Στέφανος Σοφολόγης

Όχι, δεν έχω παρατηρήσει από τον Όλυμπο για να σου μεταφέρω εντυπώσεις. Τα μέλη της Α-Polaris, καταφεύγουμε στον κοντινότερο Κίσσαβο για ορεινή παρατήρηση, λίγο κάτω ή λίγο πάνω από το χωριό Σπηλιά (υψόμ. 800μ). Στα σχέδια και η παρατήρηση από τα 1400 μ., στο ορειβατικό καταφύγιο.

Κώστα, συγχαρητήρια για τη σημαντική δουλειά που προηγήθηκε και για τη σημαντική δημοσίευση που ακολούθησε. Εύχομαι η έρευνα να σας οδηγεί συχνά σε επιτυχίες και ανακαλύψεις!

Το 2005 είχα κάνει παρατήρηση από στον Παρνασσό, από το πρώτο πάρκινγκ του χιονοδρομικού (Κελλάρια). Ο ουρανός ήταν πολύ καλός αλλά θυμάμαι ότι η εντύπωσή μου ήταν ότι ο Πάρνωνας είχε λίγο σκοτεινότερο ουρανό. Από τότε ο Πάρνωνας έχει σίγουρα χειροτερέψει αλλά το ίδιο θα συνέβη και με τον Παρνασσό. Οι εντυπώσεις μου από εκείνη τη βραδιά: http://www.astrovox.gr/forum/viewtopic.php?t=1025

Υποθέτω, με βάση τις ώρες της απαγόρευσης, ότι τότε είναι δύσκολο να παρατηρηθεί καπνός από τα πυροφυλάκεια ή να πετάξει αεροπλάνο για να καταστείλει μιά πυρκαγιά που μόλις άρχισε. Άρα το μέτρο σκοπεύει μόνο στο να μη χαθεί πολύτιμος χρόνος όταν προκύψει ανάγκη κι όχι στο να αποκλείσει την πρόσβαση στο βουνό. "Δύσπεπτο" μέτρο όπως και νά 'χει, αλλά αναγκαίο. Φύλαγε τα ρούχα σου... Μακάρι να υπάρξει και πάλι εξαίρεση για μας. Μου έλειψε πολύ ο Πάρνωνας!

Κυριάκο, στα μεγαλύτερα τηλεσκόπια από το δικό σου, o κανόνας "2 x διάμετρος" δίνει μεγεθύνσεις συνήθως πάνω από το όριο που επιτρέπει το seeing, με αποτέλεσμα η εικόνα να είναι κακή. Τα μικρότερα τηλεσκόπια δεν φτάνουν σ' αυτά τα επίπεδα μεγέθυνσης και δεν αποκαλύπτουν τόσο έντονα τα προβλήματα που προκαλεί το seeing. Ωστόσο, ακόμη και στο δικό σου 5ιντσο, αν από τις 257x κατεβείς γύρω στις 150x, θα διαπιστώσεις εύκολα τη βελτίωση της εικόνας και το ότι δεν χάνεις καμία λεπτομέρεια από αυτές που φαίνονται στις 257x. Αντίθετα, ενδέχεται να αντιληφθείς ευκολότερα τη διαθέσιμη λεπτομέρεια της εικόνας.

