Δροσος Γεωργιος

Διεθνής διάκριση για Έλληνες ερευνητές: Μετατρέπουν το κινητό σε drone Την τρίτη θέση σε διεθνή διαγωνισμό για Drone στο Ντουμπάι κατέκτησε η Ομάδα Χωρικών Πληροφοριακών Συστημάτων - SenseLab, του Εργαστηρίου Γεωδαισίας και Πληροφορικής των Επιστημών στο Πολυτεχνείο Κρήτης. Οι ερευνητές βραβεύτηκαν για το πρόγραμμα «SaveMe» που αφορά τη « συνεργασία» κινητού τηλεφώνου και μη επανδρωμένων αεροσκαφών - drone. Η καινοτόμος πρόταση της ομάδας του Πολυτεχνείου, με επικεφαλής τον Επίκουρο καθηγητή Παναγιώτη Παρτσινέβελο, είχε καταφέρει να διακριθεί ανάμεσα σε 1.000 προτάσεις πανεπιστημιακών ιδρυμάτων και εταιρειών από 165 χώρες και να διεκδικήσει μια θέση στο διαγωνισμό στο Ντουμπάι όπου και κατέκτησε την τρίτη θέση. Ο καθηγητής κ. Παρτσινέβελος σε μήνυμά του από το Ντουμπάι ανέφερε χαρακτηριστικά : «Όλοι οι συνδιαγωνιζόμενοι του ημιτελικού και το κοινό θεώρησαν εμάς ως την καλύτερη ομάδα και αυτό μας ευχαριστεί ιδιαίτερα. Ήμασταν μάλιστα η μόνη ομάδα από τα drones καθώς και το ΜΙΤ από τα Robotics που κάναμε την επίδειξη και παρουσίαση μπροστά στην πρωθυπουργό του Ντουμπάι. Επίσης, μας προσκάλεσαν από το υπουργείο εξωτερικών του Ντουμπάι να παραμείνουμε για το world government summit, μέχρι τις 11 του μηνός». Το project SaveMe αφορά στην κατασκευή μιας σειράς μη επανδρωμένων ιπτάμενων οχημάτων (drones), τα οποία θα μπορούν να φέρουν smart phones, κινητά τηλέφωνα. Με τη σύνδεση αυτή το smart phone θα μπορεί να συνεργαστεί μέσω της πρωτοποριακής εφαρμογής που αναπτύσσεται, με το μηχανολογικό μέρος του drone, με αποτέλεσμα οι ιδιότητες που έχει το κινητό τηλέφωνο να ισχύουν κατά την πλοήγησή του στον αέρα. Για παράδειγμα, αν κάποιος έχει χαθεί, τραυματιστεί ή εγκλωβιστεί και δεν μπορεί να επικοινωνήσει μέσω τηλεφώνου γιατί δεν υπάρχουν υπηρεσίες κινητής τηλεφωνίας στο σημείο που βρίσκεται -σε ένα φαράγγι, ένα δάσος, κλπ- θα μπορεί άμεσα και εύκολα να συνδέει το κινητό του με το φορητό phone-drone, προκειμένου αυτό να πλοηγηθεί αυτόνομα, να αναζητήσει σήμα και να ειδοποιήσει την οποιαδήποτε υπηρεσία χρειαστεί (αστυνομία, πυροσβεστική, κλπ) για να έρθει προς άμεση βοήθεια στις συντεταγμένες του χρήστη. Εκτός από τον κ Παρτσινέβελο στην ομάδα που πέτυχε τη σημαντική διάκριση συμμετείχαν μεταπτυχιακοί φοιτητές και προπτυχιακοί φοιτητές του Πολυτεχνείου Κρήτης. http://www.pronews.gr/portal/20160210/%CF%84%CE%B5%CF%87%CE%BD%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%B9%CE%B1/%CE%B4%CE%B9%CE%B5%CE%B8%CE%BD%CE%AE%CF%82-%CE%B4%CE%B9%CE%AC%CE%BA%CF%81%CE%B9%CF%83%CE%B7-%CE%B3%CE%B9%CE%B1-%CE%AD%CE%BB%CE%BB%CE%B7%CE%BD%CE%B5%CF%82-%CE%B5%CF%81%CE%B5%CF%85%CE%BD%CE%B7%CF%84%CE%AD%CF%82-%CE%BC%CE%B5%CF%84%CE%B1%CF%84%CF%81%CE%AD%CF%80%CE%BF%CF%85%CE%BD-%CF%84%CE%BF-%CE%BA%CE%B9%CE%BD%CE%B7%CF%84%CF%8C-%CF%83%CE%B5-drone Έλληνας επιστήμονας έγινε μέλος της Ακαδημίας Εφευρετών των ΗΠΑ. Ο καθηγητής Βιοϊατρικής Μηχανικής Λεωνίδας Ιασεμίδης, απέδειξε ότι οι κρίσεις επιληψίας είναι προβλέψιμες. Τώρα θέλει να είναι ο πρώτος που θα τις νικήσει και θέλει να το κάνει με Ελληνες φοιτητές! «Μάλιστα. Και γιατί είναι έτσι;» - σε αυτό το ερώτημα προσπαθεί να δίνει συνεχώς απαντήσεις ο Λεωνίδας Ιασεμίδης, από όταν ήταν μαθητής στην Ελλάδα, έως σήμερα που ζει και διδάσκει στις ΗΠΑ και ερευνά τον ανθρώπινο εγκέφαλο. Ο καθηγητής Βιοϊατρικής Μηχανικής στο Πολυτεχνείο της Λουϊζιάνα φιλοδοξεί να δαμάσει την επιληψία και κατακτά συνεχώς σημαντικές διακρίσεις για το έργο του, με πλέον πρόσφατη την εκλογή του στην Εθνική Ακαδημία Εφευρετών των ΗΠΑ (National Academy of Inventors). Η συγκεκριμένη ακαδημία είναι μη κερδοσκοπικός οργανισμός, με μέλη που προέρχονται από περισσότερα από 190 αμερικανικά και διεθνή πανεπιστημιακά ιδρύματα, 27 νομπελίστες και κυβερνητικά και μη-κερδοσκοπικά ερευνητικά ινστιτούτα. Η ανακοίνωση της εκλογής του Λεωνίδα Ιασεμίδη ως μέλος της έγινες στις 15 Δεκεμβρίου 2015. Ο ίδιος λέει ότι οφείλει την αγάπη του για την έρευνα και την επιστήμη στους γονείς του: «Ο πατέρας μου φρόντισε να γεμίσει το μικρό δωμάτιο μου με την εγκυκλοπαίδεια του Ήλιου που είχε σαν σκοπό της τη μεθοδική και συστηματική συμπύκνωση και εκλαΐκευση όλων των ανθρώπινων γνώσεων. Η μητέρα μου πάντα τελείωνε τον έλεγχο των εργασιών μου, στα πρώτα μου βήματα στο 2ο δημοτικό σχολείο Βύρωνα στην Αθήνα, με το βασικό ερώτημα: “Μάλιστα. Και γιατί είναι έτσι;”, ερώτημα το οποίο είχα πάντα οδηγό όταν μάθαινα κάτι καινούργιο στη Βαρβάκειο Πρότυπη Σχολή, στη Σχολή Ηλεκτρολόγων και Ηλεκτρονικών στο Εθνικό Μετσόβειο Πολυτεχνείο και στη συνέχεια σε όλη την πορεία μου στην Αμερική, μεταπτυχιακές σπουδές και ακαδημαϊκή καριέρα. Είναι και το ερώτημα που ακόμα και τώρα θέτω στους φοιτητές μου...». Ο Λεωνίδας Ιασεμίδης έχει αφιερώσει χρόνια στην έρευνα για την ανάπτυξη μεθόδων για την αναγνώριση, την πρόγνωση και τον έλεγχο των επιληπτικών κρίσεων στον ανθρώπινο και ζωικό εγκέφαλο και είναι ένας από τους ιδρυτές του τομέα πρόγνωσης εγκεφαλικών κρίσεων. Έχει κάνει περισσότερες από 100 δημοσιεύσεις και έχει κατοχυρώσει 14 πατέντες, εκ των οποίων 4 βραβευμένες. «Η έρευνά μου επικεντρώνεται στη βιοϊατρική του εγκεφάλου και στις κρίσεις της λειτουργίας του» λέει. «Μια ασθένεια του 1% του ανθρώπινου πληθυσμού είναι η επιληψία. Επιληψία, είναι ελληνική λέξη και ο πατέρας της Ιατρικής, ο Ιπποκράτης, θεωρείται ο πρώτος που τη διέγνωσε σωστά ως ασθένεια του εγκεφάλου ενάντια στις εικασίες της εποχής του σύμφωνα με τις οποίες ήταν θεόσταλτη και είχε να κάνει με την καρδιά. Η επιληψία χαρακτηρίζεται από ηλεκτρικές διαταράξεις που ξεκινούν από μια περιοχή του εγκεφάλου, την επιληπτική εστία, και εξαπλώνονται σε λειτουργικά κέντρα του εγκεφάλου διακόπτοντας την ομαλή λειτουργία τους και προκαλώντας κρίσεις. Η αβεβαιότητα του πότε θα συμβούν οι κρίσεις έχει ψυχολογικές συνέπειες καθώς και συνέπειες στη θεραπευτική αγωγή». Η πολύχρονη έρευνα του Λεωνίδα Ιασεμίδη οδήγησε για πρώτη φορά στο συμπέρασμα ότι οι επιληπτικές κρίσεις είναι προβλέψιμες: «Ήμασταν η πρώτη ερευνητική ομάδα στον κόσμο που ανακάλυψε ότι οι επιληπτικές κρίσεις είναι προβλέψιμες, δεν συμβαίνουν τυχαία αλλά είναι αποτέλεσμα παρατεταμένου συγχρονισμού μέρους του εγκεφάλου με την επιληπτική εστία πολύ προτού εκδηλωθεί μια κρίση. Αυτή η πρώτη ανακάλυψη έγινε με τη θεωρία των μη γραμμικών συστημάτων και του χάους στον χωροχρόνο του εγκεφάλου όπως καταγράφεται μέσω ηλεκτροεγκεφαλογραφημάτων» λέει. Οι νέες ανακαλύψεις στις οποίες οδήγησε το βασικό αποτέλεσμα της έρευνας του καθηγητή είναι οι εξής: •Οι κρίσεις βοηθούν τον εγκέφαλο να ξεφύγει από τον υπερσυγχρονισμό που προηγείται των κρίσεων. •Η έγκαιρη παρέμβαση και ο έλεγχος του εγκεφάλου μπορούν να αποτρέψουν τις επικείμενες κρίσεις -για παράδειγμα μέσω έξυπνων εμφυτευμένων ηλεκτρικών ερεθιστών που ενεργοποιούνται όταν ανιχνεύουν τον παθολογικό υπερσυγχρονισμό και τον διακόπτουν. •Υπάρχει η δυνατότητα να αναγνωρίζεται το επιληπτικό δίκτυο και η επιληπτική εστία σε περιόδους μη κρίσεων. Τα αποτελέσματα της έρευνας «που μέχρι στιγμής έχει βοηθήσει στην ανάλυση της συμπεριφοράς των νευρωνικών δικτύων και των κρίσεων στην επιληψία», έχουν αρχίσει να εφαρμόζονται σε κλινικές μελέτες για τη διάγνωση, την πρόγνωση και τη θεραπεία της επιληψίας, ενώ, σύμφωνα με τον Λεωνίδα Ιασεμίδη, μπορούν να έχουν πολλές ακόμη εφαρμογές, όχι μόνο αναφορικά με τη συγκεκριμένη ασθένεια. «Επειδή η προσέγγιση μας είναι γενικής φύσεως, είναι δυνατόν και έχουμε αρχίσει να την εφαρμόζουμε και σε άλλες ασθένειες του εγκεφάλου που χαρακτηρίζονται από σποραδικές και απρόβλεπτες κρίσεις της κανονικής λειτουργίας του, όπως κρίσεις λόγω τραυματικών εμπειριών, ημικρανίες, μανιακές καταθλίψεις κλπ. Επίσης, μπορεί να χρησιμοποιηθεί στην αξιολόγηση της κρισιμότητας και στην παρακολούθηση και αξιολόγηση της πορείας της παρεχόμενης αντιεπιληπτικής θεραπείας σε κατεπείγουσες περιπτώσεις ασθενών, σε ιατρικές μονάδες πρώτης βοήθειας, σε νοσοκομεία ή ασθενοφόρα. Σήμερα πλέον μελετάμε τη συμπεριφορά του εγκεφάλου και υπό συνθήκες αναισθησίας κατά τη διάρκεια χειρουργικών επεμβάσεων». Ο καθηγητής υπογραμμίζει ότι οι ερευνητικές προσπάθειες των βιοϊατρικών μηχανικών δεν καρποφορούν αν δεν υπάρχει στενή συνεργασία με ιατρούς, για παράδειγμα, στη δική του περίπτωση με ιατρικά κέντρα που ειδικεύονται στην έρευνα του εγκεφάλου και την επιληψία. Τέτοια ιατρικά κέντρα, με τα οποία συνεργάζεται ο Λεωνίδας Ιασεμίδης είναι του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν στο Ανν Άρμπορ, του Πανεπιστημίου της Φλόριντα στο Γκέινσβιλ, η Κλινική Mayo στο Φοίνιξ-Αριζόνα, το Barrow Neurological Institute επίσης στο Φοίνιξ-Αριζόνα καθώς και η Κλινική Cleveland στο Κλίβελαντ-Οχάιο. Επίσης, ο διακεκριμένος επιστήμονας τονίζει την αξία της συνεργασίας του με φοιτητές, μεταπτυχιακούς φοιτητές, επιστήμονες και συνεργάτες καθηγητές στα Πανεπιστήμια της Φλόριντα και της Αριζόνα καθώς και στο Πολυτεχνείο της Λουϊζιάνα όπου και διδάσκει. Ο διακεκριμένος ακαδημαϊκός φιλοδοξεί να είναι Ελληνες ερευνητές εκείνοι που θα δαμάσουν τελικά την επιληψία. «Κάνω έκκληση στους ευεργέτες της Ελλάδας αλλά και σε όλο τον κόσμο να στηρίξουν αυτή την προσπάθεια που αφορά τους νέους στη χώρα μας. Είμαστε ανοικτοί για μια πρωτοβουλία που θα στηρίξει οικονομικά τα Ελληνόπουλα να έρθουν στα ερευνητικά κέντρα μας στην Αμερική, να ασχοληθούν και να συνεισφέρουν στην έρευνα του εγκεφάλου γενικά και στη θεραπεία της επιληψίας ειδικά. Αυτό είναι ένα όνειρο που μπορεί να πραγματοποιηθεί! Μπορεί αυτή η διαδεδομένη ασθένεια, που Έλληνες την αναγνώρισαν σωστά και της έδωσαν το όνομα μερικές χιλιάδες χρόνια πριν, να δαμασθεί τελικά από Έλληνες ερευνητές! Μια τέτοια οικονομική πρωτοβουλία θα ήταν ό,τι καλύτερο για την Ελλάδα, ειδικά σήμερα». Αναφερόμενος τέλος, στην υψηλότατη διάκριση, την εκλογή του ως μέλους της Εθνικής Ακαδημίας Εφευρετών των Η.Π.Α., λέει: «Η εκλογή στην Εθνική Ακαδημία των Εφευρετών των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής είναι σημαντική για έναν επιστήμονα διότι αντιπροσωπεύει μια αναγνώριση του έργου του από άτομα που έχουν ήδη σημαντικές εφευρέσεις και συνεισφορά στην Τεχνολογία και την Επιστήμη. Και μάλιστα είναι ιδιαίτερα σημαντική μια τέτοια αναγνώριση για έναν επιστήμονα από την Ελλάδα, την παγκόσμια κοιτίδα της επιστήμης». Ο Λεωνίδας Ιασεμίδης αποφοίτησε από το Μετσόβειο Πολυτεχνείο με το δίπλωμα του Ηλεκτρολόγου Μηχανικού το 1982 και συνέχισε τις μεταπτυχιακές και διδακτορικές σπουδές του στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν στη Βιοϊατρική Μηχανική. Σήμερα, είναι καθηγητής Βιοϊατρικής Μηχανικής και διευθυντής του Κέντρου Βιοϊατρικής και Αποκατάστασης Λειτουργιών στο Πολυτεχνείο της Λουϊζιάνα, ομότιμος καθηγητής της Νευρολογίας και της Νευροχειρουργικής στο Πανεπιστήμιο του Αρκανσο και επίτιμος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Αριζόνα. http://www.pronews.gr/portal/20160210/%CE%B5%CF%80%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BC%CE%B5%CF%83/%CE%AD%CE%BB%CE%BB%CE%B7%CE%BD%CE%B1%CF%82-%CE%B5%CF%80%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%AE%CE%BC%CE%BF%CE%BD%CE%B1%CF%82-%CE%AD%CE%B3%CE%B9%CE%BD%CE%B5-%CE%BC%CE%AD%CE%BB%CE%BF%CF%82-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CE%B1%CE%BA%CE%B1%CE%B4%CE%B7%CE%BC%CE%AF%CE%B1%CF%82-%CE%B5%CF%86%CE%B5%CF%85%CF%81%CE%B5%CF%84%CF%8E%CE%BD-%CF%84%CF%89%CE%BD-%CE%B7%CF%80%CE%B1-%CF%86%CF%89%CF%84%CF%8C

