Δροσος Γεωργιος

Προεπισκόπηση 2016! Το 2016 θα είναι μια ακόμη συναρπαστική χρονιά για τον Ευρωπαικό Οργανισμό Διαστήματος! http://www.esa.int/spaceinvideos/Videos/2015/12/Preview_2016 Το βίντεο της ιστορικής αποστολής του πυραυλικού φορέα Falcon 9 της Space X Δείτε την αποστολή του επαναχρησιμοποιούμενου πυραυλικού φορέα Falcon 9 ο οποίος στις 21 Δεκεμβρίου πραγματοποίησε την άφεση 11 δορυφόρων σε χαμηλή περιγήϊνη τροχιά και στην συνέχεια προσγειώθηκε απόλυτα ελεγχόμενα στο κέντρο εκτοξεύσεων της Space X στο Cape Canaveral. H Space X είναι ιδιωτική εταιρεία και στόχος της είναι να αναλάβει ένα μεγάλο μέρος τοποθέτησης δορυφόρων σε τροχιά αλλά και επανδρωμένων πτήσεων στο διάστημα στο προσεχές μέλλον. http://www.pronews.gr/portal/20160114/%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BC%CE%B1/%CE%B4%CE%B5%CE%AF%CF%84%CE%B5-%CF%84%CE%BF-%CE%B2%CE%AF%CE%BD%CF%84%CE%B5%CE%BF-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%B9%CE%BA%CE%AE%CF%82-%CE%B1%CF%80%CE%BF%CF%83%CF%84%CE%BF%CE%BB%CE%AE%CF%82-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CF%80%CF%85%CF%81%CE%B1%CF%85%CE%BB%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CF%8D-%CF%86%CE%BF%CF%81%CE%AD%CE%B1-falcon-9-%CF%84%CE%B7%CF%82-space-x Διαστημικό ρόβερ από… ζελέ. Το επόμενο ρόβερ της Nasa που θα φτάσει στον Άρη, θα μπορούσε να συμπεριφέρεται σαν… γέλη και να κινείται στο έδαφος του κόκκινου πλανήτη σαν σκουλήκι. Σύμφωνα με πρόσφατη πατέντα της αμερικανικής Υπηρεσίας Διαστήματος, το φουτουριστικό πολυμορφικό ρόβερ θα μοιάζει με ένα σακί γεμάτο γέλη, με αποτέλεσμα να μπορεί να κινείται στο ανώμαλο έδαφος του Άρη χωρίς να κολλάει σε εμπόδια, σε αντίθεση με περιπτώσεις προηγούμενων διαστημικών ρόβερ. Για τον λόγο αυτόν, η NASA σχεδίασε ένα διαστημικό όχημα ικανό να μιμείται τον τρόπο με τον οποίο κινούνται τα σαλιγκάρια και τα σκουλήκια. «Τα συγκεκριμένα ρομποτικά συστήματα είναι σε θέση να αλλάζουν μορφή ανάλογα με τις απαιτήσεις των διαδρομών τους, προκειμένου να μπορούν να κινούνται με ευκολία στο ανάλογο έδαφος ενώ παράλληλα θωρακίζονται από διάφορους παράγοντες του εκάστοτε περιβάλλοντος στο οποίο βρίσκονται» εξηγεί η σύνοψη της έκθεσης που κατέθεσε η NASA. Σύμφωνα με τα σχέδια, το ρόβερ από το μέλλον θα αποτελείται από έναν μεγάλο σάκο γεμάτο με ένα υγρό από πολυμερή μνήμης σχήματος. Το ειδικό εξωτερικό περίβλημα του «φουσκωτού» διαστημικού οχήματος θα διαθέτει εξογκώματα που θα του επιτρέπουν να γαντζώνεται σε διαφορετικές επιφάνειες. Τέσσερις βαλβίδες στο εσωτερικό του θα διοχετεύουν το υγρό στα διαφορετικά διαμερίσματα, βοηθώντας το να αλλάζει το βάρος του. «Τα συμβατικά ρόβερ κινούνται στην επιφάνεια του εδάφους με τη βοήθεια συστημάτων προώθησης» αναφέρει η NASA. «Συγκεκριμένα, σε αμμώδεις περιοχές που εντοπίζονται στα περιβάλλοντα της Σελήνης και του Άρη, τα οχήματα αυτά μπορούν να κολλήσουν. Τα νέα ρόβερ θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν ακόμα και σε γήινα εδάφη, π.χ. σε δύσβατες περιοχές όπου δεν μπορεί να κινηθεί ο άνθρωπος ή τα σωστικά συνεργεία». Μια άλλη εκδοχή του διαστημικού ρομπότ, σύμφωνα με την NASA, θα μπορούσε να χρησιμοποιεί ηλεκτρομαγνητικές σφαίρες οι οποίες θα βρίσκονται κλεισμένες σε μια μεμβράνη και θα βοηθά το όχημα να κινείται προς τα εμπρός. http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=768486

Η NASA δημοσίευσε εικόνες από τον Κρόνο [βίντεο] Η NASA δημοσίευσε μία νέα φωτογραφία του πλανήτη Κρόνου, την οποία τράβηξε πέρυσι. Η κάμερα βρισκόταν σε απόσταση τουλάχιστον 1,5 εκατομμύριων μιλίων. http://www.pronews.gr/portal/20160113/%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BC%CE%B1/%CE%B7-nasa-%CE%B4%CE%B7%CE%BC%CE%BF%CF%83%CE%AF%CE%B5%CF%85%CF%83%CE%B5-%CE%B5%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CE%BD%CE%B5%CF%82-%CE%B1%CF%80%CF%8C-%CF%84%CE%BF%CE%BD-%CE%BA%CF%81%CF%8C%CE%BD%CE%BF-%CE%B2%CE%AF%CE%BD%CF%84%CE%B5%CE%BF

Η μετακίνηση της Λευκάδας παρακολουθείται από το Διάστημα. Στο μικροσκόπιο διεθνούς επιστημονικής ομάδας έχει τεθεί ο ισχυρός σεισμός της Λευκάδας, ο οποίος στις 17 Νοεμβρίου προκάλεσε τον θάνατο δύο γυναικών και την καταστροφή δεκάδων κτιρίων στο νησί. Παρά την πάροδο ενός και πλέον μήνα από την εκδήλωση του φαινομένου, το ενδιαφέρον αυξάνεται, καθώς σύμφωνα με δορυφορικές παρατηρήσεις διαπιστώνεται εκτεταμένη εδαφική παραμόρφωση όχι μόνο στο νησί της Λευκάδας και στο βόρειο άκρο της Κεφαλονιάς αλλά επίσης στη βόρεια πλευρά της Ιθάκης και σε τμήμα της δυτικής Στερεάς Ελλάδας. Μόλις λίγες ημέρες μετά το χτύπημα των 6,4 Ρίχτερ, ερευνητές του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, όπως είχε αποκαλύψει το «Εθνος», είχαν εντοπίσει μετατόπιση του νησιού προς τον Νότο κατά 36 εκατοστά, μέγεθος που είχε εκπλήξει ακόμη και τους επιστήμονες. Οι μετρήσεις όμως δεν σταμάτησαν εκεί. Ο δορυφόρος Sentinel-1, ο οποίος «είδε» από ψηλά τον μεγάλο σεισμό της ημέρας εκείνης και κατέγραψε τις επιπτώσεις του στο νησί του Ιονίου, παρακολουθεί αδιαλείπτως τη μετασεισμική δραστηριότητα παρέχοντας στους επιστήμονες σημαντικές πληροφορίες για τη χαρτογράφηση και την εκτίμηση των καταστροφών αλλά και για τη συνολική κατανόηση του φαινομένου. Αξιοποιώντας τις πληροφορίες αυτές η ερευνητική ομάδα Εφαρμογών Παρατήρησης της Γης από το Διάστημα του Τμήματος Γεωγραφίας Χαροκοπείου Πανεπιστημίου Αθηνών, με επικεφαλής τον αναπληρωτή καθηγητή κ. Ισαάκ Παρχαρίδη, προχώρησε στην παραγωγή χαρτών της εδαφικής παραμόρφωσης που προκάλεσε ο σεισμός βάσει δορυφορικών εικόνων ραντάρ και της τεχνικής της Συμβολομετρίας Ραντάρ (InSAR). «Το συγκεκριμένο σύστημα μας δίνει τη δυνατότητα να υπολογίσουμε με μεγάλη ακρίβεια την παραμόρφωση σε μια περιοχή λόγω σεισμού. Το κάναμε με επιτυχία στους σεισμούς της Κεφαλονιάς, στον σεισμό της Αθήνας, στο Νεπάλ, στη Λάκουλα ακόμη και στην Ιαπωνία. Ομως στην περίπτωση της Λευκάδας συναντούμε δυσκολίες», λέει στο «Εθνος» ο κ. Παρχαρίδης. «Τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του νησιού, κυρίως η μορφολογία και η συγκεκριμένη κάλυψη γης, μας εμποδίζουν να αναφέρουμε ποιο ακριβώς είναι το μέγεθος της παραμόρφωσης σε εκατοστά. Μιλάμε, όμως, σε κάθε περίπτωση για πολύ μεγάλα μεγέθη. Αυτό το καταλαβαίνουμε από τον αριθμό των κροσσών που εμφανίζονται στον χάρτη». Η ιδιαιτερότητα του σεισμού που έπληξε τη Λευκάδα στις 17 Νοεμβρίου έχει κινητοποιήσει το διεθνές επιστημονικό ενδιαφέρον. Ερευνητές από τη Γαλλία, την Ιταλία και τον Καναδά εργάζονται από κοινού με Ελληνες συναδέλφους τους ώστε να κατανοήσουν τον μηχανισμό του, ενώ Γάλλοι ειδικοί είχαν επισκεφθεί το νησί και λίγες ημέρες μετά την εκδήλωση του φαινομένου. «Αυτό που βλέπουμε με σαφήνεια στους χάρτες που παρήχθησαν είναι η χωρική κατανομή της παραμόρφωσης: αφορά σχεδόν ολόκληρη τη Λευκάδα, το βόρειο άκρο της Κεφαλονιάς και της Ιθάκης και ένα μικρότερο τμήμα της Δυτικής Στερεάς. Επίσης διαπιστώσαμε ότι η μετασεισμική δραστηριότητα δεν προκάλεσε σημαντική επιπλέον παραμόρφωση. Πρόκειται για δεδομένα που βοηθούν ιδιαίτερα τους σεισμολόγους και τους γεωλόγους», λέει ο κ. Παρχαρίδης. Στα συμπεράσματα που κατέληξε η ελληνική ερευνητική ομάδα του Χαροκοπείου Πανεπιστημίου αναφέρθηκε εκτενώς αξιολογώντας τα ως θετικά και ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος, από τον οποίο επισημάνθηκε ότι «παλαιότερα η παραγωγή χαρτών εδαφικής παραμόρφωσης απαιτούσε σημαντικό χρόνο τόσο για τη συλλογή όσο και για την επεξεργασία των εικόνων. Σήμερα η εκτόξευση σύγχρονων συστημάτων παρακολούθησης της Γης, όπως ο δορυφόρος-ραντάρ Sentinel-1A του ευρωπαϊκού προγράμματος Copernicus και του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (European Space Agency - ESA), παρέχει στους επιστήμονες τη δυνατότητα συνεχούς παρακολούθησης της επιφάνειας της Γης με συχνότητα επίσκεψης της ίδιας περιοχής 12 ημερών. Η συχνότητα αυτή θα μειωθεί στις 6 ημέρες με την εκτόξευση του δίδυμου δορυφόρου του, Sentinel-1Β, που αναμένεται να πραγματοποιηθεί το 2016...». Στην φωτογραφία συμβολογράφημα της ευρύτερης περιοχής της Λευκάδας. Η αλληλουχία χρωμάτων απεικονίζει έναν σημαντικό αριθμό «κροσσών συμβολής», που υποδηλώνουν την έντονη παραμόρφωση που προκάλεσε ο σεισμός στην περιοχή. Η έντονη παρουσία χρωμάτων στο νοτιοδυτικό τμήμα του νησιού δείχνει ότι η παραμόρφωση εκεί είναι μεγαλύτερη. http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=22768&subid=2&pubid=64315373 Ο Τιμ Πικ ετοιμάζεται για διαστημικό περίπατο. Ο αστροναύτης της ESA, Τιμ Πικ και ο αστροναύτης της NASA Τιμ Κόπρα θα βγούν από το Διεθνή Διαστημικό Σταθμό για να επισκευάσουν μια μονάδα ισχύος στο εξωτερικό του. Οι δύο Τιμ έφτασαν στον Διαστημικό Σταθμό στις 15 Δεκεμβρίου αλλά αυτή θα είναι η δεύτερη συμμετοχή τους σε ένα διαστημικό περίπατο: ο Τιμ Πικ βοήθησε τον Τιμ Κόπρα και τον διοικητή του Σταθμού Σκοτ Κέλι, όταν μετακίνησαν έναν εξοπλιστικό φορέα στις 21 Δεκεμβρίου. Ο νέος διαστημικός περίπατος θα διαρκέσει περίπου έξι ώρες, στις 15 Ιανουαρίου, με τον Τιμ Κόπρα και τον Τιμ Πικ να συνεργάζονται στενά προκειμένου να αντικαταστήσουν μια ελαττωματική μονάδα. Ο αστροναύτης της ESA εξηγεί: "Το πρωταρχικό μας καθήκον θα είναι να αντικαταστήσουμε μια αποτυχημένη μονάδα Solar Shunt Unit, η οποία μεταφέρει ηλεκτρική ενέργεια που παράγεται από τους ηλιακούς συλλέκτες." Η μονάδα είναι σχετικά εύκολο να αντικατασταθεί καθώς είναι ένα απλό κουτί που μπορεί να αφαιρεθεί με την αφαίρεση μιας βίδας. Μόλις γίνει αυτό οι διαστημικοί περιπατητές θα τοποθετήσουν εκ των προτέρων τα καλώδια των νέων λιμένων σύνδεσης και θα εγκαταστήσουν ξανά μια βαλβίδα που αφαιρέθηκε για την μετεγκατάσταση της μονάδας Leonardo πέρυσι. Μέσα στον Σταθμό, ο Σκοτ Κέλλυ θα βοηθήσει τους διαστημικούς περιπατητές μέσα και έξω από τις στολές τους - μια κρίσιμη επιχείρηση από μόνη της. Πριν οι αστροναύτες φύγουν, θα αναπνεύσουν καθαρό οξυγόνο για δύο ώρες για να απομακρυνθεί το άζωτο από το σώμα τους. Η πίεση στη διαστημική στολή είναι χαμηλότερη από ό, τι στο Διαστημικό Σταθμό και η πτώση θα μπορούσε να τους προκαλέσει τη «νόσο των δυτών», όπως συμβαίνει στους αυτοδύτες που ανεβαίνουν πολύ γρήγορα στην επιφάνεια της θάλασσας. Για να φορέσουν τις στολές και τον εξοπλισμό ασφαλείας θα χρειαστούν ώρες πριν από την είσοδό τους στον αεροστεγή θάλαμο για να μειώσει την πίεση μέχρι να είναι ασφαλές να ανοίξουν την εξωτερική καταπακτή. Ο Τιμ Πικ σχολιάζει, "Είμαι ενθουσιασμένος με αυτή την ευκαιρία για έναν διαστημικό περίπατο. Αυτή τη στιγμή επικεντρωνόμαστε στην προετοιμασία των εργαλείων, του εξοπλισμού και των διαδικασιών. Η διατήρηση του Διεθνή Διαστημικού Σταθμού στο εξωτερικό του απαιτεί εντατικές επιχειρήσεις - όχι μόνο από το πλήρωμα, αλλά και από τις επίγειες ομάδες υποστήριξης μας που προσπαθούν να κάνουν αυτόν το διαστημικό περίπατο όσο το δυνατόν περισσότερο εξίσου ασφαλή και αποτελεσματικό." Ο σταθμός έχει οκτώ μονάδες διακλάδωσης για τη ρύθμιση της ισχύος, αλλά λειτουργεί με μόνο επτά από τον περασμένο Νοέμβριο. Ο Τιμ συνοψίζει λέγοντας, "Αν ο διαστημικός περίπατος είναι επιτυχής, αυτό θα αποκαταστήσει τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό στο 100% της επιχειρησιακής του ικανότητας." Περισσότερες πληροφορίες και ζωντανή ενημέρωση μπορούν να βρεθούν στο blog του Τιμ Πικ. http://blogs.esa.int/tim-peake/ http://www.esa.int/ell/ESA_in_your_country/Greece/O_Tim_Pik_etoimhazetai_gia_diastemikho_perhipato

