Δροσος Γεωργιος

Τα σουπερνόβα εκρήγνυνται ασύμμετρα. Παρατηρήσεις στο πλησιέστερο σουπερνόβα που έχει καταγραφεί τους τελευταίους αιώνες δείχνουν να επιβεβαιώνουν τις υποψίες των αστροφυσικών ότι αυτές οι εκρήξεις γερασμένων άστρων είναι ασύμμετρες. Μελέτη που δημοσιεύεται στο Science εξετάζει το υπόλειμμα του υπερκαινοφανούς αστέρα 1987Α, o oποίος έγινε αντιληπτός το 1987, όταν έφτασε στη Γη η λάμψη της έκρηξης από απόσταση 168.000 ετών φωτός. Το υπόλειμμα του σουπερνόβα είναι ό,τι απέμεινε από ένα γαλάζιο, γιγάντιο άστρο που εξάντλησε τα πυρηνικά του καύσιμα και κατέρρευσε κάτω από το ίδιο του το βάρος. Η έκρηξη που ακολούθησε εκτόξευσε στο Διάστημα το μεγαλύτερο μέρος των υλικών του άστρου, αφήνοντας πίσω του ένα απίστευτα πυκνό σώμα που ονομάζεται άστρο νετρονίου. Ο υπερκαινοφανής 1987A ήταν σημαντικό γεγονός για την αστρονομία, και όχι μόνο λόγω της σχετικά μικρής του απόστασης. Ήταν η πρώτη φορά που καταγράφηκαν νετρίνα από μια αστρονομική πηγή πέρα από τον Ήλιο. Οι αστροφυσικοί είχαν ήδη προβλέψει ότι τα φευγαλέα αυτά σωματίδια, τα οποία διαπερνούν ολόκληρους πλανήτες χωρίς να καταδέχονται να αλληλεπιδράσουν με την κανονική ύλη, πρέπει να παράγονται σε μεγάλες ποσότητες στη συγκεκριμένη κατηγορία αστρικών εκρήξεων, τα σουπερνόβα Τύπου ΙΙ. Η ανίχνευσή τους στο 1987Α επιβεβαίωσε ορισμένες από τις υποψίες για τους μηχανισμούς αυτών των εκρηκτικών φαινομένων. Εδώ και πολλά χρόνια, επισημαίνει η ερευνητική ομάδα στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Καλιφόρνια (Caltech), προσομοιώσεις επικείμενων εκρήξεων Τύπου ΙΙ έδειχναν ότι ο πυρήνας του άστρου χάνει το τέλειο σφαιρικό σχήμα του και παραμορφώνεται μια στιγμή πριν το αστρικό ξέσπασμα, μια μεταβολή που προκαλείται από την απότομη εκπομπή νετρίνων. Σήμερα, τα μοντέλα που υπέθεταν έναν σφαιρικό πυρήνα έχουν πλέον εγκαταλειφθεί. Παρόλα αυτά, η θεωρία της ασύμμετρης έκρηξης έμενε να αποδειχθεί. Μια πρώτη σαφή εικόνα δίνει τώρα το διαστημικό τηλεσκόπιο NuSTAR της NASA, το οποίο ανίχνευσε στο υπόλειμμα του 1987Α τη φασματική υπογραφή του τιτανίου-44, ενός ραδιενεργού ισοτόπου του τιτανίου που παράγεται στα αρχικά στάδια μιας έκρηξης Τύπου ΙΙ. «Το τιτάνιο-44 είναι ασταθές. Όταν διασπάται και μετατρέπεται σε ασβέστιο, εκπέμπει ακτίνες γάμμα συγκεκριμένης ενέργειας, τις οποίες το NuSTAR μπορεί να ανιχνεύσει» εξηγεί η Φιόνα Χάρισον του Caltech, επιστημονική διευθύντρια του οργάνου. Οι ερευνητές εξέτασαν την ακτινοβολία του τιτανίου-44 και αναζήτησαν μεταβολές στη συχνότητά της λόγω του φαινομένου Ντόπλερ: η συχνότητα αυξάνεται όταν η πηγή πλησιάζει τον παρατηρητή και μειώνεται όταν η πηγή απομακρύνεται. Οι μετατοπίσεις της συχνότητας έδειξαν ότι το μεγαλύτερο μέρος του υλικού απομακρύνεται από τη Γη, κάτι που δεν θα περίμενε κανείς αν η έκρηξη που εκτίναξε το υλικό αυτό ήταν συμμετρική. Όπως επισημαίνουν οι ερευνητές, η επιβεβαίωση ότι οι εκρήξεις Τύπου ΙΙ είναι ασύμμετρες θα βοηθούσε να εξηγηθεί ένα από τα μεγαλύτερα μυστήρια των αστρικών θανάτων: γιατί ορισμένα σουπερνόβα αφήνουν πίσω τους άστρα νετρονίων ενώ άλλα σχηματίζουν μαύρες τρύπες. Σύμφωνα με την ερευνητική ομάδα, οι μαύρες τρύπες ενδέχεται να σχηματίζονται από ιδιαίτερα ασύμμετρες εκρήξεις: ένα μέρος του άστρου εκρήγνυνται προς μία κατεύθυνση, ενώ το υπόλοιπο συνεχίζει να καταρρέει και μετατρέπεται σε μελανή οπή. Επιπλέον, τα ευρήματα του NuSTARR θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην αναζήτηση των λεγόμενων βαρυτικών κυμάτων, ρυτιδώσεων στο χωροχρόνο που προκαλούνται από βίαια φαινόμενα όπως ορισμένα σουπερνόβα και ζευγάρια μελανών οπών. Τα βαρυτικά κύματα είχαν προβλεφθεί από τον Αϊνστάιν στο πλαίσιο της Γενικής Σχετικότητας, μέχρι σήμερα όμως η ύπαρξή τους δεν έχει επιβεβαιωθεί. Σύμφωνα με τη θεωρία που οι ερευνητές θα ήθελαν να επιβεβαιώσουν, τα σουπερνόβα Τύπου ΙΙ πρέπει να παράγουν βαρυτικά κύματα, μόνο όμως αν οι εκρήξεις είναι ασύμμετρες. Βίντεο. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231406557

Ο Einstein ως εφευρέτης ψυγείων. Πριν από 100 χρόνια, το 1915, ο Einstein προσπαθούσε να ολοκληρώσει αυτό που σήμερα ονομάζουμε Γενική Θεωρία της Σχετικότητας. Την ίδια χρονιά μαζί με τον W. J. de Haas, πραγματοποίησε τη μοναδική πειραματική του ερευνητική εργασία, επιχειρώντας να αποδείξει ότι η μαγνήτιση οφείλεται στον παράλληλο προσανατολισμό των κυκλικών ρευμάτων από τα περιστρεφόμενα ηλεκτρόνια γύρω από τους ατομικούς πυρήνες. Το ενδιαφέρον του Einstein για το πείραμα και την εφαρμοσμένη φυσική δεν σταμάτησε ποτέ. Άλλωστε, το 1921 βραβεύθηκε με το Νόμπελ Φυσικής, όχι για τη Θεωρία της Σχετικότητας, αλλά για την θεωρητική ερμηνεία του φωτοηλεκτρικού φαινομένου. Ακόμη κι όταν είχε καθιερωθεί πλέον ως ένας από τους διασημότερους επιστήμονες της εποχής του, ο Einstein πέρασε μερικά χρόνια από τη ζωή του κάνοντας πρακτικές εφευρέσεις. Περισσότερο γνωστή είναι η εφεύρεση ενός ψυγείου και λιγότερο γνωστή η εφεύρεση ακουστικού βαρηκοΐας! Γιατί όμως ένας κάτοχος βραβείου Νόμπελ, με παγκόσμια φήμη και νοημοσύνη ιδιοφυίας, έσκυψε τόσο «χαμηλά» σπαταλώντας το χρόνο του πασχίζοντας για «πεζά» πράγματα, όπως ένα ψυγείο; Ο ίδιος ο Einstein το θεωρούσε πολύ σημαντικό. Σύμφωνα με τις περισσότερες πηγές, μια μέρα στη Γερμανία της δεκαετίας του 1920 ο Einstein διάβασε τυχαία ένα άρθρο στην εφημερίδα, που περιέγραφε το θάνατο μιας ολόκληρης οικογένειας – μητέρας, πατέρα και παιδιών. Πέθαναν στον ύπνο τους από ένα δηλητηριώδες ψυκτικό, που είχε διαρρεύσει από το ψυγείο τους. Εκείνη την εποχή ο περισσότερος κόσμος διέθετε ψυγεία πάγου. Τα καινούργια μηχανικά ψυγεία είχαν μόλις αρχίσει να γίνονται δημοφιλή, όμως μπορούσαν να γίνουν πολύ επικίνδυνα. Όλα τα ψυκτικά που ήταν διαθέσιμα την πρώιμη εποχή των ηλεκτρικών ψυγείων (αμμωνία, διοξείδιο του θείου, μεθυλοχλωρίδιο) ήταν πολύ τοξικά και μπορούσαν να προκαλέσουν και θάνατο σε περίπτωση διαρροής στο σπίτι. Ο Einstein πίστευε πως έπρεπε να υπάρχει καλύτερη μέθοδος. Και σ’ αυτό συμφωνούσε ο συνάδελφός του Leó Szilárd (Λίο Σίλαρντ). Ο Szilard γεννήθηκε στη Βουδαπέστη το 1898, και ήταν ο γιος πολιτικού μηχανικού. Το 1916, γράφτηκε στο πολυτεχνείο της Βουδαπέστης, αλλά η εκπαίδευση του διακόπηκε το επόμενο έτος, εξαιτίας της στράτευσής του στον αυστρο-ουγγρικό στρατό. Μετά τον πόλεμο, φοίτησε στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας του Βερολίνου – όχι τόσο επιλογή, αλλά πήγε στο Βερολίνο το 1933 για να αποφύγει τις διώξεις των Ναζί. Εκεί γνωρίστηκε με τον Einstein και τον Max Planck. Από τότε ο Szilard με τον Einstein έγιναν πολύ στενοί φίλοι. Ο Szilard έλαβε το διδακτορικό του, σχετικό με την θερμοδυναμική, το 1922. Από πολλούς ο Szilard θεωρείται πατέρας της πυρηνικής εποχής. Ήταν ο άνθρωπος που οραματίστηκε την αλυσιδωτή πυρηνική αντίδραση, η οποία θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την παραγωγή τεράστιων ποσοτήτων ενέργειας. O Szilard αργότερα διαπίστωσε πως η αλυσιδωτή αντίδραση θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την κατασκευή όπλων μαζικής καταστροφής και πίεσε τον Einstein να γράψει, την διάσημη πλέον, επιστολή προς τον πρόεδρο Ρούσβελτ – η οποία αποτέλεσε το έναυσμα για την υλοποίηση του προγράμματος Μανχάταν, δηλαδή την κατασκευή της πρώτης πυρηνικής βόμβας. Το 1955, μαζί με τον Enrico Fermi κατοχύρωσαν την ευρεσιτεχνία για τον πρώτο πυρηνικό αντιδραστήρα, στις ΗΠΑ. Τα δυο μεγάλα επιστημονικά μυαλά συναντήθηκαν και συμπέραναν ότι το πρόβλημα με την τεχνητή ψύξη δεν περιοριζόταν στο δηλητηριώδες ψυκτικό. Ο πραγματικός ένοχος ήταν η μηχανική φύση των ψυγείων. Όποιος ξέρει από μηχανές, γνωρίζει ότι τα κινητά μέρη προκαλούν φθορές και ρήγματα σε οποιοδήποτε σύστημα. Αφαιρέστε τα κινητά μέρη και το σύστημα πιθανότατα δε θα παρουσιάσει ποτέ διαρροή. Einstein και Szilard Ως μεγάλοι φυσικοί οι Einstein και Szilard συνειδητοποίησαν ότι μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν τις γνώσεις τους πάνω στη θερμοδυναμική για να φτιάξουν ένα σύστημα ψύξης, το οποίο δεν θα χρειαζόταν κανενός είδους μηχανική κίνηση. Στις αρχές του 1926 οι Einstein-Szilard κατέθεσαν την πρώτη τους ευρεσιτεχνία. Ετοίμασαν τις σχετικές αιτήσεις μόνοι τους, χωρίς να καταξοδευτούν σε δικηγόρους, εκμεταλλευόμενοι την εμπειρία του Einstein που είχε δουλέψει στο παρελθόν πολλά χρόνια στο Ελβετικό Γραφείο Ευρεσιτεχνιών. Ο Szilard διαπραγματεύθηκε ένα συμβόλαιο με μια γερμανική εταιρεία. Δυστυχώς, η συμφωνία ναυάγησε σε λιγότερο από ένα χρόνο, καθώς η εταιρεία αντιμετώπισε οικονομικές δυσκολίες και αναγκάστηκε να βάλει στην άκρη πολλά αμφιλεγόμενα ερευνητικά προγράμματα. Μετά από μερικούς μήνες, οι δυο φυσικοί υπέγραψαν συμβόλαια με μια σουηδική εταιρεία και με την γερμανική AEG. Η πρώτη πλήρωσε 750 δολάρια (1926) για τις ευρεσιτεχνίες και τις άφησε ανεκμετάλλευτες στα συρτάρια της. Αντίθετα η AEG, αποφάσισε να κατασκευάσει το ψυγείο με το πρωτότυπο εξάρτημα που αργότερα ονομάστηκε ηλεκτρομαγνητική αντλία Einstein – Szilard. Το ψυγείο αυτό δεν είχε κινούμενα μέρη, αλλά την επαγωγική αντλία δούλευε ως εξής: Ένα μέταλλο σε υγρή μορφή σφραγιζόταν σε αεροστεγές δοχείο από ανοξείδωτο χάλυβα. Γύρω από τον κύλινδρο τυλιγόταν σπειροειδές σύρμα, το οποίο , το οποίο προκαλούσε μεταβολές στο μαγνητικό πεδίο που περιέβαλλε το υγρό. Εξαιτίας του μεταβαλλόμενου πεδίου το υγρό μέταλλο μετακινούνταν και λειτουργούσε ως έμβολο που συμπιέζει το ψυκτικό. Οι υπόλοιπες διαδικασίες ήταν παρόμοιες με αυτές των σημερινών συμβατικών ψυγείων. Στις 31 Ιουλίου 1931 το ψυγείο Einstein – Szilard τέθηκε σε λειτουργία. Δούλευε μια χαρά, αλλά έκανε πολύ θόρυβο. Τους Einstein – Szilard βοήθησε ο συμφοιτητής του Szilard, Albert Korodi. Μάλιστα ο Korodi προσελήφθη από την AEG ως μόνιμος μηχανικός, καταφέρνοντας στη συνέχεια να μειώσει σημαντικά το θόρυβο και να βελτιώσει το κράμα του υγρού μετάλλου. Τι απέγινε τελικά αυτή η εφεύρεση; Το όλο σχέδιο απορρίφθηκε για πολλούς λόγους. Σίγουρα η παγκόσμια οικονομική ύφεση δεν βοήθησε την κατάσταση. Ούτε έφεραν αποτέλεσμα οι συνεχείς βελτιώσεις στο σχεδιασμό του ψυγείου. Όμως αυτό που κυριολεκτικά σκότωσε το ψυγείο του Einstein – Szilard, ήταν η ανακάλυψη του φρέον. Επρόκειτο για ένα μη τοξικό ψυκτικό που εξάλειφε εντελώς τον κίνδυνο από διαρροή. Ο Einstein έλαβε κι άλλο δίπλωμα ευρεσιτεχνίας, το 1934, από κοινού με τον μηχανικό Rudolf Goldschmidt , για τον σχεδίαση ενός πρωτότυπου ακουστικού βαρηκοΐας. Λέγεται ότι η έμπνευση για την εφεύρεση αυτή, προέκυψε από την γνωριμία του με μια τραγουδίστρια που υπέστη απώλεια ακοής. Όταν ο Einstein πήρε το πτυχίο του το 1900, προσπάθησε να εργαστεί ως καθηγητής, τελικά όμως κατάφερε να βρει μόνιμη εργασία στο Ελβετικό Γραφείο Ευρεσιτεχνιών στη Βέρνη, με τη μεσολάβηση (κοινώς «βύσμα») ενός γνωστού του. Σίγουρα αυτή η πρώτη ενασχόληση του νεαρού φυσικού θα έπαιξε σημαντικό ρόλο στο να καταπιαστεί και ο ίδιος αργότερα με εφευρέσεις, σπάζοντας έτσι τη μονοτονία των ατέρμονων θεωρητικών αναζητήσεών του. Κλείνοντας, ας υπενθυμίσουμε ότι το ψυγείο του Einstein δεν έχει μόνο ιστορική αξία, αλλά εξακολουθεί να εμπνέει τους σύγχρονους ερευνητές. Πριν από μερικά χρόνια, μια ομάδα από το πανεπιστήμιο της Οξφόρδης κατασκεύασε ένα ψυγείο βασισμένο στο σχέδιο των Einstein-Szilard, ενώ μια άλλη ομάδα στο πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ πειραματίστηκε στη ψύξη διαμέσου μαγνητικών πεδίων. Το ενδιαφέρον αναζωπυρώθηκε εξαιτίας της καταστροφής του όζοντος στην ατμόσφαιρα από το φρέον κι άλλους χλωροφθοράνθρακες και την ανάγκη εξεύρεσης εναλλακτικών λύσεων. http://physicsgg.me/2015/05/10/%ce%bf-einstein-%cf%89%cf%82-%ce%b5%cf%86%ce%b5%cf%85%cf%81%ce%ad%cf%84%ce%b7%cf%82-%cf%88%cf%85%ce%b3%ce%b5%ce%af%cf%89%ce%bd/

