Δροσος Γεωργιος

Δίας και Αφροδίτη επηρεάζουν την τροχιά της Γης. Η επίδραση της βαρύτητας του Δία και της Αφροδίτης επιμηκύνει κατά περίπου 5% την τροχιά της Γης γύρω από τον Ήλιο κάθε 405.000 χρόνια, κάτι που συμβαίνει εδώ και τουλάχιστον 215 εκατομμύρια χρόνια. Αυτό επηρεάζει περιοδικά το κλίμα και τις μορφές της ζωής στον πλανήτη μας, σύμφωνα με μια νέα αμερικανική επιστημονική μελέτη. Στο παρελθόν οι αστροφυσικοί είχαν θεωρητικά υποθέσει ότι μπορεί να υπάρχει ένας τέτοιος κύκλος, αλλά είναι η πρώτη φορά που βρίσκονται ενδείξεις στη Γη ότι όντως κάτι τέτοιο συμβαίνει ήδη πριν από την εμφάνιση των δεινοσαύρων. Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον ειδικό στον παλαιομαγνητισμό καθηγητή Ντένις Κεντ του Τμήματος Γεωεπιστημών και Πλανητικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Ράτγκερς του Νιού Τζέρσι, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ (PNAS), μελέτησαν σε βάθος χρόνου τις ανατροπές του γήινου μαγνητικού πεδίου, δηλαδή την αντιμετάθεση του βόρειου και του νότιου μαγνητικού πόλου. Τα ευρήματα έδειξαν ότι ο κύκλος των 405.000 ετών είναι το πιο συστηματικό αστρονομικό μοτίβο που συνδέεται με την περιφορά της Γης γύρω από τον Ήλιο. Η συνδυασμένη βαρυτική επίδραση του Δία (του μεγαλύτερου πλανήτη του ηλιακού μας συστήματος) και της Αφροδίτης (του κοντινότερου πλανήτη στη Γη) επιμηκύνει ελαφρώς την τροχιά του πλανήτη μας κάθε 405.000 χρόνια από σχεδόν κυκλική σε περίπου 5% ελλειπτική. Αυτό επηρεάζει το γήινο κλίμα, άρα και τη ζωή πάνω στη Γη, καθώς τα καλοκαίρια γίνονται πιο ζεστά και οι χειμώνες πιο κρύοι, ενώ εντείνονται αντίστοιχα οι περίοδοι ξηρασίας και υγρασίας. Το αντίθετο συμβαίνει, όταν η τροχιά της Γης παίρνει το σχεδόν κυκλικό σχήμα της. «Είναι ένα εντυπωσιακό εύρημα, επειδή αυτός ο μακρός κύκλος έχει πλέον επιβεβαιωθεί ότι συμβαίνει εδώ και τουλάχιστον 215 εκατομμύρια χρόνια. Οι επιστήμονες μπορούν πια να συσχετίσουν με μεγάλη ακρίβεια τις αλλαγές στο κλίμα, στο περιβάλλον, στους δεινόσαυρους, στα θηλαστικά και στα απολιθώματα σε όλο τον κόσμο, με αυτόν τον κύκλο των 405.000 ετών» δήλωσε ο Κεντ. Σύμφωνα με τους ερευνητές, οι αλλαγές στο κλίμα της Γης σχετίζονται άμεσα με τον τρόπο που ο πλανήτης μας κινείται πέριξ του άστρου μας. Και οι παραμικρές μεταβολές στο φως του Ήλιου που φθάνει στη Γη, ως συνέπεια των μεταβολών της τροχιάς της Γης, οδηγούν σε σημαντικές κλιματικές και οικολογικές-βιολογικές μεταβολές. Αυτή την περίοδο του τρέχοντος κύκλου των 405.000 ετών, σύμφωνα με τους επιστήμονες, η Γη βρίσκεται στο σχεδόν κυκλικό σημείο της τροχιάς της γύρω από τον Ήλιο. Από την άλλη, εκτός από αυτό τον μακρό κύκλο, υπάρχουν τρεις άλλες περιοδικότητες στην κίνηση του πλανήτη μας, που επηρεάζουν το γήινο κλίμα, οι λεγόμενοι «κύκλοι Μιλάνκοβιτς», από το όνομα του σέρβου μαθηματικού που τους πρότεινε στη δεκαετία του 1920. Οι κύκλοι αυτοί, που έχουν διάρκειες κατά προσέγγιση 100.000, 41.000 και 21.000 ετών, εξαρτώνται από άλλους παράγοντες, όπως η μεταβολή στην κλίση του άξονα της Γης. http://www.in.gr/2018/05/08/tech/dias-kai-afroditi-epireazoun-tin-troxia-tis-gis/

Η διαστημική αποστολή Cassini-Huygens … στον Κρόνο και Τιτάνα (1997-2017) Η ομιλία του Ακαδημαϊκού Σταμάτη Κριμιζή στο 17ο Πανελλήνιο Συνέδριο της Ένωσης Ελλήνων Φυσικών στη Θεσσαλονίκη:

Νέος εξωπλανήτης ανακαλύφθηκε με ατμόσφαιρα χωρίς νέφη! Μια πολύ σημαντική ανακάλυψη πραγματοποίησαν Ευρωπαίοι και Αμερικανοί επιστήμονες, εντοπίζοντας για πρώτη φορά έναν εξωπλανήτη, του οποίου η ατμόσφαιρα δεν περιέχει καθόλου νέφη. Πρόκειται για τον WASP-96b, ο οποίος βρίσκεται σε απόσταση 980 ετών φωτός από τη Γη. Είναι ένας καυτός αέριος γίγαντας, παρόμοιος με τον Κρόνο σε μάζα και 20% μεγαλύτερος από τον Δία. Κινείται σε τροχιά γύρω από ένα άστρο σαν τον Ήλιο μας στον νότιο αστερισμό του Φοίνικα. Η μελέτη της ατμόσφαιράς του έγινε με το διαμέτρου 8,2 μέτρων Πολύ Μεγάλο Τηλεσκόπιο (VLT) του Ευρωπαϊκού Νοτίου Αστεροσκοπείου (ESO) στη Χιλή. Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον Νικολάι Νικόλοφ του βρετανικού Πανεπιστημίου του Έξετερ, έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Nature». «Ο WASP-96b είναι ο μόνος εξωπλανήτης, μέχρι σήμερα, που φαίνεται να μην έχει καθόλου νέφη», δήλωσε ο κ. Νικόλοφ. Νέφη έχουν ανιχνευθεί σε αρκετούς από τους πιο καυτούς αλλά και τους πιο ψυχρούς πλανήτες του ηλιακού συστήματός και και σε εξωπλανήτες πέρα από αυτό. Προς το παρόν, είναι δύσκολο για τους επιστήμονες να προβλέψουν πού θα βρούν τα πιο πυκνά νέφη. Όταν η ατμόσφαιρα ενός πλανήτη είναι καθαρή από νέφη, τότε το κυριότερο χαρακτηριστικό στη φασματική ανάλυσή του είναι η έντονη παρουσία νατρίου, κάτι που είναι πολύ αισθητό στον WASP-96b. Το νάτριο είναι το έβδομο συχνότερο χημικό στοιχείο στο σύμπαν. http://www.pronews.gr/epistimes/diastima/684922_neos-exoplanitis-anakalyfthike-me-atmosfaira-horis-nefi-apo-eyropaioys-kai

Άστρα δραπέτες από άλλους γαλαξίες μπήκαν μέσα στον δικό μας. Τα δυαδικά συστήματα αποτελούνται από δύο άστρα που βρίσκονται σε τροχιά γύρω από το άλλο. Εχει διαπιστωθεί πώς όταν ένα δυαδικό σύστημα βρίσκεται κοντά σε μια μελανή οπή και το ένα άστρο του συστήματος πέσει στα βαρυτικά δίχτυα της μαύρης τρύπας τότε αυτό το άστρο μετατρέπεται σε ένα είδος κοσμικής σφεντόνας η οποία εκτοξεύει το άλλο άστρο από την θέση του και το υποχρεώνει να ταξιδεύει αέναα στην συνέχεια μέσα στο Σύμπαν με υψηλές ταχύτητες. Το ίδιο συμβαίνει σύμφωνα με τους ειδικούς και σε κάποιες περιπτώσεις που το ένα από τα δύο άστρα ενός δυαδικού συστήματος αυτοκαταστραφεί με μια έκρηξη σουπερνόβα. Ομάδα ερευνητών του Πανεπιστημίου Leiden στην Ολλανδία μελετώντας δεδομένα της ευρωπαϊκής αποστολής χαρτογράφησης των άστρων του γαλαξία μας Gaia ανακοίνωσε ότι εντόπισε περίπου 30 άστρα που έχουν δραπετεύσει από τους γαλαξίες τους και έχουν φτάσει στον δικό μας. Τα περισσότερα από αυτά τα άστρα κινούνται στις παρυφές του γαλαξία μας αλλά δύο έχουν εισέλθει σε αυτόν και τον διασχίζουν με ταχύτητες που υπολογίζεται ότι αγγίζουν τα 2,5 εκ. χλμ/ώρα. Οπως είναι ευνόητο η ανακάλυψη θα φωτίσει άγνωστες πτυχές της λειτουργίας και συμπεριφοράς των άστρων. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι το φαινόμενο αυτό έχει εντοπισθεί και στον δικό μας γαλαξία. Περίπου 40 άστρα που βρίσκονταν κοντά στην μαύρη τρύπα στο κέντρο του γαλαξία έχουν μετατραπεί σε δραπέτες. Τα άστρα αυτά έχουν φύγει την περιοχή στην οποία βρίσκονταν διασχίζοντας με ταχύτητα τον γαλαξία τον οποίο πιθανότατα θα εγκαταλείψουν κάποια στιγμή. http://www.in.gr/2018/05/07/tech/astra-drapetes-apo-allous-galaksies-mpikan-mesa-ston-diko-mas/

ΟΠΑ: Η τεχνητή νοημοσύνη στην υπηρεσία γλωσσολογικών πόρων για την Ελληνική. Μία πρωτοπόρα προσπάθεια για τη δημιουργία καινοτόμων γλωσσολογικών πόρων για την Ελληνική προωθούν το ΟΠΑ και η Εθνική Βιβλιοθήκη Ελλάδος. Η Ελληνική γλώσσα διαδίδεται στην εποχή του Ιντερνέτ και των ψηφιακών μέσων κατά κύριο λόγο μέσω online υπηρεσιών και ιστοσελίδων του Παγκόσμιου Ιστού (ΠΙ) ο οποίος είναι η κύρια πηγή αναζήτησης πληροφορίας και γνώσης. Οι πρόσφατες εξελίξεις στην Τεχνητή Νοημοσύνη έχουν παράξει τα τελευταία χρόνια πρωτοφανούς εκφραστικότητας διανυσματικές παραστάσεις λέξεων (word embeddings) και έχουν καθιερωθεί ως αναπόσπαστο μέρος των πόρων και μοντέλων για Επεξεργασία Φυσικής Γλώσσας. Όπως επισημαίνεται στη σχετική ανακοίνωση, είναι χαρακτηριστική η έλλειψη τέτοιων γλωσσολογικών πόρων για την Ελληνική γλώσσα που να στηρίζεται σε μεγάλες ποσότητες κειμένου. Υπό τις συνθήκες αυτές η ερευνητική ομάδα «Εξόρυξης Γνώσης από Βάσεις Δεδομένων και τον Παγκόσμιο Ιστό» του Τμήματος Πληροφορικής του ΟΠΑ, υπό την επιστημονική επίβλεψη και καθοδήγηση του Δρ. Μιχάλη Βαζιργιάννη (Καθηγητής στο ΟΠΑ και την Ecole Polytechnique στη Γαλλία) έχει επιτύχει ένα σημαντικό επίτευγμα στο χώρο αυτό: την παραγωγή του πληρέστερου ως τώρα συνόλου γλωσσολογικών πόρων για την Ελληνική γλώσσα που παράχθηκε με τεχνικές Τεχνητής Νοημοσύνης από την μεγαλύτερη συλλογή κειμένων που υπήρξε ποτέ στην Ελληνική. Συγκεκριμένα το έργο 1.Αρχικά συνέλεξε το προσβάσιμο περιεχόμενο του Ελληνικού ΠΙ, περίπου 170 εκατομμύρια ιστοσελίδες, συνολικού μεγέθους περίπου 10 τρισεκατομμύρια χαρακτήρες, αξιοποιώντας διαδεδομένες τεχνολογίες και λογισμικά ανοικτού κώδικα. 2.Με τις κατάλληλες τεχνικές μετα-επεξεργασίας, στην αιχμή της επιστήμης, δημιούργησε ένα ενιαίο ασυμπίεστο κείμενο, και από αυτό εξήγαγε τις μοναδικές λέξεις (περίπου 7 εκατομμύρια) που είναι ουσιαστικά το τρέχον και πλήρως ενημερωμένο λεξιλόγιο της Ελληνικής γλώσσας. 3.Ανέπτυξε ένα πακέτο αυτόματης διόρθωσης του λεξιλογίου, που δίνει τη δυνατότητα για την εύρεση και καταχώρηση των νεοφυών λέξεων του υπό δημιουργία λεξικού. 4.Αξιοποίησε σύγχρονες τεχνικές βαθέων νευρωνικών δικτύων για να παράγει διανυσματικές παραστάσεις λέξεων (word embeddings) για την Ελληνική γλώσσα - δίνοντας τη δυνατότητα για πολύπλοκες γλωσσολογικές αναζητήσεις (αναλογίες, ομοιότητες, κλπ). Το σύνολο των παραπάνω πόρων θα είναι διαθέσιμο σαν ανοιχτό λογισμικό και δεδομένα για χρήση από την ερευνητική, ακαδημαϊκή και βιομηχανική κοινότητα της χώρας αλλά και διεθνώς. Δείγμα των γλωσσολογικών αυτών πόρων είναι διαθέσιμο στην ιστοσελίδα: http://archive.aueb.gr:7000/ Η προσπάθεια αυτή χρηματοδοτήθηκε μερικά από το Ίδρυμα Νιάρχου για λογαριασμό της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος. http://www.naftemporiki.gr/story/1347787/protopora-prospatheia-glossologikon-poron-gia-tin-elliniki

Το CPC. ISS-56/57 περασε τις εξετάσεις για χειροκίνητη ελεγχόμενη κάθοδο. Οι συμμετέχοντες από τα κύρια και εφεδρικα πληρώματα της 56/57- αποστολή μακράς διάρκειας στον ISS -ο Σεργκέι Prokopiev ο Αλέξανδρος Gerst ο Oleg Kononenko και ο David Saint-Jacques, αντίστοιχα - έχουν περάσει εκπαίδευση εξετάσεις για χειροκίνητη κάθοδο στον TC-7 προσομοιωτή, που βρίσκεται στη βάση της φυγοκέντρησης TSF- 7. Ο προσομοιωτής προσομοιώνει την κυκλοφοριακή συμφόρηση που κοσμοναύτες και αστροναύτες εχουν την εμπειρία κατά την επιστροφή στη γη σε μια συσκευή καθόδου (ΑΕ) όταν εισέρχεται στην ατμόσφαιρα. «Σε περίπτωση άρνησης της αυτοματοποίησης κατά την κάθοδο προς τον κυβερνήτη του πλοίου όσο το δυνατόν το έργο θα τεθεί στο όχημα προσεδάφισης στο σημείο του σχεδιασμού της επιβίβασης και της εμπειρίας με την ελάχιστη υπερφόρτωση» ειπε για να τεκμηριώσει τη σημασία και την πολυπλοκότητα της εξέτασης RUS ο Oleg Kononenko, ο διοικητής της δημιουργίας αντιγράφων ασφαλείας του πληρώματος του ISS-56/57. Εισιτήριο για κάθε μέλος του πληρώματος αποτελείται από 4 λειτουργίες που ελέγχονται με το χέρι στην κατάβαση με διαφορετικές αρχικές συνθήκες, που ο εξεταζόμενος βρίσκεται ήδη στη διαδικασία της εκπαίδευσης. Κατά την εξέταση, ο χειριστής, χρησιμοποιώντας το κουμπί ελέγχου δίνει στην κάθοδο τις ενέργειες ελέγχου σχετικά με την διαστημοσυσκευή, ελέγχοντας έτσι τη συμφόρηση και το εύρος του σημείου εκφόρτωσης - τα κριτήρια βάσει των οποίων θα αξιολογήσει ο αστροναύτης τις ενέργειες κατά τη διάρκεια της κατάρτισης. Οι διοικητές και οι μηχανικοί πτήσης και των δύο πληρωμάτων ολοκλήρωσαν με επιτυχία τις εργασίες που αντιμετώπισαν και πέρασαν την εξέταση "τέλεια". https://www.roscosmos.ru/print/25025/ Πετυχημένες δοκιμές διαστημικού πυρηνικού αντιδραστήρα. H NASA ανακοίνωσε ότι ολοκληρώθηκαν με επιτυχία δοκιμές σε πυρηνικό αντιδραστήρα που προορίζεται για χρήση σε διαστημικές εφαρμογές και πιο συγκεκριμένα στον πολύ κρίσιμο τομέα της παραγωγής ενέργειας σε κόσμους (πλανήτες, δορυφόρους) μακριά από την Γη. Μάλιστα η NASA αναφέρει ότι τα αποτελέσματα των δοκιμών ήταν πολύ καλύτερα από όσα ανέμεναν και αυτό προκαλεί βάσιμη αισιοδοξία ότι ένας τέτοιος αντιδραστήρας θα διευκολύνει σημαντικά την προσπάθεια του ανθρώπου να κατοικήσει την Σελήνη και τον Αρη. Οπως αναφέρουν οι κατασκευαστές του ο συγκεκριμένος αντιδραστήρας είναι απόλυτα ασφαλής και δεν εκπέμπει ραδιενέργεια όταν δεν είναι ενεργοποιημένος ενώ όταν ενεργοποιείται τα επίπεδα ραδιενέργειας είναι σχετικά χαμηλά. «Όταν πάμε ξανά στην Σελήνη και όταν καταφέρουμε να φτάσουμε στον Αρη το πιθανότερο είναι ότι για να υπάρξουν σταθερές και βιώσιμες εγκαταστάσεις διαμονής θα χρειαστούμε μεγάλες πηγές ενέργειας οι οποίες δεν θα μπορούν να είναι ηλιακές» αναφέρει ο Τζέημς Ρόιτερ, επικεφαλής της Διεύθυνσης Διαστημικής Τεχνολογίας της NASA. Οι τεχνικοί της NASA αναφέρουν ότι ένας τέτοιος αντιδραστήρας θα παρέχει ενέργεια για εκατοντάδες χρόνια και όταν πλέον θα τεθεί εκτός λειτουργίας δεν θα περιέχει ραδιενεργά κατάλοιπα και άρα αν δεν υπάρχει τρόπος να καταστραφεί δεν θα μολύνει το περιβάλλον στο οποίο θα βρίσκεται. http://www.in.gr/2018/05/03/tech/petyximenes-dokimes-diastimikou-pyrinikou-antidrastira/

H «δύση» της Σελήνης όπως φαίνεται από τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Ο Ρώσος κοσμοναύτης Oleg Artemyev τράβηξε ένα μοναδικό βίντεο από τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό στο οποίο φαίνεται η Σελήνη να «χάνεται». Το φαινόμενο αυτό μπορεί να το παρατηρήσει μόνο κάποιος που βρίσκεται στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό: #Луна заходит за горизонт… Попробовал первый раз видео снять. So I tried to make video of #moonset for the first time. https://mobile.twitter.com/hashtag/moonset?src=hash&ref_src=twsrc%5Etfw pic.twitter.com/LrJY6N4Dag https://mobile.twitter.com/OlegMKS/status/992393427986931713/video/1 — Oleg Artemyev (@OlegMKS) May 4, 2018

