Δροσος Γεωργιος

Ενδείξεις ανίχνευσης σκοτεινής ύλης. Συνήθως όταν αναφερόμαστε στη σκοτεινή ύλη ένα πέπλο μυστηρίου καλύπτει τα διάφορα εξωτικά (και άγνωστα) σωματίδια που την αποτελούν. Tα σωματίδια αυτά αναφέρονται με το περίεργο όνομα WIMPs (Weakly Interactive Massive Particles – Ασθενώς Αλληλεπιδρώντα Σωματίδια με Μάζα). Όμως μεταξύ των γνωστών σωματιδίων υπάρχει ένα σωματίδιο που θα μπορούσε να πει κανείς ότι γεννήθηκε για να συνεισφέρει στη σκοτεινή ύλη. Αυτό είναι το νετρίνο. Ως υποψήφιο σωματίδιο σκοτεινής ύλης το νετρίνο έχει τα εξής πλεονεκτήματα: (α) γνωρίζουμε ότι υπάρχει (β) αλληλεπιδρά ασθενώς με την ύλη και (γ) υπάρχει σε μεγάλη αφθονία στο σύμπαν. Δυστυχώς, όμως τα τρία γνωστά νετρίνα από το καθιερωμένο πρότυπο αποτελούν ένα μικρό ποσοστό της ύλης του σύμπαντος, διότι σε διαφορετική περίπτωση οι δομές μεγάλης κλίμακας του σύμπαντος θα εξελίσσονταν με έναν τρόπο που δεν θα συμφωνούσε με τις παρατηρήσεις μας. Όμως τα πράγματα θα άλλαζαν ραγδαία, αν υπήρχαν νετρίνα πέραν του καθιερωμένου προτύπου, που δεν αλληλεπιδρούν με τα μποζόνια W και Ζ, τα λεγόμενα στείρα (sterile) νετρίνα. http://en.wikipedia.org/wiki/Sterile_neutrino Ένα τέτοιο νετρίνο είναι καλός υποψήφιος για σκοτεινή ύλη αν η μάζα του είναι κάποια KeV και διαθέτει τον κατάλληλο χρόνο ζωής. Σύμφωνα με τη θεωρία ένα στείρο νετρίνο όταν διασπάται παράγει ένα φωτόνιο συγκεκριμένης ενέργειας. Αυτό οφείλεται στην μείξη του με τα γνωστά νετρίνα του καθιερωμένου προτύπου. Το ενδιαφέρον σημείο στην θεωρία που περιγράφει την ανάμιξη και τις ταλαντώσεις αυτών των νετρίνων είναι ότι όταν το στείρο νετρίνο είναι αρκετά ελαφρό και η ανάμειξη είναι αρκετά μικρή τότε αυτό θα ήταν ένας καλός υποψήφιος σκοτεινής ύλης. Επιπλέον, θα μπορούσε σε μια από τις πιθανές του διασπάσεις να προκύπτει ανιχνεύσιμο φωτόνιο. Μάλιστα, το απλούστερο μοντέλο σκοτεινής ύλης με στείρα νετρίνα βαρύτερα από 50 keV θα μπορούσε να παράξει μια τόσο μεγάλη ροή φωτονίων που απορρίπτεται. Έτσι το επιτρεπτό εύρος μάζας των νετρίνων είναι μεταξύ 1 έως 50 keV. Τα εκπεμπόμενα μονοχρωματικά φωτόνια θα μπορούσαν να παρατηρηθούν από διαστημικά τηλεσκόπια ακτίνων Χ όπως XMM-Newton, Chandra και Suzaku. Και πράγματι πριν από μερικές ημέρες εμφανίστηκε μια μελέτη σύμφωνα με την οποία ανιχνεύθηκαν τέτοιου είδους φωτόνια από το τηλεσκόπιο XMM-Newton, τα οποία θα μπορούσαν να προέρχονται από νετρίνα της σκοτεινής ύλης. Στην εργασία των ερευνητών Esra Bulbul et al με τίτλο “Detection of An Unidentified Emission Line in the Stacked X-ray spectrum of Galaxy Clusters” πραγματοποιήθηκε η ανάλυση των φασμάτων ακτίνων Χ που εκπέμπονται από γαλαξιακά σμήνη. Η ανάλυσή τους αποκαλύπτει την παρουσία μιας μονοχρωματικής γραμμής φωτονίων ενέργειας 3,6 keV. Kαι με τη σειρά της αυτή η ασθενής μονοχρωματική γραμμή των ανιχνευθέντων φωτονίων, θα μπορούσε να ερμηνευθεί ως ένδειξη της ύπαρξης υποψήφιου σωματιδίου για σκοτεινή ύλη, ενός νετρίνο ενέργειας 7 keV. Σύμφωνα με τους ερευνητές αυτή η ένδειξη του ασθενούς σήματος στα 3.56 keV και οι αβεβαιότητες που εμπεριέχει απαιτεί επιβεβαίωση και από τα τηλεσκόπια ακτίνων Χ Chandra και Suzaku. (νεώτερη ενημέρωση) …. και μια δεύτερη ανάλυση των δεδομένων από τους ερευνητές Boyarsky et al δείχνει επίσης ένα ασθενές σήμα φωτονίων περίπου 3,5 keV: http://physicsgg.me/2014/02/18/%ce%b5%ce%bd%ce%b4%ce%b5%ce%af%ce%be%ce%b5%ce%b9%cf%82-%ce%b1%ce%bd%ce%af%cf%87%ce%bd%ce%b5%cf%85%cf%83%ce%b7%cf%82-%cf%83%ce%ba%ce%bf%cf%84%ce%b5%ce%b9%ce%bd%ce%ae%cf%82-%cf%8d%ce%bb%ce%b7%cf%82/

Ταξίδι στον Γαλαξία. Ο Σύλλογος Αποφοίτων του ΑΙΤ, σε συνεργασία με τους συλλόγους αποφοίτων των πανεπιστημίων Columbia, Illinois και LSE, διοργανώνει την Τετάρτη, στις 19.00, ανοικτή ομιλία του ακαδημαϊκού Σταματίου Κριμιζή, επίτιμου καθηγητή του Πανεπιστημίου Τζονς Χόπκινς, συνεργάτη της NASA και προέδρου του Εθνικού Συμβουλίου Ερευνας και Τεχνολογίας, με θέμα «Η οδύσσεια των διαστημοπλοίων Voyager: Από τη Γη στον Γαλαξία σε 35 χρόνια». Για να δηλώσετε συμμετοχή στην εκδήλωση, επικοινωνήστε αύριο στο τηλέφωνο 210 6682.704 ή στο e-mail lbar@ait.gr. ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟ ΜΕΓΑΛΗ ΒΡΕΤΑΝΝΙΑ, ΠΛΑΤΕΙΑ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ, ΑΘΗΝΑ http://www.tovima.gr/science/article/?aid=567974

Serge Haroche: τα παράξενα και παράδοξα του κβαντικού κόσμου. Ο καθηγητής Serge Haroche, στα πλαίσια της διάλεξής του “Παράξενα και παράδοξα του κβαντικού κόσμου” στο μέγαρο Μουσικής Αθηνών ρωτήθηκε για την έρευνά του και τις εμπειρίες του ως ερευνητή και προέκυψε το παρακάτω βίντεο: http://physicsgg.me/2014/02/16/serge-haroche-%cf%84%ce%b1-%cf%80%ce%b1%cf%81%ce%ac%ce%be%ce%b5%ce%bd%ce%b1-%ce%ba%ce%b1%ce%b9-%cf%80%ce%b1%cf%81%ce%ac%ce%b4%ce%bf%ce%be%ce%b1-%cf%84%ce%bf%cf%85-%ce%ba%ce%b2%ce%b1%ce%bd%cf%84%ce%b9/

«Ξυστά» από τη Γη περνά αστεροειδής τα ξημερώματα. Ένας αστεροειδής μεγάλος όσο σχεδόν τρία ποδοσφαιρικά γήπεδα (με διάμετρο γύρω στα 270 μέτρα) θα περάσει αύριο, Τρίτη, τα ξημερώματα σχετικά κοντά από τη Γη, αλλά σε απόσταση ασφαλείας. Σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις των επισρτημόνων, υπάρχει πολύ μικρή πιθανότητα να πέσει στη Γη τα επόμενα 100 χρόνια. Ο δυνητικά επικίνδυνος αστεροειδής 2000 ΕΜ26 ταξιδεύει με ταχύτητα 12,4 χιλιομέτρων το δευτερόλεπτο και, σύμφωνα με το Space.com, η τροχιά του θα προσεγγίσει στο κοντινότερο σημείο της τη Γη περίπου στις 04:00 ώρα Ελλάδος της Τρίτης. Η «άφιξη» έχει έναν… επετειακό χαρακτήρα, καθώς γίνεται έναν χρόνο μετά την πτώση ενός πολύ μικρότερου αστεροειδούς στο Τσελιάμπινσκ της Ρωσίας, πέρυσι στα μέσα Φεβρουαρίου. Είναι μία ακόμα υπενθύμιση ότι η Γη απειλείται ανά πάσα ώρα και στιγμή από διάφορα ουράνια σώματα, που διασταυρώνονται με την τροχιά της. Το κοντινό πέρασμα του 2000 ΕΜ26 θα καταγράψει η online ρομποτική κάμερα του αμερικανικού παρατηρητηρίου Slooh από τα Κανάρια Νησιά (κάθε ενδιαφερόμενος που ξενυχτά, μπορεί να συνδεθεί διαδικτυακά στη διεύθυνση Slooh.com). Το Slooh παρακολουθεί συστηματικά μια σειρά από δυνητικά επικίνδυνους αστεροειδείς και κομήτες, που έχουν αρκετά μεγάλο μέγεθος για να εντοπιστούν έγκαιρα και οι οποίοι θα μπορούσαν να προκαλέσουν τρομερές καταστροφές, αν πέσουν κάποτε στον πλανήτη Γη. Από το 2008 οι ρομποτικές κάμερες του έχουν καταγράψει το πέρασμα από τη «γειτονιά» της Γης αρκετών δυνητικά επικίνδυνων αστεροειδών, όπως οι 2012 LZ1, «Τουτάτης» και «Άποφις». Τον Φεβρουάριο του 2013, λίγο πριν γίνει το περιστατικό στο Τσελιάμπινσκ, ο αστεροειδής 2012 DA14, διαμέτρου 30 μέτρων και βάρους 40.000 τόνων, «έξυσε» τη Γη, περνώντας σε απόσταση μόλις 27.680 χιλιομέτρων, μικρότερη και από αυτή των γεωστατικών δορυφόρων. Ήταν το κοντινότερο πλησίασμα στον πλανήτη μας που έχει κάνει κάποιος αστεροειδής αυτού του μεγέθους κατά τις τελευταίες δεκαετίες. Ο αστεροειδής του Τσελιάμπινσκ, που εξερράγη σχεδόν 30 χλιόμετρα πάνω από τη Σιβηρία στις 15 Φεβρουαρίου 2013, απελευθερώνοντας ενέργεια άνω των 20 ατομικών βομβών, ήταν μικρότερος, έχοντας διάμετρο 20 μέτρων. Ως ανάμνηση του συμβάντος, η ρωσική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι δέκα χρυσά μετάλλια που δόθηκαν στις 15 Φεβρουαρίου φέτος, στους χειμερινούς Ολυμπιακούς αγώνες του Σότσι, είχαν ενσωματωμένα μικρά κομμάτια από τα θραύματα εκείνου του μετεωρίτη. http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=22769&subid=2&pubid=63964657#

