Δροσος Γεωργιος

SunRISE: Αποστολή μελέτης των ηλιακών καταιγίδων από τη NASA. H NASA επέλεξε μια νέα αποστολή για τη μελέτη του τρόπου με τον οποίο ο ήλιος παράγει και απελευθερώνει κολοσσιαίες καταιγίδες διαστημικού καιρού- γνωστές και ως καταιγίδες ηλιακών σωματιδίων- στο διάστημα. Τέτοιο είδους πληροφορίες αναμένεται να βοηθήσουν στην κατανόηση του τρόπου με τον οποίο λειτουργεί το ηλιακό σύστημα, καθώς και στην προστασία των αστροναυτών σε αποστολές στη Σελήνη και στον Άρη, μέσω παροχής καλύτερων πληροφοριών σχετικά με τον τρόπο που η ηλιακή ακτινοβολία επηρεάζει το διαστημικό περιβάλλον στο οποίο ταξιδεύουν. Η νέα αποστολή, ονόματι SunRISE (Sun Radio Interferometer Space Experiment) περιλαμβάνει έξι μικρούς δορυφόρους CubeSats που λειτουργούν σαν ένα μεγάλο ραδιοτηλεσκόπιο. Η NASA έχει δώσει 62,6 εκατομμύρια δολάρια για τον σχεδιασμό, την κατασκευή και την εκτόξευση του SunRISE όχι νωρίτερα από την 1η Ιουλίου 2023. Η συγκεκριμένη αποστολή επελέγη τον Αύγουστο του 2017 ως μία από δύο προτάσεις για ένα concept αποστολής 11 μηνών . Τον Φεβρουάριο του 2019 εγκρίθηκε μελέτη της αποστολής για έναν επιπλέον χρόνο. Του SunRISE ηγείται ο Τζάστιν Κάσπερ στο University of Michigan in Ann Arbor και τη διαχειρίζεται το JPL της NASA. Η αποστολή βασίζεται σε έξι δορυφόρους CubeSats που κινούνται με ηλιακή ενέργεια – o καθένας μεγέθους μικρού φούρνου- για την ταυτόχρονη παρατήρηση ραδιο-εικόνων εκπομπών χαμηλής συχνότητας από την ηλιακή δραστηριότητα και τον διαμοιρασμό τους μέσω του Deep Space Network της NASA. Ο «αστερισμός» αυτός θα πετάξει με τα σκάφη σε απόσταση περίπου 9,6 χλμ το ένα από το άλλο, πάνω από την ατμόσφαιρα της Γης, και θα κάνει από εκεί τις παρατηρήσεις του, δημιουργώντας τρισδιάστατους χάρτες για να διαπιστώνεται από πού πηγάζουν μεγάλες εκλάμψεις σωματιδίων στον ήλιο και πώς εξελίσσονται καθώς φεύγουν προς το διάστημα. Αυτό θα βοηθήσει στην καλύτερη κατανόηση του τι αρχίζει και τι επιταχύνει αυτές τις μεγάλες εκλάμψεις ακτινοβολίας. Τα έξι σκάφη θα συνεργάζονται επίσης μεταξύ τους για να χαρτογραφήσουν, για πρώτη φορά, το μοτίβο των γραμμών των μαγνητικών πεδίων που εκτείνονται από τον ήλιο προς το διαπλανητικό διάστημα. https://www.naftemporiki.gr/story/1585220/sunrise-apostoli-meletis-ton-iliakon-kataigidon-apo-ti-nasa

Ένα ιστορικό ταξίδι: Επιτυχής η εκτόξευση του Solar Orbiter των ΕΟΔ και NASA. Επιτυχώς εκτοξεύτηκε το βράδυ της Κυριακής (τοπική ώρα) από το ακρωτήριο Κανάβεραλ της Φλόριντα το διαστημόπλοιο Solar Orbiter του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ΕΟΔ) και της NASA, για τη μελέτη του ήλιου. Το σκάφος εκτοξεύτηκε με πύραυλο Atlas V και τα ξημερώματα της Δευτέρας οι χειριστές της αποστολής στο ESOC (European Space Operations Centre) στο Ντάρμσταντ της Γερμανίας έλαβαν σήμα από το διαστημόπλοιο που υποδείκνυε ότι οι ηλιακοί του συλλέκτες είχαν ξεδιπλωθεί επιτυχώς. Μέσα στις πρώτες δύο ημέρες της αποστολής, το Solar Orbiter θα αναπτύξει όργανα και κεραίες για επικοινωνία και θα αρχίσει τη συλλογή επιστημονικών δεδομένων. Το σκάφος βρίσκεται σε μια τροχιά που θα επιτρέψει στα όργανά του να παρέχουν στους επιστήμονες τις πρώτες εικόνες των πόλων του ήλιου. Η τροχιά στην οποία κινείται περιλαμβάνει 22 κοντινά περάσματα από τον ήλιο, φέρνοντας το σκάφος εντός της τροχιάς του Ερμή για τη μελέτη του ήλιου και της επιρροής του στο διάστημα. «Ως άνθρωποι, γνωρίζαμε πάντα τη σημασία του ήλιου για τη ζωή στη Γη...αλλά ξέραμε επίσης πως έχει τη δυνατότητα να διαταράξει την καθημερινή ζωή εάν βρεθούμε στη “γραμμή του πυρός” μιας ισχυρής ηλιακής καταιγίδας» είπε ο Γκύντερ Χάσινγκερ, διευθυντής επιστημών του ΕΟΔ. «Ως το τέλος της αποστολής Solar Orbiter, θα ξέρουμε περισσότερα για τις κρυμμένες δυνάμεις που είναι υπεύθυνες για τη μεταβαλλόμενη συμπεριφορά του ήλιου και την επιρροή του στον πλανήτη μας από ό,τι ποτέ άλλοτε». Το Solar Orbiter θα περάσει περίπου τρεις μήνες στην αρχική του φάση, κατά την οποία η ομάδα θα πραγματοποιεί δοκιμές στα 10 επιστημονικά όργανά του για να διασφαλιστεί πως λειτουργούν σωστά. Θα χρειαστεί περίπου δύο χρόνια για να μπει στην κύρια τροχιά επιστημονικών παρατηρήσεών του. Μετά από ελιγμό «σφεντόνας», αξιοποιώντας τη βαρύτητα της Γης, το διαστημόπλοιο θα αρχίσει την κύρια φάση της αποστολής του- με αποτέλεσμα το πρώτο κοντινό πέρασμα από τον ήλιο το 2022- σε απόσταση που αντιστοιχεί στο 1/3 της απόστασης της Γης από τον ήλιο. Κατά την αποστολή του το σκάφος θα χρησιμοποιήσει επανειλημμένα «ασίστ» από τη βαρύτητα της Αφροδίτης για να πλησιάσει τον ήλιο και να βγει από την εκλειπτική. Σημειώνεται πως η εκλειπτική είναι ο διαστημικός χώρος, σε γενικές γραμμές ευθυγραμμισμένος με τον ισημερινό του ήλιου, όπου κινούνται όλοι οι πλανήτες- και τo Solar Orbiter θα ξεφύγει από αυτήν. Τα διαστημόπλοια που εκτοξεύονται από τη Γη συνήθως παραμένουν σε αυτόν τον «δίσκο», κάτι που σημαίνει ότι τα τηλεσκόπια σε αυτά (και στη Γη) έχουν περιορισμένη εικόνα των πόλων του ήλιου. Το μοναδικό άλλο σκάφος που έχει πετάξει πάνω από τους πόλους ήταν το Ulysses, επίσης κοινό πρόγραμμα του ΕΟΔ και της NASA: Το διαστημόπλοιο, που εκτοξεύτηκε το 1990, έκανε τρία περάσματα γύρω από τον ήλιο πριν τον παροπλισμό του το 2009- ωστόσο ποτέ δεν πλησίασε πολύ, και ήταν εξοπλισμένο με όργανα που επέτρεπαν μετρήσεις μόνο στο περιβάλλον γύρω του. Το Solar Orbiter θα περάσει από το εσωτερικό της τροχιάς του Ερμή και διαθέτει προηγμένα όργανα τα οποία επιτρέπουν τη μελέτη του ήλιου από απόσταση. Επίσης, το Solar Orbiter προορίζεται να συνεργαστεί και με την άλλη μεγάλη αποστολή της NASA στον ήλιο, αυτή του Parker Solar Probe. Ένας Έλληνας επιστήμονας της ESA, ο αστροφυσικός Γιάννης Ζουγανέλης, έχει σημαντική συμμετοχή ως επιστημονικός υπεύθυνος του Solar Orbiter, σε ρόλο συντονισμού όλων των Ευρωπαίων και Αμερικανών επιστημόνων και μηχανικών που εμπλέκονται στην αποστολή. Είναι ένας από τους τέσσερις επιστημονικούς υπευθύνους της αποστολής (δύο από την ESA και δύο από τη NASA) από το 2014 και για τα επόμενα δέκα χρόνια λειτουργίας μετά την εκτόξευση. Επίσης είναι υπεύθυνος για τον σχεδιασμό και προγραμματισμό όλων των παρατηρήσεων στη συνολική διάρκεια της αποστολής και για τις συντονισμένες παρατηρήσεις με άλλες μεγάλες αποστολές, όπως το Parker Solar Probe της NASA και το BepiColombo της ESA που ταξιδεύει από πέρυσι προς τον Ερμή. Ο Έλληνας επιστήμονας είναι απόφοιτος του Τμήματος Φυσικής του Πανεπιστημίου Αθηνών (2001), με διδακτορικό στην αστροφυσική από το Πανεπιστήμιο Ντενί Ντιντερό του Παρισιού και με ειδίκευση στην ηλιοφυσική και ειδικότερα στη μελέτη του ηλιακού ανέμου. Όπως δήλωσε στο Αθηναϊκό και Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, «ο ρόλος μου είναι να μεγιστοποιήσω τα αποτελέσματα της αποστολής, επιβλέποντας το εγχείρημα σε όλα τα στάδια ανάπτυξης και λειτουργίας, με τρόπο ώστε να εγγυηθούμε ότι όλα θα πάνε καλά. Δηλαδή ότι όλα θα λειτουργήσουν έτσι ώστε να έχουμε το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα ως προς την έρευνα που θέλουμε να διεξάγουμε». Όπως ανέφερε, «αυτό που θέλουμε να κάνουμε με το Solar Orbiter, είναι να κατανοήσουμε πώς το άστρο μας δημιουργεί και ελέγχει το συνεχώς μεταβαλλόμενο διαστημικό περιβάλλον στο ηλιακό μας σύστημα. Υπάρχουν ακόμη βασικά μυστήρια για τον Ήλιο μας, τα οποία παραμένουν άλυτα». Οι επιστήμονες προσδοκούν ότι, με τα νέα στοιχεία που θα αποκτήσουν για την ηλιόσφαιρα, την τεράστια φυσαλίδα μαγνητισμένου πλάσματος που περιβάλλει το ηλιακό μας σύστημα, θα μπορούν μελλοντικά να προβλέπουν καλύτερα τις δυνητικά επικίνδυνες ηλιακές εκρήξεις και καταιγίδες, που στέλνουν καταιγισμό φορτισμένων σωματιδίων προς τη Γη, επηρεάζοντας δορυφόρους, GPS και ηλεκτρικά δίκτυα. Το ευρωπαϊκό σκάφος -που συνεχίζει την κληρονομιά των προηγούμενων ηλιακών αποστολών όπως του Ulysses (1990-2009) και του SOHO (1995-σήμερα)- θα εκμεταλλευθεί τη βαρυτική ώθηση που θα του δώσουν η Γη και η Αφροδίτη, ώστε να καταλήξει σε μια άκρως ελλειπτική τροχιά γύρω από τον Ήλιο. Συνολικά προγραμματίζεται να διαγράψει 22 τροχιές γύρω του. Αν όλα πάνε καλά, το Solar Orbiter -η πρώτη αποστολή του ευρύτερου φιλόδοξου προγράμματος «Cosmic Vision 2015-2025» (Κοσμικό Όραμα) της ESA- θα κάνει το πρώτο κοντινό πέρασμα από τον Ήλιο το Φεβρουάριο του 2021, ενώ τον Οκτώβριο του 2022 θα πλησιάσει ακόμη περισσότερο. Οι πρώτες καθαρές εικόνες των πόλων του Ήλιου αναμένονται να φθάσουν στη Γη σε περίπου επτά χρόνια. Η ελληνική παρουσία Η Ελλάδα, εκτός από τον κ. Ζουγανέλη, θα έχει παρουσία στην αποστολή. Ο ίδιος ανέφερε ότι «πολλοί άλλοι Έλληνες σε όλο τον κόσμο θα συμμετάσχουν ενεργά στο Solar Orbiter. Η Ελλάδα, αν και είναι μέλος της ESA, δεν συμπεριλαμβάνεται μεταξύ των χωρών που κατασκεύασαν όργανα που θα πετάξουν με τον δορυφόρο. Έμμεσα συμμετείχε η ελληνική εταιρεία Πρίσμα για εξοπλισμό στη διάρκεια των τεστ στο έδαφος, όχι όμως για εξοπλισμό επί του δορυφόρου. Η Ελλάδα συμμετέχει κυρίως με δεκάδες ηλιακούς επιστήμονες στο εσωτερικό και στο εξωτερικό, που συγκαταλέγονται μεταξύ των καλύτερων στις αντίστοιχες ειδικότητές τους. Αν και είμαι ο πρώτος επιστημονικός υπεύθυνος αποστολής της ESA, στο παρελθόν και άλλοι Έλληνες συμμετείχαν σε αποστολές της NASA ως επιστημονικοί υπεύθυνοι όπως ο Δρ. Σταμάτης Κριμιζής. Επιπλέον ο Δρ. 'Αγγελος Βουρλίδας από το αμερικανικό Εργαστήριο Applied Physics Laboratory έπαιξε σημαντικό ρόλο στο σχεδιασμό και στην κατασκευή ενός εκ των δέκα οργάνων μέτρησης του Solar Orbiter». Πού υπερτερεί και πού υστερεί το Solar Orbiter σε σχέση με το Parker Solar Probe της NASA; «Οι δύο αποστολές αλληλοσυμπληρώνονται», λέει ο κ.Ζουγανέλης, «και για τον λόγο αυτό η NASA συνεισέφερε καθοριστικά στο Solar Orbiter της ESA. Το Parker Solar Probe θα πλησιάσει πολύ πιο κοντά στον Ήλιο και γι' αυτό τον λόγο δεν έχει κάμερες ή τηλεσκόπια, ενώ το Solar Orbiter θα βρίσκεται σε ασφαλή απόσταση και έχει έξι όργανα τηλεπισκόπησης. Θα είναι η πρώτη αποστολή που θα μας στείλει φωτογραφίες του Ήλιου από τόσο κοντά - μια απόσταση μικρότερη από αυτήν που βρίσκεται ο πλανήτης Ερμής. Ενώ δηλαδή το Parker Solar Probe πλησιάζει τόσο ώστε να «αγγίξει» την ατμόσφαιρα του Ήλιου, το Solar Orbiter θα μπορεί να δει τι είναι αυτό που αγγίζει. Επίσης το Solar Orbiter θα βγει από την εκλειπτική, το επίπεδο στο οποίο βρίσκονται όλοι οι πλανήτες, και θα μας στείλει, για πρώτη φορά στην ιστορία της ανθρωπότητας, φωτογραφίες από τους πόλους του Ήλιου». Θα υπάρξει άλλη μεγάλη αποστολή στον Ήλιο τα επόμενα χρόνια; «Έχουν ήδη προγραμματιστεί αποστολές Ηλιακής Φυσικής για τα επόμενα χρόνια», απαντά ο κ.Ζουγανέλης, «συγκεκριμένα από την ESA το 2021 (Proba 3), τη NASA το 2022 (PUNCH) και από την Ινδία μέσα στα προσεχή έτη (Aditya-L1). Όμως οι δορυφόροι αυτοί θα λειτουργήσουν σε τροχιά γύρω από τη Γη και δεν θα πλησιάσουν τον Ήλιο. Αποστολές όπως το Solar Orbiter και το Parker Solar Probe χρειάζονται δεκαετίες μελέτης και σχεδιασμού και για την ώρα δεν υπάρχει κάποια σχετική μελέτη, αποκλείοντας έτσι παρόμοια αποστολή στον Ήλιο πριν από το 2030. Οι δύο αποστολές θα λειτουργήσουν για τα επόμενα δέκα χρόνια και πολύ πιθανώς θα αλλάξουν με θεμελιώδη τρόπο τις γνώσεις μας για τον Ήλιο». https://www.naftemporiki.gr/story/1559142/ena-istoriko-taksidi-epituxis-i-ektokseusi-tou-solar-orbiter-ton-eod-kai-nasa https://www.scoop.it/topic/physicists-and-physics/p/4115078100/2020/02/08/solar-orbiter

«Αντίστροφη μέτρηση» για το ταξίδι εξερεύνησης των πόλων του ήλιου από το Solar Orbiter Ένα νέο διαστημόπλοιο ετοιμάζεται να ταξιδέψει στον ήλιο για να τραβήξει τις πρώτες φωτογραφίες του βορείου και του νοτίου πόλου του: Το Solar Orbiter αποτελεί καρπό της συνεργασίας μεταξύ του ΕΟΔ (Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος- ESA) και της NASA και θα προορίζεται να εκτοξευτεί από το Κέιπ Κανάβεραλ στις αρχές του Φεβρουαρίου, με πύραυλο Atlas V της United Launch Alliance. Το διαστημόπλοιο θα χρησιμοποιήσει τη βαρύτητα της Αφροδίτης και της Γης για να «εκτιναχθεί» στην επιθυμητή πορεία που θα του επιτρέψει να «δει» για πρώτη φορά τους πόλους του ήλιου. «Μέχρι το Solar Orbiter, όλα τα όργανα ηλιακής παρατήρησης ήταν εντός της εκλειπτικής ή πολύ κοντά σε αυτήν» είπε ο Ράσελ Χάουαρντ, επιστήμονας του Naval Research Lab στην Ουάσινγκτον και επικεφαλής ερευνητής για ένα από τα 10 όργανα του σκάφους. «Τώρα θα είμαστε σε θέση να εξετάσουμε τον ήλιο από πάνω». Σημειώνεται πως η εκλειπτική είναι ο διαστημικός χώρος, σε γενικές γραμμές ευθυγραμμισμένος με τον ισημερινό του ήλιου, όπου κινούνται όλοι οι πλανήτες. Τo Solar Orbiter θα ξεφύγει από αυτήν. Ταξίδι εξερεύνησης των πόλων του ήλιου «Θα είναι terra incognita» είπε ο Ντάνιελ Μίλερ, επιστήμονας του ΕΟΔ για την αποστολή στο European Space Research and Technology Centre στην Ολλανδία. «Πρόκειται πραγματικά για εξερευνητική επιστήμη». Ο ήλιος παίζει τεράστιο ρόλο στο πώς διαμορφώνεται και λειτουργεί το διάστημα γύρω μας, με το μαγνητικό του πεδίο να εκτείνεται πέρα από τον Πλούτωνα. Όταν «ριπές» ηλιακού ανέμου (φορτισμένα ηλιακά σωματίδια) χτυπούν τη Γη, μπορούν να προκαλέσουν φαινόμενα διαστημικού καιρού που προκαλούν προβλήματα σε GPS και τηλεπικοινωνίες, ενώ μπορεί να απειλήσουν και αστροναύτες. Για να προετοιμαστούν για επερχόμενες ηλιακές καταιγίδες, οι επιστήμονες μελετούν το μαγνητικό πεδίο του ήλιου, ωστόσο οι παρούσα εικόνα που έχουμε για τους πόλους του ήλιου στερείται σημαντικών δεδομένων. «Οι πόλοι είναι ιδιαίτερα σημαντικοί για εμάς, για να μπορούμε να φτιάξουμε ακριβή μοντέλα» είπε η Χόλι Γκίλμπερτ, επιστήμονας της NASA για την αποστολή στο Goddard Space Flight Center στο Γκρίνμπελτ του Μέριλαντ. «Για την πρόγνωση φαινομένων διαστημικού καιρού χρειαζόμαστε ένα πολύ ακριβές μοντέλο του μαγνητικού πεδίου του ήλιου». Οι πόλοι του ήλιου επίσης ίσως να μπορούν να εξηγήσουν παλαιότερες παρατηρήσεις, όπως σχετικά με τον 11ετή ηλιακό κύκλο. Το μοναδικό άλλο σκάφος που έχει πετάξει πάνω από τους πόλους ήταν το Ulysses, επίσης κοινό πρόγραμμα του ΕΟΔ και της NASA: Το διαστημόπλοιο, που εκτοξεύτηκε το 1990, έκανε τρία περάσματα γύρω από τον ήλιο πριν τον παροπλισμό του το 2009- ωστόσο ποτέ δεν πλησίασε πολύ, και ήταν εξοπλισμένο με όργανα που επέτρεπαν μετρήσεις μόνο στο περιβάλλον γύρω του. Το Solar Orbiter θα περάσει από το εσωτερικό της τροχιάς του Ερμή και διαθέτει προηγμένα όργανα τα οποία επιτρέπουν τη μελέτη του ήλιου από απόσταση. Στην κοντινότερη προσέγγισή του το σκάφος θα πλησιάσει τον ήλιο σε απόσταση 42 εκατ. χιλιομέτρων. Για να αντέξει διαθέτει μια ειδική θερμική ασπίδα τιτανίου. Επίσης, το Solar Orbiter προορίζεται να συνεργαστεί και με την άλλη μεγάλη αποστολή της NASA στον ήλιο, αυτή του Parker Solar Probe. Σύμφωνα με το BBC, το κόστος του προγράμματος ανέρχεται στα 1,5 δισεκατομμύρια ευρώ. https://www.naftemporiki.gr/story/1557216/antistrofi-metrisi-gia-to-taksidi-eksereunisis-ton-polon-tou-iliou-apo-to-solar-orbiter

