Δροσος Γεωργιος

Παράλληλα σύμπαντα και κβαντική φυσική. Το περίφημο νοητικό πείραμα με τον γάτο του Schrödinger περιγράφεται αναλυτικά ΕΔΩ: «Το παράδοξο του γάτου του Schrödinger«. http://physicsgg.me/2013/08/18/%CF%84%CE%BF-%CF%80%CE%B1%CF%81%CE%AC%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%BF-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CE%B3%CE%AC%CF%84%CE%B1%CF%82-%CF%84%CE%BF%CF%85-schrodinger-%CE%B9/ Εν συντομία έχει ως εξής … ένας γάτος βρίσκεται εντελώς απομονωμένος από τον εξωτερικό κόσμο κλεισμένος μέσα σε ένα κουτί. Το κουτί περιέχει επίσης ένα μπουκάλι με θανατηφόρο δηλητήριο το οποίο απελευθερώνεται μόνο μετά τη διάσπαση κάποιου ραδιενεργού ατόμου, που βρίσκεται επίσης μέσα στο κουτί. Η ραδιενεργός διάσπαση διέπεται από τους νόμους της κβαντομηχανικής σύμφωνα με την οποία το ραδιενεργό υλικό βρίσκεται σε μια κατάσταση υπέρθεσης των δύο διαφορετικών καταστάσεων: να έχει ή να μην έχει διασπαστεί. Συνεπώς και ο γάτος θα βρίσκεται επίσης σε μια κατάστασης υπέρθεσης των καταστάσεων: να είναι ζωντανός ή να είναι νεκρός. Τώρα, αν κοιτάξουμε μέσα στο κουτί, υπάρχει κίνδυνος να σκοτώσουμε τον γάτο διότι η κβαντική υπέρθεση είναι τόσο ευαίσθητη στην αλληλεπίδραση με το περιβάλλον, που με την παραμικρή προσπάθεια παρατήρησης του γάτου, θα καταρρεύσει η «γατική κατάσταση» σε ένα από τα δυο πιθανά ενδεχόμενα – γάτος νεκρός ή γάτος ζωντανός. Πρόκειται για την αναγωγή ή κατάρρευση της κυματοσυνάρτησης (wavefunction reduction ή wavefunction collapse). Μια εξωφρενική ερμηνεία του πειράματος με τον γάτο επιχείρησε ο Hugh Everett III το 1957, ένας 27χρονος φυσικός υπό την καθοδήγηση του John Archibald Wheeler. Σύμφωνα με τον Everett υπάρχουν πολλοί πραγματικοί κόσμοι – σε έναν από αυτούς ζούμε – και στον καθέναν από αυτούς πραγματώνεται και ένα από τα πιθανά αποτελέσματα της κυματοσυνάρτησης. Η γάτα είναι και ζωντανή και νεκρή διότι το σύμπαν έχει χωριστεί στα δυο. Στο ένα σύμπαν η γάτα είναι ζωντανή και στο άλλο νεκρή. Έτσι όταν ανοίγουμε το κουτί και βλέπουμε τον γάτο ζωντανό, αυτό δεν σημαίνει κατάρρευση της κυματοσυνάρτησης, αλλά ότι απλούστατα σε ένα άλλο σύμπαν ο γάτος είναι νεκρός. Οι κάτοικοι του κάθε σύμπαντος ισχυρίζονται ότι μόνο το δικό τους είναι το πραγματικό, και τα υπόλοιπα φανταστικά. Όμως σύμφωνα με τον Everett όλοι αυτοί οι πολλαπλοί κόσμοι είναι εξίσου πραγματικοί, αλλά εντελώς ανεξάρτητοι μεταξύ τους, αφού δεν αλληλεπιδρούν. Δεν πρόκειται ποτέ να ανιχνεύσουμε ή να επικοινωνήσουμε με το σύμπαν στο οποίο ο γάτος είναι νεκρός. Θυμηθήκαμε τα πολλαπλά σύμπαντα εξαιτίας του προχθεσινού άρθρου στο phys.org: «Strange behavior of quantum particles may indicate the existence of other parallel universes», σχετικό με τον δρόμο που χάραξε ο Everett. Αναφέρεται στην εργασία που δημοσίευσαν πριν τρία χρόνια, ο χημικός Bill Poirier και ο μαθηματικός Jeremy Schiff. http://phys.org/news/2015-06-strange-behavior-quantum-particles-parallel.html Σύμφωνα με την εργασία αυτή η κβαντομηχανική απαλλάσσεται από τις κυματοσυναρτήσεις και ο κυματοσωματιδιακός δυισμός γίνεται περιττός, θεωρώντας την ύπαρξη πολλαπλών συμπάντων! Ο Everett εισήγαγε τα πολλαπλά (και ανεξάρτητα μεταξύ τους) σύμπαντα εκ των υστέρων για να ερμηνεύσει την συμπεριφορά της κυματοσυνάρτησης και την πιθανοκρατική φύση του κβαντικού κόσμου. Αντίθετα, στη θεωρία του Poirier τα πολλαπλά σύμπαντα προκύπτουν εξαρχής από τις μαθηματικές εξισώσεις και επιπλέον αλληλεπιδρούν μεταξύ τους. Μια «κακή» γλώσσα έλεγε ότι η θεωρία του Poirier είναι αμφιλεγόμενη, και αφού εδώ και τρία χρόνια δεν προέκυψε κάτι που να την ενισχύει, απλά ο ίδιος την ξαναφέρνει στην επικαιρότητα μέσω διαδικτύου … Αντί όμως να ακούμε τι λένε οι κακές γλώσσες καλό θα ήταν να διαβάσουμε και να κρίνουμε μόνοι μας την εργασία του ΕΔΩ: http://scitation.aip.org/content/aip/journal/jcp/136/3/10.1063/1.3680558 http://physicsgg.me/2015/06/05/%cf%80%ce%b1%cf%81%ce%ac%ce%bb%ce%bb%ce%b7%ce%bb%ce%b1-%cf%83%cf%8d%ce%bc%cf%80%ce%b1%ce%bd%cf%84%ce%b1-%ce%ba%ce%b1%ce%b9-%ce%ba%ce%b2%ce%b1%ce%bd%cf%84%ce%b9%ce%ba%ce%ae-%cf%86%cf%85%cf%83%ce%b9/

Οι γαλαξίες αποκαλύπτονται. Ο στόλος των διαστημικών τηλεσκοπίων αλλά και τα ολοένα και πιο ισχυρά επίγεια τηλεσκόπια, ανάμεσα στα άλλα, εντοπίζουν συνεχώς νέους γαλαξίες, κάποιοι εκ των οποίων είναι πραγματικά ξεχωριστοί. Πρόκειται για σπάνιους γαλαξίες με μοναδικά και εντυπωσιακά χαρακτηριστικά. Ας δούμε ορισμένους από αυτούς. Πριν από λίγες ημέρες ερευνητές του Εργαστηρίου Αεριώθησης της NASA (το γνωστό JPL) χρησιμοποιώντας το διαστημικό τηλεσκόπιο WISE εντόπισαν στις εσχατιές του Σύμπαντος έναν γαλαξία ο οποίος είναι ο πιο φωτεινός που έχει εντοπιστεί ως σήμερα. Ο WISE J224607.57-052635.0 βρίσκεται στην ασύλληπτη απόσταση των 12,5 δισ. ετών φωτός από εμάς και η λέξη «λάμπει» είναι ίσως φτωχή για να τον περιγράψει. Σύμφωνα με τους ερευνητές, αυτός ο γαλαξίας έχει φωτεινότητα ίση με εκείνη 300 τρισ. άστρων σαν τον Ηλιο! Ο εντυπωσιακός γαλαξίας ανήκει σε μια σπάνια κατηγορία, που ονομάζεται «υπερβολικά φωτεινοί υπέρυθροι γαλαξίες». Η υπερβολική λαμπρότητά του πιθανώς οφείλεται σε μια κολοσσιαία μελανή οπή στο κέντρο του, η οποία «καταπίνει» μεγάλες ποσότητες αερίων που την περιβάλλουν. Η ανακάλυψη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «The Astrophysical Journal». Η NASA έδωσε στη δημοσιότητα μια εντυπωσιακή φωτογραφία του γαλαξία Μ51Α (Whirlpool), στον οποίο οι επιστήμονες έχουν προσδώσει, λόγω του σχήματός του, το όνομα «Γαλαξίας της δίνης». Ο σπειροειδής γαλαξίας διαθέτει ιδιαίτερα καθαρή δομή βραχιόνων, για αυτό και μοιάζει με μια κοσμική δίνη. Νέες παρατηρήσεις στον συγκεκριμένο γαλαξία ανέτρεψαν τα δεδομένα που γνωρίζαμε για αυτόν. Δεν βρίσκεται σε απόσταση 23 εκατομμυρίων ετών φωτός από εμάς, όπως πιστεύαμε, αλλά σε απόσταση 30 εκατομμυρίων ετών φωτός ενώ η διάμετρός του δεν είναι 40 χιλιάδες έτη φωτός αλλά 60 χιλιάδες. Η νέα φωτογραφία αποτελεί σύνθεση εικόνων των διαστημικών τηλεσκοπίων Hubble και Chandra. Το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble προσέθεσε άλλη μια επιτυχία στην τεράστια λίστα των ανακαλύψεων που έχει κάνει στο Σύμπαν από τη στιγμή που τέθηκε σε λειτουργία το 1990. Το Hubble εντόπισε έναν μυστηριώδη γαλαξία σε απόσταση 60 εκατ. ετών φωτός από τη Γη. Ο γαλαξίας που έλαβε την κωδική ονομασία IC 335 δεν διαθέτει σπείρες και σύμφωνα με τους ειδικούς η μελέτη του μπορεί να προσφέρει νέα στοιχεία, όχι μόνο για τη δημιουργία γαλαξιών αλλά και για τον σχηματισμό του Σύμπαντος. Οι πρώτες παρατηρήσεις δείχνουν ότι ανήκει σε σπάνιο τύπο γαλαξιών, τους SO, που είναι ευρύτερα γνωστοί με τον όρο φακοειδείς γαλαξίες. Ενας φακοειδής γαλαξίας είναι η ενδιάμεση μορφή εμφάνισης μεταξύ ελλειπτικού και σπειροειδή γαλαξία. Ενα εντυπωσιακό από πολλές πλευρές κοσμικό φαινόμενο εντόπισε ομάδα αστρονόμων από διάφορα μεγάλα πανεπιστήμια των ΗΠΑ, όπως το ΜΙΤ και το Χάρβαρντ. Χρησιμοποιώντας τρία διαστημικά τηλεσκόπια (Hubble, Chandra, Spitzer) οι ερευνητές εντόπισαν μια γαλαξιακή συγχώνευση. Οι γαλαξιακές συγκρούσεις δεν είναι σπάνιες, αλλά η συγκεκριμένη είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακή. Παράγει υπέρλαμπρη ακτινοβολία ακτίνων Χ στο Σύμπαν και φυσικά η όλη διεργασία, όπως συμβαίνει συνήθως, εκτός από ακτινοβολία παράγει και χιλιάδες νέα άστρα. Οι δύο γαλαξίες που συγχωνεύονται είναι ο NGC 2207 και ο IC 2163 οι οποίοι βρίσκονται σε απόσταση 130 εκατ. ετών φωτός από τη Γη στον αστερισμό του Μεγάλου Κυνός. Σύμφωνα με τους ερευνητές, η υπέρλαμπρη ακτινοβολία προέρχεται από άστρα που βρίσκονται κοντά σε μελανές οπές. Οι ειδικοί έχουν εντυπωσιαστεί από την ένταση του φαινομένου και εικάζουν ότι είναι πιθανό κάποια από τις εμπλεκόμενες μελανές οπές να ανήκει σε έναν άγνωστο μέχρι σήμερα τύπο. Πρόσφατα εντοπίστηκε στα βάθη του Σύμπαντος ένας πανάρχαιος γαλαξίας που δημιουργήθηκε όταν ο κόσμος βρισκόταν ακόμη στην παιδική του ηλικία. Ο γαλαξίας αυτός όμως καλύπτεται εξωτερικά από ένα κοσμικό πέπλο, ένα πυκνό στρώμα σκόνης, και δεν ήταν δυνατή η μελέτη του. Ομάδα αστρονόμων στις ΗΠΑ χρησιμοποιώντας επίγεια και διαστημικά όργανα παρατήρησης κατάφεραν να διεισδύσουν στο εσωτερικό του αποκαλύπτοντας ότι επρόκειτο για ένα γιγάντιο εργοστάσιο παραγωγής άστρων που όμοιό του δεν υπάρχει πλέον στο Σύμπαν. Η επιστημονική κοινότητα έδωσε στον γαλαξία αυτόν το παρατσούκλι «Σπίθα» αλλά κάποιοι έσπευσαν να τον χαρακτηρίσουν ως τον... Τυραννόσαυρο Ρεξ των γαλαξιών. Η Σπίθα βρίσκεται σε απόσταση περίπου 11 δισ. ετών φωτός από εμάς, δημιουργήθηκε δηλαδή περίπου 3 δισ. έτη μετά τη γέννηση του Σύμπαντος. Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble και τον υπέρυθρο φασματογράφο του αστεροσκοπείου Keck στη Χαβάη καταφέρνοντας να εισχωρήσουν στο εσωτερικό του αρχαίου γαλαξία. Οπως όλοι οι γαλαξίες της πρώιμης εποχής του Σύμπαντος, έτσι και η Σπίθα είχε μικρό μέγεθος σε σχέση με εκείνους που σχηματίστηκαν αργότερα. Η Σπίθα έχει διάμετρο 6 χιλιάδων ετών φωτός όταν ο δικός μας γαλαξίας (που έχει μεσαίο γαλαξιακό μέγεθος) έχει διάμετρο 100 χιλιάδες έτη φωτός. Ομως η Σπίθα μπορούσε να παράγει περί τα 300 άστρα ετησίως ενώ ο δικός μας γαλαξίας υπολογίζεται ότι παράγει περί τα δέκα άστρα ετησίως. http://www.tovima.gr/science/article/?aid=710671

Ιστορική χειραψία μεταξύ διαστήματος και Γης. Στην πρώτη επίδειξη που έγινε ποτέ ενός τηλεχειριστηρίου διαστήματος - εδάφους με ζωντανή σύνδεση βίντεο και ανάδραση, ο αστροναύτης της NASA, Terry Virts που βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τη Γη στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό έσφιξε το χέρι με τον ειδικό τηλερομποτικής της ESA André Schiele χθες στην Ολλανδία. Ο Terry έκανε έλεγχο σε ένα joystick που επιτρέπει στους αστροναύτες στο διάστημα να «αισθάνονται» αντικείμενα από εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά. Το χειριστήριο είναι το δίδυμο εκείνου στη γη και κινείται είτε αντιγράφει την κίνησή του με τον ίδιο τρόπο. Το χειριστήριο παρέχει ανάδραση έτσι και οι δύο χρήστες μπορούν να αισθάνονται τη δύναμη του άλλου που πιέζει ή τραβά. Νωρίτερα φέτος, ο αστροναύτης της NASA, Butch Wilmore, ήταν ο πρώτος που δοκίμασε το joystick στο διάστημα, αλλά χωρίς σύνδεση. Η προσγείωση αστροναυτών στον Άρη και την επιστροφή τους σπίτι είναι ένα βήμα πάρα πολύ μακριά για την ανθρωπότητα αυτή τη στιγμή, και η λειτουργία οχημάτων από τη Γη είναι δύσκολη και κουραστική - παίρνει σε μια εντολή περίπου 12 λεπτά για να φτάσει τον πλανήτη. Αντ 'αυτού, η ESA οραματίζεται να στείλει αστροναύτες σε τροχιά γύρω από έναν πλανήτη και να ελέγχει ρομπότ στην επιφάνεια του από ψηλά. Η σημερινή δοκιμή επαλήθευσε το δίκτυο επικοινωνιών, την τεχνολογία ελέγχου και το λογισμικό πίσω από τη σύνδεση. Κάθε σήμα από τον Terry στον André έπρεπε να ταξιδέψει από το Διεθνή Διαστημικό Σταθμό σε κάποιον άλλο δορυφόρο περίπου 36 000 χιλιόμετρα πάνω από τη Γη, μέσω του κέντρου ελέγχου της αποστολής στο Χιούστον στις ΗΠΑ και πέρα από τον Ατλαντικό Ωκεανό στο τεχνικό κέντρο της ESA, ESTEC στην Ολλανδία, παίρνοντας μέχρι και 0,8 δευτερόλεπτα συνολικά και προς τις δύο κατευθύνσεις. Καθώς ο Διαστημικός Σταθμός ταξιδεύει με 28.800 χλμ/ώρα, ο χρόνος για κάθε σήμα να φτάσει στον προορισμό του αλλάζει συνεχώς, αλλά το σύστημα προσαρμόζεται αυτόματα στις μεταβαλλόμενες χρονικές καθυστερήσεις. Εκτός από το χειριστήριο, ο Terry είχε επιπλέον μια οθόνη με βίντεο πραγματικού χρόνου από το έδαφος και η επαυξημένη πραγματικότητα πρόσθετε ένα βέλος για να δείχνει την κατεύθυνση και το μέγεθος της δύναμης. Πίσω από τη σημερινή φαινομενικά απλή χειραψία κρύβονται χρόνια εργασίας για τους ανθρώπους να κωδικοποιήσουν το λογισμικό της ανάδρασης, της όρασης και των επικοινωνιών. "Το σύστημα λειτούργησε, ακόμη και αν ο Διαστημικός Σταθμός πετούσε πάνω από 5.000 χιλιόμετρα μακριά," σχολίασε ο André. "Ένιωσα λες και ο Terry τέντωσε το χέρι του κάτω από το διάστημα για να σφίξει το χέρι μου." Το επόμενο βήμα είναι να κάνουμε τυφλές δοκιμές για τη διάκριση μεταξύ των διαφόρων αντικειμένων από αφρώδες υλικό για να ανακαλύψουμε εάν οι άνθρωποι σε τροχιά γύρω από τη Γη μπορούν να διακρίνουν την ακαμψία του αντικειμένου εξ αποστάσεως. Αυτό είναι σημαντικό για πιο προηγμένες απομακρυσμένες ρομποτικές εργασίες στο μέλλον. Το πείραμα Haptics-2Η προσαρμοστικότητα και η εύρωστη σχεδίαση του συστήματος σημαίνει ότι μπορεί να χρησιμοποιηθεί πάνω από τα κανονικά δίκτυα δεδομένων κινητής τηλεφωνίας. Αυτό το καθιστά κατάλληλο για απομακρυσμένες περιοχές που είναι δυσπρόσιτες ή όταν καταστροφές έχουν καταστρέψει τα άλλα δίκτυα επικοινωνίας. Η άμεση και ευαίσθητη ανάδραση σε συνδυασμό με διασφαλίσεις κατά των υπερβολικών δυνάμεων θα επέτρεπε στα οχήματα και τα ρομπότ να πραγματοποιούν λεπτές εργασίες στις ακραίες συνθήκες που επικρατούν στις παράκτιες γεωτρήσεις και τους πυρηνικούς αντιδραστήρες, για παράδειγμα. Θα μπορούσε ακόμη και να βοηθήσει στην παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας μετά από σεισμούς ή άλλες φυσικές καταστροφές. Ένα συμπληρωματικό πείραμα έχει προγραμματιστεί για το Σεπτέμβριο για τον έλεγχο ενός πιο προηγμένου ρομπότ στο έδαφος. http://www.esa.int/ell/ESA_in_your_country/Greece/Istorikhe_cheirapshia_metaxhu_diasthematos_kai_Ges Τρεις υποψηφιότητες για την επόμενη επιστημονική αποστολή μεσαίας κατηγορίας της ESA. Εξωπλανήτες, φυσική πλάσματος και το Σύμπαν σε ακτίνες-X είναι τα θέματα που επελέγησαν από την ESA προς εξέταση, για την τέταρτη αποστολή μεσαίας κατηγορίας στο επιστημονικό της πρόγραμμα Κοσμική Όραση (Cosmic Vision), που προγραμματίζεται για εκτόξευση το 2025. Μετά από σύσταση της επιτροπής αξιολόγησης που απαρτίζεται από τους ομότιμους, ο Alvaro Giménez, Διευθυντής της Επιστήμης και Ρομποτικής Εξερεύνησης, αποφάσισε ότι οι τρεις υποψήφιες ιδέες που υποβλήθηκαν στην πρόσκληση ενδιαφέροντος της αποστολής «M4» και θα μελετηθούν περαιτέρω είναι: η Atmospheric Remote-Sensing Infrared Exoplanet Large-survey (Ariel) , η Turbulence Heating ObserveR (Thor) και η X-ray Imaging Polarimetry Explorer (Xipe). "Η επιλογή των τριών αυτών συναρπαστικών ιδεών για μελέτη είναι ένα σημαντικό βήμα για τη συνέχιση της μακροχρόνιας παρουσίας της ESA στο διάστημα", λέει ο καθηγητής Giménez. "Καθεμιά από τις τρεις προτάσεις προσφέρει την ευκαιρία να αντιμετωπιστούν μερικά από τα σημαντικότερα εκκρεμή επιστημονικά θέματα σχετικά με τη θέση μας στο σύμπαν." Η Ariel θα αναλύσει τις ατμόσφαιρες σε περίπου 500 πλανήτες σε τροχιά κοντά σε κοντινά αστέρια, θα καθορίσει τη χημική τους σύσταση και τις φυσικές τους συνθήκες. Τα αποτελέσματα θα βοηθήσουν τους επιστήμονες να καταλάβουν καλύτερα το σχηματισμό του πλανήτη, βάζοντας το δικό μας Ηλιακό Σύστημα σε ένα πλαίσιο. Η Thor θα αντιμετωπίσει ένα θεμελιώδες πρόβλημα της διαστημικής φυσικής πλάσματος σχετικά με την θέρμανση του πλάσματος και την επακόλουθη διάχυση της ενέργειας. Προγραμματισμένη να τεθεί σε τροχιά γύρω από τη Γη, οι μελέτες της θα περιλαμβάνουν την αλληλεπίδραση του ηλιακού ανέμου με το μαγνητικό πεδίο της Γης. Η έρευνα θα ρίξει φως στους υποκείμενους φυσικούς μηχανισμούς της συμπεριφοράς του πλάσματος υπό τυρβώδεις συνθήκες, προκειμένου να κατανοήσουμε μια βασική αλληλεπίδραση μεταξύ των πλανητών και των άστρων που τους φιλοξενούν. Η αποστολή Xipe θα μελετήσει τις εκπομπές ακτίνων Χ από πηγές υψηλής ενέργειας, όπως οι σουπερνόβα (υπερκαινοφανείς αστέρες), οι πίδακες των γαλαξιών, οι μαύρες τρύπες και οι αστέρες νετρονίων, για να ανακαλύψει περισσότερα για τη συμπεριφορά της ύλης κάτω από ακραίες συνθήκες. Θα είναι το πρώτο παρατηρητήριο τόσο ευαίσθητο ώστε να κάνει μετρήσεις υψηλής ανάλυσης της πόλωσης από αυτές τις πηγές, ανοίγοντας ένα νέο παράθυρο στο υψηλής ενέργειας Σύμπαν. Οι τρεις ιδέες επελέγησαν από 27 προτάσεις που υποβλήθηκαν στο πλαίσιο της πρόσκλησης της αποστολής που έγινε από την ESA στην επιστημονική κοινότητα το περασμένο έτος. Μετά από μια περίοδο μελέτης με στόχο να γίνει ένας λεπτομερής ορισμός της τεχνικής και επιστήμης των τριών ιδεών, μία αποστολή θα επιλεγεί για να εκτελέσει την τέταρτη μεσαίας κατηγορίας (Μ4) ευκαιρία στο πρόγραμμα Cosmic Vision 2015-2025 της ESA, που προγραμματίζεται για εκτόξευση το 2025. Οι αποστολές Solar Orbiter, Euclid, και PLATO έχουν ήδη επιλεγεί ως αποστολές μεσαίας τάξης και έχουν προγραμματιστεί για εκτόξευση το 2018, το 2020 και το 2024 αντίστοιχα. http://www.esa.int/ell/ESA_in_your_country/Greece/Treis_ypopsephihotetes_gia_ten_ephomene_epistemonikhe_apostolhe_mesahias_kategorhias_tes_ESA Διαγωνισμός φωτογραφίας με θέμα την «έγχρωμη όραση» Με αφορμή την εκτόξευση του Sentinel-2Α, η ESA ειχε προσκαλέσει σε ένα διαγωνισμό φωτογραφίας με θέμα την «έγχρωμη όραση». Η συμμετοχή κερδίζε ένα ταξίδι στο κέντρο επιχειρήσεων της ESA για την εκδήλωση εκτόξευσης του δορυφόρου. http://www.esa.int/ell/ESA_in_your_country/Greece/Diagonismhos_photographhias