Χρωστική ουσία των προϊστορικών σπηλαίων θα χρησιμοποιηθεί για να προστατεύσει τον ηλιακό ανιχνευτή της ESA. Μια χρωστική που κάποτε χρησιμοποιείτο σε προϊστορικές βραχογραφίες προορίζεται να χρησιμοποιηθεί για την προστασία της αποστολής Solar Orbiter της ESA από το έντονο φως του ήλιου. Το κάρβουνο των καμμένων οστών θα εφαρμοστεί πάνω στην ασπίδα θερμότητας τιτανίου του διαστημικού σκάφους χρησιμοποιώντας μια νέα τεχνική. Το Solar Orbiter που είναι προγραμματισμένο για εκτόξευση το 2017, θα φέρει ένα σύνολο οργάνων για να απεικονίσει με υψηλή ευκρίνεια το μητρικό μας άστρο από τόσο κοντά όσο 42 εκατομμύρια χιλιόμετρα - λίγο περισσότερο από το ένα τέταρτο της απόστασης από τη Γη. Επιχειρώντας σε άμεση θέα από τον ήλιο, η αποστολή πρέπει να υπομείνει 13 φορές την ένταση της επίγειας έντασης του ηλιακού φωτός και θερμοκρασίες που ανεβαίνουν έως τους 520 °C. Περισσότερα. http://www.esa.int/ell/ESA_in_your_country/Greece/Chrostikhe_oyshia_ton_proistorikhon_spelahion_tha_chresimopoiethehi_gia_na_prostatehusei_ton_eliakho_anichneythe_tes_ESA Στρατοί μίνι-ρομπότ σε ρόλο «οικοδόμων»θα μπορούν να χτίζουν φράγματα ακόμη και βάσεις σε πλανήτες! Μια ιδέα κυριολεκτικά βγαλμένη από την λογοτεχνία επιστημονικής φαντασίας (ο Ουίλιαμ Γκίμπσον έχει γράψει σχετικά) μετουσιώνεται σε πραγματικότητα. Ερευνητές του πανεπιστημίου Χάρβαρντ μελέτησαν τη συμπεριφορά των τερμιτών όταν αυτοί χτίζουν τις φωλιές τους και δημιούργησαν μικρά ρομπότ που χωρίς ανθρώπινη παρέμβαση μπορούν να φτιάχνουν διάφορες κατασκευές όπως για παράδειγμα, κάστρα με τουβλάκια. Σύμφωνα με τους δημιουργούς τους τα ρομπότ αυτά σε μεγάλο αριθμό θα μπορούν να πραγματοποιούν εργασίες κατασκευής σε σημεία που είναι δύσκολο να το κάνει ο άνθρωπος. Θα μπορούν να αναλάβουν παραδείγματος χάριν τη δημιουργία φραγμάτων με σακιά σε περιοχές που αντιμετωπίζουν πρόβλημα πλημμύρας ή να κατασκευάσουν βάσεις στον Αρη. Οι τερμίτες παρά το πολύ μικρό τους μέγεθος και την επίσης πολύ περιορισμένη νοημοσύνη οργανώνονται με τέτοιο τρόπο κατά τη δημιουργία της φωλιάς τους ώστε ενώ λειτουργούν ανεξάρτητα κάνοντας ο καθένας διαφορετική εργασία, η κάθε εργασία να λειτουργεί συμπληρωματικά της άλλης. Το αποτέλεσμα είναι εντυπωσιακό αφού οι τερμίτες κατασκευάζουν πραγματικά θεόρατες για το μέγεθος τους φωλιές. Το πιο εντυπωσιακό δε «οικοδόμημα» είναι ένας πύργος λάσπης τριών μέτρων που κατασκευάζουν οι τερμίτες πάνω από τις φωλιές τους. Οι ερευνητές εμπνεόμενοι από τη συμπεριφορά ή καλύτερα την αυτό-οργάνωση των τερμιτών κατά τη διαδικασία των εργασιών δημιούργησαν ένα νέο τύπο αυτόνομου ρομπότ. Το Termes, όπως ονομάστηκε αυτό το ρομπότ, έχει μήκος 18 εκατοστά και ημικυλινδρική «ανατομία». Διαθέτει τέσσερα είδη αισθητήρων (υπέρυθρους, υπερήχων, αφής και επιτάχυνσης) και αντιλαμβάνεται με τους αισθητήρες του μόνο τα γειτονικά του ρομπότ και το κοντινό περιβάλλον του, χτίζοντας γύρω από αυτό. Κάθε ρομπότ είναι προγραμματισμένο με απλές οδηγίες και απλώς δρα (και αντιδρά) ανάλογα με αυτό που συναντά γύρω του, χωρίς να έχει προγραμματιστεί να κάνει κάτι συγκεκριμένο. Ομως, σε συνεργασία με τα άλλα ρομπότ τελικά προκύπτει μια εντυπωσιακή κατασκευή. Οι ρομποτικοί… τερμίτες μπορούν να κινούνται μπρος πίσω και αριστερά δεξιά, να ανεβοκατεβαίνουν σκάλες, να σηκώνουν, να μεταφέρουν και να τοποθετούν τούβλα χωρίς κάποια καθοδήγηση. Οι ερευνητές δημοσιεύουν λεπτομέρειες των ρομπότ στην επιθεώρηση «Science». Βίντεο. http://www.tovima.gr/science/technology-planet/article/?aid=567622

Οι Ολυμπιακοί του Σότσι από το Διάστημα! Η αμερικανική NASA έδωσε στη δημοσιότητα μια σειρά από δορυφορικές φωτογραφίες του Σότσι της Ρωσίας όπου από την περασμένη Παρασκευή διεξάγονται οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες. Αυτές που εντυπωσιάζουν είναι οι νυχτερινές εικόνες στις οποίες διακρίνεται η ακτογραμμή στη Μαύρη Θάλασσα και με έντονα φώτα το Ολυμπιακό Στάδιο του Σότσι. http://www.tanea.gr/news/world/article/5085559/oi-olympiakoi-toy-sotsi-apo-to-diasthma/ Σαν σήμερα: 13 Φεβρουαρίου 1633: Ο ιταλός αστρονόμος, φυσικός και φιλόσοφος Γαλιλαίος φτάνει στη Ρώμη για να παρουσιαστεί ενώπιον της Ιεράς Εξέτασης. Βαρύνεται με την κατηγορία ότι, ισχυρίστηκε, πως η Γη γυρίζει γύρω από τον Ήλιο. http://www.tovima.gr/

Πάγωσε το διαστημικό ρόβερ Yutu. Ήταν ένα άξιο ρομπότ, δεν μπόρεσε όμως να αντέξει τη τη βαριά σεληνιακή νύχτα. Το Yutu, το πρώτο ρομποτικό όχημα της Κίνας στη Σελήνη, κηρύχθηκε και επίσημα νεκρό την Τρίτη από κρατικό πρακτορείο ειδήσεων. Στα μέσα Δεκεμβρίου, η σεληνάκατος Chang'e-3 που μετέφερε το ρομπότ έγινε η πρώτη αποστολή που πραγματοποιεί ελεγχόμενη προσεδάφιση στη Σελήνη εδώ και 37 χρόνια, μια σημαντική επιτυχία στο φιλόδοξο διαστημικό πρόγραμμα. Στα τέλη Ιανουαρίου, το εξάτροχο ρομπότ παρουσίασε «μηχανικό πρόβλημα» την ώρα που ετοιμαζόταν να τεθεί σε κατάσταση αναμονής για τη σεληνιακή νύχτα, η οποία διαρκεί δύο εβδομάδες και ρίχνει τη θερμοκρασία από τους 90 βαθμούς Κελσίου σε λιγότερο από -180 βαθμούς. Το μυστικοπαθές διαστημικό πρόγραμμα της Κίνας δεν διευκρίνισε τη φύση του προβλήματος, ωστόσο ερασιτέχνες που παρακολουθούν την αποστολή εικάζουν ότι η σεληνιακή σκόνη εμπόδισε το δίπλωμα ενός ηλιακού συλλέκτη, με αποτέλεσμα να παραμένουν εκτεθειμένα στο ψύχος ορισμένα όργανα. Δεδομένου ότι οι ηλιακοί συλλέκτες δεν προσφέρουν ενέργεια στη διάρκεια της νύχτας, οι μηχανικοί της αποστολής έπρεπε να περιμένουν την ανατολή. «Το πρώτο σεληνιακό ρομπότ της Κίνας, το Yutu, δεν επανήλθε σε πλήρη λειτουργία τη Δευτέρα όπως ήταν αναμενόμενο. Χρήστες του Διαδικτύου θρηνούν για το χαμό του στο Weibo, το αντίστοιχο του Twitter στην Κίνα» ανακοίνωσε την Τρίτη το κρατικό πρακτορείο ECNS. Η βλάβη δεν αποκλείεται να προκλήθηκε από τη σεληνιακή σκόνη, αποτελούμενη από αιχμηρούς κόκκους που σχηματίστηκαν στην πορεία δισεκατομμυρίων ετών λόγω της πρόσκρουσης μετεωριτών και των συνεχών κύκλων συστολής-διαστολής καθώς η θερμοκρασία αυξομειώνεται. Σκόνη που φορτίστηκε με στατικό ηλεκτρισμό λόγω του βομβαρδισμού ηλιακών σωματιδίων είχε εισχωρήσει στις στολές των αστροναυτών των αποστολών Apollo και προκάλεσε υπερθέρμανση στο όχημά τους. Το Yutu λειτούργησε μόνο για έξι εβδομάδες σε μια αποστολή που ήταν προγραμματισμένη να διαρκέσει τρεις μήνες. Σε λειτουργία παραμένει ωστόσο το Chang'e-3, η σεληνάκατος που μετέφερε το ρομπότ, η οποία είναι σχεδιασμένη να πραγματοποιεί αστρονομικές παρατηρήσεις της Γης και άλλων σωμάτων για συνολικά έξι μήνες. Οι τεχνολογίες που αξιοποιούνται στην αποστολή ανοίγουν τώρα το δρόμο για μια μελλοντική αποστολή συλλογής και επιστροφής δειγμάτων, ίσως και για μια επανδρωμένη αποστολή στο φεγγάρι τη δεκαετία του 2020. Νωρίτερα, μέχρι το 2020, προγραμματίζεται να έχει συναρμολογηθεί και ο πρώτος κινεζικός διαστημικός σταθμός. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231295165 Το διαστημικό ρόβερ Yutu ζει ! Σύμφωνα με τα τελευταία νέα, το διαστημικό ρόβερ Yutu δεν μπόρεσε να αντέξει τη σεληνιακή νύχτα, πάγωσε και κηρύχθηκε επίσημα νεκρό. Όμως, βιάστηκαν να το ξεγράψουν. Τελικά το κινεζικό διαστημικό όχημα που βρίσκεται εδώ και 2 μήνες στην επιφάνεια της Σελήνης «ζει»! Παρά την σοβαρή βλάβη που υπέστη πριν από δυο εβδομάδες, αποκαταστάθηκε η επικοινωνία του με τη Γη και οι ειδικοί ελέγχουν τα αίτια της βλάβης και γενικά τις λειτουργίες του ρόβερ έτσι ώστε να επαναφέρουν πλήρως ή μερικώς τις λειτουργίες του. Ο εκπρόσωπος του κινεζικού προγράμματος εξερεύνησης της Σελήνης ήταν κατηγορηματικός δηλώνοντας ότι: «το Yutu επανήλθε στην ζωή». http://physicsgg.me/2014/02/13/%cf%84%ce%bf-%ce%b4%ce%b9%ce%b1%cf%83%cf%84%ce%b7%ce%bc%ce%b9%ce%ba%cf%8c-%cf%81%cf%8c%ce%b2%ce%b5%cf%81-yutu-%ce%b6%ce%b5%ce%b9/

Με λέιζερ έγινε το νέο βήμα προς την πυρηνική σύντηξη. Αμερικανοί ερευνητές έκαναν ένα σημαντικό βήμα προόδου στην προσπάθειά τους να πετύχουν την παραγωγή «καθαρής» ενέργειας μέσω πυρηνικής σύντηξης με τη βοήθεια των ισχυρότερων λέιζερ στον κόσμο. Η Εθνική Εγκατάσταση Ανάφλεξης (NIF) στο Εθνικό Εργαστήριο Λόρενς Λίβερμορ, που ανήκει στο υπουργείο Ενέργειας των ΗΠΑ, για πρώτη φορά, όπως ανακοίνωσε, κατάφερε να απελευθερώσει (να παράγει) περισσότερη ενέργεια κατά τη σύντηξη του πυρηνικού καυσίμου, από όση χρησιμοποιήθηκε προκειμένου να πυροδοτηθεί η πυρηνική αντίδραση. Όμως ακόμα δεν επιτεύχθηκε ο στόχος της «ανάφλεξης», δηλαδή να παραχθεί περισσότερη ενέργεια από όση χρησιμοποιεί όλο το πείραμα (όχι απλώς το πυρηνικό καύσιμο). Οι φυσικοί δεν είναι βέβαιοι αν και πότε αυτό θα επιτευχθεί. Όπως είπαν, πρέπει να παράγουν τουλάχιστον 100 φορές περισσότερη ενέργεια από τις αντιδράσεις πυρηνικής σύντηξης, ώστε αυτές να αυτο-τροφοδοτούνται μόνες τους και έτσι η όλη διαδικασία να γίνει πραγματικά ενεργειακά αποδοτική. Πάντως το γεγονός χαιρετίσθηκε διεθνώς ως ορόσημο στον μακρύ δρόμο για την αναζήτηση μιας νέας βιώσιμης πηγής ενέργειας, που θα μειώσει την εξάρτηση της ανθρωπότητας από τα ρυπογόνα -και σταδιακά εξαντλούμενα- ορυκτά καύσιμα. Όμως, η επιστημονική κοινότητα επανέλαβε πως, παρά την θετική αυτή εξέλιξη, απέχουμε ακόμα πολλά χρόνια (ή μάλλον δεκαετίες), εωσότου καταστεί αξιοποιήσιμη τεχνικά και εμπορικά η παραγωγή ενέργειας από σύντηξη, η οποία δεν θα αφήνει πυρηνικά απόβλητα, ούτε θα δημιουργεί «αέρια του θερμοκηπίου». Η πυρηνική σύντηξη (που είναι το αντίθετο της πυρηνικής σχάσης, η οποία χρησιμοποιείται στους σημερινούς πυρηνικούς αντιδραστήρες) προσπαθεί να αναπαράγει με ελεγχόμενη διαδικασία τον τρόπο που ο Ήλιος δημιουργεί αέναα τη δική του ενέργεια και οι βόμβες υδρογόνου εκρήγνυνται. Στην Εθνική Εγκατάσταση Ανάφλεξης στην Καλιφόρνια, κόστους 3,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων, που έχει μέγεθος ποδοσφαιρικού γηπέδου και ξεκίνησε τη λειτουργία της το 2009, 192 ισχυρές ακτίνες λέιζερ συγκλίνουν στο στόχο τους, που είναι μια κάψουλα από χρυσό. Αυτή περιβάλλει ένα μικροσκοπικό πλαστικό σφαιρίδιο διαμέτρου μόλις δύο χιλιοστών, το οποίο περιέχει το πυρηνικό καύσιμο (πλάσμα από δευτέριο και τρίτιο, δύο βαριά ισότοπα του υδρογόνου). Η συγκεντρωμένη ενέργεια των λέιζερ αυξάνει την θερμοκρασία του στόχου έως τα 50 εκατ. βαθμούς Κελσίου και έτσι θέτει σε κίνηση τις πυρηνικές αντιδράσεις (σύντηξη των πυρήνων δευτερίου και τριτίου), με «παράπλευρο» αποτέλεσμα την παραγωγή νετρονίων και -κυρίως- έκλυση ενέργειας. Για να έχει πραγματικό όφελος η όλη διαδικασία, θα πρέπει η παραγόμενη ενέργεια να είναι όσο γίνεται μεγαλύτερη από αυτήν που χρησιμοποιείται για τα λέιζερ - και αυτό, έστω και οριακά, επιτεύχθηκε για πρώτη φορά (παρήχθησαν 15 έως 17 κιλοτζάουλ ενέργειας). Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον φυσικό Ομάρ Χαρικέιν, έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό "Nature", σύμφωνα με το πρακτορείο Ρόιτερ, το "Science" και το "New Scientist". Όπως είπε ο Ομάρ Χαρικέιν, «υπάρχει ακόμα πολλή δουλειά να γίνει και αρκετά προβλήματα φυσικής που πρέπει να αντιμετωπιστούν, προτού φθάσουμε στο τέρμα του δρόμου», πρόσθεσε όμως ότι «πρόκειται για μια από τις πιο υποσχόμενες ενεργειακές τεχνολογίες που θα μπορούσαν ποτέ να αναπτυχθούν». Παράλληλα με τη σύντηξη μέσω λέιζερ, αναπτύσσεται και μια «ανταγωνιστική» μαγνητική τεχνολογία σύντηξης. Το πιο προχωρημένο εναλλακτικό έως τώρα διεθνές πρόγραμμα πυρηνικής σύντηξης είναι ο Διεθνής Πειραματικός Θερμοπυρηνικός Αντιδραστήρας (ITER), που ήδη κατασκευάζεται στο Κανταράς της νότιας Γαλλίας και, όπου, αντίθετα με το NIF στις ΗΠΑ, το πυρηνικό καύσιμο ακινητοποιείται στον αντιδραστήρα και θερμαίνεται με τη βοήθεια πολύ ισχυρών μαγνητικών πεδίων. Αρκετοί ειδικοί εκτιμούν ότι, κάποια στιγμή μετά το 2020, το ITER θα είναι το πρώτο στον κόσμο εργοστάσιο που -χάρη στη σύντηξη- θα παράγει περισσότερη ηλεκτρική ενέργεια από αυτήν που θα καταναλώνει. http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=22770&subid=2&pubid=63962955

