Δροσος Γεωργιος

Η ιστορία της εξερεύνησης του διαστήματος. 1966 - Ο πρώτος τεχνητός δορυφόρος της Σελήνης. Στις 3 Απριλίου 1966 ο αυτόματος σταθμός «Luna-10» πήγε σε τροχιά γύρω από το φεγγάρι και εγινε ο πρώτος τεχνητός δορυφόρος του κόσμου της Σελήνης. Αυτό επέτρεψε στους ανθρώπους να δουν την αντίθετη πλευρά του φυσικού δορυφόρου της Γης. Η εκτόξευση του αυτόματου σταθμου «Luna-10» διεξήχθη στις 31ης Μαρτίου του 1966 με το λανσάρισμα του οχήματος «Molniya-Μ» από το κοσμοδρόμιο του Μπαϊκονούρ. Το διαστημικό σκάφος έιχε σχεδιαστεί και κατασκευαστεί στην NPO. Α.Ε. Lavochkin. Όταν πλησιάζε το φεγγάρι στις 3 του Απριλίου ενεργοποιήσε το σύστημα πρόωσης για το φρενάρισμα, για 57 δευτερόλεπτα, παρέχοντας πρόσβαση στην τροχιά ενός τεχνητού σεληνιακου δορυφόρου. 20 δευτερόλεπτα μετά την λειτουργία κλεισίματος του φρένου κινητήρα διόρθωση πρόωσης διαχωρίστηκε το σφραγισμένο δοχείο με τον επιστημονικό εξοπλισμό,εχοντας καταστεί ο πρώτος δορυφόρος του κόσμου στην σελήνη ο «Luna 10». Για 56 ημέρες πολύτιμες επιστημονικές πληροφορίες Το πρόγραμμα πτήσης «Luna-10» ειχε εφαρμοστεί πλήρως. Με το «Luna-10» για πρώτη φορά ελήφθησαν στοιχεία για τη συνολική χημική σύνθεση της σελήνης τη φύση της επιφάνειας και την γάμμα ακτινοβολία αυτής. Συνολικά στους σεληνιακους βράχους υπερβαίνει ελαφρώς το επίπεδο της γ-ακτινοβολίας πάνω στα βράχια του φλοιού. Με το γάμμα περιεχόμενο φασματομετρίας των φυσικών ραδιενεργών στοιχείων μετρήθηκε (Κ, U, Th) και το είδος των πετρωμάτων που βρίσκεται στην επιφάνεια της σελήνης και ανιχνεύθηκε στην επιφάνεια των σωματιδίων regolite μη οξειδωμένες μορφές του σιδήρου, τιτανίου και πυριτίου. Επίσης albedo διεισδυτική σωματιδιακής ακτινοβολίας από τον πρωτογενή κοσμική ακτινοβολία μετρήθηκε, οδήγησε στο συμπέρασμα για την απουσία των ζωνών ακτινοβολίας της σελήνης. Η Ανάλυση της διατάραξης της τροχιάς του σταθμου «Λούνα 10» επιτρέπεται να προβεί σε προκαταρκτικό προσδιορισμό των παραμέτρων του βαρυτικού πεδίου της Σελήνης. Κατά τη διάρκεια της ενεργού λειτουργίας δύο φορές διέσχισε το «ουρά» της μαγνητόσφαιρας της Γης, η οποία καταγράφηκε από τα επιστημονικά όργανα. Με βάση τα αποτελέσματα της πτήσης «Luna-10» η Διεθνή Ομοσπονδία Αεροναυτικής (FAI) έχει καταχωρήσει το σταθμό σαν προτεραιότητα στα επιστημονικά και τεχνολογικά επιτεύγματα: https://www.roscosmos.ru/23367/

Στην αρχή το σύμπαν ίσως ήταν ολόγραμμα. Στην επική τριλογία του Μάτριξ οι αδελφοί Ουατσόφσκι έπλασαν ένα δυστοπικό μέλλον παίζοντας με τη λεγόμενη «υπόθεση της προσομοίωσης» για τον κόσμο μας. Σύμφωνα με την αμφιλεγόμενη υπόθεση που προσελκύει αρκετούς θαυμαστές, παρά το γεγονός ότι κινείται στη σφαίρα της επιστημονικής φαντασίας, ο κόσμος μας δεν είναι πραγματικός αλλά μια προσομοίωση. Πρόκειται για ένα τεχνητό κουκούλι που μας περιβάλλει και η ελεύθερη θέλησή μας υποτάσσεται στις επιταγές ανώτερων τεχνολογικά όντων. Και γι’ αυτό δεν μπορούμε να αντιληφθούμε την πραγματικότητα, όπως ο κινηματογραφικός Νίο πριν επιλέξει να καταπιεί το κόκκινο χάπι και βγει από την τεχνητή του χαύνωση. Στις αρχές του 2017, το Διαδίκτυο και οι ιστοσελίδες που εκλαϊκεύουν επιστημονικές θεωρίες και θέματα τεχνολογίας ξαναθυμήθηκαν το λεγόμενο «simulation universe» με αφορμή μια άλλη θεωρία, που αν και μοιάζει κάπως «τραβηγμένη», είναι πολύ πιο κοντά στην πραγματικότητα, αυτή του «ολογραφικού» σύμπαντος. «Η επιστημονική ιδέα της ολογραφίας έχει κάποια αναλογία με αυτό που βλέπουμε στις ταινίες αλλά δεν είναι το ίδιο πράγμα. Η ιδέα λέει ότι οι φυσικοί νόμοι στο θεμελιώδες επίπεδο διατυπώνονται σε δύο διαστάσεις αντί για τρεις, έχουμε δηλαδή μια διάσταση λιγότερη. Η επιπλέον διάσταση που αισθανόμαστε και η βαρύτητα προκύπτουν μέσα από την αλληλεπίδραση των σωματιδίων στις δύο διαστάσεις», εξηγεί ο καθηγητής Μαθηματικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο του Σαουθάμπτον Κώστας Σκενδέρης και ένας από τους συγγραφείς της επιστημονικής εργασίας που δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο επιστημονικό περιοδικό «Physical Review Letters» με τις πρώτες χειροπιαστές ενδείξεις για την ορθότητα της ολογραφικής θεωρίας. Οταν οι επιστήμονες θέλουν να ελέγξουν κατά πόσον είναι ορθές οι θεωρίες τους για το τι συνέβη κατά τη γένεση του σύμπαντος χρησιμοποιούν στοιχεία (πολύ μικρές διακυμάνσεις θερμοκρασίας) από τη λεγόμενη «κοσμική ακτινοβολία υποβάθρου». Ακόμη και σήμερα αυτή η αρχαία ακτινοβολία περιέχει πληροφορίες για τις πρώτες στιγμές του σύμπαντος και είναι ορατή με πολύ ισχυρά τηλεσκόπια. Ετσι, ερευνητές από πανεπιστήμια του Καναδά, της Ιταλίας, από το Ινστιτούτο Περίμετερ και ο κ. Σκενδέρης από το Πανεπιστήμιο του Σαουθάμπτον συνέκριναν τα στοιχεία της αρχαίας ακτινοβολίας με τις προβλέψεις της ολογραφικής θεωρίας και εντόπισαν ταυτίσεις και μετρήσιμα δεδομένα που ενισχύουν τη θεωρητική άποψη ότι το σύμπαν και οι πληροφορίες που σήμερα γνωρίζουμε ήταν κωδικοποιημένες σε δύο αρχικές διαστάσεις. «Φανταστείτε πως ό,τι βλέπουμε, νιώθουμε και ακούμε στις τρεις διαστάσεις, ακόμη και η αντίληψή μας για τον χρόνο, προκύπτει από ένα δισδιάστατο πεδίο. Η ιδέα είναι παρόμοια με τα συνηθισμένα ολογράμματα, όπως στις πιστωτικές κάρτες. Το ολόγραμμα είναι μια τρισδιάστατη εικόνα κωδικοποιημένη πάνω σε μια επιφάνεια δύο διαστάσεων. Ωστόσο, τώρα (σύμφωνα με τη θεωρία) ολόκληρο το σύμπαν είναι κωδικοποιημένο», επισημαίνει ο κ. Σκενδέρης. Υπήρξε αρχική στιγμή; Τι μπορεί να σημαίνει αυτό για εμάς; Πολλά και τίποτα, μας λέει ο κ. Σκενδέρης. Η εμφάνιση της τρίτης διάστασης και της βαρύτητας μερικές στιγμές μετά τη Μεγάλη Εκρηξη δεν μειώνει τη σημασία της και την αίσθηση της πραγματικότητας ή τουλάχιστον αυτό που αντιλαμβανόμαστε με τις αισθήσεις μας ως πραγματικό. Αλλάζει όμως την αντίληψή μας για τον χώρο και τον χρόνο. «Από τη στιγμή που αυτές οι έννοιες δεν είναι θεμελιώδεις από μόνες τους αλλά προέρχονται μέσα από τη δυναμική της ολογραφικής θεωρίας έχουμε μια τελείως διαφορετική αντίληψη για το τι σημαίνει χώρος και χρόνος. Αυτό μπορεί να μην αλλάζει αυτά που ξέρουμε π.χ. για την κίνηση των πλανητών γύρω από τον Ηλιο αλλά μας δίνει μια βαθύτερη κατανόηση του κόσμου και μας επιτρέπει να διατυπώσουμε θεωρίες και επιστημονικά ερωτήματα για τη φυσική στην αρχή του σύμπαντος. Υπήρχε αρχική στιγμή; Υπάρχει θεωρία που εξηγεί τι συνέβη πιο πριν; Αυτά τα ερωτήματα γίνονται πια επιστημονικά, ενώ προηγουμένως ήταν στο πεδίο της φιλοσοφίας», σημειώνει ο καθηγητής. Ωστόσο, αν λάβουμε υπόψη μας ότι –σύμφωνα με τη θεωρία– η τρίτη διάσταση και η βαρύτητα είναι αποτέλεσμα αλληλεπιδράσεων και της δυναμικής της θεωρίας δεν μπορούμε να αποκλείσουμε ότι στο μέλλον οι δυναμικές μπορεί να αλλάξουν. Οι μαύρες τρύπες Το άλυτο πρόβλημα των φυσικών παραμένει μια θεωρία που θα συνδέει τη Γενική Θεωρία της Σχετικότητας του Αϊνστάιν και την κβαντομηχανική και θα μπορεί να απαντήσει σε ερωτήματα, όπως τι συνέβη κατά τη γέννηση του σύμπαντος και γιατί οι μαύρες τρύπες συμπεριφέρονται με ανεξήγητους ακόμη τρόπους. Οπως μας εξηγεί ο κ. Σκενδέρης, οι επιστήμονες αναζήτησαν απαντήσεις στη φυσική των μαύρων τρυπών που μοιάζουν να συμπεριφέρονται ως θερμά σώματα σε δύο όμως διαστάσεις. «Αυτό οδήγησε αρχικά στη θεμελίωση της ολογραφικής αρχής που λέει ότι μια κβαντική θεωρία της βαρύτητας είναι ισοδύναμη με μια κβαντική θεωρία σε δύο διαστάσεις που δεν περιέχει τη βαρύτητα. Αν αυτή η αρχή ισχύει, αυτό εξηγεί τη φυσική των μαύρων τρυπών», τονίζει ο καθηγητής. Η ολογραφική αρχή διατυπώθηκε στις αρχές του 1990 από τον Ολλανδό νομπελίστα Γκέραρντ Χουφτ και αργότερα επαληθεύτηκε μέσω της θεωρίας των Χορδών, της επικρατέστερης θεωρίας για την κβαντική βαρύτητα. «Από τότε η ιδέα ότι η κβαντική θεωρία είναι ολογραφική έχει γίνει βασικό αντικείμενο έρευνας από επιστήμονες σε όλο τον κόσμο», σημειώνει ο κ. Σκενδέρης. Η ολογραφική θεωρία του σύμπαντος «ανταγωνίζεται» τη θεωρία του κοσμικού πληθωρισμού που εξηγεί το ίδιο καλά τις διακυμάνσεις στην κοσμική ακτινοβολία υποβάθρου. Οπότε, όπως επισημαίνει ο κ. Σκενδέρης, χρειάζονται κι άλλα δεδομένα για να διαπιστωθεί ποια θεωρία εξηγεί καλύτερα τις αρχικές στιγμές του σύμπαντος. Πάντως, σημειώνει ο καθηγητής, η ολογραφική θεωρία έπεισε και τους πιο «σκληροπυρηνικούς» θεωρητικούς φυσικούς των μαύρων τρυπών όπως τον Στίβεν Χόκινγκ. «Η ολογραφία ήταν ο λόγος που ακόμη και εκείνος πείστηκε ότι η πληροφορία που μπαίνει μέσα στη μαύρη τρύπα δεν χάνεται. Το πώς ξαναγυρίζει σε εμάς είναι ακόμη άγνωστο», σημειώνει ο κ. Σκενδέρης. http://physicsgg.me/2017/04/02/%cf%83%cf%84%ce%b7%ce%bd-%ce%b1%cf%81%cf%87%ce%ae-%cf%84%ce%bf-%cf%83%cf%8d%ce%bc%cf%80%ce%b1%ce%bd-%ce%af%cf%83%cf%89%cf%82-%ce%ae%cf%84%ce%b1%ce%bd-%ce%bf%ce%bb%cf%8c%ce%b3%cf%81%ce%b1%ce%bc%ce%bc/ Και κατι πολυ καλο Πρωταπριλιατικο!!! Τα «βαρυτικά κύματα» που ανίχνευσε το LIGO αποδείχθηκε πως ήταν απλοί σεισμοί. Η ιστορία δυστυχώς επαναλαμβάνεται. Όπως ο Joseph Weber το 1969 ανακοίνωσε λανθασμένα ότι ο ανιχνετυτής του κατέγραφε γεγονότα που αντιστοιχούσαν σε βαρυτικά κύματα, έτσι και το πείραμα LIGO τελικά κατέγραφε ταπεινά γήινα σεισμικά κύματα αντί για βαρυτικά κύματα από την συγχώνευση μαύρων τρυπών! Couple of big earthquakes in the past 12 hours knocked us out of lock. Big spike at -12h on the top screen was a M6.6 quake east of Russia. pic.twitter.com/EafR3IR9zg — LIGO Hanford (@LIGOWA) March 29, 2017 Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Η πρώτη ανακοίνωση ανίχνευσης βαρυτικού κύματος από τους ανιχνευτές του πειράματος LΙGO έγινε στις 14 Σεπτεμβρίου 2015 (GW150914). Toν Οκτώβριο του 2015 το LIGO είχε καταγράψει κι άλλο γεγονός που αντιστοιχούσε σε βαρυτικό κύμα – ονομάστηκε LVT151012 – αλλά δεν ικανοποιούσε τις προδιαγραφές για επίσημη ανακοίνωση. Στις 26 Δεκεμβρίου 2015 ανακοινώθηκε η ανίχνευση κι άλλου βαρυτικού κύματος (GW151226) που υποτίθεται πως αυτή τη φορά ικανοποιούσε τις προδιαγραφές. Με λίγα λόγια η ερευνητική ομάδα του LIGO ανακοίνωσε πως ανίχνευσε 3 φορές βαρυτικά κύματα, που προκλήθηκαν από συγχώνευση μαύρων τρυπών, μέσα στους πρώτους 4 μήνες λειτουργίας των ανιχνευτών. Όλοι νόμισαν πως ξεκίνησε μια νέα εποχή για την φυσική. Όμως, από τότε πέρασαν 15 μήνες λειτουργίας των ανιχνευτών LIGO χωρίς καμία νέα ανακοίνωση. Αυτή η εκκωφαντική σιωπή γιγάντωσε τις υποψίες πολλών φυσικών, ότι οι αρχικές ανακοινώσεις περί ανίχνευσης βαρυτικών κυμάτων ήταν βεβιασμένες και λανθασμένες, όπως στην περίπτωση BICEP2 (ανίχνευση αρχέγονων βαρυτικών κυμάτων από την εποχή της πληθωριστικής διαστολής του σύμπαντος) ή στην περίπτωση του πειράματος OPERA (τα νετρίνα κινούνται με ταχύτητες μεγαλύτερες του φωτός). Έτσι, οι ερευνητές του LIGO αναγκάστηκαν να επανεξετάσουν τα δεδομένα τους για να διαπιστώσουν ότι τελικά τα σήματα που κατέγραψαν οι ανιχνευτές αντιστοιχούσαν σε σεισμούς που είχαν καταγράψει και οι συμβατικοί σεισμογράφοι. Σήμερα, στις 10 μ.μ. (ώρα Ελλάδας), αναμένεται η επίσημη ανακοίνωση-απολογία της ερευνητικής ομάδας LIGO. To μόνο θετικό στην όλη ιστορία είναι ότι οι «ανιχνευτές βαρυτικών κυμάτων» δίνουν ακριβέστερες μετρήσεις σε σχέση με τους υπάρχοντες σεισμογράφους. Και γιαυτό θα συνεχίσουν να λειτουργούν ως υπερ-ευαίσθητοι σεισμογράφοι ακριβείας σε άμεση συνεργασία τα γεωδυναμικά ινστιτούτα ανά τον κόσμο. http://physicsgg.me/2017/04/01/%cf%84%ce%b1-%ce%b2%ce%b1%cf%81%cf%85%cf%84%ce%b9%ce%ba%ce%ac-%ce%ba%cf%8d%ce%bc%ce%b1%cf%84%ce%b1-%cf%80%ce%bf%cf%85-%ce%b1%ce%bd%ce%af%cf%87%ce%bd%ce%b5%cf%85%cf%83%ce%b5-%cf%84%ce%bf-ligo/ ]

