Δροσος Γεωργιος

Δυο ομορφες νεες ειδησεις. Η Γη αλλάζει το χρώμα των αστεροειδών. Μπορεί οι αστεροειδείς να απειλούν τη Γη αλλά ο πλανήτης μας, με τη σειρά του, βρίσκει τρόπο να τους «εκδικείται». Η Γη αλλάζει το χρώμα των αστεροειδών, ταρακουνώντας τους καθώς περνούν από δίπλα της, σύμφωνα με τους επιστήμονες. Οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι έλυσαν το μυστήριο: γιατί οι μετεωρίτες που προσγειώνονται στη Γη, έχουν διαφορετικό χρώμα από τους αστεροειδείς του διαστήματος. Προηγούμενες έρευνες έχουν ήδη αποδείξει ότι η ηλιακή ακτινοβολία στο διάστημα κάνει πιο κόκκινη την επιφάνεια των αστεροειδών, καθώς ο ηλιακός άνεμος "καίει" την επιφάνειά τους και αλλοιώνει τα μέταλλά τους –σαν ηλιοκαμένοι. Όμως στις περισσότερες περιπτώσεις, οι μετεωρίτες που φτάνουν στον πλανήτη μας ή αυτοί που περνούν από κοντά και μελετώνται με υπέρυθρα τηλεσκόπια, έχουν χάσει αυτό το κόκκινο χρώμα. Ο επικεφαλής της έρευνας, Ρίτσαρντ Μπίνζελ του πανεπιστημίου ΜΙΤ των ΗΠΑ εξήγησε στο BBC News ότι "όταν οι αστεροειδής πλησιάζουν τη Γη, πραγματοποιούνται σεισμικές δονήσεις, που είναι τόσο ισχυρές ώστε οι αστεροειδείς χάνουν την επιφάνειά τους - ξεφλουδίζουν" Οι περισσότεροι αστεροειδείς, αντίθετα από ό,τι γενικώς πιστεύεται, δεν είναι συμπαγείς μονόλιθοι από πέτρα ή μέταλλα, αλλά μάλλον σωροί από πέτρες και χαλίκια σαν "μπάζα", με αποτέλεσμα να είναι εύκολη η αναδιάταξη των υλικών της επιφάνειάς τους από τις σεισμικές δονήσεις που τους προκαλεί η Γη, κάτι που φέρνει στην επιφάνεια φρέσκα υλικά που βρίσκονταν προηγουμένως θαμμένα κάτω από τα επιφανειακά, τα οποία είχαν κοκκινίσει από το "έγκαυμα" της ηλιακής ακτινοβολίας. Σύμφωνα με τον καθηγητή Μπίνζελ, όσο πιο κόκκινος είναι ένας αστεροειδής, τόσο πιθανότερο είναι να μην πλησίασε τη Γη και, αντίθετα, όσο πιο "χλωμός", τόσο πιθανότερο ότι πέρασε από κοντά της - ή έπεσε πάνω της. Η ανακάλυψη ίσως βοηθήσει τους επιστήμονες να αποκρούσουν καλύτερα μια πιθανή μελλοντική επικείμενη πρόσκρουση ενός ουράνιου "επισκέπτη" στον πλανήτη μας. Η πιο κοντινή περίπτωση είναι του "Άποφι", πλάτους 270 μέτρων, που το 2029 αναμένεται να περάσει σε απόσταση λιγότερη των 35.000 40.000 χλμ. από τη Γη, κοντινότερη και από την τροχιά αρκετών τηλεπικοινωνιακών δορυφόρων. Οι αστεροειδείς συνήθως έχουν σχήμα πατάτας και προέρχονται από τη ζώνη του ηλιακού συστήματος ανάμεσα στον Άρη και το Δία. Μια ασθενής βαρύτητα τούς συγκρατεί ενωμένους, αν και συχνά διασπώνται σε δύο ή περισσότερα κομμάτια. Στο φως το μαγνητικό πεδίο άλλου άστρου εκτός του ήλιου μας. Εκμεταλλευόμενοι την μελέτη ενός ασυνήθιστου ζεύγους γειτονικών μεταξύ τους άστρων, οι αστρονόμοι για πρώτη φορά κατάφεραν να αποκτήσουν εικόνες του μαγνητικού πεδίου που παράγει ένα άλλο άστρο εκτός από το δικό μας ήλιο. Η ανακάλυψη αυτή μπορεί να βοηθήσει τους επιστήμονες να κατανοήσουν πολύ καλύτερα την εσωτερική δυναμική που παράγει τα αστρικά μαγνητικά πεδία, τα οποία, στην περίπτωση του ήλιου μας, μπορούν να έχουν σοβαρές επιπτώσεις, από τις τηλεπικοινωνίες και την τροχιά των δορυφόρων μέχρι την κλιματική αλλαγή. Μέχρι τώρα, σύμφωνα με το “Science”, οι αστρονόμοι είχαν καταφέρει να έμμεσα να ανιχνεύσουν τη μαγνητική δραστηριότητα άλλων άστρων, όμως λόγω της μεγάλης απόστασης και των περιορισμών των τηλεσκοπίων κανείς δεν είχε κατορθώσει να παρατηρήσει ποτέ άμεσα το μαγνητισμό ενός άλλου άστρου πέρα από το ηλιακό μας σύστημα. Ένας λόγος που ήταν και είναι πάντα σημαντικό να γίνει κάτι τέτοιο, είναι γιατί οι επιστήμονες θέλουν να συγκρίνουν τα μαγνητικά πεδία άλλων άστρων με αυτό του δικού μας ήλιου, ώστε να γνωρίζουν σε ποιο βαθμό είναι φυσιολογικός ο μαγνητισμός του δικού μας άστρου. Αυτό το πέτυχε τώρα μια ομάδα αστρονόμων υπό τον αστροφυσικό Γουίλιαμ Πίτερσον του Τμήματος Φυσικής και Αστρονομίας του πανεπιστημίου της Αϊόβα των ΗΠΑ, που έκανε και τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό “Nature”. Οι ερευνητές κατέγραψαν εικόνες από το μαγνητικό πεδίο που «γεννά» ένα από τα άστρα στο «δίδυμο» σύστημα του Αλγκόλ, στον αστερισμό του Περσέα, σε απόσταση περίπου 93 ετών φωτός. Τα δύο άστρα του συστήματος (εκ των οποίων το ένα έχει τριπλάσια μάζα σε σχέση με το δικό μας ήλιο και το άλλο λίγο μικρότερη) βρίσκονται τόσο κοντά μεταξύ τους, που η μια τροχιά διαρκεί μόλις τρεις μέρες. Το μικρότερο άστρο είναι η πηγή του μαγνητικού πεδίου και μολονότι το πεδίο αυτό είναι περίπου 1.000 φορές πιο ισχυρό από αυτό το δικού μας ήλιου, η ανίχνευση των σημάτων που εκπέμπει το μακρινό μαγνητικό πεδίο, αποδείχτηκε πολύ δύσκολο έργο. Επιτεύχθηκε τελικά με τη βοήθεια δύο τεράστιων διατάξεων ραδιοτηλεσκοπίων, εκ των οποίων η μια εκτείνεται από τη Χαβάη έως τις Παρθένες Νήσους και η άλλη καλύπτει ένα μεγάλο μέρος από την έρημο του Νέου Μεξικού. Στον εντοπισμό συνέβαλαν και δύο μεμονωμένα τηλεσκόπια στη Δυτική Βιρτζίνια και τη Γερμανία. Οι εικόνες που προέκυψαν, δείχνουν ένα γιγάντιο «βρόχο», σαν θηλιά, που εκτείνεται από το βόρειο και νότιο πόλο του μικρότερου άστρου μέχρι το μεγαλύτερο αστρικό «ταίρι» του, σε απόσταση 9 εκατ. χλμ. Η τεράστια μαγνητική «θηλιά» διήρκεσε όλο το εξάμηνο που κράτησαν οι επίγειες παρατηρήσεις των αστρονόμων, ενώ, αντίθετα, με ό,τι συμβαίνει στο δικό μας ήλιο, δεν εντοπίστηκαν αυξομειώσεις στην ένταση του μαγνητικού πεδίου του άστρου. Η μονιμότητα αυτού του μαγνητικού πεδίου αποτελεί μυστήριο, όπως δήλωσαν οι ερευνητές, οι οποίοι σχεδιάζουν να χρησιμοποιήσουν τα εκτεταμένα ραδιοτηλεσκόπιά τους για να αναζητήσουν και να μελετήσουν μαγνητικά πεδία και άλλων άστρων.

Η NASA αφουγκράζεται για σημεία ζωής του ρομπότ Phoenix στον Αρη. Θα μπορέσει ο Φοίνικας να αναστηθεί από τις στάχτες του; Πιθανότατα όχι, η NASA όμως θα εξαντλήσει κάθε περιθώριο επικοινωνίας με το ρομπότ Phoenix στον Αρη, το οποίο πέρασε το βαρύ χειμώνα στο βόρειο πόλο του πλανήτη. «Δεν περιμένουμε το Phoenix να επέζησε το χειμώνα, οπωσδήποτε όμως θέλουμε να ρίξουμε μια ματιά» ανέφερε ο Τσαντ Έντουαρντς, μηχανικός τηλεπικοινωνιών στο Εργαστήριο Αεριώθησης της NASΑ (JPL), το οποίο διαχειρίζεται την αποστολή. Το στατικό ρομπότ Phoenix προσεδαφίστηκε κοντά στο βόρειο πόλο του Αρη το Μάιο του 2008 και πέρασε πέντε μήνες σκάβοντας μικρά χαντάκια στο εξωγήινο έδαφος. Επιβεβαίωσε ότι στους πόλους υπάρχει πάγος νερού αναμεμειγμένος με ξηρό πάγο (πάγο διοξειδίου του άνθρακα) και έγινε η πρώτη αποστολή που κατάφερε να αγγίξει και να «γευτεί» το νερό σε έναν άλλο πλανήτη. Επικοινώνησε τελευταία φορά με τη Γη το Νοέμβριο του 2008, όταν πια είχε αρχίσει να μειώνεται το ηλιακό φως που φόρτιζε τις μπαταρίες του. Έκτοτε το ρομπότ έχει καλυφθεί με πάχνη ξηρού πάγου και πιθανότατα δεν άντεξε το δριμύ ψύχος του χειμώνα, με μέση θερμοκρασία -126 βαθμούς Κελσίου. Οι εποχές στον Αρη έχουν περίπου διπλάσια διάρκεια από ό,τι στη Γη και οι επιστήμονες περίμεναν την άνοιξη στην αρειανή αρκτική πριν αρχίσουν τις προσπάθειες επικοινωνίας. Στην απίθανη περίπτωση που έχει επιβιώσει, το Phoenix είναι προγραμματισμένο να ενεργοποιήσει τη «λειτουργία Λαζάρου» για να έρθει σε επαφή με τη NASA. Το σχέδιο της υπηρεσίας προβλέπει ότι ο δορυφόρος Mars Odyssey που βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τον Κόκκινο Πλανήτη θα πραγματοποιεί τακτικά περάσματα πάνω από σημείο προσεδάφισης του Phoenix και θα προσπαθεί να καταγράψει το σήμα του. Αν η πρώτη απόπειρα αποτύχει, ο δορυφόρος θα δοκιμάσει ξανά τον επόμενο μήνα, όταν ο Ήλιος θα βρίσκεται πιο ψηλά στον ορίζοντα και θα προσφέρει περισσότερη ενέργεια για τους ηλιακούς συλλέκτες του ρομπότ. Ο Φοίνικας πήρε το όνομα του μυθικού πουλιού που αναδύθηκε από τις ίδιες του τις στάχτες, δεδομένου ότι το ρομπότ συναρμολογήθηκε από όργανα και εξαρτήματα που προορίζονταν για αποστολές που τελικά ακυρώθηκαν. Για να εχουμε μια καλυτερη εικονα για την δουλεια που εκανε ο Φοινικας στον Αρη να τι εγραφα στις 27/5/2008. Ξεκινησε ενα πολυ σημαντικο βημα για την Διαστημικη Εξερευνηση με την προσγειωση του Phoenix Mars Lander.Περα απο την επιτυχια της προσγειωσης που ουσιαστικα τσεκαρισε με τον καλυτερο τροπο το μηχανικο μερος της συσκευης και μπορει τωρα να χρησιμοποιηθει η μεθοδος και σε αλλες αποστολες (παρ,οτι υπηρξε μια καθυστερηση 6,5 sec στο ανοιγμα του αλεξιπτωτου με συνεπεια να υπαρξει μια αποκλιση 25 χιλιομετρων απο το αναμενομενο προορισμο του μεσα ομως στα ορια της περιοχης ερευνας ) ολα πηγαν σωστα.Το σημαντικο στην μεθοδο προσεδαφισης εν σχεσει με την μεθοδο των αεροσακων που αναπηδουν με τη οποια προσγειωθηκαν τα δυο ροβερ ειναι οτι υπαρχει σημαντικο κερδος στο βαρος που μπορει να εχει ο δορυφορος κατα την εκτοξευση του(αρα περισσοτερα οργανα).Οι εικονες της περιοχης προσεδαφισης αποκαλυπτουν ενα παραξενο διαμορφωμενο τοπιο.Υπαρχουν πολλα "πολυγωνα" σαν καπιτονε που δεν ειναι εμφανη απο τους δορυφορους σε τροχια.Οπως φαινεται μεσω της καμερας του Φοινικα τα πολυγωνα δινουν στην περιοχη της προσγειωσης μια εμφανιση σαν παπλωμα,που υπαρχουν χαμηλες προσκρουσεις και ρηχες εμβυθισεις. Τα πανελ ανοιξαν επιτυχως και ετσι θα υπαρχει η αναγκαια ενεργεια γιατι αλλοιως η ζωη του φοινικα θα ηταν 34 ωρες οσο η ενεργεια των μπαταριων του.Τα οργανα του σκαφους δειχνουν πως καθεται σχεδον σε ενα επιπεδο , με μια κλιση λιγοτερο απο 0,25 μοιρες, ενω αν ειχε σημαντικη κλιση σε λαθος κατευθυνση θα ειχε μειωσει την ποσοτητα της ηλιακης ενεργειας ,τοσο απαραιτητη για τα επιστημονικα πειραματα.Ο Φοινικας θα σκαψει κατω απο τον παγο και θα αναζητησει ιχνη απο οργανικα υπολειματα που μπορει να μας δειξει αν υπηρχε ζωη στον Αρη κατα το παρελθον. Οι δυο πολοι του Αρη μοιαζουν περισσοτερο με τον Νοτιο Πολο της Γης και την περιοχη της Ανταρκτικης που αποτελειται απο ενα στρωμα παγου πανω στο πετρωμα και οχι παγος πανω σε ωκεανο.Βεβαια ο παγος στους πολους της Γης αποτελειται απο νερο ενω ο παγος στο Αρη ειναι μειγμα υδατινου παγου και παγωμενου διοξειδιου του ανθρακα.Μεγαλη διαφορα υπαρχει στη θερμοκρασια αφου στους Αρειανους πολους ειναι -123 βαθμους Κελσιου ενω στους Γηινους πολους δεν ξεπερνα τους -65 βαθμους Κελσιου. Επισης στις 11/11/20008 εγραφα για το τελος της αποστολης Τέλος στην αποστολή του Φοίνικα στον κόκκινο πλανήτη αποφάσισε να δώσει η NASA αφού σταμάτησε κάθε επικοινωνία του διαστημικού οχήματος με την ομάδα του ερευνητικού προγράμματος στη γή. Αξιωματούχοι της αμερικανικής διαστημικής υπηρεσίας ΝΑΣΑ ανακοίνωσαν τη νύχτα πως δεν μπορούν πλέον να επικοινωνήσουν με το διαστημικό όχημα Φοίνιξ στον Άρη κι ως εκ τούτου δίνουν τέλος στην πεντάμηνη και πλέον αποστολή του στον Κόκκινο Πλανήτη. Οι υπεύθυνοι έλαβαν το τελευταίο σήμα από τον Άρη στις 2 Νοεμβρίου, δηλώθηκε από τη διαστημική υπηρεσία. «Ουσιαστικά τελειώνουμε τις επιχειρήσεις, δίνοντας τέλος στην αποστολή σ’ αυτό το σημείο», τόνισε σε συνέντευξη Τύπου ο υπεύθυνος του προγράμματος Φοίνιξ Μπάρι Γκόλντστιν. Όπως αναμενόταν, αυτή την εποχή μειώνεται η ηλιοφάνεια στο τμήμα του πλανήτη όπου έχει προσγειωθεί το διαστημικό όχημα με αποτέλεσμα να μη μπορούν να επαναφορτιστούν οι μπαταρίες του. Όπως είπαν οι υπεύθυνοι της NASA, η ένταση των ηλιακών ακτίνων μειώθηκε τρείς εβδομάδες νωρίτερα από το αναμενόμενο εξαιτίας θύελλας σκόνης που έχει ξεσπάσει στην περιοχή. Η ομάδα του προγράμματος θα μπορούσε να κρατήσει την ηχητική επαφή με το διαστημικό όχημα για μερικές εβδομάδες με την ελπίδα ότι Φοίνικας θα κατάφερνε να αναζωογοννηθεί και να επικοινωνήσει με τη βάση. Τελικά, έκριναν ότι κάτι τέτοιο θα ήταν μάταιο αφού ο καιρός εκεί χειροτερεύει. Το διαστημικό σκάφος εκτοξεύτηκε τον Αύγουστο του 2007 και προσγειώθηκε, τον περασμένο Μάιο, σε παγωμένη έρημο στο βόρειο πόλο του Άρη, αναζητώντας νερό και αξιολογώντας στοιχεία τα οποία θα συνηγορούσαν στην πιθανότητα ύπαρξης ζωής στον πλανήτη. Ο Φοίνικας πραγματοποίησε χημική ανάλυση δείγματος από το έδαφος του Άρη και διακρίβωσε ότι η σύνθεσή του έμοιαζε με το γήινο θαλασσινό νερό. Το γεγονός αναπτέρωσε τις ελπίδες των επιστημόνων για ύπαρξη κάποιας μορφής ζωής στον κόκκινο πλανήτη. Επίσης, στη διάρκεια των ερευνών του το διαστημικό όχημα είχε στείλει στη γη περίπου 25.000 φωτογραφίες. Έως τα τέλη Οκτωβρίου, η παραμονή του Φοίνικα στον Άρη είχε ξεπεράσει και κατά δύο μήνες το αρχικό πλάνο.