Νέα εξήγηση των κβαντικών φαινομένων «δείχνει» την ύπαρξη παράλληλων συμπάντων. Ένα πρακτικό πρόβλημα ήταν η αιτία για τη νέα περιγραφή της πραγματικότητας σε επίπεδο μικρόκοσμου, την οποία διατύπωσε ο καθηγητής χημείας και βιοχημείας Μπιλ Πουαριέ από το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο του Τέξας. Η θεωρία του επιστήμονα καταφέρνει να εξηγήσει τις παράδοξες ιδιότητες των σωματιδίων σε ατομική και υποατομική κλίμακα, χωρίς να χρειάζεται γι’ αυτό τις «εξωτικές» έννοιες της κβαντικής φυσικής. Ωστόσο, προϋποθέτει πως αυτές οι ιδιότητες οφείλονται στην ύπαρξη παράλληλων συμπάντων, τα οποία αλληλεπιδρούν με το δικό μας. Σύμφωνα με την κβαντική φυσική, ο κόσμος σε ατομικό και υποατομικό επίπεδο διαφέρει ριζικά από την εμπειρία που έχουμε όλοι μας αλληλεπιδρώντας με καθημερινά αντικείμενα, αφού τα σωματίδια παρουσιάζουν και χαρακτηριστικά κυμάτων. Έτσι, για παράδειγμα, αντί να βρίσκονται ανά πάσα στιγμή σε ένα αυστηρά καθορισμένο σημείο στον χώρο, το οποίο μπορεί να βρεθεί πειραματικά, μετρώντας τη θέση τους θα προκύψει κάποιο από τα αρκετά διαφορετικά σημεία που «καταλαμβάνουν» ταυτόχρονα. Το μαθηματικό εργαλείο που περιγράφει τη συμπεριφορά των σωματιδίων, υπολογίζοντας μεταξύ άλλων την πιθανότητα να προκύψει κάποιο από αυτά τα σημεία κατά τη μέτρηση, ονομάζεται κυματοσυνάρτηση. Διατυπωμένη από τον Αυστριακό φυσικό Έρβιν Σρέντινγκερ τη δεκαετία του 1920, αυτή η μαθηματική εξίσωση προσδιορίζει την πιθανότητα να βρούμε το σωματίδιο σε κάθε σημείο του χώρου κάποια δεδομένη χρονική στιγμή. Επιστήμονες σαν τον Πουαριέ χρησιμοποιούν εδώ και δεκαετίες τις κυματοσυναρτήσεις για να κατανοήσουν τις χημικές αντιδράσεις και να κάνουν προβλέψεις. Μάλιστα, οι προβλέψεις αυτές συμφωνούν με το πείραμα, κάτι που αποδεικνύει πως η κβαντομηχανική αποτελεί μια θεμελιωμένη θεωρία. Ωστόσο, ο Πουαριέ ανέπτυξε μια εναλλακτική θεωρία, η οποία μπορεί να εξηγήσει εξίσου καλά τις «παράδοξες» ιδιότητες του μικρόκοσμου. Σύμφωνα με αυτήν, τα σωματίδια δεν έχουν και κυματικά χαρακτηριστικά, αλλά αυτές οι ιδιότητες προκύπτουν από την αλληλεπίδραση των σωματιδίων του δικού μας σύμπαντος, με σωμάτια από άλλα παράλληλα σύμπαντα. Η θεωρία ονομάζεται «Πολλαπλοί Αλληλεπιδρώντες Κόσμοι» και, παρόλο που μοιάζει με σενάριο επιστημονικής φαντασίας, είναι συνεπής από μαθηματική άποψη, ενώ εξηγεί ακόμη και τα πιο «αλλόκοτα» φαινόμενα, όπως τον κβαντικό συσχετισμό ή διεμπλοκή. Στα πλαίσιά της, τα σωματίδια έχουν αυστηρά καθορισμένες, αν και διαφορετικές, θέσεις σε κάθε έναν από αυτούς τους «κόσμους». Το αποτέλεσμα είναι, στο δικό μας σύμπαν, να φαίνεται σαν να καταλαμβάνουν πάνω από ένα σημείο του χώρου, ανά πάσα στιγμή. Καθώς πρόκειται για θεωρητικό μοντέλο, δεν αποδεικνύει ούτε πως τα σωματίδια δεν έχουν κυματικά χαρακτηριστικά, ούτε ότι υπάρχουν αυτοί οι παράλληλοι κόσμοι. Παρ’ όλα αυτά, το γεγονός ότι καταλήγει στις ίδιες προβλέψεις με την κβαντική φυσική σημαίνει πως είναι «ανοικτό» το ενδεχόμενο να ισχύουν οι υποθέσεις της, και μάλιστα με τον ίδιο βαθμό βεβαιότητας με την κβαντική εξήγηση του μικρόκοσμου. Όπως λέει ο ίδιος στο σάιτ του Τεχνολογικού Πανεπιστήμιου του Τέξας, «Προς το παρόν, δεν μπορούμε να πούμε ότι καταρρίπτεται η περιγραφή των σωματιδίων με όρους κυμάτων. Αυτό όμως που ισχύει είναι πως δεν είναι απαραίτητη, αφού έχουμε βρει ένα εναλλακτικό μαθηματικό μοντέλο που παρέχει τις ίδιες πληροφορίες. Από αυτό το μοντέλο προκύπτει η ύπαρξη των πολλαπλών κόσμων, που αντικαθιστά τις κυματοσυναρτήσεις». Αν και η ύπαρξη των πολλαπλών κόσμων έχει υποστηριχθεί από τη δεκαετία του 1950, η διαφορά στην προσέγγιση του Πουαριέ είναι πως τα πολλαπλά σύμπαντα δεν αποτελούν μεταγενέστερη προσθήκη, με σκοπό την εναλλακτική ερμηνεία της πιθανοκρατικής φύσης της κβαντικής θεωρίας, αλλά προκύπτουν εξαρχής από τις μαθηματικές εξισώσεις. Δύο ακόμη διαφορές είναι πως αυτές οι εξισώσεις καθιστούν περιττή την περιγραφή των σωματιδίων με όρους κυμάτων, ενώ οι πολλαπλοί κόσμοι αλληλεπιδρούν μεταξύ τους. Όσο για το πώς μοιάζουν αυτοί οι παράλληλοι κόσμοι, ο χημικός λέει πως η θεωρία δεν παρέχει καμία πληροφορία. «Δεν μπορεί να αποδειχθεί, για παράδειγμα, πως σε ένα τέτοιο σύμπαν ίσως είμαι πρόεδρος των ΗΠΑ», σημειώνει. «Με βάση τη θεωρία, οι μόνοι κόσμοι με τους οποίους αλληλεπιδρά το σύμπαν μας βρίσκονται σε τόσο μικρή απόσταση που δεν μπορούμε να τους διακρίνουμε, με εξαίρεση την ατομική και υποατομική κλίμακα. Από την άλλη μεριά, δεν αποκλείεται να υπάρχουν πιο απομακρυσμένα σύμπαντα, τα οποία έχουν διαφορετικές μακροσκοπικές ιδιότητες. Ωστόσο, δεν υπάρχει καμία άμεση απόδειξη για κάτι τέτοιο, και ούτε θα μπορούσε να υπάρξει σύμφωνα με τη θεωρία, ακόμη κι αν πρόκειται για ένα σενάριο που όντως ισχύει». http://www.naftemporiki.gr/story/961928/nea-eksigisi-ton-kbantikon-fainomenon-deixnei-tin-uparksi-parallilon-sumpanton

Η Γη συνεχίζει να φλέγεται. Παρά τη διάχυτη εντύπωση πως τα τελευταία χρόνια υπήρξε κάποια ανάπαυλα και επιβράδυνση στην άνοδο της θερμοκρασίας και στην κλιματική αλλαγή, στην πραγματικότητα τίποτε τέτοιο δεν έχει συμβεί και, αντίθετα, συνεχίζεται αδιάλειπτα η επιδείνωση του προβλήματος. Αυτό είναι το συμπέρασμα μιας νέας αμερικανικής επιστημονικής έρευνας, που αμφισβητεί ακόμη και τις εκτιμήσεις της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC), η οποία το 2013 επίσης είχε διακρίνει ένα τέτοιο «διάλειμμα» στην κλιματική αλλαγή. Ερευνητές, με επικεφαλής τον δρ. Τόμας Καρλ, διευθυντή του Εθνικού Κέντρου Κλιματικών Δεδομένων της Εθνικής Υπηρεσίας Ωκεανών και Ατμόσφαιρας (ΝΟΑΑ) των ΗΠΑ προχώρησαν σε μια νέα διαχρονική ανάλυση των επιφανειακών παγκόσμιων θερμοκρασιών. Όπως συμπέραναν, δεν καταγράφεται κάποια διακριτή μείωση στον ρυθμό ανόδου της θερμοκρασίας του πλανήτη ανάμεσα στο δεύτερο ήμισυ του 20ού αιώνα και στα πρώτα 15 χρόνια του 21ου αιώνα (η δεύτερη αυτή περίοδος θεωρείται από πολλούς κλιματολόγους ένα είδος ανάπαυλας στην υπερθέρμανση). Οι ερευνητές δείχνουν στη νέα μελέτη τους ότι οι θερμοκρασίες στον τρέχοντα αιώνα δεν εμφανίζουν τάσεις επιβράδυνσης σε σχέση με τον 20ό αιώνα. Αντίθετα, ο ρυθμός της κλιματικής αλλαγής είναι κατά την τελευταία 15ετία τουλάχιστον ο ίδιος με εκείνον του δεύτερου μισού του 20ού αιώνα. Η εντύπωση που έχει δημιουργηθεί περί του αντιθέτου, σύμφωνα με τους αμερικανούς ερευνητες, δεν είναι παρά μια στατιστική και επιστημονική πλάνη, που οφείλεται σε ανακριβή δεδομένα και εσφαλμένη ερμηνεία τους. «Η κοινή γνώμη πρέπει να πληροφορηθεί ότι στην πραγματικότητα η (παγκόσμια) θερμοκρασία σήμερα συνεχίζει να αυξάνεται», δήλωσε ο Καρλ. «Η δήλωση της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC) προ διετίας, ότι η παγκόσμια επιφανειακή θερμοκρασία εμφανίζει πολύ μικρότερη αύξηση κατά την τελευταία 15ετία έναντι των τελευταίων 30 ή 60 ετών, δεν ισχύει πλέον», πρόσθεσε. Σύμφωνα με την IPCC, η μέση παγκόσμια θερμοκρασία αυξήθηκε με ρυθμό περίπου 0,05 βαθμών Κελσίου ανά δεκαετία μεταξύ 1998-2012, έναντι 0,12 βαθμών ανά δεκαετία κατά την περίοδο 1951-2012. Η νέα ανάλυση αντιτείνει ότι κατά την περίοδο 2000-2014 η άνοδος της θερμοκρασίας ήταν 0,116 βαθμοί ανά δεκαετία, έναντι 0,113 βαθμών μεταξύ 1950-1999. Σύμφωνα με τη ΝΟΑΑ, εξάλλου, το 2014 υπήρξε το πιο ζεστό έτος στην μετεωρολογική ιστορία, δηλαδή μετά το 1880, ενώ επίσης ο φετεινός Μάρτιος, καθώς και το πρώτο τρίμηνο του 2015, ήσαν ο πιο θερμός Μάρτιος και το πιο ζεστό πρώτο τρίμηνο στα χρονικά. Η νέα μελέτη που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Science» ασφαλώς θα δυσαρεστήσει τους σκεπτικιστές της κλιματικής αλλαγής, οι οποίοι είχαν βρει νέα επιχειρήματα μετά την εντύπωση ότι η κλιματική αλλαγή δεν ήταν τόσο έντονη τα τελευταία χρόνια. Σχόλιο.Επειδή σήμερα ειναι και η Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος και πιστευω οτι ολοι οι φιλοι του Astrovox ειναι περιβαντολογικά ευαισθητοι(Μαζευουν ολα τα σκουπίδια μετα απο μια αστρονομική εξόρμηση) θα θυμήσω ενα παλιό σύνθημα=Σκέψου Παγκόσμια και δρασε Τοπικά=Ετσι πιστευω οτι ολοι μπορουμε να προσφέρουμε ατομικά σε ενα πρόβλημα που διογκώνεται καθημερινά περα απο τις οποισδηποτε διαμαρτυρίες και πιεσεις στις κυβερνησεις να δράσουν ανάλογα απο το να μαζεψουμε τα πεταμένα πλαστικά μπουκαλια στις παραλιες τωρα το καλοκαιρι και να μην σβυσουμε το τσιγάρο μας στην αμμο.ΚΑΛΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ!!! http://www.tovima.gr/science/technology-planet/article/?aid=710503

Ένα νέο μείγμα. Στο διάστημα όλα είναι διαφορετικά. Σε έναν κόσμο χωρίς πάνω ή κάτω, ο θερμός αέρας δεν ανυψώνεται και τα υγρά συμπεριφέρονται κι αυτά διαφορετικά. Στην κουζίνα σας, τα ντρέσινγκ για τις σαλάτες, θα διαχωριστούν στο βαρύτερο ξύδι στο κάτω μέρος και το ελαφρύτερο λάδι πάνω. Αυτός ο διαχωρισμός δεν συμβαίνει χωρίς το βάρος και τα υγρά μένουν σε αναστολή επ'αόριστον. Για τους μηχανικούς και τους σχεδιαστές της αποστολής, η εξεύρεση τρόπων για να διαχωριστούν τα υγρά είναι σημαντικό για την ανακύκλωση των αποβλήτων, καθώς επίσης και για τους ερευνητές που πρέπει να αναμείξουν τα υγρά στα πειράματά τους. Η Valentina Shevtsova και η ομάδα της από το Κέντρο Ερευνών Μικροβαρύτητας στο Free University των Βρυξελλών, Βέλγιο, ερευνούν πώς τα υγρά διαφορετικών πυκνοτήτων συμπεριφέρονται σε συνθήκες έλλειψης βαρύτητας. Βρήκαν εκπληκτικά αποτελέσματα. Αυτή η εικόνα δείχνει δύο διαλύματα νερού και αλκοόλης διαφορετικών συγκεντρώσεων. Αυτά τα υγρά αναμειγνύονται καλά, αλλά αρχικά στη Γη το ελαφρύτερο μείγμα μένει στην κορυφή με ένα διακριτό οριζόντιο όριο. Με την πάροδο του χρόνου θα αναμιχθούν σε ένα ομοιογενές υγρό. Δονώντας σιγά-σιγά το μείγμα στο έδαφος θα δημιουργήσει τριγωνικά κύματα στη στρώση μεταξύ των δύο υγρών. Εφαρμογή της ίδιας δόνησης στο διάστημα και τα υγρά οργανώνονται σε στήλες όπως φαίνεται εδώ. Είναι ενδιαφέρον για τους μηχανικούς, όσο περισσότερο διήρκεσαν οι δονήσεις, τόσο πιο διακριτά και διαχωρισμένα έγιναν τα δύο μείγματα. Το νέο αυτό εύρημα δεν είχε παρατηρηθεί ποτέ πριν και υπόσχεται να βοηθήσει στο διαχωρισμό υγρών στο διάστημα για ανάκτηση καθαρού νερού, για παράδειγμα. Αυτά τα πειράματα διεξήχθησαν σε εκστρατείες παραβολικών πτήσεων της ESA που επιτρέπουν για σύντομο χρονικό διάστημα έλλειψη βαρύτητας σε ένα τροποποιημένο επιβατικό αεροσκάφος. http://www.esa.int/ell/ESA_in_your_country/Greece/Hena_nheo_mehigma 50 χρόνια διαστημικοί περίπατοι. Ο πρώτος διαστημικός περίπατος έγινε πριν από 50 χρόνια, τον Μάρτιο του 1965 από τον Ρώσο κοσμοναύτη Alexei Leonov. http://en.wikipedia.org/wiki/Alexey_Leonov Μετά από δυο μήνες, τον Ιούνιο του 1965, ακολούθησε ο Αμερικανός αστροναύτης Edward White. http://en.wikipedia.org/wiki/Edward_Higgins_White Το ντοκιμαντέρ της NASA διάρκειας 30 λεπτών που ακολουθεί είναι αφιερωμένο στα 50 χρόνια διαστημικών περιπάτων: http://physicsgg.me/2015/06/03/50-%cf%87%cf%81%cf%8c%ce%bd%ce%b9%ce%b1-%ce%b4%ce%b9%ce%b1%cf%83%cf%84%ce%b7%ce%bc%ce%b9%ce%ba%ce%bf%ce%af-%cf%80%ce%b5%cf%81%ce%af%cf%80%ce%b1%cf%84%ce%bf%ce%b9/ Τα «παιδιά» του Κονκορντ αναζητά η NASA. Στις 24 Οκτωβρίου του 2003 πραγματοποιήθηκε η τελευταία πτήση ενός Κονκόρντ, του υπερηχητικού αεροσκάφους που ταξίδευε με ταχύτητα μεγαλύτερη από αυτή του ήχου και μετέφερε επιβάτες από τη Νέα Υόρκη στο Λονδίνο, με διάρκεια πτήσης μόλις τρεισήμισι ωρών - στον μισό χρόνο από τα συμβατικά αεροπλάνα. Μετά τη μοιραία συντριβή ενός Κονκόρντ της Air France το 2000, που προκάλεσε τον θάνατο 100 επιβαινόντων, αλλά και εξαιτίας του υψηλού κόστους λειτουργίας και του μικρού αριθμού επιβατών, η Air France και η British Airways αποφάσισαν να αποσύρουν τα Κονκόρντ το 2003. Η NASA ανακοίνωσε ότι προσφέρει ένα ποσό 2,3 εκ. δολαρίων για να ξεκινήσει η προσπάθεια ανάπτυξης μιας νέας γενιάς υπερηχητικών αεροσκαφών. Το ποσό αυτό θα μοιραστεί σε οκτώ ερευνητικά προγράμματα το καθένα εκ των οποίων προσπαθεί να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για την κατασκευή νέων υπερηχητικών αεροσκαφών που θα παράγουν όσο το δυνατόν μικρότερο θόρυβο ενώ θα μπορούν να ταξιδεύουν και στη στρατόσφαιρα. http://www.tovima.gr/science/technology-planet/article/?aid=710126