Οι «αλυκές» της Δήμητρας. Νέες κοντινές εικόνες έστειλε το διαστημικό σκάφος Dawn από την Δήμητρα, τον πλανήτη νάνο του ηλιακού μας συστήματος τον οποίο εξερευνά τους τελευταίους μήνες. Οι νέες εικόνες αποκαλύπτουν καινούργια δεδομένα που μπορεί να δώσουν απαντήσεις για τις μυστηριώδεις λαμπερές κηλίδες που υπάρχουν σε ένα μεγάλο κρατήρα της Δήμητρας. Τον περασμένο Μάρτιο μετά από ένα πολυετές ταξίδι στο ηλιακό μας σύστημα το σκάφος Dawn έφτασε στον ανεξερεύνητο πλανήτη νάνο Δήμητρα. Πρόκειται για το μεγαλύτερο σώμα της Ζώνης των Αστεροειδών που εκτείνεται ανάμεσα στις τροχιές του Άρη και του Δία. Οταν πλησίασε το «Dawn» στη Δήμητρα εντόπισε δύο ασυνήθιστα λαμπερές κηλίδες μέσα στη λεκάνη ενός κρατήρα διαμέτρου 98 χλμ. Ο κρατήρας ονομάστηκε Occator. Η φύση αυτών των κηλίδων παραμένει αδιευκρίνιστη, ωστόσο οι ερευνητές εικάζουν ότι πρόκειται για πάγο ή άλατα που ήρθαν στην επιφάνεια λόγω κάποιας πρόσκρουσης. Αλλοι επιστήμονες εικάζουν ότι πιθανώς πρόκειται για ένα ηφαίστειο που αντί για πυρακτωμένα υλικά εκτοξεύει νερό. Πριν από λίγους μήνες διαπιστώθηκε ότι στον κρατήρα σχηματίζεται τακτικά ομίχλη η παρουσία της οποίας σύμφωνα με τους ειδικούς ενισχύει το σενάριο της παρουσίας πάγου σε αυτόν. Το Dawn έστειλε νέες εικόνες από ένα ακόμη κρατήρα της Δήμητρας, τον Kupalo, που οι επιστήμονες εκτιμούν ότι είναι από τους νεότερους που έχουν δημιουργηθεί στον πλανήτη. Πρόκειται για τις πιο κοντινές και λεπτομερείς εικόνες που έχουμε δει μέχρι σήμερα από τη Δήμητρα. Οπως φαίνεται στις πλαγιές του κρατήρα υπάρχουν αποθέσεις ενός λαμπερού υλικού παρόμοιου με αυτό στον κρατήρα Occator. Οι πρώτες εκτιμήσεις των ειδικών είναι ότι το υλικό στον κρατήρα Kupalo είναι άλατα και πιθανότατα είναι το ίδιο υλικό που υπάρχει και στον κρατήρα Occator. http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=768393

Ζητούνται αστροναύτες για τον Αρη. Αν ως παιδί ήθελες να γίνεις αστροναύτης σαν τον Νιλ Αρμστρονγκ, η NASA κάνει τα πάντα για να σε δελεάσει να κάνεις το όνειρό σου πραγματικότητα! Οι υποψήφιοι αστροναύτες δεν χρειάζεται να έχουν εμπειρία πλοήγησης αεροσκάφους, ούτε και να είναι εξειδικευμένοι επιστήμονες Από τη μια στην ιστοσελίδα του Εργαστηρίου Αεριοπροώθησης (JPL) ανεβάζει νέες φωτογραφίες του Κόκκινου Πλανήτη από το Curiosity σε νέες ανεξερεύνητες τοποθεσίες, διαφημίζοντας τον μελλοντικό προορισμό και από την άλλη με δημόσια ανακοίνωσή της δέχεται βιογραφικά για αστροναύτες! Οι ενδιαφερόμενοι έχουν ακόμη χρόνο για να υποβάλουν τα βιογραφικά τους, καθώς η καταληκτική ημερομηνία για την υποβολή των αιτήσεων είναι η 18η Φεβρουαρίου. Σύμφωνα με την περιγραφή των θέσεων εργασίας, ζητούνται γυναίκες και άνδρες για να εργαστούν στην Εθνική Υπηρεσία Διαστήματος των ΗΠΑ (NASA) με κανονικό ωράριο και μισθούς που κυμαίνονται από 66.000 δολάρια μέχρι 145.000 δολάρια τον χρόνο! Στην περιγραφή των λιγότερο τεχνικών θέσεων η ανακοίνωση είναι ξεκάθαρη, οι υποψήφιοι «δεν χρειάζεται να έχουν εμπειρία πλοήγησης αεροσκάφους και δεν χρειάζεται να είναι εξειδικευμένοι επιστήμονες. Στη σχετική ανακοίνωση αναφέρεται χαρακτηριστικά: «Σήμερα περισσότερα διαστημόπλοια για τη μεταφορά ανθρώπων από κάθε άλλη στιγμή στην Ιστορία αναπτύσσονται στις ΗΠΑ. Οι μελλοντικοί υποψήφιοι αστροναύτες θα έχουν την ευκαιρία να εξερευνήσουν το Διάστημα σε βάθη που η ανθρωπότητα δεν έχει ξαναφτάσει». Οσοι εντέλει επιλεγούν για την αποστολή στον Αρη, σύμφωνα με το πρόγραμμα, δεν θα πάνε κατευθείαν στον «κόκκινο πλανήτη». Πρώτα θα γίνουν δύο αποστολές στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS) για τις οποίες θα χρησιμοποιηθούν δύο αμερικανικής κατασκευής διαστημόπλοια, το CST-100 Starliner της Boeing και το Crew Dragon της SpaceX, του Ελον Μασκ. Αυτά τα σκάφη θα μεταφέρουν το καθένα από 7 αστροναύτες στον ISS. Επιπλέον οι αστροναύτες θα ξαναταξιδέψουν στο Διάστημα, με το σκάφος Orion το οποίο θα εκτοξευθεί με τον νέο πύραυλο προώθησης που αναπτύσσει η NASA και ο οποίος είναι γνωστός ως NASA's Space Launch System. Η αποστολή αυτή θα γίνει το 2020, οπότε και οι αστροναύτες εντός του σκάφους Orion θα εξετάσουν δείγματα από αστεροειδή που θα έχει νωρίτερα επισκεφθεί ειδικό ρομπότ. Σύμφωνα με τη NASA, τα συστήματα που αναπτύσσονται θα δώσουν την ευκαιρία στους αστροναύτες να επισκεφθούν έναν αστεροειδή μέχρι το 2025 και τον Αρη μέχρι το 2030! Πράγματι, όσο περνάει ο καιρός οι αποστολές στον Αρη, όπως αυτή του Curiosity, στέλνουν πίσω στη Γη σημαντικά στοιχεία για τον «κόκκινο πλανήτη», που οι άνθρωποι της NASA ελπίζουν ότι θα φανούν χρήσιμα για την πρώτη επανδρωμένη αποστολή εκεί. Σε αυτό το πλαίσιο εξάλλου το ρομπότ Curiosity έφτασε πρόσφατα σε μια περιοχή με τεράστιους αμμόλοφους που θυμίζουν αντίστοιχους αμμόλοφους από τις ερήμους της Γης, για να πραγματοποιήσει μετρήσεις και πειράματα. Πρόκειται για τους αμμόλοφους Μπανιόλντ και Ναμίμπ, οι οποίοι από προηγούμενες φωτογραφίες παρουσιάζουν δραστηριότητα. Το rover θα προσπαθήσει να εξετάσει τη σύνθεση του αέρα και πώς ακριβώς η άμμος-σκόνη κυκλοφορεί σε αυτόν σε έναν πλανήτη με εντελώς διαφορετικές συνθήκες βαρύτητας από τον δικό μας. Το Curiosity βρίσκεται στον Αρη από το 2012 και έχει εξερευνήσει σημαντικά γεωλογικά μορφώματα του «κόκκινου πλανήτη» όπως είναι το Ορος Σαρπ, η εξέταση των ανώτερων στρωμάτων του οποίου παραμένει ο κεντρικός στόχος της αποστολής. http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=22769&subid=2&pubid=64315343

Εντυπωσιακό βίντεο Ρώσων επιστημόνων που αναπαριστά τη σύγκρουση του Γαλαξία μας με αυτόν της Ανδρομέδας. Ένα νέο βίντεο που δημιουργήθηκε από επιστήμονες της Ρωσικής Διαστημικής Υπηρεσίας Roscosmos, δείχνει την σύγκρουση του Γαλαξία μας με αυτόν της Ανδρομέδας και το αντίκτυπο που θα έχει και στους δύο. Οι αστρονόμοι δημιούργησαν το βίντεο χρησιμοποιώντας δεδομένα από το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble, αναπτύσσοντας μια προσομοίωση της μετωπικής σύγκρουσης του Γαλαξία μας με τον Γαλαξία της Ανδρομέδας. Η ρωσική διαστημική υπηρεσία Roscosmos εξηγεί μέσα στο νέο βίντεο, πώς θα γίνει αυτή η αναπόφευκτη σύγκρουση, αλλά και τα αποτελέσματα αυτής. Μην φοβάστε όμως, η σύγκρουση θα ξεκινήσει περίπου σε 4 δισεκατομμύρια χρόνια από τώρα με την όλη διαδικασία να διαρκεί για εκατομμύρια χρόνια. Ο Γαλαξίας μας βρίσκεται σε απόσταση περίπου 2,5 εκατομμύρια έτη φωτός μακριά από αυτόν της Ανδρομέδας, με τους δύο γαλαξίες να ταξιδεύουν ο ένας προς τον άλλο με ταχύτητα 400,000 χιλιόμετρα / ώρα. Το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble έχει επιτρέψει στους ερευνητές να μετρήσουν με απίστευτες λεπτομέρειες την κίνηση τον Γαλαξία της Ανδρομέδας, επίσης γνωστό και ως M31. Σε μια τέτοια σύγκρουση γαλαξιακών διαστάσεων, κάποια άστρα και πλανήτες δεν θα συγκρουστούν μεταξύ τους, μας καθησυχάζουν οι Ρώσοι επιστήμονες, δεδομένου ότι η απόσταση ανάμεσα τους είναι πραγματικά μεγάλη, όπως εκτιμούν. Ωστόσο, ότι η βαρυτική διαταραχή θα μπορούσε να κάνει ολόκληρο το Ηλιακό μας σύστημα να χάσει την συνοχή του, με καταστροφικά αποτελέσματα. Είναι επίσης πολύ πιθανό ότι η σύγκρουση να προκαλέσει μια συγχώνευση των δυο γαλαξιών που θα προκαλέσει μια νέα έντονη φάση τη δημιουργίας νέων αστέρων, ενώ οι υπερμεγέθεις μαύρες τρύπες που βρίσκονται στα κέντρα των γαλαξιών θα μπορούσαν να ενωθούν σε ένα ενιαίο τεράστια υπερμεγέθη μαύρη τρύπα. Ερευνητές της NASA λένε ότι το Τρίγωνο, ή M33, ο μικρό γαλαξίας συνοδοιπόρος της Ανδρομέδας θα μπορούσε επίσης να είναι μέρος της μεγάλης σύγκρουσης. Εάν οι άνθρωποι θα είναι εκεί για να επιβεβαιώσουν ένα τέτοιο απίστευτο θέαμα είναι κάτι που οι επιστήμονες δεν μπορούν να πουν. Ποιος ξέρει, έτσι και αλλιώς, τι μπορεί να επιφυλάσσει το μέλλον για την ανθρωπότητα μέσα στα επόμενα τέσσερα δισεκατομμύρια χρόνια; Βίντεο. https://www.youtube.com/watch?v=Uq2cVM9W6Vw http://www.pronews.gr/portal/20160112/%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BC%CE%B1/%CE%B5%CE%BD%CF%84%CF%85%CF%80%CF%89%CF%83%CE%B9%CE%B1%CE%BA%CF%8C-%CE%B2%CE%AF%CE%BD%CF%84%CE%B5%CE%BF-%CF%81%CF%8E%CF%83%CF%89%CE%BD-%CE%B5%CF%80%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BC%CF%8C%CE%BD%CF%89%CE%BD-%CF%80%CE%BF%CF%85-%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CF%80%CE%B1%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%AC-%CF%84%CE%B7-%CF%83%CF%8D%CE%B3%CE%BA%CF%81%CE%BF%CF%85%CF%83%CE%B7-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CE%B3%CE%B1%CE%BB%CE%B1%CE%BE%CE%AF%CE%B1-%CE%BC%CE%B1%CF%82

