Δροσος Γεωργιος

Το Σύμπαν ήταν ένα «τέλειο υγρό»! Ερευνητές στο Ευρωπαϊκό Κέντρο Πυρηνικής Έρευνας, το γνωστό CERN, πραγματοποίησαν μια ακόμη σημαντική και ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα έρευνα. Πραγματοποίησαν πειράματα (συγκρούσεις πρωτονίων) προσπαθώντας να αναπαράγουν το λεγόμενο «πλάσμα κουάρκ-γλουονίων», μια μορφή της ύλης που εμφανίστηκε την στιγμή που εκδηλώθηκε η Μεγάλη Έκρηξη που γέννησε στο Σύμπαν. Το πλάσμα κουάρκ-γλουονίων είναι μια κατάσταση στην οποία παύουν να ισχύουν οι δυνάμεις που συγκρατούν τους πυρήνες των ατόμων και η ύλη μετατρέπεται σε μια «αρχέγονη σούπα» από κουάρκ και γλουόνια, θεμελιώδη σωματίδια που δεν διασπώνται περαιτέρω. Εχουν αναπτυχθεί διάφορες θεωρίες για τη μορφή του Σύμπαντος όταν αυτό γεννήθηκε. Η πιο δημοφιλής θεωρία αναφέρει ότι ολόκληρο το Σύμπαν ήταν μια σούπα κουάρκ γλουονίων για μερικά χιλιοστά του δευτερολέπτου μετά το σχηματισμό του πριν από περίπου 13,8 δισεκατομμύρια χρόνια. Μια άλλη θεωρία που έχει απήχηση στην επιστημονική κοινότητα αναφέρει ότι το Σύμπαν όταν γεννήθηκε ήταν μια μπάλα αερίων. Οι ερευνητές πραγματοποίησαν συγκρούσεις σωματιδίων στον επιταχυντή LHC και κατάφεραν να παράξουν θερμοκρασίες 250 χιλιάδες φορές μεγαλύτερες από εκείνες που επικρατούν στον πυρήνα του Ηλιου, θερμοκρασίες κοντινές σε εκείνες που πιστεύεται ότι επικράτησαν κατά την εκδήλωση της Μεγάλης Εκρηξης. Σχηματίστηκε ένα πλάσμα που συμπεριφερόταν περισσότερο ως υγρό και όχι ως αέριο. Οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι το πλάσμα που δημιουργήθηκε στα πειράματα ήταν «ένα τέλειο υγρό» και έτσι ενισχύεται η… υγρή θεωρία για τη μορφή του νεογέννητου Σύμπαντος. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι τα αποτελέσματα αυτών των πειραμάτων στο CERN επιβεβαιώθηκαν με ανάλογα πειράματα που έγιναν στον επιταχυντή Relativistic Heavy Ion Collider στο Εθνικό Εργαστήριο Brookhaven στο Λονγκ Αιλαντ στις ΗΠΑ. http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=743900

Νόμπελ Φυσικής για τα νετρίνα. Δύο ερευνητές μοιράζονται το φετινό Νόμπελ Φυσικής για την ανακάλυψη ότι τα φευγαλέα σωματίδια νετρίνα μπορούν να μεταμορφώνονται από το ένα είδος στο άλλο, ανακοίνωσε η επιτροπή των βραβείων στη Στοκχόλμη. Ο Ιάπωνας Τακάκι Καζίτα και ο Καναδός Άρθουρ ΜακΝτόναλντ μοιράζονται το βραβείο και το χρηματικό έπαθλο που το συνοδεύει «για την ανακάλυψη της ταλάντωσης των νετρίνων, η οποία δείχνει ότι τα νετρίνα έχουν μάζα», αποφάσισε η επιτροπή στο Ινστιτούτο Καρολίνσκα. Ουσιαστικά οι δύο ερευνητές έδειξαν ότι τα νετρίνα, στοιχειώδη υποατομικά σωματίδια που διαπερνούν κατά δισεκατομμύρια τη Γη χωρίς να καταδέχονται να αλληλεπιδράσουν με την κανονική ύλη, μπορούν να αλλάζουν «ταυτότητα» και να μεταμορφώνονται από ένα είδος νετρίνου σε άλλο, με ελαφρώς διαφορετική μάζα. Η ανακάλυψη, σημειώνει η επιτροπή, δημιουργεί την πρώτη μεγάλη ρωγμή στο λεγόμενο Καθιερωμένο Πρότυπο της σωματιδιακής φυσικής, το οποίο είχε αντέξει για δεκαετίες σε κάθε πειραματική πρόκληση. Το Καθιερωμένο Μοντέλο, το οποίο περιγράφει όλα τα στοιχειώδη συστατικά της ύλης, απαιτεί από τα νετρίνα να μην έχουν μάζα. Η απόδειξη του αντιθέτου «καθιστά προφανές ότι το Καθιερωμένο Μοντέλο δεν μπορεί να είναι η πλήρης θεωρία για τη λειτουργία των θεμελιωδών συστατικών του Σύμπαντος». Χαμαιλέοντες. Αν και η ύπαρξη των νετρίνων επιβεβαιώθηκε μόλις τη δεκαετία του 1950, τα σωματίδια αυτά είναι στη πραγματικότητα τα πιο άφθονα στο Σύμπαν μετά τα φωτόνια. Έρχονται σε τρία είδη, ή «γεύσεις», τα νετρίνα ηλεκτρονίων, τα νετρίνια μυονίων και νετρίνα ταυ. Πάνω από 60 δισεκατομμύρια νετρίνα ηλεκτρονίων που παράγονται από πυρηνικές αντιδράσεις στον Ήλιο λούζουν κάθε τετραγωνικό εκατοστό της Γης κάθε δευτερόλεπτο. Τα περισσότερα απλά διαπερνούν τον πλανήτη, ελάχιστα όμως συγκρούονται με άλλα σωματίδια και επιτρέπουν έτσι την ανίχνευσή τους. Ένας μικρότερος αριθμός νετρίνων παράγονται από την πρόσκρουση κοσμικών ακτίνων στην ατμόσφαιρα. Το μεγάλο πρόβλημα είναι ότι τα ηλιακά νετρίνα ηλεκτρονίων που μπορούν να ανιχνευθούν στη Γη είναι τρεις φορές λιγότερα από το αναμενόμενο -τα δύο τρίτα αυτών των σωματιδίων δείχνουν να έχουν εξαφανιστεί μυστηριωδώς. Η απάντηση στο μυστήριο ήρθε τελικά από τους δύο γιγάντιους ανιχνευτές στους οποίους εργάστηκαν οι δύο νομπελίστες. Ο Ιάπωνας Τακάκι Καζίτα, ο οποίος γεννήθηκε το 1959 και είναι σήμερα καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Τόκιο, χρησιμοποίησε τον ανιχνευτή Super-Kamiokande, ο οποίος κατασκευάστηκε σε ένα παλιό ορυχείο ψευδαργύρου και αποτελείται από μια δεξαμενή με 50.000 τόνους νερού. Είναι σχεδιασμένος να ανιχνεύει νετρίνα που παράγονται στην ατμόσφαιρα. Ο Καναδός Άρθουρ ΜακΝτόναλντ, ο οποίος γεννήθηκε το 1943 και είναι σήμερα καθηγητής στο Queen's University του Καναδά, εργάστηκε στον ανιχνευτή SNO μέσα σε ένα εγκαταλειμμένο ορυχείο νικελίου κοντά στο Οντάριο. Και οι δύο ανιχνευτές είναι σχεδιασμένοι να καταγράφουν λάμψεις φωτός που εμφανίζονταν σε δεξαμενές νερού κατά τις εξαιρετικά σπάνιες συγκρούσεις νετρονίων. Η διαφορά είναι ότι ο SNO ανιχνεύει αποκλειστικά νετρίνα από τον Ήλιο. Οι μελέτες των δύο ερευνητών απέδειξαν ότι τα νετρίνα που δείχνουν να έχουν εξαφανιστεί στην πραγματικότητα έχουν απλώς αλλάξει «γεύση». Η μεταμόρφωση αυτή είναι αδύνατη αν τα νετρίνα δεν έχουν έστω και μικρή μάζα. Πώς συμβαίνει όμως αυτή η μεταμόρφωση; Στην κβαντική φυσική, ένα σωματίδιο με συγκεκριμένη ενέργεια μπορεί να περιγραφεί και ως κύμα συγκεκριμένης συχνότητας. Τα νετρίνα συμπεριφέρονται σαν τρία κύματα που κινούνται ταυτόχρονα σε υπέρθεση και αντιστοιχούν σε διαφορετικές γεύσεις νετρίνων με ελαφρώς διαφορετική μάζα. Όταν τα κύματα αυτά διαδίδονται στον χώρο, βγαίνουν εκτός φάσης. Ανάλογα με το σημείο όπου κανείς ανιχνεύει τα κύματα, η φάση είναι διαφορετική και τα νετρίνα εμφανίζονται με διαφορετικές ταυτότητες. Η παράξενη αυτή συμπεριφορά οφείλεται στο γεγονός ότι οι τρεις γεύσεις νετρίνων έχουν ελαφρώς διαφορετικές μάζες. Οι μάζες αυτές πρέπει να είναι μικρές, μέχρι σήμερα όμως δεν έχουν μετρηθεί. Και η μέτρηση των μαζών είναι απαραίτητο να γίνει πριν μπορέσουν οι φυσικοί να προχωρήσουν ένα βήμα πιο πέρα από το Καθιερωμένο Μοντέλο. Αναπάντητο παραμένει εξάλλου το ερώτημα του εάν υπάρχουν άλλες, άγνωστες ως σήμερα γεύσεις. Οι απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα αναμένονται να επιτρέψουν στη σωματιδιακή φυσική να περάσει στο επόμενο κεφάλαιο. Πρόκειται για το 109ο Νομπέλ Φυσικής από το 1901, ενώ σε 47 περιπτώσεις το Βραβείο απονεμήθηκε σε έναν μόνο επιστήμονα. Μέχρι στιγμής, η κατηγορίας της Φυσικής είναι «ανδροκρατούμενη»,μιας και μόλις δύο φορές έχει ανακηρυχθεί γυναίκα νικήτρια, ενώ ο μόνος επιστήμονας που έχει καταφέρει να το κερδίσει δύο φορές είναι ο Αμερικανός Τζον Μπαρντίν, το 1956 και το 1972. Ο νεαρότερος βραβευθείς της ιστορίας είναι ο γεννημένος στην Αυστραλία Βρετανός Γουίλιαμ Λόρενς Μπραγκ, ο οποίος μοιράστηκε το Νομπέλ με τον πατέρα του, Γουίλιαμ Χένρι, το 1915. Η ανακοίνωση του Νόμπελ Φυσικής έρχεται μια μέρα μετά το Ιατρικής-Φυσιολογίας. Ακολουθούν το Νόμπελ Χημείας την Τετάρτη, Λογοτεχνίας την Πέμπτη και Οικονομικών Επιστημών τη Δευτέρα. Η απονομή των βραβείων πραγματοποιείται κάθε χρόνο στις 10 Δεκεμβρίου σε μια πανηγυρική τελετή στη Στοκχόλμη. Εξαίρεση το Νόμπελ Ειρήνης που απονέμεται στο Όσλο. Βίντεο. Περισσότερα: http://www.astrovox.gr/forum/viewtopic.php?t=12185&postdays=0&postorder=asc&start=30 http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500030739 Το si-Cluster συμμετέχει στην Παγκόσμια Εβδομάδα Διαστήματος. Το si-Cluster, το ελληνικό cluster στον τομέα των Διαστημικών Τεχνολογιών και Εφαρμογών, συμμετέχει στην Παγκόσμια Εβδομάδα Διαστήματος με τρεις εκδηλώσεις. Σκοπός των συγκεκριμένων εκδηλώσεων είναι η ενημέρωση του κοινού για τη σημασία του Διαστήματος στην καθημερινή μας ζωή, την έμπνευση των νέων μας και την ενδυνάμωση της σχέσης των πανεπιστημίων και ερευνητικών κέντρων και της ελληνικής βιομηχανίας Διαστήματος. Η συμμετοχή του si-Cluster στην Παγκόσμια Εβδομάδα Διαστήματος, με το συντονισμό του Corallia, ξεκινά με μια Ημερίδα Δικτύωσης (Space Networking Day), που θα πραγματοποιηθεί την Τρίτη 6 Οκτωβρίου στο Συνεδριακό και Πολιτιστικό Κέντρο του Πανεπιστημίου Πατρών. Το παρών δίνουν εκπρόσωποι των ακαδημαϊκών, ερευνητικών και επιχειρηματικών μελών του si-Cluster με ενδιαφέρουσες ομιλίες, ενώ όσοι συμμετάσχουν θα έχουν την ευκαιρία να έρθουν σε επαφή και να εξερευνήσουν τις προοπτικές καριέρας στο χώρο του Διαστήματος. Την επόμενη μέρα, Τετάρτη 7 Οκτωβρίου, το si-Cluster προσκαλεί το κοινό στο α2-innohub στο Μαρούσι και στο π1-innohub στην Πάτρα σε Εκπαιδευτικό Σεμινάριο (Basics for Space), που στοχεύει στην εισαγωγή των συμμετεχόντων στις βασικές πτυχές του Διαστήματος και θα τους παράσχει μια συνολική επισκόπηση των τεχνικών, οικονομικών και διαχειριστικών προκλήσεων του Διαστήματος καθώς και των Διαστημικών δραστηριοτήτων, προγραμμάτων και αποστολών. Το σεμινάριο απευθύνεται σε νέους που πρόσφατα ξεκίνησαν την καριέρα τους σε εταιρεία, ή ερευνητικό ίδρυμα ή εργαστήριο που έχει δραστηριότητα σχετική με το Διάστημα ή σε φοιτητές που θέλουν να κατανοήσουν τις βασικές πτυχές του Διαστήματος και να ακολουθήσουν σχετική καριέρα. Η σειρά των εκδηλώσεων κλείνει με μια Ημέρα Καριέρας (Corallia Clusters Career Day), που πραγματοποιείται την Πέμπτη 8 Οκτωβρίου στο α2-innohub στο Μαρούσι. Απευθύνεται σε υποψήφιους που αναζητούν εργασία σε εξειδικευμένους και δυναμικούς κλάδους της ελληνικής οικονομίας, και θα έχουν την ευκαιρία να συναντήσουν, μεταξύ άλλων, εκπροσώπους εταιρειών-μελών του si-Cluster και να συζητήσουν για ανοικτές θέσεις εργασίας με σημαντικές προοπτικές. Από την καθιέρωση της το 1999, η Παγκόσμια Εβδομάδα Διαστήματος έχει εξελιχθεί στον κορυφαίο και δημοφιλέστερο θεσμό του κλάδου. Κατά τη διάρκεια της Παγκόσμιας Εβδομάδας Διαστήματος το 2014, περισσότερες από 1.400 εκδηλώσεις σε 80 χώρες γιόρτασαν για το Διάστημα και τις τεχνολογικές εφαρμογές του χώρου. Η φετινή διοργάνωση, με θέμα τις νέες διαστημικές ανακαλύψεις και με τίτλο “Discovery” ευελπιστεί να εμπνεύσει το παγκόσμιο κοινό και το si-Cluster μέσα από τις εκδηλώσεις του να μυήσει το κοινό μεταφέροντάς το από την Ελλάδα στον συναρπαστικό κόσμο του Διαστήματος. http://www.pestaola.gr/to-si-cluster-symmetexei-stin-pagkosmia-evdomada-diastimatos/

Νερό στον Αρη, αστείρευτη πηγή σεναρίων. Την περασμένη Δευτέρα η Αμερικανική Διαστημική Υπηρεσία (NASA) ανακοίνωσε ότι εντόπισε νερό σε υγρή μορφή στην επιφάνεια του Αρη. Το νερό αυτό είναι αλμυρό και εποχικό – ρέει στις πλαγιές κάποιων βουνών κατά τη διάρκεια του αρειανού καλοκαιριού, όταν οι θερμοκρασίες είναι υψηλότερες και του επιτρέπουν να διατηρεί την υγρή μορφή του. Παρ’ όλα αυτά η ανακάλυψή του ταράζει τα νερά στη γήινη αστρονομική και διαστημική κοινότητα δημιουργώντας απορίες και προβληματισμούς: Μπορεί τα αρειανά αλμυρά ποτάμια ή οι ενδεχόμενες πηγές τους στο υπέδαφος να φιλοξενούν τη ζωή; Αλλάζει η ανακάλυψή τους τον σχεδιασμό των μελλοντικών αποστολών στον Κόκκινο Πλανήτη; Και αν κάποτε άνθρωποι φθάσουν εκεί θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν αυτό το νερό για την επιβίωσή τους; Αυτά και άλλα ερωτήματα έθεσε «Το Βήμα» σε δύο κορυφαίους ειδικούς, τον υποδιευθυντή Στρατηγικής στο Τμήμα Εξερεύνησης του Ηλιακού Συστήματος της NASA και τον επικεφαλής της αποστολής ExoMars του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA) που θα ξεκινήσει για τον Αρη το 2018. Χόρχε Βάγκο «Δεν θα πλησιάσουμε το νερό του Αρη!» Η επόμενη αποστολή που θα ταξιδέψει στον Αρη είναι προϊόν της συνεργασίας του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA) και της Ρωσικής Υπηρεσίας Διαστήματος. Η αποστολή Exomars είναι προγραμματισμένη να ξεκινήσει το 2018 και να φτάσει στον Κόκκινο Πλανήτη το 2019. Ενας ρομποτικός εξερευνητής θα προσεδαφιστεί και θα προσπαθήσει να ανακαλύψει ίχνη ζωής στον Αρη. Το ρομπότ θα διαθέτει ανάμεσα στα άλλα και ένα ισχυρό τρυπάνι που θα μπορεί να σκάψει σε βάθος δύο μέτρων από την επιφάνεια. Οι ειδικοί εκτιμούν ότι είναι πιθανό κάτω από την επιφάνεια του Αρη να επιβιώνουν κάποιες μικροβιακές μορφές ζωής τις οποίες ίσως καταφέρει να εντοπίσει το ρομπότ. Επίσης το ρομπότ θα προσπαθήσει να ανιχνεύσει και ίχνη ζωής από το μακρινό παρελθόν του κόκκινου πλανήτη. Με αφορμή την ανακάλυψη του νερού στην επιφάνεια του Αρη ο Χόρχε Βάγκο, επικεφαλής της αποστολής Exomars, δίνει ενδιαφέρουσες απαντήσεις στα ερωτήματα που προκύπτουν από αυτή την ανακάλυψη. Ηταν αναπάντεχη η ανακάλυψη του νερού στον Αρη ή περιμένατε ότι θα γινόταν αργά ή γρήγορα; «Γνωρίζαμε εδώ και 50 χρόνια ότι υπάρχει νερό στον Αρη σε παγωμένη μορφή στους πόλους και πιθανότατα σε υγρή μορφή στο υπέδαφος. Για να είμαστε ακριβείς, είναι η πρώτη φορά που εντοπίζεται σε υγρή μορφή στην επιφάνεια και είναι φυσικά πολύ σημαντική ανακάλυψη, αφού οι γεωοατμοσφαιρικές συνθήκες του Αρη θεωρούσαμε ότι είναι απαγορευτικές για την παρουσία νερού σε υγρή μορφή στην επιφάνεια. Πρέπει να επισημάνω όμως ότι όσοι ασχολούνται με τον Αρη υποπτεύονταν πως η συγκεκριμένη μορφή νερού που εντοπίστηκε τώρα μπορεί να υπάρχει στην επιφάνεια του πλανήτη». Τι νερό είναι αυτό; «Για να γίνει πιο κατανοητό στο ευρύ κοινό για τι συζητούμε, σκεφθείτε τι συμβαίνει όταν έχει παγετό ή έχει πέσει χιόνι. Ρίχνουμε αλάτι στους δρόμους έτσι ώστε να λιώσει γρήγορα το χιόνι ή ο πάγος. Αυτό συμβαίνει και στον Αρη. Νερό από την ατμόσφαιρα αντιδρά με υπερχλωρικά άλατα στο έδαφος με αποτέλεσμα να σχηματίζεται ένα πολύ αλμυρό υδατικό διάλυμα που ρέει στην επιφάνεια και αφήνει τα ίχνη που εντόπισε ο δορυφόρος. Πρόκειται για πολύ αλμυρό νερό, η διάρκεια ζωής του οποίου είναι πολύ μικρή. Η πιθανότητα κάποιοι μικροοργανισμοί να μπορούν να επιβιώσουν σε αυτό το νερό είναι σχεδόν μηδαμινή. Για τους ίδιους λόγους δεν νομίζω ότι μπορεί το νερό αυτό να χρησιμοποιηθεί από τους αστροναύτες. Μπορούμε να κατασκευάσουμε έναν μηχανισμό που θα εξάγει νερό από την ατμόσφαιρα του Αρη και θα είναι πιο απλό να μετατραπεί σε πόσιμο από ό,τι το αλμυρό νερό που εντοπίστηκε να ρέει στις πλαγιές του πλανήτη». Τελικά υπάρχει ζωή στον Αρη; «Στο ερώτημα αυτό εκείνο που μπορούμε να πούμε είναι ότι η περίοδος που θα μπορούσε να κάνει την εμφάνισή της στον Κόκκινο Πλανήτη είναι πριν από περίπου 4-4,4 δισ. έτη, όταν οι συνθήκες εκεί ήταν παρόμοιες με εκείνες στη νεαρή Γη. Αν λοιπόν τότε έκανε την εμφάνισή της η ζωή, υπάρχουν πιθανότητες να εξακολουθούν να υπάρχουν μικροοργανισμοί αλλά αυτοί θα βρίσκονται στο υπέδαφος σε βάθη 1-2 χλμ. κάτω από την επιφάνεια, όπου πιθανώς υπάρχει νερό σε υγρή μορφή. Στη Γη ζουν διαφόρων ειδών μικροοργανισμοί σε πολύ μεγάλα βάθη. Οργανισμοί που δεν χρειάζονται οξυγόνο ή ηλιακό φως για να επιβιώσουν και βασίζονται στον μεταβολισμό μεταλλικών στοιχείων που υπάρχουν στο περιβάλλον τους. Τέτοιοι οργανισμοί μπορεί να υπάρχουν στον Αρη αλλά θα αργήσουμε πολύ να τους ανακαλύψουμε αφού δεν είναι προγραμματισμένη καμία αποστολή που να έχει στόχο να σκάψει τόσο βαθιά στο έδαφος του Αρη». Η ανακάλυψη του νερού αλλάζει τα σχέδια τόσο της αποστολής Exomars όσο και των άλλων αποστολών που θα επισκεφθούν τα επόμενα χρόνια τον Αρη; «Οπως ανέφερα και προηγουμένως, τόσο η NASA όσο και η ESA έχοντας κατά νου την πιθανότητα ύπαρξης αυτής της μορφής νερού στην επιφάνεια του Αρη έκαναν τον σχεδιασμό των επικείμενων αποστολών τους λαμβάνοντας υπόψη αυτό το δεδομένο. Μάλιστα σχεδιάζαμε τις νέες αποστολές προσπαθώντας να αποφύγουμε να βρεθούμε σε περιοχές όπου πιθανώς υπάρχει αυτό το νερό, περιοχές που τις ονομάζουμε "Ειδικές Περιοχές". Δεν θέλουμε τα σκάφη μας να προσεδαφιστούν σε αυτές τις περιοχές, γιατί όσο και αν προσπαθούμε τα σκάφη μας να φεύγουν "καθαρά" από τη Γη κάποια βακτήρια επιβιώνουν της διαδικασίας αποστείρωσης και ταξιδεύουν μαζί με τα σκάφη, καταφέρνοντας μάλιστα να επιβιώσουν και στις ακραίες διαστημικές συνθήκες. Αν και όπως προείπα το νερό που εντοπίστηκε στον Αρη είναι κατά βάση αφιλόξενο για τη ζωή, εν τούτοις υπάρχει πιθανότητα τα βακτήρια που θα ταξιδέψουν από τη Γη να καταφέρουν να επιβιώσουν και να αναπτυχθούν στο περιβάλλον των Ειδικών Περιοχών, με αποτέλεσμα να υπάρχει κίνδυνος άθελά μας να μολύνουμε τον πλανήτη. Για να πραγματοποιήσουμε αποστολές στις Ειδικές Περιοχές, θα πρέπει να αναπτύξουμε νέες μεθόδους αποστείρωσης που θα καθιστούν βέβαιο ότι τα σκάφη δεν θα μεταφέρουν μαζί τους γήινους μικροοργανισμούς». http://www.tovima.gr/science/article/?aid=742800 Η NASA αποκαλύπτει τα αληθινά σκηνικά της «Διάσωσης» Τζακ ποτ για τον διάσημο σκηνοθέτη Ρίντλει Σκοτ και τον σούπερ σταρ Ματ Ντέιμον αφού η ταινία τους «Η Διάσωση» η οποία εξελίσσεται στον Αρη ξεκίνησε να προβάλλεται λίγα 24ωρα πριν η NASA φέρει στο παγκόσμιο επίκεντρο τον Κόκκινο Πλανήτη ανακοινώνοντας την ανακάλυψη νερού στην επιφάνεια του. Ετσι οι συζητήσεις και οι συγκρίσεις των όσων αναφέρει και δείχνει η ταινία με όσα πραγματικά συμβαίνουν στον Αρη δίνουν και παίρνουν. Στο πλαίσιο αυτό η NASA έδωσε στη δημοσιότητα εικόνες από ορισμένες από τις περιοχές που πρωταγωνιστούν στην ταινία και ειδικότερα τις περιοχές προσεδάφισης των επανδρωμένων αποστολών. Οπως φαίνεται και στις εικόνες οι περιοχές αυτές είναι στην πραγματικότητα πολύ διαφορετικές, πιο δύσβατες και ακατάλληλες για προσεδάφιση από ότι στην ταινία. Παράλληλα η NASA έδωσε στη δημοσιότητα και μια εντυπωσιακή φωτογραφία που έστειλε o ρομποτικός εξερευνητής Curiosity από τα... αρειανά χάιλαντς στα οποία βρίσκεται αυτή την περίοδο. Αυτή είναι η περιοχή Acidalia Planitia του Αρη όπως παρουσιάζεται στην ταινία και στην οποία ο Ματ Ντέιμον και οι συνάδελφοι του προσεδαφίστηκαν όταν έφτασαν στον Κόκκινο Πλανήτη. Αυτή είναι η Acidalia Planitia στην πραγματικότητα και όπως φαίνεται δεν είναι καθόλου φιλική για σημείο προσεδάφισης και δημιουργία βάσης Αυτή είναι σε μεγέθυνση η επιφάνεια του κρατήρα Schiaparelli στον οποίο προσεδαφίστηκε η αποστολή διάσωσης του Ματ Ντέιμον και όπως και στην προηγούμενη περίπτωση δεν φαίνεται τόσο φιλική για τέτοια διαδικασία. Αυτή είναι η τελευταία πραγματικά εντυπωσιακή φωτογραφία που έστειλε το Curiosity από την περιοχή στην οποία βρίσκεται αυτή την περίοδο, μια περιοχή με μικρότερους και μεγαλύτερους λόφους και οροσειρές στο εσωτερικό του γιγάντιου κρατήρα Gale η κορυφή του οποίου βρίσκεται περίπου πέντε χλμ ψηλότερα από τον πυθμένα του! http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=743557