Το φθινόπωρο του 2015 σε γενική χρήση ο εθνικός υπερυπολογιστής. Η αντίστροφη μέτρηση για την λειτουργία του εθνικού υπερυπολογιστή ολοκληρώθηκε. Το ελληνικό HPC τέθηκε σε λειτουργία -έστω και σε δοκιμαστική φάση. Από το φθινόπωρο του 2015 το ελληνικό HPC θα είναι διαθέσιμο για γενική χρήση. Ο επικεφαλής του Εθνικού Δικτύου Έρευνας και Τεχνολογίας και καθηγητής στο ΕΜΠ, κος Π.Τσανάκας εκφράζει την πεποίθηση ότι, αυτή τη φορά, δεν ξοδέψαμε 3,2 εκατομμύρια ευρώ για το τίποτα, όπως συνέβη με ανάλογες επενδύσεις στο παρελθόν. Αυτή τη φορά, είπε μιλώντας στο 7ο συνέδριο Connected World, ο εθνικός υπερυπολογιστής θα εξυπηρετεί πραγματικές ανάγκες. Παρά την γραφειοκρατία, στην οποία αναφέρθηκε ξεφυσώντας ο κος Τσανάκας, το εθνικό υπέρ-PC εγκαταστάθηκε στο υπόγειο του Υπουργείου Παιδείας στο Μαρούσι. Κατέχει σήμερα την 360η θέση στην διεθνή κατάταξη υπερυπολογιστικών συστημάτων (Top500.org) την ώρα που το μετροπρόγραμμα Linpack συνεχίζει να αναλαμβάνει μετρήσεις νεοεισερχομένων που θα μας ωθήσουν προς τα κάτω. Γι'αυτό θα πρέπει να αξιοποιήσουμε τον εθνικό υπερυπολογιστή άμεσα -απαιτείται ταχεία εκμετάλλευση των υπολογιστικών του πόρων, είπε ο κος Τσανάκας, για να δημιουργήσει αξία. Στο παρελθόν, έχουμε ξοδέψει πολλά, δεν είχαμε όμως το ανάλογο όφελος. Έφταιγε ο κατακερματισμός του εξοπλισμού, η έλλειψη οργάνωσης, αλλά κυρίως το γεγονός ότι δεν εξυπηρετούσε πραγματικές ανάγκες της αγοράς, θα μας πει. Η υπολογιστική ισχύς του εθνικού υπερυπολογιστικού συστήματος φτάνει τα 180 TFlops (τρισεκατομμύρια πράξεις κινητής υποδιαστολής ανά δευτερόλεπτο). Διαθέτοντας 426 υπολογιστικούς κόμβους, προσφέρει συνολικά πάνω από 8500 πυρήνες (CPU cores) διασυνδεόμενους σε δίκτυο FDR Infiniband, μια τεχνολογία διασύνδεσης που προσφέρει πολύ χαμηλή καθυστέρηση (low latency) και υψηλό εύρος ζώνης (high bandwidth). Η μέγιστη κατανάλωση περιορίζεται στα 180KW. Ο εθνικός υπερυπολογιστής μπορεί να χρησιμοποιηθεί για προσομοιώσεις φυσικών φαινομένων αλλά και ανθρώπινων κατασκευών ώστε οι ερευνητές να μπορούν να ελέγχουν αλλά και να προσαρμόζουν τις παραμέτρους κατασκευής/λειτουργίας/ανταπόκρισης του συστήματός τους πριν επενδύσουν στην κατασκευή του -να το βελτιστοποιήσουν. Ήδη το ενδιαφέρον των ερευνητών καταγράφεται υψηλό, θα μας πει ο επικεφαλής του ΕΔΕΤ. Θα προάγει την έρευνα για δεκάδες ομάδες ερευνητών που με το έργο τους παράγουν μεγάλη αξία -ερευνητές που τώρα είτε χρησιμοποιούν ξένους πόρους ή αρκούνται σε ημίμετρα. Ως μέρος του δικτύου PRACE-Tier 1, το ΕΔΕΤ θα τού θα παραχωρεί το 10% του χρόνου χρήσης του HPC -η εθνική υπερυπολογιστική υποδομή αναπτύχθηκε στο πλαίσιο του έργου «PRACE-GR, το οποίο συγχρηματοδοτείται από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Αττική», Άξονας Προτεραιότητας «03 – Ενίσχυση της Ανταγωνιστικότητας της Καινοτομίας και της Ψηφιακής Σύγκλισης» και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ). Πολλοί είναι επίσης οι νέοι ερευνητές που περιμένουν να τους δώσει το ΕΔΕΤ τα απαραίτητα δικαιώματα χρήσης. Η ελληνική βιομηχανία -ναι, υπάρχει στην Ελλάδα, θα τονίσει ο κος Τσανάκας- θα μπορεί να εκμεταλλευτεί τα αποτελέσματα της επεξεργασίας των ερευνητών. https://hpc.grnet.gr/ Αναφορικά με την πολιτική πρόσβασης, ο κος Τσανάκας τόνισε πως όλοι οι ερευνητές θα έχουν ισότιμη πρόσβαση -ίδια δικαιώματα χρήσης- στους πόρους του εθνικού υπερυπολογιστή. Κριτήρια για την παραχώρηση των δικαιωμάτων αυτών εξάγονται από διεθνώς καταγεγραμμένες μεθόδους, όπως η αξία του ερευνητικού έργου καθώς και οι πόροι που αιτείται να χρησιμοποιήσει ο ερευνητής. Εντούτοις, για μικρό όγκο απαιτήσεων προβλέπεται η χρήση του HPC τις λεγόμενες "core hours". Για μεγαλύτερα, και πιο απαιτητικά ερευνητικά έργα, θα προηγείται αξιολόγηση. Ο εθνικός υπερυπολογιστής θα αξιοποιηθεί επίσης για την εκπαίδευση φοιτητών από άλλους κλάδους -πλην της πληροφορικής, με την διοργάνωση ειδικών δράσεων και κατόπιν διεθνών συνεργασιών. Αξιοσημείωτο είναι τέλος, πως οι χρήστες του HPC θα έχουν επί 24ώρου βάσεως την αρωγή που απαιτείται έτσι ώστε να ικανοποιούνται τα αιτήματα υποστήριξης έγκαιρα. Ο κος Τσανάκας αναφέρθηκε επίσης στο GR-IX το ελληνικό κέντρο ανταλλαγής κίνησης, υποδομή χάρη στην οποία «ένα e-mail από εδώ-εκεί δεν θα χρειαστεί να ταξιδέψει πρώτα στο Λονδίνο», όπως είπε χαρακτηριστικά. Σήμερα στην υποδομή που ανέπτυξε το ίδιο το Εθνικό Δίκτυο Έρευνας και Τεχνολογίας υπάρχουν τρεις κόμβοι διασύνδεσης (στην Αθήνα στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, στο Κορωπί στα γραφεία της Lamda Helix και στην MedNautilus στην Μεταμόρφωση, ένας κόμβος που εγκαινιάστηκε πρόσφατα). Στους κόμβους αυτούς διασυνδέονται σήμερα 20 εταιρείες-μέλη, αριθμός που έφτασε εκεί σημειώνοντας αύξηση 75% τον τελευταίο χρόνο, με νέα μέλη, όπως χαρακτηριστικά αναφέρθηκε, παρόχων (περιεχομένου και υπηρεσιών) του μεγέθους της Microsoft, η οποία είναι μέλος του GR-IX. Ο κος Τσανάκας και το ΕΔΕΤ φιλοδοξεί να αυξηθεί η συνεργασία και η ανταλλαγή κίνησης μέσω του GR-IX, καθώς υπάρχει η προοπτική για μείωση του κόστους πρόσβασης, αλλά και η προοπτική για «επαναπατρισμό του περιεχομένου». Έτσι, το GR-IX θα επιτρέψει ακόμα και σε ερευνητές και νέους επιχειρηματίες να παραμείνουν στην Ελλάδα, θα μας πει ο κος Τσανάκας. Η ομιλία του προέδρου του ΕΔΕΤ χαρακτηρίστηκε από την μετριοφροσύνη που χαρακτηρίζει τον ίδιο αλλά και από την άποψή του ότι «τα δίκτυα πρέπει να λειτουργούν αδιόρατα» και όπως είπε «καλό είναι να μην μας ξέρετε», δηλαδή να λειτουργούν τα δίκτυα τόσο καλά ώστε να μην στρέφεται το βλέμμα μας στον πάροχο της πρόσβασης. Δεν μπορούμε παρά να συμφωνήσουμε με τον πρόεδρο της κρατικής επιχείρησης που διασυνδέει και υπηρετεί τα πανεπιστημιακά και ερευνητικά ιδρύματα της χώρας. Ευχόμαστε η λειτουργία του εθνικού υπερυπολογιστή να είναι απρόσκοπτη, να εξυπηρετήσει πραγματικές ανάγκες και να ξεχάσουμε το ΕΔΕΤ http://tech.in.gr/news/article/?aid=1500002324

O χαοτικός χορός των δορυφόρων του Πλούτωνα. Οι δορυφόροι του Πλούτωνα είναι ακόμη πιο παράξενοι από ό,τι νόμιζαν έως τώρα οι επιστήμονες. Αν κανείς ζούσε πάνω σε έναν από τους δορυφόρους Ύδρα ή Νύκτα, θα δυσκολευόταν πολύ να ρυθμίσει το ξυπνητήρι του, επειδή δεν θα μπορούσε να είναι σίγουρος πότε και από πού θα ανέτειλε ο Ήλιος (μπορεί να μην ανέτειλε και καθόλου), ενώ κάθε μέρα ή νύχτα δεν θα είχε την ίδια διάρκεια με την προηγούμενη. Νέα στοιχεία από το διαστημικό τηλεσκόπιο «Χαμπλ» αποκαλύπτουν ότι οι δορυφόροι ακολουθούν άκρως παράξενες και απρόβλεπτες τροχιές περιφοράς γύρω από τον Πλούτωνα. Παράλληλα, δεν περιστρέφονται γύρω από έναν σταθερό άξονα, αλλά κλυδωνίζονται ακανόνιστα, με συνέπεια ο Πλούτων να μη «βλέπει» κάθε μέρα το ίδιο ημισφαίριο των δορυφόρων του (ενώ η Σελήνη δείχνει στη Γη πάντα το ίδιο «πρόσωπο»). Μέχρι στιγμής, στο ηλιακό μας σύστημα μόνο ο Υπερίων, ο δορυφόρος του Κρόνου, είχε ανακαλυφθεί να βρίσκεται σε παρόμοια χαοτική κίνηση γύρω από τον άξονά του και τον πλανήτη του. Οι αστρονόμοι, με επικεφαλής τον Μαρκ Σόουαλτερ του Ινστιτούτου SETI της Καλιφόρνια, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Nature», http://www.nature.com/nature/journal/v522/n7554/full/nature14469.html εκτιμούν ότι και τα άλλα δύο φεγγάρια του Πλούτωνα, ο Κέρβερος και η Στύγα, «τραμπαλίζονται» με εξίσου ακανόνιστο τρόπο, αν και αυτό θα πρέπει να επιβεβαιωθεί με μελλοντικές παρατηρήσεις. Το κοντινό πέρασμα του διαστημικού σκάφους «Νέοι Ορίζοντες» (New Horizons) της NASA από το σύστημα του Πλούτωνα και του Χάροντα στα μέσα Ιουλίου, σε απόσταση μόνο 12.500 χιλομέτρων, θα φωτίσει περισσότερο την κατάσταση. Ο Πλούτων θεωρείτο ο ένατος πλανήτης του ηλιακού μας συστήματος έως το 2006, όταν υποβιβάσθηκε σε νάνο-πλανήτη, αν και οι αντιδράσεις συνεχίζονται ακόμη για την υποβάθμισή του. Με διάμετρο 2.350 χλμ., είναι μικρότερος και από τη Σελήνη. Ο Χάρων, ο μεγαλύτερος δορυφόρος του Πλούτωνα, ανακαλύφθηκε το 1978 και έχει το μισό περίπου μέγεθος (διάμετρο 1.207 χλμ). Ουσιαστικά αποτελεί «δίδυμο» με τον Πλούτωνα, συνιστώντας έναν ιδιόμορφο διπλό πλανήτη, καθώς οι δυό τους κινούνται πέριξ ενός κοινού βαρυτικού κέντρου, το οποίο βρίσκεται κάπου στο διάστημα ανάμεσά τους. Μερικοί επιστήμονες θεωρούν ότι και το δίδυμο Γης-Σελήνης αποτελεί ένα διπλό πλανήτη, αν και στη δική μας περίπτωση το κέντρο της βαρύτητας βρίσκεται κάτω από την επιφάνεια της Γης και όχι στο διάστημα. Οι δορυφόροι Νυξ και Ύδρα ανακαλύφθηκαν το 2005 από το τηλεσκόπιο «Χαμπλ», ο Κέρβερος το 2011 και η Στύγα το 2012. Καθένα από αυτά τα φεγγάρια έχει διάμετρο λίγες μόνο δεκάδες χιλιόμετρα, από 6,8 χλμ. η Στύγα που είναι η μικρότερη, έως 45,4 χλμ. η Ύδρα που είναι ο μεγαλύτερος δορυφόρος, γι’ αυτό μέχρι σήμερα κανένα επίγειο τηλεσκόπιο δεν έχει καταφέρει να τα παρατηρήσει. Το χάος προκαλείται από τις μεταβαλλόμενες βαρυτικές επιδράσεις που ασκεί στους τέσσερις δορυφόρους το βαρυτικό πεδίο των δύο κεντρικών ουρανίων σωμάτων, του Πλούτωνα και του Χάροντα, καθώς περιφέρονται ο ένας γύρω από τον άλλο. Το εν λόγω «δίδυμο» ωθεί, με τη σειρά του, το «κουαρτέτο» των δορυφόρων σε έναν απρόβλεπτο χορό, γεγονός που επιτείνεται από ότι τα φεγγάρια δεν έχουν σφαιρικό σχήμα, αλλά ελλειψοειδές, σαν μπάλες του ράγκμπι. Οι επιστήμονες δεν πιστεύουν πάντως ότι το σύστημα του Πλούτωνα βρίσκεται στο χείλος της αποσύνθεσης. Επίσης ανακαλύφθηκε για πρώτη φορά ότι ο Κέρβερος είναι σκούρος σαν κάρβουνο, καθώς αντανακλά μόλις το 4% του ηλιακού φωτός που πέφτει πάνω του, ενώ αντίθετα τα άλλα φεγγάρια είναι πολύ ανοιχτόχρωμα, σαν άσπρη άμμος. Αυτή η έντονη χρωματική διαφορά είναι ανεξήγητη προς το παρόν. Βίντεο.Προσομοίωση της κίνησης της Νυκτός http://physicsgg.me/2015/06/04/o-%cf%87%ce%b1%ce%bf%cf%84%ce%b9%ce%ba%cf%8c%cf%82-%cf%87%ce%bf%cf%81%cf%8c%cf%82-%cf%84%cf%89%ce%bd-%ce%b4%ce%bf%cf%81%cf%85%cf%86%cf%8c%cf%81%cf%89%ce%bd-%cf%84%ce%bf%cf%85-%cf%80%ce%bb%ce%bf%cf%8d/

Στίβεν Χόκινγκ: «Θα σκεφτόμουν την υποβοηθούμενη αυτοκτονία» «Εάν δεν μπορούσα πλέον να προσφέρω» Το ενδεχόμενο να βάλει τέλος στη ζωή του αφήνει ο Στίβεν Χόκινγκ θέτοντας ωστόσο δύο βασικές προϋποθέσεις: αφενός ότι δεν θα έχει τίποτα άλλο πλέον να προσφέρει και αφετέρου ότι θα αποτελεί βάρος για τους ανθρώπους γύρω του. Παρόλ’ αυτά, όπως ο ίδιος δήλωσε στο BBC, η αυτοκτονία δεν είναι παρά μόνο ένα σενάριο, αφού γνωρίζει καλά ότι παρά την ασθένειά του έχει πολλά να συνεισφέρει στην επιστήμη. «Το να κρατάς κάποιον στη ζωή παρά τη θέλησή του είναι η απόλυτη αναξιοπρέπεια», δήλωσε ο 73χρονος βρετανός θεωρητικός φυσικός μιλώντας στον βρετανό κωμικό Ντάρα Ο’Μπράιαν, για να διευκρινίσει όμως ευθύς αμέσως ότι ο ίδιος θα αυτοκτονούσε μόνο εάν πονούσε πολύ ή εάν αισθανόταν ότι δεν είναι πλέον χρήσιμος. Δεν είναι η πρώτη φορά που ο Χόκινγκ, ο οποίος πάσχει από πλάγια αμυοτροφική σκλήρυνση, κάνει λόγο για αυτοκτονία. Το 2014, πάλι σε συνέντευξή του στο BBC, είχε αποκαλύψει ότι είχε αποπειραθεί να βάλει τέλος στη ζωή του έπειτα από μία τραχειοστομία στην οποία είχε υποβληθεί στα μέσα της δεκαετίας του ’80. «Είχα προσπαθήσει να αυτοκτονήσω κρατώντας την αναπνοή μου. Τα αναπνευστικά αντανακλαστικά όμως ήταν πολύ ισχυρά», είχε υποστηρίξει τότε. Ο Χόκινγκ ανήκει στους υπέρμαχους του αξιοπρεπούς θανάτου και της υποβοηθούμενης αυτοκτονίας. Πολλές φορές έχει εκφράσει δημοσίως τη θέση του τονίζοντας ότι όσοι αφουγκράζονται την επιθυμία των ασθενών να πεθάνουν και τους βοηθούν να απαλλαγούν από μία μη αναστρέψιμη επώδυνη κατάσταση δεν θα πρέπει να διώκονται ποινικά. Και σε αυτήν την περίπτωση ωστόσο, ο Χόκινγκ έχει ξεκαθαρίσει ότι πρέπει να είναι απολύτως σαφής η επιθυμία του ασθενούς να πεθάνει. Και παραθέτει πάντα ένα παράδειγμα από την προσωπική του εμπειρία. Το 1985, νοσηλευόταν σε κρίσιμη κατάσταση λόγω επιπλοκών μίας πνευμονίας. Η πρώην σύζυγός του Τζέιν δεν είχε δώσει τότε τη συγκατάθεση της για την αποσύνδεσή του από το μηχάνημα που τον κρατούσε στη ζωή. Το αποτέλεσμα είναι προφανές. Ο Χόκινγκ όχι απλώς συνήλθε, αλλά λίγο αργότερα μπόρεσε να ολοκληρώσει τη «Σύντομη ιστορία του χρόνου», ένα βιβλίο εκλαϊκευμένης επιστήμης, το οποίο όμως τον έκανε βασιλιά της λίστας των μπεστ-σέλερ. http://www.tanea.gr/news/world/article/5244945/xokingk-tha-skeftomoyn-thn-ypobohthoymenh-aytoktonia/