To CERN μαγειρεύει την «αρχέγονη σούπα» του Σύμπαντος. Μερικά δισεκατομμυριοστά του δευτερολέπτου μετά τη Μεγάλη Έκρηξη, η ύλη όπως την γνωρίζουμε δεν είχε σχηματιστεί ακόμα -ολόκληρο το Σύμπαν ήταν μια καυτή «αρχέγονη σούπα», την οποία κατάφεραν να μετρήσουν σε νέα επίπεδα ακρίβειας ερευνητές του Μεγάλου Επιταχυντή Αδρονίων (LHC) στο ευρωπαϊκό εργαστήριο CERN. Η παράξενη αυτή μορφή της ύλης μπορεί να υπάρξει μόνο σε ακραίες συνθήκες και αποτελείται από θεμελιώδη σωματίδια, κυρίως κουάρκ και γλουόνια, γι΄αυτό και ονομάζεται επίσημα «πλάσμα κουαρκ-γλουονίων» Τα κουάρκ είναι τα σωματίδια από τα οποία αποτελούνται τα πρωτόνια και τα νετρόνια, ενώ τα γλουόνια είναι οι φορείς της ισχυρής πυρηνικής δύναμης που συνδέει τα κουάρκ μεταξύ τους. Το πλάσμα κουάρκ-γλουονίων σχηματίζεται όταν τα πρωτόνια και τα νετρόνια «λιώνουν» σε συνθήκες ακραίας θερμοκρασίας ή πίεσης. Το πλάσμα κουαρκ-γλουονίων αναδημιουργήθηκε για πρώτη φορά στο εργαστήριο το 2000 και πιο πρόσφατα στον LHC. Το 2012, μάλιστα, η «αρχέγονη σούπα» του CERN ξεπέρασε κάθε ρεκόρ θερμοκρασίας, πάνω από 5 τρισεκατομμύρια βαθμούς Κελσίου. Στο νέο πείραμα, οι ερευνητές του CERN ανάγκασαν άτομα μολύβδου να συγκρουστούν μετωπικά στην υπόγεια κυκλική σήραγγα του επιταχυντή, ακριβώς κάτω από τα σύνορα Ελβετίας-Γαλλίας. Οι συγκρούσεις πραγματοποιήθηκαν με ενέργεια 5,02 ΤeV (τρισεκατομμύρια ηλεκτρονιοβόλτ), το μέγιστο επίπεδο ισχύος που επιτρέπει ο LHC, και εξετάστηκαν με τον ανιχνευτή ALICE του συστήματος. «Η ανάλυση των συγκρούσεων μας επιτρέπει για πρώτη φορά να μετρήσουμε τα ακριβή χαρακτηριστικά του πλάσματος κουάρκ-γλουονίων στη μέγιστη ενέργεια και να προσδιορίσουμε το πώς ρέει» εξηγεί ο Γιου Τσου, μεταδιδακτορικός ερευνητής του Ινστιτούτου «Νιλς Μπορ» στη Δανία και μέλος της ομάδας του ALICE. Η μελέτη εστιάστηκε στις συλλογικές ιδιότητες του πλάσματος και επιβεβαίωσε ότι, ακόμα και σε αυτά τα ακραία επίπεδα ενέργειας, η αρχέγονη σούπα συμπεριφέρεται περισσότερο σαν υγρό παρά σαν αέριο. Για πρώτη φορά οι ερευνητές κατάφεραν μάλιστα να μετρήσουν το ιξώδες αυτού του εξωτικού υγρού, δηλαδή να μετρήσουν το πόσο παχύρρευστο είναι. Το πείραμα, εξηγεί η ερευνητική ομάδα, βασίστηκε στο γεγονός ότι, όταν δύο σφαιρικά άτομα μολύβδου συγκρουστούν όχι εντελώς μετωπικά αλλά ελαφρώς εκτός κέντρου, το πλάσμα που παράγεται δεν έχει σφαιρικό αλλά μακρόστενο σχήμα σαν μπάλα του ράγκμπι. Αυτό σημαίνει ότι η διαφορά πίεσης ανάμεσα στο κέντρο του πλάσματος και την επιφάνειά του αλλάζει ανάλογα με τη γωνία υπό την οποία κοιτάει κανείς το πλάσμα. Οι διαφορές αυτές επέτρεψαν στους ερευνητές να εξετάσουν τη διόγκωση και τη ροή του πλάσματος, έστω και στιγμιαία. «Είναι αξιοσημείωτο ότι μπορέσαμε να συλλέξουμε τόσο ακριβείς μετρήσεις σε μια σταγόνα "αρχέγονου Σύμπαντος" που έχει ακτίνα περίπου ένα εκατομμυριοστό του δισεκατομμυριοστού του μέτρου» σχολιάζει ο καθηγητής Γενς Γιέργκεν Γκορντχόγιε, επικεφαλής της ομάδας του ALICE στο Ινστιτούτο «Νιλς Μπορ». «Τα αποτελέσματα βρίσκονται σε απόλυτη συμφωνία με τους νόμους της υδροδυναμικής, δηλαδή της θεωρίας των ρεόντων υγρών, και δείχνει ότι το πλάσμα κουάρκ-γλουονίων συμπεριφέρεται σαν υγρό. »Είναι όμως ένα πολύ ειδικό υγρό, το οποίο δεν αποτελείται από μόρια όπως το νερό, αλλά από τα θεμελιώδη σωματίδια κουάρκ και γλουόνια» εξηγεί. Και προσθέτει ότι η ομάδα του είναι τώρα έτοιμη να μελετήσει αυτήν την κατάσταση της ύλης σε νέα επίπεδα ακρίβειας και να κοιτάξει έτσι ακόμα πιο πίσω στο χρόνο. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500057386

Φίλε supernovus. Ενα αρκετα κατατοπιστικό αρθρο Σχετικότητα και βαρυτικά κύματα. Σ​​τις 25 Νοεμβρίου συμπληρώνονται 100 έτη από την ημέρα που ο Albert Einstein παρουσίασε τη Γενική Θεωρία της Σχετικότητας στην Πρωσική Ακαδημία Επιστημών. Τέσσερα έτη μετά ο Αγγλος αστρονόμος Arthur Eddington σε ομιλία που έκανε στη Βασιλική Εταιρεία της Αγγλίας στις 6 Νοεμβρίου 1919 επιβεβαίωσε την πρόβλεψη της γενικής σχετικότητας για την εκτροπή του αστρικού φωτός από τον Ηλιο, την οποία είχε παρατηρήσει στη διάρκεια της ολικής έκλειψης του Ηλιου μερικούς μήνες νωρίτερα, στις 29 Μαΐου 1919. Την επομένη η εφημερίδα The Times του Λονδίνου με έναν τεράστιο τίτλο στην πρώτη σελίδα διακήρυσσε: «Επανάσταση στην Επιστήμη, Νέα Θεωρία του Σύμπαντος, Ανατρέπονται οι Νευτώνειες Ιδέες». Κι έτσι, μ’ αυτό το έργο ο Einstein έδωσε πραγματικά μία διαφορετική τροπή στην εξέλιξη των ιδεών μας για τον χώρο, τον χρόνο και τη βαρύτητα. Τα τελευταία 100 έτη, η βαρυτική αυτή θεωρία του Einstein έχει γίνει αποδεκτή ως η πιο ικανοποιητική απ’ όλες τις άλλες. Επιπλέον η θεωρία αυτή περιλαμβάνει με τον καλύτερο τρόπο όλα όσα γνωρίζουν σήμερα οι επιστήμονες για τη βαρύτητα. Παρ’ όλα αυτά κι αυτή αφήνει ορισμένα βασικά ερωτήματα αναπάντητα, όπως: η παραμόρφωση του χωρόχρονου συμβαίνει «αστραπιαία» ή μήπως μεταδίδεται με τη μορφή κυμάτων; Η αναζήτηση του Einstein για μια απάντηση στο ερώτημα αυτό, τον οδήγησε σε μία εκπληκτική εκτίμηση: ακριβώς όπως υπάρχουν κύματα φωτός που μεταφέρουν ενέργεια από μέρος σε μέρος, έτσι θα πρέπει να υπάρχουν και βαρυτικά κύματα, τα οποία μεταφέρουν ενέργεια από τόπο σε τόπο. Θεώρησε δηλαδή ότι οι βαρυτικές δυνάμεις ακτινοβολούνται προς τα έξω σαν τα κύματα που δημιουργούνται από την πτώση μιας πέτρας στο νερό μιας λίμνης. Από πού όμως θα προέρχονταν τέτοια κύματα βαρύτητας; Ο Einstein υπέθεσε ότι τα κύματα αυτά θα εκπέμπονταν από διάφορα σώματα με τεράστιες μάζες που θα υφίσταντο βίαιες μεταβολές στο Διάστημα. Καταστροφικά κοσμικά φαινόμενα, όπως η εκρηκτική κατάρρευση ενός ετοιμοθάνατου γιγάντιου άστρου, ή η σπειροειδής σύμπτυξη ενός αστρικού ζεύγους θα πρέπει να εκπέμπουν κύματα βαρύτητας στο Διάστημα με ταχύτητα ίση με την ταχύτητα του φωτός. Καθώς τα ταχυκίνητα αυτά κύματα έρχονται σε επαφή με διάφορα σωματίδια ύλης στο Διάστημα, η ταχύτητα των σωματιδίων αυτών θα πρέπει να μεταβάλλεται έτσι ώστε και τα σωματίδια αυτά να εκπέμπουν κύματα βαρύτητας. Ακόμη όμως και μ’ αυτή την αλυσιδωτή βαρυτική αντίδραση, ο Einstein πίστευε ότι τα κύματα βαρύτητας ήταν τόσο αδύναμα ώστε να μην μπορέσουν να γίνουν ποτέ αντιληπτά. Γι’ αυτό και δεν έχουν εντοπιστεί έως τώρα, κι έτσι η θεωρία του Einstein για τα βαρυτικά κύματα παρέμενε χωρίς αποδείξεις. Τα τελευταία έτη, όμως, διάφορες ερευνητικές ομάδες ασχολούνται με τη διερεύνηση του εντοπισμού των βαρυτικών κυμάτων. Η μία από τις τρεις πειραματικές ομάδες του Ν. Πόλου, που ανήκει στο Σμιθσόνιαν Κέντρο Αστροφυσικής του Χάρβαρντ, ανακοίνωσε στις 17 Μαρτίου 2014 ότι ύστερα από παρατηρήσεις εννέα ετών εντόπισε την ύπαρξη βαρυτικών κυμάτων με τη μορφή ρυτιδώσεων στο χωρόχρονο, που προέρχονταν από τις πρώτες απειροελάχιστες στιγμές της γέννησης του Σύμπαντος πριν από 13,82 δισ. έτη. Δυστυχώς δέκα μήνες μετά αποδείχτηκε ότι ο εντοπισμός οφειλόταν σε άλλα άσχετα φαινόμενα. Παρ’ όλα αυτά, οι ενδείξεις που συγκεντρώνονται σήμερα οδηγούν τους επιστήμονες να συμπεράνουν ότι ο Einstein είχε για άλλη μια φορά δίκιο στους υπολογισμούς του για το Σύμπαν. Υπάρχουν, δηλαδή, ορισμένες ισχυρές ενδείξεις για την ύπαρξη των βαρυτικών κυμάτων με βάση την ανακάλυψη ενός συστήματος δύο πάλσαρ που έγινε το 1974 από τους Αμερικανούς αστροφυσικούς Russel Hulse και Joseph Taylor, οι οποίοι για την ανακάλυψή τους αυτή τιμήθηκαν το 1993 με το Βραβείο Νομπέλ Φυσικής. Ως γνωστόν, τα πάλσαρ είναι ταχύτατα περιστρεφόμενα άστρα νετρονίων με πανίσχυρα μαγνητικά πεδία που εκπέμπουν ακτινοβολίες, όπως ένας φάρος. Το αστρικό σύστημα των Hulse-Taylor έχει βοηθήσει στον έλεγχο αρκετών προβλέψεων της Γενικής Σχετικότητας. Γιατί, καθώς τα δύο άστρα νετρονίων στροβιλίζονται όλο και πιο κοντά το ένα στο άλλο, υπολογίζεται ότι θα συγκρουστούν σε περίπου 300 εκατ. έτη, αφού σύμφωνα με τον Einstein όταν ένα τέτοιο διπλό αστρικό σύστημα εκπέμπει βαρυτικά κύματα η περίοδος της τροχιάς του μειώνεται. Παρόλο που οι μεταβολές είναι πάρα πολύ μικρές, εντούτοις αντιστοιχούν με μεγάλη ακρίβεια στις τιμές που προβλέπει η Γενική Σχετικότητα, γεγονός που αποτελεί μια έμμεση ένδειξη ότι τα βαρυτικά κύματα που προέβλεψε ο Einstein πρέπει να υπάρχουν, αν και χωρίς την πειραματική τους επιβεβαίωση τίποτα δεν είναι σίγουρο. Οπως χαρακτηριστικά έλεγε και ο Richard Feynman: «Δεν έχει καμιά σημασία πόσο όμορφη είναι μια θεωρία, ή πόσο έξυπνος είναι αυτός που την διαμόρφωσε, ή πιο είναι το όνομά του. Αν διαφωνεί με τα πειραματικά δεδομένα, είναι σίγουρα λάθος. Τελεία και παύλα». http://www.astrovox.gr/forum/viewtopic.php?t=18991&postdays=0&postorder=asc&start=90 Δημοσίευση Δευτέρα 09/11/2015

Το απόγευμα η πολυαναμενόμενη ανακοίνωση για τα βαρυτικά κύματα. Ερευνητές του αμερικανικού πειράματος LIGO θα δώσουν το απόγευμα συνέντευξη Τύπου στην οποία αναμένεται να ανακοινώσουν ότι ανίχνευσαν για πρώτη φορά τα περιβόητα βαρυτικά κύματα του Αϊνστάιν. Η ανακοίνωση του προγράμματος LIGO δεν αποκαλύπτει λεπτομέρειες και περιορίζεται να αναφέρει ότι κατά τη συνέντευξη θα παρουσιαστεί μια «έκθεση προόδου» για την πολυετή προσπάθεια ανίχνευσης των βαρυτικών κυμάτων. Τη φετινή χρονιά συμπληρώνεται ένας αιώνας από την πρώτη δημοσίευση του Άλμπερτ Άινσταϊν για τα βαρυτικά κύματα, των οποίων η ύπαρξη έρχεται ως συνέπεια της Γενικής Σχετικότητας. Μέχρι σήμερα, όμως, το φαινόμενο παραμένει ανεπιβεβαίωτο. Τα βαρυτικά κύματα είναι ρυτιδώσεις στην ίδια την υφή του χωροχρόνου -κυματισμοί που πηγάζουν από βίαια κοσμικά φαινόμενα και διαδίδονται στο Σύμπαν με την ταχύτητα του φωτός. Τα κύματα αυτά παράγονται από την επιτάχυνση σωμάτων μεγάλης μάζας, όπως για παράδειγμα άστρα νετρονίων και μαύρες τρύπες που κινούνται σπειροειδώς η μία προς την άλλη και τελικά συγχωνεύονται. Τα βαρυτικά κύματα, εφόσον υπάρχουν, ουσιαστικά τεντώνουν το χώρο σε μια διάσταση (ας πούμε κατά μήκος) και τον συμπιέζουν σε μια άλλη (ας πούμε κατά πλάτος). Οι δύο πανομοιότυποι ανιχνευτές του πειράματος LIGO, ένας στην πολιτεία της Ουάσινγκτον και ένας στη Λουιζιάνα, θεωρητικά μπορούν να καταγράψουν τα βαρυτικά κύματα από ανεπαίσθητες μεταβολές στο μήκος δύο κάθετων σωλήνων των 4 χιλιομέτρων ο καθένας. Η συνέντευξη Τύπου, την οποία οργανώνει το αμερικανικό Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, προγραμματίζεται να ξεκινήσει στην Ουάσινγκτον στις 17:30 την Πέμπτη. Το in.gr θα παρακολουθήσει ζωντανά την παρουσίαση και θα μεταφέρει όλες τις εξελίξεις. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500057416

