Δροσος Γεωργιος

11 ερωτήσεις στον Ιωσήφ Σηφάκη. Το βιβλίο σας «Η φυσική της μεταφυσικής» (εκδ. Αρμός) εκφράζει το παράπονό σας για την Ελλάδα. Οπου και να ταξιδέψετε σας πληγώνει; «Εγραφα κείμενα για να εκφράσω τα συναισθήματά μου για την κατάσταση της χώρας. Το πρώτο γράφτηκε για το κλείσιμο της ΕΡΤ, το τελευταίο Αύγουστο του 2015». Συμπεριλάβατε, όμως, και ποιήματα. Δεν είναι λίγο οξύμωρο αυτό για έναν καθηγητή βραβευμένο με Τιούρινγκ; [/b](σ.σ.: βραβείο αντίστοιχο του Νομπέλ για τον χώρο της Πληροφορικής) «Νομίζω ότι για να γράφεις ποίηση χρειάζεται μια λίγο-πολύ έμφυτη ποιητική διάθεση. Διαβλέπω και μια σύνδεση της ποίησης με τα Μαθηματικά». Πώς συνδέονται; «Για μένα η ποίηση πρέπει να έχει κάτι από την "πυκνότητα" και την αυστηρότητα των Μαθηματικών. Τα Μαθηματικά με μάγευαν πάντα, το ίδιο και η ελληνική γλώσσα. Αλλωστε, το θέμα της νοημοσύνης είναι συμφυές με τη δημιουργία των γλωσσών». Είστε πρόεδρος του Εθνικού Συμβουλίου Ερευνας και Τεχνολογίας. Με τόσο δυνατό επιστημονικό προσωπικό, η έρευνα γιατί δεν αποδίδει στην Ελλάδα; «Δεν υπάρχουν οι κατάλληλες συνθήκες. Ως πρόεδρος του ΕΣΕΤ έχω μιλήσει δημόσια για τις ριζικές μεταβολές που απαιτούνται. Δυστυχώς, από ό,τι φαίνεται, ούτε με το νέο νομοσχέδιο θα έχουμε αποτέλεσμα». Τις πταίει; «Τα κόμματα πάντα ήθελαν δυστυχώς να χειραγωγήσουν κατά κάποιον τρόπο τον πανεπιστημιακό χώρο. Την ίδια στιγμή, δεν αξιοποιείται το κεφάλαιο της επιστημονικής διασποράς». Δηλαδή; «Ενα τεράστιο δυναμικό επιστημόνων του εξωτερικού θέλει να βοηθήσει, αλλά δεν υπάρχουν οι προϋποθέσεις για να το κάνει. Κατ' αρχάς, όταν πηγαίνεις στο ελληνικό πανεπιστήμιο πρέπει να σε δέχονται και όχι να σε κοιτούν περίεργα. Στο Ισραήλ, για παράδειγμα, υπάρχει η δυνατότητα να είσαι τρεις μήνες καθηγητής στο Τελ Αβίβ και τους υπόλοιπους μήνες στην Αμερική. Επισκέφθηκα το Ιραν. Μολονότι ήταν σε εμπάργκο στηρίχθηκε βαθιά στην επιστημονική διασπορά». Η Ελλάδα μπορεί να παίξει το χαρτί της καινοτομίας; «Φυσικά. Για να καινοτομήσεις δεν χρειάζεται να είσαι υπερδύναμη. Πάρτε παράδειγμα το Ισραήλ, την Ταϊβάν, την Ελβετία. Χρειάζονται κίνητρα για την ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας και την προσέλκυση επενδύσεων». Αλήθεια, τι σας μάγεψε στην Πληροφορική; «Εφυγα στο εξωτερικό αρχικά για να σπουδάσω Φυσική. Γοητεύτηκα από τους υπολογιστές. Στην Ιστορία της ανθρωπότητας υπήρξαν δύο πολύ μεγάλες τεχνολογικές επαναστάσεις. Στην πρώτη, ο άνθρωπος έφτιαξε μηχανές για να καταφέρει αυτά που δεν μπορεί με τις μυϊκές του δυνάμεις. Στη δεύτερη, κατασκεύασε υπολογιστές για να επιτύχει αυτά που δεν μπορεί μόνο με τις νοητικές του δυνάμεις». Οι υπολογιστές θα μας ξεπεράσουν νοητικά; «Είναι απλώς μηχανές που ενισχύουν τις νοητικές μας ικανότητες, αλλά δεν θα αποκτήσουν ποτέ τη δημιουργικότητά μας. Ξέρετε, ο ίδιος ο άνθρωπος, πέρα από τη φυσική διάσταση, έχει και μια άυλη, την πληροφορική διάσταση. Δηλαδή, αν χάσετε τη μνήμη σας, αν σβηστεί ο "σκληρός δίσκος" σας, δεν θα είστε το ίδιο πρόσωπο». Την ίδια στιγμή, όμως, αυξάνεται η εξάρτηση από την τεχνολογία... «Ο κόσμος θα αλλάξει άρδην. Πιθανόν να έχουμε γενιές μαθητών που δεν θα γνωρίζουν προπαίδεια γιατί θα χρησιμοποιούν μόνο μηχανές. Ναι, όσο χρησιμοποιούμε την τεχνολογία, τόσο θα μεγαλώνει αυτή η εξάρτηση. Το θέμα είναι πώς θα κρατήσουμε βαθμούς ελευθερίας παίρνοντας τις σωστές πολιτικές αποφάσεις». Το πρόβλημα είναι ηθικό κατά μία έννοια. «Οπως έχουμε μελετήσει τον φυσικό κόσμο και καταλάβαινουμε τους νόμους του, πρέπει να αφομοιώσουμε και τους ηθικούς νόμους, για να φτιάξουμε έναν καλύτερο κόσμο. Στο βιβλίο μου γράφω "Κατά βάθος, η Ηθική είναι ζήτημα υγιεινής. Βουρτσίζω τακτικά τα δόντια μου, απέχω από λιπαρά και προπάντων δεν ψεύδομαι ιδιοτελώς"». http://www.tovima.gr/vimagazino/lastpage/article/?aid=775187

Ανακαλύφθηκαν εκατοντάδες γαλαξίες "κρυμμένοι" πίσω από τον δικό μας. Εκατοντάδες κρυμμένοι, αν και γειτονικοί μας γαλαξίες, κατορθώθηκε να παρατηρηθούν για πρώτη φορά, όπως ανακοίνωσαν Αυστραλοί και άλλοι αστρονόμοι (από ΗΠΑ, Ν.Αφρική και Ολλανδία). Αν και απέχουν «μόνο» 250 εκατομμύρια έτη φωτός από τη Γη - σχετικά μικρή απόσταση για τα αστρονομικά δεδομένα- οι εν λόγω γαλαξίες ήσαν μέχρι σήμερα αόρατοι εξαιτίας του δικού μας γαλαξία, που εμποδίζει τις αστρονομικές παρατηρήσεις, παρεμβάλλοντας πυκνά στρώματα άστρων και διαστρικής σκόνης. Όπως είπε ο επικεφαλής ερευνητής, καθηγητής Λίστερ Στέϊβλι-Σμιθ του Πανεπιστημίου της Δυτικής Αυστραλίας και του Διεθνούς Κέντρου Έρευνας στη Ραδιο-Αστρονομία (ICRAR), «ο γαλαξίας μας είναι πολύ όμορφος φυσικά, αλλά μπλοκάρει τελείως τη θέα των πιο μακρινών γαλαξιών πίσω του». Με τη βοήθεια του μεγάλου ραδιοτηλεσκοπίου Παρκς, διαμέτρου 64 μέτρων, που λειτουργεί από το 1961, οι αστρονόμοι κατάφεραν να βρουν 883 γαλαξίες, από τους οποίους το ένα τρίτο ήσαν άγνωστοι μέχρι σήμερα. Η ανακάλυψη μπορεί επίσης να ρίξει στο φως στο μυστήριο του λεγόμενου «Μεγάλου Ελκυστή», μιας περιοχής σε απόσταση περίπου 250 εκατ. ετών φωτός, η οποία φαίνεται να έλκει προς το μέρος της τον γαλαξία μας, μαζί με εκατοντάδες χιλιάδες άλλους γαλαξίες, με μια πανίσχυρη ελκτική δύναμη ισοδύναμη με ένα εκατομμύριο δισεκατομμυρίων Ήλιους. «Στην πραγματικότητα δεν καταλαβαίνουμε τι προκαλεί αυτή τη βαρυτική έλξη πάνω στον γαλαξία μας ή από πού προέρχεται. Αυτό που ξέρουμε, είναι ότι ο γαλαξίας μας κινείται προς μια περιοχή με ταχύτητα πάνω από δύο εκατομμύρια χιλιόμετρα την ώρα», δήλωσε ο Στέιβλι-Σμιθ. Οι ερευνητές επεσήμαναν ότι, αφού κάθε γαλαξίας περιέχει περίπου 100 δισεκατομμύρια άστρα, η ανακάλυψη εκατοντάδων νέων γαλαξιών πίσω από τον δικό μας αποκαλύπτει μια τεράστια μάζα άγνωστη έως τώρα. http://www.pronews.gr/portal/20160210/%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BC%CE%B1/%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CE%BA%CE%B1%CE%BB%CF%8D%CF%86%CE%B8%CE%B7%CE%BA%CE%B1%CE%BD-%CE%B5%CE%BA%CE%B1%CF%84%CE%BF%CE%BD%CF%84%CE%AC%CE%B4%CE%B5%CF%82-%CE%B3%CE%B1%CE%BB%CE%B1%CE%BE%CE%AF%CE%B5%CF%82-%CE%BA%CF%81%CF%85%CE%BC%CE%BC%CE%AD%CE%BD%CE%BF%CE%B9-%CF%80%CE%AF%CF%83%CF%89-%CE%B1%CF%80%CF%8C-%CF%84%CE%BF%CE%BD-%CE%B4%CE%B9%CE%BA%CF%8C-%CE%BC%CE%B1%CF%82