Μπαϊκονούρ-γιορτάζει τα 60 χρόνια! Το Μπαϊκονούρ ιδρύθηκε στις 2 Ιουνίου του 1955. Η συνολική έκταση του συγκροτήματος Μπαϊκονούρ: 6.000.717 τετραγωνικών μέτρων. - πάνω από 10.000 εργαζόμενοι. - σχεδόν 5.000 εκτοξεύσεις πυραύλων. - 150 κοσμοναύτες, στα ύψη στα αστέρια! - εννέα συγκροτήματα εκτόξευσης για διαφορετικούς τύπους πυραύλων: Soyuz, Proton, Ζενίτ. - 2014 - περίπου το ένα τέταρτο του συνολικου αριθμου διαστημικών εκτοξεύσεων - 21 εκτόξευσεις. Ίσως η πιο σημαντική παράδοση των αστροναυτών - ονόματα δενδροφυτεύσεις, όπως ξεκίνησε ο Γιούρι Γκαγκάριν, πριν 60 χρόνια στο έδαφος του συγκροτήματος Gagarin. http://www.federalspace.ru/21516/ Σαράντα χρόνια Σύμβασης της ESA. Μετά την 50η επέτειο της Ευρωπαϊκής διαστημικής συνεργασίας το 2014, γιορτάσαμε τα 40 χρόνια από την υπογραφή της Σύμβασης για τη δημιουργία ενός ενιαίου Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος τον Μάιο του 1975. Η ιδέα της οικοδόμησης μιας ανεξάρτητης διαστημικής ικανότητας στην Ευρώπη χρονολογείται από τις αρχές του 1960, όταν έξι ευρωπαϊκές χώρες (Βέλγιο, Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία, Ολλανδία και το Ηνωμένο Βασίλειο) σχημάτισαν τον στο Ευρωπαϊκό Οργανισμό Ανάπτυξης Εκτοξευτών (European Launcher Development Organisation - ELDO) για να αναπτύξουν ένα βαρύ εκτοξευτή, που αργότερα ονομάστηκε «Europa». Αυτές οι ίδιες χώρες, συν τη Δανία, την Ισπανία, τη Σουηδία και την Ελβετία, ίδρυσαν τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστημικής Έρευνας (European Space Research Organisation - ESRO) αμέσως μετά, για να αναλαμβάνει κυρίως επιστημονικά δορυφορικά προγράμματα. Οι Συμβάσεις τους υπεγράφησαν το 1962, και τέθηκαν σε ισχύ το 1964. Το 1975, μια σύμβαση συντάχθηκε σε διπλωματικό και υπουργικό επίπεδο για τη δημιουργία ενός «Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος», και τη διεύρυνση του πεδίου των αρμοδιοτήτων της υπηρεσίας ώστε να συμπεριλάβει τα συστήματα επιχειρησιακών διαστημικών εφαρμογών, όπως τηλεπικοινωνιακούς δορυφόρους. Οι λειτουργίες ESRO και ELDO τερματίστηκαν, και οι δραστηριότητες του πρώτου συνεχίστηκαν κάτω από το όνομα της ESA και λήφθηκαν ως ο πυρήνας της νέας οργάνωσης, ενώ ο δεύτερος, ο οποίος είχε ήδη ολοκληρώσει τα προγράμματά του, διαλύθηκε. Στις 15 Απριλίου του 1975, κατά την τελευταία Ευρωπαϊκή Διαστημική Διάσκεψη στις Βρυξέλλες, οι Ευρωπαίοι υπουργοί ενέκριναν το τελικό κείμενο της Σύμβασης της ESA. Το έγγραφο ήταν ανοιχτό προς υπογραφή έως την 31η Δεκεμβρίου του 1975. Υπεγράφη από τους εκπροσώπους των ESRO και ELDO στο Ευρωπαϊκό Συνέδριο Διαστήματος στο Παρίσι στις 30 Μαΐου 1975, και η Ιρλανδία υπέγραψε τον Δεκέμβριο του ιδίου έτους. Η σύμβαση της ESA τέθηκε σε ισχύ στις 30 Οκτωβρίου 1980, με την κατάθεση του τελευταίου εγγράφου επικύρωσης από τη Γαλλία. Από τότε, τα αρχικά μέλη ακολουθήθηκαν από την Αυστρία και τη Νορβηγία (1986), τη Φινλανδία (1995), την Πορτογαλία (2000), την Ελλάδα και το Λουξεμβούργο (2005), την Τσεχική Δημοκρατία (2008), τη Ρουμανία (2011) και την Πολωνία (2012) . Η πιο πρόσφατες που εντάχθηκαν είναι η Εσθονία και η Ουγγαρία, οι οποίες υπέγραψαν συμφωνίες προσχώρησης το Φεβρουάριο του 2015, για να γίνουν το 21ο και το 22ο κράτη μέλη της ESA, αντίστοιχα. Επτά άλλες χώρες της ΕΕ είναι Ευρωπαϊκά Συνεργαζόμενα Μέλη ή έχουν συνάψει Συμφωνίες Συνεργασίας με την ESA: Βουλγαρία, Κύπρος, Λετονία, Λιθουανία, Μάλτα, Σλοβακία και Σλοβενία. Συνεχίζονται οι συζητήσεις με την Κροατία. Ο Καναδάς συμμετέχει επίσης σε ορισμένα προγράμματα στο πλαίσιο μακροχρόνιας συμφωνίας συνεργασίας, η πρώτη εκ των οποίων υπογράφηκε το 1979. Πολλές ήταν οι επιτυχίες σε όλους τους τομείς των διαστημικών δραστηριοτήτων από τη δημιουργία της ESA, όλες επιτυχίες της ευρωπαϊκής διαστημικής βιομηχανίας, των εργαστηρίων και των ερευνητικών κέντρων. Κατά τα τελευταία 40 χρόνια, για παράδειγμα, η Ευρώπη έχει σημειώσει μια σειρά από πρωτιές στην εξερεύνηση του Σύμπαντος μας: για να αναφέρουμε μερικά, από μια συνάντηση με τον κομήτη του Halley το 1986 (Giotto), ένα καθοδικό πέρασμα στο φεγγάρι του Κρόνου Τιτάνα το 2005 (Huygens) και προσγείωση σε έναν κομήτη το 2014 (Rosetta/Philae), στη μελέτη του Ήλιου μας με πρωτοφανή λεπτομέρεια (SOHO) και την παραγωγή του πιο λεπτομερούς χάρτη του κοσμικού υποβάθρου μικροκυμάτων που δημιουργήθηκε ποτέ - την ακτινοβολία λείψανο από το Big Bang (Planck). Η ESA έχει επίσης αναπτύξει μια σειρά από εκτοξευτές (Ariane και Vega), χρησιμοποιώντας ένα ευρωπαϊκό χώρο εκτόξευσης στη Γαλλική Γουιάνα (το Ευρωπαϊκό Κοσμοδρόμιο, CSG). Για να έχει πρόσβαση στο διάστημα είναι το πρώτο στοιχείο που επιτρέπει στην αξιοποίηση του διαστήματος και τα πολλά οφέλη που φέρνει. Η ESA έχει αναπτύξει ένα από τους πιο περίπλοκους δορυφόρους παρατήρησης της γης (Envisat), διαχειτίζεται το διαστημικό μέρος του Copernicus, το πιο φιλόδοξο επιχειρησιακό πρόγραμμα παρατήρησης της Γης μέχρι σήμερα, και έχει κάνει πολλές περισσότερες ανακαλύψεις και καινοτομίες στην τεχνολογία, την πλοήγηση (Galileo) και τις δορυφορικές επικοινωνίες. Οι Ευρωπαίοι αστροναύτες ήδη λαμβάνουν μέρος σε ανθρώπινες αποστολές διαστημικών πτήσεων για πάνω από τρεις δεκαετίες, και η ESA είναι ένας ισότιμος εταίρος στην ανάπτυξη και λειτουργία του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού (Columbus και ATV). Σήμερα, η ESA αναπτύσσει το European Service Module για το διαστημικό σκάφος Orion της NASA, και εξασφαλίζει ότι η Ευρώπη διαδραματίζει καίριο ρόλο στη μελλοντική διεθνή εξερεύνηση του διαστήματος. Με την πάροδο του χρόνου, τα συμφέροντα των ενδιαφερομένων μερών και οι προσδοκίες της εταιρικής σχέσης αλλάζουν. Τα γεωπολιτικά και σχετικά με το διάστημα περιβάλλοντα γίνετονται ολοένα και πιο συνυφασμένα. Στη δεκαετία του 1970, τα ESRO και ELDO μετατράπηκαν σε ESA ως απάντηση σε διαφορετικές ανάγκες της διαστημικής αρένας εκείνων των ημερών. Η ESA έχει μεταφέρει αυτή την ετοιμότητα και την ικανότητα ανταπόκρισης στην αλλαγή μέσω της εφαρμογής του «κανονιστικού» της πλαισίου σε νέες καταστάσεις και με νέους τρόπους. Το πλαίσιο αυτό δεν έχει χάσει την ικανότητά του να προσαρμόζεται, βάζοντας μας στην καλύτερη θέση να εξυπηρετήσουμε τη διαστημική κοινότητα: ενισχύοντας τα πλεονεκτήματα που παραδίδονται από τα διαστημικά συστήματα σε περισσότερα κράτη μέλη και τους πολίτες τους. Η Σύμβαση της ESA ήταν αρκετά διορατική για να επιτρέψει τέτοια εξέλιξη. http://www.esa.int/ell/ESA_in_your_country/Greece/Sarhanta_chrhonia_Shumvases_tes_ESA Ξανά σε κανονική λειτουργία το «διαστημικό ιστιοφόρο» LightSail Το LightSail της Planetary Society - που έχει εκτοξευτεί σε τροχιά με πύραυλο United Launch Alliance Atlas V, μαζί με το X-37B της αμερικανικής πολεμικής αεροπορίας- αποτελεί ένα από τα πιο φιλόδοξα εγχειρήματα της διαστημικής τεχνολογίας, καθώς αποτελεί δοκιμή τεχνολογίας διαστημικών ηλιακών «πανιών». Η εκτόξευσή του συνοδεύτηκε από «πονοκεφάλους», μετά την απώλεια επικοινωνίας, ύστερα από δύο ημέρες λειτουργίας. Σημειώνεται ότι το το LightSail αποτελεί προπομπό μιας μεγαλύτερης αποστολής το 2016. Σε κάθε περίπτωση, οι επικοινωνίες αποκαταστάθηκαν και πλέον η λειτουργία του μικρού (κλάσης cubesat) σκάφους συνεχίζεται κανονικά. Όπως ανακοίνωσε ο διευθύνων σύμβουλος της Planetary Society, Μπιλ Νάι, σε σχετική ανακοίνωση, «το LightSail επικοινώνησε με το “σπίτι”, είναι “ζωντανό”. Το διαστημικό μας σκάφος πραγματοποίησε επανεκκίνηση, όπως είχαν προβλέψει οι μηχανικοί μας...στο μεταξύ η ομάδα μας έχει γράψει ένα software patch έτοιμο για upload. Μόλις είμαστε σίγουροι για τα πακέτα δεδομένων όσον αφορά την τροχιά μας, θα πάρουμε αποφάσεις σχετικά με το ανέβασμα του patch και την ανάπτυξη των ιστίων- και θα πάρουμε αυτές τις αποφάσεις πολύ σύντομα». Σημειώνεται ότι το σκάφος εκτοξεύτηκε στις 20 Μαΐου και το μέγεθός του είναι αντίστοιχο αυτού ενός καρβελιού ψωμιού. Η μετάδοση δεδομένων χάθηκε στις 22 Μαΐου, εξαιτίας προβλήματος που αποδίδεται στο λογισμικό και προκάλεσε «κρασάρισμα» του συστήματος. Η επανεκκίνηση θεωρείται ότι πιθανόν να οφείλεται στην κοσμική ακτινοβολία που πλήττει τα ηλεκτρονικά του δορυφόρου- συχνό αίτιο επανεκκινήσεων σε δορυφόρους. http://www.naftemporiki.gr/story/960654/ksana-se-kanoniki-leitourgia-to-diastimiko-istioforo-lightsail

«Σωλήνες» πλάσματος περικυκλώνουν τη Γη. Μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα ανακάλυψη έκανε η Κλίο Λόι, φοιτήτρια της Σχολής Αστροφυσικής του Πανεπιστημίου του Σίδνει και του κέντρου αστροφυσικής CAASTRO. Εντόπισε την παρουσία γιγάντιων δομών που μοιάζουν με σωλήνες να περικυκλώνουν τη Γη. Οι σωλήνες αυτοί δημιουργούνται από φορτισμένα σωματίδια του Ηλιου (πλάσμα) σε απόσταση 600 χλμ από την επιφάνεια της Γης. H Λόι κατάφερε μάλιστα να χαρτογραφήσει τρισδιάστατα αυτές τις δομές και να καταγράψει την κίνηση τους. Η ύπαρξη αυτών των δομών είχε προταθεί στο παρελθόν αλλά κανείς μέχρι σήμερα δεν είχε καταφέρει να βρει στοιχεία που να αποκαλύπτει κάτι για την φύση τους. Η ανακάλυψη είναι σημαντική γιατί αποκαλύπτονται νέα δεδομένα για την αλληλεπίδραση της Γης με τον Ηλιο και τα φαινόμενα που παράγονται. http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=709740

Το Cassini ακούμπησε το «σφουγγάρι» του Κρόνου. Το διαστημικό σκάφος Cassini που από το 2004 εξερευνά το σύστημα του Κρόνου πλησίασε πριν από τέσσερις μέρες πολύ κοντά από τον Υπερίωνα, τον μικρό δορυφόρο του Αρχοντα των Δαχτυλιδιών, και τράβηξε νέες κοντινές και μεγάλης λεπτομέρειας εικόνες οι οποίες θα επιτρέψουν στους επιστήμονες να ανακαλύψουν νέα στοιχεία για αυτό το εξαιρετικά ενδιαφέρον διαστημικό σώμα. Ο Υπερίωνας είναι ο μόνος γνωστός δορυφόρος του ηλιακού μας συστήματος που περιφέρεται χαοτικά. Είναι επίσης ο μοναδικός ομαλός δορυφόρος στο Ηλιακό Σύστημα που δεν είναι παλιρροϊκά κλειδωμένος με τον πλανήτη του. Η πορώδης μορφολογία της επιφάνειάς του τού έχει προσδώσει μια όψη την οποία οι επιστήμονες έχουν παρομοιάσει με... σφουγγάρι. http://www.tovima.gr/science/technology-planet/article/?aid=709719

Υπεριώδης μελέτη αποκαλύπτει εκπλήξεις στην κόμη του κομήτη. Η συνεχής στενή μελέτη του κομήτη 67Ρ/Churyumov-Gerasimenko από τη Rosetta αποκάλυψε απρόσμενες διεργασίες, που έχουν ως αποτέλεσμα την ταχεία διάσπαση των μορίων του νερού και του διοξειδίου του άνθρακα που εκπέμπονται από την επιφάνεια του κομήτη. Η αποστολή της ESA, Rosetta, έφτασε στον κομήτη τον Αύγουστο του περασμένου έτους. Από τότε, έχει τεθεί σε τροχιά ή πετά δίπλα στον κομήτη σε μεγάλες αποστάσεις από αρκετές εκατοντάδες χιλιόμετρα έως και μικρές όσο στα μόλις 8 χιλιόμετρα. Με τον τρόπο αυτό συλλέγει στοιχεία για κάθε πτυχή του περιβάλλοντος του κομήτη με τα 11 επιστημονικά του όργανα. Ένα από τα όργανα, ο φασματογράφος Alice που παρέχεται από την NASA, εξετάζει τη χημική σύνθεση της ατμόσφαιρας του κομήτη, ή κόμη, στα μακρά-υπεριώδη μήκη κύματος. Σε αυτά τα μήκη κύματος, το Alice επιτρέπει στους επιστήμονες να ανιχνεύσουν κάποια από τα στοιχεία που βρίσκονται σε αφθονία στο σύμπαν όπως το υδρογόνο, το οξυγόνο, ο άνθρακας και το άζωτο. Ο φασματογράφος χωρίζει το φως του κομήτη στα διάφορα χρώματα του - το φάσμα του - από το οποίο οι επιστήμονες μπορούν να προσδιορίσουν τη χημική σύνθεση των αερίων της κόμης. Σε μια εργασία που έγινε δεκτή για δημοσίευση στο περιοδικό Astronomy and Astrophysics, οι επιστήμονες αναφέρουν τι εντόπισε το Alice από τους πρώτους τέσσερις μήνες της Rosetta στον κομήτη, όταν το διαστημικό σκάφος ήταν μεταξύ 10 και 80 χιλιομέτρων από το κέντρο του πυρήνα του κομήτη. Για τη μελέτη αυτή, η ομάδα επικεντρώθηκε στη φύση των «στηλών» του νερού και του αερίου διοξειδίου του άνθρακα που εκτοξεύονται από την επιφάνεια του κομήτη, που προκαλούνται από τη ζεστασιά του ήλιου. Για να το καταφέρουν, εξέτασαν την εκπομπή από τα άτομα υδρογόνου και οξυγόνου που προκύπτουν από διασπασμένα μόρια νερού, και ομοίως άτομα άνθρακα από τα μόρια του διοξειδίου του άνθρακα, κοντά στον πυρήνα του κομήτη. Ανακάλυψαν ότι τα μόρια φαίνεται να διαχωρίζονται σε μια διαδικασία δύο σταδίων. Αρχικά, ένα υπεριώδες φωτόνιο από τον Ήλιο χτυπά ένα μόριο νερού στην κόμη του κομήτη και την ιονίζει, σπρώχνοντας έξω ένα ενεργητικό ηλεκτρόνιο. Έπειτα αυτό το ηλεκτρόνιο χτυπά ένα άλλο μόριο νερού στην κόμη, διαχωρίζοντας το σε δύο άτομα υδρογόνου και ένα άτομο οξυγόνου, και δίνοντας τους ενέργεια κατά τη διαδικασία. Αυτά τα άτομα εκπέμπουν στη συνέχεια υπεριώδη ακτινοβολία που ανιχνεύεται σε χαρακτηριστικά μήκη κύματος από το Alice. Ομοίως, είναι η σύγκρουση ενός ηλεκτρονίου με ένα μόριο διοξειδίου του άνθρακα που οδηγεί στη διάσπαση του σε άτομα και τις παρατηρούμενες εκπομπές του άνθρακα. "Η ανάλυση των σχετικών εντάσεων των παρατηρούμενων ατομικών εκπομπών μας επιτρέπει να προσδιορίσουμε ότι παρατηρούμε άμεσα τα «μητρικά» μόρια που διασπώνται από τα ηλεκτρόνια σε άμεση γειτνίαση, περίπου 1 χιλιόμετρο, του πυρήνα του κομήτη, όπου παράγονται," λέει ο Paul Feldman, καθηγητής φυσικής και αστρονομίας στο Πανεπιστήμιο Johns Hopkins στη Βαλτιμόρη, και επικεφαλής συγγραφέας της εργασίας που συζητά τα αποτελέσματα. Συγκριτικά, από τη Γη ή από διαστημικά παρατηρητήρια που είναι σε τροχιά γύρω από τη Γη, όπως το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble, τα ατομικά συστατικά των κομητών μπορεί να φανούν μόνο αφότου τα μητρικά τους μόρια, όπως το νερό και το διοξείδιο του άνθρακα, έχουν διαλυθεί από το φως του ήλιου, εκατοντάδες χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά από τον πυρήνα του κομήτη. Βίντεο. http://www.esa.int/spaceinvideos/Videos/2014/09/Rosetta_s_imaging_and_spectroscopy_instruments http://www.esa.int/ell/ESA_in_your_country/Greece/Yperihodes_melhete_apokalhuptei_ekplhexeis_sten_khome_toy_komhete