Επιτυχημένη η πρώτη εθνική αποστολή Αεροδιαστημικής. Με επιτυχίες στις βαλίτσες της επέστρεψε πριν από λίγες ημέρες από το Ισραήλ η πρώτη ελληνική επιχειρηματική αποστολή αεροδιαστημικής. Στην ελληνική αντιπροσωπεία, η οποία συγκροτήθηκε υπό τον συντονισμό του si-cluster και της Ένωσης Ελληνικών Βιομηχανιών Διαστημικής Τεχνολογίας και Εφαρμογών (ΕΒΙΔΙΤΕ), συμμετείχαν ελληνικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην αεροδιαστημική, στελέχη της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Τεχνολογίας (ΓΓΕΤ) και εκπρόσωποι της Ελληνικής Πρωτοβουλίας Τεχνολογικών Συνεργατικών Σχηματισμών, Corallia. http://www.si-cluster.gr/el/ http://www.corallia.org/el.html http://www.corallia.org/images/stories/clusters/SpaceInnoEco/Corallia-si-Cluster-GR.pdf Στο Τελ Αβίβ και την Χάιφα, η εθνική αποστολή συμμετείχε στο διεθνές συνέδριο Αεροδιαστημικής "Ilan Ramon" και είχε συναντήσεις με τις τρεις μεγαλύτερες εταιρείες αεροδιαστημικής τεχνολογίας του Ισραήλ, Rafael, Elbit και IAI, οι οποίες έδειξαν έντονο ενδιαφέρον για τις δραστηριότητες της ελληνικής βιομηχανίας κι διερεύνησαν την δυνατότητα αμοιβαίας συνεργασίας. Μάλιστα, θετικά ήταν και τα αποτελέσματα της συνάντησης με τον «κολοσσό» της ισραηλινής αεροδιαστημικής βιομηχανίας, Rafael, όπου διερευνήθηκε η δυνατότητα συνεργασίας σε επιλεγμένες τεχνολογίες διαστήματος. Σύμφωνα με τον ιστότοπο si-cluster.gr, στην αποστολή συμμετείχαν η Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας (ΓΓΕΤ), αντιπροσωπεία της ελληνικής πρεσβείας στο Ισραήλ και: AerospaceVentures, European Sensor Systems, Geosystems Hellas, Inasco, Irida Labs, Planetek Hellas, Prisma Electronics, Teletel, και TerraSpatium. Επίσης, η ελληνική αντιπροσωπεία συμμετείχε ενεργά στις εργασίες του διεθνούς συνεδρίου, στο οποίο ο πρόεδρος της ΕΒΙΔΙΤΕ και μέλος του Συντονιστικού Συμβουλίου του si-Cluster, κ. Θανάσης Πότσης μίλησε για την δυναμική της αεροδιαστημικής βιομηχανίας στην Ελλάδα. Ακόμη, η αποστολή εδωσε το «παρών» και στην παράλληλη έκθεση αεροδιαστημικής, προβάλλοντας τις δραστηριότητες του si-cluster, που προσέλκυσε το ισραηλινό ενδιαφέρον. http://www.tovima.gr/society/article/?aid=566659 Εκθεση Ρωσίας - Καζακστάν για την μόλυνση του περιβάλλοντος από το Μπαϊκονούρ. Ομάδα εμπειρογνωμόνων από τη Ρωσία και το Καζακστάν ετοιμάζουν την τελική μορφή των συστάσεων σχετικά με τη συχνότητα των εκτοξεύσεων των διαστημικών πυραύλων Proton, έχοντας μελετήσει τα στοιχεία για τη μόλυνση του περιβάλλοντος. Όπως αναφέρει το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων του Καζακστάν Kazinform, η διμερής ομάδα εργασίας θα συναντηθεί για τρίτη φορά αυτήν την εβδομάδα, προκειμένου να οριστικοποιήσει τις προτάσεις ελαχιστοποίησης της μόλυνσης του περιβάλλοντος. Επικαλούμενο τις περιβαλλοντικές ανησυχίες , το Καζακστάν έχει επανειλημμένα ζητήσει από τη Μόσχα να καταργήσει σταδιακά τις εκτοξεύσεις των πυραύλων Proton, καθώς χρησιμοποιείται ένα εξαιρετικά τοξικό καύσιμο, το UDMH , το οποίο είναι αποθηκευμένο στο ρωσικό κοσμοδρόμιο Μπαϊκονούρ. Το Μπαϊκονούρ είναι το μεγαλύτερο, αλλά και το παλαιότερο διαστημικό κέντρο στον κόσμο και ανήκε σε σοβιετικό έδαφος, επί ΕΣΣΔ. Μετά την πτώση της Σοβιετικής Ενωσης και την ανεξαρτητοποίηση του Καζακστάν, το Μπαϊκονούρ είναι πλέον μισθωμένο από τη Μόσχα. Τον περασμένο Ιούλιο σημειώθηκε ατύχημα, όταν ένας πύραυλος Proton συνετρίβη λίγο μετά την απογείωση, εκλύοντας στη γύρω περιοχή πάνω από 600 τόνους φλεγόμενα προωθητικά. Οι εκτοξεύσεις ανεστάλησαν για τρεις μήνες και οι κυβερνήσεις των δύο χωρών ερίζουν για το ποιος θα αναλάβει το κόστος απορρύπανσης, που φτάνει τα 90 εκατομμύρια δολάρια. Από τον Νοέμβριο έχουν εκτοξευθεί πέντε πύραυλοι ενώ είναι προγραμματισμένη και η αποστολή δύο ρωσικών τηλεπικοινωνιακών δορυφόρων που θα τεθούν σε τροχιά τον επόμενο μήνα. Σε δήλωσή του τον περασμένο Δεκέμβριο, ο ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν ανακοίνωσε πως οι δύο χώρες έχουν συμφωνήσει σε κοινή αξιοποίηση του Μπαϊκονούρ, με ορίζοντα τριετίας, συμπεριλαμβανομένων και των εκτοξεύσεων πυραύλων Proton. http://rbth.gr/news/2014/02/11/ekthesi_rosia_-_kazakstan_gia_tin_molynsi_toy_periballonto_apo_to_mpaiko_28423.html

Το Βόρειο Σέλας του Κρόνου... χορεύει. Ενα ακόμη εντυπωσιακό βίντεο έδωσε στη δημοσιότητα η NASA. Το βίντεο τιτλοφορείται «Ο Χορός του Σέλαος του Κρόνου» και παρουσιάζει το σέλας στον βόρειο πόλο του πλανήτη. Το σέλας στον Κρόνο είναι ιδιαίτερα λαμπερό και πολύ μεγάλου εύρους. Τα χαρακτηριστικά του έχουν οδηγήσει τους επιστήμονες να το χαρακτηρίσουν ως το πιο ιδιαίτερο σέλας στο ηλιακό μας σύστημα. Το βίντεο έχει δημιουργηθεί από εικόνες του φαινομένου που έχουν καταγράψει το Cassini (το σκάφος που εξερευνά το σύστημα του Κρόνου την τελευταία δεκαετία) και το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble. Σύμφωνα με τα στελέχη της NASA το βίντεο αυτό θα βοηθήσει τους ειδικούς να μελετήσουν καλύτερα το φαινόμενο στον Κρόνο αλλά και να κατανοήσουν καλύτερα την εξέλιξη των μετεωρολογικών φαινομένων σε γίγαντες αερίων. Βίντεο. http://www.space.com/24648-saturn-s-auroras-dance-in-360-degree-nasa-video.html http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=566783

To Curiosity προσπέρασε τον αμμόλοφο. Το Curiosity, ο προηγμένος ρομποτικός εξερευνητής του Αρη, έφερε εις πέρας με επιτυχία ένα δύσκολο εγχείρημα. Κατάφερε να ανέβει και να κατέβει έναν αμμόλοφο που βρισκόταν πάνω στο «μονοπάτι» που ακολουθεί κατά την εξερεύνησή του στον Κόκκινο Πλανήτη. Το Curiosity κατέγραφε συνεχώς την προσπάθεια ανάβασης και κατάβασης από τον αμμόλοφο και με τις εικόνες αυτές οι ειδικοί της NASA δημιούργησαν ένα animation που δείχνει το ρομπότ να κινείται σε... ρυθμούς 4x4. Το Curiosity προσεδαφίστηκε στον Κρατήρα Γκέιλ του Αρη τον Αύγουστο του 2012 προκειμένου να εξετάσει αν ο Κόκκινος Πλανήτης διέθετε ποτέ τις κατάλληλες συνθήκες για την εμφάνιση μικροβιακής ζωής. Αυτή τη στιγμή το ρομπότ προσπαθεί να φτάσει σε μια μικρή κοιλάδα του κρατήρα και οι υπεύθυνοι της αποστολής έχουν επιλέξει μια διαδρομή στην οποία το Curiosity δεν θα περάσει πάνω ή δίπλα από «κοφτερά» πετρώματα τα οποία πιθανώς να προκαλέσουν ζημιές στους τροχούς του. Ομως στο ασφαλές «μονοπάτι» που κινείται το ρομπότ βρισκόταν αυτός ο αμμόλοφος που έχει ύψος ένα μέτρο. Αν και υπήρχαν κίνδυνοι από την προσπάθεια προσπέρασης του αμμόλοφου από το ρομπότ (να κολλήσει στην άμμο ή να χτυπήσει σε κάποιο θαμμένο πέτρωμα) οι επιτελείς της αποστολής αποφάσισαν να κάνει το Curiosity την προσπάθεια ανάβασης και κατάβασης. Βίντεο. http://www.space.com/24661-curiosity-s-drives-over-dune-on-mars-rear-cam-video.html http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=566795