Η φωτορύπανση δεν παίζει κανένα αρνητικό ρόλο στην παρατήρηση των πλανητών, παρά μόνο στην παρατήρηση αμυδρών σωμάτων που με δυσκολία φαίνονται. Οι πλανήτες "βγάζουν μάτι" με τη φωτεινότητά τους. Οι καλύτερες παρατηρήσεις τους κάποιες φορές γίνονται και μέσα από την πόλη, άνοιξη ή φθινόπωρο (όταν δηλ. δεν χαλάει το seeing από τις κεντρικές θερμάνσεις ή δεν θερμαίνονται τα κτίρια από τον καλοκαιρινό ήλιο) ή και σε μέρη με υγρασία, διότι η αυξημένη περιεκτικότητα της αστικής ατμόσφαιρας σε σωματίδια (σκόνη-αιθαλομίχλη), όπως και η υγρασία, μπορούν να σταθεροποιήσουν θερμοκρασιακά την ατμόσφαιρα βελτιώνοντας έτσι το seeing. Τον καλύτερο Δία που είδα ποτέ, τον είδα από τους Αμπελοκήπους-Αθήνα, μια βραδιά με θερμοκρασιακή αναστροφή πάνω από την πόλη, που έκανε τον Δία "ακίνητο" και καθαρό σαν φωτογραφία. Αν λοιπόν ένας πλανήτης είναι θολός, οι πιθανές αιτίες είναι, το κακό seeing, η χαμηλή θέση του πλανήτη (= κακό seeing και πάλι) ή η κακή ευθυγράμμιση των οπτικών. Επίσης, θα πρέπει να θυμόμαστε ότι η καταλληλότερη μεγέθυνση παρατήρησης για τους πλανήτες είναι περίπου όσο η διάμετρος του τηλεσκοπίου σε χιλιοστά ή λίγο παραπάνω και σε καμία περίπτωση το "2 x διάμετρος" που από παρανόηση προτείνεται συχνά. (Αυτή η μεγέθυνση είναι για εξαιρετικά αμυδρούς αστέρες ή για πολύ δύσκολους διπλούς, ενώ στους πλανήτες δίνει κακή εικόνα χωρίς κοντράστ και λεπτομέρεια). Για ένα 8ιντσο, μεγέθυνση 200x ως 240x είναι το μέγιστο για πλανητική παρατήρηση.

Και σήμερα ορατός στη Λάρισα, κυριολεκτικά την τελευταία στιγμή, αφού τα σύννεφα ήταν πυκνότερα από χθές. Ανέβασα και μιά αναμνηστική φωτό!

Τον είδαμε και στη Λάρισα χθές! Για μισό λεπτό στα κιάλια και λίγα (αλλά καλά) δευτερόλεπτα στο τηλεσκόπιο! Η ώρα ήταν 19:10 περίπου και ο δυτικός ορίζοντας είχε πολύ χαμηλά σύννεφα, μέσα στα οποία χάθηκε πριν προλάβουμε να βγάλουμε φωτογραφίες. Το χρώμα του ήταν ένα θερμό λευκό (προς το πορτοκαλί) λόγω χαμηλού ύψους. Αν ο καιρός το επιτρέψει η A-Polaris θα επιχειρίσει και σήμερα ή τις επόμενες ημέρες την παρατήρησή του. Καλή επιτυχία σε όλους! Μάνο, φοβερό το βιντεάκι!

Η μέγιστη ωφέλιμη μεγέθυνση για πλανητική παρατήρηση με ένα τηλεσκόπιο που έχει κεντρική παρεμπόδιση, είναι περίπου ίση με τη διάμετρό του σε mm ή λίγο παραπάνω. Στο συγκεκριμένο τηλεσκόπιο, ένας ορθοσκοπικός φακός 9 -10 mm θα έδινε όλη τη δυνατή λεπτομέρεια που μπορεί να δείξει το τηλεσκόπιο, χωρίς η μεγέθυνση να γίνει υπερβολική και να χαθεί το κοντράστ. Επίσης ένας Nagler 9mm θα ήταν πολύ καλή επιλογή, δίνοντας σημαντικά περισσότερο οπτικό πεδίο από τον ορθοσκοπικό. Για τις νύχτες που το seeing δεν είναι τόσο καλό, θα χρησίμευαν και φακοί 11 ως 15mm.

