Δροσος Γεωργιος

Νέα, σταθερή μορφή πλουτωνίου ανακάλυψαν κατά λάθος επιστήμονες. Μία νέα, στέρεη και σταθερή μορφή πλουτωνίου ανακάλυψε κατά λάθος διεθνής επιστημονική ομάδα υπό την ηγεσία του HZDR (Helmholtz Zentrum Dresden-Rossendorf) στο ESRF (European Synchrotron Radiation Facility)- δυνάμει ανοίγoντας νέους ορίζοντες στη διαχείριση των ραδιενεργών αποβλήτων. Χώρες ανά τον πλανήτη καταβάλλουν προσπάθειες για τη βελτίωση της αποθήκευσης πυρηνικών αποβλήτων, για την αποφυγή της απελευθέρωσης ραδιενέργειας στο περιβάλλον. Το πλουτώνιο έχει διαπιστωθεί πως μπορεί να μεταφέρεται σε απόσταση χιλιομέτρων από μολυσμένες περιοχές, μέσω εδαφικών υδάτων υπό τη μορφή κολλοειδών, που σχηματίζονται μέσω αλληλεπίδρασης με πηλό, οξείδια του σιδήρου ή φυσική οργανική ύλη. Σημειώνεται πως το πλουτώνιο είναι γνωστό για την αστάθειά του, κάτι που το καθιστά ταυτόχρονα ισχυρή πηγή ενέργειας και μεγάλο περιβαλλοντικό κίνδυνο- δεδομένου πως κάποια ισότοπα πλουτωνίου μπορούν να αντέξουν για δεκάδες εκατομμύρια χρόνια. Η ομάδα των ερευνητών μελετά τη χημεία που παρατηρείται σε ακτινίδες υπό διάφορες συνθήκες περιβάλλοντος συνθέτοντας τέτοιες ενώσεις και μετά μελετώντας την ηλεκτρονική και δομική συμπεριφορά τους μέσω προηγμένων μεθόδων. Σε νέο επιστημονικό άρθρο παρουσιάζεται πώς ένα πείραμα το οποίο πήγε στραβά οδήγησε στο συγκεκριμένο επίτευγμα: Μια νέα, σταθερή μορφή πλουτωνίου. Όλα άρχισαν όταν η Κριστίνα Κβασνίνα, φυσικός του HZDR, και η ομάδα της προσπάθησαν να δημιουργήσουν νανοσωματίδια διοξειδίου του πλουτωνίου μέσω εναλλακτικών μεθόδων. Όταν χρησιμοποίησαν ως πρόδρομο Pu (VI) αντιλήφθηκαν πως λάμβανε χώρα μια περίεργη αντίδραση κατά τη σύνθεση των νανοσωματιδίων. «Κάθε φορά που δημιουργούμε νανοσωματίδια από τους άλλους προδρόμους...η αντίδραση είναι πολύ γρήγορη, μα εδώ παρατηρήσομε ένα περίεργο φαινόμενο στη μέση της διαδικασίας» είπε η Κβασνίνα. Το συμπέρασμα στο οποίο κατέληξε ήταν πως έπρεπε να πρόκειται για Pu (V), πενταδύναμο πλουτώνιο, μια μορφή του στοιχείου που δεν είχε παρατηρηθεί ξανά. Οι αρχικές αντιδράσεις στα νέα περί σταθερής φάσης Pu(V) από πλευράς άλλων επιστημόνων ήταν μάλλον δύσπιστες, ωστόσο, όπως σημειώνει η Κβασνίνα, τα αποτελέσματα ήταν ξεκάθαρα- και δεν είχε γίνει λάθος. Περαιτέρω πειράματα το επιβεβαίωσαν. Όσον αφορά στο τι αλλάζει η συγκεκριμένη ανακάλυψη: Ως προς τις προβλέψεις για τα πυρηνικά απόβλητα, πολλοί επιστήμονες λειτουργούν με βάση το τι συμβαίνει σε ένα εκατ. χρόνια. «Είναι μια δύσκολη δουλειά και μόνο θεωρητικές προβλέψεις είναι δυνατές, αλλά η ύπαρξη αυτής της νέας στερεής φάσης Pu(V) , που είναι σταθερή, θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψιν από εδώ και στο εξής. Θα αλλάξει, σίγουρα, τις θεωρητικές προβλέψεις της συμπεριφοράς του πλουτωνίου στο περιβάλλον σε βάθος περιόδου ενός εκατομμυρίου ετών» σημείωσε η Κβασνίνα. https://www.naftemporiki.gr/story/1525796/nea-statheri-morfi-ploutoniou-anakalupsan-kata-lathos-epistimones

Η συγκλονιστική στιγμή της βίαιης σύγκρουσης δύο γαλαξιών Προκαλεί δέος η φωτογραφία της κολοσσιαίας, εξαιρετικά βίαιης σύγκρουσης μεταξύ δύο γαλαξιών, εικόνα – προάγγελος του τι θα συμβεί σε 4,5 δισεκατομμύρια και στον δικό μας γαλαξία, όταν τον «καταπιεί» ο γαλαξίας της Ανδρομέδας. Μόλις φέτος οι αστρονόμοι επιβεβαίωσαν πως η σύγκρουση είναι αναπόφευκτη, ενώ είναι σίγουροι πως η Ανδρομέδα έχει συγκρουστεί παλαιότερα και με άλλους γαλαξίες, εξ ού το θεόρατο μέγεθός της. Η εκπληκτική φωτογραφία του Hubble από το 2015, που «έπιασε» τον NGC 7715 (αριστερά) να συγκρούεται και να «καταπίνει» τον μικρότερο NGC 7714 (δεξιά) πριν 200 εκατομμύρια χρόνια, ενισχύθηκε ψηφιακά από τον 69χρονο Rudy Pohl από την Οτάβα του Καναδά. Ο Rudy, ο οποίος για την ιστορία είναι συνταξιούχος πάστορας, κέρδισε το βραβείο NASA Astronomy Picture of the Day (APOD) στις 8 Οκτωβρίου, για δεύτερη φορά το τελευταίο εξάμηνο. Με τα χρώματα που πρόσθεσε ο 69χρονος, φαίνονται, πλέον, ξεκάθαρα οι βραχίονες του σπειροειδούς γαλαξία, που εκτείνονται για δισεκατομμύρια μίλια, να κάμπτονται εξαιτίας του σφοδρού αγώνα ουράνιας πάλης, και λόγω των μαζικών βαρυτικών δυνάμεων που παράγει ο γειτονικός γαλαξίας. Ο NGC 7714, εξάλλου, είναι ένας σπειροειδής γαλαξίας, που βρίσκεται 100 εκατομμύρια έτη φωτός μακριά, από τη Γη και αυτό τον καθιστά σχετικά κοντινό γείτονά μας, σε κοσμικό επίπεδο πάντα. «Είναι μία από τις πιο όμορφες εικόνες που έχω επεξεργαστεί. Προσπάθησα να δείξω τις απίστευτες βαρυτικές δυνάμεις των πραγμάτων στο διάστημα, που κινούνται με εκατοντάδες χιλιάδες μίλια την ώρα, αλλά όταν τα κοιτάς στο πέρασμα των χρόνων, νομίζεις ότι ίσα που κινούνται. Αυτή είναι η απεραντοσύνη του διαστήματος», τόνισε ο Rudy Pohl. Οι δύο γαλαξίες… μπλέχτηκαν πριν από 200 εκατομμύρια χρόνια και άρχισαν να μορφοποιούν ο ένας το σχήμα του άλλου, με αποτέλεσμα να προκύψουν ένας δακτύλιος και δύο μακριές ουρές, δημιουργώντας μια γέφυρα μεταξύ των δύο γαλαξιών. Αυτή η γέφυρα λειτουργεί, ουσιαστικά, ως αγωγός, όπου υλικό από τον μικρότερο γαλαξία διαχέεται προς τον μεγαλύτερο σύντροφό του (πια). Αυτό το υλικό τροφοδοτεί εκρήξεις σχηματισμού αστεριών, συγκεντρωμένων στο φωτεινό γαλαξιακό κέντρο. Ο Rudy ήταν κάποτε φωτογράφος της άγριας φύσης, αλλά άρχισε να ενδιαφέρεται για την αστροφωτογραφία πριν από τέσσερα χρόνια, όταν αρρώστησε και αναγκάστηκε να πουλήσει τις κάμερές του. https://physicsgg.me/2019/10/20/%ce%b7-%cf%83%cf%85%ce%b3%ce%ba%ce%bb%ce%bf%ce%bd%ce%b9%cf%83%cf%84%ce%b9%ce%ba%ce%ae-%cf%83%cf%84%ce%b9%ce%b3%ce%bc%ce%ae-%cf%84%ce%b7%cf%82-%ce%b2%ce%af%ce%b1%ce%b9%ce%b7%cf%82-%cf%83%cf%8d%ce%b3/

Το Dream Chaser της SNC θα είναι έτοιμο για αποστολή της NASA το 2021 Η Sierra Nevada Corporation κινείται πιο κοντά στην ολοκλήρωση της κατασκευής του λεωφορείου Dream Chaser, του οποίου η πρώτη αποστολή θα πραγματοποιηθεί το 2021. Η SNC αποκάλυψε την ολοκληρωμένη πρωτογενή δομή του οχήματος σε μια εκδήλωση στο Κολοράντο. Τώρα, η πλήρης συναρμολόγηση θα ξεκινήσει. Το Dream Chaser είναι ένα επαναχρησιμοποιούμενο αεροπλάνο μήκους 9 μέτρων, ένα τέταρτο του μεγέθους του ιστορικού διαστημικού λεωφορείου της NASA. Αν και ο σημερινός στόχος είναι η μεταφορά εμπορευμάτων, η μεταφορά των ανθρώπων πέρα ​​δώθε στο ΔΔΣ στο μέλλον δεν εξαντλείται εξ ολοκλήρου. Η βασική δομή των 1.000 κιλών, που κατασκευάστηκε από τον Lockheed Martin, θα μεταφέρει φορτία στο ISS. «Είναι ένα εκπληκτικό μηχανολογικό και κατασκευαστικό επίτευγμα», δήλωσε η πρόεδρος της SNC και ο πρόεδρος Eren Ozmen σε δήλωση. «Η ομάδα μας προσβλέπει σε αυτή τη μέρα για πολύ καιρό, ώστε να μπορέσουμε να συναρμολογήσουμε πλήρως το αεροπλάνο της Αμερικής για την προετοιμασία της για την πρώτη αποστολή της για τη NASA». Η Dream Chaser θα αναλάβει έξι αποστολές στο ISS ως μέρος της σύμβασης Commercial Resource Services 2 (CRS-2) με τη NASA. Το λεωφορείο αναμένεται να μεταφέρει 5.500 κιλά φορτίου, πειράματα και προμήθειες σε κάθε αποστολή. Η πρώτη πτήση έχει προγραμματιστεί για το 2021. Το αεροπλάνο θα είναι ένα από τα δύο ιδιωτικά οχήματα που μπορούν να επιστρέψουν τον εξοπλισμό πίσω στη Γη (το άλλο είναι το Dragon της SpaceX). Το Dream Chaser θα ξεκινήσει με τον πυραύλο Vulcan Centaur και αργότερα θα επιστρέψει σε ένα διάδρομο προσγείωσης στη Γη. Το NASASpaceflight έχει αναφέρει ότι το Dream Chaser θα είναι επαναχρησιμοποιήσιμο έως και 15 φορές, περισσότερο από τον αριθμό των φορών που αναφέρονται στη σύμβαση CRS-2. Η NASA έχει ήδη εγκρίνει το διαστημικό αεροπλάνο για αποστολές στο ISS το 2018. Στο παρελθόν, ολοκλήρωσε αρκετές δοκιμές, συμπεριλαμβανομένης μιας δοκιμής ελεύθερης πτήσης το 2017. Τί έχει μείνει η τελική κατασκευή: η μονάδα φορτίου που η SNC ελπίζει να κατασκευάσει μέχρι το Φεβρουάριο του 2020 και τα φτερά που θα ολοκληρωθεί μέχρι το Δεκέμβριο του 2020 ή τον Ιανουάριο του 2021. Αν όλα πάνε καλά, δεν έχει περάσει πολύς καιρός να δούμε το Dream Chaser να ανεβαίνει προς τον ουρανό. https://asgardia.space/en/news/SNC-Dream-Chaser-Gets-Ready-for-2021-NASA-Mission Οι τιμές των εισιτηρίων της Virgin Galactic θα ανεβαίνουν πρίν πέσουν! Ο γενικός διευθυντής της Virgin Galactic ο George Whitesides είπε ότι η τιμή του εισιτηρίου για ένα ταξίδι στο suborbital SpaceShipTwo της εταιρείας πιθανότατα θα αυξηθεί. Η Virgin Galactic δήλωσε ότι το 2020 είναι το έτος εμπορικής διαστημικής πτήσης: σε συνέντευξή του στο CNBC νωρίτερα αυτό το χρόνο, ο Sir Richard Branson δήλωσε: «Είμαστε περισσότερο από εντυπωσιακά κοντά τώρα. Πρέπει να είμαστε στο διάστημα μέσα σε εβδομάδες, όχι μήνες. " Ωστόσο, η εταιρεία δεν θα κυκλοφορήσει ακριβή ημερομηνία, προσεκτικός μετά από χρόνια καθυστερήσεων. Ο κ. Whitesides εξήγησε ότι τελικά, οι τιμές των εισιτηρίων θα μειωθούν - επειδή η εταιρεία στοχεύει να καταστήσει το διαστημόπλοιο οικονομικό και προσβάσιμο. Αλλά θα είναι λίγα χρόνια πριν πέσουν κάτω από τα $ 600, είπε. «Αναμένουμε ότι η τιμή των εισιτηρίων θα αυξηθεί στην πραγματικότητα μόλις αρχίσουμε να πουλάμε [περισσότερα] εισιτήρια. Αυτό που πιστεύουμε είναι ότι υποτιμήσαμε την τιμή του εισιτηρίου λίγο στα πρώτα χρόνια, οπότε πιστεύω ότι η τιμή του εισιτηρίου θα αυξηθεί λίγο. Αλλά τότε, σε κάποιο σημείο, προφανώς, το όραμα του Ρίτσαρντ και το όραμά μου είναι να μειώσουμε αυτή την τιμή έτσι ώστε να είναι πιο προσιτή σε περισσότερους ανθρώπους ». Η εταιρεία έχει προετοιμαστεί για τις πρώτες εμπορικές πτήσεις της και περισσότεροι από 600 άνθρωποι έχουν ήδη αγοράσει εισιτήρια που κυκλοφόρησαν το 2004. Η τιμή ήταν τότε $ 200.000 και ο ιδρυτής της Virgin Galactic Sir Richard Branson υποσχέθηκε ότι οι εργασίες θα ξεκινήσουν μέσα σε τρία χρόνια . Οι τιμές των εισιτηρίων αυξήθηκαν σε $ 250.000 το 2013, με υποσχέσεις διαστημικών τουριστών να πάρουν το ταξίδι το 2014. Ωστόσο, το 2014, ένα διαστημικό σκάφος SpaceShipTwo Unity έσπασε σε μια δοκιμαστική πτήση, σκοτώνοντας έναν πιλότο και τραυματίζοντας σοβαρά το άλλο. Αυτό καθυστέρησε σημαντικά τα σχέδια της εταιρείας. Μέχρι στιγμής, δεν υπάρχουν επιβάτες στο SpaceShipTwo και ορισμένοι από αυτούς που αγόρασαν εισιτήρια έχουν ήδη ζητήσει επιστροφή χρημάτων. Όταν η εταιρεία ξεκινήσει εμπορικές διαστημικές πτήσεις, το λειτουργικό κόστος θα μειωθεί και θα είναι σε θέση να μειώσει την τιμή του SeatShipTwo . Επί του παρόντος, η Virgin Galactic προβάλλει απώλειες 104 εκατομμυρίων δολαρίων το 2020, σπάζοντας ακόμη και το 2021 και κέρδη ύψους 274 εκατομμυρίων δολαρίων έως το 2023, σύμφωνα με έκθεση που κατατέθηκε στην Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς των ΗΠΑ στα τέλη του 2018. Σήμερα, η Whitesides μεταβείτε σε λεπτομέρειες σχετικά με το τι μπορούν να αναμένουν να πληρώσουν οι νέοι αγοραστές εισιτηρίων. Ο ίδιος επιβεβαίωσε ότι το SpaceShipTwo θα πραγματοποιήσει μια ακόμη δοκιμαστική πτήση πριν από το τέλος του 2019. https://asgardia.space/en/news/Virgin-Galactic-Ticket-Prices-Will-Go-Up-Before-They-Go-Down

NASA : Ξανά σε λειτουργία το τρυπάνι του InSight. Το InSight το οποίο είχε μπλοκαριστεί λίγο κάτω από την επιφάνεια του Άρη τέθηκε ξανά σε κίνηση Οι μηχανικοί της Αμερικανικής Υπηρεσίας Διαστήματος (NASA) και του Γερμανικού Κέντρου Αεροδιαστημικής (DLR), ύστερα από προσπάθειες μηνών, κατάφεραν επιτέλους, με τη βοήθεια και του ρομποτικού βραχίονα του σκάφους, να θέσουν σε κίνηση ξανά το μικρό τρυπάνι του InSight, το οποίο είχε μπλοκαριστεί λίγο κάτω από την επιφάνεια του ‘Αρη, έχοντας συναντήσει απρόσμενα ισχυρή αντίσταση. Το γερμανικής κατασκευής τρυπάνι, γνωστό ως «τυφλοπόντικας» (mole), είχε κολλήσει σε βάθος περίπου 35 εκατοστών, πολύ πριν φθάσει στο στόχο του να σκάψει σε βάθος τριών έως πέντε μέτρων. Το τρυπάνι είναι το δεύτερο σημαντικό όργανο του InSight μαζί με τον ευαίσθητο σεισμογράφο του. Ο «τυφλοπόντικας», μετά την «ανάσταση» του, κατάφερε να σκάψει γύρω στα δύο εκατοστά, κάτι που σημαίνει ότι τουλάχιστον δεν έχει πέσει σε βράχο. Προς το παρόν πάντως, παραμένει άγνωστο πόσο βαθιά θα καταφέρει να φθάσει και αν θα μπλοκαριστεί από κάποιο νέο εμπόδιο. Πρώτη εξερεύνηση Το γεωλογικό ρομποτικό εργαστήριο InSight της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας (NASA) άρχισε να εξερευνά το υπέδαφος του ‘Αρη τον περασμένο Μάρτιο. Το γερμανικής κατασκευής αυτόματο όργανο HP3 (γνωστό και ως «Mole», δηλαδή «τυφλοπόντικας») του InSight άνοιξε μια τρύπα σε βάθος έως 50 εκατοστών, μετά από 4.000 «σφυριές» σε διάστημα τεσσάρων ωρών. «Καθώς άνοιγε δρόμο προς το βάθος, το Mole φαίνεται πως χτύπησε κάποια πέτρα, πήρε μια κλίση περίπου 15 μοιρών και την έσπρωξε πέρα ή την προσπέρασε. Στη συνέχεια έκανε το ίδιο με άλλη μια πέτρα σε μεγαλύτερο βάθος», δήλωσε ο υπεύθυνος για το τρυπάνι Τίλμαν Σπον του Γερμανικού Αεροδιαστημικού κέντρου (DLR), που συνεργάζεται με τη NASA γι’ αυτή την αποστολή. Αρχαίες υπόγειες λίμνες Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ESA) ανακοίνωσε ότι ο ευρωπαϊκός επιστημονικός δορυφόρος Mars Express που βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τον ‘Αρη από το 2003, ανακάλυψε τις πρώτες γεωλογικές ενδείξεις για ένα σύστημα αρχαίων διασυνδεμένων λιμνών, που κάποτε βρίσκονταν βαθιά κάτω από την επιφάνεια του «κόκκινου πλανήτη». Σε πέντε από αυτές βρέθηκαν ενδείξεις για ορυκτά ζωτικά για την ανάπτυξη ζωής, κάτι που ενισχύει την πεποίθηση ότι κάποτε ο πλανήτης διέθετε συνθήκες φιλικές για τη φιλοξενία οργανισμών. Η επόμενη ευρω-ρωσική αποστολή ExoMars, που θα στείλει στην επιφάνεια το ρόβερ «Ρόζαλιντ Φράνκλιν», θα επιχειρήσει να βρει ίχνη ζωής στον ‘Αρη. Αν και σήμερα ο ‘Αρης φαίνεται ένας άνυδρος κόσμος, κάποτε μεγάλες ποσότητες νερού υπήρχαν στην επιφάνεια του και κάτω από αυτήν. Πριν τρία έως τέσσερα δισεκατομμύρια χρόνια εκτιμάται ότι υπήρχε ένας μεγάλος αρειανός ωκεανός. Η νέα έρευνα, με επικεφαλής τον Φρανσέσκο Σαλέζε της Σχολής Γεωεπιστημών του ολλανδικού Πανεπιστημίου της Ουτρέχτης, που δημοσιεύθηκε στο αμερικανικό περιοδικo γεωφυσικής «Journal of Geophysical Research», αποκαλύπτει ένα μεγάλο δίκτυο υπόγειων συγκοινωνούντων δοχείων. «Πιστεύουμε ότι ο ωκεανός συνδεόταν με ένα σύστημα υπόγειων λιμνών που εξαπλώνονταν σε όλο τον πλανήτη. Αυτές οι λίμνες θα υπήρχαν περίπου πριν τρεισήμισι δισεκατομμύρια χρόνια, δηλαδή την ίδια εποχή με τον ωκεανό», δήλωσε ο ερευνητής Τζιάν Γκαμπριέλε Όρι του ιταλικού Πανεπιστημίου Γκαμπριέλε Ντ’ Ανούντσιο της Πεσκάρα. Οι ερευνητές μελέτησαν δορυφορικές εικόνες 24 βαθιών κρατήρων που τράβηξε το Mars Express στο βόρειο ημισφαίριο του πλανήτη και οι οποίοι έφθαναν σε βάθος περίπου τεσσάρων χιλιομέτρων κάτω από το εκτιμώμενο επίπεδο της «θάλασσας» στον ‘Αρη. Οι επιστήμονες βρήκαν γεωλογικούς σχηματισμούς στο βάθος αρκετών κρατήρων, που μπορεί να σχηματίσθηκαν μόνο αν κάποτε υπήρχε νερό μέσα σε αυτούς. Οι κρατήρες αυτοί κάποτε φιλοξενούσαν στα βάθη τους λίμνες και τρεχούμενα νερά. https://www.in.gr/2019/10/18/tech/nasa-ksana-se-leitourgia-trypani-tou-insight/