Ζει το το διαστημικό σκάφος Philae; Σαν επίδοξοι εραστές μιας ωραίας κοιμωμένης, οι υπεύθυνοι της αποστολής Rosetta περιμένουν να δουν αν το ρομπότ Philae θα ξυπνήσει από τον παγωμένο ύπνο του στον κομήτη 67P. Αυτό, όμως, εξαρτάται από τέσσερις βασικούς παράγοντες. Η ευρωπαϊκή διαστημική υπηρεσία ESA ανακοίνωσε ότι ξεκινά νέα προσπάθεια επικοινωνίας με το ρομπότ το διάστημα 8-17 Μαΐου. «Δεν μπορούμε όμως να πούμε με βεβαιότητα ότι θα ξυπνήσει» δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο Φράνσις Ροκάρ της γαλλικής διαστημικής υπηρεσίας CNES. Οι υπεύθυνοι της αποστολής πανηγύρισαν μια ιστορική επιτυχία στις 15 Νοεμβρίου, όταν το Philae αποδεσμεύτηκε από τη μητρικό σκάφος Rosetta και άγγιξε την επιφάνεια του κομήτη 67P/Churyumov-Gerasimenko. Δεν κατάφερε όμως να αγκιστρωθεί και αναπήδησε δύο φορές πριν καταλήξει στην τωρινή, άγνωστη θέση του. Η ESA εκτιμά ότι το ρομπότ βρίσκεται στη βάση ενός γκρεμού σε μια περιοχή έκτασης 50 επί 30 μέτρα. Στη βαθιά σκιά του γκρεμού, οι ηλιακοί συλλέκτες του ρομπότ δεν έχουν αρκετό φως για να φορτίσουν την μπαταρία. Το Philae παρέμεινε πάντως ενεργό για 60 ώρες και πρόλαβε να μεταδώσει πολύτιμα δεδομένα. Καθώς ο 67P συνεχίζει να πλησιάζει τον Ήλιο, η αύξηση της ηλιακής ακτινοβολίας θα μπορούσε να ξυπνήσει το κοιμισμένο ρομπότ, το οποίο έχει μέγεθος πλυντηρίου. Η περιοχή όπου βρίσκεται το Philae εκτιμάται ότι δέχεται 80 λεπτά λιακάδας κάθε περίπου 12 ώρες, όσο διαρκεί μια περιστροφή του κατάμαυρου κομήτη. Καθώς κινείται σε τροχιά γύρω από τον 67P, το μητρικό σκάφος Rosetta θα προσπαθεί να επικοινωνεί με το ρομπότ κάθε φορά που πετά πάνω από την περιοχή όπου εστιάζεται η έρευνα. Όλα όμως εξαρτώνται από τέσσερις βασικούς παράγοντες, αναφέρουν επιστήμονες της αποστολής στο δικτυακό τόπο του Nature (Five factors that will decide if Philae wakes): •Φως: Παραμένει άγνωστο αν το σημείο όπου βρίσκεται το Philae δέχεται αρκετή λιακάδα. Το ρομπότ εκτιμάται ότι έχει σταθεροποιηθεί στην επιφάνεια υπό κλίση, και οι ηλιακοί συλλέκτες ίσως δεν στρέφονται στο φως. •Θερμοκρασία: Το Philae μπορεί να ξυπνήσει μόνο όταν το εσωτερικό του θερμόμετρο φτάσει σε θερμοκρασία άνω των -40 βαθμών Κελσίου. Η εξωτερική θερμοκρασία εκτιμάται γύρω στους -160 βαθμούς, και ορισμένα ευαίσθητα εξαρτήματα, όπως η μπαταρία, δεν αποκλείεται να σπάσουν λόγω συστολής στο ακραίο ψύχος. •Σκόνη: Καθώς πλησιάζει στον Ήλιο, ο κομήτης αποβάλλει όλο και περισσότερο αέριο και σκόνη. Ένα μέρος αυτών των σωματιδίων επιστρέφει πίσω στην επιφάνεια και δεν αποκλείεται να καλύψει τους ηλιακούς συλλέκτες. •Η θέση του Rosetta: Μια πιθανότητα που δεν έχει αποκλειστεί είναι να έχει ήδη ξυπνήσει το ρομπότ αλλά να μην μπορεί να επικοινωνήσει με το Rosetta. To μητρικό σκάφος μπορεί να έλθει επαφή με το Philae μόνο όταν πετά πάνω από την ίδια πλευρά του κομήτη σε απόσταση κάτω των 300 χιλιομέτρων. Μέχρι τα μέσα Μαΐου, η ευκαιρία αυτή θα δοθεί δέκα φορές. Αν το Philae τελικά ξυπνήσει, το πιθανότερο είναι ότι αυτό θα συμβεί πριν από τις 14 Αυγούστου, οπότε ο κομήτης θα φτάσει στο περιήλιο, την ελάχιστη απόστασή του από τον Ήλιο. Η πολυαναμενόμενη κλήση του, δεν αποκλείεται να έρθει ακόμα και αργότερα. Το Rosetta, εξάλλου, θα συνεχίσει να ακολουθεί τον κομήτη και το 2015. http://physicsgg.me/2015/05/08/%ce%b6%ce%b5%ce%b9-%cf%84%ce%bf-%cf%84%ce%bf-%ce%b4%ce%b9%ce%b1%cf%83%cf%84%ce%b7%ce%bc%ce%b9%ce%ba%cf%8c-%cf%83%ce%ba%ce%ac%cf%86%ce%bf%cf%82-philae/

Ο φωτογράφος του σύμπαντος. Φέτος, στις 24 Απριλίου συμπληρώθηκαν 25 χρόνια συνεχούς λειτουργίας του πρώτου διαστημικού τηλεσκοπίου, του Hubble. Μέχρι σήμερα το Hubble έχει ταξιδέψει περίπου πέντε δισεκατομμύρια χιλιόμετρα, έχει πραγματοποιήσει πάνω από 1,2 εκατομμύρια παρατηρήσεις και έχει αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο κατανοούμε το Σύμπαν. Η εκτόξευση του Hubble, μία κοινή προσπάθεια της Εθνικής Υπηρεσίας Αεροναυτικής και Διαστήματος των ΗΠΑ, NASA, και της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Διαστήματος, ESA, αποτέλεσε την πιο σημαντική εξέλιξη στην επιστήμη της αστρονομίας μετά την εφεύρεση του τηλεσκοπίου από τον Γαλιλαίο. Ο καταξιωμένος Ελληνας αστροφυσικός κ. Παναγιώτης Γ. Νιάρχος, καθηγητής Παρατηρησιακής Αστροφυσικής στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, μιλάει στην «Κ» για τα επιτεύγματα του διαστημικού τηλεσκοπίου Hubble και το μέλλον αυτής της μακρόχρονης αποστολής. – Ποια ανάγκη ήρθε να καλύψει πριν από 25 χρόνια το Hubble; – To διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble αποτέλεσε την άμεση λύση σε ένα πρόβλημα που τα τηλεσκόπια αντιμετώπιζαν από την εποχή της εφεύρεσής τους: τη γήινη ατμόσφαιρα. Σε αντίθεση με άλλα νεότερα διαστημικά τηλεσκόπια, το Hubble δεν ταξιδεύει στα αστέρια, τους πλανήτες ή τους γαλαξίες, αλλά τους φωτογραφίζει ενώ περιφέρεται γύρω από τη Γη, ολοκληρώνοντας μία περιφορά κάθε 97 λεπτά. Το διαμέτρου 2,4 μέτρων κάτοπτρο που φέρει το 13,3 μέτρων τηλεσκόπιο, μήκος ανάλογο με αυτό ενός μεγάλου λεωφορείου, έχει τη δυνατότητα, εξαιτίας της απουσίας της γήινης ατμόσφαιρας, να παρατηρεί διαρκώς, χωρίς να επηρεάζεται από δυσμενείς καιρικές συνθήκες ή τη διαδοχή ημέρας-νύχτας. Το Hubble πήρε το όνομά του από τον Αμερικανό αστρονόμο Εντουιν Π. Χαμπλ, ο οποίος ήταν ο πρώτος που έδειξε ότι το Σύμπαν έχει κι άλλους γαλαξίες εκτός από τον δικό μας, ενώ στο τέλος της δεκαετίας του 1920 επιβεβαίωσε παρατηρησιακά ότι το Σύμπαν διαστέλλεται, βάζοντας τα θεμέλια για την καθιέρωση της θεωρίας της Μεγάλης Εκρηξης. – Τι μάθαμε από το Hubble για το πλανητικό μας σύστημα; – Το 1994 το Hubble παρακολούθησε την εντυπωσιακή βουτιά του κομήτη Shoemaker-Levy 9 στην ατμόσφαιρα του Δία, αποτελώντας την πρώτη φορά στην ιστορία που οι επιστήμονες παρατήρησαν με άμεσο τρόπο την πρόσκρουση ενός εξωγήινου σώματος του ηλιακού μας συστήματος. «Μένοντας» στον πλανήτη Δία, το 1996, το Hubble μας πρόσφερε ανεπανάληπτης ποιότητας εικόνες από το σέλας του πλανήτη. Ενα χρόνο πριν, το 1995, είχε παρατηρήσει το σέλας του πλανήτη Κρόνου, ενώ το 2001 κατέγραψε τις ανεμοθύελλες στον πλανήτη Αρη. Τέτοιες παρατηρήσεις των καιρικών συνθηκών των πλανητών μπορούν να αποκαλύψουν πολύτιμα στοιχεία σχετικά με την ατμόσφαιρα για τη γεωλογία των πλανητών. – Εκτός του πλανητικού μας συστήματος, ποιες θεωρείτε εσείς τις σημαντικότερες εικόνες γαλαξιών και αστέρων που μας χάρισε το Hubble; – Το 2003 το Hubble εντόπισε στο νότιο άκρο του σμήνους γαλαξιών της Παρθένου, τον γαλαξία Σομπρέρο, γνωστό και ως Μεσιέ 104. O γαλαξίας αυτός που απέχει από τη Γη 28 εκατομμύρια έτη φωτός (ένα έτος φωτός ισοδυναμεί με 9,5 τρισεκατομμύρια χιλιόμετρα), έχει διάμετρο 50.000 έτη φωτός και η μάζα του ισούται με 800 δισεκατομμύρια Ηλιους. Το 2006, το Hubble έδειξε στην ανθρωπότητα το μεγαλύτερο και ευκρινέστερο πορτρέτο γαλαξία, εκείνο του γιγάντιου ραβδωτού σπειροειδούς γαλαξία «Ακιδωτός Τροχός», γνωστού και ως Μεσιέ 101. Οι εικόνες του Hubble έχουν καταγράψει επίσης με ακρίβεια την ταραχώδη γέννηση πολλών άστρων, επιτρέποντάς μας να παρατηρήσουμε διεργασίες που οδήγησαν και στη δημιουργία του δικού μας άστρου, του Ηλιου, και του ηλιακού συστήματος πριν από 4,5 δισεκατομμύρια χρόνια. Για παράδειγμα, το 2014 η φωτογραφία τμήματος του νεφελώματος του Αετού μας αποκάλυψε μία από τις πλέον ανεξερεύνητες φάσεις στην αστρική εξέλιξη, αυτή της αστρικής δημιουργίας. Μέσα από τις τεράστιες στήλες αερίου που μοιάζουν με «κουκούλια» θα ξεπηδήσουν, ως άλλες νύμφες, οι νέοι αστέρες. – Πέρα από την επιστημονική, αλλά και καλλιτεχνική αξία αυτών των παρατηρήσεων, πώς επηρεάζουν τέτοιες ανακαλύψεις την καθημερινή μας ζωή; – Το Hubble έχει εμμέσως βελτιώσει την υγεία, την ασφάλεια και την ποιότητα ζωή μας, μέσα από τις διαφορετικές τεχνολογίες που χρειάστηκε να αναπτυχθούν για τη λειτουργία του. Εκτός από την επανάσταση που έφεραν οι ανιχνευτές του σε εικονοληπτικές συσκευές, μία νέα χωρίς χειρουργική επέμβαση τεχνική βιοψίας μαστού, η στερεοτακτική βιοψία μαστού, βασίζεται σε όργανο που σχεδιάστηκε αρχικά για έναν ειδικό φασματογράφο του Hubble. Επίσης, ειδικοί αισθητήρες που κατασκευάστηκαν για το Hubble, μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τον εντοπισμό σημείων φθοράς στη μόνωση των γραμμών μεταφοράς ηλεκτρικού ρεύματος υψηλής τάσης. – Το Hubble έχει ημερομηνία λήξης; – Το Hubble ήταν προγραμματισμένο να λειτουργήσει μέχρι και πριν από πέντε χρόνια. Παρόλα αυτά μετά τις επιδιορθώσεις που έγιναν με διαστημικές αποστολές, κατά τις οποίες πήγαν «επιτόπου» οι αστροναύτες και αντικατέστησαν διάφορα όργανα, δόθηκε παράταση στη λειτουργία του εξαιτίας των πολύτιμων πληροφοριών που εξακολουθούσε να στέλνει. Δεν έχει προγραμματιστεί όμως άλλη αποστολή επιδιόρθωσης, επομένως κάποια στιγμή θα έρθει και το τέλος του, το οποίο, εάν δεν γίνει κάποια ενέργεια, θα φτάσει το 2024. Παρόλα αυτά το Hubble δεν σχεδιάζεται να «πέσει» από τον ουρανό πριν τεθεί σε λειτουργία ο διάδοχός του, το τριπλάσιο σε μέγεθος Διαστημικό Τηλεσκόπιο James Webb της NASA, το οποίο αναμένεται να εκτοξευθεί το 2018. Περισσότερες πληροφορίες για τον εορτασμό των 25 χρόνων λειτουργίας του Διαστημικού Τηλεσκοπίου Hubble βρίσκονται στον ιστότοπο: http://hubble25th.org. http://www.kathimerini.gr/814761/article/epikairothta/episthmh/o-fwtografos-toy-sympantos-ekleise-ta-25-xronia

"PROGRESS Μ-27Μ" Το TGK "Progress M-27M" έπαυσε να υφίσταται στις 05,04 MSK στις 8 Μάη 2015. Καηκε στην ατμόσφαιρα πάνω από τον κεντρικό Ειρηνικό Ωκεανό. Μόνο δύο από τις συνολικά 62 αποστολές των Progress έχουν καταλήξει σε απώλεια του σκάφους -η προηγούμενη ήταν το 2011. Δεκάδες σκάφη μεγαλύτερης μάζας από το Progress έχουν καταστραφεί στην ατμόσφαιρα χωρίς αναφορές για ζημιές, όπως για παράδειγμα το αμερικανικό Slylab, βάρους 69 τόνων, που καταστράφηκε το 1979, ή η αποτυχημένη ρωσική αποστολή Fobos-Grunt, μάζας 13,5 τόνων, που έπεσε στη Γη το 2012. Ο Διεθνής Διαστημικός Σταθμός παραμένει ασφαλής, αφού τα τρόφιμα και τα καύσιμα επαρκούν μέχρι την επόμενη αποστολή ανεφοδιασμού στις 19 Ιουνίου. Τον σταθμό ανεφοδιάζουν επίσης τα ιαπωνικά HTV και η κάψουλα Dragon της αμερικανικής SpaceX. Επανδρωμένες αποστολές στο πολυεθνικό τροχιακό συγκρότημα μπορούν να πραγματοποιούν μόνο τα ρωσικά Soyuz. http://www.federalspace.ru/21474/ http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231406167 Νικητήριο πανό από τους Ρώσους κοσμοναύτες για την 9η Μαΐου. Ένα αντίγραφο του σοβιετικού πανό της νίκης αναμένεται να ξεδιπλώσουν στις 9 Μαΐου στο Διεθνή Διαστημικό Σταθμό οι Ρώσοι κοσμοναύτες προκειμένου να γιορτάσουν την Ημέρα της Νίκης. «Θα δώσουμε την ιστορία μας στις μελλοντικές γενιές», δήλωσε ο επικεφαλής του Κέντρου Εκπαίδευσης, κοσμοναύτης Γιούρι Λοντσακοφ. Το πανό παραδόθηκε στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS) στα τέλη Μαρτίου από το επανδρωμένο διαστημόπλοιο Soyuz TMA-16M. Μαζί με τη σημαία παραδόθηκε στους κοσμοναύτες μια μικρή σημαία της Ρωσίας, η οποία θα σφραγιστεί με τη σφραγίδα του ISS στις 9 Μαΐου και στη συνέχεια θα επιστρέψει πίσω στη Γη. Ο ISS φιλοξενεί σήμερα τρεις Ρώσους κοσμοναύτες, δύο Αμερικανούς αστροναύτες και έναν Ευρωπαίο αστροναύτη από την Ιταλία. http://gr.rbth.com/news/2015/05/08/nikitirio_pano_apo_toy_rosoy_kosmonayte_gia_tin_9i_maioy_36989.html Πρώτη δοκιμή του συστήματος εκτίναξης του σκάφους Crew Dragon. Ενόψει της πρώτης επανδρωμένης αποστολής γύρω στο 2017, η αμερικανική SpaceX πραγματοποίησε την Τρίτη την πρώτη δοκιμή του συστήματος εκτίναξης με το οποίο θα δραπετεύουν οι αστροναύτες σε περίπτωση προβλήματος κατά την εκτόξευση του σκάφους Crew Dragon. Με μοναδικό επιβάτη μια κούκλα δοκιμών που προσομοιώνει τη συμπεριφορά του ανθρώπινου σώματος, το Dragon Crew υψώθηκε στην εξέδρα εκτόξευσης του Ακρωτηρίου Κανάβεραλ χωρίς να βρίσκεται τοποθετημένο πάνω σε πύραυλο. Την ώρα μηδέν, οκτώ πυραυλοκινητήρες SuperDraco πυροδοτούνται για πέντε δευτερόλεπτα στα πλαϊνά του σκάφους και το εκτοξεύουν στον αέρα. Το Crew Dragon συνεχίζει να ανεβαίνει για ακόμα 15 δευτερόλεπτα και μετά αρχίζει να πέφτει ελεύθερα προς τον Ατλαντικό, οπότε αναπτύσσει πέντε συνολικά αλεξίπτωτα για ομαλή προσθαλάσσωση. Η δοκιμή διήρκεσε κάτι περισσότερο από 100 δευτερόλεπτα, και το σκάφος έπεσε στο νερό λιγότερο από 2 χιλιόμετρα μακριά από την εξέδρα εκτόξευσης. Η ανάπτυξη συστήματος εκτίναξης ήταν απαίτηση της NASA προκειμένου να αναθέσει στηSpaceX τη μεταφορά των αστροναυτών της από και προς τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS) -κάτι που σήμερα μπορούν να κάνουν μόνο τα ρωσικά Soyuz. Ανάλογο σύστημα εκτίναξης έχει αναπτύξει και η Boeing για την κάψουλα CST-100, την οποία επίσης σχεδιάζει να αξιοποιήσει η NASA από το 2017. Μια μη επανδρωμένη έκδοση του Dragon χρησιμοποιείται ήδη για τον ανεφοδιασμό του ISS. Στην τελική του μορφή, ελπίζει η SpaceX το Crew Dragon δεν θα πέφτει με αλεξίπτωτο αλλά θα μπορεί να προσεδαφίζεται κατακόρυφα στο Ακρωτήριο Κανάβεραλ. http://www.defencenet.gr/defence/item/%CE%B4%CE%BF%CE%BA%CE%B9%CE%BC%CE%AE-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CF%83%CF%85%CF%83%CF%84%CE%AE%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%BF%CF%82-%CE%B5%CE%BA%CF%84%CE%AF%CE%BD%CE%B1%CE%BE%CE%B7%CF%82-%CF%83%CF%84%CE%BF-%CE%BD%CE%AD%CE%BF-%CF%83%CE%BA%CE%AC%CF%86%CE%BF%CF%82-%CF%84%CE%B7%CF%82-spacex-%CE%B5%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CE%BD%CE%B5%CF%82-%CE%B2%CE%AF%CE%BD%CF%84%CE%B5%CE%BF