Γιατί η NASA εκτόξευσε μισό δισεκατομμύριο χάλκινες βελόνες σε τροχιά γύρω από τη Γη; Κανείς δεν το θυμάται πια ή δεν το έμαθε ποτέ, αλλά κάποια στιγμή η Γη είχε τον δικό της τεχνητό μεταλλικό δακτύλιο, χάρη στις 500 εκατομμύρια χάλκινες βελόνες που εκτόξευσαν οι Αμερικανοί στο Διάστημα το 1963! Το Project West Ford, που έμεινε γνωστό στη NASA ως «Επιχείρηση Βελόνες», ήταν άλλη μια τεράστια επιχείρηση που πυροδότησε η παράνοια του Ψυχρού Πολέμου και το σαμποτάζ που φοβούνταν οι ΗΠΑ ότι θα έκαναν οι Σοβιετικοί στις επίγειες επικοινωνίες τους, τα υποθαλάσσια καλώδια δηλαδή, διακόπτοντας την απρόσκοπτη ροή της πληροφορίας. Κι έτσι σκέφτηκαν απλά: πού δεν μπορούν να φτάσουν ακόμα οι Ρώσοι; Στην ιονόσφαιρα. Η ιονόσφαιρα μαστιζόταν όμως από απρόβλεπτες ηλιακές καταιγίδες, κι έτσι έπρεπε να στρέψουν το βλέμμα τους ακόμα πιο ψηλά, στο ίδιο το Υπερπέραν! Η πρώτη απόπειρα του 1961 στέφθηκε από απόλυτη αποτυχία, αν και το 1963 η NASA τα κατάφερε: έφτιαξε τον χάλκινο δακτύλιο γύρω από τη Γη και τον δοκίμασε με επιτυχία. Σήμερα, οι περισσότερες από αυτές τις διαστημικές βελόνες έχουν καταπέσει στη Γη, αν και οι επιστήμονες εκτιμούν ότι χιλιάδες από δαύτες συνεχίζουν να βρίσκονται σε τροχιά γύρω από τον πλανήτη μας, ως υπόμνηση της τρέλα μιας εποχής και των ακροτήτων του ακήρυχτου Ψυχρού Πολέμου. Η ιστορία της μετατροπής της Γης σε Κρόνο παραμένει ωστόσο εντελώς ενδιαφέρουσα… Η προϊστορία του Project West Ford. Το καλοκαίρι του 1963, την ίδια χρονιά που ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ έκανε τη μεγαλειώδη πορεία του στην Ουάσιγκτον και η λαϊκή τρέλα της Beatlemania γεννιόταν στις ΗΠΑ, ένα άλλο κατακλυσμιαίο γεγονός λάμβανε χώρα με τη δέουσα μυστικότητα: η NASA εκτόξευε μισό δισεκατομμύριο χάλκινες βελόνες (με πάχος σαν μουστάκια γάτας, όπως ήταν η επιστημονικότατη περιγραφή!) σε τροχιά γύρω από τον πλανήτη μας, προσπαθώντας να φορέσει έναν δακτύλιο στη Γη. Ως το τρανότερο ίσως παράδειγμα ψυχροπολεμικής υστερίας και μιλιταριστικής νοοτροπίας, το Project West Ford ενσάρκωνε τις πρώιμες αυτές στιγμές της κατάκτησης του Διαστήματος από σπόντα, καθώς ο σκοπός του ήταν να απαλλάξει τις ΗΠΑ από την επαπειλούμενη δολιοφθορά των Σοβιετικών. Η αμερικανική Αεροπορία και το υπουργείο Άμυνας οραματίστηκαν λοιπόν τον χάλκινο δακτύλιο ως τη μεγαλύτερη ραδιοφωνική κεραία που είχε φτιάξει ποτέ η ανθρωπότητα. Ο σκοπός της ήταν να προστατεύσει τις μεγάλης εμβέλειας επικοινωνίες του έθνους από την ολοένα και αυξανόμενη επιθετικότητα της ΕΣΣΔ, καθώς ο «κόκκινος» εχθρός έμοιαζε πλέον απειλητικότερος από ποτέ. Είμαστε στα τέλη της δεκαετίας του 1950, όταν οι τηλεπικοινωνίες βασίζονταν είτε σε υποθαλάσσια καλωδίωση είτε στα υπέργεια ραδιοκύματα της ιονόσφαιρας. Παρά το γεγονός ότι έμοιαζαν ρωμαλέες, δεν ήταν ωστόσο καθόλου άτρωτες: αν έκοβαν οι Σοβιετικοί τα υπόγεια τηλεφωνικά και τηλεγραφικά καλώδια, τότε η Αμερική θα έπρεπε να βασιστεί στις ραδιοεκπομπές. Αλλά η αξιοπιστία της ιονόσφαιρας, του ατμοσφαιρικού στρώματος δηλαδή που έκανε δυνατές τις ραδιοφωνικές εκπομπές μεγάλου βεληνεκούς, ήταν στο έλεος του ήλιου, καθώς διακόπτονταν συχνά πυκνά από ηλιακές καταιγίδες. Ο αμερικανικός Στρατός εντόπισε λοιπόν το πρόβλημα, πανικός επικράτησε στην κυβέρνηση και όλοι έψαχναν τώρα στο εσωτερικό των ΗΠΑ μια λύση, καθώς το σοβιετικό σαμποτάζ είχε λογιστεί πιθανότατο. Μια πιθανή απάντηση στο πιεστικό πρόβλημα ήρθε το 1958 από το περίφημο MIT και το ακόμα γνωστότερο στην εποχή του εργαστήριο Lincoln Labs, μια ερευνητική δομή μέσα σε αεροπορική βάση της Βοστόνης. Η «Επιχείρηση Βελόνες», όπως ήταν αρχικά γνωστό το φιλόδοξο πρόγραμμα, ήταν μια ιδέα του Walter E. Morrow. Ο επιστήμονας σκέφτηκε πως αν η Γη διέθετε ένα μόνιμο ραδιοφωνικό κάτοπτρο, με τη μορφή ενός χάλκινου δακτυλίου σε τροχιά γύρω από τη Γη, τότε οι αμερικανικές τηλεπικοινωνίες θα έμεναν στο απυρόβλητο τόσο των ηλιακών διαταραχών όσο και των ρωσικών μηχανορραφιών. Το πλάνο του Morrow έσωζε λοιπόν την Αμερική από την ομολογουμένως δεινή θέση στην οποία είχε πιστέψει ότι περιήλθε, κι έτσι τώρα όλοι δούλευαν πυρετωδώς για να κρατήσουν τις τηλεπικοινωνίες άθικτες. Αν και το απόκοσμο σχέδιό του ούτε το πρώτο ήταν που έψαχνε να δαμάσει το Υπερπέραν ούτε και το πιο τρελό φυσικά, καθώς διάφορα εξωφρενικά πλάνα για την κατασκευή πλανητικών ραδιοφωνικών κατόπτρων είχαν κατά καιρούς προταθεί. Μνεία αξίζει στον θρύλο της επιστημονικής φαντασίας Άρθουρ Κλαρκ, ο οποίος πρότεινε το 1945 να χρησιμοποιηθεί το ναζιστικό οπλοστάσιο των διαβόητων πυραύλων V2 για να στηθεί ένα εκτεταμένο σύστημα κεραιών σε «γεωστατική τροχιά» γύρω από τη Γη. Τόσο προφητικό ήταν μάλιστα το όραμα του μεγάλου γραφιά που οι σημερινοί τηλεπικοινωνιακοί δορυφόροι, που κατοικούν στα σταθερά αυτά σημεία πάνω από τον πλανήτη μας, λέγεται ότι βρίσκονται σε «Τροχιά Κλαρκ»! Πέρα από την επιστημονική φαντασία όμως, αμερικανοί επιστήμονες είχαν αποπειραθεί να χρησιμοποιήσουν τη Σελήνη ως τηλεπικοινωνιακό αναμεταδότη, ένας άθλος που θα ολοκληρωνόταν ήδη από το 1946 με το Project Diana, που θα άξιζε ιδιαίτερης αναφοράς. Ένα ακόμα πιο φιλόδοξο πλάνο σκαρώθηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1960 (Project Echo), που έψαχνε να εγκαταστήσει ένα ζεύγος από κάτοπτρα μικροκυμάτων σε τροχιά μέσω φουτουριστικών μεταλλικών μπαλονιών… Πώς θα γινόταν το μαγικό! Σύμφωνα με τις τεχνικές προδιαγραφές της «Επιχείρησης Βελόνες», κάθε χάλκινο καλώδιο θα είχε μήκος στα 1,8 εκατοστά. Το μισό δηλαδή από το μήκος κύματος του σήματος μετάδοσης των 8 GHz που εξέπεμπε η Γη, κάτι που θα μετέτρεπε κάθε χάλκινο νήμα σε αυτό που είναι γνωστό ως διπολική κεραία! Οι ραδιοκεραίες αυτές θα διευκόλυναν τις μεγάλης εμβέλειας ραδιοφωνικές εκπομπές χωρίς να βασίζονται στην άστατη και ευμετάβλητη ιονόσφαιρα. Μπορεί σήμερα να μην μπορεί κανείς να φανταστεί πώς θεωρήθηκε καλή ιδέα να γεμίσεις το Διάστημα με μικροσκοπικές μεταλλικές ίνες, μιλάμε ωστόσο για μια εποχή που η διαστημική περιπέτεια ήταν στα σπάργανα. Το Project West Ford γεννήθηκε σε μια περίοδο που ο άνθρωπος δεν είχε πατήσει το πόδι του στο Σύμπαν, την ίδια ώρα που τη NASA διαφέντευαν στρατηγοί και συνταγματάρχες. Και βέβαια κάθε ανθρώπινος δορυφόρος και διαστημόπλοιο δεν είχε εγκαταλείψει ακόμα το σχεδιαστήριο. Αλλά και χωρίς αυτά, τίποτα δεν μπορούσε να συγκριθεί με την απειλή του κομμουνισμού που πλανιόταν σαν φάντασμα πάνω από τη Δύση, κι έτσι κάθε πρόβλημα έπρεπε λοιπόν να υπερπηδηθεί για να διασωθεί η τηλεπικοινωνιακή ρώμη των ΗΠΑ. Όταν η «Επιχείρηση Βελόνες» εγκρίθηκε από κυβερνητικούς και στρατιωτικούς κύκλους, μετονομάστηκε σε «West Ford», από τη διπλανή κωμόπολη της Μασαχουσέτης, Westford. Όσο το ακραίο πλάνο αναπτυσσόταν όμως, τόσο πλήθαιναν οι αναφορές για τις συνέπειες που θα επέφερε σε μια σειρά τομέων. Οι αστρονόμοι, για παράδειγμα, ανησυχούσαν ότι το μεταλλικό αυτό νέφος θα σμπαράλιαζε τις αστρονομικές παρατηρήσεις, την ίδια ώρα που όλοι είχαν στον νου τους τι θα γινόταν με τα διαστημικά αυτά σκουπίδια που θα έφερναν ανενόχλητα γυροβολιές πάνω από τη Γη. Αν και όλα αυτά υπερπηδήθηκαν τελικά στα γρήγορα καθώς προείχε η εθνική ασφάλεια αλλά και η διατήρηση της αμερικανικής υπεροχής στην ψυχροπολεμική κούρσα. Το Space Science Board της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών έκανε μια σειρά μυστικών επαφών για να καταλαγιάσει τους φόβους των αστρονόμων και το 1961 επιστρατεύτηκε ακόμα και ο πρόεδρος Κένεντι ώστε να συμβιβάσει τις αντίθετες πλευρές. Το τελικό πλάνο, που προέκυψε με την ευθεία παρεμβολή του Λευκού Οίκου, κατέληξε ότι οι διαστημικές βελόνες θα τοποθετούνταν σε χαμηλή τροχιά, ώστε να επιστρέψουν τα χάλκινα καλώδια στη γήινη επικράτεια το πολύ σε δύο χρόνια και να μην αφήσουν διαστημικά υπολείμματα πίσω τους. Συμφωνήθηκε μάλιστα να μη φτιαχτεί νέος δακτύλιος πριν μελετηθούν επαρκώς οι περιβαλλοντικές και άλλες επιπτώσεις του πρώτου. Παρά το γεγονός ότι οι ανησυχίες της παγκόσμιας αστρονομικής κοινότητας κατευνάστηκαν και οι εντάσεις κόπασαν, κανείς δεν μπορούσε να προβλέψει τι θα συμβεί αν διασκορπίσεις 20 κιλά χάλκινων συρμάτων στο Διάστημα… Η ολοκλήρωση της μετατροπής της Γη σε Κρόνο Το ημερολόγιο έγραφε 21 Οκτωβρίου 1961 όταν η NASA εκτόξευσε στο Σύμπαν το πρώτο φορτίο των διπολικών κεραιών του West Ford. Την επόμενη μέρα έγινε βέβαια αντιληπτό ότι οι βελόνες δεν είχαν εγκαταλείψει ποτέ τη διαστημική κάψουλα και, ακόμα χειρότερα, η τραγική μοίρα τους δεν εντοπίστηκε ποτέ επακριβώς! «Οι ΗΠΑ μολύνουν το Διάστημα», διάβαζες στο πρωτοσέλιδο της σοβιετικής εφημερίδας «Pravda», με την κατακραυγή να είναι οικουμενική. Η Αμερική εξαναγκάστηκε σε ταπεινωτική δήλωση πριν λάβει το ραπόρτο από τον ΟΗΕ ότι θα πρέπει να συμβουλευτεί την παγκόσμια επιστημονική κοινότητα πριν αποπειραθεί δεύτερη εκτόξευση των χάλκινων μαραφετιών. Ταυτοχρόνως, πολλοί είχαν τις αμφιβολίες τους για το ίδιο το πλάνο, θεωρώντας πως πρόκειται για μασκαρεμένη στρατιωτική επιχείρηση. Και δεν ήταν μόνο οι κυβερνήσεις που μπλέχτηκαν στον ψυχροπολεμικό χορό, καθώς ακόμα και προβεβλημένοι επιστήμονες, όπως ο περίφημος αστρονόμος του Κέιμπριτζ, Fred Hoyle, κατηγόρησε τις ΗΠΑ ότι προωθούν μυστικό στρατιωτικό σχέδιο αποκαλώντας το West Ford ως «διανοητικό έγκλημα». Μέσα στο κλίμα των διεθνών αυτών αντιδράσεων έλαβε χώρα η δεύτερη, και πετυχημένη αυτή τη φορά, εκτόξευση των χάλκινων βελονών στις 9 Μαΐου 1963. Αυτή τη φορά το φορτίο διασκορπίστηκε στο Διάστημα σύμφωνα με τον σχεδιασμό, στα 3.500 χιλιόμετρα από τη Γη, μπαίνοντας σε μια τροχιά που διέτρεχε Βόρειο και Νότιο Πόλο. Στους δοκιμαστικούς ελέγχους, οι φωνητικές εκπομπές μεταξύ Καλιφόρνια και Μασαχουσέτης ήταν καθαρότατες και όλα τα τεχνικά χαρακτηριστικά του δακτυλίου χαρακτηρίστηκαν επιτυχημένα. Όσο τα χάλκινα δίπολα διασκορπίζονταν όμως στο Διάστημα ακόμα περισσότερο, τόσο μικρότερη γινόταν η εμβέλεια των εκπομπών, παρά το γεγονός ότι το πείραμα απέδειξε ότι η βασική αρχή της συλλογιστικής ήταν σωστή. Όχι ότι κόπασαν βέβαια οι ανησυχίες και η καχυποψία πίσω από τον επικοινωνιακό δακτύλιο των Αμερικανών, καθώς είμαστε στον κολοφώνα του Ψυχρού Πολέμου και κανείς δεν πιστεύει τον άλλον για τίποτα. Ενδεικτική είναι εδώ η στάση κορυφαίων επιστημόνων της εποχής, όπως ο βρετανός αστρονόμος Sir Bernard Lovell, ο οποίος δήλωσε δημοσίως: «Η ζημιά έγκειται όχι μόνο στο ίδιο το πείραμα, αλλά στη λογική που το φέρνει σε πέρας χωρίς διεθνή συναίνεση και μέσα προστασίας». Και μάλλον δεν είχαν άδικο, καθώς η πρόσφατη αμερικανική διαστημική δραστηριότητα της είχε κολλήσει τη ρετσινιά του παράτολμου και απρόσεκτου, όπως ας πούμε με την πυρηνική δοκιμή που έκαναν οι ΗΠΑ σε μεγάλο υψόμετρο το 1962 (το τρομακτικότατο Starfish Prime) και διασκόρπισε επικίνδυνη ραδιενεργή ακτινοβολία στις τέσσερις γωνιές της Γης. Η σημερινή μοίρα του γήινου δακτυλίου Η τελική τύχη των διαστημικών βελονών περιβάλλεται ακόμα και σήμερα από ένα πέπλο μυστηρίου, ή ένα νέφος αβεβαιότητας, αν προτιμάτε, απότοκο των πλημμελών υπολογισμών της πρώιμης αυτής εποχής της διαστημικής κούρσας. Εξαιτίας του μικροσκοπικού βάρους των χάλκινων συρμάτων, οι επιστήμονες της NASA υπέθεσαν ότι μέσα σε εφτά χρόνια θα έχουν καταπέσει στη Γη και πράγματι αναρίθμητα από δαύτα (τόσο του 1961 όσο και του 1963) ακολούθησαν το πλάνο. Πολλές βελόνες εντοπίστηκαν αργότερα θαμμένες κάτω από τους πάγους των δύο γήινων πόλων. Αλλά δεν επέστρεψαν όλες στη γήινη ατμόσφαιρα. Και σίγουρα δεν επέστρεψαν οι δύο διαστημικές κάψουλες που τις μετέφεραν εκεί πάνω! Χάρη σε ένα κατασκευαστικό ψεγάδι, χιλιάδες συστάδες από χάλκινες κεραίες βρίσκονται ακόμα σε τροχιά γύρω από τη Γη. Η Ευρωπαϊκή Διαστημική Υπηρεσία δημοσίευσε το 2001 τη μελέτη της για τη μοίρα των χάλκινων αυτών σμηνών από τις δύο αποστολές του West Ford. Αντίθετα από τα μεμονωμένα χάλκινα σύρματα, τα συμπλέγματα που έχουν δημιουργήσει οι βελόνες (εξαιτίας ενός τζελ που θα έλιωνε υποτίθεται στο κενό του Διαστήματος, αν και κάτι τέτοιο δεν συνέβη ποτέ) θα παραμείνουν στο Διάστημα για αρκετές δεκαετίες, με τα διαστημικά αυτά συντρίμμια να αποτελούν ενδεχόμενο κίνδυνο για τις μελλοντικές αποστολές. Στον τελικό κατάλογο με τα διαστημικά σκουπίδια που έχουμε ήδη προλάβει να γεμίσουμε τα εξώτατα του πλανήτη μας, τα χάλκινα αυτά υπολείμματα αντιπροσωπεύουν βέβαια ένα πολύ μικρό ποσοστό, έχουν ωστόσο στα σίγουρα την πιο παράξενη ιστορία να διηγηθούν. Όσο για τη λειτουργικότητά τους, παρέμεινε περιορισμένη και συντομότατη. Ήδη από το 1962 είχε εκτοξευτεί ο πρώτος σύγχρονος τηλεπικοινωνιακός δορυφόρος (Telstar), αναμεταδίδοντας τηλεοπτικά σήματα κατά μήκος του Ατλαντικού για δύο ώρες την ημέρα. Από την επόμενη χρονιά, ο γήινος δακτύλιος του Project West Ford πέρασε στα αζήτητα, αν και συνεχίζει να υφίσταται εκεί πάνω ως τρανό μνημείο του ανθρώπινου παραλογισμού… http://www.pronews.gr/portal/20160207/%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BC%CE%B1/%CE%B3%CE%B9%CE%B1%CF%84%CE%AF-%CE%B7-nasa-%CE%B5%CE%BA%CF%84%CF%8C%CE%BE%CE%B5%CF%85%CF%83%CE%B5-%CE%BC%CE%B9%CF%83%CF%8C-%CE%B4%CE%B9%CF%83%CE%B5%CE%BA%CE%B1%CF%84%CE%BF%CE%BC%CE%BC%CF%8D%CF%81%CE%B9%CE%BF-%CF%87%CE%AC%CE%BB%CE%BA%CE%B9%CE%BD%CE%B5%CF%82-%CE%B2%CE%B5%CE%BB%CF%8C%CE%BD%CE%B5%CF%82-%CF%83%CE%B5-%CF%84%CF%81%CE%BF%CF%87%CE%B9%CE%AC-%CE%B3%CF%8D%CF%81%CF%89-%CE%B1%CF%80%CF%8C-%CF%84%CE%B7

Περιήγηση 360 μοιρών στην επιφάνεια του Αρη. Μπορεί να μην καταφέρουμε ποτέ να ταξιδέψουμε στον Άρη, ωστόσο η NASA δίνει την δυνατότητα στους φανατικούς του διαστήματος να κάνουν μία βόλτα 360 μοιρών στην επιφάνεια του κόκκινου πλανήτη. Η NASA έδωσε στη δημοσιότητα ένα βίντεο 360 μοιρών του Άρη επιτρέποντας στους θεατές να κινούν οι ίδιοι την κάμερα για να εξερευνήσουν την επιφάνεια του Κόκκινου Πλανήτη. Το βίντεο είναι φτιαγμένο από πολλαπλές εικόνες που έχουν ενωθεί και περιλαμβάνει μια άποψη της υπήνεμης επιφάνειας του Namib Dune, δήλωσε η NASA. Στο βάθος μπορεί να διακρίνει κανείς και το όρος Sharp. Οι εικόνες που τραβήχτηκαν στις 8 Δεκεμβρίου 2015, από μια κάμερα της NASA στο Curiosity rover κατά την διάρκεια της 1.197ης sol (ή ημέρας του Άρη). Ένα sol είναι περίπου 40 λεπτά μεγαλύτερο από μία ημέρα στη γη. Σύμφωνα με τη NASA είναι η πρώτη στενή ματιά σε ενεργούς αμμόλοφους εκτός γης. Βίντεο. http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=22769&subid=2&pubid=64328521

Κίνητρα από το Λουξεμβούργο σε εταιρείες εξόρυξης σε αστεροειδείς. Στήριξη σε εταιρείες που στοχεύουν να εξορύξουν πολύτιμες πρώτες ύλες από αστεροειδείς, σκοπεύει να προσφέρει το Λουξεμβούργο. Όπως ανακοίνωσε το υπουργείο Οικονομικών της χώρας, στόχος είναι να χρηματοδοτηθούν ερευνητικά πρότζεκτ για την ανάπτυξη τεχνολογιών που θα κάνουν πραγματικότητα τα πρώτα «διαστημικά ορυχεία», ενώ ενδεχομένως θα γίνουν και απευθείας επενδύσεις σε ορισμένες από τις ήδη υπάρχουσες επιχειρήσεις οι οποίες έχουν στα σκαριά ανάλογα σχέδια. Επιπλέον, το Λουξεμβούργο θα δημιουργήσει το νομικό και θεσμικό πλαίσιο που θα επιτρέπει την κατοχύρωση ιδιοκτησίας για τις πρώτες ύλες οι οποίες θα προέρχονται από το διάστημα και ουράνια σώματα όπως οι αστεροειδείς. «Σκοπός μας είναι να διευκολύνουμε την πρόσβαση σε ανεξερεύνητες έως σήμερα πηγές ορυκτών, οι οποίες βρίσκονται σε διαστημικούς βράχους. Θα στηρίξουμε την ανάπτυξη νέων και καινοτόμων επιχειρηματικών πρωτοβουλιών στη διαστημική βιομηχανία και τη βιομηχανία των δορυφόρων, οι οποίες θα γίνουν βασικός τομέας υψηλής τεχνολογίας του Λουξεμβούργου», σημειώνει σε γραπτή δήλωσή του ο Ετιέν Σνάιντερ, υπουργός Οικονομικών της χώρας. Οι αστεροειδείς αποτελούνται από ορυκτά και μέταλλα, ενώ είναι υπολείμματα της διαδικασίας σχηματισμού του ηλιακού μας συστήματος, πριν από 4,5 δισεκατομμύρια χρόνια. Βασικά συστατικά τους είναι ο σίδηρος, το νικέλιο και το κοβάλτιο, ενώ επίσης περιέχουν πολύτιμα μέταλλα, όπως χρυσό, άργυρο και ρόδιο. Το Λουξεμβούργο κατέχει μία από τις υψηλότερες θέσεις παγκοσμίως με κριτήριο το κατά κεφαλήν εισόδημα, ενώ ήδη έχει ενεργό συμμετοχή στη διαστημική βιομηχανία. Η πρωτοβουλία του έρχεται λίγους μήνες μετά την ψήφιση νόμου στις ΗΠΑ, ο οποίος επιτρέπει σε επιχειρήσεις να εγκαταστήσουν ορυχεία σε αστεροειδείς και να αξιοποιήσουν εμπορικά τα μεταλλεύματα που θα ανακτήσουν. Μία τέτοια επιχείρηση, η Deep Space Industries (DSI) που εδρεύει στην Καλιφόρνια, υποστηρίζει πως ήδη ο τομέας των διαστημικών εξορύξεων προσελκύει σε ετήσια βάση ιδιωτικές επενδύσεις της τάξης των 2 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Η εταιρεία, η οποία ίδρυσε πέρυσι μία θυγατρική στο Λουξεμβούργο, χαιρέτισε την πρωτοβουλία της χώρας. «Υπάρχουν στιγμές που αλλάζει ο κόσμος. Ακολουθώντας τις ΗΠΑ και τις επιχειρήσεις που στρέφονται προς το διάστημα, το Λουξεμβούργο γράφει μία τέτοια στιγμή στην ιστορία», αναφέρει ο Ρικ Τάμλινσον, πρόεδρος της Deep Space Industries, σε σχόλιό του που ανέβασε στο σάιτ της εταιρείας. http://www.naftemporiki.gr/story/1064112/kinitra-apo-to-louksembourgo-se-etaireies-eksoruksis-se-asteroeideis

