Δροσος Γεωργιος

Η άγνωστη ρεολογία και ο Έλληνας πρωταγωνιστής. Τον όρο ρεολογία χρησιμοποίησε για πρώτη φορά ο Eugene C. Bingham, καθηγητής στο Κολέγιο Lafayette, το 1920, εμπνευσμένος από την ρήση του Ηράκλειτου «τα πάντα ρει». Αν γινόταν ποτέ… διαγωνισμός για το ποια φυσική επιστήμη είναι λιγότερο γνωστή στους μη ειδικούς, τότε η Ρεολογία θα συγκαταλεγόταν στα φαβορί, καθώς μια απλή αναζήτηση στο Ιντερνετ είναι αρκετή για να αποδείξει πως, πέρα από τα επιστημονικά περιοδικά, τα άρθρα που αναφέρονται σε αυτήν είναι λιγοστά. Ωστόσο, η δημοσιότητα που έχει κερδίσει βρίσκεται στον αντίποδα της χρησιμότητάς της, αφού είναι ο «αφανής ήρωας» πίσω από μια μεγάλη σειρά προϊόντων που χρησιμοποιούμε όλοι καθημερινά –όπως πλαστικά, χάπια, μπογιές, ελαστικά ή σαπούνια. Προϊόντα που βελτιώνονται συνεχώς χάρη στη Ρεολογία, τη στιγμή που άλλες έρευνες στοχεύουν να δημιουργήσουν υλικά νέας «γενιάς», με ακόμη πιο εντυπωσιακές και χρήσιμες εφαρμογές. Σε αυτές τις έρευνες πρωταγωνιστεί ο Δημήτριος Βλασσόπουλος, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Κρήτης και στο Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας, ο οποίος απέσπασε πρόσφατα το βραβείο Weissenberg της Ευρωπαϊκής Ενωσης Ρεολογίας για το 2015, ως ένας από τους καλύτερους επιστήμονες του κλάδου σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Οπως εξηγεί ο ίδιος στην «Κ», το αντικείμενο της Ρεολογίας είναι η μελέτη του τρόπου με τον οποίο ρέουν και παραμορφώνονται υλικά μιας πολύ μεγάλης κατηγορίας –στα οποία μεταξύ άλλων ανήκουν οι «πρώτες ύλες» των βαφών ή των ελαστικών. «Πρακτικά, η Ρεολογία παρεμβαίνει στη βιομηχανική τους κατεργασία, ώστε να εξασφαλίσει πως τα προϊόντα που θα προκύψουν θα έχουν την επιθυμητή συμπεριφορά και το μικρότερο δυνατό κόστος. Ετσι, για παράδειγμα, συνέβαλε στη φθηνή παραγωγή κάθε είδους πλαστικού, με τις προδιαγραφές που χρειάζονται για τη χρήση του –ώστε, π.χ., οι συσκευασίες τροφίμων να προστατεύουν όντως το περιεχόμενό τους μέχρι την ημερομηνία λήξης. Μια εντελώς διαφορετική εφαρμογή είναι οι κάψουλες των χαπιών, με στόχο αυτή τη φορά να εξασφαλισθεί πως θα διαλύονται στο επιθυμητό σημείο του σώματος, απελευθερώνοντας εκεί τη δραστική ουσία», σημειώνει ο καθηγητής. Οπως αναφέρει το κείμενο της βράβευσης, τα 170 επιστημονικά άρθρα που έχει δημοσιεύσει ο κ. Βλασσόπουλος άσκησαν μεγάλη επίδραση στον κλάδο, έχοντας ως κύριο χαρακτηριστικό την «πρωτότυπη πειραματική προσέγγιση προσεκτικά επιλεγμένων θεμάτων, τα οποία μελέτησε συστηματικά και με αυστηρότητα». Ο ίδιος, πάντως, θεωρεί πως το σχόλιο, όπως και το βραβείο, πιστώνεται επίσης στους συναδέλφους του Πανεπιστημίου Κρήτης και του ΙΤΕ με τους οποίους συνεργάζεται, όπως επίσης και στους φοιτητές που ανήκουν στην επιστημονική ομάδα. Η ομάδα προσπαθεί να εξελίξει τη Ρεολογία με έρευνες που θα επιτρέπουν να καθορίζεται η επιθυμητή συμπεριφορά των προϊόντων παρεμβαίνοντας όχι στη διαδικασία κατεργασίας, όπως συμβαίνει μέχρι τώρα, αλλά στη χημική δομή και στο μίγμα των «πρώτων υλών». «Με αυτό τον τρόπο, ελπίζουμε πως θα ανοίξουμε τον δρόμο για “έξυπνα” υλικά, που θα αλλάζουν ιδιότητες με την πάροδο του χρόνου ή ανάλογα με το περιβάλλον στο οποίο βρίσκονται κάθε στιγμή. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα, στο οποίο βέβαια εργάζονται αρκετοί ακόμη επιστήμονες σε όλο τον κόσμο, είναι υλικά που θα “αυτο-επουλώνονται”, δηλαδή θα εξαφανίζουν τις αμυχές και τα γδαρσίματα, χωρίς καμία παρέμβαση» http://physicsgg.me/2015/02/07/%ce%b7-%ce%ac%ce%b3%ce%bd%cf%89%cf%83%cf%84%ce%b7-%cf%81%ce%b5%ce%bf%ce%bb%ce%bf%ce%b3%ce%af%ce%b1-%ce%ba%ce%b1%ce%b9-%ce%bf-%ce%ad%ce%bb%ce%bb%ce%b7%ce%bd%ce%b1%cf%82-%cf%80%cf%81%cf%89%cf%84%ce%b1/

Αναζητώντας ρωγμές στο Καθιερωμένο Πρότυπο των Στοιχειωδών Σωματιδίων. Με δεδομένη την επιτυχία του Καθιερωμένου Προτύπου, το οποίο περιγράφει με λεπτομέρεια τη συμπεριφορά των στοιχειωδών σωματιδίων που συγκροτούν την ύλη και τις τρεις από τις βασικότερες θεμελιώδεις αλληλεπιδράσεις στη φύση, από ποιες «ρωγμές» σε αυτό το μοντέλο θα προκύψουν οι νέες επαναστατικές ανακαλύψεις στη φυσική; Από τους πλέον αρμόδιους για να απαντήσουν σε αυτό το ερώτημα είναι οι επιστήμονες που εργάζονται στον Μεγάλο Επιταχυντή Αδρονίων (LHC) του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πυρηνικών Ερευνών (CERN), μια από τις βασικότερες ερευνητικές διατάξεις για την επέκταση της φυσικής πέρα από το Καθιερωμένο Πρότυπο. Έτσι, η Τάρα Σίαρς, καθηγήτρια φυσικής στο πανεπιστήμιο του Λίβερπουλ και μέλος του πολυπληθούς επιστημονικού επιτελείου του LHC, έγραψε πρόσφατα στο σάιτ του ιδρύματος ένα άρθρο σχετικά με το παρελθόν του LHC και τη δεύτερη φάση των πειραμάτων, η οποία αναμένεται να ξεκινήσει σύντομα. http://thinkphysics.org/blog/events/iop-event-latest-news-lhc-prof-tara-shears-18th-feb/ Κάνοντας αρχικά έναν απολογισμό της πρώτης φάσης των πειραμάτων, η Σίαρς αναφέρει κατ’ αρχάς πως ο επιταχυντής έδειξε για μια ακόμη φορά πόσο εντυπωσιακό είναι το ισχύον μοντέλο. Κι αυτο γιατί οι μετρήσεις των σωματιδίων που παράχθηκαν στον LCH, όπως και η συμπεριφορά τους στα πειράματα που διεξήχθησαν, επιβεβαίωσε τις προβλέψεις της θεωρίας. Ακόμη καλύτερα, δύο ανεξάρτητα πειράματα βρήκαν το μποζόνιο Χιγκς, το μόνο σωματίδιο που προβλεπόταν από τη θεωρία και δεν είχε εντοπισθεί προηγουμένως. Επομένως, το 2013, όταν ο επιταχυντής διέκοψε τη λειτουργία του για συντήρηση και αναβάθμιση, είχε ήδη κερδίσει μια θέση στην ιστορία της επιστήμης. Παρ’ όλα αυτά, επισημαίνει η Σίαρς, παρόλο που η θεωρία επιβεβαιώθηκε αλλεπάλληλες φορές μέσω του επιταχυντή, είναι βέβαιο πως δεν αποτελεί την τελευταία «λέξη» σε όσα χρειάζεται να γνωρίσει ο άνθρωπος για να κατανοήσει τον κόσμο που τον περιβάλλει. Χαρακτηριστικό είναι πως το Καθιερωμένο Πρότυπο δεν περιλαμβάνει καμία εξήγηση για τα πλέον κυρίαρχα και θεμελιώδη χαρακτηριστικά του σύμπαντος, όπως τη φύση της σκοτεινής ύλης και ενέργειας. Στην πραγματικότητα, προσθέτει η επιστήμονας, υπάρχουν πολλά που σήμερα είναι άγνωστα ακόμη και για το σωματίδιο Χιγκς. Επομένως, παρόλο το μποζόνιο συμφωνεί με τις θεωρητικές προβλέψεις, είναι πιθανό η πραγματική του φύση να είναι εξωτική. Τέτοια γνωστικά κενά κάνουν τους επιστήμονες να υποπτεύονται πως ίσως υπάρχει μια καλύτερη, πιο θεμελιώδης, και πιο διεξοδική περιγραφή του σύμπαντος, η οποία να περιλαμβάνει και να διευρύνει τις προβλέψεις που σήμερα γίνονται με το Καθιερωμένο Πρότυπο. Στην επιστημονική κοινότητα έχουν προταθεί δεκάδες ιδέες, ξεκινώντας από απλές επεκτάσεις του Καθιερωμένου Προτύπου και καταλήγοντας σε τουλάχιστον φαινομενικά παράξενες θεωρίες. Μία από αυτές, αν οι επιστήμονες του LHC είναι τυχεροί, θα αποδειχθεί στην πράξη πως περιγράφει πολύ περισσότερα φαινόμενα από το υπάρχον μοντέλο. Για να συμβεί κάτι τέτοιο, αναφέρει η φυσικός στο άρθρο της, θα πρέπει για αυτή τη θεωρία να προκύψει μία μέτρηση που να την επιβεβαιώνει και ταυτόχρονα να διαψεύδει το Καθιερωμένο Πρότυπο. Αυτό δεν συνέβη στην πρώτη φάση λειτουργίας του LHC, κάνοντας τους επιστήμονες να αδημονούν για δεδομένα από το δεύτερο στάδιο πειραμάτων στον επιταχυντή. Η ανυπομονησία των φυσικών προέρχεται από το γεγονός πως ο επιταχυντής έχει αναβαθμισθεί και βελτιωθεί σε τέτοιο βαθμό, που πρόκειται για σχεδόν καινούριο μηχάνημα. «Πάνω από 1 εκατομμύρια εργατοώρες έχουν δαπανηθεί για να εξακριβωθεί πως η διάταξη θα παράγει δέσμες σωματιδίων σε ενέργειες και με χαρακτηριστικά ακριβώς ίδια με αυτά που έχουν προβλεφθεί», υπογραμμίζει η επιστήμονας. Σε αυτές τις υψηλότερες ενέργειες, επισημαίνει η Σίαρς, θα αποκαλυφθούν πτυχές του σύμπαντος που παρέμεναν άγνωστες μέχρι σήμερα, και μάλιστα με τέτοια λεπτομέρεια η οποία δεν θα μπορεί να συγκριθεί με κανένα πείραμα σε επιταχυντή στο παρελθόν. «Για εμάς, θα είναι σαν να ανακαλύπτουμε έναν καινούριο κόσμο και να ξεκινούμε να τον εξερευνούμε χωρίς χάρτη. Δεν μπορούμε να προβλέψουμε τι είδους παράξενα “πλάσματα” θα συναντήσουμε, ωστόσο θα ψάξουμε παντού για να βρούμε όσο το δυνατόν περισσότερα. Πάντως, η αποστολή μας είναι μεγαλύτερη απ’ ό,τι των διάσημων εξερευνητών του παρελθόντος, αφού η εξερεύνηση δεν αφορά κάποια ήπειρο, αλλά ολόκληρο το σύμπαν. Πρόκειται για μία γνήσια και εντυπωσιακή επιστημονική περιπέτεια», γράφει χαρακτηριστικά. Σε αντίθεση με το πρώτο στάδιο του LHC, όταν οι φυσικοί ήταν σε μεγάλο βαθμό βέβαιοι ότι είτε θα έβρισκαν το Καθιερωμένο Πρότυπο είτε πως το συγκεκριμένο μοντέλο θα κλονιζόταν, αν το μποζόνιο Χιγκς δεν εντοπιζόταν, τώρα δεν υπάρχει ένα καθαρό οδόγραμμα για αυτή την «επιστημονική περιπέτεια». Κι’ αυτό γιατί δεν υπάρχει κάποιο σαφώς αδύναμο σημείο στο ισχύον μοντέλο, για να ξεκινήσει η αναζήτηση από εκεί. «Πρέπει να “ξεψαχνίσουμε” κάθε παράμετρο του Καθιερωμένου μοντέλου, για “ρωγμές” σε υψηλές ενέργειες, ώστε να αναζητήσουμε νέα, απρόβλεπτα σωματίδια τα οποία θα αποκαλυφθούν μέσα από αυτές τις ρωγμές. Είμαστε έτοιμοι και πρόθυμοι να βρούμε ό,τι άγνωστο μέχρι σήμερα “βρίσκεται εκεί έξω”. Τα ερωτήματα που μένουν αναπάντητα δεν μας αφήνουν την πολυτέλεια για κάτι διαφορετικό», καταλήγει η Σίαρς. http://physicsgg.me/2015/02/07/%ce%b1%ce%bd%ce%b1%ce%b6%ce%b7%cf%84%cf%8e%ce%bd%cf%84%ce%b1%cf%82-%cf%81%cf%89%ce%b3%ce%bc%ce%ad%cf%82-%cf%83%cf%84%ce%bf-%ce%ba%ce%b1%ce%b8%ce%b9%ce%b5%cf%81%cf%89%ce%bc%ce%ad%ce%bd%ce%bf-%cf%80/ Σε τι χρησιμεύει η έρευνα; Tον ερχόμενο μήνα αναμένεται να λειτουργήσει και πάλι το θαύμα της σύγχρονης τεχνολογίας του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Πυρηνικών Ερευνών (CERN) που είχε σταματήσει τη λειτουργία του πριν από δύο χρόνια. Τον Μάιο, μάλιστα, αναμένεται να ξεκινήσουν και οι νέες συγκρούσεις σωματιδίων στον γιγάντιο επιταχυντή LHC, με την ελπίδα μιας νέας συνταρακτικής ανακάλυψης, αφού αυτή τη φορά θα έχει διπλάσια σχεδόν ενέργεια από εκείνη που εντόπισε το περίφημο μποζόνιο Χιγκς. Οι ανθρώπινες ανακαλύψεις, άλλωστε, βασίζονταν ανέκαθεν στην ανάπτυξη της τεχνολογίας.Από την εποχή που ανακαλύφτηκε η φωτιά και η χρήση εργαλείων ο άνθρωπος έγινε μάρτυρας μιας συνεχώς αυξανόμενης τεχνολογικής ανάπτυξης. Η μεταμόρφωση της επιστημονικής γνώσης σε πρακτικά εργαλεία και μεθόδους υπολογίζεται ότι θα τριπλασιαστεί μέσα στα επόμενα δέκα χρόνια και μαζί μ’ αυτά θα επηρεαστεί αναμφίβολα και ο ίδιος ο άνθρωπος. Γιατί δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η συσσώρευση της γνώσης επηρέαζε ανέκαθεν το ανθρώπινο πνεύμα. Παρ’ όλα αυτά μερικοί συμπολίτες μας διατυπώνουν ορισμένες ενστάσεις σχετικά με την αποδοτικότητα των δαπανών για την έρευνα, όπως επίσης και για την ωφέλεια που θα αποκομίσει ο άνθρωπος από τέτοιου είδους ανακαλύψεις.Παρόμοιες ενστάσεις διατυπώνονται, άλλωστε, κάθε φορά που έχουμε την ανακοίνωση νέων επιστημονικών ανακαλύψεων. Γιατί, όπως λένε, καλή και χρυσή είναι η Επιστήμη, αλλά πόσο χρήσιμες είναι όλες αυτές οι ανακαλύψεις και οι γνώσεις που συσσωρεύονται; Φυσικά εάν αναλογιστεί κάποιος τα χρήματα που δαπανώνται για τους εξοπλισμούς οι δαπάνες για τις επιστημονικές έρευνες αποτελούν μια απειροελάχιστη παρωνυχίδα. Το κόστος κατασκευής και λειτουργίας του επιταχυντή του CERN, για παράδειγμα, δεν ξεπερνάει καν το κόστος ενός μόνο αεροπλανοφόρου! Το ίδιο μπορεί να πει κάποιος και για τις δαπάνες που διατίθενται στη διαστημική εξερεύνηση. Κι όμως οι περίπου 3.000 δορυφόροι, που βρίσκονται σήμερα σε τροχιά γύρω από τη Γη, μας στέλνουν καθημερινά χιλιάδες πληροφορίες που μας βοηθούν στην καλύτερη κατανόηση του περιβάλλοντος και του πλανήτη μας, ενώ καθένας από εμάς χρησιμοποιεί καθημερινά 50 με 60 διαφορετικά αντικείμενα που δημιουργήθηκαν χάρη στις διαστημικές μας δραστηριότητες. Πάρτε, για παράδειγμα, τις τηλεπικοινωνίες που είχαν ως κύριο μοχλό ανάπτυξης τους τηλεπικοινωνιακούς δορυφόρους και οι οποίοι έχουν επιφέρει κυριολεκτικά μια πραγματική επανάσταση στον τρόπο της ζωής μας, μετατρέποντας τον πλανήτη μας σ’ ένα «παγκόσμιο χωριό». Επιπλέον, ένας από τους βασικούς παράγοντες στη διαμόρφωση του σύγχρονου πολιτισμού ήταν επίσης και η εγκατάσταση ενός εκτεταμένου συστήματος παγκόσμιας τηλεναυτιλίας (δορυφόροι GPS), που μας δίνει τη δυνατότητα, με απλές, πάμφθηνες συσκευές, να εντοπίσουμε και να καθοδηγήσουμε αεροπλάνα, πλοία και αυτοκίνητα σε οποιοδήποτε σημείο της Γης. Αλλά και οποιαδήποτε άλλη ανθρώπινη ενασχόληση στη γεωργία, στην αρχαιολογία, στη μετεωρολογία, στην κλιματολογία, ακόμα και στην αρχιτεκτονική και στην ιατρική, έχει ωφεληθεί τα μέγιστα από τη διαστημική έρευνα και την τεχνολογία. Ενώ οι γνώσεις μας για τη συμπεριφορά των θαλάσσιων και ατμοσφαιρικών ρευμάτων, της μορφολογίας του εδάφους, το ύψος των κυμάτων και άλλων παρόμοιων στοιχείων, έχουν αυξηθεί σε τέτοιο βαθμό ώστε να μιλάμε για μια πραγματική επανάσταση στις επιστήμες της ωκεανογραφίας, της γεωλογίας και της γεωμορφολογίας. Δεν πρέπει να ξεχνάμε τέλος και τις διάφορες εφαρμογές υψηλής τεχνολογίας, όπως είναι η πληροφορική και οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές, που αποτελούν σήμερα μία ακόμη ένδειξη της τεχνολογικής ανάπτυξης, η οποία οφείλεται κυρίως στις τεράστιες σμικρύνσεις που απαιτούσε η εξοικονόμηση χώρου στις διαστημοσυσκευές. Η διαστημική τεχνολογία έχει αλλάξει ακόμη και τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουμε τον ίδιο μας τον πλανήτη. Οι διάφοροι τεχνητοί δορυφόροι εκμετάλλευσης των γήινων πόρων μας έχουν βοηθήσει ιδιαίτερα στη διερεύνηση των γεωργικών καλλιεργειών, των θαλάσσιων και υπόγειων θησαυρών της φύσης και στην επιστημονική μελέτη του πλανήτη μας, αφού από ύψος εκατοντάδων χιλιομέτρων, οι δορυφόροι έχουν τη δυνατότητα να καταγράψουν λεπτομέρειες μερικών μόλις εκατοστών. Οι χαρτογραφικές ικανότητες των δορυφόρων μάς έχουν επίσης βοηθήσει να ανακαλύψουμε πολλές πηγές ρύπανσης του περιβάλλοντος από βιομηχανίες και πλοία. Εάν όλα αυτά, και χιλιάδες άλλες εφαρμογές, δεν αποτελούν έναν βασικό αναπτυξιακό παράγοντα, ιδιαίτερα σε περιόδους οικονομικής κρίσης, τότε δεν μπορώ να σκεφτώ τίποτε άλλο που θα μπορούσε να αντικαταστήσει επάξια τις ερευνητικές αυτές δραστηριότητές μας. * Ο κ. Διονύσης Π. Σιμόπουλος είναι επίτιμος διευθυντής του Ευγενιδείου Πλανηταρίου. http://physicsgg.me/2015/02/09/%cf%83%ce%b5-%cf%84%ce%b9-%cf%87%cf%81%ce%b7%cf%83%ce%b9%ce%bc%ce%b5%cf%8d%ce%b5%ce%b9-%ce%b7-%ce%ad%cf%81%ce%b5%cf%85%ce%bd%ce%b1/

