Δροσος Γεωργιος

Διεθνής διάκριση για σημαντικό Ελληνα επιστήμονα. Ο Πρόεδρος του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ), και Καθηγητής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστήμιου Κρήτης, Νεκτάριος Ταβερναράκης, θα συμμετέχει στη χάραξη της ευρωπαϊκής στρατηγικής για την καινοτομία, με την εκλογή του ως μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου Καινοτομίας και Τεχνολογίας (European Institute of Innovation & Technology – EIT). Το Διοικητικό Συμβούλιο του EIT αποτελείται από 9 μέλη, κορυφαίους ακαδημαϊκούς, ερευνητές και ανθρώπους του επιχειρηματικού κόσμου, που χαίρουν διεθνούς αναγνώρισης και διακρίνονται για την εμπειρία τους στους τομείς της τεχνολογίας και της καινοτομίας. Τα Μέλη διορίζονται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (ΕΕ), έπειτα από μια ιδιαίτερα ανταγωνιστική διαδικασία αξιολόγησης των επιστημονικών και διοικητικών επιτευγμάτων των υποψήφιων, σε Πανευρωπαϊκό επίπεδο. Το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Καινοτομίας και Τεχνολογίας αποτελεί μια μοναδική πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, με στόχο την ενίσχυση της καινοτομίας στην Ευρώπη. Βασική προτεραιότητα του Ινστιτούτου είναι η διασύνδεση και η συνεργασία των επιχειρήσεων, των ακαδημαϊκών και των ερευνητικών ιδρυμάτων (Τρίγωνο της Γνώσης), για τη δημιουργία ενός περιβάλλοντος που ευνοεί την καινοτομία και την επιχειρηματικότητα στην Ευρώπη. Προς την κατεύθυνση αυτή, το EIT έχει δημιουργήσει 8 «Κοινότητες Γνώσης και Καινοτομίας» (Knowledge and Innovation Communities – KICs), κάθε μια εκ των οποίων εστιάζει στην εξεύρεση λύσεων σε μια συγκεκριμένη παγκόσμια πρόκληση. Οι «Κοινότητες Γνώσης και Καινοτομίας» σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή, τη βιώσιμη ενέργεια, τις ψηφιακές τεχνολογίες, την υγιή διαβίωση και ενεργό γήρανση, τις πρώτες ύλες, τα τρόφιμα για το μέλλον, τις έξυπνες, οικολογικές αστικές μεταφορές και την ευρωπαϊκή μεταποιητική βιομηχανία. Το ΕΙΤ συγκεντρώνει περισσότερους από 1.500 εταίρους και παρέχει τη δυνατότητα σε φορείς καινοτομίας και σε επιχειρηματίες να μετατρέψουν τις καλύτερες ιδέες τους σε προϊόντα, υπηρεσίες, θέσεις εργασίας και ανάπτυξη. Δημιουργεί εκπαιδευτικά προγράμματα που συνδυάζουν τεχνικές και επιχειρηματικές δεξιότητες, παρέχει εξατομικευμένες υπηρεσίες δημιουργίας επιχειρήσεων και επιχειρηματικής επιτάχυνσης και ερευνητικά προγράμματα που βασίζονται στην καινοτομία, φέρνοντας νέες ιδέες και λύσεις στην αγορά. Μέχρι σήμερα, το ΕΙΤ έχει δημιουργήσει 8 Κοινότητες Καινοτομίας, περισσότερους από 50 κόμβους καινοτομίας σε ολόκληρη την Ευρώπη, έχει υποστηρίξει περισσότερες από 2.000 νεοφυείς επιχειρήσεις, έχει συμβάλει στη δημιουργία άνω των 13.000 νέων θέσεων εργασίας, και άνω των 900 νέων προϊόντων και υπηρεσιών, συγκεντρώνοντας 1.5 δισ. ευρώ σε εξωτερικά κεφάλαια. Η Επίτροπος Καινοτομίας, Έρευνας, Πολιτισμού, Εκπαίδευσης και Νεολαίας της ΕΕ Mariya Gabriel, δήλωσε σχετικά: «Με ιδιαίτερη χαρά, καλωσορίζω τους κορυφαίους ευρωπαίους ηγέτες της καινοτομίας, στο Διοικητικό Συμβούλιο του EIT. Δεσμεύομαι να διασφαλίσω ότι όλοι οι παράγοντες του ευρωπαϊκού οικοσυστήματος καινοτομίας θα συνεργαστούν προκειμένου να καταστήσουν την ΕΕ, ως το καλύτερο μέρος για την καινοτομία στον κόσμο. Το EIT και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Καινοτομίας, εργάζονται για να διασφαλίσουν ότι οι Ευρωπαίοι που καινοτομούν και οι νεοφυείς επιχειρήσεις, θα εξελιχθούν σε παγκόσμιους ηγέτες για την επίλυση των κοινωνικών προσκλήσεων της ΕΕ». Ο Νεκτάριος Ταβερναράκης είναι ο πρώτος και ο μοναδικός Έλληνας που εκλέγεται μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του EIT, έχοντας διανύσει μια λαμπρή επιστημονική και διοικητική πορεία, με ουσιαστική συμβολή και σημαντικές πρωτοβουλίες για την προώθηση της καινοτομίας. Η εξαιρετική αυτή διάκριση αποτελεί μια ακόμα αναγνώριση της επιστημονικής αριστείας και του υψηλού επιπέδου έρευνας που διεξάγεται στο ΙΤΕ και το Πανεπιστήμιο Κρήτης. Σύντομο Βιογραφικό Ο Νεκτάριος Ταβερναράκης είναι Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου και Διευθυντής της Κεντρικής Διεύθυνσης του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ). Είναι επίσης Τακτικός Καθηγητής Μοριακής Βιολογίας Συστημάτων στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστήμιου Κρήτης, Διευθυντής του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών στη ΒιοΠληροφορική της Ιατρικής Σχολής, και Διευθυντής Ερευνών του Ινστιτούτου Μοριακής Βιολογίας και Βιοτεχνολογίας του ΙΤΕ, όπου ηγείται του Εργαστηρίου Νευρογενετικής και Γήρανσης. Σπούδασε Βιολογία στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης, είναι διδάκτορας του τμήματος Βιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης και εκπόνησε μεταδιδακτορικές σπουδές στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής. Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα εστιάζονται στη μελέτη των μοριακών μηχανισμών που διέπουν τη λειτουργία και την παθοφυσιολογία του νευρικού συστήματος. Με τις επιστημονικές του μελέτες, έχει συμβάλει σημαντικά στην κατανόηση των μηχανισμών νευροεκφυλισμού, μνήμης και μάθησης, καθώς και της γήρανσης. Έχει επίσης συνεισφέρει στην ανάπτυξη καινοτόμων πειραματικών εργαλείων και μεθόδων για τη μελέτη του νευρικού συστήματος και της βιολογίας του κυττάρου. Έχει δημοσιεύσει εκατοντάδες επιστημονικά συγγράμματα σε έγκριτα διεθνή επιστημονικά περιοδικά και βιβλία, καθώς και πολλά εκλαϊκευτικά επιστημονικά άρθρα σε ελληνικά και διεθνή έντυπα. Η ερευνητική του δραστηριότητα έχει αναγνωριστεί διεθνώς και υποστηρίζεται με εξαιρετικά ανταγωνιστικές χρηματοδοτήσεις από την Ευρωπαϊκή Ένωση, από διεθνείς οργανισμούς και από την Ελληνική Κυβέρνηση. Είναι εκλεγμένο Αντεπιστέλλον Μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, καθώς και εκλεγμένο Μέλος του Ευρωπαϊκού Συμβούλιου Έρευνας (ERC), του Διοικητικού Συμβουλίου του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου Καινοτομίας και Τεχνολογίας (European Institute of Innovation and Technology, EIT), του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Μοριακής Βιολογίας (EMBO), της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών της Γερμανίας (Leopoldina), της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Επιστημών και Τεχνών (EASA) και της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Επιστημών (Academia Europaea). Έχει επίσης διατελέσει Διευθυντής του Ινστιτούτου Μοριακής Βιολογίας και Βιοτεχνολογίας του ΙΤΕ. Για το σύνολο της επιστημονικής του συνεισφοράς, έχει βραβευτεί με σημαντικές διεθνείς κι εθνικές διακρίσεις, μεταξύ των οποίων δυο επιχορηγήσεις, για Καταξιωμένους Ερευνητές (Advanced Investigator Grant), και χρηματοδότηση από το ειδικό πρόγραμμα για την Προώθηση της Καινοτομίας (Proof of Concept Grant) του ERC. Είναι δε από τους πρώτους στην Ευρώπη που έχουν πετύχει 2 επιχορηγήσεις από το εξαιρετικά ανταγωνιστικό αυτό πρόγραμμα, και ο πρώτος στην Ελλάδα. Έχει επίσης τιμηθεί με το Ακαδημαϊκό Βραβείο Ιατρικής και Βιολογίας του Ιδρύματος Μποδοσάκη στον τομέα των Βιοϊατρικών Επιστημών, το Βραβείο Έρευνας Friedrich Wilhelm Bessel του ιδρύματος Alexander von Humboldt της Γερμανίας, το Επιστημονικό Βραβείο του Εμπειρίκειου Ιδρύματος, το Αρεταίειο Βραβείο Ιατροβιολογικών Επιστημών της Ακαδημίας Αθηνών, το Βραβείο Νέου Ερευνητή του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Μοριακής Βιολογίας (EMBO), το Ερευνητικό Βραβείο Galien Scientific Research Award, το Βραβείο Helmholtz International Fellow Award, τη Μεταδιδακτορική Υποτροφία του διεθνούς οργανισμού Human Frontier Science Program Organization (HFSPO), το Βραβείο Ερευνητικής Αριστείας του ΙΤΕ, το Τιμητικό Βραβείο Education Business Award, καθώς και το Βραβείο Ακαδημαϊκής Επίδοσης από το Μεταπτυχιακό Ερευνητικό Πρόγραμμα επιχορηγήσεων Dr. Frederick Valergakis της Ελληνικής Πανεπιστημιακής Λέσχης της Νέας Υόρκης. Για περισσότερες πληροφορίες, επισκεφθείτε την ιστοσελίδα του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου Καινοτομίας και Τεχνολογίας: https://eit.europa.eu/ https://www.in.gr/2020/07/06/tech/diethnis-diakrisi-gia-simantiko-ellina-epistimona/

Ανεπιτυχής αποστολή πυραύλου από τη Rocket Lab. Ανεπιτυχής ήταν η τελευταία αποστολή της Rocket Lab- αμερικανικής εταιρείας που εκτοξεύει τους πυραύλους της από τη Νέα Ζηλανδία. Όπως ανακοινώθηκε από την εταιρεία, μετά από επιτυχή εκτόξευση, πτήση του πρώτου ορόφου και αποχωρισμό ορόφων, έλαβε χώρα μια «ανωμαλία» στο πλαίσιο της 13ης αποστολής Electron, «Pics or It Didn't Happen». Το συμβάν έλαβε χώρα περίπου τέσσερα λεπτά μετά την έναρξη της πτήσης στις 4 Ιουλίου και είχε ως αποτέλεσμα την απώλεια του πυραύλου, η οποία, όπως τόνισε η Rocket Lab, έλαβε χώρα με ασφάλεια. Ως αποτέλεσμα το φορτίο του πυραύλου Electron δεν τέθηκε σε τροχιά. Η εταιρεία συνεργάζεται με τις αρμόδιες αρχές για τη διερεύνηση του περιστατικού. «Εκφράζουμε τη βαθιά μας λύπη στους πελάτες μας, Spaceflight Inc, Canon Electronics Inc, Planet και In-Space Missions για την απώλεια των φορτίων τους...η ανωμαλία αυτή είναι υπενθύμιση πως οι εκτοξεύσεις πυραύλων στο διάστημα μπορεί να μη συγχωρούν λάθη, μα θα βρούμε το πρόβλημα, θα το λύσουμε και θα επιστρέψουμε με ασφάλεια στην εξέδρα το συντομότερο δυνατόν» είπε ο Πίτερ Μπεκ, ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος της Rocket Lab. H εταιρεία υπογραμμίζει πως το ατύχημα έλαβε χώρα μετά από 11 συνεχείς επιτυχείς εκτοξεύσεις του πυραύλου Electron (η πρώτη δεν είχε φτάσει στην επιδιωκόμενη τροχιά). Η Rocket Lab έχει πάνω από οκτώ στην παραγωγή, έτοιμους για ταχεία επιστροφή στις πτήσεις μόλις ολοκληρωθούν οι σχετικές έρευνες. Όπως αναφέρει το BBC, η εκτόξευση έγινε από τη χερσόνησο Μαχία στο Βόρειο Νησί της Ν. Ζηλανδίας. Η Rocket Lab είχε προκαλέσει αίσθηση κατά το «ντεμπούτο» του πυραύλου Electron το 2017, και είναι μια από μια σειρά εταιρειών που επιδιώκουν εκτοξεύσεις μικρών δορυφόρων με οικονομικούς πυραύλους, σε μια αναδυόμενη αγορά. Το κύριο φορτίο ήταν ένας δορυφόρος της Canon Electronics, ενώ η Planet ήθελε να θέσει σε τροχιά πέντε νέους δορυφόρους της. Όσον αφορά στην In-Space, το δικό της φορτίο ήταν πλατφόρμα Faraday-1, ένα είδος «car pool» δορυφόρου που επιτρέπει σε «τρίτους» να στέλνουν φορτία στο διάστημα χωρίς να απαιτείται να φτιάξουν ολόκληρο διαστημόπλοιο μόνοι τους. https://www.naftemporiki.gr/story/1616282/anepituxis-apostoli-puraulou-apo-ti-rocket-lab Σύμβαση διαστημικών σκαφών NASA Βραβεία Total and Spectral Solar Irradiance Sensor-2. Η NASA έχει αναθέσει τη σύμβαση διαστημικού σκάφους Total and Spectral Solar Irradiance Sensor-2 (TSIS-2) στον Όμιλο General Atomics Electromagnetic Systems του Σαν Ντιέγκο της Καλιφόρνια. Πρόκειται για μια υβριδική σταθερή τιμή, χρόνο και υλικά συμβόλαιο ύψους περίπου 32,9 εκατομμυρίων δολαρίων. Το βασικό συμβόλαιο αφορά την ανάπτυξη διαστημικών σκαφών ύψους περίπου 29,2 εκατομμυρίων δολαρίων. Το συμβόλαιο περιέχει επίσης Επιλογές 1 έως 9 για καθυστερήσεις εκτόξευσης και επιχειρήσεις αποστολής στο ποσό των περίπου 2 εκατομμυρίων δολαρίων. Το τμήμα χρόνου και υλικών της σύμβασης δεν υπερβαίνει το ποσό των 1,6 εκατομμυρίων δολαρίων. Η περίοδος εκτέλεσης διαρκεί από τώρα έως τον Μάιο του 2026. Οι εργασίες θα εκτελούνται κυρίως στην εγκατάσταση του αναδόχου. Η Γενική Ατομική θα αναπτύξει και θα δοκιμάσει το βασικό διαστημικό σκάφος για το έργο TSIS-2 · ενσωμάτωση του πρωτογενούς οργάνου στο παρατηρητήριο · και παρέχει τη λειτουργική, την απόδοση και τις περιβαλλοντικές δοκιμές του παρατηρητηρίου. Ο ανάδοχος θα αποστείλει επίσης το διαστημικό σκάφος στον τόπο εκτόξευσης και θα υποστηρίξει επιχειρήσεις εκτόξευσης, επαλήθευση επιδόσεων σε τροχιά και λειτουργίες του κέντρου επιχειρησιακών αποστολών για τρία χρόνια, μέσω του παροπλισμού του διαστημικού σκάφους TSIS-2. Πρόκειται για μια κατευθυνόμενη αποστολή για την αντιμετώπιση της έκθεσης Decadal Survey 2017 για συνεχείς πολυεκδικές παγκόσμιες μετρήσεις ηλιακής ακτινοβολίας και θα συνεχίσει τη συλλογή δεδομένων υψηλής ποιότητας για το μακροπρόθεσμο ρεκόρ του κλίματος. Αυτές οι μετρήσεις είναι απαραίτητες για την επιστημονική κοινότητα για την κατανόηση των ηλιακών επιδράσεων στο κλίμα της Γης. https://www.nasa.gov/press-release/nasa-awards-total-and-spectral-solar-irradiance-sensor-2-spacecraft-contract Ο Διαστημικός Σταθμός περνά μπροστά από τον Ήλιο. Στις 24 και 25 Ιουνίου ο αστροφωτογράφος Thierry Legault «συνέλαβε» με την κάμερά του το πέρασμα του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού μπροστά από τον Ήλιο. Στις φωτογραφίες διακρίνεται ο ρομποτικός βραχίονας του σταθμού Canadarm2 (μήκους 17,8 m) αλλά και η παρκαρισμένη κάψουλα της SpaceX Dragon: Λεπτομέρειες για την φωτογράφιση μπορείτε να διαβάσετε ΕΔΩ: https://www.universetoday.com/146830/one-of-the-best-pictures-ever-taken-of-iss-from-the-ground-you-can-even-see-the-canadarm2/ https://physicsgg.me/2020/07/05/%ce%bf-%ce%b4%ce%b9%ce%b1%cf%83%cf%84%ce%b7%ce%bc%ce%b9%ce%ba%cf%8c%cf%82-%cf%83%cf%84%ce%b1%ce%b8%ce%bc%cf%8c%cf%82-%cf%80%ce%b5%cf%81%ce%bd%ce%ac-%ce%bc%cf%80%cf%81%ce%bf%cf%83%cf%84%ce%ac-%ce%b1/

Mars Rover Perseverance. Το λανσάρισμα του Mars Rover Perseverance της Nasa προωθήθηκε ξανά στις 30 Ιουλίου το νωρίτερο. Σε μια ενημέρωση, η αμερικανική υπηρεσία διαστήματος είπε ότι ένα τεχνικό ζήτημα πρέπει να διερευνηθεί, προκαλώντας την καθυστέρηση. Το ρομπότ θα ψάξει για σημάδια προηγούμενης ζωής στον Κόκκινο Πλανήτη και θα φέρει επίσης ένα ελικόπτερο τύπου drone που θα επιδεικνύει πτήση με κινητήρα στην ατμόσφαιρα του Άρη. Έχει προγραμματιστεί να προσγειωθεί τον Φεβρουάριο του 2021. Στη δήλωσή της, η Nasa δήλωσε: "Μια γραμμή αισθητήρα υγρού οξυγόνου παρουσίασε εκτός ονομαστικών δεδομένων κατά τη διάρκεια της πρόβλεψης Wet Dress, και απαιτείται επιπλέον χρόνος για την ομάδα για έλεγχο και αξιολόγηση." Το αρχικό παράθυρο εκκίνησης της αποστολής επεκτάθηκε από τις 17 Ιουλίου έως τις 11 Αυγούστου. Nasa Mars rover: Βασικές ερωτήσεις σχετικά με την επιμονή "Οι ομάδες ανάλυσης πτήσεων έχουν επεκτείνει τις ευκαιρίες εκτόξευσης της αποστολής έως τις 15 Αυγούστου και εξετάζουν εάν η περίοδος εκτόξευσης μπορεί να παραταθεί περαιτέρω μέχρι τον Αύγουστο", δήλωσε η Nasa. Η αποστολή πρέπει να ξεκινήσει φέτος, διαφορετικά η επόμενη ευκαιρία της θα έρθει το 2022. Η στοχευμένη ημερομηνία έναρξης έχει τρεις φορές πίσω, πρώτα στις 20 Ιουλίου, στη συνέχεια στις 22 Ιουλίου και τώρα στις 30 Ιουλίου. Το Perseverance rover θα προσγειωθεί στον Άρη για να αναζητήσει σημάδια προηγούμενης μικροβιακής ζωής, αν υπήρχε ποτέ. Θα είναι η πρώτη αποστολή της Nasa που θα κυνηγήσει άμεσα για αυτές τις «βιογραφίες» από τις αποστολές των Βίκινγκ στη δεκαετία του 1970. Το rover θα συλλέξει δείγματα βράχου και εδάφους, θα τα εγκλείσει σε σωλήνες και θα τα αφήσει στην επιφάνεια του πλανήτη για επιστροφή στη Γη μια μελλοντική ημερομηνία. Η επιμονή θα μελετήσει επίσης τη γεωλογία του Κόκκινου Πλανήτη και θα δοκιμάσει πώς οι αστροναύτες στις μελλοντικές αποστολές του Άρη θα μπορούσαν να παράγουν οξυγόνο από CO2 στην ατμόσφαιρα. Αυτό το οξυγόνο θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για αναπνοή και για καύσιμα. https://www.bbc.com/news/science-environment-53265430?intlink_from_url=https://www.bbc.com/news/topics/c77jz3mdmnxt/nasa&link_location=live-reporting-story