Σεθ Σιόστακ-Σε 25 χρόνια θα έχουμε εντοπίσει εξωγήινους. Μέσα στα επόμενα 25 χρόνια η ανθρωπότητα θα έχει εντοπίσει ευφυή εξωγήινα όντα, υποστηρίζει ο Αμερικανός αστρονόμος Σεθ Σιόστακ, βασίζοντας τις προβλέψεις του σε επιστημονικά δεδομένα. Ο Σιόστακ, ο οποίος μιλούσε στο πλαίσιο συζήτησης που διοργάνωσε η ΝΑΣΑ στο Πανεπιστήμιο Στάντφορτ, είπε ότι μέχρι το 2040 οι αστρονόμοι θα έχουν παρατηρήσει όχι χιλιάδες, αλλά εκατομμύρια, ηλιακά συστήματα με τις πιθανότητες να ανακαλύψουν ευφυή εξωγήινη ζωή να αυξάνονται συνεχώς. «Πιστεύω ότι σε 25 χρόνια από σήμερα θα βρούμε τον Ε.Τ, διότι αντί να ψάχνουμε σε μερικές χιλιάδες ηλιακά συστήματα, όπως κάνουμε σήμερα, θα ψάχνουμε σε εκατομμύρια συστήματα σε 25 χρόνια από τώρα. Πιστεύω ότι ο μαγικός αριθμός θα είναι το ένα εκατομμύριο συστήματα για να εντοπίσουμε εξωγήινη ζωή», είπε. Σύμφωνα με τα όσα μεταδίδει στην ηλεκτρονική του έκδοση το space.com, η αισιόδοξη άποψη του διεθνώς αναγνωρισμένου αστρονόμου βασίζεται στις παρατηρήσεις του τηλεσκόπιου Κέπλερ της ΝΑΣΑ, το οποίο έχει ως αποστολή του τον εντοπισμό πλανητών όμοιων με την Γη, και το οποίο «έχει δείξει ότι ο γαλαξίας μας πιθανόν να σφύζει από πλανήτες, ικανούς να φιλοξενήσουν ζωή, όπως την γνωρίζουμε εμείς». «Στατιστικά, υπολογίζουμε ότι ένα στα πέντε αστέρια διαθέτει τουλάχιστον έναν πλανήτη που θα μπορούσε να φιλοξενήσει ζωή. Αυτό είναι ένα απίστευτα μεγάλο ποσοστό και σημαίνει ότι στον γαλαξία μας υπάρχουν δεκάδες δισεκατομμύρια πλανήτες όπως η Γη», είπε ο Σιόστακ. Εξέφρασε τη βεβαιότητα ότι κάποιοι από αυτούς τους πλανήτες θα φιλοξενούν ευφυή εξωγήινη ζωή, δηλαδή όντα που ανέπτυξαν όπως εμείς, τη δυνατότητα να στέλνουν ηλεκτρομαγνητικά σήματα στο σύμπαν. Πρέπει, είπε ο Αμερικανός επιστήμονας, να στρέψουμε τους δορυφόρους μας στον ουρανό, με την ελπίδα να εντοπίσουμε κάποιο σήμα που να προέρχεται από εξωγήινα όντα. Εφερε ως παράδειγμα τη Γη, λέγοντας ότι η τεχνολογία στον πλανήτη μας εξελίχθηκε μόλις τον τελευταίο αιώνα. Πρόσθεσε ότι τα πρώτα ίχνη μικροβιακής ζωής στη Γη, χρονολογούνται πριν από 3,8 δισεκατομμύρια χρόνια, μόλις 700 εκατομμύρια χρόνια μετά την γέννηση της Γης. Όμως, είπε, χρειάστηκαν άλλα 1.7 δισεκατομμύρια χρόνια μέχρι να εξελιθούν οι πολυκύτταροι οργανισμοί. «Ο άνθρωπος εμφανίστηκε μόλις πριν 200,000 χρόνια και έχει εξελίξει τεχνολογία μόλις τον τελευταίο αιώνα», είπε ο Σιόστακ, προσθέτοντας ότι παρόμοια εξέλιξη μπορεί να έχουν και άλλα ευφυή όντα σε εξωπλανήτες στον γαλαξία μας. http://www.defencenet.gr/defence/item/%CE%B1%CE%BC%CE%B5%CF%81%CE%B9%CE%BA%CE%B1%CE%BD%CF%8C%CF%82-%CE%B5%CF%80%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%AE%CE%BC%CE%BF%CE%BD%CE%B1%CF%82-%CF%83%CE%B5-25-%CF%87%CF%81%CF%8C%CE%BD%CE%B9%CE%B1-%CE%B8%CE%B1-%CE%AD%CF%87%CE%BF%CF%85%CE%BC%CE%B5-%CE%B5%CE%BD%CF%84%CE%BF%CF%80%CE%AF%CF%83%CE%B5%CE%B9-%CE%B5%CE%BE%CF%89%CE%B3%CE%AE%CE%B9%CE%BD%CE%BF%CF%85%CF%82

«Περεστρόϊκα» στο διάστημα. Η πλήρης αναδιάρθρωση του τομέα των ρωσικών δομών των διαστημικών υπηρεσιών, προωθείται στη χώρα. Θα οδηγήσει κάτι τέτοιο, άραγε, στην αλλαγή του «διαστημικού δόγματος» της Ρωσίας και θα δώσει νέα ώθηση στην περαιτέρω εξέλιξη της Κοσμοναυτικής; Η μεγάλης έκτασης «περεστρόϊκα» (μεταρρύθμιση) του διαστημικού τομέα στη Ρωσία, εμπλουτίζεται με νέες, συγκεκριμένες κινήσεις. Ειδικότερα, ριζικές αλλαγές αναμένονται στον τομέα του συστήματος διοίκησης όλων των οργανισμών που εμπλέκονται στην ανάπτυξη, παραγωγή και υποστήριξη των μέσων πυραυλικής και διαστημικής τεχνολογίας. Ωστόσο, το βασικό ερώτημα, το οποίο παραμένει αναπάντητο, είναι το εξής: Τι πραγματικά σκοπεύει να κάνει η Ρωσία στο διάστημα; Στο μέσον του Ιανουαρίου, ελήφθη η απόφαση ότι η ρωσική κυβέρνηση θα ασχοληθεί με το θέμα της κατανομής των αρμοδιοτήτων της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Διαστήματος (Roscosmos) και της διαμορφούμενης Ενιαίας Εταιρίας Πυραύλων και Διαστήματος. Ο ρόλος της, σύμφωνα με το κείμενο του Προεδρικού Διατάγματος που αφορά την ίδρυσή της και το οποίο υπεγράφη αρχές του περασμένου Δεκεμβρίου, θα είναι «η υλοποίηση της ανάπτυξης, της παραγωγής, των δοκιμών, των παραδόσεων, του εκσυγχρονισμού, της υποστήριξης λειτουργίας, της εγγύησης χρόνου ζωής και της επισκευής πυραυλικών και διαστημικών μέσων στρατιωτικής, διττής, επιστημονικής και κοινωνικοοικονομικής φύσεως, προς το συμφέρον των κρατικών ή άλλων πελατών, μεταξύ αυτών και αλλοδαπών». Επίσης, στην εταιρία ανατίθεται η ευθύνη να προβαίνει σε μια ενιαία πρακτική και πολιτική κατά τη δημιουργία των σύγχρονων διαστημικών μέσων. Με τη σειρά της, η Roscosmos θα καθορίζει την κρατική πολιτική στον διαστημικό τομέα και θα ενεργεί ως παραγγελιοδότης. Κατά την πρόσφατη συνάντησή του με τον επικεφαλής της Roscosmos, Ολέγκ Οσταπένκο, και τον αναπληρωτή του, Ίγκορ Κομαρόφ, ο Βλαντίμιρ Πούτιν ανέφερε ότι πρόκειται για έναν πολύ μεγάλο όγκο εργασίας, κατά την οποία οι αστοχίες δεν μπορούν να είναι αποδεκτές. Πρόσθεσε δε, ότι «πρέπει με τη μέγιστη δυνατή προσοχή να κοιτάξουμε σε όλο το εύρος του κλάδου και να μην μας διαφύγει τίποτα. Και φυσικά να τον βελτιώσουμε με τέτοιο τρόπο ώστε να λειτουργεί τεχνολογικά και οργανωτικά στο ανώτατο επίπεδο. Τέλος, η οικονομική του παράμετρος να βρίσκεται στο επίπεδο των σημερινών απαιτήσεων». Ο Κομαρόβ, σύμφωνα με αναφορές στα ΜΜΕ, είναι αρκετά πιθανό να χρηστεί επικεφαλής της αναφερόμενης Ενιαίας Εταιρίας. Η μεγάλη μεταρρύθμιση του κλάδου πυραύλων και διαστήματος και ο ανασχηματισμός στη Roscosmos, ξεκίνησαν όταν ο εποπτεύων τους τομείς Αμυνας και Διαστήματος, Ντμίτρι Ρογκόζιν, με αφορμή τη νέα αποτυχία του πυραύλου φορέα, τον περασμένο Ιούλιο, επισήμανε την απουσία ξεκάθαρης πολιτικής με σκοπό την ανάπτυξη, από την πλευρά της προηγούμενης ηγεσίας της Υπηρεσίας. Στο τέλος του 2013, η Roscosmos ανακοίνωσε ότι προτίθεται να ανταμείψει με 23 εκ. ευρώ την καλύτερη πρόταση για το δόγμα ανάπτυξης της διαστημικής δραστηριότητας στη Ρωσία. Μάλιστα, φόρμα για τη σχετική αίτηση εμφανίστηκε στην ιστοσελίδα των κρατικών προμηθειών. Σύμφωνα με τους όρους της, η πρόταση πρέπει να διαμορφωθεί «με βάση μελέτες θεμάτων έρευνας και κατάκτησης του διαστήματος που έχουν εμφανιστεί στη χώρα και στο εξωτερικό, για την περίοδο ως το 2030». Τα αποτελέσματα του διαγωνισμού αναμένεται αξιολογηθούν στις 13 του ερχόμενου Φεβρουαρίου. Ως το 2030, τα ρωσικά διαστημικά μέσα απαιτείται να καλύπτουν τις ανάγκες της χώρας, της οικονομίας της, του επιστημονικού και αμυντικού τομέων, σε ποσοστό 95%, αντί 40%, όπως ίσχυε το 2011. Παράλληλα, φοβούμενοι προφανώς μια επανάληψη της «εντυπωσιακής» αποτυχίας του ρωσικού διαστημικού σκάφους, Phobos-Grunt, οι αρμόδιοι της βιομηχανίας διαστήματος αποφάσισαν να «βάλουν λουκέτο» σε 15 ολόκληρα προγράμματα που αφορούσαν την εξερεύνηση πλανητών του ηλιακού συστήματος. Μέχρι ποια ύψη μπορεί να απογειωθεί η ρωσική διαστημική σκέψη, και πότε θα ενσωματωθεί στην επίλυση των ζωτικής σημασίας θεμάτων της η «συλλογική σκέψη»; Η απάντηση σε αυτά τα ερωτήματα θα ληφθεί στο άμεσο μέλλον. http://rbth.gr/tecnology/2014/02/10/perestroika_sto_diastima_28373.html Διαστημικές μάχες ΗΠΑ - Κίνας σε εξέλιξη. Eπτά χρόνια αφού η Κίνα δοκίμασε το πρώτο της αντι-δορυφορικό όπλο σε έναν από τους στρατιωτικούς της δορυφόρους, είναι πλέον σε θέση να αντιμετωπίζει την Αμερικανική διαστημική υπερδύναμη με θάρρος «απειλώντας» μάλιστα με τις κινήσεις της σε όλα τα επίπεδα. Την διαπίστωση αυτή την έκανε το διαστημικό «thinktank» των Αμερικανών αναφέροντας μάλιστα ότι η απειλή της Κίνας προς τις ΗΠΑ για την διαστημική ομπρέλα της πρώτης είναι ορατή και ιδιαίτερα για την περιοχή του Ειρηνικού και της Ασίας (όπως χαρακτηριστικά ανέφερε ο πρόεδρος του Αμερικανικού thinktank Ashley Tellis, ανώτερο στέλεχος του Carnegie Endowment για την Διεθνή Ειρήνη και Ασφάλεια). Σύμφωνα πάντα με τα ίδια δημοσιεύματα η Κίνα πλέον έχει την ικανότητα να χτυπά δορυφόρους με laser και να δημιουργεί “jamming” - παρεμβολές σε επικοινωνιακούς δορυφόρους των ΗΠΑ, με σκοπό να πετυχαίνει τους επιχειρησιακούς της σκοπούς ακόμα προχωρώντας και στην καταστροφή των δορυφόρων δημιουργώντας μάλιστα και διαστημικά σκουπίδια. Η πρόταση της ανωτέρω επιτροπής πάντως προς τις Αμερικανικές Διαστημικές αρχές περιορίστηκε στην άμεση δημιουργία μιας οδού συνεργασίας με τις Κινεζικές αρχές και ενός νέου ενιαίου κανόνα συμπεριφοράς για το διάστημα, θυμίζοντας εποχές ψυχρού πολέμου και πολέμου των Άστρων μεταξύ των τότε υπερδυνάμεων της Αμερικής και της Ρωσίας. Οι ΗΠΑ πάντως σε μια προσπάθεια να αυξήσουν την διαστημική ασφάλεια τους (με δεδομένο ότι το εν λόγω θέμα αποτελεί θέμα εθνικής υψίστης ασφάλειας) θα μεταφέρουν το Τηλεσκόπιο Διαστημικής Επιτήρησης της DARPA στο New Mexico σε μια προσπάθεια να καλύψουν καλύτερα την διαστημική τους ασπίδα και να μπορούν γρηγορότερα να εντοπίζουν άγνωστα αντικείμενα στο διάστημα αυξάνοντας με αυτό τον τρόπο το λεγόμενο “space awareness” σε μέγιστο βαθμό και προσανατολισμένο προς την μάλλον νέα τους απειλή που φαίνεται να είναι η ανερχόμενη υπερδύναμη της Κίνας. Στο ίδιο πλαίσιο επίσης στο τέλος Ιανουαρίου 2014 σύναψαν επίσημη συμφωνία με την Γαλλική Κυβέρνηση για ανταλλαγή κρίσιμων δεδομένων και πληροφοριών από το διάστημα σε μια προσπάθεια να αυξήσουν τις διαστημικές τους συμμαχίες και να αναβαθμίσουν το space intelligence με την δημιουργία διεθνών ανεξάρτητων δρώντων στον αντίποδα των Κινεζικών προσπαθειών για το διάστημα. http://www.defencenet.gr/defence/item/%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BC%CE%B9%CE%BA%CE%AD%CF%82-%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CE%BC%CE%AC%CF%87%CE%B5%CF%82-%CE%B7%CF%80%CE%B1-%CE%BA%CE%AF%CE%BD%CE%B1%CF%82-%CF%83%CE%B5-%CE%B5%CE%BE%CE%AD%CE%BB%CE%B9%CE%BE%CE%B7 Σαν σήμερα: 11 Φεβρουαρίου. 1650: Πέθανε ο Ρενέ Ντεκάρτ, γνωστότερος στην Ελλάδα ως Καρτέσιος, γάλλος φιλόσοφος και μαθηματικός. Έμεινε στην ιστορία και για τη ρήση του «σκέφτομαι, άρα υπάρχω»