Το διαφορετικό πρόσωπο του Αρη όταν δημιουργείται σέλας. Επρεπε να φτάσει στον Αρη ο στόλος των διαστημικών δορυφόρων εξερεύνησης και μελέτης για να ανακαλύψουμε ότι παράγεται και εκεί το φαινόμενο του σέλαος. Τα ίχνη του σέλαος στον Κόκκινο Πλανήτη εντοπίστηκαν από τον ευρωπαϊκό δορυφόρο Mars Express και η ύπαρξη του φαινομένου επιβεβαιώθηκε τελικά πριν από δύο μήνες από παρατηρήσεις της αποστολής MAVEN της NASA. Ομάδα επιστημόνων από τη NASA, τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος, το Ινστιτούτο Πλανητολογίας και Αστροφυσικής της Γκρενόμπλ στη Γαλλία και το Πανεπιστημίου Aalto στη Φιλανδία πραγματοποίησαν μεγάλη μελέτη η οποία αποκαλύπτει το διαφορετικό πρόσωπο του Αρη όταν δημιουργείται σέλας. Η ερυθρωπή απόχρωση δίνει τη θέση της σε μια παλέτα χρωμάτων στην οποία κυριαρχεί το μπλε με πράσινες και κόκκινες «πινελιές». Σύμφωνα μάλιστα με τους ερευνητές αν κάποιος γνώριζε πότε θα συμβεί το φαινόμενο θα μπορούσε να το παρατρηήσει με ένα απλό τηλεσκόπιο από τη Γη. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500001655

Κινα-Σελήνη! Η Κίνα φαίνεται να σχεδιάζει μια διαστημική αποστολή στην αθέατη πλευρά του φεγγαριού. Η Εθνική Υπηρεσία Διαστήματος της Κίνας (China National Space Administration ή CNSA) σχεδιάζει να απογειώσει το 2020, το Chang’e 4, που θα μεταφέρει το δεύτερο σεληνιακό όχημα της χώρας. Σύμφωνα με τα σχόλια που έκανε πρόσφατα ο Wu Weiren, επικεφαλής μηχανικός του προγράμματος εξερεύνησης της σελήνης, το rover θα εξερευνήσει την «σκοτεινή» πλευρά της σελήνης που δεν είναι ορατή από τη Γη. Αν και η Κίνα άρχισε τις εκτοξεύσεις δορυφόρων από τη δεκαετία του 1970, η διαστημική υπηρεσία της χώρας έχει σημειώσει πολύ μεγαλύτερη πρόοδο από το 2000 και μετά, καταφέρνοντας να γίνει η τρίτη χώρα που απέστειλε αστροναύτες στο διάστημα το 2003. Το 2007, η CNSA απέστειλε πρώτο διαστημόπλοιο της (ονομαζόταν Chang’e 1, από την κινεζική θεά της σελήνης) σε σεληνιακή τροχιά. Ακολουθήθηκε από το Orbiter Chang’e 2 το 2010 και το Chang’e 3 το 2013. Το τελευταίο μετέφερε και ένα μικρό rover (ονομάζεται Yutu) στο φεγγάρι. Μηχανικά προβλήματα όμως εμπόδισαν το rover να ταξιδέψει στο φεγγάρι πάνω από 100 μέτρα. Οι επόμενες αποστολές θα προχωρήσουν ακόμη περισσότερο. Το Chang’e 5, θα συλλέξει δείγματα βράχων, και θα τα φέρει πίσω στη Γη. Τα σχέδια για την εκτόξευση του Chang’e 4 το 2020 περιλαμβάνουν και πάλι τη μεταφορά ενός rover, όπως και με το Chang’e 3. Αν όλα πάνε σύμφωνα με το πρόγραμμα, το νέο rover θα είναι σε θέση να συγκεντρώσει πολύ περισσότερα δεδομένα και ίσως να διερευνήσει την αθέατη πλευρά του φεγγαριού. Επειδή το φεγγάρι περιστρέφεται γύρω από τη Γη με την ίδια ταχύτητα που περιστρέφεται η Γη, βλέπουμε συνεχώς την ίδια πλευρά. Έτσι γνωρίζουμε πολύ λιγότερα για την αθέατη πλευρά του φεγγαριού (την αποκαλούμε «σκοτεινή πλευρά», ενώ δεν είναι έτσι, επειδή εμείς μπορεί να μην την βλέπουμε, αλλα την «βλέπει» συνεχώς ο ήλιος) επειδή δεν υπάρχει άμεση οπτική επαφή. Όμως γιατί ενδιαφέρεται τόσο πολύ η Κίνα να εξερευνήσει την αθέατη πλευρά της σελήνης; Η Κίνα ενδιαφέρεται για την λήψη δειγμάτων με στόχο να ανακαλύψει ένα ισότοπο του ηλίου το ήλιο-3. Το συγκεκριμένο ισότοπο θα μπορούσε κάποια μέρα να χρησιμοποιηθεί για την κατασκευή πυρηνικών όπλων ή την παραγωγή ενέργειας. Το ισότοπο του ηλίου, ήλιο-3 φαίνεται να υπάρχει πολύ πιο άφθονο στο φεγγάρι από ό, τι στη Γη, όπου είναι εξαιρετικά σπάνιο. Η αθέατη πλευρά του φεγγαριού δε, πιστεύεται ότι έχει τις υψηλότερες συγκεντρώσεις, επειδή είναι εκτεθειμένη σε πολύ στους ηλιακούς ανέμους, που ουσιαστικά παράγουν το ήλιο-3. Δεν είναι βέβαιο ότι αυτός είναι ο στόχος της Κίνας. Για να συλλέξει τις απαραίτητες ποσότητες του ηλίου-3 που χρειάζεται, θα πρέπει να ετοιμάσει και το Chang’e 5. Η CNSA, εν τω μεταξύ, δεν δήλωσε ποτέ ανοιχτά ότι σχεδιάζει την εξόρυξη του ισότοπου helium-3. http://www.defencenet.gr/defence/item/%CE%B3%CE%B9%CE%B1%CF%84%CE%AF-%CE%B7-%CE%BA%CE%AF%CE%BD%CE%B1-%CF%83%CF%87%CE%B5%CE%B4%CE%B9%CE%AC%CE%B6%CE%B5%CE%B9-%CF%84%CE%B1%CE%BE%CE%AF%CE%B4%CE%B9-%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CE%B1%CE%B8%CE%AD%CE%B1%CF%84%CE%B7-%CF%80%CE%BB%CE%B5%CF%85%CF%81%CE%AC-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CF%86%CE%B5%CE%B3%CE%B3%CE%B1%CF%81%CE%B9%CE%BF%CF%8D

Σε πλήρη λειτουργία από την Τετάρτη ο Μεγάλος Επιταχυντής Αδρονίων. Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Πυρηνικών Ερευνών (CERN) ανακοίνωσε ότι από το πρωί της Τετάρτης ξεκινά η επαναλειτουργία του Μεγάλου Επιταχυντή Αδρονίων (LHC) σε πλήρη ισχύ. Έπειτα από δύο χρόνια επισκευών και αναβαθμίσεων και αφού έγιναν δοκιμαστικές συγκρούσεις πρωτονίων με χαμηλή ενέργεια, οι κανονικές συγκρούσεις σωματιδίων ξεκινούν, με τον επιταχυντή να φθάνει σταδιακά στο μέγιστο της ενεργειακής ισχύος του, δηλαδή στα 6,5 τεραηλεκτρονιοβόλτ (TeV) ανά ακτίνα ή 13 TeV συνολικά. Οι επιστήμονες και οι μηχανικοί των τεσσάρων ανιχνευτών (ATLAS, CMS, ALICE, LHCb), κατά μήκος του επιταχυντή, βρίσκονται προσβλέπουν σε νέες σημαντικές ανακαλύψεις, μετά την ανακάλυψη του σωματιδίου Χιγκς το 2012, οι οποίες πιθανώς θα ανοίξουν νέους ορίζοντες στη Φυσική και στην κατανόηση της ύλης και του σύμπαντος. Μερικά ερωτήματα που ελπίζεται να απαντηθούν, είναι αν το σωματίδιο Χιγκς είναι μοναδικό ή μέλος μιας ευρύτερης οικογένειας συναφών σωματιδίων (που δίνουν μάζα στα άλλα σωματίδια), αν θα βρεθούν υπερσυμμετρικά σωματίδια (επιβεβαιώνοντας έτσι τη θεωρία της υπερσυμμετρίας) και αν θα βρεθεί επιτέλους κάποιο σωματίδιο που σχετίζεται με την σκοτεινή ύλη. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500001869 Μίγμα ύλης και αντιύλης λύνει ένα «αίνιγμα» της φυσικής στοιχειωδών σωματιδίων. Ένα «κοκτέιλ» από σωματίδια και αντισωματίδια επιστράτευσαν Αμερικανοί επιστήμονες για να βρουν την απάντηση σε ένα «γρίφο» της φυσικής στοιχειωδών σωματιδίων, ο οποίος παρέμενε αναπάντητος εδώ και τουλάχιστον μία δεκαετία. Το ερώτημα, το οποίο αφορούσε την εσωτερική δομή του πρωτονίου, είχε εξελιχθεί όλα αυτά τα χρόνια σε «πονοκέφαλο» για τους φυσικούς, αφού τα σχετικά πειράματα έδιναν αντιφατικά αποτελέσματα. Αν και ήδη από τη δεκαετία του 1960 οι επιστήμονες γνωρίζουν ότι το πρωτόνιο δεν είναι στοιχειώδες σωμάτιο, αλλά ότι αποτελείται από μικρότερα σωματίδια που ονομάζονται κουάρκ, δεν μπορούσαν να προσδιορίσουν την ακριβή διάταξη αυτών των «δομικών λίθων». Η εν λόγω πληροφορία «κρύβεται» σε ένα μέγεθος που ονομάζεται ηλεκτρικός παράγοντας μορφής του πρωτονίου, και το οποίο περιγράφει την κατανομή των κουάρκ μέσα στο πρωτόνιο, «χαρτογραφώντας» το φορτίο τους. Οι πυρηνικοί φυσικοί χρησιμοποιούσαν όλα αυτά τα χρόνια δύο διαφορετικές μεθόδους για τη μέτρηση του παράγοντα μορφής. Όσο όμως μεγάλωνε η ακρίβεια των αντίστοιχων πειραμάτων, τόσο απέκλιναν τα αποτελέσματα από τις δύο μεθόδους. Εν τέλει, οι μετρήσεις με τη μία τεχνική κατέληξαν να είναι πέντε φορές μεγαλύτερες συγκριτικά με τη δεύτερη, μία διαφορά που ξεπερνούσε κατά πολύ τα όποια πειραματικά σφάλματα. Με ένα μίγμα όμως ύλης με αντιύλη, οι Αμερικανοί επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο Παλιάς Επικρατείας της Βιρτζίνια και το Διεθνές Πανεπιστήμιο της Φλόριντα επιβεβαίωσαν πως, στην ανάλυση των μετρήσεων που προκύπτουν από τη μία τεχνική, θα πρέπει να συνυπολογισθεί ένας μηχανισμός ο οποίος μέχρι σήμερα δεν λαμβανόταν υπόψη. Τότε, όπως έδειξαν, τα αποτελέσματα από τις δύο κατηγορίες πειραμάτων έρχονται σε συμφωνία μεταξύ τους. Ο μηχανισμός αυτός ενεργοποιείται από τον τρόπο με τον οποίο μελετάται πειραματικά το πρωτόνιο. Γι’ αυτό τον σκοπό, το σωμάτιο «βομβαρδίζεται» με ηλεκτρόνια μεγάλης ενέργειας, καταγράφοντας τον τρόπο με τον οποίο αλληλεπιδρούν με αυτό. Κατά κανόνα, η αλληλεπίδραση γίνεται με την ανταλλαγή ενός εικονικού φωτονίου ανάμεσα στα δύο σωματίδια – με το εικονικό φωτόνιο να είναι ένα «πακέτο» ενέργειας που το ηλεκτρόνιο μεταβιβάζει στο πρωτόνιο. Αντίθετα όμως με τον παραπάνω κανόνα, υπάρχουν περιπτώσεις όπου το ηλεκτρόνιο μεταβιβάζει δύο εικονικά φωτόνια. «Κατά τη σύγκρουση ενός ηλεκτρονίου με ένα πρωτόνιο, η μεταβίβαση ενός εικονικού φωτονίου είναι αρκετή για να εξασφαλίσει ότι τα δύο σωμάτια θα απωθηθούν. Αυτό που υποθέσαμε είναι πως ορισμένες φορές μεταβιβάζεται κι ένα δεύτερο εικονικό φωτόνιο – κάτι που, μολονότι συμβαίνει πολύ σπάνια, η συχνότητά του θα μπορούσε να εξηγήσει την ασυμφωνία των αποτελεσμάτων», αναφέρει στο σάιτ του Πανεπιστημίου Παλιάς Επικρατείας της Βιρτζίνια ο Λάρι Ουάινσταιν, καθηγητής φυσικής στο ακαδημαϊκό ίδρυμα . Για να επιβεβαιώσουν την υπόθεσή τους, οι επιστήμονες έπρεπε να βρουν έναν τρόπο ώστε να βρουν πειραματικά αυτή τη συχνότητα. Ωστόσο, όχι μόνο μέχρι σήμερα δεν είχαν πραγματοποιηθεί ποτέ άλλοτε ανάλογες μετρήσεις, αλλά χρειαζόταν επίσης ένα επίπεδο ακρίβειας στην πραγματοποίησή τους, το οποίο θα ήταν δύσκολο να επιτευχθεί λόγω της περιπλοκότητας της δομής του φωτονίου. Για να ξεπεράσει τα δύο εμπόδια, η ομάδα χρησιμοποίησε ένα μίγμα ύλης με αντιύλη. Έτσι, παρόλο που δεν μέτρησαν απευθείας πόσες φορές ανταλλάσσονται δύο φωτόνια, κατάφεραν να προσδιορίζουν έμμεσα αυτό το νούμερο – μετρώντας τη συχνότητα που ένα ηλεκτρόνιο αλληλεπιδρά με ένα πρωτόνιο, και συγκρίνοντάς την με την αντίστοιχη συχνότητα αλληλεπίδρασης του πρωτονίου με τα ποζιτρόνια, τα αντισωμάτια του ηλεκτρονίου. Επομένως, μπόρεσαν να εκτιμήσουν σε πόσες περιπτώσεις ανταλλάσσονται δύο φωτόνια και, κατά συνέπεια, σε ποιον βαθμό αυτός ο μηχανισμός εμπλέκεται στα πειράματα για τον παράγοντα μορφής. Από τη σύλληψη της ιδέας, μέχρι την ανάλυση των δεδομένων και την επιβεβαίωση της υπόθεσής του, οι επιστήμονες χρειάσθηκαν τέσσερα ολόκληρα χρόνια. Τώρα όμως, που έλυσαν το αίνιγμα την κατανομή των κουάρκ μέσα στο πρωτόνιο, σχεδιάζουν να χρησιμοποιήσουν την ίδια τεχνική για να μελετήσουν πιο διεξοδικά απ’ ό,τι μέχρι σήμερα και τον μαγνητικό παράγοντα μορφής, ο οποίος με τη σειρά του θα αποκαλύψει περισσότερα στοιχεία για τον τρόπο κίνησης των κουάρκ μέσα στο πρωτόνιο. http://www.naftemporiki.gr/story/960656/migma-ulis-kai-antiulis-lunei-ena-ainigma-tis-fusikis-stoixeiodon-somatidion