Ο διαστημικός καιρός και οι πιο λεπτομερείς έως τώρα εικόνες του Ήλιου … από το νέο αμερικανικό επίγειο τηλεσκόπιο Inouye. Το επίγειο αμερικανικό τηλεσκόπιο Inouye Solar Telescope, που βρίσκεται στη Χαβάη, τράβηξε τις πρώτες του και πιο λεπτομερείς μέχρι σήμερα εικόνες του Ήλιου. Το διαμέτρου τεσσάρων μέτρων τηλεσκόπιο ανοίγει το δρόμο για μια νέα εποχή στη μελέτη του μητρικού άστρου μας και θα βοηθήσει στην καλύτερη πρόβλεψη του διαστημικού καιρού στη Γη, ο οποίος καθορίζεται από την ηλιακή δραστηριότητα. Οι πρώτες εικόνες του Inouye, το οποίο ανήκει στο Εθνικό Ίδρυμα Επιστημών (NSF) των ΗΠΑ, αποτελούν ένα κοντινό «πορτρέτο» της επιφάνειας του Ήλιου και του καυτού ταραγμένου πλάσματος που την καλύπτει, αποκαλύπτοντας λεπτομέρειες άνευ προηγουμένου. «Αυτές οι εικόνες και τα βίντεο για τον Ήλιο μας είναι τα πιο λεπτομερή που έχουν υπάρξει μέχρι σήμερα. To Inouye θα μπορέσει να χαρτογραφήσει τα μαγνητικά πεδία μέσα στο στέμμα του Ήλιου, όπου συμβαίνουν οι ηλιακές εκρήξεις, οι οποίες μπορούν να επηρεάσουν τη ζωή στη Γη. Αυτό το τηλεσκόπιο θα βελτιώσει την κατανόηση μας για το τι επηρεάζει τον διαστημικό καιρό και τελικά θα βοηθήσει την καλύτερη πρόγνωση των ηλιακών καταιγίδων», δήλωσε η διευθύντρια του NSF Φρανς Κόρντοβα. Ο Ήλιος είναι το κοντινότερο στον πλανήτη μας άστρο, ένας γιγάντιος φυσικός πυρηνικός αντιδραστήρας που καίει περίπου πέντε εκατομμύρια τόνους καυσίμου υδρογόνου κάθε δευτερόλεπτο, κάτι που θα συνεχίσει να κάνει για τουλάχιστον άλλα 4,5 δισεκατομμύρια χρόνια. Όλη αυτή η ενέργεια εκπέμπεται στο διάστημα προς κάθε κατεύθυνση και ένα μικρό μέρος την φθάνει στη Γη, καθιστώντας εφικτή τη ζωή. Αλλά ενώ οι μετεωρολόγοι μπορούν να κάνουν αρκετά ακριβείς προβλέψεις για τον καιρό, όπως πότε και πού θα βρέξει τις επόμενες μέρες, δεν συμβαίνει το ίδιο με τον διαστημικό καιρό, ο οποίος μέχρι σήμερα είναι πολύ πιο απρόβλεπτος. Η πρόγνωση του διαστημικού καιρού, σύμφωνα με τους επιστήμονες, υπολείπεται σε ακρίβεια τουλάχιστον κατά 50 χρόνια της αντίστοιχης μετεωρολογικής πρόγνωσης για τα καιρικά φαινόμενα στη Γη. Τα δυναμικά ηλιακά μαγνητικά πεδία δημιουργούν απρόσμενες ηλιακές καταιγίδες που μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά τις δορυφορικές επικοινωνίες, τα ηλεκτρικά δίκτυα, τα αεροπορικά ταξίδια και τεχνολογίες όπως το GPS. Χάρη στο νέο τηλεσκόπιο, οι επιστήμονες θα παρακολουθούν καλύτερα την αναταραχή στην επιφάνεια του Ήλιου και έτσι να προβλέπουν την επόμενη ηλιακή καταιγίδα, δίνοντας περισσότερο χρόνο προετοιμασίας σε κυβερνήσεις, υπηρεσίες κοινής ωφελείας και ζωτικά δίκτυα υποδομής στη Γη. Σήμερα ο μέσος χρόνος προειδοποίησης είναι 48 λεπτά πριν από το ηλιακό συμβάν, ενώ στόχος είναι να αυξηθεί στις 48 ώρες. «Το Inouye θα συλλέξει περισσότερες πληροφορίες για τον Ήλιο στη διάρκεια των πέντε πρώτων ετών λειτουργίας του σε σχέση με όλα τα δεδομένα που συλλέχθηκαν μέχρι σήμερα από τότε που ο Γαλιλαίος πρώτος έστρεψε ένα τηλεσκόπιο προς τον Ήλιο το 1612», δήλωσε ο αστρονόμος Ντέηβιντ Μπόμπολτς του NSF. Τριάδα με Parker Solar Probe και Solar Orbiter Το Daniel K.Inouye Solar Telescope, που βρίσκεται στην κορυφή Χαλεακάλα ύψους περίπου 3.000 μέτρων της νήσου Μάουι της Χαβάης και φέρει το όνομα ενός πεθαμένου γερουσιαστή αυτής της νησιωτικής αμερικανικής πολιτείας, έχει τη μεγαλύτερη διάμετρο από κάθε άλλο ηλιακό τηλεσκόπιο, επίγειο ή διαστημικό. Θα αποτελέσει μια τριάδα μαζί με το διαστημικό τηλεσκόπιο Parker Solar Probe της NASA που βρίσκεται ήδη σε τροχιά γύρω από τον Ήλιο και με το μελλοντικό διαστημικό τηλεσκόπιο Solar Orbiter του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA) και της NASA. Το βάρους 1.800 κιλών Solar Orbiter, το οποίο προγραμματίζεται να εκτοξευθεί στις 8 Φεβρουαρίου με ένα πύραυλο Atlas V από το Ακρωτήριο Κανάβεραλ της Φλόριντα, θα φθάσει σε απόσταση περίπου 42 εκατομμυρίων χιλιομέτρων από τον Ήλιο (έναντι μόνο 6,1 εκατ. χλμ. που θα φθάσει το Parker Solar Probe). Όμως, αν και από πιο μακριά, το Solar Orbiter, που διαθέτει δέκα επιστημονικά όργανα, θα τραβήξει τις πρώτες εικόνες των πόλων του Ήλιου, κάτι που δεν έχει γίνει ποτέ έως τώρα. Μόνο τότε οι επιστήμονες θα έχουν ολοκληρωμένη εικόνα για το μαγνητικό πεδίο του άστρου μας, κάτι που θα βοηθήσει στην πρόγνωση του διαστημικού καιρού. Το πρώτο βιβλίο στην Ελλάδα για τον διαστημικό καιρό Συμπτωματικά, για πρώτη φορά μόλις εκδόθηκε στην Ελλάδα ένα βιβλίο αφιερωμένο αποκλειστικά στον «Διαστημικό Καιρό», με συγγραφέα τον Μανώλη Γεωργούλη, ερευνητή στο Κέντρο Ερευνών Αστρονομίας και Εφαρμοσμένων Μαθηματικών της Ακαδημίας Αθηνών και επισκέπτη καθηγητή Φυσικής & Αστρονομίας στο Πανεπιστήμιο Georgia State University των ΗΠΑ. https://korfiatisbooks.gr/eshop/gr.php?p=product&bookview=2359&c=42,38&d=&siggrafeas=%CE%93%CE%95%CE%A9%CE%A1%CE%93%CE%9F%CE%A5%CE%9B%CE%97%CE%A3%20%CE%9A.%20%CE%9C%CE%91%CE%9D%CE%A9%CE%9B%CE%97%CE%A3 Όπως επισημαίνει, τα περισσότερα φαινόμενα του διαστημικού καιρού έχουν ως απαρχή τον Ήλιο και, σε έναν κόσμο εξαρτημένο από την τεχνολογία, μια ηλιακή καταιγίδα μπορεί να προκαλέσει ζημιές εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ σε δορυφόρους, τηλεπικοινωνιακά συστήματα και δίκτυα παροχής ηλεκτρικού ρεύματος. Ο συγγραφέας εξηγεί με εύληπτο τρόπο τους μηχανισμούς των ηλιακών εκλάμψεων και της επίδρασής τους στον πλανήτη μας και στην καθημερινότητά μας. Όπως αναφέρει, μεταξύ άλλων, η έρευνα για τον διαστημικό καιρό συνδυάζει την αστροφυσική με την καθημερινότητα και δίνει απαντήσεις σε «μυστήρια» όπως η κατά καιρούς απώλεια του σήματος GPS. Είναι αξιοσημείωτο ότι, όπως αναφέρεται και στο βιβλίο, υπάρχει σημαντική ελληνική εμπλοκή με την πρόγνωση των ηλιακών εκλάμψεων. Από το τέλος του 2015 η επιστημονική ομάδα του κ. Γεωργούλη ανέπτυξε και έχει θέσει σε 24ωρη λειτουργία στο Κέντρο Ερευνών Αστρονομίας της Ακαδημίας Αθηνών την αυτοματοποιημένη υπηρεσία πρόγνωσης A-EFFort (Athens Effective Solar flare Forecasting). Παράλληλα, οι Έλληνες επιστήμονες, με τη συμμετοχή του κ.Γεωργούλη, δραστηριοποιούνται στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα FLARECAST, ένα πρόγραμμα πρόγνωσης ηλιακών εκλάμψεων μεγαλύτερο και πιο εξελιγμένο από το A-EFFort. Ο Μανώλης Γεωργούλης είναι διδάκτορας του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, έχει εργαστεί για περίπου μία δεκαετία στις ΗΠΑ, συμμετέχοντας σε επιστημονικές και ερευνητικές ομάδες, έχει διατελέσει πρόεδρος του Τμήματος Ηλιακής Φυσικής της Ευρωπαϊκής Φυσικής Εταιρείας και έχει εκπροσωπήσει την Ελλάδα στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (ESA) και στη Διεθνή Διαστημική Επιτροπή. Η έκδοση από τις εκδόσεις «Παπαδόπουλος» (Φεβρουάριος 2020, σελίδες 112), στο πλαίσιο της σειράς «Μικρές Εισαγωγές», συνοδεύεται από ψηφιακό υλικό που περιλαμβάνει βίντεο για την ηλιακή δραστηριότητα καθώς και όλα τα γραφήματα και τους πίνακες του βιβλίου (δείτε το συμπληρωματικό υλικό ΕΔΩ). www.epbooks.gr https://physicsgg.me/2020/01/29/%ce%bf-%ce%b4%ce%b9%ce%b1%cf%83%cf%84%ce%b7%ce%bc%ce%b9%ce%ba%cf%8c%cf%82-%ce%ba%ce%b1%ce%b9%cf%81%cf%8c%cf%82-%ce%ba%ce%b1%ce%b9-%ce%bf%ce%b9-%cf%80%ce%b9%ce%bf-%ce%bb%ce%b5%cf%80%cf%84%ce%bf%ce%bc/

Ένας νέος χάρτης του Γαλαξία μας Η εικόνα που έχουμε για τον Γαλαξία μας είναι «θολή». Αυτό οφείλεται στις τεράστιες ποσότητες σκόνης που περιέχει, οι οποίες απορροφούν το ορατό φως, στο μεγάλο του μέγεθος και προφανώς στο γεγονός ότι δεν μπορούμε να βγούμε εκτός του και να τον φωτογραφήσουμε, όπως έχουμε ήδη φωτογραφήσει με εκπληκτική λεπτομέρεια πολλούς άλλους γαλαξίες. Με δεδομένη αυτή την «θολή» εικόνα που έχουμε σχηματίσει για τον Γαλαξία μας, οι απαντήσεις σε πολλά ερωτήματα που σχετίζονται με τον σχηματισμό του, την ακριβή δομή του, τον αριθμό των σπειρών που διαθέτει και την ακριβή θέση που καταλαμβάνει ο Ήλιος και το Ηλιακό μας σύστημα στο εσωτερικό του παραμένουν ασαφείς. Γι’ αυτό και η σύνθεση του λεπτομερέστερου έως τώρα χάρτη του Γαλαξία μας έχει ιδιαίτερη σημασία στην προσπάθεια να απαντηθούν αυτά, αλλά και πολλά άλλα ερωτήματα. Πραγματικά, η τελευταία προσπάθεια χαρτογράφησης του Γαλαξία επέτρεψε στους αστρονόμους να συνθέσουν για πρώτη ίσως φορά ένα ακριβές «στιγμιότυπο» της δομής του. Αυτό οφείλεται σε αρκετά μεγάλα ερευνητικά προγράμματα που συνεχίζουν να υλοποιούνται με την βοήθεια ραδιοτηλεσκοπίων και οπτικών τηλεσκοπίων, όπως είναι οι συστοιχίες ραδιοτηλεσκοπίων VLBA στις ΗΠΑ και VERA στην Ιαπωνία. Η ανάλυση των νέων αυτών δεδομένων, που καλύπτουν το ένα τρίτο περίπου του Γαλαξία μας, επιβεβαιώνουν την ύπαρξη τεσσάρων μεγάλων σπειρών που τον «αγκαλιάζουν», καθώς και μίας κεντρικής ράβδου από άστρα, αέρια και σκόνη. Εκτός αυτού, με τα νέα δεδομένα υπολογίσθηκε ότι ο Ήλιος βρίσκεται σχεδόν ακριβώς πάνω στο επίπεδο του γαλαξιακού δίσκου, περίπου 26.600 έτη φωτός μακριά από τον γαλαξιακό πυρήνα. Η ανάλυση των δεδομένων καταδεικνύει ακόμη ότι ο Γαλαξίας μας περιστρέφεται με ταχύτητα που αγγίζει τα 236 km/s, ενώ ο χρόνος που χρειάζεται ο Ήλιος για μία πλήρη περιφορά γύρω από το γαλαξιακό κέντρο ισούται με 212 εκατ. χρόνια. Την τελευταία, δηλαδή, φορά που ο Ήλιος και το Ηλιακό μας σύστημα βρισκόταν σ’ αυτήν την περιοχή του Γαλαξία μας, στην Γη κυριαρχούσαν οι δεινόσαυροι. Η περαιτέρω βελτίωση αυτής της τελευταίας εικόνας του Γαλαξία θα απαιτήσει πολλές περισσότερες παρατηρήσεις, αλλά και την νέα γενιά των γιγάντιων συστοιχιών ραδιοτηλεσκοπίων που ήδη σχεδιάζονται, όπως αυτές που θα κατασκευαστούν στην Αφρική (SKA) και στην Βόρειο Αμερική (NGVLA). https://physicsgg.me/2020/04/13/%ce%ad%ce%bd%ce%b1%cf%82-%ce%bd%ce%ad%ce%bf%cf%82-%cf%87%ce%ac%cf%81%cf%84%ce%b7%cf%82-%cf%84%ce%bf%cf%85-%ce%b3%ce%b1%ce%bb%ce%b1%ce%be%ce%af%ce%b1-%ce%bc%ce%b1%cf%82/

Νέες λεπτομέρειες για τον Milky Way Το… ιπτάμενο τηλεσκόπιο της NASA «φωτογράφησε» το κέντρο του γαλαξία μας –του Milky Way- αποκαλύπτοντας πολλές λεπτομέρειες οι οποίες μέχρι σήμερα δεν ήταν γνωστές στους επιστήμονες. Το τηλεσκόπιο, του οποίου η λειτουργία ξεκίνησε το 2010, βρίσκεται ενσωματωμένο σε ένα αεροπλάνο της NASA και χρησιμοποιώντας την υπέρυθρη ακτινοβολία δημιουργεί αναπαραστάσεις τόσο του γαλαξία μας όσο και των νεφελωμάτων. Το ιπτάμενο τηλεσκόπιο. Όπως ανακοίνωσε η NASA πρόσφατα, το τηλεσκόπιο του αεροσκάφους «SOFIA» έδωσε στους αστρονόμους μία λεπτομερή εικόνα του κέντρου του γαλαξία μας ως προς την πυκνότητα αερίων και σκόνης τα οποία περιέχονται στο κέντρο του Γαλαξία, στοιχεία τα οποία είναι απαραίτητα για τη δημιουργία καινούριων πλανητών. Το συγκεκριμένο τηλεσκόπιο έχει τη δυνατότητα να ανιχνεύει κύματα τα οποία δεν είναι ανιχνεύσιμα από τα τηλεσκόπια τα οποία βρίσκονται στο έδαφος της Γης. Η υψηλής ανάλυσης εικόνα η οποία προέκυψε από τις παρατηρήσεις του τηλεσκοπίου επιτρέπει στους ερευνητές να μελετήσουν καλύτερα δύο περιοχές του γαλαξία μας, την «Arches Cluster», η οποία είναι η πιο πυκνή σε ύλη απαραίτητη για τη γέννηση νέων πλανητών, και την περιοχή «Quintuplet Cluster», η οποία περιέχει πλανήτες εκατομμύρια φορές φωτεινότερους από τον Ήλιο. «Μελετώντας τις συγκεκριμένες περιοχές είναι σα να προσπαθούμε να βάλουμε τα κομμάτια ενός παζλ στη σειρά», ανέφερε ο ερευνητής Τζέιμς Ραντόμσκι από το Κέντρο Ερευνών της NASA «Ames» σε σχετικές δηλώσεις του, προσθέτοντας ότι «τα δεδομένα τα οποία συνέλεξε το τηλεσκόπιο μας δίνουν μία πληρέστερη εικόνα για τη γέννηση των πλανητών». Ψάχνοντας απαντήσεις Όπως εξηγούν οι επιστήμονες, τα καινούρια δεδομένα θα τους βοηθήσουν να κατανοήσουν για ποιον λόγο το κέντρο του γαλαξία διαθέτει περιοχές οι οποίες είναι πυκνότερες σε ύλη απαραίτητη για τη γέννηση νέων άστρων σε αντίθεση με άλλα μέρη του Γαλαξία, όπως τα άκρα του. Επιπλέον, τα εν λόγω δεδομένα είναι πολύτιμα ώστε να εξακριβωθεί η σύσταση του δακτυλίου ο οποίος βρίσκεται γύρω από τη μεγάλη μαύρη τρύπα στο κέντρο του γαλαξία μας και την τροφοδοτεί με ύλη. https://www.tovima.gr/2020/02/04/science/nees-leptomereies-gia-ton-milky-way/

Μυστηριώδες κύμα από «εκκολαπτήρια» άστρων ανακαλύφθηκε στο γαλαξία μας. Μια άγνωστη έως τώρα τεράστια δομή στο γαλαξία μας, η οποία έχει μορφή κύματος και αποτελείται από πολλά διασυνδεμένα «εκκολαπτήρια» άστρων, ανακάλυψαν Αμερικανοί και άλλοι αστρονόμοι. Η «μονολιθική» δομή, πιθανώς η μεγαλύτερη στο γαλαξία μας, έχει μήκος 9.000 ετών φωτός (σχεδόν το ένα δέκατο της διαμέτρου του γαλαξία μας) και πλάτος 400 ετών, ενώ περιλαμβάνει γύρω στα 800 εκατομμύρια άστρα. Βρίσκεται σε απόσταση περίπου 500 ετών φωτός από τον Ήλιο μας και ονομάσθηκε Κύμα Ράντκλιφ προς τιμή του Ινστιτούτου Radcliffe του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ, επιστήμονες του οποίου έκαναν πρώτοι την ανακάλυψη. Σχετική ανακοίνωση έγινε στο ετήσιο συνέδριο της Αμερικανικής Αστρονομικής Εταιρείας στη Χαβάη, καθώς και δημοσίευση στο περιοδικό «Nature». Η ανακάλυψη βασίστηκε στις παρατηρήσεις του ευρωπαϊκού διαστημικού τηλεσκοπίου Gaia, που είχε εκτοξευθεί το 2013 και επέτρεψε να δημιουργηθεί ένας νέος τρισδιάστατος χάρτης του γαλαξία μας. Όλα τα άστρα στο σύμπαν -και ο Ήλιος μας- σχηματίζονται όταν νέφη αερίων και σκόνης υφίστανται βαρυτική κατάρρευση. Οι περιοχές όπου γίνεται μαζική γέννηση άστρων, αποτελούν ένα είδος εκκολαπτηρίου. Το Κύμα Ράντκλιφ συνενώνει πολλές τέτοιες περιοχές. «Αυτό που παρατηρήσαμε, είναι η μεγαλύτερη συνεκτική δομή αερίων που γνωρίζουμε στο γαλαξία μας, οργανωμένη όχι ως δακτύλιος αλλά σαν ένα τεράστιο κυματοειδές νήμα. Ο Ήλιος μας απέχει μόνο 500 έτη φωτός από το Κύμα, το οποίο βρίσκεται ακριβώς μπροστά στα μάτια μας όλο αυτόν τον καιρό, αλλά δεν μπορούσαμε να το δούμε έως τώρα. Ακόμη δεν ξέρουμε τι προκαλεί αυτό το σχήμα του», δήλωσε ο επικεφαλής ερευνητής, καθηγητής αστροφυσικής Ζοάο Άλβες του Πανεπιστημίου της Βιέννης και του Ινστιτούτου Ράντκλιφ των ΗΠΑ. «Κανένας αστρονόμος δεν περίμενε ότι ζούμε δίπλα σε μια γιγάντια κυματοειδή δομή αερίων, η οποία συνιστά τον τοπικό βραχίονα του γαλαξία μας. Σοκαριστήκαμε τελείως, όταν συνειδητοποιήσαμε για πρώτη φορά πόσο μακρύ και ευθύ είναι το Κύμα Ράντκλιφ», πρόσθεσε η καθηγήτρια αστρονομίας Αλίσα Γκούντμαν του Χάρβαρντ. Πολλές από τις περιοχές εκκόλαψης άστρων που βρέθηκαν να αποτελούν τμήμα του Κύματος Ράντκλιφ, έως τώρα θεωρούνταν λανθασμένα ότι ανήκαν σε μια άλλη δομή του γαλαξία μας, τη δακτυλιοειδή Ζώνη Γκουλντ πλάτους 3.000 ετών φωτός, η οποία είχε ανακαλυφθεί το 1879. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, το ηλιακό μας σύστημα πέρασε μέσα από το Κύμα Ράντκλιφ πριν 13 εκατομμύρια χρόνια, κάτι που θα ξανασυμβεί μετά από άλλα 13 εκατ. χρόνια. https://www.kathimerini.gr/1059142/article/epikairothta/episthmh/mysthriwdes-kyma-apo-ekkolapthria-astrwn-anakalyf8hke-sto-gala3ia-mas