Διεθνής Διαστημικός Σταθμός, υποψήφιο εργαστήριο για το παγκόσμιο κλίμα. Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ESA) ανακοίνωσε ότι δέχεται προτάσεις για τη χρήση του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού (ISS) ως εργαστηρίου για έρευνες στο παγκόσμιο κλίμα. H προθεσμία για την υποβολή «ιδεών» λήγει τη Δευτέρα και ο ESA έχει ήδη δεχθεί 17 προτάσεις «από την κοινότητα της κλιματικής αλλαγής» δήλωσε από την έδρα του οργανισμού στο Παρίσι ο γενικός διευθυντής του Ζαν-Ζακ Ντορντέν. «Δυνητικά ο ISS μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως πλατφόρμα παρατήρησης για όργανα και πειράματα που αφορούν τις μελέτες του παγκόσμιου κλίματος, συμπληρώνοντας τις υφιστάμενες και προγραμματισμένες παρατηρήσεις από εξειδικευμένες πλατφόρμες» εξηγεί ανακοίνωση της ESA. Ο Διεθνής Διαστημικός Σταθμός, ένα κοινό πρόγραμμα της NASA, της ESA, της Ρωσίας, της Ιαπωνίας και του Καναδά, αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί στα τέλη του 2010, μια δεκαετία μετά την έναρξη των τροχιακών εργασιών, με κόστος γύρω στα 100 δισεκατομμύρια δολάρια. Ο ISS «προσφέρει μια ερευνητική εγκατάσταση πολλαπλών χρήσεων σε χαμηλή τροχιά μέχρι τουλάχιστον το 2015» αναφέρει ο ESA. Όπως αναφέρει το Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων, ο Ντορντέν αναφέρθηκε και στα οικονομικά της υπηρεσίας του, επισημαίνοντας ότι ο προϋπολογισμός του ESA πρέπει να «σταθεροποιηθεί» έπειτα από χρόνια ετήσιων αυξήσεων της τάξης του 10%. Για το 2010 τα διαθέσιμα κονδύλια ανέρχονται στα 3,744 δισ. ευρώ. Και τωρα οσοι εχουν λεφτα να κατι για να αγορασουν. Εκπτώσεις κάνει η NASA για την πώληση των διαστημικών λεωφορείων. Μεγάλες ευκαιρίες στην αγορά μεταχειρισμένων διαστημοπλοίων: Η NASA μείωσε δραστικά τις τιμές των διαστημικών λεωφορείων για τα μουσεία και ιδρύματα που ενδιαφέρονται να τα αποκτήσουν, όταν αποσυρθούν οριστικά στα τέλη του έτους. Με τη νέα έκπτωση, η τιμή για κάθε κομμάτι πέφτει από τα 42 στα 28,8 εκατομμύρια δολάρια. Οι υποψήφιοι αγοραστές έχουν προθεσμία μέχρι τις 19 Φεβρουαρίου να δηλώσουν το ενδιαφέρον τους. Η μειωμένη τιμή καθορίστηκε έπειτα από νέο υπολογισμό του κόστους για τη μεταφορά κάθε σκάφους από το Διαστημικό Κέντρο Κένεντι στη Φλόριντα σε κάποιο μεγάλο αεροδρόμιο των ΗΠΑ, καθώς και για την έκθεσή του σε κλειστό χώρο με ελεγχόμενη ατμόσφαιρα. Η τιμή μπορεί να ποικίλλει ανά τοποθεσία έκθεσης. Η παράδοση θα γίνει το δεύτερο εξάμηνο του 2011, εφόσον δεν αλλάξει το σημερινό χρονοδιάγραμμα. Τα τρία διαστημικά λεωφορεία προγραμματίζεται να καθηλωθούν στα τέλη του 2010, αμέσως μόλις ολοκληρωθεί η κατασκευή του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού. Οι ΗΠΑ θα μείνουν χωρίς σκάφος για επανδρωμένες αποστολές μέχρι το 2015, οπότε θα πετάξει το νέο όχημα Orion. Όταν η NASA ανακοίνωσε, το Δεκέμβριο του 2008, την πρόθεσή της να πουλήσει τα διαστημικά λεωφορεία, περίπου 20 μουσεία, σχολεία και άλλα ιδρύματα εκδήλωσαν ενδιαφέρον. «Είμαστε σίγουροι ότι τώρα θα υπάρξουν και άλλοι υποψήφιοι» δήλωσε την Παρασκευή ο εκπρόσωπος της υπηρεσίας Μάικ Κάρι. Το Εθνικό Μουσείο Αέρα και Διαστήματος του Ιδρύματος Smithsonian έχει ήδη εξασφαλίσει το διαστημικό λεωφορείο Discovery, ενώ τα Atlantis και Endeavour είναι διαθέσιμα προς πώληση. Η NASA δεν αποκλείεται πάντως να πουλήσει τελικά και το Enterprise, ένα πρωτότυπο που δεν πέταξε ποτέ και εκτίθεται σήμερα στο Smithsonian. Τιμές ευκαιρίες και για τους κινητήρες των διαστημικών λεωφορείων, καθώς κανείς δεν ενδιαφέρθηκε όταν η NASA τους διαφήμιζε με τιμές από 400 έως 800 χιλιάδες έκαστο. Οι κινητήρες προσφέρονται τώρα τζάμπα. Οι αγοραστές όμως θα πληρώσουν τα έξοδα αποστολής και θα πρέπει να αναλάβουν μόνοι τους τη συναρμολόγηση... Οσο για την μεταφορα στο σπιτι οπως βλεπετε στην φωτογραφια δεν ειναι και κατι δυσκολο.

Η χημεία ενός άλλου κόσμου. Φασματική ανάλυση εξωπλανήτη ανοίγει το δρόμο για την αναζήτηση εξωγήινων. Ευρωπαϊκό τηλεσκόπιο που λειτουργεί στη Χιλή κατέγραψε για πρώτη φορά τη «χημική υπογραφή» ενός πλανήτη εκτός του Ηλιακού Συστήματος, ένα επίτευγμα που ανοίγει το δρόμο για την ανίχνευση εξωγήινων οικοσυστημάτων από τη Γη. Το φάσμα ενός αστρονομικού σώματος (δηλαδή η ένταση της ακτινοβολίας του στα επιμέρους μήκη κύματος) «λειτουργεί ως αποτύπωμα, καθώς προσφέρει βασικές πληροφορίες για τα χημικά στοιχεία στην ατμόσφαιρά του» εξηγεί ο Μάρκους Γιάνσον, μέλος της ερευνητικής ομάδας που υπογράφει την εντυπωσιακή έρευνα. «Με τις πληροφορίες αυτές, μπορούμε να κατανοήσουμε καλύτερα πώς σχηματίστηκε ο πλανήτης, και, στο μέλλον, θα μπορούσαμε ακόμα και να βρούμε χαρακτηριστικές ενδείξεις για την ύπαρξη ζωής» είπε. Αυτό θα μπορούσε να γίνει στο μέλλον με τηλεσκόπια που ανιχνεύουν, για παράδειγμα, τη φασματική υπογραφή της χλωροφύλλης. Στην προκειμένη περίπτωση, οι αστρονόμοι του Ευρωπαϊκού Νότιου Παρατηρητήριου (ESO) εξέτασαν τον μεσαίο από τους τρεις πλανήτες που είχαν εντοπιστεί γύρω από το άστρο HR 8799 (ένθετη αριστερά), το οποίο έχει μάζα μιάμιση φορά μεγαλύτερη του Ήλιου και βρίσκεται σε απόσταση 130 ετών φωτός. Ο πλανήτης έχει μάζα αρκετά μεγαλύτερη από του Δία και πιθανότατα αποτελείται κι αυτός από αέρια. Ο υπέρυθρος αισθητήρας του τηλεσκοπίου μπόρεσε να καταγράψει το πρώτο άμεσο δείγμα ακτινοβολίας ενός εξωπλανήτη -παρόμοιες αναλύσεις στο παρελθόν ήταν μόνο έμμεσες. Για να πετύχουν τον άθλο, η διεθνής ερευνητική ομάδα μέτρησε το φάσμα του άστρου δύο φορές -όταν ο εξωπλανήτης περνούσε ακριβώς από μπροστά του, και ξανά όταν εξαφανιζόταν πίσω του. Η φασματική υπογραφή του ίδιου του πλανήτη υπολογίστηκε στη συνέχεια «αφαιρώντας» το ένα φάσμα από το άλλο. Η νέα αυτή μέθοδος απαιτεί εξαιρετική ακρίβεια και δεν μπορεί να εφαρμοστεί για όλα τα άστρα, αφού ο προσανατολισμός τους σε σχέση με τη Γη συνήθως δεν είναι κατάλληλος. «Είναι σαν να προσπαθείς να βρεις από τι αποτελείται ένα κερί, παρατηρώντας το από απόσταση δύο χιλιομέτρων ενώ βρίσκεται δίπλα σε μια εκτυφλωτική λάμπα των 300 Watt» σχολίασε ο Δρ Γιάνσον. Η μελέτη δημοσιεύεται στο Astrophysical Journal.

Κατι πολυ ομορφο απο τον Αρη. Τα «δέντρα» του Άρη. Η NASA έδωσε στη δημοσιότητα μια εντυπωσιακή φωτογραφία του Άρη, την οποία τράβηξε ένα από τα διαστημικά σκάφη της, που βρίσκονται σε τροχιά γύρω από τον κόκκινο πλανήτη, και φαίνεται να δείχνει…δέντρα πάνω στην επιφάνειά του! Αν και έχει κανείς την εντύπωση ότι βλέπει σειρές κωνοφόρων να ξεφυτρώνουν από τους λόφους, στην πραγματικότητα, πρόκειται για μια οπτική αυταπάτη, καθώς τα σημάδια δεν είναι παρά ίχνη από φερτές ύλες, που δημιουργούνται από τις κατολισθήσεις, καθώς οι πάγοι λιώνουν κατά την αρειανή άνοιξη. Οι φωτογραφίες, σύμφωνα με τους επιστήμονες, απεικονίζουν αμμόλοφους σκεπασμένους από ένα λεπτό στρώμα παγωμένου διοξειδίου του άνθρακα, ή ξηρού πάγου, περίπου 400 χλμ. νοτιότερα από το βόρειο πόλο του πλανήτη. Η φωτογραφία τραβήχτηκε από το HiRiSE, την πιο ισχυρή κάμερα που έχει σταλεί ποτέ σε άλλο πλανήτη.

Πρόβλημα τουαλέτας στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Από τα ούρα των αστροναυτών κόλλησε το σύστημα ανακύκλωσης του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού κόστους 250.000.000 δολαρίων! Τα ούρα των αστροναυτών περιέχουν ασυνήθιστα πολύ ασβέστιο, με αποτέλεσμα να βουλώσει το καινούργιο σύστημα ανακύκλωσης νερού. «Μάθαμε πολύ περισσότερα για τα ούρα από ό,τι θα θέλαμε ή χρειαζόμασταν να ξέρουμε» σχολίασε ο Ντέιβιντ Κορθ, διευθυντής πτήσης του σταθμού (ISS). Οι μηχανικοί της NASA που εξετάζουν το πρόβλημα από τη Γη δεν γνωρίζουν πού οφείλεται η αυξημένη συγκέντρωση ασβεστίου στο σύστημα, δεν αποκλείουν όμως να προέρχεται από την απώλεια οστικής μάζας, ένα πρόβλημα που ταλαιπωρεί συχνά τους αστροναύτες σε παρατεταμένες αποστολές στο Διάστημα. «Υπάρχουν πολλές παράμετροι, όπως το ασβέστιο τις οποίες όλοι μας εξετάζουμε» δήλωσε στο Reuters η Τζούλι Ρόμπινσον της NASA. Το σύστημα παράγει πόσιμο νερό από τα υγρά απόβλητα του σταθμού και είχε δοκιμαστεί λεπτομερώς πριν από την εγκατάστασή του το Νοέμβριο του 2008. Το Κέντρο Διαστημικής Πτήσης «Μάρσαλ» της NASA προσπαθεί τώρα να βρει λύση στο πρόβλημα με την προοπτική τα απαιτούμενα εξαρτήματα να αποσταλούν στον ISS με την επόμενη αποστολή διαστημικού λεωφορείου στις 7 Φεβρουαρίου. Ο Διεθνής Διαστημικός Σταθμός, ένα πολυεθνικό τροχιακό συγκρότημα κόστους άνω των 100 δισ. δολαρίων, συναρμολογείται σε τροχιά εδώ και πάνω από μια δεκαετία και αναμένεται να ολοκληρωθεί στα τέλη του 2010. Μερικα νεα για το μεγαλυτερο πειραμα το ΙΤΕR(Διεθνης Θερμοπυρηνικος Πειραματικος Αντιδραστηρας) που θα λυσει τελειωτικα το προβλημα ενεργειας στον Πλανητη και θα βοηθησει αποφασιστικα στην αντιμετωπιση της Κλιματικης Αλλαγης. Συνέδριο για την πυρηνική σύντηξη πραγματοποείται στο «Δημόκριτο» Ευρωπαϊκό συνέδριο για τις τεχνολογίες που θα επιτρέψουν την αξιοποίηση της πυρηνικής σύντηξης για την παραγωγή ανεξάντλητης, καθαρής ενέργειας πραγματοποείται στο Εθνικό Κέντρο Έρευνας Φυσικών Επιστημών «Δημόκριτος» από τις 13 έως τις 15 Ιανουαρίου. Στη συνάντηση συμμετέχουν 70 κορυφαίοι ερευνητές της Επιστήμης Υλικών από 27 πανεπιστήμια και ερευνητικά Κέντρα σε 17 χώρες-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σκοπός να συζητηθούν τα μέχρι στιγμής αποτελέσματα των συνεργασιών και να οριστούν περαιτέρω δραστηριότητες επιστημονικής συνεργασίας σε υλικά σύντηξης για το δεύτερο έτος του προγράμματος. Τα αποτελέσματα θα αξιοποιηθούν μελοντικά στην υλοποίηση του ITER (Διεθνής Θερμοπυρηνικός Πειραματικός Αντιδραστήρας), ενός πολυεθνικού ερευνητικού προγράμματος, κόστους δισεκατομμυρίων ευρώ, που θα υλοποιηθεί στο Κανταράς της νότιας Γαλλίας. Σήμερα, η εξέλιξη του προγράμματος εξαρτάται από την ανάπτυξη υλικών τα οποία θα αντέχουν τις αστρονομικές θερμοκρασίες και πιέσεις μέσα στον αντιδραστήρα. Στις αντιδράσεις σύντηξης -το αντίθετο της πυρηνικής σχάσης- ελαφρείς πυρήνες, όπως πυρήνες υδρογόνου, συντήκονται και σχηματίζουν βαρύτερα στοιχεία με ταυτόχρονη απελευθέρωση μεγάλων ποσών ενέργειας. Το πρόγραμμα FEMaS-CA ξεκίνησε τον Οκτώβριο του 2008 στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Προγράμματος Σύντηξης και θα διαρκέσει τρία χρόνια έχοντας έναν προϋπολογισμό 3,25 εκατ. ευρώ με 65% κοινοτική συμμετοχή. Το ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος» συντονίζει ένα από τα πέντε υποπρόγραμματα με τίτλο «Μέθοδοι βασιζόμενες σε νετρόνια», ενώ συμμετέχει ενεργά και σε άλλα.