Για να λυθούν κάποιες από τις παραπάνω απορίες θα προσπαθήσω να γίνω πιό σαφής χρησιμοποιώντας και πάλι συγκεκριμένα παραδείγματα: Ας υποθέσουμε ότι κάποιος χρησιμοποιεί ένα 10ιντσο τηλεσκόπιο με τον κλασικό τρόπο, δηλ. με παρατήρηση με το ένα μάτι. Αν θέλει να διπλασιάσει το εισερχόμενο φως, θα πρέπει να περάσει σε τηλεσκόπιο με διπλάσιο εμβαδό κατόπτρου. Διπλάσιο εμβαδόν έχει ένα κάτοπτρο διαμέτρου 14,1 ιντσών, όχι ένα 20ιντσο. (Το 20ιντσο έχει τετραπλάσιο εμβαδόν από το 10ιντσο). Γιατί αυτό; Επειδή, όπως έχουμε γράψει πολλές φορές, το εμβαδόν ενός κύκλου δεν είναι ανάλογο της διαμέτρου του (ή της ακτίνας) αλλά ανάλογο του τετραγώνου της διαμέτρου του (ή της ακτίνας). Θυμηθείτε τον τύπο του εμβαδού κυκλικού δίσκου από το γυμνάσιο: Ε = π x r² ή αλλιώς Ε = π x (D/2)² = π/4 x D² , όπου r η ακτίνα και D η διάμετρος. Αρκεί λοιπόν να αυξήσουμε τη διάμετρο ενός τηλεσκοπίου κατά ρίζα 2 (=1,414) και το τετράγωνο ...θα αναλάβει να διπλασιάσει το εμβαδό και άρα τη φωτεινότητα. Όταν χρησιμοποιήσουμε ένα (ιδανικό) διοφθάλμιο σε ένα 10ιντσο, το διαθέσιμο φώς μοιράζεται στα δύο σκέλη/μάτια άρα η φωτεινότητα της εικόνας σε κάθε μάτι είναι το 50% της αρχικής. Αυτές οι "μισές" φωτεινότητες, δεν αθροίζονται* σαν συνολική αίσθηση, δηλ. η εικόνα δεν επιστρέφει στην αρχική φωτεινότητα. (Κοιτάξτε την οθόνη του υπολογιστή μόνο με το ένα μάτι. Κατόπιν ανοίξτε και το άλλο μάτι: η φωτεινότητα παρέμεινε η ίδια, δεν διπλασιάστηκε). Πως λοιπόν θα αντισταθμίσουμε τη μείωση φωτεινότητας που προκάλεσε η διαίρεση του διαθέσιμου φωτός; Με το διοφθάλμιο, κάθε μάτι είναι σαν να βλέπει πια από τηλεσκόπιο 7,1 ιντσών (10 / ρίζα 2). Η απάντηση είναι να χρησιμοποιήσουμε τηλεσκόπιο 14 ιντσών, ώστε με το διοφθάλμιο η φωτεινότητα να γίνει για κάθε μάτι ισοδύναμη με εκείνη ενός 10ιντσου. Ας υποθέσουμε τώρα ότι έχουμε το αρχικό 10ιντσο και προσαρτούμε πλάι του άλλο ένα 10ιντσο ώστε να έχουμε γιγάντια κιάλια και να παρατηρούμε και με τα δύο μάτια. Τι πετύχαμε μ' αυτό; Την άνεση και φυσικότητα που προσφέρει η διόφθαλμη παρατήρηση και την συνεπακόλουθη αύξηση στην πρόσληψη της λεπτομέρειας. Η φωτεινότητα όμως παραμένει η ίδια όπως πριν που παρατηρούσαμε με ένα μάτι. Πώς αλλιώς θα μπορούσαμε να το πετύχουμε