Ανακαλύφθηκαν «ξένοι» αστεροειδείς στις παρυφές του ηλιακού συστήματος. Δεκαεννιά αστερεοειδείς στις παρυφές του ηλιακού μας συστήματος, μεταξύ Δία και Ποσειδώνα, στο παρελθόν κινούνταν γύρω από κάποιο άλλο άστρο, πριν έρθουν στη δική μας διαστημική «γειτονιά» σύμφωνα με έρευνα του Φάθι Ναμούνι, ερευνητή του CNRS στο Laboratoire Lagrange (CNRS/Observatoire de la Côte d’Azur/Université Côte d'Azur) και της Ελένα Μορέ, ερευνήτριας του UNESP στη Βραζιλία, η οποία δημοσιεύτηκε στο MNRAS στις 23 Απριλίου. Αν και κάποια διαστρικά αντικείμενα απλά διέρχονται από το ηλιακό μας σύστημα, άλλα παραμένουν και τίθενται σε τροχιά γύρω από τον ήλιο- και αυτό είναι που φαίνεται να ισχύει για τους εν λόγω 19 αστεροειδείς. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς των δύο επιστημόνων, οι τροχιές και τα χαρακτηριστικά τους μπορούν να εξηγηθούν μόνο εάν τα αντικείμενα αυτά δεν βρίσκονταν στο ηλιακό μας σύστημα κατά τη γένεσή του, πριν από 4,5 δισεκατομμύρια χρόνια. Όλοι τους ανήκουν στην οικογένεια των Κενταύρων- αστεροειδών μεταξύ των γιγάντων αερίων, και σε κάποιες περιπτώσεις συμπεριφέρονται σαν κομήτες, ενώ τα υπολογιστικά μοντέλα δεν μπορούν να εξηγήσουν ή προβλέψουν τις τροχιές τους. Οι δύο επιστήμονες ανέπτυξαν μια πολύ υψηλής ακριβείας προσομοίωση των τροχιών των αστεροειδών, η οποία «ταξίδευε πίσω στον χρόνο» για να βρει τις προηγούμενες θέσεις τους. Τα αντικείμενα που βρίσκονται στο σύστημά μας κινούνταν σε τροχιά γύρω από τον ήλιο 4,5 δισεκατομμύρια χρόνια πριν, στο ίδιο επίπεδο με τον «δίσκο» σκόνης και αερίων όπου σχηματίστηκαν. Ωστόσο, οι 19 Κένταυροι δεν ανήκαν σε αυτόν: Οι προσομοιώσεις δεν δείχνουν απλά πως αυτοί οι Κένταυροι κινούνται σε τροχιά γύρω από τον ήλιο σε επίπεδο κάθετο στην πλανητική κίνηση εκείνης της περιόδου, αλλά και ότι βρίσκονταν μακριά από τον «δίσκο» που δημιούργησε τους αστεροειδείς του ηλιακού συστήματος. Ως εκ τούτου, προκύπτει το συμπέρασμα πως οι 19 αστεροειδείς δεν αποτελούσαν μέρη του ηλιακού συστήματος όταν δημιουργήθηκε. Η εγγύτητα των άστρων στο «φυτώριο» όπου δημιουργήθηκε ο ήλιος οδήγησε σε ισχυρές βαρυτικές αλληλεπιδράσεις, οι οποίες επέτρεπαν σε αστρικά συστήματα να «κλέβουν» αστεροειδείς το ένα από το άλλο. Οι επιστήμονες πλέον σχεδιάζουν να συνεχίσουν τη δουλειά αυτή αναζητώντας συγκεκριμένα γεγονότα κατά τα οποία έλαβε χώρα η «σύλληψη» ξένων αντικειμένων. https://www.naftemporiki.gr/story/1592826/anakalufthikan-ksenoi-asteroeideis-stis-parufes-tou-iliakou-sustimatos

Τι γνωρίζετε, άραγε για … τα Αστρικά Νησιά; Στην απεραντοσύνη του Σύμπαντος τα άστρα δεν βρίσκονται διασκορπισμένα ομοιόμορφα. Αντίθετα συγκεντρώνονται σε τεράστιες αστρικές πολιτείες που ονομάζονται γαλαξίες. Στο Σύμπαν σήμερα πρέπει να υπάρχουν πάνω από 100 δισεκατομμύρια γαλαξίες και καθένας τους περιλαμβάνει πάνω από 100 δισεκατομμύρια άστρα. Η φύση όμως των αστρικών αυτών νησιών ανακαλύφτηκε σχετικά πρόσφατα, πριν από 75 περίπου χρόνια. Λεβιάθαν και νεφελοειδείς; Το 1850 ο Γουίλιαμ Πάρσονς (1800-1867) στην Ιρλανδία, κατασκεύασε το μεγαλύτερο μέχρι τότε τηλεσκόπιο στον κόσμο που ονομάστηκε «Λεβιάθαν του Πάρσονσταουν» (Λεβιάθαν είναι η ονομασία ενός τεράστιου θαλάσσιου τέρατος που περιγράφεται με λεπτομέρεια στο βιβλίο του Ιώβ στην Παλαιά Διαθήκη). Με το τηλεσκόπιο αυτό που είχε μήκος 16 μέτρων και διάμετρο κατόπτρου που έφτανε τα 183 εκατοστά, ο Πάρσονς επιδόθηκε στη μελέτη των νεφελοειδών, που ήσαν ορισμένα παράξενα αντικείμενα τα οποία δεν φαίνονταν να είναι ούτε αστρικά σμήνη (ανοιχτά ή σφαιρωτά) αλλά ούτε και νεφελώματα αερίων και σκόνης. Για πρώτη φορά το τεράστιο τηλεσκόπιο του Πάρσονς κατόρθωσε να αποκαλύψει μια ξεχωριστή σπειροειδή μορφή που είχαν ορισμένοι από τους νεφελοειδείς. Έτσι συμπέρανε ότι οι νεφελοειδείς ίσως να ήσαν στην πραγματικότητα μεμονωμένα και ξεχωριστά αστρικά νησιά παρόμοια με τον Γαλαξία μας, σε μεγάλες από τη Γη μας αποστάσεις. Άλλοι πάλι έλεγαν «Αδύνατον, το Σύμπαν δεν μπορεί να είναι τόσο τεράστιο». Ο γαλαξίας της Ανδρομέδας: Στις 6 Οκτωβρίου 1923, με την ραγδαία εξέλιξη της φωτογραφικής τέχνης και με την βοήθεια του τεράστιου για την εποχή εκείνη τηλεσκοπίου με κάτοπτρο διαμέτρου 2,5 μέτρων στο Όρος Ουίλσον στην Καλιφόρνια, ο αστρονόμος Έντουιν Χάμπλ (1889-1953) απέδειξε ότι ο νεφελοειδής της Ανδρομέδας ήταν ένας απόμακρος αστρικός κόσμος, μία τεράστια πολιτεία δισεκατομμυρίων άστρων έξω και πέρα από τον δικό μας Γαλαξία, σε απόσταση πάνω από δύο εκατομμύρια έτη φωτός μακριά μας, αν και οι αρχικοί υπολογισμοί ήσαν πολύ μικρότεροι. Έτσι οι νεφελοειδείς αποδείχτηκαν ότι είναι απόμακροι γαλαξίες σαν τον δικό μας. Σκεφτείτε ότι το φως από τον γαλαξία της Ανδρομέδας που φτάνει τώρα στη Γη μας ξεκίνησε το ταξίδι του προς τα εδώ πριν από 2,5 περίπου εκατομμύρια χρόνια, πριν δηλαδή ο άνθρωπος περπατήσει πάνω σ’ αυτόν τον πλανήτη. Κι αυτός είναι ένας από τους πλησιέστερους σε ‘μας γαλαξίες. Η ταξινόμηση των γαλαξιών: Φυσικά ο Έντουιν Χαμπλ έκανε τις ανακαλύψεις του χρησιμοποιώντας επίγεια τηλεσκόπια, και δεν μπορούσε τότε να φανταστεί την ύπαρξη τηλεσκοπίων στο διάστημα. Σήμερα ένα τεράστιο διαστημικό αστεροσκοπείο έχει πάρει το όνομα του ανθρώπου που απέδειξε τις τεράστιες αποστάσεις που μας χωρίζουν από τους γαλαξίες και που πρώτος μας έδωσε έναν τρόπο ταξινόμησής τους. Γιατί πράγματι η πρώτη προσπάθεια ταξινόμησης των γαλαξιών έγινε την δεκαετία του 1920 από τον Έντουιν Χαμπλ. Σύμφωνα με την ταξινόμηση του Χαμπλ οι γαλαξίες μπορούν να διαχωριστούν, ανάλογα με την εμφάνιση που έχουν, σε τέσσερις γενικές κατηγορίες: τους ελλειπτικούς, τους σπειροειδείς, τους ραβδωτούς και τους ακανόνιστους γαλαξίες. Παρ’ όλα αυτά μόλις πρόσφατα οι αστρονόμοι κατανόησαν ότι όλες αυτές οι διαφορετικές μορφές γαλαξιών δεν είναι τίποτα άλλο παρά διαφορετικές φάσεις της εξέλιξής τους. Η μορφή ενός γαλαξία : Σε γενικές πάντως γραμμές κάθε γαλαξίας αποτελείται από τρία κύρια τμήματα: ένα λεπτό δίσκο αποτελούμενο από άστρα, αέρια και διαστημική σκόνη, έναν κεντρικό σφαιροειδή πυρήνα που αποτελείται μόνο από άστρα και τέλος ένα διάχυτο σφαιρικό φωτοστέφανο αποτελούμενο από αρχέγονα άστρα που περιβάλλει τα ακραία όρια του γαλαξία. Διάσπαρτα γύρω από τον κεντρικό πυρήνα βρίσκονται τα σφαιρωτά σμήνη γέρικων άστρων που αντιπροσωπεύουν κατά κάποιο τρόπο τον σκελετό του σώματος του γαλαξιακού συστήματος. Στον δικό μας Γαλαξία, για παράδειγμα, η χωροταξική διάταξή τους δείχνει ότι το κέντρο του Γαλαξία μας, όπως φαίνεται από τη Γη, βρίσκεται προς την κατεύθυνση του αστερισμού του Τοξότη, διότι προς τα εκεί βρίσκεται και το κέντρο του συστήματος των σφαιρωτών σμηνών. Σπειροειδείς γαλαξίες: Οι Κανονικοί Σπειροειδείς έχουν βραχίονες οι οποίοι πηγάζουν απ’ ευθείας από τον κεντρικό πυρήνα του γαλαξία και μ’ αυτόν τον τρόπο τον αγκαλιάζουν. Αντίθετα οι Ραβδωτοί Σπειροειδείς διαθέτουν μία αστρική σύνθεση που μοιάζει με «ράβδο» και η οποία διαπερνάει τον γαλαξιακό πυρήνα προεξέχοντας απ’ αυτόν. Οι σπείρες στους γαλαξίες αυτούς ξεκινάνε από τα άκρα της «ράβδου» αγκαλιάζοντας πιο ανοιχτά τον πυρήνα. Κάθε μία από τις κατηγορίες αυτές διαχωρίζεται σε τέσσερις υποκατηγορίες ή τύπους ανάλογα με το μέγεθος του πυρήνα και το άνοιγμα των σπειρών τους. Ελλειπτικοί γαλαξίες: Οι ελλειπτικοί γαλαξίες αντίθετα φαίνονται σαν τεράστιες αστρικές μπάλες με διαφοροποιημένη φωτεινότητα καθώς προχωράμε προς τα άκρα. Έχουν μία σφαιρική-ελλειπτική μορφή και χρωματισμούς λίγο πιο κοκκινωπούς απ’ ότι είναι ο Ήλιος. Τα άστρα που τους αποτελούν έχουν διαφοροποιημένες και μεγαλύτερες ταχύτητες από την ταχύτητα περιστροφής του όλου γαλαξιακού συστήματος και γι’ αυτό τον λόγο οι ελλειπτικοί γαλαξίες δεν έχουν ούτε λεπτούς δίσκους αλλά ούτε και σπειροειδείς βραχίονες. Τα περισσότερα μάλιστα άστρα τους είναι πολύ μεγάλης ηλικίας γιατί η ποσότητα των αερίων και της σκόνης που διαθέτουν είναι ελάχιστη και δεν έχουν την δυνατότητα να υποστηρίξουν τις διαδικασίες που απαιτούνται στην αστρογένεση. Ακανόνιστοι γαλαξίες: Όσοι γαλαξίες δεν μπορούν να ταξινομηθούν στις προηγούμενες κατηγορίες αποτελούν τους ακανόνιστους ή ανώμαλους γαλαξίες. Μερικοί από τους γαλαξίες αυτούς περιλαμβάνουν και ορισμένες αστρικές «ράβδους» σαν τους Σπειροειδείς Ραβδωτούς γαλαξίες, ενώ ένα χαρακτηριστικό δείγμα τέτοιου γαλαξία είναι και το Μεγάλο Νέφος του Μαγγελάνου στο νότιο ουράνιο ημισφαίριο. Ο πιο συνηθισμένος τύπος όμως μοιάζει να είναι μία συγγενική προέκταση των σπειροειδών γαλαξιών χωρίς να μπορούμε διακρίνουμε κάποιο είδος σπειροειδούς δομής. Έχουν ένα γαλαζωπό χρωματισμό με δίχως κάποιον αξιόλογου μεγέθους πυρήνα. Αντίθετα οι ακανόνιστοι ενός δεύτερου τύπου είναι αρκετά σπάνιοι με χαοτική δομή. Παράξενοι γαλαξίες: Υπάρχουν φυσικά και άλλων ειδών ταξινομήσεις των γαλαξιών ανάλογα με την συμπεριφορά τους: παράξενοι γαλαξίες, εκρηγνυόμενοι γαλαξίες, γαλαξίες «Σέυφερ», αντικείμενα «BL Σαύρας», και Κβάζαρ, είναι μερικές μόνο από τις ονομασίες που έχουν δοθεί κατά καιρούς στα παράξενα αυτά αστρικά νησιά. Η αποκρυπτογράφηση των μυστικών τους από τους αστρονόμους είναι μία συνεχής διαδικασία έρευνας και μελέτης του υπέροχου Σύμπαντος στο οποίο ζούμε. Είναι μια προσπάθεια να δώσουμε απάντηση στα ερωτηματικά που περιβάλουν την προέλευσή μας, θεατές κι εμείς του εξελισσόμενου θεατρικού έργου των ουρανών που ξετυλίγεται μπροστά μας. Ενός έργου που έχει σκηνικό το Σύμπαν, ηθοποιούς τα φαινόμενα του ουρανού και πλοκή την ιστορία της φύσης. https://physicsgg.me/2020/04/28/%cf%84%ce%b9-%ce%b3%ce%bd%cf%89%cf%81%ce%af%ce%b6%ce%b5%cf%84%ce%b5-%ce%ac%cf%81%ce%b1%ce%b3%ce%b5-%ce%b3%ce%b9%ce%b1-%cf%84%ce%b1-%ce%b1%cf%83%cf%84%cf%81%ce%b9%ce%ba%ce%ac-%ce%bd%ce%b7/

Τι γνωρίζετε, άραγε για … τα Άστρα των Μεδίκων; Τους πρώτους δορυφόρους του Δία ανακάλυψε για πρώτη φορά ο Γαλιλαίος τον Ιανουάριο του 1610, που κατάλαβε ότι επρόκειτο για δορυφόρους που περιφέρονταν γύρω από τον μεγάλο πλανήτη. Στο βιβλίο του «Αστρικός Αγγελιοφόρος», που εκδόθηκε τον Μάρτιο του 1610, ο Γαλιλαίος αναφέρονταν στους δορυφόρους αυτούς ως «Άστρα των Μεδίκων» προς τιμήν του Μεγάλου Δούκα των Μεδίκων που ήταν μαθητής του Γαλιλαίου και μετέπειτα εργοδότης του. Η ονομασία όμως αυτή δεν κράτησε πολύ αφού ο γερμανός αστρονόμος Σάιμον Μάριους (1573-1624) τους έδωσε τα ονόματα ατόμων που συνδέονται με τις μυθολογικές ιστορίες του Δία. Έτσι οι τέσσερις αυτοί μεγαλύτεροι δορυφόροι του Δία βαφτίστηκαν το 1614 με τα ονόματα που είναι γνωστοί ακόμη και σήμερα, (με την σειρά απόστασής τους από τον Δία) Ιώ, Ευρώπη, Γανυμήδης και Καλλιστώ, αν και πολλές φορές συλλογικά αναφέρονται ακόμη ως «πλανήτες του Γαλιλαίου». Ο σύγχρονος «Γαλιλαίος»: Οι πρώτες πραγματικές «προσωπογραφίες» των μεγάλων δορυφόρων του Δία καταγράφηκαν αιώνες μετά την ανακάλυψή τους χάρη στις φωτογραφικές μηχανές των διαστημοσυσκευών «Βόγιατζερ 1 και 2» οι οποίες προσπέρασαν το Δία τον Μάρτιο και τον Ιούλιο του 1979. Η πραγματική όμως μελέτη και διερεύνησή τους άρχισε μερικά χρόνια αργότερα από μία διαστημοσυσκευή που πήρε το όνομα του ανθρώπου που τους ανακάλυψε. Ο σύγχρονος «Γαλιλαίος» εκτοξεύτηκε από το Διαστημικό Λεωφορείο «Ατλαντίς» στις 18 Οκτωβρίου του 1989 με μια πολύπλοκη τροχιά που τον οδήγησε αρχικά προς τους εσωτερικούς πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος αποκτώντας βαθμιαία όλο και πιο μεγάλη ταχύτητα από της βαρυτικές δυνάμεις της Αφροδίτης και της Γης και έφτασε στον Δία τον Δεκέμβριο του 1995. Ο παγωμένος Γανυμήδης: Τα τελευταία μερικά χρόνια ο Γαλιλαίος μας έστειλε μια πληθώρα νέων πληροφοριών για τον μεγαλύτερο δορυφόρο του Ηλιακού μας Συστήματος, τον Γανυμήδη. Ανάμεσα στα άλλα μας απεκάλυψε γύρω του την ύπαρξη ενός μαγνητικού πεδίου και μια επιφάνεια βομβαρδισμένη από κομήτες και αστεροειδείς. Η επιφάνεια του είναι επίσης ρυτιδιασμένη και σχισμένη από παρόμοιες δυνάμεις που μετακινούν τις ηπείρους και σχηματίζουν τα βουνά πάνω στην Γη. Κρουστικοί δακτύλιοι από παλαιότερες συγκρούσεις σημαδεύουν τον παγωμένο του φλοιό, ενώ φωτεινές δέσμες πάγου ξεχύνονται ακτινωτά από τις πιο πρόσφατες συγκρούσεις. Σε άλλα πάλι σημεία διάφοροι κύκλοι και κορυφές κυμάτων διασχίζουν το έδαφος εδώ κι εκεί. Πάνω σ’ αυτό τον κόσμο των πάγων και των σκοτεινών άχρωμων βράχων ολόκληρες οροσειρές, με ύψος 1.500 μέτρων και μήκος εκατοντάδων χιλιομέτρων, απλώνονται σαν γιγάντιες πτυχές του λεπτού φλοιού του. Οι κρατήρες της Καλλιστούς: Διάσπαρτος με κρατήρες είναι και ο επόμενος σε μέγεθος δορυφόρος του Δία, η Καλλιστώ. Ο Γαλιλαίος μας έδειξε ότι η επιφάνειά της Καλλιστούς έχει περισσότερους κρατήρες από τους υπόλοιπους δορυφόρους, έτσι συμπεραίνουμε ότι το έδαφός της πρέπει να είναι ένα από τα πιο αρχέγονα στο Ηλιακό Σύστημα. Η επιφάνειά της καλύπτεται από σκοτεινούς βράχους, αν και η Καλλιστώ είναι στην πραγματικότητα μισή βράχια και μισή πάγος. Όπου και αν χτυπήσει κάποιος μετεωρίτης ξεπετάγεται νερό, για να παγώσει αμέσως μετά πάνω στην επιφάνεια. Το πιο αξιοσημείωτο σημάδι πάνω της είναι ένας γιγάντιος κρατήρας που ονομάστηκε Βαλχάλα, μια ξέβαθη κοιλάδα μεγάλη όσο και η Αυστραλία. Η Καλλιστώ αποτελείται μάλλον από έναν βραχώδη πυρήνα, περιτριγυρισμένο από έναν παγωμένο μανδύα νερού. Η ύπαρξη και εδώ ενός μαγνητικού πεδίου πρέπει μάλλον να οφείλεται στην ροή ηλεκτρικών ρευμάτων μέσα από έναν υπόγειο υφάλμυρο ωκεανό. Τα παγόβουνα της Ευρώπης: Σε αντίθεση προς την ταραχώδη όψη του Δία, η Ευρώπη παρουσιάζει μια παγωμένη ηρεμία. Καλύπτεται από μία λεπτή ατμόσφαιρα οξυγόνου και μοιάζει με ραγισμένη μπάλα μπιλιάρδου με συγκεχυμένα χαρακτηριστικά. Η διάμετρος της φτάνει τα 3.136 χιλιόμετρα, είναι δηλαδή λίγο μικρότερη από την Σελήνη, ενώ η επιφάνειά της είναι ένας ωκεανός γεμάτος παγόβουνα. Πρόκειται για έναν καταπληκτικά επίπεδο κόσμο και οι σκοτεινές γραμμές που διακρίνονται δεν είναι ούτε βουνά ούτε προεξοχές αλλά ρωγμές στην παγωμένη της επιφάνεια, που οφείλονται σε παλιρροιακές δυνάμεις και πτώσεις μετεωριτών. Το νερό που κρύβει στο εσωτερικό της γεμίζει τις ρωγμές, και κατόπιν παγώνει σε όμορφους κρυσταλλικούς σχηματισμούς. Οι ενδείξεις που έχουμε μας πληροφορούν ότι κάτω από έναν λεπτό παγωμένο φλοιό πάχους 5 χιλιομέτρων υπάρχει ένας υφάλμυρος ωκεανός νερού σε υγρή μορφή με βάθος 50 χιλιομέτρων. Τα σημάδια που έχουν παρατηρηθεί στην επιφάνεια οφείλονται σε τοπικές ρωγμές από τις διαστολές του φλοιού που έχουν καλυφτεί από νερό. Οι ρωγμές αυτές σχηματίζουν ένα πολύπλοκο δίκτυο μεγάλης λαμπρότητας με πλάτος μέχρι 70 χιλιομέτρων. Η κόλαση της Ιούς: Η Ιώ έχει το μέγεθος σχεδόν της Σελήνης, με διάμετρο 3.630 χιλιομέτρων, αλλά καλύπτεται με τεράστια βίαια ηφαίστεια. Γεωλογικά η Ιώ είναι πιο δραστήρια και από τη Γη ακόμη, επειδή βρίσκεται αιχμαλωτισμένη σε μια βαρυτική παγίδα ανάμεσα στο Δία, που την τραβάει από τη μια μεριά, και τους γειτονικούς της δορυφόρους Ευρώπη και Γανυμήδη, που την τραβούν από την άλλη και από διαφορετικές συνεχώς γωνίες. Μέσα σ’ αυτές τις παλιρροιακές δυνάμεις η επιφάνεια του εδάφους της Ιούς ανεβοκατεβαίνει συνεχώς μέχρι ύψους 100 μέτρων. Οι τρομαχτικές αυτές παλίρροιες θερμαίνουν το εσωτερικό της λιώνοντας τους βράχους, που μαζί με θειούχα αέρια ξεπετάγονται στην επιφάνεια με βίαιες ηφαιστειακές εκρήξεις. Τα πυρακτωμένα υλικά από την έκρηξη των 100 περίπου ηφαιστείων που έχουν ανακαλυφτεί μέχρι τώρα πετάγονται σε ύψος 300 περίπου χιλιομέτρων, ενώ καπναγωγοί διοξειδίου του θείου απελευθερώνονται από το εσωτερικό και ανερχόμενοι παγώνουν και πέφτουν πάλι στο έδαφος σαν όμορφο χρωματιστό χιόνι, με μια απαίσια όμως μυρωδιά, που καλύπτει την Ιώ με ρυθμό 10 εκατοστών το χρόνο. Με αυτό το ρυθμό, η Ιώ θα μπορούσε να αναποδογυρίσει κυριολεκτικά τον εαυτό της μέσα σε μερικά μόνον εκατομμύρια χρόνια. Οι μικροί δορυφόροι του Δία: Εκτός όμως από τους τέσσερις μεγάλους δορυφόρους του Δία οι υπόλοιποι είναι σχετικά πάρα πολύ μικροί και αποτελούνται από παγωμένα υλικά. Ο μεγαλύτερος από αυτούς είναι η Αμάλθεια, η οποία έχει διάμετρο 200 περίπου χιλιομέτρων και είναι καλυμμένη με κόκκινο θείο που εκτοξεύεται από τα ηφαίστεια της Ιούς, ενώ η μέση διάμετρος των υπολοίπων είναι γύρω στα 50 χιλιόμετρα. Με τις μελέτες πάντως που έχουν αρχίσει τα τελευταία μερικά χρόνια στους πλανήτες και τους δορυφόρους τους κτίζουμε ένα πολύτιμο οικοδόμημα γνώσης. Η γνώση αυτή είναι χρήσιμη για το δικό μας πλανήτη, γιατί μπορεί να μας βοηθήσει να κατανοήσουμε ποιες από τις αλλαγές στη Γη μας είναι μέρος μιας φυσικής διαδικασίας, ποιες αλλαγές οφείλονται στη δική μας οικολογική παρέμβαση, καθώς επίσης και ποιες ακριβώς αλλαγές θα πρέπει να κάνουμε, είτε τώρα είτε στο μέλλον, για να εξασφαλίσουμε στον πλανήτη μας τις σωστές εκείνες συνθήκες που θα διασφαλίσουν την ανθρώπινη επιβίωση πάνω του για εκατομμύρια ακόμη χρόνια. https://physicsgg.me/2020/04/28/%cf%84%ce%b9-%ce%b3%ce%bd%cf%89%cf%81%ce%af%ce%b6%ce%b5%cf%84%ce%b5-%ce%ac%cf%81%ce%b1%ce%b3%ce%b5-%ce%b3%ce%b9%ce%b1-%cf%84%ce%b1-%ce%ac%cf%83%cf%84%cf%81%ce%b1-%cf%84%cf%89%ce%bd-%ce%bc/