Αθηνά Κουστένη: Θα αργήσουμε να βρούμε εξωγήινη ζωή. Η εύρεση ιχνών κάποιας μορφής ζωής εκτός της Γης θα πάρει πολύ ακόμη χρόνο, δηλώνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η διακεκριμένη Ελληνίδα αστροφυσικός και πλανητολόγος του Αστεροσκοπείου Μεντόν του Παρισιού, Αθηνά Κουστένη, η οποία πάντως δεν αποκλείει σημαντικές μελλοντικές ανακαλύψεις στους δορυφόρους του Δία και του Κρόνου. Παράλληλα, όμως, προειδοποιεί ότι, εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής, η Γη κινδυνεύει να καταντήσει κάποτε ακατάλληλη για ζωή, σαν την Αφροδίτη και τον Τιτάνα. Η Αθηνά Κουστένη γεννήθηκε στην Αθήνα το 1961 και το 1980 πήγε για σπουδές στο Παρίσι, όπου το 1989 έλαβε διδακτορικό στην αστροφυσική από το Πανεπιστήμιο 7 «Π. & Μ.Κιουρί». Σήμερα είναι διευθύντρια ερευνών (πρώτης τάξης) στο Εθνικό Κέντρο Επιστημονικής Έρευνας της Γαλλίας (CNRS) και στο Αστεροσκοπείο του Παρισιού. Έχει κατ’ επανάληψη συνεργασθεί ερευνητικά και συμβουλευτικά με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (ESA) και την Αμερικανική Διαστημική Υπηρεσία (NASA). Η έρευνά της, που ξεκίνησε με τον Τιτάνα και την ενεργή συμμετοχή της στη διαστημική αποστολή Cassini/Huygens, εστιάζεται στις ατμόσφαιρες και επιφάνειες των πλανητών και δορυφόρων του ηλιακού μας συστήματος, ιδίως όσων έχουν αστροβιολογικό ενδιαφέρον λόγω πιθανής ύπαρξης ζωής. Έχει τιμηθεί με πολλά διεθνή βραβεία, ενώ, μεταξύ άλλων, είναι η νέα πρόεδρος (2015-2017) της διαστημικής επιτροπής του Ευρωπαϊκού Ιδρύματος Επιστημών και πρόεδρος (2011-2015) της Διεθνούς Επιτροπής για την Ατμόσφαιρα και την Μετεωρολογία. Ακολουθεί το κείμενο της συνέντευξης: ΕΡ: H επικεφαλής επιστήμων της NASΑ Έλεν Στόφαν δήλωσε προ μηνός ότι έως το 2025 θα έχουν βρεθεί ενδείξεις εξωγήινης ζωής και σε 20-30 χρόνια οριστικές αποδείξεις. Συμμερίζεσθε αυτή την εκτίμηση και πού είναι πιθανότερο να βρεθούν αυτά τα ίχνη; ΑΠ: Παρ’ ότι η Έλεν Στόφαν είναι μία καλή μου φίλη, θα διαφωνήσω μαζί της, όπως και στις συζητήσεις που κάνουμε μαζί. Εγώ πιστεύω ότι η εξερεύνηση του διαστήματος είναι στις αρχές της και ότι θα χρειαστούμε πολύ χρόνο ακόμα μέχρις ότου φτάσουμε σε ενδείξεις ή αποδείξεις ζωής. Η βασική ερώτηση είναι τι ψάχνουμε και πού. Εγώ προσωπικά και η ομάδα μου δεν ψάχνουμε τη ζωή, αλλά ενδείξεις για «βιώσιμα» περιβάλλοντα, δηλαδή μέρη όπου οι συνθήκες είναι ευνοϊκές, είτε για εμφάνιση εξωγήινης ζωής ή για μελλοντική αποίκηση της γήινης ζωής. Δηλαδή μέρη που έχουν υγρό νερό, πηγές ενέργειας, οργανική χημεία (που οδηγεί στα μόρια που μας τροφοδοτούν) και τα οποία είναι σταθερά στον χρόνο. Γι’ αυτό το θέμα, έχουμε σήμερα τη δυνατότητα να εξερευνήσουμε εκ βάθους το ηλιακό μας σύστημα με διαστημικές αποστολές και η επιστήμη της Αστροβιολογίας που ασχολείται με αυτού του είδους τις μελέτες, είναι σε πλήρη εξέλιξη, όπως το περιγράφω στο τελευταίο μου βιβλίο. Τα σώματα που θεωρώ τα πλέον ενδιαφέροντα γι’ αυτού του είδους την εξερεύνηση, είναι οι δορυφόροι των γιγαντιαίων πλανητών Δία και Κρόνου, όπως Γανυμήδης, Ευρώπη, Τιτάνας και Εγκέλαδος, γιατί πλέον ψάχνουμε για φιλικά περιβάλλοντα με νερό, ενέργεια και θρεπτικά συστατικά κάτω από την επιφάνεια και όχι πάνω στην επιφάνεια. Για την αναζήτηση ζωής, είμαστε προς το παρόν «εγκλωβισμένοι», για λόγους τεχνολογικούς, στην εξερεύνηση μέσα στο ηλιακό μας σύστημα, αλλά μπορεί και στο διάστημα εκτός του πλανητικού μας συστήματος, να υπάρχουν «βιώσιμες» συνθήκες σε κάποιους από τους λεγόμενους εξωπλανήτες. Σε αυτήν την περίπτωση όμως, δεν μπορούμε να κάνουμε επιτόπου ανίχνευση ούτε τώρα ούτε στο κοντινό μέλλον, γιατί οι αποστάσεις είναι τεράστιες, ξεπερνούν την φαντασία και δεν επιτρέπουν διαστημικές αποστολές, που είναι ο μόνος τρόπος για να έχουμε οριστικές αποδείξεις. Οπότε, όχι μόνο δεν μπορώ να αναφερθώ σε μία ημερομηνία για πιθανή εύρεση εξωγήινης ζωής, αλλά και δεν βλέπω καν προς το παρόν πώς μπορεί κανείς, είτε επιστήμων είτε όχι, να φανταστεί τον τρόπο για να πλησιάσουμε σε ένα συμπέρασμα σχετικά με την ύπαρξη ή όχι ζωής έξω από το πλανητικό σύστημα. ΕΡ: Ο διάσημος φυσικός και συγγραφέας Πολ Ντέιβις έχει κάνει λόγο για την απόκοσμη και αλλόκοτη σιωπή που περιβάλλει τη Γη. Αν οι προϋποθέσεις για την εμφάνιση ζωής φαίνεται να είναι τόσο διαδεδομένες στο σύμπαν (νερό, οργανικά μόρια κ.α.), γιατί άραγε όπου κι αν έχουμε ψάξει, δεν βλέπουμε το παραμικρό σημάδι ζωής, ιδίως νοήμονος; ΑΠ: Μα δεν έχουμε «ψάξει» ακόμα σχεδόν τίποτα! Έχουμε «στήσει αυτί» προς ένα εξαιρετικά μικρό κομμάτι του σύμπαντος και δεν έχουμε ακούσει τίποτα, το οποίο, άλλωστε, μού φαίνεται πολύ φυσιολογικό. Είτε γιατί δεν υπάρχει τίποτα να ακούσουμε, επειδή εκλείπει η εξωγήινη ζωή, είτε γιατί δεν έχουμε την ικανότητα, προς το παρόν, να λάβουμε τα μηνύματα, είτε γιατί δεν θέλουν ή δεν μπορούν οι τυχόν υπάρχοντες εξωγήινοι να επικοινωνήσουν μαζί μας. Όσον αφορά το «ψάξιμο», είμαστε πολύ μακριά ακόμα από την τεχνολογική εξέλιξη, που θα μας επέτρεπε κάτι τέτοιο. Καλό θα ήταν όμως να κρατούμε τα αυτιά μας ανοιχτά… ΕΡ: Είχατε δηλώσει σε συνέδριο του Βατικανού για τη ζωή στο σύμπαν, ότι «στην αστροβιολογία συνειδητοποιούμε κάθε μέρα πως η πραγματικότητα ξεπερνά τη φαντασία». Έως πού τελικά φθάνει η δική σας φαντασία; Ξεπερνάει και εκείνη του Καρλ Σέιγκαν, ο οποίος φαντάσθηκε κάποια στιγμή να κάνουμε «Επαφή» με έναν εξωγήινο πολιτισμό; ΑΠ: Το πιο καταπληκτικό ατού της Αστροφυσικής είναι ότι σαν επιστήμονες μάς πληρώνουν για να έχουμε φαντασία και να την βάλουμε σε εφαρμογή! Όταν άρχισα να ασχολούμαι με τη μελέτη του Τιτάνα, δορυφόρου του Κρόνου, που μοιάζει με τον πλανήτη μας από διάφορες πλευρές, δεν τολμούσα να κάνω κάτι παραπάνω από το να μελετώ τα σπάνια στοιχεία που είχαμε και να φτιάχνω πολύ συνετά μοντέλα. Αυτά, με τον καιρό όμως, γίνονταν όλο και πιο τολμηρά, καθώς ανακαλύπταμε έναν κόσμο που μας δελέαζε με φανταστικές δυνατότητες. Παρ’ όλα αυτά, όταν προσγειωθήκαμε με το «Huygens» του Cassini και αντικρύσαμε τις πρώτες εικόνες της επιφάνειας, τα ρυάκια και τους αμμολόφους, τα βουνά, τις λίμνες και τις ακτές και τα πετραδάκια στην κοίτη του ποταμού, μείναμε όλοι με το στόμα ανοιχτό. Πάνε δέκα χρόνια τώρα, που προσπαθούμε ακόμα να εξηγήσουμε τι βλέπουμε. Όπως μαζί με τον αείμνηστο και εξαιρετικό επιστήμονα Carl Sagan, έτσι και τώρα με άλλους συναδέλφους μου, όπως οι Έλληνες Σταμάτης Κριμιτζής, Γιάννης Δάνδουρας, Χριστίνα Πλαϊνάκη και Ανεζίνα Σολωμονίδου, ζούμε καθημερινά ένα όνειρο, που θρέφει τον ενθουσιασμό που μας προκαλεί η δουλειά μας και που μας ζητάει να βρισκόμαστε πάντα ακόμα πιο μπροστά στην περιέργεια και στη φαντασία. Εγώ φαντάζομαι, τώρα τελευταία, τις ανακαλύψεις που θα κάνουμε με την αποστολή JUICE (Jupiter Icy moons Explorer), που θα εξερευνήσει τους δορυφόρους του Δία το 2030. Πίδακες στην Ευρώπη; Υπόγειους ωκεανούς στην Ευρώπη και στον Γανυμήδη; Και, γιατί όχι, ενδείξεις προβιωτικής χημείας που ίσως να φτάνει επίπεδα πρωτόγονης ζωής! ΕΡ: Έχετε μελετήσει το «φαινόμενο του θερμοκηπίου» στην Αφροδίτη, στον Τιτάνα και αλλού. Πιστεύετε ότι η Γη κάποια μέρα μπορεί να έχει την τύχη τους και να καταντήσει μια ακατοίκητη κόλαση; ΑΠ: Αυτό είναι θέμα επικαιρότητας που μας καίει. Ο πλανήτης μας, μέχρι στιγμής, μάς προσφέρει ένα περιβάλλον ιδανικό για την ανάπτυξη της ζωής. Αυτό ίσως να είναι μοναδικό, τουλάχιστον στο ηλιακό μας σύστημα. Αν δεν προσέξουμε όμως, μπορεί να καταλήξουμε άσχημα. Γνωρίζουμε πως στην Αφροδίτη και στον ‘Αρη, παλιά θα υπήρχαν πιθανότατα ωκεανοί νερού στην επιφάνεια, οι οποίοι δυστυχώς εξαφανίστηκαν λόγω του φαινομένου του θερμοκηπίου, που αυξάνει την θερμοκρασία και αναγκάζει το υγρό να εξατμιστεί. Έτσι, στην Αφροδίτη έχουμε ένα παράδειγμα καταστροφικής εξέλιξης της ατμόσφαιρας, που κάποτε ήταν σαν την δική μας και που μας προστατεύει εδώ στη Γη. Το φαινόμενο του θερμοκηπίου συμβαίνει σε όλους τους πλανήτες και στη Γη υπάρχουν τεράστιες ποσότητες αερίων, όπως το διοξείδιο του άνθρακος και ο υδρατμός, που ευτυχώς, προς το παρόν, είναι συγκεντρωμένα στα πετρώματα του εδάφους και στους ωκεανούς. Αν τα φέρουμε στην ατμόσφαιρα, θα ανεβάσουμε τη θερμοκρασία του εδάφους στους εκατοντάδες βαθμούς και την πίεση επίσης, που θα γίνει 100 φορές μεγαλύτερη από ό,τι σήμερα. Στον Τιτάνα, που μελετώ ιδιαίτερα, επίσης υπάρχει τέτοιο φαινόμενο, με αποτέλεσμα όλο το υγρό να έχει συγκεντρωθεί στου πόλους και να έχει ξεραθεί όλο το έδαφος αλλού. Η μελέτη της ατμοσφαιρικής δομής του Τιτάνα, λοιπόν, δεδομένου των ομοιοτήτων της με τη γήινη, καθώς και των άλλων πλανητών, συμβάλλει στην παγκόσμια έρευνα για την κλιματική αλλαγή και για τις επιπτώσεις του φαινομένου του θερμοκηπίου στον πλανήτη μας. To μέλλον της Γης, λοιπόν, μπορεί να είναι η Αφροδίτη ή ο Τιτάνας. Αν καταστρέψουμε την προστατευτική ασπίδα του όζοντος κι αν επιτρέψουμε στο φαινόμενο του θερμοκηπίου να εξελιχθεί, αυξάνοντας τη θερμοκρασία του πλανήτη μας, τότε η Γη είτε θα χάσει την ατμόσφαιρά της, είτε θα υπερθερμανθεί, οπότε θα γίνει ακατάλληλη για τη ζωή, όπως ο ‘Αρης ή η Αφροδίτη. Προσοχή λοιπόν! ΕΡ: Ως Ελληνίδα επιστήμων της διασποράς, πώς βιώσατε την κρίση της χώρας μας όλα αυτά τα χρόνια; Πόσο επηρέασε το εγχώριο ερευνητικό δυναμικό της και την εικόνα της επιστημονικής Ελλάδας στο εξωτερικό; ΑΠ: Πάντα αισιοδοξώ. Η Ελλάδα και οι Έλληνες έχουν αποδείξει πολλάκις ότι διαθέτουν τη δύναμη και την αντοχή για να σηκωθούν, όταν πέσουν και να πολεμήσουν, όταν η μάχη φαίνεται χαμένη, ώστε να μην καταβληθούν. ‘Αλλωστε, η ιστορία μας το έχει αποδείξει περίτρανα αυτό. Επίσης, στο εξωτερικό η εικόνα της Ελλάδας παραμένει ως επί το πλείστον θετική. Ο κόσμος, ιδιαίτερα στη Γαλλία, μάς συμμερίζεται και μάς συμπαραστέκεται. Δεν είμαστε οι μόνοι σε δύσκολη θέση και δεν πιστεύω ότι ο ελληνικός λαός φταίει για την κατάσταση που βρίσκεται η χώρα μας σήμερα. Αλλά έχω εμπιστοσύνη στον ελληνικό λαό για να ορθοποδήσει. ΕΡ: Εν κατακλείδι, θα συμβουλεύατε ένα νεαρό κορίτσι να προσπαθήσει να ακολουθήσει μια ανάλογη επιστημονική καριέρα ή το τίμημα, ιδίως στην προσωπική ζωή του, θα είναι υψηλό; ΑΠ: Σε ένα νέο κορίτσι, ή σε ένα νέο αγόρι, θα πω το ίδιο πράγμα: Να ακολουθήσετε πάντα το όνειρό σας, αλλά έχοντας βάλει πρώτα σε τάξη τις προτεραιότητες που ζητάτε στη ζωή σας και έχοντας καλή γνώση των αντοχών σας. Η επιστήμη που ακολούθησα εγώ, μου απαίτησε δέκα χρόνια σπουδές και κόπους, μετά το σχολείο, για πάρω το διδακτορικό και το μετα-διδακτορικό στη Γαλλία, μία χώρα που δεν «χαρίζεται». Δεν υπάρχει κάποιος σε αυτή τη δουλειά, που να το κάνει για «τα λεφτά». Αν ένας νέος άνθρωπος θέλει να βρει γρήγορα επαγγελματική και επικερδή αναγνώριση, συνιστώ να ψάξει αλλού… http://physicsgg.me/2015/05/29/%ce%b1%ce%b8%ce%b7%ce%bd%ce%ac-%ce%ba%ce%bf%cf%85%cf%83%cf%84%ce%ad%ce%bd%ce%b7-%ce%b8%ce%b1-%ce%b1%cf%81%ce%b3%ce%ae%cf%83%ce%bf%cf%85%ce%bc%ce%b5-%ce%bd%ce%b1-%ce%b2%cf%81%ce%bf%cf%8d%ce%bc%ce%b5/

Το Σύμπαν είναι μια φέτα κοσμικής φρατζόλας! Ο βρετανός δημοσιογράφος και γραφίστας θεμάτων επιστήμης Μπεν Γκίλιαρντ συγκέντρωσε μια σειρά από ιδιαίτερα ενδιαφέροντα όσο και εντυπωσιακά κοσμολογικά δεδομένα και τα παρουσιάζει σε ένα βιβλίο που μόλις εξέδωσε. Το βιβλίο τιτλοφορείται «Επιστήμη αλλά όχι όπως τη γνωρίζουμε» και περιέχει μελέτες, θεωρίες και στοιχεία που πραγματικά κεντρίζουν το ενδιαφέρον αλλά και τη φαντασία. Ενα από τα πιο ενδιαφέροντα κεφάλαια του βιβλίου έχει να κάνει με την παρουσίαση της λεγόμενης θεωρίας Μ η οποία δεν συνιστά θεωρία με την καθιερωμένη έννοια του όρου αλλά αποτελεί μια ολόκληρη οικογένεια διαφορετικών θεωριών. Σύμφωνα με αυτήν υπάρχουν αμέτρητα παράλληλα σύμπαντα που συνωστίζονται σε μια δομή που χαρακτηρίζεται ως ένα «κοσμικό καρβέλι». Κάθε φέτα αυτού του καρβελιού αποτελεί και ένα σύμπαν. Μια ενδιαφέρουσα μελέτη που παρουσιάζει το βιβλίο αναφέρει ότι «σώνεται» το υδρογόνο στο Σύμπαν και ότι το 95% των άστρων που θα μπορούσαν με βάση τις διαθέσιμες ποσότητες υδρογόνου να δημιουργηθούν έχουν ήδη γεννηθεί. Ο Ηλιος μετατρέπει 655 εκ. τόνους υδρογόνου σε 650 εκ. τόνους ηλίου κάθε δευτερόλεπτο. Στη Γη πέφτει ένας αστεροειδής με μέγεθος όσο ένα γήπεδο ποδοσφαίρου κάθε περίπου δύο χιλιάδες έτη. Αν ένας άνθρωπος βρισκόταν σε ένα άστρο νετρονίου (πάλσαρ) θα ζύγιζε επτά δισ. τόνους! http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=709449

Από τον Κοσμολογικό Πληθωρισμό/Αρχή τού Σύμπαντος στον LHC Στις 10 Ιουνίου από 17:00 έως 18:30, θα γίνει το 5ο και τελευταίο μάθημα Κοσμολογίας από τον Δημήτρη Νανόπουλο στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο της Στοάς του Βιβλίου. Μπορείτε να το παρακολουθήσετε πατώντας ΕΔΩ: https://diavlos.grnet.gr/event/e544 http://physicsgg.me/2015/05/30/%ce%b1%cf%80%cf%8c-%cf%84%ce%bf%ce%bd-%ce%ba%ce%bf%cf%83%ce%bc%ce%bf%ce%bb%ce%bf%ce%b3%ce%b9%ce%ba%cf%8c-%cf%80%ce%bb%ce%b7%ce%b8%cf%89%cf%81%ce%b9%cf%83%ce%bc%cf%8c%ce%b1%cf%81%cf%87%ce%ae-%cf%84/

