστημική υπηρεσία CNES και το Γερμανικό Κέντρο Αεροδιαστημικής DLR θα συνεργαστούν με την NASA για την επιτυχία της αποστολής Insight. Το κόστος της αποστολής, εκτός της εκτόξευσης και των συναφών υπηρεσιών, υπολογίζεται στα 425 εκατομμύρια δολάρια (του 2010). Το Insight, εκτός από ρομποτικό βραχίονα και κάμερες για τον έλεγχο και την παρακολούθηση των οργάνων του, θα έχει τον κατάλληλο εξοπλισμό έτσι ώστε να μπορεί να προσδιορίσει τον άξονα περιστροφής του πλανήτη, σεισμογράφο για τη μέτρηση σεισμικών κυμάτων και υπόγειο ανιχνευτή θερμότητας για τη μέτρηση της ροής της θερμότητας στο εσωτερικό του πλανήτη. www.nasa.gov Παρακολουθείστε το σχετικό βίντεο της NASA:

Η πρώτη γεώτρηση στον Άρη από το Curiosity. Το Curiosity άρχισε τις εργαστηριακές του δοκιμές. Το λέιζερ διεγείρει τα άτομα του πετρώματος και η ChemCam συλλέγει το φως της αποδιέγερσης των ατόμων που αναλύεται με φασματόμετρο, αποκαλύπτοντας την χημική σύνθεση του πετρώματος. Η συσκευή στέλνει 30 παλμούς σε χρόνο των 10 δευτερολέπτων και μπορεί να διακρίνει περισσότερα από 6.000 διαφορετικά μήκη κύματος στο υπεριώδες, υπέρυθρο και ορατό φάσμα του φωτός. Έχει την δυνατότητα να πραγματοποιήσει περίπου 14.000 μετρήσεις. Να σημειωθεί ότι η τεχνική της ChemCam έχει χρησιμοποιηθεί για να εξετάσει την σύνθεση των υλικών σε ακραίες συνθήκες περιβάλλοντος, όπως το εσωτερικό των πυρηνικών αντιδραστήρων και τον πυθμένας της θαλάσσιας αβύσσου. Η τεχνολογία αυτή έχει επίσης πειραματικές εφαρμογές σε περιβαλλοντικές μελέτες και στην ανίχνευση του καρκίνου. Η δοκιμή της ChemCam στον Άρη πραγματοποιήθηκε στις 19 Αυγούστου 2012. Το διαστημικό όχημα Curiosity που προσεδαφίστηκε με απόλυτη επιτυχία στην επιφάνεια του Άρη στις 6 Αυγούστου, θα ξεκινήσει προς την περιοχή Glenelg, που βρίσκεται σε απόσταση 400 μέτρων από το σημείο προσεδάφισης. Πρόκειται για ένα φυσικό γεωλογικό πολυεπίπεδο τμήμα με βραχώδες υπόστρωμα, το οποίο επιλέχθηκε από τους επιστήμονες, για την πρώτη επιχείρηση γεώτρησης. Εν τω μεταξύ, μέχρι το τέλος της επόμενης εβδομάδας όλα τα επιστημονικά όργανα του Curiosity θα έχουν τεσταριστεί. Σύμφωνα με τον John Grotzinger του California Institute of Technology: «Η πρώτη γεώτρηση θα είναι μια τεράστια στιγμή στην ιστορία της εξερεύνησης του Άρη» Στον κύκλο της φωτογραφίας βλέπουμε την πρώτη πέτρα στον Άρη που αναλύθηκε με την ChemCam. H πέτρα βαφτίστηκε "coronation (στέψη)" Στην δευτερη φωτογραφία τo σημείο προσγείωσης του ρόβερ Curiosity της NASA και ο πρώτος κοντινός προορισμός του, το Glenelg, σε απόσταση 400 μέτρων. Εντυπωσιάζει η ομοιότητα του τοπίου που φωτογραφίζει το «Curiosity» στον Κόκκινο Πλανήτη με τη Γη. Οσοι αγαπούν τις θεωρίες συνωμοσίας, θα μπορούσαν δικαιολογημένα να πουν ότι το «Curiosity», το περίφημο ρομποτικό όχημα που έστειλε η NASA στον Αρη, δεν έκανε ποτέ το πολυδιαφημισμένο ταξίδι του, αλλά απλά πήγε μέχρι την Κοιλάδα του Θανάτου στην Καλιφόρνια. Το τοπίο που φαίνεται στις φωτογραφίες, τις οποίες δίνει στη δημοσιότητα η αμερικανική διαστημική υπηρεσία, μοιάζει τόσο πολύ με μία έρημο στον πλανήτη Γη, που ακόμα και οι ίδιοι οι τεχνικοί της NASA δεν διστάζουν να το παραδεχθούν: «Θα σας συγχωρούσαμε αν μας λέγατε ότι η NASA έστειλε το όχημα στην κοντινή έρημο. Μέχρι και το νέφος του Λος Αντζελες φαίνεται στον ορίζοντα», λέει γελώντας ο Τζον Γκρότζινγκερ, καθηγητής Γεωλογίας στο Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Καλιφόρνια, στη συνέντευξη Τύπου της υπηρεσίας που παρακολούθησε ο δημοσιογράφος των «Νιου Γιόρκ Τάιμς». Αλλωστε, το διαστημικό κέντρο JPL, από όπου διευθύνεται η επιχείρηση, απέχει ελάχιστα από την έρημο. «Η πρώτη εντύπωση που σχηματίζει κανείς κοιτώντας τις φωτογραφίες, είναι πόσο μοιάζει με τη Γη», λέει ο ίδιος. Από τη στιγμή της εντυπωσιακής του προσεδάφισης, στις 6 Αυγούστου, στον διαμέτρου 155 χιλιομέτρων κρατήρα Γκέιλ, το «Curiosity» παραμένει ακίνητο και βγάζει φωτογραφίες του τοπίου, ενώ οι επιστήμονες δοκιμάζουν τα πανάκριβα όργανά του για να δουν αν έπαθαν ζημιά κατά τη διαδικασία. Μέχρι στιγμής, όλα φαίνεται να κυλούν κατ' ευχήν. Τα μετεωρολογικά όργανα παρουσίασαν ένα πρόβλημα, το οποίο έλυσαν οι μηχανικοί μία ημέρα αργότερα, ενώ το περασμένο Σαββατοκύριακο έγινε αναβάθμιση του λογισμικού στους υπολογιστές του οχήματος. Το μόνο που βρίσκεται εκτός προγραμματισμού, είναι η θερμοκρασία στο εσωτερικό του «Curiosity», η οποία είναι υψηλότερη από το αναμενόμενο, κάτι που θα μπορούσε να βάλει σε δοκιμασία τον επιστημονικό εξοπλισμό. «Δεν είμαστε σίγουροι γιατί συμβαίνει αυτό», λέει η Τζένιφερ Τρόσπερ, μία από τις μάνατζερ της αποστολής. «Ισως ο κρατήρας είναι πιο ζεστός από ό,τι νομίζαμε ή τα υπολογιστικά μας μοντέλα έπεσαν έξω». Από την άλλη, η ανεβασμένη θερμοκρασία ίσως είναι και ένα έξτρα πλεονέκτημα, καθώς μειώνει την ενέργεια που χρειάζεται να καταναλώσει το όχημα για να ζεστάνει τις «αρθρώσεις» του και τους τροχούς πριν αρχίσει να κόβει βόλτες στην επιφάνεια του Κόκκινου Πλανήτη.

Γιατί χρειάζεται υπερυπολογιστής στη Σελήνη; Επιστήμονες από τις ΗΠΑ πρότειναν να εγκατασταθούν στη Σελήνη υπερυπολογιστής και κεραίες με τη βοήθεια των οποίων θα είναι δυνατή η συγκέντρωση και επεξεργασία πληροφοριών από τις διαστημικές συσκευές. Κατά τη γνώμη τους, οι επίγειοι Σταθμοί τηλεπικοινωνίας στην Καλιφόρνια, την Ισπανία και την Αυστραλία λειτουργούν ήδη στα όρια των δυνατοτήτων τους. Η αποσυμφόρησή τους θα μπορούσε να γίνει με τη βοήθεια κατασκευής ειδικού Σταθμού στη Σελήνη, ο οποίος θα λάμβανε τις πληροφορίες, θα τις επεξεργαζόταν και μετά θα τις έστελνε στη Γη. Εν τω μεταξύ, ορισμένοι ειδικοί θεωρούν ότι οι δυνατότητες των επίγειων Σταθμών δεν έχουν εξαντληθεί ακόμα,- παρατήρησε ο αρχισυντάκτης του περιοδικού «Νέα της κοσμοναυτικής» Ιγκόρ Μαρίνιν. - Σήμερα είναι αρκετοί οι Σταθμοί που λειτουργούν. Εκτός απ’ αυτό, η κατασκευή τέτοιων Σταθμών στη Σελήνη θα είναι πολύ πιο ακριβή και η εξυπηρέτησή τους εκεί θα είναι πιο δύσκολη απ’ ό, τι στη Γη. Ας κατασκευαστούν δέκα κεραίες στη Γη, και αυτό θα είναι σήμερα αρκετό. Η ιδέα των Αμερικανών επιστημόνων προς το παρόν προκαλεί πολλά ερωτήματα. Δεν έχει προκαλέσει μεγάλο ενθουσιασμό και στον αστροφυσικό Αλεξάντρ Ρόντιν. - Η εγκατάσταση κεραιών και υπερυπολογιστών στη Σελήνη δεν είναι το ζήτημα της πλησιέστερης δεκαετίας. Νομίζω ότι πρέπει να αντιλαμβανόμαστε αυτή την ιδέα ως φαντασίωση, ο σκοπός της οποίας είναι η εξασφάλιση της αντίστοιχης χρηματοδότησης και η προσέλκυση του ενδιαφέροντος για τη μελέτη του Διαστήματος. Εξάλλου, αυτή η ιδέα των Αμερικάνων, κατά τη γνώμη ορισμένων επιστημόνων, έχει, τουλάχιστον ένα πλεονέκτημα. Οι σεληνιακές κεραίες μπορούν να χρησιμοποιούνται όχι μόνο για την παρακολούθηση των διαστημικών συσκευών. Μαζί με τις επίγειες εγκαταστάσεις, θα μπορούσαν να αποτελέσουν ένα γιγαντιαίο ραδιοτηλεσκόπιο. - Σήμερα, όπως είναι γνωστό, λειτουργεί ο ρωσικός σταθμός Spektr-R, ο οποίος απομακρύνεται σε απόσταση εκατοντάδων χιλιάδων χιλιομέτρων από τη Γη και δέχεται τα αδύνατα σήματα από τις απομακρυσμένες περιοχές του Σύμπαντος. Αντί για την εκτόξευση ραδιοτηλεσκοπίου στο ανοιχτό διάστημα, είναι, πραγματικά, καλύτερα να κατασκευαστεί στη Σελήνη. Εξάλλου, πολλοί ειδικοί βλέπουν την ιδέα για την εγκατάσταση κεραιών και υπερυπολογιστή στη Σελήνη ως ωραία ιδέα και τίποτα άλλο. Μάλιστα, τονίζουν ότι είναι δύσκολο να προβλέψει κανείς τώρα τι θα κάνουν οι άνθρωποι στη Σελήνη ύστερα από 30-40 χρόνια. Ωστόσο, είναι σαφές ότι σε κάποιο στάδιο αξιοποίησης της Σελήνης εκεί θα εμφανιστούν αναπόφευκτα και ραδιοτηλεσκόπια, επειδή η επί τόπου λήψη και η επεξεργασία των σημάτων από το διάστημα είναι, βέβαια, πολύ πιο βολικό έργο,- παρατήρησε ο Ιγκόρ Μαρίνιν.