Το μοντέλο περιστρεφομένων λεπτονίων εναντίον του καθιερωμένου μοντέλου των στοιχειωδών σωματιδίων. Ένας διακεκριμένος Έλληνας επιστήμονας, ο χημικός μηχανικός και φυσικοχημικός Κώστας Βαγενάς, μέλος της Ακαδημίας Αθηνών και της Εθνικής Ακαδημίας Μηχανικών των ΗΠΑ, ομότιμος καθηγητής του Τμήματος Χημικών Μηχανικών του Πανεπιστημίου Πατρών, επίτιμος καθηγητής του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και πρώην καθηγητής των πανεπιστημίων ΜΙΤ και Yale, έχει αναπτύξει ένα ανατρεπτικό μηχανικό πρότυπο (μοντέλο), το οποίο, αν επαληθευτεί πλήρως, τότε θα πρέπει να ξαναγραφτούν πολλά βιβλία της Φυσικής παγκοσμίως. Η επίλυση του μοντέλου που, όπως αναφέρεται στην τελευταία επιστημονική δημοσίευση του, είναι σε εξαιρετική συμφωνία με τα βιβλιογραφικά πειραματικά δεδομένα, δείχνει ότι οι θεμέλιοι λίθοι και η δομή της ύλης δεν είναι αυτοί που εδώ και δεκαετίες παρουσιάζει το λεγόμενο «Καθιερωμένο Πρότυπο» (Standard Model). Το νέο μοντέλο οδηγεί στο συμπέρασμα ότι οι μέχρι τώρα θεωρούμενες τέσσερις δυνάμεις της Φύσης είναι μόνο δύο, η Βαρύτητα και ο Ηλεκτρομαγνητισμός, καθώς η Ισχυρή και η Ασθενής Δύναμη ανάμεσα στα σωματίδια εξηγούνται από τη Βαρύτητα και την Σχετικότητα του Αϊνστάιν, ο συνδυασμός των οποίων δημιουργεί την μάζα των συνθέτων σωματιδίων. Το πρότυπο αυτό λέγεται «Μοντέλο των Περιστρεφομένων Λεπτονίων» (Rotating Lepton Model ή RLM) και χρησιμοποιεί την μεθοδολογία του γνωστού μοντέλου Bohr για το υδρογόνο, με την Βαρύτητα ως κεντρομόλο δύναμη. Ο κ. Βαγενάς και οι συνεργάτες του Δ. Τσούσης και Δ. Γρηγορίου του Πανεπιστημίου Πατρών, σε δημοσίευση τους στο περιοδικό «Physica A», [«Computation of the masses, energies and internal pressures of hadrons, mesons and bosons via the Rotating Lepton Model» , C.G.Vayenas, D.Tsousis, D.Grigoriou, https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0378437119320515 διαβάστε επίσης: «Computation of masses and binding energies of some hadrons and bosons according to the rotating lepton model and the relativistic Newton equation«, C.G. Vayenas, A.S. Fokas, D. Grigoriou] χρησιμοποιούν το νέο μοντέλο για τον υπολογισμό των μαζών 15 συνθέτων σωματιδίων (πρωτονίων, νετρονίων, άλλων αδρονίων αλλά και μποζονίων) και επιτυγχάνουν εκπληκτική συμφωνία (με ακρίβεια 1%) με τις πειραματικές τιμές, χωρίς καμία άγνωστη παράμετρο. Επίσης δείχνουν ότι η ύλη αποτελείται από πέντε θεμελιώδη (Δημοκρίτεια, δηλαδή άτμητα) σωματίδια: τρία νετρίνα, το ηλεκτρόνιο και το ποζιτρόνιο (σωματίδιο αντιύλης με αντίθετο ηλεκτρικό φορτίο από το ηλεκτρόνιο). Τα κουάρκς, που αναγνωρίζει το «Καθιερωμένο Πρότυπο» ως θεμελιώδη σωματίδια, είναι στην πραγματικότητα, σύμφωνα με το νέο μοντέλο, ταχύτατα νετρίνα που κινούνται σε κυκλικές τροχιές με ταχύτητα πολύ κοντά στην ταχύτητα του φωτός. Οι μεγάλες ταχύτητες των νετρίνων δημιουργούν, σύμφωνα με τον Αϊνστάιν, μεγάλη αδρανειακή και βαρυτική μάζα, ούτως ώστε δημιουργείται η μάζα των αδρονίων, όπως είναι τα πρωτόνια και τα νετρόνια. Από το νέο μοντέλο RLM συνεπάγεται ότι η Ισχυρή Δύναμη είναι απλώς η βαρυτική έλξη μεταξύ των σωματιδίων αυτών, που κινούνται περίπου με την ταχύτητα του φωτός. Δηλαδή η Ισχυρή Δύναμη είναι Σχετικιστική Βαρύτητα μεταξύ νετρίνων, ενώ η Ασθενής Δύναμη είναι «Σχετικιστική Βαρύτητα» μεταξύ νετρίνων και ηλεκτρονίων ή ποζιτρονίων. Το Αθηναϊκό και Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ζήτησε από τον κ. Βαγενά να μιλήσει για το μοντέλο του και τα νέα αποτελέσματα: Ποιες είναι οι κυριότερες θεωρίες της σωματιδιακής Φυσικής που η δική σας θεωρία έρχεται να καταρρίψει; Η δική μας θεώρηση διαφέρει ουσιωδώς από το καθιερωμένο πρότυπο στο ότι, βασιζόμενοι μόνο σε θεμελιώδεις νόμους της Φυσικής, αποδεικνύουμε ότι η δύναμη που συγκρατεί τα συστατικά των πυρήνων, είναι βαρυτικής φύσεως. Δηλαδή περιγράφεται από ένα απλό συνδυασμό του βαρυτικού Νόμου του Νεύτωνα και της βασικής εξίσωσης της Ειδικής Σχετικότητας του Αϊνστάιν, χωρίς να χρειάζεται επίκληση της Ισχυρής Δύναμης. Μια άλλη διαφορά είναι ότι στο προτεινόμενο μοντέλο δεν χρειάζεται να θυσιάσουμε την αιτιοκρατία των φυσικών νόμων της κίνησης, αλλά απλώς να τη συνδυάσουμε με τoν κυματοσωματιδιακό δυισμό της ύλης, όπως έκανε ο Μπορ με το παγκοσμίως γνωστό μοντέλο του υδρογόνου. Το «Μοντέλο των Περιστρεφομένων Λεπτονίων» (RLM) χρησιμοποιεί την μεθοδολογία του μοντέλου Bohr για το υδρογόνο. Άρα δεν δημιουργήσαμε κάποια νέα θεωρία, απλώς συνδυάσαμε ως μηχανικοί και φυσικοχημικοί τους γνωστούς νόμους της βαρύτητας του Νεύτωνα, της ειδικής σχετικότητας του Αϊνστάιν και την εξίσωση του De Broglie, που υπήρξε η βάση της κβαντομηχανικής. Τα σύνθετα σωματίδια που αρχικά θέλουμε να περιγράψουμε, είναι το νετρόνιο και το πρωτόνιο, που εμπεριέχει και ένα ποζιτρόνιο. Η εικόνα που δημιουργούμε, είναι ότι καθένα αποτελείται από μία τριάδα περιστρεφομένων σωματιδίων, τα οποία διατηρούνται στην κυκλική τροχιά τους από την αμοιβαία βαρυτική τους έλξη. Τα σωματίδια αυτά αποδεικνύουμε ότι είναι απλώς ταχέως περιστρεφόμενα νετρίνα με ταχύτητα πολύ κοντά στην ταχύτητα του φωτός, έτσι που, σύμφωνα με την ειδική Σχετικότητα του Αϊνστάιν, η μάζα τους αυξάνεται πολύ και φθάνει το ένα τρίτο της μάζας του πρωτονίου ή νετρονίου. Άρα τα κουάρκς του καθιερωμένου προτύπου είναι απλώς ταχέα -σχετικιστικά- νετρίνα. Τέλος, το RLM αποδεικνύει ότι από τα 16 «θεμελιακά» σωματίδια του καθιερωμένου προτύπου, μόνο τα πέντε -ποζιτρόνια, ηλεκτρόνια και τα τρία νετρίνα- είναι θεμελιώδη με την Δημοκρίτεια έννοια σωματίδια, ενώ τα υπόλοιπα αποτελούν συνδυασμούς αυτών των πέντε ή δεν υπάρχουν, όπως π.χ. το γκλουόνιο. Ποια είναι η έως τώρα αντίδραση των Ελλήνων και ξένων συναδέλφων σας επιστημόνων, ιδίως των φυσικών, απέναντι στις αντισυμβατικές απόψεις σας που «ξαναγράφουν» τα βιβλία της Φυσικής; Πρέπει να τονισθεί ότι κανείς φυσικός μέχρι τώρα δεν έχει υποδείξει οποιοδήποτε σφάλμα στην συλλογιστική και στα μαθηματικά του RLM. Το καθιερωμένο πρότυπο έχει καταφέρει ορισμένες σημαντικές επιτυχίες στην περιγραφή των σωματιδιακών αλληλεπιδράσεων σε μια ευρεία περιοχή φαινομένων, όμως περιέχει 26 προσαρμοζόμενες σταθερές, δηλαδή 26 αυθαίρετες ρυθμίσεις, ενώ το RLM δεν περιέχει καμία. Παρουσιάσαμε το μοντέλο μας κατόπιν προσκλήσεως δύο φορές, το 2017 και το 2019, στο παγκόσμιο συνέδριο Σωματιδιακής Φυσικής «Lomonosov Conference on Particle Physics» στη Μόσχα μπροστά σε περίπου 400 φυσικούς, κάθε φορά με μεγάλη επιτυχία. Λάβαμε μόνο εποικοδομητικές και εξαιρετικά ενδιαφέρουσες απορίες και σχόλια, περιλαμβανομένων των ιδιαίτερα κολακευτικών σχολίων του προέδρου του Συνεδρίου καθηγητή Αλεξάντερ Στουντενίκιν. Προ μηνών κάνατε μια επιστημονική περιοδεία σε κορυφαία αμερικανικά πανεπιστήμια παρουσιάζοντας τη θεωρία σας. Ποιες ήταν οι αντιδράσεις; Οι ομιλίες που έδωσα σε επτά κορυφαία αμερικανικά πανεπιστήμια (MIT, Πρίνστον, Μπέρκλεϊ, Στάνφορντ, Caltech, Πανεπιστήμιο Νότιας Καλιφόρνιας και Καλιφόρνιας-Σαν Ντιέγκο), από 14 έως 30 Σεπτεμβρίου 2019, στέφθηκαν από μεγάλη επιτυχία, θετικότατες αντιδράσεις και εξαιρετικές ερωτήσεις. Βεβαίως οι περισσότεροι ακροατές ήταν Φυσικοχημικοί και Χημικοί Μηχανικοί, όμως υπήρχαν και αρκετοί Φυσικοί που έθεσαν πολύ καλές και εποικοδομητικές ερωτήσεις. Πόσες ελπίδες έχει ένας Έλληνας επιστήμονας και μάλιστα χημικός να φέρει τα πάνω-κάτω στη Φυσική; Υπάρχουν συγκεκριμένα πειράματα που θα μπορούσαν να επιβεβαιώσουν τη θεωρία σας; Όταν η νέα θεώρηση είναι απλούστερη και υποστηρίζεται από το πείραμα, όπως στην προκειμένη περίπτωση από τις με ακρίβεια 1% υπολογιζόμενες μάζες 15 εκ των κυριότερων συνθέτων σωματιδίων χωρίς καμία προσαρμοζόμενη παράμετρο, τότε οι ελπίδες είναι σημαντικές, παρά τις δυσκολίες και την διαφορετική γλώσσα που χρησιμοποιούν οι δύο κοινότητες. Όπως είναι αναμενόμενο, υπάρχει μεγάλη ποικιλομορφία στο τρόπο με τον οποίο η επιστημονική κοινότητα αντιμετωπίζει τη νέα θεώρηση. Όμως παρά τις δυσκολίες, έχουμε ήδη κάνει περί τις 20 δημοσιεύσεις σε καλά περιοδικά με κριτές, καθώς και σε ένα βιβλίο της Springer. Ας μην ξεχνάμε ότι οι Φυσικοχημικοί έχουν ήδη παίξει στο παρελθόν σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της σύγχρονης Φυσικής. Η εργασία μας δείχνει ότι υπάρχουν σημαντικοί δίαυλοι μεταφοράς χρήσιμης τεχνογνωσίας ανάμεσα στην Θεωρητική Φυσική και στην Φυσικοχημεία. Πέραν της εντυπωσιακής συμφωνίας ανάμεσα στο πείραμα και στις -χωρίς άγνωστες σταθερές- προβλέψεις του μοντέλου για τις μάζες των 15 πλέον σημαντικών συνθέτων σωματιδίων, κάτι που το καθιερωμένο πρότυπο αδυνατεί εντελώς να κάνει χωρίς προσαρμοζόμενες παραμέτρους, υπάρχουν και άλλα, δύσκολα όμως, πειράματα που θα μπορούσαν να επιβεβαιώσουν το RLM, όπως η πραγματοποίηση των πειραμάτων εξαΰλωσης ζευγών ποζιτρονίων – ηλεκτρονίων στα εργαστήρια Superkamiokade και IceCube, που ευρίσκονται σε μεγάλο βάθος κάτω από την επιφάνεια της Γης, με συνέπεια την ύπαρξη μειωμένης συγκέντρωσης νετρίνων. Το RLM προβλέπει ότι ο σχηματισμός αδρονίων (αδρονοποίησης) από τα νετρίνα θα είναι σημαντικά μικρότερος σε αυτή την περίπτωση. Έχοντας μεγάλη πανεπιστημιακή/ακαδημαϊκή/ερευνητική πείρα εντός και εκτός Ελλάδος, πώς κρίνετε τις έως τώρα πρωτοβουλίες της κυβέρνησης στο χώρο των ΑΕΙ; Θα είχατε κάποια συμβουλή για την υπουργό κ. Κεραμέως; Οι πρωτοβουλίες της κ. Κεραμέως στον χώρο των ΑΕΙ έχουν γενικά αγαθές προθέσεις, που όμως θα κριθούν τελικά στην πράξη. Βασικό ζητούμενο είναι η βελτίωση της ποιότητας της διδασκαλίας και της έρευνας και η δημιουργία κλίματος συναίνεσης, σεβασμού των δικαιωμάτων όλων και η, σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα, απρόσκοπτη λειτουργία των Πανεπιστημίων μας. Διδάσκω στο ελληνικό Πανεπιστήμιο επί 40 έτη, εκ των οποίων υπολογίζω ότι τα πέντε περίπου τα έχω περάσει, όπως και οι περισσότεροι συνάδελφοι και συνεργάτες μου, κλειδωμένοι έξω από τα γραφεία και εργαστήριά μας, ως αποτέλεσμα άχρηστων καταλήψεων, που από μόνες τους αποτελούν σε καιρό Δημοκρατίας παραβίαση του Πανεπιστημιακού ασύλου. Πρέπει να καλλιεργηθεί στο Πανεπιστήμιό μας ένα κλίμα σεβασμού των δημοκρατικών δικαιωμάτων όλων, φοιτητών και εργαζομένων. Θα συμβούλευα την κ. Κεραμέως να περιορίσει, όσο είναι δυνατό, τις αρνητικές συνέπειες της πρόσφατης από τον κ. Γαβρόγλου ανωτατοποίησης των ΤΕΙ και της συνένωσης τους με τα Πανεπιστήμια, που είναι εντελώς αρνητικές για τα Πανεπιστήμια, για τα ΤΕΙ και για την χώρα. Επίσης θα την παρότρυνα να αγωνισθεί για την αύξηση των αποδοχών των διδασκόντων στα Πανεπιστήμια μας, για να περιορισθεί και να αντιστραφεί το brain drain και να ανέβει έτσι και η ποιότητα των Πανεπιστημίων μας, που έχει υποχωρήσει σημαντικά σε όλους τους δείκτες τα τελευταία 15 χρόνια. Κάποτε φύγατε από το ΜΙΤ για να γυρίσετε στην Ελλάδα. Σήμερα θα συμβουλεύατε τους Έλληνες επιστήμονες στο εξωτερικό να κάνουν το ίδιο ή η διεθνής εμπειρία είναι προτιμότερη; Η διεθνής εμπειρία είναι εντελώς αναγκαία, αν θέλουμε να είμαστε διεθνώς ανταγωνιστικοί. Στο Ισραήλ ήταν, και πιστεύω είναι, αναγκαστική προϋπόθεση για ένταξη σε βαθμίδα καθηγητική η διετής εμπειρία μετά το διδακτορικό σε υψηλής ποιότητας αμερικανικά ή ευρωπαϊκά πανεπιστήμια. Ναι, θα συμβούλευα τους Έλληνες επιστήμονες του εξωτερικού να γυρίσουν, κατά προτίμηση όμως σε Τμήματα όπου κάποιοι από τους διδάσκοντες έχουν εργασθεί σε ξένα πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα Προσωπικά, δεν μετανιώνω που άφησα το ΜΙΤ και γύρισα στην Πάτρα το 1981. Ήμουν τυχερός που βρήκα καλούς συναδέλφους, συνεργάτες και φοιτητές και έτσι μπόρεσα και εκμεταλλεύτηκα αυτό που προσφέρει απλόχερα η πατρίδα μας: Πολύ χρόνο για σκέψη, διδασκαλία, έρευνα και δημιουργία. https://physicsgg.me/2020/02/02/%cf%84%ce%bf-%ce%bc%ce%bf%ce%bd%cf%84%ce%ad%ce%bb%ce%bf-%cf%80%ce%b5%cf%81%ce%b9%cf%83%cf%84%cf%81%ce%b5%cf%86%ce%bf%ce%bc%ce%ad%ce%bd%cf%89%ce%bd-%ce%bb%ce%b5%cf%80%cf%84%ce%bf%ce%bd%ce%af%cf%89/