αυτό; Χρησιμοποιώντας ένα μόνο τηλεσκόπιο 14 ιντσών με διοφθάλμιο. Επιπλέον, για τους λόγους που ανέφερα στο προηγούμενο post μου, είναι προτιμότερη αυτή η δεύτερη λύση, αρκεί να χρησιμοποιηθεί ένα πολύ καλό διοφθάλμιο. Κι αν κανείς σκέφτεται ότι δεν υπάρχει ιδανικό διοφθάλμιο (όσον αφορά την απορρόφηση φωτός από τα πρίσματά του), μπορεί να χρησιμοποιήσει 15ιντσο τηλεσκόπιο αντί για 14ιντσο. Και πάλι θα είναι πιό εύχρηστο και ευκολορύθμιστο από ένα κιάλι 10 ιντσών, χώρια που στο κιάλι επίσης θα χρησιμοποιούνταν πρίσματα για την ταύτιση των εικόνων. *Στην πράξη, η αίσθηση μείωσης της φωτεινότητας δεν είναι τόση όσο θα περιμέναμε, για δύο λόγους: Ο ένας είναι ότι η απόκριση της όρασης (όπως και της ακοής) στην ένταση των ερεθισμάτων είναι λογαριθμική, δηλ. ο διπλασιασμός του φωτός (ή της έντασης του ήχου) δεν δίνει αίσθηση διπλασιασμού αλλά αίσθηση αρκετά μικρότερης μεταβολής. Ανάλογα, ο υποδιπλασιασμός δεν δίνει αίσθηση μείωσης στο μισό, αλλά αρκετά πιό ήπιας μείωσης. Αυτός ο τρόπος λειτουργίας των αισθήσεων μας επιτρέπει να αντιλαμβανόμαστε ένα τεράστιο εύρος ερεθισμάτων όσον αφορά την έντασή τους. Ο δεύτερος λόγος είναι ότι όταν και τα δύο μάτια δέχονται την ίδια εικόνα, η ευκολία και η ταχύτητα στην αντίληψη της πληροφορίας αυξάνεται σημαντικά, όπως αυξάνεται και με τον πλουσιότερο φωτισμό. Σε τι βαθμό συμβαίνει αυτό δεν είναι εύκολο να μετρηθεί, ωστόσο όποιος έχει πειραματιστεί με τη διόφθαλμη παρατήρηση το έχει παρατηρήσει. ΣΗΜ. Τα ωφέλη της διόφθαλμης παρατήρησης δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι εντοπίζονται κυρίως στην αύξηση της παρατηρούμενης λεπτομέρειας στα σώματα του ηλιακού συστήματος, δηλ. σε σώματα φωτεινά και εκτατά (= μη σημειακά). Αυτό το έχουμε αναλύσει εκτενώς στο παρελθόν. Για σώματα deep sky όπου στην πράξη εξερευνούμε τα όρια της όρασης μας σε αμυδρά αντικείμενα, δεν συνιστάται διοφθάλμιο ή γιγάντια κιάλια, αν η διάμετρος του κατόπτρου/τρων είναι μεσαία ή μικρή, δηλ. κάτω από 10-12 ίντσες. Σε ένα 15ιντσο ή 20ιντσο, το διοφθάλμιο θα πρόσφερε πολλά πλεονεκτήματα, ιδίως μάλιστα αν ήταν σχεδίασης 2 ιντσών για να μπορεί να δεχθεί μεγάλους προσοφθάλμιους φακούς κι έτσι να μη μας περιορίζει μόνο σε μεγάλες μεγεθύνσεις.