Γραφείο Συντονισμού Πλανητικής Άμυνας από τη NASA. Στην επισημοποίηση του εν εξελίξει προγράμματός της για εντοπισμό και παρακολούθηση αντικειμένων που βρίσκονται κοντά στη Γη (near-Earth objects- NEOs) προχώρησε η NASA, με την ίδρυση του PDCO (Planetary Defense Coordination Office- Γραφείο Συντονισμού Πλανητικής Άμυνας). Το εν λόγω γραφείο εντάσσεται στο πλαίσιο του Τμήματος Πλανητικών Επιστημών της αμερικανικής διαστημικής υπηρεσίας, στο Science Mission Directorate στην Ουάσινγκτον. Θα είναι υπεύθυνο για την επίβλεψη όλων των χρηματοδοτούμενων από τη NASA προγραμμάτων για τον εντοπισμό και την κατηγοριοποίηση αστεροειδών και κομητών που περνούν κοντά από την τροχιά της Γης γύρω από τον Ήλιο. Επίσης, στις αρμοδιότητές του θα περιλαμβάνεται η ανάληψη ηγετικού ρόλου στον συντονισμό υπηρεσιών και κυβερνήσεων απέναντι σε πιθανές απειλές πρόσκρουσης. Πάνω από 13.500 NEOs διαφόρων μεγεθών έχουν εντοπιστεί μέχρι τώρα- πάνω από το 95% εξ αυτών από το 1998 και μετά, όταν άρχισαν οι έρευνες με χρηματοδότηση της NASA. Περίπου 1.500 εντοπίζονται κάθε χρόνο. «Ο εντοπισμός αστεροειδών, η παρακολούθηση και η άμυνα του πλανήτη μας είναι κάτι που η NASA, οι συνεργάτες της και η διεθνής κοινότητα λαμβάνουν πολύ σοβαρά υπόψιν» τόνισε ο Τζον Γκρούνσφελντ, ανώτερο στέλεχος της υπηρεσίας. «Αν και δεν υπάρχουν γνωστές απειλές αυτή τη στιγμή, το περιστατικό του 2013 στο Τσελιαμπίνσκ και το πρόσφατο κοντινό πέρασμα του “αστεροειδή του Χάλογουϊν” μας θυμίζουν γιατί πρέπει να παραμένουμε σε επιφυλακή». Η ΝΑSA ασχολείται με το αντικείμενο των διεθνών σχεδιασμών πλανητικής άμυνας εδώ και καιρό, και το γραφείο αυτό θα βελτιώσει και επεκτείνει αυτές τις προσπάθειες, σε συνεργασία με τη FEMA (Federal Emergency Management Agency) και άλλες ομοσπονδιακές υπηρεσίες και φορείς. Πέραν της παρακολούθησης πιθανώς επικίνδυνων αντικειμένων, το γραφείο θα παρέχει ενημερώσεις σχετικά με κοντινά περάσματα και προειδοποιήσεις για πιθανές συγκρούσεις, βάσει αξιόπιστων επιστημονικών δεδομένων, ενώ θα συνεχίσει να βοηθά στον συντονισμό υπηρεσιών της αμερικανικής κυβέρνησης που έχουν να κάνουν με τους σχεδιασμούς σε περίπτωση που υπάρξει πραγματική απειλή σύγκρουσης. Αστρονόμοι από όλο τον κόσμο εντοπίζουν αντικείμενα με επίγεια τηλεσκόπια, καθώς και με το διαστημικό τηλεσκόπιο NEOWISE. Τα δεδομένα παρέχονται σε μια παγκόσμια βάση δεδομένων που διατηρείται από το Minor Planet Center, με την άδεια της Διεθνούς Αστρονομικής Ένωσης. Μόλις εντοπιστούν, οι τροχιές υπολογίζονται με ακρίβεια και παρακολουθούνται από το Center for NEO Studies στη JPL της NASA στην Καλιφόρνια. Οι προσπάθειες αυτές συντονίζονται από το NEO Observations Program της αμερικανικής διαστημικής υπηρεσίας, που θα συνεχίσει να λειτουργεί στο πλαίσιο του νέου γραφείου. http://www.naftemporiki.gr/story/1053380/grafeio-suntonismou-planitikis-amunas-apo-ti-nasa

Φήμες ότι ανιχνεύτηκαν βαρυτικά κύματα για πρώτη φορά. Αγωνία επικρατεί στην επιστημονική κοινότητα, καθώς κυκλοφόρησαν νέες φήμες ότι ανιχνευτήκαν βαρυτικά κύματα στο πλαίσιο του πειράματος LIGO (Laser Interferometer Gravitational-Wave Observatory) στις ΗΠΑ. Ο Λόρενς Κράους, κοσμολόγος στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Αριζόνα, με μήνυμά του στο Twitter, αποκάλυψε ότι ανεξάρτητη πηγή του επιβεβαίωσε τη φήμη που κυκλοφορεί εδώ και μήνες, ότι δηλαδή «Ίσως έχουν ανακαλυφθεί βαρυτικά κύματα». My earlier rumor about LIGO has been confirmed by independent sources. Stay tuned! Gravitational waves may have been discovered!! Exciting. — Lawrence M. Krauss (@LKrauss1) January 11, 2016 Σύμφωνα με τον Guardian, οι φήμες που κυκλοφορούν θέλουν την ερευνητική ομάδα του πειράματος LIGO να βρίσκεται στη διαδικασία σύνταξης του σχετικού επιστημονικού δημοσιεύματος, που θα περιγράφει ένα σήμα βαρυτικού κύματος. Αν πράγματι εντοπίστηκε στην πράξη το βαρυτικό κύμα, θα επιβεβαιωθεί μια από τις πιο σημαντικές προβλέψεις της Θεωρίας Γενικής Σχετικότητας του Άλμπερτ Αϊνστάιν, πριν από έναν αιώνα. Ο Κράους δίνει πιθανότητα 60% να αληθεύει η φήμη, επισημαίνοντας ότι θα πρέπει να δούμε πρώτα τα δεδομένα των επιστημόνων πριν καταλήξουμε σε συμπεράσματα σχετικά με το αν το σήμα που ελήφθη ήταν γνήσιο ή όχι. Πάντως πρέπει να επισημανθεί ότι δεν είναι η πρώτη φορά που κυκλοφορούν παρόμοιες φήμες. Τον περασμένο Σεπτέμβριο ο ίδιος ο Κράους είχε και πάλι τουιτάρει σχετικά με φήμες ότι ανιχνεύτηκαν βαρυτικά κύματα. Οι σχετικές φήμες μάλιστα είχαν πάρει τότε τέτοιες διαστάσεις ώστε να κινητοποιήσουν το ενδιαφέρον του περιοδικού Nature. Η ύπαρξη των βαρυτικών κυμάτων είχε προβλεφθεί το 1916 από τον Άλμπερτ Αϊνστάιν ως συνέπεια της Θεωρίας Γενικής Σχετικότητας. Ο μεγάλος φυσικός είχε υπολογίσει ότι η περιστροφή σωμάτων μεγάλης μάζας, όπως μαύρες τρύπες και άστρα νετρονίων που οποία κινούνται σε τροχιά το ένα γύρω από το άλλο, δημιουργούν κυματισμούς στο χωροχρόνο που διαδίδονται με την ταχύτητα του φωτός. Τον περασμένο Μάρτιο, διεθνής ερευνητική ομάδα προκάλεσε σάλο όταν ανακοίνωσε ότι εντόπισε ίχνη μιας ιδιαίτερης κατηγορίας βαρυτικών κυμάτων, τα οποία πρέπει να εμφανίστηκαν μια στιγμή μετά τη Μεγάλη Έκρηξη. Η μελέτη όμως τέθηκε υπό αμφισβήτηση, και ύπαρξη των βαρυτικών κυμάτων έμεινε ανεπιβεβαίωτη. Τα βαρυτικά κύματα, εφόσον υπάρχουν, ουσιαστικά τεντώνουν το χώρο σε μια διάσταση (ας πούμε κατά μήκος) και τον συμπιέζουν σε μια άλλη (ας πούμε κατά πλάτος) Αυτό είναι το φαινόμενο που προσπαθούν να καταγράψουν οι ανιχνευτές οι δύο ανιχνευτές LIGO -ένας στην πολιτεία της Ουάσινγκτον και ένας ακόμα στη Λουιζιάνα. Καθένας από τους δύο ανιχνευτές αποτελείται από δύο σωλήνες τοποθετημένους κάθετα ο ένας στον άλλο, μέσα στους οποίους υπάρχουν δέσμες λέιζερ. Τα βαρυτικά κύματα θα γίνονταν θεωρητικά αντιληπτά από μικρές μεταβολές στο μήκος των δύο σωλήνων, λόγω της παραμόρφωσης του χώρου. Οι σωλήνες έχουν μήκος 4 χιλιόμετρα, όμως η πειραματική διάταξη μπορεί να μετρά μεταβολές τουλάχιστον 1.000 φορές μικρότερες από τη διάμετρο ενός ατόμου. Τον περασμένο Σεπτέμβριο οι δύο ανιχνευτές LIGO αναβαθμίστηκαν σε νέα επίπεδα ακρίβειας και ευαισθησίας αναπτερώνοντας τις ελπίδες των φυσικών για την ανίχνευση του θεωρητικού φαινομένου, έπειτα από μια δεκαετία άκαρπης αναζήτησης με τους αρχικούς ανιχνευτές. Η αναβάθμιση των συστημάτων με ισχυρότερα λέιζερ και νέα οπτικά επιτρέπει θεωρητικά την ανίχνευση βαρυτικών κυμάτων από απόσταση περίπου 88 εκατομμυρίων ετών φωτός. Τελικός στόχος είναι η αύξηση αυτής της απόστασης στα 650 εκατομμύρια έτη φωτός -αυτό σημαίνει ότι οι ανιχνευτές θα μπορούν να σαρώνουν μια σφαίρα στο Διάστημα 1.000 φορές μεγαλύτερη από ό,τι η αρχική μορφή των συστημάτων. Στην Ευρώπη λειτουργούν στο μεταξύ οι ανιχνευτές GEO600 και Virgo, ενώ ανάλογο ερευνητικό πρόγραμμα, με την ονομασία Indigo, ανακοίνωσε πρόσφατα και η Ινδία. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500051090