Ελληνας ερευνητής φτιάχνει τον υπολογιστή του μέλλοντος. Στο εργαστήριο διερευνά νέους δρόμους για την επόμενη γενιά υπολογιστών, όπου η επεξεργασία των δεδομένων θα βασίζεται στο φως. Στην αρχή ανέπτυξε ένα «συνθεσάιζερ πεδίου φωτός» και εν συνεχεία κατάφερε να δημιουργήσει το πιο γρήγορο «φλας» που έχει αναπτυχθεί στο εργαστήριο. Πρόκειται για μια διεθνή κατάκτηση, καθώς είναι η δίοδος για να μετρήσει σε πόσο χρόνο αντιδρούν στο φως τα ηλεκτρόνια που βρίσκονται μέσα στα άτομα της ύλης. «Θυμάστε πώς ήταν οι υπολογιστές πριν από 15 χρόνια, από πλευράς ταχύτητας;», λέει ο δρ Ελευθέριος Γουλιελμάκης, ερευνητής στο περίφημο γερμανικό Ινστιτούτο Μαξ Πλανκ και εξηγεί στο «Εθνος» ότι πίσω από τις δυσνόητες έννοιες υπάρχουν σημαντικές εφαρμογές. Ιδού λοιπόν τι συνεπάγεται, όταν ο παλμός φωτός «αναβοσβήνει» κάθε 380 αττοδευτερόλεπτα, δηλαδή 380 δισεκατομμυριοστά του δισεκατομμυριοστού του δευτερολέπτου. «Στην εποχή της τεράστιας διάδοσης πληροφοριών όλα εξαρτώνται από το πόσο γρήγορα μπορούν να δουλέψουν τα ηλεκτρονικά κυκλώματα. Μας ενδιαφέρει η κλίμακα του χρόνου, όπου τα ηλεκτρόνια κινούνται μέσα στην ύλη, διότι όταν κυριαρχήσουμε σε αυτά, ουσιαστικά θα έχουμε καταφέρει να χρησιμοποιούμε γρήγορες κινήσεις για να κατασκευάσουμε ηλεκτρονικά κυκλώματα που θα δουλεύουν τόσο γρήγορα», λέει ο κ. Γουλιελμάκης. Η ομάδα του δημοσίευσε στο περιοδικό «Nature» τα αποτελέσματα της έρευνας με προοπτική μια νέα γενιά ηλεκτρονικών κυκλωμάτων που θα βασίζονται στο φως και όχι στον ηλεκτρισμό για την επεξεργασία των δεδομένων. Με εφαλτήριο το Ηράκλειο, άρχισε να γνωρίζει τον κόσμο υπό το πρίσμα της Φυσικής και με το πτυχίο του Πανεπιστήμιου Κρήτης ξεκίνησε την ακαδημαϊκή πορεία μέχρι να τεθεί επικεφαλής της Ομάδας Αττοηλεκτρονικής στο Ινστιτούτο Κβαντικής Οπτικής Μαξ Πλανκ. «Εφυγα από την Κρήτη πριν από 14 χρόνια, έκανα διδακτορικό και εργάστηκα στη Βιέννη και στο Μόναχο. Πάντα είχα ενδιαφέρον γύρω από την οπτική και τον ηλεκτρισμό, θέματα που με απασχολούσαν από τα παιδικά μου χρόνια, όταν ακόμα ήμουν μαθητής και καθόμουν στο θρανίο. Θεωρώ τον εαυτό μου τυχερό, καθώς κατάφερα να κάνω αυτό που με ενδιέφερε και επάγγελμα», λέει ο κ. Γουλιελμάκης και υπογραμμίζει ότι όλα τα χρόνια στο εξωτερικό δεν αισθάνθηκε ούτε μία στιγμή ότι η εκπαίδευση που έλαβε από το ελληνικό πανεπιστήμιο υστερούσε. Η εργασία του έχει τιμηθεί με διεθνή βραβεία και στο εργαστήριο κατασκεύασε μια πρωτότυπη συσκευή, η οποία αποτέλεσε το εργαλείο για τα φλας φωτός. Τώρα με το μοναδικό αυτό μοντέλο η ομάδα ετοιμάζεται να επεκτείνει την έρευνα σε στερεά σώματα. «Το μυστικό είναι με ποιον τρόπο μπορώ να σπρώξω ηλεκτρόνια για να κινηθούν τόσο γρήγορα και αυτό γίνεται χρησιμοποιώντας το φως, καθώς καμία συμβατική πηγή δεν θα μπορούσε να το κάνει ταχύτερα. Συνεπώς όσο πιο γρήγορο ''φλας'' φωτός δημιουργήσουμε, τόσο πιο γρήγορα θα ελέγξουμε την κίνηση των ηλεκτρονίων. Αυτό θα σημάνει πολλά για τη βιομηχανία και την τεχνολογία πρακτικά με την επιτάχυνση των επεξεργαστών. Υπάρχει όμως χρονικός ορίζοντας, όπως με το τρανζίστορ, όπου πέρασαν δέκα χρόνια μέχρι τα πρώτα προϊόντα να φτάσουν στα χέρια του κόσμου». http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=22768&subid=2&pubid=64327683

Η πρώτη ανακοίνωση ανίχνευσης βαρυτικών κυμάτων δημοσιεύθηκε το 1969 και αποδείχθηκε λανθασμένη. Αναμένοντας την συνέντευξη τύπου του LIGO (Πέμπτη 11 Φεβρουαρίου 2016) , όπου σύμφωνα με τις φήμες θα ανακοινωθεί η ανακάλυψη βαρυτικών κυμάτων , θα μνημονεύσουμε έναν πρωτοπόρο της αστρονομίας των βαρυτικών κυμάτων, τον Joseph Weber. Γραμμικά πολωμένο βαρυτικό κύμα Ο Joseph Weber ήταν ο πρώτος που αντιλήφθηκε ότι η προσπάθεια ανίχνευσης των βαρυτικών κυμάτων δεν θα ήταν εντελώς μάταιη. Αποφοίτησε το 1940 από τη Ναυτική Ακαδημία των ΗΠΑ με πτυχίο μηχανικού και υπηρέτησε στο ναυτικό κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Είχε αποκτήσει τόσο μεγάλη φήμη για τις γνώσεις του στην ραδιοτεχνολογία ώστε το 1948 του προσφέρθηκε η θέση τακτικού καθηγητή στο τμήμα ηλεκτρολόγων μηχανικών του πανεπιστημίου του Μaryland. Το 1951 επινόησε μια παραλλαγή του μηχανισμού στον οποίο βασίζεται η λειτουργία των λέιζερ, αλλά δεν διέθετε τα οικονομικά μέσα για την ανάπτυξη της ιδέας του. Ενώ δημοσίευσε την εργασία του στην οποία ανέλυε την ιδέα του, δυο άλλες ερευνητικές ομάδες, η μία στις ΗΠΑ υπό τον Charles Townes και η άλλη στη Μόσχα με επικεφαλείς τους Nikolai Gennadievich Basov και Aleksandr Michailovich Prokharov, επινόησαν ανεξάρτητα άλλες παραλλαγές του μηχανισμού αυτού, και στη συνέχεια πραγματοποίησαν την κατασκευή πραγματικών λέιζερ. Παρότι η εργασία του Weber ήταν η πρώτη που δημοσιεύθηκε ο ίδιος δεν έτυχε σχεδόν καμίας αναγνώρισης. Απογοητευμένος, αλλά διατηρώντας στενή φιλία με τον Townes και τον Basov στράφηκε σε νέα ερευνητικά πεδία. Ο Weber συμμετείχε στην ομάδα του John Wheeler και εκεί απέκτησε πολύ καλή γνώση πάνω σε θέματα γενικής σχετικότητας. Μαζί με τον Wheeler ασχολήθηκε με τη θεωρητική έρευνα των σχετικιστικών προβλέψεων για τις ιδιότητες των βαρυτικών κυμάτων. Το 1957 είχε ήδη επιλέξει τη νέα του ερευνητική κατεύθυνση. Θα ξεκινούσε την πρώτη στον κόσμο προσπάθεια κατασκευής μιας συσκευής για την ανίχνευση και την καταγραφή βαρυτικών κυμάτων. Joseph Weber https://aas.org/obituaries/joseph-weber-1919-2000 Από τα τέλη του 1957 έως τις αρχές του 1959, ο Weber πάλευε να ανακαλύψει κάθε δυνατή διάταξη που θα είχε την ικανότητα να ανιχνεύσει βαρυτικά κύματα. Αρχικά οι προσπάθειές του δεν ήταν παρά επίπονοι αναλυτικοί υπολογισμοί και δεν είχαν σχέση με πραγματικά πειράματα. Αναζητούσε τον κατάλληλο τύπο ανιχνευτή που θα είχε την δυνατότητα ανίχνευσης βαρυτικών κυμάτων. Ο Weber επέλεξε τελικά έναν, ο οποίος αποτελούνταν από μια κυλινδρική ράβδο αλουμινίου μήκους 2 μέτρων, διαμέτρου 50 εκατοστών και μάζας 1 τόνου, τοποθετημένη κάθετα στη διεύθυνση διάδοσης των εισερχομένων κυμάτων. Τα βαρυτικά κύματα διαδοχικά συμπιέζουν και επιμηκύνουν το σώμα μιας τέτοιας ράβδου εξαναγκάζοντάς την σε ταλάντωση. Η ράβδος έχει έναν φυσικό τρόπο ταλάντωσης κατά τον οποίο τα άκρα της κινούνται «μέσα – έξω» στη διεύθυνση του άξονά της. Αυτός ο φυσικός τρόπος ταλάντωσης – όπως οι ταλαντώσεις μιας καμπάνας, ενός διαπασών ή ενός κρυστάλλινου ποτηριού – χαρακτηρίζεται από μια πολύ συγκεκριμένη συχνότητα που ονομάζεται ιδιοσυχνότητα. Όπως ακριβώς μπορούμε να υποχρεώσουμε μια καμπάνα, ένα διαπασών ή ένα κρυστάλλινο ποτήρι να δονούνται χρησιμοποιώντας ηχητικά κύματα που έχουν την ίδια συχνότητα με τη φυσική συχνότητα αυτών των αντικειμένων (φαινόμενο συντονισμού), έτσι και τα βαρυτικά κύματα που έχουν την ίδια συχνότητα με τη φυσική συχνότητα της ράβδου μπορούν να προκαλέσουν την ταλάντωσή της. Επομένως, προκειμένου να χρησιμοποιηθεί μια τέτοια ράβδος ως ανιχνευτής βαρυτικών κυμάτων θα πρέπει να επιλεγεί το μέγεθός της έτσι ώστε η φυσική της συχνότητα να συμπίπτει με εκείνη των εισερχομένων βαρυτικών κυμάτων. Πόση πρέπει να είναι αυτή η συχνότητα; Το 1959, όταν ο Weber ξεκίνησε να ασχολείται με τούτη την ιδέα, ελάχιστοι πίστευαν στις μαύρες τρύπες, και όσοι πίστευαν γνώριζαν πολύ λίγα πράγματα για τις ιδιότητές τους. Κανείς δεν φανταζόταν τότε ότι οι μαύρες τρύπες θα μπορούσαν να συγκρούονται, να συνενώνονται και να εκπέμπουν κυματίδια χωροχρονικής καμπυλότητας τα οποία θα μετέφεραν κωδικοποιημένο το χρονικό της σύγκρουσής τους. Ούτε ήταν δυνατόν να υποδείξει κανείς άλλες πηγές βαρυτικών κυμάτων, για την ανίχνευση των οποίων θα μπορούσαν ίσως να υπάρχουν κάποιες ελπίδες. Έτσι, ο Weber ξεκίνησε την προσπάθειά του σχεδόν στα τυφλά. Μοναδικός οδηγός του ήταν το χονδρικό (αλλά σωστό ) επιχείρημα ότι τα βαρυτικά κύματα πρέπει, κατά πάσα πιθανότητα, να έχουν συχνότητες κάτω από 10.000 Ηz – η συχνότητα αυτή αντιστοιχεί στην κυκλική συχνότητα ενός σώματος που κινείται με την μέγιστη δυνατή ταχύτητα (ταχύτητα φωτός) γύρω από το πιο συμπαγές άστρο που μπορεί να υπάρχει: ένα άστρο με μέγεθος περίπου όσο η κρίσιμη περίμετρός του. Ο Weber λοιπόν σχεδίασε όσο το δυνατό καλύτερους ανιχνευτές με ιδιοσυχνότητα όμως μικρότερη από 10.000 Hz – έχοντας την ελπίδα ότι στο σύμπαν παράγονται βαρυτικά κύματα με συχνότητες ίδιες με εκείνες που θα επέλεγε. Στάθηκε τυχερός. Οι ιδιοσυχνότητες των ράβδων ήταν περίπου 1000 Hz, και, όπως αποδεικνύεται, αυτές ακριβώς τις συχνότητες θα πρέπει να έχουν ορισμένα από τα κύματα που προέρχονται από εκρήξεις υπερκαινοφανών και από ζεύγη συνενούμενων αστέρων νετρονίων. Η μεγαλύτερη πρόκληση που είχε να αντιμετωπίσει ο Weber ήταν η επινόηση ενός αισθητήρα για την καταγραφή των δονήσεων της ράβδου. Ο Weber ανέμενε ότι οι δονήσεις που θα προκαλούσαν τα κύματα θα ήταν εξαιρετικά μικρές: μικρότερες από τη διάμετρο του πυρήνα ενός ατόμου. Στα τέλη της δεκαετίας του 1950 και κατά τη διάρκεια του 1960, οι περισσότεροι φυσικοί θεωρούσαν αδύνατο να μετρηθεί δόνηση ακόμη και ίση με το 1 δέκατο της διαμέτρου του ατομικού πυρήνα. Δεν πίστευε το ίδιο και ο Weber που επινόησε έναν αισθητήρα ικανό να πετύχει κάτι τέτοιο. Ο αισθητήρας του Weber βασιζόταν στο πιεζοηλεκτρικό φαινόμενο, κατά το οποίο ορισμένοι κρύσταλλοι και κεραμικά υλικά όταν πιέζονται αναπτύσσουν στα άκρα τους ηλεκτρικές τάσεις. Ο Weber θα προτιμούσε να είχε κατασκευάσει τη ράβδο του από τέτοια υλικά, όμως το υπερβολικό κόστος τους τον ανάγκασε να επιλέξει την αμέσως καλύτερη λύση: Κατασκεύασε μια ράβδο από αλουμίνιο και στη συνέχεια κόλλησε γύρω από το μέσο της πιεζοηλεκτρικούς κρυστάλλους. Καθώς η ράβδος θα δονούνταν, η επιφάνειά της θα προκαλούσε μηχανικές πιέσεις στους κρυστάλλους κατά σειρά, έτσι ώστε οι εξαιρετικά μικρές ηλεκτρικές τάσεις να προστίθενται παράγοντας μια τάση αρκετά μεγάλη ώστε να μπορεί να ανιχνευθεί ηλεκτρονικά, ακόμα κι αν το πλάτος των δονήσεων της ράβδου ήταν ίσο με το 1/10 της διαμέτρου ενός ατομικού πυρήνα. O Joseph Weber τοποθετεί τους πιεζοηλεκτρικούς κρυστάλλους σε κύλινδρο αλουμινίου. Τα βαρυτικά κύματα θα πρέπει να αναγκάζουν τη ράβδο να δονείται κατά μήκος του άξονά της, οι δονήσεις παραμορφώνουν τους κρυστάλλους δημιουργώντας μεταβαλλόμενες ηλεκτρικές τάσεις, και οι οποίες θα μπορούσαν να μετρηθούν. Στις αρχές της δεκαετίας του 1960, ο Weber παρέμενε μια μοναχική φυσιογνωμία – ο μοναδικός πειραματικός φυσικός στον κόσμο που αναζητούσε βαρυτικά κύματα. Χρησιμοποιώντας δυο κυλίνδρους, σαν αυτούς που περιγράφηκαν παραπάνω, σε απόσταση 1000 χιλιομέτρων μεταξύ τους φάνηκε ότι η κατασκευή λειτουργεί. Το 1969, ανακοίνωσε ότι ανίχνευσε για πρώτη φορά βαρυτικά κύματα, περίπου 24 γεγονότα [J. Weber. «Gravitational-Wave-Detector Events«. Phys. Rev. Lett. 20, 1307 (1968)] και την επόμενη χρονιά, ανακοίνωσε άλλα 311 σήματα. Η δεύτερη κυρίως ανακοίνωση δημιούργησε σάλο. Σύμφωνα με τον Tony Tyson, τώρα στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, αποδείχθηκε ότι η στατιστική ανάλυση που έκανε ο Weber στα δεδομένα του ήταν λανθασμένη. Παρόλα αυτά, στις αρχές της δεκαετίας του 1970 τα εντυπωσιακά επίπεδα ευαισθησίας που κατάφερε να πετύχει στους ανιχνευτές βαρυτικών κυμάτων ο Weber, (αλλά και οι ισχυρισμοί του ότι είχε ανιχνεύσει βαρυτικά κύματα) ενέπνευσαν και προσέλκυσαν δεκάδες άλλους πειραματικούς φυσικούς μέχρι τη δεκαετία του 1980 που ανταγωνίζονταν με στόχο να κάνουν πραγματικότητα την αστρονομία βαρυτικών κυμάτων. http://physicsgg.me/2016/02/09/%ce%b7-%cf%80%cf%81%cf%8e%cf%84%ce%b7-%ce%b1%ce%bd%ce%b1%ce%ba%ce%bf%ce%af%ce%bd%cf%89%cf%83%ce%b7-%ce%b1%ce%bd%ce%af%cf%87%ce%bd%ce%b5%cf%85%cf%83%ce%b7%cf%82-%ce%b2%ce%b1%cf%81%cf%85%cf%84%ce%b9/