Τα Μαθηματικά μεταξύ φιλοσοφίας και επιστήμης. Πώς συνδέεται η πραγματικότητα των Μαθηματικών με την πραγματικότητα των φυσικών επιστημών και της φιλοσοφίας; Τα Μαθηματικά είναι απλώς ένα «εργαλείο» ή, έστω, μια αυστηρή αλλά αφηρημένη «γλώσσα» για την περιγραφή της πραγματικότητας που μελετούν οι επιμέρους επιστήμες; Σε αυτή την περίπτωση, μήπως έχει δίκιο ο μεγάλος σύγχρονος φιλόσοφος Βιτγκενστάιν όταν υποστήριζε ότι «τα όρια του κόσμου μου είναι τα όρια της γλώσσας μου»; Άραγε, τα όρια αλλά και οι δυνατότητες της μαθηματικής γλώσσας προδιαγράφουν τα όρια ή τις δυνατότητες της επιστημονικής σκέψης; Τις αμφίδρομες -αλλά συνήθως αδιαφανείς- σχέσεις ανάμεσα στα Μαθηματικά, την Επιστήμη και τη Φιλοσοφία διερευνά το τελευταίο βιβλίο του Γιώργου Ευαγγελόπουλου «Μαθηματικά: θεωρητική ή πρακτική επιστήμη, εντέλει;», που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Ευρασία. Με αφορμή την έκδοση αυτού του μικρού αλλά πυκνότατου σε ιδέες βιβλίου, ζητήσαμε από τον συγγραφέα του να μας μιλήσει τόσο για τη μετέωρη επιστημολογικά θέση των Μαθηματικών όσο και για την καθοριστική σημασία τους στο ανθρώπινο γνωστικό οικοδόμημα. • Ποια ήταν τα κίνητρα και οι στόχοι που θέσατε όταν αποφασίσατε να δημοσιεύσετε το κείμενο που υπάρχει στο νέο σας βιβλίο; Από τότε που ήμουν μαθητής με «παραξένευε» έως με «δυσαρεστούσε» η κατάταξη των Μαθηματικών στις πρακτικές επιστήμες, με βάση τη διάκριση μεταξύ θεωρητικών και πρακτικών επιστημών που συνήθως έκαναν οι καθηγητές μου. Μου ήταν προφανές ότι τα Μαθηματικά είναι ως προς τη φύση της η πιο αφαιρετική επιστήμη κι όμως έχει εφαρμογές σε πλήθος άλλων επιστημών. Επίσης, τα «σύνορα» μεταξύ Θεωρητικών και Εφαρμοσμένων Μαθηματικών μετατοπίζονται συνεχώς, ανάλογα με τις εξελίξεις στο μέτωπο της έρευνας και στους δύο αυτούς χώρους. Στο νέο βιβλίο μου επιχειρώ να δώσω κάποια ενδεικτικά παραδείγματα –τα περισσότερα των οποίων είναι ελάχιστα γνωστά στο ευρύτερο κοινό- για ν’ αποδείξω ότι τα Μαθηματικά όχι μόνον αποτελούν τη «γλώσσα» της Φυσικής, αλλά τυγχάνουν εφαρμογής στην Πληροφορική, τις Βιοϊατρικές και Φαρμακευτικές Επιστήμες, τα Οικονομικά, τα Νομικά αλλά και τη Φιλοσοφία. Υπάρχουν, ασφαλώς, και πολλές άλλες επιστήμες όπου εφαρμόζονται τα Μαθηματικά, όπως η Χημεία, η Ανθρωπολογία, η Ψυχολογία, η Παλαιοντολογία, κ.ά., όμως κάπου έπρεπε να βάλω μια τελεία. Το πιο εντυπωσιακό, κατά τη γνώμη μου, παράδειγμα του βιβλίου αφορά το πώς από την απόδειξη της καθολικής μη γραμμικής ευστάθειας του χώρου Μινκόφσκι στη Θεωρία της Σχετικότητας, που έκανε ο Δημήτρης Χριστοδούλου από κοινού με τον Sergiu Klainerman, ο πρώτος οδηγήθηκε στη διατύπωση του επονομαζόμενου «φαινομένου μνήμης Χριστοδούλου» (Christodoulou memory effect). Αντιλαμβάνεστε, ασφαλώς, πόσο σημαντικό θα ήταν να επιβεβαιωθεί πειραματικά η μη γραμμική φύση των βαρυτικών κυμάτων, τώρα που τα βαρυτικά κύματα, που προβλέπονται από τη Γενική Θεωρία της Σχετικότητας του Αϊνστάιν, ανιχνεύτηκαν χάρη στο πείραμα LIGO (Laser Interferometer Gravitational-Wave Observatory). Με βάση τα παραπάνω, είχε άδικο o Eric Temple Bell όταν χαρακτήριζε τα Μαθηματικά βασίλισσα αλλά και θεραπαινίδα της Επιστήμης (1) ; • Τόσο από το βιβλίο σας, όσο και από την προηγούμενη απάντησή σας, προκύπτει ότι αντιδράτε αρνητικά στο να κατατάσσονται τα Μαθηματικά στις λεγόμενες «πρακτικές» ή, ακόμη χειρότερα, στις «θετικές» επιστήμες, ακριβώς λόγω των ποικίλων εφαρμογών τους σε αυτές. Μου δίνετε την εντύπωση ότι υιοθετείτε την άποψη πως τα Μαθηματικά αποτελούν ένα γνωστικά αυτόνομο και σχεδόν «παράλληλο» σύμπαν. Μήπως είστε πλατωνιστής; Στην εξαιρετική αυτή ερώτησή σας απαντώ ειλικρινώς ότι εμένα μ’ ενδιαφέρουν περισσότερο τα ίδια τα Μαθηματικά παρά η Φιλοσοφία τους. Ταυτόχρονα, είμαι απολύτως αντίθετος στην τάση πολλών μαθηματικών να υποτιμούν την αξία της Φιλοσοφίας των Μαθηματικών ως αυτόνομου -και διανοητικά πολύ απαιτητικού- γνωστικού αντικειμένου. Παρότι παρακολουθώ, όσο ο χρόνος μου το επιτρέπει, τις συζητήσεις πάνω στη Φιλοσοφία των Μαθηματικών -κυρίως μέσω του περιοδικού Philosophia Mathematica-, δεν είμαι εντούτοις φιλόσοφος των Μαθηματικών, ώστε να έχω πιο στέρεη άποψη για τη φύση των Μαθηματικών και της μαθηματικής δραστηριότητας. Και το λέω παρά το γεγονός ότι είχα την ιδέα και την πρωτοβουλία για την έκδοση στα ελληνικά του δοκιμίου του Gian-Carlo Rota, Μαθηματικά και Φιλοσοφία – Το χρονικό μιας παρανόησης (με πρόλογο δικό μου και επίμετρο της εξαιρετικής φιλοσόφου των Μαθηματικών, Δήμητρας Χριστοπούλου (2)), προκειμένου να γνωρίσει το ελληνικό κοινό αυτόν τον σπουδαίο μαθηματικό, εκ των θεμελιωτών του κλάδου της Συνδυαστικής Ανάλυσης (Combinatorial Analysis), που υπήρξε φαινομενολόγος, κυρίως χουσερλιανός, όσον αφορά τη φιλοσοφική του προσέγγιση στα Μαθηματικά. Για να συνοψίσω την απάντησή μου στο ερώτημά σας, δεν δηλώνω ούτε πλατωνιστής ούτε αντι-πλατωνιστής oύτε οτιδήποτε άλλο. • Γνωρίζετε καλά ότι ο Κορνήλιος Καστοριάδης, εν αντιθέσει προς τον Πλάτωνα και τους πλατωνιστές, υποστήριζε ότι τα Μαθηματικά δεν είναι σε θέση να περιγράψουν πλήρως την εκ φύσεως πολύτροπη και ευμετάβλητη στον χρόνο πραγματικότητα. Αν δεν κάνω λάθος διαφωνείτε ριζικά με αυτή την άποψη του μεγάλου Ελληνα φιλοσόφου. Γιατί; Πριν πω πού διαφωνώ με τον Καστοριάδη ως προς τον ορισμό που δίνει στα Μαθηματικά, επιτρέψτε μου να υπογραμμίσω ότι πάντοτε θαύμαζα την προσπάθειά του να κατανοήσει αρκετά από τα επιτεύγματα των Μαθηματικών, όπως και της Φυσικής, στις τεχνικές τους λεπτομέρειες, εφόσον οι γνώσεις του για κάτι τέτοιο επαρκούσαν. «Εργάζεται κανείς κατά το δυνατόν», συνήθιζε να μου λέει, συνειδητοποιώντας πλήρως τους περιορισμούς που, από τη φύση της, συνεπαγόταν μια τέτοια προσπάθεια. Ο Καστοριάδης ήθελε να κατανοεί τις αποδείξεις των μαθηματικών θεωρημάτων, αντιλαμβανόμενος ότι αυτές θέτουν και τα όρια της «εφαρμοσιμότητάς» τους (π.χ., όσον αφορά τη δυνατότητα «εφαρμογής» του θεωρήματος της μη πληρότητας του Gödel σε άλλα γνωστικά αντικείμενα, πέραν των Μαθηματικών). Κάποτε μου ζήτησε, στο μέσο της συνέντευξης που μου παραχωρούσε για τη σχέση Φιλοσοφίας και Επιστήμης (3), να του παρουσιάσω, εάν την ήξερα, την απόδειξη του θεωρήματος Löwenheim-Skolem στη Μαθηματική Λογική. Για ν’ απαντήσω τώρα στο ερώτημά σας, οφείλω να διευκρινίσω ότι ο Καστοριάδης θεωρούσε ότι το Ον διαιρείται στη φυσική και τη βιολογική στοιβάδα, η οποία περιγράφεται επιτυχώς από τα Μαθηματικά, ενώ η ανάδυση-δημιουργία νέων μορφών στις δύο άλλες στοιβάδες του Οντος, την ψυχική και την κοινωνικο-ιστορική, μπορεί να περιγραφεί μόνον με την «επιστράτευση» της εννοίας του «μάγματος», που ο ίδιος επινόησε. Επειδή θεωρούσε ότι τα Μαθηματικά στηρίζονται στην, κατ’ αυτόν «περιοριστική», συνολο-ταυτιστική λογική, όπως την αποκαλούσε, έδωσε τον ακόλουθο ορισμό του μάγματος: «Μάγμα είναι αυτό από το οποίο μπορούμε να εξαγάγουμε (ή: μέσα στο οποίο μπορούμε να κατασκευάσουμε) συνολιστικές οργανώσεις απροσδιόριστου αριθμού, αλλά που δεν μπορεί ποτέ να ανασυγκροτηθεί (ιδεατά) με συνολιστική (πεπερασμένη ή άπειρη) σύνθεση αυτών των οργανώσεων». Εν προκειμένω, λοιπόν, έχω δύο παρατηρήσεις, στις οποίες και μόνον περιορίζονται οι διαφωνίες μου με τον Καστοριάδη. Πρώτον, όπως ορθά παρατήρησε ο Δ. Αναπολιτάνος στον Καστοριάδη, «τα Μαθηματικά δεν είναι κατ’ ανάγκην συνολοταυτιστικά, ακόμη και με την τετριμμένη έννοια που εκείνος αποδίδει στον όρο. Ολόκληρες περιοχές των Μαθηματικών –βλ. ιντουισιονιστικά Μαθηματικά, περατοκρατικά Μαθηματικά, ασαφή ή, αλλιώς, συγκεχυμένα (fuzzy) σύνολα κ.λπ.– οικοδομούνται είτε σε λογικές αρχές πολύ ασθενέστερες των ισοδυνάμων της αρχής της ταυτότητας ή της αρχής της μη αντίφασης, είτε σε έννοιες που δεν έχουν ως βάση τους την καντοριανή έννοια του συνόλου στην έστω κατά Zermelo-Fraenkel εκλεπτυσμένη της μορφή» (4). Δεύτερον, οφείλουμε να λάβουμε υπ’ όψιν τον ολοένα αυξανόμενο ρόλο της μαθηματικής θεωρίας των κατηγοριών στην επαναδιατύπωση και συσχέτιση διάφορων κλάδων των Μαθηματικών. Ας υπενθυμίσω ότι ειδοποιό χαρακτηριστικό της θεωρίας κατηγοριών είναι ότι τα στοιχεία μιας κατηγορίας δεν επιλέγονται επειδή ικανοποιούν κοινές ιδιότητες (όπως στη θεωρία συνόλων) αλλά προσδιορίζονται αποκλειστικά από τον καθορισμό των μεταξύ τους σχέσεων. Με άλλα λόγια, στη θεωρία κατηγοριών δεν επικεντρωνόμαστε σε δομές παρά σε σχέσεις μεταξύ δομών (5). Επέλεξα να κάνω αυτήν ειδικά την αναφορά στη θεωρία κατηγοριών διότι θεωρώ πολύ πιθανό ότι ο παραπάνω τρόπος ταυτοποίησης των στοιχείων μιας κατηγορίας θα ενδιέφερε τον Καστοριάδη, καθώς θα μπορούσε να τον οδηγήσει σε αναθεώρηση κι ενδεχομένως ακριβέστερη διατύπωση του περιεχομένου της έννοιας του μάγματος. • Στις μέρες μας, είναι εξαιρετικά σπάνιο και απρόσμενο ένα άτομο που έχει δεχτεί κυρίως ανθρωπιστική παιδεία -εξάλλου, τυπικά και επαγγελματικά είστε νομικός!- να ενδιαφέρεται με τέτοιο πάθος αλλά και να αφιερώνει τόσο χρόνο στην έρευνα σημαντικών μαθηματικών προβλημάτων. Πώς προέκυψε η ανάγκη ενασχόλησής σας με τα Μαθηματικά; Κατ’ αρχάς, σας ευχαριστώ πολύ για τα καλά σας λόγια, αλλά επειδή η λέξη «νομικός» έχει ένα μάλλον ιδιαίτερο βάρος, θα επέλεγα να αυτοπροσδιοριστώ, κάπως πιο μετριοπαθώς, ως πτυχιούχος της Νομικής Αθηνών, με μεταπτυχιακό στις Ευρωπαϊκές Σπουδές από το LSE και διδακτορικό στις Διεθνείς Σχέσεις από το ίδιο Πανεπιστήμιο. Αυτά είναι τα τυπικά μου προσόντα, χωρίς όμως να αντικατοπτρίζουν απολύτως τα κάπως ευρύτερα πνευματικά μου ενδιαφέροντα. Συγκεκριμένα, το ενδιαφέρον μου για τα Μαθηματικά ξεκινά από την παιδική μου ηλικία. Αργότερα εντυπωσιάστηκα από τη γεωμετρική δομή της Γενικής Θεωρίας της Σχετικότητας, ενώ όσον αφορά τη Μαθηματική Λογική, με συνήρπασαν εγκαίρως οι αποδείξεις των θεωρημάτων της μη πληρότητας και μη αποφασισιμότητας του Kurt Gödel. Για να μη νομίσει κανείς ότι απαιτούνται πολύ προχωρημένες γνώσεις στα Μαθηματικά, προκειμένου να κατανοήσει το θεώρημα μη πληρότητας, ας μου επιτραπεί, επ’ ευκαιρία, να συστήσω σε κάθε ενδιαφερόμενο αναγνώστη το εξαιρετικό βιβλίο του V. A. Uspensky, «Gödel’s Incompleteness Theorem» (της εκπληκτικής σειράς «Little Mathematics Library» των ρωσικών εκδόσεων MIR), το οποίο είχαν κάποτε εκδώσει στα ελληνικά οι εκδόσεις «Τροχαλία», ενώ υπάρχει «ελεύθερο» και στο Διαδίκτυο (6). Πάντως, ας σημειωθεί ότι όσο παράξενο και ν’ ακούγεται στην Ελλάδα το ν’ ασχολείται κάποιος που έχει σπουδές στα Νομικά με τα Μαθηματικά, αυτό οφείλεται αποκλειστικά στις «διανοητικές αγκυλώσεις» που προκαλεί η δομή του εκπαιδευτικού μας συστήματος και, ιδίως, στο σύστημα των εισαγωγικών μας εξετάσεων στα ΑΕΙ. Σ’ ένα «ευέλικτο» εκπαιδευτικό σύστημα σαν το αμερικανικό, κάτι τέτοιο φαντάζει απολύτως φυσιολογικό. Αρκετοί καθηγητές του Δικαίου σε Πανεπιστήμια των ΗΠΑ αλλά και ανώτατοι δικαστικοί έχουν κάνει πρώτες σπουδές στα Μαθηματικά ή σε κάποια άλλη από τις αποκαλούμενες θετικές επιστήμες. Για παράδειγμα, ο ονομαστός καθηγητής του Συνταγματικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Harvard και συγγραφέας της κλασικής πραγματείας, «American Constitutional Law», Lawrence Henry Tribe, έχει πρώτο πτυχίο στα Μαθηματικά και, μάλιστα με βαθμό summa cum laude. Κλείνοντας, θέλω πολύ να σας ευχαριστήσω για την τιμητική για μένα και, ελπίζω, ενδιαφέρουσα για τους αναγνώστες σας συζήτησή μας, και να σας συγχαρώ για την υψηλού επιπέδου και τόσο σημαντική για τον πολιτισμό μας ενημέρωση που παρέχετε στο αναγνωστικό σας κοινό για θέματα επιστήμης. Βιβλιογραφικές παραπομπές 1. Eric Temple Bell, Mathematics: Queen and Servant of Science, Mathematical Association of America, Washington, 1996 [1952]. 2. Gian-Carlo Rota, Μαθηματικά και Φιλοσοφία – Το χρονικό μιας παρανόησης, Εκδόσεις Ευρασία, Αθήνα, 2015. 3. Κορνήλιος Καστοριάδης, Φιλοσοφία και Μαθηματικά – Ενας διάλογος με τον Γεώργιο Λ. Ευαγγελόπουλο, δεύτερη-αναθεωρημένη έκδοση, Εκδόσεις Ευρασία, Αθήνα, 2010 [2004]. 4. Διονύσιος Α. Αναπολιτάνος, Απάντηση στον Κορνήλιο Καστοριάδη, στο Δ. Αναπολιτάνος, Λαβύρινθοι, γνωσιολογικά ρήγματα, φιλοσοφικά σπαράγματα και παραμυθίες – 29 κείμενα φιλοσοφίας, Εκδοτική Αθηνών Α.Ε., Αθήνα, 2016, σελ. 126. 5. Γιώργος Λ. Ευαγγελόπουλος, Μαθηματικά και Φυσική, μια ιδιαίτερη σχέση – Με αφορμή σκέψεις του Κορνήλιου Καστοριάδη, Εκδόσεις Ευρασία, Αθήνα, 2010, σελ. 75-77. http://physicsgg.me/2017/04/02/%cf%84%ce%b1-%ce%bc%ce%b1%ce%b8%ce%b7%ce%bc%ce%b1%cf%84%ce%b9%ce%ba%ce%ac-%ce%bc%ce%b5%cf%84%ce%b1%ce%be%cf%8d-%cf%86%ce%b9%ce%bb%ce%bf%cf%83%ce%bf%cf%86%ce%af%ce%b1%cf%82-%ce%ba%ce%b1%ce%b9-%ce%b5/