Εκτοξεύτηκε ο ρομποτικός σεισμολόγος InSight. Το πρώτο εξειδικευμένο ρομποτικό εργαστήριο σεισμολογικών ερευνών, με την ονομασία InSight, στέλνει η Αμερικανική Διαστημική Υπηρεσία (NASA) στον Άρη, με στόχο να μελετήσει το εσωτερικό του πλανήτη σε μεγάλο βάθος με τη βοήθεια των σεισμικών κυμάτων. Η αποστολή InSight (Interior Exploration using Seismic Investigations, Geodesy and Heat Transport) εκτοξεύτηκε με ένα πύραυλο «Άτλας 5» ύψους 57 μέτρων της United Launch Alliance (ULA) σήμερα στις 14:00 ώρα Ελλάδας από την αεροπορική βάση Βάντενμπεργκ της Καλιφόρνια. Αυτή ήταν η πρώτη διαπλανητική αποστολή στην αμερικανική ιστορία που ξεκίνησε από τη δυτική και όχι από την ανατολική ακτή των ΗΠΑ, σπάζοντας έτσι το μονοπώλιο της Φλόριντα στις διαστημικές εκτοξεύσεις. Επιπλέον, αυτή είναι η πρώτη φορά, μετά τις αποστολές «Απόλλων» στη Σελήνη, που η NASA θα τοποθετήσει ένα σεισμογράφο σε άλλο πλανήτη. Το InSight δεν είναι ένα κινούμενο ρόβερ, αλλά ένα στατικό αυτόματο επιστημονικό εργαστήριο. Ύστερα από ένα ταξίδι 485 εκατομμυρίων χιλιομέτρων και την προσεδάφισή του στην περιοχή Elysium Planitia του βορείου ημισφαιρίου (η οποία προβλέπεται να συμβεί στις 26 Νοεμβρίου 2018), για πρώτη φορά θα ‘δει’ με τα όργανά του βαθιά κάτω από την αρειανή επιφάνεια, προκειμένου να μελετήσει το υπέδαφος του «κόκκινου» πλανήτη, μεταξύ άλλων ανιχνεύοντας τους σεισμούς του Άρη. http://www.in.gr/2018/05/05/tech/ektokseytike-o-rompotikos-seismologos-insight/

Η επιστήμη του σήμερα είναι η λύση του αύριο. Όσα σήµερα µελετώνται και παρουσιάζονται ως εξελίξεις, στο µέλλον θα αποτελούν κοινό τόπο και απαντήσεις σε µεγάλα ερωτήµατα. Tο όνοµα του ακαδηµαϊκού Σταµάτη Κριµιζή είναι άρρηκτα συνδεδεµένο µε τα πιο σηµαντικά διαστηµικά προγράµµατα της NASA αφού επί πέντε σχεδόν δεκαετίες, ως διευθυντής του Εργαστηρίου Εφαρµοσµένης Φυσικής στο Πανεπιστήµιο Johns Hopkins, διηύθυνε τις δραστηριότητες 600 επιστηµόνων, µηχανικών και υποστηρικτικού προσωπικού για τον σχεδιασµό, την κατασκευή, τις δοκιµές, την εκτόξευση και την παρακολούθηση 63 διαστηµικών αποστολών και 175 επιστηµονικών οργάνων που έκαναν µετρήσεις διαπλανητικών αποστολών της NASA. Πρόκειται για τον µοναδικό επιστήµονα στον κόσµο που επισκέφθηκε όλους τους πλανήτες του ηλιακού µας συστήµατος. Γι’ αυτό δεν είναι καθόλου παράξενο που επελέγη ως ο πρώτος πρόεδρος του νεοσύστατου Ελληνικού Διαστηµικού Οργανισµού (σ.σ. ωστόσο ο κ. Κριμιζής έχει υποβάλλει παραίτηση από τη θέση), µε απόφαση να καταστήσει την υπηρεσία αυτή πρότυπο οργανισµού, που θα βασίζεται στις αρχές της «αξιοκρατίας, της διαφάνειας, της αξιολόγησης, της αποτελεσµατικότητας και του ήθους». Εκτός, όµως, των επιστηµονικών του δραστηριοτήτων, σηµαντική είναι επίσης και η προσπάθεια του κ. Κριµιζή να διαδώσει στο ευρύτερο κοινό της χώρας µας την ανάγκη κατανόησης των τρόπων µε τους οποίους η σύγχρονη επιστήµη εξερευνά τη φύση. Κι αυτό γιατί στην εποχή µας, που οι πολίτες αντιµετωπίζουν κρίσιµες επιλογές σε θέµατα που έχουν επιστηµονική και τεχνολογική βάση, είναι απαραίτητο η επιστηµονική µεθοδολογία να γίνει κατανοητή ευρύτερα. Η εξάρτηση, άλλωστε, της ανθρωπότητας από την υπεύθυνη χρήση της επιστήµης και της τεχνολογίας αυξάνεται καθηµερινά, ενώ η ανάγκη για µια πλατύτερη διάχυση της γνώσης θα αυξηθεί ακόµη περισσότερο στο άµεσο µέλλον. Ως άτοµα και ως συνειδητοποιηµένοι πολίτες είναι απαραίτητο να εξοικειωθούµε µε την επιστήµη και την τεχνολογία και τις συνέπειές τους στην καθηµερινή µας ζωή. Άλλωστε, από την εποχή που ανακαλύφθηκε η φωτιά και η χρήση εργαλείων, ο άνθρωπος έγινε µάρτυρας µιας συνεχώς αυξανόµενης τεχνολογικής ανάπτυξης. Η µεταµόρφωση της επιστηµονικής γνώσης σε πρακτικά εργαλεία και µεθόδους υπολογίζεται ότι θα τριπλασιαστεί µέσα στα επόµενα δέκα χρόνια και µαζί µ’ αυτά θα επηρεαστεί αναµφίβολα και ο ίδιος ο άνθρωπος. Πάρτε για παράδειγµα τους περίπου 3.000 δορυφόρους που βρίσκονται σήµερα σε τροχιά γύρω από τη Γη. Όλες ανεξαιρέτως οι ανθρώπινες δραστηριότητες στις τηλεπικοινωνίες, στη γεωργία, στην αρχαιολογία, στη µετεωρολογία, στην κλιµατολογία, ακόµα και στην αρχιτεκτονική και στην ιατρική, έχουν ωφεληθεί τα µέγιστα από τη διαστηµική έρευνα και την τεχνολογία, ενώ και όλα όσα δηµιουργήθηκαν για το διαστηµικό πρόγραµµα έχουν πρόσθετες εφαρµογές στην καθηµερινή µας ζωή. Ήδη καθένας από εµάς χρησιµοποιεί καθηµερινά 50-60 διαφορετικά αντικείµενα που δηµιουργήθηκαν χάρη στις διαστηµικές µας δραστηριότητες. Κι όµως, οι περισσότεροι άνθρωποι γύρω µας δεν διαθέτουν την απαιτούµενη βάση για µια ευρύτερη κατανόηση των αλλαγών αυτών, αφού ο τρόπος της εκπαίδευσής τους είναι συνήθως πολύ αόριστος για να τους επιτρέψει να τις παρακολουθήσουν, µε αποτέλεσµα πολλοί απ’ αυτούς να παραιτούνται από οποιαδήποτε περαιτέρω προσπάθεια κατανόησης, αφού θεωρούν ότι πολλά πράγµατα στον κόσµο είναι πλέον πάνω και πέρα από τις ικανότητές τους. Είναι φανερό ότι µια τέτοια κατάσταση δεν βοηθά στη δηµιουργία ενός πολίτη µε αυτοπεποίθηση και αυτοσεβασµό, ούτε και στη δηµιουργική και υπεύθυνη συµπεριφορά του στο πλαίσιο µιας δηµοκρατικής κοινωνίας. Και να σκεφτεί κανείς ότι στο άµεσο µέλλον θα αντιµετωπίσουµε εκρηκτική αύξηση του αριθµού των νέων γνώσεων, γεγονός που συνεπάγεται και ανάλογη αύξηση της επίδρασής τους στην καθηµερινή µας ζωή. Σ’ ένα τέτοιο πλαίσιο, λοιπόν, θεωρώ ότι κάθε επιστήµονας έχει την υποχρέωση να µεταδώσει αυτά που ξέρει στο ευρύ κοινό, µε απλό και κατανοητό τρόπο και σε καθηµερινή βάση, αφού, έτσι κι αλλιώς, τα περισσότερα άτοµα κάθε ηλικίας γοητεύονται από τη φύση και θα ήθελαν πράγµατι να την κατανοήσουν καλύτερα. Είναι, άλλωστε, στη φύση του ανθρώπου να θέλει να µάθει ή, όπως έγραφε ο Αριστοτέλης, «Φύσει του ειδέναι ορέγεται ο άνθρωπος». Απ’ όλα τα όντα πάνω στη Γη, µόνο εµείς διερωτόµαστε τι κάνει τον Ήλιο να λάµπει, γιατί το ουράνιο τόξο ακολουθεί την καταιγίδα, µε ποιον τρόπο τα πουλιά πετάνε. Μόνο εµείς διερωτόµαστε τι κρύβεται πίσω από τον επόµενο λόφο ή πέρα από την απέραντη θάλασσα. Κι έχουµε πάντα αναρριχηθεί στον λόφο, κι έχουµε πάντα διασχίσει τον ωκεανό. Ίσως κάτι βαθιά χαραγµένο στη γενετική µας δοµή να είναι αυτό που µας ωθεί να µάθουµε τι είµαστε και από πού προήλθαµε. Που µας ωθεί στην περιπέτεια της εξερεύνησης. Είναι αυτό που µας ωθεί να θέτουµε τις ερωτήσεις, που µας κάνει κυνηγούς της γνώσης, πειραµατιστές και εξερευνητές. Γιατί είµαστε προικισµένοι µε την ικανότητα να σκεφτόµαστε, να αισθανόµαστε και να διερωτόµαστε. Είναι η µοίρα µας, και ίσως ο σκοπός µας, να αναπτυσσόµαστε και να προοδεύουµε καθώς επιδιώκουµε να µάθουµε και να δώσουµε έννοια και σηµασία στο Σύµπαν στο οποίο ανήκουµε, σε µια ατέρµονη ίσως προσπάθεια ερευνών. Αυτό το συναίσθηµα της περιέργειας και της τάσης για εξερεύνηση είναι στην πραγµατικότητα και η βάση της επιστήµης. Κι όµως, πολλοί από εµάς, απασχοληµένοι από τις δραστηριότητες της καθηµερινότητάς µας, δεν είµαστε σε θέση να προβλέψουµε το µέλλον των σύγχρονων ανακαλύψεων. Αυτό, άλλωστε, συνέβαινε ανέκαθεν. Γι’ αυτό θεωρώ ότι σ’ ένα µεγάλο ποσοστό η δουλειά των επιστηµόνων θα ‘πρεπε να περιλαµβάνει και την εξοικείωση του κοινού µε την πραγµατική φύση της επιστήµης και τη συνειδητοποίηση ότι αυτά που κάνουν οι «επαγγελµατίες» επιστήµονες δεν είναι παρά µια πιο σύνθετη πλευρά αυτού που κάθε άνθρωπος έχει τη φυσική τάση να κάνει: να διερευνά το άγνωστο. Γι’ αυτό δεν πρέπει να ξεχνάµε ποτέ όσα µας δίδαξε η ιστορία της επιστήµης. Γιατί δεν είµαστε σε θέση να προβλέψουµε τις συνέπειες µιας επιστηµονικής ανακάλυψης, αφού κάθε πρόσθετο κοµµάτι γνώσης, οσοδήποτε περίεργο, άσχετο ή αφηρηµένο κι αν φαίνεται στην αρχή, καταλήγει άµεσα ή έµµεσα, αργά ή γρήγορα, σε κάποια πρακτική εφαρµογή. Αν δεν συνεχίσουµε την ανάπτυξη της επιστήµης και τον εµπλουτισµό των γνώσεών µας, άσχετα µε την άµεση χρησιµότητά τους, γρήγορα θα ταφούµε κάτω από το βάρος των προβληµάτων µας, γιατί η επιστήµη του σήµερα είναι η λύση του αύριο. Στην φωτογραφία η Γη περιβάλλεται από µια γιγαντιαία µαγνητική φούσκα, που ονοµάζεται µαγνητόσφαιρα. Πέντε διαστηµικά σκάφη από την αποστολή Themis χρειάστηκαν περισσότερα από έξι χρόνια για να χαρτογραφήσουν αυτήν την περιοχή και να βελτιωθεί η ικανότητά µας να προβλέπουµε δυναµικά διαστηµικά καιρικά φαινόµενα, τα οποία στη χειρότερη περίπτωση µπορούν να επηρεάσουν τους δορυφόρους στο διάστηµα. (NASA) https://physicsgg.me/2018/05/06/%ce%b7-%ce%b5%cf%80%ce%b9%cf%83%cf%84%ce%ae%ce%bc%ce%b7-%cf%84%ce%bf%cf%85-%cf%83%ce%ae%ce%bc%ce%b5%cf%81%ce%b1-%ce%b5%ce%af%ce%bd%ce%b1%ce%b9-%ce%b7-%ce%bb%cf%8d%cf%83%ce%b7-%cf%84%ce%bf%cf%85-%ce%b1/

Εκδήλωση προς τιμήν του Δρ. Δημοσθένη Καζάνα. Ο σύλλογος αποφοίτων του 5ου Γυμνασίου-Λυκείου Θεσσαλονίκης και ο σύλλογος αποφοίτων του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ) σας προσκαλούν στην εκδήλωση προς τιμήν του Δημοσθένη Καζάνα. Ο Δρ. Δημοσθένης Καζάνας, αστροφυσικός της NASA/Goddard, αντεπιστέλλων μέλος της Ακαδημίας Αθηνών και πατέρας της θεωρίας του πληθωριστικού σύμπαντος, η οποία εξηγεί την διαστολή της ύλης μετά την μεγάλη έκρηξη, θα παρουσιάσει την θεωρία του στην αίθουσα τελετών του ΑΠΘ, την Δευτέρα 14 Μαΐου, στις 8:00 μμ. Θα αποδοθεί τιμή στον επιστήμονα από τους δύο συλλόγους, που αντιπροσωπεύουν την εκπαίδευση, που έλαβε στην πόλη μας. Ο Δρ. Δημοσθένης Καζάνας είναι από τα μεγαλύτερα ονόματα επιστημόνων, σε παγκόσμια κλίμακα, καθώς η θεωρία του είναι μία από αυτές, που εξηγούν την δημιουργία του σύμπαντος. Η Ακαδημία Αθηνών τίμησε τον συμμαθητή και συμφοιτητή μας, αναγνωρίζοντας την πατρότητα της θεωρίας του πληθωριστικού σύμπαντος στο πρόσωπό του. Ήλθε η ώρα να τον τιμήσει το σχολείο και το πανεπιστήμιό του. Την εκδήλωση θα πλαισιώσει μουσικά η χορωδία ‘’Αγ. Ιωάννης ο Χρυσόστομος’’ σε διεύθυνση του συμμαθητή μας Χρυσόστομου Σταμούλη ’82, με επιλεγμένο μουσικό πρόγραμμα. Η είσοδος είναι ελεύθερη. Για το ΔΣ του συλλόγου αποφοίτων του 5ου Γυμνασίου Λυκείου Θεσσαλονίκης, Χατζόπουλος Γιάννης. Για το ΔΣ του συλλόγου αποφοίτων του ΑΠΘ, Σαββίδης Παντελής. https://physicsgg.me/2018/05/05/%ce%b5%ce%ba%ce%b4%ce%ae%ce%bb%cf%89%cf%83%ce%b7-%cf%80%cf%81%ce%bf%cf%82-%cf%84%ce%b9%ce%bc%ce%ae%ce%bd-%cf%84%ce%bf%cf%85-%ce%b4%cf%81-%ce%b4%ce%b7%ce%bc%ce%bf%cf%83%ce%b8%ce%ad%ce%bd%ce%b7-%ce%ba/

Ανιχνεύθηκε αέριο ήλιο στην ατμόσφαιρα ενός εξωπλανήτη για πρώτη φορά. Μια διεθνής αστρονομική ομάδα ανίχνευσε για πρώτη φορά το αδρανές αέριο ήλιο στην ατμόσφαιρα ενός εξωπλανήτη. Η ατμόσφαιρα σχηματίζει ένα είδος ουράς σαν κομήτη και μέσα σε αυτήν εντοπίστηκαν άφθονα άτομα του χημικού στοιχείου ηλίου. Η ανίχνευση – που ανοίγει ένα νέο κεφάλαιο στη μελέτη των εξωπλανητικών ατμοσφαιρών – έγινε με τη βοήθεια του αμερικανικού διαστημικού τηλεσκοπίου «Χαμπλ» στον εξωπλανήτη WASP-107b σε απόσταση 200 ετών φωτός από τη Γη, στην κατεύθυνση του αστερισμού της Παρθένου. Ο εξωπλανήτης αυτός είχε ανακαλυφθεί το 2017 και τώρα ανιχνεύθηκαν μεγάλες ποσότητες ηλίου στο ανώτερο τμήμα της ατμόσφαιράς του. Μάλιστα, είναι τόσο ισχυρό το σήμα του ηλίου, που οι επιστήμονες πιστεύουν ότι η ανώτερη ατμόσφαιρα του πλανήτη εκτείνεται δεκάδες χιλιάδες χιλιόμετρα στο διάστημα. Το ήλιο είναι το δεύτερο πιο κοινό χημικό στοιχείο στο σύμπαν μετά το υδρογόνο. Μεγάλες ποσότητες ηλίου δημιουργήθηκαν κατά την «Μεγάλη Εκρηξη» (Μπιγκ Μπανγκ), ενώ σχεδόν κάθε άστρο αρχίζει τη ζωή του παράγοντας ήλιο στον πυρήνα του μέσω πυρηνικής σύντηξης με υδρογόνο. Από παλιότερα είχε προβλεφθεί θεωρητικά ότι θα είναι ένα από τα συχνότερα ανιχνεύσιμα αέρια γύρω από γιγάντιους εξωπλανήτες. Τώρα ήλθε η στιγμή να γίνει η πρώτη παρατήρησή του, που επιβεβαιώνει τη θεωρητική πρόβλεψη. Οι ερευνητές από τη Βρετανία, τις ΗΠΑ και την Ελβετία, με επικεφαλής την Τζέσικα Σπέικ του Τμήματος Φυσικής και Αστρονομίας του βρετανικού Πανεπιστημίου του Έξετερ, έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Nature» [Helium in the eroding atmosphere of an exoplanet]. https://www.nature.com/articles/s41586-018-0067-5 Ο εξωπλανήτης WASP-107b έχει περίπου το μέγεθος του Δία, αλλά είναι πολύ λιγότερο πυκνός, έχοντας μόνο το ένα όγδοο της μάζας του τελευταίου. Ακριβώς έχει μικρή μάζα, αδυνατεί να συγκρατήσει την ατμόσφαιρά του, η οποία σταδιακά χάνεται στο διάστημα με τη μορφή ουράς κομήτη. Ο πλανήτης ολοκληρώνει κάθε έξι γήινες μέρες μια περιφορά γύρω από το άστρο του και έχει μια από τις ψυχρότερες ατμόσφαιρες που έχουν ανακαλυφθεί σε εξωπλανήτη μέχρι σήμερα (500 βαθμοί Κελσίου, που όμως είναι πολύ υψηλότερη θερμοκρασία από ό,τι στη Γη). Το ήλιο ανακαλύφθηκε για πρώτη φορά το 1868 και πήρε το όνομα του Ηλιου. Έκτοτε έχει διαπιστωθεί ότι αποτελεί ένα από τα βασικά συστατικά των πλανητών Δία και Κρόνου στο ηλιακό σύστημά μας. https://physicsgg.me/2018/05/03/%ce%b1%ce%bd%ce%b9%cf%87%ce%bd%ce%b5%cf%8d%ce%b8%ce%b7%ce%ba%ce%b5-%ce%b1%ce%ad%cf%81%ce%b9%ce%bf-%ce%ae%ce%bb%ce%b9%ce%bf-%cf%83%cf%84%ce%b7%ce%bd-%ce%b1%cf%84%ce%bc%cf%8c%cf%83%cf%86%ce%b1%ce%b9/