ESA: Εντυπωσιακές εικόνες από παγωμένο κρατήρα του Άρη. Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ESA) έδωσε στη δημοσιότητα ένα απίστευτο οπτικό ντοκουμέντο από τον περίφημο κρατήρα Κορόλεφ στον Άρη – μια πιθανή μελλοντική πηγή νερού για τους ανθρώπους που ίσως αποικήσουν μια μέρα στον κόκκινο πλανήτη. Το εκπληκτικό βίντεο αποτελεί ένα κινούμενο μωσαϊκό που συνδυάζει τις σαρώσεις στην επιφάνεια του πλανήτη με τοπογραφικά δεδομένα, που καταγράφονται από μια κάμερα υψηλής ανάλυσης στο μη επανδρωμένο διαστημόπλοιο Mars Express. Το βίντεο δείχνει την πλήρη έκταση του κρατήρα, πλάτους 82 χιλιομέτρων στα βόρεια πεδινά του Άρη. Ο κρατήρας είναι γεμάτος με πάγο όλο το χρόνο καθώς ο πυθμένας του είναι 2 χιλιόμετρα κάτω από το χείλος του, καθιστώντας τον ένα φυσικό παγωμένο φαράγγι. Η αποστολή του Mars Express ξεκίνησε στις 2 Ιουνίου του 2003, φτάνοντας στον πλανήτη έξι μήνες αργότερα και έκτοτε στέλνει στη Γη απίστευτες εικόνες από τον Άρη. Πρόκειται για το δεύτερο μακροβιότερο διαρκώς ενεργό διαστημικό σκάφος σε τροχιά γύρω από έναν εξωγήινο κόσμο, μετά το Mars Odyssey της NASA που υπάρχει από το 2001. Ο κρατήρας ονομάστηκε έτσι προς τιμήν του Σοβιετικού επικεφαλής μηχανικού πυραύλων και σχεδιαστή διαστημικών σκαφών, Σεργκέι Πάβλοβιτς Κορόλεφ (1907-1966), που έμεινε γνωστός ως ο «πατέρας» της ρωσικής διαστημικής τεχνολογίας, για τη συνεισφορά του στον ρωσικό διηπειρωτικό πύραυλο R7. Τα σχέδια του Κορόλεφ έβαλαν τον Σπούτνικ σε τροχιά το 1957 και έστειλαν τον Γιούρι Γκαγκάριν στο διάστημα το 1961, και τώρα οι μελλοντικές γενιές διαστημικών περιηγητών και εξερευνητών εκπέμπουν εικόνες του κρατήρα του Άρη που φέρει το όνομά του, με εκπληκτική λεπτομέρεια που αξίζει το μεγάλο του επίτευγμα. https://physicsgg.me/2020/07/04/esa-%ce%b5%ce%bd%cf%84%cf%85%cf%80%cf%89%cf%83%ce%b9%ce%b1%ce%ba%ce%ad%cf%82-%ce%b5%ce%b9%ce%ba%cf%8c%ce%bd%ce%b5%cf%82-%ce%b1%cf%80%cf%8c-%cf%80%ce%b1%ce%b3%cf%89%ce%bc%ce%ad%ce%bd%ce%bf-%cf%86/

Ο φωτεινότερος κομήτης των τελευταίων επτά ετών πέρασε κοντά από τη Γη. Ο κομήτης NEOWISE πλησίασε τη Γη και ήταν ορατός ακόμα και με γυμνό μάτι από κάποιες περιοχές του πλανήτη μας. Γνωστός και ως C/2020 F3, ο κομήτης -που πέρασε από τη Γη σε απόσταση περίπου 103 εκατομμυρίων χιλιομέτρων- ανακαλύφθηκε για πρώτη φορά από διαστημικό τηλεσκόπιο της NASA στις 27 Μαρτίου. Όσοι κατάφεραν να τον δουν θα πρέπει να θεωρήσουν τον εαυτό τους πολύ τυχερό, καθώς δεν αναμένεται να πλησιάσει ξανά τον πλανήτη μας για τα επόμενα 6.800 χρόνια. Πρόκειται, παράλληλα, για το φωτεινότερο κομήτη των τελευταίων επτά ετών, που πέρασε κοντά από τη Γη. https://www.pronews.gr/epistimes/diastima/893564_o-foteinoteros-komitis-ton-teleytaion-epta-eton-perase-konta-apo-ti-gi

Πλουσιότερη του αναμενομένου σε μέταλλα η Σελήνη: Αμφιβολίες για τις υπάρχουσες θεωρίες σχηματισμού της. Αυτό που άρχισε ως αναζήτηση πάγου σε κρατήρες των πόλων της Σελήνης εξελίχθηκε σε μια απρόσμενη ανακάλυψη που θα μπορούσε να ρίξει φως στην ιστορία του σχηματισμού της Σελήνης: Ερευνητές της ομάδας που διαχειρίζεται το όργανο Mini-RF (Miniature Radio Frequency) στο Lunar Reconnaissance Orbiter (LRO) της NASA βρήκαν νέα στοιχεία πως το υπέδαφος της Σελήνης ίσως να είναι πλουσιότερο σε μέταλλα, όπως ο σίδηρος και το τιτάνιο, από ό,τι πιστευόταν ως τώρα. Το εύρημα αυτό, που δημοσιεύτηκε στο Earth and Planetary Science Letters, θα μπορούσε να βοηθήσει στο να διαμορφωθεί μια πιο ξεκάθαρη σύνδεση μεταξύ της Γης και της Σελήνης. Σημαντικά στοιχεία υποδεικνύουν πως η Σελήνη αποτελεί προϊόν μιας σύγκρουσης μεταξύ ενός πρωτοπλανήτη στο μέγεθος του Άρη και της νεαρής Γης, που σχηματίστηκε από τη βαρυτική κατάρρευση του υλικού που προέκυψε από αυτή τη σύγκρουση. Ως εκ τούτου, το μεγαλύτερο μέρος της χημικής σύνθεσης της Σελήνης παραπέμπει σε αυτή της Γης. Ωστόσο, μια αναλυτικότερη ματιά στη χημική σύνθεση της Σελήνης δημιουργεί κάποιες αμφιβολίες: Για παράδειγμα, στις φωτεινές πεδιάδες της επιφάνειας της Σελήνης- τα σεληνιακά υψιπέδια- οι βράχοι παρουσιάζουν μικρότερες περιεκτικότητες ορυκτών με μέταλλα σε σχέση με τη Γη. Αυτό θα μπορούσε να εξηγηθεί εάν η Γη είχε διαφοροποιηθεί πλήρως σε πυρήνα, μανδύα και φλοιό πριν τη σύγκρουση, αφήνοντας τη Σελήνη φτωχή σε μέταλλα. Αλλά αν εξετάσει κανείς τις «θάλασσες» της Σελήνης (τις μεγάλες, σκοτεινότερες εκτάσεις), η περιεκτικότητα σε μέταλλα γίνεται μεγαλύτερη από αυτήν πολλών βράχων στη Γη. Αυτό δημιουργεί ερωτηματικά στους επιστήμονες σχετικά με το πόσο τελικά η σύγκρουση με τον πρωτοπλανήτη συνέβαλε στη διαφοποροίηση. Η ομάδα του Mini-RF βρήκε ένα περίεργο μοτίβο που μπορεί να οδηγήσει σε μια απάντηση.Οι επιστήμονες επιχείρησαν να μετρήσουν μια ηλεκτρική ιδιότητα στο σεληνιακό έδαφος που βρίσκεται στους πυθμένες των κρατήρων στο βόρειο ημισφαίριο της Σελήνης. Η ηλεκτρική αυτή ιδιότητα είναι γνωστή ως η διηλεκτρική σταθερά, ένας αριθμός που συγκρίνει τις σχετικές δυνατότητες ενός υλικού και του κενού του διαστήματος ως προς τη μετάδοση ηλεκτρικών πεδίων, και θα βοηθούσε στον εντοπισμό πάγου που βρίσκεται στις σκιές των κρατήρων. Ωστόσο, όπως διαπιστώθηκε, η ιδιότητα αυτή αυξανόταν με το μέγεθος των κρατήρων. Για κρατήρες διαμέτρου 2-5 χλμ, η διηλεκτρική σταθερά του υλικού αυξανόταν σταθερά καθώς οι κρατήρες μεγάλωναν, μα για κρατήρες 5-10 χλμ, η ιδιότητα αυτή παρέμενε σταθερή. «Ήταν μια σχέση- έκπληξη, που δεν είχαμε λόγο να πιστεύουμε πως υπήρχε» είπε ο Εσάμ Χεγκί, ένας εκ των συντελεστών των πειραμάτων, από το Universily of Southern California στο Λος Άντζελες και lead author του σχετικού επιστημονικού άρθρου. Η ανακάλυψη αυτού του μοτίβου άνοιξε νέους δρόμους: Επειδή οι μετεωρίτες που σχηματίζουν μεγαλύτερους κρατήρες φτάνουν επίσης βαθύτερα στο υπέδαφος της Σελήνης, η ομάδα θεώρησε πως η αυξανόμενη διηλεκτρική σταθερά της σκόνης στους μεγαλύτερους κρατήρες θα μπορούσε να είναι το αποτέλεσμα των μετεωριτών που ανέσκαψαν οξείδια του σιδήρου και του τιτανίου που βρίσκονται βαθύτερα στο έδαφος. Οι διηλεκτρικές ιδιότητες συνδέονται απευθείας με τη συγκέντρωση αυτών των ορυκτών. Εάν αυτή η θεωρία στέκει, αυτό θα μπορούσε να δημαίνει πως μόνο οι λίγες πρώτες εκατοντάδες μέτρα της επιφάνειας της Σελήνης είναι φτωχές σε οξείδια του σιδήρου και του τιτανίου, ωστόσο βαθύτερα υπάρχει μια σταθερή αύξηση- ένας απρόσμενος «πακτωλός». Συγκρίνοντας δεδομένα ραντάρ από το Mini-RF με χάρτες οξειδίων μετάλλων από το LRO Wide-Angle Camera, την ιαπωνική αποστολή Kaguya και το Lunar Prospector της ΝASA, η ομάδα ανακάλυψε αυτό που περίμενε: Οι μεγάλοι κρατήρες, με το αυξημένο διηλεκτρικό υλικό τους, ήταν επίσης πλούσιοι σε μέταλλα, υποδεικνύοντας πως περισσότερα οξείδια σιδήρου και τιτανίου είχαν ανασκαφεί από βάθη 0,5 – 2 χλμ από ό,τι από τα υψηλότερα στρώματα (0,2-0,5 χλμ) του σεληνιακού υπεδάφους. Τα ευρήματα αυτά έρχονται μετά από πρόσφατα στοιχεία από την αποστολή GRAIL της NASA που υποδεικνύουν πως μια σημαντική μάζα πυκνού υλικού υπάρχει μόλις μερικές δεκάδες χιλιόμετρα κάτω από τη λεκάνη Νοτίου Πόλου- Άιτκεν της Σελήνης, δείχνοντας πως τα πυκνά υλικά δεν είναι ομοιόμορφα κατανεμημένα στο υπέδαφος της Σελήνης. Οι επιστήμονες τονίζουν πως η νέα μελέτη δεν μπορεί να απαντήσει ευθέως στα ερωτήματα για τον σχηματισμό της Σελήνης, μα μειώνει την αβεβαιότητα σχετικά με τα οξείδια σιδήρου και τιτανίου στο σεληνιακό υπέδαφος και παρέχουν κρίσιμα στοιχεία που απαιτούνται για την καλύτερη κατανόηση του σχηματισμού της Σελήνης και τη σχέση της με τη Γη. «Πραγματικά θέτει ερωτήματα γύρω από το τι σημαίνει αυτό για τις προηγούμενες θεωρίες σχηματισμού της» είπε ο Χεγκί. https://www.naftemporiki.gr/story/1615695/plousioteri-tou-anamenomenou-se-metalla-i-selini-amfibolies-gia-tis-uparxouses-theories-sximatismou-tis