Τα «σφαιρικά καθάρματα» της αστρονομίας. Στον επιστημονικό χώρο τα πράγματα δεν είναι πάντα ιδανικά, όπως νομίζουμε ότι είναι ή θα θέλαμε να είναι. Πολλές φορές ο άκρατος ανταγωνισμός οδηγεί σε μικρότητες και πισώπλατα χτυπήματα μεταξύ των επιστημόνων. Χαρακτηριστική είναι η ιστορία σχετικά με τον ελβετό αστρονόμο Φριτς Τσβίκι (Fritz Zwicky) που ακολουθεί…. Στη δεκαετία του 1930 ο Τσβίκι (φωτογραφία) εργαζόταν στο Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Καλιφόρνια και παρατήρησε ότι οι γαλαξίες του γαλαξιακού σμήνους της Κόμης δεν κινούνταν σύμφωνα με τη νευτώνεια βαρύτητα. Ο Φριτς βγήκε ότι οι γαλαξίες του γαλαξιακού σμήνους της Κόμης κινούνταν τόσο γρήγορα που, σύμφωνα με τους νευτώνειους νόμους της κίνησης, θα έπρεπε να απομακρυνθούν μεταξύ τους και το σμήνος να διαλυθεί. Η μόνη εξήγηση, σκέφτηκε, για το γεγονός ότι το σμήνος διατηρείται ενωμένο και δε διαλύεται, είναι ότι περιέχει εκατοντάδες φορές περισσότερη ύλη απ’ όση βλέπουμε με τα τηλεσκόπιά μας. Είτε οι νόμοι του Νεύτωνα ήταν λάθος για τις γαλαξιακές αποστάσεις, ή το σμήνος της Κόμης περιείχε μεγάλες ποσότητες αόρατης ύλης που το συγκρατούσε ενωμένο. Αυτή ήταν η πρώτη ένδειξη στην ιστορία της αστρονομίας ότι κάτι δεν είχαμε καταλάβει καλά σχετικά με την κατανομή της ύλης στο σύμπαν – η πρώτη υποψία για την ύπαρξη της σκοτεινής ύλης. Παρ’ όλ’ αυτά , για πολλούς και διάφορους λόγους, οι αστρονόμοι παγκοσμίως αγνοούσαν ή απέρριπταν το πρωτοποριακό έργο του Τσβίκι. Πρώτον, οι περισσότεροι δυσκολεύονταν να δεχτούν ότι η νευτώνεια βαρύτητα, που επικράτησε στη φυσική για τόσους αιώνες, ήταν λανθασμένη. Η αστρονομία είχε ξαναπεράσει στο παρελθόν από παρόμοιες κρίσεις. Έναν αιώνα πριν, αναλύοντας την τροχιά του Ουρανού, οι μελετητές είχαν διαπιστώσει μια μετατόπιση, μια ανεπαίσθητη απόκλιση από τις εξισώσεις του Ισαάκ Νεύτωνα. Αυτό σήμαινε είτε ότι ο Νεύτων είχε κάνει λάθος, ή ότι υπήρχε κάποιος άλλος πλανήτης που με τη βαρύτητά του προκαλούσε αυτή τη μετατόπιση του Ουρανού. Το 1846, προκρίθηκε η δεύτερη ερμηνεία και, μέσα σε διάστημα λίγων ωρών, αναλύοντας τη θέση που προέβλεπαν οι νόμοι του Νεύτωνα, οι επιστήμονες ανακάλυψαν τον Ποσειδώνα. Ένας δεύτερος λόγος είχε να κάνει με την προσωπικότητα του Τσβίκι και το πώς αντιμετώπιζαν γενικά οι αστρονόμοι τους «παρείσακτους». Ο Τσβίκι ήταν ένας οραματιστής που, όπως και άλλοι του είδους του, γεύτηκε πολλές φορές την περιφρόνηση και τον εμπαιγμό των συναδέλφων του. Το 1933, αυτός και ο Βάλτερ Μπάαντε εφηύραν τον όρο «σουπερνόβα» και έκαναν την ορθή πρόβλεψη ότι το μόνο που μένει από την έκρηξη ενός άστρου είναι ένα μικρό άστρο νετρονίων με διάμετρο γύρω στα 22 χιλιόμετρα. Για την εποχή του, όμως, η ιδέα ηχούσε τόσο εξωπραγματική που έγινε αντικείμενο γελοιογραφίας στους Times του Λος Άντζελες στις 19 Ιανουαρίου 1934. Ο Τσβίκι είχε γίνει έξαλλος με μια ολιγομελή ομάδα διακεκριμένων αστρονόμων που, κατά τη γνώμη του, προσπαθούσαν να του στερήσουν την αναγνώριση, έκλεβαν τις ιδέες του και δεν τον άφηναν να χρησιμοποιεί τα 2,5 και 5 μέτρων τηλεσκόπια όσο θα ήθελε. Το 1974 λίγο πριν πεθάνει, ο Τσβίκι εξέδωσε ιδία δαπάνη έναν κατάλογο γαλαξιών. Ο κατάλογος έφερε την επικεφαλίδα «Μνημόνιο στου Αρχιερείς της Αμερικανικής Αστρονομίας και τους Συκοφάντες τους». Το κείμενο που το συνόδευε ήταν μια καυστική κριτική της αποκλειστικής, ερμητικής φύσης της αστρονομικής ελίτ, που είχε την τάση να αποκλείει ανεξάρτητους μελετητές σαν κι αυτόν. «Φαίνεται», έγραφε, «ότι οι συκοφάντες και οι κλέφτες του σήμερα έχουν το ελεύθερο, ειδικά στην αμερικανική αστρονομία, να σφετερίζονται ανακαλύψεις και εφευρέσεις μοναχικών λύκων και αντικομφορμιστών». Μάλιστα, για τους ανθρώπους αυτούς χρησιμοποιούσε το χαρακτηρισμό «σφαιρικά καθάρματα» επειδή, όπως έλεγε, «είναι καθάρματα απ’ όποια πλευρά κι αν τους κρίνεις». Στην πραγματικότητα ήταν εξοργισμένος που το βραβείο Νόμπελ για την ανακάλυψη των αστέρων νετρονίων απονεμήθηκε σε κάποιον άλλον. Στην φωτογραφία που ελήφθη από το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble απεικονίζεται ο σπειροειδής γαλαξίας NGC 4911, ο οποίος βρίσκεται στον πυρήνα του γαλαξιακού σμήνους Κόμη. Το σμήνος αυτό απαρτίζεται από 1000 περίπου γαλαξίες, οι περισσότεροι εκ των οποίων είναι ελλειπτικοί και φακοειδείς και βρίσκεται περίπου 320 εκατομμύρια έτη φωτός μακριά, στον αστερισμό Κόμη της Βερενίκης – ugenfound.edu.gr http://physicsgg.me/2011/03/31/%cf%84%ce%b1-%cf%83%cf%86%ce%b1%ce%b9%cf%81%ce%b9%ce%ba%ce%ac-%ce%ba%ce%b1%ce%b8%ce%ac%cf%81%ce%bc%ce%b1%cf%84%ce%b1-%cf%84%ce%b7%cf%82-%ce%b1%cf%83%cf%84%cf%81%ce%bf%ce%bd%ce%bf%ce%bc/

Κβαντική εξομάλυνση σχετικιστικών ιδιομορφιών. Κβαντομηχανικά φαινόμενα εξαλείφουν μη-φυσικά χαρακτηριστικά του χωροχρόνου που προκύπτουν από την κλασική γενική σχετικότητα. Η γενική θεωρία της σχετικότητας παραμένει ο ακρογωνιαίος λίθος για την περιγραφή του σύμπαντος. Προβλέπει όμως ότι οι μαύρες τρύπες και άλλες ιδιομορφίες διαθέτουν χαρακτηριστικά τα οποία δείχνουν να είναι απαράδεκτα από φυσική άποψη. Ομάδα θεωρητικών φυσικών από Βραζιλία, Ιταλία και Χιλή δημοσίευσε μια εργασία [Quantum Backreaction on Three-Dimensional Black Holes and Naked Singularities] https://journals.aps.org/prl/abstract/10.1103/PhysRevLett.118.131102 στην οποία υποστηρίζεται ότι όταν κβαντομηχανικά φαινόμενα περιλαμβάνονται στην περιγραφή αυτών των ιδιομορφιών (singularities), τότε ο χωροχρόνος εξομαλύνεται, αφαιρώντας μερικά από τα προβληματικά χαρακτηριστικά που προέρχονται μόνο από την γενική σχετικότητα. Οι συγγραφείς, Marc Casals, Alessandro Fabbri, Cristián Martínez και Jorge Zanelli, επικεντρώνουν σε δυο ενδιαφέρουσες περιπτώσεις. Η πρώτη αναφέρεται σε μια περιστρεφόμενη μαύρη τρύπα (οι περισσότερες μαύρες τρύπες αναμένεται να περιστρέφονται διότι προέρχονται από ιδιο-περιστρεφόμενα άστρα). Σύμφωνα με τη γενική σχετικότητα αυτό το σύστημα έχει δυο επιφάνειες που περιβάλλουν την ιδιομορφία, έναν εξωτερικό ορίζοντα, και έναν εσωτερικό, τον ορίζοντα Cauchy, πέραν του οποίου δεν έχουμε κανένα τρόπο να προβλέψουμε για το τι θα συμβεί. Η δεύτερη δυσκολία υπεισέρχεται εξαιτίας της «γυμνής ιδιομορφίας», περιοχές με άπειρη πυκνότητα μάζας, που σε αντίθεση με τις μαύρες τρύπες, δεν έχουν ορίζοντα γεγονότων. Και ο ορίζοντας Cauchy και οι γυμνές ιδιομορφίες είναι ανεπιθύμητες διότι οδηγούν σε απώλεια της προβλεψιμότητας: ένας παρατηρητής μεταξύ του εξωτερικού και του εσωτερικού ορίζοντα μιας μαύρης τρύπας ή κάποιος που παρατηρεί μια γυμνή ιδιομορφία, δεν μπορεί να προβλέψει το μέλλον του χωροχρόνου βασιζόμενος στις αρχικές του συνθήκες. Οι Casals et al φτάνουν σε μια αναλυτική λύση των εξισώσεων του Einstein συμπεριλαμβάνοντας ένα κβαντικό πεδίο σε δυο χωρικές διαστάσεις, αν και ελπίζουν ότι θα πάρουν παρόμοια αποτελέσματα και με τρεις χωρικές διαστάσεις. Επιβεβαιώνουν ότι μια περιστρεφόμενη μαύρη τρύπα θα χάσει τον Cauchy ορίζοντά της και ότι οι γυμνές ανωμαλίες θα περιβάλλονται από ορίζοντες γεγονότων. Με άλλα λόγια, θα μετατραπούν σε περισσότερο «αποδεκτές» μαύρες τρύπες. http://physicsgg.me/2017/03/31/%ce%ba%ce%b2%ce%b1%ce%bd%cf%84%ce%b9%ce%ba%ce%ae-%ce%b5%ce%be%ce%bf%ce%bc%ce%ac%ce%bb%cf%85%ce%bd%cf%83%ce%b7-%cf%83%cf%87%ce%b5%cf%84%ce%b9%ce%ba%ce%b9%cf%83%cf%84%ce%b9%ce%ba%cf%8e%ce%bd-%ce%b9/

Nanocar Race: Κούρσα νανοαυτοκίνητων, κλίμακας ατόμων. «Νανοαυτοκίνητα» διαγωνίζονται για πρώτη φορά σε διεθνή αγώνα κλίμακας ατόμου στις 28-29 Απριλίου 2017 στην Τουλούζη. Τα οχήματα αυτά, τα οποία αποτελούνται από μερικές εκατοντάδες άτομα το καθένα, θα κινούνται από μικρούς ηλεκτρικούς παλμούς κατά τη διάρκεια της 36ωρης κούρσας, που θα λάβει χώρα σε μια πίστα φτιαγμένη από άτομα χρυσού, μήκους το πολύ 100 νανομέτρων. Την κούρσα θα παρατηρεί ένα ειδικό μικροσκόπιο του CEMES (Centre d'élaboration de matériaux et d'études structurales) στο CNRS (Centre National de la recherche scientifique) στην Τουλούζη. Όπως αναφέρεται σε ανακοίνωση του CNRS, πρόκειται κυρίως για επιστημονικό και τεχνολογικό πείραμα, που θα μεταδοθεί ζωντανά στο κανάλι Nanocar Race του YouTube. Σκοπός είναι η προώθηση της έρευνας στην παρατήρηση και τον έλεγχο των μηχανημάτων σε νανοκλίμακες. Το Nanocar Race είναι στην ουσία ένα διεθνές επιστημονικό πείραμα που θα πραγματοποιηθεί σε πραγματικό χρόνο, με σκοπό την αξιολόγηση των επιδόσεων των μηχανημάτων και των επιστημονικών οργάνων που θα χρησιμοποιηθούν στο πλαίσιό του. Το όλο πείραμα άρχισε το 2013, στο πλαίσιο ερευνών για νανομηχανήματα: Επρόκειτο για ιδέα του Κριστιάν Γιοακίμ, ερευνητή του CNRS, και του Γκουενέλ Ραπίν, καθηγητή Χημείας στο Université Toulouse III - Paul Sabatier. Τρία χρόνια μετά, τα νανο-οχήματα είναι έτοιμα για αγώνα στη χρυσή επιφάνεια της πίστας. Μεταξύ των προκλήσεων στην οργάνωση του αγώνα περιλαμβανόταν η επιλογή της πίστας, που έπρεπε να είναι ικανή να εξυπηρετεί τα οχήματα, μέχρι την προσαρμογή του μικροσκοπίου, τη σύνθεση των ίδιων των οχημάτων, τη δομή και την προώθησή τους κ.α. Από τις εννιά ομάδες που υπέβαλαν αίτημα πριν τον Μάιο του 2016 επελέγησαν έξι και εν τέλει στην κούρσα στις 28 Απριλίου θα συμμετέχουν τέσσερις. Στο πλαίσιο του αγώνα, κάθε ομάδα θα αναπτύξει νέες δεξιότητες, δεδομένα και know-how που ελπίζεται πως θα συμβάλουν στην ανάπτυξη χημείας επιφανειών (χημικές συνθέσεις άμεσα σε μια συγκεκριμένη επιφάνεια), ή στην επιστήμη μεμβρανών, νέο τομέα επιστημονικής έρευνας, η οποία καθιστά δυνατή την τοποθέτηση μηχανημάτων τέτοιας κλίμακας στην επιφάνεια κυττάρων, ή τον έλεγχο της κίνησης ενός μορίου στο υγρό. Όσον αφορά στη μορφή της πίστας, είναι: 20 νανόμετρα, μια στροφή 45 μοιρών, 30 νανόμετρα, μια στροφή 45 μοιρών, 20 νανόμετρα, για ένα σύνολο 100 νανομέτρων. Υπάρχει η δυνατότητα να αλλάξει κάποιον όχημα σε περίπτωση ατυχήματος, είναι το σπρώξιμο απαγορεύεται. Κάθε ομάδα έχει δυνατότητα χρήσης ενός τομέα της πίστας. http://www.naftemporiki.gr/story/1218747/nanocar-race-koursa-nanoautokiniton-klimakas-atomon

Το εκπληκτικό ρομπότ του Πολυτεχνείου Κρήτης που μιλά… ελληνικά! Η ταχύτατη εξάπλωση των έξυπνων συσκευών και η ανάπτυξη της Τεχνητηής Νοημασύνης δημιουργεί τις ανάγκες για φυσικότερους τρόπους αλληλεπίδρασης ανθρώπων και έξυπνων συστημάτων. Ένα τέτοιο κοινό μέσο αλληλεπίδρασης είναι και η συνομιλία σε φυσική γλώσσα, η οποία ανοίγει νέες προοπτικές όταν ένας άνθρωπος συνομιλεί με ένα ρομπότ, καθώς εμπλουτίζεται με κινήσεις, χειρονομίες, εκφράσεις, οπτική και φυσική επαφή. Τα ανθρωποειδή ρομπότ της ομάδας «Κουρήτες» του Πολυτεχνείου Κρήτης πρόσφατα «έμαθαν» να συνομιλούν στα ελληνικά. Παρακολουθήστε στο εκπληκτικό βίντεο τον Ερμή, ο οποίος απευθύνει χαιρετισμό στο κοινό του Συνεδρίου Artificial Intelligence που πραγματοποιήθηκε στο GazArte, στην Αθήνα στις 21 Μαρτίου 2017. Το ρομπότ, σύμφωνα με ανάρτηση του τμήματος Δημοσίων Σχέσεων του Πολυτεχνείου στην ιστοσελίδα του ιδρύματος, συνομιλεί σε φυσική γλώσσα με τον παραγωγό του συνεδρίου Γιάννη Μουρατίδη, αξιοποιώντας μια σύνθεση μονάδων λογισμικού από διάφορες τεχνολογίες (IBM Watson, Nuance Speech, Aldebaran Robotics Choregraphe) και εξατομικευμένους κανόνες διαλόγου. Το εντυπωσιακό αυτό γεγονός αποδεικνύει για μία ακόμη φορά την πρωτοπορία της Κρήτης στον τομέα της επιστημονικής έρευνας και της τεχνολογίας. http://www.pronews.gr/portal/20170401/genika/tehnologia/51/ekpliktiko-rompot-toy-polytehneioy-kritis-poy-mila-ellinika-fotovinteo

ISS-51/52 Στο Κέντρο Εκπαίδευσης κοσμοναυτων Γιούρι Γκαγκάριν ολοκληρωθηκαν οι ολοκληρωμένες εξετάσεις κατάρτισης για τηνμεγάλη εκστρατεία ISS-51/52. Στις 31 του Μάρτη του 2017 στο κεντρικό πλήρωμα πραγματοποιήθηκε εκπαίδευση σχετικά με την εφαρμογή των στοιχείων του προγράμματος πτήσεων για τη μεταφορά του επανδρωμένου όχηματος «Σογιούζ», εις διπλούν - σε ένα προσομοιωτή του ρωσικού τμήματος του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού. Τα διαγράμματα ακολουθίας των σύνθετων εκπαιδεύσεων του προσωπικού εισήχθησαν ως τακτικές και έκτακτες καταστάσεις. Οι αστροναύτες θα αξιολογηθούν από εξεταστική επιτροπή. Τη Δευτέρα, η ΕΠΑ θα είναι σε συνάντηση της Διαπεριφερειακής Επιτροπής (ΚΕΕ), το οποίο θα αποφασίσει για τη σύσταση των πληρωμάτων για να συνεχίσει τον προκαταρκτικο ελέγχο κατάρτισης στο κοσμοδρόμιο του Μπαϊκονούρ, και πριν την πτήση η συνέντευξη Τύπου με τη συμμετοχή των κοσμοναύτων και αστροναύτων. Το ISS-51/ 52 περιλαμβάνει τον κοσμοναύτη της ROSCOSMOS Fodor Yurchihin και τον αστροναύτη της NASA Dzhek Fisher. Δημιουργία αντιγράφων ασφαλείας του πληρώματος της Roskosmos κοσμοναύτης Σεργκέι Ryazansky και τον αστροναύτη της NASA Randolph Breznik. Σύμφωνα με τον προγραμματισμο η εκτόξευση των επανδρωμένων πτήσεων διαστημικών σκαφών του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού θα γίνει στις 20 Απριλίου, 2017 με το «Σογιουζ MS-04 ». Η προβλεπόμενη διάρκεια της πτήσης - 136 ημέρες. https://www.roscosmos.ru/23381/