Οι πρώτοι φυσικοί. Σύμφωνα με την παράδοση, ο Αριστοτέλης αποκάλεσε πρώτους φυσικούς κάποιους ευγενείς από την Μίλητο, μια ανθούσα ελληνική πόλη στα παράλια της Μικράς Ασίας, και κατονόμασε έξι ακόμα Έλληνες δημόσιους αγορητές ως διαδόχους τους. Αν ακολουθήσουμε τον φιλελληνικό μύθο της δημιουργίας, κανένας Έλληνας φυσικός δεν έμαθε κάτι σημαντικό από κάποιον βάρβαρο στη διάρκεια των διακοσίων πενήντα χρόνων που κύλισαν ανάμεσα στον πρεσβύτερο ανάμεσά τους, τον Θαλή τον Μιλήσιο, και στον Αριστοτέλη. Η ιστορία ότι ο Πυθαγόρας, αν υπήρξε, πέρασε ένα μέρος της ζωής του στην Αίγυπτο υπαινίσσεται κάποιες εξωτερικές επιρροές. Η μελέτη ορισμένων κειμένων σε σφηνοειδή γραφή αποκαλύπτει για Βαβυλώνιους φυσικές γνώσεις που από κάποιες απόψεις είναι πιο προχωρημένες από εκείνες των αρχαίων Ελλήνων. Ωστόσο, ο Αριστοτέλης δεν θεωρούσε βασικό κριτήριο για να εντοπίζει τους προκατόχους του το ότι ήταν Έλληνες, αλλά το ότι είχαν έρθει σε ρήξη με προκαταλήψεις που οδηγούσαν στην αδράνεια και τον εφησυχασμό. Και, παρά τις ισχυρές ενδείξεις περί του αντιθέτου, οι προκάτοχοί του πίστευαν όντως ότι ο φυσικός κόσμος λειτουργεί βάσει αρχών που έχουν μορφή νόμων και μπορούν να αποκαλυφθούν από το ανθρώπινο μυαλό, παραμένοντας ανεπηρέαστοι από παρεμβατικούς θεούς και δαίμονες. Ανεξάρτητα από το αν οι Μιλήσιοι δικαιούνται να τους αποδοθούν τα εύσημα για τη ρήξη – ή στην αντίθετη περίπτωση να κατηγορηθούν για αυτή – , είναι γεγονός ότι εκείνη υπολανθάνει και περιγράφει κάθε μορφή φυσικών, φυσικής φιλοσοφίας και φυσικής επιστήμης. Οι συνέπειές της πάνε πολύ πιο πέρα από το να αντικαταστήσουμε απλώς τις θεϊκές ιδιοτροπίες με μια συμπεριφορά που ακολουθεί κάποιους νόμους. Αφού οι θεοί αναπαριστούσαν πιστά τα χαρακτηριστικά και τη συμπεριφορά των ανθρώπων, η απο-θέωση συνεπαγόταν τον από-ανθρωπομορφισμό. Η πρόοδος της φυσικής συνέχισε να εξαλείφει την προβολή των ανθρώπινων ιδιοτήτων και ιδιομορφιών από τη φύση. Έτσι, η φύση, ή αλλιώς ο αντικειμενικός κόσμος, απώλεσε όχι μόνο την καλοσύνη, την κακοβουλία και το χρώμα, αλλά και κάποια φαινομενικώς απαραίτητα χαρακτηριστικά όπως ο χώρος, ο χρόνος και η αιτιότητα.(…) Απόσπασμα από το πρώτο κεφάλαιο του βιβλίου: «Μια σύντομη ιστορία της Φυσικής, Από την πεμπτουσία στα κουαρκ«, ΧΕΪΛΜΠΡΟΝ ΤΖ. Λ. Μετάφραση Ανδρέας Μιχαηλίδης, εκδόσεις αλεξάνδρεια https://physicsgg.me/2020/02/01/%ce%bf%ce%b9-%cf%80%cf%81%cf%8e%cf%84%ce%bf%ce%b9-%cf%86%cf%85%cf%83%ce%b9%ce%ba%ce%bf%ce%af/

Νέα, σταθερή μορφή πλουτωνίου ανακάλυψαν κατά λάθος επιστήμονες. Μία νέα, στέρεη και σταθερή μορφή πλουτωνίου ανακάλυψε κατά λάθος διεθνής επιστημονική ομάδα υπό την ηγεσία του HZDR (Helmholtz Zentrum Dresden-Rossendorf) στο ESRF (European Synchrotron Radiation Facility)- δυνάμει ανοίγoντας νέους ορίζοντες στη διαχείριση των ραδιενεργών αποβλήτων. Χώρες ανά τον πλανήτη καταβάλλουν προσπάθειες για τη βελτίωση της αποθήκευσης πυρηνικών αποβλήτων, για την αποφυγή της απελευθέρωσης ραδιενέργειας στο περιβάλλον. Το πλουτώνιο έχει διαπιστωθεί πως μπορεί να μεταφέρεται σε απόσταση χιλιομέτρων από μολυσμένες περιοχές, μέσω εδαφικών υδάτων υπό τη μορφή κολλοειδών, που σχηματίζονται μέσω αλληλεπίδρασης με πηλό, οξείδια του σιδήρου ή φυσική οργανική ύλη. Σημειώνεται πως το πλουτώνιο είναι γνωστό για την αστάθειά του, κάτι που το καθιστά ταυτόχρονα ισχυρή πηγή ενέργειας και μεγάλο περιβαλλοντικό κίνδυνο- δεδομένου πως κάποια ισότοπα πλουτωνίου μπορούν να αντέξουν για δεκάδες εκατομμύρια χρόνια. Η ομάδα των ερευνητών μελετά τη χημεία που παρατηρείται σε ακτινίδες υπό διάφορες συνθήκες περιβάλλοντος συνθέτοντας τέτοιες ενώσεις και μετά μελετώντας την ηλεκτρονική και δομική συμπεριφορά τους μέσω προηγμένων μεθόδων. Σε νέο επιστημονικό άρθρο παρουσιάζεται πώς ένα πείραμα το οποίο πήγε στραβά οδήγησε στο συγκεκριμένο επίτευγμα: Μια νέα, σταθερή μορφή πλουτωνίου. Όλα άρχισαν όταν η Κριστίνα Κβασνίνα, φυσικός του HZDR, και η ομάδα της προσπάθησαν να δημιουργήσουν νανοσωματίδια διοξειδίου του πλουτωνίου μέσω εναλλακτικών μεθόδων. Όταν χρησιμοποίησαν ως πρόδρομο Pu (VI) αντιλήφθηκαν πως λάμβανε χώρα μια περίεργη αντίδραση κατά τη σύνθεση των νανοσωματιδίων. «Κάθε φορά που δημιουργούμε νανοσωματίδια από τους άλλους προδρόμους...η αντίδραση είναι πολύ γρήγορη, μα εδώ παρατηρήσομε ένα περίεργο φαινόμενο στη μέση της διαδικασίας» είπε η Κβασνίνα. Το συμπέρασμα στο οποίο κατέληξε ήταν πως έπρεπε να πρόκειται για Pu (V), πενταδύναμο πλουτώνιο, μια μορφή του στοιχείου που δεν είχε παρατηρηθεί ξανά. Οι αρχικές αντιδράσεις στα νέα περί σταθερής φάσης Pu(V) από πλευράς άλλων επιστημόνων ήταν μάλλον δύσπιστες, ωστόσο, όπως σημειώνει η Κβασνίνα, τα αποτελέσματα ήταν ξεκάθαρα- και δεν είχε γίνει λάθος. Περαιτέρω πειράματα το επιβεβαίωσαν. Όσον αφορά στο τι αλλάζει η συγκεκριμένη ανακάλυψη: Ως προς τις προβλέψεις για τα πυρηνικά απόβλητα, πολλοί επιστήμονες λειτουργούν με βάση το τι συμβαίνει σε ένα εκατ. χρόνια. «Είναι μια δύσκολη δουλειά και μόνο θεωρητικές προβλέψεις είναι δυνατές, αλλά η ύπαρξη αυτής της νέας στερεής φάσης Pu(V) , που είναι σταθερή, θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψιν από εδώ και στο εξής. Θα αλλάξει, σίγουρα, τις θεωρητικές προβλέψεις της συμπεριφοράς του πλουτωνίου στο περιβάλλον σε βάθος περιόδου ενός εκατομμυρίου ετών» σημείωσε η Κβασνίνα. https://www.pronews.gr/epistimes/tehnologia/836348_nea-statheri-morfi-ploytonioy-anakalypsan-kata-lathos-epistimones

Project Pele: Τρία συμβόλαια για φορητούς πυρηνικούς μικρο-αντιδραστήρες από το Πεντάγωνο. Τρία συμβόλαια για τον σχεδιασμό πρωτοτύπων φορητών πυρηνικών αντιδραστήρων στο πλαίσιο μιας πρωτοβουλίας ονόματι Project Pele υπέγραψε το αμερικανικό υπουργείο Άμυνας με τις BWX Technologies,Westinghouse Government Services και X-energy. Το Project Pele – μια πρωτοβουλία του Strategic Capabilities Office (SCO) - περιλαμβάνει την ανάπτυξη ενός ασφαλούς, φορητού και προηγμένου πυρηνικού μικρο-αντιδραστήρα για ένα εύρος αποστολών, όπως η τροφοδοσία με ενέργεια βάσεων που βρίσκονται σε απομακρυσμένες τοποθεσίες. Μετά από μια διετή περίοδο «ωρίμανσης» σχεδιασμού, μία από τις τρεις εταιρείες θα επιλεγεί για να κατασκευάσει και να επιδείξει ένα πρωτότυπο. «Η μοναδικότητα του Project Pele έγκειται στη φορητότητα και ασφάλεια του αντιδραστήρα» είπε ο Τζεφ Γουάκσμαν, program manager του Project Pele. «Θα αξιοποιήσουμε τους βιομηχανικούς μας εταίρους για να αναπτύξουν ένα σύστημα που θα μπορεί να μεταφέρεται με ασφάλεια και ταχύτητα οδικώς, σιδηροδρομικώς, από τη θάλασσα ή τον αέρα, και θα μπορεί να στήνεται και να απενεργοποιείται ταχέως, με έναν σχεδιασμό που θα είναι εκ φύσεως ασφαλής». Τον Ιανουάριο του 2019 το SCO είχε ζητήσει πληροφορίες και προτάσεις από τη βιομηχανία για την ανάπτυξη τεχνολογίας για τους σκοπούς του Project Pele. Στον διαγωνισμό που ακολούθησε επελέγησαν τρεις εταιρείες. Το υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ χρησιμοποιεί περίπου 30 τεραβατώρες ηλεκτρισμού ετησίως και πάνω από 10 εκατομμύρια γαλόνια καυσίμου την ημέρα- και τα επίπεδα αναμένεται να αυξηθούν. Ένας μικρός, ασφαλής και φορητός πυρηνικός αντιδραστήρας θα επέτρεπε σε στρατιωτικές μονάδες να φέρουν μαζί τους σχεδόν απεριόριση, «καθαρή» ενέργεια, επιτρέποντας επιχειρήσεις μακράς χρονικής διαρκείας οπουδήποτε στον πλανήτη. «Οι ΗΠΑ κινδυνεύουν να παραχωρήσουν την ηγεσία στον κλάδο της τεχνολογίας πυρηνικής ενέργειας στη Ρωσία και την Κίνα» είπε ο Τζέι Ντράιερ, διευθυντής του SCO. «Ανακτώντας την τεχνολογική ηγεσία, οι ΗΠΑ θα είναι σε θέση να παρέχουν τις πιο καινοτόμες προηγμένες τεχνολογίες πυρηνικής ενέργειας». https://www.naftemporiki.gr/story/1571036/project-pele-tria-sumbolaia-gia-foritous-purinikous-mikro-antidrastires-apo-to-pentagono

«Μίνι» πυρηνικούς αντιδραστήρες για τη Βρετανία σχεδιάζει η Rolls Royce «Μίνι» πυρηνικοί αντιδραστήρες θα μπορούσαν να παράγουν ενέργεια για να καλύψουν τις ανάγκες του Ηνωμένου Βασιλείου μέχρι τα τέλη της δεκαετίας, σύμφωνα με σχέδια της Rolls Royce. Η εταιρεία αποκάλυψε στο BBC πως σχεδιάζει να εγκαταστήσει και να λειτουργεί σταθμούς ενέργειας ως το 2029. «Μίνι» πυρηνικοί σταθμοί μπορούν να κατασκευάζονται μαζικά και να παραδίδονται σε τμήματα με φορτηγά, κάτι που καθιστά τα κόστη τους πιο βιώσιμα. Η Rolls Royce ηγείται μιας κοινοπραξίας για την κατασκευή μικρών αρθρωτών αντιδραστήρων (SMR- small modular reactors) και την εγκατάστασή τους σε πρώην πυρηνικούς σταθμούς στην Κάμπρια ή την Ουαλία. Μακροπρόθεσμα η εταιρεία θεωρεί ότι θα είναι σε θέση να κατασκευάσει 10 με 15 σταθμούς στο Ηνωμένο Βασίλειο. Θα πρόκειται για σταθμούς μεγέθους γύρω στα έξι στρέμματα- κατά πολύ μικρότεροι από τους σταθμούς που χρησιμοποιούνται σήμερα. Οι SMR είναι τόσο μικροί που, θεωρητικά, κάθε πόλη θα μπορούσε να έχει τον δικό της αντιδραστήρα, ωστόσο η χρήση τους σε υπάρχοντες σταθμούς λύνει το πρόβλημα της ασφάλειάς τους και της προστασίας απέναντι σε πιθανές τρομοκρατικές επιθέσεις. Υπενθυμίζεται πως η πυρηνική βιομηχανία αντιμετωπίζει δυσκολίες τα τελευταία χρόνια λόγω της πτώσης του κόστους της ανανεώσιμης ενέργειας, αλλά και της πυρηνικής καταστροφής στη Φουκουσίμα της Ιαπωνίας. «Το κόλπο είναι να έχουμε προκατασκευασμένα τμήματα, όπου χρησιμοποιούμε προηγμένες ψηφιακές μεθόδους συγκόλλησης και συναρμολόγησης με ρομπότ- και μετά τμήματα αποστέλλονται στον χώρο και συνδέονται» είπε ο Πολ Στάιν, chief technology officer της Rolls-Royce. Όπως σημείωσε, η προσέγγιση αυτή θα μειώσει δραματικά το κόστος ανέγερσης πυρηνικών σταθμών, με αποτέλεσμα φθηνότερο ηλεκτρικό ρεύμα. https://www.naftemporiki.gr/story/1554602/mini-purinikous-antidrastires-gia-ti-bretania-sxediazei-i-rolls-royce

«Ξεκλειδώνοντας» το απεμπλουτισμένο ουράνιο: Πιθανές νέες χρήσεις για πυρηνικά απόβλητα. Χημικοί, μεταξύ των οποίων και ένας Έλληνας ερευνητής, ανακάλυψαν νέες δυνατότητες αξιοποίησης και χρήσης πυρηνικών αποβλήτων- εν δυνάμει μετατρέποντας υλικά που μέχρι τώρα παραμένουν αναξιοποίητα σε ύλη που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη δημιουργία χρήσιμων χημικών ή ακόμα και πηγών ενέργειας. Το απεμπλουτισμένο ουράνιο (DU) είναι ένα ραδιενεργό υποπροϊόν της διαδικασίας που χρησιμοποιείται για την παραγωγή ενέργειας. Λόγω των κινδύνων για την υγεία από τη χρήση του είτε αποθηκεύεται σε ειδικές εγκαταστάσεις υψηλού κόστους ή χρησιμοποιείται σε αμφιλεγόμενα διατρητικά πυρομαχικά. Ωστόσο, σε σχετικό επιστημονικό άρθρο που δημοσιεύτηκε στο Journal of the American Chemical Society, οι καθηγητές Τζεφ Κλόουκ και Ρίτσαρντ Λέιφινλντ και ο Dr. Νικόλαος Τσουρέας, όλοι του University of Sussex, αποκαλύπτουν ότι το απεμπλουτισμένο ουράνιο μπορεί να είναι πιο χρήσιμο από ό,τι θεωρείται σήμερα. Για τους σκοπούς της έρευνας η ομάδα του University of Sussex συνεργάστηκε με επιστήμονες του Université de Toulouse και του Humboldt-Universität zu Berlin. Χρησιμοποιώντας έναν καταλύτη που περιέχει απεμπλουτισμένο ουράνιο, οι ερευνητές κατάφεραν να μετατρέψουν αιθυλένιο (ένα αλκένιο που χρησιμοποιείται για τη δημιουργία πλαστικού) σε αιθάνιο (ένα αλκάνιο που χρησιμοποιείται για την παραγωγή άλλων ενώσεων, μεταξύ των οποίων και η αιθανόλη). Το συγκεκριμένο επίτευγμα θα μπορούσε να συμβάλει στη μείωση του προβλήματος της μεγάλης κλίμακας αποθήκευσης απεμπλουτισμένου ουρανίου και να οδηγήσει σε μετατροπές πιο πολύπλοκων αλκενίων. «Η δυνατότητα μετατροπής αλκενίων σε αλκάνια είναι μια σημαντική χημική αντίδραση που σημαίνει πως ίσως να είμαστε σε θέση να παίρνουμε απλά μόρια και να τα αναβαθμίζουμε σε πολύτιμα χημικά, όπως πετροχημικά, που θα μπορούν να χρησιμοποιούνται ως πηγές ενέργειας. Το γεγονός πως μπορούμε να χρησιμοποιούμε απεμπλουτισμένο ουράνιο για να το κάνουμε αυτό αποδεικνύει ότι δεν χρειάζεται να το φοβόμαστε, καθώς μπορεί να είναι στην πραγματικότητα πολύ χρήσιμο για εμάς». https://www.naftemporiki.gr/story/1550186/ksekleidonontas-to-apemploutismeno-ouranio-pithanes-nees-xriseis-gia-purinika-apoblita

