Δροσος Γεωργιος

Δύο ντοκιμαντέρ για τον Στίβεν Χόκινγκ. Λίγες ημέρες μετά τον θάνατο του Στίβεν Χόκινγκ δημοσιεύτηκε η τελευταία μελέτη του στην οποία καταπιανόταν με τις αγαπημένες του μαύρες τρύπες και το «παράδοξο της πληροφορίας». Μερικούς μήνες αργότερα κυκλοφόρησε το βιβλίο του «Σύντομες απαντήσεις σε μεγάλες ερωτήσεις» , στο οποίο δημοσιεύονται μια σειρά από επικαιροποιημένα σχόλια και σκέψεις που κατέθεσε στους συνεργάτες του ο διάσημος επιστήμονας πάνω σε διάφορα ζητήματα (επιστημονικά, κοινωνικά και φιλοσοφικά) στα οποία είχε αναφερθεί δημόσια στο παρελθόν. Τώρα, λίγο πριν από την συμπλήρωση ενός χρόνου από τον θάνατο του (14 Μαρτίου), έγινε γνωστό ότι βρίσκονται σε διαδικασία ολοκλήρωσης δύο ντοκιμαντέρ στα οποία συμμετείχε ενεργά ο ίδιος ο Χόκινγκ. Το Ίδρυμα Στίβεν Χόκινγκ ανακοίνωσε ότι μια από τις κορυφαίες εταιρείες του είδους στον κόσμο, η Atlantic Productions, έχει αναλάβει την παραγωγή αυτών των δύο ντοκιμαντέρ. Η Atlantic Productions έχει πάρει πολλά βραβεία (BAFTA και Emmy) για τα ντοκιμαντέρ της. Βρίσκεται εκτός των άλλων πίσω από την παραγωγή 11 ντοκιμαντέρ και σειρών του Ντέιβιντ Ατένμπορο που λογίζεται εδώ και δεκαετίες ως ο κορυφαίος δημιουργός ντοκιμαντέρ για την άγρια ζωή. Τα δύο ντοκιμαντέρ για τον Χόκινγκ επιμελήθηκε ο κινηματογραφιστής και διευθύνων σύμβουλος της Atlantic Productions Αντονι Γκέφεν. Το πρώτο τιτλοφορείται «Εμπειρία Εμβύθισης στις Μαύρες Τρύπες του Στίβεν Χόκινγκ». Πρόκειται για ένα ντοκιμαντέρ στο οποίο οι θεατές, σε περιβάλλον εικονικής πραγματικότητας, θα ταξιδέψουν μέσα στο Σύμπαν με οδηγό τον Χόκινγκ. Ο διάσημος επιστήμονας κάνει την αφήγηση και βοηθά τον θεατή στην virtual εξερεύνηση του Σύμπαντος. Το δεύτερο ντοκιμαντέρ τιτλοφορείται «Θεατρικό Ντοκιμαντέρ Στίβεν Χόκινγκ» και σε αυτό ο θεατής θα δει το χρονικό της ζωής του. Οι θεατές θα έρθουν σε επαφή με προσωπικό υλικό (εικόνες, αντικείμενα, έγγραφα κλπ) του επιστήμονα τα οποία δεν έχουν μέχρι σήμερα εκτεθεί στην δημοσιότητα. Ο Γκέφεν και οι συνεργάτες του εργάζονται δύο χρόνια πάνω σε αυτό το πρότζεκτ και ευτυχώς πρόλαβαν να κάνουν τις απαραίτητες ηχογραφήσεις με τον Χόκινγκ πριν αυτός εγκαταλείψει τα εγκόσμια. Σύμφωνα με τον προγραμματισμό τα δύο ντοκιμαντέρ θα είναι έτοιμα και διαθέσιμα στο κοινό στα αρχές του 2020. «Είμαστε ενθουσιασμένοι που συνεργαζόμαστε με την Atlantic Productions για την δημιουργία ντοκιμαντέρ που θα παρουσιάζουν με πολλές λεπτομέρειες, σε μεγάλο βάθος και με τεχνολογίες αιχμής την ζωή και το έργο του πατέρα μου. Το πρότζεκτ ξεκίνησε πριν από δύο χρόνια στο γραφείο του πατέρα μου στο Κέιμπριτζ και τώρα βρίσκεται πλέον στο τελικό στάδιο. Το πρώτο ντοκιμαντέρ θα στείλει τους θεατές του σε ένα εκπληκτικό κοσμικό ταξίδι που θα περιγράφει το πώς οραματιζόταν το Σύμπαν ο πατέρας μου» δήλωσε η συγγραφέας και δημοσιογράφος Λούσι Χόκινγκ. «Ο Στίβεν Χόκινγκ ήταν ένα από τα πιο εκπληκτικά μυαλά το σύγχρονου κόσμου. Η επιστημονική του εργασία καθόρισε τον τομέα της Φυσικής και βοήθησε στο να πέσει φως σε μια σειρά από μεγάλα μυστήρια του Σύμπαντος. Ήταν μεγάλη τιμή να συνεργαστώ και μάλιστα πολύ στενά με τον Στίβεν Χόκινγκ σε ένα πρότζεκτ που ο ίδιος θεωρούσε ότι θα αποτελέσει ένα σημαντικό κομμάτι της κληρονομιάς του» ανέφερε με την σειρά του ο Γκέφεν στην διάρκεια της εκδήλωσης όπου ανακοινώθηκε η δημιουργία των ντοκιμαντέρ. https://physicsgg.me/2019/03/11/%ce%b4%cf%8d%ce%bf-%ce%bd%cf%84%ce%bf%ce%ba%ce%b9%ce%bc%ce%b1%ce%bd%cf%84%ce%ad%cf%81-%ce%b3%ce%b9%ce%b1-%cf%84%ce%bf%ce%bd-%cf%83%cf%84%ce%af%ce%b2%ce%b5%ce%bd-%cf%87%cf%8c%ce%ba%ce%b9%ce%bd%ce%b3/

Hawking εναντίον Hoyle Είναι γνωστό ότι ο Stephen Hawking επιθυμούσε να εκπονήσει την διδακτορική του διατριβή, στις αρχές της δεκαετίας του 1960, υπό την επίβλεψη του Fred Hoyle, τον διάσημα Βρετανό αστρονόμο του οποίου η συνεισφορά υπήρξε θεμελιώδης όσον αφορά την κατανόηση της σύνθεσης των πυρήνων στο εσωτερικό των άστρων (Hoyle state – Β2FH). http://articles.adsabs.harvard.edu/cgi-bin/nph-iarticle_query?bibcode=1954ApJS....1..121H&db_key=AST&page_ind=0&plate_select=NO&data_type=GIF&type=SCREEN_GIF&classic=YES Όμως ο Hoyle είχε ήδη φορτωμένο πρόγραμμα και τελικά ο Hawking ξεκίνησε την διατριβή του με τον Dennis Sciama. O Hoyle ήταν υπέρμαχος της θεωρίας της σταθερής κατάστασης και δεν παραδέχθηκε ποτέ την ιδέα της Μεγάλης Έκρηξης την οποία χαρακτήριζε «παπαδίστικη». Η θεωρία της σταθερής κατάστασης, που διατυπώθηκε από τους Fred Hoyle, Hermann Bondi και Thomas Gold το 1948, παραδέχεται ότι το σύμπαν διαστέλλεται, αρνείται όμως ότι έχει μια αρχή. Η θεωρία παραδέχεται την συνεχή δημιουργία της ύλης εκ του μηδενός, και όχι την δημιουργία ολόκληρης της ύλης του σύμπαντος σε ένα μεμονωμένο γεγονός που συνέβη μόνο μια φορά στο παρελθόν. Ο Hoyle συνήθως συσχέτιζε τις μελέτες του με το κοσμολογικό πρότυπο της σταθερής κατάστασης, και ερχόταν πάντα σε σύγκρουση με τους οπαδούς της Μεγάλης Έκρηξης – άλλωστε ο όρος Big Bang εισήχθη από τον ίδιο τον Hoyle για να υποτιμήσει τη θεωρία, την οποία χαρακτήριζε «καρτουνίστικη». Μια τέτοια δημόσια αντιπαράθεση είχε και με τον Stephen Hawking το 1964, όταν o τελευταίος ήταν ακόμα υποψήφιος διδάκτορας. O Hawking αναφέρεται στο βιβλίο του «Stephen Hawking – Το χρονικό της ζωής μου», Εκδόσεις Τραυλός http://www.travlos.gr/Goitia_gnosis/to_xroniko_zois.htm στην σύγκρουσή του με τον Fred Hoyle, ως εξής: «… Έμαθα πως ο Χόιλ και ο Ναρλικάρ είχαν ήδη επεξεργαστεί την ηλεκτροδυναμική Γουίλερ-Φέινμαν σε διαστελλόμενα σύμπαντα και στη συνέχεια, διατύπωσαν μια χρονικά συμμετρική καινούργια θεωρία της βαρύτητας, την οποία παρουσίασε ο Χόιλ σε μια συνεδρίαση της Βασιλικής Εταιρείας, το 1964. Ήμουν στη διάλεξη και όταν ήρθε η ώρα των ερωτήσεων, είπα πως η επίδραση όλου του υλικού περιεχομένου σε ένα σύμπαν σταθερής κατάστασης, θα οδηγούσε στον απειρισμό των μαζών του. Ο Χόιλ με ρώτησε γιατί το είπα αυτό, και του απάντησα πως το είχα υπολογίσει. Όλοι νόμισαν ότι εννοούσα πως το είχα κάνει από μνήμης, την ώρα της διάλεξης, αλλά η αλήθεια ήταν ότι μοιραζόμουν ένα γραφείο με τον Ναρλικάρ και είχα ήδη διαβάσει ένα προσχέδιο της εργασίας τους, γεγονός που μου επέτρεψε να κάνω τους υπολογισμούς πριν από τη συνεδρίαση. Ο Χόιλ έγινε έξω φρενών. Προσπαθούσε να στήσει ένα δικό του ινστιτούτο και απειλούσε να «την κάνει» κι αυτός στην Αμερική, αν δεν τον χρηματοδοτούσαν. Πίστεψε πως ήμουν βαλτός, για να σαμποτάρω τα σχέδιά του. Ωστόσο, πήρε το ινστιτούτο του και αργότερα μου πρόσφερε δουλειά, άρα, προφανώς, δεν μου κράτησε κακία …» Το επεισόδιο αυτό περιγράφεται επίσης και στην ταινία του BBC με τίτλο «Hawking», με τον Hawking να ζητάει από τον Narlikar και να παίρνει την εργασία του Hoyle για να της ρίξει μια ματιά. Την εργασία αυτή θα παρουσίαζε την επομένη ο Hoyle στη συνεδρίαση της Βασιλικής Εταιρείας. Τελικά όμως η μελέτη τον απορροφά ολοκληρωτικά και κατά τη διάρκεια της νύχτας βρίσκει ότι η εργασία είναι λανθασμένη. Χωρίς να έχει κοιμηθεί ούτε λεπτό, το πρωί επιστρέφει το χειρόγραφο στον Narlikar και παίρνει θέση στην αίθουσα που ο Hoyle θα δώσει την σχετική διάλεξη. Στο τέλος της ομιλίας ο Hawking, με άκομψο τρόπο ομολογουμένως, επισημαίνει το λάθος προκαλώντας την οργή του Hoyle … Ιδού το αντίστοιχο απόσπασμα από την ταινία: Στην φωτογραφια ο Hawking με τα μέλη της λέσχης κωπηλασίας στην Οξφόρδη https://physicsgg.me/2014/01/05/%ce%b2%ce%af%ce%bd%cf%84%ce%b5%ce%bf-hawking-%ce%b5%ce%bd%ce%b1%ce%bd%cf%84%ce%af%ce%bf%ce%bd-hoyle/

Στίβεν Χόκινγκ: «Δεν υπάρχει πιθανότητα ύπαρξης του Θεού, γιατί απλούστατα δεν χρειάζεται» ΚΟΣΜΟΣ 09:57 Στίβεν Χόκινγκ: «Δεν υπάρχει πιθανότητα ύπαρξης του Θεού, γιατί απλούστατα δεν χρειάζεται» Δεν υπάρχει Θεός και η επιστήμη μπορεί να εξηγήσει καλύτερα το σύμπαν από ό,τι μια θρησκεία, λέει ο Βρετανός φυσικομαθηματικός και κοσμολόγος Στίβεν Χόκινγκ στο τελευταίο βιβλίο του με τίτλο «Σύντομες απαντήσεις σε μεγάλα ερωτήματα», το οποίο μόλις εκδόθηκε, αρκετούς μήνες μετά το θάνατό του. Η θέση του αυτή ασφαλώς δεν αποτελεί έκπληξη, αφού όσο ζούσε, ο Χόκινγκ δεν έχανε ευκαιρία να δηλώνει κατηγορηματικά ότι ήταν άθεος και ότι έβλεπε τη δημιουργία του κόσμου από τη σκοπιά του επιστήμονα και μόνο, συχνά προκαλώντας την ενόχληση των πιστών σε κάποια θρησκεία. Το τελευταίο βιβλίο του, που περιλαμβάνει δέκα δοκίμια με ερωταπαντήσεις, αρχίζει με το ερώτημα αν υπάρχει θεός και δίνει αρνητική απάντηση. «Νομίζω», λέει, «ότι το σύμπαν δημιουργήθηκε αυθόρμητα εκ του μηδενός, σύμφωνα με τους νόμους της επιστήμης. Αν αποδέχεστε, όπως εγώ, ότι οι νόμοι της φύσης είναι καθορισμένοι, τότε δεν χρειάζεται πολύ για να ρωτήσετε: ποιός ρόλος απομένει για το Θεό;». Για τον Χόκινγκ -και πολλούς άλλους επιστήμονες- οι νόμοι της βαρύτητας, της σχετικότητας, της κβαντομηχανικής κ.α. είναι αρκετοί για να εξηγήσουν τα πάντα στο σύμπαν. «Αν θέλετε, μπορείτε να πείτε ότι οι νόμοι αυτοί είναι έργο του Θεού, αλλά αυτό είναι μάλλον ένας ορισμός του Θεού, παρά μια απόδειξη για την ύπαρξή του», γράφει ο Χόκινγκ. Μήπως όμως ένα θεϊκό χέρι δημιούργησε τον «αυτόματο πιλότο» των φυσικών νόμων που διέπουν το σύμπαν; Αυτή είναι η βασική πεποίθηση των θρησκευόμενων επιστημόνων (περίπου ένας στους τρεις επιστήμονες πιστεύει στο Θεό, σύμφωνα με έρευνες) και των απλών ανθρώπων, όχι όμως του Χόκινγκ. Όπως το θέτει: «Μήπως ο Θεός δημιούργησε τους κβαντικούς νόμους που επέτρεψαν στην Μεγάλη Έκρηξη (Μπιγκ Μπανγκ) να συμβεί; Δεν θέλω να προσβάλω οποιονδήποτε πιστό, αλλά νομίζω ότι η επιστήμη έχει πιο πειστική εξήγηση από έναν θεό δημιουργό». Για τον Χόκινγκ, αρκεί η κβαντομηχανική, η οποία εξηγεί πώς συμπεριφέρονται τα υποατομικά σωματίδια, προκειμένου να εμφανισθεί κάπου κάτι από το τίποτε, μετά να εξαφανισθεί και να εμφανισθεί πάλι κάπου αλλού. Επειδή το ίδιο το σύμπαν κάποτε δεν είχε παρά το μέγεθος ενός μόνου σωματιδίου, κάλλιστα ξεκίνησε κάπως έτσι. «Το ίδιο το σύμπαν, με όλη την εκπληκτική απεραντοσύνη και πολυπλοκότητά του, μπορεί απλούστατα να έκανε την εμφάνισή του ξαφνικά, χωρίς να παραβιάσει τους γνωστούς νόμους της φύσης», πιστεύει ο Χόκινγκ. Και τότε τι υπήρχε πριν το «Μπιγκ Μπανγκ», ρωτάνε οι πιστοί; «Δεν υπήρχε χρόνος πριν την Μεγάλη Έκρηξη», απαντά ο Χόκινγκ. «Τελικά έχουμε βρει κάτι που δεν έχει μια αιτία, επειδή δεν υπήρχε χρόνος για μια αιτία ώστε να υπάρξει. Για μένα αυτό σημαίνει ότι δεν υπάρχει καμία πιθανότητα ενός δημιουργού, επειδή δεν υπήρχε κανένας χρόνος για να υπάρξει ένας δημιουργός». «Είμαστε ο καθένας ελεύθερος να πιστέψει ό,τι θέλει. Κατά την άποψή μου, η απλούστερη εξήγηση είναι ότι δεν υπάρχει Θεός. Κανείς δεν δημιούργησε το σύμπαν και κανείς δεν κατευθύνει τη μοίρα μας», γράφει. Αυτό ακριβώς είναι το βασικό αθεϊστικό επιχείρημα του Χόκινγκ: ότι δεν χρειάζεται μια αιτία (ένας δημιουργός) για να ξεκινήσει κάτι, εν προκειμένω όλος ο κόσμος. Το αν αυτό θα πείσει τους πιστούς και τις θρησκείες, είναι άλλο θέμα… http://www.kathimerini.gr/990465/article/epikairothta/kosmos/stiven-xokingk-den-yparxei-pi8anothta-ypar3hs-toy-8eoy-giati-aploystata-den-xreiazetai