«Ο Αγγελιοφόρος του Σύμπαντος» Το Νέο Ψηφιακό Πλανητάριο του Ιδρύματος Ευγενίδου, συμμετέχοντας ενεργά στους εορτασμούς για το Διεθνές Έτος Φωτός, παρουσιάζει στις 9 Φεβρουαρίου τη νέα ψηφιακή παράσταση με τίτλο «Ο Αγγελιοφόρος του Σύμπαντος». Πρόκειται για ένα συναρπαστικό ταξίδι γνωριμίας με το φως, που θα μας αποκαλύψει πολλά! Την Δευτέρα 9 Φεβρουαρίου, θα πραγματοποιηθούν δύο προβολές για το κοινό –στις ώρες 20:00 και στις 21:00. Η είσοδος είναι ελεύθερη με δελτία εισόδου, η διανομή των οποίων θα πραγματοποιηθεί από το ταμείο του Πλανηταρίου από τις 19:30 της ίδιας ημέρας. Το ορατό φως δεν είναι παρά ελάχιστο τμήμα της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας που εκπέμπουν τα ουράνια σώματα, αλλά και το μοναδικό που αντιλαμβάνεται η ανθρώπινη όραση. Γι’ αυτό και το μόνο που μπορούμε να διακρίνουμε στον έναστρο ουρανό με γυμνό οφθαλμό είναι τα άστρα που τον στολίζουν. Από τη στιγμή, όμως, που κατασκευάσαμε τηλεσκόπια, τα οποία είχαν την δυνατότητα να «βλέπουν» και σε διαφορετικά μήκη κύματος εκτός από το ορατό, οι αστρονομικές μας γνώσεις πολλαπλασιάστηκαν ραγδαία, αφού η ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία εμπεριέχει σε κωδικοποιημένη μορφή όλες σχεδόν τις πληροφορίες που έχουμε συλλέξει για τα άστρα, τους γαλαξίες και το Σύμπαν. Το φως, με άλλα λόγια, είναι ο πραγματικός «Αγγελιοφόρος του Σύμπαντος» και οι αστρονόμοι δεν έχουν παρά να αποκωδικοποιήσουν τα μηνύματα που μεταφέρει. Από τα μεγάλα αστεροσκοπεία στην έρημο Ατακάμα της Χιλής, έως το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble, αλλά και έως το James Webb, τον μελλοντικό του διάδοχο, από την εξερεύνηση του Ηλιακού Συστήματος έως τους τηλεπικοινωνιακούς και μετεωρολογικούς μας δορυφόρους, το ψηφιακό αυτό ταξίδι δεν αναδεικνύει μόνο την σημασία του φωτός στην αστρονομική έρευνα, αλλά και τα πολλαπλά οφέλη που προκύπτουν από την εξερεύνηση του Διαστήματος και την επιστημονική έρευνα γενικότερα. Σημειώνεται ότι η παράσταση εντάσσεται στο τρέχον πρόγραμμα του Πλανηταρίου από την Τετάρτη 11 Φεβρουαρίου και προτείνεται για παιδιά άνω των 10 ετών και ενήλικες. 2015: Διεθνές Έτος Φωτός Στις 20 Δεκεμβρίου 2013, ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών ανακήρυξε το 2015 ως το Διεθνές Έτος Φωτός, η επίσημη έναρξη του οποίου κηρύχθηκε στα κεντρικά γραφεία του Εκπαιδευτικού, Επιστημονικού και Πολιτιστικού Οργανισμού των Ηνωμένων Εθνών (Unesco), στις 19 - 20 Ιανουαρίου 2015 στο Παρίσι. Η διεθνής αυτή πρωτοβουλία στοχεύει να αναδείξει σε παγκόσμιο επίπεδο τον τρόπο με τον οποίο το φως, αλλά και οι τεχνολογίες που σχετίζονται μ’ αυτό, επηρεάζουν κάθε έκφανση της ανθρώπινης ζωής. Είναι γεγονός ότι η επιστημονική έρευνα για την αποκρυπτογράφηση της φύσης του φωτός διεύρυνε εντυπωσιακά τις γνώσεις μας για τον κόσμο και τα φυσικά φαινόμενα, ενώ τα οφέλη από τις σχετικές τεχνολογίες αγγίζουν όλους τους τομείς των ανθρώπινων δραστηριοτήτων: την ιατρική, τις επικοινωνίες και την ενέργεια, την βιώσιμη ανάπτυξη, την παιδεία, αλλά και τις τέχνες. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο το γεγονός ότι οι δύο πυλώνες, πάνω στους οποίους θεμελιώθηκε το λαμπρό οικοδόμημα της σύγχρονης φυσικής, δηλαδή η κβαντική φυσική και η γενική θεωρία της σχετικότητας, σχετίζονται άμεσα και με τις προσπάθειες των επιστημόνων να αποκρυπτογραφήσουν την φύση του φωτός. Η επιλογή του 2015 ως Διεθνούς Έτους Φωτός δεν ήταν τυχαία. Βασίστηκε, αντίθετα, στο γεγονός ότι η χρονιά αυτή συμπίπτει με την επέτειο ορισμένων σημαντικών επιστημονικών ανακαλύψεων που συνέβαλαν καθοριστικά στις προσπάθειες των επιστημόνων να αποκρυπτογραφήσουν την φύση του φωτός. Σε αυτά τα σημαντικά ορόσημα συγκαταλέγονται και τα ακόλουθα: 1000 χρόνια από την έκδοση του συγγράμματος του Άραβα φιλόσοφου και επιστήμονα Ibn al-Haytham (περ. 965 - 1040) για την Οπτική, 200 χρόνια από τότε που ο Γάλλος φυσικός Augustin- Jean Fresnel (1788 - 1827) υποστήριξε σε μελέτη του την κυματική φύση του φωτός, 150 χρόνια από την δημοσίευση της θεωρίας του James Clerk Maxwell (1831 - 1879) για τον ηλεκτρομαγνητισμό, καθώς και 100 χρόνια από την δημοσίευση της Γενικής Θεωρίας της Σχετικότητας του Άλμπερτ Αϊνστάιν (1879 - 1955), στις εξισώσεις της οποίας ο σπουδαίος αυτός φυσικός ενσωμάτωσε την έννοια της ταχύτητας του φωτός ως μία θεμελιώδη φυσική σταθερά στην περιγραφή του χωροχρόνου. Πληροφορίες Ίδρυμα Ευγενίδου: λεωφ. Συγγρού 387 (είσοδος από Πεντέλης 11) - Π. Φάληρο, τηλ.: 210 9469670. Οι χώροι είναι προσβάσιμοι και φιλικοί σε ανθρώπους με αναπηρία και εμποδιζόμενα άτομα. Σε όλους τους ορόφους των κτηριακών εγκαταστάσεων του Ιδρύματος Ευγενίδου είναι εφικτή η μετακίνηση χρηστών/χρηστριών αναπηρικού αμαξιδίου. Υπάρχει δυνατότητα διερμηνείας στην Ελληνική Νοηματική Γλώσσα κατόπιν έγκαιρης συνεννόησης με γραπτό μήνυμα στο τηλέφωνο 6936 177143 ή στην ηλεκτρονική διεύθυνση: pr@eugenfound.edu.gr, ενώ οι σκύλοι - οδηγοί τυφλών είναι ευπρόσδεκτοι. http://www.naftemporiki.gr/story/911619/o-aggelioforos-tou-sumpantos-sto-idruma-eugenidou

Η Δήμητρα αποκαλύπτεται. Στην τελική ευθεία του προορισμού του έχει εισέλθει το διαστημικό σκάφος Dawn που θα πλησιάσει και θα εξερευνήσει τη Δήμητρα (Ceres), έναν πλανήτη νάνο στο μέγεθος της Ελλάδας που δεν έχει δεχθεί επισκέψεις μέχρι σήμερα. Το σκάφος βρίσκεται αυτή τη στιγμή σε απόσταση 150 χιλιάδων χλμ. από τη Δήμητρα και αναμένεται να τον προσεγγίσει σε περίπου τρεις εβδομάδες. Το Dawn «βλέπει» πλέον τη Δήμητρα και έχει αρχίσει να καταγράφει όσο πλησιάζει συνεχώς νέες εικόνες οι οποίες είναι και οι πιο κοντινές που έχουμε στη διάθεση μας από τον πλανήτη νάνο. Oι τεχνικοί της NASA επεξεργάστηκαν τις τελευταίες εικόνες που κατέγραψε το Dawn και δημιούργησε ένα animation στο οποίο διακρίνεται ένα μυστηριώδες σκοτεινό σημείο για το οποίο έχουν ήδη αρχίσει να γίνονται κάθε είδους πιθανή και απίθανη εικασία για την ταυτότητα του. Κάποιοι μάλιστα έσπευσαν να χαρακτηρίσουν τη Δήμητρα ως «Αστρο του Θανάτου», τον τεχνητό δορυφόρο-βάση των εχθρών των τζεντάι στον «Πόλεμο των Αστρων». http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=674506

Η αμερικανική κυβέρνηση προετοιμάζεται για μπίζνες στο φεγγάρι. Η αμερικανική Υπηρεσία Αεροπλοΐας (FAA) ετοιμάζεται το πλαίσιο αδειοδότησης για εταιρείες που ενδιαφέρονται για εμπορική αξιοποίηση της Σελήνης, αναφέρει το πρακτορείο Reuters. Οι αμερικανικές εταιρείες θα μπορούν να προβάλλουν αξιώσεις για τον ορυκτό πλούτο των περιοχών στις οποίες θα προσσεληνώνονται, αποκαλύπτει έγγραφο που έστειλε η FAA στην εταιρεία Bigelow, η οποία αναπτύσσει διαστημικούς φουσκωτούς θαλαμίσκους. Θαλαμίσκοι της Bigelow προγραμματίζεται να εκτοξευτούν φέτος στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, ενώ αργότερα η εταιρεία σκοπεύει να δημιουργήσει τροχιακά εργαστήρια και ξενοδοχεία, πριν τελικά εγκαταστήσει μια βάση στη Σελήνη γύρω στο 2025. Σύμφωνα με το Reuters, η επιστολή της FAA δείχνει να υπονοεί ότι η Bigelow θα είχε τα αποκλειστικά δικαιώματα εκμετάλλευσης στην περιοχή γύρω από τη σεληνιακή βάση της. Η άδεια εκμετάλλευσης θα εκδίδεται με την ίδια διαδικασία που προβλέπεται σήμερα για την αδειοδότηση αποστολών στο Διάστημα. Οι ΗΠΑ έχουν επικυρώσει τη Συνθήκη Εξώτερου Διαστήματος του ΟΗΕ, η οποία υπεγράφη το 1967 και απαγορεύει μεταξύ άλλων τη χρήση πυρηνικών όπλων στο Διάστημα και τις εδαφικές διεκδικήσεις χωρών σε ουράνια σώματα. Προβλέπει ακόμα ότι η διαστημική εξερεύνηση πρέπει να προσφέρει οφέλη για το σύνολο της ανθρωπότητας. Παρόλο που απαγορεύει την προσάρτηση της Σελήνης από οποιαδήποτε χώρα, η Συνθήκη δεν απαγορεύει σε εταιρείες να εκτοξεύουν αποστολές στο φεγγάρι. Όπως διευκρίνισε η Bigelow στο Reuters, οι νέοι κανόνες της FAA δεν σημαίνει ότι «υπάρχει κυριότητα της Σελήνης». Σημαίνει απλώς ότι «δεν μπορεί κανείς να λάβει άδεια να προσσεληνωθεί στο κεφάλι σου ή να προσσεληνωθεί στην περιοχή όπου εξελίσσονται δραστηριότητες εξερεύνησης». Παρόλα αυτά, παραμένει ασαφές αν οι νέοι κανόνες βρίσκονται σε συμφωνία με μια άλλη συμφωνία του ΟΗΕ, τη Συνθήκη της Σελήνης, η οποία θέτει περιορισμούς στο πώς μπορεί να αξιοποιηθεί ο ορυκτός πλούτος του φεγγαριού από μια μεμονωμένη χώρα. Η συνθήκη έχει υπογραφεί από μόλις εννέα χώρες, στις οποίες δεν συμπεριλαμβάνονται οι ΗΠΑ. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231383312