Baikonur. Στις 5 Μαΐου 1955 τοποθετήθηκε το πρώτο (ξύλινο) κτίριο μιας οικιστικής πόλης στην στροφή της Συρ Δαρίας, κοντά στον δρόμο Τούρ-Τάμ. Ο κύριος σκοπός του είναι να παρέχει την υποδομή για την "Επιστημονική και Έρευνητικη Δοκιμαστική Περιοχή Αρ. 5" (NIIP-5). Το μερος προοριζόταν για τη δοκιμή τεχνολογίας πυραύλων, ικανό τόσο για την παροχή πυρηνικών φορτίων σε τεράστιες αποστάσεις όσο και για εξερεύνηση του εξωτερικού χώρου. Είναι ενδιαφέρον ότι, για να εξασφαλιστεί η μυστικότητα της εγκατάστασης, άρχισε εκ των προτέρων η κατασκευή ενός «φανταστικού» κοσμοδρόμιου. Στις βόρειες όχθες της κορυφογραμμής Alatau στο Καζακστάν υπάρχει ένα χωριό που ονομάζεται Boikonur ή, στα ρωσικά, το Baikonur. Στις αρχές της δεκαετίας του '50 έφεραν ξύλο και έχτισαν ένα mock-up από αυτές τις συσκευές εκτόξευσης (όπως ήταν κατά τη διάρκεια του πολέμου, όταν για να εκτρέψουν τα εχθρικά αεροσκάφη χτίστηκαν ψευτικα αεροδρόμια με κόντρα πλακέ και αεροσκάφη εικονικα). Δεν υπήρχαν όμως δρόμοι, ούτε πηγές νερού και ηλεκτρικής ενέργειας. Το πολύγωνο και η πόλη έλαβαν το ανεπίσημο όνομα "Dawn" (αργότερα - Leninsky και Leninsk). Το 1955 μια κοινή απόφαση του Υπουργείου Συγκοινωνιών και του Υπουργείου Άμυνας της ΕΣΣΔ ιδρύθηκε υπό όρους μια ταχυδρομική διεύθυνση για τις στρατιωτικές μονάδες της χωματερής - «Μόσχα-400 / h ...». Κατά το δεύτερο εξάμηνο του 1955 συνέχισε την κατασκευή των ξύλινων διοικητικών και οικιστικων κτίριων (κυρίως στρατώνες) στους δρόμους Quay και Pioneer, στη συνέχεια, για την περιοχή αυτή (νότιο τμήμα της πόλης) πήρε το όνομα «Ξύλινη Πόλη». Το καλοκαίρι του 1956 στρατώνες με τούβλα και η πανεπιστημιούπολη που η κατασκευή άρχισε το πρώτο τρίμηνο, η οποία ονομαζόταν «Η δέκατη παιδική χαρά» (τώρα st. Gagarin). Αργότερα, ο όρος αυτός στην ομιλία αποκαλείται συχνά ολόκληρη η πόλη. «Κιζίλ-Orda-50» (αργότερα ο ίδιος είχε αντικατασταθεί από «Τασκένδη-90», η οποία ήταν σε ισχύ μέχρι το τέλος του 1960) - Στο τέλος του 1956 μια νέα διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου έχει οριστεί για το στρατιωτικό πολύγωνο. Στις αρχές του 1957, ο αριθμός των εργαζομένων στον χώρο υγειονομικής ταφής υπερέβαινε τα 4.000 άτομα. Αρχικά το σχέδιο προέβλεπε ότι η πόλη βρίσκοταν και στις δύο όχθες του ποταμού, αλλά οι ισχυρες πλημμύρες της άνοιξης εκαναν μετά από μερικά χρόνια να εγκαταλείψουν αυτή την ιδέα, δεδομένου μάλιστα ότι η κατασκευή της γέφυρας κατά μήκος του ποταμού θα απαιτήσει σημαντική οικονομική επιβαρυνση. Η κατασκευή που ξεδιπλώθηκε στη δεξιά όχθη του ποταμού, για να προστατεύσει από τα νερά των πλημμυρών το νότιο τμήμα του χωριού χτίστηκε ένα ειδικό φράγμα δύο μέτρων. Στις 29η Ιανουαρίου 1958 απόφαση του Προεδρείου του Ανωτάτου Σοβιέτ του Καζακστάν SSR, το χωριό στη θέση 10, το οποίος δεν είχε όνομα, και ανεπίσημα ονομάζοταν «Αυγή», τιμήθηκε με τον τίτλο του Λένιν. Σύμφωνα με το έργο, ο οικισμός σχεδιάστηκε για μόνιμη κατοικία περίπου 5.000 κατοίκων. Ωστόσο, λόγω της εντατικής επέκτασης το έργο στην πιλοτική περιοχή, στο τέλος του 1959 στο χωριό του Λένιν ζούσαν 8.000 άτομα μέχρι το τέλος του 1960 - πάνω από 10.000 άτομα. Στα τέλη της δεκαετίας του 1950 - αρχές του 1960 διεξήχθη μαζική εγκατάσταση τριώροφων κτίριων- κτίριο τούβλο ( «σταλινικές» τύπου με ψηλά ταβάνια) που βρίσκεται μέσα στους δρόμους Ostasheva - Λόγοι - εμπρός - Λένιν Νόσοβα - Λόγοι - Shubnikova - River? Κατασκευάστηκαν τετραώροφα κτίρια - η έδρα του χώρου δοκιμών και ένα πολυκατάστημα - στην πλατεία Λένιν. Έτσι, η πόλη έλαβε το επίσημο όνομα της «Λένιν» και ήδη πολύ αργότερα, στο τέλος της δεκαετίας του '90 του δόθηκε το σημερινό της όνομα - Μπαϊκονούρ (και ως εκ τούτου στο χάρτη του Καζακστάν ήρθε δεύτερη ομώνυμου χωριού). Και στο 5ο NIIP δόθηκε το ανοιχτό όνομα "Cosmodrome Baikonur" (για δημοσιεύσεις στον Τύπο κ.λπ.). https://www.roscosmos.ru/25010/

Φωτογραφία από τον Άρη δείχνει κεφάλι πολεμιστή σκαλισμένο σε πέτρα. Υπάρχει ζωή στον Άρη; Ή μήπως υπήρχε κάποτε; Οι αστρονόμοι είναι μάλλον σκεπτικοί σχετικά με αυτό, καθώς δεν κατάφεραν να ανακαλύψουν σαφείς ενδείξεις μέχρι στιγμής. Αλλά για τους θεωρητικούς της συνωμοσιολογίας το θέμα φαίνεται να έχει ξεκαθαριστεί πολύ καιρό. Ένα βίντεο που πρόσφατα κυκλοφόρησε στο Youtube δείχνει ένα θεαματικό εύρημα από τον Κόκκινο πλανήτη: το κεφάλι ενός αγάλματος στην άμμο, γράφει το γερμανικό περιοδικό Der Spiegel. «Μπορείτε να δείτε πολύ καθαρά: το πηγούνι, το στόμα, τη μύτη, τα μάτια, τα αυτιά», Θα μπορούσε να είναι ένας πολεμιστής που φοράει κράνος. Η πέτρα αυτή, που έχει διάσταση μόνο μερικά εκατοστά, βρίσκεται σε μια φωτογραφία που έστειλε το διαστημικό όχημα «Curiosity» της NASA το οποίο προσεδαφίστηκε στον Άρη τον Αύγουστο του 2012. Είναι εξαιρετικά απίθανο η πέτρα αυτή να είναι πραγματικά ένα γλυπτό. Μάλλον, η μορφή είναι πιθανό να είναι το τυχαίο αποτέλεσμα της φυσικής διάβρωσης. Όμως, δεν είναι το πρώτο περίεργο αντικείμενο στον Κόκκινο Πλανήτη που έχει αποτυπωθεί σε φωτογραφίες. Το διαστημόπλοιο «Viking» είχε στείλει πριν από δεκαετίες εικόνες από το «άγαλμα μιας γυναίκας» που – επίσης – εντοπίστηκε στον Άρη… http://www.in.gr/2018/04/30/tech/fotografia-apo-ton-ari-deixnei-kefali-polemisti-skalismeno-se-petra/

Διάκριση για δύο Έλληνες επιστήμονες στις ΗΠΑ για το έργο τους. Δύο διακεκριμένοι Έλληνες επιστήμονες της διασποράς, ο καθηγητής της Επιστήμης των Υπολογιστών του Πανεπιστημίου Κολούμπια της Νέας Υόρκης Μιχάλης Γιαννακάκης και η καθηγήτρια Αστροφυσικής του Πανεπιστημίου Νορθγουέστερν του Ιλινόις Βίκυ Καλογερά εξελέγησαν νέα μέλη της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ, σε αναγνώριση του σημαντικού επιστημονικού έργου τους. Η αμερικανική Ακαδημία εξέλεξε, επίσης, άλλους δύο Έλληνες ως ξένους εταίρους της. Πρόκειται για τον Παναγιώτη Καρκάνα, διευθυντή του Εργαστηρίου Αρχαιολογικών Επιστημών της Αμερικανικής Σχολής Κλασσικών Σπουδών στην Αθήνα, και τον Αναστάσιο Ξεπαπαδέα, καθηγητή της οικονομικής θεωρίας και πολιτικής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών. Η Εθνική Ακαδημία Επιστημών των ΗΠΑ ιδρύθηκε από τον Αβραάμ Λίνκολν το 1863 και, μαζί με την Εθνική Ακαδημία Μηχανικής και την Εθνική Ακαδημία Ιατρικής, συμβουλεύει την αμερικανική κυβέρνηση και άλλους οργανισμούς των ΗΠΑ πάνω σε επιστημονικά, τεχνολογικά και ιατρικά θέματα. Ο Μ. Γιαννακάκης είναι απόφοιτος της Βαρβακείου Σχολής Αθηνών, της Σχολής Ηλεκτρολόγων Μηχανικών του ΕΜΠ (1975) και του Πανεπιστημίου Πρίνστον από όπου πήρε το διδακτορικό του (1979). Εργάσθηκε στα εργαστήρια ερευνών Bell Labs μεταξύ 1978 - 2001, υπήρξε καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Στάνφορντ (2002 - 03) και από το 2004 διδάσκει στο Τμήμα Επιστήμης των Υπολογιστών του Κολούμπια. Η έρευνά του εστιάζεται στη σχεδίαση και ανάλυση αλγορίθμων, στη θεωρία της πολυπλοκότητας, στη θεωρία των παιγνίων, στις βάσεις δεδομένων κ.α. Είναι επίσης μέλος της Εθνικής Ακαδημίας Μηχανικής των ΗΠΑ από το 2011 και της Academia Europaea από το 2013, καθώς και κάτοχος του Βραβείου Knuth (2005). Η Β.Καλογερά είναι απόφοιτος του Τμήματος Φυσικής του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (1992) και του Πανεπιστημίου του Ιλινόις από όπου πήρε το διδακτορικό της στην αστρονομία (1997). Έπειτα από μεταδιδακτορική έρευνα στο Κέντρο Αστροφυσικής Χάρβαρντ - Σμιθσόνιαν, διδάσκει από το 2001 στο Τμήμα Φυσικής και Αστρονομίας του Πανεπιστημίου Northwestern. Είναι η επικεφαλής αστροφυσικός στην επιστημονική κοινοπραξία LIGO που ανακάλυψε τα βαρυτικά κύματα, στα οποία και συνεχίζει να εστιάζει την έρευνά της, σε συνδυασμό με το σχηματισμό ζευγών μαύρων οπών στο διάστημα. Δήλωση της Β. Καλογερά στο ΑΠΕ - ΜΠΕ Η Β.Καλογερά δήλωσε στο Αθηναϊκό και Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων σχετικά με τη βράβευσή της: «Νιώθω βαθιά τιμή, καθώς αυτή είναι μια διάκριση πέρα από κάθε προσδοκία. Χρειάστηκα πραγματικά κάποιο χρόνο για να συνειδητοποιήσω την πραγματικότητα. Δέχθηκα το πρώτο τηλεφώνημα για την εκλογή μου στην Ακαδημία, ενώ ήμουν στο Πανεπιστήμιο Πρίνστον για συσκέψεις με συναδέλφους, περίπου μια ώρα προτού δώσω μια ομιλία. Ήταν μια μέρα...πανικού. Τόσα χρόνια δουλειάς με τους φοιτητές μου και τους μεταδιδακτορικούς μου συνεργάτες οδήγησαν σε αυτό, που αποτελεί μια αναγνώριση για τη συλλογική μας δουλειά». Σχετικά με τους μελλοντικούς στόχους της έρευνάς της, η κα Καλογερά ανέφερε: «Βρισκόμαστε στην αυγή της αστρονομίας βαρυτικών κυμάτων, μόλις στο ξεκίνημα...Η εξερεύνηση του σύμπαντος μέσα από αυτό το νέο παράθυρο θα αλλάξει τον τρόπο που κατανοούμε πώς πεθαίνουν τα άστρα, πώς γεννιούνται οι μαύρες τρύπες και τα άστρα νετρονίων σε ζεύγη και πώς τελειώνουν τις ζωές τους σε σπιράλ θανάτου. Αυτός είναι ο πρωταρχικός στόχος της έρευνας για τα επόμενα χρόνια, καθώς ανακαλύπτουμε ολοένα περισσότερες από τις συγκρούσεις αυτών των συμπαγών αντικειμένων». Πρόσθεσε ότι «παράλληλα, την επόμενη δεκαετία η αστρονομία θα γνωρίσει την επανάσταση των μεγάλων δεδομένων μέσω μιας μεγάλης κλίμακας παρατηρήσεων του ουρανού, παράγοντας την πιο μεγάλη και πλήρη "ταινία" του σύμπαντος και ανακαλύπτοντας έτσι το δυναμικό σύμπαν, αστρονομικές πηγές, οι οποίες αλλάζουν σε φωτεινότητα μέσα στο χρόνο, άστρα που συγχωνεύονται ή εκρήγνυνται. Αυτό το πεδίο της διαχρονικής αστρονομίας υπόσχεται απρόσμενες ανακαλύψεις. Τα επόμενα χρόνια θα επιδιώξω να κάνω θεωρητικές μελέτες που θα προβλέπουν τι μπορεί να ανακαλύψουν αυτές οι αστρονομικές παρατηρήσεις, έτσι ώστε όταν υπάρξουν οι παρατηρήσεις, να είμαστε σε θέση να τις ερμηνεύσουμε και να κατανοήσουμε πώς ζουν και πεθαίνουν τα άστρα». Οι άλλοι Έλληνες της Ακαδημίας των ΗΠΑ Η Εθνική Ακαδημία Επιστημών των ΗΠΑ περιλαμβάνει και άλλους Έλληνες της διασποράς, καθώς και Ελληνο - αμερικανούς στις τάξεις της. Είναι οι εξής (σε παρένθεση το έτος εκλογής τους στην Ακαδημία): · Γιώργος Παπανικολάου (2000) - καθηγητής Μαθηματικών Πανεπιστημίου Στάνφορντ της Καλιφόρνια · Χρήστος Παπαδημητρίου (2009) - καθηγητής Επιστήμης των Υπολογιστών του Πανεπιστημίου Κολούμπια της Νέας Υόρκης · Ανδρέας Ακριβός (1991) - ομότιμος καθηγητής μηχανικής (ρευστοδυναμικής) του City College της Νέας Υόρκης · Κώστας Δαφέρμος (2016) - καθηγητής εφαρμοσμένων μαθηματικών του Πανεπιστημίου Μπράουν του Ρόουντ 'Αϊλαντ · Τομ Μανιάτης (1985) - καθηγητής μοριακής και κυτταρικής βιολογίας του Πανεπιστημίου Κολούμπια της Νέας Υόρκης · Δώρα Αγγελάκη (2014) - καθηγήτρια του Τμήματος Νευροεπιστήμης του Κολλεγίου Ιατρικής Baylor του Χιούστον του Τέξας · Νίκος Λογοθέτης (2009) - διευθυντής του γερμανικού Ινστιτούτου Βιολογικής Κυβερνητικής Μαξ Πλανκ στο Τίμπινγκεν. · Τζον Τζοανόπουλος (2009) - καθηγητής φυσικής του Πανεπιστημίου ΜΙΤ · Πολ Αλιβιζάτος (2004) - καθηγητής χημείας, νανοεπιστήμης και νανοτεχνολογίας του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια - Μπέρκλεϊ. · Τζορτζ Γιανκόπουλος (2004) - επικεφαλής βιοϊατρικός επιστήμων της φαρμακευτικής εταιρείας Regeneron Pharmaceuticals. · Πίνδαρος Ρόι Βάγγελος - πρόεδρος της εταιρείας Regeneron. Μέλος της Αμερικανικής Ακαδημίας από το 1982 έως το θάνατό του το 2017 ήταν και ο Έλληνας βιολόγος Φώτης Καφάτος, ο πρώτος πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Έρευνας (ERC). Παύλος Δρακόπουλος http://www.tovima.gr/science/article/?aid=972960

