Δροσος Γεωργιος

«Φιλόξενος στη ζωή ο Πλούτωνας» Ο Μπράιαν Κοξ είναι καθηγητής σωματιδιακής φυσικής στη Σχολή Φυσικής και Αστρονομίας του Πανεπιστημίου του Μάντσεστερ και έγινε διεθνώς γνωστός από την παρουσίαση μιας σειράς εκπομπών για το Σύμπαν στο BBC. Ο Κοξ συγκεντρώνει τα τελευταία 24ωρα τα φώτα της δημοσιότητας πάνω του υποστηρίζοντας ότι τα δεδομένα που έστειλε από τον Πλούτωνα το σκάφος New Horizons που επισκέφτηκε τον πλανήτη νάνο τον περασμένο Ιούλιο υποδεικνύουν την ύπαρξη υπόγειων ωκεανών στους οποίους πιθανώς να υπάρχουν κάποιες μορφές ζωής. «Τα δεδομένα που έστειλε το New Horizons δείχνουν ότι μπορεί να υπάρχουν ωκεανοί τα νερά των οποίων δεν είναι κρύα αλλά θερμά και άρα να υπάρχουν εκεί ζωντανοί οργανισμοί» δήλωσε σε συνέντευξη τους στους Times ο Κοξ. Το αν ο βρετανός επιστήμονας έχει δίκιο ή όχι θα το μάθουμε το προσεχές διάστημα αφού όπως έγινε γνωστό στα χέρια των επιστημόνων έχει φτάσει μόλις το 5% των δεδομένων που συγκέντρωσε το New Horizons το οποίο στέλνει σε δόσεις τις πληροφορίες που συγκέντρωσε. Ένα νέο πακέτο δεδομένων από το σκάφος αναμένεται να φτάσει στο κέντρο ελέγχου της αποστολής την επόμενη εβδομάδα.To New Horizons συνεχίζει το ταξίδι του στη Ζώνη Κάιπερ όπου υπάρχουν αναρίθμητα μικρά και μεγάλα παγωμένα σώματα δύο εκ των οποίων θα επισκεφτεί και θα μελετήσει τα επόμενα χρόνια. http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=733688

Η ισχυρότερη κάμερα του κόσμου θα στραφεί στον ουρανό. Θα χρειάζονταν 1.500 τηλεοράσεις υψηλής ευκρίνειας, τοποθετημένες δίπλα δίπλα, για να προβάλλουν μία μόνο εικόνα από την ισχυρότερη κάμερα του κόσμου -ένα τέρας των 3,2 gigapixel, που θα χρειάζεται μόνο λίγες μέρες για να χαρτογραφήσει ολόκληρο τον ουρανό του νοτίου ημισφαιρίου. Το αμερικανικό υπουργείο Ενέργειας ανακοίνωσε ότι ενέκρινε την κατασκευή της κάμερας, η οποία θα εγκατασταθεί στο τηλεσκόπιο LSST (Large Synoptic Survey Telescope) που κατασκευάζεται στο όρος Σέρο Πατσόν της Χιλής. Με την ολοκλήρωσή του το 2022, το LSST θα αρχίσει να συγκεντρώνει ψηφιακές εικόνες ολόκληρου του ουρανού του νότιου ημισφαιρίου, και θα δημιουργήσει τελικά τον μεγαλύτερο κατάλογο άστρων και γαλαξιών. Στα πρώτα δέκα χρόνια της λειτουργίας του αναμένεται να έχει ανιχνεύσει δισεκατομμύρια αντικείμενα, περισσότερα από όσοι είναι οι άνθρωποι του πλανήτη. Η κάμερα του τηλεσκοπίου, η οποία θα έχει μέγεθος αυτοκινήτου και βάρος σχεδόν τριών τόνων, θα κατασκευαστεί στο Εθνικό Εργαστήριο Επιταχυντή SLAC στην Καλιφόρνια. Χάρη στην υψηλή ανάλυσή της, σε συνδυασμό με την ευρυγώνια όραση του τηλεσκοπίου, θα μπορεί να καταγράψει σε μία λήψη μια περιοχή του ουρανού 40 φορές μεγαλύτερη από το φαινόμενο μέγεθος της πανσελήνου. Ένα σύστημα μετακινούμενων φίλτρων μπροστά στην κάμερα επιτρέπει παρατηρήσεις σε ένα μεγάλο εύρος μηκών κύματος, από το εγγύς υπεριώδες μέχρι το εγγύς υπέρυθρο. Τα δεδομένα θα επιτρέψουν στους αστρονόμους να μελετήσουν την εξέλιξη των γαλαξιών, να εντοπίσουν δυνητικά επικίνδυνους αστεροειδείς, να παρατηρήσουν ετοιμοθάνατα άστρα να εκρήγνυνται και να κατανοήσουν τη σκοτεινή ύλη και τη σκοτεινή ενέργεια, τα μυστηριώδη συστατικά που αντιστοιχούν στο 95% του περιεχομένου του Σύμπαντος σε ύλη και ενέργεια. Μέχρι σήμερα, η ισχυρότερη κάμερα του κόσμου είναι πιθανότατα η Dark Energy Camera, ένα σύστημα σε μέγεθος τηλεφωνικού θαλάμου που έχει εγκατασταθεί σε τηλεσκόπιο 4 μέτρων στη Χιλή και διερευνά τη φύση της σκοτεινής ενέργειας. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500022332

Νεώτερα για το μποζόνιο Higgs από τα πειράματα ATLAS και CMS Τρία χρόνια μετά την ανακάλυψη του σωματιδίου (μποζονίου) του Χιγκς, οι ερευνητικές κοινοπραξίες ATLAS και CMS του CERN παρουσίασαν από κοινού για πρώτη φορά, σε επιστημονικό συνέδριο (LHCP 2015), τις συνδυασμένες μετρήσεις τους για πολλές από τις ιδιότητες του σωματιδίου, ρίχνοντας έτσι περισσότερο φως στη φύση του. Οι νέες μετρήσεις βασίζονται στην ενδελεχή ανάλυση των δεδομένων από τις συγκρούσεις σωματιδίων που είχαν γίνει την περίοδο 2011-12. Τα νέα ευρήματα επιτρέπουν καλύτερες προβλέψεις για τη δημιουργία και τη διάσπαση του σωματιδίου και το πώς αυτό αλληλεπιδρά με άλλα σωματίδια. ATLAS/CERN Όλες οι ιδιότητες του «Χιγκς», σύμφωνα με τις νέες μετρήσεις, συμφωνούν με τις θεωρητικές προβλέψεις του «Καθιερωμένου Προτύπου» (Standard Model) της Φυσικής και θα αποτελέσουν το θεμέλιο πάνω στο οποίο θα γίνουν νέες αναλύσεις τους επόμενους μήνες. Είχε προηγηθεί φέτος τον Μάιο η καλύτερη μέτρηση της μάζας του σωματιδίου Χιγκς, πάλι μετά από συνδυασμένη ανάλυση από τις δύο ανεξάρτητες επιστημονικές ομάδες ATLAS και CMS. CMS/CERN Υπάρχουν διαφορετικοί τρόποι να παραχθεί ένα μποζόνιο Χιγκς και να διασπασθεί σε άλλα σωματίδια. Οι φυσικοί των δύο πειραμάτων κατέληξαν, με την μεγαλύτερη ακρίβεια μέχρι σήμερα, στις πιο κοινές από αυτές τις διασπάσεις του. Οι φυσικοί του CERN συνεχίζουν να μελετούν το συγκεκριμένο σωματίδιο από κάθε δυνατή οπτική γωνία και δεν αποκλείουν ότι κάποια στιγμή θα ανοίξουν την πόρτα σε μια νέα Φυσική πέρα από τα όρια του Καθιερωμένου Προτύπου. Στην φωτογραφία τα αποτελέσματα της ανάλυσης από τα δυο ανεξάρτητα πειράματα CMS και ATLAS (κόκκινο – μπλε). Με μαύρο η ακρίβεια που προκύπτει από τον συνδυασμό των αποτελεσμάτων και των δυο πειραμάτων http://physicsgg.me/2015/09/01/%ce%bd%ce%b5%cf%8e%cf%84%ce%b5%cf%81%ce%b1-%ce%b3%ce%b9%ce%b1-%cf%84%ce%bf-%ce%bc%cf%80%ce%bf%ce%b6%cf%8c%ce%bd%ce%b9%ce%bf-higgs/

TPK "Soyuz TMA-18M" Την 1η Σεπτεμβρίου στο κοσμοδρόμιο του Μπαϊκονούρ εγινε συνάντηση της κρατικής επιτροπής για τον έλεγχο της πτήσης των επανδρωμένων διαστημικών συστημάτων. Λαμβάνοντας υπόψη τα αποτελέσματα της προετοιμασίας για τα κύρια και εφεδρικά πληρώματα του επανδρωμενου διαστημοπλοιου (TPC) «Soyuz TMA-18M" πτήση, η Κρατική Επιτροπή τα έχει εγκρινεί ως εξης: Το κύριο πλήρωμα: Sergey Volkov - ο διοικητής της WPK «Soyuz TMA-18M" (Roscosmos)? Ανδρέας Mogensen - Μηχανικός-1 TPK «Soyuz TMA-18M" (ESA)? Aydin Aimbetov - Μηχανικός 2 TPK "Soyuz TMA-18M" (Kazkosmos). Το εφεδρικό πληρωμα: Oleg Violins - ο διοικητής της WPK «Soyuz TMA-18M" (Roscosmos)? Tom Sands - Μηχανικός-1 TPK «Soyuz TMA-18M" (ESA)? Σεργκέι Prokopiev -Μηχανικός 2 TPK "Soyuz TMA-18M" (Roscosmos). Η εκτόξευση του διαστημικού σκάφους «Soyuz TMA-18M» έχει προγραμματιστεί για τις 2 Σεπτεμβρίου στο 7:37 MSK απο την θέση «αρχή του Gagarin» στο κοσμοδρόμιο του Μπαϊκονούρ. http://www.federalspace.ru/21693/ Αυτοθεραπευόμενο υλικό για διαστημόπλοια. Ο κίνδυνος πρόσκρουσης με ένα μικρό, αλλά θανάσιμο (λόγω των τεραστίων ταχυτήτων) στο Διάστημα είναι υπαρκτός για τους αστροναύτες και κοσμοναύτες που αποτελούν/ θα αποτελούν τα πληρώματα διαστημοπλοίων και διαστημικών σταθμών. Μέχρι σήμερα, για την αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος χρησιμοποιούνται πολύπλοκες μηχανολογικές μέθοδοι, με τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό να αποτελεί το πιο βαριά προστατευμένο διαστημικό σκάφος που έχει πετάξει ποτέ. Αλλά ακόμα και σε αυτή την περίπτωση, τα «bumpers» που χρησιμοποιούνται για την καταστροφή απειλητικών κομματιών πριν πληγούν τα τοιχώματα του σταθμού θα μπορούσαν να αποτύχουν, με αποτέλεσμα τη δημιουργία μίας επικίνδυνης τρύπας. Σε αυτό το πλαίσιο, ερευνητές του University of Michigan και της NASA ανέπτυξαν ένα πρωτοποριακό υλικό που θα μπορούσε να ανοίξει νέους ορίζοντες στο αντικείμενο, καθώς έχει τη δυνατότητα της «αυτοθεραπείας»- φράζοντας μέσα σε δευτερόλεπτα ρωγμές που θα μπορούσαν να απειλήσουν την ακεραιότητα ενός διαστημοπλοίου στο Διάστημα και του πληρώματός του. Οι ερευνητές περιγράφουν τη δουλειά τους σε δημοσίευση στο ACS Macro Letters. Αυτό που έκαναν ήταν να δημιουργήσουν ένα υλικό το οποίο παραπέμπει στους…«αθάνατους» (καθώς επιδιορθώνονταν μόνοι τους συνέχεια, όσες ζημιές και να δέχονταν) κινηματογραφικούς «Εξολοθρευτές», κλείνοντας ένα αντιδραστικό υγρό ανάμεσα σε δύο στρώματα στέρεου πολυμερούς. Όταν το υλικό υφίσταται διάτρηση, το υγρό αντιδρά γρήγορα με το οξυγόνο (το οποίο θα υπάρχει στο εσωτερικό ενός διαστημοπλοίου), στερεοποιούμενο και δημιουργώντας μια «σφραγίδα» μέσα σε διάστημα μικρότερο του ενός δευτερολέπτου. Όπως γίνεται εύκολα αντιληπτό, ένα υλικό με τόσο υψηλές επιδόσεις θα μπορούσε να δει χρήση και σε πιο «γήινες» συνθήκες- όπως σε κτήρια και στην αυτοκινητοβιομηχανία. Βίντεο. http://physicsgg.me/2015/08/28/%ce%b1%cf%85%cf%84%ce%bf%ce%b8%ce%b5%cf%81%ce%b1%cf%80%ce%b5%cf%85%cf%8c%ce%bc%ce%b5%ce%bd%ce%bf-%cf%85%ce%bb%ce%b9%ce%ba%cf%8c-%ce%b3%ce%b9%ce%b1-%ce%b4%ce%b9%ce%b1%cf%83%cf%84%ce%b7%ce%bc%cf%8c/ Κομμάτια κινεζικού πυραύλου έπεσαν πάλι σε σπίτι χωρικού. Για πολλοστή φορά, κομμάτια ενός πυραύλου που εκτοξεύτηκε από την Κίνα μεταφέροντας σε τροχιά έναν δορυφόρο πέρασαν μέσα από τη στέγη στο σπίτι χωρικού. Τοπικά μέσα μεταδίδουν τη φωτογραφία ενός άνδρα να στέκεται δίπλα σε κάτι που μοιάζει με ακροφύσιο του κινητήρα. Πίσω του διακρίνεται ένας ραγισμένος τοίχος, ενώ στο πάτωμα βρίσκονται σπασμένα τούβλα. Μια άλλη φωτογραφία δείχνει μια μεγάλη τρύπα στην κεραμοσκεπή. Τα συντρίμμια έπεσαν με θόρυβο στο σπίτι εννέα λεπτά μετά την εκτόξευση του πυραύλου Long March 4 από τη γειτονική επαρχία του Σενζί, ανέφερε το κρατικό πρακτορείο Xinhua. Φορτίο ήταν ένας κινεζικός δορυφόρος γεωσκόπησης, αναμεταδίδει το Reuters. Το Πεκίνο παρουσιάζει το φιλόδοξο διαστημικό του πρόγραμμα ως σύμβολο της ανάπτυξης της χώρας, όμως τέτοιου είδους ατυχήματα είναι μάλλον συνηθισμένα. Το 2013, για παράδειγμα, τμήματα του πυραύλου που μετέφερε το πρώτο κινεζικό ρομπότ στη Σελήνη συνετρίβησαν πάνω σε δύο σπίτια περισσότερα από 1.000 χιλιόμετρα από την εξέδρα εκτόξευσης. Το περιστατικό συνέβη στην επαρχία Χουνάν, η οποία δέχεται συντρίμμια από τις εκτοξεύσεις του Κέντρου Εκτόξευσης Δορυφόρων στο Σιτσάνγκ της επαρχίας Σετσουάν. Όπως είχε δηλώσει τότε τοπικός αξιωματούχος, οι κάτοικοι έχουν κληθεί να εκκενώσουν την περιοχή 30 φορές από το 1990. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500021539 Σαλάτα από ντόπια συγκομιδή σερβίρεται στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει διάφορα πειράματα καλλιέργειας φυτών, λαχανικών και φρούτων στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Στόχος είναι η μελέτη της ανάπτυξης φυτών, λαχανικών και φρούτων στις διαστημικές συνθήκες και ειδικότερα σε αυτές τις μικροβαρύτητας. Οι επιστήμονες θέλουν να διαπιστώσουν αν και τι είδους μεταβολές παρουσιάζονται σε λαχανικά και φρούτα όσον αφορά το μέγεθος, την εμφάνιση, την θρεπτικότητα και την γεύση τους όταν καλλιεργούνται σε μη γήινες συνθήκες. Η ανάπτυξη λαχανικών, φρούτων και άλλων τροφών σε εξωγήινες συνθήκες είναι ευνοήτως κρίσιμες στην προσπάθεια μακράς παραμονής του ανθρώπου στο Διάστημα ή στην προσπάθεια αποίκησης άλλων πλανητών. Ένα από τα λαχανικά που καλλιεργούνται αυτή την εποχή στον ISS είναι μια ποικιλία κόκκινου μαρουλιού (romaine). Όπως ανακοίνωσε η NASA την Δευτέρα 10 Αυγούστου οι αστροναύτες του ISS θα συνοδέψουν το γεύμα τους με αυτό το κόκκινο μαρούλι. Οι αστροναύτες θα κόψουν από το θερμοκήπιο του Σταθμού λίγα φύλλα του μαρουλιού, θα τα καθαρίσουν με μαντιλάκια αποστειρωμένα με κιτρικό οξύ και θα τα φάνε. Aν όλα πάνε καλά (δεν εμφανισθεί κάποια παρενέργεια) οι αστροναύτες θα καταναλώσουν τις μισές ποσότητες των μαρουλιών που έχουν καλλιεργήσει και οι υπόλοιπες θα επιστρέψουν στη Γη για ανάλυση. Βίντεο. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500017853