Drones, made in Greece. Είναι αρχές Αυγούστου. Το γυμνό τοπίο έχει κάτι το απόκοσμο. Βρισκόμαστε 200 χιλιόμετρα από τη Θεσσαλονίκη και το μόνο που ξεχωρίζει είναι ένας ασφαλτοστρωμένος διάδρομος. Από το πουθενά εμφανίζονται οκτώ άντρες που κρατούν στα χέρια κάτι που μοιάζει με λευκό αεροπλανάκι. Το ακουμπούν προσεκτικά στον διάδρομο και κάνουν λίγα βήματα πίσω. «Έτοιμοι για απογείωση», φωνάζει ένας με σιγουριά. Το αερόχημα αναπτύσσει ταχύτητα και έπειτα από λίγο ξεκολλάει από το έδαφος, κάνοντας τους άντρες να ξεσπάσουν σε γέλια αλλά και σε κλάματα χαράς. Εκείνο το καλοκαιρινό μεσημέρι του 2016, η ομάδα των ερευνητών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης είχε δει το πρώτο της drone –ή μη επανδρωμένο αερόχημα, όπως αυστηρά προτιμούν οι ίδιοι να το αποκαλούν– να πετάει έπειτα από τρία χρόνια ακατάπαυστης δουλειάς. Η χαρά εκείνης της στιγμής θα ήταν μία μόνο από τις πολλές που θα ακολουθούσαν στην ανοδική πορεία της ομάδας, που την οδήγησε μέχρι τη Βουλή, όταν τα χείλη του υπουργού Εθνικής Άμυνας εξήγγειλαν τον περασμένο Δεκέμβριο: «Εκμεταλλευόμενοι το ταλέντο και την εφευρετικότητα της ερευνητικής ομάδας του ΑΠΘ, τις ευρωπαϊκές χρηματοδοτικές ευκαιρίες, την αμυντική μας βιομηχανία και με συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα, θα έχουμε σύντομα το ελληνικό UAV». Κοινώς το πρώτο drone made in Greece. Σχεδιάζοντας drones με θέα τον Θερμαϊκό. Δύο μήνες μετά και 504 χλμ. μακριά, το φιλόδοξο αυτό σχέδιo έχει αρχίσει να παίρνει σάρκα και οστά στο ερευνητικό κέντρο της ομάδας, UAV-iRC. Οι φοιτητές, όλοι διπλωματούχοι μηχανικοί διαφόρων ειδικοτήτων, άφησαν πριν από έναν χρόνο το πολύβουο camp του Αριστοτελείου και ήρθαν στον νέο αυτό χώρο για να συνεχίσουν απερίσπαστοι το έργο τους. Καλυμμένο από τζαμαρία, το γραφείο προσφέρει άπλετη θέα στη Θεσσαλονίκη και στον Θερμαϊκό Κόλπο που απλώνεται μπροστά της. Και να μη μου έλεγαν ότι αυτά ήταν τα γραφεία τους, γρήγορα θα το καταλάβαινα. Πίσω από μια καρέκλα είναι αφημένο ένα μπουφάν της NASA· ανάμεσα στους παρατεταγμένους υπολογιστές ξεχωρίζουν μινιατούρες αεροπλάνων και στους τοίχους υπάρχουν πόστερ με drones. Ένα από αυτά περιμένει «έτοιμο για εγχείρηση» πάνω σε ένα φαρδύ τραπέζι μπροστά από δεκάδες εργαλεία και μια κουρασμένη εσπρεσιέρα που δουλεύει νυχθημερόν. Ανάμεσα στα κατσαβίδια και πίσω από τις οθόνες ξεχωρίζουν τα χαρούμενα και νεανικά πρόσωπα των διδακτορικών και μεταδιδακτορικών φοιτητών. Ο μικρότερος είναι 24 και ο μεγαλύτερος 32 ετών. «Οι Αμερικανοί πήγαν στο φεγγάρι το 1969 με μια ομάδα μηχανικών που ήταν απόφοιτοι από το πανεπιστήμιο. Ο μέσος όρος ηλικίας ήταν τα 25 χρόνια. Στηρίχτηκαν στα νέα παιδιά. Αυτό αποτελεί παράδειγμα για μένα», μου λέει ο Κύρος Υάκινθος, διευθυντής του Εργαστηρίου Μηχανικής Ρευστών και Στροβιλομηχανών και καθηγητής στο τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών. Απορρίφθηκε ως μη καινοτόμο Χωρίς τον καθηγητή δεν θα υπήρχε τίποτε από όλα αυτά. Ο Κύρος Υάκινθος ήταν αυτός που το 2011 αποφάσισε να αλλάξει την κατεύθυνση του εργαστηρίου, στρέφοντάς το στη δημιουργία των UAVs. «Διάβαζα και έβλεπα πού πάει η εφαρμοσμένη επιστήμη. Ήξερα ότι η Ελλάδα μπορεί να αξιοποιήσει αυτή την τεχνολογία στο έπακρο», αναφέρει, εξηγώντας ότι τα μη επανδρωμένα αεροχήματα μπορούν να καλύψουν πολλές ανάγκες και να προσφέρουν εναέρια επιτήρηση με χαμηλό κόστος. Η ιδέα του παραλίγο να πέσει στο κενό όταν η αρμόδια επιτροπή αποφάσισε να απορρίψει την πρόταση που κατέθεσε κρίνοντάς τη «μη καινοτόμα». Μετά από δική του ένσταση, η πρόταση τελικά πέρασε και ο ίδιος ξεκίνησε με μια μαγιά οκτώ φοιτητών. Οκτώ χρόνια μετά, το εργαστήριό του έχει καταφέρει να δημιουργήσει τρία μοντέλα drones. Το πρώτο, το RX-1, ήταν ένα συμβατικό αερόχημα το οποίο πέταξε επιτυχώς δίνοντας ώθηση στην ομάδα να συνεχίσει σε κάτι πιο ρηξικέλευθο. Έτσι γεννήθηκε το RX-3, ένα αερόχημα κατάλληλο για να εκτελεί ανθρωπιστικές αποστολές. Το αεροδυναμικό του σχήμα τού επιτρέπει να πετάει σε δύσκολες καιρικές συνθήκες, επί δύο ώρες συνεχόμενα, μεταφέροντας φορτίο έως και 50 κιλών, το οποίο μπορεί να περιέχει από φάρμακα και τροφή μέχρι σωσίβιες λέμβους. Το επόμενο βήμα ήταν το RX-4. Πολύ μικρότερο, εύχρηστο μα με εξίσου εντυπωσιακό design, το νέο UAV είναι φορητό, επανασυναρμολογήσιμο, απογειώνεται και προσγειώνεται (χωρίς να χρειάζεται διάδρομο δηλαδή) και μπορεί να χρησιμοποιηθεί για επιτήρηση, χαρτογράφηση μέχρι και για γεωργία ακριβείας. «Ό,τι φαίνεται όμορφο πετάει και όμορφα» Τι κάνει τα αεροχήματα της ομάδας να ξεχωρίζουν; «Το design», μου απαντά αμέσως ο κ. Υάκινθος. Τα τελευταία δύο αεροχήματα έχουν τέτοιο καινοτόμο σχεδιασμό, που τους επιτρέπει με την ίδια κατανάλωση ενέργειας ή καυσίμου να πετούν περισσότερη ώρα. «Αυτό το design που εφαρμόζουμε τώρα ξεκινάει στην Αμερική. Είμαστε στους πρωτοπόρους», λέει με υπερηφάνεια, την οποία διατηρεί πάντα στο βλέμμα του όταν μιλάει για τα αγόρια του. «Τους βλέπω και τους χαίρομαι. Είναι πολύ ωραία εμπειρία και θέλω να φέρω κι άλλα παιδιά. Όσο πιο πολλούς έχεις, έχεις και νέες ιδέες. Είναι μυαλά παρθένα. Μου λένε κάποια πράγματα και λέω “πώς δεν το σκέφτηκα εγώ;”. Γιατί αυτοί έχουν αντισυμβατική σκέψη! Αυτοί είναι που είπαν για το design. Είπαν “δεν θα κάνουμε κάτι ίδιο, θα κάνουμε άλλα πράγματα”. Παίρνουν το ρίσκο, δεν φοβούνται». Ένας από τους... άφοβους είναι ο 28χρονος Περικλής Παναγιώτου, αρχισχεδιαστής πλέον της ομάδας και μεταδιδακτορικός φοιτητής. Ο Περικλής θυμάται ακόμα να πέφτει στα γόνατα βλέποντας το πρώτο του drone να προσγειώνεται. Τώρα έχει φτάσει να σχεδιάζει με τους συναδέλφους του τα αεροχήματα του μέλλοντος. «Η κλασική ατάκα μας είναι: ό,τι φαίνεται όμορφο πετάει και όμορφα», μου λέει χαμογελώντας. Τείνω να τον πιστέψω παρατηρώντας τις υπέροχες γραμμές του εντυπωσιακού RX-3. Όπως παραδέχεται ο ίδιος, η κατασκευή κάτι τέτοιου απαιτεί πολλή προσπάθεια. «Δεν μετριέται πόση! Για το RX-3, χρειάστηκε ένας ολόκληρος χρόνος μόνο και μόνο για τη γεωμετρία του», αναφέρει. Για τον Περικλή όμως και για την υπόλοιπη ομάδα, η προσπάθεια αυτή φαντάζει ένα ατελείωτο παιχνίδι. Και αυτό γιατί οι φοιτητές βρήκαν ένα σπάνιο περιβάλλον προστασίας, όπου, με τις ευλογίες του καθηγητή τους και την οικονομική και υλικοτεχνική υποστήριξη από ερευνητικά προγράμματα και τέσσερις ελληνικές ιδιωτικές εταιρείες, νιώθουν ελεύθεροι να αφήσουν τη σκέψη τους να οργιάσει και να πειραματιστούν με σχέδια και τρελά κόνσεπτ, αψηφώντας τις ώρες και τις ημέρες που αφιερώνουν σε αυτά. Παιδικό όνειρο που γίνεται πραγματικότητα. «Είναι πείσμα και προσωπική εμμονή. Είναι ότι σου αρέσει αυτό που κάνεις», εξηγεί ο 25χρονος Δημήτρης Μητρίδης, υποψήφιος διδάκτωρ, ο οποίος περνάει πάνω από 12 ώρες στο γραφείο και ακόμη χάνει τα λόγια του από τη χαρά του όταν μιλάει για joysticks, οθόνες και χάρτες. Άλλωστε, αυτό που κάνει σήμερα είναι αυτό που ήθελε να κάνει από μικρό παιδί. « Όλα τα παιχνίδια μου ήταν αεροπλανάκια: μικρά, πιο μεγάλα, συναρμολογούμενα. Καθόμουν και έψαχνα στο ίντερνετ, όσο αργό και αν ήταν τότε, τι γίνεται με αυτά. Είναι εκπλήρωση παιδικού ονείρου», παραδέχεται. Τα αεροπλάνα ήταν παιδικό όνειρο και για τον Χρήστο Μπλιάμη, υποψήφιο διδάκτορα, ο οποίος σιγουρεύτηκε ότι θέλει να ασχοληθεί με αυτό το πράγμα στη ζωή του όταν, στο δεύτερο έτος της σχολή,ς ο κ. Υάκινθος τους μίλησε για το RX-1. Σε αντίθεση όμως με πολλούς συμφοιτητές του, χάρη στο εργαστήριο, ο 25χρονος Χρήστος κατάφερε να πραγματοποιήσει το όνειρο αυτό στην Ελλάδα. «Στη δική μου τη γενιά, τα παιδιά της κρίσης, όταν μπήκαμε στο πανεπιστήμιο, η μόνη λογική επιλογή ήταν να κυνηγήσουμε κάτι προς τα έξω. Αλλά αυτό το κλίμα που βρήκα εδώ δεν θα μπορούσα να το βρω έξω και να κάνω αυτή τη δουλειά που κάνω εδώ, όπως την αγαπάω», παραδέχεται σήμερα. Πράγματι! Πειράγματα, παρατσούκλια, καλή συνεργασία και αστείρευτο πάθος για έναν κοινό σκοπό έχουν μετατρέψει αυτά τα γραφεία σε δεύτερο σπίτι, από το οποίο δύσκολα θέλεις να φύγεις. Στην επόμενη πτήση τους, μάλιστα, θα προσπαθήσουν να παρασύρουν και όλη την Ελλάδα μαζί. Το καινούργιο UAV που ετοιμάζουν –δεν μας άφησαν να κρυφοκοιτάξουμε σχέδια– θα μπορεί να καλύψει σε μεγάλο ποσοστό τις επιχειρησιακές ανάγκες της χώρας, ξεκινώντας από ανάγκες πολιτικής προστασίας και πρόληψης και φτάνοντας μέχρι την επιτήρηση χερσαίων και θαλάσσιων συνόρων. Το νέο αερόχημα σχεδιάζεται στο πλαίσιο των επαφών της ομάδας με τα υπουργεία Ανάπτυξης και Εθνικής Άμυνας και, σύμφωνα με τη μέχρι τώρα ενημέρωση, η χρηματοδότησή της κατασκευής του θα γίνει από ευρωπαϊκούς και εθνικούς πόρους και σε συνεργασία με την ελληνική βιομηχανία, άλλα και πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα. Δεν είναι λοιπόν απίθανο τα επόμενα χρόνια πάνω από μια πυρκαγιά να πετάει ένα μεγάλο drone, το οποίο θα έχουν σχεδιάσει ακριβώς αυτοί οι φοιτητές από αυτό το ερευνητικό κέντρο, που αγναντεύει τη θάλασσα. Βεβαίως, μέχρι τότε ο κ. Υάκινθος δεν θα τους έχει αφήσει ήσυχους. «What’s next, αγόρια;» θα τους έχει ρωτήσει. Και αυτοί θα έχουν ορμήσει ήδη πάνω του με νέες ιδέες, τρελούς στόχους και με τα όνειρά τους, αυτά που πετούν πιο ψηλά και από τα αεροχήματά τους. ■ Στις φωτογραφίες από αριστερά: Οι Νίκος Μαθιουδάκης, Σταύρος Καψάλης, Στέλιος Δημητρίου, Δημήτρης Μητρίδης, Περικλής Παναγιώτης, Κύρος Υάκινθος, Χρήστος Μπλιάμης, Χαράλαμπος Παπαδόπουλος και Θωμάς Δημόπουλος πίσω από το εντυπωσιακό RX-3 και ο καθηγητής Κύρος Υάκινθος είχε πρώτος το 2011 την ιδέα για τον σχεδιασμό UAVs από το εργαστήριο του ΑΠΘ. https://www.kathimerini.gr/1064705/gallery/periodiko-k/reportaz/drones-made-in-greece

Εκπληκτικό επίτευγμα: Η «Ariadne» από τη Βέροια που έβαλε τα γυαλιά στη… Google Πώς θα σας φαινόταν αν είχατε ένα κατάστημα και μπορούσατε να μαθαίνετε τον ακριβή αριθμό των ατόμων που χαζεύουν τη βιτρίνα σας, τον μέσο όρο στάσης τους μπροστά της, τον ακριβή αριθμό όσων εισέρχονται στο κατάστημα και τον μέσο όρο παραμονής τους στο εσωτερικό του, τις χώρες από όπου προέρχονται, τα προϊόντα στα οποία δίνουν τη μεγαλύτερη προσοχή, τα λεπτά που δαπανούν συνολικά παρατηρώντας κάθε προϊόν, τις τελικές αγορές τους, και ακόμη τη θέση τους σε πραγματικό χρόνο πάνω στο χάρτη του συγκεκριμένου χώρου; Και όλα αυτά χωρίς σύνδεση σε δίκτυο, χωρίς κάμερες και χωρίς applications; Ακούγεται ουτοπικό; Κάθε άλλο. Είναι απολύτως ρεαλιστικό και εφαρμόσιμο από την “Ariadne”, μια start up που αποτελεί έμπνευση δύο ελλήνων επιστημόνων από τη Βέροια (https://ariadnemaps.com/description/). Και αν η δημοφιλής Αριάδνη της Μυθολογίας βοήθησε με τον μίτο της τον Θησέα να βρει το δρόμο του και να γλιτώσει από τον Μινώταυρο, η σύγχρονη “Ariadne”, που επικεντρώνεται στον εντοπισμό εσωτερικών χώρων, βρίσκει το δρόμο ακόμη και μέσω στερεών αντικειμένων, όπως είναι οι τοίχοι, χάρη στη χρήση αλγορίθμων τεχνητής νοημοσύνης και τεχνολογίας συμβατής με GDPR, πράγμα που δεν το κάνει κανένας άλλος τύπος σήματος που εκπέμπεται από το Παγκόσμιο Δορυφορικό Σύστημα Πλοήγησης (GNSS) (π.χ. Galileo, GPS, GLONASS). Η συγκεκριμένη start up, που κλείνει έναν χρόνο ζωής, αποτελεί τεχνοβλαστό του Τεχνικού Πανεπιστημίου του Μονάχου, όπου έχει και τη βάση της. Σήμερα δραστηριοποιείται σε όλη την Ευρώπη, όπως π.χ. στα αεροδρόμια Heathrow και Glasgow του Λονδίνου και σε σιδηροδρομικούς σταθμούς της Deutsche Bahn σε ολόκληρη τη Γερμανία, αλλά και στη Μέση Ανατολή, ενώ αναμένεται να αναπτύξει τη δραστηριότητά της σε Σιγκαπούρη, Καναδά, Αυστραλία και ΗΠΑ. «Η “Ariadne” χρησιμοποιείται για να προσδιοριστεί ο αριθμός των μοναδικών επιβατών ανά πάσα στιγμή π.χ. σε ένα αεροδρόμιο, ο χρόνος που χρειάζεται κάθε επιβάτης για να επισκεφθεί την περιοχή Β από την περιοχή Α και ο χρόνος που ξοδεύει σε ουρές σε οποιαδήποτε περιοχή του αεροδρομίου. Χρησιμοποιείται επίσης για τον προσδιορισμό του τρόπου με τον οποίο μετακινούνται οι επιβάτες μεταξύ καταστημάτων και προϊόντων στην εμπορική περιοχή του αεροδρομίου, καθώς και για τον υπολογισμό του χρόνου που ξοδεύουν σε αυτές τις περιοχές. Η “Ariadne” μπορεί να υπολογίσει με ακρίβεια το χρόνο παραμονής των ταξιδιωτών σε κάθε πύλη, ακόμη και να εντοπίσει ύποπτη συμπεριφορά. Αρκεί τα άτομα να φέρουν μαζί τους κινητό τηλέφωνο», λέει ο εμπνευστής της Γιώργος Πιπελίδης. Από τον ίδιο μαθαίνουμε πως ο εντοπισμός θέσης σε εσωτερικούς χώρους εκτός από την εσωτερική τηλεματική, δηλαδή, την πλοήγηση σε εσωτερικούς χώρους και την αίσθηση παρουσίας (υπολογισμό αριθμού ατόμων σε κοντινή απόσταση), είναι χρήσιμος στην εσωτερική επικοινωνία αυτοκινήτου με αυτοκίνητο, στη διαχείριση στόλου, όπως π.χ. ελέγχου και συντονισμού στόλων ρομπότ, στην εικονική πραγματικότητα, στην παρακολούθηση και εντοπισμό εξοπλισμού σε νοσοκομεία, στο Διαδίκτυο των πραγμάτων, δηλαδή, στη λήψη αποφάσεων με βάση τη θέση, στην πλοήγηση πυροσβεστών μέσω ασφαλών ζωνών ή στην ανίχνευση ατόμων που βρίσκονται σε κίνδυνο, στην ασφαλή εκκένωση κτιρίων και στην επιτήρηση, επιτρέποντας π.χ. στους γονείς να εντοπίζουν τα παιδιά τους. Πώς λειτουργεί η «Ariadne» Το πρώτο βήμα για την εγκατάσταση της “Ariadne” είναι η μετατροπή του στατικού χάρτη σε ψηφιακό. Στη συνέχεια, όχι μόνο οι τεχνικοί, αλλά και οποιοσδήποτε, μπορεί να εγκαταστήσει τα προϊόντα της εταιρείας-συσκευές μεγέθους smartphone στην επιθυμητή περιοχή, επιλέγοντας τη βέλτιστη τοποθεσία και απλώς να βάλει την πρίζα. Η όλη διαδικασία τοποθέτησης απαιτεί το πολύ δύο λεπτά για την κάθε συσκευή. Οι εγκατεστημένες συσκευές εντοπίζουν τους επισκέπτες ανιχνεύοντας με προηγμένους αλγόριθμους τεχνητής νοημοσύνης σήματα που εκπέμπονται από «έξυπνες» συσκευές, όπως τα smartphones. Το σύστημα δεν χρειάζεται κωδικούς WiFi ή κάποιο application σε κινητό ή κάποια βάση δεδομένων για να προχωρήσει στον εντοπισμό. Ακόμη και η κατάσταση πτήσης δεν αποτελεί εμπόδιο για την λειτουργία του. «Αφού εντοπίσουμε με ακρίβεια τα άτομα, συλλέγουμε δεδομένα σε πραγματικό χρόνο σχετικά με τη διαδρομή που ακολουθούν, το σημείο όπου ξοδεύουν τον περισσότερο χρόνο τους και τη διάρκεια, τις περιοχές που επισκέπτονται, κλπ. Μεταφράζουμε και αναλύουμε τα δεδομένα μας παρέχοντας στους επιχειρηματίες χρήσιμες και πολύτιμες πληροφορίες για τις επιχειρήσεις τους. Σεβόμαστε την ιδιωτικότητα και δημιουργούμε αναλύσεις πελατών χωρίς να παραβιάζουμε τα προσωπικά τους δεδομένα. Η “Ariadne” είναι ο πρώτος μηχανισμός που εφαρμόζει μαθηματικά αποδεδειγμένες μεθόδους ανωνυμίας σε ροή δεδομένων πραγματικού χρόνου», εξηγεί ο Γιώργος Πιπελίδης, ο οποίος συμπληρώνει πως η εταιρία του έχει εξασφαλίσει με 2 διπλώματα ευρεσιτεχνίας στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ τη νέα τεχνολογία που εφαρμόζει, ενώ άλλα 2 διπλώματα ευρεσιτεχνίας βρίσκονται σε εξέλιξη. Οι μέθοδοι της “Ariadne” έχουν αξιολογηθεί από το International Conference on Indoor Positioning and Indoor Navigation 2018 (Διεθνές Συνέδριο Εσωτερικής Θέσης Εσωτερικής Ναυσιπλοΐας) και έχουν κριθεί καλύτεροι ακόμη και από αυτές κορυφαίων τεχνολογικών κολοσσών του κλάδου, όπως η Google, η IBM, η Sony η ETRI, και η Samsung, όσον αφορά την ακρίβεια. «Παρόλο που η “Ariadne” δεν χρησιμοποιεί κάμερες, ο αλγόριθμος της αποδίδει καλύτερα από τον αλγόριθμο Google ARCore (https://developers.google.com/ar/). Όσο για το κόστος, αυτό υπολογίζεται περίπου στο 1/10 του κόστους ηγετών εταιρειών στον τομέα», συμπληρώνει ο ιδρυτής της. Με αφετηρία τη Βέροια Η ιδέα της “Ariadne” γεννήθηκε το 2016 στο μυαλό του Γιώργου Πιπελίδη. Ο ίδιος στη διδακτορική του διατριβή, την οποία ολοκληρώνει στο Τεχνικό Πανεπιστήμιο του Μονάχου (TUM), ερευνά μεθόδους και τεχνολογίες που μπορούν να επιτρέψουν τη δημιουργία χαρτών εσωτερικών χώρων με τη χρήση δεδομένων αισθητήρων από «έξυπνα» τηλέφωνα πολλών χρηστών. Μάλιστα διδάσκει επίσης στο Τεχνικό Πανεπιστήμιο του Μονάχου το μάθημα “Internet of Things & Service”. Ο Γιώργος μοιράστηκε την έμπνευσή του με τον Νίκο Τσιαμήτρο, ο οποίος εντάχθηκε στην ομάδα από την πρώτη στιγμή. Στην πορεία προσχώρησαν και οι επαγγελματίες ειδικοί στον τομέα του Μάρκετινγκ Hasim Koc και Mustafa Parlak. Οι δύο Έλληνες συμμετείχαν το 2016 και κέρδισαν τo δεύτερο βραβείο σε ένα Hackathon που διοργάνωσε το TUM (Technische Universitat Munchen), με 500 συμμετέχοντες υπό την αιγίδα της Siemens και της BMW. Λίγους μήνες αργότερα το 2017, οι δύο τους συμμετείχαν και εξασφάλισαν τη δεύτερη θέση στον Διαγωνισμό Κινητικότητας, που διοργάνωσε το Βαυαρικό Κέντρο Ψηφιοποίησης, ενώ υποστηρίχθηκαν από την IBM προκειμένου να βρουν τον επιχειρηματικό τους δρόμο. Η πιο πρόσφατη επιτυχία τους ήταν η τρίτη θέση σε διαγωνισμό αλγορίθμων εντοπισμού σε εσωτερικό χώρο σε πραγματικό χρόνο που εκτελείται σε smartphone, στο Διεθνές Συνέδριο IEEE για εσωτερική θέση και εσωτερική ναυσιπλοΐα 2018, που προαναφέρθηκε. Ο συνιδρυτής της “Ariadne” Νίκος Τσιαμήτρος είναι ειδικός στην εσωτερική χαρτογράφηση, με τετραετή εμπειρία σε συναφείς τομείς. Είναι εξειδικευμένος μηχανικός λογισμικού με εμπειρία στην Amazon και τη Siemens. Κατέχει δίπλωμα από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και μεταπτυχιακό από το Πολυτεχνείο του Μονάχου στον τομέα της μηχανικής λογισμικού. Ο Γιώργος μαζί με τον Νικόλαο Τσιαμήτρο έχουν μέχρι τώρα 13 δημοσιεύσεις σε διεθνή επιστημονικά συνέδρια και περιοδικά. Και οι δυο τους αυτή τη στιγμή εργάζονται σε διάφορα πιλοτικά έργα με πολυεθνικές εταιρείες κολοσσούς, όπως η NOKIA καθώς και με μεγάλες εταιρείες που εδρεύουν στο Μόναχο, όπως η MVG, ενώ συμμετέχουν και σε άλλα έργα του Τεχνικού Πανεπιστημίου του Μονάχου, όπως το TUM-LLCM (tum-llcm.de) που επικεντρώνονται στην έρευνα σε «έξυπνες» πόλεις. Το όραμα των δύο Ελλήνων επιστημόνων είναι να γίνουν το GPS του Industry 4.0. «Όσο κι αν σας φαίνεται απίστευτο το GPS δεν έχει ολοκληρώσει τη διαδρομή του (για αυτό άλλωστε βλέπουμε νέες τεχνολογίες στον τομέα, όπως το GLONAS, Galileo, BeiDou). Στην καλύτερη περίπτωση η τοποθεσία σας μέσω GPS έχει υπολογιστεί με ακρίβεια 12 μέτρων κατά μέσω όρο. Κι εδώ μιλάμε για εξωτερικό χώρο. Αυτό μπορεί να ‘ναι αρκετό για εμάς τους ανθρώπους άλλα πολύ μακρινό για ρομποτικά συστήματα, επαυξημένη πραγματικότητα, εικονική πραγματικότητα, και κινητά adhoc δίκτυα, τεχνολογίες απαραίτητες για το Industry 4.0. Η Ariadne σήμερα μπορεί να μειώσει αυτό το σφάλμα κατά μια τάξη μεγέθους, ενώ σύντομα ευελπιστούμε να είμαστε τόσο ακριβείς στο χρονικό όριο των μετρήσεων μας, όσο οι αισθητήρες του CERN στη Γενεύη», καταλήγει ο Γιώργος Πιπελίδης. https://www.in.gr/2020/01/12/tech/ekpliktiko-epiteygma-ariadne-apo-ti-veroia-pou-evale-ta-gyalia-sti-google/