Στα χνάρια της σκοτεινής ύλης. Κοιτάζοντας το καθρέφτισμα του ήλιου στο νερό ενός πηγαδιού και χάρη στην ευφυΐα του ο Ερατοσθένης, διευθυντής της Βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας, τον 3ο αιώνα π.Χ., υπολόγισε με μόλις 2% λάθος την περιφέρεια της Γης. Την κίνηση του Ερατοσθένη σήμερα υπάρχουν ερευνητές που τη μιμούνται. Στρέφουν τα μάτια προς τα έγκατα της Γης για να καταλάβουν τι γίνεται εκεί ψηλά. Κατεβαίνουν σε εργαστήρια σκαμμένα βαθιά μέσα στη γη, για να ανακαλύψουν μυστικά σχετικά με σωματίδια που κινούνται παντού στο Σύμπαν και αγκαλιάζουν ολόκληρους γαλαξίες! Οταν στις 17 Ιουνίου ανακοινώθηκαν οι πρώτες μετρήσεις από ένα πείραμα που ξεκίνησε το 2014, 120 χιλιόμετρα βορειο-ανατολικά της Ρώμης, στο υπόγειο εργαστήριο του Gran Sasso, το νέο έκανε τον γύρο του κόσμου, και όχι άδικα. Τα αποτελέσματα από αυτές τις μετρήσεις τα εξέταζε επί δύο χρόνια περίπου η ομάδα του πειράματος, με τους 135 ερευνητές της να ανήκουν σε 22 διαφορετικούς ερευνητικούς οργανισμούς με προέλευση από την Ευρώπη, τη Μέση Ανατολή και την Αμερική. Και όλα αυτά για να βεβαιωθούν ότι δεν είχε γίνει κάποιο λάθος, αν και οι αμφιβολίες δεν έχουν ακόμη διαλυθεί. Ποιο ήταν όμως αυτό το νέο; Οτι ίσως να είχε πιστοποιηθεί για πρώτη φορά η ύπαρξη ενός σωματιδίου «άξιον». Και τι το τρομερό, θα σκεφτεί κάποιος, αν βρίσκεται έξω από τη στενή κοινότητα των «κυνηγών της σκοτεινής ύλης» ή έστω αυτών που παρακολουθούν κάπως από πιο κοντά τα σοβαρά επιτεύγματα στην Αστροφυσική. Ενα σωματίδιο ακόμη στα τόσα που έχουν βρεθεί… Κυνηγώντας το χρυσόμαλλο δέρας Ο Φριτζ Τζβίκι ήταν ένας ελβετός επιστήμονας που από το 1925 μετανάστευσε στις Ηνωμένες Πολιτείες και εκεί, στο διάσημο California Institute of Technology, μελέτησε τη συμπεριφορά των χιλιάδων γαλαξιών ενός νεφελώματος που φαίνονταν να κινούνται με υπερβολικά μεγάλη ταχύτητα. Τόση ώστε θα έπρεπε να είχαν ξεφύγει από το νεφέλωμα αυτό. Κάτι όμως φαινόταν πως τους επηρέαζε. Και αυτό το κάτι που δεν παρήγαγε φως και έμενε απρόσιτο για τα τηλεσκόπια το ονόμασε «Dunkle Materie», δηλαδή «σκοτεινή ύλη». Το να ξέρουμε πόση μπορεί να είναι η μάζα ενός ολόκληρου γαλαξία μαζί με την ύλη που δεν βλέπουμε καν φαντάζει σχεδόν σαν έργο ενός μάγου. Αρκετά νωρίς όμως οι άνθρωποι, ήδη από τον 16ο αιώνα περίπου, γνώριζαν πως η τροχιακή ταχύτητα ενός σώματος που περιστρέφεται ομαλά γύρω από κάποιο κέντρο εξαρτάται και από τη μάζα που παρεμβάλλεται ανάμεσα σε αυτό και το κέντρο περιστροφής. Και μάλιστα αν τετραπλασιαστεί η απόσταση από το κέντρο, η ταχύτητα θα πρέπει να πέσει στο μισό. Αυτή την απλή γνώση επιχείρησαν να χρησιμοποιήσουν για να βρουν και τη μάζα ενός ολόκληρου γαλαξία, αφού μπαίνει και αυτή στον τύπο υπολογισμού. Το επιτύγχαναν μετρώντας την ταχύτητα περιστροφής των άστρων και των διαφόρων αερίων μέσα σε έναν γαλαξία και την απόστασή τους από το κέντρο. Είχαμε φθάσει στο 1970 και πλέον έγινε βεβαιότητα πως η ταχύτητα δεν άλλαζε όσο και αν απομακρυνόσουν από το κέντρο του περιστρεφόμενου γαλαξία. Ηταν κάτι παράδοξο και τι συμπέρασμα έβγαινε από αυτό; Οτι υπήρχε μια τεράστια αόρατη μάζα, πολύ μεγαλύτερη σε αναλογία με την ορατή, που περιέβαλλε τον κάθε γαλαξία μέχρι τα άκρα του. Από τότε, και επί πενήντα χρόνια μέχρι σήμερα, χιλιάδες ερευνητές σε ολόκληρο τον κόσμο ψάχνουν να βρουν από τι υλικό είναι φτιαγμένη αυτή η σκοτεινή ύλη. Που όχι μόνον εμπλέκεται στην περιστροφή των γαλαξιών, αλλά έχει ανάμειξη και στο ότι επικράτησε η ύλη έναντι της αντιύλης στο ξεκίνημα του Σύμπαντος και σχετίζεται και με μία προς απόδειξη ακόμη θεωρία, την υπερσυμμετρία, που αν επαληθευτεί θα επιβεβαιώσει πως ο πλέον στοιχειώδης δομικός λίθος της ύλης είναι μια παλλόμενη χορδή, τόσο μικρή που προς το παρόν δεν μπορεί να την πιάσει και το ισχυρότερο ηλεκτρονικό μικροσκόπιο στον κόσμο. Και όποιος βρει τι τέλος πάντων συνιστά τη σκοτεινή ύλη έχει εξασφαλίσει, και γρήγορα μάλιστα, ένα βραβείο Νομπέλ στη Φυσική. Και του ύψους και του βάθους Το ιταλικό εργαστηριακό συγκρότημα του Gran Sasso βρίσκεται σε βάθος 1.400 μέτρων και από επάνω του ένας τεράστιος όγκος συμπαγών βράχων προστατεύει τα πειράματα που διεξάγονται σε αυτό από την κοσμική ακτινοβολία αλλά και από τη ραδιενέργεια. Σε ισοδύναμο νερού η αντιστοιχία είναι σαν να βρίσκεται σε 3.400 μέτρα κάτω από την επιφάνεια! Εκεί λοιπόν βρήκε τον κατάλληλο χώρο και η ομάδα ΧΕΝΟΝ1Τ για να στήσει το δικό της πείραμα με την Ιταλίδα Ελενα Απρίλε, που διδάσκει στο Πανεπιστήμιο Columbia και είχε ήδη μεγάλη πείρα προηγουμένως στην κατασκευή και ρύθμιση ανιχνευτών σωματιδίων, να έχει το γενικό πρόσταγμα. Ξεκίνησαν το 2004 με ένα δοχείο που περιείχε 100 κιλά υγροποιημένου στοιχείου Ξένον, έφθασαν στους 3 τόνους (με 1 τόνο σε ενεργή κατάσταση), οπότε πήραν τις επίμαχες μετρήσεις και τώρα ετοιμάζονται για νέο πείραμα με 8 τόνους. Το Ξένον ανήκει στα ευγενή στοιχεία, άρα είναι πολύ σταθερό, παρουσιάζει αντίσταση στο να αντιδρά με άλλους ανεπιθύμητους παράγοντες και υγροποιημένο έχει την απαραίτητη πυκνότητα. Το ζητούμενο είναι να αντιδρά με τα σωματίδια που υποτίθεται πως συγκροτούν τη σκοτεινή ύλη. Είτε είναι αυτά τα πανάλαφρα αξιόνια είτε πρόκειται για «ασθενώς αλληλεπιδρώντα μαζικά σωματίδια» (WIMPS). Αν και τα τελευταία αυτά φαίνεται πως αρχίζουν να φεύγουν από το προσκήνιο. Με την προϋπόθεση πως δεν υπάρχει κάποιο άλλο στοιχείο να μολύνει τον όγκο του υγροποιημένου Ξένον, όπως το τρίτιο (δηλαδή υδρογόνο με δύο νετρόνια στον πυρήνα του), να μην υπάρχουν ηλεκτροαρνητικές προσμίξεις, μόρια οξυγόνου που θα «καταβρόχθιζαν» τα πολύτιμα ηλεκτρόνια-δείκτες των σωματιδίων της σκοτεινής ύλης, για πολλούς μήνες η… παγίδα μένει ανοιχτή και περιμένει. Ενα από τα ζητούμενα «σκοτεινά» σωματίδια θα πρέπει να χτυπήσει σε έναν πυρήνα Ξένον, παράγοντας έναν «σπινθήρα» από φωτόνια και να εξοστρακίσει ταυτόχρονα κάποιο ηλεκτρόνιο από το άτομο του Ξένον. Τα δύο αυτά συμβάντα θα πρέπει να συλληφθούν από τους υπερευαίσθητους ανιχνευτές και να καταγραφούν. Ο λόγος των δύο αυτών συμβάντων, δηλαδή το κλάσμα, θα πρέπει να είναι στην αναμενόμενη ζώνη που προσδιορίζουν οι θεωρητικοί υπολογισμοί. Ανοιχτά ενδεχόμενα Στη συγκεκριμένη περίπτωση των μετρήσεων που απλά ανακοινώθηκαν στις 17 Ιουνίου, εκτός από το να έχουν αφήσει το ίχνος τους αξιόνια που έχουν περάσει από τον πυρήνα του Ηλιου μας υπάρχουν άλλες δύο εκδοχές. Η μία είναι να πρόκειται για ένα νέο είδος νετρίνων, που και αυτό είναι πολύ ενδιαφέρον ή, δυστυχώς για την ομάδα, να οφείλονται τα σήματα αυτά σε ανεπιθύμητο τρίτιο που έστω και λίγα άτομά του έχουν εισχωρήσει στους τόνους του υγροποιημένου Ξένον. Στην ανακοίνωση της ομάδας στις 17 Ιουνίου αναφέρεται πως οι μετρήσεις έγιναν από τον Φεβρουάριο του 2017 έως τον Φεβρουάριο του 2018 και καταγράφηκαν 285 συμβάντα αντί για τα αναμενόμενα 232. Αυτή η μικρή έξαρση των σκοτεινών συμβάντων που χρειάστηκε να μελετηθούν επί δύο ακόμη χρόνια έδωσε την αφορμή για τις μεγάλες προσδοκίες. Αλλά θα πρέπει να περιμένουμε κι άλλο. Σε όλες τις ηπείρους σήμερα, πλην της Αφρικής, ακόμη και στην Ανταρκτική, έχουν στηθεί πειράματα για το κυνήγι της σκοτεινής ύλης. Απαιτούν πολύπλοκες εγκαταστάσεις, πανάκριβα μηχανήματα που μόνον για να τα συνδέσουν και να τα ρυθμίσουν περνούν χρόνια, προτού τα κατεβάσουν στις υπόγειες «φωλιές» τους και ο ανταγωνισμός είναι αδυσώπητος. Οπως δήλωσε η Ελενα Απρίλε, που ασχολείται δεκαπέντε ολόκληρα χρόνια με ένα τέτοιο κυνήγι, αυτή θα είναι η τελευταία της προσπάθεια. Αλλά σίγουρα το πεδίο δεν θα μείνει χωρίς κυνηγούς. Η υπερσυμμετρία, η θεωρία των χορδών και τα πειράματα στο CERN Με την ευκαιρία της δημοσίευσης των μετρήσεων από την ομάδα ΧΕΝΟΝ1Τ, που σίγουρα συζητήθηκαν στους κύκλους των ανθρώπων της Φυσικής, το ΒΗΜΑ-Science έθεσε κάποιες σχετικές με το θέμα ερωτήσεις στον κ. Αλέξανδρο Κεχαγιά, καθηγητή Φυσικής στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και συνεργάτη του Center for Astroparticle Physics της Γενεύης. Αν υποθέσουμε πως οι μετρήσεις από την ομάδα Gran Sasso National Laboratory in Italy αποδείξουν την ύπαρξη αξιονίων από τον Ηλιο, τι θα σημαίνει αυτό για διάφορους άλλους τομείς της Φυσικής, όπως είναι η θεωρία της υπερσυμμετρίας, και για τη σύσταση της σκοτεινής ύλης; «Κατ’ αρχάς να πούμε τι είναι τα axion (αξιόνια στα ελληνικά). Αυτά είναι υποθετικά σωματίδια τα οποία εισήγαγαν ο Ρομπέρτο Πετσέι και η Ελεν Κουίν το 1977 (παρεμπιπτόντως, ο Πετσέι απεβίωσε πριν από τέσσερις εβδομάδες περίπου). Ο λόγος της εισαγωγής των υποθετικών αυτών σωματιδίων ήταν ότι μπορούσαν να εξηγήσουν το “ισχυρό CP πρόβλημα”. Να πούμε εδώ ότι η CP συμμετρία είναι ο συνδυασμός της συμμετρίας αντιστροφής στον χώρο (P) και της συμμετρίας συζυγίας φορτίου ©. Τα αξιόνια αλληλεπιδρούν με την ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία (φωτόνια) και ο κύριος τρόπος ανίχνευσής τους είναι μέσω του φαινομένου Primakoff, όπου αξιόνια μετατρέπονται σε φωτόνια και το αντίστροφο σε υπόβαθρο ηλεκτρομαγνητικού πεδίου. Τα αξιόνια έχουν μάζα, η οποία όμως είναι αναγκαστικά σε ένα μικρό παράθυρο μαζών που προσδιορίζεται από κοσμολογικές και αστροφυσικές παρατηρήσεις. Γενικά υπάρχει η εντύπωση ότι τα αξιόνια υπάρχουν στη φύση (ας μην ξεχνάμε και τη ρήση του Pauli: ό,τι δεν απαγορεύεται είναι υποχρεωτικό) και πιστεύω ότι είναι θέμα χρόνου η ανακάλυψή τους. Η ύπαρξη των σωματιδίων αυτών προβλέπεται σε όλα τα υπερσυμμετρικά μοντέλα που έχουμε, αλλά φυσικά η ανακάλυψή τους δεν θα είναι επιβεβαίωση της υπερσυμμετρίας, εκτός και αν μπορεί να ταυτιστεί με κάποιο συγκεκριμένο αξιονικό σωμάτιο που προβλέπει η υπερσυμμετρία. Πιο σημαντική, κατά τη γνώμη μου, θα είναι η επίδραση της ανακάλυψής τους στην κοσμολογία, αφού θα αποτελεί σίγουρα μια συνιστώσα της – ακόμη να αποκρυπτογραφηθεί – σκοτεινής ύλης. Να σημειώσω εδώ ότι τα αξιόνια μελετώνται και στο πλαίσιο των βαρυτικών κυμάτων». Η θεωρία για την ύπαρξη των αξιονίων έχει κάποια σχέση με τη θεωρία των χορδών; Και αν ναι, πώς επηρεάζει η μία την άλλη; «Η θεωρία των χορδών προβλέπει έναν μεγάλο αριθμό από αξιονικά πεδία. Τα πεδία αυτά στην ουσία είναι συνιστώσες διαφορετικών πεδίων που ζουν στις επιπλέον διαστάσεις. Σας θυμίζω ότι η θεωρία των χορδών απαιτεί την ύπαρξη επιπλέον διαστάσεων πέραν αυτών που αντιλαμβανόμαστε. Να θυμηθούμε επίσης ότι όλες οι θεωρίες χορδών προβλέπουν την ύπαρξη βαρύτητας (a prosteriori πρόβλεψη, αλλά πάντως πρόβλεψη), μια αλληλεπίδραση τύπου πέμπτης δύναμης που ο φορέας της είναι ένα βαθμωτό πεδίο, το διλατόνιο (υπερσυμμετρικός σύντροφος του αξιονίου) και ένα αξιόνιο. Η ύπαρξη του τελευταίου είναι ανεξάρτητο μοντέλο, αλλά η μάζα του εξαρτάται από το μοντέλο που θα θεωρήσει κανείς. Η ανακάλυψη του αξιονίου ίσως λοιπόν μας αφήσει να πλησιάσουμε πιο κοντά στη θεωρία χορδών που θέλει να περιγράψει το Σύμπαν όπου ζούμε στο πιο στοιχειώδες του επίπεδο». Η σκοτεινή ύλη πότε εμφανίζεται στη διαδικασία δημιουργίας του δικού μας Σύμπαντος; «Η σκοτεινή ύλη δεν ήταν ανάγκη να υπάρχει από την αρχή της δημιουργίας του κόσμου. Εμφανίστηκε όταν η ύλη κυριάρχησε της δυναμικής του Σύμπαντος και η σκοτεινή ύλη είναι μια από της συνιστώσες με συντριπτική συνεισφορά στο σύνολο της ύλης που τελικά δημιουργήθηκε». Υπάρχει πρόγραμμα έρευνας σχετικά με τη σκοτεινή ύλη αυτή τη στιγμή στο CERN; Είτε θεωρητικό είτε πειραματικό, όταν ανοίξει ξανά ο επιταχυντής; Με ποιο σχέδιο ψάχνουν τι; «Μετά την ανακάλυψη του σωματιδίου Brout-Englert-Higgs στο CERN, υπήρξε έντονη η αισιοδοξία ότι η Φυσική, πέρα από το καθιερωμένο πρότυπο, μας περίμενε στη γωνία να την ανακαλύψουμε. Δυστυχώς για μία ακόμη φορά η φύση αποφάσισε να κρατήσει, τουλάχιστον προς το παρόν, τα μυστικά της. Φυσικά η έρευνα συνεχίζεται και πρέπει να είμαστε πάντα αισιόδοξοι ότι τελικά θα μπορέσουν οι προσπάθειες τόσων ανθρώπων να φέρουν αποτέλεσμα. Ας μην ξεχνάμε ότι πολλές φορές η Φυσική προχωρεί με εκπλήξεις. Ενας από τους πιο σοβαρούς υποψηφίους για Φυσική, πέρα από το καθιερωμένο πρότυπο, είναι η υπερσυμμετρία. Η υπερσυμμετρία, ανάμεσα στα άλλα, προβλέπει και μια πληθώρα σωματιδίων, το ελαφρύτερο από τα οποία θα πρέπει να είναι σταθερό και άρα υποψήφιο και για σκοτεινή ύλη. Αλλά και άλλα σωματίδια σε υπερσυμμετρικές θεωρίες είναι σοβαροί υποψήφιοι για σκοτεινή ύλη. Ποια είναι αυτά τα σωματίδια μένει να το δούμε. Δυστυχώς, αν και δεν έχουμε έλλειψη ιδεών, αυτή τη στιγμή δεν υπάρχουν πειραματικά δεδομένα τα οποία να μας καθοδηγήσουν αποφασιστικά. Ετσι, κατά τη γνώμη μου, αυτό που χρειάζεται είναι να ενισχυθεί η πειραματική προσπάθεια για να μπορέσουμε να απαντήσουμε σε θεμελιώδη ερωτήματα. Σε όλο αυτό το πλαίσιο, δεν μπορεί κανείς να μη σταθεί στο γεγονός ότι η έρευνα στο πολύ μικρό, στον κόσμο δηλαδή των υποατομικών σωματιδίων, μπορεί να δώσει απαντήσεις στο πολύ μεγάλο, δηλαδή στο Σύμπαν που μας περιβάλλει». https://www.tovima.gr/2020/07/05/science/sta-xnaria-tis-skoteinis-ylis/

Πελώρια μαύρη τρύπα τρέφεται καθημερινά... με έναν δικό μας ήλιο. Η πιο ταχέως διογκούμενη μαύρη τρύπα του σύμπαντος είναι 34 δισεκατομμύρια φορές μεγαλύτερη από τον ήλιο μας και «τρέφεται» καθημερινά με μάζα αντίστοιχη του μεγέθους του, αναφέρει δημοσίευμα του CNN, επικαλούμενο νέα σχετική επιστημονική έρευνα. Αυτή η γιγαντιαία και... πεινασμένη μαύρη τρύπα είχε ταυτοποιηθεί και ερευνηθεί για πρώτη φορά από επιστήμονες τον Μάιο του 2018, οι οποίοι είχαν φτάσει τότε στο συμπέρασμα ότι τρέφεται με μάζα αντίστοιχη με αυτή του δικού μας ήλιου κάθε δύο ημέρες, κάτι που τελικώς αποδείχθηκε λανθασμένο. Σύμφωνα με την έρευνα, η οποία δημοσιεύθηκε την Τετάρτη στην επιστημονική επιθεώρηση Monthly Notices of the Royal Astronomical Society, η συγκεκριμένη μαύρη τρύπα, γνωστή με την ονομασία J2157, είναι η μεγαλύτερη μαύρη τρύπα που έχει μετρηθεί σε μία τόσο πρώιμη χρονική περίοδο του σύμπαντος. «Την παρατηρούμε σε μία περίοδο που το σύμπαν ήταν μόλις 1.2 δισεκατομμυρίων ετών, λιγότερο από 10% από την τωρινή ηλικία του», αναφέρει σχετικά ο Κρίστοφερ Όνκεν, επικεφαλής της έρευνας και επιστημονικός συνεργάτης της Σχολής Έρευνας Αστρονομίας και Αστροφυσικής του Εθνικού Πανεπιστημίου της Αυστραλίας. Μάλιστα, φαντάζει με γίγαντα μπροστά στην επίσης τεράστια μαύρη τρύπα Sagittarius A*, η οποία βρίσκεται στον δικό μας γαλαξία. «Η μάζα της μαύρης τρύπας είναι περίπου 8.000 φορές μεγαλύτερη από τη μαύρη τρύπα στο κέντρο του δικού μας γαλαξία», σημείωσε ο Όνκεν. «Αν η μαύρη τρύπα του δικού μας γαλαξία ήθελε να γίνει τόσο τεράστια, θα έπρεπε να καταβροχθίσει τα δύο τρίτα όλων των άστρων του γαλαξία», προσέθεσε. Η J2157 βρίσκεται σε απόσταση περίπου 12 δισεκατομμυρίων ετών φωτός στο μακρινό σύμπαν. Η προσπάθεια κατανόησης του πως αυτές οι τεράστιες μαύρες τρύπες εξελίχθηκαν κατά τις πρώιμες ημέρες του σύμπαντος αποτελεί στόχο πολλών αστρονόμων, οι οποίοι συνεχίζουν να αναζητούν και άλλους παρόμοιους κοσμικούς γίγαντες. Η συγκεκριμένη μαύρη τρύπα εντοπίστηκε από τους αστρονόμους λόγω της έντονης λάμψης της στο υπεριώδες φως. Ενώ γενικώς το φως είναι αδύνατον να εξέλθει από μία μαύρη τρύπα, η J2157 εκπέμπει ακτίνες Χ και υπεριώδες φως, λόγω της γιγαντιαίας... όρεξης της. Μάλιστα, η συγκεκριμένη μαύρη τρύπα θεωρείται το πιο λαμπερό κβάζαρ, τα οποία αποτελούν υπεργιγαντιαίες μαύρες τρύπες στους διάφορους γαλαξίες του σύμπαντος, οι οποίες εκπέμπουν τόση πολλή ενέργεια, με αποτέλεσμα σαν αστέρια μέσα από ένα τηλεσκόπιο. «Αν είχαμε αυτό το τέρας να κάθεται στο κέντρο του γαλαξία μας, θα φαινόταν δέκα φορές φωτεινότερο από μία πανσέληνο», αναφέρει χαρακτηριστικά ο Κρίστιαν Γουλφ, επίσης ερευνητής και καθηγητής στο Εθνικό Πανεπιστήμιο της Αυστραλίας. https://www.kathimerini.gr/1085706/article/epikairothta/episthmh/pelwria-mayrh-trypa-trefetai-ka8hmerina-me-enan-diko-mas-hlio