Με το βλέμμα στον Άρη, η NASA ξεκινά πείραμα 12μηνης απομόνωσης. Τι γυρεύουν σε αυτή την γυμνή βουνοπλαγιά της Χαβάης τέσσερις Αμερικανοί, ένας Γάλλος και ένας Γερμανός; Όχι, δεν πρόκειται για ανέκδοτο. Είναι ένα πείραμα απομονωμένης συγκατοίκησης, το μεγαλύτερο που έχει πραγματοποιήσει ως σήμερα η NASA ως πρόβα για μια μελλοντική αποστολή στον Άρη. Στο πλαίσιο του πειράματος HI-SEAS (Hawaii Space Exploration Analog and Simulation), oι έξι επίγειοι αστροναύτες κλείστηκαν το Σαββατοκύριακο σε έναν λευκό, φουτουριστικό θόλο με διάμετρο 11 μέτρα και ύψος έξι. Στην αφιλόξενη, σχεδόν αποστειρωμένη πλαγιά του Μάουνα Λόα, το πλήρωμα θα προσομοιώσει μια διαστημική αποστολή 12 μηνών, και δεν θα βγαίνει από τον θόλο παρά μόνο με διαστημικές στολές. Ο γάλλος αστροβιολόγος, ο γερμανός φυσικός και οι τέσσερις Αμερικανοί -ένας πιλότος, ένας αρχιτέκτονας, ένας γιατρός και ένας μικροβιολόγος- έχουν ο καθένας το δικό του δωμάτιο, όπου χωράει μετά βίας μια κουκέτα και ένα γραφειάκι. Θα πρέπει να επιζήσουν χωρίς φρέσκα τρόφιμα, τρώγοντας για παράδειγμα τυρί σε σκόνη και τόνο σε κονσέρβα, και θα έχουν περιορισμένη πρόσβαση στο Διαδίκτυο. Το πείραμα σχεδιάστηκε ώστε να δίνει στο πλήρωμα πολύ περιορισμένο σεβασμό στην ιδιωτική ζωή, κάτι που αποσκοπεί στην καλύτερη κατανόηση των κοινωνικών και ψυχικών επιδράσεων μας επανδρωμένης αποστολής στον Άρη, διάρκειας ενός έως τριών ετών. Η NASA προγραμματίζει μια τέτοια αποστολή για τη δεκαετία του 1930, και έχει ήδη πραγματοποιήσει δύο ανάλογα πειράματα απομόνωσης, διάρκειας τεσσάρων και οκτώ μηνών. H υπηρεσία έχει ήδη δαπανήσει 1,2 εκατ. δολάρια σε αυτές τις προσομοιώσεις και έχει εξασφαλίσει ακόμα 1 εκατ. για τρία ακόμα τα επόμενα χρόνια. «Είναι πραγματικά φτηνό για τα δεδομένα της διαστημικής έρευνας» σχολίασε στο Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων η Κιμ Μπίνστεντ, επιστημονική υπεύθυνος του HI-SEAS. Προηγούμενα πειράματα προσομοίωσης έχουν πραγματοποιηθεί στο βυθό έξω από τις ακτές της Φλόριντα, στην Ανταρκτική αλλά και στη Ρωσία, όπου μια αποστολή απομόνωσης 520 ημερών ολοκληρώθηκε το 2011. Η στενάχωρη συγκατοίκηση σε τόσο μικρούς χώρους και για τόσο μεγάλο διάστημα είναι «αναπόφευκτο» να οδηγήσει σε «διαπροσωπικές συγκρούσεις», παραδέχτηκε η Μπίνστεντ. «Είναι σίγουρο ότι θα συμβεί σε αυτές τις αποστολές μεγάλης διάρκειας, ακόμα και με τους καλύτερους ανθρώπους» είπε. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500021949

Ο νέος προορισμός του New Horizons μετά τον Πλούτωνα. Η NASA έχει επιλέξει τον επόμενο προορισμό του διαστημικού σκάφους «Νέοι Ορίζοντες», μετά την ιστορική πλέον προσέγγιση του στις 14 Ιουλίου του πλανήτη – νάνου Πλούτωνα. Πρόκειται για ένα μικρό αντικείμενο της ζώνης Kuiper, γνωστό ως 2014 MU69, που κινείται σε απόσταση περίπου ένα δισεκατομμύριο μίλια από τον Πλούτωνα. Παρόλο που το New Horizons της NASA έγραψε ιστορία πριν από ένα μήνα, ολοκληρώνοντας με επιτυχία τη διέλευσή του από τον Πλούτωνα, οι εξερευνήσεις του στο διάστημα κάθε άλλο παρά έχουν τελειώσει. Αντίθετα, έχοντας ήδη βάλει πλώρη για τη ζώνη του Κόιπερ, μια περιοχή που φιλοξενεί περίπου 100.000 διαστημικούς βράχους, η αμερικανική υπηρεσία κατέληξε στο σώμα που θεωρεί καταλληλότερο για να «επισκεφθεί» στη συνέχεια το σκάφος. Το σώμα αυτό ονομάζεται 2014 MU69 και, στα πλαίσια της αποστολής του New Horizons, έχει πάρει την κωδική ονομασία «Δυνητικός Στόχος 1» (ΡΤ1), αφού η επιλογή της NASA θα πρέπει να επικυρωθεί από ένα ανεξάρτητο σώμα ειδικών, για την επιστημονική της αξία. Για την επιλογή της, πάντως, η αμερικανική διαστημική υπηρεσία βασίσθηκε στο γεγονός ότι το 2014 MU69 είναι ένα από τα «αρχαιότερα» σώματα στη ζώνη του Κόιπερ, με συνέπεια να μπορεί να παράσχει αρκετές πληροφορίες σχετικά με τη σύσταση του ηλιακού συστήματος στις πρώτες φάσεις δημιουργίας του. Επιπλέον, λόγω της θέσης του, για την «επίσκεψη» το διαστημόπλοιο δεν θα χρειασθεί να καταναλώσει πολλά καύσιμα. Δεν είναι σπάνιο μία διαστημική αποστολή της NASA να επεκταθεί, αφού πρώτα έχει εκπληρώσει τον αρχικό της στόχο. Για παράδειγμα, ο πρωταρχικός σκοπός για το ρομπότ Curiosity ήταν να παραμείνει σε λειτουργία 697 ημέρες πάνω στον πλανήτη Άρη, όπου πλέον έχει ολοκληρώσει πάνω από 1.100 ημέρες. Έτσι, από την εποχή που σχεδιαζόταν η αποστολή του New Horizons, οι υπεύθυνοι της αμερικανικής υπηρεσίας είχαν κατά νου ότι το σκάφος θα μπορούσε να μελετήσει από κοντά κάποιο σώμα στη ζώνη του Κόιπερ, μετά τη διέλευσή του από τον Πλούτωνα. Όπως φαίνεται και από το όνομά του, το 2014 MU69 ανακαλύφθηκε το 2014, κάτι που σημαίνει πως δεν περιλαμβανόταν στους υποψήφιους όταν σχεδιαζόταν η αποστολή του διαστημοπλοίου. Η αναζήτηση ενός κατάλληλου «στόχου» στη ζώνη του Κόιπερ ξεκίνησε ουσιαστικά το 2011, χρησιμοποιώντας γι’ αυτό τον σκοπό κάποια από τα μεγαλύτερα επίγεια τηλεσκόπια. Στην αρχή, ωστόσο, φαινόταν πως κανένα από τα σώματα που εντοπίστηκαν δεν θα βρισκόταν σε απόσταση που θα μπορούσε να καλύψει το διαστημόπλοιο. Μόνο όταν το καλοκαίρι του 2014 το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble εξέτασε τη ζώνη, εντοπίστηκαν πέντε ουράνια σώματα τα οποία βρίσκονταν στην εμβέλεια του New Horizons, ανάμεσα στα οποία και το 2014 MU69. Το σώμα έχει διάμετρο περίπου 45 χιλιόμετρα και έχει αρκετά μεγάλη πυκνότητα. Πρόκειται για έναν τεράστιο κομήτη ή αστεροειδή, με σύσταση που εικάζεται πως είναι παρόμοια με αυτήν του Πλούτωνα και των υπόλοιπων νάνων-πλανητών. Η επιλογή της NASA πρέπει να επικυρωθεί έγκαιρα: όσο καθυστερεί ο επανασχεδιασμός της τροχιάς του διαστημοπλοίου, με προορισμό το 2014 MU69, τόσο μεγαλύτερη θα είναι η ποσότητα καυσίμων που θα πρέπει να καταναλώσει το σκάφος για να φτάσει στον προορισμό του. Αν αυτό το δεύτερο σκέλος της αποστολής του New Horizons πάρει τελικά το «πράσινο φως», τότε εκτιμάται πως θα φτάσει στο 2014 MU69 τον Ιανουάριο του 2019.http://physicsgg.me/2015/09/01/%ce%bf-%ce%bd%ce%ad%ce%bf%cf%82-%cf%80%cf%81%ce%bf%ce%bf%cf%81%ce%b9%cf%83%ce%bc%cf%8c%cf%82-%cf%84%ce%bf%cf%85-new-horizons-%ce%bc%ce%b5%cf%84%ce%ac-%cf%84%ce%bf%ce%bd-%cf%80%ce%bb%ce%bf%cf%8d%cf%84/

Η μεγάλη μέρα της Rosetta στον Ήλιο. Το σκάφος Rosetta της ESA έγινε χθες μάρτυρας της κοντινότερης προσέγγισης του κομήτη 67Ρ / Churyumov-Gerasimenko προς τον Ήλιο. Η ακριβής στιγμή του περιηλίου συνέβη στις 04:03 ώρα Ελλάδος χθες το πρωί, όταν ο κομήτης πέρασε στα 186 εκατομμύρια χιλιόμετρα από τον Ήλιο. Κατά το έτος που πέρασε από τότε που η Rosetta έφτασε, ο κομήτης έχει διανύσει περίπου 750.000.000 χιλιόμετρα κατά μήκος της τροχιάς του προς τον Ήλιο, την αυξανόμενη ηλιακή ακτινοβολία που θερμαίνει τον πυρήνα και προκαλεί τους ψυχρούς πάγους του να ξεφύγουν ως αέριο και να εκρεύσουν έξω στο διάστημα σε ολοένα και μεγαλύτερο ποσοστό. Αυτά τα αέρια και τα σωματίδια σκόνης παρασύρουν μαζί δημιουργούν την ατμόσφαιρα του κομήτη – την κόμη – και την ουρά. Η δραστηριότητα φτάνει στην μέγιστη ένταση της γύρω από το περιήλιο και κατά τις εβδομάδες που ακολουθούν – κάτι που είναι σαφώς ορατό στις εντυπωσιακές εικόνες που επιστρέφονται από το διαστημικό σκάφος κατά τους τελευταίους μήνες. Μια εικόνα που λήφθηκε από την κάμερα πλοήγησης της Rosetta είχε αποκτηθεί στις 3:04 ώρα Ελλάδος, μόλις μία ώρα πριν από τη στιγμή του περιήλιου, από μια απόσταση περίπου 327 χιλιομέτρων. Η επιστημονική κάμερα έλαβε επίσης εικόνες χθες - η πιο πρόσφατη διαθέσιμη εικόνα λήφθηκε στις 01:31 ώρα Ελλάδος στις 13 Αυγούστου, μόλις λίγες ώρες πριν από το περιήλιο. Η δραστηριότητα του κομήτη φαίνεται καθαρά στις εικόνες, με ένα πλήθος πιδάκων που προέρχονται από τον πυρήνα, συμπεριλαμβανομένου ενός ξεσπάσματος που αιχμαλωτίστηκε σε μια εικόνα που λήφθηκε στις 19:35 ώρα Ελλάδος προχθές. "Η δραστηριότητα θα παραμείνει σε υψηλά επίπεδα όπως είναι τώρα για πολλές εβδομάδες, και σίγουρα ανυπομονούμε να δούμε πόσοι περισσότεροι πίδακες και ξεσπάσματα θα συλληφθούν επ 'αυτοφώρω, όπως έχουμε ήδη δει τις τελευταίες εβδομάδες", λέει ο Nicolas Altobelli, επιστήμονας του έργου Rosetta. Οι μετρήσεις της Rosetta προτείνουν πως ο κομήτης εκτοξεύει έως 300 κιλά υδρατμών - ποσότητα περίπου ισοδύναμη με δύο μπανιέρες - κάθε δευτερόλεπτο. Αυτό είναι χίλιες φορές περισσότερο από ό, τι παρατηρήθηκε την ίδια στιγμή το περασμένο έτος, όταν η Rosetta πλησίασε πρώτη φορά τον κομήτη. Στη συνέχεια, καταγράφηκε ποσοστό εκροής μόλις 300 γραμμάρια ανά δευτερόλεπτο, που ισοδυναμεί με δύο μικρά ποτήρια νερό. Μαζί με το αέριο, ο πυρήνας επίσης εκτιμάται ότι σκορπά έως 1000 κιλά σκόνης ανά δευτερόλεπτο, δημιουργώντας επικίνδυνες συνθήκες εργασίας για τη Rosetta. "Τις τελευταίες ημέρες, είμαστε αναγκασμένοι να μετακινηθούμε ακόμη πιο μακριά από τον κομήτη. Είμαστε σήμερα σε απόσταση μεταξύ 325 χιλιομέτρων και 340 χιλιομέτρων αυτή την εβδομάδα, σε μια περιοχή όπου οι αστροανιχνευτές της Rosetta μπορούν να λειτουργήσουν χωρίς να συγχέονται από τα υπερβολικά επίπεδα σκόνης - χωρίς αυτούς να λειτουργούν σωστά, η Rosetta δεν μπορεί να προσδιορίσει τη θέση της στο χώρο," σχολιάζει ο Sylvain Lodiot, διευθυντής επιχειρήσεων του διαστημοπλοίου της ESA. http://www.esa.int/ell/ESA_in_your_country/Greece/E_meghale_mhera_tes_Rosetta_ston_Helio ESA Euronews: Ροζέτα, η αναζήτηση για την προέλευση της ζωής. Περισσότερο από ένα χρόνο πριν το ραντεβού της Ροζέτα με τον κομήτη Τσούρι, το τροχιακό όχημα και το όχημα προσεδάφισης του Φίλαι, ολοκλήρωσαν κατά ένα πολύ μεγάλο μέρος την αποστολή τους: τα δεδομένα που έχουν αποστείλει στους επιστήμονες φέρνουν επανάσταση στην κατανόηση των κομητών και μας προσφέρουν νέες προοπτικές για την προέλευση της ζωής. Βίντεο. http://www.esa.int/spaceinvideos/Videos/2015/08/ESA_Euronews_Rosetta_s_quest_for_the_origin_of_life http://www.esa.int/ell/ESA_in_your_country/Greece/ESA_Euronews_Rozheta_e_anazhetese_gia_ten_proheleyse_tes_zohes