Στις 8/12/2009 εγραφα για την εταιρεία Virgin Galactic του γνωστού ομίλου Virgin που έκανε εκεινη τη Δευτέρα τα αποκαλυπτήρια του SpaceShipTwo, του πρώτου ιδιωτικού διαστημικού σκάφους, σχεδιασμένου για πτήσεις αναψυχής στο όριο του Διαστήματος. Μερικα ακομα νεα για αυτο το θεμα. Αεροδρόμιο της Φλόριντα θα λειτουργεί και ως διαστημοδρόμιο. Η Vigrin Galactic, η εταιρεία που σχεδιάζει να προσφέρει τουριστικές πτήσεις στο όριο του Διαστήματος, θα είναι ένας από τους νέους πελάτες του αεροδρομίου «Σεσίλ Φιλντ» της Φλόριντα, το οποίο έλαβε ομοσπονδιακή άδεια για πτήσεις διαστημικών σκαφών που θα απογειώνονται οριζοντίως. «Μέχρι σήμερα, ο κόσμος υποθέτει αυτόματα ότι οι διαστημικές εκτοξεύσεις είναι κάθετες επειδή όλοι μεγαλώσαμε βλέποντας πυραύλους να αναχωρούν από το Ακρωτήριο [Κανάβεραλ]» σχολίασε στο Reuters ο Τοντ Λίντνερ, ο οποίος επιβλέπει την ανάπτυξη του νέου διαστημοδρομίου. Το διαστημικό κέντρο του Cecil Field, έξω από το Τζάκσονβιλ, γίνεται τώρα το όγδοο εμπορικό διαστημοδρόμιο στις ΗΠΑ και το μόνο που έχει άδεια για διαστημικά οχήματα που απογειώνονται και προσγειώνονται σαν αεροπλάνα. Η Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας του Τζάκσονβιλ προσπαθούσε εδώ και τέσσερα χρόνια να πείσει τις ομοσπονδιακές αρχές για το βασικό πλεονέκτημα του αεροδρομίου, τον μεγαλύτερο διάδρομο τροχοδρόμησης στη Φλόριντα, με πλάτος 61 μέτρα και μήκος 3.810 μέτρα. Ο Λίντνερ δήλωσε ότι η Υπηρεσία έχει καταλήξει σε συμφωνία με τη Virgin Galactic και βρίσκεται σε συνομιλίες και με άλλους υποψήφιους πελάτες τους οποίους όμως δεν κατονόμασε. H Virgin Galactic, μια εταιρεία του γνωστού ομίλου Virgin, έχει παρουσιάσει το σκάφος SpaceShipTwo με το οποίο θα πραγματοποιεί σύντομες υποτροχιακές πτήσεις, πιθανώς από το 2013. Εκατοντάδες υποψήφιοι ταξιδιώτες έχουν δώσει προκαταβολή για το εισιτήριο των 200.000 δολαρίων. Η εταιρεία έχει συνάψει συμφωνία και με το νέο διαστημοδρόμιο που κατασκευάζεται στο Νέο Μεξικό.

Kάτι τρέχει στο διάστημα. Κάθε φυσικός (και όχι μόνο) διδάσκεται ότι καμία πληροφορία δεν μπορεί να μεταδοθεί ταχύτερα από την ταχύτητα του φωτός. Όμως εργαστηριακά πειράματα, τα τελευταία 30 χρόνια, έχουν δείξει σαφώς ότι μερικά πράγματα σπάνε αυτό το όριο ταχύτητας, χωρίς να ανατρέπουν τη θεωρία ειδικής σχετικότητας του Αϊνστάιν. Τώρα, αμερικανοί αστροφυσικοί πιστεύουν ότι παρατήρησαν στο διάστημα ταχύτητες ανώτερες του φωτός, οι οποίες προέρχονται από ραδιο-εκπομπές άστρων πάλσαρ. Οι ταχύτητες που υπερβαίνουν την ταχύτητα του φωτός, σχετίζονται με ένα φαινόμενο γνωστό ως ανώμαλη διασπορά ή σκεδασμός του φωτός, σύμφωνα με το οποίο ο δείκτης διάθλασης ενός μέσου (π.χ. ενός αερίου) αυξάνει με το μήκος κύματος του μεταδιδομένου φωτός. Όταν ένας παλμός φωτός –που συνίσταται σε μια ομάδα κυμάτων φωτός με διαφορετικά μήκη κύματος- διέρχεται μέσα από ένα τέτοιο μέσο, τότε η συνολική (ομαδική) ταχύτητά του μπορεί να αυξηθεί πέρα από την ταχύτητα των επιμέρους κυμάτων από τα οποία αποτελείται. Παράλληλα όμως, η ενέργεια του παλμού ταξιδεύει πάντα με την ταχύτητα του φωτός κι έτσι η πληροφορία μεταφέρεται σε συμφωνία με την θεωρία σχετικότητας του Αϊνστάιν. Τώρα, οι αμερικανοί αστροφυσικοί ανακοίνωσαν ότι παρατήρησαν αυτό το φαινόμενο σε ραδιοπαλμούς που έφτασαν μέχρι τη Γη με προέλευση ένα μακρινό άστρο πάλσαρ, δηλαδή ένα ταχέως περιστρεφόμενο άστρο νετρονίων, σε απόσταση άνω των 10.000 ετών φωτός. Η ανακάλυψη, που θα δημοσιευτεί στο περιοδικό αστροφυσικής “Astrophysical Journal”, έγινε από ερευνητές του Τμήματος Φυσικής και Αστρονομίας του πανεπιστημίου του Τέξας υπό τον Φρέντερικ Τζένετ, οι οποίοι χρησιμοποίησαν το μεγάλο ραδιο-αστεροσκοπείο Αρεσίμπο στο Πουέρτο Ρίκο. Καθώς οι πάλσαρ περιστρέφονται σαν «σβούρες», εκπέμπουν ακτινοβολία που λάμπει σαν φάρος κατά τακτά χρονικά διαστήματα. Επειδή αυτή η ακτινοβολία υφίσταται αλλαγές, καθώς ταξιδεύει στο διαστρικό μέσο, οι αστροφυσικοί μπορούν να την χρησιμοποιήσουν για να μελετήσουν τη φύση του σύμπαντος. Αρκετοί παράγοντες επιδρούν στην ακτινοβολία των πάλσαρ καθώς αυτή διασπείρεται στο διάστημα. Το ουδέτερο υδρογόνο μπορεί να την απορροφήσει, τα ελεύθερα ηλεκτρόνια να τη διασκορπίσουν, τα μαγνητικά πεδία να αντιστρέψουν την πόλωσή της και το πλάσμα στο διαστρικό μέσο να αυξήσει επίσης τη διασπορά της. Οι αμερικανοί αστροφυσικοί πιστεύουν ότι στην παραπάνω λίστα πρέπει πλέον να προστεθεί και η «ανώμαλη διασπορά». Οι επιστήμονες παρατήρησαν ότι ορισμένοι παλμοί του πάλσαρ έφτασαν στη Γη ταχύτερα από ό,τι θα αναμενόταν με βάση τον χρονισμό του «φάρου» του άστρου, πράγμα που, όπως συμπέραναν, πρέπει να οφείλεται στο ότι ταξίδεψαν πιο γρήγορα από το φως.

Επιτελους ξεκινά το Ευρωπαικό πρόγραμμα Galileo με την εκτόξευση των 14 πρώτων δορυφόρων. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε στις 7 Ιανουαρίου την ανάθεση τριών από τα έξι συνολικά συμβόλαια για την έναρξη του προγράμματος αστερισμού δορυφόρων Galileo. Τα τρία συμβόλαια αφορούν την υπηρεσίες υποστήριξης του συστήματος, την κατασκευή 14 δορυφόρων σε πρώτη φάση και την εκτόξευση αυτών. Το πρώτο συμβόλαιο ανατέθηκε στην ιταλική εταιρεία ThalesAleniaSpace, το δεύτερο στη γερμανική OHB System AG και το τρίτο στην γαλλική εταιρεία Arianespace. Ο αστερισμός δορυφόρων Galileo θα παράσχει σημαντικές υπηρεσίες προσδιορισμού θέσης και ναυσιπλοΐας για τους πολίτες της ΕΕ. Το συμβόλαιο που ανατέθηκες στην ThalesAleniaSpace είναι συνολικής αξίας 85 εκατ ευρώ, της OHB System AG 566 εκατ. ευρώ και της Arianespace 397 εκατ. ευρώ. Οι υπόλοιποι 18 δορυφόροι θα κατασκευαστούν από την OHB System AG και από την επίσης γερμανική εταιρεία EADS-Astrium GmBH. Το συμβόλαιο εκτόξευσης των 14 αρχικών δορυφόρων περιλαμβάνει την χρήση 5 ρωσικών πυραύλων Soyuz, όπου ο καθένας θα μεταφέρει από δύο δορυφόρους. Η πρώτη εκτόξευση θα πραγματοποιηθεί το 2012 με το σύστημα να είναι έτοιμο να προσφέρει τις υπηρεσίες του στις αρχές του 2014. Η πλήρη λειτουργία του συστήματος θα πραγματοποιηθεί σταδιακά με την αύξηση των δορυφόρων που τίθενται σε τροχιά. Ο αστερισμός των δορυφόρων του Galileo θα ολοκληρωθεί με την εκτόξευση συνολικά 30 δορυφόρων, ενώ δύο ακόμη δορυφόροι θα κατασκευαστούν για την αντιμετώπιση πιθανόν προβλημάτων και απωλειών. Τα υπόλοιπα τρία συμβόλαια αφορούν την κατασκευή των εγκαταστάσεων λειτουργίας του συστήματος, την υποδομή ελέγχου του συστήματος και την λειτουργία του συστήματος. Τα συμβόλαια αυτά πρόκειται να ανατεθούν μέχρι τα μέσα του 2010. Για να δουμε επιτελους Ευρωπαικη υπογραφη σε ενα τοσο κρισιμο τομεα οπως τα GPS που πρεπει να ξερουμε οτι το αμερικανικο συστημα ελεγχεται απο το Αμερικανικο Πενταγωνο με αποτελεσμα να μπορουν να αλλαζουν τις συντεταγμενες οπως εγινε πριν απο λιγα χρονια και με αποτελεσμα να υπαρχει διαφορα 300 μετρων οπως διαπιστωσαν Ελληνες ναυσιπλοοι και παραδεχτηκε το Ελληνικο Πολεμικο Ναυτικο οτι ειχε γινει απο τους Αμερικανους γιατι ειχαν πληροφοριες για τρομοκρατικη επιθεση με τηλεκατευθυνομενο πυραυλο!!!

Φιλοι μου,Κοσμοναυτες του Συμπαντος. Λιγη φυσικη για τους Σουπερνοβα θα βοηθουσε την συζητηση? Τα σχήματα αποκαλύπτουν την ιστορία των υπερκαινοφανών. Σε πολύ μικρή ηλικία τα παιδιά μαθαίνουν πώς να ταξινομούν τα αντικείμενα ανάλογα με το σχήμα τους. Τώρα, μια νέα έρευνα προτείνει ότι η μελέτη του σχήματος ενός ‘γερασμένου’ σουπερνόβα μπορεί να βοηθήσει τους αστρονόμους να κάνουν το ίδιο. Εικόνες από τα κατάλοιπα σουπερνόβα τα οποία έχουν τραβηχτεί από το Παρατηρητήριο Chandra των ακτίνων-Χ, δείχνουν ότι η συμμετρία των συντριμμιών από τα αστέρια που εξερράγησαν, ή η έλλειψή της, μας αποκαλύπτει πώς εξερράγη το αστέρι. Πρόκειται για μια σημαντική ανακάλυψη, διότι δείχνει ότι τα υπολείμματα διατηρούν πληροφορίες σχετικά με το αστέρι που εξερράγη ακόμη και αν έχουν περάσει εκατοντάδες ή και χιλιάδες χρόνια ακόμα. Τα δύο αυτά κατάλοιπα των σουπερνόβα είναι μέρος μιας νέας μελέτης από το παρατηρητήριο Chandra της NASA, που δείχνει πώς το σχήμα του λείψανου είναι συνδεδεμένο με τον τρόπο που εξερράγη το προγονικό αστέρι "Είναι σαν τα κατάλοιπα των σουπερνόβα να έχουν μια ‘μνήμη’ της αρχικής έκρηξης”, δήλωσε η Laura Lopez στο Πανεπιστήμιο της Σάντα Κρουζ, η οποία ηγήθηκε της μελέτης. "Είναι η πρώτη φορά που κάποιος έχει συστηματικά συγκρίνει το σχήμα αυτών των κατάλοιπων στις ακτίνες Χ με αυτόν τον τρόπο." Οι αστρονόμοι ταξινομούν τα σουπερνόβα σε διάφορες κατηγορίες, ή "τύπους", με βάση τις ιδιότητες που παρατηρήθηκαν μέρες μετά την έκρηξη και οι οποίες αντικατοπτρίζουν πολύ διαφορετικούς φυσικούς μηχανισμούς που αναγκάζουν τα αστέρια να εκραγούν. Αλλά, δεδομένου ότι παρατηρήθηκαν κατάλοιπα σουπερνόβα που οι εκρήξεις τους συνέβησαν πολύ καιρό πριν, απαιτούνται άλλες μέθοδοι για να χαρακτηρίσουν επακριβώς την αρχική σουπερνόβα. Η Lopez και οι συνεργάτες της επικεντρώθηκαν σε σχετικά μικρά υπολείμματα σουπερνόβα που εκπέμπουν ισχυρή ακτινοβολία Χ από το πυρίτιο που αποβλήθηκε από την έκρηξη, έτσι ώστε να αποκλείονται τα φαινόμενα της διαστρικής ύλης γύρω από την έκρηξη. Η ανάλυσή τους έδειξε ότι οι εικόνες στις ακτίνες-Χ της ύλης που εκτοξεύτηκε, μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να προσδιορίσει τον τρόπο με τον οποίο το άστρο εξερράγη. Η ομάδα μελέτησε 17 κατάλοιπα σουπερνόβα τόσο στον Γαλαξία μας όσο και σε ένα γειτονικό μας γαλαξία, το Μεγάλο Νέφος του Μαγγελάνου. Εικόνα του σουπερνόβα SNR 0548-70.4 από το Παρατηρητήριο Chandra Για κάθε ένα από αυτά τα κατάλοιπα υπάρχουν ανεξάρτητες πληροφορίες σχετικά με τον τύπο της σουπερνόβα, που δεν στηρίζεται στο σχήμα του λειψάνου, αλλά, για παράδειγμα, στα σχετικά στοιχεία που παρατηρήθηκαν σε αυτό. Οι ερευνητές διαπίστωσαν λοιπόν ότι ένα είδος έκρηξης σουπερνόβα – η λεγόμενη τύπου Ia – άφηνε πίσω της σχετικά συμμετρικά, κυκλικά κατάλοιπα. Αυτό το είδος των σουπερνόβα πιστεύεται ότι προκαλούνται από μια θερμοπυρηνική έκρηξη ενός λευκού νάνου, και συχνά χρησιμοποιείται από τους αστρονόμους ως “πρότυπο κερί" για την μέτρηση των κοσμικών αποστάσεων. Από την άλλη πλευρά, τα κατάλοιπα που συνδέονται με την “πυρηνική κατάρρευση" στις υπερκαινοφανείς εκρήξεις ήταν σαφώς πιο ασύμμετρα. Αυτό το είδος της σουπερνόβα εμφανίζεται όταν ένα μεγάλης μάζας, νεαρό αστέρι καταρρέει στον εαυτό του και στη συνέχεια εκρήγνυται. "Εάν μπορέσουμε να συνδέσουμε τα υπολείμματα των σουπερνόβα με τον τύπο της έκρηξης», είπε ο συν-συγγραφέας Enrico Ramirez-Ruiz, του ίδιου πανεπιστημίου, "τότε μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε αυτές τις πληροφορίες στα θεωρητικά μοντέλα για να έχουμε τις λεπτομέρειες για το πώς δημιουργήθηκε η σουπερνόβα." Τα μοντέλα του τελευταίου τύπου κατάρρευσης (της πυρηνικής) πρέπει να περιλαμβάνουν έναν τρόπο για να αναπαράγουν τις ασυμμετρίες που μετρήθηκαν σε αυτή την έρευνα και τα μοντέλα του τύπου της σουπερνόβα Ia, οφείλουν να παράγουν τα συμμετρικά, κυκλικά υπολείμματα που έχουν παρατηρηθεί. Το περίεργο σχήμα του κατάλοιπου από τον υπερκαινοφανή SNR 0548-70.4 Από τα 17 δείγματα κατάλοιπων σουπερνόβα που παρατηρήθηκαν, τα δέκα είχαν χαρακτηριστεί ως η κατηγορία της κατάρρευσης του αστρικού πυρήνα, ενώ τα υπόλοιπα επτά χαρακτηρίζονται ως τύπου Ia. Ένα από αυτά, ένα κατάλοιπο γνωστό ως SNR 0548-70.4, ήταν μια περίεργη μπάλα. Αυτή λοιπόν η σουπερνόβα θεωρήθηκε τύπου Ia, γεγονός που βασίστηκε στην αναλογία των χημικών στοιχείων στο φάσμα της, όμως η Lopez θεωρεί ότι έχει την ασυμμετρία ενός κατάλοιπου σουπερνόβα με κατάρρευση του πυρήνα του. "Έχουμε ένα μυστηριώδες αντικείμενο, αλλά πιστεύουμε ότι είναι πιθανώς ένα σουπερνόβα τύπου Ia με ένα ασυνήθιστο προσανατολισμό ως προς την ευθεία που το βλέπουμε”, δήλωσε ο Lopez. "Αλλά σίγουρα θα το εξετάσουμε επισταμένως κι άλλη μία φορά." Ενώ τα κατάλοιπα των σουπερνόβα στο δείγμα του Lopez λήφθηκαν από τον Γαλαξία μας καθώς και τους κοντινούς γείτονες του, είναι δυνατόν αυτή η τεχνική να επεκταθεί και σε κατάλοιπα σε ακόμη μεγαλύτερες αποστάσεις. Για παράδειγμα, τα μεγάλα, λαμπερά κατάλοιπα των σουπερνόβα στο γαλαξία M33 θα μπορούσαν να συμπεριληφθούν σε μελλοντικές μελέτες για να εξακριβωθεί το είδος των σουπερνόβα που τα δημιούργησαν. Πηγή: UniverseToDay _________________________________________________________________________________ Οι εκρήξεις υπερκαινοφανών διαιρούνται σε δύο βασικούς φυσικούς τύπους: Ia: Αυτοί οι υπερκαινοφανείς συναντώνται σε μερικά συστήματα δυαδικών αστεριών μεταξύ ενός ερυθρού γίγαντα και ενός λευκού νάνου. Σε ένα τέτοιο σύστημα, βρίσκουμε ροές μάζας από τον ερυθρό γίγαντα στο λευκό νάνο. Τελικά, συσσωρεύεται τόσο πολλή μάζα πάνω στο λευκό νάνο που δεν μπορεί πλέον να την στηρίξει ο ίδιος και καταρρέει. Στο τέλος δημιουργείται μια φοβερή υπερκαινοφανής έκρηξη. ΙΙ : Εμφανίζονται στο τέλος της διάρκειας της ζωής ενός άστρου πολύ μεγάλης μάζας, όταν δηλαδή εξαντλούνται τα πυρηνικά καύσιμά του και το βάρος των υπερκείμενων στρωμάτων δεν συγκρατούνται πλέον από την ελευθέρωση πυρηνικής ενέργειας. Εάν ο πυρήνας σιδήρου του αστεριού είναι αρκετά ογκώδης τότε θα καταρρεύσει και θα γίνει ένα αστέρι σουπερνόβα. Είναι νεώτεροι σε ηλικία από τον τύπο Ι και παρατηρούνται μόνο στις σπείρες σπειροειδών γαλαξιών. Στους γίγαντες αυτούς αστέρες ο πυρήνας αποτελείται από διάφορα κελύφη, που στον καθένα γίνονται πυρηνικές καύσεις διαφορετικών στοιχείων. Αυτά τα άστρα (μάζας πάνω από 8 ηλιακές μάζες), στο τέλος της ζωής τους οδηγούνται σε πυρηνικές εκρήξεις προς σχηματισμό στοιχείων που αλλιώς δεν παράγονται στη φύση. Αυτές οι κατηγορίες υπερκαινοφανών είχαν αρχικά ταξινομηθεί με βάση την ύπαρξη των φασματικών γραμμών του υδρογόνου: Ο τύπος Ia δεν εμφανίζει γραμμές υδρογόνου, ενώ ο τύπος ΙΙ τις εμφανίζει. Γενικά αυτή η παρατηρησιακή ταξινόμηση συμφωνεί με τη φυσική ταξινόμηση που περιγράφεται πιο πάνω, επειδή τα πολύ βαριά αστέρια έχουν ατμόσφαιρες (συνήθως από υδρογόνο) ενώ οι λευκοί νάνοι αστέρες είναι γυμνά). Εντούτοις, εάν το αρχικό αστέρι ήταν τόσο μεγάλης μάζας που ο ισχυρός αστρικός άνεμος του, είχε ήδη απομακρύνει το υδρογόνο από την ατμόσφαιρά του την εποχή της έκρηξης, τότε κι αυτό το είδος σουπερνόβα (ΙΙ), επίσης, δεν θα εμφανίσει τις φασματικές γραμμές του υδρογόνο. Αυτοί οι σουπερνόβα καλούνται συχνά σουπερνόβα τύπου Ib, κι όχι τύπου ΙΙ.