ΤΟΙ 849 b: Πρώτος εντοπισμός εκτεθειμένου πυρήνα πλανήτη, σε απόσταση 730 ετών φωτός. Τον εκτεθειμένο πυρήνα ενός πλανήτη εντόπισαν για πρώτη φορά επιστήμονες του University of Warwick. Πρόκειται για έναν εξαιρετικά ασυνήθιστο πλανήτη ο οποίος εντοπίστηκε σε μια ζώνη όπου σπάνια βρίσκονται τόσο μεγάλα αντικείμενα (Neptunian Desert), και ενδεχομένως να πρόκειται για έναν «ανεπιτυχή» αέριο γίγαντα ή έναν που έχασε την ατμόσφαιρά του. Η ανακάλυψη αυτή, τονίζουν οι επιστήμονες, αποτελεί μια μοναδική ευκαιρία για να εξεταστεί το εσωτερικό ενός άλλου πλανήτη. Ο συγκεκριμένος πυρήνας βρέθηκε σε τροχιά γύρω από ένα μακρινό άστρο και έχει περίπου ίδιο μέγεθος με τον Ποσειδώνα. Θεωρείται πως είναι ένας αέριος γίγαντας που είτε έχασε την ατμόσφαιρά του είτε δεν κατάφερε να σχηματίσει μία. Η σχετική έρευνα παρουσιάστηκε στο Nature και, όπως τονίζουν οι επιστήμονες, εκτιμάται πως πρόκειται για την πρώτη φορά που εντοπίζεται εκτεθειμένος πυρήνας ενός πλανήτη. Ο ΤΟΙ 849 b κινείται σε πολύ μικρή απόσταση γύρω από ένα άστρο σε απόσταση 730 ετών φωτός από τη Γη. Μία περιστροφή γύρω από αυτό - ένα «έτος» του διαρκεί μόλις 18 ώρες, και η θερμοκρασία στην επιφάνεια κινείται σε ασύλληπτα υψηλές θερμοκρασίες. Εντοπίστηκε μέσω της μελέτης δεδομένων από το TESS (Transiting Exoplanet Survey Satellite) της NASA. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, η μάζα του είναι 2-3 φορές μεγαλύτερη από αυτήν του Ποσειδώνα- ωστόσο η πυκνότητά του είναι εντυπωσιακή, καθώς όλο το υλικό που αποτελεί αυτή τη μάζα περιέχεται σε ένα αντικείμενο στο μέγεθος του Ποσειδώνα. Όπως αναφέρει το National Geographic, το άστρο είναι σαν τον ήλιο μας, και ο πλανήτης έχει τη μεγαλύτερη μάζα σε βραχώδη πλανήτη που έχει παρατηρηθεί ποτέ, καθώς το υλικό αντιστοιχεί σε 40 φορές αυτό της Γης. Η διάμετρός του είναι περίπου 3,4 φορές αυτή της Γης, ή 85% του Ποσειδώνα. Όπως τονίζουν οι ερευνητές, πρόκειται για ένα πλανήτη με ασυνήθιστα μεγάλη μάζα, και, αν και δεν κατέχει τα πρωτεία μεταξύ αυτών που έχουν εντοπιστεί, έχει τα πρωτεία σε αυτό το μέγεθος- κάτι που δείχνει ότι ο πλανήτης αυτός έχει περίεργη ιστορία. «Θα περιμέναμε ένας πλανήτης με τόσο μεγάλη μάζα να έχει συγκεντρώσει τεράστιες ποσότητες υδρογόνου και ηλίου όταν σχηματίστηκε, αναπτυσσόμενος σε κάτι σαν τον Δία. Το ότι δεν βλέπουμε αυτά τα αέρια μας οδηγεί στο συμπέρασμα πως πρόκειται για έναν πλανητικό πυρήνα που έχει εκτεθεί. Είναι η πρώτη φορά που ανακαλύπτουμε έναν ακέραιο εκτεθειμένο πυρήνα ενός αερίου γίγαντα γύρω από ένα άστρο» είπε ο Dr. Ντέιβιντ Άρμστρονγκ, του Τμήματος Φυσικής του πανεπιστημίου, lead author της εν λόγω έρευνας. Όσον αφορά στον λόγο που είναι ορατός ο πυρήνας του πλανήτη, υπάρχουν δύο θεωρίες: Η μία είναι πως κάποτε ήταν σαν τον Δία, μα έχασε όλα τα αέρια μέσω διαφόρων μεθόδων και η άλλη πως ίσως να είναι ένας «ανεπιτυχής» αέριος γίγαντας, που δεν κατάφερε να σχηματίσει ατμόσφαιρα. «Με τον ένα ή με τον άλλον τρόπο, ο ΤΟΙ 849 είτε ήταν ένας αέριος γίγαντας είτε είναι ένας “ανεπιτυχής” αέριος γίγαντας. Είναι μια πρωτιά, που μας λέει ότι τέτοιοι πλανήτες υπάρχουν και μπορούν να εντοπιστούν. Έχουμε την ευκαιρία να κοιτάξουμε στον πυρήνα ενός πλανήτη με τρόπο που δεν μπορούμε να το κάνουμε στο δικό μας ηλιακό σύστημα. Υπάρχουν ακόμα μεγάλα ανοιχτά ερωτήματα για τη φύση του πυρήνα του Δία, για παράδειγμα, οπότε περίεργοι και ασυνήθιστοι εξωπλανήτες σαν αυτόν μας παρέχουν ένα παράθυρο στον σχηματισμό των πλανητών, που δεν έχουμε άλλον τρόπο να διερευνήσουμε. Αν και δεν έχουμε ακόμα πληροφορίες για τη χημική του σύνθεση, μπορούμε να συνεχίσουμε με άλλα τηλεσκόπια. Επειδή ο ΤΟΙ 849 b είναι τόσο κοντά στο άστρο του, οποιαδήποτε ατμόσφαιρα γύρω από τον πλανήτη πρέπει να αναπληρώνεται συνέχεια από τον πυρήνα. Οπότε αν μπορούμε να μετρήσουμε αυτή την ατμόσφαιρα, τότε μπορούμε να έχουμε μια ματιά στη σύνθεση του ίδιου του πυρήνα» είπε σχετικά ο Άρμστρονγκ. https://www.naftemporiki.gr/story/1615371/toi-849-b-protos-entopismos-ektetheimenou-purina-planiti-se-apostasi-730-eton-fotos

Νέο πανίσχυρο μικροσκόπιο φωτογραφίζει ηλεκτρόνια μέσα στα στερεά σώματα. Την πρώτη πραγματική φωτογράφιση των ηλεκτρονίων μέσα σε στερεά σώματα, χάρη σε ένα νέο πολύ ισχυρό μικροσκόπιο, πέτυχαν επιστήμονες από τη Γερμανία και την Κίνα με επικεφαλής έναν Έλληνα φυσικό της διασποράς. Η τεχνική, που είναι εντελώς νέα και χρησιμοποιεί ακτίνες λέιζερ, επιτρέπει για πρώτη φορά να δούμε τα ηλεκτρόνια σε φωτογραφίες. Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή Ελευθέριο Γουλιελμάκη του Εργαστηρίου Ακραίας Φωτονικής του Πανεπιστημίου του Ρόστοκ και του Ινστιτούτου Κβαντικής Οπτικής Μαξ Πλανκ στο Γκάρτσινγκ, έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Nature». Το επίτευγμα αναμένεται σταδιακά να επηρεάσει διάφορους τομείς, όπως οι επιστήμες των υλικών, της χημείας, των υπολογιστών, των ηλεκτρονικών κ.ά. Τα μικροσκόπια του ορατού φωτός μάς επιτρέπουν να δούμε μικροσκοπικά αντικείμενα, όπως τα ζωντανά κύτταρα και το εσωτερικό τους. Όμως, δεν μπορούν να διακρίνουν τα ηλεκτρόνια μέσα στα άτομα της στερεής ύλης. Η αιτία είναι ότι το ορατό φως μπορεί να διακρίνει μόνο αντικείμενα ανάλογα σε μέγεθος με το δικό του μήκος κύματος, το οποίο είναι λίγες εκατοντάδες νανόμετρα (εκατομμυριοστά του μέτρου). Όμως, για να γίνουν ορατά τα ηλεκτρόνια, τα μικροσκόπια πρέπει να έχουν δύναμη μεγέθυνσης μεγαλύτερη κατά μερικές χιλιάδες φορές. Η ερευνητική ομάδα του δρος Γουλιελμάκη, σε συνεργασία με επιστήμονες του Ινστιτούτου Φυσικής της Κινεζικής Ακαδημίας Επιστημών στο Πεκίνο, ανέπτυξαν έναν νέο τύπο μικροσκοπίου, το Πικοσκόπιο Φωτός (Light Picoscope), το οποίο ξεπερνά τους έως τώρα περιορισμούς. Το μικροσκόπιο χρησιμοποιεί ισχυρούς παλμούς λέιζερ για να ακτινοβολήσει λεπτά φιλμ κρυσταλλικών υλικών. Οι παλμοί λέιζερ εξαναγκάζουν μερικά ηλεκτρόνια να επιταχύνουν την κίνησή τους και να συγκρούονται με τα υπόλοιπα, εκπέμποντας έτσι αόρατη ακτινοβολία στο υπεριώδες μέρος του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος, η οποία καταγράφηκε με ειδικούς ανιχνευτές. Αναλύοντας τις ιδιότητες αυτής της ακτινοβολίας, οι ερευνητές κατάφεραν να συνθέσουν εικόνες των ηλεκτρονίων, οι οποίες απεικονίζουν τον τρόπο που αυτά κατανέμονται μέσα στα άτομα. «Αυτή η διακριτική ικανότητα αρκεί για να φωτογραφίσουμε τα ηλεκτρόνια με υψηλή ανάλυση», δήλωσε στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο κ. Γουλιελμάκης. Ουσιαστικά, οι ισχυροί παλμοί λέιζερ υποχρεώνουν τα ηλεκτρόνια να γίνουν οι φωτογράφοι του χώρου γύρω τους. Οι εν λόγω φωτογραφίες έχουν ανάλυση λίγων δεκάδων πικομέτρων (περίπου 26), δηλαδή μερικών δισεκατομμυριοστών του χιλιοστού. Τα πειράματα της ομάδας ανοίγουν τον δρόμο για την ανάπτυξη μίας νέας κατηγορίας μικροσκοπίων που βασίζονται στα λέιζερ. «Στόχος μας είναι να εξοπλίσουμε τους επιστήμονές της χημείας και των υλικών με ένα νέο εργαλείο, που θα τους επιτρέπει να παρατηρούν τον μικρόκοσμο με πρωτοφανή ακρίβεια και έτσι να κατανοήσουν βαθιά τις χημικές και τις ηλεκτρονικές ιδιότητες των υλικών», ανέφερε ο δρ Γουλιελμάκης. «Η λεπτομερή κατανόηση των υλικών αποτελεί θεμέλιο λίθο για την πρόοδο της ηλεκτρονικής επιστήμης, της επιστήμης των υπολογιστών και των επιστημών υγείας. Αυτή η βαθιά κατανόηση, με τη σειρά της, θα επιτρέψει τη δημιουργία νέων υλικών που θα υπηρετούν τον άνθρωπο και που θα σέβονται το περιβάλλον», πρόσθεσε. Ήδη, οι ερευνητές εργάζονται για τη βελτίωση της τεχνολογίας τους, καθώς σχεδιάζουν να μελετήσουν τα ηλεκτρόνια σε τρεις διαστάσεις και σε μία ευρεία γκάμα υλικών. Επίσης, η ομάδα στοχεύει τώρα να επεκτείνει την τεχνική, ώστε να επιτρέψει την καταγραφή βίντεο που θα απεικονίζει την κίνηση ηλεκτρονίων στα υλικά. «Πρόκειται για έναν πολυπόθητο στόχο της μοντέρνας επιστήμης», καταλήγει ο κ. Γουλιελμάκης. https://www.scoop.it/topic/physicists-and-physics/p/4119624354/2020/07/03/-

Οι Χάφελε και Κίτιγκ επιβεβαιώνουν τον Αϊνστάιν. Βρισκόμαστε στο 1971. Οι Χάφελε (Joseph C. Hafele) κι ο Κίτιγκ (Richard E. Keating) έχουν προμηθευτεί τρία ατομικά ρολόγια, τα καλύτερα που φτιάχτηκαν ποτέ. Με το που συγχρονίζονται μεταξύ τους, παραμένουν συγχρονισμένα με εκπληκτική ακρίβεια. Δεν αποκλίνουν πιο πολύ από ένα δισεκατομμυριοστό του δευτερολέπτου μέσα σε εκατομμύρια χρόνια. Είναι πράγματι πολύ αξιόπιστα. Οι Χάφελε και Κίτιγκ λοιπόν είχαν τρία τέτοια. Συγχρονισμένα. Και τα πήγαν σ’ ένα αεροδρόμιο. Κράτησαν το ένα στο έδαφος, στην αίθουσα του αεροδρομίου, και στην κυριολεξία έκλεισαν θέση για τα άλλα δυο σε δυο εμπορικά αεροσκάφη. Και μόνο που φαντάζομαι την αντίδραση των άλλων επιβατών, χαμογελώ … Τέλος πάντων, και τα δυο αεροσκάφη απογειώθηκαν. Το ένα πέταξε ανατολικά, το άλλο δυτικά, γύρω απ’ τη Γη, και τελικά προσγειώθηκαν ξανά στο αεροδρόμιο απ’ όπου αναχώρησαν, για να ξαναβρούν το συγχρονισμένο τους ταίρι. Μιας και η Γη περιστρέφεται γύρω από τον άξονά της προς ανατολάς, το να πετάς ανατολικά ή δυτικά συνεπάγεται μια μικρή διαφορά στις συνολικές σχετικές ταχύτητες των αεροσκαφών και των αεροδρομίων. Αν λοιπόν η φύση συμπεριφερόταν όπως πιστεύουμε διαισθητικά ότι συμπεριφέρεται, τα τρία ατομικά ρολόγια θα έπρεπε να παραμείνουν συγχρονισμένα ό,τι κι αν έκαναν τα αεροσκάφη. Ένα δευτερόλεπτο είναι ένα δευτερόλεπτο για το συμπαντικό ρολόι που ο Θεός έχει στο κομοδίνο του, κι έτσι σε κάθε δευτερόλεπτο θα έπρεπε να περνά ένα δευτερόλεπτο. Όλα τα ρολόγια που έχετε δει και χρησιμοποιήσει στη ζωή σας, είτε ήταν μηχανικά είτε όχι, σίγουρα συμφωνούν επ’ αυτού. Και εδώ το θέμα λήγει. Μόνο που όχι … δεν λήγει. Η φύση δεν πολυνοιάζεται για το τι πιστεύουμε διαισθητικά, και τυχαίνει η διαίσθησή μας να κάνει λάθος. Τα συνηθισμένα μας απλώς δεν είναι αρκετά ακριβή ώστε να μας το δείξουν. Η διαίσθησή μας μπορεί να σφάλλει, όμως ο Αϊνστάιν δεν έσφαλλε. Με το που τα δυο αεροσκάφη προσγειώθηκαν στο αεροδρόμιο, ο Χάφελε κι ο Κίτιγκ διαπίστωσαν ότι τα τρία ρολόγια δεν ήταν συγχρονισμένα πλέον. Το ρολόι του αεροσκάφους που πέταξε ανατολικά πήγαινε 59 δισεκατομμυριοστά του δευτερολέπτου πίσω σε σχέση με εκείνο που έμεινε στο αεροδρόμιο. Το προς δυσμάς πήγαινε 273 δισεκατομμυριοστά του δευτερολέπτου μπροστά. Θα χρειάζονταν πάνω από 300 εκατομμύρια χρόνια για να συμβεί αυτή η ασυμφωνία φυσιολογικά, αν τα τρία ρολόγια είχαν παραμείνει το ένα πλάι στο άλλο. Σύμφωνα με τους Χάφελε και Κίτιγκ, υπήρχαν δυο λόγοι για τούτη την ασυμφωνία. Ο πρώτος έχει σχέση με τις ταχύτητες που έχουμε∙ με την ειδική σχετικότητα. Όπως είχε μαντέψει ο Αϊνστάιν, οι σχετικές ταχύτητες των τριών ρολογιών θα έπρεπε πράγματι να επιφέρουν απειροελάχιστα αλλά μετρήσιμα φαινόμενα διαστολής του χρόνου. Ο άλλος λόγος ωστόσο δεν έχει καμία σχέση με ταχύτητες, αλλά με τη βαρύτητα, με τη γενική θεωρία της σχετικότητας του Αϊνστάιν. Όπως μια βαριά μπάλα που κυλά σ’ ένα ελαστικό σεντόνι καμπυλώνει το ύφασμα περισσότερο κοντά της απ’ ότι μακριά της, έτσι και η επίδραση της Γης στον χωρόχρονο, είπε ο Αϊνστάιν, θα πρέπει να είναι πιο έντονη κοντά στην επιφάνειά της απ’ ότι μακρύτερα στον ουρανό, όπου πετούν τα αεροπλάνα, και επομένως θα επηρεάζει το πώς κυλά ο χρόνος σε διαφορετικά ύψη. Αυτά τα δυο αποτελέσματα, ανεξάρτητα το ένα από το άλλο, υπολογίστηκαν προτού οι Χάφελε κι ο Κίτιγκ κάνουν το πείραμά τους. Και συμφωνούσαν. Συνολικά οι θεωρίες του Αϊνστάιν προέβλεπαν πως, σε σύγκριση με το ρολόι στη Γη, εκείνο που πέταγε ανατολικά θα πρέπει στο τέλος να πήγαινε 60 δισεκατομμυριοστά του δευτερολέπτου πίσω, ενώ εκείνο που πέταγε δυτικά θα πρέπει τελικά να πήγαινε 275 δισεκατομμυριοστά του δευτερολέπτου μπροστά. Το πείραμα τον δικαίωσε. (…) https://physicsgg.me/2016/07/02/%ce%bf%ce%b9-%cf%87%ce%ac%cf%86%ce%b5%ce%bb%ce%b5-%ce%ba%ce%b1%ce%b9-%ce%ba%ce%af%cf%84%ce%b9%ce%b3%ce%ba-%ce%b5%cf%80%ce%b9%ce%b2%ce%b5%ce%b2%ce%b1%ce%b9%cf%8e%ce%bd%ce%bf%cf%85%ce%bd-%cf%84%ce%bf/