Φωτογραφίες απο τον διαστημικό περίπατο. Ο κοσμοναύτης Σεργκέι Volkov δημοσιευσε στη σελίδα VKontakte φωτογραφίες από την EVA (EVA-42), στην οποία ο ίδιος, μαζί με τον Γιούρι Malenchenko εκτελεσαν στις 3 Φλεβάρη 2016. Υπενθυμίζεται ότι κατά τη διάρκεια της οι κοσμοναύτες είχαν ολοκληρώσει όλες τις εργασίες έξω από τον σταθμό σε 4 ώρες και 43 λεπτά. Για τον Γιούρι Malenchenko ήταν ο έκτος διαστημικός περίπατος, ενώ για τον Sergei Volkov ο τέταρτος. http://www.roscosmos.ru/21953/

Η NASA ανακάλυψε παγόβουνα στην επιφάνεια του Πλούτωνα. Επτά μήνες μετά το ιστορικό πέρασμα της αποστολής New Horizons από τον Πλούτωνα, η μετάδοση των δεδομένων συνεχίζεται και φέρνει νέες ανακαλύψεις: μεγάλα κομμάτια από πάγο νερού δείχνουν να επιπλέουν σε μια «θάλασσα» από μαλακό πάγο αζώτου. Τα μεγάλα, απομονωμένα κομμάτια πάγου θυμίζουν τα παγόβουνα στον Αρκτικό Ωκεανό της Γης, σχολιάζει η NASA σε ανακοίνωσή της. Τα εξωγήινα παγόβουνα βρίσκονται περίπου στο κέντρο του Sputnik Planum, μιας αχανούς, λευκής πεδιάδας που τυχαίνει να έχει σχήμα καρδιάς. Πρόκειται ουσιαστικά για μια επίπεδη έκταση καλυμμένη με πάγο αζώτου. Έξω από την πεδιάδα, βουνά με ύψος αρκετών χιλιομέτρων πιστεύεται ότι αποτελούνται από πάγο νερού, σκληρό σαν πέτρα στην βαθιά κατάψυξη του Πλούτωνα. Τα παγόβουνα είναι πιθανώς κομμάτια αυτών των βουνών, τα οποία παρασύρονται από ποτάμια παγωμένου αζώτου, αντίστοιχα με τους παγετώνες της Γης. Το παγωμένο άζωτο είναι πιο πυκνό από τον πάγο νερού, γι΄αυτό και τα παγόβουνα ουσιαστικά επιπλέουν πάνω στο Sputnik Planum. Το άζωτο της πεδιάδας κινείται λόγω ρευμάτων μεταφοράς θερμότητας, τα οποία παρασύρουν και τα παγόβουνα και σε ορισμένες περιπτώσεις τα συγκεντρώνουν σε ομάδες. Ορισμένες από αυτές έχουν πλάτος 20 χιλιόμετρα. Τα παγόβουνα που διακρίνονται στο άκρο της πεδιάδας δεν αποκλείεται να έχουν «προσαράξει» λόγω του μικρού πάχους του πάγου αζώτου, εκτιμούν οι ερευνητές του New Horizons. Η παραπάνω εικόνα αντιστοιχεί σε μια περιοχή με μήκος 500 χιλιόμετρα και πλάτος 340. Ελήφθη από απόσταση 16.000 χιλιομέτρων, περίπου 12 λεπτά πριν φτάσει το New Horizons στην ελάχιστη απόστασή του από τον Πλούτωνα στις 14 Ιουλίου. Το σκάφος έχει πλέον προσπεράσει τον πλανήτη-νάνο και κινείται προς ένα άλλο αντικείμενο της λεγόμενης Ζώνης του Κάιπερ, έναν δακτύλιο από παγωμένα σώματα πέρα από την τροχιά του Ποσειδώνα. Λόγω της μεγάλης απόστασης από τη Γη αλλά και του μικρού εύρους ζώνης των ραδιοεπικοινωνιών, η μετάδοση των δεδομένων που συλλέχθηκαν θα συνεχιστεί για αρκετούς ακόμα μήνες. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500056795

Edgar Mitchell (1930 – 2016)-O 6ος άνθρωπος που περπάτησε στη Σελήνη. Ο αστροναύτης Edgar Mitchell, https://en.wikipedia.org/wiki/Edgar_Mitchell ο 6ος άνθρωπος που περπάτησε στη Σελήνη με την αποστολή του Apollo 14, https://en.wikipedia.org/wiki/Apollo_14 έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 85 ετών στις 4 Φεβρουαρίου του 2016. Πριν από 45 χρόνια, στις 4 Φεβρουαρίου του 1971 το Αpollo 14 έμπαινε σε τροχιά γύρω από τη Σελήνη, ενώ στις 5 Φεβρουαρίου έγινε η προσελήνωση. Βίντεο. http://physicsgg.me/2016/02/06/edgar-mitchell-1930-2016/

Doodle για το δημιουργό του περιοδικού πίνακα. Ποιος είναι ο Ντμίτρι Μεντελέγιεφ που τιμά σήμερα η Google. https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9D%CF%84%CE%BC%CE%AF%CF%84%CF%81%CE%B9_%CE%9C%CE%B5%CE%BD%CF%84%CE%B5%CE%BB%CE%AD%CE%B3%CE%B9%CE%B5%CF%86 Βίντεο. https://www.youtube.com/watch?v=KeQowsYVAII

Στην Ινδία το πρώτο θύμα παγκοσμίως από χτύπημα μετεωρίτη. To πρώτο καταγεγραμμένο περιστατικό θανάτου από χτύπημα μετεωρίτη, σημειώθηκε στην Ινδία, όπου ένας οδηγός λεωφορείου χτυπήθηκε από «μικρό ουράνιο σώμα» με αποτέλεσμα να χάσει την ζωή του. Μάρτυρες στο νότιο κρατίδιο Ταμίλ, ανέφεραν ότι είδαν ένα «μυστηριώδες» αντικείμενο να πέφτει από τον ουρανό. Το «μικρού μεγέθους ουράνιο σώμα» χτύπησε τον οδηγό λεωφορείου και τον τίναξε στον αέρα. Ο θάνατος του άτυχου άνδρα διαπιστώθηκε όταν διακομίστηκε στο νοσοκομείο. Άλλοι τρεις άνθρωποι τραυματίστηκαν, ενώ προκλήθηκαν ζημιές σε οχήματα και κτίρια. Ενώ η κυβέρνηση αρχικά θεώρησε ότι επρόκειτο για έκρηξη βόμβας, οι ειδικοί που χτένισαν την περιοχή δεν βρήκαν κανένα ίχνος εκρηκτικής ύλης. Αντιθέτως εντόπισαν ένα κομμάτι μετεωρίτη στον κρατήρα που δημιουργήθηκε στο σημείο. http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=22769&subid=2&pubid=64327867

Φουντώνουν οι φήμες για ανίχνευση βαρυτικών κυμάτων. Ερευνητές του αμερικανικού πειράματος LIGO θα ανακοινώσουν εντός της εβδομάδας ότι ανίχνευσαν για πρώτη φορά τα περιβόητα βαρυτικά κύματα του Άλμπερτ Αϊνστάιν -αυτό τουλάχιστον λέει το τελευταίο ακαδημαϊκό κουτσομπολιό, και κάποιοι μάλιστα ήδη μιλούν για το επόμενο Νόμπελ. Αν είναι αλήθεια, θα κερδίσει το φετινό Νόμπελ Φυσικής. Ο τελευταίος που ρίχνει τροφή στις φήμες των τελευταίων μηνών είναι ο Κλίφορντ Μπέργκες, θεωρητικός φυσικός του διάσημου Perimeter Institute στο Γουοτερλού του Καναδά και του γειτονικού Πανεπιστημίου McMaster. O Μπέργκες έστειλε email στους συναδέλφους και φοιτητές του, ενημερώνοντάς τους ότι η επίσημη ανακοίνωση της ανακάλυψης μάλλον θα γίνει στις 11 Φεβρουαρίου στο περιοδικό Nature. Ο ίδιος το έμαθε από «κατασκόπους» που έχουν δει το κείμενο της δημοσίευσης, λέει ο καθηγητής, κλείνοντας το μήνυμα με ένα ενθουσιώδες «Ζήτω! (ελπίζω)». Το email σύντομα διαδόθηκε, καθώς αναρτήθηκε στο Twitter από συνάδελφο του υπό τη μορφή συνημμένης εικόνας. Φωτογραφία. Εδώ και μερικές εβδομάδες κυκλοφορούν στο διαδίκτυο φήμες ότι το πείραμα LIGO (Laser Interferometer Gravitational-Wave Observatory) ανίχνευσε βαρυτικά κύματα που προκλήθηκαν από ένα διπλό σύστημα μαύρων τρυπών που περιφέρονταν η μία γύρω από την άλλη, προκαλώντας διαταραχές στη γεωμετρία του χωρόχρονου. Σύμφωνα με την τελευταία διαρροή, που δημοσιεύει το sciencemag.org http://www.sciencemag.org/news/2016/02/woohoo-email-stokes-rumor-gravitational-waves-have-been-spotted οι δυο μαύρες τρύπες που στροβιλίστηκαν μεταξύ τους και συγχωνεύθηκαν είχαν 29 και 36 ηλιακές μάζες αντίστοιχα, για να καταλήξουν σε μια μαύρη τρύπα 62 ηλιακών μαζών. Κάποιοι μάλιστα, βασισμένοι σ’ αυτές τις φήμες, υπολόγισαν ότι η μέγιστη ισχύς των βαρυτικών κυμάτων που εξέπεμψαν οι δυο μαύρες τρύπες ήταν 1044 Watt και η συχνότητά τους λίγο πριν την συγχώνευσή τους περίπου 300 Hz, ενώ άλλοι έχουν αρχίσει την αντίστροφη μέτρηση μέχρι την Πέμπτη 11 Φεβρουαρίου 2016, όταν θα γίνει η υποτιθέμενη επίσημη ανακοίνωση της ανακάλυψης από την πειραματική ομάδα LIGO. Όπως γράφει ο Μπέργκες, οι ερευνητές του LIGO θα αναφέρουν ότι η στατιστική αξιοπιστία της ανακάλυψης φτάνει τα «5,1 σίγμα», πάνω από το όριο των 5 σίγμα που θεωρείται συνήθως το στάνταρτ για την επιβεβαίωση ανακαλύψεων στο χώρο της σωματιδιακής φυσικής. «Αν είναι αλήθεια, τότε έχουμε 90% πιθανότητα ότι θα κερδίσει το φετινό Νόμπελ Φυσικής. [Η σημασία της ανακάλυψης] είναι τεράστια, πέρα από κάθε κλίμακα» σχολίασε ο ερευνητής στο δικτυακό τόπο του Science. Τα βαρυτικά κύματα είναι κυματισμοί που δημιουργούνται στον χωροχρόνο από βίαια κοσμικά φαινόμενα και διαδίδονται στο διάστημα με την ταχύτητα του φωτός. Η ύπαρξή τους είχε προβλεφθεί το 1916 από τον Άλμπερτ Αϊνστάιν, ως συνέπεια της Γενικής Σχετικότητας, μέχρι σήμερα όμως δεν έχει επιβεβαιωθεί. Τι είναι τα βαρυτικά κύματα και οι ανιχνευτές LIGO http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500056589 Οι τελευταίες φήμες ξεκίνησαν το φθινόπωρο, λίγο μετά την αναβάθμιση των δύο γιγάντιων ανιχνευτών LIGO -ένας στην πολιτεία της Ουάσινγκτον και ακόμα ένας στη Λουιζιάνα. Λειτουργώντας σαν μεζούρες ακριβείας, τα αναβαθμισμένα συστηματα μπορούν θεωρητικά να ανιχνεύσουν αμυδρές παραμορφώσεις του χωροχρόνου που πηγάζουν από απόσταση περίπου 88 εκατομμυρίων ετών φωτός.Τον Μάρτιο του 2015, η ερευνητική κοινότητα είχε αναστατωθεί από φήμες για ανακάλυψη ενός ιδιαίτερου είδους βαρυτικών κυμάτων, τα οποία πρέπει να εμφανίστηκαν μια στιγμή μετά τη Μεγάλη Έκρηξη. Η μελέτη όμως τέθηκε υπό αμφισβήτηση, και ύπαρξη των βαρυτικών κυμάτων μένει ανεπιβεβαίωτη. Τουλάχιστον μέχρι στιγμής. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1500056581

Σμήνος 13 δορυφόρων στην πρώτη πτήση του νέου πυραύλου SLS της NASA. Στο πλαίσιο της πρώτης πτήσης του νέου πυραύλου της NASA, SLS (Space Launch System), θα μεταφερθούν στο Διάστημα με μια εκτόξευση 13 μίνι δορυφόροι CubeSats, για δοκιμές πρωτοποριακών ιδεών, μαζί με ένα μη επανδρωμένο διαστημόπλοιο Orion το 2018, όπως ανακοινώθηκε από την αμερικανική διαστημική υπηρεσία. Οι δορυφόροι αυτοί θα πραγματοποιήσουν έρευνες με προσανατολισμό προς αποστολές εξερεύνησης στο Βαθύ Διάστημα, περιλαμβανομένου του ταξιδιού σοτν Άρη. Η πρώτη πτήση του SLS, υπό την ονομασία EM-1 (Exploration Mission-1) παρέχει μια σπάνια ευκαιρία για αυτά τα μικρής κλίμακας πειράματα να φτάσουν σε μακρινούς διαστημικούς προορισμούς, καθώς οι περισσότερες ευκαιρίες εκτόξευσης για CubeSats περιορίζονται σε χαμηλή τροχιά. Ο Μπιλ Χιλ, στέλεχος της NASA, υπογραμμίζει την «άνευ προηγουμένου» ισχύ του εν λόγω πυραύλου, που επιτρέπει την εκτόξευση του Orion, μαζί με 13 μικρούς δορυφόρους, «φορτία που θα αυξήσουν τις γνώσεις μας για το Βαθύ Διάστημα με ελάχιστο κόστος».Τα «φορτία» που επελέγησαν περιλαμβάνουν το Skyfire της Lockheed Martin (πτήση/ πέρασμα από τη Σελήνη), το Lunar IceCube (Morehead State University- αναζήτηση πάγου και άλλων πόρων στη Σελήνη), NEA Scout (αναγνωριστική αποστολή σε αστεροειδή), BioSentinel (έρευνες πάνω στην επίδραση κοσμικής ακτινοβολίας σε ζωντανούς οργανισμούς για μεγάλη χρονική περίοδο στο Διάστημα), Lunar Flashlight (αναζήτηση πάγου και άλλων υλών στη Σελήνη), CuSP (ουσιαστικά ένας «διαστημικός μετεωρολογικός σταθμός), και το LunaH-Map (έρευνες στον νότιο πόλο της Σελήνης). Τρία επιπλέον δορυφορικά φορτία θα επιλεγούν μέσω του Cube Quest Challenge της NASA. Στην πρώτη αυτή πτήση, ο SLS θα στείλει το Orion σε σταθερή τροχιά πέρα από τη Σελήνη, για να δοκιμαστούν οι επιδόσεις των συστημάτων τους πριν την πρώτη επανδρωμένη αποστολή. Οι δορυφόροι θα απελευθερωθούν μετά την απομάκρυνση του Orion από το SLS. http://www.naftemporiki.gr/story/1062245/sminos-13-doruforon-stin-proti-ptisi-tou-neou-puraulou-sls-tis-nasa Apple Campus 2: Το νέο «διαστημόπλοιο» της εταιρείας από ψηλά. Το νέο «διαστημόπλοιο» της Apple, το Apple Campus 2 είναι έτοιμο να ξεκινήσει τη λειτουργία του στα τέλη του 2016 και με 10 μήνες για τα τέλη του έτους, η κατασκευή του προχωράει συνεχώς και οι διάφορες εργασίες έχουν αυξηθεί με ραγδαίους ρυθμούς. Το συγκεκριμένο κτήριο θα έχει και χώρο επισκεπτών, χώρο παρουσιάσεων, νέα και αναβαθμισμένα κτήρια, καθώς κι ένα ξεχωριστό τμήμα για την έρευνα και ανάπτυξη προϊόντων και υπηρεσιών (Research and Development). Ένας χρήστης Drone, ο Duncan Sinfield, μοιράστηκε ένα βίντεο στο Youtube, δίνοντας μια καλύτερη ματιά για το νέο κτήριο της Apple, καθώς και την πρόοδο των κατασκευών, οι οποίες έχουν ξεκινήσει εδώ και πάρα πολύ καιρό. Ένα μεγάλο μέρος του εξωτερικού χώρου έχει ολοκληρωθεί, ενώ οι γερανοί που βρίσκονται στο σημείο, μεταφέρουν συνεχώς υλικά από την μία οροφή στην άλλη, προκειμένου να ολοκληρωθεί το εξωτερικό του κτηρίου. Παράλληλα με τις κατασκευές, ηλιακοί πίνακες έχουν τοποθετηθεί στο χώρο του πάρκινγκ του κτηρίου. Βίντεο. http://www.pronews.gr/portal/20160204/%CF%84%CE%B5%CF%87%CE%BD%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%B9%CE%B1/apple-campus-2-%CF%84%CE%BF-%CE%BD%CE%AD%CE%BF-%C2%AB%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BC%CF%8C%CF%80%CE%BB%CE%BF%CE%B9%CE%BF%C2%BB-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CE%B5%CF%84%CE%B1%CE%B9%CF%81%CE%B5%CE%AF%CE%B1%CF%82-%CE%B1%CF%80%CF%8C-%CF%88%CE%B7%CE%BB%CE%AC-%CE%B2%CE%AF%CE%BD%CF%84%CE%B5%CE%BF Ξενάγηση στο διεθνή διαστημικό σταθμό. http://www.prisonplanet.gr/διάστημα/106006-ξενάγηση-στο-διεθνή-διαστημικό-σταθμό