Πιθανή η ύπαρξη της Σελήνης του Avatar. Κατοικήσιμες εξωγήινες σελήνες, όπως αυτή της Πανδώρας στη νέα ταινία Avatar του Τζέιμς Κάμερον, που σπάει τα ταμεία, αναμένεται πως θα εντοπιστούν μέσα στην επόμενη δεκαετία, σύμφωνα με μία νέα μελέτη. Στην ταινία, η φανταστική κατοικήσιμη σελήνη βρίσκεται σε τροχιά γύρω από έναν αέριο γίγαντα, τον Πολύφημο, που ο ίδιος βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τον αστερισμό Άλφα του Κενταύρου Α. Η αποστολή Kepler της NASA έχει ήδη δείξει δείγματα πως ενδεχομένως να εντοπιστούν πλανήτες στο μέγεθος της Γης εντός του Γαλαξία μας. Εντοπίζοντας την Πανδώρα Μέχρι στιγμής, οι αστρονόμοι έχουν εντοπίσει πλανήτες στο μέγεθος του Δία. Οι πλανήτες αυτοί είναι εύκολο να εντοπιστούν λόγω του μεγάλου τους μεγέθους. Οι επιστήμονες, όμως, έχουν αρχίσει να εικάζουν πως είναι πιθανό να βρεθεί ζωή και στις σελήνες των αέριων γιγάντων, που βρίσκονται σε τροχιά εντός της «κατοικήσιμης ζώνης» των αστεριών τους -μία περιοχή αρκετά ζεστή ώστε να υπάρχει νερό σε υγρή μορφή. «Εάν υπήρχε η Πανδώρα, θα μπορούσαμε να την εντοπίσουμε και να μελετήσουμε την ατμόσφαιρά της μέσα στην επόμενη δεκαετία,» υποστηρίζει η συγγραφέας της μελέτης, Lisa Kaltenegger, αστρονόμος στο Κέντρο Αστροφυσικής Harvard-Smithsonian, στη Βοστώνη. «Όλοι οι αέριοι γιγάντιοι πλανήτες στο Ηλιακό μας Σύστημα έχουν βραχώδεις και παγωμένες σελήνες. Αυτό αυξάνει την πιθανότητα εξωγήινοι «Δίες» να έχουν και αυτοί σελήνες και ίσως κάποιες από αυτές να έχουν το μέγεθος της Γης καθώς και ατμόσφαιρα,» πρόσθεσε η ίδια. Πλανητικές διελεύσεις Οι αστρονόμοι εντοπίζουν πλανήτες που περιστρέφονται γύρω από αστέρια-ξενιστές, μετρώντας τις διελεύσεις τους -μερικές εκλείψεις που συμβαίνουν όταν ο πλανήτης περνάει από την πορεία του αστέρα. Μπορούν, στη συνέχεια, να εντοπίσουν εάν πρόκειται για σελήνες που περιστρέφονται γύρω από πλανήτες, ψάχνοντας για ταλαντεύσεις στην κίνηση του πλανήτη, αποτέλεσμα της βαρύτητας της σελήνης τους. Σε ιδανικές συνθήκες, η Kaltenegger προβλέπει πως το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb της NASA (JWST), που έχει προγραμματιστεί να αντικαταστήσει το Hubble το 2014, θα μπορεί να μελετά τις ατμόσφαιρες των έξω-σεληνών στο μέγεθος της Γης και να εντοπίζει βασικά αέρια όπως το διοξείδιο του άνθρακα, το οξυγόνο και τους υδρατμούς. Όταν η Kaltenegger υπολόγισε το ιδανικό, παρατηρώντας τις συνθήκες που θα μπορέσει να εξετάσει τις ατμόσφαιρες των έξω-σεληνών, ανακάλυψε πως ο Άλφα του Κενταύρου Α -το σύστημα στο οποίο βρίσκεται η Πανδώρα του Avatar- θα μπορούσε να είναι ο τέλειος στόχος. «Ο Άλφα του Κενταύρου Α είναι ένα φωτεινό και κοντινό αστέρι, παρόμοιο με τον Ήλιο μας, επομένως μας δίνει δυνατά σημάδια,» εξηγεί η ίδια. Παρόλα αυτά, οι καλύτεροι υποψήφιοι για να βρεθούν κατοικήσιμοι πλανήτες ή σελήνες θεωρούνται οι κόκκινοι αστέρες-νάνοι, που είναι σχετικά μικροί και ψυχροί και επομένως έχουν ζώνη που πλησιάζει πιο πολύ στην κατοικήσιμη. Σύμφωνα με τον Chris Tinney, αστρονόμο από το Πανεπιστήμιο της Νέας Νότιας Ουαλίας στο Σίδνεϊ της Αυστραλίας, η ιδέα του εντοπισμού και της μελέτης αυτών των σεληνών στη μελέτη της Kaltenegger ίσως να έχει βάση αλλά θα είναι μία εξαιρετικά δύσκολη δουλειά. «Ζούμε σε μία συναρπαστική εποχή» «Ένα τηλεσκόπιο που θα βρίσκεται στο διάστημα, όπως το JWST, ίσως να μπορεί να προβεί σε έναν τέτοιο εντοπισμό αλλά θα είναι πάρα μα πάρα πολύ δύσκολο,» υποστηρίζει ο Tinney. «Συγκεκριμένα, θα χρειαστεί η παρατήρηση πολλών διελεύσεων για το σήμα από κάθε μεμονωμένη διέλευση θα είναι πολύ μικρό -θα ισούται με παρατήρηση ενός χρόνου ή πολλών εκατοντάδων ωρών.» Εντούτοις, η Kaltenegger εξακολουθεί να παραμένει αισιόδοξη πως πολύ σύντομα θα βρεθεί ζωή σε άλλους πλανήτες. «Προς το παρόν, ας δούμε τι θα βρούμε. Εάν βρούμε μαζικές σελήνες με το διαστημικό σκάφος Kepler της NASA, όπως έχουμε προβλέψει, μπορούμε να αρχίζουμε να εξετάζουμε τις ιδέες μας,» σημείωσε η ίδια. «Ζούμε σε μία συναρπαστική εποχή, όπου μπορούμε να ανακαλύψουμε νέους κόσμους και όχι μόνο νέες ηπείρους.»

Το Hubble είδε το σύμπαν μόλις 600 εκατομμύρια χρόνια μετά το Bing Bang. Το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble συνέλαβε μία από τις πρώτες στιγμές του σύμπαντος – μόλις 600 εκατομμύρια χρόνια μετά τη Μεγάλη Έκρηξη, όταν το σύμπαν ήταν απλώς ένα ‘μικρό παιδί’. Η φωτογραφία παρουσιάστηκε κατά τη συνεδρίαση της Αμερικανικής Αστρονομικής Εταιρείας. Πρόκειται για την πιο πλήρη εικόνα μέχρι σήμερα του πρώιμου σύμπαντος, που δείχνει γαλαξίες με αστέρια ηλικίας λίγων εκατοντάδων εκατομμυρίων ετών, μαζί με τα ολοφάνερα αρχέγονα σημάδια του πρώτου σμήνους των άστρων. Αυτοί οι νεαροί γαλαξίες δεν έχουν διαμορφώσει ακόμη τις γνωστές σπείρες τους ή το ελλειπτικό σχήμα, ενώ είναι πολύ μικρότεροι από τους συνηθισμένους και με αρκετό μπλε χρώμα. Κι αυτό συμβαίνει επειδή σε αυτό το στάδιο, δεν περιέχουν πολλά βαρέα μέταλλα, ανέφερε ο Garth Illingworth, καθηγητής αστρονομίας του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας στο Σάντα Κρουζ, ο οποίος ήταν μεταξύ εκείνων που παρουσίασαν τις φωτογραφίες. "Βλέπουμε πολύ μικρούς γαλαξίες τους σπόρους των μεγάλων σημερινών γαλαξιών," είπε ο Illingworth σε μια συνέντευξη. Μέχρι το τηλεσκόπιο Hubble να επισκευαστεί και να αναβαθμιστεί το 2009, η πλέον απομακρυσμένη χρονικά στιγμή που οι αστρονόμοι μπορούσαν να δουν ήταν περίπου 900 εκατομμύρια χρόνια μετά το Big Bang. Το Hubble ως γνωστόν υπήρξε το κλειδί για τον προσδιορισμό της ηλικίας του σύμπαντος που προσδιορίστηκε σε περίπου 13,7 δισεκατομμύρια χρόνια, μετά από μακρά επιστημονική συζήτηση σχετικά με αυτό το ζήτημα πριν από μια δεκαετία. Όσο πίσω και να πάει όμως χρονικά το Hubble δεν μπορεί να δει τους πρώτους γαλαξίες. Για αυτές τις παρατηρήσεις, η NASA θα πρέπει να στηριχθεί σε ένα νέο παρατηρητήριο, που κόστισε 4,5 δισεκατομμύρια δολάρια, το τηλεσκόπιο James Webb και το οποίο πρόκειται να πετάξει σε περίπου τέσσερα χρόνια. "Είμαστε στο δρόμο προς την αρχή", δήλωσε ο αστροφυσικός Neil deGrasse Tyson του Αμερικανικού Μουσείου Φυσικής Ιστορίας. "Κάθε βήμα πιο κοντά στην αρχή μας λέει κάτι που δεν ξέραμε πριν." Η νέα εικόνα Hubble συνέλαβε τους μακρινούς απλούστερους γαλαξίες που βρίσκονταν ανάμεσα στους πιο κοντινούς και πιο σύγχρονους γαλαξίες. Το αποτέλεσμα είναι μια κοσμική οικογενειακή φωτογραφία που απεικονίζει γαλαξίες σε διαφορετικές ηλικίες και στάδια ανάπτυξης κατά τη διάρκεια μιας περιόδου πάνω από 13 δισεκατομμύρια χρόνια. Ο Tyson δήλωσε ότι οι περισσότεροι άνθρωποι αγαπούν τις φωτογραφίες που δείχνουν τα μωρά τους, αλλά η φωτογραφία του Hubble είναι διαφορετική: "Αυτές είναι οι εικόνες βρεφών που αφορούν όλους μας, εξ ου και το διαδεδομένο ενδιαφέρον."