Προχωρά η κατασκευή του αντιδραστήρα πυρηνικής σύντηξης ITER. Μπορεί με την ίδια φυσική διαδικασία που επιτρέπει στον ήλιο να παράγει τεράστια ποσά ενέργειας, να μπορέσει στο μέλλον η ανθρωπότητα να εξασφαλίσει άφθονο ηλεκτρικό ρεύμα, αντικαθιστώντας μάλιστα τα ορυκτά καύσιμα με μία πρακτικά ανεξάντλητη πηγή; Απάντηση σε αυτό το ερώτημα αναμένεται να δώσει ο αντιδραστήρας ITER, η συναρμολόγηση του οποίου έχει ήδη ξεκινήσει στο Κανταράς στη Νότια Γαλλία, ώστε να δοκιμασθεί στην πράξη το κατά πόσο η πυρηνική σύντηξη είναι όντως η λύση στο ενεργειακό πρόβλημα του πλανήτη. Πριν από λίγες ημέρες, η κατασκευή του ITER ήρθε ένα βήμα πιο κοντά, καθώς η αμερικανική εταιρεία General Atomics ξεκίνησε να ετοιμάζει ένα κρίσιμο εξάρτημα της «καρδιάς» του αντιδραστήρα – το σωληνοειδές που θα θερμαίνει τα πυρηνικά καύσιμα στο εσωτερικό του για την παραγωγή ενέργειας, συγκρατώντας τα παράλληλα μακριά από τα τοιχώματα του αντιδραστήρα. Όπως και πολλά ακόμη τμήματα του ITER, το συγκεκριμένο εξάρτημα είναι εξαιρετικά περίπλοκο στην κατασκευή του και θηριώδες, αφού θα έχει ύψος 14 μέτρα και διάμετρο 4 μέτρα, ενώ θα ζυγίζει περίπου 1.000 τόνους. Το σωληνοειδές θα συναρμολογηθεί επιτόπου στο Κανταράς το 2019 ώστε, σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα, ο αντιδραστήρας να τεθεί σε πλήρη λειτουργία το 2027. Από εκείνη τη στιγμή, επιστήμονες από τη Ευρωπαϊκή Ένωση και τις υπόλοιπες 6 χώρες που συμμετέχουν στο πρότζεκτ, θα ξεκινήσουν πειράματα που θα δείξουν αν η πυρηνική σύντηξη είναι τεχνολογικά εφικτή και μπορεί έτσι να συμβάλει στο να καλυφθούν οι ενεργειακές ανάγκες του σύγχρονου ανθρώπου. Αντιγράφοντας τη λειτουργία του ήλιου, ο αντιδραστήρας θα προκαλεί την ένωση δύο ελαφριών στοιχείων, για να σχηματισθεί ένας βαρύτερος βαρύτητας και να παραχθεί θερμότητα. Τα δύο αυτά στοιχεία, τα «καύσιμα» του ITER, θα είναι το δευτέριο και το τρίτιο – δύο ισότοπα του υδρογόνου, από τα οποία το μεν πρώτο υπάρχει σε μεγάλες ποσότητες στο θαλασσινό νερό, ενώ το δεύτερο μπορεί να παραχθεί εύκολα. Η ένωση αυτή ονομάζεται αντίδραση πυρηνικής σύντηξης και έχει σαν αποτέλεσμα την έκλυση ενέργειας 4 εκατομμύρια φορές μεγαλύτερης από την ενέργεια που παράγεται με μία κλασική χημική αντίδραση, όπως για παράδειγμα με την καύση του λιγνίτη. Επομένως, τουλάχιστον στη θεωρία, ενώ ένα θερμοηλεκτρικό εργοστάσιο 1.000 MW χρειάζεται κάθε χρόνο 2,7 εκατομμύρια τόνους λιγνίτη, μια αντίστοιχη μονάδα σύντηξης θα καταναλώνει ετησίως μόλις 250 κιλά καύσιμα, 125 κιλά δευτέριο και 125 κιλά τρίτιο. Οι τεχνικές δυσκολίες, ωστόσο, έχουν να κάνουν με το γεγονός ότι, για να πραγματοποιηθεί η σύντηξη, θα πρέπει να επικρατούν τόσο πολύ υψηλές θερμοκρασίες που το μίγμα δευτερίου και υδρογόνου να βρίσκεται σε κατάσταση πλάσματος, δηλαδή σε μορφή «γυμνών» πυρήνων που έχουν αποδεσμεύσει τα ηλεκτρόνιά τους. Μάλιστα, λόγω της τεράστιας βαρύτητας που επικρατεί στον ήλιο, οι αντιδράσεις πυρηνικής σύντηξης γίνονται σε θερμοκρασία περίπου 10 εκατομμυρίων βαθμών Κελσίου. Στη Γη, αντίθετα, η απαραίτητη θερμοκρασία είναι δεκαπλάσια, αγγίζοντας τους 100 εκατομμύρια βαθμούς Κελσίου. Αυτές οι υψηλές θερμοκρασίες θέτουν αρκετά σημαντικά εμπόδια, όπως ότι πρέπει να βρεθεί ένας μηχανισμός θέρμανσης που να τις εξασφαλίζει, αλλά και ότι δεν υπάρχει κανένα υλικό στη φύση το οποίο να μην καταστραφεί αν έρθει σε επαφή με ένα τόσο θερμό πλάσμα. Στον ITER θα δοκιμασθεί το σχέδιο ενός τύπου αντιδραστήρα (Τόκαμακ), που έχει προταθεί από Ρώσους φυσικούς τη δεκαετία του 1960 και φαίνεται πως λύνει αυτά τα εμπόδια. Έτσι, τα καύσιμα θα τοποθετούνται μέσα στο σωληνοειδές, έναν θάλαμο κενού σε σχήμα δαχτυλιδιού, το οποίο θα παράγει ένα ισχυρό μαγνητικό πεδίο, ώστε να δημιουργεί ηλεκτρικό ρεύμα στο μίγμα των ισοτόπων του υδρογόνου, το οποίο θα τα θερμάνει. Την ίδια στιγμή, άλλοι ισχυροί μαγνήτες που θα περιβάλλουν το σωληνοειδές θα συγκρατούν το πλάσμα στο κέντρο της «καρδιάς» του αντιδραστήρα, ώστε να μην έρχεται σε επαφή με τα τοιχώματα. http://www.naftemporiki.gr/story/949123/proxora-i-kataskeui-tou-antidrastira-purinikis-suntiksis-iter

Οδηγός για διακοπές σε άλλους πλανήτες. Εν όψει καλοκαιριού, η Βρετανική Telegraph εξέδωσε έναν οδηγό για διακοπές σε άλλους πλανήτες και χρησιμοποιώντας επιστημονικά δεδομένα, παρουσιάζει τις θερμοκρασίες και τις συνθήκες που θα έχουν να αντιμετωπίσουν οι εκδρομείς εκεί. Ερμής Ο πρώτος πλανήτης από τον Ηλιο δεν έχει ατμόσφαιρα, κι έτσι η πρόγνωση του καιρού του είναι συνήθως αρκετά δύσκολη, επίσης λόγω της απουσίας ατμόσφαιρας, ο ουρανός του είναι το απόλυτο μαύρο του διαστήματος. Οι επισκέπτες του θα πρέπει είτε να προετοιμάζονται για πολύ ψυχρές μέρες, είτε να πάρουν μαζί τους αντηλιακά με πολύ μεγάλο δείκτη προστασίας, ανάλογα με την πλευρά του πλανήτη που θα επισκεφθούν, αφού οι θερμοκρασίες κυμαίνονται από -183 C έως 427 C στα δύο άκρα του πλανήτη, ανάλογα με το ποιο βλέπει ο ήλιος. Αφροδίτη Ο πρώτος γείτονας μας, είναι ο δεύτερος πλανήτης από τον Ηλιο κι όμως είναι πιο καυτός από τον Ερμή, αφού καλύπτεται με ένα στρώμα αερίων θερμοκηπίου που δεν επιτρέπουν στη θερμότητα να διαφύγει στο διάστημα. Τουλάχιστον δε θα χρειαστεί αντηλιακό, αφού η ατμόσφαιρα είναι γεμάτη με διοξείδιο του άνθρακα και του αζώτου καθώς και θειικό οξύ, οπότε είναι απίθανο να φανούν οι ακτίνες του Ηλιου. Από την άλλη, τους επισκέπτες περιμένει αφόρητη ζέστη, αφού η ατμοσφαιρική πίεση της ατμόσφαιρας είναι 92-πλάσια της ατμοσφαιρικής πίεσης της Γης. Αρης Ο έταιρος γείτονας μας κάποτε μπορεί να είχε ατμόσφαιρα σαν της Γης και ίσως και βροχοπτώσεις, ωστόσο τώρα αποτελεί μία απέραντη έρημο, ενώ οι επισκέπτες θα χρειαστούν παγοπέδιλα για να εξερευνήσουν τις ψυχρές πολικές περιοχές. Εκπληκτική θέα προσφέρουν τα μπλε ηλιοβασιλέματα και ανατολές του πλανήτη, ωστόσο προσοχή στις επικίνδυνες ισχυρές αμμοθύελλες. Δίας Ο μεγαλύτερος πλανήτης του ηλιακού μας συστήματος είναι ουσιαστικά ένας αέριος πλανήτης, που αποτελείται από υδρογόνο και ήλιο, ενώ συστήνεται μόνο για επισκέπτες ανθεκτικούς στις καταιγίδες. Η υψηλή πίεση αναγκάζει το αέριο ήλιο να γίνει υγρό, προκαλώντας ισχυρές βροχοπτώσεις και ανέμους που φτάνουν τα 360 χλμ την ώρα. Επίσης τα σύννεφα αμμωνίας είναι ένα ακόμη συχνό φαινόμενο. Κρόνος Αν θέλετε να δείτε από κοντά τα εντυπωσιακά αστρικά του δαχτυλίδια και είστε επίσης προετοιμασμένοι για ισχυρές καταιγίδες, τότε ο Κρόνος είναι ο ιδανικός προορισμός. Με ανέμους που φτάνουν τα 1.800 χλμ. την ώρα, θερμοκρασίες έως και 14.727 Κελσίου στον πυρήνα του και ένα στρώμα πάγου πάχους 10 χιλιομέτρων, ο συγκεκριμένος πλανήτης δεν χαρακτηρίζεται ιδιαίτερα φιλόξενος. Επιπλέον, κάθε 30 χρόνια τον χτυπάει μια υπερ-καταιγίδα, γνωστή και ως Great White Spot και καλό είναι να μην βρίσκεστε στον πλανήτη όταν αυτό συμβαίνει. Ουρανός Παγωμένες διακοπές περιμένουν τους επισκέπτες στον πλανήτη Ουρανό, αφού καθώς βρίσκεται 7ος σε απόσταση από τον Ηλιο, οι θερμοκρασίες του αγγίζουν τους -197 βαθμούς Κελσίου, ενώ θυελλώδεις άνεμοι σαρώνουν την επιφάνεια του. Ποσειδώνας Εχοντας παρόμοιες -και πιο αντίξοες- συνθήκες με τον γειτονικό του Ουρανό, ο Ποσειδώνας δε συστήνεται για μέρος διακοπών. Με τον Ηλιο 8 πλανήτες μακριά, οι θερμοκρασίες του πέφτουν στους -224 βαθμούς Κελσίου, ενώ οι ισχυροί άνεμοι μπορούν να φθάσουν και τα 2.100 χλμ. την ώρα. http://www.defencenet.gr/defence/item/%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CE%BA%CE%BF%CF%80%CE%AD%CF%82-%CF%83%CE%B5-%CE%AC%CE%BB%CE%BB%CE%BF%CF%85%CF%82-%CF%80%CE%BB%CE%B1%CE%BD%CE%AE%CF%84%CE%B5%CF%82-%CF%84%CE%B9-%CE%BA%CE%B1%CE%B9%CF%81%CF%8C-%CE%BA%CE%AC%CE%BD%CE%B5%CE%B9-%CF%83%CF%84%CE%BF-%CF%85%CF%80%CF%8C%CE%BB%CE%BF%CE%B9%CF%80%CE%BF-%CE%B7%CE%BB%CE%B9%CE%B1%CE%BA%CF%8C-%CF%83%CF%8D%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BC%CE%B1-%CE%B5%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CE%BD%CE%B5%CF%82

Αστεροειδείς σπέρνουν νερό και ζωή στο Σύμπαν. Το πώς έκανε την εμφάνιση του το νερό στη Γη αποτελεί μόνιμο αντικείμενο μελέτης για τους επιστήμονες με διάφορες θεωρίες να έχουν πέσει στο τραπέζι. Με δεδομένο ότι η παρουσία του νερού συνδέεται άμεσα με την παρουσία της ζωής η ανακάλυψη των μηχανισμών παραγωγής του νερού και της παρουσίας του σε διαστημικά σώματα αποτελεί ένα από τα ιερά δισκοπότηρα της επιστημονικής έρευνας. Η δημοφιλέστερη θεωρία για το νερό της Γης είναι ότι δεν είναι προϊόν γεωλογικών διεργασιών αλλά ότι έφτασε στον πλανήτη μας με τους αστεροειδείς που βομβάρδιζαν τον πλανήτη μας την πρώτη περίοδο της ύπαρξης του. Μια νέα μελέτη αναφέρει ότι η ίδια διαδικασία λαμβάνει χώρα σε ολόκληρο το Σύμπαν και έτσι πιθανότατα υπάρχουν αμέτρητοι πλανήτες οι οποίοι με τη βοήθεια των αστεροειδών έχουν ωκεανούς παρόμοιους με αυτούς της Γης και φυσικά έχουν αναπτυχθεί σε αυτούς τους πλανήτες διάφορες μορφές ζωής. Ερευνητές του τμήματος Αστρονομίας και Αστροφυσικής του Πανεπιστημίου Warwick στη Βρετανία έκαναν παρατηρήσεις σε ένα λευκό νάνο, το υπόλειμμα ενός άστρου που έκαψε όλα τα καύσιμα του αλλά δεν καταστράφηκε σε μια έκρηξη σουπερνόβα. Ο Ηλιος είναι ένα άστρο που σύμφωνα με τους ειδικούς θα μετατραπεί στο τέλος της ζωής του σε ένα λευκό νάνο. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι ο λευκός νάνος διέθετε σε υψηλά επίπεδα οξυγόνο και υδρογόνο και κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι τα δύο στοιχεία υπήρχαν εκεί και σε τόσο μεγάλες ποσότητες επειδή πάνω στο άστρο έπεσε ένας γιγάντιος αστεροειδής γεμάτος νερό. Οι ερευνητές εκτιμούν ότι ο αστεροειδής αυτός είχε διάμετρο περίπου 160 χλμ και διέθετε ποσότητα νερού ίση με το 30%-35% του νερού που υπάρχει στην επιφάνεια της Γης. Ετσι οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι δεν είναι μόνο οι αστεροειδείς και οι κομήτες του δικού μας ηλιακού συστήματος που διαθέτουν νερό αλλά τέτοιοι αστεροειδείς κυκλοφορούν παντού στο Σύμπαν. Με αυτό το δεδομένο είναι πολύ πιθανό σύμφωνα με τους ερευνητές τέτοιοι αστεροειδείς να έχουν πέσει πάνω σε βραχώδεις πλανήτες και να έχουν δημιουργηθεί εκεί ωκεανοί ίδιοι με τους ωκεανούς της Γης. Αυτό με τη σειρά του σημαίνει ότι στους πλανήτες αυτούς θα έχουν πιθανότατα αναπτυχθεί διάφορες μορφές ζωής. «Η μελέτη που κάναμε δείχνει ότι αστεροειδείς γεμάτοι νερό σαν αυτούς που υπάρχουν στο ηλιακό μας σύστημα βρίσκονται διάσπαρτοι σε όλο τον Σύμπαν. Επομένως πολλοί πλανήτες μπορεί να διαθέτουν τις ίδιες ποσότητες νερού με αυτές που υπάρχουν στη Γη» αναφέρει ο Ρομπέρτο Ράντι, μέλος της ερευνητικής ομάδας που δημοσιεύει τα ευρήματα της στην επιθεώρηση «Monthly Notices of the Royal Astronomical Society». http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=702054

Εντοπίστηκε υπό διαμόρφωση σφαιρωτό σμήνος σε γαλαξιακό ζεύγος. Μια εκπληκτική ανακάλυψη έκαναν ερευνητές στις ΗΠΑ. Χρησιμοποιώντας τα πανίσχυρα ραδιοτηλεσκόπια του αστεροσκοπείου ALMA στην έρημο Ατακάμα στη Χιλή επιστήμονες του Πανεπιστημίου της Βιρτζίνια εντόπισαν ένα σφαιρωτό σμήνος εντελώς διαφορετικό από όσα γνωρίζουμε. Τα σφαιρικά σμήνη που γνωρίζουμε έχουν ηλικία δισ. ετών και είναι γεμάτα άστρα μεγάλης λαμπρότητας. Στο σφαιρωτό σμήνος που εντόπισαν οι ερευνητές τα άστρα βρίσκονται υπό… εκκόλαψη. Δεν έχει εντοπιστεί μέχρι σήμερα άλλο σφαιρωτό σμήνος σε αυτή την εμβρυακή κατάσταση και όπως είναι ευνόητο η ανακάλυψη θα προσφέρει πολύτιμα στοιχεία στους επιστήμονες για αυτές τις κοσμικές δομές αλλά και γενικότερα για τις διεργασίες γέννηση άστρων σε μαζική κλίμακα. «Είναι σαν να ανακάλυπταν παλαιοντολόγοι ένα αβγό δεινοσαύρου το οποίο βρισκόταν στην τελική φάση εκκόλαψης και σύντομα θα έβγαινε μέσα από αυτό ένα δεινοσαυράκι» αναφέρουν χαρακτηριστικά οι ερευνητές που δημοσιεύουν την ανακάλυψη τους στην επιθεώρηση «Astrophysical Journal». Οι ερευνητές εκτιμούν ότι στο σφαιρωτό σμήνος που βρίσκεται στο γαλαξιακό ζεύγος Antennae υπάρχει κοσμική ύλη ικανή να παράξει περισσότερα από 50 εκ. άστρα σαν τον Ηλιο. Στο κέντρο του γαλαξιακού ζεύγους Antennae (μεγάλη εικόνα) εντοπίστηκε μια περιοχή (μεσαία ένθετη εικόνα) στην οποία βρίσκεται το επίμαχο σφαιρωτό σμήνος που σημειώνεται μέσα στο τετράγωνο. Στην τρίτη εικόνα κάτω εικονίζεται το σφαιρωτό σμήνος στο οποίο θα ξεκινήσει σύντομα η μαζική παραγωγή άστρων. Με τον όρο σφαιρωτό σμήνος (ή σφαιρωτό αστρικό σμήνος) οι αστρονόμοι περιγράφουν μία σχετικώς πυκνή συγκέντρωση αστέρων με σφαιρικό ή σχεδόν σφαιρικό σχήμα, που περιφέρονται γύρω από το κέντρο ενός γαλαξία ως δορυφόροι του. Οι αστέρες που αποτελούν τα σφαιρωτά σμήνη είναι ισχυρώς δεσμευμένοι από τη βαρύτητα του κάθε σμήνους, γεγονός που δίνει στα σμήνη αυτά το σφαιρικό τους σχήμα. Η μελέτη των σφαιρωτών αστρικών σμηνών είναι εξαιρετικά σημαντική για να συνθέσουν οι επιστήμονες το παζλ των κοσμικών διεργασιών που οδήγησαν στη μαζική παραγωγή άστρων στο πρώιμο Σύμπαν, η οποία σηματοδότησε τη δημιουργία των γαλαξιών. Οι γαλαξίες Antennae αποτελούν τα τελευταία χρόνια ένα από τους αγαπημένους στόχους των επιστημόνων. Πρόκειται για ένα ζεύγος γαλαξιών το κωδικό όνομα των οποίων είναι NGC 4038/4039. Βρίσκονται σε απόσταση 62 εκατομμυρίων ετών φωτός από τη Γη και είναι σε προχωρημένο στάδιο συγχώνευσης. Οι βαρυτικές δυνάμεις που ασκεί ο ένας γαλαξίας στον άλλον λόγω βαρύτητας έχουν δημιουργήσει δύο βραχίονες που εκτείνονται σε τεράστιες αποστάσεις και δημιουργούν ένα εντυπωσιακό γαλαξιακό σύμπλεγμα. http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=702070