Ο αστροναύτης του Σογιούζ συγκινημένος τραγουδάει Ντέιβιντ Μπάουι στο διάστημα. Ο αστροναύτης Chris Hadfield και επικεφαλής της αποστολής Expedition 35 στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό συγκλόνισε σήμερα ολόκληρο τον πλανήτη. Εμφανίστηκε μέσα στο διαστημόπλοιο να ερμηνεύει με εξαιρετικό τρόπο και πολύ συγκινημένος το "Space Oddity του Ντέιβιντ Μπάουι. Απλά μαγευτικό, σχολίασαν οι περισσότεροι χρήστες των social media, όταν η είδηση έκανε τον γύρο του κόσμου. Ο Hadfield επιστρέφει μαζί με το Σογιούζ στη Γη αύριο και η είδηση του θανάτου του θρύλου του ροκ που αγαπούσε τον βρήκε στο διάστημα... http://www.pronews.gr/portal/20160111/%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BC%CE%B1/%CE%BF-%CE%B1%CF%83%CF%84%CF%81%CE%BF%CE%BD%CE%B1%CF%8D%CF%84%CE%B7%CF%82-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CF%83%CE%BF%CE%B3%CE%B9%CE%BF%CF%8D%CE%B6-%CF%83%CF%85%CE%B3%CE%BA%CE%B9%CE%BD%CE%B7%CE%BC%CE%AD%CE%BD%CE%BF%CF%82-%CF%84%CF%81%CE%B1%CE%B3%CE%BF%CF%85%CE%B4%CE%AC%CE%B5%CE%B9-%CE%BD%CF%84%CE%AD%CE%B9%CE%B2%CE%B9%CE%BD%CF%84-%CE%BC%CF%80%CE%AC%CE%BF%CF%85%CE%B9-%CF%83%CF%84%CE%BF-%CE%B4%CE%B9%CE%AC%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BC%CE%B1 Φουσκωτός ανελκυστήρας θέλει να καταργήσει τους διαστημικούς πυραύλους. Καναδική εταιρεία αεροδιαστημικών εφαρμογών παρουσίασε στα τέλη του 2015 εξελιγμένη τεχνολογία που επιδιώκει να αλλάξει τον τρόπο, κατά τον οποίο πραγματοποιείται η εξερεύνηση του διαστήματος. Ο λόγος για ανελκυστήρα που μοιάζει με ουρανοξύστη 20 φορές υψηλότερο από τον Μπουρτζ Χαλίφα του Ντουμπάι, ο οποίος με ύψος 828 μέτρα είναι το υψηλότερο κτήριο στον κόσμο. Ο ανελκυστήρας της Thoth Technology, ύψους 20 χιλιομέτρων, μπορεί να φτάσει σε ένα απειροελάχιστο κλάσμα της απόστασης που διανύουν οι διαστημικές αποστολές, ωστόσο σκοπεύει να μειώσει σε σημαντικό βαθμό το κόστος των διαστημικών πτήσεων, διευκολύνοντας την πλοήγηση στα 50 πρώτα, δύσκολα χιλιόμετρα για τους πυραύλους. Οι πύραυλοι θεωρούνται πλέον μη αποδοτικές συσκευές, ιδίως ως προς την κατανάλωση καυσίμων. Εκτός από το καύσιμο που χρειάζονται, αναφέρουν οι ειδικοί, για να μεταφέρουν σε σημείο τροχιάς τα διαστημικά σκάφη, οι πύραυλοι μεταφέρουν επιπλέον καύσιμα για να φτάσουν σε αυτό το σημείο. Ο ουρανοξύστης που έχει στόχο να παρακάμψει το πρώτο δύσκολο στάδιο των διαστημικών αποστολών, θα είναι κατασκευασμένος από φουσκωτά τμήματα. Ειδικότερα, θα αποτελείται από μια σειρά δακτυλίων από κέβλαρ φουσκωμένων με υδρογόνο ή ήλιο σε πολύ υψηλή πίεση. Στο εσωτερικό του πύργου θα υπάρχει ένα εσωτερικό τοίχωμα με φουσκωτά τμήματα και ένα κοίλο μεσαίο όπου θα κινείται το όχημα του ανελκυστήρα. Ο ανελκυστήρας, από την πλευρά του, θα μεταφέρει διαστημόπλοια, δορυφόρους και προμήθειες προς διαστημικούς σταθμούς, μαζί με τουρίστες που θα πληρώνουν για να απολαύσουν την θέα. http://www.prisonplanet.gr/sci-tech/101162-φουσκωτός-ανελκυστήρας-θέλει-να-καταργήσει-τους-διαστημικούς-πυραύλους Συνεχίζονται τα δωρεάν διαδικτυακά μαθήματα φυσικής … από το Mathesis. Με περίπου 11.000 εγγεγραμμένους φοιτητές στους πρώτους τρεις μήνες της λειτουργίας του και με τα πρώτα μαθήματα να έχουν μπει στην τελική ευθεία ολοκλήρωσής τους, το Mathesis είναι έτοιμο για το δεύτερο «ταξίδι» του στα μονοπάτια της σύγχρονης φυσικής. Τα νέα μαθήματα φυσικής του Mathesis είναι: 1. Εισαγωγή στη Σχετικότητα και την Κοσμολογία Έναρξη: 01/02/2016 • Διάρκεια: 7 εβδομάδες Περιγραφή του μαθήματος Με αφετηρία τη διαπίστωση ότι πληθώρα φαινομένων γύρω μας είναι ασυμβίβαστα με τη μηχανική του Νεύτωνα, θα προχωρήσουμε βήμα-βήμα στη διατύπωση της Σχετικιστικής Μηχανικής, που αφ’ ενός περιγράφει σωστά όλα τα φαινόμενα και αφ’ ετέρου οδηγεί σε ριζική αναθεώρηση την αντίληψή μας για τον Κόσμο. Θα ανακαλύψουμε ότι ο χώρος και ο χρόνος αποτελούν ενιαία οντότητα, τον χωροχρόνο Minkowski. Θα δούμε ότι ο χρόνος κυλάει διαφορετικά και πως οι χωρικές αποστάσεις διαφέρουν για παρατηρητές σε σχετική κίνηση. Θα ανακαλύψουμε ακόμα τους σωστούς τύπους για την ενέργεια και την ορμή ελεύθερου σώματος, που εκτός των άλλων συνεπάγονται ότι ένα ακίνητο σώμα έχει ενέργεια -την ενέργεια ηρεμίας του- η οποία δίνεται από τον διάσημο τύπο: E=mc2 Θα εφαρμόσουμε τη Σχετικιστική Μηχανική στον υπολογισμό της ενέργειας που εκλύεται σε πυρηνικές διασπάσεις, στη μελέτη κρούσεων σωματιδίων, στη μελέτη των φαινομένων Compton και Doppler και, τέλος, θα συμμετάσχουμε -έστω και νοερά- σε διαστημικά ταξίδια προς τα πέρατα του Σύμπαντος. Στο δεύτερο μέρος του μαθήματος, μετά από μια μικρή αναφορά στη Γενική Θεωρία της Σχετικότητας του Einstein, θα γίνει μια σύντομη εισαγωγή στις τελευταίες εξελίξεις στη μελέτη του Σύμπαντος και τη Θεωρία της Μεγάλης ‘Εκρηξης. Τί περιέχει το Σύμπαν; Υπάρχει και τί μπορεί να είναι η Σκοτεινή ‘Υλη και η Σκοτεινή Ενέργεια; Πώς είναι η γεωμετρία του Σύμπαντος; Κατέχουμε κάποια προνομιακή θέση σε αυτό; Πώς περιγράφουμε τη χρονική του εξέλιξη; Πώς ήταν το Σύμπαν στα πρώτα στάδια της ζωής του; Τί είναι το Υπόβαθρο Κοσμικής Ακτινοβολίας και τί μυστικά κρύβει; Τί μας περιμένει στο μέλλον; Τι θα μάθετε Η Σχετικότητα είναι παντού γύρω μας. Η Σχετικιστική Μηχανική δεν είναι κεφάλαιο της φυσικής για ειδικούς, αλλά βασική γνώση απαραίτητη για την πλήρη κατανόηση της καθημερινής μας εμπειρίας. Θα μάθουμε ότι δεν είναι τυχαία η διασημότητα της σχέσης E=mc2, αφού για παράδειγμα χωρίς αυτήν είναι ακατανόητες όλες οι διεργασίες που εμπεριέχουν μεταβολές στο είδος ή/και στο πλήθος των σωματιδίων. Θα απαντηθούν ερωτήματα όπως: πώς είναι δυνατόν μια χούφτα ραδιενεργό υλικό να είναι αρκετό να βράσει χιλιάδες τόνους νερό, ή ακόμα πώς ενώ η ταχύτητά μας δεν μπορεί να ξεπεράσει αυτή του φωτός, μπορούμε να ταξιδέψουμε μέχρι τα πέρατα του Σύμπαντος δισεκατομμύρια έτη φωτός μακριά; Θα συνειδητοποιήσουμε ότι οι αστέρες και οι γαλαξίες αποτελούν μόλις το ένα εκατοστό του περιεχομένου του Σύμπαντος, με τη φύση του υπόλοιπου -του Σκοτεινού Σύμπαντος- να αποτελεί το μεγαλύτερο μυστήριο της σύγχρονης φυσικής. Τέλος, θα δούμε ποιά είναι η απάντηση που δίνει η φυσική σήμερα στο αγωνιώδες ερώτημα: «… Από πού ερχόμαστε και πού πηγαίνουμε;…». Πώς θα μοιάζει ο Κόσμος στο απώτερο μέλλον; Προαπαιτούμενα Φυσική και μαθηματικά λυκείου. Διδάσκων: Θεόδωρος Τομαράς Ο Θεόδωρος Τομαράς έχει πτυχίο Φυσικής από το Πανεπιστήμιο Αθηνών και διδακτορικό από το Harvard University. Από το 1988 κατέχει καθηγητική θέση στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, όπου τα τελευταία χρόνια διδάσκει Σύγχρονη Φυσική, Θεωρία Βαρύτητας, Κοσμολογία, Φυσική Στοιχειωδών Σωματιδίων και Κβαντική Θεωρία Πεδίων. ‘Εχει εργαστεί ως ερευνητής στην ομάδα του καθηγητή M. Gell-Mann στο Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Καλιφόρνιας, ως επίκουρος καθηγητής στο Rockefeller University της Νέας Υόρκης και ως επισκέπτης καθηγητής στην Ecole Normale Superieure του Παρισιού και στο CERN. Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα περιλαμβάνουν τη Φυσική Υψηλών Ενεργειών, την Κοσμολογία και την μελέτη σολιτονίων στη σωματιδιακή φυσική και τη φυσική συμπυκνωμένης ύλης. Το τελευταίο διάστημα στο επίκεντρο της έρευνάς του είναι η προσπάθεια επίλυσης του μυστηρίου του Σκοτεινού Σύμπαντος. Η ανεπάρκεια της μηχανικής του Νεύτωνα 2. Εφαρμοσμένη Κβαντομηχανική – 1: Άτομα και μόρια Έναρξη: 01/02/2016 • Διάρκεια: 4 εβδομάδες Περιγραφή του μαθήματος Όπως είναι ήδη σαφές από τον τίτλο του, τούτο εδώ είναι ένα μάθημα κβαντομηχανικής προσανατολισμένο όμως εξαρχής όχι τόσο στον μαθηματικό φορμαλισμό της και την ανάπτυξη της θεωρίας καθ’ εαυτήν, αλλά στον πραγματικό κόσμο που η θεωρία καλείται να εξηγήσει και που η κατανόησή του αποτελεί τη βάση όλης της σύγχρονης τεχνολογίας. Θεωρώντας γνωστές τις βασικές αρχές και τις πιο απλές εφαρμογές της θεωρίας —π.χ. όπως αναπτύσσονται στο μάθημα Εισαγωγή στην Κβαντική Φυσική (1 & 2) του Mathesis— τούτο το μάθημα ξεκινά με τη θεωρία της αρχής του Pauli και των βασικών προσεγγιστικών μεθόδων και προχωρά αμέσως στην εφαρμογή τους στον κόσμο των ατόμων με βασικό στόχο την κατανόηση του περιοδικού συστήματος των στοιχείων. Το δεύτερο μέρος του μαθήματος —η Εφαρμοσμένη Κβαντομηχανική 2— είναι αφιερωμένο στα μόρια, με κεντρικό θέμα την κατανόηση της χημικής συμπεριφοράς των στοιχείων με βάση τη στοιχειώδη θεωρία του χημικού δεσμού. Όμως η επέκταση αυτής της θεωρίας ώστε να καλύψει το συναρπαστικό πλούτο της χημείας του άνθρακα είναι το βασικό αντικείμενο του μεγαλύτερου μέρους του μαθήματος. Τέλος, το τρίτο μέρος του μαθήματος —η Εφαρμοσμένη Κβαντομηχανική 3— καταπιάνεται με μια βασική εισαγωγή στη φυσική του κρυσταλλικού στερεού και τη φυσική ημιαγωγών ενώ το θεμελιώδες θέμα της αλληλεπίδρασης της ύλης με την ακτινοβολία και η εφαρμογή του για την κατανόηση του φωτός LASER συζητείται στις τελευταίες εβδομάδες του. Τι θα μπορείτε να κάνετε στο τέλος του μαθήματος: •Θα είστε σε θέση να καταλαβαίνετε το περιεχόμενο και τη βαθύτερη αιτιολόγηση της αρχής του Pauli και να την εφαρμόζετε για να εξηγείτε βασικά χαρακτηριστικά του φυσικού και τεχνολογικού μας σύμπαντος. •Θα έχετε καταλάβει τις βασικές προσεγγιστικές μεθόδους της κβαντομηχανικής —όπως τη μέθοδο των διαταραχών και τη μέθοδο των μεταβολών— και θα μπορείτε να τις εφαρμόζετε για την προσεγγιστική περιγραφή ατομικών και μοριακών δομών. •Θα είστε σε θέση να εξηγήσετε από πρώτες αρχές τη δομή του «μικρού περιοδικού πίνακα» -αυτού που περιλαμβάνει τα βασικά στοιχεία της ζωής- και τις τάσεις μεταβολής των βασικών ατομικών ιδιοτήτων πάνω σε αυτόν. Το μάθημα απευθύνεται σε φοιτητές φυσικής, χημείας, επιστήμης υλικών και ηλεκτρολόγων ή χημικών μηχανικών καθώς επίσης και σε εκπαιδευτικούς που αισθάνονται την ανάγκη να δώσουν λίγο μεγαλύτερο βάθος στην κατανόηση θεμάτων όπως π.χ. το περιοδικό σύστημα και η οργανική χημεία, τα οποία καλούνται να διδάξουν στους μαθητές τους. Προαπαιτούμενα Ένα εισαγωγικό μάθημα κβαντικής φυσικής, όπως το Eισαγωγή στην Κβαντική Φυσική (1 & 2) του Mathesis Διδάσκων: Στέφανος Τραχανάς Η πανεπιστημιακή διδασκαλία και το εκπαιδευτικό υλικό που απαιτείται για να τη στηρίξει αποτελούν τα δύο κεντρικά θέματα της επαγγελματικής ζωής του Στέφανου Τραχανά. Από το 1983 έως σήμερα διδάσκει εθελοντικά στο Τμήμα Φυσικής του Πανεπιστημίου Κρήτης —κυρίως κβαντομηχανική και διαφορικές εξισώσεις— και έχει συγγράψει εννέα πανεπιστημιακά συγγράμματα σε αυτά τα πεδία καθώς και ένα δοκιμιακό βιβλίο για τη θέση της επιστήμης στον πολιτισμό μας. Επιπλέον ως ιδρυτικό μέλος και διευθυντής των Πανεπιστημιακών Εκδόσεων Κρήτης έως το 2013 (τώρα είναι πρόεδρος της εκδοτικής επιτροπής τους), είχε τη βασική ευθύνη στη δημιουργία του πρώτου πανεπιστημιακού εκδοτικού οίκου της χώρας. Ενός μη κερδοσκοπικού οργανισμού προσηλωμένου στην ποιότητα των βιβλίων ως θεμελιώδη αξία. Για τη διδασκαλία του στο Φυσικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Κρήτης, του απονεμήθηκε το 2002 ο τίτλος του επίτιμου διδάκτορα του πανεπιστημίου, ενώ για το έργο του στις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης βραβεύτηκε το 2009 με το εκδοτικό βραβείο του περιοδικού Διαβάζω. To 2012 έλαβε το εθνικό βραβείο εξαίρετης πανεπιστημιακής διδασκαλίας Βασίλη Ξανθόπουλου — Στέφανου Πνευματικού, ενώ για το σύνολο της προσφοράς του τιμήθηκε το 2015 με τον Ανώτερο Ταξιάρχη του Φοίνικα της Ελληνικής Δημοκρατίας. Τα τελευταία 5 χρόνια το ενδιαφέρον του στράφηκε βαθμιαία προς τη διαδικτυακή εκπαίδευση. Αρχικά μέσω της συγγραφής ενός αυθεντικά διαδικτυακού βιβλίου κβαντικής φυσικής —από τα ελάχιστα που υπάρχουν διεθνώς— και κατόπιν με την ενεργό συμμετοχή του στο πρώτο ελληνικό πείραμα διαδικτυακής διδασκαλίας πανεπιστημιακών μαθημάτων που οργάνωσε το Φυσικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Κρήτης, σε συνεργασία με τις ΠΕΚ. Μία πολύτιμη εμπειρία που του αποκάλυψε τις μοναδικές δυνατότητες που προσφέρουν τα διαδικτυακά μαθήματα για να φθάσει το αγαθό της εκπαίδευσης σε όσους το επιθυμούν, ανεξάρτητα από κοινωνικούς ή γεωγραφικούς φραγμούς. Και να γίνει έτσι δυνατή η μεγαλύτερη διεύρυνση ορίων στην εκπαίδευση μετά την ανακάλυψη της τυπογραφίας. Έχοντας ευεργετηθεί κι ο ίδιος από ένα εκπαιδευτικό σύστημα που του έδωσε τη δυνατότητα να ξεφύγει από τους κοινωνικούς και μορφωτικούς περιορισμούς του περιβάλλοντός του, δεν έπαψε ποτέ να πιστεύει ότι η εξίσωση ευκαιριών στην εκπαίδευση είναι από τους ευγενέστερους —και συνάμα τους πιο «κερδο»φόρους— στόχους που μια κοινωνία αξίζει να θέτει στον εαυτό της. Έτσι πήρε την πρωτοβουλία για την ίδρυση του Mathesis στο οποίο και προσφέρει εθελοντικά την εργασία του τόσο ως διευθυντής του (πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης), όσο και ως δάσκαλος ή συγγραφέας. Η επιτυχία του «πειράματος» είναι το προσωπικό του στοίχημα για τα επόμενα χρόνια. Η αρχή της μη διακρισιμότητας των ταυτόσημων σωματιδίων http://physicsgg.me/2016/01/11/%cf%83%cf%85%ce%bd%ce%b5%cf%87%ce%af%ce%b6%ce%bf%ce%bd%cf%84%ce%b1%ce%b9-%cf%84%ce%b1-%ce%b4%cf%89%cf%81%ce%b5%ce%ac%ce%bd-%ce%b4%ce%b9%ce%b1%ce%b4%ce%b9%ce%ba%cf%84%cf%85%ce%b1%ce%ba%ce%ac-%ce%bc/