Αθέατοι κόσμοι δείχνουν να έλκουν τον Γαλαξία. Διεθνής ομάδας αστρονόμων ανακάλυψε εκατοντάδες γειτονικούς μας γαλαξίες που παρέμεναν όμως μέχρι σήμερα κρυμμένοι. Η ανακάλυψη αυτή αναμένεται να δώσει λύση σε ένα μεγάλο κοσμικό γρίφο που προκαλεί πονοκέφαλο στους επιστήμονες εδώ και δεκαετίες. Σ' ένα διαστελλόμενο σύμπαν, ο κάθε παρατηρητής βλέπει τον εαυτό του ως το κέντρο της διαστολής. Μεγάλες συγκεντρώσεις γαλαξιών απομακρύνονται από άλλες τέτοιες συγκεντρώσεις με ταχύτητες ανάλογες του παρατηρητή. Αυτό το κοσμικής κλίμακας φαινόμενο ονομάζεται Απο«ροή Hubble». Αποδείχθηκε ομως ότι το τοπικό σμήνος γαλαξιών, που περιλαμβάνει τον γαλαξία μας, αποκλίνει από τη διαδρομή που έπρεπε να ακολουθεί σύμφωνα με αυτή την ροή Hubble. Το 1990, οι αμερικανοί αστρονόμοι Αλαν Ντρέσλερ και Σάντρα Φέμπερ υποστήριξαν ότι ο Γαλαξίας μαζί με τους γειτονικούς του ρέουν προς αυτή την κατεύθυνση σαν ένας ουράνιος ποταμός που έλκεται από το βαρυτικό πεδίο μιας μεγάλης συγκέντρωσης μάζας, που ονομάστηκε «Μεγάλος Ελκυστής». Υπολογίζεται ότι η μάζα του Μεγάλου Ελκυστή είναι ίση με εκείνη με εκείνη 5x1016 άστρων σαν τον Ηλιο. Ο Μεγάλος Ελκυστής απέχει 150-250 εκ. έτη φωτός από εμάς και το μεγαλύτερο μέρος του είναι καλυμμένο από τη σκόνη του δικού μας γαλαξία. Ο Μεγάλος Ελκυστής φαίνεται να έλκει προς το μέρος του τον γαλαξία μας, μαζί με χιλιάδες άλλους γαλαξίες, με μια πανίσχυρη ελκτική δύναμη. Το φαινόμενο προσπαθούν ανεπιτυχώς μέχρι σήμερα να εξηγήσουν οι επιστήμονες. Ομάδα ερευνητών με επικεφαλής τον καθηγητή Λίστερ Στέϊβλι-Σμιθ του Πανεπιστημίου της Δυτικής Αυστραλίας και του Διεθνούς Κέντρου Έρευνας στη Ραδιο-Αστρονομία (ICRAR) κατάφεραν να εντοπίσουν στην επίμαχη περιοχή 883 γαλαξίες, από τους οποίους το ένα τρίτο ήταν άγνωστοι μέχρι σήμερα. Η ανακάλυψη έγινε με τη χρήση του μεγάλου ραδιοτηλεσκοπίου Παρκς διαμέτρου 64 μέτρων που είναι εγκατεστημένο στην Αυστραλία. Αν και απέχουν 250 εκατομμύρια έτη φωτός από τη Γη - σχετικά μικρή απόσταση για τα αστρονομικά δεδομένα- οι εν λόγω γαλαξίες ήταν μέχρι σήμερα αόρατοι εξαιτίας του δικού μας γαλαξία, που εμποδίζει τις αστρονομικές παρατηρήσεις, παρεμβάλλοντας πυκνά στρώματα άστρων και διαστρικής σκόνης. «Ο γαλαξίας μας είναι πολύ όμορφος φυσικά, αλλά μπλοκάρει τελείως τη θέα των πιο μακρινών γαλαξιών πίσω του» ανέφερε ο Σμιθ. Η ανακάλυψη μπορεί επίσης να ρίξει στο φως στο μυστήριο του Μεγάλου Ελκυστή. «Στην πραγματικότητα δεν καταλαβαίνουμε τι προκαλεί αυτή τη βαρυτική έλξη πάνω στον γαλαξία μας ή από πού προέρχεται. Αυτό που ξέρουμε, είναι ότι ο γαλαξίας μας κινείται προς μια περιοχή με ταχύτητα πάνω από δύο εκατομμύρια χιλιόμετρα την ώρα», δήλωσε ο Στέιβλι-Σμιθ. Οι ερευνητές επεσήμαναν ότι, αφού κάθε γαλαξίας περιέχει περίπου 100 δισεκατομμύρια άστρα, η ανακάλυψη εκατοντάδων νέων γαλαξιών πίσω από τον δικό μας αποκαλύπτει μια τεράστια μάζα άγνωστη έως τώρα. Τα νέα δεδομένα μπορεί να επιτρέψουν στους ειδικούς να βρουν απαντήσεις σε αυτή την κοσμική σπαζοκεφαλιά. Η ανακάλυψη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Astrophysical Journal». http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500057265

Zanneio Stardust, Έλληνες μαθητές ελέγχουν δορυφόρο στο διάστημα. To τουρνουά Zero Robotics ανοίξε και φέτος τις παγκόσμιας κλάσης ερευνητικές εγκαταστάσεις του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού (ISS) σε μαθητές γυμνασίου. Οι μαθητές γράφουν προγράμματα που μπορούν να ελέγξουν έναν δορυφόρο (SPHERES) στο διάστημα. http://ssl.mit.edu/spheres/ Το MIT και η ESA κάλεσαν στις 25 Ιανουαρίου στις εγκαταστάσεις τους τις 14 διεθνείς συμμαχίες φιναλίστ για να παρακολουθήσουν τους τελικούς Zero Robotics 2015 με θέμα ‘SpySPHERES’ ζωντανά από τον ISS. Ανάμεσα τους και μια Ελληνική ομάδα. H Zanneio Stardust έπειτα από τη 2η θέση που κατέκτησε πέρυσι συμμετείχε για δεύτερη συνεχή χρονιά στον διαγωνισμό. Η ομάδα διέπρεψε για μία ακόμα φορά φτάνοντας στους τελικούς ως μέλος της Ελληνο-Αμερικανικής συμμαχίας BACON Zanneio 2485. “Η συμμετοχή μας στον διαγωνισμό Zero Robotics ήταν μια από τις εμπειρίες που μένουν χαραγμένες στην μνήμη κάποιου για πολύ καιρό. Η εξοικείωση με τους κανόνες του διαστήματος, η βελτίωση του κώδικα και η συνεχής παρακολούθηση αγώνων σταδιακά μας έγιναν συνήθεια που έπαιρνε όλο τον ελεύθερο χρόνο μας. Οι κόποι μας όμως δεν πήγαν χαμένοι και ανταμειφθήκαμε άλλη μια χρονιά με την συμμετοχή μας στους τελικούς. Μπορεί να μην φτάσαμε τόσο ψηλά όσο πέρυσι, η φετινή χρονιά ωστόσο άφησε πίσω της μια σειρά από δυνατές αναμνήσεις και συναισθήματα που δύσκολα συναντά κάποιος σε ενδοσχολικές δραστηριότητες...” λέει χαρακτηριστικά ο Παναγιώτης Μακρής 16 ετών που συμμετείχε και πέρυσι με την ομάδα στον Zero Robotics. Η Zanneio Stardust είναι η ομάδα του Ομίλου Αριστείας S.I.M.A. CLUB του Ζάννειου Προτύπου Πειραματικού Λυκείου Πειραιά http://sima-club.weebly.com/index.html με επικεφαλής τους καθηγητές μαθηματικών Δρ. Παντελή Μπουμπούλη (Π.Μ.) και Δρ. Σωτήρη Τσαντίλα (Σ.Τ.) και φέτος αποτελείται από τους μαθητές (Α’ και Β’ Λυκείου): Βατίστα Αντρέα, Βασίλαινα Θανάση, Κουνέλη Γιάννη, Καλπαξή Γιώργο, Κοντογιώργη Σπύρο, Μακρή Παναγιώτη, Καφετζή Δημήτρη, Φαρφαρά Αγγελική, Τερτίπη Ευθυμία, Τσάφο Αλέξανδρο, Κλούτσου Σοφία, Λαδοπούλου Μελπομένη, Τσάπα Ίρια, Ψαρού Κωνσταντίνα, Τσοκανά Στέφανο, Χριστοδούλου Κωνσταντίνο, Τσιμερέκη Κωνσταντίνο, Σκλαβούνο Δημήτρη, Σκουλουδάκη Άννα, Νάκα Γιώργο, Κανδεράκη Παναγιώτα, Καλαϊτζιάν Φαίδρα, Ράπατα Ηλέκτρα και Καλκαντζάκο Κωνσταντίνο. Τί λένε οι μαθητές για την προσπάθεια τους στον Zero Robotics 2015; “Ο διαγωνισμός αυτός προσφέρει κάτι τελείως διαφορετικό στους μαθητές. Είδαμε πως λειτουργούν οι επιστήμες στην πράξη - τελείως διαφορετικά από το πληκτικό μάθημα - και μάθαμε πως ένα λάθος μπορεί να επηρεάσει μια διαστημική αποστολή στην οποία έχουν δαπανηθεί χρόνια μελέτης και έχουν πραγματοποιηθεί τεράστιες χρηματικές επενδύσεις” αναφέρει ο μαθητής της Α’ Λυκείου, Αντρέας Βατίστας. “Ήταν μια πολύ επιμορφωτική εμπειρία που μας βοήθησε να εξοικειωθούμε με την ιδέα του διαστήματος. Είδαμε πως οι γνώσεις μας στην αστροφυσική και τον προγραμματισμό μπορούν να εφαρμοστούν και στην πραγματική ζωή καθώς και είδαμε τους κώδικες που ετοιμάζαμε τόσο καιρό ψηφιακά να υλοποιούνται σε πραγματικά ρομπότ στις συνθήκες του διαστήματος.” λένε οι μαθήτριες Κωνσταντίνα Ψαρού και Ίρια Τσάπα. Ενώ για τον Κωνσταντίνο Χριστοδούλου το τουρνουά Zero Robotics “Ήταν μια πολύ ωραία εμπειρία που μας άνοιξε τους ορίζοντές στον χώρο της ρομποτικής ,του διαστήματος και κυρίως του προγραμματισμού. Ήρθαμε σε επαφή με σχολεία του εξωτερικού συνεργαστήκαμε και είδαμε τις ιδέες μας να πραγματοποιούνται στον Διαστημικό Σταθμό.” "το Zero Robotics έχει ήδη καθιερωθεί για τον όμιλό μας" Οι δύο καθηγητές της Zanneio Stardust εκφράστηκαν και αυτοί με ενθουσιασμό για την εμπειρία τους στον διαγωνισμό Zero Robotics “που έχει ήδη καθιερωθεί για τον όμιλό μας” όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο κος Τσαντίλας. Αρχικά θα θέλαμε να μας πείτε πως μάθατε για τον διαγωνισμό Zero Robotics και τι ήταν αυτό που σας ώθησε να συμμετάσχετε; Π.Μ.: Εδώ και πέντε χρόνια λειτουργούμε στο Ζάννειο Πειραματικό Λύκειο έναν όμιλο δραστηριοτήτων STEM, δίνοντας βαρύτητα στις εφαρμογές των Μαθηματικών, στον Προγραμματισμό και σε θέματα του Διαστήματος. Για να κινήσουμε περισσότερο το ενδιαφέρον των μαθητών μας αναζητούμε συνέχεια ενδιαφέροντες διαγωνισμούς, αλλά και άλλες δραστηριότητες, στους οποίους μπορούμε να πάρουμε μέρος. Βρήκαμε τον διαγωνισμό αυτό σε μια αναζήτηση στο διαδίκτυο πριν δύο χρόνια και μας κέντρισε το ενδιαφέρον. Ένα επιπλέον σημαντικό πλεονέκτημα του διαγωνισμού είναι ότι δεν έχει "ακριβές" απαιτήσεις όπως για παράδειγμα συσκευές ρομποτικής κ.λ.π. Τι σας δίδαξε η περσινή σας εμπειρία στο τουρνουά; Σ.Τ.: Φέτος συμμετείχαμε για δεύτερη φορά στο διαγωνισμό με μεγάλη επιτυχία. Το σημαντικότερο δίδαγμα από την περσινή εμπειρία είναι πως όλα είναι δυνατά όταν υπάρχει δίψα για μάθηση και διάθεση για δουλειά. Ήδη σκεφτόμαστε τρόπους με τους οποίους θα φέρουμε και άλλα Ελληνικά σχολεία στο διαγωνισμό, αφού πλέον έχουμε σημαντική εμπειρία. Πιστεύετε ότι project που σχετίζονται με το διάστημα και βρίσκονται εκτός των κλασικών εκπαιδευτικών εργασιών του σχολείου είναι χρήσιμα για την εκπαίδευση των μαθητών και την μετέπειτα εξέλιξη τους; Π.Μ.: Τέτοιου είδους project κινητοποιούν τους μαθητές και τους προσφέρουν σημαντικές εμπειρίες που είναι αδύνατον να επιτευχθούν με το κλασσικό πρόγραμμα σπουδών. Οι εφαρμογές του διαστήματος συνήθως εμπλέκουν πολλές επιστήμες ταυτόχρονα κάτι που είναι ιδιαίτερα σημαντικό, αφού συνήθως οι μαθητές διδάσκονται την κάθε επιστήμη αποσπασματικά. Στον διαγωνισμό Zero Robotics εμπλέκονται σχολικά μαθηματικά, φυσική και προγραμματισμός με έναν πολύ ευχάριστο και φιλικό τρόπο. Ποια πιστεύετε ήταν τα οφέλη από τη συνεργασία με τα σχολεία του εξωτερικού αλλά και από την επαφή των μαθητών με εμπειρογνώμονες του χώρου; Π.Μ.: Οι μαθητές έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν παιδιά από άλλες χώρες, να δουν τον τρόπο με τον οποίο σκέφτονται και να έρθουν σε επαφή με ξένες μεθόδους διδασκαλίας και προγράμματα σπουδών. Ποιο είναι το πιο σημαντικό πράγμα που αποκομίσατε από το διαγωνισμό; Για ποιο λόγο θα τον συστήνατε και σε άλλους εκπαιδευτικούς στην Ελλάδα; Σ.Τ.: Η επιμονή, η σταθερή προσήλωση στο στόχο, η ομαδική δουλειά και η συνεργατικότητα, είναι προσόντα που καλλιεργήθηκαν στους μαθητές μας μέσω αυτού του διαγωνισμού. Ακόμα κι αν οι συνεργάτες τους ήταν από διαφορετικές ηπείρους, έπρεπε να βρουν τρόπο και χρόνο για να συντονιστούν και να πετύχουν το καλύτερο δυνατό από κοινού. Π.Μ.: Μέσω του διαγωνισμού οι μαθητές εφαρμόζουν τις σχολικές γνώσεις για την επίλυση πραγματικών προβλημάτων. Συνήθως, τα Μαθηματικά και οι Φυσικές επιστήμες διδάσκονται σε θεωρητικό επίπεδο χωρίς να παρουσιάζονται οι ποικίλες εφαρμογές τους. Ο διαγωνισμός Zero Robotics αποτελεί μοναδική ευκαιρία ώστε οι μαθητές να έρθουν σε επαφή με πραγματικά επιστημονικά προβλήματα παρόμοια με αυτά που αντιμετωπίζουν οι επιστήμονες. Ποια είναι τα σχέδιά της ομάδας σας για το μέλλον; Σκέφτεστε να συμμετέχετε και σε άλλους διαγωνισμούς σχετικούς με το διάστημα; Σ.Τ.: Κάθε χρόνο ψάχνουμε να βρούμε και κάτι καινούργιο, συνήθως σε θέματα διαστημικής, ώστε παράλληλα με το Zero Robotics που έχει ήδη καθιερωθεί για τον όμιλό μας, να συμμετάσχουμε και σε άλλες δράσεις και διαγωνισμούς. Για του χρόνου σκεφτόμαστε να πάρουμε μέρος και στον Odysseus Space Contest http://www.odysseus-contest.eu/el/ της Ευρωπαϊκής Ένωσης που φαίνεται να έχει αρκετό ενδιαφέρον. http://www.esa.int/ell/ESA_in_your_country/Greece/Zanneio_Stardust_Hellenes_mathethes_elhegchoyn_doryphhoro_sto_dihastema

Κίνα και Γερμανία δυναμικά στην «αρένα» της πυρηνικής σύντηξης. Όλο και πιο κοντά δείχνει να έρχεται το ενεργειακό όραμα της πυρηνικής σύντηξης, με στόχο την παραγωγή καθαρής, ανανεώσιμης ενέργειας από ελεγχόμενη πυρηνική σύντηξη. Την προηγούμενη εβδομάδα η καγκελάριος Μέρκελ πάτησε τον διακόπτη του Wendelstein 7-X, μιας συσκευής αξίας 435 εκατ. δολαρίων, που κατασκευάστηκε από το Ινστιτούτο Μακ Πλανκ στο Γκράιφσβαλντ. Υδρογόνο εισήχθη στη συσκευή και υπερθερμάνθηκε από μικροκύματα μέχρι να μετατραπεί σε πλάσμα για κλάσμα δευτερολέπτου. Η σύντηξη πυρήνων υδρογόνου απελευθερώνει τεράστιες ποσότητες ενέργειας (πρόκειται για τη διαδικασία που τροφοδοτεί με ενέργεια τα άστρα) και όχι πολλά ραδιενεργά απόβλητα- ωστόσο, όπως αναφέρεται σε σχετικό δημοσίευμα του ΜΙΤ Technology Review, παρά δεκαετίες ερευνών, ουδείς έχει επιτύχει να παράξει περισσότερη ενέργεια από πειράματα σύντηξης από όση έβαλε μέσα. Οι περισσότερες προσπάθειες έχουν να κάνουν με τον περιορισμό καυτού πλάσματος μέσω ισχυρών ηλεκτρικών ρευμάτων, με χρήση μιας συσκευής σχήματος ντόνατ, υπό την ονομασία tokamak. Το μεγαλύτερο tokamak κατασκευάζεται στη Γαλλία, στις διεθνείς εγκαταστάσεις ITER. Πάνω στο αντικείμενο εργάζονται πολλές εταιρείες, όπως η Tri-Alpha (Καλιφόρνια), η Helion Energy (Ρέντμοντ, Ουάσινγκτον) και η General Fusion (Βανκούβερ). Επίσης, σύμφωνα με δημοσίευμα της South China Morning Post, σε ειδική εγκατάσταση τύπου tokamak στην ανατολική Κίνα, ερευνητές ήταν σε θέση να παράγουν αέριο υδρογόνο τρεις φορές πιο θερμό από τον πυρήνα του Ήλιου, μέσω σύντηξης, διατηρώντας αυτή τη θερμοκρασία για 102 δευτερόλεπτα. Εφόσον ισχύει κάτι τέτοιο, πρόκειται για πολύ σημαντικό βήμα για τη Λαϊκή Δημοκρατία στον συγκεκριμένο τομέα. Όπως αναφέρεται στο δημοσίευμα, το εν λόγω πείραμα πραγματοποιήθηκε την περασμένη εβδομάδα σε μαγνητικό αντιδραστήρα σύντηξης στο Ινστιτούτο Φυσικών Επιστημών του Χεφέι, πρωτεύουσας της επαρχίας Τζιανγκσού. Ο αντιδραστήρας, σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση, κατάφερε να θερμάνει το αέριο σε θερμοκρασία 49.999 βαθμών Κελσίου, εξομοιώνοντας τις διεργασίες στον Ήλιο. Η θερμοκρασία που επετεύχθη δεν είναι η υψηλότερη που έχει καταγραφεί (σε αντίστοιχα επιτεύγματα έχουν προβεί και Ευρωπαίοι και Ιάπωνες ερευνητές) ωστόσο είναι η διάρκεια που η κινεζική ομάδα κατάφερε να την διατηρήσει σε αυτό το επίπεδο που αποτελεί καινοτομία. Σημειώνεται πως η Κίνα συμμετέχει και στο ITER, ωστόσο το Πεκίνο, σύμφωνα με τη South China Morning Post, έχει εκφράσει δυσαρέσκεια όσον αφορά στους βραδείς ρυθμούς με τους οποίους κινείται το πρόγραμμα. http://www.naftemporiki.gr/story/1064486/kina-kai-germania-dunamika-stin-arena-tis-purinikis-suntiksis