Εφτιαξαν κβαντικό ολοκληρωμένο κύκλωμα! Ερευνητές στην Αυστραλία κατασκεύασαν για πρώτη φορά ένα κβαντικό ολοκληρωμένο κύκλωμα (λογική πύλη) σε πυρίτιο, καθιστώντας δυνατούς τους υπολογισμούς ανάμεσα σε δύο κβαντικά bits πληροφοριών. Έως τώρα ήταν αδύνατο να «μιλήσουν» μεταξύ τους δύο κβαντικά bits πυριτίου και έτσι να δημιουργηθεί μια λογική πύλη, αλλά για πρώτη φορά αυτό επιτεύχθηκε. Στο παρελθόν είχαν επιτευχθεί κβαντικοί υπολογισμοί αλλά όχι σε πυρίτιο, το ευρέως χρησιμοποιούμενο σήμερα υλικό για τους επεξεργαστές. Πρόκειται για ένα σημαντικό επίτευγμα, που χαιρετίστηκε ότι «αλλάζει τους όρους του παιγνιδιού» και φέρνει ακόμη πιο κοντά την υλοποίηση κανονικών κβαντικών υπολογιστών, που θα εκτελούν υπολογισμούς με αστραπιαία ταχύτητα. Ερευνητές του Πανεπιστημίου της Νέας Νότιας Ουαλίας στο Σίδνεϊ, με επικεφαλής τον καθηγητή Αντριου Τζούρακ, τόνισαν ότι η δημιουργία μιας λογικής πύλης δύο κβαντικών bits (qubits), που αποτελεί το θεμέλιο ενός κβαντικού υπολογιστή, έγινε στο παραδοσιακό υλικό του πυριτίου και όχι σε κάποιο άλλο «εξωτικό» υλικό. «Αυτό καθιστά την κατασκευή ενός κβαντικού υπολογιστή πολύ πιο εφικτή, καθώς θα βασίζεται πλέον στην ίδια βιομηχανική τεχνολογία με τους σημερινούς υπολογιστές», δήλωσε ο Τζούρακ. Οι αυστραλοί ερευνητές μετέτρεψαν τα τρανζίστορ ενός συμβατικού τσιπ πυριτίου σε κβαντικά bits. Κάθε τσιπ πυριτίου σε ένα «έξυπνο» κινητό ή σε έναν υπολογιστή-ταμπλέτα περιέχει περίπου ένα δισεκατομμύριο τρανζίστορ και κάθε τρανζίστορ έχει μέγεθος λιγότερο από 100 νανόμετρα (δισεκατομμυριοστά του μέτρου). Οι ερευνητές «μεταμόρφωσαν» αυτά τα τρανζίστορ σε κβαντικά bits, αποθηκεύοντας κάθε qubit μέσα σε ένα παραδοσιακό τρανζίστορ. Μετά και το νέο βήμα, ουσιαστικά όλοι οι φυσικοί «θεμέλιοι λίθοι» για ένα κβαντικό υπολογιστή με βάση το πυρίτιο έχουν πλέον κατασκευαστεί με επιτυχία. Ανοίγει έτσι ο δρόμος για τους μηχανικούς υπολογιστών να σχεδιάσουν και να φτιάξουν έναν ολοκληρωμένο και λειτουργικό κβαντικό υπολογιστή. Ήδη η ομάδα του Τζούρακ αναζητά τον κατάλληλο εταίρο στην ηλεκτρονική βιομηχανία. Το επίτευγμα δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Nature». http://www.tovima.gr/science/technology-planet/article/?aid=743571 Ίντερνετ μέσω δορυφόρου στην υποσαχάρια Αφρική, από το Facebook. Σε πολυετή συνεργασία με την ισραηλινή Spacecom προχωρούν η Eutelsat Communications και η Facebook Inc., σε μια νέα προσπάθεια να αποκτήσουν οικονομική πρόσβαση στο Ίντερνετ κάτοικοι σε αραιοκατοικημένες περιοχές στην υποσαχάρια δυτική, ανατολική και νότια Αφρική. Πριν το τέλος του 2015 σχεδιάζουν να θέσουν σε τροχιά τον γεωστατικό δορυφόρο AMOS-6 και να αναπτύξουν ένα υποστηρικτικό σύστημα που θα επιτρέψει την πρόσβαση στο Διαδίκτυο σε περιοχές όπου δεν υπάρχει σταθερό δίκτυο ή δίκτυο κινητής τηλεφωνίας. Η Eutelsat θα συστήσει μια νέα εταιρεία με έδρα στο Λονδίνο που θα αναλάβει το έργο της παροχής ευρυζωνικών υπηρεσιών μέσω δορυφόρου στην Αφρική, οι οποίες θα απευθύνονται και σε επιχειρήσεις. Για το Facebook, η επένδυση στον νέο δορυφόρο, την χωρητικότητα του οποίου θα μοιράζεται με την Eutelsat, αφορά στο Internet.org, μια πρωτοβουλία για την μείωση του ψηφιακού χάσματος εκεί όπου υπάρχουν φυσικά, οικονομικά και κοινωνικά εμπόδια. Μέχρι τώρα, το Internet.org παρέχει δωρεάν πρόσβαση στο Ίντερνετ για επιλεγμένα app συνεργατών της, που αφορούν σε υπηρεσίες ενημέρωσης και δικτύωσης, εντούτοις έχει προκαλέσει αντιδράσεις αφού στην Ινδία για παράδειγμα θεωρήθηκε αθέμιτη ως παράβαση της αρχής για την Ουδετερότητα του Διαδικτύου, η προώθηση υπηρεσιών αφού δεν χρεώνεται η κίνηση δεδομένων. Τον Μάρτιο του 2015 ολοκληρώθηκε με επιτυχία η πρώτη δοκιμαστική πτήση ενός μη επανδρωμένου αεροσκάφους που μπορεί να προσφέρει την δυνατότητα της... επουράνιας πρόσβασης στο Ίντερνετ. Πρόκειται για το αεροσκάφος που φιλοδοξεί να αξιοποιήσει ο οργανισμός Internet.org, που συνέστησε η Facebook Inc. για να δώσει Ίντερνετ στο 10% του πληθυσμού της Γης που δεν έχει άλλη επιλογή. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500030494

4 Οκτωβρίου, 1957=Η Σοβιετική Ένωση εκτόξευσε με επιτυχία τον πρώτο τεχνητό δορυφόρο της Γης. Στις 4 του Οκτωβρίου 1957 στις 22 ώρες 28 λεπτά 34 δευτερόλεπτα ώρα Μόσχας (19 ώρες 28 λεπτά 34 δευτερόλεπτα GMT)η Σοβιετική Ένωση έκανε το φαινομενικά αδύνατο. Εκτόξευσε με τον Πύραυλο R-7 αριθμός 8K71PS Σπούτνικ» σε τροχιά τον πρώτο τεχνητό δορυφόρο του πλανήτη της Γης και μπορεί να θεωρηθεί ένα από τα πιο εμβληματικά ζητηματα στην ιστορία - ένα όνειρο που έγινε πραγματικότητα. Μια νέα εποχή.Από εκείνη τη στιγμή άρχισε η εποχή της εξερεύνησης του διαστήματος. Μετά από διακόσια ενενήντα πέντε δευτερολέπτα μετά την εκτόξευση του πρώτου δορυφόρου η μονάδα τέθηκε σε μια ελλειπτική τροχιά με υψόμετρο απόγειο εννιακόσια σαράντα επτά χιλιόμετρα, περίγειο 288 χιλιόμετρα. Σε 314,5 δευτερόλεπτα μετά την εκτόξευση υπήρχε διαχωρισμός του δορυφόρου, και έδωσε την ψήφο του. "Beep! Beep "-! Έτσι ακούστηκε το διακριτικό κλήσης του Σπούτνικ που πέταξε 92 ημερες, μέχρι τις 4 Ιανουαρίου 1958 έχοντας κάνει 1440 τροχιές γύρω από τη Γη ( περίπου 60 εκατομμύρια χιλιόμετρα.) http://www.federalspace.ru/21755/ Βραβεύτηκαν από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας έξι κορυφαίοι επιστήμονες Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος, στο πλαίσιο του 2ου Συμποσίου των Επτά Σοφών στην Κοσμολογία, που πραγματοποιείται στην Αθήνα, απένειμε τα βραβεία στους κορυφαίους επιστήμονες Τζέιμς Κρόνιν, Γιώργο Ευσταθίου, Ντέιβιντ Γκρος, Γιουτζίν Πάρκερ και Αλεξέι Σταρομπίνσκι. Κατά την τελετή απονομής των βραβείων ο κ. Πρόεδρος της Δημοκρατίας απηύθυνε τον ακόλουθο χαιρετισμό: «Με ιδιαίτερη ευχαρίστηση αλλά και τιμή χαιρετίζω την αναβίωση στην Ελλάδα του "Συμποσίου των Επτά Σοφών" πάνω σε θέματα πολλαπλών σύγχρονων "προκλήσεων" που αντιμετωπίζει η σημερινή Ανθρωπότητα. »To Συμπόσιο των Επτά Σοφών αποτελεί ένα από τα πλέον ενδιαφέροντα ρητορικά ευρήματα του Πλουτάρχου. Στα Ηθικά του, με κάποια δόση οιονεί αναχρονισμού, τοποθετεί το Συμπόσιο αυτό στην Κόρινθο επί τυραννίας Περιάνδρου. Η άκρως δημιουργική ένταση ανάμεσα σε μία πλατωνική, και συγκεκριμένα μεταπλατωνική, μορφή συνεύρεσης και επιστημοφιλοσοφικής αναζήτησης, το Συμπόσιο, και τον υποτιθέμενο ιστορικό χρόνο στον οποίο αναφέρεται το κείμενο, δηλαδή τα τέλη του 7ου αι. και τις αρχές του 6ου αι. π.Χ., αποτελεί όχι μόνο μία ρητορική κορύφωση και ένδειξη της σημασίας που αποδιδόταν στην, καταγωγική για την ελληνική σκέψη, αυτή περίοδο, αλλά και εμφαίνει την παράλληλη εξέταση πολιτικών, ηθικών και κοσμολογικών ζητημάτων στο πλαίσιο μίας συλλογικότητας, ενός κοινού τρόπου αναζήτησης της αλήθειας. Γι’ αυτό και είμαι βέβαιος ότι η αναβίωση αυτών των Συμποσίων θα λειτουργήσει ως καταλύτης στις διαδικασίες μελέτης και αντιμετώπισης των θεμάτων εκείνων που απασχολούν την παγκόσμια κοινωνία τον 21ο αι. »Άλλωστε η ίδια η σημασία του κοσμολογικού ζητήματος υπερβαίνει κατά πολύ τις επιμέρους επιστήμες, τις οποίες μετέρχεται ο κοσμολογικός στοχασμός στην εξελικτική του πορεία. Χωρίς να είμαι ειδικός, φαίνεται ότι ακόμη και σήμερα η κοσμολογία με το δέος, την δημιουργική απορία και το θαυμάζειν, την αναζήτηση τεκμηρίων και αρμονικών θεωριών, βρίσκεται ίσως εγγύτερα από κάθε άλλο επιστημονικό πεδίο στις γενεσιουργές συνθήκες του πρώτου ευρωπαϊκού φιλοσοφικού και επιστημονικού στοχασμού κατά την "στιγμή" των προσωκρατικών. Οι σκέψεις μου αυτές απηχούν τον εξής προτρεπτικό λόγο του Sir Karl Popper: "Σε κάθε περίπτωση είναι καλό να θυμόμαστε από καιρού εις καιρόν ότι η Δυτική μας επιστήμη...δεν ξεκίνησε με την συλλογή παρατηρήσεων για πορτοκάλια αλλά με τολμηρές θεωρίες για τον κόσμο". »Εντελώς φυσιολογικά, για το Πρώτο Συμπόσιο, που πραγματοποιήθηκε το 2007, είχε επιλεγεί ως θέμα η καρδιαγγειακή χειρουργική, επειδή η καρδιά συμβολίζει την αγάπη και τη ζωή. Και τώρα αυτό, το 2ο Συμπόσιο με θέμα την Κοσμολογία, εξετάζει την «καρδιά» αυτού τούτου του Σύμπαντος. Η Κοσμολογία είναι μια σύνθετη λέξη, αποτελούμενη από την λέξη "Κόσμος", ως πρώτο συνθετικό, και την λέξη "λόγος", ως δεύτερο συνθετικό, που σημαίνει τον λόγο σχετικά με ένα ζήτημα, την επιστημονική ενασχόληση και θεώρηση. Η οποία έχει ως αντικείμενο μελέτης αυτό που σημαίνει το πρώτο συνθετικό, δηλαδή τη μελέτη των απαρχών της εξέλιξης και της τελικής μοίρας του Σύμπαντος. Περιλαμβάνει την κατανόηση των μεγάλης κλίμακας δομών του Σύμπαντος και της δυναμικής τους, όπως και των επιστημονικών, νόμων οι οποίοι το διέπουν. »Ενδιαφέρουσα είναι η παρατήρηση ότι, λόγω της πεπερασμένης ταχύτητας του φωτός, μπορούμε να θεωρήσουμε την Κοσμολογία όχι μόνον ως μια φυσική επιστήμη, αλλά και ως μία «ιστορική επιστήμη». Διότι όταν κοιτάζουμε έξω, στο αχανές διάστημα, κοιτάζουμε, επίσης, πολύ πίσω στον χρόνο. »Η δημοσίευση του έργου του Αλβέρτου Αϊνστάιν, «Κοσμολογικές Μελέτες στην Γενική Θεωρία της Σχετικότητας», συνήθως θεωρείται το σημείο εκκίνησης της σύγχρονης επιστημονικής Κοσμολογίας. »Από τότε, μετά την ανακάλυψη της απομάκρυνσης των μακρινών γαλαξιών από τον Χαμπλ, στα τέλη της δεκαετίας του 1920, ακολούθησε η ανίχνευση, στα 1964, του «Κοσμικού Υπoβάθρου Μικροκυμάτων», μιας ακτινοβολίας η οποία πρωτοεμφανίστηκε στο νεαρό (τότε) Σύμπαν, 13,8 δισεκατομμύρια χρόνια πριν, η οποία θεμελιώνει την αφετηρία του Σύμπαντος στην Μεγάλη έκρηξη (Big-Bang). »Στις τελευταίες, λίγες δεκαετίες, πολλές συνταρακτικές πρόοδοι στην Παρατηρησιακή Κοσμολογία έχουν μετασχηματίσει την Κοσμολογία από μια, σε μεγάλο βαθμό, εικοτολογική-υποθετική επιστήμη σε μια επιστήμη που μπορεί να κάνει προβλέψεις, με ακριβή συμφωνία μεταξύ θεωρίας και παρατηρήσεων. Πιο πρόσφατα, συναρπαστικά, αποτελέσματα συνιστούν οι ανακαλύψεις που αφορούν την επιταχυνόμενη διαστολή του Σύμπαντος, τον ακριβή προσδιορισμό της ηλικίας του, της γεωμετρίας του, καθώς και της σύνθεσής του. »Όσον αφορά το άμεσο μέλλον, θα είναι εξίσου συναρπαστικό να ανιχνευθεί, με βεβαιότητα, ένα αναμενόμενο χαρακτηριστικό γνώρισμα της «Κοσμικής Μικροκυματικής Ακτινοβολίας Υποβάθρου», η αποκαλούμενη «πόλωση τρόπου-Β». Μια τέτοια εξέλιξη θα βοηθήσει τον ανθρώπινο πολιτισμό να προσεγγίσει τα γεγονότα που έλαβαν χώρα κατά τις πρώτες στιγμές γέννησης του Σύμπαντος. »Έχοντας κατά νου όλα αυτά τα υπέροχα επιτεύγματα και τις σκέψεις που έχω ήδη εκθέσει, εύχομαι σ’ αυτό το Δεύτερο Συμπόσιο, το οποίο στράφηκε στην Κοσμολογία, κάθε επιτυχία στον στόχο του να ερευνήσει σε βάθος τα μυστήρια του Σύμπαντος. Και μια προσωπική ευχή: μύχιος πόθος πολλών παρατηρητών που παρακολουθούν τις εξελίξεις στο πεδίο της Κοσμολογίας, δίχως να είναι οι ίδιοι ειδικοί, είναι να δημιουργηθούν εκ νέου οι επιστημολογικά έγκυρες προϋποθέσεις για τις μεγάλες εκείνες επιστημονικές συνθέσεις, τις τόσο χαρακτηριστικές, της Ιωνικής σχολής. Τις οποίες σήμερα θα ονομάζαμε διεπιστημονικές, εξαιτίας της ενορατικής ενότητας της γνώσης από την οποία διέπονται. Είναι γνωστό άλλωστε ότι ο Αναξαγόρας (Απόσπασμα 4) θεωρούσε την ίδια την γένεση του ανθρώπινου πολιτισμού ένα κοσμικό επεισόδιο, μία εξέλιξη που σχετίζεται με κοσμολογικές διεργασίες. »Είμαι βέβαιος ότι, στο μέλλον, αυτά τα Συμπόσια των Επτά Σοφών του Σύγχρονου Κόσμου θα συνεχίσουν να ασχολούνται με θέματα που συνιστούν πραγματικές «προκλήσεις» για την ανθρωπότητα και, προσελκύοντας μερικούς από τους πιο διάσημους και αναγνωρισμένους στοχαστές και ανθρώπους της πράξης, απ’ όλον τον κόσμο, θα συνεχίσουν να συνεισφέρουν καταλυτικώς στην επίλυση αυτών των θεμάτων». http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500030105

