Δροσος Γεωργιος

Σουπερνόβα περιέλουσαν τη Γη με ραδιενεργά συντρίμμια. Περιέργως το Χόλιγουντ δεν έχει καταπιαστεί ακόμα με αυτό το σενάριο καταστροφής: ένα κοντινό άστρο εκρήγνυται σε σουπερνόβα και βομβαρδίζει τη Γη με θανάσιμη ακτινοβολία. Δεν πρόκειται όμως για σενάριο, αλλά για αλλεπάλληλα χτυπήματα που δέχτηκε ο πλανήτης τα τελευταία εκατομμύρια χρόνια. Μελέτη που δημοσιεύεται στο κορυφαίο περιοδικό Nature http://www.nature.com/nature/journal/v532/n7597/full/nature17196.html επιβεβαιώνει μια συναρπαστική ανακάλυψη της περασμένης δεκαετίας, όταν οι γεωλόγοι ανακάλυψαν σε αρχαία ιζήματα ίχνη ενός ραδιενεργού ισοτόπου του σιδήρου με την ονομασία σίδηρος-60. Το συγκεκριμένο ισότοπο έχει χρόνο ημιζωής μόλις 2,6 εκατομμύρια χρόνια, κάτι που σημαίνει ότι όλος ο σίδηρος-60 που ανιχνεύεται σήμερα στη Γη δεν μπορεί παρά να έφτασε πρόσφατα στον πλανήτη, πιθανότατα από γερασμένα άστρα που εκρήγνυνται και διασκορπίζουν το περιεχόμενό τους στο Διάστημα. Η νέα μελέτη, με επικεφαλής τον πυρηνικό φυσικό Άντον Γουόλνερ του Αυστραλιανού Εθνικού Πανεπιστημίου, εξετάζει 120 δείγματα από τον πυθμένα του Ειρηνικού, του Ατλαντικού και του Ινδικού Ωκεανού. Σίδηρος-60, αναφέρει η διεθνής ερευνητική ομάδα, ανιχνεύθηκε σε όλα τα δείγματα σε ιζήματα που καλύπτουν το διάστημα από τα 3,2 μέχρι τα 1,7 εκατομμύρια χρόνια πριν. Το ίδιο ισότοπο ανιχνεύθηκε επίσης σε ιζήματα 8 εκατομμυρίων ετών. Τα ευρήματα αυτά δείχνουν να επιβεβαιώνονται από ανεξάρτητη ανάλυση που έχει γίνει δεκτή για δημοσίευση το Physical Review Letters και διαπιστώνει την ύπαρξη σιδήρου-60 σε δείγματα από τη Σελήνη. https://journals.aps.org/prl/accepted/6e07aY4eY391eb4de9e480783491a2e174b51a37e Το συμπέρασμα είναι ότι η Γη έχει δεχθεί πολλαπλά χτυπήματα από υπερκαινοφανείς αστέρες στην πρόσφατη γεωλογική ιστορία της. Θεωρητικά, η ακτινοβολία των σουπερνόβα μπορεί να καταστρέψει το στρώμα όζοντος που προστατεύει τον πλανήτη από τη θανάσιμη υπεριώδη ακτινοβολία του Ήλιου και δυνητικά να οδηγήσει έτσι σε μαζικές εξαφανίσεις ειδών. Οι ερευνητές όμως θεωρούν ότι οι εκρήξεις δεν συνέβησαν αρκετά κοντά για να προκαλέσουν καταστροφές πλανητικής κλίμακας -σύμφωνα με προηγούμενες εκτιμήσεις, οι υπερκαινοφανείς αστέρες μπορούν να εκτοξεύουν υλικό σε απόσταση μέχρι 300 έτη φωτός. Παρόλα αυτά, οι ερευνητές επισημαίνουν ότι το τελευταίο κύμα βομβαρδισμού του πλανήτη συνέπεσε χρονικά με τη μετάβαση από την Πλειόκαινο στην Πλειστόκαινο περίοδο του πλανήτη. Ο Δρ Γουόρνερ παραδέχεται ότι αυτό μπορεί να είναι απλή σύμπτωση, επικαλείται ωστόσο προηγούμενες μελέτες που έδειχναν ότι ο καταιγισμός σωματιδίων από υπερκαινοφανείς αστέρες ίσως αυξάνει τη νεφοκάλυψη. Πράγματι, η Γη κρύωσε σημαντικά κατά τη μετάβαση στο Πλειστόκαινο. Είτε επηρέασαν το κλίμα του πλανήτη είτε όχι, οι κοσμικές εκρήξεις ήταν σίγουρα θεαματικές: σύμφωνα με τους ερευνητές, τα σουπερνόβα έλαμπαν ακόμα και στη διάρκεια της ημέρας με τη λαμπρότητα της πανσελήνου. Ποια είναι όμως τα άστρα που βομβάρδισαν τη Γη με την επιθανάτια λάμψη τους; Σύμφωνα με δεύτερη μελέτη στο ίδιο τεύχος του Nature, http://nature.com/articles/doi:10.1038/nature17424 τα τελευταία 2,3 εκατομμύρια χρόνια έχουν εκραγεί δύο σουπερνόβα στην ομάδα άστρων «Σκορπιού-Κενταύρου» σε απόσταση μέχρι 300 έτη φωτός από τη Γη. Ενδεχομένως αυτές ήταν δύο από τις εκρήξεις που βομβάρδισαν τη Γη στην πρόσφατη ιστορία της, αν και αυτό είναι δύσκολο έως αδύνατο να επιβεβαιωθεί οριστικά. Σε κάθε περίπτωση, ο κίνδυνος νέου βομβαρδισμού είναι υπαρκτός αλλά πολύ μικρός: από τα 100 δισεκατομμύρια άστρα που εκτιμάται ότι φιλοξενεί ο Γαλαξίας μας, μόνο ένα με δύο εκρήγνυνται σε σουπερνόβα κάθε αιώνα. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500070664

Άλμα στην κατάκτηση του διαστήματος με την πρώτη πετυχημένη «επιστροφή» πυραύλου της SpaceX. Μία νέα σελίδα στις διαστημικές αποστολές άνοιξε και επίσημα η εταιρεία SpaceX του μεγιστάνα Έλον Μασκ πριν από μερικές ώρες, όταν ο πύραυλός της Falcon 9 προσνηώθηκε με επιτυχία σε μία αυτόνομη πλατφόρμα στον Ατλαντικό ωκεανό, αφού πρώτα μετέφερε έξω από τα όρια της κατώτερης ατμόσφαιρας τη διαστημική «φορτηγίδα» Dragon. Πριν από την πετυχημένη «επιστροφή» του Falcon 9, είχαν προηγηθεί τέσσερις ακόμη προσπάθειες προσνήωσης στη ρομποτική πλατφόρμα, χωρίς ωστόσο να έχουν αίσιο τέλος. Κάτι που δείχνει πόσα εμπόδια θα έπρεπε να ξεπερασθούν, για να πάρει «σάρκα και οστά» το σχέδιο της SpaceX. Τώρα όμως, που αποδείχθηκε και στην πράξη ότι η ιδέα είναι εφικτή από τεχνολογική άποψη, η SpaceX έχει κάθε δικαίωμα να υποστηρίζει πως άνοιξε τον δρόμο ώστε να γίνουν ευκολότερα, και πιο προσιτά οικονομικά, τα κάθε λογής διαστημικά «ταξίδια». «Αν θέλουμε μια πραγματικά ανοικτή πρόσβαση στο διάστημα», ανέφερε ο Μασκ σε δήλωσή του μετά τη χθεσινή πετυχημένη προσνήωση, «θα πρέπει να αναπτύξουμε πλήρως επαναχρησιμοποιήσιμους πυραύλους». Ο λόγος είναι πως η κατάκτηση του διαστήματος έχει πολύ μεγάλο κόστος. Ένας Falcon 9 κοστίζει περίπου 60 εκατομμύρια δολάρια, ένα ποσό που θα απαιτούνταν για κάθε διαστημική αποστολή, αν δεν ήταν επαναχρησιμοποιήσιμος. Ωστόσο, ο πύραυλος (ή για την ακρίβεια το πρώτο στάδιό του) θα μπορεί να χρησιμοποιεί σε 10 έως 20 αποστολές, με τα καύσιμά του να κοστίζουν κάθε φορά 200.000-300.000 δολάρια. Επομένως, λαμβάνοντας υπόψη ακόμη και τη συντήρησή του πριν από κάθε καινούρια αποστολή, αυτό σημαίνει πως το κόστος ανά εκτόξευση γίνεται 100 φορές μικρότερο. Βέβαια, για να επιτευχθεί αυτή η εξοικονόμηση χρημάτων, μόνο εύκολο δεν αποδείχθηκε στην πράξη. Κατά την άνοδο, η ταχύτητα του πυραύλου άγγιξε κάποια στιγμή τα 9.656 χλμ./ώρα, ενώ στο υψηλότερο σημείο της τροχιάς του είχε πάρει οριζόντια θέση ως προς τη Γη. Εκεί, απελευθέρωσε τη «φορτηγίδα» Dragon, η οποία συνέχισε το ταξίδι της για τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, μεταφέροντας προμήθειες και ένα «φουσκωτό» διαμέρισμα. Όσο αφορά τον Falcon 9, όταν ξεκίνησε η κάθοδός του από το ζενίθ της τροχιάς του, έπρεπε να περιστραφεί ώστε οι κινητήρες του να «κοιτάζουν» προς τα κάτω. Επίσης, χρειάσθηκε να παραμείνει σε κατακόρυφη θέση, παρά τους ισχυρούς ανέμους που πνέουν στα υψηλά στρώματα της ατμόσφαιρας. Το εγχείρημα γινόταν πιο δύσκολο από το γεγονός ότι, «επιστρέφοντας» στη Γη, ο προορισμός του ήταν μία πλατφόρμα στον ωκεανό – η «Of Course I Still Love You», όπως είναι το όνομά της. Κάτι που σήμαινε πως η πλατφόρμα θα έπρεπε να παραμένει όσο το δυνατόν πιο σταθερή χάρις στις τέσσερις μηχανές της, παρά τα κύματα που την «χτυπούσαν» από όλες τις πλευρές. H προσνήωση έδειξε πως η SpaceX βρήκε όντως λύσεις σε όλες τις παραπάνω δυσκολίες. Επίσης, παρόλο που και η Blue Origin του Τζεφ Μπέζος έχει πραγματοποιήσει τρεις πετυχημένες δοκιμές του δικού της επαναχρησιμοποιήσιμου πυραύλου, ο οποίος προσγειώθηκε με ασφάλεια στην ξηρά, δύο σημαντικές διαφορές είναι πως ο Falcon 9 έφτασε σε ακόμη μεγαλύτερο ύψος, μεταφέροντας ένα εμπορικό φορτίο. Πάντως, η νέα «σελίδα» που άνοιξε η εταιρεία του Μασκ επιφυλάσσει αρκετές ακόμη προκλήσεις. Σε πρώτη φάση, αφότου η πλατφόρμα πλεύσει στο Ακρωτήριο Κανάβεραλ, ο πύραυλος θα μεταφερθεί για δοκιμές, πυροδοτώντας δέκα φορές τους κινητήρες του, για να διαπιστωθεί κατά πόσο έμειναν άθικτοι από το «ταξίδι» μέχρι την ανώτερη ατμόσφαιρα. Επίσης, η SpaceX θα πραγματοποιήσει αρκετές ακόμη δοκιμαστικές πτήσεις μέσα στους επόμενους μήνες, σε μερικές από τις οποίες ο πύραυλος θα «επιστρέψει» σε ένα σημείο προσεδάφισης στη ξηρά, εκτός από την πλατφόρμα στη θάλασσα. Μέχρι το τέλος της χρονιάς, ο Μασκ εκτιμά πως οι εκτοξεύσεις θα γίνονται με συχνότητα 2-3 την εβδομάδα, ώστε να συγκεντρωθούν αρκετά δεδομένα για τις παραμέτρους που παίζουν καθοριστικό ρόλο στην επιτυχία κάθε «επιστροφής». «Νομίζω πως θα έχουμε καταφέρει τον στόχο μας όταν οι εκτοξεύσεις θα έχουν γίνει πια κάτι τετριμμένο», σημειώνει ο Μασκ. Ωστόσο, ακόμη μακρύτερα στο μέλλον, το μεγάλο «στοίχημα» για τη SpaceX θα είναι να επαναλάβει την επιτυχία του Falcon 9 με τον Falcon Heavy, ένας ακόμη μεγαλύτερος πύραυλος, ο οποίος προορίζεται για την εκτόξευση διαστημοπλοίων σε υψηλότερη τροχιά γύρω από τη Γη. Ο Falcon Heavy θα είναι ο ισχυρότερος πύραυλος που κατασκευάσθηκε ποτέ, ενώ θα αποτελείται από τρεις προωθητήρες, κάθε ένας από τους οποίους θα είναι ουσιαστικά ένα αντίγραφο του Falcon 9. Επομένως, για να είναι όντως επαναχρησιμοποιήσιμος, η SpaceX θα πρέπει να εξασφαλίσει πως και οι τρεις προωθητήρες θα προσεδαφίζονται με ασφάλεια στη Γη, μετά την πτήση τους έξω από τη γήινη ατμόσφαιρα. http://www.naftemporiki.gr/story/1091937/alma-stin-kataktisi-tou-diastimatos-me-tin-proti-petuximeni-epistrofi-enos-puraulou-tis-spacex Μέχρι και 18 πυραυλικούς κινητήρες από τη Ρωσία θα χρειαστούν οι ΗΠΑ για την εκτόξευση δορυφόρων τους. Το υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ, μέσα στα επόμενα έξι χρόνια, θα χρειασθεί επιπλέον 18 ρωσικούς πυραυλικούς κινητήρες RD-180, για την δρομολόγηση στρατιωτικών δορυφόρων, όπως ανακοίνωσε ο αναπληρωτής του τμήματος, Ρόμπερτ Γουάρκ. Ο εκπρόσωπος του Πενταγώνου, είπε στο Ρόιτερ, όπως σημειώνει το Ria, πρέπει να έχουν έναν ‘προσιτό και αξιόπιστο τρόπο για να στείλουν τους δορυφόρους στο διάστημα’ Ο ίδιος τόνισε ότι οι δορυφόροι εκτοξεύονται με κινητήρες ρωσικούς RD-180, που δεν παράγονται στις Ηνωμένες Πολιτείες. «Δεν βλέπω καμία δυνατότητα να κατασκευάσουμε παρόμοιες μηχανές μέσα στα επόμενα έξι χρόνια, έτσι, προς το παρόν, χρειαζόμαστε τους ρωσικούς RD- 180, όχι λιγότερους από 18». Το Μάρτιο, έχει συνάψει συμβάσεις η United Launch Services (ULA) με την Aerojet Rocketdyne για τη δημιουργία μέχρι το 2019 κινητήρες πυραύλων, όπως αυτοί των Ρώσων RD-180. Η πρωτοβουλία ήταν του γερουσιαστή των ΗΠΑ, Τζον Μακ Κέιν, από το 2014, και το Κογκρέσο αποφάσισε να εγκαταλείψει τους ρωσικούς κινητήρες πυραύλων και να επιταχυνθεί η ανάπτυξη αμερικανικών. Λόγω, όμως, του εμπάργκο προς τη Ρωσία, ήρθη μερικώς αυτό, ειδικά και μόνον, για τους ρωσικούς κινητήρες. Όσοι βιάζονται για την επιβολή απαγόρευσης στις ρωσικές μηχανές, πρέπει να λάβουν υπόψη τους τα συμφέροντα των γιγάντων της κοινοπραξίας της στρατιωτικής βιομηχανίας των ΗΠΑ - Boeing και Lockheed Martin- που αποτελούν την ομάδα ULA, η οποία αγοράζει τα ρωσικά RD-180 για τις εκτοξεύσεις στρατιωτικών δορυφόρων, που είναι οι κύριοι εκτελεστές της δοκιμής του πυραύλου Atlas V, των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων. Ανταγωνιστής της ULA είναι η Space X, η οποία μόλις έλαβε, πρόσφατα, πιστοποιητικό δικαιώματος για εκτέλεση έργων για την Πολεμική Αεροπορία των ΗΠΑ και συγκεκριμένα για τους πυραύλους Falcon 9. http://www.pronews.gr/portal/20160410/%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BC%CE%B1/%CE%BC%CE%AD%CF%87%CF%81%CE%B9-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-18-%CF%80%CF%85%CF%81%CE%B1%CF%85%CE%BB%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CF%8D%CF%82-%CE%BA%CE%B9%CE%BD%CE%B7%CF%84%CE%AE%CF%81%CE%B5%CF%82-%CE%B1%CF%80%CF%8C-%CF%84%CE%B7-%CF%81%CF%89%CF%83%CE%AF%CE%B1-%CE%B8%CE%B1-%CF%87%CF%81%CE%B5%CE%B9%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%8D%CE%BD-%CE%BF%CE%B9-%CE%B7%CF%80%CE%B1-%CE%B3%CE%B9%CE%B1-%CF%84%CE%B7%CE%BD

Η κλιματική αλλαγή κάνει τον πλανήτη να γέρνει. Καθώς οι πάγοι των πόλων και της ξηράς, ιδίως της Γροιλανδίας, λιώνουν εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής, αλλάζει σταδιακά η κατανομή τεράστιων ποσοτήτων νερού ανά την υδρόγειο, κάτι που έχει ως συνέπεια να μετακινείται ο άξονας περιστροφής της Γης, ο οποίος περνά από τους πόλους. Κάπως έτσι, σύμφωνα με μια νέα επιστημονική έρευνα, ο Βόρειος Πόλος της Γης μετά το 2000 μετακινείται αργά αλλά σταθερά προς τα ανατολικά και προς το Λονδίνο. Η παρακολούθηση της κίνησης του άξονα της Γης άρχισε το 1899. Ο πραγματικός ή γεωγραφικός βόρειος πόλος (η βόρεια άκρη του άξονα περιστροφής του πλανήτη μας) κατά τον 20ό αιώνα μετακινείτο με ρυθμό περίπου δέκα εκατοστών κάθε χρόνο προς τα δυτικά, προς τις ακτές του Καναδά. Όμως στον 21ο αιώνα έκανε μια δραματική στροφή 75 μοιρών και πλέον κινείται κατά μήκος του πρώτου μεσημβρινού του Γκρίνουιτς προς τα ανατολικά και συγκεκριμένα προς το Λονδίνο. Η νέα μελέτη, με επικεφαλής τον Σουρέντρα Αντικάρι του Εργαστηρίου Αεριοπροώθησης της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας (NASA) στην Καλιφόρνια, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό "Science Advances", δείχνει ότι οι «βόλτες» του Βορείου Πόλου επηρεάζονται από την μεταβαλλόμενη γεωγραφική κατανομή των υδάτινων μαζών στη Γη. Η μελέτη βασίζεται σε ανάλυση στοιχείων για την περίοδο 2002-2015 από τους δορυφόρους GRACE της NASA, που μετρούν τις αλλαγές στο βαρυτικό πεδίο του πλανήτη μας. Η μετακίνηση μεγάλων μαζών νερού έχει ως συνέπεια τέτοιες αλλαγές. «Για πρώτη φορά έχουμε πειστικά στοιχεία ότι οι αλλαγές στην κατανομή του νερού στην ξηρά σε παγκόσμια κλίμακα αλλάζει επίσης την κατεύθυνση προς την οποία μετακινείται ο άξονας περιστροφής του πλανήτη μας», δήλωσε ο Αντικάρι. Για παράδειγμα, όπως είπε, η Ινδική υποήπειρος και η Κασπία Θάλασσα χάνουν συνεχώς ποσότητες νερού, με συνέπεια να «γέρνουν» τον άξονα της Γης προς τα ανατολικά. Μόνο η Γροιλανδία έχει χάσει μετά το 2003 κατά μέσο όρο πάνω από 272 τρισεκατομμύρια κιλά πάγου ετησίως, τα οποία έλιωσαν και χύθηκαν στη θάλασσα. Επιπλέον, η Δυτική Ανταρκτική χάνει 124 τρισ. κιλά το χρόνο, ενώ η Ανατολική Ανταρκτική αντίθετα κερδίζει περίπου 74 τρισ. κιλά. Όλα αυτά συμβάλλουν, ώστε ο Βόρειος Πόλος να »γλιστρά» προς την Ανατολή. Όπως επεσήμαναν οι επιστήμονες, αν και η μετακίνηση του Βόρειου Πόλου δεν είναι κάτι επικίνδυνο, δείχνει παρόλα αυτά πόσο μεγάλη επίδραση έχουν οι ανθρώπινες δραστηριότητες πάνω στη Γη μέσω της αλλαγής του κλίματος. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500070607