SpaceX: Επιτυχής η πρώτη εκτόξευση ανακυκλωμένου πυραύλου. Τελικά, όλα πήγαν καλά και η SpaceX μπόρεσε να πανηγυρίσει τα ξημερώματα της Παρασκευής για την πρώτη πτήση χρησιμοποιημένου πυραύλου. Το κατώτερο και μεγαλύτερο τμήμα του πυραύλου Falcon 9 (για εκτόξευση από το Ακρωτήριο Κανάβεραλ της Φλόριντα), είχε χρησιμοποιηθεί τον Απρίλιο για την εκτόξευση του σκάφους Dragon που ανεφοδίασε τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Στο τέλος της αποστολής επέστρεψε στην ατμόσφαιρα και προσεδαφίστηκε κατακόρυφα σε μια πλατφόρμα στον ωκεανό. Στη δεύτερη πτήση του έθεσε σε τροχιά έναν δορυφόρο επικοινωνιών για την εταιρεία SES με έδρα το Λουξεμβούργο. Η SpaceX, μια εταιρεία του φιλόδοξου μεγιστάνα Έλον Μασκ, υπολογίζει ότι οι πύραυλοι πολλαπλής χρήσης θα μειώσουν το κόστος των εκτοξεύσεων κατά περίπου 30%. Μέχρι σήμερα, η εταιρεία είχε προσεδαφίσει το πρώτο στάδιο του Falcon 9 οκτώ φορές -οι τρεις στην ξηρά και οι υπόλοιπες πέντε σε μη επανδρωμένη πλατφόρμα στη θάλασσα. Χάρη και στις επιτυχίες της SpaceX, οι επαναχρησιμοποιούμενοι πύραυλοι έχουν πλέον γίνει η νέα καραμέλα της διαστημικής βιομηχανίας. Η Blue Origin του Τζεφ Μπέζος, η οποία εν μέρει ανταγωνίζεται με τη SpaceX, έχει προσεδαφίσει με επιτυχία τον δικό της πύραυλο New Shepard. Πολλοί λοιπόν περίμεναν να δουν αν το εγχείρημα της Παρασκευής θα πετύχει για να ανοίξει μια νέα εποχή διαστημικών πτήσεων. Και φαίνεται ότι αυτό συμβαίνει. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500136751 Για πέμπτη φορά στο διάστημα ο «Θοδωρής» «Νιώθω ευτυχισμένος, που πριν φύγω για πέμπτη φορά στο διάστημα, κατάφερα να βρίσκομαι μαζί σας!» είπε με μεγάλο ενθουσιασμό ο Ρώσος κοσμοναύτης -Πόντιος στην καταγωγή- Θεόδωρος Γιουρτσίχιν, στην μεγάλη γιορτή των Ελλήνων της Μόσχας, για την επέτειο της Επανάστασης του 1821. Στη κατάμεστη αίθουσα εκδηλώσεων «Izvestia Hall» στο κέντρο της ρωσικής πρωτεύουσας, την περασμένη Κυριακή, έγινε μεγάλη εκδήλωση, όπου βρέθηκαν, εκτός των Ελλήνων που διαπρέπουν στη Μόσχα, και πολλοί Ρώσοι φιλέλληνες. «Από αύριο θα είμαι σε συνθήκες αποστέρησης και στις 20 Απρίλιου θα πραγματοποιηθεί η πτήση μου για την οποία προετοιμαζόμουν δυο χρόνια. Ευχαριστώ φίλοι μου για τις τιμές που μου δώσατε, αλλά η μεγαλύτερη χαρά είναι ότι βλέπω όλους τους συμπατριώτες μου μαζί, αυτό μου δίνει περισσότερη δύναμη!» είπε ο παγκοσμίου φήμης κοσμοναύτης και πρόσθεσε: «Μένουμε στην μεγάλη Ρωσία, αλλά δεν ξεχνάμε ότι ανήκουμε συναισθηματικά σε μια μικρή, αλλά μεγάλη Ελλάδα, μια υπέροχη χώρα...! Τους δεσμούς αίματος Ρωσίας - Ελλάδος κανένας και ποτέ δεν μπορεί να σπάσει!». Στον χαιρετισμό του, ο Φιόντορ (Θεόδωρος) Γιορτσίχιν, απευθυνόμενος στον Έλληνα πρέσβη στη Μόσχα, Ανδρέα Φρυγανά, τον ευχαρίστησε που στην ομιλία του ανέφερε τη μεγάλη συμβολή της Ρωσίας στην ελληνική Επανάσταση. Την πέμπτη του πτήση στο διάστημα, ο Φιοντόρ Γιουρτσίχιν θα την πραγματοποιήσει μαζί με τον Τζακ Φίσερ και τον Πάολο Νεσπόλι, από το κοσμοδρόμιο Μπαϊκονούρ, ενώ ο ποντιακής καταγωγής κοσμοναύτης θα είναι ο διοικητής της αποστολής και του πληρώματος του «Σογιούζ MS-04». Ο Φιόντορ Γιουρτσίχιν γεννήθηκε τον Ιανουάριο του 1959 στο Βατούμι της Γεωργίας, από γονείς ποντιακής καταγωγής. Η πρώτη φορά που πέταξε με την NASA ήταν το 2002 με το διαστημικό λεωφορείο «Ατλαντίς» και η δεύτερη το 2007 που υπήρξε και κυβερνήτης του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού για 6 μήνες. Έχει βραβευτεί με το μετάλλιο του «Ήρωα της Ρωσικής Ομοσπονδίας», το μετάλλιο της «Τάξης της Φιλίας», το μετάλλιο της NASA, για διαστημικές πτήσεις και πλήθος άλλων από την Ομοσπονδία Κοσμοναυτών. Ο ποντιακής καταγωγής κοσμοναύτης έκανε τέσσερις πτήσης. Πέρασε συνολικά στο διάστημα 534 εικοσιτετράωρα, 2 ώρες και 33 λεπτά. Πέντε φορές είχε βγει στο αχανές σύμπαν, όπου έκανε εργασίες επί 31 ώρες και 54 λεπτά. Τέλος, ένας από τους επιφανείς Έλληνες επιχειρηματίας και χορηγός του Ελληνικού Συλλόγου Μόσχας, Ανδρέας Ηλιόπουλος, ντυμένος με την ελληνική παραδοσιακή στολή, που φόρεσε λόγω της εθνικής γιορτής, είπε, καθώς φωτογραφιζόταν με τον κοσμοναύτη: «Αφού με το καλό γυρίσεις από το διάστημα, του χρόνου, στη εθνική γιορτή της ελληνικής Επανάστασης, θα ντυθείς με την ελληνική στολή!». Ο πρώτος κοσμοναύτης ελληνικής (ποντιακής καταγωγής), Φιόντος Γιουρτσίχιν του χαμογέλασε ευτυχισμένα και απάντησε: «Φυσικά, αφού είμαι μέλος του Ελληνικού Συλλόγου, θα κάνω ότι λέει το πρόγραμμα!». http://www.tanea.gr/news/world/article/5435806/gia-pempth-fora-sto-diasthma-tha-paei-o-thodwrhs/ Η δραματική στιγμή που αστροναύτες χάνουν εξοπλισμό στο διάστημα. Τα συντρίμμια μιας ασπίδας διαμέτρου 1,5 μέτρου, που θα τοποθετούνταν στο σημείο ελλιμενισμού στο Διεθνή Διαστημικό σταθμό, χάθηκαν στο διάστημα κατά τη διάρκεια ενός διαστημικού περιπάτου από δύο βετεράνους αστροναύτες των ΗΠΑ. Η Πέγκυ Γουίτσον, που είναι η πιο έμπειρη γυναίκα αστροναύτης του κόσμου, είπε στις ομάδες ελέγχου επί του εδάφους πως μια σακούλα που περιείχε τα συντρίμμια της ασπίδας έφυγαν μακριά περίπου στις 2 το μεσημέρι της Πέμπτης. Εκείνη τη στιγμή, η 57χρονη Γουίτσον και η διοικητής του σταθμού Σέιν Κίμπουργκ, βρισκόταν στα μέσα ενός προγραμματισμένου 6ωρου διαστημικού περιπάτου για να προετοιμάσουν μια θύρα σύνδεσης για το επερχόμενο εμπορικό στόλο και για την αντιμετώπιση άλλων εργασιών συντήρησης. Ήταν ο όγδοος διαστημικός περίπατος για την Γουίτσον, που ξεπέρασε το 50 ωρών και 40 λεπτών ρεκόρ της προηγούμενης γυναίκας αστροναύτη Σουνίτα Γουίλιαμς. Οι κάμερες στο σταθμό παρακολούθησαν την σακούλα με τα συντρίμμια καθώς έπλεε σε απόσταση. Η NASA δήλωσε πως οι μηχανικοί έκριναν ότι δεν υπήρξε καμία απειλή για την ασφάλεια των αστροναυτών ή την εγκατάσταση, ένα ερευνητικό εργαστήριο αξίας 100 δις. δολαρίων που πετά περίπου 400 χιλιόμετρα πάνω από τη Γη. Δεν υπάρχουν άλλες λεπτομέρειες σχετικά με το πώς η ασπίδα, η οποία ζυγίζει 8 κιλά, χάθηκε. «Οι ομάδες επικεντρώθηκαν στην ολοκλήρωση του διαστημικού περιπάτου και θα επανεξετάσουν τα γεγονότα που εκτυλίχθηκαν μετά την ολοκλήρωση» έγραψε σε e-mail ο εκπρόσωπος της NASA, Νταν Χουότ. Οι δύο αστροναύτες εγκατέστησαν άλλες τρεις ασπίδες κατά τη διάρκεια του διαστημικού περιπάτου και τοποθέτησαν ένα προσωρινό κάλυμμα πάνω από το σημείο ελλιμενισμού, όπου θα έμπαινε η ασπίδα στο σημείο πρόσδεσης στο μέλλον των διαστημικών ταξί που αναπτύσσονται από την Boeing και την Space Exploration Technologies. Αν και δεν εφαρμόζει τέλεια, το κάλυμμα θα βοηθήσει στην προστασία του σταθμού και θα παρέχει θερμική θωράκιση, δήλωσε η NASA. Οι αστροναύτες έχουν χάσει κατά καιρούς μικρά αντικείμενα, όπως βίδες και παξιμάδια, αλλά σπάνια έχουν χαθεί μεγάλα αντικείμενα. Η τελευταία φορά ήταν το 2008, όταν ένας αστροναύτης έχασε την τσάντα εργαλείων του, ενώ προσπαθούσε να επισκευάσει ένα μπλοκαρισμένο ηλιακό πάνελ. Η χαμένη ασπίδα θα «τραβηχτεί» τελικά πίσω στην ατμόσφαιρα της Γης και θα καεί. Μέχρι τότε, θα ενωθεί με περισσότερα από 21.000 άλλα κομμάτια που βρίσκονται σε τροχιά και αποτελούν σκουπίδια του διαστήματος. https://www.youtube.com/watch?v=r5UTFBl2X2I http://www.ethnos.gr/diethni/arthro/h_dramatiki_stigmi_pou_astronautes_xanoun_eksoplismo_sto_diastima_vid-65096992/ Όλος ο φωτογραφικός πλούτος της NASA σε ένα μέρος. Η NASA έχει προσφέρει στην ανθρωπότητα έναν τεράστιο πλούτο εικόνων που μας βοηθούν να κατανοήσουμε το διάστημα. Η NASA αποφάσισε να δώσει στη δημοσιότητα όλη αυτή τη βάση δεδομένων εικόνας και βίντεο για τους φίλους της διαστημικής εξερεύνησης και μάλιστα να δώσει τη δυνατότητα της αναζήτησης από ένα σημείο στο Internet για ό,τι μπορεί να θέλει να δει κανείς. Οποιοσδήποτε μπορεί να κατεβάσει και να χρησιμοποιήσει με όποιο τρόπο επιθυμεί τις εικόνες και τα βίντεο που βρίσκονται εκεί, καθώς δεν υπάρχει copyright. Σύμφωνα με την ανακοίνωση της NASA, το images.nasa.gov περιέχει περισσότερες από 140.000 εικόνες, βίντεο, ακόμα και ηχητικά αρχεία από τις αποστολές της υπηρεσίας, καθώς και χρήσιμες πληροφορίες για τον πλανήτη μας και την κλιματική αλλαγή. Το περιεχόμενο μπορεί να ενσωματωθεί με ευκολία σε ένα site ενός χρήστη, ενώ η αναζήτηση είναι εύκολη και οδηγεί στο επιθυμητό αποτέλεσμα. Κατά τη διάρκεια της αναζήτησης, ο επισκέπτης της βάσης δεδομένων εικόνων της NASA μπορεί να επιλέξει τη μορφή του περιεχομένου που αναζητά, έτσι ώστε να έχει πιο συναφή αποτελέσματα. Το καλό είναι ότι θα μπορεί κανείς να χρησιμοποιήσει όλο αυτό το υλικό της NASA για εκπαιδευτικούς σκοπούς, αλλά και για εργασίες και παρουσιάσεις κάθε είδους. http://www.pestaola.gr/olos-o-fwtografikos-ploutos-ths-nasa-se-ena-meros/

Περουβιανοί επιστήμονες καλλιέργησαν «αρειανές» πατάτες. Στην κινηματογραφική ταινία «Η διάσωση» ο αστροναύτης Ματ Ντέιμον χρειάστηκε να καλλιεργήσει πατάτες στον 'Αρη για να επιβιώσει. Επιστήμονες στο Περού -πατρίδα της πατάτας- μιμήθηκαν στο εργαστήριό τους τις εχθρικές συνθήκες του αρειανού περιβάλλοντος και κατάφεραν να κάνουν κάτι παρόμοιο. Ερευνητές του Διεθνούς Κέντρου Πατάτας, με επικεφαλής τον αστροβιολόγο Χούλιο Βαλδίβια του Πανεπιστημίου Μηχανικής και Τεχνολογίας της Λίμα, οι οποίοι συνεργάζονται με το ερευνητικό κέντρο Ames της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας (NASA), σύμφωνα με τις βρετανικές «Γκάρντιαν» και «Ιντιπέντεντ», αφού αρχικά πειραματίσθηκαν με το κατάξερο έδαφος της ερήμου των 'Ανδεων, στη συνέχεια κατάφεραν να αναπτύξουν πατάτες σε εργαστηριακό περιβάλλον παγωμένο και με αυξημένο διοξείδιο του άνθρακα. Οι επιστήμονες δήλωσαν αισιόδοξοι ότι, αν και τα πειράματά τους βρίσκονται σε αρχικό ακόμη στάδιο, θα είναι τελικά εφικτό να καλλιεργηθούν πατάτες στο εχθρικό έδαφος του 'Αρη, πράγμα που ασφαλώς θα έχει μεγάλη σημασία για τους μελλοντικούς αστροναύτες, οι οποίοι θα φθάσουν εκεί. Αλλά τα σχετικά πειράματα μπορεί επίσης να αποβούν ωφέλιμα και στη Γη, για τις περιοχές που θα επηρεασθούν αρνητικά από την κλιματική αλλαγή. http://www.ethnos.gr/epistimi/arthro/peroubianoi_epistimones_kalliergisan_areianes_patates-65096951/

Ερευνητές ταξίδεψαν στο 1960 μέσω σταθμού στην Ανταρκτική. Διαθέτει όλα τα απαραίτητα συστατικά ενός καλού θρίλερ: ένας εγκαταλελειμμένος επιστημονικός σταθμός θαμμένος κάτω από τον αιώνιο πάγο, που μια ομάδα εξερευνητών «ξυπνά» από τον παγωμένο του ύπνο μισό αιώνα αργότερα. Ωστόσο η αποστολή των ερευνητών που έφτασε στον αμερικανικό σταθμό με το όνομα Plateau Station δεν βρέθηκε μπροστά σε δυσάρεστες εκπλήξεις, αλλά έκανε ένα... ταξίδι στον χρόνο, τότε που το ημερολόγιο έγραφε 1969 και ο σταθμός έκλεινε για πάντα. Δεν είναι εύκολο να εντοπιστεί ο σταθμός, όπου από το 1965 έως το 1969 ζούσαν 4 στρατιωτικοί και 4 επιστήμονες, υπό τις διαταγές ενός γιατρού του αμερικανικού ναυτικού. Ο λόγος είναι ότι στο συγκεκριμένο σημείο -όπου έχει καταγραφεί ο χαμηλότερος μέσος όρος θερμοκρασίας στην Ανταρκτική, και δη -73,2 βαθμοί Κελσίου- το χιόνι αυξάνεται κατά 10 εκατοστά ετησίως, οπότε αισίως οι εγκαταστάσεις έχουν καλυφθεί από πέντε μέτρα χιόνι. Το μόνο που φαίνεται από μακριά είναι ο σιδερένιος πύργος και η κορυφή του συγκροτήματος, που είχε εμβαδόν 25 μέτρων επί 8. Λόγω των χαμηλών θερμοκρασιών, υπήρχαν πολύ συχνά προβλήματα με την τροφοδοσία ρεύματος, γεγονός που συντέλεσε στην απόφαση του αμερικανικού στρατού να κλείσει τον συγκεκριμένο σταθμό. Το εσωτερικό έχει ακόμη την αισθητική της δεκαετίας του 1960. Σαφώς τα εργαλεία έχουν φύγει, ωστόσο βλέπει κανείς εκείνο το σίδερο, το πλυντήριο, την κουζίνα, ακόμη και τρόφιμα τα οποία έχουν συντηρηθεί λόγω των πολικών θερμοκρασιών. Μέσα στα ντουλάπια υπήρχαν αλάτι, πιπέρι, ποπκόρν, ενώ από τον τοίχο κρεμόταν ένα δίχτυ γεμάτο καρύδια. Ολα φαίνονταν αναλλοίωτα, λες και οι προμήθειες έφθασαν μόλις χθες και όχι πριν από 50 χρόνια. Οι κοιτώνες Στους κοιτώνες της ομάδας που ζούσε στον σταθμό και έκανε χρήσιμες μετρήσεις για τη θερμοκρασία, τον καιρό και το περιβάλλον, οι ερευνητές εντυπωσιάστηκαν διαπιστώνοντας ότι τα κρεβάτια ήταν ακόμη στρωμένα, υπήρχαν επιπλέον σκεπάσματα και καθαρά σεντόνια. Μέχρι και ένα τεύχος του Playboy από το 1966 ήταν διαθέσιμο στο τραπεζάκι του υπνοδωματίου. Οι επισκέπτες έκλεισαν την είσοδο φεύγοντας, χωρίς να κλειδώσουν, όπως ακριβώς τη βρήκαν όταν έφτασαν. Οπως λένε οι ειδικοί στην Ανταρκτική, η εικόνα θα είναι ίδια σε 20 ή 30 χρόνια από σήμερα, ενώ ο πύργος θα φαίνεται από μακριά για τα επόμενα 500 χρόνια. Και μάγειρας στην αποστολή Το 1965 οι αμερικανικές Αρχές ήθελαν να κάνουν οικονομία στέλνοντας 7 άτομα πλήρωμα, ωστόσο οι ειδικοί επέμειναν στη σημασία της σωστής διατροφής και έτσι προστέθηκε ένας μάγειρας. http://www.ethnos.gr/klik/arthro/ereunites_taksidepsan_sto_1960_meso_stathmou_stin_antarktiki_photos-65096906/