Χιονοστιβάδα στον Αρη. Η κάμερα HiRiSe του δορυφόρου MRO (οι εικόνες του οποίου συνέβαλαν στην ανακάλυψη του νερού) εντόπισε στο Βόρειο Πόλο του Αρη μια χιονοστιβάδα. Οι χιονοστιβάδες είναι συχνό φαινόμενο στους πόλους του Αρη ειδικά την περίοδο της άνοιξης. Η διαφορά με τις χιονοστιβάδες στη Γη είναι ότι αυτές του Αρη αποτελούνται ξηρό πάγο δηλαδή τη παγωμένη στερεή μορφή του διοξειδίου του άνθρακα που σχηματίζεται στον Αρη την χειμερινή περίοδο. http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=743194 Οι πρώτοι αστροναύτες στον Άρη «δεν θα μπορούν να πάρουν τα πόδια τους» Οι αστροναύτες της NASA που θα πατήσουν πρώτοι στον Άρη τη δεκαετία του 2030 θα πρέπει πρώτα να προσεδαφιστούν και μετά να... σταθούν όρθιοι. Ακούγεται εύκολο αλλά δεν είναι, επιβεβαιώνει μελέτη της αμερικανικής υπηρεσίας. Το ταξίδι μέχρι τον γειτονικό πλανήτη θα διαρκέσει τουλάχιστον έξι μήνες, και στη διάρκειά του οι αστροναύτες θα ζουν σε συνθήκες έλλειψης βαρύτητας. Όμως οι αποστολές στον Διεθνή Διαστημικό (ISS) Σταθμό έχουν καταστήσει σαφές ότι οι συνθήκες αυτές επιβαρύνουν το σώμα: οι μύες και τα οστά εξασθενούν, τα πόδια πρήζονται, η καρδιά διογκώνεται και τα κύτταρα δέχονται αυξημένες δόσεις ακτινοβολίας. Οι αστροναύτες πρέπει να μεταφέρονται σηκωτοί όταν επιστρέφουν από το πολυεθνικό εργαστήριο, και χρειάζονται μήνες ειδικής εξάσκησης για να συνηθίσουν ξανά το βάρος τους στον μητρικό πλανήτη. Η νέα μελέτη εξετάζει το πώς η έλλειψη βαρύτητας επηρεάζει την ισορροπία και τη σταθερότητα του σώματος. Ο Τζέικομπ Μπλούμπεργκ και οι συνεργάτες του στο Διαστημικό Κέντρο «Τζόνσον» της NASA εξέτασαν αστροναύτες που επέστρεψαν από τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, καθώς και εθελοντές που δέχτηκαν να παραμείνουν κλινήρεις μέχρι και για 70 συνεχείς ημέρες. Το τεστ στο οποίο υποβλήθηκαν περιλάμβαναν επτά δοκιμές λειτουργικότητας και φυσιολογίας. Τα αποτελέσματα δεν δείχνουν ενθαρρυντικά: καταγράφηκαν μεταξύ άλλων προβλήματα ισορροπίας, και συντονισμού χεριών-ματιών, απώλεια της σωστής στάσης του σώματος και διαταραχές της αντίληψης. Συχνό πρόβλημα ήταν επίσης και η ναυτία, αναφέρει η ερευνητική ομάδα σε ανακοίνωσή της. Ο Άρης, βέβαια, είναι μικρότερος από τη Γη και η δύναμη της βαρύτητας στην επιφάνειά του είναι 62% ασθενέστερη. Αυτό θα διευκόλυνε τους αστροναύτες, όχι όμως αρκετά για να μπορούν να περπατούν και να εκτελούν χειρωνακτικές εργασίες αβίαστα. Όπως το θέτει η ανακοίνωση, «μετά την προσεδάφιση [στον Άρη], τα προβλήματα αυτά μπορεί να καταστήσουν δύσκολη την έναρξη των απαιτούμενων εργασιών, όπως το περπάτημα από το σκάφος προσεδάφισης στο χώρο διαβίωσης». «Χωρίς αντίμετρα ή εξάσκηση στην ισορροπία, οι αστροναύτες ενδέχεται να δυσκολεύονται να διατηρήσουν τον έλεγχο της ισορροπίας όταν προσεδαφιστούν στον Άρη». Με άλλα λόγια, το πλήρωμα μάλλον δεν θα μπορεί να πάρει τα πόδια του. Η ομάδα του Μπλούμπεργκ προσπαθεί πάντως να αναπτύξει ειδικά προγράμματα γυμναστικής που θα βοηθήσουν τους αστροναύτες να διατηρήσουν τη φυσική τους κατάσταση. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500030074 Σκοτ Μέρκι: Το CRISM βρήκε το νερό στον Άρη. Ο Σκοτ Μέρκι, μιλά για την επιχείρηση του CRISM (Compact Reconnaissance Imaging Spectrometer for Mars), του οργάνου που βρίσκεται πάνω στο διαστημόπλοιο MRO και σε τροχιά γύρω από τον Άρη από το 2006. Το CRISM και η ομάδα που ελέγχει το επιστημονικό όργανο, το οποίο ζυγίζει μόλις 33 κιλά, είναι οι αφανείς ήρωες πίσω από την ιστορική ανακάλυψη ύδατος στον «κόκκινο πλανήτη». Μεγαλώνοντας σε μια συνηθισμένη πόλη της Μασαχουσέτης, ο Σκοτ Μέρκι διάβαζε μανιωδώς για τα αστέρια και τους πλανήτες. Ήταν λάτρης των ταινιών επιστημονικής φαντασίας και ο Άρης ήταν από νωρίς στο επίκεντρο του ενδιαφέροντός του. Σπούδασε Γεωλογία στο Πανεπιστήμιο της Μινεσότα και όλα έδειχναν ότι τα γήινα πετρώματα θα τον απασχολούσαν στον εργασιακό του βίο. Ωστόσο, ένα θερινό πρόγραμμα πρακτικής εξάσκησης με θέμα τη μελέτη της Σελήνης άλλαξε άρδην τα σχέδιά του και την επόμενη χρονιά στράφηκε στην πλανητική γεωλογία. Σήμερα είναι ο Κύριος Ερευνητής του CRISM (Compact Reconnaissance Imaging Spectrometer for Mars), του οργάνου που βρίσκεται πάνω στο διαστημόπλοιο MRO και σε τροχιά γύρω από τον Άρη από το 2006. Το CRISM και η ομάδα που ελέγχει το επιστημονικό όργανο, το οποίο ζυγίζει μόλις 33 κιλά, είναι οι αφανείς ήρωες πίσω από την ιστορική ανακάλυψη, αφού χάρη στα δεδομένα που έστειλε στη Γη οι επιστήμονες «είδαν» τα άλατα στην επιφάνεια του Άρη, που μέχρι σήμερα αποτελούν τις ισχυρότερες ενδείξεις για την ύπαρξη νερού σε ρευστή μορφή στον Κόκκινο Πλανήτη. «Ειλικρινά, δεν πίστευα ότι θα βρούμε αυτά τα στοιχεία, αλλά είναι εκεί και η ομάδα μας χοροπηδάει από τη χαρά της», λέει στην «Κ» ο Σκοτ Μέρκι λίγες ώρες μετά την επίσημη ανακοίνωση της NASA για την ύπαρξη αλμυρού νερού σε ρευστή μορφή στην επιφάνεια του Άρη. Η ομάδα του στο Εργαστήριο Εφαρμοσμένης Φυσικής του Πανεπιστημίου Τζον Χόπκινς δούλεψε εντατικά προκειμένου να σχεδιάσει και να κατασκευάσει το όργανο που θα μπορούσε να ανιχνεύσει με ακρίβεια τις συγκεντρώσεις αλάτων στον Άρη, ενώ θα βρισκόταν σε τροχιά και σε απόσταση περίπου 300 χλμ. από την επιφάνεια του πλανήτη. «Το κυνήγι για το νερό στον Άρη έχει επικεντρωθεί στην αναζήτηση των μεταλλικών στοιχείων που σχηματίζονται στο ρευστό νερό», υπογραμμίζει ο κ. Μέρκι και συμπληρώνει ότι με τον ίδιο τρόπο οι επιστήμονες μπορούν να αντλήσουν σημαντικά δεδομένα για το υδάτινο παρελθόν του Άρη. «Για το αρχαίο νερό στον Άρη, περίπου 4 δισεκατομμύρια χρόνια πριν, τα ίχνη της ύπαρξής του είναι τα μεταλλικά στοιχεία που σχηματίζονται από πυριτικά πετρώματα που αλληλεπιδρούν με το νερό. Για τις πιο σύγχρονες ενδείξεις νερού, η προσοχή μας επικεντρώνεται σε άλατα που θα μπορούσαν να σχηματίσουν ιζήματα από “πρόσφατο” νερό», σημειώνει. Και γιατί είναι σημαντική η εύρεση νερού σε υγρή μορφή για τη μελέτη του Άρη; «Διότι το ρευστό νερό είναι απαραίτητο για τη ζωή όπως την ξέρουμε και τα μεταλλικά στοιχεία που σχηματίζονται στο νερό είναι τα αποτυπώματα της πρότερης ή παρούσας εμφάνισής του», μας λέει ο επιστημονικός υπεύθυνος του CRISM. Το CRISM τοποθετήθηκε πάνω στο μικρό διαστημόπλοιο MRO (Mars Reconnaissance Orbiter), το οποίο έφυγε από τη Γη πριν από δέκα χρόνια με σκοπό την ενδελεχή έρευνα για τις συνθήκες ύπαρξης νερού στον Κόκκινο Πλανήτη. Είναι γεγονός ότι οι προηγούμενες αποστολές στον Άρη απέδειξαν ότι κάποια εποχή στην ιστορία του πλανήτη υπήρξε ρέον νερό, αλλά παρέμενε μυστήριο κατά πόσον αυτό «διατηρήθηκε» στην επιφάνειά του αρκετά ώστε να δημιουργηθεί ζωή. Η δουλειά του CRISM ήταν να ερευνήσει τα «υδάτινα περιβάλλοντα» του Αρη και να βοηθήσει τους επιστήμονες να καταλάβουν πώς σχηματίστηκε ο φλοιός της επιφάνειας του πλανήτη και να προσδιορίσουν το σημερινό του κλίμα. «Το CRISM μετράει το φάσμα του ηλιακού φωτός που αντανακλάται στην επιφάνεια του Άρη. Για να εντοπίσουμε τα μεταλλικά στοιχεία στην επιφάνειά του, το συγκρίνουμε με το φάσμα των μεταλλικών στοιχείων που μετράμε στα εργαστήρια της Γης», μας εξηγεί ο Σκοτ Μέρκι. Ωστόσο, η επιστημονική ομάδα έπρεπε να λύσει σημαντικά σχεδιαστικά προβλήματα για να μπορεί το CRISM να «δει» και τα υπέρυθρα μήκη κύματος. «Για να μετρήσουμε το υπέρυθρο φάσμα με ακρίβεια το CRISM πρέπει να είναι πολύ κρύο, με το τηλεσκόπιό του να φτάνει στους -70 βαθμούς Κελσίου και τον ανιχνευτή του στους -153 βαθμούς Κελσίου και ακόμη χαμηλότερα. Το να φτάσουμε σε αυτές τις θερμοκρασίες ήταν η μεγαλύτερη σχεδιαστική και κατασκευαστική πρόσκληση», επισημαίνει ο κ. Μέρκι και υπογραμμίζει ότι ο σχεδιασμός και η κατασκευή του οργάνου διήρκεσε τέσσερα χρόνια. Στα χρόνια που το MRO βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τον Κόκκινο Πλανήτη, το CRISM έχει συμβάλει με πολλούς τρόπους στην επιστημονική έρευνα γύρω από τη μεγάλη ιστορία του Άρη. «Ανακαλύψαμε χιλιάδες βραχώδεις εξάρσεις που διατηρούν στοιχεία αρχαίου νερού, από τέσσερα δισεκατομμύρια χρόνια πριν! Επιπλέον, βρήκαμε ανθρακικά πετρώματα, δηλαδή ασβεστόλιθο, μέσα στα οποία θεωρείται ότι έχουν «παγιδευτεί» στοιχεία της αρχαίας πυκνής ατμόσφαιρας του Άρη. Η μεγάλη μας έκπληξη ήταν ότι αν και υπάρχουν αυτά τα πετρώματα, παγίδευσαν μόνο το ισοδύναμο της σημερινής ατμόσφαιρας του Αρη ή και λιγότερο, το οποίο δεν είναι αρκετό για να κρατηθεί ο αρχαίος Άρης ζεστός», μας λέει ο Σκοτ Μέρκι. Η αποστολή του CRISM δεν τελειώνει με τις πρόσφατες ανακαλύψεις. Σε συνεργασία με την κάμερα υψηλής ευκρίνειας HiRISE του διαστημοπλοίου MRO, το CRISM θα συνεχίσει να κάνει παρατηρήσεις με επίκεντρο τον αρχαίο Άρη, τα σύννεφα και τα αέρια που σχηματίζονται στην τωρινή του ατμόσφαιρα. Τα νέα, ιστορικά, δεδομένα αποτελούν, όμως, σταθμό στην αξία της διαστημικής έρευνας, καθώς για δεκαετίες η ανθρωπότητα προβληματίζεται για την ύπαρξη ζωής πέρα από τη Γη. «Η ζωή όπως την ξέρουμε χρειάζεται νερό σε ρευστή μορφή. Τα νέα δεδομένα μάς δείχνουν ότι το ρευστό νερό υπήρξε στον Άρη πριν από δισεκατομμύρια χρόνια και συνεχίζει μέχρι σήμερα, σε ορισμένες χρονικές περιόδους και περιοχές. Ισως, απλά ίσως, η ζωή μπορεί να κατάφερε να διατηρηθεί όλον αυτόν τον καιρό. Η ύπαρξή της στον σύγχρονο Άρη μάς οδηγεί στο θεμελιώδες επιστημονικό ερώτημα, “είμαστε μόνοι”;», καταλήγει ο Σκοτ Μέρκι. http://physicsgg.me/2015/10/04/%cf%83%ce%ba%ce%bf%cf%84-%ce%bc%ce%ad%cf%81%ce%ba%ce%b9-%cf%84%ce%bf-crism-%ce%b2%cf%81%ce%ae%ce%ba%ce%b5-%cf%84%ce%bf-%ce%bd%ce%b5%cf%81%cf%8c-%cf%83%cf%84%ce%bf%ce%bd-%ce%ac%cf%81%ce%b7/

Νέα μέθοδος για τα τσιπάκια. Στη βιομηχανία κατασκευής ημιαγωγών (τρανζίστορ), το μεγαλύτερο τεχνικό εμπόδιο είναι ότι υπάρχει ένα φυσικό όριο πέρα από το οποίο δεν φαίνεται δυνατό να μικρύνει άλλο το μέγεθος ενός τρανζίστορ. Ομως ερευνητές της αμερικανικής εταιρείας ΙΒΜ ανακοίνωσαν ότι βρήκαν ένα νέο τρόπο να ξεπεράσουν το πρόβλημα, δημιουργώντας τρανζίστορ από παράλληλες σειρές νανοσωλήνων άνθρακα. Ο «πονοκέφαλος» για τους κατασκευαστές των επεξεργαστών είναι ότι όσο προσπαθούν να χωρέσουν περισσότερα και άρα μικρότερα τρανζίστορ σε ένα τσιπ, ώστε να κάνουν τον επεξεργαστή πιο γρήγορο, τόσο αυξάνεται η ηλεκτρική αντίσταση και η δημιουργία θερμότητας, πράγμα που «φρενάρει» την ταχύτητα επεξεργασίας. Ομως οι ερευνητές ανακάλυψαν μια νέα μέθοδο σύνδεσης πολύ λεπτών μεταλλικών συρμάτων με τους νανοσωλήνες, πράγμα που επιτρέπει να συνεχιστεί η σμίκρυνση του πλάτους των συρμάτων, χωρίς να αυξηθεί η ηλεκτρική αντίσταση. Η ανακάλυψη, που αναμένεται να έχει πρακτική εφαρμογή την επόμενη δεκαετία, βασίζεται σε ένα «εξωτικό» υλικό δημιουργίας ημιαγωγών, τους νανοσωλήνες άνθρακα, το οποίο θεωρείτο πολλά υποσχόμενο, αλλά έως τώρα είχε αποδειχθεί πολύ δύσκολο στην αξιοποίησή του για την κατασκευή τρανζίστορ. Οι εν λόγω νανοσωλήνες είναι «ρολό» αποτελούμενα από άνθρακα πάχους μόνο ενός ατόμου. Η ανακάλυψη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Science». Οι νανοσωλήνες άνθρακα είναι ένα από τα υλικά που έχει προταθεί ως διάδοχος του πυριτίου, το οποίο εδώ και πάνω από μισό αιώνα αποτελεί το προτιμώμενο υλικό από τους παραγωγούς τσιπ. «Από όλα τα πιθανά υλικά, οι νανοσωλήνες βρίσκονται στην κορυφή του καταλόγου και με διαφορά», δήλωσε ο αντιπρόεδρος της IBM Research Ντάριο Γκιλ. Όπως είπε, υπάρχουν ακόμη τεχνικές δυσκολίες, αλλά η ΙΒΜ είναι αισιόδοξη ότι τελικά θα τις ξεπεράσει. Η συνεχιζόμενη επανάσταση των υπολογιστών έχει βασιστεί σε σημαντικό βαθμό στο γεγονός ότι περίπου κάθε ένα έως δύο χρόνια διπλασιάζεται ο αριθμός των τρανζίστορ πυριτίου, τα οποία μπορούν να χωρέσουν σε ένα τσιπ πυριτίου και άρα αυξάνεται ανάλογα και η επεξεργαστική ισχύς (ο λεγόμενος «νόμος του Μουρ» που διατύπωσε ο Γκόρντον Μουρ της Intel το 1965). Τα τσιπ αποτελούνται από μεταλλικά σύρματα και τρανζίστορ με βάση ένα υλικό κατάλληλο για ημιαγωγό του ρεύματος. Οι σημερινοί μικροεπεξεργαστές περιέχουν δισεκατομμύρια τρανζίστορ-διακόπτες που ανοιγοκλείνουν σε δισεκατομμυριοστά του δευτερολέπτου. Υπάρχουν πια τρανζίστορ που είναι μικρότερα και από έναν βιολογικό ιό. Ομως κατά την τελευταία δεκαετία οι επιδόσεις των «τσιπ» -τα οποία παράγονται με τη βιομηχανική τεχνική της φωτολιθογραφίας- δεν αυξάνονται πια με τον ίδιο ρυθμό, ενώ πιο πρόσφατα και το κόστος των τρανζίστορ σταμάτησε να μειώνεται με κάθε νέα γενιά τους. Οι νανοσωλήνες άνθρακα έρχονται να φέρουν μια αναγκαία νότα αισιοδοξίας στη βιομηχανία των επεξεργαστών. Στο απώτερο μέλλον, άλλες ακόμη πιο προχωρημένες μέθοδοι, όπως η κβαντική υπολογιστική και η σπιντρονική, φιλοδοξούν να «απογειώσουν» πραγματικά τις δυνατότητες των επεξεργαστών. http://www.tovima.gr/science/technology-planet/article/?aid=743184