H ασυνήθιστη χημική σύσταση του κομήτη «Μπορίσοφ» Ο διαστρικός κομήτης 2I/Borisov -το δεύτερο αντικείμενο, μετά τον σχήματος πούρου «Οουμουαμούα», που ανακαλύφθηκε να έχει «τρυπώσει» στο ηλιακό μας σύστημα προερχόμενος από άλλο αστρικό σύστημα- έχει μια πολύ ασυνήθιστη χημική σύσταση, τελείως διαφορετική από τους «δικούς μας» κομήτες. Είναι η πρώτη φορά που οι επιστήμονες είχαν την ευκαιρία να μελετήσουν τη χημική σύσταση ενός τόσο μακρινού κομήτη. Το πιο απρόσμενο χαρακτηριστικό του είναι ότι περιέχει άφθονη ποσότητα μονοξειδίου του άνθρακα, ενός δηλητηριώδους αερίου στη Γη. Το μονοξείδιο του διαστρικού κομήτη είναι εννέα έως 26 φορές περισσότερο από ό,τι στους κομήτες του ηλιακού συστήματος μας. Το μονοξείδιο του άνθρακα, που είναι τοξικό για τους ανθρώπους, είναι κοινό αέριο στο διάστημα και μετατρέπεται σε πάγο μόνο σε μακρινές παγωμένες περιοχές. Από αυτό οι επιστήμονες συμπεραίνουν ότι ο «Μπορίσοφ» (φέρει το όνομα του ερασιτέχνη αστρονόμου της Κριμαίας που τον ανακάλυψε το 2019) σχηματίστηκε με διαφορετικό τρόπο από ό,τι οι κομήτες του ηλιακού συστήματος μας, είτε γύρω από ένα άστρο πολύ πιο μικρό και κρύο από τον Ήλιο (πιθανώς ένα ερυθρό νάνο τύπου Μ), είτε σε μια πολύ κρύα απομακρυσμένη περιοχή του μητρικού του συστήματος, με θερμοκρασίες κάτω από μείον 250 βαθμούς Κελσίου. Οι αστρονόμοι, οι οποίοι έκαναν δύο σχετικές δημοσιεύσεις στο περιοδικό αστρονομίας «Nature Astronomy», χρησιμοποίησαν για τις παρατηρήσεις του κομήτη τα διαστημικά και επίγεια τηλεσκόπια Hubble, Neil Gehrels Swift και ALMA. «Μας αρέσει να αναφερόμαστε στον «Μπορίσοφ» ως χιονάνθρωπο από κάποιο σκοτεινό και κρύο μέρος. Οι κομήτες είναι απομεινάρια θεμέλιων λίθων από την εποχή του σχηματισμού των πλανητών. Για πρώτη φορά καταφέραμε να μετρήσουμε τη χημική σύσταση ενός τέτοιου θεμέλιου λίθου από άλλο πλανητικό σύστημα, καθώς αυτός διερχόταν από το δικό μας ηλιακό σύστημα», δήλωσε ο Ντένις Μπόντεγουιτς του Πανεπιστημίου Όμπερν της Αλαμπάμα, επικεφαλής της μίας μελέτης. Ο «Μπορίσοφ» έχει διάμετρο περίπου ενός χιλιομέτρου και για κάποιο λόγο εκτινάχθηκε μακριά από το δικό του σύστημα, κάνοντας ένα διαστρικό ταξίδι εκατομμυρίων ή και δισεκατομμυρίων ετών, που τον έφερε στη διαστημική «γειτονιά» μας. Η δεύτερη μελέτη, με επικεφαλής τον αστροβιολόγο Μάρτιν Γκόρντινερ του Κέντρου Διαστημικών Πτήσεων Goddard της NASA, αποκάλυψε ότι, παρά τις παραξενιές του, ο «Μπορίσοφ» έχει και ομοιότητες με τους κομήτες του ηλιακού μας συστήματος, αφού διαθέτει ανάλογη ποσότητα υδροκυάνιου. Οι πρόσφατες παρατηρήσεις του κομήτη παρέχουν ενδείξεις ότι έχει αρχίσει να διασπάται σε τουλάχιστον δύο κομμάτια. Το πρώτο διαστρικό αντικείμενο, ο «Οουμουαμούα», που είχε γίνει αντιληπτός το 2017 να διασχίζει το ηλιακό μας σύστημα, δεν θεωρείται κομήτης, αλλά απομεινάρι από πλανήτη που διαλύθηκε και κάποιο κομμάτι του ξέφυγε στο διάστημα. Συνεπώς ο «Μπορίσοφ» είναι το δεύτερο διαστρικό αντικείμενο και ο πρώτος διαστρικός κομήτης στη διαστημική ιστορία. https://physicsgg.me/2020/04/21/h-%ce%b1%cf%83%cf%85%ce%bd%ce%ae%ce%b8%ce%b9%cf%83%cf%84%ce%b7-%cf%87%ce%b7%ce%bc%ce%b9%ce%ba%ce%ae-%cf%83%cf%8d%cf%83%cf%84%ce%b1%cf%83%ce%b7-%cf%84%ce%bf%cf%85-%ce%ba%ce%bf%ce%bc%ce%ae%cf%84%ce%b7/

Νέα θεωρία για την προέλευση του μυστηριώδους διαστρικού αντικειμένου «Ουμουαμούα» Από τότε που ανακαλύφθηκε, το 2017, το διαστρικό αντικείμενο «Ουμουαμούα» («αγγελιοφόρος από μακριά που κατέφθασε πρώτος» στη γλώσσα της Χαβάης) περιβάλλεται από έναν αέρα μυστηρίου, λόγω του περίεργου σχήματός του, που θυμίζει πούρο (ή εξωγήινο διαστημόπλοιο) και της επιβεβαιωμένης διαστρικής του προέλευσης (πρόκειται άλλωστε για το πρώτο γνωστό διαστρικό αντικείμενο που εντοπίζεται στο ηλιακό μας σύστημα). Η προέλευση/σχηματισμός του αποτελούν ακόμα αίνιγμα- και νέα έρευνα που δημοσιεύτηκε στο Nature Astronomy απαντά σε αυτά τα ερωτήματα. Οι Γιουν Ζανγκ (Εθνικά Αστρονομικά Αστεροσκοπεία της Κινεζικής Ακαδημίας Επιστημών) και ο Ντάγκλας Λιν (UC Santa Cruz) χρησιμοποίησαν προσομοιώσεις υπολογιστή για να δείχνουν πώς αντικείμενα όπως ο «Ουμουαμούα» μπορούν να σχηματιστούν υπό την επιρροή/ επίδραση παλιρροιακών δυνάμων όπως αυτές στους ωκεανούς της Γης. Η θεωρία τους εξηγεί όλα τα ασυνήθιστα χαρακτηριστικά του αντικειμένου. «Δείξαμε πως διαστρικά αντικείμενα τύπου “Ουμουαμούα” μπορούν να προκύψουν μέσω εκτενούς παλιρροιακού κατακερματισμού κατά τη διάρκεια στενών επαφών των μητρικών τους σωμάτων με τα άστρα τους, και μετά να εκτοξευτούν στο διαστρικό διάστημα» είπε ο Λιν. Όπως τονίζει ο Ζανγκ, το αντικείμενο αυτό δεν μοιάζει με οτιδήποτε άλλο υπάρχει στο ηλιακό μας σύστημα: Η ξηρή του επιφάνεια, το ασυνήθιστα στενόμακρο σχήμα του και η περίεργη κίνησή του έκαναν τους επιστήμονες να αναρωτιούνται ακόμα και αν πρόκειται για εξωγήινο διαστημόπλοιο. «Είναι στα αλήθεια ένα μυστηριώδες αντικείμενο, μα κάποιες ενδείξεις, όπως τα χρώματά του και η απουσία ραδιοσημάτων, υποδεικνύουν πως είναι φυσικό αντικείμενο» είπε ο Ζανγκ. Αστρονόμοι πίστευαν πως το πρώτο διαστρικό αντικείμενο που θα εντοπιζόταν θα ήταν ένα παγωμένο σώμα, όπως ένας κομήτης. Παγωμένα αντικείμενα όπως αυτά στο Νέφος του Όορτ εξελίσσονται σε πολύ μεγάλες αποστάσεις από τα άστρα τους, είναι πλούσια σε άστατα υλικά και εκτοξεύονται από τα συστήματά τους μέσω βαρυτικών αλληλεπιδράσεων. Επίσης είναι πολύ ορατά. Η περίπτωση του «Ουμουαμούα» διέφερε. Άλλοι ερευνητές έχουν εκτιμήσει πως μπορεί να υπάρχει πολύ μεγάλος αριθμός τέτοιων διαστρικών αντικειμένων. «Η ανακάλυψη του “Ουμουαμούα” υποδεικνύει πως ο πληθυσμός των βραχωδών διαστρικών αντικειμένων είναι πολύ μεγαλύτερος απ΄ό,τι πιστεύαμε στο παρελθόν» είπε ο Ζανγκ. «Κατά μέσο όρο, το κάθε πλανητικό σύστημα θα έπρεπε να εκτοξεύει συνολικά 100 τρισ. αντικείμενα σαν αυτό». Όταν ένα μικρότερο σώμα περνάει πολύ κοντά από ένα πολύ μεγαλύτερο, οι παλιρροιακές δυνάμεις του μεγαλύτερου αντικειμένου μπορούν να κομματιάσουν το μικρότερο. Οι διαδικασίες αυτές μπορούν να εκτοξεύσουν κάποια κομμάτια στο διαστρικό διάστημα- και αυτή είναι η διαδικασία μέσω της οποίας θεωρείται πως προέκυψε ο «Ουμουαμούα». Οι δύο ερευνητές χρησιμοποίησαν προσομοιώσεις υπολογιστή για να δημιουργήσουν μοντέλα των δομικών δυναμικών ενός αντικειμένου που πετά κοντά σε ένα άστρο. Όπως διαπίστωσαν, εάν πλησιάσει πολύ κοντά, το άστρο μπορεί να το κομματιάσει σε στενόμακρα κομμάτια, τα οποία μετά εκτοξεύονται στο διαστρικό διάστημα. Επίσης, θερμικά μοντέλα έδειξαν πως η επιφάνειά τους λιώνει σε μικρή απόσταση από το άστρο και στερεοποιείται ξανά σε μεγάλη απόσταση, με αποτέλεσμα τη δημιουργία μιας κρούστας η οποία διασφαλίζει τη δομική σταθερότητα του στενόμακρου σχήματος. Επίσης, στο πλαίσιο αυτής της διαδικασίας εξαφανίζονται μεγάλες ποσότητες ασταθών υλικών, κάτι που εξηγεί τα χρώματα του αντικειμένου και άλλα χαρακτηριστικά του. Η έρευνα υποστηρίζει τις εκτιμήσεις περί μεγάλου πληθυσμού τέτοιων αντικειμένων. Δεδομένου ότι τέτοια αντικείμενα μπορούν να περνούν από «κατοικήσιμες ζώνες» ηλιακών συστημάτων, η πιθανότητα μεταφοράς ύλης από πλευράς τους, που θα μπορούσε να οδηγήσει στην εμφάνιση ζωής (πανσπερμία) δεν μπορεί να αποκλειστεί, τονίζουν οι ερευνητές. https://www.naftemporiki.gr/story/1589639/nea-theoria-gia-tin-proeleusi-tou-mustiriodous-diastrikou-antikeimenou-oumouamoua

Ο κομήτης Άτλαντας θα είναι ορατός με γυμνό μάτι και από την Ελλάδα. Με βάση μελέτες του Μαρτίου 2020 όπου η λαμπρότητά του αυξάνονταν συνεχώς, οι προβλέψεις δείχνουν ότι, για ορισμένες εβδομάδες πριν φτάσει στο περήλιο, θα είναι ορατός από το βόρειο ημισφαίριο και με γυμνό μάτι. Οι καλύτερες στιγμές για παρατήρηση θα είναι για λίγες ώρες μετά την δύση του ηλίου. Προς το τέλος του Μαΐου, πολύ κοντά στο περήλιο και εσωτερικά της τροχιάς του Ερμή, η λαμπρότητά του πιθανώς να γίνει συγκρίσιμη με αυτή της Αφροδίτης! Ένας πρασινωπός κομήτης, ο Άτλας C/2019 Y4, διασχίζει τον ανοιξιάτικο ουρανό και πλησιάζει σταδιακά τη Γη. Έχει ήδη παρατηρηθεί από αρκετά επαγγελματικά και ερασιτεχνικά τηλεσκόπια, ενώ κάποια στιγμή θα φθάσει να γίνει ορατός και με γυμνό μάτι. Στις 23 Μαΐου θα βρεθεί στην κοντινότερη απόστασή του από την Γη και στις 31 Μαΐου στην κοντινότερη από τον Ήλιο. Ο κομήτης ανακαλύφθηκε από αστρονόμους στις 28 Δεκεμβρίου 2019, στον αστερισμό της Μεγάλης Άρκτου, με τη βοήθεια του τηλεσκοπίου Μάουνα Λόα της Χαβάης, το οποίο αποτελεί μέρος του συστήματος δύο τηλεσκοπίων ATLAS (Asteroid Terrestrial-impact Last Alert System). Ο κομήτης Άτλαντας έχει περίοδο περιφοράς γύρω από τον Ήλιο 4.500 χρόνια, σύμφωνα με την αστροφυσικό Φιόρη-Αναστασία Μεταλληνού του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ), η οποία έκανε σχετική δημοσίευση στο ηλεκτρονικό περιοδικό Κόsμος του ΕΑΑ [Ο ανοιξιάτικος κομήτης Άτλαντας (ATLAS C/2019 Y4)]. Στο περήλιο (πλησιέστερη απόσταση από τον Ήλιο) φτάνει σε απόσταση 37,4 εκατομμυρίων χιλιομέτρων ή 0,25 αστρονομικών μονάδων. Η τροχιά του κομήτη ATLAS σε κλίση 45° σε σχέση με την τροχιά των πλανητών του ηλιακού μας συστήματος (εκλειπτική). Πηγή: NASA / JPL Horizons. Η τροχιά του Άτλαντα παρουσιάζει μεγάλη ομοιότητα με εκείνη του πολύ φωτεινού κομήτη C/1844 Y1 ή Great Comet 1844, ο οποίος είχε παρατηρηθεί για πρώτη φορά τον Δεκέμβριο 1844 στο ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας από τον καπετάνιο Wilmot, γι’ αυτό αναφέρεται και ως «κομήτης του Wilmot». Λόγω της ομοιότητας της τροχιάς των δύο κομητών, είναι πολύ πιθανό να αποτελούσαν μέρη του ιδίου κομήτη, ο οποίος διασπάστηκε περίπου πριν 5.000 χρόνια. Τους τελευταίους μήνες η λαμπρότητά του κομήτη αυξάνεται σταδιακά, καθώς προσεγγίζει τον Ήλιο, ενώ η κόμη του μεγαλώνει και εμφανίζεται πρασινωπή. Ορατός δεν είναι ακόμη με γυμνό μάτι, αναμένεται όμως να γίνει προς το τέλος Απριλίου. Τώρα βρίσκεται στον αστερισμό της Καμηλοπάρδαλης και προς το παρόν μπορεί να παρατηρηθεί μόνο με τηλεσκόπιο ή ισχυρά κιάλια. Οι προβλέψεις δείχνουν, σύμφωνα με την κ. Μεταλληνού, ότι για ορισμένες εβδομάδες πριν φτάσει στο περήλιο, θα είναι ορατός και με γυμνό μάτι από το βόρειο ημισφαίριο (όπου ανήκει και η Ελλάδα). Οι καλύτερες στιγμές για παρατήρηση θα είναι λίγες ώρες μετά τη δύση του Ηλίου. Προς το τέλος του Μαΐου, πολύ κοντά στο περήλιο και εσωτερικά της τροχιάς του Ερμή, η λαμπρότητά του πιθανώς να γίνει συγκρίσιμη με αυτή της Αφροδίτης. Οι παρατηρήσεις των τελευταίων δύο εβδομάδων οδηγούν στο ενδεχόμενο της διάσπασης του κομήτη. Μεταξύ 2-5 Απριλίου παρατηρήθηκε μείωση της παραγωγής σκόνης από την ουρά του και μείωση της λαμπρότητας του, παρατηρήσεις που ίσως σημαίνουν την πιθανή διάσπαση του. Ο αστροφωτογράφος Αντώνης Φαρμακόπουλος αποτύπωσε με τον φακό του τον κομήτη Άτλαντα, σε μια από τις πρώτες φωτογραφίες στην Ελλάδα, στις 29 Μαρτίου, από το παρατηρητήριο του στην Κερατέα Αττικής. https://physicsgg.me/2020/04/13/%ce%bf-%ce%ba%ce%bf%ce%bc%ce%ae%cf%84%ce%b7%cf%82-%ce%ac%cf%84%ce%bb%ce%b1%ce%bd%cf%84%ce%b1%cf%82-%ce%b8%ce%b1-%ce%b5%ce%af%ce%bd%ce%b1%ce%b9-%ce%bf%cf%81%ce%b1%cf%84%cf%8c%cf%82-%ce%bc%ce%b5-%ce%b3/

Ψάχνοντας για αντικείμενα από σκοτεινή ύλη στο εσωτερικό της Γης… με βαρυτόμετρα. Η σκοτεινή ύλη είναι μια άγνωστη μορφή ύλης. Δεν αλληλεπιδρά ηλεκτρομαγνητικά με την συνηθισμένη ύλη και γι αυτό δεν την βλέπουμε. Αλληλεπιδρά όμως βαρυτικά και υπάρχουν ατράνταχτα αστρονομικά δεδομένα που το αποδεικνύουν. Για παράδειγμα, εξαιτίας της σκοτεινής ύλης οι πολύ γρήγορα περιστρεφόμενοι γαλαξίες καταφέρνουν να συγκρατούνται και να μην διαλύονται. Πολλά πειράματα που προσπαθούν να ανιχνεύσουν απευθείας την σκοτεινή ύλη, προς το παρόν, δεν έχουν παρουσιάσει κάποιο θετικό αποτέλεσμα. Η σκοτεινή ύλη, ή μια από τις συνιστώσες της, μπορεί να είναι κάποιου είδους συμπαγή σκοτεινά αντικείμενα [Compact Dark Objects (CDOs)]. Αυτά τα αντικείμενα θα μπορούσαν να εντοπιστούν από τα βαρυτικά πεδία που δημιουργούν. Αν οι μάζες τους είναι τεράστιες από 0,2−1 M☉ (M☉=η μάζα του ήλιου) θα μπορούσαν να δημιουργήσουν βαρυτικά κύματα ανιχνεύσιμα από τα παρατηρητήρια LIGO-Virgo. Αν οι μάζες των CDOs είναι πολύ μικρότερες από 10-9 M☉, τότε δεν αποκλείεται η περίπτωση να κινούνται γύρω ή και στο εσωτερικό της Γης και στην περίπτωση αυτή θα μπορούσαν να ανιχνευθούν ευκολότερα με βαρυτόμετρα. Τα όργανα αυτά μετρούν τις μεταβολές της έντασης της βαρύτητας του γήινου πεδίου. Αυτό ακριβώς διερευνούν οι ερευνητές C. J. Horowitz και R. Widmer-Schnidrig στην εργασία τους με τίτλο «Gravimeter search for compact dark matter objects moving in the Earth». https://journals.aps.org/prl/abstract/10.1103/PhysRevLett.124.051102 Αν ένα τέτοιο αντικείμενο παγιδευόταν από το πεδίο βαρύτητας της Γης (όπως πιστεύεται ότι συνέβη με τον δορυφόρο του Ποσειδώνα Τρίτωνα), στον εσωτερικό πυρήνα της Γης εκτελώντας μια περιοδική κίνηση, τότε θα δημιουργούσε ένα χρονικά μεταβαλλόμενο σήμα σε βαρυτόμετρο. https://en.wikipedia.org/wiki/Gravimeter Σύμφωνα με την δημοσίευση η κίνηση του συμπαγούς αντικειμένου σκοτεινής ύλης (CDO) θα μπορούσε να είναι ομαλή κυκλική ή αρμονική ταλάντωση. Και στις δυο περιπτώσεις είτε περιφέρεται στον εσωτερικό πυρήνα σε κύκλο ακτίνας r με κέντρο το κέντρο της Γης είτε εκτελεί αρμονική ταλάντωση πάλι γύρω από το κέντρο της Γης, θα έχει περίοδο Τ=55 min (ή συχνότητα = 0.305 mHz). Και αυτό είναι ένα ωραίο πρόβλημα φυσικής για μαθητές Λυκείου. Θεωρώντας ότι το CDO αλληλεπιδρά μόνο βαρυτικά με την Γη και ότι κινείται στην περιφέρεια ενός κύκλου ακτίνας r < R⊕ στο εσωτερικό της Γης (R⊕=η ακτίνα της Γης), τότε η δύναμη της βαρύτητας λειτουργεί ως κεντρομόλος δύναμη: F=G \frac{m_{D} M}{r^{2}}=\frac{m_{D} v^{2}}{r}. Θεωρώντας ότι η Γη στον εσωτερικό της πυρήνα έχει περίπου σταθερή πυκνότητα ρ , τότε, αν M⊕ η μάζα της Γης, προκύπτει, M=M_{\oplus} \frac{r^{3}}{R^{3}} (η μάζα της Γης που περιέχεται σε σφαίρα ακτίνας r και αλληλεπιδρά βαρυτικά με το CDO) και θέτοντας την ταχύτητα υ=2πr/T προκύπτει εύκολα η περίοδος της ομαλής κυκλικής κίνησης: T=\sqrt{\frac{G\rho}{3\pi}}. Η τελευταία εξίσωση δίνει τα 55 min αν θέσουμε ρ=13,1 g/cm3, σύμφωνα με τα μέχρι σήμερα αποδεκτά δεδομένα για την πυκνότητα της Γης στον εσωτερικό πυρήνα της Γης: Η πυκνότητα της Γης συναρτήσει της απόστασης από το κέντρο της. Η καμπύλη με κόκκινο εκφράζει την συχνότητα συναρτήσει της απόστασης από το το κέντρο Οι Horowitz και Widmer αναφέρουν πως ένα βαρυτόμετρο στην επιφάνεια της Γης θα επηρεαζόταν από την κίνηση του CDO στο εσωτερικό της, εξαιτίας των περιοδικών αλλαγών στην τοπική επιτάχυνση της βαρύτητας με την περίοδο που υπολογίστηκε παραπάνω. Μπορεί να μην γνωρίζουμε την μάζα του συμπαγούς αντικειμένου της σκοτεινής ύλης, αλλά αν αυτό περιφέρεται κυκλικά στο εσωτερικό της Γης γνωρίζουμε την περίοδο περιφοράς του. Οι ερευνητές εξετάζουν και την περίπτωση της απλής αρμονικής ταλάντωσης με πλάτος r < R⊕ και θέση ισορροπίας το κέντρο της Γης. Στην περίπτωση αυτή η περίοδος θα είναι ίδια με την περίοδο της ομαλής κυκλικής κίνησης ακτίνας r, δεδομένου ότι η προβολή της ομαλής κυκλικής κίνησης σε κατάλληλο άξονα ισοδυναμεί με απλή αρμονική ταλάντωση (βλέπε και «Περίπου 17 φορές την ημέρα«). Η διερεύνηση των Horowitz και Widmer διαπιστώνει πως τα δεδομένα ευαίσθητων υπεραγώγιμων βαρυτόμετρων αποκλείουν την περίπτωση τέτοια αντικείμενα από σκοτεινή ύλη να κινούνται στο εσωτερικό της Γης, εκτός κι αν η μάζα τους mD και η ακτίνα της τροχιάς τους r ικανοποιούν την ανισότητα mD·r <1,2·10−13M⊕R⊕, όπου M⊕ και R⊕ η μάζα και η ακτίνα της Γης. διαβάστε περισσότερες λεπτομέρειες ΕΔΩ: https://arxiv.org/pdf/1912.00940.pdf https://physicsgg.me/2020/02/09/%cf%88%ce%ac%cf%87%ce%bd%ce%bf%ce%bd%cf%84%ce%b1%cf%82-%ce%b3%ce%b9%ce%b1-%ce%b1%ce%bd%cf%84%ce%b9%ce%ba%ce%b5%ce%af%ce%bc%ce%b5%ce%bd%ce%b1-%ce%b1%cf%80%cf%8c-%cf%83%ce%ba%ce%bf%cf%84%ce%b5%ce%b9/