Εντοπίστηκε ένας από τους πρώτους γαλαξίες που δημιουργήθηκαν στο Σύμπαν. Λίγα 24ωρα μετά την ανακάλυψη του αρχαιότερου άστρου στο Σύμπαν ερευνητές του Ινστιτούτου Αστροφυσικής των Καναρίων Νήσων ανακοίνωσαν ότι εντόπισαν ένα πανάρχαιο γαλαξία. Σύμφωνα με τους ερευνητές ο γαλαξίας αυτός δημιουργήθηκε περίπου 650 εκ. έτη μετά τη γέννηση του Σύμπαντος και είναι ένας από τους πρώτους που εμφανίστηκε σε αυτό. Η ανακάλυψη προσφέρει νέα δεδομένα για την εξέλιξη του Σύμπαντος. Οι ερευνητές εντόπισαν τον γαλαξία χρησιμοποιώντας τη μέθοδο του βαρυτικού φακού (ή μικροφακού) που αναπτύχθηκε πρόσφατα και έχει συμβάλει πολύ στην διαστημική εξερεύνηση τα τελευταία χρόνια. Η τεχνική βασίζεται σε ένα φαινόμενο που προβλέπεται από τη Γενική θεωρία της Σχετικότητας, συντελείται όταν ένα άστρο περνάει μπροστά από ένα άλλο, πιο μακρινό άστρο. Κατά το πέρασμα αυτό το βαρυτικό πεδίο του πιο κοντινού άστρου – το οποίο σύμφωνα με τη Γενική Σχετικότητα κάμπτει τον περιβάλλοντα χωροχρόνο – διαθλά το φως του πιο μακρινού άστρου λειτουργώντας σαν μεγεθυντικός φακός μέσα από τον οποίο το άστρο και οι πλανήτες που κινούνται γύρω από αυτό γίνονται ορατά από τη Γη. Η τεχνική αυξάνει το μέγεθος και τη φωτεινότητα ενός κοσμικού σώματος ως και 20 φορές. Η τεχνική του βαρυτικού φακού διαφέρει σημαντικά από τις δυο κύριες μεθόδους που χρησιμοποιούν οι επιστήμονες για την αναζήτηση εξωπλανητών – τη μέθοδο της διάβασης, η οποία βασίζεται στη σκίαση ενός άστρου καθώς ένας πλανήτης διαβαίνει από μπροστά του, και τη μέθοδο της ακτινικής ταχύτητας, η οποία βασίζεται στην αλλαγή της ακτινικής ταχύτητας ενός άστρου (της κίνησής του δηλαδή σε σχέση με τον Ηλιο) εξ αιτίας της βαρυτικής επιρροής που προκαλεί σε αυτό ένας πλανήτης που περιφέρεται γύρω του. Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν ως… μεγεθυντικό φακό ένα μακρινό γαλαξιακό σμήνος, το Abell 2744. Το σμήνος αυτό βρίσκεται σε απόσταση περίπου 3,5 δισ. έτη φωτός από εμάς και είναι ευρύτερα γνωστό ως «Σμήνος της Πανδώρας». Πρόκειται στην πραγματικότητα για τέσσερα γειτονικά σμήνη γαλαξιών με συνολική έκταση άνω των δύο εκατομμυρίων ετών φωτός. Πρόσφατα το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble παρατήρησε και έκανε σημαντικές ανακαλύψεις στο Abell 2744. Η μελέτη των δεδομένων του Hubble οδήγησε στην ανακάλυψη χιλιάδων άγνωστων μέχρι σήμερα απομακρυσμένων και πανάρχαιων γαλαξιών. Η νέα έρευνα των ερευνητών στα Κανάρια Νησιά οδήγησε στον εντοπισμό ενός ακόμη άγνωστου μέχρι σήμερα αρχαίου γαλαξία. Ο γαλαξίας έλαβε την ονομασία Abell 2744_Y και όπως εκτιμούν οι ερευνητές σχηματίστηκε 650 εκ. έτη μετά τη γέννηση του Σύμπαντος που η κρατούσα θεωρία αναφέρει ότι συνέβη πριν από περίπου 13.7-13.8 δισ. έτη. Προηγούμενες παρατηρήσεις στο σμήνος Abell 2744 έχουν υποδείξει την ύπαρξη γαλαξιών ακόμη νεότερων από τον Abell 2744_Y, γαλαξιών που σχηματίστηκαν περίπου 500 εκ. έτη μετά τη γέννηση του Σύμπαντος. Ομως δεν έχει ακόμη επιβεβαιωθεί η ύπαρξη αυτών των γαλαξιών. Ο Abell 2744_Y είναι περίπου 30 φορές μικρότερος από τον δικό μας γαλαξία αλλά σύμφωνα με τους ερευνητές παράγει άστρα με πολύ μεγαλύτερο ρυθμό από τον Μίλκι Ουέι. Η ανακάλυψη δημοσιεύεται «Astronomy and Astrophysics Letters». Τόσο η συγκεκριμένη ερευνητική ομάδα αλλά και άλλες συνεχίζουν τις παρατηρήσεις στα βάθη του Σύμπαντος με στόχο να ανακαλύψουν ακόμη νεότερους γαλαξίες φωτίζοντας το κοσμικό περιβάλλον που υπήρχε στις απαρχές του Κόσμου. http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=566385

Ο γαλαξίας της Ανδρομέδας θα καταπιεί τον δικό μας. Οπως φαίνεται, ο νόμος του δυνατότερου ισχύει ακόμα και στο διάστημα. Οπως αποκαλύπτουν ερευνητές του Ευγενίδειου πλανηταρίου, ο γαλαξίας μας «milky way», καταπίνει μικρότερους γαλαξίες στο πέρασμα του, ωστόσο στο μέλλον θα γίνει και ο ίδιος «γεύμα» για τον γιγάντιο γαλαξία της Ανδρομέδας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο σφαιροειδής γαλαξίας νάνος Sagittarius dwarf, ο οποίος ανακαλύφθηκε το 1994 και βρίσκεται στον αστερισμό του Τοξότη, ενώ απέχει 65.000-70.000 χιλιάδες έτη φωτός από μας. Τον συγκεκριμένο γαλαξία, πρόκειται να καταβροχθίσει ο Milky way, όπως αναφέρει στην εφημερίδα Ελευθεροτυπία, ο διευθυντής του Ευγενίδειου Πλανηταρίου Διονύσης Σιμόπουλος. Ωστόσο με τον ίδιο κανόνα, και ο δικός μας γαλαξίας στο μέλλον, θα γίνει «τροφή» για το μεγαλύτερο σπειροειδή γαλαξία Μ31 γνωστό και ως γαλαξία της Ανδρομέδας, που απέχει 2,2 εκατομμύρια έτη φωτός από το δικό μας. Οπως εξηγεί η αστροφυσικός, Ελένη Χατζηχρήστου, ο γαλαξίας μας πλησιάζει το γειτονικό τής Ανδρομέδας με 450.000 χιλιομέτρων την ώρα: «Κάποια μέρα θα έχουν πλησιάσει τόσο, που θα είναι πια αδύνατο να αποφύγουν την καταστροφική σύγκρουση που θα παραμορφώσει και θα συγχωνεύσει τους δίσκους τους, ώστε στο τέλος τίποτα πια δεν θα θυμίζει την αρχική τους μορφή. Η ισχυρή βαρυτική αλληλεπίδραση θα προκαλέσει σταδιακά τη συμπίεση των δίσκων αερίου που περιβάλλουν τους πυρήνες τους, γεννώντας εκατομμύρια νέα άστρα, εκτοξεύοντας στο Διάστημα τεράστιες ουρές αερίου και σκόνης». Ωστόσο κάτι τέτοιο αργεί ακόμα, αφού σύμφωνα με τους ερευνητές του Ευγενίδειου, δεν πρόκειται να συμβεί πριν από τα επόμενα πέντε δισεκατομμύρια χρόνια, χρόνος ωστόσο ελάχιστος για τα δεδομένα ενός γαλαξιακού συμπλέγματος. Βέβαια, αυτό δεν εμποδίζει τη γιγάντια μαύρη τρύπα στο κέντρο του γαλαξία μας, να... γευματίζει με διερχόμενους αστεροειδείς και κομήτες. Οπως αναφέρει στην Ελευθεροτυπία ο Μάνος Δανέζης, καθηγητής Φυσικής και Αστρονομίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών: «Η γιγάντια αόρατη μαύρη τρύπα που βρίσκεται στο κέντρο του γαλαξία μας, φαίνεται να καταβροχθίζει αστεροειδείς και κομήτες κάθε μέρα, γεγονός που μπορεί να εξηγήσει τις συχνές εκλάμψεις, τις οποίες παρατηρούν οι αστρονόμοι στην περιοχή αυτή. Μάλιστα, εκτός από αστεροειδείς και κομήτες, ανάλογη μοίρα εκτιμάται ότι έχουν και πλανήτες που πλησιάζουν επικίνδυνα κοντά στη μαύρη τρύπα, αν και αυτό συμβαίνει λιγότερο συχνά». http://www.defencenet.gr/defence/item/%CE%BF-%CE%B3%CE%B1%CE%BB%CE%B1%CE%BE%CE%AF%CE%B1%CF%82-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CE%B1%CE%BD%CE%B4%CF%81%CE%BF%CE%BC%CE%AD%CE%B4%CE%B1%CF%82-%CE%B8%CE%B1-%CE%BA%CE%B1%CF%84%CE%B1%CF%80%CE%B9%CE%B5%CE%AF-%CF%84%CE%BF%CE%BD-%CE%B4%CE%B9%CE%BA%CF%8C-%CE%BC%CE%B1%CF%82