Πρώην κατασκοπευτικός δορυφόρος στο «κυνήγι» της σκοτεινής ενέργειας. Μέσα στη φετινή χρονιά θα ξεκινήσει η NASA τη μετατροπή ενός δορυφόρου των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων σε πανίσχυρο διαστημικό τηλεσκόπιο. Στόχος των υπεύθυνων της διαστημικής υπηρεσίας είναι ο δορυφόρος NRO-1, ο οποίος σχεδιάσθηκε αρχικά για κατασκοπευτικές επιχειρήσεις, να βρεθεί σε 9 χρόνια σε τροχιά γύρω από τη Γη, ώστε να αρχίσει να συγκεντρώνει για τους επιστήμονες πολύτιμα δεδομένα σχετικά με τη φύση και τις ιδιότητες της σκοτεινής ενέργειας. Ο NRO-1 προοριζόταν αρχικά για το Εθνικό Γραφείο Αναγνώρισης (National Reconnaissance Office, NRO), το οποίο μαζί με τις CIA και NSA συγκαταλέγεται στις σημαντικότερες υπηρεσίες πληροφοριών των ΗΠΑ. Ωστόσο, παρόλο που κατασκευάσθηκε για να εγκαινιάσει την επόμενη «γενιά» κατασκοπευτικών δορυφόρων, το 2012 το Γραφείο έκρινε πως δεν του ήταν απαραίτητος και αποφάσισε να τον δωρίσει στη διαστημική υπηρεσία. Μια επιστημονική επιτροπή εξέτασε το αναπάντεχο… δώρο, καταλήγοντας στο συμπέρασμα πως, με ελάχιστες παρεμβάσεις, θα μπορούσε να μετατραπεί σε ένα πολύτιμο διαστημικό τηλεσκόπιο. Μάλιστα, οι τεχνικές του προδιαγραφές επέτρεπαν την έρευνα της σκοτεινής ύλης, κάτι που σήμαινε πως θα γλίτωνε εκατομμύρια δολάρια στη NASA, στην περίπτωση που η υπηρεσία αποφάσισε να κατασκευάσει έναν δορυφόρο για αυτόν ακριβώς τον σκοπό. Έτσι προέκυψε το πρότζεκτ Wide-Field Infrared Survey Telescope (WFIRST), στα πλαίσια του οποίου ο NRO-1 θα «μεταμορφωθεί» σε επιστημονικό εργαλείο, παίρνοντας το όνομα του προγράμματος. Οι απαραίτητες παρεμβάσεις στον εξοπλισμό του θα ξεκινήσουν φέτος, και όχι από το 2017 όπως προβλεπόταν αρχικά, χάρις στην αυξημένη χρηματοδότηση που ενέκρινε για την τρέχουσα χρονιά το Κογκρέσο για τη NASA. Αν και το WFIRST και κάτοπτρο 2,4 μέτρων, όσο και το τηλεσκόπιο Hubble, διαθέτει πολύ μεγαλύτερο «οπτικό πεδίο» και είναι εξοπλισμένο με συστήματα προσαρμοστικής οπτικής. Κατά συνέπεια, η διακριτική του ικανότητα θα είναι 100πλάσια από του Hubble, αποτυπώνοντας σε μία μόνο εικόνα εκατομμύρια γαλαξίες. Η διαστημική υπηρεσία εκτιμά πως η αποστολή του WFIRST θα διαρκέσει έξι χρόνια. Ένα χρονικό διάστημα που, σύμφωνα με την ίδια, θα είναι αρκετό για να συλλεχθούν στοιχεία για περίπου 400 εκατομμύρια γαλαξίες. Επίσης, θα καταφέρει να καταγράψει εκατοντάδες «αρχαίους» γαλαξίες, οι οποίοι δημιουργήθηκαν μόλις 500 εκατομμύρια χρόνια μετά τη Μεγάλη Έκρηξη. Με αυτά τα δεδομένα, οι επιστήμονες ελπίζουν πως θα μπορέσουν να ρίξουν «φως» στη σκοτεινή ενέργεια, δηλαδή τη μυστηριώδη δύναμη που είναι υπεύθυνη για την επιταχυνόμενη διαστολή του σύμπαντος. Παρόλο που οι επιστήμονες έχουν υπολογίσει πως η σκοτεινή ενέργεια αντιστοιχεί στο 68% της μάζας-ενέργειας του σύμπαντος, μέχρι σήμερα δεν έχουν κανένα απτό στοιχείο για τη φύση και τα «συστατικά» της. Παράλληλα, το τηλεσκόπιο θα διαθέτει ένα όργανο που θα του επιτρέπει να αποτυπώσει απευθείας όσους αέριους-γίγαντες πλανήτες εντοπίσει γύρω από αστέρες. Με αυτό τον τρόπο, κατά τη διάρκεια της αποστολής του, αναμένεται να εντοπίσει 2.600 εξωπλανήτες. http://www.naftemporiki.gr/story/1053101/proin-kataskopeutikos-doruforos-sto-kunigi-tis-skoteinis-energeias

Το οριστικό τέλος του Philae; Απέτυχαν μάλλον και οι τελευταίες προσπάθειες επικοινωνίας με την διαστημοσυσκευή Philae που προσγειώθηκε το Νοέμβριο του 2014 στον κομήτη 67P/Churyumov-Gerasimenko. Οι επιστήμονες της αποστολής επιχείρησαν να ενεργοποιήσουν έναν μηχανισμό που θα έστρεφε και θα απομάκρυνε τη σκόνη από τους ηλιακούς συλλέκτες της διαστημοσυσκευής, έτσι ώστε να αρχίσουν την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Δυστυχώς όμως οι προσπάθειες δεν απέδωσαν. Θα γίνουν μερικές ακόμα προσπάθειες, αλλά κάθε μέρα ο κομήτης απομακρύνεται όλο και περισσότερο από τον ήλιο, η θερμοκρασία στην επιφάνειά του θα ελαττώνεται, και οι πιθανότητες επαναλειτουργίας του Philae μέρα με τη μέρα εξανεμίζονται. Κι είναι κρίμα γιατί στην μνήμη του υπάρχουν πολύ περισσότερα δεδομένα από αυτά που πρόλαβε να στείλει στη Γη το Νοέμβριο του 2014. Όμως, ακόμα κι αν το Philae δεν ξαναλειτουργήσει, θα μείνει στην ιστορία ως η πρώτη ανθρώπινη κατασκευή που προσγειώθηκε σε κομήτη. Επιπλέον, ανίχνευσε στην επιφάνεια του κομήτη οργανικά μόρια, και μεταξύ αυτών κάποιες οργανικές ενώσεις που δεν είχαν ανιχνευθεί ξανά σε κομήτες. Το μητρικό σκάφος Rosetta, το οποίο μετέφερε την διαστημοσυσκευή Philae, εξακολουθεί να παρακολουθεί τον κομήτη 67P/Churyumov-Gerasimenko από μακρινή απόσταση. Οι υπεύθυνοι της αποστολής σχεδιάζουν να ρίξουν τη Rosetta πάνω στον 67P, ελπίζοντας έτσι να συλλέξουν περισσότερες εικόνες από την περιοχή προσγείωσης του Philae, κάτι που θα τους βοηθήσει να αξιολογήσουν καλύτερα τα δεδομένα που έλαβαν τον Νοέμβριο του 2014. http://physicsgg.me/2016/01/12/%cf%84%ce%bf-%ce%bf%cf%81%ce%b9%cf%83%cf%84%ce%b9%ce%ba%cf%8c-%cf%84%ce%ad%ce%bb%ce%bf%cf%82-%cf%84%ce%bf%cf%85-philae/

Ο γαλαξίας με την... μαύρη τρύπα. Δόθηκε στη δημοσιότητα μια νέα εντυπωσιακή φωτογραφία που τράβηξε το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble. Σε αυτή απεικονίζεται ένας σπειροειδείς γαλαξίας στο κέντρο του οποίου βρίσκεται μια όχι πολύ μεγάλη αλλά πολύ… πεινασμένη σύμφωνα με τους επιστήμονες μελανή οπή. Ο γαλαξίας NGC 4845 βρίσκεται σε απόσταση 65 εκ. ετών φωτός από εμάς στον αστερισμό της Παρθένου. Το κέντρο του γαλαξία είναι ιδιαίτερα λαμπερό και φιλοξενεί μια μελανή οπή η οποία σύμφωνα με τους επιστήμονες έχει μάζα εκατοντάδες χιλιάδες φορές μεγαλύτερη από αυτή του Ηλιου. Ο γαλαξίας αυτός και η μελανή του οπή είχε γίνει γνωστός πριν από τρία χρόνια όταν ερευνητική ομάδα στην προσπάθεια της να παρατηρήσει ένα άλλο γαλαξία τυχαία εντόπισε έντονη δραστηριότητα στο κέντρο του NGC 4845. Οπως διαπιστώθηκε ένας πλανήτης μεγαλύτερο από τον Δία (ή ίσως ένας καφέ νάνος, ένα αποτυχημένο άστρο) είχε πλησιάσει πολύ κοντά στην μελανή οπή και έπεσε στα βαρυτικά της δίχτυα με αποτέλεσμα να αποτελέσει το… γεύμα της. http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=767827

Διόρθωση της τροχιάς του ΔΔΣ. Στις 11 Ιανουαρίου, 2016 πραγματοποιήθηκε η προγραμματισμένη διόρθωση της τροχιάς του ΔΔΣ. Ο σκοπός της διόρθωσης ήταν ο σχηματισμός των βαλλιστικών προϋποθέσεων για το επανδρωμένο διαστημόπλοιο μεταφοράς (TPC) «Soyuz TMA-18M», που εχει προγραμματιστεί για καθοδο τον Φεβρουάριο του 2016. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς της υπηρεσίας πλοήγησης στο κέντρο ελέγχου αποστολής (MCC) οι κινητήρες φορτίου του διαστημικου σκάφους «Progress M-29M" λειτούργησαν 1.018,73 δευτερόλεπτα. Μετά τον ελιγμό το μέσο ύψος του σταθμού πτήσης αυξήθηκε κατά 3 χιλιόμετρα και ανήλθε στα 408,0 χιλιόμετρα. Οι παράμετροι της τροχιάς ειναι ως εξής: • ελάχιστο ύψος πάνω από την επιφάνεια της Γης - 394,0 χιλιομέτρων, • μέγιστο ύψος πάνω από την επιφάνεια της Γης - 421,0 χιλιομέτρων, • τροχιακή περίοδο - 92.52 min. • κλίση - 51.66 μοίρες. Η προηγούμενη προγραμματισμένη διόρθωση της τροχιάς του ΔΔΣ πραγματοποιήθηκε στις 25 του Νοεμβρίου 2015 για να εξασφαλιστεί η σύγκλιση με το σταθμό του «Soyuz TMA-19Μ", η οποία πραγματοποιήθηκε με μεγάλη επιτυχία στις 15 Δεκεμβρίου 2015. http://www.federalspace.ru/21946/ Κίνα: Πάνω από 20 διαστημικές αποστολές στο πρόγραμμα για το 2016. H Κίνα θα πραγματοποιήσει πάνω από 20 διαστημικές αποστολές αυτό το έτος, περιλαμβανομένης μιας επανδρωμένης και των παρθενικών πτήσεων δύο πυραύλων, όπως αναφέρεται σε δημοσίευμα της China Daily, που επικαλείται ανακοινώσεις της China Aerospace Science and Technology Corp. Η εταιρεία ανακοίνωσε πως σχεδιάζει να εκτοξεύσει το διαστημικό εργαστήριο Tiangong 2 και το επανδρωμένο διαστημόπλοιο Shenzhou XI, καθώς και να πραγματοποιήσεις πτήσεις των πυραύλων Long March 5 και Long March 7. Ακόμη, η Κίνα θα εκτοξεύσει δύο δορυφόρους για το «κινεζικό GPS», Beidou Navigation Satellite System, καθώς και τον Gaofen 3 για το Gaofen High-Resolution Earth Observatory System. Συνοψίζοντας, η εταιρεία αναφέρει σε ανακοίνωση στην ιστοσελίδα της πως το έτος θα «δει» 20 εκτοξεύσεις, τις περισσότερες μέσα σε ένα έτος, ενώ θα εκτοξευτεί και ένας τηλεπικοινωνιακός δορυφόρος για τη Λευκορωσία- η πρώτη συμφωνία αυτού του είδους με την Ευρώπη. Η εκτόξευση του Tiangong 2 αναμένεται να λάβει χώρα στο πρώτο μισό του έτους, για να δοκιμαστούν τεχνολογίες υποστήριξης ζωής και συνάντησης/ πρόσδεσης στο Διάστημα, με το βλέμμα στην κατεύθυνση του μελλοντικού κινεζικού διαστημικού σταθμού. Μετά από αυτό, το Shenzhou XI θα εκτοξευτεί με πύραυλο Long March 2F για την αποστολή αστροναυτών στο διαστημικό εργαστήριο. Το βασικό κομμάτι του διαστημικού σταθμού αναμένεταν να εκτοξευτεί το 2018 για τη δοκιμή σχετικών τεχνολογιών και τη διερεύνηση μηχανολογικών ζητημάτων. Ο σταθμός θα τεθεί σε πλήρη λειτουργία το 2022, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές. Παράλληλα, τίθενται οι τελευταίες «πινελιές» στην ανάπτυξη των πυραύλων νέας γενιάς, όπως ο Long March 5, ο βαρύτερος και πιο τεχνολογικά «προκλητικός» πύραυλος της χώρας. http://www.naftemporiki.gr/story/1051158/kina-pano-apo-20-diastimkes-apostoles-sto-programma-gia-to-2016 H SpaceX θα επιχειρήσει πάλι προσνήωση του πυραύλου Falcon 9. Μετά την ιστορική προσεδάφιση του Falcon 9, τον περασμένο Δεκέμβριο, η SpaceX πρόκειται να επιχειρήσει και πάλι την επιστροφή του πυραύλου της σε πλωτή εξέδρα. Πρόκειται για ένα ελιγμό που η εταιρεία του δισεκατομμυριούχου Ελον Μασκ έχει αποπειραθεί ανεπιτυχώς δύο φορές στο παρελθόν. Η αποστολή προγραμματίζεται για τις 17 Ιανουαρίου με σκοπό να τεθεί σε τροχιά ένας δορυφόρος ωκεανογραφικής παρατήρησης της NASA. Η εκτόξευση θα γίνει από την αεροπορική βάση Βάντεμπεργκ της Καλιφόρνια, αντί του αρκωτηρίου Κανάβεραλ, ως είθισται. Για την αποστολή αυτή δεν θα χρησιμοποιηθεί η τελευταία έκδοση του πυραύλου Falcon 9, όπως αυτός που προσεδαφίστηκε στις 22 Δεκεμβρίου, αλλά μία παλαιότερη έκδοση (η επονομαζόμενη v1.1), η οποία διαθέτει λιγότερη ώθηση, αλλά η εταιρεία υπολογίζει ότι θα χρειαστεί λιγότερα καύσιμα για την ανάκτηση του οχήματος. Γιατί λιγότερα καύσιμα; Μετά την εκτόξευση, οι πύραυλοι ακολουθούν μία παραβολική τροχιά, απομακρυνόμενοι από το σημείο εκτόξευσης τόσο οριζόντια όσο και κάθετα. Η επιστροφή ενός πυραύλου στο αρχικό σημείο, σημαίνει ότι θα πρέπει να διανύσει μεγάλη απόσταση. Η απόσταση, επομένως και τα καύσιμα, μπορούν να ελαχιστοποιηθούν αν το σημείο προσεδάφισης (εν προκειμένω η πλωτή εξέδρα) είναι κατάλληλα τοποθετημένο μακριά από το σημείο εκτόξευσης. Η SpaceX έχει επιχειρήσει να προσεδαφίσει το πρώτο στάδιο πυραύλου Falcon 9 τον Απρίλιο του 2015, όμως αυτό χτύπησε δυνατά την πλατφόρμα του μη επανδρωμένου πλοίου και αναποδογύρισε. Η προηγούμενη απόπειρα τον Ιανουάριο είχε παρόμοια κατάληξη: Ο πύραυλος συνετρίβη και ανεφλέγη πάνω στην πλωτή εξέδρα. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500050324