«Κυνηγώντας» ηλιακές εκλείψεις... «Ηταν μια δύσκολη έκλειψη ακόμη και για έμπειρους κυνηγούς», λέει στην «Κ» ο Κώστας Εμμανουηλίδης, ερασιτέχνης αστρονόμος και λάτρης των ηλιακών εκλείψεων από την άλλη άκρη της τηλεφωνικής γραμμής. Ηταν η δική του ομάδα που πρόσφατα εντόπισε έναν σούπερ νόβα (υπερκαινοφανής αστέρας), αποσπώντας επαίνους από τη διεθνή επιστημονική κοινότητα. Ο Θεσσαλονικιός «κυνηγός» ηλιακών εκλείψεων είχε λίγες ώρες που επέστρεψε από την τελευταία του αποστολή: την παρατήρηση, φωτογράφιση και συλλογή δεδομένων της ολικής ηλιακής έκλειψης που πραγματοποιήθηκε στις 8 Μαρτίου 2016 και ήταν ορατή από την Ινδονησία. Επειτα από μια σειρά υπολογισμών, ο Ελληνας «κυνηγός» επέλεξε ένα μικρό νησί της Ινδονησίας, πάνω στον Ισημερινό, για να καταγράψει το απόκοσμο φαινόμενο, οι κάτοικοι του οποίου, όπως μας λέει, δεν είχαν ξαναδεί από κοντά πώς μοιάζει ένας Δυτικοευρωπαίος. «Ηταν αδύνατο να σταθείς για πάνω από πέντε λεπτά σε δημόσιο χώρο χωρίς να μαζευτεί κόσμος να σε δει ή περπατούσες και άκουγες συνεχώς από μακριά να φωνάζουν, “hey mister!”», μας λέει. Για να φτάσει στο μικρό νησί Τιντόρε πέταξε στην Τζακάρτα μέσω Κωνσταντινούπολης και από εκεί στο τουριστικό νησί Τερνάντε και με ταχύπλοο στον τελικό του προορισμό. Σε όλο το ταξίδι κουβαλούσε μόνος του δύο υπερσύγχρονα τηλεσκόπια, φωτογραφικό εξοπλισμό και φασματογράφους, ένα φορτίο περίπου 50 κιλών. «Με μεγάλη δυσκολία βρήκαμε κατάλυμα, ένα σπίτι που είχε διαμορφωθεί για τη διαμονή μας χωρίς κλειδωμένες πόρτες και με κόσμο που έμπαινε και έβγαινε συνεχώς. Ολα μας τα πράγματα ήταν σε κοινή θέα, αλλά δεν νιώσαμε ποτέ φόβο», σημειώνει ο ερασιτέχνης αστρονόμος. Στο νησί μεγάλα πανό και μπάνερ διαφήμιζαν την έκλειψη ηλίου, αλλά, όπως σημειώνει ο κ. Εμμανουηλίδης, οι κάτοικοι δεν ήξεραν ακριβώς τι θα συντελεστεί και πώς να παρακολουθήσουν την έκλειψη με ασφάλεια. «Οταν έστησα τα τηλεσκόπια κατάλαβαν ότι κάτι σοβαρό συμβαίνει. Μαζεύτηκαν περίπου 400 άτομα για να μας δουν. Αργότερα έμαθα ότι πολλοί νόμιζαν πως εγώ θα έκανα την έκλειψη μέσω υπολογιστή», μας λέει γελώντας. «Οι εκλείψεις είναι εθισμός» Η διεθνής κοινότητα των ερασιτεχνών παρατηρητών εκλείψεων αριθμεί περίπου 500 άτομα σε όλο τον κόσμο. Ο Κώστας Εμμανουηλίδης, ο οποίος έχει παρακολουθήσει εννέα συνολικά εκλείψεις από το 2006 και χρηματοδοτεί μόνος του τα ταξίδια του, ανήκει στους «σκληροπυρηνικούς», περίπου 100 άτομα απ’ όλο τον κόσμο, που ταξιδεύουν στις τέσσερις γωνιές του πλανήτη για να δουν το βραχύχρονο φαινόμενο. «Είναι εθισμός. Είναι η θέα ενός περίεργου γεγονότος που αψηφά την καθημερινότητα, η μέρα γίνεται νύχτα την ημέρα. Ακόμα και τώρα έπειτα από τόσες εκλείψεις, πάλι νιώθω ένα συναίσθημα που μου λέει ενστικτωδώς ότι κάτι περίεργο συμβαίνει, πήγαινε να βρεις προστασία», τονίζει. Στο μικρό Τιντόρε συγκεντρώθηκαν περίπου 30 κυνηγοί, όλοι γνωστοί μεταξύ τους, ενώ τα τελευταία χρόνια, όπως λέει, υπάρχει ένα αυξημένο τουριστικό ενδιαφέρον για την παρατήρηση του φαινομένου. Το ρίσκο που αναλαμβάνουν όλοι οι παρατηρητές οι οποίοι ταξιδεύουν χιλιάδες χιλιόμετρα για να φωτογραφίσουν ή να βιντεοσκοπήσουν το φαινόμενο είναι ο αστάθμητος παράγοντας του καιρού. Ακόμη και μια αθώα συννεφιά μπορεί να «θολώσει» και εν τέλει να καταστρέψει την τελική εικόνα της έκλειψης. «Σταθήκαμε τυχεροί σ’ αυτό. Στο σημείο που βρισκόμασταν ο ουρανός ήταν καθαρός. Επιστήμονες που πήγαν σε ένα κοντινό νησί συνάντησαν σύννεφα», σημειώνει. Το φαινόμενο διήρκεσε περίπου τρεις ώρες, ενώ η ολικότητα, οι στιγμές που όλα σκοτεινιάζουν, ήταν μόλις τρία λεπτά. Επιπλέον, η έκλειψη φαινόταν ακόμη πιο εντυπωσιακή διότι η Σελήνη βρισκόταν σε πολύ κοντινή απόσταση από τη Γη, το λεγόμενο «Supermoon», ενώ η έντονη ηλιακή δραστηριότητα χάρισε στους απανταχού λάτρεις του φαινομένου ένα υπέροχο ηλιακό «στέμμα». «Αυτό κυνηγάω πιο πολύ, το στέμμα και την ομορφιά του. Προσπαθώ να καταγράψω το στέμμα κοντά στο ηλιακό χείλος διότι εκεί συντελούνται τα πιο γνωστά φαινόμενα για την επιστήμη, όπως η παραμόρφωση του χωροχρόνου και τα αστέρια που είναι κοντά στον ηλιακό δίσκο φαίνονται να βρίσκονται σε άλλες θέσεις από τις πραγματικές τους», σημειώνει ο κ. Εμμανουηλίδης. Κατά τη διάρκεια της έκλειψης, το κλίμα στο χωριό ήταν πανηγυρικό, αλλά για τους περισσότερους το θέαμα ήταν οι παράξενοι επισκέπτες με τα τηλεσκόπια και τους υπολογιστές τους. «Τους έκανα σινιάλο να κοιτάξουν ψηλά την ώρα της ολικότητας για να δουν το φαινόμενο και όχι εμάς», σημειώνει. Αν και ο ίδιος με τους υπόλοιπους παρατηρητές είχαν μοιράσει ειδικά γυαλιά για την έκλειψη, ο κόσμος δεν ήταν ενημερωμένος και αρκετοί, όπως μας λέει, έβλεπαν το φαινόμενο μέσα από πλάκες ακτινογραφίας. «Αυτό δεν είναι σωστό γιατί οι ακτίνες UV περνάνε μέσα και μπορεί να προκαλέσουν μεγάλη βλάβη στα μάτια», τονίζει. Για την επιτυχημένη διεξαγωγή της παρατήρησης που περιελάμβανε και τη ρύθμιση του τεχνικού εξοπλισμού δεν κοιμήθηκε καθόλου για τρεις μέρες. «Μια ολόκληρη μέρα έστηνα τον εξοπλισμό, ρύθμιζα τα τηλεσκόπια, τους φασματογράφους, τους υπολογιστές και τις φωτογραφικές μηχανές. Δεν κοιμήθηκα ούτε την ημέρα της παρατήρησης αλλά ούτε και την επομένη διότι έπρεπε να κάνω την αρχική διαδικασία από την ανάποδη», σημειώνει. Η αφοσίωση του Ελληνα «κυνηγού» στο φαινόμενο είναι χαρακτηριστική: μετά την έκλειψη ο ίδιος και οι συνάδελφοι του, έξι Δανοί και ένας Γερμανός παρατηρητής, ήταν καλεσμένοι στο παλάτι του σουλτάνου για επίσημο δείπνο. Εκεί αναγορεύτηκαν επίτιμοι δημότες του Τιντόρε και γνώρισαν τις τοπικές αρχές και τους αξιωματούχους. Ο ίδιος παρέμεινε με τα τηλεσκόπια και τους φασματογράφους του, συγκεντρώνοντας δεδομένα για μια επιστημονική μελέτη στην οποία συμμετέχει. Η επιστροφή του Κώστα Εμμανουηλίδη στην Ελλάδα δεν συνοδεύτηκε από πολλές ημέρες ξεκούρασης, καθώς, όπως μας λέει, ξεκίνησε ήδη να ετοιμάζει την επόμενη μεγάλη αποστολή του: την παρατήρηση της ολικής έκλειψης που θα είναι ορατή από τις ΗΠΑ τον Αύγουστο του 2017. Η έκλειψη που έγραψε Ιστορία Οι ηλιακές εκλείψεις θεωρούνταν σημάδια κακών μαντάτων. Δύο αστρονόμοι λέγεται ότι ήταν τα θύματα μιας έκλειψης το 2137 π.Χ., όταν ο Κινέζος βασιλιάς Ζον Κανγκ διέταξε τον αποκεφαλισμό τους, επειδή δεν κατάφεραν να προβλέψουν την έκλειψη και ο κόσμος πανικοβλήθηκε. Καταγεγραμμένες ηλιακές εκλείψεις έχουμε κατά την εκστρατεία των Περσών και στον Πελοποννησιακό Πόλεμο που αντιμετωπίστηκαν ως οιωνοί –με διαφορετικές ερμηνείες– από τις αντιμαχόμενες πλευρές. Η έκλειψη που άλλαξε την αντίληψη των επιστημόνων για το Διάστημα ήταν εκείνη του 1919, κατά την οποία επιβεβαιώθηκε η Γενική Θεωρία της Σχετικότητας του Αλμπερτ Αϊνστάιν. Ο Βρετανός αστρονόμος Αρθουρ Εντινγκτον μέτρησε τις θέσεις των άστρων που βρίσκονταν κοντά στον Ηλιο, πριν και μετά την έκλειψη, βρίσκοντας διαφορές στις αποστάσεις τους, με αποτέλεσμα την επικράτηση της θεωρίας του Αϊνστάιν που έλεγε ότι το σύμπαν είναι κυρτό και κάμπτεται γύρω από μεγάλα ουράνια σώματα, όπως ο Ηλιος. Από τον «Βαραββά» στους Pink Floyd Μια ηλιακή έκλειψη συμβολίζει το πέρασμα από την εποχή των δεινοσαύρων στη «Φαντασία» (1940) του Ντίσνεϊ υπό τoυς ήχους της περίφημης «Ιεροτελεστίας της Ανοιξης» του Ιγκόρ Στραβίνσκι, ενώ το ίδιο φαινόμενο συνοδεύει τη σταύρωση του Ιησού στην ταινία «Βαραββάς» (1961). Ο Κιούμπρικ θα χρησιμοποιήσει ηλιακές και σεληνιακές εκλείψεις στη μνημειώδη «Οδύσσεια του Διαστήματος» (1968) για να σηματοδοτήσει την έναρξη σημαντικών γεγονότων, ενώ χάρη σε μια έκλειψη σώζεται από την ανθρωποθυσία ο ήρωας του επικού «Apocalypto» (2006) του Μελ Γκίμπσον, σε μια ιστορία που εκτυλίσσεται λίγο πριν από την κατάρρευση του αρχαίου πολιτισμού των Μάγια. Από αυτή τη μικρή αναφορά δεν θα μπορούσαν να λείπουν οι Pink Floyd με το «Eclipse», από το ιστορικό άλμπουμ του 1973 «The Dark Side of the Moon». http://www.kathimerini.gr/855959/article/epikairothta/episthmh/kynhgwntas-hliakes-ekleiyeis

Bλάβη απειλεί τον πολύτιμο κυνηγό πλανητών Kepler. Πρόβλημα άγνωστης προέλευσης απειλεί να τερματίσει πρόωρα την αποστολή του διαστημικού τηλεσκοπίου Kepler, το οποίο έφερε επανάσταση στην Αστρονομία ανακαλύπτοντας χιλιάδες πλανήτες εκτός του Ηλιακού Συστήματος. Στη διάρκεια προγραμματισμένης επικοινωνίας με το Kepler στις 7 Απριλίου, οι υπεύθυνοι της αποστολής διαπίστωσαν ότι το σκάφος είχε τεθεί αυτόματα σε «κατάσταση έκτακτης ανάγκης». Στην κατάσταση αυτή το σκάφος σταματά την κανονική λειτουργία του, αυξάνει όμως την κατανάλωση καυσίμου για να αποτρέψει περαιτέρω βλάβες. Το Kepler εκτοξεύτηκε το 2009 με στόχο να ανακαλύψει εξωπλανήτες στην περιοχή του Γαλαξία όπου βρίσκεται και η Γη. Η επιτυχία της αποστολής ήταν θεαματική: μέσα σε λίγα χρόνια το Kepler ανακάλυψε 1.000 πλανήτες των οποίων η ύπαρξη επιβεβαιώθηκε ανεξάρτητα, ανάμεσά τους και 12 πλανήτες που έχουν περίπου το μέγεθος της Γης και βρίσκονται στη λεγόμενη «κατοικήσιμη ζώνη» -στην κατάλληλη απόσταση από το μητρικό τους άστρο ώστε να διαθέτουν νερό σε υγρή μορφή. Το Kepler ήταν σχεδιασμένο να κρατά το βλέμμα του σταθερό σε μια μικρή περιοχή του ουρανού και να ανιχνεύει τυχόν εξωπλανήτες την ώρα που περνούν μπροστά από τα μητρικά τους άστρα και μειώνουν έτσι ανεπαίσθητα τη φωτεινότητά τους. Η πρωτεύουσα αποστολή του τηλεσκοπίου τερματίστηκε το 2013 λόγω βλάβης σε δύο από τέσσερις τους γυροσκοπικούς τροχούς που διατηρούσαν τον ακριβή προσανατολισμό του οργάνου. Παρόλα αυτά, η NASA προχώρησε στην έναρξη μιας δευτερεύουσας αποστολής, η οποία χρησιμοποιεί τους δύο εναπομείναντες τροχούς, σε συνδυασμό με τη μικρή ώθηση που δίνει η ηλιακή ακτινοβολία, για να μελετήσει διαφορετικές περιοχές του ουρανού, στην κατεύθυνση του γαλαξιακού κέντρου. Το Kepler, το οποίο κινείται σε τροχιά γύρω από τον Ήλιο, απέχει σήμερα περίπου 75 εκατομμύρια χιλιόμετρα από τη Γη. Αυτό καθυστερεί τις επικοινωνίες, καθώς το σήμα χρειάζεται 13 λεπτά να φτάσει στο σκάφος και να επιστρέψει με την ταχύτητα του φωτός. Η τελευταία προγραμματισμένη επαφή κατά την οποία το Kepler λειτουργούσε κανονικά ήταν στις 4 Απριλίου, διευκρίνισε η NASA. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500070508

Βασικό συστατικό της ζωής ανιχνεύεται σε «τεχνητό κομήτη» Η θεωρία που θέλει τους κομήτες και τους αστεροειδείς να έφεραν στη Γη τα δομικά υλικά της ζωής δείχνει να ενισχύεται μετά την ανακοίνωση γάλλων ερευνητών ότι ανίχνευσαν ένα βασικό συστατικό του RNA σε έναν κομήτη εργαστηρίου. Μέχρι σήμερα, οι αστρονόμοι είχαν ανιχνεύσει σε μετεωρίτες αρκετά αμινοξέα, συστατικά των πρωτεϊνών που παράγουν οι ζωντανοί οργανισμοί. Είχαν επίσης ανιχνεύσει βάσεις που περιέχουν άζωτο και αποτελούν δομικό συστατικό των νουκλεϊκών οξέων DNA και RNA. Το μόριο RNA πιστεύεται ευρέως ότι εμφανίστηκε στη Γη πολύ πριν από το DNA. Για τη σύνθεση του RNA απαιτείται το σάκχαρο ριβόζη (αντιστοιχεί στο «R» του RNA), το οποίο μέχρι σήμερα δεν έχει εντοπιστεί πουθενά στο Διάστημα. Το γεγονός ότι αυτό το πολύτιμο σάκχαρο δεν έχει ανιχνευθεί σε κομήτες δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχει σε αυτά τα σώματα -μπορεί απλά να έμενε απαρατήρητο λόγω των τεχνικών δυσκολιών στην ανίχνευσή του, λένε οι συντάκτες της νέας μελέτης. Η ερευνητική ομάδα στο Ινστιτούτο Χημείας στη Νίκαια της Γαλλίας αναφέρουν στο περιοδικό Science ότι ανίχνευσαν ριβόζη σε ένα μείγμα πάγων που προσομοιώνει τη σύσταση των κομητών. Οι ερευνητές τοποθέτησαν σε έναν θάλαμο κενού ένα «αντιπροσωπευτικό» μείγμα από νερό, μεθανόλη και αμμωνία, το οποίο καταψύχθηκε στους -200 βαθμούς Κελσίου. Αυτό που προέκυψε ήταν σωματίδια σκόνης καλυμμένα με πάγους, η πρώτη ύλη για το σχηματισμό των πραγματικών κομητών. Στη συνέχεια, το μείγμα πάγων ακτινοβολήθηκε με υπεριώδες φως και θερμάνθηκε σε θερμοκρασία δωματίου, κάτι που συμβαίνει στους κομήτες που πλησιάζουν τον Ήλιο. Χρησιμοποιώντας μια άκρως ευαίσθητη και ακριβή μέθοδο χημικής ανάλυσης, η οποία ονομάζεται «πολυδιάστατη χρωματογραφία αερίου», οι ερευνητές ανίχνευσαν στο μείγμα ριβόζη και αρκετά ακόμα σάκχαρα. Η μελέτη «συμπληρώνει τη λίστα των μοριακών δομικών λίθων της ζωής που γνωρίζουμε ότι μπορούν να σχηματιστούν στον διαστρικό πάγο» λένε οι ερευνητές. Οι ίδιοι εκτιμούν ότι η ριβόζη υπάρχει πιθανότατα και στους φυσικούς κομήτες, δεν ήταν όμως δυνατόν να ανιχνευθεί με συμβατικές τεχνικές. Ωστόσο η ύπαρξη της ριβόζης σε κομήτες θα πρέπει να επιβεβαιωθεί πριν θεωρηθούν δεδομένα τα αποτελέσματα του πειράματος. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500070219