Στο Ψηφιακό Πλανητάριο τη Δευτέρα ο Πήτερ Διαμαντής. Οι Ελληνικοί Σύλλογοι Αποφοίτων των Πανεπιστημίων Massachusetts Institute of Technology (MIT Alumni Club of Greece) και Harvard (Harvard Alumni Club of Greece) συνδιοργανώνουν, στις 24/9 στις 7:00 μ.μ. στο Ψηφιακό Πλανητάριο, ομιλία με κεντρικό ομιλητή τον Peter Diamandis και θέμα “Creating an Age of Abundance”. Ο Dr. Diamandis είναι ιδρυτής και Διευθύνων Σύμβουλος του X PRIZE Foundation (www.xprize.org), ενός μη-κερδοσκοπικού οργανισμού, που σχεδιάζει και υλοποιεί διαγωνισμούς χρησιμοποιώντας μεγάλα βραβεία, ως κίνητρο για ριζοσπαστικές ανακαλύψεις προς όφελος της ανθρωπότητας. Το πιο γνωστό εξ αυτών ήταν το “Ansari X PRIZE” το οποίο αποτέλεσε την απαρχή των ιδιωτικών (μη-κρατικών) διαστημικών πτήσεων. Το βραβείο αυτό δόθηκε το 2004 στην εταιρία Scaled Composites για την επιτυχή αποστολή του σκάφους SpaceShipOne το οποίο μετέφερε τρία άτομα σε ύψος 100 χιλιομέτρων, δύο φορές μέσα σε δύο εβδομάδες. Για την διεκδίκηση του βραβείου αυτού αγωνίστηκαν 27 ομάδες από 7 διαφορετικές χώρες επενδύοντας συνολικά πάνω από 100 εκ. δολάρια στην ανάπτυξη τεχνογνωσίας. Σήμερα το X PRIZE Foundation διαχειρίζεται τρεις πολύ μεγάλους διαγωνισμούς: (i) Archon X PRIZE for Genomics: το βραβείο των 10 εκ. δολαρίων θα δοθεί στην πρώτη ομάδα που θα καταφέρει να “αλληλουχίσει” (sequence) ολόκληρο το γονιδίωμα 100 ανθρώπων με ακρίβεια μεγαλύτερη από οποιαδήποτε άλλη μέθοδο, επιτυγχάνοντας ταυτόχρονα την ταχύτερη διαδικασία, την υψηλότερη ακρίβεια των αποτελεσμάτων και το χαμηλότερο κόστος. (ii) Google Lunar X PRIZE: το βραβείο των 30 εκ. δολαρίων θα δοθεί στην πρώτη ιδιωτική αποστολή (χρηματοδοτούμενη σε ποσοστό άνω του 90% από ιδιωτικά κεφάλαια) η οποία θα καταφέρει, μέχρι το τέλος του 2015, να στείλει και να προσεδαφίσει ασφαλώς στη σελήνη ένα κινούμενο ρομπότ το οποίο θα κινηθεί τουλάχιστον 500 μέτρα επάνω στην επιφάνεια της και θα στείλει βίντεο, φωτογραφίες και δεδομένα πίσω στην γη. (iii) Qualcomm Tricorder X PRIZE: το βραβείο των 10 εκ. δολαρίων θα δοθεί στην ομάδα που θα καταφέρει να κατασκευάσει μία μικρή συσκευή ικανή να διαγνώσει μια σειρά από ιατρικές καταστάσεις σε ένα δείγμα ανθρώπων με ακρίβεια μεγαλύτερη από ένα πάνελ ιατρών. Ο Dr. Diamandis, μαζί με τον Dr. Ray Kurzweil ίδρυσαν το Singularity University (www.singularityU.org) ένα ιδιωτικό εκπαιδευτικό οργανισμό με αποστολή να εκπαιδεύσει και να εμπνεύσει μια νέα γενιά ηγετών, οι οποίοι θα προσπαθούν να κατανοήσουν και να χρησιμοποιήσουν εκθετικά εξελισσόμενες τεχνολογίες, όπως η ρομποτική, η βιοτεχνολογία, και η νανοτεχνολογία, με σκοπό να αντιμετωπίσουν τις μεγάλες προκλήσεις της ανθρωπότητας. Ο Dr. Diamandis θεωρείται από τις πιο σημαντικές προσωπικότητες διεθνώς στον τομέα της ιδιωτικής διαστημικής επιχειρηματικότητας έχοντας ιδρύσει πολλές εταιρίες στον χώρο του διαστημικού τουρισμού, όπως η Zero Gravity Corporation (www.gozerog.com) και η Rocket Racing League (www.rocketracingleague.com). Η νεώτερη επιχειρηματική του προσπάθεια, η Planetary Resources (www.planetaryresources.com), ανακοινώθηκε πρόσφατα και έχει στόχο την ανακάλυψη και εξόρυξη πρώτων υλών από τους αστεροειδείς που περιφέρονται στη γειτονιά του ηλιακού μας συστήματος. Τον περασμένο Φεβρουάριο εκδόθηκε από τον εκδοτικό οίκο Simon & Schuster το βιβλίο με τίτλο “Abundance: The Future Is Better Than You Think”, το οποίο συνέγραψε μαζί με τον δημοσιογράφο και συγγραφέα Steven Kotler. Οι δύο συγγραφείς τεκμηριώνουν στο βιβλίο τους πως οι εξελίξεις σε εκθετικά εξελισσόμενες τεχνολογίες μπορούν να αλλάξουν δραματικά τα πράγματα μέσα στις επόμενες δύο δεκαετίες, δίνοντας την ευκαιρία να εξασφαλιστούν οι βασικές ανάγκες σε τροφή, νερό, ενέργεια, υγεία, εκπαίδευση και ελευθερία, όλων των ανθρώπων της γης. Ο Dr. Diamandis εκτός από επιτυχημένος επιχειρηματίας, συγγραφέας και ακτιβιστής είναι και ένας καταξιωμένος επιστήμονας. Ολοκλήρωσε τις βασικές του σπουδές (BS) στο τμήμα Βιολογίας του Massachusetts Institute of Technology και τις μεταπτυχιακές (MS) του σπουδές στο τμήμα Αεροναυπηγικής του ίδιου πανεπιστημίου, ενώ στην συνέχεια σπούδασε ιατρική στο Harvard Medical School. Ημερομηνία: 24/9/12 Ώρα έναρξης: 19:00. Διεύθυνση: Λεωφ. Συγγρού 387, Π. Φάληρο. Η ομιλία θα γίνει στα αγγλικά χωρίς μετάφραση. 
Είσοδος: 18 ευρώ online και 20 ευρώ στην είσοδο.
 Η NASA καθόρισε την ημερομηνία της πρώτης πληρωμένης πτήσης του Dragon. Η πρώτη «εμπορική» πτήση του ιδιωτικού διαστημοπλοίου Dragon προς το Διεθνή Διαστημικό Σταθμό θα πραγματοποιηθεί στις 7 Οκτωβρίου. Όπως αναφέρεται στην επίσημη ιστοσελίδα της NASA, η εκτόξευση θα πραγματοποιηθεί από το κοσμοδρόμιο στο Ακρωτήριο Κανάβεραλ( Φλόριντα) στις 20:34 τοπική ώρα (στις 04:34 το πρωΐ της 8 Οκτωβρίου ώρα Μόσχας). Όπως σημειώνεται, το Dragon και ο πύραυλος-φορέας Falcon 9 είναι απολύτως έτοιμοι για πτήση, και ο Διεθνής Διαστημικός Σταθμός – για σύνδεσή του με το διαστημόπλοιο. Σε περίπτωση κακοκαιρίας στο κοσμοδρόμιο ως εφεδρική ημέρα εκτόξευσης καθορίστηκε από τους ειδικούς της NASA η 10η Οκτωβρίου.