"PROGRESS Μ-27Μ" Το μη επανδρωμένο διαστημόπλοιο Progress, σε ελεύθερη πτώση στο διάστημα αφότου οι ελεγκτές των ρωσικών διαστημικών αρχών έχασαν τον έλεγχό του πριν από μια εβδομάδα, αναμένεται να διαλυθεί την Παρασκευή εισερχόμενο στην ατμόσφαιρα, ανακοίνωσε την Τετάρτη η ρωσική διαστημική υπηρεσία Roskosmos. «Σύμφωνα με τους υπολογισμούς των ειδικών της Roskosmos, το διαστημόπλοιο θα αποσυντεθεί στις 8 Μαΐου μεταξύ 01:23' και 21:55' ώρα Μόσχας», δηλαδή μεταξύ 23:23' ώρα Γκρίνουιτς της 7ης Μαΐου και 19:55' της 8ης Μαΐου (02:23' και 22:55' ώρα Ελλάδας), ανακοίνωσε η διαστημική υπηρεσία. «Το διαστημόπλοιο θα διαλυθεί εντελώς διασχίζοντας τα στρώματα της ατμόσφαιρας της Γης και μόνο μερικά μικρά κομμάτια θα φθάσουν στην επιφάνεια του πλανήτη», διευκρίνισε. Μερικές ώρες μετά την εκτόξευσή του στις 28 Απριλίου, το Progress Μ-27Μ, το οποίο είχε προγραμματιστεί να προσδεθεί την Τρίτη στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, τον οποίο θα ανεφοδίαζε, δεν απάντησε στους ρώσους μηχανικούς και άρχισε να παρουσιάζει ανεξέλεγκτες αντιδράσεις. Ερευνητική επιτροπή έχει αναλάβει να διαπιστώσει τις συνθήκες του ατυχήματος, το οποίο φαίνεται να σημειώθηκε τη στιγμή του διαχωρισμού του φορτηγού σκάφους και του πυραύλου, είχε εκτιμήσει πριν από μια εβδομάδα ο αντιπρόεδρος της Roskosmos Αλεξάντρ Ιβανόφ. Η απώλεια του διαστημικού σκάφους που θα κοστίσει σχεδόν μισό δισεκατομμύριο ευρώ αποτελεί βαρύ πλήγμα για τον στρατηγικής σημασίας ρωσικό διαστημικό τομέα, που ήδη βρίσκεται στον στόχαστρο της κυβέρνησης για σειρά οδυνηρών αποτυχίες. Ωστόσο δεν θέτει σε κίνδυνο το πλήρωμα του ΔΔΣ το οποίο έχει εφεδρείες για μήνες. Ένα σκάφος ανεφοδιασμού Dragon, της αμερικανικής εταιρίας SpaceX, αναμένεται να εφοδιάσει το ΔΔΣ το νωρίτερο στις 19 Ιουνίου. Τρία με τέσσερα φορτηγά σκάφη Progress αποστέλλονται κάθε χρόνο στο διάστημα, μεταφέροντας υλικό και άλλα είδη απαραίτητα για τη ζωή στο ΔΔΣ. Μετά την αποστολή τους, επιστρέφουν και διαλύονται στην ατμόσφαιρα πάνω από τον Ειρηνικό Ωκεανό. http://www.tanea.gr/news/world/article/5235855/thn-paraskeyh-tha-dialythei-sthn-atmosfaira-to-rwsiko-diasthmiko-skafos-progress/ Το πείραμα Food from Spirulina ολοκληρώθηκε με μια συνομιλία με το διάστημα. Η σπιρουλίνα ήταν το θέμα συζήτησης τις δύο τελευταίες εβδομάδες αφού περίπου 600 μαθητές από την Ελλάδα, τη Σουηδία και το Βέλγιο συμμετείχαν σε μια κλήση εν πτήση με την αστροναύτη της ESA Σαμάνθα Κριστοφορέτι πριν δέκα ημέρες. Για τους 200 μαθητές που επισκέφθηκαν τις εγκαταστάσεις του Πανεπιστημίου Κρήτης στο Ηράκλειο, η ζωή και η έρευνα των αστροναυτών αποτελούν πηγή έμπνευσης για την επαγγελματική τους πορεία και παράλληλα πρότυπο για μια υγιεινή ζωή. Από τα τέλη του περασμένου έτους, τα σχολεία σε όλη την Ευρώπη συμμετείχαν στο βιολογικό πείραμα Food from Spirulina, το οποίο απευθυνόταν σε μαθητές ηλικίας 14-16 και εκτέλεσαν ένα πείραμα σε σχέση με το κυανοβακτήριο Arthrospira platensis, γνωστό ως σπιρουλίνα. Στο πλαίσιο του προγράμματος εκπαίδευσης και ενημέρωσης της Σαμάνθα, το Γραφείο Εκπαίδευσης της ESA ανέπτυξε σε συνεργασία με επιστήμονες της ESA ένα πειραματικό κιτ για χρήση μέσα στην τάξη, το οποίο εστιάζει στις βασικές αρχές της έρευνας αιχμής του - 25 χρόνων - έργου Micro-Ecological Life Support System Alternative (MELiSSA). Η συνομιλία με τη Σαμάνθα ήταν το επιστέγασμα αυτής της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Όλα τα παιδιά που παρευρέθηκαν στην εκδήλωση της κλήσης εν πτήση μετείχαν σε μια ημέρα γεμάτη με πολλά πειράματα σχετικά με το διάστημα, δραστηριότητες και επιστημονικές διαλέξεις. Στο Πανεπιστήμιο της Κρήτης οι μαθητές είχαν την ευκαιρία να παρατηρήσουν τον Ήλιο με το τηλεσκόπιο της αστρονομικής ομάδας φοιτητών του Πανεπιστημίου Κρήτης και να πραγματοποιήσουν ανάλυση του ηλιακού φωτός με φασματοσκόπια του 1ου ΕΚΦΕ Ηρακλείου. Παρακολούθησαν επίσης ενδιαφέρουσες επιστημονικές ομιλίες σχετικά με την εκπαίδευση και τη ζωή των αστροναυτών αλλά και τις μαύρες τρύπες. Ενώ, σε κάθε κέντρο παρουσιάστηκαν τα αποτελέσματα των πειραμάτων καθώς και η αποστολή της Σαμάνθα στον Σταθμό. Έπειτα από μερικά λεπτά αγωνιώδους αναμονής περιμένοντας να ξεκινήσει η σύνδεση, οι μαθητές από τις τρεις χώρες άρχισαν να βλέπουν τη Σαμάνθα να αιωρείται στη μονάδα Columbus στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Ένας ένας οι μαθητές από την Ελλάδα, το Βέλγιο και τη Σουηδία, άρχισαν να κάνουν ερωτήσεις στα αγγλικά, με τη Σαμάνθα να απαντάει σε όσες περισσότερες μπορούσε σε αυτή τη σύντομη 20λεπτη βιντεοκλήση. Ερωτήσεις με γεύση Food from spiroulina ήταν φυσικά μέρος της κλήσης με τους μαθητές να θέλουν να μάθουν περισσότερα σχετικά με την παραγωγή οξυγόνου από σπιρουλίνα, τη χρήση της ως βιώσιμη πηγή τροφής στο διάστημα αλλά και γενικά για τη διατροφή των αστροναυτών. Πολλές ερωτήσεις απαντήθηκαν και πολλά πρόσωπα φωτίστηκαν από χαμόγελα χαράς καθώς η Σαμάνθα χαιρετούσε όλα τα παιδιά πριν επιστρέψει στην κανονική ροή των εργασιών της. Όλοι οι μαθητές που συμμετείχαν στην ημερίδα κατάφεραν να πάρουν και κυριολεκτικά μια γεύση από τη διασημότητα της ημέρας, τη σπιρουλίνα, είτε σε διαστημικές μπάρες μούσλι στην Κρήτη, είτε στα σουηδικά smoothies, ή σε βελγικές βάφλες, όλοι οι μαθητές πήγαν στο σπίτι με έχοντας ικανοποιήσει την όρεξη τους για επιστήμη. "Η εμπειρία ξεπέρασε τις προσδοκίες μου! Έμεινα απόλυτα ικανοποιημένος με τις απαντήσεις της Σαμάνθα σε όλες τις ερωτήσεις μας. Μου έκανε επίσης εντύπωση το πόσο φιλική, ζεστή, προσιτή και ευτυχισμένη ήταν η Σαμάνθα" είπε ο Γιώργος Αγγελάκης, ένας από τους μαθητές που είχε την τύχη να απευθύνει τη δική του ερώτηση στη Σαμάνθα. Βίντεο. http://www.esa.int/spaceinvideos/Videos/2015/04/Food_from_Spirulina_in-flight_call_with_Samantha_Cristoforetti_on_the_ISS http://www.esa.int/ell/ESA_in_your_country/Greece/To_pehirama_Food_from_Spirulina_oloklerhotheke_me_mia_synomilhia_me_to_dihastema Δηλώστε συμμετοχή στο online μάθημα. Οι εγγραφές ξεκίνησαν για ένα δωρεάν online μάθημα που θα παρέχει μια εισαγωγή στην παρακολούθηση της αλλαγής του κλίματος με τη βοήθεια της δορυφορικής παρατήρησης της Γης. Η ESA ένωσε τις δυνάμεις της με τη FutureLearn, μια κορυφαία online πλατφόρμα εκμάθησης, για να προσφέρει το μάθημα ‘Monitoring Climate from Space’ που ξεκινά στις 8 Ιουνίου. Από τη σκοπιά τους, περίπου 800 χιλιόμετρα πάνω από τη Γη, οι δορυφόροι παρέχουν ζωτικής σημασίας πληροφορίες για τη γη, τους ωκεανούς, την ατμόσφαιρα και τον πάγο του πλανήτη μας. Οι πληροφορίες αυτές μας δίνουν μια άποψη της τρέχουσας κατάστασης του κλίματός μας, και μας επιτρέπουν να ανιχνεύσουμε τις αλλαγές με την πάροδο του χρόνου. Το μάθημα θα επικεντρωθεί στον ρόλο των δορυφορικών δεδομένων για την υποστήριξη αποφάσεων που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή και την αειφόρο ανάπτυξη. Είναι σχεδιασμένο για τους παρόντες και μελλοντικούς φορείς χάραξης πολιτικής, εκπαιδευτικούς, επαγγελματίες επικοινωνίας κλίματος και το ευρύτερο κοινό. Ιδιαίτερη προσοχή θα δοθεί σε δεδομένα από δορυφορικές αποστολές της ESA, συμπεριλαμβανομένων των CryoSat, SMOS, GOCE και των Sentinels, και θα χρησιμοποιήσει πληροφορίες από την πρωτοβουλία για την Κλιματική Αλλαγή - Climate Change Initiative. Δεκαεπτά εκπαιδευτικοί από κορυφαία πανεπιστήμια και ερευνητικά ιδρύματα θα καθοδηγήσουν τους εκπαιδευόμενους στην εικονική αίθουσα διδασκαλίας κατά τη διάρκεια πέντε εβδομάδων. Η συζήτηση του υλικού των μαθημάτων με τους εκπαιδευτικούς και τους άλλους συμμετέχοντες θα είναι επίσης εφικτή. "Στον σημερινό κόσμο που βασίζεται ολοένα και περισσότερο στη γνώση, βάζοντας τους μαθητές σε επαφή με εμπειρογνώμονες στον τομέα της προτίμησής τους αποτελεί ουσιαστικό μέρος κάθε προγράμματος εκπαίδευσης. Είναι τιμή μου να καλωσορίζω τη συνεργασία της ESA στη FutureLearn," δήλωσε ο Simon Nelson, διευθύνων σύμβουλος της FutureLearn. Μέχρι στιγμής, πάνω από 3.300 άνθρωποι έχουν εγγραφεί για να παρακολουθήσουν το δωρεάν μάθημα. Αυτό είναι το πρώτο διαδικτυακό μάθημα της ESA μαζικής εμβέλειας - ή MOOC - και σχεδιάστηκε με τη βοήθεια του Imperative Space. Το μάθημα αποτελεί μέρος της πρωτοβουλίας της ESA "ΕΟ Science 2.0", που διερευνά τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες που αντιμετωπίζει η επιστημονική κοινότητα παρατήρησης της Γης να ανταποκριθεί στην πρόοδο της επικοινωνιακής τεχνολογίας. Η πρώτη διάσκεψη του Science 2.0 θα πραγματοποιηθεί στις 12 - 14 Οκτωβρίου 2015. http://eoscience20.org/ Βίντεο. http://www.esa.int/ESA_Multimedia/Videos/2014/03/Ice_sheet_contribution_to_sea-level_rise http://www.esa.int/ell/ESA_in_your_country/Greece/Delhoste_symmetochhe_sto_online_mhathema

To Curiosity θαυμάζει το εξωγήινο ηλιοβασίλεμα του Άρη. Οι ατμοσφαιρικές συνθήκες του Άρη σε συνδυασμό με την σκόνη που καλύπτει ολόκληρο την επιφάνεια του πλανήτη του προσδίδουν μια ερυθρή απόχρωση για αυτό και είναι γνωστός με την ονομασία Κόκκινος Πλανήτης. Όμως ο ρομποτικός εξερευνητής Curiosity της NASA αποκάλυψε ότι έστω και για λίγο ο Άρης αποκτά μια γαλαζωπή απόχρωση. Τα χρώματα στην ατμόσφαιρα του Άρη μεταβάλλονται κατά τη διάρκεια του ηλιοβασιλέματος. Το Curiosity φωτογράφισε το φαινόμενο αποκαλύπτοντας αυτή την άγνωστη... γαλάζια πτυχή του Κόκκινου Πλανήτη. Η NASA έδωσε στη δημοσιότητα ένα κολάζ με τις εικόνες που κατέγραψε το Curiosity από το ηλιοβασίλεμα του Άρη στις 15 Απριλίου. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231405814