«Πλώρη» για τον Δία έβαλε το Juno. Μετά την εξερεύνηση του Πλούτωνα και του Κρόνου, η NASA προετοιμάζει μία ακόμη αποστολή - ορόσημο, αυτή τη φορά με το διαστημόπλοιο Juno που έχει προορισμό τον Δία, δηλαδή τον μεγαλύτερο πλανήτη του ηλιακού μας συστήματος. Όπως ανακοίνωσε η αμερικανική διαστημική υπηρεσία, το διαστημόπλοιο πυροδότησε με επιτυχία τον κινητήρα του, ώστε να πραγματοποιήσει έναν ελιγμό που το έθεσε σε πορεία προς τον πλανήτη. Πεντέμισι περίπου χρόνια ήδη στο διάστημα, το Juno αναμένεται να φτάσει στον Δία στις αρχές Ιουλίου. Από εκείνη τη στιγμή και για 10 μήνες, θα τεθεί σε τροχιά γύρω από τον πλανήτη, για να μελετήσει το μαγνητικό του πεδίο όπως και τους δορυφόρους του. Οι επιστήμονες ελπίζουν πως, χάρις στο διαστημόπλοιο, θα αποκτήσουν για πρώτη φορά εικόνα του ανάγλυφου του Δία, το οποίο καλύπτεται από πυκνά νέφη, αλλά και ότι θα συγκεντρώσουν σημαντικές πληροφορίες σχετικά με την προέλευση και την εξέλιξή του. Επιπλέον, στόχος του Juno είναι να διαπιστώσει κατά πόσο ο αέριος γίγαντας διαθέτει συμπαγή πυρήνα, όπως και να μετρήσει την περιεκτικότητα της ατμόσφαιράς του σε υδρατμούς και αμμωνία. Με αυτό τον τρόπο, οι αστρονόμοι θα αποκτήσουν την πιο λεπτομερή εικόνα του πλανήτη στα 400 περίπου χρόνια μελέτης του, η οποία θεωρείται πως ξεκίνησε το 1610, με την ανακάλυψη των τεσσάρων δορυφόρων του από τον Γαλιλαίο. Επίσης, η αποστολή θα ρίξει ακόμη περισσότερο «φως» στην ιστορία του ηλιακού μας συστήματος, συμπληρώνοντας τα δεδομένα που έχουν παράσχει οι πάνω από 180 μη επανδρωμένες αποστολές στην «κοσμική γειτονιά» μας από τις ΗΠΑ, τη Ρωσία, την Ευρώπη την Ιαπωνία, την Κίνα και την Ινδία.Μέσα από τέτοιες αποστολές, οι επιστήμονες έχουν ανακαλύψει πως, σε ορισμένους πλανήτες ή δορυφόρους, κάτω από το επιφανειακό στρώμα πάγου υπάρχουν ωκεανοί. Επίσης, στην περίπτωση του Εγκέλαδου, του δορυφόρου του Κρόνου, βρήκαν πως ένα μέρος από το νερό του ωκεανού του σχηματίζει τεράστιους πίδακες, διαφεύγοντας στο διάστημα. Εκτός από τη γένεση του ηλιακού μας συστήματος, όλες αυτές οι γνώσεις είναι επίσης πολύτιμες για να κατανοηθεί η προέλευση και το μέλλον της ζωής στη Γη. http://www.naftemporiki.gr/story/1064519/plori-gia-ton-dia-ebale-to-Juno

11 ερωτήσεις στον Ιωσήφ Σηφάκη. Το βιβλίο σας «Η φυσική της μεταφυσικής» (εκδ. Αρμός) εκφράζει το παράπονό σας για την Ελλάδα. Οπου και να ταξιδέψετε σας πληγώνει; «Εγραφα κείμενα για να εκφράσω τα συναισθήματά μου για την κατάσταση της χώρας. Το πρώτο γράφτηκε για το κλείσιμο της ΕΡΤ, το τελευταίο Αύγουστο του 2015». Συμπεριλάβατε, όμως, και ποιήματα. Δεν είναι λίγο οξύμωρο αυτό για έναν καθηγητή βραβευμένο με Τιούρινγκ; [/b](σ.σ.: βραβείο αντίστοιχο του Νομπέλ για τον χώρο της Πληροφορικής) «Νομίζω ότι για να γράφεις ποίηση χρειάζεται μια λίγο-πολύ έμφυτη ποιητική διάθεση. Διαβλέπω και μια σύνδεση της ποίησης με τα Μαθηματικά». Πώς συνδέονται; «Για μένα η ποίηση πρέπει να έχει κάτι από την "πυκνότητα" και την αυστηρότητα των Μαθηματικών. Τα Μαθηματικά με μάγευαν πάντα, το ίδιο και η ελληνική γλώσσα. Αλλωστε, το θέμα της νοημοσύνης είναι συμφυές με τη δημιουργία των γλωσσών». Είστε πρόεδρος του Εθνικού Συμβουλίου Ερευνας και Τεχνολογίας. Με τόσο δυνατό επιστημονικό προσωπικό, η έρευνα γιατί δεν αποδίδει στην Ελλάδα; «Δεν υπάρχουν οι κατάλληλες συνθήκες. Ως πρόεδρος του ΕΣΕΤ έχω μιλήσει δημόσια για τις ριζικές μεταβολές που απαιτούνται. Δυστυχώς, από ό,τι φαίνεται, ούτε με το νέο νομοσχέδιο θα έχουμε αποτέλεσμα». Τις πταίει; «Τα κόμματα πάντα ήθελαν δυστυχώς να χειραγωγήσουν κατά κάποιον τρόπο τον πανεπιστημιακό χώρο. Την ίδια στιγμή, δεν αξιοποιείται το κεφάλαιο της επιστημονικής διασποράς». Δηλαδή; «Ενα τεράστιο δυναμικό επιστημόνων του εξωτερικού θέλει να βοηθήσει, αλλά δεν υπάρχουν οι προϋποθέσεις για να το κάνει. Κατ' αρχάς, όταν πηγαίνεις στο ελληνικό πανεπιστήμιο πρέπει να σε δέχονται και όχι να σε κοιτούν περίεργα. Στο Ισραήλ, για παράδειγμα, υπάρχει η δυνατότητα να είσαι τρεις μήνες καθηγητής στο Τελ Αβίβ και τους υπόλοιπους μήνες στην Αμερική. Επισκέφθηκα το Ιραν. Μολονότι ήταν σε εμπάργκο στηρίχθηκε βαθιά στην επιστημονική διασπορά». Η Ελλάδα μπορεί να παίξει το χαρτί της καινοτομίας; «Φυσικά. Για να καινοτομήσεις δεν χρειάζεται να είσαι υπερδύναμη. Πάρτε παράδειγμα το Ισραήλ, την Ταϊβάν, την Ελβετία. Χρειάζονται κίνητρα για την ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας και την προσέλκυση επενδύσεων». Αλήθεια, τι σας μάγεψε στην Πληροφορική; «Εφυγα στο εξωτερικό αρχικά για να σπουδάσω Φυσική. Γοητεύτηκα από τους υπολογιστές. Στην Ιστορία της ανθρωπότητας υπήρξαν δύο πολύ μεγάλες τεχνολογικές επαναστάσεις. Στην πρώτη, ο άνθρωπος έφτιαξε μηχανές για να καταφέρει αυτά που δεν μπορεί με τις μυϊκές του δυνάμεις. Στη δεύτερη, κατασκεύασε υπολογιστές για να επιτύχει αυτά που δεν μπορεί μόνο με τις νοητικές του δυνάμεις». Οι υπολογιστές θα μας ξεπεράσουν νοητικά; «Είναι απλώς μηχανές που ενισχύουν τις νοητικές μας ικανότητες, αλλά δεν θα αποκτήσουν ποτέ τη δημιουργικότητά μας. Ξέρετε, ο ίδιος ο άνθρωπος, πέρα από τη φυσική διάσταση, έχει και μια άυλη, την πληροφορική διάσταση. Δηλαδή, αν χάσετε τη μνήμη σας, αν σβηστεί ο "σκληρός δίσκος" σας, δεν θα είστε το ίδιο πρόσωπο». Την ίδια στιγμή, όμως, αυξάνεται η εξάρτηση από την τεχνολογία... «Ο κόσμος θα αλλάξει άρδην. Πιθανόν να έχουμε γενιές μαθητών που δεν θα γνωρίζουν προπαίδεια γιατί θα χρησιμοποιούν μόνο μηχανές. Ναι, όσο χρησιμοποιούμε την τεχνολογία, τόσο θα μεγαλώνει αυτή η εξάρτηση. Το θέμα είναι πώς θα κρατήσουμε βαθμούς ελευθερίας παίρνοντας τις σωστές πολιτικές αποφάσεις». Το πρόβλημα είναι ηθικό κατά μία έννοια. «Οπως έχουμε μελετήσει τον φυσικό κόσμο και καταλάβαινουμε τους νόμους του, πρέπει να αφομοιώσουμε και τους ηθικούς νόμους, για να φτιάξουμε έναν καλύτερο κόσμο. Στο βιβλίο μου γράφω "Κατά βάθος, η Ηθική είναι ζήτημα υγιεινής. Βουρτσίζω τακτικά τα δόντια μου, απέχω από λιπαρά και προπάντων δεν ψεύδομαι ιδιοτελώς"». http://www.tovima.gr/vimagazino/lastpage/article/?aid=775187

Ανακαλύφθηκαν εκατοντάδες γαλαξίες "κρυμμένοι" πίσω από τον δικό μας. Εκατοντάδες κρυμμένοι, αν και γειτονικοί μας γαλαξίες, κατορθώθηκε να παρατηρηθούν για πρώτη φορά, όπως ανακοίνωσαν Αυστραλοί και άλλοι αστρονόμοι (από ΗΠΑ, Ν.Αφρική και Ολλανδία). Αν και απέχουν «μόνο» 250 εκατομμύρια έτη φωτός από τη Γη - σχετικά μικρή απόσταση για τα αστρονομικά δεδομένα- οι εν λόγω γαλαξίες ήσαν μέχρι σήμερα αόρατοι εξαιτίας του δικού μας γαλαξία, που εμποδίζει τις αστρονομικές παρατηρήσεις, παρεμβάλλοντας πυκνά στρώματα άστρων και διαστρικής σκόνης. Όπως είπε ο επικεφαλής ερευνητής, καθηγητής Λίστερ Στέϊβλι-Σμιθ του Πανεπιστημίου της Δυτικής Αυστραλίας και του Διεθνούς Κέντρου Έρευνας στη Ραδιο-Αστρονομία (ICRAR), «ο γαλαξίας μας είναι πολύ όμορφος φυσικά, αλλά μπλοκάρει τελείως τη θέα των πιο μακρινών γαλαξιών πίσω του». Με τη βοήθεια του μεγάλου ραδιοτηλεσκοπίου Παρκς, διαμέτρου 64 μέτρων, που λειτουργεί από το 1961, οι αστρονόμοι κατάφεραν να βρουν 883 γαλαξίες, από τους οποίους το ένα τρίτο ήσαν άγνωστοι μέχρι σήμερα. Η ανακάλυψη μπορεί επίσης να ρίξει στο φως στο μυστήριο του λεγόμενου «Μεγάλου Ελκυστή», μιας περιοχής σε απόσταση περίπου 250 εκατ. ετών φωτός, η οποία φαίνεται να έλκει προς το μέρος της τον γαλαξία μας, μαζί με εκατοντάδες χιλιάδες άλλους γαλαξίες, με μια πανίσχυρη ελκτική δύναμη ισοδύναμη με ένα εκατομμύριο δισεκατομμυρίων Ήλιους. «Στην πραγματικότητα δεν καταλαβαίνουμε τι προκαλεί αυτή τη βαρυτική έλξη πάνω στον γαλαξία μας ή από πού προέρχεται. Αυτό που ξέρουμε, είναι ότι ο γαλαξίας μας κινείται προς μια περιοχή με ταχύτητα πάνω από δύο εκατομμύρια χιλιόμετρα την ώρα», δήλωσε ο Στέιβλι-Σμιθ. Οι ερευνητές επεσήμαναν ότι, αφού κάθε γαλαξίας περιέχει περίπου 100 δισεκατομμύρια άστρα, η ανακάλυψη εκατοντάδων νέων γαλαξιών πίσω από τον δικό μας αποκαλύπτει μια τεράστια μάζα άγνωστη έως τώρα. http://www.pronews.gr/portal/20160210/%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BC%CE%B1/%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CE%BA%CE%B1%CE%BB%CF%8D%CF%86%CE%B8%CE%B7%CE%BA%CE%B1%CE%BD-%CE%B5%CE%BA%CE%B1%CF%84%CE%BF%CE%BD%CF%84%CE%AC%CE%B4%CE%B5%CF%82-%CE%B3%CE%B1%CE%BB%CE%B1%CE%BE%CE%AF%CE%B5%CF%82-%CE%BA%CF%81%CF%85%CE%BC%CE%BC%CE%AD%CE%BD%CE%BF%CE%B9-%CF%80%CE%AF%CF%83%CF%89-%CE%B1%CF%80%CF%8C-%CF%84%CE%BF%CE%BD-%CE%B4%CE%B9%CE%BA%CF%8C-%CE%BC%CE%B1%CF%82