Η Samsung ωθεί τα όρια της καινοτομίας, ταξιδεύοντας τους καταναλωτές στο διάστημα. Η Samsung Electronics ανακοίνωσε μια τολμηρή, εξωπραγματική αποστολή. Ένα Galaxy S10 5G θα ταξιδέψει στην στρατόσφαιρα για να δώσει στους καταναλωτές την ευκαιρία να στείλουν το πρόσωπό τους στο διάστημα. Πιο αναλυτικά, σε συνεργασία με την αεροδιαστημική εταιρεία Flightline Films, η Samsung αποστέλλει την τεχνολογία της στο διάστημα, δίνοντας την ευκαιρία στους καταναλωτές να βγάλουν τη δική τους SpaceSelfie σε οθόνη Samsung. Μέσω της SpaceSelfie, η Samsung επιδεικνύει το πρωτοποριακό της πνεύμα και θέτει νέα πρότυπα για τις δυνατότητες της τεχνολογίας κινητών συσκευών. Για περισσότερες από 200 ώρες στα όρια της ατμόσφαιρας της Γης, το S10 5G θα αναδείξει τη δύναμη των καινοτομιών της Samsung και τον τρόπο με τον οποίο η εταιρεία συνεχίζει να σχεδιάζει προϊόντα που πραγματοποιούν ό,τι μέχρι πρότινος ήταν αδύνατο. Πώς πραγματοποιείται η αποστολή SpaceSelfie της Samsung Ένα αερόστατο υψηλής πίεσης μεγάλου υψόμετρου, με μέγεθος όσο μισό γήπεδο μπάσκετ (10,5μ. x 18μ) θα απογειωθεί από μια ειδική πλατφόρμα στη Νότια Ντακότα των Η.Π.Α., μεταφέροντας ένα S10 5G, μέσα σε μια ειδική κατασκευή, φτάνοντας στα 64.900 πόδια. Η κατασκευή είναι σχεδιασμένη με τέτοιο τρόπο ώστε να εξασφαλίζει τη λήψη φωτογραφιών υψηλής ποιότητας, λαμβάνοντας υπόψη την κυρτότητα της Γης και το ανακλαστικό φως του ήλιου, του οποίου η ενέργεια τροφοδοτεί την κατασκευή και το S10 5G. Πίσω στη Γη, οι καταναλωτές έχουν την ευκαιρία να αποκτήσουν μια φωτογραφία του προσώπου τους στο διάστημα, βγάζοντας μια selfie με το smartphone τους και ανεβάζοντάς την στο Κέντρο Ελέγχου της Samsung στο https://samsung-spaceselfie.com/gr/el/ . Δύο εξειδικευμένες εφαρμογές αναπτύχθηκαν για την υλοποίηση του SpaceSelfie. Η πρώτη είναι μια εφαρμογή ελέγχου που δημιουργήθηκε για την αποστολή και λήψη selfies μεταξύ του Κέντρου Ελέγχου και της ειδικής κατασκευής. Η δεύτερη εφαρμογή σχεδιάστηκε για το S10 5G, ώστε να επικοινωνεί με την κάμερα στην κατασκευή και να δίνει εντολή για να τραβήξει φωτογραφία της selfie που εμφανίζεται στην οθόνη της συσκευής. Στη συνέχεια, η εφαρμογή του S10 δίνει εντολή στην πρώτη εφαρμογή να στείλει τη φωτογραφία πίσω στη Γη και από εκεί αποστέλλεται απευθείας στον καταναλωτή. Προετοιμάζοντας το S10 5G για ταξίδι στο διάστημα Με το S10 5G, η Samsung έχει δημιουργήσει ένα smartphone τόσο ανθεκτικό που μπορεί να ανταπεξέλθει στις εχθρικές συνθήκες και στην πίεση που επικρατεί στο διάστημα, χωρίς επιπλέον μόνωση ή περίβλημα. Το S10 5G υπεβλήθη σε αυστηρές δοκιμές πριν την εκτόξευση και μπόρεσε να αντέξει θερμοκρασία μέχρι -65°C. Η 6,7 ιντσών Dynamic AMOLED οθόνη του S10 5G απέδειξε, επίσης, την ικανότητά της να αποδώσει αποτελεσματικά σε σκληρές συνθήκες, αποφεύγοντας επιτυχώς οποιαδήποτε συμπύκνωση ή ρωγμές σε υψόμετρα διπλάσια του Όρους Έβερεστ. Από τη δυνατότητα διαμοιρασμού ενέργειας (PowerShare) μέχρι την ενίσχυση της απόδοσης με τεχνολογία ΑΙ και Ευφυές Wi-Fi (Intelligent Wi-Fi), το S10 5G είναι μία από τις πιο ευφυείς, αποτελεσματικές και ανθεκτικές συσκευές της Samsung, από μέσα προς τα έξω. Μέχρι σήμερα, μόνο οι αστροναύτες είχαν την ευκαιρία να βγάλουν μια selfie στο διάστημα. Τώρα, με τη Samsung, οι καταναλωτές θα έχουν την ευκαιρία να δουν το πρόσωπό τους στο διάστημα. Όλοι μπορούν να υποβάλλουν τις selfies τους μέσω του Κέντρου Ελέγχου. Επισκεφθείτε το https://samsung-spaceselfie.com/gr/el/ για επιπλέον πληροφορίες. «Εκπληκτικά πράγματα συμβαίνουν στις οθόνες της Samsung και για να το γιορτάσουμε αποφασίσαμε να πάμε τις selfies σε νέο επίπεδο και να δώσουμε στους ανθρώπους την ευκαιρία να δουν τα πρόσωπά τους στο διάστημα», δήλωσε ο Benjamin Braun, Chief Marketing Officer στη Samsung Ευρώπης. «Συνεχώς ωθούμε τα όρια του εφικτού και με τη SpaceSelfie θα δείξουμε ότι απίστευτα πράγματα συμβαίνουν όταν κάποιος χρησιμοποιεί τεχνολογία της Samsung, ακόμα και από το διάστημα». https://www.naftemporiki.gr/story/1524227/i-samsung-othei-ta-oria-tis-kainotomias-taksideuontas-tous-katanalotes-sto-diastima

Hubble : Εντόπισε τον πρώτο επιβεβαιωμένο διαστρικό κομήτη. Το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας (NASA) έκανε την πρώτη παρατήρηση του διαστρικού κομήτη 2Ι/Μπορίσοφ,η ταχύτητα και η τροχιά του οποίου δείχνουν ότι έχει έλθει από κάπου πέρα από το ηλιακό σύστημα μας.Η φωτογράφηση του Hubble παρέχει στους αστρονόμους την καλύτερη έως τώρα εικόνα του «επισκέπτη» και αποκαλύπτει μια συγκέντρωση σκόνης γύρω από τον παγωμένο πυρήνα, ο οποίος είναι πολύ μικρός για να γίνει διακριτός από το τηλεσκόπιο. Ο 2Ι/Μπορίσοφ είναι το δεύτερο γνωστό διαστρικό σώμα που διέρχεται από το ηλιακό σύστημα μας μετά τον «Οουμουαμούα» που είχε εντοπισθεί το 2017. Ενώ όμως ο δεύτερος φάνηκε να είναι ένας αδρανής γυμνός βράχος, ο Μπορίσοφ είναι ενεργός όπως ένας κανονικός κομήτης, γι’ αυτό θεωρείται πλέον, ως ο πρώτος επιβεβαιωμένος διαστρικός κομήτης, ο οποίος πιθανώς έλκει την καταγωγή του από κάποιο άλλο αστρικό (ηλιακό) σύστημα. Το Hubble τον φωτογράφησε σε απόσταση περίπου 420 εκατομμυρίων χιλιομέτρων από τη Γη. Η κοντινότερη εμφάνισή του Ο Μπορίσοφ, που κινείται με την εντυπωσιακή ταχύτητα των 150.000 χιλιομέτρων την ώρα, θα κάνει την κοντινότερη προσέγγιση του στον Ήλιο στις 7 Δεκεμβρίου. Έως τα μέσα του 2020 θα έχει αρχίσει το ταξίδι εξόδου του από το ηλιακό μας σύστημα. Ο διαστρικός κομήτης είχε ανακαλυφθεί από τον ερασιτέχνη αστρονόμο της Κριμαίας, Γκενάντι Μπορίσοφ, στις 30 Αυγούστου φέτος. Μέχρι σήμερα, όλοι οι γνωστοί κομήτες εκτιμάται ότι προέρχονται είτε από τη ζώνη Κάιπερ στην παγωμένη εσχατιά του ηλιακού μας συστήματος, είτε από το υποθετικό Νέφος Όορτ σε απόσταση ενός έτους φωτός από τον Ήλιο. Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι υπάρχουν χιλιάδες παρόμοια διαστρικά σώματα που διασχίζουν στα γρήγορα το ηλιακό μας σύστημα, αλλά είναι πολύ αμυδρά για να γίνουν αντιληπτά από τα σημερινά τηλεσκόπια. Το Hubble σχεδιάζει νέες παρατηρήσεις του Μπορίσοφ τον επόμενο Ιανουάριο. https://www.in.gr/2019/10/17/tech/diastimiko-tileskopio-hubble-paratirise-ton-proto-epivevaiomeno-diastriko-komiti-mporisof/

Earth Archive: Τρισδιάστατη χαρτογράφηση της Γης για τις επόμενες γενιές. Ένα σχέδιο για τη δημιουργία λεπτομερών χαρτών όλων των χερσαίων εκτάσεων της Γης μέσω λέιζερ παρουσίασαν ερευνητές οι οποίοι τονίζουν πως απαιτείται έγκαιρη δράση για να διατηρηθεί αρχείο των πολιτιστικών, περιβαλλοντικών και γεωλογικών θησαυρών του πλανήτη. Ο καθηγητής Κρις Φίσερ, αρχαιολόγος του Colorado State University, δήλωσε στον Guardian ότι ίδρυσε το Earth Archive ως αντίδραση στην κλιματική κρίση. «Θα χάσουμε μια σημαντική ποσότητα τόσο πολιτιστικής κληρονομιάς- αρχαιολογικούς χώρους και τοπία- μα και οικολογικής κληρονομιάς- φυτά και ζώα, ολόκληρα τοπία, γεωλογία, υδρολογία...πραγματικά έχουμε χρονικό όριο για την καταγραφή αυτών των πραγμάτων πριν αλλάξει θεμελιωδώς η Γη». Επίσης, πρόσθεσε πως είναι σημαντικό να υπάρξει δράση σχετικά με την αντιμετώπιση της κρίσης της κλιματικής αλλαγής, καθώς, ακόμα και αν αρχίζαμε να «ζούμε σαν τους Φλίντστοουνς», αλλαγές λαμβάνουν ήδη χώρα. Η κύρια τεχνολογία την οποία ελπίζει να χρησιμοποιήσει ο Φίσερ είναι Lidar από αεροσκάφη, μια τεχνική σάρωσης όπου παλμοί λέιζερ εκπέμπονται προς την επιφάνεια της Γης από ένα όργανο που είναι εγκατεστημένο σε αεροσκάφος. Ο χρόνος στον οποίο ανακλώνται και επιστρέφουν οι παλμοί μετράται, επιτρέποντας στους ερευνητές να διαπιστώσουν την απόσταση προς το αντικείμενο ή την επιφάνεια που διερευνούν. Σε συνδυασμό με γεωγραφικά δεδομένα, η τεχνική αυτή επιτρέπει τη δημιουργία τρισδιάστατων χαρτών μιας περιοχής. Επίσης, έχει επιτρέψει την ανακάλυψη αρχαίων πόλεων που έχει «καταπιεί» η ζούγκλα και τη χαρτογράφηση εκτάσεων και χώρων που ανήκαν σε αντιπάλους των Αζτέκων στη Λατινική Αμερική. Τα δεδομένα αυτά επιτρέπουν τη δημιουργία χαρτών και εικόνων εξαιρετικά μεγάλης λεπτομέρειας: «Μπορούμε να δούμε πράγματα στο έδαφος μέχρι και 20 εκατοστών...μεγέθους ενός τούβλου» είπε ο Φίσερ, προσθέτοντας πως η ιδέα για τη δημιουργία ενός παγκόσμιου χάρτη του ήρθε όταν έμαθε για τη δουλειά της CyArk- μιας μη κερδοσκοπικής οργάνωσης που χρησιμοποιεί ψηφιακές τεχνικές, μεταξύ των οποίων το lase scanning, για την καταγραφή μνημείων και αρχαιολογικών χώρων σε 3D. «Συνειδητοποίησα ότι αυτό είναι πολύ ωραίο, μα αυτοί οι αρχαιολογικοί χώροι είναι μόνο μέρος αυτού που θα χάσουμε μέσα στις επόμενες δεκαετίες εξαιτίας της κλιματικής κρίσης» σημείωσε. Ο Φίσερ τόνισε πως το Lidar λειτουργεί καλά τόσο στο έδαφος όσο και στους όγκους των παγετώνων. Ως αποτέλεσμα, το project θα επικεντρωθεί στις χερσαίες εκτάσεις του πλανήτη, που απαρτίζουν περίπου το 29% του συνόλου της επιφάνειας της Γης. Οι πρώτες που θα χαρτογραφηθούν θα είναι αυτές που απειλούνται περισσότερο, όπως πχ παράκτιες περιοχές που κινδυνεύουν από την άνοδο της στάθμης της θάλασσας και η περιοχή του Αμαζονίου στη Λατινική Αμερική. Σύμφωνα με τον Φίσερ, η πρώτη κίνηση είναι η αντιπαραβολή των υπαρχόντων δεδομένων Lidar. Επίσης, το Earth Archive θα περιέχει δεδομένα και από άλλες τεχνικές, όπως αεροφωτογραφήσεις και δορυφορικά δεδομένα. Όσον αφορά στο κόστος του εγχειρήματος, ο Φίσερ το εκτιμά γύρω στα 15 εκατ. δολάρια για τη σάρωση μεγάλου μέρους του Αμαζονίου μέσα σε 2-3 χρόνια. Μεγάλο μέρος του κόστους αυτού έχει να κάνει με τη μεταφορά του εξοπλισμού, καθώς και το «φιλτράρισμα» των δεδομένων. Αν και, όπως σημείωσε, η ομάδα αναζητά χρηματοδότηση, τόνισε ότι κάποιοι οργανισμοί έχουν ήδη δεσμευτεί να παρέχουν υποστήριξη. https://www.naftemporiki.gr/story/1524312/earth-archive-trisdiastati-xartografisi-tis-gis-gia-tis-epomenes-genies

Η Ελληνίδα των μεγάλων… νανοεπιτευγμάτων, Κατερίνα Αϋφαντη. Είναι μόλις 36 ετών και έχει ήδη επιτύχει πολλά και σημαντικά στο πεδίο της Μηχανικής και της Επιστήμης των Υλικών: η κυρία Κατερίνα Αϋφαντή, περί ης ο λόγος, γεννήθηκε την Πρωτομαγιά του 1983 στις ΗΠΑ, καθώς ο πατέρας της Ηλίας Αϋφαντής ήταν καθηγητής στο Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν. «Ο πατέρας μου ήταν ταγμένος στην επιστήμη του και αποτέλεσε μαζί με τη μητέρα μου την κύρια έμπνευσή μου για να «βουτήξω» στα επιστημονικά άδυτα», όπως λέει η ίδια στο «Βήμα». Μεγάλωσε μεταξύ ΗΠΑ και Ελλάδας, αφού ο πατέρας της μετακλήθηκε στην έδρα Μηχανικής στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ) το 1990, διατηρώντας όμως συγχρόνως τη θέση του στο Μίσιγκαν. Από νωρίς ήλθαν και οι διακρίσεις: σε ηλικία μόλις 16 ετών η κυρία Αϋφαντή έγινε δεκτή από το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν και ολοκλήρωσε τις προπτυχιακές σπουδές της σε μόλις τρία χρόνια. Στη συνέχεια με υποτροφία του Εθνικού Ιδρύματος Επιστημών των ΗΠΑ έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ στη Βρετανία, ενώ το 2005, σε ηλικία μόλις 22 ετών, έλαβε το διδακτορικό της από το Πανεπιστήμιο του Γκρόνινγκεν στην Ολλανδία, όπου μάλιστα διακρίθηκε ως η νεότερη επιστήμονας που έλαβε PhD στη χώρα. Το 2008, στα 25 έτη της, έγινε η νεότερη ερευνήτρια που έλαβε χρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Ερευνας (ERC). «Η χρηματοδότηση ήταν της τάξεως των 1,13 εκατ. ευρώ για πέντε χρόνια και αποφάσισα να έχω ως βάση μου το ΑΠΘ για να «θεμελιώσω» στην Ελλάδα την έρευνα που ήθελα να διεξαγάγω επάνω στη συμπεριφορά των νανοϋλικών και τις εφαρμογές τους στις μπαταρίες λιθίου και στη βιολογία» σημειώνει. Εστιάζοντας στον άνθρωπο Και μπορεί η κυρία Αϋφαντή να είχε τις καλύτερες των προθέσεων για να ενισχύσει τη χώρα της, δεν φαίνεται όμως πως η χώρα της είχε αντίστοιχες καλές προθέσεις για να ενισχύσει το άξιο τέκνο της (τι πρωτότυπο…). Ετσι, η ελληνίδα ερευνήτρια πήρε και εκείνη τον δρόμο της ξενιτιάς και βρέθηκε ξανά στις ΗΠΑ. «Αρχικώς δέχθηκα θέση αναπληρώτριας καθηγήτριας στο Πανεπιστήμιο της Αριζόνας και πλέον βρίσκομαι στο Πανεπιστήμιο της Φλόριδας, όπου εργάζομαι ως αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Τμήμα Μηχανολόγων-Μηχανικών και Αεροδιαστημικής Μηχανικής. Eχω ένα πολύ καλά εξοπλισμένο εργαστήριο για να διεξάγω την έρευνά μου με τη συνδρομή των διδακτορικών και μεταδιδακτορικών μου φοιτητών και με χρηματοδότηση από το Εθνικό Ιδρυμα Επιστημών και το υπουργείο Ενέργειας των ΗΠΑ. Χαίρομαι πάρα πολύ να βλέπω τους φοιτητές μου να ανθίζουν με «πυξίδα» τους την επιστήμη και τη γνώση και παράλληλα σαν «πνευματική μητέρα» τούς δίνω συμβουλές για όλες τις πτυχές της ζωής τους». Στην έρευνα η κυρία Αϋφαντή έχει ρίξει το βάρος της στο πώς θα κάνει τη ζωή των ανθρώπων καλύτερη. «Αυτό που με γεμίζει πραγματικά είναι το να προσπαθήσω να προσθέσω ένα λιθαράκι ώστε να βελτιωθεί η κοινωνία μέσω των ιατρικών και τεχνολογικών εφαρμογών που μπορούν να έχουν οι μελέτες μου». Και έχει ήδη βάλει όχι ένα αλλά πολλά λιθαράκια – δεν είναι τυχαίο ότι κρατά μια θέση ανάμεσα στις 16 κορυφαίες νεαρές ελληνίδες επιστήμονες με τεράστια απήχηση στο γνωστικό πεδίο της και χιλιάδες αναφορές στην έρευνά της. Η καθηγήτρια του Πανεπιστημίου της Φλόριδας μάς αναφέρει μόνο κάποια από τα υποσχόμενα προγράμματα που τρέχει αυτή τη στιγμή με τους συνεργάτες της: «Δημιουργούμε με χρήση νανοϋλικών εμφυτεύματα τα οποία ενσωματώνονται πολύ καλύτερα στον ανθρώπινο οργανισμό. Δημιουργούμε επίσης πολύ βελτιωμένα από άποψη βιοσυμβατότητας ηλεκτρόδια που μπορούν να χρησιμοποιηθούν στην εν τω βάθει διέγερση του εγκεφάλου, η οποία εφαρμόζεται για την αντιμετώπιση νόσων όπως η επιληψία, η νόσος του Πάρκινσον, ο χρόνιος πόνος και η κατάθλιψη». Στο στόχαστρο της ομάδας βρίσκονται όμως και οι μπαταρίες του μέλλοντος. «Μπαταρίες νατρίου, ενός στοιχείου που βρίσκεται σε αφθονία στο περιβάλλον, οι οποίες θα έχουν μεγάλη διάρκεια ζωής και θα συνδέονται με χαμηλότερο κόστος από τις μπαταρίες λιθίου που χρησιμοποιούνται ευρέως σήμερα». Κέντρο αριστείας στην Ελλάδα Θα γύριζε ποτέ πίσω στην Ελλάδα για να συνεχίσει όλο αυτό το σημαντικό έργο; «Η Ελλάδα και η Ορθοδοξία, που για μένα είναι αλληλένδετες, αποτελούν πηγή έμπνευσης στην έρευνά μου. Επομένως, αν αποφασίσει πράγματι η χώρα να ενισχύσει τους έλληνες επιστήμονες και να τους αφήσει να επιτελέσουν απερίσπαστοι το έργο τους, θα ήταν χρέος μου να επιστρέψω. Θα ήθελα κάποια ημέρα να συμβάλω στο να δημιουργηθεί ένα κέντρο αριστείας στην Ελλάδα με διεθνείς συνεργασίες, στο οποίο θα γίνεται πρωτότυπη δουλειά στην Επιστήμη των Υλικών με εφαρμογές στην ενέργεια, στη βιοϊατρική και στην τεχνολογία». Και μια και μιλάμε για πιθανά μελλοντικά σχέδια και μια και η εβδομάδα που μόλις ολοκληρώθηκε ήταν Εβδομάδα Νομπέλ, θα έβλεπε η κυρία Αϋφαντή τον εαυτό της με ένα τέτοιο βραβείο κάποια ημέρα; «Το πεδίο μου δεν συνηθίζει να είναι από τα πεδία που «προτιμούν» τα Νομπέλ – δεν είναι τυχαίο ότι ο πρώτος μηχανολόγος-μηχανικός, ο Dan Shechtman, έλαβε Νομπέλ το 2011. Το δικό μου Νομπέλ θα είναι το να συμβάλω στο να έχει μια καλύτερη ζωή έστω και ένας άνθρωπος». Στην εποχή των… πλαστικών και επίπλαστων προτύπων σε διαφορετικά πεδία, συμπεριλαμβανομένου αυτού της επιστήμης, η Κατερίνα Αϋφαντή είναι μια από τις περιπτώσεις που (ευτυχώς) υπάρχουν για να μας θυμίζουν τι σημαίνει επιστήμονας με πραγματικές περγαμηνές και πραγματικό ερευνητικό έργο. Και είναι μόλις 36 ετών. Φανταστείτε πόσο έργο έχει ακόμη μπροστά της για το δικό της καλό και το καλό όλων μας. https://www.tovima.gr/2019/10/16/science/i-ellinida-ton-megalon-nanoepiteygmaton-katerina-ayfanti/