Κοσμικό φως, αρχέγονο και ανέσπερο: Ομιλίες στην Ακαδημία Αθηνών. Στο πλαίσιο των εκδηλώσεων για το Διεθνές Έτος Φωτός της UNESCO, το Κέντρο Ερευνών Αστρονομίας και Εφαρμοσμένων Μαθηματικών της Ακαδημίας Αθηνών διοργανώνει σειρά εκλαϊκευτικών ομιλιών με τίτλο Κοσμικό Φως - Αρχέγονο και Ανέσπερο. Ο κύκλος των εννέα ομιλιών εξετάζει το φως όπως αυτό γίνεται αντιληπτό από τις Φυσικές Επιστήμες, και έχει στόχο να αναδείξει το πώς οι πληροφορίες που μεταφέρονται με το φως επηρεάζουν την αντίληψη που έχει ο άνθρωπος για το Σύμπαν. Οι διαλέξεις θα δοθούν σε δύο περιόδους (Μάιο - Ιούνιο και Σεπτέμβριο - Οκτώβριο) στο κεντρικό κτήριο της Ακαδημίας Αθηνών (Πανεπιστημίου 28, ανατολική αίθουσα) κάθε δεύτερη Τετάρτη στις 7 το απόγευμα. Η έναρξη θα γίνει στις 6 Μαΐου με την ομιλία του διευθυντή του ΚΕΑΕΜ Δρ. Πάνου Πάτση με θέμα Το αμυδρό φως των γαλαξιών. Αναλυτικά το πρόγραμμα των ομιλιών. http://www.academyofathens.gr/Documents/keaem_etos_fotos%5B1%5D.pdf http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231405186 Τα απίθανα σουβενίρ της ανθρωπότητας στο Διάστημα. Στα περίπου 60 χρόνια που η ανθρωπότητα πραγματοποιεί διαστημικές αποστολές, σε πολλά διαστημικά σκάφη τοποθετήθηκαν διάφορα αντικείμενα. Αρχικά τοποθετούνταν στα διαστημόπλοια αντικείμενα τα οποία σε περίπτωση που έπεφταν στα χέρια εξωγήινων θα τους έδιναν να καταλάβουν κάποια πράγματα για τους ανθρώπους και τον πολιτισμό τους. Όσο περνούσε ο καιρός, στα διαστημικά σκάφη άρχισαν να τοποθετούνται κάθε λογής αντικείμενα. Τα τελευταία χρόνια αποστέλλονται επίσης μακριά από τη Γη μέσω προηγμένων συστημάτων επικοινωνίας διαφόρων ειδών και περιεχομένου σήματα. Δείτε ορισμένα από τα πιο ενδιαφέροντα, «παράξενα», αναπάντεχα και κάποιες φορές... παράλογα αντικείμενα και σήματα που ταξιδεύουν στο Διάστημα. Η NASA το 2008 μέσω του συστήματος επικοινωνίας και παρατηρήσεων Deep Space Network μετέδωσε στο Διάστημα το τραγούδι «Across the Universe» των Beatles. Το τραγούδι ταξιδεύει με την ταχύτητα του φωτός προς τον Πολικό Αστέρα (Polaris) σε απόσταση 431 ετών φωτός από τη Γη. Με τον ίδιο τρόπο, την ίδια χρονιά ξεκίνησε το ταξίδι της προς τον Άλφα του Κενταύρου η ταινία «Όταν η Γη σταματήσει να γυρίζει» με πρωταγωνιστή τον Κιάνου Ριβς. Στην αποστολή Juno που ταξιδεύει στον Δία υπάρχουν φιγούρες του Γαλιλαίου και του θεού Δία φτιαγμένες από τουβλάκια Lego. Έχει αποσταλεί ο ήχος του φιλιού μιας μητέρας στο παιδί της. Με την αποστολή STS-120 του διαστημικού λεωφορείου Discovery ταξίδεψε το φωτόσπαθο του Λιουκ Σκαϊγουόκερ, του τζεντάι πρωταγωνιστή στον «Πόλεμο των άστρων» Μια έγχρωμη φωτογραφία της Οξφόρδης. Μουσική του Λούις Αρμστρονγκ. Σημαίες του αμερικανικού ράλι Nascar. Κλασική μουσική. Οι ήχοι που κάνει ο βοσκός για να μαζέψει το κοπάδι του. Το τραγούδι «Johnny B. Goode» του Τσακ Μπέρι. Ένα κουκλάκι του αστροναύτη Buzz Lightyear, πρωταγωνιστή της ταινίας «Toy Story» Χώμα από τον αγωνιστικό χώρο του σταδίου της ομάδας μπέιζμπολ Γιάνκις της Νέας Υόρκης. Μουσική των Αβοριγίνων της Αυστραλίας. Ένα κομμάτι του αεροσκάφους με το οποίο πραγματοποίησαν την πρώτη πτήση οι αδελφοί Ράιτ. Ένα σκίτσο του Μίκι Μάους. Απολιθώματα δεινοσαύρων. Ένα σαξόφωνο. Ταξιδεύουν προς το άστρο Gliese 581, στο οποίο έχουν εντοπιστεί ως σήμερα τρεις πλανήτες, 25.800 γραπτά μηνύματα Αυστραλών που μετείχαν στο πρόγραμμα «Hello From Earth». Εκατό χιλιάδες διαφημίσεις που προβλήθηκαν στον δημοφιλή δικτυακό τόπο αγγελιών Craiglist. Σπέρμα αχινού. Μία μπάλα ποδοσφαίρου. Ένας εκτυπωτής 3D. Κουτάκια γνωστών αναψυκτικών. Οι στάχτες του ηθοποιού Τζέιμς Ντούχαν που έγινε γνωστός από τη συμμετοχή του στη θρυλική σειρά επιστημονικής φαντασίας «Star Trek». Υποδυόταν τον ρόλο του μηχανικού Σκότι που χειριζόταν το περίφημο σύστημα διακτίνισης ανθρώπων. Στο Διάστημα βρίσκονται επίσης οι στάχτες του δημιουργού του «Star Trek» Τζιν Ροντενμπέρι. Ηχητικό αρχείο με τον κώδικα Μορς. Ένα πόστερ της ταινίας «Άκρως τρελό και απόρρητο» («Top Secret») του 1984 που έκανε διάσημο τον ηθοποιό Βαλ Κίλμερ. Μία ακτινογραφία χεριών. Έγχρωμο διάγραμμα της έλικας του DNA. Το ρολόι και το μαντίλι της θρυλικής αεροπόρου Αμέλια Ερχαρτ. Ένα παϊδάκι καρφωμένο σε ένα πιρούνι. Ένα τεύχος του περιοδικού «Playboy». Ο δορυφόρος MAVEN που βρίσκεται στον Άρη περιέχει ένα DVD με τα ονόματα χιλιάδων φίλων του Διαστήματος και ποιήματα (χαϊκού) που εκείνοι επέλεξαν να στείλουν στον Άρη. * Γνωστή εταιρεία παρασκευής πίτσας πλήρωσε περίπου 1 εκατ. ευρώ για να στείλει σε ρώσο κοσμοναύτη μια πίτσα της. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231405145 Πώς πλένονται οι αστροναύτες. Ζουν στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS), βρίσκονται σε τροχιά γύρω από τη Γη, πραγματοποιούν έρευνα υπό ειδικές συνθήκες και μελετούν προσεκτικά το Διάστημα. Οι αστροναύτες του ISS ωστόσο, πέρα από την παρατήρηση και την καθημερινή εργασία τους, ζουν σε τροχιά γύρω από τη Γη, τρώνε, κοιμούνται και πλένονται. Η Σαμάνθα Κριστοφορέτι, λοιπόν, η πρώτη Ιταλίδα που ταξίδεψε ποτέ στο Διάστημα, εξηγεί με βίντεο πώς οι αστροναύτες πλένονται ενώ παραμένουν στον ερευνητικό διαστημικό σταθμό. Ενώπιον κάμερας η Ιταλίδα αστροναύτης περιγράφει βήμα-βήμα τον τρόπο με τον οποίο κάνουν μπάνιο η ίδια και οι συνάδελφοί της, ανοίγοντας αρχικά έναν «φάκελο» που περιέχει νερό, στη συνέχεια έναν ακόμα με «αφρόλουτρο» και έπειτα μία συσκευασία που περιλαμβάνει σαμπουάν για τα μαλλιά, το οποίο δεν χρειάζεται ξέβγαλμα. Όπως παρατηρεί η Κριστοφορέτι το νερό δεν πέφτει στο έδαφος όπως συμβαίνει στη Γη, ενώ μοιάζει σαν να «κολλάει» στο δέρμα. Έπειτα, ακολουθεί το αφρόλουτρο και στο τέλος το σαμπουάν. Η Ιταλίδα αστροναύτης, μάλιστα, λούζει τα μαλλιά της μπροστά στην κάμερα ώστε να δείξει στους θεατές τον τρόπο καθαρισμού και εξηγεί ότι οι χρησιμοποιημένες πετσέτες τοποθετούνται κοντά στον εξαερισμό ώστε να στεγνώσουν. Βίντεο. http://www.defencenet.gr/defence/item/%CE%B4%CE%B5%CE%AF%CF%84%CE%B5-%CF%80%CF%8E%CF%82-%CF%80%CE%BB%CE%AD%CE%BD%CE%BF%CE%BD%CF%84%CE%B1%CE%B9-%CE%BF%CE%B9-%CE%B1%CF%83%CF%84%CF%81%CE%BF%CE%BD%CE%B1%CF%8D%CF%84%CE%B5%CF%82-%CF%83%CF%84%CE%BF%CE%BD-%CE%B4%CE%B9%CE%B5%CE%B8%CE%BD%CE%AE-%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BC%CE%B9%CE%BA%CF%8C-%CF%83%CF%84%CE%B1%CE%B8%CE%BC%CF%8C-%CE%B2%CE%AF%CE%BD%CF%84%CE%B5%CE%BF

Στα σκαριά ένας νέος ανιχνευτής για την εξιχνίαση της σκοτεινής ενέργειας. Ένα βήμα πιο κοντά ήρθε η κατασκευή της κάμερας Dark Energy Spectroscopic Instrument (DESI), η οποία σε μια τριετία θα εγκατασταθεί στο τηλεσκόπιο Mayall στην Αριζόνα, καθώς πριν από λίγες εβδομάδες μία ομάδα επιστημόνων από το πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν επιλέχθηκε για να κατασκευάσει ένα βασικό εξάρτημά της. Από εκείνη τη στιγμή, ο ανιχνευτής θα αρχίσει να συλλέγει πολύτιμα δεδομένα που, όπως ελπίζουν οι επιστήμονες, θα τους βοηθήσει να απαντήσουν σε ένα από τα μεγαλύτερα κοσμικά «αινίγματα»: γιατί το σύμπαν διαστέλλεται με επιταχυνόμενο ρυθμό; Η επιταχυνόμενη διαστολή του σύμπαντος διαπιστώθηκε για πρώτη φορά το 1998, από αστρονομικές παρατηρήσεις δύο ανεξάρτητων ερευνητικών ομάδων. Από τότε, ανάμεσα στις θεωρίες που έχουν προταθεί για την εξήγησή της, η επικρατέστερη επικαλείται την ύπαρξη της σκοτεινής ενέργειας – δηλαδή μια μυστηριώδης μορφή απωστικής ενέργειας που, 9 δισεκατομμύρια έτη μετά τη Μεγάλη Έκρηξη, υπερίσχυσε της βαρύτητας και άρχισε να επιταχύνει τη συμπαντική διαστολή. Ωστόσο, η φύση αυτής της «εξωτικής» απωστικής βαρύτητας παραμένει έως και σήμερα άγνωστη. Για τη μελέτη της, από το 2018 και για μία πενταετία, η DESI θα καταγράψει τις θέσεις 30 εκατομμύρια γαλαξιών, χαρτογραφώντας έτσι με πρωτόγνωρη λεπτομέρεια μία περιοχή 10 δισεκατομμυρίων ετών φωτός στο σύμπαν. Εξετάζοντας με ποιον τρόπο αυτή η περιοχή έχει εξελιχθεί με την πάροδο του χρόνου, οι επιστήμονες ελπίζουν ότι θα αποκαλύψουν περισσότερα στοιχεία για αυτή την κοσμική «διελκυστίνδα» ανάμεσα στη βαρύτητα και τη σκοτεινή ενέργεια. Η κάμερα θα εγκατασταθεί στο τηλεσκόπιο Mayall στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Kitt Peak στην Αριζόνα. Θα διαθέτει 5.000 οπτικές ίνες, κάθε μία από τις οποίες θα «παρακολουθεί» κι έναν ξεχωριστό γαλαξία. Το εξάρτημα που θα κατασκευάσει το πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν είναι το σύστημα προσανατολισμού των οπτικών ινών. «Ουσιαστικά θα είναι μία συστοιχία από 5.000 μικρά ρομπότ, ένα για κάθε οπτική ίνα, αναλαμβάνοντας τη στόχευσή της στον γαλαξία που θα μελετά κάθε φορά. Το φως που θα καταγράφεται με αυτό τον τρόπο θα αναλύεται από φασματογράφους, για να μετρηθεί η μετατόπιση προς το ερυθρό τμήμα του φάσματος, και έτσι η απόσταση του γαλαξία», σημειώνει ο Γρέγκορι Ταρλέ, φυσικός στο αμερικανικό πανεπιστήμιο και μέλος της επιστημονικής επιτροπής της DESI. Καθώς οι γαλαξίες απομακρύνονται από τη Γη, λόγω του φαινομένου Doppler το φως τους μετατοπίζεται προς το ερυθρό και, από αυτή τη μετατόπιση, οι αστροφυσικοί μπορούν να υπολογίζουν την απόστασή τους. Προς το παρόν, ωστόσο, με τη συγκεκριμένη τεχνική, οι επιστήμονες έχουν στη διάθεσή τους μόνο δισδιάστατους χάρτες του σύμπαντος. Επομένως, χάρις στην DESI,θα αποκτήσουν ακόμη πιο ακριβείς μετρήσεις, για έναν τρισδιάστατο, πιο λεπτομερή και πιο εκτεταμένο χάρτη. «Το πρότζεκτ συνιστά ένα μεγάλο άλμα», προσθέτει ο Κρις Μίλερ, αναπληρωτής καθηγητής στο πανεπιστήμιο. «Μέσα σε δύο δεκαετίες, περάσαμε από την καταγραφή του φάσματος ενός γαλαξία στην ταυτόχρονη μελέτη 500. Ωστόσο, κάθε βράδυ το Mayall θα συλλέγει το φάσμα 5.000 νέων γαλαξιών ανά 12 λεπτά», καταλήγει. http://www.naftemporiki.gr/story/948254/sta-skaria-enas-neos-anixneutis-gia-tin-eksixniasi-tis-skoteinis-energeias

Αστρονόμοι εντόπισαν τον μακρινότερο έως σήμερα γαλαξία. Με επικεφαλής αστρονόμους από τα πανεπιστήμια Γέιλ και της Καλιφόρνια στη Σάντα Κρουζ, μία διεθνής ερευνητική ομάδα έγραψε ιστορία ανακαλύπτοντας το πιο μακρινό ουράνιο σώμα που έχει εντοπισθεί ποτέ, έναν γαλαξία σε απόσταση 13 δισεκατομμυρίων ετών φωτός από τη Γη. Αυτό σημαίνει πως οι αστρονόμοι αποτύπωσαν το είδωλο του γαλαξία όπως ήταν πριν από 13 δισεκατομμύρια χρόνια, δηλαδή όταν το σύμπαν είχε μόλις το 5% της σημερινής του ηλικίας. Με όνομα EGS-zs8-1 και ιδιαίτερα μεγάλη φωτεινότητα, ο γαλαξίας ανακαλύφθηκε σε εικόνες από τα διαστημικά τηλεσκόπια Hubble και Spitzer. Στη συνέχεια, όπως περιγράφουν οι αστρονόμοι σε χθεσινό online άρθρο τους στο περιοδικό Astrophysical Journal Letters, επιστράτευσαν τον ανιχνευτή Mosfire στο αστεροσκοπείο Keck στη Χαβάη, για να προσδιορίσουν την απόστασή του. Έτσι, κατέληξαν στο συμπέρασμα πως όχι μόνο είναι το πιο μακρινό ουράνιο σώμα που βρέθηκε ποτέ, αλλά και ένα από τα φωτεινότερα και μεγαλύτερα αντικείμενα που υπήρχαν στο «νεαρό» σύμπαν. Επειδή το φως έχει πεπερασμένη ταχύτητα, όπως έδειξε πρώτος ο Άλμπερτ Αϊνστάιν με την Ειδική Θεωρία της Σχετικότητας, οι αστρονομικές παρατηρήσεις αποτελούν ένα είδος «χρονομηχανής», αφού όσο πιο μακριά βρίσκεται ένα αντικείμενο στο σύμπαν, τόσο πιο πίσω στον χρόνο αντιστοιχεί το είδωλό του που αποτυπώνουν τα τηλεσκόπια. Έτσι, καθώς το φως από τον EGS-zs8-1 χρειάστηκε 13 δισεκατομμύρια έτη για να φθάσει στη Γη, αυτό που παρατήρησαν οι αστρονόμοι ουσιαστικά είναι η μορφή που είχε τότε ο γαλαξίας. Σύμφωνα με την ομάδα, η συγκεκριμένη χρονική περίοδος ανάγεται σε μόλις 670 εκατομμύρια χρόνια από την έναρξη σχηματισμού γαλαξιών στο σύμπαν. Παρόλο που αυτό σημαίνει πως σε κοσμολογική κλίμακα ο EGS-zs8-1 ήταν ουσιαστικά «νεογέννητος», είχε ήδη αποκτήσει το 15% της μάζας του Γαλαξία μας. Επίσης, παρήγαγε νέα αστέρια με εντυπωσιακά γρήγορο ρυθμό, 80 φορές μεγαλύτερο από τον Γαλαξία μας. Μέχρι σήμερα, είναι ελάχιστοι οι «αρχαίοι» γαλαξίες σαν τον EGS-zs8-1, για τους οποίους έχει προσδιορισθεί με ακρίβεια η απόστασή τους. «Κάθε τέτοια ανακάλυψη αποτελεί μια ακόμη ψηφίδα στο παζλ της διαδικασίας με την οποία σχηματίσθηκαν οι πρώτες γενιές γαλαξιών στο σύμπαν», λέει στο σάιτ του πανεπιστήμιου της Καλιφόρνια στη Σάντα Κρουζ ο Πίτερ βαν Ντόκουμ, καθηγητής αστρονομίας στο Γέιλ και μέλος της ομάδας. Οι υπολογισμοί των αστρονόμων τοποθετούν χρονικά τον EGS-zs8-1 σε μία εποχή όπου στο σύμπαν συνέβαινε μια σημαντική αλλαγή – με το ουδέτερο υδρογόνο να διασπάται σε πρωτόνια και ηλεκτρόνια, από τα οποία είχε σχηματισθεί νωρίτερα. Οι επιστήμονες υποστηρίζουν πως τα νεαρά αστέρια σε «αρχαίους» γαλαξίες όπως ο EGS-zs8-1 ήταν η αιτία για αυτό το στάδιο της συμπαντικής εξέλιξης, το οποίο είναι γνωστό ως «επανιονισμός». Από την άλλη μεριά, τα δεδομένα από το αστεροσκοπείο Keck, και τα τηλεσκόπια Hubble και Spitzer, δημιουργούν νέα ερωτηματικά. Κι αυτό γιατί αν και επιβεβαιώνουν πως ήδη από τις πρώτες φάσεις του σύμπαντος σχηματίζονταν γαλαξίες μεγάλου μεγέθους, δείχνουν πως αυτές οι δομές είχαν διαφορετικές φυσικές ιδιότητες από τους μεταγενέστερους γαλαξίες. http://www.naftemporiki.gr/story/948343/astronomoi-entopisan-ton-makrinotero-eos-simera-galaksia

Ξεκίνησαν οι συγκρούσεις σωματιδίων στο CERN. Υστερα από δύο χρόνια επισκευών και αναβαθμίσεων και αφού τον περασμένο Απρίλιο κυκλοφόρησε ξανά η πρώτη ακτίνα σωματιδίων στον, μήκους 27 χιλιομέτρων, μεγάλο υπόγειο επιταχυντή του CERN άρχισαν από την Τρίτη και πάλι οι συγκρούσεις υποατομικών σωματιδίων (πρωτονίων). Οι πρώτες αυτές συγκρούσεις έγιναν δοκιμαστικά με χαμηλή ενέργεια, μόνο 450 γιγαηλεκτρονιοβόλτ (GeV) ανά ακτίνα, δηλαδή συνολικά 900 GeV. Οι κανονικές συγκρούσεις σωματιδίων θα ξεκινήσουν εντός του Ιουνίου και, αν όλα πάνε καλά, ο επιταχυντής αναμένεται να φθάσει σταδιακά στο μέγιστο της ενεργειακής ισχύος του, δηλαδή στα 6,5 τεραηλεκτρονιοβόλτ (TeV) ανά ακτίνα ή 13 TeV συνολικά, περίπου 14 φορές μεγαλύτερη ενέργεια σε σχέση με τις τωρινές δοκιμαστικές συγκρούσεις των 900 GeV. Οι επιστήμονες και οι μηχανικοί των τεσσάρων ανιχνευτών (ATLAS, CMS, ALICE, LHCb), κατά μήκος του επιταχυντή, βρίσκονται πλέον σε ετοιμότητα για την ανάλυση των δεδομένων από τα δισεκατομμύρια συγκρούσεις σωματιδίων ανά δευτερόλεπτο. Προσβλέπουν σε νέες σημαντικές ανακαλύψεις, μετά την ανακάλυψη του σωματιδίου Χιγκς το 2012, οι οποίες πιθανώς θα ανοίξουν νέους ορίζοντες στη Φυσική και στην κατανόηση της ύλης και του σύμπαντος. Μερικά ερωτήματα που ελπίζεται να απαντηθούν, είναι αν το σωματίδιο Χιγκς είναι μοναδικό ή μέλος μιας ευρύτερης οικογένειας συναφών σωματιδίων (που δίνουν μάζα στα άλλα σωματίδια), αν θα βρεθούν υπερσυμμετρικά σωματίδια (επιβεβαιώνοντας έτσι τη θεωρία της υπερσυμμετρίας) και αν θα βρεθεί επιτέλους κάποιο σωματίδιο που σχετίζεται με την σκοτεινή ύλη. http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=701277