Γιατί η NASA εκτόξευσε μισό δισεκατομμύριο χάλκινες βελόνες σε τροχιά γύρω από τη Γη; Κανείς δεν το θυμάται πια ή δεν το έμαθε ποτέ, αλλά κάποια στιγμή η Γη είχε τον δικό της τεχνητό μεταλλικό δακτύλιο, χάρη στις 500 εκατομμύρια χάλκινες βελόνες που εκτόξευσαν οι Αμερικανοί στο Διάστημα το 1963! Το Project West Ford, που έμεινε γνωστό στη NASA ως «Επιχείρηση Βελόνες», ήταν άλλη μια τεράστια επιχείρηση που πυροδότησε η παράνοια του Ψυχρού Πολέμου και το σαμποτάζ που φοβούνταν οι ΗΠΑ ότι θα έκαναν οι Σοβιετικοί στις επίγειες επικοινωνίες τους, τα υποθαλάσσια καλώδια δηλαδή, διακόπτοντας την απρόσκοπτη ροή της πληροφορίας. Κι έτσι σκέφτηκαν απλά: πού δεν μπορούν να φτάσουν ακόμα οι Ρώσοι; Στην ιονόσφαιρα. Η ιονόσφαιρα μαστιζόταν όμως από απρόβλεπτες ηλιακές καταιγίδες, κι έτσι έπρεπε να στρέψουν το βλέμμα τους ακόμα πιο ψηλά, στο ίδιο το Υπερπέραν! Η πρώτη απόπειρα του 1961 στέφθηκε από απόλυτη αποτυχία, αν και το 1963 η NASA τα κατάφερε: έφτιαξε τον χάλκινο δακτύλιο γύρω από τη Γη και τον δοκίμασε με επιτυχία. Σήμερα, οι περισσότερες από αυτές τις διαστημικές βελόνες έχουν καταπέσει στη Γη, αν και οι επιστήμονες εκτιμούν ότι χιλιάδες από δαύτες συνεχίζουν να βρίσκονται σε τροχιά γύρω από τον πλανήτη μας, ως υπόμνηση της τρέλα μιας εποχής και των ακροτήτων του ακήρυχτου Ψυχρού Πολέμου. Η ιστορία της μετατροπής της Γης σε Κρόνο παραμένει ωστόσο εντελώς ενδιαφέρουσα… Η προϊστορία του Project West Ford. Το καλοκαίρι του 1963, την ίδια χρονιά που ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ έκανε τη μεγαλειώδη πορεία του στην Ουάσιγκτον και η λαϊκή τρέλα της Beatlemania γεννιόταν στις ΗΠΑ, ένα άλλο κατακλυσμιαίο γεγονός λάμβανε χώρα με τη δέουσα μυστικότητα: η NASA εκτόξευε μισό δισεκατομμύριο χάλκινες βελόνες (με πάχος σαν μουστάκια γάτας, όπως ήταν η επιστημονικότατη περιγραφή!) σε τροχιά γύρω από τον πλανήτη μας, προσπαθώντας να φορέσει έναν δακτύλιο στη Γη. Ως το τρανότερο ίσως παράδειγμα ψυχροπολεμικής υστερίας και μιλιταριστικής νοοτροπίας, το Project West Ford ενσάρκωνε τις πρώιμες αυτές στιγμές της κατάκτησης του Διαστήματος από σπόντα, καθώς ο σκοπός του ήταν να απαλλάξει τις ΗΠΑ από την επαπειλούμενη δολιοφθορά των Σοβιετικών. Η αμερικανική Αεροπορία και το υπουργείο Άμυνας οραματίστηκαν λοιπόν τον χάλκινο δακτύλιο ως τη μεγαλύτερη ραδιοφωνική κεραία που είχε φτιάξει ποτέ η ανθρωπότητα. Ο σκοπός της ήταν να προστατεύσει τις μεγάλης εμβέλειας επικοινωνίες του έθνους από την ολοένα και αυξανόμενη επιθετικότητα της ΕΣΣΔ, καθώς ο «κόκκινος» εχθρός έμοιαζε πλέον απειλητικότερος από ποτέ. Είμαστε στα τέλη της δεκαετίας του 1950, όταν οι τηλεπικοινωνίες βασίζονταν είτε σε υποθαλάσσια καλωδίωση είτε στα υπέργεια ραδιοκύματα της ιονόσφαιρας. Παρά το γεγονός ότι έμοιαζαν ρωμαλέες, δεν ήταν ωστόσο καθόλου άτρωτες: αν έκοβαν οι Σοβιετικοί τα υπόγεια τηλεφωνικά και τηλεγραφικά καλώδια, τότε η Αμερική θα έπρεπε να βασιστεί στις ραδιοεκπομπές. Αλλά η αξιοπιστία της ιονόσφαιρας, του ατμοσφαιρικού στρώματος δηλαδή που έκανε δυνατές τις ραδιοφωνικές εκπομπές μεγάλου βεληνεκούς, ήταν στο έλεος του ήλιου, καθώς διακόπτονταν συχνά πυκνά από ηλιακές καταιγίδες. Ο αμερικανικός Στρατός εντόπισε λοιπόν το πρόβλημα, πανικός επικράτησε στην κυβέρνηση και όλοι έψαχναν τώρα στο εσωτερικό των ΗΠΑ μια λύση, καθώς το σοβιετικό σαμποτάζ είχε λογιστεί πιθανότατο. Μια πιθανή απάντηση στο πιεστικό πρόβλημα ήρθε το 1958 από το περίφημο MIT και το ακόμα γνωστότερο στην εποχή του εργαστήριο Lincoln Labs, μια ερευνητική δομή μέσα σε αεροπορική βάση της Βοστόνης. Η «Επιχείρηση Βελόνες», όπως ήταν αρχικά γνωστό το φιλόδοξο πρόγραμμα, ήταν μια ιδέα του Walter E. Morrow. Ο επιστήμονας σκέφτηκε πως αν η Γη διέθετε ένα μόνιμο ραδιοφωνικό κάτοπτρο, με τη μορφή ενός χάλκινου δακτυλίου σε τροχιά γύρω από τη Γη, τότε οι αμερικανικές τηλεπικοινωνίες θα έμεναν στο απυρόβλητο τόσο των ηλιακών διαταραχών όσο και των ρωσικών μηχανορραφιών. Το πλάνο του Morrow έσωζε λοιπόν την Αμερική από την ομολογουμένως δεινή θέση στην οποία είχε πιστέψει ότι περιήλθε, κι έτσι τώρα όλοι δούλευαν πυρετωδώς για να κρατήσουν τις τηλεπικοινωνίες άθικτες. Αν και το απόκοσμο σχέδιό του ούτε το πρώτο ήταν που έψαχνε να δαμάσει το Υπερπέραν ούτε και το πιο τρελό φυσικά, καθώς διάφορα εξωφρενικά πλάνα για την κατασκευή πλανητικών ραδιοφωνικών κατόπτρων είχαν κατά καιρούς προταθεί. Μνεία αξίζει στον θρύλο της επιστημονικής φαντασίας Άρθουρ Κλαρκ, ο οποίος πρότεινε το 1945 να χρησιμοποιηθεί το ναζιστικό οπλοστάσιο των διαβόητων πυραύλων V2 για να στηθεί ένα εκτεταμένο σύστημα κεραιών σε «γεωστατική τροχιά» γύρω από τη Γη. Τόσο προφητικό ήταν μάλιστα το όραμα του μεγάλου γραφιά που οι σημερινοί τηλεπικοινωνιακοί δορυφόροι, που κατοικούν στα σταθερά αυτά σημεία πάνω από τον πλανήτη μας, λέγεται ότι βρίσκονται σε «Τροχιά Κλαρκ»! Πέρα από την επιστημονική φαντασία όμως, αμερικανοί επιστήμονες είχαν αποπειραθεί να χρησιμοποιήσουν τη Σελήνη ως τηλεπικοινωνιακό αναμεταδότη, ένας άθλος που θα ολοκληρωνόταν ήδη από το 1946 με το Project Diana, που θα άξιζε ιδιαίτερης αναφοράς. Ένα ακόμα πιο φιλόδοξο πλάνο σκαρώθηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1960 (Project Echo), που έψαχνε να εγκαταστήσει ένα ζεύγος από κάτοπτρα μικροκυμάτων σε τροχιά μέσω φουτουριστικών μεταλλικών μπαλονιών… Πώς θα γινόταν το μαγικό! Σύμφωνα με τις τεχνικές προδιαγραφές της «Επιχείρησης Βελόνες», κάθε χάλκινο καλώδιο θα είχε μήκος στα 1,8 εκατοστά. Το μισό δηλαδή από το μήκος κύματος του σήματος μετάδοσης των 8 GHz που εξέπεμπε η Γη, κάτι που θα μετέτρεπε κάθε χάλκινο νήμα σε αυτό που είναι γνωστό ως διπολική κεραία! Οι ραδιοκεραίες αυτές θα διευκόλυναν τις μεγάλης εμβέλειας ραδιοφωνικές εκπομπές χωρίς να βασίζονται στην άστατη και ευμετάβλητη ιονόσφαιρα. Μπορεί σήμερα να μην μπορεί κανείς να φανταστεί πώς θεωρήθηκε καλή ιδέα να γεμίσεις το Διάστημα με μικροσκοπικές μεταλλικές ίνες, μιλάμε ωστόσο για μια εποχή που η διαστημική περιπέτεια ήταν στα σπάργανα. Το Project West Ford γεννήθηκε σε μια περίοδο που ο άνθρωπος δεν είχε πατήσει το πόδι του στο Σύμπαν, την ίδια ώρα που τη NASA διαφέντευαν στρατηγοί και συνταγματάρχες. Και βέβαια κάθε ανθρώπινος δορυφόρος και διαστημόπλοιο δεν είχε εγκαταλείψει ακόμα το σχεδιαστήριο. Αλλά και χωρίς αυτά, τίποτα δεν μπορούσε να συγκριθεί με την απειλή του κομμουνισμού που πλανιόταν σαν φάντασμα πάνω από τη Δύση, κι έτσι κάθε πρόβλημα έπρεπε λοιπόν να υπερπηδηθεί για να διασωθεί η τηλεπικοινωνιακή ρώμη των ΗΠΑ. Όταν η «Επιχείρηση Βελόνες» εγκρίθηκε από κυβερνητικούς και στρατιωτικούς κύκλους, μετονομάστηκε σε «West Ford», από τη διπλανή κωμόπολη της Μασαχουσέτης, Westford. Όσο το ακραίο πλάνο αναπτυσσόταν όμως, τόσο πλήθαιναν οι αναφορές για τις συνέπειες που θα επέφερε σε μια σειρά τομέων. Οι αστρονόμοι, για παράδειγμα, ανησυχούσαν ότι το μεταλλικό αυτό νέφος θα σμπαράλιαζε τις αστρονομικές παρατηρήσεις, την ίδια ώρα που όλοι είχαν στον νου τους τι θα γινόταν με τα διαστημικά αυτά σκουπίδια που θα έφερναν ανενόχλητα γυροβολιές πάνω από τη Γη. Αν και όλα αυτά υπερπηδήθηκαν τελικά στα γρήγορα καθώς προείχε η εθνική ασφάλεια αλλά και η διατήρηση της αμερικανικής υπεροχής στην ψυχροπολεμική κούρσα. Το Space Science Board της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών έκανε μια σειρά μυστικών επαφών για να καταλαγιάσει τους φόβους των αστρονόμων και το 1961 επιστρατεύτηκε ακόμα και ο πρόεδρος Κένεντι ώστε να συμβιβάσει τις αντίθετες πλευρές. Το τελικό πλάνο, που προέκυψε με την ευθεία παρεμβολή του Λευκού Οίκου, κατέληξε ότι οι διαστημικές βελόνες θα τοποθετούνταν σε χαμηλή τροχιά, ώστε να επιστρέψουν τα χάλκινα καλώδια στη γήινη επικράτεια το πολύ σε δύο χρόνια και να μην αφήσουν διαστημικά υπολείμματα πίσω τους. Συμφωνήθηκε μάλιστα να μη φτιαχτεί νέος δακτύλιος πριν μελετηθούν επαρκώς οι περιβαλλοντικές και άλλες επιπτώσεις του πρώτου. Παρά το γεγονός ότι οι ανησυχίες της παγκόσμιας αστρονομικής κοινότητας κατευνάστηκαν και οι εντάσεις κόπασαν, κανείς δεν μπορούσε να προβλέψει τι θα συμβεί αν διασκορπίσεις 20 κιλά χάλκινων συρμάτων στο Διάστημα… Η ολοκλήρωση της μετατροπής της Γη σε Κρόνο Το ημερολόγιο έγραφε 21 Οκτωβρίου 1961 όταν η NASA εκτόξευσε στο Σύμπαν το πρώτο φορτίο των διπολικών κεραιών του West Ford. Την επόμενη μέρα έγινε βέβαια αντιληπτό ότι οι βελόνες δεν είχαν εγκαταλείψει ποτέ τη διαστημική κάψουλα και, ακόμα χειρότερα, η τραγική μοίρα τους δεν εντοπίστηκε ποτέ επακριβώς! «Οι ΗΠΑ μολύνουν το Διάστημα», διάβαζες στο πρωτοσέλιδο της σοβιετικής εφημερίδας «Pravda», με την κατακραυγή να είναι οικουμενική. Η Αμερική εξαναγκάστηκε σε ταπεινωτική δήλωση πριν λάβει το ραπόρτο από τον ΟΗΕ ότι θα πρέπει να συμβουλευτεί την παγκόσμια επιστημονική κοινότητα πριν αποπειραθεί δεύτερη εκτόξευση των χάλκινων μαραφετιών. Ταυτοχρόνως, πολλοί είχαν τις αμφιβολίες τους για το ίδιο το πλάνο, θεωρώντας πως πρόκειται για μασκαρεμένη στρατιωτική επιχείρηση. Και δεν ήταν μόνο οι κυβερνήσεις που μπλέχτηκαν στον ψυχροπολεμικό χορό, καθώς ακόμα και προβεβλημένοι επιστήμονες, όπως ο περίφημος αστρονόμος του Κέιμπριτζ, Fred Hoyle, κατηγόρησε τις ΗΠΑ ότι προωθούν μυστικό στρατιωτικό σχέδιο αποκαλώντας το West Ford ως «διανοητικό έγκλημα». Μέσα στο κλίμα των διεθνών αυτών αντιδράσεων έλαβε χώρα η δεύτερη, και πετυχημένη αυτή τη φορά, εκτόξευση των χάλκινων βελονών στις 9 Μαΐου 1963. Αυτή τη φορά το φορτίο διασκορπίστηκε στο Διάστημα σύμφωνα με τον σχεδιασμό, στα 3.500 χιλιόμετρα από τη Γη, μπαίνοντας σε μια τροχιά που διέτρεχε Βόρειο και Νότιο Πόλο. Στους δοκιμαστικούς ελέγχους, οι φωνητικές εκπομπές μεταξύ Καλιφόρνια και Μασαχουσέτης ήταν καθαρότατες και όλα τα τεχνικά χαρακτηριστικά του δακτυλίου χαρακτηρίστηκαν επιτυχημένα. Όσο τα χάλκινα δίπολα διασκορπίζονταν όμως στο Διάστημα ακόμα περισσότερο, τόσο μικρότερη γινόταν η εμβέλεια των εκπομπών, παρά το γεγονός ότι το πείραμα απέδειξε ότι η βασική αρχή της συλλογιστικής ήταν σωστή. Όχι ότι κόπασαν βέβαια οι ανησυχίες και η καχυποψία πίσω από τον επικοινωνιακό δακτύλιο των Αμερικανών, καθώς είμαστε στον κολοφώνα του Ψυχρού Πολέμου και κανείς δεν πιστεύει τον άλλον για τίποτα. Ενδεικτική είναι εδώ η στάση κορυφαίων επιστημόνων της εποχής, όπως ο βρετανός αστρονόμος Sir Bernard Lovell, ο οποίος δήλωσε δημοσίως: «Η ζημιά έγκειται όχι μόνο στο ίδιο το πείραμα, αλλά στη λογική που το φέρνει σε πέρας χωρίς διεθνή συναίνεση και μέσα προστασίας». Και μάλλον δεν είχαν άδικο, καθώς η πρόσφατη αμερικανική διαστημική δραστηριότητα της είχε κολλήσει τη ρετσινιά του παράτολμου και απρόσεκτου, όπως ας πούμε με την πυρηνική δοκιμή που έκαναν οι ΗΠΑ σε μεγάλο υψόμετρο το 1962 (το τρομακτικότατο Starfish Prime) και διασκόρπισε επικίνδυνη ραδιενεργή ακτινοβολία στις τέσσερις γωνιές της Γης. Η σημερινή μοίρα του γήινου δακτυλίου Η τελική τύχη των διαστημικών βελονών περιβάλλεται ακόμα και σήμερα από ένα πέπλο μυστηρίου, ή ένα νέφος αβεβαιότητας, αν προτιμάτε, απότοκο των πλημμελών υπολογισμών της πρώιμης αυτής εποχής της διαστημικής κούρσας. Εξαιτίας του μικροσκοπικού βάρους των χάλκινων συρμάτων, οι επιστήμονες της NASA υπέθεσαν ότι μέσα σε εφτά χρόνια θα έχουν καταπέσει στη Γη και πράγματι αναρίθμητα από δαύτα (τόσο του 1961 όσο και του 1963) ακολούθησαν το πλάνο. Πολλές βελόνες εντοπίστηκαν αργότερα θαμμένες κάτω από τους πάγους των δύο γήινων πόλων. Αλλά δεν επέστρεψαν όλες στη γήινη ατμόσφαιρα. Και σίγουρα δεν επέστρεψαν οι δύο διαστημικές κάψουλες που τις μετέφεραν εκεί πάνω! Χάρη σε ένα κατασκευαστικό ψεγάδι, χιλιάδες συστάδες από χάλκινες κεραίες βρίσκονται ακόμα σε τροχιά γύρω από τη Γη. Η Ευρωπαϊκή Διαστημική Υπηρεσία δημοσίευσε το 2001 τη μελέτη της για τη μοίρα των χάλκινων αυτών σμηνών από τις δύο αποστολές του West Ford. Αντίθετα από τα μεμονωμένα χάλκινα σύρματα, τα συμπλέγματα που έχουν δημιουργήσει οι βελόνες (εξαιτίας ενός τζελ που θα έλιωνε υποτίθεται στο κενό του Διαστήματος, αν και κάτι τέτοιο δεν συνέβη ποτέ) θα παραμείνουν στο Διάστημα για αρκετές δεκαετίες, με τα διαστημικά αυτά συντρίμμια να αποτελούν ενδεχόμενο κίνδυνο για τις μελλοντικές αποστολές. Στον τελικό κατάλογο με τα διαστημικά σκουπίδια που έχουμε ήδη προλάβει να γεμίσουμε τα εξώτατα του πλανήτη μας, τα χάλκινα αυτά υπολείμματα αντιπροσωπεύουν βέβαια ένα πολύ μικρό ποσοστό, έχουν ωστόσο στα σίγουρα την πιο παράξενη ιστορία να διηγηθούν. Όσο για τη λειτουργικότητά τους, παρέμεινε περιορισμένη και συντομότατη. Ήδη από το 1962 είχε εκτοξευτεί ο πρώτος σύγχρονος τηλεπικοινωνιακός δορυφόρος (Telstar), αναμεταδίδοντας τηλεοπτικά σήματα κατά μήκος του Ατλαντικού για δύο ώρες την ημέρα. Από την επόμενη χρονιά, ο γήινος δακτύλιος του Project West Ford πέρασε στα αζήτητα, αν και συνεχίζει να υφίσταται εκεί πάνω ως τρανό μνημείο του ανθρώπινου παραλογισμού… http://www.pronews.gr/portal/20160207/%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BC%CE%B1/%CE%B3%CE%B9%CE%B1%CF%84%CE%AF-%CE%B7-nasa-%CE%B5%CE%BA%CF%84%CF%8C%CE%BE%CE%B5%CF%85%CF%83%CE%B5-%CE%BC%CE%B9%CF%83%CF%8C-%CE%B4%CE%B9%CF%83%CE%B5%CE%BA%CE%B1%CF%84%CE%BF%CE%BC%CE%BC%CF%8D%CF%81%CE%B9%CE%BF-%CF%87%CE%AC%CE%BB%CE%BA%CE%B9%CE%BD%CE%B5%CF%82-%CE%B2%CE%B5%CE%BB%CF%8C%CE%BD%CE%B5%CF%82-%CF%83%CE%B5-%CF%84%CF%81%CE%BF%CF%87%CE%B9%CE%AC-%CE%B3%CF%8D%CF%81%CF%89-%CE%B1%CF%80%CF%8C-%CF%84%CE%B7

Περιήγηση 360 μοιρών στην επιφάνεια του Αρη. Μπορεί να μην καταφέρουμε ποτέ να ταξιδέψουμε στον Άρη, ωστόσο η NASA δίνει την δυνατότητα στους φανατικούς του διαστήματος να κάνουν μία βόλτα 360 μοιρών στην επιφάνεια του κόκκινου πλανήτη. Η NASA έδωσε στη δημοσιότητα ένα βίντεο 360 μοιρών του Άρη επιτρέποντας στους θεατές να κινούν οι ίδιοι την κάμερα για να εξερευνήσουν την επιφάνεια του Κόκκινου Πλανήτη. Το βίντεο είναι φτιαγμένο από πολλαπλές εικόνες που έχουν ενωθεί και περιλαμβάνει μια άποψη της υπήνεμης επιφάνειας του Namib Dune, δήλωσε η NASA. Στο βάθος μπορεί να διακρίνει κανείς και το όρος Sharp. Οι εικόνες που τραβήχτηκαν στις 8 Δεκεμβρίου 2015, από μια κάμερα της NASA στο Curiosity rover κατά την διάρκεια της 1.197ης sol (ή ημέρας του Άρη). Ένα sol είναι περίπου 40 λεπτά μεγαλύτερο από μία ημέρα στη γη. Σύμφωνα με τη NASA είναι η πρώτη στενή ματιά σε ενεργούς αμμόλοφους εκτός γης. Βίντεο. http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=22769&subid=2&pubid=64328521