Μήπως έχουμε φτάσει στα όρια της επιστημονικής γνώσης; Παρά τις μεγαλιώδεις εξελίξεις στην επιστήμη τον περασμένο αιώνα, η κατανόησή μας για τον κόσμο στον οποίο ζούμε εξακολουθεί να μην είναι πλήρης . Οι επιστήμονες όχι απλά δεν έχουν καταφέρει να βρουν το Άγιο Δισκοπότηρο της φυσικής - το σημείο όπου διασταυρώνονται η θεωρία της σχετικότητας με την κβαντική μηχανική - αλλά δεν γνωρίζουν ακόμα από τι φτιάχτηκε το σύμπαν. Η περιζήτητη Θεωρία των Όλων συνεχίζει να μας διαφεύγει. Και υπάρχουν πολλά δύσκολα ακόμα παζλ που καλούμαστε να λύσουμε… Θα μπορέσει όμως ποτέ η επιστήμη να μας δώσει όλες τις απαντήσεις που ζητάμε ή έχουμε φτάσει στα όρια της γνώσης; Ο ανθρώπινος εγκέφαλος είναι προϊόν μιας τυφλής και μη καθοδηγούμενης εξέλιξης. «Σχεδιάστηκε» για την επίλυση πρακτικών προβλημάτων που έχουν να κάνουν με την επιβίωση και την αναπαραγωγή μας και ίσως όχι για να ξεδιπλώσει το κουβάρι του σύμπαντος. Αυτή η συνειδητοποίηση οδήγησε μερικούς φιλόσοφους να ενστερνιστούν μια περίεργη μορφή απαισιοδοξίας, υποστηρίζοντας ότι υπάρχουν πράγματα που δεν θα καταλάβουμε ποτέ. Επομένως, η ανθρώπινη επιστήμη θα έρθει αντιμέτωπη με ένα απροσπέλαστο όριο - και ίσως να έχει βρεθεί αντιμέτωπη με αυτό ήδη. Ανάμεσα σε αυτούς είναι και ο Αμερικανός φιλόσοφος και ακτιβιστής Νόαμ Τσόμσκι, ο οποίος υποστηρίζει ότι οι απαντήσεις σε ορισμένες ερωτήσεις μπορεί να είναι καταδικασμένες να παραμείνουν «μυστήρια». Οι στοχαστές που υποστηρίζουν τη θεωρία του «μυστηρίου», που προαναφέρθηκε, δίνουν εξέχοντα ρόλο σε βιολογικά επιχειρήματα και αναλογίες, σημειώνει σε άρθρο του το «The Conversation». Ο φιλόσοφος Τζέρι Φόντορ, στο βιβλίο του «Modularity of Mind» του 1983, ισχυρίστηκε ότι υπάρχει ένα αναπόφευκτο όριο σε «σκέψεις που είμαστε ανίκανοι να σκεφτούμε». Ομοίως, ο φιλόσοφος Colin McGinn έχει υποστηρίξει σε μια σειρά βιβλίων και άρθρων ότι ο ανθρώπινος νους πάσχει από «γνωσιακό κλείσιμο» σε σχέση με ορισμένα προβλήματα. Ακριβώς όπως τα σκυλιά ή οι γάτες δεν θα καταλάβουν ποτέ τους πρωταρχικούς αριθμούς, έτσι και ο ανθρώπινος εγκέφαλος δεν θα συλλάβει πότε κάποια από τα θαύματα του κόσμου, υποστηρίζει. Ο McGinn υποψιάζεται ότι προβλήματα όπως το πώς οι φυσικές διαδικασίες στον εγκέφαλό μας δημιουργούν τη συνείδηση, καταλήγουν σε αναξιόπιστα φιλοσοφικά αφηγήματα, γιατί οι αληθινές λύσεις τους είναι απλά απρόσιτες για το ανθρώπινο μυαλό. Ο ίδιος ο McGinn είναι πεπεισμένος ότι υπάρχει στην πραγματικότητα μια απόλυτα φυσική λύση στο πρόβλημα του νου και του σώματος, αλλά ότι οι ανθρώπινοι εγκέφαλοι δεν θα το βρουν ποτέ. Έχει όμως στα αλήθεια βάση αυτό το επιχείρημα; Θεωρήστε ότι ο ανθρώπινος εγκέφαλος δεν εξελίχθηκε για να ανακαλύψει την προέλευσή του. Και όμως κάπως καταφέραμε να κάνουμε ακριβώς αυτό. Ίσως οι πεσιμιστές δεν υπολογίζουν κάτι σημαντικό... Οι θιασώτες της θεωρίας των άλυτων μυστηρίων τείνουν να βλέπουν τα πράγματα είτε άσπρα είτε μαύρα. Πιστεύουν πως ή θα βρούμε τις απαντήσεις που ψάχνουμε δηλαδή ή θα πέσουμε σε έναν μεταφορικό τοίχο επειδή δεν μπορούμε να τις βρούμε. Μια άλλη πιθανότητα, όμως, που συχνά αγνοούν, είναι αυτής της αργής απόδοσης των προσπαθειών μας. Η επίτευξη των ορίων της έρευνας μπορεί να μην είναι σαν να πέφτουμε πάνω σε ένα τείχος, αλλά ίσως σαν να έχουμε βαλτώσει σε ένα έλος. Συνεχίζουμε να επιβραδύνουμε, ακόμη και όταν ασκούμε όλο και περισσότερη προσπάθεια για να βγούμε από αυτό, χωρίς όμως να υπάρχει ένα ξεκάθαρο σημείο που να σηματοδοτεί ότι δεν θα υπάρξει κάποια πρόοδος και θα μπορέσουμε να βγούμε από αυτό. Ένα άλλο φιλοσοφικό ερώτημα που τίθεται στον αντίποδα της υπόθεσης ότι δεν θα φτάσουμε ποτέ την απόλυτη αλήθεια της επιστήμης, είναι το εξής: Μήπως μπορεί να βρεθούμε αντιμέτωποι με την απόλυτη αλήθεια αλλά να μην την καταλάβουμε ποτέ; Όπως σημειώνει ο μεταδιδακτορικός ερευνητής της Φιλοσοφίας της Επιστήμης, Maarten Boudry, στο «The Conversation», σύμφωνα με την κβαντική μηχανική, τα σωματίδια μπορούν να βρίσκονται σε δύο μέρη ταυτόχρονα ή να εμφανίζονται τυχαία από κενό χώρο. Ενώ αυτό είναι εξαιρετικά δύσκολο να το κατανοήσει κανείς, η κβαντική θεωρία οδηγεί σε απίστευτα ακριβείς προβλέψεις. Τα «παράξενα» φαινόμενα της κβαντικής έχουν μάλιστα επιβεβαιωθεί από διάφορες πειραματικές δοκιμές και οι επιστήμονες τώρα δημιουργούν επίσης εφαρμογές που βασίζονται στη θεωρία. Ακόμη και ο κβαντικός φυσικός Richard Feynman παραδέχεται όμως το εξής: «Νομίζω ότι μπορούμε να πούμε με ασφάλεια ότι κανείς δεν κατανοεί την κβαντική μηχανική». Οι πεσιμιστές της φιλοσοφίας της επιστήμης ξεχνούν ίσως πόσο απίστευτες έμοιαζαν θεωρίες που σήμερα μας είναι αντιληπτές όταν πρώτο - παρουσιάστηκαν. Τίποτα στις «εργοστασιακές μας ρυθμίσεις» δεν μας είχε προετοιμάσει για να δεχτούμε το ηλιοκεντρικό σύστημα, την εξελικτική βιολογία ή τη θεωρία της σχετικότητας. Οι προεκτάσεις του ανθρώπινου νου Μπορούν οι εγκέφαλοί μας να απαντήσουν πραγματικά σε όλες τις πιθανές ερωτήσεις και να καταλάβουν όλα τα προβλήματα; Αυτό εξαρτάται από το αν μιλάμε για τους εγκεφάλους ως όργανα και μόνο ή και τις προεκτάσεις τους. Υπάρχουν πολλά πράγματα που δεν μπορούμε να κάνουμε μόνο με τον εγκέφαλό μας. Για παράδειγμα, τα βοηθητικά αισθητήρια όργανα μας δεν μπορούν να ανιχνεύσουν το υπεριώδες φως, τα υπερηχητικά κύματα, τις ακτίνες Χ ή τα κύματα βαρύτητας. Αλλά αν είμαστε εξοπλισμένοι με κάποια τεχνολογία, μπορούμε να παρατηρήσουμε όλα αυτά τα φαινόμενα. Για να ξεπεραστούν οι αντιληπτικοί μας περιορισμοί, οι επιστήμονες έχουν αναπτύξει μια σειρά εργαλείων και τεχνικών: μικροσκόπια, ταινίες ακτίνων Χ, μετρητές Geiger, ανιχνευτές ραδιοφωνικών κυμάτων και ούτω καθεξής.Όλες αυτές οι συσκευές επεκτείνουν την εμβέλεια του μυαλού μας, μεταφέροντας τις φυσικές διαδικασίες σε κάποια μορφή που τα αισθητήρια όργανά μας μπορούν να αφομοιώσουν. Με παρόμοιο τρόπο, χρησιμοποιούμε και απλά αντικείμενα (όπως το χαρτί και το μολύβι) για να αυξήσουμε σημαντικά την ικανότητα μνήμης του εγκεφάλου μας. Σύμφωνα με τον Βρετανό φιλόσοφο Andy Clark, το μυαλό μας κυριολεκτικά εκτείνεται πέρα από το κρανίο μας, με τη μορφή φορητών υπολογιστών, οθονών υπολογιστών, χαρτών και αρχείων.Τα μαθηματικά είναι επίσης μια άλλη φανταστική τεχνολογία που επεκτείνει τη σκέψη μας, η οποία μας επιτρέπει να αναπαριστούμε έννοιες που δεν μπορούσαμε να σκεφτούμε με τους εγκεφάλους μας και μόνο ως εργαλείο. Για παράδειγμα, κανένας επιστήμονας δεν θα μπορούσε να ελπίζει ότι θα σχηματίσει μια πνευματική αναπαράσταση όλων των πολύπλοκων διαδικασιών αλληλοσύνδεσης που αποτελούν το κλιματικό μας σύστημα. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο κατασκευάσαμε μαθηματικά μοντέλα και υπολογιστές… Ο ρόλος της σωρευτικής γνώσης Εξίσου σημαντικό είναι και το γεγονός ότι μπορούμε να επεκτείνουμε τον νου μας και στον νου των συνανθρώπων μας. Αυτό που κάνει το είδος μας μοναδικό είναι ότι έχουμε τη δυνατότητα να σωρεύουμε πολιτιστική γνώση. Ένας πληθυσμός ανθρώπινων εγκεφάλων είναι πολύ πιο... έξυπνος από κάθε μεμονωμένο εγκέφαλο. Σχολιο:Και αυτο ειναι τελικα το μεγαλο πλεονεκτημα μας!!!! Η επιστήμη άλλωστε είναι μια κατ’εξοχήν συνεργατική υπόθεση. Είναι αυτονόητο ότι κανένας επιστήμονας δεν θα είναι ικανός να ξετυλίξει τα μυστήρια του σύμπαντος από μόνος του. Αλλά συλλογικά οι επιστήμονες μπορούν να το κάνουν. Όπως έγραψε ο Νεύτωνας, «θα μπορούσε να δει περισσότερα αν στεκόταν στους ώμους γιγάντων». Σήμερα, όλο και λιγότεροι άνθρωποι κατανοούν τι συμβαίνει στην αιχμή της θεωρητικής φυσικής. Η ενοποίηση της κβαντικής μηχανικής και της θεωρίας της σχετικότητας θα είναι αναμφισβήτητα εξαιρετικά δύσκολη. Το ίδιο ισχύει και για την κατανόησή μας για το πώς ο ανθρώπινος εγκέφαλος δημιουργεί συνείδηση, νόημα και σκοπιμότητα. Αλλά υπάρχει στα αλήθεια κάποιος καλός λόγος να υποθέσουμε ότι αυτά τα ερωτήματα δεν θα απαντηθούν ποτέ; Ενα πείραμα... Ας κάνουμε ένα πείραμα σκέψης. Φανταστείτε ότι κάποιοι «εξωγήινοι ανθρωπολόγοι» είχαν επισκεφτεί τον πλανήτη μας πριν από περίπου 40.000 χρόνια για να ετοιμάσουν μια επιστημονική έκθεση σχετικά με τις γνωστικές δυνατότητες του είδους μας. Θα μπορούσαν να φανταστούν ότι αυτοί οι παράξενοι γυμνοί πίθηκοι που ζούσαν στον πλανήτη θα μπορούσαν ποτέ να ανακαλύψουν τη δομή του ηλιακού μας συστήματος, την καμπυλότητα του χωροχρόνου ή ακόμα και τις δικές τους εξελικτικές καταβολές; Τη στιγμή εκείνη, όταν οι πρόγονοί μας ζούσαν ακόμα σε μικρές ζώνες κυνηγών-τροφοσυλλεκτών, μια τέτοια εξέλιξη θα φάνταζε πολύ απίθανη. Αν και οι άνθρωποι είχαν αρκετά εκτεταμένες γνώσεις για τα ζώα και τα φυτά στο άμεσο περιβάλλον τους και γνώριζαν αρκετά για τη φυσική των καθημερινών αντικειμένων, δεν υπήρχε διαφαινόμενη προοπτική επιστημονική δραστηριότητα. Δεν υπήρχε γραφή, μαθηματικά, καμία τεχνητή συσκευή για την επέκταση της γκάμας των αισθητήριων οργάνων μας. Κατά συνέπεια, σχεδόν όλες οι πεποιθήσεις των ανθρώπων αυτών για την ευρύτερη δομή του κόσμου ήταν εντελώς λανθασμένες. Τα ανθρώπινα όντα δεν είχαν ιδέα για τις πραγματικές αιτίες των φυσικών καταστροφών, των ασθενειών ή σχεδόν οποιουδήποτε άλλου φυσικού φαινομένου. Από βιολογική άποψη, δεν είμαστε διαφορετικοί από ό, τι ήμασταν πριν από 40.000 χρόνια, αλλά τώρα γνωρίζουμε τα βακτηρίδια και τους ιούς, το DNA και τα μόρια, τα σουπερνόβα και τις μαύρες τρύπες, το πλήρες φάσμα του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος και μια ευρεία σειρά άλλων περίεργων πραγμάτων. Γνωρίζουμε επίσης τη μη-Ευκλείδεια γεωμετρία και την καμπυλότητα χωροχρόνου. Τα μυαλά μας έχουν φτάσει σε αντικείμενα εκατομμύρια έτη φωτός μακριά από τον πλανήτη μας, αλλά και σε εξαιρετικά μικροσκοπικά αντικείμενα πολύ κάτω από τα αντιληπτικά όρια των αισθητήριων οργάνων μας. Χρησιμοποιώντας διάφορες επιστημονικές κατακτήσεις και εργαλεία, οι άνθρωποι έχουν επεκτείνει σημαντικά την κατανόησή τους για τον κόσμο. Η βιολογία δεν είναι πεπρωμένο Το παραπάνω πείραμα σκέψης πρέπει να είναι μια συμβουλή ενάντια στην απαισιοδοξία για την ανθρώπινη γνώση. Ποιος ξέρει τι άλλες συσκευές που θα επεκτείνουν το μυαλό μας και τι θα ανακαλύψουμε για να ξεπεράσουμε τους βιολογικούς μας περιορισμούς; Αν αναλογιστείτε αυτό που έχουμε ήδη επιτύχει στο διάστημα του μικρού μας περάσματος από το σύμπαν, το να θεωρήσουμε ότι έχουμε πεπεράσει το σύμπαν της γνώσης είναι τουλάχιστον αλαζονικό. Η βιολογία άλλωστε δεν είναι πεπρωμένο.«Μόλις θέσετε μια ερώτηση που ισχυρίζεστε ότι δεν θα μπορέσουμε ποτέ να απαντήσουμε, ενεργοποιείτε την ίδια τη διαδικασία που μπορεί να αποδείξει εσάς λάθος: θέτετε ένα θέμα προς έρευνα», όπως εύστοχα το θέτει ο φιλόσοφος Daniel Dennett. https://www.scoop.it/topic/physicists-and-physics/p/4111554280/2019/10/17/- [/b]

Η NASA παρουσίασε τις στολές για τον πρώτο γυναικείο διαστημικό περίπατο. Ο αποκλειστικά γυναικείος διαστημικός περίπατος δεν θα γίνει στις 21 Οκτωβρίου, όπως είχε προγραμματισθεί, αλλά νωρίτερα, αυτή την Πέμπτη ή Παρασκευή, όπως ανακοίνωσε η Αμερικανική Διαστημική Υπηρεσία (NASA), λόγω ενός τεχνικού προβλήματος στο σύστημα μπαταριών του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού (ΔΔΣ) που θα πρέπει να διορθωθεί άμεσα. Έως τώρα, όσες γυναίκες είχαν κάνει διαστημικό περίπατο, συνοδεύονταν από άνδρα. Από τον πρώτο διαστημικό περίπατο το 1965, συνολικά 227 αστροναύτες έχουν «περπατήσει» στο διάστημα, εκ των οποίων 15 γυναίκες (όλες Αμερικανίδες πλην μίας). Δύο αστροναύτες της NASΑ, η έμπειρη Κριστίνα Κοχ και η πρωτάρα Τζέσικα Μέιρ, καλούνται να επισπεύσουν την ιστορική έξοδο τους στο διάστημα, κάνοντας δουλειά…ηλεκτρολόγου, η οποία αναμένεται να διαρκέσει γύρω στις τρεις ώρες. Οι δύο γυναίκες δεν θα αλλάξουν μπαταρίες, όπως ήταν ο αρχικός σχεδιασμός, αλλά θα αντικαταστήσουν ένα χαλασμένο εξάρτημα (ρυθμιστής φόρτισης-εκφόρτισης), που εμποδίζει να λειτουργεί σωστά μια νέα μπαταρία ιόντων λιθίου του ΔΔΣ, η οποία είχε τοποθετηθεί προ ημερών. Αρχικά, ο γυναικείος διαστημικός περίπατος είχε προγραμματισθεί για φέτος τον Μάρτιο, αλλά αναβλήθηκε λόγω έλλειψης διαστημικών στολών στο κατάλληλο για γυναίκες μέγεθος (medium), πρόβλημα που πλέον λύθηκε. Μάλιστα η NASA, σε εκδήλωση στην έδρα της σε Ουάσιγκτον, παρουσίασε δύο νέες στολές για τις μελλοντικές αποστολές των αστροναυτών της. Οι στολές θα φορεθούν και από την πρώτη γυναίκα που -αν όλα πάνε καλά- σχεδιάζεται να πατήσει το πόδι της στη Σελήνη το 2024 στο πλαίσιο του προγράμματος «'Αρτεμις». Είναι οι πρώτες νέες στολές που σχεδιάζει η NASA μετά από περίπου 40 χρόνια. Η μία στολή, φωτεινού πορτοκαλί χρώματος, θα φοριέται μέσα στο σκάφος Orion και η άλλη, που είναι πολύ μεγαλύτερη, λευκού, κόκκινου και μπλε χρώματος, θα φοριέται κατά τις εξόδους στη Σελήνη. Φωτογραφία! Οι στολές είναι πιο άνετες από τις υπάρχουσες και, μεταξύ άλλων, χάρη στο νέο σχεδιασμό τους, θα διευκολυνθούν οι αστροναύτες να λειτουργήσουν ως επιστήμονες στην επιφάνεια του φεγγαριού, κατά πάσα πιθανότητα στην περιοχή του νοτίου πόλου της Σελήνης όπου θα στοχεύσει η NASA για προσελήνωση. Η νέα εξωτερική διαστημική στολή έχει το πλεονέκτημα ότι προσαρμόζεται σε διάφορα μεγέθη σώματος, τόσο ανδρικού όσο και γυναικείου. Θα επιτρέπει στους αστροναύτες να μένουν εκτός του σκάφους τους για οκτώ έως εννέα συνεχόμενες ώρες. Η νέα στολή για το διάστημα θα σταλεί για δοκιμή στον ΔΔΣ μέσα στην επόμενη διετία, ενώ θα συνεχίσει να βελτιώνεται μέχρι να φθάσει η στιγμή για τη χρησιμοποίηση της στο νέο σεληνιακό πρόγραμμα. https://www.kathimerini.gr/1047259/article/epikairothta/kosmos/h-nasa-paroysiase-tis-stoles-gia-ton-prwto-gynaikeio-diasthmiko-peripato

Βρήκαν ίχνη ζωής στον Άρη οι διαστημικές αποστολές Viking; «Ενδέχεται να είχαμε ανακαλύψει δείγματα ζωής στον Άρη πριν από 40 χρόνια», ισχυρίστηκε πρώην επιστήμονας της NASA. Ο Γκίλμπερτ Β. Λεβίν, ο οποίος ήταν ο επικεφαλής ερευνητής ενός πειράματος της NASA, που έστειλε δορυφόρους στον Άρη το 1976, δημοσίευσε ένα άρθρο στο Scientific American, στο οποίο ανέφερε ότι τα θετικά αποτελέσματα του πειράματος αποτελούσαν απόδειξη ότι υπάρχει ζωή στον πλανήτη. Το πείραμα αποσκοπούσε στην ανακάλυψη οργανικής ύλη στο έδαφος του πλανήτη, πράγμα που απάντησε και σε άλλες ερωτήσεις των ερευνητών, σύμφωνα με τον Λεβίν. Τα υπόλοιπα πειράματα για να βρουν οργανική ύλη απέτυχαν και έτσι η NASA δεν μπορούσε να χρησιμοποιήσει τα στοιχεία που είχε συλλέξει, κρίνοντας τα ως λανθασμένα. Σε δήλωσή της η NASA είχε υποστηρίξει ότι τα δείγματα που πήραν αφορούσαν στοιχεία που έδιναν την εντύπωση ότι υπάρχει ζωή αλλά δεν υπήρχε πραγματικά. Όπως, μάλιστα, αναφέρει ο Λεβίν, οι ερευνητές τώρα είναι πολύ πιο κοντά στον να αποδείξουν τα στοιχεία αυτά ως αληθή. «Είναι πολύ πιο πιθανό ότι απλώς εμείς δεν ανιχνεύσαμε στοιχεία για ζωή στον πλανήτη», υποστηρίζει ο Λεβίν. Η NASA, ωστόσο, έχει δηλώσει πως τα τεστ που θα γίνουν το 2020 στον Άρη δεν θα συμπεριλαμβάνουν τεστ ανίχνευσης ζωής. Τα τεστ αυτά θα εξετάσουν αν στο παρελθόν υπήρχαν βιώσιμα περιβάλλοντα στον πλανήτη και τα δείγματα θα επιστρέψουν στη Γη για περαιτέρω έρευνα. https://physicsgg.me/2019/10/15/%ce%b2%cf%81%ce%ae%ce%ba%ce%b1%ce%bd-%ce%af%cf%87%ce%bd%ce%b7-%ce%b6%cf%89%ce%ae%cf%82-%cf%83%cf%84%ce%bf%ce%bd-%ce%ac%cf%81%ce%b7-%ce%bf%ce%b9-%ce%b4%ce%b9%ce%b1%cf%83%cf%84%ce%b7%ce%bc%ce%b9%ce%ba/ Βίντεο: τα διαστημικά σκάφη Viking 1 και 2

Γιατί η ανθρωπότητα δεν θα μεταναστεύσει ποτέ σε εξωπλανήτες,σύμφωνα με τον Μισέλ Μαγιόρ. Οι άνθρωποι δεν θα μεταναστεύσουν ποτέ σε έναν πλανήτη έξω από το ηλιακό μας σύστημα, καθώς θα χρειαζόταν πάρα πολύς χρόνος για να φτάσουμε εκεί, εκτιμά ο Μισέλ Μαγιόρ, Ελβετός αστροφυσικός και νικητής του φετινού Νόμπελ Φυσικής. Ο Μαγιόρ και ο συνάδελφός του, Ντιντιέ Κελό, κέρδισαν την προηγούμενη εβδομάδα το βραβείο Νόμπελ Φυσικής για τη δουλειά τους πάνω στις τεχνικές εντοπισμού εξωπλανητών. «Αν μιλάμε για εξωπλανήτες, τα πράγματα θα έπρεπε να είναι ξεκάθαρα: Δεν θα μεταναστεύσουμε εκεί» είπε στο Γαλλικό Πρακτορείο (AFP) ο Μαγιόρ στο περιθώριο συνδιάσκεψης κοντά στη Μαδρίτη, ερωτηθείς για το ενδεχόμενο μετανάστευσης ανθρώπων σε άλλους πλανήτες. «Οι πλανήτες αυτοί είναι πολύ, πολύ μακριά. Ακόμα και στην αισιόδοξη περίπτωση ενός πλανήτη όπου θα μπορούσαμε να ζήσουμε και ο οποίος δεν είναι πολύ μακριά, ας πούμε μερικές δεκάδες έτη φωτός, που δεν είναι πολλά στη γειτονιά μας, ο χρόνος για να φτάσουμε εκεί είναι σημαντικός» πρόσθεσε. «Μιλάμε για εκατοντάδες εκατομμύρια ημέρες με τα σημερινά μέσα. Πρέπει να προσέχουμε τον πλανήτη μας, είναι πολύ όμορφος και ακόμα απολύτως κατοικήσιμος». Ο 77χρονος είπε ότι ένιωθε την ανάγκη να «σκοτώσει» όλες τις τοποθετήσεις που λένε πως «εντάξει, θα πάμε σε έναν κατοικήσιμο πλανήτη εάν κάποια στιγμή η ζωή δεν είναι δυνατή στη Γη». «Είναι εντελώς τρελό» πρόσθεσε σχετικά ο νομπελίστας αστροφυσικός. Χρησιμοποιώντας ειδικά όργανα στο αστεροσκοπείο τους στη νότια Γαλλία, ο Μαγιόρ και ο Κελό ανακάλυψαν τον Οκτώβριο του 1995 έναν πλανήτη εκτός του ηλιακού μας συστήματος- κάτι που μέχρι τότε υπήρχε μόνο στην επιστημονική φαντασία. Ο Μαγιόρ ήταν καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Γενεύης και ο Κελό διδακτορικός φοιτητής του όταν έκαναν την ανακάλυψη αυτή, που έφερε επανάσταση στην αστρονομία. Έκτοτε πάνω από 4.000 εξωπλανήτες έχουν εντοπιστεί στον γαλαξία μας. «Ήταν ένα πολύ παλιό ερώτημα, το οποίο συζητούσαν οι φιλόσοφοι: Υπάρχουν άλλοι κόσμοι στο σύμπαν; Αναζητούμε πλανήτες κοντά μας, που θα μπορούσαν να μοιάζουν με τη Γη. Μαζί με τον συνάδελφό μου αρχίσαμε αυτή την αναζήτηση για πλανήτες, δείξαμε πως ήταν δυνατόν να τους μελετήσουμε» είπε ο ίδιος, προσθέτοντας πως επαφίεται στην επόμενη γενιά να απαντήσει στο ερώτημα εάν υπάρχει ζωή σε άλλους πλανήτες. https://physicsgg.me/2019/10/15/%ce%b3%ce%b9%ce%b1%cf%84%ce%af-%ce%b7-%ce%b1%ce%bd%ce%b8%cf%81%cf%89%cf%80%cf%8c%cf%84%ce%b7%cf%84%ce%b1-%ce%b4%ce%b5%ce%bd-%ce%b8%ce%b1-%ce%bc%ce%b5%cf%84%ce%b1%ce%bd%ce%b1%cf%83%cf%84%ce%b5%cf%8d/

