Στέφανος Σοφολόγης

*&%^&*($#@ H επιθεώρηση που αναμέναμε στη δουλειά επί δύο μήνες, θα έρθει την Τετάρτη. Έχω δύο μέρες για να κάνω τον επιθεωρητή ...αστρονόμο και να εξαφανιστώ την Παρασκευή. Τα 1100χλμ (πήγαινε-έλα) δε με πτοούν αρκεί να μπορώ να μείνω στο βουνό δύο νύχτες! Νιώθω από τώρα μεγάλη χαρά που θα σας ξαναδώ όλους. (Άντε οι Πατρινοί, επιτέλους το πήρατε απόφαση! ). Αισιόδοξα, Στέφανος

Αυτή είναι η λογική Γιώργο. Το κέντρο του αντικειμενικού φακού (ή πρωτεύοντος κατόπτρου) βλέπει με την ίδια ακριβώς γωνία το πραγματικό αντικείμενο και το είδωλό του. Στο σχετικό σχεδιάγραμμα θα έχουμε δύο κατακορυφήν (άρα ίσες) γωνίες. Έστω ότι "φ" είναι η φαινόμενη γωνία (διάμετρος) του αντικειμένου, F η εστιακή απόσταση του τηλεσκοπίου, και d η διάμετρος του ειδώλου στην εστία (πριν από οποιοδήποτε προσοφθάλμιο, φίλε nemea). Επειδή αναφερόμαστε σε πολύ μικρές γωνίες, ισχύει με εξαιρετική προσέγγιση η σχέση: d=F x tanφ (tan=εφπτομένη) Η ακριβής σχέση είναι: d=F x 2tan(φ/2) Η εφαπτομένη της γωνίας φ υπολογίζεται όπως όλοι οι τριγωνομετρικοί αριθμοί, κατευθείαν από ένα επιστημονικό κομπιουτεράκι. Για το παραπάνω παράδειγμα, οι δύο σχέσεις δίνουν d=8,7269mm και d=8,7267mm αντίστοιχα. Συνεπώς, η ακρίβεια της πρώτης σχέσης είναι υπερ-αρκετή. Φιλικά, Στέφανος

Οι περισσότερες οικονομικές εταιρίες κάνουν λάθη σε σημεία που θα επιδέχονταν σημαντική βελτίωση με ασήμαντο, πραγματικά ασήμαντο κόστος. Αυτό δεν σημαίνει ότι εξαπατούν το κοινό τους, ούτε ότι δεν είναι άξιες προσοχής! Εξάλλου είναι πάρα πολλοί οι φίλοι που χαίρονται τον ουρανό με ένα οικονομικό τηλεσκόπιο (όχι βέβαια της κατηγορίας των 80 ευρώ! Σ΄αυτή την αγοράζουμε απλώς παιχνίδια όχι τηλεσκόπια.) Αν δεν υπήρχαν οι οικονομικές εταιρίες, κάποιοι μπορεί να μην αποκτούσαν ποτέ ένα τηλεσκόπιο (και μετά ένα καλύτερο). Φυσικά, και στα τηλεσκόπια ισχύει ότι "ό,τι πληρώσεις παίρνεις". Είναι θέμα του πόσα μπορείς (ή θέλεις) να διαθέσεις. Φιλικά, Στέφανος