Μερικα νεα στοιχεια για τον Αρη και για ενα μεγαλο Ελληνα επιστημονα τον Θαναση Οικονομου. Το κλίμα στη Γη θα σωθεί απ΄ τονΆρη. Έλληνας επιστήμονας επικεφαλής προγραμμάτων της ΝΑSΑ. «Στον Άρη υπάρχει πάρα πολύ διοξείδιο του άνθρακα στην ατμόσφαιρα- φτάνει περίπου το 95,3%. Επειδή οι ποσότητες εκεί είναι τεράστιες μπορούμε να καταλάβουμε ποια είναι η επίδρασή του στην άνοδο της θερμοκρασίας. Με τις μελέτες της ατμόσφαιρας του Άρη θα μπορούμε να αντιμετωπίσουμε καλύτερα την κλιματική αλλαγή στον πλανήτη μας». Από το 2005, ο δρ Θανάσης Οικονόμου, που συνεργάζεται τις τελευταίες 5 δεκαετίες με τη ΝΑSΑ, παρακολουθεί τις μετρήσεις που γίνονται στην ατμόσφαιρα, αλλά και στα εδάφη του Κόκκινου Πλανήτη. Κάποιες από αυτές μάλιστα γίνονται με ρομπότ και όργανα που σχεδίασε ο ίδιος. «Λόγω του ότι η ποσότητα του διοξειδίου του άνθρακα στη Γη είναι σχετικά μικρή, η ακρίβεια των μοντέλων και των προγνώσεων που σχετίζουν την άνοδο της θερμοκρασίας με τις συγκεντρώσεις του στην ατμόσφαιρα δεν είναι η καλύτερη», λέει. Αυτή την περίοδο ο δρ Οικονόμου ασχολείται με τρεις αποστολές: μία στον Άρη, όπου συμμετέχουν δύο οχήματα με όργανα αναλύσεων που έχει σχεδιάσει ο ίδιος, μία στον Κρόνο και μία που θα ολοκληρωθεί το 2011 με το ραντεβού του σκάφους «Στάρνταστ» με κομήτη για να πραγματοποιήσει χημικές αναλύσεις στη σκόνη της ουράς του. «Στον κομήτη Γουάιλντ 2, από τον οποίο πήραμε με το ίδιο σκάφος σκόνη και την αναλύσαμε, βρέθηκε η ουσία γλυκίνη που αποτελεί δομικό στοιχείο της ζωής. Τότε τα δείγματα είχαν σταλεί στη Γη. Στο ραντεβού του 2011, οι αναλύσεις θα πραγματοποιηθούν μόνο στο σκάφος», λέει ο δρ Οικονόμου. Ο Έλληνας επιστήμονας, που γεννήθηκε στον Ζιάκα Γρεβενών το 1937, άρχισε να ασχολείται με την... κατάκτηση του Άρη από το τέλος της δεκαετίας του 1980. Την τελευταία περίοδο ένα απρόοπτο συμβάν τον έχει προβληματίσει: «Εδώ και λίγο καιρό τo “Σπίριτ”- ένα από τα δύο οχήματα-ρομπότ που εξερευνούν τον Κόκκινο Πλανήτη- έχει κολλήσει στο χώμα και προσπαθούμε να το ξεκολλήσουμε. Με την περιστροφή τους οι τροχοί έχουν ανασκάψει ένα υλικό το οποίο είναι πολύ διαφορετικό από αυτό που βρίσκεται ακριβώς δίπλα. Όπως πιστεύουμε, εκεί πρέπει να υπήρχε θερμή πηγή ή πολύ θερμό νερό, που κυκλοφορούσε στην περιοχή, ή κάτι σαν θερμοπίδακας». Και πώς σκοπεύουν να ξεκολλήσουν το σκάφος; «Έχουμε ίδιο όχημα-εφεδρεία στο εργαστήριο JΡL της ΝΑSΑ και εκεί προσπαθούμε να προσομοιώσουμε τις συνθήκες. Δοκιμάζουμε διάφορες κινήσεις με το όχημα εδώ και μετά στέλνουμε τις ίδιες εντολές στο “Σπίριτ” για να κινηθεί αναλόγως μήπως ξεκολλήσει. Με αυτό τον τρόπο, το έχουμε καταφέρει άλλες δύο φορές», λέει ο δρ Οικονόμου. Οι δορυφόροι του Κρόνου Όσον αφορά την αποστολή στον Κρόνο με το σκάφος “Κασίνι”, ο Έλληνας επιστήμονας, που είναι καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Σικάγου, έχει εκπλαγεί από τα ευρήματα ιδίως σε ό,τι αφορά το πλήθος των άγνωστων μέχρι πριν από λίγο καιρό δορυφόρων. Όπως θυμάται, όταν ξεκίνησε το σκάφος από τη Γη, οι γνωστοί δορυφόροι του Κρόνου ήταν 11, ενώ κατά τη διάρκεια του ταξιδιού ανακαλύφθηκαν άλλοι 10. Όταν το “Κασίνι” έφθασε στον Κρόνο, ανακάλυψε μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα άλλους 30 και τώρα οι δορυφόροι έχουν φτάσει τους 64! Ο ΘΑΝΑΣΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ... Παιδί του Εμφυλίου Η συμμετοχή του δρος Οικονόμου στα προγράμματα της ΝΑSΑ δεν ήταν θέμα τύχης. Σπούδασε πυρηνική φυσική στο Πανεπιστήμιο του Καρόλου στην Τσεχοσλοβακία όπου βρέθηκε εξαιτίας του εμφυλίου πολέμου και από εκεί μετέβη στις ΗΠΑ για να συνεχίσει τις σπουδές του στο Πανεπιστήμιο του Σικάγου, όπου εξειδικεύτηκε στην Αστροφυσική. «Κάθε αποστολή είναι διαφορετική και ζεις κάποιες στιγμές ιδιαίτερα έντονα. Τις περισσότερες φορές η πιο αγωνιώδης στιγμή είναι αυτή της προσεδάφισης», λέει ο δρ. Οικονόμου που επισκέφθηκε την Αθήνα για να παραλάβει το βραβείο Νίκη του εκπαιδευτικού ιδρύματος Αthens Ιnformation Τechnology. Μερικα ακομη για τον Αρη. Αρχαίες λίμνες στον Άρη Ανακαλύφθηκε ότι υπήρχαν στον πλανήτη πριν από 3 δισ. χρόνια. Νέες εικόνες του Άρη από το σκάφος MRO (Μars Reconnaissance Orbiter), της NASA που βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τον «κόκκινο πλανήτη», δείχνουν ότι είχε μεγάλες λίμνες στην επιφάνεια του πριν τρία δισεκατομμύρια χρόνια. Οι λίμνες, σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, σχηματίστηκαν από υγρό νερό, σε μια εποχή πολύ πιο πρόσφατη από ό,τι θεωρούσαν μέχρι τώρα εφικτό οι επιστήμονες. Η ανακάλυψη έγινε από βρετανούς ερευνητές των πανεπιστημίων Imperial και University College με επικεφαλής τον δρα Νίκολας Γουόρνερ και δημοσιεύτηκε στο περιοδικό γεωλογίας “Geology”, σύμφωνα με το BBC και τον «Γκάρντιαν». Οι επιστήμονες ανέλυσαν πλειάδα φωτογραφιών από αρκετά επίπεδα κοιλώματα διαμέτρου 20 χλμ., που βρίσκονται πάνω από το τεράστιο φαράγγι Ares Vallis μήκους 2.000 χλμ. Οι επιστήμονες ανακάλυψαν κανάλια που συνδέουν τα κοιλώματα (αρχαίες λίμνες) που μπορεί να έχουν σχηματιστεί μόνο από νερό. Μέχρι τώρα πιστευόταν ότι πριν 3 δισ. χρόνια, ο Άρης ήταν πολύ παγωμένος και η ατμόσφαιρά του πολύ αραιή για να κυλά νερό πάνω στην επιφάνειά του. Τα νέα δεδομένα ανατρέπουν όμως πια αυτή την εικόνα και οι επιστήμονες τώρα πιστεύουν ότι μάλλον υπήρξε μια –πιθανώς σύντομη- περίοδος ανόδου της θερμοκρασίας στον «κόκκινο πλανήτη» λόγω ηφαιστειακής δραστηριότητας, πτώσεων μετεωριτών ή μεταβολής της τροχιάς του Άρη, με συνέπεια να υπάρξουν συνθήκες ευνοϊκές για την ύπαρξη νερού και λιμνών. Η υπερχείλιση αυτών των λιμνών θα οδήγησε στη δημιουργία καναλιών μεταξύ λιμνών με υψομετρική διαφορά, ενώ παράλληλα θα υπήρξαν επίσης ποτάμια και θάλασσες. Οι ερευνητές δεν γνωρίζουν ακόμα πόσο κράτησε αυτή η θερμή και υγρή περίοδος στον Άρη. Η ανακάλυψη είναι σημαντική και για τους αστροβιολόγους που αναζητούν εξωγήινη ζωή. Οι ξερές σήμερα λίμνες του Άρη μπορεί να αποτελέσουν ιδανικά σημεία για την αναζήτηση ιχνών –εξαφανισμένης πια- μικροβιακής ζωής από τις μελλοντικές ρομποτικές αποστολές, σύμφωνα με τους επιστήμονες.

Μια μαϊμού στον Άρη. Όπως αποκαλύφθηκε, Ρώσοι επιστήμονες σκοπεύουν να στείλουν μία μαϊμού στον Άρη. Αν και το πιθηκοειδές θα βρίσκεται υπό την προστασία και φροντίδα ενός ρομπότ κατά τη διάρκεια της αποστολής, η απόφαση αναμένεται να προκαλέσει την έντονη αντίδραση των φιλοζωικών οργανώσεων. Οι Ρώσοι ήταν οι πρώτοι που κατάφεραν να θέσουν σε τροχιά μαϊμούδες το 1983. «Έχουμε σκοπό να επιστρέψουμε στο διάστημα,» δήλωσε ο Zurab Mikvabia, διευθυντής του Ινστιτούτου Πειραματικής Παθολογίας και Θεραπείας, στη Γεωργία, που είχε παραχωρήσει τις μαϊμούδες για το πρόγραμμα τη δεκαετία του '80. Το Ινστιτούτο βρίσκεται σε συνομιλίες με την Ακαδημία Κοσμοναυτικής της Ρωσίας , σχετικά με την προετοιμασία των μαϊμούδων για μία προσομοιωμένη αποστολή στον Άρη, που θα μπορούσε να θέσει τα θεμέλια για την αποστολή τους στον Κόκκινο Πλανήτη. Η πρωτοβουλία θα στηριχτεί στο Mars-500, ένα κοινό πρόγραμμα της Ευρώπης και της Ρωσίας, στη διάρκεια του οποίου 6 εθελοντές άνθρωποι κλείστηκαν σε μία κάψουλα στη Μόσχα για 120 μέρες, ως μέρος της προσομοίωσης μίας αποστολής στον Άρη. Ο Mikvabia δήλωσε: «Στην αρχή, το πρόγραμμα είχε ως σκοπό την αποστολή κοσμοναυτών στον Άρη. Δεδομένης όμως της διάρκειας του ταξιδιού και της κοσμικής ακτινοβολίας, για την οποία δεν έχουμε επαρκή προστασία για τόσο μακρινό ταξίδι, οι συζητήσεις επικεντρώνονται πλέον στην αποστολή μαϊμούδων αντί για ανθρώπους.» Οι εκτιμήσεις για τη διάρκεια του ταξιδιού στον Άρη διαφέρουν, αναλόγως της αποστολής που έχει σχεδιαστεί, αλλά η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Διαστήματος υποστηρίζει πως η πρότασή της για μία αποστολή μετ' επιστροφής στον Κόκκινο Πλανήτη απαιτεί ταξίδι 520 ημερών, δηλαδή σχεδόν ενάμιση χρόνο. Εάν η Ρωσία επιδιώξει την αποστολή μαϊμούδων στον Άρη, το Ινστιτούτο του Mikvabia θα μεταμορφωθεί σε μία περιφραγμένη «βιόσφαιρα», που θα κρατούνται μαϊμούδες για μεγάλα διαστήματα ώστε να γίνει προσομοίωση των διαστημικών πτήσεων. Το Ινστιτούτο δήλωσε πως ένα ρομπότ θα συντροφεύει την πρώτη μαϊμού στον Άρη, ώστε να την ταΐζει και να την φροντίζει. «Το ρομπότ θα ταΐζει τη μαϊμού και θα την καθαρίζει. Η δουλειά η δική μας θα είναι να την εκπαιδεύσουμε ώστε να μπορεί να συνεργαστεί με το ρομπότ,» πρόσθεσε ολοκληρώνοντας ο Mikvabia.

Το διαστημικό ρομπότ Spirit έκλεισε έξι χρόνια στον Άρη. Οι αρχικές προβλέψεις των επιστημόνων του έδιναν μόλις 90 ημέρες ζωής. Το Spirit, παρά τα σοβαρά προβλήματα λειτουργίας που αντιμετωπίζει, έκλεισε έξι χρόνια ζωής στον πλανήτη Άρη. Το εξάτροχο ρομπότ, βάρους 180 κιλών, έχει βυθιστεί στην άμμο από τα τέλη Απριλίου, στην άκρη του κρατήρα Τροία, στο νότιο ημισφαίριο του Κόκκινου Πλανήτη. Οι αλλεπάλληλες προσπάθειες που έγιναν για να βγει από την παγίδα απέτυχαν. Η τελευταία, στα τέλη Νοεμβρίου, προκάλεσε και βλάβη στον πίσω δεξί τροχό του. Ο μπροστινός δεξιός τροχός είχε ήδη καταστραφεί από το 2006, πιθανόν επειδή διαβρώθηκε το ηλεκτρικό μοτέρ του. Ανίκανο πλέον να κινηθεί, το Spirit δεν μπορεί να διώξει τη σκόνη που στοιβάζεται στην επιφάνεια των ηλιακών συσσωρευτών του και εμποδίζει την επαναφόρτιση των μπαταριών του. Αν ο άνεμος δεν βοηθήσει στην απομάκρυνση της σκόνης ή αν το ρομπότ δεν βρει αρκετή ενέργεια για να αλλάξει την κλίση των συσσωρευτών και να τους προσανατολίσει προς τον ήλιο, μπορεί να μην έχει αρκετή ισχύ για να "επιβιώσει" αφού οι ακτίνες του ήλιου θα συνεχίσουν να χάνουν τη δύναμή τους μέχρι το χειμερινό ηλιοστάσιο, τον ερχόμενο Μάιο, όπως παραδέχεται η NASA στην ιστοσελίδα της. Το Spirit και το δίδυμο αδελφάκι του, το Opportunity, που προσγειώθηκε στην άλλη άκρη του Άρη τρεις βδομάδες αργότερα, προβλεπόταν να επιβιώσουν μόλις 90 ημέρες. Οι επιστήμονες δεν είχαν προβλέψει ότι ο άνεμος στην επιφάνεια του πλανήτη θα ήταν αρκετά ισχυρός για να διώχνει τη σκόνη από τους ηλιακούς συσσωρευτές του.

Σχέδιο αναχαίτισης αστεροειδή εξετάζει η Ρωσία. Ο Απόφις στο στόχαστρο. Η ρωσική υπηρεσία διαστήματος εξετάζει το ενδεχόμενο να εκτοξεύσει διαστημικό σκάφος που θα εκτρέψει από την πορεία του τον αστεροειδή Απόφι, σε μέγεθος λόφου, ο οποίος ίσως πλησιάσει επικίνδυνα τη Γη τις επόμενες δεκαετίες. «Οι υπολογισμοί μας δείχνουν ότι είναι δυνατό, εντός του διαθέσιμου χρόνου, να δημιουργήσουμε ένα ειδικό σκάφος, το οποίο θα βοηθούσε να αποτρέψουμε τη σύγκρουση χωρίς να τον καταστρέψουμε [τον αστεροειδή] και χωρίς να χρησιμοποιήσουμε πυρηνικά όπλα» δήλωσε στο ραδιοσταθμό Golos Rosii o Ανατόλι Περμίνοφ. «Το επιστημονικοτεχνικό συμβούλιο μας θα συναντηθεί σύντομα κεκλεισμένων των θυρών για να εξετάσει τι μπορούμε να κάνουμε» είπε. Στο σχέδιο θα μπορούσαν να συμμετάσχουν η NASA, ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος και οι διαστημικές υπηρεσίες της Κίνας και άλλων χωρών, πρόσθεσε. Ο Απόφις, ένας βράχος με διάμετρο 270 μέτρα, τρόμαξε τους αστρονόμους όταν έγινε αντιληπτός το 2004, καθώς οι αρχικοί υπολογισμοί έδειχναν ότι υπήρχε 1 περίπτωση στις 37 να συγκρουστεί με τη Γη το 2029. Ακριβέστερες εκτιμήσεις της τροχιάς του έδειξαν αργότερα ότι τη χρονιά αυτή η Γη θα αποφύγει τη σύγκρουση με περιθώριο μόλις 30.000 χιλιομέτρων. Η NASA εκτίμησε ακόμα ότι η πιθανότητα πρόσκρουσης είναι 1 στις 250.000 το 2036 και 1 στις 330.000 το 2068. Χωρίς να αναφερθεί στους υπολογισμούς της NASA, ο Περμίνοφ προειδοποίησε ότι ο αστεροειδής είναι επικίνδυνος. «Δεν θυμάμαι ακριβώς, νομίζω όμως ότι θα μπορούσε να χτυπήσει τη Γη το 2032» είπε. Από την πλευρά του, ο Μπόρις Σούστοφ, διευθυντής του Ινστιτούτου Αστρονομίας της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών, χαιρέτισε τις δηλώσεις Περμίνοφ, εκτόμησε όμως ότι «ο Απόφις είνα μόνο ένα συμβολικό παράδειγμα, υπάρχουν πολλά άλλα επικίνδυνα αντικείμενα για τα οποία δεν γνωρίζουμε σχεδόν τίποτα». Πράγματι, μέχρι σήμερα η NASA έχει εντοπίσει μόλις μερικές εκατοντάδες από τα χιλιάδες διαστημικά αντικείμενα -αστεροειδείς και κομήτες- που εκτιμάται ότι θα μπορούσαν μια μέρα να βρεθούν σε πορεία σύγκρουσης με τον πλανήτη. Οι επιστήμονες έχουν προτείνει διάφορες θεωρητικές στρατηγικές για αναχαίτιση του κινδύνου, όπως την εκτόξευση διαστημοπλοίων μεγάλης μάζας που θα εκτρέπουν του βράχους με το βαρυτικό τους πεδίο, ή την εγκατάσταση κινητήρων ιόντων στην επιφάνειά τους που σταδιακά θα αλλάζουν την πορεία τους. Σε γενικές γραμμές, τα πυρηνικά όπλα αποκλείονται λόγω του πιθανού σχηματισμού επικίνδυνων διαστημικών θραυσμάτων. Ο Απόφις ανακαλύφθηκε σε αυτή τη φωτογραφία τον Ιούνιο του 2004.