Πιο κοντά στην παραγωγή ενέργειας από σύντηξη λόγω μείωσης κόστους. Το κόστος της παραγωγής ενέργειας σε αντιδραστήρες σύντηξης έχει γίνει πλέον αρκετά χαμηλό ώστε να είναι εμπορικά βιώσιμο, σύμφωνα με ερευνητές από το Πανεπιστήμιο Ντούραμ και το Κέντρο Ενέργειας Σύντηξης Κάλαμ στην Οξφόρδη. Οι ερευνητές υπολόγισαν το κόστος της τεχνολογίας μετά τις πρόσφατες θετικές εξελίξεις στην τεχνολογία των υπεραγωγών και ανακάλυψαν ότι η ηλεκτρική ενέργεια μπορεί να παραχθεί με παρόμοιο κόστος με τους αντιδραστήρες σχάσης, χωρίς τα μειονεκτήματα που συνδέονται με τη χρήση τους. Η σύντηξη είναι ικανή να παράγει ενέργεια χωρίς να συμβάλει στην υπερθέρμανση του πλανήτη ή τους κινδύνους που συνδέονται με τη σχάση, όπως η παραγωγή επικίνδυνων αποβλήτων. Επιπλέον, οι αντιδραστήρες σύντηξης απαιτούν μόνο δευτέριο, ή βαρύ ύδωρ, για να λειτουργήσουν, το οποίο μπορεί να σχηματιστεί από το θαλασσινό νερό, επιτρέποντας μια δυνητικώς απεριόριστη παροχή ενέργειας και εξαλείφοντας τους φόβους για τα αποθέματα των πόρων. Η τεχνολογία λειτουργεί θερμαίνοντας πλάσμα σε θερμοκρασία 100 εκατομμυρίων βαθμών Κελσίου, ώστε τα άτομα υδρογόνου να συντηχθούν και να απελευθερώσουν ενέργεια. Οι αντιδραστήρες σχάσης λειτουργούν διασπώντας άτομα σε πολύ χαμηλότερες θερμοκρασίες. Η πρόοδος στην τεχνολογία υπεραγωγών σημαίνει ότι θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την κατασκευή των ισχυρών μαγνητών που απαιτούνται για να διατηρηθεί το καυτό πλάσμα στη θέση του. «Γνωρίζουμε για τους αντιδραστήρες σύντηξης εδώ και πολλά χρόνια, αλλά οι περισσότεροι δεν πίστευαν ότι θα μπορούσαν ποτέ να κατασκευαστούν, λόγω των τεχνολογικών προκλήσεων που έπρεπε να ξεπεραστούν και φυσικά το αβέβαιο κόστος», δήλωσε ο καθηγητής Ντέμιαν Χάμπσαϊρ, επικεφαλής της μελέτης. «Αν και υπάρχουν ακόμα μερικές τεχνολογικές προκλήσεις να ξεπεραστούν, έχουμε δημιουργήσει μία ισχυρή θέση που υποστηρίζεται από τα καλύτερα διαθέσιμα στοιχεία, τα οποία δείχνουν ότι οι σταθμοί παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από σύντηξη μπορεί σύντομα να είναι οικονομικά βιώσιμοι», πρόσθεσε. Εξάλλου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημιούργησε πέρυσι ένα πρόγραμμα ύψους 850 εκατομμυρίων ευρώ για την ανάπτυξη της πυρηνικής σύντηξης ως μελλοντικής πηγής ενέργειας. http://www.naftemporiki.gr/story/1011894/pio-konta-stin-paragogi-energeias-apo-suntiksi-logo-meiosis-kostous

Αμερικανική εταιρεία ξεκινά μπίζνες στη Σελήνη «το 2017» Η Moon Express, μια νεοσύστατη καλιφορνέζικη εταιρεία που φιλοδοξεί να εκμεταλλευτεί τον ορυκτό πλούτο της Σελήνης, υπέγραψε συμβόλαιο για την εκτόξευση δύο μη επανδρωμένων αποστολών το 2017 -και ελπίζει έτσι να κερδίσει διαγωνισμό της Google για την πρώτη εταιρεία που πατά στη Σελήνη. Το ρομποτικό σκάφος MX-1 της εταιρείας, σχεδιασμένο να σουλατσάρει στο φεγγάρι και να συλλέγει δείγματα πριν επιστρέψει στη Γη, θα εκτοξευτεί με τον μικρό πύραυλο Electron που αναπτύσσει η Rocket Lab, μια εταιρεία που ιδρύθηκε στη Νέα Ζηλανδία και μετέφερε πρόσφατα την έδρα της στις ΗΠΑ. Οι δύο αποστολές του 2016 και μια τρίτη που προγραμματίζεται για αργότερα έχουν στόχο τη δοκιμή του MX-1 σε πραγματικές συνθήκες. H Μοοn Express ελπίζει να συλλέξει και να φέρει στη Γη δείγματα πετρωμάτων με τη δεύτερη ή τρίτη απόπειρα, δήλωσε στο Space.com ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας Μπομπ Ρίτσαρντς. Η συμφωνία με την Rocket Lab καλύπτει τις τρεις πρώτες εκτοξεύσεις συν ακόμα δύο αν υπάρξει πρόβλημα στην πορεία. Ο πύραυλος Electron, με ύψος μόλις 16 μέτρα και διάμετρο 1,3 μέτρα, μπορεί να μεταφέρει φορτίο 150 κιλών σε ηλιοσύγχρονη τροχιά 500 χιλιόμετρα πάνω από τη Γη. Χάρη στο μικρό μέγεθος και τη χρήση εκτυπωμένων εξαρτημάτων, το κόστος κάθε εκτόξευσης περιορίζεται στα 4,9 εκατομμύρια δολάρια, συγκριτικά με δεκάδες εκατομμύρια για άλλους, μεγαλύτερους πυραύλους. Η Moon Express θα διεκδικήσει έτσι το βραβείο Lunar X της Google, έναν διαγωνισμό με έπαθλο 20 εκατ. δολάρια για την πρώτη ιδιωτική αποστολή που θα φτάσει στην Σελήνη και θα καλύψει απόσταση τουλάχιστον 500 μέτρων στην επιφάνεια μέχρι τα τέλη του 2017. Στο διαγωνισμό συμμετέχουν 16 ομάδες. Μία από αυτές, η Astrobotic προγραμματίζει την εκτόξευση ενός ρομποτικού οχήματος το 2016. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500030007

Δημοσθένης Καζάνας: Πληθωρισμός στο Σύμπαν. Η πληθωριστική κοσμολογία ήρθε πριν από 35 χρόνια να αλλάξει θεαματικά την κατανόησή μας για την εξέλιξη και τη δομή του Σύμπαντος. Ο ακαδημαϊκός Δημοσθένης Καζάνας κάνει τον απολογισμό. Ο Δημοσθένης Καζάνας είναι αστροφυσικός στο Κέντρο Διαστημικών Πτήσεων Γκόνταρντ της NASA, αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Ήταν ομιλητής στο Συμπόσιο των 7 σοφών με θέμα «Αλλαγές φάσεων στο αρχέγονο Σύμπαν» Οι ιδέες των επιστημόνων για τη δημιουργία και τη δομή του Σύμπαντος έχουν αλλάξει πολλές φορές διά μέσου των αιώνων. Η σημερινή θεωρία, που έχει τεκμηριωθεί με παρατηρήσεις, είναι πως το Σύμπαν διαστέλλεται και πως το τμήμα του που μπορούμε να παρατηρήσουμε έχει ηλικία περίπου 14 δισεκατομμύρια έτη και άρα έχει ακτίνα «μόνο» 14 δισεκατομμύρια έτη φωτός. Επειδή η διαστολή του Σύμπαντος είναι, όπως λέμε στη Φυσική, αδιαβατική, η θερμοκρασία του μειώνεται με την πάροδο του χρόνου. Έτσι στο παρελθόν το παρατηρήσιμο Σύμπαν ήταν όχι μόνο μικρότερο, αλλά και πολύ θερμότερο. Όλα τα παραπάνω οδηγούν στη θεωρία της Μεγάλης Έκρηξης, σύμφωνα με την οποία το Σύμπαν δημιουργήθηκε πριν από 14 δισεκατομμύρια χρόνια και έκτοτε διαστέλλεται και ψύχεται συνεχώς. Λόγω της μεγάλης θερμοκρασίας του Σύμπαντος λίγο μετά τη Μεγάλη Έκρηξη, αυτό περιείχε τότε ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία πολύ μεγάλης ενέργειας. Με τη συνεχή διαστολή και ψύξη του Σύμπαντος, η θερμοκρασία αυτής της ακτινοβολίας θα έπρεπε να είναι σήμερα μόλις λίγοι βαθμοί πάνω από το απόλυτο μηδέν. Η παραπάνω θεωρητική πρόβλεψη για την ύπαρξη αυτής της ακτινοβολίας, που ονομάζουμε μικροκυματική ακτινοβολία υποβάθρου, επιβεβαιώθηκε από τις παρατηρήσεις των Πέντσιας και Γουίλσον, οι οποίοι για την ανακάλυψή τους αυτή πήραν το βραβείο Νομπέλ Φυσικής του 1965. Η θεωρία της Μεγάλης Έκρηξης, που λίγο-πολύ γνωρίζουμε όλοι, έχει ένα σημαντικό πρόβλημα. Η μικροκυματική θεωρία υποβάθρου είναι με πολύ μεγάλη προσέγγιση ισότροπη, δηλαδή η έντασή της είναι πρακτικά η ίδια προς όποια κατεύθυνση του ουρανού και αν παρατηρήσουμε. Η Γενική Θεωρία της Σχετικότητας όμως προβλέπει ότι η ακτινοβολία αυτή δεν θα έπρεπε να είναι ισότροπη, και ο λόγος είναι ο εξής: Η ηλικία του Σύμπαντος σε κάθε στιγμή της εξέλιξής του, πολλαπλασιασμένη επί την ταχύτητα του φωτός, μας δίνει μια «χαρακτηριστική» απόσταση, που ονομάζεται κοσμικός ορίζοντας. Αυτός είναι η μεγαλύτερη απόσταση από την οποία ένας παρατηρητής, που συμμετέχει στη διαστολή του Σύμπαντος, θα μπορούσε να λάβει ηλεκτρομαγνητικά σήματα και σήμερα ισούται με 14 δισεκατομμύρια έτη φωτός. Δυο διαμετρικά αντίθετες περιοχές του Σύμπαντος, η καθεμιά σε απόσταση 10 δισεκατομμυρίων ετών φωτός από εμάς σήμερα, βρίσκονται μέσα στον κοσμικό μας ορίζοντά μας και απέχουν μεταξύ τους 20 δισεκατομμύρια έτη φωτός. Όμως κάθε μηχανισμός που θα μπορούσε να εξισώσει τις όποιες διαφορές θερμοκρασίας στο Σύμπαν έπαψε να ενεργεί όταν αυτό είχε ηλικία 300.000 έτη, εποχή που ο κοσμικός ορίζοντας ήταν 300.000 έτη φωτός. Επειδή από το νόμο της διαστολής του Σύμπαντος γνωρίζουμε ότι εκείνη την εποχή οι περιοχές αυτές απείχαν μεταξύ τους 20 εκατομμύρια έτη φωτός, καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι τότε οι περιοχές αυτές βρίσκονταν η καθεμιά έξω από τον κοσμικό ορίζοντα της άλλης. Επομένως δεν υπήρχε τρόπος να «επικοινωνήσουν» μεταξύ τους, έτσι ώστε η θερμοκρασία της καθεμιάς να εξισωθεί με τη θερμοκρασία της άλλης. Η κατάσταση γίνεται πολύ χειρότερη αν πάμε ακόμη πιο πίσω στο χρόνο, ένα απειροελάχιστο κλάσμα του δευτερολέπτου μετά τη Μεγάλη Έκρηξη. Υπολογίζεται ότι τότε το Σύμπαν αποτελούνταν από 1090 (δηλαδή η μονάδα ακολουθούμενη από 90 μηδενικά!) περιοχές που δεν επικοινωνούσαν μεταξύ τους! Πως λοιπόν «κατάφερε» το Σύμπαν να αποκτήσει αυτόν τον υψηλό βαθμό ισορροπίας; Η λύση στο πρόβλημα αυτό εμφανίστηκε πριν από 35 χρόνια και είναι η ενέργεια του κενού! Το κενό είναι χώρος στον οποίο δεν υπάρχουν σωματίδια ή φωτόνια, αλλά αυτό δεν συνεπάγεται αυτόματα ότι ο χώρος αυτός δεν έχει καθόλου ενέργεια. Είναι δυνατόν, πέρα από την ύλη και την ακτινοβολία, να υπάρχει στο Σύμπαν κάποιο άλλο ενεργειακό πεδίο, σαν το πεδίο Higgs που ανακαλύφθηκε πρόσφατα στο CERN. Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό ενός τέτοιου πεδίου είναι το γεγονός ότι όλοι οι παρατηρητές, ανεξάρτητα από την ταχύτητά τους, μετρούν την ίδια πυκνότητα ενέργειας (δηλ. ενέργεια ανά κυβικό εκατοστό), σε αντίθεση με το ηλεκτρομαγνητικό πεδίο, στο οποίο ένας κινούμενος παρατηρητής βλέπει μια πυκνότητα ενέργειας που εξαρτάται από την ταχύτητά του. Η «παράδοξη» αυτή ιδιότητα του προτεινόμενου πεδίου συνεπάγεται ότι αυτό χαρακτηρίζεται από αρνητική πίεση ! Ενώ δηλαδή σε μια φυσαλίδα αέρα τα μόρια εξασκούν μια πίεση προς τα έξω, ένας σφαιρικός όγκος κενού με μη μηδενική πυκνότητα ενέργειας εξασκεί μια πίεση προς τα μέσα, ίση αριθμητικά με την πυκνότητα ενέργειας του πεδίου. Η αλληλοεξουδετέρωση της θετικής πυκνότητας ενέργειας ύλης και ακτινοβολίας από την αρνητική πυκνότητα ενέργειας του κενού υποδηλώνει ότι, παρά τη διαστολή του Σύμπαντος αυτό είναι δυνατόν να διατηρεί σταθερή πυκνότητα ενέργειας! Είναι ένα φαινόμενο ανάλογο με την αλλαγή φάσης στο νερό, από τη στερεά στη υγρή. Η θερμοκρασία του πάγου παραμένει σταθερή, ίση με 0 βαθμού Κελσίου ώσπου να λιώσει όλος ο πάγος, παρά το γεγονός ότι εξακολουθούμε να παρέχουμε θερμότητα στο μείγμα. Αν συνδυάσουμε αυτή τη σταθερότητα με τις εξισώσεις της Γενικής Θεωρίας της Σχετικότητας του Αϊνστάιν, καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι το Σύμπαν διαστέλλεται θετικά ακολουθώντας το νόμο R=k·10t Αυτό σημαίνει ότι αν διαλέξουμε ένα κατάλληλο χρονικό διάστημα, τότε στο τέλος αυτού του διαστήματος η απόσταση R μεταξύ οποιωνδήποτε σημείων του Σύμπαντος διπλασιάζεται. Η διαδικασία αυτή ονομάζεται κοσμολογικός πληθωρισμός. Το 1980 διατύπωσα την άποψη ότι ο κοσμολογικός πληθωρισμός θα μπορούσε να «παρακάμψει» το πρόβλημα του κοσμικού ορίζοντα. Πράγματι, αν υποθέσουμε ότι σε ένα σύντομο χρονικό διάστημα το ορατό Σύμπαν έχει διασταλεί κατά 1030 φορές, που ισοδυναμεί με 100 διαδοχικούς διπλασιασμούς της διαμέτρου του, τότε όλα τα σημεία που περιλαμβάνονται σήμερα μέσα στον σημερινό κοσμικό ορίζοντα περιλαμβάνονταν στον στον εκάστοτε κοσμικό ορίζοντα κάθε στιγμή και στο παρελθόν, και έτσι ήταν αιτιοκρατικά συνδεδεμένα μεταξύ τους, σε απόλυτη συμφωνία με τη Θεωρία της Σχετικότητας. Οι θεωρίες που στηρίζονται στον κοσμολογικό πληθωρισμό υποθέτουν ότι, μετά το χρονικό διάστημα που αντιστοιχεί σε 100 διπλασιασμούς, το κενό καταρρέει και η πυκνότητα ενέργειάς του μετατρέπεται στα σωματίδια που γνωρίζουμε σήμερα (π.χ. πρωτόνια, νετρόνια, ηλεκτρόνια) σύμφωνα με τη γνωστή σχέση Ε=m·c2. Τα τελευταία 35 χρόνια υπήρξαν πολύ παραγωγικά στην κατανόηση των προβλημάτων που συνδέονται με την εξέλιξη του νεαρού Σύμπαντος, καθώς και στην επίλυση μερικών από αυτά. Ο κοσμολογικός πληθωρισμός είναι ένα από τα βασικότερα στοιχεία αυτής της προόδου, επειδή κατάφερε να εξοβελίσει την ασυμφωνία μεταξύ του νόμου της διαστολής του Σύμπαντος και της αρχής της αιτιότητας της Σχετικότητας. Η πρόσφατη ανακάλυψη ότι το Σύμπαν σήμερα διαστέλλεται με επιταχυνόμενο ρυθμό, σε αντίθεση με τη μέχρι πρότινος αντίληψη ότι θα έπρεπε να διαστέλλεται με επιβραδυνόμενο ρυθμό, λόγω της βαρυτικής έλξης των γαλαξιών, υποδηλώνει ότι παρά αυτή την πρόοδο, ορισμένες από τις αρχές που διέπουν την καθολική δομή και εξέλιξη του Σύμπαντος μας διαφεύγουν. Στα επόμενα 35 χρόνια, λοιπόν, αναμένουμε να προκύψουν ακόμη πιο ενδιαφέρουσες εξελίξεις στην Κοσμολογία. http://physicsgg.me/2015/10/04/%ce%b4%ce%b7%ce%bc%ce%bf%cf%83%ce%b8%ce%ad%ce%bd%ce%b7%cf%82-%ce%ba%ce%b1%ce%b6%ce%ac%ce%bd%ce%b1%cf%82-%ce%bf-%cf%80%ce%bb%ce%b7%ce%b8%cf%89%cf%81%ce%b9%cf%83%ce%bc%cf%8c%cf%82-%cf%83%cf%84%ce%bf/

Μια πτήση κοντά στον Χάροντα. Το μη επανδρωμένο διαστημικό σκάφος της NASA, New Horizons, έκανε διάσημο τον τελευταίο καιρό τον πλανήτη-νάνο Πλούτωνα με τις εντυπωσιακές φωτογραφίες που έστειλε στη Γη. Εκτός όμως από τον Πλούτωνα, το New Horizons, φωτογράφισε με πολύ μεγάλη λεπτομέρεια και τον Χάροντα, τον μεγαλύτερο από τους 5 δορυφόρους του Πλούτωνα. Ο Χάροντας έχει ακτίνα 600 χιλιομέτρων (ο Πλούτωνας έχει σχεδόν την διπλάσια ακτίνα). Οι φωτογραφίες του Χάροντα αποκαλύπτουν ένα τεράστιο φαράγγι, του οποίου το μήκος είναι τετραπλάσιο του Grand Canyon, αλλά και βουνά, κοιλάδες και κρατήρες. Η γεωλογική δομή που παρατηρείται στην επιφάνεια του Χάροντα μπορεί να οφείλεται σε υπόγειο ωκεανό, του οποίου το νερό πάγωσε και στη συνέχεια διέρρηξε την επιφάνειά του, προκαλώντας το σημερινό ανάγλυφο που σε μερικά σημεία του φαίνεται να είναι λείο, εξαιτίας ίσως της ροής του νερού. Ένα καλό νέο είναι ότι οι επιστήμονες της NASA διαθέτουν ακόμα πιο λεπτομερείς εικόνες από το New Horizons, τις οποίες επεξεργάζονται και θα δώσουν στη δημοσιότητα τους επόμενους μήνες. Το βίντεο που ακολουθεί δημιουργήθηκε από τις φωτογραφίες του New Horizons. Η «πτήση» κοντά στον Χάροντα ξεκινάει από την περιοχή που ανεπίσημα ονομάζεται Mordor – μια σκοτεινή περιοχή, κοντά στο νότιο πόλο του Χάροντα. Μετά πλησιάζουμε το μεγάλο φαράγγι και κινούμαστε κατά μήκος του και στη συνέχεια πέρα από αυτό, βλέποντας πεδιάδες και κρατήρες καθώς επίσης κι ένα περίεργο «βουνό-τάφρο» Βίντεο. http://physicsgg.me/2015/10/02/%ce%b2%ce%af%ce%bd%cf%84%ce%b5%ce%bf-%ce%bc%ce%b9%ce%b1-%cf%80%cf%84%ce%ae%cf%83%ce%b7-%ce%ba%ce%bf%ce%bd%cf%84%ce%ac-%cf%83%cf%84%ce%bf%ce%bd-%cf%87%ce%ac%cf%81%ce%bf%ce%bd%cf%84%ce%b1/