Κβαντικοί υπολογιστές: qubit με ένα άτομο πυριτίου. Για να δουλέψει ένας κβαντικός υπολογιστής (σύμφωνα με το «Ευαγγέλιο»: Κβαντομηχανική ΙΙ, Στέφανος Τραχανάς ) http://www.cup.gr/ViewShopProduct.aspx?ProductId=273160&LangId=1 θα πρέπει να μπορεί να διατηρήσει τη συμφωνία φάσεως στις καταστάσεις επαλληλίας των κβαντοδυφίων (qubits) του τουλάχιστον για τόσο χρονικό διάστημα όσο διαρκεί ο υπολογισμός. Όμως ο καταχωρητής δεν λειτουργεί στο κενό. Είναι ένα μικροσκοπικό – και, προοπτικά, ένα μεσοσκοπικό – κβαντικό σύστημα που αλληλεπιδρά με ένα πολύ μεγαλύτερο «περιβάλλον», συν-πλέκεται μαζί του και ως αποτέλεσμα αυτής της σύμπλεξης υφίσταται απώλεια συμφωνίας η οποία καταστρέφει τις επαλληλίες και μαζί μ’ αυτές όλα τα αναμενόμενα πλεονεκτήματα έναντι του κλασικού υπολογιστή. Αυτή η αποσυμφώνηση (docoherence) λόγω σύμπλεξης με το περιβάλλον είναι όντως η αχίλλειος πτέρνα του κβαντικού υπολογιστή και από την επιτυχή ή όχι αντιμετώπιση αυτού του θεμελιώδους προβλήματος θα κριθεί η έκβαση του εγχειρήματος. Αν πράγματι θα κατασκευαστούν ρεαλιστικοί κβαντικοί υπολογιστές ή όχι. Επειδή τόσο ο καταχωρητής όσο και το περιβάλλον του – πολύ περισσότερο το δεύτερο – είναι μεγάλα κβαντικά συστήματα, οι ενεργειακές τους καταστάσεις θα είναι πολύ κοντινές μεταξύ τους και άρα θα αναμιγνύονται πολύ εύκολα έστω και με ασθενή αλληλεπίδραση ανάμεσα στα δυο συστήματα. Και, ως συνέπεια αυτής της ανάμειξης, η κατάσταση του σύνθετου συστήματος – καταχωρητής + περιβάλλον – θα παίρνει τη μορφή Ψ = Σi ci ψi Φi που είναι, βεβαίως, μια σύμπλεκτη κατάσταση με όλες τις συνέπειες που απορρέουν από αυτό. Το βασικό λοιπόν πρόβλημα στην κατασκευή κβαντικών υπολογιστών είναι η αποσυμφώνηση των qubits λόγω της αλληλεπίδρασής τους με το περιβάλλον. Σύμφωνα με την dailytech, http://www.dailytech.com/article.aspx?newsid=27741 ερευνητές από την Αυστραλία έχουν πραγματοποιήσει ένα κρίσιμο βήμα στην εξέλιξη των κβαντικών υπολογιστών, χρησιμοποιώντας ένα άτομο πυριτίου ως qubit. Το qubit κατάφερε να διατηρήσει την συνοχή του για 200 εκατομμυριοστά του δευτερολέπτου στην πολύ χαμηλή θερμοκρασία των 300 milliKelvin. Η εργασία με τίτλο “A single-atom electron spin qubit in silicon” δημοσιεύεται στο περιοδικό Νature. http://www.nature.com/nature/journal/vaop/ncurrent/full/nature11449.html Στο βίντεο που ακολουθεί οι ερευνητές του Πανεπιστημίου της Νέας Νότιας Ουαλίας περιγράφουν το επίτευγμά τους:

«Ελληνική όραση» σε διαστημικό όχημα. Ενα σύστημα «μηχανικής όρασης» που συνθέτουν Ελληνες επιστήμονες θα χρησιμοποιεί το ρομποτικό όχημα εξερεύνησης που κατασκευάζει η Ευρωπαϊκή Διαστημική Υπηρεσία (ESA) για μελλοντικές αποστολές. Μία εξ αυτών είναι και η αποστολή ExoMars, της οποίας το διαστημικό όχημα προβλέπεται να προσεδαφιστεί στον Αρη το 2018. Βασικός στόχος της αποστολής είναι να αναζητήσει στοιχεία που θα βοηθήσουν τους ειδικούς να απαντήσουν στο κατά πόσον υπήρξε στο παρελθόν, ή υπάρχει ακόμη και σήμερα, ζωή υπό τη μορφή μικροοργανισμών στον Κόκκινο Πλανήτη. Καθώς πολλοί ειδικοί πιστεύουν ότι ενδείξεις τέτοιων μικροοργανισμών πιθανότατα βρίσκονται κάτω από την επιφάνεια, το ρομπότ δεν θα αναλύσει μόνο επιφανειακά δείγματα, αλλά και από το υπέδαφος. Για τον λόγο αυτό είναι εξοπλισμένο με ένα τρυπάνι ώστε να μπορεί να σκάψει έως και 2 μέτρα. Κάτι που θα κάνει σε διάφορες υποψήφιες περιοχές, αρκετά μακριά από το σημείο προσεδάφισης. «Επειδή το Κέντρο Ελέγχου στη Γη δεν θα βρίσκεται σε συνεχή επικοινωνία με το όχημα, το ρομπότ θα πρέπει να πλοηγείται εντελώς αυτόνομα για να φτάσει σε αυτές τις περιοχές», λέει στην «Κ» ο Δημήτριος Σούντρης, επίκουρος καθηγητής στο Μετσόβιο Πολυτεχνείο και μέλος της επιστημονικής ομάδας. Ετσι, αρμοδιότητα της ομάδας, στην οποία συμμετέχουν επίσης ερευνητές από το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο και το ΙΤΕ-ΙΠ Κρήτης, είναι να αναπτύξει το σύστημα που θα επιτρέπει στο όχημα να «βλέπει» γύρω του και να αποφασίζει πώς θα κινηθεί. Το σύστημα θα αποτελείται από τσιπ όπου θα «τρέχουν» ειδικοί αλγόριθμοι επεξεργασίας δεδομένων ρομποτικής όρασης. «Τα δεδομένα αυτά θα είναι οι φωτογραφίες από τις κάμερες υψηλής ανάλυσης που θα διαθέτει το ρομπότ και οι αλγόριθμοι θα δημιουργούν τρισδιάστατους χάρτες όπου θα απεικονίζεται με ακρίβεια ό,τι περιβάλλει το όχημα», εξηγεί ο κ. Σούντρης. Από τους χάρτες, το ρομπότ θα υπολογίζει κατ’ αρχάς ποια πορεία θα πρέπει να ακολουθήσει για να φτάσει στον προορισμό του. «Επίσης, θα του επιτρέπουν ανά πάσα στιγμή να αντιλαμβάνεται οποιοδήποτε εμπόδιο, όπως για παράδειγμα ένα βράχο που βρίσκεται μπροστά από τις ρόδες του, ώστε να στρίψει για να το αποφύγει». Το ρομπότ της ESA δεν είναι, βέβαια, το πρώτο που θα εξερευνήσει τον Αρη – π.χ. το Curiosity βρίσκεται μόλις ενάμιση μήνα στον Κόκκινο Πλανήτη. Επομένως, ανάλογα συστήματα, και μάλιστα πετυχημένα, έχουν αναπτυχθεί και στο παρελθόν. Αυτό που ξεχωρίζει όμως τη δουλειά των Ελλήνων επιστημόνων είναι ότι η ESA θέλει το δικό της όχημα να «βλέπει»… καλύτερα και πιο γρήγορα. Πιο συγκεκριμένα, οι εικόνες από τις κάμερες θα έχουν ανάλυση 1.120 x 1.120 pixel, δηλαδή μεγαλύτερη ανάλυση απ’ ό,τι τα «μάτια» των άλλων ρομπότ. Κι αυτό γιατί οι ίδιες εικόνες θα μεταδίδονται ασύρματα στο Κέντρο Ελέγχου ώστε, από αυτές, οι υπεύθυνοι της αποστολής να αποφασίζουν ποιες περιοχές θα πρέπει να ερευνήσει το όχημα. «Ετσι, η Ευρωπαϊκή Διαστημική Υπηρεσία θέλει το οπτικό υλικό να είναι όσο το δυνατόν καλύτερο, για να να μπορούν οι υπεύθυνοι να διακρίνουν ακόμη περισσότερες λεπτομέρειες στο αρειανό τοπίο», σημειώνει ο επίκουρος καθηγητής. Αυτό σημαίνει πως το σύστημα θα έχει να επεξεργαστεί οπτικά δεδομένα μεγαλύτερου όγκου. «Την ίδια στιγμή, όμως, θα πρέπει να τα επεξεργάζεται και με μεγαλύτερη ταχύτητα, καθώς το ρομπότ θα κινείται πιο γρήγορα απ’ ό,τι τα προγενέστερα οχήματα». Κατά συνέπεια, θα χρειάζεται να «αντιλαμβάνεται» ταχύτερα το περιβάλλον, δηλαδή οι χάρτες θα πρέπει να ανανεώνονται με μεγαλύτερη συχνότητα. Εχοντας αναπτύξει μια πρώτη εκδοχή των αλγορίθμων και αφού τους ενσωμάτωσε στο κατάλληλο hardware, η ομάδα ολοκλήρωσε τον Ιούλιο με επιτυχία την αρχική φάση δοκιμών του συστήματος. Οι αλγόριθμοι θα βελτιωθούν ακόμη περισσότερο, ενώ θα γίνουν πολλά ακόμη τεστ που θα ελέγξουν αν η «όραση» του ρομπότ είναι απόλυτα αξιόπιστη, «αφού ακόμη κι ένα μικρό λάθος μπορεί να οδηγήσει στην πλήρη αποτυχία της αποστολής». Ετσι, για παράδειγμα, στόχος είναι οι αλγόριθμοι στο μέλλον να αξιοποιούν για τους χάρτες δεδομένα και από τεχνητούς δορυφόρους που περιστρέφονται γύρω από τον Αρη. Το τελικό τεστ του συστήματος θα γίνει από την ίδια την ESA, σε ένα πανομοιότυπο αντίγραφο του ρομπότ, που θα δοκιμασθεί σε περιβάλλον το οποίο προσομοιάζει στο ανάγλυφο του Αρη. Τεχνητός δορυφόρος θα αναζητήσει μεθάνιο και άλλα αέρια Εκτός από το όχημα εξερεύνησης, στην αποστολή ExoMars περιλαμβάνεται επιπλέον ένας τεχνητός δορυφόρος που θα αναζητήσει στην ατμόσφαιρα του Αρη μεθάνιο και άλλα αέρια – ενδείξεις βιολογικής δραστηριότητας, όπως και μία στατική κάψουλα που θα πραγματοποιήσει μετρήσεις εκεί όπου θα προσεδαφιστεί. Παράλληλα με τα στοιχεία που θα προσφέρει στους επιστήμονες, η ExoMars θα αποτελέσει επίσης μία «πρόβα τζενεράλε» για μία σειρά από τεχνολογίες που η Ευρωπαϊκή Διαστημική Υπηρεσία (ESA) σκοπεύει να χρησιμοποιήσει σε μία μεταγενέστερη, ακόμη πιο φιλόδοξη αποστολή, με ρομπότ που θα συλλέξουν δείγματα και θα τα μεταφέρουν πίσω στη Γη. Αυτός είναι ο λόγος, άλλωστε, που η ESA αποφάσισε να μην ακυρώσει την ExoMars τον περασμένο Φεβρουάριο, όταν η NASA γνωστοποίησε πως δεν θα συμμετάσχει στη σχεδίαση και τη χρηματοδότησή της. Στο μεταξύ, τη θέση της NASA στην αποστολή πήρε η ρωσική διαστημική υπηρεσία (Roscosmos). Πέρα από το Διάστημα, πάντως, το εξελιγμένο σύστημα «μηχανικής όρασης» που αναπτύσσεται στην Ελλάδα είναι πιθανό να αποδειχθεί χρήσιμο και για άλλες εφαρμογές, πιο χρήσιμες στη Γη – όπως για ρομποτικούς διασώστες. «Οσον αφορά τα ελληνικά ιδρύματα, το έμμεσο όφελος είναι εξίσου σημαντικό, αφού το σύστημα δίνει την ευκαιρία στους φοιτητές μας να ασχοληθούν με τομείς που ανήκουν στην αιχμή της τεχνολογίας, για να υλοποιήσουν ένα πολύ απαιτητικό πρότζεκτ που θα δοκιμασθεί στην πράξη», συμπληρώνει ο κ. Σούντρης από το Μετσόβιο Πολυτεχνείο.