Ο Κων/νος Δασκαλάκης για τον Τζον Νας. Στο πρώτο μισό του 19ου αιώνα ο νεαρός Νορβηγός μαθηματικός Νιλς Χένρικ Άμπελ ολοκλήρωνε ένα από τα σημαντικότερα θεωρήματα των μαθηματικών στο πεδίο των εξισώσεων. Η συνεισφορά του στα μαθηματικά αναγνωρίστηκε μετά τον πρόωρο θάνατό του από φυματίωση, ενώ από το 2003 απονέμεται ετησίως το ομώνυμο βραβείο που αποτελεί το «Νομπέλ» των μαθηματικών. Το φετινό Βραβείο Αμπελ απονεμήθηκε στον Τζον Νας για τη συνεισφορά του στον τομέα των διαφορικών εξισώσεων. Λίγες μέρες μετά τη βράβευση, ο Νας και η σύζυγος του Αλίσια έχασαν τη ζωή τους σε αυτοκινητικό δυστύχημα. «Στενοχωρήθηκα πολύ για το τραγικό τέλος του μεγάλου επιστήμονα και του βασανισμένου, υπέροχου ανθρώπου. Τι τραγική που ήταν τελικά η μοίρα των δύο μεγάλων μαθηματικών. Γαλήνεψα μόνο με τη σκέψη ότι το πνεύμα του Νας, όπως και του Αμπελ, θα ζήσει στη συνείδηση της ανθρωπότητας για πολλούς αιώνες», μας λέει ο Κωνσταντίνος Δασκαλάκης από τη Νέα Υόρκη. Ο καθηγητής του ΜΙΤ, ένα από τα λαμπρότερα μαθηματικά μυαλά της εποχής μας, που «συνδέθηκε» με το έργο του Τζον Νας όταν στα 27 του έλυσε τον λεγόμενο «γρίφο του Νας», με τον οποίο «μονομαχούσαν» οι μαθηματικοί από το 1950, μίλησε στην «Κ» για τον νομπελίστα μαθηματικό. Το παγκόσμιο συνέδριο «GAMES» της Game Theory Society, η οποία έχει ως αποστολή την έρευνα πάνω στη Θεωρία των Παιγνίων, διεξάγεται κάθε τέσσερα χρόνια. Στη διοργάνωση του 2008 ο Κωνσταντίνος Δασκαλάκης, ο Χρίστος Παπαδημητρίου και ο Πολ Γκόλντμπεργκ βραβεύτηκαν για την εργασία τους πάνω στην υπολογιστική πολυπλοκότητα της «Ισορροπίας Νας». Στην αίθουσα Jacobs του Kellogg School of Management ο κ. Δασκαλάκης ξεκινούσε την παρουσίαση της έρευνάς του, όταν προς μεγάλη του έκπληξη εισήλθε ένας ηλικιωμένος κύριος για να ακούσει την ομιλία του, που δεν ήταν άλλος από τον Τζον Νας. «Είχα την τιμή να παρουσιάσω τη δουλειά του διδακτορικού μου μπροστά στον άνθρωπο που έδωσε το όνομά του στην Ισορροπία Νας», σημειώνει ο κ. Δασκαλάκης. Τα σημάδια της περιπέτειας που πέρασε λόγω της ασθένειάς του ήταν φανερά, αλλά η εξυπνάδα και η καθαρότητα του νου του ήταν εντυπωσιακή, εξηγεί ο κ. Δασκαλάκης. «Στη δουλειά μου έχω το προνόμιο να αλληλεπιδρώ με εξαιρετικά έξυπνους και ταλαντούχους ανθρώπους, και η συνομιλία μου με τον Νας ήταν από τις πιο συναρπαστικές», σημειώνει. Κατά τη μακρά εκείνη συνομιλία ο κ. Δασκαλάκης συζήτησε με τον Νας για την έρευνά του, η οποία ρίχνει μια «σκιά» στην εφαρμογή της Ισορροπίας Νας. «Ο σκοπός της Ισορροπίας Νας είναι η πρόβλεψη του τι συμβαίνει σε μια στρατηγική αλληλεπίδραση, είτε αυτή είναι ένα παιχνίδι, είτε ένα οικονομικό, κοινωνικό, ή βιολογικό σύστημα. Η έρευνά μου έδειξε ότι υπάρχουν συστήματα που είναι τόσο πολύπλοκα που μπορεί να πάρει αιώνες ώσπου να βρεθούν σε κατάσταση ισορροπίας, ακόμα και αν οι συμμετέχοντες έχουν τη βοήθεια υπερ-υπολογιστών για να βελτιστοποιήσουν τους υπολογισμούς τους. Αν μπορεί να πάρει τόσο χρόνο για να βρεθεί ένα σύστημα σε ισορροπία, γιατί να έχει νόημα να μελετάμε τις ιδιότητες των ισορροπιών του συστήματος;», εξηγεί ο κ. Δασκαλάκης. Η ανταπόκριση του Νας στο πρόβλημα που προέκυπτε ήταν ανάλογη του μεγέθους του. «Συμφώνησε με γενναιοδωρία στην ύπαρξη υπολογιστικού προβλήματος στη θεωρία του και ενδιαφέρθηκε για το πώς το πρόβλημα μπορεί να υπερπηδηθεί. Θα θυμάμαι πάντα την εντυπωσιακή του διαύγεια, την έλλειψη προϊδεασμών και προκαταλήψεων και την προσήλωσή του στη μαθηματική αλήθεια», σημειώνει ο καθηγητής του ΜΙΤ. Ο Τζον Φορμπς Νας Τζιούνορ, όπως ήταν το πλήρες όνομά του, γεννήθηκε το 1928 στη Δυτική Βιρτζίνια των ΗΠΑ. Ο νεαρός Τζον γρήγορα έδειξε την ιδιαίτερη κλίση του στα μαθηματικά και αρνούμενος μια υποτροφία του Χάρβαρντ επέλεξε το Πανεπιστήμιο Πρίνστον για να δουλέψει στην έρευνά του πάνω στο θεώρημα της ισορροπίας που αργότερα θα έπαιρνε το όνομά του. «Η Ισορροπία Νας έθεσε τα θεμέλια πάνω στα οποία στηρίχθηκε το οικοδόμημα της Θεωρίας των Παιγνίων. Και δεν είναι μόνο το μαθηματικό εργαλείο αυτό καθεαυτό, αλλά μια ολόκληρη αισθητική που το συνοδεύει, αυτή της ισορροπίας». Το θεώρημα του Νας παρείχε μια «διέξοδο» στην επιστημονική κοινότητα, εξηγεί ο Ελληνας καθηγητής, που προσπαθούσε μάταια να προσδιορίσει τη δυναμική συμπεριφορά των οικονομικών συστημάτων. «Αυτό που μας λέει είναι ότι τα οικονομικά συστήματα δεν χρειάζεται να έχουν τελεολογία, κάποια τάση να ελαχιστοποιούν την ενέργειά τους, που συχνά συναντάμε στη Φυσική, για να μπορούμε να τα αναλύσουμε. Παρ’ όλα αυτά δύνανται πάντα να φτάσουν σε σταθερή κατάσταση. Οι επιστήμονες άρχισαν να μελετούν όχι το πώς αλλά το πού ισορροπεί ένα οικονομικό σύστημα», σημειώνει, ενώ η «αισθητική της ισορροπίας», υποστηρίζει ο κ. Δασκαλάκης, καθόρισε την εξέλιξη και άλλων επιστημών, όπως της εξελικτικής βιολογίας από τα μέσα του 20ού αιώνα μέχρι σήμερα. Ο Κωνσταντίνος Δασκαλάκης ήταν στο μέσο των σπουδών στο Μετσόβιο Πολυτεχνείο, όταν είδε την ταινία «Ενας υπέροχος άνθρωπος» (A Beautiful Mind), με τον Ράσελ Κρόου να υποδύεται τον Τζον Νας που σταδιακά «βυθίζεται» στη σχιζοφρένεια. Αν και οι περισσότεροι ίσως θυμόμαστε την κινηματογραφική σκηνή της «μεγάλης ανακάλυψης», με την ξανθιά κοπέλα και τις μελαχρινές φίλες της στο μπαρ, για τον κ. Δασκαλάκη η πιο συγκινητική στιγμή του φιλμ είναι άλλη: «Είναι η τραγική σκηνή όπου η Αλίσια ανακαλύπτει το σπιτάκι στην αυλή τους με τα αμέτρητα αποκόμματα εφημερίδων που μελετάει ο Νας προσπαθώντας να βρει μοτίβα συνωμοσίας, ενώ ο ίδιος έχει αναλάβει να κάνει μπάνιο το μωρό τους και αφηρημένος παραλίγο να το αφήσει να πνιγεί». Αν και έχει ασκηθεί κριτική στην ταινία ότι έχει «λειάνει» τις σκοτεινές γωνίες του Νας, η πορεία του στον κόσμο των παραισθήσεων είναι χαρακτηριστική. Για τουλάχιστον δύο δεκαετίες ο μεγάλος μαθηματικός του 20ού αιώνα μπήκε σε έναν νοητικό λαβύρινθο όπου έβλεπε παντού θεωρίες συνωμοσίας και ανθρώπους που ήθελαν να τον βλάψουν και κατάφερε να βρει την έξοδο με σημαντικές προσωπικές και επαγγελματικές απώλειες. «Ξανασυνάντησα τον Νας και άκουσα ομιλίες του αργότερα σε διάφορες ευκαιρίες όπου διέκρινα τα σκαμπανεβάσματα του νου του», επισημαίνει ο κ. Δασκαλάκης. Ο Κωνσταντίνος Δασκαλάκης γεννήθηκε το 1981 και έλκει την καταγωγή του από την Κρήτη. Την αγάπη του για τα μαθηματικά ίσως την κληρονόμησε, όπως λέει, από τον μαθηματικό πατέρα του, ενώ τις «μεγάλες ιδέες» που είναι χρήσιμες στην έρευνα τις χρωστάει στη φιλόλογο μητέρα του. Είναι καθηγητής στο Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Επιστήμης Υπολογιστών του ΜΙΤ. Ξεκίνησε τις σπουδές του από τη Σχολή Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών του ΕΜΠ και εκπόνησε τη διδακτορική του διατριβή στο Πανεπιστήμιο Μπέρκλεϊ των ΗΠΑ. Αυτή την περίοδο ερευνά τον σχεδιασμό οικονομικών μηχανισμών και δημοπρασιών, πηγαίνοντας ένα βήμα παραπέρα τη σχετική εργασία του νομπελίστα Ρότζερ Μάιερσον. «Οι δημοπρασίες χρησιμοποιούνται εκτενώς στο Ιντερνετ, όπου για παράδειγμα είναι η κατ’ εξοχήν πηγή εσόδων για την Google, αλλά και από κυβερνήσεις. Η οικονομική θεωρία δεν έχει λύσει το πρόβλημα του πώς ένας δημοπράτης στήνει μια δημοπρασία πολλαπλών αντικειμένων βέλτιστα, καθώς η θεωρία του Μάιερσον σταματά στον σχεδιασμό βέλτιστων μηχανισμών ενός αντικειμένου. Οι μαθητές μου στο ΜΙΤ κι εγώ πρόσφατα απαντήσαμε σε αυτό το πρόβλημα, συνδυάζοντας οικονομικά και αλγοριθμικά εργαλεία», επισημαίνει. Με τον θεσμό της Αντίδοσης του νομοθέτη Σόλωνα οι επιλεγμένοι πλούσιοι Αθηναίοι χορηγοί των εξόδων της πόλης μπορούσαν να επικαλεστούν την «Αντίδοση» και να κατονομάσουν έναν άλλον πολίτη που ήταν κατά τη γνώμη τους πλουσιότερος. Ο δεύτερος είτε πλήρωνε ή όχι, και τότε ο πρώτος πολίτης πρότεινε την ανταλλαγή περιουσιών με τον δεύτερο. Εάν ο δεύτερος αρνιόταν την ανταλλαγή, τη διαφορά έλυνε το δικαστήριο και στο τέλος ο πλουσιότερος πλήρωνε τη χορηγία. Η Αντίδοση είναι ένα πρώιμο παράδειγμα οικονομικής στρατηγικής και μηχανισμών που έστηναν οι πολιτικοί της εποχής, εξηγεί ο κ. Δασκαλάκης, πολύ πριν από το Θεώρημα του Νας, για να πετύχουν τον σκοπό τους. Η επιστήμη μπαίνει στο «παιχνίδι» όταν οι μεταβλητές αυξάνονται και οι «παίκτες» δεν είναι μόνο μεμονωμένα άτομα, αλλά χώρες και κυβερνήσεις. «Στην οικονομική πολιτική, για παράδειγμα, η ικανότητα να κάνουμε προβλέψεις είναι ταυτόσημη με την ικανότητα να κάνουμε οικονομική πολιτική. Θα υποστηρίζαμε μια αλλαγή στο φορολογικό σύστημα αν δεν είχαμε προβλέψεις ότι η αλλαγή θα είναι ωφέλιμη;», σημειώνει. Μπορούμε όμως να τα προβλέπουμε όλα; «Θα ήμασταν κακομαθημένοι αν θεωρούσαμε ότι μπορούμε να κάνουμε προβλέψεις που δεν ενέχουν στοιχείο τυχαιότητας. Εξάλλου η κβαντομηχανική μάς λέει ότι ο κόσμος είναι εγγενώς τυχαίος», καταλήγει. Τον ρωτάμε εάν οι επιστημονικές θεωρίες και προσεγγίσεις μπορούν να λύσουν τον ελληνικό γρίφο της κρίσης, αλλά η απάντησή του είναι ότι το πρόβλημα δεν είναι επιστημονικό. «Υπάρχει τόσο μεγάλο χάσμα μεταξύ πραγματικότητας από τη μια και ορθολογισμού και ηθικής από την άλλη, που δεν μπορώ να είμαι αισιόδοξος ότι η επιστημονική προσέγγιση θα φέρει λύση στο ζήτημα αν δεν αλλάξει η νοοτροπία μας», σημειώνει. Είναι χαρακτηριστική η άποψή του για τις προωθούμενες αλλαγές στην τριτοβάθμια εκπαίδευση: «Πολύ επιεικώς, δεν έχω ακούσει καμία αλλαγή που να με βρίσκει σύμφωνο. Ο,τι άκουσα μας γυρνάει πίσω». http://physicsgg.me/2015/06/02/%ce%bf-%ce%ba%cf%89%ce%bd%ce%bd%ce%bf%cf%82-%ce%b4%ce%b1%cf%83%ce%ba%ce%b1%ce%bb%ce%ac%ce%ba%ce%b7%cf%82-%ce%b3%ce%b9%ce%b1-%cf%84%ce%bf%ce%bd-%cf%84%ce%b6%ce%bf%ce%bd-%ce%bd%ce%b1%cf%82/

Αναδιαμόρφωση του Διαστημικού Σταθμού. Το Permanent Multipurpose Module (Μόνιμος Θαλαμίσκος Πολλαπλών Χρήσεων) του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού αποσυνδέθηκε και μετακινήθηκε από τον κύριο ρομποτικό βραχίονα σε μια άλλη θέση στο τροχιακό εργαστήριο, προχθές. Αυτή η λεπτεπίλεπτη επιχείρηση απαιτούσε μετακίνηση και περιστροφή της 10 τόνων μονάδας Leonardo από τον κόμβο Unity στον κόμβο Tranquility. Οι αστροναύτες της NASA, Τέρυ Βιρτς και Σκοτ Κέλι ολοκλήρωσαν την αποδέσμευση της μονάδας, έκλεισαν την καταπακτή και έλεγξαν για διαρροές πριν από τη μετακίνηση. Θα ανοίξει πάλι την καταπακτή στη νέα του θέση στον Tranquility έπειτα από περισσότερους ελέγχους διαρροής. Η αλλαγή είναι μέρος μιας μακράς σειράς εργασιών για να επιτραπεί στον Σταθμό να δεσμεύσει περισσότερα διαστημόπλοια επισκέπτες – η μετακίνηση του Leonardo ελευθερώνει μια θύρα σύνδεσης. Οι αστροναύτες θα εγκαταστήσουν διεθνείς αντάπτορες σύνδεσης εντός του τρέχοντος έτους κατά τη διάρκεια των διαστημικών περιπάτων για να καλωσορίσουν τους νέους τύπους σκαφών των αστροναυτών και φορτίων. Ο μήκους 16 μέτρων ρομποτικός βραχίονας δεχόταν εντολές από τη Γη από τους ελεγκτές της αποστολής στο Κεμπέκ, στον Καναδά και το Χιούστον, ΗΠΑ, κατά τη διάρκεια μιας επιχείρησης τριών ωρών. Το Leonardo κατασκευάστηκε και σχεδιάστηκε από την διαστημική υπηρεσία της Ιταλίας, ASI, για τη μεταφορά φορτίου και τον εξοπλισμό του διαστημικού σταθμού μέσα στο Space Shuttle της NASA. Τροποποιημένο για να βελτιώνει τη θωράκιση και την ορατότητα του από τα επισκεπτόμενα σκάφη, ήταν μόνιμα συνδεδεμένο στο σταθμό το 2011, αφού είχε ήδη επισκεφτεί το φυλάκιο επτά φορές. Το Leonardo χρησιμοποιείται για την αποθήκευση των αποσκευών φορτίου, ανταλλακτικών και τροφίμων. Μια βάση φορτίου προορίζεται για τους αστροναύτες να το χρησιμοποιούν ως ένα προσωπικό ντουλάπι για τα ρούχα τους, το υλικό προσωπικής υγιεινής και άλλα αντικείμενα. Ως αντάλλαγμα για την παροχή του Leonardo, η NASA συμφώνησε ότι η ASI θα μπορούσε να στείλει αστροναύτες στο σταθμό. Μία από αυτές τις πτήσεις είχε τώρα και την Σαμάνθα Κριστοφορέτι της ESA. Το πλήρωμα μπορεί να χρειαστεί κάποιο χρόνο για να αναπροσανατολιστεί με τη νέα διάταξη. Μία από τις εργασίες για την αναδιαμόρφωση είναι να κολλήσουν νέα σήματα στους τοίχους του τμήματος για να αντανακλούν τη νέα ρύθμιση. http://www.esa.int/ell/ESA_in_your_country/Greece/Anadiamhorphose_toy_Diastemikohu_Stathmohu H ζωή στο Διάστημα «βλάπτει το δέρμα» Πείραμα με ποντίκια που ταξίδεψαν στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό δείχνει να εξηγεί γιατί ορισμένοι αστροναύτες παραπονούνται για ξηρότητα και ερεθισμούς στο δέρμα: η έλλειψη βαρύτητας όντως λεπταίνει το δέρμα και αυξάνει την τριχοφυΐα. Προηγούμενες μελέτες είχαν δείξει ότι τα τρωκτικά είναι καλό μοντέλο για τη μελέτη των επιδράσεων της ζωής στο Διάστημα, καθώς παρουσιάζουν τις ίδιες παρενέργειες με τον άνθρωπο, όπως απώλεια οστικής και μυϊκής μάζας. Η τελευταία μελέτη εξετάζει ποντίκια που πέρασαν 91 μέρες στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό το 2009 -ήταν η μεγαλύτερη αποστολή τρωκτικών που έχει πραγματοποιηθεί ως σήμερα. Δεδομένου ότι τα ποντίκια δεν ζουν πάνω από δύο χρόνια, οι τρεις μήνες που διήρκεσε το πείραμα θα αντιστοιχούσαν σε περίπου επτά ανθρώπινα χρόνια. Τρία από τα πειραματόζωα απεβίωσαν στη διάρκεια του πειράματος, και οι ερευνητές αναγνωρίζουν ότι τα τρία που απέμειναν είναι μικρό δείγμα για μια τέτοια μελέτη. «Αν τα πειράματα είχαν γίνει στη Γη [η έρευνα] δεν θα είχε γίνει ποτέ δεκτή για δημοσίευση επειδή είχαμε μόνο τρία ποντίκια. Πρόκειται όμως για ένα μοναδικό πείραμα» σχολιάζει η Δρ Μπέτι Νάσγκενς του Πανεπιστημίου της Λιέγης στο Βέλγιο. Η ομάδα της δημοσιεύει τα αποτελέσματα στo NPJ Microgravity, μια νέα επιθεώρηση του ομίλου Nature αφιερωμένη στις επιδράσεις της μικροβαρύτητας στη ανθρώπινη φυσιολογία. Η σύγκριση δειγμάτων δέρματος με αντίστοιχα δείγματα από ποντίκια που έμειναν στη Γη σε πανομοιότυπες συνθήκες έδειξε ότι τα διαστημικά τρωκτικά είχαν λεπτότερο δέρμα, περισσότερη τριχοφυΐα και ταχύτερο κύκλο παραγωγής και διάσπασης της κερατίνης. Αλλαγές βρέθηκαν μάλιστα και σε επίπεδο DNA, RNA και παραγωγής πρωτεϊνών του δέρματος και των τριχών. Η ερευνητική ομάδα καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η ατροφία και η κυτταρική διαταραχή που παρατηρήθηκε εξηγούν τα συμπτώματα που εμφανίζονται ενίοτε στο δέρμα των αστροναυτών. Ο μηχανισμός του φαινομένου παραμένει άγνωστος, φαίνεται όμως ότι η έλλειψη βαρύτητας διαταράσσει τον κύκλο πολλαπλασιασμού των δερματικών κυττάρων. Εφόσον το φαινόμενο επιβεβαιωθεί με επόμενες μελέτες, οι ερευνητές θα προσπαθήσουν να βρουν τρόπο να το εξουδετερώσουν. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500000918 Διαστημικό ιστιοφόρο ναυάγησε σε τροχιά. Πειραματικό διαστημικό σκάφος σχεδιασμένο να κινείται με τη δύναμη της λιακάδας σταμάτησε να λειτουργεί σε χαμηλή γήινη τροχιά, πιθανότατα λόγω σφάλματος του λογισμικού. Το LightSail, ένας μικρός δορυφόρος της σειράς CubeSat, εκτοξεύτηκε την περασμένη εβδομάδα με τον ίδιο πύραυλο που έθεσε σε τροχιά το μυστηριώδες διαστημικό σκάφος του αμερικανικού στρατού X-37B. Δύο ημέρες αργότερα, την περασμένη Παρασκευή, οι υπεύθυνοι της δοκιμαστικής αποστολής έχασαν την επικοινωνία. «Το LightSail πιθανότατα πάγωσε, όπως συμβαίνει στους υπολογιστές όταν ξαφνικά σταματούν να λειτουργούν» ανέφερε την Τετάρτη ο Τζον Ντέιβις της Planetary Society, ενός μη κερδοσκοπικού οργανισμού για την προώθηση της διαστημικής εξερεύνησης. Όπως εξήγησε, η απώλεια επικοινωνιών πιθανότατα προκλήθηκε από το λογισμικό του σκάφους, το οποίο καταχωρεί σε ένα αρχείο πληροφορίες σχετικά με τα δεδομένα που μεταδίδονται στη Γη. Λόγω ατέλειας του λογισμικού, ο υπολογιστής του σκάφους παγώνει όταν το μέγεθος του αρχείου φτάσει τα 32 megabyte. O κατασκευαστής του λογισμικού είχε διορθώσει το πρόβλημα, ωστόσο η ενημέρωση δεν είχε εγκατασταθεί στο LightSail. Οι μηχανικοί δεν μπορούν να ανεβάσουν την ενημέρωση στο LightSail αφού το σκάφος δεν επικοινωνεί. Η μόνη λύση θα ήταν να χτυπηθεί κοσμικές ακτίνες που θα ανάγκαζαν τον υπολογιστή να προχωρήσει σε επανεκκίνηση. Χρονικό περιθώριο για τη σωτηρία της αποστολής υπάρχει, αφού το μικρό σκάφος αναμένεται να παραμείνει σε τροχιά για περίπου έξι μήνες. Το LightSail έχει μέγεθος κουτιού παπουτσιών, επρόκειτο όμως να αναπτύξει τέσσερις δοκούς, μήκους σχεδόν τεσσάρων μέτρων, από τις οποίες θα ξεδιπλώνονταν τέσσερα τριγωνικά «πανιά» από το ανθεκτικό συνθετικό υλικό Mylar. Οι μεμβράνες έχουν πάχος πολύ μικρότερο από μια σελίδα χαρτί, σε πλήρη ανάπτυξη όμως θα είχε συνολική επιφάνεια 32 τετραγωνικών μέτρων. Οι μεμβράνες θα λειτουργούσαν σαν «ιστίο» που θα προωθούσε το σκάφος εκμεταλλευόμενο δύο δυνάμεις: Η πρώτη είναι η λεγόμενη «πίεση ακτινοβολίας», δηλαδή η πίεση που ασκούν τα φωτόνια της ηλιακής ακτινοβολίας (τα φωτόνια δεν έχουν μάζα, όμως έχουν ορμή). Η δεύτερη δύναμη είναι η πίεση που ασκεί στο ιστίο ο ηλιακός άνεμος, δηλαδή το συνεχές ρεύμα φορτισμένων σωματιδίων που ρέει από τον Ήλιο προς το εξώτερο διάστημα. Η αποστολή του LightSail 1 έχει στόχο να ελέγξει αν θα λειτουργήσει σωστά το σύστημα ανάπτυξης των ιστίων. Το σκάφος όμως δεν σχεδιάστηκε να ταξιδέψει μακριά, αφού κινείται στα ανώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας και η αντίσταση του αραιού αέρα θα το ρίξει πίσω στη Γη σε διάστημα μερικών ημερών μετά την ανάπτυξη του ιστίου. Το 2015, όμως, η Planetary Society σχεδιάζει να εκτοξεύσει ένα δεύτερο πειραματικό σκάφος, το LightSail 2, το οποίο θα αναπτύξει το ιστίο του σε ύψος των 700 χιλιομέτρων. Τα ιστιοφόρα της Planetary Society δεν είναι τα πρώτα που εκτοξεύονται στο Διάστημα. Τη δεκαετία του 1970, η NASA εξέτασε το ενδεχόμενο να χρησιμοποιήσει ηλιακά ιστία στην αποστολή που επισκέφθηκε τον κομήτη του Χάλεϊ το 1986. Το ιστίο όμως θα έπρεπε να έχει μήκος από ενάμιση μέχρι 6 χιλιόμετρα, και το σχέδιο εγκαταλείφθηκε για χάρη πιο ώριμων τεχνολογιών. Μια επιτυχής δοκιμή ήρθε το 2005, όταν η Planetary Society συνεργάστηκε με ρώσους επιστήμονες για το Cosmos 1, το οποίο τέθηκε σε τροχιά για μερικές εβδομάδες. Μέχρι σήμερα, όμως, η μόνη διαπλανητική αποστολή που έχει χρησιμοποιήσει ηλιακά ιστία είναι το Ikaros, ένα ιαπωνικό σκάφος που εκτοξεύτηκε το 2010 και προσπέρασε το ίδιο έτος την Αφροδίτη. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500000861