Αστεροειδής θα περάσει ξυστά από τη Γη στις 5 Μαρτίου. Ένας αστεροειδής με μέγεθος όσο ένα γήπεδο μπάσκετ θα περάσει ξυστά από την Γη τον επόμενο μήνα, αν και οι επιστήμονες δεν είναι σίγουροι για το πόσο κοντά θα φτάσει. Ο αστεροειδής 2013 TX68, με διάμετρο περίπου 30 μέτρα, θα περάσει κοντά από τη Γη στις 5 Μαρτίου. Ο βράχος θα πλησιάσει σε απόσταση 17.700 χιλιομέτρων – λιγότερο από το 5% της απόστασης μεταξύ σελήνης και Γης, σύμφωνα με τους αξιωματούχους της NASA. Δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος σύγκρουσης του αστεροειδή 2013 TX68, που εντοπίστηκε για πρώτη φορά τον Οκτώβριο του 2013, με τη Γη σε αυτό το πέρασμα, καθησυχάζουν οι ειδικοί. Ωστόσο, υπάρχει μια εξαιρετικά μικρή πιθανότητα – μικρότερη από 1 στα 250 εκατομμύρια, μιας σύγκρουσης με τη Γη στις 28 Σεπτεμβρίου του 2017. Να σημειωθεί ότι οι επιστήμονες πιστεύουν πως το αντικείμενο που εξερράγη πάνω από την ρωσική πόλη Chelyabinsk τον Φεβρουάριο, προκαλώντας ζημιές σε κτίρια και τραυματίζοντας πάνω από 1.000 άτομα, είχε μέγεθος περίπου 20 μέτρων. Αν ο αστεροειδής 2013 TX68 ή κάποιος άλλος του ίδιου μεγέθους χτυπήσει τη Γη, η έκρηξη που θα σημειωθεί θα είναι δύο φορές πιο μεγάλη από αυτή στο Chelyabinsk, δήλωσαν αξιωματούχοι της NASA. http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=22769&subid=2&pubid=64326627

Wendelstein 7-X: το γερμανικό πείραμα πυρηνικής σύντηξης. «Η στιγμή αυτή ίσως αναγνωριστεί μια μέρα ως ορόσημο στην έρευνα της πυρηνικής σύντηξης» είπε η καγκελάριος. Είχε μόλις πατήσει το κουμπί για να δημιουργήσει μια σφαίρα πλάσματος δέκα φορές πιο καυτή από τον Ήλιο. Η Άνγκελα Μέρκελ, κάτοχος διδακτορικού στη Φυσική, εγκαινίασε την Τετάρτη το Wendelstein 7-X, ένα φιλόδοξο πείραμα που υλοποιεί το Ινστιτούτο Φυσικής Πλάσματος στο Γκράιφσβαλντ της Γερμανίας. Στόχος του είναι να φέρει ένα βήμα πιο κοντά το όνειρο της καθαρής, ανεξάντλητης ενέργειας από πυρηνική σύντηξη, την αντίδραση που τροφοδοτεί τα άστρα. Στην καρδιά της γιγάντιας εγκατάστασης βρίσκεται ένα κάνιστρο σε σχήμα ντόνατ, μέσα στο οποίο διοχετεύτηκε την Τετάρτη μια μικρή ποσότητα αέριου υδρογόνου. Όταν βομβαρδίστηκε με ακτινοβολία που αντιστοιχεί σε 6.000 φούρνους μικροκυμάτων, το υδρογόνο μετατράπηκε σε υπέρθερμο, ιονισμένο αέριο γνωστό ως πλάσμα. Το πρώτο πλάσμα υδρογόνου στον αντιδραστήρα σύντηξης Wendelstein 7-X, που «πυροδοτήθηκε» από την Μέρκελ Το πλάσμα διατηρήθηκε σε αυτήν την κατάσταση για ένα κλάσμα του δευτερολέπτου πριν κρυώσει και πάλι -αυτό όμως ήταν αρκετό για να θεωρηθεί επιτυχημένη η έναρξη του πειράματος έπειτα από έξι χρόνια κατασκευής και δοκιμών. Σε αυτές τις συνθήκες ακραίας θερμοκρασίας, τα άτομα υδρογόνου ενώνονται και μετατρέπονται σε ήλιο, απελευθερώνοντας ταυτόχρονα μεγάλες ποσότητες ενέργειας. Όμως, σε όλα τα πειράματα που έχουν πραγματοποιηθεί ως σήμερα, η ενέργεια που απαιτείται για λίγα δευτερόλεπτα πυρηνικής σύντηξης είναι περισσότερη από αυτή που τελικά παράγεται από την αντίδραση. Μια πειραματική εγκατάσταση παρόμοια με το Wendelstein 7-X βρίσκεται ήδη υπό κατασκευή στο Κανταράς της Γαλλίας. Είναι ο ITER, ο Διεθνής Θερμοπυρηνικός Πειραματικός Αντιδραστήρας, ο οποίος βασίζεται κι αυτός σε ένα γιγάντιο κάνιστρο σε σχήμα ντόνατ. Ο αντιδραστήρας του ITER, γνωστός ως tokamak, επινοήθηκε από σοβιετικούς φυσικούς τη δεκαετία του 1950 και θεωρείται εύκολο να κατασκευαστεί αλλά πολύ δύσκολο να λειτουργήσει. Αντίθετα, το Wendelstein 7-X βασίζεται σε αντιδραστήρα stellarator, ο οποίος εφευρέθηκε το 1950 από τον αμερικανό φυσικό Λάιμαν Σπίτζερ. Η σημαντικότερη διαφορά είναι ότι οι αντιδραστήρες tokamak διατηρούν μετέωρο το σύννεφο πλάσματος διοχετεύοντάς του ένα ισχυρό ηλεκτρικό ρεύμα, ενώ οι αντιδραστήρες stellarator χρησιμοποιούν μαγνητικά σπειρώματα για να κρατήσουν το πλάσμα μακριά από τα τοιχώματα του αντιδραστήρα. Οι αντιδραστήρες stellarator «είναι πολύ πιο δύσκολο να κατασκευαστούν αλλά πιο εύκολο να λειτουργήσουν» εξήγησε στο Associated Press ο Τόμας Κλίνγκερ, επικεφαλής του γερμανικού πειράματος. Η πειραματική εγκατάσταση δεν σχεδιάστηκε για να παράγει ενέργεια, αλλά για να δοκιμάσει τις τεχνολογίες που απαιτούνται πριν από την εμπορική αξιοποίηση της σύντηξης. Τα επόμενα χρόνια η θερμοκρασία και η διάρκεια του πλάσματος θα αυξάνονται με απώτερο στόχο τη διατήρησή του σε σταθερή μορφή για 30 λεπτά. Τα πρώτα εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από σύντηξη σίγουρα απέχουν αρκετές δεκαετίες στο μέλλον και αρκετοί θεωρούν ότι τα πειράματα σύντηξης είναι απλά σπατάλη χρημάτων. Η Γερμανία πάντως επέμεινε στο Wendelstein 7-X παρόλο που το κόστος έχει ξεπεράσει το ένα δισ. ευρώ αν ληφθούν υπόψη και οι μισθολογικές δαπάνες. «Είναι μια καλή επένδυση» επέμεινε η Άνγκελα Μέρκελ κατά την τελετή της Τετάρτης. Ο ΙΤΕΡ, πάλι, προγραμματιζόταν αρχικά να τεθεί σε λειτουργία το 2016, ωστόσο λόγω των σοβαρών καθυστερήσεων η ενεργοποίησή του δεν αναμένεται τώρα πριν από το 2025 το νωρίτερο. http://physicsgg.me/2016/02/04/wendelstein-7-x-%cf%84%ce%bf-%ce%b3%ce%b5%cf%81%ce%bc%ce%b1%ce%bd%ce%b9%ce%ba%cf%8c-%cf%80%ce%b5%ce%af%cf%81%ce%b1%ce%bc%ce%b1-%cf%80%cf%85%cf%81%ce%b7%ce%bd%ce%b9%ce%ba%ce%ae%cf%82-%cf%83%cf%8d/

Παγκόσμια πρωτιά για Έλληνα φυσικό. Πρωτιά σε παγκόσμιο επίπεδο κέρδισε έλληνας φυσικός της διασποράς ο δρ. Ελευθέριος Γουλιελμάκης ο οποίος είναι ερευνητής στο γερμανικό Ινστιτούτο Κβαντικής Οπτικής Μαξ Πλανκ. Ο Έλληνας φυσικός κατάφερε να δημιουργήσει τους πιο βραχέις παλμούς φωτός( «φλας») και με αυτούς μπόρεσε και μέτρησε πόσο χρόνο κάνουν για να αντιδράσουν τα ηλεκτρόνια απ το φως, που βρίσκονται στα άτομα της ύλης. Το «φλας» του έλληνα φυσικού αναβοσβήνει κάθε 380 αττοδευτερόλεπτα δηλαδή 380 δισεκατομμυριοστά του δισεκατομμυριοστού του δευτερολέπτου. Ο χρόνος αντιδράσεις των ηλεκτρονίων στο φως μετρήθηκε περίπου 100 αττοδευτερόλεπτα. Ο έλληνας φυσικός γεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης το 1975, αποφοίτησε από το Τμήμα Φυσικής του Πανεπιστημίου Κρήτης και πήρε το διδακτορικό του από το Πανεπιστήμιο του Μονάχου. Σήμερα είναι επικεφαλής της Ομάδας Αττοηλεκτρονικής του Εργαστηρίου Αττοφυσικής του Ινστιτούτου Κβαντικής Οπτικής Μαξ Πλανκ στο Γκάρτσινγκ. http://www.prisonplanet.gr/sci-tech/105792-παγκόσμια-πρωτιά-για-έλληνα-φυσικό Επτά Έλληνες ανάμεσα στους επιστήμονες με τη μεγαλύτερη επιρροή παγκοσμίως το 2015. Επτά Έλληνες ακαδημαϊκοί περιλαμβάνονται στη λίστα των 3.000 επιστημόνων με τη μεγαλύτερη επιρροή, παγκοσμίως, που συντάσσει κάθε χρόνο ο οργανισμός Thomson Reuters. «Είναι ασφαλώς μία πολύ μεγάλη τιμή. Όχι μόνο για μένα, αλλά και για το ίδρυμά μας και φυσικά για τη χώρα μας» δήλωσε στο αθηναϊκό πρακτορείο ο Μελέτιος Αθανάσιος Δημόπουλος, πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών και ένας από τους επτά Έλληνες επιστήμονες που διακρίθηκαν. Οι υπόλοιποι έξι είναι ο Γεράσιμος Φιλιππάτος, επίσης, καθηγητής Ιατρικής στο ΕΚΠΑ και από το 2014 πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Εταιρίας Καρδιακής Ανεπάρκειας, οι Κωνσταντίνος Ρακόπουλος και Δημήτριος Ρακόπουλος, καθηγητές στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, ο Γιώργος Καραγιαννίδης, καθηγητής Πληροφορικής στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και - από το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών - οι καθηγητές Δήμητρα Δαφερέρα και Μόσχος Πολυσίου. Το μέγεθος της διάκρισης γίνεται αντιληπτό εάν λάβει κανείς υπόψη ότι ο αριθμός των ερευνητών, παγκοσμίως, φτάνει τα εννέα εκατομμύρια, ενώ οι επιστημονικές δημοσιεύσεις ξεπερνούν τα δύο εκατομμύρια ετησίως. Το βασικό κριτήριο επιλογής για την κατάρτιση της λίστας των 3.000 ήταν όχι μόνο ο όγκος των δημοσιεύσεων που έχει κάθε ένας από αυτούς τους επιστήμονες, αλλά και η συχνότητα της χρήσης των ερευνών τους ως πηγή από τους συναδέλφους τους. Ως προς τη χώρα προέλευσης των επιστημόνων, τη μερίδα του λέοντος καταλαμβάνουν οι Ηνωμένες Πολιτείες, από τα πανεπιστήμια των οποίων προέρχονται περισσότεροι από τους μισούς διακριθέντες, και ακολουθούν η Βρετανία, η Γερμανία, η Κίνα, η Αυστραλία, ο Καναδάς, η Ολλανδία, η Ιαπωνία, η Γαλλία, η Ελβετία, η Σαουδική Αραβία και η Ισπανία. Ως προς τον επιστημονικό κλάδο, την πρωτοκαθεδρία έχει η Ιατρική και ακολουθούν η Βιολογία-Βιοχημεία, η Χημεία και η Μοριακή Βιολογία-Γενετική. Τέλος, στα πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα στην πρώτη θέση είναι το University California System των ΗΠΑ. Αξίζει να σημειωθεί, ότι στη λίστα περιλαμβάνονται και πολλοί επιστήμονες ελληνικής καταγωγής, οι οποίοι εργάζονται σε πανεπιστήμια του εξωτερικού, όπως, ο Χριστόδουλος Φλούδας από το Πανεπιστήμιο του Πρίνστον, ο Γιώργος Γιαννάκης από το Πανεπιστήμιο της Μινεσότα και ο Τζον Κληρονόμος από το University British Colυmbia του Καναδά. http://www.pronews.gr/portal/20160205/%CE%B5%CF%80%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BC%CE%B5%CF%83/%CE%B5%CF%80%CF%84%CE%AC-%CE%AD%CE%BB%CE%BB%CE%B7%CE%BD%CE%B5%CF%82-%CE%B1%CE%BD%CE%AC%CE%BC%CE%B5%CF%83%CE%B1-%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%85%CF%82-%CE%B5%CF%80%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%AE%CE%BC%CE%BF%CE%BD%CE%B5%CF%82-%CE%BC%CE%B5-%CF%84%CE%B7-%CE%BC%CE%B5%CE%B3%CE%B1%CE%BB%CF%8D%CF%84%CE%B5%CF%81%CE%B7-%CE%B5%CF%80%CE%B9%CF%81%CF%81%CE%BF%CE%AE-%CF%80%CE%B1%CE%B3%CE%BA%CE%BF%CF%83%CE%BC%CE%AF%CF%89%CF%82-%CF%84%CE%BF