Φουσκωτό δωμάτιο θα προστεθεί στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Πακεταρισμένο στην κορυφή ενός πυραύλου έτσι ώστε να καταλαμβάνει τον ελάχιστο δυνατό όγκο, το πρώτο φουσκωτό δωμάτιο που σχεδιάστηκε για τη φιλοξενία ανθρώπων στο Διάστημα εκτοξεύθηκε από το Ακρωτήριο Κανάβεραλ για να προστεθεί στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS). Το BEAM, ένας διογκούμενος χώρος διαβίωσης που αναπτύχθηκε από την αμερικανική εταρεία Bigelow Aerospace, εκτοξεύθηκε στις 23:43 (ώρα Ελλάδας την Παρασκευή). Σήμερα, ένας βασικός περιοριστικός παράγοντας στο μέγεθος των κατασκευών που τίθενται σε τροχιά είναι ο χώρος που προσφέρουν οι πύραυλοι με τους οποίους εκτοξεύονται αυτές οι κατασκευές. Η τεχνολογία της Bigelow θα μπορούσε μελλοντικά να επιτρέψει την δημιουργία πιο ευρύχωρων μονάδων διαβίωσης, οι οποίες θα μπορούσαν ενδεχομένως να χρησιμοποιηθούν και στην πρώτη επανδρωμένη αποστολή στον Άρη τη δεκαετία του 2030. «Οι μονάδες της Bigelow είναι ελαφρύτερες, καταλαμβάνουν σημαντικά λιγότερο χώρο κατά την εκτόξευση, και επιπλέον είναι μακράν πιο οικονομικές από τις παραδοσιακές, άκαμπτες μονάδες» επισημαίνει η εταιρεία σε ανακοίνωσή της. Τυλιγμένο σαν αλεξίπτωτο που περιμένει να ενεργοποιηθεί, το BEAM θα μεταφερθεί σε τροχιά με το μη επανδρωμένο σκάφος Dragon της SpaceX, το οποίο με τη σειρά του θα εκτοξευτεί με πύραυλο Falcon της ίδιας εταιρείας. Όταν το Dragon φτάσει στον προορισμό του, ο ρομποτικός βραχίονας του σταθμού θα μεταφέρει το BEAM στη θυρίδα πρόσδεσης της υπομονάδας Tranquility. Θα χρειαστούν περίπου 45 λεπτά μέχρι να γεμίσει το δωμάτιο με αέρα και να διογκωθεί σε περισσότερο από πέντε φορές τον αρχικό του όγκο, φτάνοντας τα 4 μέτρα σε μήκος και τα 3,23 μέτρα σε διάμετρο. Για τα επόμενα δύο χρόνια, το πλήρωμα του ISS θα επισκέπτεται περιοδικά το νέο δωμάτιο και θα ελέγχει τη συμπεριφορά του. Σύμφωνα με τη Bigelow, το BEAM πληροί τις προβλεπόμενες προδιαγραφές όσον αφορά τη δομική αντοχή της νέας μονάδας και τα επίπεδα προστασίας από την κοσμική ακτινοβολία και τις προσκρούσεις μικρομετεωριτών. Όταν η διετής δοκιμή τελειώσει, το BEAM θα αποσυνδεθεί από τον ISS και θα αφεθεί να καταστραφεί φλεγόμενο στην ατμόσφαιρα. Αν τα αποτελέσματα είναι ικανοποιητικά, η Bigelow θα προχωρήσει στην ανάπτυξη της μεγαλύτερης μονάδας B330, η οποία θα προσφέρει χώρο 330 κυβικών μέτρων, 20 φορές περισσότερο από ό,τι το BEAM. Η εταιρεία ελπίζει ότι μέχρι το 2021 θα είναι έτοιμη να προσφέρει δύο μονάδες B330 στη NASA ή σε εταιρείες που δραστηριοποιούνται στο Διάστημα. Η εκτόξευση της Παρασκευής έχει ενδιαφέρον και για έναν δεύτερο λόγο: η SpaceX θα δοκιμάσει να φέρει πίσω στη Γη τον πύραυλο Falcon 9 προκειμένου να τον επαναχρησιμοποιήσει. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500070187 Space Χ: η πρώτη επιτυχημένη προσγείωση πυραύλου της σε μια πλωτή πλατφόρμα στη θάλασσα. Η Space Χ κατάφερε – μετά από 4 αποτυχημένες προσπάθειες – να προσγειώσει τον επανα-χρησιμοποιήσιμο πύραυλό της Falcon 9, πάνω σε μια πλωτή πλατφόρμα στη θάλασσα. Τον Δεκέμβριο του 2015, ο Falcon 9 είχε προσγειωθεί στην ξηρά κοντά στο ακρωτήριο Κανάβεραλ στην Φλόριντα. Η επιστροφή άθικτων πυραύλων στη Γη θα μειώσει πάρα πολύ το κόστος των διαστημικών αποστολών: SpaceX ✔ ‎@SpaceX Onboard view of landing in high winds 4:05 π.μ. - 9 Απρ 2016 17.977 17.977 Retweet 24.281 https://physicsgg.me/2016/04/09/space-%CF%87-%CE%B7-%CF%80%CF%81%CF%8E%CF%84%CE%B7-%CE%B5%CF%80%CE%B9%CF%84%CF%85%CF%87%CE%B7%CE%BC%CE%AD%CE%BD%CE%B7-%CF%80%CF%81%CE%BF%CF%83%CE%B3%CE%B5%CE%AF%CF%89%CF%83%CE%B7-%CF%80%CF%85%CF%81/

Μυστηριώδες αντικείμενο δίπλα από τον ΔΔΣ. Ένα παράξενο αντικείμενο που αιωρείται δίπλα στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, απαθανάτισε ο Jadon Beeson όταν ο ίδιος παρακολουθούsε Live stream από το ΔΔΣ. Ο ίδιος είπε «Έστειλα τις εικόνες στην Nasa, αλλά ακόμα δεν μου έχουν απαντήσει κάτι». http://www.prisonplanet.gr/ανεξηγητο/116981-μυστηριώδες-αντικείμενο-δίπλα-από-τον-δδσ

Το όνειρο της μετατροπής του υδρογόνου σε μέταλλο. Η ιδέα ότι το υδρογόνο μπορεί να μετατραπεί σε στερεό μέταλλο διατυπώθηκε τη δεκαετία του 1930, παραμένει όμως ανεπιβεβαίωτη μέχρι και σήμερα. Τώρα, όμως, οι επιστήμονες δείχνουν να έχουν έρθει ένα βήμα πιο κοντά. Και μια ενδεχόμενη επιτυχία τους θα είχε μεγάλη σημασία για την τεχνολογία: το μεταλλικό υδρογόνο ίσως είναι το μόνο υλικό που συμπεριφέρεται ως υπεραγωγός σε θερμοκρασία δωματίου. Το υδρογόνο, η ελαφρύτερη και πιο άφθονη ουσία στο Σύμπαν, απαντάται σε κανονικές συνθήκες στη μοριακή του μορφή, αποτελούμενη από δύο ενωμένα άτομα (H2). Σύμφωνα με μια υπόθεση που διατυπώθηκε το 1935, σε συνθήκες ακραίας πίεσης τα μόρια υδρογόνου διασπώνται σε ατομικό υδρογόνο, με τα ηλεκτρόνια των ατόμων να κινούνται ελεύθερα σε όλο τον όγκο του υλικού. Το υδρογόνο θα αποκτούσε έτσι την κρυσταλλική δομή που έχουν συνήθως τα μέταλλα -τα άτομά τους διατεταγμένα σε πολύ συγκεκριμένες θέσεις, σχηματίζοντας για παράδειγμα πεντάγωνα ή εξάγωνα. Τα ηλεκτρόνια διέρχονται ελεύθερα μέσα από την κρυσταλλική δομή, χαρίζοντας στα μεταλλικά υλικά άριστη ηλεκτρική αγωγιμότητα. Τη δεκαετία του 1930, όταν δεν υπήρχε ακόμα η τεχνολογία για τη δοκιμή της θεωρίας στην πράξη, οι φυσικοί υπολόγιζαν ότι το μεταλλικό υδρογόνο εμφανίζεται σε συνθήκες πίεσης άνω των 25 GPa ή περίπου 247 ατμόσφαιρες. Σήμερα, οι επιστήμονες έχουν πετύχει στο εργαστήριο πιέσεις μέχρι και 388 GPa -πιέσεις που απαντώνται μόνο στους πυρήνες μεγάλων πλανητών- αλλά το μεταλλικό υδρογόνο παραμένει άφαντο. Τουλάχιστον, οι επιστήμονες έχουν καταφέρει να μετατρέψουν το αέριο υδρογόνο σε στερεό, αναφέρει το περιοδικό Chemistry World της βρετανικής Βασιλικής Εταιρείας Χημείας. Σε πίεση γύρω στα 180 GPa και σε θερμοκρασία δωματίου, το μοριακό υδρογόνο κρυσταλλώνεται σε μια στερεά μορφή που ονομάζεται Φάση Ι. Πάνω από τα 180 GPa εμφανίζεται η Φάση ΙΙΙ με ομοιοπολικούς δεσμούς, ενώ στα 230 GPa σχηματίζεται η παρόμοια Φάση ΙV. Όλες αυτές οι φάσεις όμως αποτελούνται από μόρια αντί από άτομα υδρογόνου και δεν είναι μεταλλικά υλικά. Μια δυνητικά σημαντική εξέλιξη ήρθε φέτος τον Ιανουάριο, όταν ερευνητές του Ινστιτούτου Χημείας Max Planck στη Γερμανία ανακοίνωσαν ότι μια πέμπτη, εν μέρει ατομική, φάση του υδρογόνου εμφανίζεται σε πίεση 270 GPa, ενώ πέρα από τα 360 GPa δημιουργείται μια έκτη φάση, η οποία δεν αποκλείεται να είναι μεταλλική. Είναι ωστόσο δύσκολο να επιβεβαιώσει κανείς τον ισχυρισμό. Σχεδόν όλες οι ερευνητικές ομάδες ασκούν πίεση στο υδρογόνο χρησιμοποιώντας «διαμαντένια αμόνια»: ζευγάρια διαμαντιών που πιέζουν το δείγμα ανάμεσά τους όλο και περισσότερο. Σε συνθήκες ακραίας πίεσης, το δείγμα συρρικνώνεται σε μικροσκοπικές διαστάσεις, κάτι που δυσχεραίνει την εξέτασή τους. Οι ιδιότητες του υλικού προσδιορίζονται κανονικά με φασματοσκοπικές μεθόδους που βομβαρδίζουν το δείγμα με λέιζερ. Όταν όμως το δείγμα είναι μικρό, τα διαμάντια αναπόφευκτα απορροφούν ένα μέρος της ακτινοβολίας λέιζερ, κάτι που αφενός επηρεάζει τις μετρήσεις, αφενός μπορεί να οδηγήσει στη θραύση των διαμαντιών. Μόνο ο χρόνος θα δείξει αν ο ισχυρισμός των γερμανών ερευνητών θα αποδειχθεί ορθός. Υπάρχει πάντως και η πιθανότητα το μεταλλικό υδρογόνο να μην είναι στερεό αλλά «υπερρευστό» -μια παράξενη κατάσταση της ύλης με μηδενικές τριβές. Όπως σχολιάζει ο Γιουτζίν Γρεγκόριανς του Πανεπιστημίου του Εδιμβούργου, ο οποίος έχει δημιουργήσει στο εργαστήριό του την ημι-ατομική Φάση V, «όλοι οι υπεραγωγοί που γνωρίζουμε είναι στερεοί, ενώ όλα τα υπερρευστά είναι μονωτές». «Αυτή η μορφή υγρού υδρογόνου θα ήταν υπεραγωγός και υπερρευστό ταυτόχρονα -δεν θα έμοιαζε με τίποτα που έχουμε παρατηρήσει ως σήμερα». http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500069796