Πότε έλαμψαν τα πρώτα άστρα του σύμπαντος; Τα πρώτα άστρα εμφανίστηκαν στο σύμπαν περίπου 560 εκατομμύρια χρόνια μετά τη δημιουργία του με τη «Μεγάλη Έκρηξη» (Μπιγκ Μπανγκ), 140 εκατομμύρια χρόνια αργότερα από ό,τι πίστευαν ως τώρα οι επιστήμονες. Σε αυτό το συμπέρασμα οδηγεί η ανάλυση των στοιχείων που συνέλλεξε ο επιστημονικός δορυφόρος «Πλανκ» του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA) από το 2009 έως το 2013. Η νέα εκτίμηση βασίζεται σε μια ακριβέστερη ανάλυση του «αποτυπώματος» του «Μπιγκ Μπανγκ» στην λεγόμενη κοσμική μικροκυματική ακτινοβολία υποβάθρου, η οποία άρχισε να εξαπλώνεται στο σύμπαν 380.000 χρόνια μετά τη δημιουργία του. Χάρη στα όργανα του «Πλανκ» κατέστη εφικτό να δημιουργηθεί ο πιο ακριβής χάρτης του «αρχαίου φωτός» που έχει γίνει μέχρι σήμερα. «Η διαφορά των 140 εκατομμυρίων ετών μπορεί να μην φαίνεται σημαντική στο πλαίσιο της ιστορίας των 13,8 δισεκατομμυρίων ετών του σύμπαντος, όμως αναλογικά συνιστά στην πραγματικότητα μια πολύ μεγάλη αλλαγή στην κατανόησή μας για το πώς εξελίχθηκαν ορισμένα γεγονότα-κλειδιά στις πρώιμες εποχές», δήλωσε ο ελληνικής καταγωγής καθηγητής Γιώργος Ευσταθίου, ένας από τους επικεφαλής επιστήμονες που μελετούν τα στοιχεία του «Πλανκ», σύμφωνα με το BBC. Τα πρώτα άστρα στο στερέωμα εκτιμάται, ότι ήσαν υπέρθερμοι γίγαντες που θα είχαν σύντομη ζωή, αλλά πρόλαβαν να παράγουν τα πρώτα βαριά χημικά στοιχεία της ύλης, χάρη στα οποία αργότερα σχηματίστηκαν οι πλανήτες, αλλά και τα έμβια όντα στη Γη. Η προηγούμενη εκτίμηση, ότι η εμφάνιση των άστρων είχε συμβεί νωρίτερα, 420 εκατομμύρια χρόνια μετά το «Μπιγκ Μπανγκ», είχε γίνει από τον αμερικανικό επιστημονικό δορυφόρο WMAP στην προηγούμενη δεκαετία. Η νέα εκτίμηση συμφωνεί πλέον καλύτερα και με τις παρατηρήσεις του διαστημικού τηλεσκοπίου «Χαμπλ», γεγονός που ικανοποιεί τους επιστήμονες. http://physicsgg.me/2015/02/05/%cf%80%cf%8c%cf%84%ce%b5-%ce%ad%ce%bb%ce%b1%ce%bc%cf%88%ce%b1%ce%bd-%cf%84%ce%b1-%cf%80%cf%81%cf%8e%cf%84%ce%b1-%ce%ac%cf%83%cf%84%cf%81%ce%b1-%cf%84%ce%bf%cf%85-%cf%83%cf%8d%ce%bc%cf%80%ce%b1%ce%bd/

Η Ευρώπη χρηματοδοτεί τον Έλληνα ερευνητή δρ Πέτρο Ρακιτζή από την Κρήτη. Ανάμεσα στους 59 ευρωπαίους ερευνητές, των οποίων το καινοτομικό έργο θα χρηματοδοτήσει το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Έρευνας (ΕΣΕ), συγκαταλέγεται ο δρ Πέτρος Ρακιτζής, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Κρήτης http://www.uoc.gr/ και ερευνητής στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ). http://www.forth.gr/index_main.php?l=g Στόχος των συγκεκριμένων επιχορηγήσεων είναι να καταφέρουν οι ευρωπαίοι οι ερευνητές να μετατρέψουν τις εφευρέσεις τους σε βιώσιμα προϊόντα. Οι επιχορηγήσεις, ύψους έως 150.000 ευρώ, θα δώσουν τη δυνατότητα στους επιλεγμένους ερευνητές να δημιουργήσουν νεοφυείς επιχειρήσεις, να κατοχυρώσουν δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας για τις εφευρέσεις τους ή να διερευνήσουν άλλους τρόπους για να δοκιμάσουν τις ιδέες τους στην αγορά. Μεταξύ των πολλά υποσχόμενων ιδεών συγκαταλέγονται καινοτομίες, όπως η διάγνωση του καρκίνου του μαστού με μια απλή αιματολογική εξέταση, ένα σύστημα παρακολούθησης των δασών που βοηθά στην πρόληψη της παράνομης αποψίλωσής τους, καθώς και τεχνητές φλέβες εμπνευσμένες από θαλάσσιους σπόγγους. Η έρευνα του δρος Ρακιτζή με τίτλο CHIRALSENSE αφορά στη βελτίωση - με τη χρήση πολωσιμετρίας - της ευαισθησίας και της χρονικής κατανομής της ανίχνευσης της χειρομορφίας (της ιδιότητας δύο μορίων να είναι εναντιόμορφα, δηλαδή να μην μπορούν να ταυτιστούν με την κατοπτρική τους εικόνα). Η μέθοδος προβλέπεται να χρησιμοποιηθεί σε πολλούς τομείς της χημείας (στερεοχημεία, οργανική χημεία, φυσικοχημεία, βιοχημεία, υπερμοριακή χημεία) και στη φαρμακολογία. Οι 59 επιχορηγήσεις που ανακοινώθηκαν σήμερα, αποτελούν μέρος του δεύτερου γύρου του διαγωνισμού του ΕΣΕ για την «απόδειξη του εφικτού μιας ιδέας». Ο προβλεπόμενος συνολικός προϋπολογισμός για τη συγκεκριμένη πρόσκληση ανέρχεται σε 20 εκατ. ευρώ. Έχουν υποβληθεί συνολικά 442 αιτήσεις - 51% περισσότερες από τον προηγούμενο διαγωνισμό. Σε αυτό το δεύτερο στάδιο της πρόσκλησης, θα δοθούν επιχορηγήσεις σε ερευνητές από 15 χώρες του Ευρωπαϊκού Χώρου Έρευνας: Κάτω Χώρες (11), Ηνωμένο Βασίλειο (9), Ισπανία (, Γαλλία (6), Ισραήλ (6), Ιταλία (4), Γερμανία (4), Ελβετία (3), Ιρλανδία (2), Βέλγιο (1), Φινλανδία (1), Ελλάδα (1), Νορβηγία (1), Σουηδία (1) και Τουρκία (1). Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Έρευνας, που συστάθηκε το 2007 από την ΕΕ, είναι ο πρώτος πανευρωπαϊκός χρηματοδοτικός οργανισμός για έρευνα αιχμής. Κάθε χρόνο, επιλέγει και χρηματοδοτεί τους καλύτερους ερευνητές οποιασδήποτε εθνικότητας και ηλικίας, για την υλοποίηση πενταετών έργων στην Ευρώπη. Μέχρι σήμερα, το ΕΣΕ έχει χρηματοδοτήσει πάνω από 4.500 κορυφαίους ερευνητές σε διάφορα στάδια της σταδιοδρομίας τους. Το πρόγραμμα χρηματοδότησης για την «απόδειξη του εφικτού μιας ιδέας» θεσπίστηκε το 2011 ως συμπληρωματική χρηματοδότηση για ερευνητές του ΕΣΕ, με σκοπό να συμβάλει στην τόνωση της καινοτομίας. Η χρηματοδότηση διαρκεί έως και 18 μήνες ανά έργο. Αυτή τη στιγμή είναι ανοικτή η επόμενη πρόσκληση υποβολής προτάσεων για την «απόδειξη του εφικτού μιας ιδέας» (2015). Οι γύροι χρηματοδότησης λήγουν στις 5 Φεβρουαρίου, 28 Μαΐου και 1 Οκτωβρίου 2015. Σύμφωνα με τους νέους κανόνες, οι δικαιούχοι επιχορήγησης του ΕΣΕ μπορούν να υποβάλουν αίτηση μόνο για έναν από τους τρεις γύρους της παρούσας πρόσκλησης. http://www.tovima.gr/science/research/article/?aid=674293

Επανάσταση στη διαστημική εξερεύνηση υπόσχονται οι πυρηνικοί κινητήρες. Το επόμενο «κεφάλαιο» κατάκτησης του διαστήματος, το οποίο προβλέπει πιο μακρινούς στόχους για εξερεύνηση, είναι ξεκάθαρο πως θα χρειασθεί νέες ιδέες και τεχνολογίες για τη γρήγορη μετάβαση σε αυτούς τους προορισμούς. Ανάμεσα στις προτεραιότητες για τέτοιες καινούριες τεχνολογίες, ξεχωρίσει η ανάγκη για καλύτερους τρόπους κίνησης των διαστημοπλοίων, οι οποίοι θα είναι πιο οικονομικοί στην κατασκευή και πιο αποτελεσματικοί στην κατανάλωση καυσίμων, παρέχοντας όμως παράλληλα την ισχύ που χρειάζεται ώστε τα πληρώματα, οι προμήθειες ή τα μη επανδρωμένα σκάφη να εκπληρώσουν την αποστολή τους. Σύμφωνα με έκθεση του Μάικλ Χουτς, από το Κέντρο Διαστημικών Πτήσεων Mashall της ΝΑΣΑ, όλες αυτές οι προδιαγραφές πληρούνται από τους κινητήρες πυρηνικής σύντηξης. Μάλιστα, όπως συμπεραίνει σε πρόσφατη έκθεσή του για το θέμα, «οι κινητήρες με πυρηνική ενέργεια θα μπορούσαν να αλλάξουν τα δεδομένα στη διαστημική εξερεύνηση». Ένας μικρός πυρηνικός αντιδραστήρας μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε έναν πύραυλο, για να παράγει Πυρηνική Θερμική Πρόωση (ΝΤΡ). Σε έναν πύραυλο αυτού του τύπου, αντιδράσεις δευτέριου και τριτίου χρησιμοποιούνται για τη θέρμανση υδρογόνου μέσα στον αντιδραστήρα, το οποίο διοχετεύεται με τη μορφή πλάσματος στην έξοδο του πυραύλου για να προκαλέσει πρόωση. Μια δεύτερη εναλλακτική κατηγορία, γνωστή ως Πυρηνική Ηλεκτρική Πρόωση (NEC), προβλέπει έναν παρόμοιο αντιδραστήρα, που μετατρέπει την παραγόμενη θερμότητα και ηλεκτρική ενέργεια σε ηλεκτρικό ρεύμα, το οποίο με τη σειρά του θέτει σε λειτουργία έναν ηλεκτροκινητήρα. Συγκρινόμενοι με την παραδοσιακή τεχνική πρόωσης, που βασίζεται σε χημικά καύσιμα, οι δύο παραπάνω κατηγορίες κινητήρων έχουν αρκετά πλεονεκτήματα. Το πρώτο και πιο προφανές είναι πως, για δεδομένη ποσότητα καυσίμου, η ενέργεια που παράγουν είναι πολύ περισσότερη, με συνέπεια να μπορούν να διατηρήσουν το σκάφος σε κίνηση για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Επιπλέον, ανά μονάδα καυσίμου, ένας πυρηνικός κινητήρας παράγει αρκετά μεγαλύτερη προωστική ισχύ. Κάτι που σημαίνει πως ένα πυρηνοκίνητο διαστημόπλοιο θα έφτανε πιο γρήγορα στον προορισμό του. Ωστόσο, δεν λείπουν τα εμπόδια: για παράδειγμα, ορισμένοι τύποι κινητήρων πυρηνικής ενέργειας χρειάζεται να κατασκευασθούν από υλικά τα οποία αντέχουν σε εξαιρετικά υψηλές θερμοκρασίες. Άλλοι τύποι δεν αντιμετωπίζουν αυτό το πρόβλημα, όμως έχουν πιο περίπλοκη σχεδίαση, και επομένως είναι πιο δύσκολοι και πιο ακριβοί στην κατασκευή. Ωστόσο, όπως σημειώνει ο Χουτς στην έκθεσή του, μία από τη μεγάλη παρακαταθήκη που υπάρχει για τις τεχνολογίες κίνησης με πυρηνικά καύσιμα είναι πως υπάρχει μακροχρόνια τεχνογνωσία, αφού εδώ και δεκαετίες έχουν ναυπηγηθεί πλωτά, όπως αεροπλανοφόρα και υποβρύχια, που αξιοποιούν τέτοιους κινητήρες. Επίσης, η ίδια η ΝΑΣΑ έχει χρησιμοποιήσει ανάλογες γεννήτριες, αν και μικρότερους μεγέθους και ισχύος, σε οχήματα εξερεύνησης πλανητών και μη επανδρωμένα τροχιακά σκάφη. Για να δείξει τις προοπτικές που ανοίγει η πυρηνοκίνηση, στην έκθεσή του ο Χουτς περιλαμβάνει στις πιθανές εφαρμογές δορυφόρους μακράς εμβέλειας για τη μελέτη του εξώτερου ηλιακού συστήματος και της ζώνης αστεροειδών του Κόιπερ, επανδρωμένες αποστολές στα πέρατα του ηλιακού συστήματος, ακόμη και εγκαταστάσεις για τη διαβίωση ανθρώπων στη Σελήνη και τον Άρη. Ένα σενάριο αφορά επίσης το Σύστημα Διαστημικών Εκτοξεύσεων της ΝΑΣΑ – με κινητήρες χημικών καυσίμων στο κατώτερο στάδιο του πυραύλου, και μια γεννήτρια πυρηνικών καυσίμων στο ανώτερο, η οποία θα τίθεται σε εφαρμογή μόνον όταν ο πύραυλος βρεθεί εκτός της γήινης ατμόσφαιρας. Η ιδέα ενός τέτοιου «υβριδικού» πυραύλου θα μπορούσε να γίνει ο κανόνας για τη ΝΑΣΑ και άλλες δημόσιες διαστημικές υπηρεσίες, σύμφωνα με τον Χουτς, λόγω της πολύ βελτιωμένης επίδοσης που αναμένεται να έχουν. Τέτοιοι πύραυλοι, ανασχεδιασμένοι για να προσφέρουν μεγαλύτερη ταχύτητα αντί για τη μεταφορά της μέγιστης δυνατής ποσότητας φορτίου, θα μπορούσαν να ταξιδέψουν μια ομάδα αστροναυτών στον Άρη στον μισό περίπου χρόνο συγκριτικά με τους συμβατικούς κινητήρες. Κάτι που θα σήμαινε όχι μόνο μικρότερο κόστος, αλλά και μικρότερη έκθεση των αστροναυτών στην ηλιακή ακτινοβολία, κατά τη διάρκεια του «ταξιδιού» τους. Για να ποσοτικοποιήσουν αυτά τα πλεονεκτήματα στην πράξη, ο Χουτς με την ομάδα του από το Κέντρο πραγματοποιούν πειράματα εδώ και μερικά χρόνια, τα οποία αναμένεται να ολοκληρωθούν το επόμενο καλοκαίρι. Έτσι, θα θέσουν τις βάσεις για επίγειες δοκιμές μεγάλης κλίμακας, στην επόμενη φάση, και τελικά για δοκιμές σε πραγματικές συνθήκες στο διάστημα. Το χρονικό ορόσημο που έχουν ορίσει είναι η δεκαετία του 2030, και η επανδρωμένη αποστολή στον Άρη που προγραμματίζεται για τότε. Παρ’ όλα αυτά, εκτιμούν πως η ερευνητική τους δουλειά θα έχει πιθανόν εφαρμογή και σε μελλοντικές αποστολές στη Σελήνη, σε ταξίδια αστροναυτών σε αστεροειδείς όσο αυτοί βρίσκονται στη «γειτονιά» της Γης, ακόμη και σε αποστολές ρομπότ στον Δία. Εξάλλου, ένα πλεονέκτημα των κινητήρων με πυρηνική ενέργεια είναι πως, με την προσθαφαίρεση υποσυστημάτων, προσαρμόζονται σχετικά εύκολα στις προδιαγραφές οποιασδήποτε διαστημικής πτήσης. Παρά τις ένδοξες σελίδες που έχει γράψει μέχρι σήμερα ο άνθρωπος στην εξερεύνηση του διαστήματος, η «γνωριμία» του είδους μας με κόσμους έξω από τη Γη παραμένει ακόμη σε πρώιμο στάδιο. Στην προσπάθεια εξεύρεσης των τεχνολογιών που χρειάζονται για τις επόμενες σελίδες αυτής της εποποιίας, υπάρχουν και άλλες εναλλακτικές λύσεις, όπως παραδέχεται ο Χουτς. Συγκριτικά με αυτές όμως, προσθέτει, η πυρηνική σύντηξη είναι εφικτή, πρακτική και εύκολα εφαρμόσιμη στο εγγύς μέλλον. http://www.naftemporiki.gr/story/912273/epanastasi-sti-diastimiki-eksereunisi-uposxontai-oi-purinikoi-kinitires Ρωσικά Διαστημικά Συστήματα» (ΡΔΣ) Aεροφωτογραφίες που απεικονίζουν φυτείες ναρκωτικών προτίθεται να παράσχει η εταιρεία «Ρωσικά Διαστημικά Συστήματα» (ΡΔΣ) στις χώρες που αναπτύσσονται οι παράνομες καλλιέργειες. Σε ομιλία του στο ρωσικό Πανεπιστήμιο της Φιλίας των Λαών, ο αναπληρωτής γενικός διευθυντής της εταιρείας ΡΔΣ Γεβγκένι Νέστεροφ ανέπτυξε τις δυνατότητες της νέας τεχνολογίας και την δυνάμει προσφορά στην καταπολέμηση της μάστιγας των ναρκωτικών και όχι μόνο. Με τη βοήθεια των δορυφορικών εικόνων η ΡΔΣ θα είναι σε θέση να καθορίσει από ψηλά κοιτάσματα υδρογονανθράκων, σιδηρομεταλλευμάτων, χρυσού και διαμαντιών. Ο Νέστεροφ μίλησε και για τα επιτεύγματα της εταιρείας στον τομέα παρακολούθησης υποδομών από το διάστημα. Οι προηγμένης τεχνολογίας ειδικές συσκευές είναι ικανές να εντοπίσουν αποκλίσεις ακόμα και χιλιοστών, οι οποίες θα μπορούσες να αποβούν από καταστροφικές έως μοιραίες. Αυτό θα αποδειχθεί στην πορεία πολύτιμο για γέφυρες, εργοστάσια αλλά και πυρηνικές εγκαταστάσεις που εγκυμονούν τεράστιους κινδύνους για την ασφάλεια των πολιτών και του περιβάλλοντος. Το κόστος ενός τέτοιου συστήματος παρακολούθησης αγγίζει τα τρία εκατομμύρια ρούβλια. Ηδη στη Ρωσία το σύστημα παρακολούθησης και εντοπισμού από το διάστημα κάθε παράνομης φυτείας ναρκωτικών ουσιών είναι σε λειτουργία από τα τέλη της δεκαετίας του 2000. Η εταιρεία «Ρωσικά Διαστημικά Συστήματα» αναπτύσσει και κατασκευάζει εποχούµενο εξοπλισµό διαστημικών οχημάτων για διάφορους σκοπούς, ή συστημάτων ελέγχου δορυφόρων και πυραύλων-φορέων. Επιπλέον, η ΡΔΣ έχει θέσει τις βάσεις για τη δημιουργία, την ανάπτυξη και τη χρήση του δορυφορικού συστήματος GLONASS, του «ρωσικού GPS». http://gr.rbth.com/news/2015/02/04/rds_nea_texnologia_entopizei_apo_to_diastima_fyteie_narkotikon_koitasmat_35179.html Στο Μπαϊκονούρ συνεχίζονται οι προετοιμασίες εκτόξευσης του "Progress M-26M" Στο κοσμοδρόμιο του Μπαϊκονούρ, συνεχίζονται οι εργασίες στο εργοτάξιο 112 και εμπειρογνώμονες του RCC "Πρόοδος" θα περάσουν pnevmoispytaniya στο μπλοκ του πρώτου σταδίου του φορέα πυραύλου "Soyuz-U" και στις μονάδες σύνδεσης 2Α και 1Α (δεξαμενή κηροζίνης στο διαμέρισμα του κινητήρα και μια δεξαμενή οξυγόνου) του πρώτου σταδίου. Χθες το διαστημόπλοιο «Progress M-26M» παραδόθηκε στην αποβάθρα του σταθμού φυσικού αερίου 31 και οι ειδικοί δοκιμών του διαστημικού κέντρου "Νότου" (CI-7) έχουν αρχίσει το γέμισμα των δεξαμενών με τα συμπιεσμένα αέρια και προωθητικά. Προβλέπεται ότι αύριο το διαστημικό σκάφος θα πρέπει να επιστραφεί στο εργοτάξιο συγκρότημα 254 για περαιτέρω ελέγχους και δοκιμές. Την ίδια ώρα άρχισε να προετοιμάζεται το συγκρότημα εκτοξεύσεων 1 ("Start Γκαγκάριν») στο χώρο υποδοχής πυραύλων "Soyuz-U» για τη μεταφορά του φορτίου του πλοίου «Πρόοδος M-26M» για prelaunch. Η εκτόξευση του διαστημικού πυραυλου "Soyuz-U» για τη μεταφορά του «Πρόοδος M-26M» στον Δ.Δ.Σ. έχει προγραμματιστεί για τις 14:00 ώρα Μόσχας στις 17 Φεβρουαρίου. Βίντεο. http://www.federalspace.ru/21276/