ΒΕΑΜ : Η ερευνητική ομάδα φοιτητών του ΑΠΘ που καινοτομεί στη διαστημική τεχνολογία. Επιτυχίες εκτός ελληνικών συνόρων γνωρίζει ήδη, στις πρώτες δοκιμασίες μετά τη σύστασή της, η ομάδα ΒEAM (Beyond Earth Aristotle Missions) του ΑΠΘ, η οποία ασχολείται με προγράμματα καινοτομίας και έρευνας στην τεχνολογία της διαστημικής και τις σύγχρονες εφαρμογές της. «Δοκιμάσαμε τις δυνάμεις μας με τη δημιουργία της ομάδας και συμμετείχαμε σε διαγωνισμούς, με πρώτο τον διαγωνισμό BEXUS/REXU, που διοργανώνεται με τη συνεργασία τριών διαστημικών υπηρεσιών –της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Διαστήματος ESA, της γερμανικής DLR, και της SNSB, της Σουηδικής Υπηρεσίας Διαστήματος. Ενταχθήκαμε πρώτοι από την Ελλάδα», δήλωσε στον ραδιοφωνικό σταθμό του Αθηναϊκού/Μακεδονικού Πρακτορείου Ειδήσεων «Πρακτορείο 104,9 FM» η Μελίνα Κούκου, αρχηγός της φοιτητικής ομάδας διαστημικής. Η BEAM είναι μια φοιτητική ομάδα που «στήθηκε» μόλις πριν από δύο χρόνια και η πρώτη της συμμετοχή στον BEXUS/REXU δεν ήταν μια απλή διαδικασία: «Ο συγκεκριμένος διαγωνισμός στον οποίο επιλέχθηκε να συμμετέχει η BEAM ψάχνει την καινοτομία στις διαστημικές τεχνολογίες που ενδεχομένως θα μπορέσουν στη συνέχεια να χρησιμοποιηθούν γενικότερα», ανέφερε η κ.Κούκου. «Σε ένα μπαλόνι ή πύραυλο με στόχο την καινοτομία» Οι ομάδες που συμμετέχουν στον διαγωνισμό BEXUS/REXU χρησιμοποιούν δύο πλατφόρμες για να δοκιμάσουν το σύστημα (σ.σ διάταξη) που θα έχουν ετοιμάσει. Η πρώτη πλατφόρμα είναι ένα στρατοσφαιρικό μπαλόνι και, όπως εξήγησε η αρχηγός της ομάδας του ΑΠΘ, «σε μια πτήση 5 ωρών μπορεί κανείς να εντάξει τα πειράματά του σε υψόμετρο 35 χιλιόμετρα πάνω από την επιφάνεια της Γης». Η δεύτερη πλατφόρμα είναι ένας πύραυλος που εκτελεί παραβολική τροχιά. Στις πλατφόρμες κάθε ομάδα μπορεί να εκτελέσει πειράματα διαστημικής σε συγκεκριμένες συνθήκες που, στην περίπτωση του πυραύλου, είναι συνθήκες μικροβαρύτητας. Η ΒEAM του ΑΠΘ, μέσα σε μόλις ενάμιση χρόνο από τη σύστασή της στα τέλη του 2019, πέτυχε να εκτοξευτεί η διάταξη που είχε προτείνει στις συγκεκριμένες τρεις διαστημικές υπηρεσίες. Πρόκειται για «μια τηλεπικοινωνιακή διάταξη/κεραία που μπορεί και διπλώνει ώστε να εξοικονομείται, ενδεχομένως, χώρος στις εκτοξεύσεις», όπως διευκρίνισε η κ. Κούκου, εκφράζοντας την άποψη πως «σε ό,τι αφορά το Διάστημα τα τελευταία χρόνια όλα αλλάζουν». «Είμαστε πια στην εποχή του επονομαζόμενου New Space, που «ζητά» από τους επιστήμονες και τους τεχνικούς μικρό όγκο, μικρό βάρος και εύκολες εκτοξεύσεις», σημείωσε η κ. Κούκου που μαζί με τους συναδέλφους της τώρα εργάζεται για τη συμμετοχή της ομάδας όχι σε ένα, αλλά σε δύο διαφορετικά πρότζεκτ. «Θα συμμετέχουμε και στον ίδιο διαγωνισμό με μια νέα διάταξη αυτή τη φορά, αλλά και σε έναν ακόμη, μια προσπάθεια της Ελβετικής Υπηρεσίας Διαστήματος (σ.σ Swiss Space Center), τον διαγωνισμό με την ονομασία IGLUNA*», απάντησε ερωτηθείσα για τα τρέχοντα σχέδια της ομάδας. https://www.in.gr/2020/07/02/tech/veam-ereynitiki-omada-foititon-tou-apth-pou-kainotomei-sti-diastimiki-texnologia/

Δέκα χρόνια ήλιου σε μια ώρα: Μαγευτική ταινία από τη NASΑ, απεικονίζει τον ηλιακό κύκλο. Τον Ιούνιο το SDO (Solar Dynamics Observatory) της NASA έκλεισε δέκα χρόνια ασταμάτητης παρατήρησης του ήλιου: Από την τροχιά του γύρω από τη Γη, έχει συγκεντρώσει 425 εκατομμύρια εικόνες υψηλής ανάλυσης, συγκεντρώνοντας 20 εκατομμύρια gigabytes δεδομένων μέσα στα τελευταία 10 χρόνια. Οι πληροφορίες αυτές άνοιξαν τον δρόμο για αμέτρητες νέες ανακαλύψεις σχετικά με τον τρόπο που λειτουργεί το άστρο μας και το πώς επηρεάζει το ηλιακό σύστημα. Χάρη στην τριάδα των οργάνων του το SDO καταγράφει μια εικόνα του ήλιου κάθε 0,75 δευτερόλεπτα. Το Atmospheric Imaging Assembly (ΑΙΑ) και μόνο του καταγράφει εικόνες κάθε 12 δευτερόλεπτα, σε 10 διαφορετική μήκη κύματος φωτός. Η NASA έδωσε στη δημοσιότητα ένα βίντεο μιας ώρας το οποίο αποτελεί time lapse μιας δεκαετίας παρατήρησης, σε μήκος κύματος 17,1 νανομέτρων- ένα ακραίο υπεριώδες μήκος κύματος, που δείχνει το εξώτερο ατμοσφαιρικό στρώμα του ήλιου, το στέμμα. Με μία φωτό κάθε ώρα, η ταινία «συμπυκνώνει» μια δεκαετία του ήλιου σε 61 λεπτά, δείχνοντας την άνοδο και την πτώση της δραστηριότητας που λαμβάνει χώρα στον 11ετή ηλιακό κύκλο και αξιοσημείωτα γεγονότα, όπως διελεύσεις πλανητών και εκρήξεις/ εκλάμψεις. Τη μουσική, με τίτλο «Solar Observer» συνέθεσε ο μουσικός Λαρς Λέονχαρντ. Παρόλα αυτά, υπάρχουν κάποιες στιγμές που «ξέφυγαν» από το SDO: Τα σκοτεινά frames στο βίντεο προκαλούνται από τη Γη ή από τη Σελήνη, καθώς παρεμβάλλονταν μεταξύ του σκάφους και του ήλιου. Ένα μεγαλύτερο «blackout» το 2016 προκλήθηκε από ένα προσωρινό πρόβλημα στο ΑΙΑ, που επιλύθηκε μετά από μια εβδομάδα, ενώ υπάρχουν και εικόνες με τον ήλιο να είναι εκτός κέντρου, οι οποίες κατεγράφησαν όταν το SDO ρύθμιζε τα όργανά του. https://www.naftemporiki.gr/story/1615226/deka-xronia-iliou-se-mia-ora-mageutiki-tainia-apo-ti-nasa-apeikonizei-ton-iliako-kuklo

H εξαφάνιση ενός γιγαντιαίου άστρου. Την απουσία εντός ασταθούς γιγαντιαίου άστρου σε έναν γαλαξία- νάνο αντιλήφθηκαν αστρονόμοι, χρησιμοποιώντας το Very Large Telescope (VLT) του European Southern Observatory. Επιστήμονες θεωρούν πως αυτό μπορεί να υποδεικνύει ότι το άστρο έγινε λιγότερο φωτεινό και εν μέρει καλυμμένο από σκόνη. Μια εναλλακτική εξήγηση είναι ότι κατέρρευσε σε μαύρη τρύπα χωρίς να παράξει σουπερνόβα. «Εάν ισχύει, θα είναι ο πρώτος απευθείας εντοπισμός ενός τέτοιο τερατώδους άστρου που “πεθαίνει” με αυτόν τον τρόπο» είπε ο επικεφαλής των ερευνητών, Άντριου Άλαν, διδακτορικός στο Trinity College Dublin στην Ιρλανδία. Μεταξύ του 2001 και του 2011, διάφορες ομάδες αστρονόμων μελέτησαν το μυστηριώδες γιγαντιαίο άστρο, στον γαλαξία Kinman Dwarf, και οι παρατηρήσεις τους υπέδειξαν πως ήταν σε ύστερο στάδιο της εξέλιξής του. Ο Άλαν και οι συνεργάτες του στην Ιρλανδία, τη Χιλή και τις ΗΠΑ ήθελαν να μάθουν περισσότερα για το πώς τα πολύ μεγάλα άστρα «πεθαίνουν», και αυτό στον Kinman Dwarf φαινόταν ιδανικό. Ωστόσο, όταν έστρεψαν προς αυτό το VLT, το 2019, δεν ήταν σε θέση να βρουν τα χαρακτηριστικά του ίχνη: «Αντ’αυτού, εκπλαγήκαμε όταν είδαμε πως το άστρο είχε εξαφανιστεί» σημείωσε ο ίδιος, που ηγήθηκε έρευνας η οποία δημοσιεύτηκε στο Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. https://academic.oup.com/mnras/article/496/2/1902/5863970 Σε απόσταση περίπου 75 εκατομμυρίων ετών φωτός μακριά, στον αστερισμό του Υδροχόου, ο γαλαξίας Kinman Dwarf είναι πολύ μακριά για να μπορούν οι αστρονόμοι να βλέπουν τα μεμονωμένα του άστρα, μα μπορούν να εντοπίζουν τις «υπογραφές» κάποιων από αυτά. Από το 2001 ως το 2011, το φως από τον γαλαξία έδειχνε στοιχεία πως «φιλοξενούσε» ένα «luminous blue variable» (λαμπερό μπλε μεταβλητό) άστρο περίπου 2,5 εκατομμύρια φορές πιο φωτεινό από τον ήλιο μας. Τα άστρα αυτού του τύπου είναι ασταθή, δείχνοντας δραματικές μεταβολές στα φάσματα και τη φωτεινότητά τους. Ακόμα και με αυτές τις αλλαγές, τα άστρα αυτά αφήνουν πίσω τους ίχνη που μπορούν να εντοπιστούν, μα ήταν απόντα από τα δεδομένα που η ομάδα συνέλεξε το 2019, προκαλώντας ερωτηματικά σχετικά με το τι συνέβη στο άστρο. «Θα ήταν πολύ ασυνήθιστο για ένα τόσο μεγάλο άστρο να εξαφανιστεί χωρίς να παράξει μια φωτεινή έκρηξη σουπερνόβα» είπε ο Άλαν.«Μπορεί να βρήκαμε ένα από τα πιο μεγάλα άστρα του τοπικού σύμπαντος να χάνεται αθόρυβα μέσα στη νύχτα» είπε ο Χοσέ Γκροχ, άλλος ένας εκ των ερευνητών. Παλιά δεδομένα υπέδειξαν πως το άστρο θα μπορούσε να περνά μια περίοδο ισχυρών εκλάμψεων που τελείωσε κάποια στιγμή μετά το 2011. Αυτά τα άστρα βιώνουν τέτοιες εκλάμψεις κατά τη διάρκεια της «ζωής» τους, προκαλώντας έξαρση της απώλειας μάζας τους και δραματική αύξηση της φωτεινότητάς τους.Με βάση τις παρατηρήσεις και τα μοντέλα τους, οι αστρονόμοι έχουν υποδείξει δύο εξηγήσεις για την εξαφάνιση του άστρου και την έλλειψη ενός σουπερνόβα, σε σχέση με αυτή την πιθανή έκλαμψη. Η έκλαμψη μπορεί να οδήγησε στη μετατροπή του σε ένα λιγότερο φωτεινό άστρο, εν μέρει κρυμμένο από τη σκόνη. Εναλλακτικά, μπορεί να κατέρρευσε σε μαύρη τρύπα χωρίς να παράξει έκρηξη σουπερνόβα. Αυτό θα ήταν σπάνιο, καθώς αυτά που γνωρίζουμε σχετικά με το πώς «πεθαίνουν» τα μεγάλα άστρα είναι πως τα περισσότερα καταλήγουν σε σουπερνόβα. https://physicsgg.me/2020/07/01/h-%ce%b5%ce%be%ce%b1%cf%86%ce%ac%ce%bd%ce%b9%cf%83%ce%b7-%ce%b5%ce%bd%cf%8c%cf%82-%ce%b3%ce%b9%ce%b3%ce%b1%ce%bd%cf%84%ce%b9%ce%b1%ce%af%ce%bf%cf%85-%ce%ac%cf%83%cf%84%cf%81%ce%bf%cf%85/

Η μαθηματική κατανόηση της φύσης. Ο Vladimir Igorevich Arnold, https://en.wikipedia.org/wiki/Vladimir_Arnold από τους κορυφαίους σοβιετικούς μαθηματικούς, γεννήθηκε το 1937 στην Οδησσό, φοίτησε στο Κρατικό Πανεπιστήμιο της Μόσχας υπό την επίβλεψη του A.N. Kolmogorov και στο ίδιο πανεπιστήμιο έγινε καθηγητής το 1965. Οι περιοχές των μαθηματικών και της μαθηματικής φυσικής στις οποίες εργάστηκε είναι πολλές και ποικίλες και συμπεριλαμβάνουν τα δυναμικά συστήματα και τη θεωρία του χάους, τις διαφορικές εξισώσεις, τη γεωμετρία (αλγεβρική και συμπλεκτική), την τοπολογία, την υδροδυναμική, την κλασική και την ουράνια μηχανική. Το επιστημονικό του έργο αριθμεί πάνω από 300 εργασίες και 20 βιβλία, και σε αυτό διακρίνεται η σαφής θέση του ότι τα μαθηματικά οφείλουν να έχουν σχέση με τον πραγματικό κόσμο. Τα τελευταία χρόνια της ζωής του έζησε στη Γαλλία και πέθανε στο Παρίσι το 2010. Ο Vladimir Arnold, παρότι σπουδαίος θεωρητικός μαθηματικός, είχε πάντοτε, σε αντίθεση με κάποιους ομότεχνούς του, ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την σύνδεση των μαθηματικών με το φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον, συχνά χρησιμοποιώντας πολύ διαφωτιστικές εικόνες. Είναι γνωστό στην κοινότητα των μαθηματικών ότι ο Arnold δεν συμπαθούσε την αφηρημένη προσέγγιση του αντικειμένου που ακολουθούσε η σχολή των Bourbaki στη Γαλλία. Το βιβλίο «Η μαθηματική κατανόηση της φύσης» απευθύνεται σε μαθηματικούς, φυσικούς και στους λάτρεις της μαθηματικής σκέψης. Συνίσταται από μια συλλογή 39 μικρών κειμένων που δίνει στον αναγνώστη μια μοναδική ευκαιρία να έρθει σε επαφή με την επιστημονική σκέψη του Arnold, ενός από τους πιο ευρηματικούς ερευνητές της σύγχρονης εποχής. Η θεματολογία των κειμένων εκτείνεται από την αστρονομία, τους αντικατοπτρισμούς και την κίνηση των παγετώνων μέχρι τη γεωμετρία των κατόπτρων, την θεωρία του Euler για την ευστάθεια ή αστάθεια των περιστροφών στερεού σώματος, τα αδιαβατικά αναλλοίωτα, το πρόβλημα Buffon και την σχέση του με την ολοκληρωτική γεωμετρία, ή με φαινομενικά απλά ερωτήματα όπως, «ποια δύναμη ωθεί ένα ποδήλατο προς τα μπρος», «ποια είναι η γωνιακή ταχύτητα του ωροδείκτη ρολογιού στην Αγία Πετρούπολη με το καντράν του να δείχνει προς τα πάνω» και πολλά άλλα. Οι εξηγήσεις του Arnold είναι ταυτόχρονα εμβριθείς και απλές, γεγονός που κάνει το βιβλίο ενδιαφέρον και προσιτό σε ένα ευρύτατο αναγνωστικό κοινό. Τα πρωτότυπα σχήματα φτιαγμένα από το χέρι του συγγραφέα βοηθούν τον αναγνώστη να κατανοήσει βαθύτερα και να εκτιμήσει την αντίληψη του Arnold σχετικά με τη διασύνδεση μαθηματικών και θετικών επιστημών. «Η μαθηματική κατανόηση της φύσης – 39 σύντομα δοκίμια μαθηματικών φαινομένων» https://korfiatisbooks.gr/eshop/product/i-mathimatiki-katanoisi-tis-fysis/ Μετάφραση: Ανδρομάχη Σπανού – Επιστημονική επιμέλεια: Γιώργος Λ. Ευαγγελόπουλος, Αντώνιος Δ. Μελάς, Ελευθέριος Ν Οικονόμου – Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης 2020 https://physicsgg.me/2020/07/01/%ce%b7-%ce%bc%ce%b1%ce%b8%ce%b7%ce%bc%ce%b1%cf%84%ce%b9%ce%ba%ce%ae-%ce%ba%ce%b1%cf%84%ce%b1%ce%bd%cf%8c%ce%b7%cf%83%ce%b7-%cf%84%ce%b7%cf%82-%cf%86%cf%8d%cf%83%ce%b7%cf%82/

Ανακαλύφθηκε ένας νέος τύπος τετρακουάρκ. To LHCb παρατήρησε για πρώτη φορά ένα εξωτικό σωματίδιο που αποτελείται από 4 γοητευτικά κουάρκ. Σύμφωνα με την δημοσίευση της ομάδας LHCb [Observation of structure in the J/ψ-pair mass spectrum] https://arxiv.org/abs/2006.16957 μάλλον πρόκειται για το πρώτο ανακαλυφθέν σωματίδιο μιας νέας κατηγορίας σωματιδίων. Η ανακάλυψη αυτή θα βοηθήσει τους φυσικούς να κατανοήσουν καλύτερα τους πολύπλοκους τρόπους με τους οποίους συνδέονται τα κουάρκ μεταξύ τους, σχηματίζοντας σωματίδια όπως τα πρωτόνια και τα νετρόνια που περιέχονται στους ατομικούς πυρήνες. Όταν δυο ή τρία κουάρκ συνδέονται μεταξύ τους σχηματίζουν τα σωματίδια που ονομάζονται αδρόνια. Εδώ και δεκαετίες οι θεωρητικοί φυσικοί έχουν προβλέψει την ύπαρξη τετρα-κουάρκ και πεντα-κουάρκ. Τα τελευταία χρόνια επιβεβαιώθηκε πειραματικά η ύπαρξη πολλών τέτοιων εξωτικών αδρονίων. Τα σωματίδια από ασυνήθιστους συνδυασμούς κουάρκ αποτελούν ένα ιδανικό «εργαστήριο» για την μελέτη της ισχυρής αλληλεπίδρασης, μιας από τις τέσσερις θεμελιώδεις δυνάμεις της φύσης. Για πρώτη φορά ανακαλύφθηκε τετρακουάρκ που αποτελείται από τέσσερα βαριά κουάρκ ίδιου τύπου, συγκεκριμένα από δύο γοητευτικά κουάρκ και δύο γοητευτικά αντικουάρκ. Όπως και στις προηγούμενες ανακαλύψεις τετρακουάρκ, δεν είναι απόλυτα σαφές αν το νέο σωματίδιο είναι ένα «αληθινό τετρακουάρκ», δηλαδή ένα σύστημα τεσσάρων κουάρκ στενά συνδεδεμένων μεταξύ τους ή ένα ζεύγος σωματιδίων από δυο κουάρκ το καθένα, ασθενώς συνδεδεμένα μεταξύ τους, κάτι σαν την δομή των μορίων. Σε κάθε περίπτωση, το νέο τετρακουάρκ θα βοηθήσει τους θεωρητικούς να διερευνήσουν μοντέλα κβαντικής χρωμοδυναμικής, την θεωρία της ισχυρής αλληλεπίδρασης. https://physicsgg.me/2020/07/01/%ce%b1%ce%bd%ce%b1%ce%ba%ce%b1%ce%bb%cf%8d%cf%86%ce%b8%ce%b7%ce%ba%ce%b5-%ce%ad%ce%bd%ce%b1%cf%82-%ce%bd%ce%ad%ce%bf%cf%82-%cf%84%cf%8d%cf%80%ce%bf%cf%82-%cf%84%ce%b5%cf%84%cf%81%ce%b1%ce%ba%ce%bf/