Μια πυραμίδα στον Άρη. Η αρειανή αυτή πέτρα έχει ύψος 25 εκατοστά και πλάτος 40 εκατοστά. Οι επιστήμονες που καθοδηγούν το Curiosity θεωρούν ότι πρόκειται για τον κατάλληλο στόχο που πρέπει να αναλυθεί για πρώτη φορά από το φασματόμετρο που φέρει το διαστημικό ρόβερ. Οι επιστήμονες από τη ΝΑΣΑ της έδωσαν μάλιστα και το όνομα Τζέικ, προς τιμήν του μηχανικού Τζέικομπα Ματιτσέβιτς, ο οποίος διηύθυνε το πρόγραμμα του Curiosity. Ο Ματιτσέβιτς πέθανε στις 20 Αυγούστου σε ηλικία 64 ετών. Οι αστρονόμοι θέλουν από πιο κοντά να εξετάσουν τη μυστηριώδη πυραμίδα, γι’ αυτό η άκατος Curiosity θα χρησιμοποιήσει για πρώτη φορά τον ειδικό βραχίονα με τους αισθητήρες. Στην φωτογραφία ο πυραμοειδές πέτρωμα,η διαδρομή του Curiosty από την ημέρα που προσγειώθηκε στην επιφάνεια του Άρη και τους τρεις διαφορετικούς τύπους εδάφους που θα συναντήσει η “Περιέργεια” στην διαδρομή του προς την περιοχή Glenelg.

Θέλουν να κατασκευάσουν στη Σελήνη υπερυπολογιστή. Κατά τη γνώμη ορισμένων Αμερικανών ειδικών, για την υλοποίηση των υπαρχόντων προγραμμάτων για την κατάκτηση του Διαστήματος είναι απαραίτητο να κατασκευαστεί στη Σελήνη υπερυπολογιστής και μέσα δορυφορικής επικοινωνίας. Αυτό το συγκρότημα θα μπορούσε να αναλάβει ένα μέρος του φόρτου για τη διεύθυνση των πτήσεων, καθώς και να παράσχει υπολογιστική ισχύ για την εκστρατεία εξερεύνησης του φυσικού δορυφόρου της Γης. Κατά τη γνώμη των ειδικών ο υπερυπολογιστής είναι απαραίτητο να εγκατασταθεί στην ανάποδη πλευρά της Σελήνης, πιο κοντά στον πόλο, σε βαθύ κρατήρα. Κατά τα λεγόμενα των επιστημόνων αυτό θα επιτρέψει να προστατευθεί το σύμπλεγμα από την επίδραση ακραίων θερμοκρασιών, καθώς και να αυξηθεί η αποτελεσματικότητα της ψύξης του υπολογιστικού συστήματος.

Ενδείξεις νερού στoν αστεροειδή. Η Εστία, το δεύτερο μεγαλύτερο σώμα στη ζώνη των αστεροειδών, μεταξύ ‘Αρη και Δία, που έως τώρα θεωρείτο πλήρως άνυδρη, τελικά φέρει στην επιφάνειά της ίχνη παγωμένου νερού, με την μορφή ένυδρων ορυκτών. Η ανακάλυψη, που έγινε από την μελέτη στοιχείων που παρείχε το διαστημικό σκάφος «Dawn» (Αυγή) της NASA, υποδηλώνει ότι πιθανότατα πολλοί μικρότεροι πλούσιοι σε νερό αστεροειδείς κάποτε έπεσαν πάνω στην Εστία και της μετέφεραν ποσότητες νερού. Σήμερα, το νερό παραμένει δεσμευμένο στα ορυκτά του γιγάντιου αστεροειδή, εωσότου μελλοντικές προσκρούσεις άλλων ουράνιων σωμάτων δημιουργήσουν αρκετά μεγάλη θερμότητα στην επιφάνειά του, λιώσουν τα πετρώματα και απελευθερώσουν το νερό με την μορφή υδρατμών. Δύο νέες ανεξάρτητες επιστημονικές εργασίες, που παρουσιάστηκαν στο περιοδικό «Science», σύμφωνα με το «Nature» και το «Scientific American», αναφέρουν ότι η ανακάλυψη δείχνει πως τελικά ένα ακόμα σώμα του ηλιακού μας συστήματος διαθέτει έναν έστω υποτυπώδη υδρολογικό κύκλο. Σύμφωνα με την πρώτη επιστημονική μελέτη, με επικεφαλής τον Τόμας Πρέτιμαν του Ινστιτούτου Πλανητικής Επιστήμης στην Αριζόνα, ένα από τα επιστημονικά όργανα του σκάφους «Dawn», που καταγράφει τις ακτίνες γ και τα νετρόνια σε βάθος έως ενός μέτρου από την επιφάνεια, ανίχνευσε υπερβολική ποσότητα υδρογόνου στις ισημερινές περιοχές του αστεροειδούς, οι οποίες υποδηλώνουν την ύπαρξη νερού «κλειδωμένου» σε πετρώματα, σε ποσότητα έως 400 μέρη ανά εκατομμύριο (ppm). Η δεύτερη μελέτη, με επικεφαλής την Μπρετ Ντενέβι του Εργαστηρίου Εφαρμοσμένης Φυσικής του πανεπιστημίου Τζον Χόπκινς, αναφέρει ότι, επίσης στις περιοχές του ισημερινού, εντοπίστηκαν εκατοντάδες λάκκοι βάθους έως 200 μέτρων, όπου πιστεύεται ότι κάποτε υπήρχε νερό, το οποίο διέφυγε στην ατμόσφαιρα ως αέριο μετά την πρόσκρουση άλλων μικρότερων αστεροειδών. Μαζί με το νερό εκτιμάται ότι διέφυγαν και άλλες πτητικές χημικές ουσίες με χαμηλό σημείο βρασμού, όπως άζωτο και άνθρακας. Λόγω του μικρού μεγέθους του αστεροειδούς και της έλλειψης ατμόσφαιρας, οι επιστήμονες δεν πιστεύουν ότι ποτέ το νερό κυλούσε στην υγρή μορφή. Πάντως συνολικά το εγκλωβισμένο νερό στην Εστία εκτιμάται ότι δεν ξεπερνά το 5% του βάρους των επιφανειακών πετρωμάτων της. Παρόμοια ένυδρα ορυκτά έχουν εντοπιστεί στη Σελήνη από το ινδικό σκάφος «Τσαντραγιάαν-1». Στην περίπτωση όμως του φεγγαριού, σύμφωνα με τους επιστήμονες, λειτουργεί ένας διαφορετικός φυσικός μηχανισμός, καθώς τα μόρια υδρογόνου προέρχονται όχι από προσκρούσεις αστεροειδών, αλλά από τον ηλιακό άνεμο και σταδιακά «εμφυτεύονται» μόνα τους στα επιφανειακά σεληνιακά πετρώματα. Τέλος, οι νέες μελέτες επιβεβαίωσαν ότι ένας σπάνιος τύπος μετεωριτών που κατά καιρούς ανακαλύπτονται πάνω στη Γη (οι λεγόμενοι «HED”), προέρχονται από την Εστία. Το σκάφος «Dawn» που βρισκόταν σε τροχιά για πάνω από ένα έτος γύρω από την Εστία σε μέσο ύψος 210 χιλιομέτρων, την εγκατέλειψε στις 5 Σεπτεμβρίου και ήδη κατευθύνεται προς τον γιγάντιο αστεροειδή «Δήμητρα», τον μεγαλύτερο του ηλιακού μας συστήματος, όπου αναμένεται να φθάσει στις αρχές του 2015. Είναι ήδη γνωστό ότι η Δήμητρα -που ορισμένοι θεωρούν νάνο πλανήτη και όχι αστεροειδή- περιέχει νερό. Μερικοί μάλιστα επιστήμονες δεν αποκλείουν να διαθέτει κι ένα μικρό υπόγειο ωκεανό. Στην φωτογραφία χάρτης υδρογόνου στον αστεροειδή Vesta.