Γιώργο, για πολύ κόσμο που (ενδεχομένως) πρωτοασχολείται με θέματα διαστήματος και αστρονομίας, τα όρια μεταξύ επιστήμης και εντυπωσιακής παραφιλολογίας δεν είναι καθόλου, μα καθόλου ευδιάκριτα. Το γεγονός ότι φτάνουν μέχρι ετούτη την ιστοσελίδα είναι θαυμάσια ευκαιρία να ψάξουν τα ζητήματα που τους ενδιαφέρουν (με τη βοήθεια και άλλων πηγών φυσικά) και να διαπιστώσουν που βρίσκονται αυτά τα όρια αλλά και πιθανές λάθος εντυπώσεις. Γι αυτό επιμένω πάντα ότι η καλύτερη μέθοδος είναι η στοιχειώδης τεκμηρίωση και ευγενική υπόδειξη του όποιου λάθους, όπως πολύ όμορφα κάνει κι ο Κώστας (Heal). Από την άλλη όμως, φίλοι Ηπειρώτη, Αχιλλέα, Dimos, δεν είναι όλα τα θέματα ακόμη προς συζήτηση για την επιστήμη. Πριν από πολύ καιρό - για να αναφέρω ένα ακραίο παράδειγμα - κάποιος εδώ τάχθηκε υπέρ του γεωκεντρικού συστήματος υποδεικνύοντας το Ηλιοκεντρικό ως λανθασμένο. Είναι πολύ δύσκολο ακόμη και για τους ψυχραιμότερους να διατηρήσουν την ψυχραιμία τους και να αρχίσουν την επιχειρηματολογία υπέρ του Ηλιοκεντρικού. Δυστυχώς, τα προφανή (πλέον) είναι το δυσκολότερο να αποδείξεις σε λίγες γραμμές. Αυτή τη στιγμή, το να εξετάζει κανείς αν η Σελήνη είναι κούφια (όχι με μικρές κοιλότητες) ή κατασκευασμένη τεχνητά, δεν είναι πρόοδος αλλά τουλάχιστον άγνοια. Αυτές οι απόψεις αντιβαίνουν σε σωρεία φυσικών νόμων, παρατηρησιακών δεδομένων και επιστημονικών συμπερασμάτων. Μπορούν να στηριχθούν μόνο αν κανείς αγνοήσει όλα αυτά και υπακούσει περισσότερο στην ψυχολογική ανάγκη που μας ωθεί προς το εντυπωσιακό και το παράξενο. Ακριβώς αυτό που εκμεταλεύεται η (υπο)κουλτούρα πολλών εκδόσεων αλλά και τα ανεύθυνα ΜΜΕ. Το astrovox δεν φιλοξενεί απόψεις που «πραγματεύονται» τα περιοδικά του φθηνού εντυπωσιασμού, αλλά προσπαθεί με κριτήριο την επιστημονική (= με κόπο τεκμηριωμένη) αλήθεια να υποδεικνύει όσο μπορεί τις πλάνες. Και κάτι ακόμη: η επιστήμη σε πολύ μεγάλο βαθμό γνωρίζει τί γνωρίζει, και γνωρίζει τι δεν γνωρίζει. Και η εξέλιξη των ιδεών γίνεται επειδή είναι αναρίθμητα και τα πρώτα και τα δεύτερα. Επειδή όμως είναι στην ανθρώπινη φύση μας να υποστηρίζουμε με περισσή βεβαιότητα ακόμη και αυτά για τα οποία δεν είμαστε απόλυτα σίγουροι, θα παρακαλούσα για πολλοστή φορά να μην καταφεύγει κανείς σε βιαστικούς χαρακτηρισμούς και προσωπικές επιθέσεις για λόγους διαφορετικών απόψεων. Οι δημόσιοι διαξιφισμοί δεν έχουν θέση στο astrovox. Φιλικά, Στέφανος

Ευχαριστώ πολύ Κώστα, όμως έχω παραμελήσει τις ειδήσεις και μου χρειάζεται επίπληξη κι όχι συγχαρητήρια... Φιλικά, Στέφανος