Σωματίδια από το Διάστημα ρίχνουν φως στην καταστροφή της Φουκουσίμα. Τέσσερα χρόνια μετά την πυρηνική καταστροφή της Φουκουσίμα, κανείς δεν γνωρίζει με βεβαιότητα που κατέληξαν τα άκρως επικίνδυνα καύσιμα τριών αντιδραστήρων. Την απάντηση θα μπορούσε να δώσει η «τομογραφία μιονίων», μια φουτουριστική τεχνική που βασίζεται σε υποατομικά σωματίδια από το όριο του Διαστήματος. Η μέθοδος θυμίζει την κλασική ακτινογραφία και την αξονική τομογραφία: τα σωματίδια περνούν μέσα από το υπό εξέταση αντικείμενο, σκεδάζονται (εκτρέπονται) από υλικά μεγάλης πυκνότητας και καταλήγουν σε έναν ανιχνευτή, επιτρέποντας έτσι τη δημιουργία μιας τρισδιάστατης αναπαράστασης. Στη Φουκουσίμα, οι ερευνητές σκοπεύουν να αξιοποιήσουν τα μιόνια, αρνητικά φορτισμένα υποατομικά σωματίδια που μοιάζουν με το ηλεκτρόνιο αλλά έχουν 200 φορές μεγαλύτερη μάζα. Τα βραχύβια αυτά σωματίδια παράγονται στα ανώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας όταν τα πρωτόνια της κοσμικής ακτινοβολίας συγκρούονται με μόρια αέρα. Οι συγκρούσεις αυτές δημιουργούν μια βροχή μιονίων που πέφτει στο έδαφος με ρυθμό περίπου 10.000 σωματιδίων ανά τετραγωνικό μέτρο ανά λεπτό. Χρησιμοποιώντας ογκώδεις ανιχνευτές μιονίων, δύο ιαπωνικά εργαστήρια έχουν ήδη προχωρήσει στην απεικόνιση δύο αντιδραστήρων στη Φουκουσίμα. Οι πρώτες εικόνες είναι θολές, από το κέντρο τους όμως απουσιάζει η σκιά του πυρήνα του αντιδραστήρα, ένδειξη ότι οι ράβδοι πυρηνικού καυσίμου έλιωσαν και κύλησαν στο δάπεδο. Ο εντοπισμός αυτού του επικίνδυνου υλικού είναι βασική απαίτηση στις εργασίες διάλυσης του εργοστασίου Φουκουσίμα-Νταΐτσι, μια επιχείρηση που εκτιμάται ότι θα διαρκέσει τέσσερις δεκαετίες. Συντρίμμια από τις εκρήξεις που σημειώθηκαν στο εργοστάσιο μετά το χτύπημα τσουνάμι το Μάρτιο του 2011 εμποδίζουν την πρόσβαση στους χώρους των αντιδραστήρων, και τα ακραία επίπεδα ραδιενέργειας καταστρέφουν τις κάμερες. «Αυτήν τη στιγμή δεν γνωρίζουμε πού βρίσκονται τα καύσιμα» σχολιάζει στο αμερικανικό Εθνικό Δημόσιο Ραδιόφωνο (NPR) ο Κρίστοφερ Μόρις, ερευνητής του Εθνικού Εργαστηρίου του Λος Άλαμος στο Νιου Μέξικο. Το NPR πραγματοποίησε μάλιστα τα δικά του πειράματα με έναν δανεικό ανιχνευτή μιονίων σε σταθμό του μετρό στην Ουάσινγκτον. Ο Μόρις συνεργάζεται τώρα με την ιαπωνική Toshiba για τη χρήση πιο ευαίσθητων ανιχνευτών μιονίων. Οι ογκώδεις ανιχνευτές είναι έτοιμοι, όμως η εγκατάστασή τους στον επικίνδυνο χώρο γύρω από τους αντιδραστήρες είναι δύσκολη υπόθεση. Όταν το σύστημα τελικά λειτουργήσει, οι υπεύθυνοι ίσως μπορέσουν να μάθουν τι ακριβώς συνέβη στους τρεις αντιδραστήρες την ολέθρια μέρα της 11ης Μαρτίου 2011. Στις φωτογραφίες αριστερά, προσομοίωση μιας τομογραφίας μιονίων σε αντιδραστήρα. Δεξιά, μια πραγματική εικόνα από τις πρώτες απόπειρες. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500022023

ISS- διόρθωση της τροχιάς. Στις 31 Αυγούστου στις 9:00 και 54 λεπτά ωρα Μόσχας πραγματοποιήθηκε ρυθμιση της τροχιάς του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού σε τροχιά εργασίας για τον ελλιμενισμό του TPK "Soyuz TMA-18M» με τον ISS. Η αλλαγη της τροχιας εγινε με τους κινητήρες του TGK "Progress M-28Μ". Το ύψος πτήσης αυξήθηκε κατά 1 χιλιόμετρα και είναι περίπου 401 χιλιομέτρου. Οι κινητήρες λειτούργησαν κατα 495 δευτερόλεπτα. Η εκτόξευση του TPK «Soyuz TMA-18M» στο ISS έχει προγραμματιστεί για τις 2 Σεπτεμβρίου 2015 στις 7:37 ώρα Μόσχας. http://www.federalspace.ru/21691/ "Soyuz-FG" με TPK "Soyuz TMA-18M» http://www.energia.ru/ru/iss/iss45/photo_08-26.html http://www.energia.ru/ru/iss/iss45/photo_08-28_2.html http://www.energia.ru/ru/iss/iss45/photo_08-30.html http://www.energia.ru/ru/iss/iss45/photo_08-31.html Ιαπωνικό μεταγωγικό έφτασε στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Έπειτα από την απώλεια τριών μη επανδρωμένων σκαφών που θα ανεφοδίαζαν τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS), το πλήρωμα του τροχιακού εργαστηρίου πρέπει να χάρηκε τη Δευτέρα με την άφιξη ενός ιαπωνικού μεταγωγικού που μεταφέρει τέσσερις τόνους προμηθειών. Το σκάφος Kounotori («λευκός πελαργός») εκτοξεύτηκε την περασμένη Τετάρτη από το διαστημικό κέντρο του μικρού νησιού Τανεγκασίμα νότια του Τόκιο. Έπειτα από ταξίδι πέντε ημερών, πλεύρισε τον ISS σε μικρή απόσταση και συνελήφθη από τον ρομποτικό βραχίονα του σταθμού προκειμένου να μεταφερθεί στη θυρίδα πρόσδεσης. Οι προμήθειες που περιέχει το Kounotori, βάρους 4.309 κιλών, είναι πολύτιμες για το πλήρωμα του σταθμού έπειτα από την απώλεια τριών αποστολών από τον Οκτώβριο. Ένα αμερικανικό σκάφος της εταιρείας Orbital Sciences εξερράγη κατά την εκτόξευση, ενώ ένα ρωσικό Progress απέτυχε να φτάσει στη σωστή τροχιά και καταστράφηκε φλεγόμενο στην ατμόσφαιρα. Λίγους μήνες αργότερα ακολούθησε η απώλεια του σκάφους Dragon της αμερικανικής SpaceX, το οποίο εξερράγη λίγο μετά την εκτόξευση. Τη μεταφορά αστροναυτών από και προς το πολυεθνικό τροχιακό συγκρότημα έχουν αναλάβει αποκλειστικά τα ρωσικά Soyuz. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500020394

Βίντεο: 50 χρόνια εξερεύνησης του Άρη. Το 2015 συμπληρώθηκαν 50 χρόνια επιτυχημένων αποστολών της NASA στον Άρη, οι οποίες ξεκίνησαν με το Mariner 4 το 1965. Από τότε 15 ρομποτικές αποστολές έχουν βάλει τις βάσεις για μελλοντικές επανδρωμένες αποστολές στον κόκκινο πλανήτη. Η εξερεύνηση του Άρη θα συνεχιστεί με ρομποτικές αποστολές που προγραμματίζονται για το 2016 και 2020, αλλά και επανδρωμένες αποστολές στη δεκαετία το 2030. http://physicsgg.me/2015/08/30/%ce%b2%ce%af%ce%bd%cf%84%ce%b5%ce%bf-50-%cf%87%cf%81%cf%8c%ce%bd%ce%b9%ce%b1-%ce%b5%ce%be%ce%b5%cf%81%ce%b5%cf%8d%ce%bd%ce%b7%cf%83%ce%b7%cf%82-%cf%84%ce%bf%cf%85-%ce%ac%cf%81%ce%b7/ Πυρηνοκίνητο όχημα στον Άρη το 2020. Πυρηνοκίνητο ρόβερ σκοπεύει να αποστείλει η NASA στον Άρη το 2020, σε ένα πρόγραμμα το οποίο σημειώνει συνεχή πρόοδο. Όπως αναφέρεται σε σχετικό δημοσίευμα του space.com, η αποστολή αυτή θα βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στην αποστολή Curiosity (σημειώνεται ότι το συγκεκριμένο όχημα είχε ως πηγή ενέργειας μία θερμοηλεκτρική γεννήτρια ραδιοϊσότοπων, όπως τα Viking 1 και 2 του 1976), ωστόσο οι διαφορές είναι πολλές. Η αποστολή θα έχει σκοπό την εξερεύνηση ενός επιλεγμένου σημείου με πολύ ξεχωριστά γεωλογικά χαρακτηριστικά, που ενδεχομένως κάποια στιγμή στο παρελθόν να ήταν «κατοικήσιμο»- αναζητώντας παράλληλα ενδείξεις ύπαρξης ζωής στο μακρινό παρελθόν. Παράλληλα, θα συλλεχθούν και αποθηκευθούν δείγματα τα οποία θα αφεθούν σε προεπιλεγμένο σημείο αποθήκευσης, για να συλλεχθούν από μελλοντική ρομποτική αποστολή που θα τα φέρει πίσω στη Γη. Μέσα στον Αύγουστο έλαβε χώρα συνάντηση (από τις 4 έως τις 6 Αυγούστου) ειδικών για το προφίλ της αποστολής, κατά την οποία έγινε διαλογή μεταξύ ενός μεγάλου αριθμού υποψήφιων σημείων προσεδάφισης, ενώ συζητήθηκαν και μηχανολογικά ζητήματα και χρονοδιαγράμματα. Το επερχόμενο όχημα θα αξιοποιεί την επιτυχή αρχιτεκτονική του Curiosity rover/ Mars Science Laboratory, που έφτασε στον Κόκκινο Πλανήτη τον Αύγουστο του 2012. Θα αποτελεί συνδυασμό «παλιού» και «καινούριου», με μέγιστη δυνατή χρήση υποσυστημάτων που δεν χρειάζονται αλλαγή, συν νέα στοιχεία και δεδομένα. Το επιστημονικό φορτίο θα περιλαμβάνει πιθανότατα νέα όργανα-αισθητήρες και επιστημονικό εξοπλισμό επαφής, καθώς και σύγχρονο σύστημα λήψης και αποθήκευσης δειγμάτων, για την εξαγωγή πυρήνων από βράχους. Ακόμη, θα χρειάζεται πιο αποτελεσματικό σύστημα επιχειρήσεων επιφανείας, που θα επιτρέπει τη λήψη τουλάχιστον 20 σημαντικών δειγμάτων εντός ενός αρειανού έτους, με κάθε δυνατό μέτρο ασφαλείας (για αποφυγή μόλυνσης κλπ). Συνολικά το όχημα θα είναι βαρύτερο, με βαρύτερους τροχούς (στο συγκεκριμένο κομμάτι αναμένεται να υπάρξουν σημαντικές αλλαγές σε σχέση με το Curiosity, το οποιο αντιμετωπίζει προβλήματα με τους τροχούς του) και μακρύτερο «σώμα», οπότε θα υπάρξουν αλλαγές και στο σύστημα κίνησης και τον τρόπο αλληλεπίδρασης με το έδαφος. Επίσης, θα υπάρχει ενσωματωμένος επεξεργαστής ο οποίος θα «τρέχει» αλγορίθμους αυτόματης πλοήγησης, για να μπορεί το όχημα να κινείται ευκολότερα και να περνά λιγότερο χρόνο/ δαπανά λιγότερους πόρους «σκεπτόμενο» το ζήτημα της οδήγησής του. Κοινώς, το όχημα θα είναι πιο «έξυπνο», ικανό να ανταπεξέλθει στα δεδομένα πιο ανωμάλου εδάφους. http://www.naftemporiki.gr/story/996610/purinokinito-oxima-ston-ari-to-2020

Πετραδάκι-πετραδάκι «χτίστηκε» ο Δίας. Οι γίγαντες του ηλιακού μας συστήματος χτίστηκαν «πετραδάκι-πετραδάκι» σε βάθος 10 εκατ. ετών, εκτιμούν αμερικανοί αστρονόμοι από το Νοτιοδυτικό Ινστιτούτο Έρευνας στο Μπόλντερ, στο Κολοράντο. Συγκεκριμένα, οι ειδικοί πιστεύουν ότι ο Δίας και ο Κρόνος δημιουργήθηκαν από αέρια τα οποία περικύκλωναν έναν πυρήνα στο μέγεθος της Γης αποτελούμενο από… διαστημικά βότσαλα. Προσομοιώσεις σε υπολογιστή αποκάλυψαν ότι δισεκατομμύρια τέτοια βότσαλα – με μέγεθος ενός εκατοστού έως και ενός μέτρου – «κόλλησαν» μεταξύ τους μέσα σε χρονικό διάστημα περίπου 10 εκατομμυρίων ετών, δημιουργώντας τους σημερινούς διαστημικούς τιτάνες. Στο ηλιακό μας σύστημα υπάρχουν τέσσερις γίγαντες αερίου: ο Δίας, ο Κρόνος, ο Ποσειδώνας και ο Ουρανός. Παρά το γεγονός ότι αποτελούνται κυρίως από υδρογόνο και άλλα αέρια, όλοι τους διαθέτουν έναν πετρώδη πυρήνα. Ακριβώς επειδή βρίσκονται σε μεγαλύτερη απόσταση από την Γη, οι αστρονόμοι δεν έχουν καταφέρει μέχρι σήμερα να τους μελετήσουν ενδελεχώς. Ο δρ Χάρολντ Λέβισον και η ομάδα του, με τη βοήθεια υπολογιστικών μοντέλων, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι τα διαστημικά αυτά βότσαλα αποτελούν ίσως το κυριότερο «δομικό» υλικό στην διαδικασία του σχηματισμού των γιγάντιων πλανητών. Όπως αναφέρουν με δημοσίευσή τους στην επιθεώρηση «Nature», πρόκειται για μια διαδικασία που ονομάζεται «slow pebble accretion», δηλαδή αργή επικάθηση των εν λόγω πετρωμάτων, και επιτρέπει την σταδιακή ανάπτυξη του πυρήνα των γιγάντιων αυτών πλανητών από την αργή και πολυετή συσσώρευση μιας «θάλασσας» από βότσαλα, δημιουργώντας πετρώδη σώματα γνωστά στην αστρονομία και ως «planetesimals». «Πιστεύεται ότι το πρώτο βήμα ως προς τον σχηματισμό των αέριων γιγάντων, όπως π.χ. του Δία και του Κρόνου, ήταν η δημιουργία του πετρώδους πυρήνα τους με μάζα σχεδόν δεκαπλάσια από εκείνον της Γης» αναφέρει ο δρ Λέβισον. «Η δημιουργία των εν λόγω πυρήνων μέσα σε χρονικό διάστημα ενός έως 10 εκατομμυρίων ετών αποτελεί μια από τις βασικές προκλήσεις των μοντέλων γύρω από τον σχηματισμό των πλανητών» προσθέτει ο ίδιος. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500020024