Δεκαετίες μετά την ανακάλυψή του, τα πρώτα κοντινά του Πλούτωνα. «Ο πατέρας μου θα είχε ενθουσιαστεί» λέει η κόρη του Κλάιντ Τόμπω, ο οποίος ανακάλυψε τον Πλούτωνα το 1930. Στην επέτειο των 106 ετών από τη γέννηση του αστρονόμου, η αποστολή New Horizons της NASA μετέδωσε τις πιο κοντινές εικόνες του πλανήτη-νάνου που έχουν ληφθεί ως σήμερα. Οι νέες εικόνες, τραβηγμένες από απόσταση περίπου 200 εκατομμυρίων χιλιομέτρων, δείχνουν μόνο δύο μικρές φωτεινές κηλίδες, τον Πλούτωνα και τον μεγαλύτερο από τους πέντε δορυφόρους του, τον Χάροντα. Κι όμως, οι εικόνες είναι μακράν καλύτερες από αυτές που μπορούν να προσφέρουν τα σημερινά τηλεσκόπια -ακόμα και για το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble, ο Πλούτωνας έχει διαστάσεις μερικών μόνο εικονοστοιχείων. Στις 14 Ιουλίου, όταν το New Horizons περάσει από τον Πλούτωνα σε ελάχιστη απόσταση 10.000 χιλιομέτρων, θα μεταδώσει εικόνες της επιφάνειας με ανάλυση περίπου 100 μέτρων ανά εικονοστοιχείο. Θα είναι η πρώτη και τελευταία ευκαιρία -το New Horizons, το οποίο εκτοξεύτηκε το 2006, είναι το ταχύτερο σκάφος που έχει εκτοξευτεί ποτέ στο βαθύ Διάστημα, και πλησιάζει τώρα τον στόχο του με ταχύτητα 13 χιλιομέτρων ανά δευτερόλεπτο. Δεν υπάρχει τρόπος να επιβραδύνει, και θα προσπεράσει τον Πλούτωνα για πάντα. Ο επόμενος στόχος της αποστολής δεν έχει ακόμα καθοριστεί. Θα είναι όμως ένα παγωμένο σώμα στη λεγόμενη Ζώνη του Κάιπερ, η οποία εκτείνεται πέρα από την τροχιά του Πλούτωνα και περιέχει μυριάδες σώματα από βράχο και πάγο. «Ο πατέρας μου θα είχε ενθουσιαστεί με το New Horizons» σχολιάζει σε ανακοίνωση της NASA η Αν Τόμπω, κόρη του αμερικανού αστρονόμου Κλάιντ Τόμπω που ανακάλυψε επίσημα τον Πλούτωνα και πέθανε το 1997. «Το να βλέπει κανείς τον πλανήτη που ανακάλυψε και να μάθει περισσότερα· να μπορέσει να δει τα φεγγάρια του Πλούτωνα, αυτό θα τον είχε αφήσει έκπληκτο» είπε. Την εποχή του Τόμπω ο Πλούτωνας θεωρούνταν πλανήτης. Αυτό άλλαξε το 2006, όταν η Διεθνής Ένωση Αστρονομίας υποβίβασε το σώμα στη νέα κατηγορία των πλανητών νάνων, στην οποία ανήκουν ακόμα τέσσερα σώματα, όλα τους πέρα από την Τροχιά του Ποσειδώνα: Δήμητρα, Έριδα, Χαουμέα και Μακεμάκε. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231383209

Ο «διπρόσωπος» Αρης αποκαλύπτεται. Ομάδα επιστημόνων στην Ελβετία ρίχνει στο τραπέζι μια νέα θεωρία για τα δύο πρόσωπα του πλανήτη Αρη. Τα δύο ημισφαίρια του Κόκκινου Πλανήτη είναι δύο εντελώς διαφορετικοί κόσμοι. Το βόρειο ημισφαίριο αποτελείται από επίπεδες πεδινές περιοχές χωρίς ηφαιστειογενή δραστηριότητα. Το νότιο ημισφαίριο αποτελείται από ορεινές περιοχές γεμάτες με ηφαίστεια. Σύμφωνα με γεωφυσικούς του Ομοσπονδιακού Ινστιτούτου Τεχνολογίας (ΕΤΗ) στη Ζυρίχη, υπεύθυνο για αυτή τη γεωλογική διαφορά είναι ένα μεγάλο σώμα (αστεροειδής, κομήτης κ.ά.) που έπεσε στον νότιο πόλο του Αρη την πρώιμη περίοδο της ύπαρξής του. Οι προσομοιώσεις που πραγματοποίησαν οι ερευνητές δείχνουν ότι αυτή η σύγκρουση παρήγαγε κολοσσιαίες ποσότητες ενέργειας με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί ένας ωκεανός μάγματος που κάλυψε σχεδόν ολόκληρο το νότιο ημισφαίριο του Αρη. Για να συμβεί κάτι τέτοιο, το σώμα που έπεσε στον Κόκκινο Πλανήτη πρέπει να είχε μέγεθος ίσο ή μεγαλύτερο με το 10% του μεγέθους του Αρη. Η σύγκρουση συνέβη όταν ο Αρης ήταν «νέος» Οι ερευνητές εκτιμούν ότι η τρομερή σύγκρουση συνέβη μόλις 4-15 εκατ. έτη μετά τον σχηματισμό του Αρη όταν ο φλοιός του ήταν ακόμη λεπτός και από κάτω δεν υπήρχαν άλλα στερεά στρώματα (το εσωτερικό του πλανήτη ήταν ακόμη υγροποιημένο). Οι επιπτώσεις της σύγκρουσης ήταν πολλές. Κατ' αρχάς ο Αρης απέκτησε περισσότερη μάζα και προστέθηκαν τεράστιες ποσότητες σιδήρου σε αυτόν. Τα λιωμένα πετρώματα κάποια στιγμή στερεοποιήθηκαν μετατρεπόμενα στα όρη και στα υψίπεδα που υπάρχουν σήμερα στο νότιο ημισφαίριο. Ταυτόχρονα ξεκίνησε μια έντονη ηφαιστειακή δραστηριότητα η οποία, σύμφωνα με τους ερευνητές, διήρκεσε τρία δισ. έτη. Από τα μέσα της δεκαετίας του 1990 προοδευτικά στον Αρη σχηματίστηκε ένας στόλος δορυφόρων που τον εξερευνούν και τον μελετούν. Μια από αυτές τις αποστολές, η αποστολή Maven της NASA, αποκάλυψε πρόσφατα νέα σημαντικά στοιχεία για την απώλεια της ατμόσφαιρας και του νερού από τον έρημο σήμερα πλανήτη. Το σκάφος της αποστολής τέθηκε σε τροχιά το περασμένο φθινόπωρο. Αμέσως το σκάφος κατέγραψε σύννεφα ατόμων υδρογόνου, άνθρακα και οξυγόνου τα οποία δραπετεύουν από την ατμόσφαιρα του Αρη και χάνονται στο Διάστημα - μια διαδικασία που συνεχίζεται εδώ και τρία δισεκατομμύρια χρόνια και άφησε τον πλανήτη παγωμένο και στεγνό. Προηγούμενες αποστολές της NASA έχουν δείξει με σχετική βεβαιότητα ότι ο Αρης ήταν κάποτε θερμός, διέθετε πυκνή ατμόσφαιρα και καλυπτόταν από λίμνες και θάλασσες που θα μπορούσαν να φιλοξενούν ζωή. Αυτό όμως άλλαξε πριν από περίπου τρία δισεκατομμύρια χρόνια, όταν ο πλανήτης άρχισε να χάνει την ατμόσφαιρά του. To Μaven είναι η πρώτη αποστολή που σχεδιάζεται ειδικά για να λύσει το μυστήριο της χαμένης ατμόσφαιρας. Η Γη διατήρησε το νερό και την πυκνή ατμόσφαιρά της κυρίως χάρη στο μαγνητικό πεδίο της, το οποίο εκτρέπει τα επικίνδυνα φορτισμένα σωματίδια που εκπέμπει διαρκώς ο Ηλιος. Το πεδίο πηγάζει από την κίνηση του λιωμένου σιδήρου από το οποίο αποτελείται ο εσώτερος πυρήνας του πλανήτη μας και ουσιαστικά λειτουργεί σαν γιγάντιο δυναμό. Αγνωστο πώς, ο Αρης έχασε το μαγνητικό πεδίο που πιθανότατα διέθετε στα αρχικά στάδια της ζωής του. Και αυτό άφησε την ατμόσφαιρα του πλανήτη ευάλωτη στην επίδραση του Ηλιου. Οι εικόνες που στέλνει το Maven δείχνουν ότι το φαινόμενο συνεχίζεται ως και σήμερα, με τον Ηλιο να κλέβει ακόμη υλικό από την αραιή ατμόσφαιρα του Αρη, η οποία είναι σήμερα 100 φορές πιο αραιή από της Γης. http://www.tovima.gr/science/article/?aid=673948

Εκατοντάδες δισ. «αδέλφια» της Γης στον Γαλαξία. Μια νέα μελέτη ερευνητών στην Αυστραλία επιβεβαιώνει προηγούμενες που αναφέρουν ότι υπάρχει τεράστιος αριθμός αριθμός πλανητών με χαρακτηριστικά παρόμοια με αυτά της Γης στον γαλαξία μας, δηλαδή πλανητών φιλόξενων προς την ζωή. Τη νέα μελέτη πραγματοποίησαν επιστήμονες του Εθνικού Πανεπιστημίου της Αυστραλίας (ANU) οι οποίοι υποστηρίζουν ότι στην μεγάλη πλειοψηφία των άστρων του γαλαξία μας στα οποία έχει αναπτυχθεί ένα πλανητικό σύστημα υπάρχουν τουλάχιστον δύο πλανήτες που βρίσκονται στην λεγόμενη κατοικήσιμη ζώνη. Βρίσκονται δηλαδή σε απόσταση τέτοια από το μητρικό τους άστρο ώστε να μπορούν να αναπτυχθούν εκεί συνθήκες ευνοϊκές για την παρουσία της ζωής. Οι ερευνητές κατέληξαν στα συμπεράσματα τους μελετώντας δεδομένα από τον «κυνηγό των πλανητών», το διαστημικό τηλεσκόπιο Kepler. Στο άρθρο τους που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Monthly Notices of the Royal Astronomy Society» υποστηρίζουν ότι υπάρχουν εκατοντάδες δισ. κατοικήσιμοι πλανήτες στον γαλαξίας μας και κατ' επέκταση αμέτρητοι τέτοιοι πλανήτες στο Σύμπαν. Εσπευσαν πάντως να σημειώσουν ότι αν και το Σύμπαν μοιάζει άκρως φιλικό για την ανάπτυξη ζωής εντούτοις δεν φαίνεται ότι είναι φιλικό στην ανάπτυξη ζωής με νοημοσύνη παρόμοια με του ανθρώπου αφού όπως τονίζουν αν υπήρχε ένας εξελιγμένος πολιτισμός σαν τον δικό μας είτε θα είχαμε έρθει με κάποιο τρόπο σε επαφή με αυτόν ή θα είχαμε εντοπίσει την παρουσία του. http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=674084