Κάτι συμβαίνει στον «Δημόκριτο» Δεν γνωρίζουμε ακριβώς πότε, αλλά μπορούμε να υποθέσουμε ότι ήταν η Μίλητος ο τόπος όπου ο περιπλανώμενος Δημόκριτος συνάντησε για πρώτη φορά τον δάσκαλό του, τον φιλόσοφο Λεύκιππο, ο οποίος υποστήριζε ότι η ύλη αποτελείται από άτομα. Μετά από 2.500 χρόνια, στους πρόποδες του Υμηττού, η σχέση του Δημόκριτου με τον Λεύκιππο είναι κάπως διαφορετική, με τον τελευταίο να αποτελεί «παιδί» του πρώτου. Με πιο απλά λόγια, στα 600 στρέμματα των εγκαταστάσεων του Εθνικού Κέντρου Έρευνας Φυσικών Επιστημών «Δημόκριτος», στην Αγία Παρασκευή, λειτουργεί παράλληλα και το Τεχνολογικό Πάρκο «Λεύκιππος», μια μονάδα που γεννήθηκε πριν από αρκετά χρόνια, αλλά τελευταία μοιάζει να έχει υιοθετήσει μια νέα κουλτούρα. Ο «Λεύκιππος» βρέθηκε στην επικαιρότητα όταν πέρυσι επιλέχτηκε από τον παγκόσμιο κολοσσό Tesla για να φιλοξενήσει ένα κέντρο έρευνάς του, ενώ προ ημερών ανακοινώθηκε η δημιουργία ενός κέντρου αριστείας στην τεχνητή νοημοσύνη, σε συνεργασία με την εταιρεία Ernst & Young. Πέραν των μεγάλων διεθνών αφίξεων, σαράντα ακόμα επιχειρήσεις δραστηριοποιούνται σήμερα στον χώρο, αξιοποιώντας την ερευνητική δραστηριότητα του «Δημόκριτου». Ο Γεώργιος Νούνεσης, διευθυντής Ερευνών του κέντρου, περιέγραψε στο «Κ» αυτό που συμβαίνει ως «ένα οικοσύστημα όπου οι ερευνητές ενός δημόσιου φορέα αλληλεπιδρούν με ιδιωτικές εταιρείες υψηλής τεχνολογίας και καινοτομίας». Η λειτουργία του Τεχνολογικού Πάρκου ξεκίνησε εντοπισμένη σε δύο κτίρια, αλλά άρχισε σταδιακά να διαχέεται και σε άλλους χώρους του κέντρου, κάτι που κατά τον κ. Νούνεση είναι «παραγωγικό και πολύ θετικό». Πλέον αναμένεται και επέκταση των εγκαταστάσεων, καθώς η ζήτηση είναι τεράστια. «Αυτά που συμβαίνουν εδώ δεν ακούγονται πολύ, γιατί αυτό είναι το προφίλ του “Δημόκριτου”· κανείς δεν “φωνάζει” εδώ», μου λέει ο Μιχάλης Βαφόπουλος, ιδρυτής και CEO της Linked Business, μιας εκ των εταιρειών του χώρου. «Αυτή τη στιγμή ο “Λεύκιππος” είναι ένα από τα πιο οργανωμένα πάρκα που έχω δει και το οποίο από την πρώτη μέρα που ήρθα εδώ βελτιώνεται συνεχώς. Χωρίς καμία υπερβολή, είναι ένα μικρό θαύμα αυτό που έχουμε εδώ». Η βραβευμένη για την καινοτομία της Linked Business, με πελάτες μεγάλες ελληνικές εταιρείες και πολυεθνικές, επεξεργάζεται και δίνει νέο νόημα στα ανοιχτά δεδομένα που διατίθενται από τα δημόσια μητρώα. Πριν από τη δημιουργία της, ο κ. Βαφόπουλος ήταν μέλος του ερευνητικού δυναμικού του «Δημόκριτου» και, όταν ένιωσε την ανάγκη να μεταπηδήσει στον επιχειρηματικό κόσμο, το πάρκο τού έδωσε εύκολα αυτή τη δυνατότητα, χωρίς να απομακρυνθεί, ψυχή τε και σώματι, από το εργαστήριο. «Το να κάνεις τα πρώτα σου βήματα εδώ σημαίνει ότι γλιτώνεις διάφορα προβλήματα, το κόστος είναι πιο χαμηλό, ενώ έχεις και την υποστήριξη του κέντρου», λέει. Έξυπνες λύσεις και... αλεπούδες Μία από τις πρώτες εταιρείες που έφτασαν στον «Λεύκιππο» ήταν η Future Intelligence, και ο CTO της, Γιώργος Μπόγδος, θυμάται πώς είδε το πάρκο σταδιακά να γεμίζει, να μεγαλώνει, να βελτιώνεται και θεωρεί ότι η εξωστρέφεια που έχει καλλιεργηθεί διαφημίζει και τον ίδιο τον «Δημόκριτο». «Εμείς έχουμε απευθείας πρόσβαση στην έρευνα, αντλώντας κατ’ αρχάς γνώση, εμπειρία και συμβουλές, ενώ μπορούμε επίσης να κάνουμε χρήση κάποιων εργαστηρίων», αναφέρει ο κ. Μπόγδος, ο οποίος υπογραμμίζει επίσης τη σημασία της συνύπαρξης, το γεγονός ότι στον «Λεύκιππο» κανείς δεν νιώθει απομονωμένος. Αναφέρεται και στην τοποθεσία, στο περιβάλλον, στο ότι ανοίγει την πόρτα του γραφείου του και βρίσκεται στον καθαρό αέρα του δάσους: «Αμέτρητα βράδια έχω κάνει βόλτες έξω, βλέπω αλεπούδες και σκίουρους και επιστρέφω στο γραφείο ανανεωμένος». Στην περίπτωση της Future Intelligence υπάρχει μία ακόμα ενδιαφέρουσα παράμετρος. Είναι μία από τις εταιρείες που ξεκίνησαν στα πρώτα χρόνια της κρίσης, πριν από μία δεκαετία. «Δεν υπήρχαν εύκολες λύσεις, έπρεπε να τις βρούμε εμείς και δυσκολευτήκαμε πολύ στα πρώτα μας βήματα, αλλά έτσι οικοδομήσαμε σταθερές βάσεις, και αυτό είναι κάτι που έχω παρατηρήσει να συμβαίνει γενικά με τις εταιρείες που γεννήθηκαν αυτά τα χρόνια». Εν προκειμένω, η Future Intelligence είναι μια εταιρεία τηλεπικοινωνιών και δικτύου, προσφέροντας το υλικό και το λογισμικό για συστήματα τηλεμετρίας και τηλεδιαχείρισης, αξιοποιώντας τις δυνατότητες του Internet of Things. «Βασιζόμαστε στην πρωτογενή έρευνα», λέει ο κ. Μπόγδος, «με στόχο να προσφέρουμε όφελος στον τελικό χρήστη, που είναι ο πολίτης». Αποφοίτηση από το πάρκο Ένα ερώτημα που προκύπτει είναι μέχρι πότε μπορεί να μείνει μια εταιρεία στον «Λεύκιππο». Ο κ. Νούνεσης μου εξηγεί ότι δεν υπάρχει κάποιο αυστηρό χρονικό όριο και ότι μια εταιρεία αντιλαμβάνεται από μόνη της πότε έρχεται η ώρα να «αποφοιτήσει». Είναι κάτι που μου επιβεβαιώνει και ο Ηλίας Νασιόπουλος, ιδρυτής και CEO της GIVE. «Έχουμε πλέον πρόβλημα χώρου», μου λέει. «Σκεφτήκαμε να αναζητήσουμε και γειτονικά γραφεία για να μείνουμε εδώ, αλλά όσο μεγαλώνεις καταλαβαίνεις ότι μάλλον πήρες τη βοήθεια του πάρκου και πλέον μπορείς να σταθείς στα πόδια σου». Μου απαριθμεί τα πλεονεκτήματα του χώρου και αναφέρεται στις υποδομές και στις αίθουσες συσκέψεων, στην τεχνική υποστήριξη και στο όμορφο περιβάλλον. Ωστόσο τονίζει ότι το πιο θετικό ήταν πάντα οι άνθρωποι που βρίσκονταν γύρω του. «Όταν είχαμε ανάγκη, είτε αντιμετωπίζαμε ένα μαθηματικό πρόβλημα είτε ψάχναμε έναν καλό λογιστή, μπορούσαμε να χτυπήσουμε τη διπλανή πόρτα. Πάντα υπήρχε κάποιος που είχε περάσει το ίδιο πριν από μας». Η GIVE είναι εταιρεία μηχανολογίας, που παρέχει υπηρεσίες όπως η ανάλυση αντοχής υλικών ή η σχεδίαση προϊόντων, αλλά πλέον έχει και το δικό της πρότζεκτ (που βρίσκεται κοντά στην ολοκλήρωσή του), τη δημιουργία ενός ηλεκτροκίνητου δίκυκλου οχήματος πόλης, που θα αποτελεί, εκτός από ένα μέσο μεταφοράς, και μια δήλωση συνειδητοποίησης για την ανάγκη βιώσιμης μετακίνησης. Υπάρχουν πολλές ιδέες αυτή τη στιγμή στον «Δημόκριτο», πολλά μυαλά σε δραστηριότητα, άνθρωποι που κατάφεραν να βρουν τον δρόμο που χιλιάδες άλλοι αναγκάστηκαν τα τελευταία χρόνια να αναζητήσουν στο εξωτερικό, δημιουργώντας το φαινόμενο του brain drain. Ρωτάω τον κ. Νούνεση πόσο μπορεί αυτή η κινητικότητα που επικρατεί τώρα στον «Δημόκριτο» να τραβήξει νέους ανθρώπους πίσω στη χώρα μας. «Η νέα γενιά θέλει να μείνει στην Ελλάδα», μου λέει, «αρκεί να έχει ελκυστικές δουλειές σε ελκυστικά περιβάλλοντα. Τα παιδιά που ήρθαν να δουλέψουν στην Tesla θα μπορούσαν να εργαστούν σε οποιοδήποτε μέρος του κόσμου, αλλά προτίμησαν την Αγία Παρασκευή. Κάποιος λόγος θα υπήρχε». ■ Στις φωτογραφίες ο Γεώργιος Νούνεσης, διευθυντής Ερευνών του «Δημόκριτου» Ο CTO της Future Intelligence, Γιώργος Μπόγδος Ο CEO της εταιρείας GIVE, Ηλίας Νασιόπουλος και Ο CEO της Linked Business, Μιχάλης Βαφόπουλος. https://www.kathimerini.gr/1047017/gallery/periodiko-k/reportaz/kati-symvainei-ston-dhmokrito

Η Boeing θα ξεκινήσει το Starliner στον ISS τον Δεκέμβριο. Στις 17 Δεκεμβρίου είναι η μέρα, λέει η Boeing. Η εταιρεία έχει θέσει μια νέα ημερομηνία έναρξης για την πρώτη τροχιακή πτήση της κάψουλας CST-100 Starliner. Ενώ η συγκεκριμένη δοκιμαστική πτήση θα είναι άχρηστη, ο τελικός στόχος είναι να δοθεί η δυνατότητα στο Starliner να μεταφέρει αστροναύτες από και προς τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Η ημερομηνία ανακοινώθηκε στο Διεθνές Συμπόσιο Προσωπικών και Εμπορικών Διαστημικών Πτήσεων από τον John Mulholland, αντιπρόεδρο της Boeing για εμπορικά προγράμματα. Στις 17 Δεκεμβρίου, η διαστημική κάψουλα θα εκτοξευθεί σε πυραύλους Atlas V από τον Πολεμικό Αεροσταθμό του Cape Canaveral στη Φλώριδα. Το Starliner θα προσδεθεί με το ISS, θα παραμείνει μια εβδομάδα και στη συνέχεια θα προσγειωθεί με τη βοήθεια ενός αλεξίπτωτου στο Νέο Μεξικό. Η εταιρεία πρέπει να εκτελέσει μία ακόμη δοκιμασία πριν από την τροχιακή πτήση: το σύστημα αφαίρεσης του διαστημικού σκάφους. Αυτή τη στιγμή που έχει προγραμματιστεί για τις 4 Νοεμβρίου, η δοκιμή κατά τη διάρκεια της πτήσης θα αποδείξει ότι το Starliner μπορεί να επιστρέψει τους αστροναύτες σε ασφάλεια σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης κατά την εκτόξευση ή την άνοδο. Ο ανταγωνιστής της Boeing, SpaceX, είναι επίσης έτοιμος για τη δοκιμή αφαίρεσης κατά τη διάρκεια της πτήσης του διαστημοπλοίου Crew Dragon. Η NASA έχει συνάψει συμβάσεις και με τις δύο εταιρείες για την ανάπτυξη ενός προγράμματος εμπορικού πληρώματος. Ο διευθύνων σύμβουλος της SpaceX, Elon Musk, δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ότι η δοκιμή θα πραγματοποιηθεί πιθανότατα στα τέλη Νοεμβρίου / αρχές Δεκεμβρίου. Ενώ η NASA θέλησε να σταματήσει την εξάρτησή της από τις εκτοξεύσεις της Ρωσίας στο ISS, για τις οποίες πληρώνει περίπου 85 εκατομμύρια δολάρια ανά αστροναύτη ήταν ένας δυσβάσταχτος δρόμος και για τους δύο εργολάβους. Η Boeing αντιμετώπισε ένα πρόβλημα με έναν από τους κινητήρες κατά τη διάρκεια μιας δοκιμής του 2018, που προκάλεσε πολλές καθυστερήσεις. Το ζήτημα του προγραμματισμού και οι έλεγχοι για τις δοκιμές και την ασφάλεια καθυστέρησαν την εταιρεία λίγο περισσότερο. Το SpaceX είχε επίσης ένα πρόβλημα κατά τη δοκιμή του Dragon Crew, όταν εξερράγη η μηχανή διαφυγής SuperDraco. Ακόμα, το SpaceX σχεδιάζει να ξεκινήσει αστροναύτες στο ISS το 2020. Ποια εταιρεία θα φτάσει εκεί είναι αδύνατο να πει κανεις σε αυτό το σημείο, αλλά σίγουρα θα είναι ένας στενός αγώνας. https://asgardia.space/en/news/Boeing-to-Launch-Starliner-to-the-ISS-in-December Δρ Satoshi Iwase: «Το έργο AGREE αναθεωρήθηκε!» Η παρουσία παρατεταμένης μικροβαρύτητας στο διάστημα είναι γνωστό από καιρό ότι επιδεινώνει διάφορες πτυχές του ανθρώπινου σώματος όπως τα οστά και οι μύες. Για να εξουδετερωθούν αυτές οι εξουθενωτικές επιπτώσεις, ερευνητικές ομάδες σε όλο τον κόσμο διερευνούν την τεχνητή βαρύτητα. Η τεχνητή βαρύτητα έχει προ πολλού προταθεί ως ένα ολοκληρωμένο αντίμετρο ικανό να προκαλέσει όλα τα φυσιολογικά συστήματα ταυτόχρονα, διατηρώντας έτσι τη συνολική υγεία κατά τη διάρκεια της εκτεταμένης έλλειψης βαρύτητας. Ένας από τους πιο διάσημους επιστήμονες στον κόσμο στον τομέα της τεχνητής βαρύτητας, ο Satoshi Iwase, καθηγητής του Τμήματος Φυσιολογίας στο Ιατρικό Πανεπιστήμιο Αϊχί (Ιαπωνία), μοιράστηκε την άποψή του για τις προοπτικές διεξαγωγής πειραμάτων με τεχνητή βαρύτητα στο ISS Οι μηχανολογικές ομάδες έχουν σχεδιάσει και ελεγχθεί ανθρώπινες φυγοκεντρικές - περιστρεφόμενες πλατφόρμες που δημιουργούν δυνάμεις G σε υψηλές ταχύτητες, αρκετά ισχυρές ώστε να προσομοιώνουν τη βαρύτητα. Ένας αστροναύτης που οδηγεί σε μια φυγόκεντρο θα αισθανόταν την ενίσχυση της βαρύτητας. Οι συσκευές τεχνητής βαρύτητας στο Πανεπιστήμιο Nagoya (d = 4,0 m) και το Πανεπιστήμιο Gifu (d = 2,8 m) χρησιμοποιήθηκαν για να ελέγξουν τη μείωση των αρνητικών επιπτώσεων της μικροβαρύτητας, καθώς και για την προετοιμασία της συσκευής τεχνητής βαρύτητας στο ISS. Ergometric η άσκηση που χρησιμοποιήθηκε σε αυτές τις πειραματικές συσκευές για 21 ημέρες σε μια θέση ανάπαυσης κρεβατιού κατά 6 βαθμούς επιτρέπει την μείωση των αρνητικών επιπτώσεων κατά περίπου 20%. Οι βελτιώσεις περιελάμβαναν: καρδιαγγειακά και μυοσκελετικά συστήματα, μεταβολισμό των οστών, θερμική ρύθμιση, ενδοκρινολογία, ανοσολογία και μετακίνηση του σώματος στο κεφάλι. Το πρόγραμμα AGREE, μια κοινή επιχείρηση μεταξύ της AMU, της JAXA, της NASA και της ESA, παρόμοια συσκευή d = 2.8 m εργοστασιακή άσκηση ενός νέου μοντέλου στο ΔΔΣ για την πρώτη δοκιμή κατά την πτήση της αποτελεσματικότητας και αποδοχής της AG ως αντίμετρο της ανθρώπινης αποκατάστασης στην τροχιά. Υποτίθεται ότι θα εγκατασταθεί σε μονάδα πολλαπλών χρήσεων στο ISS. Το έργο έχει προγραμματιστεί να διαρκέσει την περίοδο 2009-2014, αλλά δυστυχώς σε μεταγενέστερο στάδιο ακυρώθηκε. Οι υποτιθέμενοι λόγοι για την ακύρωση ήταν οι δονήσεις που παρήγαγε με περιστροφή καταστρέφουν τη δομή του ISS, τα προβλήματα προϋπολογισμού της ESA και την αδύναμη θέση του JAXA. Μετά την ακύρωση του έργου AGREE, μια ανάγκη, αφενός, μιας μελέτης φυγοκεντρισμού Long Arm (H3 Project) και, αφετέρου, μιας μελέτης φυγοκέντρησης βραχέων βραχιόνων (σε σεληνιακή βάση και σε αποστολή Martian). Η πρόσφατη πρόταση είναι να εγκατασταθεί η μικρή ακτίνα φυγοκεντρίστη στο όχημα μεταφοράς Η-ΙΙ (HTV), με άλλα λόγια - AGREE επανεξετάζεται! Πρέπει να κατασκευαστεί στη Γη και να εγκατασταθεί μέχρι το τέλος της ISS. Προτείνεται να εγκατασταθεί στο HTV της ιαπωνικής πειραματικής ενότητας KIBO. «Αυτή τη φορά δεν θα υπάρξει αρνητική επίδραση στη διάρθρωση του ΔΔΣ», διαβεβαιώνει ο Δρ Σάτοσι Ιβάς. Τα πρακτικά θέματα που σχετίζονται με την εγκατάσταση αυτής της ενότητας θα συζητηθούν το επόμενο έτος. https://asgardia.space/en/news/Satoshi-Iwase-Project-AGREE-revisited

Δρ Sayaka Wakayama: Μπορούν τα είδη θηλαστικών να αναπαραχθούν στο διάστημα; Την πρώτη μέρα του Κογκρέσου Διαστημικής Επιστήμης και Επενδύσεων της Αsgardia, η ιαπωνική βιολόγος Dr Sayaka Wakayama του Προχωρημένου Κέντρου Βιοτεχνολογίας στο Πανεπιστήμιο Yamanashi, παρουσίασε την αναπαραγωγή των θηλαστικών στο διάστημα. Αν και ο επιστήμονας δεν μπόρεσε να παραβρεθεί προσωπικά στο Darmstadt, λόγω του ισχυρού τυφώνα 'Hagibis' που χτυπούσε επί του παρόντος την Ιαπωνία, μοιράστηκε τις γνώσεις και την εμπειρία του μέσω του Skype. Έχουν διεξαχθεί μελέτες για την αναπαραγωγή στο διάστημα σε αχινούς, ψάρια και αμφίβια, αλλά λίγα είναι γνωστά για την αναπαραγωγή θηλαστικών σε αυτό το περιβάλλον. Η έρευνα της ομάδας του Δρ Sayaka Wakayama προσπαθεί να το διορθώσει: διεξάγεται σε ποντίκια. Γιατί; Μελέτες έχουν δείξει ότι το ποντίκι είναι ένα πολύτιμο μοντέλο για τη μελέτη των μυοσκελετικών και καρδιαγγειακών μεταβολών στην μικροβαρύτητα. Επιπλέον, το γονιδίωμα του ποντικού έχει μελετηθεί εκτενώς, έτσι ώστε οι φυσιολογικοί μηχανισμοί να μπορούν να εξεταστούν σε μια βάση για συγκεκριμένα γονίδια. Η φυγοκέντρηση ποντικών κατά τη διάρκεια της πτήσης θα παράσχει πολύτιμα δεδομένα σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο η υγεία και η συμπεριφορά των θηλαστικών επηρεάζονται από τη μερική βαρύτητα. Στη Γη, οι επιστήμονες μελέτησαν τα αποτελέσματα της προσομοιωμένης μικροβαρύτητας στην ανάπτυξη εμβρύων ποντικού. Χρησιμοποιούσαν τεχνητή συσκευή χωρίς βάρους και παρατηρούσαν την ανάπτυξη των εμβρύων. Η Δρ Sayaka Wakayama μιλά για σημαντικά εμπόδια που συναντούν οι επιστήμονες όταν θέλουν να διεξάγουν τέτοια πειράματα σε πραγματικό περιβάλλον. Πρώτα απ 'όλα, είναι δύσκολο να φέρεις ένα ζωντανό ζώο στο διάστημα. Η εκκίνηση και η μικροβαρύτητα είναι πολύ αγχωτική για τα θηλαστικά. Δεύτερον, είναι δύσκολο να μεταφέρετε ζωντανά κύτταρα ή έμβρυα στο διάστημα. Ένα έμβρυο μπορεί να καλλιεργηθεί μόνο για 4 ημέρες, αλλά τουλάχιστον μία εβδομάδα είναι απαραίτητη για να το πάρει ακόμη και στο χώρο με πυραύλους. Τέλος, υπάρχει ένα άλλο πρόβλημα που συνδέεται με την εισαγωγή κατεψυγμένων εμβρύων στο διάστημα: οι αστροναύτες δεν μπορούν να χειριστούν τα κατεψυγμένα έμβρυα, πολύ μικρές και απαιτούνται πολλές ασκήσεις για να τους χειριστεί. Τα έμβρυα του ποντικιού έχουν διάμετρο μόνο 80 μικρομέτρων! Αλλά η ομάδα δεν παραιτήθηκε από το όνειρο: σχεδιάζουν να ξεκινήσουν κατεψυγμένα έμβρυα που αποτελούνται μόνο από 2 κελιά το καθένα, και οι αστροναύτες θα ξεπαγώσουν και θα καλλιεργήσουν τα έμβρυα στο ISS. Η πρόταση των επιστημόνων έγινε αποδεκτή από τη NASA. «Η πρώιμη εμβρυογένεση θηλαστικών υπό μικροβαρύτητα στο διάστημα είναι ένα συνεχές θέμα», δήλωσε ο βιολόγος. Η ομάδα ανέπτυξε μια ειδική συσκευή για την καλλιέργεια εμβρύων που ήταν κατεψυγμένα μέσω αζώτου στο πλοίο του ISS: ήταν ένας σωλήνας με κοίλες ίνες που επέτρεψε στους αστροναύτες να ξεπαγώσουν, να πλύνουν και να καλλιεργούν τα έμβρυα χωρίς να τα αγγίζουν. Ωστόσο, οι επιστήμονες αντιμετώπισαν μερικές μεγάλες δυσκολίες: το ISS δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει υγρό άζωτο, οπότε οι επιστήμονες έπρεπε να χρησιμοποιήσουν μια παλιά μέθοδο κατάψυξης με μια περίοδο διατήρησης μόνο μερικών εβδομάδων. Δεδομένου ότι η αρχική ιδέα ήταν να χρησιμοποιηθεί το άζωτο, ο κοίλος σωλήνας τους σχεδιάστηκε αναλόγως. Αφού η ομάδα ανακάλυψε τον σημαντικό αυτό περιορισμό, έπρεπε να αναπτύξει μια ολοκαίνουργια συσκευή. Η ομάδα πέρασε 3 χρόνια αναπτύσσοντας μια νέα, πολύ πιο περίπλοκη συσκευή που θα ασκούσαν αστροναύτες για να χειριστούν τα έμβρυα χρησιμοποιώντας αυτή τη μέθοδο κατάψυξης. Αν και πολλές βελτιώσεις στην τεχνική εξακολουθούν να απαιτούνται, με τη νεοδημιουργηθείσα συσκευή, θα διαπιστώσουμε αν ένα έμβρυο θηλαστικών μπορεί να αναπτυχθεί χωρίς βαρύτητα μόλις τον Αύγουστο! Ένα άλλο σημαντικό έργο που διεξήγαγε η ομάδα ήταν να προσδιορίσει εάν η διαστημική ακτινοβολία προκαλεί θανατηφόρα βλάβη στο DNA του σπέρματος. Η ομάδα χρησιμοποίησε το αποξηραμένο με κατάψυξη σπέρμα: αυτή η μέθοδος δεν απαιτεί άζωτο και τα δείγματα είναι πολύ μικρά, έτσι ώστε το βάρος και το μέγεθος ολόκληρου του πειράματος να ικανοποιούν όλες τις απαιτήσεις εργασίας στο διάστημα. Οι επιστήμονες διεξήγαγαν πειράματα με περίπου 2000 φύσιγγες σπέρματος ποντικού που είχαν αποξηραθεί με κατάψυξη και διατηρήθηκαν σε ένα διαστημικό περιβάλλον για διαφορετικά χρονικά διαστήματα. Οι επιστήμονες κατάφεραν να αποδείξουν ότι το αποξηραμένο με κατάψυξη σπέρμα μπορεί να επιβιώσει σε κοσμική ακτινοβολία και ακραίες θερμοκρασίες. Με βάση τις μελέτες τους, η Δρ Sayaka Wakayama υποστηρίζει την υπόθεση της πανσπερμίας, η οποία προτείνει ότι οι βασικές μορφές ζωής θα μπορούσαν να επιβιώσουν στο διαστημικό ταξίδι και να παραδοθούν στη Γη μέσω μετεωριτών ή κομητών και να αρχίσουν να ευδοκιμούν σε ένα τόσο φιλόξενο περιβάλλον που μας προσέφερε ο πλανήτης μας. Κατά τη διάρκεια ενός άλλου πειράματος που διεξήχθη τον Μάιο / Ιούνιο του 2019, ποντίκια εκτράφηκαν πάνω στο δομοστοιχείο Kibo σε ISS οι επιστήμονες μελέτησαν τις επιδράσεις του περιβάλλοντος τεχνητής βαρύτητας που προσομοιώνει τη σεληνιακή βαρύτητα (περίπου το ένα έκτο της γης) σε ποντίκια για πρώτη φορά. Όλα τα ποντίκια επέστρεψαν με επιτυχία στη Γη ζωντανά. Στο μέλλον, η ομάδα ελπίζει να διεξάγει πειράματα στη σεληνιακή τροχιά της Gateway, για να εκθέσει τα έμβρυα και τα κύτταρα των ποντικιών στην ακτινοβολία στο βαθύ διάστημα. https://asgardia.space/en/news/Dr-Sayaka-Wakayama-Can-Mammalian-Species-Reproduce-In-Space