Στίβεν Χόκινγκ : Το μέλλον της ανθρωπότητας βρίσκεται στο σύμπαν. Τις δικές του απαντήσεις στα μεγάλα ερωτήματα για το σύμπαν αλλά και τη ζωή δίνει μετά θάνατον ο Στίβεν Χόκινγκ με το βιβλίο που κυκλοφορεί συγχρόνως από την Τρίτη 16 Οκτωβρίου στις Ηνωμένες Πολιτείες τη Βρετανία, την Ιταλία, την Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία. «Ανέκαθεν οι άνθρωποι ψάχνουν τις απαντήσεις στα μεγάλα ερωτήματα. Από πού ερχόμαστε; Υπάρχει άλλη έξυπνη ζωή στο σύμπαν; Τι υπάρχει μέσα σε μια μαύρη τρύπα; Πώς θα επιβιώσουμε στη Γη; Πώς μπορούμε να εποικίσουμε το Διάστημα; Ποιος είναι ο σχεδιασμός, το βαθύ νόημα πίσω από κάθε πράγμα; Υπάρχει κανένας εκεί πάνω;» συνοψίζει ο βρετανός αστροφυσικός στο βιβλίο του «Σύντομες απαντήσεις στα μεγάλα ερωτήματα». Ποιες είναι οι απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα λοιπόν; Ο αστροφυσικός που άφησε την τελευταία του πνοή τον περασμένο Μάρτιο απαντά και με έναν προσωπικό απολογισμό: «Είχα μια καταπληκτική ζωή σε αυτόν τον πλανήτη, ενώ συγχρόνως διέτρεχα με το μυαλό μου ολόκληρο το σύμπαν και τους νόμους της Φυσικής. Έφτασα στα πέρατα του γαλαξία, ταξίδεψα σε μια μαύρη τρύπα και γύρισα στις απαρχές του χρόνου. Στη Γη είδα αναταράξεις και ηρεμία, επιτυχία και πόνο. Ήμουν πλούσιος και φτωχός, οργανικά ικανός και ανίκανος. Δέχθηκα συγχαρητήρια και επικρίσεις, αλλά ποτέ δεν αγνοήθηκα. Χάρις στη δουλειά μου είχα το εξαιρετικό προνόμιο να συμβάλω στην κατανόηση του σύμπαντος». «Ελπίζω μια μέρα να βρούμε τις απαντήσεις σε όλε μας τις ερωτήσεις. Πώς θα μπορέσουμε να θρέψουμε έναν παγκόσμιο πληθυσμό όλο και μεγαλύτερο; Να του προσφέρουμε πόσιμο νερό, να παράγουμε ανανεώσιμη ενέργεια, να προλαμβάνουμε και να θεραπεύουμε ασθένειες, να επιβραδύνουμε την κλιματική αλλαγή; Ελπίζω η επιστήμη και η τεχνολογία να μας δώσουν τις απαντήσεις. Είμαστε όλοι ταξιδιώτες του χρόνου, πορευόμαστε προς το μέλλον» γράφει. «Η επιστήμη αποδεικνύεται πολλές φορές πιο παράξενη από την επιστημονική φαντασία. Και προσφέρει μεγαλύτερη ικανοποίηση» εξηγεί για να προχωρήσει σε μια προσωπική εξομολόγηση: «Εγώ είμαι ένας επιστήμονας με πολύ μεγάλο ενδιαφέρον για την Φυσική, την Κοσμολογία, το σύμπαν και το μέλλον της ανθρωπότητας. Χάρις στους γονείς μου καλλιέργησα μια ακόρεστη περιέργεια, ενώ δεν έπαψα ποτέ να προσπαθώ, όπως ο πατέρας μου, να απαντώ στα πολλά ερωτήματα που θέτει η επιστήμη». Πού τον οδήγησε αυτή ακόρεστη περιέργεια; «Πέρασα όλη μου ζωή ταξιδεύοντας στο σύμπαν χωρίς να βγω ποτέ από το μυαλό. Κάποια στιγμή πίστεψα ότι θα ζούσα το τέλος της Φυσικής όπως την γνωρίζουμε. Σήμερα, αντίθετα, πιστεύω πως και μετά το βιολογικό μου τέλος οι άνθρωποι θα συνεχίσουν να απολαμβάνουν το θαύμα των επιστημονικών ανακαλύψεων. Είμαστε κοντά σε κάποιες από αυτές τις απαντήσεις. Αλλά ακόμη δεν έχουμε φτάσει». Το βέβαιο για ένα από τα λαμπρότερα μυαλά των φυσικών επιστημών είναι πώς τα τελευταία πενήντα χρόνια η οπτική μας για το σύμπαν άλλαξε πολύ. «Θα είμαι ευτυχής εάν θα έχω συμβάλλει κι εγώ σε αυτήν την αλλαγή» γράφει ο Χόκινγκ και συνεχίζει με μια θέρμη φιλοσοφικής ενατένησης: «Μία από τις μεγάλες αποκαλύψεις της διαστημικής εποχής είναι η νέα οπτική κάτω από την οποία η ανθρωπότητα έμαθε να κοιτάζει τον εαυτό της: όταν παρατηρούμε τη Γη από το Διάστημα, βλέπουμε ένα ενιαίο σύνολο. Αντιλαμβανόμαστε την ενότητα, όχι τις διαιρέσεις. Είναι μια εικόνα που μέσα στην τεράστια απλότητά της μεταδίδει ένα πολύ δυνατό μήνυμα: ένας μοναδικός πλανήτης, μία και μόνο ανθρώπινη φυλή». Ένα είναι και το συμπέρασμα για τον Στίβεν Χόκινγκ: «Το μέλλον της ανθρωπότητας βρίσκεται στο σύμπαν» σημειώνει υπενθυμίζοντας ότι γεννήθηκε ακριβώς τρεις αιώνες μετά τον θάνατο του Γαλιλαίου. «Μου αρέσει να σκέπτομαι ότι αυτή η σύμπτωση έπαιξε ρόλο στην κατεύθυνση που πήρα στο πεδίο των επιστημών. Αν και βέβαια, σύμφωνα με τους υπολογισμούς μου, εκείνη την ημέρα θα πρέπει να γεννήθηκαν περίπου διακόσιες χιλιάδες παιδιά. Και ποιος ξέρει πόσα από αυτά επέδειξαν κάποιο ενδιαφέρον για την αστρονομία». Ο Χόκινγκ θα έπρεπε πάντως να ζήσει πολύ λιγότερα χρόνια από τα περισσότερα από αυτά τα παιδιά εξαιτίας της νόσου του Λου Γκέρινγκ από την οποία προσβλήθηκε σε νεαρή ηλικία. Τελικά κατάφερε να ζήσει για πολλές δεκαετίες ακόμη καθηλωμένος σε αναπηρικό αμαξίδιο. «Δεν ήμουν ποτέ ανάμεσα στους καλύτερους μαθητές – ήταν μια τάξη πολύ έξυπνων παιδιών και εγώ ήμουν πάνω κάτω στον μέσο όρο. Οι συμμαθητές μου πάντως με φώναζαν Αϊνστάιν. Αυτό σημαίνει ότι έβλεπαν κάτι σε μένα. Δυο συμμαθητές μου πάντως είχαν στοιχηματίσει ένα σακουλάκι καραμέλες ότι δεν θα γινόμουν κανένας» αναφέρει για τα μαθητικά του χρόνια, ενώ ανατρέχει και στην τεράστια επιτυχία που γνώρισε το βιβλίο του «Το χρονικό του χρόνου: Από τη Μεγάλη Έκρηξη ως τις μαύρες τρύπες» (στα ελληνικά από τις εκδόσεις Κάτοπτρο): «Δεν περίμενα τέτοια επιτυχία. Χωρίς αμφιβολία συνέβαλε το ενδιαφέρον του κόσμου για την ιστορία μου, για το γεγονός ότι κατάφερα να γίνω θεωρητικός φυσικός και συγγραφέας μπεστ σέλερ παρά την αναπηρία μου». Ο Χόκινγκ δίνει κι άλλα δείγματα ταπεινότητας αλλά και αυτοσαρκασμού: «Για πολλούς συνάδελφούς μου είμαι ένας φυσικός ανάμεσα στους πολλούς. Αλλά για το μεγάλο κοινό ήμουν ο πιο διάσημος φυσικός του κόσμου. Αυτό οφείλεται εν μέρει στο γεγονός ότι, με εξαίρεση τον Αϊνστάιν, οι επιστήμονες δεν γίνονται δημοφιλείς όσο οι ροκ σταρ και εν μέρει επειδή αντικατοπτρίζω το στερεότυπο της ανάπηρης ιδιοφυΐας: δεν μπορώ να καμουφλαριστώ με μια περούκα και ένα ζευγάρι μαύρα γυαλιά. Το αναπηρικό καροτσάκι με προδίδει»… https://www.tanea.gr/2018/10/15/people/stiven-xokingk-to-mellon-tis-anthropotitas-vrisketai-sto-sympan/

Ο «Χόκινγκ» στην τελετή μνήμης του Στίβεν Χόκινγκ. Την περασμένη Παρασκευή, στην τελετή εναπόθεσης της τέφρας του Στίβεν Χόκινγκ στη «Γωνιά των Επιστημόνων» στο Αβαείο του Ουεστμίνστερ, ανάμεσα στον τάφο του Δαρβίνου και αυτόν του Νεύτωνα, πολλοί προσήλθαν να υποβάλουν σέβη στον καθηγητή που απεβίωσε τον Μάρτιο, σε ηλικία 76 χρόνων. Πολλοί και από τον κόσμο της διασκέδασης και, μεταξύ αυτών, ο Μπένεντικτ Κάμπερμπατς που, το 2004, είχε υποδυθεί τον νεαρό Στίβεν Χόκινγκ στην ταινία του BBC «Χόκινγκ». Ο Κάμπερμπατς προσήλθε συνοδευόμενος από τη σύζυγό του, Σόφι Χάντερ. Διάβασε εδάφιο από τη Βίβλο, από τη «Σοφία Σολομώντος» . Από τον κόσμο της διασκέδασης, παρόντες ήταν ο Πιρς Μόργκαν, ο Ντέιβιντ Γουάλιαμς, η Λίλυ Κόουλ, ο καθηγητής (και τηλεπερσόνα) Μπράιαν Κοξ, ο Ντέιβιντ Γκίλμουρ, ο Νάιλ Ρότζερς. Μαζί με πολλούς από τον κόσμο της επιστήμης (ένας απ' όλους ήταν ο Βρετανός αστροναύτης Τιμ Πικ) και τον κόσμο της πολιτικής (μεταξύ αυτών, ο ηγέτης της αντιπολίτευσης Τζέρεμι Κόρμπιν), που εξασφάλισαν εισιτήριο εισόδου από δημόσια κληρωτίδα (25.000 αιτήσεις για 1.000 εισιτήρια). Ο Πικ διάβασε από το ποίημα του Σέλεϊ «Βασίλισσα Μαμπ». Ο ενταφιασμός της τέφρας του καθηγητή – με επιτύμβια πλάκα στην οποία αναγράφεται «Ενθάδε κείται ό,τι ήταν θνητό από τον Στίβεν Χόκινγκ, 1942-2018» – ανάμεσα στον Νεύτωνα και τον Δαρβίνο σηματοδοτεί ενταφιασμό διασημότητας στο Αβαείο για πρώτη φορά μετά αυτόν του σερ Λόρενς Ολίβιε πριν 29 χρόνια. Και είναι ο πρώτος ενταφιασμός επιστήμονα μετά από αυτόν του επιστήμονα που ανακάλυψε το ηλεκτρόνιο, του Τζόζεφ Τζον Τόμσον που πέθανε το 1940. http://www.tanea.gr//news/lifearts/article/5578443/o-xokingk-sthn-teleth-mnhmhs-toy-stiben-xokingk

Στίβεν Χόκινγκ σε μουσική υπόκρουση Βαγγέλη Παπαθανασίου. Μία μουσική εκπομπή αλλιώτικη από τις άλλες θα πραγματοποιηθεί την Παρασκευή 15 Ιουνίου, μετά την τελετή για τον Στίβεν Χόκινγκ στο Αβαείο του Ουεστμίνστερ. Επιλεγμένα λόγια του διάσημου Βρετανού κοσμολόγου, ο οποίος πέθανε τον Μάρτιο σε ηλικία 76 ετών, θα μεταδοθούν στο διάστημα προς την κατεύθυνση της πλησιέστερης μαύρης τρύπας, με συνοδεία μουσικής του Έλληνα συνθέτη Βαγγέλη Παπαθανασίου. Όπως είπε η οικογένεια του Χόκινγκ, σύμφωνα με το BBC, η δορυφορική εκπομπή στο διάστημα θα είναι ένα «μήνυμα ειρήνης και ελπίδας, για την ενότητα και την ανάγκη μας να ζούμε μαζί με αρμονία σε αυτόν τον πλανήτη». Στόχος της εκπομπής θα είναι η μαύρη τρύπα 1A 0620-00, που βρίσκεται σε ένα διπλό σύστημα μαζί με ένα μικρό άστρο. Πρόκειται, σύμφωνα με την κόρη του, Λούσι, «για μία όμορφη και συμβολική χειρονομία, που δημιουργεί έναν δεσμό ανάμεσα στην παρουσία του πατέρα μας σε αυτόν τον πλανήτη, στην επιθυμία του να πάει στο διάστημα και στην εξερεύνηση του σύμπαντος στο μυαλό του». Ένα CD με τη μουσική και τα λόγια -προσφορά από τον Βαγγέλη Παπαθανασίου- θα δοθεί σε όλους όσοι παρευρεθούν στην αυριανή τελετή, την οποία αναμένεται να παρακολουθήσουν περίπου 1.000 άνθρωποι, επώνυμοι και μη. Κατά τη διάρκεια της τελετής, οι στάχτες του Χόκινγκ θα τοποθετηθούν ανάμεσα σε δύο άλλους γίγαντες της επιστήμης, στον Νεύτωνα και τον Δαρβίνο. https://physicsgg.me/2018/06/14/%cf%83%cf%84%ce%af%ce%b2%ce%b5%ce%bd-%cf%87%cf%8c%ce%ba%ce%b9%ce%bd%ce%b3%ce%ba-%cf%83%ce%b5-%ce%bc%ce%bf%cf%85%cf%83%ce%b9%ce%ba%ce%ae-%cf%85%cf%80%cf%8c%ce%ba%cf%81%ce%bf%cf%85%cf%83%ce%b7-%ce%b2/

Στο φως η τελευταία μελέτη του Χόκινγκ για τις μαύρες τρύπες. Η τελευταία επιστημονική εργασία του Στίβεν Χόκινγκ σχετικά με τις μαύρες τρύπες και το «παράδοξο της πληροφορίας» δημοσιεύθηκε μεταθανάτια, από τους άλλους φυσικούς με τους οποίους είχε συνεργασθεί. Η μελέτη είναι μια ακόμη προσπάθεια να κατανοηθεί τι συμβαίνει στην πληροφορία, όταν ένα αντικείμενο πέφτει μέσα σε μια μαύρη τρύπα. Δεν δίνει μια οριστική απάντηση, αλλά στρώνει το δρόμο προς αυτή την κατεύθυνση. Η εργασία, που είχε τελειώσει λίγες μέρες πριν το θάνατο του διάσημου Βρετανού φυσικομαθηματικού και κοσμολόγου φέτος τον Μάρτιο, δημοσιεύθηκε online από συναδέλφους του των πανεπιστημίων Κέιμπριτζ και Χάρβαρντ. Το «παράδοξο της πληροφορίας», που ανακάλυψε ο Χόκινγκ πριν 43 χρόνια, βρέθηκε στο επίκεντρο της ζωής και της σκέψης του έκτοτε, όπως δήλωσε στη «Γκάρντιαν» ο καθηγητής θεωρητικής φυσικής του Κέιμπριτζ Μάλκολμ Πέρι, ο οποίος συνυπογράφει το κύκνειο άσμα του εμβληματικού επιστήμονα, που είχε καθηλωθεί σε αναπηρικό αμαξίδιο και μιλούσε με ηλεκτρονική φωνή λόγω σοβαρής ασθένειας. Το λεγόμενο «παράδοξο της πληροφορίας» προκύπτει από το ότι, σύμφωνα με τον Χόκινγκ, οι μαύρες τρύπες έχουν θερμότητα και παράγουν θερμική ακτινοβολία (γνωστή πλέον ως «ακτινοβολία Χόκινγκ»). Επειδή όλα τα θερμά αντικείμενα στη φύση σταδιακά χάνουν αυτή τη θερμότητα στο διάστημα (λόγω της εντροπίας), η ύστατη μοίρα μιας μαύρης τρύπας θεωρητικά θα είναι η εξάτμισή της. Όμως, σύμφωνα με την κβαντομηχανική, οι πληροφορίες ποτέ δεν χάνονται, οπότε τι άραγε συμβαίνει με τις πληροφορίες που περιέχονται σε ένα αντικείμενο, όταν αυτό απορροφάται βαρυτικά από μια μαύρη τρύπα; Όπως είπε ο Πέρι, «η δυσκολία έγκειται στο ότι αν ρίξει κανείς κάτι μέσα σε μια μαύρη τρύπα, αυτό δείχνει να εξαφανίζεται. Όμως, πώς θα μπορούσε οι πληροφορίες σε αυτό το αντικείμενο να ανακτηθούν κάποτε, αν η ίδια η μαύρη τρύπα στη συνέχεια εξαφανισθεί;» Στην τελευταία εργασία τους οι Χόκινκ, Πέρι, Σάσα Χάκο και ‘Αντριου Στρόμινγκερ δείχνουν ότι η εντροπία μιας μαύρης τρύπας (άρα και η πληροφορία) μπορεί να καταγραφεί από τα φωτόνια που περιβάλλουν τον «ορίζοντα γεγονότων» της μελανής οπής, δηλαδή το σύνορο πέρα από το οποίο το φως δεν μπορεί να δραπετεύσει λόγω της τεράστιας βαρυτικής έλξης που ασκεί η μαύρη τρύπα. Αυτά τα φωτόνια-καταγραφείς της πληροφορίας αποκαλούνται μεταφορικά «απαλές τρίχες» («soft hairs»). Από την άλλη, σύμφωνα με τον Πέρι, «δεν ξέρουμε αν η εντροπία Χόκινγκ περιλαμβάνει τα πάντα που μπορεί να ρίξει κανείς σε μια μαύρη τρύπα, συνεπώς έχουμε κάνει στην πραγματικότητα ένα αρκετά καλό βήμα, αλλά υπάρχει ακόμη πολλή δουλειά να γίνει», όσον αφορά μια ολοκληρωμένη απάντηση στο «παράδοξο της πληροφορίας». Μια τέτοια απάντηση, όπως είπε ο Βρετανός φυσικός, ουσιαστικά θα «παντρέψει» τη γενική θεωρία σχετικότητας (βαρύτητας και χωροχρόνου) του Αϊνστάιν με τη θεωρία της κβαντομηχανικής, οι οποίες μέχρι σήμερα παραμένουν ασύμβατες. Ένα βασικό ζητούμενο προς διερεύνηση είναι πώς η πληροφορία που σχετίζεται με την εντροπία, αποθηκεύεται ως φυσική οντότητα στα φωτόνια «soft hair» και πώς στη συνέχεια αυτή η πληροφορία βγαίνει από τη μαύρη τρύπα, όταν η τελευταία σβήνει. https://www.in.gr/2018/10/11/tech/sto-fos-teleytaia-meleti-tou-xokingk-gia-tis-mayres-trypes/