Χόκινγκ: Λύση στο ενεργειακό πρόβλημα από μικροσκοπικές μαύρες τρύπες. Τον τρόπο που η θεωρητική φυσική θα μπορούσε να λύσει το ενεργειακό πρόβλημα του πλανήτη, παρουσίασε ο διάσημος Βρετανός φυσικός Στίβεν Χόκινγκ στο Πρόγραμμα 4 του ραδιοσταθμού του BBC, γνωστό ως Radio 4. Πραγματοποιώντας τη δεύτερη ομιλία του στο πλαίσιο των διαλέξεων Reith, οι οποίες πραγματοποιούνται κάθε χρόνο προς τιμήν του ιδρυτή του BBC John Reith, ο Χόκινγκ εξήγησε με ποιον τρόπο «μικροσκοπικές» μαύρες τρύπες θα μπορούσαν να καλύψουν τις ανάγκες ολόκληρης της ανθρωπότητας σε ηλεκτρική ενέργεια. Ωστόσο, επεσήμανε πως, ακόμη κι αν είναι δυνατόν να υλοποιηθεί ένα τέτοιο σενάριο, θα πρέπει να ξεπερασθούν αρκετά εμπόδια για να έχει το επιθυμητό αποτέλεσμα. Σύμφωνα με τον ίδιο, μία μαύρη τρύπα με μέγεθος ενός βουνού θα εξέπεμπε ακτινοβολία με τη μορφή ακτίνων Χ και γ με ισχύ περίπου 10 εκατομμυρίων Megawatts, ηλεκτροδοτώντας ολόκληρη τη Γη. Η ακτινοβολία αυτή είναι γνωστή ως ακτινοβολία Χόκινγκ, καθώς προβλέφθηκε για πρώτη φορά από τον Βρετανό φυσικό. Η ύπαρξή της οφείλεται κατ’ αρχάς στη φύση του κενού, σύμφωνα με την κβαντική φυσική, στο οποίο μπορούν να σχηματίζονται ζεύγη εικονικών σωματιδίων και αντισωματιδίων, τα οποία μέσα σε ελαχιστότατο χρόνο εξαϋλώνονται. Αν όμως ένα τέτοιο ζεύγος βρίσκεται στη «γειτονιά» (δηλαδή τον ορίζοντα γεγονότων) μιας μαύρης τρύπας, τότε είναι πιθανό το ένα εικονικό σωματίδιο να καταλήξει στη μαύρη τρύπα, με συνέπεια να μην μπορεί πλέον να εξαϋλωθεί αλληλεπιδρώντας με τον «εταίρο» του. Επομένως, το «ορφανό» εικονικό σωματίδιο που έχει απομείνει θα διαφύγει, σχηματίζοντας την ακτινοβολία Χόκινγκ. Την ίδια στιγμή, πάντως, ο επιστήμονας ξεκαθαρίζει πως μόνο εύκολη υπόθεση δεν θα ήταν η αξιοποίηση μια μαύρης τρύπας για την παραγωγή ηλεκτρισμού. «Δεν θα μπορούσε να εγκατασταθεί σε ένα εργοστάσιο, αφού θα διέφευγε από το πάτωμα, καταλήγοντας στο κέντρο της Γης. Ο μόνος τρόπος για να την ελέγξουμε θα ήταν να τη θέσουμε σε τροχιά γύρω από τον πλανήτη μας», σημείωσε. Πρόσθεσε επίσης πως, αν και οι επιστήμονες αναζητούν εδώ και χρόνια μικροσκοπικές μαύρες τρύπες στη φύση, μέχρι σήμερα οι προσπάθειές τους δεν έχουν φέρει αποτέλεσμα. «Δυστυχώς, γιατί σε αντίθετη περίπτωση μάλλον θα είχα πάρει Νόμπελ», συμπλήρωσε χαριτολογώντας. Παρ’ όλα αυτά, σύμφωνα με τον ίδιο, θα ήταν δυνατόν να δημιουργηθούν τέτοιες οντότητες στις επιπλέον διαστάσεις του χωρόχρονου. Ένας σημαντικός αριθμός επιστημόνων πιστεύουν πως εκτός από τις τέσσερις γνωστές διαστάσεις, τις τρεις διαστάσεις του χώρου και τη διάσταση του χρόνου, υπάρχουν πρόσθετες διαστάσεις που, αν και δεν τις αντιλαμβανόμαστε, αποτελούν την εξήγηση για άλυτα έως σήμερα μυστήρια της φυσικής. «Με βάση ορισμένες θεωρίες, το σύμπαν που αντιλαμβανόμαστε δεν είναι παρά μια τετραδιάστατη “επιφάνεια” σε έναν χωρόχρονο 10 ή 11 διαστάσεων», σημείωσε. «Ο λόγος που δεν μπορούμε να δούμε τις επιπλέον διαστάσεις είναι ότι το φως δεν διαδίδεται σε αυτές, κάτι που αντίθετα συμβαίνει με τη βαρύτητα. Κάτι που σημαίνει πως θα ήταν πολύ πιο εύκολο να δημιουργήσουμε μια μικροσκοπική μαύρη τρύπα στις έξτρα διαστάσεις». Σύμφωνα με τον ίδιο, μάλιστα, η ύπαρξή τους είναι πιθανό να επιβεβαιωθεί στον Μεγάλο Επιταχυντή Αδρονίων (LHC) στο CERN στη Γενεύη. Στη σήραγγα του LHC, δύο δέσμες σωματιδίων κινούνται σε αντίθετη κατεύθυνση, ώστε να συγκρουστούν μεταξύ τους. «Κάποιες από τις συγκρούσεις ενδεχομένως δημιουργήσουν μικροσκοπικές μαύρες τρύπες. Τότε, θα εκπεμφθούν σωματίδια με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά, τα οποία θα είναι εύκολο να αναγνωρίσουμε», πρόσθεσε. «Επομένως, ίσως τελικά βραβευθώ με Νόμπελ», κατέληξε. http://www.naftemporiki.gr/story/1062738/xokingk-lusi-sto-energeiako-problima-apo-mikroskopikes-maures-trupes

Μαύρη τρύπα εκτοξεύει ύλη στα πέρατα του Σύμπαντος. Ο γαλαξίας Pictory A βρίσκεται σε απόσταση 500 εκ. ετών φωτός από εμάς. Η NASA έδωσε στη δημοσιότητα μια εικόνα από τις παρατηρήσεις που κάνει σε αυτόν τον γαλαξία ομάδα αστρονόμων χρησιμοποιώντας το διαστημικό τηλεσκόπιο Chandra. Η εικόνα καταγράφει την δράση της μελανής οπής που βρίσκεται στο κέντρο του γαλαξία. Η μελανή οπή όπως συμβαίνει πολλές φορές σε ενεργές μελανές οπές θερμαίνει την ύλη που απορροφά από το περιβάλλον του και την επιταχύνει σχεδόν στην ταχύτητα του φωτός, εκτοξεύοντας την στο Διάστημα. Αυτό που κάνει ενδιαφέρον το φαινόμενο σε αυτή την περίπτωση είναι ότι η μελανή οπή εκτοξεύει την ύλη σε τρομερές αποστάσεις. Οι ερευνητές εντόπισαν δέσμες ύλης (αέρια) να εκτοξεύονται από την μελανή οπή σε αποστάσεις 300 χιλιάδων ετών φωτός. Η διάμετρος του γαλαξία μας είναι περίπου 100 χιλιάδες έτη φωτός. Με απλά λόγια μέσα σε μια από αυτές τις δέσμες ύλης που εκτοξεύει η μαύρη τρύπα θα μπορούσαν να χωρέσουν άνετα τρεις γαλαξίες σαν τον δικό μας. Η ανακάλυψη αναμένεται να προσφέρει νέα στοιχεία τόσο για αυτό το φαινόμενο όσο και γενικότερα για την λειτουργία των μελανών οπών. Η ανακάλυψη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Monthly Notices of the Royal Astronomical Society». http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=773967

Διαστημικός περίπατος. Την Τετάρτη 3 Φεβρουαρίου 2016, οι κοσμοναύτες Σεργκέι Volkov και Γιούρι Malenchenko ολοκλήρωσαν με επιτυχία την πρώτη το 2016 διαστημικό περίπατο για το πρόγραμμα του ρωσικού τμήματος του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού (ISS). Η καταπακτή εξόδου στο διαμέρισμα docking "Pier" (SB-1) ISS άνοιξε στις 15:56 ώρα Μόσχας. Στην εξωτερική επιφάνεια του σταθμού, οι αστροναύτες εργάστηκαν 4 ώρες και 43 λεπτά αντί των προβλεπόμενων 5 ωρες και 26 λεπτά, διεξάγοντας όλο το συγκρότημα των προγραμματισμένων εργασιών. Οι Γιούρι Malenchenko και Sergei Volkov εργάστηκαν με τις διαστημικές στολές"Orlan" σειρά MK (εκσυγχρονισμένες, μηχανογραφημένες), που προορίζονται για τους αστροναύτες στο διάστημα και, εάν χρειάζεται, εντός του σταθμού σε μη υπό πίεση διαμερίσματα. Ο σχεδιασμός των στολών περιεχει ένα μικρο-υπολογιστή, η οποία παρέχει έλεγχο της αρχικής κατάστασης των συστημάτων της στο πλαίσιο της προετοιμασίας για την εργασία, και συνεχή παρακολούθηση της κατάστασης λειτουργίας της στολής κατά τη διάρκεια της ασφάλισης και άμεσα κατά τη διάρκεια της εκτός οχήματος δραστηριότητας. Πιο συγκεκριμένα,εγινε δειγματοληψία με επίχρισμα απο την εξωτερική πλευρά του σταθμού στο πείραμα "Δοκιμή", κατέβηκε το monoblock «Expose-Ε», αποσυναρμολογηθηκε το CCM Magazine №2-M2 και ρυθμιστηκε το CCM №3-M2 οι κασέτες που είναι εγκατεστημένες στο MIM-2 BEO №2 στην MIM-2 στο πλαίσιο του πειράματος "Endurance", και αλλαξαν τον προσανατολισμό της BKDO συσκευής στην MIM-2, που έχει εγκατασταθεί στα μαλακά κιγκλιδώματα στο κωνικό τμήμα της CHR-3 FGB "Zarya", εγινε το πείραμα "Αποκατάσταση" στην VU DC1 και πραγματοποιήθηκε φωτογράφηση της επιφάνειας του ρωσικού τμήματος του ISS. Μετά την επιτυχή ολοκλήρωση οι κοσμοναύτες επέστρεψαν στο ΔΔΣ. Η έξοδος της καταπακτής εκλεισε στις 20:39 MSK. http://www.energia.ru/ru/news/news-2016/news_02-04.html Η Κίνα σχεδιάζει την εκτόξευση 40 νέων δορυφόρων Beidou! Η Κίνα σχεδιάζει να εκτοξεύσει 40 νέους δορυφόρους τύπου Beidou, εντός των ερχόμενων πέντε ετών, σύμφωνα με όσα δήλωσε εκπρόσωπος της κινεζικής εταιρείας διαστημικών μελετών. Οι συγκεκριμένοι δορυφόροι αναμένεται να χρησιμοποιηθούν για την παροχή πληροφοριών κυρίως σε συστήματα πλοήγησης. Μέχρι σήμερα η Κίνα διαθέτει σε τροχιά 16 δορυφόρους Beidou οι οποίοι της δίνουν τη δυνατότητα καταγραφής συντεταγμένων για εγχώρια χρήση συστημάτων πλοήγησης, ενώ τον Μάρτιο του 2015 προχώρησε στην εκτόξευση του 17ου δορυφόρου ο οποίος χρησιμοποιείται και από ξένες εταιρείες για δεδομένα παγκόσμιας κλίμακας. Με το νέο πρόγραμμα και τους 40 νέους δορυφόρους η Κίνα αναμένεται να γίνει με διαφορά η κορυφαία χώρα του κόσμου, τόσο σε γεωγραφική κάλυψη όσο και σε ταχύτητα μετάδοσης γεωγραφικών δεδομένων. Σήμερα το σύστημα των 17 δορυφόρων αποφέρει ετησίως περισσότερα από 31 δισεκατομμύρια δολάρια έσοδα στην Κίνα. http://www.pronews.gr/portal/20160203/%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BC%CE%B1/%CE%B7-%CE%BA%CE%AF%CE%BD%CE%B1-%CE%BA%CE%B1%CF%84%CE%B1%CE%BA%CF%84%CE%AC-%CF%84%CE%BF-%CE%B4%CE%B9%CE%AC%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BC%CE%B1-%CF%83%CF%87%CE%B5%CE%B4%CE%B9%CE%AC%CE%B6%CE%B5%CE%B9-%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CE%B5%CE%BA%CF%84%CF%8C%CE%BE%CE%B5%CF%85%CF%83%CE%B7-40-%CE%BD%CE%AD%CF%89%CE%BD-%CE%B4%CE%BF%CF%81%CF%85%CF%86%CF%8C%CF%81%CF%89%CE%BD-beidou Φωτονικό μόντεμ από τη NASA. Ομάδα ερευνητών της NASA έχει επιφορτιστεί με την ανάπτυξη ενός μόντεμ, το οποίο θα αξιοποιεί φωτονική τεχνολογία προκειμένου να φέρει επανάσταση στις τηλεπικοινωνίες, το medical imaging, την εθνική άμυνα κ.ά.. Το πρώτο ενσωματωμένο φωτονικό μόντεμ της αμερικανικής διαστημικής υπηρεσίας θα δοκιμαστεί στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό κατά το 2020, στο πλαίσιο του Laser Communications Relay Demonstarion (LCRD). Πρόκειται για μια συσκευή μεγέθους κινητού τηλεφώνου, με λειτουργίες οι οποίες βασίζονται στην οπτική τεχνολογία, όπως λέιζερ κ.ά, πάνω σε ένα μικροτσίπ- ακριβώς όπως τα ενσωματωμένα κυκλώματα τα οποία συναντώνται στο σημερινό ηλεκτρονικό υλισμικό (hardware). Στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, το LCRD LEO (Low-Earth Orbit) User Modem and Amplifier (ILLUMA) θα χρησιμοποιηθεί ως τέρμιναλ χαμηλής τροχιάς, επιδεικνύοντας δυνατότητες επικοινωνιών υψηλής ταχύτητας με λέιζερ. Το ILLUMA ενσωματώνει την ανερχόμενη τεχνολογία ενσωματωμένης φωτονικής, η οποία αναμένεται να μεταμορφώσει οποιαδήποτε τεχνολογία χρησιμοποιεί φως- από τις επικοινωνίες Ίντερνετ μέσω οπτικής ίνας μέχρι φασματόμετρα, εντοπιστές χημικών κ.ά. Η NASA βασίζεται σε RF (ραδιοσυχνότητες) επικοινωνίες από το 1958, ωστόσο πλέον οι αποστολές απαιτούν όλο και υψηλότερα data rates. Σε αυτό το πλαίσιο λαμβάνει χώρα το LCRD, που υπόσχεται να φέρει επανάσταση στον τρόπο που η NASA αποστέλλει και λαμβάνει δεδομένα, βίντεο και άλλες πληροφορίες. Η τεχνολογία αυτή θα χρησιμοποιεί λέιζερ για την κωδικοποίηση και μετάδοση δεδομένων σε rates 10 με 100 φορές ταχύτερα από ό,τι ο εξοπλισμός που χρησιμοποιείται σήμερα, απαιτώντας μικρότερη μάζα και ενέργεια. Ένα τεχνολογικό άλμα τέτοιου είδους θα επέτρεπε την αποστολή βίντεο και μετρήσεων/ δεδομένων υψηλής ανάλυσης/ λεπτομέρειες από διαστημόπλοια μακριά στο Ηλιακό Σύστημα, επιτρέποντας πιο ενδελεχή μελέτη άλλων κόσμων- όπως οι επιστήμονες του σήμερα μελετούν καλύτερα τυφώνες αλλά και άλλα κλιματικά φαινόμενα και μεταβολές στη Γη. Το όλο project, που αναμένεται να αρχίσει σε επιχειρήσεις το 2019, δεν αποτελεί την πρώτη προσπάθεια της NASA στον χώρο των επικοινωνιών λέιζερ: Υπενθυμίζεται ότι το 2013 το LADEE (Lunar Atmosphere and Dust Environment Explorer) επέδειξε ταχύτητες ρεκόρ download και upload, από και προς σεληνιακή τροχιά στα 622 Mbps και 20 Mbps αντίστοιχα. Ωστόσο, το LCRD προορίζεται να αποτελέσει επιχειρησιακό σύστημα μετά από μια αρχική περίοδο δοκιμών/ επίδειξης δύο ετών. http://www.naftemporiki.gr/story/1062121/fotoniko-montem-apo-tinasa