Επιμηθέας. Ο Επιμηθέας (αγγλικά: Epimetheus) είναι ένας δορυφόρος του πλανήτη Κρόνου, ευρισκόμενος μεταξύ των Δακτυλίων F και G του πλανήτη αυτού. Πήρε το όνομά του από τον τιτάνα αδερφό του Προμηθέα, Επιμηθέα , της ελληνικής μυθολογίας. Η άλλη του σημερινή ονομασία είναι Κρόνος XI (Saturn XI). Ενώ η αρχική προσωρινή ονομασία που του είχε δοθεί ήταν S/1980 S 3. Ο Ωντουέν Ντολφύς παρατήρησε έναν δορυφόρο στις 15 Δεκεμβρίου του 1966, τον οποίο πρότεινε να ονομαστεί «Ιανός». Στις 18 Δεκεμβρίου [3], ο Richard Walker έκανε μια παρόμοια παρατήρηση η οποία πιστώνεται τώρα ως η ανακάλυψη του Επιμηθέα. Ωστόσο, εκείνη την εποχή, υπήρχε η λανθασμένη πεποίθηση ότι υπήρχε μόνο ένας δορυφόρος, ανεπίσημα γνωστός ως «Ιανός», στη δεδομένη τροχιά. Ο Ιανός και ο μικρότερος δορυφόρος Επιμηθεύς είναι συντροχιακοί, περιφέρονται δηλαδή γύρω από τον Κρόνο σχεδόν πάνω στην ίδια τροχιά. Αυτό προκάλεσε σύγχυση στους αστρονόμους, που υπέθεταν ότι μόνο ένα σώμα θα μπορούσε να καταλαμβάνει μία τροχιά. Μόλις τον Οκτώβριο 1978 οι Stephen M. Larson and John W. Fountain αντιλήφθηκαν ότι οι παρατηρήσεις αφορούσαν δύο ξεχωριστά ουράνια σώματα. Η τρέχουσα μέση ακτίνα της τροχιάς του Ιανού (μεγάλος ημιάξονας της τροχιάς του ή μέση απόσταση του κέντρου του Ιανού από το κέντρο του Κρόνου) είναι μόνο 50 χιλιόμετρα μικρότερη από αυτή του Επιμηθέως. Αυτό σημαίνει ότι η ταχύτητά του είναι λίγο μεγαλύτερη και επομένως οι δύο δορυφόροι θα έπρεπε να πλησιάζουν κάποτε και να συγκρούονται (αφού η απόσταση 50 χλμ. είναι μικρότερη του αθροίσματος των ακτίνων τους). Αλλά καθώς το εσωτερικό σώμα «προλαβαίνει» το άλλο στην τροχιά του, η αμοιβαία βαρυτική τους έλξη το επιταχύνει περισσότερο, αυξάνει τη στροφορμή του και το ωθεί σε υψηλότερη τροχιά, οπότε επιβραδύνεται. Ο εξωτερικός δορυφόρος χάνει ίσο ποσό στροφορμής και άρα μεταπίπτει σε χαμηλότερη τροχιά, οπότε επιταχύνει. Με αυτό τον τρόπο οι δορυφόροι ανταλλάσσουν τις τροχιές τους μία φορά κάθε 4 γήινα χρόνια. Μοιράζονται δηλαδή ουσιαστικά την ίδια μέση τροχιά χωρίς ποτέ να συγκρούονται, ούτε και πλησιάζουν ποτέ μεταξύ τους λιγότερο από περίπου 10.000 χλμ). Η πιο πρόσφατη προσέγγισή τους έγινε στις 21 Ιανουαρίου 2006. Σε κάθε ανταλλαγή, η τροχιακή ακτίνα του Ιανού αυξάνεται ή μειώνεται κατά περίπου 20 χλμ., ενώ του Επιμηθέως μειώνεται ή αυξάνεται αντιστοίχως κατά 80 χλμ. (επειδή έχει 4 φορές μικρότερη μάζα από ό,τι ο Ιανός). Ανακάλυψη Ανακαλύφθηκε από Richard Walker Ημερομηνία Ανακάλυψης 18 Δεκεμβρίου 1966 Χαρακτηριστικά τροχιάς Ημιάξονας τροχιάς 151.410 Km Εκκεντρότητα 0,0098 Περίοδος περιφοράς 0,694333517 ημέρες Κλίση 0,351 ± 0,004° (προς τον Ισημερινό του Κρόνου) Είναι δορυφόρος του Κρόνου Φυσικά χαρακτηριστικά Διαστάσεις 129,8 × 114 × 106,2 Km Μέση Ακτίνα 58,1 ± 1,8 Km Όγκος ~780.000 Km³ Μάζα 5,266 ± 0,006 × 1017 kg Μέση πυκνότητα 0,640 ± 0,062 g/cm3 Ισημερινή βαρύτητα επιφάνειας ~0,0064 – 0,011 m/s² Ταχύτητα διαφυγής ~0,035 km/s Περίοδος περιστροφής Σύγχρονη Κλίση άξονα μηδέν Λευκαύγεια 0,73 ± 0,03 Επιφανειακή θερμοκρασία ~78 K Φαινόμενο μέγεθος - https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%95%CF%80%CE%B9%CE%BC%CE%B7%CE%B8%CE%AD%CE%B1%CF%82_(%CE%B4%CE%BF%CF%81%CF%85%CF%86%CF%8C%CF%81%CE%BF%CF%82)

«Νέο» παραμύθι των αδελφών Γκριμ με «λογοτεχνική κλωνοποίηση» μέσω τεχνητής νοημοσύνης. Ένα «νέο» παραμύθι των αδελφών Γκριμ δημοσίευσε πρόσφατα η εφαρμογή διαλογισμού Calm - με το πρωτότυπο όλης υπόθεσης να έγκειται στο ότι το «Η πριγκίπισσα και η αλεπού» (The princess and the fox) δεν γράφτηκε προφανώς από τους αδελφούς, που πέθαναν πριν από 150 χρόνια, αλλά από ανθρώπους που χρησιμοποιούσαν ένα εργαλείο τεχνητής νοημοσύνης. Σύμφωνα με ανάρτηση στο επίσημο blog της Calm, η διαδικασία ήταν στην ουσία μια μορφή «λογοτεχνικής κλωνοποίησης», ως αποτέλεσμα συνεργασίας με τη Botnik: Μια ομάδα συγγραφέων, καλλιτεχνών και προγραμματιστών που χρησιμοποιούν τεχνητή νοημοσύνη για να δημιουργούν νέες μορφές συγγραφής. Η Botnik χρησιμοποίησε ένα πρόγραμμα πρόγνωσης κειμένου (predictive text), ονόματι Voicebox, το οποίο τροφοδοτήθηκε με τα παραμύθια των αδελφών Γκριμ για να προτείνει λέξεις και φράσεις με βάση αυτά με τα οποία τροφοδοτήθηκε. Σύμφωνα με τον Τζέιμι Μπρου, διευθύνοντα σύμβουλο της Botnik και έναν από τους τρεις συγγραφείς που βοήθησαν στη δημιουργία του παραμυθιού, «μετά, οι άνθρωποι συγγραφείς πήραν τις φράσεις και τις προτάσεις που είχε προτείνει το πρόγραμμα πρόγνωσης κειμένου και άρχισαν να τις συνθέτουν σε μια ιστορία». Τα κενά καλύφθηκαν μέσω φαντασίας, επιπλέον προτάσεων από τον αλγόριθμο και ιδέες από τους story editors της Calm. Το τελικό αποτέλεσμα είναι ένα παραμύθι στο στιλ και ύφος των αδελφών Γκριμ, αλλά σαφώς πιο «ήμερο» σε σχέση με αρκετές από τις πλέον «σκοτεινές» τους ιστορίες. Το πρόγραμμα/ πληκτρολόγιο πρόγνωσης κειμένου της Botnik είναι διαθέσιμο online για όποιους χρήστες επιθυμούν να πειραματιστούν Σημειώνεται πάντως ότι η τεχνική αυτή -η χρήση υπολογιστών για την παραγωγή περιεχομένου και μετά η χρήση ανθρώπων για την επεξεργασία του- είναι κάτι αρκετά διαδεδομένο, ενώ παρόμοια προγράμματα που προσπαθούν να εξελιχθούν σε «συγγραφείς τεχνητής νοημοσύνης» αναπτύσσονται από αρκετούς ερευνητές. Ενδεικτική είναι η περίπτωση του Shelley AI (από τη Μαίρη Σέλεϊ του «Φρανκενστάιν») από το ΜΙΤ. Όπως σημειώνει το BBC, το «Η πριγκίπισσα και η αλεπού» είναι η δεύτερη ιστορία τέτοιου τύπου της Botnik που γίνεται viral, καθώς πέρυσι είχε κυκλοφορήσει ένα κεφάλαιο fan fiction του Χάρι Πότερ, με όνομα «Harry Potter and the Portrait of What Looked Like a Large Pile of Ash». http://www.naftemporiki.gr/story/1346087/neo-paramuthi-ton-adelfon-gkrim-me-logotexniki-klonopoiisi-meso-texnitis-noimosunis

H Βίκυ Καλογερά μέλος της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ. Συγχαρητήριο τηλεφώνημα από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας δέχτηκε η Βίκυ Καλογερά, καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Northwestern στο Illinois για την εκλογή της ως μέλους της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ. http://www.nasonline.org/news-and-multimedia/news/May-1-2018-NAS-Election.html H Βίκυ Καλογερά https://physicsgg.me/tag/%CE%BA%CE%B1%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%B5%CF%81%CE%B1/ συμμετέχει στην ερευνητική ομάδα ανίχνευσης βαρυτικών κυμάτων (LIGO) και έπαιξε ρόλο στην πρώτη, ιστορική ανίχνευση βαρυτικών κυμάτων το 2015: «Observation of Gravitational Waves from a Binary Black Hole Merger» , B. P. Abbott, M. Agathos, V. Kalogera, E. C. Katsavounidis, A. Kontos, A. Mytidis et al. (LIGO Scientific Collaboration and Virgo Collaboration), Phys. Rev. Lett. 116, 061102 – Published 11 February 2016 (PDF). Η εν λόγω δημοσίευση θα μείνει ως μια από τις πιο σημαντικές στην ιστορία της φυσικής. https://physicsgg.me/2018/05/02/h-%ce%b2%ce%af%ce%ba%cf%85-%ce%ba%ce%b1%ce%bb%ce%bf%ce%b3%ce%b5%cf%81%ce%ac-%ce%bc%ce%ad%ce%bb%ce%bf%cf%82-%cf%84%ce%b7%cf%82-%ce%b5%ce%b8%ce%bd%ce%b9%ce%ba%ce%ae%cf%82-%ce%b1%ce%ba%ce%b1%ce%b4%ce%b7/

Μικρότερο και απλούστερο το σύμπαν, σύμφωνα με την τελική θεωρία του Χόκινγκ. Η τελική θεωρία του Στίβεν Χόκινγκ για την προέλευση του σύμπαντος δημοσιεύθηκε σε επιστημονικό περιοδικό μετά τον θάνατο του μεγάλου Βρετανού φυσικομαθηματικού και κοσμολόγου. Η θεωρία, που αναπτύχθηκε σε συνεργασία με τον καθηγητή Τόμας Χέρτογκ του βελγικού Καθολικού Πανεπιστημίου της Λουβέν, είχε υποβληθεί προς δημοσίευση στην αρχή του έτους, πριν τον θάνατο του Χόκινγκ, στο επιστημονικό έντυπο Journal of High Energy Physics. https://link.springer.com/article/10.1007%2FJHEP04%282018%29147 Η επιστημονική εργασία, που βασίζεται στη θεωρία των χορδών, προβλέπει ότι το σύμπαν είναι πεπερασμένο και πολύ πιο απλό από ό,τι υποστηρίζουν οι περισσότερες υπάρχουσες θεωρίες για τη «Μεγάλη Έκρηξη» (Big Bang). Μια πρώτη παρουσίαση της θεωρίας είχε γίνει από τον Χέρτογκ πέρυσι τον Ιούλιο, σε συνέδριο στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ, με αφορμή τα 75α γενέθλια του Χόκινγκ. Σύμφωνα με τις σύγχρονες θεωρίες, το σύμπαν μας (γνωστό και ως τοπικό σύμπαν) δημιουργήθηκε με μια σύντομη πληθωριστική «έκρηξη», η οποία ακολούθησε ένα κλάσμα του δευτερολέπτου μετά το Big Bang, ωθώντας το νεογέννητο σύμπαν να διασταλεί απότομα με εκθετικό ρυθμό. Μια διαδεδομένη πεποίθηση είναι ότι, μόλις αρχίσει ο κοσμικός πληθωρισμός, υπάρχουν περιοχές όπου δεν σταματά ποτέ, με συνέπεια να είναι αέναος. Το παρατηρήσιμο μέρος του σύμπαντός μας είναι απλώς μια περιοχή όπου ο πληθωρισμός έχει σταματήσει, ενώ αλλού συνεχίζεται. Αυτό πιστεύεται ότι έχει ως συνέπεια να δημιουργούνται σαν «φράκταλ» διαφορετικά σύμπαντα, πιθανώς με διαφορετικούς νόμους το καθένα, και όλα μαζί να συνιστούν ένα πολυσύμπαν. Ο Χόκινγκ δεν υπήρξε ένθερμος οπαδός αυτής της ιδέας του πολυσύμπαντος. Στη νέα εργασία του, μαζί με τον Χέρτογκ, υποστηρίζει ότι αυτή η θεωρία του αιώνιου πληθωρισμού είναι λανθασμένη και, ενώ δεν αρνείται την ύπαρξη του πολυσύμπαντος, το απλοποιεί και υποστηρίζει ότι όλα τα σύμπαντα έχουν ίδιους φυσικούς νόμους με το δικό μας. Σύμφωνα με τον Χέρτογκ, «το πρόβλημα με τη συνήθη θεωρία του αέναου πληθωρισμού είναι πως υποθέτει ότι υπάρχει στο υπόβαθρο ένα σύμπαν που εξελίσσεται σύμφωνα με τη γενική θεωρία σχετικότητας του Αϊνστάιν, ενώ αντιμετωπίζει τις κβαντικές επιδράσεις ως μικρές διακυμάνσεις γύρω από αυτό. Όμως η δυναμική του αέναου πληθωρισμού καταργεί τη διάκριση ανάμεσα στην κλασσική και στην κβαντική φυσική, με συνέπεια η θεωρία του Αϊνστάιν να παύει να ισχύει στον αέναο πληθωρισμό». Σύμφωνα με τη θεωρία των Χόκινγκ-Χέρτογκ, «το σύμπαν μας, στις μεγαλύτερες κλίμακες, είναι λογικά ομαλό και πεπερασμένο, συνεπώς δεν αποτελεί μια μορφοκλασματική δομή (φράκταλ)». Η θεωρία τους βασίζεται τόσο στη θεωρία των χορδών, η οποία προσπαθεί να συμφιλιώσει τη βαρύτητα και τη γενική σχετικότητα με την κβαντική φυσική, όσο και στη θεωρία ότι το σύμπαν είναι ένα μεγάλο και πολύπλοκο ολόγραμμα. Οι Χόκινγκ και Χέρτογκ παρουσιάζουν μια δική τους εκδοχή περί ολογράμματος, που τους επιτρέπει να εξοβελίσουν τον χρόνο και να περιγράψουν τον αέναο κοσμικό πληθωρισμό, χωρίς να χρειάζεται να προσφύγουν στη θεωρία του Αϊνστάιν. Στη νέα θεωρία, ο αέναος πληθωρισμός είναι μια άχρονη κατάσταση πάνω σε μια επιφάνεια του χώρου στην αρχή του χρόνου. Σύμφωνα με τη διατύπωση του Χόκινγκ πριν πεθάνει, «δεν καταλήγουμε σε ένα μοναδικό σύμπαν, αλλά τα ευρήματά μας παραπέμπουν σε μια σημαντική μείωση του πολυσύμπαντος, σε μια πολύ μικρότερη γκάμα πιθανών συμπάντων». Η νέα αυτή θεωρία, σύμφωνα με τον ίδιο, είναι πιο εύκολο να επιβεβαιωθεί μέσω αστρονομικών και αστροφυσικών παρατηρήσεων. Ήδη, ο Χέρτογκ σχεδιάζει να μελετήσει τις πρακτικές συνέπειες της νέας θεωρίας σε μικρότερες κλίμακες, που βρίσκονται εντός των ορίων των διαστημικών τηλεσκοπίων. Πιστεύει ότι τα αρχέγονα βαρυτικά κύματα (ρυτιδώσεις του χωροχρόνου) που προκλήθηκαν κατά την έξοδο από τον αέναο πληθωρισμό, θα μπορέσουν να επιβεβαιώσουν το θεωρητικό μοντέλο τους. Η επέκταση του σύμπαντός μας από τη γέννησή του έως σήμερα σημαίνει ότι αυτά τα βαρυτικά κύματα θα έχουν πλέον πολύ μεγάλα μήκη κύματος, συνεπώς θα είναι αδύνατο να ανιχνευθούν από τους υπάρχοντες επίγειους ανιχνευτές LIGO. Όμως μπορεί ίσως να εντοπισθούν από το μελλοντικό ευρωπαϊκό διαστημικό παρατηρητήριο βαρυτικών κυμάτων LISA. http://www.in.gr/2018/05/02/tech/mikrotero-kai-aploustero-sympan-symfona-tin-teliki-theoria-tou-xokingk/