Η εξιχνίαση της σκοτεινής ύλης ίσως «περνά» από τους ανιχνευτές βαρυτικών κυμάτων. Φυσικοί συνδύασαν σε μία θεωρία τις μαύρες τρύπες, τα βαρυτικά κύματα και τα αξιόνια, ένα υποθετικό είδος σωμάτων που έχει προταθεί ως «συστατικό» της σκοτεινής ύλης. Μάλιστα, σύμφωνα με τους επιστήμονες, αν η θεωρία τους ευσταθεί, τότε η ύπαρξη των αξιονίων, και επομένως η λύση του μυστηρίου της σκοτεινής ύλης, θα επιβεβαιωθεί από το πείραμα LIGO στις ΗΠΑ – το οποίο ανίχνευσε πέρυσι για πρώτη φορά βαρυτικά κύματα. Οι μαύρες τρύπες είναι τα απομεινάρια μεγάλων άστρων που ολοκλήρωσαν τη «ζωή» τους και κατέρρευσαν υπό την επίδραση της βαρύτητάς τους, αποκτώντας έτσι απίστευτη πυκνότητα. Η συνέπεια είναι οποιοδήποτε σώμα ή φωτόνιο βρεθεί στον «ορίζοντα γεγονότων» μίας μαύρης τρύπας, δηλαδή στην περιοχή όπου το βαρυτικό της πεδίο έχει εξαιρετικά μεγάλη ένταση, να μην μπορεί να «δραπετεύσει». Όπως προέβλεψε ο Άλμπερτ Αϊνστάιν στη Γενική Σχετικότητα, τα βαρυτικά κύματα είναι οι διαταραχές που διαδίδονται στο χωροχρονικό συνεχές από την κίνηση των υλικών σωμάτων. Παρόλο που η πρόβλεψη έγινε πριν από 101 χρόνια, μόλις πέρυσι μπόρεσε το πείραμα LIGO στις ΗΠΑ, με τους δύο ανιχνευτές του στην Ουάσιγκτον και τη Λουιζιάνα, να καταγράψει τέτοια σήμερα. Από την άλλη, τα αξιόνια είναι υποθετικά σωματίδια, με μάζα ένα δισεκατομμυριοστό ή και μικρότερη από του ηλεκτρονίου. Η ύπαρξή τους προτάθηκε τη δεκαετία του 1970, για την εξήγηση μίας περίεργης ιδιότητας των «δομικών λίθων» των πρωτονίων και των νετρονίων. Στην πορεία, ωστόσο, φάνηκε πως θα μπορούσαν να εξηγήσουν και τη φύση της σκοτεινής ύλης, η οποία αποτελεί το 85% της ύλης στο σύμπαν. Μέχρι σήμερα, οι ερευνητές προσπαθούν να ανιχνεύσουν τα αξιόνια προσπαθώντας να τα μετατρέψουν σε φωτόνια, χρησιμοποιώντας μαγνητικά πεδία. Τώρα, όμως, οι επιστήμονες από το Ινστιτούτο Θεωρητικής Φυσικής Perimeter, στον Καναδά, υποστηρίζουν πως η ύπαρξή τους περνά από το πείραμα LIGO. Αυτό οφείλεται στον τρόπο που θα πρέπει να αλληλεπιδρούν με τις μαύρες τρύπες, αν η μάζα τους είναι εξαιρετικά μικρή. Τότε, όσα αξιόνια περιδινίζονται γύρω από μία μαύρη τρύπα, χωρίς να εισέρχονται όμως μέσα στον «ορίζοντα γεγονότων», θα πρέπει να πολλαπλασιάζονται σε πλήθος, λόγω ενός φαινομένου που ονομάζεται υπερεκποµπή (superradiance), δημιουργώντας «νέφη» αξιονίων. Οι επιστήμονες προτείνουν διάφορους τρόπους που τέτοια «νέφη» θα μπορούσαν να δώσουν την ευκαιρία πειραματικών ενδείξεων για την ύπαρξη των αξιονίων. Σύμφωνα με τον πλέον υποσχόμενο, η σύγκρουση των σωματιδίων σε ένα «νέφος» θα προκαλούσε τη συνεχή εκπομπή βαρυτικών κυμάτων, με συχνότητα ανάλογη της μάζας του αξιονίου. Τότε, όπως εκτιμούν, το πείραμα LIGO έχει τη δυνατότητα να ανιχνεύει κάθε χρόνο χιλιάδες τέτοιες πηγές. Επομένως, η καταγραφή πηγών με την ίδια συχνότητα θα «προδώσει» την παρουσία αξιονίων. Παρόλο που στην περίπτωση που οι ανιχνευτές του LIGO εντοπίσουν τέτοια σήματα, αυτό θα αποτελεί ισχυρή ένδειξη για την ύπαρξη των αξιονίων, δεν ισχύει και το αντίστροφο: αν δηλαδή δεν υπάρξουν ενδείξεις των πηγών που προβλέπει η θεωρία, τότε δεν συνεπάγεται πως καταρρίπτεται η ύπαρξη των αξιονίων. Ακόμη όμως κι έτσι, η υπόθεση της ομάδας από το Ινστιτούτο Perimeter ανοίγει τον δρόμο ώστε τα βαρυτικά κύματα να γίνουν ένα «παράθυρο» σε νέα φυσική, πέρα από καινούριο «παράθυρο» μελέτης του σύμπαντος. http://www.naftemporiki.gr/story/1220085/i-eksixniasi-tis-skoteinis-ulis-isos-perna-apo-tous-anixneutes-barutikon-kumaton

Ο ψηλότερος ουρανοξύστης στο κόσμο θα κρέμεται πάνω από τη Γη σε έναν αστεροειδή. Πώς θα σας φαινόταν να μένετε σε έναν ουρανοξύστη που θα κρεμόταν από έναν αστεροειδή; Ένα αρχιτεκτονικό γραφείο παρουσίασε τα σχέδιά του για την κατασκευή του «ψηλότερου στον κόσμο» ουρανοξύστη που θα κρέμεται από έναν αστεροειδή σε τροχιά γύρω από τη Γη. Ο ουρανοξύστης με το όνομα «Analemma Tower» θα κρέμεται από οπλισμένα καλώδια από έναν κομήτη 50 χιλιόμετρα πάνω από την επιφάνεια του πλανήτη, με την τροχιακή διαδρομή να μεταφέρει το κτίριο πάνω από διάφορες πόλεις, συμπεριλαμβανομένης της Νέας Υόρκης και της Αβάνα. Το παράξενο σχέδιο έχει δημιουργηθεί από το αρχιτεκτονικό γραφείο «Clouds», την ίδια εταιρεία πίσω από τις προτάσεις για ένα σπίτι στον Άρη και μια πόλη πάνω σε σύννεφα. Χτίζοντας από τον ουρανό προς τα κάτω, θα «ανατρέψει την καθιερωμένη τυπογραφία του ουρανοξύστη» αναφέρει η εταιρεία. «Μέσα από την πορεία της ιστορίας η ανθρωπότητα ήταν σε θέση να επηρεάσει το περιβάλλον σε αυξανόμενη κλίμακα». Οι προτάσεις συστήνουν την ανέγερση στο Ντουμπάι, λόγω της αποδεδειγμένης ικανότητας της χώρας να κατασκευάζει ουρανοξύστες σε πολύ μικρότερο κόστος από αυτό των ΗΠΑ. Ο «Analemma Tower» θα αποτελείται από τμήματα, με αυτό που θα βρίσκεται πιο κοντά στη Γη να είναι αφιερωμένο στην ψυχαγωγία, σε καταστήματα και εστιατόρια. Πάνω από αυτό, θα υπάρχουν γραφεία, ενώ τα μεσαία τμήματα θα χρησιμοποιηθούν για κήπους και χώρους κατοικίας. Υπάρχουν επίσης σχέδια για έναν τόπο λατρείας και στην κορυφή ένα είδος νεκροταφείου. Η εταιρεία σχεδιάζει να χρησιμοποιήσει διαστημικούς ηλιακούς συλλέκτες που θα έχουν συνεχή έκθεση στο φως του ήλιου, ενώ το νερό θα μπορούσε να αντληθεί από τα σύννεφα και τη βροχή. Ο ουρανοξύστης θα είναι τόσο μεγάλος που η διάρκεια της ημέρας στην κορυφή θα διαρκεί 45 λεπτά περισσότερο από ότι στο κάτω μέρος, λόγω της καμπυλότητας της γης. Αλλά οι αρχιτέκτονες, ενώ ερευνούσαν τις ατμοσφαιρικές συνθήκες του έργου, ανακάλυψαν πως οι άνθρωποι δε θα είναι σε θέση να αντέξουν στις συνθήκες έξω από το κτίριο. «Ενώ μπορεί να υπάρξει ένα όφελος από τα 45 έξτρα λεπτά του φωτός της ημέρας σε υψόμετρο 32.000 μέτρων, το σχεδόν κενό και οι θερμοκρασίες των -40 βαθμών θα αποτρέψουν τους ανθρώπους από την μετάβαση στον εξωτερικό χώρο, χωρίς προστατευτική στολή» δήλωσε η εταιρεία. Η εταιρεία πιστεύει πως η «σύλληψη» και ο αναπροσανατολισμός ενός αστεροειδή θα είναι σύντομα ρεαλιστικός, επικαλούμενη την αποστολή της Ροζέτας της Ευρωπαϊκής Διαστημικής Αποστολής, που έδειξε ότι ήταν δυνατόν να προσγειωθεί σε έναν περιστρεφόμενο κομήτη. Η NASA σχεδιάζει επίσης μια αποστολή για την «σύλληψη» ενός αστεροειδή, τον οποίο θα μεταφέρει σε σταθερή τροχιά γύρω από το φεγγάρι. http://www.ethnos.gr/klik/arthro/ki_omos_o_psiloteros_ouranoksystis_sto_kosmo_tha_kremetai_pano_apo_ti_gi_se_enan_asteroeidi_photos-65096438/?imgid=55391253#selectedimg Σχολιο:Η φαντασία του ανθρώπου ειναι αχαλίνωτη αλλα δυστυχως η φυσική ειναι αμειλικτη!!! Στο υψος των 50 χιλ. ο ουρανοξυστης συνεχως θα πεφτει προς την Γη και θα πρεπει να υπαρχουν πυραυλοκινητηρες για να τον κρατουν στο υψος του.Εδω ο Διεθνης Διαστημικος Σταθμος που κινειται στο υψος των 400 και ανω χιλιομετρων χρειζεται καθε τοσο την λειτουργια των progress για να διατηρει το υψος του.Κατι ακόμα ο Τραμπ ακυρωσε το σχεδιο της NASA για μια αποστολή για την «σύλληψη» ενός αστεροειδή, τον οποίο θα μεταφέρει σε σταθερή τροχιά γύρω από το φεγγάρι. (Τέλος από τον Τραμπ στο σχέδιο για τη μεταφορά αστεροειδούς γύρω από τη Σελήνη.Πέμπτη 23/03/2017) /forum/viewtopic.php?t=15547&postdays=0&postorder=asc&start=225

«Σογιούζ MS-04» Οι ειδικοί του κλάδου RKK «Ενέργεια» στο κοσμοδρόμιο του Μπαϊκονούρ δοκιμασαν τις ηλιακές μπαταρίες και τις χημικές πηγές του επανδρωμένου πλοίου μεταφοράς της νέας σειράς «Σογιούζ MS-04.» Κατά τη διάρκεια της δοκιμής διεξήχθη αποκάλυψη των ηλιακών συλλεκτών και η επιθεώρησή τους. Οι εργασίες για την προετοιμασία του πλοίου για εκτόξευση πραγματοποιήθηκε στο χώρο 254 στο Κοσμοδρόμιο του Μπαϊκονούρ. Η εκτόξευση του TPK «MS-04» με το πλήρωμα της επόμενης μακροπρόθεσμης αποστολής στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό έχει προγραμματιστεί για τις 20 Απριλίου του 2017 απο την πλατφόρμα №1 ( «Start Γκαγκάριν») στο κοσμοδρόμιο Μπαϊκονούρ. https://www.roscosmos.ru/23371/