Που βρίσκεται το διαστημικό σκάφος Juno; Στις 8 Ιανουαρίου απείχε από τη Γη περίπου 735 εκατομμύρια χιλιόμετρα. Ο χρόνος που απαιτείται για να φτάσουν σε μας τα ραδιοσήματα που εκπέμπει το σκάφος είναι περίπου 42 λεπτά. Από την αρχή του ταξιδιού του (δείτε: Η εκτόξευση του Juno), http://physicsgg.me/2011/08/05/βίντεο-h-πορεία-του-juno-μέχρι-να-φτάσει-στο/ έχει διανύσει 2,73 δισεκατομμύρια χιλιόμετρα (ή 18,23 αστρονομικές μονάδες) και χρειάζεται να διανύσει άλλα 104 εκατομμύρια χιλιόμετρα (0,7 αστρονομικές μονάδες) για να μπει σε τροχιά γύρω από το Δία. Το Juno κινείται με ταχύτητα 25 χιλιόμετρα ανά δευτερόλεπτο ως προς τη Γη, 7,6 km/s ως προς τον Ήλιο και 5,4 km/s ως προς τον Δία. Το διαστημικό σκάφος είναι προγραμματισμένο να φτάσει στον γιγάντιο αέριο πλανήτη στις 4 Ιουλίου 2016. Η πλησιέστερη προσέγγιση του Juno αναμένεται να είναι μόλις 5000 χιλιόμετρα πάνω από τα νέφη του Δία. Δηλαδή, αν ο πλανήτης είχε το μέγεθος μιας μπάλας του μπάσκετ τότε η αντίστοιχη απόσταση θα ήταν περίπου 0,8 εκατοστά από την επιφάνεια της μπάλας… http://physicsgg.me/2016/01/10/%cf%80%ce%bf%cf%85-%ce%b2%cf%81%ce%af%cf%83%ce%ba%ce%b5%cf%84%ce%b1%ce%b9-%cf%84%ce%bf-%ce%b4%ce%b9%ce%b1%cf%83%cf%84%ce%b7%ce%bc%ce%b9%ce%ba%cf%8c-%cf%83%ce%ba%ce%ac%cf%86%ce%bf%cf%82-juno/

Που βρίσκεται τώρα το New Horizons; Το διαστημικό σκάφος New Horizons μετά την προσέγγιση και φωτογράφιση του πλανήτη – νάνου Πλούτωνα κατευθύνεται προς το μικρό αντικείμενο της ζώνης Kuiper, γνωστό ως 2014 MU69. Το διαστημικό σκάφος απέχει από τη Γη 35,37 AU (αστρονομικές μονάδες) και από τον Πλούτωνα 1,62 AU. http://physicsgg.me/2016/01/10/%cf%80%ce%bf%cf%85-%ce%b2%cf%81%ce%af%cf%83%ce%ba%ce%b5%cf%84%ce%b1%ce%b9-%cf%84%cf%8e%cf%81%ce%b1-%cf%84%ce%bf-new-horizons/

Μακρινό νεφέλωμα «είναι απομεινάρι των πρώτων άστρων στο Σύμπαν» Ένα αρχαίο σύννεφο αερίων που ανακαλύφθηκε σε απόσταση δισεκατομμυρίων ετών φωτός ίσως περιέχει τα απομεινάρια των πρώτων άστρων που άναψαν στο Σύμπαν, αναφέρουν ερευνητές στις ΗΠΑ και την Αυστραλία. Ο λόγος που το νεφέλωμα φαίνεται αρχαίο είναι ότι περιέχει εξαιρετικά μικρές ποσότητες βαρέων στοιχείων όπως ο άνθρακας, το οξυγόνο και ο σίδηρος. «Τα βαριά αυτά στοιχεία δεν παρήχθησαν κατά τη Μεγάλη Έκρηξη» εξηγεί ο Δρ Νι Κράιτον του Πανεπιστημίου Σουίνμπερν στην Μελβούρνη, μέλος της ομάδας που υπογράφει τη δημοσίευση στην επιθεώρηση Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. Πριν από τα πρώτα άστρα, η μόνη πρώτη ύλη που υπήρχε σε αφθονία στο Σύμπαν ήταν το υδρογόνο, το απλούστερο και ελαφρύτερο στοιχείο. Σύννεφα υδρογόνου συμπυκνώθηκαν και σχημάτισαν την πρώτη γενιά άστρων, στην καρδιά των οποίων το υδρογόνο υπέστη πυρηνική σύντηξη και έδωσε βαρύτερα στοιχεία. Και όταν τα πρώτα άστρα ολοκλήρωσαν τον κύκλο ζωής τους, εξερράγησαν ως σουπερνόβα και σκόρπισαν στο χώρο γύρω τους τις πρώτες μικρές ποσότητες βαρύτερων στοιχείων -μια διαδικασία που συνεχίζεται και σήμερα με τις επόμενες γενιές άστρων. «Άλλα σύννεφα αερίων που γνωρίζουν οι αστρονόμοι παρουσιάζουν μεγαλύτερο βαθμό εμπλουτισμού σε βαρέα στοιχεία, οπότε έχουν πιθανότατα μολυνθεί από πιο πρόσφατες γενιές άστρων» λέει ο Δρ Κράιτον. «Αυτό είναι το πρώτο νέφος που δείχνει το απειροελάχιστο κλάσμα βαρέων στοιχείων το οποίο θα περίμενε κανείς από ένα νέφος που εμπλουτίστηκε μόνο από τα πρώτα άστρα» συνεχίζει ο Μάικλ Μέρφι του Πανεπιστημίου Σουίνμπερν. Για να προσδιορίσουν τη χημική σύσταση του νέφους, το οποίο βλέπουμε σήμερα όπως ήταν μόλις 1,8 δισεκατομμύρια χρόνια μετά τη Μεγάλη Έκρηξη, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν ένα μακρινό κβάζαρ (το υπέρλαμπρο κέντρο ενός γαλαξία) σαν ένα είδος φακού: η ακτινοβολία του κβάζαρ πέρασε μέσα από το νέφος πριν φτάσει στη Γη, οπότε το νέφος απορρόφησε συγκεκριμένα μήκη κύματος που αντιστοιχούν σε συγκεκριμένα χημικά στοιχεία. Η ερευνητική ομάδα διευκρινίζει ότι μπόρεσε να εξετάσει την αναλογία μόλις δύο στοιχείων, του άνθρακα και του πυριτίου. Παραδέχεται ότι η αναλογία βρίσκεται σε συμφωνία με την υπόθεση των πρώτων άστρων, δεν αρκεί όμως για να την αποδείξει. Όπως λέει ο Τζον Ο'Μίρα του Κολεγίου Σεντ Μάικλς στο Βερμόντ των ΗΠΑ, επίσης μέλος της ερευνητικής ομάδας, «ο εντοπισμός άλλων νεφών στα οποία μπορούμε να ανιχνεύσουμε περισσότερα στοιχεία θα μας επέτρεπε να αναζητήσουμε τις μοναδικές αναλογίες αφθονίας τις οποίες θα περιμέναμε για ένα νέφος εμπλουτισμένο από τα πρώτα άστρα». http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500050529

To πρώτο αντικείμενο που δημιουργήθηκε μέσω 3D εκτύπωσης από μέταλλα αστεροειδούς. Η Planetary Resources είναι μια από τις πλέον δραστήριες εταιρείες στον «φουτουριστικών» χαρακτηριστικών μεν, υπαρκτό πλέον δε, τομέα της εξόρυξης πρώτων υλών από αστεροειδείς- και ως εκ τούτου, πραγματοποιεί έρευνες σε μια σειρά από σχετικές υποκατηγορίες ενδιαφέροντος. Μία εξ αυτών είναι και η 3D εκτύπωση – και η εταιρεία, στο πλαίσιο της CES στο Λας Βέγκας, και σε συνεργασία με την 3D Systems, παρουσίασε το πρώτο (όπως ισχυρίζεται) αντικείμενο το οποίο έχει δημιουργηθεί μέσω 3D printing από μέταλλα που έχουν προέλθει από αστεροειδή. Το εν λόγω αντικείμενο (ένα πρωτότυπο διαστημοπλοίου) εκτυπώθηκε με ύλη έναν πραγματικό αστεροειδή, ο οποίος κονιορτοποιήθηκε, μετετράπη σε σκόνη και πέρασε από επεξεργασία μέσα από ένα 3D εκτυπωτή μετάλλων ProX DMP 320. «Πρόκειται για το πρώτο κομμάτι που εκτυπώνεται τρισδιάστατα με υλικό από το εξώτερο Διάστημα, και είναι ενδεικτικό ενός σχεδίου που θα μπορούσε να προέλθει από έναν 3D εκτυπωτή στο μηδενικής βαρύτητας περιβάλλον του Διαστήματος» αναφέρεται στη σχετική ανακοίνωση. Ο αστεροειδής (ή μετεωρίτης) που χρησιμοποιήθηκε προήλθε από το σημείο πρόσκρουσης Campo Del Cielo κοντά στην Αργεντινή, και αποτελείται από σίδηρο, νικέλιο και κοβάλτιο. Η σκόνη «στρώθηκε» από τον εκτυπωτή σε λεπτά στρώματα και «έδεσε», μέσω λέιζερ, στρώμα- στρώμα σε στέρεο μέταλλο. Όταν ολοκληρώθηκε η σκόνη που έμενε απομακρύνθηκε για να επιδειχθεί το τελικό «προϊόν» Σημειώνεται πως μέσα στο 2015, εκτοξεύθηκε επιτυχώς στο Διάστημα- από τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό- το διαστημικό σκάφος Arkyd 3 Reflight (A3R) της Planetary Resources. Επρόκειτο για έναν μικρό δορυφόρο- σκάφος επίδειξης, που δοκίμασε κάποιες βασικές τεχνολογίες που η εταιρεία θα ενσωματώσει σε μελλοντικά διαστημόπλοια τα οποία θα αναζητήσουν πλούσιους σε πρώτες ύλες αστεροειδείς στο ηλιακό μας σύστημα. To A3R είχε σταλεί στον ISS με πύραυλο Falcon 9 της SpaceX τον Απρίλιο, στο πλαίσιο της αποστολής ανεφοδιασμού CRS-6. http://www.naftemporiki.gr/story/1051171/to-proto-antikeimeno-pou-dimiourgithike-meso-3d-ektuposis-apo-metalla-asteroeidous

Τελευταία ευκαιρία για επικοινωνία με το Philae στον κομήτη 67P. Το τελευταίο «παράθυρο» επικοινωνίας με το ρομπότ Philae, που βρίσκεται στον κομήτη 67Ρ Τσουριούμοφ-Γκερασιμένκο, προσπαθούν να αξιοποιήσουν επιστήμονες από την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Διαστήματος (ESA), με την ελπίδα πως θα καταφέρουν να το θέσουν ξανά σε λειτουργία. Το Philae προσεδαφίσθηκε στον κομήτη τον Νοέμβριο του 2014, όταν απελευθερώθηκε από το διαστημόπλοιο Ροζέτα με το οποίο έφτασε μαζί στον Τσουριούμοφ-Γκερασιμένκο. Χρησιμοποιώντας το Ροζέτα σαν αναμεταδότη για την αποστολή δεδομένων στο κέντρο ελέγχου της αποστολής στη Γη, καθώς το διαστημόπλοιο πετά σε μικρή απόσταση από τον κομήτη, έχει σταματήσει να δίνει σημεία «ζωής» από τον περασμένο Ιούνιο. Οι επιστήμονες έχουν διορία μέχρι τα τέλη του Ιανουαρίου για να αποκαταστήσουν την επικοινωνία με το ρομπότ, όταν μαζί με τον κομήτη θα βρίσκεται ακόμη σε απόσταση μικρότερη από 300 εκατομμύρια χιλιόμετρα από τον Ήλιο. Από εκείνη τη στιγμή κι έπειτα, η θερμοκρασία του βράχου αναμένεται να πέσει κάτω από τους -51 βαθμούς Κελσίου, το ελάχιστο όριο στο οποίο μπορούν να λειτουργήσουν τα ηλεκτρονικά του συστήματα. Η πρώτη απόπειρα επικοινωνίας έγινε την περασμένη Παρασκευή, όταν οι επικεφαλής της αποστολής Ροζέτα έστειλαν στο Philae την εντολή να ενεργοποιήσει έναν μηχανισμό που θα απομακρύνει τη σκόνη από τα φωτοβολταϊκά του πάνελ, ώστε να αρχίσουν να παράγουν ρεύμα από τον Ήλιο. Πάντως, οι επιστήμονες γνωρίζουν πως αυτή η απόπειρα επικοινωνίας, όπως και όσες ακολουθήσουν μέχρι το τέλος του μήνα, είναι πιθανό να μην έχουν κανένα αποτέλεσμα. «Σίγουρα πρόκειται για απέλπιδα προσπάθεια», σημειώνει στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Φιλίπ Γκοντόν, από τη Γαλλική Εθνική Υπηρεσία Διαστήματος. «Το πιο πιθανό είναι να μην ξαναλειτουργήσει το ρομπότ». Ακόμη πάντως κι αν το Philae δεν ενεργοποιηθεί ξανά, έχει ήδη καταφέρει να περάσει στην ιστορία, κατ’ αρχάς γιατί έγινε το πρώτο σκάφος που κατάφερε ο άνθρωπος να προσγειώσει σε έναν κομήτη. Επιπλέον, εντόπισε στην επιφάνεια του κομήτη αρκετά οργανικά μόρια, ανάμεσα στα οποία και τέσσερις οργανικές ενώσεις που δεν έχουν ανιχνευθεί ποτέ ξανά σε έναν τέτοιο διαστημικό βράχο. Μαζί με το Ροζέτα, στόχος του Philae ήταν να εξετάσει τον 67Ρ που, όπως και οι υπόλοιποι κομήτες, αποτελεί απομεινάρι από την εποχή δημιουργίας του ηλιακού συστήματος. Κάτι που κάνει πολλούς επιστήμονες να υποστηρίζουν πως ανάλογοι κομήτες και αστεροειδείς, που έπεσαν στη Γη, μετέφεραν στον πλανήτη μας νερό και βασικά «συστατικά» για την εμφάνιση ζωής. http://www.naftemporiki.gr/story/1052725/teleutaia-eukairia-gia-epikoinonia-me-to-philae-ston-komiti-67p