TESS ο κυνηγός πλανητών αναλαμβάνει δράση. Στις 19 Απριλίου εκτοξεύθηκε τo νέο αμερικανικό διαστημικό τηλεσκόπιο Transiting Exoplanet Survey Satellite (TESS), που θα αποτελέσει τον διάδοχο του τηλεσκοπίου Kepler στην αναζήτηση εξωπλανητών. Το τηλεσκόπιο δημιουργήθηκε από το Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Μασαχουσέτης, το περίφημο ΜΙΤ, που έχει και την επιστημονική ευθύνη της κόστους 337 εκατ. δολαρίων αποστολής, σε συνεργασία με το Κέντρο Διαστημικών Πτήσεων Goddard της NASA. Μετά τις κατάλληλες «μανούβρες», οι οποίες θα διαρκέσουν περίπου δύο μήνες, το TESS, που έχει μέγεθος ψυγείου, θα τεθεί σε μια άκρως ελλειπτική τροχιά γύρω από τη Γη. Πρόκειται για μια τροχιά στην οποία δεν έχει ποτέ τεθεί άλλο διαστημικό αντικείμενο. Το τηλεσκόπιο θα κάνει μία πλήρη περιστροφή γύρω από τον πλανήτη μας κάθε 13,7 ημέρες, κινούμενο σε απόσταση 108.000 χιλιομέτρων από τη Γη (στο περίγειο) και μέχρι 373.000 χιλιόμετρα (στο απόγειο). Κάθε φορά που θα πλησιάζει πολύ τη Γη, θα στέλνει στους επιστήμονες τα στοιχεία που θα έχει συλλέξει στο μεταξύ. Το TESS θα στρέψει τις τέσσερις κάμερές του στον ουρανό για να αναζητήσει ίχνη πλανητών που περνούν μπροστά από τουλάχιστον 200.000 κοντινά στη Γη άστρα, τα οποία απέχουν από τον πλανήτη μας έως 300 έτη φωτός. Κατά το πρώτο έτος λειτουργίας του το τηλεσκόπιο θα παρατηρεί τον ουρανό του νοτίου ημισφαιρίου, ενώ κατά το δεύτερο έτος θα στραφεί στο βόρειο ημισφαίριο, με στόχο να καλύψει πάνω από το 85% του ουρανού. Το TESS θα ψάξει μια περιοχή του ουρανού περίπου 350 φορές μεγαλύτερη από εκείνη του Kepler και θα εστιάσει σε άστρα πιο μικρά, ψυχρά και αχνά σε σχέση με τον Ηλιο μας (δηλαδή, στους ερυθρούς νάνους, που αποτελούν περίπου το 90% των άστρων του γαλαξία μας). Αναμένεται να βρει μέσα σε δύο χρόνια τουλάχιστον 20.000 εξωπλανήτες, με τους αστρονόμους να πιστεύουν ότι κάποιοι εξ αυτών θα έχουν χαρακτηριστικά παρόμοια με αυτά της Γης. Το ΒΗΜΑ-Science μίλησε με τον Στίβεν Ράινχαρτ, επικεφαλής της επιστημονικής ομάδας της αποστολής, για το τι μπορούμε να περιμένουμε από αυτήν. Πότε αναμένετε να φθάσουν τα πρώτα δεδομένα από τις παρατηρήσεις του TESS; «Το τηλεσκόπιο έχει ξεκινήσει τη διαδικασία να βρεθεί στη σωστή τροχιακή θέση και παράλληλα στην ενεργοποίηση των καμερών και των οργάνων του. Μόλις τα όργανα ενεργοποιηθούν θα ξεκινήσει η διαδικασία του ελέγχου της λειτουργίας τους. Ολα αυτά αναμένεται να διαρκέσουν περίπου 60 ημέρες, στη διάρκεια των οποίων θα έρχονται κάποια δεδομένα. Αυτά τα πρώτα δεδομένα αναμένεται να φθάσουν τον Ιούνιο. Θα ακολουθήσουν εξαντλητικός έλεγχος και ανάλυσή τους για να διαπιστωθεί ότι όντως αυτά αποτελούν προϊόν ομαλής λειτουργίας των οργάνων και αν όλα δείχνουν σωστά τότε θα γίνει η δημοσιοποίησή τους. Υπολογίζουμε λοιπόν ότι το κοινό θα μάθει για πρώτη φορά τι "είδε" το Tess έξι μήνες μετά την έναρξη των παρατηρήσεων». Πότε προβλέπετε ότι θα υπάρξει η πρώτη ανακοίνωση για ανακάλυψη ενός εξωπλανήτη από το TESS; «Αν και είναι μια εικασία, νομίζω ότι τα πρώτα κιόλας δεδομένα θα υποδεικνύουν την ύπαρξη εξωπλανητών. Αρα γύρω στον Δεκέμβριο η πρώτη ανακοίνωση θα αφορά εξωπλανήτες αλλά θα χρειαστεί βέβαια κάποιο χρονικό διάστημα στη συνέχεια για να υπάρξει οριστική επιβεβαίωση της ύπαρξής τους». Η αποστολή Kepler εντόπισε περίπου 3.000 εξωπλανήτες. Πόσους πλανήτες πιστεύετε ότι θα ανακαλύψει το TESS; Εχετε θέσει κάποιον συγκεκριμένο στόχο ή δεν υπάρχουν προβλέψεις; «Οι προσομοιώσεις που έχουμε κάνει δείχνουν ότι το TESS θα ανακαλύψει χιλιάδες εξωπλανήτες. Ωστόσο το πιο σημαντικό είναι το TESS έχει σχεδιαστεί να εντοπίζει πλανήτες που κινούνται γύρω από άστρα με 30-100 φορές μεγαλύτερη φωτεινότητα από τα άστρα των πλανητών που εντόπιζε το Kepler. Αυτό σημαίνει ότι οι αστρονόμοι θα διευκολύνονται στην παρατήρηση και μελέτη αυτών των πλανητών ανακαλύπτοντας περισσότερα στοιχεία σε σχέση με εκείνους που κινούνται γύρω από πιο αχνά άστρα». Ποιος είναι ο βασικός σκοπός πίσω από την κατασκευή του TESS; Η λεπτομερής χαρτογράφηση του γαλαξία μας ή η ανακάλυψη κάποιου πλανήτη φιλόξενου στη ζωή που θα μπορέσει κάποτε να αποτελέσει τόπο κατοικίας των ανθρώπων; «Για μένα προσωπικά το σημαντικό για αποστολές όπως αυτή του TESS είναι ότι μας βοηθούν να κατανοούμε καλύτερα τους πλανήτες. Καθώς μαθαίνουμε να κατανοούμε τους πλανήτες τόσο του ηλιακού μας συστήματος όσο και τους εξωπλανήτες, αρχίζουμε να μαθαίνουμε το πώς σχηματίζονται και εξελίσσονται τα πλανητικά συστήματα. Αυτό φυσικά σημαίνει ότι θα κατανοήσουμε το πώς εξελίχθηκε και το δικό μας. Ενα από τα μυστήρια (και υπάρχουν τόσο πολλά!) είναι το τι έκανε τη Γη φιλόξενη στη ζωή. Αυτό είναι κάτι που ακόμη δεν έχουμε καταλάβει πώς συνέβη, αλλά μελετώντας άλλα πλανητικά συστήματα ίσως κάποια στιγμή να βρούμε την απάντηση». Αν κάποιος σάς έλεγε ότι θα πρέπει να επιλέξετε ανάμεσα στην ανακάλυψη από το TESS δεκάδων χιλιάδων εξωπλανητών ή στην ανακάλυψη ενός μόνο εξωπλανήτη, ο οποίος όμως θα ήταν πανομοιότυπος με τη Γη, τι θα επιλέγατε; «Θα επέλεγα την ανακάλυψη χιλιάδων πλανητών, αν και είμαι σίγουρος ότι πολλοί θα διαφωνήσουν μαζί μου. Αν και πιστεύω ότι η ανακάλυψη ενός πλανήτη δίδυμου με τη Γη θα είναι μια συναρπαστική εξέλιξη που θα έχει ακόμα και φιλοσοφικές προεκτάσεις, εν τούτοις θα ήθελα να ανακαλυφθούν όσο το δυνατόν περισσότεροι πλανήτες και να τους μελετήσουμε. Θέλω να κατανοήσω το πώς αυτοί οι πλανήτες δημιουργήθηκαν και σε όσους εξ αυτών υπάρχει ζωή πώς αυτή έκανε την εμφάνισή της εκεί». Ποια είναι η ευχή σας για αυτή την αποστολή; «Οταν ξεκινά μια νέα αποστολή, αυτό που με κάνει να ανυπομονώ είναι το στοιχείο του απροσδόκητου. Εχουμε κάποιες σκέψεις για το τι μπορεί να ανακαλύψει το TESS και οι ανακαλύψεις που θα κάνει θα είναι αναμφισβήτητα πολύ σημαντικές. Ωστόσο η μεγαλύτερη ευχή και ελπίδα μου είναι να ανακαλύψουμε κάτι απρόσμενο. Κάτι που θα φέρει στο τραπέζι καινούργια ερωτήματα και θα μας σπρώξει να προσπαθήσουμε να κάνουμε νέες εντυπωσιακές ανακαλύψεις». http://www.tovima.gr/science/article/?aid=970875

Πειράματα προσομοίωσης εν πλω δραστηριότητες πλήρωματος στην ΝΕΜ διάταξη. Οι εργαζόμενοι της πτήσης δοκιμής του τμήματος RSC «Energia» (τμήμα του κράτους Corporation «Roskosmos»), μαζί με εκπροσώπους του Ινστιτούτου Βιοϊατρικών Προβλημάτων της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών (ΙΒΜΡ RAS) και το Κέντρο Εκπαίδευσης κοσμοναύτων Γιούρι Gagarin ολοκλήρωσε ένα πείραμα στη μοντελοποίηση εν πλω δραστηριότητες του πληρώματος στην εργονομική διάταξη στην ενότητα (ΝΕΜ). Η ομάδα ελέγχου αποτελείτο από δύο πληρώματα και μια ομάδα ειδικών, η οποία χρησίμευσε ως Mission Control Center (MCC). Το συμβατικό «σχέδιο πτήσης» οι κοσμοναύτες και η διάταξη του εξοπλισμού σε αυτό το πείραμα επιλέχθηκαν με τέτοιο τρόπο ώστε να αξιολογηθεί η αλληλεπίδραση μεταξύ του πληρώματος με τον εξοπλισμό και τις λειτουργικές ζώνες. Κατά τη διάρκεια του πειράματος, που πραγματοποιήθηκε στις 24 Απριλίου εως 26, διαμορφώθηκε με το πλήρωμα των τριών: προσομοίωση λειτουργία χειροκίνητης σύνδεσης με ένα φορτηγό πλοίο, το έργο με επιστημονικό εξοπλισμό, τη συντήρηση και την επισκευή της μονάδας. Στο μέλλον προβλέπεται η εκτέλεση της διάταξης πιλοτικά με οδηγίες και τεχνικές αυτής της ενότητας του σκάφους, καθώς και για την ένταξη της τεκμηρίωσης του στη ρωσική Orbital τομέα. Η αξιολόγηση της εργονομίας θα πραγματοποιηθεί για την επόμενη φάση της δημιουργίας του BEP - σχετικά με το προϊόν lotnom. Mark Serov, ο διοργανωτής του πειράματος, ο επικεφαλής του τμήματος πτητικών δοκιμών RKK «Ενέργεια»: «Είμαστε τα πληρώματα των ατόμων που συμμετείχαν της προετοιμασίας στο πείραμα του Κέντρου Εκπαίδευσης,ενας κοσμοναύτης, ένας μηχανικός από την» Ενέργεια», ο ερευνητής - από ΙΒΜΡ. Αυτό είναι το μοντέλο των πληρωμάτων του μέλλοντος, το πιο αποδοτικό όταν ο καθένας εκτελεί τη λειτουργία του. Τα πειραματικά αποτελέσματα αποδεικνύουν συμπερασματικά ότι οι σχεδιαστές πλησίασαν επιδέξια την ανάπτυξη του σχεδιασμού της μονάδας, και να λάβει υπόψη τις προτάσεις των κοσμοναυτών, την αισθητική και τα τεχνικά θέματα. Οι προτάσεις και τα σχόλια, στην πραγματικότητα, δεν ήταν τόσο πολλές και όλες θα συμπεριληφθούν στην τεκμηρίωση υποβολής εκθέσεων. Για τη μετάβαση στην κατασκευή των προϊόντων από το στάδιο της πτήσης που μπορούμε να πούμε με σιγουριά ότι το εργονομικό ΒΕΡ λογισμικό που διεξήχθη από την εταιρεία μας στο ακέραιο. " Andrey Borisenko, κοσμοναύτης: «Το έργο του διοικητή στη Γη και στο διάστημα είναι η ίδια: να εκπληρώσει όλα όσα πρέπει να γίνουν για το πρόγραμμα της ημέρας. Οι επιθυμίες μας θα κατευθύνονται στη βελτίωση της εργασίας των μελών του πληρώματος και της αλληλεπίδρασης με το MCC. Θα είναι πολύ καλο εάν έχω μια ευτυχισμένη ευκαιρία να εργαστώ σε αυτή την ενότητα. Θα ήθελα πάρα πολύ να το δω στο ρωσικό τμήμα της ISS. Eugene Prokopiev, μηχανικός τμήματος της πτήσης-test RKK «Ενέργεια»: «Δουλέψαμε σε ένα τυπικό πρότυπο ημέρας. Διενεργουνται γνωστικά, ψυχολογικά τεστ για την κατάσταση αξιολόγησης του πληρώματος, οπτική και καθοριστική παρατήρηση της Γης και ούτω καθεξής. Επίσης, στόχος μας ήταν να παρέμβουμε κυριολεκτικά ο ένας στον άλλο προκειμένου να προσδιορίσουμε τα αδύνατα σημεία της κοινής δραστηριότητας. Μου αρέσει ο μηχανικός σχεδιασμός είναι πιο ενδιαφέρεται για το πρόβλημα της διαθεσιμότητας του εξοπλισμού, ευκολία εγκατάστασης και την αφαίρεση, τοποθέτηση καλωδίων. Eugene Mikrin, Γενική Σχεδιαστής του RSC «Ενέργεια»: «Τέτοια πειράματα - αποτελουν αναπόσπαστο μέρος της διαδικασίας ανάπτυξης του προϊόντος, που απαιτείται να διενεργούνται σε εύθετο χρόνο. Έχω παρακολουθήσει την πρόοδο του πειράματος - έβλεπα το πλήρωμα να λειτουργεί και πρέπει να κατανοήσει πλήρως τον τρόπο για να υπάρχει μια εξέλιξη του έργου σε οποιοδήποτε στάδιο. Διαφορετικά, η διαστημική τεχνολογία δεν γίνεται. " https://www.roscosmos.ru/25013/ ISS-56/57 «Τυπική ημέρα πτήσης» μπορεί να χαρακτηριστεί ως πρόβα για μια ολοκληρωμένη εκπαίδευση εξέταση (CET) σε ένα προσομοιωτή του ρωσικού τμήματος (RS) του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού (ISS), όπως αυτές που πραγματοποιούνται στην ίδια μορφή. Στην πραγματικότητα, αυτή είναι μια απομίμηση της εργάσιμης ημέρας του πληρώματος. Η μόνη διαφορά από την CET ότι στο «μοντέλο πτήσης ισοδυναμίες μέρας» καταστάσεις έκτακτης ανάγκης επιλέγει η ομάδα εκπαιδευσής και το πλήρωμα τραβά ένα εισιτήριο. Απρίλιος 27 - 28 "ημέρα πτήσης Δείγμα" εκπληρώσαν τα κύρια και εφεδρικα πληρώματα του ΔΔΣ-56/57 - Σεργκέι Prokopiev (Roscosmos) και ο Αλέξανδρος Gerst (ESA), Serina AUNON-CHENSELLOR (της NASA), Oleg Kononenko (Roscosmos), ο David Saint-Jacques (CSA), Ann McCLEIN (NASA). Η εργάσιμη ημέρα ξεκινά με μια περιοδεία του σταθμού και το συνέδριο TsUPom Μόσχας, διάστημα κατά το οποίο ένας αστροναύτης ανέφερε σχετικά με την κατάσταση των RS ISS και την υγεία τους. Στη συνέχεια ασχολήθηκε με τα συστήματα στο πρατήριο καυσίμων, επισκευής, συντήρησης της βάσης δεδομένων απογραφής, πειράματα σε διαφορετικές κατευθύνσεις, κ.λπ. Μεταξύ των μη φυσιολογικων καταστάσεων που μπορεί να συναντήσει αστροναύτης ή το πλήρωμα μπορεί να είναι, για παράδειγμα, η αποτυχία των επικοινωνιών, η αποτυχία του συστήματος υποστήριξης της ζωής, υγιεινή διαθέσεις λυμάτων (ACS), το εποχούμενο σύστημα υπολογιστή. Υπάρχουν επίσης προβλήματα όπως ο κίνδυνος σύγκρουσης με τα συντρίμμια. Σε αυτή την περίπτωση, θα πρέπει να αλλάξει την τροχιά του σταθμού με τέτοιο τρόπο ώστε να ελαχιστοποιείθει ή να ακυρώσει την πιθανότητα σύγκρουσης. Πρόσθετες καταστάσεις έκτακτης ανάγκης που είναι συνήθως μέχρι το τέλος «της ημέρας», μπορεί να αποσυμπιεστεί, πυρκαγιά ή διαρροής αμμωνίας. Κατά τη διάρκεια του πληρώματος στο «τυπικό ισοδυναμίες ημέρα πτήσης», όπως και στην πραγματική ζωή, χρησιμοποιεί όλες τις ενότητες του ISS RS. Χάρη σε αυτή την «εργάσιμη ημέρα» στο σταθμό κοσμοναύτες και αστροναύτες μπορούν να αισθάνονται το ρυθμό με τον οποίο θα ζουν σε εξωτερικό χώρο. Επιπλέον, συμβάλλει στην εδραίωση της ακολουθίας λειτουργίας της εφαρμογής των δεξιοτήτων στη δράση και επιτρέπει στα μέλη του πληρώματος να μάθουν περισσότερα σχετικά με τα RS συστήματα ISS με τα οποία θα ασχοληθουν στο σταθμό. Στο τέλος της εκπαίδευσης οι ενέργειες του κάθε πληρώματος αξιολογήθηκαν από την Επιτροπή, η οποία σημείωσε ότι οι κοσμοναύτες και αστροναύτες αντιμετώπισαν με επιτυχία τα καθήκοντα. Την επόμενη εβδομάδα,οι ISS-56/57 θα περασουν εξετάσεις εκπαίδευσης με προσομοιωτή «Don-Ένωση» και φυγόκεντρος CF-7. Η εκτόξευση το TPK "Union MS-09" έχει προγραμματιστεί για τον Ιούνιο του 2018. https://www.roscosmos.ru/print/25018/