Μια διαφορετική προσέγγιση για την ανίχνευση της σκοτεινής ύλης. Έναν εναλλακτικό τρόπο προτείνουν επιστήμονες από αμερικανικά πανεπιστήμια, με σκοπό τον εντοπισμό της σκοτεινής ύλης. Πιο συγκεκριμένα, οι επιστήμονες υποστηρίζουν πως τα σωματίδια από τα οποία αποτελείται η σκοτεινή ύλη αλληλοεξουδετερώνονται, όταν συγκρουστούν. Έτσι, αντί για την ανίχνευση των ίδιων των σωματιδίων, οι ίδιοι προκρίνουν την προσπάθεια ανίχνευσης της ακτινοβολίας που εκπέμπεται από τις συγκρούσεις. Παρόλο που δεν υπάρχει καμία πειραματικά ένδειξη για τη φύση της, η παρουσία της σκοτεινής ύλης «προδίδεται» από την επίδραση που ασκεί μέσω της βαρύτητας στη συμβατική ύλη, και πιο συγκεκριμένα σε κοσμικές δομές όπως οι γαλαξίες. Έτσι, με βάση τις εκτιμήσεις των κοσμολόγων, αντιστοιχεί στο 26,8% της συνολικής ενέργειας-ύλης του σύμπαντος. Από τα μέσα της δεκαετίας του 1970, όταν οι επιστήμονες άρχισαν να μελετούν συστηματικά τα παρατηρησιακά δεδομένα που φανερώνουν την ύπαρξή της, έχουν διατυπωθεί αρκετές θεωρίες για τα σωματίδια από τα οποία αποτελείται. Τα τελευταία χρόνια, επίσης, διεξάγονται αρκετά πειράματα σε όλο τον κόσμο για την ανίχνευση αυτών των σωματιδίων, με ανιχνευτές βαθιά μέσα έδαφος για την ελαχιστοποίηση του «θορύβου», χωρίς όμως κανένα έως τώρα απτό αποτέλεσμα. Σύμφωνα με τους Αμερικανούς επιστήμονες, δεν μπορεί βέβαια να προεξοφληθεί η τελική έκβαση όλων αυτών των πειραμάτων, κάποιο από τα οποία είναι πιθανό να πετύχει τον σκοπό για τον οποίο σχεδιάστηκε. Ωστόσο, με δεδομένο ότι η φύση της σκοτεινής ύλης είναι άγνωστη, θα πρέπει να διερευνηθούν και άλλοι εναλλακτικοί τρόποι για την ανίχνευσή της. «Αν προσθέσουμε μία ακόμη πειραματική προσέγγιση, τότε θα αυξήσουμε τις πιθανότητες ανίχνευσης», λέει χαρακτηριστικά ο Ίαν Σουμέικερ από το πανεπιστήμιο της Πενσιλβάνια και επικεφαλής της ομάδας. Με τους συναδέλφους του, ο Σουμέικερ προτείνουν πως αυτή η προσέγγιση είναι ο εντοπισμός της «σκοτεινής» ραδιενέργειας, από τις συγκρούσεις των σωματιδίων της «σκοτεινής» ύλης. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, αυτή η «σκοτεινή» ραδιενέργεια θα μπορούσε να καταγραφεί από τους υπόγειους ανιχνευτές που ήδη ψάχνουν για παρατηρησιακές απαντήσεις στο μυστήριο της «σκοτεινής» ύλης. Μάλιστα, οι υπολογισμοί τους δείχνουν πως ένας τέτοιος ανιχνευτής, ο οποίος στα πλαίσια του πειράματος LUX (Large Underground Xenon) είναι εγκαταστημένος σε ένα ορυχείο 1.500 μέτρα κάτω από την επιφάνεια του εδάφους στη Νότια Ντακότα των ΗΠΑ, έχει ήδη την απαραίτητη ευαισθησία. Η ιδέα καταγραφής σημάτων της «σκοτεινής» ραδιενέργειας δεν είναι καινούρια. Μάλιστα, ήδη αρκετοί δορυφόροι σε διάφορες περιοχές του σύμπαντος ψάχνουν για τέτοιες μετρήσεις, χωρίς ωστόσο να έχει προκύψει κάποια ένδειξη για την ύπαρξή τους. Κάτι που, σύμφωνα με τους επιστήμονες, οφείλεται στο ότι αναζητούν λάθος σήματα. «Τα πειράματα μέχρι σήμερα ψάχνουν για φωτόνια, επειδή σχεδιάστηκαν με την υπόθεση πως αυτό είναι το αποτέλεσμα της εξαΰλωσης της “σκοτεινής” ύλης. Αν όμως η “σκοτεινή” ύλη μετατρέπεται σε “σκοτεινή” ραδιενέργεια, όπως εμείς πιστεύουμε, τότε δεν έχουν καμία ελπίδα», καταλήγει ο Σουμέικερ. http://www.naftemporiki.gr/story/992119/mia-diaforetiki-proseggisi-gia-tin-anixneusi-tis-skoteinis-ulis

Μυστικοπαθής εταιρεία «ένα βήμα πιο κοντά στην πυρηνική σύντηξη» Η Tri Alpha Energy Inc., με έδρα την Καλιφόρνια, χρηματοδοτείται από μεγάλους επενδυτές όπως η Goldman Sachs και ο συνιδρυτής της Microsoft Πολ Άλεν. Περιέργως, όμως, δεν έχει δικτυακό τόπο, δεν απαντά στο τηλέφωνο και δεν δημοσιοποιεί τα πειράματά της. Τουλάχιστον μπήκε στον κόπο να ανακοινώσει ότι βρίσκεται λίγο πιο κοντά στο όνειρο της ανεξάντλητης, καθαρής ενέργειας. Ερευνητές της Tri Alpha ανακοίνωσαν σε επιστημονικό συμπόσιο στην Καλιφόρνια ότι κατάφεραν να δημιουργήσουν ένα σύννεφο υπέρθερμου ιονισμένου αερίου -ένα σύννεφο πλάσματος- που διήρκεσε 5 χιλιοστά του δευτερολέπτου στη θερμοκρασία των 10 εκατομμυρίων βαθμών Κελσίου. Το χρονικό διάστημα των 5 millisecond μπορεί να φαίνεται αμελητέο, είναι όμως δέκα φορές μεγαλύτερο σε σχέση με άλλες πειραματικές απόπειρες. Αν η εταιρεία καταφέρει να αυξήσει τόσο τη διάρκεια όσο και τη θερμοκρασία του σύννεφου πλάσματος, οι πυρήνες των ατόμων θα αρχίσουν να συντήκονται και να απελευθερώνουν ενέργεια. «Επιτέλους πετύχαμε έναν χρόνο ζωής που περιορίζεται μόνο από την ισχύ που είναι διαθέσιμη στο σύστημα» λέει στο Science ο Μπέρτον Ρόχτερ, φυσικός του Πανεπιστημίου του Στάνφορντ και σύμβουλος της Tri Alpha. Η παραγωγή ενέργειας από σύντηξη ατόμων υδρογόνου είναι παλιά ιδέα, μέχρι σήμερα όμως η τεχνολογία για την αξιοποίησή της δεν υπάρχει. Οι προσπάθειες επικεντρώνονται σήμερα σε μεγάλα ερευνητικά προγράμματα όπως ο ITER (Διεθνής Θερμοπυρηνικός Πειραματικός Αντιδραστήρας) που κατασκευάζεται στη Γαλλία με κόστος 20 δισ. δολαρίων, ή το πρόγραμμα NIF (Εθνική Εγκατάσταση Ανάφλεξης) του αμερικανικού υπουργείου Ενέργειας, προϋπολογισμού 4 δισ. δολαρίων. Τα τελευταία χρόνια όμως υπάρχουν και νεοσύστατες εταιρείες που μπαίνουν στο παιχνίδι ακολουθώντας διαφορετικές προσεγγίσεις για την παραγωγή και τη συγκράτηση του πλάσματος. Σε θερμοκρασίες εκατομμυρίων βαθμών Κελσίου, το πλάσμα θα έλιωνε οποιοδήποτε δοχείο, οπότε οι επιστήμονες πρέπει να βρουν τρόπο να το συγκρατήσουν στη θέση του χωρίς να αγγίζει τα τοιχώματα του αντιδραστήρα. Στο ITER, το πλάσμα θα συγκρατείται μετέωρο με μαγνητικά πεδία μέσα σε έναν αντιδραστήρα σε σχήμα ντόνατ. Ένα μέρος του πεδίου παράγεται με ισχυρούς, υπεραγώγιμους μαγνήτες γύρω από τον αντιδραστήρα, ενώ το υπόλοιπο παράγεται από το ίδιο το πλάσμα, του οποίου τα φορτισμένα σωματίδια ρέουν μέσα στον αντιδραστήρα δημιουργώντας ηλεκτρικό ρεύμα. Στην προσέγγιση της Tri Alpha, γνωστή ως «διαμόρφωση αντεστραμμένου πεδίου» (field-reversed configuration), όλο το μαγνητικό πεδίο που απαιτείται για τη συγκράτηση του πλάσματος παράγεται από το ίδιο το πλάσμα. Η ιδέα αυτή προτάθηκε τη δεκαετία του 1960, μέχρι σήμερα όμως το παραγόμενο σύννεφο πλάσματος διαρκούσε μόλις 0,3 millisecond πριν διαλυθεί. Η Tri Alpha, η οποία είχε μέχρι πέρυσι γύρω στους 150 εργαζόμενους, κατασκεύασε το πειραματικό σύστημα C2, στο οποίο δύο σύννεφα πλάσματος σχηματίζονται στις άκρες ενός σωλήνα μήκους 23 μέτρων. Χρησιμοποιώντας μια μυστική διαδικασία, τα δύο σύννεφα εκτοξεύονται προς το κέντρο με ταχύτητα σχεδόν ενός εκατομμυρίου χιλιομέτρων την ώρα. Εκεί, ενώνονται σε ένα μεγαλύτερο σύννεφο και η κινητική τους ενέργεια μετατρέπεται σε θερμότητα. Τα πειράματα συνεχίζονται τώρα σε μεγαλύτερες πειραματικές διατάξεις, ανέφερε η εταιρεία στο συμπόσιο. Η παράταση της ζωής του πλάσματος και η αύξηση της θερμοκρασίας στους 100 εκατ. βαθμούς θα επέτρεπαν τη σύντηξη ενός «συμβατικού» μείγματος δευτερίου και τριτίου, δύο ισοτόπων του υδρογόνου. Όμως η Tri Alpha έχει άλλα σχέδια, καθώς προτιμά να χρησιμοποιήσει ένα μείγμα υδρογόνου-βορίου. Πολλοί φυσικοί πιστεύουν ότι ένα τέτοιο καύσιμο πλεονεκτεί, καθώς ο βόριο υπάρχει σε αφθονία, σε αντίθεση με το τρίτιο που δεν υπάρχει στη Γη και πρέπει να παραχθεί από το βομβαρδισμό λιθίου με νετρόνια. Επιπλέον, το μείγμα υδρογόνου-βορίου δεν θα εξέπεμπε επικίνδυνα νετρόνια, οπότε ο αντιδραστήρας δεν θα χρειαζόταν να θωρακιστεί και δεν θα γινόταν ραδιενεργός. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι ο στόχος είναι εύκολο να επιτευχθεί. Η χρήση υδρογόνου-βορίου απαιτεί 30 φορές περισσότερη ενέργεια για να αρχίσει η αντίδραση σύντηξης, ενώ η παραγόμενη ενέργεια είναι μόλις η μισή. Επιπλέον, το μείγμα υδρογόνου-βορίου απαιτεί μακράν υψηλότερες θερμοκρασίες, της τάξης των 3 δισεκατομμυρίων βαθμών Κελσίου. Η μυστικοπάθεια της Tri Alpha είναι πιθανό να οφείλεται στον υπερφιλόδοξο χαρακτήρα αυτού του στόχου. Η πρόοδος όμως δείχνει σημαντική, και το όνειρο της πυρηνικής σύντηξης ίσως να βρίσκεται όντως ένα βήμα πιο κοντά. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500020718

Η ατμόσφαιρα της Σελήνης περιέχει νέον. Αν και σχετικά άφθονο, το νέον δεν είναι αρκετό για να κάνει όλο το φεγγάρι να λάμπει σαν φωτεινή επιγραφή, επειδή η ατμόσφαιρά του είναι περίπου 100 τρισεκατομμύρια φορές λιγότερο πυκνή από τη γήινη.Μπορεί κανείς από τώρα να φανταστεί μια διαφημιστική πινακίδα να αναβοσβήνει τα βράδια στο φεγγάρι, καθώς η Αμερικανική Διαστημική Υπηρεσία (NASA) επιβεβαίωσε για πρώτη φορά ότι η ατμόσφαιρα της Σελήνης περιέχει νέον και μάλιστα σε μεγάλη ποσότητα. Το νέον είναι ένα αέριο που χάρη στην έντονη λάμψη του χρησιμοποιείται, μεταξύ άλλων, ευρέως στις φωτεινές επιγραφές στη Γη. Οι επιστήμονες υποπτεύονταν εδώ και δεκαετίες, ήδη από την εποχή των αποστολών «Απόλλων», ότι η λεπτή σεληνιακή ατμόσφαιρα περιέχει νέον, αλλά η οριστική επιβεβαίωση έρχεται μετά την ανάλυση των στοιχείων του δορυφόρου LADEE (Lunar Atmosphere and Dust Environment Explorer). Η ανακάλυψη έγινε από ομάδα ερευνητών με επικεφαλής τον πλανητολόγο Μεχντί Μπένα του Κέντρου Διαστημικών Πτήσεων Goddard της NASA και του Πανεπιστημίου του Μέριλαντ. Αν και σχετικά άφθονο, το νέον δεν είναι πάντως αρκετό για να κάνει όλο το φεγγάρι να λάμπει σαν φωτεινή επιγραφή, επειδή η ατμόσφαιρά του (που τυπικά λέγεται εξώσφαιρα γιατί είναι τόσο αραιή) είναι περίπου 100 τρισεκατομμύρια φορές λιγότερο πυκνή από τη γήινη. Η σεληνιακή ατμόσφαιρα προέρχεται στο μεγαλύτερο μέρος της από τον ηλιακό άνεμο, το λεπτό ρεύμα ηλεκτρικά φορτισμένων σωματιδίων που πηγάζει συνεχώς από την επιφάνεια του Ήλιου και εκτοξεύεται στο διάστημα με μεγάλη ταχύτητα. Ο ηλιακός άνεμος περιέχει κυρίως υδρογόνο και ήλιον, καθώς επίσης άλλα χημικά στοιχεία, μεταξύ των οποίων τα αέρια νέον και αργόν. Σύμφωνα με τα όργανα του LADEE, το οποίο σκοπίμως συνετρίβη το 2014 στην επιφάνεια του φεγγαριού, αφού ολοκλήρωσε τις παρατηρήσεις του από ψηλά, η εξώσφαιρα της Σελήνης περιέχει κυρίως ήλιον, νέον και αργόν. Ανάλογα με τη φάση της σεληνιακής μέρας, αυξομειώνεται η ποσότητα αυτών των αερίων, με το νέον να κορυφώνεται στις 4 π.μ., το ήλιον στη 1 π.μ. και το αργόν κατά την ανατολή του Ήλιου. http://physicsgg.me/2015/08/19/%ce%b7-%ce%b1%cf%84%ce%bc%cf%8c%cf%83%cf%86%ce%b1%ce%b9%cf%81%ce%b1-%cf%84%ce%b7%cf%82-%cf%83%ce%b5%ce%bb%ce%ae%ce%bd%ce%b7%cf%82-%cf%80%ce%b5%cf%81%ce%b9%ce%ad%cf%87%ce%b5%ce%b9-%ce%bd%ce%ad%ce%bf/