Η Rosetta βουτάει για μια κοντινή συνάντηση με τον κομήτη. Ο διαστημικός βολιστήρας της ESA, Rosetta, ετοιμάζεται για μια στενή προσέγγιση στον κομήτη του στις 14 Φεβρουαρίου, περνώντας μόλις 6 χλμ από την επιφάνεια του. Πριν δύο μέρες ήταν η τελευταία ημέρα που η Rosetta βρέθηκε σε απόσταση 26 χιλιομέτρων από τον κομήτη 67P/Churyumov–Gerasimenko, σηματοδοτώντας το τέλος της τρέχουσας περιόδου σε τροχιά και την έναρξη μιας νέας φάσης για το υπόλοιπο του τρέχοντος έτους. Σήμερα, η Rosetta κινείται σε μια νέα πορεία οδεύοντας προς μια πολύ κοντινή συνάντηση την επόμενη εβδομάδα. Κατ 'αρχάς, θα κινηθεί σε μια απόσταση περίπου 140 χιλιομέτρων από τον κομήτη στις 7 Φεβρουαρίου πριν ορμήσει προς την κοντινή συνάντηση στις 12:41 GMT (14:41 ώρα Ελλάδας) στις 14 Φεβρουαρίου. Το πιο κοντινό πέρασμα θα λάβει χώρα στον μεγαλύτερο λοβό του κομήτη, πάνω από την περιοχή Imhotep. "Η επερχόμενη κοντινή προσέγγιση θα επιτρέψει μοναδικές επιστημονικές παρατηρήσεις, παρέχοντας μας μετρήσεις υψηλής ανάλυσης της επιφάνειας σε ένα εύρος μηκών κύματος και δίνοντας μας την ευκαιρία να πάρουμε δείγμα - γεύση ή μυρωδιά - από τα πιο εσώτερα τμήματα της ατμόσφαιρας του κομήτη," λέει ο Matt Taylor, επιστήμονας του έργου Rosetta της ESA. Η κοντινή προσέγγιση θα φέρει τη Rosetta πάνω από τις πιο δραστήριες περιοχές του κομήτη, βοηθώντας τους επιστήμονες να κατανοήσουν τη σχέση μεταξύ της πηγής της παρατηρούμενης δραστηριότητας και της ατμόσφαιρας, ή κόμης. Ειδικότερα, θα ψάχνουν για ζώνες όπου η εκροή αερίου και σκόνης επιταχύνεται από την επιφάνεια και το πώς αυτά τα συστατικά εξελίσσονται σε μεγαλύτερες αποστάσεις από τον κομήτη. Η επιφάνεια του κομήτη είναι ήδη γνωστό ότι είναι πολύ σκοτεινή, αντανακλώντας μόλις το 6% του φωτός που πέφτει πάνω της. Κατά τη διάρκεια της στενής προσέγγισης, η Rosetta θα περάσει πάνω από τον κομήτη με τον Ήλιο ακριβώς πίσω της, επιτρέποντας τη συλλογή εικόνων χωρίς καθόλου σκιά. Μελετώντας την ανακλαστικότητα του πυρήνα, καθώς διαφέρει ανάλογα με τη γωνία του ηλιακού φωτός που πέφτει πάνω της, οι επιστήμονες ελπίζουν να αποκτήσουν μια πιο λεπτομερή εικόνα των κόκκων της σκόνης στην επιφάνεια. "Μετά από αυτή την κοντινή προσέγγιση, θα ξεκινήσει μια νέα φάση, όπου η Rosetta θα εκτελέσει σύνολα κοντινών προσεγγίσεων πάνω από τον κομήτη σε ένα εύρος αποστάσεων, μεταξύ περίπου 15 χιλιομέτρων και 100 χιλιομέτρων», λέει ο Sylvain Lodiot, διευθυντής επιχειρήσεων του διαστημοπλοίου της ESA. Ήταν εξαρχής προγραμματισμένο να γίνει αλλαγή από «δεσμευμένες τροχιές» σε τροχιές κοντινών προσεγγίσεων σε αυτό το σημείο της αποστολής, με βάση τις προβλέψεις για την αύξηση της δραστηριότητας του κομήτη. Το φάσμα των αποστάσεων των κοντινών προσεγγίσεων εξισορροπεί επίσης τις διάφορες ανάγκες των 11 οργάνων της Rosetta προκειμένου να βελτιστοποιηθεί η επιστημονική επιστροφή της αποστολής. Κατά τη διάρκεια μερικών από των κοντινών πτήσεων, η Rosetta θα συναντήσει τον κομήτη σχεδόν παράλληλα στην περιστροφή, επιτρέποντας στα όργανα να παρακολουθήσουν ένα μόνο σημείο στην επιφάνεια κατά το πέρασμα. Εν τω μεταξύ, οι πιο απομακρυσμένες προσεγγίσεις θα παρέχουν το ευρύτερο πλαίσιο μιας ευρυγώνιας προβολής του πυρήνα και της αυξανόμενης κόμης του. Βίντεο. http://www.esa.int/spaceinvideos/Videos/2015/02/Rosetta_s_close_flyby http://www.esa.int/ell/ESA_in_your_country/Greece/E_Rosetta_voythaei_gia_mia_kontinhe_synhantese_me_ton_komhete

Η Γη απο το Διαστημα την νύκτα!!! Εντυπωσιακές εικόνες από το διάστημα μάς δείχνουν τη Γη όπως σπάνια έχουμε την ευκαιρία να τη δούμε. Φωτισμένη, χωρίς σύννεφα και με πεντακάθαρο ουρανό διάφορα σημεία του πλανήτη μοιάζουν μαγικά! 1.Περσικός Κόλπος 2.Ευρώπη 3.Ιαπωνία, Κορέα, Κίνα 4.Βόρεια Αμερική 5.Βόρεια Αμερική – Μεξικό 6.Ασία – Χερσόνησος Ινδοκίνας 7.Ευρώπη – Ιταλία – Ελλάδα 8.Νότια Αφρική 9.Το Τρίγωνο των Βερμούδων 10.Ευρωπαϊκό τμήμα της Ρωσίας 11.Καύκασος – Κασπία Θάλασσα 12.Νότια Αμερική – Αργεντινή – Βραζιλία 13.Ευρώπη – Σκανδιναβία 14.Αφρική – Μαδαγασκάρη 15.Νέα Ζηλανδία 16.Κεντρική Αμερική 17.Ηνωμένο Βασίλειο – Βόρεια Θάλασσα 18.Ανατολική Κίνα – Ταϊβάν 19.Αμερική 20.Αυστραλία – Παπούα Νέα Γουινέα http://www.defencenet.gr/defence/item/%CE%B7-%CE%B3%CE%B7-%CE%B1%CF%80%CF%8C-%CF%84%CE%BF-%CE%B4%CE%B9%CE%AC%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BC%CE%B1-%CF%84%CE%B7-%CE%BD%CF%8D%CF%87%CF%84%CE%B1-%CE%B5%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CE%BD%CE%B5%CF%82

Eίναι η Ευρώπη «φιλική» στη ζωή; Επιστήμονες της NASA αποκάλυψαν πως ήρθε ένα βήμα πιο κοντά η πραγματοποίηση μιας επανδρωμένης αποστολής στην Ευρώπη, τον παγωμένο δορυφόρο του Δία, χάρις στον αυξημένο προϋπολογισμό που ενέκρινε ο Λευκός Οίκος για την αμερικανική διαστημική υπηρεσία. Το ποσό που έχει προτείνει ο Αμερικανός πρόεδρος Ομπάμα για τη NASA αγγίζει τα 18,5 δισ. δολάρια για το οικονομικό έτος 2016. Έτσι, όπως ανέφερε χθες ο επικεφαλής του οικονομικού τμήματος της υπηρεσίας, με επιπλέον 30 εκατομμύρια οι επιστήμονες θα μπορούσαν να ξεκινήσουν την προετοιμασία της αποστολής. Οι επιστήμονες από το Εργαστήριο Αεριοπροώθησης (JBL) της NASA στην Καλιφόρνια εκπονούν εδώ και 15 χρόνια σχέδια για την εκτόξευση ενός μη επανδρωμένου σκάφους με προορισμό την Ευρώπη. Μέχρι σήμερα, ωστόσο, όλες οι προτάσεις δεν είχαν καταφέρει να ενταχθούν στον προϋπολογισμό της υπηρεσίας. Σύμφωνα με τον Ρόμπερτ Παπαλάρντο, επικεφαλής του ερευνητικού τμήματος του JBL, η νέα αποστολή που έχουν στα σκαριά, και η οποία ονομάζεται «Europa Clipper», πληροί όλες τις απαιτούμενες προδιαγραφές. Μάλιστα, αν εξασφαλισθεί η χρηματοδότηση, τότε οι προκαταρκτικές μελέτες για την προετοιμασία της θα μπορούσαν να ξεκινήσουν την 1η Οκτωβρίου. Στo πλαίσιo της «Europa Clipper», ένα διαστημόπλοιο θα ταξιδέψει μέχρι τον Δία και θα τεθεί σε τροχιά γύρω από τον πλανήτη. Από εκεί και σε διάστημα τριών ετών, θα πραγματοποιήσει 45 κοντινές διελεύσεις από την επιφάνεια της Ευρώπης. Παρόλο που η Ευρώπη καλύπτεται από ένα παχύ στρώμα πάγου, οι επιστήμονες εκτιμούν πως κάτω από αυτό βρίσκεται ένας τεράστιος ωκεανός, με τριπλάσιο όγκο νερού από όλους τους ωκεανούς της Γη. Σύμφωνα με την επικρατούσα θεωρία, το νερό στο υπέδαφος διατηρείται σε υγρή κατάσταση λόγω της βαρυτικής έλξης του Δία. Ο στόχος στον οποίο θα επικεντρωθεί η αποστολή δεν θα είναι να αναζητήσει συγκεκριμένα ίχνη έμβιων οργανισμών, αλλά να διερευνήσει κατά πόσο οι συνθήκες στο υπέδαφος είναι ευνοϊκές για την ανάπτυξη ζωής. «Ο ωκεανός στην Ευρώπη, από όσα γνωρίζουμε μέχρι τώρα, δεν φαίνεται να είναι ένα αντίξοο περιβάλλον», σημείωσε χθες σε συνέντευξη Τύπου ο Κέβιν Χαντ, αναπληρωτής διευθυντής του επιστημονικού τμήματος του JPL. Οι εκτιμήσεις των πλανητικών επιστημόνων για το βάθος του ωκεανού ποικίλλουν, με ορισμένες να ξεκινούν από τα 11 χιλιόμετρα και άλλες να φθάνουν μέχρι τα 100 χιλιόμετρα. Όλοι οι ειδικοί, πάντως, συμφωνούν στο ότι και μόνο η παρουσία του νερού κάνει τον ωκεανό έναν από τους σημαντικότερους «υποψήφιους» για την ύπαρξη ζωής στο ηλιακό σύστημα, πέρα από τη Γη. http://www.naftemporiki.gr/story/911635/einai-i-europi-filiki-sti-zoi

Συνεργασία μεταξύ Ελληνικής και Ισραηλινής Διαστημικής βιομηχανίας. Σε συζητήσεις για την εδραίωση της συνεργασίας μεταξύ της Ελληνικής Διαστημικής Βιομηχανίας με την αντίστοιχη Ισραηλινή για την κατασκευή προϊόντων για χρήση σε δορυφόρους προχώρησαν την εβδομάδα αυτή αντιπροσωπεία της Ελληνικής Βιομηχανίας με εκπροσώπους της Ισραηλινής Διαστημικής Υπηρεσίας (Israeli Space Agency) αλλά και αντιπροσώπους της Ισραηλινής αεροδιαστημικής Βιομηχανίας RARAEL και του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (European Space Agency- ESA). Συζητήθηκαν νέοι τομείς πιθανής συνεργασίας αξιοποιώντας τις επενδύσεις και τις τεχνολογικές δυνατότητες που έχει αναπτύξει τα τελευταία χρόνια η Ελληνική βιομηχανία διαστήματος. Η συνάντηση πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της διοργάνωσης του 10ου Ilan Ramon Space Συνεδρίου και έλαβε χώρα στα γραφεία της Ισραηλινής Διαστημικής Υπηρεσίας στο Τελ Αβίβ. Tην Ελληνική πλευρά εκπροσώπευσαν ο πρόεδρος της Ένωσης Βιομηχανιών Διαστημικής Τεχνολογίας και Εφαρμογών (ΕΒΙΔΙΤΕ) κ. Θανάσης Πότσης , ο Διευθύνων Σύμβουλος Στρατηγικής και Οικονομικών Υπηρεσιών του Corallia κ. Jorge Andres Sanchez Papaspiliou, αλλά και εκπρόσωποι των εταιριών ΙΝΑSCO και PRISMA Electronics, καθώς και ο Γενικός Διευθυντής της εταιρίας ESS κ. Μανώλης Ζερβάκης και ο Kαθηγητής Ζαλίδης Γεώργιος, Μέλος Συμβουλίου ΑΠΘ και Επιστημονικά Υπεύθυνος του Διαβαλκανικού Κέντρου Περιβάλλοντος (Ι-Βec). Από πλευράς του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος συμμετείχε ο Δρ. Κωνσταντίνος Σταυρινίδης (Head of Mechanical Engineering Department). Η Ελληνική αποστολή, συνοδευόμενη από τον Επικεφαλής του Γραφείου Εμπορικών και Οικονομικών Υποθέσεων της Ελληνικής Πρεσβείας στο Ισραήλ κ. Αλέξανδρου Αλεξιάδη προχώρησε σε συζητήσεις με τους εκπροσώπους τoυ Υπουργείου Επιστήμης, Τεχνολογίας και Διαστήματος του Ισραήλ. Συζητήθηκαν θέματα που αφορούν την εξέλιξη της συνεργασίας μεταξύ των δύο κρατών τονίζοντας παράλληλα την ανάγκη επιτυχούς ολοκλήρωσης των προγραμμάτων συνεργασίας που ήδη υλοποιούνται στον τομέα των συστημάτων ηλεκτροκινητήρων της νέας γενιάς δορυφορικών συστημάτων. Επιπρόσθετα συζητήθηκαν νέοι τομείς πιθανής συνεργασίας αξιοποιώντας τις επενδύσεις και τις τεχνολογικές δυνατότητες που έχουν αναπτύξει τα τελευταία χρόνια με επιτυχία η Ελληνική βιομηχανία διαστήματος Συγκεκριμένα όπως ανέφερε ο κ. Πότσης η ανάπτυξη της διαστημικής τεχνολογίας στην Ελλάδα η οποία έχει φτάσει σε σημείο που μπορούμε να σταθούμε επάξια δίπλα σε αντίστοιχες Ευρωπαϊκες σε τομείς όπως η τεχνολογία πλοήγησης (Νavigation Technology), τα συστήματα ηλεκτρικής πρόωσης (Electric Propulsion Systems), η τηλεπισκόπιση (Remote Sensing) καθώς και τεχνολογιών που βρίσκονται σε στάδια ανάπτυξης όπως η ρομποτική (Robotics) αλλά και η γεωγραφική θέση της χώρας μας αποτελούν σημαντικούς παράγοντες για την ανάπτυξη της συνεργασίας μεταξύ Ελλάδας – Ισραήλ ανοίγοντας έτσι αφενός για το Ισραήλ τις πύλες για συνεργασία με υπόλοιπες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλά και συμβάλλοντας στην αύξηση του ποσοστού γεωεπιστροφής στην χώρα μας όπως προκύπτει από την συμμετοχή μας στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος. Επισημαίνεται ότι πριν από την πραγματοποίηση της παραπάνω συνάντησης η Ελληνική αντιπροσωπία επισκέφτηκε τον Πρέσβη της Ελλάδος στο Τελ Αβίβ κ. Σπύρο Λαμπρίδη τον οποίο ενημέρωσε αναλυτικά για τις δραστηριότητες και τα τεχνολογικά επιτεύγματα της Ελληνικής Διαστημικής βιομηχανίας τα τελευταία χρόνια. http://www.protothema.gr/technology/article/447272/sunergasia-metaxu-ellinikis-kai-israilinis-diastimikis-viomihanias-/