Καλησπέρα σε όλους! Το ξέρετε ήδη από παλιά πως είμαι ...ένθερμος υποστηρικτής της παρατήρησης με τα δύο μάτια - τουλάχιστον (=οπωσδήποτε) για το ηλιακό σύστημα ή και τα φωτεινά deep-sky αντικείμενα - και έχω σε διάφορες συζητήσεις μας εξηγήσει τους λόγους. Το ενδιαφέρον thread που άνοιξε εδώ είναι μιά καλή ευκαιρία να φωτιστούν κάποια σημεία που δεν είναι πολύ ξεκάθαρα στη σχετική αρθρογραφία και αφορούν όποιον σκέφτεται να προχωρήσει ένα βήμα (μεγάλο θεωρητικά) πιό πέρα από το διοφθάλμιο και να κατασκευάσει ένα διπλό τηλεσκόπιο - γιγάντια κιάλια. Ξεκαθαρίζω εξ αρχής πως η πρόθεσή μου εδώ είναι να συγκρίνω με απλότητα τα εξής δύο συστήματα: α) Διοφθάλμιο σε μονό τηλεσκόπιο β) Διπλό τηλεσκόπιο ή αλλιώς γιγάντια κιάλια Υποχρεωτικά πρέπει να δούμε το θέμα από δύο απόψεις, τη θεωρητική για να γνωρίζουμε τη φυσική του θέματος και τα όρια κάθε συστήματος και την πρακτική για να αντιληφθούμε τις δυσκολίες που προκύπτουν στη κατασκευή και χρήση του καθενός. Ας ασχοληθούμε λοιπόν με τις σημαντικότερες παραμέτρους - Εισερχόμενο φως: Με ένα διοφθάλμιο σε μονό τηλεσκόπιο το εισερχόμενο φως μοιράζεται στα δύο μάτια με αποτέλεσμα η εικόνα να είναι ελαφρά πιό σκοτεινή απ' ό,τι σ' ένα διπλό τηλεσκόπιο με οπτικούς σωλήνες ίδιας διαμέτρου (ή στην παρατήρηση με ένα μάτι σε μονό τηλεσκόπιο.) Τα πολύ καλά διοφθάλμια δεν έχουν σημαντικές απώλειες φωτός - μάλλον αμελητέες, οπότε μπορούμε να θεωρήσουμε ότι η ποσότητα φωτός που φτάνει σε κάθε μάτι με το μοίρασμα είναι 50% ή ελάχιστα λιγότερο. Για να αντισταθμίσει κανείς αυτή την απώλεια θα έπρεπε να διπλασιάσει την επιφάνεια του πρωτεύοντος κατόπτρου, μ' άλλα λόγια να αυξήσει τη διάμετρό του κατά 41,4% (το εμβαδό ενός κατόπτρου είναι ανάλογο του τετραγώνου της διαμέτρου του). Πρακτικά λοιπόν, από άποψη φωτεινότητας, αν κάποιος σκέφτεται να φτιάξει γιγάντια κιάλια διαμέτρου 10 ιντσών, είναι το ίδιο με το να μείνει σε μονό τηλεσκόπιο διαμέτρου 14 ιντσών και να χρησιμοποιήσει ένα καλό διοφθάλμιο. Ασφαλώς θα καταλήξει σε κάτι πολύ πιό ελαφρύ και εύχρηστο από το να φτιάξει διπλό τηλεσκόπιο 10 ιντσών. - Διακριτική ικανότητα (ανάλυση): Δεν υπάρχει καμία σύγκριση. Στο παραπάνω παράδειγμα, το μονό τηλεσκόπιο των 14 ιντσών με διοφθάλμιο, έχει μεγαλύτερη διακριτική ικανότητα λόγω μεγαλύτερης διαμέτρου. Στην πράξη μάλιστα, επειδή η εικόνα για τα δύο μάτια είναι ακριβώς η ίδια (αφού προέρχονται από τον ίδιο οπτικό σωλήνα), ο εγκέφαλος βοηθιέται πολύ στην αντίληψη της διαθέσιμης λεπτομέρειας (περισσότερα παρακάτω). - Τρισδιάστατη εικόνα: Δεν υπάρχει σε κανένα από τα δύο συστήματα στην παρατήρηση του ουρανού. Η τρισδιάστατη εικόνα που έχουμε στην κοινή όραση κοντινών αποστάσεων, είτε με γυμνό μάτι είτε με κιάλια, οφείλεται σε ένα και μόνο παράγοντα: Στην παράλλαξη ή αλλιώς διαφορετική γωνία θέασης που έχει κάθε μάτι λόγω διαφορετικής θέσης παρατήρησης. Όταν το αντικείμενο παρατήρησης είναι πολύ μακριά, η παράλλαξη μηδενίζεται και η στερεοσκοπική αίσθηση εξαφανίζεται. Στην όραση με γυμνά μάτια η τρισδιάστατη αίσθηση υπάρχει μέχρι κάποιες δεκάδες μέτρα (ως