Ο ρομποτοπίθηκος του Διαστήματος. Η πιο συγκλονιστική στιγμή ήταν όταν ο ρομποτοπίθηκος σηκώθηκε στα δύο του πόδια και προσπάθησε να κάνει τα πρώτα του βήματα», αφηγείται στο «Κ» ο κ. Ντάνιελ Κιν, επικεφαλής της επιστημονικής ομάδας του γερμανικού Κέντρου Ερευνας Τεχνητής Νοημοσύνης και του Πανεπιστημίου Βρέμης, η οποία δημιούργησε ένα καταπληκτικό ρομποτικό κατασκεύασμα που προορίζεται να εξερευνήσει το Διάστημα. Tο iStruct, χαϊδευτικά «Τσάρλι», είναι ένα ρομπότ βάρους 18 κιλών με τη μορφή αλλά και τις «ιδιότητες» του πιθήκου (κινείται, περπατάει και κουνάει τα χέρια του όπως το συγκεκριμένο θηλαστικό), που μπορεί να μεταδίδει πληροφορίες χρησιμοποιώντας ειδικούς αισθητήρες. Αρχικώς μπουσουλούσε στα τέσσερα. Και μπορεί ο άνθρωπος να χρειάστηκε εκατομμύρια χρόνια για να σταθεί στα δύο πόδια, ο ρομποτοπίθηκος όμως το κατάφερε μέσα σε μόλις έξι μήνες. Οταν ο κύριος Κιν περιγράφει τη στιγμή που το τετράποδο ρομπότ... έγινε δίποδο, διακρίνει κανείς στη φωνή του αισθήματα περηφάνιας και χαράς. Κατά τα άλλα, αποφεύγει να περιαυτολογήσει για το επίτευγμα της ομάδας του και επισημαίνει ότι, ευτυχώς, οι δύσκολες στιγμές ήταν λίγες και αναμενόμενες. Οι επιστήμονες που έδωσαν ζωή στον Τσάρλι εργάστηκαν εντατικά τρία χρόνια, ο σχεδιασμός και η κατασκευή έγιναν εξ ολοκλήρου από την αρχή, ενώ το συνολικό κόστος του πρότζεκτ έφτασε τα 3,3 εκατομμύρια ευρώ. Αυτό που διαφοροποιεί το συγκεκριμένο ρομπότ από τους προγόνους του είναι η κινούμενη σπονδυλική στήλη του, που λειτουργεί ως σύστημα συλλογής πληροφοριών και ελέγχου και συντονίζει τα μέλη και τις αρθρώσεις του σώματός του, καθώς και το γεγονός ότι δεν υπάρχει εξωτερική μονάδα ελέγχου. Πρωτοποριακά θεωρούνται επίσης τα επίπεδα πόδια του με 120 αισθητήρες (60 σε κάθε πόδι), οι οποίοι προσομοιάζουν στις ανθρώπινες νευρικές απολήξεις, στέλνουν πληροφορίες στο σύστημα ελέγχου της σπονδυλικής στήλης και με αυτό τον τρόπο το «πιθηκάκι» θα μπορεί να αποφεύγει τα εμπόδια που συναντά στο δρόμο του και να κινείται αναλόγως. «Ο πίθηκος είναι το βιολογικό πρότυπο που επιλέξαμε», εξηγεί ο κύριος Κιν, «επειδή αυτό που επιδιώκουμε είναι το iStruct να κινείται και να περπατάει όπως το συγκεκριμένο ζώο». Μέχρι το καλοκαίρι του 2014 ο ρομποτοπίθηκος θα περάσει, όπως ευελπιστεί η επιστημονική ομάδα, στο επόμενο στάδιο, θα μπορέσει δηλαδή όχι μόνο να στέκεται, αλλά και να περπατάει. Επιπλέον, θα συνεχίσουν να δουλεύουν στο σύστημα των αισθητήρων, έτσι ώστε να εξελίξουν τις αισθήσεις και την αντίληψή του. Και όταν τελειοποιηθεί και φτάσει στην τέταρτη γενιά, τότε θα είναι έτοιμος να πραγματοποιήσει το ταξίδι στο Διάστημα και να «ζήσει» πάνω σε έναν πλανήτη, συλλέγοντας πολύτιμες πληροφορίες. Προς το παρόν έχει το μειονέκτημα της υψηλής κατανάλωσης ρεύματος - δεν ενδείκνυται λοιπόν για μακρινές αποστολές. Αν και κάποια δημοσιεύματα αναφέρουν ότι έχει γίνει ήδη πρόταση στη NASA ή ότι αρχικώς το iStruct θα χρησιμοποιηθεί σε στρατιωτικές αποστολές, ο κύριος Κιν διαψεύδει και τα δύο αυτά σενάρια. Οι δοκιμές πραγματοποιούνται σε έναν τεχνητό κρατήρα και ο στόχος είναι να συμμετάσχει στο μέλλον σε ευρωπαϊκό διαστημικό πρόγραμμα. http://www.kathimerini.gr/753050/article/epikairothta/episthmh/o-rompotopi8hkos-toy-diasthmatos Αντίδοτο ψάχνει η NASA για το ταξίδι στον Αρη. Το ανθρώπινο σώμα δεν είναι φτιαγμένο για το Διάστημα. Σε συνθήκες έλλειψης βαρύτητας, καθώς αποτελείται από νερό κατά το 60%, τα υγρά ανεβαίνουν στον θώρακα και στο κεφάλι, με αποτέλεσμα να ατροφούν τα πόδια, να πρήζεται το πρόσωπο και να αυξάνεται η ενδοκρανιακή πίεση. «Το κεφάλι σου το αισθάνεσαι πρησμένο», λέει στον Κένεθ Τσανγκ των «Νιου Γιορκ Τάιμς» ο Μαρκ Κέλι, πρώην αστροναύτης της NASA, μέλος τεσσάρων αποστολών σε διαστημικά λεωφορεία. «Είναι σαν να έχεις κρεμαστεί ανάποδα για δύο λεπτά» προσθέτει. Η NASA ξοδεύει δεκάδες εκατομμύρια δολάρια στη μελέτη των ιατρικών προβλημάτων που αντιμετωπίζει ο οργανισμός του ανθρώπου στο Διάστημα, καθώς προγραμματίζει το ιερό δισκοπότηρο της εξερεύνησης του Διαστήματος: το ταξίδι στον Αρη, το οποίο θα γίνει κάποια στιγμή μέσα στη δεκαετία του 2030. Αν μάλιστα ευοδωθούν οι προσπάθειες αμερικανικών ιδιωτικών εταιρειών δεν αποκλείεται να γίνει πολύ νωρίτερα. Το ταξίδι στον Αρη θα χρειαστεί τουλάχιστον δυόμισι χρόνια παραμονής στο Διάστημα, ενώ το ρεκόρ μέχρι σήμερα είναι οι 438 ημέρες του Ρώσου Βαλέρι Πολιακόφ. Πενήντα χρόνια μετά την πρώτη επανδρωμένη πτήση πολλά ιατρικά προβλήματα είναι ήδη γνωστά - η αύξηση της πιθανότητας εκδήλωσης καρκίνου λόγω της κοσμικής ακτινοβολίας, η αραίωση της πυκνότητας των οστών κ.λπ. - αλλά οι επιστήμονες εξακολουθούν να εκπλήσσονται με νέα θέματα που έρχονται στο φως κατά την παραμονή αστροναυτών στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Για παράδειγμα, το 2009 οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι αρκετοί αστροναύτες παρουσιάζουν πρεσβυωπία λόγω της έλλειψης βαρύτητας. Αυτό διαπίστωσε πρώτος ο Μάικλ Μπάρατ, αστροναύτης και γιατρός της NASA στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, όταν κατάλαβε ότι δεν έβλεπε καλά σε κοντινή απόσταση. Με διάφορα τεστ στον Μπάρατ και σε ένα άλλο μέλος του πληρώματος διαπιστώθηκε ότι είχαν αναπτύξει πρεσβυωπία, καθώς κάτι πίεζε τους βολβούς των ματιών τους, ενδεχομένως λόγω της υψηλής πίεσης που ασκεί στον εγκέφαλο το εγκεφαλονωτιαίο υγρό. Για να μελετήσει προσεκτικά όλα τα ιατρικά ζητήματα, γνωστά και άγνωστα, ενόψει της αποστολής στον Αρη, η NASA ανακοίνωσε πως θα διατηρήσει τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό έως το 2024. Εκεί θα στείλει για έναν χρόνο, το 2015, τον Σκοτ Κέλι, δίδυμο αδελφό του Μαρκ Κέλι, ο οποίος έχει ήδη περάσει δύο περιόδους έξι μηνών στο Διάστημα. Η NASA θα συγκρίνει την υγεία των δύο αδελφών ως μέρος του πειράματος. Οι ειδικοί θέλουν να δουν αν ο ένας χρόνος παραμονής έχει μεγαλύτερη επίδραση στο σώμα από ό,τι το εξάμηνο. Αυτός είναι ένας από τους βασικούς στόχους του ταξιδιού του Κέλι, λέει ο Τζον Τσαρλς, επικεφαλής του προγράμματος ανθρώπινων ερευνών της NASA, που έχει σχεδιάσει τα ιατρικά πειράματα της αποστολής. «Είναι πιθανό, μετά το αρχικό σοκ, ο οργανισμός να προσαρμόζεται στις νέες συνθήκες και να επιστρέφει στην αρχική του κατάσταση, για παράδειγμα όσον αφορά την όραση και την πυκνότητα των οστών» εξηγεί ο Τσαρλς. Σε προσομοίωση μιας αποστολής στον Αρη, έξι Ρώσοι πέρασαν 17 μήνες κλεισμένοι σε ψεύτικο διαστημόπλοιο. Οι τέσσερις εκδήλωσαν ψυχολογικές διαταραχές. http://www.tanea.gr/news/world/article/5083586/antidoto-gia-to-taksidi-ston-arh/

Η Αλλη Γη, στο Α του Κενταύρου. Το Αλφα του Κενταύρου μια νυχτιά με το παλλινώριο πήρα κάτου Μου 'πες με φωνή ετοιμαθανάτου Να φοβάσαι τ' άστρα του Νοτιά. Ν. Καββαδίας, «Σταυρός του Νότου», 1947 Ας υποθέσουμε ότι όλα πάνε καλά: η ανθρωπότητα ευημερεί, χωρίς πολέμους και απειλές από κλιματική αλλαγή ή οτιδήποτε άλλο, με αφθονία ενεργειακών πόρων, νερού και τροφίμων. Τι είναι αναπόφευκτο να συμβεί στα «αγαπημένα πλάσματα του Θεού»; Να «κατακυριεύσουν τη Γη», σε βαθμό που να μην έχει μείνει σπιθαμή στεριάς ή θάλασσας διαθέσιμη. Και τότε; Μόνη διέξοδος ο εποικισμός άλλων πλανητών. Αλλά πού; Στην άμεση γειτονιά μας - το ηλιακό μας σύστημα - οι υπόλοιποι πλανήτες είναι είτε «ανεπίδεκτοι ζωής» ή χρειάζονται πολλά χρόνια «γεωδιαμόρφωσης» ώσπου να γίνουν κατοικήσιμοι από εμάς. Οπότε η λύση πρέπει να βρεθεί έξω από τη γειτονιά μας, σε πλανήτες άλλων ηλιακών συστημάτων. Η αναζήτηση αυτή έχει αρχίσει από πολύ παλιά αλλά έγινε συστηματική μόλις την τελευταία δεκαετία. Και είχαμε αποτελέσματα όντως εντυπωσιακά: Ως το 2012 οι αστρονόμοι είχαν επιβεβαιώσει τηλεσκοπικά την ύπαρξη χιλίων «εξωπλανητών», αλλά στις 4 Νοεμβρίου 2013 ανακοίνωσαν πως τα στοιχεία που συνέλεξαν από τη διαστημική αποστολή Kepler ανεβάζουν τον αριθμό των κατοικήσιμων πλανητών στον γαλαξία μας σε... 40 δισεκατομμύρια! Επιπλέον, τον Ιανουάριο 2014 επιβεβαιώθηκε ότι η κοσμική σκόνη διαχέει στο Σύμπαν νερό και οργανικό άνθρακα, παρέχοντας αφειδώς τα συστατικά της ζωής (βλ. www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=559118). Αρα όχι μόνο έχουμε πού να στείλουμε μελλοντικά το πλεόνασμά μας αλλά είναι και πιθανόν να βρούμε εκεί κάποιους... ιθαγενείς να το περιμένουν. Ποιος όμως είναι ο κοντινότερος στη Γη επόμενος πλανήτης μας; Περισσότερα: http://www.tovima.gr/science/article/?aid=565598

PandaX: ένας ανιχνευτής σκοτεινής ύλης στην Κίνα. Κινέζοι φυσικοί ελπίζουν πως η απάντηση σε ένα από τα μεγαλύτερα κοσμικά μυστήρια θα βρεθεί στην «καρδιά» ενός βουνού στην επαρχία Σετσουάν, σε βάθος 2.400 μέτρων από την κορυφή του. Εκεί, στο βαθύτερο ερευνητικό εργαστήριο στον πλανήτη, θα ξεκινήσει σε λίγες ημέρες το PandaX, ένα πείραμα που θα ελέγξει την επικρατέστερη θεωρία για την εξήγηση της σκοτεινής ύλης, η οποία κατακλύζει το σύμπαν χωρίς οι επιστήμονες να έχουν διαπιστώσει τη φύση της. Η ύπαρξη της σκοτεινής ύλης χρονολογείται από τη δεκαετία του 1930, όταν οι επιστήμονες διαπίστωσαν πως η βαρυτική αλληλεπίδραση της συμβατικής ύλης δεν μπορεί να εξηγήσει την κίνηση των γαλαξιών. Από τότε, μέσω αστρονομικών παρατηρήσεων, έχει υπολογιστεί πως η κανονική ύλη αναλογεί μόλις στο 16% της μάζας του σύμπαντος, με το υπόλοιπο 84% να αντιστοιχεί στη μυστηριώδη και «εξωτική» ύλη, η οποία ονομάζεται σκοτεινή επειδή δεν εκπέμπει ορατό φως ή άλλου είδους ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία, με συνέπεια να μην είναι «ορατή» από κάποιο αστρονομικό όργανο. Παρ’ όλο που έχουν διατυπωθεί διάφορες ιδέες για τη φύση της, η πιο αποδεκτή είναι πως αποτελείται από σωματίδια WIMP (Weakly Interacting Massive Particles, ασθενώς αλληλεπιδρώντα σωματίδια με μάζα), υποθετικά σωματίδια τα οποία αλληλεπιδρούν μέσω της ασθενούς πυρηνικής δύναμης και της βαρύτητας, όχι όμως και του ηλεκτρομαγνητισμού και της ισχυρής πυρηνικής δύναμης. Οι ιδιότητες των WIMP θυμίζουν αρκετά τα νετρίνια, με τη διαφορά ότι έχουν μεγαλύτερη μάζα και κινούνται πιο αργά, ενώ η ύπαρξή τους προβλέπεται από την υπερσυμμετρία – μια προτεινόμενη ιδιότητα του σύμπαντος, σύμφωνα με την οποία σε κάθε γνωστό στοιχειώδες σωμάτιο του Καθιερωμένου Προτύπου αντιστοιχεί και ένας υπερσυμμετρικός «σύντροφος», με διαφορετικό σπιν. Επειδή η θεωρία προβλέπει πως τα WIMP διαπερνούν την ύλη σχεδόν ανεπηρέαστα, η συντριπτική πλειονότητά τους θα φτάνει στο υπόγειο εργαστήριο χωρίς να αλληλεπιδρά με την υπερκείμενη μάζα του βουνού. Εκεί, οι επιστήμονες έχουν εγκαταστήσει μια δεξαμενή όγκου 1,2 κυβικών μέτρων, γεμάτη με το χημικό στοιχείο ξένο σε υγρή μορφή. Ετσι, αν υπάρχουν τα σωμάτια, ορισμένα από αυτά θα συγκρούονται με άτομα ξένου, με συνέπεια να διεγείρονται τα άτομα και να εκπέμπουν ηλεκτρόνια και φωτόνια, τα οποία θα καταγράφουν ειδικοί ανιχνευτές. Από αυτές τις δύο εκπομπές, οι επιστήμονες θα μπορούν να υπολογίσουν τα σημεία των συγκρούσεων και τις ταχύτητες που απέκτησαν τα άτομα, δύο δεδομένα με βάση τα οποία θα μπορούν να εξακριβώσουν αν η διέγερση του υλικού της δεξαμενής προήλθε όντως από την αλληλεπίδραση με σωμάτια WIMP ή με ραδιενέργεια του περιβάλλοντος και την κοσμική ακτινοβολία. Δύο παράγοντες που έχουν προσπαθήσει να αποκλείσουν με την επιλογή του συγκεκριμένου σημείου για το πείραμα, καθώς το υπερκείμενο βουνό θα φιλτράρει την κοσμική ακτινοβολία, ενώ η περιεκτικότητά του σε ραδιενεργά ορυκτά είναι πολύ μικρή, αφού αποτελείται κυρίως από μάρμαρο. Η ιδιαιτερότητα που έχει η εν λόγω τοποθεσία, μαζί με τη γεωμετρία του μηχανήματος και τα υλικά κατασκευής τους, είναι πλεονεκτήματα που κάνουν τους Κινέζους ερευνητές να ελπίζουν πως θα βρουν την άκρη του νήματος της «σκοτεινής ύλης». http://physicsgg.me/2014/02/08/pandax-%ce%ad%ce%bd%ce%b1%cf%82-%ce%b1%ce%bd%ce%b9%cf%87%ce%bd%ce%b5%cf%85%cf%84%ce%ae%cf%82-%cf%83%ce%ba%ce%bf%cf%84%ce%b5%ce%b9%ce%bd%ce%ae%cf%82-%cf%8d%ce%bb%ce%b7%cf%82-%cf%83%cf%84%ce%b7%ce%bd/