Ποιες είναι οι εκπληκτικές ιδέες που χρησιμοποιούν καθημερινά οι υπολογιστές; Είναι ένα χάρισμα που έχω … ένα απερίσκεπτο, υπερβολικό πνεύμα γεμάτο μορφές, εικόνες, σχήματα, αντικείμενα, ιδέες, ανησυχίες, κινήσεις, ανατροπές … Γουίλιαμ Σαίξπηρ, Αγάπης αγώνας άγονος Πως γεννήθηκαν οι σπουδαίες ιδέες της επιστήμης υπολογιστών; Ας δούμε κατ’ αρχάς μερικές από αυτές: •Τη δεκαετία του 1930, πριν καν κατασκευαστεί ο πρώτος ψηφιακός υπολογιστής, ένας ιδιοφυής Βρετανός επιστήμονας θεμελιώνει τον κλάδο της επιστήμης υπολογιστών, και στη συνέχεια αποδεικνύει ότι υπάρχουν ορισμένα προβλήματα που δεν θα μπορέσει να τα λύσει κανένας μελλοντικός υπολογιστής, ανεξάρτητα από το πόσο γρήγορος, ισχυρός ή έξυπνα σχεδιασμένος μπορεί να είναι. •Το 1948 ένας επιστήμονας που εργάζεται για μια τηλεφωνική εταιρεία δημοσιεύει ένα άρθρο που θεμελιώνει τη θεωρία της πληροφορίας. Το έργο του θα δώσει στους υπολογιστές τη δυνατότητα να μεταδίδουν μηνύματα με απόλυτη ακρίβεια, ακόμα και όταν το μεγαλύτερο μέρος των δεδομένων αλλοιώνεται λόγω παρεμβολών. •Το 1956 μια ομάδα πανεπιστημιακών παρευρίσκονται σε κάποιο συνέδριο στην πόλη Dartmouth έχοντας έναν σαφή και παράτολμο στόχο: την ίδρυση του κλάδου της τεχνητής νοημοσύνης. Μετά από πολλές εντυπωσιακές επιτυχίες, αλλά και αρκετές απογοητεύσεις, ακόμα δεν έχει εμφανιστεί κάποιο πραγματικά νοήμον υπολογιστικό πρόγραμμα. •Το 1969 ένας ερευνητής της εταιρείας ΙΒΜ ανακαλύπτει έναν κομψό τρόπο δόμησης των πληροφοριών μιας βάσης δεδομένων. Αυτή η τεχνική χρησιμοποιείται σήμερα για την αποθήκευση και ανάκτηση των πληροφοριών στις οποίες βασίζονται οι περισσότερες διαδικτυακές δοσοληψίες. •Το 1974 ερευνητές στο εργαστήριο απόρρητων επικοινωνιών της βρετανικής κυβέρνησης ανακαλύπτουν έναν τρόπο να επικοινωνούν οι υπολογιστές μεταξύ τους με ασφάλεια, ακόμα και όταν υπάρχει κάποιος άλλος υπολογιστής που παρακολουθεί κάθε πληροφορία που ανταλλάσσεται μεταξύ τους. Οι ερευνητές δεσμεύονται από το κυβερνητικό απόρρητο. Ευτυχώς, όμως, τρεις Αμερικανοί καθηγητές ανακαλύπτουν ανεξάρτητα και επεκτείνουν αυτή την εκπληκτική τεχνική, που αποτελεί τη βάση για κάθε ασφαλή διαδικτυακή επικοινωνία. •Το 1996 δυο διδακτορικοί φοιτητές στο Πανεπιστήμιο του Stanford αποφασίζουν να συνεργαστούν για να κατασκευάσουν μια μηχανή «ιστοαναζήτησης» (αναζήτησης στον παγκόσμιο ιστό). Μερικά χρόνια αργότερα, από την προσπάθεια αυτή δημιουργείται η Google, ο πρώτος ψηφιακός γίγαντας της εποχής του Διαδικτύου. Καθώς απολαμβάνουμε τα οφέλη της εκπληκτικής ανάπτυξης της τεχνολογίας στον 21ο αιώνα, είναι πια αδύνατον να χρησιμοποιήσουμε κάποια υπολογιστική συσκευή – είτε πρόκειται για ένα συγκρότημα των ισχυρότερων σύγχρονων μηχανών, είτε για την τελευταία και πιο μοντέρνα συσκευή τσέπης – χωρίς να στηριχτούμε στις θεμελιώδεις ιδέες της επιστήμης των υπολογιστών, που γεννήθηκαν όλες στο 20ο αιώνα. Σκεφτείτε το εξής: Άραγε έχετε κάνει εσείς οι ίδιοι κάτι εντυπωσιακό σήμερα; Η απάντηση εξαρτάται από την οπτική σας γωνία. Μήπως, για παράδειγμα, κάνατε αναζήτηση σε ένα σύνολο από δισεκατομμύρια έγγραφα, για να καταλήξετε σε δυο ή τρία από αυτά που καλύπτουν καλύτερα τις ανάγκες σας; Μήπως αποθηκεύσατε ή μεταδώσατε εκατομμύρια στοιχεία πληροφορίας, χωρίς να γίνει ούτε ένα λάθος – παρά τις ηλεκτρομαγνητικές παρεμβολές που επηρεάζουν όλες τις ηλεκτρονικές συσκευές; Μήπως ολοκληρώσατε με επιτυχία μια διαδικτυακή δοσοληψία, παρ’ ότι την ίδια στιγμή χιλιάδες άλλοι πελάτες σφυροκοπούσαν τον ίδιο τον διακομιστή; Μήπως μεταδώσατε με ασφάλεια εμπιστευτικές πληροφορίες (όπως ο αριθμός της πιστωτικής σας κάρτας) χρησιμοποιώντας καλώδια από τα οποία δεκάδες άλλοι υπολογιστές μπορούν να υποκλέψουν πληροφορίες; Μήπως χρησιμοποιήσατε τη μαγεία της συμπίεσης για να μειώσετε το μέγεθος μιας φωτογραφίας πολλών megabyte, ώστε να μπορέσετε να την στείλετε με e-mail (ηλεκτρονικό ταχυδρομείο); Ή μήπως, χωρίς καν να το συνειδητοποιήσετε, εκμεταλλευτήκατε την τεχνητή νοημοσύνη μιας συσκευής τσέπης που διορθώνει αυτόματα ό,τι πληκτρολογείτε στο μικροσκοπικό πληκτρολόγιο της; Καθένα από αυτά τα εντυπωσιακά επιτεύγματα βασίζεται στις σημαντικές ανακαλύψεις που αναφέραμε παραπάνω. Συνεπώς, οι περισσότεροι χρήστες υπολογιστών χρησιμοποιούν αυτές τις εκπληκτικές ιδέες πολλές φορές κάθε μέρα, συχνά χωρίς καν να το συνειδητοποιούν! Στόχος του βιβλίου «9 ΑΛΓΟΡΙΘΜΟΙ ΠΟΥ ΑΛΛΑΞΑΝ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ» είναι να εξηγήσει αυτές τις έννοιες – τις σπουδαίες ιδέες της επιστήμης υπολογιστών τις οποίες χρησιμοποιούμε καθημερινά – σε όσο το δυνατόν ευρύτερο κοινό. Κάθε έννοια εξηγείται χωρίς να θεωρείται δεδομένη καμία προγενέστερη γνώση στην επιστήμη των υπολογιστών. … από την εισαγωγή του βιβλίου: «9 ΑΛΓΟΡΙΘΜΟΙ ΠΟΥ ΑΛΛΑΞΑΝ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ», John MacCormick – Μετάφραση: Ιωάννης Παπαδόγγονας, Λαμπρινή Σακαρέλη, ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΡΗΤΗΣ Περιεχόμενα Πρόλογος 1 Εισαγωγή: Ποιες είναι οι εκπληκτικές ιδέες που χρησιμοποιούν καθημερινά οι υπολογιστές; 2 Ευρετηρίαση μηχανών αναζήτησης: Πώς βρίσκουμε ψύλλους στον μεγαλύτερο αχυρώνα του κόσμου 3 PageRank: Η τεχνολογία που εκτόξευσε την Google στην κορυφή 4 Κρυπτογραφία δημόσιου κλειδιού: Στέλνοντας μυστικά σε καρτ-ποστάλ 5 Κώδικες διόρθωσης σφαλμάτων: Λάθη που αυτοδιορθώνονται 6 Αναγνώριση προτύπων: Μάθηση από την εμπειρία 7 Συμπίεση δεδομένων: Όφελος χωρίς τίμημα 8 Βάσεις δεδομένων: Η αναζήτηση της συνέπειας 9 Ψηφιακές υπογραφές: Ποιος έγραψε στ’ αλήθεια αυτό το λογισμικό; 10 Τι είναι υπολογίσιμο; 11 Επίλογος: Κι άλλη ιδιοφυΐα στις άκρες των δαχτύλων μας; Ευχαριστίες Πηγές και επιπλέον ύλη για μελέτη Γλωσσάρι Ευρετήριοhttp://physicsgg.me/2016/04/07/%cf%80%ce%bf%ce%b9%ce%b5%cf%82-%ce%b5%ce%af%ce%bd%ce%b1%ce%b9-%ce%bf%ce%b9-%ce%b5%ce%ba%cf%80%ce%bb%ce%b7%ce%ba%cf%84%ce%b9%ce%ba%ce%ad%cf%82-%ce%b9%ce%b4%ce%ad%ce%b5%cf%82-%cf%80%ce%bf%cf%85-%cf%87/ Πιο κοντά από ποτέ στη δημιουργία πανίσχυρων κβαντικών υπολογιστών. Πριν από σαράντα χρόνια, οι θεωρητικοί φυσικοί είχαν προβλέψει ότι κάποια υλικά θα μπορούσαν να μπουν σε μία παράξενη κατάσταση, με τα ηλεκτρόνια τους να διασπώνται, δημιουργώντας εν τέλει ένα σώμα που δεν είναι ούτε στερεό, ούτε υγρό, αλλά ούτε και αέριο. Μέχρι πρόσφατα όμως, δεν είχε επιβεβαιωθεί η θεωρία. Πριν λίγες μέρες όμως, οι ερευνητές παρατήρησαν κάτι πρωτόγνωρο, που όπως όλα δείχνουν επιβεβαιώνει τους θεωρητικούς. Τα ηλεκτρόνια, που θεωρούνται θεμελιώδη και αδιάσπαστα δομικά συστατικά της ύλης, ίσως τελικά να μην έχουν τις ιδιότητες που τόσα χρόνια πιστεύαμε. Σε δισδιάστατο υλικό βρέθηκε αυτό που ονόμαζαν οι θεωρητικοί φυσικοί «κλασματικά ηλεκτρόνια». Αυτό επαληθεύει την παλαιά θεωρία και δείχνει πως ένα νέο σώμα (πέραν στερεού, υγρού και αερίου) μπορεί να υπάρχει. Το λεγόμενο κβαντικό υγρό σπιν, ή καλύτερα quantum spin liquid (QLS). Το νέο κβαντικό υγρό αποτελεί μια πολύ περίεργη, νεοεμφανιζόμενη μορφή ύλης όπου τα ηλεκτρόνια χωρίζονται σε ημισωματίδια που ονομάζονται φερμιόνια Majorana. Παρόλο που τα ηλεκτρόνια είναι αδύνατον να διασπαστούν κανονικά, ως θεμελιώδες συστατικό της ύλης, οι ερευνητές παρατήρησαν πως μπορούν να συμπεριφερθούν σαν να έχουν διασπαστεί. Η... μαγεία της κβαντομηχανικής! Τα αποτελέσματα του πειράματος, μας μεταφέρουν στο μοντέλο Kitaev, αυτό που είχε προβλεφθεί θεωρητικά πριν 40 χρόνια. Τι είναι το QLS – Η διαφορά με τις υπόλοιπες μορφές ύλης – Σε τι μπορεί να βοηθήσει Σύμφωνα με τους θεωρητικούς, τα κβαντικά υγρά σπιν (QSL) είναι κβαντικές καταστάσεις της ύλης που «κρύβονται» σε ορισμένα μαγνητικά υλικά. Η διάσπαση, ή καλύτερα κλασματοποίηση, του ηλεκτρονίου, είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την θεωρία. Κάτι που αποδείχθηκε πως είναι δυνατόν. Τι είναι όμως το QLS; Πέρα από της μορφές της ύλης που παρατηρούμε στην καθημερινή μας ζωή, υπό παράξενες συνθήκες ένα υλικό μπορεί να παρουσιάσει διαφορετικά χαρακτηριστικά και συμπεριφορές. Μια από τις πιο... εξωτικές καταστάσεις της ύλης είναι το QLS. Κάθε ηλεκτρόνιο, χαρακτηρίζεται (πέραν από τη στιβάδα του) από το σπιν του, ή αλλιώς την ιδιοστροφορμή, η οποία μπορεί να γίνει προς δύο διαφορετικές κατευθύνσεις. Σε ορισμένες καταστάσεις της ύλης, αυτές οι περιστροφές «συγχρονίζονται» στην ίδια κατεύθυνση. Σε γενικές γραμμές έχει παρατηρηθεί πως όταν η θερμοκρασία ενός υλικού πέφτει, τότε τα ηλεκτρόνια του γυρνούν προς την ίδια κατεύθυνση. Στο QLS ωστόσο υπάρχει η απόλυτη αταξία ως προς την ιδιοστροφορμή. Για αυτό το λόγο το QLS περιγράφεται ως ειδική περίπτωση υγρού (liquid), αφού στα υγρά σώματα παρατηρείται ανομοιομορφία στο σπιν. Η βασικά διαφορά ανάμεσα σε υγρά και QLS, είναι πως όταν ένα υγρό ψυχρανθεί, τότε τα σπιν των ηλεκτρονίων «ευθυγραμμίζονται», ενώ αντίθετα στα QLS δεν παρατηρείται καμία διαφορά. Αυτό συμβαίνει γιατί, όχι μόνο τα ηλεκτρόνια στα QLS κοιτάζουν προς διαφορετικές κατευθύνσεις, αλλά επειδή αλληλεπιδρούν και μεταξύ τους. Αυτό τα κάνει να συμπεριφέρονται σαν κλάσματα ηλεκτρονίων και να σχηματίζουν αυτήν την ιδιόμορφη ύλη. Που όμως μπορεί να χρησιμεύσει αυτή η νέα ύλη; Οι επιστήμονες εικάζουν πως το QLS μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να δομήσει κβαντικούς υπολογιστές, που θα μπορούν να είναι πολύ ισχυρότεροι και ταχύτεροι των σημερινών. Θα μπορούν να εκτελούν υπολογισμούς και να αναλύουν δεδομένα που σήμερα τους μπλοκάρουν. http://www.pronews.gr/portal/20160407/%CF%84%CE%B5%CF%87%CE%BD%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%B9%CE%B1/%CF%80%CE%B9%CE%BF-%CE%BA%CE%BF%CE%BD%CF%84%CE%AC-%CE%B1%CF%80%CF%8C-%CF%80%CE%BF%CF%84%CE%AD-%CF%83%CF%84%CE%B7-%CE%B4%CE%B7%CE%BC%CE%B9%CE%BF%CF%85%CF%81%CE%B3%CE%AF%CE%B1-%CF%80%CE%B1%CE%BD%CE%AF%CF%83%CF%87%CF%85%CF%81%CF%89%CE%BD-%CE%BA%CE%B2%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%B9%CE%BA%CF%8E%CE%BD-%CF%85%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%B9%CF%83%CF%84%CF%8E%CE%BD

O υπερμεγέθεις μαύρες τρύπες δεν είναι σπάνιες. Αστρονόμοι από τις ΗΠΑ και τη Γερμανία ανακάλυψαν άλλη μία τεραστίων διαστάσεων μαύρη τρύπα, με μάζα μεγάλη όσο 17 δισεκατομμύρια Ήλιοι. Αν και δεν είναι η μεγαλύτερη που έχει βρεθεί ποτέ (το συμπαντικό ρεκόρ κατέχει μια μαύρη τρύπα με μάζα 21 δισεκατομμυρίων Ήλιων που ανακαλύφθηκε το 2011), η νέα μαύρη τρύπα-μαμούθ έχει την ιδιαιτερότητα ότι βρίσκεται σε μια πολύ «αραιοκατοικημένη» περιοχή του διαστήματος. Μέχρι σήμερα οι μεγαλύτερες μαύρες τρύπες όσες έχουν μάζα τουλάχιστον δέκα δισεκατομμύρια φορές μεγαλύτερη από τον Ήλιο μας- έχουν βρεθεί στο κέντρο πολύ μεγάλων γαλαξιών σε περιοχές με πολλούς άλλους γαλαξίες ολόγυρα. Η ανακάλυψη της νέας μαύρης τρύπας στον γαλαξία NGC 1600 για πρώτη φορά σε μια «έρημο» του σύμπαντος, σε απόσταση περίπου 200 εκατομμυρίων ετών φωτός από τη Γη, στην κατεύθυνση του αστερισμού του Ηριδανού, υποψιάζει πλέον τους επιστήμονες ότι τέτοια «τέρατα» είναι πολύ πιο κοινά από ό,τι νόμιζαν έως τώρα. Ο γαλαξίας NGC 1600 είναι ένας γαλαξίας πολύ μεγαλύτερος και λαμπρότερος από τους συνομηλίκους του που φιλοξενεί μια μαύρη τρύπα με μάζα 17 δισεκατομμύρια την μάζα του ήλιου Οι ερευνητές, με επικεφαλής την καθηγήτρια αστρονομίας Τσουνγκ-Πέι Μα του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια-Μπέρκλεϊ και τον Γιενς Τόμας του γερμανικού Ινστιτούτου Φυσικής Μαξ Πλανκ, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Nature», δήλωσαν ότι πιθανότατα η ανακάλυψη είναι «η κορυφή του παγόβουνου» και ότι άλλες θηριώδεις μαύρες τρύπες βρίσκονται σε απρόσμενα σημεία. «Είναι σαν να βρίσκεις έναν ουρανοξύστη σε ένα χωράφι στο Κάνσας αντί για το Μανχάταν», δήλωσε η Μα. Οι μαύρες τρύπες σχηματίζονται όταν η ύλη γίνεται τόσο πυκνή, που ούτε το φως δεν μπορεί να διαφύγει από τη βαρυτική έλξη τους. Στο πρώιμο σύμπαν, όπου υπήρχαν άφθονα αέρια, ορισμένες αχόρταγες μαύρες τρύπες έγιναν υπερμεγέθεις, καταβροχθίζοντας τεράστιες ποσότητες αέριας ύλης γύρω τους και, παράλληλα, εκπέμποντας ισχυρές ποσότητες ενέργειας. Σήμερα αυτές οι μαύρες τρύπες φαίνονται σαν πολύ φωτεινά κβάζαρ (ενεργοί γαλαξιακοί πυρήνες). Η ανακάλυψη και μελέτη της νέας μαύρης τρύπας έγινε με το διαστημικό τηλεσκόπιο «Χαμπλ», καθώς επίσης με τα επίγεια «Τζέμινι» στη Χαβάη και «ΜακΝτόναλντ» στο Τέξας. Η μαύρη τρύπα στον δικό μας γαλαξία έχει μάζα «μόνο» τέσσερα δισεκατομμύρια Ήλιους. https://physicsgg.me/2016/04/08/o-%CF%85%CF%80%CE%B5%CF%81%CE%BC%CE%B5%CE%B3%CE%AD%CE%B8%CE%B5%CE%B9%CF%82-%CE%BC%CE%B1%CF%8D%CF%81%CE%B5%CF%82-%CF%84%CF%81%CF%8D%CF%80%CE%B5%CF%82-%CE%B4%CE%B5%CE%BD-%CE%B5%CE%AF%CE%BD%CE%B1%CE%B9/

Η Μονάδα Ελιγμού Αστροναυτών της NASA σε ένα από τα πιο επικινδυνα επεισόδια του διαστήματος. Σε αυτή την αγροτική κοινότητα υπάρχει ένα από τα πιο εντυπωσιακά πάρκα της χώρας. Έχει δεκάδες τουρμπίνες ύψους πάνω από 90 μέτρα. Το Μουσείο Αέρα και διαστήματος Στάφορντ, τιμά ένα άλλο επίτευγμα. Έχει ένα από τα πρώτα αεροπλάνα μαζικής παραγωγής. Ένα υπερηχητικό εκπαιδευτικό τζετ της Αεροπορίας και αντίγραφο του ¨Σπίριτ οφ Σεντ Λούις» του Τσαρλς Λίντμπεργκ. Μία παράξενη κατασκευή όμως σχεδιάστηκε για πολύ μεγαλύτερο ύψος. Έχει περίπου το μέγεθος φοιτητικού ψυγείου, είναι ασημί και ζυγίζει περίπου 75 κιλά. Ο έφορος Τάνερ Γουίλερ λέει ότι αυτή η συσκευή ήταν το κέντρο ενός φιλόδοξου πειράματος που έληξε καταστροφικά. Κανείς δεν ήξερε τι θα γινόταν και πολλά πήγαν στραβά. Τι είναι άραγε αυτή η συσκευή και τι ρόλο έπαιξε σε ένα από τα πιο φριχτά επεισόδια του διαστήματος; 1966, Ακρωτήρι Κανάβεραλ, Φλόριντα. Μαίνεται ο αγώνας του διαστήματος μεταξύ ΗΠΑ και Σοβιετικής Ένωσης. Την άνοιξη η NASA ολοκληρώνει την ανάπτυξη ενός οργάνου που πιστεύει ότι θα της δώσει την κρίσιμη ώθηση. Λέγεται Μονάδα Ελιγμού Αστροναυτών. Η Μονάδα Ελιγμού Αστροναυτών ήταν σακίδιο με προωθητήρες που έμοιαζε με τζέτπακ. Είναι σχεδιασμένη να προωθεί ελεύθερα τον αστροναύτη στο διάστημα. Η NASA θα τη δοκιμάσει στην επόμενη επανδρωμένη αποστολή. Το «Τζέμιναϊ 9». Η ογκώδης μονάδα θα τοποθετηθεί στο εξωτερικό του σκάφους. Ένας αστροναύτης θα βγει, θα πάει στη συσκευή και θα τη δοκιμάσει. Για την δουλειά επιλέχτηκε ο 32χρονος αστροναύτης Τζιν Σέρναν. Ο Τζιν Σέρναν είχε γίνει πλοίαρχος στο Ναυτικό, παρασημοφορημένος. Ήταν ιδανικός για την δουλειά. Και πάλι η αποστολή είναι τρομακτική. Θα υποστεί ακραίες θερμοκρασίες και το κενό του διαστήματος. Όταν περπατάει αστροναύτης στο διάστημα από τις ακραίες συνθήκες τον χωρίζει μόνο η στολή του. Αν πάθει βλάβη η στολή, ο αστροναύτης θα πεθάνει. Επί μήνες ο Σέρναν κάνει εξάσκηση στη λειτουργία της μονάδας που τώρα εκτίθεται στο Μουσείο Αέρα και διαστήματος Στάφορντ. Και, επιτέλους, οι προετοιμασίες ολοκληρώνονται. Στις 3 Ιουνίου Ο Σέρμαν και ο διοικητής της αποστολής, ο Τόμας Στάφορντ δένονται στην κάψουλα δύο ατόμων και εκτοξεύονται. Έχουμε ανάφλεξη, το σκάφος μπαίνει σε τροχιά. Την τρίτη μέρα της αποστολής ο Σέρναν ετοιμάζεται να δοκιμάσει τη μονάδα. Δένεται με καλώδιο, που θα τον κρατά δεμένο στην κάψουλα ενώ θα παρακολουθεί τα ζωτικά σημάδια του και θα του δίνει οξυγόνο. Κάνει τα πρώτα του δοκιμαστικά βήματα στο κενό. Σύντομα όμως γίνεται κάτι παράξενο. Η στολή του Σέρμαν φουσκώνει όλο και περισσότερο. Φαίνεται πως το κενό στο διάστημα την έκανε να διασταλεί και η στολή έγινε πολύ σκληρή. Ακόμη και το λύγισμα του χεριού του χρειαζόταν πολύ μεγάλη ενέργεια. Μετά παλεύει να τραβηχτεί στο πίσω μέρος του σκάφους και αρχίζει να αναπνέει έξαλα. Ήταν πολύ τρομακτικό που δεν μπορούσε να ελιχθεί εύκολα. Όταν φτάνει επιτέλους στη μονάδα, πάει να προσδεθεί σε αυτήν αλλά το σώμα του είναι σχεδόν εξαντλημένο. Μέσα στην κάψουλα ο Στάφορντ ανησυχεί όλο και περισσότερο. Βλέπει ότι οι παλμοί της καρδιάς αστροναύτη αυξάνονται επικίνδυνα στους 180 το λεπτό. Ανησυχούσε μήπως ο Σέρμαν πάθει ανακοπή. Ήταν ξεκάθαρο ότι η άσκηση δεν πήγαινε όπως τη σχεδίαζαν. Ο Στάφορντ λέει στον Σέρναν να αφήσει τη δοκιμή και να λήξει την αποστολή. Ο απογοητευμένος αστροναύτης αποσυνδέεται από τη μονάδα και μπαίνει στο θάλαμο αέρα. Ο Σέρναν δεν ήξερε ότι τα προβλήματά του μόλις ξεκινούσαν. Καθώς ο κουρασμένος αστροναύτης μπαίνει στο σκάφος συνειδητοποιεί κάτι τρομερό. Με τη στολή του σκληρή και φουσκωμένη δε χωράει στο άνοιγμα. Αν δε βρει τρόπο να μπει μέσα ο Σέρναν τελικά θα υποκύψει στον όλεθρο του διαστήματος. Ήταν κατάσταση ζωής ή θανάτου. Πώς θα ξεπεράσει τη θανάσιμη κατάσταση ο αστροναύτης; Καταλήγουν σε μία μόνο μέθοδο για να ξαναμπεί ο Σέρναν στο σκάφος. Ο μόνος τρόπος να γυρίσουν σπίτι είναι να τραβηχτεί ο Σέρναν από το άνοιγμα δυνατά. Είναι τολμηρή και επικίνδυνη κίνηση, γιατί αν σκιζόταν η στολή του, θα αποσυμπιεζόταν, και θα πέθαινε. Καθώς όμως δεν έχουν άλλη επιλογή ο Στάφορντ προσπαθεί να τραβήξει τον Σέρναν στην κάψουλα. Ο Σέρναν ένιωθε λες και έσπαγαν τα κόκαλά του, δεν μπορούσε να αναπνεύσει, έβλεπε κηλίδες. Τότε ο Στάφορντ τον τινάζει μέσα στο σκάφος. Επιτέλους τελείωσε το βάσανο. Το ότι γύρισαν ζωντανοί ήταν θαύμα. Στις 6 Ιουνίου η κάψουλά τους ξαναμπαίνει στην ατμόσφαιρα της Γης. Επισήμως η αποστολή δεν πέτυχε το στόχο της, τη δοκιμή της μονάδας, αλλά η έξοδος του Σέρναν στο διάστημα έγραψε άλλη ιστορία. Ήταν ο πρώτος αστροναύτης που ήταν σε τροχιά έξω από το σκάφος. Μετά η NASA σχεδιάζει πιο ευλύγιστη στολή και το 1984 μία βελτιωμένη μονάδα φεύγει από το σκάφος «Τσάλενντζερ». Σήμερα αυτή η συσκευή στην Οκλαχόμα μας θυμίζει την επιμονή και τη δύναμη δύο γενναίων αντρών που απέφυγαν παρά τρίχα διαστημική τραγωδία. http://www.pronews.gr/portal/20160406/%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BC%CE%B1/%CE%B7-%CE%BC%CE%BF%CE%BD%CE%AC%CE%B4%CE%B1-%CE%B5%CE%BB%CE%B9%CE%B3%CE%BC%CE%BF%CF%8D-%CE%B1%CF%83%CF%84%CF%81%CE%BF%CE%BD%CE%B1%CF%85%CF%84%CF%8E%CE%BD-%CF%84%CE%B7%CF%82-nasa-%CF%83%CE%B5-%CE%AD%CE%BD%CE%B1-%CE%B1%CF%80%CF%8C-%CF%84%CE%B1-%CF%80%CE%B9%CE%BF-%CF%86%CF%81%CE%B9%CF%87%CF%84%CE%AC-%CE%B5%CF%80%CE%B5%CE%B9%CF%83%CF%8C%CE%B4%CE%B9%CE%B1-%CF%84%CE%BF%CF%85