Το κάτοπτρο ενός νευτωνείου δεν αφαιρείται ποτέ ξεβιδώνοντας πρώτα εσωτερικές βίδες!!! Πρώτα το βγάζουμε μαζί με τη βάση του ξεβιδώνοντας αυτή από τον οπτικό σωλήνα. Κατόπιν κάνουμε τις εργασίες που θέλουμε. Οι βίδες που συγκρατούν το πρωτεύον κάτοπτρο πάνω στη βάση του δεν πρέπει να σφίγγονται σχεδόν καθόλου γιατί αυτό θα προκαλέσει αστιγματισμό (κάμψη) στο κάτοπτρο. Τις βιδώνουμε μέχρι να συναντήσουμε μια ελαφρή σχετικά αντίσταση. Αν θέλουμε, μια σταγόνα απλής κόλλας χαρτιού θα την εμποδίσει να ξεβιδωθεί μέχρι να την ξαναξεβιδώσουμε κάποτε εμείς. Φιλικά, Στέφανος

Θεωρητικά ναί, αλλά πρέπει κανείς να λάβει υπόψη του κάποια πράγματα. Το εστιακό μήκος του παραβολικού κατόπτρου πρέπει να είναι το κατάλληλο αλλιώς θα χρειαστεί μετατροπή στο σκελετό του τηλεσκοπίου ή στις θέσεις των κατόπτρων ή και του εστιαστή. Γενικά, το πραγματικό εστιακό μήκος των κατόπτρων μπορεί να διαφέρει αρκετά χιλιοστά από το ονομαστικό εστιακό μήκος. (Για παράδειγμα το δικό μου κάτοπτρο έχει εστιακό μήκος 1181mm και όχι ακριβώς 1200mm, συνηθισμένο στα χειροποίητα κάτοπτρα). Υποθέτω ότι άν το ζητήσεις στην παραγγελία, θα σου στείλουν ένα κάτοπτρο πολύ κοντά στο ζητούμενο εστιακό μήκος. Άλλο ζήτημα είναι η ακριβής διάμετρος του κατόπτρου καθώς και η βάση του. Αν η βάση το επιτρέπει, θα τοποθετηθεί εύκολα είτε ένα κάτοπτρο πχ. 250mm (ακριβώς τόσο είναι τα 10ιντσα της Orion Optics) είτε ένα κάτοπτρο ακριβώς 10 ιντσών = 254mm. Επίσης, πρέπει να γνωρίζεις το πάχος του κατόπτρου για να κρίνεις άν θα ταιριάξει στην υπάρχουσα βάση. Με λίγα λόγια, η λογική πορεία είναι να σχεδιάζεται ένας οπτικός σωλήνας γύρω από ένα δεδομένο κάτοπτρο , και όχι ανάποδα. Φυσικά, αν τα χέρια σου «πιάνουν», μπορείς να κάνεις με επιτυχία (και κομψά) όλες τις απαραίτητες μετατροπές, αν χρειαστούν στην ανάποδη διαδικασία. Φιλικά, Στέφανος

Συγχαρητήρια Γιώργο! Εύχομαι να έχεις πάντα το μεράκι και το χρόνο για τέτοιες δουλειές! Στέφανος

Συγχαρητήρια Γιώργο! Εύχομαι να έχεις πάντα το μεράκι και το χρόνο για τέτοιες δουλειές! Στέφανος

Αγαπητέ dimos, οι φωτογραφίες είναι πράγματι εντυπωσιακές αλλά η εγγύτητα των δορυφόρων δεν είναι πραγματική, είναι κυρίως θέμα προοπτικής. Σκέψου ότι συχνά μπορεί να βλέπουμε στο τηλεσκόπιο αστέρια "κολλητά" μεταξύ τους μόνο και μόνο επειδή βρίσκονται στην ίδια ευθεία με μας, ενώ στην πραγματικότητα μπορεί να απέχουν μεταξύ τους χιλιάδες έτη φωτός. Δες επίσης την παρακάτω πραγματική φωτογραφία της Γης και της Σελήνης. Πάρθηκε το 1973 από το Mariner καθώς αυτό ταξίδευε προς την Αφροδίτη. Η απόστασή τους φαίνεται όσο μια διάμετρος της Γης αλλά η πραγματική τους είναι περίπου 30 γήινες διαμέτρους. Η Σελήνη βρίσκεται πολύ πιό πίσω από τη Γη, όμως αυτή η απόσταση δεν την κάνει να φαίνεται πιό μικρή απ' ό,τι θά 'πρεπε γιατί ο φωτογραφικός φακός ήταν πολύ μακριά κι από τις δύο (το θέμα προοπτικής που λέγαμε). Για τη συντριπτική πλειοψηφία των -με την πρώτη ματιά- παραδόξων υπάρχει απλή και τεκμηριωμένη εξήγηση... Φιλικά, Στέφανος