Οι κορυφαίες διαστημικές βόλτες όλων των εποχών. Η εξερεύνηση ήταν ανέκαθεν στη φύση του ανθρώπου, ο οποίος ήθελε διαρκώς να ταξιδεύει μακριά, να γνωρίζει νέους τόπους και να κατακτά όλο και πιο μακρινούς ορίζοντες. Από το πεδίο εξερεύνησης δεν θα μπορούσε ασφαλώς να λείπει το διάστημα, που αποτελούσε έναν στόχο απίστευτα θελκτικό τον οποίο ο άνθρωπος επιχειρούσε να κατακτήσει. Και βέβαια η εξερεύνηση δεν περιορίζεται στην αποστολή δορυφόρων και διαστημικών λεωφορείων αλλά επεκτείνεται και στις δραστηριότητες εκτός του οχήματος, τους λεγόμενους διαστημικούς περιπάτους, που πραγματοποιούνται υπό εξαιρετικά αντίξοες συνθήκες καθώς ορισμένες φορές η θερμοκρασία φτάνει ακόμα και τους – 150 βαθμούς Κελσίου. Ο πρώτος διαστημικός περίπατος έγινε από τον Ρώσο αστροναύτη Alexei Leonov στις 18 Μαρτίου του 1965 και είχε διάρκεια δέκα λεπτών. Ακολούθησε χρονικά ο Ed White που έμεινε και στην ιστορία ως ο πρώτος Αμερικανός που περπάτησε στο διάστημα και μάλιστα επί 23 ολόκληρα λεπτά. Έκτοτε, όπως ήταν αναμενόμενο, η διάρκεια μιας διαστημικής βόλτας ξεπερνά κατά πολύ τις πρώτες δοκιμές, αφού σήμερα χάρη στην εξέλιξη της τεχνολογίας, αυτή μπορεί να διαρκέσει από πέντε έως οκτώ ώρες. Το παγκόσμιο ρεκόρ για τις περισσότερες διαστημικές βόλτες κατέχει ο Ρώσος Anatoly Solovyev που έχει στο ιστορικό του 16 περιπάτους ενώ το αμερικανικό ρεκόρ κατέχει ο αστροναύτης της NASA Michael Lopez-Alegria με δέκα περιπάτους. 1.O Ιάπωνας αστροναύτης Soichi Noguchi χαιρετάει την κάμερα τον Αύγουστο του 2005. Ο αστροναύτης Steve Robinson που τον φωτογραφίζει αντικατοπτρίζεται στην προσωπίδα του. 2.Ο αστροναύτης Εdward H. White II αιωρείται στο διάστημα κατά τη διάρκεια της αποστολής Gemini IV. O White πέρασε 21 λεπτά έξω από το διαστημόπλοιο στις 3 Ιουνίου του 1965 με αποτέλεσμα να γίνει ο πρώτος Αμερικανός που περπάτησε στο διάστημα. 3.Ο αστροναύτης Bruce McCandless βρέθηκε περίπου 100 μέτρα από το διαστημικό λεωφορείο Challenger, μακρύτερα από ό,τι έχει βρεθεί κάποιος στο παρελθόν. Καθοδηγούμενος από μια Επανδρωμένη Μονάδα Ελιγμών (Manned Maneuvering Unit), ο αστροναύτης μπορεί να αιωρείται ελεύθερος στο διάστημα. Ο McCandless και ο συνάδελφός του αστροναύτης Robert Stewart ήταν οι πρώτοι που δοκίμασαν μια τέτοια συσκευή κατά τη διάρκεια της αποστολής 41-B το 1984. 4.Ο αστροναύτης της NASA Mike Massimino κοιτάζει από το παράθυρο του διαστημοπλοίου στις 17 Μαίου του 2009. Ήταν μάλιστα ο πρώτος που έστειλε μήνυμα απο το διάστημα μέσω Twitter, το οποίο ανέφερε: «Από τροχιά. Η εκτόξευση ήταν φανταστική. Νιώθω πολύ καλά, εργάζομαι σκληρά και απολαμβάνω φανταστικές εικόνες. Ξεκίνησε η μεγαλύτερη περιπέτεια της ζωής μου». 5.Ο Lee M.E. Morin ενώ πραγματοποιεί μια βόλτα στο διάστημα στη διάρκεια κατασκευής του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού στις 13 Απριλίου του 2002. 6.Ο Steve Robinson στον ρομποτικό βραχίονα του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού τον Αύγουστο του 2005 κατά τη διάρκεια εργασιών προκειμένου να επισκευαστεί η ασπίδα θερμότητας του διαστημικού λεωφορείου Discovery. 7.O αστροναύτης Dale A. Gardner κρατάει ένα σήμα με την ένδειξη «Πωλείται» στη διάρκεια δραστηριότητας εκτός διαστημοπλοίου στις 14 Νοεμβρίου του 1984. 8.Ο αστροναύτης της Nasa Steven L. Smith στη διάρκεια επισκευής του διαστημικού τηλεσκόπιου Hubble το 1999. Τέθηκε σε τροχιά από το αμερικανικό Διαστημικό Λεωφορείο Ντισκάβερι τον Απρίλιο του 1990 και έχει πάρει το όνομά του από τον αστρονόμο Έντγουιν Χαμπλ. Αν και δεν ήταν το πρώτο διαστημικό τηλεσκόπιο, ήταν ένα από τα πιο ευέλικτα και έδωσε σημαντικά αποτελέσματα με εικόνες που δεν ήταν εφικτό να ληφθούν από τα επίγεια τηλεσκόπια. http://www.pronews.gr/portal/20160130/%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BC%CE%B1/%CE%BF%CE%B9-%CE%BA%CE%BF%CF%81%CF%85%CF%86%CE%B1%CE%AF%CE%B5%CF%82-%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BC%CE%B9%CE%BA%CE%AD%CF%82-%CE%B2%CF%8C%CE%BB%CF%84%CE%B5%CF%82-%CF%8C%CE%BB%CF%89%CE%BD-%CF%84%CF%89%CE%BD-%CE%B5%CF%80%CE%BF%CF%87%CF%8E%CE%BD-%CF%86%CF%89%CF%84%CF%8C

«Luna-9": η πρώτη ομαλή προσγείωση στην επιφάνεια της σελήνης - 50 χρόνια. Ακριβώς πριν από μισό αιώνα - την 3η του Φεβρουαρίου 1966 - πρώτη φορά στην ιστορία της εξερεύνησης του διαστήματος έχει πραγματοποιηθεί μια ομαλή προσγείωση στη σεληνιακή επιφάνεια. Ο Σοβιετικός αυτόματος σεληνιακός σταθμός (ALS) "Luna-9" προσγειώθηκε δυτικά του Reiner κρατήρα στον ωκεανό των καταιγίδων, ανοίγοντας ένα νέο στάδιο στην ανάπτυξη της Αστροναυτικής. Ο σταθμός σχεδιάστηκε από την Ε-6, που αναπτύχθηκε σε OKB-1 (τώρα RSC «Energia»), η κατάρτιση και η έναρξη λειτουργίας πραγματοποιείται σε συνδυασμό με το εργοστάσιο. Α.Ε. Lavochkin Design Bureau και GN Babakina.Το «Luna-9" αποτελείται από αυτόματο σεληνιακο σταθμο, συστημα προώθησης και διαμερίσματα με ηλεκτρικές συσκευές. Ο αυτόματος σεληνιακός σταθμός είχε διάμετρο 58 εκατοστά και βάρος 100 kg. Ήταν ένα σφραγισμένο δοχείο σε σχήμα αυγού, που μεσα έχουν εγκατασταθεί ραδιόφωνο, το λογισμικό , μπαταρία, θερμικό συστημα ελέγχου και επιστημονικα οργάνα. Το άνω μέρος της μπάλας καλύφθηκε από τέσσερα μεταλλικα "πέταλα" -antennami που ανοίγουν αυτόματα μετά από μια ομαλή προσγείωση. Υπήρχαν επίσης δύο μπαλόνια-απορροφητήρες, που καλύπτουν από όλες τις πλευρές τον σταθμό για να μαλακώσει η σεληνιακή προσγείωση.Η διάρκεια της ζωντανής ύπαρξης του ALS στην επιφάνεια της σελήνης ήταν 75 ώρες. Στην φωτογραφία η πρώτη φωτογραφία της Σελήνης. http://www.energia.ru/ru/news/news-2016/news_02-03.html

Μια ελληνική ομάδα μεταξύ των φιναλίστ για τον Ευρωπαϊκό διαγωνισμό CanSat 2016! Το Γραφείο Εκπαίδευσης του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA) ανακοίνωσε τα ονόματα των πέντε τυχερών ομάδων που έχουν επιλεγεί για τον Ευρωπαϊκό Διαγωνισμό CanSat 2016 που θα πραγματοποιηθεί στην Πορτογαλία από τις 22 έως τις 26 Ιούνη 2016: DIASat από το Λύκειο Γαζίου «Δομήνικος Θεοτοκόπουλος», Γάζι, Ηράκλειο, Κρήτη (Ελλάδα) SPAICS (Satellite Program Amsterdam International Community School) από το International Community School του Άμστερνταμ, Άμστερνταμ (Ολλανδία) TerraSat από το Institut Terrassa, Τεράσα, Βαρκελώνη (Ισπανία) Τις τρεις ομάδες θα ακολουθήσουν 12 νικήτριες ομάδες από τους Εθνικούς Διαγωνισμούς CanSat, μεταξύ των οποίων: ■Team URSinvestigators από την Κολωνία (Γερμανία) ■Liceo scientifico statale "Albert Einstein" από το Ρίμινι (Ιταλία) Οι υπόλοιπες 10 ομάδες θα γίνουν γνωστές τους επόμενους μήνες. Το Γραφείο Εκπαίδευσης της ESA καλεί τους μαθητές της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης να λάβουν μέρος στον Ευρωπαϊκό διαγωνισμό CanSat από το 2010. Ο Ευρωπαϊκός διαγωνισμός CanSat αποτελεί μέρος της πρωτοβουλίας της ESA να εμπνεύσει τους νέους για μια καριέρα στα πεδία STEM (επιστήμη, τεχνολογία, μηχανική και μαθηματικά), με απώτερο στόχο την εξασφάλιση της διαθεσιμότητας εργατικού δυναμικού υψηλής εξειδίκευσης στη διαστημική βιομηχανία του μέλλοντος. Είναι η πέμπτη φορά που ένα ελληνικό σχολείο είναι ανάμεσα στη λίστα των φιναλίστ από την έναρξη του διαγωνισμού CanSat το 2010. Το 3ο Γενικό Λύκειο Μυτιλήνης έχει συμμετάσχει τρεις φορές σε προηγούμενες προκλήσεις Cansat: το 2010 (ομάδα: Icaromenippus), το 2012 (ομάδα: Icaromenippus 3D) και το 2014 (ομάδα: Aristarchus), κερδίζοντας τη δεύτερη θέση στον τελικό τις δύο τελευταίες χρονιές (στην κατηγορία για προχωριμένους το 2014). To 2014 η ομάδα ViannoSat από το Λύκειο Βιάννου από την Κρήτη βραβεύτηκε ως η μικρότερη ομάδα που κατόρθωσε ποτέ επιτυχημένη εκτόξευση και ολοκλήρωση της αποστολής της στον διαγωνισμό CanSat (στην κατηγορία Αρχάριοι). Ενώ το 2015 η ομάδα g-Rosetta από το 1ο Σχολικό Εργαστηριακό Κέντρο Αθηνών και το 1ο Επαγγελματικό Σχολείο των Αγίων Αναργύρων επιλέχθηκε και εκπροσώπησε την Ελλάδα στον τελικό. Εκτός από την επιλογή της ESA, οι διοργανωτές του διαγωνισμού σε εθνικό επίπεδο εξασφαλίζουν αυτόματα μια θέση για την νικήτρια ομάδα τους. Δώδεκα από αυτούς αναμένεται να λάβουν μέρος στο διαγωνισμό το 2016. Για άλλη μια φορά η διαδικασία επιλογής αποδείχθηκε δύσκολη, με πάνω από 10 προτάσεις, που ελήφθησαν από διάφορα κράτη μέλη της ESA που δεν έχουν ακόμη εθνικό διαγωνισμό. Τρεις από αυτές τις ομάδες έχουν επιλεγεί για να λάβουν μέρος στην Καμπάνια Εκτόξευσης (Launch Campaign). Κάθε ομάδα αποτελείται από μαθητές δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, ηλικίας 16 ετών και άνω, επικουρούμενοι από έναν καθηγητή ή δάσκαλο. Ομοίως, όπως συμβαίνει σε ένα διαστημικό πρόγραμμα στην πραγματική ζωή, οι ομάδες θα αναπτύξουν τα προτζεκτ τους και θα υποβάλλουν εκθέσεις προόδου (Progress Reports) στους ειδικούς της ESA, οι οποίοι στη συνέχεια θα στείλουν τα σχόλιά τους και θα αποφασίσουν αν οι CanSats είναι άξιοι πτήσης κατά την άφιξη τους στην Εκστρατεία Εκτόξευσης. Το Γραφείο Εκπαίδευσης της ESA θα ήθελε να εκφράσει την ειλικρινή εκτίμησή του προς όλες τις ομάδες που απάντησαν στην πρόσκληση υποβολής προτάσεων και να τους ενθαρρύνει να υποβάλουν εκ νέου το επόμενο έτος και να ενημερώνονται για τις ευκαιρίες στις χώρες τους. Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τον διαγωνισμό μπορείτε να βρείτε εδώ: 2016 European CanSat Οδηγίες Διαγωνισμού http://esamultimedia.esa.int/docs/edu/2016_European_CanSat_Competition_Guidelines.pdf Πως να οργανώσετε έναν εθνικό διαγωνισμό http://www.esa.int/Education/CanSat/Establishing_new_CanSat_national_competitions email επικοικωνίας: cansat@esa.int http://www.esa.int/ell/ESA_in_your_country/Greece/Mia_ellenikhe_omhada_metaxhu_ton_phinalhist_gia_ton_Eyropaikho_diagonismho_CanSat_2016! Εκτόξευση του "Proton-M", με το διαστημικό σκάφος EUTELSAT 9Β Στις 30 Ιανουαρίου του 2016 στις 1:20 MSK το όχημα εκτόξευσης (LV) «Proton-M» με το ανώτερο στάδιο "Briz-M» και το τηλεπικοινωνιακο διαστημόπλοιο EutelSat 9Β («Eutelsat-9Β») εκτοξεύτηκε με επιτυχία από το κοσμοδρόμιο του Μπαϊκονούρ. Μετά από 9 λεπτά. 42 sec. μετά την εκτόξευση το ανώτερο στάδιο καθαρά διαχωρίζεται από το τρίτο στάδιο του οχήματος εκτόξευσης και μπαινει στην υπολογισμένη τροχιά. Η συνολική διάρκεια της πτήσης από την έναρξη της εκτόξευσης πριν από το διαχωρισμό του διαστημικού σκάφους θα είναι 9 ώρες και 12 λεπτά. Ο διαχωρισμός του διαστημικου σκάφους EutelSat 9Β έχει προγραμματιστεί για τις 10:32 MSK στις 30ης Ιανουαρίου 2016. Η εκτόξευση του "Proton-M" είναι η πρώτη το 2016 και 410 σε ολόκληρη την ιστορία του φορέα πυραυλου "Proton", από το 1965. Το Διαστημόπλοιο Eutelsat 9Β έχει σχεδιαστεί για υπηρεσίες ψηφιακής τηλεόρασης για την Σκανδιναβία και τις χώρες της Βαλτικής. http://www.roscosmos.ru/21944/