Το Σύμπαν αργοσβήνει. Το σύμπαν «σβήνει» αργά-αργά μπροστά στα μάτια μας, αλλά δεν το καταλαβαίνουμε. Αυτό συμβαίνει κυρίως επειδή μειώνεται διαχρονικά ο αριθμός δημιουργίας νέων άστρων. Σε αυτό το συμπέρασμα κατέληξε μια νέα διεθνής έρευνα αστρονόμων, οι οποίοι μελέτησαν πάνω από 200.000 γαλαξίες και μέτρησαν -με μεγαλύτερη ακρίβεια από ποτέ- την ενέργεια που γεννιέται στον χώρο. Όπως διαπίστωσαν οι ερευνητές, η παραγόμενη ενέργεια στο Σύμπαν, υπό τη μορφή ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας, είναι σήμερα μόνο η μισή σχεδόν από αυτήν που ήταν πριν από δύο δισεκατομμύρια χρόνια. Μάλιστα, αυτή η σταδιακή εξαφάνιση της ενέργειας λαμβάνει χώρα σε όλα τα μήκη κύματος του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος, από το υπεριώδες έως το υπέρυθρο. Με άλλα λόγια, το Σύμπαν μας αργοπεθαίνει. Στην μελέτη, που παρουσιάστηκε στη γενική συνέλευση της Διεθνούς Αστρονομικής Ένωσης στη Χαβάη και θα δημοσιευθεί στην επιθεώρηση «Monthly Notices» χρησιμοποιήθηκαν ορισμένα από τα ισχυρότερα επίγεια και διαστημικά τηλεσκόπια. Η έρευνα έγινε στο πλαίσιο του προγράμματος GAMA (Galaxy and Mass Assembly), της μεγαλύτερης έρευνας του σύμπαντος σε 21 μήκη κύματος, με τη συμμετοχή 100 επιστημόνων από διάφορες χώρες και με επικεφαλής τον καθηγητή Σάιμον Ντράιβερ του Διεθνούς Κέντρου Έρευνας Ραδοαστρονομίας (ΙCRAR) του Πανεπιστημίου της Δυτικής Αυστραλίας. Όλη η ενέργεια του Σύμπαντος δημιουργήθηκε κατά την αρχική «Μεγάλη Έκρηξη» πριν από περίπου 13,8 δισεκατομμύρια χρόνια και ένα μέρος της μετατράπηκε σε μάζα. Τα πρώτα άστρα έλαμψαν μετά από 150 εκατ. χρόνια και έκτοτε συνεχίζουν να λάμπουν ακριβώς επειδή μετατρέπουν ξανά την ύλη-μάζα σε ενέργεια, καθώς κάνουν συνεχή σύντηξη στοιχείων όπως το υδρογόνο και το ήλιο με βάση τη διάσημη εξίσωση του Αϊνστάιν E=mc2 (ενέργεια ίσον μάζα επί το τετράγωνο της ταχύτητας του φωτός). Όταν ξεμείνουν από «καύσιμα», τα άστρα σβήνουν, δηλαδή πεθαίνουν. Πρόσθετη ενέργεια παράγεται γύρω από τις μαύρες τρύπες και τα κβάζαρ (ενεργοί γαλαξιακοί πυρήνες), που μετατρέπουν βαρυτική ενέργεια σε ηλεκτρομαγνητική. Όλη αυτή η νέα ενέργεια είτε απορροφάται από τη σκόνη στο εσωτερικό των γαλαξιών, είτε δραπετεύει στον χώρο ανάμεσα στους γαλαξίες (διαγαλαξιακό). Το ερευνητικό πρόγραμμα GAMA προσπαθεί να υπολογίσει όλη τη νέα ενέργεια που δημιουργείται σήμερα σε ένα μεγάλο τμήμα του σύμπαντος και να κάνει διαχρονικές συγκρίσεις με την ενέργεια που παραγόταν στο παρελθόν. Οι επιστήμονες υποψιάζονταν ήδη από το τέλος της δεκαετίας του ΄90 ότι το σύμπαν αργοσβήνει και η νέα μελέτη επιβεβαιώνει ότι αυτό όντως συμβαίνει σε όλα τα μήκη κύματος. Οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν πότε το σύμπαν έφθασε στο αποκορύφωμα της ενέργειάς του, είναι όμως τώρα πια σίγουροι ότι, αφού πέρασε το μέγιστο σημείο του, πλέον χάνει ενέργεια αργά αλλά σταθερά. Σύμφωνα με τις νέες εκτιμήσεις η συμπαντική ενέργεια μειώθηκε περίπου 40% στο διάστημα που μεσολάβησε ανάμεσα σε πριν από 2,25 και πριν από 0,75 δισεκατομμύρια χρόνια. Ο κύριος «ένοχος» είναι ότι τα άστρα σταδιακά γίνονται κατά μέσο όρο γηραιότερα, μικρότερα και με λιγότερη ενέργεια. «Από εδώ και πέρα το σύμπαν θα γερνάει αργά όλο και περισσότερο. Βασικά, έχει αράξει στον καναπέ, έχει σκεπταστεί με μια κουβέρτα και ετοιμάζεται να πάρει έναν αιώνιο υπνάκο», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Ντράιβερ. Σε επόμενο στάδιο, οι αστρονόμοι θέλουν να ‘χαρτογραφήσουν’ τη διαχρονική παραγωγή ενέργειας σε όλο το εύρος και την ιστορία του σύμπαντος, αξιοποιώντας και το υπό κατασκευή μεγαλύτερο ραδιοτηλεσκόπιο του κόσμου, το SKA, που θα χτιστεί από κοινού στη Ν.Αφρική και την Αυστραλία μέσα στην επόμενη δεκαετία. Πάντως, ο «θάνατος» του σύμπαντος χάνεται στο πολύ-πολύ μακρινό μέλλον και ασφαλώς είναι υπερβολικά πρόωρο -και επιστημονικά αδύνατο- να προβλέψει κανείς την ημερομηνία του τέλους των πάντων. Βίντεο. http://physicsgg.me/2015/08/11/%cf%84%ce%bf-%cf%83%cf%8d%ce%bc%cf%80%ce%b1%ce%bd-%ce%b1%cf%81%ce%b3%ce%bf%cf%83%ce%b2%ce%ae%ce%bd%ce%b5%ce%b9/

To Hubble θαυμάζει μια αέρινη κοσμική πεταλούδα. Το πλανητικό νεφέλωμα M2-9, γνωστό επίσης ως «Πεταλούδα του Μνκόφσκι» ή και ως «Twin Jet» (δίδυμοι πίδακες), αποκαλύπτεται με πρωτοφανή ευκρίνεια στις εντυπωσιακές εικόνες που έστειλε το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble. Το M2-9, το οποίο θυμίζει κοσμική πεταλούδα με ανοιγμένα φτερά, είναι ένα διπολικό πλανητικό νεφέλωμα: αντί για ένα, έχει στο κέντρο του δυο άστρα που βρίσκονται σε τροχιά το ένα γύρω από το άλλο σε ένα δυαδικό σύστημα. Οι νέες λήψεις του Hubble προσφέρουν για πρώτη φορά στους επιστήμονες – και μαζί με αυτούς σε εμάς – τη δυνατότητα να παρατηρήσουν με τόση λεπτομέρεια ένα νεφέλωμα του είδους. Αν και φαντασμαγορικά με τη λάμψη και την πολυχρωμία τους, τα νεφελώματα δεν είναι παρά «προαναγγελίες αστρικών θανάτων»: απεικονίζουν τα ύστατα στάδια της ζωής ενός άστρου που οδεύει προς το τέλος του. Στην περίπτωση του PN M2-9 ο «μελλοθάνατος» είναι το μεγαλύτερο από τα δυο άστρα που βρίσκονται στο κέντρο του και έχουν μάζα περίπου σαν αυτή του Ηλιου. Το ετοιμοθάνατο άστρο έχει ήδη αποβάλει τα εξωτερικά στρώματα αέρα που το περιέβαλλαν με αποτέλεσμα να φαίνεται ο πυρήνας του ενώ ο σύντροφός του είναι ένας επίσης ηλικιωμένος λευκός νάνος. Οι δυο αστέρες ολοκληρώνουν μια περιφορά ο ένας γύρω από τον άλλο κάθε 100 χρόνια και η κίνηση αυτή, όπως πιστεύουν οι αστρονόμοι, δημιουργεί τα φτερά της πεταλούδας (παρ’ όλα αυτά δεν υπάρχει ομοφωνία μεταξύ των επιστημόνων σχετικά με το αν όλα τα διπολικά νεφελώματα κρύβουν δυαδικά αστρικά συστήματα στο εσωτερικό τους). Όπως αναφέρει σε σχετική ανακοίνωση ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ESA), τα φτερά του PN M2-9, το οποίο βρίσκεται στον αστερισμό του Οφιούχου, 2.100 έτη φωτός μακριά από εμάς, εξακολουθούν να απλώνονται: μετρώντας το άνοιγμά τους, οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι βλέπουμε το νεφέλωμα όπως ήταν 1.200 χρόνια μετά τη δημιουργία του. Το δυαδικό σύστημα αστέρων δημιουργεί επίσης τους δίδυμους πίδακες, οι οποίοι φαίνονται στην εικόνα σαν δυο αχνές γαλάζιες οριζόντιες φλέβες κατά μήκος των φτερών: παρά το γεγονός ότι δείχνουν «αδύναμοι» σε σχέση με τη γύρω δραστηριότητα, εκτοξεύουν υλικά με ταχύτητα μεγαλύτερη από 1 εκατομμύριο χλμ. την ώρα. Επί πλέον ο λευκός νάνος απορροφά αέρια από τον ετοιμοθάνατο παρτενέρ του με αποτέλεσμα γύρω από τα δυο άστρα να σχηματίζεται ένας δίσκος υλικών που εκτείνεται σε απόσταση 15 φορές μεγαλύτερη από αυτή του Πλούτωνα από τον Ήλιο! Όπως επισημαίνει η ESA, αν και το μέγεθός του είναι τεράστιο, ο δίσκος αυτός είναι υπερβολικά μικρός για να είναι ορατός στη συγκεκριμένη εικόνα. Βίντεο. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500021584

Γιατί ο πρώτος μεσημβρινός της Γης μετακινήθηκε. Το 1884, οι χώρες που συμμετείχαν στο Διεθνές Συνέδριο Μεσημβρινού στην Ουάσινγκτον αποφάσισαν να ορίσουν τον πρώτο μεσημβρινό της Γης -με βάση τον οποίο υπολογίζεται το γεωγραφικό μήκος- ως τον μεσημβρινό που διέρχεται από το αστεροσκοπείο του Γκρίνουιτς έξω από το Λονδίνο. Σήμερα, όμως, ο πρώτος μεσημβρινός βρίσκεται 102 μέτρα πιο ανατολικά. Ο λόγος για αυτή τη μάλλον μεγάλη διαφορά είναι το GPS, το οποίο χρησιμοποιεί δορυφόρους για να μετρά τις ακριβείς συντεταγμένες σε οποιοδήποτε σημείο του πλανήτη. Η τεχνική αυτή διαφέρει σημαντικά από αυτές που χρησιμοποιούνταν παλαιότερα στο Γκρίνουιτς, εξηγεί μια νέα μελέτη για την ιστορία του πρώτου μεσημβρινού στην επιθεώρηση Journal of Geodesy. http://link.springer.com/article/10.1007%2Fs00190-015-0844-y Ο παραδοσιακός πρώτος μεσημβρινός σημειώνεται στο έδαφος γύρω από το αστεροσκοπείο με μια γραμμή από ανοξείδωτο χάλυβα, η οποία αν επεκτεινόταν θα συνέδεε τους δύο πόλους της Γης και θα έτεμνε κάθετα τον ισημερινό. Εξ ορισμού, το γεωγραφικό μήκος πάνω σε αυτή τη γραμμή είναι μηδέν μοίρες. Μόνο μία τέτοια γραμμή, ή μεσημβρινός, περνά από κάθε σημείο του πλανήτη. Ο μεσημβρινός του Γκρίνουιτς υπολογίστηκε με ένα εξειδικευμένο τηλεσκόπιο, το τηλεσκόπιο μεσημβρινής διάβασης ή μεσημβρινό κύκλο, το οποίο μετρά τις θέσεις άστρων και επιτρέπει τον υπολογισμό της τοπικής ώρας. Το σημαντικό είναι ότι το όργανο αυτό πρέπει να τοποθετείται σε απόλυτα κατακόρυφη θέση, η οποία υπολογιζόταν από ένα βαρίδι που κρεμόταν μέσα σε μια λεκάνη γεμάτη υδράργυρο ώστε να δημιουργεί μια επίπεδη, οριζόντια επιφάνεια. Το πρόβλημα, εξηγεί η νέα αμερικανική μελέτη, είναι ότι το κατακόρυφο όπως μετράται με αυτή τη μέθοδο επηρεάζεται από τοπικές συνθήκες. Το κυριότερο είναι ότι η Γη δεν είναι μια τέλεια, ομοιογενής σφαίρα. Μεγάλες συγκεντρώσεις μάζας όπως τα βουνά διαταράσσουν τοπικά το βαρυτικό πεδίο και μαζί με αυτό τις αστρονομικές μετρήσεις των μεσημβρινών. Αντίθετα, η τεχνολογία του GPS επιτρέπει στους ερευνητές να μετρούν το κατακόρυφο από το Διάστημα ως μια νοητή γραμμή που περνά ακριβώς από το κέντρο της Γης. Όπως αναφέρουν οι ερευνητές του Πανεπιστημίου της Βιρτζίνια, του Αστεροσκοπείου του Αμερικανικού Ναυτικού, της Εθνικής Υπηρεσίας Γεωχωρικών Δεδομένων και Πληροφοριών και της εταιρείας Analytical Graphics, η απόκλιση των 102 μέτρων στο Γκρίνουιτς μπορεί πράγματι να υπολογιστεί με ακρίβεια από χάρτες του βαρυτικού πεδίου. «Με την πρόοδο της τεχνολογίας, η αλλαγή του πρώτου μεσημβρινού ήταν αναπόφευκτη» συνοψίζει ο Κεν Σέιντελμαν, αστρονόμος του Πανεπιστημίου της Βιρτζίνια. Σήμερα, μόνο οι τουρίστες που συμβουλεύονται το GPS στα κινητά τους τηλέφωνα αντιλαμβάνονται ότι η χαλύβδινη γραμμή στο έδαφος απέχει αρκετά από τον πραγματικό πρώτο μεσημβρινό. Όπως σχολιάζει ο Σέιντελμαν, «ίσως πρέπει να τοποθετηθεί [στο έδαφος] ένα νέο σημάδι που σημειώνει τον νέο πρώτο μεσημβρινό». http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500018265