Κίνητρα από το Λουξεμβούργο σε εταιρείες εξόρυξης σε αστεροειδείς. Στήριξη σε εταιρείες που στοχεύουν να εξορύξουν πολύτιμες πρώτες ύλες από αστεροειδείς, σκοπεύει να προσφέρει το Λουξεμβούργο. Όπως ανακοίνωσε το υπουργείο Οικονομικών της χώρας, στόχος είναι να χρηματοδοτηθούν ερευνητικά πρότζεκτ για την ανάπτυξη τεχνολογιών που θα κάνουν πραγματικότητα τα πρώτα «διαστημικά ορυχεία», ενώ ενδεχομένως θα γίνουν και απευθείας επενδύσεις σε ορισμένες από τις ήδη υπάρχουσες επιχειρήσεις οι οποίες έχουν στα σκαριά ανάλογα σχέδια. Επιπλέον, το Λουξεμβούργο θα δημιουργήσει το νομικό και θεσμικό πλαίσιο που θα επιτρέπει την κατοχύρωση ιδιοκτησίας για τις πρώτες ύλες οι οποίες θα προέρχονται από το διάστημα και ουράνια σώματα όπως οι αστεροειδείς. «Σκοπός μας είναι να διευκολύνουμε την πρόσβαση σε ανεξερεύνητες έως σήμερα πηγές ορυκτών, οι οποίες βρίσκονται σε διαστημικούς βράχους. Θα στηρίξουμε την ανάπτυξη νέων και καινοτόμων επιχειρηματικών πρωτοβουλιών στη διαστημική βιομηχανία και τη βιομηχανία των δορυφόρων, οι οποίες θα γίνουν βασικός τομέας υψηλής τεχνολογίας του Λουξεμβούργου», σημειώνει σε γραπτή δήλωσή του ο Ετιέν Σνάιντερ, υπουργός Οικονομικών της χώρας. Οι αστεροειδείς αποτελούνται από ορυκτά και μέταλλα, ενώ είναι υπολείμματα της διαδικασίας σχηματισμού του ηλιακού μας συστήματος, πριν από 4,5 δισεκατομμύρια χρόνια. Βασικά συστατικά τους είναι ο σίδηρος, το νικέλιο και το κοβάλτιο, ενώ επίσης περιέχουν πολύτιμα μέταλλα, όπως χρυσό, άργυρο και ρόδιο. Το Λουξεμβούργο κατέχει μία από τις υψηλότερες θέσεις παγκοσμίως με κριτήριο το κατά κεφαλήν εισόδημα, ενώ ήδη έχει ενεργό συμμετοχή στη διαστημική βιομηχανία. Η πρωτοβουλία του έρχεται λίγους μήνες μετά την ψήφιση νόμου στις ΗΠΑ, ο οποίος επιτρέπει σε επιχειρήσεις να εγκαταστήσουν ορυχεία σε αστεροειδείς και να αξιοποιήσουν εμπορικά τα μεταλλεύματα που θα ανακτήσουν. Μία τέτοια επιχείρηση, η Deep Space Industries (DSI) που εδρεύει στην Καλιφόρνια, υποστηρίζει πως ήδη ο τομέας των διαστημικών εξορύξεων προσελκύει σε ετήσια βάση ιδιωτικές επενδύσεις της τάξης των 2 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Η εταιρεία, η οποία ίδρυσε πέρυσι μία θυγατρική στο Λουξεμβούργο, χαιρέτισε την πρωτοβουλία της χώρας. «Υπάρχουν στιγμές που αλλάζει ο κόσμος. Ακολουθώντας τις ΗΠΑ και τις επιχειρήσεις που στρέφονται προς το διάστημα, το Λουξεμβούργο γράφει μία τέτοια στιγμή στην ιστορία», αναφέρει ο Ρικ Τάμλινσον, πρόεδρος της Deep Space Industries, σε σχόλιό του που ανέβασε στο σάιτ της εταιρείας. http://www.naftemporiki.gr/story/1064112/kinitra-apo-to-louksembourgo-se-etaireies-eksoruksis-se-asteroeideis

Ελληνας ερευνητής φτιάχνει τον υπολογιστή του μέλλοντος. Στο εργαστήριο διερευνά νέους δρόμους για την επόμενη γενιά υπολογιστών, όπου η επεξεργασία των δεδομένων θα βασίζεται στο φως. Στην αρχή ανέπτυξε ένα «συνθεσάιζερ πεδίου φωτός» και εν συνεχεία κατάφερε να δημιουργήσει το πιο γρήγορο «φλας» που έχει αναπτυχθεί στο εργαστήριο. Πρόκειται για μια διεθνή κατάκτηση, καθώς είναι η δίοδος για να μετρήσει σε πόσο χρόνο αντιδρούν στο φως τα ηλεκτρόνια που βρίσκονται μέσα στα άτομα της ύλης. «Θυμάστε πώς ήταν οι υπολογιστές πριν από 15 χρόνια, από πλευράς ταχύτητας;», λέει ο δρ Ελευθέριος Γουλιελμάκης, ερευνητής στο περίφημο γερμανικό Ινστιτούτο Μαξ Πλανκ και εξηγεί στο «Εθνος» ότι πίσω από τις δυσνόητες έννοιες υπάρχουν σημαντικές εφαρμογές. Ιδού λοιπόν τι συνεπάγεται, όταν ο παλμός φωτός «αναβοσβήνει» κάθε 380 αττοδευτερόλεπτα, δηλαδή 380 δισεκατομμυριοστά του δισεκατομμυριοστού του δευτερολέπτου. «Στην εποχή της τεράστιας διάδοσης πληροφοριών όλα εξαρτώνται από το πόσο γρήγορα μπορούν να δουλέψουν τα ηλεκτρονικά κυκλώματα. Μας ενδιαφέρει η κλίμακα του χρόνου, όπου τα ηλεκτρόνια κινούνται μέσα στην ύλη, διότι όταν κυριαρχήσουμε σε αυτά, ουσιαστικά θα έχουμε καταφέρει να χρησιμοποιούμε γρήγορες κινήσεις για να κατασκευάσουμε ηλεκτρονικά κυκλώματα που θα δουλεύουν τόσο γρήγορα», λέει ο κ. Γουλιελμάκης. Η ομάδα του δημοσίευσε στο περιοδικό «Nature» τα αποτελέσματα της έρευνας με προοπτική μια νέα γενιά ηλεκτρονικών κυκλωμάτων που θα βασίζονται στο φως και όχι στον ηλεκτρισμό για την επεξεργασία των δεδομένων. Με εφαλτήριο το Ηράκλειο, άρχισε να γνωρίζει τον κόσμο υπό το πρίσμα της Φυσικής και με το πτυχίο του Πανεπιστήμιου Κρήτης ξεκίνησε την ακαδημαϊκή πορεία μέχρι να τεθεί επικεφαλής της Ομάδας Αττοηλεκτρονικής στο Ινστιτούτο Κβαντικής Οπτικής Μαξ Πλανκ. «Εφυγα από την Κρήτη πριν από 14 χρόνια, έκανα διδακτορικό και εργάστηκα στη Βιέννη και στο Μόναχο. Πάντα είχα ενδιαφέρον γύρω από την οπτική και τον ηλεκτρισμό, θέματα που με απασχολούσαν από τα παιδικά μου χρόνια, όταν ακόμα ήμουν μαθητής και καθόμουν στο θρανίο. Θεωρώ τον εαυτό μου τυχερό, καθώς κατάφερα να κάνω αυτό που με ενδιέφερε και επάγγελμα», λέει ο κ. Γουλιελμάκης και υπογραμμίζει ότι όλα τα χρόνια στο εξωτερικό δεν αισθάνθηκε ούτε μία στιγμή ότι η εκπαίδευση που έλαβε από το ελληνικό πανεπιστήμιο υστερούσε. Η εργασία του έχει τιμηθεί με διεθνή βραβεία και στο εργαστήριο κατασκεύασε μια πρωτότυπη συσκευή, η οποία αποτέλεσε το εργαλείο για τα φλας φωτός. Τώρα με το μοναδικό αυτό μοντέλο η ομάδα ετοιμάζεται να επεκτείνει την έρευνα σε στερεά σώματα. «Το μυστικό είναι με ποιον τρόπο μπορώ να σπρώξω ηλεκτρόνια για να κινηθούν τόσο γρήγορα και αυτό γίνεται χρησιμοποιώντας το φως, καθώς καμία συμβατική πηγή δεν θα μπορούσε να το κάνει ταχύτερα. Συνεπώς όσο πιο γρήγορο ''φλας'' φωτός δημιουργήσουμε, τόσο πιο γρήγορα θα ελέγξουμε την κίνηση των ηλεκτρονίων. Αυτό θα σημάνει πολλά για τη βιομηχανία και την τεχνολογία πρακτικά με την επιτάχυνση των επεξεργαστών. Υπάρχει όμως χρονικός ορίζοντας, όπως με το τρανζίστορ, όπου πέρασαν δέκα χρόνια μέχρι τα πρώτα προϊόντα να φτάσουν στα χέρια του κόσμου». http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=22768&subid=2&pubid=64327683

Η πρώτη ανακοίνωση ανίχνευσης βαρυτικών κυμάτων δημοσιεύθηκε το 1969 και αποδείχθηκε λανθασμένη. Αναμένοντας την συνέντευξη τύπου του LIGO (Πέμπτη 11 Φεβρουαρίου 2016) , όπου σύμφωνα με τις φήμες θα ανακοινωθεί η ανακάλυψη βαρυτικών κυμάτων , θα μνημονεύσουμε έναν πρωτοπόρο της αστρονομίας των βαρυτικών κυμάτων, τον Joseph Weber. Γραμμικά πολωμένο βαρυτικό κύμα Ο Joseph Weber ήταν ο πρώτος που αντιλήφθηκε ότι η προσπάθεια ανίχνευσης των βαρυτικών κυμάτων δεν θα ήταν εντελώς μάταιη. Αποφοίτησε το 1940 από τη Ναυτική Ακαδημία των ΗΠΑ με πτυχίο μηχανικού και υπηρέτησε στο ναυτικό κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Είχε αποκτήσει τόσο μεγάλη φήμη για τις γνώσεις του στην ραδιοτεχνολογία ώστε το 1948 του προσφέρθηκε η θέση τακτικού καθηγητή στο τμήμα ηλεκτρολόγων μηχανικών του πανεπιστημίου του Μaryland. Το 1951 επινόησε μια παραλλαγή του μηχανισμού στον οποίο βασίζεται η λειτουργία των λέιζερ, αλλά δεν διέθετε τα οικονομικά μέσα για την ανάπτυξη της ιδέας του. Ενώ δημοσίευσε την εργασία του στην οποία ανέλυε την ιδέα του, δυο άλλες ερευνητικές ομάδες, η μία στις ΗΠΑ υπό τον Charles Townes και η άλλη στη Μόσχα με επικεφαλείς τους Nikolai Gennadievich Basov και Aleksandr Michailovich Prokharov, επινόησαν ανεξάρτητα άλλες παραλλαγές του μηχανισμού αυτού, και στη συνέχεια πραγματοποίησαν την κατασκευή πραγματικών λέιζερ. Παρότι η εργασία του Weber ήταν η πρώτη που δημοσιεύθηκε ο ίδιος δεν έτυχε σχεδόν καμίας αναγνώρισης. Απογοητευμένος, αλλά διατηρώντας στενή φιλία με τον Townes και τον Basov στράφηκε σε νέα ερευνητικά πεδία. Ο Weber συμμετείχε στην ομάδα του John Wheeler και εκεί απέκτησε πολύ καλή γνώση πάνω σε θέματα γενικής σχετικότητας. Μαζί με τον Wheeler ασχολήθηκε με τη θεωρητική έρευνα των σχετικιστικών προβλέψεων για τις ιδιότητες των βαρυτικών κυμάτων. Το 1957 είχε ήδη επιλέξει τη νέα του ερευνητική κατεύθυνση. Θα ξεκινούσε την πρώτη στον κόσμο προσπάθεια κατασκευής μιας συσκευής για την ανίχνευση και την καταγραφή βαρυτικών κυμάτων. Joseph Weber https://aas.org/obituaries/joseph-weber-1919-2000 Από τα τέλη του 1957 έως τις αρχές του 1959, ο Weber πάλευε να ανακαλύψει κάθε δυνατή διάταξη που θα είχε την ικανότητα να ανιχνεύσει βαρυτικά κύματα. Αρχικά οι προσπάθειές του δεν ήταν παρά επίπονοι αναλυτικοί υπολογισμοί και δεν είχαν σχέση με πραγματικά πειράματα. Αναζητούσε τον κατάλληλο τύπο ανιχνευτή που θα είχε την δυνατότητα ανίχνευσης βαρυτικών κυμάτων. Ο Weber επέλεξε τελικά έναν, ο οποίος αποτελούνταν από μια κυλινδρική ράβδο αλουμινίου μήκους 2 μέτρων, διαμέτρου 50 εκατοστών και μάζας 1 τόνου, τοποθετημένη κάθετα στη διεύθυνση διάδοσης των εισερχομένων κυμάτων. Τα βαρυτικά κύματα διαδοχικά συμπιέζουν και επιμηκύνουν το σώμα μιας τέτοιας ράβδου εξαναγκάζοντάς την σε ταλάντωση. Η ράβδος έχει έναν φυσικό τρόπο ταλάντωσης κατά τον οποίο τα άκρα της κινούνται «μέσα – έξω» στη διεύθυνση του άξονά της. Αυτός ο φυσικός τρόπος ταλάντωσης – όπως οι ταλαντώσεις μιας καμπάνας, ενός διαπασών ή ενός κρυστάλλινου ποτηριού – χαρακτηρίζεται από μια πολύ συγκεκριμένη συχνότητα που ονομάζεται ιδιοσυχνότητα. Όπως ακριβώς μπορούμε να υποχρεώσουμε μια καμπάνα, ένα διαπασών ή ένα κρυστάλλινο ποτήρι να δονούνται χρησιμοποιώντας ηχητικά κύματα που έχουν την ίδια συχνότητα με τη φυσική συχνότητα αυτών των αντικειμένων (φαινόμενο συντονισμού), έτσι και τα βαρυτικά κύματα που έχουν την ίδια συχνότητα με τη φυσική συχνότητα της ράβδου μπορούν να προκαλέσουν την ταλάντωσή της. Επομένως, προκειμένου να χρησιμοποιηθεί μια τέτοια ράβδος ως ανιχνευτής βαρυτικών κυμάτων θα πρέπει να επιλεγεί το μέγεθός της έτσι ώστε η φυσική της συχνότητα να συμπίπτει με εκείνη των εισερχομένων βαρυτικών κυμάτων. Πόση πρέπει να είναι αυτή η συχνότητα; Το 1959, όταν ο Weber ξεκίνησε να ασχολείται με τούτη την ιδέα, ελάχιστοι πίστευαν στις μαύρες τρύπες, και όσοι πίστευαν γνώριζαν πολύ λίγα πράγματα για τις ιδιότητές τους. Κανείς δεν φανταζόταν τότε ότι οι μαύρες τρύπες θα μπορούσαν να συγκρούονται, να συνενώνονται και να εκπέμπουν κυματίδια χωροχρονικής καμπυλότητας τα οποία θα μετέφεραν κωδικοποιημένο το χρονικό της σύγκρουσής τους. Ούτε ήταν δυνατόν να υποδείξει κανείς άλλες πηγές βαρυτικών κυμάτων, για την ανίχνευση των οποίων θα μπορούσαν ίσως να υπάρχουν κάποιες ελπίδες. Έτσι, ο Weber ξεκίνησε την προσπάθειά του σχεδόν στα τυφλά. Μοναδικός οδηγός του ήταν το χονδρικό (αλλά σωστό ) επιχείρημα ότι τα βαρυτικά κύματα πρέπει, κατά πάσα πιθανότητα, να έχουν συχνότητες κάτω από 10.000 Ηz – η συχνότητα αυτή αντιστοιχεί στην κυκλική συχνότητα ενός σώματος που κινείται με την μέγιστη δυνατή ταχύτητα (ταχύτητα φωτός) γύρω από το πιο συμπαγές άστρο που μπορεί να υπάρχει: ένα άστρο με μέγεθος περίπου όσο η κρίσιμη περίμετρός του. Ο Weber λοιπόν σχεδίασε όσο το δυνατό καλύτερους ανιχνευτές με ιδιοσυχνότητα όμως μικρότερη από 10.000 Hz – έχοντας την ελπίδα ότι στο σύμπαν παράγονται βαρυτικά κύματα με συχνότητες ίδιες με εκείνες που θα επέλεγε. Στάθηκε τυχερός. Οι ιδιοσυχνότητες των ράβδων ήταν περίπου 1000 Hz, και, όπως αποδεικνύεται, αυτές ακριβώς τις συχνότητες θα πρέπει να έχουν ορισμένα από τα κύματα που προέρχονται από εκρήξεις υπερκαινοφανών και από ζεύγη συνενούμενων αστέρων νετρονίων. Η μεγαλύτερη πρόκληση που είχε να αντιμετωπίσει ο Weber ήταν η επινόηση ενός αισθητήρα για την καταγραφή των δονήσεων της ράβδου. Ο Weber ανέμενε ότι οι δονήσεις που θα προκαλούσαν τα κύματα θα ήταν εξαιρετικά μικρές: μικρότερες από τη διάμετρο του πυρήνα ενός ατόμου. Στα τέλη της δεκαετίας του 1950 και κατά τη διάρκεια του 1960, οι περισσότεροι φυσικοί θεωρούσαν αδύνατο να μετρηθεί δόνηση ακόμη και ίση με το 1 δέκατο της διαμέτρου του ατομικού πυρήνα. Δεν πίστευε το ίδιο και ο Weber που επινόησε έναν αισθητήρα ικανό να πετύχει κάτι τέτοιο. Ο αισθητήρας του Weber βασιζόταν στο πιεζοηλεκτρικό φαινόμενο, κατά το οποίο ορισμένοι κρύσταλλοι και κεραμικά υλικά όταν πιέζονται αναπτύσσουν στα άκρα τους ηλεκτρικές τάσεις. Ο Weber θα προτιμούσε να είχε κατασκευάσει τη ράβδο του από τέτοια υλικά, όμως το υπερβολικό κόστος τους τον ανάγκασε να επιλέξει την αμέσως καλύτερη λύση: Κατασκεύασε μια ράβδο από αλουμίνιο και στη συνέχεια κόλλησε γύρω από το μέσο της πιεζοηλεκτρικούς κρυστάλλους. Καθώς η ράβδος θα δονούνταν, η επιφάνειά της θα προκαλούσε μηχανικές πιέσεις στους κρυστάλλους κατά σειρά, έτσι ώστε οι εξαιρετικά μικρές ηλεκτρικές τάσεις να προστίθενται παράγοντας μια τάση αρκετά μεγάλη ώστε να μπορεί να ανιχνευθεί ηλεκτρονικά, ακόμα κι αν το πλάτος των δονήσεων της ράβδου ήταν ίσο με το 1/10 της διαμέτρου ενός ατομικού πυρήνα. O Joseph Weber τοποθετεί τους πιεζοηλεκτρικούς κρυστάλλους σε κύλινδρο αλουμινίου. Τα βαρυτικά κύματα θα πρέπει να αναγκάζουν τη ράβδο να δονείται κατά μήκος του άξονά της, οι δονήσεις παραμορφώνουν τους κρυστάλλους δημιουργώντας μεταβαλλόμενες ηλεκτρικές τάσεις, και οι οποίες θα μπορούσαν να μετρηθούν. Στις αρχές της δεκαετίας του 1960, ο Weber παρέμενε μια μοναχική φυσιογνωμία – ο μοναδικός πειραματικός φυσικός στον κόσμο που αναζητούσε βαρυτικά κύματα. Χρησιμοποιώντας δυο κυλίνδρους, σαν αυτούς που περιγράφηκαν παραπάνω, σε απόσταση 1000 χιλιομέτρων μεταξύ τους φάνηκε ότι η κατασκευή λειτουργεί. Το 1969, ανακοίνωσε ότι ανίχνευσε για πρώτη φορά βαρυτικά κύματα, περίπου 24 γεγονότα [J. Weber. «Gravitational-Wave-Detector Events«. Phys. Rev. Lett. 20, 1307 (1968)] και την επόμενη χρονιά, ανακοίνωσε άλλα 311 σήματα. Η δεύτερη κυρίως ανακοίνωση δημιούργησε σάλο. Σύμφωνα με τον Tony Tyson, τώρα στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, αποδείχθηκε ότι η στατιστική ανάλυση που έκανε ο Weber στα δεδομένα του ήταν λανθασμένη. Παρόλα αυτά, στις αρχές της δεκαετίας του 1970 τα εντυπωσιακά επίπεδα ευαισθησίας που κατάφερε να πετύχει στους ανιχνευτές βαρυτικών κυμάτων ο Weber, (αλλά και οι ισχυρισμοί του ότι είχε ανιχνεύσει βαρυτικά κύματα) ενέπνευσαν και προσέλκυσαν δεκάδες άλλους πειραματικούς φυσικούς μέχρι τη δεκαετία του 1980 που ανταγωνίζονταν με στόχο να κάνουν πραγματικότητα την αστρονομία βαρυτικών κυμάτων. http://physicsgg.me/2016/02/09/%ce%b7-%cf%80%cf%81%cf%8e%cf%84%ce%b7-%ce%b1%ce%bd%ce%b1%ce%ba%ce%bf%ce%af%ce%bd%cf%89%cf%83%ce%b7-%ce%b1%ce%bd%ce%af%cf%87%ce%bd%ce%b5%cf%85%cf%83%ce%b7%cf%82-%ce%b2%ce%b1%cf%81%cf%85%cf%84%ce%b9/