Το μνημόσυνο του Στίβεν Χόκινγκ και η τελευταία δημοσίευσή του. Αμέσως μετά το θάνατο του Hawking δόθηκε μεγάλη δημοσιότητα στην τελευταία εργασία του. Πρόκειται για την εργασία με τίτλο «A Smooth Exit from Eternal Inflation?», που πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με τον Thomas Hertog. Η εργασία είχε αναρτηθεί στον ιστότοπο arxiv.org https://arxiv.org/abs/1707.07702 από τον περασμένο Ιούλιο και δημοσιεύθηκε επίσημα πριν από δυο εβδομάδες στο περιοδικό «Journal of High Energy Physics». https://link.springer.com/article/10.1007%2FJHEP04%282018%29147 Την πρώτη παρουσίαση της εργασίας αυτής είχε κάνει ο Hertog, πέρυσι το καλοκαίρι, σε συνέδριο στο Πανεπιστήμιο του Cambridge, με αφορμή τα 75α γενέθλια του Stephen Hawking. Η εργασία βασίζεται στην παλιά ιδέα που φέρει το όνομα “no-boundary (χωρίς όρια)” (των Hawking και Jim Hartle), στην οποία χρησιμοποιείται μια νέα μέθοδος υπολογισμών που παλιότερα δεν ήταν δυνατοί. Ειδικότερα, υπολογίζουν ποιους τύπους συμπάντων θα μπορούσε να περιέχει ένα πολυσύμπαν, εφόσον η θεωρία είναι σωστή. Το βασικό συμπέρασμα είναι ότι το σύμπαν μας είναι συμβατό με αυτήν την ιδέα, και επίσης ότι αυτό το συγκεκριμένο πολυσύμπαν δεν είναι τόσο μεγάλο όσο τα συνήθη πολυσύμπαντα που προκύπτουν από την θεωρία του αιώνιου πληθωρισμού. Πρόκειται για μια θεωρητική εργασία η οποία δεν μας λέει τίποτε για ενδεχόμενες πειραματικές επιβεβαιώσεις της. Κι όμως σύμφωνα με διάφορες δημοσιογραφικές πληροφορίες η εργασία αυτή περιγράφει τα πολύπλοκα μαθηματικά που χρειάζονται, ώστε οι πειραματικοί φυσικοί να ανιχνεύσουν τα ίχνη άλλων συμπάντων. Το μόνο πράγμα που αναφέρεται στην εργασία είναι ότι μετά την Μεγάλη Έκρηξη πραγματοποιήθηκε η πληθωριστική διαστολή του σύμπαντος. Και είναι γνωστό πως εξαιτίας της πληθωριστικής διαστολής του σύμπαντος τα αρχέγονα βαρυτικά κύματα που παράχθηκαν στις πρώτες στιγμές του σύμπαντος άφησαν τα αποτυπώματά τους στην κοσμική ακτινοβολία υποβάθρου, αυτά που αναζητούσε το BICEP αλλά δεν βρήκε …. Όμως, προγραμματίζονται κάποιες διαστημικές αποστολές που ελπίζουν να είναι περισσότερο ακριβείς. Διαμέσου της κοσμικής ακτινοβολίας υποβάθρου μπορούμε να ανιχνεύσουμε τον πληθωρισμό και όχι τα παράλληλα παράλληλα σύμπαντα. Ο Hertog εξηγεί περαιτέρω: «Αυτό το μοντέλο προβλέπει ότι το σύμπαν μας δημιουργήθηκε με μια έκρηξη ταχύτατης διαστολής, τον κοσμικό πληθωρισμό. Μια μεγάλη έκρηξη αυτού του είδους ενισχύει τα κύματα βαρύτητας τα οποία με τη σειρά τους εμφανίζονται στο μοτίβο των διακυμάνσεων της θερμοκρασίας, στο κοσμικό μικροκυματικό υπόβαθρο. Οι μελλοντικές δορυφορικές αποστολές θα πρέπει να ανιχνεύσουν το φαινόμενο, αν η θεωρία είναι σωστή. Παρατηρησιακές αποδείξεις για το μοντέλο no-boundary [με τη μορφή αρχέγονων βαρυτικών κυμάτων από την μεγάλη έκρηξη] θα έδινε ισχυρές ενδείξεις για πολυσύμπαν. Αυτή η εργασία παρέχει ένα βήμα προς ένα μαθηματικά αξιόπιστο και επαληθεύσιμο μοντέλο του πολυσύμπαντος. Αυτό αποτελεί μια σημαντική επέκταση της αντίληψής μας για την φυσική πραγματικότητα. Μερικοί κοσμολόγοι επιχειρηματολογούν εναντίον του πολυσύμπαντος ορμώμενοι από το ότι δεν μπορεί να επαληθευθεί πειραματικά. Ωστόσο, το μοντέλο μας δείχνει ότι οι παρατηρήσεις στο δικό μας σύμπαν μπορούν να αποτελέσουν ισχυρές ενδείξεις για την ύπαρξη άλλων συμπάντων » Έχουν προταθεί πολυάριθμες ιδέες για το τι μπορεί να συνέβη στο σύμπαν τις πρώτες στιγμές της ύπαρξής του. Μεγάλες εκρήξεις και μεγάλες αναπηδήσεις και συγκρούσεις βρανών και κοσμολογίες χορδών και κοσμολογίες βρόχων και όλα τα παράξενα είδη των θεωριών που θα μπορούσαν ή δεν θα μπορούσαν να κάνουν το ένα ή το άλλο. Όλα αυτά είναι καθαρές εικασίες και τίποτε δεν υποστηρίζεται από πειραματικές αποδείξεις. Η συντριπτική πλειοψηφία αυτών των ιδεών περιλαμβάνουν μια φάση πληθωρισμού και όλοι προβλέπουν πόλωση της κοσμικής ακτινοβολίας υποβάθρου. Σε μερικά σενάρια το σήμα προβλέπεται μεγαλύτερο σε σχέση με τα υπόλοιπα. Αλλά στην εργασία των Hawking – Hertog ΔΕΝ περιέχεται κάποια πρόβλεψη για την πόλωση της κοσμικής ακτινοβολίας υποβάθρου, για την ακρίβεια δεν αναφέρονται ούτε καν οι χαρακτηριστικοί όροι «polarization» ή «tensor modes». Ο ισχυρισμός ότι η ανίχνευση της πόλωσης CMB αποδεικνύει την ύπαρξη του πολυσύμπαντος έχει τόσο μεγάλο νόημα όσο το ισχυρίζεται κάποιος που αφού βρήκε ένα νόμισμα στον δρόμο, τότε ο Μπιλ Γκέιτς πρέπει να πέρασε από εκεί. Και ένα σμήνος αόρατων αγγέλων τον περιέβαλλε ψάλλοντας την «Ωδή στη Χαρά». Οι Hawking – Hertog δεν βρήκαν μια νέα μέθοδο για να μετρήσουν την ύπαρξη άλλων συμπάντων. Ο Stephen Hawking αγαπήθηκε από όλους – και μέσα όσο και έξω από την επιστημονική κοινότητα. Ήταν μια τεράστια φυσιογνωμία χωρίς αμφιβολία, κι αυτό δεν καθορίζεται από την τελευταία δημοσίευσή του, αλλά από το σύνολο της επιστημονικής του συνεισφοράς και κυρίως από τον ηρωικό τρόπο της ζωής του. … εν τω μεταξύ .. στο μνημόσυνο του Στίβεν Χόκινγκ προσκλήθηκαν και…ταξιδιώτες από το μέλλον! Ο Στίβεν Χόκινκ πάντα έλεγε ότι η δυνατότητα των ταξιδιών στο χρόνο δεν μπορεί να αποκλεισθεί. Παρόλο που, όταν το 2009 είχε διοργανώσει ένα πάρτι για χρονοταξιδιώτες αλλά κανείς δεν είχε τότε εμφανισθεί, παραδέχθηκε ότι αυτό μπορούσε να θεωρηθεί μια πειραματική ένδειξη πως το ταξίδι στο χρόνο δεν είναι δυνατό. Τώρα φαίνεται πως η οικογένειά του και το Ίδρυμα Σ.Χόκινγκ -επιδεικνύοντας χιούμορ ανάλογο του Χόκινγκ όσο ζούσε- αφήνουν την πόρτα ανοιχτή σε αυτή την πιθανότητα, αφού προσκάλεσαν ακόμη και ταξιδιώτες από το μέλλον στο μνημόσυνό του, που θα πραγματοποιηθεί στο Αβαείο του Γουεστμίνστερ στις 15 Ιουνίου. Το κοινό μπορεί έως τις 15 Μαΐου να κάνει αίτηση για εισιτήρια, ώστε να παρακολουθήσει την τελετή. Όσοι συμπληρώσουν τη σχετική φόρμα, μπορούν να δηλώσουν ως ημερομηνία γέννησής τους οποιαδήποτε ημερομηνία έως στις 31 Δεκεμβρίου 2038, σύμφωνα με το BBC και το πρακτορείο Ρόιτερς. Η τέφρα του 76χρονου Βρετανού φυσικομαθηματικού και κοσμολόγου, ο οποίος πέθανε στις 14 Μαρτίου έχοντας ζήσει το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του καθηλωμένος σε αναπηρικό καροτσάκι και χρησιμοποιώντας τεχνητή φωνή εξαιτίας της νόσου του κινητικού νευρώνα, θα τοποθετηθεί ανάμεσα στους τάφους των δύο άλλων μεγάλων επιστημόνων της Βρετανίας, του Ισαάκ Νεύτωνα και του Κάρολου Δαρβίνου. Το ενδιαφέρον του κόσμου να παρακολουθήσει το μνημόσυνο είναι τεράστιο και πολυεθνικό. Μέσα σε 24 ώρες από την έναρξη των αιτήσεων στις 9 Μαΐου, περίπου 12.000 άνθρωποι από τουλάχιστον 50 χώρες έκαναν αίτηση για εισιτήρια, από τις ΗΠΑ και τη Βολιβία ως την Κίνα και τη νήσο Τουβαλού στο νότιο Ειρηνικό. Ίσως κάποιος από αυτούς να έλθει από το μέλλον. Όπως είπε εκπρόσωπος του Ιδρύματος Στίβεν Χόκινγκ, «δεν μπορούμε να αποκλείσουμε την πιθανότητα του ταξιδιού στο χρόνο, καθώς προς μεγάλη ικανοποίησή μας δεν έχει αποδειχθεί το αντίθετο μέχρι σήμερα. Όλα τα πράγματα είναι δυνατά, έως ότου αποδειχθεί αλλιώς». διαβάστε περισσότερα για την τελευταία δημοσίευση του Hawking ΕΔΩ: www.forbes.com https://physicsgg.me/2018/05/13/%cf%84%ce%bf-%ce%bc%ce%bd%ce%b7%ce%bc%cf%8c%cf%83%cf%85%ce%bd%ce%bf-%cf%84%ce%bf%cf%85-%cf%83%cf%84%ce%af%ce%b2%ce%b5%ce%bd-%cf%87%cf%8c%ce%ba%ce%b9%ce%bd%ce%b3%ce%ba-%ce%ba%ce%b1%ce%b9-%ce%b7-%cf%84/

Το τελευταίο «αντίο» στον Στίβεν Χόκινγκ. Πλήθος κόσμου γέμισε τους δρόμους του Κέιμπριτζ για την παραστεί στην κηδεία του κορυφαίου αστροφυσικού Στίβεν Χόκινγκ. Στην εκκλησία του πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ η καμπάνα χτύπησε 76 φορές. Μία για κάθε έτος που συμπλήρωσε στον πλανήτη μας. Η οικογένειά του ζήτησε από έξι πρόσωπα του πανεπιστημίου να μεταφέρουν το φέρετρό του. Μετά την ιδιωτική επιμνημόσυνη δέηση θα αποδοθεί εκ νέου φόρος τιμής στον Χόκινγκ κατά τη διάρκεια του ενταφιασμού της τέφρας του στο Αβαείο του Γουέστμινστερ στο Λονδίνο, κοντά στους τάφους του Νεύτωνα και του Δαρβίνου. «Ήταν αναπόσπαστο και ιδιαίτερα αναγνωρίσιμο κομμάτι του πανεπιστημίου και της πόλης. Για τον λόγο αυτό αποφασίσαμε να τελέσουμε την κηδεία του στην πόλη που αγαπούσε τόσο πολύ και η οποία τον αγαπούσε. Η ζωή και το έργο του πατέρα μας σημαίνει τόσα πράγματα για τόσους πολλούς ανθρώπους, πιστούς και άθεους. Γι’ αυτό τον λόγο η τελετή θα είναι περιεκτική και παραδοσιακή, αντικατοπτρίζοντας το εύρος και την ποικιλομορφία της ζωής του» ανέφεραν σε ανακοίνωσή τους τα παιδιά του, Λούσι, Ρόμπερτ και Τιμ. Ο Χόκινγκ διέψευσε όλες τις ιατρικές εκτιμήσεις και όχι μόνο έζησε, αλλά κατάφερε να ξεχωρίσει μέσα από τη δουλειά του αποσπώντας κορυφαίες διακρίσεις. Το έργο του σημάδεψε μία ολόκληρη γενιά και άνοιξε το δρόμο για άλματα στην επιστήμη. Οι παρευρισκόμενοι συνόδευσαν το φέρετρό μου με χειροκροτήματα, ενώ ήταν και πολλοί οι διάσημοι Βρετανοί που τον τίμησαν. Ο ηθοποιός που τον υποδείχθηκε στην ταινία για τη ζωή του (Η Θεωρία των Πάντων), Έντι Ρέντμεϊν, ο επιχειρηματίας Έλον Μάσκ και πολλοί άλλοι έδωσαν το παρών στο τελευταίο «αντίο» στον σπουδαίο επιστήμονα. http://www.in.gr/2018/03/31/tech/teleytaio-antio-ston-spoudaio-astrofysiko-stiven-xokingk-eikones-vinteo/

Το μήνυμα της NASA για τον Στίβεν Χόκινγκ. «Είθε να συνεχίσεις να πετάς σαν τον Σούπερμαν στη μικροβαρύτητα, όπως είπες στους αστροναύτες στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό το 2014», αναφέρει η NASA για τον θάνατο του εμβληματικού θεωρητικού φυσικού και κοσμολόγου Στίβεν Χόκινγκ. Σε μήνυμα που ανήρτησε στους λογαριασμούς της στα social media, η NASA αναφερόμενη στον θάνατο του Στίβεν Χόκινγκ έγραψε: «Εις μνήμην Στίβεν Χόκινγκ, ενός ξακουσμένου και πρεσβευτή της επιστήμης. Οι θεωρίες του «ξεκλείδωσαν» ένα σύμπαν πιθανοτήτων, το οποίο εμείς και ο κόσμος εξερευνούμε. Είθε να συνεχίσεις να πετάς σαν τον Σούπερμαν στη μικροβαρύτητα, όπως είπες στους αστροναύτες στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό το 2014». Το 2014 ο Στίβεν Χόκινγκ είχε συνομιλήσει με τους αστροναύτες Rick Mastracchio και Koichi Wakata στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό κατά τη διάρκεια της αποστολής τους στο διάστημα. @NASA Remembering Stephen Hawking, a renowned physicist and ambassador of science. His theories unlocked a universe of possibilities that we & the world are exploring. May you keep flying like superman in microgravity, as you said to astronauts on @Space_Station in 2014 Ένα ποίημα για τον Stephen Hawking Everyone is talking About Stephen Hawking. My good friend Explained how time can end. And clued us in On how time can begin. Always droll, He spoke about a hole: “Now, wait a minute, Jack, A black hole ain’t so black!” Those immortal words he said, Which millions now have duly read, Hit physics like a ton of bricks. Well, that’s how Stephen gets his kicks. Always grinning through his glasses, He’s brought science to the masses, Displayed a rare capacity For humor and audacity. And that’s why, on this somber day, With relish we can gladly say: “Thanks, Stephen, for the things you’ve done. And most of all, thanks for the fun!” And though there’s more to say, my friend, This poem, too, must, sadly, end. http://physicsgg.me/2018/03/14/%ce%ad%ce%bd%ce%b1-%cf%80%ce%bf%ce%af%ce%b7%ce%bc%ce%b1-%ce%b3%ce%b9%ce%b1-%cf%84%ce%bf%ce%bd-stephen-hawking/ Μαχητής της ζωής, εξερευνητής της δημιουργίας της. Δημήτρης Νανόπουλος Θεωρητικός φυσικός «Θεωρώ ότι είναι μία μεγάλη απώλεια για το ανθρώπινο γένος ο θάνατος του Στίβεν Χόκινγκ. Ηταν ένας πολύ σημαντικός φυσικός, ο οποίος θα μείνει στην ιστορία όχι μόνο για τις ανακαλύψεις του (μαύρες τρύπες, Γενική Θεωρία των Πάντων) αλλά και για τη δύναμη της ψυχής του: οι γιατροί του είχαν πει πως θα πεθάνει ώς τα 23 του χρόνια κι έζησε ακμαίος στο μυαλό έως τα 76 έτη. Μόνο και μόνο η θεωρία του ότι οι μαύρες τρύπες ακτινοβολούν μέσω κβαντικής μηχανικής, ενώ μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του ’70 νομίζαμε ότι μόνο απορροφούν ενέργεια, αποτελεί μια μεγάλη ανακάλυψη η οποία βοηθάει να κατανοήσουμε τον κόσμο μας και του εξασφαλίζει μια ξεχωριστή θέση στην ιστορία της φυσικής». Αθηνά Κουστένη Αστροφυσικός, διευθύντρια Ερευνών στο Αστεροσκοπείο του Παρισιού «Ο θάνατος του Στίβεν Χόκινγκ ήταν για τη διεθνή κοινότητα των αστροφυσικών και για όσους τον γνώριζαν ένα σοκ και μία μεγάλη έκπληξη. Εχοντας ξεπεράσει τόσα προβλήματα και ζώντας τόσo πολλά χρόνια, παρά τις εκτιμήσεις των γιατρών, είχαμε φτάσει να τον θεωρούμε αθάνατο! Είχα γνωρίσει προσωπικά τον Στίβεν Χόκινγκ και έχω στεναχωρηθεί πάρα πολύ. Ηταν ένας άνθρωπος γεμάτος σοφία και ταπεινοφροσύνη, έτοιμος να δεχθεί την κριτική και να διορθώσει ό,τι χρειαζόταν. Οι θεωρίες του ήταν πρωτοποριακές και δύσκολες. Τον είχαν συγκρίνει με τον Αϊνστάιν και θεωρώ πως είναι βάσιμη η σύγκριση. Η θεωρητική του σκέψη ήταν εκτός πλαισίου, εκτός σχεδίου, διαμόρφωνε νέα πεδία. Κι όπως ο Αϊνστάιν αναζητούσε τη συνεργασία των συναδέλφων. Ηταν το μοντέλο μου ως αστροφυσικός, η παρουσία του ήταν μεγαλειώδης. Ταυτόχρονα, το χιούμορ του τρομερό και η ενέργειά του αστείρευτη. Ρουφούσε τη ζωή και την αγαπούσε πολύ». Διονύσης Σιμόπουλος Φυσικός και αστρονόμος, επίτιμος διευθυντής του Ευγενιδείου Πλανηταρίου «Ο Στίβεν Χόκινγκ δεν ήταν απλώς ένας συγκλονιστικός επιστήμονας αλλά κι ένας πραγματικά αναγεννησιακός άνθρωπος. Εκτός από τη σημαντική ανάπτυξη της αστροφυσικής και της κοσμολογίας, ήταν για όλους μας υπόδειγμα υπομονής και επιμονής λόγω των προβλημάτων υγείας που αντιμετώπιζε. Ενας χαρισματικός άνθρωπος που συνδύαζε την ευφυΐα με το χιούμορ. Πολλές φορές έβαζε στοιχήματα με συναδέλφους του που ήξερε εκ των προτέρων ότι θα τα χάσει, βασιζόμενος στη μία απειροελάχιστη πιθανότητα ότι εάν έβγαινε αληθινός, θα συγκλόνιζε τον επιστημονικό κόσμο συθέμελα! Σ’ ένα από τα τελευταία του βιβλία ανέφερε ότι η δημιουργία του Σύμπαντος δεν έχει ανάγκη την ύπαρξη του Θεού, έστω κι αν όντως υπάρχει. Στόχευε στον συνδυασμό των δύο μεγάλων θεωριών του 20ού αιώνα, της Γενικής Σχετικότητας και της Κβαντικής Μηχανικής, σε μία θεωρία Κβαντικής Βαρύτητας». Βίντεο αφιερωμένο στον Στίβεν Χόκινγκ