Έλληνες ερασιτέχνες κυνηγοί σουπερνόβα. Μεσοζωική εποχή. Περίπου 250 εκατομμύρια χρόνια πριν. Στη Γη εμφανίζονται οι δεινόσαυροι και τα πρώτα θηλαστικά μετά την Πέρμια, που ολοκληρώθηκε με τη μαζικότερη εξαφάνιση των ειδών που έχει καταγραφεί στην Παλαιοντολογία. Εκείνη την εποχή κάπου στον Γαλαξία ένα αστέρι φτάνει στο τέλος της ζωής του και εκρήγνυται, προκαλώντας το φαινόμενο του υπερκαινοφανούς αστέρα ή σουπερνόβα. Θεσσαλονίκη, τελευταίες μέρες του Ιουλίου 2015. Ο Σταύρος Κουκιόγλου καθισμένος στον υπολογιστή του αντιπαραβάλλει, κάνει blink όπως λέγεται, εικόνες γαλαξιών που είναι πιθανοί στόχοι για την καταγραφή ενός σουπερνόβα. Λίγο μετά τις επτά το απόγευμα το μάτι του σταματάει σε ένα μικρό σημάδι στο μέσον της οθόνης. «Το σήμα ήταν τόσο ισχυρό που αποκλείεται να ήταν κάποιος ηλεκτρονικός θόρυβος», μας λέει. Οπως αποδείχτηκε στη συνέχεια η μικρή κουκκίδα ήταν η λάμψη από το σουπερνόβα που εξερράγη την πρώιμη εποχή των δεινοσαύρων και μόλις πριν από λίγες μέρες το φως του έφτασε στη Γη, αφού ταξίδεψε 250 εκατομμύρια έτη φωτός. Ο ερασιτέχνης αστρονόμος από τη Θεσσαλονίκη ήταν ο πρώτος άνθρωπος στον κόσμο που το είδε και η Greek Supernovae Survey Team (GSST) του Ομίλου Φίλων Αστρονομίας πιστώθηκε την πρώτη της ανακάλυψη σουπερνόβα, προσθέτοντας ένα λιθαράκι στην κατανόηση του σύμπαντος. Ο Σταύρος Κουκιόγλου ανήκει στην ομάδα των «παρατηρητών» και μαζί με τον επικεφαλής Κώστα Εμμανουηλίδη αντιπαραβάλλουν παλιές φωτογραφίες γαλαξιών με νέες, προσπαθώντας να εντοπίσουν κάποια μικρή διαφορά μεταξύ τους. Οι «διαφορές» στις εικόνες μπορεί να σημαίνουν από κομήτες και αστεροειδείς μέχρι σουπερνόβα και εξωπλανήτες. «Το ανθρώπινο μάτι μπορεί πιο εύκολα να καταλάβει εάν υπάρχει κάτι καινούργιο στη νέα εικόνα απ’ ό,τι οι υπολογιστές», μου λένε. Το κυνήγι σουπερνόβα γίνεται μόνο μέσω της παρατήρησης που είναι μια ιδιαίτερα κουραστική και μονότονη διαδικασία, ενώ η ικανοποίηση μιας ανακάλυψης μπορεί να καθυστερήσει αρκετά. Η δικαίωση για τους Ελληνες «κυνηγούς» ήρθε έπειτα από 14 χρόνια αναζήτησης. Η ομάδα από τη Θεσσαλονίκη που πρώτη ανακάλυψε έκρηξη υπερκαινοφανούς αστέρα στον γαλαξία PGC 70909 . Η μικρή κουκκίδα ήταν η λάμψη, το blink, στον υπολογιστή από το σουπερνόβα που εξερράγη την εποχή των δεινοσαύρων. Μόλις πριν από λίγες ημέρες το φως του έφτασε στη Γη, αφού ταξίδεψε 250 εκατομμύρια έτη φωτός. «Τον πρώτο καιρό κοιμόμουν μέσα στο αστεροσκοπείο. Εκανα blink όλο το βράδυ. Πρέπει να έχω δει πάνω από ένα εκατομμύριο εικόνες γαλαξιών», σημειώνει ο κ. Εμμανουηλίδης. Οι παρατηρητές κάνουν blink καθημερινά, χωρίς να υπολογίζουν αργίες ή διακοπές. Τα καλοκαίρια που η νύχτα έχει μικρότερη διάρκεια αντιπαραβάλλουν περίπου 140 εικόνες, ενώ τον χειμώνα ο αριθμός αυξάνεται στις 700. «Βλέπουμε πρώτοι πράγματα που δεν τα βλέπουν άλλοι. Είναι η συγκίνηση της δεδομένης στιγμής. Μπορεί να το είδε πρώτος ο Σταύρος, αλλά η εμπειρία και η συγκίνηση διαχέεται σε όλους. Οταν εκείνο το βράδυ είδα την επικοινωνία της ομάδας, με διαπέρασε ένα ρίγος μόλις έμαθα με τι έχουμε να κάνουμε», τονίζει ο παρατηρητής Μάρκος Ασπρίδης. Οι παρατηρητές είναι κομβικό κομμάτι της διαδικασίας, διότι αυτοί είναι που πρώτοι θα δουν κάτι ασυνήθιστο που μπορεί να οδηγήσει σε μια μεγάλη ανακάλυψη ή εξαιτίας τους να χαθεί. «Πριν από επτά χρόνια χάσαμε ένα σουπερνόβα επειδή δεν είχε γίνει blink. Ενας παρατηρητής δεν είχε δει τις εικόνες του και είχαμε το σουπερνόβα στο αρχείο μας για ένα μήνα. Τώρα για λόγους ασφαλείας βλέπουμε όλοι τις ίδιες εικόνες. Μπορεί να μας παίρνει περισσότερο χρόνο, αλλά φαίνεται ότι τελικά αποδίδει», σημειώνει ο κ. Εμμανουηλίδης. Αστεροσκοπείο στην ταράτσα με δάνειο. Την ώρα που νυχτώνει στον ελληνικό ουρανό και οι παρατηρητές λαμβάνουν τις νέες εικόνες των γαλαξιών – στόχων για τη βραδιά, οι ανταγωνιστές τους σ’ όλο τον κόσμο κάνουν ακριβώς το ίδιο και κάτι περισσότερο. «Τα επαγγελματικά αστεροσκοπεία ψάχνουν όλη μέρα, διότι έχουν “σπείρει” τηλεσκόπια παντού πάνω στη Γη. Κάποιο τηλεσκόπιό τους θα έχει πάντα νύχτα, ενώ εμείς περιμένουμε να νυχτώσει στην Ελλάδα. Μιλάμε για επενδύσεις εκατομμυρίων ευρώ από οργανισμούς και πανεπιστήμια», μας λέει ο επικεφαλής της ελληνικής ομάδας. Αυτό καταδεικνύει και το πόσο μεγάλη είναι η αξία εντοπισμού ενός σουπερνόβα. Οι επιστήμονες χρησιμοποιούν τη λαμπρότητα των υπερκαινοφανών αστέρων για να μετρήσουν τις τεράστιες αποστάσεις του Διαστήματος και να υπολογίσουν τη συμπαντική ηλικία, ενώ μελετούν και τα βαρέα μέταλλα που παράγει η έκρηξη και είναι βασικά στοιχεία για τη δημιουργία της ζωής. Γι’ αυτό άλλωστε και η δήλωση ανακάλυψης ενός σουπερνόβα περνάει από μια μακρά διαδικασία με αυστηρά αστρονομικά πρωτόκολλα. «Εψαξα 400 γνωστούς σουπερνόβα πριν στείλω την επιβεβαίωση και ακολουθήσαμε όλα τα βήματα της διαδικασίας. Ολα αυτά τελείωσαν γύρω στις 6 τα ξημερώματα οπότε και έστειλα την αναφορά μου με φοβερό άγχος. Η ανακοίνωση μπαίνει αμέσως σε μια λίστα στη Διεθνή Αστρονομική Ενωση για να δουν άλλοι αστρονόμοι το ίδιο αντικείμενο και να πάρουν περισσότερες εικόνες. Στρέφεις δηλαδή πολλούς ανθρώπους και πολλά τηλεσκόπια και άρα εκατομμύρια ευρώ να ψάξουν στο σημείο που τους υποδεικνύεις. Αν κάνεις λάθος μπαίνεις στη μαύρη λίστα», σημειώνει ο κ. Εμμανουηλίδης. Λίγο μετά τη δημοσιοποίηση της ανακάλυψής τους ένας Ιάπωνας παρατηρητής επιβεβαίωσε το φαινόμενο από ένα τηλεσκόπιο στην Ισπανία και καταγράφηκε το πρώτο follow up στην ελληνική ανακάλυψη από τα πολλά που ακολούθησαν. Ο Κώστας Εμμανουηλίδης, ο επικεφαλής της ελληνικής ομάδας σουπερνόβα, ασχολείται επαγγελματικά με τις μεταλλικές κατασκευές και το στήσιμο θερμοκηπίων. Μια επίσκεψη σ’ έναν παλιό ερασιτέχνη αστρονόμο και η «αποκάλυψη» ενός τηλεσκοπίου ρυθμισμένου να βλέπει γαλαξίες και να ψάχνει σουπερνόβα ήταν αρκετά για να του κολλήσουν την πετριά του «κυνηγού». Στην αλλαγή της χιλιετίας απολύθηκε από τον στρατό και η πρώτη του κίνηση ήταν να πάρει δάνειο για την αγορά τηλεσκοπίου. «Για πολλά χρόνια δεν πήγαινα διακοπές, δεν αγόραζα συχνά ρούχα, προσπαθούσα να εξοικονομήσω λεφτά για να πάρω μια νέα κάμερα, ένα πρόσθετο εξάρτημα για το τηλεσκόπιο», μας λέει. Με πολύ κόπο, προσωπική εκπαίδευση και επένδυση σε χρόνο και πόρους κατάφερε να στήσει ένα πλήρως αυτόνομο ερασιτεχνικό αστεροσκοπείο στην ταράτσα του σπιτιού του, το οποίο «ψάχνει» 170.000 γαλαξίες και «βλέπει» σε απόσταση 650 εκατομμυρίων ετών φωτός για υπερκαινοφανείς αστέρες. Τα τηλεσκόπια του αστεροσκοπείου τροφοδοτούν με παλιές και νέες φωτογραφίες γαλαξιών τους παρατηρητές, οι οποίοι αναλαμβάνουν να βρουν τα σουπερνόβα ανάμεσα σε εκατοντάδες εικόνες. «Μέχρι σήμερα έχουμε βρει 270 σουπερνόβα, αλλά δεν ήμασταν ποτέ πρώτοι. Είχαμε από τρεις μέρες μέχρι και τρεις ώρες καθυστέρηση», σημειώνει ο ίδιος. Το αστεροσκοπείο του επισκέπτονται συχνά φοιτητές του ΑΠΘ για εργασίες, στοιχεία ή για να γίνουν παρατηρητές, ενώ ευσεβής πόθος των ερασιτεχνών αστρονόμων είναι να παραμείνει το μάθημα της αστρονομίας στη δημόσια εκπαίδευση. Τα ουράνια σώματα «Paraskevopoulos» Πριν από τους ερασιτέχνες αστρονόμους της Θεσσαλονίκης, ο προηγούμενος Ελληνας που έβαλε το όνομά του δίπλα στην ανακάλυψη ουράνιων σωμάτων ήταν ο αστρονόμος Ιωάννης Παρασκευόπουλος, ο οποίος διηύθυνε τον αστρονομικό σταθμό Boyden του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ από το 1927 έως τον θάνατό του το 1951. Ο Παρασκευόπουλος, εκτός από τις περίπου 100.000 φωτογραφίες αστρονομικών παρατηρήσεων που είχε στο ενεργητικό του, συν-ανακάλυψε δύο κομήτες: τον κομήτη C/1940 O1 (Whipple -Paraskevopoulos) το 1940 και τον C/1941 B2 (de Kock-Paraskevopoulos) το 1941. Επίσης, το όνομά του φέρει ένας κρατήρας στη σκοτεινή πλευρά της σελήνης, ενώ Paraskevopoulos ονομάστηκε προς τιμήν του ένας αστεροειδής που ανακαλύφθηκε στο αστεροσκοπείο Boyden το 1966. http://physicsgg.me/2015/08/23/%ce%ad%ce%bb%ce%bb%ce%b7%ce%bd%ce%b5%cf%82-%ce%b5%cf%81%ce%b1%cf%83%ce%b9%cf%84%ce%ad%cf%87%ce%bd%ce%b5%cf%82-%ce%ba%cf%85%ce%bd%ce%b7%ce%b3%ce%bf%ce%af-%cf%83%ce%bf%cf%85%cf%80%ce%b5%cf%81%ce%bd/