Άλλοι «κόσμοι» υποψήφιοι για την ύπαρξη ζωής εκτός από τον Άρη. Η ανακάλυψη τρεχούμενου νερού στον Άρη, όπως ανακοίνωσε η NASA την περασμένη εβδομάδα, αυξάνει κατακόρυφα τις πιθανότητες ύπαρξης μικροβιακής ζωής στον Κόκκινο Πλανήτη. Όπως είπε χαρακτηριστικά στη συνέντευξη Τύπου ο διευθυντής του τμήματος πλανητικής επιστήμης Τζιμ Γκριν: «Αν πάρουμε ως παράδειγμα τη Γη, το νερό αποτελεί ένα ουσιώδες συστατικό. Όπου βρίσκουμε νερό, βρίσκουμε και ζωή». Την ίδια στιγμή ωστόσο, η αναζήτηση νερού, και επομένως ζωής, κάθε άλλο παρά περιορίζεται στον Άρη. Στην πραγματικότητα, τα τελευταία χρόνια οι επιστήμονες έχουν ανακαλύψει πως αποθέματα νερού υπάρχουν και σε άλλα ουράνια σώματα στο ηλιακό μας σύστημα, όπως σε δορυφόρους του Δία και του Κρόνου. Έτσι, αρκετοί ερευνητές προσπαθούν να εξασφαλίσουν κονδύλια για την αποστολή μη επανδρωμένων διαστημοπλοίων που θα εξερευνήσουν αυτά τα σώματα. Παρόλο που πρόκειται για «κόσμους» ακόμη και 1,5 δισεκατομμύριο χιλιόμετρα μακριά από τον Ήλιο, με συνέπεια να επικρατούν σε αυτούς αρκετά χαμηλές θερμοκρασίες. Ένας τέτοιος πολλά υποσχόμενος «κόσμος» είναι η Ευρώπη. Ο δορυφόρος του Δία καλύπτεται από ένα στρώμα του πάγου στην επιφάνειά του, ενώ στο υπέδαφός του είναι γνωστό πως βρίσκεται ένα μεγάλο κοίτασμα νερού, όπου υπάρχουν και οργανικές ενώσεις. Αυτή τη στιγμή, για την Ευρώπη σχεδιάζονται δύο ξεχωριστές αποστολές, η αμερικανική US Europa και η JUICE (Jupiter Icy Moon Explorer) από τη «Γηραιά Ήπειρο». Και οι δύο αναμένεται να εκτοξευθούν περίπου το 2020, ενώ η JUICE θα εξερευνήσει επίσης τον Γανυμήδη και την Καλλιστώ, δύο ακόμη «φεγγάρια» του Δία. Αντίθετα, η αμερικανική αποστολή θα επικεντρωθεί αποκλειστικά στην Ευρώπη, πραγματοποιώντας δεκάδες κοντινές διελεύσεις για να επιχειρήσει να ανιχνεύσει τυχόν περίπλοκο, οργανικό υλικό που ενδεχομένως εξατμίζεται από την επιφάνεια του δορυφόρου. «Αν όντως υπάρχει ζωή στην Ευρώπη, σχεδόν σίγουρα θα έχει εντελώς διαφορετική προέλευση από τη ζωή στη Γη», αναφέρει στον Guardian ο Ρόμπερτ Παπαλάρντο, επικεφαλής του επιστημονικού επιτελείου της αποστολής. «Η Ευρώπη είναι εξαιρετικά σημαντική, αν θέλουμε να απαντήσουμε στο ερώτημα: είμαι μόνοι στο σύμπαν;» Από την άλλη μεριά, ο Τζον Ζαρνέκι, διευθυντής του Διεθνούς Ινστιτούτου Διαστημικής Επιστήμης στην Ελβετία, θεωρεί πως ο Τιτάνας συγκεντρώνει τις περισσότερες πιθανότητες να ανακαλύψουμε ζωή στο ηλιακό μας σύστημα. Δορυφόρος του Κρόνου, ο Τιτάνας διαθέτει ατμόσφαιρα σχετικά μεγάλου πάχους, με κύριο συστατικό το άζωτο, ενώ η επιφάνειά του είναι γεμάτη με «λίμνες» και «θάλασσες» από μεθάνιο. «Το πιο εντυπωσιακό από όλα είναι όμως πως στο υπέδαφος υπάρχει ένας ωκεανός, που θα μπορούσε να φιλοξενεί κάποιες λιγότερο εξελιγμένες μορφές ζωής», αναφέρει ο ερευνητής στη βρετανική εφημερίδα. «Ο Τιτάνας πιθανότατα έχει πυρήνα αρκετά θερμό, ώστε να διατηρεί το νερό σε υγρή κατάσταση. Έτσι, δεν είναι απίθανο ένα μείγμα υδρογονανθράκων, που έχουν συντεθεί στην επιφάνεια, να έχει εισχωρήσει στον ωκεανό. Ένα σενάριο ιδανικό για τη δημιουργία ζωής και την ανάπτυξη αποικιών από βακτήρια». Εκτός όμως από τον Τιτάνα, και ένα ακόμη «φεγγάρι» του Κρόνου προσελκύει την προσοχή των επιστημόνων. Ο λόγος για τον Εγκέλαδο, για τον οποίο δεδομένα από το διαστημόπλοιο Cassini έχουν αποκαλύψει νερό να αναβλύζει στην επιφάνειά του, σχηματίζοντας στήλες ώστε να διαφύγει στο διάστημα. Το νερό φαίνεται να προέρχεται από έναν ωκεανό στο υπέδαφος, πηγάζοντας μέσα από ρωγμές στο ανάγλυφο του δορυφόρου. Επιπλέον, τα στοιχεία δείχνουν πως σε αυτό το κοίτασμα έχουν σχηματισθεί περίπλοκες οργανικές ενώσεις. Για πολλούς αστροβιολόγους, ο Εγκέλαδος είναι ο ιδανικότερος προορισμός, αφού το γεγονός ότι το νερό και οι οργανικές ενώσεις σχηματίζουν στήλες μεγάλου ύψους σημαίνει πως ένα σκάφος μπορεί να πάρει δείγματα περνώντας απλώς κοντά από την επιφάνεια του δορυφόρου, χωρίς να χρειάζεται να προσεδαφισθεί σε αυτόν. Τα σκάφος αυτό έχει σχεδιασθεί στα πλαίσια της προτεινόμενης αποστολής Enceladus Life Finder, με σκοπό το ομώνυμο μη επανδρωμένο διαστημόπλοιο όχι μόνο να συλλέξει δείγματα, αλλά και να αναλύσει ψάχνοντας για αμινοξέα, ισότοπα του άνθρακα και άλλα στοιχεία που «προδίδουν» βιολογική δραστηριότητα. «Πλήγμα» για την Enceladus Life Finder ήταν η πρόσφατη απόφαση της NASA να την αποσύρει από τις μελλοντικές αποστολές μελέτης πλανητών στο ηλιακό σύστημα. Αν και αυτό σημαίνει σίγουρα πως η «επίσκεψη» στον Εγκέλαδο μετατίθεται 2-3 χρόνια αργότερα, οι επιστήμονες που έχουν σχεδιάσει την αποστολή σκοπεύουν να τροποποιήσουν το πρότζεκτ και να το υποβάλουν ξανά για έγκριση στην αμερικανική διαστημική υπηρεσία. http://www.naftemporiki.gr/story/1012107/alloi-kosmoi-upopsifioi-gia-tin-uparksi-zois-ektos-apo-ton-ari

Κυνηγούμε εξωπλανήτες ψάχνοντας την «άλλη Γη» Είμαστε μόνοι; Υπάρχουν άλλοι πλανήτες σαν τον δικό μας; Υπάρχει ζωή αλλού στο Σύμπαν; Σε αυτά και πολλά ακόμα ερωτήματα επιχειρούν να απαντήσουν οι επιστήμονες μέσα από την αναζήτηση μιας «άλλης Γης». Πριν από 20 χρόνια, δύο αστρονόμοι από το Αστεροσκοπείο της Γενεύης ανακάλυψαν τον πρώτο πλανήτη γύρω από ένα αστέρι που μοιάζει με τον Ήλιο, φέρνοντας επανάσταση στην αναζήτηση πλανητών εκτός του ηλιακού μας συστήματος. Ηταν 6 Οκτωβρίου 1995, όταν ο ερευνητής και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Γενεύης Μισέλ Μαγιόρ και ο διδακτορικός τότε φοιτητής Ντιντιέρ Κελό, ανακοίνωναν την πρωτοφανή τους παρατήρηση, η οποία αποτέλεσε την απαρχή ενός νέου πεδίου έρευνας στην αστρονομία: το «κυνήγι» εξωπλανητών. Μέχρι σήμερα έχει επιβεβαιωθεί η ύπαρξη άνω των 1.890 εξωπλανητών, ενώ οι παρατηρήσεις του διαστημικού τηλεσκοπίου Κέπλερ έχουν δώσει «στίγμα» για ακόμη 3.704… υποψήφιους εξωπλανήτες. Μετά δεκάδες βραβεία και τιμητικές διακρίσεις, αλλά και το όνομά του να βρίσκεται συχνά ανάμεσα στους πιθανούς για βράβευση με το Νομπέλ Φυσικής, ο Δρ Μαγιόρ, οκτώ χρόνια μετά τη συνταξιοδότησή του, συνεχίζει την έρευνα στο Αστεροσκοπείο της Γενεύης. Εκεί τον συνάντησε η «Κ» συζητώντας για την ιστορία και το μέλλον της αναζήτησης εξωπλανητών. – Πότε άρχισαν οι επιστήμονες να ψάχνουν για εξωπλανήτες; – Ανατρέχοντας στη βιβλιογραφία της αστρονομίας των αρχών του 20ού αιώνα, η εκτίμηση των επιστημόνων σχετικά με τον αριθμό των πλανητικών συστημάτων στον γαλαξία ήταν σχεδόν μηδενική. Αυτή η αντίληψη ανατράπηκε στα τέλη της δεκαετίας του 1940, αρχικά με κακή αφορμή (την πυρηνική βόμβα). Σύντομα όμως η διαπίστωση ότι από μια κατάρρευση προκύπτει αέριο και ύλη σε έντονη περιστροφή, και κατ’ επέκταση η δημιουργία ενός δίσκου σκόνης και αερίου που αποτελεί το φυσικό υποπροϊόν της δημιουργίας των αστέρων, οδήγησε στο συμπέρασμα ότι θα μπορούσε κανείς να βρει όσα αστέρια βάζει ο νους του. Γρήγορα η εκτίμηση του αριθμού των πλανητικών συστημάτων εκτοξεύτηκε σε αρκετά δισεκατομμύρια. Ετσι δόθηκε το έναυσμα για την αναζήτηση τέτοιων πλανητών, αρχικά με τη μέθοδο της αστρομετρίας, χωρίς όμως επιτυχία. Χρειάστηκε να περάσουν δεκαετίες, έως ότου οι επιστήμονες κατασκευάσουν ένα νέο όργανο αναζήτησης πλανητών που στηρίζεται στη μέθοδο της ακτινικής ταχύτητας ή Doppler. Στα τέλη της δεκαετίας του ’80 ξεκινήσαμε να χρησιμοποιούμε αυτή τη μέθοδο, όπως έκαναν και άλλοι κυνηγοί εξωπλανητών στην άλλη μεριά του Ατλαντικού. Δεν ξέρω εάν ήμασταν πιο τυχεροί ή πιο αποτελεσματικοί, όμως το 1995 εντοπίσαμε τον πλανήτη 51 Πηγάσου β, τον πρώτο εξωπλανήτη γύρω από ένα αστέρι που μοιάζει με τον Ηλιο. Ηταν ένα σοκ που οδήγησε σε έκρηξη ανακαλύψεων και ουσιαστικά στη γέννηση του πεδίου αναζήτησης εξωπλανητών. – Πόσο εύκολο ήταν να πειστείτε για την εγκυρότητα των παρατηρήσεών σας; – Σίγουρα πρώτα ήρθε η αμφιβολία, η οποία πήγαζε κυρίως από το γεγονός ότι η περίοδος περιφοράς αυτού του πλανήτη ήταν μόλις 4,2 ημέρες. Ξακουστοί θεωρητικοί αστροφυσικοί της εποχής είχαν υπολογίσει ότι η μέθοδος της ακτινικής ταχύτητας δεν είναι ικανή να εντοπίσει γιγάντιους πλανήτες με περιόδους περιφοράς μικρότερες από 10 χρόνια. Οπότε όταν βρήκαμε τον 51 Πηγάσου β, με μάζα ανάλογη με αυτή του Δία, ήταν κάτι που σίγουρα δεν το περιμέναμε. Οταν αποφασίσαμε να δημοσιεύσουμε το εύρημά μας στο επιστημονικό περιοδικό Nature, πείσαμε το 99% των αστρονόμων. Λίγα χρόνια αργότερα, με την ανακάλυψη της μεθόδου της διάβασης για την ανίχνευση εξωηλιακών πλανητών, εξανεμίστηκε και η παραμικρή αμφιβολία. – Και από τότε δεν σταματήσατε το κυνήγι εξωπλανητών; – Ακριβώς, συνεχίζω την έρευνά μου στη στατιστική των εξωπλανητών, με όργανα πολύ μεγαλύτερης ακρίβειας. Ημουν επικεφαλής του προγράμματος για την κατασκευή του φασματογράφου HARPS, ο οποίος εδώ και 12 χρόνια λειτουργεί στο τηλεσκόπιο διαμέτρου 3,6 μέτρων του Νότιου Ευρωπαϊκού Αστεροσκοπείου (ESO) στην έρημο Ατακάμα της Χιλής, και αποτελεί το ακριβέστερο όργανο για την αναζήτηση εξωπλανητών με τη μέθοδο της ακτινικής ταχύτητας. Ενα από τα κύρια ερευνητικά μας ενδιαφέροντα με τη χρήση αυτού του οργάνου είναι να εντοπίσουμε πλανήτες πολύ χαμηλής μάζας. Η πλειονότητα των λεγόμενων σούπερ-Γαιών, με μάζα 1- 10 φορές τη μάζα της Γης, ανακαλύφθηκαν με αυτό το όργανο. Τις τελευταίες δεκαετίες, οι επιστήμονες ανέπτυξαν ποικιλία μεθόδων για τον εντοπισμό πλανητών εκτός ηλιακού συστήματος, ενώ συχνά χρησιμοποιούν και συνδυασμούς μεθόδων για να επιβεβαιώσουν τις αρχικές τους ανακαλύψεις. Δύο από τις σημαντικότερες μεθόδους είναι αυτές της ακτινικής ταχύτητας και της διάβασης. Και οι δύο αποτελούν έμμεσες μεθόδους παρατήρησης πλανητών, δηλαδή οι αστρονόμοι δεν προσπαθούν να φωτογραφίσουν τον πλανήτη, αλλά να επιβεβαιώσουν την ύπαρξή του εντοπίζοντας την επίδραση που έχει αυτός πάνω στο αστέρι του. Αλλωστε τα αστέρια γύρω από τα οποία κινούνται οι μακρινοί αυτοί πλανήτες είναι τόσο φωτεινά που καλύπτουν το φως που εκπέμπει ο ίδιος ο πλανήτης. Η βαρύτητα είναι μια οδός διπλής κυκλοφορίας, δηλαδή, καθετί ασκεί μία βαρυτική δύναμη σε κάτι άλλο. Ετσι λοιπόν, όπως ένα αστέρι ασκεί βαρυτική δύναμη στον πλανήτη, έτσι και ο πλανήτης ασκεί βαρυτική δύναμη στο αστέρι του. Αυτή η δύναμη καταφέρνει να έλξει ελαφρώς το αστέρι προς την κατεύθυνση του περιφερόμενου πλανήτη και να το κάνει να χαράζει μία μικρή κυκλική τροχιά που σχηματικά αποτελεί μικρογραφία της τροχιάς του πλανήτη γύρω από το αστέρι. Η ελαφριά μετακίνηση του αστεριού, παρότι δεν μπορεί να ανιχνευτεί με το μάτι, δημιουργεί παραμορφώσεις στα φωτεινά κύματα που εκπέμπονται από το αστέρι. Ετσι, στην περίπτωση που αυτές οι παραμορφώσεις εμφανίζονται ανά τακτά και σταθερά χρονικά διαστήματα κάποιων ημερών, μηνών ή και χρόνων, μπορούν να φανερώσουν την ύπαρξη ενός εξωπλανήτη γύρω από αυτό το αστέρι. Με αυτή τη μέθοδο της ακτινικής ταχύτητας μπορεί κανείς να υπολογίσει τη μάζα του πλανήτη και την απόστασή του από το αστέρι. Ακόμα, όπως σε μία έκλειψη Ηλίου η Σελήνη παρεμβάλλεται ανάμεσα στον Ηλιο και τη Γη και εμποδίζει μέρος του ηλιακού φωτός να φτάσει στη Γη, έτσι όταν ένας εξωπλανήτης διέρχεται μπροστά από το αστέρι του «μπλοκάρει» μέρος του φωτός του. Πάνω σε αυτό το φαινόμενο βασίζεται η μέθοδος των διαβάσεων για τον εντοπισμό εξωπλανητών. Οι επιστήμονες παρατηρώντας περιοδικές πτώσεις στη φωτεινότητα ενός αστεριού μπορούν να συμπεράνουν την ύπαρξη ενός ή περισσοτέρων πλανητών σε αυτό το αστρικό σύστημα και να μετρήσουν τη διάμετρο ενός πλανήτη, δηλαδή το μέγεθός του. «Συνδυάζοντας τα δεδομένα από τη μέθοδο της ακτινικής ταχύτητας και της διάβασης μπορέσαμε να υπολογίσουμε την πυκνότητα του πλανήτη 51 Πηγάσου β διαπιστώνοντας ότι είναι ένας γιγάντιος αέριος πλανήτης», λέει ο Δρ Μαγιόρ. – Οι επιστήμονες, στην αναζήτηση ζωής σε άλλους πλανήτες, έχουν εστιάσει τις έρευνές τους στον εντοπισμό πλανητών που μοιάζουν με τη Γη. Μήπως θα έπρεπε να είναι ανοιχτοί και σε εναλλακτικά σενάρια; – Οχι! Δεν μπορούμε βέβαια να απαγορεύσουμε σε κάποιον να ονειρεύεται διαφορετικούς τόπους για τη δημιουργία ζωής. Ομως η ζωή εμφανίζεται εκεί όπου επικρατούν οι φυσικές συνθήκες που επιτρέπουν την ανάπτυξη σύνθετης χημείας. Πιστεύω ότι χρειάζεται να ξεκινήσουμε από το τι είναι ζωή. Το κυριότερο κριτήριο για την ανάπτυξη ζωής είναι η ικανότητα των οργανισμών να μεταφέρουν πληροφορίες από τη μια γενιά στην επόμενη. Τέτοιες πληροφορίες αφορούν την ανταλλαγή ενέργειας με το περιβάλλον, την προστασία των οργανισμών από το περιβάλλον, όπως και πολλές ακόμα οδηγίες σχετικά με το πώς είναι κανείς να ζει. Ο μόνος τρόπος με τον οποίο γνωρίζουμε ότι μπορεί να συμβεί κάτι τέτοιο είναι μέσω μιας μακριάς αλυσίδας μορίων, του γενετικού κώδικα. Μπορεί κάποιος να φαντάζεται διαφορετικούς τρόπους για να μεταδοθεί ο περίπλοκος τρόπος λειτουργίας των οργανισμών, όμως, μέχρι σήμερα, ο γενετικός κώδικας είναι ο μοναδικός γνωστός μας τρόπος. – Τι είδους συνθήκες επιτρέπουν την ανάπτυξη αυτής της σύνθετης χημείας; – Ενα στοιχείο που έχουμε στα χέρια μας είναι ότι αυτή η αλυσίδα μορίων είναι εξαιρετικά εύθραυστη. Εάν την εκθέσεις σε θερμοκρασίες άνω των 150 βαθμών Κελσίου, αρχίζει να σπάει. Επίσης σε πολύ χαμηλές θερμοκρασίες δεν κάνει την εμφάνισή του τίποτα το αξιομνημόνευτο. Οπότε η θερμοκρασία είναι σίγουρα ένας περιορισμός για την εμφάνιση ζωής, και αυτό δεν αποτελεί φαντασία, αλλά φυσική. Ενα άλλο στοιχείο που διαθέτουμε είναι ότι για να αναπτυχθεί αυτή η σύνθετη χημεία χρειάζεται χρόνος. H ύπαρξη και η συγκράτηση ατμόσφαιρας γύρω από έναν πλανήτη παρέχει το αναγκαίο χρονικό περιθώριο για την ανάπτυξη ζωής. Για να συγκρατήσει όμως ένας πλανήτης την ατμόσφαιρά του πρέπει να έχει μάζα περίπου ίδια με αυτή της Γης. Οπότε πιστεύω ότι δεν είναι ανοησία να ξεκινά κανείς την αναζήτηση ζωής από πλανήτες που μοιάζουν με τη Γη. – Το στοίχημα άραγε είναι να ψάχνουμε για ζωή σε γειτονικούς εξωπλανήτες; – Ναι, ακριβώς. Ψάχνουμε για πλανήτες γύρω από αστέρες σαν τον Ηλιο και σε απόσταση μικρότερη από 100 έτη φωτός από τη Γη. Μόνο σε μία τέτοια περίπτωση μπορεί στο μέλλον να καταφέρουμε να αναλύσουμε τη σύσταση της ατμόσφαιρας ενός τέτοιου εξωπλανήτη. Κοιτάζοντας το φάσμα εκπομπής της ατμόσφαιρας ενός πλανήτη αναζητούμε τις ανωμαλίες εκείνες που σχετίζονται με την ύπαρξη ζωής σε αυτόν. Παραδείγματος χάρη, το 20% των εκπομπών της γήινης ατμόσφαιρας είναι οξυγόνο. Μια τόσο μεγάλη περιεκτικότητα σε οξυγόνο δεν δικαιολογείται από το βραχώδες έδαφος του πλανήτη, το οποίο δεν είναι ικανό να προάγει ανάλογες φυσικές ή χημικές διεργασίες. Ο μόνος τρόπος που γνωρίζουμε ότι μπορεί να δώσει ένα τέτοιο πλεόνασμα οξυγόνου στην ατμόσφαιρα είναι η φωτοσύνθεση. Εάν ένας αστρονόμος από ένα μακρινό μέρος κοιτάξει τη Γη, θα παρατηρήσει μία πολύ έντονη «υπογραφή» που δεν εμφανίζεται ούτε στον Άρη, ούτε στην Αφροδίτη. – Και όλα αυτά γίνονται μόνο και μόνο για να δοθεί απάντηση στο ερώτημα «είμαστε μόνοι μας στο Σύμπαν»; – Ναι, βέβαια, και αυτό το οφείλουμε στους Ελληνες. Πριν από περισσότερα από 2.000 χρόνια, ένας Ελληνας φιλόσοφος, ο Επίκουρος, έγραψε ένα πολύ σημαντικό γράμμα. Σε αυτό έλεγε ότι είναι απολύτως πεπεισμένος ότι υπάρχει μία απεραντοσύνη κόσμων στο σύμπαν. Στο ίδιο γράμμα συνέχιζε γράφοντας ότι σε κάποιους από αυτούς τους κόσμους πρέπει να υπάρχουν κατοικήσιμες περιοχές, άλλες όμοιες με τη Γη, και άλλες διαφορετικές από αυτή. Αυτή η συζήτηση δεν σταμάτησε ποτέ μέχρι σήμερα να απασχολεί τους φιλοσόφους. – Εάν εντοπιστεί αυτό το μέρος, η τεχνολογία του μέλλοντος θα μας επιτρέψει να το επισκεφτούμε; – Ούτε για μια στιγμή δεν πρέπει να ονειρευτούμε ότι θα πάμε εκεί! Οι αποστάσεις είναι τέτοιες που δεν θα επιτρέψουν ένα τέτοιο ταξίδι. Πρώτα απ’ όλα δεν θα ήταν ρεαλιστικό να υποθέσουμε ότι ο πιο σημαντικός εξωπλανήτης, με τις κατάλληλες συνθήκες για ζωή, θα είναι ο κοντινότερος σε εμάς. Οπότε ας πούμε ότι μπορεί ένας τέτοιος πλανήτης να απέχει από τη Γη 50 έτη φωτός. Ο άνθρωπος χρειάστηκε τρεις ημέρες για να φτάσει στο φεγγάρι, το οποίο βρίσκεται σε απόσταση μόλις ενός δευτερολέπτου φωτός. Οπότε χρησιμοποιώντας την ίδια ταχύτητα, το ταξίδι στον εξωπλανήτη θα διαρκέσει ένα δισεκατομμύριο ημέρες… Αλλά, μια χαρά είμαστε εδώ μέσα. Το καλύτερο που έχουμε να κάνουμε είναι να χρησιμοποιήσουμε με τον βέλτιστο δυνατό τρόπο τον πλανήτη στον οποίο ζούμε. Μια επίσκεψη σε έναν εξωγήινο πολιτισμό ίσως δεν αποτελεί όνειρο, αλλά εφιάλτη… Συναντηθήκαμε στον σιδηροδρομικό σταθμό της παραλίμνιας πόλης Versoix, μεταξύ Γενεύης και Λωζάννης. Με το αυτοκίνητό του φθάσαμε στο Αστεροσκοπείο της Γενεύης. Στις σκάλες προς το γραφείο του, ομάδα νεαρών ερευνητών τον καλωσόρισε μιλώντας του στον ενικό. Συζητήσαμε για περισσότερες από δύο ώρες, πίνοντας μόνο νερό. Επιστρέψαμε με το αυτοκίνητό του στη Versoix, συζητώντας για το επόμενο ταξίδι του με το εγγόνι του στην Ελλάδα. Oι σταθμοί του 1942 Γεννιέται στη Λωζάννη της Ελβετίας. 1971 Διδακτορικό στην Αστρονομία από το Πανεπιστήμιο της Γενεύης. 1988 Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Γενεύης. 1995 Ανακοινώνει την ανακάλυψη του πλανήτη 51 Πηγάσου β, του πρώτου εξωπλανήτη γύρω από αστέρι που μοιάζει με τον Ηλιο. 1998 Αναλαμβάνει διευθυντής του Αστεροσκοπείου της Γενεύης. 2000 Αναλαμβάνει επικεφαλής της κατασκευής του φασματογράφου HARPS, το πιο γόνιμο επίγειο όργανο για το «κυνήγι» εξωπλανητών, που εγκαταστάθηκε στο 3,6 μέτρων τηλεσκόπιο του Αστεροσκοπείου La Silla της Χιλής. 2004 Του απονέμεται ο τίτλος του Ιππότη της Λεγεώνας της Τιμής της Γαλλικής Δημοκρατίας και το Μετάλλιο Αλμπερτ Αϊνστάιν. 2007 Ομότιμος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Γενεύης. 2015 Του απονέμεται το Χρυσό Μετάλλιο της Βασιλικής Αστρονομικής Εταιρείας, το πιο πρόσφατο από τα δεκάδες βραβεία που έχει λάβει. http://physicsgg.me/2015/10/04/%ce%bc%ce%b9%cf%83%ce%ad%ce%bb-%ce%bc%ce%b1%ce%b3%ce%b9%cf%8c%cf%81-%ce%ba%cf%85%ce%bd%ce%b7%ce%b3%ce%bf%cf%8d%ce%bc%ce%b5-%ce%b5%ce%be%cf%89%cf%80%ce%bb%ce%b1%ce%bd%ce%ae%cf%84%ce%b5%cf%82-%cf%88/