Ποιος πλανήτης έχει τις πιο πολλές πιθανότητες για εξωγήινη ζωή; Σύμφωνα με τους ειδικούς ο Gliese 163c, ένας πλανήτης που ανακαλύφθηκε πρόσφατα, συγκεντρώνει τις περισσότερες πιθανότητες να διαθέτει κάποιες μορφές ζωής. Ο Gliese 163c έχει μάζα 7 περίπου φορές μεγαλύτερη από εκείνη της Γης και βρίσκεται σε απόσταση 49 ετών φωτός από εμάς στον αστερισμό της Δοράδος. Χρησιμοποιώντας το τηλεσκόπιο HARPS ομάδα ερευνητών με επικεφαλής επιστήμονες του Πανεπιστημίου Joseph Fourier στη Γκρενόμπλ εντόπισαν την ακριβή θέση του πλανήτη μέσα στο ηλιακό του σύστημα. Οπως διαπιστώθηκε, ο Gliese 163c βρίσκεται στα όρια της λεγόμενης κατοικήσιμης ζώνης, της περιοχής ενός ηλιακού συστήματος όπου η απόσταση των πλανητών από το μητρικό τους άστρο είναι τέτοια που να ευνοεί την ανάπτυξη ευνοϊκών για τη ζωή συνθηκών όπως παραδείγματος χάριν, την ύπαρξη νερού σε υγρή μορφή. Οι ερευνητές πιστεύουν ότι αυτό ακριβώς συμβαίνει στον Gliese 163c δηλαδή διαθέτει νερό σε υγρή μορφή και άρα είναι πιθανό να έχουν αναπτυχθεί κάποιες μορφές ζωής έστω και σε βακτηριακό επίπεδο.

H τελευταία πτήση του διαστημικού λεωφορείου Endeavour. Το διαστημικό λεωφορείο Endeavour άρχισε την Τετάρτη το τελευταίο του ταξίδι πάνω στην άτρακτο ενός ειδικά διαμορφωμένου Boeing 747 το οποίο απογειώθηκε από τη Φλόριντα με προορισμό την Καλιφόρνια όπου θα εκτεθεί σε μουσείο. Το αεροσκάφος απογειώθηκε τα ξημερώματα (τοπική ώρα) μετά από δύο αναβολές λόγω κακών καιρικών συνθηκών. Το Endeavour, το νεότερο από τα άλλα τρία λεωφορεία που έκαναν διαστημικές πτήσεις, θα πρέπει να φτάσει στο αεροδρόμιο του Λος Άντζελες την Παρασκευή μετά από αρκετές στάσεις. Πριν φτάσει στη δυτική ακτή, το γιγαντιαίο 747 θα πετάξει σε χαμηλό υψόμετρο πάνω από το Κέντρο Κένεντι της αεροπορικής βάσης του ακρωτηρίου Κανάβεραλ καθώς και πάνω από την Αεροπορική Βάση Πάτρικ που βρίσκεται κοντά. Το τζάμπο τζετ θα πετάξει επίσης, για τον τελευταίο αποχαιρετισμό, πάνω από το Διαστημικό Κέντρο Στένις της NASA στο Μισισιπή και το εργοστάσιο της Michoud στη Λουϊζιάνα, όπου κατασκευάστηκαν οι εξωτερικές δεξαμενές του συστήματος εκτόξευσης. Στη συνέχεια θα προσγειωθεί στο Έλινγκτον Φιλντ κοντά στο Διαστημικό Κέντρο Τζόνσον στο Χιούστον του Τέξας. Το 747 θα απογειωθεί και πάλι την Πέμπτη με κατεύθυνση το Ερευνητικό Κέντρο της NASA στο Ντράιντεν στην αεροπορική Βάση Έντουαρντς της Πολεμικής Αεροπορίας στην έρημο Μοχάβι της Καλιφόρνιας. Την Παρασκευή, θα κάνει πτήσεις σε χαμηλό υψόμετρο πάνω από τη βόρεια Καλιφόρνια, και από διάφορες πόλεις, όπως το Σακραμέντο, το Σαν Φρανσίσκο και το Λος Άντζελες, πριν προσγειωθεί στο αεροδρόμιο του Λος Άντζελες. Τελικός προορισμός όπου και θα εκτεθεί είναι το Διαστημικό Κέντρο της Καλιφόρνιας. Το ταξίδι του Endeavour στην Καλιφόρνια είναι και μια επιστροφή στην πατρίδα, καθώς το λεωφορείο κατασκευάστηκε στο Παλμντέιλ, βόρεια του Λος Άντζελες, για να αντικαταστήσει το διαστημικό λεωφορείο Challenger, το οποίο ανατινάχτηκε λίγο μετά την εκτόξευσή του το 1986. Το Endeavour είχε κάνει την τελευταία διαστημική αποστολή του τον Μάιο του 2011. Μετά το τέλος του προγράμματος των διαστημικών λεωφορείων πολλές αμερικανικές πόλεις ανταγωνίζονται για το δικαίωμα να φιλοξενήσουν τα διαστημόπλοια. Το Discovery, το παλαιότερο από τα λεωφορεία, εκτίθεται πλέον στο Κέντρο Στίβεν Άντβαρ-Χέιζι, ένα παράρτημα του Εθνικού Μουσείου Αέρος και Διαστήματος κοντά στην Ουάσινγκτον. Πήρε τη θέση του Enterprise, ενός πρωτότυπου που δεν πέταξε ποτέ στο διάστημα· αυτό με τη σειρά του βρίσκεται στο Μουσείο Θάλασσας, Αέρος και Διαστήματος στη Νέα Υόρκη. Τέλος το Atlantis θα πάει στο κέντρο επισκεπτών του Διαστημικού Κέντρου Κένεντι στο Ορλάντο της Φλόριντας, όταν θα ολοκληρωθεί η κατασκευή του κτιρίου που θα το στεγάσει. Δύο άλλα λεωφορεία καταστράφηκαν κατά την πτήση, σκοτώνοντας όλο το πλήρωμά τους κάθε φορά: το Challenger το 1986 και το Columbia που διαλύθηκε κατά την επιστροφή του στη Γη το 2003.

Εντοπίστηκε ένας από τους πρώτους γαλαξίες. Ομάδα ερευνητών εντόπισε έναν πανάρχαιο γαλαξία που δημιουργήθηκε στην αυγή της δημιουργίας του Σύμπαντος. Η ανακάλυψή του θα βοηθήσει στην καλύτερη κατανόηση των διεργασιών που έλαβαν χώρα όταν το Σύμπαν βρισκόταν σε βρεφική ηλικία. Τα σώματα πολύ μεγάλης μάζας όπως ένα γαλαξιακό σμήνος ή μια μαύρη τρύπα μπορούν να εκτρέπουν και να ενισχύουν το φως όπως οι οπτικοί φακοί. Το φαινόμενο που οι επιστήμονες έχουν ονομάσει «βαρυτικό φακό» δημιουργείται όταν ένα τέτοιο κοσμικό σώμα βρίσκεται ανάμεσα σε έναν παρατηρητή και ένα άλλο πολύ μακρινό αντικείμενο. Τα τελευταία χρόνια οι επιστήμονες χρησιμοποιώντας αυτή τη μέθοδο έχουν εντοπίσει μακρινά διαστημικά σώματα. Ερευνητές από μεγάλα πανεπιστήμια των ΗΠΑ (Τζονς Χοπκινς, Αριζόνα) χρησιμοποίησαν τα ισχυρότερα τηλεσκόπια στον κόσμο και με τη μέθοδο του «βαρυτικού φακού» κατάφεραν να εντοπίσουν έναν γαλαξία που, σύμφωνα με τους υπολογισμούς τους, δημιουργήθηκε μόλις 200 εκατομμύρια έτη μετά τη γέννηση του Σύμπαντος. Γνωρίζουμε ελάχιστα πράγματα για τους γαλαξίες που δημιουργήθηκαν μέσα στα πρώτα 500 εκατομμύρια έτη από τη γέννηση του Σύμπαντος επειδή με τα σημερινά τεχνικά μέσα που διαθέτουμε δεν μπορούμε να τους «δούμε» και να συλλέξουμε στοιχεία για αυτούς. Οι επιστήμονες ευελπιστούν ότι η μελέτη των πρώτων γαλαξιών θα οδηγήσει στην πηγή της ιονισμένης ακτινοβολίας που είναι υπεύθυνη για την «εποχή επανιονισμού» του Σύμπαντος. Ο επανιονισμός συνέβη 500 εκατομμύρια έτη μετά τη γέννηση του Σύμπαντος και ήταν μια σύντομη περίοδος που επέτρεψε στο νεαρό τότε Σύμπαν να βγει από τον λεγόμενο «Κοσμικό Μεσαίωνα» όπου τίποτε δεν μπορούσε να λάμψει και να γίνει διαφανές στην κοσμική ακτινοβολία.Η έρευνα δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Nature