Ανακαλύφθηκε το αρχαιότερο άστρο στο σύμπαν. Αυστραλοί αστρονόμοι ανακοίνωσαν ότι ανακάλυψαν ένα άστρο πραγματικό «μαθουσάλα», που εκτιμάται ότι έχει ηλικία περίπου 13,6 δισεκατομμυρίων ετών και θεωρείται το αρχαιότερο που έχει ποτέ βρεθεί στο σύμπαν. Η ανακάλυψη θα βοηθήσει τους επιστήμονες να κατανοήσουν καλύτερα τη «βρεφική» φάση του σύμπαντος, λίγο μετά την «Μεγάλη Έκρηξη» (Μπιγκ Μπανγκ) της δημιουργίας του. Οι ερευνητές της Σχολής Αστρονομίας και Αστροφυσικής του Αυστραλιανού Εθνικού Πανεπιστημίου στην Κανμπέρα, με επικεφαλής τον Στέφαν Κέλερ, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό "Nature", σύμφωνα με τα πρακτορεία Ρόιτερς και Γαλλικό, ανακοίνωσαν ότι το εν λόγω άστρο βρίσκεται στο δικό μας γαλαξία, σε απόσταση μόλις 6.000 ετών φωτός από τη Γη. Τα προηγούμενα άστρα που κατείχαν έως τώρα το ρεκόρ του αρχαιότερου γνωστού στο σύμπαν, είχαν ηλικία περίπου 13,2 δισεκατομμυρίων ετών και είχαν παρατηρηθεί από Ευρωπαίους και Αμερικανούς αστρονόμους το 2007 και 2013 αντίστοιχα. Με δεδομένο ότι το σύμπαν εκτιμάται πως έχει ηλικία περίπου 13,8 δισ. ετών, ο νέος κάτοχος του ρεκόρ «γηρατειών» δημιουργήθηκε μόλις 200 εκατ. χρόνια μετά το «Μπιγκ Μπανγκ». Το διακριτικό χαρακτηριστικό που προδίδει την μεγάλη ηλικία του συγκεκριμένου άστρου, είναι η παντελής απουσία ανιχνεύσιμου σιδήρου (χημικό αποτύπωμα) στο φάσμα του φωτός που εκπέμπεται από το άστρο. Όσο λιγότερο σίδηρο περιέχει ένα άστρο, τόσο αρχαιότερο είναι. Το συνολικό επίπεδο σιδήρου στο σύμπαν αυξάνει διαχρονικά, καθώς νέες γενιές άστρων σχηματίζονται και πεθαίνουν. Στο συγκεκριμένο άστρο, σύμφωνα με τον Στέφαν Κέλερ, «η ποσότητα σιδήρου είναι λιγότερη από το ένα εκατομμυριοστό εκείνης του Ήλιου μας και τουλάχιστον 60 φορές μικρότερη από οποιοδήποτε άλλο γνωστό άστρο. Αυτό ακριβώς δείχνει ότι το άστρο είναι το αρχαιότερο που έχει ποτέ βρεθεί». Το άστρο ανακαλύφθηκε με το τηλεσκόπιο SkyMapper (Χαρτογράφος του Ουρανού) του Αυστραλιανού Εθνικού Πανεπιστημίου, στο πλαίσιο μιας πενταετούς μελέτης για να δημιουργηθεί ο πρώτος ψηφιακός «χάρτης» του ουρανού του νοτίου ημισφαιρίου. Η ανακάλυψη επιβεβαιώθηκε από το Μαγγελανικό Τηλεσκόπιο στη Χιλή. Το άστρο πιστεύεται ότι σχηματίστηκε από υλικό που προήλθε από έναν υπερκαινοφανή αστέρα (σούπερ νόβα) χαμηλής ενέργειας, δηλαδή από ένα προϋπάρχον άστρο, που είχε μάζα περίπου 60 φορές μεγαλύτερη από τον Ήλιο μας. Αυτού του είδους οι σούπερ νόβα θεωρείται ότι έπαιξαν ζωτικό ρόλο στη δημιουργία των άστρων και, σε επόμενο στάδιο, των γαλαξιών στο πρώιμο σύμπαν. http://www.kathimerini.gr/753031/article/epikairothta/episthmh/anakalyf8hke-to-arxaiotero-astro-sto-sympan

Η Ινδία στο κυνήγι των φευγαλέων βαρυτικών κυμάτων. Η Ινδία ανακοίνωσε την πρόθεσή της να φιλοξενήσει μια διεθνή ερευνητική εγκατάσταση που θα αναζητήσει τα φευγαλέα βαρυτικά κύματα, των οποίων η ύπαρξη προβλέφθηκε το 1916 από τον Άινσταϊν αλλά μέχρι σήμερα παραμένει ανεπιβεβαίωτη.Η πρόθεση της χώρας να φιλοξενήσει τον ανιχνευτή IndIGO ανακοινώθηκε από τον πρωθυπουργό Μανμοχάν Σιγκ στο Συνέδριο Ινδικής Επιστήμης στην πόλη του Τζαμού. http://pib.nic.in/newsite/pmreleases.aspx?mincode=3 Ινδοί επιστήμονες εκτιμούν ότι η κυβέρνηση θα μπορούσε να διαθέσει 200 εκατ. δολάρια για το πρόγραμμα σε ορίζοντα δεκαπενταετίας. Όπως αναφέρει ο δικτυακός τόπος του περιοδικού Science, http://news.sciencemag.org/asia/2014/02/india-join-hunt-gravity-waves?rss=1 το IndIGO θα λειτουργεί παράλληλα με άλλους ανιχνευτές βαρυτικών κυμάτων που βλέπουν διαφορετικές περιοχές του ουρανού. Στην Ευρώπη λειτουργούν οι ανιχνευτές GEO600 και Virgo, ενώ δύο μεγαλύτεροι ανιχνευτές, με την ονομασία LIGO, έχουν τεθεί σε λειτουργία σε δύο τοποθεσίες των ΗΠΑ, στο Χάνφορντ της Ουάσινγκτον και το Λίβινγκστοουν της Λουιζιάνα. Τα βαρυτικά κύματα είναι θεωρητικές ρυτιδώσεις στο χωροχρόνο οι οποίες διαδίδονται σαν κύμα με την ταχύτητα του φωτός. Η ύπαρξή τους προβλέφθηκε από τον Άλμπερτ Άινσταϊν ως συνέπεια της Γενικής Σχετικότητας, μέχρι σήμερα όμως κανείς δεν έχει καταγράψει τέτοια κύματα. Βαρυτικά κύματα παράγονται θεωρητικά από την περιστροφή σωμάτων μεγάλης μάζας, όπως μαύρες τρύπες και άστρα νετρονίων, τα οποία κινούνται σε τροχιά το ένα γύρω από το άλλο. Η κίνηση αυτών των δυαδικών συστημάτων προκαλεί κύματα παραμόρφωσης στην καμπυλότητα του χωροχρόνου τα οποία μπορούν θεωρητικά να γίνουν αντιληπτά στη Γη από τις αμυδρές μεταβολές που προκαλούν στις διαστάσεις μεγάλων αντικειμένων. Καθένας από τους δύο ανιχνευτές LIGO στις ΗΠΑ αποτελείται από δύο σωλήνες τοποθετημένους κάθετα ο ένας στον άλλο, μέσα στους οποίους υπάρχουν δέσμες λέιζερ που μετρούν το μήκος των σωλήνων με εξαιρετικά μεγάλη ακρίβεια. Τα βαρυτικά κύματα θα γίνονταν θεωρητικά αντιληπτά από μικρές μεταβολές στο μήκος των δύο σωλήνων, λόγω της παραμόρφωσης του χώρου. To 2008, η αμερικανική κυβέρνηση ενέκρινε κονδύλι 205 εκατ. δολαρίων για αναβαθμίσεις στα συστήματα LIGO που θα αυξήσουν την ευαισθησία του πειράματος κατά δέκα φορές. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=892426 Η παράλληλη λειτουργία των LIGO και του IndIGO στην Ινδία θα μεγιστοποιούσε τις πιθανότητες επιτυχίας. http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231293481 Ενα υπέροχο κοσμικό «ζευγάρι» O Ιάπωνας αστροναύτης Κοίτσι Γακάτα που βρίσκεται στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό τράβηξε μια εντυπωσιακή φωτογραφία στην οποία απεικονίζεται μέρος της ατμόσφαιρας της Γης με φόντο τη Σελήνη που βρίσκεται στη φάση της ημισελήνου. Η NASA έδωσε στη δημοσιότητα την εικόνα η οποία κέντρισε γρήγορα το ενδιαφέρον του κυβερνοχώρου και αναπαράγεται συνεχώς τις τελευταίες ώρες. http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=565130 Επιτυχής σύνδεση του «Progress M-22M» στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. http://video.in.gr/intro/#1749798

ΝΑΣΑ-Ετσι φαίνεται η Γη απο τον Αρη. Την ευκαιρία να δούν οι κάτοικοι της Γης το πώς μπορεί να φαίνεται ο πλανήτης από τον Άρη έδωσε το όχημα Curiosity της NASA. Ευρισκόμενο αισίως στην 529η ημέρα του στον Άρη (στις 31 Ιανουαρίου 2014) το Curiosity τράβηξε μια φωτογραφία περίπου 80 λεπτά μετά τη δύση του Ηλίου στην οποία απεικονίζεται η Γη (η μεγάλη κουκίδα) αλλά και η Σελήνη (η μικρή κουκίδα). Σημειώνεται ότι η απόσταση ανάμεσα στον Άρη και τη Γη όταν ελήφθη η φωτογραφία ήταν περίπου 160 εκατομμύρια χιλιόμετρα. Υπενθυμίζεται ότι αποστολή του Curiosity είναι να εντοπίσει και να εκτιμήσει αρχαία κατοικήσιμα περιβάλλοντα και μεγάλες αλλαγές στο περιβαλλοντικές συνθήκες του «κόκκινου πλανήτη». http://www.prisonplanet.gr/διάστημα