μία-δύο εκατοντάδες) απόστασης από το αντικείμενο, στην παρατήρηση με κοινά κιάλια η μέγιστη αυτή απόσταση φτάνει κάποιες εκατοντάδες μέτρα, ενώ με γιγάντια κιάλια/διπλό τηλεσκόπιο φτάνει αρκετά χιλιόμετρα. ΣΕ ΚΑΜΙΑ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ακόμα και για το πιό κοντινό μας αστρονομικό σώμα, τη Σελήνη, δεν μπορεί να υπάρξει τρισδιάστατη εικόνα με τη χρήση γιγάντιων κιαλιών διότι σε τέτοια απόσταση αντικειμένου η παράλλαξη είναι μηδενική. Θα χρειάζονταν κιάλια με απόσταση χιλιομέτρων μεταξύ των δύο σκελών τους (κατόπτρων τους) για να έχουμε την παραμικρή αληθινή τρισδιάστατη εικόνα στη Σελήνη. Φυσικά ούτε λόγος για το απώτερο διάστημα. Συνεπώς, είτε με το πρώτο σύστημα του παραδείγματος είτε με το δεύτερο, η τρισδιάστατη εικόνα είναι απολύτως ανέφικτη. Όμως: Η πρόσθετη άνεση και φυσικότητα στην όραση που δίνει η παρατήρηση με δύο μάτια είναι μέρος της καθημερινής μας εμπειρίας και ρεαλισμού των εικόνων και είναι ακριβώς αυτό το στοιχείο που μας παρασύρει να μιλάμε για "τρισδιάστατη" αίσθηση στην παρατήρηση με τα δύο μάτια. Τα δύο συστήματα του παραδείγματος μοιράζονται εξίσου αυτή την αίσθηση, με το διοφθάλμιο να πλεονεκτεί σαφώς λόγω των παρακάτω: - Άνεση παρατήρησης - ταύτιση εικόνων: Όταν κατασκευάζεται ένα κάτοπτρο, δεν είναι ποτέ απολύτως ίδιο με το προηγούμενο ή το επόμενο της διαδικασίας παραγωγής. Η εστιακή απόσταση μπορεί να είναι λίγα χιλιοστά ή και εκατοστά διαφορετική, όπως διαφορετικά είναι και τα οπτικά τους σφάλματα, αφού τα κάτοπτρα τελειοποιούνται με χειροποίητο τρόπο. Αν θελήσει κανείς να φτιάξει γιγάντια κιάλια, πρέπει να δεχτεί ότι τα κάτοπτρα που θα φθάσουν στα χέρια του θα έχουν κάποιες μικροδιαφορές που θα δίνουν ελάχιστα διαφορετικές εικόνες σε κάθε μάτι (εννοείται ότι η διαφορά δεν περιέχει πληροφορία ...τρισδιάστατης εικόνας!). Αν προσθέσει και την πολύ μεγάλη δυσκολία στο να φτιαχτούν και να διατηρούνται ομοίως ευθυγραμμισμένα δύο βαριά οπτικά συστήματα, καταλαβαίνει κανείς ότι η προσπάθεια για απολύτως όμοιες εικόνες σε κάθε μάτι θα είναι σε μεγάλο βαθμό μάταιη, κι όταν είναι επιτυχής θα είναι σχετικά βραχυχρόνια, λόγω των υποχρεωτικών μετακινήσεων ή αποσυναρμολογήσεων ενός τέτοιου συστήματος. Αντίθετα όταν ο οπτικός σωλήνας είναι ένας και επιλεγεί ένα καλό διοφθάλμιο , η ταύτιση των εικόνων και η άνεση παρατήρησης είναι εξασφαλισμένα, ξεπερνώντας και αυτή των πολύ ποιοτικών κιαλιών. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Χίλιες φορές ένα πολύ ποιοτικό μεγάλο νευτώνειο με το καλύτερο διοφθάλμιο που αντέχει η τσέπη μας, παρά διπλό τηλεσκόπιο. Ακόμα κι αν κανείς θέλει να φτιάξει ένα διπλό τηλεσκόπιο με δύο οπτικούς σωλήνες π.χ. 12 ιντσών, είναι προτιμότερο να επιλέξει ένα μονό τηλεσκόπιο 16 ή και 18 ιντσών και να χρησιμοποιήσει ένα άριστο διοφθάλμιο. Από κάθε άποψη θα κάνει την παρατήρηση πιό εύκολη και αποδοτική, έχοντας μάλιστα μόνο οπτικά πλεονεκτήματα έναντι του διπλού τηλεσκοπίου, η κατασκευή του οποίου έχει λόγο μόνο για τη (σημαντική) χαρά της κατασκευής ενός δύσκολου και διαφορετικού εγχειρήματος.