Υποβρύχιο προορίζεται να ψάξει για εξωγήινη ζωή στον δορυφόρο του Κρόνου. Από όλους τους προορισμούς του Ηλιακού Συστήματος, οι πιο ενδιαφέροντες αυτή τη στιγμή θεωρούνται (σαφώς) ο Άρης, η Ευρώπη (ο παγωμένος δορυφόρος του Δία, με τους ωκεανούς που θεωρείται σχεδόν βέβαιο πως κρύβονται κάτω από την επιφάνειά του) και ο Τιτάνας, ο δορυφόρος του Κρόνου. Ο Τιτάνας θεωρείται πολλά υποσχόμενος όσον αφορά στην πιθανότητα ύπαρξης μορφών ζωής (μικροοργανισμών, αν και ποτέ δεν μπορεί να είναι σίγουρος κανείς...!) είναι η ύπαρξη σταθερών όγκων υγρού στην επιφάνειά του. Γενικά, η ύπαρξη ωκεανών σε υγρή μορφή αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες «υποσχέσεις» για εντοπισμό ζωής στη διαστημική «γειτονιά» μας, και ο Τιτάνας είναι γεμάτος οργανικά μόρια, που αποτελούν φυσικά δομικά στοιχεία της ζωής. Ο συγκεκριμένος κόσμος, με ατμόσφαιρα γεμάτη σύννεφα που βρέχουν υγρό μεθάνιο και αιθάνιο τα οποία μαζεύονται σε λίμνες/ θάλασσες υγρών υδρογονανθράκων, θα μπορούσε να είναι το λίκνο ζωής εντελώς διαφορετικής από ό,τι γνωρίζουμε βάσει της εμπειρίας μας από τη Γη, η οποία θα είχε προκύψει από το μεθάνιο σε υγρή μορφή αντί για το νερό. Για αυτούς τους λόγους, ο Τιτάνας θεωρείται – και είναι – συναρπαστικός για την επιστήμη, αλλά η εξερεύνηση των θαλασσών του θα απαιτούσε άλλα μέσα από αυτά που σκέφτεται κανείς για προορισμούς όπως π.χ. ο Άρης, δηλαδή «συμβατικού» σχεδιασμού ακάτους προσεδάφισης. Τα σκάφη εξερεύνησης του Τιτάνα θα έπρεπε να μπορούν να κινηθούν σε θάλασσες- και ως εκ τούτου, μια από τις πλέον ενδιαφέρουσες προτάσεις της NASA είναι η αποστολή ενός υποβρυχίου στον δορυφόρο του Κρόνου, και συγκεκριμένα στη μεγαλύτερη βόρεια θάλασσα, την Kraken Mare. Το σκάφος αυτό, σύμφωνα με την πρόταση που είχε υποβληθεί αρχικά το 2014, θα είναι σε θέση να συλλέξει αυτόνομα επιστημονικά δεδομένα κάτω από την επιφάνεια της (έκτασης 400.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων και εκτιμώμενου βάθους μέχρι και 300 μέτρων) Kraken Mare, παρέχοντας άνευ προηγουμένου πληροφορίες για έναν από τους πιο ενδιαφέροντες κόσμους του Ηλιακού Συστήματος. Μια τέτοια αποστολή θα αποτελούσε τη λογική συνέχεια μιας αποστολής όπως η TiME (Titan Mare Explorer) ή θα μπορούσε να εντάσσεται σε ένα ευρύτερο πλαίσιο εξερευνητικών αποστολών πολλαπλών οχημάτων. Τι θα μπορούσε να βρεθεί στον Τιτάνα, με τις θάλασσες από μεθάνιο και αιθάνιο σε υγρή μορφή και τις θερμοκρασίες των -180 βαθμών Κελσίου; Όπως αναφέρεται σε σχετικό αφιέρωμα του BBC, είναι μάλλον απίθανο να βρεθούν εξωγήινα ψάρια στην Kraken Mare – αλλά αυτό δεν αποκλείει το ενδεχόμενο εντοπισμού μικροοργανισμών στα άγνωστα «νερά» του δορυφόρου του Κρόνου. Το μόνο σκάφος που έχει αγγίξει τον Τιτάνα μέχρι τώρα είναι το Huygens της ESA το 2005, που, κατά την κάθοδο και προσεδάφισή του (αν και είχε ληφθεί υπόψιν το ενδεχόμενο προσθαλάσσωσης) συνέλεξε πολύτιμα δεδομένα για την ατμόσφαιρα και τα σύννεφα, ενώ τράβηξε και τις πρώτες φωτογραφίες της επιφάνειάς του. Επίσης τον Τιτάνα μελετά εδώ και μια δεκαετία το Cassini της NASA, με έμφαση στις θάλασσες. Αλλά τα βάθη τους παραμένουν ανεξερεύνητα. «Δεν ξέρουμε τι άλλο μπορεί να υπάρχει εκεί» λέει ο Στιβ Όλεσον, μηχανικός του Glenn Research Center της NASA, που ηγείται της σχεδιαστικής προσπάθειας για το υποβρύχιο. «Θα μπορούσαμε να στείλουμε ένα σκάφος, αλλά σκεφτείτε πώς ήταν όταν οι άνθρωποι άρχιζαν να εξερευνούν τους ωκεανούς μας. Δεν είχαν ιδέα τι υπήρχε κάτω από την επιφάνεια». Όσον αφορά στο πώς θα μπορούσε να φτάσει ένα τέτοιο υποβρύχιο, μήκους έξι μέτρων, στον μακρινό αυτό κόσμο, όπου θα περνούσε 90 ημέρες, διανύοντας 3.000 χιλιόμετρα, αυτό θα μπορούσε να γίνει μέσω ενός «μίνι» διαστημικού λεωφορείου/ διαστημοπλάνου όπως το Boeing X-37. Η ατμόσφαιρα του Τιτάνα είναι αρκετά πυκνή ώστε το σκάφος να μπορέσει να πετάξει στους ουρανούς του κόσμου ως ανεμόπτερο, να προσθαλασσωθεί ομαλά στην Kraken Mare και εκεί να αφήσει το υποβρύχιο. Σε κάθε περίπτωση, μια τέτοια αποστολή, εάν όντως υλοποιηθεί, δεν αναμένεται να λάβει χώρα πριν το 2040, με το σκάφος να καταδύεται στην Kraken Mare κατά τα μέσα της δεκαετίας, όταν στον Τιτάνα είναι «καλοκαίρι», με άμεση γραμμή επικοινωνίας με τη Γη. http://www.pronews.gr/portal/20160407/%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BC%CE%B1/%CF%85%CF%80%CE%BF%CE%B2%CF%81%CF%8D%CF%87%CE%B9%CE%BF-%CF%80%CF%81%CE%BF%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B6%CE%B5%CF%84%CE%B1%CE%B9-%CE%BD%CE%B1-%CF%88%CE%AC%CE%BE%CE%B5%CE%B9-%CE%B3%CE%B9%CE%B1-%CE%B5%CE%BE%CF%89%CE%B3%CE%AE%CE%B9%CE%BD%CE%B7-%CE%B6%CF%89%CE%AE-%CF%83%CF%84%CE%BF%CE%BD-%CE%B4%CE%BF%CF%81%CF%85%CF%86%CF%8C%CF%81%CE%BF-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CE%BA%CF%81%CF%8C%CE%BD%CE%BF%CF%85-vid

Τελικά το πείραμα DAMA ανίχνευσε σκοτεινή ύλη; Οι επιστήμονες είναι σχεδόν σίγουροι για την ύπαρξη αυτού του μυστηριώδους υλικού, το οποίο εκτιμάται ότι υπάρχει παντού γύρω μας, και μάλιστα σε πενταπλάσια ποσότητα από ό,τι η κανονική ύλη. Είναι όμως αόρατο εξ ορισμού, και μέχρι σήμερα κανείς δεν ξέρει από τι αποτελείται. Τώρα, τέσσερις ανεξάρτητες ερευνητικές ομάδες θα επιχειρήσουν να αναπαράγουν ένα πείραμα στην Ιταλία, το οποίο φέρεται να ανίχνευσε για πρώτη φορά τη λεγόμενη σκοτεινή ύλη. Εδώ και μια δεκαετία, δυσεξήγητες λάμψεις καταγράφονται στον ανιχνευτή DAMA, κρυμμένο βαθιά κάτω από το βουνό του Γκραν Σάσο στην κεντρική Ιταλία. Οι λάμψεις, λένε οι υπεύθυνοι του ερευνητικού προγράμματος, παράγονται όταν οι κρύσταλλοι του ανιχνευτή τύχει να συγκρουστούν με εισερχόμενα σωματίδια σκοτεινής ύλης. Τα υποθετικά αυτά σωματίδια μπορεί να είναι τα λεγόμενα WIMP, ή «ασθενώς αλληλεπιδρώντα μαζικά σωματίδια» -μια από τις επικρατέστερες θεωρίες για τη σύσταση της σκοτεινής ύλης. Από την πρώτη ανίχνευση το 1998 μέχρι σήμερα, ο ανιχνευτής DAMA καταγράφει μια περιοδική αυξομείωση στις λάμψεις στη διάρκεια κάθε έτους. Αυτό ακριβώς θα περίμενε κανείς να δει σύμφωνα με τις εκτιμήσεις άλλων ερευνητών, οι οποίοι υπολογίζουν ότι η Γη δέχεται περιοδικούς βομβαρδισμούς σωματίων καθώς περνά μέσα από έναν δακτύλιο σκοτεινής ύλης που περιβάλλει τον Γαλαξία. Το πρόβλημα είναι ότι αν πρόκειται πράγματι για βομβαρδισμό της Γης από σκοτεινή ύλη «πολλά άλλα πειράματα για την ανίχνευση σκοτεινής ύλης θα το είχαν δει εδώ και πολύ καιρό», επισημαίνει στο δικτυακό τόπο του περιοδικού Nature o Καϊσουάν Νι του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια στο Σαν Ντιέγκο, ο οποίος εργάζεται στον ανιχνευτή σκοτεινής ύλης Xenon1T. Όμως η αδυναμία ανίχνευσης του σήματος με άλλους ανιχνευτές ίσως οφείλεται στη διαφορετική μεθοδολογία στην οποία βασίζεται ο DAMA: ο ιταλικός ανιχνευτής είναι ο μόνος που χρησιμοποιεί κρυστάλλους ιωδιούχους νατρίου για να καταγράφει τα εισερχόμενα WIMP. Είναι επομένως πιθανό ότι τα WIMP αλληλεπιδρούν με το στοιχείο νάτριο διαφορετικά από ό,τι με άλλα στοιχεία. Αυτό το ενδεχόμενο θα εξετάσουν τώρα τέσσερα νέα πειράματα με κρυστάλλους ιωδιούχου νατρίου. Ο πρώτος ανιχνευτής, για τον οποίο συνεργάστηκαν το νοτιοκορεατικό πρόγραμμα KIMS και το αμερικανικό De-Ice, θα αρχίσει να λειτουργεί σε λίγες εβδομάδες στο υπόγειο εργαστήριο του Γιανγκγιάνγκ ανατολικά της Σεούλ. Ένας ακόμα ανιχνευτής κατασκευάζεται από το πρόγραμμα ANAIS στα ισπανικά Πυρηναία, ενώ σε λίγα χρόνια αναμένεται να ολοκληρωθούν και δύο νέοι ανιχνευτές του προγράμματος SABRE, ένας στο Γκραν Σάσο και ένας ακόμα σε εγκαταλειμμένο ορυχείο της Αυστραλίας. Το πρόγραμμα SABRE θα χρησιμοποιήσει κρυστάλλους ιωδιούχου νατρίου με μικρότερα ποσοστά μόλυνσης από ιωδιούχο κάλιο -μερικά ισότοπα του καλίου είναι ραδιενεργά και παράγουν λάμψεις που περιπλέκουν την ανίχνευση. Σε λίγα χρόνια, διαβεβαιώνουν οι σχεδιαστές των νέων πειραμάτων, θα γνωρίζουμε με βεβαιότητα αν οι μυστηριώδεις λάμψεις στο DAMA προέρχονται όντως από σκοτεινή ύλη. Αν η απάντηση είναι καταφατική, η επιστήμη θα βρίσκεται ένα βήμα πιο κοντά στην κατανόηση ενός βασικού συστατικού του Σύμπαντος. Αν όμως οι ελπίδες διαψευστούν, οι φυσικοί θα πρέπει να επιστρέψουν στο τετράγωνο ένα… http://physicsgg.me/2016/04/06/%cf%84%ce%b5%ce%bb%ce%b9%ce%ba%ce%ac-%cf%84%ce%bf-%cf%80%ce%b5%ce%af%cf%81%ce%b1%ce%bc%ce%b1-dama-%ce%b1%ce%bd%ce%af%cf%87%ce%bd%ce%b5%cf%85%cf%83%ce%b5-%cf%83%ce%ba%ce%bf%cf%84%ce%b5%ce%b9%ce%bd/

Βρέθηκαν τα ίχνη εκρήξεων πανάρχαιων σουπερνόβα. Οι επιστήμονες βρήκαν στοιχεία για πανάρχαιες ισχυρές εκρήξεις υπερκαινοφανών αστέρων (σούπερ-νόβα) που έγιναν κάποτε σχετικά κοντά στον πλανήτη μας και τον «έλουσαν» με κοσμική ακτινοβολία, ραδιενεργά κατάλοιπα της οποίας υπάρχουν μέχρι σήμερα. Συγκεκριμένα, βρέθηκαν στον πλανήτη μας ίχνη που δείχνουν ότι τέτοιες εκρήξεις συνέβησαν σε δύο περιόδους: μία πριν από 1,7 έως 3,2 εκατομμύρια χρόνια και άλλη μία πιο παλιά, πριν από οκτώ εκατομμύρια χρόνια. Η πιθανή πηγή των εκρήξεων ήταν ένα μεγάλης ηλικίας αστρικό σμήνος, το οποίο πλέον έχει απομακρυνθεί από το ηλιακό μας σύστημα. Η κοντινότερη στη Γη έκρηξη εκτιμάται ότι συνέβη πριν από 2,3 εκατομμύρια χρόνια σε απόσταση περίπου 300 ετών φωτός από τον Ήλιο μας. Ο αστέρας που καταστράφηκε είχε εκτιμώμενη μάζα 9,2 φορές μεγαλύτερη από τον Ήλιο. Η δεύτερη κοντινότερη έκρηξη σούπερ-νόβα, από ένα αστέρα με μάζα 8,8 φορές μεγαλύτερη του Ήλιου μας, έλαβε χώρα πριν από περίπου 1,5 εκατομμύρια χρόνια σε απόσταση περίπου 325 ετών φωτός. Οι εκτιμήσεις βασίζονται στην μελέτη ενός συγκεκριμένου ραδιενεργού ισοτόπου του σιδήρου (60Fe) – με χρόνο ημιζωής 2.6 εκατομμύρια έτη – , το οποίο παράγεται κατά τις εκρήξεις σούπερ-νόβα και μπορεί να ανιχνευθεί μέχρι σήμερα στον φλοιό της Γης στο βυθό των ωκεανών (Ατλαντικού, Ειρηνικού και Ινδικού). Οι ερευνητές από διάφορες χώρες, με επικεφαλής τον Ντίτερ Μπράϊτσβερντ του Ινστιτούτου Τεχνολογίας του Βερολίνου και τον ‘Αντον Γουόλνερ του Αυστραλιανού Εθνικού Πανεπιστημίου, έκαναν δύο σχετικές δημοσιεύσεις στο περιοδικό «Nature». Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι οι συγκεκριμένες εκρήξεις σούπερ-νόβα θα ήσαν ορατές στον ουρανό της Γης με φωτεινότητα ανάλογη της Σελήνης. Για να είναι φονική μια έκρηξη σούπερ-νόβα, οι επιστήμονες υπολογίζουν ότι πρέπει να γίνει σε απόσταση όχι μεγαλύτερη των 30 ετών φωτός από τη Γη. Παρόλα αυτά, ακόμη και πιο μακρινές εκρήξεις, που όμως φθάνουν ως τη Γη, μπορεί να έχουν άλλες επιδράσεις και οι επιστήμονες δεν αποκλείουν ότι με κάποιο τρόπο επηρέασαν την ανθρώπινη εξέλιξη στο μακρινό παρελθόν. Τώρα, οι ερευνητές θα προσπαθήσουν να συσχετίσουν τις εκρήξεις αυτές με πιθανά συμβάντα στον πλανήτη μας. http://physicsgg.me/2016/04/07/%ce%b2%cf%81%ce%ad%ce%b8%ce%b7%ce%ba%ce%b1%ce%bd-%cf%84%ce%b1-%ce%af%cf%87%ce%bd%ce%b7-%ce%b5%ce%ba%cf%81%ce%ae%ce%be%ce%b5%cf%89%ce%bd-%cf%80%ce%b1%ce%bd%ce%ac%cf%81%cf%87%ce%b1%ce%b9%cf%89%ce%bd/