Πέθανε σε ηλικία 76 ετών ο διάσημος αστροφυσικός Στίβεν Χόκινγκ. Σε ηλικία 76 ετών απεβίωσε, στο σπίτι του στο Κέιμπριτζ, ο εμβληματικός Βρετανός φυσικός Στίβεν Χόκινγκ, ο οποίος εδώ και δεκαετίες βρισκόταν καθηλωμένος σε αναπηρικό αμαξίδιο, εξαιτίας ανίατης νευρολογικής νόσου. Ένας άνθρωπος που συγκίνησε τους πάντες με την προσωπική περιπέτεια της υγείας του και ένας επιστήμονας που -παρόλο που μιλούσε με συνθετική φωνή- ενέπνευσε πολλούς άλλους επιστήμονες με τις πρωτοποριακές ιδέες του. Και, αναμφίβολα, ήταν ο συνδυασμός αυτών των δύο, ενός τόσο προχωρημένου νου σε ένα τόσο αχρηστευμένο σώμα, που τον βοήθησε να γίνει παγκόσμιο σύμβολο. Έγινε διάσημος για το έργο του πάνω στις μαύρες τρύπες, τη βαρύτητα και τη γενική σχετικότητα, ενώ ήταν ο συγγραφέας πολλών δημοφιλών βιβλίων, με κορυφαίο τη «Σύντομη Ιστορία του Χρόνου», που είχε εκδοθεί το 1988, μεταφράσθηκε σε 40 γλώσσες (και στα ελληνικά) και πούλησε περισσότερα από δέκα εκατομμύρια αντίτυπα. Οι κακεντρεχείς πάντως το ονόμασαν «το σπουδαιότερο αδιάβαστο βιβλίο στην ιστορία»! Όπως δήλωσε ο φυσικός Μίτσιο Κάκου στους «Τάιμς της Νέας Υόρκης», «από την εποχή του 'Αλμπερτ Αϊνστάιν είχε να υπάρξει ένας επιστήμονας που να έλξει τόσο πολύ τη φαντασία του κοινού και να γίνει αγαπητός σε δεκάδες εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο». Η κινηματογραφική ταινία «Η θεωρία του παντός» το 2014 για τη ζωή του Χόκινγκ, με τον θαυμάσιο Έντι Ρεντμέιν στον πρωταγωνιστικό ρόλο να κερδίζει το Όσκαρ καλύτερου ηθοποιού, έκανε ευρύτερα γνωστό τον Βρετανό κοσμολόγο. Ο ίδιος χάρηκε με την ταινία και δήλωσε για τον Ρεντμέιν «μερικές φορές νόμιζα ότι ήμουν εγώ». Αλλά το πιο εντυπωσιακό δεν ήταν ότι ο Χόκινγκ έγραψε την ιστορία του χρόνου από την απαρχή του σύμπαντος. Ήταν ότι ο ίδιος είχε τελικά πολύ χρόνο στη διάθεσή του, παρόλο που όταν ως φοιτητής το 1963, σε ηλικία μόλις 21 ετών, διαγνώσθηκε με αμυοτροφική πλευρική σκλήρυνση, γνωστή και ως νόσο Λου Γκέριγκ ή του κινητικού νευρώνα, οι γιατροί του έδιναν δύο μόνο χρόνια ζωής. Όμως ο Χόκινγκ, που ποτέ δεν έχασε το βρετανικό χιούμορ του, παρά τη δύσκολη κατάστασή του, διέψευσε κάθε προσδοκία και έζησε για να γίνει ο πιο διάσημος επιστήμονας μετά τον 'Αϊνστάιν. Ακόμη και όταν η νευροεκφυλιστική νόσος του επέτρεψε να κουνάει μόνο τα μάτια του και ένα δάχτυλο, οι διανοητικές δυνάμεις του φαίνονταν ακμαίες. Όπως είπε κάποια μέρα, «μολονότι κρεμόταν ένα σύννεφο πάνω από το μέλλον μου, διαπίστωσα, προς μεγάλη μου έκπληξη, ότι απολάμβανα τη ζωή μου στο παρόν περισσότερο από ό,τι πριν. Και τότε άρχισα να κάνω πρόοδο στην έρευνά μου». Ο στόχος του ήταν απλός, όπως εξήγησε: «Η πλήρης κατανόηση του σύμπαντος, γιατί είναι όπως είναι και γιατί τελικά υπάρχει». Αν αυτό μπορεί να θεωρηθεί απλό... Οι μαύρες τρύπες Από επιστημονική άποψη, ο Χόκινγκ θα μείνει μάλλον στα χρονικά της επιστήμης, επειδή έθεσε ένα ασυνήθιστο ερώτημα: Πότε μια μαύρη τρύπα δεν είναι μαύρη; Όταν εκρήγνυται, ήταν η απάντησή του. Το πρώτο του επιστημονικό επίτευγμα, σύμφωνα με τη «Γκάρντιαν», ήλθε το 1970, όταν μαζί με τον Ρότζερ Πενρόουζ εφάρμοσαν τα μαθηματικά των μαύρων οπών σε όλο το σύμπαν και έδειξαν ότι υπήρχε μια μοναδική περιοχή άπειρης καμπυλότητας στο χωροχρόνο, από όπου προέκυψε η αρχική «Μεγάλη Έκρηξη» (Μπιγκ Μπανγκ). Το 1974 χρησιμοποίησε την κβαντική θεωρία για να δηλώσει ότι οι μαύρες τρύπες εκπέμπουν θερμότητα, άρα χάνουν ενέργεια και τελικά «πεθαίνουν», με μια πολύ αργή διαδικασία που μπορεί να χρειασθεί περισσότερα χρόνια από όλη την ηλικία του σύμπαντος. Η πρότασή του ότι οι μαύρες τρύπες εκπέμπουν ακτινοβολία με μορφή θερμότητας, πυροδότησε μια μακρά διαμάχη στην κοσμολογία. Σύμφωνα με τον Χόκινγκ, αυτό σήμαινε ότι όλες οι πληροφορίες που πέφτουν μέσα στη μαύρη τρύπα, θα χάνονται για πάντα, κάτι που έρχεται σε αντίθεση με έναν από τους νόμους της κβαντικής θεωρίας, με αποτέλεσμα να έλθει σε σύγκρουση με τους περισσότερους συναδέλφους του. Ο Χόκινγκ στη συνέχεια άλλαξε άποψη και υποστήριξε ότι οι πληροφορίες αποθηκεύονται στον ορίζοντα γεγονότων της μαύρης τρύπας και μετατρέπονται σε ακτινοβολία ξανά, η οποία εκπέμπεται από τη μαύρη τρύπα. «Παραδέχομαι ότι ίσως η απώλεια της πληροφορίας δεν συμβαίνει», φώναξε μια μέρα δυνατά με την ηλεκτρική φωνή του στους φοιτητές του μέσα σε ένα παμπ. Μόλις στα 32 του, εξελέγη τιμητικά μέλος της Βασιλικής Ακαδημίας Επιστημών της Βρετανίας και πέντε χρόνια αργότερα καθηγητής Μαθηματικών στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ, στην πιο διάσημη πανεπιστημιακή έδρα της Βρετανίας - αν όχι όλου του κόσμου- που κάποτε κατείχαν ο Ισαάκ Νεύτων και ο Πολ Ντιράκ. Έμεινε σε αυτή τη θέση για 30 χρόνια και μετά έγινε διευθυντής ερευνών στο Κέντρο Θεωρητικής Κοσμολογίας του ιστορικού πανεπιστημίου. Το 1982 ήταν από τους πρώτους που έδειξαν ότι οι κβαντικές διακυμάνσεις οδήγησαν -μέσω της διαδικασίας του κοσμικού πληθωρισμού- στη δημιουργία και εξάπλωση των γαλαξιών στο σύμπαν. Αν και δεν κατάφερε - ή δεν πρόλαβε- να πάρει το Νόμπελ, είχε τιμηθεί με πολλά άλλα σημαντικά βραβεία ('Αλμπερτ Αϊνστάιν, Βολφ, Κόπλεϊ κ.α.). Επίσης, αρεσκόταν να βάζει επιστημονικά στοιχήματα με άλλους φυσικούς, αν και είχε μια τάση να τα χάνει, όπως, για παράδειγμα, όταν το 2012 έχασε 100 δολάρια, επειδή είχε στοιχηματίσει ότι ποτέ δεν θα ανακαλυπτόταν το μποζόνιο του Χιγκς - το οποίο βρέθηκε στο CERN λίγο μετά! Οι κοινωνικές παρεμβάσεις του Παρέμεινε ως το τέλος ενεργός πολίτης και, μεταξύ άλλων, προειδοποίησε κατ' επανάληψη για τους κινδύνους της τεχνητής νοημοσύνης, αλλά και της πιθανότητας μιας συνάντησης με τους εξωγήινους, που μπορεί να έχει άσχημη κατάληξη για τους ανθρώπους. Επίσης, ήταν ένθερμος υποστηρικτής της αποίκησης άλλων πλανητών ως διέξοδο σωτηρίας της ανθρωπότητας σε περίπτωση που η Γη καταστραφεί από ένα πόλεμο, πτώση αστεροειδούς ή άλλη αιτία. Επίσης, είχε καλές σχέσεις με τους Παλαιστινίους επιστήμονες και δεν δίστασε να μποϊκοτάρει ένα συνέδριο στο Ισραήλ σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την πολιτική του. Και βέβαια, με το βιβλίο του «Το Μεγάλο Σχέδιο» (μεταφρασμένο και στα ελληνικά) δήλωσε προκλητικά δεν χρειαζόταν καθόλου ο Θεός για να εξηγηθεί το σύμπαν - μια αθεϊστική δήλωση που ενόχλησε τους θρησκευόμενους. Όπως είπε, «θεωρώ τον εγκέφαλο ένα κομπιούτερ που θα σταματήσει να δουλεύει, όταν τα μέρη του χαλάσουν. Δεν υπάρχει παράδεισος ή μεταθανάτια ζωή για τους χαλασμένους κομπιούτερ. Αυτό είναι ένα παραμύθι για τους ανθρώπους που φοβούνται το σκοτάδι». Ο Χόκινγκ είχε παντρευτεί τη συμφοιτήτριά του Τζέιν Γουάιλντ το 1965 (δύο χρόνια μετά τη διάγνωση της νόσου του) και έκαναν τρία παιδιά, αλλά χώρισαν το 1991, καθώς η κατάστασή της υγείας του εκ των πραγμάτων έκανε τρομερά δύσκολες τις συνθήκες του γάμου. Η γυναίκα του έγραψε αργότερα ότι είχαν καταντήσει «αφέντης» και «σκλάβα». Το 1995 ο Χόκινγκ παντρεύτηκε μία από τις νοσοκόμες του, την Ελέιν Μέισον, ένας γάμος που διήρκεσε 11 χρόνια και στη διάρκεια του οποίου η αστυνομία κλήθηκε να διερευνήσει κατηγορίες για επιθέσεις που δέχθηκε ο Χόκινγκ από τη σύζυγό του. Όμως ο ίδιος αρνήθηκε κάτι τέτοιο και η αστυνομία αναγκάσθηκε να σταματήσει τις έρευνες. Σε δήλωσή τους, τα τρία παιδιά του από τον πρώτο γάμο, Λούσι, Ρόμπερτ και Τίμοθι, αναφέρουν ότι «ήταν ένας μεγάλος επιστήμονας και ένας ξεχωριστός άνθρωπος, του οποίου το έργο και η κληρονομιά θα διαρκέσουν για πολλά χρόνια. Θα μας λείπει πάντα». Επτά διάσημα αποφθέγματα του Στίβεν Χόκινγκ. 1 «Είμαστε, απλώς, ένα εξελιγμένο είδος μαϊμούδων σε έναν ασήμαντο πλανήτη ενός πολύ μέτριου αστέρα. Αλλά μπορούμε να αντιληφθούμε το Σύμπαν Αυτό μας κάνει ιδιαίτερα σημαντικούς. 2 «Αν μας επισκέπτονταν εξωγήινοι, το αποτέλεσμα θα ήταν το ίδιο με τότε που ο Κολόμβος ανακάλυψε την Αμερική, που δεν ήταν καλή εξέλιξη για τους ιθαγενείς. Πρέπει απλά να κοιτάξουμε τους εαυτούς μας για να δούμε πώς μια ευφυής μορφή ζωής μπορεί να εξελιχθεί σε κάτι που δεν θα θέλαμε να γνωρίσουμε». 3 «Ο μεγαλύτερος εχθρός της γνώσης δεν είναι η άγνοια, αλλά η ψευδαίσθηση της γνώσης». 4 «Πρώτον, να θυμάσαι να κοιτάζεις ψηλά στα αστέρια και όχι κάτω, στα πόδια σου. Δεύτερον, ποτέ μην σταματάς να εργάζεσαι. Η εργασία σου δίνει νόημα και σκοπό στη ζωή σου, χωρίς αυτή η ζωή σου είναι άδεια. Τρίτον, αν είσαι αρκετά τυχερός και βρεις την αγάπη, θυμήσου ότι είναι εκεί και μην την πετάξεις μακριά». 5 «Η συμβουλή μου σε άλλους ανθρώπους με κινητικά προβλήματα θα ήταν η εξής: συγκεντρωθείτε σε πράγματα που η δυσκολία σας δεν σας αποτρέπει από το να τα κάνετε καλά, και μην μετανιώνετε για τα πράγματα που αυτή η δυσκολία σας επηρεάζει. Μην είστε άτομο με ειδικές ανάγκες στο πνεύμα, όπως είστε σωματικά». 6 «Την επόμενη φορά που κάποιος σας παραπονεθεί ότι κάνατε ένα λάθος, πείτε του ότι ίσως αυτό είναι καλό. Διότι χωρίς τις ατέλειες, ούτε εσείς, ούτε εγώ, δεν θα υπήρχαμε». 7 «Ο στόχος μου είναι απλός. Είναι η πλήρης κατανόηση του Σύμπαντος, γιατί είναι έτσι όπως είναι και γιατί υπάρχει».

Ο Στίβεν Χόκινγκ πάει... Glastonbury. Στον ειδικά διαμορφωμένο για παιδιά χώρο του διάσημου μουσικού φεστιβάλ Glastonbury θα εμφανιστεί φέτος ο πολυβραβευμένος αστροφυσικός Στίβεν Χόκινγκ καθώς, όπως ανακοίνωσε η διοργανώτρια επιτροπή, θα είναι επίσημος προσκεκλημένος. Προς το παρόν δεν είναι γνωστό ποιο θα είναι το θέμα της παρουσίασης του διάσημου φυσικού και μαθηματικού, θεωρείται ωστόσο βέβαιο ότι θα κεντρίσει το ενδιαφέρον των μικρών θεατών. Μαζί του θα είναι ο μάγος Dynamo αλλά και θίασος θεατρικών παραστάσεων. Αυτή πάντως δεν θα είναι η πρώτη επαφή του Χόκιγνκ με το... πολύ νεανικό κοινό καθώς στο παρελθόν έχει εμφανιστεί σε επεισόδιο των The Simpsons. http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=22784&subid=2&pubid=64186327

Το CERN επιλέγει λογισμικό ανοιχτού κώδικα και για το desktop. Όλοι χρησιμοποιούμε λογισμικό ανοικτού κώδικα κάθε μέρα. Αλλά οι περισσότεροι από τους χρήστες έχουν ως βασική επιφάνεια εργασίας εμπορικό λογισμικό. Ακόμα, και οι υπάλληλοι στο CERN, ένα από τα σπουδαιότερα ερευνητικά ιδρύματα του κόσμου, αν και τρέχουν Linux στον Large Hadron Collider (LHC)) τον μεγαλύτερο επιταχυντή σωματιδίων στον κόσμο, στην επιφάνεια εργασίας τους χρησιμοποιούν προγράμματα που βασίζονται στη Microsoft. Αυτό πρόκειται να αλλάξει τώρα. Αρχίζοντας πριν από ένα χρόνο, το CERN ξεκίνησε το έργο Microsoft Alternatives (MAlt). Το όνομα τα λέει όλα. Το CERN θέλει να ξεφύγει από τα προγράμματα της Microsoft για έναν πολύ απλό λόγο: Για να εξοικονομήσει χρήματα.Ο Iban Eguia, μηχανικός λογισμικού του CERN, αναφέρει tweet: «Στο @CERN, απομακρύνουμε τα @Microsoft προϊόντα λόγω των αυξήσεων των αδειών χρήσης για το ερευνητικό εργαστήριό μας. Θα προσπαθήσουμε να χρησιμοποιήσουμε το λογισμικό ανοιχτού κώδικα όσο το δυνατόν περισσότερο 🙂 » Ο Emmanuel Ormancey, αναλυτής του συστήματος CERN, εξήγησε ότι οι άδειες εμπορικού λογισμικού, με τη δομή των τελών ανά χρήστη, είναι πανάκριβες για το CERN. Για δεκαετίες, το CERN μπορούσε να αντέξει τα προγράμματα της Microsoft επειδή πλήρωνε το ποσοστό «ακαδημαϊκών ιδρυμάτων». Πρόσφατα, η Microsoft ανακάλεσε την ακαδημαϊκή κατάσταση του CERN και αντικατέστησε το παλιό συμβόλαιο με ένα αριθμό χρηστών. Αυτό υπερ-δεκαπλασίασε το κόστος των αδειών χρήσης» Έτσι, το CERN ξεκίνησε το έργο Microsoft Alternatives (MAlt). Ο αρχικός στόχος είναι να «διερευνήσει τη μετάβαση από εμπορικά προϊόντα λογισμικού (Microsoft και άλλα) σε λύσεις ανοιχτού κώδικα, ώστε να ελαχιστοποιηθεί η έκθεση του CERN στους κινδύνους μη βιώσιμων εμπορικών συμβάσεων». Το CERN δεν είναι η μόνη ομάδα που αισθάνεται τον πόνο της άδειας ανά χρήστη. Για τον Ormancey, το CERN θα έχει ηγετικό ρόλο στην εξερεύνηση των εναλλακτικών λύσεων ανοιχτού κώδικα. Οι αρχές της δέσμευσης του έργου Microsoft Alternatives (MAlt) είναι: Να παρέχεται η ίδια υπηρεσία σε κάθε κατηγορία του προσωπικού του CERN Να αποφευχθεί το κλείδωμα σε ένα συγκεκριμένο προμηθευτή και η εξάρτηση από αυτόν Να διατηρείται ο έλεγχος των δεδομένων Να καταγραφούν τα πιο κοινά σενάρια χρήσης των εφαρμογών Τώρα, το CERN κινείται από το σχεδιασμό στη μετάβαση. Ο κ. Ormancey δήλωσε: «Η πρώτη σημαντική αλλαγή είναι η δοκιμή της μετάβασης για την διαχείριση της αλληλογραφίας για το τμήμα πληροφορικής. Παράλληλα, ορισμένοι χρήστες του Skype for Business και οι χρήστες των αναλογικών τηλεφώνων θα μεταναστεύσουν σε υπηρεσίες τηλεφωνίας μέσω ανοιχτού λογισμικού.» Η μετάβαση εφαρμογών λογισμικού για τους τελικούς χρήστες δεν είναι εύκολο έργο. Ευτυχώς, το CERN έχει ήδη αρκετή εμπειρία στο Linux και στον ανοιχτό κώδικα, Στις υποδομές Cloud, το CERN υποστηρίζει εδώ και καιρό το OpenStack Infrastructure-as-a-Server (IaaS). Πριν από αυτό και μέχρι πρόσφατα, το CERN, είχε τη δική του διανομή Linux το Scientific Linux. Οι ομάδες σταμάτησαν πρόσφατα να αναπτύσσουν το Scientific Linux, το οποίο ήταν ένας κλώνος Red Hat Enterprise Linux (RHEL). Αυτό το έκαναν από τότε που το CentOS – ένα Linux γενικής χρήσης βασισμένο σε πηγές RHEL – κατέστησε το Scientific Linux περιττό. Το CERN γνωρίζει ότι η μετάβαση για το λογισμικό των τελικών χρηστών δεν θα είναι εύκολη. «Ενώ το έργο Microsoft Alternatives είναι φιλόδοξο, είναι επίσης μια μοναδική ευκαιρία για το CERN να αποδείξει ότι οι βασικές λειτουργίες των καθημερινών χρηστών, μπορούν να γίνουν χωρίς κλειδώματα προμηθευτών και δεδομένων, ώστε η επόμενη γενιά υπηρεσιών να μπορεί να προσαρμοστεί στις ανάγκες της κοινότητας», κατέληξε ο κ. Ormancey , Άλλοι οργανισμοί και εταιρείες, οι οποίες δεν επιθυμούν να είναι δέσμιοι σε εμπορικό λογισμικό, θα ήταν καλό να παρακολουθούν την εξέλιξη του MAlt. https://physicsgg.me/2019/06/19/%cf%84%ce%bf-cern-%ce%b5%cf%80%ce%b9%ce%bb%ce%ad%ce%b3%ce%b5%ce%b9-%ce%bb%ce%bf%ce%b3%ce%b9%cf%83%ce%bc%ce%b9%ce%ba%cf%8c-%ce%b1%ce%bd%ce%bf%ce%b9%cf%87%cf%84%ce%bf%cf%8d-%ce%ba%cf%8e%ce%b4%ce%b9/

Η Ελλάδα εξετάζει το ενδεχόμενο για αναβαθμισμένο ρόλο στο CERN. Τη δυνατότητα να αυξήσει η Ελλάδα την ανταποδοτικότητα της ετήσιας οικονομικής εισφοράς της στο CERN, προς όφελος των Ελλήνων ερευνητών και της βιομηχανίας, συζήτησαν ο αναπληρωτής υπουργός Έρευνας και Καινοτομίας Κώστας Φωτάκης και η γενική γραμματέας Έρευνας και Τεχνολογίας Πατρίτσια Κυπριανίδου σε συνάντηση που πραγματοποιήθηκε στις εγκαταστάσεις του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Πυρηνικών Ερευνών (CERN) στη Γενεύη, με τη Γενική Διευθύντρια του CERN Fabiola Gianotti και στελέχη του Οργανισμού. Συζητήθηκαν επίσης οι προοπτικές αναβάθμισης των πειραμάτων που σχεδιάζονται για τα επόμενα χρόνια, καθώς και το ενδεχόμενο συνεργειών του CERN με το Ελληνικό Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας (ΕΛΙΔΕΚ), με στόχο τη στήριξη των νέων επιστημόνων ως ανάχωμα στη «διαρροή εγκεφάλων» (brain drain). Στη συνάντηση συμμετείχαν επίσης από ελληνικής πλευράς ο επιστημονικός εκπρόσωπος της χώρας στο Συμβούλιο του CERN καθηγητής Κ. Φουντάς, στελέχη της Μόνιμης Ελληνικής Αντιπροσωπείας στη Γενεύη, καθώς και ο Εμμανουήλ Τσεσμελής, αρμόδιος για θέματα Ελλάδας στο CERN, όπως αναφέρει το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων. Η ελληνική αντιπροσωπεία ξεναγήθηκε στα πειράματα CMS και ATLAS και είχε την ευκαιρία συζήτησης με Έλληνες επιστήμονες, μεταπτυχιακούς φοιτητές, μεταδιδάκτορες και εργαζόμενους στο CERN για τις ερευνητικές προοπτικές και τις ευκαιρίες επιστημονικής σταδιοδρομίας που έχουν διαμορφωθεί στη χώρα τα τελευταία χρόνια. Η ελληνική κυβέρνηση, από το 2015 έως σήμερα, παρά τις δημοσιονομικές δυσκολίες, αποπληρώνει με συνέπεια τις ανεξόφλητες υποχρεώσεις της χώρας στο CERN, ύψους 38 εκατ. ελβετικών φράγκων, τις οποίες κληρονόμησε από τις προηγούμενες κυβερνήσεις, και έχει αποκαταστήσει το δικαίωμα ψήφου της χώρας στο Συμβούλιο του Οργανισμού. Η Ελλάδα αποτελεί μόνιμο και δραστήριο μέλος του CERN και ένα από τα δώδεκα ιδρυτικά κράτη-μέλη. Η συμμετοχή των Ελλήνων επιστημόνων και ελληνικών εταιρειών υψηλής τεχνολογίας στα πειράματα του CERN συμβάλλει σημαντικά στη μεταφορά υψηλής τεχνογνωσίας στη χώρα και στην εκπαίδευση νέων επιστημόνων, μεταπτυχιακών φοιτητών και μεταδιδακτορικών ερευνητών, σε τομείς όπως η φυσική υψηλών ενεργειών, τα μαθηματικά, η πληροφορική, οι ηλεκτρονικές διατάξεις και οι επιστήμες μηχανικού. https://www.naftemporiki.gr/story/1472207/cern-auksisi-tis-antapodotikotitas-eksetazei-i-ellada