Ολοκληρώθηκαν οι δοκιμές του φορτηγού πλοίου Progress MS-15 σε θάλαμο κενού. Στο κοσμοδρόμιο Baikonur, οι ειδικοί του διαστημικού σκάφους RSC Energia και Yuzhniy ολοκλήρωσαν τις δοκιμές διαρροής του οχήματος μεταφοράς φορτίου Progress MS-15 (TGC) στον θάλαμο κενού του συγκροτήματος εγκατάστασης και δοκιμών του ιστότοπου 254. Ο πνευματικός κύκλος δοκιμών κενού μεγάλης διαστημικής τεχνολογίας που χρησιμοποιεί ένα μέσο ηλίου-αέρα σε όγκο δοκιμών είναι η πιο αντικειμενική μέθοδος παρακολούθησης αυστηρών απαιτήσεων για τη στεγανότητα των διαμερισμάτων και των συστημάτων επί του πλοίου σε συνθήκες εδάφους. Η εκτόξευση του εκσυγχρονισμένου οχήματος εκτόξευσης Soyuz-2.1a με το Progress MS-15 TGC έχει προγραμματιστεί για τις 23 Ιουλίου 2020 από την πλατφόρμα αρ. 31 του κοσμοδρομίου Baikonur. Το αυτόματο φορτηγό πλοίο Progress MS-15 θα παρέχει στο πλήρωμα της 63ης αποστολής καύσιμα, νερό και φυσικό αέριο, καθώς και εξοπλισμό γραφείου και εξοπλισμό υποστήριξης ζωής στο πλαίσιο του προγράμματος της 76ης αποστολής εφοδιασμού ISS. https://www.energia.ru/ru/news/news-2020/news_06-30.html Η NASA επενδύει 51 εκατομμύρια δολάρια σε καινοτόμες ιδέες από τις μικρές επιχειρήσεις των ΗΠΑ. Η NASA επέλεξε 409 προτάσεις τεχνολογίας για την πρώτη φάση χρηματοδότησης από το πρόγραμμα Small Business Innovation Research (SBIR) και Small Business Technology Transfer (STTR) του οργανισμού. Τα συμβόλαια θα προσφέρουν περίπου 51 εκατομμύρια δολάρια σε 312 μικρές επιχειρήσεις σε 44 πολιτείες και στην Ουάσινγκτον, D.C. «Η NASA εξαρτάται από τις μικρές επιχειρήσεις της Αμερικής για καινοτόμο ανάπτυξη τεχνολογίας που μας βοηθά να επιτύχουμε το ευρύ φάσμα των αποστολών μας», δήλωσε ο Jim Reuter, αναπληρωτής διαχειριστής της Διεύθυνσης Διαστημικής Τεχνολογίας της NASA στην Ουάσινγκτον. «Είτε προσγειώνουμε αστροναύτες της Άρτεμις στη Σελήνη, στέλνουμε αναβάτες στον Άρη ή αναπτύσσουμε αεροσκάφη επόμενης γενιάς οι μικροί μας επιχειρηματικοί εταίροι διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο». Περισσότερες από 100 από τις επιλεγμένες εταιρείες θα είναι πρώτοι παραλήπτες συμβάσεων NASA SBIR ή STTR. Επιπλέον, το 27% των μικρών επιχειρήσεων προέρχονται από ομάδες που δεν εκπροσωπούνται, συμπεριλαμβανομένων των μειονοτικών και των γυναικών. Οι εταιρείες θα λάβουν έως και 125.000 $ για καθεμία από τις επιλογές της Φάσης Ι. Τα βραβεία SBIR γίνονται μόνο σε μια μικρή επιχείρηση, ενώ τα βραβεία STTR γίνονται σε μια μικρή επιχείρηση σε συνεργασία με ένα μη κερδοσκοπικό ερευνητικό ίδρυμα. Η NASA επέλεξε 409 προτάσεις τεχνολογίας για την πρώτη φάση χρηματοδότησης από το πρόγραμμα Small Business Innovation Research (SBIR) και Small Business Technology Transfer (STTR) του οργανισμού. Οι επιλεγμένες προτάσεις αντιπροσωπεύουν μια σειρά τεχνολογιών που αποσκοπούν να ωφελήσουν την εξερεύνηση του ανθρώπου, συμπεριλαμβανομένου του προγράμματος Artemis της NASA, καθώς και της επιστήμης, της τεχνολογίας και της αεροναυτικής. Πολλές από τις καινοτομίες έχουν επίσης πιθανές εφαρμογές στη Γη. Τα παρακάτω είναι μεταξύ των επιλογών. Η Opterus Research and Development στο Fort Collins, Κολοράντο, επιλέχθηκε για ένα βραβείο SBIR για την ανάπτυξη ηλιακών συστοιχιών υψηλής ισχύος για την παροχή ισχύος στη Σελήνη, στον Άρη και στο διαστημικό σκάφος. Η Architecture Technology Corporation στο Eden Prairie, Μινεσότα, επιλέχθηκε για μια σύμβαση SBIR για την προώθηση ενός ασφαλούς και αποτελεσματικού συστήματος ελέγχου εναέριας κυκλοφορίας για αστικά συστήματα μεταφοράς στον ουρανό. Το σύστημα θα μπορούσε να βοηθήσει τις πόλεις να σχεδιάσουν εμπορικές υπηρεσίες αεροπορικών ταξί. Το CU Aerospace in Champaign, Illinois, επιλέχθηκε για ένα βραβείο SBIR για την ανάπτυξη ενός συμπαγούς αποστειρωτή για χρήση σε υλικά διαστημικών σκαφών και σε ολόκληρη την ιατρική βιομηχανία, συμπεριλαμβανομένου του εξοπλισμού ατομικής προστασίας. Η Paragon Space Development Corporation στο Tucson της Αριζόνα, επιλέχθηκε για ένα βραβείο SBIR για να ωριμάσει ένα σύστημα συλλογής και καθαρισμού νερού που βρέθηκε στη Σελήνη. Η έρευνα και η ανάπτυξη θα μπορούσαν να ενημερώσουν πώς να παράγουν προϊόντα με τοπικά υλικά στο διάστημα. Η Aegis Technology στη Santa Ana της Καλιφόρνια, επιλέχθηκε για ένα βραβείο STTR σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Cornell για την ανάπτυξη μπαταριών ιόντων λιθίου χαμηλού κόστους με πιο επιθυμητή απόδοση, συμπεριλαμβανομένης της μεγαλύτερης διάρκειας ζωής. Οι μπαταρίες θα μπορούσαν να ωφελήσουν την υβριδική ηλεκτρική ή ηλεκτροπαραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Τα βραβεία της πρώτης φάσης γίνονται σε μικρές επιχειρήσεις για να αποδείξουν την αξία και την εφικτότητα των καινοτομιών τους. Οι συμβάσεις SBIR φάσης Ι διαρκούν έξι μήνες και οι συμβάσεις STTR φάσης Ι διαρκούν 13 μήνες. Με βάση την πρόοδό τους κατά τη Φάση Ι, οι εταιρείες μπορούν να υποβάλουν προτάσεις σε επόμενες ευκαιρίες SBIR / STTR και να λάβουν πρόσθετη χρηματοδότηση. «Το βραβείο Φάσης Ι είναι μόνο το πρώτο βήμα για να βοηθήσουμε αυτές τις μικρές επιχειρήσεις να φέρουν τις τεχνολογίες και τις ιδέες τους στην αγορά», δήλωσε η Εκτελεστική Πρόγραμμα της NASA SBIR / STTR Jenn Gustetic. «Γνωρίζουμε ότι αυτές οι εταιρείες δεν χρειάζονται μόνο χρηματοδότηση, αλλά και επιχειρηματική καθοδήγηση και εμπειρογνωμοσύνη στον κλάδο για να τους βοηθήσουν να αναπτύξουν καλύτερα προϊόντα και να αναπτυχθούν. Το πρόγραμμά μας στοχεύει να βοηθήσει καθένα από αυτά στο ταξίδι τους στην εμπορευματοποίηση. " Η δομή του προγράμματος SBIR / STTR της NASA επιτρέπει στον οργανισμό να επενδύει συνεχώς σε μικρές επιχειρήσεις καθώς οι τεχνολογίες τους φτάνουν σε διαφορετικά στάδια ωριμότητας. Οι συμβάσεις της Φάσης II υποστηρίζουν το πρωτότυπο. Το πρόγραμμα ενισχύει επίσης την ταχεία ανάπτυξη και ένταξη στην εμπορική αγορά και τις αποστολές της NASA μέσω ευκαιριών μετά τη Φάση II. Η NASA σκοπεύει να επιλέξει και να αναθέσει διαδοχικές συμβάσεις Φάσης II πολλών εκατομμυρίων δολαρίων σε ορισμένες εταιρείες με προηγούμενες συμβάσεις Φάσης II. Αυτά τα επερχόμενα βραβεία θα ωριμάσουν περαιτέρω μια σειρά τεχνολογιών που σχετίζονται με την αειφόρο εξερεύνηση της Σελήνης, το πρόγραμμα Artemis και τους ευρύτερους στόχους της Αμερικής σε Σελήνη προς τον Άρη. Το πρόγραμμα SBIR / STTR της NASA αποτελεί μέρος της Διεύθυνσης Διαστημικής Αποστολής της Υπηρεσίας και διαχειρίζεται το Κέντρο Έρευνας Ames της NASA στην Silicon Valley της Καλιφόρνιας. Το πρόγραμμα ενθαρρύνει τις μικρές επιχειρήσεις να αναπτύξουν καινοτόμες ιδέες που ανταποκρίνονται στις ειδικές ανάγκες έρευνας και ανάπτυξης της ομοσπονδιακής κυβέρνησης με τη δυνατότητα εμπορευματοποίησης. https://www.nasa.gov/press-release/nasa-invests-51-million-in-innovative-ideas-from-us-small-businesses

Αποθήκευση δεδομένων με 2D υλικά αντί τσιπ πυριτίου. Επιστήμονες ανέπτυξαν έναν τρόπο αποθήκευσης δεδομένων μέσω της τοποθέτησης λεπτών στρωμάτων μετάλλου, πάχους ατόμου, το ένα πάνω από το άλλο- μια προσέγγιση που θα μπορούσε να επιτρέψει τη συγκέντρωση περισσότερων δεδομένων σε μικρότερο χώρο από τα τσιπ πυριτίου, χρησιμοποιώντας επίσης λιγότερη ενέργεια. Της έρευνας ηγήθηκε ο Άαρον Λίντενμπεργκ, αναπληρωτής καθηγητής Επιστήμης Υλικών και Μηχανολογίας στο Stanford University και στο SLAC National Accelerator Laboratory και θεωρείται πως μπορεί να αποτελέσει σημαντική αναβάθμιση σε σχέση με την αποθήκευση που επιτυγχάνουν οι σημερινοί υπολογιστές, με τεχνολογίες που βασίζονται στο πυρίτιο όπως τα flash chips. Στα πειράματα, που περιγράφονται στο Nature Physics, συμμετείχαν οι Σιάνγκ Ζανγκ (UC Berkeley), Σιαοφένγκ Κιάν (Texas A&M) και Τόμας Ντέβερο (Stanford/SLAC). Το επίτευγμα αυτό βασίζεται σε μια νεοανακαλυφθείσα κατηγορία μετάλλων που σχηματίζουν απίστευτα λεπτά στρώματα- σε αυτή την περίπτωση πάχους μόλις τριών ατόμων. Οι ερευνητές στοίβαξαν αυτά τα στρώματα, φτιαγμένα από ένα μέταλλο γνωστό ως διτελλουρίδη βολφραμίου, σαν μια τράπουλα σε νανοκλίμακα. Εισάγοντας μια μικρή δόση ηλεκτρισμού στη στοίβα, έκαναν κάθε στρώμα μονού αριθμού να μετατοπιστεί λίγο σε σχέση με τα ζυγού αριθμού πάνω και κάτω. Η μετατόπιση ήταν μόνιμη (μη ευμετάβλητη) μέχρι που άλλη μια δόση ηλεκτρισμού έκανε τα στρώματα να ευθυγραμμιστούν ξανά. «Η διαρρύθμιση των στρωμάτων καθίσταται μια μέθοδος κωδικοποίησης πληροφοριών» είπε ο Λίντενμπεργκ, δημιουργώντας τα 1 και 0 που αποθηκεύουν δυαδικά δεδομένα. Για την ανάγνωση των ψηφιακών δεδομένων μεταξύ αυτών των μετατοπιζόμενων στρωμάτων ατόμων, οι ερευνητές εκμεταλλεύονται μια κβαντική ιδιότητα γνωστή ως καμπύλη Berry, που λειτουργεί ως μαγνητικό πεδίο για τη χειραγώγηση των ηλεκτρονίων στο υλικό, προκειμένου να γίνεται η ανάγνωση της διαρρύθμισης χωρίς να διαταράσσεται η «τράπουλα». https://www.naftemporiki.gr/story/1614664/apothikeusi-dedomenon-me-2d-ulika-anti-tsip-puritiou

Η νέα Διοίκηση Επιχειρήσεων Διαστήματος των ΗΠΑ θα ονομάζεται... Σποκ. Η νέα αμερικανική διαστημική δύναμη ανακοίνωσε σήμερα τη δομή της λειτουργίας της, προκαλώντας έκπληξη με την επιλογή του ονόματος της επιχειρησιακής διοίκησής της, το οποίο παραπέμπει ευθέως στο διάσημο franchise επιστημονικής φαντασίας , Σταρ Τρεκ. Συγκεκριμένα, η Διοίκηση Επιχειρήσεων Διαστήματος των ΗΠΑ θα λάβει το όνομα της από τον ίσως δημοφιλέστερο χαρακτήρα της θρυλικής σειράς της δεκαετίας του '60, τον μισό άνθρωπο - μισό Βουλκάνιο Σποκ, τον οποίο υποδύθηκε με τόση επιτυχία ο Λέοναρντ Νίμοϊ, με τα αρχικά της να παραπέμπουν ευθέως στον πρώτο αξιωματικό του αστρόπλοιου Έντερπραϊζ (Space Operations Command - SP.O.C). Στους ιστότοπους κοινωνικής δικτύωσης πολλοί ήταν εκείνοι που χαιρέτισαν το «όνομα» της νέας δύναμης, καθώς παραπέμπει σε έναν από τους πιο αγαπητούς χαρακτήρες της επιστημονικής φαντασίας της μικρής και της μεγάλης οθόνης, ο οποίος αγαπήθηκε τόσο για την ιδιαίτερη εμφάνιση του, με τα μυτερά αυτιά και το «μονοκόμματο» κούρεμα του, όσο και για θρυλική απόλυτη λογική του, η οποία συχνά τον έφερνε σε απολαυστικές αντιπαραθέσεις με τους περισσότερο «συναισθηματικούς» ανθρώπους συναδέλφους του. Η Δύναμη Διαστήματος θα έχει επίσης μια διοίκηση που θα ασχολείται με την εκπαίδευση των στελεχών της, την STARCOM (Διοίκηση Εκπαίδευσης και Ετοιμότητας Διαστήματος), ενώ οι επιχειρησιακές μονάδες θα αποκαλούνται «δέλτα». Η SpOC θα εδρεύει στην αεροπορική βάση του Πίτερσον, στο Κολοράντο. Αυτή δεν είναι η πρώτη φορά που ο αμερικανικός στρατός «κλείνει το μάτι» στη διάσημη τηλεοπτική σειρά: το λογότυπο της νέας Δύναμης Διαστήματος, ένα βέλος πάνω από έναν πλανήτη με φόντο τα αστέρια θυμίζει έντονα εκείνο του Αστροστόλου, του διαστημικού στόλου της Γης στο τηλεοπτικό και κινηματογραφικό σύμπαν του Σταρ Τρεκ. Στην φωτογραφία ο θρυλικός κατά το ήμισυ εξωγήινος από τον πλανήτη Βούλκαν άφησε ανεξίτηλο το στίγμα του στην επιστημονική φαντασία και την ποπ κουλτούρα. https://www.kathimerini.gr/1085319/article/epikairothta/episthmh/h-nea-dioikhsh-epixeirhsewn-diasthmatos-twn-hpa-8a-onomazetai-spok

Η χημεία ανοίγει τον δρόμο για βελτιωμένα ηλεκτρονικά υλικά. Το νιτρίδιο του ινδίου είναι ένα πολλά υποσχόμενο υλικό για χρήση σε ηλεκτρονικές συσκευές, αλλά δύσκολο στην παραγωγή. Επιστήμονες του Linkoping University (LiU) ανέπτυξαν ένα νέο μόριο που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη δημιουργία υψηλής ποιότητας νιτριδίου του ινδίου, καθιστώντας δυνατή τη χρήση του, για παράδειγμα, σε ηλεκτρονικά υψηλών συχνοτήτων. «Εφόσον τα ηλεκτρόνια κινούνται στο νιτρίδιο του ινδίου εξαιρετικά εύκολα, είναι δυνατόν να αποστείλουμε ηλεκτρόνια πίσω και εμπρός στο υλικό σε πολύ υψηλές ταχύτητες, και να δημιουργήσουμε σήματα με εξαιρετικά υψηλές συχνότητες. Αυτό σημαίνει πως το νιτρίδιο του ινδίου μπορεί να χρησιμοποιείται σε υψηλής συχνότητας ηλεκτρονικά, όπου μπορεί να παρέχει, για παράδειγμα, νέες συχνότητες για ασύρματη μεταφορά δεδομένων» είπε ο Χένρικ Πέντερσεν, καθηγητής ανόργανης χημείας στο LiU, ο οποίος ηγήθηκε της έρευνας, που δημοσιεύτηκε στο Chemistry of Materials. Το νιτρίδιο του ινδίου αποτελείται από άζωτο και ένα μέταλλο, το ίνδιο. Πρόκεται για ημιαγωγό και ως εκ τούτου μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε τρανζίστορ, πάνω στα οποία βασίζονται όλες οι ηλεκτρονικές συσκευές. Το πρόβλημα είναι πως είναι δύσκολη η παραγωγή λεπτών ταινιών νιτριδίου του ινδίου. Λεπτές ταινίες παρόμοιων ημιαγωγών υλικών παράγονται συχνά με μια καθιερωμένη μέθοδο γνωστή ως χημική εναπόθεση ατμών, ή CVD (chemical vapour deposition), όπου χρησιμοποιούνται θερμοκρασίες μεταξύ 800 και 1000 βαθμών Κελσίου. Ωστόσο το νιτρίδιο του ινδίου διασπάται σε ίνδιο και άζωτο όταν θερμαίνεται πάνω από 600 βαθμούς Κελσίου. Επί της προκειμένης οι ερευνητές χρησιμοποίησαν μια εκδοχή της CVD γνωστή ως εναπόθεση ατομικού στρώματος, γνωστή ως ALD (atomic layer deposition), όπου χρησιμοποιούνται χαμηλότερες θερμοκρασίες. Έχουν αναπτύξει ένα νέο μόριο, γνωστό ως τριαζενίδη του ινδίου. Κανείς δεν είχε δουλέψει με τέτοια στο παρελθόν, και οι επιστήμονες του LiU διαπίστωσαν ότι αποτελεί εξαιρετικό αρχικό υλικό για την κατασκευή λεπτών φιλμ. Τα περισσότερα υλικά που χρησιμοποιούνται στα ηλεκτρονικά πρέπει να παράγονται επιτρέποντας σε μια λεπτή ταινία να αναπτυχθεί σε μια επιφάνεια που ελέγχει την κρυσταλλική δομή του ηλεκτρονικού υλικού. Η διαδικασία είναι γνωστή ως επιταξιακή ανάπτυξη. Οι ερευνητές ανακάλυψαν πως είναι δυνατή η επίτευξή της στο νιτρίδιο του ινδίου εάν χρησιμοποιείται ως υπόστρωμα καρβίδιο του πυριτίου, κάτι που δεν ήταν γνωστό ως τώρα. Επιπλέον, το νιτρίδιο του ινδίου που παράγεται έτσι είναι εξαιρετικά καθαρό. Κατά τον Πέντερσεν, το μόριο αυτό καθιστά δυνατή τη χρήση νιτριδίο του ινδίου σε ηλεκτρονικές συσκευές, καθώς είναι δυνατή η παραγωγή του με τρόπο που θα διασφαλίζει την καθαρότητά του προκειμένου να χρησιμοποιηθεί ως αληθινό ηλεκτρονικό υλικό. Επίσης, διαπιστώθηκε και κάτι άλλο: Υπάρχουν δύο και όχι μόνο μία θερμοκρασίες όπου η διαδικασία είναι σταθερή. https://www.naftemporiki.gr/story/1614655/i-ximeia-anoigei-ton-dromo-gia-beltiomena-ilektronika-ulika