Το Απώτατο Σημείο της Ανθρωπότητας. «Στις αρχές της δεκαετίας του 1960, πριν καν ολοκληρωθούν οι πρώτες αμερικανικές αποστολές στους δυο πλησιέστερους πλανήτες, τον Άρη και την Αφροδίτη, ο ενθουσιασμός της διαστημικής εποχής ήδη γεννούσε σκέψεις για τον επόμενο προορισμό, τον Δία, ο οποίος απέχει από τον Ήλιο περίπου 5 αστρονομικές μονάδες (AU) κατά μέσο όρο – ή κάτι πάνω από 780 εκατομμύρια χιλιόμετρα. Ήταν εξάλλου ο πιο μακρινός πλανήτης στον οποίο μπορούσαμε να φτάσουμε με την τεχνολογία της εποχής. Το πρόβλημα είναι ότι κάθε σκάφος που αναχωρεί από τη Γη για το εξώτερο Ηλιακό Σύστημα είναι αναπόφευκτο να επιβραδυνθεί από την βαρυτική έλξη του Ήλιο που το τραβάει προς τα πίσω. Ακόμα και οι πιο ισχυροί πύραυλοι της εποχής δεν θα αρκούσαν για να φτάσει σε εύλογο χρονικό διάστημα. Στις αρχές της δεκαετίας του 1960, όμως, συναρπαστικές εξελίξεις έκαναν το ανέφικτο εφικτό και επέτρεψαν την εξερεύνηση πολλών πλανητών μαζί σε ένα ιστορικό εγχείρημα που βαφτίστηκε «Η Μεγάλη Περιοδεία» (Grand Tour). Ήταν η τεχνική της «βαρυτικής υποβοήθησης» (gravity assist) η οποία επιτρέπει σε ένα σκάφος να επιταχύνει θεαματικά και να στοχεύσει τον προορισμό του χωρίς καν να καταναλώσει καύσιμα. Ανακαλύφθηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1960 από τον Μάικλ Μίνοβιτς (Michael A. Minovitch), έναν νεαρό τότε μεταπτυχιακό φοιτητή στο Εργαστήριο Αεριώθησης (JPL) της NASA, ο οποίος χρησιμοποίησε στην εργασία του τον ισχυρότερο υπολογιστή της εποχής, έναν IBM 7090. Η βαρυτική υποβοήθηση βασίζεται σε μια προσεκτικά υπολογισμένη μανούβρα, στην οποία το σκάφος περνάει πίσω από έναν πλανήτη (ή δορυφόρο) και εκμεταλλεύεται τη βαρύτητά του για να βγει από την άλλη πλευρά με μεγαλύτερη ταχύτητα. Κάτω από τις κατάλληλες συνθήκες, όταν το σκάφος κινείται προς την ίδια κατέυθυνση προς την οποία ταξιδεύει ο πλανήτης, ένα πέρασμα ακριβείας μπορεί να δώσει επιπλέον ορμή και ταχύτητα στο σκάφος και να το εκτοξεύσει προς νέα κατεύθυνση σαν σφεντόνα. Αυτό φυσικά σημαίνει ότι το σκάφος αποκτά επιπλέον ενέργεια. Και, όσο κι αν ακούγεται απίστευτο, η ενέργεια αυτή στην πραγματικότητα αφαιρείται από την ενέργεια του ίδιου του πλανήτη, μειώνοντας έστω και απειροελάχιστα την ταχύτητά του. Το 1962 ο Μίνοβιτς αναγνώρισε ότι από το 1976 έως το 1980 θα μπορούσαν να εκτοξευτούν αποστολές για τους απώτερους πλανήτες, όπως το 1976 με τροχιά Γη-Δία-Κρόνο Ποσειδώνα, και επινόησε τον όρο Grand Tour. Όμως, για μια αποστολή που θα επισκεπτόταν πολλούς πλανήτες διαδοχικά, ο υπολογισμός των ελιγμών που θα απαιτούνταν ήταν πολύ δύσκολος – κανείς μαθηματικός δεν είχε καταφέρει να υπολογίσει με ακρίβεια πως η πορεία του σκάφους θα επηρεαζόταν από πολυάριθμες βαρυτικές επιρροές. Το καλοκαίρι του 1964, ο ερευνητής της NASA στο JPL Gary Flandro σχεδίασε με χρήση υπολογιστών λεπτομερείς τροχιές για τα τέλη της δεκαετίας του 1970, όταν ο Δίας, ο Κρόνος, ο Ουρανός και ο Ποσειδώνας θα βρίσκονταν μαζεμένοι στην ίδια πλευρά του Ήλιου, σχεδόν ευθυγραμμισμένοι και σε σχετικά μικρή απόσταση μεταξύ τους. Δεδομένου ότι οι πλανήτες περιφέρονται γύρω από τον Ήλιο με διαφορετικές ταχύτητες, η ευθυγράμμιση των τεσσάρων πλανητών ήταν σπάνια – υπολογίστηκε ότι συμβαίνει μια φορά στα 175 χρόνια. Μια τέτοια σύμπτωση θα μας έδινε την ευκαιρία να εξερευνήσουμε όλους αυτούς τους γίγαντες με μια και μόνο αποστολή. Ήταν ένα μεγαλόπνοο σχέδιο για την εξερεύνηση του εξώτερου Ηλιακού Συστήματος. Στο σχέδιο αυτό βασίστηκε η διπλή αποστολή του Voyager, η οποία μέχρι σήμερα θεωρείται το μεγαλύτερο και πιο σημαντικό εγχείρημα στην ιστορία της διαστημικής εξερεύνησης. Το πλάνο, όπως διαμορφώθηκε στις αρχές της δεκαετίας του ’70, προέβλεπε την εκτόξευση δυο πανομοιότυπων σκαφών. Το πρώτο θα επισκέπτονταν τον Δία, τον Κρόνο και πιθανώς τον Πλούτωνα, ενώ το δεύτερο θα ταξίδευε στον Δία και στον Κρόνο και θα συνέχιζε προς τον Ουρανό και τον Ποσειδώνα. Όλοι όμως γνωρίζαμε ότι η επιτυχία ενός τέτοιου εγχειρήματος κάθε άλλο παρά εγγυημένη ήταν, γι’ αυτό και το επίσημο πλάνο της αποστολής έφτανε μόνο μέχρι την επίσκεψη των δυο πρώτων πλανητών. Και αν όλα είχαν πάει καλά μέχρι τότε, θα μπορούσαμε να συνεχίσουμε το ταξίδι στους επόμενους προορισμούς. Σε κάθε περίπτωση, η αποστολή θα διαρκούσε τουλάχιστον 4 χρόνια. Κι αυτό δημιουργούσε τεράστιες τεχνικές δυσκολίες, δεδομένου ότι όλα τα σκάφη που είχε εκτοξεύσει μέχρι τότε η NASA ήταν σχεδιασμένα να λειτουργήσουν για εβδομάδες ή το πολύ μερικούς μήνες. Συστήματα που να λειτουργούν στις σκληρές συνθήκες του Διαστήματος για ολόκληρα χρόνια ήταν ουσιαστικά ανήκουστα μέχρι τότε. Η διαχείριση της αποστολής ανατέθηκε στο Εργαστήριο Αεριώθησης (JPL) της NASA στην Καλιφόρνια, ενώ η δική μου ομάδα στο ΑΡL ανέλαβε την ανάπτυξη του επιστημονικού οργάνου LECP (Low Energy Charged Particle Instrument) το οποίο θα κατέγραφε και θα χαρακτήριζε ηλεκτρόνια και ιόντα που θα συναντούσε στην πορεία του το σκάφος. Τα Voyager εξοπλίστηκαν επίσης με κάμερες, φασματοσκόπια, μαγνητόμετρα και άλλα όργανα, και μετέφεραν θερμοηλεκτρικές γεννήτριες πλουτωνίου ως πηγές ενέργειας. Η μεγάλη περιπέτεια ξεκίνησε το 1977, περίπου 15 χρόνια μετά την ιδέα της Μεγάλης Περιοδείας. Το Voyager 2 εκτοξεύθηκε πρώτο στις 20 Αυγούστου με αρχικό προορισμό τον Δία, στον οποίο έφτασε το 1979. Χρειάστηκε δυο ακόμα χρόνια για να φτάσει στον Κρόνο το 1981, ακόμα τέσσερα για να περάσει από τον Ουρανό το 1986 και άλλα τέσσερα μέχρι τον Ποσειδών το 1989, πριν βρεθεί τελικά σε πορεία εξόδου από το Ηλιακό Σύστημα. Το Voyager 1 εκτοξεύθηκε 16 ημέρες αργότερα, ακολούθησε όμως μια πιο σύντομη διαδρομή μέχρι τον Δία και έφτασε εκεί περίπου τέσσερις μήνες νωρίτερα από τον δίδυμο αδελφό του. Πριν φτάσει όμως το σκάφος στον Κρόνο το 1980, η επιστημονική ομάδα της αποστολής είχε αποφασίσει να εγκαταλείψει την ιδέα ενός περάσματος από τον Πλούτωνα, προτιμώντας να στοχεύσει το Voyager 1 σε ένα αναγνωριστικό πέρασμα από τον αινιγματικό δορυφόρο του Κρόνου Τιτάνα, τον μόνο δορυφόρο του Ηλιακού Συστήματος που περιβάλλεται από πυκνή ατμόσφαιρα. Αυτό όμως σήμαινε ότι το Voyager 1 θα έβγαινε από το επίπεδο της εκλειπτικής, κινούμενο βόρεια, και δεν θα μπορούσε να συναντήσει κανένα άλλο σώμα στο διάβα του. Θα προχωρούσε προς την έξοδο του Ηλιακού Συστήματος, αφήνοντας το Voyager 2 να εξερευνήσει τον Ουρανό και τον Ποσειδώνα. Επιπλέον η NASA είχε προγραμματίσει να κατασκευαστεί ένα αντίγραφο του Voyager και να ακολουθήσει την τροχιά Δία-Πλούτωνα, αλλά τελικά αυτό το πρόγραμμα εγκαταλείφθηκε για οικονομικούς λόγους μετά το πέρασμα από τον Τιτάνα. Έτσι η εξερεύνηση του Πλούτων αργοπόρησε για άλλα 25 χρόνια, μέχρι την αποστολή New Horizons.(…)» https://physicsgg.me/tag/new-horizons/ Τα παραπάνω είναι ένα μικρό απόσπασμα από το βιβλίο του Σταμάτη Κριμιζή, ‘Ταξίδι στο Ηλιακό Σύστημα’, στο οποίο περιγράφει την συναρπαστική περιπέτεια εξερεύνησης του Ηλιακού Συστήματος και πέραν αυτού. Στο βιβλίο περιγράφονται με λεπτομέρεια (και) οι αποστολές των Voyager 1 και 2 στις οποίες είχε σημαντική προσφορά και ο ίδιος. Το χρονικό της διαστημικής περιπέτειας των διαστημοπλοίων Voyager, από τις αρχές της δεκαετίας του 1970 μέχρι σήμερα, περιγράφει και η ταινία «The Farthest». Στην ταινία παρουσιάζεται ένα τεράστιο αρχειακό και σύγχρονο υλικό, εμπλουτισμένο με τις αυθόρμητες περιγραφές των υπευθύνων της αποστολής (εμφανίζεται και ο Σταμάτης Κριμιζής) , δημιουργώντας μια συναρπαστική-διασκεδαστική διήγηση που διαθέτει και … σασπένς. The Farthest (2017) Συμπτωματικά, την ίδια ημέρα που πραγματοποιήθηκε η πρεμιέρα της ταινίας «The Farthest», κοινοποιήθηκε και η παραίτηση του Σταμάτη Κριμιζή από την θέση του προέδρου του Ελληνικού Διαστημικού Οργανισμού. Στην θέση του παραιτηθέντος προέδρου τοποθετήθηκε ο Χριστόδουλος Α. Πρωτοπαπάς, μια επιλογή που ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων εξαιτίας παλαιότερων δημοσιεύσεών του στο διαδίκτυο. Σε μια από αυτές παρουσιάζονταν τα θαύματα του Αγίου Πορφυρίου, προστάτη της τεχνολογίας. Σε ένα από τα θαύματα ο Άγιος Πορφύριος επενέβη στον χωρόχρονο, προκαλώντας την συστολή του χρόνου … μόνο και μόνο για να προλάβουν κάποιες μοναχές να φτάσουν έγκαιρα στο μοναστήρι τους! (Στην αρχή νόμισα πως πρόκειται για κάποιου είδους φάρσα, και περίμενα οργισμένη διάψευση που όμως μέχρι τώρα δεν έγινε. Γιατί αδυνατώ να πιστέψω πως είναι δυνατόν ένας επιστήμονας, απόφοιτος του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, να διαφημίζει τέτοιες αστειότητες που προσβάλλουν και τον μοναχό Πορφύριο αλλά και την θρησκευτική πίστη.) Πάντως τα δίδυμα σκάφη Voyager από το 1977 μέχρι σήμερα- με ή χωρίς την βοήθεια του Αγίου Πορφυρίου – συνεχίζουν το ταξίδι τους και εξακολουθούν να στέλνουν δεδομένα. Άραγε υπάρχει κάποιο άλλο παράδειγμα μηχανής που να λειτουργεί συνεχώς για 4 δεκαετίες και πλέον χωρίς καμία δυνατότητα επισκευής; Σίγουρα μετά από κάποιο χρονικό διάστημα θα χαθεί η επικοινωνία με τα Voyager. Όμως αυτά θα συνεχίσουν να κινούνται κάνοντας τον γύρο του γαλαξία μας, ακόμα κι όταν ο Ήλιος μας θα γίνει κόκκινος γίγαντας και θα έχει αφανίσει κάθε ίχνος ζωής από τον πλανήτη μας (αν εν τω μεταξύ δεν την έχουμε καταστρέψει μόνοι μας). Ακόμα και τότε το Voyager 1 και ο χρυσός δίσκος που μεταφέρει θα είναι η πιο απομακρυσμένη απόδειξη της ύπαρξης του γήινου πολιτισμού. Κλείνουμε με ένα ακόμα απόσπασμα από το βιβλίο του Σταμάτη Κριμιζή, ‘Ταξίδι στο Ηλιακό Σύστημα’: «(…) Μακριά, πολύ μακριά εκεί έξω, υπάρχει ένα μηχάνημα, ένα επιστημονικό όργανο που κατασκεύασε η ομάδα μου τη δεκαετία του 1970, το οποίο δεν έχω ξαναδεί από τότε αλλά γνωρίζω ότι συνεχίζει να λειτουργεί άριστα, αν θέλετε να ξέρετε. Γνωρίζω ότι λειτουργεί επειδή οι μετρήσεις του λαμβάνονται καθημερινά από τη Γη. Η NASA διαθέτει ένα σύστημα διαπλανητικής επικοινωνίας, τρία ραδιοτηλεσκόπια των οποίων τα πιάτα λειτουργούν και ως πομποί και ως δέκτες: το ένα βρίσκεται στις ΗΠΑ, το δεύτερο στην Ισπανία και το τρίτο στην Αυστραλία. Οι δέκτες αυτοί συνεχίζουν να λαμβάνουν σήμα από την κεραία του Voyager 1, η οποία εκπέμπει ραδιοκύματα. Η ισχύς του πομπού είναι μόλις 22 Watt, περίπου όσο ένα κοινό λαμπάκι ψυγείου. Στις 5 Σεπτεμβρίου 2017, όταν γιορτάσαμε τα 40 χρόνια από την εκτόξευση του ηρωικού σκάφους, μπορούσαμε ακόμα να βλέπουμε αυτό το λαμπάκι από απόσταση περίπου 21 δισ. χιλιομέτρων, σχεδόν 140 AU ή 20 ωρών φωτός. Λίγο νωρίτερα, τον Αύγουστο του 2012, το αγαπημένο μου Voyager είχε γράψει ιστορία όταν έγινε το πρώτο ανθρώπινο αντικείμενο που βγήκε από το Ηλιακό Σύστημα, σε απόσταση 122 AU από τον Ήλιο, ξεκινώντας έτσι επίσημα την «Διαστρική Αποστολή Voyager».(…) (…) Που κατευθύνεται όμως το σκάφος; Τι άλλο θα συναντήσει; Σε περίπου 300 χρόνια, ο βετεράνος ερευνητής θα φτάσει στο εσωτερικό όριο του νέφους Όορτ, ενός γιγάντιου, σφαιρικού νέφους από κομήτες που περιβάλλει το Ηλιακό Σύστημα. Το σύννεφο αυτό πιστεύεται ότι φιλοξενεί δισεκατομμύρια κομήτες και είναι πραγματικά πολύ μεγάλο – μπορεί να φτάνει σε απόσταση ενός έτους φωτός από τον Ήλιο, κάτι που σημαίνει ότι το Voyager 1 θα χρειαστεί κάπου 30000 χρόνια για να το διασχίσει. Στη συνέχεια δεν θα βρεί τίποτα στην πορεία του, αν και σε περίπου 40.000 χρόνια θα πλησιάσει σε απόσταση 1,6 έτους φωτός το άστρο Gliese 445, που βρίσκεται στην κατεύθυνση του αστερισμού της Καμηλοπάρδαλης. Μετά θα συνεχίσει το ταξίδι στον αιώνα τον άπαντα(…) (…) Εγώ, όπως καταλαβαίνετε, είμαι πλήρως ικανοποιημένος με το πρώτο διαστρικό ταξίδι της ανθρώπινης ιστορίας, το ταξίδι των Voyager, έστω κι αν δεν υπάρχει τελικός προορισμός. Σε λίγα χρόνια το Voyager 2 θα βγει και αυτό από το Ηλιακό Σύστημα, δεύτερος πρεσβευτής μας στον διαστρικό χώρο. Κανένα άλλο σκάφος (ούτε τα Pioneer ούτε το New Horizons) δεν θα προσπεράσουν ποτέ τους δυο Ταξιδιώτες, οι οποίοι θα παραμείνουν για πολλές δεκαετίες, πιθανώς για αιώνες, τα πιο απομακρυσμένα ανθρώπινα κατασκευάσματα. Η ΝASA συνεχίζει σήμερα να λαμβάνει δεδομένα από την αποστολή, αυτό όμως δεν θα κρατήσει για πολύ. Οι θερμοηλεκτρικές τους γεννήτριες έχουν εξασθενήσει και σήμερα η μειωμένη ισχύς τους μόλις που επαρκεί για την λειτουργία βασικών οργάνων – σταδιακά θα χρειαστεί να αρχίσουμε να σβήνουμε όλο και περισσότερα όργανα για να εξοικονομήσουμε ενέργεια για την επικοινωνία με τη Γη. Το αγαπημένο μου όργανο LECP θα είναι ένα από τα τελευταία που θα απενεργοποιηθούν, πριν χάσουμε οριστικά επαφή με τα Voyager γύρω στο 2028-30. Κάποια στιγμή, το πλουτώνιο που τα κρατά ζωντανά θα έχει διασπαστεί πλήρως και οι γεννήτριες τελικά θα παγώσουν σε θερμοκρασία Διαστήματος. Στην πορεία του χρόνου, το LECP θα υποστεί φθορές από τον βομβαρδισμό των κοσμικών ακτίνων και οι ευαίσθητοι μετρητές τους θα αχρηστευτούν. Παρόλα αυτά, το όργανο ποτέ δεν θα καταστραφεί εντελώς. Είναι υπέροχη η σκέψη ότι κάτι που έφτιαξα εγώ και οι συνεργάτες μου, κάτι που σχεδίασα με το μυαλό μου και άγγιξα με τα χέρια μου, θα συνεχίσει σιωπηλά το ταξίδι για χιλιάδες, εκατομμύρια, ίσως και δισεκατομμύρια χρόνια. Ένα κομμάτι του εαυτού μου στον Γαλαξία!» Μην χάσετε την ταινία «Το Απώτατο Σημείο της Ανθρωπότητας | The Farthest» , μια ταινία που απευθύνεται στην αγάπη, το δέος και την αρχέγονη ανάγκη των ανθρώπων να κατανοήσουν το Σύμπαν του οποίου αποτελούν μέρος. Κοιτάμε ψηλά και διερωτόμαστε. Η καρδιά της ταινίας είναι αυτή ακριβώς η περιέργεια, ο θαυμασμός, το μυστήριο. Είναι ο πυρήνας της διαδρομής του Voyager, το κέντρο των ονείρων των δημιουργών του, είναι η έλξη που όλοι οι άνθρωποι αισθανόμαστε για το Διάστημα και την Επιστημονική φαντασία…Η ιστορία των Voyager δεν είναι μόνο μια απίθανη ιστορία ανθρώπινου επιτεύγματος και επιστημονικής τόλμης, αντιπροσωπεύει επίσης την ανάγκη να κοιτάξουμε γύρω μας και να κατανοήσουμε. Αφορά αρχέγονα ερωτήματα: Γιατί βρισκόμαστε εδώ; Τί υπάρχει γύρω; Είμαστε μόνοι; … Στην φωτογραφια Φεβρουάριος 1979. Επιστήμονες εξετάζουν τα πρώτα στοιχεία που έστειλε το διαστημικό σκάφος Voyager από τον πλανήτη Δία στη Γη. Όρθιος με τη γραβάτα, ο Δρ. Σταμάτης Κριμιζής. Προς τιμήν του Σταμάτη Κριμιζή ένας αστεροειδής που βρίσκεται στην Κυρίως Ζώνη Αστεροειδών, ανάμεσα στις τροχιές των πλανητών Άρη και Δία, ονομάστηκε 8323 Krimizis. https://physicsgg.me/2018/04/30/%cf%84%ce%bf-%ce%b1%cf%80%cf%8e%cf%84%ce%b1%cf%84%ce%bf-%cf%83%ce%b7%ce%bc%ce%b5%ce%af%ce%bf-%cf%84%ce%b7%cf%82-%ce%b1%ce%bd%ce%b8%cf%81%cf%89%cf%80%cf%8c%cf%84%ce%b7%cf%84%ce%b1%cf%82/