Λιγα πραγματα για την τριτη χωρα μετα την Ρωσια-ΗΠΑ στο θεμα του Διαστηματος. Έτοιμη για νέα «Διαστημική Κούρσα» η Κίνα!!! Παρά την υστέρησή της σε σχέση με την τεχνογνωσία του «ανταγωνισμού», η Κίνα φαίνεται ικανή να φτάσει και να ξεπεράσει τις άλλες χώρες. Όταν εν έτει 2007 η Κίνα προέβη σε δοκιμή ενός πυραύλου καταστροφής δορυφόρων, η έκρηξη δεν κατέστρεψε απλά το στόχο (ένα παροπλισμένο διαστημικό όχημα) αλλά και κάθε ψευδαίσθηση περί μη επιθυμίας στρατιωτικής χρήσης του Διαστήματος από τις ένοπλες δυνάμεις της Λαϊκής Δημοκρατίας. Ο βασικός αντίπαλος της Κίνας στο Διάστημα αυτή τη στιγμή είναι οι ΗΠΑ (καθώς το ρωσικό διαστημικό πρόγραμμα αντιμετωπίζει οικονομικές δυσκολίες), των οποίων η τεχνολογική υπεροχή εξακολουθεί να παρέχει προβάδισμα- ωστόσο, η πρόοδος του κινεζικού διαστημικού προγράμματος εντός μικρού χρονικού διαστήματος είναι εντυπωσιακή. «Θεωρώ πως οποιοσδήποτε ξέρει έστω και λίγα για τα τεκταινόμενα στο Διάστημα, και ειδικότερα την ιστορία του χώρου, μένει έκπληκτος μπροστά στα επιτεύγματα των Κινέζων μέσα σε μία τόσο μικρή περίοδο» είπε ο πτέραρχος Κέβιν Τσίλτον, επικεφαλής της Στρατηγικής Διοίκησης (Strategic Command-STRATCOM) των ενόπλων δυνάμεων των ΗΠΑ- στις αρμοδιότητες του οποίου εντάσσεται και η στρατιωτική δραστηριότητα στο Διάστημα. Οι στρατιωτικές προοπτικές της Κίνας πέραν των συνόρων της γήινης ατμόσφαιρας είναι ένας από τους μεγάλους «πονοκεφάλους» των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων. Το Πεντάγωνο πιέζει για μεγαλύτερη διαφάνεια από πλευράς των Κινέζων, και στο παρελθόν έχει πρωτοστατήσει στη διοργάνωση προγραμμάτων συναντήσεων με τέτοιους σκοπούς: ο στρατηγός Ξου Καϊχού της Κεντρικής Στρατιωτικής Επιτροπής της Κίνας έχει συναντηθεί με τον υπουργό Άμυνας, Ρόμπερτ Γκέητς, ενώ επίσης έχει επισκεφθεί αμερικανικές στρατιωτικές εγκαταστάσεις, στις οποίες συμπεριλαμβανόταν η STRATCOM (η οποία, σημειωτέον, είναι επιφορτισμένη με θέματα, εκτός αεροδιαστημικής φύσης, κυβερνοπολέμου και πυρηνικών όπλων). «Η κατεύθυνση την οποία [οι Κινέζοι] θα ακολουθήσουν είναι κάτι πολύς κόσμος θα ήθελε να κατανοήσει καλύτερα» συμπλήρωσε ο Τσίλτον, ο οποίος δεν αποκάλυψε περαιτέρω λεπτομέρειες σχετικά με το περιεχόμενο των συνομιλιών ανάμεσα στους Αμερικανούς και τους Κινέζους αξιωματούχους. Κατά το Ρόμπερτ Κλιφ, αναλυτή θεμάτων κινεζικού ενδιαφέροντος του RAND, think tank διεθνούς πολιτικής, στους κύκλους των κινεζικών ενόπλων δυνάμεων μαίνεται μία ιδιότυπη σύγκρουση σχετικά με το ποιοι θα είναι αυτοί οι οποίοι θα ελέγξουν το διαστημικό πρόγραμμα. Η Κίνα στο παρελθόν έχει διαβεβαιώσει ότι οι σκοποί των διαστημικών της προσπαθειών είναι καθαρά ειρηνικοί- ωστόσο, δεν έχουν λείψει δηλώσεις που υποδεικνύουν ότι αυτό δεν είναι 100% ακριβές: χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το σχόλιο του Ξου Κουϊλιάνγκ, ανωτέρου αξιωματικού της κινεζικής πολεμικής αεροπορίας, που μίλησε για διερεύνηση των επιθετικών και αμυντικών προοπτικών που παρέχει το Διάστημα, καθώς «μόνο η ισχύς μπορεί να προστατέψει την ειρήνη». «Δεν ξέρουμε ακόμη πολλά πράγματα για τους σκοπούς τους στο Διάστημα επειδή η Κίνα δεν ξέρει προς τα πού βαδίζει στο Διάστημα: ακόμα το διαπραγματεύονται» συμπλήρωσε ο Κλιφ. Ένα άλλο μεγάλο θέμα είναι αυτό της προαναφερθείσας «διαφάνειας» :για την Κίνα, η διαφάνεια είναι «μία πολυτέλεια την οποία απολαμβάνει μία ανώτερη στρατιωτικά δύναμη». Από κάθε άποψη πάντως, η Κίνα αντιμετωπίζει τη διαστημική δραστηριότητα ως υψίστης σημασίας για την προώθηση/ προστασία των οικονομικών, πολιτικών και στρατιωτικών της συμφερόντων, καθώς έχει προβεί σε μεγάλο αριθμό εκτοξεύσεων τηλεπικοινωνιακών, κατασκοπευτικών και GPS δορυφόρων- εκτιμάται ότι το 2009 ο αριθμός κινεζικών εκτοξεύσεων υπερέβη τον αντίστοιχο των αμερικανικών. Στα κινεζικά διαστημικά σχέδια περιλαμβάνονται, εκτός από μία αποστολή στη Σελήνη, και η κατασκευή ενός διαστημικού σταθμού σε τροχιά μέχρι το 2020. Επίσης, στα ανώτερα κλιμάκια των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων γίνεται λόγος για «αγώνα» βελτίωσης των αντιδιαστημικών δυνατοτήτων των Κινέζων (οι οποίες επιδείχτηκαν μέσω της επιτυχούς δοκιμής του αντιδορυφορικού πυραύλου), μέσω ερευνών σε πιο «εξωτικές» τεχνολογίες, όπως λέηζερ, όπλα μικροκυμάτων και ακτίνες σωματιδίων. «Η Κίνα αντιμετωπίζει το θέμα της επέκτασης στο Διάστημα και των στρατιωτικών της δυνατοτήτων εκεί ως θέμα εθνικής υπερηφάνειας, και, ακριβώς όπως στην περίπτωση των πυρηνικών όπλων, μία σαφή επιβεβαίωση της θέσης της ως υπερδύναμης» αναφέρεται σε έκθεση του αμερικανικού υπουργείου Άμυνας.

Λύθηκε το μυστήριο με το «Τοπικό Χνούδι» του Ηλιακού Συστήματος. Οι αστρονόμοι γνώριζαν ότι το Ηλιακό Σύστημα περιβάλλεται από ένα Τοπικό Διαστρικό Νέφος, ή «Τοπικό Χνούδι» για συντομία, το οποίο όμως κανονικά δεν θα έπρεπε να βρίσκεται εκεί. Τώρα, το ιστορικό σκάφος Voyager δίνει λύση στο μυστήριο. «Χρησιμοποιώντας δεδομένα του Voyager, ανακαλύψαμε ένα ισχυρό μαγνητικό πεδίο ακριβώς έξω από το Ηλιακό Σύστημα» αναφέρει σε ανακοίνωση της NASA η Μέραβ Όφερ, επικεφαλής της ομάδας που παρουσιάζει την ανακάλυψη στο Nature. «Αυτό το μαγνητικό πεδίο συγκρατεί ακέραιο το διαστρικό νέφος και λύνει το παλιό μυστήριο του πώς [το αέριο] μπορεί να βρίσκεται εκεί». Το Τοπικό Χνούδι (Local Fluff) μέσα στο οποίο έχει εισέλθει το Ηλιακό Σύστημα είναι μια μείγμα ατόμων υδρογόνου και ήλιου με διάμετρο 30 έτη φωτός. Είναι τόσο ογκώδες ώστε πρέπει να φτάνει ακόμα και πέρα από το Α Κενταύρου, το πλησιέστερο στον Ήλιο άστρο. Μέχρι σήμερα, οι φυσικοί θεωρούσαν ότι το νέφος θα έπρεπε να είχε διαλυθεί από τα υπέρθερμα αέρια που εκτόξευσε προς το μέρος του μια σειρά εκρήξεων σουπερνόβα, οι οποίες χρονολογούνται στα δέκα εκατομμύρια χρόνια. Το νέφος παραμένει όμως άθικτο λόγω του μαγνητικού του πεδίου, το οποίο «προσφέρει την επιπλέον πίεση που απαιτείται για να αντισταθεί στην καταστροφή». Τα δίδυμα σκάφη Voyager, που κινούνται σε αντίθετες κατευθύνσεις εδώ και 30 χρόνια, είναι τα πιο απομακρυσμένα ανθρώπινα δημιουργήματα και μπορούν να αντιληφθούν την επίδραση του νέφους, ωστόσο δεν έχουν ακόμα περάσει μέσα του. Το ίδιο το νέφος δεν μπορεί να περάσει μέσα στο Ηλιακό Σύστημα, αφού τα αέριά του απωθούνται από το μαγνητικό πεδίο του Ήλιου, το οποίο διογκώνεται λόγω του ηλιακού ανέμου (μιας συνεχούς ροής ηλιακών σωματιδίων) και σχηματίζει την προστατευτική ηλιόσφαιρα. Η αυξομειούμενη διάμετρος της ηλιόσφαιρας είναι έτσι το αποτέλεσμα δύο αντίθετων δυνάμεων: του ηλιακού ανέμου που την «φουσκώνει» από μέσα, και το Τοπικό Χνούδι που την συμπιέζει από έξω. Το Voyager 1 έφτασε στο εξωτερικό άκρο της ηλιόσφαιρας το 2004 και το Voyager 2 ακολούθησε τρία χρόνια αργότερα.

Άλλοι πλανήτες σαν τη Γη ενδέχεται να είναι κατασκευασμένοι από γραφίτη και διαμάντια. Η αστρονομία είναι η επιστήμη των εξωτικών αντικειμένων, αλλά αυτό που οι περισσότεροι αστρονόμοι θέλουν να βρουν είναι ένας άλλος πλανήτης σαν την οικεία Γη μας, ένα φιλόξενο πρόσωπο μέσα σε ένα εχθρικό σύμπαν. Το διαστημόπλοιο Kepler, το οποίο ξεκίνησε τον Μάρτιο του 2009, είναι το καλύτερο μέσο που φτιάχτηκε ποτέ για την ανακάλυψη μιας άλλης Γης, που να στρέφεται γύρω από ένα άστρο σαν τον Ήλιο, σε αντίθεση με του γιγάντιους πλανήτες που είναι η κύρια σοδειά των εξωπλανητών που έχουν ανιχνευτεί μέχρι στιγμής. Πλανήτες σαν τη Γη γύρω από άλλα αστέρια μπορεί να μην αποτελούνται από βράχους, αλλά από άνθρακα, με ένα φλοιό από γραφίτη, διαμάντια στο εσωτερικό και ωκεανούς από πίσσα. Πολλοί προβλέπουν ότι το 2010 θα είναι το έτος της ανακάλυψης μιας άλλης Γης. Αλλά αν οι γίγαντες πλανήτες, οι οποίοι δεν μοιάζουν σε τίποτα με αυτό που περίμεναν να βρουν οι αστρονόμοι, είναι κάποια τέλος πάντων ένδειξη, αυτές οι άλλες Γαίες ενδέχεται να μην είναι και τόσο καθησυχαστικά οικείες. Έχει αρχίσει να διαφαίνεται στις θεωρίες κατά τα τελευταία χρόνια ότι οι άλλοι πλανήτες με παρόμοια μάζα με τη Γη, μπορεί να είναι μια τεράστια σταγόνα νερού, ή σφαίρες από άζωτο ή σβόλοι από σίδηρο. Πείτε ένα αγαπημένο σας στοιχείο ή μια ένωση, και κάποιος άλλος έχει φανταστεί έναν πλανήτη φτιαγμένο από αυτό το υλικό. Το φάσμα των δυνατοτήτων που υπάρχουν εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την αναλογία του άνθρακα με το οξυγόνο. Μετά από το υδρογόνο και το ήλιο, αυτά είναι τα πιο κοινά στοιχεία στο σύμπαν, και σε ένα εμβρυακό πλανητικό σύστημα μπορούν να ενωθούν για να δημιουργήσουν το μονοξείδιο του άνθρακα. Το στοιχείο που είναι σε μια μικρή αναλογία καταλήγει να δεσπόζει στην χημεία του πλανήτη αυτού. Ας πάρουμε σαν παράδειγμα το ηλιακό μας σύστημα, εκεί κυριαρχεί το οξυγόνο. Παρά το γεγονός ότι έχουμε την τάση να σκεφτόμαστε τον πλανήτη μας, καθώς εδώ ο άνθρακας και οι ενώσεις του παίζουν ένα σπουδαίο ρόλο, γιατί είναι οι βάσεις της ζωής, το στοιχείο αυτό είναι πράγματι ένα συστατικό σε αρκετά μικρή αναλογία . Οι γήινοι ή βραχώδεις πλανήτες αποτελούνται από πυριτικά ορυκτά, που είναι πλούσια σε οξυγόνο. Στο εξωτερικό όμως ηλιακό σύστημα αφθονεί μια άλλη ένωση πλούσια σε οξυγόνο, το νερό. Μια νέα μελέτη δείχνει λεπτομερώς τον τρόπο που ο άνθρακας έχασε τη μάχη με το οξυγόνο στο ηλιακό σύστημα. Η φυσικός Jade Bond του Πανεπιστημίου της Αριζόνα και ειδική στους εξωπλανήτες, ο αστροβιολόγος Dante Lauretta ειδικός στην κοσμοχημεία και ο David OBrien έχουν κάνει μια προσομοίωση για το πώς τα χημικά στοιχεία κατανεμήθηκαν σε όλο το ηλιακό σύστημα, καθώς δημιουργήθηκε. Διαπιστώνουν έτσι ότι ο άνθρακας παρέμεινε σε αέρια κατάσταση στο εσωτερικό του πρωτοπλανητικού δίσκου και τελικά διασκορπίστηκε έξω στο βαθύ διάστημα. Η εμβρυϊκή Γη σχηματίστηκε τότε χωρίς καθόλου άνθρακα. Ο άνθρακας στο σώμα μας πρέπει να έχει φτάσει στη Γη αργότερα, από αστεροειδείς και κομήτες που έχουν συσταθεί σύμφωνα με συνθήκες, που τους επέτρεπαν να ενσωματώσουν τον άνθρακα. Αν η ισορροπία του άνθρακα με το οξυγόνο έγερνε από την άλλη πλευρά (προς τον άνθρακα), η Γη θα γινόταν πολύ διαφορετική, όπως υποστήριξε το 2006 ο Marc Kuchner, από το Πανεπιστήμιο του Princeton, και η Sara Seager, του Ινστιτούτου Carnegie. Σε αυτή την περίπτωση θα αποτελείτο όχι από πυριτικά ορυκτά , αλλά από ενώσεις του άνθρακα, όπως το καρβίδιο του πυριτίου και, μάλιστα, από καθαρό άνθρακα. Ο φλοιός θα ήταν κυρίως γραφίτη, και λίγα χιλιόμετρα πιο κάτω οι πιέσεις θα ήταν τόσο υψηλές, ώστε να σχηματίζουν ένα άκαμπτο κέλυφος από διαμάντια και άλλους κρυστάλλους. Αντί για πάγο από νερό, ο πλανήτης μας θα είχε πάγο από μονοξείδιο του άνθρακα ή από μεθάνιο. Και αντί για νερό σε υγρή μορφή, θα μπορούσε να έχει ωκεανούς από πίσσα. Ο Γαλαξίας μας θα μπορούσε να είναι γεμάτος με τέτοιους κόσμους από άνθρακα. Σύμφωνα με μια παρατηρησιακή έρευνα που επικαλείται, η Jade Bond, το μέσο άστρο που έχει πλανήτες έχει υψηλότερο ποσοστό του άνθρακα από ότι οξυγόνο από ότι ο ήλιος μας, ενώ οι προσομοιώσεις της προβλέπουν ότι τα πιο εμπλουτισμένα συστήματα γεννούν πλανήτες από άνθρακα. Ορισμένες από αυτές τις συνθέσεις διαφέρουν από την ηλιακή και σαν αποτέλεσμα παράγουν γήινους πλανήτες με πολύ διαφορετικές συνθέσεις," λέει η Bond. Για να σιγουρευτούμε, άλλες έρευνες έχουν διαπιστώσει ότι ο ήλιος μας είναι δυσδιάκριτος από το μέσο αστέρι στην κατηγορία του. Το διαστημόπλοιο Kepler μπορεί λοιπόν να συμβάλει στη διευθέτηση του ζητήματος αυτού, διότι ακόμα και το περιορισμένο ποσό της πληροφορίας που μπορεί να μαζέψει για την μάζα των πλανητών και την ακτίνα τους είναι αρκετή για να μάθουμε για τη γενική σύνθεσή τους. Οι Γαίες από άνθρακα ενδέχεται να είναι ιδιαίτερα διαδεδομένες στις πιο παράξενες ρυθμίσεις, όπως είναι το περιβάλλον των λευκών νάνων και των άστρων νετρονίων. Περιοχές του Γαλαξία που είναι πλούσιες σε βαριά στοιχεία, όπως είναι το γαλαξιακό κέντρο, έχουν υψηλότερη αναλογία άνθρακα με οξυγόνο. Όσο περνάει ο καιρός και τα αστέρια συνεχίζουν να παράγουν βαριά στοιχεία, το ισοζύγιο παντού κλίνει υπέρ του άνθρακα. Αυτές και άλλες αστρονομικές ανακαλύψεις παίρνουν σειρά στους πίνακες με έννοιες για γνωστά και άγνωστα δεδομένα. Η περισσότερη μάζα του Γαλαξία είναι σκοτεινή ύλη, οι περισσότεροι ήλιοι έχουν εξασθενημένο φως και πιο κόκκινο από ότι ο Ήλιο μας. Και τώρα, όπως φαίνεται, άλλες Γαίες ενδέχεται να μην είναι και ιδιαίτερα σαν την Γη. Αν οτιδήποτε αποκλίνει από τον κανόνα και αξίζει να ονομάζεται εξωτικό, αυτό μας είναι άξιο παρατήρησης. Στην φωτογραφια καλλιτεχνική άποψη ενός πλανήτη από κάρβουνο.

ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΠΥΡΗΝΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Τραγουδώντας στο... σωματίδιο του Θεού. ΕΝΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙ αφιερωμένο στον Μεγάλο Επιταχυντή Αδρονίων πρόκειται να ηχογραφήσει η επίσημη χορωδία του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πυρηνικής Ενέργειας, γνωστού στους περισσότερους με το ακρωνύμιο CΕRΝ. Το τραγούδι συνέθεσε η κλινική ψυχολόγος Ντανούτα Ορλόφσκα και οι στίχοι του εξυμνούν το μποζόνιο του Χιγκς ή... σωματίδιο του Θεού, το οποίο οι ειδικοί πιστεύουν ότι βρίσκεται πίσω από τη δημιουργία του Σύμπαντος και θα επιχειρήσουν να ανακαλύψουν με τον Μεγάλο Επιταχυντή Αδρονίων κατά το θεωρούμενο ως μεγαλύτερο πείραμα του αιώνα. «Χιγκς, Χιγκς, δοξασμένε Χιγκς, η θεωρία σου λέει ότι αυτό τα μαραφέτι είναι τόσο σημαντικό», λέει ένας από τους στίχους του τραγουδιού. Και ραπ εκτέλεση Η κλινική ψυχολόγος, πάντως, δεν είναι η πρώτη που αφιέρωσε μια ωδή στη μοριακή φυσική. Στελέχη του CΕRΝ είχαν συνθέσει προ καιρού ένα τραγούδι ραπ λαμβάνοντας εύσημα μεταξύ άλλων από τους συναδέλφους τους και για την επιστημονική ακρίβεια των στίχων. Τον δρόμο της ραπ επέλεξε πριν από μερικούς μήνες και ο Μπαζ Όλντριν, ο δεύτερος άνθρωπος που πάτησε το πόδι του στη Σελήνη, για να περιγράψει τη συγκλονιστική εμπειρία του, με αφορμή την επέτειο των 40 χρόνων από την ιστορική αποστολή του «Αpollon 11».

Τηλεσκόπιο θα δει πέρα από το... φως Το διαστημικό παρατηρητήριο, αξίας 225 εκατ. ευρώ, θα φωτογραφίσει τον νυχτερινό ουρανό στο υπέρυθρο φάσμα του φωτός εντοπίζοντας για πρώτη φορά ουράνια σώματα που είναι πολύ σκοτεινά και ψυχρά. Εκεί ψηλά στο άγνωστο, χιλιάδες ουράνια σώματα περιμένουν υπονομετικά εδώ και εκατομμύρια χρόνια κάποιον να τους δώσει λίγη προσοχή. Ανάμεσά τους αστεροειδείς που ίσως αποδειχθούν απειλητικοί για τον δικό μας πλανήτη, αστέρια που κουράστηκαν να περιμένουν, έχασαν το φως τους κι έγιναν καφέ νάνοι, ενδεχομένως- ελπίζουν πολλοί- κι ένας νέος πλανήτης. Ίσως τώρα, ήρθε η ώρα τους. Η ΝΑSΑ έστειλε πριν από λίγες μέρες στο Διάστημα ένα νέο τηλεσκόπιο με το όνομα WΙSΕ (Γουάιζ), που μπορεί να διακρίνει τα ουράνια σώματα μέσα στο απόλυτο, ψυχρό σκοτάδι. Κι αυτό γιατί «βλέπει» στο υπέρυθρο, δηλαδή το κομμάτι του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος όπου φαίνεται η θερμότητα που εκπέμπουν. Εκεί που τα περισσότερα τηλεσκόπια δεν μπορούν να δουν και το μεγαλύτερο κομμάτι του ουρανού παραμένει κρυμμένο από τα μάτια μας. «Σκεφτείτε τον ουρανό σαν έναν χάρτη στον τοίχο», λέει ο Έντουαρντ Ράιτ, καθηγητής Αστρονομίας στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Λος Άντζελες (UCLΑ). «Ο χάρτης μπορεί να δείχνει όλο τον κόσμο, αλλά δεν μπορώ να καταλάβω πού βρίσκονται τα εθνικά πάρκα. Αν έχω έναν Άτλαντα με πολύ περισσότερες λεπτομέρειες, μπορώ να σχεδιάσω τις διακοπές μου». Ένας καλύτερος Άτλας του ουρανού είναι ακριβώς το σχέδιο του Ράιτ και των συνεργατών του χάρη στο WΙSΕ (Widefield Ιnfrared Survey Εxplorer), που εστάλη για το Διάστημα από την Καλιφόρνια την περασμένη εβδομάδα. Το διαστημικό παρατηρητήριο, αξίας 225 εκατομμυρίων ευρώ, θα φωτογραφίσει τον νυχτερινό ουρανό στο υπέρυθρο φως εντοπίζοντας για πρώτη φορά χιλιάδες ουράνια σώματα που είναι πολύ σκοτεινά και ψυχρά. Εκπλήξεις και απειλές. Ανάμεσά τους βρίσκονται δεκάδες χιλιάδες αστεροειδείς που τριγυρίζουν ανάμεσα στον Άρη και τον Δία. Μερικοί από αυτούς θα μπορούσαν να κρύβουν δυσάρεστες εκπλήξεις και να αποτελέσουν απειλή για τον κόσμο μας. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι οι ανακαλύψεις του WΙSΕ ίσως αλλάξουν το πορτρέτο του ηλιακού συστήματος. «Χάρη στο νέο τηλεσκόπιο θα δούμε την ουράνια γειτονιά μας με άλλο μάτι. Οι επιστήμονες θα έχουν υλικό για μελέτη για τις επόμενες δεκαετίες», λέει ο Πίτερ Άιζενχαρντ, ερευνητής στο εργαστήριο JΡL της ΝΑSΑ, όπου σχεδιάστηκε η αποστολή. Ακόμα και νέους πλανήτες θα μπορούσε να ανακαλύψει το WΙSΕ, προσθέτει ο Στάιν Σίγκουρντσον, αστρονόμος στο Πανεπιστήμιο της Πενσιλβάνιας. Δεν είναι η πρώτη φορά που ένα τηλεσκόπιο θα σαρώσει τον ουρανό πέρα από το ορατό φως. Το Αρεσίμπο, στο Πουέρτο Ρίκο, αναζητά τα ραδιοκύματα που εκπέμπουν μακρινοί γαλαξίες, ενώ άλλα όργανα προσπαθούν να συλλάβουν τις ακτίνες γάμμα που απελευθερώνονται κατά την έκρηξη αστέρων. Αλλά στο υπέρυθρο φάσμα φαίνεται καλύτερα η διαδικασία της δημιουργίας ενός αστέρα από μία αεριώδη μάζα. Ανιχνευτές θερμότητας. Το WΙSΕ διαθέτει τέσσερις ανιχνευτές που θα σαρώσουν τον ουρανό με ένα εκατομμύριο pixel. Αφού εκτοξεύθηκε από τον πύραυλο Δέλτα ΙΙ, μπήκε σε τροχιά σε ύψος 525 χλμ. από τη Γη. Στην καρδιά του βρίσκεται ένα τηλεσκόπιο διαμέτρου 16 ιντσών, βυθισμένο σε κατεψυγμένο υδρογόνο, ώστε να παραμένει σε θερμοκρασία μείον 265 βαθμών Κελσίου. Έτσι, οι ανιχνευτές δεν θα «μπερδέψουν» τη θερμότητα του διαστημόπλοιου με τη θερμότητα ενός ουράνιου αντικειμένου. Τα πρώτα σώματα που θα διακρίνει το τηλεσκόπιο είναι οι καφέ νάνοι. Πρόκειται για αποτυχημένα αστέρια, σώματα που δεν είχαν την απαραίτητη μάζα για να διατηρήσουν τη θερμοπυρηνική αντίδραση που θα τα «ανέβαζε κατηγορία» στο πρωτάθλημα των ουρανίων σωμάτων. Δεν έγιναν ποτέ αστέρες και έτσι περιφέρονται μόνοι και έρημοι στον ουρανό με σβηστά τα φώτα τους. Διακρίνονται μόνο στο υπέρυθρο φάσμα και η θερμοκρασία τους κυμαίνεται από μείον 200 έως 700 βαθμούς Κελσίου. Σύμφωνα με τον Άιζενχαρτ, πολλοί επιστήμονες πιστεύουν ότι σε κάθε περιοχή του Σύμπαντος υπάρχουν τόσοι καφέ νάνοι όσοι και αστέρια. Σε απόσταση 25 ετών φωτών από τον Ήλιο, υπάρχουν περίπου 100 γνωστοί αστέρες και μόνο έξι καφέ νάνοι. Κάτι που σημαίνει ότι άλλοι 90 περιφέρονται στα κρυφά. Υπάρχει μάλιστα η πιθανότητα μιας «συναρπαστικής ανακάλυψης», λέει ο Ράιτ. Να βρεθεί δηλαδή αστέρας πιο κοντινός στη γη από τον Εγγύτατο Κενταύρου (Ρroxima Centauri). Αυτό το αστέρι βρίσκεται σε απόσταση τεσσάρων ετών φωτός. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι οι ανακαλύψεις του ίσως αλλάξουν την εικόνα που έχουμε για το ηλιακό μας σύστημα και θα δουν την ουράνια γειτονιά μας με άλλο ματι. Μεσα στο ηλιακό μας σύστημα, το WΙSΕ θα ανακαλύψει μέχρι και 100.000 νέους αστεροειδείς στη βραχώδη ζώνη ανάμεσα στον Άρη και τον Δία. Σήμερα, ξέρουμε τους εκατοντάδες χιλιάδες αστεροειδείς, στην επιφάνεια των οποίων αντανακλάται το φως. Το τηλεσκόπιο θα μετρήσει τις θερμοκρασιακές διαφορές αποτελώντας ένα νέο βελτιωμένο εργαλείο μέτρησης του μεγέθους των αστεροειδών. Έτσι, οι επιστήμονες θα εντοπίσουν ευκολότερα αυτούς που αποτελούν απειλή για τη Γη. Τέλος, οι ειδικοί πιστεύουν ότι αν υπάρχει κάποιος πλανήτης στα άκρα του ηλιακού συστήματος, το WΙSΕ θα τον βγάλει από τον κρυψώνα του. Ειδικά στη Ζώνη Κούιπερ, όπου περιφέρονται χιλιάδες παγωμένα σώματα ανάμεσά τους και ο Πλούτωνας, και στο Νέφος του Ουρτ, που το «προτιμούν» οι κομή «Μπορεί να βρούμε έναν πλανήτη μεγαλύτερο και από τον Δία», λέει ο Πίτερ Άιζενχαρντ, ερευνητής στο εργαστήριο JΡL της ΝΑSΑ.

Αστρονόμοι ανακάλυψαν ομίχλη στο Νότιο Πόλο του Τιτάνα. Εκτός από τη Γη, ο μεγαλύτερος δορυφόρος του Κρόνου, ο Τιτάνας , φαίνεται να είναι το μόνο μέρος στο ηλιακό σύστημα με άφθονες ποσότητες υγρών (σε μεγάλο βαθμό, υγρό μεθάνιο και αιθάνιο), που βρίσκεται στην επιφάνειά του. Αλλά αυτή δεν είναι η μόνη ομοιότητα του πλανήτη μας με τον Τιτάνα. Μια ομάδα πλανητικών αστρονόμων ανακοίνωσε πρόσφατα ότι τα δύο σώματα μοιράζονται ένα ακόμη χαρακτηριστικό, το οποίο είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με μια υγρή επιφάνεια: υπάρχει ομίχλη και μάλλον ενεργός υδρολογικός κύκλος του μεθανίου. Οι αστρονόμοι λένε ότι η παρουσία της ομίχλης προσφέρει την πρώτη άμεση απόδειξη για την ανταλλαγή υλικού μεταξύ της επιφάνειας και της ατμόσφαιρας, και επομένως ενός ενεργού υδρολογικού κύκλου, που προηγουμένως ήταν γνωστό ότι υπάρχει μόνο στη Γη. Η ανακάλυψη έγινε χρησιμοποιώντας δεδομένα από το φασματόμετρο VIMS επί του διαστημόπλοιο Cassini και το οποίο έχει κάνει συστηματικές παρατήρησης του Κρόνου κατά τα τελευταία πέντε χρόνια. Το VIMS βλέπει και στο ορατό και στο υπέρυθρο φάσμα. Οι ερευνητές εξέτασαν όλα τα δεδομένα που συλλέχθηκαν από το πέρασμα του Cassini στο Νότιο Πόλο του φεγγαριού, από τον Οκτώβριο 2006 έως Μάρτιο του 2007, και φίλτραραν τα δεδομένα για να διαχωριστούν τα χαρακτηριστικά που εμφανίζονται σε διαφορετικά βάθη στην ατμόσφαιρα, που κυμαίνονται από 20 χιλιόμετρα έως 25 χιλιόμετρα πάνω από την επιφάνεια. Χρησιμοποιώντας άλλα φίλτρα, βρέθηκαν πάνω αμπρά" χαρακτηριστικά που προκαλούνται από τη σκέδαση του φωτός από μικρά σωματίδια, όπως τα σταγονίδια του μεθανίου που είναι μέσα στα σύννεφα. Με τον τρόπο αυτό, απομόνωσαν τα σύννεφα που βρίσκεται περίπου 750 μέτρα από το έδαφος. Αυτά τα σύννεφα δεν επεκτείνονται σε μεγαλύτερα υψόμετρα – στην τροπόσφαιρα του φεγγαριού, όπου κανονικά σχηματίζονται τα σύννεφα. Με άλλα λόγια είχαν βρεθεί πάνω σε ομίχλη. "Η ομίχλη ή τα σύννεφα, ή η δροσιά, ή η συμπύκνωση σε γενικές γραμμές – μπορούν να σχηματιστούν όποτε ο αέρας έχει περίπου 100 τοις εκατό υγρασία," λέει ο Μπράουν που υπογράφει την έρευνα. "Υπάρχουν δύο τρόποι για να φτάσετε σε αυτό το σημείο. Ο πρώτος είναι προφανής: να προσθέτουμε νερό (στη Γη) και μεθάνιο (στον Τιτάνα) στον περιβάλλοντα αέρα. Ο δεύτερος είναι πολύ πιο συχνός: να καταστεί πιο κρύος ο αέρας, ώστε να μπορεί να κατέχει λιγότερο νερό ή υγρό μεθάνιο, και οτιδήποτε βρίσκεται σε υπερβολική ποσότητα πρέπει να συμπυκνωθεί. " Στη Γη, αυτή είναι η πιο κοινή μέθοδος δημιουργίας ομίχλης, λέει ο Brown. "Αυτή η ομίχλη που συχνά βλέπετε το πρωί στο έδαφος, προκαλείται από την ψύξη του αέρα κοντά στο έδαφος τη νύχτα, σε σημεία που δεν μπορεί να κρατήσει το νερό της η ατμόσφαιρα. Καθώς ο ήλιος ανεβαίνει ψηλά θερμαίνει τον αέρα, και η ομίχλη εξαφανίζεται." Ομοίως, μπορεί να σχηματιστεί ομίχλη όταν περνάει πάνω από το ψυχρό έδαφος μια ποσότητα υγρού αέρα, και καθώς ο αέρας ψύχεται, συμπυκνώνεται σε νερό. Και η ομίχλη στο βουνό συμβαίνει όταν ο αέρας ανεβαίνει την πλαγιά ενός βουνού και έτσι ψύχεται (καθώς εκτείνεται), αναγκάζοντας έτσι το νερό να συμπυκνωθεί. Ωστόσο, κανένας από αυτούς τους μηχανισμούς δεν ταιριάζει για τον Τιτάνα. Ο λόγος είναι ότι η αποπνικτική ατμόσφαιρα του Τιτάνα θέλει πολύ χρόνο για να ψυχθεί (ή να ζεστάνει). Ακόμα κι αν ο ήλιος εξαφανιζόταν εντελώς, η ατμόσφαιρα του Τιτάνα θα ήθελε ακόμα και 100 χρόνια για να κρυώσει. Ακόμη και τα πιο ψυχρά μέρη της επιφάνειας του είναι πάρα πολύ ζεστά για να αναγκάσουν την ομίχλη να συμπυκνωθεί ποτέ. Ούτε η διαδικασία να φτάσει ψηλά στην κορυφή ενός βουνού μπορεί να ψύξει την ατμόσφαιρα. Γιατί θα έπρεπε να ανέβη περίπου 15.000 πόδια ψηλά για να ψυχθεί και να συμπυκνωθεί. Όμως, το ψηλότερο βουνό στο φεγγάρι δεν έχει ύψος πάνω από 3000 πόδια. Έτσι, ο μόνος δυνατός τρόπος για να έχει ο Τιτάνας ομίχλη, είναι να προστεθεί υγρασία στον αέρα. Και ο μόνος τρόπος για να γίνει είναι με εξάτμιση κάποιου υγρού – σε αυτή την περίπτωση το μεθάνιο, που είναι ο πιο κοινός υδρογονάνθρακας στο φεγγάρι του Κρόνου, η οποία υπάρχει σε στερεά, σε υγρή και σε αέρια μορφή. Ο Brown σημειώνει ότι η εξάτμιση του μεθανίου στον Τιτάνα σημαίνει ότι πρέπει να έχει βρέξει, και βροχή σημαίνει ρέματα και λιμνούλες και διάβρωση και γεωλογία. Η παρουσία της ομίχλης στον Τιτάνα αποδεικνύει, για πρώτη φορά, ότι το φεγγάρι αυτό έχει έναν ενεργό υδρολογικό κύκλο του μεθανίου. Η παρουσία της ομίχλης αποδεικνύει επίσης ότι το φεγγάρι πρέπει να είναι διάστικτο με λίμνες μεθανίου. Αυτό συμβαίνει γιατί ο αέρας κοντά στο έδαφος, αφού γίνει 100% υγρός και μετατρέπεται σε ομίχλη, θα ανέβει αμέσως ψηλά στην ατμόσφαιρα σαν ένα γιγάντιο πυκνό σύννεφο. Τέλος, ο μόνος τρόπος για να κολλήσει η ομίχλη στο έδαφος είναι να προσθέσετε υγρασία και να ψυχθεί ο αέρας. Και η ψύξη του αέρα γίνεται αν έρθει σε επαφή με κάτι κρύο, δηλαδή με μια λιμνούλα από την εξάτμιση του υγρού μεθανίου.