Κίνδυνος άνοιας για τους αστροναύτες. Οι αστροναύτες που θα πάνε στον Άρη ή που θα κάνουν άλλα μακρινά ταξίδια (π.χ. σε κάποιον αστεροειδή), θα αντιμετωπίσουν μια άλλου είδους νοητική «Οδύσσεια του διαστήματος», εξαιτίας των κοσμικών ακτίνων, οι οποίες μπορεί να κάνουν ζημιά και μάλιστα μη αναστρέψιμη στον εγκέφαλό τους. Αυτό προειδοποιεί μια νέα αμερικανική επιστημονική έρευνα, που βασίσθηκε σε πειραματόζωα και δείχνει ότι η μακροχρόνια έκθεση στην ακτινοβολία του διαστήματος μπορεί να προκαλέσει άνοια. Με άλλα λόγια, οι αστροναύτες, πέρα από τους κινδύνους που φαντάζονται οι συγγραφείς επιστημονικής φαντασίας και το Χόλιγουντ (διαστημικά «σκουπίδια», απρόβλεπτους αστεροειδείς, βλάβη στον κινητήρα του σκάφους ή στο ρομπότ της αποστολής και φυσικά κακόβουλους εξωγήινους), θα έχουν να αντιμετωπίσουν κάτι πιο πεζό: τη δυσλειτουργία του εγκεφάλου και του νου τους, που μπορεί να φθάσει μέχρι σημείου εκδήλωσης σοβαρής άνοιας (Αλτσχάιμερ). Ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή ογκολογίας Τσαρλς Λίμολι της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια-Ιρβάιν πραγματοποίησαν εργαστηριακά πειράματα με τρωκτικά, τα οποία υπέβαλαν επί έξι εβδομάδες σε ακτινοβολία φορτισμένων σωματιδίων (ιονισμένο οξυγόνο και τιτάνιο). Στη συνέχεια, οι επιστήμονες, που χρηματοδοτήθηκαν από την NASA ανακάλυψαν ότι η ακτινοβολία είχε προκαλέσει φλεγμονή στον εγκέφαλο των πειραματόζωων, με συνέπεια να μη γίνεται σωστά η μετάδοση των ηλεκτροχημικών σημάτων μεταξύ των νευρώνων (των εγκεφαλικών κυττάρων), κάτι παρόμοιο με αυτό που συμβαίνει στην άνοια. Η απεικόνιση του εγκεφάλου των ζώων έδειξε ότι είχαν υποστεί μόνιμες δομικές αλλαγές στα νευρικά κύτταρά τους, καθώς και στις μεταξύ τους συνάψεις, που επιτρέπουν την επικοινωνία τους. Το τελικό αποτέλεσμα, όπως έδειξαν τα σχετικά τεστ, ήταν ότι τα τρωκτικά που είχαν ακτινοβοληθεί, εμφάνιζαν πλέον μειωμένες επιδόσεις μνήμης και μάθησης, καθώς και αυξημένη σύγχυση, έλλειψη περιέργειας και μειωμένη ενεργητικότητα. Τέτοιες εγκεφαλικές βλάβες παρατηρούνται και σε ασθενείς με καρκίνο εγκεφάλου, που κάνουν ακτινοθεραπεία σε υψηλή δοσολογία. Η μελέτη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Science Advances» Η κοσμική ακτινοβολία του γαλαξία αποτελείται από παρόμοια υψηλής ενέργειας φορτισμένα σωματίδια, τα οποία κατά πάσα πιθανότητα προέρχονται από παλαιότερες εκρήξεις υπερκαινοφανών αστέρων. Τα σωματίδια αυτά αναμένεται να «βομβαρδίζουν» συνεχώς τους αστροναύτες, προκαλώντας έτσι βλάβη στο κεντρικό νευρικό σύστημά τους και τελικά άνοια. Ο κίνδυνος αυτός αποτελεί σοβαρό εμπόδιο για μια μακρινή διαστημική αποστολή, όπως ένα ταξίδι στον Άρη μετ’ επιστροφής, το οποίο θα διαρκέσει δύο έως τρία χρόνια. Το πρόβλημα, κατά τον Λίμολι, πιθανότατα θα εκδηλωθεί μερικούς μήνες μετά την έναρξη του ταξιδιού. Οι αστροναύτες που ζουν εναλλάξ για περίπου ένα εξάμηνο στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, δεν αντιμετωπίζουν ανάλογο κίνδυνο, επειδή βρίσκονται σε χαμηλό ύψος και προστατεύονται από τη γήινη μαγνητόσφαιρα. Οι επιστήμονες και οι μηχανικοί προβληματίζονται για το πώς θα μειώσουν τον εγκεφαλικό κίνδυνο ενός διαπλανητικού ταξιδιού. Μία προτεινόμενη λύση είναι να σχεδιασθούν έτσι τα διαστημικά σκάφη, ώστε να περιλαμβάνουν περιοχές για ύπνο και αναψυχή με πολύ αυξημένη προστασία έναντι της κοσμικής ακτινοβολίας. Αλλά και πάλι, τα κοσμικά σωματίδια θα διαπερνούν το διαστημόπλοιο και το σώμα των αστροναυτών. Μια εναλλακτική λύση θα ήταν η λήψη από τους αστροναύτες κατάλληλων φαρμάκων (βρίσκονται υπό ανάπτυξη), ώστε να ενισχύουν συβνεχώς την φυσιολογική λειτουργία του εγκεφάλου. Η NASA σχεδιάζει να στείλει ανθρώπους σε αστεροειδείς γύρω στο 2025 και στον Άρη μέσα στη δεκαετία του 2030. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231404821 Επιτυχής δοκιμή πτήσης του δεκακινητήριου αεροσκάφους κάθετης απο/προσγείωσης της NASA. Κινείται με μπαταρία, έχει 10 κινητήρες και μπορεί να απογειώνεται ως ελικόπτερο και να πετάει σαν αεροπλάνο: το Greased Lightining (ή GL-10) αποτελεί ένα concept σκάφος που αναπτύσσεται από τη NASA, με στόχο σε πρώτη φάση την ανάπτυξη ενός πολλαπλών χρήσεων και δυνατοτήτων μη επανδρωμένου αεροσκάφους (UAV). Όπως ανακοινώθηκε, το GL-10 πραγματοποίησε με επιτυχία την πρώτη δοκιμή πτήσης του, με τον Μπιλ Φρέντερικς, μηχανικό αεροσκαφών, να επισημαίνει ότι θα μπορούσε να δει χρήση για παράδοση μικρών πακέτων, αποστολές που προϋποθέτουν κάθετη απο/προσγείωση, πτήσεις μακράς διαρκείας για σκοπούς παρακολούθησης σε τομείς όπως η γεωργία, η χαρτογράφηση κ.α. Επίσης, όπως πρόσθεσε, μία μεγαλύτερων διαστάσεων έκδοσή του θα αποτελούσε ένα πολλά υποσχόμενο προσωπικό ιπτάμενο όχημα, με δυνατότητα μεταφοράς ενός με τεσσάρων επιβαινόντων. Το αεροσκάφος είναι στη φάση σχεδιασμού και δοκιμών. Η αρχική σκέψη ήταν αυτή της ανάπτυξης ενός αεροσκάφους με άνοιγμα φτερών έξι μέτρων, που θα κινούνταν με υβριδικούς κινητήρες ντίζελ/ ηλεκτρικού, αλλά η ομάδα άρχισε με μικρότερες εκδόσεις για σκοπούς δοκιμών. Συνολικά, κατασκευάστηκαν 12 πρωτότυπα, ξεκινώντας με πολύ μικρά, βάρους δυόμισι κιλών περίπου και φτάνοντας ως τα 25 κιλά. Το κάθε πρωτότυπο βοήθησε στην επίλυση διαφόρων τεχνικών ζητημάτων, κρατώντας παράλληλα το κόστος χαμηλά. Όπως αναφέρεται, κάποια καταστράφηκαν, ωστόσο αυτό είχε αποτέλεσμα την καλύτερη ρύθμιση του συστήματος ελέγχου πτήσης. Το GL-10 – το μοντέλο με άνοιγμα φτερών τριών μέτρων, οκτώ ηλεκτροκινητήρες στα φτερά, δύο στην ουρά, και βάρος 28 κιλών- έχει περάσει ήδη δοκιμές αιώρησης και τώρα αναμένεται η δύσκολη δοκιμή της μετάβασης από κάθετη σε οριζόντια πτήση, η οποία αποτελεί ιδιαίτερη πρόκληση, λόγω των ιδιαίτερων αεροδυναμικών χαρακτηριστικών που χαρακτηρίζουν αυτή την πτήση. Αξίζει να σημειωθεί ότι στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του αεροσκάφους είναι η έλλειψη θορύβου, καθώς, όπως υποστηρίζει ο Φρέντερικς, το παρόν πρωτότυπο είναι αθόρυβο από έναν γείτονα που κουρεύει το γκαζόν». http://www.naftemporiki.gr/story/947743/epituxis-dokimi-ptisis-tou-dekakinitiriou-aeroskafous-kathetis-apoprosgeiosis-tis-nasa Πίνοντας εσπρέσο με θέα στο Διάστημα. Μετά από περίπου επτά μήνες στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, η Σαμάνθα Κριστοφορέτι, η πρώτη Ιταλίδα που ταξίδεψε ποτέ εκτός της γήινης ατμόσφαιρας, έγινε και ο πρώτος άνθρωπος που απολαμβάνει έναν αυθεντικό εσπρέσο στο Διάστημα. Η Ιταλίδα αστροναύτης πόσταρε μάλιστα στον λογαριασμό της στο Twitter και σχετική φωτογραφία που την απεικονίζει να απολαμβάνει τον καφέ, μαζί με την μοναδική... θέα από τον Διαστημικό Σταθμό. "Coffee: the finest organic suspension ever devised." Fresh espresso in the new Zero-G cup! To boldly brew... pic.twitter.com/Zw2CllJgzF — Sam Cristoforetti (@AstroSamantha) May 3, 2015 Κι αν η κατανάλωση ενός εσπρέσο μοιάζει απλή και καθημερινή υπόθεση, κάθε άλλο παρά τέτοια είναι εκτός του γήινου περιβάλλοντος, όπως εξήγησε ο Ρομπέρτο Μπατιστόν, επικεφαλής της Ιταλικής Υπηρεσίας Διαστήματος, κάνοντας λόγο «για πολύ σοβαρή φυσική μελέτη πάνω στα υγρά σώματα». «Μέχρι την Παρασκευή δεν γνωρίζαμε ακριβώς πώς αντιδρούν τα θερμά υγρά υπό υψηλή πίεση, σε ένα περιβάλλον σχεδόν μηδενικής βαρύτητας, όπως αυτό ενός διαστημικού σταθμού. Πλέον ξέρουμε», διευκρίνισε. Την «διαστημική» μηχανή εσπρέσο κατασκεύασαν από κοινού οι εταιρίες Argotec και Lavazza, υπό την καθοδήγηση της ιταλικής διαστημικής υπηρεσίας. Μάλιστα, αποτέλεσε και ένα από τα πειράματα τα οποία η Κριστοφορέτι καλείτο να πραγματοποιήσει μέχρι τα τέλη Μαΐου, όταν η «περιπέτεια» της στο διάστημα ολοκληρώνεται. Και όπως αποδείχθηκε, η αποστολή εξετελέσθη με απόλυτη επιτυχία. Βίντεο. http://www.kathimerini.gr/813969/article/epikairothta/kosmos/pinontas-espreso-me-8ea-sto-diasthma

Μια υπερ-Γαία με «τρελό» καιρό! Οι παρατηρήσεις σε ένα από τους πιο ενδιαφέροντες εξωπλανήτες αποκαλύπτει εντυπωσιακά και πρωτοφανή φαινόμενα. Ο 55 Cancri e, είναι ένας βραχώδης πλανήτης που ανήκει στην κατηγορία των υπερ-Γαιών. Γνωρίζαμε ότι οι θερμοκρασίες σε αυτόν τον πλανήτη είναι πολύ υψηλές. Διαπιστώνεται τώρα ότι οι διακυμάνσεις είναι εντυπωσιακές αφού μέσα σε λίγες ώρες μπορούν να μεταβληθούν κατά 1,700 βαθμούς Κελσίου! Οταν ξεκίνησε η μαζική ανακάλυψη πλανητών μακριά από το ηλιακό μας σύστημα αρχικά εντοπίζονταν γιγάντιοι πλανήτες με μέγεθος παρόμοιο ή και πολλαπλάσιο από αυτό του Δία. Προοδευτικά άρχισαν να εντοπίζονται και μικρότεροι πλανήτες ανάμεσά τους και πλανήτες με μέγεθος λίγο μεγαλύτερο από αυτό της Γης. Οι ειδικοί ονόμασαν αυτούς τους πλανήτες «Υπερ-Γαίες» και τα τελευταία χρόνια γίνονται συνεχείς μελέτες και παρατηρήσεις σε αυτούς. Σε απόσταση 41 ετών φωτός από τη Γη βρίσκεται το δυαδικό σύστημα 55 Cancri με το ένα εκ των δύο άστρων του συστήματος να ανήκει στην ίδια κατηγορία άστρων με τον Ηλιο. Το 2004 οι αστρονόμοι άρχισαν να εντοπίζουν πλανήτες στο εν λόγω σύστημα και μέχρι σήμερα έχουν ανακαλυφθεί πέντε πλανήτες. Ενας από αυτούς είναι ο 55 Cancri e που έχει μάζα περίπου 8 φορές μεγαλύτερη από αυτή της Γης και διάμετρο περίπου δύο φορές μεγαλύτερη από αυτή του πλανήτη μας. Περιφέρεται ταχύτατα γύρω από το άστρο του αφού υπολογίζεται ότι ολοκληρώνει μια πλήρη περιφορά σε μόλις 18 ώρες. Ο πλανήτης είναι «κλειδωμένος» από άποψη περιφοράς, δηλαδή έχει στραμμένη μόνιμα την ίδια πλευρά στο άστρο του, συνεπώς δεν εμφανίζει εναλλαγή φωτός και σκότους. Ερευνητική ομάδα με επικεφαλής τον δρ. Μπράις-Ολιβιέ Ντεμορί του ιστορικού Εργαστηρίου Κάβεντις του Πανεπιστημίου Κέμπριτζ χρησιμοποίησε το υπέρυθρο διαστημικό τηλεσκόπιο Spitzer της NASA για να ανιχνεύσουν θερμικές εκπομπές από τον πλανήτη 55 Cancri e. Διαπίστωσαν ότι η θερμοκρασία στον πλανήτη μεταβάλλεται εντυπωσιακά και κυμαίνεται από τους χίλιους ως τους 2,700 βαθμούς Κελσίου. «Είναι η πρώτη φορά που έχουμε δει τέτοιες δραματικές μεταβολές στο φως, το οποίο εκπέμπεται από ένα εξωπλανήτη, πράγμα ιδιαίτερα αξιοσημείωτο για μια υπερ-Γη. Κανένα ίχνος θερμικών εκπομπών ή επιφανειακής δραστηριότητας δεν είχε ποτέ ανιχνευθεί σε μία υπερ-Γη μέχρι σήμερα» δήλωσε ο ερευνητής Νίκου Μαντουσουντάν του Ινστιτούτου Αστρονομίας του Κέμπριτζ. Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι αν «το θερμόμετρο τρελαίνεται» στον συγκεκριμένο εξωπλανήτη, αυτό οφείλεται στο ότι παράγονται τεράστιες στήλες αερίων και σκόνης, οι οποίες περιοδικά σκεπάζουν την επιφάνεια του πλανήτη. Ίσως μάλιστα -λόγω της πολύ υψηλής θερμοκρασίας- αυτή κατά διαστήματα να λιώνει και μετά να στερεοποιείται πάλι. Πιθανώς, η γεωλογική αυτή δραστηριότητα έχει ηφαιστειακή προέλευση, πολύ μεγαλύτερη μάλιστα από εκείνη στην Ιώ, το δορυφόρο του Δία, που είναι το πιο ενεργό γεωλογικό ουράνιο σώμα στο δικό μας ηλιακό σύστημα. Προηγούμενες παρατηρήσεις του 55 Cancri e, που είχε ανακαλυφθεί το 2004, είχαν δείξει μια αφθονία άνθρακα, γεγονός που είχε οδηγήσει στην εντυπωσιακή εκτίμηση ότι πρόκειται για έναν εξωπλανήτη φτιαγμένο από διαμάντια. Όμως οι νέες ατμοσφαιρικές παρατηρήσεις περιπλέκουν την εικόνα και γεννούν νέα ερωτήματα. Οι νέες παρατηρήσεις δημοσιεύονται στην επιθεώρηση «Monthly Notices of the Royal Astronomical Society». http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=700877