Σ. Κριμιζής: «Θα πάει επανδρωμένη αποστολή στον Άρη τα επόμενα 30 χρόνια, αλλά ο εποικισμός αργεί» Ο άνθρωπος των μη επανδρωμένων αποστολών της NASA - των Voyager 1 και 2 είναι ο αστροφυσικός Σταμάτης Κριμιζής, αλλά και της New Horizon που μας ταξίδεψε για πρώτη φορά στον Πλούτωνα. Γι' αυτό το συναρπαστικό ταξίδι των διαστημικών εξερευνήσεων που ξεκίνησαν πριν από πενήντα δύο χρόνια από τον Άρη για να φτάσουν σήμερα στον Πλούτωνα, θα μιλήσει την Παρασκευή 31 Μαρτίου στο Athens Science Festival που φιλοξενείται στην Τεχνόπολη. Στο ΑΠΕ - ΜΠΕ μίλησε ασφαλώς για τον Πλούτωνα, αλλά και για τον εποικισμό στον Άρη, τις ταινίες επιστημονικής φαντασίας, τη σημασία της εξερεύνησης, την εξωγήινη ζωή. Η συζήτηση εμπλουτίστηκε με μια σειρά από «μη δημοσιογραφικές» ερωτήσεις - που πιθανότατα είναι και οι πιο διασκεδαστικές. Στον Πλούτωνα τι ψάχνουμε; Ψάξαμε. Γιατί τώρα βρισκόμαστε ένα δισεκατομμύριο χιλιόμετρα μακριά προς το απώτερο μέρος του ηλιακού μας συστήματος. Αυτό που θέλαμε να δούμε είναι εάν έχει τα χαρακτηριστικά ενός πλανήτη. Βρήκαμε μια εκπληκτική γεωλογία που δεν είχαμε προβλέψει. Είναι πιο φιλικός από την Άρη; Λαμβάνοντας υπόψη την απόσταση και μόνο, η απάντηση είναι όχι. Μας χωρίζουν 5 δισεκατομμύρια χιλιόμετρα, ο Άρης αντίθετα είναι στη γειτονιά μας. Ο Άρης, η Αφροδίτη και ο Ερμής είναι οι λεγόμενοι «γήινοι» πλανήτες, διότι μοιάζουν κατά κάποιον τρόπο με τη Γη. Αλλά οι τρεις δεν παύουν να είναι μη κατοικήσιμοι. Δεν ενδείκνυνται για διακοπές. Οι απώτεροι πλανήτες είναι τόσο μακριά που φαίνεται αδιανόητο σήμερα να φτάσει εκεί ο άνθρωπος τα επόμενα 500 χρόνια. Εκτός αν αλλάξει θεαματικά η επιστήμη. Μπορεί, ας πούμε, να ανακαλύψουμε κάτι και να μειώσουμε πάρα πολύ τις αποστάσεις; Λέτε εάν είναι πιθανό ανακαλυφθούν άλλοι νόμοι φυσικής και να μην είναι η ταχύτητα του φωτός η σταθερά που έχει πει ο Αϊνστάιν και έχει επαληθευτεί επανειλημμένως. Θα αποδειχθεί άραγε μια μέρα με κάποιον συνδυασμό της κβαντομηχανικής και της θεωρίας της σχετικότητας ότι υπάρχουν και άλλες διαστάσεις που μέχρι τώρα δεν έχει εξερευνήσει κανένας και ότι επομένως έχουμε και άλλους νόμους της φυσικής; Μπορεί ναι, μπορεί και όχι. Δεν πρέπει να ξεχνάμε πάντως ότι οι νόμοι της Φυσικής που ισχύουν για το δικό μας ηλιακό σύστημα, ισχύουν και για άλλα συστήματα. Δεν έχουμε ανακαλύψει κάποια καινούργια στοιχεία από τα οποία να προκύπτει κάποια άλλη εικόνα. Με άλλα λόγια, έχουμε μια πολύ αντικειμενική γνώση των νόμων της Φυσικής και του τρόπου με τον οποίο λειτουργούν στον Γαλαξία μας και το Σύμπαν. Αυτό δεν αποκλείει να υπάρχει κάτι καινούργιο, αλλά προσωπικά δεν βλέπω κάποιο θεαματικό άλμα στην επιστήμη, πέραν της τεχνολογίας βέβαια, στα επόμενα εκατό χρόνια. Ο εποικισμός του Άρη είναι πιο κοντά; Αυτό που είναι κοντά είναι η επανδρωμένη αποστολή στον Άρη - θα μπορούσε να γίνει μέσα στα επόμενα 30 χρόνια. Ο εποικισμός, όμως, είναι εντελώς διαφορετικό πράγμα. Σημαίνει ότι μεταφέρεις εκεί 2.000 ανθρώπους και αυτοί ξεκινούν μια δραστηριότητα για την παραγωγή τροφίμων, καυσίμων και ό,τι άλλο χρειαστεί για την επιβίωσή τους. Δεν είναι τόσο εύκολο. Ο Άρης έχει μια υποτυπώδη ατμόσφαιρα και χωρίς οξυγόνο, αλλά με διοξείδιο του άνθρακα. Επίσης δεν διαθέτει μαγνητικό πεδίο που διαθέτει η Γη και μας προστατεύει από την κοσμική ακτινοβολία και τις εκλάμψεις του Ήλιου. Η αποικία επομένως θα πρέπει να δημιουργηθεί στο υπέδαφος, περίπου σε ένα μέτρο βάθους. Θα σας μεταφέρω την ερώτηση ενός 12χρονου γνωστού μου. Σας φαίνονται αστείες οι ταινίες επιστημονικής φαντασίας; Αυτές που έχουν πρόθεση να σε κάνουν να γελάσεις ναι. Αλλά επιστημονικά οι τελευταίες ταινίες είναι πολύ σοβαρές. Η «Διάσωση», για παράδειγμα, είμαι μια τέτοια ταινία υπό την έννοια ότι αυτά που βλέπουμε να συμβαίνουν είναι δυνατά επιστημονικά. Το ίδιο με το Gravity. Το θέμα του είναι απολύτως ρεαλιστικό. Υπάρχει τόσο πολύ σκουπίδι στο διάστημα, ώστε ανά πάσα στιγμή ένα μικρό κομματάκι από μέταλλο μπορεί να περάσει με μεγάλη ταχύτητα μέσα από έναν δορυφόρο και να τον καταστρέψει. Ο Διεθνής Διαστημικός Σταθμός έχει εκπονήσει σχέδια για την αντιμετώπιση μιας τέτοιας σύγκρουσης. Ένας έφηβος θέλει να μάθει εάν έχουν βρεθεί εξωγήινοι και μας το κρύβετε. Γράφονται διάφορα τέτοια στο Διαδίκτυο και καμιά φορά και στις εφημερίδες. Είναι όλα ανοησίες. Πρέπει να καταλάβουμε τι σημαίνει αυτό το «κρύβετε». Πώς μπορεί να κρατηθεί ένα μυστικό όταν το γνωρίζουν εκατοντάδες ή και χιλιάδες άνθρωποι; Λένε, ας πούμε, ότι οι Αμερικανοί δεν πήγαν στο φεγγάρι. Όταν έχεις 25.000 ανθρώπους σε ένα πρόγραμμα πώς μπορείς να περιμένεις ότι όλοι αυτοί συνωμοτούν μεταξύ τους για να κρύψουν την αλήθεια; Και για να επιστρέψω στο αρχικό ερώτημα, μέχρι στιγμής δεν υπάρχει η ελάχιστη απόδειξη περί ύπαρξης εξωγήινων. Η πιθανότητα εξωγήινης ζωής δεν ήταν ένα κίνητρο για εσάς να ασχοληθείτε με το Διάστημα; Η αναζήτηση ζωής είναι ένα κίνητρο, σκοπός και βασικό ερώτημα της ίδιας της NASA. Είμαστε μόνοι; Υπάρχει βιολογική δραστηριότητα σε άλλο μέρος του ηλιακού συστήματος ή του γαλαξία μας; Σημειώστε εδώ όμως ότι το πιο κοντινό αστέρι, το Άλφα Κενταύρου, απέχει από εμάς 4,3 έτη φωτός. Μιλάμε για μια απόσταση 41 τρισεκατομμυρίων χιλιομέτρων από τη Γη. Για να πάει και να έρθει μια αποστολή θα χρειαζόταν 8,5 χρόνια υπό την προϋπόθεση ότι θα ταξίδευε με την ταχύτητα του φωτός. Κάτι τέτοιο βέβαια δεν γίνεται. Εάν υποθέσουμε ότι κινείται με πενταπλάσια ταχύτητα από αυτή του Voyager, δηλαδή με 100 χιλιόμετρα το δευτερόλεπτο, θα χρειαζόμασταν 26.000 χρόνια. Οι αποστάσεις είναι ασύλληπτες. Και η τεχνολογία βρίσκεται σε τόσο νηπιακή κατάσταση ώστε είναι αδύνατον ακόμη και να διανοηθούμε τέτοιου είδους ταξίδια - τουλάχιστον για τα επόμενα 200 με 300 χρόνια. Ερώτηση ενός άλλου έφηβου: Ζηλεύετε τους αστροναύτες; Όχι, όχι. Οι ανθρώπινες αισθήσεις ξέρετε είναι πολύ περιορισμένες. Με τα μάτια μας, ας πούμε, βλέπουμε μήκη κύματος από 300 μέχρι 700 νανόμετρα. Ενώ με τα όργανα βλέπουμε μέχρι 1 δισεκατομμύριο φορές περισσότερο. Βλέπουμε, δηλαδή, πράγματα με όργανα σε ρομποτικά διαστημόπλοια που είναι αδύνατον να δει ο άνθρωπος. Μια φοιτήτρια θέλει να μάθει εάν οι φωτογραφίες που στέλνει η NASA είναι πραγματικά τόσο εντυπωσιακές ή τις «πειράζει» λίγο για λόγους αυτοπροβολής, σαν ας πούμε να θέλει να δικαιολογήσει την ύπαρξή της. Να το θέσω διαφορετικά: Τι προσφέρει η εξερεύνηση του διαστήματος στην κοινωνία; Στοιχίζει πράγματι πολλά όπως κατηγορείται από κάποιους; Ο προϋπολογισμός της NASA δεν είναι παρά το 0,1% του προϋπολογισμού των ΗΠΑ. Και είναι μια επένδυση στο οικονομικό μέλλον της χώρας. Οι πρώτοι ψηφιακοί πομποί που χρησιμοποιούνται σήμερα στις συχνότητες με τις οποίες επικοινωνούμε με τα κινητά κατασκευάστηκαν για να ταξιδέψουν με το Voyager. Τα πρώτα τσιπάκια που κάναμε, επίσης, άλλαξαν την καθημερινότητά μας. Έχει υπολογιστεί ότι η επένδυση στο διαστημικό πρόγραμμα αποφέρει για κάθε ένα δολάριο επτά δολάρια σε οικονομική δραστηριότητα. Δεν βλέπει κανείς πέρα από τη μύτη του όταν νομίζει ότι ξοδεύονται όλα αυτά τα χρήματα για μερικές ωραίες φωτογραφίες. Δεν θα έπρεπε επομένως να μαθαίνουμε περισσότερα πράγματα στο σχολείο για τη διαστημική έρευνα; Γιατί είναι τόσο παραγκωνισμένη αυτή η γνώση; Αυτό είναι ένα ερώτημα που πρέπει να απευθύνετε στην Πολιτεία και τους εκάστοτε υπουργούς που κόβουν μαθήματα, όπως έκαναν με την Πληροφορική. Πριν από μερικές ημέρες μίλησα σε ένα σχολείο στην Κόρινθο, ήταν 300 παιδιά, όλα τους ήθελαν να μάθουν περισσότερα. Τους στερούμε αυτή τη γνώση και στερούμε και μελλοντικές θέσεις εργασίας. Και βέβαια μη με ρωτήσετε για την καταστροφή που έχουν επιφέρει στην ανώτατη εκπαίδευση τα κόμματα με την κομματικοποίηση των φοιτητών. Δεν βλέπουν την καταστροφή αυτή οι πολιτικές ηγεσίες; Παρατηρώ ότι η πολιτική εδώ σας εξοργίζει. Σας συμβαίνει και στην Αμερική με την εκλογή Τραμπ; (Γελάει) Όταν με ρωτούσαν οι φίλοι μου γιατί ξοδεύεις τόσο χρόνο στην Αμερική, τους έλεγα ότι πρέπει να ξεφεύγω από το τρελοκομείο για να καθαρίσει το μυαλό μου. Ε τώρα είναι πιο δύσκολο να το πω αυτό. Θα σας πω τέσσερα ονόματα και θα μου πείτε τι σκέπτεστε για το καθένα από αυτά. Αλβέρτος Αϊνστάιν. Ο μέγας. Η πρώτη επανάσταση στη γνώση έγινε από τον Νεύτωνα, η επόμενη ήταν από τον Αϊνστάιν. Έλιον Μασκ. Ένας επιχειρηματίας που δεν έχει και τόσο επαφή με την πραγματικότητα. Τον παρακολούθησα τον περασμένο Οκτώβριο σε ένα συνέδριο της Διεθνούς Αστροναυτικής Ένωσης στο Μεξικό. Μίλησε για τον εποικισμό του Άρη λέγοντας εντελώς ανυπόστατα πράγματα για όποιον ξέρει φυσική. Στίβεν Χόκινγκ. Η ικανότητά του ως θεωρητικού φυσικού στο πεδίο της κοσμογονίας είναι αποδεδειγμένη. Επίσης εκλαϊκεύει με μοναδικό τρόπο την επιστήμη. Αλλά ξέρετε καμιά φορά οι επιστήμονες, εμού συμπεριλαμβανομένου, βγαίνουμε από τα χωράφια μας και ψευτοφιλοσοφούμε. Σταμάτης Κριμιζής. (Γελάει) Ποια ήταν η ερώτηση; Τώρα κατεβήκατε αρκετά επίπεδα! Θεωρώ τον εαυτό μου τυχερό για το γεγονός ότι η αρχή της πανεπιστημιακής μου ζωής συνέπεσε με το άνοιγμα της διαστημικής εποχής της ανθρωπότητας. Κι όταν έχεις το ενδιαφέρον και θέλεις να δουλέψεις και είσαι και τυχερός και βρεις και τους σωστούς ανθρώπους τότε μπορείς να ταξιδέψεις σε όλους τους πλανήτες και να κάνεις πολλά πράγματα. Τόσα πολλά ώστε ένας αστεροειδής να πάρει το όνομά σου. Αυτός είναι ο «8323 Κριμιζής» και βρίσκεται στην Κυρίως Ζώνη Αστεροειδών ανάμεσα στις τροχιές των πλανητών Άρη και Δία. http://www.pronews.gr/portal/20170330/genika/diastima/49/s-krimizis-tha-paei-epandromeni-apostoli-ston-ari-ta-epomena-30-hronia

2015 BZ509:Ο "ανάποδος" αστεροειδής. Οι αστρονόμοι παρατήρησαν εξάλλου έναν πολύ ασυνήθιστο αστεροειδή, ο οποίος γυρίζει ανάποδα γύρω από τον Ήλιο, ακολουθώντας την ίδια περίπου τροχιά με το Δία, αλλά με αντίθετη κατεύθυνση στην περιφορά του, με συνέπεια να κινδυνεύει να συγκρουσθεί με τον γιγάντιο πλανήτη, όπως ένα μικρό αυτοκίνητο με μια τεράστια νταλίκα που έρχεται από απέναντι. Ο αστεροειδής -με το προσωρινό όνομα 2015 ΒΖ509- ανακαλύφθηκε με το τηλεσκόπιο Pan-STARRS1 της Χαβάης και κινείται στην αντίθετη κατεύθυνση με κάθε πλανήτη του ηλιακού μας συστήματος, αλλά και σχεδόν με κάθε γνωστό αστεροειδή (τουλάχιστον το 99,99%). Είναι ο μόνος γνωστός αστεροειδής στο ηλιακό μας σύστημα, που κινείται ανάποδα γύρω από τον Ήλιο, ενώ ταυτόχρονα βρίσκεται στο ίδιο επίπεδο τροχιάς με έναν πλανήτη. Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον Καναδό Πολ Γούιγκερτ του Δυτικού Πανεπιστημίου του Οντάριο, που μελέτησαν την κίνηση του κομήτη και έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό "Nature", δήλωσαν ότι εδώ και τουλάχιστον ένα εκατομμύριο χρόνια ο κομήτης παίζει ένα ιδιόμορφο «κοσμικό παιχνίδι του δειλού» με το Δία. Αντίθετα, όλοι οι άλλοι γνωστοί «ανάποδοι» αστεροειδείς (όχι πάνω από 100 στο ηλιακό μας σύστημα) μένουν μακριά από πλανήτες. Περίπου 6.000 αστεροειδείς μοιράζονται την τροχιά του Δία και είναι γνωστοί ως «Τρωικοί αστεροειδείς». Όμως ακολουθούν την ίδια κατεύθυνση με τον γιγάντιο πλανήτη, γι' αυτό δεν κινδυνεύουν να πέσουν πάνω του. Αντίθετα, ο ΒΖ509, που έχει διάμετρο περίπου τριών χιλιομέτρων και δεν πλησιάζει ποτέ τη Γη, προκαλεί συνεχώς την τύχη του, κινούμενος με «λάθος» τρόπο απέναντι στο Δία. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των αστρονόμων, την έχει γλυτώσει δεκάδες χιλιάδες φορές (περιφορές) σε αυτό το «παιγνίδι», αλλά για πόσο ακόμη; http://physicsgg.me/2017/03/30/2015-bz509-%ce%ad%ce%bd%ce%b1%cf%82-%ce%b1%ce%bd%ce%ac%cf%80%ce%bf%ce%b4%ce%bf%cf%82-%ce%b1%cf%83%cf%84%ce%b5%cf%81%ce%bf%ce%b5%ce%b9%ce%b4%ce%ae%cf%82-%ce%b2%ce%af%ce%bd%cf%84%ce%b5/

Ο κομήτης 41Ρ/Τατλ-Τζιακομπινί-Κρέζακ πλησιάζει τη Γη. Ο κομήτης 41P/Tuttle–Giacobini–Kresák θα είναι ορατός με μικρά τηλεσκόπια, ενώ δεν αποκλείεται να μπορεί να τον δει κανείς ακόμη και με γυμνά μάτια στο σκοτεινό ουρανό. Ο κομήτης θα περάσει από απόσταση 0.14197 αστρονομικές μονάδες (21.2 εκατομμύρια χιλιόμετρα) από τη Γη την 1η Απριλίου. Η απόσταση αυτή είναι 55 φορές η απόσταση Γης-Σελήνης. Σπάνια ένας κομήτης πλησιάζει τόσο πολύ τη Γη. Ο κομήτης ανακαλύφθηκε για πρώτη φορά το 1858 από τον Αμερικανό αστρονόμο Οράτιο Τατλ του Αστεροκοπείου του Χάρβαρντ και παρατηρήθηκε ξανά από τον Γάλλο αστρονόμο Μισέλ Τζιακομπινί του Αστεροσκοπείου της Νίκαιας το 1907 και τον Σλοβάκο Λούμπορ Κρέζακ το 1951. Ανήκει στη λεγόμενη «ομάδα κομητών του Δία», που έχουν εγκλωβισθεί από τη βαρύτητα του μεγαλύτερου πλανήτη του ηλιακού μας συστήματος, ακολουθώντας μια τροχιά ανάμεσα σε αυτόν και στον Ήλιο κάθε πεντέμισι χρόνια. Θα επιστρέψει στη γειτονιά της Γης το 2066. http://physicsgg.me/2017/03/30/%ce%bf-%ce%ba%ce%bf%ce%bc%ce%ae%cf%84%ce%b7%cf%82-41%cf%81%cf%84%ce%b1%cf%84%ce%bb-%cf%84%ce%b6%ce%b9%ce%b1%ce%ba%ce%bf%ce%bc%cf%80%ce%b9%ce%bd%ce%af-%ce%ba%cf%81%ce%ad%ce%b6%ce%b1%ce%ba-%cf%80%ce%bb/

Κατασκευές από το... μέλλον φτιαγμένες από μαθητές. Περισσότεροι από 1.100 μαθητές Δημοτικού, Γυμνασίου και Λυκείου παρουσίασαν εντυπωσιακές ρομποτικές κατασκευές στον τελικό του Πανελλήνιου Διαγωνισμού Εκπαιδευτικής Ρομποτικής, στο ΟΑΚΑ. Τον διαγωνισμό διοργάνωσε για τρίτη συνεχή χρονιά ο μη κερδοσκοπικός οργανισμός Εκπαιδευτικής Ρομποτικής, Επιστήμης και Τεχνολογίας WRO Hellas με στρατηγικό συνεργάτη την COSMOTE. Η εταιρεία κινητής τηλεφωνίας στηρίζει τη διάδοση της εκπαιδευτικής ρομποτικής στην Ελλάδα και την ανάπτυξη των ψηφιακών δεξιοτήτων των νέων, στο πλαίσιο του προγράμματος βιώσιμης ανάπτυξης. Ο εφετινός τελικός του Πανελλήνιου Διαγωνισμού Εκπαιδευτικής Ρομποτικής σημείωσε ρεκόρ συμμετοχής από όλη την Ελλάδα - συνολικά 256 ομάδες - και για πρώτη φορά συμμετείχαν και μαθητές Λυκείου. Οι ομάδες μαθητών του Δημοτικού είχαν ως θέμα «Οχήματα και μεταφορές του αύριο», οι μαθητές Γυμνασίου έπρεπε να κατασκευάσουν το ρομπότ που θα διανύσει ταχύτερα την «Πορεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου» ενώ οι ομάδες Λυκείου δοκίμασαν τις δυνάμεις τους με ρομποτικές κατασκευές για «Πράσινη Ενέργεια και Επιχειρηματικότητα». Τα έργα που παρουσίασαν οι μαθητές, με την υποστήριξη των προπονητών-καθηγητών τους, βασίστηκαν στην εκπαιδευτική μέθοδο STEM (Science, Technology, Engineering, Mathematics). Η μέθοδος αυτή αξιοποιεί συνδυαστικά την επιστήμη, τα μαθηματικά, τη μηχανική και την τεχνολογία για τη δημιουργία πρωτότυπων και λειτουργικών κατασκευών. Οι νικητές του Πανελλήνιου Διαγωνισμού Εκπαιδευτικής Ρομποτικής είναι: Ομάδες Δημοτικού 1η θέση: Η ομάδα SmartRobots από το 3ο Δημοτικό Σχολείο Πεύκης δημιούργησε ένα έξυπνο λεωφορείο χωρίς οδηγό, το οποίο γνωρίζει πού πρέπει να κάνει στάσεις μέσα στην πόλη. 2η θέση: Η ομάδα Master Builder από το 7ο Δημοτικό Αγρινίου κατασκεύασε ένα αιωρούμενο τρένο. 3η θέση: Οι Robo Rails από τα Εκπαιδευτήρια Γείτονα παρουσίασαν τις σιδηροδρομικές γραμμές του μέλλοντος. Ομάδες Γυμνασίου 1η θέση: Η ομάδα Ν1 από Γυμνάσια της Πάτρας κατασκεύασε το ρομποτάκι που διένυσε πιο γρήγορα την πίστα «Πορεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου». 2η θέση: Οι AIRGears από τη Θεσσαλία. 3η θέση: Οι Teamwork Dream από τη Δυτική Ελλάδα. Ομάδες Λυκείου 1η θέση (ισοψηφία): Οι Fargrobs από το 7ο Γενικό Λύκειο Τρικάλων και οι Minders από την Εκπαιδευτική Αναγέννηση. Οι Fargrobs κατασκεύασαν έναν καινοτόμο ρομποτικό εξερευνητή που λειτουργεί με ηλιακή ενέργεια, τροφοδοτώντας αγροτικές καλλιέργειες. Οι Minders δημιούργησαν μια «σημαδούρα» που αξιοποιεί την κυματική ενέργεια, μετατρέποντάς την σε ηλιακή. 2η θέση: Οι Robotilus Team από την Ελληνογερμανική Αγωγή κατασκεύασαν μια αυτόνομη υδροκινητήρια μονάδα παροχής ενέργειας σε μικρούς οικισμούς. 3η θέση: Οι KickPumps από το 2ο Γενικό Λύκειο Θήβας χρησιμοποίησαν ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και αυτοματισμούς στις καλλιέργειες. Συνολικά, στον Πανελλήνιο Διαγωνισμό συμμετείχαν πάνω από 1.100 μαθητές σχηματίζοντας 256 ομάδες από όλη τη χώρα ενώ στην πορεία για τον τελικό της Αθήνας πραγματοποιήθηκαν 45 ενημερωτικά workshops για εκπαιδευτικούς και προπονητές. Οι προσπάθειες όμως των παιδιών δεν σταματούν. Οι συμμετοχές για τον 9ο Εθνικό Διαγωνισμό Εκπαιδευτικής Ρομποτικής που θα οδηγήσει τις ομάδες στην Ολυμπιάδα Εκπαιδευτικής Ρομποτικής τον Νοέμβριο στην Κόστα Ρίκα συνεχίζονται μέχρι και τις 31 Μαΐου 2017. Για περισσότερες πληροφορίες, οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να επισκεφθούν την ιστοσελίδα www.wrohellas.gr. Η εκπαιδευτική ρομποτική, που στηρίζει η COSMOTE από το 2014, εφοδιάζει τα παιδιά με τις κατάλληλες δεξιότητες για τον νέο ψηφιακό κόσμο. Παράλληλα, ενθαρρύνει τα παιδιά, τους γονείς και τους δασκάλους να δοκιμάσουν διαφορετικούς τρόπους σκέψης και να ανακαλύψουν νέες προοπτικές για το μέλλον μέσα από την τεχνολογία. http://www.tovima.gr/society/article/?aid=870684