Η... πτήση από τα Σεπόλια στις ΗΠΑ. «Ωραία είναι και από εδώ η θέα της Ακρόπολης. Από το πατρικό μου βλέπαμε την πίσω πλευρά του λόφου», λέει μόλις καθόμαστε στο εστιατόριο του Μουσείου Ακρόπολης. «Μέναμε στα Σεπόλια, μια γειτονιά εντελώς διαφορετική εκείνα τα χρόνια. Είχε κυρίως μονοκατοικίες, με κήπους και πρασιές. Μπροστά στο σπίτι μας υπήρχε ένα παρκάκι. Θυμάμαι κι έναν κινηματογράφο, το “Αμόρε”, που λειτουργούσε και ως χειμερινός και ως θερινός». Η Αθήνα της δεκαετίας του ’50 είναι ολοζώντανη στη μνήμη της δρος Φρειδερίκης Δαρεμά, επιστήμονος με διεθνές κύρος, η οποία, μέχρι πριν από λίγους μήνες διηύθυνε το Air Force Office of Scientific Research, το ερευνητικό τμήμα της Αμερικανικής Πολεμικής Αεροπορίας, δηλαδή, επικεφαλής διακοσίων και πλέον επιστημόνων διαφόρων ειδικοτήτων. Είναι η πρώτη γυναίκα που έχει αναλάβει αυτή τη θέση. Και η θαυμαστή πορεία της ξεκίνησε από τη χώρα μας. Ο πατέρας της καταγόταν από ένα χωριό έξω από τα Μέθανα, από πολύ φτωχή αγροτική οικογένεια. «Τελείωσε το Γυμνάσιο στον Πόρο, δουλεύοντας παράλληλα μια και οι γονείς του δεν μπορούσαν να τον βοηθήσουν, σπούδασε στη Φαρμακευτική και διατηρούσε φαρμακείο στο Κολωνάκι. Ηθελε να με δει γιατρό, αλλά εγώ λιποθυμούσα στη θέα του αίματος. Η μητέρα μου, αντιθέτως, ήταν από πλούσιο σόι: είχε αποφοιτήσει από το Κολλέγιο Ανατόλια και είχε ταξιδέψει σε πολλές χώρες – μια κοσμοπολίτισσα που με παρακινούσε να γίνω συγγραφέας...». Φιλομαθής από μικρή Η μοναχοκόρη τους είχε έντονη περιέργεια για καθετί –«κυρίως ήθελα να ξέρω πώς λειτουργεί ο φυσικός κόσμος»– και φιλομάθεια. «Οταν ήμουν νήπιο, ερχόταν το σχολικό να πάρει τον αδελφό μου, που ήταν τρία χρόνια μεγαλύτερος, και έκλαιγα ήθελα να πάω κι εγώ στο σχολείο», θυμάται. «Αργότερα, ως μαθήτρια, είχα μεγάλη αγάπη στα Μαθηματικά και στη Φυσική. Η κυρία Τούλα, η μοδίστρα της μαμάς μου, έφερε μια μέρα στο σπίτι μας ένα φυλλάδιο για τον Δημόκριτο το είχαν μοιράσει στο σχολείο της κόρης της. Το “ξεψάχνισα”! Διάβασα για τους “μαγικούς αριθμούς” της Πυρηνικής Φυσικής και μαγεύτηκα. Είπα: αυτό θα κάνω. Εδωσα, λοιπόν, εξετάσεις στο πανεπιστήμιο. Ημουν πρωτοετής στη Φυσικομαθηματική Σχολή όταν ο πατέρας μου αρρώστησε και πέθανε – με τον καημό ότι δεν σπούδαζα Ιατρική...». Πτυχιούχος πλέον, το 1970, η Φρειδερίκη Δαρεμά φεύγει για τις Ηνωμένες Πολιτείες με υποτροφία του Ιδρύματος Fulbright. H μητέρα της όχι μόνο δεν φέρνει αντίρρηση, αλλά την προτρέπει να ανοίξει τα φτερά της εκτός Ελλάδας. «Οταν έφτασα στην Αμερική, ήμουν τόσο χαρούμενη που νόμιζα ότι είχα πεθάνει και βρισκόμουν στον παράδεισο. Δεν ήταν, όμως, εύκολα τα πράγματα για μια γυναίκα, και δη Ελληνίδα, που δεν μιλούσε και τόσο καλά τη γλώσσα. Πήρα το μάστερ μου, στην Πυρηνική Φυσική, από το Ινστιτούτο Τεχνολογίας του Ιλινόι. Ομως, ο βασικός όρος της υποτροφίας ήταν ότι θα επέστρεφα στην Ελλάδα έπειτα από δύο χρόνια. Το είχαν προβλέψει για να αποτρέψουν αυτό που σήμερα αποκαλούμε brain drain. Κι εγώ είχα ήδη παντρευτεί – με τον άνδρα μου μας είχε φέρει κοντά η Φυσική». Ηθελε να μείνει, λοιπόν. Κατάφερε να πάρει έγκριση από το Ιδρυμα Fulbright και το ελληνικό υπουργείο Παιδείας. Σκόνταφτε, όμως, στην Αμερικανική Υπηρεσία Μετανάστευσης. «“Εχεις υπογράψει ότι θα επιστρέψεις, το δέχθηκες. Μένοντας εδώ θα πάρεις τη δουλειά κάποιου Αμερικανού πολίτη”, μου είπε με αυστηρότητα η υπάλληλος στην οποία έφτασε ο φάκελός μου. “Δεν παίρνω τη δουλειά κανενός, με την αξία μου την κερδίζω”, απάντησα. Είχα ήδη περάσει από συνέντευξη στο Εθνικό Εργαστήριο του Αργκόν και με είχαν επιλέξει ανάμεσα σε δεκαεννέα υποψηφίους, γιατί ήμουν η καλύτερη». Η νεαρή Δαρεμά έμεινε, τελικά, στην απέναντι όχθη του Ατλαντικού. Ολοκλήρωσε το διδακτορικό της, στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας, Davis, και γέννησε τις δύο κόρες της, καταφέρνοντας να ισορροπεί ανάμεσα στα καθήκοντα της μητέρας και στις απαιτήσεις της καριέρας. Το 1982 προσελήφθη στην IBM, όπου ήδη εργαζόταν ο σύζυγός της. Οι υπολογιστές «Γνώριζα αρκετά για τους υπολογιστές κι έτσι ασχολήθηκα με τον Παράλληλο Προγραμματισμό. Θα σας εξηγήσω τι σημαίνει αυτό, με τρόπο απλό, όπως το εξήγησα τότε στη μητέρα μου», προλαβαίνει γελώντας την ερώτησή μου, βλέποντας προφανώς την απορία στο βλέμμα μου. «Για να φτιαχτεί ένας τοίχος πρέπει ένας χτίστης να βάζει το ένα τούβλο πάνω στο άλλο. Ή μπορεί να υπάρχουν πολλοί χτίστες, αλλά πρέπει να συνεργάζονται άψογα για να γίνει σωστά η δουλειά. Αντιστοίχως, για να λυθεί ένα υπολογιστικό πρόβλημα, μπορείς να χρησιμοποιήσεις περισσότερα του ενός κομπιούτερ. Φτάνει να τα προγραμματίσεις με τον κατάλληλο τρόπο, αλλάζοντας τα μαθηματικά και τα μοντέλα που έχεις ως εργαλεία. Εγώ πρότεινα στην IBM ένα νέο μοντέλο προγραμματισμού, το SPMD (single program, multiple data), πιο αποτελεσματικό από τα τότε υπάρχοντα. Είναι αυτό που κυρίως χρησιμοποιείται στο supercomputing από τότε». «Αυτό που έχω συνειδητοποιήσει είναι το πολύ καλό επίπεδο γνώσεων που έχουμε οι απόφοιτοι των ελληνικών πανεπιστημίων. Το διαπίστωνα όποτε έπρεπε να συναγωνιστώ Αμερικανούς με τα ίδια, φαινομενικά, τυπικά προσόντα», λέει η δρ Φρειδερίκη Δαρεμά. Ηταν τέτοια η απήχηση του SPMD, που τη Φρειδερίκη Δαρεμά άρχισαν να καλούν για διαλέξεις οργανισμοί και φορείς όπως η NASA και το αμερικανικό υπουργείο Ενέργειας. Ταυτόχρονα δεχόταν και προτάσεις συνεργασίας. «Το 1994, έπειτα από δώδεκα χρόνια στην IBM, ξεκίνησα να εργάζομαι στο Εθνικό Ιδρυμα Επιστημών, στο Αρλινγκτον της Βιρτζίνια. Στο μεταξύ, είχα πάρει διαζύγιο από τον σύζυγό μου και, πριν απαντήσω, το είχα συζητήσει με τις κόρες μου, δεν θα αποφάσιζα ερήμην τους. “Μαμά, θα σε μισήσουμε αν αρνηθείς αυτή τη δουλειά”, μου είπαν». Το πρωί «μαμά», το βράδυ «μάμι» «Οταν έφυγα από την πατρίδα μας, ο θείος μου, δικηγόρος τότε στην αμερικανική πρεσβεία τής Αθήνας, μου έκανε δώρο δύο σημαίες: της Ελλάδας και των ΗΠΑ. Τις έχω ακόμα στο υπνοδωμάτιό μου. Εχω κρατήσει πολλές ελληνικές συνήθειες. Μαγειρεύω, για παράδειγμα, τα φαγητά που έμαθα από τη μητέρα μου: πίτες, γιουβαρλάκια, κοτόπουλο λεμονάτο, λαδερά. Φτιάχνω και πολύ καλό ραβανί. Εχω μια μεγάλη συλλογή από ελληνικά χειροποίητα κεραμικά, την οποία εμπλουτίζω σε κάθε ταξίδι μου. Θέλω οι εγγονές μου, η Ζωή και η Ηβη, να μάθουν τη γλώσσα μας. Οι κόρες μου είχαν Ελληνίδα νταντά αλλά όσο μεγάλωναν, το αμερικανικό “κομμάτι” τους επικρατούσε ολοένα και περισσότερο. Θυμάμαι την πρώτη μέρα που η πρωτότοκη, η Κριστίνα, πήγε στο σχολείο: το πρωί ήμουν η “μαμά”. Το ίδιο βράδυ με φώναζε “μάμι”...». Να μη σπάσει αυτή η τόσο πολύτιμη αλυσίδα της προσφοράς Δεκαέξι χρόνια έμελλε να διαρκέσει η συνεργασία της με το Εθνικό Ιδρυμα Επιστημών των ΗΠΑ. Το 2010, η Φρειδερίκη Δαρεμά πήρε «μεταγραφή» για την Υπηρεσία Ερευνών της Αμερικανικής Πολεμικής Αεροπορίας, της οποίας τη διεύθυνση ανέλαβε το 2016. Τι ακριβώς κάνουν οι επιστήμονες εκεί; «Βασική έρευνα σε διάφορους τομείς: Μαθηματικά, Φυσική, Νανοτεχνολογία, Αεροναυπηγική, μεταξύ άλλων. Μελετούμε από τα μόρια των καυσίμων που χρησιμοποιούνται στα αεροσκάφη μέχρι τα σχήματα και τα υλικά από τα οποία φτιάχνονται τα βλήματα που μεταφέρουν, ώστε να είναι ανθεκτικά στην τριβή που προκαλείται στις μεγάλες ταχύτητες. Ζητούμενο είναι δηλαδή να υπάρχουν τρόποι πρακτικής εφαρμογής των ευρημάτων και συμπερασμάτων μας». Ολες αυτές τις δεκαετίες που βρίσκεται στην Αμερική, η συνομιλήτριά μου έχει δει πολλούς νέους συμπατριώτες μας να ακολουθούν πορεία αντίστοιχη με τη δική της. «Αυτό που έχω συνειδητοποιήσει είναι το πολύ καλό επίπεδο γνώσεων που έχουμε οι απόφοιτοι των ελληνικών πανεπιστημίων. Το διαπίστωνα όποτε έπρεπε να συναγωνιστώ Αμερικανούς με τα ίδια, φαινομενικά, τυπικά προσόντα. Ενας συνάδελφός μου με ρώτησε κάποτε: “Μα, τι συμβαίνει κι εσείς οι Ελληνες είστε τόσο καλοί στις επιστήμες;” Του απάντησα ότι το χρωστάμε στο... νερό της Αθήνας! Νιώθω ευγνώμων για όσα μου έδωσε η πατρίδα μας – και το Ιδρυμα Fulbright, φυσικά. Δεν θα ξεχάσω ποτέ τις ευκαιρίες που αξιώθηκα. Γι’ αυτό και αποφάσισα να χρηματοδοτήσω η ίδια έναν κύκλο διαλέξεων στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας, Davis, και στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας του Ιλινόι ώστε να καλούνται να μιλήσουν επιστήμονες: γυναίκες, κυρίως, αλλά και άνδρες αφρικανικής ή λατινοαμερικανικής καταγωγής. Κάποιοι πρόσφεραν σε μένα. Τώρα θα προσφέρω κι εγώ, για να μη σπάσει αυτή η τόσο πολύτιμη αλυσίδα της προσφοράς». Εδώ και λίγους μήνες η κ. Δαρεμά είναι συνταξιούχος. «Μου έχουν προτείνει θέσεις πρύτανη σε διάφορα αμερικανικά πανεπιστήμια, αλλά δυσκολεύομαι να το αποφασίσω δεν θέλω να φύγω από την Ουάσιγκτον», λέει. Πώς είναι σήμερα η ζωή στην Αμερική; «Ποτέ δεν φύτρωναν χρήματα στα δένδρα, όπως ίσως νόμιζαν κάποιοι, αλλά πλέον, ειδικά για τους νέους είναι ακόμη πιο δύσκολα τα πράγματα. Μόνος τρόπος να αντέξει κανείς είναι να επιλέγει ως επάγγελμα αυτό που περισσότερο αγαπάει. Οπως είπε ο Τόμας Εντισον, η ιδιοφυΐα είναι 1% έμπνευση (inspiration) και 99% εφίδρωση (perspiration). Οταν υπάρχει αγάπη, η προσπάθεια που καταβάλλεις δεν σε κουράζει. Ιδρώνεις αλλά είσαι ικανοποιημένος...». Η συνάντηση Δώσαμε ραντεβού νωρίς το πρωί στο εστιατόριο του Μουσείου Ακρόπολης, που μόλις είχε ανοίξει. Την επόμενη μέρα η Φρειδερίκη Δαρεμά θα έφευγε για τις Ηνωμένες Πολιτείες. «Κι έχω υποσχεθεί στους φίλους μου να πάμε το μεσημέρι για ένα τελευταίο μπάνιο στη Βουλιαγμένη», μου εξήγησε. Παραγγείλαμε το παραδοσιακό ελληνικό πρωινό: φρεσκοψημένο κουλούρι Θεσσαλονίκης με τυρί, φρέσκο χυμό πορτοκάλι και καφέ. «Μακάρι να υπήρχαν και στην Αμερική αυτά τα κουλούρια. Αλλά, δυστυχώς, εκεί βρίσκεις μόνο μπέιγκελ», σχολίασε. Οι σταθμοί της 1969 Πτυχίο από τη Φυσικομαθηματική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. 1970 Μεταβαίνει στις ΗΠΑ με υποτροφία του Ιδρύματος Fulbright. 1972 Mάστερ στην Πυρηνική Φυσική από το Τεχνολογικό Ινστιτούτο του Ιλινόι. 1976 Διδακτορικό στην Πυρηνική Φυσική από το Πανεπιστήμιο Davis της Καλιφόρνιας. 1980 Εργάζεται στο τμήμα Πυρηνικών Επιστημών του Schlumberger-Doll Research Laboratory. 1982 Ερευνήτρια στα κεντρικά της εταιρείας τεχνολογίας υπολογιστών IBM, στη Νέα Υόρκη. 1994 Επιστημονική σύμβουλος και αναλύτρια στο Εθνικό Ιδρυμα Επιστημών των ΗΠΑ στο Αρλιγκτον. 2010 Διευθύντρια στο τμήμα Μαθηματικών και Βιοεπιστημών της Υπηρεσίας Ερευνών της Αμερικανικής Πολεμικής Αεροπορίας. 2016 Γενική διευθύντρια της Υπηρεσίας Ερευνών της Αμερικανικής Πολεμικής Αεροπορίας. https://www.kathimerini.gr/1046856/gallery/proswpa/geyma-me-thn-k/h-pthsh-apo-ta-sepolia-stis-hpa