Πολύ χρήσιμος Τάσο, αλλά ...πόσο έχει δεν μας έγραψες! (Το link δεν πάει κατευθείαν στο προϊόν και δεν συνέχισα το ψάξιμο.)

Και τα τρία, για διαφορετικούς λόγους! Αν πρέπει υποχρεωτικά να αποφασίσω, θα έδινα ένα μικρό προβάδισμα στην παρατήρηση κατά μόνας.

Καλό του ταξίδι... Ο τίτλος "sir" του απονεμήθηκε ακριβώς για την προσφορά του στην εκλαΐκευση της Αστρονομίας. Ήταν πολυτάλαντη προσωπικότητα και πολύ δημοφιλής στη Μ. Βρετανία. Αξίζει να διαβάσει κανείς λίγα περισσότερα γι' αυτόν: http://en.m.wikipedia.org/wiki/Patrick_Moore

...Παρών! Η αλήθεια είναι ότι έχω μετρήσει δύο φορές την εστιακή απόσταση του κατόπτρου του 10ιντσου νευτώνειού μου, μία για το αρχικό κάτοπτρο (1181±2mm) και μία για το καινούργιο, αναβαθμισμένο κάτοπτρο (1186±2mm) αλλά με μέθοδο αρκετά πολύπλοκη για να την προτείνω ή να την περιγράψω, ωστόσο βέβαιη. Η μέθοδος που προτείνει ο Κώστας είναι αρκετά ακριβής και άμεση. Μπορεί να εκτελεστεί αφαιρώντας το δευτερεύον κάτοπτρο και τη βάση του από τον οπτικό σωλήνα του νευτώνειου και στρέφοντας τον οπτικό σωλήνα προς τη Σελήνη. Με λίγη επινοητικότητα θα καταφέρει κανείς να σταθεροποιήσει ένα μικρό λευκό χαρτί ως οθόνη έξω από τον οπτικό σωλήνα και επάνω στον οπτικό άξονα, σε σημείο όπου θα προβάλλεται με τη μέγιστη ευκρίνεια το είδωλο της Σελήνης (ή ενός πλανήτη/λαμπερού άστρου). Το άθροισμα της απόστασης του χαρτιού από το στόμιο του τηλεσκοπίου + την απόσταση του κέντρου του κατόπτρου από το στόμιο του τηλεσκοπίου, είναι η εστιακή απόσταση (αφού τα ουράνια σώματα βρίσκονται σε πρακτικά άπειρη απόσταση). Από τη μεθοδικότητα και την αγάπη κάποιου για ακρίβεια, εξαρτάται αν η μέθοδος θα δώσει ακρίβεια ±2 εκατοστά ή ±2 χιλιοστά! Εκείνο που είναι σίγουρο και διαπιστωμένο πολλές φορές είναι ότι ένα κάτοπτρο ονομαστικής τιμής π.χ. 1200mm μπορεί να έχει και μέχρι 20 ή 30 mm διαφορετική εστιακή απόσταση. Γι αυτό σε ίδια νευτώνεια μπορεί να παρατηρήσουμε ότι σε άλλη θέση του εστιαστή εστιάζει το ένα και σε άλλη το άλλο (με τον ίδιο προσοφθάλμιο φακό, εννοείται). Οι περισσότερες εταιρίες δυστυχώς είναι απρόσεκτες στη συναρμολόγηση των νευτώνειων οπτικών σωλήνων, με αποτέλεσμα συχνά να χρειάζονται μικροεπεμβάσεις στη θέση του πρωτεύοντος κατόπτρου, ή/και χρήση extension tubes στον εστιαστή.