Η νέα φωνή του Στίβεν Χόκινγκ. Εδώ και περισσότερο από τρεις δεκαετίες μιλάει (πατώντας πλήκτρα σε έναν υπολογιστή) με την ίδια «ξένη» συνθετική φωνή – αρχικά με αμερικανική προφορά και στη συνέχεια, ύστερα από επισταμένες προσπάθειες της Intel, με βρετανική. Τώρα ο Στίβεν Χόκινγκ δήλωσε ότι βαρέθηκε να ακούει τον εαυτό του και θέλει να αλλάξει φωνή, εξαγγέλλοντας μια οντισιόν για να διαλέξει τον νέο «φωνητικό εκπρόσωπό» του. Διασημότητες συνέρρευσαν ικετεύοντας τον καθηγητή του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ για τη «θέση» σε ένα βίντεο που γυρίστηκε για φιλανθρωπικούς σκοπούς από την οργάνωση Comic Relief και έγινε αμέσως viral στο Διαδίκτυο. «Στίβεν εγώ είμαι, οπωσδήποτε πρέπει να είμαι εγώ» λέει ο Λίαμ Νίσον κοιτάζοντας με προσμονή τον Χόκινγκ μέσα από την οθόνη. «Ακου τη φωνή μου, είναι βαθιά, είναι σέξι, έχει ένα τόνο… φυσικής». Ο αθυρόστομος σεφ Γκόρντον Ράμσεϊ, με αρκετά «μπιπ» του λέει «Θα είσαι γ*** τους τρελόύς αν δεν με επιλέξεις» για να προκαλέσει από τον αστροφυσικό, ο οποίος είναι γνωστός για το χιούμορ του, την απάντηση «Δεν νομίζω ότι θα με έπαιρνε κανένας στα γ*** σοβαρά αν ακουγόμουν έτσι». Ο Αντριου Λόιντ Γουέμπερ τραγουδάει μια παραλλαγή του «Memories» από το μιούζικαλ «Cats», ο Λιν Μανουέλ Μιράντα ραπάρει: «Είσαι ο Στίβεν Χόκινγκ από το Κολέγιο του Κέιμπριτζ, αλλά η φωνή σου είναι τρελά ρομποτική μα την αλήθεια» . Ο Τζον Μπογιέγκα που έπαιξε τον Φιν στο «Ο πόλεμος των άστρων: Η δύναμη ξυπνά» καυχάται: «Νιώθω ότι είμαι ο καλύτερος γι’ αυτή τη δουλειά. Ο λόγος είναι ότι έχω ήδη πάει στο Διάστημα. Εσύ μιλάς για το Διάστημα, εγώ το έχω ζήσει». Ο Εντι Ρεντμέιν, ο οποίος υποδύθηκε τον Χόκινγκ στην ταινία «Η θεωρία των πάντων», δηλώνει ότι δεν έχει καμία όρεξη να ξαναπεράσει τα ίδια, ότι κανονικά θα πρέπει να τον πληρώσουν αν θέλουν να ξανακάνει αυτή τη δουλειά και ότι ο μόνος αστέρας που τον ενδιαφέρει είναι ο εαυτός του. Η σέξι Μις Πίγκι, ο ισχυρός Μπιλ Γκέιτς και άλλοι περισσότερο ή λιγότερο διάσημοι απορρίπτονται ο ένας μετά τον άλλον, με διάφορα σχόλια από τον «κριτή». Τελικά όμως ο Στίβεν Χόκινγκ καταλήγει σε μια επιλογή – απολύτως ταιριαστή όπως σχολιάζουν τα ξένα ΜΜΕ: την εμβληματική φωνή του Μάικλ Κέιν. http://www.tovima.gr/science/technology-planet/article/?aid=870731

Το κλίμα στη διάθεσή σας. Ανακαλύψτε την αλλαγή του κλίματος του πλανήτη μας μέσα από τα μάτια των δορυφόρων, με το Κλίμα από το Διάστημα (Climate from Space), ένα νέο ψηφιακό βιβλίο για ταμπλέτες iPad και Android που περιλαμβάνει διαδραστικούς χάρτες και συνεντεύξεις βίντεο με κορυφαίους επιστήμονες. Παρουσιάζοντας πάνω από 30 χρόνια παγκόσμιων δορυφορικών παρατηρήσεων, η διαδραστική αυτή εφαρμογή εξηγεί την κλιματική αλλαγή, τις επιπτώσεις που έχει στην καθημερινή μας ζωή, και πώς οι δορυφόροι παρακολουθούν το κλίμα του πλανήτη μας. Με ένα νέο τρόπο παρουσίασης της επιστημονικής έρευνας, το ψηφιακό βιβλίο ενσωματώνει περισσότερα από 500 gigabytes δεδομένων, από την Πρωτοβουλία Κλιματικής Αλλαγής (Climate Change Initiative) της ESA, σε εικονικές σφαίρες και χάρτες. Παρουσιάζει τον τρόπο με τον οποίον οι βασικές μεταβλητές του κλίματος, όπως η θερμοκρασία των ωκεανών, το επίπεδο της θάλασσας, το διοξείδιο του άνθρακα και η υγρασία του εδάφους αλλάζουν μέσα στο χρόνο. Εξηγεί πώς αλληλοεπιδρούν επιμέρους μεταβλητές του κλίματος, και πώς μπορούν να συμβάλουν σε κλιματικά φαινόμενα όπως το Ελ Νίνιο ή η υπερθέρμανση του πλανήτη. Κείμενο, εικόνες, διαγράμματα και κινούμενες απεικονίσεις (animations) εξηγούν πώς αυτά τα μέρη του Γήινου συστήματος επηρεάζουν την ανθρώπινη ζωή και δραστηριότητα, και γιατί η μέτρησή τους είναι σημαντική για την επιστήμη του κλίματος. Κορυφαίοι επιστήμονες από όλη την Ευρώπη εξηγούν το έργο τους, με δικά τους λόγια, σε σύντομες συνεντεύξεις βίντεο. “Το Κλίμα από το Διάστημα είναι ένα όμορφα σχεδιασμένο υλικό, με πλούσιες πληροφορίες”, είπε η Δρ. Fiona Strawbridge, επικεφαλής της Ψηφιακής Εκπαίδευσης στο Πανεπιστημιακό Κολλέγιο του Λονδίνου στο Ηνωμένο Βασίλειο “Το διαδραστικό πρόγραμμα προβολής δεδομένων σας επιτρέπει να συγκρίνετε διαφορετικά φαινόμενα και πώς αυτά αλλάζουν με την πάροδο του χρόνου - και μπορείτε να περιφέρεστε σε όλο τον κόσμο, κάνοντας μεγέθυνση σε περιοχές που σας ενδιαφέρουν”. “Η αφήγηση απεικονίζεται με καλά προσεγμένες εικόνες – μερικές από τις οποίες είναι κινούμενες απεικονίσεις. Μια πραγματικά εντυπωσιακή εφαρμογή”. Το Κλίμα από το Διάστημα είναι διαθέσιμο για να το κατεβάσετε στο iPad. https://itunes.apple.com/WebObjects/MZStore.woa/wa/viewSoftware?id=1061553589&mt=8 και σε Android ταμπλέτες. https://www.amazon.com/European-Space-Agency-Climate-from/dp/B01NBKKHYK/ref=sr_1_3?s=mobile-apps&ie=UTF8&qid=1487766438&sr=1-3 Αυτό το ψηφιακό βιβλίο δημιουργήθηκε για το Γραφείο Κλίματος της ESA από ειδικούς σε Πλανητικές Απεικονίσεις. http://m.esa.int/ell/ESA_in_your_country/Greece/To_klhima_ste_dihatheshe_sas

Εκπληκτικό: Ο Δίας έχει δαχτυλίδια όπως ο Κρόνος! Τα δαχτυλίδια του Δία δεν είναι τόσο γνωστά, όπως του Κρόνου, αλλά είναι εξίσου συναρπαστικά! http://www.pronews.gr/portal/20170329/genika/diastima/49/ekpliktiko-o-dias-ehei-dahtylidia-opos-o-kronos-vinteo

Ο Έλον Μασκ χρηματοδοτεί τη διασύνδεση ανθρώπου-ρομπότ. Neuralink Corp. ονομάζεται η εταιρεία που ίδρυσε ο Έλον Μασκ, επικεφαλής της Tesla και άλλων φιλόδοξων τεχνολογικών και επιστημονικών επιχειρημάτων, για να επιτρέψει στις μηχανές τεχνητής νοημοσύνης να επικοινωνούν αποτελεσματικά με τον ανθρώπινο εγκέφαλο. Με την τεχνολογία "neural lace", δηλαδή με την εμφύτευση μικροσκοπικών ηλεκτροδίων στον εγκέφαλο ίσως κάποια μέρα κατορθώσουμε να κάνουμε upload και download... σκέψεων, υποστηρίζει ο Μασκ όπως καταγράφει η εφημερίδα Wall Street Journal. Ο επιχειρηματίας δεν έκανε σχετική επίσημη ανακοίνωση για τη σύσταση της Neuralink, εντούτοις η εταιρεία έχει ήδη καταχωριστεί στην Καλιφόρνια ως εταιρεία διεξαγωγής ιατρικών ερευνών από τον Ιούλιο. Η χρηματοδότησή της θα γίνεται κυρίως από τον Έλον Μασκ τον ίδιο, σημειώνει πρόσωπο που έγκειται στη νεοσύστατη εταιρεία μιλώντας στην εφημερίδα. Εντούτοις, παραμένει αδιευκρίνιστο τι είδους προϊόντα θα δημιουργήσει η Neuralink, η οποία έχει ήδη εντάξει στο ανθρώπινο δυναμικό της ακαδημαϊκούς που ειδικεύονται στον τομέα αυτό, μεταδίδει το Reuters. Το Φεβρουάριο ο Μασκ είχε μιλήσει στην Διάσκεψη για την Παγκόσμια Διακυβέρνηση για τον κίνδυνο να επισκιαστεί ο άνθρωπος από την τεχνητή νοημοσύνη, επισημαίνοντας το πρόβλημα: θα πρέπει να επιταχύνει την επικοινωνία του ανθρώπινου εγκεφάλου με την τεχνητή νοημοσύνη των ρομποτικών μηχανών και μάλιστα πολύ: από «την ταχύτητα πληκτρολόγησης σε smartphone», 10 bit το δευτερόλεπτο, στα τρισεκατομμύρια bit το δευτερόλεπτο των ρομπότ, είπε χαρακτηριστικά. Συγκεκριμένα, ο Έλον Μασκ είχε αναφερθεί στο «περιορισμένο bandwidth», το μικρό διαθέσιμο εύρος ζώνης για την επικοινωνία ανθρώπου-μηχανής. Μια διεπαφή μεγάλου εύρους θα έλυνε το πρόβλημα της συμβίωσης ανθρώπου-μηχανών και ίσως λύσει το πρόβλημα του ελέγχου και της χρηστικότητας των προηγμένων μηχανών, σημείωνε. «Ελπίζουμε ότι, σε όχι πάρα πολλά χρόνια, τα ανθρώπινα μυαλά και οι υπολογιστικές μηχανές θα συνδεθούν πολύ στενά μεταξύ τους, και ότι η συνεργασία που θα προκύψει θα σκέφτεται όπως δεν έχει σκεφτεί ποτέ ο ανθρώπινος εγκέφαλος και θα επεξεργάζεται τα δεδομένα με τρόπο που δεν έχουν πλησιάσει οι μηχανές διαχείρισης της πληροφορίας που γνωρίζουμε σήμερα.» J. C. R. Licklider Την άποψη του Έλον Μασκ για τους κινδύνους που κρύβει η τεχνητή νοημοσύνη ασπάζονται πολλά γνωστά πρόσωπα στην Σίλικον Βάλεϊ: «Οι μηχανές θα μας ξεπεράσουν»: Ποιοι φοβούνται ότι η Τεχνητή Νοημοσύνη θα εξαφανίσει την ανθρωπότητα Αυξάνονται οι φωνές των διακεκριμένων προσώπων από την βιομηχανία της τεχνολογίας που λένε πως η τεχνητή νοημοσύνη θα μπορούσε να απειλήσει την ύπαρξη της ανθρωπότητας και να οδηγήσει ακόμα και στην εξαφάνισή της. http://tech.in.gr/analysis/article/?aid=1231381314 Τι είναι η βαθιά μηχανική μάθηση; Deep Machine Learning ή πώς η Google θα βάλει μυαλό στις μηχανές της. http://tech.in.gr/news/article/?aid=1500056231 http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500136250

Μεγάλη ανακάλυψη από Έλληνες επιστήμονες! Νίκησαν το πάρκινσον σε πειραματόζωα. Έλληνες επιστήμονες ανακάλυψαν μια ουσία με την οποία πέτυχαν να θεραπεύσουν σε σημαντικό βαθμό πειραματόζωα (ποντίκια) που έπασχαν από το αντίστοιχο της νόσου Πάρκινσον. Αν και σε προκλινικό ακόμη στάδιο, αυτή η ανακάλυψη για το Πάρκινσον μπορεί μελλοντικά να αποτελέσει μια θεραπευτική οδό για τη συγκεκριμένη νευροεκφυλιστική πάθηση, από την οποία πάσχουν εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο. Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον ερευνητή Δημήτρη Βασιλάτη του Ιδρύματος Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών (ΙΙΒΕΑΑ), έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ (PNAS). Στην ερευνητική ομάδα συμμετείχαν επίσης άλλοι ερευνητές του ΙΙΒΕΑΑ (Α. Σπαθής, Δ. Ζιάβρα, Θ. Καράμπελας, Ζ. Κούρνια, Π. Aλεξάκος. Κ. Ταμβακόπουλος), καθώς επίσης του Τμήματος Επιστήμης Υλικών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων (Δημοσθένης Φωκάς και Ξενοφών Ασβός), του Τμήματος Φαρμακευτικής του Πανεπιστημίου Πατρών (Σταύρος Τοπούζης) και του Τμήματος Φαρμακευτικής του Πανεπιστημίου Αθηνών (Χριστίνα Δάλλα). Στη νόσο Πάρκινσον, μια προοδευτικά επιδεινούμενη νευροεκφυλιστική νόσο, σταδιακά εκφυλίζονται οι νευρώνες του εγκεφάλου που παράγουν ντοπαμίνη, με συνέπεια την εκδήλωση των χαρακτηριστικών συμπτωμάτων, όπως του τρέμουλου, της αστάθειας, της ακαμψίας κ.ά. Τα υπάρχοντα φάρμακα δεν αντιμετωπίζουν την ίδια τη διαδικασία της νευροεκφύλισης, αλλά προσπαθούν να αυξήσουν την ποσότητα ντοπαμίνης που λείπει από τον εγκέφαλο. Αυτό όμως με το πέρασμα του χρόνου είτε είναι αναποτελεσματικό, είτε προκαλεί σοβαρές κινητικές και άλλες παρενέργειες σχεδόν σε όλους τους ασθενείς. Θεραπείες που να προστατεύουν τους ίδιους τους νευρώνες που παράγουν ντοπαμίνη, δεν υπάρχουν μέχρι στιγμής, με συνέπεια η νόσος να παραμένει ανίατη, παρά τις μεγάλες προόδους στην κατανόηση της παθοφυσιολογίας της. Οι Έλληνες ερευνητές εστίασαν την προσοχή τους σε μια πρωτεΐνη (Nurr1:RXRα) που απαιτείται για την ανάπτυξη και τη λειτουργία των νευρώνων που παράγουν ντοπαμίνη. Σχεδίασαν έτσι -μετά από πολλούς υπολογισμούς- ένα νέο χημικό μόριο με την ονομασία BRF110, το οποίο, ενεργοποιώντας την εν λόγω πρωτεΐνη, αυξάνει την παραγόμενη ντοπαμίνη στον εγκέφαλο. Όπως έδειξαν τα πειράματα με τα ποντίκια, η θεραπεία όχι μόνο βελτιώνει τα συμπτώματα της νόσου Πάρκινσον χωρίς τις σημερινές παρενέργειες των φαρμάκων, αλλά ταυτόχρονα αποτρέπει την εκφύλιση των ίδιων των νευρώνων. Σύμφωνα με τους Έλληνες επιστήμονες, αυτό δημιουργεί ελπίδες για μια μελλοντική -τόσο νευροπροστατευτική όσο και συμπτωματική- θεραπεία, η οποία αφενός θα εμποδίζει την επιδείνωση της νόσου και αφετέρου θα απαλύνει τα συμπτώματα. Ο κ. Βασιλάτης εξήγησε στο Αθηναϊκό και Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων τη σημασία και τους στόχους της έρευνάς του: Ερ.: Τι ακριβώς είναι αυτό που πέτυχε η ερευνητική ομάδα σας; Απ.: Η ερευνητική μου ομάδα στις ΗΠΑ, σε συνεργασία με το τμήμα νευρολογίας του Baylor College of Medicine, ήταν η πρώτη που ανακάλυψε μεταλλάξεις, οι οποίες καταστέλλουν το γονίδιο Nurr1 σε ασθενείς με νόσο Πάρκινσον. Η έρευνα του εργαστηρίου μου στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια επικεντρώθηκε στην απάντηση του ερωτήματος εάν η ενεργοποίηση του Nurr1 μπορεί να είναι θεραπευτική σε ζωικά μοντέλα της νόσου Πάρκινσον. Επειδή στους ντοπαμινεργικούς νευρώνες το Nurr1 δημιουργεί ετεροδιμερή με το RXRα, αποφασίσαμε να στοχεύσουμε χημικά το Nurr1:RXRα. Σε συνεργασία με τον δρα Δημοσθένη Φωκά του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, ανακαλύψαμε διάφορες χημικές ενώσεις, μεταξύ των οποίων το BRF110, το οποίο ενεργοποιεί επιλεκτικά το Nurr1:RXRα. Στο εργαστήριό μου στο Ίδρυμα Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών, με τον συνεργάτη μου δρα Αθανάσιο Σπαθή, δείξαμε ότι το BRF110 όχι μόνον έχει τη δυνατότητα να προστατεύσει ντοπαμινεργικούς νευρώνες από τον εκφυλισμό αλλά και να βελτιώσει τα συμπτώματα ζωικών μοντέλων της νόσου Πάρκινσον. Ερ.: Ποια είναι η σημασία της ανακάλυψής σας σε σχέση με άλλες έρευνες που γίνονται διεθνώς σχετικά με τη νόσο Πάρκινσον; Απ.: Ο σταδιακός εκφυλισμός των ντοπαμινεργικών νευρώνων που χαρακτηρίζει την νόσο Πάρκινσον, οδηγεί στην έλλειψη ντοπαμίνης η οποία είναι υπεύθυνη για τα κινητικά συμπτώματα της νόσου. Οι υπάρχουσες φαρμακευτικές αγωγές αναπληρώνουν την έλλειψη ντοπαμίνης και βελτιώνουν τα κινητικά συμπτώματα των ασθενών. Όμως δεν σταματούν τον εκφυλισμό των νευρώνων και η μακροχρόνια χρήση τους προξενεί δυσκινησίες, που αναιρούν την ευεργετική τους δράση. Οι δε προσπάθειες ανακάλυψης νευροπροστατευτικών παραγόντων προσκρούουν στην αξιόπιστη αξιολόγησή τους σε κλινικές δοκιμές εν μέρει λόγω της αδυναμίας τους να προσφέρουν βελτίωση των συμπτωμάτων των ασθενών. Τα πειράματά μας δείχνουν ότι η ενεργοποίηση του Nurr1 μέσω του BRF110 σε προ-κλινικά ζωικά μοντέλα είναι ταυτόχρονα και νευροπροστατευτική αλλά και αναπληρώνει την έλλειψη ντοπαμίνης, βελτιώνοντας άμεσα τα συμπτώματά τους. Επιπλέον, η μακροχρόνια χρήση του BRF110 δεν προξενεί δυσκινησίες. Ερ.: Ποια θα είναι τα επόμενα ερευνητικά βήματά σας; Πόσο πιθανό είναι να υπάρξουν τελικά κλινικές δοκιμές σε ανθρώπους και σε πόσα περίπου χρόνια; Απ.: Τα ερωτήματα που απορρέουν από τα πειράματά μας, είναι πολλά και η έρευνα που απαιτείται, είναι πολυδιάστατη, περιλαμβάνοντας βασική και μεταφραστική έρευνα. Η ανακάλυψη φαρμάκων είναι μακρόχρονη και πολυσταδιακή διαδικασία και εμείς βρισκόμαστε στο προ-κλινικό στάδιο. Θα θέλαμε να είμαστε οι πρώτοι που θα αξιολογούσαν ενεργοποιητές/αγωνιστές του Nurr1 σε κλινικές δοκιμές. Προς αυτήν την κατεύθυνση, συνεργαστήκαμε με τον Δρα Jens Schwamborn από το Centre for Systems Biomedicine του Πανεπιστημίου του Λουξεμβούργου και αξιολογήσαμε το BRF110 σε ντοπαμινεργικούς νευρώνες προερχόμενους από βλαστοκύτταρα ασθενούς με νόσο Πάρκινσον, με πολύ θετικά αποτελέσματα. Τα επόμενα στάδια περιλαμβάνουν τη βελτίωση των υπαρχουσών χημικών ενώσεων σε υποψήφια κλινικά μόρια, τα οποία θα μπορούσαν να αναπτυχθούν στα επόμενα δύο με τρία χρόνια. Πηγή: iatropedia.gr