Ευρωπαϊκός δορυφόρος, ελληνικό hardware. Είμαστε στο Κορωπί, στο κτίριο της εταιρείας European Sensor Systems (ESS), μπροστά στο clean room. O συγκεκριμένος «καθαρός χώρος», ειδικά σχεδιασμένος και αποστειρωμένος, είναι κλάσης 10.000, δεν περιέχει δηλαδή περισσότερα από 10.000 μικροσωματίδια σκόνης. Γι’ αυτό και ο φωτογράφος μας, για να μπει εκεί, πρέπει να κάνει ειδική προετοιμασία: να φορέσει ποδιά, γάντια και σκουφάκι στα μαλλιά, να βγάλει τα παπούτσια του - ώστε να μη μολύνει το εργαστηριακό περιβάλλον. Αυτή η διαδικασία είναι ρουτίνα για όσους εργάζονται στην ESS. Υψηλή τεχνολογία, γαρ. Εδώ, άλλωστε, φτιάχνεται ένα καινοτόμο προϊόν που χρησιμοποιείται για διαστημικές εφαρμογές. Καλώς ήρθατε στον θαυμαστό κόσμο της ελληνικής διαστημικής βιομηχανίας, η οποία -μην απορείτε- όχι μόνο υπάρχει, αλλά και ανθεί, παρά την κρίση και τις τρικλοποδιές που, συνειδητά ή ασυνείδητα, της βάζει το συχνά στενόμυαλο και κοντόφθαλμο ελληνικό κράτος. Επιστροφή στο clean room. Oι άνθρωποι της ESS ελέγχουν κατά πόσον ο μικροσκοπικός αισθητήρας πίεσης που έχουν κατασκευάσει -και ο οποίος κοστίζει 10.000 ευρώ- είναι έτοιμος να σταλεί στον πελάτη. Τι είναι όμως αυτός ο αισθητήρας και σε τι χρησιμεύει; Ας τα πούμε απλά και κατανοητά. Κάθε δορυφόρος που στέλνεται στο Διάστημα διαθέτει μια δεξαμενή καυσίμου. Και έναν αισθητήρα που πρέπει να μετράει την ποσότητα αυτού του καυσίμου, το οποίο είναι άκρως τοξικό. Τον πρώτο χρόνο, οι ενδείξεις του είναι απολύτως ακριβείς. «Είναι σαν το γάμο. Στην αρχή όλα λειτουργούν τέλεια», λέει χαριτολογώντας ο Εμμανουήλ Ζερβάκης, γενικός διευθυντής της ESS. «Στη συνέχεια, όμως, η ακρίβειά του φθίνει. Και αυτό οφείλεται στο εξαιρετικά αντίξοο περιβάλλον του Διαστήματος, με την ακτινοβολία, τη γήρανση των υλικών και πολλούς άλλους επιβαρυντικούς παράγοντες. Σκεφτείτε, λοιπόν, τι συμβαίνει έπειτα από 15-20 χρόνια - τόσα κατά μέσο όρο μένει ένας δορυφόρος στο Διάστημα. Αν λόγω εσφαλμένης ένδειξης του αισθητήρα η εικόνα που έχει ο χειριστής του είναι ότι το καύσιμο τελειώνει, πρέπει να οδηγήσει το δορυφόρο προς τη Γη, ώστε να καταστραφεί μπαίνοντας στην ατμόσφαιρα. Διαφορετικά, δεν θα μπορεί να τον κινήσει και θα αφήσει στο Διάστημα ένα “σκουπίδι”. Τα πρόστιμα που προβλέπονται γι’ αυτή την περίπτωση ανέρχονται σε αρκετές δεκάδες εκατομμύρια ευρώ. Και αν, από την άλλη, καύσιμο υπάρχει αλλά δεν φαίνεται, ο χειριστής θα έχει αναγκαστεί να καταστρέψει πρόωρα το δορυφόρο χωρίς λόγο, κάτι που του κοστίζει επίσης εκατοντάδες εκατομμύρια». Η ESS έρχεται να δώσει λύση με τους δικούς της, πρωτοποριακούς και πάνω απ’ όλα αξιόπιστους αισθητήρες, βασισμένους στην τεχνολογία Microelectromechanical Systems (MEMS) και κατασκευασμένους πάνω σε δισκία πυριτίου. Και μάλιστα είναι η μοναδική εταιρεία που παράγει ένα τέτοιο προϊόν. Πώς έφτασε έως εδώ; «Ηταν στρατηγική επιλογή μας να μπούμε στο χώρο της διαστημικής βιομηχανίας και να δοκιμάσουμε τις δυνάμεις μας», εξηγεί ο κ. Ζερβάκης. Το 2007 υπογράψαμε το πρώτο συμβόλαιό μας με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (European Space Agency - ESA). Εμειναν πολύ ευχαριστημένοι και μας σύστησαν στην AIRBUS, έναν από τους δύο ευρωπαϊκούς κολοσσούς, μαζί με την THALES, που δραστηριοποιούνται στις διαστημικές αποστολές. Το ένα συμβόλαιο έφερνε το άλλο, κι έτσι σήμερα είμαστε βασικοί προμηθευτές τους σε αισθητήρες πίεσης αλλά και επιτάχυνσης (κατά την εκτόξευση του δορυφόρου)». Ισως ακούγεται απλό, αλλά δεν είναι. «Η διαδικασία πιστοποίησης για να αγοράσει η ESA οτιδήποτε από μια εταιρεία είναι απίστευτα πολύπλοκη και απαιτητική. Για κάθε υλικό που χρησιμοποιούμε -ακόμη και για τις βίδες- πρέπει να ξέρει από τι ακριβώς είναι φτιαγμένο, ποιος είναι ο προμηθευτής, το serial number του. Και τα θέλει όλα γραμμένα αναλυτικά. Το να χτιστεί, λοιπόν, μια σχέση εμπιστοσύνης μαζί της θέλει χρόνο, χρήμα και αφοσίωση. Γι’ αυτό λίγοι το προσπαθούν και ακόμη λιγότεροι το πετυχαίνουν». Ελληνες στο Διάστημα Αλλά δεν υπάρχει μόνο η ESS. H TELETEL παράγει hardware το οποίο ελέγχει την ομαλή λειτουργία των βασικών υποσυστημάτων των δορυφόρων πριν από την εκτόξευση αλλά και λογισμικό που ελέγχει τη λειτουργία πτήσης τους. Η Hellas SAT παρέχει υπηρεσίες μετάδοσης πληροφοριών δεδομένων και φωνής σε μεγάλο αριθμό χρηστών ανά τον κόσμο. Η Prisma Electronics κατασκευάζει ειδικών προδιαγραφών καλώδια για διαστημική χρήση και η INASCO διατάξεις με σύνθετα υλικά τα οποία χρησιμοποιούνται στο Διάστημα λόγω του χαμηλού τους βάρους και της αντοχής τους. Και ο κατάλογος δεν σταματά εδώ. «Σαράντα εταιρείες ασχολούνται σήμερα με το Διάστημα», με ενημερώνει ο Αθανάσιος Πότσης, δραστήριος πρόεδρος της Ενωσης Ελληνικών Βιομηχανιών Διαστημικής Τεχνολογίας και Εφαρμογών (ΕΒΙΔΙΤΕ). «Εχουν τζίρο που ξεπερνά τα 200 εκατ. ευρώ ετησίως, απασχολούν περίπου 5.000 εργαζομένους και τα προϊόντα τους εξάγονται κατά 99,9%!» Ενα success story άγνωστο, δυστυχώς, στο ευρύ κοινό... Ας πάρουμε, όμως, τα πράγματα από την αρχή. Η χώρα μας έγινε μέλος της περίφημης ESA, δηλαδή του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος, το 2005, κατά την περίοδο (επίπλαστης, όπως αποδείχθηκε) ευφορίας που ακολούθησε τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας. Η ετήσια συνδρομή για τη συμμετοχή της είναι 10 εκατ. ευρώ. Μεγάλο ποσό, αναμφίβολα. «Υπάρχει όμως μια ιδιαιτερότητα. Βάσει του καταστατικού της ESA, η συνδρομή επιστρέφεται σε ποσοστό 90% στην Ελλάδα με τη μορφή βιομηχανικού έργου». Στα μέσα της δεκαετίας του 2000, βιομηχανικό έργο στην Ελλάδα υπήρχε ελάχιστο. «Αυτό δεν το είχαμε συνειδητοποιήσει ως χώρα όταν μπήκαμε στην ESA», λέει ο κ. Πότσης. «Σκεφτόμασταν μόνο το κομμάτι της έρευνας, το οποίο όμως αφορά μόνο στο 5% του μπάτζετ της. Γι’ αυτό κι εμείς, ως Ενωση, αποφασίστηκε να ενταχθούμε στη Γενική Γραμματεία Ερευνας και Τεχνολογίας». Κάπως έτσι, όλη αυτή η χάι-τεκ βιομηχανία βρέθηκε στην αρμοδιότητα των γραφειοκρατών του υπουργείου Παιδείας. Απίστευτο και όμως ελληνικό! Τότε, υπήρχε μόνο ένας μικρός πυρήνας ελληνικών εταιρειών που ασχολούνταν με το Διάστημα. Οι νέες προκλήσεις, όμως, έφεραν κι άλλες. «Ο κλάδος μας χτίστηκε από μηδενική βάση, με επιχειρήσεις εστιασμένες στην καινοτομία, χωρίς τις αγκυλώσεις και τα βαρίδια του παρελθόντος. Ξέρουμε όλοι καλά πως η ESA δεν παίζει. Οταν ετοιμάζει μια αποστολή στον Αρη, για παράδειγμα, θέλει να πάρει από εσένα ένα προϊόν αξιόπιστο, που θα δουλεύει άψογα και δεν θα την προδώσει». Με τον καιρό, το πελατολόγιό τους διευρύνθηκε. Ενδιαφέρον για τα ελληνικά διαστημικά προϊόντα έχουν δείξει η Κίνα, το Ισραήλ, ο Καναδάς, η Ινδία. Δεν αρκεί όμως μόνο η προσπάθεια από πλευράς των ίδιων των εταιρειών. Πρέπει και το ελληνικό κράτος να συνειδητοποιήσει τη σημασία και τη δυναμική της διαστημικής βιομηχανίας μας. «Για να μείνουν στην Ελλάδα οι επιστήμονές μας», όπως τονίζει ο κ. Πότσης. «Δεν μπορεί το υπουργείο Παιδείας να μεριμνά μόνο για τα ερευνητικά ινστιτούτα και τον ακαδημαϊκό χώρο. Βγάζουμε πολλούς εξαιρετικούς επιστήμονες, οι οποίοι φεύγουν από την πατρίδα μας, πάνε στην Ολλανδία, για παράδειγμα, φτιάχνουν εκεί ένα καινοτόμο προϊόν, το οποίο μετά η Ελλάδα θα αναγκαστεί να αγοράσει γιατί το χρειάζεται. Δεν είναι παράλογο;» Αναμφίβολα είναι. Τι του λένε, όμως, οι ιθύνοντες όταν ως πρόεδρος του κλάδου θίγει αυτά τα ζητήματα; «Η χώρα περνάει μια πολύ δύσκολη περίοδο. Οταν πας σε έναν υπουργό, που έχει πολλά και σοβαρά προβλήματα να λύσει, και του μιλάς για το Διάστημα, θα σε δει σαν εξωγήινο! Αλλά ακριβώς αυτή την υπέρβαση πρέπει να κάνει η ελληνική κυβέρνηση: με το βλέμμα στο μέλλον, να δώσει προσοχή στους ανθρώπους που μπορούν να κάνουν τη διαφορά... Ενδεικτικά σας λέω ότι σε μια εξαιρετική χρονιά για το ελαιόλαδο οι εξαγωγές δεν θα ξεπεράσουν τα 600 εκατ. ευρώ. Εμείς χωρίς καμία απολύτως υποστήριξη φτάνουμε τα 200 εκατ.». Αναφέρει και μια χαρακτηριστική στιχομυθία. «Η ESA “τρέχει” ένα πρόγραμμα χρηματοδότησης start-up. Οταν πήγαμε στη Γενική Γραμματεία Ερευνας και Τεχνολογίας και τους είπαμε ότι χρειαζόμαστε τη βοήθειά τους για να ενταχθούμε κι εμείς σ’ αυτό, ξέρετε τις μας απάντησαν: Οτι έχουμε αρκετές εταιρείες για το Διάστημα στην Ελλάδα, δεν θέλουμε άλλες!» http://www.kathimerini.gr/847830/article/epikairothta/episthmh/eyrwpaikos-doryforos-ellhniko-hardware

Νέα στοιχεία για το πως η γη "απέκτησε" το φεγγάρι. Αναζητώντας τον τρόπο δημιουργίας της Σελήνης, αστρονόμοι βρήκαν ενδείξεις πως προήλθε από τη σύγκρουση ενός μικρού πλανήτη με τη Γη, πριν από 4,5 δισεκατομμύρια χρόνια. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, η σύγκρουση ήταν τόσο βίαιη που αυτό το «πλανητικό έμβρυο», με όνομα «Θεία», κατέληξε να ενσωματωθεί στη Γη και το φεγγάρι. Δεν είναι πρώτη φορά που επιστήμονες υποστηρίζουν πως η Σελήνη σχηματίσθηκε από μία σύγκρουση στο ηλιακό μας σύστημα. Μέχρι σήμερα, ωστόσο, οι θεωρίες που είχαν προταθεί πρότειναν ότι η Θεία απέσπασε ένα μικρό τμήμα της Γης, εκτινάσσοντάς το σε τροχιά γύρω από τον πλανήτη μας, ενώ στη συνέχεια συνέχισε το «ταξίδι» της στο διάστημα. Αντίθετα, η ομάδα από το πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια υποστηρίζει τώρα πως η Θεία συγχωνεύθηκε με τη Γη. Επομένως, η Σελήνη είναι ένα θραύσμα που αποτελείται από μάζες και των δύο ουράνιων σωμάτων. Για τη μελέτη της, η οποία δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Science, η ομάδα ανέλυσε τά σεληνιακά πετρώματα που μετέφεραν στη Γη οι αποστολές Apollo, όπως επίσης και έξι δείγματα ηφαιστειακών πετρωμάτων από τον γήινο μανδύα. Αυτό που μέτρησαν ήταν η αναλογία ισοτόπων οξυγόνου στους βράχους, μετρώντας τον αριθμό των ατόμων οξυγόνου που έχουν διαφορετικό πλήθος πρωτονίων και νετρονίων στον πυρήνα τους. Η συγκεκριμένη αναλογία είναι σημαντική, επειδή αποτελεί ένα είδος «αποτυπώματος» για κάθε πέτρωμα και υποδεικνύει από πού προήλθε. Στη Γη για παράδειγμα, πάνω από το 99,9% του οξυγόνου είναι Ο-16, δηλαδή ένα ισότοπο με 8 πρωτόνια και 8 νετρόνια στον πυρήνα του. Παράλληλα, όμως, στον πλανήτη μας υπάρχουν μικρές ποσότητες Ο-17 και Ο-18. Έτσι, με την αναλογία του Ο-16 και του Ο-17 σε ένα πέτρωμα, όπως και σε οποιοδήποτε άλλο υλικό, οι επιστήμονες μπορούν να μελετήσουν την προέλευσή του. Αν η Θεία απλώς απέσπασε ένα τμήμα της Γης και στη συνέχεια συνέχισε το «ταξίδι» της, όπως υποστήριζαν οι έως σήμερα θεωρίες, τότε η Σελήνη θα έπρεπε να αποτελεί κυρίως από πετρώματα αυτού του πλανήτη. Συνεπώς, τα γήινα και τα σεληνιακά πετρώματα θα έπρεπε να παρουσιάζουν διαφορετική αναλογία ισοτόπων οξυγόνου. Ωστόσο, η έρευνα των επιστημόνων καταρρίπτει αυτή την υπόθεση. «Δεν διαπιστώσαμε καμία διαφορά στις μετρήσεις των ισοτόπων. Ήταν πανομοιότυπες», αναφέρει στο σάιτ του πανεπιστημίου ο Έντουαρντ Γιανγκ, επικεφαλής της ομάδας. Αντίθετα, τα αποτελέσματα ενισχύουν την υπόθεση μιας μετωπικής σύγκρουσης ανάμεσα στη Γη και τη Θεία, η οποία είχε ως αποτέλεσμα τη συγχώνευση των δύο σωμάτων. Επομένως, η μάζα του πλανήτη αναμίχθηκε με αυτής της Γης, με συνέπεια και η Σελήνη να προκύψει από υλικά και των δύο σωμάτων. Οι επιστήμονες δεν έχουν πολλά στοιχεία για τη Θεία – ο Γιανγκ και οι συνάδελφοί του πιστεύουν πως αυτό το «πλανητικό έμβρυο» είχε παρόμοιο μέγεθος με τη Γη, ενώ άλλοι αστρονόμοι θεωρούν πως ήταν παραπλήσιο με τον Άρη. Παρ’ όλα αυτά, σύμφωνα με τον Γιανγκ, υπάρχουν ενδείξεις που φανερώνουν πως η μάζα αυτού του πλανήτη αυξανόταν. Κατά συνέπεια, αν είχε «επιβιώσει» από τη σύγκρουση, πιθανότατα θα είχε γίνει ένας ακόμη πλανήτης του ηλιακού μας συστήματος. Αν επιβεβαιωθεί από ανεξάρτητες μελέτες, η έρευνα των επιστημόνων θα αλλάξει την «επίσημη ιστορία» γέννησης και εξέλιξης του πλανήτη μας. Θα μπορούσε επίσης να αναθεωρήσει τον λόγο ύπαρξης νερού στη Γη. Ο λόγος είναι πως μία τόσο σφοδρή σύγκρουση θα είχε εξαφανίσει οποιοδήποτε υγρό στοιχείο από τον πλανήτη μας. Επομένως, το νερό θα πρέπει να επανεμφανίσθηκε από κάποιον μετεωρίτη, ο οποίος μας «επισκέφθηκε» μερικές δεκάδες εκατομμύρια χρόνια αργότερα. http://www.naftemporiki.gr/story/1062056/nea-theoria-upostirizei-pos-i-gi-proilthe-apo-ti-sugxoneusi-duo-planiton «Πατήστε» το έδαφος της Σελήνης! H Κινεζική Ακαδημία Επιστημών σε συνεργασία με την διαστημική υπηρεσία της χώρας δύο χρόνια μετά την επιτυχή προσεδάφιση στην επιφάνεια της Σελήνης του σκάφους Chang’3 έδωσε στη δημοσιότητα εκατοντάδες εικόνες υψηλής ανάλυσης από τον φυσικό μας δορυφόρο. Πρόκειται για εκπληκτικές εικόνες που κατέγραψαν οι κάμερες του σκάφους και του ρομποτικού εξερευνητή Yutu. Σε αυτές τις εικόνες απεικονίζεται με μεγάλη λεπτομέρεια τόσο το έδαφος της Σελήνης όσο και πετρώματα και άλλα χαρακτηριστικά της. Ο αμερικανικός μη κερδοσκοπικός οργανισμός διαστημικής μελέτης και έρευνας Planetary Society πήρε την σχετική άδεια να συγκεντρώσει τις εικόνες αυτές και να επιτρέπει σε όποιον επιθυμεί να τις αποθηκεύσει στον υπολογιστή του. Το Chang'e-3 δεν ήταν η πρώτη ρομποτική αποστολή που φτάνει στην επιφάνεια της Σελήνης, ήταν όμως η πρώτη φορά από το 1976 που επιχειρήθηκε μια «μαλακή», ή ελεγχόμενη προσεδάφιση. Το σκάφος έπρεπε να χρησιμοποιήσει προωθητήρες για να ρυθμίζει την ταχύτητα και τον προσανατολισμό του για την κάθοδο. Η τελευταία φορά που είχε συμβεί αυτό ήταν στην σοβιετική αποστολή Luna 24, η οποία έφερε πίσω στη Γη δείγματα του σεληνιακού εδάφους. Η τελευταία μαλακή προσσελήνωση των ΗΠΑ πραγματοποιήθηκε το 1972 με την επανδρωμένη αποστολή Apollo 17. Το Yutu («κουνέλι από ιαδεΐτη») παίρνει το όνομα ενός μυθικού κουνελιού που ζει στο φεγγάρι μαζί με τη θεά Τσανγκ-ε. Το Chang'e-3 ήταν η τρίτη αποστολή της Κίνας στη Σελήνη -οι δύο πρώτες, Chang'e 1 και 2, είχαν τεθεί σε τροχιά γύρω από το φεγγάρι αναζητώντας κατάλληλη τοποθεσία για προσσελήνωση. http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=773605 http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=773605