Δύο τεράστιες μαύρες τρύπες στο πλησιέστερο στη Γη κβάζαρ. Ο γαλαξίας Markarian 231 που απέχει περίπου 600 εκατομμύρια έτη φωτός από τη Γη, φιλοξενεί στο κέντρο του ένα κβάζαρ (ενεργό γαλαξιακό πυρήνα), απέχοντας περίπου 600 εκατομμύρια έτη φωτός. Τώρα, για πρώτη φορά, οι αστρονόμοι ανακάλυψαν ότι στον πυρήνα του ο «Μαρκαριάν 231» διαθέτει όχι μία αλλά δύο υπερμεγέθεις μαύρες τρύπες, που περιφέρονται η μία γύρω από την άλλη. Η αποκάλυψη του «χορευτικού διδύμου» μιας μεγάλης και μιας μικρότερης μαύρης τρύπας, που έγινε από αμερικανο-κινεζική επιστημονική ομάδα με τη βοήθεια του διαστημικού τηλεσκοπίου «Χαμπλ» της NASA, παρουσιάσθηκε στο περιοδικό αστροφυσικής «The Astrophysical Journal». Η παρατήρηση, με επικεφαλής τον Γιουτζούν Λου του Εθνικού Αστρονομικού Παρατηρητηρίου της Κινεζικής Ακαδημίας Επιστημών, κατέστη εφικτή χάρη στην ανάλυση της υπεριώδους ακτινοβολίας που εκπέμπεται από το κέντρο του «Μαρκαριάν». Η ανακάλυψη επιβεβαιώνει ότι τα κβάζαρ τροφοδοτούνται από βίαιες συγχωνεύσεις μεταξύ μαύρων οπών, ένα φαινόμενο που ακολουθεί μετά από τη συγχώνευση δύο γαλαξιών. Σύμφωνα με τους ερευνητές, σιγά-σιγά οι δύο μαύρες τρύπες θα πλησιάζουν ολοένα περισσότερο τη μία την άλλη, εωσότου σε λίγες εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια θα συγκρουστούν, δημιουργώντας ένα κβάζαρ με μια ενιαία ακόμη μεγαλύτερη μαύρη τρύπα. Τα κβάζαρ είναι γαλαξίες που έχουν ένα ενεργό και τρομερά λαμπρό κέντρο λόγω της ισχυρής ακτινοβολίας που αυτό εκπέμπει. Ένα μόνο κβάζαρ σκεπάζει με τη λάμψη του την ακτινοβολία όλων μαζί των δισεκατομμυρίων άστρων-ήλιων του γαλαξία του. Η μεγαλύτερη μαύρη τρύπα στο κβάζαρ του «Μαρκαριάν» υπολογίζεται ότι έχει μάζα 150 εκατομμύρια φορές μεγαλύτερη από τον Ήλιο μας, ενώ η μικρότερη έχει τέσσσερα εκατομμύρια φορές μεγαλύτερη μάζα. Το δυναμικό «ντούετο» χρειάζεται 1,2 γήινα έτη για να ολοκληρώσει μια πλήρη τροχιά (η μία μαύρη τρύπα πέριξ της άλλης). Ο «Μαρκαριάν» είναι ένας άκρως παραγωγικός γαλαξίας που «γεννά» άστρα με ταχύτητα 100 φορές μεγαλύτερη από ό,τι ο δικός μας γαλαξίας. Δυστυχώς ο πραγματικός Μαρκαριάν δεν αποδείχθηκε το ίδιο ικανός στην Εθνική Ελλάδος… http://physicsgg.me/2015/08/28/%ce%b4%cf%8d%ce%bf-%cf%84%ce%b5%cf%81%ce%ac%cf%83%cf%84%ce%b9%ce%b5%cf%82-%ce%bc%ce%b1%cf%8d%cf%81%ce%b5%cf%82-%cf%84%cf%81%cf%8d%cf%80%ce%b5%cf%82-%cf%83%cf%84%ce%bf-%cf%80%ce%bb%ce%b7%cf%83%ce%b9/ Ο Στίβεν Χόκινγκ προτείνει νέα λύση στο μυστήριο της μαύρης τρύπας. Το ακαδημαϊκό ακροατήριο κρεμόταν από τα χείλη του Στίβεν Χόκινγκ όταν ο καθηγητής παρουσίασε τη νέα θεωρία του για το μεγάλο μυστήριο της μαύρης τρύπας: τι συμβαίνει με τις πληροφορίες που χάνονται μέσα στο κοσμικό τέρας; Σύμφωνα με τη νέα πρόταση του Χόκινγκ, την οποία παρουσίασε την Τρίτη σε ένα μικρό συνέδριο ειδικών στο Βασιλικό Ινστιτούτο Επιστήμης της Στοκχόλμης, οι πληροφορίες που περιέχουν τα σώματα που πέφτουν σε μαύρες τρύπες δεν καταστρέφονται, αλλά μένουν αποθηκευμένες πάνω στον λεγόμενο ορίζοντα των γεγονότων -το όριο πέρα από το οποίο τίποτα δεν μπορεί να δραπετεύσει από τη μοιραία έλξη της τρύπας. Η λύση αυτή, εφόσον βέβαια ευσταθεί, θα έλυνε το λεγόμενο «παράδοξο της πληροφορίας» που βασανίζει τους θεωρητικούς φυσικούς εδώ και δεκαετίες. Μέχρι στιγμής, όμως, ο Χόκινγκ δεν έχει εξηγήσει τις λεπτομέρειες της νέας θεωρίας του, και ορισμένοι επικριτές δεν δείχνουν να πείθονται ότι πρόκειται καν για νέα θεωρία. Μια ευρέως αποδεκτή αρχή της φυσικής είναι ότι οι πληροφορίες για ένα οποιοδήποτε φυσικό σύστημα, δηλαδή όλες οι ιδιότητες που περιγράφουν ένα σύστημα και το διαχωρίζουν από άλλα, δεν είναι δυνατόν να εξαφανιστούν, ακόμα και αν το σύστημα καταστραφεί. Τι συμβαίνει όμως με τις πληροφορίες των αντικειμένων που χάνονται μέσα σε μαύρες τρύπες; Πώς είναι δυνατό να διατηρούνται αυτές οι πληροφορίες, δεδομένου ότι τίποτα δεν μπορεί να βγει από την κοσμική παγίδα; Στις προσπάθειές τους να λύσουν το παράδοξο, ορισμένοι φυσικοί είχαν προτείνει ότι η παγιδευμένη πληροφορία μπορεί με κάποιο τρόπο να διαρρεύσει από τη μαύρη τρύπα. Ο Χόκινγκ αρνούνταν πεισματικά την ιδέα, μέχρι που τελικά ανακοίνωσε ότι τελικά την αποδέχεται. Μέχρι σήμερα, δεν είχε εξηγήσει το μηχανισμό του φαινομένου. Τη Δευτέρα, ο παράλυτος βρετανός φυσικός έριξε τη βόμβα στη διάρκεια εκλαϊκευμένης ομιλίας του μπροστά σε περίπου 3.000 ακροατές. «Ανακάλυψα πώς η πληροφορία επιστρέφει από τις μαύρες τρύπες. Θα μιλήσω γι΄αυτό στο συνέδριο αύριο» είπε ο Χόκινγκ σύμφωνα με τον ανταποκριτή της Wall Street Journal. Την επόμενη μέρα, έδωσε μια άκρως τεχνική διάλεξη στο πλαίσιο του συνεδρίου, στο οποίο 32 διακεκριμένοι φυσικοί παρέθεσαν τις απόψεις τους για το παράδοξο της πληροφορίας. «Προτείνω ότι η πληροφορία αποθηκεύεται ότι στο εσωτερικό της μαύρης τρύπας όπως θα περίμενε κανείς, αλλά στο όριό της, τον ορίζοντα των γεγονότων» είπε ο Χόκινγκ, ο οποίος επικοινωνεί μέσω ενός συνθεσάιζερ φωνής εγκατεστημένο στο αναπηρικό του αμαξίδιο. Όταν ένα σωματίδιο πέφτει μέσα στη μαύρη τρύπα, λέει η θεωρία του Χόκινγκ, οι πληροφορίες που το περιγράφουν αφήνουν το αποτύπωμά τους στη σφαιρική επιφάνεια του ορίζοντα γεγονότων, ένα αποτύπωμα που ουσιαστικά αποτελεί το ολόγραμμα του χαμένου σωματιδίου. Πώς μπορεί όμως να ανακτηθεί αυτή η πληροφορία; Ακτινοβολία Χόκινγκ. To 1974, o Στίβεν Χόκινγκ προκάλεσε ντόρο ανακοινώνοντας ότι οι μαύρες τρύπες δεν είναι απόλυτα μαύρες: εκπέμπουν στην πραγματικότητα ακτινοβολία, η οποία έχει έκτοτε ονομαστεί ακτινοβολία Χόκινγκ (αυτό ήταν εξάλλου και το αντικείμενο του συνεδρίου στη Στοκχόλμη). Ο καθηγητής ανέφερε στη συνάντηση ότι η ακτινοβολία των μελανών οπών επηρεάζεται από τις πληροφορίες των αντικειμένων που είχαν χαθεί μέσα τους. Με άλλα λόγια, η ακτινοβολία κωδικοποιεί με κάποιο τρόπο τις χαμένες πληροφορίες και τις επαναφέρει στον έξω κόσμο. Ο Χόκινγκ όμως ξεκαθάρισε ότι οι πληροφορίες εξέρχονται σε μια «χαοτική, άχρηστη μορφή». «Πρακτικά, η πληροφορία έχει χαθεί» είπε. Η θεωρία όμως που παρουσίασε ο καθηγητής δεν είναι ολοκληρωμένη και οι σύνεδροι εμφανίστηκαν σκεπτικοί. «Δεν θα έλεγα ότι βρέθηκε η λύση στο παράδοξο της πληροφορίας, αφού υπάρχουν και ανταγωνιστικές θεωρίες» είπε ο Κάρλο Ροβέλι του Πανεπιστημίου Aix-Marseille στη Γαλλία. «Δεδομένου όμως ότι πρόκειται για τον Στίβεν, όλοι θα το πάρουν σοβαρά» συμπλήρωσε. Πιο ενοχλημένος εμφανίστηκε ο Γέραρντ Χουφτ του Πανεπιστημίου της Ουτρέχτης, νικητής του Νόμπελ Φυσικής το 1999, και εμπνευστής της λεγόμενης ολογραφικής θεωρίας, την οποία εμπλέκει ο Χόκινγκ στη νέα του λύση. Το 1996, ο Χουφτ δημοσίευσε μελέτη στην οποία αναφερόταν και στο παράδοξο της πληροφορίας. «Έλεγα [στο άρθρο] ότι η ακτινοβολία Χόκινγκ μεταφέρει πληροφορία έξω από τη μαύρη τρύπα» ανέφερε ο ίδιος, διευκρινίζοντας ότι αργότερα εγκατέλειψε την ιδέα ως αβάσιμη. Σχολιάζοντας τη νέα θεωρία του Χόκινγκ, ο Χουφτ είπε: «Υποστηρίζω ότι βρίσκεται εκεί όπου βρισκόμουν εγώ πριν από 20 χρόνια». »Αν το παρουσιάσει ως νέα ιδέα, δεν θα ενθουσιαστώ» κατέληξε. Στην άλλη άκρη της τρύπας Στην εκλαϊκευμένη ομιλία της Δευτέρας, ο Χόκινγκ παρέθεσε και ορισμένες σκέψεις για το πού καταλήγουν τα αντικείμενα που πέφτουν σε μαύρη τρύπα. Όπως φαίνεται τα αντικείμενα αυτά μπορεί και να μην καταστρέφονται: «Η ύπαρξη εναλλακτικών θεωριών για τις μαύρες τρύπες υποδεικνύει ότι ίσως είναι εφικτό» είπε ο καθηγητής. «Η τρύπα θα έπρεπε να είναι μεγάλη και, αν περιστρεφόταν, θα μπορούσε να προσφέρει ένα πέρασμα σε ένα άλλο σύμπαν. Δεν θα μπορούσες όμως να επιστρέψεις στο δικό μας σύμπαν». «Επομένως, παρόλο που μου αρέσουν οι διαστημικές αποστολές, δεν σκοπεύω να το δοκιμάσω». Βίντεο. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500020966

Εντοπίστηκε Δίας… βρέφος! Ομάδα αστρονόμων ανακάλυψε με επίγειο τηλεσκόπιο τον μικρότερο εξωπλανήτη που έχει μέχρι σήμερα άμεσα παρατηρηθεί από τη Γη. Πρόκειται για έναν πολύ νεαρό αέριο γίγαντα, σε απόσταση περίπου 96 ετών φωτός, που μοιάζει με τον Δία όταν αυτός βρισκόταν σε βρεφική ηλικία. Περιβάλλεται από μία ατμόσφαιρα πλουσιότερη σε μεθάνιο από κάθε άλλο γνωστό εξωπλανήτη, ενώ η επιφανειακή θερμοκρασία του υπολογίζεται στους 430 βαθμούς Κελσίου. Ο πλανήτης 51 Eridani b βρίσκεται σε ένα πλανητικό σύστημα που μοιάζει αρκετά με το δικό μας και έχει ως μητρικό άστρο τον 51 Eridani, που είναι περίπου μιάμιση φορά μεγαλύτερος από τον Ήλιο. Το εν λόγω άστρο, γνωστό και ως 51 Eri, έχει ηλικία μόλις 20 εκατομμυρίων ετών (έναντι 4,6 δισεκατομμυρίων του Ήλιου) και βρίσκεται στον νότιο αστερισμό του Ηριδανού. Η ανακάλυψη, με επικεφαλής τον καθηγητή αστροφυσικής Μπρους Μάκιντος του Πανεπιστημίου Στάνφορντ της Καλιφόρνιας, έγινε με το νέο όργανο Gemini Planet Imager, που έχει τοποθετηθεί πάνω στο διαμέτρου οκτώ μέτρων τηλεσκόπιο Gemini South στη Χιλή. Είναι η πρώτη ανακάλυψη του εν λόγω οργάνου, που ανιχνεύει άμεσα τους εξωπλανήτες στο οπτικό και υπέρυθρο φάσμα. Κατά την τελευταία εικοσαετία σχεδόν 2.000 εξαπλωνήτες έχουν επιβεβαιωμένα ανακαλυφθεί. Όμως σχεδόν όλες τις φορές ο εντοπισμός τους γίνεται έμμεσα, συνήθως καθώς ο πλανήτης περιοδικά σκιάζει εν μέρει το φως του άστρου του, όταν διερχόμενος παρεμβάλλεται μεταξύ του μητρικού του άστρου και της Γης. Επειδή οι εξωπλανήτες είναι πολύ αχνοί σε σχέση με τα μητρικά λαμπερά άστρα τους, είναι πολύ δύσκολη η άμεση παρατήρησή τους, εκτός και αν είναι πολύ μεγάλοι. Μέχρι σήμερα είχε επιτευχθεί ο άμεσος εντοπισμός πλανητών (περίπου δέκα) με μάζα τουλάχιστον πενταπλάσια του Δία. Όμως το νέο όργανο Gemini Planet Ιmager, το οποίο τέθηκε σε λειτουργία το 2014 και ενσωματώνει άκρως εξελιγμένη οπτική τεχνολογία, μπορεί να «δει» πλέον μικρότερους εξωπλανήτες και να κάνει φασματοσκοπική-χημική ανάλυση του φωτός τους. Η ανακάλυψη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Science». http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500018717

Μετρήσεις του CERN δείχνουν να κλονίζουν την ερμηνεία της φυσικής για τον κόσμο. Το Καθιερωμένο Πρότυπο, δηλαδή την καλύτερα εδραιωμένη ως σήμερα φυσική θεωρία για τα «συστατικά» του κόσμου και τις μεταξύ τους αλληλεπιδράσεις, φαίνεται να αψηφά μία κατηγορία υποατομικών σωματιδίων που μελετώνται πειραματικά στον Μεγάλο Επιταχυντή Αδρονίων (LHC) στο CERN. Με βάση την επεξεργασία μετρήσεων από τον επιταχυντή, μία ομάδα επιστημόνων ανακάλυψε ισχυρές ενδείξεις ότι τα συγκεκριμένα σωματίδια, που ονομάζονται λεπτόνια, παραβιάζουν το Καθιερωμένο Πρότυπο. Ένα αποτέλεσμα που, αν επαληθευτεί, θα ανοίξει τον δρόμο για να προταθούν νέες φυσικά μοντέλα που θα το εξηγούν, είτε προσαρμόζοντας το Καθιερωμένο Πρότυπο είτε διατυπώνοντας εντελώς καινούριες θεωρίες. Το Καθιερωμένο Πρότυπο είναι η πιο επιτυχημένη ερμηνεία της φυσικής για ό,τι μας περιβάλλει, καθώς περιλαμβάνει τα στοιχειώδη σωματίδια που γνωρίζουμε έως σήμερα πως συγκροτούν την ύλη και την ακτινοβολία, όπως και τις τρεις από τις τέσσερις δυνάμεις. Ωστόσο, παρά τα πειράματα που μέχρι σήμερα έχουν επιβεβαιώσει την ισχύ του, είναι δεδομένο πως κάθε άλλο αποτελεί την τελεσίδικη εικόνα της επιστήμης για τη φύση. Κι αυτό όχι μόνο γιατί δεν περιγράφει τη βαρύτητα, αλλά και επειδή δεν δίνει απαντήσεις σε σημαντικά κοσμικά και κοσμολογικά μυστήρια, όπως για παράδειγμα την ασυμμετρία της ύλης με την αντιύλη στα πρώτα στάδια «γέννησης» του σύμπαντος, χάρις στην οποία δημιουργήθηκε ο κόσμος όπως τον παρατηρούμε σήμερα. Έτσι, πειράματα όπως οι συγκρούσεις στους επιταχυντές έχουν στόχο να φέρουν στο φως νέα φαινόμενα, τα οποία πηγαίνουν πέρα από το Καθιερωμένο Πρότυπο. Ένα τέτοιο φαινόμενο υποστηρίζουν πως εντόπισαν επιστήμονες στον LHC, ανάμεσά τους και φυσικοί από το αμερικανικό πανεπιστήμιο του Μέριλαντ, αναλύοντας δεδομένα από τον ανιχνευτή LHCb του επιταχυντή, τα οποία προέκυψαν τις χρονιές 2011-2012, δηλαδή κατά την πρώτη φάση λειτουργίας του πειραματικής διάταξης. Τα δεδομένα αφορούν τη διάσπαση των Β μεσονίων, από την οποία παράγονται μεταξύ άλλων δύο είδη λεπτονίων: Ταυ λεπτόνια και μιόνια. Σε αντίθεση με το τρίτο είδος λεπτονίων, τα ηλεκτρόνια, τα δύο αυτά σωμάτια είναι εξαιρετικά ασταθή, με συνέπεια να διασπώνται σε ελάχιστο χρόνο. Μάλιστα, σύμφωνα με το Καθιερωμένο Πρότυπο, αν γίνει η σχετική διόρθωση για τη διαφορά μάζας τους, τότε οι διασπάσεις τους γίνονται με τον ίδιο ρυθμό. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι, στα πλαίσια του Καθιερωμένου Προτύπου, τα λεπτόνια συμπεριφέρονται με ίδιο τρόπο σε όλες τις θεμελιώδεις δυνάμεις. Ωστόσο, σύμφωνα με την ανάλυση των επιστημόνων, η οποία θα δημοσιευτεί στο περιοδικό Physical Review Letters, οι ρυθμοί διάσπασης των δύο συγκεκριμένων ειδών παρουσιάζουν μία αισθητή, αν και μικρή, διαφορά. Αν οι υπολογισμοί τους ισχύουν, το συμπέρασμα τότε είναι ότι πιθανώς στη διαδικασία εμπλέκονται άγνωστες έως σήμερα δυνάμεις ή σωμάτια. Με δεδομένο πως η ίδια «μεταχείριση» των λεπτονίων είναι θεμελιώδες χαρακτηριστικό του Καθιερωμένου Προτύπου, «τότε θα μπορούμε να πούμε πως βρήκαμε αποδείξεις για ένα φαινόμενο πέρα από τη συγκεκριμένη θεωρία», όπως αναφέρει ο Χασάν Τζαβάχερι, καθηγητής φυσικής στο πανεπιστήμιο του Μέριλαντ. Το αποτέλεσμα από τον ανιχνευτή LHCb συμφωνεί με τους υπολογισμούς της διάσπασης των λεπτονίων που είχαν γίνει παλιότερα με βάση δεδομένα από το πείραμα BaBar στο Κέντρο του Γραμμικού Επιταχυντή του Στάνφορντ. Παρόλο που αυτό ενισχύει την αξιοπιστία της ανακάλυψης στο CERN, οι επιστήμονες υποστηρίζουν πως θα πρέπει να γίνουν και άλλες παρόμοιες μελέτες, ώστε να επαληθευτεί πως όντως ανακάλυψαν μία παραβίαση του Καθιερωμένου Προτύπου. Επίσης, και οι ίδιοι θα συνεχίσουν την επεξεργασία δεδομένων που θα προκύψουν από τον LHC, κατά τη διάρκεια της δεύτερης φάσης λειτουργίας του επιταχυντή. http://www.naftemporiki.gr/story/997142/metriseis-tou-cern-deixnoun-na-klonizoun-tin-ermineia-tis-fusikis-gia-ton-kosmo