Έτοιμος για εκτόξευση δορυφόρος του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου. Εντός των επόμενων ημερών αναμένεται η εκτόξευση ορυφόρου GR01-DUTHSat που κατασκευάστηκε στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης. Σύμφωνα με το xanthi2.gr, στην Πολυτεχνική Σχολή του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης, στο Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών, έχει κατασκευαστεί ένας πλήρης δορυφόρος μικρού μεγέθους στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής διαστημικής αποστολής QB50. Ο δορυφόρος έχει περάσει όλες τις λειτουργικές δοκιμές και τις σκληρές δοκιμασίες πτήσης και έχει ήδη φορτωθεί στον πύραυλο που θα τον μεταφέρει στο διάστημα. Υπό την επίβλεψη του Επίκουρου Καθηγητή Θεόδωρου Σαρρή, μία ομάδα από μηχανικούς, μεταδιδακτορικούς ερευνητές και μεταπτυχιακούς φοιτητές ολοκλήρωσαν πριν από λίγους μήνες το πολύπλοκο έργο του σχεδιασμού και της κατασκευής του δορυφόρου, που πήρε την κωδική ονομασία GR01-DUTHSat. Η ερευνητική ομάδα, μέρος του Εργαστηρίου Ηλεκτρομαγνητικής Θεωρίας του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης, έχει μακροχρόνια ενασχόληση στο χώρο της τεχνολογίας και επιστήμης του διαστήματος και επελέγη το 2012 ανάμεσα σε δεκάδες προτάσεων από 38 χώρες για να συμμετάσχει στην πρωτοβουλία «QB50» για την κατασκευή και εκτόξευση ταυτόχρονα 50 νανο-δορυφόρων τύπου CubeSat. Στόχος του σμήνους αυτού των νανο-δορυφόρων είναι να μελετήσουν τη σύσταση και την ηλεκτροδυναμική του κοντινού διαστημικού χώρου μέσα στην Θερμόσφαιρα της Γης, σε αποστάσεις από 200 έως 400 χιλιόμετρα από την επιφάνεια της Γης, και κυρίως να παρατηρήσουν αλλαγές στην περιοχή αυτή κατά τη διάρκεια ηλιακών διαταραχών και εκρήξεων. Τις πολλαπλές μετρήσεις που απαιτούνται τις μοιράζονται οι δορυφόροι του σμήνους, και ο δορυφόρος DUTHSat είναι επιφορτισμένος να μετρά παραμέτρους του πλάσματος (δηλαδή της ηλεκτρικά φορτισμένης ύλης) της περιοχής αυτής. Αφού πραγματοποιήσουν μετρήσεις για αρκετούς μήνες, οι δορυφόροι QB50 αναμένεται να βυθισθούν στα κατώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας και να διαλυθούν, λόγω τριβής, σαν διάττοντες αστέρες. Το πρόγραμμα QB50 συντονίζει τις μετρήσεις που θα συνεισφέρει ο κάθε δορυφόρος, αλλά ο σχεδιασμός και η κατασκευή του κάθε δορυφόρου πραγματοποιήθηκε από την κάθε ομάδα χωριστά, με δική της χρηματοδότηση, σχεδιασμό και κατασκευή. Τις προσπάθειες του ΔΠΘ ενίσχυσε η Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας, μέσω του ανταγωνιστικού προγράμματος ΑΡΙΣΤΕΙΑ που κέρδισε η ομάδα του ΔΠΘ. Μοναδικότητα και πρωτοπορία του δορυφόρου του ΔΠΘ αποτελεί το σύστημα περισυλλογής και επεξεργασίας μετρήσεων, το οποίο αποτελείται από μια σειρά ηλεκτρονικών και ολοκληρωμένων κυκλώματων – ASICS που αναπτύχθηκαν μέσα στο εργαστήριο και τα οποία είναι ειδικά κατασκευασμένα να αντέχουν στις πολύ σκληρές συνθήκες θερμοκρασίας και ακτινοβολίας που επικρατούν στο διάστημα. Τα κυκλώματα αυτά είναι επιφορτισμένα με τη συλλογή και την ψηφιοποίηση των σημάτων από τους αισθητήρες του δορυφόρου και έχουν επιδόσεις και αντοχές που ξεπερνούν κατά πολύ τις επιδόσεις αντίστοιχων διαθέσιμων μονάδων για διαστημικές εφαρμογές όσον αφορά στην κατανάλωση ισχύος και αντοχή σε συνθήκες διαστήματος. Ο σχεδιασμός του GR01-DUTHSat ξεκίνησε το 2013. Μετά από διάφορες δοκιμαστικές κατασκευές, η τελική συναρμολόγηση ολοκληρώθηκε το 2016, και στη συνέχεια ο δορυφόρος πέρασε μια σειρά από σκληρές δοκιμασίες για να γίνει αποδεκτός για πτήση: δοκιμές ταλαντώσεων εκτόξευσης πραγματοποιήθηκαν στην Ελληνική Αεροπορική Βιομηχανία, δοκιμές ταχείας ψύξης και θέρμανσης υπό κενό έγιναν στο Ε.ΚΕ.Φ.Ε. “ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ”, λειτουργικοί έλεγχοι, τεχνητά βραχυκυκλώματα των μπαταριών και δοκιμές επικοινωνίας έγιναν στο ΔΠΘ, και τελικά ο DUTHSat πήρε το τελικό ΟΚ για πτήση τον Νοέμβριο του 2016. Συνολικά, από τα 50 πανεπιστήμια που ξεκίνησαν, 36 κατάφεραν να ολοκληρώσουν και να παραδώσουν πλήρως λειτουργικούς δορυφόρους. Ανάμεσά τους είναι ακόμα ένας Ελληνικός δορυφόρος, ο GR02 – UPSat, του τμήματος Μηχανολόγων και Αεροναυπηγών Μηχανικών του Πανεπιστημίου Πατρών, δίνοντας μαζί με τον DUTHSat ένα δυνατό Ελληνικό παρόν στο χώρο του Διαστήματος. Στο ακροατήριο Κένεντυ βρίσκεται ήδη ο DUTHSat H πτήση των GR01-DUTHSat και GR02-UPSat θα γίνει μέσω του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού (International Space Station, ISS). O GR01-DUTHSat αυτή τη στιγμή βρίσκεται στο Ακρωτήριο Κένεντυ – Cape Canaveral της Florida, μέσα στο Cygnus Cargo Craft (στο διαστημόπλοιο που αντικατέστησε τα διαστημικά λεωφορεία, τα space shuttles, για την σύνδεση με τον ISS) και αναμένεται να εκτοξευθεί με ένα πύραυλο Atlas 5, που θα στείλει τον Cygnus και τον DUTHsat στον ISS μαζί με άλλες προμήθειες και πειράματα. Σημειώνεται ότι το «εισιτήριο» για να μπει ο DUTHsat μέσα στο Cygnus και να πετάξει με τον Atlas 5, το οποίο επίσης έπρεπε να καλύψει η κάθε ομάδα από μόνη της, έγινε εφικτό με την ευγενική χορηγία της Ελληνικής Εταιρείας Raycap από την Δράμα. Η εκτόξευση του Atlas 5 είναι σχεδιασμένη για τις 28 Μαρτίου 2017, αν και σύμφωνα με την ιστοσελίδα του Duthsat, η ημερομηνία αυτή έχει αλλάξει. Μπορεί κανείς να παρακολουθήσει ζωντανά την εκτόξευση από το NASA TV και να ενημερωθεί για τα τελευταία νέα από την ιστοσελίδα www.duthsat.gr. http://www.ethnos.gr/koinonia/arthro/etoimos_gia_ektokseusi_doryforos_tou_dimokriteiou_panepistimiou_photos-65094679/

ExoMars rover Το όχημα περιπλάνησης (rover) της αποστολής ExoMars της ESA και η Ρωσική επιστημονική πλατφόρμα σταθερής επιφάνειας έχουν προγραμματιστεί για εκτόξευση τον Ιούλιο του 2020, με σκοπό την έλευση στον Άρη τον Μάρτιο του 2021. Η πρώτη αποστολή, η οποία τέθηκε σε τροχιά γύρω από τον Άρη τον Οκτώβριο του 2016 με σκοπό την ανίχνευση αερίου (ExoMars Trace Gas Orbiter), θα λειτουργήσει ως σταθμός αναμετάδοσης για την αποστολή ExoMars Rover, καθώς επίσης θα διεξάγει τη δική του επιστημονική αποστολή. http://exploration.esa.int/mars/46048-programme-overview/ Η επιλογή του χώρου προσγείωσης του οχήματος περιπλάνησης είναι μια απαιτητική και χρονοβόρα διαδικασία, διότι δεν πρέπει να είναι μόνο ενδιαφέρουσα επιστημονικά, αλλά και ασφαλής από μηχανικής άποψης. Η διαπίστωση αν υπήρξε ποτέ ζωή στον Άρη βρίσκεται στο επίκεντρο του προγράμματος ExoMars, επομένως η επιλεγμένη περιοχή θα πρέπει να είναι αρχαία - περίπου 3,9 δισεκατομμυρίων ετών - με άφθονα στοιχεία νερού τα οποία να ήταν παρόντα για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Το rover έχει ένα τρυπάνι (το σκούρο γκρι πλαίσιο στο εμπρόσθιο τμήμα του, όπως φαίνεται στην παραπάνω εικόνα) που είναι ικανό να εξάγει δείγματα από βάθη 2 μέτρων. Αυτό είναι ζωτικής σημασίας, διότι η παρούσα επιφάνεια του Άρη είναι ένα εχθρικό μέρος για τους ζωντανούς οργανισμούς λόγω της έντονης ηλιακής και κοσμικής ακτινοβολίας. Μέσω της υπόγειας αναζήτησης, το rover έχει περισσότερες πιθανότητες να βρει διατηρητέες αποδείξεις. Από τη σκοπιά της μηχανικής, η περιοχή προσεδάφισης πρέπει να έχει χαμηλό υψόμετρο, ώστε η μονάδα εισόδου να κατέβει μέσω αρκετής ατμόσφαιρας η οποία θα βοηθήσει στην επιβράδυνση της καθόδου με αλεξίπτωτα, και δεν πρέπει να περιέχει χαρακτηριστικά που θα μπορούσαν να θέσουν σε κίνδυνο την προσγείωση, όπως κρατήρες, απότομες πλαγιές και μεγάλες πέτρες. Ο έλεγχος ότι πληρούνται όλες αυτές οι προδιαγραφές χρειάζεται πολλούς ειδικούς και παίρνει πολλά χρόνια. Στην περίπτωση αυτή, ξεκίνησε το 2013 με οκτώ προτάσεις για περιοχές προσεδάφισης, οι οποίες στη συνέχεια μειώθηκαν και επιλέχθηκαν τέσσερις περιοχές το 2014. http://www.esa.int/Our_Activities/Space_Science/Four_candidate_landing_sites_for_ExoMars_2018 Στα τέλη του 2015, προτάθηκε μια περιοχή - Oxia Planum - ως το πρωταρχικό κέντρο προσεδάφισης για περαιτέρω λεπτομερή αξιολόγηση, με άλλες δύο περιοχές να κρατούνται για συζήτηση σε μεταγενέστερη ημερομηνία. Η στιγμή αυτής της συζήτησης έφτασε, και οι εμπειρογνώμονες θα αποφασίσουν την εβδομάδα αυτήν αν θα είναι η περιοχή Aram Dorsum ή η Mawrth Vallis που θα προταθούν για να μελετηθούν περαιτέρω με περισσότερες λεπτομέρειες. Μετά από την απόφαση, θα αναρτηθεί μια ανακοίνωση στην ιστοσελίδα της ESA. Η επιβεβαίωση του βασικού και του εναλλακτικού χώρου προσγείωσης θα συμβεί περίπου ένα χρόνο από την εκτόξευση της αποστολής. Πλέον, είναι διαθέσιμες μια σειρά από καλλιτεχνικές εικόνες του rover. Αυτές περιλαμβάνουν χαρακτηρισμένες οπτικές εικόνες (εμπρός και πίσω), μια οπτικοποίηση 360º, και μια νέα αφίσα της αποστολής. http://www.esa.int/spaceinimages/Images/2017/03/ExoMars_rover3 Στην έρημο του Άρη, ίχνη ενός αρχαίου τσουνάμι. Ένας μεγάλος κρατήρας που διακρίνεται μέχρι και σήμερα στην επιφάνεια του Άρη δεν αποκλείεται να σχηματίστηκε από αστεροειδή που έπεσε σε έναν αρχαίο ωκεανό και σήκωσε σαρωτικό τσουνάμι, δείχνει η ανάλυση δορυφορικών εικόνων. Παρατηρήσεις από ρομποτικές αποστολές έχουν δώσει άφθονες ενδείξεις ότι κάποιες τουλάχιστον περιοχές του Άρη καλύπτονταν από ρηχές θάλασσες που θα μπορούσαν να φιλοξενούν μικροβιακή ζωή. Στο βόρειο ημισφαίριο του πλανήτη δεν αποκλείεται μάλιστα να υπήρχε ένας ολόκληρος ωκεανός, αν και αυτό είναι μια υπόθεση που δεν βρίσκει σύμφωνους όλους τους πλανητολόγους. Η ιδέα αυτή δείχνει να ενισχύεται από την τελευταία μελέτη, η οποία δημοσιεύτηκε στο Journal of Geophysical Research - Planets και παρουσιάστηκε επίσης στο Συνέδριο Σεληνιακής και Πλανητικής Επιστήμης που πραγματοποιείται στο Τέξας. «Εντοπίσαμε τυπικές αποθέσεις τσουνάμι στη γραμμή που διχοτομεί το βόρειο και το νότιο ημισφαίριο» είπε στον απεσταλμένο του BBC ο Φρανσουά Κοστάρ του Πανεπιστημίου του Παρισιού και του γαλλικού Εθνικού Κέντρου Επιστημονικής Έρευνας. Οι αποθέσεις -άμμος και πέτρες- σχηματίζουν λοβούς που εκτείνονται από βορρά προς νότο. Δείχνουν να προέρχονται από τσουνάμι, το οποίο φαίνεται ότι προκλήθηκε κατά την πρόσκρουση που δημιούργησε τον κρατήρα Λομονόσοφ, διαμέτρου 120 χιλιομέτρων. Το χτύπημα «εκτόπισε έναν τεράστιο όγκο νερού, με το κύμα να διαδίδεται με ταχύτητα 60 μέτρων ανά δευτερόλεπτο [216 χλμ/ώρα]» ανέφερε ο Κοστάρ. «Το αρχικό κύμα είχε ύψος περίπου 300 μέτρα. Μέσα σε μερικές ώρες έφτασε στην αρχαία ακτή που βρισκόταν μερικές εκατοντάδες χιλιόμετρα από τον κρατήρα». Το κύμα πρέπει να πέρασε την ακτογραμμή και να σάρωσε την ενδοχώρα σε βάθος 150 χιλιομέτρων, περνώντας πάνω από λόφους για να αποθέσει τελικά το υλικό του στους λοβούς που βλέπουμε σήμερα. Τα συμπεράσματα της μελέτης συνηγορούν στην ιδέα ότι πάνω από τον ισημερινό του Άρη υπήρχε ένας ωκεανός πριν από περίπου τρία δισεκατομμύρια χρόνια. Υπάρχουν ωστόσο και εναλλακτικές ερμηνείες: προηγούμενες μελέτες είχαν αποδώσει τις επίμαχες αποθέσεις ιζημάτων σε ροές λάσπης ή παγετώνες. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500136068