Αναγέννηση του ρωσικού διαστημικού προγράμματος. Συνέντευξη του αναπληρωτή πρωθυπουργού της Ρωσίας, Ντμίτρι Ρογκόζιν. Η υλοποίηση ενός πολύ μεγάλου προγράμματος, ενός πραγματικού υπερέργου, πρέπει να τεθεί ως κύριος στόχος του ρωσικού διαστημικού προγράμματος, σύμφωνα με τον Ντμίτρι Ρογκόζιν. Προς αυτή την κατεύθυνση, ο ίδιος, προτείνει ως καθοριστικό βήμα, τη δημιουργία μιας σεληνιακής βάσης. ΕΡ: Ντμίτρι Ολέγκοβιτς, μπορούμε σήμερα να ανταποκριθούμε σε τέτοιας κλίμακας έργα; Είναι δυνατή η έξοδος της ρώσικης διαστημικής τεχνολογίας από την κρίση; ΑΠ: Η κατάσταση σήμερα όντως δεν είναι καθόλου εύκολη. Πάντα πιστεύαμε ότι ζούμε σε μια χώρα που ήταν διαστημική υπερδύναμη. Εμείς εκτοξεύσαμε τον πρώτο δορυφόρο στο διάστημα, ο πρώτος κοσμοναύτης που πέταξε σε τροχιά γύρω από τη γη ήταν δικός μας πολίτης, είχαμε μεγάλες επιτυχίες στην εξερεύνηση του διαστήματος και, ξαφνικά, τους τελευταίους 18 μήνες είχαμε μαζεμένα επτά ατυχήματα. Έξι το τελευταίο έτος, και ένα τον Αύγουστο του 2012. Αν θέλουμε στα σοβαρά να βγάλουμε συμπεράσματα από την όλη ιστορία, θα πρέπει να θεραπεύσουμε όχι μόνο το «απόστημα» που έχει δημιουργηθεί, αλλά να αντιμετωπίσουν και τις αιτίες που το προκάλεσαν. Κατανοούμε πλέον διεξοδικώς τι συμβαίνει σε αυτό τον νευραλγικής σημασίας τομέα. Κοντολογίς, η διαστημική βιομηχανία μας σήμερα βρίσκεται σε αναντιστοιχία με το μέγεθος της οικονομίας της χώρας. Και η οικονομική δύναμη της χώρας μας, είναι κατά πολύ μικρότερη από αυτή των ΗΠΑ. Αυτή την υστέρηση πρέπει να αναστρέψουμε. Και πρώτα από όλα, υπάρχει ανάγκη άμεσων και σε βάθος μεταρρυθμίσεων. Αλλά το ερώτημα είναι πώς ξεκινάμε; Εννοείται, με το να παράγουμε ποιοτικά «προϊόντα». Αλλά, κάτι τέτοιο από μόνο του δεν αρκεί. Το κύριο ζητούμενο σήμερα είναι ένα: Να ξεκαθαρίσει επιτέλους η Ρωσία με σαφήνεια τι θέλει από το διάστημα και να καθορίσει τους στρατηγικούς της στόχους. Και μέσα σε αυτό το πλαίσιο, να διαμορφωθούν οι οικονομικές, οργανωτικές και επιστημονικές δομές, οι εταιρείες holding, κ.λ.π., που θα πετύχουν τους στόχους. Γι’αυτό, είναι απαραίτητο να τεθεί ένας υπερ-στόχος. Τρία έργα σε δεύτερο επίπεδο, πέντε στόχοι σε τρίτο επίπεδο, κ.ο.κ. Τότε θα γίνει σαφές τι ακριβώς συστήματα χρειαζόμαστε, ποιες μηχανές και πόσους πυραύλους μικρής, μεσαίας, κλάσης, καθώς επίσης βαρείς και υπερ-βαρείς πυραύλους, πρέπει να κατασκευάσουμε και από ποιες εγκαταστάσεις θα πρέπει να εκτοξευθούν. Είναι απαραίτητο να τα βάλουμε όλα σε μια τάξη. Βέβαια, σε κάποιους μπορεί αυτό το υπερ-έργο να φαίνεται ότι κινείται στα όρια της φαντασίας. Για παράδειγμα η δημιουργία μιας βάσης στη σελήνη. Μάθαμε πώς να εργαζόμαστε σε τροχιά κοντά στη γη στο πλαίσιο τους Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού (ΔΔΣ). Γιατί να μην προσπαθήσουμε να κάνουμε ένα μεγαλύτερο σταθμό, ο οποίος θα βρίσκεται στον φυσικό δορυφόρο της γης, και από εκεί να πραγματοποιήσουμε τις ίδιες εργασίες που γίνονται στο ΔΔΣ; Είναι ένας ενδιαφέρον επιστημονικός και τεχνολογικός στόχος και εάν αποφασιστεί ότι θα υλοποιηθεί, θα τραβήξει μπροστά τόσο τη βασική, όσο και την εφαρμοσμένη έρευνα. Το hyper-project θα αποτελέσει τη βάση για περαιτέρω επιστημονικές ανακαλύψεις. Αυτή είναι η πρότασή μου. Μπορεί να υπάρξουν και άλλες. Είναι απαραίτητο να ανοίξουμε το διάλογο για αυτά τα θέματα και να δημιουργήσουμε νέες αξίες. Και προσωπικά πιστεύω ότι έχουμε τις δυνάμεις να το υλοποιήσουμε. ΕΡ: Και ποιος μπορεί να πραγματοποιήσει μια τέτοια μεγάλη επανάσταση στον κλάδο, τη στιγμή που υπάρχει οξύ πρόβλημα στελεχών στον μηχανοκατασκευαστικό τομέα; ΑΠ: Είναι αλήθεια ότι η κατάσταση είναι όπως την περιγράφετε. Για το λόγο αυτό, το Συμβούλιο Ασφαλείας αποφάσισε να υποστηρίξει την ιδέα, η οποία γεννήθηκε στην Επιτροπή Αμυντικής Βιομηχανίας. Εκεί όπου είμαι πρόεδρος. Θα δημιουργήσουμε χιλιάδες θέσεις εξειδικευμένων στελεχών στην ρώσικη αμυντική βιομηχανία. Θα αναζητήσουμε προσωπικό. Και από τον ιδιωτικό τομέα. Ήδη, δημιουργούμε ένα ειδικό συμβούλιο για τις συμπράξεις δημοσίου και ιδιωτικού τομέα στην αμυντική βιομηχανία, στο οποίο θα απευθύνονται οι ιδιώτες επενδυτές. Πιστεύω ότι η ενέργειά τους, όταν θα δραστηριοποιηθούν στην αμυντική βιομηχανία, μπορεί να αλλάξει την ποιότητα της παραγωγής και να κάνει ένα επαναστατικό άλμα προς τα εμπρός στο μέλλον. Στην φωτογραφία ο αναπληρωτής πρωθυπουργού της Ρωσίας, Ντμίτρι Ρογκόζιν, και ο επικεφαλής της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Roscosmos, Βλαντίμιρ Ποπόβκιν.