Ο νέος επιταχυντής PIP-II στο Fermilab To ερευνητικό πρόγραμμα Proton Improvement Plan-II (PIP-II) στο Fermilab περιλαμβάνει την κατασκευή ενός επιταχυντή σωματιδίων μήκους 215 μέτρων που θα επιταχύνει πρωτόνια μέχρι το 84% της ταχύτητας του φωτός. Ο νέος επιταχυντής σωματιδίων θα έχει την δυνατότητα δημιουργίας δευτερογενούς δέσμης με την πιο μεγάλη ροή νετρίνων υψηλής ενέργειας: https://physicsgg.me/2020/07/01/%ce%bf-%ce%bd%ce%ad%ce%bf%cf%82-%ce%b5%cf%80%ce%b9%cf%84%ce%b1%cf%87%cf%85%ce%bd%cf%84%ce%ae%cf%82-pip-ii-%cf%83%cf%84%ce%bf-fermilab-%ce%b2%ce%af%ce%bd%cf%84%ce%b5%ce%bf/

Τα προηγμένα μαθηματικά που θεραπεύουν τις ασθένειες. Θα έλθει σύντομα η ημέρα που θα προβλέπεται με ακρίβεια ο κίνδυνος εμφάνισης μιας ασθένειας, ο ρυθμός εξέλιξής της στον χρόνο, καθώς και εξατομικευμένοι τρόποι θεραπείας της. «Στο άμεσο μέλλον θα διαθέτουμε για κάθε νόσο μεγάλες βάσεις δεδομένων, στις οποίες θα εισάγονται τα στοιχεία ενός νέου ασθενούς, θα κατηγοριοποιούνται και θα λαμβάνει οδηγίες με βάση όλη την πρότερη γνώση και εμπειρία, όλες τις πληροφορίες που έχουν καταγραφεί για εκατομμύρια περιπτώσεις σχετικά με την εξέλιξη της νόσου, την αποτελεσματικότητα των θεραπευτικών αγωγών, τις αλλαγές στον τρόπο ζωής κ.ά. Αυτός ο τεράστιος όγκος δεδομένων θα είναι πολύτιμος, αληθινό χρυσωρυχείο, για κάθε επόμενο ασθενή. Προς τα εκεί κατευθυνόμαστε, δεν είναι απλό, αλλά είναι απολύτως εφικτό», περιγράφει στην «Κ» ο καθηγητής Παναγιώτης Βλάμος, πρόεδρος του Τμήματος Πληροφορικής και διευθυντής του Εργαστηρίου Βιοπληροφορικής και Ανθρώπινης Ηλεκτροφυσιολογίας του Ιονίου Πανεπιστημίου. Στο εργαστήριό του, το οποίο συνεργάζεται με περισσότερα από 40 ερευνητικά κέντρα στον κόσμο, επιτελείται ένα εντυπωσιακό έργο. Αναπτύσσονται προηγμένα μαθηματικά και υπολογιστικά μοντέλα που εξάγουν υψηλής ποιότητας και ακρίβειας αποτελέσματα για την εξελικτική πορεία και την ορθότερη διαχείριση ασθενειών. Αλλωστε αυτή η υψηλή τεχνογνωσία έφερε λαμπρές συνεργασίες, όπως με το Πανεπιστήμιο Johns Hopkins για τη δημιουργία της Ελληνικής Πρωτοβουλίας Ενάντια στη Νόσο Αλτσχάιμερ και του πρώτου στην Ελλάδα Κέντρου Αριστείας Ιατρικής Ακριβείας για την Ανοια και τη Νόσο Αλτσχάιμερ στο Ιδρυμα Τεχνολογίας και Ερευνας (ΙΤΕ), αλλά και διεθνείς διακρίσεις, όπως ένα αμερικανικό βραβείο για τη συμβολή του εργαστηρίου στην αντιμετώπιση του κορωνοϊού. Συγκεκριμένα, ο κ. Βλάμος και η 9μελής ομάδα του δημιούργησαν μια εφαρμογή με την οποία μπορούν να εντοπιστούν μέσα στην ίδια επιδημιολογική ομάδα ασθενών COVID-19 εκείνοι που διατρέχουν τον υψηλότερο κίνδυνο. «Φαινομενικά όλοι δείχνουν να αντιμετωπίζουν τον ίδιο κίνδυνο, αλλά αν αναλυθούν τα κλινικά δεδομένα τους, αποκαλύπτονται οι διαφοροποιήσεις. Είναι ένα σύστημα υποστήριξης του γιατρού ώστε να λάβει αποφάσεις για εκείνους που κινδυνεύουν περισσότερο. Το παρουσιάσαμε διαδικτυακά σε μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας του Texas Medical Center και βραβευτήκαμε από τη συμμετέχουσα εταιρεία βιοτεχνολογίας Hope Biosciences, επιπλέον για τον λόγο ότι διαθέσαμε ανοιχτά τη μεθοδολογία έρευνας, ώστε να μπορούν να τη χρησιμοποιήσουν ελεύθερα και άλλοι ερευνητές. Παράλληλα, προχωράει η έρευνα για τη δημιουργία πατέντας-πλατφόρμας, η οποία θα συνδυάζει βιοδείκτες με φαρμακευτικές ουσίες», εξηγεί ο κ. Βλάμος, ο οποίος οδηγεί με σεμνότητα τη συζήτηση αλλού, «δεν έχουν μεγάλη σημασία τα βραβεία, αλλά το συνολικό αποτέλεσμα των προσπαθειών μας». Ομως τι ακριβώς κάνει το εργαστήριο; «Αναλύει με μαθηματικά μοντέλα, όχι στατιστικά ή πιθανοθεωρητικά, αλλά ντετερμινιστικά, δηλαδή μοντέλα που εξάγουν ακριβή αποτελέσματα, ένα μεγάλο πλήθος δεδομένων που προκύπτουν από τη μελέτη βιοδεικτών, οι οποίοι κατά βάση βρίσκονται εκτός των ορίων καλής λειτουργίας του οργανισμού. Αυτό δεν σημαίνει απαραιτήτως ότι υπάρχουν συμπτώματα νόσων. Ορισμένοι βιοδείκτες μπορεί να είναι για χρόνια εκτός φυσιολογικών ορίων και τα συμπτώματα να εμφανιστούν πολύ μετά, όταν είναι ήδη αργά. Υπάρχουν ασθένειες, όπως ορισμένες μορφές καρκίνου, που επηρεάζονται από λίγους βιοδείκτες, οι οποίοι εξελίσσονται γρήγορα. Οι νευροεκφυλιστικές ασθένειες συνδέονται με δεκάδες βιοδείκτες που εξελίσσονται πολύ αργά και επηρεάζουν πολυπαραμετρικά την πορεία της νόσου. Η ιατρική ακριβείας θα οδηγεί σε προληπτικές εξετάσεις σε μεγάλο εύρος βιοδεικτών, οι οποίοι θα μελετώνται ως σύνολο, σε βάθος χρόνου. Είναι επεξεργασίες εξαιρετικά πολύπλοκες, καθώς αφορούν έναν τεράστιο αριθμό δεδομένων. Για παράδειγμα, η παρακολούθηση της εξέλιξης 50 βιοδεικτών για ένα εξάμηνο δίνει τρισεκατομμύρια τιμές. Ο παράγοντας χρόνος αυξάνει εντυπωσιακά την πολυπλοκότητα, που αντιμετωπίζεται με υπολογιστικά εργαλεία βιοπληροφορικής, δηλαδή omics (μοριακές τεχνικές), μηχανική μάθηση, τεχνητή νοημοσύνη, ανάλυση μεγάλων δεδομένων κ.ά. Ομως το αποτέλεσμα είναι απίστευτο, μια εξαιρετικά ακριβής εικόνα της πορείας του βιολογικού μηχανισμού. Η διαφορά με τη συμβατική προσέγγιση είναι τεράστια, σαν να βλέπεις ταινία αντί για μεμονωμένες φωτογραφίες», σημειώνει ο κ. Βλάμος και εξηγεί: «Για να μην παρεξηγηθούμε, δεν είμαστε γιατροί, επεξεργαζόμαστε κλινικά δεδομένα, εξάγουμε ποιοτικά αποτελέσματα και προσφέρουμε στον γιατρό συστήματα υποστήριξης απόφασης, δηλαδή έγκυρη πληροφορία ώστε να λάβει εκείνος την απόφαση». – Πότε άρχισαν όλα; – Η βιοπληροφορική ως ερευνητικός κλάδος εμφανίστηκε ξεκάθαρα το 2004, εμείς δημοσιεύσαμε εργασίες από το 2005, έχοντας υψηλές ερευνητικές προσδοκίες. Υπήρχε ο «χώρος» για να δημιουργήσουμε από την αρχή μια ισχυρή μεθοδολογία έρευνας με την επεξεργασία μεγάλων δεδομένων που πιστεύαμε ότι θα είναι το μέλλον. Η βάση της προσπάθειάς μας συνέδεε και συνδέει τρεις ετερογενείς πόλους, την ιατρική ακριβείας, δηλαδή την εξατομικευμένη ιατρική, τα ισχυρά μαθηματικά μοντέλα και υπολογιστικά εργαλεία και την πρόσβαση σε υψηλή υπολογιστική ισχύ, η σύνδεση των οποίων φάνταζε αδιανόητη το 2005. Ωστόσο, με βάση την αναπάντεχη ανάπτυξη και των τριών παραπάνω πόλων, μπορούμε πλέον να δημιουργήσουμε μια βάση δεδομένων, με επεξεργάσιμα κλινικά στοιχεία για ένα εκατομμύριο χρήστες. Τι σημαίνει αυτό πρακτικά; Οτι, για παράδειγμα, το Κέντρο Αριστείας Ιατρικής Ακριβείας για την Ανοια και τη νόσο Αλτσχάιμερ θα μπορεί να έχει απογραφικά όλα τα προφίλ των ανθρώπων που κινδυνεύουν από Αλτσχάιμερ στην Ελλάδα! Συνεργασίες Οπως αναφέρει ο κ. Βλάμος, ο ίδιος και η ομάδα του συνεργάζονται κυρίως με κέντρα του εξωτερικού «γιατί δίνουν πολύ μεγάλη ώθηση στις ερευνητικές εργασίες μας. Ωστόσο, η τεχνογνωσία επιστρέφει και μένει στην Ελλάδα». Είναι πρώτη φορά «που ερευνητές λαμβάνουν τις κύριες αποφάσεις. Ο Κώστας Λυκέτσος, διεθνούς φήμης καθηγητής - ερευνητής στο Johns Hopkins, η Βασιλική Μαχαιράκη από το ίδιο πανεπιστήμιο και ο δρ Ιωάννης Ταρνανάς με διεθνή ερευνητική καριέρα εισάγουν την καινοτομία στην Ελλάδα με πολύ γρήγορους ρυθμούς. Περισσότεροι από 30 ερευνητές έχουν πλαισιώσει την προσπάθεια, με την αρωγή ενός εξαιρετικού ερευνητικού κέντρου, του ΙΤΕ. Η Ελλάδα, με τον επιτυχή τρόπο που διαχειρίστηκε την κρίση του κορωνοϊού, έδειξε ότι είναι μια χώρα ευέλικτη, η οποία μπορεί να διαχειριστεί καταστάσεις. Ωστόσο, χρειάζονται ποιοτικές παρεμβάσεις» Στην φωτογραφία ο πρόεδρος του Τμήματος Πληροφορικής και διευθυντής του Εργαστηρίου Βιοπληροφορικής και Ανθρώπινης Ηλεκτροφυσιολογίας του Ιονίου Πανεπιστημίου, Παναγιώτης Βλάμος. To εργαστήριο απέσπασε αμερικανικό βραβείο για τη συμβολή του στην αντιμετώπιση του κορωνοϊού. https://www.kathimerini.gr/1084956/article/epikairothta/episthmh/ta-prohgmena-ma8hmatika-poy-8erapeyoyn-tis-as8eneies

Αναβλήθηκε πάλι εκτόξευση πυραύλου της γαλλικής Arianespace με 53 δορυφόρους. Προγραμματισμένη εκτόξευση πυραύλου με 53 δορυφόρους από την υπηρεσία Arianespace, αναβλήθηκε για ακόμα μια φορά, εξαιτίας δυσμενών καιρικών συνθηκών. Αναβλήθηκε εκ νέου η εκτόξευση του πυραύλου Vega, που είναι προγραμματισμένος να μεταφέρει σε τροχιά 53 μικρούς δορυφόρους, λόγω δυσμενών καιρικών συνθηκών, αναφέρει σε ανακοίνωσή της η διαστημική υπηρεσία Arianespace, που είναι υπεύθυνη για την εκτόξευση. «Καθώς οι άνεμοι στα μεγάλα υψόμετρα πάνω από το Διαστημικό Κέντρο της Γουιάνας παραμένουν μη ευνοϊκοί, η Arianespace αποφάσισε να μην ξεκινήσει τις τελικές χρονολογικές επιχειρήσεις για την πτήση VV16 το Σάββατο, 27 Ιουνίου 2020» αναφέρεται στην ανακοίνωση. https://www.pronews.gr/epistimes/diastima/891410_anavlithike-pali-ektoxeysi-pyrayloy-tis-gallikis-arianespace-me-53 Βρετανία - «Καμπανάκι» ειδικών: «Αγοράσαμε τους λάθος δορυφόρους» Σύμφωνα με τους ειδικούς, δε βγάζει νόημα το πλάνο της βρετανικής κυβέρνησης να επενδύσει εκατοντάδες εκατομμύρια σε εταιρεία δορυφόρων, καθώς δεν κατασκευάζει τον τύπο που χρειάζεται η χώρα μετά το Brexit. Η επένδυση στην OneWeb αποσκοπεί στο μετριασμό των συνεπειών του γεγονότος ότι η χώρα θα χάσει την πρόσβαση στο σύστημα δορυφορικής πλοήγησης Galileo της ΕΕ. Αλλά, η εν λόγω εταιρεία- της οποίας η Βρετανία θα κατέχει το 20% έπειτα από την επένδυση- αυτή τη στιγμή λειτουργεί ένα εντελώς διαφορετικό δορυφορικό δίκτυο από εκείνο που χρειάζεται συνήθως για τέτοια συστήματα πλοήγησης. «Το βασικό είναι ότι ναι, αγοράσαμε τους λάθος δορυφόρους», δηλώνει με σαφήνεια ο δρ. Μπλέντιν Μπόουεν, ειδικός διαστημικής πολιτικής στο πανεπιστήμιο του Λέστερ. «Η ΟneWeb λειτουργεί βασικά με την ίδια ιδέα με τη Starlink του Έλον Μασκ: ένας καταιγισμός δορυφόρων σε χαμηλή τροχιά γύρω από τη Γη, που χρησιμοποιούνται για να συνδέονται οι άνθρωποι με το ίντερνετ», εξήγησε. «Οι ταλαντούχοι λομπίστες της OneWeb έπεισαν την κυβέρνηση ότι μπορούμε να ανασχεδιάσουμε απολύτως κάποιους από τους δορυφόρους, για να προσθέσουμε ένα φορτίο πλοήγησης. Μια μη αποδεδειγμένη τεχνολογία σε κάτι που είναι σχεδιασμένο να κάνει κάτι άλλο Είναι ένα τεχνολογικό και επιχειρηματικό ρίσκο», εκτιμά ο ίδιος. «Αυτή η κατάσταση δεν βγάζει νόημα για μένα», λέει από την πλευρά του Τζιλς Θορν, ερευνητής- αναλυτής. Κάθε μεγάλο σύστημα χωροθέτησης που χρησιμοποιείται αυτή τη στιγμή- το αμερικανικό GPS, το ρωσικό Glonass, το BeiDou της Κίνας και το Galileo, το πρότζεκτ της ΕΕ- είναι σε μέση τροχιά, περίπου 20.000 χιλιόμετρα από τη Γη. Όμως, οι δορυφόροι της OneWeb, 74 από τους οποίους έχουν ήδη εκτοξευθεί, είναι σε χαμηλή τροχιά, περίπου στα 1.200 χιλιόμετρα. «Αν θέλεις να αντικαταστήσεις το GPS για τα εξοπλιστικά συστήματα- όπου χρειάζεσαι κρυπτογραφημένα, ασφαλή σήματα με ακρίβεια εκατοστού- δεν είμαι σίγουρος ότι μπορείς να το κάνεις αυτό με δορυφόρους τόσο μικρούς όπως αυτοί της OneWeb», επισημαίνει ο Μπόουεν. Αντί αντικείμενο να είναι η ποιότητα που προσφέρει, η επένδυση έγινε για να ταιριάξει σε μια «εθνικιστική ατζέντα», εκτίμησε ο Θορν, καθώς η OneWeb είναι θεωρητικά μια βρετανική επιχείρηση. «Ας τους αντιμετωπίσουμε καλή τη πίστει, αν θέλουν ένα βρετανικό σύστημα, μια προβολή της δύναμης της Βρετανίας, τότε πιθανότατα είναι πιο γρήγορο και πιο φτηνό να μην το κάνουν ξεκινώντας από το μηδέν», συμπλήρωσε. https://www.pronews.gr/epistimes/diastima/891243_vretania-kampanaki-eidikon-agorasame-toys-lathos-doryforoys Το 2023 οι πρώτοι δύο τουρίστες στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό! - Ξεκίνησαν οι αλλαγές στα Σογιούζ. Έπεσαν οι υπογραφές στο πρώτο συμβόλαιο όλων των εποχών που εξασφαλίζει τουριστική βόλτα στο διάστημα.Η ρωσική διαστημική υπηρεσία Roscosmos και η εταιρία Space Adventures, που συνεργάζονται στον διαστημικό τουρισμό από το 2001, όταν ο πρώτος τουρίστας του Διαστήματος Ντένις Τίτο μπήκε σε τροχιά, έχουν έκτοτε στείλει συνολικά επτά τουρίστες στο Διάστημα. Τώρα καινοτομούν για ακόμα μία φορά υπογράφοντας το πρώτο συμβόλαιο για τουριστική βόλτα, κάτι που έχει προγραμματιστεί να ξεκινήσει το 2023. «Η SC Energia και η US company Space Adventures Inc. υπέγραψαν συμβόλαιο να πραγματοποιήσουν μια μικρή αποστολή για δύο συμμετέχοντες σε διαστημική πτήση στο ρωσικό τμήμα του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού το 2023 με το Soyuz-MS» δήλωσε η Energia σε ανακοίνωσή της. Κατά τη διάρκεια της αποστολής, «ένας από τους συμμετέχοντες στη διαστημική πτήση θα πραγματοποιήσει έναν περίπατο στο Διάστημα με επαγγελματία Ρώσο κοσμοναύτη». Η ανακοίνωση έρχεται μετά την υπογραφή τον Φεβρουάριο από την κοινοπραξία συμβολαίου για την οργάνωση πτήσης δύο τουριστών του Διαστήματος στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό πριν από το τέλος του 2021. Οι τουρίστες θα μεταφερθούν εκεί με το ρωσικό Soyuz MS-20 και θα έχουν τη μοναδική ευκαιρία να γιορτάσουν την Πρωτοχρονιά σε τροχιά. Σύμφωνα με το Roscosmos, η υπηρεσία έχει ήδη ξεκινήσει να προσαρμόζει το διαστημόπλοιο Soyuz για τουριστικά ταξίδια, ώστε να μπορεί να πιλοταριστεί από έναν αστροναύτη και να μην χρειάζεται τριμελές πλήρωμα, για να υπάρχουν θέσεις και για τους τουρίστες. Εν τω μεταξύ, δύο αστροναύτες της NASA ξεκίνησαν διαστημικό περίπατο διάρκειας περίπου επτά ωρών έξω από το Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS), για να αντικαταστήσουν 48 μπαταρίες με 24 πιο ισχυρές λιθίου, στο σύστημα μετατροπής της ηλιακής ενέργειας σε ηλεκτρική, το οποίο τροφοδοτεί το εργαστήριο. Όταν ολοκληρωθούν τον Ιούλιο του 2020 οι εργασίες (που ξεκίνησαν τον Ιανουάριο του 2017), το σύστημα θα μπορεί να τροφοδοτεί με απόλυτη επάρκεια το εργαστήριο του ISS για τουλάχιστον μία δεκαετία! https://www.pronews.gr/epistimes/diastima/891518_2023-oi-protoi-dyo-toyristes-ston-diethni-diastimiko-stathmo-xekinisan-oi