Cronus: Το ρομπότ που παίζει σκάκι. Στα επόμενα χρόνια οι σκακιστές και οι εκατομμύρια λάτρεις του πιο διάσημου επιτραπέζιου παιχνιδιού στον κόσμο δεν θα χρειάζονται να εξασκούνται έχοντας απέναντί τους την οθόνη ενός υπολογιστή, γιατί ήδη μια ομάδα φοιτητών, που είναι μέλη της ομάδας ρομποτικής Hyperion Robotics του Πανεπιστημίου δυτικής Μακεδονίας, κατασκεύασε το Cronus, που είναι ένα αυτοματοποιημένο σύστημα με αλγόριθμους τεχνητής νοημοσύνης που παίζει σκάκι. Αποτελείται από ένα ρομποτικό βραχίονα που κάνει όλες τις κινήσεις πάνω στη σκακιέρα, πατώντας ακόμη και το χρονόμετρο δίνοντας το χρόνο στον αντίπαλο και έναν υπολογιστή που ελέγχει μέσω αλγορίθμων τεχνητής νοημοσύνης όχι μόνο την ανάπτυξη του παιχνιδιού αλλά και τις κινήσεις του βραχίονα πάνω στην παλέτα. Όπως αναφέρει ο λέκτορας του τμήματος Μηχανικών Πληροφορικής Μηνάς Δασυγένης το εν λόγω πρότζεκτ, υλοποιήθηκε «για πρώτη φορά στην Ελλάδα, από προπτυχιακούς φοιτητές του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας». «Η κατασκευή μας, το Cronus, δεν προσφέρει την ίδια γοητεία όπως είναι να παίζεις μ’ έναν άνθρωπο», σημειώνει ο 20χρονος Βασίλης Τζήκας «αλλά η πιθανότητα του να κάνει λάθος ή να ηττηθεί είναι μηδαμινή». Εξηγεί ότι «θέλαμε να δείξουμε ότι υπό συγκεκριμένες συνθήκες τα ρομπότ γίνονται καλύτερα από τους ανθρώπους και μπορούν να τους αντιπροσωπεύσουν επάξια παρότι δημιουργούνται από αυτούς». «Προσπαθήσαμε αρκετά αλλά είμαστε χαρούμενοι που τα καταφέραμε». Όλα ξεκίνησαν από την παρακίνηση του κοσμήτορα της Πολυτεχνικής Σχολής καθηγητή Θεόδωρου Θεοδουλίδη, που εκτός από λάτρης του επιτραπέζιου είναι και δεινός σκακιστής, ο οποίος ρωτούσε συνεχώς κατά την διάρκεια του μαθήματος εάν μπορούν να δώσουν «ζωή» σ’ ένα ξεχασμένο βραχίονα που βρισκόταν στις αποθήκες του εργαστηρίου και να τον κάνουν να παίξει σκάκι. «Στην τρίτη φορά που το επανέλαβε κοιταχτήκαμε μεταξύ μας και είπαμε γιατί όχι; αφού στην Ελλάδα δεν το έχει προσπαθήσει κανείς, θα το κάνουμε εμείς» αναφέρει ο Βασίλης Τζήκας καταλήγοντας ότι «προσπαθήσαμε αρκετά αλλά είμαστε χαρούμενοι που τα καταφέραμε». Χρειάστηκαν τέσσερις μήνες σκληρής δουλειάς πολλές ώρες στο εργαστήριο, πολύ μελέτη και αρκετή ερευνητική δουλειά για να πάρει ο Cronus τη μορφή που έχει σήμερα. Ποιο ήταν το πιο δύσκολο σημείο στην υλοποίηση του πρότζεκτ, ρωτήσαμε την 21χρονη προγραμματίστρια της ομάδας Ακριβή Κασκατζή; «Ότι είχαμε ένα υλικό, τον βραχίονα, που δεν ήταν η δουλειά του να παίζει σκάκι η να προγραμματίζεται, αλλά να αναπαράγει μόνο συγκεκριμένες κινήσεις». Όπως εξηγεί: «καταφέραμε να δώσουμε απαντήσεις σε διάφορα προβλήματα κάνοντας τον βραχίονα λειτουργικό πάνω στην σκακιέρα». Ο άμεσος στόχος που έχει τεθεί για το επόμενο διάστημα είναι «να βελτιώσουμε τον χρόνο απόκρισης της μηχανής και να μπορεί το ρομπότ μας να παίζει σε τρεις σκακιέρες ταυτόχρονα». Ο λέκτορας Μηνάς Δασυγένης που παρακολουθούσε τη δουλειά της ομάδας τόνισε ότι το πιο σημαντικό στοιχείο στην ολοκλήρωση του πρότζεκτ cronus ήταν ότι οι φοιτητές εκτός από την έρευνα και εντατική δουλειά «χρησιμοποίησαν την φαντασία τους» για να απαντήσουν σε προβλήματα κατά την υλοποίηση του εγχειρήματος. «Η πρωτοτυπία που έχει ο Cronus -εκτός του ότι παίζει καλό σκάκι – οφείλεται στις λύσεις που έδωσε η ερευνητική ομάδα» σημείωσε ο κ. Δασυγένης «φτάνοντας στα όρια την αξιοποίηση του εξοπλισμού». Ο Αντώνης Χατζησάββας αναφέρει ότι τις επόμενες ημέρες «η ομάδα θα βρεθεί στη Γαλλία προκειμένου να συμμετάσχει στον πανευρωπαϊκό διαγωνισμό με θέμα τις ρομποτικές πόλεις του μέλλοντος και την ορθή διαχείριση των πόρων για την προστασία του περιβάλλοντος» που θα πραγματοποιηθεί στην La Roche Sur Yon από 9-13 Μαΐου. Τα μέλη της ομάδας Hyperion Robotics του τμήματος Μηχανικών Πληροφορικής του Πολυτεχνείου Κοζάνης τα τελευταία χρόνια μετρούν πρωτιές, βραβεία και συμμετοχές σε ολυμπιάδες ρομποτικής ενώ μετά την τελευταία συμμετοχή τους στην ολυμπιάδα στο Νέο Δελχί της Ινδίας βραβεύτηκαν από τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα. http://www.in.gr/2018/04/28/tech/cronus-rompot-pou-paizei-skaki/

Δ. Χριστοδούλου: Δεν φτάνει το μυαλό… θέλει αυταπάρνηση και σκληρή δουλεια… ο ερευνητικός τομέας. Ένα άλυτο πρόβλημα Ευκλείδειας Γεωμετρίας στην ηλικία των 14 ετών, αποτέλεσε το σημείο εκκίνησης για τη λαμπρή ακαδημαϊκή και ερευνητική πορεία που χάραξε ο πολυβραβευμένος Έλληνας φυσικός και μαθηματικός, Δημήτρης Χριστοδούλου. Ο κ. Χριστοδούλου, θεωρείται σήμερα ένας από τους πιο σημαντικούς εν ζωή μαθηματικούς του κόσμου και αυτές τις ημέρες βρίσκεται στη Θεσσαλονίκη για τη 10η Μαθηματική Εβδομάδα. Μιλώντας στο Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, επισήμανε ότι «το μυαλό και η εξυπνάδα αποτελούν μόνον την αρχική μαγιά», καθώς για να αναπτυχθεί όμως κάποιος στον ερευνητικό τομέα, «χρειάζεται σκληρή δουλειά, απόλυτη αφοσίωση και αυταπάρνηση». Ζωντανό παράδειγμα των όσων υποστηρίζει αποτελεί η προσωπική του πορεία. Σε ηλικία 16 ετών, μαθητής της Β’ Λυκείου, είχε ήδη ολοκληρώσει τις προπτυχιακές σπουδές του στην Ελλάδα και συνέχισε τις σπουδές του στη φυσική στο Πανεπιστήμιο Πρίνστον των HΠΑ. Σε τρία χρόνια ολοκλήρωσε το διδακτορικό του και πολύ νέος ξεκίνησε να εργάζεται ως καθηγητής και ερευνητής σε πανεπιστήμια της Αμερικής και της Ευρώπης. Ευρέως γνωστός έγινε από την απόδειξή του για τη μη γραμμική ευστάθεια του χωροχρόνου Minkowski της Ειδικής σχετικότητας στο πλαίσιο της Γενικής Θεωρίας της Σχετικότητας των εξισώσεων του Αϊνστάιν. Γενικό Σεμινάριο Τμήματος Μαθηματικών ΑΠΘ 27 Απριλίου 2018 Διάλεξη κ. Δ. Χριστοδούλου: «Γεωμετρία και Ανάλυση στον Σχηματισμό Κρουστικών Κυμάτων» Η ομιλία αναφέρεται στο έργο του καθηγητή κ. Χριστοδούλου για τον σχηματισμό και την εξέλιξη κρουστικών κυμάτων στα συμπιεστά ρευστά. Πρώτα θα διατυπωθούν οι εξισώσεις στο χωροχρονικό πλαίσιο και η αιτιατή δομή και γεωμετρία που προκύπτει. Κατόπιν, θα διατυπωθούν τα προβλήματα σχηματισμού και εξέλιξης κρουστικών κυμάτων στο πλαίσιο της θεωρίας των μερικών διαφορικών εξισώσεων. Στην συνέχεια θα περιγραφούν τα αποτελέσματα και τέλος θα δοθεί ένα περίγραμμα για τον χειρισμό του θέματος με συνδυασμό αναλυτικών και γεωμετρικών μεθόδων. Μπορείτε να την παρακολουθήσετε ΕΔΩ: https://www.auth.gr/video/25345 Ο κορυφαίος Έλληνας μαθηματικός έχει τιμηθεί με το βραβείο Shaw, που θεωρείται ένα από τα πιο σημαντικά βραβεία, γνωστό ως το «Νόμπελ της Ασίας», για την προσφορά του στα Μαθηματικά, αλλά και με το βραβείο Αστρονομίας Tomalla, το βραβείο Bocher της Αμερικανικής Μαθηματικής Εταιρίας και το βραβείο του Ιδρύματος Mac Arthur για τα Μαθηματικά και τη Φυσική. Ακολουθεί η συνέντευξη που παραχώρησε ο Δημήτρης Χριστοδούλου στο ΑΠΕ-ΜΠΕ και την Αλεξάνδρα Χατζηγεωργίου Ερ. Πότε συνειδητοποιήσατε ότι τα μαθηματικά θα πρωταγωνιστήσουν στη ζωή σας; Απ. Όταν ήμουν περίπου 14 ετών. Είχα τελειώσει την Γ΄ Γυμνασίου και ήταν στην αρχή του καλοκαιριού και τότε άρχισα μανιωδώς να ασχολούμαι με κάποιο πρόβλημα Ευκλείδειας Γεωμετρίας που είχα μάθει ότι είναι άλυτο, αλλά επειδή εγώ δεν το πίστευα ότι είναι άλυτο (με κανόνα και διαβήτη), προσπαθούσα να το λύσω. Προσπαθώντας να βρω λύση άρχισα να καταλαβαίνω ότι κάπου υπάρχει βάθος σ΄αυτήν την ιστορία και άρχισα να μελετάω συστηματικά και μελέτησα όλα τα μαθηματικά των ανωτέρων τάξεων και μετά του Πανεπιστημίου και μέσα σε 2 χρόνια ή 2,5 είχα βασικά καλύψει όλη την ύλη, ακόμα και του Πανεπιστημίου. Μετά έγινα δεκτός στη συνέχεια στο μεταπτυχιακό τμήμα και σε περίπου ένα εξάμηνο – στην αρχή ήμουν υπό δοκιμασία φοιτητής για ένα εξάμηνο – και πριν μετά κλείσω τα 17, ήμουν ήδη μεταπτυχιακός φοιτητής. Και βασικά έκανα και το έργο για το οποίο πήρα και το διδακτορικό δίπλωμα, το έκανα περίπου το 1970, 19 ετών. Ερ. Ποια ήταν η σημαντικότερη στιγμή στην πορεία της επαγγελματικής σας καριέρας; Απ. Το πιο σημαντικό βραβείο ήταν το βραβείο Shaw, γιατί βασικά είναι ένα από τα δύο μεγαλύτερα βραβεία στα μαθηματικά που δεν έχουν όριο ηλικίας. Αλλά για μένα οι πιο σημαντικές στιγμές ήταν οι στιγμές όταν ανακάλυπτα κάτι ή όταν ολοκλήρωνα ένα έργο. Τα σημαντικότερα έργα που έχω κάνει είναι τέσσερα και είναι μονογραφίες. Η τελευταία είναι 850 σελίδες. Αλλά κάτι που βγήκε από την πρώτη μονογραφία που έγραψα, αυτή επί της ευστάθειας του χωροχρόνου Mikowski, που παίζει κάποιο ρόλο στη Γενική Θεωρία της Σχετικότητας, γιατί αποδεικνύει ότι ο καμπύλος χωροχρόνος της Γενικής Θεωρίας της Σχετικότητας, που ενώνει τη γεωμετρία του χώρου και του χρόνου με τη βαρύτητα, εξηγώντας τη βαρύτητα σαν την καμπυλότητα του χωροχρόνου. Όμως ένα βασικό πρόβλημα ήταν εάν ο επίπεδος χωροχρόνος όπου δεν υπάρχει βαρύτητα, της Ειδικής θεωρίας της Σχετικότητας, είναι ευσταθής, αυτός είναι ο χωροχρόνος του Minkowski, είναι ευσταθής στο πλαίσιο της Γενικής θεωρίας, όπου ο χωροχρόνος είναι καμπύλος, επειδή υπεισέρχεται η βαρύτητα και αυτό το έργο ήταν το πρώτο ας πούμε μεγάλο έργο που έχω κάνει και το συμπλήρωσα περίπου 39 ετών. Αυτή η εργασία που είχα κάνει, είχε συμπληρωθεί πριν από 27 χρόνια, αλλά τώρα βρίσκεται στο πειραματικό επίπεδο. Ας πούμε επιχειρείται να επαληθευτεί πειραματικά. Ερ. Πώς θα χαρακτηρίζατε τον εαυτό σας σαν μαθητή, ήσασταν από τους καλύτερους στην τάξη; Απ. Στα μαθηματικά και στη φυσική δεν νομίζω ότι υπήρχε άλλος (καλύτερος), αφού και οι καθηγητές νόμιζαν ότι ξέρω πολύ περισσότερα από τους ίδιους. Αλλά όχι όμως γενικώς, γιατί τότε δεν είχα άλλα ενδιαφέροντα καθόλου. Ήμουν επικεντρωμένος σε αυτά. Ως μαθητής στο σχολείο ήμουν κάτι μονόπλευρο, δηλαδή στα μαθηματικά και στη φυσική δεν υπήρχε σύγκριση, αφού τότε θυμάμαι ότι ακόμα και οι φοιτητές του Πολυτεχνείου ερχόντουσαν για να τους λύσω τα προβλήματα. Κι εγώ ας πούμε ήμουν 15 χρονών κι αυτοί ήταν τελειόφοιτοι του Πολυτεχνείου. Αλλά όσο αναφορά τα άλλα μαθήματα νομίζω ότι ήμουν κάτω από τον μέσο όρο. Ερ. Πώς θα σχολιάζατε το φαινόμενο «brain drain» ή αλλιώς «φυγή μυαλών», που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα; Απ. Το ζήτημα είναι ότι τα τελευταία χρόνια με την οικονομική κρίση, αν και εδώ η Ελλάδα, τα Πανεπιστήμια, μορφώνουν ανθρώπους, παρέχουν υψηλό επίπεδο μόρφωσης, όπως το θέμα της ιατρικής για παράδειγμα, όπου έχουμε μια άριστη ιατρική σχολή όπως όλοι συνομολογούν και αυτοί βέβαια αφού έχουν μορφωθεί εδώ, φεύγουν στο εξωτερικό για να εξασκήσουν το επάγγελμα της ιατρικής, σε πολύ καλύτερες συνθήκες, οικονομικές απ΄ότι υπάρχουν εδώ. Αυτός είναι ένας διαφορετικός λόγος φυγής που είναι αποκλειστικά θα έλεγα, οικονομικός και διαφέρει πολύ από τους λόγους για τους οποίους οι επιστήμονες πηγαίνουν για ένα διάστημα στο εξωτερικό προκειμένου να διευρύνουν τους ορίζοντές τους. Eρ. Oι Έλληνες διαθέτουν μαθηματικό μυαλό; Απ. Nομίζω ότι δεν είμαστε οι μοναδικοί, υπάρχουν κι άλλοι λαοί, όπως οι Κινέζοι, οι Εβραίοι, σίγουρα και οι Γάλλοι… Αλλά βέβαια εγώ, η δική μου εμπειρία είναι ότι ο καλύτερος μαθητής που είχα στα μαθηματικά, από μαθηματικής απόψεως, ήταν Έλληνας και αυτή τη στιγμή, έχει μία ονομαστική έδρα στο Πανεπιστήμιο Cambridge. Επομένως, σίγουρα διαθέτουμε το ταλέντο αυτό. Ερ. Ποια χαρακτηριστικά θα πρέπει να έχει ένας επιστήμονας για να έχει επιτυχημένη πορεία στον ερευνητικό τομέα; Απ. Για να έχουν επιτυχημένη πορεία στον ερευνητικό τομέα πρέπει να αφοσιωθούν απόλυτα και πρέπει να εργάζονται συνέχεια. Με απόλυτη αφοσίωση και συγκέντρωση, διότι το να έχει κανείς μυαλό, το μυαλό δεν είναι αρκετό, αυτό είναι μια αρχική ας πούμε μαγιά, αλλά για να αναπτυχθεί το μυαλό χρειάζεται φοβερή δουλειά. Είναι πολύ περισσότερο ζήτημα συγκέντρωσης, αυταπάρνησης και σκληρής δουλειάς απ΄ότι οτιδήποτε άλλο. Αλλά εντάξει όταν αγαπάς κάτι τα θυσιάζεις όλα. https://physicsgg.me/2018/04/29/%ce%b4-%cf%87%cf%81%ce%b9%cf%83%cf%84%ce%bf%ce%b4%ce%bf%cf%8d%ce%bb%ce%bf%cf%85-%ce%b4%ce%b5%ce%bd-%cf%86%cf%84%ce%ac%ce%bd%ce%b5%ce%b9-%cf%84%ce%bf-%ce%bc%cf%85%ce%b1%ce%bb%cf%8c-%ce%b8%ce%ad/ Επισης Μια πρόσφατη συνέντευξη του Δημήτρη Χριστοδούλου https://physicsgg.me/2016/08/17/%ce%bc%ce%b9%ce%b1-%cf%80%cf%81%cf%8c%cf%83%cf%86%ce%b1%cf%84%ce%b7-%cf%83%cf%85%ce%bd%ce%ad%ce%bd%cf%84%ce%b5%cf%85%ce%be%ce%b7-%cf%84%ce%bf%cf%85-%ce%b4%ce%b7%ce%bc%ce%ae%cf%84%cf%81%ce%b7-%cf%87/ Επισης Συνέντευξη του Δημήτρη Χριστοδούλου… και η βράβευσή του στην Κύπρο https://physicsgg.me/2016/10/24/%cf%83%cf%85%ce%bd%ce%ad%ce%bd%cf%84%ce%b5%cf%85%ce%be%ce%b7-%cf%84%ce%bf%cf%85-%ce%b4%ce%b7%ce%bc%ce%ae%cf%84%cf%81%ce%b7-%cf%87%cf%81%ce%b9%cf%83%cf%84%ce%bf%ce%b4%ce%bf%cf%8d%ce%bb%ce%bf%cf%85/ Επίσης H αποχαιρετιστήρια ομιλία του Δημήτρη Χριστοδούλου στο Ελβετικό Ομοσπονδιακό Ινστιτούτο Τεχνολογίας Ζυρίχης (ETHZ) O Δημήτριος Χριστοδούλου γεννήθηκε στην Αθήνα στις 19 Οκτωβρίου 1951, από μια ελληνική οικογένεια που είχε δεσμούς με την Κύπρο, την Αίγυπτο και την Μικρά Ασία. Πολύ νωρίς εκδήλωσε ενδιαφέρον για τις επιστήμες και το ασυνήθιστο ταλέντο του στα μαθηματικά τον οδήγησε στον μεταπτυχιακό κύκλο σπουδών στο Πανεπιστήμιο Princeton σε ηλικία 17 ετών! Μετά από δυο χρόνια δημοσίευσε την πρώτη εργασία του με τίτλο «Reversible and irreversible transformations in black hole physics». Το 1971 απέκτησε το διδακτορικό του στη φυσική υπό την επίβλεψη του διάσημου θεωρητικού φυσικού John Archibald Wheeler. Εργάστηκε στο Caltech, στο πανεπιστήμιο της Αθήνας, στο CERN και το πανεπιστήμιο της Τεργέστης. Στη συνέχεια μεταπήδησε στο Ινστιτούτο Max-Plank στο Μόναχο και κατόπιν στο Ινστιτούτο Μαθηματικών Επιστημών Courant στη Νέα Υόρκη όπου συνεργάστηκε με τον Shing-Tung Yau. Σύμφωνα με τον Δημήτριο Χριστοδούλου, τα χρόνια στο Μόναχο και τη Νέα Υόρκη έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην πρωτοποριακή εργασία του σχετικά με τη σταθερότητα του χώρου Minkowski. Το 1991, τιμήθηκε με το Mac-Arthur Fellowship, και το 1999 το Bocher Memorial Price της Αμερικανικής Μαθηματικής Εταιρείας για αυτή την σημαντική του εργασία. Πριν από την ένταξή του στο Πολυτεχνείο της Ζυρίχης το 2001, εργάστηκε στο ινστιτούτο Courant από το 1988 έως το 1992 και στο Princeton από το 1992 έως το 2001. Ο Δημήτρης Χριστοδούλου αφιέρωσε μεγάλο μέρος της σταδιοδρομίας του στην μελέτη της Γενικής Σχετικότητας. Η πρώτη ερευνητική του εργασία, βασισμένη στα αποτελέσματα της διδακτορικής του διατριβής, έθεσε τις βάσεις στο πεδίο της θερμοδυναμικής των μαύρων τρυπών – ένα πεδίο που αργότερα έγινε γνωστό μέσα από τις εργασίες του Stephen Hawking. Ο Δημήτρης Χριστοδούλου προέβλεψε επίσης φαινόμενα τα οποία θα μπορούσε να «δει» ένας ανιχνευτής βαρυτικών κυμάτων. Τα βιβλία και οι δημοσιεύσεις του θα αποτελέσουν τις σταθερές βάσεις που θα εμπνεύσουν τις μελλοντικές γενιές των μαθηματικών και των φυσικών. Στο ETH Ζυρίχης ολοκληρώνεται η ακαδημαϊκή σταδιοδρομία του Δημήτριου Χριστοδούλου, όπου τον τον Φεβρουάριο του 2017 του αποδόθηκε ο τίτλος του ομότιμου καθηγητή. Εκεί, διετέλεσε καθηγητής στα τμήματα Μαθηματικών και Φυσικής από το 2001. Υπενθυμίζεται ότι, στο Πολυτεχνείο της Ζυρίχης έκανε τα πρώτα βήματα της επιστημονικής του καριέρας και ο θεμελιωτής της θεωρίας της σχετικότητας Αϊνστάιν. Στην Ζυρίχη ο Αϊνστάιν παρακολούθησε μαθήματα του Hermann Minkowski, ο οποίος ανάπτυξε την έννοια του τετραδιάστατο χώρου, συνδέοντας τον τρισδιάστατο Ευκλείδειο χώρο με τον χρόνο. Κι άλλοι μεγάλοι επιστήμονες πέρασαν από τον ίδιο χώρο, όπως για παράδειγμα οι Hermann Weyl, ο Wolfgang Pauli και ο Jürg Fröhlich. Στη Ζυρίχη ξεκίνησε μια εποχή για τον Χριστοδούλου, την οποία αργότερα ο ίδιος αποκάλεσε ως την «περίοδο της πιο έντονης πνευματικής προσπάθειας», αναφερόμενος κυρίως στην χρονική περίοδο 2001-2008. Τότε άρχισε να διερευνά σε βάθος την σχέση των εξισώσεων του Αϊνστάιν με την μηχανική των ρευστών. Η έρευνα αυτή τον οδήγησε σε επιπλέον ανακαλύψεις σχετικά με τον χωροχρόνο και σε μαθηματικά εργαλεία που επιτρέπουν την διερεύνηση των ιδιοτήτων του. Ο Δημήτριος Χριστοδούλου έλαβε πολλές τιμές και βραβεία. Το 2011 τιμήθηκε με το βραβείο Shaw, ενώ η Ελληνική Δημοκρατία τον τίμησε με το «Τάγμα του Φοίνικα» τον Ιούλιο του 2000. Παρακολουθήστε την διάλεξη του Δημήτρη Χριστοδούλου, που δόθηκε στις 16 Μαΐου 2018, στο βίντεο που ακολουθεί: Στην φωτογραφία ο Δημήτρης Χριστοδούλου (αριστερά) συνομιλεί με τον Kip Thorne (Νόμπελ φυσικής 2017) στην École de Physique des Houches το 1972. Στην ίδια φωτογραφία βλέπουμε τους Yuval Ne’eman και Bryce DeWitt. https://physicsgg.me/2018/06/30/h-%ce%b1%cf%80%ce%bf%cf%87%ce%b1%ce%b9%cf%81%ce%b5%cf%84%ce%b9%cf%83%cf%84%ce%ae%cf%81%ce%b9%ce%b1-%ce%bf%ce%bc%ce%b9%ce%bb%ce%af%ce%b1-%cf%84%ce%bf%cf%85-%ce%b4%ce%b7%ce%bc%ce%ae%cf%84%cf%81%ce%b7/