"Soyuz-U" με TGC "Progress M-29M» Το "Soyuz-U" με το TGC "Progress M-29M» ξεκίνησε από την πλατφόρμα №1 ("Start Γκαγκάριν») απο το κοσμοδρόμιο του Μπαϊκονούρ, την 1η Οκτωβρίου, στις 19:49:40 ώρα Μόσχας. Στις 19:58 MSK το "Progress M-29M" καθαρά διαχωρίζεται από το τρίτο στάδιο του οχήματος εκτόξευσης και πήγε στη σωστή τροχιά. Η σύνδεση με τον ISS έχει προγραμματιστεί για τις 1:54 MSK στις 2 Οκτωβρίου, 2015 στο διαμέρισμα "Zvezda" μετα απο 5 στροφές πτήσης. Οι αυτόματες εργασίες σύνδεσης διεξήχθησαν υπό την εποπτεία των μελών του πληρώματος του ΔΔΣ και του κέντρου ελέγχου αποστολής από το FSUE "TsNIIMash." Το διαστημικό σκάφος «Progress M-29M" θα παραδοσεί στον Σταθμό 2369 κιλά διαφόρων φορτίων, συμπεριλαμβανομένων των 1549 kg του "στεγνου" φορτίου , 350 κιλά καυσίμου, 420 κιλά νερού, 50 κιλά συμπιεσμένου οξυγόνου και υλικά για τα μέσα και την έρευνα, για την συντήρηση και επισκευή επί του σκάφους συστήματων και εξοπλισμου. http://www.energia.ru/ru/iss/iss45/progress_m-29m/photo_10-01.html http://www.energia.ru/ru/iss/iss45/progress_m-29m/photo_10-02.html Παγκόσμια Εβδομάδα Διαστήματος 2015 - Ανακάλυψη: Γιορτάστε κι εσείς. Σας προσκαλούμε στο μεγαλύτερο δημόσιο διαστημικό γεγονός στη Γη. Η Παγκόσμια Εβδομάδα Διαστήματος, όπως έχει ανακηρυχθεί από τη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών, η εβδομάδα 4-10 Οκτωβρίου, είναι ένας παγκόσμιος εορτασμός της επιστήμης και της τεχνολογίας και της συμβολής τους στην βελτίωση της ανθρώπινης κατάστασης. Κατά την Παγκόσμια Εβδομάδα Διαστήματος πραγματοποιούνται σε όλο τον κόσμο, σε ένα κοινό χρονοδιάγραμμα, εκπαιδευτικές και ενημερωτικές εκδηλώσεις για το διάστημα, από σχολεία, πλανητάρια, μουσεία, λέσχες αστρονομίας, οργανισμούς διαστήματος και αεροδιαστημικές εταιρείες. Φέτος το θέμα της εβδομάδας είναι η «Ανακάλυψη». Όλες οι ερασιτεχνικές ομάδες και οποιοσδήποτε είναι λάτρης του Διαστήματος μπορεί να συμμετέχει με το δικό του τρόπο στη Παγκόσμια Εβδομάδα Διαστήματος και να ανακαλύψει περισσότερα για το Διάστημα, την Αστρονομία αλλά και πως το διάστημα βοηθά την καθημερινή μας ζωή στη Γη. Συγκεκριμένα κάθε ενδιαφερόμενος μπορεί να οργανώσει μια εκδήλωση επίσημη, όπως π.χ. μια διάλεξη, ή ανεπίσημη, όπως π.χ. την προβολή μιας ταινίας με θέμα σχετικό με το διάστημα (π.χ Apollo 13, Interstellar). Ακόμα, μπορείτε να εκμεταλλευτείτε αυτή την ευκαιρία για να θυμηθείτε μερικές από τις εντυπωσιακές φωτογραφίες του διαστήματος από το Hubble που συμπλήρωσε 25 χρόνια λειτουργίας, να κατασκευάσετε ένα διαστημόπλοιο, να επισκεφθείτε ένα πλανητάριο με την παρέα σας, να διαβάσετε ένα κλασικό διαστημικό βιβλίο, να αφιερώσετε λίγα λεπτά να παρακολουθήσετε ένα διαστημικό βίντεο ή να διοργανώσετε ένα πάρτι με διαστημικό θέμα. Η Κυριακή 4 Οκτώβρη είναι μια καλή ευκαιρία να διοργανώσετε μια υπαίθρια εκδήλωση στην Ελλάδα καθότι η νύχτα δεν θα έχει φεγγάρι κι άρα θα είναι δυνατή και η αστροπαρατήρηση με τηλεσκόπια. Εάν πάλι θέλετε να μείνετε μέσα, το "The Martian" (ελληνικός τίτλος: «Η διάσωση») είναι μια καλή πρόταση για τον κινηματογράφο. Μερικές ιδέες και υλικό της ESA που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε στη δική σας γιορτή-εκδήλωση είναι οι εξής: Εικόνες από το Hubble http://www.spacetelescope.org/images/ Κατασκευές Κατασκευάστε το δικό σας Aelous http://www.esa.int/esaKIDSen/SEMVZ46Y3EE_Earth_0.html Κατασκευάστε τη Ροζέτα και το Φίλαι http://www.esa.int/esaKIDSen/SEMVZ46Y3EE_Earth_0.html http://esamultimedia.esa.int/docs/edu/Build_a_Rosetta_Model.pdf Κατασκευάστε τις τελευταίες επιστημονικές αποστολές της ESA http://sci.esa.int/education/35013-cut-out-build/ Δράσεις για την τάξη Μαγειρέψτε έναν κομήτη με απλά, καθημερινά υλικά http://www.esa.int/Education/Teach_with_Rosetta/Cooking_a_comet_-_ingredients_for_life_Teach_with_space_P06 Η ιστορία του Σύμπαντος (8-12 χρονών) http://esamultimedia.esa.int/docs/edu/PR02_History_of_the_Universe_teacher_guide_and_pupil_activities.pdf Η γεωμετρία πίσω από την επιστήμη και τις φωτογραφίες http://esamultimedia.esa.int/docs/edu/PR03_Pixel_your_space_teacher_guide_and_pupil_activties.pdf Η ζωή των αστροναυτών στο διάστημα αλλά και η θέα της Γης από εκεί ψηλά http://www.esa.int/Education/Teachers_Corner/Astronauts_and_International_Space_Station Προβολές διαστημικών βίντεο Γιατί είναι σημαντική η παρατήρηση της Γης από το διάστημα?, δείτε ένα παράδειγμα σε αυτό το βίντεο http://www.esa.int/spaceinvideos/Videos/2014/03/ESA_Euronews_Copernicus_offers_a_flood_of_disaster_data Εντυπωσιακά βίντεο της Γης από το Διάστημα από τον αστροναύτη της ESA, Αλεξάντερ Γκερστ http://www.esa.int/esatv/Videos/2014/12/Alexander_Gerst_s_Earth_timelapses http://www.esa.int/esatv/Videos/2014/10/Aurora_over_New_Zealand Παρακολουθείστε έναν διαστημικό περίπατο με θέα το Σύμπαν Δείτε που κοιμούνται οι αστροναύτες στον Διαστημικό Σταθμό με την αστροναύτη της ESA, Σαμάνθα Κριστοφορέτι Μαγειρεύοντας στον Σταθμό με τη Σαμάνθα Κριστοφορέτι Κάντε μια εικονική επίσκεψη στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό http://esamultimedia.esa.int/multimedia/virtual-tour-iss/ Δείτε την ταινία Ambition http://www.esa.int/spaceinvideos/Videos/2014/10/Ambition_the_film Παρακολουθείστε ένα βίντεο της επιλογής σας από το κανάλι της ESA στο youtube http://www.esa.int/ell/ESA_in_your_country/Greece/Pagkhosmia_Evdomhada_Diasthematos_2015_-_Anakhalypse_Giorthaste_ki_esehis

H Αφροδίτη, σώματα κοντά στη Γη και αστεροειδείς ανάμεσα στους «στόχους» της NASA. Η NASA επέλεξε πέντε επιστημονικές έρευνες για περαιτέρω εξέλιξη εντός του επομένου έτους, ως το πρώτο βήμα για την επιλογή μίας ή δύο αποστολών κατά το 2020. Τρεις εξ αυτών σχετίζονται με το JPL στην Πασαντίνα της Καλιφόρνια. Οι προτάσεις αυτές έχουν να κάνουν με τη μελέτη της Αφροδίτης, σωμάτων/ αντικειμένων που βρίσκονται κοντά στη Γη και μια σειρά αστεροειδών. Κάθε ερευνητική ομάδα θα λάβει χρηματοδότηση τριών εκατ. δολαρίων και τη διενέργεια μελετών και αναλύσεων πάνω στα concepts των αποστολών. Εν συνεχεία, μετά από εκτενή εξέταση και αξιολόγηση, η NASA θα προβεί στις τελικές επιλογές κατά τον Σεπτέμβριο του 2016, για την ανάπτυξη με σκοπό την εκτόξευση. Το κόστος της κάθε αποστολής αναμένεται να φτάσει τα 500 εκατ. χωρίς να περιλαμβάνεται η χρηματοδότηση για το όχημα εκτόξευσης, ή το κόστος επιχειρήσεων μετά την εκτόξευση. Το πρόγραμμα Discovery της NASA είχε ζητήσει προτάσεις για διαστημικές έρευνες τον Νοέμβριο του 2014. Ένα ειδικό πάνελ επιστημόνων διερεύνησε συνολικά 27 προτάσεις. Αυτές που τελικά επελέγησαν είναι οι εξής: -VERITAS (Venus Emissivity, Radio Science, InSAR, Topography and Spectroscopy): Αποστολή για την τοπογράφηση και τη λήψη εικόνων από την επιφάνεια της Αφροδίτης, με στόχο τη δημιουργία των πρώτων χαρτών σχετικά με τη σύνθεσή της. -Psyche: Θα διερευνήσει την προέλευση των πλανητικών πυρήνων, μελετώντας τον μεταλλικό αστεροειδή «Ψυχή», που θεωρείται πως «επέζησε» μιας σύγκρουσης με άλλο αντικείμενο, η οποία είχε ως αποτέλεσμα την εξαφάνιση των εξωτερικών, βραχωδών στρωμάτων ενός πρωτοπλανήτη. -NEOCam (Near Earth Object Camera): Θεωρείται πως θα ανακαλύψει 10 φορές περισσότερα αντικείμενα κοντά στη Γη (Near Earth Objects) απ'ότι όλα τα ΝΕΟs που έχουν ανακαλυφθεί ως τώρα. -DAVINCI (Deep Atmoshpere Venus Investigation of Noble gases, Chemistry and Imaging): Θα μελετήσει τη χημική σύνθεση της ατμόσφαιρας της Αφροδίτης κατά τη διάρκεια μιας καθόδου διαρκείας 63 λεπτών, απαντώντας σε μια σειρά επιστημονικών ερωτημάτων, όπως το εάν υπάρχουν ενεργά ηφαίστεια σήμερα στην επιφάνεια της Αφροδίτης και το πώς η επιφάνεια αλληλεπιδρά με την ατμόσφαιρα του πλανήτη. -Lucy: Θα πραγματοποιήσει την πρώτη αναγνωριστική πτήση των αστεροειδών Jupiter Trojan, που θεωρείται πως διαθέτουν σημαντικά στοιχεία για την ιστορία του Ηλιακού συστήματος. http://www.naftemporiki.gr/story/1011534/h-afroditi-somata-konta-sti-gi-kai-asteroeideis-anamesa-stous-stoxous-tis-nasa

Φτιάχνουν αρειανά βρύα! Λίγα 24ωρα μετά την ανακοίνωση της ανακάλυψης νερού στον Αρη έγινε γνωστό ότι ερευνητές του Πανεπιστημίου της Κοπεγχάγης κάνουν πειράματα με βρύα με στόχο να δημιουργήσουν ένα είδος που να είναι ανθεκτικό στις ακραίες συνθήκες που επικρατούν στον Κόκκινο Πλανήτη. Μια start up εταιρεία στην Κοπεγχάγη, η Tychobio, κατάφερε να τροποποιήσει γενετικά βρύα ώστε να παράγουν ουσίες που βοηθούν στην αντιμετώπιση του καρκίνου του δέρματος. Οι ερευνητές όταν έμαθαν για αυτό το επίτευγμα αναρωτήθηκαν αν θα μπορούσε να γίνει κάτι παρόμοιο για την ανάπτυξη φαρμάκων ή άλλης χρήσης ουσιών που θα ήταν χρήσιμες για τους αστροναύτες αλλά και τη διαστημική εξερεύνηση γενικότερα. Το πρώτο σημαντικό βήμα ήταν να δημιουργήσουν ένα είδος βρύων που να αντέχει στις συνθήκες του Αρη. Να μπορεί δηλαδή να αναπτυχθεί στο αρειανό έδαφος όπου απουσιάζουν τα θρεπτικά στοιχεία ενώ παράλληλα υπάρχουν τοξικά άλατα. Οι ερευνητές ξεκίνησαν πειράματα καλλιεργώντας βρύα διαφόρων ειδών που είχαν τροποποιήσει γενετικά σε χώμα από ένα ηφαίστειο της Χαβάης που προσομοιάζει εκείνο του Αρη. Ένα από τα είδη αποδείχτηκε ανθεκτικό αφού κατάφερε να επιβιώσει και να αναπτυχθεί στις αφιλόξενες συνθήκες που το είχαν τοποθετήσει. Η ικανότητα των βρύων να αναπτυχθούν στο έδαφος δεν αρκεί αφού θα πρέπει στη συνέχεια να αντέξουν τις θερμοκρασίες του Αρη όπου μετά την δύση του ηλίου σε κάποιες περιοχές πέφτουν στους -20 βαθμούς Κελσίου και σε άλλες αγγίζουν τους -125 βαθμούς Κελσίου! Στις μέχρι τώρα δοκιμές τα τροποποιημένα βρύα άντεξαν άνετα στους -20 βαθμούς Κελσίου αλλά όταν η θερμοκρασία πλησίασε τους -60 βαθμούς Κελσίου τα βρύα δεν έδειχναν πλέον σημάδια ζωής. Ειδικοί που έλαβαν γνώση για αυτά τα πειράματα επισημαίνουν πάντως ότι οι ερευνητές στη Δανία θα πρέπει να λάβουν υπόψη τους όλους τους αντιπάλους των φυτών στον Αρη που δεν είναι μόνο το τοξικό έδαφος και οι χαμηλές θερμοκρασίες. Υπάρχουν και άλλοι αρνητικοί για την καλλιέργεια φυτών παράγοντες στον Αρη όπως η χαμηλή ατμοσφαιρική πίεση του οξυγόνου αλλά και η έλλειψη νερού. Η δυνατότητα καλλιέργειας φυτών στον Αρη είναι κρίσιμος παράγοντας για την επιβίωση αρχικά των αστροναυτών που ταξιδέψουν και θα παραμείνουν εκεί για κάποιο διάστημα όσο βέβαια και αργότερα για τους κατοίκους των πρώτων βάσεων ή αποκιών που θα δημιουργηθούν εκεί. http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=742260 «The Martian» – «Η Διάσωση» Η ταινία του Ridley Scott «The Martian» προβάλλεται από χτες και στην Ελλάδα με τον τίτλο «Η Διάσωση». Το σενάριο της ταινίας βασίζεται σε μυθιστόρημα του Andy Weir, που εκδόθηκε το 2011. Στην ταινία o Matt Damon, υποδύεται τον Mark Watney, έναν βοτανολόγο – αστροναύτη, ο οποίος κατά τη διάρκεια μιας επανδρωμένης αποστολής στον Άρη εγκαταλείπεται στον πλανήτη, καθώς θεωρείται νεκρός. Εκείνος όμως αγωνίζεται με κάθε μέσο να επιβιώσει σε ένα αφιλόξενο περιβάλλον και να βρει έναν τρόπο να ειδοποιήσει τη Γη ότι είναι ζωντανός. Εκατομμύρια χιλιόμετρα μακριά, η NASA και ομάδες επιστημόνων της εργάζονται ασταμάτητα για να φέρουν πίσω τον «Αρειανό». Κάτι μεταξύ των ταινιών “Ναυαγός” και “Απόλλων 13”. Η πρεμιέρα της ταινίας συνέπεσε με την ανακοίνωση της NASA για την ύπαρξη υγρού νερού στον πλανήτη Άρη. «Ήταν σύμπτωση ή ήταν προσχεδιασμένο;» αναρωτιέται ο αρθρογράφος του guardian [The Martian and Nasa – a coincidence too good to be true?] και όχι μόνο αυτός. Η απάντηση νομίζω ότι είναι προφανής. Και βέβαια δεν ήταν σύμπτωση, αφού η ανακοίνωση της NASA έγινε την κατάλληλη στιγμή, ακριβώς για να διεγείρει το ενδιαφέρον του κοινού για τον πλανήτη Άρη, έτσι ώστε να αυξηθεί ο αριθμός των θεατών της ταινίας. Κι επειδή «το ένα χέρι νίβει το άλλο», από την μεριά της η ταινία είναι η καλύτερη διαφήμιση της NASA – όχι μόνο των αστροναυτών – αλλά και του αφανούς επιστημονικού-τεχνικού προσωπικού της. Βέβαια χτες, στην πρεμιέρα της ταινίας σε σινεμά της Αθήνας, την πρώτη προβολή παρακολούθησαν περίπου 20 άτομα και τη δεύτερη λιγότερα. Κρίμα … Βίντεο: το επίσημο τρέιλερ της ταινίας: http://physicsgg.me/2015/10/02/the-martian-%ce%b7-%ce%b4%ce%b9%ce%ac%cf%83%cf%89%cf%83%ce%b7/