Εκπληκτικές εικόνες από όλο τον κόσμο μέσα από τα «κλικ» της ΝΑSA. Από τα ηφαίστεια στην Ισλανδία μέχρι τις πυρκαγιές στην Καλιφόρνια, η NASA έδωσε στη δημοσιότητα πάνω από 3 εκατομμύρια φωτογραφίες των θερμικών εκπομπών της Γης. Οι εκπληκτικές εικόνες τραβήχτηκαν από τον προηγμένο διαστημικό και θερμικό Radiometer (Aster) της Ιαπωνίας πάνω στο διαστημικό σκάφος Terra. Η συγκεκριμένη βάση δεδομένων που έχει περιγραφεί ως η «πολυτροπική έκδοση του Google Earth» επιτρέπει σε οποιονδήποτε να ρίξει μια ματιά στις περιβαλλοντικές αλλαγές μιας περιοχής με απίστευτη λεπτομέρεια. Ο Aster, που εκτοξεύτηκε πριν από 16 χρόνια, χρησιμοποιείται για να δημιουργήσει λεπτομερείς χάρτες της θερμοκρασίας και της ανάκλασης στην επιφάνεια της Γης. Τραβά εικόνες υψηλής ανάλυσης της Γης σε 14 διαφορετικά μήκη κύματος του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος. Για παράδειγμα, μία φωτογραφία από τον Μάρτιο του 2016, από την έκρηξη του ηφαιστείου Μομοτόμπο στη Νικαράγουα, έχει τραβηχτεί τόσο από ορατές όσο και από θερμικές υπέρυθρες ζώνες. Το σύννεφο τέφρας αντιπροσωπεύεται από ένα μπλε-γκρι χρώμα ενώ οι θερμικές υπέρυθρες ζώνες δείχνουν τις ροές λάβας με κίτρινο χρώμα. Ο κρατήρας στην κορυφή του ηφαιστείου τονίζεται με λευκό χρώμα ενώ η βλάστηση στη γύρω περιοχή με κόκκινο. «Αναμένουμε μια δραματική αύξηση του αριθμού των χρηστών των δεδομένων μας, ενώ αναμένονται νέα και συναρπαστικά αποτελέσματα» ανακοίνωσε ο Μάικλ Άμπραμς, επικεφαλής της επιστημονικής ομάδας του Aster. Για τους επιστήμονες, οι φωτογραφίες του Aster παρέχουν σημαντικές πληροφορίες για τη χαρτογράφηση της επιφάνειας και την παρακολούθησαν των αλλαγών στη Γη με την πάροδο του χρόνου. Για παράδειγμα, οι επιστήμονες, έχουν χρησιμοποιήσει τις φωτογραφίες για να μελετήσουν πώς σχηματίζονται οι παγετώνες, για να παρακολουθούν δυνητικά ενεργά ηφαίστεια αλλά και για τον προσδιορισμό της αποψίλωσης των δασών. Ωστόσο οι φωτογραφίες αυτές μπορούν να φανούν χρήσιμες και στο κοινό, επιτρέποντας στον καθένα να παρακολουθήσει την ρύπανση αλλά και την ανάπτυξη των πόλεων. http://www.ethnos.gr/klik/arthro/ekpliktikes_eikones_apo_olo_ton_kosmo_mesa_apo_ta_klik_tis_nasa-64356400/ «Τα μυστικά του αθέατου κόσμου» στο Πλανητάριο του Ιδρύματος Ευγενίδου. Μια νέα ταινία θόλου με θέμα «Τα μυστικά του αθέατου κόσμου» έρχεται στο ψηφιακό Πλανητάριο του Ιδρύματος Ευγενίδου. Η ταινία θα ενταχθεί στο πρόγραμμα του Πλανηταρίου από την Τετάρτη 13 Απριλίου και προτείνεται για παιδιά δέκα ετών και άνω, καθώς και για ενήλικες. Η επίσημη παρουσίασή της, θα πραγματοποιηθεί τη Δευτέρα 11 Απριλίου. Θα γίνουν δύο προβολές (ώρες 18:30 και 20:00) με ελεύθερη είσοδο για το κοινό. Πρόκειται για μια ταινία μεγάλης επιφάνειας του National Geographic, που προσκαλεί τους θεατές να δουν με μία άλλη ματιά ό,τι συμβαίνει γύρω μας, ανοίγοντας ένα παράθυρο για να αντιληφθούμε έναν κόσμο που δεν βλέπουμε με γυμνό μάτι, αλλά που υπάρχει στον αέρα που αναπνέουμε ή μέσα στο σώμα μας. Από τον αόρατο κόσμο στην αργή κίνηση και από την γρήγορη κίνηση στα ευρήματα των μικροσκοπίων, τα «μυστικά του αθέατου κόσμου» υπόσχονται να εντυπωσιάσουν μικρούς και μεγάλους. http://www.ethnos.gr/politismos/arthro/ta_mystika_tou_atheatou_kosmou_sto_planitario_tou_idrymatos_eugenidou-64356617/

Αντίστροφη μέτρηση για την ανακάλυψη του Ένατου Πλανήτη. Την εκτίμησή τους πως ο εντοπισμός του Ένατου Πλανήτη θα πραγματοποιηθεί το αργότερο σε έναν χρόνο από σήμερα, μεταφέρουν επιστήμονες στο αμερικανικό περιοδικό Scientific American. Η εκτίμηση αυτή, όπως αναφέρει το περιοδικό, βασίζεται στο γεγονός ότι αρκετές ερευνητικές ομάδες έχουν ήδη αποδυθεί στο «κυνήγι» του «Πλανήτη Χ», όπως είναι το παρατσούκλι του, με συνέπεια να ενισχύονται συνεχώς οι ενδείξεις για την ύπαρξή του. Ένα από τα τελευταία παραδείγματα είναι η μελέτη αστροφυσικών από το Αστεροσκοπείο της Κυανής Ακτής στη Γαλλία, σύμφωνα με την οποία το μυστηριώδες αυτό σώμα θα μπορούσε να εξηγήσει μικρές διαταραχές που παρατηρούνται στην τροχιά του διαστημοπλοίου Cassini. Η υπόθεση ύπαρξης του «Πλανήτη Χ» πρωτοδιατυπώθηκε από τους αστρονόμους Μάικλ Μπράουν και Κόνσταντιν Μπάτιγκιν του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Καλιφόρνια (Caltech). Στα τέλη Ιανουαρίου, οι δύο επιστήμονες ανακοίνωσαν πως οι τροχιές έξι ουράνιων αντικειμένων, τα οποία βρίσκονται μακρύτερα από τον Πλούτωνα, υποδηλώνουν έναν ακόμη «κάτοικο» στο ηλιακό μας σύστημα, τον ένατο κατά σειρά. Όπως είναι φυσικό, αν αυτό επιβεβαιωθεί θα πρόκειται για μία ιστορική ανακάλυψη, η οποία θα ανατρέψει από αρκετές απόψεις την εικόνα μας για το ηλιακό σύστημα. Γι’ αυτό και αρκετοί αστρονόμοι διάφορων ειδικοτήτων έχουν επικεντρωθεί τους τελευταίους μήνες στην αναζήτησή του, συχνά μάλιστα αναλύοντας δεδομένα τα οποία έχουν προκύψει στο πλαίσιο μελετών με άλλο στόχο. Μία τέτοια περίπτωση αποτελεί η εργασία των επιστημόνων από το γαλλικό αστεροσκοπείο, αφού βασίσθηκε σε ένα θεωρητικό μοντέλο το οποίο αναπτύσσει η ομάδα εδώ και δέκα χρόνια για την ανάλυση της πορείας του διαστημοπλοίου Cassini. Μέχρι να εμφανισθεί η υπόθεση για τον «Πλανήτη Χ» το μοντέλο λάμβανε υπόψη του τη βαρυτική έλξη που ασκούν στο διαστημόπλοιο οι οκτώ γνωστοί πλανήτες, 200 αστεροειδείς και πέντε από τα μεγαλύτερα ουράνια σώματα της ζώνης του Κόιπερ, δηλαδή μιας περιοχής πέρα από τον Πλούτωνα που φιλοξενεί περίπου 100.000 διαστημικούς βράχους, Όταν ήρθε στο φως η πιθανότητα ύπαρξης ενός ένατου πλανήτη, και με δεδομένο πως οι υπόλοιπες βαρυτικές επιδράσεις δεν μπορούν να εξηγήσουν τις μικρές διαταραχές που εμφανίζονται στην πορεία του σκάφους, οι Γάλλοι επιστήμονες δοκίμασαν να εντάξουν στο μοντέλο διάφορες εναλλακτικές τροχιές του «Πλανήτη Χ». Μία από αυτές, που τοποθετεί το σώμα σε απόσταση περίπου 90 δισεκατομμυρίων χιλιομέτρων προς την κατεύθυνση του αστερισμό του Κήτους, φαίνεται πως εξηγεί αυτές τις αποκλίσεις. Όπως είναι φυσικό, οι αστρονόμοι δεν ισχυρίζονται πως απέδειξαν την ύπαρξη του ένατου πλανήτη. Ωστόσο, η μελέτη τους αποτελεί μία ακόμη ένδειξη πως το μυστηριώδες αυτό αντικείμενο βρίσκεται προς την κατεύθυνση του αστερισμού του Κήτους, αυξάνοντας επομένως τις πιθανότητες να εντοπισθεί από την Dark Energy Camera (DECam). Με σκοπό την ακριβέστερη μέτρηση της επιτάχυνσης του σύμπαντος, από το 2012 η DECam έχει εγκατασταθεί σε αστεροσκοπείο της Χιλής και «σαρώνει» ένα μέρος του ουρανού στο οποίο περιλαμβάνεται και η περιοχή του αστερισμού του Κήτους. Επομένως, παρόλο που δεν προοριζόταν για την αναζήτηση αντικειμένων στο ηλιακό μας σύστημα, σύμφωνα με πολλούς επιστήμονες συγκεντρώνει πολλές πιθανότητες να ανακαλύψει τον «Πλανήτη Χ». Εξάλλου, χάρις στην DECam εντοπίσθηκε ένα από τα ουράνια σώματα που, με τον τρόπο κίνησής τους, οι Μπράουν και Μπάτιγκιν κατέληξαν στο συμπέρασμα ύπαρξής του. http://www.naftemporiki.gr/story/1090671/antistrofi-metrisi-gia-tin-anakalupsi-tou-enatou-planiti

Η μικρότερη δίοδος στον κόσμο με ένα μόριο DNA. Για πρώτη φορά ερευνητές από τα πανεπιστήμια της Georgia στις ΗΠΑ και Ben-Gurion στο Ισραήλ κατασκεύασαν σε νανοκλίμακα ηλεκτρονικά στοιχεία από μόρια DNA. Η μελέτη τους που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature Chemistry, αποτελεί μια πολλά υποσχόμενη εξέλιξη στην αναζήτηση αντικαταστάτη των τσιπ πυριτίου, και μπορεί τελικά να οδηγήσει σε μικρότερες, πιο αποδοτικές και πιο προηγμένες ηλεκτρονικές συσκευές, σύμφωνα με τον επικεφαλή της έρευνας Bingqian Xu. Σύμφωνα με τον Xu: «Τα τελευταία 50 χρόνια έχουμε καταφέρει να περιορίσουμε όλο και μεγαλύτερη υπολογιστική ισχύ σε όλο και μικρότερα τσιπ, αλλά πλέον έχουμε φτάσει στα όρια του πυριτίου. Αν τα τσιπ πυριτίου γίνουν ακόμα μικρότερα, τότε οι επιδόσεις τους θα γίνουν ασταθείς και απρόβλεπτες». Ο Xu και οι συνεργάτες του αναζήτησαν την επίλυση αυτού του προβλήματος στο πασίγνωστο και εύχρηστο μόριο DNA. Στην εργασία τους οι Xu et al περιγράφουν την κατασκευή της μικρότερης διόδου στον κόσμο χρησιμοποιώντας ένα μόνο μόριο DNA. Η δίοδος αποτελεί θεμελιώδες συστατικό των ηλεκτρονικών συσκευών. Επιτρέπει την διέλευση του ηλεκτρικού ρεύματος προς τη μια κατεύθυνση και λειτουργεί ως διακόπτης προς στην αντίθετη κατεύθυνση. Οι ερευνητές απομόνωσαν ένα ειδικά σχεδιασμένο δίκλωνο μόριο DNA με 11 ζεύγη βάσεων και το συνέδεσαν σε ένα ηλεκτρονικό κύκλωμα με διαστάσεις λίγων νανομέτρων. Μετρώντας το ηλεκτρικό ρεύμα δεν παρατήρησαν κάποια ιδιαίτερη συμπεριφορά. Όταν όμως παρέμβαλλαν στο DNA ένα μικρό μόριο που ονομάζεται coralyne διαπίστωσαν ότι το ρεύμα που διέρρεε το DNA ήταν 15 φορές πιο ισχυρό προς την μια κατεύθυνση σε σχέση με την αντίθετη κατεύθυνση – αναγκαία συνθήκη για την λειτουργία διόδου. Η παρεμβολή του μικρού μορίου coralyne μετέτρεψε το μόριο του DNA σε δίοδο (Credit: University of Georgia and Ben-Gurion University) Το εύρημα αυτό τους εξέπληξε διότι η μοριακή δομή ακόμα και μετά την προσθήκη του επιπλέον μορίου παρέμενε συμμετρική. Ίσως όταν εφαρμόζεται ηλεκτρική τάση στα άκρα της μοριακής δομής, να σπάει η συμμετρία της και το DNA να συμπεριφέρεται ως δίοδος. Το σημαντικό είναι πως η ανακάλυψη αυτή θα μπορούσε να οδηγήσει στην κατασκευή ηλεκτρονικών νανο-στοιχείων τουλάχιστον 1000 φορές μικρότερα από τα σημερινά. http://physicsgg.me/2016/04/05/%ce%b7-%ce%bc%ce%b9%ce%ba%cf%81%cf%8c%cf%84%ce%b5%cf%81%ce%b7-%ce%b4%ce%af%ce%bf%ce%b4%ce%bf%cf%82-%cf%83%cf%84%ce%bf%ce%bd-%ce%ba%cf%8c%cf%83%ce%bc%ce%bf-%ce%bc%ce%b5-%ce%ad%ce%bd%ce%b1-%ce%bc%cf%8c/