Η Πρώτη Φορά Η ταινία «Πρώτη Φορά» αναφέρεται στην δεκαετία του 1960 όταν Σοβιετικοί και Αμερικανοί, κατά τη διάρκεια του ψυχρού πολέμου, ανταγωνίζονταν για το ποιος θα κατακτήσει πρώτος το διάστημα. Περιγράφει το ιστορικό του πρώτου διαστημικού περιπάτου από τους σοβιετικούς κοσμοναύτες Αλεξέι Λεόνοφ και Πάβελ Μπελυάγιεφ . Στις 18 Μαρτίου του 1965 εκτοξεύθηκε από το κοσμοδρόμιο του Μπαϊκονούρ, στην Κεντρική Ασία το διαστημικό σκάφος Βοσχόντ 2 και ολοκλήρωσε την πρώτη του περιστροφή γύρω από τη Γη, γύρω στα 500 χιλόμετρα πάνω από την επιφάνεια του πλανήτη. Η πόρτα του διαστημόπλοιου άνοιξε και ο 30χρονος συνταγματάρχης Αλεξέι Λεόνοφ στάθηκε στο κατώφλι περιμένοντας την εντολή του κυβερνήτη του, συνταγματάρχη Πάβελ Μπελυάγιεφ. Στην αίθουσα Σβερντλόφ του Κρεμλίνου, οι Σοβιετικοί ηγέτες Λεονίντ Μπρέζνιεφ και Αναστάς Μικογιάν – επικεφαλής του κόμματος και του κράτους, αντίστοιχα- παρακολουθούσαν το τολμηρό εγχείρημα. Μετά από λίγο, ο Λεόνοφ έριξε έξω από το σκάφος ένα λεπτό καλώδιο, μήκους 5,35 μέτρων, που τον συνέδεε με το διαστημόπλοιο. Αμέσως μετά λύγισε τη μέση του και τίναξε προς τα πίσω τα πόδια του για να βγει από το Βοσχόντ-2. Για τρία περίπου λεπτά κρατήθηκε με το ένα χέρι από το κατώφλι, πότε σε οριζόντια και πότε σε κατακόρυφη θέση, μέχρι που κάποια στιγμή έδωσε μία ώθηση στο σώμα του και απομακρύνθηκε από το σκάφος. Απελευθερωμένος από τη βαρύτητα κινήθηκε με αργές, αλλά ζωηρές κινήσεις, και έκανε πέντε «τούμπες». Μία φωτογραφική μηχανή στην εξωτερική πλευρά του διαστημόπλοιου απαθανάτισε, στιγμιότυπο προς στιγμιότυπο, την πρώτη «βουτιά» του ανθρώπου στο διάστημα. Η «βόλτα» του Λεόνοφ ολοκληρώθηκε χωρίς προβλήματα μέσα σε 12 λεπτά και εννέα δευτερόλεπτα, στη διάρκεια των οποίων το σοβιετικό διαστημόπλοιο διένυσε περί τα 5.000 χιλιόμετρα περιφερόμενο γύρω από τη Γη. Στο τέλος του διαστημικού περιπάτου, η διαστημική στολή του Λεόνοφ είχε διογκωθεί στο κενό του διαστήματος, σε σημείο όπου δεν μπορούσε να εισέλθει εκ νέου στον αεροφράκτη προκειμένου να επιστρέψει στο σκάφος. Έτσι, άνοιξε μια βαλβίδα για να μπορέσει κάποια από την πίεση εντός της στολής να εκτονωθεί και να μικρύνει ο όγκος της στολής. Με αυτόν τον τρόπο, μόλις και μετά βίας μπόρεσε να εισέλθει πάλι μέσα στην κάψουλα. Μετά τον επιτυχημένο «περίπατο στο διάστημα» που εκτέλεσε ο Λεόνοφ (τον πρώτο στην ανθρώπινη ιστορία), ο Μπελυάγιεφ ετοιμάστηκε να οδηγήσει το σκάφος πίσω στη Γη. Χρειάσθηκε να καταφύγει στο χειροκίνητο σύστημα εισόδου στην ατμόσφαιρα, καθώς το αυτόματο έπαθε βλάβη. Αυτό απαιτούσε τη χρήση της συσκευής πλοηγήσεως για να δώσει στην κάψουλα τον σωστό προσανατολισμό. Εξαιτίας του ελάχιστου χώρου μέσα στην κάψουλα και τον άστοχο σχεδιασμό, ο Μπελυάγιεφ έπρεπε να ξαπλώσει πάνω από τη θέση του Λεόνοφ, ενώ ο Λεόνοφ τον συγκρατούσε. Ο Μπελυάγιεφ ζήτησε από τον Λεόνοφ να επανελέγξει το υψόμετρο του σκάφους, κάτι που προκάλεσε, με τον επιπλέον χρόνο που απαίτησε, την προσεδάφιση της κάψουλας περίπου 2000 χιλιόμετρα πιο πέρα από την προγραμματισμένη τοποθεσία. Ο Λεόνοφ μιλάει για τον πρώτο διαστημικό περίπατο: Συνολικά η πτήση διάρκεσε 26 ώρες και 2 λεπτά. Μετά την προσεδάφιση ο Μπελυάγιεφ αναγκάσθηκε να χρησιμοποιήσει τη δύναμή του για να ανοίξει τη θυρίδα, καθώς οι εκρηκτικές βίδες απέτυχαν να την ανοίξουν. Στη συνέχεια ο Μπελυάγιεφ έπρεπε να τραβήξει έξω τον Λεόνοφ, του οποίου τα πόδια είχαν πιαστεί κάτω από την κονσόλα μιας οθόνης. Αφού πέρασαν τη νύχτα πάλι μέσα στην κάψουλα εξαιτίας του κρύου, οι δύο αστροναύτες ανακαλύφθηκαν από μία προκεχωρημένη διασωστική ομάδα το επόμενο πρωινό. Χρειάσθηκε μία ακόμα ημέρα για να καθαρίσουν ένα μέρος στο δάσος 9 χιλιόμετρα από το σημείο της προσεδαφίσεως, ώστε να μπορέσει να προσγειωθεί ένα ελικόπτερο διάσωσης Με τον Αλεξέι Λεόνοφ να έχει πραγματοποιήσει με επιτυχία την πρώτη «βόλτα» ανθρώπου στο διάστημα, οι Σοβιετικοί κατέκτησαν άλλη μία διαστημική πρωτιά, καθώς είχε προηγηθεί ο άθλος του Γιούρι Γκαγκάριν. Νεώτερη ενημέρωση 12/10/2019 Πέθανε σε ηλικία 85 ετών, ο πρώτος άνθρωπος που πραγματοποίησε διαστημικό περίπατο το 1965, Αλεξέι Λεόνοφ. Ο κοσμοναύτης της Σοβιετικής Ένωσης που έγραψε ιστορία βγαίνοντας από την κάψουλά του για 12 λεπτά, θα ταφεί την επόμενη Τρίτη σε ομοσπονδιακό στρατιωτικό κοιμητήριο, σύμφωνα με το δημοσίευμα του RT. Γεννημένος στη Σιβηρία, ήταν ένας από τους 20 πιλότους της σοβιετικής πολεμικής αεροπορίας, που επελέγησαν για τη δημιουργία της πρώτης ομάδας κοσμοναυτών το 1960, όπου έγινε και φίλος με τον Γιούρι Γκαγκάριν. Η αποστολή του 1965, Voskhod 2, έλαβε χώρα εν μέσω της «κούρσας για το διάστημα» μεταξύ ΕΣΣΔ και ΗΠΑ. Παρά τη σειρά τεχνικών προβλημάτων, μεταξύ των οποίων και προβλήματα επανεισόδου στην κάψουλα, η ιστορική αποστολή στέφθηκε με επιτυχία. Επιπλέον, ο Λεόνοφ προοριζόταν να γίνει ο πρώτος άνθρωπος που θα προσγειωνόταν στο φεγγάρι, ωστόσο, το πρόγραμμα ματαιώθηκε μετά την ιστορική αποστολή του «Απόλλων 11» το 1969. Παρόλα αυτά, ο βετεράνος κοσμοναύτης, ηγήθηκε του σοβιετικού πληρώματος κατά την πειραματική αποστολή Soyuz-Apollo το 1975, όταν ένα αμερικανικό και ένα σοβιετικό διαστημόπλοιο συνδέθηκαν, σχηματίζοντας έναν προσωρινό διαστημικό σταθμό. https://physicsgg.me/2017/03/18/%ce%b7-%cf%80%cf%81%cf%8e%cf%84%ce%b7-%cf%86%ce%bf%cf%81%ce%ac/ Εκτόξευση του διαστημοπλοίου ICON για τη μελέτη της ιονόσφαιρας. Επιτυχώς εκτοξεύτηκε την Πέμπτη το διαστημόπλοιο ICON (Ionospheric Connection Explorer) της NASA, με αποστολή τη μελέτη μιας περιοχής του διαστήματος οι μεταβολές στην οποία μπορούν να επηρεάσουν τηλεπικοινωνίες, κινήσεις δορυφόρων κ.α. Το διαστημόπλοιο εκτοξεύτηκε με πύραυλο Pegasus XL της Northrop Grumman ο οποίος εκτοξεύτηκε από αεροσκάφος Stargazer L-1011. Το ICON- το μέγεθος του οποίου αντιστοιχεί σε αυτό ενός ψυγείου- βγήκε στο διάστημα και ανέπτυξε επιτυχώς τους ηλιακούς του συλλέκτες, και αναμένεται να αρχίσει να στέλνει επιστημονικά δεδομένα τον Νοέμβριο. Το ICON θα μελετήσει τις μεταβολές στην ιονόσφαιρα- περιοχή στα ανώτερα τμήματα της ατμόσφαιρας. Πέρα από τις παρεμβολές στα σήματα τηλεπικοινωνιών, ο διαστημικός καιρός στην ιονόσφαιρα μπορεί επίσης να προκαλέσει προβλήματα στην κίνηση των δορυφόρων, χαμηλώνοντας τις τροχιές τους, καθώς και κινδύνους για την υγεία των αστροναυτών λόγω ακτινοβολίας. Πρόκειται για μια ζώνη η εξερεύνηση και παρατήρηση της οποίας ήταν πάντα δύσκολη, καθώς τα «κανονικά» διαστημόπλοια δεν μπορούν να ταξιδέψουν στα κατώτερα τμήματα της ιονόσφαιρας και τα αερόστατα δεν μπορούν να φτάσουν τόσο ψηλά. «Το ICON έχει μια σημαντική δουλειά να κάνει- να μας βοηθήσει να καταλάβουμε το δυναμικό διαστημικό περιβάλλον κοντά στο σπίτι μας» είπε η Νίκολα Φοξ, διευθύντρια ηλιοφυσικής στα κεντρικά της NASA στην Ουάσινγκτον. «Το ICON θα είναι η πρώτη αποστολή που θα παρακολουθεί ταυτόχρονα τι συμβαίνει στα ανώτερα επίπεδα της ατμόσφαιρας της Γης και στο διάστημα για να δει πώς αλληλεπιδρούν, προκαλώντας τις μεταβολές που μπορούν να προκαλέσουν προβλήματα στα συστήματα τηλεπικοινωνιών μας». Το ICON διερευνά τις συνδέσεις μεταξύ της ουδέτερης ατμόσφαιρας και της ηλεκτρικά φορτισμένης ιονόσφαιρας με τέσσερα όργανα. Τρία από αυτά έχουν να κάνουν με ένα από τα πιο εντυπωσιακά φαινόμενα της ανώτερης ατμόσφαιρας, το αποκαλούμενο «airglow» (παρόμοιο με το Βόρειο Σέλας) και το τέταρτο κάνει απευθείας μετρήσεις στην ιονόσφαιραμ αναλύοντας τα φορτισμένα αέρια γύρω από το διαστημόπλοιο. https://www.naftemporiki.gr/story/1522943/ektokseusi-tou-diastimoploiou-icon-gia-ti-meleti-tis-ionosfairas

Τα πειράματα του CERN Στα τέλη του περασμένου μήνα (29 Σεπτεμβρίου) συμπληρώθηκαν 65 χρόνια από τότε που τα δώδεκα ιδρυτικά κράτη-μέλη, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, υπέγραψαν την τελική σύμβαση για τη δημιουργία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Πυρηνικών Ερευνών (Conseil Europeéne pour la Recherche Nucléaire-CERN)! Σήμερα τα κράτη-μέλη (ενεργά και υποψήφια) έχουν φτάσει τα 31, αλλά οι αρχικοί στόχοι του CERN παραμένουν οι ίδιοι και αφορούν τη διερεύνηση των βασικών ερωτήσεων που έχουμε για το σύμπαν, αφού η πειραματική αλλά και η θεωρητική έρευνα που διεξάγεται εκεί, μας δείχνει τον δρόμο για την κατεύθυνση που θα πάρει η έρευνα στη φυσική τα επόμενα χρόνια. Σε βάθος περίπου 100 μέτρων κάτω από την επιφάνεια του εδάφους και στις διάφορες πειραματικές διατάξεις του μεγάλου επιταχυντή αδρονίων (LHC) του CERN μπορούμε να δούμε το σύμπαν να ξαναγεννιέται, όχι μία αλλά 30 εκατομμύρια φορές κάθε δευτερόλεπτο και επί χρόνια! Ο τεράστιος κυκλικός επιταχυντής LHC με μήκος 27 χιλιομέτρων αποτελείται από χιλιάδες χιλιόμετρα καλωδιώσεων, χιλιάδες ηλεκτρομαγνήτες και ερευνητικές συσκευές με δεκάδες δισεκατομμύρια τρανζίστορ. Επί πλέον 128 τόνοι υγρού ηλίου κρατούν τη θερμοκρασία των υπεραγώγιμων μαγνητών στον 1,8 βαθμό πάνω από το απόλυτο μηδέν, θερμοκρασία δηλαδή 271 βαθμών Κελσίου κάτω από το μηδέν. Στον LHC οι ροές των σωματιδίων επιταχύνονται σχεδόν στην ταχύτητα του φωτός, εκτελούν δηλαδή περίπου 11.200 βόλτες γύρω από τον κυκλικό επιταχυντή κάθε δευτερόλεπτο, ενώ η πίεση που επικρατεί είναι 760 φορές μικρότερη από την ατμοσφαιρική πίεση που επικρατεί στην επιφάνεια της θάλασσας. Οι συγκρούσεις των σωματιδίων παράγουν στιγμιαία τεράστια ποσά ενέργειας που φτάνουν μέχρι και τα 14 τρισεκατομμύρια ηλεκτρονιοβόλτ (TeV). Η θερμοκρασία δηλαδή που δημιουργείται στιγμιαία φτάνει τα περίπου 162.000 τρισεκατομμύρια βαθμούς Κελσίου, 10,8 δισεκατομμύρια φορές μεγαλύτερη θερμοκρασία απ’ αυτήν που επικρατεί στον πυρήνα του Ηλιου. Σε αυτές τις θερμοκρασίες φτάνουμε στις ενέργειες που επικρατούσαν τις πρώτες στιγμές της γέννησης του σύμπαντος και στα διάφορα φαινόμενα που εξελίσσονταν την εποχή εκείνη. Μέρος της ενέργειας αυτής μετατρέπεται σε ύλη σύμφωνα με την περίφημη εξίσωση του Αϊνστάιν (E = mc²). Μερικά από τα σωματίδια που δημιουργούνται στις συγκρούσεις του LHC δεν «επιζούν» περισσότερο από ένα τρισεκατομμυριοστό του τρισεκατομμυριοστού του δευτερολέπτου γιατί σε ένα απειροελάχιστο κλάσμα του δευτερολέπτου διασπώνται σε ελαφρότερα σωματίδια και ορισμένα εξ αυτών διασπώνται ακόμη πιο πολύ. Οι διαδικασίες αυτές των διασπάσεων δημιουργούν χαρακτηριστικές «υπογραφές» που μας αποκαλύπτουν τα είδη των σωματιδίων τα οποία εμφανίζονται. Οι ανιχνευτές μπορούν να εντοπίσουν τα είδη των σωματιδίων που δημιουργούνται κατά τη σύγκρουση καταγράφοντάς τα στους ειδικούς υπολογιστές. Από την επεξεργασία των στοιχείων αυτών οι ειδικοί ερευνητές μπορούν να βγάλουν συμπεράσματα για τη δομή της ύλης. Και αν όλα πάνε όπως έχουν σχεδιαστεί, τότε θα μπορέσουμε να αποτυπώσουμε στις ειδικές συσκευές τα χνάρια των συνθηκών που επικρατούσαν στις πρώτες απειροελάχιστες στιγμές της γέννησης του σύμπαντος πριν από 13,8 δισεκατομμύρια χρόνια. Σήμερα, το θεωρητικό μοντέλο της σύγχρονης Πυρηνικής Φυσικής, που ονομάζεται «Καθιερωμένο Πρότυπο», μπορεί να εξηγήσει και να προβλέψει αναρίθμητα φαινόμενα που παρατηρούνται στον μικρόκοσμο, ενώ μεταξύ των άλλων, μεγάλη επιτυχία του CERN θεωρείται και η ανακάλυψη του μποζονίου Χιγκς το 2012. Υπάρχουν, όμως, και ερωτήματα που παραμένουν αναπάντητα ακόμη: από τι αποτελούνται η «σκοτεινή ύλη» και η «σκοτεινή ενέργεια» που συνιστούν το 95% των συστατικών του σύμπαντος; Γιατί υπάρχουν μόνο τρεις οικογένειες σωματιδίων; Εάν η ύλη και η αντιύλη δημιουργούνται πάντα σε ίσες ποσότητες, πού πήγε η αντιύλη που θα πρέπει να δημιουργήθηκε αμέσως μετά τη Μεγάλη Eκρηξη; Οι θεωρητικές προσεγγίσεις για την απάντηση τέτοιων ερωτημάτων έχουν ήδη αρχίσει και η συμβολή του LHC στην πειραματική επαλήθευση των προσεγγίσεων αυτών αναμένεται με ιδιαίτερο ενδιαφέρον στα χρόνια που έρχονται. Εν κατακλείδι τα πειράματα του CERN συνεχίζουν την «περιπέτεια ιδεών» της επιστήμης που ξεκίνησε με τα πειράματα που έκανε ο Ερνεστ Ράδερφορντ πριν από περίπου 100 χρόνια. Τα πειράματα αυτά μας οδήγησαν στη διαπίστωση ότι η μεγαλύτερη ποσότητα της μάζας ενός ατόμου είναι συγκεντρωμένη στον πυρήνα του, γεγονός που μας έχει αναγκάσει να οδηγηθούμε στις σύγχρονες υποθέσεις μιας «νέας φυσικής» όπου όλα τα θεμελιώδη σωματίδια ίσως να είναι απλές χορδές ενέργειας. Και όχι μόνο, γιατί ίσως το σύμπαν να περιλαμβάνει περισσότερες διαστάσεις από αυτές που γνωρίζουμε, ενώ ίσως να υπάρχουν και άλλων ειδών σωματίδια που δεν έχουμε μέχρι τώρα ανακαλύψει. Η περιπέτεια συνεχίζεται! https://www.kathimerini.gr/1046673/article/epikairothta/episthmh/ta-peiramata-toy-cern

Ο φυσικός Joseph Plateau Ο Joseph Antoine Ferdinand Plateau (1801–1883) γεννήθηκε στις Βρυξέλλες πριν από 218 χρόνια, σαν σήμερα. Ο πατέρας του ήταν ζωγράφος εξειδικευμένος στην ζωγραφική λουλουδιών. Σπούδασε στο πανεπιστήμιο της Λιέγης φυσική και μαθηματικά και το 1827 δίδαξε μαθηματικά στο σχολείο «Atheneum» στις Βρυξέλλες. Το 1829 ο Plateau ολοκλήρωσε την διδακτορική του διατριβή με επιβλέποντα τον Adolphe Quetelet. Η διατριβή του ήταν μόνο 27 σελίδες, αλλά περιείχαν ένα μεγάλο αριθμό θεμελιωδών συμπερασμάτων, όπως τα πρώτα αποτελέσματα της έρευνάς του σχετικά με την επίδραση των χρωμάτων στον αμφιβληστροειδή, την παρατήρηση της παραμόρφωσης κινούμενων εικόνων και την ανακατασκευή παραμορφωμένων εικόνων μέσα από αντίθετα περιστρεφόμενους δίσκους. Βασισμένος στα συμπεράσματα της διατριβής του, το 1832 ο Plateau κατασκεύασε μια πρώτη στροβοσκοπική συσκευή, το «φαινακιστοσκόπιο», που δημιουργούσε την ψευδαίσθηση της κινούμενης εικόνας. Αποτελούνταν από δυο περιστρεφόμενους δίσκους γύρω από έναν άξονα – ο ένας με σχισμές και ο άλλος με εικόνες – έτσι ώστε με την αντίθετη περιστροφή και τον κατάλληλο συγχρονισμό να εναλλάσσονται οι εικόνες που φαίνονταν μέσα από τις σχισμές. Έτσι, δημιουργείται η ψευδαίσθηση της κίνησης που τελικά μας οδήγησε στην εφεύρεση του κινηματογράφου. Το 1835 ο Plateau έγινε καθηγητής φυσικής στο πανεπιστήμιο της Γάνδης. Πειραματιζόμενος με τις φωτεινές αναλαμπές στον αμφιβληστροειδή, παρατήρησε τον ήλιο για 25 δευτερόλεπτα και όταν αργότερα έχασε την όρασή του το απέδωσε σ’ αυτό το πείραμα. Ο Plateau συνέχισε να είναι παραγωγικός επιστημονικά ακόμα και μετά την τύφλωσή του. Υπήρξε ένας από τους πιο γνωστούς Βέλγους επιστήμονες του 19ου αιώνα με αντικείμενο την όραση και κυρίως την επίδραση του φωτός και του χρώματος στον ανθρώπινο αμφιβληστροειδή. Το σημερινό λογότυπο της Google είναι αφιερωμένο στον Joseph Plateau και το φαινακιστοσκόπιό του, με αφορμή την συμπλήρωση 218 ετών από την γέννησή του, στις 14 Οκτωβρίου 1801: https://physicsgg.me/2019/10/14/%ce%bf-%cf%86%cf%85%cf%83%ce%b9%ce%ba%cf%8c%cf%82-joseph-plateau/