Νέα φήμη για ανακάλυψη βαρυτικών κυμάτων. Μόλις μια εβδομάδα μετά την αναβάθμιση του γιγάντιου πειράματος LIGO στις ΗΠΑ, μια νέα φήμη για την ανίχνευση βαρυτικών κυμάτων δείχνει να κρατά τους κοσμολόγους σε αναμμένα κάρβουνα. Εκτός αν κάποιος πείραξε το μηχάνημα για να δώσει ψευδώς θετικό σήμα. Οι φήμες έχουν πάρει αρκετά μεγάλες διαστάσεις ώστε να κινητοποιήσουν το ενδιαφέρον του περιοδικού Nature, σύμφωνα με το οποίο η υπόθεση ξεκίνησε στις 25 Σεπτεμβρίου, όταν ο κοσμολόγος Λόρενς Κράους πέταξε τη βόμβα στο Twitter. Rumor of a gravitational wave detection at LIGO detector. Amazing if true. Will post details if it survives. — Lawrence M. Krauss (@LKrauss1) September 25, 2015 «Δίνω 10 με 15 τοις εκατό πιθανότητα να είναι αλήθεια» σχολιάζει τώρα ο Κράους. Οι υπεύθυνοι του LIGO αρνούνται πάντως να επιβεβαιώσουν ή να διαψεύσουν: «Η επίσημη απάντηση είναι ότι αναλύουμε τα δεδομένα» δηλώνει η εκπρόσωπος Γκαμπριέλα Γκονσάλες. Η κατάσταση περιπλέκεται από το γεγονός ότι τρεις ερευνητές του LIGO έχουν το δικαίωμα να «πειράζουν» το σύστημα ώστε να μιμείται την ανίχνευση βαρυτικών κυμάτων. Οι «τυφλές» αυτές δοκιμές βοηθούν τους επιστήμονες να αποκτήσουν πείρα και να δοκιμάσουν την ετοιμότητά τους. Κανείς όμως εκτός από τους τρεις εν λόγω ερευνητές δεν γνωρίζει την αλήθεια. Ακόμα κι αν η φήμη αποδειχτεί αληθινή, η ανακοίνωση πιθανότατα θα καθυστερούσε μέχρι του χρόνου, καθώς οι ερευνητές έχουν δηλώσει ότι θα χρειάζονταν γύρω στους τρεις μήνες για να αναλύσουν τα δεδομένα και να συντάξουν την πρώτη επιστημονική δημοσίευση. Σε αυτήν την περίπτωση θα μπορούσαν να ελπίζουν στο Νόμπελ Φυσικής: τα βαρυτικά κύματα είναι μια από τις τελευταίες ανεπιβεβαίωτες προβλέψεις του Αϊνστάιν. Η ύπαρξη των βαρυτικών κυμάτων είχε προβλεφθεί το 1916 από τον Άλμπερτ Αϊνστάιν ως συνέπεια της Γενικής Σχετικότητας. Ο μεγάλος φυσικός είχε υπολογίσει ότι η επιτάχυνση σωμάτων μεγάλης μάζας, όπως μαύρες τρύπες και άστρα νετρονίων που συγκρούονται, δημιουργούν κυματισμούς στο χωροχρόνο που διαδίδονται με την ταχύτητα του φωτός. Τον Μάρτιο του 2014, διεθνής ερευνητική ομάδα προκάλεσε σάλο όταν ανακοίνωσε ότι εντόπισε ίχνη μιας ιδιαίτερης κατηγορίας βαρυτικών κυμάτων, τα οποία πρέπει να εμφανίστηκαν μια στιγμή μετά τη Μεγάλη Έκρηξη. Η μελέτη όμως τέθηκε υπό αμφισβήτηση, και ύπαρξη των βαρυτικών κυμάτων παραμένει ανεπιβεβαίωτη. Τα βαρυτικά κύματα, εφόσον υπάρχουν, ουσιαστικά τεντώνουν το χώρο σε μια διάσταση (ας πούμε κατά μήκος) και τον συμπιέζουν σε μια άλλη (ας πούμε κατά πλάτος) Αυτό είναι το φαινόμενο που προσπαθούν να καταγράψουν οι δύο ανιχνευτές LIGO, ένας στην πολιτεία της Ουάσινγκτον και ένας στη Λουιζιάνα. Καθένας από τους δύο ανιχνευτές αποτελείται από δύο σωλήνες τοποθετημένους κάθετα ο ένας στον άλλο, μέσα στους οποίους υπάρχουν δέσμες λέιζερ που μετρούν το μήκος των σωλήνων με εξαιρετικά μεγάλη ακρίβεια. Τα βαρυτικά κύματα θα γίνονταν θεωρητικά αντιληπτά από μικρές μεταβολές στο μήκος των δύο σωλήνων λόγω της παραμόρφωσης του χώρου. Οι σωλήνες έχουν μήκος 4 χιλιόμετρα, όμως η πειραματική διάταξη μπορεί να μετρά μεταβολές τουλάχιστον 1.000 φορές μικρότερες από τη διάμετρο ενός ατόμου. Όπως ανέφεραν στο Nature «αρκετοί» ερευνητές του πειράματος, η ενδεχόμενη ανίχνευση βαρυτικών κυμάτων θα ήταν ξεκάθαρη και αναμφισβήτητη αν η πηγή αυτών των κυμάτων βρισκόταν κοντά στον Γαλαξία. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500029702

Σούπερ φαράγγι στον Χάροντα. Στο εβδομαδιαίο ραντεβού της NASA με τα ευρήματα της αποστολής New Horizons από το σύστημα του Πλούτωνα αυτή τη φορά έχουμε την αποκάλυψη ενός εκ των δορυφόρων του, του Χάροντα. Για ακόμη μια φορά ο κόσμος του Πλούτωνα προκαλεί θαυμασμό εκπλήσσοντας τους επιστήμονες αλλά και τους φίλους του Διαστήματος. Οι περισσότεροι ανέμεναν ότι ο Χάροντας θα ήταν ένας… αδιάφορος μεγάλος σκοτεινός παγωμένος βράχος. Δεν είναι όμως έτσι. Οι εικόνες του New Horizons αποκαλύπτουν ένα εντυπωσιακό γεωλογικά κόσμο. Ο Χάροντας διαθέτει όρη, μικρότερα και μεγαλύτερα φαράγγια, κρατήρες, κοιλάδες. Η πιο εντυπωσιακή γεωλογική δομή είναι ένα γιγάντιο φαράγγι που διατρέχει σε όλο το μήκος του τον Χάροντα. Το φαράγγι αυτό έχει μήκος 1.600 χλμ είναι δηλαδή τρεις φορές μεγαλύτερο από τον Γκραν Κάνιον. Οι επιστήμονες κάνουν κάποιες πρώτες εικασίες για την γεωλογία του Χάροντα. Θεωρούν ότι κεντρικό ρόλο έχει παίξει η λεγόμενη κρυοηφαιστειακή δραστηριότητα. Εικάζουν ότι υπήρχε ένας υπόγειος ωκεανός στον Χάροντα το νερό του οποίου κάποια στιγμή πάγωσαν με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί ένα γεωλογικό ντόμινο που οδήγησε στην διάνοιξη ρωγμών στην επιφάνεια του δορυφόρου μέσα από τις οποίες άρχισε να ρέει υδάτινη λάβα η οποία και έκανε ένα είδος… λίφτινγκ στην επιφάνεια του Χάροντα. Για αυτό και κάποιες περιοχές του δορυφόρου είναι απρόσμενα λείες και μοιάζουν πολύ νέες. http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=742580

Νεαρή Ελληνίδα ελπίζει να κάνει ένα ταξίδι στο διάστημα με σκοπό... Σε λίγες μέρες η 26χρονη θεσσαλονικιά Ιωάννα Φωτοπούλου θα γνωρίζει αν επιλέχθηκε στην τελική φάση ενός διεθνούς διαγωνισμού, ο νικητής -ή η νικήτρια- του οποίου θα κάνει μια πτήση στο διάστημα. Ανάμεσα σε χιλιάδες υποψηφιότητες, η Ιωάννα, απόφοιτος της Σχολής Τοπογράφων Μηχανικών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου και έχοντας ήδη στην πλάτη της μια μακρά εθελοντική, ανθρωπιστική και ακτιβιστική δράση, είχε συμπεριληφθεί πρόσφατα στους 30 νέους από όλο τον κόσμο, που πέρασαν στην ημιτελική φάση του διεθνούς διαγωνισμού "Rising Star Programme". Ο διαγωνισμός διοργανώνεται από την μη κυβερνητική οργάνωση "One Young World" με έδρα το Λονδίνο, σε συνεργασία με τον οργανισμό μάνατζερ Kruger Cowne. Η Ιωάννα ήταν μέλος του "One Young World" και το 2013 είχε προσκληθεί να μιλήσει κατά της διαφθοράς σε συνέδριο στο Γιοχάνεσμπουργκ της Νότιας Αφρικής. Οι τρεις φιναλίστ που τελικά θα επιλεγούν, θα ταξιδέψουν στις αρχές Οκτωβρίου στην Μπαγκόνγκ της Ταϊλάνδης, όπου μπροστά σε ένα ακροατήριο χιλιάδων ανθρώπων και σε μια κριτική επιτροπή, θα μιλήσουν επί 15 λεπτά, ώστε να προκύψει ο τελικός νικητής. Αυτός ή αυτή -που θα ανακοινωθεί τον Νοέμβριο- θα έχει την ευκαιρία να κάνει ένα δωρεάν διαστημικό ταξίδι με το νέο διθέσιο αμερικανικό διαστημοπλάνο XCOR Lynx. Όπως δήλωσε σε συνέντευξή της, η Ιωάννα θέλει να αναδείξει, μέσα από τη συμμετοχή της στον διαγωνισμό, το YouRule, μία ηλεκτρονική πλατφόρμα-δίκτυο για την καταγραφή των προβλημάτων της ελληνικής επικράτειας, την οποία η ίδια ίδρυσε. Η αμερικανική εταιρεία που θα προσφέρει τα διαστημικά ταξίδια με το συγκεκριμένο διαστημοπλάνο, ανακοίνωσε ότι το κανονικό εισιτήριο θα κοστίζει 150.000 δολάρια το άτομο. Στην ερώτησή αν η Ιωάννα θα έδινε ποτέ αυτά τα χρήματα για ένα τέτοιο ταξίδι (σε περίπτωση που τα είχε!), απάντησε: «Για να είμαι ειλικρινής, δεν θα τα έδινα. Η φιλανθρωπική μου δράση με έχει κάνει να εκτιμώ τα χρήματα με έναν άλλο τρόπο και να βλέπω ότι οι δικές μας ανάγκες είναι πάντα λίγο μικρότερες από τις ανάγκες κάποιων άλλων. Αν τα έδινα κάπου σήμερα, θα τα έδινα για να βοηθήσω τους Σύρους μετανάστες στην Ελλάδα». http://www.defencenet.gr/defence/20151001/%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BC%CE%B1/%CE%BD%CE%B5%CE%B1%CF%81%CE%AE-%CE%B5%CE%BB%CE%BB%CE%B7%CE%BD%CE%AF%CE%B4%CE%B1-%CE%B5%CE%BB%CF%80%CE%AF%CE%B6%CE%B5%CE%B9-%CE%BD%CE%B1-%CE%BA%CE%AC%CE%BD%CE%B5%CE%B9-%CE%AD%CE%BD%CE%B1-%CF%84%CE%B1%CE%BE%CE%AF%CE%B4%CE%B9-%CF%83%CF%84%CE%BF-%CE%B4%CE%B9%CE%AC%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BC%CE%B1-%CE%BC%CE%B5-%CF%83%CE%BA%CE%BF%CF%80%CF%8C

Ο Σταμάτης Κριμιζής και η εξερεύνηση του πλανήτη Άρη. Ο Σταμάτης Κριμιζής είναι πρωτεργάτης των αποστολών στον Άρη. Έχει εξερευνήσει όλους τους πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος. Για την προσφορά του η Παγκόσμια Αστρονομική Ένωση έδωσε το όνομά του σε έναν αστεροειδή. Η εξερεύνηση του Άρη δεν ήταν στόχος ζωής. Προέκυψε όταν ήταν μεταπτυχιακός φοιτητής. Ο δρόμος τον έβγαλε στον πατέρα της επιστήμης του διαστήματος, τον Τζέιμς Βαν Άλλεν. Με τον πρώτο αμερικανικό δορυφόρο ανακάλυψε ζώνες ακτινοβολίας γύρω από τη γη, που έκτοτε πήραν και το όνομά του, τις ζώνες Βαν Άλλεν, όπως μαθαίνουν σήμερα τα παιδιά του γυμνασίου στο μάθημα τη Φυσικής. «Νόμιζαν ότι υπήρχαν Αριανοί» «Μια ωραία πρωία» θυμάται σήμερα ο Κριμιζής, «με καλεί στο γραφείο του και μου λέει, θα ήθελες να κατασκευάσεις ένα όργανο για την πρώτη αποστολή στον Άρη; Και του είπα, τι είδους όργανο; Ένα που να διακρίνει τα πρωτόνια από τα ηλεκτρόνια, μου απαντά. Δεν είμαι σίγουρος ότι ξέρω να το κάνω, του λέω. Εντάξει, μου λέει, θα μάθεις. Και έτσι έγινα συνερευνητής του Βαν ΄Αλεν για την πρώτη παγκόσμια αποστολή στο διάστημα και στον ερυθρό πλανήτη. Με αυτόν τον τρόπο δεν επέλεξα να πάω εγώ στον Άρη. Έτυχε να βρίσκομαι στο σωστό τόπο, κοντά στον σωστό άνθρωπο, στη σωστή στιγμή». Ο αντικειμενικός σκοπός της πρώτης διαστημικής αποστολής το 1965 ήταν να διερευνηθεί ο Άρης από κοντά. Έχει ατμόσφαιρα; Έχει μαγνητικό πεδίο. Έχει ζώνες ακτινοβολίες; Πάνω στο διαστημόπλοιο Mariner 4 τοποθετήθηκαν όργανα της ερευνητικής ομάδας υπό τον Ban Allen, τον Κριμιζή κι άλλους επιστήμονες, για πειράματα. Μέχρι τότε όλοι νόμιζαν ότι ο Άρης όχι μόνο είχε ατμόσφαιρα, αλλά και Αριανούς, νοήμονα όντα. «Σε αυτό το κλίμα έγινε τότε η αποστολή που απομυθοποίησε τον Άρη. Στις πρώτες φωτογραφίες ο Άρης εμφανίστηκε σαν ένας απηρχαιωμένος πλανήτης, όπως το φεγγάρι, με επιφάνεια χωρίς κανάλια, τις λεγόμενες ραβδώσεις». «΄Ηταν όνειρο θερινής νυκτός, αλλά έγινε» Από προχθές γνωρίζουμε ότι ο κόκκινος πλανήτης έχει και νερό στην επιφάνειά του σε θερμοκρασίες πολύ κάτω του μηδενός. Είναι το επιστέγασμα προσπαθειών που ξεκίνησαν και από έναν Έλληνα επιστήμονα, τον Σταμάτη Κριμιζή, και που συνεχίστηκαν με συνολικά 15 διαστημικές αποστολές. Με την ανακάλυψη που έκανε το γύρω του κόσμου η NASA συμπληρώνει 50 χρόνια εξερεύνησης του συγκεκριμένου πλανήτη. Πως νοιώθει σήμερα ο Κριμιζής ως διακεκριμένος αστροφυσικός και σύμβουλος της NASA, με συμμετοχή σε πολλά διαστημικά προγράμματα σε άλλους πλανήτες; Περίμενε αυτές τις ανακαλύψεις; «Ξέρετε, όταν αρχίζεις αυτού του είδους τα προγράμματα, είσαι πολύ αισιόδοξος», μας λέει. Όταν εγώ άρχισα αυτό το διαστημικό πρόγραμμα, ήμασταν στην αρχή της διαστημικής εποχής. Ήμασταν σίγουροι ότι θα ανακαλύπταμε πάρα πολλά πράγματα. Και έγινε αυτό επανειλημμένα, αλλά δεν μπορούσαμε να σκεφτούμε τις διαστάσεις που θα ελάμβαναν οι ανακαλύψεις με τα διάφορα όργανα που προετοιμάζαμε. Μη ξεχνάμε ότι τότε εξερευνούσαμε 8 πλανήτες ή μάλλον 9 πλανήτες, γιατί ο Πλούτωνας θεωρείται μικροπλανήτης σήμερα. Και για να επισκεφθεί κανείς κάθε πλανήτη είναι τρομερά πολύπλοκο και οι αποστολές δεν επρόκειτο να γίνουν πολύ γρήγορα. Εγώ, ως μεταπτυχιακός φοιτητής, να σκεφτώ ότι θα λάβω μέρος σε προγράμματα, τα οποία θα έφερναν τα πειράματά μου σε όλους τους πλανήτες του ηλιακού συστήματος, θα ήταν παράλογο, κάτι που μόνο σε όνειρα βλέπει κανείς, όνειρα θερινής νυκτός. Δεν θα ήταν λογικό. Αλλά έτυχε να βρεθώ στο σωστό τόπο». 37 χρόνια στο διάστημα το Voyager. Η εξερεύνηση του διαστήματος δεν σταμάτησε στον Άρη για τον Σταμάτη Κριμιζή. Ακολούθησε η αποστολή στην Αφροδίτη το 1967 πάλι με την καθηγητή Βαλ Άλεν. Και μετά το πανεπιστήμιο της Άιβα κλήθηκε να προσφέρει τις υπηρεσίες του στο Τζον Χόπκινς της Βαλτιμόρης. Ανάμεσα σε πολλά ερευνητικά προγράμματα που συμμετείχε είναι κι αυτό του Voyager 1 και 2. Τα διαστημόπλοια εκτοξεύτηκαν το 1977 στο διάστημα. «Το ένα το κατευθύναμε στο Δία και στον Κρόνο και το δεύτερο στο Δία, στον Κρόνο, στον Ουρανό και στον Ποσειδώνα», μας λέει ο Έλληνας αστροφυσικός. «Στη συνέχεια κατευθύναμε τα Voyager σε μια τροχιά που κάποτε θα τα έβγαζε στα σύνορα του ηλιακού μας συστήματος. Τότε κανείς δεν ήξερε ούτε τα σύνορα του ηλιακού μας συστήματος, ούτε πόσα χρόνια θα πάρει, ούτε που θα βρεθούν, ούτε τι θα δούμε. Και τελικώς βγήκαμε από τα σύνορα του ηλιακού μας συστήματος το 2012, τον Αύγουστο, σε μια απόσταση 18,2 δισ. χιλιομέτρων από τη γη. Σήμερα, το Voyager βρίσκεται περίπου 20 δις χλμ από τη γη. Για να φανταστείτε την απόσταση, το σήμα από το Voyager ταξιδεύει με την ταχύτητα του φωτός και χρειάζεται 18,5 ώρες για να φτάσει στη γη. Ξέρετε, το φως από τον ήλιο θέλει επτάμισι λεπτά για να φτάσει στη γη. Δηλαδή, το Voyager είναι σήμερα 131 φορές πιο μακριά από τη γη από ότι είναι ο ήλιος!». «Χρωστάμε την καθημερινή τεχνολογία» Απίστευτοι αριθμοί που είναι αδύνατο να συλλάβει ανθρώπου νους. Αποκαλύπτεται το μεγαλείο του διαστήματος, αλλά και το μεγαλείο της αστείρευτης επιστημονικής έρευνας του Έλληνα επιστήμονα για να χαρτογράψει το Διάστημα. Αλλά τι επιδιώκει; Σε τι μας χρειάζεται μια τόσο δαπανηρή έρευνα; «Ξέρετε από πού προέρχεται το κινητό σας;», με ρωτάει. «Τα τσιπάκια κι ο ραδιοπομπός του κινητού σας; Από το Voyager. Ξέρετε τι παραγωγή έχει γίνει στην ιατρική, στις μεταφορές, στους υπολογιστές; Ολόκληρη η τεχνολογία στην οποία βασίζεται η καθημερινή μας ζωή σήμερα άρχισε με τα προγράμματα της δεκαετίας του ΄60 και ΄70, τα oποία χρηματοδοτήθηκαν για να προωθηθεί η διαστημική τεχνολογία. Έχουν γίνει μελέτες που απέδειξαν ότι για κάθε ευρώ που ξοδεύεται για διαστημική τεχνολογία φέρνει μια οικονομική δραστηριότητα γύρω στα 8 ευρώ στην παγκόσμια οικονομία. Είναι μια κλασσική ερώτηση, γιατί χρειάζεται η βασική έρευνα». http://physicsgg.me/2015/09/30/%ce%bf-%cf%83%cf%84%ce%b1%ce%bc%ce%ac%cf%84%ce%b7%cf%82-%ce%ba%cf%81%ce%b9%ce%bc%ce%b9%ce%b6%ce%ae%cf%82-%ce%ba%ce%b1%ce%b9-%ce%b7-%ce%b5%ce%be%ce%b5%cf%81%ce%b5%cf%8d%ce%bd%ce%b7%cf%83%ce%b7-%cf%84/