Η ανάπτυξη νέων φαρμάκων ίσως «περνά» από το διάστημα. Εκτός από τις προμήθειες και τον υπόλοιπο εξοπλισμό, ένας μύκητας θα εκτοξευθεί στις 8 Απριλίου προς τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, μέσα στη «φορτηγίδα» της εταιρείας SpaceX. Ο μικροοργανισμός δεν θα βρεθεί στο διαστημικό εργαστήριο για να μελετηθεί η αντοχή του σε περιβάλλοντα μακριά από τον πλανήτη μας, όπως έγινε σε προγενέστερα πειράματα. Αντίθετα, το «ταξίδι» του υπόσχεται επαναστατικά αποτελέσματα στην ιατρική έρευνα που γίνεται… κάτω στη Γη. Κι αυτό γιατί, όπως υποθέτουν οι επιστήμονες, η παραμονή του στο διάστημα είναι πιθανόν να ανοίξει τον δρόμο για την ανάπτυξη νέων φαρμάκων για μία σειρά από νόσους. Ο λόγος είναι πως οι δευτερογενείς μεταβολίτες, μία κατηγορία χημικών ενώσεων που οι μύκητες και τα οποία χρησιμοποιούνται ως «πρώτη ύλη» για την παρασκευή νέων ιατρικών σκευασμάτων. Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι η πενικιλίνη, το γνωστό αντιβιοτικό που ανακαλύφθηκε τη δεκαετία του 1920 από τον Αλεξάντερ Φλέμινγκ. Ωστόσο, οι επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνιας, που βρίσκονται πίσω από το πείραμα στον Διεθνή διαστημικό Σταθμό, έχουν βρει πως σε πολλές περιπτώσεις οι μύκητες μπορούν να παράγουν δευτερογενείς μεταβολίτες μόνον αν βρεθούν σε ένα στρεσογόνο περιβάλλον. Επομένως, όπως υποστηρίζουν, οι αντίξοες συνθήκες στο διάστημα είναι πιθανόν να ενεργοποιήσουν την παραγωγή τέτοιων μορίων. Οι ερευνητές θα στείλουν στον Σταθμό τον μύκητα Aspergillus nidulans, από τον οποίο εκτιμούν πως μπορεί να προκύψουν έως και 40 διαφορετικά νέα φάρμακα. Αυτές οι ουσίες προβλέπουν πως θα έχουν εφαρμογή από τις αντικαρκινικές θεραπείες και την αντιμετώπιση της νόσου του Αλτσχάιμερ, μέχρι την πρόληψη της οστεοπόρωσης. Σύμφωνα με την ομάδα, ο συγκεκριμένος μύκητας είναι ιδανικός για το πείραμα, επειδή είναι γνωστό πως παράγει δευτερογενείς μεταβολίτες με ιατρική χρήση. Γι’ αυτό τον λόγο, εξάλλου, χρησιμοποιείται ήδη ευρέως σε φαρμακευτικές έρευνες. Κατά τη διάρκεια του «ταξιδιού» του προς τον Σταθμό, ο μικροοργανισμός θα παραμείνει σε συνθήκες ψύξης, στους 4 βαθμούς Κελσίου. Όταν φτάσει στον προορισμό του, θα τοποθετηθεί σε έναν ειδικό χώρο φύλαξης για επτά ημέρες, και σε θερμοκρασία 47 βαθμών Κελσίου που είναι ιδανική για την ανάπτυξή του. Το δείγμα θα επιστρέψει στη Γη τον Μάιο, για να εξετασθεί από τους επιστήμονες. Μια εξέταση που, όπως ελπίζει η ερευνητική ομάδα, θα αποδείξει πως η ιδέα λειτουργεί στην πράξη, εντοπίζοντας νέες χημικές ενώσεις με φαρμακευτική δράση. Αν το πείραμα στεφθεί με επιτυχία, αυτό θα σημαίνει πως η ιατρική θα έχει βρει έναν εντελώς νέο τρόπο για την ανάπτυξη φαρμάκων. Από την άλλη μεριά, καθώς αυτές οι ενώσεις θα έχουν παραχθεί στο διάστημα, αυτό θα σημαίνει πως θα είναι ανθεκτικές στην παρατεταμένη παραμονή τους μακριά από τη Γη. Αντίθετα, όλα τα υπάρχοντα φάρμακα δεν μπορούν να «επιβιώσουν» στο διάστημα και επομένως δεν θα μπορούν για παράδειγμα να χρησιμοποιηθούν στην κατάκτηση του Άρη, ένα «ταξίδι» που αναμένεται από 1 μέχρι και 3 χρόνια. Επομένως, τα σκευάσματα που θα προκύψουν με αυτό τον τρόπο είναι επίσης υποψήφια για το «φαρμακείο» που θα έχουν μαζί τους οι μελλοντικές επανδρωμένες αποστολές κατάκτησης του διαστήματος. http://www.naftemporiki.gr/story/1090187/i-anaptuksi-neon-farmakon-isos-perna-apo-to-diastima Ρομποτική από μαθητές δημοτικού με τη στήριξη της COSMOTE. Τις νέες προοπτικές που ανοίγει στην εκπαίδευση η χρήση της τεχνολογίας ανέδειξε ο 2ος Πανελλήνιος Διαγωνισμός Εκπαιδευτικής Ρομποτικής για παιδιά δημοτικού. Ο διαγωνισμός πραγματοποιήθηκε από τον Μη Κερδοσκοπικό Οργανισμό WRO Hellas, με την υποστήριξη της COSMOTE, στο πλαίσιο του προγράμματος Εταιρικής Υπευθυνότητας. Στον τελικό έφτασαν 50 ομάδες παιδιών δημοτικού, από όλη την Ελλάδα που εντυπωσίασαν με τις καινοτόμες ρομποτικές κατασκευές τους, με βασικό θέμα τον «Γαλαξία» μας. Από τις συνολικά 330 ομάδες με περισσότερα από 1.900 παιδιά που συμμετείχαν στον διαγωνισμό, προερχόμενες από 250 διαφορετικά σχολεία της χώρας, 3 ήταν οι μεγάλοι νικητές. Την πρώτη θέση κατέκτησε η ομάδα Robotakia από τη Γλυφάδα, κατασκευάζοντας ένα τηλεσκόπιο βαρυτικών κυμάτων και ένα διαστημόπλοιο το οποίο ακολουθεί το μονοπάτι προς τον Σείριο, το GraviNav 11. Στη δεύτερη θέση, η ομάδα TriRoboNauts από τα Τρίκαλα, κατασκεύασε μια διαστημική βάση στον πλανήτη Άρη, ενώ η ομάδα Rοbofantasy από την Καλαμάτα, βρέθηκε στην τρίτη θέση, με ένα διαστημικό όχημα, που συνέλεγε ορυκτά από τον Άρη. Τόσο οι μαθητές που συμμετείχαν όσο και οι προπονητές-δάσκαλοί τους δήλωσαν ενθουσιασμένοι, χαρακτηρίζοντας τη Ρομποτική ως την «επιστήμη του μέλλοντος», και σημείωσαν ότι θέλουν να συνεχίσουν να ασχολούνται με την ρομποτική. Ο πρόεδρος του WRΟ Hellas, που διοργανώνει τους διαγωνισμούς και στοχεύει στη διάδοση της ρομποτικής, κος Γιάννης Σομαλακίδης δήλωσε σχετικά: «Με όχημα τη ρομποτική, η WRO Hellas επιτυγχάνει τη συμμαχία οικογένειας, εκπαιδευτικής κοινότητας και πολιτείας, για το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα για τα παιδιά μας. Οι διαγωνισμοί καταδεικνύουν ότι έχουμε όλα όσα απαιτούνται για να είναι η χώρα μας παρούσα στο club των τεχνολογικά ανεπτυγμένων χωρών.» Ο Executive Director Οικιακών Πελατών της COSMOTE, κ. Κώστας Νεμπής, σημείωσε: «Πρωτοπόρος στην τεχνολογία και την καινοτομία, η COSMOTE στηρίζει για δεύτερη χρονιά τους διαγωνισμούς εκπαιδευτικής ρομποτικής που βοηθούν τα παιδιά να εξοικειωθούν με τις νέες τεχνολογίες και να αναπτύξουν δεξιότητες και ταλέντα, που είναι πολύτιμα για το μέλλον τους. Μπράβο στα παιδιά, και βέβαια στους γονείς και τους δασκάλους τους, που είναι δίπλα τους σε αυτή την προσπάθεια.» Οι διαγωνισμοί εκπαιδευτικής ρομποτικής συμβάλλουν στην προσπάθεια για τη διάδοση της νέας εκπαιδευτικής μεθόδου STEM (Science – Technology – Engineering – Mathematics) και την ένταξή της στο σύστημα διδασκαλίας και εκπαίδευσης των μαθητών της χώρα μας. Στο φετινό διαγωνισμό δοκίμασαν τις δυνάμεις τους και παιδιά εργαζομένων του Ομίλου ΟΤΕ, που παρακολούθησαν μαθήματα εκπαιδευτικής ρομποτικής από τον WRO Hellas στο Μουσείο Τηλεπικοινωνιών. Η COSMOTE, που στήριξε συνολικά το διαγωνισμό, επιβράβευσε και τις τρεις νικήτριες ομάδες και τους προπονητές/δασκάλους με δώρα τεχνολογίας και την καλύτερη ομάδα από κάθε περιφέρεια, με δωροεπιταγές από το Cosmotebooks.gr. Για περισσότερες πληροφορίες για την εκπαιδευτική ρομποτική μπορείτε να επισκεφθείτε το www.wrohellas.gr. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500068789

Καυτός Δίας ανάμεσα σε τριάδα άστρων. Ερευνητές του Κέντρου Αστροφυσικής Harvrad-Smithsonian ανακάλυψαν ένα ακόμη εξωπλανήτη. Δεν είναι όμως ένας συνηθισμένος εξωπλανήτης αλλά ένας «καυτός Δίας» που ανήκει σε ένα τριπλό αστρικό σύστημα το οποίο βρίσκεται σε απόσταση 680 ετών φωτός από εμάς. Έχουν εντοπιστεί δεκάδες συστήματα που αποτελούνται από τρία (και περισσότερα άστρα) αλλά μόλις σε τέσσερα εξ αυτών έχει επιβεβαιωθεί η ύπαρξη πλανητών. Η ανακάλυψη αναμένεται να προσφέρει νέα στοιχεία για τόσο για τον σχηματισμό τέτοιων συστημάτων όσο και για τον σχηματισμό και συμπεριφορά ενός «καυτού Δία». Ο πλανήτης έλαβε την ονομασία KELT-4ab και κινείται γύρω από το άστρο KELT-A το οποίο με την σειρά του βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τα γειτονικά άστρα KELT-B και KELT-C. Ο πλανήτης ολοκληρώνει μια πλήρη περιστροφή γύρω από το άστρο του σε περίπου 72 ώρες. Είναι τόσο κοντά σε αυτό που σε περίπτωση που βρισκόταν κάποιος στον πλανήτη το άστρο θα φαινόταν 40 φορές μεγαλύτερο από ότι φαίνεται ο Ήλιος σε εμάς. Ο πλανήτης ανήκει στην κατηγορία των πλανητών που είναι γνωστοί ως «καυτοί Δίες». Πρόκειται για γίγαντες αερίου η ύπαρξη των οποίων πονοκεφαλιάζει τους επιστήμονες αφού τα πλανητικά μοντέλα δείχνουν ότι αυτοί οι πλανήτες σχηματίζονται μακριά από το μητρικό τους άστρο όμως οι «καυτοί Δίες» βρίσκονται σε απόσταση αναπνοής από το μητρικό τους άστρο. Έτσι οι επιστήμονες αναζητούν απαντήσεις για αυτό το φαινόμενο τα οποία ευελπιστούν να τους δώσει ο νέος εξωπλανήτης. Για αυτόν τον σκοπό ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος έκανε γνωστό ότι ο δορυφόρος Gaia θα στρέψει σύντομα το βλέμμα του στο συγκεκριμένο σύστημα για να το παρατηρήσει. Η ανακάλυψη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «The Astrophysical Journal». http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500069156

Πώς θα κρύψουμε τον πλανήτη μας από τους εξωγήινους. Ανήσυχοι για το ενδεχόμενο εξωγήινης εισβολής, αστρονόμοι στις ΗΠΑ σκαρφίστηκαν ένα σύστημα πομπών λέιζερ που θα μπορούσε να κρύψει τη γη από ιμπεριαλιστικούς πολιτισμούς. Αρκετοί έγκριτοι επιστήμονες, ανάμεσά τους ο βρετανός φυσικός Στίβεν Χόκινγκ, έχουν προειδοποιήσει ότι η ανθρωπότητα καλά θα κάνει να αποφύγει να δημοσιοποιήσει την ύπαρξή της στον Γαλαξία -η επίσκεψη εξωγήινων θα μπορούσε να είναι εξίσου καταστροφική με την κατάκτηση της Αμερικής από τους Ευρωπαίους, λένε. Στη νέα μελέτη, δύο αστρονόμοι του Πανεπιστημίου Κολούμπια στη Νέα Υόρκη, ο καθηγητής Ντέιβιντ Κίπινγκ και ο μεταπτυχιακός φοιτητής Άλεξ Τίτσεϊ, βασίζονται στην υπόθεση ότι οι εξωγήινοι θα μπορούσαν να εντοπίσουν τη Γη με τις ίδιες μεθόδους που χρησιμοποιούμε κι εμείς για να αναζητήσουμε πλανήτες σε άλλα άστρα. Η βασικότερη από αυτές τις μεθόδους ανιχνεύει μια ανεπαίσθητη μείωση στη φωτεινότητα του υπό εξέταση άστρου όταν ένας πλανήτης περάσει ακριβώς ανάμεσα στο άστρο και τη Γη -ένα είδος έκλειψης που ονομάζεται «διάβαση». Παρατηρώντας τη Γη να περνά μπροστά από τον Ήλιο, οι εξωγήινοι θα καταλάβαιναν αμέσως ότι ο πλανήτης μας βρίσκεται στη λεγόμενη κατοικήσιμη ζώνη του Ήλιου, δηλαδή σε απόσταση που επιτρέπει την παρουσία νερού σε υγρή μορφή. Όπως αναφέρουν οι δύο ερευνητές στην επιθεώρηση Monthly Notices of the Royal Astronomical Society, η ανθρωπότητα θα μπορούσε να καλύψει τεχνητά τις διαβάσεις της Γης μπροστά από τον Ήλιο: την ώρα της διάβασης, ισχυρά λέιζερ θα μπορούσαν να κατευθυνθούν προς την κατεύθυνση προς την οποία μπορεί να βρίσκονται εξωγήινοι και να αναπληρώσουν τη μείωση της φωτεινότητας του άστρου μας. Για να αποκρύψουμε τη Γη στο φάσμα του ορατού φωτός, υπολογίζουν οι ερευνητές, θα χρειαζόταν να ενεργοποιούμε μια φορά το χρόνο, επί δέκα συνεχόμενες ώρες, ένα λέιζερ των 30 MW -ισχύς που αντιστοιχεί στην κατανάλωση ηλεκτρικού ρεύματος σε μια μικρή πόλη. Η απόκρυψη του πλανήτη σε όλα τα μήκη κύματος θα απαιτούσε μια μεγάλη συστοιχία πομπών λέιζερ με συνολική ισχύ 250 MW. «Εναλλακτικά, θα μπορούσαμε να συγκαλύψουμε μόνο τις ατμοσφαιρικές υπογραφές που σχετίζονται με τη βιολογική δραστηριότητα, όπως το οξυγόνο, κάτι που είναι εφικτό με μέγιστη ισχύ 160 kW ανά διέλευση» λέει ο Τίτσεϊ. «Για έναν εξωγήινο πολιτισμό, αυτό θα έκανε τη Γη να φαίνεται σαν να μην εμφανίστηκε ποτέ ζωή στον κόσμο μας» διαβεβαιώνει. Το πρόβλημα με τη μέθοδο, βέβαια, είναι ότι μπορεί να προστατεύσει τη Γη μόνο αν γνωρίζουμε πού ακριβώς να στοχεύσουμε τα λέιζερ. Με άλλα λόγια, πρέπει πρώτα να ανακαλύψουμε τον πιθανό εχθρό για να μπορούμε να καμουφλαριστούμε. Αν όμως βεβαιωθούμε τελικά ότι οι εξωγήινοι έχουν αγνές προθέσεις, λένε οι ερευνητές, τα ίδια λέιζερ θα μπορούσαν να τους ενημερώσουν για την ύπαρξή μας και να μεταδώσουν πληροφορίες. Πάντα, όμως, με μια δόση καχυποψίας... http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500069191

ROSCOSMOS.Πρόγραμμα εκτόξευσης για τον Απρίλιο-Ιούνιο 2016 Σύμφωνα με το πρόγραμμα για τον Απρίλιο-Ιούνιο 2016 θα γίνουν 5 εκτοξεύσεις: Απρίλιος: όχημα εκτόξευσης (LV) «Σογιούζ 2.1α» με το διαστημικό σκάφος "Lomonosov", "Aist-2D" και Samsat-218 ( "SUNSAT-218») - Μπαϊκονούρ EAST? 23ης Απριλίου: "Soyuz-ST-Α" και το διαστημικό σκάφος το Sentinel 1Β ( «Sentinel 1Β") - Διαστημικό Κέντρο Γουιάνας (MOC)? 17 Μαΐου: «Proton-M» και το διαστημικό σκάφος Intelsat DLA-2 (Intelsat DiElEy-2) - Μπαϊκονούρ? 21 Μαΐου: «Soyuz 2.1β» και ο δορυφόρος «Glonass Μ" - Πλεσέτσκ Μπαϊκονούρ? 24 του Μάη: "Soyuz-ST-B" με το διαστημόπλοιο Galileo-FOC M5 ( «Galileo FOC-M5") - EGC. Σύμφωνα με το πρόγραμμα ISS για τον Απρίλιο-Ιούνιο 2016 αναμένεται: 21, Ιούνη: "Soyuz-FG" από TPK "MS Ένωση" - κοσμοδρόμιο του Μπαϊκονούρ. http://www.roscosmos.ru/22115/ ROSCOSMOS. Το THC "Πρόοδος MS-02" ελλιμενίστηκε με επιτυχία στον ΔΔΣ. Το όχημα φορτίου (THC), η νέα σειρά «Πρόοδος MS-02" με το φορτίο επί του σκάφους έχει αγκυροβολησει επιτυχώς στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS) μετά από μια διήμερη αυτόνομη πτήση. Το φορτηγό ελλιμενίστηκε στο διαμέρισμα «Zvezda» του ρωσικού τμήματος και πραγματοποιήθηκε στις 20:58 MSK στην 34η στροφή της πτήσης σε μια πλήρως αυτόματη λειτουργία. Επί του σκάφους η διαδικασία σύνδεσης του σταθμού ελέγχοταν απο τους κοσμοναύτες Γιούρι Malenchenko και Alexei Ovchinin. Ο Φορέας πυραύλων "Soyuz-2.1a" με το THC "Πρόοδος MS-02» ξεκίνησε από την πλατφόρμα 31 του Μπαϊκονούρ στις 31 Μάρτη 2016 στις 19:23:57 ώρα Μόσχας. Το Πλοίο "Πρόοδος MS-02" παραδίδει στον σταθμό 1 419 kg "στεγνου" φορτίου, 540 κιλά καυσίμου για το σύστημα δεξαμενων ανεφοδιασμού 420 kg νερού στο σύστημα "Άνοιξη", καθώς και 47 kg πεπιεσμένου φυσικού αερίου (αέρας και το οξυγόνο) στους κυλίνδρους. Το βάρος του πλοίου κατά τη στιγμή της εκτόξευσης ήταν 7285 kg. Στο φορτίο υπήρχε εξοπλισμός, αξεσουάρ και αναλώσιμα για τα διάφορα συστήματα των φυτών, συμπεριλαμβανομένων των μέσων της ιατρικής και υγιεινής υποστήριξης, δοχεία με μερίδες τροφίμων, φρέσκα τρόφιμα, πυροσβεστήρας, μπαταρίες, τα αρχεία δεδομένων πτήσης, καθώς και εγκαταστάσεις συντήρησης για τον σταθμό επισκευής. Επισης ωφέλιμα φορτία - εξοπλισμός και αναλώσιμα για τη γεωφυσική, τη βιοϊατρική έρευνα και τα πειράματα στο χώρο της βιοτεχνολογίας. Μεταξύ των αλλων θα παραδοθεί στο πλήρωμα - για την αποστολή αστροναυτών σφραγίδες Ειδικά σήματα για τα "55 χρόνια από την πρώτη επανδρωμένη πτήση στο διάστημα» και «70 χρόνια RSC« Energia ». Επί του πλοίου είναι επίσης 94 κιλά αμερικανικά αγαθά. Το φορτηγό θα παραδώσει στον ISS ένα μικροδορυφορικού "Τομσκ-TPU-120", η έναρξη του οποίου έχει προγραμματιστεί να τεθεί σε εφαρμογή κατά τη διάρκεια τις έξοδου των αστροναυτών στο διάστημα. Ο δορυφόρος είναι ένα συμπαγές, αλλά πλήρες διαστημικό σκάφος με ηλιακά πάνελ, μπαταρία, επί του σκάφους με το ραδιοεξοπλισμό και άλλα επιστημονικά όργανα. Χαρακτηριστικό του μικροδορυφόρου έχει "τυπωμένο" το 3D-εκτυπωτή. Κύρια αποστολή του δορυφόρου ειναι η έρευνα και η εκπαίδευση, ο κύριος του έργου - το Τομσκ Πολυτεχνείο, με το οποίο η RSC «Ενέργεια» εργάζεται στο πλαίσιο μιας συμφωνίας στρατηγικής εταιρικής σχέσης. http://www.energia.ru/ru/iss/iss47/progress_ms-02/photo_04-02.html Ο πύραυλος του Τζεφ Μπέζος προσεδαφίστηκε επιτυχώς για τρίτη φορά. Η εταιρεία Blue Origin του δισεκατομμυριούχου ιδιοκτήτη της Amazon Τζεφ Μπέζος εκτόξευσε εκ νέου τον επαναχρησιμοποιούμενο πύραυλό της New Shepard και κατάφερε να τον προσεδαφίσει επιτυχώς. Πρόκειται για την τρίτη επιτυχημένη δοκιμή σε διάστημα μικρότερο των πέντε μηνών. Η εκτόξευση πραγματοποιήθηκε το Σάββατο από τις εγκαταστάσεις δοκιμών της εταιρείας στο δυτικό Τέξας. Ο πύραυλος πραγματοποίησε υποτροχιακή πτήση στη διάρκεια της οποίας η κάψουλα αποχωρίστηκε από τον κυρίως πύραυλο. Η κάψουλα επέστρεψε στη Γη με τη βοήθεια δύο αλεξίπτωτων, ενώ ο πύραυλος πραγματοποίησε κάθετη προσεδάφιση με τη βοήθεια των προωθητήρων του. Για πρώτη φορά, η δοκιμή ανακοινώθηκε πριν από την πραγματοποίησή της (μία ημέρα νωρίτερα) με tweet του ίδιου του Μπέζος. Working to fly again tomorrow. Same vehicle. Third time. #LaunchLandRepeat @BlueOrigin pic.twitter.com/e1ZfYAibK2 — Jeff Bezos (@JeffBezos) April 1, 2016 Ο ίδιος έκανε λόγο για την πιο φιλόδοξη δοκιμή, καθώς ο πύραυλος επρόκειτο να πυροδοτηθεί σε υψόμετρο μόλις 1.100 μέτρων κατά τον ελιγμό προσεδάφισης. Από αυτό το ύψος ο πύραυλος θα προσέκρουε στο έδαφος σε έξι δευτερόλεπτα εάν η πυροδότηση αποτύχαινε. Την επιτυχία της δοκιμής ανακοίνωσε και πάλι μέσω Twitter ο ίδιος ο Μπέζος. Προς το παρόν η εταιρεία δεν έχει δημοσιοποιήσει βίντεο από την προσεδάφιση του πυραύλου, υπόσχεται όμως να το πράξει το συντομότερο. Flawless BE-3 restart and perfect booster landing. CC chutes deployed. @BlueOrigin — Jeff Bezos (@JeffBezos) April 2, 2016 http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500068956 Στις 5 Απριλίου ξεκινά το τρίτο Athens Science Festival «Εξελισσόμαστε με την Επιστήμη» είναι το θέμα του φετινού Athens Science Festival που πραγματοποιείται το διάστημα 5-10 Απριλίου στην Τεχνόπολη του Δήμου Αθηναίων, με τη συμμετοχή διακεκριμένων επιστημόνων από το εξωτερικό. Ερευνητές, επιστήμονες, εκπαιδευτικοί και καλλιτέχνες ενώνουν δυνάμεις για να παρουσιάσουν τον μαγικό κόσμο της επιστήμης σε επιμέρους εκδηλώσεις που απευθύνονται σε ενήλικες αλλά και σε παιδιά, όπως εκπαιδευτικά εργαστήρια, διαδραστικές εκθέσεις, πειράματα επίδειξης και ντοκιμαντέρ. Το φεστιβάλ επιστήμης της Αθήνας θα φιλοξενήσει επίσης τέσσερις έγκριτους ομιλητές: την Τρίτη, τον Σβάντε Πάαμπο του Ινστιτούτου Εξελικτικής Ανθρωπολογίας Max Planck· την Τετάρτη, τον καθηγητή Ρόμπερτ Ουίνστον, πρωτοπόρος της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής· το Σάββατο τον Ντάνιελ Γούλπερτ του Πανεπιστημίου του Κέμπριτζ, ο οποίος θα μιλήσει για τον έλεγχο των κινήσεων από τον εγκέφαλο· και την Κυριακή τον Τζον Έλις του King's College στο Λονδίνο, ο οποίος θα μιλήσει για το μποζόνιο Χιγκς, τη σκοτεινή ύλη και άλλα μυστήρια που εξετάζει ο Μεγάλος Επιταχυντής Αδρονίων του CERN. H είσοδος είναι ελεύθερη. Το πρόγραμμα του φεστιβάλ http://news.in.gr/files/1/2016/SciTech/programma_ASF2016%20WEB.pdf Πρόγραμμα για παιδιά Ξένοι ομιλητές Το Athens Science Festival διοργανώνεται από τον εκπαιδευτικό οργανισμό Επιστήμη Επικοινωνία – SciCo, το Βρετανικό Συμβούλιο, τον Σύνδεσμο Υποτρόφων του Ιδρύματος Ωνάση, τον Κόμβο Καινοτομίας και Επιχειρηματικότητας INNOVATHENS, το Μουσείο Φωταερίου της Τεχνόπολις του Δήμου Αθηναίων και της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Τεχνολογίας, σε συνεργασία με πλήθος ακαδημαϊκών, ερευνητικών φορέων και εκπαιδευτικών οργανισμών. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500069024