Ανακαλύφθηκε ένα νέο πεντακουάρκ. Οι ερευνητές που συμμετέχουν στο πείραμα LHCb ανακοίνωσαν την ανακάλυψη ενός νέου σωματιδίου που συνίσταται από 5 κουάρκ. Το νέο σωματίδιο ονομάζεται Pc(4312)+, και διασπάται σε ένα πρωτόνιο και ένα σωματίδιο J/ψ (αποτελείται από ένα γοητευτικό κουάρκ και ένα αντι-γοητευτικό κουάρκ). Η στατιστική σημασία της παρατήρησης φτάνει στα 7,3 σίγμα, και ξεπερνάει το όριο των 5 σίγμα που παραδοσιακά απαιτείται για να γίνει αποδεκτή η ανακάλυψη ενός νέου σωματιδίου (ακρίβεια 5 σίγμα σημαίνει ότι υπάρχει πιθανότητα 1 στα 3,5 εκατομμύρια η ανακάλυψη να είναι μια στατιστική διακύμανση των μετρήσεων) . Υπάρχουν δυο κατηγορίες αδρονίων: τα βαρυόνια που συνίστανται από 3 κουάρκ και τα μεσόνια από 2 κουάρκ (ζεύγη κουάρκ – αντικουάρκ). Τα αδρόνια που δεν ανήκουν σ’ αυτές τις κατηγορίες είναι γνωστά ως εξωτικά αδρόνια. Όταν ο Murray Gell-Mann πρότεινε το 1964 το μοντέλο των κουάρκ, ανέφερε τη δυνατότητα εξωτικών αδρονίων όπως τα πεντακουάρκ. Πέρασαν 50 χρόνια από τότε μέχρι να αποδειχθεί πειραματικά η ύπαρξή τους. Τον Ιούλιο του 2015, οι ερευνητές του LHCb ανέφεραν την ανακάλυψη δυο διαφορετικών πεντακουάρκ, των Pc+(4380) και Pc+(4450), με μάζες 4380 MeV και 4450 ΜeV αντίστοιχα. Το νέο σωματίδιο Pc(4312)+, είναι ένα ελαφρύτερο πεντακουάρκ με μάζα 4312 MeV και η ύπαρξή του ρίχνει νέο φως στη φύση των εξωτικών αδρονίων. Η ανάλυση των δεδομένων αποκάλυψε επίσης και μια πιο σύνθετη δομή, την Pc(4450)+, που συνίσταται από δυο επικαλυπτόμενες κορυφές Pc(4440)+ και Pc(4457)+, με στατιστική ακρίβεια 5,4 σίγμα. Στην περίπτωση αυτή απαιτούνται περισσότερα πειραματικά δεδομένα, αλλά και θεωρητική μελέτη για να κατανοηθούν πλήρως οι παρατηρούμενες καταστάσεις. https://physicsgg.me/2019/03/26/%ce%b1%ce%bd%ce%b1%ce%ba%ce%b1%ce%bb%cf%8d%cf%86%ce%b8%ce%b7%ce%ba%ce%b5-%ce%ad%ce%bd%ce%b1-%ce%bd%ce%ad%ce%bf-%cf%80%ce%b5%ce%bd%cf%84%ce%b1%ce%ba%ce%bf%cf%85%ce%ac%cf%81%ce%ba/

Γιατί υπάρχει το Σύμπαν; Ο Μεγάλος Επιταχυντής Αδρονίων μπορεί να έχει την Απάντηση. Οι φυσικοί του CERN, που φιλοξενούν το μεγαλύτερο θόλο του κόσμου, έχουν για πρώτη φορά παρατηρήσει τις διαφορές στην καθυστέρηση των σωματιδίων και των αντισωματιδίων που περιέχουν τα κουάρκ γοητείας - τα δομικά στοιχεία της ύλης. Το εύρημα μπορεί να παράσχει ενδείξεις για το γιατί υπάρχει το Σύμπαν. "Είναι ιστορικό ορόσημο", δήλωσε ο Sheldon Stone, καθηγητής φυσικής στο Πανεπιστήμιο των Συρακουσών. Για κάθε σωματίδιο υπάρχει ένα αντισωματίδιο, πανομοιότυπο στη μάζα αλλά αντίθετο στην ηλεκτρική φόρτιση. Όταν ένα σωματίδιο συναντά ένα αντι-σωματίδιο, αναιρούν το ένα το άλλο. Θεωρητικά, η Μεγάλη Έκρηξη θα έπρεπε να έχει δημιουργήσει την ύλη και την αντιύλη σε ίσα μέρη, και τα σωματίδια θα έπρεπε να έχουν εξολοθρευτεί μεταξύ τους, αφήνοντας μόνο τίποτα εκτός από την καθαρή ενέργεια. Ωστόσο, γνωρίζουμε ότι αυτό δεν συνέβη. Αντ 'αυτού, 1 σε ένα δισεκατομμύριο κουάρκ επέζησε, με αποτέλεσμα το σύμπαν που υπάρχει σήμερα. "Αυτό σημαίνει ότι τα σωματίδια και τα αντισωματίδια δεν πρέπει να συμπεριφέρονται εξ ολοκλήρου πανομοιότυπα", δήλωσε ο Stone. Τα ευρήματα υποδηλώνουν ότι τα σωματίδια και τα αντισωματίδια αποσυντίθενται με ελαφρώς διαφορετικούς ρυθμούς - ένα φαινόμενο που οι φυσικοί ονομάζουν παραβίαση φόρτισης-ισοτιμίας (CP). Η ιδέα δεν είναι καινούργια - ο ρωσικός φυσικός Αντρέι Ζαχάρωφ το είχε προτείνει το 1967 για να εξηγήσει γιατί η ύλη επέζησε από το Big Bang . "Αυτό είναι ένα από τα απαραίτητα κριτήρια για να υπάρξει", δήλωσε ο Stone, "έτσι είναι σημαντικό να καταλάβουμε ποια είναι η προέλευση της παραβίασης του CP." Τα κουάρκ είναι τα πιο στοιχειώδη σωματίδια της ύλης που συνδυάζονται για να σχηματίσουν σύνθετα σωματίδια, , τα πιο σταθερά από τα οποία είναι πρωτόνια και νετρόνια. Οι φυσικοί παρατήρησαν την παραβίαση του CP σε περίεργα κουάρκς το 1964 και στα κάτω κουάρκς το 2001. Είχαν υποθέσει ότι η παραβίαση του CP λαμβάνει χώρα και στα κουάρκ γοητείας, αλλά δεν το είχαν δει μέχρι τώρα. Χρησιμοποιώντας τον Μεγάλο Επιταχυντή Αδρονίων 27-χιλιομέτρων δαχτυλίδι που σπάει σωματίδια για να τα διασπάσουν στα συστατικά μέρη τους, οι ερευνητές παρατήρησαν τους συνδυασμούς κουάρκ που ονομάζονται μεσόνια, συγκεκριμένα το D0 ("d-zero") meson και το αντι-D0 meson.The D0 meson αποτελείται από μια γοητεία κουάρκ και ένα αντικραδασμικό κουάρκ, ενώ το κουάρκ anti-D0 συνδυάζει ένα κουάρκ επάνω και ένα κουάρκ κατά της γοητείας. Οι ερευνητές μέτρησαν τη διαφορά στα ποσοστά αποσύνθεσης μεταξύ των δύο τύπων μεσονίων και διαπίστωσαν ότι οι λόγοι αποσύνθεσης διαφέρουν κατά ένα δέκατο του ποσοστού. "Αυτό σημαίνει ότι το D0 και το αντι-D0 δεν αποσυντίθενται με τον ίδιο ρυθμό, και αυτό καλούμε την παραβίαση CP", δήλωσε ο Stone. Πρόσθεσε ότι ενώ οι διαφορές στις αναλογίες των αποσυντονιών δεν εξηγούν πλήρως τι συνέβη μετά το Big Bang για να αφήσει τόσο πολύ καλύτερα, είναι ακόμα ένα εκπληκτικό αποτέλεσμα. Τώρα, Stone είπε, εναπόκειται στους θεωρητικούς φυσικούς να κατανοήσουν τα ευρήματα. Το ερώτημα μπροστά τους είναι εάν το Πρότυπο Μοντέλο της Φυσικής των σωματιδίων - ένα μοντέλο που χρησιμοποιείται για να εξηγήσει όλα τα υποατομικά στοιχεία - μπορεί να εξηγήσει τις μετρήσεις του κουάρκ γοητείας ή αν χρειάζεται ένα νέο μοντέλο φυσικής. "Αν αυτό μπορούσε να εξηγηθεί μόνο από τη νέα φυσική, αυτή η νέα φυσική θα μπορούσε να περιέχει την ιδέα για το πού προέρχεται αυτή η παραβίαση του CP", δήλωσε ο Stone. https://asgardia.space/en/news/Why-Does-the-Universe-Exist-The-Large-Hadron-Collider-May-Have-the-Answer

Ελληνικές επιχειρήσεις προμηθεύουν το CERN από στυλό μέχρι εξειδικευμένα υλικά. Ένα βήμα πιο κοντά στις προμήθειες του CERN βρίσκονται οι ελληνικές επιχειρήσεις, μετά και την πρόσφατη οργανωμένη αποστολή της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας και της Τεχνόπολης Θεσσαλονίκης στην έδρα του ευρωπαϊκού οργανισμού πυρηνικών ερευνών στη Γενεύη - ήδη περίπου 50 ελληνικές επιχειρήσεις, οι περισσότερες από την Κεντρική Μακεδονία, έχουν ενταχθεί στη λίστα των προμηθευτών του CERN. Πρόκειται για εταιρείες που είτε εκπροσωπήθηκαν στις δύο αποστολές που διοργάνωσε η Περιφέρεια είτε είχαν επιχειρήσει, μέσω πανεπιστημιακών ιδρυμάτων, κάποια επικοινωνία με τον ερευνητικό οργανισμό. Τρία εκατομμύρια ευρώ το ύψος των προμηθειών του CERN σε ελληνικές εταιρείες το 2018 Σύμφωνα με τον σύνδεσμο επικοινωνίας των ελληνικών εταιρειών με το CERN, αναπληρωτή καθηγητή στο τμήμα Φυσικής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, Νικόλαο Μάνθο, το ύψος των προμηθειών του CERN σε ελληνικές εταιρείες για το 2018 διαμορφώθηκε σε περίπου τρία εκατομμύρια ευρώ. «Στις διαδικασίες αυτές συμμετείχαν περίπου 20 εταιρείες, οι μεγαλύτερες εκ των οποίων υπέγραψαν συμβόλαια για ποσά της τάξης των 500.000 ή 700.000 ευρώ. Η 15η στη σειρά εταιρεία σύναψε, για παράδειγμα, συμβόλαιο ύψους 40.000 ευρώ, ενώ υπάρχουν και μικρότερου ύψους συμβόλαια» τονίζει ο κ. Μάνθος στο ΑΠΕ - ΜΠΕ. Τόσο ο ίδιος, όσο και οι υπηρεσίες της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, διαβεβαιώνουν για το ενδιαφέρον που υπάρχει από την πλευρά του ερευνητικού οργανισμού για την υποστήριξη των ελληνικών επιχειρήσεων, δεδομένου ότι και η Ελλάδα ως χώρα χρηματοδοτεί τις ερευνητικές δραστηριότητες του CΕRN, ενώ στόχος του ερευνητικού προγράμματος είναι να επιστρέφει οφέλη στις χώρες - μέλη του. Από στυλό μέχρι μικροτσίπ Η διαδικασία των προμηθειών, ωστόσο, δεν αφορά μόνο εξειδικευμένα υλικά που χρησιμοποιούνται στα πειράματα του CERN. Όπως έχει δηλώσει ο περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας, Απόστολος Τζιτζικώστας, οι ελληνικές επιχειρήσεις από την Περιφέρεια θα μπορούν να προμηθεύουν το CΕRN με διάφορα είδη, από στυλό και δομικά υλικά μέχρι γραφική ύλη και μικροτσίπ. Κάτι τέτοιο είναι εφικτό καθώς τα συστήματα και οι υποδομές του μεγαλύτερου επιστημονικού πειράματος του κόσμου στην Ελβετία, βρίσκονται σε φάση αναβάθμισης. Για παράδειγμα, προσκλήσεις υποβολής προσφορών που δημοσιεύτηκαν το 2018 και μέχρι στιγμής το 2019 αφορούσαν σκληρούς δίσκους, μονάδες ηλεκτρονικών υπολογιστών, βιβλιοθήκες μαγνητικών ταινιών, οπτικούς ανιχνευτές, αισθητήρες θερμοκρασίας, ενισχυτές, τροφοδοτικά ρεύματος, ηλεκτρικό εξοπλισμό, servers, μνήμες, αισθητήρες σιλικόνης, δοχεία, βιομηχανικές καλωδιώσεις, δομικά υλικά, βίδες, μετασχηματιστές, υγρό άζωτο, κρυσταλλικά από ανοξείδωτο χάλυβα, μονάδες αερισμού, θέρμανσης και κλιματισμού, συστήματα ψύξης κ.α. Πρόσκληση για προσφορές υπήρξε επίσης και για μια σειρά άλλων ειδών και υπηρεσιών όπως μηχανοκίνητες πόρτες, υπηρεσίες πολιτικού μηχανικού, έρευνες αγοράς ή υπηρεσίες κατεδάφισης. Οδηγίες βήμα - βήμα για την εγγραφή εταιρειών στη λίστα των προμηθευτών του Cern Τις οδηγίες που δίνει σε κάθε ενδιαφερόμενο ο σύνδεσμος επικοινωνίας των ελληνικών εταιρειών με το CERN, αναπληρωτής καθηγητής στο τμήμα Φυσικής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, Νικόλαος Μάνθος, παρουσιάζει ο ίδιος στο ΑΠΕ - ΜΠΕ. Πιο συγκεκριμένα, στην ιστοσελίδα του οργανισμού https://procurement.cern μια εταιρεία μπορεί να εγγραφεί στη λίστα των προμηθευτών του CERN, αλλά και να εισάγει πληροφορίες για τη δραστηριότητά της καθώς και στοιχεία επικοινωνίας. «Στη συγκεκριμένη επιλογή ζητούνται οι κωδικοί των προϊόντων ή των υπηρεσιών που παράγει ή προσφέρει μια εταιρεία και είναι αρκετά εύκολο να τους γράψει κάποιος στη σχετική φόρμα. Με αυτό τον τρόπο, όταν γίνεται έρευνα αγοράς από το CERN, κατευθείαν, μέσω των κωδικών, επιλέγονται οι εταιρείες που τους έχουν καταχωρήσει και έτσι ενημερώνονται ότι υπάρχει κάτι που είναι προς προκήρυξη» αναφέρει χαρακτηριστικά ο κ. Μάνθος. Το δεύτερο βήμα, σύμφωνα με τον ίδιο, είναι να παρακολουθεί κάθε ενδιαφερόμενος τις μελλοντικές προκηρύξεις του CERN μέσω της ιστοσελίδας https://found.cern. Αυτό είναι χρήσιμο καθώς όταν έρθει το μήνυμα από την υπηρεσία αγορών του CERN για την κατάθεση μιας προσφοράς, το χρονικό περιθώριο για μια τέτοια ενέργεια μπορεί να είναι σύντομο, ενδεχομένως δέκα με δεκαπέντε μέρες. Συνεπώς, εφόσον κάποιος γνωρίζει από την αρχή ότι πρόκειται να δημοσιευτεί μια προκήρυξη που τον αφορά, θα έχει περισσότερο χρόνο να προετοιμάσει την προσφορά του και τα στοιχεία που θα στείλει στον ερευνητικό οργανισμό, όταν αυτά του ζητηθούν. Εκτός από τα δύο βήματα για την εγγραφή εταιρειών στη λίστα των προμηθευτών του CERN και τις μελλοντικές του προκηρύξεις, οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να ενημερωθούν για όλες τις διαδικασίες που ακολουθούνται στις προμήθειες. Στον σύνδεσμο https://procurement.web.cern.ch/ περιγράφονται, μεταξύ άλλων, ο χρόνος που απαιτείται για κάθε διαδικασία, τα βήματα που πρέπει να ακολουθήσουν οι ενδιαφερόμενοι, ο τρόπος με τον οποίο γίνεται η έρευνα αγοράς, η πρόσκληση προς τους ενδιαφερόμενους, τα τεχνικά έγγραφα που καλούνται να καταθέσουν οι εταιρείες καθώς και τα ερωτηματολόγια που πρέπει να συμπληρώσουν, ο τρόπος επικοινωνίας με τους υποψήφιους προμηθευτές, συχνές ερωτήσεις και απαντήσεις, τεχνικές και οικονομικές διευκρινίσεις και άλλες λεπτομέρειες. Υπάρχουν επίσης διαθέσιμα όλα τα στοιχεία επικοινωνίας με τους εκπροσώπους τους CERN στην έδρα του τη Γενεύη, τηλεφωνικά και ηλεκτρονικά καθώς και στοιχεία επικοινωνίας με τους συνδέσμους του σε κάθε χώρα. Σε κάθε περίπτωση, οι διαδικασίες που ακολουθεί το CERN προβλέπουν την απευθείας προμήθεια υλικών μέχρι το ποσό των 10.000 ευρώ. Για προμήθειες μέχρι 40.000 ευρώ ο οργανισμός έχει τη δυνατότητα να απευθυνθεί σε προμηθευτές που γνωρίζει ή είχε συνεργασία μαζί τους στο παρελθόν ώστε να ζητήσει προσφορές. Για ποσά άνω των 40.000 ευρώ διενεργείται ανοιχτός διαγωνισμός στον οποίο μπορεί οποιοσδήποτε να προσέλθει και να καταθέσει προσφορές. Για προμήθειες άνω των 500.000 ευρώ οι διαδικασίες είναι αρκετά πιο πολύπλοκες. «Σε ορισμένες περιπτώσεις οι υπηρεσίες του CERN αναλαμβάνουν να ελέγξουν αν κάποιες εταιρείες είναι αξιόπιστες. Έτσι, υπάλληλοι του Τμήματος Προμηθειών του Οργανισμού επισκέπτονται την έδρα των εταιρειών που επιδιώκουν να αναλάβουν κάποια προμήθεια, προκειμένου να ενημερωθούν από κοντά για την ποιότητα των παραγόμενων προϊόντων και των παρεχόμενων υπηρεσιών τους» υπογραμμίζει ο κ. Μάνθος. http://www.kathimerini.gr/1009151/article/oikonomia/epixeirhseis/ellhnikes-epixeirhseis-promh8eyoyn-to-cern-apo-stylo-mexri-e3eidikeymena-ylika