Εκείνο που θα έπρεπε να ξέρουμε για να κριτικάρουμε την "τρέλα" του εγχειρήματος είναι πόση ενέργεια πρέπει να απελευθερωθεί συγχρονισμένα και επικεντρωμένα για να προκαλέσει σεισμό ή υποψία σεισμού. Έχω την αίσθηση ότι θα απαιτούνταν πολλές τάξεις μεγέθους περισσότερη ενέργεια απ' αυτή που το παραπάνω εγχείρημα μπορεί να δώσει (μπορεί να κάνω και λάθος). Βαγγέλη νομίζω ότι οι φίλοι παραπάνω δεν κριτικάρουν την τρέλα της δοκιμής αλλά την τρέλα του να νομίζουν κάποιοι ότι μπορεί να παραχθεί ικανό ποσό ενέργειας μ΄αυτό τον τρόπο. Γνωρίζει κάποιος αν έχει γίνει εχμ... επιστημονικός υπολογισμός για κάτι τέτοιο; (Που να συνυπολογίζει το βαθμό συγχρονισμού των αλτών, την πυκνότητά των θέσεών τους, το ύψος του άλματος και πολλές άλλες παραμέτρους Οτιδήποτε πιό πρόχειρο είναι καθαρή παραφιλολογία... Φιλικά, Στέφανος

Ευτυχώς το internet προσφέρει εύκολες λύσεις. Άλλη λύση είναι ένας καλός χάρτης με λεπτομερείς γεωγραφικές συντεταγμένες όπως αυτοί της anavasis: http://www.mountains.gr Η απόλυτη λύση για ακριβέστατες συντεταγμένες σε οποιονδήποτε ανοιχτό χώρο είναι ένας δέκτης GPS (Geographical Positioning System). Ξεκινούν από μέγεθος κινητού τηλεφώνου και κόστος περίπου €150. [Μιά απολαυστική εφαρμογή τους στην παρατήρηση είναι η εξής: Σε ένα αστρονομικό λογισμικό, όπως RedShift, StaryNight κλπ, εισάγουμε τις ακριβείς συντεταγμένες του σημείου παρατήρησης μας και μπορούμε με ακρίβεια ελάχιστων δευτερολέπτων να προβλέψουμε τις στιγμές που η σκοτεινή πλευρά της Σελήνης θα αποκαλύψει ή θα σβήσει κάποιο αστεράκι πίσω της. Είναι μια πανέμορφη εικόνα που μας κάνει με μιας να αισθανθούμε το τρισδιάστατο (για τις αισθήσεις μας) διάστημα που μας περιβάλλει, και την αέναη και λεία κίνηση των σωμάτων του ηλιακού συστήματος). Όποιος μπορεί, να το δοκιμάσει!] Φιλικά, Στέφανος