Blue Origin της Amazon. Η Blue Origin, η αεροδιαστημική εταιρεία που δημιούργησε ο ιδρυτής του Amazon Τζεφ Μπέζος, δημοσιοποίησε βίντεο της πρώτης δοκιμαστικής πτήσης του New Shepard, ενός σκάφους που προορίζεται για αποστολές αναψυχής στο όριο του Διαστήματος. Η κάψουλα New Shepard, χωρητικότητας έξι θέσεων, εκτοξεύτηκε χωρίς πλήρωμα από το Τέξας και κατάφερε να φτάσει στο προβλεπόμενο ύψος των 93 χιλιομέτρων, αναφέρει ο Μπέζος σε ιστολόγιό του. Στη συνέχεια έπεσε πίσω στο έδαφος αναπτύσσοντας τρία μεγάλα αλεξίπτωτα. Αυτό που δεν πήγε καλά στη δοκιμή της Τετάρτης είναι ότι ο πύραυλος με τον οποίο εκτοξεύτηκε η κάψουλα απέτυχε να επιστρέψει ομαλά στο έδαφος και να προσεδαφιστεί κατακόρυφα -η Blue Origin επενδύει στους επαναχρησιμοποιούμενους πυραύλους VTVL (κατακόρυφη εκτόξευση, κατακόρυφη προσεδάφιση) για μείωση του κόστους. Το ίδιο κάνει εξάλλου η SpaceX, η εταιρεία του δισεκατομμυριούχου αμερικανού Έλον Μασκ, η οποία επιχείρησε πρόσφατα να προσεδαφίσει τον πύραυλο Falcon 9 σε μια ρομποτική πλωτή εξέδρα στον ωκεανό. Η δοκιμή απέτυχε οριακά. Η Blue Origin δεν δημοσιοποίησε βίντεο ή εικόνες του πυραύλου, ανέφερε όμως ότι η αποτυχία προσεδάφισης οφείλεται σε βλάβη του υδραυλικού συστήματος, το οποίο θα πρέπει τώρα να αντικατασταθεί. Ο Μπέζος προανήγγειλε επίσης το «Very Big Brother», ένα σκάφος πολύ μεγαλύτερο από το New Shepard, το οποίο σχεδιάζεται για μεταφορά φορτίων σε τροχιά. Αν και η Blue Origin δεν έχει φτάσει μέχρι σήμερα στο Διάστημα, πέτυχε πρόσφατα μια σημαντική επιτυχία, αφού ανέλαβε να αναπτύξει τους κινητήρες για τον νέο πύραυλο Vulcan της United Launch Alliance, μιας μεγάλης δύναμης στην αγορά εκτόξευσης φορτίων στην οποία συνεργάζονται η Boeing και η Lockheed Martin. To New Shepard βαφτίστηκε προς τιμήν του Άλαν Σέπαρντ, του πρώτου αμερικανού στο Διάστημα. Βίντεο. http://www.defencenet.gr/defence/item/%CE%BF-%CF%84%CE%B6%CE%B5%CF%86-%CE%BC%CF%80%CE%AD%CE%B6%CE%BF%CF%82-%CE%B4%CE%BF%CE%BA%CE%B9%CE%BC%CE%AC%CE%B6%CE%B5%CE%B9-%CF%84%CE%BF-%CE%BD%CE%AD%CE%BF-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BC%CF%8C%CF%80%CE%BB%CE%BF%CE%B9%CE%BF-%CE%B2%CE%AF%CE%BD%CF%84%CE%B5%CE%BF Ανθρωποι σε...χειμερία νάρκη Ο μηχανισμός της χειμερίας νάρκης που διαθέτουν διάφορα ζώα αποτέλεσε εδώ και δεκαετίες έμπνευση για τους συγγραφείς και τους σεναριογράφους επιστημονικής φαντασίας. Στα βιβλία και στις ταινίες οι αστροναύτες εισέρχονται σε κατάσταση βαθέος ύπνου ώστε να ελαχιστοποιήσουν τις κάθε είδους οργανικές και άλλες παρενέργειες που έχει ένα μακρινό ταξίδι στο Διάστημα μέχρι να φτάσουν στον προορισμό τους. Τα τελευταία χρόνια και όσο η διαστημική εξερεύνηση εξελίσσεται οι διαστημικές υπηρεσίες έχουν αρχίσει να σκέφτονται σοβαρά την πιθανότητα ανάπτυξης μιας τέτοιας μεθόδου για τις επανδρωμένες αποστολές που ήδη σχεδιάζονται να γίνουν στο ηλιακό μας σύστημα είτε για εκείνες που θα πραγματοποιηθούν στο απώτερο μέλλον έξω από αυτό. Πριν από λίγες ημέρες ο Λέοπολντ Σάμερερ, επικεφαλής του Τμήματος Προηγμένων Σχεδίων του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA), αναφέρθηκε στις προσπάθειες που έχουν ξεκινήσει στην κατεύθυνση της αναζήτησης κάποιων μεθόδων οι οποίες θα επιτρέπουν στους αστροναύτες να ταξιδεύουν στο Διάστημα σε κατάσταση ύπνου. «Οι έρευνες θα φέρουν την επιστημονική φαντασία πιο κοντά στην επιστημονική πραγματικότητα. Προσπαθούμε να κατανοήσουμε τον μηχανισμό της χειμερίας νάρκης στα ζώα και τι συμβαίνει σε αυτά όσον αφορά την απώλεια οστικής και μυϊκής μάζας. Τα ευρήματα θα βοηθήσουν στην ανάπτυξη μιας τεχνικής προσαρμοσμένης στους ανθρώπους ώστε να χρησιμοποιηθεί σε μακρινές επανδρωμένες διαστημικές αποστολές. Η ανάπτυξη μιας τέτοιας τεχνικής δεν θα συμβεί αύριο αλλά πιστεύω ότι θα επιτευχθεί μέσα στις προσεχείς δύο-τρεις δεκαετίες» ανέφερε ο Σάμερερ. Η NASA τα τελευταία χρόνια πραγματοποιεί συνεχώς μελέτες για τις επιπτώσεις της πολύχρονης παραμονής στο Διάστημα στον ανθρώπινο οργανισμό. Μάλιστα πέρυσι χρηματοδότησε μια μελέτη επάνω ακριβώς στην ιδέα της χειμερίας νάρκης σε αστροναύτες. Τα οφέλη μιας τέτοιας εξέλιξης θεωρούνται άκρως σημαντικά. Θα απαιτούνται σημαντικά λιγότερες προμήθειες (τροφής και νερού), γεγονός που θα μειώσει το κόστος της αποστολής, ενώ θα αυξήσει τον διαθέσιμο χώρο στο σκάφος. Επίσης οι αστροναύτες ταξιδεύοντας... κοιμώμενοι δεν θα χρειάζεται να χάνουν χρόνο καθημερινά για να ασκούνται σωματικά, ενώ παράλληλα δεν θα κάνουν την εμφάνισή τους πιθανά ψυχολογικά προβλήματα από την πολύχρονη παραμονή μέσα σε ένα σκάφος που ταξιδεύει στο Διάστημα ή προβλήματα που μπορεί να προκαλέσουν προστριβές ανάμεσα στα μέλη του πληρώματος ή να δημιουργήσουν άλλες επικίνδυνες καταστάσεις που θα θέσουν σε κίνδυνο την αποστολή. Η πιο ενδιαφέρουσα μελέτη που έχει γίνει επάνω σε αυτό το αντικείμενο ήταν αυτή που διεξήχθη για λογαριασμό της NASA και αφορούσε τη λεγόμενη «θεραπευτική νάρκωση» στον ανθρώπινο οργανισμό. Η θεραπευτική νάρκωση είναι ένας τύπος βαθέος ύπνου και θεωρείται μια μορφή χειμερίας νάρκης. Η NASA θέλει να μάθει αν η μέθοδος είναι πρακτικά εφαρμόσιμη και ασφαλής για ένα εγχείρημα όπως αυτό μιας μακρινής επανδρωμένης αποστολής. Η μέθοδος της θεραπευτικής νάρκωσης είχε αρχίσει να ακούγεται για πρώτη φορά στην επιστημονική κοινότητα τη δεκαετία του 1980, αλλά χρειάστηκαν αρκετά χρόνια για να εφαρμοστεί για πρώτη φορά. Το 2003 επιστήμονες χρησιμοποίησαν αυτή τη μέθοδο για να βάλουν σε καταστολή άτομα που έχουν υποστεί σοβαρούς τραυματισμούς. Ως σήμερα όμως η θεραπευτική νάρκωση δεν έχει χρησιμοποιηθεί για διάστημα μεγαλύτερο των επτά ημερών. Η NASA ενδιαφέρεται να μάθει αν αυτή η μέθοδος μπορεί να λειτουργήσει για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Ειδικοί έχουν προτείνει την ανάπτυξη ενός υποστηρικτικού μηχανισμού που θα παρεμβαίνει ενόσω οι αστροναύτες θα είναι ναρκωμένοι ώστε να συντηρεί το σώμα τους. Θα μπορούσε, όπως λένε, αυτός ο μηχανισμός να στέλνει ηλεκτρικά ερεθίσματα στο μυϊκό σύστημα του ναρκωμένου αστροναύτη ώστε να αποφευχθεί η ατροφία του. http://www.tovima.gr/science/article/?aid=699943 Το Χ-37Β για τη δοκιμή ενός νέου κινητήρα ιόντων. Το μυστικό μη επανδρωμένο διαστημόπλοιο της αμερικανικής Αεροπορίας X-37B πρόκειται να δοκιμάσει στην επόμενη αποστολή του στο διάστημα ένα νέο κινητήρα ιόντων. Συνολικά το Χ-37Β έχει παραμείνει σε τροχιά 1367 ημέρες πραγματοποιώντας αποστολές για τη φύση των οποίων δεν υπάρχει η παραμικρή πληροφόρηση. Όπως όμως ανακοίνωσε η αμερικανική Αεροπορία τουλάχιστον ένα από αυτά τα πειράματα θα γίνει γνωστό. Πρόκειται για τη δοκιμή ενός νέου κινητήρα ιόντων (Hall thrusters) πολλοί εκ των οποίων χρησιμοποιούνται ήδη σε δορυφόρους για την αλλαγή τροχιάς. Ο κινητήρας ιόντων λειτουργεί με τη δημιουργία ενός ηλεκτρικού πεδίου και ενός μαγνητικού καθίστα το ένα στο άλλο. Το ηλεκτρικό πεδίο επιταχύνει ιόντα από ένα ευγενές αέριο συνήθως ξένον και τα προωθεί από ένα ακροφύσιο προς τα έξω δημιουργώντας ώση. Βίντεο. https://www.youtube.com/watch?v=UugS42UkuDI http://www.defencenet.gr/defence/item/%CE%BA%CE%B9%CE%BD%CE%B7%CF%84%CE%AE%CF%81%CE%B1-%CE%B9%CF%8C%CE%BD%CF%84%CF%89%CE%BD-%CE%BD%CE%AD%CE%B1%CF%82-%CF%84%CE%B5%CF%87%CE%BD%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%AF%CE%B1%CF%82-%CF%84%CF%8D%CF%80%CE%BF%CF%85-%CE%B8%CE%B1-%CE%B4%CE%BF%CE%BA%CE%B9%CE%BC%CE%AC%CF%83%CE%B5%CE%B9-%CF%84%CE%BF-%CF%87-37%CE%B2-%CF%83%CF%84%CE%BF-%CE%B4%CE%B9%CE%AC%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BC%CE%B1

Τα ζάρια του Einstein και ο γάτος του Schrödinger. Στο έτος 2015 που διανύουμε, συμπληρώνονται 100 χρόνια από την ανακάλυψη του Einstein, των εξισώσεων της Γενικής Θεωρίας της Σχετικότητας. Δέκα χρόνια μετά ακολούθησε η ανακάλυψη του Schrödinger, της θεμελιώδους εξίσωσης της κβαντομηχανικής που φέρει το όνομα του. Είναι γνωστό πως ο Einstein θεωρούσε ότι η κβαντική θεωρία είναι μια ατελής θεωρία, παρότι αυτή ερμήνευε με μεγάλη επιτυχία τα πειραματικά δεδομένα. Το1935 διατυπώνει το παράδοξο EPR (Einstein, Podolsky, Rosen) αμφισβητώντας ότι η κβαντομηχανική μπορεί να περιγράψει την πραγματικότητα και ότι πρόκειται για μια ατελή θεωρία. Η δυσφορία του απέναντι στην πιθανοκρατική ερμηνεία των φυσικών φαινομένων του μικρόκοσμου συνοψίζεται στην γνωστή φράση του: «Ο Θεός δεν παίζει ζάρια». Ο Schrödinger, παρότι θεωρείται από τους θεμελιωτές της κβαντομηχανικής, συμφωνούσε με τις απόψεις του Einstein. Οι δύο φυσικοί μοιράζονταν τις ιδέες τους μέσω αλληλογραφίας. Έτσι σε μια επιστολή του προς τον Schrödinger, ο Einstein περιέγραφε την περίπτωση μιας βόμβας που ήταν κατασκευασμένη με τέτοιο τρόπο, ώστε να πυροδοτείται εξαιτίας κάποιου απρόβλεπτου κβαντικού γεγονότος. Την ιδέα αυτή χρησιμοποίησε ο Schrödinger στο δικό του νοητικό πείραμα, γνωστό ως ο γάτος του Schrödinger, για να επιτεθεί εναντίον της κβαντικής φυσικής. Τα ζάρια του Einstein και τον γάτο του Schrödinger, χρησιμοποίησε ο Paul Halpern για τίτλο του νέου βιβλίου του, «Einstein’s Dice and Schrödinger’s Cat« . Μια παρουσίαση του βιβλίου από τον Peter Woit μπορείτε να διαβάσετε ΕΔΩ: The Half-Life of Physicists (… κι αν συναντήσετε δυσκολίες αναζητήστε πρώτα στη Google το άρθρο της WSJ με τον τίτλο του https://www.google.gr/search?q=The+Half-Life+of+Physicists”&oq=The+Half-Life+of+Physicists”+&aq ) http://www.wsj.com/articles/book-review-einsteins-dice-and-schrodingers-cat-by-paul-halpern-1430507769 Τους δυο μεγάλους φυσικούς δεν ένωνε μόνο η καχυποψία τους για την κβαντική θεωρία, αλλά και οι προσπάθειές τους για την ενοποίηση των πεδίων. Ο Einstein από το Ινστιτούτο Προηγμένων Μελετών στο Princeton και ο Schrödinger από το αντίστοιχο Ινστιτούτο στο Δουβλίνο, πάλευαν για την ενοποίηση, χωρίς όμως επιτυχία, αφού δεν χρησιμοποιούσαν την κβαντική θεωρία πεδίων. «Είστε ο πλησιέστερος αδελφός μου και το μυαλό σας δουλεύει παρόμοια με τό δικό μου», έγραφε ο Einstein στον Schrödinger το 1946. Παρ’ όλα αυτά, σε κάποια χρονική οι δυο άνδρες ήρθαν σε σύγκρουση μεταξύ τους. Στο πιο δραματικό απόσπασμα του βιβλίου «Einstein’s Dice and Schrödinger’s Cat» , περιγράφεται το ρήγμα που δημιουργήθηκε το 1947 στις σχέσεις των δυο μεγάλων φυσικών. Η ένταση προκλήθηκε στην προσπάθεια του Éamon de Valera προέδρου της ανεξάρτητης πλέον Δημοκρατίας της Ιρλανδίας, και του ιρλανδικού τύπου, να ενισχύσουν το κύρος της Ιρλανδίας, προβάλλοντας τον Schrödinger ως ανώτερο του Einstein. Μπορούμε να διαβάσουμε ελεύθερα το κεφάλαιο αυτό ΕΔΩ: “Albert is an old fool”: Einstein vs Schrödinger in battle of the Nobel laureates http://www.salon.com/2015/04/18/albert_is_an_old_fool_einstein_vs_schrodinger_in_battle_of_the_nobel_laureates/ http://physicsgg.me/2015/05/03/%CF%84%CE%B1-%CE%B6%CE%AC%CF%81%CE%B9%CE%B1-%CF%84%CE%BF%CF%85-einstein-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CE%BF-%CE%B3%CE%AC%CF%84%CE%BF%CF%82-%CF%84%CE%BF%CF%85-schrodinger/

Εκρήξεις του ήλιου. Εντυπωσιακές εικόνες κατέγραψε το ηλιακό παρατηρητήριο της NASA. Οι εκρήξεις του ήλιου, όπως δεν τις έχετε ξαναδεί. Ένα εκπληκτικό βίντεο ανέβασε η NASA στο Facebook, χαρίζοντάς μας μια μοναδική εικόνα του ήλιου. Στο βίντεο καταγράφονται εκρήξεις φωτιάς, που φυσικά από μακριά είναι απολαυστικές. Σύμφωνα με τη NASA, "Στις 21 Απριλίου, 2015, το παρατηρητήριό μας (SDO) κατέγραψε εκρήξεις φωτιάς που μοιάζουν με φλεγόμενα φτερά. Παρατηρήθηκαν διαφορετικά μήκη κύματος υπεριώδους ακτινοβολίας, που προκάλεσαν το μοναδικό αυτό φαινόμενο". Οι εικόνες είναι πράγματι εντυπωσιακές. http://www.defencenet.gr/defence/item/%CE%BC%CE%BF%CE%BD%CE%B1%CE%B4%CE%B9%CE%BA%CE%AD%CF%82-%CE%B5%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CE%BD%CE%B5%CF%82-%CF%84%CE%B1-%CF%86%CE%BB%CE%B5%CE%B3%CF%8C%CE%BC%CE%B5%CE%BD%CE%B1-%CF%86%CF%84%CE%B5%CF%81%CE%AC-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CE%AE%CE%BB%CE%B9%CE%BF%CF%85-%CE%B2%CE%AF%CE%BD%CF%84%CE%B5%CE%BF

Progress Μ-27M «Μάχη» για την ανάκτηση του ελέγχου του ρομποτικού διαστημοπλοίου Progress 59 δίνει η ρωσική διαστημική υπηρεσία Roscosmos, ωστόσο, όπως δείχνουν τα πράγματα, μάλλον η συγκεκριμένη αποστολή ανεφοδιασμού του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού δεν «σώζεται». Όπως αναφέρεται σε σχετικό δημοσίευμα του space.com, το διαστημόπλοιο φαίνεται ότι υπέστη βλάβη λίγο μετά την εκτόξευσή του την Τρίτη, η οποία είχε ως αποτέλεσμα την απώλεια ελέγχου του. Βίντεο από το σκάφος δείχνει ότι περιστρέφεται με μεγάλη ταχύτητα, ενώ οι αρχικές ελπίδες για αναβολή της πρόσδεσής του στον ISS για αργότερα, την Πέμπτη, φαίνονται να εξαφανίζονται. Σύμφωνα με το ρωσικό πρακτορείο Sputnik, που επικαλείται πηγή στη ρωσική διαστημική βιομηχανία, το σκάφος σταδιακά χάνει ύψος από την τροχιά όπου βρίσκεται, ενώ οι προσπάθειες για ενεργοποίηση των κινητήρων του έχουν αποτύχει. Ο ρυθμός απώλειας ύψους εξαρτάται από τις συνθήκες της ατμόσφαιρας και τον ηλιακό άνεμο, ωστόσο σε κάθε περίπτωση έχουν χαθεί δεκάδες μέτρα μέσα στις τελευταίες 24 ώρες. Όπως και να έχει, θεωρείται ότι θα είναι δυνατός ο υπολογισμός της στιγμής και των σημείων εισόδου των συντριμμιών του στην ατμόσφαιρα, με προβάδισμα μερικών ωρών- κάποιες εκτιμήσεις κάνουν λόγο για μία εβδομάδα μέχρι να βρει το σκάφος το τέλος του. Το σκάφος είχε εκτοξευθεί από το Μπαϊκονούρ την Τρίτη και είναι φορτωμένο με καύσιμα, οξυγόνο, τρόφιμα και επιστημονικό εξοπλισμό για τους αστροναύτες στον ISS. Σύμφωνα με την NASA, προβλήματα τηλεμετρίας παρουσιάστηκαν σχεδόν μετά τον αποχωρισμό του από τον πύραυλο. Το πλήρωμα του σταθμού, όπως τονίστηκε, δεν κινδυνεύει. Τα σκάφη Progress είναι αναλώσιμα ρομποτικά διαστημόπλοια που χρησιμοποιούνται για τον ανεφοδιασμό του ISS από το 2000 με μεγάλη αξιοπιστία- αν και τον Αύγουστο του 2011 δυσλειτουργία κατά την εκτόξευση είχε αποτέλεσμα την καταστροφή του Progress 44. Είναι εξοπλισμένα με σύστημα αυτόματης πλοήγησης Kurs, το οποίο επιτρέπει αυτόνομη πρόσδεση στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Εφεδρικό σύστημα επιτρέπει τον τηλεχειρισμό του από τους κοσμοναύτες του πληρώματος του ISS, ενώ σχεδιαστικά μοιάζει με το Σογιούζ. Βίντεο. http://www.naftemporiki.gr/story/946343/rosiko-nauagio-sto-diastima