Μετεωρίτης από το Μαρόκο αποκαλύπτει στοιχεία για το υπέδαφος του Άρη. Ένας μετεωρίτης που ανακαλύφθηκε στην έρημο του Μαρόκου έχει ηλικία 4,4 δισ. ετών και προέρχεται από το υπέδαφος του Άρη, ανοίγοντας έτσι τον δρόμο για την απάντηση ερωτημάτων σχετικά με τη γεωλογία του πλανήτη. Αυτό υποστηρίζουν σε μελέτη τους Αμερικανοί επιστήμονες από τα πανεπιστήμια Μπράουν και του Νιου Μέξικο, οι οποίοι πραγματοποίησαν φασματοσκοπικές αναλύσεις στον βράχο. Παρόλο που ο Άρης ονομάζεται επίσης Κόκκινος Πλανήτης, ο βράχος έχει πάρει το παρατσούκλι «Μαύρη Ομορφιά», για την γκριζόμαυρη απόχρωσή του. Γνωστός στους επιστήμονες με την επίσημη ονομασία NWA 7034, ο συγκεκριμένος μετεωρίτης είναι εντελώς διαφορετικός από οποιοδήποτε άλλο πέτρωμα αρειανής προέλευσης έχει βρεθεί ποτέ στη Γη, σύμφωνα με τους ερευνητές. Όπως υποστηρίζουν, με εξαίρεση τη «Μαύρη Ομορφιά», όλοι οι υπόλοιποι βράχοι ταξινομούνται σε τρεις κατηγορίες – σεργοτίτες, ναχλίτες και σασινίτες (shergottites, nakhlites, chassignites). Αυτοί οι μετεωρίτες SNC, όπως αποκαλούνται συνολικά, αποτελούνται από στερεοποιημένο ηφαιστειακό υλικό. Από την άλλη μεριά, ο NWA 7034 είναι ένα λατυτοπαγές πέτρωμα, δηλαδή ένας σχηματισμός από διάφορους τύπους πετρωμάτων που έχουν ενωθεί μεταξύ τους. Τα ιζηματογενή συστατικά του μετεωρίτη ταιριάζουν χημικά με τα δείγματα που έχουν αναλύσει τα οχήματα εξερεύνησης της ΝΑΣΑ στον Άρη, κάτι που υποδεικνύει πως προέρχεται από το σκοτεινό υπόστρωμα που βρίσκεται κάτω από το στρώμα κόκκινης σκόνης το οποίο καλύπτει την επιφάνειά του. Αν αυτή η ανάλυση επαληθευτεί, τότε μπορεί να λύσει αρκετά αινίγματα που προσπαθούν εδώ και καιρό να λύσουν οι επιστήμονες. Όπως, για παράδειγμα, γιατί η φασματοσκοπική ανάλυση των μετεωριτών SNC δεν ταιριάζει απόλυτα με τα φασματικά δεδομένα που έχουν κατά καιρούς συλλεχθεί, «σαρώνοντας» την επιφάνεια του Κόκκινου Πλανήτη από το διάστημα. Μετεωρίτης από το Μαρόκο αποκαλύπτει στοιχεία για το υπέδαφος του Άρη «Αν και τα περισσότερα δείγματα συμφωνούν σε γενικές γραμμές με τις μετρήσεις που έχουν προκύψει από τα όργανα των διαστημοπλοίων, παρουσιάζουν ωστόσο ενοχλητικές διαφοροποιήσεις», αναφέρει ο Τζακ Μάσταρντ από το πανεπιστήμιο Μπράουν και μέλος της ερευνητικής ομάδας. Οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν ένα εργαλείο το οποίο τους επέτρεψε να προσδιορίσουν τη μέση φασματική «υπογραφή» όλου του μετεωρίτη, και όχι επιμέρους μικρών σημείων του. Με αυτό τον τρόπο, διαπίστωσαν ότι η ανάλυση του βράχου αντιστοιχεί με τις ενδείξεις που έχουν καταγράψει τα δορυφορικά όργανα πάνω από περιοχές όπου το στρώμα σκόνης είναι λεπτό, με συνέπεια να είναι σχετικά εκτεθειμένο το βραχώδες υπόστρωμα. Το γεγονός αυτό υποδεικνύει πως ο NWA 7034 πιθανότατα προέρχεται από αυτό το υπόστρωμα. Ένα υπόστρωμα «πλούσιο» σε πετρώματα όπως η «Μαύρη Ομορφιά» θα δικαιολογούνταν από την ιστορία του Κόκκινου Πλανήτη, υποστηρίζουν οι επιστήμονες. «Το ανάγλυφο του Άρη είναι διάστικτο από 400.000 και πλέον κρατήρες διαμέτρου πάνω από ένα χιλιόμετρο», γράφουν. «Καθώς ο σχηματισμός λατυποπαγών πετρωμάτων είναι φυσική συνέπεια τέτοιων προσκρούσεων, με την πάροδο του χρόνου θα πρέπει να έχει συσσωρευθεί στον Άρη αρκετά μεγάλη ποσότητα βράχων όπως ο NWA 7034» Βίντεο. http://www.naftemporiki.gr/story/911066/meteoritis-apo-to-maroko-apokaluptei-stoixeia-gia-to-upedafos-tou-ari

Το φάντασμα του Δία σε μια άποψη από το XMM - Newton και το Hubble. Τα ονόματα των αστρονομικών αντικειμένων είναι συχνά αμφίσημα, ειδικά όταν η ιστορική ονομασία της ορισμένης κατηγορίας ουράνιου σώματος έχει προηγηθεί της φυσικής του κατανόησης και βασίστηκε στην εμφάνισή του στον ουρανό. Μια εμφανώς περίπλοκη περίπτωση ονοματολογίας είναι εκείνη των πλανητικών νεφελωμάτων, τα γραφικά ερείπια χαμηλής και μέσης μάζας αστεριών. Σε αντίθεση με ό, τι συμβαίνει στα μεγαλύτερα αστέρια αυτού του είδους, τα αστέρια με μάζες 0,8 έως 8 φορές αυτή του ήλιου μας δεν τελειώνουν τη ζωή τους με έκρηξη σαν ισχυρές σουπερνόβες αλλά φουσκώνουν ειρηνικά, απελευθερώνοντας τα εξωτερικά στρώματά τους στον περιβάλλοντα χώρο και δημιουργώντας όμορφα διαμορφωμένα σύννεφα κατά τη διάρκεια της διαδικασίας. Αν και αυτοί οι αστρικοί θάνατοι δεν έχουν καμία σχέση με τους πλανήτες, οι αστρονόμοι του 18ου αιώνα, που τους παρατήρησαν για πρώτη φορά, μπερδεύτηκαν από τη σφαιροειδή εμφάνισή τους, και τους έδωσαν την παραπλανητική ονομασία των πλανητικών νεφελωμάτων. Και ακριβώς για να γίνει πιο περίπλοκο, το πλανητικό νεφέλωμα που φαίνεται σε αυτήν την εικόνα φέρει ένα ακόμη πιο περίεργο όνομα. Δεδομένου ότι εκτείνεται σαν ένας δίσκος στον ουρανό είναι περίπου τόσο μεγάλο όσο αυτό που καλύπτεται από τον πλανήτη Δία, έλαβε το περίεργο παρατσούκλι Φάντασμα του Δία (Jupiter’s Ghost). Φυσικά, αυτό το αντικείμενο είναι επίσης γνωστό με ονομασίες καταλόγου, η πιο πρόσφατη από τις οποίες, από τα τέλη του 19ου αιώνα, είναι NGC 3242. Η εικόνα αποκαλύπτει πως οι ισχυροί άνεμοι που απελευθερώνονται από το ετοιμοθάνατο άστρο - το λευκό νάνο στο κέντρο - διαμορφώνουν τη δομή διπλού κελύφους του νεφελώματος. Η μπλε λάμψη που γεμίζει την εσωτερική φούσκα αντιπροσωπεύει την εκπομπή ακτίνων-Χ από θερμό αέριο, το οποίο θερμαίνεται σε πάνω από δύο εκατομμύρια βαθμούς από τους κλυδωνισμούς στους γρήγορους αστρικούς ανέμους, με ριπές σε περίπου 2400 χλμ / δευτ κατά το αέριο περιβάλλοντος. Η πράσινη λάμψη σηματοδοτεί ψυχρότερες συγκεντρώσεις του αερίου που φαίνονται στο οπτικό φως, μέσω της εκπομπής του οξυγόνου, αποκαλύπτοντας την άκρη του εσωτερικού κελύφους, σε αντίθεση με το πιο διάχυτο αέριο που απαρτίζουν το εξωτερικό κέλυφος. Οι δύο σχήματος φλόγας χαρακτηριστικά, ορατά σε κόκκινο στο επάνω δεξιά και κάτω αριστερή γωνία της εσωτερικής φούσκας, οι τσέπες του ακόμα πιο δροσερή και φυσικού αερίου, όπως φαίνεται και στο οπτικό φως μέσα από την εκπομπή του αζώτου. Το Φάντασμα του Δία βρίσκεται περίπου 3000 έτη φωτός μακριά, και είναι ορατό στον νότιο αστερισμό της Ύδρας, το φίδι του νερού. Αυτή η εικόνα συνδυάζει δεδομένα ακτίνων Χ που συλλέχθηκαν το 2003 από το XMM-Newton της ESA (μπλε) με οπτικές παρατηρήσεις από το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble της NASA/ESA (πράσινο και κόκκινο). Δημοσιοποιήθηκε για πρώτη φορά στην γκαλερί εικόνων του XMM-Newton. http://www.esa.int/ell/ESA_in_your_country/Greece/To_phhantasma_toy_Dhia_se_mia_hapopse_apho_to_XMM_-_Newton_kai_to_Hubble

Ευτέρπη Καλεσάκη: Πρωτοπόρος της νανοτεχνολογίας. Πότε νιώσατε τελευταία φορά υπερήφανη ως Ελληνίδα; Υπερήφανη νιώθω κάθε φορά που σκέφτομαι τη γενιά των παππούδων μου. Αυτών που ήταν μαχητές της ζωής. Σε δυσκολότερους καιρούς, με μέσα ανύπαρκτα, αγωνίστηκαν, έζησαν και πέθαναν με αξιοπρέπεια. Σε τι σας έκανε καλύτερη η διεθνής εμπειρία σας; Καλύτερη ή χειρότερη δεν μπορώ να πω, πιο πλούσια ως άνθρωπο όμως, ναι, το λέω με βεβαιότητα. Ενα πολυπολιτισμικό περιβάλλον ανοίγει τους ορίζοντές σου και σε πλουτίζει. Τι πιο πολύτιμο σας έδωσε η ελληνική παιδεία; Αγάπη για μάθηση. Στάθηκα τυχερή, καθώς τόσο η οικογένειά μου όσο και αρκετοί από τους δασκάλους μου δεν ήταν υπέρμαχοι της στείρας γνώσης. Πού υπερέχουμε και σε τι υστερούμε ως Ελληνες; Δεν θα ήθελα να μιλήσω με γενικότητες επαινώντας ή ψέγοντας τους Ελληνες. Θα περιοριστώ στον κλάδο της έρευνας, τον οποίο γνωρίζω καλύτερα. Ο Ελληνας ερευνητής, κατά κανόνα, δεν διαθέτει το 100% του παραγωγικού του χρόνου στην έρευνα, είτε γιατί οι ανάγκες βιοπορισμού δεν του το επιτρέπουν είτε γιατί παράλληλα με την έρευνα του ζητείται η επίλυση γραφειοκρατικών και σε κάθε περίπτωση δευτερεύουσας σημασίας ζητημάτων. Το θετικό στοιχείο και στην παρούσα κατάσταση είναι ότι η έρευνα δεν σε κουράζει, την αποζητάς, λαχταράς περισσότερο να κάνεις αυτό που αγαπάς. Λέτε γι’ αυτό να είναι έτσι δομημένο το σύστημα; Στο ίδιο πλαίσιο, η έλλειψη πόρων μάς καθιστά πολυμήχανους. Θα πρέπει να εκμεταλλευτούμε μέχρι και το τελευταίο χιλιοστό των πόρων μας, ώστε να έχουμε αξιόλογα αποτελέσματα. Πώς θα γίνει πιο ανταγωνιστικό το ελληνικό πανεπιστήμιο; Το ελληνικό πανεπιστήμιο δεν είναι εταιρεία, για να μιλήσω με όρους διοίκησης επιχειρήσεων, για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητάς του. Χρήσιμη βεβαίως και αυτή η προσέγγιση, αλλά θεωρώ πως το πανεπιστήμιο είναι πρωτίστως χώρος απόκτησης και παραγωγής γνώσης και το βασικό έλλειμμα σήμερα είναι η στρεβλή αντίληψη για τη λειτουργία του. Οι άνθρωποι που το στελεχώνουν, φοιτητές, καθηγητές, διοικητικό και τεχνικό προσωπικό, πρέπει να είναι εκεί αυτονοήτως αξιοκρατικά, κυρίως όμως γιατί το θέλουν και όχι γιατί απλώς μπορούν. Τι θα κάνατε για να δώσετε ώθηση στην ελληνική καινοτομία; Αφήνοντας τους πόρους στην άκρη, που είναι ένα πάγιο αίτημα, θα προσπαθούσα να φέρω ανθρώπους από ποικίλους κλάδους πιο κοντά, ώστε να δοθεί ώθηση στην παραγωγή νέων ιδεών. Στην επιστήμη, η αλληλεπίδραση με άλλους, διαφορετικούς κλάδους προσφέρει περισσότερες ιδέες, δίνει μια φρέσκια ματιά και ώθηση. Η έννοια της αριστείας πού εκφράζεται στην Ελλάδα; Σε κάθε προσπάθεια των ανθρώπων της να την πάνε ένα βήμα μπροστά, έκαστος στον τομέα του. Τι ουσιαστικό μπορούν να δώσουν στη χώρα οι διακεκριμένοι του εξωτερικού; Ελπίδα. Ολα τα άλλα έπονται. Τι θα συμβουλεύατε έναν συνάδελφό σας που παραμένει και βιώνει την ελληνική πραγματικότητα; Να κάνει το καλύτερο που μπορεί, να προσπαθήσει να αλλάξει αυτά που τον ενοχλούν και να μην αποθαρρύνεται. Βγήκε κάτι θετικό από την κρίση - και ποιο είναι; Πάντα υπάρχουν θετικά, αρκεί να θες να τα δεις. Για τον επιστημονικό κλάδο θα πω μόνο ότι ανοιχτήκαμε περισσότερο στον κόσμο και αυτό μακροπρόθεσμα θα λειτουργήσει προς όφελός μας. Με τι προϋποθέσεις θα γυρίζατε στην πατρίδα; Αν κάποιος μου έδινε τη δυνατότητα να κάνω αυτό που αγαπώ, κερδίζοντας τα απαραίτητα ώστε να ζω αξιοπρεπώς. Ποια ελληνική συνήθειά σας κρατήσατε; Ολες. Δεν άλλαξε κάτι ιδιαίτερα στον τρόπο ζωής μου στο εξωτερικό σε σχέση με την Ελλάδα. Ο Ελληνας ήρωάς σας. Οι γονείς μου. Σταθμοί στη ζωή της 1982 Γεννήθηκε στην Αθήνα. 2000 Εναρξη των σπουδών της στο Τμήμα Φυσικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ). 2012 Διδακτορικό δίπλωμα από το τμήμα Φυσικής του ΑΠΘ. Μεταδιδακτορική ερευνήτρια στο Ινστιτούτο Ηλεκτρονικής, Μικροηλεκτρονικής και Νανοτεχνολογίας (ISEN-ΙΕΜΝ, CNRS) στη Γαλλία. 2014 Δημοσίευση της ανακάλυψης του τεχνητού γραφένιου -πατέντα που θα αλλάξει τα δεδομένα στο χώρο της τεχνολογίας- από την Ερευνητική Μονάδα Φυσικής και Επιστήμης των Υλικών του Πανεπιστημίου Λουξεμβούργου, το ΙΕΜΝ στη Λιλ, το Ινστιτούτο Max Planck κ.ά. Παιχνίδι με τις λέξεις Τι πιο μικρό ελληνικό αγάπησα. Τον ίσκιο από τις αγριελιές το καλοκαίρι στο χωριό μου. Το πρόσωπο που νοσταλγώ. Η γιαγιά μου. Η γεύση που συχνά ανακαλώ. Κολοκυθάκια τηγανητά στη Σάμη της Κεφαλονιάς. Η πιο ελληνική μου λέξη. Μάνα. Τι παίρνω μαζί μου φεύγοντας από την Ελλάδα. Αγάπη. http://www.kathimerini.gr/801934/article/proswpa/synentey3eis/eyterph-kalesakh-prwtoporos-ths-nanotexnologias