Φωτογραφίες απο τον διαστημικό περίπατο. Ο κοσμοναύτης Σεργκέι Volkov δημοσιευσε στη σελίδα VKontakte φωτογραφίες από την EVA (EVA-42), στην οποία ο ίδιος, μαζί με τον Γιούρι Malenchenko εκτελεσαν στις 3 Φλεβάρη 2016. Υπενθυμίζεται ότι κατά τη διάρκεια της οι κοσμοναύτες είχαν ολοκληρώσει όλες τις εργασίες έξω από τον σταθμό σε 4 ώρες και 43 λεπτά. Για τον Γιούρι Malenchenko ήταν ο έκτος διαστημικός περίπατος, ενώ για τον Sergei Volkov ο τέταρτος. http://www.roscosmos.ru/21953/

Η NASA ανακάλυψε παγόβουνα στην επιφάνεια του Πλούτωνα. Επτά μήνες μετά το ιστορικό πέρασμα της αποστολής New Horizons από τον Πλούτωνα, η μετάδοση των δεδομένων συνεχίζεται και φέρνει νέες ανακαλύψεις: μεγάλα κομμάτια από πάγο νερού δείχνουν να επιπλέουν σε μια «θάλασσα» από μαλακό πάγο αζώτου. Τα μεγάλα, απομονωμένα κομμάτια πάγου θυμίζουν τα παγόβουνα στον Αρκτικό Ωκεανό της Γης, σχολιάζει η NASA σε ανακοίνωσή της. Τα εξωγήινα παγόβουνα βρίσκονται περίπου στο κέντρο του Sputnik Planum, μιας αχανούς, λευκής πεδιάδας που τυχαίνει να έχει σχήμα καρδιάς. Πρόκειται ουσιαστικά για μια επίπεδη έκταση καλυμμένη με πάγο αζώτου. Έξω από την πεδιάδα, βουνά με ύψος αρκετών χιλιομέτρων πιστεύεται ότι αποτελούνται από πάγο νερού, σκληρό σαν πέτρα στην βαθιά κατάψυξη του Πλούτωνα. Τα παγόβουνα είναι πιθανώς κομμάτια αυτών των βουνών, τα οποία παρασύρονται από ποτάμια παγωμένου αζώτου, αντίστοιχα με τους παγετώνες της Γης. Το παγωμένο άζωτο είναι πιο πυκνό από τον πάγο νερού, γι΄αυτό και τα παγόβουνα ουσιαστικά επιπλέουν πάνω στο Sputnik Planum. Το άζωτο της πεδιάδας κινείται λόγω ρευμάτων μεταφοράς θερμότητας, τα οποία παρασύρουν και τα παγόβουνα και σε ορισμένες περιπτώσεις τα συγκεντρώνουν σε ομάδες. Ορισμένες από αυτές έχουν πλάτος 20 χιλιόμετρα. Τα παγόβουνα που διακρίνονται στο άκρο της πεδιάδας δεν αποκλείεται να έχουν «προσαράξει» λόγω του μικρού πάχους του πάγου αζώτου, εκτιμούν οι ερευνητές του New Horizons. Η παραπάνω εικόνα αντιστοιχεί σε μια περιοχή με μήκος 500 χιλιόμετρα και πλάτος 340. Ελήφθη από απόσταση 16.000 χιλιομέτρων, περίπου 12 λεπτά πριν φτάσει το New Horizons στην ελάχιστη απόστασή του από τον Πλούτωνα στις 14 Ιουλίου. Το σκάφος έχει πλέον προσπεράσει τον πλανήτη-νάνο και κινείται προς ένα άλλο αντικείμενο της λεγόμενης Ζώνης του Κάιπερ, έναν δακτύλιο από παγωμένα σώματα πέρα από την τροχιά του Ποσειδώνα. Λόγω της μεγάλης απόστασης από τη Γη αλλά και του μικρού εύρους ζώνης των ραδιοεπικοινωνιών, η μετάδοση των δεδομένων που συλλέχθηκαν θα συνεχιστεί για αρκετούς ακόμα μήνες. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500056795

Edgar Mitchell (1930 – 2016)-O 6ος άνθρωπος που περπάτησε στη Σελήνη. Ο αστροναύτης Edgar Mitchell, https://en.wikipedia.org/wiki/Edgar_Mitchell ο 6ος άνθρωπος που περπάτησε στη Σελήνη με την αποστολή του Apollo 14, https://en.wikipedia.org/wiki/Apollo_14 έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 85 ετών στις 4 Φεβρουαρίου του 2016. Πριν από 45 χρόνια, στις 4 Φεβρουαρίου του 1971 το Αpollo 14 έμπαινε σε τροχιά γύρω από τη Σελήνη, ενώ στις 5 Φεβρουαρίου έγινε η προσελήνωση. Βίντεο. http://physicsgg.me/2016/02/06/edgar-mitchell-1930-2016/

Doodle για το δημιουργό του περιοδικού πίνακα. Ποιος είναι ο Ντμίτρι Μεντελέγιεφ που τιμά σήμερα η Google. https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9D%CF%84%CE%BC%CE%AF%CF%84%CF%81%CE%B9_%CE%9C%CE%B5%CE%BD%CF%84%CE%B5%CE%BB%CE%AD%CE%B3%CE%B9%CE%B5%CF%86 Βίντεο. https://www.youtube.com/watch?v=KeQowsYVAII

Στην Ινδία το πρώτο θύμα παγκοσμίως από χτύπημα μετεωρίτη. To πρώτο καταγεγραμμένο περιστατικό θανάτου από χτύπημα μετεωρίτη, σημειώθηκε στην Ινδία, όπου ένας οδηγός λεωφορείου χτυπήθηκε από «μικρό ουράνιο σώμα» με αποτέλεσμα να χάσει την ζωή του. Μάρτυρες στο νότιο κρατίδιο Ταμίλ, ανέφεραν ότι είδαν ένα «μυστηριώδες» αντικείμενο να πέφτει από τον ουρανό. Το «μικρού μεγέθους ουράνιο σώμα» χτύπησε τον οδηγό λεωφορείου και τον τίναξε στον αέρα. Ο θάνατος του άτυχου άνδρα διαπιστώθηκε όταν διακομίστηκε στο νοσοκομείο. Άλλοι τρεις άνθρωποι τραυματίστηκαν, ενώ προκλήθηκαν ζημιές σε οχήματα και κτίρια. Ενώ η κυβέρνηση αρχικά θεώρησε ότι επρόκειτο για έκρηξη βόμβας, οι ειδικοί που χτένισαν την περιοχή δεν βρήκαν κανένα ίχνος εκρηκτικής ύλης. Αντιθέτως εντόπισαν ένα κομμάτι μετεωρίτη στον κρατήρα που δημιουργήθηκε στο σημείο. http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=22769&subid=2&pubid=64327867

Φουντώνουν οι φήμες για ανίχνευση βαρυτικών κυμάτων. Ερευνητές του αμερικανικού πειράματος LIGO θα ανακοινώσουν εντός της εβδομάδας ότι ανίχνευσαν για πρώτη φορά τα περιβόητα βαρυτικά κύματα του Άλμπερτ Αϊνστάιν -αυτό τουλάχιστον λέει το τελευταίο ακαδημαϊκό κουτσομπολιό, και κάποιοι μάλιστα ήδη μιλούν για το επόμενο Νόμπελ. Αν είναι αλήθεια, θα κερδίσει το φετινό Νόμπελ Φυσικής. Ο τελευταίος που ρίχνει τροφή στις φήμες των τελευταίων μηνών είναι ο Κλίφορντ Μπέργκες, θεωρητικός φυσικός του διάσημου Perimeter Institute στο Γουοτερλού του Καναδά και του γειτονικού Πανεπιστημίου McMaster. O Μπέργκες έστειλε email στους συναδέλφους και φοιτητές του, ενημερώνοντάς τους ότι η επίσημη ανακοίνωση της ανακάλυψης μάλλον θα γίνει στις 11 Φεβρουαρίου στο περιοδικό Nature. Ο ίδιος το έμαθε από «κατασκόπους» που έχουν δει το κείμενο της δημοσίευσης, λέει ο καθηγητής, κλείνοντας το μήνυμα με ένα ενθουσιώδες «Ζήτω! (ελπίζω)». Το email σύντομα διαδόθηκε, καθώς αναρτήθηκε στο Twitter από συνάδελφο του υπό τη μορφή συνημμένης εικόνας. Φωτογραφία. Εδώ και μερικές εβδομάδες κυκλοφορούν στο διαδίκτυο φήμες ότι το πείραμα LIGO (Laser Interferometer Gravitational-Wave Observatory) ανίχνευσε βαρυτικά κύματα που προκλήθηκαν από ένα διπλό σύστημα μαύρων τρυπών που περιφέρονταν η μία γύρω από την άλλη, προκαλώντας διαταραχές στη γεωμετρία του χωρόχρονου. Σύμφωνα με την τελευταία διαρροή, που δημοσιεύει το sciencemag.org http://www.sciencemag.org/news/2016/02/woohoo-email-stokes-rumor-gravitational-waves-have-been-spotted οι δυο μαύρες τρύπες που στροβιλίστηκαν μεταξύ τους και συγχωνεύθηκαν είχαν 29 και 36 ηλιακές μάζες αντίστοιχα, για να καταλήξουν σε μια μαύρη τρύπα 62 ηλιακών μαζών. Κάποιοι μάλιστα, βασισμένοι σ’ αυτές τις φήμες, υπολόγισαν ότι η μέγιστη ισχύς των βαρυτικών κυμάτων που εξέπεμψαν οι δυο μαύρες τρύπες ήταν 1044 Watt και η συχνότητά τους λίγο πριν την συγχώνευσή τους περίπου 300 Hz, ενώ άλλοι έχουν αρχίσει την αντίστροφη μέτρηση μέχρι την Πέμπτη 11 Φεβρουαρίου 2016, όταν θα γίνει η υποτιθέμενη επίσημη ανακοίνωση της ανακάλυψης από την πειραματική ομάδα LIGO. Όπως γράφει ο Μπέργκες, οι ερευνητές του LIGO θα αναφέρουν ότι η στατιστική αξιοπιστία της ανακάλυψης φτάνει τα «5,1 σίγμα», πάνω από το όριο των 5 σίγμα που θεωρείται συνήθως το στάνταρτ για την επιβεβαίωση ανακαλύψεων στο χώρο της σωματιδιακής φυσικής. «Αν είναι αλήθεια, τότε έχουμε 90% πιθανότητα ότι θα κερδίσει το φετινό Νόμπελ Φυσικής. [Η σημασία της ανακάλυψης] είναι τεράστια, πέρα από κάθε κλίμακα» σχολίασε ο ερευνητής στο δικτυακό τόπο του Science. Τα βαρυτικά κύματα είναι κυματισμοί που δημιουργούνται στον χωροχρόνο από βίαια κοσμικά φαινόμενα και διαδίδονται στο διάστημα με την ταχύτητα του φωτός. Η ύπαρξή τους είχε προβλεφθεί το 1916 από τον Άλμπερτ Αϊνστάιν, ως συνέπεια της Γενικής Σχετικότητας, μέχρι σήμερα όμως δεν έχει επιβεβαιωθεί. Τι είναι τα βαρυτικά κύματα και οι ανιχνευτές LIGO http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500056589 Οι τελευταίες φήμες ξεκίνησαν το φθινόπωρο, λίγο μετά την αναβάθμιση των δύο γιγάντιων ανιχνευτών LIGO -ένας στην πολιτεία της Ουάσινγκτον και ακόμα ένας στη Λουιζιάνα. Λειτουργώντας σαν μεζούρες ακριβείας, τα αναβαθμισμένα συστηματα μπορούν θεωρητικά να ανιχνεύσουν αμυδρές παραμορφώσεις του χωροχρόνου που πηγάζουν από απόσταση περίπου 88 εκατομμυρίων ετών φωτός.Τον Μάρτιο του 2015, η ερευνητική κοινότητα είχε αναστατωθεί από φήμες για ανακάλυψη ενός ιδιαίτερου είδους βαρυτικών κυμάτων, τα οποία πρέπει να εμφανίστηκαν μια στιγμή μετά τη Μεγάλη Έκρηξη. Η μελέτη όμως τέθηκε υπό αμφισβήτηση, και ύπαρξη των βαρυτικών κυμάτων μένει ανεπιβεβαίωτη. Τουλάχιστον μέχρι στιγμής. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500056581