Έφτασαν στον ISS Χριστούγεννα στο Διάστημα θα κάνουν άλλοι τρεις κοσμοναύτες. Με επιτυχία συνδέθηκε χθες το Ρωσικό διαστημόπλοιο Σογιούζ με τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS), μεταφέροντας τους τρεις αστροναύτες στο σταθμό όπου έτυχαν θερμής υποδοχής από το αμερικανό Τζεφ Ουίλιαμς και τον Ρώσο Μαξίμ Σουράεφ. "Τρεις νέες Χριστουγεννιάτικες κάλτσες κρεμάστηκαν στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό", ήταν το μήνυμα που μεταδόθηκε από το κέντρο ελέγχου της αποστολής στο Χιούστον όταν το ρωσικό διαστημόπλοιο συνδέθηκε στο σταθμό που βρίσκεται πάνω από τη Βραζιλία. Ο αστροναύτης Τι Τζέι Κρίμερ από τις ΗΠΑ, ο Ρώσος κοσμοναύτης Όλεγκ Κότοφ κι ο Ιάπωνας αστροναύτης Σοΐτσι Νογκούτσι θα βρίσκονται σε τροχιά με τους άλλους δύο συναδέλφους τους στο Σταθμό για έξι μήνες. Οι Ουίλιαμς και Σουράεφ, που βρίσκονται στον σταθμό από τον Οκτώβριο εκτελούσαν μόνοι τους όλα τα αναγκαία καθήκοντα επί τρεις εβδομάδες, μετά την αποχώρηση τριών μελών πληρώματος, από το Βέλγιο, από τον Καναδά και από τη Ρωσία. Ο ρώσος κοσμοναύτης, Κότοφ, είπε ότι και οι πέντε θα γιορτάσουν τα Χριστούγεννα μαζί και πρόσθεσε ότι το Σογιούζ έπαιξε το ρόλο της σλαβικής εκδοχής του Άι-Βασίλη, φέρνοντας ένα σάκο με δώρα κι ένα μεγάλο Χριστουγεννιάτικο δέντρο. Ο Ιάπωνας Νογκούτσι, μετέφερε τα υλικά για να φτιάξει σούσι για την ομάδα κι ένα ομοίωμα τίγρη προς τιμή της επερχόμενης κινεζικής χρονιάς του τίγρη. Ωστόσο και οι πέντε "ένοικοι" του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού θα έχουν φορτωμένο πρόγραμμα, περιλαμβανομένου ενός διαστημικού περιπάτου, της μεταφοράς του Σογιούζ, της υποδοχής του Πρόγκρες, ενός μη επανδρωμένου ρωσικού διαστημοπλοίου ανεφοδιασμού, και της υποδοχής του Endeavour ("Επίπονη Προσπάθεια") του αμερικανικού διαστημικού λεωφορείου, το Φεβρουάριο, σύμφωνα με τη NASA. Σημειώνεται ότι το 2010 είναι η τελευταία χρονιά που θα πετάξουν τα παλιά διαστημικά λεωφορεία των ΗΠΑ. Εφεξής όλοι τα μέλη του πληρώματος του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού θα μεταφέρονται με Σογιούζ. Στις φωτογραφιες ολο το πληρωμα του ISS και ο Ρώσος κοσμοναύτης Όλεγκ Κότοφ κι ο Ιάπωνας αστροναύτης Σοΐτσι Νογκούτσι.

Εκτοξεύτηκε ο δορυφόρος HELIOS-IIB. Την 18:18:26 (ώρα Ελλάδος)21 Δεκεμβρίου 2009 εκτοξεύτηκε επιτυχώς με τον πύραυλο Ariane 5GS από το Κουρού της Γαλλικής Γουιάνας, ο Στρατιωτικός Δορυφόρος Παρατήρησης Γης HELIOS-IIB, όπου μετά από μια πτήση διάρκειας 59 λεπτών και 20 δευτερολέπτων, τοποθετήθηκε σε ηλιοσύγχρονη πολική τροχιά. Το στρατιωτικό δορυφορικό πρόγραμμα HELIOS-II, στο οποίο συμμετέχει και η Ελλάδα, θεωρείται ένα από τα πιο προηγμένα παγκοσμίως και το σημαντικότερο σε Ευρωπαϊκό επίπεδο. Αποτελεί πρόγραμμα αμυντικής συνεργασίας, μεταξύ της χώρας μας, της Γαλλίας, του Βελγίου, της Ισπανίας και της Ιταλίας. Η Γερμανία συμμετέχει στο πρόγραμμα με ειδικό καθεστώς ανταλλαγής εικόνων με τη Γαλλία. Συνίσταται από δύο οπτικούς δορυφόρους παρατήρησης Γης που διαθέτουν δυνατότητες λήψης εικόνων ημέρα και νύκτα. Ο δορυφόρος Helios-IIB που εκτοξεύτηκε είναι ο δεύτερος της σειράς, ενώ βρίσκεται ήδη σε τροχιά από 18/12/04 - και είναι επιχειρησιακός - ο πρώτος δορυφόρος Helios-IIA. Το όλο πρόγραμμα έχει κατασκευαστεί και λειτουργεί με ευθύνη της Γαλλίας. Οι Δορυφορικές εικόνες HELIOS-II διαθέτουν ιδιαίτερα μεγάλη ακρίβεια εντοπισμού θέσης και πολύ υψηλή διακριτική ικανότητα, όπου δύνανται να παραχθούν γεωπληροφορίες σύγχρονες, ακριβείς και έγκυρες. Αποτελούν την αιχμή του δόρατος για την λήψη απόφασης σε κυβερνητικό-πολιτικό και στρατηγικό επίπεδο, σε εθνική και παγκόσμια κλίμακα, ιδιαίτερα σε περιόδους κρίσης σε συνδυασμό με την συνεχώς εξελισσόμενη αλλαγή του γεωπολιτικού χάρτη, την παγκοσμιοποίηση και ποικιλία των απειλών. Ταυτόχρονα, σε συνεργασία με άλλα μέσα συλλογής γεωπληροφοριών (επίγεια, θαλάσσια, εναέρια) που διαθέτουν οι Ένοπλες Δυνάμεις της χώρας θα συμβάλλει καθοριστικά στη ορθή εκτίμηση της κατάστασης σε επιχειρησιακό επίπεδο. Εν κατακλείδι, είναι σαφές ότι το πρόγραμμα HELIOS αποτελεί πολλαπλασιαστή ισχύος της αμυντικής ικανότητας της χώρας και όχι μόνο. Επιπρόσθετα, θα πρέπει να τονιστεί η συμβολή της Ελλάδος στην Κοινή Ευρωπαϊκή Πολιτική Aμυνας και Ασφάλειας μέσω του προγράμματος HELIOS-II στο πλαίσιο συμφωνίας, που υπογράφηκε πρόσφατα μεταξύ των χωρών HELIOS και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Παράλληλα η Ελλάδα με τη ίδια ομάδα χωρών συμμετέχει στη σχεδίαση, ανάπτυξη και κατασκευή του μελλοντικού δορυφορικού συστήματος MUSIS (MUltinational Space-based Imaging System). To πρόγραμμα MUSIS θεωρείται το πιο φιλόδοξο πρόγραμμα παρατήρησης Γης από το διάστημα στην Ευρώπη και αποτελεί την εξέλιξη όλων των κορυφαίων υφισταμένων στρατιωτικών συστημάτων παρατήρησης Γης από το Διάστημα (Helios-ll, SarLupe-Γερμανικό σύστημα RADAR, CosmosSkyMed-Ιταλικό σύστημα RADAR) με επιχειρησιακή λειτουργία από το 2015 έως το 2030. Το πρόγραμμα MUSIS είναι παγκοσμίως πρωτοποριακό, διότι τα δεδομένα όλων αυτών των μελλοντικών συστημάτων, θα προγραμματίζονται και θα συλλέγονται από ένα κοινό σταθμό εδάφους σε κάθε χώρα, αυξάνοντας δραστικά την πολιτική σημασία του, την επιχειρησιακή του αξία με παράλληλη μείωση του κόστους κτήσης και λειτουργίας του (σήμερα απαιτείται ένας σταθμός ανά σύστημα). Επιπρόσθετα, η συμμετοχή της χώρας από τα αρχικά στάδια της σχεδίασης επιτρέπει εκτός των άλλων, την συμμετοχή της ελληνικής Βιομηχανίας με επιδιωκόμενο ποσοστό κύκλου εργασιών, αντίστοιχο της οικονομικής συμμετοχής της χώρας. Ως φορέας υλοποίησης των δορυφορικών προγραμμάτων παρατήρησης Γης από το Διάστημα έχει οριστεί το ΓΕΕΘΑ όπου, σε συνάρτηση με τη γενικότερη πολιτική της κυβέρνησης για δραστικές συγχωνεύσεις και καταργήσεις οργανισμών, είναι σε εξέλιξη μελέτη για την αναδιάρθρωση όλων των οργάνων και υπηρεσιών που σχετίζονται με το προγραμματισμό, συλλογή, επεξεργασία και εκμετάλλευση γεωπληροφοριών με τη δημιουργία ενός και μοναδικού φορέα για τη μεγιστοποίηση της απόδοσης του υφισταμένου προσωπικού και μέσων, ώστε να υπάρξει πλήρης αξιοποίηση του συστήματος HELIOS-II, του MUSIS αλλά και όλων των άλλων μέσων συλλογής γεωπληροφοριών. Τέλος, η συμμετοχή στο Helios-ll και στο MUSIS καθιστούν την Ελλάδα μέλος μιας μικρής ομάδας χωρών παγκοσμίως που απολαμβάνουν πρόσβαση σε στρατιωτικά συστήματα παρατήρησης της Γης από το Διάστημα. Σύντομα στα ίχνη της «Πανδώρας» Μια αστρονόμος εξηγεί πόσο εφικτό είναι το σενάριο της ταινίας «Αvatar» Μπορεί ο πλανήτης Πανδώρα στον οποίο ζει η φυλή των Νavi να υπάρχει μόνο στο τρισδιάστατο σύμπαν του Χόλιγουντ, μια κορυφαία επιστήμονας όμως υποστηρίζει ότι είναι πλέον θέμα χρόνου για να ανακαλύψουμε και την Πανδώρα που υπάρχει στο πραγματικό Σύμπαν... Η αστρονόμος (και κυνηγός πλανητών) Λίζα Καλτενέγκερ του Ηarvard-Smithsonian Centre of Αstrophysics θεωρεί ότι το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb που θα τεθεί σε τροχιά το 2014 θα καταφέρει πολύ γρήγορα να εντοπίσει πλανήτες που θα έχουν όλες εκείνες τις προϋποθέσεις για να υποστηρίξουν την εμφάνιση, την επιβίωση και την ανάπτυξη της ζωής. «Αν η Πανδώρα υπάρχει, πιστεύω ότι μέσα στην επόμενη δεκαετία όχι μόνο θα την εντοπίσουμε αλλά θα καταφέρουμε να μελετήσουμε και την ατμόσφαιρά της» δηλώνει η Καλτενέγκερ. Ως σήμερα έχουμε εντοπίσει πολλούς εξωηλιακούς πλανήτες, η συντριπτική πλειονότητα των οποίων είναι γίγαντες αερίου σαν τον Δία, στους οποίους δεν επικρατούν συνθήκες που να ευνοούν την ανάπτυξη μορφών ζωής όπως αυτές που υπάρχουν στη Γη. Αν όμως ένας από αυτούς τους γίγαντες βρίσκεται μέσα στη λεγόμενη «φιλόξενη ζώνη», δηλαδή ούτε πολύ κοντά αλλά ούτε πολύ μακριά από το μητρικό του άστρο ώστε να υπάρχει νερό σε υγρή μορφή, κάποιος βραχώδης δορυφόρος του είναι πιθανόν να διαθέτει ζωή. «Ορισμένοι από αυτούς τους βραχώδεις δορυφόρους λοιπόν δεν αποκλείεται να έχουν μέγεθος και συνθήκες ανάλογες με της Γης» αναφέρει η επιστήμονας, η οποία θεωρεί ότι ο Τζέιμς Κάμερον, δημιουργός της ταινίας «Αvatar», μας δείχνει τον δρόμο για την εκκίνηση της αναζήτησης. Η Πανδώρα βρίσκεται στο ηλιακό σύστημα γύρω από το άστρο Αλφα Κενταύρου Α, που βρίσκεται σε απόσταση 4,37 ετών φωτός από εμάς και είναι το κοντινότερο στο δικό μας αστρικό σύστημα. «Με τη βοήθεια του τηλεσκοπίου James Webb οι επιστήμονες θα καταφέρουν πολύ γρήγορα και να εντοπίσουν την παρουσία μικρών πλανητών και δορυφόρων στον Αλφα Κενταύρου Α αλλά και να αναζητήσουν την παρουσία εκεί στοιχείων που συνδέονται με τη ζωή όπως νερό, οξυγόνο, μεθάνιο κτλ.» καταλήγει η Καλτενέγκερ.

Απογειώθηκε το Soyuz. Με επιτυχία πραγματοποιήθηκε η εκτόξευση του ρωσικού διαστημοπλοίου Soyuz TMA-17 από το κοσμοδρόμιο του Μπαϊκονούρ στο Καζακστάν, το οποίο μεταφέρει τρεις αστροναύτες στο Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS). Το διαστημόπλοιο απογειώθηκε την προβλεπόμενη ώρα (23.52 ώρα Ελλάδας) από το ρωσικό διαστημικό κέντρο που βρίσκεται στη στέπα του Καζακστάν . Το πλήρωμα αποτελείται από το Ρώσο Ολέγκ Κοτόφ, τον Αμερικανό Τίμοθι Κρίμερ και τον Ιάπωνα Σόιτσι Ναγκούτσι, οι οποίοι θα συνεχίσουν τις εργασίες υψηλής τεχνολογίας εντός του διεθνούς διαστημικού σταθμού. Οι τρεις κοσμοναύτες θα αντικαταστήσουν τους συναδέλφους τους, έναν Ρώσο, ένα Βέλγο και έναν Καναδό, που έφτασαν στη Γη την πρώτη Δεκεμβρίου μετά από παραμονή τους στο Διάστημα επί έξη μήνες.