Όμως το άριστο seeing σημαίνει έλλειψη στίλβης ή αλλιώς η στίλβη εξαρτάται από το seeing. Συνεπώς είναι διαφορετικές έννοιες. Αν η ελληνική γλώσσα λειτουργούσε όπως η αγγλική, θα μεταφράζαμε το seeing με ακρίβεια ως "θέα" ή καλύτερα "θέαση" και θα τελειώναμε. Δεν λειτουργεί έτσι όμως, οπότε η χρήση του διεθνούς όρου seeing εκφράζει μόνη με ακρίβεια αυτό στο οποίο θέλουμε να αναφερθούμε.

Ουρανία, αν δεν έχεις βρεί κάτι άλλο, μπορώ να σου στείλω τον Meade 6.7mm UWA που έχω περιγράψει συνοπτικά εδώ (6ο post): http://www.astrovox.gr/forum/viewtopic.php?t=14338 Έχει φαινόμενο οπτικό πεδίο 74 μοίρες (όχι 82 που δίνει η Meade), είναι τύπου 1.25", και πολύ μικρός σε μέγεθος. Εξαιρετικός και δυσεύρετος πλέον.

Η ΑστροΠαρατηρησιακή Ομάδα Λάρισας (A-Polaris) σε συνεργασία με τη Δημοτική Βιβλιοθήκη Τρικάλων διοργανώνει βραδιά παρατήρησης για τα παιδιά (και όχι μόνο) της Βιβλιοθήκης, την Παρασκευή 29 Ιουνίου, στο πάρκο Ματσόπουλου, στα Τρίκαλα. Η πρωτοβουλία ανήκει στη Δημ. Βιβλιοθήκη, οι υπεύθυνοι της οποίας μας ζήτησαν ευγενικά να συμμετάσχουμε στις εκδηλώσεις για το κλείσιμο της σεζόν της Βιβλιοθήκης, οργανώνοντας μιά βραδιά παρατήρησης, σαν εκείνη που έγινε το Νοέμβριο του 2009 στις Παιδικές Βιβλιοθήκες Καρδίτσας. Η βραδιά θα περιλαμβάνει παρουσίαση του ουρανού και της Αστρονομίας, προβολές βίντεο, και φυσικά παρατήρηση της Σελήνης και του Κρόνου. Αν οι συνθήκες το επιτρέπουν, θα επεκταθούμε και σε κάποια από τα λαμπρότερα αντικείμενα βαθέως ουρανού (αστρικά σμήνη, νεφελώματα, γαλαξίες). Η εκδήλωση είναι φυσικά ανοιχτή σε όλους και θα ξεκινήσει κατά τις 8:30. Για την A-Polaris, Στέφανος

Καθαρός ουρανός και στη Λάρισα και η διάβαση πανέμορφη! Αν και δεν είχα το χρόνο για φωτογράφηση όπως το 2004, πρόλαβα να τη δω λίγο πρίν φύγω για τη δουλειά, με τα 22Χ60 Miyauchi Pleiades και φίλτρα Baader Astrosolar. Το seeing, όπως ήταν φυσικό για το χαμηλό ύψος του ήλιου, έκανε τα δικά του παιχνίδια, και η διάθλαση έβαφε κόκκινο-μπλέ το περίγραμμα της Αφροδίτης. Όμως η ουράνια συνάντηση δεν έχασε καθόλου την γοητεία της. Άντε και στην επόμενη! :-)