Τα πρώτα βήματα της φυσικής κοσμολογίας και ο James Peebles (νόμπελ φυσικής 2019) Στα μέσα της δεκαετίας του 1960 συνέβη μια από τις σημαντικότερες εξελίξεις στην σύγχρονη κοσμολογία. Η ιστορία ξεκινά το 1964, πάνω σε έναν λόφο στο New Jersey, όπου το εργαστήριο Bell διέθετε μια ασυνήθιστη ραδιοφωνική κεραία. Η κεραία είχε στηθεί για την επικοινωνία μέσω ενός δορυφόρου, αλλά οι προδιαγραφές της – ανακλαστήρας 6 μέτρων με εξαιρετικά χαμηλούς θορύβους – την μετέτρεψαν σε επιστημονικό όργανο της ραδιοαστρονομίας. Οι φυσικοί Arno Penzias και Robert W. Wilson, άρχισαν να χρησιμοποιούν αυτήν κεραία, για να μετρήσουν την ένταση των ραδιοκυμάτων που εκπέμπονται από τον Γαλαξία μας. Όμως αυτό που προέκυψε από τις μετρήσεις τους ήταν ένας μικροκυματικός θόρυβος που αντιστοιχούσε στην «ισοδύναμη θερμοκρασία» των από 2,5 Κ έως 4,5 Κ (Όταν ένας ραδιοαστρονόμος λέει «ο παρατηρούμενος ραδιοφωνικός θόρυβος με την τάδε ισοδύναμη θερμοκρασία», εννοεί απλά και μόνο ότι αυτή είναι η θερμοκρασία του αδιαφανούς κουτιού, μέσα στο οποίο θα έπρεπε να τοποθετηθεί η κεραία, για να δημιουργήσει την ένταση του παρατηρούμενου ραδιοφωνικού θορύβου). Αυτή η θερμοκρασία ήταν πολύ μεγαλύτερη από ό,τι αναμενόταν και οι Penzias-Wilson προβληματίστηκαν αρκετά πριν δημοσιεύσουν το αποτέλεσμά τους. Και βέβαια δεν είχαν συνειδητοποιήσει πως έκαναν μια μεγαλειώδη ανακάλυψη ισοδύναμη με την ανακάλυψη ότι το σύμπαν διαστέλλεται. Η σημασία του μυστηρίου του μικροκυματικού θρύβου άρχισε γρήγορα να αποσαφηνίζεται μέσω των δραστηριοτήτων της «αφανούς επιστημονικής κοινότητας» των αστροφυσικών. Ο Penzias έτυχε να τηλεφωνήσει σ’ έναν συνάδελφό του ραδιοαστρονόμο, τον Bernard Burke του ΜΙΤ, για θέματα άσχετα με το πρόβλημα του μικροκυματικού θορύβου. Ο Burke μόλις τότε είχε ακούσει από έναν άλλο συνάδελφό του, τον Ken Turner, του Ινστιτούτου Carnegie, για μια ομιλία που ο ίδιος είχε ακούσει με την σειρά του στο Johns Hopkins. H διάλεξη αυτή είχε δοθεί από έναν νεαρό θεωρητικό του Princeton, τον P. J. E. Peebles. Σ’ αυτή την ομιλία ο Peebles υποστήριζε ότι θα έπρεπε να υπάρχει ένας διάχυτος ραδιοφωνικός θόρυβος που «περίσσεψε» από το αρχέγονο σύμπαν, μια ισοδύναμη θερμοκρασία, σήμερα περίπου 10 Κ. Ο Burke γνώριζε ήδη ότι ο Penzias μετρούσε θερμοκρασίες ραδιοφωνικού θορύβου με την κεραία των εργαστηρίων Bell. Ενώ λοιπόν μιλούσαν στο τηλέφωνο, βρήκε την ευκαιρία να τον ρωτήσει πως πήγαιναν οι μετρήσεις του. Ο Penzias του είπε ότι πήγαιναν θαυμάσια, αλλά υπήρχε κάτι το ανεξήγητο στα αποτελέσματα αυτά. Ο Burke έβαλε την ιδέα στον Penzias να σκεφτεί μήπως οι φυσικοί του Princeton μπορούσαν να έχουν κάποιες ενδιαφέρουσες απόψεις πάνω στο τι ήταν αυτό που δεχόταν η κεραία του. Ο όρος «ακτινοβολία» είναι βέβαια γενικός και περιλαμβάνει όλο το φάσμα των ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων – όχι μόνο τα ραδιοφωνικά κύματα και τα μικροκύματα, αλλά και την υπέρυθρη ακτινοβολία, την ορατή ακτινοβολία, την υπεριώδη, τις ακτίνες Χ και την πολύ μικρού μήκους κύματος ακτινοβολία, την γνωστή ως ακτινοβολία γάμμα. Ο Peebles παρατήρησε ότι, εάν δεν είχε υπάρξει ισχυρή παρουσία ακτινοβολίας κατά τη διάρκεια των λίγων πρώτων λεπτών της δημιουργίας του σύμπαντος, οι πυρηνικές αντιδράσεις θα είχαν προχωρήσει τόσο γρήγορα, ώστε ένα μεγάλο ποσοστό του υπάρχοντος υδρογόνου θα είχε «μαγειρευτεί», σχηματίζοντας βαρύτερα στοιχεία, γεγονός που θα βρισκόταν σε πλήρη αντίφαση με τη σημερινή πραγματικότητα, όπου τα τρία τέταρτα του Σύμπαντος αποτελούνται από υδρογόνο. Αυτό το γρήγορο πυρηνικό «μαγείρεμα» θα μπορούσε ν’ αποτραπεί, μόνο αν το σύμπαν ήταν γεμάτο από ακτινοβολία που να έχει μια τεράστια ισοδύναμη θερμοκρασία σε πολύ μικρά μήκη κύματος, τα οποία θα μπορούσαν να διασπάσουν τους πυρήνες με την ίδια ταχύτητα, με την οποία αυτοί θα μπορούσαν να σχηματιστούν. Μια τέτοια ακτινοβολία θα «επιβίωνε» της διαστολής του σύμπαντος που επακολούθησε. Η ισοδύναμή της όμως θερμοκρασία θα εξακολουθούσε να μειώνεται, καθώς το σύμπαν θα διαστελλόταν, αντιστρόφως ανάλογα προς το μέγεθός του. Αυτό σημαίνει ότι το παρόν σύμπαν θα έπρεπε επίσης να είναι γεμάτο με ακτινοβολία. Αλλά με μια ισοδύναμη θερμοκρασία πάρα πολύ χαμηλότερη από εκείνην των πρώτων λίγων λεπτών της ζωής του σύμπαντος. Ο Peebles υπολόγισε ότι, για να είχε διατηρήσει η ακτινοβολία την παραγωγή του ηλίου και των βαρύτερων στοιχείων κατά την διάρκεια των πρώτων λεπτών μέσα στα γνωστά όρια, θα έπρεπε να ήταν τόσο ισχυρή, ώστε η θερμοκρασία σήμερα να είναι τουλάχιστον 10 Κ. Ο αριθμός αυτός προέκυπτε από κάποια υπερεκτίμηση των δεδομένων και αργότερα αντικαταστάθηκε με λεπτομερέστερους και ακριβέστερους υπολογισμού από τον Peebles και άλλους ερευνητές. Το δημοσίευμα του Peebles, που είχε προηγηθεί, δεν τυπώθηκε ποτέ στην αρχική του μορφή. Το αποτέλεσμα παρά ταύτα ήταν ουσιαστικά σωστό. Η εργασία του Peebles αποτελεί την λογική κατάληξη μιας σειράς παρόμοιων κοσμολογικών υποθέσεων που ξεκινούν από το τέλος της δεκαετίας του 1940 με τον George Gamow, Ralph Alpher και Robert Herman και φτάνουν στα 1964 με τους Ya. B. Zeldovich στη Ρωσία και τους Fred Hoyle και R. J. Tayler στην Αγγλία. O υπολογισμός του Peebles το 1965 είχε σαν αφετηρία τις ιδέες ενός τελειόφοιτου πειραματικού φυσικού στο Princeton, του Robert H. Dicke. Κάποια στιγμή το 1964, ο Dicke άρχισε να διερωτάται μήπως τελικά ήταν ανύπαρκτη κάποια ανιχνεύσιμη ακτινοβολία, που να περίσσεψε από κάποια θερμή και πυκνή πρώιμη φάση της από κάποια θερμή και πυκνή πρώιμη φάση της κοσμικής ακτινοβολίας του σύμπαντος. Οι υποθέσεις του Dicke βασίστηκαν σε μια θεωρία που αντιμετωπίζει το σύμπαν σαν ένα «ταλαντευόμενο» σύστημα. Ο Dicke δεν μπορούσε προφανώς να κάνει καμιά συγκεκριμένη πρόβλεψη για την θερμοκρασία αυτής της ακτινοβολίας, εντόπισε όμως το καίριο σημείο, προς το οποίο άξιζε κανείς να στρέψει την προσοχή του. Πρότεινε στους P. G. Roll και D. T. Wilkinson να στήσουν έναν δέκτη για μια μικροκυματική ακτινοβολία υποβάθρου και αυτοί άρχισαν να τοποθετούν μια μικρή, χαμηλού θορύβου κεραία στην οροφή του εργαστηρίου φυσικής Palmer στο Princeton. Πριν ο Dicke, ο Roll και ο Wilkinson μπορέσουν να συμπληρώσουν τις μετρήσεις τους, ο Dicke δέχθηκε ένα τηλεφώνημα από τον Penzias. Και τον Μάιο του 1965, αποφάσισαν να δημοσιεύσουν δυο εργασίες στο περιοδικό Astrophysical Journal Letters, στα οποία ο Penzias και ο Wilson θα ανακοίνωναν τις παρατηρήσεις τους και οι Dicke, Peebles, Roll και Wilkinson θα εξέθεταν τις κοσμολογικές τους ερμηνείες. Οι Penzias και Wilson, πολύ επιφυλακτικοί ακόμη, έδωσαν στο δημοσίευμά τους τον συγκρατημένο τίτλο «Μέτρηση της θερμοκρασιακής υπέρβασης της κεραίας στους 4080 Mc/s» (η συχνότητα στην οποία η κεραία είχε συντονιστεί, ήταν 4080 Mc/s ή 4080 εκατομμύρια κύκλοι ανά δευτερόλεπτο, που αντιστοιχεί σε μήκος κύματος 7,35 εκατοστόμετρα), και ανακοίνωσαν απλώς ότι «οι μετρήσεις της ενεργού θερμοκρασίας μεγίστου θορύβου … έδωσαν μια τιμή γύρω στους 3,5 Κ πάνω από αυτή που αναμενόταν». Απέφυγαν με τον τρόπο οποιαδήποτε μνεία στην κοσμολογία, σημειώνοντας μόνο ότι «μια πιθανή εξήγηση για την υπέρβαση που παρατηρήθηκε στη θερμοκρασία θορύβου, είναι αυτή που δόθηκε από τους Dicke, Peebles, Roll και Wilkinson, στην δημοσίευση που αναφερθήκαμε προηγουμένως». Οι Arnold Penzias και Robert Wilson, για την ανακάλυψή τους, την ανίχνευση της κοσμικής ακτινοβολίας υποβάθρου τιμήθηκαν με το βραβείο Νόμπελ Φυσικής το 1978. O James Peebles που βραβεύθηκε με το φετινό Νόμπελ Φυσικής συμπεριλαμβανόταν στην ομάδα που προέβλεπαν θεωρητικά την ύπαρξη της κοσμικής ακτινοβολίας υποβάθρου. Βέβαια, οι Dicke, Peebles, Roll και Wilkinson δεν ήταν οι πρώτοι που μίλησαν για την ύπαρξη της ακτινοβολίας αυτής. Είχαν προηγηθεί οι George Gamow το 1948 και οι Alpher και Herman την ίδια χρονιά που προέβλεπαν μια θερμοκρασία 5 Κ στο σημερινό σύμπαν. Όμως η εργασία των Dicke, Peebles, Roll και Wilkinson με τίτλο “Cosmic black body radiation”, που δημοσιεύθηκε πάνω από την εργασία των Penzias – Wilson, προχωρούσε ένα βήμα πιο πέρα συνδέοντας την θερμοκρασία και την πυκνότητα του σύμπαντος με την ποσότητα του ηλίου (4Ηe)που παράχθηκε στα πρώτα λεπτά της ύπαρξης του σύμπαντος. Αυτό που είναι σημαντικό είναι η πυκνότητα της ύλης όταν η θερμοκρασία πέφτει αρκετά ώστε να μην διασπάται το δευτέριο (2Η) που παράγεται και να σταματάει ο σχηματισμός των πυρήνων ηλίου. Όσο πιο πυκνό σύμπαν, τόσο περισσότερο ήλιο. Αυτές οι ιδέες αναπτύχθηκαν λεπτομερώς από τον Peebles στις εργασίες του που δημοσιεύθηκαν το 1966, στο Physical Review Letters και στο Astrophysical Journal. Εκεί υπολόγισε την περιεκτικότητα του αρχέγονου ηλίου με σχετικά καλή ακρίβεια και εκτίμησε την σημερινή θερμοκρασία του σύμπαντος στους 3 Κ. Η προσέγγιση του Peebles σχετικά με την αρχέγονη πυρηνοσύνθεση είναι αρκετά διαφορετική σε σχέση με τις παλαιότερες εργασίες, όπου θεωρούσαν πως είναι δυνατή η παραγωγή των βαρύτερων πυρήνων στις πρώτες στιγμές της Μεγάλης Έκρηξης. Επιπλέον, τον Μάρτιο του 1965, πριν την δημοσίευση των Dicke, Peebles, Roll και Wilkinson, ο Peebles είχε στείλει για δημοσίευση την εργασία του «The black-body radiation content of the Universe and the formation of galaxies», (το θέμα ομιλίας που έδωσε στο Johns Hopkins και έμαθε γι αυτή από τρίτους ο Penzias), στην οποία αναφέρεται ξεκάθαρα στην ακτινοβολία υποβάθρου – η περίληψη ξεκινάει ως εξής: « Ένας κρίσιμος παράγοντας στον σχηματισμό των γαλαξιών είναι η παρουσία μιας ακτινοβολίας μέλανος σώματος στο σύμπαν». Αυτή η εργασία, μαζί με την συνεισφορά του Ρώσου κοσμολόγου Yakov Zeldovich [survey of modern cosmology, Adv. Astron. Astrophys. 3, 241 (1965)], μπορούν να θεωρηθούν ως η αφετηρία της φυσικής κοσμολογίας, όπου οι νόμοι της φυσικής που συνέλαβε το ανθρώπινο μυαλό, εφαρμόζονται για να εξηγήσουν την εξέλιξη του σύμπαντος. Είναι η στιγμή που η κοσμολογία αρχίζει να γίνεται επιστήμη ακριβείας και ένα εργαλείο αναζήτησης νέας φυσικής. Στην φωτογραφία τo άρθρο των Penzias – Wilson στο Astrophysical Journal. Ακριβώς πάνω απ’ αυτό οι Dicke, Peebles, Roll και Wilkinson δημοσίευαν το δικό τους άρθρο στο οποίο «προέβλεπαν» την θερμοκρασία μικροκυματικής ακτινοβολίας στα πλάισια της θεωρίας της μεγάλης έκρηξης (χωρίς καμία αναφορά στον Gamow!) https://physicsgg.me/2019/10/12/%cf%84%ce%b1-%cf%80%cf%81%cf%8e%cf%84%ce%b1-%ce%b2%ce%ae%ce%bc%ce%b1%cf%84%ce%b1-%cf%84%ce%b7%cf%82-%cf%86%cf%85%cf%83%ce%b9%ce%ba%ce%ae%cf%82-%ce%ba%ce%bf%cf%83%ce%bc%ce%bf%ce%bb%ce%bf%ce%b3%ce%af/

Αγγελος Τσιάρας: «Θα θέλαμε δύο εκατ. έτη για να πάμε στον K2-18b! Η ανακάλυψη για πρώτη φορά υδρατμών στην ατμόσφαιρα ενός πλανήτη με σχετικά ευνοϊκές για υποστήριξη ζωής θερμοκρασιακές συνθήκες προκάλεσε εύλογα μεγάλο ενθουσιασμό, καθώς η αναζήτηση για το εάν υπάρχει ή μπορεί να υπάρξει ζωή «εκεί έξω» τροφοδοτεί όχι μόνο τη φαντασία (επιστημονική ή όχι) αλλά και την επιστημονική έρευνα. Μεγάλη εντύπωση προκαλεί, επίσης, το γεγονός πως επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας, που προχώρησε στη δημοσίευση στο έγκυρο περιοδικό Nature Astronomy είναι ένας 28χρονος Ελληνας, ο Άγγελος Τσιάρας, ερευνητής του τμήματος Φυσικής και Αστρονομίας του Πανεπιστημιακού Κολεγίου του Λονδίνου (UCL). Η σημασία της συγκεκριμένης ανακάλυψης είναι μεγάλη, καθώς από τους 4.000 εξωπλανήτες (δηλαδή πλανήτες εκτός του ηλιακού μας συστήματος) που γνωρίζουμε ο Κ2-18b είναι εκείνος που έχει τις μεγαλύτερες πιθανότητες να διαθέτει συνθήκες που να μπορούν να συγκριθούν με αυτές της Γης. «Από τους εξωπλανήτες που έχουμε παρατηρήσει είναι λίγοι εκείνοι με εύρος θερμοκρασιών κατάλληλο για τον άνθρωπο. Η ύπαρξη ωκεανών στην επιφάνεια θα μπορούσε να τους κάνει πιθανά κατοικήσιμους. Το σημαντικό με τον Κ2-18b είναι πως ανακαλύψαμε υδρατμούς, δηλαδή νερό σε αέρια μορφή, στην ατμόσφαιρά του, αυξάνοντας την πιθανότητα να υπάρχει νερό στον πλανήτη. Επίσης, ο Κ2-18b δεν αποτελείται μόνο από αέρια (όπως ο Δίας ή ο Κρόνος), είναι γεώδης. Ταυτόχρονα, οι θερμοκρασίες που αναπτύσσονται σε αυτόν κινούνται σε ένα εύρος σχετικά κατάλληλο για την υποστήριξη ζωής», λέει στην «Κ» ο δρ Αγγελος Τσιάρας. Παρ’ όλα αυτά, οι ερευνητές θεωρούν υπερβολική κάθε εκτίμηση που προσομοιάζει τον K2-18b με τη Γη. Οχι μόνο γιατί έχει διπλάσιο μέγεθος και οκταπλάσια μάζα, αλλά γιατί οι συνθήκες είναι πολύ διαφορετικές από τις δικές μας. Θα μπορούσαμε, όμως, να τον επισκεφθούμε; «Ας μη σκεφτόμαστε με αυτό τον τρόπο. Αν και καλύτερα να μην λέμε “αδύνατο”, ένα τέτοιο ταξίδι τείνει στα όρια του αδύνατου. Ο Κ2-18b απέχει από τη Γη περίπου 110 έτη φωτός, δηλαδή για να γίνει πιο κατανοητό, το διαστημόπλοιο “Βόγιατζερ” θα ήθελε 2 εκατομμύρια χρόνια για να φτάσει!», απαντά ο δρ Τσιάρας. Ο ερευνητής του UCL θεωρεί πως «αν και είναι μικρή η πιθανότητα για φιλοξενία ζωής στον K2-18b, δεν μπορεί να αποκλειστεί γενικά η ύπαρξη τέτοιου πλανήτη. Αλλά το πιο σημαντικό είναι να συνειδητοποιήσουμε πόσο σπάνια είναι η Γη! Να καταλάβουμε το πλήθος των διαδικασιών και των γεγονότων που τη μετέτρεψαν στον φιλόξενο γαλάζιο πλανήτη που ζούμε. Να την προστατεύσουμε. Το εάν είναι μοναδική, όμως, δεν το γνωρίζουμε». Για τον Ελληνα ερευνητή η αστρονομική έρευνα βοηθάει να καταλάβουμε από τι είναι φτιαγμένο το σύμπαν. Ειδικά για τους πλανήτες, για τους οποίους η γνώση μας υστερεί σε σχέση με τα αστέρια, συμβάλλει στο να καταλάβουμε το πώς εξελίχθηκαν. Παράπλευρη ωφέλεια είναι η σοβαρή ώθηση στην ανάπτυξη της τεχνολογίας. Η ανάλυση των δεδομένων Ο Αγγελος Τσιάρας και η ομάδα του εργάστηκαν την προηγούμενη διετία πάνω σε δεδομένα που προέρχονταν από το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble και ήταν διαθέσιμα σε όλους. «Το πιο δύσκολο ήταν η ανάλυση αυτών των δεδομένων, με χρήση θεωρητικών μοντέλων, αυτό κάναμε εμείς». Ο δρ Τσιάρας τονίζει τη σημασία των ανοικτών δεδομένων στην επιστημονική έρευνα. «Και η δική μας δουλειά είναι ανοικτή σε όλους και δημόσια. Δεν κρατάμε τίποτα για τον εαυτό μας, πέρα από την ικανοποίηση πως κάναμε την ανακάλυψη. Ο καθένας μπορεί να δοκιμάσει, η επιστήμη έχει συνέχεια. Εξάλλου χρηματοδοτούμαστε από δημόσια κονδύλια, τα αποτελέσματα ανήκουν σε όλους», τονίζει στην «Κ». Τον ρωτάμε πώς ένας 28χρονος, που αποφοίτησε το 2014 από το Φυσικό Τμήμα του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και τέλειωσε το διδακτορικό του στο UCL μόλις το 2017, βρέθηκε αμέσως και για δύο χρόνια επικεφαλής σε μια τέτοια μεγάλη έρευνα. «Το περιβάλλον στο τμήμα μας είναι πολύ καλό. Δεν ένιωσα καμία διάκριση λόγω ηλικίας. Εδώ αποδίδουν στον καθένα αυτό που προσέφερε. Βεβαίως, κι εγώ δεν θα έφτανα σε αυτά τα αποτελέσματα εάν δεν στηριζόμουν στην επιστημονική γνώση που προϋπήρχε και στα σχόλια των συνεργατών μου», απαντά ο δρ Τσιάρας. Το μέλλον αναμένεται ακόμα πιο συναρπαστικό, καθώς η ομάδα του έχει αναλάβει ιδιαίτερο ρόλο στην οργάνωση του ευρωπαϊκού προγράμματος Ariel, με το οποίο ένα διαστημικό τηλεσκόπιο θα βρεθεί το 2028 πολύ πιο μακριά από τη Γη (σε σχέση με το Hubble) και θα επιχειρήσει να μελετήσει την ατμόσφαιρα 1.000 και πλέον εξωπλανητών, για πέντε τουλάχιστον έτη. Η ερευνητική ομάδα του UCL έχει ξεκινήσει ήδη τη δουλειά για το φιλόδοξο αυτό πρόγραμμα της ESA. Ο Αγγελος Τσιάρας δέχθηκε με ικανοποίηση πολλά τηλεφωνήματα από το Φυσικό Θεσσαλονίκης, με το οποίο εξάλλου διατηρεί σχέσεις. «Πηγαίνω μία φορά τον χρόνο στο εργαστήριο αστρονομίας για να βοηθήσω τα πιο νέα παιδιά στις αστρονομικές παρατηρήσεις και στην κατανόησή τους. Σκέφτομαι να πυκνώσω την παρουσία μου. Εξάλλου και για εμένα έτσι ξεκίνησαν όλα. Από φοιτητής ανέβαινα στον Χολομώντα της Χαλκιδικής, όπου διαθέτει η σχολή μικρά τηλεσκόπια. Εκεί αναπτύχθηκε η ερευνητική μου περιέργεια για το τι απλώνεται μπροστά μας», μας λέει. Oταν «ένα παιδί μετράει τα άστρα», από τα μικρά τηλεσκόπια στον Χολομώντα μέχρι τους τεράστιους αλγόριθμους ανάλυσης των δεδομένων του (ήδη «παλιού») Hubble και το επόμενο βήμα του Ariel, η επιστημονική έρευνα ρίχνει φως στα μυστήρια του κόσμου και μπορεί να απελευθερώνει τον νου και (γιατί όχι) τη φαντασία. https://physicsgg.me/2019/09/17/%ce%b1%ce%b3%ce%b3%ce%b5%ce%bb%ce%bf%cf%82-%cf%84%cf%83%ce%b9%ce%ac%cf%81%ce%b1%cf%82-%ce%b8%ce%b1-%ce%b8%ce%ad%ce%bb%ce%b1%ce%bc%ce%b5-%ce%b4%cf%8d%ce%bf-%ce%b5%ce%ba%ce%b1%cf%84-%ce%ad%cf%84/

Νερό σε «κατοικήσιμο» εξωπλανήτη ανακάλυψαν επιστήμονες - επικεφαλής της έρευνας Ελληνας αστρονόμος. Την ύπαρξη υδρατμών στην ατμόσφαιρα ενός εξωπλανήτη, ο οποίος βρίσκεται στη δυνητικά φιλόξενη για ζωή ζώνη του άστρου του, του ψυχρού ερυθρού νάνου Κ2-18, σε απόσταση 110 ετών φωτός από τη Γη, στον αστερισμό του Λέοντα, ανακάλυψαν για πρώτη φορά επιστήμονες με επικεφαλής έναν Έλληνα αστρονόμο στη Βρετανία, τον δρα Άγγελο Τσιάρα. Είναι η πρώτη φορά σε παγκόσμιο επίπεδο που εντοπίστηκε νερό σε αέρια μορφή στην ατμόσφαιρα ενός πλανήτη με θερμοκρασία παρόμοια με της Γης. Ο εξωπλανήτης βρίσκεται εντός της κατοικήσιμης ζώνης του άστρου του, δηλαδή στην περιοχή όπου το νερό μπορεί να υπάρξει σε υγρή μορφή. Το νερό είτε βρίσκεται σε υγρή μορφή στην επιφάνεια του, είτε μόνο στην ατμόσφαιρα του, κάτι που προς το παρόν είναι αδύνατο να προσδιοριστεί. Πρόκειται για τον εξωπλανήτη K2-18b, ο οποίος είχε αρχικά ανακαλυφθεί από το διαστημικό τηλεσκόπιο «Κέπλερ» το 2015. Είναι πιθανότατα μια βραχώδης υπερ-Γη, που έχει μάζα οκταπλάσια της Γης και διπλάσιο μέγεθος. Θεωρείται πλέον ο μοναδικός πλανήτης γύρω από ένα άστρο έξω από το ηλιακό μας σύστημα, ο οποίος διαθέτει τόσο νερό (πιθανώς σε υγρή μορφή), όσο και θερμοκρασία που θα μπορούσε να υποστηρίξει ζωή. Μέχρι σήμερα οι περισσότεροι εξωπλανήτες με ατμόσφαιρα που βρέθηκαν, ήσαν αέριοι γίγαντες, αλλά δεν φαίνεται ότι αυτή είναι η περίπτωση του K2-18b. Ο κ. Τσιάρας δήλωσε στο Αθηναϊκό και Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ότι από τους περίπου 4.000 εξωπλανήτες που έχουν επιβεβαιωθεί μέχρι σήμερα, «ο K2-18b βρίσκεται δύο βήματα μπροστά, όσον αφορά την πιθανότητα να φιλοξενήσει ζωή». Λόγω πάντως του υψηλού επιπέδου δραστηριότητας στο άστρο του, είναι πιθανό ότι ο εξωπλανήτης είναι πιο εχθρικός από τη Γη, καθώς εκτίθεται μάλλον σε περισσότερη αστρική (ηλιακή) ακτινοβολία. Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον 28χρονο Άγγελο Τσιάρα, ερευνητή του Τμήματος Φυσικής και Αστρονομίας του Πανεπιστημιακού Κολλεγίου του Λονδίνου (UCL), που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό αστρονομίας «Nature Astronomy», μελέτησαν τον συγκεκριμένο εξωπλανήτη χρησιμοποιώντας φασματοσκοπικά δεδομένα του 2016 και 2017 από το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble και αναπτύσσοντας ειδικούς αλγόριθμους ανάλυσης του αστρικού φωτός (που είναι πια διαθέσιμοι σε όλους), προκειμένου να αναλύσουν το φως του άστρου, που φιλτράρεται μέσα από την ατμόσφαιρα του πλανήτη K2-18b, προτού φθάσει στη Γη. Τα αποτελέσματα αποκάλυψαν μόρια νερού σε αέρια μορφή, υποδεικνύοντας επιπλέον την παρουσία υδρογόνου και ηλίου στην ατμόσφαιρα του πλανήτη. Οι ερευνητές πιστεύουν ότι μπορεί να υπάρχουν και άλλες μοριακές ενώσεις, συμπεριλαμβανομένου του αζώτου και του μεθανίου, αλλά δεν είναι ανιχνεύσιμες με τις συγκεκριμένες παρατηρήσεις. Απαιτούνται περαιτέρω μελέτες για την ακριβή εκτίμηση του ποσοστού του νερού, καθώς επίσης και της νεφοκάλυψης στον πλανήτη. Μολονότι δεν είναι δυνατό να γίνει ακριβής εκτίμηση για τη σύνθεση της ατμόσφαιρας του, οι ερευνητές που εξέτασαν διάφορα σενάρια, δεν αποκλείουν αυτή να περιέχει νερό σε ποσοστό έως 50%. «Η ανακάλυψη νερού σε έναν πιθανά κατοικήσιμο κόσμο πέρα από τη Γη, μού δημιουργεί πρωτόγνωρα συναισθήματα. Ο K2-18b σίγουρα δεν είναι μια δεύτερη Γη, καθώς έχει αρκετά μεγαλύτερη μάζα και πολύ διαφορετική ατμοσφαιρική σύνθεση. Ωστόσο, ερχόμαστε πλέον λίγο πιο κοντά σε απαντήσεις που αφορούν το θεμελιώδες ερώτημα: Είναι η Γη μοναδική στο σύμπαν;» δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Έλληνας ερευνητής (φωτογραφία). «Η μελέτη αυτή συμβάλλει σημαντικά στην κατανόηση των κατοικήσιμων κόσμων πέρα από το ηλιακό μας σύστημα και σηματοδοτεί μια νέα εποχή στην έρευνα των εξωπλανητών, μια εποχή σημαντική, ώστε να κατανοήσουμε ποιά θέση κατέχει η Γη, το μοναδικό μας σπίτι, στην απεραντοσύνη του σύμπαντος», πρόσθεσε. Σε κάθε περίπτωση εκτιμά ότι ο K2-18b αποτελεί θαυμάσιο στόχο για νέες παρατηρήσεις, που θα φέρουν στο φως περισσότερα στοιχεία για τη σύνθεση και το κλίμα του. Ο Άγγ. Τσιάρας αποφοίτησε το 2014 από το Τμήμα Φυσικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και πήρε το διδακτορικό του στην αστρονομία από το UCL το 2017, ειδικευόμενος στις ατμόσφαιρες εξωπλανητών. Το 2016 είχε συμμετάσχει στην ευρωπαϊκή επιστημονική ομάδα που ανακοίνωσε την πρώτη ανίχνευση αερίων (υδρογόνου και ηλίου) στην ατμόσφαιρα μιας υπερ-Γης, του εξωτικού εξωπλανήτη 55 Cancri e. Τότε όμως δεν είχαν βρεθεί ενδείξεις υδρατμών. Το 2017 είχε συμμετάσχει στη δημοσίευση από Ευρωπαίους ερευνητές του πρώτου μεγάλου καταλόγου εξωπλανητικών ατμοσφαιρών, μετά τη μελέτη 30 εξωπλανητών με τη βοήθεια του Hubble. Μεταξύ άλλων, είχε βρεθεί παρουσία υδρατμών στις ατμόσφαιρες όλων των λεγόμενων αέριων «καυτών Διών». Οι ερυθροί νάνοι είναι μικρότεροι από τον Ήλιο μας και τα πιο κοινά άστρα στο γαλαξία μας. Οι πλανήτες στην κατηγορία της υπερ-Γης (με μάζα δηλαδή μεταξύ της Γης και του Ποσειδώνα) είναι επίσης οι πιο κοινοί πλανήτες στο γαλαξία μας. Το νέο διαστημικό τηλεσκόπιο TESS της NASA αναμένεται ότι θα βρει εκατοντάδες ακόμη τέτοιους πλανήτες τα επόμενα χρόνια. Τα επόμενης γενιάς διαστημικά τηλεσκόπια, όπως το αμερικανικό James Webb και το ευρωπαϊκό Ariel, θα είναι ικανά να μελετήσουν με περισσότερες λεπτομέρειες τις ατμόσφαιρες των εξωπλανητών. Μέχρι σήμερα έχουν εντοπισθεί περισσότεροι από 4.000 εξωπλανήτες, αλλά στην πραγματικότητα οι επιστήμονες έχουν μάθει ελάχιστα πράγματα για τη φύση και τη σύσταση τους. Η νέα έρευνα χρηματοδοτήθηκε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Έρευνας (ERC) και το Συμβούλιο Επιστημών και Τεχνολογίας του Ηνωμένου Βασιλείου. https://www.kathimerini.gr/1042142/article/epikairothta/episthmh/nero-se-katoikhsimo-e3wplanhth-anakalyyan-episthmones---epikefalhs-ths-ereynas-ellhnas-astronomos