Η γέννηση μιας μηχανής στο CERN Το CERN, το ευρωπαϊκό εργαστήριο φυσικής υψηλών ενεργειών στη Γενεύη, αυτή την εποχή διανύει μια ενδιαφέρουσα περίοδο. Ξεκίνησε η διαδικασία για την επικαιροποίηση της ευρωπαϊκής στρατηγικής στον τομέα των υψηλών ενεργειών, μια διαδικασία που θα ολοκληρωθεί το 2020. (Ο τομέας υψηλών ενεργειών είναι τομέας της Φυσικής που ασχολείται με την κατανόηση του μικρόκοσμου και ως εκ τούτου της φύσης, με κύρια εργαλεία μεγάλους ερευνητικούς επιταχυντές. Επιταχυντές είναι επιστημονικές μηχανές που χρησιμοποιούν ένα τέχνασμα –τη μετατροπή ενέργειας σε μάζα– για να εξαναγκάσουν τη φύση να κάνει τη δουλειά της, ενώ είμαστε έτοιμοι να την παρατηρήσουμε.) Η διαδικασία της επικαιροποίησης γίνεται κάθε πέντε χρόνια και καθορίζει τη μεσοπρόθεσμη στρατηγική της Ευρώπης στον τομέα του big science (επιστήμη μεγάλων υποδομών) στη σωματιδιακή φυσική. Το μέλλον του CERN, που σήμερα είναι ο αδιαφιλονίκητος ηγέτης στον τομέα, διακυβεύεται σε σημαντικό βαθμό από αυτή τη διαδικασία – αν θα παραμείνει δηλαδή στην κορυφή ή αν σιγά σιγά άλλα εργαστήρια, ίσως από την Ασία, θα πάρουν το στέμμα. Ενας από τους μελλοντικούς επιταχυντές για τους οποίους θα κληθεί η επιτροπή Ευρωπαϊκής Στρατηγικής να εκφέρει γνώμη είναι μια μηχανή με ξεχωριστή θέση στην καρδιά μου, μια και ήμουν εκεί από τα πρώτα της βήματα. Οι ημέρες πριν από τη 13η Δεκεμβρίου του 2011 ήταν κάθε άλλο παρά βαρετές στην ιστορία του CERN: μόλις είχαμε μάθει πως στις 13 του μηνός θα γινόταν μια απρογραμμάτιστη ομιλία στο κύριο αμφιθέατρο όπου θα ανακοινωνόταν η πολύ ισχυρή ένδειξη ότι το σωματίδιο Higgs, που είχε ξεφύγει ανίχνευσης για 48 ολόκληρα χρόνια, είχε επιτέλους απομονωθεί. Η τελευταία φορά που κάτι παρόμοιο συνέβη, η ανακάλυψη ενός σωματιδίου που με αξιώσεις μπορούσε να διεκδικήσει το βραβείο Νομπέλ, ήταν το 1983. Το ενδιαφέρον όμως δεν ήταν σε αυτή την εξέλιξη, λίγο πολύ αναμενόμενη, αλλά στη μάζα αυτού του καινούργιου σωματιδίου: είχε την ιδιαίτερα χαμηλή τιμή των 125GeV (γίγα-ηλεκτρονιοβόλτ, μονάδα μέτρησης μάζας). Οι μονάδες δεν έχουν ιδιαίτερη σημασία, σημασία έχει πως από όλο το εύρος των αναμενόμενων μαζών γι’ αυτό το σωματίδιο η φύση είχε διαλέξει μια ιδιαίτερα χαμηλή τιμή. Μία από εκείνες τις ημέρες ήπια καφέ στην καφετέρια του CERN με δύο ανθρώπους που θα άλλαζαν την καριέρα μου σε μεγάλο βαθμό, και ίσως την ιστορία της επιστήμης: με τον καθηγητή του πανεπιστημίου της Γενεύης Αλεν Μπλοντέλ, επιστήμονα που γνώριζα από προηγούμενα πειράματα που είχαμε συμμετάσχει μαζί τη δεκαετία του ’90, και τον Φρανκ Ζίμερμαν, έναν εξαίρετο επιστήμονα επιταχυντών με τον οποίο θα γνωριζόμασταν πολύ στενά τα επόμενα χρόνια. Συζητήσαμε, λοιπόν, με τους συναδέλφους πως η μάζα του σωματιδίου Higgs είναι τόσο χαμηλή, που η επικρατούσα άποψη της περιόδου εκείνης, ότι ένα μελλοντικό εργοστάσιο παραγωγής σωματιδίων Higgs θα έπρεπε αναγκαστικά να είναι ένας γραμμικός επιταχυντής ηλεκτρονίων, δεν ήταν σωστή. (Σε γενικές γραμμές, ένας γραμμικός επιταχυντής υπερτερεί ενός κυκλικού στις υψηλές ενέργειες, ενώ για χαμηλές ενέργειες –κοντά στη μάζα που μετρήθηκε για το σωματίδιο Higgs– ένας κυκλικός επιταχυντής είναι πιο αποτελεσματικός.) Τους προέτρεψα, λοιπόν, να δημοσιεύσουμε μια μελέτη με αυτή ακριβώς τη ρηξικέλευθη ιδέα όσο το δυνατόν πιο γρήγορα, και υποσχέθηκα να βοηθήσω στην ανάλυση και προώθηση της ιδέας. Η μελέτη αυτή κυκλοφόρησε άτυπα στις 12 Δεκεμβρίου, πάνω στην ώρα για τη μεγάλη ανακοίνωση στις 13 του μηνός, και για πρώτη φορά δημοσιεύθηκε τον Μάιο του 2012 σε ένα συνέδριο στις Ηνωμένες Πολιτείες. Την υπογράφουμε τέσσερις συνάδελφοι. Το επόμενο βήμα ήταν η στρατολόγηση συνεργατών που θα πίστευαν και θα βοηθούσαν στο εγχείρημα. Πλησίασα τον Τζον Ελις, πεπειραμένο θεωρητικό φυσικό με εξαιρετικό κύρος στον τομέα μας (και παρεμπιπτόντως αυτόν που πρότεινε, μαζί με τον Ελληνα Δημήτρη Νανόπουλο, τον βέλτιστο τρόπο δημιουργίας και ως εκ τούτου ανίχνευσης του σωματιδίου). Ηταν ενθουσιώδης και εντάχθηκε στην ομάδα αμέσως. Οι επάνω όροφοι Η στρατολόγηση συνεχίστηκε και πολύ σύντομα μας κάλεσαν στον πέμπτο όροφο του κεντρικού κτιρίου του CERN, στο γραφείο του διευθυντού ερευνών. Η ιδέα μας είχε ήδη προκαλέσει πονοκεφάλους στους επάνω ορόφους: Εδινε μεν τη δυνατότητα ενός λαμπρού μέλλοντος για το CERN, αλλά οι λεπτές γεωπολιτικές ισορροπίες (ναι, ακόμα και στον τομέα της επιστήμης) δημιουργούσαν προβλήματα. Ο διευθυντής ερευνών, ο Ιταλός Σέρτζιο Μπερτολούτσι, ήταν πολύ ευγενικός, αλλά μας ανέφερε πέντε τεχνικούς λόγους γιατί η πρότασή μας δεν θα μπορούσε ποτέ να υλοποιηθεί. Η ομορφιά της επιστημονικής μεθόδου είναι πως μπορείς πολύ γρήγορα να αποδείξεις ποιος έχει δίκιο σε κάποιο τεχνικό ζήτημα, και το εγχείρημά μας βγήκε από τη διαδικασία πιο δυνατό από ποτέ, αφού αποδείξαμε πως, τουλάχιστον στο χαρτί, ένας τέτοιος επιταχυντής, αν και πολύ φιλόδοξος, όντως θα λειτουργούσε. Η πρώτη σοβαρή κρίση ήρθε λίγους μήνες μετά την πρώτη δημοσίευση της ιδέας. Ο Ρώσος επιστήμονας Βάλερι Τελνόφ δημοσίευσε τους υπολογισμούς του πως, σύμφωνα με τις παραμέτρους που είχαμε επιλέξει, η ζωή της δέσμης μας, του μέσου χρόνου δηλαδή που τα ηλεκτρόνια θα παρέμεναν στον επιταχυντή, θα ήταν μερικά χιλιοστά του δευτερολέπτου. Η ζωή της δέσμης, ακόμα και σε έναν μοντέρνο επιταχυντή σαν και αυτόν που σχεδιάζαμε, πρέπει να είναι εύλογη (αρκετά λεπτά της ώρας) για μια εύρυθμη λειτουργία. Ενα δίμηνο σκληρής δουλειάς τελικά ήταν αρκετό για να βρούμε μια νησίδα στον ωκεανό των παραμέτρων που θα απέφευγε το πρόβλημα. Η μηχανή που προτείναμε (προτιμήσαμε τα ηλεκτρόνια, λόγω χαμηλότερου κόστους και υψηλότερης απόδοσης σε σχέση με πρωτόνια για τη φυσική που μας ενδιέφερε, τη μελέτη των ιδιοτήτων του τελευταίως ανακαλυφθέντος σωματιδίου Higgs – εξάλλου, μηχανή ηλεκτρονίων μπορεί αργότερα να αναβαθμιστεί σε μηχανή πρωτονίων, όπως ήδη κάναμε στο CERN τη δεκαετία του 1990-2000) ερχόταν σε τρία μεγέθη: 27 χιλιόμετρα (όσο είναι το υπάρχον τούνελ του LHC στο CERN), 50 χιλιόμετρα και 80 χιλιόμετρα. Η ιδέα του μεγαλύτερου Στη Διεύθυνση άρεσε περισσότερο η ιδέα του μεγαλύτερου επιταχυντή (ο μικρός θα αντιμετώπιζε προβλήματα συμβίωσης για τον τωρινό επιταχυντή, μία και μόνο μηχανή μπορεί να εγκατασταθεί στο υπάρχον τούνελ ανά πάσα στιγμή). Η γεωλογική εξέταση έδειξε πως ένας επιταχυντής 80 χιλιομέτρων δεν χωράει στην περιοχή γύρω από τη Γενεύη (υπάρχουν περιορισμοί λόγω γειτονικών βουνών), ενώ ένας επιταχυντής 100 χιλιομέτρων δεν έχει πρόβλημα. Ετσι καταλήξαμε στον μαγικό αριθμό 100 για το μέγεθος του επιταχυντή. Οι εξελίξεις ήταν ραγδαίες. Στα επόμενα πέντε χρόνια δούλεψα σχεδόν αποκλειστικά στο θέμα. Από τρεις γίναμε τόσοι που δεν μπορούσαμε πλέον να αγνοηθούμε. Εδωσα την πρώτη ομιλία παγκοσμίως, νομίζω, για το θέμα σε ένα συνέδριο Φυσικής στην Ελλάδα, στα Ιωάννινα, τον Απρίλιο του 2012. (Αν ρωτάτε για την απήχηση της ομιλίας: Οι συνάδελφοι ήταν πλήρως απασχολημένοι με τον υπάρχοντα επιταχυντή και δεν κατάφερα να εξασφαλίσω ελληνικές συμμετοχές στο εγχείρημα – ήταν εξάλλου πολύ νωρίς). Το εγχείρημά μας έγινε πλέον επίσημη μελέτη του Οργανισμού και ζητήθηκε από την ομάδα (που πλέον έχει μεγαλώσει στα 300 άτομα) να συντάξει μια εννοιολογική έκθεση σχεδιασμού (conceptual design report) μέσα στο 2019 για την επιτροπή Ευρωπαϊκής Στρατηγικής. Η έκθεση δημοσιεύθηκε στις 15 Ιανουαρίου 2019, την εβδομάδα που μας πέρασε. H επόμενη ημέρα μετά την ανακάλυψη του σωματιδίου Higgs Λίγους μήνες μετά την άτυπη δημοσίευση της ιδέας, σε ένα συνέδριο στο Fermilab στην Αμερική το 2012, ανακαλύψαμε πως οι Κινέζοι συνάδελφοί μας άρχισαν επίσης να δουλεύουν στον σχεδιασμό μιας παρόμοιας μηχανής, 50-70 χιλιομέτρων. Τα ταξίδια στην Κίνα από τη μεριά μου αυξήθηκαν (ο τομέας μας στην Κίνα έχει πολλά νέα παιδιά έτοιμα να συνεισφέρουν, δεν έχει όμως τη γενιά των πενηντάρηδων για να τους κατευθύνουν). Μερικά χρόνια αργότερα μάθαμε πως τα 100 χιλιόμετρα ήταν επίσης το προτεινόμενο μέγεθος του κινεζικού εγχειρήματος: Πλέον, οι δύο κατασκευές από απόσταση μοιάζουν πανομοιότυπες. Το τοπίο στον κόσμο της φυσικής υψηλών ενεργειών σε σχέση με την επόμενη ημέρα είναι ομιχλώδες. Ναι, με την ανακάλυψη του σωματιδίου Higgs, του τελευταίου σωματιδίου που πρέσβευε η θεωρία αλλά δεν είχε ανιχνευθεί, κλείνει ένα κεφάλαιο στην κατανόηση της φύσης. Εχουμε πλέον μια θεωρία που δουλεύει εξαιρετικά καλά, είναι αυτοσυνεπής και ισχύει για όλες τις καταστάσεις. Παρ’ όλα αυτά, είναι πιο πολύπλοκη από ό,τι θα θέλαμε και μας λείπει η εκ βαθέων κατανόηση. Επιγραμματικά θα μπορούσα να πω πως ξέρουμε πλέον με ποιο τρόπο δουλεύει η φύση, αλλά δεν ξέρουμε γιατί δουλεύει όπως δουλεύει. Και το γιατί είναι μια πολύ πιο ενδιαφέρουσα ερώτηση από το πώς. Αρα, έχουμε ακόμα πολλή δουλειά μπροστά μας. Ποιο είναι λοιπόν το βέλτιστο επόμενο βήμα; Η θεωρία δεν μας δίνει μια ξεκάθαρη κατεύθυνση. Η γεωπολιτική της επόμενης μηχανής, επίσης, είναι φοβερά ενδιαφέρουσα. δεν είναι μόνο τεχνικά κριτήρια που παίζουν ρόλο. Αυτό είναι κάτι που μας βρίσκει απροετοίμαστους, αφού ως επιστήμονες έχουμε συνηθίσει τον πολύ απλό τρόπο της ανάδειξης του βέλτιστου μέσα από την επιστημονική μέθοδο. Πολλές οι παράμετροι Οι μηχανές που είχαν σχεδιαστεί με μεγάλη λεπτομέρεια τα τελευταία 20 χρόνια (οι γραμμικοί επιταχυντές ILC και CLIC) έχουν λόγο ύπαρξης μόνο σε περίπτωση που ένα βαρύ σωματίδιο θα είχε ανακαλυφθεί, κάτι που δεν συνέβη μέχρι σήμερα. Παρ’ όλα αυτά, οι συνάδελφοι που έχουν σχεδιάσει τους γραμμικούς επιταχυντές δεν θα ήθελαν να δουν της ιδέα τους να χάνεται στη λήθη της ιστορίας της επιστήμης. Επίσης, το κόστος και η δέσμευση σε χρόνο και ανθρώπινη προσπάθεια των υποδομών είναι υψηλό – οι καινούργιοι επιταχυντές που σχεδιάζονται έχουν κόστος όσο η γέφυρα Ρίου – Αντιρρίου και χρονικό ορίζοντα μισό αιώνα. Στη Μόσχα το 2015, σε ένα συνέδριο Φυσικής στο πανεπιστήμιο Λομονόσοφ, είχα την ευκαιρία να γνωρίσω έναν από τους αρχηγούς του ILC, τον Μπάρι Μπάρις. Η γνωριμία μας δεν ξεκίνησε με τον καλύτερο τρόπο: αυτός υπέρμαχος του γραμμικού επιταχυντή, εγώ να διαμαρτύρομαι για το ότι δεν παρουσίαζε το εγχείρημά μας σωστά. Η κρουαζιέρα το βράδυ στον ποταμό Μόσχοβα μας έδωσε την ευκαιρία να γνωριστούμε: έβλεπα πως έχω μπροστά μου έναν εξαίρετο επιστήμονα, παθιασμένο γι’ αυτό που κάνει. Κρατήσαμε επαφή και μόλις πήρε το Νομπέλ τo 2017 του έγραψα για να τον συγχαρώ θερμά. Μου απάντησε με εξαιρετική μετριοφροσύνη. Πού θα κατασκευαστεί η επόμενη μηχανή; Οι προβλέψεις είναι δύσκολες. Εμείς, όμως, προσπαθήσαμε, από εκείνη την ημέρα του 2011 στην καφετέρια του CERN, να δώσουμε στο CERN και στην Ευρώπη ακόμη μία δυνατότητα με εξαιρετική προοπτική. * Ο κ. Μιχάλης Κορατζίνος είναι ερευνητής στο CERN. https://physicsgg.me/2019/01/22/%ce%b7-%ce%b3%ce%ad%ce%bd%ce%bd%ce%b7%cf%83%ce%b7-%ce%bc%ce%b9%ce%b1%cf%82-%ce%bc%ce%b7%cf%87%ce%b1%ce%bd%ce%ae%cf%82-%cf%83%cf%84%ce%bf-cern/

FCC: O αντικαταστάτης του Μεγάλου Επιταχυντή Αδρονίων (LHC)στο CERN Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Πυρηνικών Ερευνών (CERN), έδωσε σήμερα, από τη Γενεύη, στη δημοσιότητα, το σχέδιο του για τη δημιουργία ενός μεγαλύτερου κυκλικού επιταχυντή, ο οποίος θα αποτελέσει το διάδοχο του τωρινού Μεγάλου Επιταχυντή Αδρονίων (LHC). Ο προτεινόμενος επιταχυντής -με το προσωρινό όνομα Future Circular Collider (FCC)- θα έχει σχεδόν τετραπλάσιο μήκος (100 χιλιομέτρων) σε σχέση με τον LHC και θα είναι σχεδόν δέκα φορές πιο ισχυρός, φθάνοντας σε ενέργεια ως 100 TeV, έτσι ώστε να είναι σε θέση να αναζητήσει νέα υποατομικά σωματίδια. Το κόστος του εκτιμάται σε περίπου 24 δισεκατομμύρια ευρώ, ποσό καθόλου ευκαταφρόνητο, αν και θεωρείται ότι θα καταβληθεί σιγά-σιγά από πολλές χώρες σε διάστημα αρκετών ετών (ίσως άνω των 20). Δεν λείπουν οι επικριτές που υποστηρίζουν ότι ίσως είναι σπατάλη η κατασκευή ενός νέου ισχυρότερου επιταχυντή, όταν τα χρήματα θα μπορούσαν να δαπανηθούν σε κάτι πιο άμεσα χρήσιμο, όπως η μάχη κατά της κλιματικής αλλαγής ή για νέες βιοϊατρικές ανακαλύψεις. Όμως η διευθύντρια του CERN Ιταλίδα φυσικός Φαμπιόλα Τζιανότι επέμεινε ότι ο FCC «θα έχει ένα τρομακτικό δυναμικό να βελτιώσει τις γνώσεις μας για τη θεμελιώδη φυσική και να προωθήσει πολλές τεχνολογίες με ευρείες επιπτώσεις στην κοινωνία». Το σχέδιο του CERN -ένα ογκώδες κείμενο τεσσάρων τόμων που χρειάστηκε πέντε χρόνια για να ετοιμασθεί- θα εξετασθεί από μια διεθνή επιτροπή φυσικών, μαζί την εναλλακτική πρόταση για τη δημιουργία ενός γραμμικού επιταχυντή (CLIC), στο πλαίσιο της νέας Ευρωπαϊκής Στρατηγικής για τη Σωματιδιακή Φυσική, που θα παρουσιασθεί το 2020. Σύμφωνα με την πρόταση, αρχικά θα δημιουργηθεί ένας κυκλικό τούνελ με μήκος 100 χιλιομέτρων, στο εσωτερικό του οποίου θα γίνονται συγκρούσεις ηλεκτρονίων με ποζιτρόνια (θετικά φορτισμένα ηλεκτρόνια). Το κόστος για αυτή την πρώτη φάση αναμένεται να φθάσει τα 9 δισ. ευρώ, ενώ ο επιταχυντής θα αρχίσει να λειτουργεί γύρω στο 2040 και θα διαρκέσει 15 έως 20 χρόνια. Στη συνέχεια, στο ίδιο τούνελ θα κατασκευασθεί ένας ισχυρότερος επιταχυντής όπου θα γίνονται συγκρούσεις πρωτονίων και βαρέων ιόντων με ισχύ δεκαπλάσια της σημερινής. Το κόστος προϋπολογίζεται σε 15 δισ. ευρώ και η έναρξη λειτουργίας του προς το τέλος της δεκαετίας του 2050. Η ελπίδα των επιστημόνων είναι ότι χάρη στον FCC θα ανοίξει ο δρόμος για ανακαλύψεις μιας νέας φυσικής πέρα από το Καθιερωμένο Πρότυπο (Standard Model). Το θεωρητικό αυτό πλαίσιο εξηγεί τη συμπεριφορά της ύλης και των δυνάμεων, αλλά στο σύμπαν υπάρχουν περισσότερα πράγματα να εξηγηθούν, όπως η σκοτεινή ύλη και η σκοτεινή ενέργεια. Πολλοί φυσικοί θεωρούν ότι μένουν και άλλα βασικά σωματίδια για να ανακαλυφθούν, ενώ μεγάλο ζητούμενο είναι επίσης το «πάντρεμα» της βαρύτητας (γενικής σχετικότητας) με την κβαντομηχανική. Μέχρι σήμερα ο επιταχυντής του CERN έχει αποτύχει να βρει σωματίδια πέρα από το Καθιερωμένο Πρότυπο, αλλά ούτε κανείς μπορεί να εγγυηθεί ότι αυτό θα το πετύχει ο μελλοντικός FCC (αν όντως κατασκευασθεί). https://physicsgg.me/2019/01/15/fcc-o-%ce%b1%ce%bd%cf%84%ce%b9%ce%ba%ce%b1%cf%84%ce%b1%cf%83%cf%84%ce%ac%cf%84%ce%b7%cf%82-%cf%84%ce%bf%cf%85-%ce%bc%ce%b5%ce%b3%ce%ac%ce%bb%ce%bf%cf%85-%ce%b5%cf%80%ce%b9%cf%84%ce%b1%cf%87%cf%85/