Μπορεί το νέο σωματίδιο του CERN να σημαίνει... restart στην φυσική; Πριν από τρεις βδομάδες, στα εργαστήρια του CERN επικρατούσε ο απόλυτος ενθουσιασμός. Αν τα αποτελέσματα που βρήκαν οι επιστήμονες των πειραμάτων Atlas και CMS είναι αληθή, τότε μπορούμε να μιλάμε για μια γιγαντιαία επιστημονική ανακάλυψη. Το 2012 με το σωματίδιο του Higgs, η κατανόηση της φυσικής αλλά και της δημιουργίας του σύμπαντος πέρασε σε επόμενο επίπεδο. Επιβεβαιώθηκαν θεωρίες για τον τρόπο με τον οποίο συγκροτείται η ύλη, για το πώς συνδέεται με την μάζα, καθώς επίσης δόθηκαν σημαντικά δεδομένα για τις πρώτες στιγμές μετά την Μεγάλη Εκρηξη. Το γνωστό και ως «σωματίδιο του Θεού» όμως είχε προβλεφθεί. Ο Higgs είχε διατυπώσει την θεωρία της ύπαρξης του από το 1964. Εκεί ακριβώς βρίσκεται η μεγάλη διαφορά με το νέο σωματίδιο που προέκυψε από τον επιταχυντή στο CERN, του οποίου την ύπαρξη δεν είχε διανοηθεί κανείς. Στους ανιχνευτές των επιστημόνων εντοπίστηκαν υπεράριθμα ζεύγη φωτονίων ακριβώς την ίδια στιγμή, ως αποτέλεσμα της αποσύνθεσης ενός μεγαλύτερου, ασταθούς σωματιδίου που σχηματίστηκε από την σύγκρουση πρωτονίων στον LHC. Η μέθοδος ήταν ακριβώς ίδια με αυτή που επιβεβαίωσε το σωματίδιο Higgs. Μόνο που τώρα τα αποτελέσματα δείχνουν πως το σωματίδιο ήταν μεγαλύτερο και «βαρύτερο». Αυτό το διάγραμμα του ανιχνευτή CMS απεικονίζει μία από τις συγκρούσεις πρωτονίων που μπορεί να έχουν παράξει ένα σωματίδιο που ποτέ πριν δεν είχαμε δει Αν τα δεδομένα που συνέλεξαν ταυτόχρονα οι ερευνητές των Atlas και CMS είναι αληθή και δεν προέρχονται από κάποια «διαβολική» στατιστική ανωμαλία, τότε θα μπορούσαμε να πούμε ότι τα νέα στοιχεία αλλάζουν άρδην την μελέτη της σωματιδιακής φυσικής αλλά και συνολικότερα την κατανόηση του σύμπαντος. Στην φυσική υπάρχει μια θεωρία, από τα μέσα του 1970 και έπειτα, όπου ως τώρα αποτελεί βάση για τα δομικά στοιχεία της ύλης και τις μεταξύ τους αλληλεπιδράσεις. Γνωστή ως «Καθιερωμένο Πρότυπο» εξηγεί πλήρως (και εμφανίζει απολύτως ακριβή πειραματικά αποτελέσματα) τις ισχυρές, ασθενείς και ηλεκτρομαγνητικές αλληλεπιδράσεις. Το νέο σωματίδιο όμως δεν μπορεί να εξηγηθεί από το Καθιερωμένο Πρότυπο. Ως γνωστόν, στην επιστήμη, ένα αντιπαράδειγμα είναι ικανό να καταρρίψει μια ολόκληρη θεωρία. Στον κόσμο της φυσικής δεν υπάρχουν ενδιάμεσα λογικά στάδια. Μια θεωρία είτε είναι αληθής είτε ψευδής. Αν λοιπόν όντως υπάρχει το νέο σωματίδιο, τότε η ως τώρα θεωρία μας είναι λάθος. Ή τουλάχιστον είναι σε μεγάλο βαθμό ανολοκλήρωτη. Σύσσωμος ο επιστημονικός κόσμος αντιμετωπίζει τα νέα αυτά δεδομένα με δυσπιστία. Ακόμα δεν υπάρχουν αρκετές ενδείξεις ώστε να επιχειρήσει κανείς να αχρηστεύσει τα σημερινά επιστημονικά συγγράμματα. Αλλά υπάρχουν υπολογίσιμες πιθανότητες αυτό να συμβεί, κάτι που ενθουσιάζει αλλά και τρομάζει παράλληλα τους φυσικούς. Για κάποιους αυτό το σωματίδιο μπορεί να ισοδυναμεί με την ολοκληρωτική εκμηδένιση του έργου τους, σε κάποιους άλλους μπορεί να δίνει την ευκαιρία για να μπουν στο «πάνθεον» των πιο σημαντικών επιστημόνων στην ιστορία. Για να επιβεβαιωθεί η ύπαρξη του νέου σωματιδίου, θα πρέπει να περάσουν ακόμα κάποιοι μήνες περαιτέρω πειραμάτων. Τα «μεγάλα» νέα θα είναι όταν (και αν) ανακοινωθεί επίσημα ότι το σωματίδιο υπάρχει. Αυτή η πολύμηνη προσμονή παίζει με τα ήδη τσιτωμένα νεύρα των επιστημόνων. Αρκετοί εξ αυτών όμως, δείχνουν να έχουν πιάσει την ευκαιρία από τα μαλλιά. Στο arXiv υπάρχουν ήδη περισσότερα από 100 άρθρα που προσπαθούν να εξηγήσουν την αβέβαιη ύπαρξη αυτού του μυστήριου σωματιδίου. Ανάμεσα σε αυτές, η εργασία του Τζιάν Φρανσέσκο Γκιουντίσε υποστηρίζει πως το νέο σωματίδιο συνεπάγεται την διάψευση της Θεωρίας της Υπερσυμμετρίας. Αλλες εργασίες προσπαθούν να εξηγήσουν μέσω των νέων δεδομένων την άγνωστη φύση της σκοτεινής ύλης και της σκοτεινής ενέργειας. Υπάρχουν επίσης αρκετοί που υποστηρίζουν πως το νέο σωματίδιο είναι ένα είδος βαρυτόνιου, το οποίο είναι ένα υποθετικό στοιχειώδες σωματίδιο που αποτελεί φορέα της βαρυτικής αλληλεπίδρασης. Αλλοι κάνουν λόγο για την ανακάλυψη ενός «ξαδέρφου» του σωματιδίου Higgs, γεγονός που επίσης θα συνεπαγόταν πολλά. Η φαντασία των θεωρητικών φυσικών τις τελευταίες τρεις βδομάδες βρίσκεται σε απόλυτη έξαρση. Τα μολύβια των πιο φιλόδοξων και τολμηρών έχουν πάρει φωτιά. Φυσικά, όλες αυτές οι θεωρίες στηρίζονται στον... αέρα όσο ακόμα η ύπαρξη του νέου σωματιδίου είναι αβέβαιη. Μετά από πολύ καιρό όμως, εμφανίζεται σημαντική πιθανότητα να προκύψει κάτι ολοκαίνουργιο στον κόσμο της φυσικής και αυτό εξιτάρει ανεξαιρέτως όλους τους θεωρητικούς. Τί είναι πιο πιθανό; Να έχουν αποτύχει και τα δύο διαφορετικά πειράματα του CERN (ελάχιστη πιθανότητα) ή να υπάρχει όντως ένα σωματίδιο που καταρρίπτει κάποιες από τις πιο θεμελιώδεις αρχές της φυσικής (επίσης ελάχιστη πιθανότητα); Οι περισσότεροι συγκλίνουν προς το δεύτερο, όμως δεν πρέπει να ξεχνάμε πως ανέκαθεν η φυσική εξελισσόταν με ανατροπές, τις οποίες σχεδόν όλοι αμφισβητούσαν... http://www.pronews.gr/portal/20160110/%CE%B5%CF%80%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BC%CE%B5%CF%83/%CE%BC%CF%80%CE%BF%CF%81%CE%B5%CE%AF-%CF%84%CE%BF-%CE%BD%CE%AD%CE%BF-%CF%83%CF%89%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%AF%CE%B4%CE%B9%CE%BF-%CF%84%CE%BF%CF%85-cern-%CE%BD%CE%B1-%CF%83%CE%B7%CE%BC%CE%B1%CE%AF%CE%BD%CE%B5%CE%B9-restart-%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CF%86%CF%85%CF%83%CE%B9%CE%BA%CE%AE

Οι σκοτεινές προβλέψεις του Stephen Hawking. O βραβευμένος αστροφυσικός Stephen Hawking, που γιόρτασε στις 8 Ιανουαρίου τα 74α γενέθλιά του, είναι γνωστός όχι μόνο για το επιστημονικό του έργο αλλά και για τις προειδοποιήσεις που συχνά απευθύνει στην ανθρωπότητα, σχετικά με τους κινδύνους που θα μπορούσαν να εξαφανίσουν το ανθρώπινο είδος στο μέλλον. Αυτές είναι οι πιο «σκοτεινές» προβλέψεις του θεωρητικού φυσικού. «Δε νομίζω πως θα επιβιώσουμε για άλλα χίλια χρόνια χωρίς να εγκαταλείψουμε αυτό τον εύθραυστο πλανήτη». (Ομιλία στην Όπερα του Σίδνεϊ, 27 Απριλίου 2015) http://www.independent.co.uk/news/science/stephen-hawking-humanity-needs-to-live-in-space-or-die-out-physicist-warns-via-hologram-10206243.html Ο Hawking επαναλαμβάνει με κάθε ευκαιρία την σπουδαιότητα των διαστημικών ταξιδιών, ως μία εφεδρική «ασφάλεια ζωής» των ανθρώπινων κοινωνιών. Κατά τον Hawking, τα οικοσυστήματα της Γης κινδυνεύουν από μία ευρεία γκάμα διαφορετικών παραγόντων – από την ανθρώπινη αδιαφορία μέχρι την πρόσκρουση αστεροειδούς – και ως εκ τούτου είναι απαραίτητο «να μπορούμε να φύγουμε από εδώ αν χρειαστεί». «Αν ποτέ μας επισκεφτούν εξωγήινοι, το αποτέλεσμα θα είναι παρόμοιο με την έλευση του Κολόμβου στην Αμερική που, όπως θυμάστε, δεν πήγε και πολύ καλά για τους ιθαγενείς Αμερικανούς». (Συνέντευξη στην El Pais, 30 Σεπτεμβρίου 2015) http://www.mirror.co.uk/news/technology-science/science/advanced-aliens-could-conquer-colonise-6545914 Αν και από τους πιο ένθερμους υποστηρικτές της αναζήτησης για εξωγήινη ζωή, ο Hawking είναι επίσης από τους πλέον διάσημους «προφήτες κακών» σε ό,τι αφορά μία ενδεχόμενη συνάντηση μας με εξωγήινο πολιτισμό. Αν οι εξωγήινοι είναι αρκετά εξελιγμένοι ώστε να μπορούν να ταξιδέψουν ως εδώ, πιθανότατα θα πρόκειται για «επικίνδυνους, διαστημικούς νομάδες σε αναζήτηση εκμεταλλεύσιμων πλανητών». «Η ανθρώπινη επιθετικότητα είναι η πιο επικίνδυνη απειλή για όλους μας». (Συνέντευξη στον Independent, 19 Φεβρουαρίου 2015) http://www.independent.co.uk/news/science/stephen-hawking-aggression-could-destroy-us-10057658.html «Η βία εξυπηρετούσε τις ανθρώπινες κοινωνίες όσον καιρό ήταν απαραίτητη για την εξεύρεση τροφής ή συντρόφου. Όμως με την εξέλιξη της τεχνολογίας, η επιθετικότητα λίγων αρκεί για να εξαφανίσει την ανθρωπότητα», δήλωνε ο διάσημος φυσικός στον Independent, τονίζοντας την ανάγκη για μία προσπάθεια «παγκόσμιας ευαισθητοποίησης» που ωστόσο δεν θεωρεί πιθανή. «Η ανάπτυξη συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης θα μπορούσε να σημάνει το τέλος της ανθρωπότητας» (Συνέντευξη στο BBC, 2/12/2015) http://www.bbc.com/news/technology-30290540 Ο καθηγητής εκτιμά πως σε περίπτωση που καταφέρουμε να δημιουργήσουμε συστήματα τεχνητής νοημοσύνης, εκείνα θα βρουν αργά ή γρήγορα τρόπους να αυτο-βελτιωθούν, με άμεση συνέπεια την απομάκρυνση των στόχων τους από την ανθρώπινη λογική. Ο Hawking θεωρεί πως δεν κινδυνεύουμε από τις «ύπουλες» μηχανές αλλά από μία πιθανή αδιαφορία των συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης για το ανθρώπινο είδος. «Το αληθινό ρίσκο με την Τεχνητή Νοημοσύνη δεν θα είναι η ‘κακία’ αλλά η αδιαφορία (…) Οι περισσότεροι από μας δεν μισούμε τα μυρμήγκια αλλά τα πατάμε κατά λάθος. Όταν όμως είσαι υπεύθυνος ενός υδροηλεκτρικού σταθμού η λειτουργία του οποίου θα πνίξει φωλιές εκατομμυρίων μυρμηγκιών, το πρόβλημα είναι των μυρμηγκιών, όχι δικό σου». (Διαδικτυακή συζήτηση στο Reddit, 2/10/2015) http://www.wired.com/brandlab/2015/10/stephen-hawkings-ama/ «Αν ο παραγόμενος πλούτος αναδιανεμόταν δίκαια, όλοι θα μπορούσαν θα απολαύσουν μία άνετη και ξεκούραστη ζωή. Όμως η συντριπτική πλειοψηφία κινδυνεύει να καταλήξει πάμφτωχη, σε περίπτωση οι ιδιοκτήτες των μηχανικών μέσων παραγωγής συμμαχήσουν κατά μιας ‘λογικής διανομής’. Η τρέχουσα τάση δείχνει πως το δεύτερο σενάριο είναι το πιο πιθανό, με την ανάπτυξη της τεχνολογίας να εντείνει επί τα χείρω τις ανισότητες». (Διαδικτυακή συζήτηση στο Reddit, 2/10/2015) http://www.wired.com/brandlab/2015/10/stephen-hawkings-ama/ Ακόμα και αν οι «σκεπτόμενες μηχανές» δεν μας αφανίσουν, η ανάπτυξή τους θα διαιωνίσει επιχειρηματικές πολιτικές που ενδέχεται να εντείνουν την φτώχεια και την εξαθλίωση, «καθιστώντας τον άνθρωπο, τον μεγαλύτερο εχθρό της ανθρωπότητας». http://physicsgg.me/2016/01/08/%ce%bf%ce%b9-%cf%83%ce%ba%ce%bf%cf%84%ce%b5%ce%b9%ce%bd%ce%ad%cf%82-%cf%80%cf%81%ce%bf%ce%b2%ce%bb%ce%ad%cf%88%ce%b5%ce%b9%cf%82-%cf%84%ce%bf%cf%85-stephen-hawking/