Ατομικός αριθμός 115. Και το όνομα αυτού… «Μοσχόβιο» Οι πυρηνικοί επιστήμονες θέλουν να βαφτίσουν το νέο υπερουράνιο στοιχείο με το όνομα της ρωσικής πρωτεύουσας. Μέχρι το τέλος του 2015, η Διεθνής Ένωση Καθαρής και Εφαρμοσμένης Χημείας (IUPAC) αναμένεται να αναγνωρίσει το νέο υπερουράνιο, 115ο στοιχείο του περιοδικού πίνακα Μεντελέεφ. Οι ερευνητές του Ενωμένου Ινστιτούτου Πυρηνικών Ερευνών (ΕΙΠΕ) στη Ντουμπνά, κοντά στη Μόσχα, ελπίζουν ότι η ανακάλυψη του τεχνητού υπερβαρέος στοιχείου του περιοδικού πίνακα με ατομικό αριθμό 115, μπορεί να αναγνωριστεί επίσημα πριν από το τέλος του τρέχοντος έτους. Την αίτηση των ρώσων επιστημόνων θα εξετάσει η Διεθνής Ένωση Καθαρής και Εφαρμοσμένης Χημείας (IUPAC). Εάν αναγνωριστεί το νέο υπερουράνιο στοιχείο, οι επιστήμονες θα έχουν τη δυνατότητα να το «βαφτίσουν». Όπως δήλωσαν στη RBTH στελέχη του ΕΙΠΕ, σκέφτονται να το ονομάσουν «Μοσχόβιο», προς τιμήν της ρωσικής πρωτεύουσας. «Αυτό είναι ένα από τα ονόματα που έχουν πέσει στο τραπέζι των συζητήσεων για την ονοματοδοσία του νέου στοιχείου», είπε ο Αντρέι Ποπέκο, αναπληρωτής διευθυντής του εργαστηρίου πυρηνικών αντιδράσεων του ΕΙΠΕ. «Η πρώτη επιστημονική εργασία που αφορούσε την ανακάλυψη του στοιχείου με ατομικό αριθμό 115, δημοσιεύτηκε το 2004. «Για να επιβεβαιωθεί η ύπαρξη του στοιχείου, έπρεπε να επαναληφθεί η έρευνά μας και από άλλη επιστημονική ομάδα, όπως και έγινε. Επιστήμονες στη Γερμανία και τις ΗΠΑ επιβεβαίωσαν τα αποτελέσματά μας, έτσι πληρούμε την προϋπόθεση αυτή». Ο πυρήνας του νέου υπερβαρέος στοιχείου περιέχει 115 πρωτόνια. Όπως σημειώνει ο Ποπέκο, το υπερουράνιο στοιχείο μπορεί να δημιουργηθεί αποκλειστικά σε επιταχυντή σωματιδίων και με ρυθμό μόνο ένα άτομο την εβδομάδα. «Η ανακάλυψη του στοιχείου αυτού είναι σημαντική για την κατανόηση των διεργασιών που σημειώνονται στο σύμπαν», είπε ο Ποπέκο. Είναι πολύ πιθανό ότι το στοιχείο μπορεί να βρεθεί στο διάστημα. Και αν στο εργαστήριο έχει χρόνο ζωής για περίπου ένα δέκατο του δευτερολέπτου, τα ισότοπα του «ουνουνπέντιου» στο σύμπαν μπορεί να ζουν για πολύ περισσότερο. Τα τεχνητά –υπερουράνια– στοιχεία μπορεί να συμβάλουν στη δημιουργία ενός πιο πλήρους μοντέλου του πυρήνα του ατόμου. «Όλα τα υφιστάμενα μοντέλα είναι ελλιπή», εξήγησε ο Ποπέκο. «Για να έρθουμε πιο κοντά στην κατανόηση των διεργασιών του πυρήνα, πρέπει να ξεπεράσουμε τη σημερινή γνώση», τόνισε. Αγώνας ταχύτητας για την ανακάλυψη νέων ατομικών πυρήνων. Εκτός από το 115ο στοιχείο, οι επιστήμονες του ΕΙΠΕ διεκδικούν την ανακάλυψη τριών ακόμη στοιχείων, με ατομικούς αριθμούς 118, 117 και 113. Για το τελευταίο, η πρωτιά αμφισβητείται. Ερευνητές από το ιαπωνικό Κέντρο, Riken Nishina, δηλώνουν ότι ήταν αυτοί που έκαναν πρώτοι την ανακάλυψη στον επιταχυντή που βρίσκεται στα περίχωρα του Τόκιο. Οι ρώσοι ερευνητές δημιούργησαν το στοιχείο αυτό «από σπόντα». Σε πείραμα τους για την παραγωγή του στοιχείου με ατομικό αριθμό 115. Ωστόσο, δεν μπορούν ακόμα να αποδείξουν το δίκιο τους για την πρωτιά της ανακάλυψης, λόγω έλλειψης τεκμηριωμένης εξήγησης της αλυσίδας διάσπασης του πυρήνα. Για τη δημιουργία νέων στοιχείων του περιοδικού πίνακα με ατομικούς αριθμούς 119-126 εργάζονται ερευνητές του γερμανικού Ινστιτούτου Έρευνας Βαρέων Ιόντων, GSI, του γαλλικού, GANIL και άλλων επιστημονικών φορέων. Τα στοιχεία με ατομικούς αριθμούς μεγαλύτερους του 92 (υπερουράνια στοιχεία) δεν μπορούν να υπάρχουν στη φύση. Τα στοιχεία μέχρι το Φέρμιο (Fm- ατομικός αριθμός 100) τα δημιουργούμε σε πυρηνικούς αντιδραστήρες, ενώ τα βαρύτερα σωματίδια παράγονται στους επιταχυντές. Τώρα, οι επιστήμονες στη Ντουμπνά προσπαθούν να συνθέσουν το στοιχείο 118. «Το πιο πιθανό είναι ότι θα είναι το τελευταίο υπερουράνιο στοιχείο που δημιουργείται με τη σημερινή τεχνολογία. Η διαδικασία γίνεται πιο πολύπλοκη και δαπανηρή, αν και χτίζουμε ένα ειδικό επιταχυντή», δήλωσε ο Ποπέκο. http://gr.rbth.com/tecnology/2015/08/24/atomikos-arithmos-115-kai-to-onoma-aytoy-moshovio_391937

Μισό δισ. δολάρια θα κοστίσουν στη NASA οι πτήσεις με ρωσικά Soyuz. Είναι πιθανότατα το ακριβότερο εισιτήριο του κόσμου: το κόστος για κάθε αστροναύτη της NASA που ταξιδεύει από και προς τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό με ρωσικά σκάφη Soyuz ανέρχεται στα 82 εκατομμύρια δολάρια ανά θέση, και το συνολικό κόστος μέχρι το 2019 θα φτάσει τα 490 εκατομμύρια δολάρια. Οι ΗΠΑ εξαρτώνται από τα ρωσικά Soyuz από τότε που παρόπλισε τα διαστημικά λεωφορεία της το 2012. Θα συνεχίσουν να πληρώνουν τη χρήση σκαφών της ρωσικής διαστημικής υπηρεσίας Roscosmos, παρά τις εντάσεις ανάμεσα στην Ουάσινγκτον και τη Μόσχα λόγω της ουκρανικής κρίσης. Η εξάρτηση από τη Ρωσία θα τερματιστεί όταν η NASA αποκτήσει νέο σκάφος για επανδρωμένες αποστολές. Δύο υποψήφια σκάφη αναπτύσσονται για λογαριασμό της υπηρεσίας από τις εταιρείες Boeing και SpaceX με την προοπτική για παρθενική πτήση το 2017. Ωστόσο ο διοικητής της NASA Τσαρλς Μπόλντεν προειδοποίησε το Κογκρέσο ότι η μείωση της χρηματοδότησης των δύο εταιρειών απειλεί με μεγάλες καθυστερήσεις. Τα κονδύλια που απαιτούνται για το οικονομικό έτος 2016 φτάνουν τα 1,24 δισ. δολάρια, ανέφερε ο Μπόλντεν. Ωστόσο οι Ρεπουμπλικανοί που πλειοψηφούν στη Βουλή των Αντιπροσώπων και τη Γερουσία προτείνουν μείωση αυτού του κονδυλίου κατά 250 εκατ. και 300 εκατ. δολάρια αντίστοιχα. Αν τελικά το Κογκρέσο εγκρίνει τις προτάσεις για μείωση, τα χρήματα για τη Boeing και τη SpaceX θα τελειώσουν γύρω στην άνοιξη του 2016, προειδοποίησε ο Μπόλντεν. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500017480

Το Νεφέλωμα Lagoon (Λιμνοθάλασσα) Μια ακόμη εντυπωσιακή φωτογραφία που κατέγραψε το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble έδωσε στη δημοσιότητα η NASA. Αυτή τη φορά το Hubble εστίασε σε ένα από τα κοντινότερα και πιο εντυπωσιακά νεφελώματα. Το Νεφέλωμα Lagoon (Λιμνοθάλασσα) είναι μια από τις δύο περιοχές σχηματισμού άστρων, ορατή με γυμνό μάτι υπό καλές συνθήκες ορατότητας στο Βόρειο Ημισφαίριο. Το Νεφέλωμα Λιμνοθάλασσας (έχει επίσης τις κωδικές ονομασίες Μ8, NGC 6523) είναι ένα διάχυτο νεφέλωμα που βρίσκεται σε απόσταση πέντε χιλιάδων ετών φωτός από εμάς στον αστερισμό του Τοξότη και είναι ορατό με γυμνό μάτι. Το Νεφέλωμα Λιμνοθάλασσας αποτελεί ένα τεράστιο νέφος ιονισμένου υδρογόνου κοσμικής σκόνης, το οποίο λούζεται από το φως ενός γαλάζιου υπεργίγαντα, του αστέρα 9 του Τοξότη. Το νεφέλωμα έχει έκταση περίπου 100 ετών φωτός. Στις αρχικές παρατηρήσεις των αστρονόμων στο νεφέλωμα η λαμπρότερη περιοχή του ήταν η κεντρική η οποία εμφανιζόταν σε μια μορφή που έμοιαζε με κλεψύδρα και για το λόγο αυτό έχει ονομαστεί Hourglass Nebula (Νεφέλωμα Κλεψύδρας). Το Hubble φωτογράφησε το κέντρο του νεφελώματος στο οποίο υπάρχουν ισχυροί κοσμικοί άνεμοι που παράγονται από τα υπέρθερμα άστρα που υπάρχουν εκεί και αναμιγνύουν αέρια και σκόνη δημιουργώντας ένα εκπληκτικό θέαμα. http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=728168

Γύρω από τον πλανήτη-νάνο Δήμητρα (Ceres) Ένα νέο βίντεο από τις φωτογραφίες του διαστημικού σκάφους Dawn της ΝΑSΑ, μας αποκαλύπτει εντυπωσιακές λεπτομέρειες στην επιφάνεια του πλανήτη-νάνου Δήμητρα (Ceres). Μεταξύ άλλων βλέπουμε τον μυστηριώδη κρατήρα Occator – από τα φωτεινότερα σημεία της Δήμητρας, καθώς επίσης και ένα βουνό ύψους 6 χιλιομέτρων. Η Δήμητρα είναι το μεγαλύτερο αντικείμενο στην κύρια ζώνη αστεροειδών μεταξύ Άρη και Δία. Χάρη στα δεδομένα που συλλέχθηκαν από το διαστημικό σκάφος Dawn, αφότου το διαστημόπλοιο μπήκε σε τροχιά γύρω από τη Δήμητρα, οι επιστήμονες αναθεώρησαν την αρχική τους εκτίμηση για την μέση διάμετρο της Δήμητρας από 950 χιλιόμετρα σε 940 χιλιόμετρα. Το διαστημικό σκάφος Dawn θα επαναλάβει τις παρατηρήσεις της Δήμητρας στα μέσα Αυγούστου από ύψος 1.500 χιλιομέτρων, τρεις φορές πιο κοντά από ό, τι στις προηγούμενες τροχιές του γύρω από τον πλανήτη-νάνο. Στις 6 Μαρτίου 2015, το Dawn έγραψε ιστορία ως η πρώτη αποστολή που μπήκε σε τροχιά γύρω από δυο διαφορετικά αντικείμενα του ηλιακού μας συστήματος. Υπενθυμίζεται ότι την περίοδο 2011-2012 πραγματοποίησε λεπτομερείς παρατηρήσεις του αστεροειδούς Εστία (Vesta). http://physicsgg.me/tag/εστια/page/2/ Στις φωτογραφίες ενα μυστηριώδες λαμπερό σημείο βρίσκεται στον κρατήρα Occator του πλανήτη-νάνου Δήμητρα, ο οποίος έχει 90 χιλιόμετρα διάμετρο και 4 χιλιόμετρα βάθος και από τα ψηλότερα χαρακτηριστικά της Δήμητρας, ένα βουνό ύψους 6 χιλιομέτρων Προς το τέλος του βίντεο μπορεί κανείς φορώντας τα ειδικά γυαλιά (εφόσον τα διαθέτει), να δει την Δήμητρα 3D: http://physicsgg.me/2015/08/07/%ce%b3%cf%8d%cf%81%cf%89-%ce%b1%cf%80%cf%8c-%cf%84%ce%bf%ce%bd-%cf%80%ce%bb%ce%b1%ce%bd%ce%ae%cf%84%ce%b7-%ce%bd%ce%ac%ce%bd%ce%bf-%ce%b4%ce%ae%ce%bc%ce%b7%cf%84%cf%81%ce%b1-ceres/