«Άλματα» από την ΙΒΜ προς την κατεύθυνση του κβαντικού υπολογιστή. Δύο σημαντικά επιτεύγματα όσον αφορά στη δημιουργία ενός πραγματικού, πρακτικά λειτουργικού κβαντικού υπολογιστή αποκάλυψαν ερευνητές της ΙΒΜ. Για πρώτη φορά επέδειξαν τη δυνατότητα εντοπισμού και μέτρησης και των δύο ειδών κβαντικών λαθών ταυτόχρονα, καθώς και ένα νέο σχέδιο τετράγωνου κυκλώματος κβαντικού bit, που αποτελεί τη μόνη φυσική αρχιτεκτονική η οποία θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για μεγαλύτερες διστάσεις. Ο κβαντικός υπολογιστής θεωρείται πως θα αποτελέσει μία από τις εφευρέσεις που θα φέρουν μια πραγματικά νέα εποχή καινοτομίας, καθώς αναμέται να ανοίξει νέους δρόμους οι οποίοι δεν είναι δυνατοί με τους σημερινούς υπολογιστές. Χαρακτηριστικά, ένας κβαντικός υπολογιστής με μόλις 50 κβαντικά bits (qubits) θα υπερείχε σε σχέση με κάποιον συνδυασμό υπολογιστών από το σημερινό Top 500. Αναλυτικότερα, αυτό που πέτυχαν οι ερευνητές της ΙΒΜ ήταν για πρώτη φορά να επιδείξουν τη δυνατότητα εντοπισμού και μέτρησης των δύο ειδών κβαντικών λαθών (bit-flip, phase-flip), που θα λαμβάνουν χώρα σε κάθε πραγματικό κβαντικό υπολογιστή. Μέχρι τώρα, ήταν δυνατό αυτό μόνο για το ένα είδος, αλλά ποτέ και τα δύο μαζί. Το κύκλωμα, βασιμένο σε ένα τετράγωνο πλέγμα τεσσάρων qubits σε ένα μικροσκοπικό τσιπ επιτρέπει τον εντοπισμό και των δύο ειδών ταυτόχρονα. Η επιλογή ενός τετράγωνου σχεδίου εν αντιθέσει με ένα γραμμικό/ ευθύ δείχνει η πλέον πολλά υποσχόμενη όσον αφορά στην αύξηση μεγέθους, μέσω της πρόσθεσης νέων qubits. Όπως υπογραμμίζει ο Αρβίντ Κρίσνα, διευθυντικό στέλεχος της ΙΒΜ Research, οι κβαντικοί υπολογιστές θα επιτρέψουν την επίλυση προβλημάτων που είναι αδύνατον ή μη πρακτικό να λυθούν σήμερα. «Ενώ οι κβαντικοί υπολογιστές παραδοσιακά εξετάζονταν όσον αφορά στις δυνατότητές τους πάνω στην κρυπτογράφηση, ένας τομέας που θεωρούμε πολύ ελκυστικό είναι αυτός της χρήσης πρακτικών κβαντικών συστημάτων για την επίλυση προβλημάτων στη Φυσική και την κβαντική χημεία που δεν επιλύονται σήμερα» αναφέρει σχετικά. Επίσης, σε έναν κόσμο όπου τα αποκαλούμενα «Big Data» και η διαχείρισή τους παίζουν όλο και σημαντικότερο ρόλο, κβαντικά συστήματα θα παρουσίαζαν εξαιρετικές επιδόσεις όσον αφορά στην εξέταση και αξιοποίηση τεραστίων βάσεων δεδομένων. Υπενθυμίζεται ότι η διαφορά μεταξύ ενός συμβατικού υπολογιστή και ενός κβαντικού έγκειται στο ότι ο πρώτος «καταλαβαίνει» bits (που μπορούν να έχουν μία από δύο τιμές, 1 ή 0) ενώ ο κβαντικός λειτουργεί με qubits (μπορούν να έχουν 1, 0 ή και τα δύο ταυτόχρονα). http://www.naftemporiki.gr/story/946855/almata-apo-tin-ibm-pros-tin-kateuthunsi-tou-kbantikou-upologisti

Το πιο ευαίσθητο πείραμα αναζήτησης της σκοτεινής ύλης από τα έγκατα της Γης. Ένας εξελιγμένος ανιχνευτής είναι στα σκαριά για το Εθνικό Εργαστήριο Gran Sasso στην Ιταλία, κοντά στην πόλη Λ’ Άκουιλα, ώστε από το φθινόπωρο το Εργαστήριο να φιλοξενεί το πιο ευαίσθητο πείραμα στον κόσμο για τον εντοπισμό σωματιδίων σκοτεινής ύλης. Η αλήθεια είναι πως η προσπάθεια εντοπισμού σωματιδίων σκοτεινής ύλης έχει ξεκινήσει εδώ και μία δεκαετία στις υπόγειες εγκαταστάσεις του Εργαστηρίου, που βρίσκονται 1.400 μέτρα κάτω από την οροσειρά Gran Sasso. Ωστόσο, χάρις στον καινούριο ανιχνευτή, το πείραμα θα αναβαθμισθεί εντυπωσιακά, αποκτώντας 100 φορές μεγαλύτερη διακριτική ικανότητα από αυτήν που έχει σήμερα. Το συγκεκριμένο πείραμα στην Ιταλία, όπως και αρκετές ανάλογες έρευνες που γίνονται σε άλλες χώρες, έχουν στόχο να διαλευκάνουν το μυστήριο της σκοτεινής ύλης, και πιο συγκεκριμένα το είδος των σωματιδίων που την απαρτίζουν. Παρόλο που είναι «αόρατη» στα τηλεσκόπια, αφού δεν απορροφά και δεν εκπέμπει ακτινοβολία, η ύπαρξή της προκύπτει από την επίδραση που ασκεί σε άστρα και γαλαξίες, τα οποία δεν κινούνται όπως προβλέπει η θεωρία της βαρύτητας. Ορισμένοι επιστήμονες πιστεύουν πως αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι είναι ελλιπής η βαρυτική θεωρία. Εντούτοις, η πλειονότητα των φυσικών υποστηρίζει πως οι παρατηρούμενες ασυμφωνίες οφείλονται όντως στη σκοτεινή ύλη – η οποία μάλιστα, σύμφωνα με τους υπολογισμούς, κατακλύζει το σύμπαν σε ποσοστό που αγγίζει το 26,8%. Όσον αφορά τη φύση αυτής της «εξωτικής» ύλης, μέχρι σήμερα το μόνο που υπάρχει είναι απλώς θεωρίες, με μία από τις επικρατέστερες προτάσεις να υποστηρίζει πως το «συστατικό» της σκοτεινής ύλης είναι τα WIMP (Weakly Interacting Massive Particles). Ωστόσο, μέχρι σήμερα δεν έχει υπάρξει καμία απολύτως πειραματική ένδειξη που να συνηγορεί είτε υπέρ των WIMP είτε υπέρ κάποιων άλλων υποθετικών σωματιδίων. Στην περίπτωση του Εργαστηρίου Gran Sasso, ο νέος ανιχνευτής θα ονομάζεται XENON1T και η «καρδιά» του θα αποτελείται από μία δεξαμενή 3.300 κιλών με υγρό ξένο, το οποίο θα βρίσκεται σε θερμοκρασία περίπου -100 βαθμών Κελσίου. Η τεχνική ανίχνευσης βασίζεται στο γεγονός ότι, αν η σκοτεινή ύλη όντως υπάρχει, τότε ορισμένα από τα σωματίδιά της που θα φθάσουν μέσα στη δεξαμενή θα αλληλεπιδράσουν με άτομα ξένου, προκαλώντας την εκπομπή φωτός και ηλεκτρονίων. Έτσι, από αυτά τα δύο σήματα, οι επιστήμονες θα μπορούν να προσδιορίσουν το είδος των σωματιδίων αλλά και τα χαρακτηριστικά τους. Ο XENON1T δεν θα είναι πιο ευαίσθητος μόνο τον «προκάτοχό» του – τον ανιχνευτή XENON100 που λειτουργεί στο Εργαστήριο Gran Sasso από το 2008, με μία δεξαμενή 161 κιλών υγρού ξένου. Επίσης, θα έχει 40 φορές μεγαλύτερη διακριτική ικανότητα από τον ανιχνευτή του LUX (Large Underground Xenon), το οποίο διεξάγεται σε ένα ορυχείο 1.500 μέτρα κάτω από την επιφάνεια του εδάφους στη Νότια Ντακότα των ΗΠΑ και από το 2013 κατέχει τον τίτλο του πιο ευαίσθητου πειράματος στον κόσμο. Ενδεικτικές είναι οι δηλώσεις στον ιστότοπο physicsworld.com της Έλενα Έιπριλ, καθηγήτριας αστροφυσικής στο πανεπιστήμιο Κολούμπια που μέλος της επιστημονικής ομάδας του πειράματος στο Εργαστήριο Gran Sasso. Σύμφωνα με την Έιπριλ, οι υπάρχοντες ανιχνευτές θα πρέπει να λειτουργήσουν για αιώνες, ώστε να πετύχουν την ίδια ευαισθησία με τον XENON1T. Την ίδια στιγμή που η υπερκείμενη οροσειρά Gran Sasso, και τα 1.400 μέτρα πετρωμάτων που θα βρίσκονται πάνω του, θα εξασφαλίζουν εξαιρετική προστασία από την ακτινοβολία του περιβάλλοντος και ενδεχόμενες εσφαλμένες μετρήσεις. http://www.naftemporiki.gr/story/946769/to-pio-euaisthito-peirama-anazitisis-tis-skoteinis-ulis-apo-ta-egkata-tis-gis

Διαστημόπλοια που συνετρίβησαν σε ουράνια σώματα για να «αυτοκτονήσουν» Το βράδυ της Πέμπτης, περίπου στις 22:30 ώρα Ελλάδας, το διαστημικό σκάφος MESSENGER θα πέσει με ταχύτητα περίπου 14.500 χλμ./ώρα στην επιφάνεια του Ερμή, ρίχνοντας έτσι αυλαία στη 10χρονη αποστολή. Το μη επανδρωμένο διαστημόπλοιο εκτοξεύθηκε από τη NASA το 2004 και τέθηκε σε τροχιά γύρω από τον πλανήτη τον Μάρτιο του 2011. Στο χρονικό διάστημα που μεσολάβησε, μπόρεσε να συγκεντρώσει πολύτιμα δεδομένα για τον πλανήτη, όπως για παράδειγμα ενδείξεις για την ύπαρξη πάγου στις πολικές περιοχές του. «Για πρώτη φορά στην ιστορία έχουμε πραγματικές γνώσεις για τον Ερμή, οι οποίες μας αποκαλύπτουν έναν εντυπωσιακό κόσμο που συγκαταλέγεται στο πολυποίκιλο ηλιακό σύστημα», όπως είπε χαρακτηριστικά ο Τζον Γκράνσφιλντ, διευθυντής των επιστημονικών αποστολών της αμερικανικής διαστημικής υπηρεσίας. Τώρα, όμως, έχει έρθει η ώρα ώστε οι υπεύθυνοι της αποστολής του MESSENGER να δρομολογήσουν την «αυτοκτονία» του. Αν και το αρχικό χρονοδιάγραμμα προέβλεπε πως το σκάφος θα παρέμενε σε τροχιά γύρω από τον Ερμή, η NASA κατάφερε να διπλασιάσει τη διάρκεια της συγκεκριμένης φάσης, βρίσκοντας διάφορους τρόπους για να μειώσει την κατανάλωση των κινητήρων του. Ωστόσο, το διαστημόπλοιο έχει πλέον ξεμείνει εντελώς από καύσιμα. Στην πραγματικότητα, δεν είναι η πρώτη φορά που ένα μη επανδρωμένο σκάφος συνετρίβη εσκεμμένα σε κάποιον διαστημικό βράχο στο ηλιακό σύστημα. Εξάλλου, τέτοιες προσκρούσεις έδωσαν τη δυνατότητα στους επιστήμονες να απαντήσουν σε σημαντικά ερωτήματα, όπως για παράδειγμα στο κατά πόσο υπάρχει νερό στο υπέδαφος της Σελήνης. Για να το ελέγξει, η NASA πραγματοποίησε το 2009 την αποστολή LCROSS, στέλνοντας στον δορυφόρο της Γης ένα πύραυλο, ο οποίος έπεσε με ορμή πάνω στον κρατήρα Cabeus. Τα θραύσματα που προκάλεσε η πρόσκρουση εκτινάχθηκαν από την επιφάνεια της Σελήνης, δίνοντας τη δυνατότητα σε ένα δεύτερο διαστημόπλοιο να μελετήσει τη σύστασή τους και έτσι να επιβεβαιώσει την ύπαρξη νερού. Παρόμοια λογική είχε και η αποστολή Deep Impact της NASA, αυτή τη φορά όμως για τη μελέτη του κομήτη Tempel 1. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, το διαστημόπλοιο απελευθέρωσε ένα βλήμα με τροχιά σύγκρουσης με τον κομήτη – ακόμη και τρία δευτερόλεπτα πριν από την πρόσκρουση, το βλήμα συνέχιζε να φωτογραφίζει τον κομήτη, παρέχοντας στους επιστήμονες εικόνες που επιβεβαίωσαν την ύπαρξη μεγάλων κρατήρων. Το σκάφος ανέλυσε επίσης το υλικό που αποκολλήθηκε από τη βίαιη σύγκρουση, μελετώντας με αυτό τον τρόπο για πρώτη φορά την εσωτερική γεωολογική σύσταση ενός κομήτη. Όπως και στο Messenger, άλλες φορές η συντριβή προκρίνεται ως λύση για το «τέλος» ενός διαστημοπλοίου, όταν πια έχουν στερέψει τα καύσιμά του. Ο λόγος είναι η εξοικονόμηση χώρου και βάρους στο διαστημόπλοιο, ώστε να μπορέσει να μεταφέρει όσο το δυνατόν περισσότερα επιστημονικά όργανα. «Ένα σκάφος που βρίσκεται σε τροχιά γύρω από κάποιον πλανήτη, όπως το MESSENGER στον Ερμή, θα χρειαζόταν αρκετά περισσότερα καύσιμα για να συνεχίσει το ταξίδι του στο διάστημα. Έτσι, αυτή η επιπλέον ποσότητα καυσίμων “θυσιάζεται” προς όφελος του επιστημονικού εξοπλισμού», σημειώνει στο CBS o Σεθ Σόστακ, από το Ινστιτούτο Αναζήτησης Εξωγήινης Νοημοσύνης (SETI) στην Καλιφόρνια. Μάλιστα, σε ορισμένες περιπτώσεις η εσκεμμένη συντριβή εξασφαλίζει πως το σκάφος δεν θα καταλήξει σε κάποιο άλλο ουράνιο σώμα, για το οποίο υπάρχουν υποψίες πως «φιλοξενεί» ζωή και επομένως το διαστημόπλοιο είναι πιθανό να επιμολύνει με βιολογικό υλικό από τη Γη. «Ενδεικτικό παράδειγμα το Galileo, το οποίο τέθηκε σε τροχιά σύγκρουσης με τον Δία, ώστε να εξασφαλισθεί πως δεν θα συντριβεί στην Ευρώπη, τον μεγάλο δορυφόρο του Δία στον οποίο ίσως υπάρχουν απλοί μικροοργανισμοί κάτω από την παγωμένη επιφάνειά του», προσθέτει ο Σόστακ. Για τον ίδιο λόγο το Cassini θα ολοκληρώσει την αποστολή του το 2017, πέφτοντας πάνω στον πλανήτη για να αποφευχθεί οποιαδήποτε πιθανότητα να βρεθεί στην επιφάνεια των δορυφόρων του. Βίντεο. http://www.naftemporiki.gr/story/946503/diastimoploia-pou-sunetribisan-se-ourania-somata-gia-na-autoktonisoun

Πάγος αζώτου φαίνεται να καλύπτει έναν από τους πόλους του Πλούτωνα. O Πλούτωνας, μια μικρή κουκκίδα ακόμα και στα μάτια του διαστημικού τηλεσκοπίου Hubble, αρχίζει να αποκαλύπτεται καθώς το New Horizons πλησιάζει. Μια φωτεινή περιοχή που μόλις διακρίνεται στον ορατό πόλο του πλανήτη νάνου είναι πιθανώς ένα κάλυμμα από παγωμένο άζωτο, εκτιμούν οι ερευνητές της NASA. Οι εικόνες ελήφθησαν στις αρχές και τα μέσα Απριλίου με το τηλεσκόπιο Lorri του σκάφους από απόσταση 113 εκατομμυρίων χιλιομέτρων -κάτι λιγότερο από την απόσταση Γης-Ήλιου. «Καθώς πλησιάζουμε τον Πλούτωνα αρχίζουμε να βλέπουμε ενδιαφέροντα χαρακτηριστικά όπως μια φωτεινή περιοχή κοντά στον ορατό πόλο» λέει ο Τζον Γκράνσφελντ, αναπληρωτής διευθυντής στη Διεύθυνση Επιστημονικών Αποστολών της NASA. Προηγούμενες μελέτες υποδεικνύουν ότι ο Πλούτωνας διαθέτει μια αραιή ατμόσφαιρα αποτελούμενη κυρίως από άζωτο. Οι πλανητολόγοι υποψιάζονται ότι, καθώς ο πλανήτης νάνος κινείται στην αργή τροχιά του γύρω από τον Ήλιο, οι εναλλαγές των εποχών οδηγούν στη στερεοποίηση του αζώτου και την επικάθισή του στο έδαφος. Στις ίδιες εικόνες διακρίνεται ο Χάροντας, ο μεγαλύτερος δορυφόρος του Πλούτωνα, ωστόσο ο χρόνος έκθεσης για τη λήψη των εικόνων ήταν υπερβολικά μικρός για να αναδείξει τα τέσσερα μικρότερα φεγγάρια του παγωμένου κόσμου. Στις 14 Ιουλίου, όταν το New Horizons περάσει από τον Πλούτωνα σε ελάχιστη απόσταση 10.000 χιλιομέτρων, θα μεταδώσει εικόνες της επιφάνειας με ανάλυση περίπου 100 μέτρων ανά εικονοστοιχείο. Θα είναι η πρώτη και τελευταία ευκαιρία -το New Horizons, το οποίο εκτοξεύτηκε το 2006, είναι το ταχύτερο σκάφος που έχει εκτοξευτεί ποτέ στο βαθύ Διάστημα, και πλησιάζει τώρα τον στόχο του με ταχύτητα 13 χιλιομέτρων ανά δευτερόλεπτο. Δεν υπάρχει τρόπος να επιβραδύνει, και θα προσπεράσει τον Πλούτωνα για πάντα. Ο επόμενος στόχος της αποστολής δεν έχει ακόμα καθοριστεί. Θα είναι όμως ένα παγωμένο σώμα στη λεγόμενη Ζώνη του Κάιπερ, η οποία εκτείνεται πέρα από την τροχιά του Πλούτωνα και περιέχει μυριάδες σώματα από βράχο και πάγο. Μέχρι το 2006, ο Πλούτωνας θεωρούνταν ο ένατος πλανήτης του Ηλιακού Συστήματος. Αυτό άλλαξε όταν η Διεθνή Ένωση Αστρονομίας υποβίβασε το σώμα στη νέα κατηγορία των πλανητών νάνων, στην οποία ανήκουν ακόμα τέσσερα σώματα: Δήμητρα, Έριδα, Χαουμέα και Μακεμάκε. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231404163