Εξιχνιάζοντας τα μυστικά της σκοτεινής ύλης.Βρέθηκαν οι μικρότερες γνωστές συγκεντρώσεις της. Χρησιμοποιώντας το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble της NASA και μια νέα τεχνική παρατήρησης, αστρονόμοι ανακάλυψαν πως η σκοτεινή ύλη μπορεί να σχηματίζει μικρότερους όγκους/ συγκεντρώσεις από ό,τι πιστευόταν προηγουμένως. Τα αποτελέσματα αυτά επιβεβαιώνοων μια από τις πλέον θεμελιώδεις προβλέψεις της ευρύτερα αποδεκτής θεωρίας περί «ψυχρής σκοτεινής ύλης». Όλοι οι γαλαξίες, σύμφωνα με τη συγκεκριμένη θεωρία, σχηματίζονται και ενσωματώνονται σε νέφη σκοτεινής ύλης. Η ίδια η σκοτεινή ύλη αποτελείται από αργά κινούμενα, ή «ψυχρά» σωματίδια τα οποία ενώνονται για να σχηματίσουν δομές οι οποίες μπορεί να είναι από εκατοντάδες ή χιλιάδες φορές μεγαλύτερες από τη μάζα του γαλαξία μας μέχρι συγκεντρώσεις/ όγκους ασύλληπτα μικρότερες (σε αυτό το πλαίσιο, σημειώνεται πως το «ψυχρός» έχει να κάνει με την ταχύτητα των σωματιδίων). Οι παρατηρήσεις αυτές του Hubble παρέχουν νέα στοιχεία σχετικά με τη φύση και τη συμπεριφορά της σκοτεινής ύλης- μιας αόρατης μορφής ύλης από την οποία απαρτίζεται το μεγαλύτερο μέρος της μάζας του σύμπαντος και αποτελεί τη «σκαλωσιά»/ πλαίσιο όπου «χτίζονται» οι γαλαξίες. Αν και οι αστρονόμοι δεν είναι σε θέση να «δουν» τη σκοτεινή ύλη, μπορούν να ανιχνεύουν έμμεσα την παρουσία της μετρώντας πώς η βαρύτητά της επηρεάζει άστρα και γαλαξίες. Ο εντοπισμός των μικρότερων σχηματισμών σκοτεινής ύλης μέσω αναζήτησης άστρων που είναι ενσωματωμένα σε αυτούς είναι πολύ δύσκολος ή αδύνατος, επειδή περιέχουν πολύ λίγα άστρα. Αν και συγκεντρώσεις σκοτεινής ύλης έχουν εντοπιστεί γύρω από μεγάλου και μεσαίου μεγέθους γαλαξίες, πολύ μικρότερες συγκεντρώσεις σκοτεινής ύλης δεν είχαν βρεθεί ως τώρα. Λόγω της απουσίας παρατηρήσεων τέτοιων συγκεντρώσεων, κάποιοι ερευνητές ανέπτυξαν εναλλακτικές θεωρίες, μεταξύ των οποίων η «θερμή σκοτεινή ύλη», σύμφωνα με την οποία τα σωματίδια σκοτεινής ύλης κινούνται γρήγορα και σε μεγάλες ταχύτητες, σχηματίζοντας μικρότερους σχηματισμούς. Οι νέες παρατηρήσεις δεν υποστηρίζουν αυτό το σενάριο, καθώς δείχνουν ότι η σκοτεινή ύλη είναι «ψυχρότερη» από ό,τι θα έπρεπε να είναι στο πλαίσιο της εν λόγω θεωρίας. Η αναζήτηση συγκεντρώσεων σκοτεινής ύλης χωρίς άστρα είναι δύσκολη υπόθεση, ωστόσο η ερευνητική ομάδα του Hubble χρησιμοποίησε μια τεχνική στο πλαίσιο της οποίας δεν χρειαζόταν να αναζητηθούν βαρυτικές επιρροές ως ίχνη σκοτεινής ύλης. Οι επιστήμονες στόχευσαν οκτώ κβάζαρ (περιοχές γύρω από ενεργές μαύρες τρύπες που εκπέμπουν μεγάλες ποσότητες φωτός) και μέτρησαν πώς το φως που εκπέμπεται από το οξυγόνο και το νέο που βρίσκονται γύρω από τις μαύρες τρύπες των κβάζαρ παραμορφώνεται από τη βαρύτητα ενός γιγαντιαίου γαλαξία, ο οποιος λειτούργησε ως «μεγεθυντικός φακός». Χρησιμοποιώντας αυτή τη μέθοδο, η ομάδα ανακάλυψε συγκεντρώσεις σκοτεινής ύλης στο οπτικό πεδίο του τηλεσκοπίου προς τα κβάζαρ, καθώς και γύρω από τους ενδιάμεσους γαλαξίες. Οι συγκεντρώσεις σκοτεινής ύλης που εντοπίστηκαν από το Hubble είναι από 1/10.000 μέχρι 1/100.000 φορές η μάζα της «στεφάνης» σκοτεινής ύλης του γαλαξία μας. Πολλές από αυτές τις μικρές συγκεντρώσεις δεν περιλαμβάνουν καν μικρούς γαλαξίες, και ως εκ τούτου θα ήταν αδύνατος ο εντοπισμός τους μέσω παραδοσιακών μεθόδων (αναζήτησης ενσωματωμένων άστρων). Η παρουσία συγκεντρώσεων σκοτεινής ύλης μεταβάλλει τη φωτεινότητα και τη θέση της κάθε εικόνας κβάζαρ, και οι αστρονόμοι σύγκριναν αυτές τις μετρήσεις με τις προβλέψεις όσον αφορά στο πώς θα έμοιαζαν κανονικά, χωρίς την παραμόρφωση της σκοτεινής ύλης, οι εικόνες των κβάζαρ. Ο αριθμός των μικροδομών που εντοπίστηκαν στο πλαίσιο της μελέτης παρέχει περισσότερα στοιχεία για τη φύση της σκοτεινής ύλης. Όπως είπε η Άννα Νίρενμπεργκ του JPL της NASA, επικεφαλής της έρευνας του Hubble, «οι ιδιότητες των σωματιδίων της ύλης επηρεάζουν το πώς σχηματίζονται πολλές συγκεντρώσεις. Αυτό σημαίνει πως μπορείς να μάθεις για τη σωματιδιακή φυσική της σκοτεινής ύλης μετρώντας τον αριθμό των μικρών συγκεντρώσεων». Παρόλα αυτά, ο τύπος του σωματιδίου από το οποίο αποτελείται η σκοτεινή ύλη εξακολουθεί να αποτελεί μυστήριο. «Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχουν απευθείας εργαστηριακά στοιχεία πως υπάρχουν σωματίδια σκοτεινής ύλης» εξήγησε άλλος ένας εκ των ερευνητών- ο Σάιμον Μπίρερ του UCLA. «Οι σωματιδιακοί φυσικοί δεν θα μιλούσαν καν για τη σκοτεινή ύλη εάν οι κοσμολόγοι δεν έλεγαν ότι υπάρχει, με βάση την παρατήρηση της επίδρασής της». https://physicsgg.me/2020/01/10/%ce%b5%ce%be%ce%b9%cf%87%ce%bd%ce%b9%ce%ac%ce%b6%ce%bf%ce%bd%cf%84%ce%b1%cf%82-%cf%84%ce%b1-%ce%bc%cf%85%cf%83%cf%84%ce%b9%ce%ba%ce%ac-%cf%84%ce%b7%cf%82-%cf%83%ce%ba%ce%bf%cf%84%ce%b5%ce%b9%ce%bd/

Η Βασίλισσα της Σκοτεινής Ύλης Η Βέρα Ρούμπιν έφυγε τα Χριστούγεννα του 2016 για τους γαλαξίες που τόσο αγάπησε, στα ογδόντα οκτώ της χρόνια. Μητέρα τεσσάρων παιδιών υπερνίκησε ένα απόλυτα ανδροκρατούμενο περιβάλλον στην Αστρονομία και δημιούργησε ένα νέο επιστημονικό ερευνητικό πεδίο. «Ακολουθήστε το δικό σας δρόμο» είναι η κληρονομιά που αφήνει στους νέους επιστήμονες και ιδιαίτερα στις νέες γυναίκες που ονειρεύονται καριέρα στις φυσικές επιστήμες. Ο Νόμος του Νεύτωνα για τη βαρύτητα προβλέπει ότι τα αστέρια των γαλαξιών περιφέρονται γύρω από το κέντρο του γαλαξία τους με ταχύτητες που μικραίνουν, όσο μεγαλώνει η απόστασή τους από το κέντρο. Όμως, ήδη από τη δεκαετία του ‘70, η αστρονόμος Βέρα Ρούμπιν και άλλοι, είχαν βρει ότι οι ταχύτητες στην αρχή μεγαλώνουν και μετά σταθεροποιούνται (flat rotation curves). Ανακάλυψε το «πρόβλημα περιστροφής των γαλαξιών», δηλαδή την ασυμφωνία ανάμεσα στην παρατηρούμενη γωνιακή ταχύτητα των γαλαξιών και την προβλεπόμενη. Οι γραφικές παραστάσεις δείχνουν τις ταχύτητες περιστροφής διαφόρων σημείων του γαλαξία συναρτήσει της απόστασης από το κέντρο. Αριστερά: Προσομοίωση περιστροφής σπειροειδούς γαλαξία χωρίς σκοτεινή ύλη. Δεξιά: Γαλαξίας με μια «επίπεδη καμπύλη» περιστροφής. Η ερμηνεία αυτού του είδους της περιστροφής απαιτεί την ύπαρξη σκοτεινής ύλης Υπάρχουν δύο αντίπαλες θεωρίες για την ερμηνεία των παρατηρήσεων αυτών : Α) Η Σκοτεινή Ύλη (ΣΥ), την οποία δεν βλέπουμε και προσπαθούμε να αποδείξουμε ότι υπάρχει – ενώ η Ορατή Ύλη είναι πολύ λιγότερη από τη ΣΥ. Η δυνητική ύπαρξη της ΣΥ είναι πάρα πολύ ενοχλητική για τις υπάρχουσες ερμηνείες του Σύμπαντος και για τις «βεβαιότητες» των ανθρώπων… Όμως έτσι προχωράει η Επιστήμη. Η ΣΥ πιθανολογείται ότι αποτελείται 1. Από Συνηθισμένη Ύλη ( 1%), 2. Νετρινική Ύλη δηλ. από Νετρίνα (30%) και 3. Εξωτική ( 69%) δηλ. υπερ-συμμετρικά σωματίδια. Β) Η Τροποποιημένη Νευτώνεια Δυναμική (ΤΝΔ), προτείνει τροποποίηση των Νόμων του Νεύτωνα προσαρμοσμένη στη ερμηνεία των παρατηρούμενων ιδιοτήτων των γαλαξιών. Κάποτε η Βέρα Ρούμπιν, η Βασίλισσα της Σκοτεινής Ύλης, κάλεσε με υποτροφία στη Washington τον αστρονόμο Stacy McGaugh. Διηγείται ο Stacy: Μπροστά μου είχα τη Βασίλισσα της Σκοτεινής Ύλης και μου προσφέρει δουλειά. Όμως εγώ ξαφνικά είχα αρχίσει να ενδιαφέρομαι για την αντίπαλη θεωρία (ΤΝΔ). -Κοίταξε, εγώ ενδιαφέρομαι για την ΤΝΔ, αυτό για σένα είναι ΟΚ; Είδα ένα σύντομο σοκ στο πρόσωπό της, συνήλθε γρήγορα : -Βέβαια, έχεις υποτροφία, θα δουλέψεις σε ό,τι αρέσει σε σένα. Η Βέρα «έφυγε» 25 Δεκεμβρίου 2016, κάποιοι θρήνησαν, ίσως έχασε το Νόμπελ Φυσικής- απονέμεται σε ζώντες. Η ίδια είχε πει στον Stacy: -Είμαι αστρονόμος (άρα δεν κάνω για Νόμπελ Φυσικής). Όμως η έρευνά της είχε βαθιά επίδραση στη Φυσική. Βρήκε ένα νόμο της Φύσης, αξίζει ένα Νόμπελ, λέει ο Stacy (σημείωση του γράφοντος: όταν κι εφόσον αποδειχτεί οριστικά η ύπαρξη της ΣΥ. Υπήρχε προκατάληψη εις βάρος της Αστρονομίας και των γυναικών επιστημόνων. Δεν έγινε δεκτή για μεταπτυχιακά στο Πρίνστον και τελικά γράφτηκε στο Κορνέλ, όπου άκουσε κβαντομηχανική από τους Φάϊνμαν και Μπέτε. Οι γυναίκες δεν επιτρέπονταν τότε να χρησιμοποιήσουν τα μεγάλα τηλεσκόπια). Συνειρμός για το DNA – άλλη ιστορία, με άλλες συνθήκες, κι όμως… Οι Γουώτσον και Κρικ πήραν το Νόμπελ για τη δομή του DNA βασισμένοι και στην έρευνα της Ρόζαλιντ Φράνκλιν, η οποία πέθανε στα 37, από καρκίνο των ωοθηκών- ίσως λόγω των υλικών που χρησιμοποιούσε στην έρευνά της. Η δουλειά της έχει αναγνωριστεί- αλλά το Νόμπελ απονέμεται σε επιστήμονες εν ζωή. Έχει ειπωθεί για τη Ρούμπιν: «η έρευνά της σχετίζεται με το θεμελιώδες ερώτημα, γιατί εμείς οι άνθρωποι είμαστε εδώ. Χωρίς τη ΣΥ , τα αέρια σε ένα διαστελλόμενο σύμπαν δεν θα μπορούσαν ποτέ να σχηματίσουν κάτι πυκνότερο. Η έξτρα βαρύτητα που προσφέρει η ΣΥ επιτρέπει το σχηματισμό των αστέρων». « Χωρίς αστέρια, δεν υπάρχει Ζωή». Οι New York Times έγραψαν: «Μεταμόρφωσε τη σύγχρονη Αστρονομία και Φυσική με τις παρατηρήσεις της που έδειχναν ότι οι γαλαξίες και τα άστρα είναι βυθισμένα στη βαρυτική επίδραση αχανών νεφών σκοτεινής ύλης. Η έρευνά της βοήθησε να εισέλθουμε στην κοσμική μας συνείδηση : αυτό που οι αστρονόμοι έβλεπαν ανέκαθεν και πίστευαν ότι ήταν ολόκληρο το Σύμπαν, αποτελούσε απλώς την ορατή κορυφή ενός παγόβουνου μυστηρίου». Ο πρόεδρος του Ινστιτούτου Κάρνεγκι αποκάλεσε τη Ρούμπιν «θησαυρό του έθνους». «Η δουλειά της ξεκίνησε μια επανάσταση για τον τρόπο που βλέπουμε το Σύμπαν» έγραψε κάποιος άλλος. Στο βιβλίο της «Φωτεινοί Γαλαξίες» έγραψε για τον εαυτό της «δυο στόχους είχα στη ζωή μου, να κάνω οικογένεια και να γίνω αστρονόμος, πέτυχα και τους δύο». https://physicsgg.me/2020/01/06/%ce%b7-%ce%b2%ce%b1%cf%83%ce%af%ce%bb%ce%b9%cf%83%cf%83%ce%b1-%cf%84%ce%b7%cf%82-%cf%83%ce%ba%ce%bf%cf%84%ce%b5%ce%b9%ce%bd%ce%ae%cf%82-%cf%8d%ce%bb%ce%b7%cf%82/

Τεχνητή νοημοσύνη εναντίον κορωνοϊού: Ισχυρή συμμαχία για αναζήτηση θεραπείας. Ο συνδυασμός τεχνητής νοημοσύνης ('μυαλού') και ισχυρών υπερυπολογιστών ('σώματος') έχει αποδειχθεί ήδη αρκετά δυνατός για να νικάει τους πρωταθλητές στο σκάκι και σε άλλα επιτραπέζια παιγνίδια ή να αναγνωρίζει πρόσωπα και φωνές ψάχνοντας «ψύλλους στα άχυρα» μέσα σε βουνά δεδομένων. Ίσως μπορεί να τα καταφέρει και με το νέο κορωνοϊό. Αυτό τουλάχιστον ελπίζει μια νέα συμμαχία κορυφαίων επιστημόνων και ερευνητών, έπειτα από πρωτοβουλία ενός δισεκατομμυριούχου, που έχει ως στόχο να χρησιμοποιηθούν μερικοί από τους ισχυρότερους υπολογιστές του κόσμου, προκειμένου να αναζητηθούν θεραπείες για την πανδημική νόσο Covid-19. Ο Τόμας Σίμπελ, ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος της C3.ai, μιας εταιρείας τεχνητής νοημοσύνης στην Καλιφόρνια, οργάνωσε μια ερευνητική κοινοπραξία δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, η οποία θα δαπανήσει 367 εκατομμύρια δολάρια μέσα στην επόμενη πενταετία, προκειμένου να βρει τρόπους να μπει ένα οριστικό «φρένο» στον νέο ιό SARS-CoV-2. «Δεν μπορώ να φανταστώ πιο σημαντική χρήση της τεχνητής νοημοσύνης. Η πιθανότητα να μην προκύψει κάτι καλό από όλο αυτό, είναι μηδενική», δήλωσε ο Σίμπελ, σύμφωνα με τους «Τάιμς της Νέας Υόρκης». Η περιουσία του 68χρονου Σίμπελ, ο οποίος συνδυάζει τις επιχειρηματικές δραστηριότητες στην πληροφορική με τις φιλανθρωπίες, υπολογίζεται σε 3,6 δισεκατομμύρια δολάρια, σύμφωνα με το Forbes. Ο αριθμός 3 στο όνομα της εταιρείας του C3.ai παραπέμπει στις τρεις βασικές ψηφιακές τάσεις: μεγάλα δεδομένα, υπολογιστικό «νέφος» και διαδίκτυο των πραγμάτων, με την τεχνητή νοημοσύνη να ενισχύει τις δυνατότητες και των τριών αυτών. Η νέα συμμαχία, με την ονομασία C3.ai Digital Transformation Institute, θα περιλαμβάνει ερευνητές από τα πανεπιστήμια Πρίνστον, Κάρνεγκι Μέλον, ΜΙΤ, Καλιφόρνια, Ιλινόις και Σικάγο, καθώς επίσης από την εταιρεία Microsoft. Πρώτος στόχος της θα είναι, με τη βοήθεια των «έξυπνων» μηχανών, να αναπτυχθούν νέα φάρμακα ή να βρεθεί νέα χρήση σε παλαιότερα, να σχεδιασθούν κλινικές δοκιμές, να προβλεφθεί η εξέλιξη της πανδημίας, να αξιολογηθεί η αποτελεσματικότητα των κρατικών και άλλων παρεμβάσεων, να βελτιωθούν οι στρατηγικές που αφορούν τη δημόσια υγεία και να προετοιμασθεί καλύτερα η ανθρωπότητα για μελλοντικές επιδημίες. Το νέο Ινστιτούτο θα δίνει έως 26 επιχορηγήσεις ετησίως αξίας 500.000 δολαρίων η καθεμία. Οι πρώτες ερευνητικές προτάσεις πρέπει να υποβληθούν έως το Μάιο και η πρώτη επιχορήγηση θα δοθεί τον Ιούνιο, ενώ τα αποτελέσματα των ερευνητικών προγραμμάτων θα γίνονται ευρέως γνωστά. Η υπερυπολογιστική ισχύς θα προέλθει από τις εταιρείες C3.ai και Microsoft, τα πανεπιστήμια και το Εθνικό Κέντρο Υπερυπολογιστικών Εφαρμογών στο Ιλινόις. https://www.scoop.it/topic/physicists-and-physics/p/4117129050/2020/03/27/-