Η ονομασία του άστρου ΗΑΤ-Ρ-42 Αν βαρεθήκατε να προτείνετε ονόματα για μωρά, έχετε τώρα την ευκαιρία για κάτι πιο «εξωτικό»: να επιλέξετε το όνομα ενός εξωπλανήτη και ενός άστρου που η χώρα σας έχει «υιοθετήσει». Η Διεθνής Αστρονομική Ένωση (IAU) ξεκίνησε μια διεθνή εκστρατεία, η οποία δίνει το δικαίωμα σε πολλές χώρες να δώσουν όνομα σε ένα επιλεγμένο εξωπλανήτη και στο μητρικό άστρο του. Η Ελλάδα είναι μια από τις χώρες που συμμετέχει στην «υιοθεσία» και στα «βαφτίσια». Με αφορμή τον εορτασμό των 100 ετών από την ίδρυση της το 1919 (η Ελλάδα ήταν ένα από τα πέντε πρώτα ιδρυτικά μέλη της), η IAU -η οποία έχει ως μέλη της περισσότερους από 13.500 επαγγελματίες αστρονόμους σε πάνω από 100 χώρες- οργάνωσε την πρωτοβουλία «NameExoWorlds» (Ονομάστε τους Εξω-Κόσμους). Σχεδόν 100 χώρες -μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα- έχουν ήδη αποφασίσει να οργανώσουν μια εθνική καμπάνια που θα δώσει στο κοινό την ευκαιρία να ψηφίσει. Απώτερος στόχος της IAU είναι να ανοίξουν οι ορίζοντες των ανθρώπων για τη θέση μας στο σύμπαν και για την πιθανότητα άλλων πολιτισμών σε άλλους πλανήτες. Οι αστρονόμοι -24 χρόνια μετά την ανακάλυψη του πρώτου εξωπλανήτη- έχουν πλέον ανακαλύψει περίπου 4.000 εξωπλανήτες και πλανητικά συστήματα γύρω από κοντινά και πιο μακρινά άστρα. Μερικοί πλανήτες είναι μικροί και βραχώδεις σαν τη Γη, ενώ άλλοι είναι αέριοι γίγαντες σαν το Δία. Οι επιστήμονες εκτιμούν πλέον ότι τα περισσότερα άστρα στο σύμπαν έχουν πλανήτες γύρω τους. Το γεγονός αυτό σημαίνει ότι υπάρχει ένας…αστρονομικός αριθμός πλανητών, κάτι που καθιστά πιθανή την ύπαρξη εξωγήινης ζωής (ίσως και νοήμονος). Η Διεθνής Αστρονομική Ένωση είναι ο αρμόδιος διεθνής φορέας για την επίσημη ονοματοδοσία των ουρανίων σωμάτων. Η πρώτη καμπάνια NameExoWorlds, που είχε πραγματοποιηθεί το 2015, είχε «βαφτίσει» 31 εξωπλανήτες σε 19 πλανητικά συστήματα. Τώρα, για δεύτερη φορά, η Ένωση προσφέρει σε κάθε ενδιαφερόμενη χώρα την ευκαιρία να ονομάσει το «δικό της» πλανητικό σύστημα, που θα αποτελείται από ένα άστρο και ένα συνοδό εξωπλανήτη. Η αρμόδια επιτροπή της IAU μοίρασε ένα σύστημα άστρου-εξωπλανήτη σε κάθε ενδιαφερόμενη χώρα, φροντίζοντας το άστρο κάθε χώρας να είναι ορατό από τη συγκεκριμένη χώρα και επαρκώς φωτεινό για να μπορεί να παρατηρηθεί με μικρά τηλεσκόπια. Έχουν επιλεχθεί για ονοματοδοσία επιβεβαιωμένοι εξωπλανήτες, οι περισσότεροι των οποίων ανακαλύφθηκαν από επίγεια τηλεσκόπια έως το 2012, ώστε να έχουν μεσολαβήσει αρκετά χρόνια για τη μελέτη τους. Είναι πιθανό ότι πολλά από αυτά τα πλανητικά συστήματα έχουν και άλλους εξωπλανήτες, που θα ανακαλυφθούν στο μέλλον. Σε κάθε χώρα έχει δημιουργηθεί μια εθνική επιτροπή για να αναλάβει τη διαδικασία της ονοματοδοσίας σε εθνικό επίπεδο, φροντίζοντας για τη συμμετοχή του κοινού. Η ψηφοφορία θα λάβει χώρα μεταξύ Ιουνίου και Νοεμβρίου και η επισημοποίηση κάθε ονόματος που θα επιλεγεί από κάθε χώρα, καθώς και ο τελικός κατάλογος με τα νέα ονόματα των εξωπλανητών και των άστρων τους, θα γνωστοποιηθεί από την IAU φέτος το Δεκέμβριο. Τα επιλεχθέντα ονόματα θα χρησιμοποιούνται πλέον παράλληλα με τα υφιστάμενα επιστημονικά. Στην Ελλάδα έχουν «κληρωθεί» το άστρο ΗΑΤ-Ρ-42, ένας κίτρινος νάνος αστέρας της Κύριας Ακολουθίας, φασματικού τύπου G (όπως και ο Ήλιος), ο οποίος είναι ορατός από το ημισφαίριο μας στον αστερισμό της Ύδρας, σε απόσταση 1.458 ετών φωτός από τη Γη (ένα έτος φωτός ισούται με 9,5 τρισεκατομμύρια χιλιόμετρα περίπου), καθώς και ο εξωπλανήτης του ΗΑΤ-Ρ-42b, ο οποίος ανακαλύφθηκε το 2012. Πρόκειται για ένα αέριο γίγαντα πλανήτη με μάζα παρόμοια του Δία, ο οποίος χρειάζεται 4,64 μέρες (η διάρκεια του έτους του) για να κάνει μια κυκλική πλήρη περιφορά γύρω από το μητρικό άστρο του, από το οποίο απέχει 0,057 αστρονομικές μονάδες. Πρόεδρος της δεκαμελούς εθνικής επιτροπής της πρωτοβουλίας Name ExoWorlds στην Ελλάδα είναι ο ομότιμος καθηγητής αστροφυσικής Κανάρης Τσίγκανος του Τμήματος Φυσικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, ο οποίος έχει διατελέσει διευθυντής του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (2011-16) και είναι σήμερα υπεύθυνος επικοινωνίας της IAU στην Ελλάδα για τα 100 χρόνια από την ίδρυσή της. Όπως δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, «η ευκαιρία να ‘υιοθετήσουμε’ και να ‘βαφτίσουμε’ στην Ελλάδα ένα νέο πλανητικό σύστημα, είναι ιδιαίτερα σημαντική, επειδή ο Ελληνικός πολιτισμός, η Ελληνική γλώσσα και η Ελληνική μυθολογία έχουν χρησιμοποιηθεί κατά κόρον από την Διεθνή Επιστημονική Ένωση για την ονοματοδοσία των ουρανίων σωμάτων, όπως όλων των πλανητών και των μεγαλύτερων αστεροειδών του πλανητικού μας συστήματος». Ο κ.Τσίγκανος τόνισε ότι «υπολογίζοντας, με τις πλέον συντηρητικές προβλέψεις, καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι στον Γαλαξία μας πρέπει να υπάρχουν τουλάχιστον περί τα 50 δισεκατομμύρια πλανήτες. Έστω ότι στο ένα χιλιοστό εξ αυτών, δηλαδή σε 50 εκατομμύρια κόσμους, μπορεί να υπάρχουν συνθήκες παρόμοιες με αυτές της Γης. Επομένως, ακόμη και με τις πιο συντηρητικές προβλέψεις, στο Σύμπαν των περίπου 100 δισεκατομμυρίων γαλαξιών θα πρέπει να υπάρχουν πολλά δισεκατομμύρια τρισεκατομμυρίων παρόμοιοι της Γης πλανήτες. Κάποιοι θα φιλοξενούν περισσότερο αναπτυγμένους πολιτισμούς από εμάς και κάποιοι λιγότερο. Τυχόν επικοινωνία με ένα τέτοιο ανεπτυγμένο πολιτισμό θα είναι η μεγαλύτερη ανακάλυψη που θα έχει γίνει ποτέ εδώ στη Γη – ίσως με απρόβλεπτες συνέπειες..!» Η Ελληνική Επιτροπή προτρέπει να γίνουν προτάσεις με ονόματα από την πλούσια ελληνική ιστορία, τον ελληνικό πολιτισμό και την μυθολογία μας. Από τα ονόματα που θα προταθούν, θα επιλεγεί με ψηφοφορία το τελικό, το οποίο και θα σταλεί στην IAU για να αποτελέσει την επίσημη ονομασία του νέου αυτού πλανητικού συστήματος από την Ελλάδα. Ο διαγωνισμός στην Ελλάδα θα είναι ανοικτός από σήμερα και μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου για όλους μέσω της ιστοσελίδας: https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSeHfnzzrJ2TBMH6iq6gsO1-pwsv5_JAkUcWsK-hihuqqjCiFw/viewform https://physicsgg.me/2019/06/07/%ce%b7-%ce%bf%ce%bd%ce%bf%ce%bc%ce%b1%cf%83%ce%af%ce%b1-%cf%84%ce%bf%cf%85-%ce%ac%cf%83%cf%84%cf%81%ce%bf%cf%85-%ce%b7%ce%b1%cf%84-%cf%81-42/

Εντοπισμός 18 πλανητών- «εξαδέλφων» της Γης σε παλιά δεδομένα, μέσω νέας μεθόδου. Επιστήμονες στο Max Planck Institute for Solar System Research (MPS), το Georg August University of Göttingen και στο Αστεροσκοπείο Sonneberg ανακάλυψαν 18 πλανήτες μεγέθους αντίστοιχου αυτού της Γης πέρα από το ηλιακό μας σύστημα. Πρόκειται για κόσμους που προηγούμενες έρευνες είχαν παραβλέψει, και μεταξύ τους είναι ένας από τους μικρότερους που έχουν βρεθεί ως τώρα και ένας που θα μπορούσε να έχει συνθήκες φιλικές στην ύπαρξη ζωής. Οι επιστήμονες ανέλυσαν εκ νέου ένα μέρος των δεδομένων του διαστημικού τηλεσκοπίου Kepler με μια νέα και πιο ευαίσθητη μέθοδο που ανέπτυξαν. Η ομάδα εκτιμά πως η μέθοδος αυτή έχει τη δυνατότητα να οδηγήσει στον εντοπισμό 100 επιπλέον εξωπλανητών από τα δεδομένα της αποστολής Kepler. Τα αποτελέσματα της εν λόγω έρευνας δημοσιεύτηκαν στο Astronomy & Astrophysics. Πάνω από 4.000 πλανήτες σε τροχιά γύρω από άλλα άστρα έχουν βρεθεί ως τώρα, και από αυτούς το 96% είναι σημαντικά μεγαλύτεροι από τη Γη- οι περισσότεροι είναι περισσότερο συγκρίσιμοι με τον Ποσειδώνα ή τον Δία. Ωστόσο, οι μικρότεροι κόσμοι είναι πιο ενδιαφέροντες στο πλαίσιο της αναζήτησης «εξαδέλφων» της Γης, πιθανώς κατοικήσιμων. Σε αυτή την κατηγορία ανήκουν και οι 18 νέοι πλανήτες, με τον μικρότερο εξ αυτών να έχει μόλις το 69% του μεγέθους της Γης. Μέχρι τώρα δεν χείχαν εντοπιστεί στα δεδομένα του Kepler επειδή οι κοινοί αλγόριθμοι αναζήτησης δεν ήταν επαρκώς ευαίσθητοι. Στο πλαίσιο της αναζήτησης μακρινών πλανητών, οι επιστήμονες συχνά χρησιμοποιούν τη μέθοδο transit (διέλευσης), ψάχνοντας για άστρα που σημειώνουν περιοδικές πτώσεις φωτεινότητας. Εάν ένα άστρο τύχει να έχει έναν πλανήτη που βρίσκεται σε επίπεδο ευθυγραμμισμένο με τη γραμμή που χαρακτηρίζει την οπτική επαφή με τη Γη, τότε αυτός «κόβει» μέρος της φωτεινότητας του άστρου καθώς περνά από μπροστά του. «Οι κανονικοί αλγόριθμοι αναζήτησης προσπαθούν να εντοπίζουν ξαφνικές πτώσεις φωτεινότητας» εξηγεί ο Ρενέ Χέλερ του MPS, first author της έρευνας. «Στην πραγματικότητα, ωστόσο, ένας ηλιακός δίσκος εμφανίζεται ελαφρώς σκοτεινότερος στα άκρα από ό,τι στο κέντρο. Όταν ένας πλανήτης περνά μπροστά από ένα άστρο, αρχικά μπλοκάρει λιγότερο φως από ό,τι όταν βρίσκεται στα μέσα της διέλευσης. Το μέγιστο θάμπωμα του άστρου λαμβάνει χώρα στο κέντρο της διέλευσης, αμέσως πριν το άστρο αρχίσει να γίνεται σταδιακά φωτεινότερο ξανά». Οι μεγάλοι πλανήτες τείνουν να παράγουν βαθύτερες και πιο ξεκάθαρες διακυμάνσεις φωτεινότητας από τα άστρα τους- ωστόσο οι μικρότεροι είναι πιο δύσκολοι, για ευνόητους λόγους. Η ομάδα του Χέλερ, ωστόσο, έδειξε πως η ακρίβεια και ευαισθησία της μεθόδου transit μπορεί να βελτιωθεί σημαντικά, εάν ληφθεί υπόψιν στον αλγόριθμο αναζήτησης μια ρεαλιστικότερη καμπυλότητα φωτός. «Ο νέος μας αλγόριθμος βοηθά να διαμορφώνουμε μια πιο ρεαλιστική εικόνα του πληθυσμού εξωπλανητών στο διάστημα» λέει ο Μάικλ Χίπκε του Αστεροσκοπείου Sonneberg. «Η μέθοδος αυτή συνιστά σημαντικό βήμα προς τα εμπρός, ειδικά στην αναζήτηση πλανητών σαν τη Γη». Οι περισσότεροι από τους νέους πλανήτες περιστρέφονται γύρω από το άστρο τους σε σχετικά μικρές αποστάσεις- και ως εκ τούτου θεωρείται πως οι επιφάνειές τους έχουν θερμοκρασίες άνω των 100 βαθμών Κελσίου, σε κάποιους άνω των 1.000. Μόνο ένας αποτελεί εξαίρεση, καθώς βρίσκεται στην αποκαλούμενη κατοικήσιμη ζώνη, που θεωρείται πως επιτρέπει την παρουσία νερού σε υγρή μορφή. https://www.naftemporiki.gr/story/1479214/entopismos-18-planiton-eksadelfon-tis-gis-se-palia-dedomena-meso-neas-methodou

Μια νέα ανακάλυψη μπορεί να οδηγήσει σε μια νέα επεξήγηση του πως οι πλανήτες σχηματίζονται. Τα κενά στα μεγέθη των εξωπλανητών που ανακαλύφθηκαν από τον Transit Expelanet Survey Satellite (TESS) ζητούν νέες εξηγήσεις. Ο γαλαξίας φιλοξενεί πολλούς μικρούς πλανήτες, μερικοί περίπου το μέγεθος της Γης και άλλοι δύο έως τέσσερις φορές μεγαλύτεροι. Ωστόσο, οι ειδικοί διαπίστωσαν ότι οι πλανήτες μεταξύ ενάμισι και δυο από το μέγεθος του πλανήτη μας είναι σπάνιοι. Το χάσμα ονομάζεται "χάσμα Fulton" μετά τον κύριο συντάκτη του εγγράφου που το ανακάλυψε αναλύοντας τα ευρήματα του Διαστημικού Τηλεσκοπίου Κέπλερ που μελέτησε εξωπλανήτες για σχεδόν δέκα χρόνια πριν από την ανάληψη της TESS. Η TESS δεν έχει βρει ακόμα αρκετούς πλανήτες για να επιβεβαιώσει ή να αρνηθεί το χάσμα Fulton, αλλά η τάση συνεχίζεται και οι αστρονόμοι δεν αναμένουν να χάσουν το χάσμα. Ο Diana Dragomir, ένας αστρονόμος από το MIT που συνεργάζεται με δεδομένα που συνέλεξε η TESS, δημοσίευσε ένα χαρτί στο Astrophysical Journal Letters. Βρήκαν ένα σύστημα αστεριών σπίτι σε δύο πλανήτες εκατέρωθεν του χάσματος. Ο ένας είναι ένας "μίνι-Ποσειδώνας" που μετρά περίπου 2,6 φορές την ακτίνα της Γης και ο άλλος είναι ένας μικρός πλανήτης περίπου 90% τόσο μεγάλος όσο η Γη. Αυτός ο μικρός πλανήτης είναι ο πρώτος που έρχεται κοντά στο μέγεθος της Γης, το οποίο διαπίστωσε το TESS. Ο κ. Dragomir εξήγησε ότι αυτό το κενό στο μέγεθος θα μπορούσε να ρίξει φως σε πιθανούς κανόνες όταν πρόκειται για τον τρόπο σχηματισμού των πλανητών και τι συμβαίνει σε αυτούς νωρίς. Οι ειδικοί εξετάζουν την ατμόσφαιρα ενός πλανήτη, καθώς η ατμόσφαιρα μπορεί να αποτελέσει ένα μεγάλο μέρος της ακτίνας ενός πλανήτη. Για παράδειγμα, ο Δραγκόμιρ είπε ότι είναι πιθανό ότι υπάρχει μια αντίστροφη κατάσταση Goldilocks όπου οι μεσαίου μεγέθους βραχώδεις πλανήτες με ατμόσφαιρες δεν μπορούν να διαρκέσουν. Είπε: "είτε θα είστε αρκετά μεγάλοι για να διατηρήσετε την ατμόσφαιρά σας, είτε αν είστε ενδιάμεσα σε μέγεθος, τότε πιθανότατα δεν είναι αρκετά μεγάλο, και πρόκειται να χάσετε όλα πολύ γρήγορα. Είναι σαν ένα ρυμουλκό του πολέμου. είναι πραγματικά δύσκολο να μείνεις στη μέση. "Ωστόσο, οι ειδικοί έχουν δύο γενικότερες θεωρίες που θα μπορούσαν να εξηγήσουν αυτό το κενό. Εκτός από την απώλεια ατμόσφαιρας, η Sara Seager, αστρονόμος του MIT και αναπληρωτής διευθυντής επιστήμης για την αποστολή TESS, αποκάλυψε ότι το χάσμα θα μπορούσε να οφείλεται στην πλανητική γένεση ως αποτέλεσμα της θέσης ή της σύνθεσης του αερίου και της σκόνης που απομένουν μετά τη γέννηση ενός άστρου. Η διαδικασία ψύξης ενός πλανήτη θα μπορούσε να οδηγήσει στην εξάτμιση της ατμόσφαιράς του, η οποία ονομάζεται "πυρηνική απώλεια μάζας". Οι επιστήμονες συνειδητοποιούν ότι οι μικρότεροι κόσμοι φαίνεται να βρίσκονται σε τροχιά κοντά στα αστέρια τους, ενώ οι πιο μαζικοί πλανήτες είναι πιο απομακρυσμένοι. Η κ. Seager εξήγησε ότι η εγγύτητα με τα αστέρια τους μπορεί να είναι ένας λόγος που είναι μικρός. Υπάρχει μια πιθανότητα να ξεκινήσουν μεγάλες, αλλά να χάσουν την ατμόσφαιρά τους και, συνεπώς, τη μάζα τους, στην υπερβολική θερμότητα και την υπεριώδη ακτινοβολία των αστέρων τους. Στην πραγματικότητα, οι ειδικοί πιστεύουν ότι αυτό θα μπορούσε να συμβεί στον Άρη, ακόμα και ο πλανήτης μας συνεχίζει να να χάσει μέρος του κελύφους του υδρογόνου, σύμφωνα με τον Sara Seager. Ο Δραγκόμιρ είπε ότι "η εξαγωγή σταθερών συμπερασμάτων σχετικά με τα είδη των πλανητών που δεν σχηματίζονται σε αυτό το σημείο είναι σαν να ψάχνετε στο 1% του άχυρου και να λέτε: χωρίς βελόνα ». Έτσι, με την ομάδα της περιμένουν τις μακροχρόνιες παρατηρήσεις του TESS για τους πλανήτες που τροχίζουν τα αστέρια τους σε απέραντες αποστάσεις. https://asgardia.space/en/news/Discovery-May-Lead-To-a-New-Explanation-of-How-Planets-Form