Αποσύρεται ο ισχυρισμός για ανίχνευση βαρυτικών κυμάτων-Τα αρχέγονα βαρυτικά κύματα παραμένουν «ασύλληπτα» «Συγγνώμη λάθος», λένε τώρα οι ερευνητές που έγιναν πρωτοσέλιδο τον περασμένο Μάρτιο όταν ανακοίνωσαν ότι ανίχνευσαν αρχέγονα βαρυτικά κύματα. Το σήμα προερχόταν τελικά από την σκόνη που υπάρχει μέσα στον Γαλαξία μας, και όχι από τις πρώτες στιγμές μετά τη γέννηση του Σύμπαντος. Ο ισχυρισμός αποσύρθηκε έπειτα από την ολοκλήρωση ανάλυσης που διήρκεσε έναν ολόκληρο χρόνο και συνέκρινε τα δεδομένα της επίμαχης μελέτης με παρατηρήσεις του ευρωπαϊκού διαστημικού τηλεσκοπίου Planck. Τα βαρυτικά κύματα είναι θεωρητικές ρυτιδώσεις στο χωροχρόνο οι οποίες διαδίδονται σαν κύμα με την ταχύτητα του φωτός -ουσιαστικά συμπιέζουν το χώρο σε μία κατεύθυνση και τον τεντώνουν προς μια άλλη. Η ύπαρξή τους προβλέφθηκε τo 1916 από τον Άλμπερτ Άινσταϊν ως συνέπεια της Γενικής Σχετικότητας, μέχρι σήμερα όμως δεν έχει επιβεβαιωθεί. Η επίμαχη μελέτη αφορούσε ένα ιδιαίτερο είδος βαρυτικών κυμάτων, τα οποία υπολογίζεται ότι εμφανίστηκαν κατά τη φάση του λεγόμενου πληθωρισμού: μια φάση που διήρκεσε μόλις 10-32 δευτερόλεπτα και ανάγκασε το Σύμπαν να διογκωθεί απότομα, πιο γρήγορα κι από την ταχύτητα του φωτός. Η θεωρία του πληθωρισμού, η οποία προτάθηκε ως εξήγηση για την παρατηρούμενη ομοιογένεια του Σύμπαντος, είναι σήμερα αποδεκτή από τους περισσότερους κοσμολόγους και θεωρητικούς φυσικούς, παραμένει όμως αναπόδεικτη. Το εξειδικευμένο τηλεσκόπιο Bicep 2 στην Ανταρκτική αναζήτησε ίχνη των αρχέγονων βαρυτικών κυμάτων στη λεγόμενη μικροκυματική ακτινοβολία υποβάθρου (CMB) -το αρχαίο υπόλειμμα μιας λάμψης που γέμισε τα πάντα όταν το νεαρό Σύμπαν έγινε ξαφνικά διαφανές περίπου 380.000 χρόνια μετά τη γέννησή του (σήμερα έχει ηλικία περίπου 13,8 δισ. ετών). Οι ερευνητές γνώριζαν ότι η σκόνη μέσα στον Γαλαξία εκπέμπει κι αυτή μικροκύματα που μπορούν να επηρεάσουν της μετρήσεις της ακτινοβολίας CBM. Έπρεπε λοιπόν να υπολογίσουν τη συμβολή της σκόνης στο σήμα και να την αφαιρέσουν από τις μετρήσεις. Για να το κάνουν αυτό χρησιμοποίησαν συνολικά έξι διαφορετικά μοντέλα, ένα από τα οποία βασίστηκε σε χάρτη της ακτινοβολίας CBM τον οποίο ολοκλήρωσε σχετικά πρόσφατα το ευρωπαϊκό διαστημικό τηλεσκόπιο Planck. Τα δεδομένα του Planck δεν είχαν δημοσιευτεί ακόμα όταν συντασσόταν η μελέτη, οπότε οι ερευνητές προχώρησαν στην ανορθόδοξη κίνηση να αντιγράψουν τα δεδομένα από μια διαφάνεια που παρουσιάστηκε σε συνέδριο. H επίσημη δημοσίευση των αποτελεσμάτων του Planck επέτρεψε τελικά τη διασταύρωση των δεδομένων του BICEP. Έπειτα από έναν χρόνο ανάλυσης, οι υπεύθυνοι του Planck στην ευρωπαϊκή διαστημική υπηρεσία ESA αναφέρουν ότι το επίμαχο σήμα προέρχεται αποκλειστικά από την ακτινοβολία που εκπέμπει η σκόνη του δικού μας γαλαξία. Και αυτό σημαίνει ότι τα βαρυτικά κύματα και ο κοσμικός πληθωρισμός παραμένουν αναπόδεικτα φαινόμενα. http://physicsgg.me/2015/02/02/%cf%84%ce%b1-%ce%b1%cf%81%cf%87%ce%ad%ce%b3%ce%bf%ce%bd%ce%b1-%ce%b2%ce%b1%cf%81%cf%85%cf%84%ce%b9%ce%ba%ce%ac-%ce%ba%cf%8d%ce%bc%ce%b1%cf%84%ce%b1-%cf%80%ce%b1%cf%81%ce%b1%ce%bc%ce%ad%ce%bd%ce%bf/

Η κάθοδος του Philae. Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ESA) έδωσε στη δημοσιότητα ένα animation από τη διαδικασία προσέγγισης της διαστημοσυσκευής Philae στον κομήτη 67/P. Το σκάφος Rosetta που μελετά τον κομήτη απελευθέρωσε τον περασμένο Νοέμβριο το Philae με στόχο να προσεδαφιστεί στον κομήτη και να κάνει μια σειρά από εργασίες και αναλύσεις. Τελικά το Philae δεν κατάφερε να προσεδαφιστεί ομαλά με αποτέλεσμα να χαθεί σε κάποια εσοχή βράχων. Πριν απολέσει την ενέργεια του το Philae κατάφερε να ολοκληρώσει διάφορες αναλύσεις και οι επιτελείς της αποστολής ευελπιστούν ότι καθώς ο κομήτης πλησιάζει προς τον Ηλιο το Philae θα ξυπνήσει από τον... λήθαργο του και θα καταφέρει να κάνει νέες μελέτες στον κομήτη. Το animation αποτελεί σύνθεση 16 εικόνων που τράβηξε το Rosetta από την κάθοδο του Philae. http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=673025

Σε τροχιά δορυφόρος της NASA που βλέπει την υγρασία των εδαφών. Εκτοξεύτηκε με επιτυχία ο δορυφόρος SMAP της NASA που θα συλλέγει δεδομένα για τη γεωργία και τη διαχείριση υδάτινων πόρων. Ο δορυφόρος θα χρησιμοποιεί δύο όργανα μικροκυμάτων που έχουν την ικανότητα να χαρτογραφούν αλλά και ταυτόχρονα να μελετούν το έδαφος σε όλη την υφήλιο και να παράγουν εκτιμήσεις της υγρασίας εδάφους σε τοπικό επίπεδο. Ο δορυφόρος θα μπορεί να κάνει εκτιμήσεις για τα επίπεδα υγρασίας μιας περιοχής έκτασης εννέα χλμ βοηθώντας έτσι την τοπική γεωργία αλλά και τις αρμόδιες Αρχές να γνωρίζουν την κατάσταση της περιοχής σε σχέση με τους υδάτινους πόρους και να δρουν αναλόγως. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231382149 Εκτοξεύτηκε ο "Inmarsat-5F2» Την 1η Φεβρουαρίου 2015 την 15 και 31 λεπτά ώρα Μόσχας από την εξέδρα εκτόξευσης 200 του κοσμοδρόμιου του Μπαϊκονούρ εγινε η εκτόξευση του πυραύλου φορέα «Proton-M» με το ανώτερο στάδιο "Breeze-M» και τον τηλεπικοινωνιών δορυφόρο "Inmarsat-5F2. " Το ανώτερο στάδιο "Breeze-M» και το διαστημικό σκάφος "Inmarsat-5F2" - συνεχίζει την αυτόνομη πτήση. Εκτιμώμενος χρόνος διαχωρισμού του διαστημικού οχήματος "Inmarsat-5F2" από το ανώτερο στάδιο - στις 7:00 ώρα Μόσχας και 02 λεπτά την 2η Φεβρουαρίου του 2015. Αυτη η εκτοξευση ηταν η πρώτη του 2015 και 402α στην ιστορία του πυραύλου "Proton". Βίντεο. http://www.federalspace.ru/video/01_02_2015_proton_inmarsat-5f2.mp4 http://www.federalspace.ru/21269/ Ακόμα έναν δορυφόρο φέρεται να εκτόξευσε το Ιράν. Το Ιράν εκτόξευσε με επιτυχία τον τέταρτο δορυφόρο του, αναφέρει την Δευτέρα η κρατική τηλεόραση της χώρας. Ο δορυφόρος ονομάζεται Φατζρ, που σημαίνει «χαραυγή» στα φαρσί, δήλωσε ο υπουργός Άμυνας Χοσεΐν Ντεγκάν, χωρίς όμως να δώσει λεπτομέρειες. Η εκτόξευση έρχεται εν μέσω διαπραγματεύσεων της Τεχεράνης και με τη λεγόμενη ομάδα των έξι (ΗΠΑ, Βρετανία Γερμανία, Γαλλία, Ρωσία, Κίνα) για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα. Διεθνείς παρατηρητές ανησυχούν ότι το διαστημικό πρόγραμμα του Ιράν είναι στην πραγματικότητα μια συγκεκαλυμμένη προσπάθεια ανάπτυξης βαλλιστικών πυραύλων, ικανών να μεταφέρουν πυρηνικές κεφαλές. Οι διαπραγματευτές κατέληξαν σε μεταβατική συμφωνία με το Ιράν το 2013 αλλά οριστική λύση δεν έχει βρεθεί. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231382268

Μαύρες τρύπες και γαλαξιακή πρόωρη γήρανση. Μαύρες τρύπες που κρύβονται στα κέντρα νεαρών γαλαξιών δεν αποκλείεται να τους προκαλούν τελικά εμμηνόπαυση, υποστηρίζει διεθνής ομάδα αστρονόμων: όταν βρεθούν σε φάση παροξυσμού, οι μαύρες τρύπες μπορούν να εκτοξεύσουν μακριά το πολύτιμο αέριο από το οποίο γεννιούνται νέα άστρα. Οι περισσότεροι γαλαξίες χρειάζονται δύο ή και περισσότερα δισεκατομμύρια χρόνια για να εξαντλήσουν το διαθέσιμο αέριο υδρογόνο και να πάψουν έτσι να γεννούν νέα άστρα. Ορισμένοι όμως δείχνουν να γερνούν ταχύτερα και μένουν «στείροι» σε λιγότερο από ένα δισ. χρόνια. Η νέα μελέτη, η οποία δημοσιεύεται στο Monthly Notices of the Royal Astronomical Society, http://mnras.oxfordjournals.org/content/447/4/3311 εξετάζει για πρώτη φορά τέσσερις γαλαξίες που δείχνουν να βρίσκονται σε τέσσερα διαφορετικά στάδια της μετάβασης προς αυτήν την εμμηνόπαυση. Όλοι τους έδειχναν να είχαν χάσει σχετικά πρόσφατα το απόθεμα αερίου τους, χωρίς όμως να είναι σαφές το γιατί. Η εξήγηση ότι κάποιος άλλος γαλαξίας έκλεψε το πολύτιμο αέριο με τη βαρυτική έλξη του δεν φαίνεται να ευσταθεί, αφού οι νεόκοποι γαλαξίες δεν έχουν ορατούς γείτονες. Η πιο ενδιαφέρουσα από τις τέσσερις περιπτώσεις ήταν ο γαλαξίας J0836, δίπλα στον οποίο εντοπίστηκε μια γιγάντια μάζα αερίου. Οι ερευνητές πιστεύουν ότι το αέριο αυτό δεν αποκλείεται να προέρχεται από τον γαλαξία και να εκτινάχθηκε για κάποιο λόγο στο διάστημα. Οι περισσότεροι γαλαξίες είναι γνωστό ότι κρύβουν στα κέντρα τους μαύρες τρύπες εξαιρετικά μεγάλης μάζας. Το υδρογόνο του J0836 θα μπορούσε να είχε εκτιναχθεί από την μαύρη τρύπα αν την πλησίαζε σε τέτοια απόσταση ώστε να μην παγιδευτεί από το βαρυτικό πεδίο της, αλλά να επιταχυνθεί απότομα και να εκσφενδονιστεί. Θα μπορούσε επίσης να είχε εκτιναχθεί προς τα έξω λόγω της ακτινοβολίας που εκπέμπουν άλλα αντικείμενα λίγο πριν χαθούν για πάντα μέσα στη μελανή οπή. Οι ερευνητές αναγνωρίζουν ότι απαιτούνται περαιτέρω μελέτες για να επιβεβαιωθεί η θεωρία τους για την γαλαξιακή πρόωρη γήρανση. Οι υποψίες όμως υπάρχουν, και κάθε γαλαξίας που σχεδιάζει να αποκτήσει κι άλλα παιδιά καλά θα κάνει να προσέχει το τέρας που κρύβεται στην καρδιά του. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231382200