Έλληνας γιατρός πραγματοποίησε την πρώτη μεταμόσχευση τεχνητής καρδιάς. Σπουδαίο ιατρικό επίτευγμα πέτυχε ο Κρητικός καρδιοχειρουργός Θεμιστοκλής Χαμογεωργάκης στο Baylor University Medical Center στο Ντάλας. Η πρώτη τεχνητή καρδιά είναι γεγονός και δημιουργεί τεράστιες ελπίδες σε χιλιάδες ασθενείς που αναμένουν αγωνιωδώς το ιδανικό μόσχευμα για μεταμόσχευση αλλά και σε εκείνους που η μεταμόσχευση απέτυχε. Η τεχνητή καρδιά είναι ένα φορητό μηχάνημα και τροφοδοτεί με αίμα όλο το σώμα, όταν και τα δύο μέρη της καρδιάς πάσχουν και ο ασθενής αδυνατεί να ζήσει μια φυσιολογική ζωή. Ο κ.Χαμογεωργάκης που κατάγεται από το Ρέθυμνο, τα τελευταία χρόνια βρίσκεται στην Αμερική και με την ιατρική του ομάδα πραγματοποίησε την πρώτη επέμβαση μεταμόσχευσης τεχνητής καρδιάς στις 29 Φεβρουαρίου. Εβδομάδες πριν την επέμβαση είχε αφαιρεθεί από τον 52χρονο ασθενή η φυσική του καρδιά που είχε σοβαρή βλάβη. Ο ασθενής δήλωσε ότι του δόθηκε μια δεύτερη ευκαιρία για ζωή. Είναι ήδη 25 χρόνια με τη σύζυγό του και θα είναι μαζί και τα επόμενα 25 χρόνια. http://www.pronews.gr/portal/20160404/%CE%B5%CF%80%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BC%CE%B5%CF%83/%CE%AD%CE%BB%CE%BB%CE%B7%CE%BD%CE%B1%CF%82-%CE%B3%CE%B9%CE%B1%CF%84%CF%81%CF%8C%CF%82-%CF%80%CF%81%CE%B1%CE%B3%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%BF%CF%80%CE%BF%CE%AF%CE%B7%CF%83%CE%B5-%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CF%80%CF%81%CF%8E%CF%84%CE%B7-%CE%BC%CE%B5%CF%84%CE%B1%CE%BC%CF%8C%CF%83%CF%87%CE%B5%CF%85%CF%83%CE%B7-%CF%84%CE%B5%CF%87%CE%BD%CE%B7%CF%84%CE%AE%CF%82-%CE%BA%CE%B1%CF%81%CE%B4%CE%B9%CE%AC%CF%82

Tο υπόγειο ταξίδι των νετρίνων. Στο Fermilab θα ξεκινήσει σύντομα το πείραμα LBNF(Long-Baseline Neutrino Facility)/DUNE(Deep Underground Neutrino Experiment). Αρχικά θα επιταχυνθούν πρωτόνια σχεδόν μέχρι την ταχύτητα του φωτός. Τα πρωτόνια θα κατευθυνθούν σε έναν στόχο και από τις συγκρούσεις των πρωτονίων με τους πυρήνες του στόχου δημιουργούνται πολλά σωματίδια, μεταξύ αυτών και πιόνια. Τα πιόνια έχον μικρό χρόνο ζωής και διασπώνται δίνοντας πιόνια και νετρίνα (διαβάστε σχετικά: Πως φτιάχνουμε μια δέσμη νετρίνων). http://physicsgg.me/2011/09/26/πως-φτιάχνουμε-μια-δέσμη-νετρίνων/ Τα νετρίνα στη συνέχεια θα ταξιδέψουν 800 μίλια υπογείως – μπορούν άνετα να διασχίσουν την ύλη γιατί αλληλεπιδρούν ελάχιστα με αυτή – μέχρι τη νότια Ντακότα όπου θα ανιχνευθούν στο υπόγειο εργαστήριο SURF (Sanford Underground Research Facility) – ένα πρώην ορυχείο χρυσού. Εκεί βρίσκεται ένας από τους μεγαλύτερους ανιχνευτές νετρίνων. Τα αποτελέσματα του πειράματος θα αναλυθούν από 800 επιστήμονες από 27 χώρες (μεταξύ αυτών και η Ελλάδα), με την ελπίδα να αποκαλυφθούν περισσότερα στοιχεία σχετικά με τη φύση των νετρίνων, τον ρόλο τους στο εσωτερικό των άστρων και γενικότερα στο σύμπαν. Βίντεο: Μικρά Σωματίδια, Μεγάλη Επιστήμη – Το διεθνές πείραμα LBNF/DUNE http://physicsgg.me/2016/04/02/%ce%b2%ce%af%ce%bd%cf%84%ce%b5%ce%bf-%cf%84%ce%bf-%cf%85%cf%80%cf%8c%ce%b3%ce%b5%ce%b9%ce%bf-%cf%84%ce%b1%ce%be%ce%af%ce%b4%ce%b9-%cf%84%cf%89%ce%bd-%ce%bd%ce%b5%cf%84%cf%81%ce%af%ce%bd%cf%89%ce%bd/

OJ287: ένα διπλό σύστημα μαύρων τρυπών. Οι μαύρες τρύπες έχουν την τιμητική τους φέτος, μετά την πρόσφατη άμεση ανίχνευση βαρυτικών κυμάτων από το διεθνές πείραμα LIGO. Η παρατήρηση των δύο αστρικών μελανών οπών, που συγχωνεύτηκαν και κατέρρευσαν η μία πάνω στην άλλη, άνοιξε μια νέα εποχή στην αστρονομία. Παρόλα αυτά στο εργαστήριο του σύμπαντος η άμεση ανίχνευση των βαρυτικών κυμάτων δεν αποτελεί τον μοναδικό τρόπο επιβεβαίωσης της Γενικής Θεωρίας της Σχετικότητας του Αϊνστάιν, που έκλεισε πρόσφατα τα εκατό της χρόνια. Μια νέα έρευνα ενός διπλού συστήματος υπερμεγέθων μελανών οπών, γνωστού ως OJ287, που ανακοινώθηκε πριν από λίγες ημέρες από μια διεθνή επιστημονική ομάδα, πρόσφερε μια ακόμα επιβεβαίωση της Θεωρίας. Παρότι σκοπός της συγκεκριμένης έρευνας δεν ήταν να ανιχνευθούν βαρυτικά κύματα, οι αστροφυσικοί κατάφεραν να υπολογίσουν τον ρυθμό με τον οποίον αυτά εκπέμπονται και να προσθέσουν ένα σημαντικό λιθαράκι στην κατανόηση των μαύρων οπών και τη μελέτη των χαρακτηριστικών τους. «Μέχρι πριν από μερικά χρόνια οι μελανές οπές ήταν τελείως θεωρητικά σώματα. Μέρα με τη μέρα όμως οι γνώσεις μας γι’ αυτές αυξάνονται και μας βοηθούν να τις απομυθοποιήσουμε», λέει στην «Κ» ο δρ Κοσμάς Γαζέας, από το Πανεπιστημιακό Αστεροσκοπείο Αθηνών, ο οποίος χρησιμοποιώντας το τηλεσκόπιο του Πανεπιστημίου Αθηνών συνεισέφερε με χιλιάδες παρατηρήσεις στη συγκεκριμένη έρευνα. Η ερευνητική ομάδα που αποτελείται από θεωρητικούς και παρατηρησιακούς αστροφυσικούς, με επικεφαλής τον δρα Μάουρι Βαλτόνεν από το πανεπιστήμιο της πόλης Τούρκου στη Φινλανδία, δημοσίευσαν τα αποτελέσματά τους στις 10 Μαρτίου στο επιστημονικό περιοδικό «The Astrophysical Journal Letters». Η εξαιρετικά μεγάλη μάζα των δύο αυτών μαύρων τρυπών, εκατομμύρια φορές μεγαλύτερη από αυτή του Ήλιου, πρόσφερε στους επιστήμονες μια μοναδική ευκαιρία για να μελετήσουν άμεσα τις ιδιότητές τους. «Σπάνια συναντάμε δύο τόσο μεγάλες μελανές οπές. Όταν έχουμε τόσο ισχυρά βαρυτικά πεδία μπορούμε να κάνουμε και πιο εξωτική αστροφυσική και να τεστάρουμε τη Γενική Θεωρία της Σχετικότητας», λέει ο δρ Γαζέας, ο οποίος διδάσκει στον τομέα της Αστροφυσικής, Αστρονομίας και Μηχανικής του Τμήματος Φυσικής του Πανεπιστημίου Αθηνών. «Μιλάμε στην ουσία για δύο ολόκληρους γαλαξίες που στο κέντρο τους έχουν υπερμεγέθεις μελανές οπές, οι οποίες σιγά-σιγά συγχωνεύονται, εκλύοντας βαρυτικά κύματα». 120 χρόνια καταγραφές Παρότι το σύστημα ΟJ287 παρατηρείται και καταγράφεται εδώ και 120 χρόνια από τους αστρονόμους, ακόμη και μέχρι πριν από λίγες δεκαετίες οι επιστήμονες δεν γνώριζαν τι είναι αυτή η πηγή μεταβλητής φωτεινότητας που έβλεπαν στον ουρανό, η οποία απέχει από εμάς 3,5 δισ. έτη φωτός. Το να μετρήσει κανείς τη μάζα μιας μαύρης τρύπας δεν είναι σε καμία περίπτωση απλή διαδικασία, για τον απλό λόγο ότι οι μαύρες τρύπες δεν φαίνονται. Παρόλα αυτά, λόγω του πολύ ισχυρού βαρυτικού τους πεδίου δεν βρίσκονται σχεδόν ποτέ μόνες τους στο σύμπαν και σχηματίζουν γύρω τους κάτι σαν ρουφήχτρα. «Ως αποτέλεσμα αυτού του ισχυρού πεδίου μια μελανή οπή δημιουργεί γύρω της έναν φωτεινό δίσκο από ύλη, καθώς προσελκύει τα αστέρια που την περιβάλλουν», λέει ο δρ Γαζέας. «Στην αστρονομία και στην παρατηρησιακή αστρονομία, ειδικότερα, είναι σημαντικό να συλλέγουμε το φως με έξυπνο τρόπο», εξηγεί. Καθώς περιστρέφεται η μία μαύρη τρύπα γύρω από την άλλη, οι δύο δίσκοι συγκρούονται περιοδικά, με αποτέλεσμα να αυξάνεται ξαφνικά η ύλη τους, να ανεβαίνει η θερμοκρασία τους και να εμφανίζεται μια φωτεινή έκλαμψη, ορατή σε όλα σχεδόν τα μήκη κύματος. «Αυτή η διακύμανση της φωτεινότητας μας πρόσφερε πληροφορίες σχετικά με το κάθε πότε αυτές οι δύο μελανές οπές πλησιάζουν και πότε απομακρύνονται η μία από την άλλη. Παρατηρώντας αυτό το φαινόμενο είναι σαν να παρατηρούμε ευθέως την εφαρμογή της Γενικής Θεωρίας της Σχετικότητας», προσθέτει ο δρ Γαζέας. Για δέκα χρόνια, η συγκεκριμένη ερευνητική ομάδα, χρησιμοποιούσε πλήθος μικρών και μεγάλων τηλεσκοπίων, που ήταν διασκορπισμένα σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της Γης. «Η παρατήρηση μπορεί να γίνει μόνο κατά τη διάρκεια της νύχτας. Προκειμένου όμως να έχουμε συνεχόμενη 24ωρη παρατήρηση του φαινομένου, χρειαζόμασταν τηλεσκόπια σε κάθε μεριά του πλανήτη», λέει ο δρ Γαζέας, ο οποίος για τις παρατηρήσεις του χρησιμοποίησε ένα ρομποτικό και τηλεχειριζόμενο οπτικό τηλεσκόπιο διαμέτρου 40 εκατοστών. Χρησιμοποιώντας διάφορες μεθόδους συλλογής πληροφορίας, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι το διπλό σύστημα ΟJ287 αποτελείται από μια εξαιρετικά μεγάλη μαύρη τρύπα μάζας 18 δισ. ηλιακών μαζών και μια άλλη 150 εκατ. ηλιακών μαζών, που εκτελούν μια ελλειπτική τροχιά με περίοδο 12 ετών. Μετά μία δεκαετία έρευνας, η οποία ξεκίνησε το 2006, οι επιστήμονες κατάφεραν να προσδιορίσουν την τροχιά του συστήματος με τεράστια ακρίβεια και να προβλέψουν ότι στις αρχές Δεκεμβρίου 2015 θα συνέβαινε μια μεγάλη έκλαμψη. Η πρόβλεψη αυτή επαληθεύτηκε, όταν το διπλό σύστημα των μαύρων τρυπών έφτασε στο μέγιστο της φωτεινότητάς του στις 5 Δεκεμβρίου 2015. Με τις παρατηρήσεις αυτές μετρήθηκε με ακρίβεια και η στροφορμή των μαύρων τρυπών και διαπιστώθηκε ότι συμφωνεί απόλυτα με τις προβλέψεις της Γενικής Θεωρίας της Σχετικότητας. «Η μέτρηση της στροφορμής μιας μαύρης τρύπας είναι κάτι που σπάνια μπορεί να πραγματοποιηθεί», λέει στην «Κ» η αστροφυσικός Καλλιόπη Δασύρα, από το Αστεροσκοπείο του Παρισιού και το Πανεπιστήμιο Αθηνών, η οποία δεν συμμετείχε στην παραπάνω έρευνα. «Δεδομένου ότι μετρήσεις της στροφορμής έχουν γίνει για έναν αριθμό μαύρων τρυπών της τάξεως της δεκάδας και γενικότερα ο αριθμός πειραμάτων που αφορούν τη Σχετικότητα είναι ακόμα περιορισμένος, η συγκεκριμένη μελέτη είναι πράγματι σημαντική», προσθέτει. Το επόμενο «ραντεβού» της ερευνητικής ομάδας έχει κλειστεί για τον Ιούνιο του 2019, ώστε να παρατηρήσουν συγχρόνως, από κάθε γωνιά της Γης την επόμενη έκλαμψη αυτού του συστήματος. «Η μελανή οπή παύει να είναι ένα θεωρητικό αστροφυσικό αντικείμενο. Είναι αποδεδειγμένο ότι υπάρχει, τη βλέπουμε, τη μελετάμε και ξέρουμε πλέον τις ιδιότητές της», λέει ο δρ Γαζέας. http://physicsgg.me/2016/04/03/oj287-%ce%ad%ce%bd%ce%b1-%ce%b4%ce%b9%cf%80%ce%bb%cf%8c-%cf%83%cf%8d%cf%83%cf%84%ce%b7%ce%bc%ce%b1-%ce%bc%ce%b1%cf%8d%cf%81%cf%89%ce%bd-%cf%84%cf%81%cf%85%cf%80%cf%8e%ce%bd/