Αστρονόμοι «είδαν» με τηλεσκόπιο μια μαύρη τρύπα. Για πρώτη φορά οι αστρονόμοι είδαν αναλαμπές ορατού φωτός κοντά σε μια μαύρη τρύπα. Αυτές οι διακυμάνσεις του φωτός είναι ορατές ακόμα και με ένα μέτριο τηλεσκόπιο ερασιτέχνη αστρονόμου. Oι παρατηρήσεις αναφέρονται στο άστρο V404 του Κύκνου (βρίσκεται στον αστερισμό του Κύκνου) απέχει από τη Γη 7800 έτη φωτός. Πρόκειται για ένα δυαδικό σύστημα που αποτελείται από μια μαύρη τρύπα μάζας 9 φορές η μάζα του ήλιου μας και άστρο-συνοδό με μάζα λίγο μικρότερη από αυτή του ήλιου. Οι αστρονόμοι υποθέτουν ότι το φως προέρχεται από τις παραγόμενες ακτίνες Χ στο κέντρο του δίσκου προσαύξησης της μαύρης τρύπας, οι οποίες με τη σειρά τους διεγείρουν τα αέρια στην εξωτερική περιοχή του δίσκου, κάνοντας τα να εκπέμψουν ορατό φως. Οι ερευνητές Kimura et al κυκλοφόρησαν το παρακάτω βίντεο (επενδυμένο με μουσική από τη «Λίμνη των Κύκνων»!), που δείχνει και εξηγεί πως δημιουργούνται αυτές οι διακυμάνσεις του φωτός: http://physicsgg.me/2016/01/08/%ce%b1%cf%83%cf%84%cf%81%ce%bf%ce%bd%cf%8c%ce%bc%ce%bf%ce%b9-%ce%b5%ce%af%ce%b4%ce%b1%ce%bd-%ce%bc%ce%b5-%cf%84%ce%b7%ce%bb%ce%b5%cf%83%ce%ba%cf%8c%cf%80%ce%b9%ce%bf-%ce%bc%ce%b9%ce%b1/

Τα σφαιρωτά σμήνη ίσως φιλοξενούν εξωγήινους πολιτισμούς. Τα σφαιρωτά σμήνη είναι από τις πιο εντυπωσιακές δομές στο σύμπαν. Για παράδειγμα, έχουν αρκετά μεγάλη ηλικία, περίπου όσο και ο Γαλαξίας, ενώ παρά το σχετικά μικρό τους μέγεθος, φιλοξενούν πολύ μεγάλους αριθμούς αστεριών. Έτσι, μία κοσμική «σφαίρα» διαμέτρου μόλις 100 ετών φωτός μπορεί να συγκεντρώνει έως και 1 εκατομμύριο αστέρες. Τώρα, μια έρευνα από το αμερικανικό Κέντρο Αστροφυσικής Harvard Smithsonian (CfA) και το Ινστιτούτο Βασικής Έρευνας στη Βομβάη υποστηρίζει πως οι συγκεκριμένοι αστρικοί σχηματισμοί είναι ακόμη πιο ενδιαφέροντες από επιστημονική άποψη. Κι αυτό γιατί πολύ πιθανόν κάποιοι από αυτούς να αποτελούν κατοικίες εξωγήινων πολιτισμών. «Τα σφαιρωτά σμήνη ενδεχομένως θα αποδειχθούν οι πρώτες περιοχές στον Γαλαξία μας όπου θα εντοπισθούν εξελιγμένες μορφές ζωής», λέει χαρακτηριστικά η Ρόζαν Ντι Στέφανο, αστρονόμος από το CfA και μία από τους συντάκτες της έρευνας, την οποία παρουσίασε η ίδια σε πρόσφατη ημερίδα της Αμερικανικής Αστρονομικής Εταιρείας. Στον Γαλαξία μας υπολογίζεται πως υπάρχουν περίπου 150 σφαιρωτά σμήνη, τα οποία σχηματίσθηκαν πριν από περίπου 10 δισεκατομμύρια χρόνια. Λόγω της μεγάλης «ηλικίας» τους, οι αστέρες που περιλαμβάνουν έχουν πολύ χαμηλή περιεκτικότητα σε «μέταλλα», διαθλά άλλα στοιχεία εκτός από το υδρογόνο και το ήλιο, κάτι που κάνει αρκετούς επιστήμονες να υποστηρίζουν ότι είναι απίθανο να έχουν σχηματισθεί στο εσωτερικό τους πλανητικά συστήματα. Αν και η άποψη αυτή φαίνεται να επιβεβαιώνεται από το γεγονός ότι μέχρι σήμερα έχει ανακαλυφθεί μόλις ένας πλανήτης σε κάποιο σφαιρωτό σμήνος, η Ντι Στέφανο θεωρεί πως δεν ευσταθεί. Έτσι κι αλλιώς, επισημαίνει, έχουν εντοπισθεί εξωπλανήτες να περιφέρονται γύρω από αστέρες οι οποίοι περιέχουν μόλις το 10% των «μετάλλων» που διαθέτει ο Ήλιος μας. Μία άλλη αρνητική παράμετρος είναι πως, ακόμη κι αν είχε σχηματισθεί ένα πλανητικό σύστημα, η μεγάλη πυκνότητα αστεριών θα αποτελούσε απειλή για την «επιβίωσή» του. Ο λόγος είναι πως ένας γειτονικός αστέρας θα μπορούσε να βρεθεί κάποια στιγμή σε αρκετά μικρή απόσταση από το σύστημα και, με τη βαρυτική του έλξη, να εκτινάξει τους πλανήτες στον διαστρικό χώρο. Ωστόσο, οι συντάκτες της μελέτης θεωρούν πως ούτε αυτό ισχύει, καθώς για όλους τους αστέρες δεν είναι ίδια η κατοικήσιμη ζώνη, δηλαδή το εύρος της απόστασης στην οποία θα πρέπει να βρίσκεται ένας πλανήτης, για να είναι αρκετά θερμός ώστε να διαθέτει νερό σε υγρή μορφή. Επομένως, τη στιγμή που σε έναν φωτεινό αστέρα η κατοικήσιμη ζώνη βρίσκεται σχετικά μακριά του, στην περίπτωση ενός αστεριού μικρότερης ακτινοβολίας, οι πλανήτες θα πρέπει να κινούνται πιο κοντά του, για να ευνοούν την ανάπτυξη ζωής. Με δεδομένο πως τα σφαιρωτά σμήνη φιλοξενούν «ήλιους» ηλικίας 10 δισεκατομμυρίων ετών, και οι οποίοι εκπέμπουν ασθενέστερη ακτινοβολία, τότε οι κατοικήσιμες ζώνες τους θα πρέπει να έχουν μικρή απόσταση. Κάτι που σημαίνει πως, αν σε κάποιες από αυτές υπάρχουν όντως πλανήτες, οι τροχιές τους δεν θα έχουν διαταραχθεί από τη βαρύτητα των γειτονικών αστεριών. Συνεπώς, σύμφωνα με τους επιστήμονες, είναι αρκετά βάσιμο να υπάρχουν σε σφαιρωτά σμήνη πλανήτες «ευνοϊκοί» εδώ και δισεκατομμύρια χρόνια στην ανάπτυξη ζωής. Και ακριβώς αυτό το πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα αυξάνει τις πιθανότητες η ζωή να έχει εξελιχθεί σε τέτοιο βαθμό ώστε να έχουν εμφανισθεί και νοήμονα όντα, δημιουργώντας τον δικό τους πολιτισμό. Οι ερευνητές υποστηρίζουν επομένως πως θα πρέπει να εντατικοποιηθούν οι έρευνες για τον εντοπισμό πλανητών σε σφαιρωτά σμήνη – βάζοντας στο στόχαστρο τις εξωτερικές τους περιοχές, όπου σε αντίθεση με την «καρδιά» των σφαιρωτών σμηνών, η πυκνότητα των άστρων δεν είναι εξαιρετικά μεγάλη. Για τους ίδιους επίσης, μία άλλη ιδέα θα ήταν να αναζητηθούν ραδιοκύματα ή σήματα από λέιζερ, που μπορεί να εκπέμπει ένας εξωγήινος πολιτισμός ο οποίος πιθανόν κατοικεί σε μια περιοχή. http://physicsgg.me/2016/01/07/%cf%84%ce%b1-%cf%83%cf%86%ce%b1%ce%b9%cf%81%cf%89%cf%84%ce%ac-%cf%83%ce%bc%ce%ae%ce%bd%ce%b7-%ce%af%cf%83%cf%89%cf%82-%cf%86%ce%b9%ce%bb%ce%bf%ce%be%ce%b5%ce%bd%ce%bf%cf%8d%ce%bd-%ce%b5%ce%be%cf%89/

Για πρώτη φορά, η NASA θαυμάζει τους πανύψηλους αμμόλοφους του Άρη. Έπειτα από τρία χρόνια περιπλάνησης στο αρειανό τοπίο, ο ρομποτικός γεωλόγος Curiosity της NASA μπόρεσε να θαυμάσει, για πρώτη φορά από κοντά, εξωγήινους αμμόλοφους με ύψος διώροφου κτηρίου -σχηματισμούς που καλύπτουν αχανείς εκτάσεις στον ερημικό πλανήτη. Οι ερευνητές της αποστολής καμαρώνουν για τις πρώτες κοντινές φωτογραφίες του Αμμόλοφου «Ναμίμπια» στους πρόποδες του Όρους Σαρπ, ενός βουνού ύψους πέντε χιλιομέτρων στο οποίο προσπαθεί να αναρριχηθεί το ρομπότ. Όπως συμβαίνει και στη Γη, οι αμμόλοφοι του Άρη έχουν μικρή κλίση στην πλευρά που δέχεται τα ραπίσματα του ανέμου, ενώ η άλλη πλευρά είναι απότομη, σχεδόν κατακόρυφη. Παρόλο που η αρειανή ατμόσφαιρα είναι 100 φορές πιο αραιά σε σχέση με τη γήινη, ο άνεμος σπρώχνει τους κόκκους άμμου και τους αναγκάζει να συσσωρεύονται στην κορυφή του λόφου. Όταν η συσσώρευση ξεπεράσει ένα κρίσιμο όριο, η άμμος πέφτει στην άλλη πλευρά σε ένα είδος μικρής κατολίσθησης. Μέχρι στιγμής το Curiosity δεν είχε την ευκαιρία να παρακολουθήσει ζωντανά μια τέτοια κατολίσθηση, φωτογράφησε όμως ίχνη από προηγούμενες. Ομάδα ερευνητών που ασχολούνται ειδικά με τους αμμόλοφους εξετάζουν τώρα τα δεδομένα για να κατανοήσουν πώς ο άνεμος μετακινεί τους κόκκους άμμου και τους διαχωρίζει με βάση το μέγεθός τους, σε ένα ιδιαίτερο περιβάλλον όπου η βαρύτητα είναι τρεις φορές ασθενέστερη σε σχέση με την επιφάνεια της Γης. Οι αμμόλοφοι της περιοχής όπου βρίσκεται το Curiosity είναι ενεργοί, επισημαίνει η NASA. δορυφορικές εικόνες που ελήφθησαν διαδοχικά στην πορεία αρκετών ετών δείχνουν τα βουνά από άμμο να μετατοπίζονται κατά περίπου ένα μέτρο κάθε γήινο έτος, με την πλευρά που προστατεύεται από τον άνεμο να προπορεύεται. Το Curiosity προσεδαφίστηκε στον Άρη το 2012 και έφτασε τη βάση του Όρους Σαρπ το 2014. Πρωτεύον στόχος της αποστολής είναι τώρα η μελέτη των διαδοχικών στρωμάτων από τα οποία αποτελείται το όρος. Αυτό θα επέτρεπε στους γεωλόγους να κοιτάξουν πιο πίσω στο γρωλογικό παρελθόν και να κατανοήσουν πώς ο πλανήτης έχασε το νερό του και μετατράπηκε σταδιακά στην άνυδρη έρημο που βλέπουμε σήμερα. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500049966

Σαν σήμερα πέθανε ξεχασμένος σε ξενοδοχείο ο εφευρέτης Νίκολα Τέσλα. Ο Σέρβος φυσικός και εφευρέτης Νίκολα Τέσλα (Nikola Tesla) γεννήθηκε στις 9 Ιουλίου του 1856, στο χωριό Smiljan, στην επαρχία Lika της Κροατίας. Εκεί ολοκλήρωσε τη στοιχειώδη εκπαίδευσή του, συνέχισε τις σπουδές του στο πολυτεχνικό σχολείο του Γκρας και τις ολοκλήρωσε στο πανεπιστήμιο της Πράγας. Εργάστηκε ως ηλεκτρικός μηχανικός στη Γερμανία, την Ουγγαρία και τη Γαλλία, πριν μεταναστεύσει στις ΗΠΑ το 1884. Στη Νέα Υόρκη εργάστηκε δίπλα στον Τόμας Έντισον, βελτιώνοντας πολλές από τις εφευρέσεις του. Όμως, οι διαφορές στο ύφος μεταξύ των δύο ανδρών οδήγησαν σύντομα στο χωρισμό τους. Ο Τέσλα παραιτήθηκε το 1885 και ίδρυσε τη δική του εταιρία «Tesla Arc Light Company». Από το 1887 ως το 1894 σχεδίασε και κατοχύρωσε δεκάδες ευρεσιτεχνίες, συνεργαζόμενος με τον μεγαλοεπιχειρηματία Τζορτζ Ουέστινγκχαουζ, ο οποίος αγόρασε τα δικαιώματα διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας στο σύστημα θέρμανσης, αερισμού και κλιματισμού. Η αντίστροφη μέτρηση για τον μεγάλο επιστήμονα άρχισε το 1895. Λόγω οικονομικών δυσκολιών, η εταιρία του χρεοκόπησε. Με το πέρασμα του χρόνου, ο Τέσλα γινόταν όλο και πιο εκκεντρικός και κλειστός χαρακτήρας, ενώ συνήθιζε να περνάει όλη τη μέρα του πειραματιζόμενος με τα ραδιοκύματα, αλλά και με σεισμικά μηχανήματα, που ο ίδιος είχε κατασκευάσει. Ο Τέσλα προσέφερε στην ανθρωπότητα εφευρέσεις όπως το εναλλασσόμενο ρεύμα, το πολυφασικό σύστημα, το πηνίο τέσλα, την ακτινογραφία, τα ραδιοκύματα, το ραδιόφωνο, το ραντάρ κ.α., ανοίγοντας το δρόμο για τον εξηλεκτρισμό του πλανήτη. Το 1912 του απονεμήθηκε από κοινού με τον Τόμας Έντισον το Νόμπελ Φυσικής. Ωστόσο, αρνήθηκε να το δεχτεί, θεωρώντας υποτιμητικό το γεγονός ότι μοιραζόταν το βραβείο με «έναν απλό εφευρέτη». Ο προφήτης του 21ου αιώνα, όπως θεωρείται από πολλούς, πέθανε φτωχός και ξεχασμένος απ' όλους, στις 7 Ιανουαρίου του 1943, σ' ένα ξενοδοχείο της Νέας Υόρκης. Μετά το θάνατό του, το όνομά του δόθηκε στη μονάδα μέτρησης της Μαγνητικής Επαγωγής πεδίου, ενώ η κληρονομιά του -70.000 επιστολές, 31.522 προσωπικά ντοκουμέντα, 5.297 τεχνικά σχέδια, 12.832 αποκόμματα περιοδικών, 1.000 φωτογραφίες, 40 βραβεία και διπλώματα- φυλάσσεται σήμερα στο Μουσείο Νίκολα Τέσλα στο Βελιγράδι. http://www.prisonplanet.gr/διεθνη/100913-σαν-σήμερα-πέθανε-ξεχασμένος-σε-ξενοδοχείο-ο-εφευρέτης-νίκολα-τέσλα