Ένα νέο υποθετικό σωματίδιο σκοτεινής ύλης. Ένα νέο υποθετικό στοιχειώδες σωματίδιο προτείνουν ερευνητές από το πανεπιστήμιο του Σαουθάμπτον και το Ινστιτούτο Μαξ Πλανκ, με μια καινούρια θεωρία σχετικά με τη φύση της σκοτεινής ύλης. To προτεινόμενο στοιχειώδες σωματίδιο χ διαθέτει πολύ μικρή μάζα (100 eV/c2) και δεν αλληλεπιδρά με το φως, άρα δεν γίνεται αντιληπτό από τα αστρονομικά όργανα. Όμως, αλληλεπιδρά ισχυρά με τη συμβατική ύλη (σ ≈ 5 · 10−29 m2) σε σχέση με άλλα υποψήφια σωματίδια σκοτεινής ύλης, οπότε δεν μπορεί να διεισδύσει στη γήινη ατμόσφαιρα και γι αυτό δεν ανιχνεύεται ούτε από τους επίγειους ανιχνευτές σκοτεινής ύλης. Εφόσον το σωματίδιο σκοτεινής ύλης χ αλληλεπιδρά με την ατμόσφαιρα της Γης, η πειραματική διάταξη ανίχνευσής του πρέπει να βρίσκεται στο διάστημα Παρόλο που η σκοτεινή ύλη αντιστοιχεί στο 85% της ύλης που απαρτίζει το σύμπαν, μέχρι σήμερα δεν έχει ανιχνευθεί ώστε να εξακριβωθεί από ποιο είδος σωματιδίων αποτελείται. Έτσι, η ύπαρξή της συνάγεται μόνο έμμεσα, δηλαδή από τη βαρυτική της αλληλεπίδραση σε κοσμικές δομές, όπως για παράδειγμα στους γαλαξίες. Επίσης, αν και ορισμένες προγενέστερες θεωρίες έχουν προβλέψει υποατομικά σωματίδια με ιδιότητες που θα εξηγούσαν τη συμπεριφορά της σκοτεινής ύλης στο σύμπαν, τουλάχιστον προς το παρόν δεν έχουν επιβεβαιωθεί από την πρώτη φάση πειραμάτων στον Μεγάλο Επιταχυντή Αδρονίων στο CERN στη Γενεύη. Όπως περιγράφουν οι επιστήμονες σε άρθρο τους στο περιοδικό Scientific Reports, η μάζα του σωματιδίου που προτείνουν είναι πολύ μικρή, μόλις 0,02% της μάζας του ηλεκτρονίου. http://www.nature.com/srep/2015/150127/srep08058/full/srep08058.html Αν και δεν αλληλεπιδρά με το φως, με συνέπεια να μην μπορεί να γίνει αντιληπτό από τα αστρονομικά όργανα, αλληλεπιδρά και μάλιστα ισχυρά με τη συμβατική ύλη. Στην πραγματικότητα, αντίθετα από άλλα υποψήφια «συστατικά» της σκοτεινής ύλης, το σωματίδιο αυτό δεν μπορεί να διαπεράσει τη γήινη ατμόσφαιρα. Επομένως, σύμφωνα με τους ερευνητές, είναι απίθανο να ανιχνευθεί από επίγεια όργανα. Γι’ αυτό και οι επιστήμονες σχεδιάζουν να το αναζητήσουν μέσω πειραμάτων στο διάστημα. Έξω από τη γήινη ατμόσφαιρα, όπως προβλέπουν, ειδικά νανοσωματίδια θα δεχθούν καθοδικές δυνάμεις από τη ροή της σκοτεινής ύλης στην οποία θα εκτεθούν. Αν η θεωρία τους ευσταθεί, τότε μετρώντας τη θέση των νανοσωματιδίων με μεγάλη ακρίβεια, θα μπορέσουν να προσδιορίσουν στοιχεία για τη φύση αυτού του «συστατικού». Όπως αναφέρει στην ανακοίνωση της ομάδας ο Τζέιμς Μπέιτμαν από το Τμήμα φυσικής του πανεπιστήμιου του Σαουθάμπτον, ο οποίος συνυπογράφει το άρθρο: «Η δουλειά μας συνδυάζει πολλούς διαφορετικούς κλάδους της φυσικής: παρατηρησιακή αστρονομία ακτίνων Χ, πειραματική κβαντική οπτική και φυσική στοιχειωδών σωματιδίων. Το σωματίδιο που προτείνουμε είναι τελείως θεωρητικό, μέχρι σήμερα ωστόσο δεν υπάρχουν παρατηρήσεις ή πειράματα που να αποκλείουν την ύπαρξή του. Η σκοτεινή ύλη είναι ένα από τα σημαντικά άλυτα προβλήματα της σύγχρονης φυσικής». Από την άλλη μεριά, ο Αλεξάντερ Μέρλε από το γερμανικό ινστιτούτο Μαξ Πλανκ, που συνυπογράφει την έρευνα, σημειώνει πως υπάρχει «χώρος» για νέα μοντέλα σχετικά με τη φύση της σκοτεινής ύλης. Κι αυτό γιατί για καμία από τις υπάρχουσες θεωρίες δεν έχει υπάρξει μέχρι σήμερα η παραμικρή ένδειξη που να συνηγορεί υπέρ της. «Αυτή τη στιγμή, τα πειράματα για τη σκοτεινή ύλη δεν δίνουν κανένα σαφή προσανατολισμό και, με δεδομένο πως ούτε στον Μεγάλο επιταχυντή Αδρονίων δεν έχουν βρεθεί ενδείξεις για μια νέα φυσική θεωρία, ίσως ήρθε η ώρα να στραφούμε σε εναλλακτικές εξηγήσεις. Ολοένα περισσότεροι φυσικοί συμφωνούν με αυτή την άποψη, ενώ η πρότασή μας αποτελεί μπορεί να ανταγωνισθεί τα σημαντικότερα μοντέλα που έχουν διατυπωθεί έως τώρα». http://physicsgg.me/2015/01/30/%ce%ad%ce%bd%ce%b1-%ce%bd%ce%ad%ce%bf-%cf%85%cf%80%ce%bf%ce%b8%ce%b5%cf%84%ce%b9%ce%ba%cf%8c-%cf%83%cf%89%ce%bc%ce%b1%cf%84%ce%af%ce%b4%ce%b9%ce%bf-%cf%83%ce%ba%ce%bf%cf%84%ce%b5%ce%b9%ce%bd%ce%ae/

Γη στο υπέρυθρο. Η Γη μοιάζει με γυάλινη σφαίρα μέσα στην οποία κάποιος φύσηξε καπνό. Υπέρυθρες εικόνες από μετεωρολογικούς δορυφόρους συνενώθηκαν σε ένα εντυπωσιακό timelapse που δείχνει την ατμόσφαιρα να αναδεύεται και να πάλλεται. Το βίντεο αναρτήθηκε στο YouTube από τον Τζέιμς Τάιργουιτ-Ντρέικ, φοιτητή προηγμένης μικροσκοπίας που ασχολείται με το Διάστημα ως χόμπι. Ο Τάιργουιτ-Ντρέικ συγκέντρωσε 700 εικόνες που μετέδωσαν οι αμερικανικοί δορυφόροι GOES 13 και 15 το διάστημα 30 Νοεμβρίου 2014 έως 26 Ιανουαρίου 2015. Οι δύο δορυφόροι βρίσκονται σε γεωστατική τροχιά, παραμένουν δηλαδή διαρκώς πάνω από το ίδιο σημείο της Γης σε ύψος 35.800 χιλιομέτρων. Ο ένας έχει στο κέντρο του οπτικού πεδίου του τον Ειρηνικό Ωκεανό, ενώ ο δεύτερος κοιτά την Κεντρική Αμερική. Δεδομένου ότι οι εικόνες από το υπέρυθρο κανάλι των δορυφόρων έχουν ανάλυση 3600 x 3000 εικονοστοιχεία, το timelapse είναι διαθέσιμο και σε ανάλυση 4K. Κάθε δευτερόλεπτο στο παραπάνω timelapse αντιστοιχεί σε χρονικό διάστημα 21 ημερών. H υπέρυθρη ακτινοβολία που καταγράφουν οι δορυφόροι αντιστοιχούν στην εκπομπή θερμικής ακτινοβολίας από τη Γη στο Διάστημα. Το αόρατο αυτό φως εκπέμπεται από το έδαφος και τους ωκεανούς, καθώς όμως ταξιδεύει προς τον ουρανό συναντά τα σύννεφα και τους υδρατμούς της ατμόσφαιρας που απορροφούν τα υπέρυθρα μήκη κύματος. Αυτό σημαίνει ότι το βίντεο δείχνει ουσιαστικά ένα καλειδοσκόπιο καταιγίδων και ανέμων που περιδινίζονται στην ατμόσφαιρα καλύπτοντας την επιφάνεια. Βίντεο: http://physicsgg.me/2015/01/31/%ce%b2%ce%af%ce%bd%cf%84%ce%b5%ce%bf-%ce%b7-%ce%b3%ce%b7-%cf%83%cf%84%ce%bf-%cf%85%cf%80%ce%ad%cf%81%cf%85%ce%b8%cf%81%ce%bf/ Η Σελήνη δεν ήταν σημαντική για την ανάπτυξη ζωής στη Γη. Τη θεωρία πως δεν θα είχε αναπτυχθεί ζωή στη Γη, αν γύρω από τον πλανήτη μας δεν περιστρεφόταν η Σελήνη, αμφισβητεί νέα έρευνα Αμερικανών επιστημόνων από το Ερευνητικό Κέντρο Ames της ΝΑΣΑ, το Πανεπιστήμιο του Αϊντάχο και το Επιστημονικό Ινστιτούτο Carnegie. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, η Γη θα ήταν «φιλόξενη» στους έμβιους οργανισμούς, ακόμη κι αν δεν υπήρχε ο δορυφόρος της. Η ιδέα για τον καταλυτικό ρόλο της Σελήνης στη δημιουργία ζωής στον πλανήτη μας διατυπώθηκε για πρώτη φορά τη δεκαετία του 1990 από τον Γάλλο αστρονόμο Ζακ Λακάρ. «Τρέχοντας» προσομοιώσεις σε υπολογιστές, ο αστρονόμος κατέληξε στο συμπέρασμα πως, χάρις στη βαρυτική έλξη από το φεγγάρι, ο άξονας περιστροφής της Γης σχηματίζει σταθερή γωνία κλίσης ως προς την εκλειπτική. Σε συνδυασμό με την περιφορά της Γης γύρω από τον Ήλιο, η γωνία αυτή, η οποία ονομάζεται λόξωση, είναι η αιτία της κυκλικής εναλλαγής των τεσσάρων εποχών. Έτσι, σύμφωνα με τον Λακάρ, η ύπαρξη της Σελήνης ήταν η εγγύηση που οι εποχές να εναλλάσσονται με περιοδικότητα. Σε αντίθετη περίπτωση, υποστήριξε, η λόξωση θα είχε τέτοια διακύμανση που ο καιρός θα μεταβαλλόταν με εντελώς τυχαίο τρόπο, με συνέπεια το γήινο περιβάλλον να είναι αντίξοο σε κάθε λογής οργανισμό. Ωστόσο, όπως είναι φυσικό, ο Λακάρ βασίσθηκε για τις προσομοιώσεις σε υπολογιστές εκείνης της εποχής, οι οποίοι είχαν λιγότερη ισχύ και μπορούσαν να επεξεργαστούν πολύ μικρότερο όγκο δεδομένων από τα σημερινά συστήματα. Έτσι, μάλλον ήταν αναμενόμενο ότι, όταν οι Αμερικανοί επιστήμονες επιστράτευσαν ταχύτερα, σύγχρονα μηχανήματα, τροφοδοτώντας τα με ακόμη περισσότερα δεδομένα, βρήκαν διαφορετικά αποτελέσματα. Έτσι, αυτή τη φορά, οι προσομοιώσεις έδειξαν πως ναι μεν η λόξωση δεν θα παρέμενε σταθερή, ωστόσο η διακύμανσή της δεν θα ξεπερνούσε τις 10 μοίρες, με συνέπεια η επίδραση στα κλιματικά μοτίβα να είναι περιορισμένη. «Για να ελέγξουμε την αξιοπιστία του λογισμικού μας, το δοκιμάσαμε για την περίπτωση της λόξωσης του Άρη, βρίσκοντας παρόμοια αποτελέσματα με άλλες επιστημονικές έρευνες», αναφέρει στο Astrobiology Magazine της ΝΑΣΑ ο Τζακ Λισάουερ από το Ερευνητικό Κέντρο Ames και μέλος της ομάδας. «Όταν όμως το εφαρμόσαμε στη λόξωση της Γης, βρήκαμε πως οι διακυμάνσεις ήταν μικρότερες από τις αναμενόμενες – και σε καμία περίπτωση τόσο ακραίες, όσο είχαν υπολογισθεί παλιότερα». Εκτός από την… αποκατάσταση της ιστορίας για το πώς αναπτύχθηκαν έμβια όντα στον πλανήτη μας, οι επιστήμονες υποστηρίζουν πως το συμπέρασμά τους επηρεάζει και την αναζήτηση ζωντανών οργανισμών σε πλανήτες πέρα από το ηλιακό μας σύστημα. Κι αυτό γιατί δείχνει πως οι εξωπλανήτες δεν χρειάζονται απαραίτητα κάποιον φυσικό δορυφόρο στη γειτονιά του για να είναι «φιλικοί» στη δημιουργία ζωής. http://physicsgg.me/2015/01/31/%ce%b7-%cf%83%ce%b5%ce%bb%ce%ae%ce%bd%ce%b7-%ce%b4%ce%b5%ce%bd-%ce%ae%cf%84%ce%b1%ce%bd-%cf%83%ce%b7%ce%bc%ce%b1%ce%bd%cf%84%ce%b9%ce%ba%ce%ae-%ce%b3%ce%b9%ce%b1-%cf%84%ce%b7%ce%bd-%ce%b1%ce%bd%ce%ac/

Ραδιενεργές φυσαλίδες τρύπησαν την καρδιά ενός σουπερνόβα. Ριπές ραδιενεργού νικελίου άφησαν γιγάντιες κοιλότητες στο υπόλειμμα του υπερκαινοφανούς Κασσιόπη Α, ενός σουπερνόβα που εξερράγη πριν από 340 χρόνια. Το γερασμένο άστρο που εξερράγη σε σουπερνόβα δεν σκόρπισε τα συντρίμμια του ομοιόμορφα σε όλες τις κατευθύνσεις, δείχνει το τρισδιάστατο μοντέλο που δημιούργησε το Κέντρο Αστροφυσικής Harvard-Smithsonian. Τα πολύχρωμα συντρίμμια, τα οποία λάμπουν ακόμα και σήμερα λόγω του ωστικού κύματος της έκρηξης, συγκεντρώνονται γύρω από έξι γιγάντιες, άδειες κοιλότητες με διάμετρο από 3 έως 6 έτη φωτός, αναφέρει η ερευνητική ομάδα στο περιοδικό Science. Το υλικό αυτό κρύβει το εσωτερικό της Κασσιόπης Α, ωστόσο οι ερευνητές μπόρεσαν να ανιχνεύσουν το αμυδρό υπέρυθρο φως που εκπέμπει η καρδιά του υπολείμματος -κάτι που πρόσθεσε τη διάσταση του βάθους στο τρισδιάστατο μοντέλο. Η μελέτη θα μπορούσε να βοηθήσει τους αστροφυσικούς να κατανοήσουν πότε και πώς εκρήγνυνται τα μεγάλα, γερασμένα άστρα. Οι εκρήξεις αυτές πιστεύεται εξάλλου ότι σκόρπισαν στο Διάστημα βαριά στοιχεία όπως ο άνθρακας και το οξυγόνο, τα οποία επέτρεψαν την εμφάνιση ζωής στη Γη: τα βαριά στοιχεία του περιοδικού πίνακα, από το οξυγόνο μέχρι το ουράνιο, παράγονται από θερμοπυρηνικές αντιδράσεις στους πυρήνες των άστρων. Πριν από 340 χρόνια, ένα άστρο μεγάλης μάζας ανατινάχθηκε στον αστερισμό της Κασσιόπης. Οι ερευνητές πιστεύουν τώρα ότι η έκρηξη σκόρπισε το ραδιενεργό νικέλιο που βρισκόταν στην καρδιά του άστρου. Η ραδιενεργή διάσπαση του νικελίου αυτού παρήγαγε φωτόνια, τα οποία ουσιαστικά έσπρωξαν μακριά το γύρω υλικό και σχημάτισαν φυσαλίδες λίγες εβδομάδες μετά την αρχική έκρηξη. Το νικέλιο που πρέπει να απελευθερώθηκε κατά την πυροδότηση του άστρου έχει πια εξαφανιστεί, αφού υπέστη ραδιενεργή διάσπαση και μεταστοιχειώθηκε σε σίδηρο. Το επόμενο βήμα για την επιβεβαίωση της θεωρίας που προτείνουν οι ερευνητές θα είναι ο εντοπισμός αυτού του σιδήρου. Τα συμπεράσματα της μελέτης, επισημαίνει το Space.com, βρίσκονται σε συμφωνία με προηγούμενες μελέτες, οι οποίες έδειχναν ότι τα βαριά στοιχεία όπως το νικέλιο εκτινάσσονται ταχύτερα από τα ελαφρύτερα στοιχεία στις εκρήξεις υπερκαινοφανών αστέρων. Σύμφωνα με τον Νταν Μιλισάβλεβιτς του Harvard-Smithsonian, οι ραδιενεργές φυσαλίδες της Κασσιόπης Α υποδεικνύουν ότι το περιεχόμενο του άστρου αναδεύτηκε λίγο πριν από την έκρηξη. Σύμφωνα με άλλα μοντέλα, το περιεχόμενο των ετοιμοθάνατων άστρων παραμένει τακτοποιημένο σε στρώματα διαφορετικής πυκνότητας, με τα ελαφρύτερα στοιχεία στην κορυφή και τα βαρύτερα στο κέντρο. Ο Μιλισάβλεβιτς υποψιάζεται τώρα ότι η εικόνα αυτή δεν ευσταθεί: τα συστατικά του άστρου ίσως αναδεύτηκαν βίαια πριν από την έκρηξη, και η ανάδευση αυτή δεν αποκλείεται να προκάλεσε τελικά την πυροδότηση του σουπερνόβα. «Είμαστε κάτι σαν πραγματογνώμονες πυροτεχνουργοί» σχολιάζει ο ερευνητής. «Μελετάμε τα συντρίμμια για να μάθουμε τι εξερράγη και πώς εξερράγη». »Η μελέτη μας προχωρά ένα μεγάλο βήμα προς τα εμπρός προκειμένου να κατανοήσουμε πώς ακριβώς εκρήγνυνται τα άστρα» λέει. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231381757