Εκτός λειτουργίας έως το 2021 ο επιταχυντής του CERN. Ο Μεγάλος Επιταχυντής Αδρονίων (LHC) του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πυρηνικών Ερευνών (CERN) τέθηκε εκτός λειτουργίας έως την άνοιξη του 2021, προκειμένου να πραγματοποιηθούν εκτεταμένες εργασίες αναβάθμισης και εκσυγχρονισμού. Κατά τη δεύτερη φάση λειτουργίας του (2015-2018), ο ισχυρότερος επιταχυντής του κόσμου λειτούργησε καλύτερα από κάθε προσδοκία, πετυχαίνοντας περίπου 16 εκατομμύρια δισεκατομμυρίων συγκρούσεις μεταξύ πρωτονίων, με ενέργεια 13 ηλεκτρονιοβόλτ (TeV), παράγοντας ένα τεράστιο όγκο δεδομένων άνω των 300 petabytes (300 εκατομμυρίων gigabytes), πενταπλάσιο περίπου σε σχέση με τον πρώτο «γύρο» λειτουργίας του. Μετά την αναβάθμισή του, ο επιταχυντής θα επανέλθει δριμύτερος, έχοντας ικανότητα για συγκρούσεις με ακόμη περισσότερη ενέργεια (14 TeV). Ενώ στη μεθεπόμενη φάση του (High-Luminosity LHC), που θα αρχίσει μετά το 2025, ο επιταχυντής θα είναι ακόμη πιο «φωτεινός». Όπως δήλωσε η γενική διευθύντρια του CERN, η Ιταλίδα φυσικός Φαμπιόλα Τζιανότι, «κατά τα τελευταία χρόνια τα πειράματα του LHC έχουν κάνει τρομερή πρόοδο για την κατανόηση των ιδιοτήτων του μποζονίου Χιγκς, ενός ειδικού σωματιδίου, πολύ διαφορετικού από τα άλλα στοιχειώδη σωματίδια που έχουν παρατηρηθεί μέχρι σήμερα. Οι ιδιότητές του μπορεί να μας δώσουν χρήσιμες ενδείξεις για μια φυσική πέρα από το Καθιερωμένο Πρότυπο». Εκτός από τη μελέτη του σωματιδίου Χιγκς, τα πειράματα του LHC κατά την προηγούμενη τετραετία ανακάλυψαν νέα «εξωτικά» σωματίδια όπως το Ξcc++ και τα πεντακουάρκ. Μέχρι την επαναλειτουργία του μεγάλου επιταχυντή το 2021, οι φυσικοί θα έχουν αρκετό χρόνο για να αναλύσουν τα έως τώρα δεδομένα και να αναζητήσουν -σαν τους ψύλλους στα άχυρα- τις «υπογραφές» μιας νέας Φυσικής. Η αναβάθμιση αφορά όλο το συγκρότημα των επιταχυντών και των ανιχνευτών. Μεταξύ άλλων, ο πρώτος κρίκος στην επιταχυντική αλυσίδα, ο γραμμικός επιταχυντής Linac 2 θα παραχωρήσει τη θέση του στον Linac 4, ο οποίος θα επιταχύνει ιόντα υδρογόνου, τα οποία στη συνέχεια θα μετατρέπονται σε πρωτόνια. Ο δεύτερος κρίκος, ο επιταχυντής Proton Synchrotron Booster, θα εφοδιασθεί με τελείως νέα και καλύτερα συστήματα, ενώ ο επιταχυντής Super Proton Synchrotron, ο τρίτος και τελευταίος κρίκος στην αλυσίδα πριν τον LHC, θα γίνει επίσης ικανότερος στην επιτάχυνση των δεσμών σωματιδίων. Κάποιες βελτιώσεις θα γίνουν και στον ίδιο τον LHC, μεταξύ άλλων για την καλύτερη προστασία των τεράστιων υπεραγώγιμων μαγνητών του, τουλάχιστον 20 από τους οποίους θα αντικατασταθούν. Θα συνεχισθούν τα κατασκευαστικά έργα για τον μελλοντικό «υψηλής φωτεινότητας μεγάλο επιταχυντή» (High-Luminosity LHC), νέες στοές θα συνδεθούν στο υπόγειο τούνελ του LHC, ενώ νέες τεχνολογίες υπεραγώγιμων μαγνητών θα δοκιμασθούν για πρώτη φορά. Ακόμη, όλα τα πειράματα του LHC (Atlas, CMS, Alice, LHcb) θα αναβαθμίσουν ζωτικά μέρη των ανιχνευτών τους μέσα στην επόμενη διετία. http://www.kathimerini.gr/998473/article/epikairothta/episthmh/ektos-leitoyrgias-ews-to-2021-o-epitaxynths-toy-cern

Νέος επιταχυντής σωματιδίων προβλέπεται να ξεπεράσει το CERN Κινέζοι επιστήμονες παρουσίασαν στο Πεκίνο τα αναλυτικά σχέδιά τους και την πρόοδο που έχουν κάνει, έως σήμερα, για τη δημιουργία του μεγαλύτερου επιταχυντή σωματιδίων, ο οποίος θα έχει μέγεθος και δυνατότητες πέρα από αυτές του σημερινού επιταχυντή του CERN. Πρόκειται για τον Κυκλικό Επιταχυντή Ηλεκτρονίων Ποζιτρονίων (Circular Electron Positron Collider-CEPC), η κατασκευή του οποίου αναμένεται να αρχίσει το 2022 και να έχει ολοκληρωθεί έως το 2030. Ο επιταχυντής θα βρίσκεται σε ένα υπόγειο τούνελ μήκους 100 χιλιομέτρων (έναντι 27 χλμ. του CERN), όπου ακτίνες ηλεκτρονίων και ποζιτρονίων θα κυκλοφορούν από αντίθετες κατευθύνσεις. Στο μέλλον, αφού ο CEPC λειτουργήσει επί μια δεκαετία, θα υπάρχει η δυνατότητα να αναβαθμισθεί σε Υπερ-Επιταχυντή Πρωτονίων-Πρωτονίων (Super Proton Proton Collider-SppC), ο οποίος θα φθάνει ενέργειες έως 70 TeV έναντι 14 TeV του CERN. Στο μεταξύ, στη διάρκεια της πρώτης δεκαετίας (2030-2040), αναμένεται ότι ο CEPC θα παράγει πάνω από ένα εκατομμύρια μποζόνια του Χιγκς, εκατό εκατομμύρια μποζόνια W και σχεδόν ένα τρισεκατομμύριο μποζόνια Z (τα W και Ζ είναι φορείς της λεγόμενης ασθενούς δύναμης). Επίσης, από τη διάσπαση των μποζονίων Ζ θα παραχθούν δισεκατομμύρια κουάρκ διαφόρων ειδών. Η αρχική ιδέα είχε παρουσιασθεί στη διεθνή κοινότητα το 2012 και έκτοτε χιλιάδες Κινέζοι φυσικοί και μηχανικοί τη «δούλευαν», σε συνεργασία και με ξένους συναδέλφους τους, για να την παρουσιάσουν λεπτομερώς τώρα, σε εκδήλωση στο Ινστιτούτο Φυσικής Υψηλής Ενέργειας (IHEP) της κινεζικής πρωτεύουσας. «Φυσικοί από πολλές χώρες θα εργασθούν μαζί για να εξερευνήσουν τα σύνορα της επιστήμης και της τεχνολογίας, ανεβάζοντας έτσι σε ένα νέο επίπεδο την κατανόησή μας για τη θεμελιώδη φύση της ύλης, της ενέργειας και του σύμπαντος» δήλωσε ο καθηγητής Γουάνγκ Γιφάνγκ, διευθυντής του IHEP και επικεφαλής της συντονιστικής επιτροπής για την κατασκευή του νέου επιταχυντή. https://www.tanea.gr/2018/11/14/science-technology/neos-epitaxyntis-somatidion-provlepetai-na-kseperasei-to-cern/

«Διαλύοντας» το σωματίδιο Χιγκς. Αυτό που συμβαίνει μέσα στον επιταχυντή του CERN στη Γενεύη σε ώρα λειτουργίας είναι δύσκολο να το χωρέσει το ανθρώπινο μυαλό. Εννοείται το μυαλό κάποιου που δεν είναι εξοικειωμένος με τη Φυσική των Υψηλών Ενεργειών και με το κυνηγητό σωματιδίων με ζωή μόλις για δισεκατομμυριοστά του δισεκατομμυριοστού του δευτερολέπτου. Δύο δέσμες πρωτονίων, η μία δίπλα στην άλλη, σε εντελώς χωριστούς αγωγούς, με αντίθετης φοράς τροχιές, κατευθύνονται με ταχύτητα που υπολείπεται κατά ένα μόλις χιλιοστό της ταχύτητας του φωτός, μέσα σε σωλήνες όπου εκτός από το σκοτάδι βασιλεύει και το σχεδόν απόλυτο κενό. Μονταρισμένους 100 μέτρα κάτω από την επιφάνεια της γης, απομονωμένους από την κοσμική ακτινοβολία, περιστοιχισμένους από τεράστιους ευθύγραμμους μαγνήτες, απαραίτητους για την εστίαση αλλά και το «στρίψιμο» της δέσμης. Ολα μαζί σε μια φωτισμένη στοά με μέγεθος λίγο μικρότερο αυτών του μετρό, μήκους 27 χιλιομέτρων. Η κάθε δέσμη δεν είναι συνεχής (όπως δηλαδή γίνεται με το νερό που τρέχει στον σωλήνα του ποτίσματος) αλλά χωρίζεται, σε πλήρη λειτουργία, σε 2.808 κινούμενα πακέτα που το καθένα περιέχει 115 δισεκατομμύρια πρωτόνια (πού να τα βρίσκουν άραγε αυτά τα πρωτόνια και τόσα πολλά κάθε φορά. Οι δύο αντίθετα κινούμενες δέσμες των πρωτονίων συναντιούνται και έρχονται σε τροχιά σύγκρουσης μόνον όταν φθάνουν στην καρδιά 4 παρεμβαλλόμενων ανιχνευτών που το ύψος και ο όγκος τους είναι κοντά σε αυτά του κτιρίου της Μητρόπολης και το βάρος του μεγαλύτερου είναι διπλάσιο από όσο βάρος έχουν τα σίδερα του πύργου του Αϊφελ. Το φευγαλέο σωματίδιο Πριν από έξι χρόνια μέσα από παγκόσμιες συνδέσεις, συνεντεύξεις Τύπου και πολύ θόρυβο οι ερευνητές και ο υπόλοιπος κόσμος του CERN, αρκετά ανακουφισμένοι είναι η αλήθεια, ανακοίνωσαν ότι διέθεταν επαρκείς ενδείξεις για την ύπαρξη του σωματιδίου Higgs. Πριν από λίγες ημέρες, στις 28 Αυγούστου, χωρίς κανείς σχεδόν να εντυπωσιαστεί, πέρα από τους ειδικούς, ανακοινώθηκε, πάλι από το CERN, ότι εντοπίστηκαν τα δυο χαμηλά κουάρκ (bottom quarks) που προκύπτουν από το επόμενο βήμα στην αφάνταστα σύντομη ζωή του σωματιδίου Χιγκς. Ενός σωματιδίου που ζει μόλις 10-22 του δευτερολέπτου στον κόσμο μας (πόσο μεγάλος είναι αυτός ο χρόνος; Είναι 1 δεκάκις χιλιοστό του δισεκατομμυριοστού του δισεκατομμυριοστού του δευτερολέπτου! Γι’ αυτό, όπως είπε κάποιος ερευνητής: «Δεν θα μπορέσει κανείς να κρατήσει στα χέρια του ποτέ ένα σωματίδιο Χιγκς»). Και μετά την εμφάνισή του, όπως προβλέπει η θεωρία, «αμέσως» διασπάται. Στο 60% του χρόνου παρακολούθησης της όλης διαδικασίας το περιβόητο αυτό σωματίδιο μπορεί να δώσει και τα δυο κουάρκ-πυθμένα, το ένα φτιαγμένο από ύλη και το άλλο από αντι-ύλη. Εντελώς αντίστροφα με τη συντομία και τη λιτότητα της ανακοίνωσης, πολύς κόπος και πολύς χρόνος απαιτήθηκαν για να επιβεβαιωθεί αυτή η σημαντική διαδικασία διάσπασης που είχε προβλεφθεί εδώ και καιρό από τη θεωρία. Είναι σημαντική διότι οι άνθρωποι της Φυσικής σήμερα δεν διστάζουν να θέτουν ερωτήματα εξαιρετικά θεμελιώδη. Από το πώς ήταν τα πράγματα, τότε στην όποια «αρχή» της αρχής, έως και το γιατί να έχουν μάζα και μάλιστα διαφορετική αυτά όλα τα σωματίδια που ανακαλύπτονται κάθε τόσο. Ετσι, μεταξύ άλλων, μετά το Χιγκς υπήρχε το ερώτημα αν με τη διάσπασή του θα εμφανίζονταν και εντελώς καινούργια σωματίδια ή θα επιβεβαιώνονταν τα από χρόνια δεδομένα του λεγόμενου Καθιερωμένου Προτύπου (Standard Model). Εξω από τον χορό Δύο ανιχνευτές, ATLAS και CMS, είχαν εμπλακεί στα πειράματα ανίχνευσης των γεγονότων που ενδιαφέρουν εδώ. Με τον κάθε ανιχνευτή να διαθέτει τη δική του ομάδα επιστημόνων και τεχνικών. Αρα όλα γίνονται διπλά. Οι δυο ομάδες, στη συγκεκριμένη περίπτωση, εργάζονται κατά κάποιον τρόπο ανεξάρτητα, με διαφορετικές τεχνικές, και συγκρίνουν τα αποτελέσματα των μετρήσεών τους την κατάλληλη στιγμή, για να διαπιστωθεί αν καταλήγουν στο ίδιο αποτέλεσμα. Λογικό και αναμενόμενο. Αυτό που είναι λίγο πιο δύσκολο να φανταστούν οι απ’ έξω είναι το ότι στην καρδιά του κάθε ανιχνευτή, εκεί όπου οι δύο αντίθετα κινούμενες δέσμες συναντιούνται, τα πράγματα κάθε άλλο παρά απλά είναι. Από τα δισεκατομμύρια δισεκατομμυρίων των αλληλοσυγκρουόμενων πρωτονίων προκύπτουν όχι μόνον κάποια λίγα σωματίδια με ενδιαφέρον για ένα συγκεκριμένο πείραμα αλλά και χείμαρροι ολόκληροι άλλων σωματιδίων (jets), που περισσότερο θολώνουν την αναζήτηση. Αλλωστε, μόνον το σωματίδιο Χιγκς μπορεί να διασπαστεί με πέντε διαφορετικούς τρόπους, δίνοντας: δύο φωτόνια – δύο μποζόνια Ζ – δύο μποζόνια W – ένα bottom quark και το αντίστοιχο αντι-bottom quark – ένα ζευγάρι τ-αυ σωματιδίων. Συν το ότι κάποια από τα προηγούμενα σωματίδια μπορούν να προκύψουν, και προκύπτουν, από άλλες διεργασίες και διασπάσεις που συμβαίνουν την ίδια στιγμή. Κάθε συγκεκριμένη αλληλουχία γεγονότων ονομάζεται από τους ειδικούς κανάλι διάσπασης. Αρα πρέπει να βρεθεί κάποιος τρόπος να ανιχνεύεται και να ακολουθείται το κάθε κανάλι διάσπασης, κυρίως τα πιο «καθαρά», μαζί με τα όποια σκόρπια σωματίδια. Αν θέλει κάποιος να κατανοήσει περισσότερο τη δυσκολία μπορεί να σκεφθεί την αντίστοιχη περίπτωση όπου ένα νόμισμα των δύο ευρώ έχει αντικατασταθεί από τα ισοδύναμα μικρότερης αξίας νομίσματα (π.χ. 2 των 50 σεντ, 3 των 20 και 4 των 10), αυτά να έχουν πεταχτεί σε ένα σωρό από άλλα παρόμοια και να του ζητούν, πηγαίνοντας αντίστροφα, να βρει ποια ήταν ακριβώς αυτά που αντικατέστησαν το εντελώς συγκεκριμένο νόμισμα των 2 ευρώ. Και δεν είναι μόνον ότι υπάρχουν και άλλοι τρόποι για την παραγωγή ζευγαριών κουάρκ και μάλιστα του τύπου b, δηλαδή bottom («χαμηλό» ή «κουάρκ-πυθμένα» στα ελληνικά) αλλά και τα ίδια τα κουάρκ είναι δύσκολα… στη συμπεριφορά τους. Εχουν την τάση να περιβάλλονται και από άλλα κουάρκ και τελικά να φτιάχνουν άλλα, αποπροσανατολιστικά για τους ερευνητές σωματίδια. Διότι παράγονται κατά ζεύγη και ενώνονται ανά δύο με τη βοήθεια των γκλουονίων, που μπορούμε να τα φανταστούμε σαν ισχυρότατους ελαστικούς συνδέσμους. Παρ’ όλα αυτά, κάποια κουάρκ καταφέρνουν να σπάσουν τους δεσμούς τους και στα γυμνά άκρα εμφανίζονται νέα αντι-κουάρκ, με τη διαδικασία αυτή να επαναλαμβάνεται. Από τη συσσώρευση αυτή των κουάρκ μπορεί να προκύψουν στη συνέχεια ελαφριά αδρόνια που μπορούν να μπερδέψουν ακόμη περισσότερο την εικόνα. Αυτή όλη η αστάθμητη συμπεριφορά των κουάρκ άλλωστε ήταν που απέτρεψε τους ερευνητές, όταν το 2012 έψαχναν ακόμη για τη χειροπιαστή πειραματική απόδειξη της ύπαρξης του σωματιδίου Χιγκς, να μην την ψάξουν προς την πλευρά αυτήν. Είναι αναμενόμενο λοιπόν, αν κάποιος δεν ζει από κοντά αυτές τις δυσκολίες και τις αγωνίες της κάθε ομάδας, να μην εντυπωσιαστεί από μια ανακοίνωση όπως αυτή της 28ης Αυγούστου. Και όμως, ήταν κάτι σημαντικό Αφού λοιπόν με επιδεξιότητα και διασταύρωση των αποτελεσμάτων από τις δύο ομάδες επιβεβαιώθηκε το ότι ανιχνεύθηκε η όλη διαδικασία μπορεί να λεχθεί ότι έγινε ένα ακόμη μεγάλο βήμα για την κατανόηση του κόσμου που μας περιβάλλει. Στην ουσία, μετά την επιβεβαίωση της ύπαρξης του σωματιδίου Χιγκς οι ερευνητές, μεταξύ άλλων, ασχολούνται και με το να μάθουν τα πάντα γύρω από αυτό. ‘Η, πιο σωστά, να διαπιστώσουν αν αυτά που έχουν προβλεφθεί θεωρητικά ισχύουν ή μήπως κρύβεται και κάτι εντελώς νέο και απρόβλεπτο έως τώρα. Ετσι η ανακοίνωση της 28ης Αυγούστου, με βάση τα όσα αναφέρθηκαν παραπάνω, βεβαιώνει έμμεσα μεταξύ άλλων πως αυτό το περιβόητο σωματίδιο δεν θεωρήθηκε άδικα ότι λειτουργώντας ως μεταφορέας, δηλαδή κάτι σαν delivery-man της επίδρασης του λεγόμενου πεδίου Χιγκς, εμπλέκεται στο να έχει μάζα κάποιο άλλο σωματίδιο. Στην περίπτωσή μας το bottom-quark, όπως προβλέπεται και από το Καθιερωμένο Πρότυπο, ελαττώνοντας αντίστοιχα τις πιθανότητες κάποιος άλλος μηχανισμός να εμπλέκεται με τη μάζα. Η βαθύτερη ανάγνωση Το Σωματίδιο ή Μποζόνιο του Χιγκς δεν πρέπει να είναι στο μυαλό του αναγνώστη σαν ένα ακόμη ανεξάρτητο μπαλάκι που μπήκε στην τελευταία κενή θέση στον πίνακα του Καθιερωμένου Προτύπου. Πολύ προτού διαπιστωθεί πειραματικά το 2012 η ύπαρξή του, είχε γίνει αισθητός ο σημαντικός ρόλος του. Τόσο ώστε να του αποδίδονται και ιδιότητες που δεν έχει. Το Μποζόνιο Χιγκς, για παράδειγμα, δεν είναι υπεύθυνο για το ότι εμείς έχουμε ο καθένας μας όλη αυτή τη μάζα. Και παραστατικά μπορεί να λεχθεί ότι αν μπορούσαμε για μια στιγμή να «σβήσουμε», δηλαδή να σταματήσουμε εντελώς την επίδρασή του, θα χάναμε το πολύ ένα κιλό! Ναι, δεν αλείφει αυτό τη «μαρμελάδα», όπως έχει γραφτεί, που κάνει όλα τα υλικά σώματα να αισθάνονται ότι κινούνται μέσα σε αυτήν και έτσι δυσκολεύονται από τη μάζα τους. Διότι απλούστατα η επίδρασή του δεν είναι σε όλη τη μάζα που υπάρχει στο Σύμπαν. Υπάρχουν κατ’ αρχάς τρία πράγματα Χιγκς. Το σωματίδιο, ένα πεδίο που ονομάζεται Χιγκς (για την ακρίβεια Brout-Englert-Higgs Field) και ένας μηχανισμός και αυτός με το όνομα Χιγκς. Πεδίο λέμε ότι υπάρχει σε έναν χώρο εάν σε αυτόν εξασκούνται με κάποιον τρόπο δυνάμεις. Στο ηλεκτρικό πεδίο έχουμε την περίπτωση ενός χώρου όπου υπάρχουν ηλεκτρικά φορτία και αυτά ασκούν ηλεκτρικής φύσης δυνάμεις. Στο βαρυτικό πεδίο έχουμε μάζες και αυτές μεταξύ τους έλκονται με δυνάμεις. Μια εικόνα για τα πεδία αυτά που ονομάζονται κβαντικά, και μας πηγαίνει ένα βήμα πιο πέρα είναι πως πρόκειται για μια θάλασσα απλωμένη παντού. Και μάλιστα μια θάλασσα κάθε άλλο παρά ήρεμη. Σε κάποια σημεία υπάρχουν εξάρσεις, κύματα που ξεφεύγουν από την επιφάνεια και αυτά είναι αντίστοιχα τα γνωστά στοιχειώδη σωματίδια, όπως το φωτόνιο ή και το σωματίδιο Χιγκς. Αρα μπορούμε να πούμε ότι εξαιτίας ενός συγκεκριμένου μηχανισμού (που έχει να κάνει με τις συμμετρίες των νόμων της Φυσικής) και ονομάζεται μηχανισμός Χιγκς, έχουμε την εμφάνιση ενός πεδίου στον χώρο, του πεδίου Χιγκς και το σωματίδιο Χιγκς είναι ο αγγελιαφόρος της επίδρασής του ως προς τη μάζα σε συγκεκριμένα μόνον σωματίδια. Προσοχή όμως και στις ιδιομορφίες του. Τα άλλα πεδία έχουν τις συγκεκριμένες και χειροπιαστές πηγές που τα δημιουργούν. Τα φορτία, τους μαγνήτες, τις μάζες. Οπου δεν υπάρχουν αυτά δεν θα υπάρχει και πεδίο. Το πεδίο Χιγκς όμως θεωρείται ότι δεν προέρχεται από κάποιες συγκεκριμένες πηγές, που μπορούν και να αφαιρεθούν, αλλά ότι έτσι ήταν από τις πρώτες απειροελάχιστες στιγμές της ύπαρξης του Σύμπαντος. Και υπάρχει από τότε, μαζί με τον χρόνο και τις τρεις διαστάσεις. Αν δεν υπήρχε αυτό, όλα τα σωματίδια θα κινούνταν με την ταχύτητα του φωτός, όπως τώρα το κάνουν π.χ. τα φωτόνια, που φαίνεται να το αψηφούν. Το πεδίο αυτό δεν αφαιρεί ενέργεια από τα σωματίδια. Αλλά ένα μέρος της είναι η ενέργειά τους καθώς κινούνται και ένα μέρος τους είναι η «μάζα» τους, σύμφωνα και με την εξίσωση του Αϊνστάιν. Ας ιδωθεί δηλαδή η μάζα κάτι σαν «στερεοποιημένη ενέργεια», που γι’ αυτήν ακριβώς είναι υπεύθυνο το πεδίο Χιγκς. Και κάτι τελευταίο, πολύ βασικό όμως, που εξηγεί το κάπως παράδοξο, ότι 1 κιλό μόλις από τη μάζα μας μπορεί να είναι η επίδραση του πεδίου Χιγκς σε αυτήν. Το πεδίο επιδρά στους δομικούς λίθους της ύλης αλλά σχεδόν μηδαμινά στα μεγάλα και σύνθετα σώματα ή και άτομα. Για παράδειγμα, η μάζα ενός πρωτονίου είναι 938 ΜeV. Στο εσωτερικό του υπάρχουν τρία κουάρκ και αυτά συνδέονται με γκλουόνια που είναι χωρίς μάζα. Συνολικά η μάζα των τριών κουάρκ είναι μόλις 11 ΜeV, περίπου το 10% της συνολικής μάζας. Αλλά όλα αυτά κινούνται δαιμονιωδώς μέσα στον χώρο του πρωτονίου, ώστε το υπόλοιπο 90% να οφείλεται στην κινητική τους ενέργεια. Το ίδιο συμβαίνει και με τα νετρόνια. Το πεδίο Χιγκς όμως επιδρά στη μάζα μόνον αυτού του μόλις 10%! Ο επιταχυντής ξεκίνησε τον Σεπτέμβριο του 2008. Δέκα χρόνια μετά έχει δώσει κάποιες απαντήσεις αλλά τώρα τον Δεκέμβριο σταματά για να αναβαθμιστεί. Ζητούνται και άλλες απαντήσεις. Κάποια βασικά που πρέπει να ξέρουμε -Το λεγόμενο Καθιερωμένο Πρότυπο (Standard Model) δίνει συνοπτικά τα συστατικά του υλικού κόσμου και αυτών που λειτουργούν ως αγγελιαφόροι των διαφόρων δυνάμεων από το μικρότερο σωματίδιο μέχρι τους γαλαξίες. -Η ύλη σύμφωνα με αυτό αποτελείται από τα φερμιόνια και αυτά με τη σειρά τους δρουν μεταξύ τους μέσω των αγγελιαφόρων των δυνάμεων που είναι τα μποζόνια. – Στα φερμιόνια περιλαμβάνονται 12 σωματίδια, 6 λεπτόνια και 6 κουάρκ, και όλα αυτά θεωρείται ότι δεν αναλύονται σε άλλα μικρότερα. -Τα λεπτόνια είναι: ηλεκτρόνιο, μιόνιο, ταυ και τα αντίστοιχα νετρίνα τους. Τα κουάρκ είναι σε τρεις «γεύσεις»: άνω-κάτω, γοητευτικό-παράξενο, υψηλό-χαμηλό. -Τα μποζόνια είναι 6: φωτόνιο, γκλουόνιο, βαρυτόνιο, μποζόνια W και Z, μποζόνιο Χιγκς. – Στη Φυσική των στοιχειωδών αυτών σωματιδίων λαμβάνεται πάντα υπόψη ο τύπος του Αϊνστάιν που συνδέει τη μάζα με την ενέργεια: Ε = mc2. Είναι κάτι τόσο απλό πια που μοιάζει με τον τύπο που δίνει, ας πούμε, την ισοτιμία του ευρώ (αν φανταστούμε προς στιγμήν ότι αντιστοιχεί στο Ε), με ένα άλλο νόμισμα (που αντιπροσωπεύεται από το m), με τη διαφορά ότι, αντίθετα με τα νομίσματα, ο συντελεστής ισοτιμίας είναι πάντα σταθερός και ίσος με c2. Δηλαδή όλες οι μάζες των σωματιδίων εκφράζονται με μονάδες ενέργειας που είναι συνήθως τα πολλαπλάσια του ηλεκτρονιοβόλτ (eV). Π.χ. η μάζα του μποζονίου Χιγκς δίδεται ως 125 GeV, δηλαδή 125 δισεκατομμύρια ηλεκτρονιοβόλτ. Και είναι περίπου όση η μάζα 125 πρωτονίων μαζί. -Τα πιο γνωστά μας σωματίδια συντίθενται από τα φερμιόνια. Π.χ. το πρωτόνιο από τρία άνω κουάρκ, το νετρόνιο από ένα άνω και δύο κάτω. -Τα κουάρκ και τα γκλουόνια δεν μπορούν να απομονωθούν. Είναι εγκλωβισμένα μέσα σε σωματίδια όπως το πρωτόνιο και το νετρόνιο. Παρουσιάζουν εκεί μέσα μια υπερκινητική συμπεριφορά και το παράδοξο είναι ότι η μεταξύ τους δύναμη, η ισχυρή αλληλεπίδραση όπως είναι γνωστή, αντίθετα με τις άλλες γνωστές δυνάμεις (όπως της βαρύτητας ή μεταξύ ηλεκτρικά φορτισμένων σωματιδίων), όταν αυξάνεται η απόσταση αυξάνεται και αυτή. – Πού βρίσκονται τόσα πρωτόνια για τον επιταχυντή του CERN; Από μια μικρή φιάλη με άτομα υδρογόνου, αποσπώντας τους πρώτα το ηλεκτρόνιο και κρατώντας τον πυρήνα που είναι ένα πρωτόνιο. Για έναν χρόνο λειτουργίας μπορεί να δαπανηθούν 3-4 γραμμάρια υδρογόνου. http://www.tovima.gr/printed_post/dialyontas-to-somatidio-xigks/