Πόσο απέχει το New Horizons από τον Πλούτωνα; Το διαστημικό σκάφος New Horizons πλησιάζει τον νάνο πλανήτη με ταχύτητα 13,8 χιλιόμετρα ανά δευτερόλεπτο (ως προς τον Πλούτωνα) και σήμερα, 28 Μαΐου απέχει απ’ αυτόν απόσταση 55,5 περίπου εκατομμύρια χιλιόμετρα. Η τελευταία εικόνα που έχουμε είναι η παρακάτω και λήφθηκε στις 12 Μαΐου: http://physicsgg.me/2015/05/28/%cf%80%cf%8c%cf%83%ce%bf-%ce%b1%cf%80%ce%ad%cf%87%ce%b5%ce%b9-%cf%84%ce%bf-new-horizons-%ce%b1%cf%80%cf%8c-%cf%84%ce%bf%ce%bd-%cf%80%ce%bb%ce%bf%cf%8d%cf%84%cf%89%ce%bd%ce%b1/

Πλέκοντας τον Γαλαξία μας. Αυτές οι τρεις νέες εικόνες των τεράστιων νηματοειδεών δομών αερίου και σκόνης από το διαστημικό παρατηρητήριο της ESA, Herschel, αποκαλύπτουν το πώς η ύλη είναι κατανεμημένη σε όλο τον γαλαξία μας, τον Milky Way. Μακριά και αραχνοΰφαντα νήματα που προκύπτουν από ένα στριμμένο μείγμα υλικών, παίρνουν πολύπλοκα σχήματα καθώς το φυσικό αέριο και η σκόνη μέσα τους γίνονται πυκνότερα και πιο δροσερά. Δύο από αυτά παρουσιάζουν ακόμα ένα «κεφάλι» - μια φωτεινότερη μάζα ύλης στην άκρη του ψιλού νήματος. Με μάζες από χιλιάδες έως μερικές δεκάδες χιλιάδες φορές μεγαλύτερες από αυτή του Ήλιου μας, αυτά είναι από τα πιο γνωστά νήματα που παρατηρήθηκαν ποτέ στον Γαλαξία. Μακρύτερα από 100 έτη φωτός, είναι το πολύ 10 έτη φωτός πλατιά, αναπαράγοντας ακόμα και σε αυτές τις πολύ μεγάλες κλίμακες τη νηματώδη κατανομή της ύλης που παρατήρησε το Herschel λεπτομερώς σε κοντινές περιοχές σχηματισμού άστρων στον Γαλαξία μας. Ενώ η σκόνη είναι μόνο ένα δευτερεύον συστατικό σε αυτό το κοσμικό μείγμα, λάμπει φωτεινά στο βαθύ υπέρυθρο και στα μήκη κύματος υποχιλιοστών που εξετάζονται από Herschel. Αυτό επέτρεψε στους αστρονόμους να αποκαλύψουν για πρώτη φορά τα πιο ψυχρά και πιο πυκνά τμήματα σε αυτό το κουβάρι, ορατά με κόκκινο και κίτρινο σε αυτές τις ψευδοχρωματισμένες εικόνες. Τα νήματα είναι διάστικτα με φωτεινότερες μάζες: αυτά είναι κοσμικές θερμοκοιτίδες, όπου οι σπόροι της νέας γενιάς αστεριών παίρνουν σάρκα και οστά. Η μπλε και μοβ λάμψη των ασαφών κηλίδων που στολίζουν τα νήματα αποκαλύπτει τσέπες θερμότερου υλικού, που πυρπολείται από την άγρια ​​ακτινοβολία που απελευθερώνεται από τα νεογέννητα άστρα που είναι ακόμα ενσωματωμένα μέσα τους. Πριν το Herschel, μόνο δύο γιγαντιαία νήματα όπως αυτά ήταν γνωστά, αλλά οι αστρονόμοι χρησιμοποίησαν τώρα δεδομένα από το παρατηρητήριο ώστε να αποκαλύψουν αρκετά νέα όπως αυτά πλέκουν το δρόμο τους μέσα από τους σπειροειδείς βραχίονες του Γαλαξία μας. Πιστεύουν ότι αυτές είναι οι πρώτες δομές που σχηματίστηκαν καθώς η διαστρική ύλη άρχιζε να ενώνεται, οδηγώντας τελικά στο σχηματισμό των άστρων. Διαβάστε περισσότερα για την ανακάλυψη του Herschel για τα νήματα. http://sci.esa.int/herschel/55942-herschels-hunt-for-filaments-in-the-milky-way/ http://www.esa.int/ell/ESA_in_your_country/Greece/Plhekontas_ton_Galaxhia_mas

Άστρα «μαθουσάλες» από τις απαρχές του σύμπαντος. Τρεις ήλιους οι οποίοι ανήκουν στις πρώτες γενιές άστρων που δημιουργήθηκαν στο σύμπαν, έφεραν στο «φως» ερευνητές από το Κέντρο Αστρονομίας του Πανεπιστημίου της Χαϊδελβέργης (ΖΑΗ), σε συνεργασία με συναδέλφους τους από τη Γαλλία και την Ιταλία. Τα τρία ουράνια σώματα υπολογίζεται πως έχουν ηλικία περίπου 13 δισεκατομμυρίων ετών, κάτι που σημαίνει πως σχηματίσθηκαν λίγο μετά την κοσμική «σκοτεινή εποχή». Με δεδομένο πως τέτοια άστρα «μαθουσάλες» εντοπίζονται εξαιρετικά σπάνια, η ανακάλυψη θα βοηθήσει τους αστρονόμους να κατανοήσουν καλύτερα τον μηχανισμό που οδήγησε στην αστρική δημιουργία. Μάλιστα, οι πρώτες παρατηρήσεις της ερευνητικής ομάδας φαίνεται να αντικρούουν την έως σήμερα καθιερωμένη άποψη, σύμφωνα με την οποία οι πρώτοι ήλιοι στο σύμπαν είχαν πολύ μεγάλη μάζα και φωτεινότητα. Αντίθετα, το σχετικά μικρό μέγεθος και η ασθενής ακτινοβολία των τριών σωμάτων υποδεικνύει πως, πίσω από αυτό τον μηχανισμό, κρύβονται φαινόμενα που ακόμη είναι άγνωστα στους επιστήμονες. Το σύμπαν «γεννήθηκε» πριν από περίπου 13,8 δισ. χρόνια, μέσω της Μεγάλης Έκρηξης. Καθώς διαστελλόταν προοδευτικά, άρχισε να ψύχεται το εξαιρετικά θερμό μίγμα αερίων από το οποίο αποτελούνταν αρχικά. Μέχρι εκείνη τη φάση, δεν είχε σχηματισθεί κανένας αστέρας, κάτι που οι επιστήμονες αποδίδουν με τον χαρακτηρισμό «σκοτεινή εποχή» του σύμπαντος. Ωστόσο, 400 εκατ. χρόνια μετά τη Μεγάλη Έκρηξη, η μείωση της θερμοκρασίας έδωσε τη δυνατότητα δημιουργίας των πρώτων αστεριών. Λόγω της χημικής σύστασης αυτού του πρωταρχικού μίγματος αερίων, στο οποίο κυριαρχούσαν το υδρογόνο και το ήλιο, με μικρές ποσότητες λιθίου, τα άστρα θα πρέπει να είχαν 10 έως 100 μεγαλύτερη μάζα από τον Ήλιο, και επομένως πολύ μεγάλη φωτεινότητα. Καθώς τα πυρηνικά τους «καύσιμα» εξαντλήθηκαν γρήγορα, έσβησαν μέσα σε λίγα εκατομμύρια χρόνια. Τότε, αποσυντέθηκαν με τεράστιες εκρήξεις, χάρις στις οποίες απελευθέρωσαν στο διάστημα βαρύτερα χημικά στοιχεία, τα οποία συμμετείχαν στον σχηματισμό της επόμενης γενιάς αστεριών. Έτσι, ο προσδιορισμός της χημικής ανάλυσης που είχε αυτή η δεύτερη γενιά μπορεί να δώσει σημαντικές πληροφορίες για τα πρώτα άστρα που γεννήθηκαν στο σύμπαν. Τα τρία άστρα ανακαλύφθηκαν μέσα από παρατηρήσεις του αστεροσκοπείου του Παρισιού και, για τον προσδιορισμό της χημικής τους ανάλυσης, χρησιμοποιήθηκε ειδικό λογισμικό που προσομοιώνει τις ατμόσφαιρές του. Έτσι, βρέθηκε πως περιέχουν υδρογόνο, ήλιο, ίχνη άλλων χημικών στοιχείων και, προς έκπληξη των επιστημόνων, σημαντική ποσότητα άνθρακα. Επομένως, η ερευνητική ομάδα υποθέτει πως ανήκουν σε μία ειδική, και εντελώς άγνωστη έως σήμερα, κατηγορία αρχικών αστέρων. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, η παρουσία άνθρακα υποδηλώνει πως το συγκεκριμένο χημικό στοιχείο διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στο νεαρό σύμπαν, ως «ψυκτικό» που συνέβαλε στη συμπύκνωση του μίγματος αερίων για τη γέννηση των πρώτων άστρων. Συνεπώς, όσο μεγαλύτερη ήταν η μείωση της θερμοκρασίας, τόσο μικρότερο μέγεθος είχε ο ήλιος που σχηματιζόταν. Ωστόσο, ακόμη και με την «παρέμβαση» του άνθρακα, τα πρώτα άστρα θα έπρεπε να έχουν τουλάχιστον 10 φορές μικρότερη μάζα απ’ ό,τι τα τρία σώματα που ανακαλύφθηκαν. Κάτι που κάνει την ομάδα να υποπτεύεται πως πιθανότατα και η σκόνη έπαιξε παρόμοιο ρόλο. Οι εκπλήξεις από τη συγκεκριμένη ανακάλυψη δεν σταματούν όμως εδώ, αφού δείχνει επίσης πως οι πρώτοι αστέρες σχηματίσθηκαν σε ομάδες και ότι, αν και όντως εξερράγησαν πριν από λίγα εκατομμύρια χρόνια, οι εκρήξεις δεν πρέπει να ήταν τόσο βίαιες όσο πίστευαν οι αστρονόμοι μέχρι σήμερα. Εξίσου εντυπωσιακό είναι πως από τα τρία άστρα φαίνεται να απουσιάζει το λίθιο, παρόλο που το συγκεκριμένο χημικό στοιχείο υπήρχε στο αρχικό υπέρθερμο αέριο. Ένα ακόμη «μυστήριο» που, σύμφωνα με την ομάδα, πρέπει πλέον να εξερευνηθεί. http://www.naftemporiki.gr/story/959572/astra-mathousales-apo-tis-aparxes-tou-sumpantos

Η δεύτερη εκτόξευση του Ariane 5 για το 2015. Ένας πύραυλος Ariane 5 εκτοξεύθηκε χθες το βράδυ από το Ευρωπαϊκό Διαστημοδρόμιο στο Κουρού της Γαλλικής Γουϊάνας και παρέδωσε δύο δορυφόρους τηλεπικοινωνιών στις προγραμματισμένες τροχιές τους. Η εκτόξευση της πτήσης VA223 πραγματοποιήθηκε στις 27 Μαΐου στις 21:16 GMT (00:16 ώρα Ελλάδος, 18:16 τοπική ώρα). Ο Directv-15, με μάζα περίπου 6.200 κιλά και τοποθετημένος στην ανώτερη θέση στην κορυφή Sylda του μεταφορέα διπλού ωφέλιμου φορτίου του Ariane, ήταν ο πρώτος που απελευθερώθηκε περίπου στα 28 λεπτά της αποστολής. Μετά από μια σειρά καύσεων που ελέγχονται από τον υπολογιστή του Ariane, η δομή Sylda που έφερε τον Sky Mexico-1 των 2.960 κιλών τέθηκε σε αχρηστία. Ο Sky Mexico-1 απελευθερώθηκε στη δική του τροχιά μεταφοράς περίπου 10 λεπτά μετά από τον πρώτο δορυφόρο. Ο Directv-15, που ανήκει και λειτουργεί από την Directv, μπορεί να επιχειρεί από μέχρει πέντε διαφορετικές τροχιακές θέσεις μεταξύ 99°W έως 119°W σε γεωστατική τροχιά. Θα παρέχει τηλεπικοινωνίες Ku-band και Ka-band για HD και 4K UHD απευθείας λήψης υπηρεσίες τηλεοπτικής μετάδοσης στις ηπειρωτικές Ηνωμένες Πολιτείες, την Αλάσκα, τη Χαβάη και το Πόρτο Ρίκο. Ο δορυφόρος έχει σχεδιαστική διάρκεια ζωής περίπου 15 χρόνια. Ο Sky Mexico-1, που ανήκει και λειτουργεί από τη Sky Mexico, θα τοποθετηθεί στις 78,8 ° W σε γεωστατική τροχιά ώστε να παρέχει υψηλής ευκρίνειας απευθείας τηλεοπτική μετάδοση για το Μεξικό, την Κεντρική Αμερική και την Καραϊβική. Έχει μια σχεδιαστική διάρκεια ζωής 15 ετών. Η μάζα του ωφέλιμου φορτίου για αυτή την εκτόξευση ήταν 10.130 κιλά. Οι δορυφόροι ανήλθαν σε περίπου 9.170 κιλά, με τους προσαρμογείς ωφέλιμου φορτίου και τις δομές μεταφοράς να αποτελούν το υπόλοιπο. Η πτήση VA223 ήταν η 79η αποστολή Ariane 5. http://www.esa.int/ell/ESA_in_your_country/Greece/E_dehutere_ekthoxeyse_toy_Ariane_5_gia_to_2015 ΗΠΑ: Άδεια στη SpaceX για εκτοξεύσεις στρατιωτικών φορτίων. Έπειτα από τα επικερδή συμβόλαια που συνήψε με τη NASA για τον ανεφοδιασμό του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού, η εταιρεία SpaceX του φιλόδοξου επιχειρηματία Έλον Μασκ έλαβε άδεια από την αμερικανική πολεμική αεροπορία για εκτόξευση στρατιωτικών δορυφόρων. Η εξέλιξη βάζει έτσι τέλος στο δεκαετές μονοπώλιο της United Launch Alliance, κοινοπραξίας της Boeing και της Lockheed Martin. O ρεπουμπλιανός Τζον ΜακΚέιν, επικεφαλής της Επιτροπής Ένοπλων Δυνάμεων στη Γερουσία, δήλωσε αισιόδοξος ότι η πιστοποίηση της SpaceΧ αφενός θα μειώσει το «αδικαιολόγητα υψηλό» κόστος των εκτοξεύσεων, αφετέρου θα τερματίσει την εξάρτηση των ΗΠΑ από τους ρωσικούς κινητήρες RD-180 που χρησιμοποιεί ο πύραυλος Atlas 5 της ULΑ. Μετά την προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία, το Κογκρέσο απαγόρευσε από το 2019 τη χρήση ρωσικών κινητήρων σε εκτοξεύσεις φορτίων εθνικής ασφάλειας. Ο Έλον Μασκ, ιδρυτής της SpaceX και της Tesla Motors και παλαιότερα του PayPal, δήλωσε από την πλευρά του ότι η πιστοποίηση της εταιρείας του «είναι ένα σημαντικό βήμα προκειμένου να υπάρξει ανταγωνισμός στις εκτοξεύσεις εθνικής ασφάλειας». Με στόχο τη δραστική μείωση του κόστους, η SpaceX επενδύει στην τεχνολογία των επαναχρησιμοποιούμενων πυραύλων, σχεδιασμένων να προσεδαφίζονται κατακόρυφα όταν ολοκληρώσουν την αποστολή. Μέχρι σήμερα πάντως καμία από τις δοκιμές δεν έχει ολοκληρωθεί με απόλυτη επιτυχία. Η SpaceX έχει στο μεταξύ εξασφαλίσει συμβόλαιο της NASA, ύψους 1,6 δισ. δολαρίων, για τον ανεφοδιασμό του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού (ISS) με τον πύραυλο Falcon και την κάψουλα Dragon. Μια επανδρωμένη έκδοση του Dragon θα μπορούσε να αναλάβει και τις μεταφορές αστροναυτών από το 2017. Συμβόλαιο για τον ανεφοδιασμό του ISS έχει επίσης εξασφαλίσει η εταιρεία Orbital Sciences, ενώ η Boeing αναπτύσσει για λογαριασμό της NASA το σκάφος CST-100 για επανδρωμένες αποστολές. Η πρώτη ευκαιρία της SpaceX να ανταγωνιστεί την ULA θα έρθει τον Ιούλιο, οπότε αναμένεται να ξεκινήσει διαγωνισμός της πολεμικής αεροπορίας για εκτοξεύσεις νέων δορυφόρων του συστήματος GPS. Τον Απρίλιο του 2014 η SpaceX είχε σοκάρει αξιωματούχους της αεροπορίας καταθέτοντας αγωγή εναντίον της απόφασης να ανατεθούν στη ULA 36 εκτοξεύσεις και να αναβληθούν οι διαγωνισμοί για 14 συμβόλαια που υποτίθεται ότι θα ήταν ανοιχτά στον ανταγωνισμό. Η αγωγή αποσύρθηκε τον Ιανουάριο έπειτα από συμφωνία των δύο πλευρών. Η διαδικασία πιστοποίησης της SpaceX κράτησε δύο χρόνια. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500000583