Kβαντικοί υπολογιστές: μια τεχνολογία του λυκόφωτος. Από όλες τις συνέπειες της κβαντικής θεωρίας η πιο σημαντική από τεχνολογική άποψη είναι εν δυνάμει ο κβαντικός υπολογιστής. Πέραν του ότι θα κατέστρεφε την ασφάλεια όλων των σύγχρονων κρυπτογραμμάτων, ο κβαντικός υπολογιστής θα εγκαινίαζε μια νέα εποχή υπολογιστικής ισχύος. Ένας από τους σκαπανείς της κβαντικής υπολογιστικής είναι ο Ντέιβιντ Ντόιτς (David Deutsch), ένας βρετανός φυσικός που άρχισε να εργάζεται πάνω σ’ αυτή την ιδέα το 1984, όταν παρακολούθησε ένα συνέδριο για τη θεωρία των υπολογιστών. Ακούγοντας μια διάλεξη στο συνέδριο, ο Ντόιτς επισήμανε κάτι που είχε περάσει απαρατήρητο. Η σιωπηρή παραδοχή ήταν ότι όλοι οι υπολογιστές κατά βάση λειτουργούν σύμφωνα με τους νόμους της κλασικής Φυσικής, όμως ο Ντόιτς ήταν πεπεισμένος για το αντίθετο, ότι δηλαδή οι υπολογιστές θα πρέπει να υπακούουν στους νόμους της κβαντικής Φυσικής, επειδή οι κβαντικοί νόμοι είναι πιο θεμελιώδεις. Οι συνηθισμένοι υπολογιστές λειτουργούν σε ένα σχετικά μακροσκοπικό επίπεδο, και στο επίπεδο αυτό οι κβαντικοί νόμοι σχεδόν δεν διαχωρίζονται από τους κλασικούς. Επομένως, δεν είχε σημασία το ότι οι επιστήμονες είχαν γενικά σκεφθεί τους συνηθισμένους υπολογιστές με όρους κλασικής Φυσικής. Στο μικροσκοπικό επίπεδο, οι κβαντικοί νόμοι αποκαλύπτουν την αληθινή, παράξενη φύση τους, και ένας υπολογιστής κατασκευασμένος για να εκμεταλλεύεται αυτούς τους νόμους θα συμπεριφερόταν με ριζικά νέο τρόπο. Μετά το συνέδριο, ο Ντόιτς επέστρεψε στο σπίτι του και άρχισε να αναθεωρεί τη θεωρία των υπολογιστών υπό το φως της κβαντικής Φυσικής. Σε ένα άρθρο του που δημοσίευσε το 1985, (Quantum theory, the Church-Turing principle and the universal quantum computer) περιέγραφε το όραμά του για έναν κβαντικό υπολογιστή που θα λειτουργεί σύμφωνα με τους νόμους της κβαντικής Φυσικής, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στις διαφορές του δικού του κβαντικού υπολογιστή από τον συνηθισμένο. Φανταστείτε ότι έχετε δυο εκδοχές μιας ερώτησης. Για να απαντήσετε και στις δυο ερωτήσεις χρησιμοποιώντας έναν συνηθισμένο υπολογιστή, θα πρέπει να υποβάλλετε τη δεύτερη, και πάλι να περιμένετε την απάντηση. Με άλλα λόγια, ένας κοινός υπολογιστής μπορεί να επεξεργαστεί μόνο μια ερώτηση τη φορά, και αν υπάρχουν πολλές ερωτήσεις, πρέπει να τις επεξεργάζεται διαδοχικά. Αντίθετα, με έναν κβαντικό υπολογιστή οι δυο ερωτήσεις θα μπορούσαν να συνδυαστούν ταυτόχρονα – το ίδιο το μηχάνημα θα εισέλθει τότε σε μια υπέρθεση δυο καταστάσεων, μια για την κάθε ερώτηση. Ή, σύμφωνα με την ερμηνεία των πολλαπλών κόσμων, η μηχανή εισέρχεται σε δυο ξεχωριστά σύμπαντα, και απαντά την καθεμία από τις δυο εκδοχές της ερώτησης σε διαφορετικό σύμπαν. Ανεξάρτητα από την ερμηνεία, ο κβαντικός υπολογιστής μπορεί να επεξεργαστεί δυο ερωτήσεις ταυτόχρονα, εκμεταλλευόμενος τους νόμους της κβαντικής Φυσικής. Για να πάρουμε μια ιδέα της ισχύος ενός κβαντικού υπολογιστή, μπορούμε να συγκρίνουμε τις επιδόσεις του με αυτές του παραδοσιακού υπολογιστή εξετάζοντας τι συμβαίνει όταν ο καθένας τους χρησιμοποιείται για να επεξεργαστεί ένα συγκεκριμένο πρόβλημα. Για παράδειγμα, οι δυο τύποι υπολογιστή θα μπορούσαν να επεξεργαστούν το πρόβλημα της ανεύρεσης ενός αριθμού του οποίου το τετράγωνο και ο κύβος μαζί χρησιμοποιούν όλα τα ψηφία μεταξύ 0 και 9 μία φορά, και μόνο μία. Αν ελέγξουμε τον αριθμό 19, βρίσκουμε ότι 192 = 361 και 193 = 6859 Ο αριθμός 19 δεν ανταποκρίνεται στο ζητούμενο, επειδή το τετράγωνο και ο κύβος του περιλαμβάνουν μόνο τα ψηφία 1, 3, 5, 6, 6, 8 και 9, δηλαδή λείπουν τα ψηφία 0, 2, 4 και 7, και το ψηφίο επαναλαμβάνεται. Για να λύσει το πρόβλημα αυτό με έναν παραδοσιακό υπολογιστή, ο χειριστής θα πρέπει να υιοθετήσει την ακόλουθη προσέγγιση. Πρώτα εισάγει τον αριθμό 1, και αφήνει τον υπολογιστή να τον ελέγξει. Ο υπολογιστής κάνει τους απαραίτητους υπολογισμούς και δηλώνει αν ο αριθμός πληροί το κριτήριο ή όχι. Ο αριθμός 1 δεν ανταποκρίνεται στο ζητούμενο, και έτσι ο χειριστής εισάγει τον αριθμό 2 και αφήνει τον υπολογιστή να τον ελέγξει και ούτω καθεξής, μέχρι τελικά να βρεθεί ο κατάλληλος αριθμός. Αποδεικνύεται ότι η απάντηση είναι το 69, επειδή 692 = 4761 και 693 = 328509 Πράγματι, οι αριθμοί αυτοί περιλαμβάνουν καθένα από τα δέκα ψηφία μία και μόνο μία φορά. Στην πραγματικότητα, το 69 είναι ο μόνος αριθμός που ικανοποιεί το ζητούμενο. Είναι εμφανές ότι η διαδικασία αυτή είναι χρονοβόρα, επειδή ένας παραδοσιακός υπολογιστής μπορεί να ελέγξει μόνο έναν αριθμό τη φορά. Αν ο υπολογιστής χρειάζεται ένα δευτερόλεπτο για να ελέγξει κάθε αριθμό, τότε για να βρει την απάντηση θα χρειαστεί 69 δευτερόλεπτα. Αντίθετα, ένας κβαντικός υπολογιστής θα έβρισκε την απάντηση σε μόλις 1 δευτερόλεπτο. Κατ’ αρχάς ο χειριστής παριστά τους αριθμούς με έναν ειδικό τρόπο, ώστε να εκμεταλλευτεί την ισχύ του κβαντικού υπολογιστή. Ένας τρόπος παράστασης των αριθμών είναι με όρους περιστρεφομένων σωματιδίων – πολλά θεμελιώδη σωματίδια διαθέτουν μια εγγενή φορά περιστροφής και μπορούν να περιστρέφονται είτε προς τα ανατολικά είτε προς τα δυτικά, όπως μια μπάλα του μπάσκετ που περιστρέφεται στην άκρη ενός δακτύλου. (Πρόκειται για την ιδιότητα του σπιν των σωματιδίων. Η χρήση της εικόνας του σωματιδίου που περιστρέφεται βοηθάει στην κατανόηση, παρότι το σπιν δεν είναι περιστροφική κίνηση σωματιδίου περί τον άξονά του – διαβάστε: Τι δεν είναι το σπιν) Όταν ένα σωματίδιο περιστρέφεται ανατολικά, παριστά το 1, και όταν περιστρέφεται δυτικά, παριστά το 0. Επομένως, μια ακολουθία περιστρεφομένων σωματιδίων παριστά μια ακολουθία μονάδων και μηδενικών, δηλαδή έναν δυαδικό αριθμό. Για παράδειγμα, επτά σωματίδια που περιστρέφονται αντιστοίχως ανατολικά, ανατολικά, δυτικά, ανατολικά, δυτικά, δυτικά, δυτικά συναποτελούν τον δυαδικό αριθμό: 1101000, που ισοδυναμεί με τον αριθμό 104 του δεκαδικού συστήματος. Ανάλογα με τη φορά περιστροφής τους, ένας συνδυασμός επτά σωματιδίων μπορεί να παραστήσει οποιονδήποτε αριθμό μεταξύ 0 και 127. Με έναν παραδοσιακό υπολογιστή, ο χειριστής εισάγει μια συγκεκριμένη ακολουθία φορών περιστροφής, όπως δυτικά, δυτικά, δυτικά, δυτικά, δυτικά, δυτικά, ανατολικά. που εκπροσωπεί τον δυαδικό αριθμό: 0000001, δηλαδή τον αριθμό 1 του δεκαδικού συστήματος. Στη συνέχεια ο χειριστής περιμένει να ελέγξει ο υπολογιστής τον αριθμό για να δει αν ανταποκρίνεται στο κριτήριο που προαναφέραμε. Κατόπιν ο χειριστής εισάγει το 0000010, δηλαδή μια ακολουθία περιστρεφόμενων σωματιδίων που παριστά το 2 κ.ο.κ. Όπως και πριν, οι αριθμοί θα πρέπει να εισάγονται ένας κάθε φορά, πράγμα που γνωρίζουμε ότι είναι χρονοβόρο. Ωστόσο, αν έχουμε να κάνουμε με έναν κβαντικό υπολογιστή, ο χειριστής διαθέτει έναν εναλλακτικό και πολύ ταχύτερο τρόπο εισαγωγής αριθμών. Επειδή κάθε σωματίδιο είναι θεμελιώδες, υπακούει στους νόμους της κβαντικής Φυσικής. Επομένως, όταν ένα σωματίδιο δεν παρατηρείται, μπορεί να εισέλθει σε μια υπέρθεση καταστάσεων, που σημαίνει ότι περιστρέφεται και προς τις δυο κατευθύνσεις ταυτόχρονα, και έτσι παριστά ταυτόχρονα το 0 και το 1. Εναλλακτικά μπορούμε να θεωρήσουμε ότι το σωματίδιο εισέρχεται σε δυο διαφορετικά σύμπαντα: στο ένα σύμπαν περιστρέφεται ανατολικά και παριστά το 1, ενώ στο άλλο περιστρέφεται δυτικά και παριστά το 0. Η υπέρθεση πραγματοποιείται ως εξής. Φαντασθείτε ότι μπορούμε να παρατηρήσουμε ένα από τα σωματίδια και την περιστροφή του προς τα δυτικά. Για να αλλάξουμε τη φορά περιστροφής του, το προσβάλλουμε με ένα αρκετά ισχυρό ενεργειακό παλμό, τόσο ισχυρό ώστε να το κάνει να περιστρέφεται ανατολικά. Αν το προσβάλουμε με ασθενέστερο παλμό, τότε άλλοτε θα ήμασταν τυχεροί και το σωματίδιο θα άλλαζε τη φορά περιστροφής του, και άλλοτε θα ήμασταν άτυχοι και το σωματίδιο θα διατηρούσε τη δυτικόστροφη φορά. Μέχρι τώρα βλέπαμε το σωματίδιο συνεχώς και καθαρά, και ήμασταν σε θέση να παρακολουθούμε την πορεία του. Αν όμως το σωματίδιο περιστρέφεται με φορά προς τα δυτικά και το τοποθετήσουμε σε ένα κουτί όπου δεν μπορούμε να το δούμε, και στη συνέχεια το προσβάλλουμε με έναν ασθενή ενεργειακό παλμό, τότε δεν θα γνωρίζουμε αν η φορά της περιστροφής του άλλαξε. Το σωματίδιο εισέρχεται σε μια υπέρθεση ανατολικής και δυτικής φοράς περιστροφής…. Αν πάρουμε επτά σωματίδια με δυτικόστροφη φορά, τα τοποθετήσουμε σε ένα κουτί και τα προσβάλλουμε με επτά ασθενείς ενεργειακούς παλμούς, τότε και τα επτά εισέρχονται σε υπέρθεση. Όταν και τα επτά σωματίδια βρίσκονται σε υπέρθεση, ουσιαστικά εκπροσωπούν όλους τους πιθανούς συνδυασμούς ανατολικόστροφων και δυτικόστροφων φορών. Τα επτά σωματίδια εκπροσωπούν ταυτόχρονα 128 διαφορετικές καταστάσεις, ή 128 διαφορετικούς αριθμούς. Ο χειριστής εισάγει τα επτά σωματίδια, ενώ ακόμη βρίσκονται σε υπέρθεση καταστάσεων, σε έναν κβαντικό υπολογιστή, ο οποίος στη συνέχεια εκτελεί τους υπολογισμούς του σαν να ήλεγχε και τους 128 αριθμούς ταυτόχρονα. Ύστερα από 1 δευτερόλεπτο ο υπολογιστής δίνει τον αριθμό 69, ο οποίος πληροί το απαιτούμενο κριτήριο. Ο χειριστής παίρνει 128 υπολογισμούς στην τιμή του ενός. Ο κβαντικός υπολογιστής αψηφά την κοινή λογική. Αγνοώντας προς το παρόν τις λεπτομέρειες, μπορείτε να σκεφτείτε έναν κβαντικό υπολογιστή με δυο διαφορετικούς τρόπους ανάλογα με ποια κβαντική ερμηνεία προτιμάτε. Ορισμένοι φυσικοί αντιλαμβάνονται τον κβαντικό υπολογιστή ως μια και μοναδική οντότητα που εκτελεί έναν μόνο υπολογισμό. Η κβαντική υπολογιστική είναι μια τεχνολογία του λυκόφωτος. ΠΗΓΗ: Simon Singh, «Κώδικες και μυστικά», εκδόσεις Τραυλός