Το Αστεροσκοπείο Αθηνών συμμετέχει στην προκατασκευαστική φάση του Ευρωπαϊκού Ηλιακού Τηλεσκοπίου. Το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών ανακοίνωσε ότι συμμετέχει πλέον στην προκατασκευαστική φάση του Ευρωπαϊκού Ηλιακού Τηλεσκοπίου (European Solar Telescope-EST). Πρόκειται για ένα καινοτόμο τηλεσκόπιο ανοίγματος τεσσάρων μέτρων, το οποίο έχει σχεδιασθεί με σκοπό να μελετήσει το πιο κοντινό μας άστρο, τον Ήλιο, με μία χωρίς προηγούμενο χρονική και χωρική ανάλυση. Θα είναι εξοπλισμένο με υπερσύγχρονα όργανα και θα βοηθήσει τους επιστήμονες να κατανοήσουν τα μαγνητικά φαινόμενα της ηλιακής ατμόσφαιρας. Το τηλεσκόπιο θα εγκατασταθεί στα Κανάρια Νησιά της Ισπανίας και η έναρξη της λειτουργίας του προγραμματίζεται για το 2027. Η κατασκευή και λειτουργία του τηλεσκοπίου αποτελεί έναν από τους κύριους στόχους της Ευρωπαϊκής Ένωσης για Ηλιακά Τηλεσκόπια (European Association for Solar Telescopes), η οποία ιδρύθηκε το 2006. Η Ένωση αποτελείται από ηλιακούς φυσικούς 17 ευρωπαϊκών χωρών, ενώ μέλος της έγινε πρόσφατα και το Ινστιτούτο Αστρονομίας, Αστροφυσικής, Διαστημικών Εφαρμογών και Τηλεπισκόπησης (ΙΑΑΔΕΤ) του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών. Εθνικός εκπρόσωπος στην Ένωση είναι η δρ Γεωργία Τσιροπούλα, διευθύντρια ερευνών στο Ινστιτούτο Αστρονομίας, Αστροφυσικής, Διαστημικών Εφαρμογών και Τηλεπισκόπησης, η οποία είναι και μέλος του Συμβουλίου που επιβλέπει τις εργασίες για την προκατασκευαστική φάση του τηλεσκοπίου. Η προκατασκευαστική φάση συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση για τέσσερα έτη (2017-2020) στο πλαίσιο του προγράμματος «Ορίζων 2020» και από εθνικούς οργανισμούς χρηματοδότησης. http://www.kathimerini.gr/961391/article/epikairothta/episthmh/to-asteroskopeio-a8hnwn-symmetexei-sthn-prokataskeyastikh-fash-toy-eyrwpaikoy-hliakoy-thleskopioy

Σταμάτης Κριμιζής : Νιώθω εξαπατημένος, δεν υπάρχει αξιοκρατία. «Ηρθα να σου πω συγχαρητήρια για την επιλογή σου». Τα συγχαρητήρια που δεχόταν ο Σταμάτης Κριμιζής από τον συνάδελφό του στην Ακαδημία Αθηνών, που μπήκε βιαστικός μέσα στο γραφείο του με ένα κουτί γλυκά, δεν ήταν για την ανάληψη των καθηκόντων του στον Ελληνικό Διαστημικό Οργανισμό (ΕΛΔΟ), αλλά για την παραίτησή του από τη θέση του προέδρου. Ο κ. Κριμιζής του έσφιξε το χέρι με ένα πικρό χαμόγελο. Ο βετεράνος πλανητικός επιστήμονας, ο μόνος που έχει «ταξιδέψει» σε όλους τους πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος με όχημα τα επιστημονικά όργανα που σχεδίασαν ο ίδιος και η ομάδα του για τη NASA, με εμπειρία στη διοίκηση διαστημικών προγραμμάτων στο πανεπιστήμιο Τζονς Χόπκινς των ΗΠΑ, φαίνεται πως είχε μια ανώμαλη προσγείωση σε μια πρωτόγνωρη, για τον ίδιο, κατάσταση. Οταν ανέλαβε τα καθήκοντα του προέδρου στον νεοσύστατο Οργανισμό, η επιστημονική κοινότητα είδε στο πρόσωπό του έναν υπερκομματικό άνθρωπο με εμπειρία και κύρος. «Μόλις ανέλαβα αυτή τη θέση είχα ένα μήνυμα από τον διευθυντή των επιστημονικών προγραμμάτων της NASA», μας λέει ο κ. Κριμιζής, «στο οποίο μου έλεγε ότι περιμένει να συζητήσουμε πώς θα συνεργαστούμε με την Ελλάδα». «Χωρίς περιεχόμενο» Αρκετοί, σημειώνει, ήταν όμως και εκείνοι που τον προειδοποίησαν ότι μπαίνει σε μια κατάσταση «με αναξιόπιστους ανθρώπους», αλλά ο ίδιος ένιωσε χρέος απέναντι στην πατρίδα του να βοηθήσει. «Οταν κάποιος φωνάζει μέσα στη νύχτα βοήθεια, τι κάνεις; Τρέχεις να βοηθήσεις δίχως να υπολογίσεις τον κίνδυνο. Οταν διαπίστωσα ότι ο Οργανισμός που ιδρύθηκε ήταν ένα κατασκεύασμα χωρίς περιεχόμενο, σκέφθηκα ότι είχα μόνο μία διέξοδο. Δεν θα γινόμουν φερέφωνο ανθρώπων που δεν ξέρουν τίποτα για το Διάστημα», μας λέει ο Σταμάτης Κριμιζής. Πριν από μερικές μέρες και μετά μόλις τέσσερις εβδομάδες και τρεις συνεδριάσεις, ο Σταμάτης Κριμιζής ανακοίνωσε την παραίτησή του από την προεδρία του διοικητικού συμβουλίου του ΕΛΔΟ με μια μακροσκελή ανοιχτή επιστολή γεμάτη αιχμές για χειραγώγηση του νεοσύστατου Οργανισμού, ο οποίος δεν πρόλαβε να αποκτήσει ούτε καν ΑΦΜ. Τι άλλαξε μέσα σε έναν μήνα; «Με υπουργική απόφαση όλη η ευθύνη για την εκπροσώπηση της Ελλάδας στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (ΕΟΔ) δεν ανήκει στον Ελληνικό Διαστημικό Οργανισμό αλλά στη Γενική Γραμματεία Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων (ΓΓΤΤ) του υπουργείου Ψηφιακής Πολιτικής. Αυτό είναι μοναδικό για την Ευρώπη. Δεν υπάρχει καμία διαστημική υπηρεσία ευρωπαϊκού κράτους που εκπροσωπείται στο συμβούλιο του ΕΟΔ από ανθρώπους που δεν έχουν σχέση με τον ίδιο τον Οργανισμό και το Διάστημα», σημειώνει ο κ. Κριμιζής. Στην επίμαχη υπουργική απόφαση που εκδόθηκε στις 15 Μαρτίου 2018 (αριθμ. 3095/2018) από τον υπουργό Ψηφιακής Πολιτικής Νίκο Παππά συγκροτείται μια επιτροπή που αποτελείται από υπαλλήλους της ΓΓΤΤ, με ευθύνη την επεξεργασία και αξιολόγηση θεμάτων της ESA, για τα οποία ο υπουργός Ψηφιακής Πολιτικής «αποφασίζει κατόπιν εισήγησης της Επιτροπής και έγκρισης του γενικού γραμματέα Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων». Αυτό σημαίνει, όπως μας λέει ο κ. Κριμιζής, ότι ο Ελληνικός Οργανισμός Διαστήματος δεν έχει καμία δικαιοδοσία και πρόσβαση στη διαχείριση προγραμμάτων ύψους 16 εκατ. ευρώ. «Στήθηκε ένας Οργανισμός που δεν έχει αρμοδιότητες και εξαρτάται από τις αποφάσεις του γενικού γραμματέα και γι’ αυτό τον ονόμασα “Τσάρο του Διαστήματος”», λέει ο κ. Κριμιζής, ο οποίος σε άλλο σημείο της κουβέντας κάνει λόγο για ένα προμελετημένο σχέδιο: «Νομίζω ότι ο κ. Μαγκλάρας είναι ο υπεύθυνος για την κακοδαιμονία της όλης υπόθεσης, πιστεύω ότι την υπέσκαψε από την αρχή. Υποθέτω ότι έπεισε τον υπουργό κ. Παππά ότι αυτό θα λειτουργήσει, δεν ξέρω όμως αν του είπε ότι αυτό το σχήμα είναι ολωσδιόλου διαφορετικό από οποιαδήποτε άλλη διαστημική υπηρεσία στην Ευρώπη». «Μόνο γενικότητες» Λειτουργούμε σε επίπεδο εντυπώσεων και όχι ουσίας, μας λέει ο κ. Κριμιζής όταν τον ρωτάμε για το πρόγραμμα ανάπτυξης 11 μικροδορυφόρων, ύψους 23,9 εκατ. ευρώ, που ανακοινώθηκε από το υπουργείο Ψηφιακής Πολιτικής. Η Ελλάδα, σημειώνει, πρέπει να πάρει μέρος σε προγράμματα μικροδορυφόρων, που στο εξωτερικό ξεκίνησαν πριν από 20 χρόνια, αλλά το θέμα για τον ίδιο είναι με ποιον τρόπο. «Ο σωστός τρόπος για να κάνεις ένα διαστημικό πρόγραμμα είναι να πεις ποιος είναι ο σκοπός, οι προδιαγραφές, ο τρόπος υλοποίησης. Αυτού του είδους οι λεπτομέρειες δεν υπήρχαν, παρά μόνο γενικότητες. Χρειάζεται ένας άλλος προγραμματισμός με τα κατάλληλα άτομα», σημειώνει με έμφαση. Στην επιστολή του αφήνει αιχμές αδιαφάνειας και πιθανών οικονομικών συμφερόντων αλλά δεν θέλει να επεκταθεί. «Η δική μου θέση δεν ήταν να κάνω τον ντετέκτιβ για ζητήματα οικονομικής διαφάνειας, αυτό θα ήταν υπόθεση ενός νομικού συμβούλου ή οικονομικού διευθυντή που ήταν στο οργανόγραμμα του Οργανισμού», τονίζει. Τα τηλέφωνα στο γραφείο του χτυπούν συνεχώς. Αποφεύγει να απαντήσει και μου δείχνει τα πρώτα δημοσιεύματα με τις αντιδράσεις του υπουργείου. «Πίστεψα ότι ο υπουργός ήταν ειλικρινής, τώρα έχω μεγάλες αμφιβολίες», σημειώνει ο κ. Κριμιζής. Οπως μας εξηγεί, όταν επεσήμανε στον κ. Παππά ότι κινδυνεύουν οι αρμοδιότητες του ΕΛΔΟ από την επιτροπή που προβλέπεται να δημιουργηθεί στη γενική γραμματεία, εκείνος τον καθησύχασε. «Μην ανησυχείτε κ. Κριμιζή, μου είπε, αυτό το συμβούλιο είναι μόνο για να συλλέγει εισηγήσεις από τα άλλα υπουργεία για να τα εξετάσει ο ΕΛΔΟ. Μερικές μέρες μετά βγήκε η απόφαση για τις αρμοδιότητες της γενικής γραμματείας», σημειώνει. «Νιώθω εξαπατημένος», τονίζει, «το συμπέρασμα που μπορεί να βγάλει κανείς είναι ότι τίποτα δεν γίνεται αξιοκρατικά. Η αξιοκρατία είναι βασική για την ύπαρξη και την πρόοδο της χώρας και τώρα είδα ότι η φημισμένη “ελληνική πραγματικότητα” υπεισέρχεται σε κάθε επίπεδο. Εχουμε ένα πελατειακό κράτος, το γνωρίζουν και οι “πελάτες” και οι “εργοδότες”». Το brain drain Στην τελευταία μας συνάντηση («Κ», 27/4/2018) ο επιφανής επιστήμονας μιλούσε με ενθουσιασμό για τον νέο φορέα που ήταν στα σκαριά. Είχε κάτσει να σκεφθεί τρεις και τέσσερις φορές πριν απαντήσει θετικά στη νέα πρόκληση που ανοίγονταν μπροστά του και είχε διαμηνύσει ότι θα κινηθεί με βάση τις αρχές της «αριστείας, αξιοκρατίας και αξιολόγησης». Οι στόχοι του για το τι μπορεί να κάνει η Ελλάδα στο Διάστημα δεν ήταν «από άλλο γαλαξία». «Δεν πρόκειται να κατασκευάσουμε ολόκληρο διαστημόπλοιο», έλεγε τότε, αλλά επιστημονικά όργανα μετρήσεων για τις διάφορες διαστημικές αποστολές που σήμερα είναι κυρίως αποτέλεσμα διεθνούς συνεργασίας. Η σύγχρονη διαστημική τεχνολογία, έλεγε, είναι απαραίτητη για την ασφάλεια της χώρας και ο τρόπος να την αποκτήσουμε είναι μέσω των διεθνών διαστημικών προγραμμάτων με τη στρατηγική ενός διαστημικού οργανισμού. Γι’ αυτό θεώρησε, επισημαίνει, ότι ήταν χρέος του να προσφέρει τις γνώσεις και τη βοήθεια του. Γεννημένος και μεγαλωμένος στη Χίο, ο Σταμάτης Κριμιζής είχε την τύχη να φύγει νωρίς από την Ελλάδα για σπουδές και να διαπρέψει στον τομέα του. Με την επιστροφή του ήθελε, μας λέει, η στάση του να αποτελέσει παράδειγμα για τους νέους επιστήμονες που είχαν φύγει από τη χώρα και να αποτελέσει «φρένο» για το φαινόμενο του brain drain. «Οι νέοι φεύγουν, δραπετεύουν. Ηλπιζα ότι θα φτιάξουμε έναν Οργανισμό για να πούμε γυρίστε, ελάτε να βοηθήσετε τη χώρα, ότι στεκόμαστε τουλάχιστον σε έναν τομέα με περηφάνια και κύρος. Δεν μπορώ να το πω τώρα», καταλήγει. Σύγκρουση συμφερόντων – Κύριε Κριμιζή, λέτε στην επιστολή σας «follow the money» («ακολουθήστε τα χρήματα»). Πιστεύετε ότι μέσω του νέου οργανισμού εξυπηρετούνται συγκεκριμένα συμφέροντα; – Οπωσδήποτε. Ο νέος πρόεδρος του Ελληνικού Διαστημικού Οργανισμού (σ.σ. Χριστόδουλος Πρωτοπαπάς) είναι συγχρόνως και διευθύνων σύμβουλος του Hellas-Sat/Arabsat. Ο νέος διευθύνων σύμβουλος (σ.σ. Γεώργιος Μαντζούρης) έχει σχέση με τους μικροδορυφόρους, όπως και δύο άλλα μέλη του διοικητικού συμβουλίου με το ίδιο πρόγραμμα, ενώ ένα άλλο μέλος είναι στο διοικητικό συμβούλιο του si-cluster (σ.σ. μεγάλες και μικρομεσαίες βιομηχανικές επιχειρήσεις στον τομέα των διαστημικών τεχνολογιών). Βέβαια, σύμφωνα με τη διεθνή πρακτική, όταν συζητούνται θέματα με πιθανή σύγκρουση συμφερόντων, οι εμπλεκόμενοι αποχωρούν και τα υπόλοιπα μέλη αποφασίζουν. Αλλά όταν τέσσερα από τα επτά μέλη του συμβουλίου αποχωρήσουν, πώς θα βγει η οποιαδήποτε απόφαση; http://www.kathimerini.gr/961545/article/proswpa/synentey3eis/stamaths-krimizhs-sthn-k-niw8w-e3apathmenos-den-yparxei-a3iokratia