Το γιγάντιο σμήνος του Φοίνικα. Το διαστημικό τηλεσκόπιο Chandra κατέγραψε νέες εικόνες από ένα γιγάντιο γαλαξιακό σμήνος που είναι και το μεγαλύτερο εργοστάσιο παραγωγής άστρων του Σύμπαντος. Πριν από τρία χρόνια ομάδα ερευνητών του Κέντρου Αστροφυσικής Harvard-Smithsonian ανακάλυψε ένα γιγάντιο σμήνος γαλαξιών σε απόσταση 5.7 δισεκατομμυρίων ετών φωτός από τη Γη το οποίο ονόμασαν «Φοίνικα». Πρόκειται για μια από τις μεγαλύτερες δομές, αν όχι η μεγαλύτερη, που έχει εντοπιστεί μέχρι σήμερα στο Σύμπαν. Το σμήνος που έχει την κωδική ονομασία SPT-CLJ2344-4243 αποτελεί το μεγαλύτερο εργοστάσιο παραγωγής άστρων του Σύμπαντος ενώ ταυτόχρονα αποτελεί και την πιο λαμπρή πηγή ακτίνων Χ που έχει εντοπιστεί μέχρι σήμερα στο Σύμπαν. Στο κέντρο του Φοίνικα υπάρχει ένας γαλαξίας ο οποίος σύμφωνα με τους ερευνητές παράγει ετησίως περίπου 740 άστρα. Ο γαλαξίας μας παράγει ετησίως ένα άστρο. Οι ειδικοί έδωσαν στον εν λόγω γαλαξία τον χαρακτηρισμό «σούπερ-μαμά». Οι επιστήμονες αναφέρουν ότι η ετήσια παραγωγή άστρων του «Φοίνικα» είναι 20 φορές μεγαλύτερη από εκείνη του Σμήνους του Περσέα, ενός σμήνους στο οποίο βρίσκονται περισσότεροι από δυο χιλιάδες γαλαξίες. Οι νέες εικόνες αποκαλύπτουν νέα εξαιρετικά σημαντικά και ταυτόχρονα εντυπωσιακά στοιχεία για τον Φοίνικα. Ο ρυθμός που τα καυτά αέρια τα οποία βρίσκονται στο κέντρο του σμήνους αρχίζουν να ψύχονται είναι ο ταχύτερος που έχει παρατηρηθεί μέχρι σήμερα στο Σύμπαν. Καταγράφονται επίσης «νήματα» αερίων και σκόνης που έχουν έκταση 160 χιλιάδες- 333 χιλιάδες έτη φωτός που είναι με διαφορά τα μεγαλύτερα κοσμικά νήματα που έχουν εντοπισθεί μέχρι σήμερα σε ένα γαλαξιακό σμήνος. Η μελέτη του Φοίνικα προσφέρει νέα στοιχεία για την δημιουργία των γαλαξιακών σμηνών. http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=742286

Ο Ενρίκο Φέρμι και το βραβείο Νομπέλ. Ο Ενρίκο Φέρμι (Enrico Fermi 1901 – 1954), γεννήθηκε σαν σήμερα 29 Σεπτεμβρίου, ήταν Ιταλός θεωρητικός και πειραματικός φυσικός – ένας από τους ελάχιστους που συνδύαζε και τα δύο – ο οποίος συνέδεσε το όνομά του με κορυφαίες στιγμές της φυσικής του εικοστού αιώνα. Είναι ο δημιουργός του πρώτου πυρηνικού αντιδραστήρα (Σικάγο 1942) και θεωρείται επίσης ο «πατέρας της ατομικής βόμβας» μαζί με τον Ρόμπερτ Οπενχάιμερ. Ενώ εξίσου σημαντική είναι και η συμβολή του στη θεμελιώδη φυσική. Αμέσως μετά τη διατύπωση της απαγορευτικής αρχής από τον Πάουλι (1925), ο Φέρμι –τότε ακόμα στην Ιταλία– ήταν ο πρώτος που κατάλαβε ότι η στατιστική συμπεριφορά ενός συστήματος σωματιδίων που υπόκεινται στην απαγορευτική αρχή – δηλαδή ενός συστήματος φερμιονίων, όπως τα αποκαλούμε σήμερα – είναι ριζικά διαφορετική από τη στατιστική Μάξγουελ-Μπόλτζμαν των κλασικών σωματιδίων. Η στατιστική που πρότεινε ο Φέρμι – και η οποία ανακαλύφθηκε ανεξάρτητα από τον Ντιράκ– είναι πλέον γνωστή ως η στατιστική Φέρμι-Ντιράκ και αποτελεί τη βάση για τη φυσική της στερεάς κατάστασης όπου τα βασικά σωματίδια –τα ηλεκτρόνια– είναι, βεβαίως, φερμιόνια, αφού έχουν σπιν ½. Η διατύπωση του πρώτου θεωρητικού μοντέλου για την ασθενή πυρηνική δύναμη – γνωστού έκτοτε ως αλληλεπίδραση Φέρμι– είναι η επόμενη μεγάλη συμβολή του Φέρμι στη θεμελιώδη φυσική. Μετά την πρόταση του Πάουλι, το 1931, ότι η διατήρηση της ενέργειας κατά τη διάσπαση βήτα απαιτεί την ύπαρξη ενός «φευγαλέου» σωματιδίου αμελητέας μάζας, ο Φέρμι έσπευσε κατ’ αρχάς να γίνει ο «νονός» του – το «βάφτισε» νετρίνο– κυρίως όμως να περιγράψει θεωρητικά τον ρόλο του στην ασθενή δύναμη. Το θεωρητικό μοντέλο που πρότεινε παρέμεινε σε ισχύ για πολλές δεκαετίες και έπαιξε καθοριστικό ρόλο – τόσο λόγω των επιτυχιών του όσο και των σοβαρών προβλημάτων που το κατέτρυχαν – στην ανάπτυξη των λεγόμενων θεωριών βαθμίδας και την επινόηση του μηχανισμού Χιγκς, που έκαναν τελικά δυνατή την ενοποίηση των ασθενών με τις ηλεκτρομαγνητικές δυνάμεις στο πλαίσιο της οποίας λύνονται φυσιολογικά και τα προβλήματα του αρχικού «μοντέλου Φέρμι» των ασθενών δυνάμεων. Εν τούτοις, η δημοσίευση της σχετικής εργασίας του Φέρμι απορρίφθηκε από το περιοδικό Nature και το άρθρο δημοσιεύτηκε τελικά στο ιταλικό περιοδικό Nuovo Cimento το 1934! Κάθε μία από τις παραπάνω συμβολές του Φέρμι θα αρκούσε βεβαίως από μόνη της όχι απλώς για να του δώσει το βραβείο Νομπέλ αλλά και να του εξασφαλίσει μια θέση στο «πάνθεον» των θεμελιωτών της κβαντικής θεωρίας. Όμως από ειρωνεία της τύχης το βραβείο Νομπέλ απονεμήθηκε στον Φέρμι, το 1938, για ένα πείραμά του που αποδείχτηκε λίγο μετά ότι είχε ερμηνευτεί λάθος! Η ιστορία έχει ως εξής. Όντας ο πρώτος που διαπίστωσε ότι τα βραδέα νετρόνια απορροφώνται πολύ περισσότερο από βαρείς πυρήνες σε σύγκριση με τα ταχέα νετρόνια – μια σημαντική ανακάλυψη από μόνη της – ο Φέρμι προσπάθησε αμέσως μετά να αξιοποιήσει αυτό το γεγονός για να παράγει στοιχεία βαρύτερα από το ουράνιο, δηλαδή τα υπερουράνια στοιχεία όπως λέγονται. Η βασική ιδέα είναι πολύ απλή. Όταν ένας πυρήνας «βομβαρδιστεί» με βραδέα νετρόνια θα απορροφήσει κάποια απ’ αυτά και θα αποκτήσει περισσότερα νετρόνια απ’ ό,τι το σταθερό του ισότοπο. Θα γίνει έτσι ασταθής και θα ακολουθήσει η διαδικασία της διάσπασης βήτα, μέσω της ασθενούς αντίδρασης νετρόνιο → πρωτόνιο + ηλεκτρόνιο + νετρίνο, η οποία μετατρέπει τον αρχικό πυρήνα σε έναν άλλο με ατομικό αριθμό αυξημένο κατά μονάδα αφού απέκτησε ένα ακόμη πρωτόνιο. Εν τούτοις, όταν ο Φέρμι και η ομάδα του βομβάρδισαν με νετρόνια τα στοιχεία θόριο και ουράνιο, αυτό που συνέβη δεν ήταν η παραγωγή βαρύτερων στοιχείων, όπως πίστευαν, αλλά το φαινόμενο της σχάσης το οποίο κανείς δεν θεωρούσε πιθανό εκείνη την περίοδο. Με την εκ των υστέρων σοφία μας δεν είναι δύσκολο να καταλάβουμε σήμερα τόσο τους θεωρητικούς όσο και τους πειραματικούς λόγους που παραπλάνησαν τον Φέρμι –και όχι μόνο– ώστε να ερμηνεύσει τα πειραματικά του ευρήματα ως παραγωγή υπερουράνιων στοιχείων και όχι ως σχάση. Το βέβαιο είναι ότι το γεγονός θα καταγραφεί στην ιστορία της φυσικής του εικοστού αιώνα ως ένα από τα ιδιάζοντα περιστατικά της.(….) http://physicsgg.me/2015/09/29/%ce%bf-%ce%b5%ce%bd%cf%81%ce%af%ce%ba%ce%bf-%cf%86%ce%ad%cf%81%ce%bc%ce%b9-enrico-fermi-%ce%ba%ce%b1%ce%b9-%cf%84%ce%bf-%ce%b2%cf%81%ce%b1%ce%b2%ce%b5%ce%af%ce%bf-%ce%bd%ce%bf%ce%bc%cf%80%ce%ad/

Με έξωση από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος κινδυνεύει η Ελλάδα. Η Ελλάδα κινδυνεύει να μείνει εκτός της ευρωπαϊκής διαστημικής υπηρεσίας ESA, καθώς δεν έχει πληρώσει τη συνδρομή εδώ και τρία χρόνια και έχει χάσει ήδη το δικαίωμα ψήφου, προειδοποιεί ο πρόεδρος της Ελληνικής Αστρονομικής Εταιρείας Λουκάς Βλάχος. «H επιστημονική κοινότητα της αστροφυσικής δε μπορεί να δει τον εαυτό της εκτός του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος» δήλωσε ο καθηγητής Αστροφυσικής του ΑΠΘ στον ραδιοσταθμό Πρακτορείο 104,9. Απέδωσε σημαντικό μέρος του προβλήματος στο γεγονός ότι υπήρξε μεγάλη εναλλαγή ανθρώπων στη Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας, καθώς και σε έλλειμμα στρατηγικής. «Οι χώρες που μπήκαν στην ESA έφτιαξαν και μια στρατηγική για να να τονώσουν τους επιστήμονες της χώρας και να πάρουν πίσω τα λεφτά που δίνουν» εξήγησε ο Δρ Βλάχος, προσθέτοντας ότι «αν τα τελευταία 10 χρόνια είχαμε αναπτύξει τις εταιρείες του [διαστημικού] κλάδου, θα μπορούσαμε να έχουμε μαζέψει αρκετά λεφτά από φόρους και από ενισχύσεις από τον ESA, ώστε να έχουμε μια διαστημική δραστηριότητα από πλευράς τεχνολογίας». «Ο ESA θέλει να μας δώσει [ενισχύσεις] αλλά πρέπει κι εμείς κάτι να φτιάξουμε» είπε. Το κόστος της ετήσιας συνδρομής στον ESA, στον οποίο συμμετέχουν 22 χώρες-μέλη, κυμαίνεται από 8 έως 10 εκ. ευρώ. Σχολιο:Βρέθηκαν ομως 500 εκατομμύρια για την αναβάθμιση των πολεμικών αεροσκαφών ναυτικής συνεργασίας!!! http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500029191

Η ζωή του Άρη κινδυνεύει από τους γήινους μικροοργανισμούς. Η επιβεβαίωση της ύπαρξης υγρού νερού στην επιφάνεια του Άρη δείχνει να αυξάνει τις ελπίδες για εντοπισμό μικροβιακής ζωής. Όμως η επανδρωμένη αποστολή που σχεδιάζει η NASA για τη δεκαετία του 2030 απειλεί να μολύνει τον γειτονικό πλανήτη με γνώριμες, και δυνητικά ιμπεριαλιστικές, μορφές ζωής. Η τελευταία προειδοποίηση έρχεται από κοινή έκθεση της αμερικανικής Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών και του Ευρωπαϊκού Ιδρύματος Επιστήμης, σύμφωνα με την οποία η ανθρωπότητα δεν είναι έτοιμη να εξερευνήσει τις πιο υποσχόμενες περιοχές του Άρη χωρίς να τις θέτει σε κίνδυνο. Ο κίνδυνος μόλυνσης του πλανήτη με γήινα μικρόβια, γράφουν οι συντάκτες της έκθεσης, θα μπορούσε «να αποτρέψει την προσεδάφιση ή την είσοδο ανθρώπων» στις λεγόμενες Ειδικές Περιοχές, όπως οι πλαγιές στις οποίες η NASA εντόπισε υγρό νερό. Ήδη από το 1967, υπενθυμίζει το περιοδικό Scientific American, http://www.scientificamerican.com/article/searching-for-life-in-martian-water-will-be-very-very-tricky/ η Συνθήκη Εξώτερου Διαστήματος του ΟΗΕ απαγορεύει την «επιβλαβή μόλυνση» εξωγήινων κόσμων, και ένας διεθνής φορέας με την ονομασία Επιτροπή Διαστημικής Έρευνας (COSPAR) καθορίζει πρωτόκολλα πλανητικής προστασίας για τις διαστημικές υπηρεσίες των ΗΠΑ, της Ευρώπης, της Ρωσίας και άλλων χωρών. Το πρόβλημα όμως δεν αφορά μόνο τις μελλοντικές επανδρωμένες αποστολές. Η NASΑ καταβάλλει κάθε προσπάθεια να αποστειρώσει τα διαστημικά σκάφη που στέλνει στο Διάστημα. Όμως κανένα μέσο απολύμανσης δεν μπορεί να εξουδετερώσει όλα τα μικρόβια. Το 2013, για παράδειγμα, έρευνα της NASA εντόπιζε δύο εξωτικά είδη βακτηρίων βρέθηκαν στα αποστειρωμένα εργαστήρια όπου συναρμολογούνται διαστημικά σκάφη. Μια άλλη μελέτη αποκάλυψε το 2014 ότι το ρομπότ Curiosity, τελευταίος εκπρόσωπος της NASA στον κόκκινο πλανήτη, μετέφερε ανθεκτικά μικρόβια που θα μπορούσαν δυνητικά να επιζήσουν στον Άρη. Οι σκληρές συνθήκες του διαπλανητικού ταξιδιού είναι αμφίβολο αν θα εξόντωναν τέτοιους λαθρεπιβάτες. Οι αστροναύτες των αποστολών Apollo, επισημαίνει το Scientific American, βρήκαν ζωντανά βακτήρια μέσα αποστειρωμένο ρομπότ Surveyor3 που είχε προσσεληνωθεί δυόμισι χρόνια νωρίτερα. Αν οι ρομποτικές αποστολές εγκυμονούν κίνδυνο διαπλανητικής μόλυνσης, οι επανδρωμένες αποστολές θα ήταν μακράν πιο επικίνδυνες, δεδομένου ότι είναι ουσιαστικά αδύνατο να αποστειρώσεις πλήρως έναν άνθρωπο. Το ερώτημα που αργά ή γρήγορα θα πρέπει να απαντηθεί είναι το εάν αξίζει να ξοδέψει κανείς δεκάδες δισεκατομμύρια δολάρια για να στείλει ανθρώπους στον Άρη και να τον μολύνει με γήινη ζωή. Ο διάσημος εκλαϊκευτής της επιστήμης Καρλ Σέιγκαν είχε ξεκαθαρίσει τη στάση του με την περίφημη φράση «Ο Άρης ανήκει στους Αρειανούς, ακόμα κι αν οι Αρειανοί είναι μόνο μικρόβια». Υπάρχει βέβαια και το ενδεχόμενο η μόλυνση να έχει ήδη συμβεί, είτε από τις αποστολές που έχουν ήδη επισκεφθεί τον Άρη, είτε από γήινους βράχους που εκτινάχθηκαν στο Διάστημα σε αρχαίες προσκρούσεις αστεροειδών και κατέληξαν στον γειτονικό πλανήτη. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500029126

Αλεξέι Σταρομπίνσκι: Σωματίδια σκοτεινής ύλης και βαρυτικά κύματα οι μελλοντικές μεγάλες ανακαλύψεις. Τα σωματίδια της σκοτεινής ύλης και τα αρχέγονα βαρυτικά κύματα θα είναι οι δύο σημαντικότερες ανακαλύψεις της επόμενης δεκαετίας, δήλωσε στο Αθηναϊκό και Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο κορυφαίος Ρώσος αστροφυσικός και κοσμολόγος Αλεξέι Σταρομπίνσκι, http://www.itp.ac.ru/en/persons/starobinsky-aleksei-aleksandrovich/ ο οποίος είναι από το 1997 επικεφαλής επιστήμων (Principal Research Scientist) στο Ινστιτούτο Θεωρητικής Φυσικής Λαντάου της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών στη Μόσχα. Στην αποκλειστική συνέντευξη του, ενόψει της άφιξής του στην Αθήνα, μεταξύ άλλων, ανέφερε ότι ο στόχος μιας ενοποιημένης «Θεωρίας του Παντός» φαντάζει μακρινό όνειρο. Δεν απέκλεισε την ύπαρξη πολλών συμπάντων παράλληλων με το δικό μας, αλλά απορρίπτει κατηγορηματικά την ανάγκη ενός Θεού-Δημιουργού του σύμπαντος. Επεσήμανε επίσης ότι τα πολιτικά προβλήματα δεν είναι άλυτα, απλώς οι έως τώρα λύσεις τους είναι ανεπαρκείς, αν όχι ανόητες. Καλεί, ακόμη, τη νέα ελληνική κυβέρνηση να διευρύνει τις διεθνείς συνεργασίες της στον επιστημονικό τομέα. Ο Α. Σταρομπίνσκι γεννήθηκε το 1948 και απέκτησε μεταπτυχιακό δίπλωμα το 1972 από το Κρατικό Πανεπιστήμιο της Μόσχας και το διδακτορικό του από το Ινστιτούτο Θεωρητικής Φυσικής Landau το 1975. Από το 1990 ως το 1997 ήταν επικεφαλής του Τμήματος Βαρύτητας και Κοσμολογίας στο Ινστιτούτο αυτό και από το 1999 ως το 2003 ήταν υποδιευθυντής του. Ήδη από τη δεκαετία του 1970, ανέπτυξε σημαντικές θεωρίες για τη δημιουργία των σωματιδίων στο πρώιμο σύμπαν, καθώς και για τη δημιουργία ακτινοβολίας από τις μαύρες τρύπες (1973), η οποία ήταν πρόδρομος της θεωρίας της ακτινοβολίας Χόκινγκ. Από το 1979 έγινε ευρύτερα γνωστός για τη συμβολή του στη θεωρία του κοσμικού πληθωρισμού, που εξηγεί την απότομη διαστολή του σύμπαντος αμέσως μετά την αρχική «Μεγάλη Έκρηξη» (Μπιγκ Μπανγκ). Είναι μέλος της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών, της Γερμανικής Ακαδημίας Επιστημών «Λεοπολντίνα», της Ακαδημίας Επιστημών της Νέας Υόρκης και της Νορβηγικής Ακαδημίας Επιστημών και Γραμμάτων. Έχει, μεταξύ άλλων, τιμηθεί με τα βραβεία «Εργασίας» ΕΣΣΔ (1986), «Φρίντμαν» της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών (1996), «Τομάλα» (2009), «Όσκαρ Κλάιν» της Βασιλικής Σουηδικής Ακαδημίας Επιστημών (2010), «Αμάλντι» (2012), «Κοσμολογίας Γκρούμπερ» (2013) και «Αστροφυσικής Kavli» της Νορβηγικής Ακαδημίας Επιστημών (το 2014 «για την πρωτοπορία του στη θεωρία του κοσμικού πληθωρισμού», μαζί με τον ‘Αλαν Γκουθ του ΜΙΤ και τον Αντρέι Λίντε του Στάνφορντ). Ο Α. Σταρομπίνσκι θα είναι ένας από τους ομιλητές στο «Συμπόσιο των Επτά Σοφών» http://physicsgg.me/2015/06/25/συμπόσιο-για-το-σύμπαν/ για την Κοσμολογία, που θα πραγματοποιηθεί στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών την Παρασκευή 2 Οκτωβρίου και το βράδυ θα βραβευθεί -μαζί με τους επιφανείς συναδέλφους του- από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Προκόπη Παυλόπουλο. http://physicsgg.me/2015/09/30/%ce%b1%ce%bb%ce%b5%ce%be%ce%ad%ce%b9-%cf%83%cf%84%ce%b1%cf%81%ce%bf%ce%bc%cf%80%ce%af%ce%bd%cf%83%ce%ba%ce%b9-%cf%83%cf%89%ce%bc%ce%b1%cf%84%ce%af%ce%b4%ce%b9%ce%b1-%cf%83%ce%ba%ce%bf%cf%84%ce%b5/