«Κάμερα Σκοτεινής Ενέργειας» Ένα νέο εργαλείο για την μελέτη των μυστηρίων του σύμπαντος έπιασε δουλειά. Πρόκειται για την «Κάμερα Σκοτεινής Ενέργειας», την πιο ισχυρή κάμερα στον κόσμο που έχει ποτέ δημιουργηθεί για την «χαρτογράφηση» του ουρανού, η οποία θα προσπαθήσει να ρίξει φως στη μυστηριώδη ενέργεια που πιστεύεται ότι προκαλεί την ολοένα επιταχυνόμενη διαστολή του σύμπαντος (αντί για επιβράδυνση εξαιτίας της βαρύτητας). Η κάμερα των 570 megapixel, που έχει το μέγεθος περίπου ενός τηλεφωνικού θαλάμου, ήδη τράβηξε τις πρώτες εικόνες του ουρανού στο νότιο ημισφαίριο. Η μηχανή κατασκευάστηκε στα εργαστήρια του επιταχυντή Φέρμι του υπουργείου Ενέργειας των ΗΠΑ και τοποθετήθηκε στο τηλεσκόπιο «Βίκτορ Μπλάνκο» του Δια-Αμερικανικού Παρατηρητηρίου, που βρίσκεται στις Άνδεις της Χιλής. Η Κάμερα Σκοτεινής Ενέργειας, που χρειάστηκε οκτώ χρόνια για να σχεδιαστεί και να κατασκευαστεί, είναι σε θέση σε κάθε λήψη της να δει το φως που έρχεται στη Γη από τουλάχιστον 100.000 γαλαξίες σε απόσταση έως οκτώ δισεκατομμυρίων ετών φωτός. Αυτό το αρχαίο φως, που ξεκίνησε το ταξίδι του πολύ πριν υπάρξει το ηλιακό μας σύστημα, ελπίζεται ότι θα βοηθήσει τους αστρονόμους και τους φυσικούς να κατανοήσουν καλύτερα τη φύση της αινιγματικής σκοτεινής ενέργειας, την οποία ορισμένοι επιστήμονες ακόμα θεωρούν αυταπάτη. «Το άνοιγμα του ‘ματιού' της κάμερας σκοτεινής ενέργειας εγκαινιάζει μια σημαντική νέα εποχή για την εξερεύνηση του κοσμικού συνόρου. Τα ευρήματα αυτών των παρατηρήσεων θα μας φέρουν πιο κοντά στην κατανόηση του μυστηρίου της σκοτεινής ενέργειας και τι αυτή σημαίνει για το σύμπαν», δήλωσε ο φυσικός Τζέημς Σίγκριστ. Η online κάμερα θα αξιοποιηθεί από επιστήμονες από όλο τον κόσμο. Ειδικότερα οι επιστήμονες της διεθνούς κοινοπραξίας «Επισκόπηση Σκοτεινής Ενέργειας» (από ΗΠΑ, Βρετανία, Ισπανία, Γερμανία, Ελβετία, Βραζιλία) θα τη χρησιμοποιήσουν για να πραγματοποιήσουν την μεγαλύτερη έρευνα γαλαξιών που έχει γίνει μέχρι σήμερα. Η έρευνα θα ξεκινήσει φέτος το Δεκέμβριο, αφού ολοκληρωθούν οι δοκιμές της νέας σούπερ-κάμερας. Σε διάστημα μιας πενταετίας, η φιλόδοξη έρευνα (www.darkenergysurvey.org) αναμένεται να παράγει λεπτομερείς έγχρωμες εικόνες του ενός ογδόου του ουρανού, μελετώντας περίπου 300 εκατ. γαλαξίες, 100.000 σμήνη γαλαξιών και 4.000 σούπερ-νόβα. Μια από τις πρώτες εικόνες που κατέγραψε η DEC είναι ο σπειροειδής γαλαξίας NGC 1365 που βρίσκεται σε απόσταση 60 εκατομμυρίων ετών φωτός από τη Γη.

Mια έκλειψη ηλίου … από τον Άρη. Το Curiosity έχει στείλει ήδη χιλιάδες εικόνες από την επιφάνεια του Άρη. Στις 13 Σεπτεμβρίου 2012, έστρεψε την κάμερά του προς τον ουρανό. Γιατί; Διότι το μικροσκοπικό φεγγάρι του Άρη, ο Φόβος, πέρασε ακριβώς μπροστά από τον Ήλιο, επισκιάζοντάς τον λιγάκι! Ο Φόβος περιστρέφεται σε μια τροχιά πολύ κοντά στον Άρη, απέχει περίπου 6000 km από την επιφάνειά του – σε σύγκριση με τα 400000 km της απόστασης της Σελήνης από τη Γη! Τεχνικά, το φαινόμενο αυτό – όταν ένα μικρό σώμα περνάει μπροστά από τον ήλιο – ονομάζεται διέλευση, και όχι έκλειψη. Δεν είναι η πρώτη φορά που φωτογραφίζεται η διέλευση του Φόβου. Παρακάτω βλέπουμε ένα βίντεο που πήρε το Opportunity rover, τον Νοέμβριο του 2010. Ένα μωσαϊκό από παράξενα σφαιρίδια εντοπίστηκε από το Opportunity. Εδώ και ενάμιση μήνα το Curiosity έχει τραβήξει επάνω του όλα τα φώτα της δημοσιότητας, αυτός όμως δεν είναι ο μόνος ρομποτικός εξερευνητής που περιδιαβαίνει τον Αρη. Το «ξεχασμένο» Opportunity, το οποίο συνεχίζει ακαταπόνητο το έργο του, έστειλε πίσω εικόνες από έναν σχηματισμό διαφορετικά από όσους έχουν δει ως τώρα οι επιστήμονες στο έδαφος του Κόκκινου Πλανήτη. Πρόκειται για ένα «μωσαϊκό» από παράξενα σφαιρίδια που το Opportunity εντόπισε στο σημείο Κέρκγουντ, στο δυτικό τμήμα του χείλους του κρατήρα Εντέβορ. Το ρομποτικό όχημα είχε ανακαλύψει παρόμοιους σχηματισμούς στο έδαφος του Αρη στο σημείο της προσεδάφισής του, πριν από περισσότερο από οκτώμισι χρόνια. Τα σφαιρίδια εκείνα, τα οποία οι επιστήμονες είχαν ονομάσει «blueberries» (μύρτιλλα), είχαν αποδειχθεί πλούσια σε αιματίτη, παρέχοντας ενδείξεις υπέρ της παρουσίας νερού στο παρελθόν του Κόκκινου Πλανήτη. Τα σφαιρίδια που εντόπισε όμως τώρα το ρόβερ της NASA στο σημείο Κέρκγουντ είναι άλλα… φρούτα. Εκτός του ότι η κατανομή τους, η συγκέντρωσή τους και η δομή τους είναι διαφορετική, δεν διαθέτουν χημική σύσταση πλούσια σε σίδηρο όπως τα «blueberries». Κάποια από αυτά, όπως φαίνεται στην εικόνα, έχουν διαβρωθεί με αποτέλεσμα να αποκαλύπτονται τα εσωτερικά «δομικά» χαρακτηριστικά τους. Η μελέτη τους, όπως ανακοίνωσε η επιστημονική ομάδα του Opportunity, ενδέχεται να προσφέρει πληροφορίες για τις περιβαλλοντικές συνθήκες που επικρατούσαν στο παρελθόν στον Αρη.