Μοναδικό άστρο μοιάζει να έχει… φτερά νυχτερίδας. Ένα μοναδικό άστρο αποτύπωσε το θρυλικό διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble. Πρόκειται για ένα άστρο που περιτριγυρίζεται από ένα δίσκο σκόνης και αερίων δημιουργώντας έτσι την εικόνα ότι το άστρο έχει… φτερά νυχτερίδας. Το νεαρό αυτό αστέρι, ηλικίας μόλις… δύο εκατομμυρίων ετώνμ ονομάζεται HBC 672 και απέχει από τη Γη 1.400 έτη φωτός. Το Hubble «φωτογράφισε» το HBC 672 το 2018, αλλά μόλις πριν από λίγες μέρες ολοκληρώθηκε η έρευνα για το εύρημά του. Οι επιστήμονες πιστεύουν πως η κίνηση, που μοιάζει με τίναγμα φτερών, προκαλείται από έναν πλανήτη, ο οποίος «τραβάει» τον δίσκο των αερίων και σκόνης και τον χτυπάει. «Η σκιά κινείται. Χτυπάει, σαν τα φτερά ενός πουλιού», δήλωσε ο αστρονόμος Κλάους Ποντοπίνταν του Ινστιτούτου Επιστημών Διαστημικών Τηλεσκοπίων. https://www.in.gr/2020/06/28/tech/monadiko-astro-moiazei-na-exei-ftera-nyxteridas/

Αεροταξί, ηλεκτροκίνητα οχήματα κι ένας Ελληνας πίσω από μοναδικές πατέντες. Η πληροφορία μού ήρθε με δελτίο τύπου μέσω email. Η γερμανική νεοφυής εταιρεία αεροπλοΐας “Lilium”, συγκεντρώνοντας άλλα 35 εκατομμύρια δολάρια από τον Baillie Gifford & Co., τον μεγαλύτερο επενδυτή στην Tesla Inc., ανέβασε μέχρι σήμερα τις συνολικές επενδύσεις της σε περισσότερα από 375 εκατομμύρια δολάρια. Αυτό την τοποθετεί αυτομάτως στη λίστα με τους «μονόκερους» (unicorns) στον κόσμο, δηλαδή τις πετυχημένες νεοφυείς, κυρίως τεχνολογικές εταιρείες (start-ups) που έχουν καταφέρει να ξεπεράσουν σε αξία το ένα δισεκατομμύριο δολάρια και δεν έχουν εισαχθεί ακόμη σε κάποιο χρηματιστήριο. Μετά την Celonis, η οποία συμπεριλήφθηκε στην παραπάνω λίστα το 2018 (η αξία της αποτιμήθηκε σε 2,5 δισεκατομμύρια $ στο τέλος του 2019), η “Lilium” είναι η δεύτερη start up (και μια από τις εκατοντάδες) που αναδύθηκε από το Πολυτεχνείο του Μονάχου (Technische Universität München, TUM) και εντάχθηκε στο συγκεκριμένο κλαμπ των ελίτ εταιρειών. Το ηλεκτροκίνητο αεροταξί που αποτελεί το προϊόν της και το οποίο αναμένεται να βγει στην αγορά μέχρι το 2025, την τοποθέτησε επίσης, στη λίστα με τις πιο καινοτόμες start ups της Ευρώπης για το 2020. Η “Lilium” ιδρύθηκε το 2015 από αποφοίτους του TUM και τράβηξε εξαρχής την προσοχή μεγάλων επενδυτών, όπως του Niklas Zennström, συνιδρυτή της Skype και του κινεζικού ιντερνετικού «γίγαντα» Tencent, ο οποίος το 2017 προχώρησε σε μια επένδυση 90 εκατομμυρίων $, ενώ τον περασμένο Μάρτιο η εταιρεία ανακοίνωσε ότι ο τελευταίος γύρος χρηματοδότησης της απέφερε 40 εκατομμύρια $ επιπλέον. Και αν σας φαίνεται να είναι τυχαίο όλο αυτό σας διαβεβαιώνω πως δεν είναι καθόλου, αφού «η διασύνδεση της έρευνας με την επιχειρηματικότητα και τον κλάδο των επιχειρήσεων (business sector) υπήρξε η βασική έμπνευση και ο στόχος των ιδρυτών του Πολυτεχνείου το 1868 και εξακολουθεί να είναι», όπως μού εξηγεί από το Μόναχο μέσω Skype ο Δρ. Αλέξανδρος Ε. Παπαδερός, ο οποίος αποτελεί ακόμη μια περίπτωση Έλληνα, που διαπρέπει στο εξωτερικό. Πρόκειται για τον “science manager” που κινεί τον παραπάνω επιτυχημένο μηχανισμό από τη θέση του Αναπληρωτή Διευθυντή του Γραφείου Έρευνας και Καινοτομίας του Πολυτεχνείου του Μονάχου (TUM Office for Research and Innovation, TUM ForTe) και του Υπεύθυνου Καινοτομίας. «Το Πανεπιστήμιο της Επιχειρηματικότητας» «Η Lilium είναι μια από τις 75 περίπου εταιρείες «τεχνοβλαστούς» που κατά μέσο όρο από το 2012 αναδύονται σε ετήσια βάση από το Πολυτεχνείο του Μονάχου, το οποίο δικαίως αποκαλείται και ως «Το Πανεπιστήμιο της επιχειρηματικότητας» στη Γερμανία. Από το 1990 περίπου 1000 start–ups έχουν δημιουργηθεί μέσα σε αυτό, ενώ κάθε χρόνο συνάπτονται κατά μέσο όρο 1200 συμβάσεις συνεργασίας με επιχειρήσεις και άλλα ακαδημαϊκά ιδρύματα και κατατίθενται περίπου 60 αιτήσεις για διπλώματα ευρεσιτεχνίας», συμπληρώνει ο Δρ. Αλέξανδρος Ε. Παπαδερός, δείχνοντάς μου παράλληλα κάτι ακόμη πιο «φρέσκο», τη φωτογραφία του aCAR, ενός ηλεκτροκίνητου “all arounder”, το οποίο αποτελεί δημιούργημα μιας ακόμη “spin-off” του TUM, δίνοντάς μου και την είδηση: «Το όχημα διατίθεται ήδη στην αγορά. Το “a” σημαίνει πως σχεδιάστηκε αρχικά για την Αφρική. Πρόκειται για ένα ηλεκτροκίνητο όχημα εκτός δρόμου που θα εξυπηρετήσει της ανάγκες του πληθυσμού πολλών αφρικανικών υποσαχάριων περιοχών που δεν έχουν πρόσβαση σε βασικά αγαθά και υπηρεσίες. Έχει χωρητικότητα φορτίου ενός τόνου και εμβέλεια 80 χλμ. Η μπαταρία ισχύος 20 KWh εκτός από πηγή ενέργειας έχει πολλές χρήσεις, ενώ στην οροφή του οχήματος υπάρχουν ηλιακές μονάδες που συγκεντρώνουν την ηλιακή ενέργεια όλη τη μέρα», εξηγεί ο κ. Παπαδερός, συμπληρώνοντας πως για το aCAR εκδήλωσε ενδιαφέρον ακόμη και το Ίδρυμα Bill Gates. Ένα επιτυχημένο λειτουργικό μοντέλο Προσπαθώ να μάθω όσα μπορώ για το λειτουργικό μοντέλο του τμήματος στο οποίο ηγείται ο Δρ. Αλέξανδρος Ε. Παπαδερός, ο οποίος μού εξηγεί απλά πως το Πολυτεχνείο του Μονάχου χρηματοδοτεί βασική έρευνα προσανατολισμένη στη γνώση, καθώς και εφαρμοσμένη έρευνα που εστιάζει σε συγκεκριμένα προβλήματα. Και οι δύο αυτές ερευνητικές κατευθύνσεις αλληλοσυμπληρώνονται και διαμορφώνουν τη μεταφορά γνώσης και τεχνολογίας στην κοινωνία σε συνεργασία με τη οικονομία. «Σε πολλούς τομείς, η βασική έρευνα που διεξάγεται στο TUM οδηγεί στο επόμενο βήμα, την εφαρμοσμένη έρευνα και συχνά σε συνεργασία με επιχειρήσεις. Σε αυτή την διαδικασία, τα συμφέροντα των εφευρετών και των ερευνητών προστατεύονται με βάση την Πολιτική Διανοητικής Ιδιοκτησίας του TUM». Η λειτουργική μονάδα – TUM ForTe, δηλαδή το Γραφείο Έρευνας και Καινοτομίας το οποίο διευθύνει, είναι το πρώτο σημείο επαφής και ο κεντρικός φορέας συντονισμού για οποιαδήποτε μορφή συνεργασίας μεταξύ των επιχειρήσεων και του ερευνητικού τομέα, η οποία παρέχει στους επιστήμονες και τους ερευνητές επαγγελματικές και ολοκληρωμένες συμβουλές σχετικά με τη χρηματοδότηση της έρευνας και τη μεταφορά τεχνολογίας. «Από τη δεκαετία του ΄90 θέσαμε ως στόχο και την τρίτη αποστολή, πέρα από την έρευνα και την εκπαίδευση, δηλαδή τη διασύνδεσή της γνώσης με την οικονομία και την κοινωνία γενικότερα και αρχίσαμε να «χτίζουμε» σιγά-σιγά πάνω σε αυτό. Από το 2000 αναπτύχθηκε μέσα στο Πολυτεχνείο η επιχειρηματική κουλτούρα, η οποία διαχρονικά υποστηρίχθηκε από κατάλληλες στρατηγικές και από υποδομές», σχολιάζει ο κ. Παπαδερός, ο οποίος συμπληρώνει, πως χωρίς ομοσπονδιακή και κρατική χρηματοδότηση, αλλά και χωρίς χρηματοδότηση από τα ταμεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και από τον επιχειρηματικό τομέα, πολλά από τα ερευνητικά προγράμματα του Πολυτεχνείου δεν θα ήταν δυνατά, καθώς το TUM απορροφά ένα σημαντικό ποσό κονδυλίων. Από την έρευνα στην πατέντα μια… κουλτούρα δρόμος Ένας τεράστιος όγκος του ερευνητικού έργου που παράγεται σήμερα στην Ελλάδα δυστυχώς βρίσκεται σκονισμένος στα συρτάρια των πανεπιστημίων και των ερευνητικών κέντρων αντί να μετατρέπεται σε νέα προϊόντα και θέσεις εργασίας. Παρότι το ταλέντο και οι ιδέες ήταν πάντα πλούσια στα πανεπιστήμιά μας, προσφέροντάς μας ένα ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, τελικά δεν έχουμε καταφέρει να τα εκμεταλλευτούμε όσο θα μπορούσαμε. Κατά καιρούς έχουν τεθεί σε εφαρμογή διάφορα φιλόδοξα προγράμματα στήριξης της καινοτομίας και της επιχειρηματικότητας με αφετηρία τα ερευνητικά ιδρύματα, αλλά φαίνεται πως αυτό δεν αρκεί. Αλήθεια τόσο δύσκολη είναι η μετάβαση από την έρευνα στην πατέντα και στην εφαρμογή της; «Είναι ζήτημα κουλτούρας και mindset (στάση του νου), η οποία δεν υπάρχει αυτονόητα στα πανεπιστήμια και στην κοινωνία ευρύτερα. Όπως κάθε πανεπιστήμιο, έτσι και τα ελληνικά πανεπιστήμια θα πρέπει να αποφασίσουν, αν θα εστιάζουν περισσότερο στην εκπαίδευση, στην παραγωγή και μετάδοση καινούργιας γνώσης, ή και στη διασύνδεση της παραγόμενης γνώσης με τις ανάγκες της ελληνικής οικονομίας. Εδώ θα είναι χρήσιμο να δούμε τον ρόλο των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας (πατέντες). Θα σας πω κάτι που ίσως να μη γνωρίζετε. Το 80% της τεχνικής πληροφορίας ανά τον κόσμο βρίσκεται μέσα στις πατέντες. Οι περισσότεροι ερευνητές ψάχνουν να βρουν το state of the art (Επιστημονική/Τεχνολογική αιχμή) μέσα στις επιστημονικές δημοσιεύσεις και όχι στις βάσεις δεδομένων των διπλωματών ευρεσιτεχνίας και αυτό είναι λάθος. Οι δημιουργοί της “Lilium” δεν θα είχαν φτάσει ποτέ στο ηλεκτροκίνητο αεροταξί αν δεν είχαν ψάξει να βρουν τι υπάρχει ήδη ως τεχνολογική εξέλιξη μέσα στις πατέντες. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός της προσέλκυσης τόσων επενδυτών. Η εταιρεία προσφέρει μαζί με το ταλέντο των δημιουργών της, το μοναδικό, το καινοτόμο, αυτό που δεν θα το βρεις πουθενά ως state of the art», λέει ο Δρ. Παπαδερός, ο οποίος θεωρεί πως η υποστήριξη της καινοτομίας στα πανεπιστήμια και η διασύνδεσή της με την επιχειρηματικότητα αποτελούν και έναν ελκυστικό τρόπο για να αναστραφεί το brain drain: «Θα πρέπει κάθε ανώτατο εκπαιδευτικό ίδρυμα να δίνει την ευκαιρία στους έμπειρους ερευνητές και στα νέα παιδιά, που θέλουν να ασχοληθούν με την έρευνα να το κάνουν με τα κατάλληλα εφόδια και τις προοπτικές στην Ελλάδα, προς όφελος όλων μας. Σκεφτείτε ότι τα τελευταία είκοσι χρόνια έχουν δημιουργηθεί στις εταιρείες-τεχνοβλαστούς του Πολυτεχνείου μας περίπου 15.000 θέσεις εργασίες, πολλές από αυτές για high level (υψηλού επιπέδου) ερευνητές!», καταλήγει ο Έλληνας ερευνητής, προσθέτοντας πως η ανάπτυξη των μηχανισμών που προωθούν την καινοτομία και την εκμετάλλευσή της, είναι η λύση σε πολλές ελληνικές παθογένειες, όπως είναι η αναχρονιστική νοοτροπία, η κακή ψυχολογία, η συχνή εναλλαγή προσώπων σε θεσμικούς ρόλους και η απομάκρυνση των experts. Οι ιδέες, οι επιστημονικές δεξιότητες και τα “λαμπρά” μυαλά περισσεύουν μέσα στα ελληνικά ερευνητικά εργαστήρια. Δυστυχώς η Ελλάδα έχει πολύ δρόμο να διανύσει ακόμη για να αντιληφθεί (εάν το αντιληφθεί ποτέ) πως η ιδέα που γεννιέται μέσα σε αυτά τα εργαστήρια μπορεί να εξελιχθεί, να αποκτήσει αξία και να φέρει πίσω πολλά χρήματα και φυσικά να αποτελέσει κίνητρο για το brain gain. Ποιος είναι ο Έλληνας science manager Ο Δρ. Αλέξανδρος Ε. Παπαδερός γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη και αποφοίτησε από τη Γερμανική Σχολή της συμπρωτεύουσας. Σπούδασε Βιολογία στο Πανεπιστήμιο Ruhr στο Μπόχουμ της Γερμανίας και εργάστηκε ως ερευνητής στο KFA-National Research Center στο Jülich και στο GSF-National Research Center for Environment and Health (GSF-Εθνικό Κέντρο Ερευνών για το Περιβάλλον και την Υγεία) στο Neuherberg κοντά στο Μόναχο. Πριν ενταχθεί στο δυναμικό του Πολυτεχνείου του Μονάχου εργάστηκε ως επιστημονικός σύμβουλος στη Stadtsparkasse München (μια περιφερειακή τράπεζα). Ο Έλληνας επιστήμονας ξεκίνησε να εργάζεται στο Πολυτεχνείο το 2001 ως ο πρώτος Σύμβουλος Εφευρέσεων στην ιστορία του Ιδρύματος. Διαθέτει σχεδόν 20 χρόνια εμπειρίας στην προστασία και στην οικονομική αξιοποίηση ερευνητικών αποτελεσμάτων και στη συνεργασία μεταξύ ακαδημαϊκού και επιχειρηματικού και βιομηχανικού πεδίου. Το ιστορικό του περιλαμβάνει πολυάριθμες περιπτώσεις οικονομικής αξιοποίησης δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας, διαπραγμάτευση και σύναψη συμβάσεων ερευνητικής συνεργασίας με ακαδημαϊκούς και βιομηχανικούς εταίρους, καθώς και την υποστήριξη της δημιουργίας νεοφυών επιχειρήσεων. Μεταξύ άλλων, είναι μέλος της Επιτροπής Έρευνας, Τεχνολογίας και Καινοτομίας της Βαυαρική Ένωση Βιομηχανίας (Bavarian Industry Association, vbw) και συχνός ομιλητής σε εργαστήρια και σεμινάρια για θέματα μεταφοράς τεχνολογίας και στην Ελλάδα. Ο κ. Παπαδερός επισκέπτεται τακτικά τη χώρα μας και έρχεται σε επαφή με ελληνικά πανεπιστήμια γιατί: «Όπως και κάθε Έλληνας του εξωτερικού, επιθυμεί να βοηθήσει τη χώρα του, αν τού ζητηθεί βεβαίως, και να καταθέσει τη γνώση και την εμπειρία του σε ένα σχέδιο που θα βοηθήσει ιδιαιτέρως τη νεολαία να καλλιεργήσει μια σωστή επιχειρηματική, εστιασμένη στην καινοτομία, κουλτούρα». https://www.in.gr/2020/06/29/tech/aerotaksi-ilektrokinita-oximata-kai-ellada-stin-proti-grammi-tis-protoporias/