Αγάπιε, πιστεύω ότι όταν ένας κατασκευαστής επιλέγει ένα τρόπο στήριξης για κάποιο εξάρτημα, έχει δοκιμάσει τη συμπεριφορά του σε διάφορες συνθήκες (και στο χρόνο). Το πιθανότερο λοιπόν είναι η ταινία διπλής όψεως που αναφέρεις να βασίζεται σε κόλλα που δεν ξεκολλάει με ζέστη ή υγρασία. Πάντως αυτός είναι πολύ οικονομικός τρόπος στήριξης. Σε κάποια νευτώνεια το δευτερεύον είναι κολλημένο στη βάση του με τρεις σταγόνες κόλλας σιλικόνης με ταυτόχρονη παρεμβολή λεπτών, επίπεδων αποστατών (spacers). Η ελαστικότητα της κόλλας αυτής εξασφαλίζει ότι το κάτοπτρο δεν θα παραμορφωθεί στο ελάχιστο από τις συστολές/διαστολές της μεταλλικής βάσης, αλλά η κόλλα είναι ταυτόχρονα όσο συμπαγής χρειάζεται για να μη γεννιέται ζήτημα για την ακρίβεια και σταθερότητα της ευθυγράμμισης (collimation). Κάποιες εταιρίες χρησιμοποιούν σωλήνες με λεπτά τοιχώματα που περιβάλουν το δευτερεύον και το συγκρατούν με απλή μορφή σφιγκτήρων. Η αποτελεσματικότητα μιας βάσης εξαρτάται βέβαια από τα υλικά της, αλλά κυρίως από τον τρόπο και τη μηχανική ακρίβεια με την οποία θα υλοποιηθεί. Έτσι για τη όρεξη, να μια εταιρία με πολύ αξιόλογα σχετικά προϊόντα: http://www.fpi-protostar.com/index.htm Μπορείς να αντλήσεις χρήσιμες πληροφορίες και ιδέες για πατέντες. Φιλικά, Στέφανος

Το λάθος είναι που δεν πήρες τουλάχιστον 10"

Θανάση, αυτή τη φορά ο ενδοιασμός για τα πολλά χιλιόμετρα και η κούραση με απέτρεψαν απ΄το να έρθω και να χαρώ το βουνό και τον ουρανό μαζί σας. Η ζουμερή περιγραφή σου με ξαναφέρνει στα συγκαλά μου και τον Ιούλιο θα είμαι εκεί... (Βλέπω ότι η μεγέθυνση 180Χ, δούλεψε καλά ) Φιλικά, Στέφανος

Φίλοι Μυτιληνιοί, συγχαρητήρια για το ενθουσιώδες ξεκίνημα! Είμαι σίγουρος ότι θα χαρείτε πολύ την αστροβραδιά που οραγανώνετε και θα σχηματίσετε μια ωραία ομάδα αστροπαρατηρητών. Οι αντιδράσεις του κόσμου (ιδίως των νέων) θα είναι η καλύτερη αμοιβή για τους κόπους σας. Καλή συνέχεια, Στέφανος

Μη σας ξενίζει, χίλια δυό άλλα που η αξία τους δεν μετριέται σε χρήμα ξεπουλιούνται σήμερα (και έχουμε συνηθίσει πιά να τα αγοράζουμε). Το περίεργο είναι που δεν είχε εμφανιστεί κάποιος νωρίτερα να πουλήσει στο δρόμο ουρανό σε μεγέθυνση. (Άλλωστε ο άνθρωπος μπορεί να κάνει καλό σε κάποιους!). Από τους μεγαλέμπορους γνώσης ίσως κινδυνεύουμε πιό πολύ... Φιλικά, Στέφανος

Βιβή, καλή αρχή! Τους αστερισμούς δεν θα μπορέσεις (ευτυχώς) να τους αποφύγεις, τουλάχιστον τους πιό χαρακτηριστικούς. Άλλωστε, όταν θα βρίσκεσαι εκτός Αθήνας και με ένα χάρτη του ουρανού στο χέρι, θα δεις ότι είναι παιχνιδάκι να τους μάθεις! Κατόπιν θα ξεχωρίζεις άνετα και τα "πέντε αστέρια" που βλέπεις όλα κι όλα μέσα στην Αθήνα. (Είχα καιρό να δω μιά έκφραση ενθουσιασμού τόσο άμεση και ανάγλυφη για τις πρώτες παρατηρήσεις! Ναί, ήταν ο Δίας! ) Καλή συνέχεια, Στέφανος