Σμήνος 13 δορυφόρων στην πρώτη πτήση του νέου πυραύλου SLS της NASA. Στο πλαίσιο της πρώτης πτήσης του νέου πυραύλου της NASA, SLS (Space Launch System), θα μεταφερθούν στο Διάστημα με μια εκτόξευση 13 μίνι δορυφόροι CubeSats, για δοκιμές πρωτοποριακών ιδεών, μαζί με ένα μη επανδρωμένο διαστημόπλοιο Orion το 2018, όπως ανακοινώθηκε από την αμερικανική διαστημική υπηρεσία. Οι δορυφόροι αυτοί θα πραγματοποιήσουν έρευνες με προσανατολισμό προς αποστολές εξερεύνησης στο Βαθύ Διάστημα, περιλαμβανομένου του ταξιδιού σοτν Άρη. Η πρώτη πτήση του SLS, υπό την ονομασία EM-1 (Exploration Mission-1) παρέχει μια σπάνια ευκαιρία για αυτά τα μικρής κλίμακας πειράματα να φτάσουν σε μακρινούς διαστημικούς προορισμούς, καθώς οι περισσότερες ευκαιρίες εκτόξευσης για CubeSats περιορίζονται σε χαμηλή τροχιά. Ο Μπιλ Χιλ, στέλεχος της NASA, υπογραμμίζει την «άνευ προηγουμένου» ισχύ του εν λόγω πυραύλου, που επιτρέπει την εκτόξευση του Orion, μαζί με 13 μικρούς δορυφόρους, «φορτία που θα αυξήσουν τις γνώσεις μας για το Βαθύ Διάστημα με ελάχιστο κόστος».Τα «φορτία» που επελέγησαν περιλαμβάνουν το Skyfire της Lockheed Martin (πτήση/ πέρασμα από τη Σελήνη), το Lunar IceCube (Morehead State University- αναζήτηση πάγου και άλλων πόρων στη Σελήνη), NEA Scout (αναγνωριστική αποστολή σε αστεροειδή), BioSentinel (έρευνες πάνω στην επίδραση κοσμικής ακτινοβολίας σε ζωντανούς οργανισμούς για μεγάλη χρονική περίοδο στο Διάστημα), Lunar Flashlight (αναζήτηση πάγου και άλλων υλών στη Σελήνη), CuSP (ουσιαστικά ένας «διαστημικός μετεωρολογικός σταθμός), και το LunaH-Map (έρευνες στον νότιο πόλο της Σελήνης). Τρία επιπλέον δορυφορικά φορτία θα επιλεγούν μέσω του Cube Quest Challenge της NASA. Στην πρώτη αυτή πτήση, ο SLS θα στείλει το Orion σε σταθερή τροχιά πέρα από τη Σελήνη, για να δοκιμαστούν οι επιδόσεις των συστημάτων τους πριν την πρώτη επανδρωμένη αποστολή. Οι δορυφόροι θα απελευθερωθούν μετά την απομάκρυνση του Orion από το SLS. http://www.naftemporiki.gr/story/1062245/sminos-13-doruforon-stin-proti-ptisi-tou-neou-puraulou-sls-tis-nasa Apple Campus 2: Το νέο «διαστημόπλοιο» της εταιρείας από ψηλά. Το νέο «διαστημόπλοιο» της Apple, το Apple Campus 2 είναι έτοιμο να ξεκινήσει τη λειτουργία του στα τέλη του 2016 και με 10 μήνες για τα τέλη του έτους, η κατασκευή του προχωράει συνεχώς και οι διάφορες εργασίες έχουν αυξηθεί με ραγδαίους ρυθμούς. Το συγκεκριμένο κτήριο θα έχει και χώρο επισκεπτών, χώρο παρουσιάσεων, νέα και αναβαθμισμένα κτήρια, καθώς κι ένα ξεχωριστό τμήμα για την έρευνα και ανάπτυξη προϊόντων και υπηρεσιών (Research and Development). Ένας χρήστης Drone, ο Duncan Sinfield, μοιράστηκε ένα βίντεο στο Youtube, δίνοντας μια καλύτερη ματιά για το νέο κτήριο της Apple, καθώς και την πρόοδο των κατασκευών, οι οποίες έχουν ξεκινήσει εδώ και πάρα πολύ καιρό. Ένα μεγάλο μέρος του εξωτερικού χώρου έχει ολοκληρωθεί, ενώ οι γερανοί που βρίσκονται στο σημείο, μεταφέρουν συνεχώς υλικά από την μία οροφή στην άλλη, προκειμένου να ολοκληρωθεί το εξωτερικό του κτηρίου. Παράλληλα με τις κατασκευές, ηλιακοί πίνακες έχουν τοποθετηθεί στο χώρο του πάρκινγκ του κτηρίου. Βίντεο. http://www.pronews.gr/portal/20160204/%CF%84%CE%B5%CF%87%CE%BD%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%B9%CE%B1/apple-campus-2-%CF%84%CE%BF-%CE%BD%CE%AD%CE%BF-%C2%AB%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BC%CF%8C%CF%80%CE%BB%CE%BF%CE%B9%CE%BF%C2%BB-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CE%B5%CF%84%CE%B1%CE%B9%CF%81%CE%B5%CE%AF%CE%B1%CF%82-%CE%B1%CF%80%CF%8C-%CF%88%CE%B7%CE%BB%CE%AC-%CE%B2%CE%AF%CE%BD%CF%84%CE%B5%CE%BF Ξενάγηση στο διεθνή διαστημικό σταθμό. http://www.prisonplanet.gr/διάστημα/106006-ξενάγηση-στο-διεθνή-διαστημικό-σταθμό

Αστεροειδής θα περάσει ξυστά από τη Γη στις 5 Μαρτίου. Ένας αστεροειδής με μέγεθος όσο ένα γήπεδο μπάσκετ θα περάσει ξυστά από την Γη τον επόμενο μήνα, αν και οι επιστήμονες δεν είναι σίγουροι για το πόσο κοντά θα φτάσει. Ο αστεροειδής 2013 TX68, με διάμετρο περίπου 30 μέτρα, θα περάσει κοντά από τη Γη στις 5 Μαρτίου. Ο βράχος θα πλησιάσει σε απόσταση 17.700 χιλιομέτρων – λιγότερο από το 5% της απόστασης μεταξύ σελήνης και Γης, σύμφωνα με τους αξιωματούχους της NASA. Δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος σύγκρουσης του αστεροειδή 2013 TX68, που εντοπίστηκε για πρώτη φορά τον Οκτώβριο του 2013, με τη Γη σε αυτό το πέρασμα, καθησυχάζουν οι ειδικοί. Ωστόσο, υπάρχει μια εξαιρετικά μικρή πιθανότητα – μικρότερη από 1 στα 250 εκατομμύρια, μιας σύγκρουσης με τη Γη στις 28 Σεπτεμβρίου του 2017. Να σημειωθεί ότι οι επιστήμονες πιστεύουν πως το αντικείμενο που εξερράγη πάνω από την ρωσική πόλη Chelyabinsk τον Φεβρουάριο, προκαλώντας ζημιές σε κτίρια και τραυματίζοντας πάνω από 1.000 άτομα, είχε μέγεθος περίπου 20 μέτρων. Αν ο αστεροειδής 2013 TX68 ή κάποιος άλλος του ίδιου μεγέθους χτυπήσει τη Γη, η έκρηξη που θα σημειωθεί θα είναι δύο φορές πιο μεγάλη από αυτή στο Chelyabinsk, δήλωσαν αξιωματούχοι της NASA. http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=22769&subid=2&pubid=64326627

Wendelstein 7-X: το γερμανικό πείραμα πυρηνικής σύντηξης. «Η στιγμή αυτή ίσως αναγνωριστεί μια μέρα ως ορόσημο στην έρευνα της πυρηνικής σύντηξης» είπε η καγκελάριος. Είχε μόλις πατήσει το κουμπί για να δημιουργήσει μια σφαίρα πλάσματος δέκα φορές πιο καυτή από τον Ήλιο. Η Άνγκελα Μέρκελ, κάτοχος διδακτορικού στη Φυσική, εγκαινίασε την Τετάρτη το Wendelstein 7-X, ένα φιλόδοξο πείραμα που υλοποιεί το Ινστιτούτο Φυσικής Πλάσματος στο Γκράιφσβαλντ της Γερμανίας. Στόχος του είναι να φέρει ένα βήμα πιο κοντά το όνειρο της καθαρής, ανεξάντλητης ενέργειας από πυρηνική σύντηξη, την αντίδραση που τροφοδοτεί τα άστρα. Στην καρδιά της γιγάντιας εγκατάστασης βρίσκεται ένα κάνιστρο σε σχήμα ντόνατ, μέσα στο οποίο διοχετεύτηκε την Τετάρτη μια μικρή ποσότητα αέριου υδρογόνου. Όταν βομβαρδίστηκε με ακτινοβολία που αντιστοιχεί σε 6.000 φούρνους μικροκυμάτων, το υδρογόνο μετατράπηκε σε υπέρθερμο, ιονισμένο αέριο γνωστό ως πλάσμα. Το πρώτο πλάσμα υδρογόνου στον αντιδραστήρα σύντηξης Wendelstein 7-X, που «πυροδοτήθηκε» από την Μέρκελ Το πλάσμα διατηρήθηκε σε αυτήν την κατάσταση για ένα κλάσμα του δευτερολέπτου πριν κρυώσει και πάλι -αυτό όμως ήταν αρκετό για να θεωρηθεί επιτυχημένη η έναρξη του πειράματος έπειτα από έξι χρόνια κατασκευής και δοκιμών. Σε αυτές τις συνθήκες ακραίας θερμοκρασίας, τα άτομα υδρογόνου ενώνονται και μετατρέπονται σε ήλιο, απελευθερώνοντας ταυτόχρονα μεγάλες ποσότητες ενέργειας. Όμως, σε όλα τα πειράματα που έχουν πραγματοποιηθεί ως σήμερα, η ενέργεια που απαιτείται για λίγα δευτερόλεπτα πυρηνικής σύντηξης είναι περισσότερη από αυτή που τελικά παράγεται από την αντίδραση. Μια πειραματική εγκατάσταση παρόμοια με το Wendelstein 7-X βρίσκεται ήδη υπό κατασκευή στο Κανταράς της Γαλλίας. Είναι ο ITER, ο Διεθνής Θερμοπυρηνικός Πειραματικός Αντιδραστήρας, ο οποίος βασίζεται κι αυτός σε ένα γιγάντιο κάνιστρο σε σχήμα ντόνατ. Ο αντιδραστήρας του ITER, γνωστός ως tokamak, επινοήθηκε από σοβιετικούς φυσικούς τη δεκαετία του 1950 και θεωρείται εύκολο να κατασκευαστεί αλλά πολύ δύσκολο να λειτουργήσει. Αντίθετα, το Wendelstein 7-X βασίζεται σε αντιδραστήρα stellarator, ο οποίος εφευρέθηκε το 1950 από τον αμερικανό φυσικό Λάιμαν Σπίτζερ. Η σημαντικότερη διαφορά είναι ότι οι αντιδραστήρες tokamak διατηρούν μετέωρο το σύννεφο πλάσματος διοχετεύοντάς του ένα ισχυρό ηλεκτρικό ρεύμα, ενώ οι αντιδραστήρες stellarator χρησιμοποιούν μαγνητικά σπειρώματα για να κρατήσουν το πλάσμα μακριά από τα τοιχώματα του αντιδραστήρα. Οι αντιδραστήρες stellarator «είναι πολύ πιο δύσκολο να κατασκευαστούν αλλά πιο εύκολο να λειτουργήσουν» εξήγησε στο Associated Press ο Τόμας Κλίνγκερ, επικεφαλής του γερμανικού πειράματος. Η πειραματική εγκατάσταση δεν σχεδιάστηκε για να παράγει ενέργεια, αλλά για να δοκιμάσει τις τεχνολογίες που απαιτούνται πριν από την εμπορική αξιοποίηση της σύντηξης. Τα επόμενα χρόνια η θερμοκρασία και η διάρκεια του πλάσματος θα αυξάνονται με απώτερο στόχο τη διατήρησή του σε σταθερή μορφή για 30 λεπτά. Τα πρώτα εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από σύντηξη σίγουρα απέχουν αρκετές δεκαετίες στο μέλλον και αρκετοί θεωρούν ότι τα πειράματα σύντηξης είναι απλά σπατάλη χρημάτων. Η Γερμανία πάντως επέμεινε στο Wendelstein 7-X παρόλο που το κόστος έχει ξεπεράσει το ένα δισ. ευρώ αν ληφθούν υπόψη και οι μισθολογικές δαπάνες. «Είναι μια καλή επένδυση» επέμεινε η Άνγκελα Μέρκελ κατά την τελετή της Τετάρτης. Ο ΙΤΕΡ, πάλι, προγραμματιζόταν αρχικά να τεθεί σε λειτουργία το 2016, ωστόσο λόγω των σοβαρών καθυστερήσεων η ενεργοποίησή του δεν αναμένεται τώρα πριν από το 2025 το νωρίτερο. http://physicsgg.me/2016/02/04/wendelstein-7-x-%cf%84%ce%bf-%ce%b3%ce%b5%cf%81%ce%bc%ce%b1%ce%bd%ce%b9%ce%ba%cf%8c-%cf%80%ce%b5%ce%af%cf%81%ce%b1%ce%bc%ce%b1-%cf%80%cf%85%cf%81%ce%b7%ce%bd%ce%b9%ce%ba%ce%ae%cf%82-%cf%83%cf%8d/

Παγκόσμια πρωτιά για Έλληνα φυσικό. Πρωτιά σε παγκόσμιο επίπεδο κέρδισε έλληνας φυσικός της διασποράς ο δρ. Ελευθέριος Γουλιελμάκης ο οποίος είναι ερευνητής στο γερμανικό Ινστιτούτο Κβαντικής Οπτικής Μαξ Πλανκ. Ο Έλληνας φυσικός κατάφερε να δημιουργήσει τους πιο βραχέις παλμούς φωτός( «φλας») και με αυτούς μπόρεσε και μέτρησε πόσο χρόνο κάνουν για να αντιδράσουν τα ηλεκτρόνια απ το φως, που βρίσκονται στα άτομα της ύλης. Το «φλας» του έλληνα φυσικού αναβοσβήνει κάθε 380 αττοδευτερόλεπτα δηλαδή 380 δισεκατομμυριοστά του δισεκατομμυριοστού του δευτερολέπτου. Ο χρόνος αντιδράσεις των ηλεκτρονίων στο φως μετρήθηκε περίπου 100 αττοδευτερόλεπτα. Ο έλληνας φυσικός γεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης το 1975, αποφοίτησε από το Τμήμα Φυσικής του Πανεπιστημίου Κρήτης και πήρε το διδακτορικό του από το Πανεπιστήμιο του Μονάχου. Σήμερα είναι επικεφαλής της Ομάδας Αττοηλεκτρονικής του Εργαστηρίου Αττοφυσικής του Ινστιτούτου Κβαντικής Οπτικής Μαξ Πλανκ στο Γκάρτσινγκ. http://www.prisonplanet.gr/sci-tech/105792-παγκόσμια-πρωτιά-για-έλληνα-φυσικό Επτά Έλληνες ανάμεσα στους επιστήμονες με τη μεγαλύτερη επιρροή παγκοσμίως το 2015. Επτά Έλληνες ακαδημαϊκοί περιλαμβάνονται στη λίστα των 3.000 επιστημόνων με τη μεγαλύτερη επιρροή, παγκοσμίως, που συντάσσει κάθε χρόνο ο οργανισμός Thomson Reuters. «Είναι ασφαλώς μία πολύ μεγάλη τιμή. Όχι μόνο για μένα, αλλά και για το ίδρυμά μας και φυσικά για τη χώρα μας» δήλωσε στο αθηναϊκό πρακτορείο ο Μελέτιος Αθανάσιος Δημόπουλος, πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών και ένας από τους επτά Έλληνες επιστήμονες που διακρίθηκαν. Οι υπόλοιποι έξι είναι ο Γεράσιμος Φιλιππάτος, επίσης, καθηγητής Ιατρικής στο ΕΚΠΑ και από το 2014 πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Εταιρίας Καρδιακής Ανεπάρκειας, οι Κωνσταντίνος Ρακόπουλος και Δημήτριος Ρακόπουλος, καθηγητές στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, ο Γιώργος Καραγιαννίδης, καθηγητής Πληροφορικής στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και - από το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών - οι καθηγητές Δήμητρα Δαφερέρα και Μόσχος Πολυσίου. Το μέγεθος της διάκρισης γίνεται αντιληπτό εάν λάβει κανείς υπόψη ότι ο αριθμός των ερευνητών, παγκοσμίως, φτάνει τα εννέα εκατομμύρια, ενώ οι επιστημονικές δημοσιεύσεις ξεπερνούν τα δύο εκατομμύρια ετησίως. Το βασικό κριτήριο επιλογής για την κατάρτιση της λίστας των 3.000 ήταν όχι μόνο ο όγκος των δημοσιεύσεων που έχει κάθε ένας από αυτούς τους επιστήμονες, αλλά και η συχνότητα της χρήσης των ερευνών τους ως πηγή από τους συναδέλφους τους. Ως προς τη χώρα προέλευσης των επιστημόνων, τη μερίδα του λέοντος καταλαμβάνουν οι Ηνωμένες Πολιτείες, από τα πανεπιστήμια των οποίων προέρχονται περισσότεροι από τους μισούς διακριθέντες, και ακολουθούν η Βρετανία, η Γερμανία, η Κίνα, η Αυστραλία, ο Καναδάς, η Ολλανδία, η Ιαπωνία, η Γαλλία, η Ελβετία, η Σαουδική Αραβία και η Ισπανία. Ως προς τον επιστημονικό κλάδο, την πρωτοκαθεδρία έχει η Ιατρική και ακολουθούν η Βιολογία-Βιοχημεία, η Χημεία και η Μοριακή Βιολογία-Γενετική. Τέλος, στα πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα στην πρώτη θέση είναι το University California System των ΗΠΑ. Αξίζει να σημειωθεί, ότι στη λίστα περιλαμβάνονται και πολλοί επιστήμονες ελληνικής καταγωγής, οι οποίοι εργάζονται σε πανεπιστήμια του εξωτερικού, όπως, ο Χριστόδουλος Φλούδας από το Πανεπιστήμιο του Πρίνστον, ο Γιώργος Γιαννάκης από το Πανεπιστήμιο της Μινεσότα και ο Τζον Κληρονόμος από το University British Colυmbia του Καναδά. http://www.pronews.gr/portal/20160205/%CE%B5%CF%80%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BC%CE%B5%CF%83/%CE%B5%CF%80%CF%84%CE%AC-%CE%AD%CE%BB%CE%BB%CE%B7%CE%BD%CE%B5%CF%82-%CE%B1%CE%BD%CE%AC%CE%BC%CE%B5%CF%83%CE%B1-%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%85%CF%82-%CE%B5%CF%80%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%AE%CE%BC%CE%BF%CE%BD%CE%B5%CF%82-%CE%BC%CE%B5-%CF%84%CE%B7-%CE%BC%CE%B5%CE%B3%CE%B1%CE%BB%CF%8D%CF%84%CE%B5%CF%81%CE%B7-%CE%B5%CF%80%CE%B9%CF%81%CF%81%CE%BF%CE%AE-%CF%80%CE%B1%CE%B3%CE%BA%CE%BF%CF%83%CE%BC%CE%AF%CF%89%CF%82-%CF%84%CE%BF