Νέο chip από το CERN επιτρέπει τρισδιάστατες απεικονίσεις του ανθρώπινου σώματος. Τo ερευνητικό κέντρο CERN έχει αναπτύξει ένα νέο chip, το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την έγχρωμη, τρισδιάστατη απεικόνιση του ανθρώπινου σώματος. Ουσιαστικά, το chip του CERN, το οποίο έχει δημιουργηθεί για χρήση στον μεγάλο επιταχυντή αδρονίων, ενσωματώθηκε σε ένα μηχάνημα λήψης ακτινογραφίας από μία εταιρεία από τη Νέα Ζηλανδία. Το μηχάνημα αυτό έχει ως στόχο του την παραγωγή τρισδιάστατων εικόνων ποικίλων μερών του ανθρώπινου σώματος, με πλήρες χρώμα και πολύ μεγάλη ακρίβεια. Η εταιρεία από τη Νέα Ζηλανδία ονομάζεται Mars Bioimaging και η τεχνολογία που χρησιμοποιείται φέρει το όνομα Spectral CT. To chip του CERN μετρά την απόσβεση από τα κύματα των ακτίνων X που παράγονται από το scanner. Το επόμενο βήμα είναι να περάσουν τα στερεοσκοπικά δεδομένα μέσα από ένα πακέτο πολύ συγκεκριμένων αλγορίθμων, έτσι ώστε να μπορέσει να γίνει η εξαγωγή των τρισδιάστατων εικόνων, με το κατάλληλο χρώμα από τα οστά, τα επιμέρους μέρη του εσωτερικού του σώματος. Το chip από το CERN είναι το Medipix3, το οποίο είχε ως στόχο του την αναλυτική καταγραφή των σωματιδίων που υπάρχουν στον επιταχυντή. Οι χρήσεις της τεχνολογίας αυτής είναι πολλές και μπορούν να βρουν εφαρμογή στην Ιατρική, μειώνοντας την ακτινοβολία και τις πιθανές βλαβερές συνέπειες από άλλες μορφές εξετάσεων. https://www.pestaola.gr/neo-chip-apo-to-cern-epitrepei-trisdiastates-apeikoniseis-tou-anthrwpinoy-swmatos/

Eργασίες αναβάθμισης του Mεγάλου Eπιταχυντή Aδρονίων στο CERN Τα έργα για την αναβάθμιση του μεγάλου επιταχυντή αδρονίων (LHC) άρχισαν την Παρασκευή στο Κέντρο Ευρωπαϊκών Πυρηνικών Ερευνών (CERN). Στόχος είναι η κατασκευή του νέας γενιάς επιταχυντή υψηλής φωτεινότητας High-Luminosity LHC (HL-LHC), ο οποίος θα επιτρέψει στο CERN να περάσει σε μια νέα φάση της ιστορίας του, βελτιώνοντας από το 2026 την απόδοσή του σημαντικά, καθώς θα καταστεί εφικτή η μεγάλη αύξηση του αριθμού των συγκρούσεων μεταξύ των υποατομικών σωματιδίων. Η αναβάθμιση θα αυξήσει την πιθανότητα της ανακάλυψης νέων σωματιδίων και ίσως μιας νέας Φυσικής, η οποία θα αφορά π.χ. την υπερσυμμετρία που έως τώρα παραμένει μια ανεπιβεβαίωτη θεωρητική πρόταση ή τη σκοτεινή ύλη ή τις έξτρα διαστάσεις. Οι πρώτες συγκρούσεις σωματιδίων στον μεγάλο υπόγειο επιταχυντή μήκους 27 χιλιομέτρων, που βρίσκεται σε βάθος 100 μέτρων στα γαλλο-ελβετικά σύνορα, έγιναν το 2010. Δέσμες πρωτονίων ταξιδεύουν σχεδόν με την ταχύτητα του φωτός από αντίθετες κατευθύνσεις και συγκρούονται μεταξύ τους σε τέσσερα σημεία του τούνελ, όπου υπάρχουν και οι αντίστοιχοι ανιχνευτές των πειραμάτων του CERN, που καταγράφουν τα παραγόμενα σωματίδια (κάπως έτσι βρέθηκε το μποζόνιο Χιγκς το 2012). Σήμερα ο LHC μπορεί να παράγει έως ένα δισεκατομμύριο συγκρούσεις μεταξύ πρωτονίων το δευτερόλεπτο. Ο μελλοντικός HL-LHC θα αυξήσει κατά πέντε έως επτά φορές αυτό τον αριθμό (γνωστό ως «φωτεινότητα» στους σωματιδιακούς φυσικούς) στη διάρκεια της δεκαετίας 2026-2036. Στο πλαίσιο της αναβάθμισης, που έχει αρχικό προϋπολογισμό 950 εκατ. ελβετικών φράγκων, πάνω από 1,2 χιλιόμετρα του σημερινού επιταχυντή θα αντικατασταθούν με νέο εξοπλισμό υψηλότερης τεχνολογίας. Μεταξύ άλλων, θα εγκατασταθούν περίπου 130 νέοι ισχυρότεροι μαγνήτες, που θα επιτρέψουν τη μεγαλύτερη συμπίεση της σωματιδιακής δέσμης, κάτι το οποίο θα αυξήσει τις συγκρούσεις μεταξύ των σωματιδίων. Ήδη άρχισαν οι τεχνικές εργασίες σε δύο σημεία στη Γαλλία και στην Ελβετία, όπου θα κατασκευασθούν νέα κτίρια, νέες υπόγειες αίθουσες και ένα ακόμη τούνελ 300 μέτρων για να τοποθετηθεί ο νέος εξοπλισμός. Στη διάρκεια των εργασιών έως το 2026, οπότε αναμένεται να ολοκληρωθούν, ο νυν μεγάλος επιταχυντής LHC θα συνεχίσει να λειτουργεί, με δύο μακριές ενδιάμεσες διακοπές για συντήρηση. https://physicsgg.me/2018/06/16/e%cf%81%ce%b3%ce%b1%cf%83%ce%af%ce%b5%cf%82-%ce%b1%ce%bd%ce%b1%ce%b2%ce%ac%ce%b8%ce%bc%ce%b9%cf%83%ce%b7%cf%82-%cf%84%ce%bf%cf%85-m%ce%b5%ce%b3%ce%ac%ce%bb%ce%bf%cf%85-e%cf%80%ce%b9%cf%84%ce%b1%cf%87/

Ο επιταχυντής του SLAC αποκαλύπτει αρχαίο κείμενο ιατρικής. Ένα ιατροφαρμακευτικό κείμενο του διάσημου Έλληνα γιατρού της αρχαιότητας Γαληνού αποκάλυψαν ερευνητές στις ΗΠΑ σε ένα παλίμψηστο χειρόγραφο, κρυμμένο κάτω από ένα επιφανειακό κείμενο με ψαλμούς και άρχισαν να το διαβάζουν. Είναι η πρώτη φορά μετά από 1.000 περίπου χρόνια, αφότου σκεπάστηκε το αρχαίο χειρόγραφο, που διαβάζεται και πάλι. Πρόκειται για το έργο του Γαληνού «Για τα μείγματα και τις δυνάμεις των απλών φαρμάκων», το οποίο μεταφράσθηκε τον 6ο αιώνα μ.Χ. στα συριακά, μια γλώσσα που αποτέλεσε τη γέφυρα ανάμεσα στα ελληνικά και στα αραβικά, βοηθώντας σημαντικά στη διάδοση των γνώσεων του Γαληνού στον ισλαμικό κόσμο. Η συριακή αυτή μετάφραση είναι η πιο πλήρης εκδοχή του έργου που έχει φθάσει ως τις μέρες μας, αλλά είχε καλυφθεί τον 11ο αιώνα από χριστιανικούς ψαλμούς, μια συνήθης πρακτική κατά τον Μεσαίωνα. Αυτά τα κείμενα σε παπύρους ή περγαμηνές που έχουν επικαλυφθεί από άλλα κείμενα, λέγονται παλίμψηστα. Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου Στάνφορντ της Καλιφόρνια, με επικεφαλής τον Ούβε Μπέργκμαν, χρησιμοποίησαν την ακτινοβολία του συγχρότρου SSRL (Stanford Synchrotron Radiation Lightsource) του Εθνικού Επταχυντή SLAC του υπουργείου Ενέργειας των ΗΠΑ για να μελετήσουν το παλίμψηστο. Όπως ανακοίνωσαν, έχουν ήδη καταφέρει να αποκαλύψουν το μεγαλύτερο μέρος του κρυμμένου ιατρικού κειμένου. Για «τρομακτική επιτυχία» έκανε λόγο ο Μπέργκμαν, ο οποίος είπε ότι αρχικά οι ερευνητές έλπιζαν ότι θα είχαν απομείνει ελάχιστα ίχνη του κρυμμένου μελανιού για να διαβάσουν μία – δύο λέξεις, αλλά τελικά έφεραν στο φως σχεδόν όλο το κείμενο. Ο πιο διάσημος γιατρός της ελληνο-ρωμαϊκής αρχαιότητας μετά τον Ιπποκράτη, ο Γαληνός από την Πέργαμο, γιατρός μεταξύ άλλων του ρωμαίου αυτοκράτορα Μάρκου Αυρήλιου, υπήρξε πολυγραφότατος και άσκησε τρομερή επίδραση για πολλούς αιώνες μετά το θάνατό του στη δυτική -και όχι μόνο- ιατρική. Εδώ και σχεδόν μια δεκαετία, μια διεπιστημονική επιστημονική ομάδα προσπαθεί να ξεκλειδώσει τα μυστικά του «Συριακού Παλίμψηστου του Γαληνού» με προχωρημένες τεχνικές απεικόνισης και ψηφιοποίησης. Όλες οι σελίδες του κειμένου θα μετατραπούν σε ψηφιακές εικόνες υψηλής ανάλυσης και θα γίνουν ελεύθερα διαθέσιμες online. «Αν θέλει κανείς να κατανοήσει την ιατρική στη Μέση Ανατολή, πρέπει να μελετήσει την μετάφραση. Ελπίζουμε ότι το κείμενο αυτό θα μας βοηθήσει να καταλάβουμε πώς αντιμετώπιζαν και θεράπευαν τις αρρώστιες ιστορικά σε εκείνη την περιοχή του κόσμου», δήλωσε ο καθηγητής κλασσικών και ελληνο-αραβικών σπουδών Πίτερ Πόρμαν του Πανεπιστημίου του Μάντσεστερ. Η δερματόδετη περγαμηνή είχε αρχικά εμφανισθεί στη Γερμανία στις αρχές του 20ού αώνα και, μετά από μελέτη, οι ειδικοί κατέληξαν ότι προερχόταν από τη Μονή της Αγίας Αικατερίνης στο Σινά. Στην πορεία διάφορα φύλλα του συριακού χειρογράφου διαχωρίσθηκαν και κατέληξαν σε βιβλιοθήκες στην Ευρώπη, στην Αφρική και στις ΗΠΑ (πανεπιστημίου Χάρβαρντ, Παρισιού, Βατικανού, Μονής Σινά κ.α.). Στόχος των ερευνητών είναι να επανενώσουν ψηφιακά όλο το χειρόγραφο και γι’ αυτό ήδη με ειδικές κάμερες έχουν φωτογραφήσει όλα τα διασκορπισμένα ανά τον κόσμο μέρη του. Οι προσπάθειες ξεκίνησαν το 2009, αλλά αποδείχθηκε δύσκολο να διαβάσουν τη συριακή μετάφραση του έργου του Γαληνού κάτω από το βιβλίο των Ψαλμών, επειδή και τα δύο κείμενα ήσαν γραμμένα με παρόμοιο μελάνι, ενώ το υποκείμενο ιατρικό κείμενο είχε σβηστεί καλά από τους μεσαιωνικούς γραφείς με τη χρήση διαδοχικών στρώσεων ασβεστίου. Όμως, χάρη στον ισχυρό επιταχυντή του συγχρότρου SLAC, κατέστη δυνατό το κρυφό κείμενο να διαβαστεί σελίδα-σελίδα. Χρησιμοποιήθηκε η τεχνική της φασματοσκοπίας φθορισμού ακτίνων Χ, που είχε αξιοποιηθεί και σε ένα άλλο παλίμψηστο, το οποίο έκρυβε ένα μαθηματικό έργο του Αρχιμήδη. Για το «σκανάρισμα» κάθε μιας από τις 26 σελίδες χρειάσθηκαν περίπου δέκα ώρες. Τώρα, οι ερευνητές χρησιμοποιούν υπολογιστικά συστήματα με τεχνητή νοημοσύνη για να διαβάσουν το κείμενο. Ειδικοί αλγόριθμοι αναγνωρίζουν διαφορετικά μέρη του κρυμμένου χειρογράφου και ανακατασκευάζουν έγχρωμες ψηφιακές εικόνες του κειμένου. Όταν το έργο ολοκληρωθεί, θα είναι δυνατό πλέον να μελετηθεί το περιεχόμενο του έργου του Γαληνού. http://physicsgg.me/2018/03/24/%ce%bf-%ce%b5%cf%80%ce%b9%cf%84%ce%b1%cf%87%cf%85%ce%bd%cf%84%ce%ae%cf%82-%cf%84%ce%bf%cf%85-slac-%ce%b1%cf%80%ce%bf%ce%ba%ce%b1%ce%bb%cf%8d%cf%80%cf%84%ce%b5%ce%b9-%ce%b1%cf%81%cf%87%ce%b1%ce%af/