Οι Έλληνες μαθητές που μας βοήθησαν να ξυπνήσουμε τη Rosetta μιλούν για την εμπειρία τους. Οι νικητές του διαγωνισμού της ESA που με το βίντεο τους βοήθησαν τη Rosetta να ξυπνήσει μιλούν για την εμπειρία τους. Δύο από τους μαθητές του Δημοτικού Σχολείου της Ελληνογερμανικής Αγωγής που δημιούργησαν το νικητήριο βίντεο του διαγωνισμού #WakeupRosetta της ESA, η Χριστίνα Μανούρη και ο Αννίβας Οικονόμου συνοδευμένοι από την εκπαιδευτικό του σχολείου κ.Θάλεια Τσακνιά, μίλησαν σε εκπομπή της Δημόσιας Ελληνικής τηλεόρασης για την αποστολή της Rosetta, για τα συναισθήματα που τους προκάλεσε η συμμετοχή στο διαγωνισμό αλλά και για τη χαρά της νίκης. Σε συνέντευξή που παραχώρησε σε Ελληνικό ιδιωτικό κανάλι, η διευθύντρια του Δημοτικού Σχολείου της Ελληνογερμανικής Αγωγής, κ.Αγάπη Βαβουράκη, εξηγεί το πως προέκυψε η ιδέα της συμμετοχής στο διαγωνισμό της ESA. "Ξύπνα, Ροζέτα" φώναξαν οι 1002 μαθητές του Δημοτικού Σχολείου της Ελληνογερμανικής Αγωγής, βοηθώντας με το δικό τους μοναδικό τρόπο, τους επιστήμονες της ESA να ξυπνήσουν το διαστημόπλοιο Rosetta που βρισκόταν σε λήθαργο για πάνω από δύο χρόνια (31 μήνες). Συνολικά στο διαγωνισμό της ESA έλαβαν μέρος 218 συμμετοχές, όχι μόνο από όλη την Ευρώπη, αλλά και από όλο τον κόσμο, από την Κολομβία και τον Καναδά μέχρι το Χονγκ Κονγκ. Οι επισκέπτες στη σελίδα του διαγωνισμού μπορούσαν να ψηφίσουν το αγαπημένο τους βίντεο, διαμορφώνοντας την κατάταξη για τις κορυφαίες δέκα συμμετοχές. Το βίντεο του Δημοτικού Σχολείου της Ελληνογερμανικής Αγωγής, συγκέντρωσε περισσότερες από 10.000 ψήφους και βρέθηκε έτσι στην πρώτη θέση των 10 νικητήριων συμμετοχών του διαγωνισμού. Ο ενθουσιασμός των παιδιών για το διάστημα καθώς και η αστείρευτη φαντασία τους ήταν τα βασικά συστατικά αυτής της επιτυχίας. Κοιτώντας τα βίντεο βλέπεις μια αλλη Ελλαδα που υπάρχει μεσα στην Ελλάδα της μιζέριας και της καταστροφολογίας και ελπίζεις στο αύριο.Συγχαρητήρια στα παιδία και στους δασκάλους τους!!! Βίντεο. http://www.esa.int/ell/ESA_in_your_country/Greece/Oi_Hellenes_mathethes_poy_mas_vohethesan_na_xypnhesoyme_te_Rosetta_milohun_gia_ten_empeirhia_toys

O Πολικός Αστέρας «ξανάνιωσε» Ο Πολικός Αστέρας, το αστέρι που χρησιμοποιούν εδώ και αιώνες οι ναυτικοί για να προσανατολίζονται, εμφανίζει τις δύο τελευταίες δεκαετίες μείωση στη φωτεινότητα του. Ομάδα ερευνητών υποστηρίζει ωστόσο ότι η φωτεινότητα του άστρου αυξάνεται με εκπληκτικό (αλλά και μυστηριώδη) ρυθμό. Ο Πολικός Αστέρας βρίσκεται σε απόσταση 434 ετών φωτός από εμάς αν και κάποιοι υπολογισμοί τον τοποθετούν σε απόσταση 30% μικρότερη. Γνωστός και ως Polaris ή α της Μικρής Άρκτου, βρίσκεται σχεδόν πάνω στη νοητή προέκταση του άξονα της Γης, για αυτό και φαίνεται να βρίσκεται πάντα πάνω από τον γεωγραφικό βορρά. Τις τελευταίες δεκαετίες ο Πολικός Αστέρας εμφάνιζε συνεχή μείωση της φωτεινότητας του. Μια Αστρονόμοι με επικεφαλής ερευνητές του Πανεπιστημίου της Πενσιλβάνια αποφάσισαν το 1999 να παρακολουθούν και να μελετούν συνεχώς τον Polaris. Μετά από 15 χρόνια παρατηρήσεων και αφού μελέτησαν ιστορικά στοιχεία για τον Πολικό Αστέρα από την εποχή του Πτολεμαίου καθώς και πρόσφατα δεδομένα από το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble κατέληξαν σε ένα συμπέρασμα που προκαλεί έκπληξη. Σύμφωνα με τους ερευνητές ο Polaris είναι 2,5 φορές φωτεινότερος κατά μέσο όρο σήμερα από ό,τι την εποχή του Πτολεμαίου. Αν αυτό ισχύει, τότε η ταχύτητα αυτής της μεταβολής είναι 100 φορές μεγαλύτερη από εκείνη που προβλέπουν οι κρατούσες θεωρίες για τη συμπεριφορά και εξέλιξη των άστρων. Προς το παρόν ούτε οι ερευνητές ούτε κάποιος άλλος ειδικός μπορεί να δώσει μια εξήγηση για το φαινόμενο. http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=564845

Μακρινός γαλαξίας δίνει μια εικόνα για τους προγόνους του Μίλκι Ουέι. Οι περισσότεροι γαλαξίες που μπορούμε να διακρίνουμε στο όριο του ορατού Σύμπαντος είναι υπέρλαμπροι γίγαντες εντελώς διαφορετικοί από τον δικό μας Γαλαξία. Για πρώτη φορά, αμερικανοί αστρονόμοι κατάφεραν να παρατηρήσουν άμεσα έναν «κανονικό» αρχέγονο γαλαξία, ο οποίος δεν αποκλείεται να μοιάζει με τον Μίλκι Ουέι στα αρχικά στάδια του σχηματισμού του. Ο γαλαξίας, με την ονομασία DLA2222-0946, φαίνεται στη Γη όπως ήταν πριν από 10,8 δισεκατομμύρια χρόνια, όταν το Σύμπαν είχε μόνο το 20% της σημερινής του ηλικίας. Οι γαλαξίες αυτής της ηλικίας, οι οποίοι πιστεύεται ότι ήταν πρόγονοι των σημερινών σπειροειδών γαλαξιών, περιείχαν το ουδέτερο αέριο που αποτέλεσε την πρώτη ύλη για το σχηματισμό άστρων -και η μελέτη τους μπορεί να βελτιώσει τα μοντέλα των κοσμολόγων για την εξέλιξη των άστρων και των μεταγενέστερων γαλαξιών. Ο DLA2222-0946 ήταν ήδη γνωστός, δεν είχε όμως ανιχνευτεί από το δικό του φως. Προηγούμενες μελέτες τον είχαν εντοπίσει επειδή απορροφά ένα μέρος της ακτινοβολίας ενός ακόμα πιο μακρινού κβάζαρ που βρίσκεται πίσω του. Οι γαλαξίες που έχουν ανιχνευθεί με αυτόν τον τρόπο ονομάζονται DLA (Damped Lyman-alpha). «Η ιδιαιτερότητα αυτών των γαλαξιών είναι το πόσο κανονικοί είναι. Αντιστοιχούν σε κανονικούς γαλαξίες αντί στους υπέρλαμπρους, ακραίους γαλαξίες που παρατηρούμε συνήθως σε αυτές τις αποστάσεις. Όμως το γεγονός ότι είναι κανονικοί [και άρα αμυδροί] γαλαξίες καθιστά σχεδόν αδύνατη την άμεση παρατήρησή τους» αναφέρει η Ρεγκίνα Γιόργκενσον του Πανεπιστημίου της Χαβάης, μέλος της ερευνητικής ομάδας. Από τα χιλιάδες DLA που έχουν ανακαλυφθεί ως σήμερα, ο DLA2222-0946 είναι ο πρώτος που παρατηρείται άμεσα. Το τηλεσκόπιο Keck της Χαβάης, ένα από τα ισχυρότερα του κόσμου, μόλις που κατάφερε να διακρίνει ένα τμήμα του γαλαξία, με πλάτος 16.000 έτη φωτός. Κατάφερε επίσης να χαρτογραφήσει την κίνηση του αερίου μέσα σε αυτό το τμήμα. Η μελέτη του DLA2222-0946 και η άμεση παρατήρηση άλλων DLA θα μπορούσε να προσφέρει νέα στοιχεία για την εξέλιξη των γαλαξιών και την αστρογένεση στο νεαρό Σύμπαν. Η ανακάλυψη παρουσιάστηκε τον Ιανουάριο στο συνέδριο της Αμερικανικής Αστρονομικής Εταιρείας, και είναι διαθέσιμη στη μορφή προέκδοσης μέσω της υπηρεσίας arXiv. http://arxiv.org/abs/1311.0045 http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231293506

Οι μαύρες τρύπες άργησαν να θερμάνουν το Σύμπαν. Σύμφωνα με μία νέα μελέτη οι αρχέγονες μαύρες τρύπες που σχηματίστηκαν από τα πρώτα άστρα, θέρμαναν το Σύμπαν αργότερα από ό,τι είχε υπολογιστεί. Εάν ευσταθεί αυτό το συμπέρασμα, η διαδικασία αυτή θα πρέπει να έχει εντυπωθεί σε μία ακτινοβολία ραδιοκυμάτων που οι επιστήμονες είναι σε θέση να παρατηρήσουν. Μετά τη Μεγάλη Έκρηξη τα πρωτόνια και τα νετρόνια συνενώθηκαν δημιουργώντας άτομα υδρογόνου το οποίο είναι και το πρωταρχικό στοιχείο στα αέρια που υπάρχουν στο Σύμπαν. Οι ποσότητες υδρογόνου ήταν τόσο μεγάλες κατά τα πρώτα 100 εκατομμύρια χρόνια του Σύμπαντος, που απορροφούσαν όλες τις ακτινοβολίες από γεγονότα υψηλών ενεργειών, καθιστώντας το Σύμπαν εντελώς αδιαφανές. Η μεταγενέστερη δημιουργία των πρώτων γαλαξιών και η εκπομπή υπεριώδους ακτινοβολίας ήταν που πυροδότησε τη διαδικασία του επαναϊονισμού, περίπου 400 εκατομμύρια χρόνια μετά τη Μεγάλη Έκρηξη, όπου τα άτομα υδρογόνου έχασαν τα ηλεκτρόνια τους (ιονίστηκαν) και το Σύμπαν έγινε πάλι διάφανο για τις ακτινοβολίες υψηλών συχνοτήτων. Το φως από τα πρώιμα άστρα δεν κατάφερε να αποφύγει αυτή τη Σκοτεινή Εποχή του Σύμπαντος για περίπου ένα δισεκατομμύριο χρόνια μετά τη Μεγάλη Έκρηξη. Ωστόσο, ακτινοβολία χαμηλότερων συχνοτήτων, μπορεί να δώσει στους επιστήμονες πληροφορίες για το τι συνέβαινε εκείνη την εποχή. Μία ομάδα επιστημόνων από τα πανεπιστήμια του Τελ Αβίβ, το École Normale Supérieure στο Παρίσι και το πανεπιστήμιο Κολούμπια στη Νέα Υόρκη, μελέτησε την ακτινοβολία ακτινών χ που θα πρέπει θεωρητικά να εξέπεμπαν δυαδικά άστρα, ένα εκ των οποίων είναι μαύρη τρύπα. Καθώς η μαύρη τρύπα έλκει υλικό από το άστρο που περιφέρεται γύρω της, το υλικό αυτό επιταχύνει σε ταχύτητες που πλησιάζουν την ταχύτητα του φωτός εκπέμποντας πολύ ισχυρή ακτινοβολία. Οι ακτίνες χ που εξέπεμπαν αυτά τα συστήματα χρησίμευσαν για να θερμάνουν το αέριο υδρογόνο που υπήρχε στο Σύμπαν. Οι ερευνητές χρησιμοποιώντας βελτιωμένα υπολογιστικά μοντέλα, κατάφεραν να υπολογίσουν πως οι πρώιμες μαύρες τρύπες παρήγαγαν πιο ενεργές ακτίνες χ από όσο πίστευαν μέχρι σήμερα. Όσο κι αν φαίνεται παράδοξο, οι πιο ενεργές ακτίνες χ χρειάζονται περισσότερο χρόνο για να αυξήσουν τη θερμοκρασία του υδρογόνου, με τους ερευνητές να πιστεύουν πως αυτή η διαδικασία μπορεί να κράτησε έως και 400 εκατομμύρια χρόνια, έως δηλαδή την εποχή που το Σύμπαν έγινε πάλι διαφανές. Εάν ισχύει η εικασία τους, τότε η ακτινοβολία αυτή θα πρέπει να μπορεί να ανιχνευθεί με τη μορφή ραδιοκυμάτων, αφού τα άτομα υδρογόνου που θερμαίνοντας από τις ακτίνες χ, επανέκπεμπαν την ενέργεια στο χαρακτηριστικό μήκος κύματος των 21 cm. Για να ερευνήσουν την περίπτωση αυτή έχουν ήδη κινητοποιηθεί ραδιοτηλεσκόπια στην Ολλανδία, την Αυστραλία και τη Νότιο Αφρική, τα οποία μεταξύ άλλων θα ερευνήσουν και για αυτή την πιθανότητα. Η μελέτη δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature:Detecting the First Stars and Black Holes with 21-cm Cosmology http://arxiv.org/abs/1401.7935 http://physicsgg.me/2014/02/06/%ce%bf%ce%b9-%ce%bc%ce%b1%cf%8d%cf%81%ce%b5%cf%82-%cf%84%cf%81%cf%8d%cf%80%ce%b5%cf%82-%ce%ac%cf%81%ce%b3%ce%b7%cf%83%ce%b1%ce%bd-%ce%bd%ce%b1-%ce%b8%ce%b5%cf%81%ce%bc%ce%ac%ce%bd%ce%bf%cf%85%ce%bd/